TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE PORTEKİZ
CUMHURİYETİ ARASINDA GELİR ÜZERİNDEN ALINAN
VERGİLERDE ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME VE VERGİ KAÇAKÇILIĞINA ENGEL
OLMA ANLAŞMASI VE EKİ PROTOKOLÜN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN
|
Kanun No. 5515 |
|
Kabul Tarihi : 1/6/2006 |
MADDE
1- 11 Mayıs 2005 tarihinde Lizbon’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti
ile Portekiz Cumhuriyeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte
Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması ve Eki
Protokol” ün onaylanması uygun bulunmuştur.
MADDE
2- Bu Kanun yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
MADDE 3- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE
CUMHURİYETİ İLE PORTEKİZ CUMHURİYETİ
ARASINDA
GELİR ÜZERİNDEN ALINAN
VERGİLERDE
ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME VE VERGİ
KAÇAKÇILIĞINA
ENGEL OLMA
ANLAŞMASI
TÜRKİYE
CUMHURİYETİ
İLE
PORTEKİZ
CUMHURİYETİ
Gelir
üzerinden alınan vergilerde çifte vergilendirmeyi önleyen ve vergi
kaçakçılığına engel olan bir Anlaşma yapmak isteğiyle
AŞAĞIDAKİ
ŞEKİLDE ANLAŞMIŞLARDIR:
BİRİNCİ BÖLÜM
ANLAŞMANIN
KAPSAMI
KAPSANAN
KİŞİLER
Bu Anlaşma, Âkit Devletlerden birinin veya her ikisinin
mukimi olan kişilere uygulanacaktır.
Madde 2
KAPSANAN
VERGİLER
1. Bu Anlaşma, ne şekilde alındığına bakılmaksızın, bir
Âkit Devlet, politik veya idari alt bölümleri ya da mahalli idareleri adına
gelir üzerinden alınan vergilere uygulanacaktır.
2. Menkul veya gayrimenkul varlıkların devrinden doğan
kazançlara uygulanan vergiler ve teşebbüsler tarafından ödenen ücret veya
maaşın toplam tutarı üzerinden alınan vergiler ile sermaye değer artışlarına
uygulanan vergiler dahil olmak üzere, toplam gelir veya gelirin unsurları
üzerinden alınan tüm vergiler, gelirden alınan vergiler olarak kabul
edilecektir.
3. Anlaşmanın uygulanacağı şu anda geçerli olan
vergiler özellikle:
a) Portekiz yönünden:
i) kişisel gelir vergisi (Imposto sobre o Rendimento
das Pessoas Singulares - IRS);
ii) kurum gelir vergisi (Imposto sobre o Rendimento das
Pessoas Colectivas - IRS);
iii) kurum gelir vergisi üzerinden alınan mahalli ek
vergi (Derrema);
(Bundan böyle “Portekiz vergisi” olarak
bahsedilecektir).
b) Türkiye yönünden:
i) gelir vergisi;
ii) kurumlar vergisi;
iii) gelir vergisi ve kurumlar vergisi üzerinden alınan
fon payı;
(Bundan böyle “Türk vergisi” olarak bahsedilecektir);
4. Anlaşma aynı zamanda, Anlaşmanın imza tarihinden
sonra mevcut vergilere ilave olarak veya onların yerine alınan ve mevcut
vergilerle aynı nitelikte olan veya onlara önemli ölçüde benzeyen vergilere de
uygulanacaktır. Âkit Devletlerin yetkili makamları, vergi mevzuatlarında
yapılan önemli değişiklikleri birbirlerine bildireceklerdir.
İKİNCİ BÖLÜM
TANIMLAR
Madde 3
GENEL
TANIMLAR
1. Bu Anlaşmanın amaçları bakımından, metin aksini
öngörmedikçe:
a) “Portekiz” terimi, Portekiz topraklarını,
karasularını, bunun yanısıra Portekiz Cumhuriyetinin uluslararası hukuka uygun
olarak doğal kaynakların aranması, işletilmesi ve korunması amacıyla yargı
yetkisi veya egemenlik haklarının kullanıldığı deniz alanlarını ifade eder;
b) “Türkiye” terimi, Türkiye topraklarını,
karasularını, bunun yanısıra Türkiye’nin uluslararası hukuka uygun olarak doğal
kaynakların aranması, işletilmesi ve korunması amacıyla yargı yetkisi veya
egemenlik haklarının kullanıldığı deniz alanlarını ifade eder;
c) “Bir Âkit Devlet” ve”diğer Âkit Devlet” terimleri,
metnin gereğine göre, Portekiz veya Türkiye anlamına gelir;
d) “Kişi” terimi, bir gerçek kişi, bir şirket ve
kişilerin oluşturduğu diğer herhangi bir kuruluşu kapsar;
e) “Şirket” terimi, herhangi bir kurum veya vergileme
yönünden kurum olarak muamele gören herhangi bir kuruluş anlamına gelir;
f) “Bir Âkit Devletin teşebbüsü” ve “diğer Âkit
Devletin teşebbüsü” terimleri sırasıyla, bir Âkit Devletin mukimi tarafından
işletilen bir teşebbüs ve diğer Âkit Devletin mukimi tarafından işletilen bir
teşebbüs anlamına gelir;
g) “Uluslararası trafik” terimi, yalnızca diğer Âkit
Devletin sınırları içinde gerçekleştirilen gemi, uçak veya kara nakil vasıtası
işletmeciliği hariç olmak üzere, bir Âkit Devlet tarafından gemi, uçak veya
kara nakil vasıtası işletilerek yapılan her türlü taşımacılığı ifade eder;
h) “Yetkili makam” terimi:
(i) Portekiz’de: Maliye Bakanını, Vergileme Genel
Müdürünü
(Director Geral dos Impostos) veya onların yetkili
temsilcilerini;
(ii) Türkiye’de: Maliye Bakanını veya onun yetkili
temsilcisini;
ifade eder.
i) “Vatandaş” terimi:
(i) bir Âkit Devletin vatandaşlığına sahip herhangi bir
gerçek kişiyi;
(ii) bir Âkit Devlette yürürlükte olan mevzuata göre
statü kazanan herhangi bir tüzel kişiliği, ortaklığı veya derneği
ifade eder.
2. Anlaşmanın bir Âkit Devlet tarafından herhangi bir
tarihte uygulanmasına ilişkin olarak, burada tanımlanmamış herhangi bir terim,
metin aksini öngörmedikçe, Anlaşmanın uygulanacağı vergilerin amaçları
bakımından, o tarihte bu Devletin mevzuatında sahip olduğu anlamı taşıyacak ve
bu Devletin yürürlükteki vergi mezvuatında yer alan bir anlam, bu Devletin
diğer mevzuatında bu terime verilen anlama göre üstünlük taşıyacaktır.
Madde 4
MUKİM
1. Bu Anlaşmanın amaçları bakımından, “bir Âkit
Devletin mukimi” terimi, bu Devlet, herhangi bir politik veya idari alt bölümü
ya da mahalli idaresi de dahil olmak üzere, o Devletin mevzuatı gereğince ev,
ikametgah, kanuni ana merkez, yönetim yeri veya benzer yapıda diğer herhangi
bir kriter nedeniyle orada vergi mükellefi olan kişi anlamına gelir. Ancak bu
terim, yalnızca o Devletteki kaynaklardan elde edilen gelir nedeniyle vergiye
tabi tutulan herhangi bir kişiyi kapsamaz.
