Dö­nem: 22                                                                           Ya­sa­ma Yı­lı: 4

 

TBMM                                                                (S. Sa­yı­sı: 1236)

 

15.6.2006 Ta­rih­li ve 5521 Sa­yı­lı Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu Ka­nu­nu ve Ana­ya­sa­nın 89 un­cu ve 104 ün­cü Mad­de­le­ri  Ge­re­ğin­ce Cum­hur­baş­ka­nın­ca Bir Da­ha Gö­rü­şül­mek Üze­re Ge­ri Gön­der­me Tez­ke­re­si ile Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu  Ra­po­ru (1/1227)

 

                        

Not: Ka­nun, Baş­kan­lık­ça Ana­ya­sa ile Plan ve Büt­çe ko­mis­yon­la­rı­na ha­va­le edil­miş­tir.

 

                                   T.C.

                        Cum­hur­baş­kan­lı­ğı                                                                    01/07/2006

        Sa­yı: B.01.0.KKB.01-18/A-7-2006-483

 

TÜR­Kİ­YE BÜ­YÜK MİL­LET MEC­Lİ­Sİ BAŞ­KAN­LI­ĞI­NA

İL­Gİ: 16.6.2006 gün­lü, A.01.0.GNS.0.10.00.02-17760/45829 sa­yı­lı ya­zı­nız.

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Ge­nel Ku­ru­lu'nca 15.06.2006 gü­nün­de ka­bul edi­len 5521 sa­yı­lı "Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu Ka­nu­nu" in­ce­len­miş­tir.

1- 5521 sa­yı­lı Ya­sa ile, ger­çek ve tü­zel ki­şi­le­rin, "ida­re"nin her tür­lü ey­lem, iş­lem, tu­tum ve dav­ra­nış­la­rıy­la il­gi­li ya­kın­ma­la­rı­nı, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti'nin Ana­ya­sa'da be­lir­ti­len ni­te­lik­le­ri çer­çe­ve­sin­de, ada­let an­la­yı­şı için­de, in­san hak­la­rı­na say­gı, hu­ku­ka ve hak­ka­ni­ye­te uy­gun­luk yön­le­rin­den in­ce­le­mek, araş­tır­mak ve "ida­re"ye öne­ri­ler­de bu­lun­mak, bir baş­ka de­yiş­le "ida­re"yi de­net­le­mek üze­re Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu oluş­tu­rul­mak­ta­dır.

Ya­sa'da Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı'na bağ­lı, ka­mu tü­zel ki­şi­li­ği­ne sa­hip, özel büt­çe­li bir Ku­rum ola­rak dü­zen­len­miş­tir.

Ku­rum'da bir Baş­de­net­çi, en çok on de­net­çi bu­lu­na­cak; Ku­rum, Baş­de­net­çi ta­ra­fın­dan yö­ne­ti­lip tem­sil edi­le­cek­tir.

Ku­rum, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı ile iliş­ki­len­di­ril­di­ği için, Ya­sa'da,

- Ku­rum'un, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı'na bağ­lı ol­du­ğu be­lir­til­mek­te, (m.4)

- Baş­de­net­çi ve de­net­çi­le­rin se­çi­mi ve gö­rev­den al­ma yet­ki­si Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Ge­nel Ku­ru­lu'na ve­ril­mek­te, (m.11, 15)

- Baş­de­net­çi ve de­net­çi­le­rin, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Ge­nel Ku­ru­lu'nda an­di­çe­rek gö­re­ve baş­la­ya­cak­la­rı be­lir­til­mek­te, (m.13)

- Ku­rul'un, her yıl so­nun­da et­kin­lik­le­ri ve öne­ri­le­ri içe­ren bir ra­por ha­zır­la­ya­rak Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Di­lek­çe Ko­mis­yo­nu ile İn­san Hak­la­rı İn­ce­le­me Ko­mis­yo­nu üye­le­rin­den olu­şan bir Kar­ma Ko­mis­yo­na sun­ma­sı ön­gö­rül­mek­te, (m.22)

- Ku­ru­mun ge­li­ri, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si büt­çe­si­ne bu amaç­la ko­nu­la­cak öde­nek­ten oluş­tu­rul­mak­ta, (m.30)

- Baş­de­net­çi ve de­net­çi­le­rin gö­re­ve bağ­lı su­ça iliş­kin ce­za so­ruş­tur­ma ve ko­vuş­tur­ma­sı Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­ka­nı'nın iz­ni­ne bağ­lan­mak­ta, (m.33)

- Ya­sa'nın Baş­de­net­çi ve de­net­çi­le­rin se­çim ve gö­rev­den alın­ma­la­rı ile il­gi­li ku­ral­la­rı­nın yü­rüt­me­si Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'ne ve­ril­mek­te­dir. (m.41)

Ya­sa ko­yu­cu­nun, kuş­ku­suz, hu­ku­kun ev­ren­sel il­ke­le­ri­ne ve Ana­ya­sa'ya uy­gun ol­mak ko­şu­luy­la her ko­nu­da ya­sal dü­zen­le­me yap­ma yet­ki­si var­dır.

Bu ne­den­le, her şey­den ön­ce ana­ya­sal sis­te­min, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı'na bağ­lı bir Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu ku­rul­ma­sı­na el­ve­riş­li olup ol­ma­dı­ğı­nın in­ce­len­me­si ge­rek­mek­te­dir.

Ana­ya­sa'nın baş­lan­gı­cın­da ve 6. mad­de­sin­de, Ulus is­ten­ci­nin mut­lak üs­tün­lü­ğü ve ege­men­li­ğin ka­yıt­sız ko­şul­suz Türk Ulu­su'nun ol­du­ğu be­lir­til­miş; Türk Ulu­su'nun ege­men­li­ği­ni, Ana­ya­sa'nın koy­du­ğu il­ke­le­re gö­re, yet­ki­li or­gan­la­rı eliy­le kul­la­na­ca­ğı ka­bul edil­miş­tir.

Dev­let or­gan­la­rı Türk Ulu­su adı­na ege­men­li­ği kul­la­nır­ken kar­ma­şa ya­ra­tıl­ma­ma­sı ve dü­ze­nin bo­zul­ma­ma­sı için, tüm çağ­daş par­la­men­ter de­mok­ra­si­ler­de ol­du­ğu gi­bi, erk­ler ay­rı­lı­ğı il­ke­si be­nim­sen­miş; erk­ler ay­rı­lı­ğı­nın, bel­li Dev­let yet­ki ve gö­rev­le­ri­nin kul­la­nıl­ma­sın­dan iba­ret ve bu­nun­la sı­nır­lı uy­gar bir iş­bö­lü­mü ol­du­ğu vur­gu­lan­mış; ege­men­li­ği kul­la­nan Dev­let or­gan­la­rı ara­sın­da üs­tün­lük bu­lun­ma­dı­ğı, üs­tün­lü­ğün Ana­ya­sa ve ya­sa­lar­da ol­du­ğu be­lir­til­miş­tir.

Ana­ya­sa­mı­za gö­re, ege­men­li­ği Türk Ulu­su adı­na kul­la­na­cak üç erk, ya­sa­ma, yü­rüt­me ve yar­gı­dır. Bu erk­ler­den her bi­ri Ulus ege­men­li­ği­ni ken­di gö­rev ala­nı ile sı­nır­lı bi­çim­de kul­la­na­cak­tır. Ni­te­kim, Ana­ya­sa'nın 7, 8 ve 9. mad­de­le­rin­de ya­sa­ma, yü­rüt­me ve yar­gı or­gan­la­rı­nın gö­rev ve yet­ki ala­nı net ola­rak be­lir­len­miş­tir.

Ana­ya­sa'nın,

- 7. mad­de­sin­de, ya­sa­ma yet­ki­si­nin Türk Ulu­su adı­na Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'nin ol­du­ğu, bu yet­ki­nin dev­re­di­le­me­ye­ce­ği,

- 8. mad­de­sin­de, yü­rüt­me yet­ki ve gö­re­vi­nin Cum­hur­baş­ka­nı ve Ba­kan­lar Ku­ru­lu'nca, Ana­ya­sa ve ya­sa­la­ra uy­gun ola­rak kul­la­nı­lıp ye­ri­ne ge­ti­ri­le­ce­ği,

- 9. mad­de­sin­de, yar­gı yet­ki­si­nin Türk Ulu­su adı­na ba­ğım­sız mah­ke­me­ler­ce kul­la­nı­la­ca­ğı,

be­lir­til­miş­tir.

Ana­ya­sa ko­yu­cu, erk­le­rin, özel­lik­le ya­sa­ma ve yü­rüt­me erk­le­ri­nin, Ana­ya­sa'da yer ve­ri­len iş­bir­li­ği ve de­ne­ti­me iliş­kin ku­ral­lar dı­şın­da, gö­rev ve yet­ki yö­nün­den ke­sin ay­rı­lık­la­rı­nı be­nim­se­miş­tir.

Bu hu­sus, Ana­ya­sa'nın 8. mad­de ge­rek­çe­sin­de şöy­le an­la­tıl­mak­ta­dır:

"1961 Ana­ya­sa­sı bu fel­se­fe­ye sa­dık ka­la­rak yü­rüt­me­yi Dev­le­tin yö­ne­ti­min­de, bü­tün fa­ali­yet­le­rin­de ya­sa­ma kuv­ve­ti­ne bağ­lı, ya­sa­ma­ya ta­bi bir kuv­vet ola­rak dü­zen­le­miş idi. Hal­bu­ki mo­dern ha­yat­ta yü­rüt­me kuv­ve­ti dev­le­tin bey­ni, ha­re­ket gü­cü­nün kay­nak­lan­dı­ğı mo­to­ru­dur. Bun­dan do­la­yı­dır ki, 1961 ilâ 1980 ara­sın­da­ki dev­re­de ka­rar al­mak kud­re­tin­den yok­sun hü­kü­met­ler gö­rül­müş­tür. İş­te bu du­ru­ma son ver­mek için yü­rüt­me ya­sa­ma­ya ta­bi bir or­gan ol­mak­tan çı­ka­rıl­mış, her iki kuv­ve­tin Dev­let fa­ali­yet­le­ri­nin dü­zen­len­me­sin­de eşit­lik ve denk­lik için­de iş­bir­li­ği yap­ma­la­rı­nı ön­gö­ren par­la­men­ter hü­kü­met sis­te­mi bü­tün ge­rek­le­riy­le uy­gu­lan­ma­ya kon­muş­tur. Bu ne­den­le, yü­rüt­me 1961 Ana­ya­sa­sın­da ol­du­ğu gi­bi bir gö­rev ol­mak­tan çı­kar­tıl­mış, yü­rüt­me ge­rek­li yet­ki­le­re sa­hip ve ka­nun­la­rın ken­di­si­ne ver­di­ği gö­rev­le­ri ye­ri­ne ge­ti­ren bir kuv­vet ola­rak dü­zen­len­miş­tir."

Yü­rüt­me or­ga­nı, si­ya­sal ni­te­li­ği ile hü­kü­me­ti, tek­nik ni­te­li­ği ile de "ida­re"yi kap­sa­mak­ta­dır. Yü­rüt­me­nin si­ya­sal ka­na­dı olan hü­kü­met, iz­le­ne­cek ge­nel po­li­ti­ka­yı be­lir­le­mek­te ve bu­nun­la il­gi­li ka­rar­lar al­mak­ta; tek­nik ka­na­dı olan "ida­re" ise, bu ka­rar­la­rı so­mut­laş­tır­mak­ta, tek­nik ve gün­lük ge­rek­si­nim­le­ri gi­de­re­cek bi­çim­de gö­rev yap­mak­ta­dır.

Ana­ya­sa'nın üçün­cü kıs­mın­da "Cum­hu­ri­ye­tin Te­mel Or­gan­la­rı" dü­zen­len­mek­te; bu kıs­mın bi­rin­ci bö­lü­mün­de "Ya­sa­ma"ya, ikin­ci bö­lü­mün­de de "Yü­rüt­me"ye iliş­kin dü­zen­le­me­le­re yer ve­ril­mek­te­dir.

Ya­sa­ma bö­lü­mün­de, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'nin ku­ru­lu­şu, gö­rev ve yet­ki­le­ri, et­kin­lik­le­ri, bil­gi edin­me ve de­ne­tim yol­la­rı, se­çim­ler ve mil­let­ve­kil­le­ri­ne iliş­kin dü­zen­le­me­ler bu­lun­mak­ta­dır.

Yü­rüt­me bö­lü­mün­de ise, Cum­hur­baş­ka­nı, Ba­kan­lar Ku­ru­lu ve "ida­re"ye iliş­kin ku­ral­la­ra yer ve­ril­miş­tir. "İda­re", yu­ka­rı­da­ki açık­la­ma­la­ra uy­gun bi­çim­de Ana­ya­sa'nın yü­rüt­me bö­lü­mün­de yer al­mış­tır.

Bu açık­la­ma­lar­dan da an­la­şı­la­ca­ğı gi­bi, ana­ya­sal sis­tem, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'ne bağ­lı, "ida­re"nin ey­lem, iş­lem, tu­tum ve dav­ra­nış­la­rı­nı in­ce­le­yip, araş­tı­ran bir ku­rum oluş­tu­rul­ma­sı­na olur ver­me­mek­te­dir.

Öte yan­dan, ya­sa­ma­nın yü­rüt­me­yi de­net­le­me­si, yal­nız si­ya­sal de­ne­ti­mi kap­sa­mak­ta ve de­ne­tim yol­la­rı Ana­ya­sa'nın "Ya­sa­ma" bö­lü­mü­nün 98-100. mad­de­le­rin­de dü­zen­len­mek­te­dir. Bu­nun dı­şın­da, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı'na bağ­lı bir Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu oluş­tu­rul­ma­sı Ana­ya­sa'ya gö­re ola­nak­lı de­ğil­dir.

Ay­rı­ca, Ana­ya­sa'nın 87. mad­de­sin­de, "ida­re"nin ey­lem ve iş­lem­le­ri­nin in­ce­le­nip araş­tı­rıl­ma­sı Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'nin gö­rev ve yet­ki­le­ri ara­sın­da sa­yıl­ma­mış­tır.

Üs­te­lik, Ana­ya­sa'nın "Yar­gı" bö­lü­mün­de bu­lu­nan 125. mad­de­sin­de, "ida­re"nin her tür­lü ey­lem ve iş­lem­le­ri yar­gı de­ne­ti­mi­ne bağ­lı tu­tul­muş­tur.

"İda­re"nin ey­lem ve iş­lem­le­ri­nin yar­gı­sal de­ne­tim dı­şın­da in­ce­le­nip araş­tı­rıl­ma­sı, an­cak yü­rüt­me­nin ken­di için­de oluş­tu­ra­ca­ğı de­ne­tim ku­rum ya da bi­rim­le­riy­le ola­nak­lı­dır.

Ya­pı­lan açık­la­ma­lar kar­şı­sın­da, bu­gün­kü ana­ya­sal sis­te­min, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'ne bağ­lı bir Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu ku­rul­ma­sı­na ola­nak ver­me­di­ği so­nu­cu­na ula­şıl­mak­ta­dır.

Bu ne­den­le, 5521 sa­yı­lı Ya­sa'nın 3, 4, 11, 13, 15, 22, 30, 33, ge­çi­ci 1 ve 41. mad­de­le­ri erk­ler ay­rı­lı­ğı il­ke­si ile ana­ya­sal sis­te­me uy­gun düş­me­mek­te­dir.

2- 5521 sa­yı­lı Ya­sa'nın 9. mad­de­sin­de,

"(1) Ku­rum, ida­re­nin iş­le­yi­şi ile il­gi­li şi­kâyet üze­ri­ne, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti­nin Ana­ya­sa­da be­lir­ti­len ni­te­lik­le­ri çer­çe­ve­sin­de, ida­re­nin her tür­lü ey­lem ve iş­lem­le­ri ile tu­tum ve dav­ra­nış­la­rı­nı; ada­let an­la­yı­şı için­de, in­san hak­la­rı­na say­gı, hu­ku­ka ve hak­ka­ni­ye­te uy­gun­luk yön­le­rin­den in­ce­le­mek, araş­tır­mak ve ida­re­ye öne­ri­ler­de bu­lun­mak­la gö­rev­li­dir.

(2) An­cak;

a) Cum­hur­baş­ka­nı­nın tek ba­şı­na yap­tı­ğı iş­lem­ler ile re'sen im­za­la­dı­ğı ka­rar­lar ve emir­ler,

b) Ya­sa­ma yet­ki­si­nin kul­la­nıl­ma­sı­na iliş­kin iş­lem­ler,

c) Yar­gı fa­ali­yet­le­ri­ne iliş­kin iş­lem­ler ile yar­gı men­sup­la­rı­nın iş­lem ve ey­lem­le­ri,

ç) Türk Si­lah­lı Kuv­vet­le­ri­nin salt as­ke­ri hiz­me­te iliş­kin fa­ali­yet­le­ri,

Ku­ru­mun gö­rev ala­nı dı­şın­da­dır."

de­ni­le­rek, mad­de­nin (1). fık­ra­sın­da Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu'nun gö­rev­le­ri­ne yer ve­ril­miş, (2). fık­ra­sın­da da, Ku­rum'un gö­rev ala­nı dı­şın­da tu­tu­lan iş­lem, ey­lem ve et­kin­lik­ler dü­zen­len­miş­tir.

Mad­de­nin (1). fık­ra­sı­na gö­re, "ida­re"nin her tür­lü ey­lem ve iş­le­mi ile tu­tum ve dav­ra­nı­şı­na iliş­kin ya­kın­ma­lar Ku­rum'un gö­rev ala­nı­na gir­mek­te­dir.

Ana­ya­sa in­ce­len­di­ğin­de, Mer­ke­zi yö­ne­tim ve ye­rin­den yö­ne­tim ör­güt­le­rin­den olu­şan "ida­re"nin yü­rüt­me er­ki için­de, onun si­ya­sal ol­ma­yan, ka­mu gö­re­vi­nin yü­rü­tül­me­si için ör­güt­le­nen bö­lü­mü­nü oluş­tur­du­ğu gö­rül­mek­te­dir.

Do­la­yı­sıy­la, ya­sa­ma ve yar­gı erk­le­ri­nin iş­lem, ey­lem ve et­kin­lik­le­ri, hem "ida­re" kap­sa­mın­da ol­ma­dı­ğın­dan, hem de ana­ya­sal sis­tem izin ver­me­di­ğin­den Ku­rum'un gö­rev kap­sa­mı­na gir­me­mek­te­dir.

Ay­rı­ca, Ana­ya­sa'nın 105, 125 ve 159. mad­de­le­rin­de yar­gı de­ne­ti­mi dı­şın­da tu­tu­lan iş­lem, ka­rar ve emir­le­rin, ya­sa ile Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu'nun gö­rev kap­sa­mı­na alın­ma­sı ana­ya­sal ku­ral­la­rın özü­ne ters düş­mek­te­dir. Cum­hur­baş­ka­nı'nın ana­ya­sal ko­nu­mu, Dev­let'in ve yü­rüt­me­nin ba­şı sı­fa­tı, iş­lem, emir ve ka­rar­la­rı­nın Ya­sa kap­sa­mı­na alın­ma­sı­na en­gel oluş­tur­mak­ta­dır.

