Dönem: 22 Yasama Yılı: 4
TBMM (S. Sayısı: 1113)
Adıyaman Milletvekili Mahmut Göksu ve 9
Milletvekilinin;Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel
Müdürlüğünün Yeniden Yapılandırılması ile Tütün ve Tütün Mamullerinin Üretimine,
İç ve Dış Alım ve Satımına, 4046 Sayılı Kanunda ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde
Karar-namede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna Bir Geçici Madde Eklenmesi
Hakkında Kanun Teklifi ile Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu (2/722)
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Tütün, Tütün Mamulleri,
Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Yeniden Yapılandırılması ile Tütün
ve Tütün Mamullerinin Üretimine, İç ve Dış Alım ve Satımına, 4046 Sayılı
Kanunda ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanuna Bir Geçici Madde Eklenmesi Hakkında Kanun Teklifimiz ve Gerekçesi
ektedir.
Gereğini arz ederiz.
Saygılarımızla.
|
|
Mahmut
Göksu |
Cavit
Torun |
Ahmet
İnal |
|
|
Adıyaman |
Diyarbakır |
Batman |
|
|
Medeni
Yılmaz |
Mahfuz
Güler |
Osman
Nuri Filiz |
|
|
Muş |
Bingöl |
Denizli |
|
|
Mustafa
Ünaldı |
M. Ali
Suçin |
Mehmet
Çerçi |
|
|
Konya |
Batman |
Manisa |
|
|
|
Abdurrahim
Aksoy |
|
|
|
|
Bitlis |
|
GEREKÇE
Ülkemizde 2005 ürün yılı
itibariyle yaklaşık 255.000 aile tütün ziraati ile uğraşmaktadır. Söz konusu
üreticilerin 156.000 tanesi Tekel A.Ş. ile Tütün Üretim ve Alım-Satım
Sözleşmesi imzalanmıştır. Söz konusu sözleşme karşılığı üretilmiş bulunan
yaklaşık 47.000 ton tütün, 2006 yılı Şubat - Mayıs ayları arasında
ambarlanacaktır.
Üreticilerin 2006 yılı
ürünleriyle ilgili olarak tarla hazırlıklarına Şubat ayı içinde başlamaları
tarımsal bir zorunluluktur. Bundan ötürü ekicilerin tütün üretip
üretmeyecekleri, üretilecekse üretim izinlerinin ne kadar olduğunun kısa bir
zaman içerisinde kendilerine bildirilmesi gerekmektedir.
Bundan bahisle;
1- Ülkemizde tütün
üretimi kır ve kır taban arazilerde yapılmaktadır. Bu arazilerde alternatif
tarım ürünlerinin üretimi çok zor yapılmakta veya yapılamamaktadır. Üretim izni
verilmemesi halinde söz konusu üretici kentlere göç etmek zorunda kalacağından,
tütün üretimini bırakanların yeniden tütün tarımına dönmeleri çok zor
olacaktır.
2- Tütün tarımı sıradan
bir zanaat değildir. Ciddi miktarda bilgi ve birikim gerektirmektedir. Bundan
ötürü, uzun yıllardan beri bunu sanat haline getirmiş bulunan geleneksel üreticinin,
arzın devamlılığını teminen güvence altına alınması gerekmektedir.
3- Tamamen yerli tütünden
yapılan sigaralarda kullanılan tütün çeşitlerinin üretiminin devamı
sağlanmalıdır. Aksi taktirde menşe eksikliğinden ötürü sigaraların harman
reçeteleri bozulabilir.
4- 2006 yılı başı
itibariyle Tekel'in depolarında 128.481 tonu idare, 195.162 tonu destekleme
olmak üzere toplam 323.643 ton tütün stoku bulunmaktadır. 2003/5446 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı, destekleme stoklarında bulunan tütünlerin gerektiğinde
maliyetinin altında ihraç edilmesine imkan tanımaktadır.
Ancak idare stokunda
bulunan ihtiyaç fazlası tütünlerimize talep gelmesi halinde bile stok
maliyetlerinin yüksekliği nedeniyle oluşan yüksek fiyatlardan ötürü satışları
gerçekleştirilememektedir. Tütünlerin daha fazla eskiyip içim nefasetlerini
kaybetmemesi ve stok maliyetlerinin artmaması için gerektiğinde maliyetlerinin
altında piyasa şartlarına göre satışı zorunluluk arz etmektedir.