2. 1 inci fıkra hükümleri dolayısıyla bir gerçek kişi
her iki Âkit Devletin de mukimi olduğunda, bu kişinin durumu aşağıdaki şekilde
belirlenecektir:
a) Bu kişi, yalnızca daimi olarak kalabileceği bir evin
bulunduğu Devletin mukimi kabul edilecektir. Eğer bu kişinin her iki Devlette
de daimi olarak kalabileceği bir evi varsa, bu kişi, yalnızca kişisel ve
ekonomik ilişkilerinin daha yakın olduğu Devletin mukimi olarak kabul
edilecektir (hayati menfaatlerin merkezi);
b) Eğer kişinin hayati menfaatlerinin merkezinin yer
aldığı Devlet saptanamazsa veya her iki Devlette de daimi olarak kalabileceği
bir evi yoksa, bu kişi yalnızca kalmayı adet edindiği evin bulunduğu Âkit
Devletin mukimi kabul edilecektir;
c) Eğer kişinin her iki Âkit Devlette de kalmayı adet
edindiği bir ev varsa veya her iki Devlette de böyle bir ev söz konusu değilse,
bu kişi yalnızca vatandaşı olduğu Devletin mukimi kabul edilecektir;
d) Eğer kişi her iki Devletin de vatandaşı ise veya her
iki Devletin de vatandaşı değilse, Âkit Devletlerin yetkili makamları sorunu
karşılıklı anlaşmayla çözeceklerdir.
3. Gerçek kişi dışındaki bir kişi, bu maddenin 1 inci
fıkra hükümleri dolayısıyla her iki Âkit Devletin de mukimi olduğunda, bu kişi,
yalnızca etkin yönetim yerinin bulunduğu Âkit Devletin mukimi kabul
edilecektir. Bununla beraber, bu kişinin etkin yönetim yeri belirlenemezse,
Âkit Devletlerin yetkili makamları, bu Anlaşmanın amaçları bakımından bu
kişinin hangi Devletin mukimi olarak kabul edileceğini karşılıklı anlaşmayla
belirleyeceklerdir.
Madde 5
İŞYERİ
1. Bu Anlaşmanın amaçları bakımından “işyeri” terimi,
bir teşebbüsün işinin tamamen veya kısmen yürütüldüğü işe ilişkin sabit bir yer
anlamına gelir.
2. “İşyeri” terimi özellikle şunları kapsamına alır:
a) Yönetim yeri;
b) Şube;
c) Büro;
d) Fabrika;
e) Atölye, ve
f) Maden ocağı, petrol veya doğal gaz kuyusu, taş ocağı
veya doğal kaynakların çıkarıldığı diğer herhangi bir yer.
3. Dokuz ayı aşan bir süre devam eden bir inşaat
şantiyesi, yapım, montaj veya kurma projesi veya bunlarla ilgili gözetim
faaliyetleri bir işyeri oluşturur.
4. Bu maddenin daha önceki hükümleri ile bağlı
kalınmaksızın, “işyeri” teriminin aşağıdaki hususları kapsamadığı kabul
edilecektir:
a) Teşebbüse ait imkânların, teşebbüsün mallarının veya
ticari eşyasının yalnızca depolanması, teşhiri veya teslimi amacıyla
kullanılması;
b) Teşebbüse ait mal veya ticari eşya stoklarının
yalnızca depolama, teşhir veya teslim amacıyla elde tutulması;
c) Teşebbüse ait mal veya ticari eşya stoklarının,
yalnızca bir başka teşebbüse işlettirilmesi amacıyla elde tutulması;
d) İşe ilişkin sabit bir yerin yalnızca teşebbüse mal
veya ticari eşya satın alma veya bilgi toplama amacıyla elde tutulması;
e) İşe ilişkin sabit bir yerin teşebbüs için yalnızca
hazırlayıcı veya yardımcı karakter taşıyan diğer herhangi bir işin yürütülmesi
amacıyla elde tutulması;
f) İşe ilişkin sabit bir yerin, yalnızca (a) ila (e)
bentlerinde bahsedilen faaliyetlerin birkaçını bir arada yürütmek için elde
tutulması; ancak işe ilişkin sabit yerlerdeki bütün bu faaliyetlerin bir arada
yürütülmesi sonucunda oluşan faaliyetin hazırlayıcı veya yardımcı nitelikte
olması şarttır.
5. 1 inci ve 2 nci fıkraların hükümleri ile bağlı
kalınmaksızın, bir kişi -6 ncı fıkranın uygulanacağı bağımsız nitelikteki bir
acente dışında- bir Âkit Devlette, diğer Âkit Devletin bir teşebbüsü adına
hareket ederse, bu teşebbüs aşağıda belirtilen şartlarla ilk bahsedilen Âkit
Devlette bir işyerine sahip kabul edilecektir:
a) Eğer bu kişi, o Devlette teşebbüs adına mukavele
akdetme yetkisine sahip olur ve bu yetkisini mutaden kullanırsa, kişinin
faaliyetleri, 4 üncü fıkrada belirtilen ve işe ilişkin sabit bir yerden
yapılması durumunda bu fıkra hükmüne göre bu yeri işyeri haline getirmeyen
nitelikteki faaliyetlerden olmadıkça, işyerinin varlığı kabul edilecektir.
b) Eğer bu kişi, böyle bir yetkisi olmamasına rağmen,
teşebbüs adına düzenli olarak sevk ettiği mallardan veya ticari eşyadan ilk
bahsedilen Devlette mutaden mal veya ticari eşya stoku bulundurursa ve mal veya
ticari eşya satışına katkıda bulunacak herhangi bir faaliyetlerde bulunursa,
işyerinin varlığı kabul edilecektir.
6. Bir teşebbüs, bir Âkit Devlette, işlerini yalnızca
kendi işlerine olağan şekilde devam eden bir simsar, genel komisyon acentesi
veya bağımsız statüde diğer herhangi bir acente vasıtasıyla yürüttüğü için bu
Devlette bir işyerine sahip kabul olunmayacaktır.
7. Bir Âkit Devletin mukimi olan bir şirket, diğer Âkit
Devletin mukimi olan veya bu diğer Devlette ticari faaliyette bulunan (bir
işyeri vasıtasıyla veya diğer bir şekilde) bir şirketi kontrol eder ya da onun
tarafından kontrol edilirse, şirketlerden her biri diğeri için bir işyeri
oluşturmayacaktır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
GELİRİN
VERGİLENDİRİLMESİ
Madde 6
GAYRİMENKUL
VARLIKLARDAN ELDE EDİLEN GELİR
1. Bir Âkit Devlet mukiminin diğer Âkit Devlette
bulunan gayrimenkul varlıklardan elde ettiği gelir (tarım veya ormancılıktan
elde edilen gelir dahil), bu diğer Devlette vergilendirilebilir.
2. “Gayrimenkul varlık” terimi, söz konusu varlığın
bulunduğu Âkit Devletin mevzuatına göre tanımlanacaktır. Terim her halükarda,
gayrimenkul varlığa müteferri varlıkları, tarım (balık üretimi ve
yetiştiriciliği dahil) ve ormancılıkta kullanılan araçları ve hayvanları, özel
hukuk hükümlerinin uygulanacağı gayrimenkul mülkiyetine ilişkin hakları,
gayrimenkul intifa haklarını ve maden ocaklarının, kaynakların ve diğer doğal
kaynakların işletilmesi veya işletme hakkı karşılığında doğan sabit ya da
değişken ödemeler üzerindeki hakları kapsayacak; gemiler, uçaklar ve kara nakil
vasıtaları gayrimenkul varlık olarak kabul edilmeyecektir.
3. 1 inci fıkra hükümleri, gayrimenkul varlığın
doğrudan kullanımından, kiralanmasından veya diğer herhangi bir şekilde
kullanımından elde edilen gelire uygulanacaktır.
4. 1 inci ve 3 üncü fıkra hükümleri aynı zamanda, bir
teşebbüsün gayrimenkul varlıklarından elde edilen gelir ile serbest meslek
faaliyetlerinin icrasında kullanılan gayrimenkul varlıklardan elde edilen
gelire de uygulanacaktır.
