Dönem: 22                                                                           Yasama Yýlý: 5

 

TBMM                                                        (S. Sayýsý: 1274)

 

Ýstanbul Milletvekili Yaþar Nuri Öztürk’ün; Erzurum ve Sivas Kongrelerine Katýlan Delegelerin Mezarlarý Hakkýnda Kanun Teklifi ve Ýçtüzüðün 37’nci Maddesine Göre

Doðrudan Gündeme Alýnma Önergesi (2/802)

 

                                      

Not: Teklif, Baþkanlýkça Bayýndýrlýk, Ýmar, Ulaþtýrma ve Turizm ile Ýçiþleri komisyonlarýna havale edilmiþtir.

 

 

TÜR­KÝYE BÜYÜK MÝL­LET MEC­LÝSÝ BAÞ­KAN­LIÐINA

18.05.2006 tarihinde vermiþ olduðum 2/802 esas numaralý Erzurum ve Sivas Kongrelerine Katýlan Delegelerin Mezarlarý Hakkýnda Kanun Teklifim ilgili komisyonda 45 gün içerisinde görüþülmediðinden, kanun teklifimin Ýçtüzüðün 37. maddesi gereðince doðrudan gündeme alýnmasýný saygýlarýmla arz ederim.                                                           13.11.2006

                                                                                                            Yaþar Nuri Öztürk                                              Ýstanbul

                                                                                                           HYP Genel Baþkaný

 

TÜR­KÝYE BÜYÜK MÝL­LET MEC­LÝSÝ BAÞ­KAN­LIÐINA

Erzurum ve Sivas Kongrelerine Katýlan Delegelerin Mezarlarý Hakkýnda Kanun teklifim, gerekçeleriyle birlikte ekte sunulmuþtur.

Gereðini saygýlarýmla arz ederim.

                                                                                                                  18.05.2006

                                                                                                            Yaþar Nuri Öztürk

                                                                                                                     Ýstanbul

                                                                                                           HYP Genel Baþkaný

 

GENEL GEREK­ÇE

23 Temmuz 1919 tarihinde baþlayan ERZURUM KONGRESÝ ile 4 Eylül 1919 tarihinde baþlayan SÝVAS KONGRESÝ; alýnan kararlar, oluþan milli birlik ve beraberlik ruhu ile baþlayan hareket, 29 Ekim 1923 tarihinde ilan edilen Cumhuriyet ile kuruluþunu tamamlayan tam baðýmsýz Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin ilk hamleleri mesabesindedir.

Anadolu ve Rumeli’de, ülkenin doðusunda ve batýsýnda, kuzeyinde, güneyinde yaþayan vatansever insanlar hiçbir etnik ve mezhepsel ayrým yapmadan, milli mücadeleyi bu iki kongre ile baþlatmýþlar ve dünyadaki diðer mazlum milletlere örnek olmuþlardýr.

Milli birliðin gerçekleþtirilmesi yönünde ilk önemli adýmlarýn atýldýðý bu kongrelerde yurdun her yöresinden seçilerek gelen vatansever sivil halk temsilcileri ile baþta büyük önder Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere vatansever asker kiþilerin iradeleri birleþmiþ ve bu durum büyük Atatürk tarafýndan þu veciz ifade ile tarihe tescil edilmiþtir:

“Milli sýnýrlar içerisinde vatan bölünmez ve parçalanmaz bir bütündür. Milli kuvvetleri âmil ve milli iradeyi hâkim kýlmak esastýr.”

Bu temel anlayýþýn oluþumunu saðlayan her iki kongre delegelerinden bir bölümü 2549 sayýlý Devlet Mezarlýðý Hakkýnda Kanun ile yapýlan Devlet Mezarlýðý’nda ebedî istirahatlarýný devam ederlerken, sivillerden oluþan kongre delegeleri bu istirahatlarýný kendi illeri, ilçeleri ve köylerinde sürdürmektedirler.

Bu günleri kendilerine borçlu bulunduðumuz bu vatanseverleri örnek kiþilik ve tarihsel hizmetleri ile bugün yaþayan halkýmýza ve gelecek nesillerimize hatýrlatýlmasý ve anlatýlmasý kamu vicdanýnýn taleplerinden biridir.

Bu vatanperverlerin torunlarý olan bizler, bugün, etnik ve mezhepsel bir bölünme ve çatýþma sürecine itilme gayretlerine tanýk olmaktayýz. Bu yýkýcý gayretlere karþý halkýmýzýn tahkim edilmesinde, Millî Mücadele’nin meþ’alesi niteliðindeki kahramanlarýmýzý, birlik ve beraberliðimizin sembolü olarak öne çýkarmak, görülür hale getirmek çok hayatî bir bilinç ve direnç yaratacak nitelikte ve önemdedir. Onlarýn yüce kiþiliklerine, iman ve þuurlarýna uygun, küçük fakat anýt nitelikli tek tip mezarlarda birlik ve beraberliði elle tutulur hale getirmenin bize düþen bir vatan borcu olduðu inancýndayýz.