Ana­ya­sal dü­zen ve ku­ral­lar ne­de­niy­le ya­sa kap­sa­mı­na alı­na­ma­ya­cak ko­nu­la­rın, ya­sa kap­sa­mın­da imiş iz­le­ni­mi ve­ri­lip is­tis­na ola­rak dü­zen­len­me­si, hu­kuk dev­le­ti il­ke­si­nin önem­li ko­nu­la­rın­dan olan ya­sa yap­ma tek­ni­ği ile bağ­daş­ma­mak­ta, do­la­yı­sıy­la Ana­ya­sa'nın 2. mad­de­si­ne ay­kı­rı düş­mek­te­dir.

3- 5521 sa­yı­lı Ya­sa'nın,

- 11. mad­de­sin­de,

"(1) Baş­de­net­çi ve­ya de­net­çi­ler­den bi­ri­nin gö­rev sü­re­si­nin bit­me­sin­den dok­san gün ön­ce, bu gö­rev­le­rin her­han­gi bir se­bep­le so­na er­me­si ha­lin­de ise so­na er­me ta­ri­hin­den iti­ba­ren on­beş gün için­de du­rum, Ku­rum ta­ra­fın­dan Baş­kan­lı­ğa bil­di­ri­lir.

(2) Baş­kan­lık ta­ra­fın­dan ilan edi­len baş­vu­ru sü­re­si için­de, 10 un­cu mad­de­de ya­zı­lı ni­te­lik­le­ri ta­şı­yan­lar­dan, Baş­de­net­çi ve­ya de­net­çi aday ada­yı ol­mak is­te­yen­ler Baş­kan­lı­ğa baş­vu­ru­da bu­lu­nur­lar.

(3) Ko­mis­yon, Baş­de­net­çi se­çi­min­de baş­vu­ru­da bu­lu­nan aday aday­la­rı ara­sın­dan üç ada­yı, de­net­çi se­çi­min­de, baş­vu­ru­da bu­lu­nan aday aday­la­rı ara­sın­dan, se­çi­le­cek de­net­çi sa­yı­sı­nın üç ka­tı ka­dar ada­yı, baş­vu­ru sü­re­si­nin bit­ti­ği ta­rih­ten iti­ba­ren otuz gün için­de be­lir­le­ye­rek Ge­nel Ku­ru­la su­nul­mak üze­re Baş­kan­lı­ğa bil­di­rir.

(4) Ge­nel Ku­rul, bil­di­rim ta­ri­hin­den iti­ba­ren otuz gün için­de, Baş­de­net­çi ve de­net­çi se­çim­le­ri­ne baş­lar.

(5) Baş­de­net­çi ve­ya de­net­çi, üye tam sa­yı­sı­nın üç­te iki ço­ğun­lu­ğu ile se­çi­lir. Bi­rin­ci oy­la­ma­da bu ço­ğun­luk sağ­la­na­ma­dı­ğı tak­dir­de ikin­ci oy­la­ma­ya ge­çi­lir. İkin­ci oy­la­ma­da üye tam sa­yı­sı­nın salt ço­ğun­lu­ğu­nun oyu­nu alan aday se­çil­miş olur. Bu oy­la­ma­da üye tam sa­yı­sı­nın salt ço­ğun­lu­ğu sağ­la­na­ma­dı­ğı tak­dir­de en çok oy alan aday­lar­dan, se­çi­le­cek aday sa­yı­sı­nın iki ka­tı ka­dar aday ile se­çi­me gi­di­lir. Üçün­cü oy­la­ma­da ka­rar ye­ter sa­yı­sı ol­mak şar­tıy­la en faz­la oy alan aday se­çil­miş olur. Bir­den faz­la de­net­çi se­çi­mi ya­pı­la­ca­ğı du­rum­lar­da aday­lar için bir­le­şik oy pu­su­la­sı dü­zen­le­nir. Aday­la­rın ad­la­rı­nın kar­şı­sın­da­ki özel yer işa­ret­len­mek su­re­tiy­le oy kul­la­nı­lır. Se­çi­le­cek üye­le­rin sa­yı­sın­dan faz­la ve­ri­len oy­lar ge­çer­siz sa­yı­lır.

(6) Se­çim, Ku­ru­mun Baş­kan­lı­ğa baş­vu­ru­da bu­lun­du­ğu ta­rih­ten iti­ba­ren en geç dok­san gün için­de so­nuç­lan­dı­rı­lır.

(7) Bu mad­de hük­mü, de­net­çi sa­yı­sı­nın on­dan az ol­ma­sı ve de­net­çi sa­yı­sı­nın yet­me­di­ği­nin Baş­de­net­çi ta­ra­fın­dan Baş­kan­lı­ğa bil­di­ril­me­si ha­lin­de de uy­gu­la­nır.

(8) Bu mad­de­de yer alan sü­re­ler, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin ta­til­de ol­ma­sı ve­ya ara­ver­me sı­ra­sın­da iş­le­mez.",

- 15. mad­de­sin­de,

"(1) Baş­de­net­çi­nin ve­ya de­net­çi­le­rin 10 un­cu mad­de­de sa­yı­lan ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­dık­la­rı­nın son­ra­dan an­la­şıl­ma­sı ve­ya se­çil­dik­ten son­ra kay­bet­me­le­ri ha­lin­de, bu du­ru­mun Ko­mis­yon ta­ra­fın­dan tes­pit edil­me­si­ni ta­ki­ben Baş­de­net­çi ve­ya de­net­çi­nin gö­re­vi­nin so­na er­me­si­ne Ge­nel Ku­rul ta­ra­fın­dan gö­rüş­me­siz ka­rar ve­ri­lir.

(2) Se­çil­me­ye en­gel bir suç­tan do­la­yı ke­sin hü­küm gi­yen ve­ya kı­sıt­la­nan Baş­de­net­çi ve­ya de­net­çi hak­kın­da­ki ke­sin­leş­miş mah­ke­me ka­ra­rı­nın Ge­nel Ku­ru­lun bil­gi­si­ne su­nul­ma­sıy­la, Baş­de­net­çi ve­ya de­net­çi sı­fa­tı so­na erer.",

- Ge­çi­ci 1. mad­de­sin­de,

"(1) İlk Baş­de­net­çi ve en az beş de­net­çi­nin se­çi­mi ile Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu ku­ru­lur.

(2) Bu Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren otuz gün son­ra Baş­kan­lık ta­ra­fın­dan Baş­de­net­çi ve beş de­net­çi se­çi­mi için aday aday­lı­ğı baş­vu­ru sü­re­ci baş­la­tı­lır ve 11 in­ci mad­de­de ön­gö­rü­len usu­le uyu­la­rak se­çim so­nuç­lan­dı­rı­lır.",

dü­zen­le­me­le­ri­ne yer ve­ril­miş­tir.

Ya­sa'nın 11 ve ge­çi­ci 1. mad­de­le­rin­de, Baş­de­net­çi ve de­net­çi­le­rin Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Ge­nel Ku­ru­lu'nca se­çil­me­si ön­gö­rül­müş; 15. mad­de­sin­de de, Baş­de­net­çi ve de­net­çi­le­rin Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Ge­nel Ku­ru­lu'nca gö­rev­den alı­na­bi­le­ce­ği be­lir­til­miş­tir.

Ku­ru­mun as­li ve sü­rek­li gö­rev­le­ri­ni ye­ri­ne ge­ti­re­cek Baş­de­net­çi ve de­net­çi­le­rin Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Ge­nel Ku­ru­lu'nca se­çil­me­si ko­nu­su­nun, Ana­ya­sa'nın 87. mad­de­si yö­nün­den de­ğer­len­di­ril­me­si ge­rek­mek­te­dir.

Ana­ya­sa'nın de­ği­şik 87. mad­de­sin­de, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'nin gö­rev ve yet­ki­le­ri­nin,

- Ya­sa koy­mak, de­ğiş­tir­mek ve kal­dır­mak,

- Ba­kan­lar Ku­ru­lu'nu ve ba­kan­la­rı de­net­le­mek,

- Ba­kan­lar Ku­ru­lu'na bel­li ko­nu­lar­da ya­sa gü­cün­de ka­rar­na­me çı­kar­ma yet­ki­si ver­mek,

- Büt­çe ve ke­sin­he­sap ya­sa ta­sa­rı­la­rı­nı gö­rüş­mek ve ka­bul et­mek,

- Pa­ra ba­sıl­ma­sı­na ve sa­vaş ila­nı­na ka­rar ver­mek,

- Ulus­la­ra­ra­sı and­laş­ma­la­rın onay­lan­ma­sı­nı uy­gun bul­mak,

- Üye tam­sa­yı­sı­nın beş­te üç ço­ğun­lu­ğu­nun ka­ra­rı ile ge­nel ve özel af ila­nı­na ka­rar ver­mek,

- Ana­ya­sa'nın di­ğer mad­de­le­rin­de ön­gö­rü­len yet­ki­le­ri kul­lan­mak ve gö­rev­le­ri ye­ri­ne ge­tir­mek,

ol­du­ğu be­lir­til­miş­tir.

Gö­rül­dü­ğü gi­bi, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'nin gö­rev ve yet­ki­le­ri 87. mad­de­de tek tek sa­yıl­mış­tır. Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'nin bu gö­rev ve yet­ki­le­rin dı­şı­na çık­ma­sı ola­nak­lı gö­rül­me­mek­te­dir.

Ni­te­kim, 87. mad­de­nin ge­rek­çe­sin­de, "Ana­ya­sa'nın di­ğer mad­de­le­rin­de ön­gö­rü­len yet­ki­le­ri kul­lan­ma ve gö­rev­le­ri ye­ri­ne ge­tir­me şek­lin­de­ki hü­küm­le­rin ge­nel ni­te­lik­te­ki gö­rev­le­ri dü­zen­le­yen bu mad­de­ye alın­ma­sı uy­gun gö­rül­müş­tür. Zi­ra bu, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'nin Ana­ya­sa'da ge­rek bu mad­de­de ge­rek di­ğer mad­de­le­rin­de dü­zen­len­miş olan bü­tün gö­rev ve yet­ki­le­ri­ni kap­sa­ya­cak şe­kil­de dü­şü­nül­müş­tür." de­ni­le­rek, tüm gö­rev ve yet­ki­le­rin bu mad­de­de dü­zen­len­di­ği be­lir­til­miş­tir.

Ana­ya­sa'nın bu mad­de­sin­de ve di­ğer mad­de­le­rin­de, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'ne ka­mu gö­rev­li­le­ri­ni seç­me ya da ata­ma gö­rev ve yet­ki­si ve­ren açık bir ku­ral bu­lun­ma­mak­ta­dır.

Bu du­rum­da, Ana­ya­sa'da Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'nin gö­rev ve yet­ki­le­ri ara­sın­da sa­yıl­ma­yan ka­mu gö­rev­li­si­ni seç­me ya da ata­ma yet­ki­si­nin ya­sa ile ve­ril­me­si­nin uy­gun olup ol­ma­dı­ğı­nın tar­tı­şıl­ma­sı ge­rek­mek­te­dir.

01.11.1990 gün­lü, 3677 sa­yı­lı "Sa­yış­tay Ka­nu­nu­nun Ba­zı Mad­de­le­ri­nin De­ğiş­ti­ril­me­si­ne ve Bu Ka­nu­na Bir Ek Mad­de Ek­len­me­si­ne Da­ir Ka­nun"un ki­mi mad­de­le­ri­nin ip­ta­li is­te­miy­le açı­lan da­va so­nun­da ve­ri­len Ana­ya­sa Mah­ke­me­si'nin, 11.07.1991 gün­lü, E.1990/39, K.1991/21 sa­yı­lı ka­ra­rı bu ko­nu­ya ışık tu­ta­cak ni­te­lik­te­dir.

Söz ko­nu­su ka­rar­da, Sa­yış­tay Ya­sa­sı'nın Baş­kan ve üye­le­rin se­çi­mi­ne iliş­kin 5. ve 6. mad­de­le­ri Ana­ya­sa'nın 87. mad­de­si yö­nün­den in­ce­le­nir­ken;

"...Ana­ya­sa'nın T.B.M.M.'nin gö­rev ve yet­ki­le­ri­ni be­lir­le­yen 87. mad­de­si ile Sa­yış­tay'ın gö­rev ve yet­ki­le­ri­ni dü­zen­le­yen 160. mad­de­sin­de Sa­yış­tay Baş­kan ve üye­le­ri­nin se­çim­le­ri ile il­gi­li her­han­gi bir hü­küm ge­ti­ril­me­miş­tir. Ana­ya­sa'da Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'nin gö­rev­le­ri ara­sın­da sa­yıl­ma­yan bir ko­nu­nun bir ya­sa ile Mec­lis'e ve­ril­me­si­nin Ana­ya­sa'ya uy­gun olup ol­ma­ya­ca­ğı ön­ce­lik­le be­lir­len­me­li­dir.

aa) Ana­ya­sa'nın 160. mad­de­sin­de, Sa­yış­tay'ın Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si adı­na de­net­le­me ya­pa­ca­ğı ön­gö­rül­müş­tür. T.B.M.M. ile Sa­yış­tay ara­sın­da­ki bu iliş­ki, Sa­yış­tay'ın ku­ru­lu­şu­nu, üye­le­ri­nin se­çi­mi­ni, de­ne­ti­mi­nin kap­sa­mı­nı ve böy­le­ce hu­kuk­sal ya­pı­sı­nı be­lir­ler.

Ana­ya­sa, Sa­yış­tay Baş­kan ve üye­le­ri­nin se­çi­mi ko­nu­sun­da açık bir ku­ral koy­ma­mış­tır. An­cak, bu ko­nu­da ya­sa ile ya­pı­la­cak dü­zen­le­me­nin de Sa­yış­tay'a iliş­kin Ana­ya­sa'nın 160. mad­de­si ile T.B.M.M.'nin gö­rev ve yet­ki­le­ri­ni sa­yan 87. mad­de­si­nin özü­ne ve sö­zü­ne uy­gun ol­ma­sı ge­re­kir.

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si adı­na de­ne­tim ya­pan ana­ya­sal bir or­ga­nın Baş­kan ve üye­le­ri­nin se­çi­mi Ana­ya­sa'da gös­te­ril­me­miş ise de, bu se­çim­le­rin T.B.M.M. Ge­nel Ku­ru­lunca ya­pıl­ma­sı ana­ya­sal sis­te­min, di­ğer bir an­la­tım­la, T.B.M.M. ile Sa­yış­tay ara­sın­da­ki do­ğal iliş­ki­nin so­nu­cu­dur..."

yar­gı­sı­na va­rıl­mış­tır.

Ana­ya­sa Mah­ke­me­si'nin bu ka­ra­rın­da; Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'nin gö­rev ve yet­ki­le­ri­nin Ana­ya­sa'nın 87. mad­de­sin­de tek tek sa­yıl­dı­ğı, bu gö­rev ve yet­ki­ler ara­sın­da ya­sa­ma dı­şın­da­ki or­gan­la­ra üye seç­me gö­rev ve yet­ki­si­nin bu­lun­ma­dı­ğı, böy­le bir gö­rev ve yet­ki­nin ya­sa ile ve­ril­me­si­nin de an­cak, o or­gan­la Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ara­sın­da ana­ya­sal sis­tem­den kay­nak­la­nan bir iliş­ki­nin ol­ma­sı du­ru­mun­da Ana­ya­sa'ya uy­gun gö­rü­le­bi­le­ce­ği ka­bul edil­miş­tir.

Ni­te­kim, Yük­sek Mah­ke­me, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ile üye seç­me yet­ki­si ve­ri­len ku­rum ara­sın­da, ana­ya­sal sis­tem­den kay­nak­la­nan bir iliş­ki­nin bu­lun­ma­ma­sı du­ru­mun­da, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'ne o ku­ru­ma üye seç­me yet­ki­si ve­ren ya­sa ku­ra­lı­nı ip­tal et­mek­te­dir. Bu bağ­lam­da, 4756 sa­yı­lı Ya­sa'nın, "Rad­yo ve Te­le­viz­yon Üst Ku­ru­lu"na Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'nce üye se­çil­me­si­ne iliş­kin ku­ral­la­rı, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si'nin 21.09.2004 gün­lü, E.2002/100, K.2004/109 sa­yı­lı ka­ra­rıy­la ip­tal edil­miş­tir.

Ana­ya­sa'da ka­mu de­net­çi­li­ği ko­nu­su­na ve bu de­ne­ti­mi ya­pa­cak or­ga­na iliş­kin özel bir dü­zen­le­me­nin bu­lun­ma­ma­sı ve Ana­ya­sa'nın 87. mad­de­sin­de ya da di­ğer mad­de­le­rin­de, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'ne Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu'nun Baş­de­net­çi ve de­net­çi­le­ri­ni seç­mek gö­re­vi­nin ve­ril­me­miş ol­ma­sı ne­de­niy­le, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ile adı ge­çen Ku­rum ara­sın­da, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si'nin yu­ka­rı­da de­ği­ni­len ka­ra­rın­da söz edil­di­ği gi­bi, ana­ya­sal sis­tem­den kay­nak­la­nan do­ğal ve zo­run­lu bir iliş­ki bu­lun­ma­dı­ğı açık­tır.

Ger­çi, 5521 sa­yı­lı Ya­sa'da, Ku­rum ile Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ara­sın­da çok sı­kı bir bağ ku­rul­muş­tur, ama, bu ba­ğın "ana­ya­sal sis­tem­den kay­nak­la­nan" bir bağ ol­ma­dı­ğı kuş­ku­suz­dur.

Bu ne­den­ler­le, 5521 sa­yı­lı Ya­sa'nın 11, 15 ve ge­çi­ci 1. mad­de­le­ri, Ana­ya­sa'nın 87. mad­de­siy­le bağ­daş­ma­mak­ta­dır.

Ay­rı­ca, Ya­sa'nın 13. mad­de­sin­de, Baş­de­net­çi ve de­net­çi­le­rin, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Ge­nel Ku­ru­lu'nda an­di­çe­rek gö­re­ve baş­la­ya­cak­la­rı be­lir­til­miş­tir ki; se­çim­le­ri Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'nce ya­pıl­ma­sı Ana­ya­sa'ya uy­gun düş­me­yen Baş­de­net­çi ve de­net­çi­le­rin, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Ge­nel Ku­ru­lu ye­ri­ne işin öne­mi­ne uy­gun bir baş­ka ku­rul önün­de ye­min et­me­le­ri da­ha uy­gun ola­cak­tır.

4- 5521 sa­yı­lı Ya­sa'nın 26. mad­de­si­nin (2). fık­ra­sın­da,

"(2) Uz­man yar­dım­cı­la­rı­nın mes­le­ğe alın­ma­la­rı, ye­tiş­ti­ril­me­le­ri ve ye­ter­lik sı­na­vı­nın şek­li ile uz­man ve uz­man yar­dım­cı­la­rı­nın gö­rev, yet­ki ve ça­lış­ma­la­rı­na iliş­kin esas ve usul­ler yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir."

de­ni­le­rek, uz­man ve uz­man yar­dım­cı­la­rı­nın gö­rev, yet­ki ve ça­lış­ma­la­rı­na iliş­kin il­ke ve yön­tem­le­rin yö­net­me­lik­le dü­zen­len­me­si ön­gö­rül­müş­tür.