Madde 7
TİCARİ
KAZANÇLAR
1. Bir ÂkitDevlet teşebbüsüne ait kazanç, söz konusu
teşebbüs diğer Âkit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla orada ticari
faaliyette bulunmadıkça, yalnızca bu Devlette vergilendirilecektir. Eğer
teşebbüs yukarıda bahsedilen şekilde ticari faaliyette bulunursa, teşebbüsün
kazancı yalnızca bu işyerine atfedilebilen miktarla sınırlı olmak üzere diğer
Devlette vergilendirilebilir.
2. 3 üncü fıkra hükümleri saklı kalmak üzere, bir Âkit
Devlet teşebbüsü diğer Âkit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla orada
ticari faaliyette bulunduğunda, her iki Âkit Devlette de bu işyerine
atfedilecek kazanç, bu işyeri aynı veya benzer koşullar altında aynı veya
benzer faaliyetlerde bulunan, ayrı ve bağımsız bir teşebbüs olsaydı ve işyerini
oluşturduğu teşebbüsten tamamen bağımsız bir nitelik kazansaydı ne kazanç elde
edecek ise aynı miktarda bir kazanç olacaktır.
3. Bir işyerinin
kazancı belirlenirken, işyerinin bulunduğu Devlette veya başka yerde
yapılan, yönetim ve genel idare giderleri de dahil olmak üzere işyerinin
amaçlarına uygun olan giderlerin indirilmesine müsaade edilecektir.
4. Bir işyerine, bu işyeri tarafından teşebbüs adına
yalnızca mal veya ticari eşya satın alınması dolayısıyla hiçbir kazanç
atfedilmeyecektir.
5. Kazanç, bu Anlaşmanın diğer maddelerinde ayrı olarak
düzenlenen gelir unsurlarını da kapsamına aldığında, o maddelerin hükümleri bu
madde hükümlerinden etkilenmeyecektir.
Madde 8
GEMİCİLİK,
HAVA VE KARA TAŞIMACILIĞI
1. Bir Âkit Devlet teşebbüsünün uluslararası trafikte
gemi, uçak veya kara nakil vasıtası işletmeciliğinden elde ettiği kazançlar,
yalnızca bu Devlette vergilendirilecektir.
2. 1 inci fıkra hükümleri aynı zamanda, bir ortaklığa,
bir ortak teşebbüse veya uluslararası faaliyet gösteren bir acenteye iştirak
dolayısıyla elde edilen kazançlara da uygulanacaktır.
Madde 9
BAĞIMLI
TEŞEBBÜSLER
1. a) Bir Âkit Devlet teşebbüsü doğrudan veya dolaylı
olarak diğer Âkit Devlet teşebbüsünün yönetim, kontrol veya sermayesine
katıldığında, veya
b) Aynı kişiler doğrudan veya dolaylı olarak bir Âkit
Devlet teşebbüsünün ve diğer Âkit Devlet teşebbüsünün yönetim, kontrol veya
sermayesine katıldığında,
ve her iki halde de, iki teşebbüs arasındaki ticari
veya mali ilişkilerde oluşan veya oluşturulan koşullar, bağımsız teşebbüsler
arasında oluşması gereken koşullardan farklılaştığında, olması gereken, fakat
oluşan veya oluşturulan bu koşullar nedeniyle teşebbüslerden birinde kendini
göstermeyen kazanç, o teşebbüsün kazancına eklenebilir ve buna göre
vergilendirilebilir.
2. Bir Âkit Devletin kendi teşebbüsünün kazancına dahil
edip vergilendirdiği kazanç, diğer Âkit Devlette vergilendirilen diğer Devletin
teşebbüsünün kazancını içermesi ve aynı zamanda ilk bahsedilen Devletin
kavradığı kazanç, iki bağımsız teşebbüs arasında olması gereken koşullar göz
önünde tutularak sonradan ilk bahsedilen Devletçe yapılan hesaplamalar
sonucunda belirlenen kazanç olması durumunda, diğer Devlet bu belirlemenin
yerinde olduğu kanaatine varırsa söz konusu kazanç üzerinden aldığı verginin
miktarında gerekli düzeltmeleri yapacaktır. Bu düzeltme yapılırken, bu Anlaşmanın
diğer hükümleri göz önünde tutulacak ve gerektiğinde Âkit Devletlerin yetkili
makamları birbirlerine danışacaklardır.
Madde 10
TEMETTÜLER
1. Bir Âkit Devletin mukimi olan bir şirket tarafından
diğer Âkit Devletin bir mukimine ödenen temettüler, bu diğer Devlette
vergilendirilebilir.
2. Bununla beraber söz konusu temettüler, aynı zamanda
temettü ödemesini yapan şirketin mukim olduğu Âkit Devlette ve bu Devletin
mevzuatına göre de vergilendirilebilir; ancak, temettünün gerçek lehdarı diğer
Âkit Devletin bir mukimi ise, bu şekilde alınacak vergi aşağıdaki oranları
aşmayacaktır:
a) Gerçek lehdar, temettü ödeyen şirketin sermayesinin
(capital social) doğrudan doğruya en az yüzde 25'ini, temettü ödemesinden
önceki kesintisiz iki yıllık bir dönemde, eğer temettü ödeyen şirket iki yıldan
daha az bir süredir var ise bu şirketin var olduğu süre boyunca elinde tutan
bir şirket (ortaklık hariç) ise gayrisafi temettü tutarının" yüzde
5'i; veya
b) Tüm diğer durumlarda gayrisafi temettü tutarının
yüzde 15'i.
Âkit Devletlerin yetkili makamları, bu sınırlamaların
uygulama yöntemini karşılıklı anlaşma yoluyla belirleyeceklerdir. Bu fıkra,
içinden temettü ödemesi yapılan kazançlar yönünden şirketin vergilendirilmesini
etkilemeyecektir.
3. Bu maddede kullanılan "temettü" terimi,
hisse senetlerinden, intifa senetlerinden veya intifa haklarından, kurucu hisse
senetlerinden veya alacak niteliğinde olmayıp kazanca katılmayı sağlayan diğer
haklardan elde edilen gelirler ile dağıtımı yapan şirketin mukim olduğu
Devletin mevzuatına göre, vergileme yönünden hisse senetlerinden elde edilen
gelirle aynı muameleyi gören diğer şirket haklarından elde edilen gelirleri
kapsar.
4. Diğer Âkit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla
orada ticari faaliyette bulunan bir Âkit Devlet şirketinin kazancı, 7 nci
maddeye göre vergilendirildikten sonra, kalan kısım üzerinden işyerinin
bulunduğu Âkit Devlette ve bu Devletin iç mevzuat hükümlerine göre
vergilendirilebilir, ancak, bu şekilde alınacak vergi kalan kısmın yüzde 5'ini
aşmayacaktır.
5. Bir Âkit Devlet mukimi olan temettünün gerçek
lehdarı, temettüyü ödeyen şirketin mukim olduğu diğer Âkit Devlette yer alan
bir işyeri vasıtasıyla ticari faaliyette bulunursa veya bu diğer Devlette yer
alan sabit bir yer vasıtasıyla serbest meslek faaliyetinde bulunursa ve söz
konusu temettü elde ediş olayı ile bu işyeri veya sabit yer arasında etkin bir
bağ bulunmaktaysa, 1 inci ve 2 nci fıkra hükümleri uygulanmayacaktır. Bu
durumda, olayına göre 7 nci veya 14 üncü madde hükümleri uygulanacaktır.