Mevcut durum itibariyle
Tekel A.Ş.'nin 2005 yılı İşletme Bütçesinde, Konsolide Dönem Zararı 378.624.000
YTL olarak beklenmektedir. 2006 yılı sonunda ise söz konusu zararın 330.803.000
YTL olacağı tahmin edilmektedir.
Ayrıca Tekel A.Ş.'nin
19/1/2006 itibariyle gecikme zammı ile birlikte Özel Tüketim Vergisi olarak
620.456.894 YTL borcu bulunmaktadır.
2005 ürün yılında ülke
genelinde sözleşme imzalamak suretiyle, 2005 ürünü tütünlerin satışa esas
bölge, menşe ve nevi fiyatları esas alınarak, 2006 ürün yılı için Tütün Üretim
ve Alım-Satım Sözleşmesi imzalanması yerinde olacaktır.
Ayrıca, alımı yapılmış ve
Tekel Sigara Sanayi ve Ticaret A.Ş.'ce üretilen sigara harmanlarında
kullanılmayan nev'i ve gradlardaki idare tütünlerinden veya sigara
harmanlarında kullanılmasına rağmen, pazar payındaki kayba paralel olarak stoklarda
birikmiş bulunan idare tütünlerinden ekonomik değeri bulunanların
değerlendirilmesi amacıyla piyasa koşullarında satışa imkan tanımak için söz
konusu düzenlemeye ihtiyaç bulunmaktadır.
Plan ve Bütçe Komisyonu
Raporu
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Plan ve Bütçe Komisyonu
Esas No.: 2/722 9/3/2006
Karar No.: 78
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Adıyaman Milletvekili
Mahmut GÖKSU ve 9 Milletvekili tarafından imzalanarak 1/3/2006 tarihinde
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 3/3/2006
tarihinde tali komisyon olarak Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonuna, esas
komisyon olarak Komisyonumuza havale edilen 2/722 esas numaralı, "Tütün,
Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Yeniden Yapılandırılması
ile Tütün ve Tütün Mamullerinin Üretimine, İç ve Dış Alım ve Satımına, 4046
Sayılı Kanunda ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına
Dair Kanuna Bir Geçici Madde Eklenmesi Hakkında Kanun Teklifi",
Komisyonumuzun 7/3/2006 tarihinde yaptığı 50 nci Birleşiminde Hükümeti temsilen
Maliye Bakanı Kemal UNAKITAN ile Maliye Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri
Bakanlığı, TEKEL Anonim Şirketi, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Tütün, Tütün
Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu ve Hazine Müsteşarlığı
temsilcileri ile Teklif sahiplerinden Adıyaman Milletvekili Mahmut Göksu'nun
katılımlarıyla incelenip, görüşülmüştür.
Ülkemizde yaklaşık 255
bin aile tütün ziraatı ile uğraşmakta olup, bu ailelerin yarısından fazlası
TEKEL A.Ş. ile tütün üretim ve alım-satım sözleşmesi imzalamış bulunmaktadır.
Üreticilerin tütün üretimi yapabilmeleri için tarla hazırlıklarına şubat ayı
içerisinde başlamaları gerektiğinden, üretim izinlerinin ne kadar olduğunun bir
an önce belirlenmesi zorunludur. Üretici kesimin güvence altına alınması, tütün
üretiminin artması ve yerli tütünle üretilen sigara çeşitlerinin de devamını
sağlayacaktır. Ayrıca, mevcut Kanunda Tekel A.Ş'nin destekleme stoklarında
bulunan tütünlerin gerektiğinde maliyetinin altında ihraç edilebilmesine imkan
tanınmasının da ülke ekonomisine önemli katkılar sağlayacağı açıktır. Bu
doğrultuda, TEKEL A.Ş.'ye, 2005 ürün yılında ülke genelinde sözleşme imzalamak
suretiyle, 2005 ürünü tütünlerin satışa esas bölge, menşe ve nevi fiyatları
esas alınarak, 2006 ürün yılı için tütün üretim ve alım-satım sözleşmesi
imzalayabilmesine imkan tanınması ve TEKEL A.Ş.'nin stokundaki ihtiyaç fazlası
tütünün satılabilmesi amacıyla 4733 sayılı Kanunda değişiklik yapılmasına
ihtiyaç duyulmuştur. Teklif, bu ihtiyacın giderilmesi amacıyla hazırlanmıştır.
