Dönem: 22            Yasama Yılı: 4

 

TBMM  (S. Sayısı: 1129)

 

Türkiye Cumhuriyeti ve Tayland Krallığı Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin  Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri

Komisyonu Raporu (1/1107)

 

                             

Not: Tasarı; Başkanlıkça Plan ve Bütçe ile Dışişleri komisyonlarına havale edilmiştir.

 

 

T.C.

 

 

Başbakanlık

5/10/2005

 

Kanunlar ve Kararlar

 

 

Genel Müdürlüğü

 

 

Sayı: B.02.0.KKG.0.10/101-1187/4370

 

 

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 23/9/2005 tarihinde kararlaştırılan “Türkiye Cumhuriyeti ve Tayland Krallığı Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin  Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

                        Recep Tayyip Erdoğan

                                       Başbakan

 

GEREKÇE

Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmalarının ana amacı; beraberinde yalnızca sermaye değil, aynı zamanda teknoloji, yönetim becerisi, çeşitli pazarlara giriş şansını da getiren doğrudan yabancı yatırımları taraf ülkeler arasında teşvik etmek ve ilgili ülkenin hukuki düzeni içinde bu yatırımların korunmasını sağlamaktır.

Ülkemiz müteşebbis ve sermayesinin dış ülkelere açılması, aynı zamanda yabancı yatırım ve ileri teknolojinin ülkemize gelmesi yolu ile ekonomimizin küreselleşen dünya ekonomisi içinde etkin bir şekilde yer alması, genel ekonomik politikamızın ana hedefleri arasındadır. Bu çerçevede, ülkemizde yapılan doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının korunması ve daha fazla yabancı sermaye gelişinin özendirilebilmesi için, yatırım ve ticaret ilişkilerimizin yoğun olduğu veya bu ilişkilerin gelişmesine yönelik potansiyele sahip olduğu düşünülen ülkelerle, Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmalarının imzalanmasına 1962 yılında başlanmıştır. Ülkemizin sermaye ihraç eder hale gelmesi ile bu süreç hızlandırılmış ve bugüne kadar 73 ülke ile anılan anlaşma imzalanmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti ile Tayland Krallığı arasında imzalanan Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmasının esasları aşağıda özet halinde sunulmaktadır:

1. Anlaşmaya taraf ülke sınırları içinde gerçekleştirilen yabancı sermayeli yatırımların ve ilgili faaliyetlerin tâbi olacağı muameleyi belirleyerek ekonomik işbirliği için uygun koşulları yaratmak,

2. Türkiye ve Tayland’da yabancı yatırımların kamulaştırma ve devletleştirme yönünden tâbi olacağı muamele ve sahip olduğu haklara açıklık getirmek,

3. Her iki ülkede, özel teşebbüsle devlet arasında yatırımlarla ilgili çıkabilecek ihtilafların çözüm yollarını tespit etmek.

Daha istikrarlı bir yatırım ortamının teminini öngören bu Anlaşma ile birlikte iki ülke arasındaki sermaye akışında artış gerçekleşmesi beklenmektedir. Anlaşma, yatırımcılara ekonomik ve yasal güvence verirken ilgili ülkelere yeni herhangi bir yük getirmemektedir.


Dışişleri Komisyonu Raporu

 

Türkiye Büyük Millet Meclisi

 

 

Dışişleri Komisyonu

21/3/2006

 

Esas No.: 1/1107

 

 

Karar No.: 141

 

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Dışişleri Bakanlığı tarafından hazırlanarak Bakanlar Kurulunca 5/10/2005 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 12/10/2005 tarihinde tali komisyon olarak Plan ve Bütçe Komisyonuna, esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen ''Türkiye Cumhuriyeti ve Tayland Krallığı Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı'', Komisyonumuzun 16/3/2006 tarihli 33 üncü toplantısında Dışişleri ve Maliye Bakanlıkları ile Hazine Müsteşarlığı temsilcilerinin de katılmalarıyla görüşülmüştür.

Ülkemiz ile Tayland arasında yatırımların teşviki ve korunması alanlarında öngörülen işbirliğine hukuki zemin teşkil etmek üzere 24 Haziran 2005 tarihinde Ankara'da Türkiye Cumhuriyeti ve Tayland Krallığı Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma  imzalanmıştır.

Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde Anlaşma ile;

- Anlaşmanın uygulanacağı yatırımlar,

- Yatırımların teşvikinde  ve korunmasında tarafların gözeteceği esaslar,

- Yatırımın yapıldığı ülkede yatırım yapan firma tarafından personel istihdamı ve tabiyeti,

- Yatırımın kamulaştırılmasının şartları ve ödenecek tazminatın saptanması,

- Yatırımla ilgili bir ülkeden diğerine  transferi yapılabilecek değerler,

- Anlaşmanın uygulanmasında taraflar arasında çıkabilecek uyuşmazlıkların çözümü için uygulanacak usul,

- Anlaşmanın uygulanmasında bir taraf ile bir yatırımcı arasında çıkabilecek uyuşmazlıkların çözümü için uygulanacak usul,

- Anlaşmanın yürürlüğe giriş tarihi ve geçerlilik süresi,

konularında düzenlemelerin öngörüldüğü anlaşılmaktadır.

Komisyonumuzda Tasarının tümü üzerinde yapılan görüşmelerde,

- Anlaşmanın Türkiye ile Tayland arasında yatırımların karşılıklı teşviki ve korunmasını öngören bir tip anlaşma olduğu,

- Anlaşmanın tip anlaşma olmasına rağmen anlaşma yapılacak ülke ile müzakereler neticesinde bazı değişikliklerin yapılmasının mümkün olduğu,

- Tayland ile ekonomik ilişkilerimizin son yıllarda  büyük ivme kazandığı, ancak; 2005 yılında büyük düşüş yaşandığı ve dış ticaret hacminin 55 milyon Dolar düzeyinde kaldığı,

- Anlaşmanın onay sürecinin Tayland' da  tamamlandığı,

ifade edilmiştir.

Tasarının tümü üzerindeki görüşmelerin ardından Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek maddelerin görüşülmesine geçilmiştir.

Tasarının 1 inci, 2 nci, 3 üncü maddeleri ile tümü aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.

 

 

Başkan

Sözcü

Üye

 

Mehmet Dülger

Mustafa Dündar

Mahmut Koçak

 

Antalya

Bursa

Afyonkarahisar

 

Üye

Üye

Üye

 

Ramazan Toprak

V. Haşim Oral

Aziz Akgül

 

Aksaray

Denizli

Diyarbakır

 

Üye

Üye

Üye

 

Muzaffer Gülyurt

Halil Akyüz

Hüseyin Kansu

 

Erzurum

İstanbul

İstanbul

 

Üye

Üye

Üye

 

Onur Öymen

Ufuk Özkan

Nihat Eri

 

İstanbul

Manisa

Mardin

 


HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

 

TÜRKİYE CUMHURİYETİ VE TAYLAND KRALLIĞI ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA

DAİR KANUN TASARISI

 

MADDE 1.- 24 Haziran 2005 tarihinde Ankara’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti ve Tayland Krallığı Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin  Anlaşma”nın onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE 2.- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN

KABUL ETTİĞİ METİN

TÜRKİYE CUMHURİYETİ VE TAYLAND KRALLIĞI ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA

DAİR KANUN TASARISI

 

MADDE 1.- Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

 

 

 

MADDE 2.- Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3.-Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

 

Recep Tayyip Erdoğan

 

 

 

Başbakan

 

 

 

Dışişleri Bak. ve Başb. Yrd. V.

Devlet Bak. ve Başb. Yrd. V.

Devlet Bak. ve Başb. Yrd. V.

 

B. Atalay

K. Unakıtan

M. Aydın

 

Devlet Bakanı

Devlet Bakanı V.

Devlet Bakanı

 

B. Atalay

O. Pepe

M. Aydın

 

Devlet Bakanı

Devlet Bakanı

Adalet Bakanı

 

N. Çubukçu

K. Tüzmen

C. Çiçek

 

Millî Savunma Bakanı

İçişleri Bakanı

Maliye Bakanı

 

M. V. Gönül

A. Aksu

K. Unakıtan

 

Millî Eğitim Bakanı

Bayındırlık ve İskân Bakanı

Sağlık Bakanı

 

H. Çelik

F. N. Özak

R. Akdağ

 

Ulaştırma Bakanı

Tarım ve Köyişleri Bakanı

Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı

 

B. Yıldırım

M. M. Eker

M. Başesgioğlu

 

Sanayi ve Ticaret Bakanı V.

