Dönem: 22 Yasama Yılı: 4
TBMM (S. Sayısı: 1138)
Muğla Milletvekili Orhan
Seyfi Terzibaşıoğlu’nun; 190 Sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile 2985 Sayılı Toplu
Konut Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi ile Plan ve
Bütçe Komisyonu Raporu (2/727)
Not: Tasarı; Başkanlıkça
İçişleri ile Plan ve Bütçe komisyonlarına havale edilmiştir.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Genel Kadro ve Usulü
Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Toplu Konut Kanununda Değişiklik
Yapılması Hakkındaki Kanun Teklifim, genel gerekçe ve madde gerekçeleri ekte
sunulmuştur.
Gereğini arz ederim.
Seyfi Terzibaşıoğlu
Muğla
GENEL GEREKÇE
Anayasamızın "Sosyal
ve Ekonomik Haklar ve Ödevler" başlıklı bölümünde yer alan 56 ncı
maddesinde "herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına
sahiptir" hükmü yer almakta, 57. maddesinde ise "Devlet, şehirlerin
özelliklerini ve çevre şartlarını gözeten bir planlama çerçevesinde, konut
ihtiyacını karşılayacak tedbirleri alır, ayrıca toplu konut teşebbüslerini
destekler" hükmü bulunmaktadır.
Bu anayasal hükümlerin
gereğinin yerine getirilmesini teminen yürürlüğe konan 2985 sayılı Toplu Konut
Kanununun "Amaç ve Kapsam" başlıklı 1 inci maddesinde "Konut
ihtiyacının karşılanması….Devletin yapacağı desteklemeler bu kanun hükümlerine
tabidir." düzenlemesi getirilerek Devletin destekleme suretiyle konut
ihtiyacının karşılanmasına yönelik faaliyetlerinin bu kanunla düzenleneceği
öngörülmüş ve aynı kanunla bu faaliyetleri yürütmek üzere Toplu Konut İdaresi
Başkanlığı kurulmuştur.
Gerek Anayasamızda
gerekse Toplu Konut Kanununda belirlenen bu amaçların gerçekleştirilebilmesi
için Hükümetimizin "planlı kentleşme ve konut üretimi" programı
kapsamında başlatılan konut seferberliği çerçevesinde; 400.000 konut üretiminin
programı yapılmış olup 2006 sonuna kadar 200.000 2007 sonuna kadar 250.000
konuta ulaşılması hedeflenmiştir. Mart-2006 itibariyle 78 il ve 174 ilçede
olmak üzere toplam 439 şantiyede 161.610 konuta ulaşılmıştır. Bu konutlardan
60.000 adedi tamamlanmıştır. 2006 yılı sonuna kadar 100.000, 2007 yılı sonuna
kadar 150.000 konut tamamlanmış olacaktır. İdare bu konutlarla birlikte planlı
kentleşmenin gereği olan sosyal donatı ve çevre düzenlemelerini de eş zamanlı
olarak gerçekleştirmektedir.
Ayrıca 4568 sayılı Bazı
Fonların Tasfiyesine İlişkin Kanun, 775 sayılı Gecekondu Kanunuyla kurulan
gecekondu fonunu kaldırmış ve fonun görevleri Toplu Konut İdaresi Başkanlığına
devredilmiştir. Ayrıca 5/5/2004 tarihli 5162 sayılı Kanunla Toplu Konut
Kanununa eklenen ek 6 ncı madde ile, Toplu Konut İdaresi Başkanlığına gecekondu
bölgelerinin tasfiyesine ve iyileştirilerek yeniden kazanımına yönelik olarak
gecekondu dönüşüm projeleri geliştirme görev ve yetkisi verilmiş bulunmaktadır.
Bu çerçevede, 70 Belediye ile gecekondu dönüşüm protokolleri imzalanmış ve
halihazırda 38 Belediye ile 36.000 konutluk uygulama çalışmaları başlatılmış
olup diğer Belediyelerle de uygulama çalışmalarının hazırlıkları tamamlanmak
üzeredir. Bu çalışma Cumhuriyet tarihimizin en kapsamlı gecekondu dönüşüm
çalışması niteliğindedir.
Toplu Konut İdaresi
Başkanlığı tarafından yerine getirilen bu görevlerin yanısıra;
1- 2001/2202 sayılı
Bakanlar Kurulu kararı ile; T. Emlak Bankası A.Ş.'nin bankacılık faaliyetleri
dışında kalan mal varlıkları ve iştirakleri ile birlikte görevleri,
2- Konut Müsteşarlığı'nın
kaldırılması nedeniyle, bu Müsteşarlığın görevleri,
3- Arsa Ofisi Genel
Müdürlüğü'nün kaldırılması nedeniyle, bu Genel Müdürlüğün görevleri,
4- 3835 sayılı Ahıska
Türklerinin Türkiye'ye Kabulü ve İskanına Dair Kanun gereğince faaliyetini daha
önce Bayındırlık ve İskân Bakanlığı bünyesinde sürdüren Göçmen Konutları
Koordinatörlüğünün görevleri,
Toplu Konut İdaresi
Başkanlığına devredilmiştir.
Dolayısıyla İdarenin tüm
bu görevleri gereğince yerine getirebilmesi için kadro takviyesi elzem hale
gelmiş bulunmaktadır.