Komisyonumuzda Teklifin
tümü üzerinde yapılan görüşmelerde;
- Kanun Teklifi ile, 2005
yılında TEKEL A.Ş. ile sözleşme imzalayan tütün üreticilerinin, 2006 yılı için
2005 yılı tütün fiyatları üzerinden TEKEL A.Ş. ile yeniden sözleşme yapmalarına
imkan tanınarak ortadaki belirsizliğin kaldırılmasının amaçlandığı,
- Bu düzenleme ile
idarenin stoklarında bulunan ihtiyaç fazlası tütünlerin satılması imkanının
sağlanacağı,
- 2006 yılında tütün
yetiştirilmesi için üreticiler tarafından gerekli hazırlıkların yapıldığı,
ancak tütünün satılması konusunda bazı tereddütlerin bulunduğu, Kanun
Teklifinin kabul edilmesiyle üreticilerin tereddütlerinin giderileceği,
- TEKEL A.Ş. ile sözleşme
yapmalarına imkan sağlanmasıyla tütün üreticilerinin kırsal bölgelerden
kentlere göç etmelerinin sebebi ortadan kalkacağından, aşırı göç nedeniyle
ortaya çıkan sağlıksız kentleşmenin önüne geçileceği; ayrıca işsizlikten
kaynaklanan suçların daha çok artmasına da engel olunacağı,
- Sadece göçü önlemek ve
üreticileri korumak amacıyla getirilen geçici çözümler yerine Türk tütününün
markalaştırılması yönündeki çalışmalara ağırlık verilmesinin daha yararlı
olacağı,
- İnsan sağlığına zararlı
olduğu tıp bilimi tarafından açıkça ortaya konan tütünün üretilmesi temenni
edilmemekle birlikte, Türkiye'deki tütün üretimi ile geçinen kesimlerin
sorunlarının göz ardı edilemeyeceği, bu nedenle Kanun Teklifinin olumlu
karşılandığı,
- Sigaranın yol açtığı
sağlık sorunları nedeniyle her yıl yüz binlerce kişinin öldüğü, ayrıca sigara
için her yıl milyonlarca dolar harcandığı, sigaranın belirtilen ekonomik ve
sosyal maliyetleri nedeniyle, tütün ekiminin teşvik edilmesinin çelişki
yarattığı,
- Şark tipi tütün
üretiminin yapıldığı ekim alanlarında alternatif ürünün yetiştirilmesinin son
derece güç olduğu, bu nedenle kaliteli ve ihraç değeri yüksek tütün üretimine
önem verilmesi gerektiği,
- Tütün üretiminin
sınırlandırılması veya üreticilerin TEKEL A.Ş. ile sözleşme yapmalarına imkan
tanınması yerine, pazar payının artırılması ve markalaşmasına yönelik
çalışmaların yapılmasının yararlı olacağı,
- Tütün alımından devlet
desteğinin kaldırılmasının üreticileri zor duruma düşürdüğü, bu desteklerin
tekrar getirilmesinin yararlı olacağı,
- Türk tütününün yıllar
önce uluslararası piyasada bir marka olarak kabul edildiği, ancak zamanla bu
gücünü kaybettiği, bu gün ise tütün üretiminin yapılıp yapılmamasının
tartışılmasının uygulanan politikaların ne kadar yanlış olduğunun göstergesi
olduğu,
- Tütün üretimi tümüyle
kaldırılsa bile tütün tüketimine ilişkin ihtiyaç devam edeceğinden, bu
ihtiyacın yurt dışından giderilmesinin bir zorunluluk arz edeceği, bu durumun
da önemli miktarda döviz kaybına yol açacağı,
- Tütün üreticilerinin
ürettikleri tütüne karşılık oluşan maliyetleri karşılayamadıkları, bu nedenle
üretimin gittikçe azaldığı,
- 2006 yılında üreticiler
ile TEKEL A.Ş. arasında yapılacak sözleşmede 2005 yılı fiyatının esas
