Dönem: 22 Yasama Yılı: 4
TBMM (S. Sayısı: 1129)
Türkiye Cumhuriyeti ve Tayland
Krallığı Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve
Korunmasına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı
ve Dışişleri
Komisyonu Raporu (1/1107)
Not: Tasarı; Başkanlıkça
Plan ve Bütçe ile Dışişleri komisyonlarına havale edilmiştir.
|
|
T.C. |
|
|
|
Başbakanlık |
5/10/2005 |
|
|
Kanunlar ve Kararlar |
|
|
|
Genel Müdürlüğü |
|
|
|
Sayı: B.02.0.KKG.0.10/101-1187/4370 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı
Bakanlar Kurulunca 23/9/2005 tarihinde kararlaştırılan “Türkiye Cumhuriyeti ve
Tayland Krallığı Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına
İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim.
Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
GEREKÇE
Yatırımların Karşılıklı
Teşviki ve Korunması Anlaşmalarının ana amacı; beraberinde yalnızca sermaye
değil, aynı zamanda teknoloji, yönetim becerisi, çeşitli pazarlara giriş
şansını da getiren doğrudan yabancı yatırımları taraf ülkeler arasında teşvik
etmek ve ilgili ülkenin hukuki düzeni içinde bu yatırımların korunmasını sağlamaktır.
Ülkemiz müteşebbis ve
sermayesinin dış ülkelere açılması, aynı zamanda yabancı yatırım ve ileri
teknolojinin ülkemize gelmesi yolu ile ekonomimizin küreselleşen dünya
ekonomisi içinde etkin bir şekilde yer alması, genel ekonomik politikamızın ana
hedefleri arasındadır. Bu çerçevede, ülkemizde yapılan doğrudan yabancı sermaye
yatırımlarının korunması ve daha fazla yabancı sermaye gelişinin
özendirilebilmesi için, yatırım ve ticaret ilişkilerimizin yoğun olduğu veya bu
ilişkilerin gelişmesine yönelik potansiyele sahip olduğu düşünülen ülkelerle,
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmalarının imzalanmasına 1962
yılında başlanmıştır. Ülkemizin sermaye ihraç eder hale gelmesi ile bu süreç
hızlandırılmış ve bugüne kadar 73 ülke ile anılan anlaşma imzalanmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti ile
Tayland Krallığı arasında imzalanan Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve
Korunması Anlaşmasının esasları aşağıda özet halinde sunulmaktadır:
1. Anlaşmaya taraf ülke
sınırları içinde gerçekleştirilen yabancı sermayeli yatırımların ve ilgili
faaliyetlerin tâbi olacağı muameleyi belirleyerek ekonomik işbirliği için uygun
koşulları yaratmak,
2. Türkiye ve Tayland’da
yabancı yatırımların kamulaştırma ve devletleştirme yönünden tâbi olacağı
muamele ve sahip olduğu haklara açıklık getirmek,
3. Her iki ülkede, özel
teşebbüsle devlet arasında yatırımlarla ilgili çıkabilecek ihtilafların çözüm
yollarını tespit etmek.
Daha istikrarlı bir
yatırım ortamının teminini öngören bu Anlaşma ile birlikte iki ülke arasındaki
sermaye akışında artış gerçekleşmesi beklenmektedir. Anlaşma, yatırımcılara
ekonomik ve yasal güvence verirken ilgili ülkelere yeni herhangi bir yük
getirmemektedir.
Dışişleri Komisyonu
Raporu
|
|
Türkiye Büyük Millet
Meclisi |
|
|
|
Dışişleri Komisyonu |
21/3/2006 |
|
|
Esas No.: 1/1107 |
|
|
|
Karar No.: 141 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Dışişleri Bakanlığı
tarafından hazırlanarak Bakanlar Kurulunca 5/10/2005 tarihinde Türkiye Büyük
Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 12/10/2005 tarihinde tali komisyon
olarak Plan ve Bütçe Komisyonuna, esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale
edilen ''Türkiye Cumhuriyeti ve Tayland Krallığı Arasında Yatırımların
Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı'', Komisyonumuzun 16/3/2006 tarihli 33 üncü
toplantısında Dışişleri ve Maliye Bakanlıkları ile Hazine Müsteşarlığı
temsilcilerinin de katılmalarıyla görüşülmüştür.