Diğer taraftan bu
faaliyetlerin amacına ulaşabilmesi için, İdare tarafından yapılan ve yaptırılan
yapıların bedellerinin ihtiyaç sahiplerinin ödeme düzeylerinde tutulabilmesi ve
süratle kullanımlarına sunulabilmesi büyük önem arzetmektedir. Bu nedenle bu
yapıların maliyetlerinin düşürülebilmesi ve ihtiyaç sahiplerine süratle
ulaştırılabilmesini teminen düzenleme yapılması ihtiyacı doğmuştur. Bu nedenle
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu sınırları içinde kalmak üzere harçlarla
ilgili düzenleme yapılmıştır. Ayrıca konutların ihtiyaç sahiplerine süratle
ulaştırılmasını teminen İdare tarafından yapılan ve yaptırılan konutlara yapı
kullanma izni alınması hususunda 3194 sayılı İmar Kanununun 30 uncu
maddesindeki ".. Belediyeler, valilikler (veya yeminli serbest mimarlık ve
mühendislik büroları) mal sahiplerinin müracaatlarını en geç otuz gün içinde
neticelendirmek mecburiyetindedir. Aksi halde bu müddetin sonunda yapının
tamamının veya biten kısmının kullanılmasına izin verilmiş sayılır..."
hükmü emsal alınarak düzenleme yapılmıştır.
Teklif bu amaçlarla
hazırlanmıştır.
MADDE
GEREKÇELERİ
Madde 1.- İdarenin
yükümlülüğü ve görevleri arasında bulunan genel gerekçede ayrıntılı olarak
açıklanmış iş ve işlemlerin, aksamadan, istenilen sürat ve seviyede
organizasyon dahilinde yürütülmesi
bakımından, 1 Başkan Yardımcısı, 3 Daire Başkanı ile muhtelif sınıf ve
derecelerde Uzman, Uzman Yardımcısı ve Müşavir Avukat kadrosu olmak üzere
toplam 40 adet kadroyla İdarenin personel takviyesi amaçlanmıştır. Acil ihtiyaç
duyulmaktadır.
Madde 2.- Anayasamızda ve
Toplu Konut Kanununda Devlete görev olarak verilen; şehirlerin özelliklerini ve
çevre şartlarını gözeten bir planlama çerçevesinde konut ihtiyacının
karşılanması ve toplu konut teşebbüslerinin desteklenmesi çalışmalarını Devlet
adına yürüten Toplu Konut İdaresi Başkanlığının bu faaliyetlerinin amacına
ulaşabilmesi için, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan ve
yaptırılan yapıların bedellerinin ihtiyaç sahiplerinin ödeme düzeylerinde
tutulabilmesi ve süratle kullanımlarına sunulabilmesi büyük önem arzetmektedir.
Bu nedenle bu yapıların maliyetlerinin düşürülebilmesi ve ihtiyaç sahiplerine
süratle ulaştırılabilmesini teminen Belediye Gelirleri Kanunu ve İmar
Kanunundaki düzenlemeler emsal alınarak anılan düzenlemenin yapılması uygun
görülmektedir.
Madde 3.- Yürürlük
maddesidir.
Madde 4.- Yürütme
maddesidir.
Plan ve
Bütçe Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet
Meclisi
Plan ve Bütçe
Komisyonu 30/3/2006
Esas No.: 2/727
Karar No.: 82
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Muğla Milletvekili Orhan
Seyfi TERZİBAŞIOĞLU tarafından hazırlanarak 10/3/2006 tarihinde Türkiye Büyük
Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 14/3/2006 tarihinde tali
komisyon olarak İçişleri Komisyonuna, esas komisyon olarak da Komisyonumuza
havale edilen (2/727) esas numaralı, "190 sayılı Genel Kadro ve Usulü
Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile 2985 sayılı Toplu Konut Kanununda
Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi", Komisyonumuzun 28.3.2006
tarihinde yaptığı 54 üncü birleşiminde; Hükümeti temsilen Devlet Bakanı ve
Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin ile Maliye Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı,
Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ve Gelir
İdaresi Başkanlığı temsilcilerinin katılımlarıyla incelenip görüşülmüştür.
Bilindiği gibi; Anayasada Türkiye Cumhuriyeti Devletinin nitelikleri
arasında sosyal devlet ilkesi de yer almış ve herkesin sağlıklı ve dengeli bir
çevrede yaşama hakkına sahip olduğu belirtilmiştir. Ayrıca devletin, şehirlerin
özelliklerini ve çevre şartlarını gözeten bir planlama çerçevesinde konut
ihtiyacını karşılayacak tedbirleri alacağı vurgulanmıştır. Anayasada yer alan
bu görevlerin gerçekleştirilmesi amacıyla Toplu Konut Kanunu çıkartılmış ve
Toplu Konut İdaresi Başkanlığı kurulmuştur. Böylece toplu konut alanında
çalışmalar başlamış ve yaygınlaşmıştır.
Toplu Konut İdaresi Başkanlığının konut alanında yürüttüğü çok fazla
ve önemli görevler bulunmaktadır. Gecekondu Fonunun tasfiye edilmesinin
ardından bu Fonun görevleri de Toplu
Konut İdaresi Başkanlığına verilmiştir. Düzensiz kentleşmenin ana nedeni olan
gecekondulaşmanın önlenmesi ve gecekondu bulunan mevcut alanların gecekondu
dönüşüm projesi kapsamında iskân edilmeleri görevi Başkanlığa verilmiştir. Bu
bağlamda kapsamlı çalışmalar başlatılmıştır.