Ana­ya­sa'nın 128. mad­de­sin­de,

- Dev­let'in, ka­mu ik­ti­sa­di te­şeb­büs­le­ri ve di­ğer ka­mu tü­zel­ki­şi­le­ri­nin ge­nel ida­re esas­la­rı­na gö­re yü­rüt­mek­le yü­küm­lü ol­duk­la­rı ka­mu hiz­met­le­ri­nin ge­rek­tir­di­ği as­li ve sü­rek­li gö­rev­le­rin, me­mur­lar ve di­ğer ka­mu gö­rev­li­le­ri eliy­le gö­rü­le­ce­ği,

- Me­mur­la­rın ve di­ğer ka­mu gö­rev­li­le­ri­nin ni­te­lik­le­ri, atan­ma­la­rı, gö­rev ve yet­ki­le­ri, hak­la­rı ve yü­küm­lü­lük­le­ri, ay­lık ve öde­nek­le­ri ve di­ğer öz­lük iş­le­ri­nin ya­say­la dü­zen­le­ne­ce­ği,

be­lir­til­miş­tir.

Bir ka­mu tü­zel ki­şi­si ola­rak oluş­tu­rul­mak is­te­nen Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu'nun, Ya­sa'da yer ve­ri­len ku­ru­luş ama­cı ve gö­rev­le­ri in­ce­len­di­ğin­de, ge­nel ida­re esas­la­rı­na gö­re ka­mu hiz­me­ti gö­ren bir Ku­rum, bu Ku­rum'da ça­lış­tı­rı­la­cak uz­man ve uz­man yar­dım­cı­la­rı­nın da, ka­mu hiz­me­ti­nin ge­rek­tir­di­ği as­li ve sü­rek­li gö­rev­le­ri ye­ri­ne ge­ti­ren ka­mu gö­rev­li­le­ri ol­du­ğun­da kuş­ku bu­lun­ma­mak­ta­dır.

Bu du­rum­da, Ku­rum'da ça­lış­tı­rı­la­cak uz­man ve uz­man yar­dım­cı­la­rı­nın gö­rev, yet­ki ve ça­lış­ma il­ke ve yön­tem­le­ri­nin ya­say­la dü­zen­len­me­si ge­re­kir­ken, bu ko­nu­la­rın yö­net­me­li­ğe bı­ra­kıl­ma­sı Ana­ya­sa'nın 128. mad­de­siy­le bağ­daş­ma­mak­ta­dır.

Öte yan­dan, Ana­ya­sa'nın 6. mad­de­sin­de, hiç­bir kim­se ya da or­ga­nın kay­na­ğı­nı Ana­ya­sa'dan al­ma­yan bir Dev­let yet­ki­si kul­la­na­ma­ya­ca­ğı; 7. mad­de­sin­de de, ya­sa­ma yet­ki­si­nin Türk Ulu­su adı­na Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'nin ol­du­ğu ve bu yet­ki­nin dev­re­di­le­me­ye­ce­ği be­lir­til­miş­tir.

Ana­ya­sa'da ya­say­la dü­zen­len­me­si ön­gö­rü­len bir ko­nu­nun, ya­sa­da ge­nel il­ke­le­ri ko­nul­ma­dan, sı­nı­rı ve çer­çe­ve­si çi­zil­me­den yö­net­me­li­ğe bı­ra­kıl­ma­sı, Ana­ya­sa'nın 7. mad­de­si­ne de ay­kı­rı düş­mek­te­dir.

Ni­te­kim, 14.07.2004 gün­lü, 5225 sa­yı­lı "Kül­tür Ya­tı­rım­la­rı ve Gi­ri­şim­le­ri­ni Teş­vik Ka­nu­nu"nun, Kül­tür ve Tu­rizm Ba­kan­lı­ğı de­ne­tim ele­man­la­rı­nın gö­rev, yet­ki ve so­rum­lu­luk­la­rı ile ça­lış­ma il­ke ve yön­tem­le­ri­nin yö­net­me­lik­le dü­zen­le­ne­ce­ği­ne iliş­kin ku­ra­lı, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si'nin 08.12.2004 gün­lü, E.2004/84, K.2004/124 sa­yı­lı ka­ra­rı ile ip­tal edil­miş­tir.

Ya­yım­lan­ma­sı yu­ka­rı­da açık­la­nan ge­rek­çe­ler­le uy­gun gö­rül­me­yen 5521 sa­yı­lı "Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu Ka­nu­nu", 3, 4, 9, 11, 13, 15, 22, 26, 30, 33, ge­çi­ci 1 ve 41. mad­de­le­ri­nin Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'nce bir kez da­ha gö­rü­şül­me­si için, Ana­ya­sa'nın de­ği­şik 89 ve 104. mad­de­le­ri uya­rın­ca ili­şik­te ge­ri gön­de­ril­miş­tir.

                                                                                                               Ah­met Nec­det SEZER

                                                                                                                  Cum­hur­baş­kanı

 

 

Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu

   Türkiye Büyük Millet Meclisi

      Plan ve Bütçe Komisyonu

            Esas No: 1/1227

              Karar No: 108                                                                           21/9/2006

TÜR­Kİ­YE BÜ­YÜK MİL­LET MEC­Lİ­Sİ BAŞ­KAN­LI­ĞI­NA

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Ge­nel Ku­ru­lun­ca gö­rü­şü­le­rek ka­bul edi­len ve ya­yım­lan­mak üze­re 16.6.2006 ta­ri­hin­de Cum­hur­baş­kan­lı­ğı ma­ka­mı­na su­nu­lan 15.6.2006 ta­rih­li ve 5521 sa­yı­lı “Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu Ka­nu­nu”, Ana­ya­sa­nın de­ği­şik  89 ve 104 ün­cü mad­de­le­ri uya­rın­ca ya­yım­lan­ma­sı kıs­men uy­gun bu­lun­ma­ya­rak; 3, 4, 9, 11, 13, 15, 22, 26, 30, 33, ge­çi­ci 1 ve 41 in­ci mad­de­le­ri tek­rar gö­rü­şül­mek üze­re Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na ge­ri gön­de­ril­miş ve Baş­kan­lık­ça  5.9.2006 ta­ri­hin­de ge­rek­çe­li ge­ri gön­der­me tez­ke­re­si ile bir­lik­te ta­li ko­mis­yon ola­rak Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu­na, esas ko­mis­yon ola­rak da Ko­mis­yo­nu­mu­za ha­va­le edil­miş­tir.

Ko­mis­yo­nu­mu­zun 20.9.2006 ta­ri­hin­de yap­tı­ğı 83 ün­cü bir­le­şi­min­de anı­lan Ka­nun ile ge­ri gön­der­me tez­ke­re­si, Hü­kü­me­ti tem­si­len İçiş­le­ri Ba­ka­nı Ab­dül­ka­dir AK­SU ile Ada­let Ba­kan­lı­ğı, Ma­li­ye Ba­kan­lı­ğı, Dev­let Plan­la­ma Teş­ki­la­tı Müs­te­şar­lı­ğı ve Av­ru­pa Bir­li­ği Ge­nel  Sek­re­ter­li­ği tem­sil­ci­le­ri­nin ka­tı­lı­mıy­la in­ce­le­nip, gö­rü­şül­müş­tür.

Cum­hur­baş­ka­nı­nın ge­ri gön­der­me tez­ke­re­sin­de;

- Ana­ya­sa’nın baş­lan­gı­cın­da ve 6 ncı mad­de­sin­de, mil­let ira­de­si­nin mut­lak üs­tün­lü­ğü ve ege­men­li­ğin ka­yıt­sız şart­sız Türk Mil­le­ti’nin ol­du­ğu­nun be­lir­til­di­ği; Türk Mil­le­ti’nin ege­men­li­ği­ni, Ana­ya­sa’nın koy­du­ğu il­ke­le­re gö­re, yet­ki­li or­gan­la­rı eliy­le kul­la­na­ca­ğı­nın ka­bul edil­di­ği, 

- Dev­let or­gan­la­rı­nın Türk Mil­le­ti adı­na ege­men­li­ği kul­la­nır­ken kar­ma­şa ya­ra­tıl­ma­ma­sı ve dü­ze­nin bo­zul­ma­ma­sı için, tüm çağ­daş par­la­men­ter de­mok­ra­si­ler­de ol­du­ğu gi­bi, erk­ler ay­rı­lı­ğı il­ke­si­nin be­nim­sen­di­ği, erk­ler ay­rı­lı­ğı­nın, bel­li Dev­let yet­ki ve gö­rev­le­ri­nin kul­la­nıl­ma­sın­dan iba­ret ve bu­nun­la sı­nır­lı uy­gar bir iş­bö­lü­mü ol­du­ğu­nun vur­gu­lan­dı­ğı, ege­men­li­ği kul­la­nan Dev­let or­gan­la­rı ara­sın­da üs­tün­lük bu­lun­ma­dı­ğı, üs­tün­lü­ğün Ana­ya­sa ve ya­sa­lar­da ol­du­ğu­nun be­lir­til­di­ği,

- Ana­ya­sa­ya gö­re, ege­men­li­ği Türk Mil­le­ti adı­na kul­la­na­cak üç er­kin, ya­sa­ma, yü­rüt­me ve yar­gı ol­du­ğu; bu erk­ler­den her bi­ri­nin mil­li ege­men­li­ği ken­di gö­rev ala­nı ile sı­nır­lı bi­çim­de kul­la­na­ca­ğı, ni­te­kim, Ana­ya­sa’nın 7, 8 ve 9 un­cu mad­de­le­rin­de ya­sa­ma, yü­rüt­me ve yar­gı or­gan­la­rı­nın gö­rev ve yet­ki ala­nı­nın net ola­rak be­lir­len­miş ol­du­ğu,

- Ana­ya­sa ko­yu­cu­nun, erk­le­rin, özel­lik­le ya­sa­ma ve yü­rüt­me erk­le­ri­nin, Ana­ya­sa’da yer ve­ri­len iş­bir­li­ği ve de­ne­ti­me iliş­kin ku­ral­lar dı­şın­da, gö­rev ve yet­ki yö­nün­den ke­sin ay­rı­lık­la­rı­nı be­nim­se­di­ği,

- Ana­ya­sa’nın üçün­cü kıs­mın­da Cum­hu­ri­ye­tin te­mel or­gan­la­rı­nın dü­zen­len­di­ği; bu kıs­mın bi­rin­ci bö­lü­mün­de Ya­sa­ma­ya, ikin­ci bö­lü­mün­de de Yü­rüt­me­ye iliş­kin dü­zen­le­me­le­re yer ve­ril­di­ği, Ya­sa­ma bö­lü­mün­de, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si’nin ku­ru­lu­şu, gö­rev ve yet­ki­le­ri, et­kin­lik­le­ri, bil­gi edin­me ve de­ne­tim yol­la­rı, se­çim­ler ve mil­let­ve­kil­le­ri­ne iliş­kin dü­zen­le­me­le­rin bu­lun­du­ğu; yü­rüt­me bö­lü­mün­de ise, Cum­hur­baş­ka­nı, Ba­kan­lar Ku­ru­lu ve “ida­re”ye iliş­kin ku­ral­la­ra yer ve­ril­miş ol­du­ğu, İda­re­nin Ana­ya­sa’nın yü­rüt­me bö­lü­mün­de yer al­dı­ğı, do­la­yı­sıy­la ana­ya­sal sis­te­min, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si’ne bağ­lı, ida­re­nin ey­lem, iş­lem, tu­tum ve dav­ra­nış­la­rı­nı in­ce­le­yip, araş­tı­ran bir ku­rum oluş­tu­rul­ma­sı­na im­kan ta­nı­ma­dı­ğı,

- Ya­sa­ma­nın yü­rüt­me­yi de­net­le­me­si­nin, yal­nız­ca si­ya­sal de­ne­ti­mi kap­sa­dı­ğı ve de­ne­tim yol­la­rı­nın Ana­ya­sa’nın “Ya­sa­ma” bö­lü­mü­nün 98-100 ün­cü mad­de­le­rin­de dü­zen­len­miş ol­du­ğu, 

- Ana­ya­sa’nın 87 nci mad­de­sin­de, ida­re­nin ey­lem ve iş­lem­le­ri­nin in­ce­le­nip araş­tı­rıl­ma­sı­nın Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si’nin gö­rev ve yet­ki­le­ri ara­sın­da sa­yıl­ma­dı­ğı, ay­rı­ca, Ana­ya­sa’nın 125 in­ci mad­de­sin­de, ida­re­nin her tür­lü ey­lem ve iş­lem­le­ri­nin yar­gı de­ne­ti­mi­ne ta­bi ol­du­ğu­nun yer al­dı­ğı, İda­re­nin ey­lem ve iş­lem­le­ri­nin yar­gı­sal de­ne­tim dı­şın­da in­ce­le­nip araş­tı­rıl­ma­sı­nın, an­cak yü­rüt­me­nin ken­di için­de oluş­tu­ra­ca­ğı de­ne­tim ku­rum ya da bi­rim­le­riy­le ola­nak­lı ol­du­ğu, 

- Bu­gün­kü ana­ya­sal sis­te­min, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si’ne bağ­lı bir Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu ku­rul­ma­sı­na ola­nak ver­me­di­ği, 

- Ya­sa­ma ve yar­gı erk­le­ri­nin iş­lem, ey­lem ve et­kin­lik­le­ri­nin; hem ida­re kap­sa­mın­da ol­ma­ma­sı, hem de ana­ya­sal sis­te­min izin ver­me­me­si ne­de­niy­le Ku­rum’un gö­rev kap­sa­mı­na gir­me­di­ği; ay­rı­ca, Ana­ya­sa’nın 105, 125 ve 159 un­cu mad­de­le­rin­de yar­gı de­ne­ti­mi dı­şın­da tu­tu­lan iş­lem, ka­rar ve emir­le­rin, ya­sa ile Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu’nun gö­rev kap­sa­mı­na alın­ma­sı­nın ana­ya­sal ku­ral­la­rın özü­ne ters düş­tü­ğü; Ana­ya­sal ko­nu­mu ve Dev­le­tin ve yü­rüt­me­nin ba­şı ol­ma­sı sı­fa­tı ne­de­niy­le, Cum­hur­baş­ka­nı­nın iş­lem, emir ve ka­rar­la­rı­nın Ya­sa kap­sa­mı­na alın­ma­sı­na en­gel oluş­tur­du­ğu; do­la­yı­sıy­la ana­ya­sal dü­zen ve ku­ral­lar ne­de­niy­le ya­sa kap­sa­mı­na alı­na­ma­ya­cak ko­nu­la­rın, ya­sa kap­sa­mın­da ol­du­ğu iz­le­ni­mi­nin ve­ri­lip is­tis­na ola­rak dü­zen­len­me­si­nin, hu­kuk dev­le­ti il­ke­si­nin önem­li ko­nu­la­rın­dan olan ya­sa yap­ma tek­ni­ği­ne uy­gun ol­ma­dı­ğı ve Ana­ya­sa’nın 2 nci mad­de­si­ne ay­kı­rı düş­tü­ğü,

- Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si’nin gö­rev ve yet­ki­le­ri­nin Ana­ya­sa’nın 87 nci mad­de­sin­de tek tek sa­yıl­dı­ğı, Ku­ru­mun as­li ve sü­rek­li gö­rev­le­ri­ni ye­ri­ne ge­ti­re­cek Baş­de­net­çi ve de­net­çi­le­rin Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Ge­nel Ku­ru­lu’nca se­çil­me­si ko­nu­su­nun ise  anı­lan Ana­ya­sa mad­de­sin­de yer al­ma­dı­ğı; bu ne­den­le, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si’nin 87 nci mad­de­de be­lir­ti­len gö­rev ve yet­ki­le­rin dı­şı­na çık­ma­sı­nın ola­nak­lı ol­ma­dı­ğı; Ana­ya­sa’nın bu mad­de­sin­de ve di­ğer mad­de­le­rin­de, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si’ne ka­mu gö­rev­li­le­ri­ni seç­me ya da ata­ma gö­rev ve yet­ki­si ve­ren açık bir ku­ra­lın bu­lun­ma­dı­ğı; do­la­yı­sıy­la, ya­say­la da Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si’ne böy­le bir yet­ki­nin ve­ri­le­me­ye­ce­ği,

- Uz­man yar­dım­cı­la­rı­nın mes­le­ğe alın­ma­la­rı, ye­tiş­ti­ril­me­le­ri ve ye­ter­lik sı­na­vı­nın şek­li ile uz­man ve uz­man yar­dım­cı­la­rı­nın gö­rev, yet­ki ve ça­lış­ma­la­rı­na iliş­kin esas ve usul­le­rin yö­net­me­lik­le dü­zen­len­me­si­nin  ön­gö­rül­dü­ğü; Ana­ya­sa’nın 128 in­ci mad­de­sin­de; Dev­le­tin, ka­mu ik­ti­sa­di te­şeb­büs­le­ri ve di­ğer ka­mu tü­zel­ki­şi­le­ri­nin ge­nel ida­re esas­la­rı­na gö­re yü­rüt­mek­le yü­küm­lü ol­duk­la­rı ka­mu hiz­met­le­ri­nin ge­rek­tir­di­ği as­li ve sü­rek­li gö­rev­le­rin, me­mur­lar ve di­ğer ka­mu gö­rev­li­le­ri eliy­le gö­rü­le­ce­ği be­lir­ti­le­rek, me­mur­la­rın ve di­ğer ka­mu gö­rev­li­le­ri­nin ni­te­lik­le­ri, atan­ma­la­rı, gö­rev ve yet­ki­le­ri, hak­la­rı ve yü­küm­lü­lük­le­ri, ay­lık ve öde­nek­le­ri ve di­ğer öz­lük iş­le­ri­nin ya­say­la dü­zen­le­ne­ce­ği­nin hük­me bağ­lan­dı­ğı; Ku­rum’da ça­lış­tı­rı­la­cak uz­man ve uz­man yar­dım­cı­la­rı­nın da, ka­mu hiz­me­ti­nin ge­rek­tir­di­ği as­li ve sü­rek­li gö­rev­le­ri ye­ri­ne ge­ti­ren ka­mu gö­rev­li­le­ri ol­du­ğu­nun açık ol­du­ğu,  bu du­rum­da, Ku­rum’da ça­lış­tı­rı­la­cak uz­man ve uz­man yar­dım­cı­la­rı­nın gö­rev, yet­ki ve ça­lış­ma il­ke ve yön­tem­le­ri­nin ya­say­la dü­zen­len­me­si ge­re­kir­ken, bu ko­nu­la­rın yö­net­me­li­ğe bı­ra­kıl­ma­sı­nın Ana­ya­sa’nın 128 in­ci mad­de­siy­le bağ­daş­ma­dı­ğı,  bu dü­zen­le­me­nin ay­nı za­man­da ya­sa­ma yet­ki­si­nin dev­re­dil­mez­li­ği il­ke­si ge­re­ği, Ana­ya­sa’nın 7 nci mad­de­si­ne de ay­kı­rı düş­tü­ğü,

şek­lin­de özet­le­ne­bi­le­cek de­ğer­len­dir­me­le­ri so­nu­cun­da, 5521 sa­yı­lı Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu Ka­nu­nu’nun 3, 4, 9, 11, 13, 15, 22, 26, 30, 33, ge­çi­ci 1 ve 41 in­ci mad­de­le­ri Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­ce bir kez da­ha gö­rü­şül­me­si­ni te­mi­nen, Ana­ya­sa­nın 89 ve 104 ün­cü mad­de­le­ri uya­rın­ca ia­de edil­miş­tir.