Ülkemiz ile Tayland
arasında yatırımların teşviki ve korunması alanlarında öngörülen işbirliğine
hukuki zemin teşkil etmek üzere 24 Haziran 2005 tarihinde Ankara'da Türkiye
Cumhuriyeti ve Tayland Krallığı Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve
Korunmasına İlişkin Anlaşma
imzalanmıştır.
Tasarı ve gerekçesi
incelendiğinde Anlaşma ile;
- Anlaşmanın uygulanacağı
yatırımlar,
- Yatırımların
teşvikinde ve korunmasında tarafların
gözeteceği esaslar,
- Yatırımın yapıldığı
ülkede yatırım yapan firma tarafından personel istihdamı ve tabiyeti,
- Yatırımın
kamulaştırılmasının şartları ve ödenecek tazminatın saptanması,
- Yatırımla ilgili bir
ülkeden diğerine transferi
yapılabilecek değerler,
- Anlaşmanın
uygulanmasında taraflar arasında çıkabilecek uyuşmazlıkların çözümü için
uygulanacak usul,
- Anlaşmanın
uygulanmasında bir taraf ile bir yatırımcı arasında çıkabilecek uyuşmazlıkların
çözümü için uygulanacak usul,
- Anlaşmanın yürürlüğe
giriş tarihi ve geçerlilik süresi,
konularında
düzenlemelerin öngörüldüğü anlaşılmaktadır.
Komisyonumuzda Tasarının
tümü üzerinde yapılan görüşmelerde,
- Anlaşmanın Türkiye ile
Tayland arasında yatırımların karşılıklı teşviki ve korunmasını öngören bir tip
anlaşma olduğu,
- Anlaşmanın tip anlaşma
olmasına rağmen anlaşma yapılacak ülke ile müzakereler neticesinde bazı
değişikliklerin yapılmasının mümkün olduğu,
- Tayland ile ekonomik
ilişkilerimizin son yıllarda büyük ivme
kazandığı, ancak; 2005 yılında büyük düşüş yaşandığı ve dış ticaret hacminin 55
milyon Dolar düzeyinde kaldığı,
- Anlaşmanın onay
sürecinin Tayland' da tamamlandığı,
ifade edilmiştir.
Tasarının tümü üzerindeki
görüşmelerin ardından Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek
maddelerin görüşülmesine geçilmiştir.
Tasarının 1 inci, 2 nci,
3 üncü maddeleri ile tümü aynen kabul edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun
onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
|
|
Başkan |
Sözcü |
Üye |
|
|
Mehmet Dülger |
Mustafa Dündar |
Mahmut Koçak |
|
|
Antalya |
Bursa |
Afyonkarahisar |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ramazan Toprak |
V. Haşim Oral |
Aziz Akgül |
|
|
Aksaray |
Denizli |
Diyarbakır |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Muzaffer Gülyurt |
Halil Akyüz |
Hüseyin Kansu |
|
|
Erzurum |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Onur Öymen |
Ufuk Özkan |
Nihat Eri |
|
|
İstanbul |
Manisa |
Mardin |
HÜKÜMETİN
TEKLİF ETTİĞİ METİN
TÜRKİYE CUMHURİYETİ VE TAYLAND KRALLIĞI ARASINDA
YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMANIN
ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA
DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1.- 24 Haziran 2005
tarihinde Ankara’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti ve Tayland Krallığı Arasında
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma”nın onaylanması uygun bulunmuştur.
MADDE 2.- Bu Kanun yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu
yürütür.
DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN
KABUL ETTİĞİ METİN
TÜRKİYE CUMHURİYETİ VE TAYLAND KRALLIĞI ARASINDA YATIRIMLARIN
KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ UYGUN
BULUNDUĞUNA
DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1.- Tasarının 1
inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 2.- Tasarının 2 nci
maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 3.-Tasarının 3 üncü
maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
|
|
Recep Tayyip Erdoğan |
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
Dışişleri Bak. ve Başb. Yrd. V. |
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. V. |
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. V. |
|
|
B. Atalay |
K. Unakıtan |
M. Aydın |
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı V. |
Devlet Bakanı |
|
|
B. Atalay |
O. Pepe |
M. Aydın |
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Adalet Bakanı |
|
|
N. Çubukçu |
K. Tüzmen |
C. Çiçek |
|
|
Millî Savunma Bakanı |
İçişleri Bakanı |
Maliye Bakanı |
|
|
M. V. Gönül |
A. Aksu |
K. Unakıtan |
|
|
Millî Eğitim Bakanı |
Bayındırlık ve İskân Bakanı |
Sağlık Bakanı |
|
|
H. Çelik |
F. N. Özak |
R. Akdağ |
|
|
Ulaştırma Bakanı |
Tarım ve Köyişleri Bakanı |
Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı |
|
|
B. Yıldırım |
M. M. Eker |
M. Başesgioğlu |
|
|
Sanayi ve Ticaret Bakanı V. |
En. ve Tab. Kay. Bakanı |
Kültür ve Turizm Bakanı |
|
|
H. Çelik |
M. H. Güler |
A. Koç |
|
|
|
Çevre ve Orman Bakanı |
|
|
|
|
O. Pepe |
|
|
|
|
|
|
VE
TAYLAND KRALLIĞI
ARASINDA
YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN
ANLAŞMA
Türkiye Cumhuriyeti
Hükümeti ve Tayland Krallığı Hükümeti bundan sonra “Taraflar” olarak
anılacaklardır.
Özellikle bir Taraf
yatırımcılarının, diğer Tarafın ülkesinde yapacakları yatırımlarla ilgili olmak
üzere aralarındaki ekonomik işbirliğini artırma arzusu ile,
Anılan yatırımların tabi
olacağı uygulamalara ilişkin bir anlaşma akdinin, sermaye ve teknoloji akımı
ile Tarafların ekonomik gelişimini teşvik edeceğini kabul ederek,
İstikrarlı bir yatırım
ortamı meydana getirmek ve ekonomik kaynakların en etkin biçimde
kullanılmalarını sağlamak üzere, yatırımların adil ve hakkaniyete uygun
muameleye tabi tutulmasının gerektiği hususunda mutabık kalarak ve
Yatırımların karşılıklı
teşviki ve korunması için bir anlaşma yapılması kararıyla,
Aşağıdaki şekilde
anlaşmaya varmışlardır:
MADDE I
Tanımlar
İşbu Anlaşmada:
1. “Yatırımcı” terimi:
(a) söz konusu Tarafın
hukukuna göre, vatandaşı sayılan gerçek kişiler,
(b) söz konusu Tarafın
hukukuna göre kurulmuş veya diğer bir şekilde teşekkül ettirilmiş ve gerçek
ekonomik faaliyetleri ile birlikte yönetim merkezleri söz konusu Tarafın
ülkesinde bulunan, şirketler, firmalar ve iş ortaklıkları da dahil olmak üzere
tüzel kişiler.
2. “Yatırım” terimi, ev
sahibi Tarafın kanunlarına ve nizamlarına uygun olarak, her türlü malvarlığını,
ve özellikle, bunlarla kısıtlı olmamak koşuluyla, aşağıdakileri içerir:
(a) hisseler, hisse
senetleri ya da şirketlere iştirakin diğer şekilleri;
(b) yeniden yatırılan
gelirler, para alacakları veya bir yatırımla ilgili mali değeri olan diğer
haklar;
(c) mülkün ülkesinde
bulunduğu Tarafın kanunlarına ve mevzuatına uygun olarak tanımlanmış taşınır ve
taşınmaz mallar, aynı zamanda ipotek, haciz, rehin ve diğer benzeri hakları;
(d) patentler, sınai
tasarımlar, teknik prosesler gibi sınai ve fikri mülkiyet hakları yanında
ticari markalar, peştemaliye ve know-how.
(e) doğal kaynaklarla
ilgili olarak verilmiş imtiyazlarını da kapsayacak şekilde, kanunla veya
sözleşmeyle sağlanan iş imtiyazları.
Anılan terim, ülkesinde
yatırım yapılan Tarafın kanunlarına ve nizamlarına uygun olarak yapılan tüm
doğrudan yatırımları ifade etmektedir. “Yatırım” terimi, işbu Anlaşmanın
yürürlüğe girme tarihinde mevcut bulunan veya daha sonra bir Âkit Tarafın
ülkesinde yapılan tüm yatırımları kapsar.
Varlıkların yatırıldığı
şekilde meydana gelen herhangi bir değişiklik, bunların yatırım olarak
nitelendirilmelerini etkilemeyecektir.
3. “Gelirler” terimi, bir
yatırımdan elde edilen ve bunlarla kısıtlı olmamak kaydıyla, kâr, faiz sermaye
kazançları, royaltiler, ücretler ve temettüleri ifade eder.
