Dönem: 22 Yasama Yılı: 4

TBMM (S. Sayısı: 1089)

İstanbul Milletvekili Kemal Kılıçdaroğlu ve 35 Milletvekilinin; Divriği Ulucamisi ve Şifahanesi’nin Korunması ve Çevresinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Teklifi ve İçtüzüğün 37 nci Maddesine Göre Doğrudan Gündeme Alınma Önergesi (2/599)

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

2/599 Esas Numaralı Kanun Teklifimin İçtüzüğün 37 nci maddesine göre doğrudan gündeme alınması hususunu saygılarımla arz ederim.

Kemal Kılıçdaroğlu

İstanbul

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

“Divriği Ulucamisi ve Şifahanesi’nin Korunması ve Çevresinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Teklifi” ekte sunulmuştur.

Gereği bilgilerine sunulur.

Kemal Kılıçdaroğlu	Halil Akyüz	Haşim Oral
İstanbul	İstanbul	Denizli
Rasim Çakır	Hakkı Ülkü	Canan Arıtman
Edirne	İzmir	İzmir
Türkan Miçooğulları	Mehmet Neşşar	Bülent Baratalı
İzmir	Denizli	İzmir
Erdal Karademir	Nurettin Sözen	Hasan Ören
İzmir	Sivas	Manisa
Mehmet S. Kesimoğlu	Ufuk Özkan	Feridun Baloğlu
Kırklareli	Manisa	Antalya
Nail Kamacı	Osman Kaptan	Hüseyin Ekmekcioğlu
Antalya	Antalya	Antalya
Osman Özcan	Atilla Emek	Tuncay Ercenk
Antalya	Antalya	Antalya
Yakup Kepenek	Mehmet Ziya Yergök	Abdulaziz Yazar
Ankara	Adana	Hatay
Ali Oksal	Uğur Aksöz	Ali Cumhur Yaka
Mersin	Adana	Muğla
Feridun Ayvazoğlu	Mehmet Küçükaşık	Kemal Demirel
Çorum	Bursa	Bursa
Nadir Saraç	İzzet Çetin	Mustafa Gazalcı
Zonguldak	Kocaeli	Denizli
Muharrem İnce	Muharrem Kılıç	Vezir Akdemir
Yalova	Malatya	İzmir

GENEL GEREKÇE

Mengücek Oğullarından hükümdar Süleyman Şah oğlu Ahmed Şah tarafından 1228 yılında yaptırılan Divriği Ulucamisi, 1280 m2'lik bir alana oturmaktadır. Camiye kuzey, doğu ve batı yönünde yer alan taş süslemeleriyle hayret uyandıran üç güzel kapıdan girilmektedir.

Şifahane ise, Behram Şah'ın kızı Melike Turan Melek tarafından 1228 tarihinde yaptırılmıştır. Bu eşsiz anıt da 768 m2'lik bir alana oturmaktadır. 18. Yüzyılda medrese haline getirildiği için Şifaiye Medresesi de denilmektedir.

Anadolu'da erken dönem mimarisinin en seçkin örneği olan Divriği Ulucamisi ve Şifahanesi; plan, mimari oranların elemanları, süsleme ve örtü biçimlerinin dengeli ve uyumlu bir şekilde ayarlanmasıyla başlı başına kendine özgü bir yapıdır.

UNESCO'nun koruma çalışmaları kapsamında yürütülen "Dünya Kültür Mirası" listesinde Türkiye'den dokuz doğal ve kültürel varlık bulunmaktadır. 1985 yılında, bu listede yer alan ilk üç varlık içinde olan Divriği Ulucamisi ve Şifahanesi, özgün mimarisi, estetik, kültürel ve evrensel değeri ile ayrıca, 13. Yüzyılda kadın-erkek eşitliğini de simgeleyen bir anıt olarak bu listeye alınmaya layık görülmüştür. Dünya Kültür Mirası listesinde yer alan diğer doğal ve kültürel varlıklar içinde Divriği Ulucamisi ve Şifahanesi, eser olarak tektir. Divriği taş oyma bezemesi, hiçbir tekrar içermeyen küçük boyutlu, dokunulması olanaksız motiflerden oluşan bir dokuya sahiptir.

