Dönem: 22 Yasama Yılı: 4
TBMM (S. Sayısı: 1151)
Özel Öğretim Kurumları Kanunu Tasarısı ve Samsun
Milletvekili Cemal Yılmaz Demir’in; Özel Öğretim Kurumları Kanununda Değişiklik
Yapılması Hakkında Kanun Teklifi ile Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor
Komisyonu Raporu
(1/1183, 2/743)
Not: Başkanlıkça; 1/1183
esas numaralı Tasarı, Dışişleri, Plan ve Bütçe ile Millî Eğitim, Kültür,
Gençlik ve Spor; 2/73 esas numaralı Teklif, Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve
Spor komisyonlarına havale edilmiştir.
|
T.C. |
|
|
|
|
Başbakanlık |
14/3/2006 |
|
|
Kanunlar ve Kararlar |
|
|
|
Genel Müdürlüğü |
|
|
|
Sayı: B.02.0.KKG.0.10/101-1196/1309 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Millî Eğitim Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı
Bakanlar Kurulunca 17/10/2005 tarihinde kararlaştırılan “Özel Öğretim Kurumları
Kanunu Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim.
Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
GENEL GEREKÇE
Dünyada meydana gelen değişim ve
gelişmelere paralel olarak ihtiyaç duyulan vasıflı insan gücünü topluma
kazandırmak ve en son teknolojik gelişmeleri eğitim sistemimize katmak için
özel sektörden azami ölçüde yararlanılması gerekli ve kaçınılmaz görülmektedir.
Eğitimde planlama, öğretim programlarını
geliştirme, denetleme ve koordinasyon işlevi dışındaki hizmetlerin özel sektör
tarafından yürütülmesi, Devletin eğitim yükünü hafifleteceği gibi finans
sorunlarının aşılmasında da etkili olacak ve daha kaliteli eğitim verilmesinde
olumlu gelişmelere ortam hazırlayacaktır.
Nitekim özel sektör tarafından verilen
eğitim hizmetlerinde gelişmeler gözlenmekte, eğitim alanındaki uluslararası
araştırma ve bilimsel yarışmalarda önemli başarılar elde edildiği
görülmektedir. Teşvik ve destek görmeleri hâlinde başarı grafikleri gelişerek
ve yaygınlaşarak devam edecektir.
Genel eğitim hedeflerine ulaşmak için
takip edilecek yolu belirlemek ve denetim hizmetlerini yürütmek görevlerini
üstlenerek eğitim hizmetlerinin özel sektör tarafından yürütülmesiyle yapılacak
tasarruflarla ülkemizdeki okullaşma problemi daha kısa sürede çözüme
kavuşturulabilecektir.
Eğitim alanında istenen hedefe ulaşmak
için eğitimin finansman konusu önem arz etmektedir. Bugünkü uygulamada eğitim
hizmetleri için gerekli olan finansmanın tamamına yakını Devlet tarafından
karşılanmaktadır. Kamu kaynaklarındaki darboğazlar sebebiyle eğitim
yatırımlarına yeterli kaynak ayrılmadığı dönemlerde bir dizi sıkıntılar
yaşanmaktadır. Gerekli tedbirler alınmadığı takdirde, 2000'li yıllarda eğitim
probleminin giderek artacağı dikkate alınarak, eğitim yatırımları için ihtiyaç
duyulacak finansman kaynaklarının birisi de özel sektörün eğitim alanına
yapacağı yatırımlar olmalıdır.
Özel öğretim kurumlarına yönelen
öğrencilere çeşitli ekonomik destekler verilerek ve imkânlar sağlanarak gerçekleştirilecek özendirici tedbirler,
özel öğretimin gelişmesine katkıda bulunacaktır.
Ayrıca, özel sektör tarafından oluşturulan
kapasitenin tam olarak kullanılabilmesi, yeni yatırım olmaksızın, eğitim
alanında nitelik ve nicelik yönünden önemli gelişmelere fırsat verilmesini
sağlayacaktır.
Bu maksatlarla, 625 sayılı Özel Öğretim
Kurumları Kanununun yukarıda belirtilen hususları da kapsayacak ve günümüz
ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde yeniden düzenlenmesi gerekli görülmüştür.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1.- Madde ile, Kanunun amacının;
Türkiye Cumhuriyeti uyruklu gerçek kişiler, özel hukuk tüzel kişileri veya özel
hukuk hükümlerine göre yönetilen tüzel kişiler tarafından açılacak; okul öncesi
eğitim, ilköğretim, orta öğretim ve özel eğitim okulları ile çeşitli kursları
ve bu düzeyde uzaktan öğretim yapan kuruluşları ve dershaneleri, motorlu taşıt
sürücüleri kurslarını, hizmet içi eğitim merkezlerini, öğrenci etüt eğitim
merkezlerini, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerini ve benzeri özel
öğretim kurumlarına kurum açma izni verilmesi, kurumun nakli, devri, personel
çalıştırılması, kurumlara yapılacak malî destek ve bu kurumların
eğitim-öğretim, yönetim, denetim ve gözetimi ile yabancılar tarafından açılmış
bulunan özel öğretim kurumlarının; eğitim-öğretim, yönetim, denetim, gözetim ve
personel görevlendirilmesine ilişkin iş ve işlemleri düzenlemek olduğu
belirtilmiştir.
Kanunun; Türkiye Cumhuriyeti uyruklu
gerçek kişiler, özel hukuk tüzel kişileri veya özel hukuk hükümlerine göre
yönetilen tüzel kişiler tarafından açılacak özel öğretim kurumları ile
yabancılar tarafından açılmış bulunan özel öğretim kurumlarını kapsadığı
belirtilmiştir.
Madde 2.- Madde ile, Kanunda geçen
Bakanlık, kurum, okul, yabancı okullar, azınlık okulları, dershane, çeşitli
kurslar, özel eğitim okulu, motorlu taşıt sürücüleri kursu, özel etüt eğitim
merkezi, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi, milletlerarası özel öğretim
kurumları, kurucu, kurucu temsilcisi ve uzaktan öğretim kurumu ifadeleri
tanımlanmaktadır.
Madde 3.- Madde ile, özel öğretim kurumu
açılırken kurum açma izni alınmasının zorunlu olduğu, özel okullara Bakanlıkça,
diğer özel öğretim kurumlarına ise valilikçe kurum açma izni verileceği, özel
öğretim kurumu açılabilmesi için Bakanlıkça belirlenen standartlara uygun bir
binanın bulunması, açılacak kurumun amaç ve ihtiyaçlarına yeterli araç-gerecin
binada bulunması, kurumda görevlendirilecek yönetici, öğretmen ve diğer
personelin sayı ve nitelikleri yönünden uygun bulunması ve bu kurumlarda
çalışacaklarını belgelendirmeleri, kurumlarda uygulanacak yönetmelik ve öğretim
programlarının Bakanlıkça onaylanmış olması gerektiği belirtilmiştir.
Diğer taraftan, ilk ve orta öğretim
okullarına öğretim yılının otuzuncu gününden sonra verilen iznin bir sonraki
öğretim yılından itibaren geçerli olacağı, özel öğretim kurumlarının kurum açma
iznini almadan öğrenci /kursiyer kaydı yapamayacakları öngörülmüştür.
Ayrıca, gerçek ve tüzel kişiler
tarafından, hizmet içi eğitim kapsamına giren faaliyetler dışında, bu Kanun
kapsamına giren faaliyetlerin, Kanuna göre yetkilendirilmiş makamlardan kurum
açma izni alınmadan yapılamayacağı; gerçek kişiler, özel hukuk tüzel kişileri
veya özel hukuk hükümlerine göre yönetilen tüzel kişiler tarafından askerî
okullar, emniyet teşkilâtına bağlı okullar ile din eğitimi ve öğretimi yapan
kurumların aynı veya benzeri özel öğretim kurumları açılamayacağı ifade
edilmiştir.
Madde 4.- Madde ile, özel öğretim kurumu
açacak veya açılmış bir özel öğretim kurumunu devralacak gerçek kişiler ile
tüzel kişilerin temsilcilerinde aranacak nitelikler belirlenmiştir.
Özel öğretim kurumu olarak
kullanılabilecek binaların nitelikleri, bu binalarda açılabilecek özel öğretim
kurumları ile özel öğretim kurumlarının her tür tesis ve donanıma ilişkin
standartların Bakanlıkça belirleneceği, ayrıca özel öğretim kurumu açılacak
binalara umuma açık yerler ile açık alkollü içki satılan yerlerin bulunması
gereken uzaklık belirlenmiştir.
Uzaklığın ölçümüne ilişkin esasların
İçişleri, Millî Eğitim, Sağlık, Kültür ve Turizm bakanlıklarınca müştereken
hazırlanacak yönetmelikte düzenleneceği öngörülmüştür.
Madde 5.- Madde ile, yabancı uyruklu
gerçek ve tüzel kişiler tarafından veya Türk vatandaşlarıyla ortaklık yoluyla
ya da Türk vatandaşları veya Türk tüzel kişileri tarafından milletlerarası özel
öğretim kurumu açılabileceği belirtilmiştir.
Milletlerarası özel okullara yalnız yabancı
uyruklu öğrencilerin devam edebileceklerini, Türk Devletinin ülkesi ve
milletiyle bölünmez bütünlüğüne, güvenliğine ve menfaatlerine aykırı; Türk
Milleti ve millî ve manevî değerleri aleyhinde eğitim ve öğretim
yapılamayacağı, öğretim programları, eğitim-öğretim faaliyetleri ve diğer
hususlarla ilgili işlemlerin, kurum yönetimince hazırlanan ve Bakanlıkça
onaylanan esaslara göre yürütüleceği ve bu konularda Bakanlığın denetim
hakkının saklı olacağı ifade edilmiştir.
Yabancılar tarafından açılmış bulunan
okulların; yeni arazi edinmelerinin ve kapasitelerini en fazla beş misline
kadar artırabilmelerinin Bakanlar Kurulundan, mevcut arazi üzerinde bina,
öğrenci ve donanım kapasitelerini artırabilme veya yenileyebilmesi için
Bakanlıktan, mevcut binalarda ihtiyaç hâlinde yapılacak tadilât için valilikten
izin almaları gerektiği, bunların dışında, yabancılar tarafından açılmış
bulunan okulların binalarının genişletilemeyeceği, şubelerinin açılamayacağı,
mevcut binalarının yerine kaim olmak üzere yeniden binalar inşa edilemeyeceği,
herhangi bir suretle mülk edinilemeyeceği veya kiralanamayacağı belirtilmiştir.
Yabancılar tarafından açılmış okulların
taşınmaz mallarının, kurucularının veya yetkililerinin önerisi ile Bakanlığa ya
da kuruluş amaçları eğitim vermek olan ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanununa göre
kurulan vakıflara devredilebileceği, devredilen bu kurumların yönetim, eğitim
ve öğretim özellikleri dikkate alınarak korunması yararlı görülenlerin
Bakanlıkça tespit edileceği düzenlenmiştir.
