KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU KANUNU
|
Kanun No. 5548 |
|
Kabul Tarihi : 28/9/2006 |
BİRİNCİ
BÖLÜM
Genel
Hükümler
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; gerçek ve tüzel
kişilerin idarenin işleyişi ile ilgili şikâyetlerini, Türkiye Cumhuriyetinin
Anayasada belirtilen nitelikleri çerçevesinde, idarenin her türlü eylem ve
işlemleri ile tutum ve davranışlarını; adalet anlayışı içinde, insan haklarına
saygı, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye
önerilerde bulunmak üzere Kamu Denetçiliği Kurumunu oluşturmaktır.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Kanun, Kamu Denetçiliği Kurumunun
kuruluş, görev ve çalışma usûllerine ilişkin ilkeler ile Kamu Başdenetçisi ve
kamu denetçilerinin niteliklerine, seçimlerine, özlük haklarına ve Kurum
personelinin atanmaları ile özlük haklarına ilişkin hükümleri kapsar.
Tanımlar
MADDE 3- (1) Bu Kanunda geçen;
a) Kurum: Kamu Denetçiliği Kurumunu,
b) Kurul: Kamu Denetçiliği Kurulunu,
c) Başdenetçilik: Kamu Denetçiliği Kurumu Başdenetçiliğini,
ç) Başdenetçi: Kamu Başdenetçisini,
d) Denetçi: Kamu denetçisini,
e) Genel Kurul: Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunu,
f) Başkanlık: Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığını,
g) Komisyon: Türkiye Büyük Millet Meclisi Dilekçe
Komisyonu ile İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyelerinden oluşan Karma
Komisyonu,
ğ) İdare: Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal
güvenlik kurumlarını, mahallî idareleri, mahallî idarelerin bağlı idarelerini,
mahallî idare birliklerini, döner sermayeli kuruluşları, kanunlarla kurulan
fonları, kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşları, sermayesinin yüzde ellisinden
fazlası kamuya ait kuruluşlar ile bunlara bağlı ortaklıklar ve müesseseleri,
kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarını, kamu hizmeti yürüten özel hukuk
tüzel kişilerini,
ifade eder.
(2) Dilekçe Komisyonu ile İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Üyelerinden
Kurulu Karma Komisyonun Başkanı, Başkanvekili, Sözcü ve Kâtibi, Dilekçe
Komisyonunun Başkanı, Başkanvekili, Sözcü ve Kâtibidir.
İKİNCİ
BÖLÜM
Kuruluş,
Görev ve Çalışma İlkeleri
Kuruluş
MADDE 4- (1) Bu Kanunda belirtilen görevleri yerine
getirmek amacıyla, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı, kamu tüzel
kişiliğini haiz, özel bütçeli ve merkezi Ankara'da bulunan Kamu Denetçiliği
Kurumu kurulmuştur.
(2) Kurum, Başdenetçilik ve Kuruldan oluşur.
(3) Kurumda, bir Başdenetçi ve en fazla on denetçi ile Genel Sekreter,
uzman, uzman yardımcıları ve diğer personel görev yapar.
(4) Kurum, gerekli gördüğü yerlerde büro açabilir.
Başdenetçilik
MADDE 5- (1) Başdenetçilik, Başdenetçi ve
Başdenetçivekilinden oluşur.
(2) Kurum, Başdenetçi tarafından yönetilir ve temsil edilir.
Başdenetçivekili
MADDE 6- (1) Başdenetçivekili, Başdenetçi tarafından
denetçiler arasından seçilir.
(2) Başdenetçivekili, Başdenetçinin yokluğunda ona vekâlet eder.
Kamu Denetçiliği Kurulu,
görevleri, toplantı ve karar yeter sayısı
MADDE 7- (1) Kurul; Başdenetçi, Başdenetçivekili ve denetçilerden oluşur.
(2) Kurulun görevleri:
a) Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikleri çıkarmak.
b) Yıllık raporu hazırlamak.
c) Yıllık raporu beklemeksizin gerek gördüğü konularda özel rapor
hazırlamak.
ç) Raporları kamuoyuna duyurmak.
(3) Kurula Başdenetçi, Başdenetçinin yokluğunda ise Başdenetçivekili
başkanlık eder.