En. ve Tab. Kay. Bakanı

Kültür ve Turizm Bakanı

 

H. Çelik

M. H. Güler

A. Koç

 

 

Çevre ve Orman Bakanı

 

 

 

O. Pepe

 

 

 

 

 

 

TÜRKİYE CUMHURİYETİ

VE

TAYLAND KRALLIĞI

ARASINDA

YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN

ANLAŞMA

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Tayland Krallığı Hükümeti bundan sonra “Taraflar” olarak anılacaklardır.

Özellikle bir Taraf yatırımcılarının, diğer Tarafın ülkesinde yapacakları yatırımlarla ilgili olmak üzere aralarındaki ekonomik işbirliğini artırma arzusu ile,

Anılan yatırımların tabi olacağı uygulamalara ilişkin bir anlaşma akdinin, sermaye ve teknoloji akımı ile Tarafların ekonomik gelişimini teşvik edeceğini kabul ederek,

İstikrarlı bir yatırım ortamı meydana getirmek ve ekonomik kaynakların en etkin biçimde kullanılmalarını sağlamak üzere, yatırımların adil ve hakkaniyete uygun muameleye tabi tutulmasının gerektiği hususunda mutabık kalarak ve

Yatırımların karşılıklı teşviki ve korunması için bir anlaşma yapılması kararıyla,

Aşağıdaki şekilde anlaşmaya varmışlardır:

MADDE I

Tanımlar

İşbu Anlaşmada:

1. “Yatırımcı” terimi:

(a) söz konusu Tarafın hukukuna göre, vatandaşı sayılan gerçek kişiler,

(b) söz konusu Tarafın hukukuna göre kurulmuş veya diğer bir şekilde teşekkül ettirilmiş ve gerçek ekonomik faaliyetleri ile birlikte yönetim merkezleri söz konusu Tarafın ülkesinde bulunan, şirketler, firmalar ve iş ortaklıkları da dahil olmak üzere tüzel kişiler.

2. “Yatırım” terimi, ev sahibi Tarafın kanunlarına ve nizamlarına uygun olarak, her türlü malvarlığını, ve özellikle, bunlarla kısıtlı olmamak koşuluyla, aşağıdakileri içerir:

(a) hisseler, hisse senetleri ya da şirketlere iştirakin diğer şekilleri;

(b) yeniden yatırılan gelirler, para alacakları veya bir yatırımla ilgili mali değeri olan diğer haklar;

(c) mülkün ülkesinde bulunduğu Tarafın kanunlarına ve mevzuatına uygun olarak tanımlanmış taşınır ve taşınmaz mallar, aynı zamanda ipotek, haciz, rehin ve diğer benzeri hakları;

(d) patentler, sınai tasarımlar, teknik prosesler gibi sınai ve fikri mülkiyet hakları yanında ticari markalar, peştemaliye ve know-how.

(e) doğal kaynaklarla ilgili olarak verilmiş imtiyazlarını da kapsayacak şekilde, kanunla veya sözleşmeyle sağlanan iş imtiyazları.

Anılan terim, ülkesinde yatırım yapılan Tarafın kanunlarına ve nizamlarına uygun olarak yapılan tüm doğrudan yatırımları ifade etmektedir. “Yatırım” terimi, işbu Anlaşmanın yürürlüğe girme tarihinde mevcut bulunan veya daha sonra bir Âkit Tarafın ülkesinde yapılan tüm yatırımları kapsar.

Varlıkların yatırıldığı şekilde meydana gelen herhangi bir değişiklik, bunların yatırım olarak nitelendirilmelerini etkilemeyecektir.

3. “Gelirler” terimi, bir yatırımdan elde edilen ve bunlarla kısıtlı olmamak kaydıyla, kâr, faiz sermaye kazançları, royaltiler, ücretler ve temettüleri ifade eder.

