Dönem: 22 Yasama Yılı: 4

TBMM (S. Sayısı: 1084)

Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı ile Çin Halk Cumhuriyeti Kalite Yönetimi, Denetim ve Karantina Genel İdaresi Arasında Sanayi Ürünlerinde Kalite ve Güvenliğe İlişkin Danışma ve İşbirliği Mekanizması Tesis Edilmesine Dair Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri Komisyonu Raporu (1/1112)

Not: Tasarı; Başkanlıkça Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar Bilgi ve Teknoloji ile Dışişleri komisyonlarına havale edilmiştir.

T.C.

Başbakanlık 6/10/2005

Kanunlar ve Kararlar

Genel Müdürlüğü

Sayı: B.02.0.KKG.0.10/101-1185/4375

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 19/9/2005 tarihinde kararlaştırılan “Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı ile Çin Halk Cumhuriyeti Kalite Yönetimi, Denetim ve Karantina Genel İdaresi Arasında Sanayi Ürünlerinde Kalite ve Güvenliğe İlişkin Danışma ve İşbirliği Mekanizması Tesis Edilmesine Dair Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Recep Tayyip Erdoğan

Başbakan

GEREKÇE

Türkiye ile Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi ve bu alanda ortaya çıkabilecek sorunların çözümlenmesi amacıyla kurulun “Türk-Çin Ticari ve Ekonomik İlişkileri Geliştirme Ortak Komisyonu” çalışmaları çerçevesinde, ÇHC ile karşılıklı ticarete konu ürünlerde güvenlik ve kalite şartlarının sağlanması gündeme gelmiştir. Bu bağlamda, gerek sanayici gerekse tüketici açısından hayati olan bir sistemin belli prensipler ve kurallar temelinde oluşturulması önem arz etmektedir.

Bu nedenle, söz konusu sistemin Avrupa Birliği (AB) ile Gümrük Birliğimiz çerçevesinde gerçekleştirilen mevzuat uyumu ve Dünya Ticaret Örgütü Ticarette Teknik Engeller Anlaşması ışığında bir Protokol ile oluşturulmasında fayda görülmektedir.

Dolayısıyla, AB ile ÇHC arasında kurulan danışma mekanizması sistemine paralel bir anlayış içermesi öngörülen Protokolün; ikili ticaretin kolaylaştırılmasına pazara giriş imkanlarının artırılmasına ve özellikle ÇHC’den ülkemize ithal edilen ürünlerin güvenli olmasına katkı sağlaması beklenmektedir.

Bu çerçevede, “T. C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı ile Çin Halk Cumhuriyeti Kalite Yönetimi, Denetim ve Karantina Genel İdaresi Arasında Sanayi Ürünlerinde Kalite ve Güvenliğe İlişkin Danışma ve İşbirliği Mekanizması Tesis Edilmesine Dair Protokol”ün iki ülke arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin güçlenderilmesi ve ikili işbirliği için yeni bir zemin yaratılması açısından tesis edilmesinde büyük fayda görülmektedir.
Dışişleri Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi 7/2/2006

Dışişleri Komisyonu

Esas No.: 1/1112

Karar No.: 122

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Dışişleri Bakanlığı tarafından hazırlanarak Bakanlar Kurulunca 6/10/2005 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 12/10/2005 tarihinde tali komisyon olarak Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonuna, esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen ''Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı ile Çin Halk Cumhuriyeti Kalite Yönetimi, Denetim ve Karantina Genel İdaresi Arasında Sanayi Ürünlerinde Kalite ve Güvenliğe İlişkin Danışma ve İşbirliği Mekanizması Tesis Edilmesine Dair Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı'', Komisyonumuzun 2/2/2006 tarihli 28 inci toplantısında Dışişleri Bakanlığı ile Dış Ticaret Müsteşarlığı temsilcilerinin de katılmalarıyla görüşülmüştür.

Çin dünyanın en hızlı büyüyen ekonomilerinden biridir. Dünya Bankasının tahminlerine göre Çin 2020 yılında dünyanın 2 nci büyük ticaret hacmine sahip ülke olacaktır. IMF'e göre ise Çin A.B.D. ve Japonya'dan sonra dünyada 3 üncü büyük ekonomiye sahiptir.

Çin ucuz maliyetlerin getirdiği fiyat avantajı ile dünya piyasalarında çok güçlü bir rekabet avantajı elde etmiştir. Özellikle imalat sanayii ürünlerinde rekabet imkanını artırmak için maliyetlerin düşük tutulması, belli ürünler için kalite yönünden belirlenmiş asgari standartlardan sapmalar oluşmasına neden olmaktadır.

