Dönem:
22 Yasama Yılı: 4
TBMM (S. Sayısı: 1202)
Türkiye
Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Kurulması Hakkında Kanun Tasarısı ve Avrupa
Birliği Uyum ile Plan ve
Bütçe
Komisyonları Raporları (1/1188)
Not: Tasarı; Başkanlıkça Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî
Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji, Avrupa Birliği Uyum ile Plan ve Bütçe
komisyonlarına havale edilmiştir.
T.C.
Başbakanlık 4/4/2006
Kanunlar ve
Kararlar
Genel
Müdürlüğü
Sayı:
B.02.0.KKG.0.10/101-642/1695
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlığınıza
arzı Bakanlar Kurulunca 20/3/2006 tarihinde kararlaştırılan “Türkiye Yatırım
Destek ve Tanıtım Ajansı Kurulması Hakkında Kanun Tasarısı” ile gerekçesi
ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz
ederim.
Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
GENELGEREKÇE
Ulusal kalkınma açısından ekonomik büyüme
potansiyelinin artırılması ve sürdürebilir bir yapıya kavuşturulması büyük önem
arzetmektedir. Özel sektörün büyümeye katkısının artırılması, ulusal kalkınmayı
bu parametreler çerçevesinde gerçekleştirmeyi hedefleyen hükümet programları ve
kalkınma planlarının en öncelikli konuları arasında yer almıştır. İzlenmekte
olan ekonomi politikaları, özel sektör yatırımlarına dayalı büyüme
dinamiklerinin harekete geçirilmesini sağlamış, 1993-2002 döneminde büyümeye
katkısı 0,2 puan olan özel yatırımların 2003-2005 döneminde söz konusu katkısı
ortalama 4,1 puana yükselmiştir.
Özel sektörün ekonomik büyümeye sağlayabileceği
katkının daha da artması, bu doğrultuda kullanabileceği finansal, teknolojik ve
beşeri kaynakların niteliği ve niceliği ile doğru orantılıdır. Bu anlamda, özel
sektörün söz konusu kaynaklarının artırılması, ekonomik büyümenin
sürdürülebilirliğini sağlayacak önemli bir unsurdur.
Hızla çeşitlilik ve derinlik kazanan ülkeler arası
ekonomik ilişkiler, ülkeler açısından doğrudan yabancı yatırımları, özel
sektörün ekonomik büyümeye katkısı için gerekli olan kaynakları artırabilecek
ve büyüme potansiyelinin daha hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesini
sağlayabilecek önemli bir faktör haline getirmiştir.
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı
Kuruluşu tarafından yayımlanan 2005 Dünya Yatırım Raporu verilerine göre,
uluslararası yatırımlar 2002-2004 döneminde dünya ekonomisindeki tüm sabit
yatırımların yıllık ortalama % 8,8'ini teşkil etmiştir. 2000 yılında 5,78 katrilyon
ABD doları düzeyinde olan dünya ekonomisindeki uluslararası yatırım stoku
yaklaşık % 53,8'lik bir artışla 2004 yılında 8,89 katrilyon ABD dolarına
ulaşarak ülkeler açısından faydalanılabilir dış kaynak imkanlarını
genişletmiştir. Uluslararası yatırımların tüm ülkelerde sağladığı istihdam
imkanları da hızla artmaktadır. Dünya ekonomisinde uluslararası yatırımların
sağladığı istihdam imkanı, 1990 yılında 24,4 milyon kişiden 2004 yılında 57,3
milyon kişiye ulaşmıştır.
Bugünün dünya ekonomisinde ulusal ekonomilerin özel
sektöre dayalı sürdürebilir büyüme hedefini gerçekleştirebilmeleri, ulusal
kaynaklarını harekete geçirebilmeleri kadar, hızla artan doğrudan yabancı
yatırımları çekebilme ve bu yatırımların sağladığı kaynaklardan azami ölçüde
istifade edebilme kapasitelerine bağlı hale gelmiştir.
Doğrudan yabancı yatırımların, sürdürebilir büyümeye
sağladığı katkının yanında, ulusal ekonomilere borç yükünü artırmayan dış
kaynak, yeni istihdam ve ihracat imkanları, vergi geliri ile geliştirme
maliyeti oldukça yüksek olan ileri teknoloji ve işletmecilik teknikleri
sağlayabilme potansiyeline sahip olması da bu yatırımların cezbedilmesini
ülkeler açısından önemli bir hedef haline getirmektedir.
Söz konusu faydaların teorik bir bulgu olmanın
ötesinde, pek çok gelişmiş ve gelişme yolundaki ülkede gözlenen gerçeklikler
olması sebebiyle, doğrudan yabancı yatırımların cezbedilmesi hususu, tüm
ekonomik kalkınma politikalarında anahtar rol oynayan stratejik bir araç haline
gelmiştir.
Bir taraftan sürdürülebilir ekonomik kalkınma
parametrelerini kısa sürede gerçekleştirebilmeyi, diğer taraftan da dünya
ekonomisiyle kazançlı bir bütünleşmeyi hedefleyen Türkiye ekonomisi için de
doğrudan yabancı yatırımların artırılmasından sağlanabilecek birçok potansiyel
fayda mevcuttur.
Ekonomik büyümenin finansmanını sağlayacak olan çeşitli
yabancı kaynaklar içinde, borç yaratmayan doğrudan yabancı yatırımların payının
artırılmasından sağlanacak fayda kadar; niteliği gereği bu yatırımların kısa
dönemli sermaye hareketlerine kıyasla spekülasyonlar karşısında daha istikrarlı
olması ve ulusal ekonomiyle inişlerde ve çıkışlarda kader birliği etmişçesine
hareket etmesi de ülkemiz açısından önemli bir husustur. Bu katkılarıyla
birlikte, doğrudan yabancı yatırımların artırılmasından sağlanabilecek yeni iş
imkanları, işsizlikle mücadele politikalarına; ihracat açılımları, dış ticaret
dengesini iyileştirmeye yönelik politikalara; yeni üretim teknolojilerinin
ülkeye transferi, ulusal rekabet gücünü artırmayı hedefleyen politikalara;
büyük ölçekli sermaye, sınırlı yerli sermaye ile gerçekleştirilemeyen
özelleştirme politikalarına ve çağdaş alt yapı imkanları yaratacak olan
projelerin gerçekleştirilmesine önemli ölçüde destek sağlama potansiyeli
taşımaktadır.
Türkiye'deki yaklaşık onikibin yabancı sermayeli
şirketin ülke ekonomisine sağladığı katkılar, söz konusu potansiyel faydaların
ulusal ekonomi açısından ne tür kazanımlar sağlayabileceğinin göstergesi
niteliğindedir. İstanbul Sanayi Odası tarafından her yıl yapılmakta olan
Türkiye'nin ilk 500 sanayi şirketi araştırması, bu anlamda önemli tespitler
ortaya koymaktadır. 2004 yılı araştırma sonuçlarına göre, en büyük 500 sanayi
şirketi içinde 149 yabancı sermayeli şirket yer almaktadır. Sayısal olarak 500
şirketin % 29,8'ini oluşturan yabancı sermayeli şirketler, ilk 500 şirketin
üretimden satışlarının % 42,1'lik bölümüne; oluşturdukları brüt katma değerin %
51,3'üne; ihracatlarının % 48,8'ine ve sağladıkları istihdamın % 25,8'ine
sahiptir.
1980'lerin ikinci yarısından itibaren ülkelerin
ekonomik kalkınma politikaları içinde doğrudan yabancı yatırımlar için
öngördükleri rol önem kazanmaya başlamış ve bugün belirgin bir şekilde kendini
gösteren doğrudan yabancı yatırım çekme alanındaki ülkelerarası rekabet,
1990'ların başında uygulanmaya başlayan liberal yabancı sermaye politikalarıyla
Dünya ekonomisinin önemli bir gerçeği haline gelmiştir. Diğer taraftan doğrudan
yabancı yatırımlar, 1980'lerde olduğu gibi tasarruf eksiği bulunan ve
yatırımlar için yeterli kaynak bulamayan ülkelerin kalkınma politikalarına
katkı sağlayan bir enstrüman olmaktan çok, Dünya ekonomisine ve küresel bazdaki
üretim yapılanmalarına dahil olabilmenin etkili bir yöntemi olarak kabul edilir
hale gelmiştir. Bu anlayışın ülkeler arasında yaygınlık kazandığının en somut
göstergesi, özellikle son on yıllık dönemde ülkelerin ulusal ekonomilerine
doğrudan yabancı yatırımların sağlayacağı faydayı artırmaya yönelik yeni
strateji arayışlarını artırmış olmalarıdır.
Bu türden stratejilerle, Meksika'da yaşanan peso
krizininin ülke ekonomisi üzerindeki olumsuz etkisi bir ölçüde azaltılabilmiş;
İrlanda'nın uzun yıllar devam eden kronik işsizlik ve göç sorunu önemli ölçüde
çözüm bulmuş; Çek Cumhuriyeti'nde yerli sanayi için iş imkanları artırılmış,
İspanya ve Portekiz'in Avrupa Birliği ile bütünleşme süreci hız kazanmıştır.
Sağladığı faydalar sebebiyle 1990'ların başından
itibaren doğrudan yabancı yatırım çekme konusunda yoğunluk kazanan ülkelerarası
rekabet, bu amaçla ülkelerin yeni stratejiler ve politikalar geliştirmesini
önemli bir gereklilik haline getirmiştir. Doğrudan yabancı yatırım çekme
konusunda başarılı olan pek çok ülke, uluslararası ekonomik konjonktürdeki
gelişmelere paralel olarak hızla değişen yatırımları yönlendirici faktörleri
yakından takip ederek, farklılaşan ekonomik ve toplumsal dinamiklerinin
sağlayabildiği rekabet avantajlarına dayalı yeni politika ve stratejiler
geliştirmekte ve uygulamaktadırlar. Bu tür politika ve stratejilerin en temel
uygulama aracı, belirli bir kurumsal kapasite vasıtasıyla yürütülen yatırım
destek ve tanıtım faaliyetleridir.
En genel anlamda yatırım destek ve tanıtımını,
yatırımcıların bir ülkeye veya bölgeye yatırım yapma kararı vermesi sürecinde
etkili olabilecek tüm konularda, söz konusu kararın ülkede veya bölgede yatırım
yapılması doğrultusunda şekillenmesini sağlayabilecek her türlü girişimin
başlatılması ve sürdürülmesi olarak tanımlamak mümkündür.
Doğrudan yabancı yatırımlara yönelik yatırım destek ve
tanıtım faaliyetlerini gerekli kılan unsurlar, söz konusu faaliyetlerin
içeriğine açıklık getirmek bakımından önem arzetmektedir. Öncelikle, yatırım
kararı sürecinde yabancı yatırımcıların, potansiyel bir yatırım yeri olarak
herbir ülke hakkında yeterli ölçüde bilgi ve veri elde etme imkanına sahip
olmamaları sebebiyle, tüm bu bilgi ve verilerin yatırımcıların dikkatine
sunulması, yatırım çekme hedefi açısından bir gereklilik teşkil etmektedir.
Bununla birlikte, uluslararası yatırımcıların ülkedeki yatırım ortamına ilişkin
gelişmelerden haberdar edilmesi de yatırım kararlarında etkili olabilmektedir.
