Dönem: 22

Dönem: 22 Yasama Yılı: 4

TBMM (S. Sayısı: 1206)

Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu Tasarısı ve Avrupa Birliği

Uyum ile Plan ve Bütçe Komisyonları Raporları (1/1158)

Not: Tasarı; Başkanlıkça Adalet, Anayasa, Avrupa Birliği Uyum ile Plan ve Bütçe Komisyonlarına

havale edilmiştir.

	T.C.
	Başbakanlık	14/12/2005
	Kanunlar ve Kararlar
	Genel Müdürlüğü
	Sayı: B.02.0.KKG.0.10/101-153/5577

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Adalet Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 23/11/2005 tarihinde kararlaştırılan “Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Recep Tayyip Erdoğan

Başbakan

GENEL GEREKÇE

Kamu yönetiminin dünyada ve ülkemizdeki değişme ve gelişmelere paralel olarak yeniden yapılandırılması ihtiyacı, her geçen gün artarak devam etmektedir. Bu nedenle, kamu hizmetleriyle ilgili Devlet görevlerinin yeniden değerlendirilmesi ve halkın idareden kaynaklanan şikâyetlerini en aza indirecek bir yönetim anlayışının yerleştirilmesi zorunluluk arz etmektedir.

Bu saptamalardan hareket eden Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Plânında "Kamu Hizmetlerinde Etkinliğin Artırılması Projesi" çerçevesinde "Yönetim-birey ilişkilerinde karşılaşılan uyuşmazlıkların etkin ve hızlı bir şekilde çözümü amacıyla; yargının katı işleyiş kurallarına bağlı oluşu ve zaman alıcı işlemesi gerçeği karşısında, yönetimi yargı dışında denetleyen ama yönetime de bağlı olmayan bir denetim sistemi ihtiyacı sonucunda ortaya çıkmış olan ve Avrupa Birliğinin kendi bünyesinde ve üye ülkelerin çoğunda da bulunan, halkın şikâyetleriyle ilgilenen bir Kamu Denetçisi (ombudsman) sisteminin Türkiye'de de kurulması" öngörülmüştür.

Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Plânında da yine "Kamu Hizmetlerinde Etkinliğin Artırılması" çerçevesinde "Kamu yönetimi-vatandaş ilişkilerinde karşılaşılan uyuşmazlıkların etkin ve hızlı bir şekilde çözümü amacıyla, halkın şikâyetleriyle ilgili konularda, yönetimi denetleyen ama yönetime bağlı olmayan bir Kamu Denetçisi (ombudsman) sistemi" kurulması öngörülmüş, "Bu çerçevede, gerekli altyapının oluşturulmasına ve sistemin istisnasız tüm idarî işlem ve eylemleri kapsamasına önem" verileceği belirtilmiştir.

Osmanlı Devletinde idarî yargı sisteminin olmaması nedeniyle halkın idareye yönelik şikâyetlerini incelemek üzere, "Kadıûl-Kudat" adıyla özel görevli kadı (hâkim) tayin edilmişti. Bu kişiler, padişah da dahil, idarenin işlem, eylem, tutum ve davranışlarına karşı halkın yaptığı başvuruları değerlendirerek etkin bir denetim sağlamıştır.

İsveç Kralı 12. Charles, Osmanlı Devletinde bulunduğu 18. Yüzyılın başlarında bu Kurumu incelemiş ve ülkesine döndüğünde "ombudsman" adıyla oluşturmuştur. Diğer Avrupa ülkeleri de bu uygulamadan esinlenerek "ombudsman" kurumunu kurmuşlardır.

Günümüzde bu kurum, aralarında Fransa, İngiltere, İtalya, İspanya ve Hindistan'ın da bulunduğu yüzü aşkın devlette ülke, bölge, kent veya sektör itibarıyla hizmet vermektedir. Ayrıca Avrupa Birliği de, Avrupa Birliği bürokrasisi tarafından yapılacak yanlış uygulamalara karşı üye ülke vatandaşlarının haklarını korumak üzere "ombudsman" kurumunu oluşturmuştur.

İsveç dilinde "ombudsman" kelimesi, vekil, delege, avukat veya başkaları adına hareket etmeye ve onların haklarını korumaya yetkili kılınmış kimse anlamında kullanılmaktadır. Kurum olarak "ombudsman", bugün parlâmento tarafından, parlâmento adına idareyi denetlemek için seçilmiş kimse veya kimseleri ifade etmektedir. "Ombudsman" kelimesinin Türkçe karşılığı olarak; "halk denetçisi", "kamu denetçisi", "kamu hakemi", "arabulucu", "halk avukatı", "yurttaş sözcüsü" gibi ifadeler kullanılmaktadır.

Anayasanın 125 inci maddesinde, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu, yargı yetkisinin, idarî eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlı bulunduğu hükmü yer almıştır. Anayasanın 9 uncu maddesinde yargı yetkisinin, Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılacağı belirtilmiştir.

İdarenin iç denetimi ise, teftiş kurulları veya benzeri birimlerce gerçekleştirilmektedir.

Ancak, Yedinci ve Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Plânlarında öngörüldüğü gibi, günümüzde kapsamı giderek genişleyen idare-birey (vatandaş) ilişkilerinden kaynaklanan şikâyetlere etkin ve hızlı çözümler getiren, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyetleri inceleyen ve önerilerde bulunan bir kuruma ülkemizde de ihtiyaç duyulmaktadır.

Bu amaçla hazırlanan Tasarı ile; Başdenetçilik ve Genel Sekreterlikten oluşan Kamu Denetçiliği Kurumu kurulmaktadır. Kurumda ayrıca, denetçiler, uzmanlar, uzman yardımcıları ve diğer personel de bulunmaktadır. Bu çerçeve içinde Başdenetçi ile denetçilerin görevlerini gerektiği gibi yerine getirebilmeleri ve yetkilerini kullanabilmeleri için Anayasanın yargı bağımsızlığına ve idarî eylem ve işlemlerin yargısal denetimine ilişkin hükümlerine uygun düzenlemeler getirilmesine özen gösterilmiştir. Bunların yanında, sadece önerilerde bulunacak olan Kurumun saygın bir şekilde kurulması ve dolayısıyla idarenin mümkün olduğu kadar Kurumun önerilerini değerlendirmeye alarak uyması, böylece idarî yargının yükünün de azaltılması sağlanmak istenilmiştir.

Tasarıyla, ülkemizde Kamu Denetçiliği Kurumunun oluşturulması ve ülke düzeyinde faaliyet göstermesi öngörülmekte; ayrıca, Başdenetçi, denetçiler ve Genel Sekreterin görevleri, nitelikleri, seçimleri, atanmaları, çalışma ilkeleri, bağımsızlığı, Kuruma yapılacak başvurular ve Kurum personeli ile ilgili konular düzenlenmektedir.

MADDE GEREKÇELERİ

Madde 1- İdarenin işleyişi ile ilgili şikâyetleri incelemek ve önerilerde bulunmak üzere Kamu Denetçiliği Kurumunun oluşturulması bu Kanunun amacı olarak ifade edilmiştir.

Madde 2- Kanunda, Kamu Denetçiliği Kurumunun kuruluş, görev ve çalışma usulleri ile Başdenetçi, denetçiler ve Genel Sekreterin niteliklerine, seçimlerine, atanmalarına, özlük haklarına ve Kurum personeline ilişkin hükümlere yer verildiği belirtilmiştir.

Madde 3- Maddede, Kanunda geçen bazı tanımlara yer verilmiştir. Ayrıca, Karma Komisyonun Başkanı, Başkanvekili, Sözcü ve Katibinin kimler olacağı hükme bağlanmıştır.

Madde 4- Tarafsızlığı, bağımsızlığı, emir ve talimat almaması, her türlü bilgi ve belgeyi isteme hakkının bulunması gibi yerine getireceği görevler ve bu görevler dolayısıyla tanınan yetkiler dikkate alınarak Kurumun kamu tüzel kişiliğine sahip olması öngörülmüş, ayrıca, Kurumun, Başdenetçilik ve Genel Sekreterlikten oluşacağı hükme bağlanmıştır.

Kurumda bir Başdenetçi ve en fazla on denetçi ile Genel Sekreter, uzman, uzman yardımcıları ve diğer personelin görev yapacağı belirtilmiştir.

Kuruma, gelen iş yoğunluğuna göre uygun gördüğü yerlerde büro açabilmesi imkânı da tanınmıştır.

Madde 5- Başdenetçiliğin, Başdenetçi ve Başdenetçivekilinden oluşacağı, Kurumun Başdenetçi tarafından yönetileceği ve temsil edileceği hükme bağlanmıştır.

Madde 6- İzinli olduğu veya başka bir nedenle görevinin başında olmadığı zaman Başdenetçiye vekâlet edecek Başdenetçivekilinin, Başdenetçi tarafından denetçiler arasından seçileceği öngörülmüştür.

Madde 7- Genel Sekreterliğin oluşumu ile Genel Sekreterin atanması ve görevlerine ilişkin hükümlere yer verilmiştir.

Madde 8- Denetçilerin aralarındaki işbirliğini sağlamanın ve uyumlu çalışmasını gözetmenin Başdenetçinin görevi olduğu; denetçilerin Başdenetçi tarafından görevlendirildikleri konu veya alanlarda tek başlarına görev yapmaya ve önerilerde bulunmaya yetkili oldukları; denetçilerin Başdenetçi tarafından görevlendirilecekleri konu veya alanlara ve aralarındaki iş bölümüne ilişkin ilkelerin yönetmelikle düzenleneceği açıklanmıştır.

Madde 9- Kurumun, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyetleri incelemek ve önerilerde bulunmakla görevli olduğu vurgulanmıştır.

Ancak, yasama ve yargı yetkisinin kullanılmasına ilişkin işlemler ile Türk Silâhlı Kuvvetlerinin sadece askerî nitelikteki faaliyetlerinin Kurumun görev alanının dışında olduğu belirtilmiştir.

Madde 10- Başdenetçi veya denetçi seçileceklerde aranacak nitelikler gösterilmiştir.

Yaş belirlemesinde dünyadaki diğer emsal kanunlar göz önünde bulundurulmuştur.

Başvuru konularının çeşitliliği göz önüne alınarak, Başdenetçi ve denetçilerin hukuk veya hukuk bilgisine programlarında yeterince yer veren siyasal bilimler, idarî bilimler, iktisat ve maliye alanlarında en az dört yıllık yükseköğrenim yapmış veya bunlara denkliği kabul edilmiş yabancı öğretim kurumları mezunları arasından seçilmesi öngörülmüştür.

Meslekî bilgi ve tecrübe ihtiyacı göz önünde tutularak en az on yıl çalışmış olma şartı aranmıştır.

Maddenin (g) bendinde, siyasî parti ile ilişik kesme yönünden başvuru tarihi esas alınarak, daha önce siyaset alanında hizmetleri bulunan kişilerin adaylıklarının önlenmemesi istenmiş, ayrıca aday olan kişinin seçilme ihtimaline binaen, adaylığa başvuru tarihinden itibaren, tarafsızlığı gereği siyasî partilerle ilişiğinin kesilmesi öngörülmüştür.

Madde 11- Görevlerinin önemi düşünülerek Başdenetçi ve denetçilerin seçiminin belli sürede sonuçlandırılması amacıyla adaylık ve seçimde uygulanacak hükümler gösterilmiştir.

Maddede, Başdenetçi ve denetçi aday adayı olmak isteyenlerin doğrudan başvurusunun yanı sıra Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin de aday göstermesi öngörülmüş; seçimde nitelikli çoğunluk aranmıştır.

Madde 12- Kurumun, tarafsızlığının ve saygınlığının sağlanması amacıyla Başdenetçi ve denetçilerin görevlerini gerektiği gibi yerine getirmeleri için bağımsız hareket etmeleri yönünde düzenleme yapılmıştır.

Madde 13- Başdenetçi ve denetçilerin, bağımsızlıklarını ve tarafsızlıklarını kendilerine hatırlatmak, vatandaşların da Kuruma olan güven ve saygılarını kuvvetlendirmek üzere, kendilerini seçen merci olan Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde andiçerek görevlerine başlamaları öngörülmüştür.

Madde 14- Başdenetçi ve denetçilerin beş yıllık bir süre için seçilmesi öngörülmüştür.

İstifa, ölüm veya görevden alınma gibi nedenlerle süresi bitmeden görevinden ayrılan Başdenetçi ve denetçilerin yerine seçilen Başdenetçi ve denetçilerin görev süresinin de beş yıl olduğu, tartışmalara meydan vermemek için açıkça belirtilmiştir.

Üçüncü fıkra ile, tecrübe ve güven kazanmış Başdenetçi ve denetçilerin istedikleri takdirde yeniden seçilebilmesi imkânı getirilmiştir.

Dördüncü fıkra ile, Kuruma saygın ve tecrübeli kişilerin aday adayı olabilmelerini sağlamak ve seçildikten sonra da meslekî kaygı taşımamalarını temin etmek üzere özlük hakları güvence altına alınmıştır.

Madde 15- Başdenetçi veya denetçilerin 10 uncu maddede sayılan nitelikleri taşımadıkları veya seçildikten sonra kaybettikleri anlaşılırsa, Komisyonun Başkanlığa başvurusu üzerine, Başdenetçi veya ilgili denetçinin kendilerini seçen Türkiye Büyük Millet Meclisince görevden alınabileceği hükme bağlanmak suretiyle Başdenetçiye ve denetçilere güvence sağlanmıştır.

Madde 16- Başdenetçinin malî ve sosyal hakları, en yüksek Devlet memuru olan Başbakanlık Müsteşarının, denetçilerin malî ve sosyal hakları Başbakanlık müsteşar yardımcılarının maaşına endekslenmiştir. Genel Sekretere ise, Başbakanlıktaki genel müdürlere uygulanan malî ve sosyal hak ve yardımlara ilişkin hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir.

Madde 17- Birinci fıkra ile, gerçek kişiler yanında tüzel kişilere de kendilerini temsile yetkili organları vasıtasıyla Kuruma başvuru imkânı sağlanmıştır. Yabancıların başvuru haklarını kullanabilmeleri ise karşılıklılık esasına bağlanmıştır.

İkinci fıkra ile, Kuruma başvuruya ciddiyet kazandırmak ve gereksiz başvuruların önlenmesi amacıyla başvuran kişinin kimliğini ortaya koyan bilgilerin Kuruma her halükârda ulaşması, başvurunun incelenebilmesi için şart koşulmuştur.

Üçüncü fıkrada incelenmeyecek başvurular düzenlenmiştir.

Dördüncü fıkrada, illerde valilikler ilçelerde kaymakamlıklar aracılığıyla da Kuruma başvurulabileceği; beşinci fıkrada başvurulardan herhangi bir ücret alınmayacağı öngörülmüştür.

Altıncı fıkrada, Kuruma başvuru süresi ile başvuru tarihi olarak esas alınacak tarih hükme bağlanmıştır. Ayrıca, başvuru süresi geçtikten sonra yapılan başvuruların değerlendirilmesinde Kuruma takdir hakkı tanınmıştır.

Yedinci fıkrada, dünyadaki yaygın uygulamalar, Kurumun idarî yargının alternatifi olarak algılanmaması, hem Kuruma hem de yargı mercilerine başvurunun "hak" olduğu ve birine başvurunun diğerini engelleyecek bir süreç oluşturmaması gerektirdiği göz önünde bulundurularak; Kuruma başvurunun dava açma süresini durduracağı kabul edilmiştir.

Madde 18- Başdenetçinin ve denetçilerin görevlerini gerektiği gibi yapabilmeleri için ilgili merciden istedikleri bilgi veya belgelerin tam ve doğru olarak zamanında gönderilmesi zorunluluğu vurgulanmış, aykırı davrananlar hakkında yapılacak işlem gösterilmiştir. Ancak istenen bilgi ve belgelerin, Devlet sırrı veya ticarî sır niteliğindeki bilgi ve belgelerden olması halinde, yetkili mercilerin en üst makam veya kurulunca gerekçesi belirtilmek suretiyle verilmeyebileceği belirtilmiştir.

Madde 19- Başdenetçinin ve denetçilerin görevlerini gerektiği gibi yapabilmeleri için bilirkişi görevlendirebilecekleri ve tanık ya da ilgili kişileri dinleyebilecekleri hükme bağlanmış, ayrıca görevlendirilen bilirkişilere ödenecek ücret gösterilmiştir. Bunların yanında uzmanlara da tanık ya da ilgili kişileri dinleme imkânı tanınmıştır.

Madde 20- Kişilerin hak arama talebinin sağlıklı yürütülebilmesini ve kısa sürede sonuçlandırılmasını sağlamak amacıyla; Kurumun, kendisine yapılan başvuruları en geç altı ay içinde sonuçlandırması gerektiği; yapılan inceleme ve araştırma sonucunun ve varsa önerilerinin Kurum tarafından ilgili mercie ve başvurana bildirileceği, şayet ilgili merci bu öneriler doğrultusunda yeni bir işlem tesis etmiş ise bu işlemi; önerilen çözümü uygulanabilir nitelikte görmediği takdirde ise bunun gerekçesini en geç otuz gün içinde Kuruma bildirmesi gerektiği düzenlenmiştir.

Madde 21- Başvuru, Kurum tarafından reddedildiğinde veya yerinde görülerek kabul edildiğinde, ilgili merciin Kurumun önerisi üzerine otuz gün içinde herhangi bir işlem tesis etmemesi veya eylemde bulunmaması hâlinde, 17 nci maddenin yedinci fıkrasına göre duran dava açma süresinin yeniden işlemeye başlayacağı öngörülmüştür.

Maddenin üçüncü fıkrasında, Kurumun inceleme ve araştırmasını, başvuru tarihinden itibaren altı ay içinde sonuçlandıramaması durumunda da durmuş olan dava açma süresinin, bu sürenin sonunda kaldığı yerden işlemeye başlayacağı belirtilmiştir.

Madde 22- Maddenin birinci fıkrasında, Kurumun, her takvim yılı sonunda yürütülen faaliyetleri ve önerileri kapsayan bir rapor hazırlayarak Komisyona sunacağı, Komisyonun, beşyüz kelimeyi aşmayacak biçimde özetlediği raporu, Genel Kurula sunulmak üzere Başkanlığa göndereceği düzenlenmiştir.

Maddenin ikinci fıkrasında ise, Kurumun yıllık raporu ayrıca Resmî Gazetede yayımlanmak ve Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu radyo ve televizyon kanallarında Başdenetçi tarafından açıklanmak suretiyle kamuoyuna duyurulacağı düzenlenmiş, üçüncü fıkrada da Kurumun açıklanmasında fayda gördüğü hususları yıllık raporu beklemeksizin her zaman kamuoyuna duyurabileceği öngörülmüştür.

Madde 23- Başdenetçi ve denetçilerin çalışmalarında başarılı olmaları kamuoyunun desteğine bağlı olduğundan, Kurumun çalışmaları hakkında açıklama yapılması yetkisiyle ilgili hükümler getirilmiştir.

Madde 24- İdarenin işlem, eylem, tutum ve davranışlarına ilişkin başvuruları araştırıp incelemek ve önerilerde bulunmakla görevli Kurumun, bu önemli görevini uzman personelle yerine getirebileceği açıktır. Bu amaçla, uzmanlığın ilk adımı olan uzman yardımcılığına atanabilmek için aranan şartlar düzenlenmiştir.

Madde 25- 24 üncü maddeye göre uzman yardımcılığına atananların kamu denetçiliği uzmanı olabilme şartları belirtilmiştir. Ayrıca uzman yardımcılığına giriş ve uzmanlık sınavının şekli, uzman ile uzman yardımcılarının görev, yetki ve çalışmalarına ilişkin usul ve ilkelerin yönetmelikle belirleneceği öngörülmüştür.

Madde 26- Birinci fıkrada personelin kim tarafından atanacağı gösterilmiştir.

İkinci fıkrada ise, uzman ve uzman yardımcısı dışındaki personelin atanmasının, naklen veya memuriyet sınavını kazananlar arasından yapılacağı hükme bağlanmıştır.

Madde 27- Başdenetçi, denetçiler ve Genel Sekreter hariç olmak üzere Kanuna ekli listede yer alanlara Başbakanlıkta emsal unvanlı ve aynı dereceli kadrolarda çalışanlara uygulanan malî ve sosyal hak ve yardımlara ilişkin hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir.

Madde 28- Bireylerin, idarenin işlem, eylem, tutum ve davranışlarından dolayı şikâyetlerini araştırıp incelemek ve çözüm önerilerinde bulunmakla görevli Kurumun, bu görevini yerine getirirken araştırma ve inceleme konularını bilen uzmanlarla çalışması gerekmektedir. Kadro şişkinliğine yol açmamak için başvurulardaki şikâyet konularına göre kamu kurum ve kuruluşlarındaki uzman personelin geçici bir süreyle Kurumda çalıştırılmasına imkân sağlanmıştır.

Madde 29- Maddenin birinci fıkrasında, bu Kanunda hüküm bulunmayan hususlarda Kanuna ekli listede yer alanlar hakkında Devlet Memurları Kanununun uygulanacağı ve Kanuna ekli listede yer alanlar ile 28 inci madde uyarınca Kurumda görevlendirilenlere, Başbakanlıkta emsal unvanlı ve aynı dereceli kadrolarda çalışan personele ödenen fazla çalışma ücretini geçmemek üzere Başdenetçi tarafından belirlenecek miktarda fazla çalışma ücreti ödeneceği hükme bağlanmıştır.

Madde 30- Kurumda çalışanların görevlerini bağımsız olarak yerine getirmeleri için uyacakları yasaklar ile yapamayacakları işler düzenlenmiştir.

Madde 31- Başdenetçi ve denetçilerin yaptıkları görevin niteliği ve önemi dikkate alınarak, görevleri sebebiyle işledikleri öne sürülen suçlardan dolayı uygulanacak soruşturma ve kovuşturma usulüne ilişkin özel hükümler düzenlenmiştir.

Madde 32- Kurumda görevli Genel Sekreter, uzman, uzman yardımcısı ve diğer personelin görevleri sebebiyle işledikleri öne sürülen suçlardan dolayı uygulanacak soruşturma ve kovuşturma usulü gösterilmiştir.

Madde 33- Kurumda görev yapanların, emeklilik yönünden Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine tâbi oldukları belirtilmiştir. Ayrıca Kanunun 10 uncu maddesinde Başdenetçi veya denetçi seçilmek için otuz beş yaşını tamamlamak dışında bir yaş kaydı aranmadığından, bu görevlere seçilenler için Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasında öngörülen altmışbeş yaş sınırının uygulanmayacağı vurgulanarak, görevlerine altmışbeş yaşından sonra da devam etmelerine olanak sağlanmıştır.

Madde 34- Kurum bütçesinin Türkiye Büyük Millet Meclisi bütçesi içinde yer alması düzenlenmiş, ayrıca Kurumun bütçe ve harcama esas ve usullerinin 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine tâbi olduğu belirtilmiştir.

Madde 35- Kurumda görev yapacaklara ait kadroların ihdası ile ilgili hüküm getirilmiştir.