4. “Ülke” terimi, iç sular, karasuları, ve Taraflardan her birinin uluslararası hukuka göre üzerinde egemenlik hakları veya yargı yetkisi bulunan deniz alanlarını da içermek üzere, her bir Tarafın ülkesi anlamına gelir.

MADDE II

Uygulama Alanı

1. İşbu Anlaşma’nın faydaları, yalnızca, yatırımın yapıldığı Tarafın kanun ve nizamlarının bu şekilde gerekli kılması halinde, bir Taraf yatırımcılarının diğer Tarafın ülkesindeki yatırımlarının yetkili makamlarca yazılı olarak onaylanmış, olduğu durumlarda uygulanacaktır.

2. Her bir Tarafın yatırımcıları işbu Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden önce veya sonra yapılmış, herhangi bir yatırımla ilgili olarak bu gibi bir onay için başvurmakta serbest olacaktır. Bununla birlikte, işbu Anlaşma yürürlüğe girişinden önce ortaya çıkmış uyuşmazlıklara uygulanmayacaktır.

MADDE III

Yatırımların Teşviki ve Korunması

1. Her bir Taraf ülkesindeki diğer Tarafın yatırımcılarının yatırımlarını mümkün olduğunca teşvik edecektir.

2. Her bir Tarafın yatırımcılarının yatırımları her zaman adil ve eşit bir muameleye tabi tutulacak ve diğer Tarafın ülkesinde tam korumaya sahip olacaktır. Hiç bir Taraf bu gibi yatırımların yönetimine, sürdürülmesine, kullanımına, faydalanılmasına, genişletilmesine veya elden çıkarılmasına hiç bir şekilde makul olmayan veya ayrımcı tedbirlerle engel olmayacaktır.

MADDE IV

Yatırımlara Uygulanacak Muamele

1. Her bir Taraf, ülkesindeki yatırımlara ve bunlarla bağlantılı faaliyetlere, ilgili kanun ve nizamlarına uygun olarak, herhangi üçüncü bir ülkenin yatırımcılarının yatırımlarına benzer durumda uygulanandan daha az elverişli olmayan koşullarda, izin verecektir.

2. Her bir Taraf, gerçekleştirilmiş olan bu yatırımlara; kendi yatırımcılarının ya da herhangi bir üçüncü ülke yatırımcılarının yatırımlarına, benzer durumda uygulanandan, hangisi daha elverişli ise, daha az elverişli olmayan bir muamele uygulanmasını sağlayacaktır.

3. Her bir Taraf ülkesindeki diğer Tarafın yatırımcılarına, bunların yatırımlarının yönetilmesi, sürdürülmesi, kullanımı, faydalanılması veya elden çıkarılması ile ilgili olarak, hangisi daha elverişli ise, kendi yatırımcılarına veya herhangi bir üçüncü devletin yatırımcılarına uyguladığından daha az elverişli olmayacak şekilde muamele edecektir.

4. Taraflar, diğer Tarafın bir yatırımın yapılması veya sürdürülmesi ile bağlantılı olarak ülkesine girmek isteyen kişilerinin, ülkeye giriş ve ikameti için yaptığı başvuruları, ulusal mevzuatları çerçevesinde iyi niyetle değerlendireceklerdir; aynı muamele, bir yatırımla ilgili olarak diğer Tarafın ülkesine girmeyi ve orada çalışmak amacıyla ikamet etmeyi arzu eden her bir Tarafın vatandaşlarına da uygulanacaktır. Çalışma izinleri için yapılacak başvurular da iyi niyetle değerlendirilecektir.

5. İşbu Anlaşmanın hükümlerinin Taraflardan herhangi birinin taraf olduğu aşağıda yer alan anlaşmalarla ilgili etkisi olmayacaktır:

(a) herhangi bir mevcut veya gelecekte kurulacak gümrük birliği, bölgesel ekonomik teşkilat veya benzer uluslararası anlaşmalar,

(b) tamamen veya kısmen vergilendirme ile ilgili anlaşmalar.