Azınlık okullarının özellik göstermesi
gereken hususlarının yönetmelikle tespit edileceği, bu yönetmeliğin ilgili
ülkelerin bu konulardaki mütekabil mevzuat ve uygulamaları dikkate alınmak
suretiyle hazırlanacağı, yönetmelikte belirtilmeyen hususlarda resmî okullar
mevzuatının uygulanacağı ve azınlık okullarında yalnız kendi azınlığına mensup
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının çocuklarının okuyabileceği belirtilmiştir.
Madde 6.- Madde ile, özel öğretim
kurumlarında verilen eğitim-öğretim hizmetleri ve kurumların yönetiminin, Millî
Eğitim Temel Kanununda ifade edilen Türk Millî Eğitiminin amaç ve ilkelerine
uygun olarak düzenleneceği; özel öğretim kurumlarında Bakanlıkça onaylanan
öğretim programı ve haftalık ders çizelgesi uygulanmakla beraber, günümüzün
değişen ve gelişen şartları dikkate alınarak özel öğretim kurumlarınca, Türk
Millî Eğitiminin genel amaç ve ilkelerine uygun olarak hazırlanan öğretim
programları ve haftalık ders çizelgelerinin Bakanlıktan onay almak şartıyla
kurumlarda uygulanabileceği belirtilmiştir.
Her özel öğretim kurumunun Bakanlığa karşı
sorumlu bir müdür tarafından yönetilmesinin esas olduğu ve yönetimleri
birleştirilerek bir müdür tarafından yönetilebilecek özel öğretim kurumlarının
düzenlenecek yönetmelikte belirtileceği, bir kimsenin birden fazla kurumun
kurucusu olabileceği ve gerekli şartları taşıyan kurucunun aynı zamanda kurumun
müdürü de olabileceği ve üzerinde müdürlük görevi bulunmayan kurucunun, kurumun
eğitim ve öğretimle ilgili iş ve işlemlerine karışamayacağı, birden fazla özel
öğretim kurumu bulunan kurucunun bu kurumları yönetmek üzere Bakanlığa karşı
sorumlu genel müdür ve genel müdür yardımcısı da görevlendirebileceği
belirtmiştir.
Madde 7.- Madde ile, özel öğretim
kurumlarına verilen kurum açma izninin; kurumun iki yıl içinde öğretime
başlamaması hâlinde iptal edileceği belirtilmiştir.
Mevzuata aykırı işlemleri eğitim ve
öğretimi doğrudan etkileyen ve bunda ısrarı tespit edilen özel öğretim
kurumlarının aykırılığın ağırlık derecesine göre kurum açma izni veren makam
tarafından öğretimine ara verileceği veya kapatılacağı; kurucusu tarafından
kapatılmak istenen özel öğretim kurumunun kurucusunun; Bakanlığa, yönetici,
öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve öğrenci/kursiyerlere en az üç ay
önce yazılı olarak bildirmek şartıyla ve gerekçesi özel okullarda Bakanlıkça,
özel okullar dışındaki özel öğretim kurumlarında valilikçe uygun bulunduğu
takdirde kapatılabileceği belirtilmiştir.
Kapanan veya kapatılan kurumların;
mühürlerini, yönetici, öğretmen ve öğrencilerle ilgili bütün defterlerini,
dosyalarını ve diğer evrakını ilgili valiliğe devir ve teslim etmeye mecbur
olduğu, devir ve teslimden kaçınan veya bu görevi savsaklayan kurucu veya
temsilcileri hakkında 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 32 nci maddesinin
uygulanacağı ifade edilmiştir.
Madde 8.- Madde ile, özel öğretim
kurumlarında eğitim-öğretim ve yönetim hizmetlerinin asıl görevi bu kurumlarda
olanlar tarafından yürütülmesinin esas olduğu, kurumun mevcut ders saati sayısı
dikkate alınarak kuruluş sırasında üçte birinin, kuruluşundan üç yıl sonra da
en az üçte ikisinin asıl görevi bu kurumlarda olan öğretmen ve öğreticiler
tarafından okutulmasının zorunlu olduğu, yöneticilik ve eğitim-öğretim
hizmetlerinde, en az dengi resmî öğretim kurumlarına atanabilmek için gerekli
nitelik ve şartları taşıyanların, resmî dengi bulunmayan özel öğretim
kurumlarının yöneticilik ve eğitim-öğretim hizmetlerinde ise, yönetmelikte
belirtilen nitelik ve şartları taşıyanların görevlendirileceği belirtilmiştir.
İhtiyaç hâlinde, resmî okullarda görevli
öğretmenlerin, asıl görevlerini aksatmamak ve aylık karşılığı okutmakla yükümlü
bulunduğu haftalık ders saati sayısını doldurmaları kaydıyla, çalıştıkları
kurumlardan izin almaları hâlinde sadece özel okullarda aylık karşılığı
okutmakla yükümlü bulunduğu haftalık ders saati sayısının yarısı kadar ders
saati ücretli olarak ders verilebileceği ifade edilmiştir.
Öğretmenlerin toplam ders saati sayısı
haftada otuz saati geçemeyecektir.
Gerekli şartları taşıyan yönetici ve
öğretmenler için valilikçe çalışma izni düzenleneceği, valiliğin iznine sunulmadan önce, müdür ile
diğer yönetici ve öğretmenlerin işe başlatılamayacağı, özel öğretim
kurumlarında çalışacak yabancıların 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri
Hakkında Kanun hükümleri doğrultusunda görevlendirileceği öngörülmüştür.
Türkçeden başka dille öğretim yapan ve
yabancılar tarafından açılmış bulunan özel okulların kurucuları ile
müdürlerinin; Türkiye Cumhuriyeti uyruklu, Türkçe veya Türkçe kültür dersleri
öğretmenliği yapma niteliğini taşıyan ve öğretim dilini bilenlerden birini,
Türk müdür başyardımcısı olarak çalışma izni düzenlenmek üzere valiliğe
önerecekleri, Türkçe veya Türkçe kültür dersleri öğretmeni bulunmaması hâlinde,
okulun öğretim dilinde özel alan eğitimi görmüş, Türkiye Cumhuriyeti uyruklu öğretmenlere de bu görevin
verilebileceği belirtilmiştir.
Yabancı okulların kurucuları ile müdürleri
tarafından, okulda görevlendirilmek üzere valiliğe öneriyi, uyarıya rağmen bir
ay içinde yapmayan okulların Türk müdür başyardımcıları, yukarıdaki şartları
taşıyan öğretmenler arasından valilikçe seçilerek işe başlatılacaktır.
Madde 9.- Madde ile, kurumlarda çalışan
yönetici, öğretmen ve öğreticiler ile kurucu/kurucu temsilcisi arasında en az
bir yıl süreli olmak üzere yönetmelikte belirtilen esaslara göre yazılı olarak
iş sözleşmesi yapılacağı; okullarda yöneticilik ve eğitim-öğretim hizmeti
yapanlara, kıdemlerine göre (emekliler hariç) dengi resmî okullarda ödenen
aylık ile sosyal yardım kapsamındaki ek ödeme tutarlarından az ücret
verilemeyeceği; sosyal yardım kapsamındaki ek ödemelerin, bütçe kanunlarıyla
resmî okul öğretmen ve personeline sağlanan haklara denk olarak okul
öğretmenlerine ve personeline de ödeneceği ve sosyal yardım kapsamındaki ek
ödemelerden gelir vergisi kesilemeyeceği; kurumlardaki ek ders ücreti
miktarının, resmî okullar için tespit edilen miktardan az olamayacağı, ancak 8
inci madde uyarınca resmî okul ve kurumlardan ücretli olarak özel okullarda
görevlendirilenlere verilecek ek ders ücreti miktarının, resmî okullar için tespit
edilen ek ders ücretinin iki katını geçemeyeceği belirtilmiştir.
Kanun hükümleri saklı kalmak üzere, özel
öğretim kurumlarında görev yapan yönetici, öğretmen ve öğreticilerin; sosyal
güvenlik ve özlük hakları yönünden, tâbi tutulacakları kanunlar sayılmış; özel
öğretim kurumu personeline, derece ve kademe sistemi uygulanmadığından, 657
sayılı Devlet Memurları Kanununa göre kademe ilerleme cezasını gerektiren
fiillerin işlenmesi halinde, kademe ilerlemesi cezası yerine brüt aylığının ¼'ü
ile ½'si arasında maaş kesim cezasının, çalışma izni veren makam tarafından
verileceği, fiilin tekrarı hâlinde ise bu personelin görevine son verileceği
belirtilmiştir.
1702 sayılı Kanuna göre meslekten
çıkarılma, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre Devlet memurluğundan
çıkarma cezasını gerektiren fiil ve hâllerin işlenmesi hâlinde, Bakanlığın
görüşü alınmak suretiyle personelin görevine, izni veren makam tarafından son
verilecektir.
Madde 10.- Madde ile, özel öğretim
kurumlarında görevli yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticilerin,
iki defa teftiş raporuyla başarısız oldukları tespit edilenlerin çalışma
izinlerinin, izni veren makam tarafından iptal edileceği; hizmete devamında 9
uncu madde hükümlerine göre sakınca görülenlerin görevine de, izni veren makam
tarafından son verileceği, bu durumun tebliğinin sözleşmenin feshine ve
ilgilinin kurumla ilişiğinin kesilmesine yeter sebep teşkil edeceği, gerek
görülen durumlarda valilikçe kurumun yönetici, öğretmen ve öğreticilerini
görevden uzaklaştırabileceği ve bu görevlere valilikçe geçici görevlendirme
yapılarak gerekli tedbirlerin alınacağı belirtilmiştir.
Madde 11.- Madde ile, özel öğretim
kurumları ve bu kurumlarda görevli personelin, Bakanlığın denetimi ve gözetimi
altında olduğu ve bu kurumlarda eğitim-öğretim ve yönetim bakımından yapılan
denetimlerde, kurumun türüne göre Bakanlıkça onaylanan özel yönetmeliğinin de
dikkate alınması gerektiği belirtilmiştir.
Özel öğretim kurumlarının verebilecekleri
reklâm ve ilânların ancak kurumun amaçlarına uygun ve tanıtıcı mahiyette
olacağı ve kurumların gerçeğe aykırı beyanlarda bulunamayacakları, ayrıca özel
öğretim kurumlarının televizyonda reklâm ve ilan yapamayacakları
belirtilmiştir.
Madde 12.- Madde ile, özel öğretim
kurumlarının, faaliyetlerini sadece kazanç sağlamak için düzenleyemeyecekleri,
ancak Türk Millî Eğitiminin amaçları doğrultusunda eğitimin kalitesini
yükseltmek, gelişmelerine fırsat ve imkân verecek yatırımlar ve hizmetler
yapmak üzere gelir sağlayabilecekleri belirtilmiştir.