Madde 36- Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmeliklerin Kurum tarafından hazırlanacağı ve Resmî Gazetede yayımlanacağı düzenlenmiştir.

Geçici Madde 1- İlk Başdenetçi ve en az beş denetçinin seçimiyle Kurumun kurulacağı öngörülmüş ve bunların seçimine ilişkin hükümlere yer verilmiştir.

Geçici Madde 2- Bu Kanunun uygulamasına ilişkin yönetmeliklerin, ilk Başdenetçi ve en az beş denetçinin seçim süreci de dikkate alınarak Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dokuz ay içinde çıkartılması öngörülmüştür.

Geçici Madde 3- İlk Başdenetçi ve denetçilerin seçilerek, Kurumun oluşmasının ardından, 24 ve 25 inci maddelerdeki şartlar aranmaksızın, bir defaya mahsus olmak ve Kanuna ekli listede yer alan kamu denetçiliği uzmanı unvanlı serbest kadro adedinin yüzde ellisini geçmemek üzere, Başdenetçi tarafından, kamu veya özel kuruluşlardan, uzman atanabileceği; uzman olarak atanacakların da 24 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde sayılan niteliklerin yanında ayrıca mesleklerinde en az beş yıllık bir deneyime sahip olmaları gerektiği düzenlenmiştir.

Geçici Madde 4- Kamu Denetçiliği Kurumunun ülkemizde de başarılı olabilmesi için öncelikle merkezî idareye, belirli bir tecrübe kazanıldıktan sonra da mahallî idarelere uygulanması amaçlanmıştır.

Madde 37- Yürürlük maddesidir. Başdenetçinin ve denetçilerin seçilerek göreve başlaması ve Kamu Denetçiliği Kurumunun oluşturulabilmesi, ayrıca yapılacak başvuruların kabul edilebilmesi için belirli bir hazırlık dönemine ihtiyaç duyulduğundan, 17 nci maddenin yayımı tarihinden dokuz ay sonra, diğer maddelerin ise yayımı tarihinde yürürlüğe gireceği hükme bağlanmıştır.

Madde 38- Yürütme maddesidir. Başdenetçi ve denetçilerin seçimi ve görevden alınmaları Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından yapılacağından, Kanunun buna ilişkin hükümlerinin Türkiye Büyük Millet Meclisi, diğer hükümlerinin ise Bakanlar Kurulu tarafından yürütüleceği öngörülmüştür.

Avrupa Birliği Uyum Komisyonu Raporu

	Türkiye Büyük Millet Meclisi
	Avrupa Birliği Uyum Komisyonu	16/2/2006
	Esas No: 1/1158
	Karar No: 7

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Adalet Bakanlığı'nca hazırlanan ve Bakanlar Kurulu'nca Meclis Başkanlığı'na arzı 23/11/2005 tarihinde kararlaştırılan "Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu Tasarısı", Başkanlık tarafından, 21/12/2005 tarihinde esas komisyon olarak Plan ve Bütçe Komisyonuna, tali komisyon olarak da Adalet Komisyonu, Anayasa Komisyonu ile Komisyonumuza havale edilmiş olup Komisyonumuz da 19/01/2006 tarihinde tasarıyı görüşmeye başlamıştır.

Tasarı ile; İlerleme Raporu ve Katılım Ortaklığı belgelerinde yer alan ve kısa vadeli öncelikler arasında bulunan "tam anlamıyla işleyen bir ombudsman sisteminin kurulması" amacıyla Kamu Denetçiliği Kurumunun oluşturulması ve ülke düzeyinde faaliyet göstermesi öngörülmekte; Başdenetçi ve denetçilerin nitelikleri, seçimi, bağımsızlıkları, Kurumun çalışma usul ve esasları ile Genel Sekreterliğin oluşumu düzenlenmektedir.

Tasarının Avrupa Birliği Müktesebatına uygunluğunu araştırmak amacıyla Komisyonumuz, 19/01/2006 tarihli altıncı toplantısında Bursa Milletvekili Ertuğrul YALÇINBAYIR, İstanbul Milletvekili Algan HACALOĞLU ve Mersin Milletvekili Ömer İNAN'dan oluşan bir Alt Komisyon kurulmasını kararlaştırmıştır. Alt Komisyon 20/01/2006 tarihinde yaptığı toplantıda, Başkanlığına Bursa Milletvekili Ertuğrul YALÇINBAYIR'ı seçerek çalışmalarına başlamıştır. Alt Komisyon, 23/01/2006 tarihindeki toplantısında, önceki Adalet Bakanı Prof Dr. Hikmet Sami TÜRK, Türkiye Barolar Birliği Başkan Yardımcısı Av. Ünsal TOKER ve Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Profesörlerinden Metin GÜNDAY'ın görüş ve önerilerini almış, toplanan bilgi ve belgeler ışığında 01/02/2006 tarihindeki toplantısında Ertuğrul YALÇINBAYIR'a redaksiyon yetkisi vererek Alt Komisyon Raporunu hazırlamış ve tasarı ile Alt Komisyon çalışmalarını karşılaştırmalı olarak AB Uyum Komisyonu'na sunmaya karar vermiştir.

Alt komisyon; genel olarak tasarı hükümlerinin, Anayasaya, Beş Yıllık Kalkınma Planlarına, AB Müktesebatına, Katılım Ortaklığı belgesine, AB İlerleme Raporlarına ve Ulusal Programa uygun olduğunu tespit etmiştir.

Alt komisyon çalışmalarında ortaya çıkan görüşler ve bunlara bağlı olarak tasarıda yapılan değişiklikler aşağıdaki gibidir:

Kanun tasarısının "Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu Tasarısı" şeklindeki adının AB Uyum Komisyonunda tartışılması uygun görülmüştür. Kurumun adının belirlenmesine ilişkin tartışmalara yardımcı olmak üzere aşağıdaki isimler belirlenmiştir:

1. Yurttaş Sözcülüğü

2. Halkın Sözcülüğü

3. Halkın Avukatlığı

Komisyonumuz, Alt Komisyon Raporunda değişikliğe tabi tutulmuş olan Kanun Tasarısının maddelerinin değişitirilmesini kabul etmiş, diğer maddelerini ise aynen kabul etmiştir. Değişikliğe uğrayan maddeler ve değişiklik gerekçeleri şunlardır:

Değiştirilen Maddeler

Madde 1- Değiştirilerek kabul edilmiştir.

Amaç

Madde 1- Bu Kanunun amacı; idarenin işleyişi ile ilgili şikâyetleri, Türkiye Cumhuriyetinin Anayasada belirtilen nitelikleri çerçevesinde, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını insan haklarına saygı, hukuka ve hakkaniyete uygunluk ile yerindelik yönlerinden incelemek, araştırmak, önerilerde bulunmak suretiyle yönetimin kalitesinin yükseltilmesine katkı sağlamak üzere Kamu Denetçiliği Kurumunu oluşturmaktır.

Değişikliğin gerekçesi:

Madde 1- Amaç maddesinde şikâyetlerin hangi çerçeve içinde değerlendirileceğini belirten ifadelere de yer vermekte yarar görülmüştür.

Şikâyet üzerine idarenin eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarının yalnız hukuka uygunluk bakımından değil yerindelik bakımından da incelenmesi, araştırılması ve önerilerde bulunması hususlarına vurguda bulunulması kanunun amacını güçlendiren ve amacı daha iyi belirten ifadelerdir.

Yapılacak inceleme, araştırma ve önerilerde bulunmak suretiyle yönetimin kalitesinin ve standartlarının yükseltilmesine katkı sağlamanın kanunun amacı olduğu belirtilmiştir.

Madde 2- Değiştirilerek kabul edilmiştir.

Kapsam

Madde 2- (1) Bu Kanun, Kamu Denetçiliği Kurumunun kuruluş, görev ve çalışma usullerine ilişkin ilkeler ile Kamu Başdenetçisi ve kamu denetçilerinin niteliklerine, seçimlerine, özlük haklarına ve kurum personelinin atanmaları ile özlük haklarına ilişkin hükümleri kapsar.

Değişikliğin gerekçesi:

Madde 2- (1) Tasarıda "Kamu Denetçiliği Kurumunun kuruluş, görev ve çalışma usullerine ilişkin ilkeleri" ifadesi "kuruma başvuru ve yapılacak işlemler" ifadesini de kapsadığından "kuruma başvuru ve yapılacak işlemler" ifadesi işbu değişiklikle madde metninden çıkarılmıştır.

Tasarıda yer alan "…Genel Sekreterin…" ibaresi metinden çıkarılmış, Genel Sekreterin sadece kurum personeli kapsamında değerlendirilmesine özen gösterilmiş ve "….seçimlerine" ifadesinden sonra gelmek üzere "özlük haklarına ve kamu personelinin atanmaları ile özlük haklarına ilişkin hükümleri kapsar." ifadesi eklenmiştir.

Tasarı; Genel Sekreteri, Kamu Başdenetçisi ve kamu denetçileri ile birlikte özel olarak değerlendirmiş ve Genel Sekreterlik güçlendirilmiştir. Değişiklikle; Genel Sekreter, "Personele İlişkin Hükümler" in yer aldığı tasarının Dördüncü Bölümünde değerlendirilmiş ve bu suretle atanmış Genel Sekreterin ön plana çıkarılmasına ve ortaya çıkabilecek ikili bir yapıya izin verilmemiştir.

Madde 3- Değiştirilerek kabul edilmiştir.

Tanımlar

Madde 3- (1)

b) Kurul: Kamu Denetçiliği Kurulunu

ğ) İdare: Merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarını, düzenleyici ve denetleyici kurumları, mahalli idareleri, mahalli idarelerin bağlı idarelerini, mahallî idare birliklerini, döner sermayeli kuruluşları, kanunlarla kurulan fonları, kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşları, sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait kuruluşlar ile bunlara bağlı ortaklıklar ve müesseseleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarını, idare adına hareket ederek kamu hizmeti yürüten özel hukuk tüzel kişilerini,

ifade eder.

(2) Dilekçe Komisyonu ile İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Üyelerinden Kurulu Karma Komisyonun Başkanı ve Sözcüsü Dilekçe Komisyonunun Başkanı ve Sözcüsünden, Başkanvekili ve katibi ise İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanvekili ve katibinden oluşur.

Değişikliğin gerekçesi:

Madde 3- (1)

b) Tasarıda Kamu Denetçiliği Kurulu öngörülmemiştir. Oysa böyle bir Kurula ihtiyaç vardır. Bu kurulun oluşumu, görevleri toplanma ve karar alma usulü 7 nci maddede düzenlenmiştir.

ğ) Anayasanın 130/8,160,161,162,163 üncü maddelerinde yer alan "genel ve katma bütçelerin" ifadesi 29.10.2005 gün ve 5428 Sayılı Kanun ile "merkezi yönetim bütçesi" şeklinde değiştirilmiştir. Kanun Tasarısı Bakanlar Kurulunca 23.11.2005 tarihinde karalaştırılmış olmasına karşın Anayasanın 29.10.2005 gün ve 5428 Sayılı değişikliği sehven dikkate alınmamıştır. Değişiklik ile madde metni Anayasa değişiklikleri ile uyumlaştırılmıştır.

(2) Karma Komisyonun Başkanı ve Sözcüsü ile Başkanvekili ve Katibinin nasıl belirleneceği düzenlenmiştir.

Madde 4- Değiştirilerek kabul edilmiştir.

Kuruluş

Madde 4-

(2) Kurum; Başdenetçilik, Kamu Denetçiliği Kurulu ve Genel Sekreterlikten oluşur.

Değişikliğin gerekçesi:

Madde 4- (2) Kurumun; Başdenetçilik, Kamu Denetçiliği Kurulu ve Genel Sekreterlikten oluşacağı belirtilmiştir. Kamu Denetçiliği Kurulu ibaresi maddeye eklenmiştir.

Madde 5- Aynen kabul edilmiştir.

Madde 6- Aynen kabul edilmiştir.

Madde 7- Değiştirilerek kabul edilmiştir.

Kamu Denetçiliği Kurulu, Görevleri, Toplantı ve Karar Yeter Sayısı

Madde 7- (1) Kurul; Kamu Başdenetçisi, Başdenetçivekili ve kamu denetçilerinden oluşur.

(2) Kurulun görevleri:

a. Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikleri çıkarmak,

b. Yıllık raporu hazırlamak

c. Yıllık raporu beklemeksizin gerek gördüğü konularda özel rapor hazırlamak.

ç. Raporları kamuoyuna duyurmak

(3) Kurula Kamu Başdenetçisi, Başdenetçinin yokluğunda ise Başdenetçivekili başkanlık eder.

(4) Kamu Denetçiliği Kurulu, Kamu Başdenetçisinin başkanlığında kamu denetçilerinin beşte üçünün katılımı ile toplanır ve üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar alır.

Değişikliğin Gerekçesi:

Madde ile tasarıda olmayan Kurulun oluşumu, görevleri, toplantı ve karar yeter sayısı düzenlenmiştir.

Madde 8- Değiştirilerek kabul edilmiştir.

Çalışma ilkeleri

Madde 8-

(3) Kamu Denetçiliği Kurulunca karara bağlanacak konular ile kamu denetçilerinin kamu Başdenetçisi tarafından görevlendirilecekleri konu ve/veya alanlara ve aralarındaki iş bölümüne ilişkin ilkeler ile bu kanunun uygulanmasına ilişkin hususlar, Kamu Denetçiliği Kurulunca kabul edilip yürürlüğe konulacak bir yönetmelikle belirlenir.

Değişikliğin Gerekçesi:

Madde 8- Kamu denetçilerinin kurul halinde veya tek başlarına çalışmalarına ve aralarındaki iş bölümüne ve bu kanunun uygulanmasına ilişkin hususların Kamu Denetçiliği Kurulunca kabul edilip yürürlüğe konulacak bir yönetmelikle belirlenmesi öngörülmüştür.

Madde 9- Değiştirilerek kabul edilmiştir.

Görev

Madde 9- (1) Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, Türkiye Cumhuriyeti'nin Anayasa'da belirtilen nitelikleri çerçevesinde, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına saygı, hukuka ve hakkaniyete uygunluk ile yerindelik yönlerinden incelemek, araştırmak ve önerilerde bulunmakla görevlidir.

(2) Ancak;

a) Cumhurbaşkanın tek başına yaptığı işlemler ile re'sen imzaladığı kararlar ve emirler

b) Yasama yetkisinin kullanılmasına ilişkin işlemler

c) Yargı yetkisinin kullanılmasına ilişkin işlemler,

ç) Türk Silâhlı Kuvvetlerinin salt askerî nitelikteki faaliyetleri,

Kurumun görev alanı dışındadır.

Değişikliğin Gerekçesi:

Madde 9-Kurumun görevinin kanunun amacı doğrultusunda olduğunu vurgulamak üzere görev geniş kapsamlı olarak ve sınırları ile belirtilmiştir.

Kurumun görev alanı dışında olan işler tek tek sayılmıştır.

Cumhurbaşkanının sorumsuzluğu dikkate alınarak, Cumhurbaşkanının tek başına yaptığı işlemler ile re'sen imzaladığı kararlar ve emirlerin kurumun görev alanı dışında olduğu hususu ilave edilmiştir.

Madde 10- Değiştirilerek kabul edilmiştir.

Başdenetçi ve denetçilerin nitelikleri

Madde 10- (1)

b) Seçimin yapıldığı tarihte 40 yaşını doldurmuş olmak

ç) Mesleği ile ilgili olarak kamu kurum veya kuruluşlarında veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarında ya da özel sektörde en az on yıl çalışmış olmak

Değişikliğin Gerekçesi:

Madde 10- (1)

b) Başdenetçi veya denetçi seçilebilmek için 35 yaş yerine 40 yaşın doldurulması şartı getirilmiştir.

ç) Tasarıda "kamu kurum veya kuruluşlarında ya da özel sektörde" ifadesi Anayasa'nın 135 inci maddesinde yazılı "kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarını" karşılamamaktadır. Anayasa'nın 135 inci maddesi kapsamındaki kuruluşlarda en az 10 yıl çalışmış olan örneğin avukat ve serbest mali müşavir gibi meslek mensuplarına da seçilme imkânı vermek için işbu değişiklik yapılmıştır.

Madde 11- Değiştirilerek kabul edilmiştir.

Adaylık ve seçim

Madde 11- (1) Başdenetçi veya denetçilerden birinin görev süresinin bitmesinden altmış gün önce, bu görevlerin herhangi bir sebeple sona ermesi halinde ise sona erme tarihinden itibaren onbeş gün içinde durum, Kurum tarafından Komisyona bildirilir.

(7) Seçim, Kurumun Komisyona başvuruda bulunduğu tarihten itibaren en geç altmış gün içinde sonuçlandırılır.

Değişikliğin Gerekçesi:

Madde 11-Tasarının 11 inci maddesinin (1) ve (7) fıkralarında yazılı (90) günlük süreler (60) güne indirilerek çalışmaların daha hızlı yürütülmesi öngörülmüştür.

Madde 12- Aynen kabul edilmiştir.

Madde 13- Aynen kabul edilmiştir.

Madde 14- Değiştirilerek kabul edilmiştir.

Görev süresi

Madde 14-

(4) Başdenetçi veya denetçiliğe seçilenlerin görev yaptıkları sürede eski görevleriyle olan ilişikleri kesilir. Ancak kamu görevlisi iken Başdenetçiliğe veya denetçiliğe seçilenler, memuriyete giriş şartlarını kaybetme dışındaki herhangi bir nedenle görevlerinin sona ermesi, görevden ayrılma isteğinde bulunması veya görev sürelerinin dolması durumunda otuz gün içinde eski kurumlarına başvurmaları halinde ilgili bakan veya atamaya yetkili diğer makamlar tarafından mükteseplerine uygun bir kadroya atanırlar. Belirtilen atama yapılırken Başdenetçi veya denetçilerin Kurumda geçirdikleri süreler makam veya hâkim sınıfından olup da yüksek hâkimlik tazminatını almaya başladıktan sonra seçilenler için yüksek hâkimlik tazminatı ödenmesini gerektiren görevlerde geçmiş olarak değerlendirilir. Bu hükümler, akademik unvanların kazanılmasına ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla üniversitelerden gelen personel hakkında da uygulanır.

Değişikliğin Gerekçesi:

Madde 14- (4) Madde metninin muhtelif yerlerinde yazılı "atananların" ibaresi yerine "seçilenlerin" ibaresi getirilmiştir. Zira, Başdenetçi ve denetçiler atanan değil seçilen kişilerdir.

Madde 15- Aynen kabul edilmiştir.

Madde 16- Değiştirilerek kabul edilmiştir.

Başdenetçi ve denetçilerin malî ve sosyal hakları

Madde 16- (1) Başdenetçiye Başbakanlık Müsteşarına; denetçilere Başbakanlık müsteşar yardımcılarına uygulanan malî ve sosyal hak ve yardımlara ilişkin hükümler uygulanır.

Değişikliğin Gerekçesi:

Madde 16- "...Genel Sekretere Başbakanlıktaki genel müdürlere" ifadesi madde metninden çıkarılmıştır. Genel Sekreterin mali ve sosyal hakları 28 nci maddede düzenlenmiştir.

Madde 17- Değiştirilerek kabul edilmiştir.

Başvuru ve usulü

Madde 17-

(6) Kuruma, idarî işlemlerde tebliğ tarihinden, idarî eylem, tutum ve davranışlarda öğrenme tarihinden itibaren doksan gün içinde başvurulabilir. Başvuru tarihi, dilekçenin Kuruma, valilik veya kaymakamlıklara verildiği, diğer hallerde başvurunun Kuruma ulaştığı tarihtir.

Değişikliğin Gerekçesi:

Madde 17-

(6) bu fıkrada yazılı "Kurum, başvuru süresi geçtikten sonra yapılan başvuruları kabul edip etmemeye yetkilidir." cümlesi madde metninden çıkarılmıştır. Kurumun süresi geçtikten sonra yapılacak başvuruları kabul edip etmeme hususunda takdir hakkı ortadan kaldırılmış ve süresi geçtikten sonra yapılan başvurulara olanak tanınmamıştır.

Madde 18- Değiştirilerek kabul edilmiştir.

Bilgi ve belge istenmesi

Madde 18- (1) Kurumun inceleme ve araştırma konusu ile ilgili olarak istediği bilgi ve belgelerin, bu isteğin tebliğ edildiği tarihten itibaren otuz gün içinde verilmesi zorunludur. Bu süre içinde istenen bilgi ve belgeleri haklı bir neden olmaksızın vermeyenler hakkında Başdenetçi veya denetçinin başvurusu üzerine ilgili merci, disiplin soruşturması açar.

Değişikliğin Gerekçesi:

Madde 18- Son cümlede yer alan "fiilin niteliğine uyan" ifadesinde yazılı fiilin niteliği bellidir: "Bilgi ve belge vermemek." Bu nedenle, gereksiz ifade metinden çıkarılmıştır.

Son cümlede yer alan "disiplin soruşturması açabilir" ifadesi idareye takdir yetkisi tanımaktadır. "…açar" ibaresi ise açma zorunluluğu getirmektedir. Bilgi ve belgelerin süresi içinde verilmemesi disiplin soruşturmasını gerektirmelidir. Bu nedenle, birinci fıkranın son cümlesinde yer alan "…disiplin soruşturması açabilir." ifadesi yerine "…disiplin soruşturması açar." ifadesi getirilmiştir.

Madde 19- Aynen kabul edilmiştir.

Madde 20- Değiştirilerek kabul edilmiştir.

İnceleme ve araştırma

Madde 20- (2) Kurum, inceleme ve araştırma sonucunu ve varsa önerilerini ilgili mercie ve başvurana bildirir. Kurum, başvurana işleme karşı başvuru yollarını da gösterir.

Değişikliğin Gerekçesi:

Madde 20- (2) Bu düzenleme ile hak arama yollarının sonuna kadar tüketilmek üzere başvuranın bilgilendirilmesi ve "Bireyin idari eylem ve işlemler karşısında korunması" amaçlanmıştır.

Madde 21- Aynen kabul edilmiştir.

Madde 22- Değiştirilerek kabul edilmiştir.

Kurumun raporları

Madde 22- (1) Kurul, her takvim yılı sonunda yürütülen faaliyetleri ve önerileri kapsayan bir rapor hazırlayarak Komisyona sunar. Komisyon özetlediği raporu, Genel Kurula sunulmak üzere Başkanlığa gönderir.

(2) Kurulun yıllık raporu, ayrıca Resmî Gazetede yayımlanmak ve Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu radyo ve televizyon kanallarında Başdenetçi tarafından açıklanmak suretiyle kamuoyuna duyurulur.

(3) Kurul; açıklanmasında fayda gördüğü hususları yıllık raporu beklemeksizin her zaman kamuoyuna duyurabilir.

Değişikliğin Gerekçesi:

"Kurum" tabiri yerine raporlar hakkında karar verme yetkisi olan "Kurul" tabiri getirilmiştir. Komisyonun hazırladığı özetin sınırlandırılmasının takdiri komisyona bırakılmış ve "beş yüz kelimeyi aşmayacak biçimde" ifadesi madde metninden çıkarılmıştır.