Bu çerçevede Çin ile ikili ticaretin kolaylaştırılması, Çin'den ülkemize ithal edilen ürünlerin güvenlik ve kalite denetiminin sağlanması, ikili ticari ve ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesi ve işbirliğinin artırılması için yeni bir hukuki zemin yaratılması amacıyla 27 Haziran 2005 tarihinde Ankara'da Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı ile Çin Halk Cumhuriyeti Kalite Yönetimi, Denetim ve Karantina Genel İdaresi Arasında Sanayi Ürünlerinde Kalite ve Güvenliğe İlişkin Danışma ve İşbirliği Mekanizması Tesis Edilmesine Dair Protokol imzalanmıştır.

Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde Protokol ile;

- İletişim, teknik işbirliği, bilgi değişimi ve personel eğitimi alanlarında işbirliği ve dayanışma mekanizmasının oluşturulması,

- Sanayi ürünlerinde güvenlik, kalite yönetimi ve denetim konularında işbirliği planı geliştirmek amacıyla ''Üst Düzey Yönlendirme Komitesi'' kurulması,

- Tarafların standardizasyon, belgelendirme, akreditasyon ve metroloji kuruluşları ile laboratuvarları arasında ortak faaliyetlerin gerçekleştirilmesi,

konularında düzenlemelerin öngörüldüğü anlaşılmaktadır.

Komisyonumuzda Tasarının tümü üzerinde yapılan görüşmelerde;

- Çin'den ülkemize yapılan ithalatta son yıllarda büyük artış olduğu,

- Toplumda, ithal edilen ürünlerin kalitesinin çok düşük olduğu yönünde yaygın bir kanaatın oluştuğu ve bazı ürünlere yönelik şikayetlerle karşılaşıldığı,

- Protokol ile Tarafların kuracakları bir mekanizma vasıtasıyla yapılan şikayetleri kısa sürede inceleyerek çözüm bulunmasının amaçlandığı,

şeklindeki Hükümet temsilcilerinin açıklamalarını takiben Komisyon üyelerimiz tarafından;

- Çin ile yapılan sözkonusu Protokol ile belli bir denetim imkanına kavuşmamıza rağmen Türkiye ithal edilen bir çok mal bakımından TSE uygunluk belgesi aranmasından vazgeçtiği ve bu uygulamanın sanayicimizi zor durumda bıraktığı,

- Avrupa Çin'e uygulanan kotaların kalkacağı 2006 yılına kadar Çin ile rekabet edilebilmesi amacıyla herhangi bir adım atmadığı zira Çin'in rekabet avantajına sahip olduğu sektörlerden Avrupa ülkelerinin çıktığı ve daha çok sanayi yoğun mallar üretimine yöneldikleri, bu sebeple kotaların kalkmasının gelişmekte olan ekonomileri vuracağı,

- Çin ile aramızda ikili ticareti düzenleyen başka anlaşmaların olup olmadığı,

- Avrupa gümrük mevzuatına uymak zorunda olmamız nedeniyle Avrupanın bazı ülkelere karşı uyguladığı kota uygulamasından ülkemizinde faydalanıp faydalanmadığı ve başka haklara sahip olup olmadığımız,

yönündeki görüş ve sorulara Hükümet temsilcileri tarafından verilen ek açıklama ve cevaplarda;

- İthal edilen ürünlerde zorunlu standardizasyondan çok iç denetimin daha önemli olduğu ve iç piyasada beğenilmeyen bir ürünün en kısa sürede ithalatının yasaklanmasının ticaretin gereklerine daha çok uyum gösterdiği,

Kalitenin göreceli bir kavram olup tercih meselesi olduğu, Protokolün ise kaliteden çok güvensiz mallar ile sağlığa aykırı ürünlerin ithalatına yönelik bir denetim mekanizması öngördüğü,

Çin ile aramızda ticaret, yatırımların teşviki ve çifte vergilendirmenin önlenmesi alanında anlaşmaların yapıldığı ve halen yürürlükte olduğu,

ifade edilmiştir.

Tasarının tümü üzerindeki görüşmelerin ardından Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimserek maddelerin görüşülmesine geçilmiştir.

Tasarının 1 inci, 2 nci, 3 üncü maddeleri ile tümü aynen kabul edilmiştir.

Protokolün ülkemiz tarafından bir an önce onaylanarak yürülüğe girebilmesi amacıyla Tasarının İçtüzüğün 52 nci maddesine göre öncelikle görüşülmesine karar verilmiştir.

Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.