Özellikle küçük ve orta ölçekli uluslararası
yatırımcılar açısından kurumlarını ve yasal çerçevesini bilmedikleri bir ülkede
yatırım yapmak önemli güçlükler içermektedir. Yatırımcılara bu süreçte
bilgilendirme ve yönlendirme desteği sağlayan bir kurumsal kapasitenin
mevcudiyeti, söz konusu güçlükleri önemli ölçüde azaltarak ülkeyi tercih eden
uluslararası yatırımların artırılmasına katkı sağlamaktadır.
Yatırım destek ve tanıtımı, icra edilen işin bir gereği
olarak uygulayıcı kurumsal kapasitede özel sektör bakış açısına sahip
olunmasını, faaliyetlerinin özel sektör anlayışı ile sürdürülmesini gerekli
kılmaktadır. Diğer taraftan, yürütülecek faaliyetlerin etkinliği, söz konusu
kurumsal kapasitenin yatırımlarla ilgili tüm kamu kurumları nezdinde üstlendiği
işlevin ve yetkisinin tanınması ile doğru orantılıdır. Bu anlamda, yatırım
destek ve tanıtım faaliyetlerini yürütecek kurumsal kapasitenin faaliyetlerinde
etkinlik sağlayabilmesi, klasik kurumsal yapılanmalara göre karar alma süreci,
bütçe ve harcama politikası, personel rejimi bakımından farklı niteliklere
sahip olmasını gerekli kılmaktadır. Nitekim bu hususlar, Birleşmiş Milletler
Ticaret ve Kalkınma Konferansı Kuruluşu tarafından 2000 yılında; Dünya Bankası
tarafından 2003 yılında yayımlanan çok sayıdaki ülkenin yatırım destek ve
tanıtım ajansları üzerinde gerçekleştirilen iki farklı anket çalışmasının
tespitlerine de yansımaktadır.
Dünya Yatırım Promosyon Ajansları Derneği (WAIPA)'nin
verilerine göre, gerçek anlamda yatırım destek ve tanıtım faaliyeti yürüten bir
kurumsal kapasiteye sahip olan ülkelerin sayısı 100'ün üzerindedir. Yatırım
destek ve tanıtım ajanslarının yaklaşık % 70'inin 1990'lı yıllarda kurulmuş
olması, ülkeler arasında doğrudan yabancı yatırım çekme konusunda aynı dönemde
hız kazanan rekabet açısından söz konusu kurumsal kapasitenin önemini ortaya
koyması bakımından iyi bir göstergedir.
Türkiye'nin son dönemde yakaladığı güçlü ve istikrarlı
makroekonomik performans, uluslararası yatırımcılar açısından büyük önem
taşıyan öngörülebilirlik ve büyüme potansiyeli ölçütleri bakımından cazibesini
artırmıştır. Uluslararası yatırımcıların artan ilgisi, doğrudan yabancı yatırım
girişi göstergelerine de yansımaktadır. 2002 yılında 5626 olan Tükiye'deki
yabancı sermayeli şirketlerin sayısı 2005 yılında 11.685'e ulaşmıştır.
1995-2004 döneminde yıllık ortalama 1,4 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşen
doğrudan yabancı yatırım girişleri, 2005 yılında 9,6 milyar dolarlık bir
tutarla tarihi zirveye ulaşmıştır. Doğrudan yabancı yatırım çekme
performansındaki bu artışı sürekli kılmak ve ülkeye ulusal ekonomik kalkınma
hedeflerinin gerektirdiği nitelikte doğrudan yabancı yatırım girişi sağlamak
açısından Türkiye'nin diğer ülkelerle bu alandaki yarışta rekabet gücünün
artırılması büyük önem taşımaktadır.
Bu bağlamda, Türkiye'de yatırım destek ve tanıtım
faaliyetinin gerektirdiği niteliklerde bir kurumsal kapasitenin henüz
oluşturulamamış olmasının rekabet gücü açısından bir eksiklik teşkil ettiği
düşünülmekte olup, Tasarı bu eksikliği gidermek üzere hazırlanmış ve
düzenlemenin ülkenin ekonomik kalkınmasında gereksinim duyulan doğrudan yabancı
yatırımların yanısıra ekonomik kalkınmaya önemli katkılarda bulunan yerli
sermayeli yatırımları da kapsaması öngörülmüştür.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1.- Madde ile Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım
Ajansının kurulması düzenlenmektedir. Ajansın kuruluş maksadı, Türkiye'de
yatırımların artırılması amacıyla ülkedeki yatırım ortamının ve yatırım
imkanlarının yatırımcılara tanıtılmasına yönelik faaliyetler ile yatırımcıların
yatırım öncesi, yatırım aşamasında ve yatırımlarını yaptıktan sonra ihtiyaç
duyabilecekleri çeşitli bilgilendirme ve yönlendirme hizmetlerinin tasarlanması
kapsamında geliştirilecek olan destek ve tanıtım stratejileri belirlenmesi ve
uygulanması olarak tanımlanmıştır.
Ajans tarafından yürütülecek faaliyetlerin etkinliğini
artırmak üzere, hızlı karar alabilen, hızla hizmet sunabilen, değişen koşullara
uyum sağlayabilen, özel sektör yaklaşımı ile çalışan esnek bir yapıda teşkil
edilebilmesi amacıyla gerekli yetki ve kapasiteyi sağlayacak idari ve mali
özerkliğe sahip olması ve Başbakanlıkla ilgili bir kamu tüzel kişiliği olması
öngörülmüştür.
Madde 2.- Madde ile Kanunda geçen bazı kısaltmaların
anlamına yer verilmektedir.
Madde 3.- Madde ile Ajansın görev ve yetkileri
düzenlenmektedir. Ajansın temel görevi, ulusal düzeyde yatırım destek ve
tanıtım stratejisini belirlemek ve uygulamak olarak tanımlanmıştır. Ülkenin
ulusal kalkınma hedefleri doğrultusunda ve yatırım politikası çerçevesinde
ihtiyaç duyulan uluslararası yatırımların ülkeye çekilmesine yönelik olarak
yurt içinde ve yurt dışında yürütülecek olan uluslararası tanıtım ve
bilgilendirme faaliyetleri ile yatırımcılara, yatırım öncesi, yatırım aşaması
ve yatırım sonrası süreçlerde ihtiyaç duyabilecekleri yönlendirme ve rehberlik
hizmetlerinin bir program ve plan dahilinde tasarlanması olarak
tanımlanabilecek yatırım destek ve tanıtım stratejisi, Danışma Kurulu
tavsiyeleri göz önünde bulundurularak belirlenecektir.
Ayrıca bu madde ile Ajans, kamu kurum ve kuruluşları
tarafından yurt dışında yürütülen yatırım ortamının ve imkanlarının tanıtımına
yönelik faaliyetlerin koordinasyonu konusunda yetkilendirilmiş; özel sektör
kuruluşları tarafından yürütülen benzer faaliyetlere destek vermekle de
görevlendirilmiştir. Böylece uygulanacak olan yatırım destek ve tanıtım
stratejisinin temel parametreleri konusunda ulusal bir bütünlük sağlanması
hedeflenmiştir.
Ajans açısından öncelikli faaliyet alanlarından birini
teşkil edecek olan yatırımcılara yönelik bilgilendirme ve yönlendirme
hizmetleri tasarlanması ve sunulmasına yönelik faaliyetler ile gerektiğinde
sektör, yatırım yeri, yatırım büyüklüğü, stratejik önem gibi belirli ölçütlere
dayalı olarak gerekli izin ve onay işlemlerinin tamamlanmasında destek
sağlanmasını ve bu amaçla ilgili kurum ve kuruluşlar nezdinde girişimde
bulunulmasını da içerecek şekilde yatırımcıların, yatırım yapmadan önce,
yatırım aşamasında ve yatırımlarını yaptıktan sonra ihtiyaç duydukları
bilgilendirme, yönlendirme hizmetleri detaylı bir şekilde tanımlanarak, ilgili
kamu kurum ve kuruluşları nezdinde yürüteceği çalışmalarda Ajansın görev ve
yetkilerine açıklık getirilmiştir.
Ajansın ayrıca, yatırım ortamının iyileştirilmesine
yönelik çalışmalara katkı sağlamak üzere yatırımcıların karşılaşabilecekleri
engel ve sorunları tespit ederek sorunların çözümü konusunda ve yürüteceği
faaliyetlere etkinlik kazandıracak gerekli politikaların oluşturulması
hususunda ilgili merciler nezdinde girişimde bulunması; sunacağı hizmetler için
gerekli olan her türlü bilgiyi ve veriyi ulusal ve uluslararası kuruluşlarla
işbirliği yaparak oluşturması veya toplaması, güncellemesi ve dağıtması; görev
alanına giren konularda ulusal ve uluslararası organizasyonları düzenlemesi
veya teknik ve maddi katkı sağlayarak desteklemesi; faaliyetleri için gerekli
olan basılı ve elekt-ronik yayınları Türkçe ve çeşitli yabancı dillerde
yayımlaması ve bu tür yayınları desteklemesi de bu madde ile görevleri arasında
sayılmıştır.
Madde 4.- Madde ile Ajansın Danışma Kurulu, ana hizmet
birimleri ile danışma ve yardımcı hizmet birimlerinden oluşan teşkilat yapısı
düzenlenmektedir.
Madde 5.- Ajans faaliyetlerinin gerektiği ölçüde
etkinlik sağlayabilmesi ve hedeflerine ulaşabilmesi, ancak ilgili kamu ve özel
sektör kurum ve kuruluşlarının bu faaliyetlere katkısının sağlanması ile mümkün
olacaktır. Bu çerçevede, Ajans faaliyetlerinin, farklı perspektiflere sahip
kamu ve özel sektör kurum ve kuruluşları tarafından değerlendirilmesi ve
şekillendirilmesi maksadıyla bir danışma mekanizması oluşturulması gerekli
görülmüştür.
Bu madde ile yatırım stratejisinin ve yıllık faaliyet
planlarının tasarlanmasında dikkate alınmak üzere öneriler geliştirmek; yatırım
destek ve tanıtım faaliyetlerinin etkinliğini değerlendirmek ve bu faaliyetlere
ilgili kurum ve kuruluşların sağlayabileceği katkıları belirlemek üzere,
Başbakan tarafından belirlenen bakanlar ve özel sektör temsilcilerinden oluşan
Danışma Kurulu teşkil edilmiştir.
Madde 6.- Madde ile Ajansın en üst yöneticisi olan
Başkanın nitelikleri ve atanma şekli ile görevleri düzenlenmiştir. Ajansın
hizmetlerinin mevzuata, hükümetin genel ekonomi politikalarına, Danışma Kurulu
tavsiyelerine uygun olarak yürütülmesinden ve Ajansın faaliyet alanına giren
konularda diğer kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği ve koordinasyonun
sağlanmasından Başbakana karşı sorumlu olan Başkan, Ajansın işlevlerinin yerine
getirilebilmesi için gerekli olan yatırım destek ve tanıtım stratejisinin ve
yıllık faaliyet planının, bütçesiyle birlikte hazırlanması için gerekli
çalışmaları yaptırarak Başbakana sunacak ve uygulanmasını sağlayacaktır.