Madde 23- Aynen kabul edilmiştir.

Madde 24- Değiştirilerek kabul edilmiştir.

Genel Sekreterlik

Madde 24- (1) Genel Sekreterlik, Genel Sekreter ve yeteri kadar idarî personelden oluşur.

(2) Genel Sekreter, en az dört yıllık yükseköğretim kurumu mezunu, 14/07/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi görevlerde on yıl hizmeti bulunan ve aynı Kanunun 48 inci maddesinde yazılı şartlara sahip olanlar arasından Başdenetçi tarafından atanır.

(3) Genel Sekreter, Kurumun tahakkuk memurluğunu yapar; gerekli hesapların ve demirbaş kayıtlarının tutulmasını sağlar; Başdenetçinin verdiği diğer görevleri yerine getirir. Genel Sekreter, idarî işlerin teşkilâtlandırılmasından, kayıt ve dosyaların tutulmasından, idarî personelin çalışmasından sorumludur.

(4) Genel Sekreterin görevleri ile çalışma usul ve esasları yönetmelikle düzenlenir.

Değişikliğin Gerekçesi:

Tasarının 7 nci maddesi aynen kabul edilerek 24 üncü madde olarak düzenlenmiş ve tasarının değiştirilmeyen diğer maddeleri bu değişikliğe uygun olarak teselsül ettirilmiştir.

Madde 25- Tasarının 24 üncü maddesi aynen kabul edilmiş, madde numarası 25 olarak düzenlenmiştir.

Madde 26- Tasarının 25 inci maddesi aynen kabul edilmiş, madde numarası 26 olarak düzenlenmiştir.

Madde 27- Tasarının 26 ncı maddesi aynen kabul edilmiş, madde numarası 27 olarak düzenlenmiştir.

Madde 28- Değiştirilerek kabul edilmiştir.

Personelin malî ve sosyal hakları

Madde 28-

(2) Genel Sekretere Başbakanlık'daki genel müdürlere uygulanan malî ve sosyal hak ve yardımlara ilişkin hükümler uygulanır.

Değişikliğin Gerekçesi:

Madde 28- (2)Bu hüküm, tasarının 16. maddesinde yer almaktadır. Genel Sekreterin özlük hakları söz konusu maddeden çıkartıldığı için burada düzenlenmiştir.

Madde 29- Değiştirilerek kabul edilmiştir.

Kamu kurum ve kuruluşlarındaki personelin görevlendirilmesi

Madde 29- (1) Merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idarelerinde, düzenleyici ve denetleyici kurumlarda, sosyal güvenlik kurumlarında, mahallî idarelerde, mahallî idarelerin bağlı idarelerinde, mahallî idare birliklerinde, döner sermayeli kuruluşlarda, kanunlarla kurulan fonlarda, kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarda, sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait kuruluşlarda, iktisadî devlet teşekkülleri ve kamu iktisadî kuruluşları ile bunlara bağlı ortaklıklar ve müesseselerde çalışanlar, kurumlarının izni; hâkim ve savcılar, kendilerinin ve Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun muvafakati ile uzmanlık gerektiren işlerde görevlendirilebilirler. Bu şekilde yapılan görevlendirmenin süresi altı ayı geçemez. Ancak ihtiyaç halinde bu süre üç ay daha uzatılabilir. Kurumun bu konudaki talepleri, ilgili kurum ve kuruluşlarca öncelikle sonuçlandırılır. Bu şekilde görevlendirilen personel, kurumlarından aylıklı izinli sayılır. İzinli oldukları sürece memuriyetleri ile ilgileri ve özlük hakları devam ettiği gibi, bu süreler yükselme ve emekliliklerinde de hesaba katılır. Yükselmeleri başkaca bir işleme gerek duyulmadan süresinde yapılır.

Değişikliğin Gerekçesi:

Madde 29- (1) Düzenleme ile, 29/10/2005 gün ve 5428 sayılı Kanun ile gerçekleştirilen Anayasa değişikliklerine uyum sağlanmıştır. Ayrıca "hâkim ve savcıların" kurumda görevlendirilmesi için hâkim ve savcıların muvafakatlerin yanı sıra Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun muvafakatı da aranmıştır.

Madde 30- Tasarının 29 uncu maddesi aynen kabul edilmiş, madde numarası 30 olarak düzenlenmiştir.

Madde 31- Tasarının 30 uncu maddesi aynen kabul edilmiş, madde numarası 31 olarak düzenlenmiştir.

Madde 32- Tasarının 31 inci maddesi aynen kabul edilmiş, madde numarası 32 olarak düzenlenmiştir.

Madde 33- Tasarının 32 nci maddesi aynen kabul edilmiş, madde numarası 33 olarak düzenlenmiştir.

Madde 34- Tasarının 33 üncü maddesi aynen kabul edilmiş, madde numarası 34 olarak düzenlenmiştir.

Madde 35- Tasarının 34 üncü maddesi aynen kabul edilmiş, madde numarası 35 olarak düzenlenmiştir.

Madde 36- Tasarının 35 inci maddesi aynen kabul edilmiş, madde numarası 36 olarak düzenlenmiştir.

Madde 37- Değiştirilerek kabul edilmiştir.

Yönetmelik

Madde 37- (1) Bu kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler, Kurul tarafından hazırlanır ve Resmi Gazetede yayımlanır.

Değişikliğin Gerekçesi:

Madde 37- 36 ncı maddedeki işbu değişiklikle; Yönetmelik çıkarma yetkisi, tasarıda bulunmayan ancak kurulmasında yarar umulan Kamu Denetçiliği Kurulu'na verilmiş ve söz konusu hükümler 37 nci madde olarak düzenlenmiştir.

Geçici Madde 1.-Aynen kabul edilmiştir.

Geçici Madde 2.- Değiştirilerek kabul edilmiştir.

Geçici Madde 2.- Bu kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde çıkarılır.

Değişikliğin Gerekçesi:

Geçici Madde 2.- Yönetmelik çıkarma süresi dokuz aydan altı aya indirilmiş ve bu suretle kurumun bir an önce çalışmaya başlaması öngörülmüştür.

Geçici Madde 3.- Aynen kabul edilmiştir.

Geçici Madde 4.- Değiştirilerek kabul edilmiştir.

Geçici Madde 4.-(1) Bu kanun hükümleri, mahalli idarelerin eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışları hakkında, yürürlüğe girdikten bir yıl sonra uygulanır.

Değişikliğin Gerekçesi:

Geçici Madde 4.- Kamu denetçiliği kurumu, idarenin eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını inceler, araştırır ve öneride bulunur. İdare tanımının içine "mahalli idareler" de girmektedir. Kanunun bütünlüğünü korumak için mahalli idarelerin de "tutum ve davranışları"nı şikâyet üzerine incelemek ve araştırmak ve öneride bulunmak işbu değişiklikle önerilmektedir.

Madde 38.- Tasarının 37 nci maddesi aynen kabul edilmiş, madde numarası 38 olarak düzenlenmiştir.

Madde 39.- Tasarının 38 inci maddesi aynen kabul edilmiş, madde numarası 39 olarak düzenlenmiştir.

Tasarının Alt Komisyonda değiştirilen son hali ile; Kamu Denetçiliği Kurumu'nun mevzuat gereği sadece hukuki denetim yapabilen idari yargı yolunun rakibi olmadığı, tam aksine Kurumun işlevinin idari yargıdan farklı olması gerektiği tespit edilmiş ve Kurumun yerindelik denetimi yapabilmesine imkân tanınmış; faaliyetlerini daha iyi yerine getirebilmesi için Kamu Denetçiliği Kurulu oluşturulmuş, tasarıda yer aldığı şekliyle Kurum içinde ikili bir yapı olduğu izlenimi uyandırabilecek Genel Sekreterlik ile ilgili hükümler yeniden düzenlenmiş, sadece idari görevler üstlenen bir makamın ön plana geçebilecek olması engellenmiş ve genel olarak, ülkemizdeki uzlaşma kültürüne katkı sağlayacak diğer açılımlar öngörülmüştür.

Alt Komisyonun oybirliği ile hazırladığı bu metin, 07/02/2006 tarihinde AB Uyum Komisyonu Başkanlığına sunulmuştur.

Komisyonumuz, 16/02/2006 tarihli dokuzuncu toplantısında, Adalet Bakanlığı, Avrupa Birliği Genel Sekreterliği ve Milli Savunma Bakanlığı temsilcilerinin de katılımlarıyla Alt Komisyon Raporu doğrultusunda tasarıyı inceleyip görüşmüştür.

16/02/2006 tarihli AB Uyum Komisyonu toplantısında tasarının geneli üzerinde yapılan görüşmelerde; Alt Komisyon çalışmaları sonucunda ortaya çıkan metnin uygun bulunduğu Komisyon Üyeleri ve komisyon toplantılarına katılan Komisyonumuzun üyesi olmayan diğer milletvekilleri tarafından da belirtilmiştir. Adalet Bakanlığı yetkilileri tarafından ise, Alt Komisyon çalışmalarında tasarıda gerçekleştirilen değişikliklerin son derece olumlu olduğu, esasen kendilerince hazırlanan ama daha sonra çeşitli nedenlerle taslak çalışmadan çıkartılan Kamu Denetçiliği Kurumunun idari yargı organlarının mevzuat gereği yapamadığı yerindelik denetimi yapabilmesine imkân tanıyan hükümlerin tasarıya eklenmesinin son derece sevindirici bir gelişme olduğu ifade edilmiştir.

Geneli üzerindeki görüşmelerin ardından, Alt Komisyonda değiştirildiği haliyle tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca benimsenerek maddelerinin görüşülmesine karar verilmiştir.

Komisyon toplantısında, Alt Komisyon çalışmaları sonucunda ortaya çıkan "Türk Silahlı Kuvvetlerinin salt askeri nitelikteki faaliyetleri" şeklindeki ifadede yer alan "askeri nitelikteki faaliyetleri" ifadesinin "askeri hizmete ilişkin faaliyetleri" şeklinde değiştirilmesi için verilen önerge kabul edilmiş, diğer maddeler ise Alt Komisyonda düzenlendiği şekliyle aynen kabul edilmiştir. Önergeyle değiştirilen madde ve son hali aşağıdaki gibidir:

- Alt Komisyonun hazırladığı metnin dokuzuncu maddesinin ikinci fıkrasının ç bendi:

Madde 9-

(2)

ç) Türk Silâhlı Kuvvetlerinin salt askerî nitelikteki faaliyetleri,

- Alt Komisyonun hazırladığı metnin önerge sonucu değiştirilmiş hali:

Madde 9-

(2)

ç) Türk Silâhlı Kuvvetlerinin salt askerî hizmete ilişkin faaliyetleri,

Raporumuz, Plan ve Bütçe Komisyonuna sunulmak üzere saygı ile arz olunur.

Başkanvekili	Sözcü	Kâtip
Ali Rıza Alaboyun	Öner Gülyeşil	Nevin Gaye Erbatur
Aksaray	Siirt	Adana
		(İmzada bulunamadı)
Üye	Üye	Üye
Ertuğrul Yalçınbayır	Necdet Budak	Mehmet Ceylan
Bursa	Edirne	Karabük
	(İmzada bulunamadı)
Üye	Üye	Üye
Öner İnan	Afif Demirkıran	İnci Özdemir
Mersin	Batman	İstanbul
	Üye
	Fatma Şahin
	Gaziantep

AVRUPA BİRLİĞİ UYUM KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU KANUNU TASARISI

BİRİNCİ BÖLÜM

Genel Hükümler

Amaç

MADDE 1- Bu Kanunun amacı; idarenin işleyişi ile ilgili şikâyetleri, Türkiye Cumhuriyeti'nin Anayasa'da belirtilen nitelikleri çerçevesinde, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına saygı, hukuka ve hakkaniyete uygunluk ile yerindelik yönlerinden incelemek, araştırmak, önerilerde bulunmak suretiyle yönetimin kalitesinin yükseltilmesine katkı sağlamak üzere Kamu Denetçiliği Kurumunu oluşturmaktır.

Kapsam

MADDE 2- (1) Bu Kanun, Kamu Denetçiliği Kurumunun kuruluş, görev ve çalışma usullerine ilişkin ilkeler ile Kamu Başdenetçisi ve kamu denetçilerinin niteliklerine, seçimlerine, özlük haklarına ve kurum personelinin atanmaları ile özlük haklarına ilişkin hükümleri kapsar.

Tanımlar

MADDE 3- (1) Bu Kanunda geçen:

a)Kurum: Kamu Denetçiliği Kurumunu,

b)Kurul: Kamu Denetçiliği Kurulunu

c)Başdenetçilik: Kamu Denetçiliği Kurumu Başdenetçiliğini,

ç) Başdenetçi: Kamu Başdenetçisini,

d) Denetçi: Kamu denetçisini,

e) Genel Kurul: Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunu,

f) Başkanlık: Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığını,

g) Komisyon: Türkiye Büyük Millet Meclisi Dilekçe Komisyonu ile İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyelerinden oluşan Karma Komisyonu,

ifade eder.

(2) Dilekçe Komisyonu ile İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Üyelerinden Kurulu Karma Komisyonun Başkanı ve Sözcüsü Dilekçe Komisyonunun Başkanı ve Sözcüsünden, Başkanvekili ve kâtibi ise İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanvekili ve kâtibinden oluşur.

İKİNCİ BÖLÜM

Kuruluş, Görev ve Çalışma İlkeleri

Kuruluş

MADDE 4- (1) Bu Kanunda yazılı görevleri yerine getirmek amacıyla kamu tüzelkişiliğine sahip, merkezi Ankara'da bulunan Kamu Denetçiliği Kurumu kurulmuştur.

(2) Kurum, Başdenetçilik, Kamu Denetçiliği Kurulu ve Genel Sekreterlikten oluşur.

(3) Kurumda, bir Başdenetçi ve en fazla on denetçi ile Genel Sekreter, uzman, uzman yardımcıları ve diğer personel görev yapar.

(4) Kurum, gerekli gördüğü yerlerde büro açabilir.

Başdenetçilik

MADDE 5- Aynen kabul edilmiştir.

Başdenetçivekili

MADDE 6- Aynen kabul edilmiştir.

Kamu Denetçiliği Kurulu, Görevleri, Toplantı ve Karar Yeter Sayısı

MADDE 7- (1) Kurul; Kamu Başdenetçisi, Başdenetçivekili ve kamu denetçilerinden oluşur.

(2) Kurulun görevleri:

a.Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikleri çıkarmak,

b.Yıllık raporu hazırlamak

c. Yıllık raporu beklemeksizin gerek gördüğü konularda özel rapor hazırlamak

ç. Raporları kamuoyuna duyurmak

(3) Kurula Kamu Başdenetçisi, Başdenetçinin yokluğunda ise Başdenetçi Vekili başkanlık eder.

(4) Kamu Denetçiliği Kurulu, Kamu Başdenetçisinin başkanlığında kamu denetçilerinin beşte üçünün katılımı ile toplanır ve üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar alır.

Çalışma ilkeleri

MADDE 8- (1) Başdenetçi, denetçiler arasında işbirliğini sağlar ve bunların uyumlu çalışmasını gözetir.

(2) Denetçilerin Başdenetçi tarafından görevlendirilecekleri konu veya alanlara ve aralarındaki iş bölümüne ilişkin ilkeler, bir yönetmelikle belirlenir.

Görev

MADDE 9- (1) Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, Türkiye Cumhuriyeti'nin Anayasa'da belirtilen nitelikleri çerçevesinde, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına saygı, hukuka ve hakkaniyete uygunluk ile yerindelik yönlerinden incelemek, araştırmak ve önerilerde bulunmakla görevlidir.

(2) Ancak;

a) Cumhurbaşkanın tek başına yaptığı işlemler ile re'sen imzaladığı kararlar ve emirler

b) Yasama yetkisinin kullanılmasına ilişkin işlemler

c) Yargı yetkisinin kullanılmasına ilişkin işlemler,

ç) Türk Silâhlı Kuvvetlerinin salt askerî hizmete ilişkin faaliyetleri,

Kurumun görev alanı dışındadır.

Başdenetçi ve denetçilerin nitelikleri

MADDE 10- (1) Başdenetçi veya denetçi seçilebilmek için aşağıdaki şartlar aranır:

a) Türk vatandaşı olmak,

b)Seçimin yapıldığı tarihte 40 yaşını doldurmuş olmak,

c) Hukuk veya hukuk bilgisine programlarında yeterince yer veren siyasal bilimler, idarî bilimler, iktisat ve maliye alanlarında en az dört yıllık yükseköğrenim yapmış veya bunlara denkliği kabul edilmiş yabancı öğretim kurumlarından, mezun olmak,

ç) Mesleği ile ilgili olarak kamu kurum veya kuruluşlarında veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarında ya da özel sektörde en az on yıl çalışmış olmak,

d) Kamu haklarından yasaklı olmamak,

e) Görevini devamlı yapmasına engel olabilecek vücut veya akıl hastalığı veya vücut sakatlığı ile özürlü bulunmamak,

f) Başvuru sırasında herhangi bir siyasî partiye üye olmamak,

g) Taksirli suçlar hariç olmak üzere, üç aydan fazla hapis veyahut Devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, millî savunmaya, Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçları ile yabancı devletlerle olan ilişkilere karşı suçlardan veya zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflâs, kaçakçılık veya ihaleye fesat karıştırma suçlarından hükümlü bulunmamak.

Adaylık ve seçim

MADDE 11- (1) Başdenetçi veya denetçilerden birinin görev süresinin bitmesinden altmış gün önce, bu görevlerin herhangi bir sebeple sona ermesi halinde ise sona erme tarihinden itibaren onbeş gün içinde durum, Kurum tarafından Komisyona bildirilir.

(2) Komisyon tarafından ilân edilen başvuru süresi içinde, 10 uncu maddede yazılı nitelikleri taşıyanlardan, Başdenetçi veya denetçi aday adayı olmak isteyenler Komisyona başvuruda bulunurlar.

(3) Komisyon, Başdenetçi seçiminde başvuruda bulunan aday adayları arasından üç adayı, denetçi seçiminde, başvuruda bulunan aday adayları arasından, seçilecek denetçi sayısının üç katı kadar adayı, başvuru süresinin bittiği tarihten itibaren otuz gün içinde belirleyerek Genel Kurula sunulmak üzere Başkanlığa bildirir.

(4) Ayrıca 10 uncu maddede öngörülen nitelikleri taşıyanlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tam sayısının en az onda biri tarafından doğrudan doğruya Genel Kurula Başdenetçi veya denetçi adayı olarak önerilebilirler.

(5) Genel Kurul, bildirim tarihinden itibaren otuz gün içinde, Başdenetçi ve denetçi seçimlerine başlar.

(6) Başdenetçi veya denetçi, üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu ile seçilir. İlk turda bu çoğunluk sağlanamazsa ikinci oylamaya geçilir. İkinci oylamada üye tam sayısının salt çoğunluğunun oyunu alan aday seçilmiş olur. Bu oylamada üye tam sayısının salt çoğunluğu sağlanamadığı takdirde ikinci oylamada en çok oyu almış bulunan iki aday arasında yapılacak oylamalarda, üye tam sayısının salt çoğunluğunun oyunu almış bulunan aday seçilmiş sayılır. Üçüncü oylamaya katılacak olan adayların aldığı oya eşit sayıda oy alanlar da seçime katılırlar. Seçim gizli oyla yapılır.

(7) Seçim, Kurumun Komisyona başvuruda bulunduğu tarihten itibaren en geç altmış gün içinde sonuçlandırılır.

(8) Bu madde hükmü, denetçi sayısının ondan az olması ve denetçi sayısının yetmediğinin Başdenetçi tarafından Komisyona bildirilmesi hâlinde de uygulanır.

Bağımsızlık

MADDE 12- Aynen kabul edilmiştir.

Andiçme

MADDE 13- Aynen kabul edilmiştir.

Görev süresi

MADDE 14- (1) Başdenetçi ve denetçilerin görev süreleri beş yıldır.

(2) İstifa, ölüm veya görevden alınma gibi herhangi bir nedenle süresi bitmeden görevinden ayrılan Başdenetçi veya denetçilerin yerine yeni seçilen Başdenetçi veya denetçinin görev süresi de beş yıldır.

(3) Bir dönem Başdenetçi veya denetçi olarak görev yapan bir kimse sadece bir dönem daha Başdenetçi veya denetçi seçilebilir.

Görevden alınma

MADDE 15- Aynen kabul edilmiştir.

Başdenetçi ve denetçilerin malî ve sosyal hakları

MADDE 16- (1) Başdenetçiye Başbakanlık Müsteşarına; denetçilere Başbakanlık müsteşar yardımcılarına uygulanan malî ve sosyal hak ve yardımlara ilişkin hükümler uygulanır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Kuruma Başvuru ve Yapılacak İşlemler

Başvuru ve usulü

MADDE 17- (1) Kuruma, gerçek ve tüzel kişiler başvurabilirler. Yabancıların başvuru hakkını kullanabilmeleri, karşılıklılık esasına bağlıdır.

(2) Başvuru; başvuru sahibinin adı ve soyadı, imzası, yerleşim yeri veya iş adresini, başvuru sahibi tüzel kişi ise tüzel kişinin unvanı ve yerleşim yeri ile yetkili kişinin imzasını ve yetki belgesini içeren Türkçe dilekçe ile yapılır. Bu başvuru, yönetmelikte belirlenecek şartlara uyulmak kaydıyla elektronik ortamda veya diğer iletişim araçlarıyla da yapılabilir.

(3) Yapılan başvurulardan;

a) Belli bir konuyu içermeyenler,

b) Yargı organlarında görülmekte olan veya yargı organlarınca karara bağlanmış uyuşmazlıklar,

c) İkinci fıkrada belirtilen şartları taşımayanlar,

ç) Sebepleri, konusu ve tarafları aynı olanlar ile daha önce sonuçlandırılanlar,

incelenmez.

(4) Kuruma, illerde valilikler, ilçelerde kaymakamlıklar aracılığıyla da başvurulabilir.

(5) Başvurulardan herhangi bir ücret alınmaz.

(7) Dava açma süresi içinde yapılan başvuru, işlemeye başlamış olan dava açma süresini durdurur.

Bilgi ve belge istenmesi

MADDE 18- (1) Kurumun inceleme ve araştırma konusu ile ilgili olarak istediği bilgi ve belgelerin, bu isteğin tebliğ edildiği tarihten itibaren otuz gün içinde verilmesi zorunludur. Bu süre içinde istenen bilgi ve belgeleri haklı bir neden olmaksızın vermeyenler hakkında Başdenetçi veya denetçinin başvurusu üzerine ilgili merci, disiplin soruşturması açar.

(2) Ancak; Devlet sırrı veya ticarî sır niteliğindeki bilgi ve belgeler, yetkili mercilerin en üst makam veya kurulunca gerekçesi belirtilmek suretiyle verilmeyebilir.

Bilirkişi görevlendirilmesi ve tanık dinlenmesi

MADDE 19- Aynen kabul edilmiştir.