Bakanlıkça, özel öğretim kurumlarından
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümleri çerçevesinde hizmet satın
alınabileceği, okullarda öğrenim gören öğrencilere, her ders yılı için öğrenci
başına belirlenen ücretlerin yarısını geçmemek üzere azami 1.000 YTL tutarında
Devlet yardımı yapılabileceği, bu tutarın her yıl Vergi Usul Kanununa göre
belirlenen yeniden değerleme oranında artırılacağı; okullarda okuyan
öğrencilerin velileri tarafından okul ücretini karşılamak üzere alınan kredi
faizinin % 50'sini geçmemek üzere belirlenen kısmının Devletçe
karşılanabileceği; her ders yılı için bu desteklerden yararlanacak öğrenci
sayısı, öğrencilere yapılacak Devlet yardımı tutarı ve kredi faizinin Devletçe
karşılanacak kısmı ile yararlanabilme koşulları ve şeklinin her yıl Bakanlık
bütçesine bu amaçla konulacak ödenek esas alınarak Maliye Bakanlığı ve
Bakanlığın müşterek önerisi üzerine Bakanlar Kurulunca belirleneceği ifade
edilmiştir.
Diğer taraftan, özel okulların su, doğal
gaz ve elektrik ücretlendirilmesinin resmî okullara uygulanan tarife üzerinden
uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
Madde 13.- Madde ile, özel öğretim
kurumlarının öğrenim ücreti ve diğer ücretlerinin, özel öğretim kurumlarınca
her yıl tespit edilerek ocak ayından itibaren en geç mayıs ayında ilan
edileceği, öğrenim ücretlerinin hangi esaslara göre tespit, tayin, ilan ve
tahsil edileceğinin ise yönetmelikle belirleneceği belirtilmiştir.
Özel öğretim kurumlarının, kurumlarında
öğrenim gören öğrenci sayısının yüzde üçünden az olmamak üzere ücretsiz öğrenci
okutmakla yükümlü oldukları, Bakanlıkça bu oranın yüzde ona kadar
artırılabileceği hükme bağlanmıştır.
Bir özel okula alınabilecek yabancı
uyruklu öğrenci sayısının, o okulda
okuyan Türkiye Cumhuriyeti uyruklu öğrencilerin sayısının yüzde otuzunu
aşamayacağı belirtilmiştir.
Madde 14.- Madde ile, 625 sayılı Özel
Öğretim Kurumları Kanununun yürürlükten kaldırılması öngörülmüştür.
Kanunda belirtilmiş olan yönetmeliklerin,
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yürürlüğe konulacağı
belirtilmiştir.
Kanunda hüküm bulunmayan hususlarda resmî
öğretim kurumlarında uygulanan mevzuat hükümlerinin uygulanacağı
belirtilmiştir.
Geçici Madde 1.- Madde ile, Kanunda
öngörülen yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar, mevcut yönetmeliklerin bu
Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam edileceği
belirtilmiştir.
Geçici Madde 2.- Madde ile, Kanun
yürürlüğe girmeden önce, resmî okullarda görevli olup kurumlarda ücretli ders
veren öğretmenlerin, çalışma izni sürelerinin bitimi tarihine kadar kurumlardaki
görevlerine devam edebilecekleri belirtilmiştir.
Geçici Madde 3.- Madde, Kanunun 12 nci
maddesinin 2006-2007 öğretim yılından itibaren yürürlüğe gireceğini belirtmek
üzere düzenlenmiştir.
Geçici Madde 4.- 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu
hükümleri gereği izin almış olan özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinin
31/12/2007 tarihine kadar Millî Eğitim Bakanlığınca belirlenen şartlara uygun
olarak açılış izinlerini yenilemeleri gerektiği belirtilmiştir. 1/7/2005 tarihli ve 5378 sayılı Kanundan
sonra açılış iznini yenileyenlerin yeniden açılış izni almalarına gerek
olmadığı açıktır.
Geçici Madde 5.- Madde, 5228 sayılı
Kanunla değiştirilmeden önce, 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununun 3
üncü maddesine göre özel kreş, anaokulu ve meslek teknik okulları ile
kalkınmada öncelikli yörelerde açılan özel okulların kazanılmış olan hakların
korunması amacıyla düzenlenmiştir.
Madde 15.- Yürürlük maddesidir.
Madde 16.- Yürütme maddesidir.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Özel Öğretim Kurumları
Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi ve gerekçesi ekte
sunulmuştur.
Gereğini bilgilerinize
arz ederim.
Saygılarımla. 20/2/2006
Cemal Yılmaz Demir
Samsun
GEREKÇE
18/6/1965 Tarih ve 12026
sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 625 sayılı Özel Öğretim
Kurumları Kanununun 11/7/1984 tarih ve 3035 sayılı Yasanın 12 nci maddesi ile
değişik 30 uncu maddesinde özel öğretim kurumlarının reklam ve ilânları ile
ilgili genel ilkeler belirlenmiştir.
Yasada belirli ilkelere
ve usullere uygun olarak reklam ve ilan yapılması serbest bırakılmış, ancak
televizyonlarda yapılacak reklam ve ilânlar kategorik olarak yasaklanmıştır.
Reklam ve ilânlarla
ilgili olarak diğer kitle iletişim araçları ile ilgili olarak özel bir
sınırlama getirilmemiş iken, televizyonda ilan ve reklam yapılmasının tamamen
yasaklanması, yasanın genel mantığı ile çelişmektedir. Televizyonda yapılan
reklam ve ilanın fonksiyon itibariyle, diğer kitle iletişim araçları ile
yapılan ilan ve reklamlardan farklı sonuç doğurması mümkün değildir. Yasada
reklam ve ilanlar ile ilgili olarak genel sınırlamalar belirlenmiştir. Bu genel
ilkelere uygun olarak diğer kitle iletişim araçlarının yanında televizyon
aracılığı ile reklam ve ilan yapılmasında, yasanın genel mantığı ile çelişen
bir durum bulunmamaktadır. Hizmetin yürütülmesine ilişkin bir nedene dayanmayan
bu kısıtlama, toplum vicdanında kabul görmediği için, kanuna karşı hile yöntemi
ile zaten delinmektedir. Demokratik toplumlarda, bütün kısıtlayıcı hükümlerin
toplum hayatının ihtiyaçlarından doğması gereklidir. Toplum hayatının ve düzenlenen
hizmetin gereklerinden doğmayan ve yasanın genel mantığı ile de çelişen
televizyonda reklam ve ilan yapılmasının kısıtlanması kaldırılmaktadır.
SAMSUN MİLLETVEKİLİ CEMAL
YILMAZ DEMİR’İN TEKLİFİ
ÖZEL ÖĞRETİM KURUMLARI KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI
HAKKINDA KANUN TEKLİFİ
MADDE 1- 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununun 30 uncu
maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Özel öğretim kurumları
reklam ve ilanlarının birer örneğini yayımından en az onbeş gün önce valiliğe
vermek zorundadır. Reklam ve ilanın tanıtıcı mahiyette olduğuna valilik karar
verir. Bu kurumlar reklam ve ilanlarında gerçeğe aykırı beyanlarda
bulunamazlar.”
MADDE 2- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
|
|
Türkiye Büyük Millet Meclisi |
|
|
|
Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor |
|
|
|
Komisyonu |
28/4/2006 |
|
|
Esas No.: 1/1183, 2/743 |
|
|
|
Karar No.: 8 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlığınızca 21/3/2006
tarihinde tali olarak Dışişleri, Plan ve Bütçe Komisyonlarına esas olarak Millî
Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonuna gönderilen; "Özel Öğretim
Kurumları Kanunu Tasarısı (1/1183)" ile 3/4/2006 tarihinde esas olarak
gönderilen "Samsun Milletvekili Cemal Yılmaz Demir'in; Özel Öğretim
Kurumları Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi" (2/743),
Komisyonumuzun 27/4/2006 tarihli toplantısında görüşülmüştür.
Toplantımıza Millî Eğitim Bakanı Sayın Hüseyin Çelik ile
Dışişleri, Maliye ve Millî Eğitim bakanlıklarından yetkililer katılmışlardır.
Tasarı ile; Türkiye Cumhuriyeti uyruklu gerçek kişiler, özel hukuk
tüzel kişileri veya özel hukuk hükümlerine göre yönetilen tüzel kişiler
tarafından açılacak özel öğretim kurumlarına kurum açma izni verilmesi, kurumun
nakli, devri, personel çalıştırılması, kurumlara yapılacak mali destek ve bu
kurumların eğitim-öğretim, yönetim, denetim ve gözetimi ile yabancılar
tarafından açılmış bulunan özel öğretim kurumlarının; eğitim-öğretim, yönetim,
denetim, gözetim ve personel çalıştırılmasına ilişkin usul ve esaslar
düzenlenmektedir.
2/743 esas no'lu Kanun
Teklifi ile özel eğitim kurumlarının televizyonlarda tanıtıcı reklam ve ilan
yapmalarına izin verilmesi öngörülmektedir.
Komisyonumuz, Tasarı ile
Teklifin birleştirilerek görüşülmesini ve görüşmenin Tasarı üzerinden
sürdürülmesini kararlaştırmıştır.
Komisyonumuza tali olarak
havale edilen Erzurum Milletvekili Ömer Özyılmaz’ın Teklifinin ilgili maddeleri
de değerlendirilmiştir.
Millî Eğitim Bakanı Sayın Hüseyin Çelik, Tasarıyı sunuş
konuşmasında, şu görüşleri dile getirmiştir.
625 sayılı Özel Öğretim Kanunu 1965 'te çıkarılmıştır.
O günden bugüne şartlar ve ihtiyaçlar çok değişmiştir. Bu Kanun çok sık
değiştirilmiştir. Çoğu da güncel - konjonktürel değişikliklerdir. Bugünün
ihtiyaçlarına artık cevap verememektedir.
Kendi içinde tutarlı, günümüz ihtiyaçlarına cevap veren Avrupa Birliği
ile uyumlu olan bu Tasarı
hazırlanmıştır.
Bu Tasarı ile;
- Ülkemizde toplam 9665 adet özel öğretim kurumu bulunmaktadır. Özel
okullar, dershaneler, motorlu taşıtlar sürücü kursları Üniversiteye hazırlık
programlarına yönelik etüt merkezleri ve diğer kurslar da
bu çerçeveye girmektedir. Tasarı bunların hepsini kapsamaktadır.
Bunların 1741 adedi özel okul olup, 1676’sı Türk okuludur. Bugün hepsinin
açılış prosedürü Ankara’da gerçekleştirilmektedir. Tasarı ile özel okulların
açılış prosedürü yine merkezde olacak; diğerleri ise bulundukları yerin
valiliğince gerçekleştirilecektir.
- Öğretime başlamak için
mevcutta öngörülen kısıtlayıcı süre kaldırılmaktadır.
- Özel öğretim kurumu açılırken istenen teminat istenmeyecektir.
- En ufak tadilat için merkezden alınması istenen izin valiliğe
devredilmektedir.
- Büyükşehirlerde şehir içi arazi bulmak artık
zorlaşmıştır. Bu nedenle daha geniş hazine arazisi bulunan yerlere kampus
yapılması öngörülmektedir. Bu kampuslerde her türlü okul ve ortak sosyal donatı
alanı bulunmaktadır. Kampus yönetim modeli artık söz konusu olacaktır.