Bu görevlerin yanı sıra, yapılan düzenlemelerle Türkiye Emlak
Bankası A.Ş'nin bankacılık faaliyetleri dışında kalan görevleri, Konut
Müsteşarlığının görevleri, Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünün görevleri ve Göçmen
Konutları Koordinatörlüğünün görevleri de Toplu Konut İdaresi Başkanlığına
verilmiş bulunmaktadır. Anılan bu ve benzeri görevlerin çeşitlenmiş ve artmış
olması nedeniyle Toplu Konut İdaresi Başkanlığında ilave personel istihdamına
gerek duyulmuştur.
Diğer yandan; İdare tarafından yapılan ve yaptırılan konutların
ihtiyaç sahiplerinin ödeme düzeylerinde tutulması, kullanımlarına hız
kazandırılması ve konutların maliyetlerinin düşürülmesi amacıyla 2464 sayılı
Belediye Gelirleri Kanunu kapsamında harçlarla ilgili bir düzenleme yapılması
gerekmektedir. Ayrıca bu konutlar için yapı kullanım izni alımının
kolaylaştırılması da güdülen amaçların gerçekleştirilmesinde olumlu katkılar
sağlayacaktır.
Teklif ve gerekçesi
incelendiğinde;
- Toplu Konut İdaresi
Başkanlığına çeşitli unvan ve derecelerde 40 adet kadro ihdas edilmesi,
- Toplu Konut İdaresi
Başkanlığı tarafından yapılacak veya yaptırılacak her türlü altyapı ve üstyapı
inşaatlarıyla ilgili harçların 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda yer
alan tarifelerdeki en az tutarlar üzerinden alınması,
- Bu yapılarla ilgili
olarak yapı kullanım izin belgesi müracaatı üzerine, Toplu Konut İdaresi
Başkanlığı tarafından geçici kabulün yapılmış olması kaydıyla başka belge
aranmaksızın belediyelerce 15 gün içinde yapı kullanım izin belgesinin
verilmesinin zorunlu hale getirilmesi,
öngörülmektedir.
Komisyonumuzda Teklifin
tümü üzerinde yapılan görüşmelerde, Teklif sahibi Orhan Seyfi Terzibaşıoğlu ve
Komisyon üyeleri tarafından;
- Toplu Konut İdaresinin
kuruluşundan bugüne kadar olan süreçte konut ve kentleşme sorunlarının çözümüne
yönelik önceliklerde değişiklikler olduğu ve İdarenin konut ve kentleşme
meselesinin tüm boyutlarında faaliyette bulunmasına ihtiyaç duyulduğu, nitekim
konut seferberliği kapsamında konut üretimi ile planlı kentleşmenin birlikte
ele alınacağı,
- Konut Seferberliği
çalışmaları kapsamında ilk hedefin, dar gelirlilere, fakirlere ulaşarak onları
cüzi taksitlerle kira öder gibi ev sahibi yapmak, konut üretimini artırarak
ekonominin canlandırılmasını ve işsizliğin azaltılmasını sağlamak olduğu,
- 5162 sayılı Toplu Konut
Kanununda ve Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki
Cetvellerin Toplu Konut İdaresi Başkanlığına Ait Bölümünde Değişiklik Yapılması
Hakkında Kanunla 2985 sayılı Toplu Konut Kanununa eklenen hüküm ile, Toplu
Konut İdaresinin, gecekondu bölgelerinin tasfiyesine veya iyileştirilerek
yeniden kazanımına yönelik olarak gecekondu dönüşüm projeleri geliştirme,
inşaat uygulamaları ve finansman düzenlemeleri yapma konularında
yetkilendirildiği, ayrıca bu çerçevede geliştirilen gecekondu dönüşüm
projelerinde konut bedellerinin uygulama yapılan illerdeki mevcut ekonomik
durum, doğal afetler, konut rayiç bedelleri ve gecekondu bölgelerindeki
kişilerin gelir durumu göz önünde bulundurularak tespit edilebileceği konusunda
da yetkilendirildiği,
- Toplu Konut İdaresinin
yaptığı konutlar içinde rant geliri yüksek olan bölgelerde yapılan konutların
fiyatlarının farklı şekilde belirlenmesi gerektiği, aksi takdirde
müteahhitlerin yüksek gelirler elde edeceği ve Kurumun elde edeceği kârın
azalacağı,
- Uygulanan konut
politikalarının asıl hedefinin alternatif uygulamalarla konut üretiminin belli
bir model çerçevesinde gerçekleşmesini sağlayarak ülke nüfusunun ülke
coğrafyasına dengeli dağılımının gerçekleştirilmesi olduğu, bu hedefin
sağlanması için farklı gelir grupları için farklı değerlerde konutlar
üretildiği, rant geliri yüksek olan bölgelerde yapılacak konutlar içinde ihale
koşullarının farklı düzenlendiği,
- Şehit ailelerinin Toplu
Konut İdaresi Başkanlığının konut uygulamalarından kurasız yararlandığı ve