Danışma Kurulu toplantılarının verimli bir şekilde gerçekleştirilmesini teminen
toplantıdan en az 15 gün önce yıllık faaliyet planının Danışma Kurulu
üyelerinin değerlendirmesine sunulması da Başkanın görevleri arasında
sayılmıştır.
Başkan ayrıca, Başbakanın onayıyla Ajans personelinin
işe alma ve diğer işlemlerinin gerçekleştirilmesi; Ajansın görevleriyle ilgili
konularda diğer kamu kurum ve kuruluşları ile gerekli işbirliği ve
koordinasyonun sağlanması; Ajansın görevleriyle ilgili idari düzenleyici
işlemlerin yürürlüğe konulması; Ajans hizmet birimlerinin uyumlu, verimli,
disiplinli ve düzenli biçimde çalışmasının temini; Ajansın resmi ve özel
kuruluşlar nezdinde temsil edilmesi konularında da görevli kılınmıştır.
Ajans yöneticilerinin hiyerarşik sorumlulukları ve
faaliyetlerin hızlı ve etkin bir şekilde yürütülebilmesi için gerekli
olabilecek yetki devri ilkeleri de bu madde ile düzenlenmektedir.
Madde 7.- Madde ile Ajansın ana hizmet birimlerini
teşkil eden Yatırım Tanıtım Hizmetleri ve Yatırımcı Hizmetleri Daire
Başkanlıklarının görevleri düzenlenmiştir.
Madde 8.- Madde ile Ajansın danışma birimi olan Hukuk
Müşavirliği ile yardımcı hizmet birimi olan İnsan Kaynakları ve Destek
Hizmetleri Daire Başkanlığının görevleri düzenlenmiştir.
Madde 9.- Madde ile Ajansın bütçesi ve tabi olacağı
denetim mekanizması düzenlenmiştir. Yatırım destek ve tanıtımı kapsamında
sağlanacak olan tanıtım, bilgilendirme, yönlendirme ve benzeri hizmetlerin
istikrarlı bir şekilde sürdürülebilmesi, bu faaliyetlerin hedeflenen faydaları
sağlayabilmesi bakımından büyük önem taşımaktadır. Yatırım destek ve tanıtım
faaliyetlerinde gerekli olan istikrarın sağlanması ise ancak Ajansa tahsis
edilecek finansal kaynakların yeterli düzeyde olması ve sürekliliği ile mümkün
olacaktır. Bu gerekliliği karşılamak üzere pek çok başarılı ülke örneğinde
olduğu gibi Ajans faaliyetlerinin finansmanının kamu kaynaklarından sağlanması
öngörülmüş ve bu madde ile genel bütçeden Başbakanlık bütçesine Ajans için
konulacak ödenek, temel gelir kaynağı olarak belirlenmiştir. Prensip olarak,
özellikle başlangıcında Ajans tarafından sağlanacak hizmetlerin ücretsiz olması
öngörülmekle birlikte orta veya uzun vadede Ajans tarafından ücret karşılığı
sağlanabilecek çeşitli hizmetlerden elde edilecek gelirler ile yerli ve yabancı
gerçek ve tüzel kişilerden sağlanabilecek yardım ve bağışlar da Ajansın gelir
kalemleri arasında sayılmıştır.
Ajans tarafından yürütülecek faaliyetlerin niteliği ve
hedefleri dikkate alındığında, çalışma prensiplerinin özel sektör bakış açısına
ve iş aleminin hızlı karar alma süreçlerine uygun bir anlayışla belirlenmesi
gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Uluslararası yatırımları çekme konusunda
rekabet edilecek olan ülkelerin bu anlayışla teşkil edilmiş kurumsal
kapasitelere sahip olduğu gerçeğinden hareketle, Ajansa bu anlamda yeterli
esnekliği sağlamak üzere bütçesi 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol
Kanunu kapsamı dışında tutulmuştur. Böylece, Ajansın çalışma prensiplerini
önemli ölçüde belirleyecek olan tahsis edilen kaynakların kullanımı hususunda,
söz konusu Kanunun öngördüğü idari süreçlerden kaynaklanabilecek gecikmelerin
ve aksaklıkların önüne geçilmiş; Ajansın bütçesinin gelir, gider ve
muhasebesine ilişkin usul ve esasların yürütülen faaliyetlerin niteliğine uygun
bir yönetmelikle düzenlenmesi bu madde ile sağlanmıştır. Bu çerçevede Ajans
bütçesine ilişkin temel uygulama ilkeleri de yine bu madde ile düzenlenmiştir.
Ajans tarafından yürütülen faaliyetlerle ilgili olarak
kamu kaynaklarını kullanmanın gerektirdiği şeffaflığı ve hesap verilebilirliği
sağlamak üzere Ajansın mali işlemlerinin Sayıştayın denetimine tabi olması
hususu da bu madde ile düzenlenmiştir.
Madde 10.- Madde ile Ajans personelinin sayısı,
nitelikleri, statüsü ve hakları düzenlenmektedir. Ajansa bu Kanun kapsamında
verilen görevlerin etkin bir şekilde yerine getirilmesi, bu görevlerin
gerektirdiği nitelik ve koşulları haiz uzman personel ve destek hizmetleri
personelinin istihdamını gerektirmektedir. Ajansta ihtiyaç fazlası istihdamı
engellemek üzere toplam çalışan sayısı 30 kişi ile sınırlandırılmış ve destek
hizmetlerinde çalışacak personelin toplam çalışan sayısının yüzde yirmisinden
fazla olmaması bu madde ile öngörülmüştür.
Yabancı yatırımcılarla sürekli temas halinde olacak
olan uzman personel için Ajansın faaliyet konuları ile ilgili alanlarda lisans
düzeyinde eğitim ile Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavında
en az (80) puan veya buna denk kabul edilen uluslararası geçerliliği bulunan
belgeye sahip olmaları koşulu getirilmiştir.
Gerektiğinde uzmanlıklarından faydalanmak üzere diğer
kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan personelin de Ajansta istihdam edilebilme
imkanı bulunmaktadır. Bu yolla, diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan,
özellikle yatırımlarla ilgili konularda uzmanlığı ve tecrübesi olan personelden
de faydalanma imkanı sağlanmıştır. Ajansın ihtiyaç duyduğu bu tür nitelikli
personelin Ajansta çalışmalarını özendirmek amacıyla, Ajanstan ayrıldıktan
sonra eski kurumlarına dönebilme imkanı da öngörülmüştür. Bu kişilerden
müşterek kararname ile atanması gerekenlerin kurumlarına dönüşünde uzun sürecin
yaşanmaması için yalnızca ilgili bakan onayı yeterli kabul edilmiştir. Ajansta
gereğinden fazla kamu kurumlarından gelen personel istihdamını önlemek ve
yürütülecek faaliyetler açısından gerekli olan özel sektör tecrübesine sahip
uzmanların da Ajansta istihdamına imkan sağlamak üzere bu şekilde istihdam
edilecek olan personelin sayısı, toplam personel sayısının yüzde otuzu ile
sınırlandırılmıştır.
Başkan ve diğer Ajans personelinin, ücret ve sosyal
hakları için iş akdi hükümlerine göre çalıştırılmaları, emeklilik ve sosyal
güvenlik yönünden 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa tabi olmaları bu madde
ile düzenlenmiştir. Ajans faaliyetlerinin gerektirdiği nitelikleri taşıyan
uzmanlar açısından Ajansta çalışmayı cazip hale getirmek amacıyla, bu istihdam
yönteminin öngördüğü sınırlı iş güvencesi de dikkate alınarak, Başkan ve diğer
personelin ücret ve gündelikleri ile diğer mali ve sosyal haklarının Başbakan
tarafından belirlenmesi öngörülmüştür.
Ajans, özel bilgi ve uzmanlık gerektiren geçici
mahiyetteki işlerinde de vekalet, istisna veya hizmet akdi ile yerli ve yabancı
danışman ve uzman çalıştırabilme imkanına sahip olacaktır. Bu düzenlemeyle,
Ajansın belirli bir süre için gereksinim duyacağı uzmanları gereğinden uzun
süre istihdam etmesi söz konusu olmayacaktır.
Madde 11.- Madde ile Ajansa, görev alanı ile ilgili
konularda ihtiyaç duyabileceği; ancak istihdam edilen sınırlı sayıdaki uzman
personel ile yürütülmesi mümkün olamayacak araştırma, etüd ve proje ve diğer
işler için bir yönetmelikle belirlenecek esaslar çerçevesinde profesyonel
hizmet satın alabilme imkanı sağlanmaktadır.
Madde 12.- Madde ile Ajansın Kanun kapsamında görevleri
ile ilgili ihtiyaç duyduğu bilgileri kamu kurum ve kuruluşlarından isteme
yetkisi ve Ajans personelinin bu şekilde sağlanan bilgilerden doğabilecek
yükümlülükleri düzenlenmektedir.
Madde 13.- Maddede uygulanmayacak hükümler
düzenlenmektedir. Ajans, mali özerkliğinin korunması, esnek ve dinamik
yapısıyla değişen şartlara kolay uyum sağlayıp ihtiyaçlara hızla cevap
verebilmesi amacıyla, ilgili bazı kanunların kapsamı dışında bırakılmıştır.
Madde 14.- Madde ile Kanunun uygulanmasına ilişkin
yönetmeliklerin Ajans tarafından hazırlanarak yürürlüğe konulmasına ilişkin
hususlar düzenlenmiştir.
Madde 15.- Yürürlük maddesidir.
Madde 16.- Yürütme maddesidir.
Avrupa Birliği Uyum Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Avrupa Birliği Uyum Komisyonu 18/5/2006
Esas No: 1/1188
Karar No: 9
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Bakanlar Kurulunca hazırlanarak, 04.04.2006 tarihinde
Başkanlığınıza sunulan, “Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Kurulması
Hakkında Kanun Tasarısı”, Başkanlığınızca, 12.04.2006 tarihinde, esas Komisyon olarak
Plan ve Bütçe Komisyonuna, tali komisyon olarak da Sanayi, Ticaret, Enerji,
Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu ile Komisyonumuza havale
edilmiştir.
Komisyonumuz, 27.04.2006 tarihli toplantısında; Hazine
Müsteşarlığı ve Avrupa Birliği Genel Sekreterliği temsilcilerinin de
katılımlarıyla tasarıyı inceleyip görüşmüştür.
Tasarı ile ülkemizin ekonomik kalkınmasında gereksinim
duyulan yatırımların artırılması için Türkiye'de yatırım yapılmasını
özendirmeye yönelik yatırım destek ve tanıtım stratejilerinin belirlenmesi ve
uygulanması maksadıyla kurulan, Başbakanlığa bağlı kamu tüzel kişiliği haiz,
idari ve mali özerkliğe sahip Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansının
görev, yetki ve teşkilatının düzenlenmesi öngörülmektedir.
Komisyonumuzda, tasarının tümü üzerinde yapılan
görüşmeler sırasında Türkiye'nin şu anda belirli bir kurum tarafından
tasarlanan ve yürütülen doğrudan yabancı yatırım veya yatırımlara yönelik belli
bir stratejisinin olmadığı bu nedenle farklı kurumların oluşturduğu değişik
politikaların ahenkleştirilmeye çalışıldığı ifade edilmiştir. Bu gerekçelerle,
Türkiye açısından stratejik öneme sahip, özellikle büyük ölçekli, istihdam
yaratan, teknoloji transferi sağlayan yatırımları Türkiye'ye çekebilmek,
yatırımcılar adına birtakım işlemleri ilgili kurumlar nezdinde takip etmek
amacıyla, “Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı” gibi bir kurumun
ivedilikle kurulmasının yerinde olacağı ifade edilmiştir.