6. Bu maddenin 4 üncü fıkra hükümleri saklı kalmak
üzere, Bir Âkit Devlet mukimi olan bir şirket, diğer Âkit Devlette kazanç veya
gelir elde ettiğinde, bu diğer Devlet, bu şirket tarafından ödenen temettüler
üzerinden herhangi bir vergi alamaz. Bunun istisnasını, söz konusu temettülerin
bu diğer Devletin mukimlerinden birine ödenmesi veya temettü elde ediş olayı
ile bu diğer Devlette bulunan bir işyeri veya sabit yer arasında etkin bir bağ
bulunması oluşturur. Aynı şekilde bu diğer Devlet, bu şirketin dağıtılmayan
kazançları üzerinden de bir dağıtılmayan kazanç vergisi alamaz. Dağıtılan
temettülerin veya dağıtılmamış kazancın tamamen veya kısmen bu diğer Devlette
elde edilen kazanç veya gelirden oluşması durumu değiştirmez.
Madde 11
FAİZ
1. Bir Âkit Devlette doğan ve diğer Âkit Devletin bir
mukimine ödenen faiz, bu diğer Devlette vergilendirilebilir.
2. Bununla beraber bu faiz, elde edildiği Âkit Devlette
ve o Devletin mevzuatına göre de vergilendirilebilir; ancak, faizin gerçek
lehdarı diğer Âkit Devletin bir mukimi ise, bu şekilde alınacak vergi aşağıdaki
oranları aşmayacaktır:
(a) iki yıllık süreyi aşan borçlanmalar üzerinden
ödenen faizde, faizin gayrisafi tutarının yüzde 10'u;
(b) diğer bütün durumlarda faizin gayrisafi tutarının
yüzde 15'i.
3. 2 nci fıkra hükümlerine bakılmaksızın:
(a) Türk Merkez Bankası, Portekiz'de doğan faiz
bakımından, Portekiz vergisinden muaf tutulacaktır;
(b) Portekiz Merkez Bankası, Türkiye'de doğan faiz
bakımından, Türk vergisinden muaf tutulacaktır;
(c) Âkit Devletlerden birinin Hükümeti, politik ya da
idari alt bölümleri veya mahalli idareleri, diğer Âkit Devlette doğan faiz
bakımından, bu diğer Devlette vergiden muaf tutulacaklardır.
4. Bu maddede kullanılan "faiz" terimi,
ipotek garantisine bağlı olsun olmasın veya borçlunun kazancına katılma hakkını
tanısın tanımasın, her nevi alacaktan doğan gelirleri ve özellikle, kamu menkul
kıymetleri ile tahvil veya borç senetlerinden elde edilen gelirler ile söz
konusu menkul kıymet, tahvil veya borç senetlerine bağlı prim ve ikramiyeleri
ifade eder.
5. Bir Âkit Devlet mukimi olan faizin gerçek lehdarı,
faizin elde edildiği diğer Âkit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla orada
ticari faaliyette bulunursa veya bu diğer Devlette yer alan sabit bir yer
vasıtasıyla orada serbest meslek faaliyetinde bulunursa ve söz konusu faizin
ödendiği alacak ile bu işyeri veya sabit yer arasında etkin bir bağ
bulunmaktaysa, 1 inci ve 2 nci fıkra hükümleri uygulanmayacaktır. Bu durumda,
olayına göre 7 nci veya 14 üncü madde hükümleri uygulanacaktır.
6. Bir Âkit Devletin mukimi tarafından ödenen faizin, o
Devlette elde edildiği kabul olunacaktır. Bununla beraber, faiz ödeyen kişi,
bir Âkit Devletin mukimi olsun veya olmasın, bir Âkit Devlette faiz ödemeye
neden olan borç alacak ilişkisiyle bağlantılı bir işyerine veya sabit yere
sahip olduğunda ve faiz bu işyeri veya sabit yerden kaynaklandığında, söz
konusu faizin, işyerinin veya sabit yerin bulunduğu Devlette elde edildiği
kabul olunacaktır.
7. Alacak karşılığında ödenen faizin miktarı, ödeyici
ile gerçek lehdar arasında veya her ikisi ile bir başka kişi arasında var olan
özel ilişki nedeniyle, böyle bir ilişkinin olmadığı durumlarda ödeyici ve
lehdar arasında kararlaştırılacak miktarı aştığında, bu madde hükümleri
yalnızca en son bahsedilen miktara uygulanacaktır. Bu durumda ilave ödeme
kısmı, bu Anlaşmanın diğer hükümleri de dikkate alınarak, her bir Âkit Devletin
mevzuatına göre vergilendirilecektir.
Madde 12
GAYRİMADDİ
HAK BEDELLERİ
1. Bir Âkit Devlette doğan ve diğer Âkit Devletin bir
mukimine ödenen gayrimaddi hak bedelleri, bu diğer Devlette
vergilendirilebilir.
2. Bununla beraber söz konusu gayrimaddi hak bedelleri,
elde edildikleri Âkit Devlette ve o Devletin mevzuatına göre de
vergilendirilebilir; ancak, gayrimaddi hak bedelinin gerçek lehdarı diğer Âkit
Devletin mukimi ise, bu şekilde alınacak vergi gayrimaddi hak bedelinin
gayrisafi tutarının yüzde 10'unu aşmayacaktır.
3. Bu maddede kullanılan "gayrimaddi hak
bedelleri" terimi, sinema filmleri ile radyo ve televizyon yayınlarında
kullanılan filmler ve bantlar dahil olmak üzere, edebi, sanatsal veya bilimsel
her nevi telif hakkının, her nevi patentin, alameti farikanın, desen veya
modelin, planın, gizli formül veya üretim yönteminin kullanımı veya kullanım
hakkı karşılığında veya sınai, ticari veya bilimsel tecrübeye dayalı bilgi
birikimi karşılığında ya da sınai, ticari veya bilimsel teçhizatın kullanımı
veya kullanım hakkı karşılığında yapılan her türlü ödemeyi ifade eder.
4. Bir Âkit Devlet mukimi olan gayrimaddi hak bedelinin
gerçek lehdarı, söz konusu bedelin elde edildiği diğer Âkit Devlette yer alan
bir işyeri vasıtasıyla orada ticari faaliyette bulunursa veya bu diğer Devlette
yer alan sabit bir yer vasıtasıyla orada serbest meslek faaliyetinde bulunursa
ve söz konusu bedelin ödendiği hak veya varlık ile bu işyeri veya sabit yer
arasında etkin bir bağ bulunmaktaysa, 1 inci ve 2 nci fıkra hükümleri
uygulanmayacaktır. Bu durumda olayına göre 7 nci veya 14 üncü madde hükümleri
uygulanacaktır.
5. Bir Âkit Devlet mukimi tarafından ödenen gayrimaddi
hak bedelinin, o Devlette elde edildiği kabul olunacaktır. Bununla beraber,
gayrimaddi hak bedelini ödeyen kişi, bir Âkit Devletin mukimi olsun veya
olmasın, bir Âkit Devlette gayrimaddi hak bedelini ödemeye neden olan hak veya
varlık ile bağlantılı bir işyerine veya sabit yere sahip olduğunda ve
gayrimaddi hak bedeli bu işyeri veya sabit yerden kaynaklandığında, söz konusu
gayrimaddi hak bedelinin, işyerinin veya sabit yerin bulunduğu, Devlette elde
edildiği kabul olunacaktır.
6. Kullanım, hak veya bilgi karşılığında ödenen
gayrimaddi hak bedelinin miktarı, ödeyici ile gerçek lehdar arasında veya her
ikisi ile bir başka kişi arasında var olan özel ilişki nedeniyle, böyle bir
ilişkinin olmadığı durumlarda ödeyici ile gerçek lehdar arasında
kararlaştırılacak miktarı aştığında, bu madde hükümleri yalnızca en son
bahsedilen miktara uygulanacaktır. Bu durumda ilave ödeme kısmı, bu Anlaşmanın
diğer hükümleri de dikkate alınarak, her bir Âkit Devletin mevzuatına göre
vergilendirilecektir.