4. “Ülke” terimi, iç
sular, karasuları, ve Taraflardan her birinin uluslararası hukuka göre üzerinde
egemenlik hakları veya yargı yetkisi bulunan deniz alanlarını da içermek üzere,
her bir Tarafın ülkesi anlamına gelir.
MADDE II
Uygulama Alanı
1. İşbu Anlaşma’nın
faydaları, yalnızca, yatırımın yapıldığı Tarafın kanun ve nizamlarının bu
şekilde gerekli kılması halinde, bir Taraf yatırımcılarının diğer Tarafın
ülkesindeki yatırımlarının yetkili makamlarca yazılı olarak onaylanmış, olduğu
durumlarda uygulanacaktır.
2. Her bir Tarafın
yatırımcıları işbu Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden önce veya sonra yapılmış,
herhangi bir yatırımla ilgili olarak bu gibi bir onay için başvurmakta serbest
olacaktır. Bununla birlikte, işbu Anlaşma yürürlüğe girişinden önce ortaya
çıkmış uyuşmazlıklara uygulanmayacaktır.
MADDE III
Yatırımların Teşviki ve Korunması
1. Her bir Taraf
ülkesindeki diğer Tarafın yatırımcılarının yatırımlarını mümkün olduğunca
teşvik edecektir.
2. Her bir Tarafın
yatırımcılarının yatırımları her zaman adil ve eşit bir muameleye tabi
tutulacak ve diğer Tarafın ülkesinde tam korumaya sahip olacaktır. Hiç bir
Taraf bu gibi yatırımların yönetimine, sürdürülmesine, kullanımına,
faydalanılmasına, genişletilmesine veya elden çıkarılmasına hiç bir şekilde
makul olmayan veya ayrımcı tedbirlerle engel olmayacaktır.
MADDE IV
Yatırımlara Uygulanacak Muamele
1. Her bir Taraf,
ülkesindeki yatırımlara ve bunlarla bağlantılı faaliyetlere, ilgili kanun ve
nizamlarına uygun olarak, herhangi üçüncü bir ülkenin yatırımcılarının
yatırımlarına benzer durumda uygulanandan daha az elverişli olmayan koşullarda,
izin verecektir.
2. Her bir Taraf,
gerçekleştirilmiş olan bu yatırımlara; kendi yatırımcılarının ya da herhangi
bir üçüncü ülke yatırımcılarının yatırımlarına, benzer durumda uygulanandan, hangisi
daha elverişli ise, daha az elverişli olmayan bir muamele uygulanmasını
sağlayacaktır.
3. Her bir Taraf
ülkesindeki diğer Tarafın yatırımcılarına, bunların yatırımlarının yönetilmesi,
sürdürülmesi, kullanımı, faydalanılması veya elden çıkarılması ile ilgili
olarak, hangisi daha elverişli ise, kendi yatırımcılarına veya herhangi bir
üçüncü devletin yatırımcılarına uyguladığından daha az elverişli olmayacak
şekilde muamele edecektir.
4. Taraflar, diğer
Tarafın bir yatırımın yapılması veya sürdürülmesi ile bağlantılı olarak
ülkesine girmek isteyen kişilerinin, ülkeye giriş ve ikameti için yaptığı
başvuruları, ulusal mevzuatları çerçevesinde iyi niyetle değerlendireceklerdir;
aynı muamele, bir yatırımla ilgili olarak diğer Tarafın ülkesine girmeyi ve orada
çalışmak amacıyla ikamet etmeyi arzu eden her bir Tarafın vatandaşlarına da
uygulanacaktır. Çalışma izinleri için yapılacak başvurular da iyi niyetle
değerlendirilecektir.
5. İşbu Anlaşmanın
hükümlerinin Taraflardan herhangi birinin taraf olduğu aşağıda yer alan
anlaşmalarla ilgili etkisi olmayacaktır:
(a) herhangi bir mevcut
veya gelecekte kurulacak gümrük birliği, bölgesel ekonomik teşkilat veya benzer
uluslararası anlaşmalar,
(b) tamamen veya kısmen
vergilendirme ile ilgili anlaşmalar.