alınmasının enflasyon nedeniyle üreticilerin mağduriyetine yol açacağı,
- Piyasa sisteminin denk
güçlerin pazarlığına dayandığı, bu bakımdan üreticiler ile tütün tüccarlarının
konumlarının eşit olmadığı, bu nedenle üretici lehine aradaki dengenin
sağlanması yönünde TEKEL A.Ş.'nin üreticilere destek olduğu, şeklindeki görüş
ve eleştirileri müteakip, Hükümet adına yapılan tamamlayıcı açıklamalarda;
- Tütün alımlarının
yapılmamasının çiftçileri zor duruma düşüreceği, tütün ekiminin sosyal
boyutunun göz önünde bulundurulması gerektiği, Kanun Teklifinin kabul edilmesi
ile 2005 yılında sözleşme yapılan kişilerle aynı koşullarda sözleşme
yapılmasına imkân tanınacağı,
- Önceki yıllarda TEKEL
A.Ş. tarafından ihtiyacın üzerinde tütün alımı yapıldığı, bu nedenle stokların
arttığı, stokların muhafaza maliyetinin yüksek olduğu, Teklif ile TEKEL
A.Ş.'nin stoğundaki tütünlerin imha edilmesi yerine satılmasının sağlanacağı,
- Çiftçi ile tüccar
arasında sözleşme yapılmasının doğru bir yaklaşım olduğu, böylece hem tütünün
kalitesinin artacağı hem de Türkiye tarımının piyasa ekonomisi içerisinde
istikrara kavuşacağı, TEKEL AŞ.'nin piyasadan tütün alması ile diğer alıcılar
karşısında tütün üreticilerinin korunduğu,
- Türk tütününün
kalitesinin yükseltilmesi ve pazar payının artırılması için çalışmaların
sürdürüldüğü,
ifade edilmiştir.
Geneli üzerinde yapılan
görüşmelerden sonra, Teklif ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek
maddelerinin görüşülmesine geçilmiştir.
Teklifin;
- Çerçeve 1 inci
maddesine bağlı geçici 4 üncü maddenin birinci fıkrasında yer alan,
"anılan yılda sözleşme yapmak" ifadesinin, üreticiler ile TEKEL A.Ş.
arasında 2006 yılında yapılacak sözleşmede, sözleşme konusu tütün miktarının
2005 yılındaki miktarı aşmaması ve uygulamada ortaya çıkabilecek tereddütlerin
giderilmesi amacıyla "anılan yılda sözleşme yapılan miktarları
aşmamak" şeklinde değiştirilmesi suretiyle,
-Yürürlük ve yürütmeye
ilişkin 2 nci ve 3 üncü maddeleri;
aynen kabul edilmiştir.
Ayrıca Teklifin başlığı
da kanun tekniğine uygunluk açısından redaksiyona tabi tutulmuştur.
Raporumuz, Genel Kurulun
onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
Sait Açba |
M. Altan
Karapaşaoğlu |
Sabahattin
Yıldız |
|
|
Afyonkarahisar |
Bursa |
Muş |
|
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet
Sekmen |
Halil
Aydoğan |
Mehmet
Zekai Özcan |
|
|
İstanbul |
Afyonkarahisar |
Ankara |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
M. Mesut
Özakcan |
A. Kemal Deveciler |
Ali Osman
Sali |
|
|
Aydın |
Balıkesir |
Balıkesir |
|
|
|
(İmzada bulunamadı) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ahmet
İnal |
Osman
Nuri Filiz |
Muhsin Koçyiğit |
|
|
Batman |
Denizli |
Diyarbakır |
|
|
|
|
(İmzada bulunamadı) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Alaattin
Büyükkaya |
Birgen
Keleş |
Kemal
Kılıçdaroğlu |
|
|
İstanbul |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
M.Mustafa
Açıkalın |
Bülent
Baratalı |
Y.