- Özel öğretim kurumları çok rahat kapatılabilmektedir. Tasarı ile
doğrudan eğitim öğretimi esas alan nedenler kapatma nedeni olarak
öngörülmektedir.
- Öğretmenlerin mesai saatlerine uymak
şartıyla özel okullarda ders verme
imkânı getirilmektedir.
- Okullarda idareci olmak için Türk asıllı olma şartı kaldırılmakta,
Türk vatandaşı olma şartı öngörülmektedir.
- Özel öğretim kurumlarında çalışan öğretmenlere sivil toplum
örgütlerine üye olma hakkı getirilmektedir.
- Özel öğretim kurumlarına reklam için valilikten almaları öngörülen
izin kaldırılmaktadır. Reklam şekli mevzuatta belirtilmektedir.
- Özel okullar; devlet okuluyla aynı elektrik, doğalgaz, su vs.
parasını ödeyeceklerdir.
- Her özel okul öğrencisine 1000 YTL verilmesi söz konusu değildir.
Hangi öğrenciye yardım yapılacağı her yıl Millî Eğitim ve Maliye
bakanlıklarınca müştereken tespit edilecektir. Şu anda 250 000 öğrenci özel
okulda okumaktadır. Bunlardan 50 000’ine başarı ve maddi durumlarına göre
yardım yapılması söz konusu olacaktır.
- Teşviklerle özel okullara giden öğrenci sayısının artırılması
amaçlanmaktadır. Yoksa eğitimin tamamen özelleştirilmesi gibi bir amaç
bulunmamaktadır.
Tasarının tümü üzerindeki görüşmelerde üyelerimiz şu görüşleri dile
getirmişlerdir.
- Para ile teşvikin
olduğu her yerde yolsuzluklar başgösterecektir.
- Reklam olayının daha
ciddi hale getirilmesi beklenirken, iznin dahi kaldırılması anlaşılır değildir.
- Bankadan teminat
alınması doğrudur. Her önüne gelen, sıkıntısı olan özel öğretim kurumu
açamamalıdır. Bu zorlaştırılmalıdır.
- Özel öğretim kurumları
öğretmenleri, öğretmen sendikalarına üye olabilecekler ama grev hakları var mı
yok mu Tasarıda belli değildir. Bu hak hem devlet hem özel öğretim kurumları
öğretmenlerine tanınmalıdır.
- Kurs, dershane açma
yetkisinin valiliklere verilmesi kişiye özgü farklı uygulamalara yol açacaktır.
- Özel öğretim
kurumlarının demokratik laik cumhuriyete, Atatürk ilkelerine aykırı eğitim
öğretim yapmaları halinde kapatılmaları hükmü Kanunda yer almalıdır.
- Eğitim, kamu öncelikli
olmalıdır. Eğitimde birlik göz önünde olmalı, kıt kaynaklar, birliği ve
niteliği tartışılan dar bir kesime aktarılmamalıdır.
- Bu Tasarıyla
Cumhuriyetin eğitim anlayışı temelden değiştirilmekte, öncelik özel öğretim
kurumlarına verilmektedir. Oysa Millî Eğitim Temel Yasasında öncelik devlette,
kamudadır. Belli sınırlar çerçevesinde özel sektöre katkıda bulunulması söz
konusu olmalıdır.
- Güçlü, ayakları
üzerinde duran özel öğretim kurumları açılması hedeflenmelidir. Önemli olan
birlik içinde, aynı nitelikte insan
yetiştirilmesidir.
- Bu Tasarıyla sektör
değil, öğrenciler ve okullar desteklenmektedir.
- Devlet okullarının
kontenjanları dolu değildir. Bu durumu giderici tedbirler alınmalı, niteliğin
artırılması için çalışılmalıdır.
- Bu tasarıyla Devletin
sosyal niteliği törpülenmektedir. Belirli anlayışların kapasitesi ve niteliksiz
okulların kalkındırılması projesi olmaktan öteye gitmemektedir.
- Uygulanacak öğretim
programlarında farklılık olmamalıdır.
- Tasarı Anayasanın 2, 10
ve 42 nci maddelerine aykırılık taşımaktadır.
- Ticari zihniyetle
kurulan ancak kontenjanlarını dolduramayan özel okullar bu Tasarıyla
kurtarılacak tarikat okulları da bundan
nasibini alacaktır.
Bu eleştirilere cevaben
bazı üyelerimiz pek çok ülkede eğitimin finansmanının sadece kamu tarafından
karşılanmadığını % 50'ye varan oranlarda özel sektörün, halkın gücünün söz
konusu olduğunu ifade etmişlerdir. Tekelleşme körelmeye yol açmakta, özel- kamu
rekabeti ise kaliteyi yükseltmektedir. Eğitimin vizyonunu belirleme, denetleme
kamuya aittir, ama okulların açılmasında özel sektör de söz sahibi olmalıdır.
Dışişleri Bakanlığı temsilcisi, Avrupa Birliğinin bu
alanda düzenleyici müktesebat olmadığını, destekleyici anlamda müktesebatı
olduğunu belirtmiştir.
İnsan hakları ile azınlık haklarının korunması ise hassasiyet
arzetmektedir. Azınlık okullarında okuyan öğrenciler Türk vatandaşıdırlar.
Azınlıklarla ilgili Lozan Anlaşması esas olmakla birlikte içtihatlarla hedefler
sürekli değişmektedir. Yabancı okullarla ilgili olarak çocukların çifte
vatandaş olması durumunda, yabancı okullara gidip gidemeyeceği sorunu
yaşanmaktadır. Hukuki mekanizmalar ülkemizle Avrupa Birliği müktesebatında
farklı anlaşılabilmektedir. Bu da uygulamada sıkıntı yaratmaktadır.
Tasarıda eğitimin aleyhinde olabilecek bir unsur
bulunmadığı, Cumhuriyetin eğitim niteliğinin değiştirildiği iddiasının doğru
olmadığı ayrıca üyelerimizce
söylenmiştir.
Avrupa Birliğine girişte ülkemizi en çok zorlayacak
husus, serbest dolaşımın önündeki engel eğitimdir. Denetim sağlıklı yapıldığı
sürece özel okullarda da eğitim kamuyla aynı ilkeler çerçevesinde yapılacaktır.
Mesleki eğitimi destekleyecek hükümler de Tasarıda yer almalıdır.
Tasarının tümü üzerindeki bu görüşmelerden sonra Tasarının Alt
Komisyona verilmesi hususu oya sunulmuş ancak kabul edilmemiştir.
Millî Eğitim Bakanı eleştirilere cevaben denetim mekanizmasının sıkı
bir şekilde işleyeceği, bir - iki yolsuzluk olsa bile genelde olumlu sonuç
alınacağını, yalan beyan ya da gerçek dışı reklamlarla ilgili her türlü
tedbirin sözkonusu olacağını, özel okul açmanın kolaylaştırılması ile bu işle
uğraşanların sayısının artacağını belirtmiştir. Katılımcı anlayışla hazırlanmış
bir Tasarı söz konusudur.
Tasarının maddelerine geçilmesi oya sunulmuş ve
Komisyonumuzca oy çokluğu ile kabul edilmiştir.
Tasarının amaç ve kapsamı düzenleyen 1, tanımları içeren 2 nci
maddeleri Komisyonumuzca oy çokluğu ile kabul edilmiştir.
Tasarının kurum açma iznini düzenleyen 3 üncü maddesinin
görüşmelerinde, özel okullar dışındaki kurs, dershane ve merkezlerin açılma
izninin valiliğe bırakılmasının doğru olmadığı üyelerimizce ifade edilmiştir. 3
üncü madde ile, kurucu / kurucu
temsilcisinin nitelikleri ve kurum binalarını düzenleyen 4, Milletlerarası özel
öğretim kurumları, yabancı okullar ve azınlık okullarını düzenleyen 5 ve eğitim
öğretim ve kurumların yönetimini düzenleyen 6 ncı maddeleri Komisyonumuzca
aynen oy çokluğu ile kabul edilmiştir.
Tasarının; kurum açma izninin iptali, kurumun kapatılması,
devri ve naklini düzenleyen 7 nci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları aynı
amaca yönelik olmaları nedeniyle birleştirilmiş ve madde bu değişiklikle kabul
edilmiştir.
Tasarının; kurumlarda çalıştırılacak personeli düzenleyen 8
inci maddesinde bazı üyelerimiz devlet okullarının içinin boşaltılmasına neden
olabileceği uyarısını dile getirmiş, ancak cevaben mevcut mevzuat çerçevesinde
bunun sözkonusu olmayacağı belirtilmiştir. Madde, Komisyonumuzca aynen kabul
edilmiştir.
Tasarının özlük hakları ve sorumluluk başlıklı 9, çalışma
izninin iptali ve geçici görevlendirme başlıklı 10, denetim, reklam ve ilanları
düzenleyen 11 inci maddeleri, Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
Tasarının mali hükümlerini düzenleyen 12 nci maddesinin
görüşmelerinde, bazı üyelerimiz Devletin kıt kaynaklarının ticari gayeyle
kurulan özel okullara aktarılmasının, miktar yazılarak nakdi yardım
yapılmasının doğru olmayacağını belirtmişlerdir. Bu düzenlemenin belli gelir seviyesinin üzerindeki ailelere
faydası olacağı, düşük gelirlilerin yararlanamayacağını ifade etmişlerdir. Bu
madde görüşülürken verilen bir önergenin kabulü ile "Devlet yardımı"
ibaresi "Devlet katkısı" şeklinde değiştirilmiş ve madde bu
değişiklik çerçevesinde Komisyonumuzca benimsenmiştir.
Tasarının; öğrenim ücreti ve diğer ücretler, ücretsiz öğrenim
ve yabancı uyruklu öğrenciler başlıklı 13, yürürlükten kaldırılan Kanun,
yönetmelikler ve hüküm bulunmayan haller başlıklı 14 üncü maddeleri,
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
Tasarının geçiş hükümlerini düzenleyen Geçici 1, 2, 3 ve 4 üncü
maddeleri Komisyonumuzca kabul edilmiştir.
Verilen bir önergenin
kabulü ile Geçici Madde 5, metinden çıkarılmıştır.
Tasarının yürürlük ve yürütmeyi düzenleyen 15 ve 16 ncı
maddeleriyle, tümü oya sunulmuş ve Komisyonumuzca oy çokluğu ile kabul
edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurul'un onayına sunulmak üzere Yüksek
Başkanlığa saygı ile arz olunur.