bunlara İdarece kredi kolaylıkları sağlandığı, benzer uygulamaların gaziler
için de yaygınlaştırılması ve bu yönde çalışmalar yapılması gerektiği,
- Toplu Konut İdaresi Başkanlığının 10 milyar
YTL'ye yakın bir kaynak kullandığı, ancak 5018 sayılı Kanunda yapılan
düzenlemelerle İdarenin bütçesinin Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulmasının
engellendiği, böylece Meclis denetiminin dışına çıkarıldığı; ayrıca öngörülen
düzenlemelerle bazı uygulamalar açısından belediyelerin denetiminden de
çıkarılmasının amaçlandığı, toplu konut üretiminde belediyelerin denetim
mekanizmasının sistemden çıkarılmaması gerektiği, bunun ileride konut
kalitesinde düşmelere neden olabileceği,
- Toplu Konut İdaresi
Başkanlığının yeni anlayış ve finansman kaynaklarıyla önemli projeleri
gerçekleştirmiş ve gerçekleştirmekte olduğu,
- İdarenin yıllardır
birikerek gelen sorunları kısa bir süre içerisinde çözmesinin mümkün olmadığı,
gecekondu sorunu gibi sorunların zaman içinde çözüleceği ve bu konuda önemli
adımlar atıldığı,
- İdarenin modern
şehircilik anlayışına uygun yerleşim alanları oluşturduğu ve insanca yaşamaya
uygun konutlar ürettiği,
- Bütün uygulamaların ve
ihalelerin açık ve şeffaf yapıldığı ve kamuoyu önünde cereyan ettiği, her şeyin
şeffaf olarak yapıldığı bir ortamda da konut yapımının ülke ekonomisini canlandıracağı
ve güzel ve düzenli kentleşmeyi sağlayacağı,
- Kentleri
dönüştürebilmek için uygulamalarda standartlığın sağlanması ve uygun hukuki alt
yapının oluşturulması gerektiği,
dönüşüm projelerinin ancak bu koşulların varlığı halinde başarıya ulaşabileceği,
bunun diğer bir koşulunun ise vatandaşa hukuk güvenliğinin hissettirilmesi
olduğu,
şeklindeki görüş ve
eleştirileri müteakiben, Hükümet adına yapılan açıklamalarda;
- Toplu Konut sisteminin
ekonominin diğer sektörlerinden bağımsız görülmemesi gerektiği, her ne kadar
geçici bir faaliyet alanı gibi görünse de, konut üretiminin, konut
politikalarının pek çok yan ve alt sektörü
destekleyerek ekonomiyi canlandırıcı bir işlevi yerine getirdiği, bu
nedenle konut üretiminin bir anlamda ekonominin temeli olduğu,
- Teklifle belediyelerin
denetim yetkilerinde herhangi bir değişiklik yapılmadığı, imar izni ve
ruhsat işlemlerinde belediye
yetkilerinin aynen devam ettiği, getirilmek istenen harç indiriminin
halihazırda belediyeler tarafından uygulandığı, yapılması öngörülen
değişikliklerin amacının bürokratik işlem sayısının azaltılması ve harçlar
konusunda ülke genelinde bir standartlaşmayı sağlamak olduğu, İdareyi belediye
denetiminin dışına çıkarmak gibi bir amacın söz konusu olmadığı, yalnızca
kullanma izni alma süresinin bir aydan on beş güne indirildiği,
- Özellikle büyük
kentlerde yaşayan dar gelirli vatandaşların Toplu Konut İdaresi Başkanlığı
sayesinde çok uygun koşullarda konut sahibi olabildiği, uzun vadeye yayılmış
düşük taksitle kira öder gibi ev sahibi olabildikleri,
- Anayasanın ilgili
hükümleri uyarınca 22 yıl önce Toplu Konut Yasasının çıkarıldığı ve İdarenin
kurulduğu ve İdarenin planlı kentleşme ve konut üretimi gibi devletin anayasal
yükümlülüklerini yerine getirdiği,
- Gecekondu dönüşümü
kapsamında yetmişi aşkın belediyeyle müşterek proje başlatıldığı ve kırkında
uygulamaya geçildiği,
- Toplu Konut İdaresi
Başkanlığının bütçeden finanse edilmediği, dolayısıyla bütçesinin Türkiye Büyük
Millet Meclisine sunulmasının söz konusu olmadığı, ancak Başbakanlık Yüksek
Denetleme Kurulu ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Kamu İktisadi Teşebbüsleri
Komisyonunun denetimine tabi olduğu,
- Her ne kadar Toplu
Konut İdaresinin faaliyet alanının konut üretimi olduğu bilinse de, üretilen
konutlara yönelik alt yapı, ulaşım ve çevre düzenlemesi hizmetlerinin de İdare
tarafından sağlandığı, bu anlamda Toplu Konut İdaresinin planlı kentleşmeye
yönelik uygulamalarının olduğu,
ifade edilmiştir.
Teklifin geneli
üzerindeki görüşmelerin ardından Teklif ve Gerekçesi Komisyonumuzca da
benimsenerek maddelerinin görüşülmesine geçilmiştir.