Ko­mis­yo­nu­muz­da, Ya­sa­nın sa­de­ce Cum­hur­baş­ka­nı ta­ra­fın­dan ge­ri gön­de­ri­len 3, 4, 9, 11, 13, 15, 22, 26, 30, 33, ge­çi­ci 1 ve 41 inci mad­de­le­ri­nin gö­rü­şül­me­si­ne iliş­kin bir öner­ge ka­bul edil­miş­tir. 

Ka­nu­nun ge­ri gön­de­ri­len mad­de­le­ri üze­rin­den ya­pı­lan gö­rüş­me­ler­de;

- Ka­mu De­net­çi­li­ği  Ku­ru­mu­nun oluş­tu­rul­ma­sı­nın ül­ke­miz açı­sın­dan çok önem­li ol­du­ğu ve böy­le bir  Ku­ru­ma ih­ti­yaç bu­lun­du­ğu,

- Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu­nun yar­gı­la­ma ve so­ruş­tur­ma yet­ki­si­nin bu­lun­ma­ma­sı ne­de­niy­le yar­gı­nın ve yü­rüt­me­nin ye­ri­ni al­ma­sı­nın söz ko­nu­su ol­ma­dı­ğı; Ku­ru­mun yal­nız­ca araş­tır­ma ve in­ce­le­me ya­pa­rak ida­re­ye öne­ri­ler­de bu­lun­ma yet­ki­si­nin  ol­du­ğu; do­la­yı­sıy­la Ana­ya­sa­nın, be­lir­ti­len ni­te­lik­te çağ­daş bir Ku­ru­mun oluş­tu­rul­ma­sı­na en­gel teş­kil et­me­ye­ce­ği,

- Ana­ya­sa­lar­da ay­rın­tı­lı dü­zen­le­me­le­rin yer al­ma­sı­nın söz ko­nu­su ola­ma­ya­ca­ğı; ge­nel ola­rak Ana­ya­sa­lar­da dev­let ör­güt­len­me­si ile in­san hak ve hür­ri­yet­le­ri gi­bi te­mel ko­nu­la­rın dü­zen­len­di­ği; çağ­daş ge­liş­me­ler­le bir­lik­te ye­ni ih­ti­yaç­la­rın or­ta­ya çık­ma­sıy­la Ana­ya­sa­lar­da boş­luk­la­rın or­ta­ya çık­tı­ğı ve bu boş­luk­la­rın da ya­sa­lar yo­luy­la dol­du­ru­la­bil­di­ği,

- Ana­ya­sa hü­küm­le­ri­ne ay­kı­rı ol­ma­mak kay­dıy­la, Ana­ya­sa­da yer al­ma­yan ko­nu­lar­da da ya­sa­lar­la dü­zen­le­me­ler yap­ma­nın müm­kün ol­du­ğu,

- Ya­sa­ma or­ga­nı­nın ida­re­yi de­net­le­ye­cek çe­şit­li  yön­tem­ler be­nim­se­ye­bi­le­ce­ği ve bu yön­tem­ler­den bi­ri ola­rak da ida­re­nin iş ve iş­lem­le­ri ko­nu­sun­da araş­tır­ma ve in­ce­le­me ya­pıp öne­ri­ler­de bu­lu­na­bi­le­cek ba­ğım­sız bir Ku­rum oluş­tur­mak yön­te­mi­ni be­nim­sen­me­si­nin do­ğal kar­şı­lan­ma­sı ge­rek­ti­ği,

- Ana­ya­sa­la­rın in­san hak ve hür­ri­yet­le­ri­ni gü­ven­ce al­tı­na alan te­mel me­tin­ler ol­du­ğu, Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu gi­bi mü­es­se­se­le­rin de ana­ya­sa­lar­ca gü­ven­ce al­tı­na alı­nan bu hak ve hür­ri­yet­le­rin en et­kin şe­kil­de kul­la­nı­la­bil­me­si hu­su­sun­da va­tan­daş­la­ra yar­dım­cı ol­duk­la­rı, Ana­ya­sa­da te­mi­nat al­tı­na alı­nan gü­ven­ce­le­rin ha­ya­ta ge­çi­ril­me­sin­de rol ala­cak ku­rum­la­rın oluş­tu­rul­ma­sı­nın Ana­ya­sa­ya ay­kı­rı­lı­ğı­nın ile­ri sü­rü­le­me­ye­ce­ği,

- Par­la­men­ter de­mok­ra­tik sis­tem­ler­de par­la­men­to de­ne­ti­mi me­ka­niz­ma­sı­nın bü­yük önem arz et­ti­ği, an­cak çe­şit­li ne­den­ler­le bu me­ka­niz­ma­nın et­kin ola­rak iş­le­ti­le­me­di­ği; ba­ğım­sız bir Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu­nun bu de­ne­ti­min ger­çek­leş­ti­ril­me­sin­de çok önem­li kat­kı­la­rı ola­ca­ğı,

- Ana­ya­sa­nın, ya­sa­ma or­ga­nı­na böy­le bir de­ne­tim me­ka­niz­ma­sı oluş­tur­ma­sı hu­su­sun­da yet­ki ver­me­di­ği ve Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu’nun ana­ya­sal da­ya­nak ol­ma­dan ku­ru­la­ma­ya­ca­ğı,

- Ya­sa­ma or­ga­nı­nın yal­nız­ca si­ya­sal de­ne­tim yet­ki­si­nin bu­lun­du­ğu, do­la­yı­sıy­la doğ­ru­dan ida­re­yi de­net­le­ye­cek bir ku­rum kur­ma­sı­nın doğ­ru ol­ma­dı­ğı,

- TBMM’nin gö­rev ve yet­ki­le­ri­nin Ana­ya­sa­da ta­dat edil­di­ği, TBMM’ye ya­sa­lar­la bun­la­rın dı­şın­da  ye­ni gö­rev­le­rin ve­ri­le­me­ye­ce­ği,

şek­lin­de­ki gö­rüş ve eleş­ti­ri­le­ri mü­te­aki­ben, Hü­kü­met adı­na ya­pı­lan açık­la­ma­lar­da;

- Ku­ru­mun kla­sik bir de­ne­tim an­la­yı­şı dı­şın­da ida­re­nin iş­le­yi­şiy­le il­gi­li şi­ka­yet­le­ri bel­li yön­ler­den araş­tı­rıp in­ce­le­ye­rek ida­re­ye öne­ri­ler­de bu­lu­na­ca­ğı,

- 1997 yı­lın­dan be­ri Ta­sa­rı üze­rin­de ça­lış­ma­la­rın yü­rü­tül­dü­ğü,  uzun ve kap­sam­lı ça­lış­ma­lar ne­ti­ce­sin­de böy­le bir Ku­ru­mun oluş­tu­rul­ma­sı için ana­ya­sal da­ya­na­ğın bu­lun­ma­sı­nın zo­run­lu ol­ma­dı­ğı; an­cak, ana­ya­sal da­ya­na­ğın ol­ma­sı­nı­nın Ku­ru­mu güç­len­di­re­ce­ği so­nu­cu­na va­rıl­dı­ğı,

 -Ya­pı­lan dü­zen­le­me­nin yar­gı­nın bir al­ter­na­ti­fi ol­ma­dı­ğı, Ku­ru­mun yar­gı­ya iliş­kin bir yet­ki­yi de kul­lan­ma­ya­ca­ğı, yal­nız­ca yar­gı­nın yü­kü­nü ha­fif­le­te­ce­ği ve ta­mam­la­yı­cı­sı ola­ca­ğı,

- Av­ru­pa’da ka­mu de­net­çi­li­ği ku­rum­la­rı­nın gö­rev alan­la­rı­nın son de­re­ce ge­niş ol­du­ğu  ve is­tis­na teş­kil eden dü­zen­le­me­le­rin kap­sa­mı­nın ol­duk­ça dar tu­tul­du­ğu; esas ama­cın ise ida­re­nin iyi iş­le­yi­şi­ni sağ­la­mak ol­du­ğu,

- Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu­nun ken­di­sin­den bek­le­nen iş­le­vi ye­ri­ne  ge­ti­re­bil­me­si için TBMM’ye bağ­lı ol­ma­sı­nın ve de­net­çi­le­rin par­la­men­to ta­ra­fın­dan se­çil­me­si­nin ya­rar­lı ola­ca­ğı, ay­rı­ca bu du­ru­mun Ku­ru­ma güç ka­ta­ca­ğı, dün­ya uy­gu­la­ma­la­rın­da da pek çok om­buds­man se­çi­mi­nin par­la­men­to­lar ta­ra­fın­dan ya­pıl­dı­ğı,

- Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu­nun Av­ru­pa Bir­li­ği­nin is­te­ği üze­ri­ne oluş­tu­rul­ma­dı­ğı; ül­ke­miz ve ken­di  in­sa­nı­mız için ge­rek­li ol­du­ğu­na ina­nıl­dı­ğı için böy­le bir ku­ru­mun oluş­tu­rul­du­ğu,

ifa­de edil­miş­tir.

Ya­pı­lan gö­rüş­me­le­rin ar­dın­dan, Ka­nu­nun ge­ri gön­de­ri­len  3, 4, 9, 11, 13, 15, 22, 26, 30, 33, ge­çi­ci 1 ve 41 in­ci mad­de­le­ri Ko­mis­yo­nu­muz­ca ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

Ra­po­ru­muz, Ge­nel Ku­ru­lun ona­yı­na su­nul­mak üze­re Yük­sek Baş­kan­lı­ğa say­gı ile arz olu­nur.

 

Başkan

Sözcü

Üye

 

Sait Açba

Sabahattin Yıldız

Mehmet Zekai Özcan

 

Afyonkarahisar

Muş

Ankara

 

Üye

Üye

Üye

 

M. Mesut Özakcan

A. Kemal Deveciler

Ali Osman Sali

 

Aydın

Balıkesir

Balıkesir

 

(Ayrışık oy yazım ektedir)

(Ayrışık oy ektedir)

 

 

Üye

Üye

Üye

 

Osman Nuri Filiz

Muhsin Koçyiğit

Alaattin Büyükkaya

 

Denizli

Diyarbakır

İstanbul

 

 

(Karşı oy ekte)

 

 

Üye

Üye

Üye

 

A. Kemal Kumkumoğlu

Birgen Keleş

Kemal Kılıçdaroğlu

 

İstanbul

İstanbul

İstanbul

 

(Ayrışık oy yazım ektedir)

(Karşı oy yazım ektedir)

(Ayrışık oy ektedir)

 

Üye

Üye

Üye

 

M. Mustafa Açıkalın

Bülent Baratalı

Selami Yiğit

 

İstanbul

İzmir

Kars

 

 

(Ayrışık oy yazım ektedir)

(Karşı oy ekte)

 

Üye

Üye

Üye

 

Mustafa Elitaş

Taner Yıldız

Muzaffer Baştopçu

 

Kayseri

Kayseri

Kocaeli

 

Üye

Üye

Üye

 

Mustafa Ünaldı

Gürol Ergin

O. Seyfi Terzibaşıoğlu

 

Konya

Muğla

Muğla

 

 

(Karşı oy yazımız ektedir)

 

 

Üye

Üye

Üye

 

Osman Seyfi

Cemal Uysal

Kazım Türkmen

 

Nevşehir

Ordu

Ordu

 

 

 

(Karşı oy ek.)

 

Üye

Üye

Üye

 

İmdat Sütlüoğlu

Musa Uzunkaya

Sabahattin Cevheri

 

Rize

Samsun

Şanlıurfa

 

Üye

Üye

Üye

 

Enis Tütüncü

M. Ergun Dağcıoğlu

M. Akif Hamzaçebi

 

Tekirdağ

Tokat

Trabzon

 

(Ayrışık oy yazısı ektedir)

 

(Ayrışık oy yazısı ektedir)

 

 

AY­RI­ŞIK OY

Ana­ya­sa­nın 89 ve 104. mad­de­le­ri uya­rın­ca 3, 4, 9, 11, 13, 15, 22, 26, 30,33 ge­çi­ci 1 ve 41. mad­de­le­ri­nin tek­rar gö­rü­şül­me­si için Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nın­ca TBMM Baş­kan­lı­ğı­na gön­de­ri­len Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu Ya­sa­sı, Ko­mis­yon­da hiç­bir de­ği­şik­lik ya­pıl­ma­dan ay­nen ge­çi­ril­miş­tir. Oy­sa Cum­hur­baş­kan­lı­ğı­nın ia­de ge­rek­çe­si dik­kat­li­ce okun­du­ğun­da, ge­rek­çe­nin Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu­nun da­ha sağ­lık­lı oluş­tu­rul­ma­sı­na yö­ne­lik ol­du­ğu açık­ça gö­rü­lür. Ni­te­kim Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı, “Ya­sa ko­yu­cu­nun, kuş­ku­suz, hu­ku­kun ev­ren­sel il­ke­le­ri­ne ve Ana­ya­sa­ya uy­gun ol­mak ko­şu­luy­la her ko­nu­da ya­sal dü­zen­le­me yap­ma­ya yet­ki­si var­dır” be­lir­le­me­si­ni yap­mış­tır. Ama ma­ale­sef Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın ia­de ge­rek­çe­le­ri hiç dik­ka­te alın­ma­dı­ğı gi­bi, Ya­sa Ko­mis­yon­da ye­te­rin­ce de tar­tı­şıl­ma­mış­tır.

AB İler­le­me Ra­po­ru­nun ya­yı­mı­na ye­tiş­ti­ril­me­si ama­cıy­la ale­la­ce­le Ya­sa çı­kar­ma­nın TBMM’nin onu­ruy­la bağ­daş­ma­dı­ğı açık­tır. Kal­dı ki, Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu­nun oluş­ma­sı ko­nu­sun­da ge­rek si­ya­sal par­ti­ler­de ve ge­rek­se top­lum­da or­tak bir gö­rüş oluş­muş du­rum­da­dır. Bu­gün hiç­bir si­ya­sal par­ti, si­vil top­lum ör­gü­tü, üni­ver­si­te­ler, mes­lek ku­ru­luş­la­rı ka­mu de­net­çi­li­ği­nin oluş­tu­rul­ma­sı­na kar­şı çık­ma­mak­ta­dır. Ama AKP, bu olum­lu tab­lo­yu de­ğer­len­dir­me­miş, ade­ta AB’nin da­yat­ma­la­rı­na bo­yun eğe­rek, ken­di an­la­yı­şı­na uy­gun bir ka­mu de­net­çi­li­ği ku­ru­mu oluş­tur­ma­ya ça­lış­mış­tır. Böy­le bir an­la­yı­şın do­ğal so­nu­cu ola­rak, Tür­ki­ye için çok önem­li olan bir Ku­ru­mun sağ­lık­lı oluş­tu­rul­ma­sı­nın yol­la­rı ade­ta ka­pa­tıl­mış­tır.

Mev­cut Ya­sa­nın pek çok mad­de­si açık­ça Ana­ya­sa­ya ay­kı­rı­dır. Bu ko­nu Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın ia­de ge­rek­çe­sin­de, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si Ka­rar­la­rı da ör­nek ve­ri­le­rek açık­ça be­lir­til­miş­tir. O ka­dar ki, TBMM’ye bağ­lı bir Ku­rum oluş­tu­rul­mak­ta ve bu Ku­ru­mun üye­le­ri­ni TBMM seç­mek­te. Ama Ana­ya­sa­nın 87. mad­de­sin­de TBMM’nin böy­le bir gö­re­vi yok. Ay­rı­ca TBMM’nin seç­ti­ği de­net­çi­ler TBMM Ge­nel Ku­ru­lun­da ye­min ede­cek­ler. Ni­çin TBMM Ge­nel Ku­ru­lun­da? Oluş­tu­ru­lan Ku­rum bir Ana­ya­sal ku­rul de­ğil ki, üye­le­ri ge­lip TBMM Ge­nel Ku­ru­lun­da ye­min et­sin­ler. Se­çil­me sü­re­ci Ana­ya­sa­ya ay­kı­rı olan bir ki­şi­nin, TBMM Ge­nel Ku­ru­lun­da ye­min et­me­si­nin hiç­bir man­tı­ğı yok­tur.

Oluş­tu­ru­lan Ku­ru­mun gö­rev­le­ri Ya­sa­nın 9. mad­de­sin­de şöy­le ta­nım­lan­mış­tır. “Ku­rum, ida­re­nin iş­le­yi­şi ile il­gi­li şi­ka­yet üze­ri­ne, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti­nin Ana­ya­sa­da be­lir­ti­len ni­te­lik­le­ri çer­çe­ve­sin­de, ida­re­nin her tür­lü ey­lem ve iş­lem­le­ri ile tu­tum ve dav­ra­nış­la­rı­nı; ada­let an­la­yı­şı için­de, in­san hak­la­rı­na say­gı, hu­ku­ka ve hak­ka­ni­ye­te uy­gun­luk yön­le­rin­den in­ce­le­mek, araş­tır­mak ve ida­re­ye öne­ri­ler­de bu­lun­mak­la gö­rev­li­dir.” Ada­let an­la­yı­şı için­de, hu­ku­ka ve hak­ka­ni­ye­te uya­cak olan Ku­ru­mun ken­di­si, Ana­ya­sa­ya ay­kı­rı ola­rak oluş­tu­ru­lu­yor. Böy­le bir an­la­yış­la ka­mu de­net­çi­li­ği­nin yan­sız gö­rev yap­ma­sı, her şey­den ön­ce hal­ka gü­ven ver­me­si ola­nak­lı mı? Kuş­ku­suz ki ha­yır.

Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu­nun hiç­bir yap­tı­rı­mı yok. Ol­ma­ma­sı da ge­re­kir. Çün­kü bu ku­rum öne­ri yap­mak­ta­dır. Bu Ku­ru­mun yap­tı­rı­mı, say­gın­lı­ğın­dan kay­nak­la­na­cak­tır. Al­dı­ğı ka­rar­lar, yap­tı­ğı araş­tır­ma­lar ve so­nuç­ta ya­pa­ca­ğı öne­ri­ler say­gın­lı­ğı­nın ge­re­ği ola­rak si­ya­sal dü­zey­de de, bü­rok­ra­tik dü­zey­de de ka­bul gö­re­cek ve uy­gu­la­na­cak­tır. Ama da­ha ku­ru­luş aşa­ma­sın­da var­lı­ğı Ana­ya­sal ola­rak sor­gu­la­nan bir Ku­ru­mun say­gın­lı­ğın­dan kim­se söz ede­mez. Bu açı­dan AKP çok önem­li bir fır­sa­tı elin­den ka­çır­mak­ta ve bu önem­li ku­ru­mu da­ha doğ­ma­dan öl­dür­mek­te­dir. Oy­sa bu Ku­rum, bir Ana­ya­sal ku­rum ha­li­ne ge­ti­ri­le­bi­lir ve top­lum­sal uz­laş­ma ile say­gın bir ko­num­da oluş­tu­ru­la­bi­lir­di. Bu­na iti­raz eden sa­de­ce AKP Gru­bu ve AKP Hü­kü­me­ti­dir.