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
|
Tayyar Altıkulaç |
Hikmet Özdemir |
Hacı Biner |
|
|
İstanbul |
Çankırı |
Van |
|
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
|
Ali Aydınlıoğlu |
Hüseyin Ekmekçioğlu |
Faruk Anbarcıoğlu |
|
|
Balıkesir |
Antalya |
Bursa |
|
|
|
(Karşı oy yazım vardır) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mustafa Özyurt |
Mustafa Gazalcı |
Mehmet Yüksektepe |
|
|
Bursa |
Denizli |
Denizli |
|
|
(Karşı oy yazımız var) |
(Karşı oy yazımız saklıdır) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ömer Özyılmaz |
Hasan Aydın |
Temel Yılmaz |
|
|
Erzurum |
Giresun |
Gümüşhane |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Berhan Şimşek |
Avni Doğan |
Remzi Çetin |
|
|
İstanbul |
Kahramanmaraş |
Konya |
|
|
(Karşı oy yazımız vardır) |
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet Çerçi |
Ali Cumhur Yaka |
Mehmet Sarı |
|
|
Manisa |
Muğla |
Osmaniye |
|
|
|
(Karşı oy yazısı ektedir) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Öner Ergenç |
Engin Altay |
Osman Kılıç |
|
|
Siirt |
Sinop |
Sivas |
|
|
|
(Karşı oy yazımız vardır) |
|
|
|
|
Üye |
|
|
|
|
Muharrem İnce |
|
|
|
|
Yalova |
|
|
|
|
(Karşı oy yazımız vardır) |
|
KARŞI OY YAZISI
Anayasanın 42 nci maddesi
herkesin eğitim hakkı olduğunu, bu eğitimin çağdaş bilim ve eğitim esaslarına
göre devletçe yapılmasını, 174 üncü maddesinde de tüm eğitim kurumlarının Millî
Eğitim Bakanlığı'na bağlı olarak, bilimsel bir program içerisinde, Öğretim
Birliğine uyularak yapılmasını öngörür.
Yine 1973 yılında kabul
edilen 1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu'nun (METK); 2. maddesinde eğitimin
"hür ve bilimsel" olması, 8 inci maddesinde " Eğitimde kadın, erkek herkese fırsat ve olanak eşitliği"
sağlanması, 51. maddesinde "Her derece ve türdeki eğitim kurumlarına ait
bina ve tesisler çevrenin ihtiyaçlarına göre ve uygulanacak programların
özelliklerine göre Millî Eğitim Bakanlığınca (MEB) planlanıp ve
yapılacağı", 56'da "Eğitim ve öğretim hizmetinin…. Devlet adına
yürütülmesinden, gözetim ve denetiminden MEB sorumlu" olduğu
belirtilmiştir.
Altında imzamız bulunan
uluslar arası sözleşmelerden İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nin 26 ncı
maddesinde " Herkes eğitim hakkına sahip" olduğu, Çocuk Hakları
Sözleşmesi'nin 28 inci maddesinde ise "Taraf devletler, çocuğun eğitim
hakkını kabul ederler ve hakkın fırsat eşitliği içerisinde
gerçekleşmesini" gerektiğini belirtir.
Eğitim Enternasyonali de
"Herkes için nitelikli kamu eğitimini" temel ilke olarak benimsemiştir.
Bütün bu yasal
düzenlemeler eğitimin temel bir insan hakkı, aynı zamanda bir kamu hizmeti
olduğunu, bilimsel temellere göre yapılması gerektiğini gösterir.
Oysa Hükümetin
hazırladığı Özel Öğretim Kurumları Yasa Tasarısı bu ilkelerle çelişmekte,
Türkiye Cumhuriyetinin başından beri uygulanan eğitim sisteminde köklü
değişiklikler yapmaktadır.
Devlet kaynaklarını özel
eğitim kurumlarına aktarmaktadır. Eğitimi devletin yapması gereken öncelikli
bir iş olmaktan çıkarmaktadır.
Devletin başta vergi
indirimi olmak üzere onca desteğine karşı özel okulların eğitim sistemi
içindeki payı yüzde 2'nin altındadır.
Bizim gibi gelir dağılımı
çarpık yaklaşık 1 milyon kişinin açlık, 20 milyonunun yoksulluk sınırında olduğu bir ülkede, insanı yetiştiren, yaşama
hazırlayan eğitim sürecinin öncelikli olarak devlet tarafından yapılması
gerekir.
Tasarıda olduğu gibi
"ille de özel kesim eğitimi yapsın devlet yapmasın" anlayışıyla
yaklaşılırsa eğitimde fırsat ve olanak eşitliği, Öğretim Birliği, nitelik,
bilimsellik zarar görür.
Özel okullarda bir
nitelik bütünlüğü yoktur. Cumhurbaşkanı Sayın Ahmet Necdet Sezer, devlet
parasıyla 10 bin çocuğu özel okullarda okutma düzenlemesi için 13 Ağustos 2003
tarihinde gönderdiği veto yazısında bu durumu şöyle belirtmişti:
"Ülkemizde eğitim
kalitesini ve çağdaşlığını kanıtlamış kimi özel okullara ilginin büyük olduğu,
giriş sınavının ardından çok kısa sürede kontenjanlarını doldurdukları bilinen
bir gerçektir.
Bu okullarda, hizmet
satın alma yöntemiyle öğrenci okutulması olanağı bulunmadığına göre,
öğrencilerin, kontenjanlarını dolduramayan, kimi çevrelerce değişik amaçlarla
kurulmuş özel okullara gösterilmesi kaçınılmazdır. Bu durum, bir yandan, bu
özel okulların devlet kaynaklarıyla desteklenmesi, öte yandan da laik,
demokratik Türkiye Cumhuriyeti niteliklerine uygun olmayan düşünce yapısına
sahip insanların yetiştirilmesi anlamına gelmektedir.
Devletin eğitim
alanındaki temel ödevi, devlet okullarının düzeyini özel okullara örnek olacak
biçimde yükseltmek ve bu okulları tam kapasiteyle çalışabilecek duruma
getirmektir.
Devlet okullarının fiziki
koşullarını ve eğitim kalitesini iyileştirmek için yeterli ödenek bulunmadığı
öne sürülürken ve bu okullarda büyük ölçüde kapasite açığı varken, Devletin
sınırlı parasal kaynaklarını nitelik ölçütü koymadan kimi özel okulların
desteklenmesi amacıyla bu okullara aktarılması kamu yararı yönünden uygun
görülmemiştir."
Tasarı hazırlanırken
Sayın Cumhurbaşkanının uyarıları dikkate alınmamıştır.
Bu tasarı hiçbir nitelik
ayrımı gözetmeden her özel okulla giden çocuğun velisini desteklemektedir.
Tasarıya göre özel
okulculuk bir bütün olarak değil, ekonomik durumuna bakılmaksızın özel okula
giden her öğrencinin velisine 1000 YTL ödenecek, bu miktar Bakanlar Kurulu'nca
artırılabilecek. Ayrıca düşük faizle aldığı kredinin de yüzde 50'si devletçe
ödenecek.
Ayrıca eğitim
aşamalarında da ayrım yapılmamıştır. Örneğin ortaöğretimdeki payı yüzde 35 olan
Meslek ve Teknik öğretimi, okullaşma oranı yaklaşık yüzde 15 olan okulöncesi
eğitim alanlarına öncelik verilmemiştir.
Devletin 7 binin
üzerindeki okulunda birleştirilmiş sınıfta, 8 binin üzerindeki okulunda ikili
eğitim (sabahçı-öğleci) yapılırken, 30 kişilik sınıflara göre yaklaşık 100 bin
dersliğe ve öğretmene gereksinim varken, tasarıda olduğu gibi kendi
olanaklarını özel okullara aktarması yanlıştır.
Tasarı devlet okullarında
çalışan öğretmen ve yöneticileri okullarına bağlamayı değil, tam tersine
zorunlu derse girdikten sonra dışarıda çalışmayı özendirmektedir. Bu durum da
devlet okullarının temelli içini boşaltacak, niteliğini düşürecektir.
Özetle bu tasarı, Anayasa'nın 42 nci
maddesinde ortaya konan " eğitimin çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre,
Devletin gözetimi ve denetimi altında yapılır" hükmüne, Millî Eğitim Temel
Kanunu'nun fırsat ve olanak eşitliğini düzenleyen 8 inci, her aşamadaki okul
yapmayı devlete görev olarak veren 51 inci maddeye ve okul açmayı düzenleyen 58
inci maddelerine aykırıdır.
Bu tasarı devlet
okullarındaki eğitimin niteliğini daha da düşürecek, eğitimdeki fırsat ve
olanak eşitliğini, Öğretim Birliğini bozacak, eğitim sistemini biraz daha
özelleştirecektir.
|
|
Mustafa Gazalcı |
Ali Cumhur Yaka |
Hüseyin Ekmekçioğlu |
|
|
|
Denizli |
Muğla |
Antalya |
|
|
|
Engin Altay |
Berhan Şimşek |
Muharrem İnce |
|
|
|
Sinop |
İstanbul |
Yalova |
|
|
|
|
Mustafa Özyurt |
|
|
|
|
|
Bursa |
|
|
HÜKÜMETİN
TEKLİF ETTİĞİ METİN
ÖZEL ÖĞRETİM KURUMLARI
KANUNU TASARISI
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1- Bu Kanunun amacı, Türkiye
Cumhuriyeti uyruklu gerçek kişiler, özel hukuk tüzel kişileri veya özel hukuk
hükümlerine göre yönetilen tüzel kişiler tarafından açılacak özel öğretim
kurumlarına kurum açma izni verilmesi, kurumun nakli, devri, personel
çalıştırılması, kurumlara yapılacak malî destek ve bu kurumların
eğitim-öğretim, yönetim, denetim ve gözetimi ile yabancılar tarafından açılmış
bulunan özel öğretim kurumlarının; eğitim-öğretim, yönetim, denetim, gözetim ve
personel çalıştırılmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Bu Kanun, Türkiye Cumhuriyeti uyruklu gerçek kişiler, özel
hukuk tüzel kişileri veya özel hukuk hükümlerine göre yönetilen tüzel kişilerce
açılan özel öğretim kurumları ile yabancılar tarafından açılmış bulunan özel
öğretim kurumlarını kapsar.