(4) Kurul, Başdenetçinin başkanlığında denetçilerin beşte üçünün
katılımı ile toplanır ve üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar alır.
Çalışma ilkeleri
MADDE 8- (1) Başdenetçi, denetçiler arasında
işbirliğini sağlar ve bunların uyumlu çalışmasını gözetir.
(2) Denetçiler, Kurul halinde incelenmesi gereken konular dışında,
Başdenetçi tarafından görevlendirildikleri konu ve/veya alanlarda tek başlarına
çalışır ve önerilerde bulunurlar.
(3) Kurulca karara bağlanacak konular ile denetçilerin Başdenetçi
tarafından görevlendirilecekleri konu ve/veya alanlara ve aralarındaki iş
bölümüne ilişkin ilkeler ile bu Kanunun uygulanmasına ilişkin hususlar, Kurulca
kabul edilip yürürlüğe konulacak bir yönetmelikle belirlenir.
Görev
MADDE 9- (1) Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili
şikâyet üzerine, Türkiye Cumhuriyetinin Anayasada belirtilen nitelikleri
çerçevesinde, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve
davranışlarını; adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygı, hukuka ve
hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde
bulunmakla görevlidir.
(2) Ancak;
a) Cumhurbaşkanının tek başına yaptığı işlemler ile re'sen imzaladığı
kararlar ve emirler,
b)Yasama yetkisinin kullanılmasına ilişkin işlemler,
c) Yargı faaliyetlerine ilişkin işlemler ile yargı mensuplarının işlem ve eylemleri,
ç) Türk Silâhlı Kuvvetlerinin salt askerî hizmete ilişkin faaliyetleri,
Kurumun görev alanı dışındadır.
Başdenetçi ve denetçilerin
nitelikleri
MADDE 10- (1) Başdenetçi veya denetçi seçilebilmek için
aşağıdaki şartlar aranır:
a) Türk vatandaşı olmak.
b) Seçimin yapıldığı tarihte başdenetçi için 50, denetçi için 40 yaşını
doldurmuş olmak.
c) Dört yıllık eğitim veren hukuk, siyasal
bilgiler, iktisadi ve idarî bilimler, iktisat ve işletme fakültelerinden veya
bunlara denkliği kabul edilmiş yabancı öğretim kurumlarından mezun olmak.
ç) Mesleği ile ilgili olarak kamu kurum veya kuruluşlarında veya kamu
kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına kayıtlı olarak ya da özel sektörde en
az on yıl çalışmış olmak.
d) Kamu haklarından yasaklı olmamak.
e) Görevini devamlı yapmasına engel olabilecek vücut veya akıl hastalığı
veya vücut sakatlığı ile özürlü bulunmamak.
f) Başvuru sırasında herhangi bir siyasî partiye üye olmamak.
g) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü
maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile kasten işlenen bir suçtan dolayı
altı ay veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile Devletin
güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, millî savunmaya, Devlet
sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçları ile yabancı devletlerle olan
ilişkilere karşı suçlardan veya zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık,
dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflâs, ihaleye fesat
karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı
değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından hükümlü bulunmamak.
Adaylık ve seçim
MADDE 11- (1) Başdenetçi veya denetçilerden birinin
görev süresinin bitmesinden doksan gün önce, bu görevlerin herhangi bir sebeple
sona ermesi halinde ise sona erme tarihinden itibaren onbeş gün içinde durum,
Kurum tarafından Başkanlığa bildirilir.
(2) Başkanlık tarafından ilân edilen başvuru süresi içinde, 10 uncu
maddede yazılı nitelikleri taşıyanlardan, Başdenetçi veya denetçi aday adayı
olmak isteyenler Başkanlığa başvuruda bulunurlar.
(3) Komisyon, Başdenetçi seçiminde başvuruda bulunan aday adayları
arasından üç adayı, denetçi seçiminde, başvuruda bulunan aday adayları
arasından, seçilecek denetçi sayısının üç katı kadar adayı, başvuru süresinin
bittiği tarihten itibaren otuz gün içinde belirleyerek Genel Kurula sunulmak
üzere Başkanlığa bildirir.
(4) Genel Kurul, bildirim
tarihinden itibaren otuz gün içinde, Başdenetçi ve denetçi seçimlerine başlar.