Komisyonumuzda, ülkemizde yatırımların arttırılmasına
yönelik kurumsal bir otorite oluşturulması konusunun 2003 yılında yayınlanan
“Ulusal Program”ın Sanayi Politikası başlığı altında yer aldığı, bununla
birlikte 2005 yılında yayınlanan “İlerleme Raporu”nda da, Türkiye'de yabancı
yatırımların arttırılmasını organize edecek bir kurumsal otoritenin olmamasının
eleştirildiği belirtilmiştir.
Devam eden görüşmeler sırasında Komisyon Üyelerimiz,
Tasarı ile kurulan söz konusu kurumsal kapasitenin Avrupa Birliği
Müktesebatı'na uyum gerektirip gerektirmediği sorusu üzerine, Hazine Müsteşarlığı
yetkilisi; tarama çalışmaları sırasında, “girişimcilik ve sanayi politikaları”
faslında kurumsal bir kapasite oluşturulması hususunun gündeme gelmediğini,
ayrıca herhangi bir yasal değişiklik veya “müktesebat uyumu”nu gerektirecek bir
durumun olmadığını ifade ettikten sonra, müktesebatı üstlenme kapasitesini
gerektirecek yasal bir düzenleme olmaması nedeniyle de, söz konusu durumun
çalışmaları halen yürütülmekte olan “Ulusal Program” kapsamında da yer almayacağını belirtmiştir.
Geneli üzerindeki görüşmelerin ardından, Tasarı ve
gerekçesi Komisyonumuzca benimsenerek maddelerin görüşülmesine karar
verilmiştir.
Tasarının bütün maddeleri aynen kabul edildiğinden,
ayrı bir metin düzenlenmesine gerek görülmemiştir.
Raporumuz, Plan ve Bütçe Komisyonuna sunulmak üzere
saygı ile arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
Yaşar Yakış |
Ali Rıza Alaboyun |
Öner Gülyeşil |
|
|
Düzce |
Aksaray |
Siirt |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Zekeriya Akçam |
Musa Sıvacıoğlu |
Ömer İnan |
|
|
İzmir |
Kastamonu |
Mersin |
|
|
Üye |
Üye |
|
|
|
Aydın Dumanoğlu |
Algan Hacaloğlu |
|
|
|
Trabzon |
İstanbul |
|
Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Plan ve Bütçe Komisyonu
Esas No: 1/1188
Karar No: 95 6/6/2006
TÜRKİYE
BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Bakanlar Kurulunca 04.04.2006 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 12.04.2006 tarihinde tali komisyon olarak
Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu ile
Avrupa Birliği Uyum Komisyonuna, esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale
edilen 1/1188 esas numaralı "Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı
Kurulması Hakkında Kanun Tasarısı" Komisyonumuzun 31.05.2006 tarihinde
yaptığı 72 nci Birleşiminde Hükümeti temsilen Devlet Bakanı Ali Babacan ile
Hazine Müsteşarlığı, Adalet Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Kamu İhale Kurumu,
Avrupa Birliği Genel Sekreterliği ve Devlet Planlama Teşkilatı
Müsteşarlığı temsilcilerinin katılımlarıyla
incelenip görüşülmüştür.
Bilindiği gibi; günümüz ekonomilerinde ulusal kalkınma, kamu kesiminin
yanı sıra özel sektörün de üretime katılmasıyla gerçekleşmektedir. Ekonomik
büyümeye sağlayacağı katkıların arttırılabilmesi için, özel sektörün
kullanabileceği finansal, beşeri ve teknolojik kaynakların erişilebilir olması
gerekmektedir. Ekonomik anlamda ülkeler arasında sınırların kalktığı günümüzde,
artık bir ülkede yerli sermayenin yaptığı yatırımların yanı sıra, o ülkeye
yapılan yabancı yatırımlar da önem kazanmaktadır. Bu nedenle, yatırımcıların
bir ülkeye veya bölgeye yatırım yapma kararı vermesi sürecinde etkili
olabilecek tüm konularda, söz konusu kararın ülkede yatırım yapılması
doğrultusunda şekillenmesini sağlayabilecek her türlü girişimin başlatılması,
yatırım kararı almayı planlayan yatırımcılara yönelik olarak tanıtım ve destek
faaliyetleri yapılması bir gereklilik haline gelmiştir.
Ülkeler açısından, özel sektöre dayalı sürdürülebilir büyüme hedefinin
gerçekleşmesi için ulusal kaynakların kullanılması kadar, dünya ölçeğinde artan
doğrudan yabancı yatırımların ülkeye çekilebilmesi ve bu kaynaklardan da azami
ölçüde yararlanılması gereklidir. Yabancı yatırımların sürdürülebilir büyümeye
sağladığı katkının yanında, borç yükünü arttırmayan dış kaynak, vergi geliri,
yeni istihdam ve ihracat imkanları ile geliştirme maliyeti oldukça yüksek olan
ileri teknoloji ve işletmecilik teknikleri sağlayabilme potansiyeline sahip
olması da, ülkeler açısından yabancı yatırımları önemli kılmaktadır.
Doğrudan yabancı yatırımı çekme
konusunda ülkeler arasında yaşanan rekabetin bir sonucu olarak, pek çok ülke
uluslararası ekonomik konjonktürdeki gelişmeler doğrultusunda yatırımları
yönlendirici faktörleri yakından takip etmekte ve değişen dinamiklere göre yeni
politika ve stratejiler geliştirmektedir. Bir ülkeye yatırım kararı alma
sürecinde, yatırımcılara, yatırım süreçleriyle ilgili olarak her konuda bilgi
verecek ve destek sağlayacak bir kurumsal kapasitenin olması yatırım
kararlarını o ülke için olumlu yönde etkileyecektir.
Özellikle küçük ve orta ölçekli uluslararası yatırımcıların, ülkenin
yasal mevzuatını ve kurumlarını bilmemeleri, yatırım kararı almaları konusunda
güçlükler doğurmaktadır. Diğer yandan, uluslararası yatırımcılara destek
sağlaması öngörülen kuruluşların görevleri gereği özel sektör bakış açısına
sahip olmaları; yürütülecek faaliyetlerin etkinliğinin sağlanabilmesi için
karar alma süreci, bütçe ve harcama politikası, personel rejimi bakımından
klasik kurumsal yapılanmalardan farklı niteliklere sahip olmayı
gerektirmektedir. Yatırım destek ve tanıtım faaliyetlerinin gerektirdiği
niteliklerde bu tür bir kurumsal yapının oluşması, Türkiye'nin rekabet gücüne
de katkıda bulunacaktır. Son yıllarda ülkemizde doğrudan yabancı yatırım çekme
performansında görülen artışı sürekli kılmak ve yabancı yatırım çekme yarışında
ülkemizin performansını arttırmak amacıyla birçok ülkede uygulaması bulunan
kurumsal yapının Türkiye'de de oluşturulması gerekmektedir. Tasarı bu ihtiyacın
giderilmesi amacıyla hazırlanmıştır.
Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde;
- Türkiye'de yatırımların arttırılması amacıyla ülkedeki yatırım ortamı
ile yatırım imkanlarının yatırımcılara tanıtılmasına yönelik faaliyetleri
yürütmek ve yatırımcıların, yatırım
öncesinde, yatırım sırasında ve yatırım sonrasında ihtiyaç duyacakları
bilgileri sağlamak üzere Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansının
kurulmasının,
- Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansının görev tanımının,
personelinin tabi olacağı hükümlerin ve Ajansın teşkilat yapısının
düzenlenmesinin,
öngörüldüğü anlaşılmaktadır.
Komisyonumuzda Tasarının tümü üzerinde yapılan görüşmelerde;
- Ülkemizde özel sektörde yaşanan istihdam azalışının özellikle 2005 yılından itibaren istihdam
artışına dönüştüğü, ayrıca, ülkemize
giren yabancı sermaye miktarında da ciddi bir artışın söz konusu olduğu,
- Tasarıyla kurulması hedeflenen ajansın ülkemiz için bir ihtiyaç
olduğu, nitekim diğer birçok ülkede benzer görevleri yerine getiren
kuruluşların bulunduğu,
- Yabancı yatırımcıların yatırım yapacağı alanların, kurulması öngörülen
ajans tarafından belirlenmesinin uygun olacağı, aksi takdirde yatırımcıların
birkaç bölge dışında diğer bölgelere yatırım yapmayacağı, bu durumun da
bölgeler arasında gelişmişlik farkını arttıracağı,
- Yabancı yatırımcıların ülkemizde daha çok finans sektörüne yatırım
yaptığı, finans sektörüne yapılan yatırımların ise istihdam ve üretime
katkısının çok fazla olamayacağı, bu nedenle yatırımcıların reel sektöre
yatırım yapmalarının teşvik edilmesi gerektiği,
- Tasarıda ajansın diğer kamu kurumlarıyla ilişkisinin düzenlenmediği,
özellikle yatırım konusunda faaliyet gösterecek bu ajansın Devlet Planlama
Teşkilatı Müsteşarlığı ve Hazine Müsteşarlığıyla ilişkisinin düzenlenmesi
gerektiği, Hazine Müsteşarlığı bünyesindeki Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğünün
kurulması öngörülen Ajansın görevlerini yürütüp yürütmediğinin ya da ne ölçüde
yürüttüğünün bilinmesi gerektiği,
- Yabancı sermayeden istihdam artışı ve yeni teknoloji sağlama gibi
yararların beklendiği, oysa ülkemize giren yabancı sermayenin esas itibariyle
finans sektörünü tercih ettiği, reel sektörde ise mevcut tesisleri satın alma
yoluna gittiği, bu bakımdan yabancı sermayeden beklenen yararın sağlanıp
sağlanamadığının ortaya konması gerektiği,
- Ekonomik istikrar ve mali disiplin sağlanmadan, yabancı yatırımlardan
istenilen düzeyde pay alınamayacağı, bu nedenle öncelikle daha istikrarlı bir
ekonomi ve güçlü bir mali yapının oluşturulması gerektiği, ayrıca kayıt dışı
ekonominin kayıt altına alınması gerektiği, aksi takdirde bu durumun
yatırımcılar aleyhine rekabeti bozucu bir etkide bulunacağı,
- Tasarıyla kurulması öngörülen ajansın, diğer ülkelerdeki modellerden
yararlanılarak hazırlandığının belirtildiği; ancak her ülkenin ekonomik
koşullarının farklı olduğu, başka bir modelin ülkemize uygunluğunun etraflıca
değerlendirilmesi gerektiği,
şeklindeki görüş ve eleştirileri müteakiben Hükümet adına yapılan
tamamlayıcı açıklamalarda;
- Son yıllarda ülkemize giren yabancı sermaye miktarının artış
eğiliminde olduğu, bu nedenle yabancı yatırımların sürdürülebilir olması için
yatırımcılara yönelik tanıtım ve destek faaliyetlerinin yapılmasının gerekli
olduğu, bu faaliyetleri yerine getirmek üzere kurulması planlanan ajansın dünya
ekonomileriyle bütünleşme ve yabancı yatırımların çekilmesi için de bir ihtiyaç