İnceleme ve araştırma

MADDE 20- (1) Kurum, inceleme ve araştırmasını başvuru tarihinden itibaren en geç altı ay içinde sonuçlandırmak zorundadır.

(2) Kurum, inceleme ve araştırma sonucunu ve varsa önerilerini ilgili mercie ve başvurana bildirir.Kurum, başvurana işleme karşı başvuru yollarını da gösterir.

(3) İlgili merci, Kurumun önerileri doğrultusunda tesis ettiği işlemi veya Kurumun önerdiği çözümü uygulanabilir nitelikte görmediği takdirde bunun gerekçesini otuz gün içinde Kuruma bildirir.

Dava açma süresinin yeniden işlemeye başlaması

MADDE 21- Aynen kabul edilmiştir.

Kurumun raporları

MADDE 22- (1) Kurul, her takvim yılı sonunda yürütülen faaliyetleri ve önerileri kapsayan bir rapor hazırlayarak Komisyona sunar. Komisyon, özetlediği raporu, Genel Kurula sunulmak üzere Başkanlığa gönderir.

(2) Kurul'un yıllık raporu, ayrıca Resmî Gazetede yayımlanmak ve Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu radyo ve televizyon kanallarında Başdenetçi tarafından açıklanmak suretiyle kamuoyuna duyurulur.

(3) Kurul; açıklanmasında fayda gördüğü hususları yıllık raporu beklemeksizin her zaman kamuoyuna duyurabilir.

Açıklama yapma yetkisi

MADDE 23- Aynen kabul edilmiştir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Personele İlişkin Hükümler

Genel Sekreterlik

MADDE 24- (1) Genel Sekreterlik, Genel Sekreter ve yeteri kadar idarî personelden oluşur.

(2) Genel Sekreter, en az dört yıllık yükseköğretim kurumu mezunu, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi görevlerde on yıl hizmeti bulunan ve aynı Kanunun 48 inci maddesinde yazılı şartlara sahip olanlar arasından Başdenetçi tarafından atanır.

(4) Genel Sekreterin görevleri ile çalışma usul ve esasları yönetmelikle düzenlenir.

Uzman yardımcılığı

MADDE 25- (1) Uzman yardımcılığına atanabilmek için, Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde sayılan genel şartlar yanında aşağıdaki nitelikler de aranır:

a) En az dört yıllık yükseköğretim kurumlarından veya bunlara denkliği kabul edilen yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarından mezun olmak,

b) Yapılacak giriş sınavında başarılı olmak,

c) Sınavın yapıldığı yılın ocak ayının ilk gününde otuz yaşını doldurmamış olmak.

(2) Lisansüstü öğrenim yapmış olmak veya yabancı dil bilmek tercih sebebidir.

Uzmanlık

MADDE 26- (1) 24 üncü maddeye göre uzman yardımcılığına atananlar, en az üç yıl çalışmak ve olumlu sicil almak kaydıyla açılacak uzmanlık sınavına girme hakkını kazanırlar. Sınavda başarılı olanlar, kamu denetçiliği uzmanı unvanını alır ve ayrıca bir üst dereceye yükseltilirler. Sınavda başarılı olamayanlar, Kurumda uygun kadro olmaması halinde Devlet Personel Başkanlığınca diğer kamu kurum ve kuruluşlarında uygun kadrolara atanırlar.

(2) Uzman yardımcılığına giriş ve uzmanlık sınavının şekli, uzman ile uzman yardımcılarının görev, yetki ve çalışmalarına ilişkin usul ve ilkeler yönetmelikle belirlenir.

Personelin atanması

MADDE 27- (1) Personel, Başdenetçi tarafından atanır.

(2) Uzman ve uzman yardımcısı dışındaki personelin atanması, naklen veya memuriyet sınavını kazananlar arasından yapılır.

Personelin malî ve sosyal hakları

MADDE 28- (1) Başdenetçi, denetçiler ve Genel Sekreter hariç olmak üzere ekli listede yer alanlara Başbakanlıkta emsal unvanlı ve aynı dereceli kadrolarda çalışanlara uygulanan malî ve sosyal hak ve yardımlara ilişkin hükümler uygulanır.

(2) Genel Sekretere Başbakanlıkdaki genel müdürlere uygulanan malî ve sosyal hak ve yardımlara ilişkin hükümler uygulanır.

Kamu kurum ve kuruluşlarındaki personelin görevlendirilmesi

MADDE 29- (1) Merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idarelerinde, düzenleyici ve denetleyici kurumlarda, sosyal güvenlik kurumlarında, mahallî idarelerde, mahallî idarelerin bağlı idarelerinde, mahallî idare birliklerinde, döner sermayeli kuruluşlarda, kanunlarla kurulan fonlarda, kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarda, sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait kuruluşlarda, iktisadî devlet teşekkülleri ve kamu iktisadî kuruluşları ile bunlara bağlı ortaklıklar ve müesseselerde çalışanlar, kurumlarının izni; hâkim ve savcılar, kendilerinin ve Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun muvafakati ile uzmanlık gerektiren işlerde görevlendirilebilirler. Bu şekilde yapılan görevlendirmenin süresi altı ayı geçemez. Ancak ihtiyaç halinde bu süre üç ay daha uzatılabilir. Kurumun bu konudaki talepleri, ilgili kurum ve kuruluşlarca öncelikle sonuçlandırılır. Bu şekilde görevlendirilen personel, kurumlarından aylıklı izinli sayılır. İzinli oldukları sürece memuriyetleri ile ilgileri ve özlük hakları devam ettiği gibi, bu süreler yükselme ve emekliliklerinde de hesaba katılır. Yükselmeleri başkaca bir işleme gerek duyulmadan süresinde yapılır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli Hükümler

Kurumda çalışanların statüsü ve fazla çalışma ücreti

MADDE 30- (1) Bu Kanunda hüküm bulunmayan hususlarda ekli listede yer alanlar hakkında Devlet Memurları Kanunu hükümleri uygulanır.

(2) Ekli listede yer alanlar ile 28 inci madde uyarınca Kurumda görevlendirilenlere, Başbakanlıkta emsal unvanlı ve aynı dereceli kadrolarda çalışan personele ödenen fazla çalışma ücretini geçmemek üzere, Başdenetçi tarafından belirlenecek miktarda fazla çalışma ücreti ödenir.

Yasaklar

MADDE 31- (1) Başdenetçi, denetçi, Genel Sekreter, uzman ve uzman yardımcıları ile diğer personel, siyasî partilere üye olamazlar; herhangi bir siyasî parti, kişi veya zümrenin yararını veya zararını hedef tutan bir davranışta bulunamazlar; görevlerini yerine getirirken dil, ırk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ayırımı yapamazlar; görevleri sebebiyle herhangi bir şekilde öğrendikleri meslekî veya ticarî sırları görevlerinden ayrılmış olsalar bile açıklayamazlar, kendilerinin veya başkalarının yararına kullanamazlar.

(2) Başdenetçi, denetçi, Genel Sekreter, uzman ve uzman yardımcıları; kendilerinin, eşlerinin ve üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve kayın hısımlarının şikâyetlerini inceleyemezler.

(3) Başdenetçi, denetçi, Genel Sekreter, uzman ve uzman yardımcıları ile diğer personel, bu görevleri süresince resmî veya özel hiçbir görev alamazlar, ticaretle uğraşamazlar. Bilimsel yayınlarda bulunma, görevleri veya meslekleri ile ilgili olarak davet edildikleri ulusal veya uluslararası kongre, konferans ve benzeri toplantılara katılma, derneklerde üyelik ve kâr amacı gütmeyen kooperatiflerde ortaklık halinde bu madde hükümleri uygulanmaz.

Başdenetçi veya denetçiler hakkında ceza soruşturması ve kovuşturması usulü

MADDE 32- (1) Başdenetçi ve denetçilerin görevleri sebebiyle bir suç işledikleri öne sürüldüğü takdirde haklarında ceza soruşturması ve kovuşturması yapılabilmesi Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanının iznine bağlıdır. İzin verilmesi veya verilmemesine ilişkin karara karşı itiraz mercii Danıştayın ilgili dairesidir.

(2) Başdenetçi ve denetçiler hakkındaki hazırlık soruşturması Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından yapılır. Açılacak kamu davası, Yargıtayın ilgili ceza dairesinde görülür. Temyiz mercii, Yargıtay Ceza Genel Kuruludur.

(3) Bu maddede hüküm bulunmayan hususlarda 2/12/1999 tarihli ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.

(4) Ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlara ilişkin suçüstü hâli genel hükümlere tâbidir.

Genel Sekreter ve personel hakkında ceza soruşturması ve kovuşturması usulü

MADDE 33- (1) Genel Sekreter, uzman ve uzman yardımcıları ile diğer personelin görevleri sebebiyle bir suç işledikleri öne sürüldüğü takdirde ceza soruşturması ve kovuşturması yapılabilmesi, Başdenetçinin iznine bağlıdır. İzin verilmesi veya verilmemesine ilişkin karara karşı itiraz mercii Ankara Bölge İdare Mahkemesidir.

(2) Genel Sekreter, uzman ve uzman yardımcıları ile diğer personel hakkındaki hazırlık soruşturması, suçun işlendiği yer Cumhuriyet başsavcısı veya görevlendireceği Cumhuriyet savcısı tarafından yapılır. Açılacak kamu davası aynı yer mahkemesinde görülür.

(3) Bu maddede hüküm bulunmayan hususlarda, Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.

(4) Ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlara ilişkin suçüstü hâli genel hükümlere tâbidir.

Emeklilik

MADDE 34- (1) Başdenetçi, denetçiler, Genel Sekreter, uzman ve uzman yardımcıları ile diğer personel hakkında 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır.

(2) Başdenetçi ve denetçiler hakkında Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrası hükmü uygulanmaz.

Bütçe ve harcama

MADDE 35- (1) Kurumun bütçesi, Türkiye Büyük Millet Meclisi bütçesi içinde yer alır.

(2) Başdenetçi, her yıl için yapacağı işlerin masraflarına karşılık olmak üzere verilmesi gereken ödenek tutarını, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığa sunar.

(3) Kurumun bütçe ve harcama esas ve usulleri 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine tâbidir.

Kadrolar

MADDE 36- (1) Bu Kanuna ekli listede yer alan kadrolar ihdas edilerek, 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (III) sayılı cetvele, Kamu Denetçiliği Kurumu bölümü olarak eklenmiştir.

Yönetmelik

MADDE 37- (1) Bu kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler, Kurul tarafından hazırlanır ve Resmi Gazetede yayımlanır.

GEÇİCİ MADDE 1- Aynen kabul edilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 2- Bu kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde çıkarılır.

GEÇİCİ MADDE 3- Aynen kabul edilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 4- (1) Bu kanun hükümleri, mahalli idarelerin eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışları hakkında, yürürlüğe girdikten bir yıl sonra uygulanır.

Yürürlük

MADDE 38-(1) Bu Kanunun 17 nci maddesi, yayımı tarihinden dokuz ay sonra; diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 39- (1) Bu Kanunun Başdenetçi ve denetçilerin seçim ve görevden alınmaları ile ilgili hükümlerini Türkiye Büyük Millet Meclisi, diğer hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu

	Türkiye Büyük Millet Meclisi
	Plan ve Bütçe Komisyonu
	Esas No.: 1/1158	9/6/2006
	Karar No.: 98

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Adalet Bakanlığınca hazırlanarak, Bakanlar Kurulunca 14.12.2005 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 21.12.2005 tarihinde tali komisyon olarak Adalet Komisyonu, Anayasa Komisyonu ve Avrupa Birliği Uyum Komisyonuna, esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen 1/1158 esas numaralı "Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu Tasarısı", Komisyonumuzun 4.1.2006 tarihinde yaptığı 35 inci Birleşiminde, Hükümeti temsilen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu ile Adalet Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Millî Savunma Bakanlığı ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı temsilcilerinin katılımlarıyla incelenip, görüşülmüştür.

Bilindiği gibi; kamu yönetiminin dünyadaki ve ülkemizdeki değişme ve gelişmelere paralel olarak yeniden yapılandırılması ihtiyacı her geçen gün artarak devam etmektedir. Bu nedenle, kamu hizmetleriyle ilgili Devlet görevlerinin yeniden değerlendirilmesi ve halkın idareden kaynaklanan şikâyetlerini en aza indirecek bir yönetim anlayışının yerleştirilmesi zorunluluk arz etmektedir.

Bu tespitten hareketle, Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Plânında "Kamu Hizmetlerinde Etkinliğin Artırılması Projesi" çerçevesinde "Yönetim-birey ilişkilerinde karşılaşılan uyuşmazlıkların etkin ve hızlı bir şekilde çözümü amacıyla; yargının katı işleyiş kurallarına bağlı oluşu ve zaman alıcı işlemesi gerçeği karşısında, yönetimi yargı dışında denetleyen ama yönetime de bağlı olmayan bir denetim sistemi ihtiyacı sonucunda ortaya çıkmış olan ve Avrupa Birliğinin kendi bünyesinde ve üye ülkelerin çoğunda da bulunan, halkın şikâyetleriyle ilgilenen bir Kamu Denetçisi (ombudsman) sisteminin Türkiye'de de kurulması" öngörülmüştür.

Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Plânında da yine "Kamu Hizmetlerinde Etkinliğin Artırılması" çerçevesinde "Kamu yönetimi-vatandaş ilişkilerinde karşılaşılan uyuşmazlıkların etkin ve hızlı bir şekilde çözümü amacıyla, halkın şikâyetleriyle ilgili konularda, yönetimi denetleyen ama yönetime bağlı olmayan bir Kamu Denetçisi (ombudsman) sistemi kurulması öngörülmüş, bu çerçevede gerekli altyapının oluşturulmasına ve sistemin istisnasız tüm idarî işlem ve eylemleri kapsamasına önem verileceği belirtilmiştir.

Bugünkü durum itibariyle bu kurum, aralarında Fransa, İngiltere, İtalya, İspanya ve Hindistan'ın da bulunduğu yüzü aşkın devlette, ülke, bölge, kent veya sektör itibarıyla hizmet vermektedir. Ayrıca Avrupa Birliği de, Avrupa Birliği bürokrasisi tarafından yapılacak yanlış uygulamalara karşı üye ülke vatandaşlarının haklarını korumak üzere "ombudsman" kurumunu oluşturmuştur.

Yedinci ve Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Plânlarında öngörüldüğü gibi, günümüzde kapsamı giderek genişleyen idare-birey (vatandaş) ilişkilerinden kaynaklanan şikâyetlere etkin ve hızlı çözümler getiren, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyetleri inceleyen ve önerilerde bulunan bir kamu denetçiliği kurumunun ülkemizde de oluşturulması gereği hâsıl olmuştur.

Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde;

- İdarenin işleyişi ile ilgili şikâyetleri incelemek ve önerilerde bulunmak üzere Kamu Denetçiliği Kurumunun oluşturulmasının ve ülke düzeyinde faaliyet göstermesinin,

- Kamu Denetçiliği Kurumunun kuruluş, görev ve çalışma usulleri ile Başdenetçi, Denetçiler ve Genel Sekreterin niteliklerine, seçimlerine, atanmalarına, özlük haklarına ve Kurum personeline ilişkin düzenlemelerin,

- Başdenetçi ile denetçilerin görevlerini gerektiği gibi yerine getirebilmeleri ve yetkilerini kullanabilmeleri için Anayasanın yargı bağımsızlığına ve idarî eylem ve işlemlerin yargısal denetimine ilişkin hükümlerine uygun düzenlemelerin getirilmesinin,

- Sadece önerilerde bulunacak olan Kurumun saygın bir şekilde kurulmasının ve böylece idarenin, mümkün olduğu kadar Kurumun önerilerini değerlendirmeye alarak uymasının ve böylece idarî yargının yükünün de azaltılmasının,

- Dilekçe ve İnsan Hakları Komisyonundan oluşan bir Karma Komisyon kurulması ve Komisyonun Başkanı, Başkanvekili, Sözcü ve Kâtibinin belirlenmesine ilişkin düzenlemelerin,

- Kurumun, Başdenetçilik ve Genel Sekreterlikten oluşmasının; tarafsızlığı, bağımsızlığı, emir ve talimat almaması, her türlü bilgi ve belgeyi isteme hakkının bulunması gibi yerine getireceği görevler ve bu görevler dolayısıyla tanınan yetkiler dikkate alınarak Kurumun kamu tüzel kişiliğine sahip olmasının,

- Kurumda bir Başdenetçi ve en fazla on denetçi ile Genel Sekreter, uzman, uzman yardımcıları ve diğer personelin görev yapmasının,

- Kuruma, gelen iş yoğunluğuna göre uygun gördüğü yerlerde büro açabilmesi imkânı tanınmasının,

- Kurumun, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyetleri incelemesi ve önerilerde bulunmasının, ancak, yasama ve yargı yetkisinin kullanılmasına ilişkin işlemler ile Türk Silâhlı Kuvvetlerinin sadece askerî nitelikteki faaliyetlerinin Kurumun görev alanının dışında olmasının,

- Başdenetçi ve denetçi aday adayı olmak isteyenlerin doğrudan başvurusunun yanı sıra Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin de aday göstermesinin; seçimde nitelikli çoğunluk aranmasının,

- Başdenetçi ve denetçilerin, bağımsızlıklarını ve tarafsızlıklarını kendilerine hatırlatmak, vatandaşların da Kuruma olan güven ve saygılarını kuvvetlendirmek üzere, kendilerini seçen merci olan Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde andiçerek görevlerine başlamalarının,

- Başdenetçi ve denetçilerin beş yıllık bir süre için seçilmesinin,

- Kuruma saygın ve tecrübeli kişilerin aday adayı olabilmelerini sağlamak ve seçildikten sonra da meslekî kaygı taşımamalarını temin etmek üzere özlük haklarının güvence altına alınmasının,

- Başdenetçi veya denetçilerin gerekli nitelikleri taşımadıklarının veya seçildikten sonra kaybettiklerinin anlaşılması halinde, Komisyonun Başkanlığa başvurusu üzerine, Başdenetçi veya ilgili denetçinin kendilerini seçen Türkiye Büyük Millet Meclisince görevden alınabilmesinin,

Gerçek kişiler yanında tüzel kişilere de kendilerini temsile yetkili organları vasıtasıyla Kuruma başvuru imkânının sağlanmasının, yabancıların başvuru haklarını kullanabilmelerinin ise karşılıklılık esasına bağlanmasının,

- Başdenetçinin ve denetçilerin görevlerini yapabilmeleri için ilgili merciden istedikleri bilgi veya belgelerin tam ve doğru olarak zamanında gönderilmesinin ve aykırı davrananlar hakkında yapılacak işlemlere açıklık kazandırılmasının,

- Başdenetçinin ve denetçilerin görevlerini gerektiği gibi yapabilmeleri için bilirkişi görevlendirebilmelerinin ve tanık ya da ilgili kişileri dinleyebilmelerinin,

- Kurumun, kendisine yapılan başvuruları en geç altı ay içinde sonuçlandırmasının; yapılan inceleme ve araştırma sonucunun ve varsa önerilerinin Kurum tarafından ilgili mercie ve başvurana bildirilmesinin, ilgili merci bu öneriler doğrultusunda yeni bir işlem tesis etmiş ise bu işlemi; önerilen çözümü uygulanabilir nitelikte görmediği takdirde ise bunun gerekçesini en geç otuz gün içinde Kuruma bildirmesinin,

- Başvurunun, Kurum tarafından reddedildiğinde veya yerinde görülerek kabul edildiğinde, ilgili merciin Kurumun önerisi üzerine otuz gün içinde herhangi bir işlem tesis etmemesi veya eylemde bulunmaması hâlinde, duran dava açma süresinin yeniden işlemeye başlamasının,

- Kurumun inceleme ve araştırmasını, başvuru tarihinden itibaren altı ay içinde sonuçlandıramaması durumunda da durmuş olan dava açma süresinin, bu sürenin sonunda kaldığı yerden işlemeye devam etmesinin,

- Kurumun, her takvim yılı sonunda yürütülen faaliyetleri ve önerileri kapsayan bir rapor hazırlayarak Karma Komisyona sunmasının; Komisyonun özetlediği raporu, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kuruluna sunulmak üzere Başkanlığa göndermesinin,

- Kurumun yıllık raporunun ayrıca Resmî Gazetede yayımlanmak ve Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumunun radyo ve televizyon kanallarında Başdenetçi tarafından açıklanmak suretiyle kamuoyuna duyurulmasının, ayrıca Kurumun açıklanmasında fayda gördüğü hususları yıllık raporu beklemeksizin her zaman kamuoyuna duyurabilmesinin,

- Başdenetçi ve denetçilerin yaptıkları görevin niteliği ve önemi dikkate alınarak, görevleri sebebiyle işledikleri öne sürülen suçlardan dolayı uygulanacak soruşturma ve kovuşturma usulüne ilişkin özel düzenlemelerin,

- Başdenetçi veya denetçi seçilmek için otuz beş yaşını tamamlamak dışında bir yaş kaydı aranmadığından, bu görevlere seçilenler için Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasında öngörülen altmış beş yaş sınırının uygulanmamasının, görevlerine altmış beş yaşından sonra da devam etmelerine olanak sağlanmasının,

- Kurum bütçesinin Türkiye Büyük Millet Meclisi bütçesinden aktarılmasının,

- İlk Başdenetçi ve en az beş denetçinin seçimiyle Kurumun kurulmasının,

öngörüldüğü anlaşılmaktadır.

Tasarının geneli üzerindeki görüşmelere geçilmeden önce, verilen bir önergenin kabulüyle konunun daha detaylı incelenebilmesini teminen bir alt komisyon kurulmasına karar verilmiştir.

Alt komisyon; 14/2/2006, 2/3/2006, 23/3/2006 ve 13/4/2006 tarihlerinde ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile Gazi Üniversitesi, Türkiye Barolar Birliği, Ankara Barosu, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), MAZLUMDER, Türkiye İnsan Hakları Vakfı, Fatih Üniversitesi, TÜRK-İŞ, Kamu Yönetimi Uzmanları Derneği (KAYUD) ve Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) temsilcilerinin katılımlarıyla yapmış olduğu kapsamlı çalışmalar sonucunda, yapılan değerlendirmeleri de dikkate alarak çalışmalarını tamamlamıştır.