(5) Başdenetçi veya denetçi, üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu ile
seçilir. Birinci oylamada bu çoğunluk sağlanamadığı takdirde ikinci oylamaya geçilir.
İkinci oylamada üye tam sayısının salt çoğunluğunun oyunu alan aday seçilmiş
olur. Bu oylamada üye tam sayısının salt çoğunluğu sağlanamadığı takdirde en
çok oy alan adaylardan, seçilecek aday sayısının iki katı kadar aday ile seçime
gidilir. Üçüncü oylamada karar yeter sayısı olmak şartıyla en fazla oy alan
aday seçilmiş olur. Birden fazla denetçi seçimi yapılacağı durumlarda adaylar
için birleşik oy pusulası düzenlenir. Adayların adlarının karşısındaki özel yer
işaretlenmek suretiyle oy kullanılır. Seçilecek üyelerin sayısından fazla verilen oylar geçersiz sayılır.
(6) Seçim, Kurumun Başkanlığa başvuruda bulunduğu tarihten itibaren en
geç doksan gün içinde sonuçlandırılır.
(7) Bu madde hükmü, denetçi sayısının ondan az olması ve denetçi
sayısının yetmediğinin Başdenetçi tarafından Başkanlığa bildirilmesi hâlinde de
uygulanır.
(8) Bu maddede yer alan süreler, Türkiye Büyük Millet Meclisinin tatilde
olması veya araverme sırasında işlemez.
Bağımsızlık
MADDE 12- (1) Hiçbir organ, makam, merci veya kişi,
Başdenetçiye ve denetçilere görevleriyle ilgili olarak emir ve talimat veremez,
genelge gönderemez, tavsiye ve telkinde bulunamaz.
Andiçme
MADDE 13- (1) Başdenetçi ve denetçiler, görevlerine
başlarken Genel Kurulda aşağıdaki şekilde andiçerler:
"Türkiye Cumhuriyeti Devletinin varlığı ve bağımsızlığı ile vatanın
ve milletin bölünmez bütünlüğüne, milletin kayıtsız ve şartsız egemenliğine,
Anayasaya, hukukun üstünlüğüne, hakkaniyete, demokrasiye, Atatürk ilke ve
inkılaplarına ve laik Cumhuriyet ilkesine bağlı kalacağıma, millî dayanışma ve
adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerinden
yararlanması ülküsünden ayrılmayacağıma, üzerime aldığım görevi tarafsızlıkla
yerine getireceğime büyük Türk Milleti huzurunda, namusum ve şerefim üzerine
andiçerim."
Görev süresi
MADDE 14- (1) Başdenetçi ve denetçilerin görev süreleri
beş yıldır.
(2) İstifa, ölüm veya görevden alınma gibi herhangi bir nedenle süresi
bitmeden görevinden ayrılan Başdenetçi veya denetçilerin yerine yeni seçilen
Başdenetçi veya denetçinin görev süresi de beş yıldır.
(3) Bir dönem Başdenetçi veya denetçi olarak görev yapan bir kimse
sadece bir dönem daha Başdenetçi veya denetçi seçilebilir.
(4) Başdenetçi veya denetçiliğe seçilenlerin görev yaptıkları sürede
eski görevleriyle olan ilişikleri kesilir. Ancak kamu görevlisi iken
Başdenetçiliğe veya denetçiliğe seçilenler, memuriyete giriş şartlarını
kaybetme dışındaki herhangi bir nedenle görevlerinin sona ermesi, görevden ayrılma
isteğinde bulunması veya görev sürelerinin dolması durumunda otuz gün içinde
eski kurumlarına başvurmaları halinde ilgili bakan veya atamaya yetkili diğer
makamlar tarafından mükteseplerine uygun bir kadroya atanırlar. Belirtilen
atama yapılırken Başdenetçi veya denetçilerin Kurumda geçirdikleri süreler
makam veya hâkim sınıfından olup da yüksek hâkimlik tazminatını almaya
başladıktan sonra seçilenler için
yüksek hâkimlik tazminatı ödenmesini gerektiren görevlerde geçmiş olarak
değerlendirilir. Bu hükümler, akademik unvanların kazanılmasına ilişkin
hükümler saklı kalmak kaydıyla üniversitelerden gelen personel hakkında da
uygulanır.