Teklifin;
- 1 inci maddesi; Toplu
Konut İdaresi Başkanlığı özel kanunla kurulan, kendi gelir kaynakları olan ve
ayrıca hizmetlerini bütçenin transfer tertiplerinden aldığı ödeneklerle yürüten
bir kamu kurumu olduğundan bu Kurumun kadrolarının 190 sayılı Kanun Hükmünde
Kararnamenin eki (III) sayılı cetvelde gösterilmesi gerektiğinden, maddede yer
alan "(I) sayılı Cetvel" ibaresinin "(III) sayılı Cetvel"
olarak değiştirilmesi ve maddenin redaksiyona tabi tutulması suretiyle,
- 2 nci maddesi; 2464
sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 84 ve ek 6 ncı maddelerinin kayıt ve suret harçları ile imar harçları
dışındaki harçları da kapsadığı; dolayısıyla Toplu Konut Kanununa eklenmesi öngörülen
hükmün gerçekleştirilmek istenen amaçtan daha kapsamlı ve fakat arzu edilen
amacın dışında bir düzenlemeyi içerdiği,
bu nedenle bu kapsamın daraltılarak kayıt ve suret harçları ve imar
harçları ile sınırlandırılması; yine 2464 sayılı Kanunun 97 nci maddesinde
düzenlenen ve hizmet karşılığı alınan ücrete tabi işler adı altında belediye
meclislerince düzenlenecek tarifelere göre çeşitli adlar altında ücret
alınmasını engelleyen bir değişikliğin yapılması ve yapı kullanma izin belgesi
alınabilmesi için kanunen öngörülen bazı belgelerin verilmesinin teminine
yönelik bir cümlenin maddenin sonuna ilave edilmesi suretiyle,
- Yürürlük ve Yürütmeye ilişkin 3 ve 4 üncü maddeleri ise aynen,
kabul edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun
onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
|
|
Başkanvekili |
Sözcü |
Kâtip |
|
|
M. Altan Karapaşaoğlu |
Sabahattin Yıldız |
Mehmet Sekmen |
|
|
Bursa |
Muş |
İstanbul |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Halil Aydoğan |
Mehmet Zekai Özcan |
M. Mesut Özakcan |
|
|
Afyonkarahisar |
Ankara |
Aydın |
|
|
|
|
(İmzada bulunamadı) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
A. Kemal Deveciler |
Ali Osman Sali |
Ahmet İnal |
|
|
Balıkesir |
Balıkesir |
Batman |
|
|
(Karşı oy yazısı ektedir) |
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Osman Nuri Filiz |
Alaattin Büyükkaya |
A. Kemal Kumkumoğlu |
|
|
Denizli |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
|
|
(İmzada bulunamadı) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Birgen Keleş |
Kemal Kılıçdaroğlu |
M. Mustafa Açıkalın |
|
|
İstanbul |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
(Karşı oy yazım ektedir) |
(Ayrışık oy ektedir) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Bülent Baratalı |
Fazıl Karaman |
Y. Selahattin Beyribey |
|
|
İzmir |
İzmir |
Kars |
|
|
(Ayrışık oy yazısı ektedir) |
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mustafa Elitaş |
Taner Yıldız |
Mikail Arslan |
|
|
Kayseri |
Kayseri |
Kırşehir |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Muzaffer Baştopçu |
Mustafa Ünaldı |
Hasan Fehmi Kinay |
|
|
Kocaeli |
Konya |
Kütahya |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mustafa Özyürek |
Gürol Ergin |
O. Seyfi Terzibaşıoğlu |
|
|
Mersin |
Muğla |
Muğla |
|
|
(Ayrışık oyum var) |
(İmzada bulunamadı) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Osman Seyfi |
Cemal Uysal |
Kazım Türkmen |
|
|
Nevşehir |
Ordu |
Ordu |
|
|
|
|
(Ay. oy. ek) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
İmdat Sütlüoğlu |
Sabahattin Cevheri |
M. Ergun Dağcıoğlu |
|
|
Rize |
Şanlıurfa |
Tokat |
|
|
|
Üye |
|
|
|
|
M. Akif Hamzaçebi |
|
|
|
|
Trabzon |
|
|
|
|
(Ayrışık oy yazısı ektedir) |
|
AYRIŞIK OY
TOKİ ve Emlak Gayrimenkul Yatırım
Ortaklığı A.Ş.'nin yaptığı yatırım ve ihaleler ile ilgili olarak Başbakanlık
Yüksek Denetleme Kurulunca incelemeler yapılmış ve ciddi yolsuzluklar saptanmıştır.
Bu raporlardan yola çıkarak aşağıdaki konuları ayrışık oy olarak TBMM
üyelerinin bilgisine sunmayı bir görev biliyoruz.
1. TOKİ'nin kendi arsalarının piyasadaki
rayiç değerleri, bu arsalar üzerinde gerçekleştirilecek projelerin inşaat
maliyetleri, projelerin satış ve pazar analizleri ile toplam hasılat
tahminlerini içeren ihale öncesi hazırlık ve fizibilite çalışmaları yapılmaması
nedeniyle, bu işlerde imzalanan sözleşmelere göre taraflar arasında oluşan
gelir paylaşım oranları, İdareye yeterli geliri ve kamu yararını sağlamak
açısından emsallerine kıyasla düşük seviyede kalmıştır.
2. Bu projelerin hukuki çerçevesini tayin
eden yönetmelik, sözleşme ve şartnamelere ilişkin temel esaslar, baştan
itibaren İdare aleyhine ve yükleniciler lehine işleyecek şekilde kurulmuş,
tarafların karşılıklı çıkarlarını gözetecek ve dengeleyecek şekilde
düzenlenmemiştir.
