Dönem: 22 Yasama Yılı: 5
TBMM (S.
Sayısı: 1397)
Elektronik Ortamda İşlenen Suçların Önlenmesi ile 2559 ve 2937
Sayılı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
ve İstanbul Milletvekili Gülseren Topuz’un; Bilişim Sistemi Üzerinden
Suç Teşkil Eden Zararlı Yayınlarla Mücadele Hakkında Kanun Teklifi
ile Adalet Komisyonu Raporu
(1/1305, 2/958)
Not: Başkanlıkça; Tasarı, Plan ve Bütçe, İçişleri, Bayındırlık,
İmar, Ulaştırma ve Turizm ile Adalet komisyonlarına; Teklif ise Bayındırlık,
İmar, Ulaştırma ve Turizm ile Adalet komisyonlarına havale edilmiştir.
|
T.C. |
|
|
|
|
Başbakanlık |
|
|
|
Kanunlar
ve Kararlar |
|
|
|
Genel
Müdürlüğü |
|
|
|
Sayı:
B.02.0.KKG.0.10/101-1352/608 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Ulaştırma
Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca
Gereğini
arz ederim.
Recep
Tayyip Erdoğan
Başbakan
GENEL GEREKÇE
Dünyada yaşanan gelişmelere paralel
olarak, ülkemizde de, internet dahil hızla yaygınlaşan elektronik
iletişim araçlarının sağladığı imkânların suiistimal edilmesi suretiyle
işlenen suçlarla mücadele konusunda etkin ve doğru bir yapılanmayı
mümkün kılabilecek özel bir kanun çıkartılması zorunlu hale gelmiş
bulunmaktadır.
Anayasanın “Ailenin korunması” başlıklı
41 inci maddesinde “Aile, Türk toplumunun
temelidir ve eşler arasında eşitliğe dayanır. Devlet, ailenin huzur
ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile planlamasının
öğretimi ile uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri
alır, teşkilâtı kurar.” hükmü, “Gençliğin korunması” başlıklı 58 inci
maddesinde de “Devlet, istiklâl ve Cumhuriyetimizin emanet edildiği
gençlerin müsbet ilmin ışığında, Atatürk ilke ve inkılâpları doğrultusunda
ve Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü ortadan
kaldırmayı amaç edinen görüşlere karşı yetişme ve gelişmelerini
sağlayıcı tedbirleri alır. Devlet, gençleri alkol düşkünlüğünden,
uyuşturucu maddelerden, suçluluk, kumar ve benzeri kötü alışkanlıklardan
ve cehaletten korumak için gerekli tedbirleri alır.” hükmü yer almaktadır.
Hazırlanan bu Tasarı ile, Anayasanın
söz konusu hükümleri uyarınca, aileyi, çocukları ve gençleri internet
dahil elektronik iletişim araçlarının suiistimal edilmesi suretiyle
uyuşturucu ve uyarıcı madde alışkanlığı, intihara yönlendirme,
cinsel istismar, kumar ve benzeri kötü alışkanlıkları teşvik eden
yayınların içeriklerinden korumak için gerekli önleyici tedbirlerin
alınması amaçlanmakta; elektronik ortamda çocuğa, gençliğe ve aileye
yönelik ağır ve vahim nitelikteki
saldırıların önlenmesini teminen gereken yasal düzenlemenin yapılması
sağlanmış olmaktadır.
Tasarı ile yeni bilişim suçları kategorisi
oluşturulmamakta ve suçlar işlendikten sonra devreye girecek cezai
ve idari yaptırımlar getirilmemektedir. Türk
Ceza Kanununda yer alan belirli suçların internet dahil elektronik
ortamda etkilerini sürdürmesinin, idari ve yargısal koruma tedbiri
olmak üzere belirlenen iki yöntemle önlenmesi mümkün kılınmaktadır.
Bu amaçla, söz konusu kanunda yer alan bazı suçların, elektronik ortamda
işlenmesinin içerik, yer ve erişim sağlayıcıları üzerinden önlenmesine
ilişkin esas ve usûller belirlenmektedir. Bir başka ifade ile bu Tasarı;
suçun ve suçlunun gelişen bilişim teknolojilerini bir truva atı
gibi kullanarak, Anayasamızın, özel olarak korunmasını öngördüğü,
başta aile, çocuklar ve gençler olmak üzere belirli sosyal kesimlere
yönelik suçların kolayca işlenmesini önleyici özel bir kanun mahiyetindedir.
Tasarıyla içerik denetiminin nasıl ve hangi kurum tarafından yapılacağına
ilişkin düzenlemelere yer verilmiş, bu amaçla Telekomünikasyon
Kurumu bünyesinde bulunan Telekomünikasyon İletişim Başkanlığına
ilave görev ve yetkilerin verilmesi öngörülmüştür.
Söz konusu Başkanlığa, elektronik ortamdaki
zararlı içeriklerin izlenmesi ve önlem alınması, filtreleme görevi,
bu konuda uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği sağlanması,
şikâyet ve talepleri değerlendirmek üzere izleme ve bilgi ihbar merkezi
kurulması gibi çok önemli yetki ve görevler verilmektedir. Ülkemizde,
5237 sayılı Türk Ceza Kanununun “Bilişim Alanında Suçlar”ı düzenleyen
243 ve devamı maddelerinde ticari ve mali yönden işlenen suçları
düzenleyici, 1117 sayılı Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kanunu
gibi özel nitelikli kanunlarla, toplumu ahlâki ve ruhsal yönden etkileyen
zararlı neşriyatla mücadele edilmesini, 4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair
Kanun ile de aile içi şiddeti durdurma, özellikle kadını ve çocukları
korumayı ve 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu ile de korunma ihtiyacı
olan veya suça sürüklenen çocukların korunmasını amaçlayan hükümler
konulmuştur. Ancak, bilişim teknolojilerinde yaşanan baş döndürücü
gelişmeler nedeni ile söz konusu
düzenlemeler, internet ortamında yapılan ve içerikleri suç
teşkil
Ülkemizde internet ortamı dahil elektronik
ortamda yapılan yayınları teknik açıdan ve bilimsel olarak takip
Bilişim teknolojileri
ve sunduğu hizmetler, nitelikleri gereği sadece ulusların milli
düzenlerini değil, tüm uluslararası toplumu etkilemektedir. Bu
nedenle, diğer ülkelerle ve uluslararası örgütlerle de bu alanda
işbirliği ve koordinasyon yapılarak, bilişim ve internet teknolojilerinin
ortaya çıkardığı bu yeni ortama uyum sağlanması gerekmektedir. Hazırlanmış
olan bu Tasarı ile, yasa metninde
belirtilen suçların internet yolu ile ve genel olarak elektronik ortamda
işlenmesini önlemek amacı ile diğer ülke muadil kuruluşları ve
uluslararası örgütlerle gerekli işbirliği ve koordinasyonu sağlama
görevi de Telekomünikasyon İletişim Başkanlığına verilmektedir.