Görevden alınma ve görevin sona
ermesi
MADDE 15- (1) Başdenetçinin veya denetçilerin 10 uncu
maddede sayılan nitelikleri taşımadıklarının sonradan anlaşılması veya
seçildikten sonra kaybetmeleri halinde, bu durumun Komisyon tarafından tespit
edilmesini takiben Başdenetçi veya denetçinin görevinin sona ermesine Genel
Kurul tarafından görüşmesiz karar verilir.
(2) Seçilmeye engel bir suçtan dolayı kesin hüküm giyen veya kısıtlanan
Başdenetçi veya denetçi hakkındaki kesinleşmiş mahkeme kararının Genel Kurulun
bilgisine sunulmasıyla, Başdenetçi veya denetçi sıfatı sona erer.
Başdenetçi ve denetçilerin malî
ve sosyal hakları
MADDE 16- (1) Başdenetçiye Başbakanlık Müsteşarına;
denetçilere Başbakanlık müsteşar yardımcılarına uygulanan malî ve sosyal hak ve
yardımlara ilişkin hükümler uygulanır.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Kuruma
Başvuru ve Yapılacak İşlemler
Başvuru ve usûlü
MADDE 17- (1) Kuruma, gerçek ve tüzel kişiler
başvurabilirler. Yabancıların başvuru hakkını kullanabilmeleri, karşılıklılık
esasına bağlıdır.
(2) Başvuru; başvuru sahibinin adı ve soyadı, imzası, yerleşim yeri veya
iş adresini, başvuru sahibi tüzel kişi ise tüzel kişinin unvanı ve yerleşim
yeri ile yetkili kişinin imzasını ve yetki belgesini içeren Türkçe dilekçe ile
yapılır. Bu başvuru, yönetmelikte belirlenecek şartlara uyulmak kaydıyla
elektronik ortamda veya diğer iletişim araçlarıyla da yapılabilir.
(3) Yapılan başvurulardan;
a) Belli bir konuyu içermeyenler,
b) Yargı organlarında görülmekte olan veya yargı
organlarınca karara bağlanmış uyuşmazlıklar,
c) İkinci fıkrada belirtilen şartları
taşımayanlar,
ç) Sebepleri, konusu ve tarafları aynı olanlar ile daha önce
sonuçlandırılanlar,
incelenmez.
(4) Kuruma, illerde valilikler, ilçelerde kaymakamlıklar aracılığıyla da
başvurulabilir.
(5) Başvurulardan herhangi bir ücret alınmaz.
(6) Kuruma, idarî işlemlerde tebliğ tarihinden, idarî eylem, tutum ve
davranışlarda öğrenme tarihinden itibaren doksan gün içinde başvurulabilir.
Başvuru tarihi, dilekçenin Kuruma, valilik veya kaymakamlıklara verildiği,
diğer hallerde başvurunun Kuruma ulaştığı tarihtir.
(7) Dava açma süresi içinde yapılan başvuru, işlemeye başlamış olan dava
açma süresini durdurur.
Bilgi ve belge istenmesi
MADDE 18- (1) Kurumun inceleme ve araştırma konusu ile
ilgili olarak istediği bilgi ve belgelerin, bu isteğin tebliğ edildiği tarihten
itibaren otuz gün içinde verilmesi zorunludur. Bu süre içinde istenen bilgi ve
belgeleri haklı bir neden olmaksızın vermeyenler hakkında Başdenetçi veya
denetçinin başvurusu üzerine ilgili merci, disiplin soruşturması açar.
(2) Ancak; Devlet sırrı veya ticarî sır niteliğindeki bilgi ve belgeler,
yetkili mercilerin en üst makam veya kurulunca gerekçesi belirtilmek suretiyle
verilmeyebilir.
Bilirkişi görevlendirilmesi ve
tanık dinlenmesi
MADDE 19- (1) İnceleme ve araştırma konusu ile ilgili
olarak Başdenetçi veya denetçiler bilirkişi görevlendirebilir.
(2) Bilirkişi olarak görevlendirilen kamu görevlilerine her inceleme ve
araştırma konusu için (500), diğer kişilere her inceleme ve araştırma konusu
için (1000) gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu
bulunacak miktarı geçmemek üzere görevlendirmeyi yapanın kararı ile bilirkişi
ücreti ödenir. Bu ödemeler, damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye
tâbi tutulmaz.