olduğu,
- Günümüzde doğrudan yabancı yatırımların ülke ekonomileri için oldukça
önemli olduğu, spekülasyonlardan az etkilenen ve kalıcı olan bu yatırımlar için ülkemizde büyük bir potansiyelin
bulunduğu, bu potansiyelin değerlendirilmesi gerektiği,
- Yabancı yatırımlardan en fazla pay alan ülkelerin güvenli ve
istikrarlı ekonomilere sahip olduğu, ülkemizde de son yıllarda yatırımcılara
güven veren bir ortamın oluştuğu, buna ilave olarak, kurulması öngörülen
ajansın yabancı yatırımcılara yönelik yapacağı tanıtım ve destek
faaliyetlerinin yatırımcıların kararlarında önemli rol oynayacağı,
- Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğünün de yabancı yatırımcılara yönelik
faaliyetlerde bulunmakta olduğu; ancak söz konusu genel müdürlüğün görevleri
arasında tanıtım ve destek faaliyetlerinin bulunmadığı, Tasarıyla kurulması
planlanan ajansın Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğüyle işbirliği içinde
çalışmalarını yerine getireceği ve tanıtım ve destek konusundaki eksikliği
gidereceği,
- Kurulması planlanan ajansın yapısının ve görevlerinin, birçok ülke
modelleri incelenerek hazırlandığı, sadece tek bir ülkede görülen uygulamaya
bağlı kalınmadığı, çeşitli ülkelerin modellerinde yer alan rekabetçi
özelliklerin incelendiği,
- Yabancı ülke ekonomilerinde yer alan bu kurumsal yapının çok yeni bir
model olduğu, literatürde hala bu kurumsal yapıyla ilgili tartışmaların devam
ettiği; ancak, bu yapının kamu sektörüne dahil olmakla birlikte yerine
getirdiği görevler itibariyle özel sektör bakış açısına sahip olması
gerektiğinin kabul edildiği,
- Ülkemize giren yabancı sermayenin finans sektöründe yoğunlaştığının
bilindiği, ancak, sağlanacak istikrar ve güven ortamına bağlı olarak önümüzdeki
yıllarda sabit sermaye yatırımlarının da artmasının beklendiği, bütün dünyada
yabancı sermayenin birleşme ve satın alma yolunu tercih ettiği, ancak satın
almalardan sonra ilave yatırımlara giriştiği,
- Doğrudan yabancı yatırımlardan beklenen faydanın sağlanabilmesi için o
ülkede üretilen gelirin büyük ölçüde yine o ülkede yatırıma aktarılması
gerektiği; ancak bunun için belirli bir kârlılık oranının yakalanmasına ihtiyaç
duyulduğu, kârlılığın ise belirli bir süre sonunda sağlanabileceği,
- 2005 yılında ülkemize 9,7 milyar Dolarlık yabancı sermaye girişinin
yaşandığı, ancak bu rakamın sadece nakit akışı gerçekleşen işlemleri
yansıttığı, kimi satın almaların ve birleşmelerin nakit akışlarının 2006
yılında gerçekleşeceği,
- Yabancı sermayenin büyük kısmının birleşme ve satın alma nedeniyle
ülkemize geldiği, ancak birleşme ve satın almalardan sonra genişleme ve büyüme
yönünde yeni yatırımların yapılmasının beklendiği, bu aşamada istihdam
artışının ve teknoloji transferinin gerçekleşebileceği, esasen ülkemize büyük
miktarlarda yabancı sermaye girişinin yeni başladığı,
- Yabancı yatırımların daha çok telekomünikasyon ve bankacılık sektörüne
yöneliyor olmasının sadece büyük yatırımcılar açısından geçerli olduğu, küçük
ve orta ölçekli yatırımcıların üretim sektöründe faaliyette bulundukları,
kurulması oldukça pahalı olan yeni teknolojilerin büyük kısmının bu firmalar
tarafından getirildiği, önümüzdeki yıllarda
yabancı küçük ve orta ölçekli firmaların Türkiye'ye ilgilerinin
artmasının beklendiği,
ifade edilmiştir.
Tasarının tümü üzerinde yapılan görüşmelerin ardından Tasarı ve
Gerekçesi Komisyonumuzca da
benimsenerek maddelerinin görüşülmesine geçilmiştir.
Tasarının;
- 1, 2, 3 ve 4 üncü maddeleri aynen,
- 5 inci maddesi, Başbakanlık Müsteşarının Türkiye Yatırım, Destek ve
Tanıtım Ajansı Danışma Kurulunun doğal üyesi olduğuna ilişkin ifadenin maddeden
çıkarılması suretiyle,
- 6 ncı maddesi; ikinci fıkrasına, yabancı yatırımcılarla sürekli temas
halinde olacak olan Ajans Başkanının yabancı dil bilmesinin gerekli olması
nedeniyle Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından en az
(80) puan almış veya buna denk kabul edilen ve uluslararası geçerliliği bulunan
belgeye sahip olanlar arasından atanmasına yönelik bir hükmün eklenmesi;
dördüncü fıkrasının (b) bendinin, yıllık faaliyet raporunun yanı sıra izleyen
yıl faaliyet planının hazırlanarak Danışma Kuruluna sunulmasını teminen yeniden
düzenlenmesi suretiyle,
- 7 nci maddesi aynen,
- 8 inci maddesi; Başbakanlığın ilgili kuruluşu olarak tasarlanan kamu
tüzel kişiliğini haiz, idari ve mali özerkliğe sahip Ajansın Hukuk
Müşavirliğinin görevleri sayılırken, 4353 sayılı Kanuna atıf yapılmasına gerek
olmaması sebebiyle, ikinci fıkrasının (c) bendinde yer alan "8/1/1943
tarihli ve 4353 sayılı Kanun Hükümlerine göre" ibaresinin çıkarılması
suretiyle,
- 9 uncu maddesi; ikinci fıkrasının, Başbakanın onayı ile çıkarılması
öngörülen yönetmeliğin, kamu tüzel kişiliğine sahip olması nedeniyle Ajans
tarafından çıkarılması; aynı fıkrada ajansın
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa tabi olmaması
öngörülmesine rağmen, 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince
Hazine yardımı alacağının düzenlenmiş olması ve 5018 sayılı Kanunda kamu
idarelerinin stratejik planları ile bütçe tekliflerini hazırlayarak temmuz
ayına kadar Maliye Bakanlığına göndereceklerinin belirtilmiş olması sebebiyle,
fıkrada geçen üç aylık sürenin altı aya çıkarılmasını teminen yeniden
düzenlenmesi; son fıkrasına, Ajansın denetimine ilişkin Sayıştay Raporunun Başbakanlığa
ve Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulacağına ilişkin bir hükmün eklenmesi
suretiyle,
- 10 uncu maddesi, ikinci fıkrasındaki uzman personel için öngörülen
nitelikler arasında yer alan ve yükseköğretimin belli bölümlerinden mezun olma
şartı dolayısıyla kısıtlayıcı bir nitelik arz eden ve bu nedenle de Ajansın
faaliyetlerine katkıda bulunabilecek bölümleri dışarıda bırakma ihtimali
bulunan hükmün, daha genel bir tanımlama getirmek amacıyla yeniden
düzenlenmesi; üçüncü fıkrasının altıncı cümlesinin, Ajansa yapılacak atamaların
kamu personelinin atama usulüne göre yapılmasını teminen metinden çıkarılması;
altıncı fıkrasının İş Kanunu çerçevesinde istihdam edilen personelin ücret ve
gündelikleri ile mali haklarının esasen iş sözleşmeleri ile belirlenmesi
gerektiğinden, Başbakanın yetkisinin iş sözleşmelerindeki azami miktarların
tespitiyle sınırlı tutulmasını teminen
yeniden düzenlenmesi; Ajans Başkanının 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve
Kontrol Kanununda öngörülen nitelikleri taşıyan bir iç denetçi
atayacağına ilişkin bir hükmün onuncu fıkra olarak eklenmesi suretiyle,
- 11 ve 12 nci maddeleri aynen,
- 13 ve 14 üncü maddeleri; kanunların hazırlanmasında uygulanan usul ve
esaslar doğrultusunda metin içerisindeki sıralarının değiştirilmesi suretiyle,
aynen,
- Yürürlük ve yürütmeye ilişkin 15
ve 16 ncı maddeleri aynen,
kabul edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı
ile arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
Sait Açba |
M. Altan Karapaşaoğlu |
Sabahattin Yıldız |
|
|
Afyonkarahisar |
Bursa |
Muş |
|
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet Sekmen |
Halil Aydoğan |
Mehmet Zekai Özcan |
|
|
İstanbul |
Afyonkarahisar |
Ankara |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
M. Mesut Özakcan |
Ali Osman Sali |
Ahmet İnal |
|
|
Aydın |
Balıkesir |
Batman |
|
|
(Ayrışık
oy ektedir) |
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Osman Nuri Filiz |
Muhsin Koçyiğit |
Alaattin Büyükkaya |
|
|
Denizli |
Diyarbakır |
İstanbul |
|
|
|
(Muhalifim) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
A. Kemal
Kumkumoğlu |
Birgen Keleş |
Kemal Kılıçdaroğlu |
|
|
İstanbul |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
(İmzada
bulunamadı) |
(Karşı oy
yazısı ektedir) |
(Ayrışık
oy ektedir) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
M. Mustafa Açıkalın |
Bülent
Baratalı |
Selami Yiğit |
|
|
İstanbul |
İzmir |
Kars |
|
|
|
(İmzada
bulunamadı) |
(Muhalifim) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mustafa Elitaş |
Taner Yıldız |
Mikail Arslan |
|
|
Kayseri |
Kayseri |
Kırşehir |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Muzaffer Baştopçu |
Mustafa Ünaldı |
Hasan Fehmi Kinay |
|
|
Kocaeli |
Konya |
Kütahya |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mustafa
Özyürek |
Gürol
Ergin |
O. Seyfi Terzibaşıoğlu |
|
|
Mersin |
Muğla |
Muğla |
|
|
(İmzada
bulunamadı) |
(İmzada
bulunamadı) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Osman Seyfi |
İmdat Sütlüoğlu |
Musa Uzunkaya |
|
|
Nevşehir |
Rize |
Samsun |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Sabahattin Cevheri |
M. Ergun Dağcıoğlu |
M. Akif Hamzaçebi |
|
|
Şanlıurfa |
Tokat |
Trabzon |
|
|
|
|
(Ayrışık
oy yazısı ektedir) |
AYRIŞIK
OY
Tasarı ile kamu tüzel kişiliğine haiz idari ve mali özerkliği olan
Başbakanlığın ilgili kuruluşu olarak Türkiye Yatırım ve Tanıtım Ajansının
kurulması öngörülmektedir. Komisyonda verilen bilgiye göre doğrudan yabancı
yatırımları teşvik amacıyla dünyada bu şekilde kurulan 164 tanıtım ajansı
bulunmaktadır.
Türkiye yatırım ve tanıtım ajansının kamu yönetiminin özellikle de kamu
mali yönetiminin kurallarına kıyasla daha esnek bir çerçevede hareket
edebilecek özel sektör ağırlıklı bir yapıya sahip olacağı anlaşılmaktadır.