Bu Kanun kapsamında
ilave görevler verilen idari birimin Telekomünikasyon Kurumu
bünyesinde bir birim olduğu ve Kurumun bu birim dahil faaliyetleriyle
ilgili tesis ettikleri idari nitelikteki kararlarına karşı ilgili
mevzuatta zikredilen idari yargı, genel hukuk hükümlerine göre
tesis ettiği işlem ve eylemlerine karşı ise ilgili adli yargı yoluna
başvurulması mümkün bulunmaktadır.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1- Madde ile, Kanunun amacı, Türk Ceza Kanununda yer alan belirli suçların
elektronik ortamda yapılan yayınlarla işlenmesinin, idari ve yargısal
koruma tedbiri olmak üzere belirlenen iki yöntemle içerik, yer ve
erişim sağlayıcıları üzerinden önlenmesine ilişkin esas ve usûlleri
düzenlemek olarak belirlenmiştir.
Madde 2- Madde ile, Tasarıda
geçen bazı terimlerin tanımlarına yer verilmiştir. Tasarıda yer
alan terimlerin geniş kapsamına yer verilmiş, özellikle Türkçe anlam
ve karşılığına uygun terimler tercih edilmiştir. Örneğin, internet
ve bilişim ağlarını da kapsayacak şekilde “elektronik ortam” terimi
kullanılmıştır.
Madde 3- Madde ile,
erişimi engellenebilecek suçlar düzenlenmiştir. Bu suçlar; Türk
Ceza Kanununda yer alan çocukların cinsel istismarı, müstehcenlik,
fuhuş, intihara yönlendirme ve kumar
oynanması için yer ve imkan sağlama ile uyuşturucu veya uyarıcı madde
kullanılmasını kolaylaştırma suçlarıdır.
Elektronik ortamda
yapılan ve içeriği yukarıdaki suçları oluşturan yayınlarla ilgili
olarak erişimin engellenmesi kararı aşağıda belirtilen esaslara
göre verilir:
1. İçerik veya yer sağlayıcısının
yurt içinde bulunması halinde, erişimin engellenmesi kararı, sulh
ceza hâkimi, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde ise, yetkili
ve görevli kolluk kuvvetlerinin talebi üzerine veya re’sen Telekomünikasyon
İletişim Başkanlığının yazılı emriyle verilir. Bu durumda Başkanlıkça
verilen bu karara karşı ilgililer
Kurum merkezinin bulunduğu yer sulh ceza hâkimine itirazda bulunabileceklerdir. Bu itiraz, ilgilinin ayrıca idari yargı
yoluna başvurma hakkını ortadan kaldırmaz Keza, koruma tedbiri olarak hâkimce
verilen erişimin engellenmesine ilişkin karara Ceza Muhakemesi
Kanunu hükümlerine göre itiraz
edilebilir.
Hâkim veya Başkanlık
tarafından verilen erişimin engellenmesi kararının birer örneği,
gereği yapılmak üzere içerik, yer ve erişim sağlayıcılarına tebliğ
edilir. Hâkim tarafından verilen erişimin engellenmesi kararını
yerine getirmeyen kişi hapis cezası ile cezalandırılır.
2. İçerik veya yer sağlayıcısının
yurt dışında bulunması halinde veya içerik veya yer sağlayıcısı
yurt içinde bulunsa bile çocukların cinsel istismarı, müstehcenlik
ve fuhuş suçların içeriklerini taşıyan yayınlara ilişkin erişimin
engellenmesi kararı, doğrudan Başkanlık tarafından verilir.
Başkanlıkça verilen
erişimin engellenmesi kararı, erişim sağlayıcısına bildirilerek,
gereğinin derhal yerine getirilmesi istenir. İdari tedbir olarak
verilen erişimin engellenmesi kararının yerine getirilmemesi
halinde, Başkanlık tarafından erişim sağlayıcısına, kararın yerine
getirilmesi için üç güne kadar süre verilir. Bu süre içerisinde de
içeriğe erişimin engellenmemesi halinde, Başkanlık tarafından erişim
sağlayıcısına idari para cezası verilir. Buna rağmen kararın yerine
getirilmemesi halinde, Başkanlığın talebi üzerine Telekomünikasyon
Kurumu tarafından yetkilendirmenin iptaline karar verilebilir,
verilen bu kararlara idari yargı yoluna başvurma hakkı mevcuttur.
Madde 4- Madde ile, diğer
kanunlarla verilen görev ve yetkilere ilave olarak bu Kanunla verilen
yetki ve görevlerin de Kurum bünyesinde bulunan Telekomünikasyon
İletişim Başkanlığınca yerine getirilmesi öngörülmekte ve bu
hizmetlerde kullanılmak üzere kadro ihdas edilmektedir. Başkanlığa
verilen görevlerin önem ve özelliği dikkate alındığında hızlı ve
seri bir şekilde yerine getirilmesi için, yapılacak her türlü mal
veya hizmet alımları ile yapım işlerinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735
sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın
Kurum bütçesinden karşılanması öngörülmektedir. Başkanlığın bu
kanun kapsamında görev ve yetkileri genel olarak şunlardır:
1. Ulaştırma Bakanlığı,
polis, jandarma ve milli istihbarat teşkilatı gibi kolluk kuvvetleri,
çocuk ve aileden sorumlu kurum ve
kuruluşlar, RTÜK ve benzeri ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile
içerik, yer ve erişim sağlayıcıları ve ilgili dernek, vakıf, mesleki
oda ve benzeri sivil toplum kuruluşları arasında koordinasyon
oluşturarak elektronik ortamda yapılan ve bu Kanun kapsamına giren
suçları oluşturan içeriğe sahip faaliyet ve yayınları önlemeye
yönelik çalışmalar yapmak, suçların işlenmesinin önlenmesini ve
zararlı sonuçlarının en aza indirilmesini teminen bilişim ve internet
ortamında yapılan yayınların içeriklerinin izlenmesinin hangi
seviye, zaman ve şekilde yapılacağını belirlemek.
2. Telekomünikasyon
Kurumu tarafından 406 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine
göre işletmecilerin yetkilendirilmeleri ile mülki idare amirlerince toplu kullanım sağlayıcılara (internet
kafeler) verilecek izin belgelerinde filtreleme ve bloke etmede
kullanılacak sistemlere ve yapılacak düzenlemelere yönelik usul
ve esasları belirleme görev ve yetkisi verilmiştir. Bundan böyle
Kurumun işletmecilerle yapacağı sözleşmelerde veya vereceği diğer izinlerde elektronik
ortamda verilecek internet hizmetlerinde filtreleme ve bloke etme
yazılım program ve donanımlarının kullanılmasını mecburi hale getiren hükümler konulması
gerekmektedir.