3. TOKİ ile Yüklenicilerin ortaklaşa
gerçekleştireceği yatırımlarda Devletin itibarına güvenen ve konut almak
amacıyla parasını Devlet güvencesine teslim ve emanet eden vatandaşa ait
kaynaklar, 2004 yılı Bütçe Kanunu'nun Kamu Haznedarlığı hükmüne aykırı olarak
bir özel Finans Kurumuna yatırılmıştır. Bu kaynakların özel finans kurumlarında
tutulabilmesi için Maliye Bakanı, Hazine'den sorumlu Devlet Bakanı ve
Başbakan'dan izin alınmamıştır.
4. Özel finans kurumlarında TOKİ adına
açılan hesaplarda tutulan vatandaşa ait paraların nema gelirlerinin bütünüyle
yüklenici firmalara bırakılması, İdarenin gelir kayıplarına ve kamu zararlarına
yol açmak suretiyle yüklenici firmaların haksız kazançlar sağlamasına yol
açmıştır.
5. TOKİ yetkilileri, söz konusu özel
Finans Kurumunda İdare adına açılan hesaplarda toplanan paraların müteahhitlere
ait olduğunu ileri sürmektedir. Bu kaynaklar, ne yüklenicilere ne de TOKİ'ye
aittir. Konut satın almak amacıyla parasını Devlete emanet eden vatandaşlara
ait kaynaklardır ve kamu güvencesine alınması zorunludur, özel finans
kurumlarına emanet edilemez.
6. İdare ile yükleniciler arasında 2003 ve
2004 yıllarında imzalanan hâsılat paylaşım sözleşmelerine göre,
gerçekleştirilen 11 projeden toplam 1,9 katrilyon lira tutarında gelir
sağlanacağı tahmin edilmektedir. Bu tutarın, % 68,4 oranında 1,3 katrilyon
lirası yüklenici firmaların, % 31,6 oranında 600 trilyon lirası da İdare'nin
geliri olarak gerçekleşecektir. İdare'nin bu işlerden sağlayacağı 600 trilyon
liralık gelirin;
i- Ne kadarlık kısmı İdareye ait arsaların
karşılığıdır?
ii- Ne kadarlık kısmı kâr payıdır?
iii- Bu işlerde İdarenin kârlılık oranı
nedir?
Aynı şekilde yüklenici firmalara giden 1,3
katrilyon lira tutarındaki gelir içinde;
i- Firmaların üstlendiği inşaat
maliyetlerinin payı ne kadar ?
ii- Yüklenicilerin kâr payı hangi tutarda
gerçekleşmiştir?
iii- Yüklenicilerin kârlılık oranı
nedir?
Bu soruların cevapları İdare tarafından
verilememekte, hatta bu konuların bilinmesine ihtiyaç olmadığı ileri
sürülmektedir. Oysa, yüklenici firmalar bu konuları en ince ayrıntılarına kadar
bilmektedir. İdare yetkililerinin çeşitli basın açıklamalarında, bu ihalelerden
Devlete 3 katrilyon lira kazandırıldığı iddia edilmektedir. Bu bilgiler tamamen
yanlıştır ve kasıtlı olarak bu konulardaki yolsuzlukları gizlemek, kamuoyunu
yanıltmak amacıyla sunulmaktadır.
7. Sayın Başbakan ve TOKİ Başkanı yaklaşık
üç yıldır TOKİ'nin yoksullar için konut yapacağını, dar gelirlilerin kira öder
gibi ev sahibi olacaklarını her fırsatta söylemektedir. Göreve geldiklerinden
beri yoksullar için yapılan konut sayısı son derece sınırlıdır. İdarenin
finansman sıkıntısı çekmesi nedeniyle yoksullara daha fazla konut yapmaya
olanak bulunamadığı iddia edilmektedir. İdare, kendisine ait çok kıymetli
arsaları müteahhitlere verirken sağlanan kolaylıklar niçin yoksul vatandaşlara
tanınmıyor? Hâsılat paylaşım oranlarında yüklenici paylarından İdare lehine
sağlanacak birkaç puanlık yükselmeyle oluşan kazançların mali büyüklüğü
hesaplanmış mıdır? Bu kaynaklarla ne kadar yoksula konut yapılabilir?
8. TOKİ özellikle Büyükşehirlerde kentsel
dönüşüm projeleri adı altında çok büyük yerleşim alanlarında belediyelerle
birlikte yeni yapılaşma alanları oluşturmaya hazırlanmalıdır. Bu alanlarda
yüzbinlerce gecekondu kaçak yapı v.b. konut bulunmakta ve buralarda milyonlarca
yurttaş yaşamaktadır. Ortada dönüşüm projeleri vardır. Ancak buralarda yaşayan
yurttaşların barınma sorunlarının nasıl çözüleceği bunların haklarının ne
olacağı konusunda bu sürece ilişkin hukuki alt yapı oluşturulmamıştır.
Uygulamalar ağırlıklı olarak TOKİ ve belediyelerin takdiri ile yapılmaktadır.
9. 4706 sayılı Kanuna göre, Hazineye ait
taşınmazların satışı ve değerlendirilmesi konusunda bütün yetki Bakanlar
Kuruluna verilirken, Toplu Konut İdaresi Başkanı tek başına Bakanlar Kurulu'nun
yetkilerini kullanmaktadır. Karar organı bulunmayan TOKİ' ye ait çok kıymetli
arsaların sadece İdare Başkanının kararıyla ihale edilmesi ve ihale öncesinde
arsa değerlerinin tespit edilmesine dahi gerek görülmemesi hukuka uygun
değildir ve önemli derecede kamu zararlarına yol açmaktadır.