Ajans bu çerçevede dünyadaki doğrudan yabancı yatırımlardan Türkiye’nin daha
fazla pay alabilmesi amacıyla çeşitli görevler yapacaktır. Tasarı ajansın
yürüteceği görevlerin kamu hizmeti olmadığı kabulüne dayalı olmakla birlikte
Tasarının 3/a maddesinde yer alan “ulusal düzeyde yatırım destek ve tanıtım
stratejisini, kalkınma ajansları ve ilgili diğer kuruluşlarla işbirliği halinde
belirlemek ve uygulamak” görevinin kamu hizmeti olmadığı kabulü Anayasanın kamu
hizmeti görevlileriyle ilgili genel ilkeleri düzenleyen 128 inci maddesi
karşısında tartışmalıdır. Bu çerçevede tüm personelin İş Kanunu hükümlerine
tâbi tutulması doğru değildir.
Danışma Kuruluna katılacak özel sektör temsilcilerinin yasada
belirtilmemiş olması önemli bir eksikliktir. Kurumun özel sektör ağırlıklı bir
yapıda kurulması öngörülürken temsilcilerin kurumlar itibariyle belirtilmemiş
olması keyfi bir özellik taşımaktadır. Bu durum ajansın kurumsallaşmasının
önünde önemli bir engel yaratacaktır.
Başkanın niteliklerini düzenleyen 6 ncı maddedeki “mesleki açıdan
yeterli bilgi ve deneyime sahip bulunan” hükmü yetersizdir. Hüküm konuyla
ilgili herhangi bir sınırlama getirmediğinden dolayı konuyla ilgili olmasa da
kendi mesleğinde yeterli olan herkes başkan olabilecektir. Bunun doğru olmadığı
açıktır.
|
|
M. Akif Hamzaçebi |
Birgen Keleş |
Kemal Kılıçdaroğlu |
|
|
Trabzon |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
|
M. Mesut Özakcan |
|
|
|
|
Aydın |
|
HÜKÜMETİN TEKLİF
ETTİĞİ METİN
TÜRKİYE
YATIRIM DESTEK VE TANI-TIM AJANSI KURULMASI
HAKKINDA
KANUN TASARISI
Amaç ve kuruluş
MADDE 1- (1)
Bu Kanunun amacı; ülkenin ekonomik kalkınmasında gereksinim duyulan
yatırımların artırılması için Türkiye'de yatırım yapılmasını özendirmeye
yönelik yatırım destek ve tanıtım stratejilerinin belirlenmesi ve uygulanması
maksadıyla kurulan Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansının görev, yetki ve
teşkilâtını düzenlemektir.
(2) Bu
Kanunun uygulanmasını sağlamak ve Kanunla kendisine verilen görevleri yerine
getirmek üzere kamu tüzel kişiliğini haiz, idari ve mali özerkliğe sahip ve
Başbakanlıkla ilgili Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı kurulmuştur.
(3)
Başbakan, Ajansın yönetimi ile ilgili yetkilerini gerekli gördüğü takdirde bir
Bakan eliyle kullanabilir.
(4) Ajans,
bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde özel hukuk hükümlerine tabidir.
(5) Ajansın
Merkezi Ankara'dadır.
Tanımlar
MADDE 2- (1)
Bu Kanunda geçen;
a) Ajans:
Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansını,
b) Başkan:
Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Başkanını,
c) Kurul:
Danışma Kurulunu,
ç) Yatırım:
Yerli sermayeli yatırımlar ile doğrudan yabancı yatırımları,
ifade eder.
Ajansın görevleri
MADDE 3- (1)
Ajansın görevleri şunlardır:
a) Ulusal
düzeyde yatırım destek ve tanıtım stratejisini, kalkınma ajansları ve ilgili
diğer kuruluşlarla işbirliği halinde belirlemek ve uygulamak,
b) Kamu
kurum ve kuruluşları, kalkınma ajansları ve özel sektör kuruluşlarınca
uluslararası düzeyde yürütülen yatırım destek ve tanıtım faaliyetlerini
koordine etmek ve desteklemek,
c)
Yatırımcılara yönelik bilgilendirme ve yönlendirme hizmetleri tasarlamak ve
sunmak; yatırımcıların, yatırım yapmadan önce, yatırım aşamasında ve
yatırımlarını yaptıktan sonra ihtiyaç duydukları bilgilendirme ve yönlendirme hizmetini
kalkınma ajansları ile işbirliği halinde sağlamak,
ç) Yatırımlara ilişkin izin ve onay
işlemlerinin tamamlanmasında destek sağlamak üzere ilgili kurum ve kuruluşlar
ile kalkınma ajansları nezdinde bu işlemleri takip etmek,
d) Bakanlar
Kurulunca yerli sermayeli yatırımlar ile doğrudan yabancı yatırımlar için
farklı veya aynı olmak üzere, yatırımın türüne, yerine, sermaye tutarına veya
yatırımın sağlayacağı istihdam imkanı gibi kriterlere göre belirlenecek yatırımların
izin ve onay işlemlerini ilgili kurum ve kuruluşlar ile kalkınma ajansları
nezdinde yatırımcılar adına yürütmek ve sonuçlandırmak,
e)
Yatırımcıların karşılaşabilecekleri engel ve sorunları tespit ederek sorunların
çözümü konusunda ilgili merciler
nezdinde girişimde bulunmak,
f)Türkiye'de
yatırımların artırılmasına katkı sağlayacak her türlü bilgi ve veriyi
oluşturmak veya ilgili kurum ve kuruluşlardan toplamak, güncellemek ve
dağıtmak, ulusal ve uluslararası kuruluşlarla bu konuda işbirliği yapmak,
g) Yatırım
destek ve tanıtım faaliyetlerine etkinlik kazandırmak amacıyla gerekli
politikaların oluşturulmasına yönelik olarak ilgili merciler nezdinde girişimde
bulunmak,
ğ) Yatırım
ortamının iyileştirilmesine ilişkin reform sürecine katkı sağlamak; bu kapsamda
öneriler geliştirmek,
h) Görev
alanına giren konularda ulusal ve uluslararası kongre, seminer ve benzeri
toplantılara teknik ve maddi katkı sağlamak, desteklemek, düzenlemek ve bunlara
katılmak,
ı) Ajansın
görev alanına giren konularda Türkçe ve yabancı dillerde basılı ve elektronik
yayınlar çıkarmak ve bu tür yayınları desteklemek,
i)
Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.
Teşkilât
MADDE 4- (1)
Ajansın teşkilâtı; Danışma Kurulu, ana hizmet birimleri ile danışma ve yardımcı
hizmet birimlerinden oluşur.
Kurul ve görevleri
MADDE 5- (1)
Danışma Kurulu; Başbakan tarafından belirlenen bakanlar ve özel sektör
temsilcilerinden oluşur. Başbakanlık Müsteşarı ve Başkan Kurulun doğal
üyesidir.
(2) Kurula
Başbakan başkanlık eder.
(3) Kurulun
görüşeceği konuların nitelik ve özelliklerinin gerektirmesi halinde diğer kamu
kurum ve kuruluş temsilcileri ile sivil toplum örgütleri temsilcileri de
Başbakanın daveti üzerine toplantıya çağrılabilir.
(4) Kurul
yılda en az bir defa olmak üzere Başbakanın çağrısı üzerine toplanır. Kurulun
sekreterya hizmetlerini Ajans yürütür.
(5) Kurulun
görevleri şunlardır:
a) Yatırım
destek ve tanıtım stratejisi konusunda öneriler geliştirmek,
b) Ajansın
yürüteceği faaliyetlerin etkinliğini artırmak üzere tavsiyelerde bulunmak,
c) Ajansın
yıllık faaliyet planını değerlendirmek,
ç) Ajansın
yıllık faaliyet planında yer alan konularla ilgili kurum ve kuruluşların
uygulamaya sağlayabileceği katkıları belirlemek.
Başkan
MADDE 6- (1)
Ajansın en üst yöneticisi olan Başkan, Ajansın genel yönetim ve temsilinden
sorumludur.
(2) Başkan,
en az dört yıllık eğitim veren yükseköğretim kurumlarından veya bunlara
denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen yurt dışındaki
yükseköğretim kurumlarından mezun olan, mesleki açıdan yeterli bilgi ve
deneyime sahip bulunan ve mesleği ile ilgili olarak kamu veya özel sektörde en
az beş yıl çalışmış olanlar arasından Başbakan tarafından atanır.
(3) Başkan,
Ajansın hizmetlerinin mevzuata, Hükümetin genel ekonomi politikalarına, Danışma
Kurulu tavsiyelerine uygun olarak yürütülmesini ve Ajansın faaliyet alanına
giren konularda diğer kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği ve koordinasyonu
sağlamakla görevli ve Başbakana karşı sorumludur.
(4) Başkanın
görev ve yetkileri şunlardır:
a) Ajansın
işlevlerinin yerine getirilebilmesi için gerekli yatırım destek ve tanıtım
stratejisini, yıllık faaliyet planını ve bütçesini Başbakana sunmak ve
uygulanmasını sağlamak,
b) Danışma
Kurulu toplantısından en az 15 gün önce yıllık faaliyet planını hazırlayarak
Danışma Kurulu üyelerinin değerlendirmesine sunmak,
c) Ajans
personelinin işe alınması ve diğer işlemlerini Başbakanın onayına sunmak,
ç) Ajansın
görevleriyle ilgili konularda diğer kamu kurum ve kuruluşları ile gerekli
işbirliği ve koordinasyonu sağlamak,
d) Ajansın
görevleriyle ilgili düzenleyici işlemleri yürürlüğe koymak,
e) Hizmet
birimlerinin uyumlu, verimli, disiplinli ve düzenli biçimde çalışmasını temin
etmek,
f) Ajansı
resmî ve özel kuruluşlar nezdinde temsil etmek.
(5) Ajans
teşkilâtının her kademedeki yöneticileri, yapmakla yükümlü bulundukları hizmet
veya görevleri, Başkanın emir ve direktifleri yönünde mevzuata, plan ve
programlara uygun olarak düzenlemek ve yürütmekten bir üst kademeye karşı
sorumludur.
(6) Başkan
ve her kademedeki Ajans yöneticileri, sınırlarını yazılı olarak açıkça
belirtmek şartıyla yetkilerinden bir kısmını astlarına devredebilirler. Yetki
devri, yetki devreden amirin sorumluluğunu kaldırmaz.
Ana hizmet birimleri
MADDE 7- (1)
Ajansın ana hizmet birimleri şunlardır:
a)Yatırım
Tanıtım Hizmetleri Daire Başkanlığı,
b)Yatırımcı
Hizmetleri Daire Başkanlığı.
(2) Yatırım
Tanıtım Hizmetleri Daire Başkanlığı, ülkedeki yatırım ortamı ve yatırım
imkanları hakkında yatırımcıları bilgilendirmek ve yönlendirmek üzere yurt
içinde ve yurt dışında her türlü faaliyeti programlamak, yürütmek ve Başkan
tarafından verilen benzer işleri yapmakla görevlidir.
(3)
Yatırımcı Hizmetleri Daire Başkanlığı, yatırımcıların yatırım yapmadan önce,
yatırım aşamasında ve yatırımlarını yaptıktan sonra ihtiyaç duyabilecekleri
çeşitli destek hizmetlerini tasarlamak ve yürütmek ve Başkan tarafından verilen
benzer işleri yapmakla görevlidir.