Başkan	Başkanvekili	Kâtip
Mehmet Dülger	Eyyüp Sanay	Metin Yılmaz
Antalya	Ankara	Bolu
Üye	Üye	Üye
Mahmut Koçak	Ramazan Toprak	Ahmet Edip Uğur
Afyonkarahisar	Aksaray	Balıkesir
Üye	Üye	Üye
Aziz Akgül	Abdülbaki Türkoğlu	Muzaffer Gülyurt
Diyarbakır	Elazığ	Erzurum
Üye	Üye	Üye
Halil Akyüz	Mehmet B. Denizolgun	Şükrü Mustafa Elekdağ
İstanbul	İstanbul	İstanbul
Üye	Üye	Üye
Hüseyin Kansu	Onur Öymen	Fikret Ünlü
İstanbul	İstanbul	Karaman
Üye	Üye	Üye
Ufuk Özkan	Nihat Eri	Süleyman Gündüz
Manisa	Mardin	Sakarya

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

TÜRKİYE CUMHURİYETİ BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI İLE ÇİN HALK CUMHURİYETİ KALİTE YÖNETİMİ, DENETİM VE KARANTİNA GENEL İDARESİ ARASINDA SANAYİ ÜRÜNLERİNDE KALİTE VE GÜVENLİĞE İLİŞKİN DANIŞMA VE İŞBİRLİĞİ MEKANİZMASI TESİS EDİLMESİNE DAİR PROTOKOLÜN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN TASARISI

MADDE 1.- 27 Haziran 2005 tarihinde Ankara’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı ile Çin Halk Cumhuriyeti Kalite Yönetimi, Denetim ve Karantina Genel İdaresi Arasında Sanayi Ürünlerinde Kalite ve Güvenliğe İlişkin Danışma ve İşbirliği Mekanizması Tesis Edilmesine Dair Protokol”ün onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE2.- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE3.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN

KABUL ETTİĞİ METİN

TÜRKİYE CUMHURİYETİ BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI İLE ÇİN HALK CUMHURİYETİ KALİTE YÖNETİMİ, DENETİM VE KARANTİNA GENEL İDARESİ ARASINDA SANAYİ ÜRÜNLERİNDE KALİTE VE GÜVENLİĞE İLİŞKİN DANIŞMA VE İŞBİRLİĞİ MEKANİZMASI TESİS EDİLMESİNE DAİR PROTOKOLÜN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN TASARISI

MADDE 1.- Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2.- Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3.- Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
Dışişleri Bak. ve Başb. Yrd. V.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.
B. Atalay	A. Şener	M. A. Şahin
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
B. Atalay	A. Babacan	M. Aydın
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Adalet Bakanı
N. Çubukçu	K. Tüzmen	C. Çiçek
Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı	Maliye Bakanı
M. V. Gönül	A. Aksu	K. Unakıtan
Millî Eğitim Bakanı	Bayındırlık ve İskân Bakanı	Sağlık Bakanı
H. Çelik	F. N. Özak	R. Akdağ
Ulaştırma Bakanı	Tarım ve Köyişleri Bakanı	Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı
B. Yıldırım	M. M. Eker	M. Başesgioğlu
Sanayi ve Ticaret Bakanı V.	En. ve Tab. Kay. Bakanı	Kültür ve Turizm Bakanı
H. Çelik	M. H. Güler	A. Koç
	Çevre ve Orman Bakanı
	O. Pepe

TÜRKİYE CUMHURİYETİ BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI İLE

ÇİN HALK CUMHURİYETİ KALİTE YÖNETİMİ, DENETİM VE KARANTİNA

GENEL İDARESİ ARASINDA

SANAYİ ÜRÜNLERİNDE KALİTE VE GÜVENLİĞE İLİŞKİN DANIŞMA VE

İŞBİRLİĞİ MEKANİZMASI TESİS EDİLMESİNE DAİR PROTOKOL

Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı ve Çin Halk Cumhuriyeti Kalite Yönetimi, Denetim ve Karantina Genel İdaresi (AQSIQ) (bundan böyle “Taraflar”) Türk ve Çinli tüketicilerinin güvenliğini ve sağlığını korumaya; teknik düzenlemeler standardizasyon, metroloji ve belgelendirme alanlarında işbirliğini güçlendirmeye; ikili ticaretin akışını geliştirmeye; ticarette teknik engelleri ortadan kaldırmaya ve karşılıklı ekonomik ve ticari menfaatlerini gözetmeye kararlıdırlar.