MADDE V
Kamulaştırma ve Tazminat
1. Yatırımlar, kamu
yararı amacıyla, ayrımcı olmayacak biçimde, zamanında, yeterli ve etkin
tazminat ödeyerek ve yürürlükteki hukuk çerçevesinde ve işbu Anlaşmanın IV’üncü
Maddesinde belirtilen genel ilkelere uygun olarak yapılan işlemler dışında,
kamulaştırma, devletleştirme veya doğrudan veya dolaylı olarak benzeri etkileri
yaratan uygulamalara (bundan sonra “kamulaştırma” olarak anılacaktır) maruz
bırakılmayacaktır.
2. Söz konusu tazminat,
kamulaştırılan yatırımın kamulaştırma işleminin uygulanmasından veya
kamulaştırmanın öğrenilmesinden hemen önceki piyasa değerine eşit olacaktır.
Tazminat gecikmesiz olarak ödenecek ve Madde IV paragraf 2’de tanımlandığı gibi
serbestçe transfer edilebilir olacaktır.
3. Kamulaştırmadan
etkilenen yatırımcı, kamulaştırmayı yapan Tarafın kanunları çerçevesinde, 1. ve
2. paragraflarda ortaya konulan prensiplere uygun olarak davasının veya
yatırımının değerlemesinin, kamulaştırmayı yapan Tarafın adli veya diğer
bağımsız makamı tarafından gözden geçirilmesi hakkına sahip olacaktır.
Kamulaştırmayı yapan Taraf bu gibi bir gözden geçirmenin hızlı bir şekilde
gerçekleştirilmesini sağlamak üzere her türlü çabayı sarfedecektir.
4. Yatırımları, savaş,
ayaklanma, iç karışıklıklar veya diğer benzer olaylar nedeniyle diğer Tarafın
ülkesinde zarara uğrayan Taraflardan birinin yatırımcıları, diğer Tarafça, söz
konusu zararların karşılanması bakımından kendi yatırımcılarına ya da herhangi
bir üçüncü ülke yatırımcılarına gösterdiği muameleden daha az elverişli olmamak
kaydıyla, hangisi daha elverişli ise, o muameleye tabi tutulacaktır.
MADDE VI
Ülkesine İade ve Transfer
1. Her bir Taraf, bir
yatırımla ilgili bütün transferlerin, uluslararası işlemlerle ilgili ödemelerin
yapılması için yaygın olarak kullanılan ve önde gelen para piyasalarında yaygın
olarak alım satımı yapılan herhangi bir para birimi ile, kendi ülkesinden içeri
ve dışarıya serbestçe ve gecikme olmaksızın yapılmasına iyi niyetle izin
verecektir. Bu gibi transferler aşağıdakileri içerir:
(a) sermaye ve yatırımı
sürdürmek veya artırmak amaçlı ek meblağlar,
(b) yatırımdan elde
edilen gelirler;
(c) bir yatırımın satışı
veya yatırımın tamamının veya bir kısmının tasfiyesinden elde edilen meblağlar,
(d) yatırımlarla ilgili
kredilerin geri ödemesinde kullanılan fonlar;
(e) Madde V’e uygun
olarak ödenebilecek tazminat;
(f) kanun ve nizamlarına
uygun olarak, kendi ülkesinde yapılmış yatırımlarla bağlantılı çalışma veya
hizmetler için diğer Tarafın vatandaşlarının almış oldukları ödemeler;
(g) bir yatırım
uyuşmazlığının sonucu olarak alınmış veya ödenebilecek bütün meblağlar.
2. Bir önceki paragrafta
bahsedilen transferler gecikme olmaksızın, transfer tarihinde yatırımın
yapıldığı diğer Âkit Tarafın ülkesindeki geçerli döviz kuru üzerinden
yapılacaktır.
MADDE VII
Halefiyet
1. Eğer bir Taraf
yatırımcısının yatırımı, ticari olmayan risklere karşı kanuni bir sistem
dahilinde sigorta edilmişse, sigortalayanın ilgili sigorta anlaşmasının
şartlarından kaynaklanan her türlü halefiyeti diğer Tarafça tanınacaktır.
2. Sigortalayan,
yatırımcının kullanmaya yetkili olabileceği haklar dışında hiç bir hakkı
kullanmaya yetkili olmayacaktır.
3. Bir Taraf ile
sigortalayan arasındaki uyuşmazlıklar, işbu Anlaşmanın IX. Maddesi hükümleri
uyarınca çözümlenecektir.