Ayrıca, internet kafelerde bulunan bilgisayar ve diğer sistemlerde
konusu bu Kanunla belirlenen suçları oluşturan içeriğe sahip yayınlara
erişimin engellenmesi amacıyla gerekli filtreleme ve bloke etmeyi
sağlayacak donanım ve yazılım kullanılması dahil her türlü tedbirin
alınması halinde, mahalli mülki amirlerce işyeri açma ruhsatı veya
diğer izin belgelerinin verilmesi söz konusu olabilecektir. Yapılan
düzenleme bu amacın sağlanmasına yöneliktir. Özellikle çocukların
internetteki zararlı içerikten korunması amacıyla, internette
erişim için yoğun olarak kullanılan bu yerlerin çalışma esas ve usullerinin
düzenlenmesine büyük ihtiyaç bulunmaktadır. Avrupa Konseyinin
1999/276 ve 2005/854 sayılı kararları ile üye ülkeler internetin güvenli
kullanılmasının sağlanması için filtreleme ve bloke etme programları
gibi koruyucu programlar geliştirmeye ve aynı amaçla eğitim ve tanıtım
faaliyetlerini yaygınlaştırmaya davet edilmektedir.
3. Elektronik ortamdaki
yayınların izlenmesi suretiyle Tasarı kapsamındaki suçların işlenmesini
önlemek için, izleme ve bilgi ihbar merkezi dahil, gerekli her türlü
teknik altyapıyı kurmak ve işletmek veya gerektiğinde üçüncü kişilere
yaptırmak, sohbet, mesaj ve benzeri servislerde yapılacak filtreleme,
perdeleme ve izleme esaslarına göre donanım üretilmesi veya yazılım
yapılmasına ilişkin standartları belirlemek; bu alandaki uluslararası
kurum ve kuruluşlarla işbirliği ve koordinasyonu sağlamak.
4. Bu Kanun kapsamında
bulunan suçların elektronik ortamda işlenmesini konu alan her türlü
temsili görüntü yazı veya sesleri içeren CD, DVD, USB Bellek, Hard
Disk, Disket gibi ürünlerin tanıtımı, ülkeye sokulması, bulundurulması,
kiraya verilmesi veya satışının önlenmesini teminen, görevli
ve yetkili kolluk kuvvetlerine, teknik imkanları dahilinde her
türlü yardım ve koordinasyonda bulunmak.
5. 3348 sayılı Ulaştırma
Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun ek 1 inci maddesinde
yer alan “Bakanlık, teknolojinin getirdiği yeni ulaştırma ve haberleşme
hizmetleri ile ilgili olarak oluşturulacak politikaların tespitinde
Bakanlık dışından tecrübeli ve yetişkin kişi ve kuruluş temsilcilerinin
katıldığı geçici danışma kurulları kurabilir. Bu kurul üyelerinin
yol ve konaklama giderleri ile birlikte kurulun diğer faaliyet giderleri
Ulaştırma Bakanlığı bütçesinden karşılanır.” yolundaki hüküm çerçevesinde
Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı, Adalet Bakanlığı, İçişleri
Bakanlığı, çocuk, kadın ve aileden sorumlu Devlet Bakanlığı ile ihtiyaç
duyulan diğer bakanlık, kamu kurum ve kuruluşları ile üniversiteler,
ilgili dernek, vakıf, meslek odaları ve benzeri sivil toplum kuruluşlarının
temsilcilerinin de katılımı ile kurulan veya kurulacak İnternet
Kurulu ile işbirliği ve koordinasyon sağlayacak, ayrıca kanunda
öngörülen konularda bu Kurulun yaptığı önerilerle ilgili gereken
karar veya tedbirleri alacaktır.
Madde 5 - Maddeyle,
bu Kanunun uygulanmasına ilişkin esas ve usûllerin çıkarılacak yönetmeliklerle
düzenleneceği hükme bağlanmıştır.
Madde 6- Maddeyle,
1/11/1983 tarihli ve 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli
İstihbarat Teşkilatı Kanununda
casusluk faaliyetleri kapsamında telekomünikasyon iletişim
araçları yoluyla tespiti ve dinlemelerin de Telekomünikasyon
İletişim Başkanlığındaki merkez üzerinden yapılmasına ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Salahiyet
Kanununda ise uygulamadan doğan bazı tereddütleri gidermeye olanak
sağlayacak değişikliklerin yapılması hükme bağlanmıştır.
Madde 7- Yürürlük maddesidir.
Madde 8- Yürütme maddesidir.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Bilişim Sistemi Üzerinden
Suç Teşkil Eden Zararlı Yayınlarla Mücadele Hakkında Kanun Teklifim
gerekçesi ile birlikte ekte sunulmuştur.
Gereğinin yapılmasını
saygılarımla arz ederim.
Gülseren Topuz
İstanbul
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Aşağıda belirtilen
kanun teklifine katılıyorum.
Gereğini saygılarımla
arz ederim. 20.3.2007
Ahmet
Işık
Konya
TEKLİFİN BAŞLIĞI:
Bilişim Sistemi Üzerinden Suç Teşkil Eden Zararlı Yayınlarla Mücadele Hakkında
Kanun Teklifi
GEREKÇE
1970 ve 1980’li yıllarda Amerika Birleşik
Devletlerinde ortaya çıkan ve bu tarihlerde ilk dönemlerini yaşayan
bilişim ağlarının ilk kullanıcıları çoğunlukla resmi ve akademisyen
araştırmacılardan oluşmaktaydı. Bu araştırmacılar meslek etikleri
gereği hareket ederek yazılı olmayan birçok kurala uymaktaydı.
Ancak kullanıcı sayısının 1990’ların başından itibaren hızla artması
ve yeni kullanıcıların da ağ ortamına katılması sistemin kötüye
kullanılmasını da beraberinde getirmiştir. İnternet kullanımı
son yıllarda ülkemizde de hızla yaygınlaşmış ve bazı hukuki sorunların
ortaya çıkmasına sebep olmuştur.
Özellikle çocuk istismarı ve şiddet
içerikli yayın, sahtecilik, kumar gibi suçların bilişim ağı üzerinden
kolayca işlenebilmesi hukuk sistemlerini bu konuda önlem almak
için harekete geçirmiştir. Avrupa Birliği, Federal Almanya ve Fransa
başta olmak üzere hukuk sistemleri internet süjeleri hakkında bir
sorumluluk sistemi getirmeye çalışmışlardır. Avrupa Parlamentosu
ve Konseyinin 8 Haziran 2000 tarih ve 2000/31/EG sayılı “Bilgi toplumu
hizmetlerinin, özellikle elektronik ticaretin Ortak Pazardaki bazı
yönleri hakkında Direktifi” üye devletler arasındaki bilişim ağlarının
serbest trafiğini güvence altına almış, ağ süjelerine yükümlülükler
öngörmüş ve bunların sorumluluklarının esaslarının çerçevesini
belirlemiştir. Bu düzenlemeye paralel olarak Federal Almanya’da
Bu çerçevede ülkemizde
kullanımı yaygınlaşan bilişim ağlarının ortaya çıkarttığı hukuki
sorunları çözüme kavuşturulması için gerek teknik veriler gerek
Avrupa Parlamentosu ve Konseyinin 2003/31/EG sayılı direktifi ve
karşılaştırmalı hukuk bilgileri göz önünde bulundurularak hazırlanmıştır.