MADDE V

Kamulaştırma ve Tazminat

1. Yatırımlar, kamu yararı amacıyla, ayrımcı olmayacak biçimde, zamanında, yeterli ve etkin tazminat ödeyerek ve yürürlükteki hukuk çerçevesinde ve işbu Anlaşmanın IV’üncü Maddesinde belirtilen genel ilkelere uygun olarak yapılan işlemler dışında, kamulaştırma, devletleştirme veya doğrudan veya dolaylı olarak benzeri etkileri yaratan uygulamalara (bundan sonra “kamulaştırma” olarak anılacaktır) maruz bırakılmayacaktır.

2. Söz konusu tazminat, kamulaştırılan yatırımın kamulaştırma işleminin uygulanmasından veya kamulaştırmanın öğrenilmesinden hemen önceki piyasa değerine eşit olacaktır. Tazminat gecikmesiz olarak ödenecek ve Madde IV paragraf 2’de tanımlandığı gibi serbestçe transfer edilebilir olacaktır.

3. Kamulaştırmadan etkilenen yatırımcı, kamulaştırmayı yapan Tarafın kanunları çerçevesinde, 1. ve 2. paragraflarda ortaya konulan prensiplere uygun olarak davasının veya yatırımının değerlemesinin, kamulaştırmayı yapan Tarafın adli veya diğer bağımsız makamı tarafından gözden geçirilmesi hakkına sahip olacaktır. Kamulaştırmayı yapan Taraf bu gibi bir gözden geçirmenin hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlamak üzere her türlü çabayı sarfedecektir.

4. Yatırımları, savaş, ayaklanma, iç karışıklıklar veya diğer benzer olaylar nedeniyle diğer Tarafın ülkesinde zarara uğrayan Taraflardan birinin yatırımcıları, diğer Tarafça, söz konusu zararların karşılanması bakımından kendi yatırımcılarına ya da herhangi bir üçüncü ülke yatırımcılarına gösterdiği muameleden daha az elverişli olmamak kaydıyla, hangisi daha elverişli ise, o muameleye tabi tutulacaktır.

MADDE VI

Ülkesine İade ve Transfer

1. Her bir Taraf, bir yatırımla ilgili bütün transferlerin, uluslararası işlemlerle ilgili ödemelerin yapılması için yaygın olarak kullanılan ve önde gelen para piyasalarında yaygın olarak alım satımı yapılan herhangi bir para birimi ile, kendi ülkesinden içeri ve dışarıya serbestçe ve gecikme olmaksızın yapılmasına iyi niyetle izin verecektir. Bu gibi transferler aşağıdakileri içerir:

(a) sermaye ve yatırımı sürdürmek veya artırmak amaçlı ek meblağlar,

(b) yatırımdan elde edilen gelirler;

(c) bir yatırımın satışı veya yatırımın tamamının veya bir kısmının tasfiyesinden elde edilen meblağlar,

(d) yatırımlarla ilgili kredilerin geri ödemesinde kullanılan fonlar;

(e) Madde V’e uygun olarak ödenebilecek tazminat;

(f) kanun ve nizamlarına uygun olarak, kendi ülkesinde yapılmış yatırımlarla bağlantılı çalışma veya hizmetler için diğer Tarafın vatandaşlarının almış oldukları ödemeler;

(g) bir yatırım uyuşmazlığının sonucu olarak alınmış veya ödenebilecek bütün meblağlar.

2. Bir önceki paragrafta bahsedilen transferler gecikme olmaksızın, transfer tarihinde yatırımın yapıldığı diğer Âkit Tarafın ülkesindeki geçerli döviz kuru üzerinden yapılacaktır.

MADDE VII

Halefiyet

1. Eğer bir Taraf yatırımcısının yatırımı, ticari olmayan risklere karşı kanuni bir sistem dahilinde sigorta edilmişse, sigortalayanın ilgili sigorta anlaşmasının şartlarından kaynaklanan her türlü halefiyeti diğer Tarafça tanınacaktır.

2. Sigortalayan, yatırımcının kullanmaya yetkili olabileceği haklar dışında hiç bir hakkı kullanmaya yetkili olmayacaktır.