MADDE VIII
Diğer Kuralların Uygulanması
1. Taraflardan birinin
kanunun hükümleri veya Taraflar arasında mevcut veya bundan sonra İşbu
Anlaşmaya ek olarak tesis edilen uluslararası hukuk kapsamındaki
yükümlülükleri, diğer Tarafın yatırımlarına ve yatırımcılarının gelirlerine
işbu Anlaşma ile sağlanandan daha elverişli bir muamele tanıyan, genel veya
belirli kurallar içeriyorsa, bu gibi kurallar daha elverişle oldukları dereceye
kadar işbu Anlaşmaya üstün geleceklerdir.
2. Her bir Taraf, diğer
Tarafın yatırımcılarının yatırımları ile ilgili olarak girmiş olabileceği diğer
herhangi bir yükümlülüğü yerine getirecektir.
MADDE IX
Bir Taraf ile Diğer Tarafın Yatırımcısı Arasındaki
Uyuşmazlıkların Çözümü
1. Taraflardan biri ile
diğer Tarafın bir yatırımcısı arasındaki o yatırımcının yatırımı ile ilgili
olarak çıkan ihtilaflar, yatırımcı tarafından ev sahibi Tarafa ayrıntılı bilgi
içerecek şekilde yazılı olarak bildirilecektir. Mümkün olduğunca, yatırımcı ve
ilgili Taraf bu uyuşmazlıkları, iyi niyetli karşılıklı görüşme ve müzakereler
yoluyla çözümlemeye çalışacaklardır.
2. Eğer uyuşmazlıklar,
birinci paragrafta belirtilen yazılı bildirim tarihinden itibaren altı ay
içinde, bu yolla çözümlenemezse; yatırımcının seçebileceği aşağıdaki mercilere
sunulabilir:
a) ülkesinde yatırım
yapılan Tarafın yetkili mahkemeleri; veya
b) Her iki Tarafında bu
Sözleşmeye imzacı olmaları halinde, “Devletler ile Diğer Devletlerin
Vatandaşları Arasındaki Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü Sözleşmesi” ile
kurulmuş olan Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü için Uluslararası Merkezi
(ICSID); veya
(c) Birleşmiş Milletler
Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu (UNCITRAL)’nun Tahkim Kurallarına göre
kurulacak bir uluslararası tahkim mahkemesi.
3. Tüm tahkim kararları
uyuşmazlığın tarafları için nihai ve bağlayıcı olacak ve uyuşmazlığın Tarafının
kanunlarına uygun olarak yerine getirilecektir.
4. İşbu Madde’nin
hükümlerine uygun olarak, bir mahkeme veya tahkim önünde karara bağlanmamış
bulunan uyuşmazlık konusu herhangi mesele, herhangi bir Tarafça Madde X
çerçevesindeki bir uyuşmazlığın çözümü usulüne sunulmayacaktır.
MADDE X
Taraflar Arasındaki Uyuşmazlıkların Çözümü
1. Taraflar, işbu
Anlaşmanın yorumu veya uygulaması ile ilgili aralarındaki her türlü uyuşmazlığa
iyi niyet ve işbirliği ruhu içinde, çabuk ve adil çözüm arayacaklardır. Bu
bakımdan, Taraflar bu tür çözümlere ulaşmak için doğrudan ve anlamlı görüşmeler
yapmayı kabul ederler. Eğer Taraflar, aralarında uyuşmazlığın başladığı
tarihten itibaren altı ay içinde bu yöntemle uzlaşmaya varamazlarsa, uyuşmazlık
Taraflardan birinin talebi üzerine, üç üyeli bir tahkim heyetine sunulabilir.
2. Talebin alınmasından
itibaren iki ay içinde, her bir Taraf birer hakem tayin edecektir. Bu iki hakem
üçüncü bir devlet vatandaşı olan üçüncü bir hakemi Başkan olarak seçeceklerdir.
Taraflardan biri belirlenen süre içinde bir hakem tayin edemezse, diğer Taraf,
Uluslararası Adalet Divanı Başkanından bu tayini yapmasını talep edebilir.
3. Eğer iki hakem,
atanmalarından itibaren iki ay içinde Heyet Başkanının seçimi konusunda anlaşma
sağlayamazlarsa, Heyet Başkanı, Taraflardan birinin talebi üzerine Uluslararası
Adalet Divanı Başkanı tarafından seçilecektir.