Böylece bilişim ağları alanında da hukukumuzun Avrupa Birliği
normlarıyla uyumu sağlanmak istenmiştir.
İSTANBUL
MİLLETVEKİLİ GÜLSEREN TOPUZ’UN TEKLİFİ
BİLİŞİM SİSTEMİ
ÜZERİNDEN SUÇ TEŞKİL
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve
Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1- Bu Kanunun amacı bilişim suçları konusunda
temel düzenlemeleri yapmak ve bu suçların takip edilmesi ile ilgili esas ve
usulleri tespit etmektir.
Tanımlar
MADDE 2- Bu Kanunda geçen;
a)
Bilgi: Verilerin anlam kazanmış biçimini,
b)
Bilgisayar: Belleğindeki programa uygun olarak aritmetik ve mantıksal işlemleri
yapabilen, yürüteceği programı ve işleyeceği verileri ezberinde tutabilen,
çevresiyle etkileşimde bulunabilen araçları,
c)
Bilgisayar sistemi: Bir verinin işleme tabi tutulmasını sağlayan birbirleriyle
bağlı bir veya birden fazla cihazın oluşturmuş olduğu sistemi,
d)
Bilgisayar verisi: Bir bilgisayar sisteminde işleme tabi tutulabilecek şekilde
bulunan tüm bilgi, kavram veya eylemlerin, bilgisayar sisteminin fonksiyonel
hale getirilmesini sağlayan program da dahil olmak üzere sunumunu,
e)
Bilişim sistemi: Bilgisayar, çevre birimleri, iletişim altyapısı ve
programlardan oluşan veri işleme, saklama ve iletmeye yönelik sistemi,
f)
Bilişim ağı: En az iki bilişim sistemi arasında veya bir bilgisayar ile bir
çevre birimi arasında veri iletişimini ve karşılıklı her türlü iletişim tekniği
ile sağlayan ortamı,
g)
Erişim: Bir bilişim sistemine bağlanarak kullanım olanağı kazanılmasını,
h)
Erişim sağlayıcı: Kullanıcılarına bilişim ağına erişim olanağı sağlayan her
türlü gerçek veya tüzel kişileri,
ı)
İçerik sağlayıcı: bilişim ağı üzerinden kullanıcılara sunulan her türlü bilgi
veya veriyi üreten, değiştiren ve sağlayan gerçek veya tüzel kişileri,
j)
İzleme: Bilişim ağındaki verilere etki etmeksizin verilerin gizliliğinin ihlal
edilmesini,
k)
Kurum: Telekomünikasyon Kurumunu,
l)
Toplu İnternet Kullanımı sağlayıcıları (İnternet kafeler ve evleri): Kişilere
belli bir yerde ve belli bir süre bilişim ağını kullanım olanağını sağlayanı,
m)
Servis sağlayıcı: Kullanıcıların bilgisayar sistemi aracılığıyla birbirleriyle
iletişimini sağlayan özel veya gerçek kişileri ile bu iletişim servisleri ve
kullanıcılar için verileri işleme tabi tutan ya da bu verileri depolayan diğer
kişileri,
n)
Veri: Bilgisayar tarafından üzerinde işlem yapılabilen her türlü değeri,
İKİNCİ BÖLÜM
Sorumluluklar,
Yükümlülükler
Bilgiye erişim ve
ifade özgürlüğü
MADDE 3- Kişilerin bilgiye erişim ve ifade özgürlüğü
esastır. Bu özgürlükler ancak kanunda belirtilen hallerde sınırlandırılabilir.
İçerik sağlayıcının
sorumlulukları
MADDE 4-İçerik sağlayıcılar, kendilerine ait içerikte
bulunan ve başkalarına ait bilişim ağı hizmetlerine veya başka içerik
sağlayıcılara ait içeriklere göndermede bulunan sözkonusu hizmet veya içeriğe
doğrudan ulaşma olanağı tanıyan bağlantıların hedefi olan içeriklerden sorumlu
değildirler. Kendilerine ait olan içeriğin sunuş biçiminden, hedef içeriğini
bütünüyle benimsedikleri veya kullanıcının sözkonusu içeriğe ulaşmasını
amaçladıkları açıkça belli ise, bundan genel hükümlere göre sorumludurlar.
Servis sağlayıcının
sorumlulukları
MADDE 5- Servis sağlayıcılar, aralarında bir bilişim
ağı hizmeti kapsamında bilgi ve verilerin depolanmasına ilişkin bir sözleşme
bulunan kişilerin kimlik bilgilerini saklı tutmakla yükümlüdürler. Bu bilgi ve
veriler ancak hâkim veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde C. Savcısının
yazılı emri ile verilebilir.
Servis
sağlayıcılar, aralarında bilişim ağı hizmetine ilişkin sözleşme bulunan
kişilerden birine ait bir içeriğin hukuka aykırı olduğunu saptadıkları
takdirde, bu durumu gecikmeksizin yetkili mercilere bildirmekle yükümlüdürler.
Servis
sağlayıcılar, hukuka aykırı eylem ve içerik hakkında bilgi sahibi olmamaları
veya hukuka aykırı eylem veya içerik hakkında bilgi sahibi olmuşlarsa,
sözkonusu içeriği silmek veya buna erişimi önlemek için gecikmeksizin harekete
geçmiş olmaları durumunda bir kullanıcı için depoladıkları kendilerine ait
olmayan içeriklerden sorumlu tutulamazlar.
Toplu internet
kullanımı sağlayıcılarının sorumlulukları ve uygulanacak esaslar
MADDE 6- (1) Ticari amaçla, toplu internet kullanımı
sağlayanlar, Kurumdan yetki belgesi almakla yükümlüdürler.
(2)
Toplu internet kullanımı sağlayıcılar bu kanun kapsamına giren içerik
bağlantılı suçlara ilişkin içeriğe erişimi önleyici tedbirleri almakla yükümlüdürler.
(3)
Birinci fıkrada belirtilen yetki belgesi ile tedbirlere ilişkin esas ve usuller
İçişleri Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, Sağlık
Bakanlığı SHÇEK’den Sorumlu Devlet Bakanlığı ve Kurum tarafından müştereken
çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.