Tanımlar
MADDE 2- Bu Kanunda geçen;
a) Bakanlık: Millî Eğitim Bakanlığını,
b) Kurum: Okul öncesi eğitim, ilköğretim, orta öğretim, özel
eğitim okulları ile çeşitli kursları, uzaktan öğretim yapan kuruluşları,
dershaneleri, motorlu taşıt sürücüleri kursları, hizmet içi eğitim merkezleri,
öğrenci etüt eğitim merkezleri, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri ile
benzeri özel öğretim kurumlarını,
c) Okul: Okul öncesi eğitim, ilköğretim, özel eğitim ve orta
öğretim özel okullarını,
d) Yabancı okullar: Yabancılar tarafından açılmış özel
okulları,
e) Azınlık okulları: Rum, Ermeni ve Musevî azınlıklar
tarafından kurulmuş, Lozan Antlaşması ile güvence altına alınmış ve kendi
azınlığına mensup Türkiye Cumhuriyeti uyruklu öğrencilerin devam ettiği okul
öncesi eğitim, ilköğretim ve orta öğretim özel okullarını,
f) Dershane: Öğrencileri; bir üst okulun veya yüksek
öğretime giriş sınavlarına hazırlamak, istedikleri derslerde yetiştirmek ve
bilgi düzeylerini yükseltmek amacıyla faaliyet gösteren özel öğretim
kurumlarını,
g) Çeşitli kurslar: Kişilerin sosyal, kültürel ve meslekî
alanlarda bilgi, beceri, yetenek ve deneyimlerini geliştirmek veya isteklerine
göre serbest zamanlarını değerlendirmek üzere faaliyet gösteren özel öğretim
kurumlarını,
h) Özel eğitim okulu: Özel eğitim gerektiren bireylere
hizmet veren, özel olarak yetiştirilmiş personelin bulunduğu, geliştirilmiş
eğitim programlarının uygulandığı özel öğretim kurumunu,
i) Motorlu taşıt sürücüleri kursu: Motorlu taşıt sürücüsü
yetiştirerek sınav sonucu sertifika veren ve trafikle ilgili eğitim-öğretim
yaptıran özel öğretim kurumlarını,
j) Öğrenci etüt eğitim merkezi: Öğrencilerin, derslerine
çalışmalarına, ödev ve projelerini yapmalarına yardımcı olan, ilgi, istek ve
yetenekleri doğrultusunda çeşitli faaliyetlerin yürütüldüğü özel öğretim
kurumlarını,
k) Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi: Özel eğitim
gerektiren bireylerin konuşma ve dil gelişim güçlüğü, ses bozuklukları,
zihinsel, fiziksel, duyusal, sosyal, duygusal veya davranış problemlerini
ortadan kaldırmak ya da etkilerini en az seviyeye indirmek, yeteneklerini
yeniden en üst seviyeye çıkarmak, temel öz bakım becerilerini ve bağımsız yaşam
becerilerini geliştirmek ve topluma uyumlarını sağlamak amacıyla faaliyet
gösteren özel öğretim kurumlarını,
l) Milletlerarası özel öğretim kurumları: Yalnız yabancı
uyruklu öğrencilerin devam edebilecekleri özel öğretim kurumlarını,
m) Kurucu: Kurumun sahibi olan ve adına kurum açma izin
belgesi düzenlenen gerçek veya tüzel kişiyi,
n) Kurucu temsilcisi: Özel hukuk tüzel kişileri veya özel
hukuk hükümlerine göre yönetilen tüzel kişiler adına seçilen kişiyi,
o) Uzaktan öğretim kurumu: Çeşitli nedenlerle öğrenimlerini
sürdüremeyenlere her türlü iletişim araçları ile eğitim-öğretim yapan
kurumları,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Kurum Açma, Kurucu, Kurum
Binaları, Milletlerarası Özel Öğretim Kurumları,
Yabancı Okullar ve
Azınlık Okulları
Kurum açma izni
MADDE 3- Bir kurumda öğretime
başlayabilmek için kurum açma izni alınması zorunludur. İzin başvuruları ilgili
millî eğitim müdürlüğüne yapılır. Valilikçe yapılan inceleme sonucunda açılması
uygun görülen okullar dışındaki kurumlara kurum açma izni verilir. Valilikçe
açılması uygun görülen okullara ilişkin başvurular ise kurum açma izni verilmek
üzere Bakanlığa gönderilir.
Kurum açma izni talebinin valilikçe reddedilmesi hâlinde, kurucu
veya kurucu temsilcisi tarafından taleplerinin reddine ilişkin işlemin
tebliğinden itibaren onbeş işgünü içinde Bakanlığa itirazda bulunulabilir.
İtiraz, Bakanlıkça onbeş işgünü içinde karara bağlanır.
Kurum açma izni alınmadıkça, kuruma öğrenci kaydı yapılamaz.
Kurum açma izni verilmesi, binanın kullanılış amaçlarına ve
Bakanlıkça belirlenen standartlara uygun ve yeterli bulunmasıyla birlikte
aşağıdaki şartların yerine getirilmesine bağlıdır:
a) Ders araç-gerecinin kurumun amaç ve ihtiyaçları için yeterli
olduğunun bir rapor ile tespit edilmesi,
b) Kurumun; yönetici, öğretmen ve diğer personelinin sayı ve
nitelikleri yönünden uygun bulunması ve bu kurumda çalışacaklarının
belgelendirilmesi,
c) Kurumun yönetmelikleriyle öğretim programının Bakanlıkça
incelenip onanmış olması.
İlköğretim, orta öğretim ve özel eğitim okulları için
öğretim yılının otuzuncu gününden sonra verilen kurum açma izinleri, ertesi
ders yılından itibaren geçerlidir.
Kurumlara ad verilmesine ilişkin esaslar yönetmelikle belirlenir.
Gerçek ve tüzel kişiler tarafından; hizmet içi eğitim
kapsamına giren faaliyetler dışında Kanun kapsamında belirtilen faaliyetler, bu
Kanuna göre yetkili makamlardan kurum açma izni alınmadan yapılamaz.
Askerî okullar, emniyet teşkilâtına bağlı okullar ve din
eğitimi-öğretimi yapan kurumların aynı veya benzeri özel öğretim kurumları
açılamaz.
Kurucu/kurucu
temsilcisinin nitelikleri ve kurum binaları
MADDE 4- Kurum açacak veya
açılmış bir kurumu devralacak olan gerçek kişilerle tüzel kişilerin temsilcilerinde;
affa uğramış olsalar bile yüz kızartıcı bir suçtan yahut kasdî bir suçtan
dolayı altı ay veya daha fazla hapis cezası ile mahkûm edilmemiş olma şartı
aranır.
Kurum binalarının nitelikleri, bu binalarda açılabilecek
kurumlar ile her tür tesis ve donanıma ilişkin standartlar Bakanlıkça
belirlenir.
Meyhane, kahvehane, kıraathane, bar, elektronik oyun
merkezleri gibi umuma açık yerler ile açık alkollü içki satılan yerlerin, okul
binalarından kapıdan kapıya en az yüz metre uzaklıkta bulunması zorunludur.
Özel eğitime muhtaç bireylerin devam ettikleri öğretim kurumları ile okullar
dışındaki diğer özel öğretim kurumlarında bu zorunluluk aranmaz. Ancak, söz
konusu özel öğretim kurumlarıyla yukarıda belirtilen türdeki iş yerleri aynı
binada bulunamaz.
Turizmin yoğun olduğu yörelerde bulunan okulların tatil
olduğu dönemlerde, yukarıda belirtilen iş yerleri ile okullar arasında yüz
metre uzaklık şartı aranmaz.
Uzaklıkla ilgili esaslar İçişleri, Millî Eğitim, Sağlık,
Kültür ve Turizm bakanlıklarının müştereken hazırlayacakları yönetmelikle
belirlenir.
Milletlerarası özel
öğretim kurumları, yabancı okullar ve azınlık okulları
MADDE 5- Milletlerarası özel
öğretim kurumları, yabancı okullar ve azınlık okullarına ilişkin esaslar
aşağıda belirtilmiştir.
a) Milletlerarası özel öğretim kurumları:
1) Yalnız yabancı uyruklu öğrencilerin devam edebilecekleri
yüksek öğretim dışındaki milletlerarası özel öğretim kurumu; yabancı uyruklu
gerçek ve tüzel kişiler tarafından veya Türk vatandaşlarıyla ortaklık yolu ile
4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu çerçevesinde Bakanlar Kurulunun
izniyle açılabilir. Türkiye Cumhuriyeti uyruklu gerçek kişiler, özel hukuk
tüzel kişileri veya özel hukuk hükümlerine göre yönetilen tüzel kişiler de
kendi adlarına aynı amaçla milletlerarası mahiyette özel öğretim kurumu
açabilir.
2) Bu öğretim kurumlarında; Türk Devletinin ülkesi ve
milletiyle bölünmez bütünlüğüne, güvenliğine ve menfaatlerine aykırı, Türk
Milletinin millî, ahlâkî, insanî, manevî ve kültürel değerleri aleyhinde
eğitim-öğretim yapılamaz.
3) Bu kurumlarda öğretim programları, eğitim-öğretim
faaliyetleri ve diğer hususlarla ilgili işlemler, kurum yönetimince hazırlanan
ve Bakanlıkça onaylanan esaslara göre yürütülür.
4) Bu konularda Bakanlığın denetim hakkı saklıdır.
b) Yabancı okullar:
1) Bakanlar Kurulunun izni ile yeni arazi edinebilir ve
kapasitelerini en fazla beş misline kadar artırabilir.
2) Üzerinde kuruldukları araziler genişletilmemek şartı ve
Bakanlığın izni ile mevcut arazi üzerindeki bina, öğrenci ve donanım
kapasitelerini en çok bir mislini geçmemek üzere artırabilir veya
yenileyebilir.
3) Mevcut binalarında ihtiyaç hâlinde valiliğin izni ile
tadilât yapabilir.
4) Bu bentte belirtilenler dışında, yabancı okulların;
binaları genişletilemez, şubeleri açılamaz, mevcut binalarının yerine kaim
olmak üzere yeniden binalar inşa edilemez. Bu amaçla herhangi bir mülk
edinilemez veya kiralanamaz.
5) Yabancı okulların taşınmaz malları, kurucularının veya
yetkililerinin önerisi ile Bakanlığa ya da kuruluş amaçları eğitim vermek olan
4721 sayılı Türk Medeni Kanununa göre kurulan vakıflara devredilebilir.
Devredilen bu kurumların yönetim, eğitim-öğretim özellikleri dikkate alınarak
korunması yararlı görülenler Bakanlıkça tespit edilir.
c) Azınlık okulları:
1) 23/8/1923 tarihli ve 340 sayılı Kanuna bağlı Antlaşmanın
40 ve 41 inci maddeleriyle ilgisi bulunan okulların özellik göstermesi gereken
hususları yönetmelikle tespit edilir. Bu yönetmelik, ilgili ülkelerin bu
konulardaki mütekabil mevzuat ve uygulamaları dikkate alınmak suretiyle
hazırlanır. Yönetmelikte belirtilmeyen hususlarda resmî okullar mevzuatı
uygulanır. Bu okullarda yalnız kendi azınlığına mensup Türkiye Cumhuriyeti
vatandaşlarının çocukları okuyabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Eğitim-Öğretim, Yönetim,
Kurumun Kapatılması ve Personel İşlemleri
Eğitim-öğretim ve
kurumların yönetimi
MADDE 6- Kurumlarda eğitim-öğretim
ve yönetim, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanununda ifade edilen Türk Millî
Eğitiminin genel amaç ve temel ilkelerine uygun olarak yürütülür.
Kurumlarda uygulanacak öğretim programı ve haftalık ders
çizelgesi, resmî kurumlarda uygulanan usul ve esaslar çerçevesinde belirlenir.
Bakanlıkça uygun bulunması durumunda farklı öğretim programları ve haftalık
ders çizelgesi de uygulanabilir.