4. Uluslararası Adalet
Divanı Başkanı, işbu Maddenin ikinci ve üçüncü paragraflarında belirtilen
hallerde görevini yerine getirmekten alıkonulursa veya bu şahıs Taraflardan
birinin vatandaşı ise seçim Başkan Yardımcısı tarafından yapılacaktır ve Başkan
Yardımcısı da anılan görevi yerine getirmekten alıkonulursa veya Taraflardan
birinin vatandaşı ise seçim Taraflardan birinin vatandaşı olmayan en kıdemli
Divan üyesi tarafından yapılacaktır.
5. Tahkim Heyeti Heyet
Başkanının seçildiği tarihten itibaren tercihen üç ay içinde, işbu Anlaşmanın
diğer maddeleriyle tutarlı olacak şekilde usul kuralları üzerinde anlaşmaya
varacaklardır. Böyle bir anlaşmanın sağlanmaması halinde, Tahkim Heyeti,
uluslararası tahkim usulü kurallarını dikkate alarak usul kurallarını tayin
etmesini Uluslararası Adalet Divanı Başkanından talep edecektir.
6. Aksi
kararlaştırılmadıkça, Başkanın seçildiği tarihten itibaren sekiz ay içinde,
bütün beyanlar yapılacak, bütün duruşmalar tamamlanacak ve Tahkim Heyeti
-hangisi daha sonra gerçekleşirse- son beyanlardan veya duruşmaların bittiği
tarihten sonra iki ay içinde karara varacaktır. Tahkim Heyeti, nihai ve
bağlayıcı olacak kararını oy çokluğu ile alacaktır.
7. Başkanın, diğer
hakemlerin masrafları ve yargılama ile ilgili diğer masraflar Taraflarca eşit
olarak ödenecektir. Bununla birlikte, Tahkim Heyeti giderlerin daha yüksek bir
oranının Taraflardan biri tarafından ödenmesine re’sen karar verebilir.
MADDE XI
Nihai Hükümler
1. Her bir Taraf, işbu
Anlaşmanın ülkesinde yürürlüğe girmesi için gerekli dahili yasal işlemlerin
tamamlandığını yazılı olarak diğerine bildirecektir. İşbu Anlaşma iki bildirimden
sonuncusunun tarihinde yürürlüğe girecektir. Anlaşma on yıllık bir dönem için
yürürlükte kalacak ve bu Maddenin ikinci paragrafına göre sona erdirilmediği
sürece yürürlükte kalacaktır. İşbu Anlaşma, yürürlüğe giriş tarihinde mevcut
yatırımlar yanında bu tarihten sonra yapılan veya gerçekleşen yatırımlara da
uygulanacaktır.
2. Taraflardan her biri
yazılı olarak diğer Tarafa bir yıl öncesinden feshi ihbarda bulunarak,
Anlaşmayı ilk on yıllık dönemin sonunda veya bundan sonra her an sona
erdirilebilir.
3. İşbu Anlaşma Taraflar
arasında yazılı bir anlaşma ile değiştirilebilir. Herhangi bir değişiklik,
Taraflardan her birinin diğer Tarafa değişikliğin yürürlüğe girmesi için
gerekli tüm dahili formaliteleri tamamladığını bildirmesi üzerine yürürlüğe girecektir.
4. İşbu Anlaşmanın sona
erme tarihinden önce yapılan ya da gerçekleşen ve bu Anlaşmanın uygulanacağı
yatırımlarla ilgili olarak, bu Anlaşmanın diğer bütün Maddelerinin hükümleri,
söz konusu sona erme tarihinden itibaren ilave bir on yıl daha yürürlükte
kalacaktır.
Bu Anlaşmayı Tarafların
tam yetkili temsilcileri, huzurlarında imzalamışlardır.
İki nüsha olarak,
Ankara’da 24 Haziran 2005 tarihinde, Türkçe, Tay ve İngilizce dillerinde,
tamamı eşit asıllar olarak yapılmıştır. Yorumda uyuşmazlık halinde, İngilizce
metin üstün gelecektir.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ TAYLAND
KRALLIĞI HÜKÜMETİ
|
|
ADINA |
ADINA |
|
|
Abdullah GÜL |
Dr. Kantathi SUPHAMONGKHON |
|
|
Dışişleri Bakanı ve |
Dışişleri Bakanı |
|
|
Başbakan Yardımcısı |
|