Çocuk istismarı ile
şiddet içerikli yayınlara yönelik suçlar
MADDE 7- (1) Her kim, bir bilişim sistemi aracılığıyla
çocuk veya çocuk izlenimi görüntüsü veren (Tam teşekküllü Türkiye Cumhuriyeti
Devlet Hastanelerinden alınmış sağlık kurulu raporu ile belgelendirilmiş) 18
yaşından küçük çocukların cinsel yönden her türlü istismarına ve hiddet
içerikli yayınlara yönelik verileri üretirse ve bu ürünleri bilişim ağı
üzerinden dağıtırsa on yıldan on iki yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar
adli para cezası verilir.
(2)
Birinci fıkra kapsamına giren ürünleri bilişim ağı üzerinden tanıtmak, sunmak,
kiraya vermek veya satışa arz etmek gibi fiilleri yapan kişiye beş yıldan yedi
yıla kadar hapis ve bin güne kadar adli para cezası verilir.
(3)
Birinci fıkra kapsamına giren ürünleri kendisi veya başkaları için temin eden
veya bulunduran kişiye bir yıldan iki yıla kadar hapis ve beş yüz güne kadar
adli para cezası verilir.
Sahtecilik
MADDE 8- Her kim hukuka aykırı bir amaca ulaşmak
gayesi ile, bilgisayar sistemine gerçeğe aykırı bilgiler yükleyerek, mevcut
verileri değiştirerek veya bunlara yeni şeyler eklemek suretiyle üçüncü
kişilerin zararına olacak işlemlerde bulunursa bu kişilere iki yıldan dört yıla
kadar hapis ve beş yüz güne kadar adli para cezası verilir.
Kumar
MADDE 9- Bilişim ağı üzerinden kumar oynatana iki
yıldan dört yıla kadar hapis cezası veya üç yüz günden bin güne kadar adli para
cezası verilir.
Uluslararası
yardımlaşma
MADDE 10- Arama, kopyalama ve el koymanın başka
ülkelerin işbirliğini gerektirmesi halinde arama, kopyalama ve el koyma
tedbirlerine uluslararası adli yardımlaşma kurallarına göre başvurulur.
Tüzel kişilerin
sorumluluğu
MADDE 11- Bu Kanundaki suçların tüzel kişiler
tarafından veya tüzel kişilerin yararına işlenmesi halinde suç bireysel olarak
veya tüzel kişinin bir organının üyesi sıfatıyla tüzel kişinin yönetimine
yetkili kişilerce işlenmesi halinde tüzel kişiliğin yetkili temsilcisi tüzel
kişi adına karar almaya yetkili merci veya tüzel kişinin denetim organları
üyeleri hukuki ve cezai anlamda sorumludurlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Denetim
Erişim sağlayıcı ve
içerik sağlayıcıların denetimi
MADDE 12- Erişim sağlayıcıları, içerik
sağlayıcılarının bu Kanun kapsamındaki denetimi Kurumca yerine getirilir. Kurum
gerekirse denetim ile ilgili yönetmelikler çıkarabilir.
İçerik
sağlayıcıların, içeriklerinin izlenmesi ve takibi Kurumca yapılır. Kurum bu
izleme ile ilgili olarak gerektiğinde bir izleme ve takip komisyonu kurabilir.
Bu komisyonun yetki ve sorumlulukları bir yönetmelikle belirlenir.
Toplu internet
kullanımı sağlayıcıların denetimi
MADDE 13- Bu Kanun Kapsamında; İnternette suç teşkil
eden zararlı yayınlarla mücadeleye ilişkin olarak İçişleri Bakanlığı bünyesinde
olmak üzere ayrıca her ilde vali veya yardımcısının başkanlığında internette
suç teşkil eden “Zararlı Yayınlarla Mücadele Kurulu” kurulur.
Bu
kurulun yapısı ve çalışma usul ve esasları İçişleri Bakanlığının
koordinasyonunda Adalet Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı,
Sağlık Bakanlığı, Devlet Bakanlığı (SHÇEK’den Sorumlu) ile Telekomünikasyon
Kurumunun müştereken hazırlayacakları yönetmelikle belirlenir.
Sözkonusu
Yönetmelik bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren en geç üç ay içerisinde
çıkartılır.
Kurul
bu Kanun kapsamında işlenen aykırılıkları ve suç niteliğindeki hususların
takibi ile gerektiğinde Kuruma ve yetkili adli mercilere intikal ettirmeye
yetkilidir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Son Hükümler
Yürürlük
MADDE 14- Bu Kanun, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 15- Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.
Adalet Komisyonu
Raporu
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Adalet Komisyonu
Esas No.: (1/1305, 2/958) 12/4/2007
Karar No.: 122
TÜRKİYE
BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlığınızca,
19/2/2007 tarihinde tali komisyon olarak, Plan ve Bütçe, İçişleri ile
Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonlarına; Esas Komisyon
olarak da Komisyonumuza havale edilmiş olan “Elektronik Ortamda İşlenen
Suçların Önlenmesi ile 2559 ve 2937 sayılı Kanunlarda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı (1/1305)”, Komisyonumuzun
28/2/2007 tarihli 91 inci toplantısında görüşülmüş ve geneli üzerindeki
görüşmeler tamamlanarak maddelerine geçilmesi kabul edilmiştir.
Ancak, söz konusu Tasarı, daha ayrıntılı incelenmesi amacıyla
Alt Komisyona havale edilmiştir. Alt Komisyon, Adalet, Ulaştırma,
İçişleri ile Maliye bakanlıkları, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı,
Telekomünikasyon Kurumu Başkanlığı, Telekomünikasyon İletişim
Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı,
Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü ile Kamu İhale Kurumu Başkanlığı
temsilcilerinin katılımlarıyla
1/3/2007, 5/3/2007, 23/3/2007 ve 26/3/2007 tarihlerinde yaptığı
toplantılarda, Tasarıyı etraflıca inceleyip görüşmüş ve raporunu,
30/3/2007 tarihinde Komisyonumuza sunmuştur.