Alt komisyonda Tasarı üzerinde yapılan görüşmelerde;

- Ülkemizde böyle bir kurum oluşturulmasının idari yargının yükünü oldukça hafifleteceği, sorunların yargıya başvurmadan halledilebileceği ve vatandaşın idareye olan güvensizliğini gidereceği,

- Kurumun vatandaşa yakın olacağı ve doğrudan vatandaş odaklı bir örgütlenme ve çalışma yöntemini benimseyeceği,

- TBMM üyelerince başdenetçilik ve denetçilik için aday gösterilebilmesinin, aday olmak istemeyen ancak toplumda saygınlığı ve belli bir yeri olan insanların da Kurumda görev almasını sağlayacağından oldukça yerinde bir düzenleme olduğu,

- Türkiye'de dilekçe müessesinin tam olarak işlemediği ve vatandaşların hak aramak konusunda yeterince bilinçli olmadığı, oluşturulacak Kamu Denetçiliği Kurumunun bu tür sorunları çözmesinin beklendiği,

- Çeşitli ülke örneklerinin incelendiği ve bunlardan yararlanılarak ülkemizin yapısına uygun bir Kurumun oluşturulmasının amaçlandığı,

- Kamu denetçiliğinin sivil kadar özgür, kamu gücünü kullanan kadar etkili olması ve bu gücünü saygınlığından alması gerektiği, Tasarının bunları karşılayacak nitelikte olduğu,

- Kurumun görev kapsamının geniş tutulmasının çok yerinde olduğu, böylece hem idareye hem de idare edenlere karşı vatandaş için önemli bir güvencenin sağlanmış olacağı, ancak mekanizmanın işleyebilmesi için denetçi sayısının artırılmasında yarar bulunduğu,

- Kurumun idari yargının alternatifi değil tamamlayıcısı olduğu, nitekim bağlayıcı değil tavsiye niteliğinde karar vermesinin de bunun en önemli kanıtını teşkil ettiği, idari yargının yalnızca hukuka uygunluk denetimi yaptığı, Kamu Denetçiliği Kurumu ile aynı zamanda ihtiyaca uygunluk denetiminin de yapılabileceği,

- Türkiye'de ombudsman denetiminin etkin kılınabilmesi için medya organları ve sivil toplum kuruluşları ile karşılıklı çıkar ilişkisine ve onların kontrol alanına girmeden, onlardan yararlanılması gerektiği,

- Tasarıda Başdenetçi ve denetçilerin seçilme ve yeterlik şartlarının aynı şekilde düzenlendiği, Kamu Denetçiliği Kurumunda kişisel temsilin önemli olduğu, Kurumu Başdenetçinin temsil ettiği dikkate alınarak Başdenetçi için gereken şartların ayrıntılı ve sınırlayıcı, ancak denetçilerde aranan şartların ise daha esnek olması gerektiği; Başdenetçinin en az 20 yıl deneyimli ve 40 yaşının üstünde olması, ancak, denetçilerin en az 10 yıl deneyimli ve 35 yaşının üstünde olması gibi ayrı ayrı düzenlemenin yapılabileceği,

- Başdenetçi ve denetçilere güvence sağlanması konusunun Tasarıda kısmen öngörülmüş olduğu, ancak yargıç güvencesi niteliğinde bir düzenleme yapılmasında yarar görüldüğü,

- Kurumun bireysel başvurular dışında re'sen inceleme ve araştırma yetkisiyle donatılmasının kurumun etkinliği açısından gerekli olduğu, buna ilişkin bir hükmün yer almasının uygun olacağı,

- Kamu denetçisinin inceleme ve araştırma sonrası görevinin, başvurana araştırma sonucunu bildirmekle sınırlı olmaması gerektiği; Kamu denetçisinin önerilerinin yaptırım içermemesi de dikkate alındığında, başvuran vatandaşa, başvurusu üzerine yapılan araştırmanın sonuçları ile beraber başvuru konusu işleme karşı kanun yollarının da gösterilmesi gerektiği, bunun aynı zamanda ombudsmanın halkın avukatı olmasının bir gereği olduğu,

- İdari başvuru yapılmadan kişilerin doğrudan Kuruma başvurmaları durumunda Kurumun aşırı iş yükü ile karşı karşıya kalacağı, bu sebeple idari başvuru yolları tüketildikten sonra Kuruma başvurunun yapılması gerektiği,

ifade edilmiştir.

Alt komisyon, Avrupa Birliği Uyum Komisyonunun hazırlamış olduğu metni esas alarak maddeleri görüşmüş ve raporunu düzenleyerek Komisyonumuza sunmuştur.

Avrupa Birliği Uyum Komisyonu metninin,

- 1 inci maddesi; önerilerin kime yapılacağı hususuna açıklık getirmek amacıyla "önerilerde bulunmak" ibaresinden önce gelmek üzere "idareye" ibaresinin eklenmesi, yönetimin kalitesinin yükseltilmesi konusunun muğlak olduğu ve yanlış anlamalara yol açabileceği gerekçesiyle "suretiyle yönetimin kalitesinin yükseltilmesine katkı sağlamak" ibaresinin metinden çıkarılması suretiyle,

- 2 nci maddesi; aynen,

- 3 üncü maddesi; (ğ) bendi, düzenleyici ve denetleyici kurumlar, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununda yer alan sınıflandırmaya uygun olarak Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerine dahil olduğundan "düzenleyici ve denetleyici kurumları" ibaresinin mükerrerliğin önlenmesi amacıyla metinden çıkarılması, kamu hizmeti yapan bütün özel hukuk tüzel kişilerinin kapsama dahil edilerek kapsamın genişletilmesi amacıyla "idare adına hareket ederek" ibaresinin bentten çıkarılması suretiyle,

- 4 üncü maddesi; Kurumun tüzel kişiliği haiz olarak kurulmasının öngörülmesi nedeniyle, birinci fıkraya Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı ve özel bütçeli olduğu hususlarının eklenmesi suretiyle,

- 5, 6, 7 ve 8 inci maddeleri aynen,

- 9 uncu maddesi; birinci fıkraya, 1 inci maddede yapılan değişikliğe paralel olarak "önerilerde bulunmak" ibaresinden önce gelmek üzere "idareye" ibaresinin eklenmesi suretiyle,

- 10 uncu maddesi; birinci fıkrasının (b) bendinin, Başdenetçi için yaş sınırının 50 olarak belirlenmesi suretiyle yeniden düzenlenmesi; (c) bendinin, başdenetçi ve denetçi olabilmek için hangi okullardan mezun olunması gerektiği hususuna açıklık getirilerek yeniden düzenlenmesi; (ç) bendinin, meslek örgütünde fiilen çalışma şartı aranmakta olduğu gibi bir yanlış anlamayı önlemek amacıyla, "meslek kuruluşlarında" ibaresinin "meslek kuruluşlarına kayıtlı olarak" şeklinde değiştirilmesi; (g) bendinde yer alan "üç aydan fazla hapis ibaresinin", Başdenetçi veya denetçi seçilmek için önemli olmayan veya denetçi olmaya engel olmayacak ve denetçiliğe gölge düşürmeyecek nitelikteki fiiller nedeniyle belirli bir ceza almış olanların da denetçi olabilmesine imkân sağlamak amacıyla "altı aydan fazla hapis" şeklinde değiştirilmesi suretiyle,

- 11 inci maddesi; Genel Kurulda seçim sürecini düzenleyen altıncı fıkranın daha açık hale getirilmesi ve seçimin uzamasının önüne geçilmesi amacıyla yeniden düzenlenmesi suretiyle,

- 12, 13 ve 14 üncü maddeleri aynen,

- 15 inci maddesi; aranılan nitelikleri taşımayan veya sonradan kaybeden denetçilerin görevine son verilmesinin salt çoğunluk gibi nitelikli bir sayıyla değil de Genel Kurulca genel hükümlere göre sona erdirebilmesi ve niteliklerin taşınmadığı veya kaybedildiği hususlarının komisyon tarafından tespit edilmesini sağlamaya yönelik olarak yeniden düzenlenmesi, ayrıca seçilmeye engel bir suçtan dolayı kesin hüküm giyme veya kısıtlanma halinde başdenetçi veya denetçilerin bu sıfatlarının nasıl sona ereceği hususunu düzenleyen bir hükmün maddeye ikinci fıkra olarak eklenmesi suretiyle,

- 16, 17 ve 18 inci maddeleri aynen,

- 19 uncu maddesi; kanunda tanık ve bilirkişilere ilişkin özel hüküm bulunmayan durumlarda genel hükümlerden yararlanmasına yönelik bir düzenlemenin maddeye dördüncü fıkra olarak eklenmesi suretiyle,

- 20 nci maddesi; birinci fıkrada yer alan "sonuçlandırmak zorundadır" ibaresinin "sonuçlandırır" şeklinde redaksiyona tabi tutulması suretiyle,

- 21 inci maddesi aynen,

- 22 nci maddesi; birinci fıkrasının, komisyonun daha etkin çalışması, raporların gereği gibi incelenmesi ve Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından raporlara gereken önemin verilmesini sağlamaya yönelik olarak yeniden düzenlenmesi suretiyle,

- 23 üncü maddesi; kanun tekniğine uygunluğun sağlanması amacıyla birinci ve ikinci fıkralarının birleştirilmesi suretiyle,

- 24 üncü maddesi; üçüncü fıkrasının 5018 sayılı Kanuna uygunluğunun sağlanması amacıyla yeniden düzenlenmesi suretiyle,

- 25 inci maddesi; madde başlığının "Kamu denetçiliği uzman yardımcılığı" şeklinde değiştirilmesi; (c) bendinde yer alan ve uzman yardımcısı olabilmek için gerekli olan azami yaş sınırının otuz beşe çıkarılması suretiyle,

- 26 ncı maddesi; madde başlığının "Kamu denetçiliği uzmanlığı" şeklinde değiştirilmesi, "uzmanlık sınavına" ibaresinin daha doğru bir ifade edilişi sağlamak amacıyla "yeterlik sınavına" şeklinde değiştirilmesi, ayrıca kamu denetçiliği uzmanlığının kariyer meslek şeklinde örgütlenmesinin öngörülmesi nedeniyle 657 sayılı Kanunun ilgili maddesine kamu denetçiliği uzmanı ve uzman yardımcısı ibarelerinin ekleneceği ve derece yükseltmesine ilişkin hükmün bu düzenlemenin içinde yer aldığı gerekçesiyle "ve ayrıca bir üst dereceye yükseltilirler" ibaresinin metinden çıkarılarak maddenin redaksiyona tabi tutulması suretiyle,

- 27 nci maddesi; aynen,

- 28 inci maddesi; birinci fıkrada yer alan "ekli listede yer alanlara" ibaresinin aynı mahiyette olmak üzere amacı daha iyi ifade edeceği gerekçesiyle "Kurum personeline" şeklinde değiştirilmesi suretiyle,

- 29 uncu maddesi; düzenleyici ve denetleyici kurumların 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununda Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerine dahil olduğu dikkate alınarak, "düzenleyici ve denetleyici kurumlarda" ibaresinin mükerrerliğin önlenmesi amacıyla metinden çıkarılması suretiyle,

- Kurumun kamu tüzel kişiliğini haiz olarak kurulması öngörüldüğünden ve bu nedenle gelirlerinin Kanunda tadat edilmesi gerektiğinden, Kurumun gelirlerinin tadat edildiği bir maddenin metne 30 uncu madde olarak eklenmesi ve diğer maddelerin teselsül ettirilmesi suretiyle,

- 30 uncu maddesi; redaksiyona tabi tutulması suretiyle 31 inci madde olarak ve diğer maddelerin teselsül ettirilmesi suretiyle,

- 31, 32, 33 ve 34 üncü maddeleri 32, 33, 34 ve 35 inci maddeler olarak aynen,

- 35 inci maddesi; Kurumun özel bütçeli olarak kurulmasının ve 5018 sayılı Kanuna tabi olmasının öngörülmesi nedeniyle birinci ve ikinci fıkraların metinden çıkarılması, üçüncü fıkranın birinci fıkra olması ve Kurumun 5018 sayılı Kanuna ekli (II) sayılı cetvele ilave edilmesini öngören bir düzenlemenin metne ikinci fıkra olarak eklenmesi suretiyle 36 ncı madde olarak,

- 36 ncı maddesi; maddeyle ihdas edilen (1) sayılı listede yer alan ve 7 nci derecede toplanmış olan uzman kadrosu sayısının, yeni oluşturulacak olan bir Kuruma diğer kamu kurum ve kuruluşlarından veya özel sektörden uzman atamalarının öngörülmesi nedeniyle çeşitli derecelere dağıtılması; Kurumun kamu tüzel kişiliğini haiz olarak kurulması nedeniyle bir adet hukuk müşaviri kadrosunun ihdas edilmesi; 5018 sayılı Kanuna göre mali iş ve hizmetlerin, mali hizmetler uzmanı eliyle yürütülmesi öngörüldüğünden bir adet mali hizmetler uzmanı kadrosunun ihdas edilmesi ve anlatıma açıklık kazandırılması için redaksiyona tabi tutulması suretiyle 37 nci madde olarak,

- Kamu denetçiliği uzmanlığının kariyer meslek olarak örgütlenmesi öngörüldüğünden ve çoğunlukla kariyer meslekler de 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinde sayıldığından; ayrıca bu maddede yer alan hükme istinaden uzmanlığa atanmada ilave bir derece yükseltmesi söz konusu olduğundan; uzman ve uzman yardımcılarının 36 ncı maddenin ilgili bölümüne eklenmesini öngören bir düzenlemenin metne 38 inci madde olarak eklenmesi ve diğer maddelerin teselsül ettirilmesi suretiyle,

- 37 nci maddesi; 39 uncu madde olarak aynen,

- Geçici 1 inci maddesi; aynen,

- Geçici 2 nci maddesi; Başdenetçi ve denetçilerin seçilip Kurulun oluşmasının zaman alacağı, gerekli hazırlıkların yapılarak ilgili yönetmeliklerin çıkarılması için de zamana ihtiyaç bulunduğu dikkate alınarak; Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmeliklerin Tasarıdaki gibi dokuz aylık süre içerisinde çıkarılmasının öngörülmesi suretiyle,

- Geçici 3 üncü maddesi; yeni madde ilaveleri nedeniyle yapılan atıfların düzeltilmesi suretiyle,

- Geçici 4 üncü maddesi; aynen,

- Yürürlük ve yürütmeye ilişkin 38 ve 39 uncu maddeler, 40 ve 41 inci maddeler olarak aynen,

kabul edilmiştir.

Bu defa, Komisyonumuzun 7.6.2006 tarihinde Hükümeti temsilen Adalet Bakanı Cemil ÇİÇEK ile ilgili kurum ve kuruluş temsilcilerinin katılımlarıyla yaptığı 74 üncü Birleşiminde, Tasarının geneli üzerindeki görüşmelere geçilmiştir.

Tasarının geneli üzerinde, alt komisyon metni de dikkate alınarak yapılan müzakerelerde;

- Çağdaş bir kurum olan kamu denetçiliği-ombudsmanlık kurumunun ilk olarak İsveç'te kurulduğu, ancak İsveç'in de Osmanlı uygulamasından esinlenerek böyle bir kurum oluşturduğu,

- Avrupa Birliği başta olmak üzere bir çok uluslararası belgede kamu denetçiliği kurumunun önemine vurgu yapıldığı,

- Ombudsmanın idarenin tutum ve davranışlarını insan haklarına ve adalet anlayışına uygun olarak incelemek ve idareye önerilerde bulunmakla görevli olduğu, Kurumun ülkemizde bu alandaki boşluğu dolduracağı,

- Kamu denetçiliğinin en önemli niteliğinin, ücret karşılığı olmadan hizmet vermesi olduğu,

- Böyle bir düzenlemeyle gelişmiş demokratik ülkelerin sahip olduğu bir kurumun ülkemizde de kurulmasının öngörülmesinin oldukça yerinde olduğu,

- Yerindelik denetiminin idarenin yerine geçerek karar vermek şeklinde değil, durum değerlendirmesi yapılarak bir çözüm bulunup bulunamayacağı hususunun değerlendirilmesi şeklinde anlaşılması gerektiği, böylece ombudsmanın bu yöndeki denetiminin sorunların çözümünde önemli bir adım olacağı,

- Kamu denetçisinin saygın bir kişi olması gerektiği, çünkü verdiği kararların etkinliği açısından saygınlığın önemli olduğu, bu nedenle seçimi hususunun önem arz ettiği, toplumda saygınlığı ve güvenilirliği olan bir kişi olması halinde kurumun gelişip daha etkili hale gelebileceği, bu nedenle toplumsal uzlaşının aranmasının gerektiği,

- Kamu denetçisinin yalnızca bir dönem için seçilmesi yönünde bir düzenleme yapılmasının bağımsızlığını daha da pekiştireceği,

- Kamu başdenetçisinin Anayasa Mahkemesine başvurma yetkisini haiz bulunması gerektiği, bu nedenle de Kurumun anayasal dayanağı olmasının bir zorunluluk arz ettiği,

- Kuruma yasal düzenlemelerde eksiklik görmesi durumunda öneride bulunma yetkisi verilmesi gerektiği,

- Kurumun etkin olarak çalışabilmesi için Parlamento ile olan ilişkilerinin çok iyi kurulması ve düzenlenmesi gerektiği,

- Vatandaşların şikayetlerini iletebilecekleri çeşitli kurumların bulunduğu, Dilekçe Komisyonunun bu alanda görevleri bulunduğu, ancak etkinliği konusunun tartışmalı olduğu, ombudsmanlık için de aynı sonucun ortaya çıkmaması için gerekli düzenlemelerin yapılması gerektiği, bu yönde öncelikle başdenetçi seçimi için Meclis'te mutabakat yönteminin benimsenmesi gerektiği,

şeklindeki görüş ve eleştirileri müteakiben, Hükümet adına yapılan açıklamalarda;

- Kamu yönetimi alanındaki gelişmelerin, kamu hizmetleriyle ilgili Devlet görevlerinin yeniden değerlendirilmesi ve halkın idareden kaynaklanan şikâyetlerini en aza indirecek bir yönetim anlayışının yerleştirilmesini gerekli kıldığı,

- Yedinci ve sekizinci 5 yıllık kalkınma planlarında yönetimin etkinliğinin artırılması, vatandaşların sorunlarının en kısa süre içinde çözümlenmesi, yargı dışında bir denetim sisteminin sorunların hızlı çözümüne katkı sağlayabileceği ve kamu denetçiliği kurumunun bunun için uygun bir araç olduğu, Tasarının da bu görüşler doğrultusunda hazırlandığı, böylece yargının yükünün de önemli ölçüde azalacağı,

- Kamu Denetçiliği Kurumunun toplumsal hayatımız açısından çok önemli ve faydalı bir kurum olacağı,

- Ülkemiz açısından yeni olmakla birlikte pek çok Avrupa ülkesinde ve diğer ülkelerde yıllardır var olan bir kurum olduğu,

- Her konuyu, her ihtilafı yargıya götürmenin zaman alıcı ve masraflı bir yöntem olduğu, bu nedenle Avrupa Birliğinde alternatif uyuşmazlık yöntemleri üzerinde durulduğu, kamu denetçiliğinin de bu nitelikte değerlendirilebileceği,

- İdarenin de bir takım tutum ve davranışlarının söz konusu olduğu, bunların da bir ölçüde denetime tabi tutulmasının vatandaşın Devlete olan güveni açısından önemli olduğu,

-İyi yönetim anlayışı çerçevesinde şeffaflık ve denetimin büyük önem arz ettiği, Kurumun bunun sağlanmasında önemli katkılarının olacağı,

- Anayasal bir dayanağa kavuşturulmasında faydalar bulunduğu, ancak yapılan düzenlemelerin Anayasaya aykırı olmadığı, anayasamızda buna engel bir hükmün de bulunmadığı, nitekim bazı ülkelerde anayasal dayanağı olan ombudsmanlıklar olduğu gibi kimilerinde de yalnızca yasal dayanağının bulunduğu,

- Kamu denetçiliği kurumunun kurulmasının en az 10 yıldır ülkemiz gündeminde bulunduğu ve en kısa zamanda yasanın çıkarılarak kurumun oluşturulmasının amaçlandığı,

- Çeşitli ombsudsmanlık türlerinin bulunduğu ve en yaygın olanının parlamenter ombudsmanlık olduğu, Tasarıyla da parlamenter bir ombudsmanlık kurulmasının öngörüldüğü, dolayısıyla ombudsmanı Meclisin seçmesinin çok doğal olduğu ve seçim için belirlenen yöntemin tıkanıklığa sebep olmayacak ve saygınlığı azaltmayacak nitelikte bulunduğu,

ifade edilmiştir.

Tasarının geneli üzerinde yapılan görüşmeleri müteakiben, Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek alt komisyon tarafından hazırlanan metin esas alınmak suretiyle maddelerinin görüşülmesine geçilmiştir.