3. Bir Taraf ile sigortalayan arasındaki uyuşmazlıklar, işbu Anlaşmanın IX. Maddesi hükümleri uyarınca çözümlenecektir.

MADDE VIII

Diğer Kuralların Uygulanması

1. Taraflardan birinin kanunun hükümleri veya Taraflar arasında mevcut veya bundan sonra İşbu Anlaşmaya ek olarak tesis edilen uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülükleri, diğer Tarafın yatırımlarına ve yatırımcılarının gelirlerine işbu Anlaşma ile sağlanandan daha elverişli bir muamele tanıyan, genel veya belirli kurallar içeriyorsa, bu gibi kurallar daha elverişle oldukları dereceye kadar işbu Anlaşmaya üstün geleceklerdir.

2. Her bir Taraf, diğer Tarafın yatırımcılarının yatırımları ile ilgili olarak girmiş olabileceği diğer herhangi bir yükümlülüğü yerine getirecektir.

MADDE IX

Bir Taraf ile Diğer Tarafın Yatırımcısı Arasındaki Uyuşmazlıkların Çözümü

1. Taraflardan biri ile diğer Tarafın bir yatırımcısı arasındaki o yatırımcının yatırımı ile ilgili olarak çıkan ihtilaflar, yatırımcı tarafından ev sahibi Tarafa ayrıntılı bilgi içerecek şekilde yazılı olarak bildirilecektir. Mümkün olduğunca, yatırımcı ve ilgili Taraf bu uyuşmazlıkları, iyi niyetli karşılıklı görüşme ve müzakereler yoluyla çözümlemeye çalışacaklardır.

2. Eğer uyuşmazlıklar, birinci paragrafta belirtilen yazılı bildirim tarihinden itibaren altı ay içinde, bu yolla çözümlenemezse; yatırımcının seçebileceği aşağıdaki mercilere sunulabilir:

a) ülkesinde yatırım yapılan Tarafın yetkili mahkemeleri; veya

b) Her iki Tarafında bu Sözleşmeye imzacı olmaları halinde, “Devletler ile Diğer Devletlerin Vatandaşları Arasındaki Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü Sözleşmesi” ile kurulmuş olan Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü için Uluslararası Merkezi (ICSID); veya

(c) Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu (UNCITRAL)’nun Tahkim Kurallarına göre kurulacak bir uluslararası tahkim mahkemesi.

3. Tüm tahkim kararları uyuşmazlığın tarafları için nihai ve bağlayıcı olacak ve uyuşmazlığın Tarafının kanunlarına uygun olarak yerine getirilecektir.

4. İşbu Madde’nin hükümlerine uygun olarak, bir mahkeme veya tahkim önünde karara bağlanmamış bulunan uyuşmazlık konusu herhangi mesele, herhangi bir Tarafça Madde X çerçevesindeki bir uyuşmazlığın çözümü usulüne sunulmayacaktır.

MADDE X

Taraflar Arasındaki Uyuşmazlıkların Çözümü

1. Taraflar, işbu Anlaşmanın yorumu veya uygulaması ile ilgili aralarındaki her türlü uyuşmazlığa iyi niyet ve işbirliği ruhu içinde, çabuk ve adil çözüm arayacaklardır. Bu bakımdan, Taraflar bu tür çözümlere ulaşmak için doğrudan ve anlamlı görüşmeler yapmayı kabul ederler. Eğer Taraflar, aralarında uyuşmazlığın başladığı tarihten itibaren altı ay içinde bu yöntemle uzlaşmaya varamazlarsa, uyuşmazlık Taraflardan birinin talebi üzerine, üç üyeli bir tahkim heyetine sunulabilir.

2. Talebin alınmasından itibaren iki ay içinde, her bir Taraf birer hakem tayin edecektir. Bu iki hakem üçüncü bir devlet vatandaşı olan üçüncü bir hakemi Başkan olarak seçeceklerdir. Taraflardan biri belirlenen süre içinde bir hakem tayin edemezse, diğer Taraf, Uluslararası Adalet Divanı Başkanından bu tayini yapmasını talep edebilir.

3. Eğer iki hakem, atanmalarından itibaren iki ay içinde Heyet Başkanının seçimi konusunda anlaşma sağlayamazlarsa, Heyet Başkanı, Taraflardan birinin talebi üzerine Uluslararası Adalet Divanı Başkanı tarafından seçilecektir.