Komisyonumuz; Zonguldak Milletvekili Köksal
TOPTAN Başkanlığında, Komisyon Başkanlık Divanı üyeleri; Başkanvekili,
Isparta Milletvekili Recep ÖZEL, Sözcü, Kırıkkale Milletvekili
Ramazan CAN ve Katip üye, Kilis Milletvekili Hasan KARA ile diğer Komisyon
üyeleri; Adıyaman Milletvekili
Fehmi Hüsrev KUTLU, Ağrı Milletvekili Halil ÖZYOLCU, Ankara Milletvekili
Haluk İPEK, Antalya Milletvekili Feridun Fikret BALOĞLU, Artvin
Milletvekili Orhan YILDIZ, Çorum Milletvekilleri Feridun AYVAZOĞLU
ile Muzaffer KÜLCÜ, Erzurum Milletvekili Mustafa Nuri AKBULUT,
Kastamonu Milletvekili Hakkı KÖYLÜ, Malatya Milletvekili Muharrem
KILIÇ, Niğde Milletvekili Orhan ERASLAN, Uşak Milletvekili Ahmet
ÇAĞLAYAN ile Yozgat Milletvekili Bekir BOZDAĞ’ın ve Komisyonumuz
Uzmanları Cemil TUTAL ve Mustafa DOĞANAY’ın; Hükümeti temsilen
Ulaştırma Bakanlığı Müsteşarı İbrahim ŞAHİN ile Adalet, Ulaştırma,
İçişleri ile Maliye bakanlıkları, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı,
Telekomünikasyon Kurumu Başkanlığı, Telekomünikasyon İletişim
Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı,
Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü temsilcileri ile Gazi Üniversitesi
Öğretim üyesi Prof. Dr. İzzet ÖZGENÇ’in katılımlarıyla 5/4/2007 tarihinde yapmış olduğu 103 üncü toplantısında,
Alt Komisyonun kabul ettiği metnin esas alınmasını kararlaştırmıştır.
Komisyonumuzca, ayrıca, Adalet ve Kalkınma Partisi İstanbul Milletvekili
Gülseren TOPUZ’un “Bilişim Sistemi Üzerinden Suç Teşkil Eden Zararlı
Yayınlarla Mücadele Hakkında Kanun Teklifi’nin (2/958)”, Alt Komisyonun
kabul etmiş olduğu Tasarının içeriği ile örtüşmesinden dolayı,
söz konusu Tasarı ile birleştirilmesine karar verilmiştir. Tasarının
geneli üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasından sonra maddelerine
geçilmesi kabul edilmiştir.
Alt Komisyonca, aşağıdaki gerekçelerle Tasarının
başlığında değişiklik yapılmış; Komisyonumuz, Alt Komisyonca, Tasarının
başlığında yapılan bu değişikliği kabul etmiştir.
Tasarıyla, internetin yanı sıra elektronik ortamın
tamamı kapsama alınarak mobil ve sabit telefonlar başta olmak üzere
telsiz, faks, telgraf gibi haberleşme araçları ile radyo ve televizyon
gibi yayın araçlarını da kapsayan bir düzenleme yapılmak suretiyle
maksadını aşan içeriğe sahip bir metin oluşturulmuştur. Tasarının
başlığı, mevcut haliyle, Anayasanın, “Cumhuriyetin nitelikleri”
başlıklı 2 nci, “Özel hayatın gizliliği” başlıklı 20 nci, “Haberleşme
hürriyeti” başlıklı 22 nci ve Basın hürriyeti başlıklı 28 inci maddelerine
aykırı olduğu düşünülmektedir. Ayrıca, Tasarı, Basın Kanunu,
Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun, Türkiye
Radyo ve Televizyon Kanunu, Telgraf ve Telefon Kanunu, Telsiz Kanunu,
5397 sayılı Kanun gibi kanunlarla çelişen ve Radyo ve Televizyon
Üst Kurulu ile Telekomünikasyon İletişim Başkanlığının görev alanını
da kapsayan bir niteliğe sahiptir. Ayrıca internet ortamında yapılan
yayınların düzenlenmesi ve bu yayınlarla ilgili olarak sorumluluk
rejimini belirlemek amacıyla Tasarı metnine maddeler eklenmesi
düşünülmüştür. Bu maddelerin içeriği de göz önünde bulundurularak,
Tasarının başlığı, Anayasal düzenlemelerle uyumunun sağlanması
amacıyla, yanlış anlaşılmalara sebebiyet vermemek için ve kanun
yapma tekniğine uyumun gereği olarak, “İnternet Ortamında Yapılan
Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla
Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun Tasarısı” olarak değiştirilmiştir.
Bu değişikliğe paralel olarak, Tasarının maddelerinde geçen “elektronik
ortam” ibaresi “internet ortamı” olarak değiştirilmiştir.
İnternet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi
ve bu yayınlarla ilgili olarak sorumluluk rejimini belirlemek
amacıyla Tasarı metnine maddeler eklenmesi düşünülmüştür. Bu maddelerin
içeriği de göz önünde bulundurulmak suretiyle, ayrıca, Tasarının
başlığında yapılan değişikliğe paralellik sağlanması amacıyla,
amaç ve kapsam maddesini düzenleyen Tasarının 1 inci maddesinde
değişiklik yapılmıştır.
Tasarının 2 nci maddesinde, mevcut tanımlardaki
belirsizliğin ve anlam bozukluğunun giderilmesine yönelik redaksiyon
yapılmıştır. Ayrıca, internet üzerinden yapılan fakat yayın niteliği
taşımayan haberleşmelerin kapsam dışında tutulması, Tasarının
başlığında yapılan değişiklikle paralelliğin sağlanması, internet
ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi, bu yayınlarla ilgili
olarak sorumluluk rejiminin belirlenmesi amacıyla Tasarı metnine
eklenmesi düşünülen maddeler hükümleri de göz önünde bulundurularak,
söz konusu maddede ilave tanımlara yer verilmiştir.
Alt Komisyonca yukarıdaki gerekçelerle Tasarının
2 nci maddesinde yapılan değişiklikler, Komisyonumuzca da uygun
görülmüştür.
Tasarıya, 2 nci maddeden sonra gelmek üzere, aşağıdaki
gerekçelerle, Alt Komisyonca 3 üncü madde olarak “Bilgilendirme
yükümlülüğü” başlıklı madde eklenmiş, eklenen söz konusu madde Komisyonumuzca
da kabul edilmiştir.
İnternet ortamında yapılan yayınlarla ilgili
olarak içerik, yer ve erişim sağlayıcılarına internet ortamındaki
yayın içeriklerinde belirli bilgileri bulundurmak hususunda bu
Tasarıyla bazı yükümlülükler getirilmiştir. Ancak, bu yükümlülüğün
kapsamı ve ne suretle yerine getirileceği hususunda eklenen madde
metninde bir düzenleme yapılmamıştır. İnternet ortamında yapılan
yayınların çeşitliliği karşısında bu hususun yönetmelikle belirlenmesi
yönünde bir tercihte bulunulmuştur.
Tasarıya eklenen maddenin ikinci fıkrasında,
birinci fıkrada belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyenlere,
söz konusu bilgilendirme yükümlülüğünün gereklerine aykırılık
halinde idari para cezası öngörülerek 5326 sayılı Kabahatler Kanununda
benimsenen kabahatlerde kanunilik ilkesine uygun bir düzenleme
yapılmıştır.
Tasarıya eklenen 3 üncü maddeden sonra gelmek
üzere, aşağıdaki gerekçelerle, Alt Komisyonca 4 üncü madde olarak
“İçerik sağlayıcının sorumluluğu” başlıklı madde eklenmiş; eklenen
söz konusu madde Komisyonumuzca da kabul edilmiştir.