Alt komisyon metninin;

- 1 ve 2 nci maddeleri aynen,

- 3 üncü maddesi; ikinci fıkrasının, karma komisyonda İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyelerinin sayısının daha fazla olması ve konuyla esas ilgili olan Komisyonun İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu olduğu gerekçesiyle karma komisyon başkan ve sözcüsünün İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu başkan ve sözcüsünden, başkanvekili ve katibinin Dilekçe Komisyonu başkanvekili ve katibinden olmasını sağlamaya yönelik olarak yeniden düzenlenmesi suretiyle,

- 4 üncü maddesi; ikinci fıkrasının, Kurulun, Kurumun bir organı olarak düzenlendiği, buna karşılık 4 üncü maddede Kurumun organı olarak gösterilen Genel Sekreterliğin, "Kuruluş, Görev ve Çalışma İlkeleri" başlıklı ikinci bölümde değil, "Personele İlişkin Hükümler" başlıklı dördüncü bölümde düzenlendiği, bu düzenleme tarzının sistematik bakımdan uygun olmadığı, Kurumda Başdenetçilik ve Kurul şeklinde iki organın bulunmasının yeterli olacağı; diğer taraftan, Kurumda bir Genel Sekreterin bulunması gerekmekle birlikte bunun Kurumun organı olarak düzenlemesine ihtiyaç olmadığı gerekçesiyle "Genel Sekreterlikten" ibaresinin metinden çıkarılması suretiyle,

- 5, 6 ve 7 nci maddeleri aynen,

- 8 inci maddesi; ikinci fıkra ile üçüncü fıkranın benzer hususları düzenlediği ve bir tekrarın söz konusu olduğu, ayrıca Kurumun içinde Kurul yapılanmasının bulunması sebebiyle denetçilerin hangi hallerde tek başına çalışacaklarının açıklanması gerektiği, böylece tekrarın önlenmesi ve çalışma şeklinin açıklığa kavuşturulması amacıyla ikinci fıkrasının yeniden düzenlenmesi suretiyle,

- 9 uncu maddesi; birinci fıkrasının, Tasarının 1 inci maddesi ile 9 uncu maddesinin uyumlu hale gelmesi için, "tutum ve davranışları" ibaresinden sonra gelmek üzere "adalet anlayışı içinde" ibaresinin eklenmesi; ikinci fıkrasının (c) bendinin, yargı mensuplarının görevlerini, kanun, tüzük, yönetmelik ve genelgelere uygun olarak yapıp yapmadıkları hususu Adalet Müfettişleri tarafından denetlendiğinden, bunların kurumun görev alanı dışına çıkarılmasına yönelik olarak yeniden düzenlenmesi suretiyle,

- 10 uncu maddesi; birinci fıkrasının (g) bendinin, halen Adalet Komisyonunun gündeminde bulunan, "Temel Ceza Kanunlarına Uyum Amacıyla Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı"nın çerçeve 1 inci maddesinin yetmişüçüncü fıkrasıyla, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Devlet memurluğuna alınmanın şartlarını düzenleyen 48 inci maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (5) numaralı alt bendinin, temel ceza mevzuatında öngörülen yeni düzenlemelere uyumunun sağlanması bakımından değiştirildiği, Tasarının söz konusu hükmünün de benzer mahiyette bulunması sebebiyle, temel ceza mevzuatıyla uyumunun sağlanmasını teminen yeniden düzenlenmesi suretiyle,

- 11 inci maddesi; birinci fıkrasında, Kurumun, Başdenetçi veya denetçilerden birinin görev süresinin bitmesinden altmış gün önce durumu Komisyona bildirmesinin; yedinci fıkrasında da seçimin, Kurumun Komisyona başvuruda bulunduğu tarihten itibaren en geç altmış gün içinde sonuçlandırılmasının öngörüldüğü; ancak, Komisyonun, başvuru süresi bittikten sonra otuz gün içinde adayları belirleyerek Genel Kurula bildirecek olması ve Genel Kurulun da bildirim tarihinden itibaren otuz gün içinde seçime başlaması gerektiğinden, seçim için öngörülen toplam altmış günlük sürenin aşıldığı, bu sakıncanın giderilmesi amacıyla birinci ve yedinci fıkralarda yer alan "altmış gün" ibarelerinin "doksan gün" olarak değiştirilmesi; altıncı fıkrasının, Türkiye Büyük Millet Meclisinin toplantı ve karar yeter sayısının Anayasanın 96 ncı maddesinde belirtilmiş olduğu, Anayasada ayrı bir hüküm bulunmadığı takdirde bu sayının altında bir çoğunlukla karar alınamayacağı için "üçüncü oylamada" ibaresinden sonra gelmek üzere "karar yeter sayısı olmak şartıyla" ibaresinin eklenmesi, ifadede devamlılık olduğu gerekçesiyle birinci ve ikinci paragrafların birleştirilmesi suretiyle,

- 12, 13, 14, 15, 16, 17 ve 18 inci maddeleri aynen,

- 19 uncu maddesi; dördüncü fıkrasının, yargılama mercilerinin tanık veya bilirkişi dinlerken uyacakları kuralların, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ile Ceza Muhakemesi Kanununda ayrıntılı olarak düzenlendiği, söz konusu kanun hükümlerine bakıldığında, dava konusu olayın aydınlığa kavuşturulması bakımından başvurulması gerekli muhakeme hukuku araçlarından bilirkişilik ve tanıklıkla ilgili olarak, sadece yargılama makamları tarafından kullanılabilen ve özgürlüğü sınırlandırıcı nitelikte, zorla getirilme, gerektiğinde disiplin hapsi verilmesi gibi hükümlerin de yer aldığı ve bu hükümlerin yargılama makamları dışındaki bir makam veya merci tarafından kullanılabilmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle madde metninden çıkarılması suretiyle,

- 20 ve 21 inci maddeleri aynen,

- 22 nci maddesi; birinci fıkrasının son cümlesinin, uygulamada Komisyon raporlarının milletvekillerine dağıtıldığı gerekçesiyle buna ilişkin hükmün cümleden çıkarılması ve Komisyon raporlarının Genel Kurulda görüşülmesini sağlamaya yönelik olarak yeniden düzenlenmesi; ikinci fıkrasının, raporların Resmi Gazetede yayımlanmak suretiyle kamuoyuna duyurulmasının yeterli olacağı gerekçesiyle bu doğrultuda yeniden düzenlenmesi suretiyle,

- 23 üncü maddesi; aynen,

- 24 üncü maddesi; 4 üncü maddenin ikinci fıkrasında yapılan değişiklikle Genel Sekreterliğin, Kurumun organı olmaktan çıkarılması nedeniyle buna paralel olarak madde başlığının "Genel sekreter" şeklinde değiştirilmesi ve aynı gerekçe doğrultusunda birinci ve dördüncü fıkralarının madde metninden çıkarılması suretiyle,

- 25 inci maddesi; uzmanlığın, kurum uzmanlığı şeklinde değiştirilmesini teminen madde başlığının "Kamu denetçiliği kurumu uzman yardımcılığı" şeklinde değiştirilmesi; birinci fıkrasının (a) bendinin, kamu denetçiliği kurumu uzmanı ve uzman yardımcılığı görevlerinin nitelik ve sorumlulukları, bu görevlerin gerektirdiği bilgi birikimi ve söz konusu personelin idari nitelikteki uyuşmazlıklarla ilgili olarak görev yapacak olması nedeniyle kariyer uzmanlık için mezun olunan fakülte veya branşlar açısından bir belirleme yapılmasının zorunluluk arz ettiği; kariyer uzman ve denetim elemanları istihdam eden kuruluşların teşkilat kanunlarında, benzer şekilde mezun olunan fakülte ve branşlar açısından bir belirleme yapılmış olunması nedeniyle uygulama birliğinin sağlanması, ayrıca kamu başdenetçisi ve denetçilerin nitelikleriyle paralellik sağlanması açısından kamu denetçiliği kurumu uzman yardımcılığına atanabilmek için hangi okullardan mezun olunması gerektiği hususunun yeniden düzenlenmesi; ikinci fıkrasının, lisansüstü öğrenim ve yabancı dil bilgisinin tercih sebebi olmasının objektif olmayacağı ve sınavın hangi aşamasında ve ne oranda dikkate alınacağı hususu belirsizlik arz ettiğinden farklı uygulamalar ile ihtilaflara neden olacağı gerekçesiyle madde metninden çıkarılması suretiyle,

- 26 ncı maddesi; madde başlığının 25 inci maddede yapılan değişikliğe paralel olarak "Kamu denetçiliği kurumu uzmanlığı" şeklinde değiştirilmesi ve madde metninde geçen ifadelerin bu yönde düzeltilmesi; birinci fıkrasının ikinci cümlesinin, belli seviyede yabancı dil bilgisinin baraj olarak getirilmesi amacıyla yeniden düzenlenmesi, son cümlesinin, uzman yardımcılarının sınavda başarılı olamayıp uzmanlığa atanamamaları halinde, istekleri halinde kendi kurumlarında veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında uygun kadrolara atanabilmelerini sağlamaya yönelik olarak değiştirilmesi suretiyle,

- 27 nci maddesi; ikinci fıkrasının, "memuriyet sınavı" ibaresinin "kamu personeli seçme sınavını" şeklinde redaksiyona tabi tutulması suretiyle,

- 28 nci maddesi; aynen,

- 29 uncu maddesi; birinci cümlesinin, yargının günümüzde karşı karşıya kaldığı aşırı iş yükü dikkate alındığında, Kurumun bilirkişi görevlendirebilme imkânının bulunması ve Kurumda yeterince uzmanın çalışacak olması nedeniyle, hâkim ve savcıların Kurumda geçici olarak görevlendirilmesi uygun olmayacağından, hâkim ve savcıların Kurumda görevlendirilebilmesini önlemeye yönelik olarak yeniden düzenlenmesi suretiyle,

- 30 uncu maddesi; birinci fıkrasının (a) bendinin, redaksiyona tabi tutulması suretiyle,

- 31 inci maddesi; Tasarının ekinde yer alan (1) sayılı listede ihdas edilen kadrolar Kurum personeli olacağından birinci fıkrasında yer alan "ekli bir sayılı listede yer alanlar" ibaresinin "kurum personeli" şeklinde ve ikinci fıkrasında yer alan "Ekli (1) sayılı listede yer alanlar ile" ibaresinin "Kurum personeline ve" şeklinde değiştirilmesi suretiyle,

- 32 nci maddesi; birinci fıkrasında yer alan "hedef tutan" ibaresinin "hedef alan" şeklinde redaksiyona tabi tutulması suretiyle,

- 33 üncü maddesi; aynen,

- 34 üncü maddesi; birinci fıkrasının, Kurumda çalışan diğer personel hakkında söz konusu olabilecek ceza soruşturması ve kovuşturması kararlarına karşı bölge idare mahkemesine gidilmesinin uygun olmayacağı ve personele ilişkin işlemlerin üçüncü fıkrada yer alan genel hükümlere göre yapılmasının daha doğru olacağı gerekçesiyle "ile diğer personel" ibaresinin fıkra metninden çıkarılması ve bu doğrultuda fıkranın redaksiyona tabi tutulması suretiyle,

- 35 ve 36 ncı maddeleri aynen,

- 37 nci maddesi; bu maddeye bağlı (1) sayılı listede yer alan "kamu denetçiliği uzmanı" ibarelerinin "kamu denetçiliği kurumu uzmanı" ve "kamu denetçiliği uzman yardımcısı" ibaresinin "kamu denetçiliği kurumu uzman yardımcısı" şeklinde değiştirilmesi suretiyle,

- 38 inci maddesi; 16.5.2006 tarihli ve 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanununun 42 nci maddesinin (d) bendi uyarınca, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinin "Ortak Hükümler" bölümünün (A/11) numaralı

- bendinde yer alan "Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı Müfettiş Yardımcıları ve Sigorta Müfettiş Yardımcıları" ibaresi "Sosyal Güvenlik Kurumu Müfettiş Yardımcıları" şeklinde değiştirildiğinden metinde yer alan "Sigorta Müfettiş Yardımcıları" ibaresinin "Sosyal Güvenlik Kurumu Müfettiş Yardımcıları" şeklinde; "Kamu Denetçiliği Uzman Yardımcıları" ibaresinin "Kamu Denetçiliği Kurumu Uzman Yardımcıları" ve "Kamu Denetçiliği Uzmanlığına" ibaresinin "Kamu Denetçiliği Kurumu Uzmanlığına" şeklinde değiştirilmesi suretiyle,

- 39, geçici 1 ve geçici 2 nci maddeleri aynen,

- Geçici 3 üncü maddesi; birinci fıkrasının; "Kamu denetçiliği uzmanı" ibaresinin "Kamu denetçiliği kurumu uzmanı" şeklinde değiştirilmesi; Kuruma yalnızca kamu kuruluşlarından uzman alınması amacıyla "veya özel sektör kuruluşlarından" ibaresinin fıkra metninden çıkarılması ve fıkranın bu doğrultuda redaksiyona tabi tutulması suretiyle,

- Geçici 4 üncü maddesi ile yürürlük ve yürütmeye ilişkin 40 ve 41 inci maddeleri aynen,

kabul edilmiştir.

Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygıyla arz olunur.

Başkan	Başkanvekili	Bu Raporun Sözcüsü
Sait Açba	M.Altan Karapaşaoğlu	Muzaffer Baştopçu
Afyonkarahisar	Bursa	Kocaeli
Kâtip	Üye	Üye
Mehmet Sekmen	Halil Aydoğan	Mehmet Zekai Özcan
İstanbul	Afyonkarahisar	Ankara
Üye	Üye	Üye
M. Mesut Özakcan	A. Kemal Deveciler	Ali Osman Sali
Aydın	Balıkesir	Balıkesir
(Ayrışık oy yazımız ektedir)	(Karşı oy yazısı ektedir)
Üye	Üye	Üye
Ahmet İnal	Osman Nuri Filiz	Muhsin Koçyiğit
Batman	Denizli	Diyarbakır
		(Karşı oy ektedir)
Üye	Üye	Üye
Alaattin Büyükkaya	A. Kemal Kumkumoğlu	Birgen Keleş
İstanbul	İstanbul	İstanbul
	(Karşı oy yazım ektedir)	(Karşı oy ektedir)
Üye	Üye	Üye
Kemal Kılıçdaroğlu	M. Mustafa Açıkalın	Bülent Baratalı
İstanbul	İstanbul	İzmir
(Ayrışık oy ektedir)		(Karşı oy yazısı ektedir)
Üye	Üye	Üye
Fazıl Karaman	Selami Yiğit	Selahattin Beyribey
İzmir	Kars	Kars
	(Ayrışık oy ektedir)
Üye	Üye	Üye
Mustafa Elitaş	Taner Yıldız	Mikail Arslan
Kayseri	Kayseri	Kırşehir
Üye	Üye	Üye
Sabahattin Yıldız	Mustafa Ünaldı	Hasan Fehmi Kinay
Muş	Konya	Kütahya
Üye	Üye	Üye
Mustafa Özyürek	Gürol Ergin	O. Seyfi Terzibaşıoğlu
Mersin	Muğla	Muğla
(Ayrışık oy yazısı ektedir)	(Ayrışık oy yazısı ektedir)
Üye	Üye	Üye
Osman Seyfi	İmdat Sütlüoğlu	Musa Uzunkaya
Nevşehir	Rize	Samsun
Üye	Üye	Üye
Sabahattin Cevheri	Enis Tütüncü	M. Akif Hamzaçebi
Şanlıurfa	Tekirdağ	Trabzon
	(Ayrışık oy yazısı ektedir)	(Ayrışık oy yazısı ektedir)

AYRIŞIK OY

“Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu Tasarısı”, ilke olarak doğru bir amacı gerçekleştirmeye yönelik hükümler içermekle beraber, aşağıda sıraladığım konulara dikkat çekmeyi yararlı görüyorum.

I - Kamu Denetçiliği Kurumunun, tam anlamı ile bağımsız olabilmesi ve siyasetten arınması için Anayasal statü tanınmalıdır. Aksi takdirde oluşturulacak kurum, Anayasanın 6/3 maddesinde yazılı “Hiçbir kimse veya organ kaynağını Anayasadan olmayan bir devlet yetkisini kullanamaz” hükmü karşısında oluşumunu tamamlayamaz.

Ayrıca, Kamu Başdenetçisi hangi oy oranıyla seçilirse seçilsin yasa yapma oy sayısı nedeniyle, seçilme dayanağı olan yasanın değiştirilmesi baskısını hissedecek ve sağlıklı görev yapma olanağını bulamayacaktır. Nitekim BDDK yasasındaki yapılan değişiklikler örnektir.

II - Kamu Başdenetçisinin Anayasa Mahkemesine başvurabilmesi, dünyadaki ombudsman uygulamaları yönünden de önemli bir yetki uygulaması olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle de Kamu Denetçiliği Kurumuna Anayasal bir statü kazandırılması gerekli görülmektedir.

III - Tasarının 9. maddesine göre yargıçların “yargı yetkisinin kullanılmasına dair” işlemleri dışında kalan işlemlerinin, Kamu Denetçiliği Kurumu’nun yetki alanı içinde kalması, Anayasanın “Hâkim ve Savcıların Denetimi” ile ilgili 144. maddesine aykırıdır.

IV - Başdenetçi ve denetçilerin seçimi için iki farklı yolla aday gösterilmesi, komisyondaki uzlaşma yolunu kapatacağı gibi farklı bir meşruiyet anlayışı ve statüsü ortaya çıkacaktır. TBMM üyelerince doğrudan aday gösterilmesi bu nedenle uygun değildir.

V - Komisyonda seçilecek başdenetçi ve denetçi adayları, Komisyonun 2/3 çoğunluğu ile seçilmelidir. Böylesi bir çoğunluk adaylar üzerinde uzlaşmayı sağlayacak, kurumu güçlendirecektir.

M. Mesut Özakcan	A. Kemal Deveciler	Bülent Baratalı
Aydın	Balıkesir	İzmir
A. Kemal Kumkumoğlu	Birgen Keleş	Kemal Kılıçdaroğlu
İstanbul	İstanbul	İstanbul
Enis Tütüncü	M. Akif Hamzaçebi	Mustafa Özyürek
Tekirdağ	Trabzon	Mersin
	Gürol Ergin
	Muğla

AYRIŞIK OY

Dünyada ilk olarak Osmanlı İmparatorluğu döneminde “idari yargı” işlevi görmek üzere kurulan, “Kamu Denetçiliği” sistemi, bugün Avrupa Birliği ülkelerinin tümü dahil olmak üzere 120’yi aşkın ülkede uygulanmakta, idarenin vatandaş ile ilişkilerinden kaynaklanan şikayetlerin incelenip giderilmesinde önemli bir rol üslenmektedir.

Anayasanın 125. maddesi gereğince, “idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açık olmakla” birlikte, idarenin işleyişine ilişkin ortaya çıkabilecek aksaklıkların giderilmesinde, “şikayetleri inceleyerek önerilerde bulunacak, hızlı ve etkin çözümler getirecek” saygın, bağımsız ve etkin bir kuruma gereksinim olduğu ortadadır. Kamu Denetçiliği Kurumunun etkin işleyişi sağlandığında, vatandaşın idareye ilişkin şikayetlerinin önemli bir bölümünün giderilmesinde zaman ve maddi kayıpların önüne geçilecek, idari yargının yükü hafifleyecektir.

Bugün, “Kamu Denetçiliği Kurumu” bulunmayan tek Avrupa ülkesi Türkiye’dir. AB süreci açısından büyük önemi bulunan Kamu Denetçiliği Kurumunun oluşturulmasında geç kalınmıştır.

Bu önemli eksikliğin giderilmesi açısından “ Kamu Denetçiliği Kurumu” oluşturulmasına yönelik yasal düzenlemeyi olumlu bir girişim olarak değerlendirmekle birlikte, Kurumun oluşturulmasında beklenen faydaları sağlaması, daha etkin ve sağlıklı çalışması açısından, önemli gördüğümüz bazı eksiklikler şunlardır:

1-) Kamu Denetçiliği Kurumunun etkin olabilmesi için tam anlamı ile siyasi etkilerden uzak, bağımsız ve saygın hale getirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu açıdan Kamu Denetçiliği Kurumuna “Anayasal Statü” tanınmalıdır.

Anayasal dayanaktan yoksun olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu, Anayasanın 6. maddesinin 3. fıkrasının, “Hiçbir kimse veya organ kaynağını Anayasadan almayan bir devlet yetkisini kullanamaz” hükmü karşısında etkin çalışamayacak, işlevini sağlıklı bir biçimde yerine getiremeyecektir.

2-) Dünyadaki uygulamalarında Kamu Denetçiliği Kurumu, “ulusal güvenlik” dışında her konuda inceleme yapan, yasalardaki eksikliklerin giderilmesi için yasal düzenleme önerebilen, hatta bazı yasaların iptali için yüksek yargıya başvurabilen bir Kurum olarak düzenlenmiştir. Tasarıyla getirilen Kamu Denetçiliği Kurumunun Anayasal statüsü olmadığı için Anayasa Mahkemesine başvurma yolu kapalı tutulduğu gibi, gerekli gördüğü yasal düzenlemeleri önerme hakkından da yoksun kılınmıştır.

3-) Tasarının 18. maddesinin 2. fıkrasında yer alan, “...devlet sırrı veya ticari sır niteliğindeki bilgi ve belgeler, yetkili mercilerin en üst makam veya kurulunda gerekçesi belirtilmek suretiyle verilmeyebilir” hükmü, vatandaşın şikayetlerine konu olan idarenin aleyhine olabilecek bilgi yada belgeleri, Kamu Denetçiliği Kurumundan esirgeme yolunu açabilecek, Kurumun idareye ilişkin yapacağı birçok inceleme “devlet sırrı” ve “ticari sır” engeline takılacak, bu durum Kamu Denetçiliği Kurumunun işleyişini olumsuz yönde etkileyecektir.

Kamu Denetçiliği Kurumu oluşturulmasına yönelik bir düzenleme yapılmasını, ülkemizin önemli bir eksikliğini gidermesi açısından olumlu bulmakla birlikte; saydığımız eksikliklerin giderilmemesi halinde Kurumun oluşturulmasından beklenen faydaların sağlanamayacağı görüşündeyiz.

	Selami Yiğit	Muhsin Koçyiğit
	Kars	Diyarbakır

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU KANUNU TASARISI

BİRİNCİ BÖLÜM

Genel Hükümler

Amaç

MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; idarenin işleyişi ile ilgili şikâyetleri incelemek ve önerilerde bulunmak üzere Kamu Denetçiliği Kurumunu oluşturmaktır.

Kapsam

MADDE 2- (1) Bu Kanun, Kamu Denetçiliği Kurumunun kuruluş, görev ve çalışma usullerine ilişkin ilkeleri, Kuruma başvuru ve yapılacak işlemler ile Kamu Başdenetçisi, kamu denetçileri ve Genel Sekreterin niteliklerine, seçimlerine, atanmalarına, özlük haklarına ve Kurum personeline ilişkin hükümleri kapsar.

Tanımlar

MADDE 3- (1) Bu Kanunda geçen:

a) Kurum: Kamu Denetçiliği Kurumunu,

b) Başdenetçilik: Kamu Denetçiliği Kurumu Başdenetçiliğini,

c) Başdenetçi: Kamu Başdenetçisini,

d) Denetçi: Kamu denetçisini,

e) Genel Kurul: Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunu,

f) Başkanlık: Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığını,

g) Komisyon: Türkiye Büyük Millet Meclisi Dilekçe Komisyonu ile İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyelerinden oluşan Karma Komisyonu,

h) İdare: Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerini, özel bütçe kapsamındaki kamu idarelerini, düzenleyici ve denetleyici kurumları, sosyal güvenlik kurumlarını, mahallî idareleri, mahallî idarelerin bağlı idarelerini, mahallî idare birliklerini, döner sermayeli kuruluşları, kanunlarla kurulan fonları, kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşları, sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait kuruluşlar ile bunlara bağlı ortaklıklar ve müesseseleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarını, idare adına hareket ederek kamu hizmeti yürüten özel hukuk tüzel kişilerini,

ifade eder.

(2) Dilekçe Komisyonu ile İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyelerinden kurulu Karma Komisyonun Başkanı, Başkanvekili, Sözcü ve Kâtibi, Dilekçe Komisyonunun Başkanı, Başkanvekili, Sözcü ve Kâtibidir.

İKİNCİ BÖLÜM

Kuruluş, Görev ve Çalışma İlkeleri

Kuruluş

MADDE 4- (1) Bu Kanunda yazılı görevleri yerine getirmek amacıyla kamu tüzelkişiliğine sahip, merkezi Ankara'da bulunan Kamu Denetçiliği Kurumu kurulmuştur.

(2) Kurum, Başdenetçilik ve Genel Sekreterlikten oluşur.

(3) Kurumda, bir Başdenetçi ve en fazla on denetçi ile Genel Sekreter, uzman, uzman yardımcıları ve diğer personel görev yapar.

(4) Kurum, gerekli gördüğü yerlerde büro açabilir.

Başdenetçilik

MADDE 5- (1) Başdenetçilik, Başdenetçi ve Başdenetçivekilinden oluşur.

(2) Kurum, Başdenetçi tarafından yönetilir ve temsil edilir.

Başdenetçivekili

MADDE 6- (1) Başdenetçivekili, Başdenetçi tarafından denetçiler arasından seçilir.

(2) Başdenetçivekili, Başdenetçinin yokluğunda ona vekâlet eder.

Genel Sekreterlik

MADDE 7- (1) Genel Sekreterlik, Genel Sekreter ve yeteri kadar idarî personelden oluşur.

(4) Genel Sekreterin görevleri ile çalışma usul ve esasları yönetmelikle düzenlenir.

Çalışma ilkeleri

MADDE 8- (1) Başdenetçi, denetçiler arasında işbirliğini sağlar ve bunların uyumlu çalışmasını gözetir.