4. Uluslararası Adalet Divanı Başkanı, işbu Maddenin ikinci ve üçüncü paragraflarında belirtilen hallerde görevini yerine getirmekten alıkonulursa veya bu şahıs Taraflardan birinin vatandaşı ise seçim Başkan Yardımcısı tarafından yapılacaktır ve Başkan Yardımcısı da anılan görevi yerine getirmekten alıkonulursa veya Taraflardan birinin vatandaşı ise seçim Taraflardan birinin vatandaşı olmayan en kıdemli Divan üyesi tarafından yapılacaktır.

5. Tahkim Heyeti Heyet Başkanının seçildiği tarihten itibaren tercihen üç ay içinde, işbu Anlaşmanın diğer maddeleriyle tutarlı olacak şekilde usul kuralları üzerinde anlaşmaya varacaklardır. Böyle bir anlaşmanın sağlanmaması halinde, Tahkim Heyeti, uluslararası tahkim usulü kurallarını dikkate alarak usul kurallarını tayin etmesini Uluslararası Adalet Divanı Başkanından talep edecektir.

6. Aksi kararlaştırılmadıkça, Başkanın seçildiği tarihten itibaren sekiz ay içinde, bütün beyanlar yapılacak, bütün duruşmalar tamamlanacak ve Tahkim Heyeti -hangisi daha sonra gerçekleşirse- son beyanlardan veya duruşmaların bittiği tarihten sonra iki ay içinde karara varacaktır. Tahkim Heyeti, nihai ve bağlayıcı olacak kararını oy çokluğu ile alacaktır.

7. Başkanın, diğer hakemlerin masrafları ve yargılama ile ilgili diğer masraflar Taraflarca eşit olarak ödenecektir. Bununla birlikte, Tahkim Heyeti giderlerin daha yüksek bir oranının Taraflardan biri tarafından ödenmesine re’sen karar verebilir.

MADDE XI

Nihai Hükümler

1. Her bir Taraf, işbu Anlaşmanın ülkesinde yürürlüğe girmesi için gerekli dahili yasal işlemlerin tamamlandığını yazılı olarak diğerine bildirecektir. İşbu Anlaşma iki bildirimden sonuncusunun tarihinde yürürlüğe girecektir. Anlaşma on yıllık bir dönem için yürürlükte kalacak ve bu Maddenin ikinci paragrafına göre sona erdirilmediği sürece yürürlükte kalacaktır. İşbu Anlaşma, yürürlüğe giriş tarihinde mevcut yatırımlar yanında bu tarihten sonra yapılan veya gerçekleşen yatırımlara da uygulanacaktır.

2. Taraflardan her biri yazılı olarak diğer Tarafa bir yıl öncesinden feshi ihbarda bulunarak, Anlaşmayı ilk on yıllık dönemin sonunda veya bundan sonra her an sona erdirilebilir.

3. İşbu Anlaşma Taraflar arasında yazılı bir anlaşma ile değiştirilebilir. Herhangi bir değişiklik, Taraflardan her birinin diğer Tarafa değişikliğin yürürlüğe girmesi için gerekli tüm dahili formaliteleri tamamladığını bildirmesi üzerine yürürlüğe girecektir.

4. İşbu Anlaşmanın sona erme tarihinden önce yapılan ya da gerçekleşen ve bu Anlaşmanın uygulanacağı yatırımlarla ilgili olarak, bu Anlaşmanın diğer bütün Maddelerinin hükümleri, söz konusu sona erme tarihinden itibaren ilave bir on yıl daha yürürlükte kalacaktır.

Bu Anlaşmayı Tarafların tam yetkili temsilcileri, huzurlarında imzalamışlardır.

İki nüsha olarak, Ankara’da 24 Haziran 2005 tarihinde, Türkçe, Tay ve İngilizce dillerinde, tamamı eşit asıllar olarak yapılmıştır. Yorumda uyuşmazlık halinde, İngilizce metin üstün gelecektir.

 

       TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ            TAYLAND KRALLIĞI HÜKÜMETİ

 

ADINA

ADINA

 

Abdullah GÜL

Dr. Kantathi SUPHAMONGKHON

 

Dışişleri Bakanı ve

Dışişleri Bakanı

 

Başbakan Yardımcısı