Dönem: 22 Yasama Yılı: 5
TBMM (S.
Sayısı: 1277)
İstanbul Milletvekili Gülseren Topuz ve 5 Milletvekilinin;
Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanunda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ve Sağlık, Aile, Çalışma
ve Sosyal İşler ile Anayasa Komisyonları
Raporları (2/831)
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Radyo ve Televizyonların
Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun Teklifimiz gerekçesi ile birlikte ekte sunulmuştur.
Gereğinin yapılmasını
saygılarımızla arz ederiz.
|
Gülseren Topuz |
Remziye Öztoprak |
İnci Özdemir |
|
İstanbul |
|
İstanbul |
|
Ünal Kacır |
Semiha Öyüş |
Vahit Kiler |
|
İstanbul |
Aydın |
Bitlis |
GENEL GEREKÇE
1993 yılında 2913 sayılı Kanunla yapılan
Anayasa değişikliği ile radyo ve televizyon istasyonları kurulması
ve işletilmesi Devlet tekelinden çıkarılarak serbest bırakılmış,
1994 yılında da bu değişiklik doğrultusunda 3984 sayılı Kanun yürürlüğe
konulmuş bulunmaktadır.
Kamu ve özel tüm
radyo ve televizyonların tâbi olacağı bu Kanunda halkın sağlık alanındaki
ihtiyaçlarına yönelik herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.
Geniş halk kitlelerine hitap
Bu bağlamda, radyo
ve televizyonların yayınlarını yaparken çok titiz bir şekilde davranmaları
gerektiği hususu da izahtan varestedir. Radyo ve televizyonlar
sağlık alanı ile ilgili yaptığı yayınlarda daha da dikkatli davranmalı,
bilimsel alanda henüz tartışılan ve bir tedavi ve teşhis metodu olarak
kullanılması uygun görülmeyen bilgilere dayanarak yapılacak yayınları
topluma ulaştırmamalıdır. Aksi takdirde, toplumun
sağlık alanında telafisi mümkün olmayacak zararlara uğraması kaçınılmaz
bir hal alabilecektir.
Bunun yanında,
radyo ve televizyonların haftalık yayın saatlerinin belli bir bölümünü
sağlık alanındaki doğru bilgilerle donatılmış programlara ayırması,
koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerinin ülke sathında tüm
vatandaşlara ulaşabilmesi ve halkımızda sağlık alanında yanlış
olarak bilinen bilgilerin doğrusunun öğretilebilmesi bakımından
çok önemli bir eksikliği dolduracağı da kuşkusuzdur.
Teklif ile, radyo ve televizyonlarda,
bilimselliği kanıtlanmamış veya resmi bilim ve sağlık kurumlarınca
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1- Yürürlükte bulunan 3984 sayılı
Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanunun
4 üncü maddesinde yayın ilkeleri belirlenmiştir. Ancak
bu yayın ilkeleri arasında sağlıkla ilgili hükümler bulunmamaktadır.
Bu yönde hükümlerin bulunmamasının, sağlık alanında yapılan yayınların
halkı yanlış yönde bilgilendirmesine ve bilimsel olarak
Diğer taraftan, halk sağlığını tehdit
Madde 2- Yürürlükte bulunan 3984 sayılı
Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanunun
31 inci maddesinde Radyo ve Televizyon kuruluşlarının, yayınlarında
belli oran ve saatlerde eğitim, kültür, Türk halk ve Türk sanat müziği
programlarına yer vermek zorunda olduğu hüküm altına alınmıştır.
Özellikle halk sağlığı, hijyen, aşılama hizmetleri, beslenme v.b.
hususlarda vatandaşlarımızın bilgilenmeye olan ihtiyaçları had
safhadadır. Mezkur değişiklik ile yayıncı kuruluşların
bu tür sağlık konularında (yayıncı kuruluşların kamu hizmeti yaptığı
da dikkate alındığında) haftalık yayınlarının belirli bir bölümünü
sağlık programlarına ayırma zorunluluğu getirilmektedir.
Madde 3- Yürürlük maddesidir.
Madde 4- Yürütme maddesidir.
Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu
Raporu
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Sağlık, Aile, Çalışma
ve Sosyal İşler Komisyonu
Esas
No.: 2/831 1/12/2006
Karar
No.: 48
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
İstanbul Milletvekili
Gülseren Topuz ve 5 milletvekili tarafından hazırlanarak
29/6/2006 tarihinde Başkanlığınıza sunulan “Radyo ve Televizyonların
Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun Teklifi”, Başkanlığınızca 30/6/2006 tarihinde tali komisyon
olarak Komisyonumuza, esas komisyon alarak ise Anayasa Komisyonuna
havale edilmiştir. Komisyonumuz, 30/11/2006 tarihli 41 inci toplantısında
Sağlık, Maliye ve Adalet bakanlıkları ile Radyo ve Televizyon Üst
Kurulu temsilcilerinin katılımıyla Teklifi inceleyip görüşmüştür.