İçerik sağlayıcının internet ortamında kullanıma
sunduğu içeriklerden dolayı sorumlu olacağı hükme bağlanmıştır. Bu
sorumluluğun, gerek özel hukuk gerek ceza hukuku sorumluluğu olduğunda
kuşku bulunmamaktadır.
Tasarıya eklenen maddenin ikinci fıkrasında
ise, içerik sağlayıcının bağlantı sağladığı bir başkasına ait içerikten
kural olarak sorumlu tutulmayacağı hükme bağlanmıştır. Ancak, başkasına
ait içeriğe bağlantı kurulmasını sağlayan içerik sağlayıcının,
sunuş biçiminden, bağlantı sağladığı içeriği benimsediği ve kullanıcının
söz konusu içeriğe ulaşmasını amaçladığının açıkça anlaşılması
halinde, kendisi de bu içerikten dolayı sorumlu tutulacaktır. Bu
bakımdan, bağlantı sağlanılan içeriğin suç oluşturması halinde,
bu içeriğe bağlantı sağlayan içerik sağlayıcısı, işlenen suça iştirakten
dolayı sorumlu tutulacaktır.
Bu düzenlemeler yapılırken, Avrupa Konseyi tarafından
hazırlanan ve 23 Kasım 2001 tarihinde Budapeşte’de imzaya açılan
“Siber Suç Sözleşmesi” (Convention on Cybercrime) ile Almanya’nın 22
Temmuz 1997 tarihli “Tele Hizmetler Kanunu” (Gesetz über die Nutzung
von Telediensten – Teledienstegesetz) hükümleri göz önünde bulundurulmuştur.
Tasarıya eklenen 4 üncü maddeden sonra gelmek
üzere, aşağıdaki gerekçelerle, Alt Komisyonca 5 inci madde olarak
“Yer sağlayıcının yükümlülükleri” başlıklı madde eklenmiş; eklenen
söz konusu madde Komisyonumuzca da kabul edilmiştir.
Tasarıya eklenen madde ile yer sağlayıcının yer
sağladığı içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin
söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü olmadığı hüküm
altına alınmıştır. Ancak, maddenin ikinci fıkrasında, yer sağlayıcısının
da yer sağladığı ve suç oluşturan içerikten dolayı sorumlu tutulabileceği
hallerin varlığı kabul edilmiş ve bu hallere açıklık getirilmiştir.
Bu düzenlemede de, Avrupa Konseyi “Siber Suç Sözleşmesi” ve Alman
“Tele Hizmetler Kanunu” hükümleri göz önünde bulundurulmuştur.
Tasarıya eklenen 5 inci maddeden sonra gelmek
üzere, aşağıdaki gerekçelerle, Alt Komisyonca 6 ncı madde olarak
“Erişim sağlayıcının yükümlülükleri” başlıklı madde eklenmiş; eklenen
söz konusu madde Komisyonumuzca da kabul edilmiştir.
Erişim sağlayıcının erişim sağladığı içerikten
dolayı, sadece bu sıfatı nedeniyle sorumlu tutulamayacağı hüküm
altına alınmıştır. Ancak, erişim sağlayıcı, erişim sağlanan içeriğin
suç oluşturması dolayısıyla erişimin engellenmesi kararının verilmesi
ve teknik olarak engelleme imkanının bulunması halinde, bu içeriğe
erişimi engelleme hususunda yükümlü kılınmaktadır. Maddenin birinci
ve ikinci fıkralarında yer alan hükümlerin içeriğinin belirlenmesinde,
Alman “Tele Hizmetler Kanunu”nun düzenlemeleri göz önünde bulundurulmuştur.
Maddenin üçüncü fıkrasında, bu yükümlülüğe aykırılık dolayısıyla
sorumluluk ve yaptırım rejimine ilişkin düzenleme yapılmıştır.
Tasarıya eklenen 6 ncı maddeden sonra gelmek üzere,
aşağıdaki gerekçelerle, Alt Komisyonca 7 nci madde olarak “Toplu
kullanım sağlayıcılarının yükümlülükleri” başlıklı madde eklenmiş;
eklenen söz konusu madde Komisyonumuzca da kabul edilmiştir.
Mevzuatımızda, özellikle halk arasında “internet
kafeleri” olarak bilinen işyerleri de dahil olmak üzere ticari
amaçlarla internete toplu erişim imkânı sağlayan mekanlarla ilgili
İçişleri Bakanlığının yayınlamış olduğu “İnternet Kafeleri Genelgesi”
dışında herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Oysaki özellikle
çocukların internetteki zararlı ve illegal içerikten korunması
amacıyla, internete erişim için yoğun olarak kullanılan bu yerlerin
çalışma esas ve usullerinin düzenlenmesine büyük ihtiyaç bulunmaktadır.
Avrupa Konseyinin 1999/276 ve 2005/854 sayılı kararları ile üye ülkeler
internetin güvenli kullanılmasının sağlanması için filtreleme
ve derecelendirme programları gibi koruyucu programlar geliştirmeye
ve aynı amaçla eğitim ve tanıtım faaliyetlerini yaygınlaştırmaya
davet edilmektedir.
Maddenin birinci fıkrasıyla, ticari amaçla, toplu
kullanım olanağı sağlayanların, bir yetki belgesi almakla yükümlü
tutulduğu, hükme bağlanmıştır.
İkinci fıkraya göre, toplu kullanım olanağı sağlayıcılar,
internet ortamında yapılan yayınlardan konusu suç oluşturan içeriklere
erişimi önleyici tedbirleri almakla yükümlü olacaklardır.
Maddenin üçüncü fıkrasında, birinci fıkrada belirtilen
yükümlülüğe aykırılığın yaptırımı belirlenmiştir. Buna karşılık,
ikinci fıkrada hüküm altına alınan yükümlülüğün gereklerine aykırılığa
özgü bir yaptırıma yer verilmemiştir. Bu yükümlülüğün gereklerine
aykırılığın, özellikle ticari amaçla toplu kullanım sağlayıcılar
bakımından etkin denetimle önlenebileceği düşünülmüştür.
Tasarının 3 üncü maddesi, aşağıdaki gerekçelerle
Alt Komisyonca yeniden düzenlenmiş ve eklenen maddeler dolayısıyla,
söz konusu madde, 8 inci madde olarak teselsül ettirilmiştir.
Maddenin birinci fıkrasında, erişimin engellenmesi
tedbirinin hangi suçlarla ilgili olarak uygulanabileceği sayma
yöntemiyle belirlenmiştir. İnternet ortamında yapılan ve konusu
suç oluşturan içeriğe sahip yayınlarla mücadelenin etkinliğini
sağlama bakımından başlangıçta katalog içerisinde yer alan suçların
sayısı mümkün olduğunca sınırlı tutulmuştur. Katalog içerisinde
yer alan suçların belirlenmesinde, özellikle çocukların ve gençlerin
internet ortamında yapılan ve konusu suç oluşturan içeriğe sahip
zararlı yayınlardan korunması, çocukların istismar edilmesi suretiyle
oluşturulmuş müstehcen içeriklere yer veren internet ortamındaki
yayınlara, Türkiye’den erişimin engellenmesi amacı etkili olmuştur.