(3) İnceleme ve araştırma konusu ile ilgili olarak Başdenetçi,
denetçiler veya uzmanlar tanık ya da ilgili kişileri dinleyebilir.
İnceleme ve araştırma
MADDE 20- (1) Kurum, inceleme ve araştırmasını başvuru
tarihinden itibaren en geç altı ay içinde sonuçlandırır.
(2) Kurum, inceleme ve araştırma sonucunu ve varsa önerilerini ilgili
mercie ve başvurana bildirir. Kurum, başvurana, işleme karşı başvuru yollarını
da gösterir.
(3) İlgili merci, Kurumun önerileri doğrultusunda tesis ettiği işlemi
veya Kurumun önerdiği çözümü uygulanabilir nitelikte görmediği takdirde bunun
gerekçesini otuz gün içinde Kuruma bildirir.
Dava açma süresinin yeniden
işlemeye başlaması
MADDE 21- (1) Başvurunun Kurum tarafından reddedilmesi
halinde, durmuş olan dava açma süresi gerekçeli ret kararının ilgiliye
tebliğinden itibaren kaldığı yerden işlemeye başlar.
(2) Başvurunun Kurum tarafından yerinde görülerek kabul edilmesi
halinde; ilgili merci Kurumun önerisi üzerine otuz gün içinde herhangi bir
işlem tesis etmez veya eylemde bulunmaz ise, durmuş olan dava açma süresi
kaldığı yerden işlemeye başlar.
(3) Kurumun, inceleme ve araştırmasını, başvuru tarihinden itibaren altı
ay içinde sonuçlandıramaması halinde de durmuş olan dava açma süresi kaldığı
yerden işlemeye başlar.
Kurulun raporları
MADDE 22- (1) Kurul, her takvim yılı sonunda yürütülen
faaliyetleri ve önerileri kapsayan bir rapor hazırlayarak Komisyona sunar.
Komisyon, bu raporu görüşüp, kendi kanaat ve görüşlerini de içerecek şekilde
özetleyerek Genel Kurula sunulmak üzere Başkanlığa gönderir. Komisyonun raporu
Genel Kurulda görüşülür.
(2) Kurulun yıllık raporu, ayrıca Resmî Gazetede yayımlanmak suretiyle
kamuoyuna duyurulur.
(3) Kurul; açıklanmasında fayda gördüğü hususları yıllık raporu
beklemeksizin her zaman kamuoyuna duyurabilir.
Açıklama yapma yetkisi
MADDE 23- (1) Kurumun faaliyetleri hakkında açıklama
yapmaya Başdenetçi yetkilidir. Başdenetçi bu yetkisini Başdenetçivekiline
devredebilir.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Personele
İlişkin Hükümler
Genel Sekreter
MADDE 24- (1) Genel Sekreter, en az dört yıllık
yükseköğretim kurumu mezunu, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları
Kanununa tâbi görevlerde on yıl hizmeti bulunan ve aynı Kanunun 48 inci
maddesinde yazılı şartlara sahip olanlar arasından Başdenetçi tarafından
atanır.
(2) Genel Sekreter, Kurumun harcama yetkilisidir. Malî iş ve hizmetler
malî hizmetler birimi eliyle yürütülür.
Kamu Denetçiliği Kurumu uzman
yardımcılığı
MADDE 25- (1) Uzman yardımcılığına atanabilmek için,
Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde sayılan genel şartlar yanında
aşağıdaki nitelikler de aranır:
a) En az dört yıllık eğitim veren hukuk, siyasal bilgiler, iktisadi ve
idarî bilimler, iktisat ve işletme fakültelerinden veya bunlara denkliği kabul
edilmiş yabancı öğretim kurumlarından mezun olmak.
b) Yapılacak giriş sınavında başarılı olmak.
c) Sınavın yapıldığı yılın ocak ayının ilk gününde otuz beş yaşını
doldurmamış olmak.
Kamu Denetçiliği Kurumu
uzmanlığı
MADDE 26- (1) 25 inci maddeye göre uzman yardımcılığına
atananlar, en az üç yıl çalışmak ve olumlu sicil almak kaydıyla açılacak
yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar. Sınavda başarılı olanlar, Kamu
Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavında en az (C) düzeyinde puan
veya uluslararası kabul görmüş yabancı dil seviye tespit sınavlarından bu puana
denk puan almış olmak şartıyla Kamu Denetçiliği Kurumu uzmanı unvanını alırlar.