Erzurum Kongresi’ne elli dört, Sivas Kongresi’ne otuz bir delege katýlmýþtýr. Bunlardan bir kýsmý her iki kongrede de yer almýþtýr. Bu delegelerden bir bölümü, baþta büyük Atatürk olmak üzere, Devlet Mezarlýðý’nda yatmaktadýr. Bunlar dýþýnda kalanlar için yaptýrýlmasý teklif edilen anýtsal nitelikteki mütevazý, ama anlamlý tek tip mezarlar yurdun her tarafýnda devletin üniter yapýsýný, ülkenin ve milletin bölünmez bütünlüðünü, tek devlet, tek millet ve tek bayrak düþünce ve kararlýlýðýný ve bunlarýn gerçekliðini temsil edecektir.

Bu kanun teklifi; TBMM üyelerinin tümünün iradesini ve isteðini ortaya koyan tarihsel bir belge olarak da büyük anlam taþýyacaktýr.

 

MADDE GEREKÇELERÝ

Amaç

Madde 1- Bu maddede; Erzurum ve Sivas Kongrelerine katýlan delegelerin mezarlarýnýn, yeni yetiþen nesillere Kurtuluþ Savaþý ruh ve bilincini canlý tutmak yönünde mesaj vermesi için anýtsal nitelikli olarak yeniden yapýlmasý öngörülmüþtür.

Kapsam

Madde 2- Erzurum ve Sivas Kongrelerine katýlan delegelerden Devlet Mezarlýðý hakkýndaki kanun kapsamýna girmeyenlerin bu kanun kapsamýna alýndýðý, bu maddede ifade edilmiþtir.

Tespit, izin ve görevli kuruluþlar

Madde 3- Bu kanun kapsamýna girenleri tespiti görevi Devlet Arþivleri Genel Müdürlüðü’nün  baðlý olduðu Baþbakanlýk’a, nüfus kayýtlarý, mezar yerleri ve mirasçýlarýnýn tespiti görevi gerekli teþkilata sahip olan ve ayrýca Özel Ýdareler Belediyeler ve Köyler üzerinde yetkisi olan Ýçiþleri Bakanlýðý’na verilmiþtir.

Büyüklerine ait mezarlar üzerinde karar ve tasarruf yetkisi bu kiþilerin halen hayatta bulunan mirasçýlarýna ait olduðu için yapýlacak mezarlar dolayýsýyla bunlardan izin alýnmasý öngörülmüþtür.

Yapým ve görevli kuruluþlar

Madde 4- Bu maddede yapýlan düzenleme ile yapýlacak mezarlarýn halen bulunduklarý yerlerde yapýlmasý ilke olarak benimsenmiþtir. Ancak mezar yerinin yapýlacak inþaata fiziki þartlar veya diðer nedenlerle elveriþli olmamasý halinde mezarýn uygun bir yere nakledilerek burada yapýlmasý öngörülmüþtür.

Mezarlarýn projelendirme ve yapým iþlemleri Bayýndýrlýk ve Ýskân Bakanlýðý’na verilmiþtir. Ýnþaatýn tamamlanmasýndan sonra mezarlarýn, Ýl Özel Ýdareleri veya belediyelere devredilmesi düzenlenmiþtir. Devir sonrasý bakým, onarým, yönetim ve benzeri iþlerle devir alan kuruluþlar görevlendirilmiþtir.

Malî hükümler

Madde 5- Mezarlarýn projelendirilmesi, yapýmý, bakýmý, onarýmý, yönetimi ve diðer konulardaki harcamalarý için Ýçiþleri Bakanlýðý bütçesine ödenek konulmasý ve bu ödenekten istek halinde Bayýndýrlýk ve Ýskân Bakanlýðý ile Ýl Özel Ýdareleri ve belediyelere aktarma yapmak için Maliye Bakanlýðý’na yetki verilmiþtir.

Ýþbirliði

Madde 6- Bu kanun kapsamýna giren kiþiler konusunda yerel düzeyde kurulmuþ dernek ve vakýflarla iþbirliði yapýlmasýnýn yararlý olacaðý düþünüldüðünden bu maddeye bu yönde hüküm konulmuþtur.

Yönetmelik

Madde 7- Kanun’un uygulamasý ile ayrýntýlý düzenlemeye ihtiyaç olduðundan bu konuda yönetmelik çýkarýlmasý öngörülmüþtür.

Geçici Hükümler

Geçici Madde 1- Kanun ile öngörülen çalýþmalara hemen baþlayabilmek amacýyla bu kanunun yürürlüðe girdiði tarihte uygulanmakta olan bütçeye ödenek konulmasý için bu madde ile düzenleme yapýlmýþtýr.