Teklif ile;
Radyo ve televizyonlarda
bilimselliği kanıtlanmamış veya resmî bilim ve sağlık kurumlarınca
kabul edilmemiş sağlığa dair bilgilerin verilmemesi ve bu konuda
yayınların yapılmaması; yayınlarda belli oran ve saatlerde sağlık
programlarına yer verilmesi öngörülmektedir.
Teklifin tümü üzerinde
yapılan görüşmelerde teklif ile gerekçesi Komisyonumuzca benimsenmiş
ve maddelerine geçilmesi hususu tartışılmıştır. Komisyonumuz
teklif üzerinde tali komisyon olarak belirlenmiş olduğundan, İçtüzüğün
23 üncü maddesi uyarınca uygunluk görüşünün esas komisyona bildirilmesiyle
yetinilmesine karar verilmiştir.
Raporumuz, Anayasa
Komisyonuna sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
|
Başkan |
Sözcü |
Kâtip |
|
Cevdet Erdöl |
Sabri Varan |
Mehmet Kılıç |
|
|
Gümüşhane |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Mehmet Kerim
Yıldız |
Ahmet Yaşar |
Muzaffer Kurtulmuşoğlu |
|
Ağrı |
Aksaray |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Bayram Meral |
Remziye Öztoprak |
Osman Akman |
|
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Turhan Çömez |
Şerif Birinç |
İrfan Rıza Yazıcıoğlu |
|
Balıkesir |
|
Diyarbakır |
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
İzzet Çetin |
Mahmut Duyan |
Medeni Yılmaz |
|
Kocaeli |
Mardin |
Muş |
|
Üye |
Üye |
|
|
İdris Sami Tandoğdu |
Alim Tunç |
|
|
Ordu |
Uşak |
|
Anayasa Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Anayasa
Komisyonu
Esas No.: 2/831 7/12/2006
Karar No.: 5
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlıkça,
30.6.2006 tarihinde tali olarak Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler
Komisyonu, esas olarak Anayasa Komisyonuna havale edilen “İstanbul
Milletvekili Gülseren Topuz ve 5 Milletvekilinin Radyo ve Televizyonların
Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun Teklifi (2/831)”, Komisyonumuzun
7.12.2006 tarihli toplantısında görüşülmüştür.
Toplantımıza; Sağlık, Maliye ve Adalet bakanlıkları ile
Radyo ve Televizyon Üst Kurul temsilcileri katılmışlardır.
Teklif
ile; radyo ve televizyonlarda , bilimselliği
kanıtlanmamış veya resmi bilim ve sağlık kurumlarınca
Teklifi tali olarak görüşen Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal
İşler Komisyonu; Teklifle ilgili uygun görüşünü Komisyonumuza
iletmiştir.
Komisyon Başkanı Prof. Dr. Burhan Kuzu sunuş konuşmasında,
bu Teklifle RTÜK yayın ilkeleri arasına; bilimselliği resmen kanıtlanmamış
sağlığa dair bilgilerin verilmemesi ve bu konuda yayın yapılmamasının
eklendiğini, radyo ve televizyonlara belli oranda sağlıkla ilgili
yayın yapma mecburiyeti getirilmesinin hedeflendiğini belirtmiştir.
Teklif
sahipleri adına İstanbul Milletvekili Gülseren Topuz, RTÜK Kanununda
halkın sağlık alanındaki ihtiyaçlarına yönelik herhangi bir hüküm
bulunmadığını, bu nedenle sağlık alanında yapılan yayınların halkın
yanlış yönde bilgilendirilmesine ve bilimsel olarak kabul edilmemiş
bilgilerin de sunulmasına yol açacağını, bu yolla umut tacirliği
yapılarak ticari kazanımlar elde edilmeye çalışıldığını, sonuçta
telafisi güç veya imkânsız zararlar ortaya çıktığını toplumun
halk sağlığı, hijyen, aşılama hizmetleri, beslenme vs. hususlarda
bilgilendirilmesinin bir ihtiyaç olduğunu, Kanun Teklifinin bu
amaçla hazırlandığını ifade etmiştir.
RTÜK temsilcisi; Kanun Teklifini prensip olarak uygun karşıladıklarını,
RTÜK Kanununda kapsamlı olarak yapılacak değişiklikle birlikte
ele alınmasının doğru olacağını, öngörülen düzenlemenin uygulamada
tartışma yaratacağını belirtmiştir. Haberlerin
doğru nitelikte olması, halkı aldatmaması ilkeler arasında mevcuttur.
Ancak sağlıkla ilgili özel yayınlar olması mümkündür.
Sağlık
Bakanlığı temsilcisi, Teklif içeriğine katıldıklarını, sağlık
alanında halkı bilinçlendirmede yayın organlarının en etkili yol
olduğunu ancak teklifte geçen
“resmi bilim ve sağlık kurumlarınca” ibaresinin tartışma yaratacağını;
bu konuda yetkili organın Sağlık Bakanlığı olması gerektiğini
belirtmiştir. Sağlıkla ilgili belli oranda yayın
yapma mecburiyeti Sağlık Bakanlığının halkı bu yönde aydınlatma
görevine katkıda bulunacaktır.