Sınavda başarılı olamayanlar, istekleri halinde kurumunda veya Devlet Personel
Başkanlığınca diğer kamu kurum ve kuruluşlarında uygun kadrolara atanırlar.
(2) Uzman yardımcılarının mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri ve
yeterlik sınavının şekli ile uzman ve uzman yardımcılarının görev, yetki ve
çalışmalarına ilişkin esas ve usûller yönetmelikle düzenlenir.
Personelin atanması
MADDE 27- (1) Personel, Başdenetçi tarafından atanır.
(2) Uzman ve uzman yardımcısı dışındaki personelin atanması, naklen veya
Kamu Personeli Seçme Sınavını kazananlar arasından yapılır.
Personelin malî ve sosyal
hakları
MADDE 28- (1) Başdenetçi, denetçiler ve Genel Sekreter hariç olmak üzere Kurum
personeline Başbakanlıkta emsal unvanlı ve aynı dereceli kadrolarda çalışanlara
uygulanan malî ve sosyal hak ve yardımlara ilişkin hükümler uygulanır.
(2) Genel Sekretere Başbakanlıktaki genel müdürlere uygulanan malî ve
sosyal hak ve yardımlara ilişkin hükümler uygulanır.
Kamu kurum ve kuruluşlarındaki
personelin görevlendirilmesi
MADDE 29- (1) Merkezî yönetim kapsamındaki kamu
idarelerinde, sosyal güvenlik kurumlarında, mahallî idarelerde, mahallî
idarelerin bağlı idarelerinde, mahallî idare birliklerinde, döner sermayeli
kuruluşlarda, kanunlarla kurulan fonlarda, kamu tüzel kişiliğini haiz
kuruluşlarda, sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait kuruluşlarda,
iktisadî devlet teşekkülleri ve kamu iktisadî kuruluşları ile bunlara bağlı
ortaklıklar ve müesseselerde çalışanlar (hâkimler ve savcılar hariç),
kurumlarının izni ile uzmanlık gerektiren işlerde görevlendirilebilirler. Bu
şekilde yapılan görevlendirmenin süresi altı ayı geçemez. Ancak ihtiyaç halinde
bu süre üç ay daha uzatılabilir. Kurumun bu konudaki talepleri, ilgili kurum ve
kuruluşlarca öncelikle sonuçlandırılır. Bu şekilde görevlendirilen personel,
kurumlarından aylıklı izinli sayılır. İzinli oldukları sürece memuriyetleri ile
ilgileri ve özlük hakları devam ettiği gibi, bu süreler yükselme ve
emekliliklerinde de hesaba katılır. Yükselmeleri başkaca bir işleme gerek
duyulmadan süresinde yapılır.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Çeşitli
Hükümler
Kurumun gelirleri
MADDE 30- (1) Kurumun gelirleri şunlardır:
a) Türkiye Büyük Millet Meclisi bütçesine bu amaçla konulacak ödenek.
b) Diğer gelirler.
Kurumda çalışanların statüsü ve
fazla çalışma ücreti
MADDE 31- (1) Bu Kanunda hüküm bulunmayan hususlarda
Kurum personeli hakkında Devlet Memurları Kanunu hükümleri uygulanır.
(2) Kurum personeline ve 29 uncu madde uyarınca Kurumda
görevlendirilenlere, Başbakanlıkta emsal unvanlı ve aynı dereceli kadrolarda
çalışan personele ödenen fazla çalışma ücretini geçmemek üzere, Başdenetçi
tarafından belirlenecek miktarda fazla çalışma ücreti ödenir.
Yasaklar
MADDE 32- (1) Başdenetçi, denetçi, Genel Sekreter,
uzman ve uzman yardımcıları ile diğer personel, siyasî partilere üye olamazlar;
herhangi bir siyasî parti, kişi veya zümrenin yararını veya zararını hedef alan
bir davranışta bulunamazlar; görevlerini yerine getirirken dil, ırk, cinsiyet,
siyasî düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ayırımı yapamazlar; görevleri
sebebiyle herhangi bir şekilde öğrendikleri meslekî veya ticarî sırları
görevlerinden ayrılmış olsalar bile açıklayamazlar, kendilerinin veya
başkalarının yararına kullanamazlar.