10. TOKİ'nin ihaleleri ile ilgili olarak
Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu ciddi yolsuzluk iddialarında
bulunmuştur.Ancak bu iddialar ciddi bir soruşturmaya konu edilmemiş, bunun
yanında TOKİ hesaplarını denetleyen Yüksek Denetleme Kurulu denetim ekibi
TOKİ'den alınarak başka görevlere verilmişlerdir.
11. Konuyla ilgili olarak yapılan
incelemelerde;
a- Kamu kuruluşlarında ilk defa işe
başlayacak işçi ve memurlar için ilgili mevzuatları gereği yarışma sınavı şartı
yasal bir zorunluluk olmasına karşın sözleşmeli personel atamalarında böyle bir
zorunluluk bulunmaması nedeniyle, İdarenin 2003 ve 2004 yıllarındaki açıktan
sözleşmeli personel atamalarında yarışma sınavı yapılmadığı,
b- 2003 ve 2004
yılında açıktan atanan sözleşmeli personel alımları için İdare tarafından ülke
çapında herhangi bir duyuru yapılmadığı, personel atamalarıyla ilgili
işlemlerin tamamen gizli olarak yürütüldüğü,
c- İktidar Partisi milletvekilleri ile
İdare Başkanlığına vekalet eden Başkan Yardımcısının yakın akraba, eş, dost ve
hemşehrileri tarafından haberdar edilen adayların İdareye değişik tarihlerde
başvurmak suretiyle "iş talep formu" doldurduğu ve göreve başlatılan
96 sözleşmeli personelin bunlar arasından seçildiği,
d- Başkan yardımcılığı ve daire başkanlığı
gibi üst düzey görevlere atanan 5 sözleşmeli personel ile sınavsız olarak
göreve başlatılan 5 sözleşmeli personelin İdare Başkanlığına vekalet eden
Başkan Yardımcısının daha önce görev yaptığı İstanbul Belediyesinin bağlı
ortaklığı KİPTAŞ A.Ş ile Ankara Belediyesinin bağlı ortaklığı Metropol A.Ş'de
birlikte çalıştığı ekip arkadaşları arasından seçildiği,
bilinmektedir.
Toplu Konut İdaresi
tarafından 2003 yılında 16 ve 2004 yılında da 70 sözleşmeli personelin
atamasıyla ilgili işlemlerde; Kamu
Görevlilerinin Etik Davranış İlkeleri’ne aykırı olarak, vatandaşlar arasında
fırsat eşitliği sağlanmadan akraba, eş dost, hemşehri kayırmacılığı ile siyasal
kayırmacılık yapılmıştır.
Sonuç itibariyle, TOKİ ve Emlak GYO A.Ş.
tarafından 2003 ve 2004 yılında gerçekleştirilen hâsılat paylaşım projeleriyle
ilgili olarak tespit edilen hukuka aykırı işlemler ve ortaya çıkan kamu
zararlarının incelenmesi ve sağlıklı soruşturulması gerekmekte iken, siyasal
gerekler öne çıkarılarak soruşturma yapılması engellenmiştir, âdeta
yolsuzlukların üstü örtülmüştür.
Öte yandan, TOKİ, 5018 sayılı Kamu Mali
Yönetimi ve Kontrol Yasasının kapsamı dışına çıkarılarak, bütçesinin
Parlamentoya gelmesi engellenmiştir.
|
|
M. Akif Hamzaçebi |
Kemal Kılıçdaroğlu |
A.Kemal Deveciler |
|
|
Trabzon |
İstanbul |
Balıkesir |
|
|
Birgen Keleş |
Bülent Baratalı |
Mustafa Özyürek |
|
|
İstanbul |
İzmir |
Mersin |
|
|
|
Kazım Türkmen |
|
|
|
|
Ordu |
|
MUĞLA
MİLLETVEKİLİ ORHAN SEYFİ TERZİBAŞIOĞLU’NUN TEKLİFİ
190 SAYILI
GENEL KADRO VE USULÜ HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KA-RARNAME İLE 2985 SAYILI TOPLU
KONUT KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YA-PILMASI HAKKINDAKİ KANUN TEKLİFİ
MADDE 1.- Ekli listede yer alan kadrolar ihdas edilerek
13/12/1983 tarihli ve 190 Sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnamenin Eki (1) Sayılı Cetvelin Toplu Konut İdaresi Başkanlığına ilişkin
bölümüne ilave edilmiştir.
MADDE 2.- 17/03/1984 tarih ve 2985 Sayılı Toplu Konut
Kanununun Ek 9 uncu Maddesine aşağıdaki hüküm eklenmiştir.
"Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından yapılacak
veya yaptırılacak her türlü alt yapı ve üst yapı inşaatlarıyla ilgili olarak;
bina inşaat harcı, 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Ka-nununun Ek 6 ncı
maddesinde yer alan tarifesinde kayıtlı en az tutar, diğer harçlar ise aynı
kanunun 84 üncü maddesinde yer alan çeşitli harçlar tarifesinde kayıtlı en az
tutarlar üzerinden alınır. Bu harçların dışında her ne ad altında olursa olsun
başkaca bedel alınamaz. Belediyeler, bu yapılarla ilgili yapı kullanma izin
belgesi müracaatları üzerine, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından geçici
kabulün yapılmış olması kaydıyla başkaca belge aranmaksızın 15 gün içinde yapı
kullanma izin belgesi vermek zorundadır."