Madde 13
SERMAYE DEĞER
ARTIŞ KAZANÇLARI
1. Bir Âkit Devlet mukimince, diğer Âkit Devlette yer
alan ve 6 ncı maddede belirtilen gayrimenkul varlıkların elden çıkarılmasından
sağlanan kazançlar, bu diğer Devlette vergilendirilebilir.
2. Bir Âkit Devlet teşebbüsünün diğer Âkit Devlette
sahip olduğu bir işyerinin ticari varlığına dahil menkul varlıkların veya bir
Âkit Devlet mukiminin diğer Âkit Devlette serbest meslek faaliyeti icra etmek
üzere kullandığı sabit bir yere ait menkul varlıkların elden çıkarılmasından
doğan kazançlar, bu işyerinin (yalnız veya tüm teşebbüsle birlikte) veya sabit
yerin elden çıkarılmasından doğan kazanç da dahil olmak üzere, bu diğer
Devlette vergilendirilebilir.
3. Bir Âkit Devlet teşebbüsünce, uluslararası trafikte
işletilen gemi, uçak veya kara nakil vasıtalarının veya söz konusu gemi, uçak
veya kara nakil vasıtalarının işletilmesiyle ilgili menkul varlıkların elden
çıkarılmasından sağlanan kazançlar, yalnızca bu Devlette
vergilendirilebilecektir.
4. 1, 2 ve 3 üncü fıkralarda belirtilenlerin dışında
kalan varlıkların elden çıkarılmasından doğan kazançlar, yalnızca elden
çıkaranın mukim olduğu Âkit Devlette vergilendirilecektir.
5. 4 üncü fıkra hükümleri, bir Âkit Devletin, diğer
Âkit Devletin bir mukiminin, ilk bahsedilen Devletin mukimi olan bir şirketin
esas sermayesinin yüzde 25 inden fazlasına iştiraki temsil eden hisselerini
elden çıkarmasından sağladığı kazançları vergilendirme hakkını
etkilemeyecektir, ancak, söz konusu satışın ilk bahsedilen Devletin bir
mukimine yapılması ve iktisap ile elden çıkarma arasındaki sürenin bir yılı
aşmaması gerekmektedir.
Madde 14
SERBEST
MESLEK FAALİYETLERİ
1. Bir Âkit Devlet mukiminin serbest meslek hizmetleri
veya bağımsız nitelikteki diğer faaliyetleri dolayısıyla elde ettiği gelir,
yalnızca bu Devlette vergilendirilecektir. Bununla beraber, söz konusu hizmet
veya faaliyetler bu diğer Devlette icra edilirse ve eğer:
a) bu kişi, bu diğer Devlette söz konusu hizmet veya
faaliyetleri icra etmek amacıyla sürekli kullanabileceği sabit bir yere
sahipse; veya
b) bu kişi, bu diğer Devlette söz konusu hizmet veya
faaliyetleri icra etmek üzere kesintisiz herhangi bir 12 aylık dönemde, bir
veya birkaç seferde toplam 183 gün veya daha fazla bir süre kalırsa, söz konusu
gelir aynı zamanda bu diğer Âkit Devlette de vergilendirilebilir.
Böyle durumlarda, olayına göre, yalnızca söz konusu
sabit yere atfedilebilen veya yalnızca bu diğer Devlette bulunulan süre içinde
icra edilen hizmet veya faaliyetlerden elde edilen gelir, bu Diğer Devlette
vergilendirilebilir.
2. Bir Âkit Devlet teşebbüsünün serbest meslek
hizmetleri veya benzer nitelikteki diğer faaliyetleri dolayısıyla elde ettiği
gelir, yalnızca bu Devlette vergilendirilebilecektir. Bununla beraber, söz
konusu hizmet veya faaliyetler bu diğer Devlette icra edilirse ve eğer:
a) bu teşebbüs, bu diğer Devlette söz konusu hizmet
veya faaliyetlerini icra ettiği bir işyerine sahipse; veya
b) hizmetlerin ifa edildiği dönem ya da dönemler,
kesintisiz herhangi bir 12 aylık dönemde toplam 183 günü aşarsa,
söz konusu gelir aynı zamanda bu diğer Âkit Devlette de
vergilendirilebilir.
Böyle durumlarda, olayına göre, yalnızca söz konusu
işyerine ya da bu diğer Devlette icra edilen hizmet veya faaliyetlere
atfedilebilen gelir, bu diğer Devlette vergilendirilebilir. Bu teşebbüs, her
iki durumda da, söz konusu gelir diğer Devlette bulunan bir teşebbüsün işyerine
atfedilebilen bir gelirmiş gibi, bu diğer Devlette, bu Anlaşmanın 7 nci madde
hükümlerine göre vergilendirilmeyi seçebilir. Bu seçim, diğer Devletin söz
konusu gelir üzerinden vergi tevkifatı yapma hakkını etkilemeyecektir.
3. “Serbest meslek faaliyetleri” terimi, özellikle bağımsız olarak
yürütülen bilimsel, edebi, sanatsal, eğitici veya öğretici faaliyetleri, bunun
yanı sıra doktorların, avukatların, mühendislerin, mimarların, dişçilerin ve
muhasebecilerin bağımsız faaliyetleri ile özel mesleki beceri gerektiren diğer
faaliyetleri kapsamına alır.
Madde 15
BAĞIMLI FAALİYETLER
1. 16, 18, 19, 20 ve 21 inci maddelerin hükümleri saklı kalmak üzere,
bir Âkit Devlet mukiminin bir hizmet dolayısıyla elde ettiği ücret, maaş ve
diğer benzeri gelirler, bu hizmet diğer Âkit Devlette ifa edilmedikçe, yalnızca
bu Devlette vergilendirilebilecektir. Hizmet diğer Devlette ifa edilirse,
buradan elde edilen gelir bu diğer Devlette vergilendirilebilir.
2. 1 inci fıkra hükümlerine bakılmaksızın, bir Âkit Devlet mukiminin
diğer Âkit Devlette ifa ettiği bir hizmet dolayısıyla elde ettiği gelir, eğer:
a) Gelir elde eden kişi, diğer Devlette ilgili takvim yılı içinde
başlayan veya biten herhangi bir oniki aylık dönemde bir veya birkaç seferde
toplam 183 günü aşmamak üzere kalırsa, ve
b) Ödeme, diğer Devletin mukimi olmayan bir işveren tarafından veya
böyle bir işveren adına yapılırsa, ve
c) Ödeme, işverenin diğer Devlette sahip olduğu bir işyerinden veya
sabit yerden yapılmazsa yalnızca ilk bahsedilen Devlette
vergilendirilebilecektir.
3. Bu maddenin bundan önceki hükümlerine bakılmaksızın, bir Âkit Devlet
teşebbüsü tarafından uluslararası trafikte işletilen bir gemi, uçak veya kara
nakil vasıtasında ifa edilen bir hizmet dolayısıyla elde edilen gelir, bu
Devlette vergilendirilebilir.
Madde 16
MÜDÜRLERE YAPILAN ÖDEMELER
Bir Âkit Devlet mukiminin, diğer Âkit Devletin mukimi olan bir şirketin
yönetim veya denetim kurulu üyesi veya bu şirkette benzeri faaliyetlerde
bulunan diğer herhangi bir organın üyesi olması dolayısıyla elde ettiği ücret
ve diğer benzeri ödemeler, bu diğer Devlette vergilendirilebilir.