AKP Gru­bu bu Ya­sa­yı ay­nen Par­la­men­to­dan geç­ire­rek, ya­sa­laş­ma sü­re­ci­ni ta­mam­lar­sa, ör­ne­ğin yar­gı ka­rar­la­rı­nı uy­gu­la­ma­dı­ğı için ve­ya yol­suz­luk yap­tı­ğı için 6 ay­dan az mah­ku­mi­yet ce­za­sı alan bir ki­şi de ka­mu de­net­çi­si ola­bi­le­cek­tir. Bu man­tı­ğı ka­mu de­net­çi­li­ği ile bağ­daş­tı­ran bir dü­şün­ce­nin, oluş­tu­ru­lan Ku­ru­mun say­gın­lı­ğı­na da­ha baş­lan­gıç­ta dar­be vur­du­ğu açık de­ğil mi­dir?

Ka­mu de­net­çi­si­nin aday­lık ve se­çim sü­re­ci­nin de sağ­lık­lı ol­ma­dı­ğı açık­tır. Tü­müy­le si­ya­sal ik­ti­da­rın yön­len­dir­me­siy­le ada­yın be­lir­len­di­ği bir sü­reç esas alın­mış­tır. Oy­sa bu sü­re­cin için­de, bi­rer ay­dın­lan­ma ku­ru­mu olan Üni­ver­si­te­le­rin bu­lun­ma­sı ge­re­kirdi.

Do­ku­nul­maz­lık ko­nu­sun­da hal­ka ver­di­ği söz­ler­den dö­nen bir si­ya­sal ik­ti­da­rın, he­men he­men her or­tam­da, “Biz do­ku­nul­maz­lık­la­rın kal­dı­rıl­ma­sın­dan ya­na­yız. Ama sa­de­ce si­ya­si­le­rin de­ğil, ka­mu­da­ki tüm mev­ki sa­hip­le­ri­nin, yar­gı men­sup­la­rı­nın, si­vil ve as­ke­ri yet­ki­li­le­rin de doku­nu­l­maz­lık­la­rı­nın kal­dı­rıl­ma­sı­nı is­ti­yo­ruz. Bun­la­rın hep­si­ni bir­den kal­dı­ra­lım” söy­le­min­de bu­lu­nan AKP, bu Ya­sa ile ye­ni do­ku­nul­maz­lık­lar ge­ti­ri­yor. Ya­sa ile Baş­de­net­çi ile de­net­çi­le­rin gö­rev­le­ri ne­de­niy­le bir suç iş­le­dik­le­rin­de hak­la­rın­da ce­za ko­vuş­tur­ma­sı ya­pıl­ma­sı TBMM Baş­ka­nı­nın iz­ni­ne bağ­la­nı­yor. Bu tür ay­rı­ca­lık­la­rı kal­dı­ra­ca­ğı­nı be­yan eden­ler, ni­çin aca­ba ye­ni yeni ay­rı­ca­lık­lar ge­ti­ri­yor­lar? Çün­kü AKP do­ku­nul­maz­lık­lar ko­nu­sun­da ne ka­dar sa­mi­mi de­ğil­se, her­ke­sin do­ku­nul­ma­zlı­ğı­nı kal­dı­ra­ca­ğız söy­le­min­de de o ka­dar sa­mi­mi de­ğil­dir. Ya­sa­da­ki bu dü­zen­le­me bu­nun çok açık bir gös­ter­ge­si­dir.

Ya­sa­nın bir di­ğer ga­rip­li­ği de yü­rüt­me mad­de­si­dir. Ya­sa­ya gö­re “Bu Ka­nu­nun Baş­de­net­çi ve de­net­çi­le­rin se­çim ve gö­rev­den alın­ma­la­rı ile il­gi­li hü­küm­le­ri­ni Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si, di­ğer hü­küm­le­ri­ni Ba­kan­lar Ku­ru­lu yü­rü­tür.” Ya­sa­nın Ba­kan­lar Ku­ru­lu­nu il­gi­len­di­ren hiç­bir mad­de­si yok. Ku­ru­mun Büt­çe­si için öde­nek­ da­hi TBMM Büt­çe­si­ne kon­mak­ta­dır. Suç iş­le­yen de­net­çi hak­kın­da so­ruş­tur­ma aç­ma iz­ni­ni de TBMM Baş­ka­nı ver­mek­te­dir. Bu çif­te yü­rüt­me­yi an­la­mak ger­çek­ten de müm­kün ola­ma­mış­tır. Sa­yın Ba­kan da Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nun­da do­yu­ru­cu hiç bir açık­la­ma yap­ma­mış, ya­pa­ma­mış­tır.

 

 

M. Akif Ham­za­çe­bi

Ke­mal Kı­lıç­da­roğ­lu

Gü­rol Er­gin

 

Trab­zon

İs­tan­bul

Muğ­la

 

A. Ke­mal De­ve­ci­ler

M. Me­sut Özak­can

A. Ke­mal Kum­ku­moğ­lu

 

Ba­lı­ke­sir

Ay­dın

İs­tan­bul

 

Ka­zım Türk­men

Enis Tütüncü

Bü­lent Ba­ra­ta­lı

 

Or­du

Tekirdağ

İz­mir

 

 

KAR­ŞI OY YA­ZI­SI

1. Ana­ya­sal sis­te­me gö­re, ida­re­nin ey­lem, iş­lem, tu­tum ve dav­ra­nış­la­rı­nı in­ce­le­yip, araş­tı­ran bir ku­ru­mun TBMM'ye bağ­lı ola­rak oluş­tu­rul­ma­sı müm­kün de­ğil­dir.

2. 5521 sa­yı­lı Ya­sanın 9. mad­de­sin­de;

"1) Ku­rum, ida­re­nin iş­le­yi­şi ile il­gi­li şi­ka­yet üze­ri­ne, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti­nin Ana­ya­sa­da be­lir­ti­len ni­te­lik­le­ri çer­çe­ve­sin­de, ida­re­nin her tür­lü ey­lem ve iş­lem­le­ri ile tu­tum ve dav­ra­nış­la­rı­nı; ada­let an­la­yı­şı için­de, in­san hak­la­rı­na say­gı, hu­ku­ka ve hak­ka­ni­ye­te uy­gun­luk yön­le­rin­den in­ce­le­mek, araş­tır­mak ve ida­re­ye öne­ri­ler­de bu­lun­mak­la gö­rev­li­dir.

2) An­cak;

a) Cum­hur­baş­ka­nı­nın tek ba­şı­na yap­tı­ğı iş­lem­ler ile re­sen im­za­la­dı­ğı ka­rar­lar ve emir­ler,

b) Ya­sa­ma yet­ki­si­nin kul­la­nıl­ma­sı­na iliş­kin iş­lem­ler,

c) Yar­gı fa­ali­yet­le­ri­ne iliş­kin iş­lem­ler ile yar­gı men­sup­la­rı­nın iş­lem ve ey­lem­le­ri,

ç) Türk Si­lah­lı Kuv­vet­le­ri'nin salt as­ke­ri hiz­me­te iliş­kin fa­ali­yet­le­ri,

Ku­ru­mun gö­rev ala­nı dı­şın­da­dır." de­nil­mek­te­dir.

9. mad­de­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­na gö­re, ida­re­nin her tür­lü ey­lem ve iş­le­mi ile tu­tum ve dav­ra­nı­şı­na iliş­kin şi­ka­yet­ler Ku­ru­mun gö­rev kap­sa­mın­da­dır. Bi­lin­di­ği üze­re, ida­re mer­ke­zi yö­ne­tim ve ye­rin­den yö­ne­tim ör­güt­le­rin­den oluş­mak­ta­dır ve yü­rüt­me er­ki için­de­dir. İda­re yü­rüt­me­nin si­ya­sal ol­ma­yan, ka­mu gö­re­vi­nin yü­rü­tül­me­si için ör­güt­le­nen bö­lü­mü­dür.

Ya­sa­ma ve yar­gı erk­le­ri­nin iş­lem, ey­lem ve et­kin­lik­le­ri hem "ida­re" kap­sa­mın­da ol­ma­dı­ğı için hem de Ana­ya­sal sis­tem izin ver­me­di­ğin­den, Ku­ru­mun gö­rev kap­sa­mı­na gir­me­mek­te­dir.

9. mad­de­nin ikin­ci fık­ra­sı ile Ana­ya­sa'nın 105, 125 ve 159. mad­de­le­rin­de yar­gı de­ne­ti­mi dı­şın­da tu­tu­lan iş­lem, ka­rar ve emir­ler, san­ki Ya­sa ile Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu­nun gö­rev kap­sa­mı­na gi­re­bi­lir­miş gi­bi ele alın­mak­ta ve is­tis­na kap­sa­mın­da gös­te­ril­mek­te­dir. Ör­ne­ğin; Cum­hur­baş­ka­nı­nın Baş­ba­kan ve il­gi­li Ba­ka­nın im­za­sı ile ya­pa­bi­le­ce­ği iş­lem­le­rin Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu­nun gö­rev kap­sa­mı­na gi­re­bi­le­ce­ği iz­le­ni­mi ya­ra­tıl­mak­ta­dır. Oy­sa, Cum­hur­baş­ka­nı­nın re­sen im­za­la­dı­ğı ka­rar­lar ve emir­ler aley­hi­ne Ana­ya­sa Mah­ke­me­si da­hil yar­gı mer­ci­le­ri­ne baş­vu­ru­la­ma­ya­ca­ğı gi­bi, Cum­hur­baş­ka­nı­nın Baş­ba­kan ve il­gi­li Ba­kan ta­ra­fın­dan da im­za­la­nan iş­lem­le­rin­den ve ka­rar­la­rın­dan da sa­de­ce Baş­ba­kan ve il­gi­li Ba­kan so­rum­lu­dur.

Ni­te­kim Ana­ya­sa'nın 105. mad­de­si;

"Cum­hur­baş­ka­nı­nın, Ana­ya­sa ve di­ğer ka­nun­lar­da Baş­ba­kan ve il­gi­li Ba­ka­nın im­za­la­rı­na ge­rek ol­mak­sı­zın tek ba­şı­na ya­pa­bi­le­ce­ği be­lir­ti­len iş­lem­le­ri dı­şın­da­ki bü­tün ka­rar­la­rı, Baş­ba­kan ve il­gi­li ba­kan­lar­ca im­za­la­nır; bu ka­rar­lar­dan Baş­ba­kan ve il­gi­li Ba­kan so­rum­lu­dur.

Cum­hur­baş­ka­nı­nın re­sen im­za­la­dı­ğı ka­rar­lar ve emir­ler aley­hi­ne Ana­ya­sa Mah­ke­me­si da­hil, yar­gı mer­ci­le­ri­ne baş­vu­ru­la­maz.

Cum­hur­baş­ka­nı, va­ta­na iha­net­ten do­la­yı, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si üye tam­sa­yı­sı­nın en az üç­te bi­ri­nin tek­li­fi üze­ri­ne, üye tam­sa­yı­sı­nın en az dört­te üçü­nün ve­re­ce­ği ka­rar­la suç­lan­dı­rı­lır." de­mek­te­dir.

Açık­tır ki Cum­hur­baş­ka­nı, Ana­ya­sal ko­nu­mu ne­de­ni ile, tek ba­şı­na ve­ya Baş­ba­kan ve il­gi­li Ba­ka­nın im­za­sı ile al­dı­ğı ka­rar­lar­dan so­rum­lu de­ğil­dir.

Ana­ya­sal dü­zen ve ku­ral­lar ne­de­ni ile Ya­sa kap­sa­mı­na alı­na­ma­ya­cak ko­nu­la­rın san­ki Ya­sa kap­sa­mın­da imiş gi­bi is­tis­na ola­rak dü­zen­len­me­si, ya­sa yap­ma tek­ni­ği ile bağ­daş­ma­dı­ğı gi­bi, ön­gö­rü­le­me­yen bir ka­rı­şık­lı­ğa ve özen­le ko­run­ma­sı ge­re­ken ku­rum­la­rı yıp­rat­ma ça­ba­la­rı­na da yol aça­bi­lir.

                                                                                                            Bir­gen Keleş

                                                                                                                İs­tan­bul

 

AYRIŞIK OY

Dünyada ilk olarak Osmanlı İmparatorluğu döneminde, “idari yargı” işlevi görmek üzere kurulan “Kamu Denetçiliği” sistemi, bugün Avrupa Birliği ülkelerinin tümü dahil olmak üzere 120’yi aşkın ülkede uygulanmakta, idarenin vatandaş ile ilişkilerinden kaynaklanan şikayetlerin incelenip giderilmesinde önemli rol üstlenmektedir.

Anayasa’nın 125. maddesi gereğince, “İdarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açık olmakla” birlikte, idarenin eylem ve işlemlerinin yanı sıra tutum ve davranışlarına ilişkin ortaya çıkabilecek aksaklıkların giderilmesinde, saygın, bağımsız ve etkin bir kuruma gereksinim olduğu açıktır. Bu anlamda, oluşturulmak istenen Kamu Denetçiliği  Kurumu, vatandaşın idareye ilişkin şikayetlerinin giderilmesinde zaman ve maddi kayıpların önüne geçerek idari yargının yükünü hafifletecek, daha etkin bir işleyişin sağlanmasında önemli rol oynayacaktır.

Avrupa Birliği uyum süreci kapsamında gündeme getirilen ve TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen 5521 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu, Cumhurbaşkanı Sayın A. Necdet Sezer tarafından, “Anayasaya aykırı” bulunarak geri gönderilmiştir.

Cumhurbaşkanı Sn. Sezer’in geri gönderme gerekçesinde de belirttiği üzere; TBMM’ye bağlı, kamu tüzel kişiliğine sahip, özel bütçeli Kamu Denetçiliği Kurumu oluşturulmasının Anayasal dayanağı bulunmamaktadır. Kamu Denetçiliği Kurumu’nun etkin olabilmesi için tam anlamı ile siyasi etkilerden uzak, bağımsız ve saygın hale getirilmesi büyük önem taşımaktadır. Oysa, Anayasal dayanaktan yoksun olarak oluşturulan Kamu Denetçiliği Kurumu, Anayasa’nın 6. maddesinin 3. fıkrasının, “Hiç kimse veya organ kaynağını Anayasadan almayan bir devlet yetkisini kullanamaz” hükmü karşısında etkin çalışamayacak, işlevini sağlıklı biçimde yerine getiremeyecektir.

Anayasamıza göre, yasama, yürütme ve yargı organlarının görev ve yetki alanları açık bir biçimde birbirinden ayrılarak belirlenmiştir. Yasama yetki ve görevini Türkiye Büyük Millet Meclisi, yürütmeyi Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu, yargı görev ve yetkisini ise bağımsız mahkemeler kullanmaktadır.

Anayasa’nın yasama ile ilgili birinci bölümünde TBMM’nin görev ve yetkileri, denetim yolları seçim ve milletvekillerine ilişkin düzenlemeler ayrıntılı bir biçimde yer almaktadır. Anayasanın yasama faaliyetleri ile ilgili bu bölümünde TBMM’nin görev ve yetkileri arasında “İdare’nin eylem, işlem, tutum ve davranışlarını inceleyip araştıracak” bir kurum oluşturulması sayılmamıştır. Bu nedenle 5521 sayılı Kamu Denetçiliği Yasasının, 3, 4, 11, 15, 13, 22, 33 ve 41. maddelerinin anayasal dayanağı yoktur.

Kaldı ki; Anayasa Mahkemesi; TBMM’nin görev ve yetkilerinin Anayasa’nın 87. maddesinde sayıldığından hareketle, TBMM’nin yasama organları dışındaki organlara üye seçme görev ve yetkisinin bulunmadığı kararı almış, TBMM çatısı altında farklı kurumlara üye seçimi yapılabilmesini “O kurum ile TBMM arasında anayasal sistemden kaynaklanan bir ilişkinin olması” şartına bağlamıştır. Bu çerçevede Anayasa Mahkemesi RTÜK üyelerinin TBMM tarafından seçilmesine ilişkin yasa hükümlerini de iptal etmiş, Sayıştay ve RTÜK üyelerinin TBMM tarafından seçimi ancak anayasa değişikliği ile mümkün hale getirilmiştir. Gerekli anayasa değişiklikleri yapılmadan çıkarılmaya çalışılan Kamu Denetçiliği Kurumu yasasının da Sayıştay ve RTÜK yasaları gibi Anayasa Mahkemesi’nde iptal davası konusu olması muhtemeldir.

Dünyadaki uygulamalarında Kamu Denetçiliği Kurumu, “ulusal güvenlik” dışında her konuda inceleme yapan, yasalardaki eksiklikleri gidermek üzere yasal düzenleme önerebilen, hatta bazı yasaların iptali için yüksek yargıya başvuran bir kurum olarak düzenlenmiştir. Anayasal statüye kavuşturulması gereken Kamu Denetçiliği Kurumu’nun görev ve yetki alanı, gerekli gördüğü yasal düzenlemeleri önerebilecek şekilde genişletilmelidir.

Kamu Denetçiliği Yasasının 18. maddesi’nin 2. fıkrasında yer alan “.. devlet sırrı veya ticari sır niteliğindeki bilgi ve belgeler, yetkili mercilerin en üst makam veya kurulunda gerekçesi belirtilmek suretiyle verilmeyebilir” hükmü vatandaşın şikayetlerine konu olan idarenin aleyhine olabilecek bilgi ya da belgeleri Kamu Denetçiliği Kurumu’ndan esirgeme yolunu açacak, idareye ilişkin birçok inceleme “devlet sırrı” veya “ticari sır” engeline takılacak, bu durum da Kamu Denetçiliği Kurumu’nun işleyişini olumsuz yönde etkileyecektir.

Kamu Denetçiliği Kurumu oluşturulmasına yönelik yasal düzenlemenin, Kurum’un görev ve yetki alanının genişletecek bir anayasa değişikliği ile birlikte ele alınması görüşündeyiz.

                                       Selami Yiğit                                            Muhsin Koçyiğit

                                            Kars                                                      Diyarbakır

 

 

ANA­YA­SA­NIN 89 UN­CU VE 104 ÜN­CÜ MAD­DE­LE­Rİ GE­RE­ĞİN­CE CUM­HUR­BAŞ­KA­NIN­CA BİR DA­HA GÖ­RÜ­ŞÜLMEK ÜZE­RE GE­Rİ GÖN­DE­Rİ­LEN KA­NUN

 

KA­MU DE­NET­Çİ­Lİ­Ğİ KU­RU­MU

KA­NU­NU

 

Bİ­RİN­Cİ BÖ­LÜM

Ge­nel Hü­küm­ler

Amaç

MAD­DE 1- (1) Bu Ka­nu­nun ama­cı; ger­çek ve tü­zel ki­şi­le­rin ida­re­nin iş­le­yi­şi ile il­gi­li şikâyet­le­ri­ni, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti­nin Ana­ya­sa­da be­lir­ti­len ni­te­lik­le­ri çer­çe­ve­sin­de, ida­re­nin her tür­lü ey­lem ve iş­lem­le­ri ile tu­tum ve dav­ra­nış­la­rı­nı; ada­let an­la­yı­şı için­de, in­san hak­la­rı­na say­gı, hu­ku­ka ve hak­ka­ni­ye­te uy­gun­luk yön­le­rin­den in­ce­le­mek, araş­tır­mak ve ida­re­ye öne­ri­ler­de bu­lun­mak üze­re Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu­nu oluş­tur­mak­tır.