Kurumun veya yönetimleri birleştirilen kurumların bir müdür
tarafından yönetilmesi esastır. Yönetimleri birleştirilecek kurumlarla ilgili
usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
Bir kimse birden fazla kurumun kurucusu olabilir. Gerekli
nitelikleri taşıyan kurucu/kurucu temsilcisi, kurumun müdürü de olabilir.
Üzerinde müdürlük görevi bulunmayan kurucu/kurucu temsilcisi, kurumun
eğitim-öğretimine ve bunlarla ilgili yönetim işlerine karışamaz.
Bünyesinde birden fazla kurum bulunduran kurumlara genel
müdür ve genel müdür yardımcısı atanabilir.
Kurum açma izninin
iptali, kurumun kapatılması, devri ve nakli
MADDE 7- Kurum açma izni verilen
kurumlarda iki yıl içinde öğretime başlanılmaması hâlinde verilen izin iptal
edilir.
Amacı dışında kullanıldığı tespit edilen kurumun, kurum açma
izni iptal edilir.
Mevzuata aykırı iş ve işlemleri eğitim-öğretimi doğrudan
etkileyen ve bunda ısrarı tespit edilen özel öğretim kurumunda aykırılığın
ağırlık derecesine göre kurum açma izni veren makam tarafından öğretime ara
verilir veya kurum kapatılır.
Okul kurucusu/kurucu temsilcisi; Bakanlığa, yönetici,
öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve öğrenci/kursiyerlere en az üç ay
önce yazılı olarak bildirmek şartıyla ve gerekçesi Bakanlıkça uygun bulunduğu
takdirde öğretim yılı sonunda okulunu kapatabilir.
Okullar dışındaki diğer kurumların kurucusu/kurucu
temsilcisi valiliğe, yönetici, öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve
öğrenci/kursiyerlere en az üç ay önce yazılı olarak bildirmek şartıyla ve
gerekçesi valilikçe uygun bulunduğu takdirde dönem sonunda kurumunu
kapatabilir.
Kapanan veya kapatılan kurum; mühürlerini, yönetici,
öğretmen ve öğrencilerle ilgili bütün defterlerini, dosyalarını ve diğer
evrakını ilgili valiliğe devir ve teslim etmeye mecburdur. Devir ve teslimden
kaçınan veya bu görevi savsaklayan kurucu veya kurucu temsilcisi hakkında 5326
sayılı Kabahatler Kanununun 32 nci maddesi uygulanır.
Kapatılan kurumlarla ilgili olarak öğrenci/kursiyer veya
velilerinin, kurucular aleyhine genel hükümlere göre dava açma hakları
saklıdır.
Kurumların devri ve nakline ilişkin usul ve esaslar
yönetmelikle belirlenir.
Kurumlarda çalıştırılacak
personel
MADDE 8- Kurumların
eğitim-öğretim ve yönetim hizmetlerinin, asıl görevi bu kurumlarda olan
yönetici ve eğitim-öğretim elemanları ile yürütülmesi esastır.
Bir kurumun öğretime başladığı tarihten itibaren mevcut ders
saati sayısının, kuruluş sırasında üçte birinin, kuruluşundan üç yıl sonra da
en az üçte ikisinin asıl görevi bu kurumlarda olan öğretmen, uzman öğretici
veya usta öğreticiler tarafından okutulması zorunludur.
Kurumların yöneticilik ve eğitim-öğretim hizmetlerinde, en
az dengi resmî öğretim kurumlarına atanabilmek için gerekli nitelik ve şartları
taşıyanlar, resmî dengi bulunmayan kurumların yöneticilik ve eğitim-öğretim
hizmetlerinde ise yönetmelikle belirtilen nitelik ve şartları taşıyanlar
görevlendirilir.
İhtiyaç hâlinde, resmî okullarda görevli öğretmenlere asıl
görevlerini aksatmamak ve aylık karşılığı okutmakla yükümlü bulunduğu haftalık
ders saati sayısını doldurmaları kaydı ve çalıştıkları kurumların izni ile
sadece okullarda, aylık karşılığı okutmakla yükümlü bulunduğu haftalık ders
saati sayısının yarısı kadar ücretli ders verilebilir. Öğretmenlerin toplam
ders saati sayısı haftada otuz saati geçemez.
Uzman öğretici, usta öğretici ve öğretmenlik yapma nitelik
ve şartlarını taşıyan diğer Devlet memurlarına, ilgili birimlerin izniyle
haftada on saati geçmemek üzere ücretli ders görevi verilebilir.
Ders saati ücretli olarak görevlendirileceklerle ilgili
diğer hususlar yönetmelikle belirlenir.
Kurumların müdürleri, kurucu/kurucu temsilcisi tarafından;
diğer yönetici ve öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticileri ise
müdürlerince seçilir ve çalışma izinleri valiliğin iznine sunulur. Valiliğin
izni alınmadan müdür ile diğer yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta
öğreticiler işe başlatılamaz.
Gerekli şartları taşıyan yönetici, öğretmen, uzman öğretici
ve usta öğreticiler için valilikçe çalışma izni düzenlenir. Çalışma izninin
iptali yine valilikçe yapılır.
Bu Kanun kapsamında çalışacak yabancılar, 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri
Hakkında Kanun hükümleri doğrultusunda görevlendirilir.
Türkçe'den başka dille öğretim yapan ve yabancılar
tarafından açılmış bulunan okulların kurucuları ile müdürleri, Türkiye
Cumhuriyeti uyruklu, Türkçe veya Türkçe kültür dersleri öğretmenliği yapma
niteliğini taşıyan ve öğretim dilini bilenlerden birini, Türk müdür
başyardımcısı olarak çalışma izni düzenlenmek üzere valiliğe önerir.
Öğretim dilini bilen Türkçe veya Türkçe kültür dersleri
öğretmeni bulunmaması hâlinde, okulun öğretim dilinde özel alan eğitimi
görmüş, Türkiye Cumhuriyeti uyruklu
öğretmenlere de bu görev verilebilir.
Bu öneriyi, uyarıya rağmen bir ay içinde yapmayan okulların
Türk müdür başyardımcılarını, yukarıdaki şartları taşıyan öğretmenler arasından
valilik seçer ve işe başlatır.
Özlük hakları ve
sorumluluklar
MADDE 9- Kurumlarda çalışan
yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticiler ile kurucu veya kurucu
temsilcisi arasında yapılacak iş sözleşmesi, en az bir takvim yılı süreli olmak
üzere yönetmelikle belirtilen esaslara göre yazılı olarak yapılır. Mazeretleri
nedeniyle kurumdan ayrılan öğretmen ve öğreticilerin yerine alınacak olanlar
ile devredilen kurumların yönetici, öğretmen ve öğreticileri ile bir yıldan
daha az bir süre için de iş sözleşmesi yapılabilir.
Okullarda yöneticilik ve eğitim-öğretim hizmeti yapanlara,
kıdemlerine göre (emekliler hariç) dengi resmî okullarda ödenen aylık ile
sosyal yardım kapsamındaki ek ödeme tutarlarından az ücret verilemez.
Sosyal yardım kapsamındaki ek ödemeler, bütçe kanunlarıyla
resmi okul öğretmen ve personeline sağlanan haklara denk olarak okul
öğretmenlerine ve personeline de ödenir. Sosyal yardım kapsamındaki ek
ödemelerden gelir vergisi kesilmez.
Kurumlardaki ek ders ücreti miktarı, resmî okullar için
tespit edilen miktardan az olamaz. Ancak, 8 inci madde uyarınca resmî okul ve
kurumlardan ücretli olarak görevlendirilenlere verilecek ek ders ücreti
miktarı, resmî okullar için tespit
edilen ek ders ücretinin iki katını geçemez.
Kurumlarda görev yapan yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve
usta öğreticiler, bu Kanun hükümleri saklı kalmak üzere;
a) Sosyal güvenlik ve özlük hakları yönünden; 506 sayılı
Sosyal Sigortalar Kanunu ile 4857
sayılı İş Kanunu,
b) Yetki, sorumluluk, ödül ve cezalar ile bunların
uygulanması bakımından; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 1702 sayılı İlk ve
Orta Tedrisat Muallimlerinin Terfi ve Tecziyeleri Hakkında Kanun, 4357 sayılı
Hususi İdarelerden Maaş Alan İlkokul Öğretmenlerinin Kadrolarına Terfi, Taltif
ve Cezalandırılmalarına ve Bu Öğretmenler İçin Teşkil Edilecek Sağlık ve
İçtimaî Yardım Sandığı ile Yapı Sandığına ve Öğretmenlerin Alacaklarına Dair
Kanun ile 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması
Hakkında Kanun,
hükümlerine tâbidir.
Ancak, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre kademe
ilerleme cezasını gerektiren fiillerin işlenmesi halinde bu kişilere kademe
ilerlemesi cezası yerine brüt aylığından ¼'ü ile ½'si arasında maaş kesim
cezası, çalışma izni veren makam tarafından verilir. Tekrarı hâlinde ise göreve
son verilir.
1702 sayılı Kanuna göre meslekten çıkarılma veya 657 sayılı
Devlet Memurları Kanununa göre Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren
fiil ve hâllerin işlenmesi hâlinde, Bakanlığın görüşü alınmak suretiyle
personelin görevine, izni veren makam tarafından son verilir.
Yetki, sorumluluk, ödül, sicil, disiplin ve cezaların
uygulanmasına ilişkin diğer esas ve usuller çıkarılacak yönetmelikle
belirlenir.
Kurumlarda görev yapan yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve
usta öğreticiler, görevleri sırasında suç işlemeleri veya görevleri nedeniyle
kendilerine karşı işlenen suçlardan dolayı 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun
uygulanması ve ceza kovuşturması bakımından kamu görevlisi sayılır.
Çalışma izninin iptali ve
geçici görevlendirme
MADDE 10- İki defa teftiş
raporuyla başarısızlığı tespit edilen yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve
usta öğreticilerin çalışma izni, izni veren makam tarafından iptal edilir.
Hizmete devamında 9 uncu madde hükümlerine göre sakınca
görülen yönetici, öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve diğer personelin
görevine, izni veren makam tarafından son verilir.
Bu durum, ilgiliye tebliğ edilmek üzere kuruma bildirilir.
Tebliğ, sözleşmenin feshine ve ilgilinin kurumla ilişiğinin kesilmesine yeter
sebep teşkil eder.
Kurumların teftiş ve denetlenmesi sırasında valilik, lüzum
görülen durumlarda kurumun yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta
öğreticilerini görevden uzaklaştırabilir. Bu takdirde valilikçe, geçici
görevlendirme yapılarak gerekli tedbirler alınır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Denetim, Reklâm, Malî
Hükümler ve Ücretler
Denetim, reklâm ve
ilânlar
MADDE 11- Kurumlar ve bu
kurumlarda görevli personel, Bakanlığın denetimi ve gözetimi altındadır.
Eğitim-öğretim ve yönetim bakımından yapılan denetimlerde,
kurumun özel yönetmeliği de dikkate alınır.