Madde 17
SANATÇI VE SPORCULAR
1. 14 ve 15 inci madde hükümlerine bakılmaksızın, bir Âkit Devlet mukimi
olan tiyatro, sinema, radyo veya televizyon sanatçısı gibi bir sanatçının, bir
müzisyenin veya bir sporcunun diğer Âkit Devlette icra ettiği şahsi
faaliyetleri dolayısıyla elde ettiği gelirler, bu diğer Devlette
vergilendirilebilir.
2. Bir sanatçının ya da sporcunun icra ettiği şahsi faaliyetlerden doğan
gelir, sanatçının veya sporcunun kendisine değil de bir başkasına yönelirse, bu
gelir 7, 14 ve 15 inci maddelerin hükümleriyle bağlı kalınmaksızın, sanatçı ya
da sporcunun faaliyetlerinin icra edildiği Âkit Devlette vergilendirilebilir.
3. Bir sanatçı veya sporcunun bir Âkit Devlette icra ettiği
faaliyetlerden elde ettiği gelir, bu Devlete yapılan söz konusu ziyaretin
tamamen veya önemli ölçüde diğer Âkit Devletin, politik ya da idari alt
bölümünün veya mahalli idaresinin kamusal fonlarından karşılanması halinde, bu
Devlette vergiden istisna edilecektir.
Madde 18
EMEKLİ MAAŞLARI
19 uncu maddenin 2 nci fıkrası hükümleri saklı kalmak üzere, bir Âkit
Devlet mukimine geçmiş çalışmalarının karşılığında ödenen emekli maaşları ve
diğer benzeri ödemeler, yalnızca bu Devlette vergilendirilebilecektir. Bu hüküm
aynı zamanda, bir Âkit Devlet mukimine sağlanan düzenli ödemelere de
uygulanacaktır.
Madde 19
KAMU GÖREVLERİ
1. a) Bir Âkit Devletin kendisine, politik ya da idari alt bölümüne veya
mahalli idaresine bir gerçek kişi tarafından verilen hizmetler karşılığında bu
Devlet, alt bölüm veya idare tarafından sağlanan ve emekli maaşı dışında kalan
ücret, maaş ve diğer benzeri ödemeler, yalnızca bu Devlette
vergilendirilebilecektir.
b) Bununla beraber, hizmet diğer Âkit Devlette ifa edildiğinde ve gerçek
kişi o Devletin bir mukimi olduğunda, söz konusu ücret, maaş ve diğer benzeri
ödemeler yalnızca bu diğer Devlette vergilendirilebilecektir. Ancak bu kişinin:
i) o Devletin vatandaşı olması;veya
ii) yalnızca bu hizmeti ifa etmek için o Devletin mukimi durumuna
geçmemiş olması
zorunludur.
2. a) Bir Âkit Devletin kendisi, politik ya da idari alt bölümü veya
mahalli idaresi tarafından ya da bunlarca oluşturulan fonlardan bu Devlete, alt
bölüme veya idareye yapılan hizmetler karşılığında bir gerçek kişiye ödenen
emekli maaşları yalnızca bu Devlette vergilendirilebilecektir;
b) Bununla beraber, gerçek kişinin diğer Âkit Devletin bir mukimi ve
vatandaşı olması halinde, söz konusu emekli maaşı yalnızca bu diğer Âkit Devlette
vergilendirilebilecektir.
3. Bir Âkit Devletin kendisi, politik ya da idari alt bölümü veya
mahalli idaresi tarafından yürütülen ticari faaliyetlerle bağlantılı hizmetler
karşılığında yapılan ücret, maaş ve diğer benzeri ödemeler ile emekli
maaşlarına 15, 16, 17 ve 18 inci maddelerin hükümleri uygulanacaktır.
Madde 20
PROFESÖRLER VE ARAŞTIRMACILAR
Bir Âkit Devleti, bir üniversite, yüksek okul, okul veya bu Devletin
Hükümetince kazanç gayesi gütmediği tespit edilen diğer benzeri eğitim ya da
bilimsel araştırma kuruluşunda öğretim veya bilimsel araştırma yapmak amacıyla
veya resmi bir kültürel değişim programı gereğince ziyaret eden ve bu ziyareti
sırasında veya hemen öncesinde diğer Âkit Devletin mukimi olan bir gerçek
kişinin, bu Devlete ilk ziyaret tarihinden itibaren iki yılı aşmayan bir dönem
için, söz konusu öğretim veya araştırma karşılığında elde ettiği gelirler, bu
Devlette vergiden istisna edilecektir.
Madde 21
ÖĞRENCİLER
1. Bir Âkit Devleti ziyareti sırasında veya hemen öncesinde diğer Âkit
Devletin mukimi olan ve ilk bahsedilen Devlette yalnızca öğrenim veya mesleki
eğitim amacıyla bulunan bir öğrenci veya stajyerin, geçim, öğrenim veya mesleki
eğitim masrafları için bu Devletin dışındaki kaynaklardan yapılan ödemeler, bu
Devlette vergilendirilmeyecektir.
2. Bir Âkit Devleti ziyareti sırasında veya hemen öncesinde diğer Âkit
Devletin mukimi olan ve ilk bahsedilen Devlette öğrenimi veya mesleği ile
ilgili uygulama alışkanlıkları kazanmak üzere, bir takvim yılı içinde 183 günü
aşmayacak süre veya süreler içinde hizmet ifa eden bir öğrenci veya stajyerin
elde ettiği ücretler bu diğer Devlette vergilendirilmeyecektir.
Madde 22
DİĞER GELİRLER
1. Bir Âkit Devlet mukiminin, nerede doğarsa doğsun, bu Anlaşmanın daha
önceki maddelerinde belirtilmeyen gelir unsurları, yalnızca bu Devlette
vergilendirilebilecektir.
2. 6 ncı maddenin 2 nci fıkrasında tanımlanan gayrimenkul varlıklardan
elde edilen gelir hariç olmak üzere, bir Âkit Devlet mukimi olan söz konusu
geliri elde eden diğer Âkit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticari
faaliyette veya bu diğer Devlette yer alan sabit bir yer vasıtasıyla serbest
meslek faaliyetinde bulunursa ve gelirin ödendiği hak veya varlık ile bu işyeri
veya sabit yer arasında etkin bir bağ bulunmakta ise, bu gelire 1 inci fıkra
hükümleri uygulanmayacaktır. Bu durumda, olayına göre 7 nci veya 14 üncü madde
hükümleri uygulanacaktır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ÇİFTE VERGİLENDİRMENİN ÖNLENMESİ
Madde 23
ÇİFTE VERGİLENDİRMENİN ÖNLENMESİ
1. Portekiz yönünden çifte
vergilendirme aşağıdaki şekilde önlenecektir:
a) Bir Portekiz mukimi, bu Anlaşma hükümlerine uygun olarak, Türkiye’de
vergilendirilebilen bir gelir elde ettiğinde, Portekiz, bu mukimin geliri
üzerinden ödeyeceği vergiden, Türkiye’de ödediği vergiye eşit bir miktarın
mahsubuna izin verecektir.
Bununla beraber söz konusu mahsup, Portekiz’de vergilendirilebilen
gelire atfedilen, mahsuptan önce hesaplanan gelir vergisi miktarını
aşmayacaktır.
b) Bir Portekiz mukimince, Anlaşmanın herhangi bir hükmüne uygun olarak
bu Devlette vergiden istisna edilen bir gelir elde edilmesi durumunda,
Portekiz, bu mukimin geriye kalan gelirine ilişkin vergiyi hesaplarken, istisna
edilen geliri de dikkate alabilir.
c) (a) bendi hükümlerine bakılmaksızın, Portekiz mukimi olan bir
şirketin (ortaklık hariç), Türkiye mukimi olan ve Türkiye’de kurumlar
vergisinden muaf tutulmamış bir şirketten temettü elde etmesi halinde, Portekiz, Portekiz mukimi olan şirketin
temettü ödemesinden önceki kesintisiz iki yıllık dönemde, eğer temettü ödeyen
şirket iki yıldan daha az bir süredir var ise, bu şirketin var olduğu süre
boyunca, temettü ödeyen şirketin sermayesinin doğrudan en az yüzde 25 ini
elinde tutmuş olması koşuluyla, bu şirketin vergi matrahına dahil olan bu
temettülerin yüzde 95 inin indirilmesine müsaade edecektir.