Kap­sam

MAD­DE 2- (1) Bu Ka­nun, Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu­nun ku­ru­luş, gö­rev ve ça­lış­ma usûlle­ri­ne iliş­kin il­ke­ler ile Ka­mu Baş­de­net­çi­si ve ka­mu de­net­çi­le­ri­nin ni­te­lik­le­ri­ne, se­çim­le­ri­ne, öz­lük hak­la­rı­na ve Ku­rum per­so­ne­li­nin atan­ma­la­rı ile öz­lük hak­la­rı­na iliş­kin hü­küm­le­ri kap­sar.

Ta­nım­lar

MAD­DE 3- (1) Bu Ka­nun­da ge­çen;

a) Ku­rum: Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu­nu,

b) Ku­rul: Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­lu­nu,

c) Baş­de­net­çi­lik: Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu Baş­de­net­çi­li­ği­ni,

ç) Baş­de­net­çi: Ka­mu Baş­de­net­çi­si­ni,

d) De­net­çi: Ka­mu de­net­çi­si­ni,

e) Ge­nel Ku­rul: Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Ge­nel Ku­ru­lu­nu,

f) Baş­kan­lık: Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­nı,

g) Ko­mis­yon: Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Di­lek­çe Ko­mis­yo­nu ile İn­san Hak­la­rı­nı İn­ce­le­me Ko­mis­yo­nu üye­le­rin­den olu­şan Kar­ma Ko­mis­yo­nu,

ğ) İda­re: Mer­kezî yö­ne­tim kap­sa­mın­da­ki ka­mu ida­re­le­ri ile sos­yal gü­ven­lik ku­rum­la­rı­nı, ma­hallî ida­re­le­ri, ma­hallî ida­re­le­rin bağ­lı ida­re­le­ri­ni, ma­hallî ida­re bir­lik­le­ri­ni, dö­ner ser­ma­ye­li ku­ru­luş­la­rı, ka­nun­lar­la ku­ru­lan fon­la­rı, ka­mu tü­zel ki­şi­li­ği­ni ha­iz ku­ru­luş­la­rı, ser­ma­ye­si­nin yüz­de el­li­sin­den faz­la­sı ka­mu­ya ait ku­ru­luş­lar ile bun­la­ra bağ­lı or­tak­lık­lar ve mü­es­se­se­le­ri, ka­mu ku­ru­mu ni­te­li­ğin­de­ki mes­lek ku­ru­luş­la­rı­nı, ka­mu hiz­me­ti yü­rü­ten özel hu­kuk tü­zel ki­şi­le­ri­ni,

ifa­de eder.

(2) Di­lek­çe Ko­mis­yo­nu ile İn­san Hak­la­rı­nı İn­ce­le­me Ko­mis­yo­nu Üye­le­rin­den Ku­ru­lu Kar­ma Ko­mis­yo­nun Baş­ka­nı, Baş­kan­ve­ki­li, Söz­cü ve Kâti­bi, Di­lek­çe Ko­mis­yo­nu­nun Baş­ka­nı, Baş­kan­ve­ki­li, Söz­cü ve Kâti­bi­dir.

İKİN­Cİ BÖ­LÜM

Ku­ru­luş, Gö­rev ve Ça­lış­ma İl­ke­le­ri

Ku­ru­luş

MAD­DE 4- (1) Bu Ka­nun­da be­lir­ti­len gö­rev­le­ri ye­ri­ne ge­tir­mek ama­cıy­la, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na bağ­lı, ka­mu tü­zel ki­şi­li­ği­ni ha­iz, özel büt­çe­li ve mer­ke­zi An­ka­ra'da bu­lu­nan Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu ku­rul­muş­tur.

(2) Ku­rum, Baş­de­net­çi­lik ve Ku­rul­dan olu­şur.

(3) Ku­rum­da, bir Baş­de­net­çi ve en faz­la on de­net­çi ile Ge­nel Sek­re­ter, uz­man, uz­man yar­dım­cı­la­rı ve di­ğer per­so­nel gö­rev ya­par.

(4) Ku­rum, ge­rek­li gör­dü­ğü yer­ler­de bü­ro aça­bi­lir.

Baş­de­net­çi­lik

MAD­DE 5- (1) Baş­de­net­çi­lik, Baş­de­net­çi ve Baş­de­net­çi­ve­ki­lin­den olu­şur.

(2) Ku­rum, Baş­de­net­çi ta­ra­fın­dan yö­ne­ti­lir ve tem­sil edi­lir.

Baş­de­net­çi­ve­ki­li

MAD­DE 6- (1) Baş­de­net­çi­ve­ki­li, Baş­de­net­çi ta­ra­fın­dan de­net­çi­ler ara­sın­dan se­çi­lir.

(2) Baş­de­net­çi­ve­ki­li, Baş­de­net­çi­nin yok­lu­ğun­da ona vekâlet eder.

Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­lu, gö­rev­le­ri, top­lan­tı ve ka­rar ye­ter sa­yı­sı

MAD­DE 7- (1) Ku­rul; Baş­de­net­çi,  Baş­de­net­çi­ve­ki­li ve de­net­çi­ler­den olu­şur.

(2) Ku­ru­lun gö­rev­le­ri:

a) Ka­nu­nun uy­gu­lan­ma­sı­na iliş­kin yö­net­me­lik­le­ri çı­kar­mak.

b) Yıl­lık ra­po­ru ha­zır­la­mak.

c) Yıl­lık ra­po­ru bek­le­mek­si­zin ge­rek gör­dü­ğü ko­nu­lar­da özel ra­por ha­zır­la­mak.

ç) Ra­por­la­rı ka­mu­oyu­na du­yur­mak.

(3) Ku­ru­la Baş­de­net­çi, Baş­de­net­çi­nin yok­lu­ğun­da ise Baş­de­net­çi­ve­ki­li baş­kan­lık eder.

(4) Ku­rul, Baş­de­net­çi­nin baş­kan­lı­ğın­da de­net­çi­le­rin beş­te üçü­nün ka­tı­lı­mı ile top­la­nır ve üye tam sa­yı­sı­nın salt ço­ğun­lu­ğu ile ka­rar alır.

Ça­lış­ma il­ke­le­ri

MAD­DE 8- (1) Baş­de­net­çi, de­net­çi­ler ara­sın­da iş­bir­li­ği­ni sağ­lar ve bun­la­rın uyum­lu ça­lış­ma­sı­nı gö­ze­tir.

(2) De­net­çi­ler, Ku­rul ha­lin­de in­ce­len­me­si ge­re­ken ko­nu­lar dı­şın­da, Baş­de­net­çi ta­ra­fın­dan gö­rev­len­di­ril­dik­le­ri ko­nu ve/ve­ya alan­lar­da tek baş­la­rı­na ça­lı­şır ve öne­ri­ler­de bu­lu­nur­lar.

(3) Ku­rul­ca ka­ra­ra bağ­la­na­cak ko­nu­lar ile de­net­çi­le­rin Baş­de­net­çi ta­ra­fın­dan gö­rev­len­di­ri­le­cek­le­ri ko­nu ve/ve­ya alan­la­ra ve ara­la­rın­da­ki iş bö­lü­mü­ne iliş­kin il­ke­ler ile bu Ka­nu­nun uy­gu­lan­ma­sı­na iliş­kin hu­sus­lar, Ku­rul­ca ka­bul edi­lip yü­rür­lü­ğe ko­nu­la­cak bir yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir.

Gö­rev

MAD­DE 9- (1) Ku­rum, ida­re­nin iş­le­yi­şi ile il­gi­li şikâyet üze­ri­ne, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti­nin Ana­ya­sa­da be­lir­ti­len ni­te­lik­le­ri çer­çe­ve­sin­de, ida­re­nin her tür­lü ey­lem ve iş­lem­le­ri ile tu­tum ve dav­ra­nış­la­rı­nı; ada­let an­la­yı­şı için­de, in­san hak­la­rı­na say­gı, hu­ku­ka ve hak­ka­ni­ye­te uy­gun­luk yön­le­rin­den in­ce­le­mek, araş­tır­mak ve ida­re­ye öne­ri­ler­de bu­lun­mak­la gö­rev­li­dir.

(2) An­cak;

a) Cum­hur­baş­ka­nı­nın tek ba­şı­na yap­tı­ğı iş­lem­ler ile re'sen im­za­la­dı­ğı ka­rar­lar ve emir­ler,         

b) Ya­sa­ma yet­ki­si­nin kul­la­nıl­ma­sı­na iliş­kin iş­lem­ler,

c) Yar­gı fa­ali­yet­le­ri­ne iliş­kin iş­lem­ler ile yar­gı men­sup­la­rı­nın  iş­lem ve ey­lem­le­ri,

ç) Türk Silâhlı Kuv­vet­le­ri­nin salt as­kerî hiz­me­te iliş­kin fa­ali­yet­le­ri,

Ku­ru­mun gö­rev ala­nı dı­şın­da­dır.

Baş­de­net­çi ve de­net­çi­le­rin ni­te­lik­le­ri

MAD­DE 10- (1) Baş­de­net­çi ve­ya de­net­çi se­çi­le­bil­mek için aşa­ğı­da­ki şart­lar ara­nır:

a) Türk va­tan­da­şı ol­mak.

b) Se­çi­min ya­pıl­dı­ğı ta­rih­te baş­de­net­çi için 50, de­net­çi için 40 ya­şı­nı dol­dur­muş ol­mak.

c) Dört yıl­lık eği­tim ve­ren hu­kuk, si­ya­sal bil­gi­ler, ik­ti­sa­di ve idarî bi­lim­ler, ik­ti­sat ve iş­let­me fa­kül­te­le­rin­den ve­ya bun­la­ra denk­li­ği ka­bul edil­miş ya­ban­cı öğ­re­tim ku­rum­la­rın­dan me­zun ol­mak.

ç) Mes­le­ği ile il­gi­li ola­rak ka­mu ku­rum ve­ya ku­ru­luş­la­rın­da ve­ya ka­mu ku­ru­mu ni­te­li­ğin­de­ki mes­lek ku­ru­luş­la­rı­na ka­yıt­lı ola­rak ya da özel sek­tör­de en az on yıl ça­lış­mış ol­mak.

d) Ka­mu hak­la­rın­dan ya­sak­lı ol­ma­mak.

e) Gö­re­vi­ni de­vam­lı yap­ma­sı­na en­gel ola­bi­le­cek vü­cut ve­ya akıl has­ta­lı­ğı ve­ya vü­cut sa­kat­lı­ğı ile özür­lü bu­lun­ma­mak.

f) Baş­vu­ru sı­ra­sın­da her­han­gi bir si­yasî par­ti­ye üye ol­ma­mak.

g) 26/9/2004 ta­rih­li ve 5237 sa­yı­lı Türk Ce­za Ka­nu­nu­nun 53 ün­cü mad­de­sin­de be­lir­ti­len sü­re­ler geç­miş ol­sa bi­le kas­ten iş­le­nen bir suç­tan do­la­yı al­tı ay ve­ya da­ha faz­la sü­rey­le ha­pis ce­za­sı­na ya da af­fa uğ­ra­mış ol­sa bi­le Dev­le­tin gü­ven­li­ği­ne, ana­ya­sal dü­ze­ne ve bu dü­ze­nin iş­le­yi­şi­ne, millî sa­vun­ma­ya, Dev­let sır­la­rı­na kar­şı suç­lar ve ca­sus­luk suç­la­rı ile ya­ban­cı dev­let­ler­le olan iliş­ki­le­re kar­şı suç­lar­dan ve­ya zim­met, ir­tikâp, rüş­vet, hır­sız­lık, do­lan­dı­rı­cı­lık, sah­te­ci­lik, gü­ve­ni kö­tü­ye kul­lan­ma, hi­le­li iflâs, iha­le­ye fe­sat ka­rış­tır­ma, edi­min ifa­sı­na fe­sat ka­rış­tır­ma, suç­tan kay­nak­la­nan mal var­lı­ğı de­ğer­le­ri­ni ak­la­ma ve­ya ka­çak­çı­lık suç­la­rın­dan hü­küm­lü bu­lun­ma­mak.

Aday­lık ve se­çim

MAD­DE 11- (1) Baş­de­net­çi ve­ya de­net­çi­ler­den bi­ri­nin gö­rev sü­re­si­nin bit­me­sin­den dok­san gün ön­ce, bu gö­rev­le­rin her­han­gi bir se­bep­le so­na er­me­si ha­lin­de ise so­na er­me ta­ri­hin­den iti­ba­ren on­beş gün için­de du­rum, Ku­rum ta­ra­fın­dan Baş­kan­lı­ğa bil­di­ri­lir.

(2) Baş­kan­lık ta­ra­fın­dan ilân edi­len baş­vu­ru sü­re­si için­de, 10 un­cu mad­de­de ya­zı­lı ni­te­lik­le­ri ta­şı­yan­lar­dan, Baş­de­net­çi ve­ya de­net­çi aday ada­yı ol­mak is­te­yen­ler Baş­kan­lı­ğa baş­vu­ru­da bu­lu­nur­lar.

(3) Ko­mis­yon, Baş­de­net­çi se­çi­min­de baş­vu­ru­da bu­lu­nan aday aday­la­rı ara­sın­dan üç ada­yı, de­net­çi se­çi­min­de, baş­vu­ru­da bu­lu­nan aday aday­la­rı ara­sın­dan, se­çi­le­cek de­net­çi sa­yı­sı­nın üç ka­tı ka­dar ada­yı, baş­vu­ru sü­re­si­nin bit­ti­ği ta­rih­ten iti­ba­ren otuz gün için­de be­lir­le­ye­rek Ge­nel Ku­ru­la su­nul­mak üze­re Baş­kan­lı­ğa bil­di­rir.

(4) Ge­nel Ku­rul, bil­di­rim ta­ri­hin­den iti­ba­ren otuz gün için­de, Baş­de­net­çi ve de­net­çi se­çim­le­ri­ne baş­lar.

(5) Baş­de­net­çi ve­ya de­net­çi, üye tam sa­yı­sı­nın üç­te iki ço­ğun­lu­ğu ile se­çi­lir. Bi­rin­ci oy­la­ma­da bu ço­ğun­luk sağ­la­na­ma­dı­ğı tak­dir­de ikin­ci oy­la­ma­ya ge­çi­lir. İkin­ci oy­la­ma­da üye tam sa­yı­sı­nın salt ço­ğun­lu­ğu­nun oyu­nu alan aday se­çil­miş olur. Bu oy­la­ma­da üye tam sa­yı­sı­nın salt ço­ğun­lu­ğu sağ­la­na­ma­dı­ğı tak­dir­de en çok oy alan aday­lar­dan, se­çi­le­cek aday sa­yı­sı­nın iki ka­tı ka­dar aday ile se­çi­me gi­di­lir. Üçün­cü oy­la­ma­da ka­rar ye­ter sa­yı­sı ol­mak şar­tıy­la en faz­la oy alan aday se­çil­miş olur. Bir­den faz­la de­net­çi se­çi­mi ya­pı­la­ca­ğı du­rum­lar­da aday­lar için bir­le­şik oy pu­su­la­sı dü­zen­le­nir. Aday­la­rın ad­la­rı­nın kar­şı­sın­da­ki özel yer işa­ret­len­mek su­re­tiy­le oy kul­la­nı­lır. Se­çi­le­cek  üye­le­rin sa­yı­sın­dan faz­la ve­ri­len oy­lar ge­çer­siz sa­yı­lır.

(6) Se­çim, Ku­ru­mun Baş­kan­lı­ğa baş­vu­ru­da bu­lun­du­ğu ta­rih­ten iti­ba­ren en geç dok­san gün için­de so­nuç­lan­dı­rı­lır.

(7) Bu mad­de hük­mü, de­net­çi sa­yı­sı­nın on­dan az ol­ma­sı ve de­net­çi sa­yı­sı­nın yet­me­di­ği­nin Baş­de­net­çi ta­ra­fın­dan Baş­kan­lı­ğa bil­di­ril­me­si hâlin­de de uy­gu­la­nır.

(8) Bu mad­de­de yer alan sü­re­ler, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin ta­til­de ol­ma­sı ve­ya ara­ver­me sı­ra­sın­da iş­le­mez.

Ba­ğım­sız­lık

MAD­DE 12- (1) Hiç­bir or­gan, ma­kam, mer­ci ve­ya ki­şi, Baş­de­net­çi­ye ve de­net­çi­le­re gö­rev­le­riy­le il­gi­li ola­rak emir ve ta­li­mat ve­re­mez, ge­nel­ge gön­de­re­mez, tav­si­ye ve tel­kin­de bu­lu­na­maz.

An­diç­me

MAD­DE 13- (1) Baş­de­net­çi ve de­net­çi­ler, gö­rev­le­ri­ne baş­lar­ken Ge­nel Ku­rul­da aşa­ğı­da­ki şe­kil­de an­di­çer­ler:

"Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Dev­le­ti­nin var­lı­ğı ve ba­ğım­sız­lı­ğı ile va­ta­nın ve mil­le­tin bö­lün­mez bü­tün­lü­ğü­ne, mil­le­tin ka­yıt­sız ve şart­sız ege­men­li­ği­ne, Ana­ya­sa­ya, hu­ku­kun üs­tün­lü­ğü­ne, hak­ka­ni­ye­te, de­mok­ra­si­ye, Ata­türk il­ke ve in­kı­lap­la­rı­na ve la­ik Cum­hu­ri­yet il­ke­si­ne bağ­lı ka­la­ca­ğı­ma, millî da­ya­nış­ma ve ada­let an­la­yı­şı için­de her­ke­sin in­san hak­la­rın­dan ve te­mel hür­ri­yet­le­rin­den ya­rar­lan­ma­sı ül­kü­sün­den ay­rıl­ma­ya­ca­ğı­ma, üze­ri­me al­dı­ğım gö­re­vi ta­raf­sız­lık­la ye­ri­ne ge­ti­re­ce­ği­me bü­yük Türk Mil­le­ti hu­zu­run­da, na­mu­sum ve şe­re­fim üze­ri­ne an­di­çe­rim."

Gö­rev sü­re­si

MAD­DE 14- (1) Baş­de­net­çi ve de­net­çi­le­rin gö­rev sü­re­le­ri beş yıl­dır.

(2) İs­ti­fa, ölüm ve­ya gö­rev­den alın­ma gi­bi her­han­gi bir ne­den­le sü­re­si bit­me­den gö­re­vin­den ay­rı­lan Baş­de­net­çi ve­ya de­net­çi­le­rin ye­ri­ne ye­ni se­çi­len Baş­de­net­çi ve­ya de­net­çi­nin gö­rev sü­re­si de beş yıl­dır.

(3) Bir dö­nem Baş­de­net­çi ve­ya de­net­çi ola­rak gö­rev ya­pan bir kim­se sa­de­ce bir dö­nem da­ha Baş­de­net­çi ve­ya de­net­çi se­çi­le­bi­lir.