(2) Denetçilerin Başdenetçi tarafından görevlendirilecekleri konu veya alanlara ve aralarındaki iş bölümüne ilişkin ilkeler, bir yönetmelikle belirlenir.

Görev

MADDE 9- (1) Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyetleri incelemek ve önerilerde bulunmakla görevlidir.

(2) Ancak;

a) Yasama yetkisinin kullanılmasına ilişkin işlemler,

b) Yargı yetkisinin kullanılmasına ilişkin işlemler,

c) Türk Silâhlı Kuvvetlerinin sadece askerî nitelikteki faaliyetleri,

Kurumun görev alanı dışındadır.

Başdenetçi ve denetçilerin nitelikleri

MADDE 10- (1) Başdenetçi veya denetçi seçilebilmek için aşağıdaki şartlar aranır:

a) Türk vatandaşı olmak,

b) Seçimin yapıldığı tarihte otuzbeş yaşını doldurmuş olmak,

d) Mesleği ile ilgili olarak kamu kurum veya kuruluşlarında ya da özel sektörde en az on yıl çalışmış olmak,

e) Kamu haklarından yasaklı olmamak,

f) Görevini devamlı yapmasına engel olabilecek vücut veya akıl hastalığı veya vücut sakatlığı ile özürlü bulunmamak,

g) Başvuru sırasında herhangi bir siyasî partiye üye olmamak,

h) Taksirli suçlar hariç olmak üzere, üç aydan fazla hapis veyahut Devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, millî savunmaya, Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçları ile yabancı devletlerle olan ilişkilere karşı suçlardan veya zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflâs, kaçakçılık veya ihaleye fesat karıştırma suçlarından hükümlü bulunmamak.

Adaylık ve seçim

MADDE 11- (1) Başdenetçi veya denetçilerden birinin görev süresinin bitmesinden doksan gün önce, bu görevlerin herhangi bir sebeple sona ermesi halinde ise sona erme tarihinden itibaren onbeş gün içinde durum, Kurum tarafından Komisyona bildirilir.

(5) Genel Kurul, bildirim tarihinden itibaren otuz gün içinde, Başdenetçi ve denetçi seçimlerine başlar.

(7) Seçim, Kurumun Komisyona başvuruda bulunduğu tarihten itibaren en geç doksan gün içinde sonuçlandırılır.

(8) Bu madde hükmü, denetçi sayısının ondan az olması ve denetçi sayısının yetmediğinin Başdenetçi tarafından Komisyona bildirilmesi hâlinde de uygulanır.

Bağımsızlık

MADDE 12- (1) Hiçbir organ, makam, merci veya kişi, Başdenetçiye ve denetçilere görevleriyle ilgili olarak emir ve talimat veremez, genelge gönderemez, tavsiye ve telkinde bulunamaz.

Andiçme

MADDE 13- (1) Başdenetçi ve denetçiler, görevlerine başlarken Genel Kurulda aşağıdaki şekilde and içerler:

"Türkiye Cumhuriyeti Devletinin varlığı ve bağımsızlığı ile vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğüne, milletin kayıtsız ve şartsız egemenliğine, Anayasaya, hukukun üstünlüğüne, hakkaniyete, demokrasiye, Atatürk ilke ve inkılâplarına ve lâik Cumhuriyet ilkesine bağlı kalacağıma, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerinden yararlanması ülküsünden ayrılmayacağıma, üzerime aldığım görevi tarafsızlıkla yerine getireceğime büyük Türk Milleti huzurunda, namusum ve şerefim üzerine and içerim."

Görev süresi

MADDE 14- (1) Başdenetçi ve denetçilerin görev süreleri beş yıldır.

(3) Bir dönem Başdenetçi veya denetçi olarak görev yapan bir kimse sadece bir dönem daha Başdenetçi veya denetçi seçilebilir.

(4) Başdenetçi veya denetçiliğe atananların görev yaptıkları sürede eski görevleriyle olan ilişikleri kesilir. Ancak kamu görevlisi iken Başdenetçiliğe veya denetçiliğe atananlar, memuriyete giriş şartlarını kaybetme dışındaki herhangi bir nedenle görevlerinin sona ermesi, görevden ayrılma isteğinde bulunması veya görev sürelerinin dolması durumunda otuz gün içinde eski kurumlarına başvurmaları halinde ilgili bakan veya atamaya yetkili diğer makamlar tarafından mükteseplerine uygun bir kadroya atanırlar. Belirtilen atama yapılırken Başdenetçi veya denetçilerin Kurumda geçirdikleri süreler makam veya hâkim sınıfından olup da yüksek hâkimlik tazminatını almaya başladıktan sonra atananlar için yüksek hâkimlik tazminatı ödenmesini gerektiren görevlerde geçmiş olarak değerlendirilir. Bu hükümler, akademik unvanların kazanılmasına ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla üniversitelerden gelen personel hakkında da uygulanır.

Görevden alınma

MADDE 15- (1) Başdenetçinin veya denetçilerin 10 uncu maddede sayılan nitelikleri taşımadıkları veya seçildikten sonra kaybettikleri anlaşılırsa, Komisyonun Başkanlığa başvurusu üzerine, Başdenetçi veya ilgili denetçi, üye tam sayısının salt çoğunluğunun gizli oyuyla Genel Kurul tarafından görevden alınır.

Başdenetçi ve denetçiler ile Genel Sekreterin malî ve sosyal hakları

MADDE 16- (1) Başdenetçiye Başbakanlık Müsteşarına; denetçilere Başbakanlık müsteşar yardımcılarına; Genel Sekretere Başbakanlıktaki genel müdürlere uygulanan malî ve sosyal hak ve yardımlara ilişkin hükümler uygulanır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Kuruma Başvuru ve Yapılacak İşlemler

Başvuru ve usulü

MADDE 17- (1) Kuruma, gerçek ve tüzel kişiler başvurabilirler. Yabancıların başvuru hakkını kullanabilmeleri, karşılıklılık esasına bağlıdır.

(3) Yapılan başvurulardan;

a) Belli bir konuyu içermeyenler,

b) Yargı organlarında görülmekte olan veya yargı organlarınca karara bağlanmış uyuşmazlıklar,

c) İkinci fıkrada belirtilen şartları taşımayanlar,

d) Sebepleri, konusu ve tarafları aynı olanlar ile daha önce sonuçlandırılanlar,

incelenmez.

(4) Kuruma, illerde valilikler, ilçelerde kaymakamlıklar aracılığıyla da başvurulabilir.

(5) Başvurulardan herhangi bir ücret alınmaz.

(6) Kuruma, idarî işlemlerde tebliğ tarihinden, idarî eylem, tutum ve davranışlarda öğrenme tarihinden itibaren doksan gün içinde başvurulabilir. Kurum, başvuru süresi geçtikten sonra yapılan başvuruları kabul edip etmemeye yetkilidir. Başvuru tarihi, dilekçenin Kuruma, valilik veya kaymakamlıklara verildiği, diğer hallerde başvurunun Kuruma ulaştığı tarihtir.

(7) Dava açma süresi içinde yapılan başvuru, işlemeye başlamış olan dava açma süresini durdurur.

Bilgi ve belge istenmesi

MADDE 18- (1) Kurumun inceleme ve araştırma konusu ile ilgili olarak istediği bilgi ve belgelerin, bu isteğin tebliğ edildiği tarihten itibaren otuz gün içinde verilmesi zorunludur. Bu süre içinde istenen bilgi ve belgeleri haklı bir neden olmaksızın vermeyenler hakkında Başdenetçi veya denetçinin başvurusu üzerine ilgili merci, fiilin niteliğine uyan disiplin soruşturması açabilir.

(2) Ancak; Devlet sırrı veya ticarî sır niteliğindeki bilgi ve belgeler, yetkili mercilerin en üst makam veya kurulunca gerekçesi belirtilmek suretiyle verilmeyebilir.

Bilirkişi görevlendirilmesi ve tanık dinlenmesi

MADDE 19- (1) İnceleme ve araştırma konusu ile ilgili olarak Başdenetçi veya denetçiler bilirkişi görevlendirebilir.

(2) Bilirkişi olarak görevlendirilen kamu görevlilerine her inceleme ve araştırma konusu için (500), diğer kişilere her inceleme ve araştırma konusu için (1000) gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak miktarı geçmemek üzere görevlendirmeyi yapanın kararı ile bilirkişi ücreti ödenir. Bu ödemeler, damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tâbi tutulmaz.

(3) İnceleme ve araştırma konusu ile ilgili olarak Başdenetçi, denetçiler veya uzmanlar tanık ya da ilgili kişileri dinleyebilir.

İnceleme ve araştırma

MADDE 20- (1) Kurum, inceleme ve araştırmasını başvuru tarihinden itibaren en geç altı ay içinde sonuçlandırmak zorundadır.

(2) Kurum, inceleme ve araştırma sonucunu ve varsa önerilerini ilgili mercie ve başvurana bildirir.

Dava açma süresinin yeniden işlemeye başlaması

MADDE 21- (1) Başvurunun Kurum tarafından reddedilmesi halinde, durmuş olan dava açma süresi gerekçeli ret kararının ilgiliye tebliğinden itibaren kaldığı yerden işlemeye başlar.

(2) Başvurunun Kurum tarafından yerinde görülerek kabul edilmesi halinde; ilgili merci Kurumun önerisi üzerine otuz gün içinde herhangi bir işlem tesis etmez veya eylemde bulunmaz ise, durmuş olan dava açma süresi kaldığı yerden işlemeye başlar.

(3) Kurumun, inceleme ve araştırmasını, başvuru tarihinden itibaren altı ay içinde sonuçlandıramaması halinde de durmuş olan dava açma süresi kaldığı yerden işlemeye başlar.

Kurumun raporları

MADDE 22- (1) Kurum, her takvim yılı sonunda yürütülen faaliyetleri ve önerileri kapsayan bir rapor hazırlayarak Komisyona sunar. Komisyon, beşyüz kelimeyi aşmayacak biçimde özetlediği raporu, Genel Kurula sunulmak üzere Başkanlığa gönderir.

(2) Kurumun yıllık raporu, ayrıca Resmî Gazetede yayımlanmak ve Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu radyo ve televizyon kanallarında Başdenetçi tarafından açıklanmak suretiyle kamuoyuna duyurulur.

(3) Kurum; açıklanmasında fayda gördüğü hususları yıllık raporu beklemeksizin her zaman kamuoyuna duyurabilir.

Açıklama yapma yetkisi

MADDE 23- (1) Kurumun faaliyetleri hakkında açıklama yapmaya Başdenetçi yetkilidir.

(2) Başdenetçi bu yetkisini Başdenetçivekiline de devredebilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Personele İlişkin Hükümler

Uzman yardımcılığı

MADDE 24- (1) Uzman yardımcılığına atanabilmek için, Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde sayılan genel şartlar yanında aşağıdaki nitelikler de aranır:

a) En az dört yıllık yükseköğretim kurumlarından veya bunlara denkliği kabul edilen yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarından mezun olmak,

b) Yapılacak giriş sınavında başarılı olmak,

c) Sınavın yapıldığı yılın ocak ayının ilk gününde otuz yaşını doldurmamış olmak.

(2) Lisansüstü öğrenim yapmış olmak veya yabancı dil bilmek tercih sebebidir.

Uzmanlık

MADDE 25- (1) 24 üncü maddeye göre uzman yardımcılığına atananlar, en az üç yıl çalışmak ve olumlu sicil almak kaydıyla açılacak uzmanlık sınavına girme hakkını kazanırlar. Sınavda başarılı olanlar, kamu denetçiliği uzmanı unvanını alır ve ayrıca bir üst dereceye yükseltilirler. Sınavda başarılı olamayanlar, Kurumda uygun kadro olmaması halinde Devlet Personel Başkanlığınca diğer kamu kurum ve kuruluşlarında uygun kadrolara atanırlar.

(2) Uzman yardımcılığına giriş ve uzmanlık sınavının şekli, uzman ile uzman yardımcılarının görev, yetki ve çalışmalarına ilişkin usul ve ilkeler yönetmelikle belirlenir.

Personelin atanması

MADDE 26- (1) Personel, Başdenetçi tarafından atanır.

(2) Uzman ve uzman yardımcısı dışındaki personelin atanması, naklen veya memuriyet sınavını kazananlar arasından yapılır.

Personelin malî ve sosyal hakları

MADDE 27- (1) Başdenetçi, denetçiler ve Genel Sekreter hariç olmak üzere ekli listede yer alanlara Başbakanlıkta emsal unvanlı ve aynı dereceli kadrolarda çalışanlara uygulanan malî ve sosyal hak ve yardımlara ilişkin hükümler uygulanır.

Kamu kurum ve kuruluşlarındaki personelin görevlendirilmesi

MADDE 28- (1) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde, özel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde, düzenleyici ve denetleyici kurumlarda, sosyal güvenlik kurumlarında, mahallî idarelerde, mahallî idarelerin bağlı idarelerinde, mahallî idare birliklerinde, döner sermayeli kuruluşlarda, kanunlarla kurulan fonlarda, kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarda, sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait kuruluşlarda, iktisadî devlet teşekkülleri ve kamu iktisadî kuruluşları ile bunlara bağlı ortaklıklar ve müesseselerde çalışanlar, kurumlarının izni; hâkim ve savcılar, kendilerinin muvafakati ile uzmanlık gerektiren işlerde görevlendirilebilirler. Bu şekilde yapılan görevlendirmenin süresi altı ayı geçemez. Ancak ihtiyaç halinde bu süre üç ay daha uzatılabilir. Kurumun bu konudaki talepleri, ilgili kurum ve kuruluşlarca öncelikle sonuçlandırılır. Bu şekilde görevlendirilen personel, kurumlarından aylıklı izinli sayılır. İzinli oldukları sürece memuriyetleri ile ilgileri ve özlük hakları devam ettiği gibi, bu süreler yükselme ve emekliliklerinde de hesaba katılır. Yükselmeleri başkaca bir işleme gerek duyulmadan süresinde yapılır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli Hükümler

Kurumda çalışanların statüsü ve fazla çalışma ücreti

MADDE 29- (1) Bu Kanunda hüküm bulunmayan hususlarda ekli listede yer alanlar hakkında Devlet Memurları Kanunu hükümleri uygulanır.

Yasaklar

MADDE 30- (1) Başdenetçi, denetçi, Genel Sekreter, uzman ve uzman yardımcıları ile diğer personel, siyasî partilere üye olamazlar; herhangi bir siyasî parti, kişi veya zümrenin yararını veya zararını hedef tutan bir davranışta bulunamazlar; görevlerini yerine getirirken dil, ırk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ayırımı yapamazlar; görevleri sebebiyle herhangi bir şekilde öğrendikleri meslekî veya ticarî sırları görevlerinden ayrılmış olsalar bile açıklayamazlar, kendilerinin veya başkalarının yararına kullanamazlar.

Başdenetçi veya denetçiler hakkında ceza soruşturması ve kovuşturması usulü

MADDE 31- (1) Başdenetçi ve denetçilerin görevleri sebebiyle bir suç işledikleri öne sürüldüğü takdirde haklarında ceza soruşturması ve kovuşturması yapılabilmesi Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanının iznine bağlıdır. İzin verilmesi veya verilmemesine ilişkin karara karşı itiraz mercii Danıştayın ilgili dairesidir.

(3) Bu maddede hüküm bulunmayan hususlarda 2/12/1999 tarihli ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.

(4) Ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlara ilişkin suçüstü hâli genel hükümlere tâbidir.

Genel Sekreter ve personel hakkında ceza soruşturması ve kovuşturması usulü

MADDE 32- (1) Genel Sekreter, uzman ve uzman yardımcıları ile diğer personelin görevleri sebebiyle bir suç işledikleri öne sürüldüğü takdirde ceza soruşturması ve kovuşturması yapılabilmesi, Başdenetçinin iznine bağlıdır. İzin verilmesi veya verilmemesine ilişkin karara karşı itiraz mercii Ankara Bölge İdare Mahkemesidir.

(3) Bu maddede hüküm bulunmayan hususlarda, Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.

(4) Ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlara ilişkin suçüstü hâli genel hükümlere tâbidir.

Emeklilik

MADDE 33- (1) Başdenetçi, denetçiler, Genel Sekreter, uzman ve uzman yardımcıları ile diğer personel hakkında 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır.

(2) Başdenetçi ve denetçiler hakkında Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrası hükmü uygulanmaz.

Bütçe ve harcama

MADDE 34- (1) Kurumun bütçesi, Türkiye Büyük Millet Meclisi bütçesi içinde yer alır.

(2) Başdenetçi, her yıl için yapacağı işlerin masraflarına karşılık olmak üzere verilmesi gereken ödenek tutarını, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığa sunar.

(3) Kurumun bütçe ve harcama esas ve usulleri 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine tâbidir.

Kadrolar

MADDE 35- (1) Bu Kanuna ekli listede yer alan kadrolar ihdas edilerek, 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (III) sayılı cetvele, Kamu Denetçiliği Kurumu bölümü olarak eklenmiştir.

Yönetmelik

MADDE 36- (1) Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler, Kurum tarafından hazırlanır ve Resmî Gazetede yayımlanır.

GEÇİCİ MADDE 1- (1) İlk Başdenetçi ve en az beş denetçinin seçimi ile Kamu Denetçiliği Kurumu kurulur.

(2) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün sonra Komisyon tarafından Başdenetçi ve beş denetçi seçimi için aday adaylığı başvuru süreci başlatılır ve 11 inci maddede öngörülen usule uyularak seçim sonuçlandırılır.

GEÇİCİ MADDE 2- (1) Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dokuz ay içinde çıkarılır.

GEÇİCİ MADDE 3- (1) İlk Başdenetçi ve denetçilerin seçimi tamamlandıktan sonra Başdenetçi tarafından doksan gün içinde; bir defaya mahsus olmak ve ekli listede yer alan kamu denetçiliği uzmanı unvanlı serbest kadro adedinin yüzde ellisini geçmemek üzere, 24 ve 25 inci maddelerdeki şartlar aranmaksızın, kamu veya özel kuruluşlardan uzman atanabilir.

(2) Şu kadar ki, uzman olarak atanacakların 24 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde sayılan niteliklere ve mesleklerinde en az beş yıllık deneyime sahip olmaları gerekir.

GEÇİCİ MADDE 4- (1) Bu Kanun hükümleri, mahallî idarelerin eylem ve işlemleri hakkında, yürürlüğe girdiği tarihten bir yıl sonra uygulanır.

Yürürlük

MADDE 37- (1) Bu Kanunun 17 nci maddesi, yayımı tarihinden dokuz ay sonra; diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 38- (1) Bu Kanunun Başdenetçi ve denetçilerin seçim ve görevden alınmaları ile ilgili hükümlerini Türkiye Büyük Millet Meclisi, diğer hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN

KABUL ETTİĞİ METİN

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU KANUNU TASARISI

BİRİNCİ BÖLÜM

Genel Hükümler

Amaç

MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; gerçek ve tüzel kişilerin idarenin işleyişi ile ilgili şikâyetlerini, Türkiye Cumhuriyetinin Ana-yasada belirtilen nitelikleri çerçevesinde, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygı, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmak üzere Kamu Denetçiliği Kurumunu oluşturmaktır.

Kapsam

MADDE 2- (1) Bu Kanun, Kamu Denetçiliği Kurumunun kuruluş, görev ve çalışma usullerine ilişkin ilkeler ile Kamu Başdenetçisi ve kamu denetçilerinin niteliklerine, seçimlerine, özlük haklarına ve Kurum personelinin atanmaları ile özlük haklarına ilişkin hükümleri kapsar.

Tanımlar

MADDE 3- (1) Bu Kanunda geçen:

a) Kurum: Kamu Denetçiliği Kurumunu,

b) Kurul: Kamu Denetçiliği Kurulunu,

c) Başdenetçilik: Kamu Denetçiliği Kurumu Başdenetçiliğini,

ç) Başdenetçi: Kamu Başdenetçisini,

d) Denetçi: Kamu denetçisini,

e) Genel Kurul: Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunu,

f) Başkanlık: Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığını,

g) Komisyon: Türkiye Büyük Millet Meclisi Dilekçe Komisyonu ile İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyelerinden oluşan Karma Komisyonu,

ğ) İdare: Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarını, mahalli idareleri, mahalli idarelerin bağlı idarelerini, mahalli idare birliklerini, döner sermayeli kuruluşları, kanunlarla kurulan fonları, kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşları, sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait kuruluşlar ile bunlara bağlı ortaklıklar ve müesseseleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarını, kamu hizmeti yürüten özel hukuk tüzel kişilerini,

ifade eder.

(2) Dilekçe Komisyonu ile İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Üyelerinden Kurulu Karma Komisyonun Başkanı ve Sözcüsü İnsan Haklarını İnceleme Komisyonunun Başkanı ve Sözcüsü; Başkanvekili ve Katibi ise Dilekçe Komisyonunun Başkanvekili ve Katibidir.

İKİNCİ BÖLÜM

Kuruluş, Görev ve Çalışma İlkeleri

Kuruluş

MADDE 4- (1) Bu Kanunda belirtilen görevleri yerine getirmek amacıyla, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı, kamu tüzel kişiliğini haiz, özel bütçeli ve merkezi Ankara'da bulunan Kamu Denetçiliği Kurumu kurulmuştur.

(2) Kurum, Başdenetçilik ve Kuruldan oluşur.

(3) Kurumda, bir Başdenetçi ve en fazla on denetçi ile Genel Sekreter, uzman, uzman yardımcıları ve diğer personel görev yapar.

(4) Kurum, gerekli gördüğü yerlerde büro açabilir.

Başdenetçilik

MADDE 5- (1) Başdenetçilik, Başdenetçi ve Başdenetçivekilinden oluşur.

(2) Kurum, Başdenetçi tarafından yönetilir ve temsil edilir.

Başdenetçivekili

MADDE 6- (1) Başdenetçivekili, Başdenetçi tarafından denetçiler arasından seçilir.

(2) Başdenetçivekili, Başdenetçinin yokluğunda ona vekâlet eder.

Kamu Denetçiliği Kurulu, görevleri, toplantı ve karar yeter sayısı

MADDE 7- (1) Kurul; Başdenetçi, Başdenetçivekili ve denetçilerden oluşur.

(2) Kurulun görevleri:

a) Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikleri çıkarmak,

b) Yıllık raporu hazırlamak,

c) Yıllık raporu beklemeksizin gerek gördüğü konularda özel rapor hazırlamak,

ç) Raporları kamuoyuna duyurmak.

(3) Kurula Başdenetçi, Başdenetçinin yokluğunda ise Başdenetçivekili başkanlık eder.

(4) Kurul, Başdenetçinin başkanlığında denetçilerin beşte üçünün katılımı ile toplanır ve üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar alır.

Çalışma ilkeleri

MADDE 8- (1) Başdenetçi, denetçiler arasında işbirliğini sağlar ve bunların uyumlu çalışmasını gözetir.

(2) Denetçiler, Kurul halinde incelenmesi gereken konular dışında, Başdenetçi tarafından görevlendirildikleri konu ve/veya alanlarda tek başlarına çalışır ve önerilerde bulunurlar.