2. Türkiye yönünden çifte vergilendirme aşağıdaki şekilde önlenecektir:
a) Türkiye dışında ödenen vergilerin Türk vergisinden mahsubuna izin
veren Türk mevzuatı hükümleri saklı kalmak üzere, bir Türkiye mukiminin
Portekiz kaynaklı gelirleri (kâr ve vergiye tabi gelir dahil) dolayısıyla bu
Anlaşmaya uygun olarak ve Portekiz mevzuatı gereğince ödenecek Portekiz
vergisinin, bu gelir üzerinden ödenecek Türk vergisinden mahsubuna müsaade
edilecektir. Bununla birlikte söz konusu mahsup, bu gelire atfedilebilen, mahsuptan
önce hesaplanan Türk vergisi miktarını aşmayacaktır.
b) Bir Türkiye mukimince, Anlaşmanın herhangi bir hükmüne uygun olarak
Türkiye’de vergiden istisna edilen bir gelir elde edilmesi durumunda, Türkiye,
bu mukimin geriye kalan gelirine ilişkin vergiyi hesaplarken, istisna edilen
geliri de dikkate alabilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
ÖZEL HÜKÜMLER
Madde 24
AYRIM YAPILMAMASI
1. Bir Âkit Devletin vatandaşları, diğer Âkit Devlette, bu diğer
Devletin vatandaşlarının aynı koşullarda karşı karşıya kaldıkları veya kalabilecekleri
vergilemeden ve buna bağlı mükellefiyetlerden, özellikle mukimlik açısından,
değişik veya daha ağır bir vergilemeye veya buna bağlı mükellefiyetlere tabi
tutulmayacaklardır. Bu hüküm, 1 inci madde hükümlerine bakılmaksızın, Âkit
Devletlerden birinin ya da her ikisinin mukimi olmayan kişilere de
uygulanacaktır.
2. 10 uncu maddenin 4 üncü fıkrası hükümleri saklı kalmak üzere, bir
Âkit Devlet teşebbüsünün diğer Âkit Devlette sahip olduğu bir işyeri, diğer
Devlette, bu diğer Devletin aynı faaliyetleri yürüten teşebbüslerine göre daha
az lehe bir vergileme ile karşı karşıya kalmayacaktır.
2. 9 uncu maddenin 1 inci fıkrası, 11 inci maddenin 7 nci fıkrası veya
12 nci maddenin 6 ncı fıkrası hükümlerinin uygulanacağı haller hariç olmak
üzere, bir Âkit Devlet teşebbüsünce diğer Âkit Devletin bir mukimine ödenen
faiz, gayrimaddi hak bedeli ve diğer ödemeler, bu teşebbüsün
vergilendirilebilir kazancının belirlenmesinde, söz konusu ödemeler aynı
koşullarda ilk bahsedilen Devletin bir mukimine yapılmış gibi indirilebilecektir.
4. Bir Âkit Devletin, diğer Âkit Devletin bir veya bir kaç mukimi
tarafından, doğrudan veya dolaylı olarak, kısmen veya tamamen sermayesine sahip
olunan veya sermayesi kontrol edilen teşebbüsleri, ilk bahsedilen Devlette, bu
Devletin diğer benzeri teşebbüslerinin tabi oldukları veya olabilecekleri
vergilemeden ve buna bağlı mükellefiyetlerden değişik veya daha ağır
vergilemeye veya buna bağlı mükellefiyetlere tabi tutulmayacaklardır.
5. Bu hükümler, bir Âkit Devletin kendi mukimlerine şahsi veya ailevi
durumları dolayısıyla uyguladığı şahsi indirimleri, vergi ve matrah
indirimlerini diğer Âkit Devlet mukimlerine de uygulama zorunda olduğu yönünde
anlaşılmayacaktır.
6. Bu madde hükümleri, bu Anlaşmada kavranan vergilere uygulanacaktır.
Madde 25
KARŞILIKLI ANLAŞMA USULÜ
1. Bir kişi, Âkit Devletlerden birinin veya her ikisinin işlemlerinin
kendisi için bu Anlaşmanın hükümlerine uygun düşmeyen bir vergileme yarattığı
veya yaratacağı kanaatine vardığında, bu Devletlerin iç mevzuatlarında
öngörülen müracaat usulleriyle bağlı kalmaksızın, olayı mukimi olduğu Âkit
Devletin yetkili makamına veya durumu 24 üncü maddenin 1 inci fıkrasına uygun
düşerse, vatandaşı olduğu Âkit Devletin yetkili makamına arzedebilir. Söz
konusu müracaat, Anlaşma hükümlerine aykırı düşen bir vergilemeyle sonuçlanan
eylemin ilk bildiriminden itibaren üç yıl içerisinde yapılmalıdır.
2. Söz konusu yetkili makam, itirazı haklı bulmakla birlikte kendisi
tatminkar bir çözüme ulaşamadığı takdirde, Anlaşmaya ters düşen vergilemeyi
önlemek amacıyla, olayı, diğer Âkit Devletin yetkili makamıyla karşılıklı
anlaşma yoluyla çözmek için gayret sarfedecektir. Anlaşmaya varılan her husus,
Âkit Devletlerin iç mevzuatlarındaki zaman sınırlamalarına bağlı kalınmaksızın
uygulanacaktır.
3. Âkit Devletlerin yetkili makamları, Anlaşmanın yorumundan veya
uygulanmasından kaynaklanan her türlü güçlüğü veya tereddütü karşılıklı
anlaşmayla çözmek için gayret göstereceklerdir.
4. Âkit Devletlerin yetkili makamları, bundan önceki fıkralarda
belirtilen hususlarda anlaşmaya varabilmek için birbirleriyle doğrudan ya da
kendilerinden veya temsilcilerinden oluşan ortak bir komisyon vasıtasıyla
haberleşebilirler.
Madde 26
BİLGİ DEĞİŞİMİ
1. Âkit Devletlerin yetkili makamları, bu Anlaşma hükümlerinin
yürütülmesi için gerekli olan bilgileri veya Anlaşma ile uyumsuzluk
göstermediği sürece, Anlaşma kapsamına giren vergiler ile ilgili iç mevzuat
hükümlerininyürütülmesi için gerekli olan bilgileri değişime tabi
tutacaklardır. Bir Âkit Devlet tarafından alınan her türlü bilgi, o Devletin
kendi iç mevzuatı çerçevesinde elde ettiği bilgiler gibi gizli tutulacak ve
yalnızca bu Anlaşmada belirtilen vergilerin tahakkuk veya tahsilleri veya cebri
icra ya da cezasıyla ve bu hususlardaki şikayet ve itirazlara bakmakla görevli
kişi veya makamlara (adli makamlar ve idari kuruluşlar dahil) verilebilecektir.
Bu kişi veya makamlar söz konusu bilgileri yalnızca bu amaçlar doğrultusunda
kullanacaklardır. Bu kişi veya makamlar söz konusu bilgileri mahkeme
duruşmalarında veya adli kararlar alınırken açıklayabilirler.