(2) Başdenetçi, denetçi, Genel Sekreter, uzman ve uzman yardımcıları;
kendilerinin, eşlerinin ve üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve kayın
hısımlarının şikâyetlerini inceleyemezler.
(3) Başdenetçi, denetçi, Genel Sekreter, uzman ve uzman yardımcıları ile
diğer personel, bu görevleri süresince resmî veya özel hiçbir görev alamazlar,
ticaretle uğraşamazlar. Bilimsel yayınlarda bulunma, görevleri veya meslekleri
ile ilgili olarak davet edildikleri ulusal veya uluslararası kongre, konferans
ve benzeri toplantılara katılma, derneklerde üyelik ve kâr amacı gütmeyen
kooperatiflerde ortaklık halinde bu madde hükümleri uygulanmaz.
Başdenetçi veya denetçiler hakkında
ceza soruşturması ve kovuşturması usûlü
MADDE 33- (1) Başdenetçi ve denetçilerin görevleri
sebebiyle bir suç işledikleri öne sürüldüğü takdirde haklarında ceza
soruşturması ve kovuşturması yapılabilmesi Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanının iznine bağlıdır. İzin verilmesi veya verilmemesine ilişkin karara
karşı itiraz mercii, Danıştayın ilgili dairesidir.
(2) Başdenetçi ve denetçiler hakkındaki hazırlık soruşturması Yargıtay
Cumhuriyet Başsavcısı tarafından yapılır. Açılacak kamu davası, Yargıtayın ilgili
ceza dairesinde görülür. Temyiz mercii, Yargıtay Ceza Genel Kuruludur.
(3) Bu maddede hüküm bulunmayan hususlarda 2/12/1999 tarihli ve 4483
sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun
hükümleri uygulanır.
(4) Ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlara ilişkin suçüstü
hâli genel hükümlere tâbidir.
Genel Sekreter ve personel
hakkında ceza soruşturması ve kovuşturması usûlü
MADDE 34- (1) Genel Sekreter, uzman ve uzman
yardımcılarının görevleri sebebiyle bir suç işledikleri öne sürüldüğü takdirde
ceza soruşturması ve kovuşturması yapılabilmesi, Başdenetçinin iznine bağlıdır.
İzin verilmesi veya verilmemesine ilişkin karara karşı itiraz mercii Ankara
Bölge İdare Mahkemesidir.
(2) Genel Sekreter, uzman ve uzman yardımcıları ile diğer personel
hakkındaki hazırlık soruşturması, suçun işlendiği yer Cumhuriyet başsavcısı
veya görevlendireceği Cumhuriyet savcısı tarafından yapılır. Açılacak kamu
davası aynı yer mahkemesinde görülür.
(3) Bu maddede hüküm bulunmayan hususlarda, Memurlar ve Diğer Kamu
Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
(4) Ağır ceza mahkemesinin görev
alanına giren suçlara ilişkin suçüstü hâli genel hükümlere tâbidir.
Emeklilik
MADDE 35- (1) Başdenetçi, denetçiler, Genel Sekreter,
uzman ve uzman yardımcıları ile diğer personel hakkında 8/6/1949 tarihli ve
5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır.
(2) Başdenetçi ve denetçiler hakkında Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı
Kanununun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrası hükmü uygulanmaz.
Bütçe ve harcama
MADDE 36- (1) Kurumun bütçe ve harcama esas ve usûlleri
10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu
hükümlerine tâbidir.
(2) 5018 sayılı Kanuna ekli (II) sayılı cetvelin “B) Özel Bütçeli Diğer
İdareler” bölümüne "29) Kamu Denetçiliği Kurumu" ibaresi eklenmiştir.
Kadrolar
MADDE 37- (1) Ekli (1) sayılı listede yer alan kadrolar
ihdas edilerek, 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnamenin eki (III) sayılı cetvele, Kamu Denetçiliği Kurumu bölümü olarak
eklenmiştir.
MADDE 38- (1) 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet
Memurları Kanununun değişik 36 ncı
maddesinin "Ortak Hükümler" bölümünün (A) bendinin değişik (11) numaralı fıkrasına, "Sosyal
Güvenlik Kurumu Müfettiş Yardımcıları" ibaresinden sonra gelmek üzere
"Kamu Denetçiliği Kurumu Uzman Yardımcıları" ibaresi ve
"Kaymakamlığa" ibaresinden sonra gelmek üzere "Kamu Denetçiliği Kurumu
Uzmanlığına" ibaresi eklenmiştir.