Yürürlük

Madde 8- Kanunun yürürlük tarihi belirtilmiþtir.

Yürütme

Madde 9- Kanun hükümlerini yürütecek organ tespit edilmiþtir.

 

 

ÝSTANBUL MÝLLETVEKÝLÝ YAÞAR NURÝ ÖZTÜRK’ÜN TEKLÝFÝ

ERZURUM VE SÝVAS KONGRELERÝNE KATILAN DELEGELERÝN

MEZARLARI HAKKINDA KANUN TEKLÝFÝ

Amaç

MADDE 1- Bu kanunun amacý; Erzurum ve Sivas Kongrelerine katýlan delegelere ait mezarlarýn, Devletin üniter yapýsýný, ülkenin ve milletin bölünmez bütünlüðünü simgeleyen tek tip anýtsal nitelikli olarak yapýmý, bakýmý, onarýmý, korunmasý, yönetimi ve bu yerler için gerektiðinde kamulaþtýrma yapýlmasý ile ilgili hususlarý düzenlemektir.

Kapsam

MADDE 2- Bu kanun; Erzurum ve Sivas Kongrelerine katýlan, 6 Kasým 1981 tarihli ve 2549 sayýlý Devlet Mezarlýðý Hakkýnda Kanun kapsamýna girmeyen delegeleri ve bunlarýn defnedildikleri mezarlarý kapsar.

Tespit, izin ve görevli kuruluþlar

MADDE 3- Kanun kapsamýna girenler ile bunlarýn mezarlarýnýn bulunduðu yerler Baþbakanlýk ve Ýçiþleri Bakanlýðý tarafýndan tespit edilir.

Mezarlarýn yapýmý için bu kiþilerin, varsa, halen yaþayan mirasçýlarýndan Ýçiþleri Bakanlýðý’nca izin alýnýr. Mirasçýlarý tespit edilemeyenler için izin almaya gerek yoktur.

Yapým ve görevli kuruluþlar

MADDE 4- Bu kanun kapsamýna giren mezarlar bulunduklarý yerlerde inþa edilir. Çeþitli nedenlerle bulunduklarý yerlerde inþaat yapýlmasý imkânsýz ise ayný mahalde uygun bir yere nakil yapýlarak yeni mezar inþa edilir.

Mezarlarýn projelendirme ve yapým iþleri ile gerektiðinde kamulaþtýrma iþlemleri Bayýndýrlýk ve Ýskân Bakanlýðý tarafýndan yerine getirilir. Ýnþaat tamamlandýðýnda mezarlar bulunduðu yer il özel idaresine veya belediyesine bir protokolle devredilir.

Bu mezarlarýn bakým, onarým, yönetim ve benzeri iþleri devredilen il özel idareleri ve belediyelerce yürütülür.

Mali hükümler

MADDE 5- Mezarlarýn projelendirme ve yapým giderleri ile gerektiðinde kamulaþtýrma bedelleri ve ihtiyaç duyulacak giderler için Ýçiþleri Bakanlýðý bütçesine ödenek konulur. Bu ödeneði Bakanlýðýn isteði üzerine Bayýndýrlýk ve Ýskân Bakanlýðý bütçesine aktarmaya Maliye Bakanlýðý yetkilidir.

Mezarlarýn bakým, onarým, yönetim ve benzeri giderleri için her yýl Ýçiþleri Bakanlýðý bütçesinde yer alan ödenek, bulunduklarý yer Ýl Özel Ýdareleri veya belediyelerinin isteði üzerine bütçelerine aktarýlarak kullandýrýlýr.

Ýþbirliði

MADDE 6- Bayýndýrlýk ve Ýskân Bakanlýðý ile Ýl Özel Ýdareleri ve belediyeler, bu kanun kapsamýna giren mezarlarýn 4. maddede belirtilen iþleri için ilgili köy idareleri ve bu amaçla kurulmuþ dernek ve vakýflarla iþbirliði yapabilirler.

Yönetmelik

MADDE 7- Bu kanun uygulanmasýna iliþkin hususlar kanunun yürürlüðe girmesinden itibaren altý ay içerisinde Ýçiþleri, Maliye ile Bayýndýrlýk ve Ýskân Bakanlýklarýnca birlikte hazýrlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.

Geçici Hükümler

GEÇÝCÝ MADDE 1- Beþinci maddede öngörülen ödenekler; kanunun yürürlüðe girdiði mali yýl için Maliye Bakanlýðý bütçesindeki yedek ödeneklerden Ýçiþleri Bakanlýðý bütçesine aktarma yapmak suretiyle karþýlanýr. Aktarma yapmaya Maliye Bakanlýðý yetkilidir.

Yürürlük

MADDE 8- Bu kanun yayýmý tarihinde yürürlüðe girer.

Yürütme

MADDE 9- Bu kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.