2. 1 inci fıkra hükümleri, hiçbir surette bir Âkit Devleti:
a) Kendisinin veya diğer Âkit Devletin mevzuatına veya idari
uygulamalarına uymayacak idari önlemler alma;
b) Kendisinin veya diğer Âkit Devletin mevzuatı veya normal idari
işlemleri çerçevesinde elde edilemeyen bilgileri sunma;
c) Herhangi bir ticari, sınai, mesleki sırrı veya ticari işlemi aleni
hale getiren bilgileri veya aleniyeti kamu düzenine aykırı düşen bilgileri
verme yükümlülüğü
altına sokacak şekilde yorumlanamaz.
Madde 27
DİPLOMAT HÜVİYETİNDEKİ MEMURLAR
VE KONSOLOSLUK MEMURLARI
Bu Anlaşma hükümleri, diplomat hüviyetindeki memurların veya konsolosluk
memurlarının uluslararası hukukun genel kuralları veya özel anlaşma hükümleri
uyarınca yararlandıkları mali ayrıcalıkları etkilemeyecektir.
ALTINCI BÖLÜM
SON HÜKÜMLER
Madde 28
YÜRÜRLÜĞE GİRME
1. Âkit Devletlerden her biri, bu Anlaşmanın yürürlüğe girmesi için
kendi iç mevzuatlarında öngörülen işlemlerin tamamlandığını diğerine
bildirecektir. Bu Anlaşma, bu bildirimlerden sonuncusunun yapıldığı tarihte
yürürlüğe girecektir.
2. Bu Anlaşmanın hükümleri:
a) Portekiz’de:
(i) Kaynakta tevkif edilen vergiler yönünden, bu Anlaşmanın yürürlüğe
girdiği yılı izleyen yılın Ocak ayının birinci günü veya daha sonra ortaya
çıkan vergiler için;
(ii) Diğer vergiler yönünden, bu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği yılı
izleyen yılın Ocak ayının birinci günü veya daha sonra başlayan herhangi bir
mali yıl içinde ortaya çıkan gelirler için
b) Türkiye’de:
Bu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihi izleyen Ocak ayının birinci günü
veya daha sonra başlayan vergilendirme dönemi ile takip eden vergilendirme
dönemlerine ilişkin vergiler için;
uygulanacaktır.
Madde 29
YÜRÜRLÜKTEN KALKMA
1. Bu Anlaşma, bir Âkit Devlet tarafından feshedilinceye kadar
yürürlükte kalacaktır. Âkit Devletlerden her biri, Anlaşmanın yürürlüğe girdiği
tarihten itibaren beş yıllık bir sürenin bitiminden sonraki herhangi bir takvim
yılının sonundan en az altı ay önce diplomatik yollardan fesih ihbarnamesi
vermek suretiyle Anlaşmayı feshedebilir.
2. Bu durumda Anlaşma:
a) Portekiz’de:
(i) Kaynakta tevkif edilen vergiler yönünden, söz konusu fesih
ihbarnamesinde belirtilen tarihi takip eden yılın Ocak ayının birinci günü veya
daha sonra ortaya çıkan vergiler için;
(ii) Diğer vergiler yönünden, sözkonusu fesih ihbarnamesinde belirtilen
tarihi takip eden yılın Ocak ayının birinci günü veya daha sonra başlayan mali
yılda ortaya çıkan gelirler için
b) Türkiye’de:
Söz konusu fesih ihbarnamesinde belirtilen tarihi takip eden yılın Ocak
ayının birinci günü veya daha sonra başlayan her vergilendirme dönemine ilişkin
vergiler açısından;
hüküm ifade etmeyecektir.
BU HUSUSLARI TEYİDEN, aşağıda imzaları bulunan tam yetkili temsilciler, bu
Anlaşmayı imzaladılar.
Türk, Portekiz ve İngiliz dillerinde, tüm metinler aynı derecede geçerli
olmak üzere, 11 Mayıs 2005 tarihinde, Lizbon’da düzenlenmiştir. Anlaşmanın
yorumunda veya uygulamasında farklılık olması halinde İngilizce metin geçerli
olacaktır.
TÜRKİYE
CUMHURİYETİ PORTEKİZ
CUMHURİYETİ
ADINA ADINA
Ali TUYGAN Luis
Campos e CUNHA
Dışişleri
Bakanlığı Müsteşarı Devlet
ve Maliye Bakanı
PROTOKOL
Türkiye Cumhuriyeti ile Portekiz Cumhuriyeti arasında Gelir Üzerinden
Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel
Olma Anlaşmasının imzalandığı gün, imzalayan taraflar, aşağıdaki ilave
hükümlerin Anlaşmanın ayrılmaz bir parçasını oluşturduğu hususunda anlaşmaya
varmışlardır.
6 ncı Maddeye Ek
6 ncı maddeye ilişkin olarak, bu maddede belirtilen hükümlerin, müşterek
menkul (kişisel) varlıklardan elde edilen gelirler ile gayrimenkul varlıklar
(mülk)’ın bakım veya işletilmesine yönelik faaliyetlerden elde edilen gelirlere
de uygulanacağı kabul edilmiştir.
8 inci Maddeye Ek
8 inci maddenin 2 nci fıkrasının amaçları bakımından, bu fıkra hükümlerinin,
bir Âkit Devlet mukimi olan bir şirketin, bir konsorsiyum ya da benzeri
yapıdaki bir birlikten, sözkonusu konsorsiyum ya da birlikteki hisseleri
karşılığında elde ettiği kazançları kapsadığı kabul edilmiştir.
10 uncu Maddeye Ek
10 uncu maddenin 3 üncü fıkrasına ilişkin olarak, “temettü” teriminin,
Portekiz yönünden, kazanca katılım düzenlemelerine atfedilen kazançları;
Türkiye yönünden, yatırım fonu ve yatırım ortaklığından elde edilen gelirleri
de kapsayacağı kabul edilmiştir.
12 nci Maddeye Ek
12 nci maddenin 3 üncü fıkrasının amaçları bakımından, “gayrimaddi hak
bedeli” terimi ile ilgili olarak, bu hak ya da varlığın kullanımından elde
edilen kazancın, hak ya da varlığın verimliliği,kullanımı ya da tasarrufuna
bağlı olarak elden çıkarılmasından sağlanan kazançları da kapsayacağı kabul
edilmiştir.
14 üncü Maddeye Ek
14 üncü maddenin 2 nci fıkrasına ilişkin olarak, bir Âkit Devlet
teşebbüsünün, diğer Âkit Devlette bu Anlaşmanın 7 nci maddesi hükümlerine göre
vergilendirilmeyi seçmesi durumunda, sözkonusu gelir üzerinden bu diğer
Devlette stopaj yoluyla alınan vergi, bu Anlaşmanın 7 nci maddesi hükümleri
uyarınca bu gelir üzerinden hesaplanan vergiden indirilebilir.
25 inci Maddeye Ek
25 inci maddenin 2 nci fıkrasına ilişkin olarak, mükellefin, karşılıklı
anlaşma sonucunun vergi idaresi tarafından kendisine bildirilmesinden sonra,
söz konusu karşılıklı anlaşma sonucundan kaynaklanan iadeyi iç mevzuat
tarafından öngörülen süre içerisinde istemek zorunda olduğu hususunda
anlaşılmıştır.
BU HUSUSLARI TEYİDEN, aşağıda imzaları bulunan tam yetkili temsilciler, bu
Protokol’ü imzaladılar.
Türk, Portekiz ve İngiliz dillerinde, tüm metinler aynı derecede geçerli
olmak üzere, 11 Mayıs 2005 tarihinde, Lizbon’da düzenlenmiştir. Bu Protokol’ün
yorumunda veya uygulamasında farklılık olması halinde İngilizce metin geçerli
olacaktır.
TÜRKİYE
CUMHURİYETİ PORTEKİZ
CUMHURİYETİ
ADINA ADINA
Ali TUYGAN Luis
Campos e CUNHA
Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı
Devlet ve Maliye Bakanı