(4) Baş­de­net­çi ve­ya de­net­çi­li­ğe se­çi­len­le­rin gö­rev yap­tık­la­rı sü­re­de es­ki gö­rev­le­riy­le olan ili­şik­le­ri ke­si­lir. An­cak ka­mu gö­rev­li­si iken Baş­de­net­çi­li­ğe ve­ya de­net­çi­li­ğe se­çi­len­ler, me­mu­ri­ye­te gi­riş şart­la­rı­nı kay­bet­me dı­şın­da­ki her­han­gi bir ne­den­le gö­rev­le­ri­nin so­na er­me­si, gö­rev­den ay­rıl­ma is­te­ğin­de bu­lun­ma­sı ve­ya gö­rev sü­re­le­ri­nin dol­ma­sı du­ru­mun­da otuz gün için­de es­ki ku­rum­la­rı­na baş­vur­ma­la­rı ha­lin­de il­gi­li ba­kan ve­ya ata­ma­ya yet­ki­li di­ğer ma­kam­lar ta­ra­fın­dan mük­te­sep­le­ri­ne uy­gun bir kad­ro­ya ata­nır­lar. Be­lir­ti­len ata­ma ya­pı­lır­ken Baş­de­net­çi ve­ya de­net­çi­le­rin Ku­rum­da ge­çir­dik­le­ri sü­re­ler ma­kam ve­ya hâkim sı­nı­fın­dan olup da yük­sek hâkim­lik taz­mi­na­tı­nı al­ma­ya baş­la­dık­tan son­ra se­çi­len­ler için  yük­sek hâkim­lik taz­mi­na­tı öden­me­si­ni ge­rek­ti­ren gö­rev­ler­de geç­miş ola­rak de­ğer­len­di­ri­lir. Bu hü­küm­ler, aka­de­mik un­van­la­rın ka­za­nıl­ma­sı­na iliş­kin hü­küm­ler sak­lı kal­mak kay­dıy­la üni­ver­si­te­ler­den ge­len per­so­nel hak­kın­da da uy­gu­la­nır.

Gö­rev­den alın­ma ve gö­re­vin so­na er­me­si

MAD­DE 15- (1) Baş­de­net­çi­nin ve­ya de­net­çi­le­rin 10 un­cu mad­de­de sa­yı­lan ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­dık­la­rı­nın son­ra­dan an­la­şıl­ma­sı ve­ya se­çil­dik­ten son­ra kay­bet­me­le­ri ha­lin­de, bu du­ru­mun Ko­mis­yon ta­ra­fın­dan tes­pit edil­me­si­ni ta­ki­ben Baş­de­net­çi ve­ya de­net­çi­nin gö­re­vi­nin so­na er­me­si­ne Ge­nel Ku­rul ta­ra­fın­dan gö­rüş­me­siz ka­rar ve­ri­lir.

(2) Se­çil­me­ye en­gel bir suç­tan do­la­yı ke­sin hü­küm gi­yen ve­ya kı­sıt­la­nan Baş­de­net­çi ve­ya de­net­çi hak­kın­da­ki ke­sin­leş­miş mah­ke­me ka­ra­rı­nın Ge­nel Ku­ru­lun bil­gi­si­ne su­nul­ma­sıy­la, Baş­de­net­çi ve­ya de­net­çi sı­fa­tı so­na erer.

Baş­de­net­çi ve de­net­çi­le­rin malî ve sos­yal hak­la­rı

MAD­DE 16- (1) Baş­de­net­çi­ye Baş­ba­kan­lık Müs­te­şa­rı­na; de­net­çi­le­re Baş­ba­kan­lık müs­te­şar yar­dım­cı­la­rı­na uy­gu­la­nan malî ve sos­yal hak ve yar­dım­la­ra iliş­kin hü­küm­ler uy­gu­la­nır.

ÜÇÜN­CÜ BÖ­LÜM

Ku­ru­ma Baş­vu­ru ve Ya­pı­la­cak İş­lem­ler

Baş­vu­ru ve usûlü

MAD­DE 17- (1) Ku­ru­ma, ger­çek ve tü­zel ki­şi­ler baş­vu­ra­bi­lir­ler. Ya­ban­cı­la­rın baş­vu­ru hak­kı­nı kul­la­na­bil­me­le­ri, kar­şı­lık­lı­lık esa­sı­na bağ­lı­dır.

(2) Baş­vu­ru; baş­vu­ru sa­hi­bi­nin adı ve so­ya­dı, im­za­sı, yer­le­şim ye­ri ve­ya iş ad­re­si­ni, baş­vu­ru sa­hi­bi tü­zel ki­şi ise tü­zel ki­şi­nin un­va­nı ve yer­le­şim ye­ri ile yet­ki­li ki­şi­nin im­za­sı­nı ve yet­ki bel­ge­si­ni içe­ren Türk­çe di­lek­çe ile ya­pı­lır. Bu baş­vu­ru, yö­net­me­lik­te be­lir­le­ne­cek şart­la­ra uyul­mak kay­dıy­la elek­tro­nik or­tam­da ve­ya di­ğer ile­ti­şim araç­la­rıy­la da ya­pı­la­bi­lir.

(3) Ya­pı­lan baş­vu­ru­lar­dan;

a) Bel­li bir ko­nu­yu içer­me­yen­ler,

b) Yar­gı or­gan­la­rın­da gö­rül­mek­te olan ve­ya yar­gı or­gan­la­rın­ca ka­ra­ra bağ­lan­mış uyuş­maz­lık­lar,

c) İkin­ci fık­ra­da be­lir­ti­len şart­la­rı ta­şı­ma­yan­lar,

ç) Se­bep­le­ri, ko­nu­su ve ta­raf­la­rı ay­nı olan­lar ile da­ha ön­ce so­nuç­lan­dı­rı­lan­lar,

in­ce­len­mez.

(4) Ku­ru­ma, il­ler­de va­li­lik­ler, il­çe­ler­de kay­ma­kam­lık­lar ara­cı­lı­ğıy­la da baş­vu­ru­la­bi­lir.

(5) Baş­vu­ru­lar­dan her­han­gi bir üc­ret alın­maz.

(6) Ku­ru­ma, idarî iş­lem­ler­de teb­liğ ta­ri­hin­den, idarî ey­lem, tu­tum ve dav­ra­nış­lar­da öğ­ren­me ta­ri­hin­den iti­ba­ren dok­san gün için­de baş­vu­ru­la­bi­lir. Baş­vu­ru ta­ri­hi, di­lek­çe­nin Ku­ru­ma, va­li­lik ve­ya kay­ma­kam­lık­la­ra ve­ril­di­ği, di­ğer hal­ler­de baş­vu­ru­nun Ku­ru­ma ulaş­tı­ğı ta­rih­tir.

(7) Da­va aç­ma sü­re­si için­de ya­pı­lan baş­vu­ru, iş­le­me­ye baş­la­mış olan da­va aç­ma sü­re­si­ni dur­du­rur.

Bil­gi ve bel­ge is­ten­me­si

MAD­DE 18- (1) Ku­ru­mun in­ce­le­me ve araş­tır­ma ko­nu­su ile il­gi­li ola­rak is­te­di­ği bil­gi ve bel­ge­le­rin, bu is­te­ğin teb­liğ edil­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren otuz gün için­de ve­ril­me­si zo­run­lu­dur. Bu sü­re için­de is­te­nen bil­gi ve bel­ge­le­ri hak­lı bir ne­den ol­mak­sı­zın ver­me­yen­ler hak­kın­da Baş­de­net­çi ve­ya de­net­çi­nin baş­vu­ru­su üze­ri­ne il­gi­li mer­ci, di­sip­lin so­ruş­tur­ma­sı açar.

(2) An­cak; Dev­let sır­rı ve­ya ti­carî sır ni­te­li­ğin­de­ki bil­gi ve bel­ge­ler, yet­ki­li mer­ci­le­rin en üst ma­kam ve­ya ku­ru­lun­ca ge­rek­çe­si be­lir­til­mek su­re­tiy­le ve­ril­me­ye­bi­lir.

Bi­lir­ki­şi gö­rev­len­di­ril­me­si ve ta­nık din­len­me­si

MAD­DE 19- (1) İn­ce­le­me ve araş­tır­ma ko­nu­su ile il­gi­li ola­rak Baş­de­net­çi ve­ya de­net­çi­ler bi­lir­ki­şi gö­rev­len­di­re­bi­lir.

(2) Bi­lir­ki­şi ola­rak gö­rev­len­di­ri­len ka­mu gö­rev­li­le­ri­ne her in­ce­le­me ve araş­tır­ma ko­nu­su için (500), di­ğer ki­şi­le­re her in­ce­le­me ve araş­tır­ma ko­nu­su için (1000) gös­ter­ge ra­ka­mı­nın me­mur ay­lık kat­sa­yı­sıy­la çar­pı­mı so­nu­cu bu­lu­na­cak mik­ta­rı geç­me­mek üze­re gö­rev­len­dir­me­yi ya­pa­nın ka­ra­rı ile bi­lir­ki­şi üc­re­ti öde­nir. Bu öde­me­ler, dam­ga ver­gi­si ha­riç her­han­gi bir ver­gi ve ke­sin­ti­ye tâbi tu­tul­maz.

(3) İn­ce­le­me ve araş­tır­ma ko­nu­su ile il­gi­li ola­rak Baş­de­net­çi, de­net­çi­ler ve­ya uz­man­lar ta­nık ya da il­gi­li ki­şi­le­ri din­le­ye­bi­lir.

İn­ce­le­me ve araş­tır­ma

MAD­DE 20- (1) Ku­rum, in­ce­le­me ve araş­tır­ma­sı­nı baş­vu­ru ta­ri­hin­den iti­ba­ren en geç al­tı ay için­de so­nuç­lan­dı­rır.

(2) Ku­rum, in­ce­le­me ve araş­tır­ma so­nu­cu­nu ve var­sa öne­ri­le­ri­ni il­gi­li mer­cie ve baş­vu­ra­na bil­di­rir. Ku­rum, baş­vu­ra­na, iş­le­me kar­şı baş­vu­ru yol­la­rı­nı da gös­te­rir.

(3) İl­gi­li mer­ci, Ku­ru­mun öne­ri­le­ri doğ­rul­tu­sun­da te­sis et­ti­ği iş­le­mi ve­ya Ku­ru­mun öner­di­ği çö­zü­mü uy­gu­la­na­bi­lir ni­te­lik­te gör­me­di­ği tak­dir­de bu­nun ge­rek­çe­si­ni otuz gün için­de Ku­ru­ma bil­di­rir.

Da­va aç­ma sü­re­si­nin ye­ni­den iş­le­me­ye baş­la­ma­sı

MAD­DE 21- (1) Baş­vu­ru­nun Ku­rum ta­ra­fın­dan red­de­dil­me­si ha­lin­de, dur­muş olan da­va aç­ma sü­re­si ge­rek­çe­li ret ka­ra­rı­nın il­gi­li­ye teb­li­ğin­den iti­ba­ren kal­dı­ğı yer­den iş­le­me­ye baş­lar.

(2) Baş­vu­ru­nun Ku­rum ta­ra­fın­dan ye­rin­de gö­rü­le­rek ka­bul edil­me­si ha­lin­de; il­gi­li mer­ci Ku­ru­mun öne­ri­si üze­ri­ne otuz gün için­de her­han­gi bir iş­lem te­sis et­mez ve­ya ey­lem­de bu­lun­maz ise, dur­muş olan da­va aç­ma sü­re­si kal­dı­ğı yer­den iş­le­me­ye baş­lar.

(3) Ku­ru­mun, in­ce­le­me ve araş­tır­ma­sı­nı, baş­vu­ru ta­ri­hin­den iti­ba­ren al­tı ay için­de so­nuç­lan­dı­ra­ma­ma­sı ha­lin­de de dur­muş olan da­va aç­ma sü­re­si kal­dı­ğı yer­den iş­le­me­ye baş­lar.

Ku­ru­lun ra­por­la­rı

MAD­DE 22- (1) Ku­rul, her tak­vim yı­lı so­nun­da yü­rü­tü­len fa­ali­yet­le­ri ve öne­ri­le­ri kap­sa­yan bir ra­por ha­zır­la­ya­rak Ko­mis­yo­na su­nar. Ko­mis­yon, bu ra­po­ru gö­rü­şüp, ken­di ka­na­at ve gö­rüş­le­ri­ni de içe­re­cek şe­kil­de özet­le­ye­rek Ge­nel Ku­ru­la su­nul­mak üze­re Baş­kan­lı­ğa gön­de­rir. Ko­mis­yo­nun ra­po­ru Ge­nel Ku­rul­da gö­rü­şü­lür.

(2) Ku­ru­lun yıl­lık ra­po­ru, ay­rı­ca Resmî Ga­ze­te­de ya­yım­lan­mak su­re­tiy­le ka­mu­oyu­na du­yu­ru­lur.

(3) Ku­rul; açık­lan­ma­sın­da fay­da gör­dü­ğü hu­sus­la­rı yıl­lık ra­po­ru bek­le­mek­si­zin her za­man ka­mu­oyu­na du­yu­ra­bi­lir.

Açık­la­ma yap­ma yet­ki­si

MAD­DE 23- (1) Ku­ru­mun fa­ali­yet­le­ri hak­kın­da açık­la­ma yap­ma­ya Baş­de­net­çi yet­ki­li­dir. Baş­de­net­çi bu yet­ki­si­ni Baş­de­net­çi­ve­ki­li­ne dev­re­de­bi­lir.

DÖR­DÜN­CÜ BÖ­LÜM

Per­so­ne­le İliş­kin Hü­küm­ler

Ge­nel Sek­re­ter

MAD­DE 24- (1) Ge­nel Sek­re­ter, en az dört yıl­lık yük­se­köğ­re­tim ku­ru­mu me­zu­nu, 14/7/1965 ta­rih­li ve 657 sa­yı­lı Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nu­na tâbi gö­rev­ler­de on yıl hiz­me­ti bu­lu­nan ve ay­nı Ka­nu­nun 48 in­ci mad­de­sin­de ya­zı­lı şart­la­ra sa­hip olan­lar ara­sın­dan Baş­de­net­çi ta­ra­fın­dan ata­nır.

(2) Ge­nel Sek­re­ter, Ku­ru­mun har­ca­ma yet­ki­li­si­dir. Malî iş ve hiz­met­ler malî hiz­met­ler bi­ri­mi eliy­le yü­rü­tü­lür.

Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu uz­man yar­dım­cı­lı­ğı

MAD­DE 25- (1) Uz­man yar­dım­cı­lı­ğı­na ata­na­bil­mek için, Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nu­nun 48 in­ci mad­de­sin­de sa­yı­lan ge­nel şart­lar ya­nın­da aşa­ğı­da­ki ni­te­lik­ler de ara­nır:

a) En az dört yıl­lık eği­tim ve­ren hu­kuk, si­ya­sal bil­gi­ler, ik­ti­sa­di ve idarî bi­lim­ler, ik­ti­sat ve iş­let­me fa­kül­te­le­rin­den ve­ya bun­la­ra denk­li­ği ka­bul edil­miş ya­ban­cı öğ­re­tim ku­rum­la­rın­dan me­zun ol­mak.

b) Ya­pı­la­cak gi­riş sı­na­vın­da ba­şa­rı­lı ol­mak.

c) Sı­na­vın ya­pıl­dı­ğı yı­lın ocak ayı­nın ilk gü­nün­de otuz beş ya­şı­nı dol­dur­ma­mış ol­mak.

Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu uz­man­lı­ğı

MAD­DE 26- (1) 25 in­ci mad­de­ye gö­re uz­man yar­dım­cı­lı­ğı­na ata­nan­lar, en az üç yıl ça­lış­mak ve olum­lu si­cil al­mak kay­dıy­la açı­la­cak ye­ter­lik sı­na­vı­na gir­me­ye hak ka­za­nır­lar. Sı­nav­da ba­şa­rı­lı olan­lar, Ka­mu Per­so­ne­li Ya­ban­cı Dil Bil­gi­si Se­vi­ye Tes­pit Sı­na­vın­da en az (C) dü­ze­yin­de pu­an ve­ya ulus­la­ra­ra­sı ka­bul gör­müş ya­ban­cı dil se­vi­ye tes­pit sı­nav­la­rın­dan bu pu­ana denk pu­an al­mış ol­mak şar­tıy­la Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu uz­ma­nı un­va­nı­nı alır­lar. Sı­nav­da ba­şa­rı­lı ola­ma­yan­lar, is­tek­le­ri ha­lin­de ku­ru­mun­da ve­ya Dev­let Per­so­nel Baş­kan­lı­ğın­ca di­ğer ka­mu ku­rum ve ku­ru­luş­la­rın­da uy­gun kad­ro­la­ra ata­nır­lar.

(2) Uz­man yar­dım­cı­la­rı­nın mes­le­ğe alın­ma­la­rı, ye­tiş­ti­ril­me­le­ri ve ye­ter­lik sı­na­vı­nın şek­li ile uz­man ve uz­man yar­dım­cı­la­rı­nın gö­rev, yet­ki ve ça­lış­ma­la­rı­na iliş­kin esas ve usûller yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

Per­so­ne­lin atan­ma­sı

MAD­DE 27- (1) Per­so­nel, Baş­de­net­çi ta­ra­fın­dan ata­nır.

(2) Uz­man ve uz­man yar­dım­cı­sı dı­şın­da­ki per­so­ne­lin atan­ma­sı, nak­len ve­ya Ka­mu Per­so­ne­li Seç­me Sı­na­vı­nı ka­za­nan­lar ara­sın­dan ya­pı­lır.

Per­so­ne­lin malî ve sos­yal hak­la­rı

MAD­DE 28-  (1) Baş­de­net­çi, de­net­çi­ler ve Ge­nel Sek­re­ter ha­riç ol­mak üze­re Ku­rum per­so­ne­li­ne Baş­ba­kan­lık­ta em­sal un­van­lı ve ay­nı de­re­ce­li kad­ro­lar­da ça­lı­şan­la­ra uy­gu­la­nan malî ve sos­yal hak ve yar­dım­la­ra iliş­kin hü­küm­ler uy­gu­la­nır.

(2) Ge­nel Sek­re­te­re Baş­ba­kan­lık­ta­ki ge­nel mü­dür­le­re uy­gu­la­nan malî ve sos­yal hak ve yar­dım­la­ra iliş­kin hü­küm­ler uy­gu­la­nır.