Bu Yasa Teklifi ile, bu tarihi eserin, özel bir yasa ile onarımı ve korunması amaçlanmaktadır.

MADDE GEREKÇELERİ

Madde 1.- Divriği Ulucamisi ve Şifahanesi 'nin, dünya kültür mirası olarak özel bir yasa ile onarılmasını ve korunmasını amaçlamaktadır.

Madde 2.- Dünyada başka bir örneği olmayan bu kültür mirasının onarımının, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın eşgüdümünde oluşturulacak "Bilimsel Danışma Kurulu" kararıyla gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır.

Madde 3.- Bugün bu tarihi yapının çevresi gecekondular ve apartmanlarla sarılmış durumdadır. Madde ile, bu eserin çevresinin gecekondulardan ve apartmanlardan arındırılarak, yeşil alana dönüştürülmesi amaçlanmıştır.

Madde 4.- Madde ile eserin sürekli bakımı amaçlanmıştır.

Madde 5.- Yürürlük maddesidir.

Madde 6.- Yürütme maddesidir.

İSTANBUL MİLLETVEKİLİ KEMAL KILIÇDAROĞLU VE 35 MİLLETVEKİLİNİN TEKLİFİ

DİVRİĞİ ULUCAMİSİ VE ŞİFAHANESİ’NİN KORUNMASI VE ÇEVRESİNİN

DÜZENLENMESİ HAKKINDA KANUN TEKLİFİ

Amaç

MADDE 1.- Bu Yasanın amacı, Dünya Kültür Mirası listesinde tek Türk yapıtı ve İslam-Türk mimarisinde başka eşi olmayan büyük ortaçağ mimari şaheseri "Divriği Ulucamisi ve Şifahanesi"nin korunması ve çevresinin düzenlenmesini sağlamak ve Türk ve dünya kültürüne kazandırmaktır.

Bilimsel Danışma Kurulu

MADDE 2.- Bu Kanunun birinci maddesinde yazılı amacı gerçekleştirmek üzere, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın eşgüdümünde: Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün temsil edildiği bir 'Bilimsel Danışma Kurulu' kurulur. Danışma Kurulu'nun üyeleri Ortaçağ Mimarlık Tarihi alanında çalışmış, uluslararası ve ulusal platformlarda restorasyon konusunda yetkisini kanıtlamış, uzman bilim insanları arasından seçilir. Kurulun üye sayısı 7'dir. Kurul, kuruluş amacına uygun olarak, anıtın ve çevresinin korunmasına ilişkin mimari, estetik, teknik ve çevresel projelendirme ve kamulaştırma kararlarını almaya yetkilidir. Danışma Kurulu üyeleri sadece ulaşım ve yaşam giderleri için ödenek alırlar.

Kamulaştırma ve Diğer Ödenekler

MADDE 3.- Kurulun aldığı kararlar çerçevesinde Divriği Ulucamisi ve Şifahanesi'nin çevresindeki gerekli alanlar için özel bir yeşil alan projelendirilmesi yapılır. Bu projeye uygun olarak yapılacak uygulamalar için ödenek, Maliye Bakanlığınca tahsis edilir.

Yapının hava etkilerine ve hava kirliliğine ve suya karşı korunması için gerekli proje ve uygulamalar ve bunun sağlanmasından sonra yapının strüktüral ve estetik restorasyonu ve eşsiz taş oyma bezemelerinin korunması için gerekli çalışmalar için her yıl Maliye Bakanlığınca, Danışma Kurulu'nun önerileri doğrultusunda, ödenek tahsis edilir.

Bakım

MADDE 4.- Bu evrensel anıt ve onu korumak için yapılacak yapısal ve çevresel yapı ve imalatlar sürekli bakım isteyen bir kompleks oluştururlar. Bunların etkili bakımı için bir bakım ünitesi Danışma Kurulu'nun tanımı doğrultusunda görevlendirilir. Ve bütçesini karşılayacak ödenek Maliye Bakanlığınca sağlanır.

Yürürlük

MADDE 5.- Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.

Yürütme

MADDE 6.- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.