MADDE 3.- Bu Kanun yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.
MADDE 4.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN
GENEL KADRO
VE USULÜ HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME İLE
TOPLU KONUT
KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN
TEKLİFİ
MADDE 1.- Ekli (1) sayılı Listede yer alan kadrolar ihdas edilerek 13/12/1983 tarihli
ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin eki
(III) sayılı Cetvelin Toplu Konut İdaresi Başkanlığına ilişkin bölümüne
eklenmiştir.
MADDE 2.- 2/3/1984 tarihli ve 2985 sayılı Toplu Konut
Kanununun ek 9 uncu maddesine aşağıdaki
fıkra eklenmiştir.
"Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından yapılacak
veya yaptırılacak her türlü alt yapı ve üst yapı inşaatlarıyla ilgili olarak,
26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun ek 6 ncı
maddesinde yer alan bina inşaat harcı ve 84 üncü maddesinin 1 ve 2 numaralı
bentlerinde yer alan çeşitli harçlar, Kanundaki tarifesinde belirtilen en az
tutarlar üzerinden alınır. Bu harçların dışında her ne ad altında olursa olsun
hizmet karşılığı olsa dahi başkaca bir ücret veya bedel alınamaz. Belediyeler,
bu yapılarla ilgili yapı kullanma izin belgesi müracaatları üzerine, Toplu
Konut İdaresi Başkanlığı tarafından geçici kabulün yapılmış olması kaydıyla
başkaca belge aranmaksızın 15 gün içinde yapı kullanma izin belgesi vermek
zorundadır. Kanunla istenen belgeler Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından
daha sonra tamamlanır."
MADDE 3.- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 4.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
MUĞLA
MİLLETVEKİLİ ORHAN SEYFİ TERZİBAŞIOĞLU’NUN TEKLİF ETTİĞİ
METNE EKLİ CETVEL
1 SAYILI CETVEL
KURUM ADI : TOPLU KONUT
İDARESİ BAŞKANLIĞI
KURUM KODU : 285
TEŞKİLATI : MERKEZ
TALEP EDİLEN KADRONUN
|
|
|
|
SERBEST |
TUTULAN |
|
|
|
|
|
KADRO |
KADRO |
KADRO |
|
|
|
SINIFI |
UNVANI |
DERECESİ |
ADEDİ |
ADEDİ |
TOPLAM |
|
|
GİH |
Başkan Yardımcısı |
1 |
1 |
- |
1 |
|
|
GİH |
Daire Başkanı |
1 |
3 |
- |
3 |
|
|
GİH |
Uzman |
1 |
5 |
- |
5 |
|
|
GİH |
Uzman |
2 |
5 |
- |
5 |
|
|
GİH |
Uzman Yardımcısı |
7 |
2 |
- |
2 |
|
|
THS |
Uzman |
1 |
6 |
- |
6 |
|
|
THS |
Uzman |
2 |
4 |
- |
4 |
|
|
THS |
Uzman |
3 |
4 |
- |
4 |
|
|
THS |
Uzman |
4 |
4 |
- |
4 |
|
|
THS |
Uzman Yardımcısı |
7 |
2 |
- |
2 |
|
|
AHS |
Müşavir Avukat |
1 |
2 |
- |
2 |
|
|
AHS |
Müşavir Avukat |
3 |
2 |
- |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
TOPLAM |
40 |
|
40 |
|
|
PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METNE EKLİ LİSTE |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1
SAYILI LİSTE |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
KURUM
ADI |
: TOPLU
KONUT İDARESİ BAŞKANLIĞI |
|
|
|
|
|
|
KURUM
KODU |
: 285 |
|
|
|
|
|
|
TEŞKİLATI |
: MERKEZ |
|
|
|
|
|
|
İHDAS
EDİLEN KADRONUN |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
SERBEST |
TUTULAN |
|
|
|
|
|
KADRO |
KADRO
|
KADRO |
|
|
SINIFI |
UNVANI |
DERECESİ |
ADEDİ |
ADEDİ |
TOPLAM |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
GİH |
|
Başkan
Yardımcısı |
1 |
1 |
_ |
1 |
|
GİH |
|
Daire
Başkanı |
1 |
3 |
_ |
3 |
|
GİH |
|
Uzman |
1 |
5 |
_ |
5 |
|
GİH |
|
Uzman |
2 |
5 |
_ |
5 |
|
GİH |
|
Uzman
Yardımcısı |
7 |
2 |
_ |
2 |
|
THS |
|
Uzman |
1 |
6 |
_ |
6 |
|
THS |
|
Uzman |
2 |
4 |
_ |
4 |
|
THS |
|
Uzman |
3 |
4 |
_ |
4 |
|
THS |
|
Uzman |
4
|
4 |
_ |
4 |
|
THS |
|
Uzman
Yardımcısı |
7 |
2 |
_ |
2 |
|
AHS |
|
Müşavir
Avukat |
1 |
2 |
_ |
2 |
|
AHS |
|
Müşavir
Avukat |
3 |
2 |
_ |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
TOPLAM |
|
40 |
|
40 |
|
|