Ka­mu ku­rum ve ku­ru­luş­la­rın­da­ki per­so­ne­lin gö­rev­len­di­ril­me­si

MAD­DE 29- (1) Mer­kezî yö­ne­tim kap­sa­mın­da­ki ka­mu ida­re­le­rin­de, sos­yal gü­ven­lik ku­rum­la­rın­da, ma­hallî ida­re­ler­de, ma­hallî ida­re­le­rin bağ­lı ida­re­le­rin­de, ma­hallî ida­re bir­lik­le­rin­de, dö­ner ser­ma­ye­li ku­ru­luş­lar­da, ka­nun­lar­la ku­ru­lan fon­lar­da, ka­mu tü­zel ki­şi­li­ği­ni ha­iz ku­ru­luş­lar­da, ser­ma­ye­si­nin yüz­de el­li­sin­den faz­la­sı ka­mu­ya ait ku­ru­luş­lar­da, ik­ti­sadî dev­let te­şek­kül­le­ri ve ka­mu ik­ti­sadî ku­ru­luş­la­rı ile bun­la­ra bağ­lı or­tak­lık­lar ve mü­es­se­se­ler­de ça­lı­şan­lar (hâkim­ler ve sav­cı­lar ha­riç), ku­rum­la­rı­nın iz­ni ile uz­man­lık ge­rek­ti­ren iş­ler­de gö­rev­len­di­ri­le­bi­lir­ler. Bu şe­kil­de ya­pı­lan gö­rev­len­dir­me­nin sü­re­si al­tı ayı ge­çe­mez. An­cak ih­ti­yaç ha­lin­de bu sü­re üç ay da­ha uza­tı­la­bi­lir. Ku­ru­mun bu ko­nu­da­ki ta­lep­le­ri, il­gi­li ku­rum ve ku­ru­luş­lar­ca ön­ce­lik­le so­nuç­lan­dı­rı­lır. Bu şe­kil­de gö­rev­len­di­ri­len per­so­nel, ku­rum­la­rın­dan ay­lık­lı izin­li sa­yı­lır. İzin­li ol­duk­la­rı sü­re­ce me­mu­ri­yet­le­ri ile il­gi­le­ri ve öz­lük hak­la­rı de­vam et­ti­ği gi­bi, bu sü­re­ler yük­sel­me ve emek­li­lik­le­rin­de de he­sa­ba ka­tı­lır. Yük­sel­me­le­ri baş­ka­ca bir iş­le­me ge­rek du­yul­ma­dan sü­re­sin­de ya­pı­lır.

BE­ŞİN­Cİ BÖ­LÜM

Çe­şit­li Hü­küm­ler

Ku­ru­mun ge­lir­le­ri

MAD­DE 30- (1) Ku­ru­mun ge­lir­le­ri şun­lar­dır:

a) Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si büt­çe­si­ne bu amaç­la ko­nu­la­cak öde­nek.

b) Di­ğer ge­lir­ler.

Ku­rum­da ça­lı­şan­la­rın sta­tü­sü ve faz­la ça­lış­ma üc­re­ti

MAD­DE 31- (1) Bu Ka­nun­da hü­küm bu­lun­ma­yan hu­sus­lar­da Ku­rum per­so­ne­li hak­kın­da Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nu hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır.

(2) Ku­rum per­so­ne­li­ne ve 29 un­cu mad­de uya­rın­ca Ku­rum­da gö­rev­len­di­ri­len­le­re, Baş­ba­kan­lık­ta em­sal un­van­lı ve ay­nı de­re­ce­li kad­ro­lar­da ça­lı­şan per­so­ne­le öde­nen faz­la ça­lış­ma üc­re­ti­ni geç­me­mek üze­re, Baş­de­net­çi ta­ra­fın­dan be­lir­le­ne­cek mik­tar­da faz­la ça­lış­ma üc­re­ti öde­nir.

Ya­sak­lar

MAD­DE 32- (1) Baş­de­net­çi, de­net­çi, Ge­nel Sek­re­ter, uz­man ve uz­man yar­dım­cı­la­rı ile di­ğer per­so­nel, si­yasî par­ti­le­re üye ola­maz­lar; her­han­gi bir si­yasî par­ti, ki­şi ve­ya züm­re­nin ya­ra­rı­nı ve­ya za­ra­rı­nı he­def alan bir dav­ra­nış­ta bu­lu­na­maz­lar; gö­rev­le­ri­ni ye­ri­ne ge­ti­rir­ken dil, ırk, cin­si­yet, si­yasî dü­şün­ce, fel­sefî inanç, din ve mez­hep ayı­rı­mı ya­pa­maz­lar; gö­rev­le­ri se­be­biy­le her­han­gi bir şe­kil­de öğ­ren­dik­le­ri mes­lekî ve­ya ti­carî sır­la­rı gö­rev­le­rin­den ay­rıl­mış ol­sa­lar bi­le açık­la­ya­maz­lar, ken­di­le­ri­nin ve­ya baş­ka­la­rı­nın ya­ra­rı­na kul­la­na­maz­lar.

(2) Baş­de­net­çi, de­net­çi, Ge­nel Sek­re­ter, uz­man ve uz­man yar­dım­cı­la­rı; ken­di­le­ri­nin, eş­le­ri­nin ve üçün­cü de­re­ce­ye ka­dar (bu de­re­ce da­hil) kan ve ka­yın hı­sım­la­rı­nın şikâyet­le­ri­ni in­ce­le­ye­mez­ler.

(3) Baş­de­net­çi, de­net­çi, Ge­nel Sek­re­ter, uz­man ve uz­man yar­dım­cı­la­rı ile di­ğer per­so­nel, bu gö­rev­le­ri sü­re­sin­ce resmî ve­ya özel hiç­bir gö­rev ala­maz­lar, ti­ca­ret­le uğ­ra­şa­maz­lar. Bi­lim­sel ya­yın­lar­da bu­lun­ma, gö­rev­le­ri ve­ya mes­lek­le­ri ile il­gi­li ola­rak da­vet edil­dik­le­ri ulu­sal ve­ya ulus­la­ra­ra­sı kon­gre, kon­fe­rans ve ben­ze­ri top­lan­tı­la­ra ka­tıl­ma, der­nek­ler­de üye­lik ve kâr ama­cı güt­me­yen ko­ope­ra­tif­ler­de or­tak­lık ha­lin­de bu mad­de hü­küm­le­ri uy­gu­lan­maz.

Baş­de­net­çi ve­ya de­net­çi­ler hak­kın­da ce­za so­ruş­tur­ma­sı ve ko­vuş­tur­ma­sı usûlü

MAD­DE 33- (1) Baş­de­net­çi ve de­net­çi­le­rin gö­rev­le­ri se­be­biy­le bir suç iş­le­dik­le­ri öne sü­rül­dü­ğü tak­dir­de hak­la­rın­da ce­za so­ruş­tur­ma­sı ve ko­vuş­tur­ma­sı ya­pı­la­bil­me­si Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­ka­nı­nın iz­ni­ne bağ­lı­dır. İzin ve­ril­me­si ve­ya ve­ril­me­me­si­ne iliş­kin ka­ra­ra kar­şı iti­raz mer­cii, Da­nış­ta­yın il­gi­li da­ire­si­dir.

(2) Baş­de­net­çi ve de­net­çi­ler hak­kın­da­ki ha­zır­lık so­ruş­tur­ma­sı Yar­gı­tay Cum­hu­ri­yet Baş­sav­cı­sı ta­ra­fın­dan ya­pı­lır. Açı­la­cak ka­mu da­va­sı, Yar­gı­ta­yın il­gi­li ce­za da­ire­sin­de gö­rü­lür. Tem­yiz mer­cii, Yar­gı­tay Ce­za Ge­nel Ku­ru­lu­dur.

(3) Bu mad­de­de hü­küm bu­lun­ma­yan hu­sus­lar­da 2/12/1999 ta­rih­li ve 4483 sa­yı­lı Me­mur­lar ve Di­ğer Ka­mu Gö­rev­li­le­ri­nin Yar­gı­lan­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır.

(4) Ağır ce­za mah­ke­me­si­nin gö­rev ala­nı­na gi­ren suç­la­ra iliş­kin su­çüs­tü hâli ge­nel hü­küm­le­re tâbi­dir.

Ge­nel Sek­re­ter ve per­so­nel hak­kın­da ce­za so­ruş­tur­ma­sı ve ko­vuş­tur­ma­sı usûlü

MAD­DE 34- (1) Ge­nel Sek­re­ter, uz­man ve uz­man yar­dım­cı­la­rı­nın gö­rev­le­ri se­be­biy­le bir suç iş­le­dik­le­ri öne sü­rül­dü­ğü tak­dir­de ce­za so­ruş­tur­ma­sı ve ko­vuş­tur­ma­sı ya­pı­la­bil­me­si, Baş­de­net­çi­nin iz­ni­ne bağ­lı­dır. İzin ve­ril­me­si ve­ya ve­ril­me­me­si­ne iliş­kin ka­ra­ra kar­şı iti­raz mer­cii An­ka­ra Böl­ge İda­re Mah­ke­me­si­dir.

(2) Ge­nel Sek­re­ter, uz­man ve uz­man yar­dım­cı­la­rı ile di­ğer per­so­nel hak­kın­da­ki ha­zır­lık so­ruş­tur­ma­sı, su­çun iş­len­di­ği yer Cum­hu­ri­yet baş­sav­cı­sı ve­ya gö­rev­len­di­re­ce­ği Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı ta­ra­fın­dan ya­pı­lır. Açı­la­cak ka­mu da­va­sı ay­nı yer mah­ke­me­sin­de gö­rü­lür.

(3) Bu mad­de­de hü­küm bu­lun­ma­yan hu­sus­lar­da, Me­mur­lar ve Di­ğer Ka­mu Gö­rev­li­le­ri­nin Yar­gı­lan­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır.

(4) Ağır ce­za mah­ke­me­si­nin gö­rev ala­nı­na gi­ren suç­la­ra iliş­kin su­çüs­tü hâli ge­nel hü­küm­le­re tâbi­dir.

Emek­li­lik

MAD­DE 35- (1) Baş­de­net­çi, de­net­çi­ler, Ge­nel Sek­re­ter, uz­man ve uz­man yar­dım­cı­la­rı ile di­ğer per­so­nel hak­kın­da 8/6/1949 ta­rih­li ve 5434 sa­yı­lı Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Emek­li San­dı­ğı Ka­nu­nu hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır.

(2) Baş­de­net­çi ve de­net­çi­ler hak­kın­da Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Emek­li San­dı­ğı Ka­nu­nu­nun 40 ın­cı mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı hük­mü uy­gu­lan­maz.

Büt­çe ve har­ca­ma

MAD­DE 36- (1) Ku­ru­mun büt­çe ve har­ca­ma esas ve usûlle­ri 10/12/2003 ta­rih­li ve 5018 sa­yı­lı Ka­mu Malî Yö­ne­ti­mi ve Kon­trol Ka­nu­nu hü­küm­le­ri­ne tâbi­dir.

(2) 5018 sa­yı­lı Ka­nu­na ek­li (II) sa­yı­lı cet­ve­lin “B) Özel Büt­çe­li Di­ğer İda­re­ler” bö­lü­mü­ne "29) Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu" iba­re­si ek­len­miş­tir.

Kad­ro­lar

MAD­DE 37- (1) Ek­li (1) sa­yı­lı lis­te­de yer alan kad­ro­lar ih­das edi­le­rek, 190 sa­yı­lı Ge­nel Kad­ro ve Usu­lü Hak­kın­da Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­nin eki (III) sa­yı­lı cet­ve­le, Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu bö­lü­mü ola­rak ek­len­miş­tir.

MAD­DE 38- (1) 14/7/1965 ta­rih­li ve 657 sa­yı­lı Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nu­nun  de­ği­şik 36 ncı mad­de­si­nin "Or­tak Hü­küm­ler" bö­lü­mü­nün (A) ben­di­nin de­ği­şik  (11) nu­ma­ra­lı fık­ra­sı­na, "Sos­yal Gü­ven­lik Ku­ru­mu Mü­fet­tiş Yar­dım­cı­la­rı" iba­re­sin­den son­ra gel­mek üze­re "Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu Uz­man Yar­dım­cı­la­rı" iba­re­si ve "Kay­ma­kam­lı­ğa" iba­re­sin­den son­ra gel­mek üze­re  "Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu Uz­man­lı­ğı­na" iba­re­si ek­len­miş­tir.

Yö­net­me­lik

MAD­DE 39- (1) Bu Ka­nu­nun uy­gu­lan­ma­sı­na iliş­kin yö­net­me­lik­ler, Ku­rul ta­ra­fın­dan ha­zır­la­nır ve Resmî Ga­ze­te­de ya­yım­la­nır.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 1- (1) İlk Baş­de­net­çi ve en az beş de­net­çi­nin se­çi­mi ile Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu ku­ru­lur.

(2) Bu Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren otuz gün son­ra Baş­kan­lık ta­ra­fın­dan Baş­de­net­çi ve beş de­net­çi se­çi­mi için aday aday­lı­ğı baş­vu­ru sü­re­ci baş­la­tı­lır ve 11 in­ci mad­de­de ön­gö­rü­len usûle uyu­la­rak se­çim so­nuç­lan­dı­rı­lır.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 2- (1) Bu Ka­nu­nun uy­gu­lan­ma­sı­na iliş­kin yö­net­me­lik­ler, Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren do­kuz ay için­de çı­ka­rı­lır.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 3- (1) İlk Baş­de­net­çi ve de­net­çi­le­rin se­çi­mi ta­mam­lan­dık­tan son­ra Baş­de­net­çi ta­ra­fın­dan dok­san gün için­de; bir de­fa­ya mah­sus ol­mak ve ek­li (1) sa­yı­lı lis­te­de yer alan Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu uz­ma­nı un­van­lı ser­best kad­ro ade­di­nin yüz­de el­li­si­ni geç­me­mek üze­re, 25 ve 26 ncı mad­de­ler­de­ki şart­lar aran­mak­sı­zın, uz­man ola­rak ka­mu ku­rum ve ku­ru­luş­la­rın­dan ata­ma ya­pı­la­bi­lir.

(2) Şu ka­dar ki, uz­man ola­rak ata­na­cak­la­rın Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nu­nun 48 in­ci mad­de­sin­de sa­yı­lan ge­nel şart­la­rı ta­şı­ma­la­rı ve       25 in­ci mad­de­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­nın (a) ben­din­de sa­yı­lan ni­te­lik­le­re ve mes­lek­le­rin­de en az beş yıl­lık de­ne­yi­me sa­hip ol­ma­la­rı ge­re­kir.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 4- (1) Bu Ka­nun hü­küm­le­ri, ma­hallî ida­re­le­rin ey­lem ve iş­lem­le­ri ile tu­tum ve dav­ra­nış­la­rı hak­kın­da, Ka­nun bü­tü­nüy­le yü­rür­lü­ğe gir­dik­ten bir yıl son­ra uy­gu­la­nır.

Yü­rür­lük

MAD­DE 40- (1) Bu Ka­nu­nun 17 nci mad­de­si 1 Tem­muz 2007, di­ğer mad­de­le­ri 1 Ekim 2006  ta­ri­hin­de yü­rür­lü­ğe gi­rer.

Yü­rüt­me

MAD­DE 41- (1) Bu Ka­nu­nun Baş­de­net­çi ve de­net­çi­le­rin se­çim ve gö­rev­den alın­ma­la­rı ile il­gi­li hü­küm­le­ri­ni Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si, di­ğer hü­küm­le­ri­ni Ba­kan­lar Ku­ru­lu yü­rü­tür.

 

 

(1 ) SA­YI­LI LİS­TE

 

KU­RU­MU: KA­MU DE­NET­Çİ­Lİ­Ğİ KU­RU­MU

TEŞ­KİLÂT: MER­KEZ

İH­DAS  EDİ­LEN KAD­RO­LAR

 

 

 

 

Ser­best Kad­ro

Tu­tu­lan Kad­ro

 

Sı­nı­fı

Un­va­nı

De­re­ce­si

Ade­di

 Ade­di

Top­lam

GİH

Ka­mu Baş­de­net­çi­si

1

1

 1

 

GİH

Ka­mu De­net­çi­si

1

10

10

 

GİH

Ge­nel Sek­re­ter

1

1

1

 

GİH

Hu­kuk Mü­şa­vi­ri

1

1

1

 

GİH

Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu Uz­ma­nı

1

4

4

 

GİH

Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu Uz­ma­nı

2

3

3

 

GİH

Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu Uz­ma­nı 

3

3

3

 

GİH

Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu Uz­ma­nı

4

3

3

 

GİH

Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu Uz­ma­nı 

5

3

3

 

GİH

Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu Uz­ma­nı

7

17

17

 

GİH

Ka­mu De­net­çi­li­ği Ku­ru­mu Uz­man Yrd.

9

16

16

 

GİH

Malî Hiz­met­ler Uz­ma­nı

 4

1

1

 

GİH

Şu­be Mü­dü­rü

1

1

1

 

GİH

Şef

3

2

2

 

GiH

Me­mur

7

1

1

 

GİH

Me­mur

8

2

2

 

GİH

Me­mur

9

2

2

 

GİH

Me­mur

10

2

2

 

GİH

Prog­ram­cı

 2

1

1

 

GİH

Ve­ri Ha­zır­la­ma ve Kon­trol İş­let­me­ni 

7

4

4

 

GİH

Kü­tüp­ha­ne­ci

7

1

 1

 

GİH

Bil­gi­sa­yar İş­let­me­ni

7

4

4

 

GİH

Çö­züm­le­yi­ci

2

1

1

 

GİH

Sek­re­ter 

7

2

2

 

GİH

Sek­re­ter

8

1

1

 

GİH

Sek­re­ter

9

1

1

 

GİH

San­tral Me­mu­ru

9

1

1

 

GİH

Mu­te­met

7

1

1

 

GİH

Şo­för

10

4

4

 

THS

Tek­nis­yen 

8

1

1

 

YHS

Hiz­met­li

10

2

2

 

YHS

Hiz­met­li

11

2

 2

 

YHS

Da­ğı­tı­cı             

    11   

      1   

    1   

 

            TOP­LAM

 

100

100

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PLAN VE BÜT­ÇE KO­MİS­YO­NU­NUN

KA­BUL ET­Tİ­Ğİ ME­TİN

 

 

KA­MU DE­NET­Çİ­Lİ­Ğİ KU­RU­MU

KA­NU­NU

 

 

MAD­DE 3- Ka­nu­nun 3 ün­cü mad­de­si Ko­mis­yo­nu­muz­ca ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

 

MAD­DE 4- Ka­nu­nun 4 ün­cü mad­de­si Ko­mis­yo­nu­muz­ca ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

 

MAD­DE 9- Ka­nu­nun 9 un­cu mad­de­si Ko­mis­yo­nu­mu­zca ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

 

MAD­DE 11- Ka­nu­nun 11 in­ci mad­de­si Ko­mis­yo­nu­muz­ca ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

 

MAD­DE 13- Ka­nu­nun 13 ün­cü mad­de­si Ko­mis­yo­nu­muz­ca ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

 

MAD­DE 15- Ka­nu­nun 15 in­ci mad­de­si Ko­mis­yo­nu­muz­ca ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

 

MAD­DE 22- Ka­nu­nun 22 nci mad­de­si Ko­mis­yo­nu­muz­ca ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

MAD­DE 26- Ka­nu­nun 26 ncı mad­de­si Ko­mis­yo­nu­muz­ca ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

 

MAD­DE 30- Ka­nu­nun 30 un­cu mad­de­si Ko­mis­yo­nu­muz­ca ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

 

MAD­DE 33- Ka­nu­nun 33 ün­cü mad­de­si Ko­mis­yo­nu­muz­ca ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

 

GE­Çİ­Cİ  MAD­DE  1-  Ka­nu­nun  Ge­çi­ci 1 in­ci mad­de­si Ko­mis­yo­nu­muz­ca ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

 

MAD­DE 41- Ka­nu­nun 41 in­ci mad­de­si Ko­mis­yo­nu­muz­ca ay­nen ka­bul edil­miş­tir.