Kurumlar, ancak amaçlarına uygun tanıtıcı mahiyette reklâm
ve ilân verebilirler. Bu kurumlar reklâm ve ilânlarında gerçeğe aykırı
beyanlarda bulunamazlar ve televizyonda reklâm ve ilân yapamazlar.
Malî hükümler
MADDE 12- Kurumlar, faaliyetlerini
sadece kazanç sağlamak için düzenleyemezler. Ancak, Türk Millî Eğitiminin
amaçları doğrultusunda eğitimin kalitesini yükseltmek, gelişmelerine fırsat ve
imkân verecek yatırımlar ve hizmetler yapmak üzere gelir sağlayabilirler.
Bakanlık, kurumlardan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu
hükümleri çerçevesinde hizmet satın alabilir.
Okullarda öğrenim gören öğrencilere, her ders yılı için
öğrenci başına belirlenen ücretlerin yarısını geçmemek üzere, azami 1.000 YTL
tutarında Devlet yardımı yapılabilir. Bu tutar her yıl 213 sayılı Vergi Usul
Kanununa göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılır.
Okullarda okuyan öğrencilerin velileri tarafından okul
ücretini karşılamak üzere alınan kredi faizinin % 50'sini geçmemek üzere
belirlenen kısmı Devletçe karşılanabilir.
Her ders yılı için bu desteklerden yararlanacak öğrenci
sayısı, öğrencilere yapılacak Devlet yardımı tutarı ve kredi faizinin Devletçe
karşılanacak kısmı ile yararlanabilme koşulları ve şekli her yıl Bakanlık
bütçesine bu amaçla konulacak ödenek esas alınarak Maliye Bakanlığı ve
Bakanlığın müşterek önerisi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir.
Okulların su, doğal gaz ve elektrik ücretlendirilmesi, resmî
okullara uygulanan tarife üzerinden uygulanır.
Öğrenim ücreti ve diğer
ücretler, ücretsiz öğrenim ve yabancı uyruklu öğrenciler
MADDE 13- Öğrenim ücreti ve diğer
ücretler, kurumlarca her yıl tespit edilerek ocak ayından itibaren en geç mayıs
ayında ilân edilir.
Ücretlerin hangi esaslara göre tespit, tayin, ilân ve tahsil
edileceği yönetmelikle belirlenir.
Kurumlar, öğrenim gören öğrenci sayısının yüzde üçünden az
olmamak üzere ücretsiz öğrenci okutmakla yükümlüdür. Bakanlıkça bu oran yüzde
ona kadar artırılabilir.
Ücretsiz okutulacak öğrencilerin yüzdesi, seçimi ve
kurumlara kabul şartlarına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
Kurumlar ayrıca, öğrenim bursu verebilirler. Öğrenim bursu
verilmesine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
Bir okula alınabilecek yabancı uyruklu öğrenci sayısı, o
okulda okuyan Türkiye Cumhuriyeti uyruklu öğrenci sayısının yüzde otuzunu
aşamaz.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler
Yürürlükten kaldırılan
kanun, yönetmelikler ve hüküm bulunmayan haller
MADDE 14- 8/6/1965 tarihli ve 625
sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu Kanunda belirtilmiş olan yönetmelikler, Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yürürlüğe konulur.
Bu Kanunda hüküm bulunmayan hususlarda, resmî öğretim
kurumlarında uygulanan mevzuat hükümleri uygulanır.
GEÇİCİ MADDE 1- Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler yürürlüğe
girinceye kadar, mevcut yönetmeliklerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin
uygulanmasına devam olunur.
GEÇİCİ MADDE 2- Bu Kanun yürürlüğe girmeden önce, resmî
okullarda görevli olup kurumlarda ücretli ders veren öğretmenler, çalışma izni
sürelerinin bitimi tarihine kadar kurumlardaki görevlerine devam edebilirler.
GEÇİCİ MADDE 3- Bu Kanunun 12 nci maddesi 2006-2007 öğretim
yılından itibaren uygulanır.
GEÇİCİ MADDE 4- 2828
sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu hükümleri gereği izin
almış olan özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri 31/12/2007 tarihine kadar
Millî Eğitim Bakanlığınca belirlenen şartlara uygun olarak açılış izinlerini
yenilerler.
GEÇİCİ MADDE 5- 1/1/2004 tarihinden önce faaliyete geçen
özel kreşler, anaokulları ve meslek teknik okulları ile kalkınmada öncelikli
yörelerde açılan özel okullarla ilgili olarak, 625 sayılı Özel Öğretim
Kurumları Kanununun 3 üncü maddesinin 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunla
değiştirilmeden önceki hükmü uygulanır. Bu işletmelerden elde edilen kazançlar
hakkında 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 20 nci maddesi ile 5422 sayılı
Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı
bent hükümleri uygulanmaz.
Yürürlük
MADDE 15- Bu Kanun yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 16- Bu Kanun hükümlerini
Bakanlar Kurulu yürütür.
MİLLÎ
EĞİTİM, KÜLTÜR, GENÇLİK VE SPOR KOMİSYONUNUN
KABUL
ETTİĞİ METİN
ÖZEL ÖĞRETİM KURUMLARI
KANUNU TASARISI
MADDE 1- Tasarının 1 inci maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 2- Tasarının 2 nci maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 3- Tasarının 3 üncü maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 4- Tasarının 4 üncü maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 5- Tasarının 5 inci maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 6- Tasarının 6 ncı maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
Kurum açma izninin
iptali, kurumun kapatılması, devri ve nakli
MADDE 7- Kurum açma izni verilen
kurumlarda iki yıl içinde öğretime başlamayan ile amacı dışında kullanıldığı
tespit edilen kurumun, kurum açma izinleri iptal edilir.
Mevzuata aykırı iş ve işlemleri eğitim-öğretimi doğrudan
etkileyen ve bunda ısrarı tespit edilen özel öğretim kurumunda aykırılığın
ağırlık derecesine göre kurum açma izni veren makam tarafından öğretime ara
verilir veya kurum kapatılır.
Okul kurucusu/kurucu temsilcisi; Bakanlığa, yönetici,
öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve öğrenci/kursiyerlere en az üç ay
önce yazılı olarak bildirmek şartıyla ve gerekçesi Bakanlıkça uygun bulunduğu
takdirde öğretim yılı sonunda okulunu kapatabilir.
Okullar dışındaki diğer kurumların kurucusu/kurucu
temsilcisi valiliğe, yönetici, öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve
öğrenci/kursiyerlere en az üç ay önce yazılı olarak bildirmek şartıyla ve
gerekçesi valilikçe uygun bulunduğu takdirde dönem sonunda kurumunu
kapatabilir.
Kapanan veya kapatılan kurum; mühürlerini, yönetici,
öğretmen ve öğrencilerle ilgili bütün defterlerini, dosyalarını ve diğer
evrakını ilgili valiliğe devir ve teslim etmeye mecburdur. Devir ve teslimden
kaçınan veya bu görevi savsaklayan kurucu veya kurucu temsilcisi hakkında 5326
sayılı Kabahatler Kanununun 32 nci maddesi uygulanır.
Kapatılan kurumlarla ilgili olarak öğrenci/kursiyer veya
velilerinin, kurucular aleyhine genel hükümlere göre dava açma hakları
saklıdır.
Kurumların devri ve nakline ilişkin usul ve esaslar
yönetmelikle belirlenir.
MADDE 8- Tasarının 8 inci maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 9- Tasarının 9 uncu maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 10- Tasarının 10 uncu
maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 11- Tasarının 11 inci
maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
Malî hükümler
MADDE 12- Kurumlar, faaliyetlerini
sadece kazanç sağlamak için düzenleyemezler. Ancak, Türk Millî Eğitiminin
amaçları doğrultusunda eğitimin kalitesini yükseltmek, gelişmelerine fırsat ve
imkân verecek yatırımlar ve hizmetler yapmak üzere gelir sağlayabilirler.
Bakanlık, kurumlardan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu
hükümleri çerçevesinde hizmet satın alabilir.
Okullarda öğrenim gören öğrencilere, her ders yılı için
öğrenci başına belirlenen ücretlerin yarısını geçmemek üzere, azami 1.000 YTL
tutarında Devlet katkısı yapılabilir. Bu tutar her yıl 213 sayılı Vergi Usul
Kanununa göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılır.
Okullarda okuyan öğrencilerin velileri tarafından okul
ücretini karşılamak üzere alınan kredi faizinin % 50'sini geçmemek üzere
belirlenen kısmı Devletçe karşılanabilir.
Her ders yılı için bu desteklerden yararlanacak öğrenci
sayısı, öğrencilere yapılacak Devlet katkısı tutarı ve kredi faizinin Devletçe
karşılanacak kısmı ile yararlanabilme koşulları ve şekli her yıl Bakanlık
bütçesine bu amaçla konulacak ödenek esas alınarak Maliye Bakanlığı ve
Bakanlığın müşterek önerisi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir.
Okulların su, doğal gaz ve elektrik ücretlendirilmesi, resmî
okullara uygulanan tarife üzerinden uygulanır.
MADDE 13- Tasarının 13 üncü
maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 14- Tasarının 14 üncü
maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
GEÇİCİ MADDE 1- Tasarının Geçici 1
inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
GEÇİCİ MADDE 2-
Tasarının Geçici 2 nci maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
GEÇİCİ MADDE 3-
Tasarının Geçici 3 üncü maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
GEÇİCİ MADDE
4- Tasarının Geçici 4 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 15- Tasarının 15 inci
maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 16- Tasarının 16 ncı maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
|
|
Recep Tayyip Erdoğan |
|
|
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
|
|
Dışişleri
Bak. ve Başb. Yrd. V. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
|
|
|
|
M. V. Gönül |
A. Şener |
M. A. Şahin |
|
|
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
|
|
B. Atalay |
A. Babacan |
M. Aydın |
|
|
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Adalet
Bakanı |
|
|
|
|
N. Çubukçu |
K. Tüzmen |
C. Çiçek |
|
|
|
|
Millî
Savunma Bakanı |
İçişleri
Bakanı |
Maliye
Bakanı |
|
|
|
|
M. V. Gönül |
A. Aksu |
K. Unakıtan |
|
|
|
|
Millî
Eğitim Bakanı |
Bayındırlık
ve İskân Bakanı |
Sağlık
Bakanı |
|
|
|
|
H. Çelik |
F. N. Özak |
R. Akdağ |
|
|
|
|
Ulaştırma
Bakanı |
Tarım ve
Köyişleri Bakanı |
Çalışma
ve Sos. Güv. Bakanı V. |
|
|
|
|
B. Yıldırım |
M. M. Eker |
C. Çiçek |
|
|
|
|
Sanayi
ve Ticaret Bakanı |
En. ve
Tab. Kay. Bakanı |
Kültür
ve Turizm Bakanı |
|
|
|
|
A. Coşkun |
M. H. Güler |
A. Koç |
|
|
|
|
|
Çevre ve
Orman Bakanı |
|
|
|
|
|
|
O. Pepe |
|
|
|