(3) Kurulca karara bağlanacak konular ile denetçilerin Başdenetçi tarafından görevlendirilecekleri konu ve/veya alanlara ve aralarındaki iş bölümüne ilişkin ilkeler ile bu Kanunun uygulanmasına ilişkin hususlar, Kurulca kabul edilip yürürlüğe konulacak bir yönetmelikle belirlenir.

Görev

MADDE 9- (1) Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, Türkiye Cumhuriyetinin Anayasada belirtilen nitelikleri çerçevesinde, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygı, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.

(2) Ancak;

a) Cumhurbaşkanının tek başına yaptığı işlemler ile re'sen imzaladığı kararlar ve emirler,

b)Yasama yetkisinin kullanılmasına ilişkin işlemler,

c) Yargı faaliyetlerine ilişkin işlemler ile yargı mensuplarının işlem ve eylemleri,

ç) Türk Silâhlı Kuvvetlerinin salt askerî hizmete ilişkin faaliyetleri,

Kurumun görev alanı dışındadır.

Başdenetçi ve denetçilerin nitelikleri

MADDE 10- (1) Başdenetçi veya denetçi seçilebilmek için aşağıdaki şartlar aranır:

a) Türk vatandaşı olmak,

b) Seçimin yapıldığı tarihte başdenetçi için 50, denetçi için 40 yaşını doldurmuş olmak,

c) Dört yıllık eğitim veren hukuk, siyasal bilgiler, iktisadi ve idarî bilimler, iktisat ve işletme fakültelerinden veya bunlara denkliği kabul edilmiş yabancı öğretim kurumlarından mezun olmak,

ç) Mesleği ile ilgili olarak kamu kurum veya kuruluşlarında veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına kayıtlı olarak ya da özel sektörde en az on yıl çalışmış olmak,

d) Kamu haklarından yasaklı olmamak,

e) Görevini devamlı yapmasına engel olabilecek vücut veya akıl hastalığı veya vücut sakatlığı ile özürlü bulunmamak,

f) Başvuru sırasında herhangi bir siyasî partiye üye olmamak,

g) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile kasten işlenen bir suçtan dolayı altı ay veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile Devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, millî savunmaya, Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçları ile yabancı devletlerle olan ilişkilere karşı suçlardan veya zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflâs, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından hükümlü bulunmamak.

Adaylık ve seçim

(5) Genel Kurul, bildirim tarihinden itibaren otuz gün içinde, Başdenetçi ve denetçi seçimlerine başlar.

(6) Başdenetçi veya denetçi, üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu ile seçilir. Birinci oylamada bu çoğunluk sağlanamadığı takdirde ikinci oylamaya geçilir. İkinci oylamada üye tam sayısının salt çoğunluğunun oyunu alan aday seçilmiş olur. Bu oylamada üye tam sayısının salt çoğunluğu sağlanamadığı takdirde en çok oy alan adaylardan, seçilecek aday sayısının iki katı kadar aday ile seçime gidilir. Üçüncü oylamada karar yeter sayısı olmak şartıyla en fazla oy alan aday seçilmiş olur. Seçim gizli oyla ve görüşmesiz yapılır. Birden fazla denetçi seçimi yapılacağı durumlarda adaylar için ayrı ayrı listeler halinde birleşik oy pusulası düzenlenir. Adayların adlarının karşısındaki özel yer işaretlenmek suretiyle oy kullanılır. Seçilecek üyelerin sayısından fazla verilen oylar geçersiz sayılır.

(7) Seçim, Kurumun Komisyona başvuruda bulunduğu tarihten itibaren en geç doksan gün içinde sonuçlandırılır.

(8) Bu madde hükmü, denetçi sayısının ondan az olması ve denetçi sayısının yetmediğinin Başdenetçi tarafından Komisyona bildirilmesi hâlinde de uygulanır.

Bağımsızlık

MADDE 12- (1) Hiçbir organ, makam, merci veya kişi, Başdenetçiye ve denetçilere görevleriyle ilgili olarak emir ve talimat veremez, genelge gönderemez, tavsiye ve telkinde bulunamaz.

Andiçme

MADDE 13- (1) Başdenetçi ve denetçiler, görevlerine başlarken Genel Kurulda aşağıdaki şekilde and içerler:

Görev süresi

MADDE 14- (1) Başdenetçi ve denetçilerin görev süreleri beş yıldır.

(3) Bir dönem Başdenetçi veya denetçi olarak görev yapan bir kimse sadece bir dönem daha Başdenetçi veya denetçi seçilebilir.

Görevden alınma ve görevin sona ermesi

MADDE 15- (1) Başdenetçinin veya denetçilerin 10 uncu maddede sayılan nitelikleri taşımadıklarının sonradan anlaşılması veya seçildikten sonra kaybetmeleri halinde, bu durumun Komisyon tarafından tespit edilmesini takiben Başdenetçi veya denetçinin görevinin sona ermesine Genel Kurul tarafından görüşmesiz karar verilir.

(2) Seçilmeye engel bir suçtan dolayı kesin hüküm giyen veya kısıtlanan Başdenetçi veya denetçi hakkındaki kesinleşmiş mahkeme kararının Genel Kurulun bilgisine sunulmasıyla, Başdenetçi veya denetçi sıfatı sona erer.

Başdenetçi ve denetçilerin malî ve sosyal hakları

MADDE 16- (1) Başdenetçiye Başbakanlık Müsteşarına; denetçilere Başbakanlık müsteşar yardımcılarına uygulanan malî ve sosyal hak ve yardımlara ilişkin hükümler uygulanır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Kuruma Başvuru ve Yapılacak İşlemler

Başvuru ve usulü

MADDE 17- (1) Kuruma, gerçek ve tüzel kişiler başvurabilirler. Yabancıların başvuru hakkını kullanabilmeleri, karşılıklılık esasına bağlıdır.

(3) Yapılan başvurulardan;

a) Belli bir konuyu içermeyenler,

b) Yargı organlarında görülmekte olan veya yargı organlarınca karara bağlanmış uyuşmazlıklar,

c) İkinci fıkrada belirtilen şartları taşımayanlar,

ç) Sebepleri, konusu ve tarafları aynı olanlar ile daha önce sonuçlandırılanlar,

incelenmez.

(4) Kuruma, illerde valilikler, ilçelerde kaymakamlıklar aracılığıyla da başvurulabilir.

(5) Başvurulardan herhangi bir ücret alınmaz.

(7) Dava açma süresi içinde yapılan başvuru, işlemeye başlamış olan dava açma süresini durdurur.

Bilgi ve belge istenmesi

(2) Ancak; Devlet sırrı veya ticarî sır niteliğindeki bilgi ve belgeler, yetkili mercilerin en üst makam veya kurulunca gerekçesi belirtilmek suretiyle verilmeyebilir.

Bilirkişi görevlendirilmesi ve tanık dinlenmesi

MADDE 19- (1) İnceleme ve araştırma konusu ile ilgili olarak Başdenetçi veya denetçiler bilirkişi görevlendirebilir.

(3) İnceleme ve araştırma konusu ile ilgili olarak Başdenetçi, denetçiler veya uzmanlar tanık ya da ilgili kişileri dinleyebilir.

İnceleme ve araştırma

MADDE 20- (1) Kurum, inceleme ve araştırmasını başvuru tarihinden itibaren en geç altı ay içinde sonuçlandırır.

(2) Kurum, inceleme ve araştırma sonucunu ve varsa önerilerini ilgili mercie ve başvurana bildirir. Kurum, başvurana, işleme karşı başvuru yollarını da gösterir.

Dava açma süresinin yeniden işlemeye başlaması

MADDE 21- (1) Başvurunun Kurum tarafından reddedilmesi halinde, durmuş olan dava açma süresi gerekçeli ret kararının ilgiliye tebliğinden itibaren kaldığı yerden işlemeye başlar.

(3) Kurumun, inceleme ve araştırmasını, başvuru tarihinden itibaren altı ay içinde sonuçlandıramaması halinde de durmuş olan dava açma süresi kaldığı yerden işlemeye başlar.

Kurumun raporları

MADDE 22- (1) Kurul, her takvim yılı sonunda yürütülen faaliyetleri ve önerileri kapsayan bir rapor hazırlayarak Komisyona sunar. Komisyon, bu raporu görüşüp, kendi kanaat ve görüşlerini de içerecek şekilde özetleyerek Genel Kurula sunulmak üzere Başkanlığa gönderir. Komisyonun raporu Genel Kurulda görüşülür.

(2) Kurulun yıllık raporu, ayrıca Resmî Gazetede yayımlanmak suretiyle kamuoyuna duyurulur.

(3) Kurul; açıklanmasında fayda gördüğü hususları yıllık raporu beklemeksizin her zaman kamuoyuna duyurabilir.

Açıklama yapma yetkisi

MADDE 23- (1) Kurumun faaliyetleri hakkında açıklama yapmaya Başdenetçi yetkilidir. Başdenetçi bu yetkisini Başdenetçivekiline devredebilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Personele İlişkin Hükümler

Genel Sekreter

MADDE 24- (1) Genel Sekreter, en az dört yıllık yükseköğretim kurumu mezunu, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi görevlerde on yıl hizmeti bulunan ve aynı Kanunun 48 inci maddesinde yazılı şartlara sahip olanlar arasından Başdenetçi tarafından atanır.

(2) Genel Sekreter, Kurumun harcama yetkilisidir. Mali iş ve hizmetler mali hizmetler birimi eliyle yürütülür.

Kamu Denetçiliği Kurumu uzman yardımcılığı

MADDE 25- (1) Uzman yardımcılığına atanabilmek için, Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde sayılan genel şartlar yanında aşağıdaki nitelikler de aranır:

a) En az dört yıllık eğitim veren hukuk, siyasal bilgiler, iktisadi ve idarî bilimler, iktisat ve işletme fakültelerinden veya bunlara denkliği kabul edilmiş yabancı öğretim kurumlarından mezun olmak,

b) Yapılacak giriş sınavında başarılı olmak,

c) Sınavın yapıldığı yılın ocak ayının ilk gününde otuz beş yaşını doldurmamış olmak.

Kamu Denetçiliği Kurumu uzmanlığı

MADDE 26- (1) 25 inci maddeye göre uzman yardımcılığına atananlar, en az üç yıl çalışmak ve olumlu sicil almak kaydıyla açılacak yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar. Sınavda başarılı olanlar, Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavında en az (C) düzeyinde puan veya uluslararası kabul görmüş yabancı dil seviye tespit sınavlarından bu puana denk puan almış olmak şartıyla Kamu Denetçiliği Kurumu uzmanı unvanını alırlar. Sınavda başarılı olamayanlar, istekleri halinde kurumunda veya Devlet Personel Başkanlığınca diğer kamu kurum ve kuruluşlarında uygun kadrolara atanırlar.

(2) Uzman yardımcılarının mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri ve yeterlik sınavının şekli ile uzman ve uzman yardımcılarının görev, yetki ve çalışmalarına ilişkin esas ve usuller yönetmelikle düzenlenir.

Personelin atanması

MADDE 27- (1) Personel, Başdenetçi tarafından atanır.

(2) Uzman ve uzman yardımcısı dışındaki personelin atanması, naklen veya Kamu Personeli Seçme Sınavını kazananlar arasından yapılır.

Personelin malî ve sosyal hakları

MADDE 28- (1) Başdenetçi, denetçiler ve Genel Sekreter hariç olmak üzere Kurum personeline Başbakanlıkta emsal unvanlı ve aynı dereceli kadrolarda çalışanlara uygulanan malî ve sosyal hak ve yardımlara ilişkin hükümler uygulanır.

(2) Genel Sekretere Başbakanlıktaki genel müdürlere uygulanan malî ve sosyal hak ve yardımlara ilişkin hükümler uygulanır.

Kamu kurum ve kuruluşlarındaki personelin görevlendirilmesi

MADDE 29- (1) Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde, sosyal güvenlik kurumlarında, mahalli idarelerde, mahalli idarelerin bağlı idarelerinde, mahalli idare birliklerinde, döner sermayeli kuruluşlarda, kanunlarla kurulan fonlarda, kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarda, sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait kuruluşlarda, iktisadî devlet teşekkülleri ve kamu iktisadî kuruluşları ile bunlara bağlı ortaklıklar ve müesseselerde çalışanlar (hâkimler ve savcılar hariç), kurumlarının izni ile uzmanlık gerektiren işlerde görevlendirilebilirler. Bu şekilde yapılan görevlendirmenin süresi altı ayı geçemez. Ancak ihtiyaç halinde bu süre üç ay daha uzatılabilir. Kurumun bu konudaki talepleri, ilgili kurum ve kuruluşlarca öncelikle sonuçlandırılır. Bu şekilde görevlendirilen personel, kurumlarından aylıklı izinli sayılır. İzinli oldukları sürece memuriyetleri ile ilgileri ve özlük hakları devam ettiği gibi, bu süreler yükselme ve emekliliklerinde de hesaba katılır. Yükselmeleri başkaca bir işleme gerek duyulmadan süresinde yapılır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli Hükümler

Kurumun gelirleri

MADDE 30- (1) Kurumun gelirleri şunlardır:

a) Türkiye Büyük Millet Meclisi bütçesine bu amaçla konulacak ödenek,

b) Diğer gelirler.

Kurumda çalışanların statüsü ve fazla çalışma ücreti

MADDE 31- (1) Bu Kanunda hüküm bulunmayan hususlarda Kurum personeli hakkında Devlet Memurları Kanunu hükümleri uygulanır.

(2) Kurum personeline ve 29 uncu madde uyarınca Kurumda görevlendirilenlere, Başbakanlıkta emsal unvanlı ve aynı dereceli kadrolarda çalışan personele ödenen fazla çalışma ücretini geçmemek üzere, Başdenetçi tarafından belirlenecek miktarda fazla çalışma ücreti ödenir.

Yasaklar

MADDE 32- (1) Başdenetçi, denetçi, Genel Sekreter, uzman ve uzman yardımcıları ile diğer personel, siyasî partilere üye olamazlar; herhangi bir siyasî parti, kişi veya zümrenin yararını veya zararını hedef alan bir davranışta bulunamazlar; görevlerini yerine getirirken dil, ırk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ayırımı yapamazlar; görevleri sebebiyle herhangi bir şekilde öğrendikleri meslekî veya ticarî sırları görevlerinden ayrılmış olsalar bile açıklayamazlar, kendilerinin veya başkalarının yararına kullanamazlar.

Başdenetçi veya denetçiler hakkında ceza soruşturması ve kovuşturması usulü

MADDE 33- (1) Başdenetçi ve denetçilerin görevleri sebebiyle bir suç işledikleri öne sürüldüğü takdirde haklarında ceza soruşturması ve kovuşturması yapılabilmesi Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanının iznine bağlıdır. İzin verilmesi veya verilmemesine ilişkin karara karşı itiraz mercii Danıştayın ilgili dairesidir.

(3) Bu maddede hüküm bulunmayan hususlarda 2/12/1999 tarihli ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.

(4) Ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlara ilişkin suçüstü hâli genel hükümlere tâbidir.

Genel Sekreter ve personel hakkında ceza soruşturması ve kovuşturması usulü

MADDE 34- (1) Genel Sekreter, uzman ve uzman yardımcılarının görevleri sebebiyle bir suç işledikleri öne sürüldüğü takdirde ceza soruşturması ve kovuşturması yapılabilmesi, Başdenetçinin iznine bağlıdır. İzin verilmesi veya verilmemesine ilişkin karara karşı itiraz mercii Ankara Bölge İdare Mahkemesidir.

(3) Bu maddede hüküm bulunmayan hususlarda, Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.

(4) Ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlara ilişkin suçüstü hâli genel hükümlere tâbidir.

Emeklilik

MADDE 35- (1) Başdenetçi, denetçiler, Genel Sekreter, uzman ve uzman yardımcıları ile diğer personel hakkında 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır.

(2) Başdenetçi ve denetçiler hakkında Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrası hükmü uygulanmaz.

Bütçe ve harcama

MADDE 36- (1) Kurumun bütçe ve harcama esas ve usulleri 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine tâbidir.

(2) 5018 sayılı Kanuna ekli (II) Sayılı Cetvelin B) Özel Bütçeli Diğer İdareler bölümüne "29- Kamu Denetçiliği Kurumu" ibaresi eklenmiştir.

Kadrolar

MADDE 37- (1) Ekli (1) sayılı listede yer alan kadrolar ihdas edilerek, 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (III) sayılı cetvele, Kamu Denetçiliği Kurumu bölümü olarak eklenmiştir.

MADDE 38- (1) 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 36 ncı maddesinin "Ortak Hükümler" bölümünün (A) bendinin değişik (11) numaralı fıkrasına, "Sosyal Güvenlik Kurumu Müfettiş Yardımcıları" ibaresinden sonra gelmek üzere "Kamu Denetçiliği Kurumu Uzman Yardımcıları" ibaresi ve "Kaymakamlığa" ibaresinden sonra gelmek üzere "Kamu Denetçiliği Kurumu Uzmanlığına" ibaresi eklenmiştir.

Yönetmelik

MADDE 39- (1) Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler, Kurul tarafından hazırlanır ve Resmi Gazetede yayımlanır.

GEÇİCİ MADDE 1- (1) İlk Başdenetçi ve en az beş denetçinin seçimi ile Kamu Denetçiliği Kurumu kurulur.

GEÇİCİ MADDE 2- (1) Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dokuz ay içinde çıkarılır.

GEÇİCİ MADDE 3- (1) İlk Başdenetçi ve denetçilerin seçimi tamamlandıktan sonra Başdenetçi tarafından doksan gün içinde; bir defaya mahsus olmak ve ekli (1) sayılı listede yer alan Kamu Denetçiliği Kurumu uzmanı unvanlı serbest kadro adedinin yüzde ellisini geçmemek üzere, 25 ve 26 ncı maddelerdeki şartlar aranmaksızın, uzman olarak kamu kuruluşlardan atama yapılabilir.

(2) Şu kadar ki, uzman olarak atanacakların Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde sayılan genel şartları taşımaları ve 25 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde sayılan niteliklere ve mesleklerinde en az beş yıllık deneyime sahip olmaları gerekir.

GEÇİCİ MADDE 4- (1) Bu Kanun hükümleri, mahalli idarelerin eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışları hakkında, yürürlüğe girdikten bir yıl sonra uygulanır.

Yürürlük

MADDE 40- (1) Bu Kanunun 17 nci maddesi, yayımı tarihinden dokuz ay sonra, diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 41- (1) Bu Kanunun Başdenetçi ve denetçilerin seçim ve görevden alınmaları ile ilgili hükümlerini Türkiye Büyük Millet Meclisi, diğer hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
Dışişleri Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.
A. Gül	A. Şener	M. A. Şahin
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı V.	Devlet Bakanı V.
B. Atalay	B. Atalay	M. A. Şahin
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı V.	Adalet Bakanı
N. Çubukçu	M. V. Gönül	C. Çiçek
Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı	Maliye Bakanı
M. V. Gönül	A. Aksu	K. Unakıtan
Millî Eğitim Bakanı	Bayındırlık ve İskân Bakanı	Sağlık Bakanı
H. Çelik	F. N. Özak	R. Akdağ
Ulaştırma Bakanı	Tarım ve Köyişleri Bakanı	Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı
B. Yıldırım	M. M. Eker	M. Başesgioğlu
Sanayi ve Ticaret Bakanı	En. ve Tab. Kay. Bakanı	Kültür ve Turizm Bakanı
A. Coşkun	M. H. Güler	A. Koç
	Çevre ve Orman Bakanı
	O. Pepe

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METNE EKLİ LİSTE

KURUMU: KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

TEŞKİLAT: MERKEZ

İHDAS EDİLEN KADROLARIN

				Serbest Kadro	Tutulan Kadro
Sınıfı		Unvanı	Derecesi	Adedi	Adedi	Toplam
GİH	Kamu Başdenetçisi		1	1			1
GİH	Kamu Denetçisi		1	10			10
GİH	Genel Sekreter		1	1			1
GİH	Şube Müdürü		1	1			1
GİH	Kamu Denetçiliği Uzmanı		7	34			34
GİH	Kamu Denetçiliği Uzman Yrd.		9	17			17
GİH	Şef		3	2			2
GİH	Memur		7	1			1
GİH	Memur		8	2			2
GİH	Memur		9	2			2
GİH	Memur		10	2			2
GİH	Programcı		2	1			1
GİH	Veri Hazırlama ve Kontrol İşt.		7	4			4
GİH	Kütüphaneci		7	1			1
GİH	Bilgisayar İşletmeni		7	4			4
GİH	Çözümleyici		2	1			1
GİH	Sekreter		7	2			2
GİH	Sekreter		8	1			1
GİH	Sekreter		9	1			1
GİH	Santral Memuru		9	1			1
GİH	Mutemet		7	1			1
GİH	Şoför		10	4			4
THS	Teknisyen		8	1			1
YHS	Hizmetli		10	2			2
YHS	Hizmetli		11	2			2
THS	Dağıtıcı		11	1			1

	TOPLAM			100			100

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METNE EKLİ LİSTE

(1 ) SAYILI LİSTE

KURUMU: KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

TEŞKİLAT:MERKEZ

İHDAS EDİLEN KADROLAR

			Serbest Kadro	Tutulan Kadro
Sınıfı	Unvanı	Derecesi	Adedi	Adedi	Toplam
GİH	Kamu Başdenetçisi	1	1	1
GİH	Kamu Denetçisi	1	10	10
GİH	Genel Sekreter	1	1	1
GİH	Hukuk Müşaviri	1	1	1
GİH	Kamu Denetçiliği Kurumu Uzmanı	1	4	4
GİH	Kamu Denetçiliği Kurumu Uzmanı	2	3	3
GİH	Kamu Denetçiliği Kurumu Uzmanı	3	3	3
GİH	Kamu Denetçiliği Kurumu Uzmanı	4	3	3
GİH	Kamu Denetçiliği Kurumu Uzmanı	5	3	3
GİH	Kamu Denetçiliği Kurumu Uzmanı	7	17	17
GİH	Kamu Denetçiliği Kurumu Uzman Yrd.	9	16	16
GİH	Mali Hizmetler Uzmanı	4	1	1
GİH	Şube Müdürü	1	1	1
GİH	Şef	3	2	2
GiH	Memur	7	1	1
GİH	Memur	8	2	2
GİH	Memur	9	2	2
GİH	Memur	10	2	2
GİH	Programcı	2	1	1
GİH	Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni	7	4	4
GİH	Kütüphaneci	7	1	1
GİH	Bilgisayar İşletmeni	7	4	4
GİH	Çözümleyici	2	1	1
GİH	Sekreter	7	2	2
GİH	Sekreter	8	1	1
GİH	Sekreter	9	1	1
GİH	Santral Memuru	9	1	1
GİH	Mutemet	7	1	1
GİH	Şoför	10	4	4
GİH	Teknisyen	8	1	1
GİH	Hizmetli	10	2	2
GİH	Hizmetli	11	2	2
GİH	Dağıtıcı	11	1	1

	TOPLAM		100	100