Taraflar ulusal mevzuatın uluslararası standartlar ve kurallar ile uyumlaştırılmasının önemini kabul etmekte ve DTÖ/TBT Anlaşmasının amaçlarını geliştirmeyi istemektedirler.

Sanayi ürünlerinde, güvenlik, kalite yönetimi ve denetim alanlarında Türkiye ve Çin arasındaki mutabakatı geliştirmek ve teknik düzenlemeler ve standardizasyona ilişkin ticari sorunları çözecek bir bağlantı kanalı tesisi amacıyla,

Taraflar, uluslararası hak ve yükümlülüklerine halel getirmeksizin, aşağıdaki şekilde bir anlaşmaya varmışlardır:

1. İletişim, teknik işbirliği, bilgi değişimi ve personel eğitimi alanlarında engelsiz bir bağlantı tesisi maksadıyla, kendi yetki alanlarında kapsamlı bir danışma ve işbirliği mekanizması oluşturmak,

2. Bu Danışma ve İşbirliği Mekanizmasını sanayi ürünleri kalite ve güvenliğinde ve DTÖ/TBT alanında Dış Ticaret Müsteşarlığı ve AQSIQ’nun kendi sorumluluk alanları dahilinde bir işbirliği ve diyalog olarak kabul etmek,

3. Sanayi ürünlerinde güvenlik, kalite yönetim ve denetim konularında, temel kaygıları ele almak ve gelecekteki işbirliği planını geliştirmek üzere, düzenli olmayan aralıklarla toplantıya çağırabilecek bir Üst Düzey Yönlendirme Komitesi tesis etmek. Toplantılar sırasıyla Türkiye ve Çin’de düzenlenecektir,

4. Üst Düzey Yönlendirme Komitesi’nin altında gerekli görüldüğünde kendi sorumluluk alanlarında sanayi ürünleri ve DTÖ/TBT alanında danışmaya ilişkin spesifik irtibat görevini üstlenecek bir Koordinasyon Komitesi ve çalışma grupları oluşturmak. Mekanizmadaki çalışma grupları Taraflarca yapılacak karşılıklı yazışmalar ile mutabakata varıldığı takdirde herhangi bir zamanda tesis edilebilir.Koordinasyon Komitesi ve çalışma gruplarının iş mahiyeti ve çalışma şekli istişareler ile belirlenecektir. Taraflar mevcut Protokolün yürürlüğü için yetkili organları (Türk tarafı için: Dış Ticarette Standardizasyon Genel Müdürlüğü; Çin tarafı için: Denetim Yönetimi Bölümü) atayacaklar ve günlük yazışmalar ile bu Protokolün uygulanması için bir temas noktası belirleyeceklerdir,

5. En son mevzuat, teknik düzenlemeler ve standartlara ilişkin bilgi iletimi; denetim ve piyasa gözetim sistemi hakkında bilgi alışverişi; teknoloji gelişimi ve denetim elemanlarının eğitimi üzerine işbirliği gerçekleştirmek,

6. Tarafların standardizasyon, belgelendirme, akreditasyon ve metroloji kuruluşları ile laboratuarları arasında, bilgi, süreli yayın ve deneyim alışverişi alanlarında, uluslararası faaliyetlere katılım, standardizasyon, belgelendirme, kalite ve metroloji alanlarında ortak seminerler düzenleme ve karşılıklı menfaatlerin bulunduğu projeler konusunda işbirliğiyle araştırma gerçekleştirmek,

Bu Protokol Taraflarca kendi iç hukuk kurallarına göre kabul edilir ve onaylanır ve her bir Tarafın kabul ve onayına ilişkin diplomatik notaların teatisinin tamamlandığı tarihte yürürlüğe girer ve müteakiben bir yıl yürürlükte kalır.

Protokolün sona erme tarihinden 60 gün önce Taraflardan biri Protokolü sonlandırma niyetine ilişkin beyanını diğerine iletmediği takdirde, Protokol her defasında birer yıllığına yenilenir.

Ankara’da, 27 Haziran 2005 tarihinde, tüm metinler aynı derecede geçerli olmak üzere Türkçe, Çince ve İngilizce dillerinde iki asıl nüsha olarak yapılmıştır. Yorum farklılıkları durumunda İngilizce metin geçerli olacaktır.

Türkiye Cumhuriyeti	Çin Halk Cumhuriyeti
Başbakanlık	Kalite Yönetimi, Denetim ve
Dış Ticaret Müsteşarlığı adına	Karantina Genel İdaresi adına
Ömer Faruk DOĞAN	Li CHUANQING
DIŞ TİCARET MÜSTEŞAR YRD.	AQSIQ MINISTER