Yönetmelik
MADDE 39- (1) Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin
yönetmelikler, Kurul tarafından hazırlanır ve Resmî Gazetede yayımlanır.
GEÇİCİ MADDE 1- (1) İlk Başdenetçi ve en az beş denetçinin
seçimi ile Kamu Denetçiliği Kurumu kurulur.
(2) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün sonra
Başkanlık tarafından Başdenetçi ve beş denetçi seçimi için aday adaylığı
başvuru süreci başlatılır ve 11 inci maddede öngörülen usûle uyularak seçim
sonuçlandırılır.
GEÇİCİ MADDE 2- (1) Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin
yönetmelikler, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dokuz ay içinde
çıkarılır.
GEÇİCİ MADDE 3- (1) İlk Başdenetçi ve denetçilerin seçimi
tamamlandıktan sonra Başdenetçi tarafından doksan gün içinde; bir defaya mahsus
olmak ve ekli (1) sayılı listede yer alan Kamu Denetçiliği Kurumu uzmanı
unvanlı serbest kadro adedinin yüzde ellisini geçmemek üzere, 25 ve 26 ncı
maddelerdeki şartlar aranmaksızın, uzman olarak kamu kurum ve kuruluşlarından
atama yapılabilir.
(2) Şu kadar ki, uzman olarak
atanacakların Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde sayılan genel
şartları taşımaları ve 25 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde sayılan
niteliklere ve mesleklerinde en az beş yıllık deneyime sahip olmaları gerekir.
GEÇİCİ MADDE 4- (1) Bu Kanun hükümleri, mahallî idarelerin
eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışları hakkında, Kanun bütünüyle
yürürlüğe girdikten bir yıl sonra uygulanır.
Yürürlük
MADDE 40- (1) Bu Kanunun 17 nci maddesi 1 Temmuz 2007,
diğer maddeleri 1 Ekim 2006 tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 41- (1) Bu Kanunun Başdenetçi ve denetçilerin
seçim ve görevden alınmaları ile ilgili hükümlerini Türkiye Büyük Millet
Meclisi, diğer hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
(1 ) SAYILI LİSTE
KURUMU: KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
TEŞKİLÂT: MERKEZ
İHDAS EDİLEN KADROLAR
Serbest Kadro Tutulan Kadro
Sınıfı Unvanı Derecesi Adedi Adedi Toplam
GİH Kamu Başdenetçisi 1 1 1
GİH Kamu Denetçisi 1 10 10
GİH Genel Sekreter 1 1 1
GİH Hukuk Müşaviri 1 1 1
GİH Kamu Denetçiliği Kurumu Uzmanı 1 4 4
GİH Kamu Denetçiliği Kurumu Uzmanı 2 3 3
GİH Kamu Denetçiliği Kurumu Uzmanı 3 3 3
GİH Kamu Denetçiliği Kurumu Uzmanı 4 3 3
GİH Kamu Denetçiliği Kurumu Uzmanı 5 3 3
GİH Kamu Denetçiliği Kurumu Uzmanı 7 17 17
GİH Kamu Denetçiliği Kurumu Uzman Yrd. 9 16 16
GİH Malî Hizmetler Uzmanı 4 1 1
GİH Şube Müdürü 1 1 1
GİH Şef 3 2 2
GiH Memur 7 1 1
GİH Memur 8 2 2
GİH Memur 9 2 2
GİH Memur 10 2 2
GİH Programcı 2 1 1
GİH Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni 7 4 4
GİH Kütüphaneci 7 1 1
GİH Bilgisayar İşletmeni 7 4 4
GİH Çözümleyici 2 1 1
GİH Sekreter 7 2 2
GİH Sekreter 8 1 1
GİH Sekreter 9 1 1
GİH Santral Memuru 9 1 1
GİH Mutemet 7 1 1
GİH Şoför 10 4 4
THS Teknisyen 8 1 1
YHS Hizmetli 10 2 2
YHS Hizmetli 11 2 2
YHS Dağıtıcı 11 1 1
TOPLAM 100 100