Danışma ve yardımcı hizmet birimleri
MADDE 8- (1)
Ajansın danışma birimi, Hukuk Müşavirliği; yardımcı hizmet birimi ise İnsan
Kaynakları ve Destek Hizmetleri Daire Başkanlığıdır.
(2) Hukuk
Müşavirliği;
a) Başkan,
Ajans birimleri ve diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından gönderilen kanun,
tüzük ve yönetmelik tasarıları ile diğer hukuki konular hakkında görüş
bildirmekle,
b) Ajansın
menfaatlerini koruyucu, anlaşmazlıkları önleyici hukuki tedbirleri zamanında
almak, anlaşma ve sözleşmelerin bu esaslara uygun olarak yapılmasına yardımcı
olmakla,
c) 8/1/1943
tarihli ve 4353 sayılı Kanun hükümlerine göre adli ve idari davalarda gerekli
bilgileri hazırlamak, taraf olduğu adli ve idari davalarda Ajansı temsil etmek
veya Ajans tarafından hizmet satın alma yoluyla temsil ettirilen davaları takip
ve koordine etmekle,
ç) Başkan
tarafından verilecek diğer görevleri yapmakla,
görevlidir.
(3) İnsan
Kaynakları ve Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı;
a) Ajansın
insan gücü politikası ve planlaması konusunda çalışmalar yapmak, tekliflerde
bulunmak ve personelin özlük işlemlerini yürütmekle,
b) Ajansın
bilgi teknolojileri alt yapısını kurmak, işletmek ve geliştirmekle,
c) Ajansın
ihtiyacı olan her türlü yapım, satın alma, kiralama, bakım ve onarım, arşiv,
sağlık ve benzeri her türlü idari ve mali hizmetleri yürütmekle,
ç) Ajansın,
taşınır ve taşınmaz mal kayıtlarını tutmakla,
d) Başkan
tarafından verilecek diğer görevleri yapmakla,
görevlidir.
Bütçe ve denetim
MADDE 9- (1)
Ajansın bütçesi, aşağıdaki kaynaklardan oluşur:
a) Ajans
tarafından ücret karşılığı sağlanabilecek çeşitli hizmetler karşılığında elde
edilecek gelirler,
b) Genel
bütçeden Başbakanlık bütçesine bu amaçla konulacak ödenek,
c) Gerçek ve
tüzel kişilerden sağlanan yardım ve bağışlar.
(2) Ajans
bütçesinin gelir, gider ve muhasebesine ilişkin usul ve esaslar ile Ajans
hizmetlerinden ücret karşılığı sağlanacak olanların bağlı olacağı esaslar,
Başbakanın onayıyla çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Ajansın hesap yılı mali
yıldır. Ajans her hesap yılından en az üç ay önce gelecek yıl içinde yapacağı
işlerin programına ve masraflarına karşılık olmak üzere Başbakanlık bütçesinden
ödenmesini talep ettiği tutarı Başbakana bildirir.
(3) Ajans
gelirlerinin, giderlerini karşılaması esastır. Ajans gelirleri, Başkan
tarafından uygun görülen bankalarda açılacak hesaplarda tutulur. Bu gelirlerden
hesap yılı sonuna kadar harcanmayan paralar Maliye Bakanlığına bildirildikten
sonra Ajansın ertesi yıl gelir hesabına aktarılır. Ajansın giderleri Başbakan
tarafından onaylanan bütçeden karşılanır.
(4) Ajansın
mali işlemleri, Sayıştayın denetimine tabidir.
Personele ilişkin hükümler
MADDE 10- (1)
Ajans hizmetleri, toplam sayısı 30'u geçmemek üzere, iş mevzuatı hükümlerine
göre istihdam edilen uzman personel ve destek personeli eliyle yürütülür.
Sekreterlik, halkla ilişkiler, arşiv, idari, mali ve personelle ilgili işlemler
gibi işleri yürütecek olan destek personelinin sayısı, Ajans toplam personel
sayısının yüzde yirmisini geçemez.
(2) Uzman personel, hukuk, iktisat, maliye, işletme, kamu yönetimi,
uluslararası ilişkiler, istatistik, çalışma ekonomisi ve endüstri ilişkileri, matematik, sosyoloji, mimarlık, şehir ve
bölge planlama ile mühendislik dallarından veya bunlara denkliği Yükseköğretim
Kurulunca kabul edilen yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarından lisans
düzeyinde mezun olmuş, Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit
Sınavında en az (80) puan almış veya buna denk kabul edilen uluslararası
geçerliliği bulunan belgeye sahip adaylar arasından istihdam edilir.
(3) Kamu
kurum ve kuruluşlarında çalışanlardan, bu Kanunda belirtilen nitelikleri
taşıyanlar, kendilerinin isteği ve kurumlarının muvafakati ile Ajansta Başkan,
daire başkanı veya uzman personel olarak istihdam edilebilir. Bunların kurumlarıyla
olan ilişkileri iş akdinin yapılmasıyla son bulur. Bunlara verilecek ücret ile
diğer mali ve sosyal haklar yapılacak iş akdi ile belirlenir. Bu şekilde
istihdam edilenler, Ajanstaki görevleri sona erdiğinde, öğrenim durumları,
hizmet yılı ve unvanları dikkate alınarak önceki kurumlarında kariyerlerine
veya durumlarına uygun boş bir kadro veya pozisyona en geç üç ay içinde
atanırlar ve herhangi bir işleme gerek kalmaksızın en geç bir ay içerisinde
göreve başlatılırlar. Ancak, bu kişilerin atanmalarında, önceki kurumlarındaki
idari unvanlar dikkate alınmaz. Bu fıkra kapsamındaki kişilerden, önceki kamu
kurum ve kuruluşlarındaki kadrolarına müşterek kararname ile atananların, bu fıkraya
göre yapılacak atama işlemleri ilgili bakan onayı ile yapılır. Bu fıkra
uyarınca önceki kurumlarına dönen kişilerin Ajansta geçen hizmetleri kazanılmış
hak aylık derece ve kademelerinde değerlendirilir. Bu durumda kıdem tazminatları
ödenmez ve bu süreler emeklilik ikramiyesinin hesabında dikkate alınır. Bu
şekilde görevlendirilecek personel sayısı toplam personel sayısının yüzde
otuzunu aşamaz.
(4) Ajans
personeli, emeklilik ve sosyal güvenlik yönünden 17/7/1964 tarihli ve 506
sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa tabidir.
(5) Başkan
ve Ajansta istihdam edilecek tüm personelde;
a) Türk
vatandaşı olmak,
b) Kamu
haklarından mahrum bulunmamak,
c) Affa
uğramış olsalar bile Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla, zimmet,
ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye
kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı
suçtan veya istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmî ihale ve
alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından
dolayı hükümlü bulunmamak,
şartları
aranır.
(6) Başkan
ile diğer personelin ücret ve gündelikleri ile diğer mali ve sosyal hakları
Başbakan tarafından belirlenir.
(7) Ajans
personeline ilişkin tüm ihtilaflar iş mahkemelerinde görülür.
(8) Ajansın,
özel bilgi ve uzmanlık gerektiren geçici mahiyetteki işlerinde vekalet, istisna
veya hizmet akdi ile yerli ve yabancı danışman ve uzmanlar istihdam edilebilir.
(9) Başkan
ve diğer personelin, görevlerinin ifası sırasında yaptıkları masrafların
hangilerinin Ajans bütçesinden karşılanabileceğine dair usul ve esaslar
yönetmelikle belirlenir.
Sözleşme ile araştırma, etüd, proje yaptırma
MADDE 11- (1)
Ajansın görevleri kapsamındaki faaliyetlerle ilgili olarak araştırma, etüd ve
proje hazırlama ve diğer işler, hazırlanacak yönetmelikteki esaslar
çerçevesinde sözleşme ile Türk veya yabancı gerçek ve tüzel kişilere
yaptırılabilir.
Bilgi isteme ve gizliliğe uyma
MADDE 12- (1)
Ajans, araştırma ve inceleme konuları için bu Kanun kapsamında görevleri ile
ilgili gerekli gördüğü her türlü bilgiyi kamu kurum ve kuruluşlarından istemeye
yetkilidir. Kendilerinden bilgi istenen kamu kurum ve kuruluşları, söz konusu
isteğe cevap vermek ve gereken kolaylığı göstermekle yükümlüdürler. Ajansın her
türlü personeli, bu yoldan sağlanan bilgilerden sır mahiyetinde olanları
açıklayamaz, kendilerinin veya başkalarının menfaatine kullanamaz.
Uygulanmayacak hükümler
MADDE 13- (1)
Bu Kanunun uygulanmasında, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu,
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri
uygulanmaz.
Yönetmelikler
MADDE 14- (1)
Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin usul ve esasları gösteren yönetmelikler, altı
ay içinde ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak Ajans tarafından
hazırlanır ve yürürlüğe konulur.
Yürürlük
MADDE 15- (1)
Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 16- (1)
Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
PLAN
VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN
TÜRKİYE
YATIRIM DESTEK VE TANI-TIM AJANSI KURULMASI
HAKKINDA
KANUN TASARISI
Amaç ve kuruluş
MADDE 1- Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca
aynen kabul edilmiştir.
Tanımlar
MADDE 2- Tasarının 2 nci maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
Ajansın görevleri
MADDE 3- Tasarının 3 üncü maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
Teşkilat
MADDE 4- Tasarının 4 üncü maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
Kurul ve görevleri
MADDE 5- (1) Danışma Kurulu;
Başbakan tarafından belirlenen bakanlar ve özel sektör temsilcilerinden oluşur.
Başkan Kurulun doğal üyesidir.
(2) Kurula Başbakan başkanlık eder.
(3) Kurulun görüşeceği konuların nitelik ve özelliklerinin
gerektirmesi halinde diğer kamu kurum ve kuruluş temsilcileri ile sivil toplum
örgütleri temsilcileri de Başbakanın daveti üzerine toplantıya çağrılabilir.
(4) Kurul yılda en az bir defa olmak üzere Başbakanın
çağrısı üzerine toplanır. Kurulun sekretarya hizmetlerini Ajans yürütür.
(5) Kurulun görevleri şunlardır:
a) Yatırım destek ve tanıtım stratejisi konusunda öneriler
geliştirmek,
b) Ajansın yürüteceği faaliyetlerin etkinliğini artırmak
üzere tavsiyelerde bulunmak,
c) Ajansın yıllık faaliyet planını değerlendirmek,
ç) Ajansın yıllık faaliyet planında yer alan konularla
ilgili kurum ve kuruluşların uygulamaya sağlayabileceği katkıları belirlemek.
Başkan
MADDE 6- (1) Ajansın en üst
yöneticisi olan Başkan, Ajansın genel yönetim ve temsilinden sorumludur.
(2) Başkan, en az dört yıllık eğitim veren yükseköğretim
kurumlarından veya bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul
edilen yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarından mezun olan, Kamu Personeli
Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından en az (80) puan almış veya buna
denk kabul edilen uluslararası geçerliliği bulunan belgeye ve mesleki açıdan
yeterli bilgi ve deneyime sahip, mesleği ile ilgili olarak kamu veya özel
sektörde en az beş yıl çalışmış olanlar arasından Başbakan tarafından atanır.