Selahattin Beyribey |
|
|
İstanbul |
İzmir |
Kars |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Taner
Yıldız |
Mikail
Arslan |
Muzaffer
Baştopçu |
|
|
Kayseri |
Kırşehir |
Kocaeli |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Hasan Fehmi
Kinay |
Mustafa
Özyürek |
Gürol
Ergin |
|
|
Kütahya |
Mersin |
Muğla |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
O. Seyfi
Terzibaşıoğlu |
Osman
Seyfi |
Cemal
Uysal |
|
|
Muğla |
Nevşehir |
Ordu |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Kazım Türkmen |
İmdat
Sütlüoğlu |
Musa
Uzunkaya |
|
|
Ordu |
Rize |
Samsun |
|
|
(İmzada bulunamadı) |
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Sabahattin
Cevheri |
Enis Tütüncü |
M. Akif
Hamzaçebi |
|
|
Şanlıurfa |
Tekirdağ |
Trabzon |
|
|
|
(İmzada bulunamadı) |
|
ADIYAMAN
MİLLETVEKİLİ MAHMUT GÖKSU VE 9 MİLLETVEKİLİNİN TEKLİFİ
TÜTÜN, TÜTÜN MAMULLERİ, TUZ VE ALKOL İŞLETMELERİ GENEL
MÜDÜRLÜĞÜNÜN YENİDEN YAPILANDIRILMASI İLE TÜTÜN VE TÜTÜN MAMULLERİNİN
ÜRETİMİNE, İÇ VE DIŞ ALIM VE SATIMINA, 4046 SAYILI KANUNDA VE 233 SAYILI KANUN
HÜKMÜNDE KARARNAMEDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUNA BİR GEÇİCİ MADDE
EKLENMESİ HAKKINDA KANUN
MADDE 1.- 03/01/2002 tarihli
ve 4733 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
GEÇİCİ MADDE 4.- Tütün,
Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Anonim Şirketi, ülke genelinde ürün
arzının devamlılığını sağlamayı ve yerli tütünden yapılan sigaraların harman
reçetelerinde kullanılan tütün çeşitlerinin geleceğini güvence altına almayı
teminen, 2005 ürün yılı için sözleşme imzalanan üreticiler ile anılan yılda
sözleşme yapmak ve 2005 ürün yılı için bölge menşe ve neviler itibariyle
uygulanan fiyatlar esas alınmak koşuluyla 2006 ürün yılı için tütün üretim ve
alım-satım sözleşmesi imzalayabilir.
Şirketin stoklarında
bulunan ihtiyaç fazlası idare stoku tütünler, destekleme stoku tütünlerin
satışında uygulanan usul ve esaslar dahilinde satılabilir.
MADDE 2.- Bu Kanun yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3.- Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
PLAN VE BÜTÇE
KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN
TÜTÜN, TÜTÜN MAMULLERİ, TUZ VE ALKOL İŞLETMELERİ GENEL
MÜDÜRLÜĞÜNÜN YENİDEN YAPILANDIRILMASI İLE TÜTÜN VE TÜTÜN MAMULLERİNİN
ÜRETİMİNE, İÇ VE DIŞ ALIM VE SATIMINA, 4046 SAYILI KANUNDA VE 233 SAYILI KANUN
HÜKMÜNDE KARARNAMEDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUNA BİR GEÇİCİ MADDE
EKLENMESİ HAKKINDA KANUN TEKLİFİ
MADDE 1.- 3/1/2002
tarihli ve 4733 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 4.- Tütün,
Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Anonim Şirketi, ülke genelinde ürün
arzının devamlılığını sağlamayı ve yerli tütünden yapılan sigaraların harman
reçetelerinde kullanılan tütün çeşitlerinin geleceğini güvence altına almayı
teminen, 2005 ürün yılı için sözleşme imzalanan üreticiler ile anılan yılda
sözleşme yapılan miktarları aşmamak ve 2005 ürün yılı için bölge menşe ve
neviler itibariyle uygulanan fiyatlar esas alınmak koşuluyla 2006 ürün yılı için
tütün üretim ve alım-satım sözleşmesi imzalayabilir.
Şirketin stoklarında
bulunan ihtiyaç fazlası idare stoku tütünler, destekleme stoku tütünlerin
satışında uygulanan usul ve esaslar dahilinde satılabilir.”
MADDE 2.- Bu Kanun yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3.- Bu Kanun
hükümlerini BakanlarKurulu yürütür.