Teklifin
tümü üzerindeki görüşmelerde üyelerimiz; Teklifin olumlu, ancak
yetersiz olduğunu, vatandaşlarımızın fiziksel sağlığı kadar ruh sağlığının da korunması gerektiğini söylemişlerdir.
Kadın ve çocuklara yönelik seviyesiz programlar,
şiddet içeren yayınlar, müstehcen klipler konusunda gereken denetim
RTÜK tarafından yapılmalıdır. Mevcut mevzuat
çerçevesinde alınabilecek tedbirler hayata geçirilmelidir.
Teklif önemli bir soruna parmak basmaktadır. Toplum, sağlık alanında doğru ve düzgün bir biçimde bilgilendirilmelidir.
Toplumu aldatıcı, yanlış yönlendirici bilgilendirmenin
de önüne geçilmelidir. Bu alanda alınacak tedbirlerin Anayasamızda
yer alan basın özgürlüğü ile ilgili hükümler,
Avrupa Birliği normları, mahkeme kararları ile çelişmemesi gerekmektedir.
Getirilen normlar açıkça anlaşılır nitelikte olmalıdır.
Bilimselliğin ne olduğu ve ne şekilde kanıtlanacağı
net olarak yazılmalıdır. Teklif, bu anlamda
açıklık taşımamaktadır. Mevcut düzenlemedeki
ilkeler uygulamaya geçirilmek suretiyle sakıncaların önlenmesi
de mümkündür.
Tıbbi ürün ve hastanelerle
ilgili reklam yasağı bulunmaktadır. Bu Teklif ile yasağın delinmesinin
söz konusu olabileceği gözden uzak tutulmamalıdır.
Televizyonların ticari kuruluşlar olduğu ve belli konularda
yayın mecburiyeti getirmenin doğru olmayacağı bir üyemizce belirtilmiştir.
Teklifin tümü üzerindeki görüşmelerden sonra maddelerine
geçilmesi oy birliği ile kabul edilmiştir. 1 inci madde üzerindeki
görüşmelerde verilen bir önergenin kabulü ile yayın ilkelerine
eklenmesi öngörülen bent “fert ve
toplum sağlığı ile ilgili uluslararası tıp ve bilim kurallarına
uyulması,” şeklinde değiştirilmiştir. Teklifin 1 inci maddesi kabul
edilen bu önerge çerçevesinde Komisyonumuzca oybirliği ile kabul
edilmiştir. Teklifin, yayınlarda belirli oran ve saatlerde sağlık
programlarına yer verilmesini öngören 2 nci maddesi ile
yürürlük ve yürütmeyi düzenleyen üç ve dördüncü maddeleri
ve tümü oya sunulmuş ve Komisyonumuzca oybirliği ile kabul edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek
Başkanlığa saygı ile sunulur.
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
Burhan Kuzu |
Semiha Öyüş |
Mehmet Ali Bulut |
|
İstanbul |
Aydın |
Kahramanmaraş |
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
Ayhan Sefer Üstün |
Uğur Aksöz |
İbrahim Hakkı Aşkar |
|
Sakarya |
Adana |
Afyonkarahisar |
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Oya Araslı |
Ersönmez Yarbay |
Metin Kaşıkoğlu |
|
Ankara |
Ankara |
Düzce |
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Güldal Akşit |
Atilla Kart |
Kerim Özkul |
|
İstanbul |
Konya |
Konya |
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Suat Kılıç |
Mehmet Kurt |
İlyas Sezai Önder |
|
|
|
|
İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
GÜLSEREN TOPUZ VE
5 MİLLETVEKİLİNİN TEKLİFİ
RADYO VE TELEVİZYONLARIN
KURULUŞ VE YAYINLARI HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR
KANUN
TEKLİFİ
Madde 1- 13.4.1994 Tarihli ve 3984 sayılı Radyo
ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanunun 4 üncü
maddesine (g) bendinden sonra gelmek
üzere (ğ) bendi eklenmiştir.
“ğ) Bilimselliği
kanıtlanmamış veya resmî bilim ve sağlık kurumlarınca
Madde 2- 3984 sayılı Kanunun 31 inci maddesinin
birinci fıkrasına “eğitim,” ibaresinden sonra gelmek üzere “sağlık,”
ibaresi eklenmiştir.
Madde 3- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe
girer.
Madde 4- Bu Kanun hükümlerini
Bakanlar Kurulu yürütür.
ANAYASA KOMİSYONUNUN
KABUL ETTİĞİ METİN
RADYO VE TELEVİZYONLARIN KURULUŞ VE YAYINLARI HAKKINDA KANUNDA
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN
TEKLİFİ
Madde 1- 13.4.1994 Tarihli ve
3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında
Kanunun 4 üncü maddesine (g) bendinden
sonra gelmek üzere (ğ) bendi eklenmiştir.
ğ) Fert ve toplum sağlığı
ile ilgili uluslararası tıp ve bilim
kurallarına uyulması,
Madde 2- Teklifin 2 nci maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
Madde 3- Teklifin 3 üncü maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
Madde 4- Teklifin 4 üncü maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.