(3) Başkan, Ajansın hizmetlerinin mevzuata, Hükümetin genel
ekonomi politikalarına, Danışma Kurulu tavsiyelerine uygun olarak yürütülmesini
ve Ajansın faaliyet alanına giren konularda diğer kamu kurum ve kuruluşları ile
işbirliği ve koordinasyonu sağlamakla görevli ve Başbakana karşı sorumludur.
(4) Başkanın görev ve yetkileri şunlardır:
a) Ajansın işlevlerinin yerine getirilebilmesi için gerekli
yatırım destek ve tanıtım stratejisini, yıllık faaliyet planını ve bütçesini
Başbakana sunmak ve uygulanmasını sağlamak,
b) Danışma Kurulu toplantısından en az 15 gün önce yıllık
faaliyet raporunu ve izleyen yıl faaliyet
planını hazırlayarak Danışma Kurulu üyelerinin değerlendirmesine sunmak,
c) Ajans personelinin işe alınması ve diğer işlemlerini
Başbakanın onayına sunmak,
ç) Ajansın görevleriyle ilgili konularda diğer kamu kurum ve
kuruluşları ile gerekli işbirliği ve koordinasyonu sağlamak,
d) Ajansın görevleriyle ilgili düzenleyici işlemleri
yürürlüğe koymak,
e) Hizmet birimlerinin uyumlu, verimli, disiplinli ve
düzenli biçimde çalışmasını temin etmek,
f) Ajansı resmi ve özel kuruluşlar nezdinde temsil etmek.
(5) Ajans teşkilatının her kademedeki yöneticileri, yapmakla
yükümlü bulundukları hizmet veya görevleri, Başkanın emir ve direktifleri
yönünde mevzuata, plan ve programlara uygun olarak düzenlemek ve yürütmekten
bir üst kademeye karşı sorumludur.
(6) Başkan ve her kademedeki Ajans yöneticileri, sınırlarını
yazılı olarak açıkça belirtmek şartıyla yetkilerinden bir kısmını astlarına
devredebilirler. Yetki devri, yetki devreden amirin sorumluluğunu kaldırmaz.
Ana hizmet birimleri
MADDE 7- Tasarının 7 nci maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
Danışma ve yardımcı
hizmet birimleri
MADDE 8- (1) Ajansın danışma
birimi, Hukuk Müşavirliği; yardımcı hizmet birimi ise İnsan Kaynakları ve
Destek Hizmetleri Daire Başkanlığıdır.
(2) Hukuk Müşavirliği;
a) Başkan, Ajans birimleri ve diğer kamu kurum ve
kuruluşları tarafından gönderilen kanun, tüzük ve yönetmelik tasarıları ile
diğer hukuki konular hakkında görüş bildirmekle,
b) Ajansın menfaatlerini koruyucu, anlaşmazlıkları önleyici
hukuki tedbirleri zamanında almak, anlaşma ve sözleşmelerin bu esaslara uygun
olarak yapılmasına yardımcı olmakla,
c) Adli ve idari davalarda gerekli bilgileri hazırlamak,
taraf olduğu adli ve idari davalarda Ajansı temsil etmek veya Ajans tarafından
hizmet satın alma yoluyla temsil ettirilen davaları takip ve koordine etmekle,
ç) Başkan tarafından verilecek diğer görevleri yapmakla,
görevlidir.
(3) İnsan Kaynakları ve Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı;
a) Ajansın insan gücü politikası ve planlaması konusunda
çalışmalar yapmak, tekliflerde bulunmak ve personelin özlük işlemlerini
yürütmekle,
b) Ajansın bilgi teknolojileri alt yapısını kurmak, işletmek
ve geliştirmekle,
c) Ajansın ihtiyacı olan her türlü yapım, satın alma,
kiralama, bakım ve onarım, arşiv, sağlık ve benzeri her türlü idari ve mali
hizmetleri yürütmekle,
ç) Ajansın, taşınır ve taşınmaz mal kayıtlarını tutmakla,
d) Başkan tarafından verilecek diğer görevleri yapmakla,
görevlidir.
Bütçe ve denetim
MADDE 9- (1) Ajansın bütçesi,
aşağıdaki kaynaklardan oluşur:
a) Ajans tarafından ücret karşılığı sağlanabilecek çeşitli
hizmetler karşılığında elde edilecek gelirler.
b) Genel bütçeden Başbakanlık bütçesine bu amaçla konulacak
ödenek.
c) Gerçek ve tüzel kişilerden sağlanan yardım ve bağışlar.
(2) Ajans bütçesinin gelir, gider ve muhasebesine ilişkin
usul ve esaslar ile Ajans hizmetlerinden ücret karşılığı sağlanacak olanların
bağlı olacağı esaslar, Ajans tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Ajansın hesap yılı mali yıldır. Ajans her hesap yılından en az altı ay önce
gelecek yıl içinde yapacağı işlerin programına ve masraflarına karşılık olmak
üzere Başbakanlık bütçesinden ödenmesini talep ettiği tutarı Başbakana
bildirir.
(3) Ajans gelirlerinin, giderlerini karşılaması esastır.
Ajans gelirleri, Başkan tarafından uygun görülen bankalarda açılacak hesaplarda
tutulur. Bu gelirlerden hesap yılı sonuna kadar harcanmayan paralar Maliye
Bakanlığına bildirildikten sonra Ajansın ertesi yıl gelir hesabına aktarılır.
Ajansın giderleri Başbakan tarafından onaylanan bütçeden karşılanır.
(4) Ajansın mali işlemleri, Sayıştayın denetimine tabidir.
Sayıştayın denetime ilişkin raporu Başbakanlığa ve Türkiye Büyük Millet
Meclisine sunulur.
Personele ilişkin
hükümler
MADDE 10- (1) Ajans hizmetleri,
toplam sayısı 30’u geçmemek üzere, iş mevzuatı hükümlerine göre istihdam edilen
uzman personel ve destek personeli eliyle yürütülür. Sekreterlik, halkla
ilişkiler, arşiv, idari, mali ve personelle ilgili işlemler gibi işleri
yürütecek olan destek personelinin sayısı, Ajans toplam personel sayısının
yüzde yirmisini geçemez.
(2) Uzman personel, en az dört yıllık eğitim veren
yükseköğretim kurumlarından veya bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulunca kabul
edilen yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarından mezun olmuş, Kamu Personeli
Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından en az (80) puan almış veya buna
denk kabul edilen uluslararası geçerliliği bulunan belgeye sahip adaylar
arasından istihdam edilir.
(3) Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlardan, bu Kanunda
belirtilen nitelikleri taşıyanlar, kendilerinin isteği ve kurumlarının
muvafakati ile Ajansta Başkan, daire başkanı veya uzman personel olarak
istihdam edilebilir. Bunların kurumlarıyla olan ilişkileri iş akdinin
yapılmasıyla son bulur. Bunlara verilecek ücret ile diğer mali ve sosyal haklar
yapılacak iş akdi ile belirlenir. Bu şekilde istihdam edilenler, Ajanstaki
görevleri sona erdiğinde, öğrenim durumları, hizmet yılı ve unvanları dikkate
alınarak önceki kurumlarında kariyerlerine veya durumlarına uygun boş bir kadro
veya pozisyona en geç üç ay içinde atanırlar ve herhangi bir işleme gerek
kalmaksızın en geç bir ay içerisinde göreve başlatılırlar. Ancak, bu kişilerin
atanmalarında, önceki kurumlarındaki idari unvanlar dikkate alınmaz. Bu fıkra
uyarınca önceki kurumlarına dönen kişilerin Ajansta geçen hizmetleri kazanılmış
hak aylık derece ve kademelerinde değerlendirilir. Bu durumda kıdem
tazminatları ödenmez ve bu süreler emeklilik ikramiyesinin hesabında dikkate
alınır. Bu şekilde görevlendirilecek personel sayısı toplam personel sayısının
yüzde otuzunu aşamaz.
(4) Ajans personeli, emeklilik ve sosyal güvenlik yönünden
17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa tabidir.
(5) Başkan ve Ajansta istihdam edilecek tüm personelde;
a) Türk vatandaşı olmak,
b) Kamu haklarından mahrum bulunmamak,
c) Affa uğramış olsalar bile Devletin şahsiyetine karşı
işlenen suçlarla, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık,
sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref
ve haysiyeti kırıcı suçtan veya istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç
kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını
açığa vurma suçlarından dolayı hükümlü bulunmamak,
şartları aranır.
(6) Başkan ile diğer personelin ücret ve gündelikleri ile
diğer mali haklarının üst sınırı Başbakan tarafından belirlenir.
(7) Ajans personeline ilişkin tüm ihtilaflar iş
mahkemelerinde görülür.
(8) Ajansın, özel bilgi ve uzmanlık gerektiren geçici
mahiyetteki işlerinde vekalet, istisna veya hizmet akdi ile yerli ve yabancı
danışman ve uzmanlar istihdam edilebilir.
(9) Başkan ve diğer personelin, görevlerinin ifası sırasında
yaptıkları masrafların hangilerinin Ajans bütçesinden karşılanabileceğine dair
usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
(10) Başkan, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol
Kanununda belirtilen nitelikleri haiz bir iç denetçi atar.
Sözleşme ile araştırma,
etüd, proje yaptırma
MADDE 11 – Tasarının 11 inci
maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
Bilgi isteme ve gizliliğe
uyma
MADDE 12- Tasarının 12 nci maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
Yönetmelikler
MADDE 13- Tasarının 14 üncü maddesi 13 üncü madde olarak
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
Uygulanmayacak hükümler
MADDE 14- Tasarının 13
üncü maddesi 14 üncü madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
Yürürlük
MADDE 15- Tasarının 15 inci maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
Yürütme
MADDE 16- Tasarının 16 ncı maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
|
|
Recep Tayyip Erdoğan |
|
|
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
|
|
Dışişleri
Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
|
|
|
|
A. Gül |
A. Şener |
M. A. Şahin |
|
|
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
|
|
B. Atalay |
A. Babacan |
M. Aydın |
|
|
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Adalet
Bakanı |
|
|
|
|
N. Çubukçu |
K. Tüzmen |
C. Çiçek |
|
|
|
|
Millî
Savunma Bakanı |
İçişleri
Bakanı |
Maliye
Bakanı |
|
|
|
|
M. V. Gönül |
A. Aksu |
K. Unakıtan |
|
|
|
|
Millî
Eğitim Bakanı |
Bayındırlık
ve İskân Bakanı |
Sağlık
Bakanı |
|
|
|
|
H. Çelik |
F. N. Özak |
R. Akdağ |
|
|
|
|
Ulaştırma
Bakanı |
Tarım ve
Köyişleri Bakanı |
Çalışma
ve Sos. Güv. Bakanı |
|
|
|
|
B. Yıldırım |
M. M. Eker |
M. Başesgioğlu |
|
|
|
|
Sanayi
ve Ticaret Bakanı |
En. ve
Tab. Kay. Bakanı V. |
Kültür
ve Turizm Bakanı |
|
|
|
|
A. Coşkun |
B. Yıldırım |
A. Koç |
|
|
|
|
|
Çevre ve
Orman Bakanı |
|
|
|
|
|
|
O. Pepe |
|
|
|