Anayasanın uluslararası sözleşmeler hükümlerine paralel olarak
güvence altına aldığı özellikle düşünce açıklama özgürlüğünü kısıtlama
bağlamında eleştirilere maruz kalmamak amacıyla, kapsam, internet
ortamında yapılan, çocukların ve gençlerin olumsuz olarak etkilenebileceği
ya da çocukların cinsel yönden istismar edilmesi suretiyle oluşturulmuş
yayınlarla sınırlı tutulmuştur. Ayrıca, bu madde hükümlerine göre
erişimin engellenmesi kararının verilebilmesi için, internet ortamında
yapılan yayının içeriğinin söz konusu suçlardan birini oluşturduğu
hususunda yeterli şüphenin varlığı koşul olarak aranmıştır. Alt Komisyonca
maddenin birinci fıkrasında yapılan değişiklik Komisyonumuzca
da benimsenmiş; ayrıca söz konusu birinci fıkraya, 25/7/1951 tarihli
5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanunda yer
alan suçların bir kısmının internet ortamındaki yayın yoluyla da
işlenebileceği göz önünde bulundurularak, (b) bendi eklenmiştir.
Komisyon müzakereleri sırasında Türk Ceza Kanununun
302 nci maddesinde tanımlanan suçun da birinci fıkrada yer alan kataloga
eklenmesi yönünde görüşler ileri sürülmüştür. Ancak, söz konusu
302 nci maddede tanımlanan suçun internet ortamında yapılan yayınlar
yoluyla işlenemeyeceği göz önünde bulundurularak, bu suçun da birinci
fıkra kapsamına alınması yönündeki öneri kabul edilmemiştir. Komisyonumuz
bu kararında ayrıca, söz konusu öneri ile gündeme getirilen anlayışın,
3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun eski 8 inci maddesinin
15/7/2003 tarihli ve 4928 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmasıyla
güdülen amaçla çelişkisini de göz önünde bulundurmuştur.
Keza, söz konusu Tasarının Komisyon müzakereleri
sırasında Anayasanın 174 üncü maddesinde güvence altına alınan
Devrim Kanunlarına aykırılık oluşturan ve bu nedenle suç teşkil
eden fiillerin birinci fıkra kapsamına alınması önerisinde bulunulmuştur.
Bu öneri de, söz konusu suçların internet ortamında yapılan yayınlar
yoluyla işlenemeyeceği göz önünde bulundurularak, Komisyonumuzca
kabul edilmemiştir.
Maddenin ikinci fıkrasında bir koruma tedbiri
olarak erişimin engellenmesi kararının kimin tarafından ve ne suretle
verilebileceği hususunda ayrıntılı düzenleme yapılmıştır. Koruma
tedbiri olarak erişimin engellenmesi kararının verilebilmesi
için, içerik veya yer sağlayıcının Türkiye’de veya yurt dışında bulunması
arasında bir ayırım gözetilmemiştir.
Maddenin üçüncü fıkrasında koruma tedbiri olarak
verilen erişimin engellenmesi kararının ne suretle yerine getirileceği
hususunda düzenleme yapılmıştır.
Buna göre, hakim, mahkeme veya Cumhuriyet savcısı tarafından
verilen erişimin engellenmesi kararının bir örneği, Telekomünikasyon
İletişim Başkanlığına gönderilecektir. Bu gönderme olgusu Tebligat
Kanununda öngörülen formalitelere bağlı kalınmaksızın yerine
getirilecektir. Başkanlık, başta internet ortamında iletişim yolu
gelmek üzere en seri vasıtalarla içerik, yer veya erişim sağlayıcıya
ulaşarak kararın gereğinin yerine getirilmesini sağlar. İçerik
veya yer sağlayıcının Türkiye’de bulunmaması halinde, karar sadece
erişim sağlayıcılara bildirilerek, karara konu teşkil eden yayına
Türkiye’den erişimin engellenmesi sağlanır. Yer sağlayıcının Türkiye’de
bulunması halinde, erişimin engellenmesi kararı erişim sağlayıcılara
bildirilmeden önce yer sağlayıcıya bildirilerek, karara konu
teşkil eden içeriğin yayından çıkarması sağlanabilir. İçerik sağlayıcının
Türkiye’de bulunması ve kimliği ile adresinin belli olması halinde,
karar Başkanlık tarafından doğrudan içerik sağlayıcıya bildirilmek
suretiyle de, suç oluşturan içeriğin yayından çıkarılması sağlanabilir.
Dördüncü fıkrada, idari tedbir olarak erişimin
engellenmesi kararının verilebileceği hallere ilişkin düzenleme
yapılmıştır. Buna göre, içeriği birinci fıkrada belirtilen suçları
oluşturan yayınların içerik veya yer sağlayıcısının yurt dışında
bulunması halinde doğrudan Başkanlık tarafından erişimin engellenmesi
kararı verilebilecektir. Keza, içerik veya yer sağlayıcılarının
yurt içinde bulunması halinde de, içeriği birinci fıkranın (a) bendinin
(2) ve (5) numaralı alt bentlerinde yazılı suçları oluşturan yayınlara
ilişkin olarak erişimin engellenmesi kararı re’sen Başkanlık tarafından
verilecektir. İşaret etmek gerekir ki, doğrudan Başkanlık tarafından
idari tedbir olarak verilen erişimin engellenmesi kararına karşı
idari yargı yoluna başvurulabilecektir. Başkanlık tarafından verilen
tedbir kararlarına karşı, yargı yolunun açık olması karşısında,
söz konusu düzenlemenin bir “sansür” uygulaması oluşturabileceği
yönünde endişeye mahal bulunmamaktadır.
Beşinci fıkrada, erişimin engellenmesi kararının
gereğinin yerine getirilebileceği azami süreye ilişkin düzenleme
yapılmıştır.
Altıncı fıkrada, internet ortamında yapılan ve
içeriği suç oluşturan yayınlarla ilgili olarak Başkanlık tarafından
hangi hallerde suç duyurusunda bulunulabileceği hususunda düzenleme
yapılmıştır. Ancak, bu düzenleme, diğer kişilerin devletten suçluların
cezalandırılmasını talep hakkı kapsamında suçu bildirme hak ve
yetisini, hatta görevini ortadan kaldırmamaktadır. Bu bakımdan,
örneğin internet ortamında yapılan yayınlar yoluyla kumar ve sair
bahis oyunlarının oynanmasına imkan sağlanması halinde, bu alanda
denetim görevini icra eden kamu kurumu yetkililerinin suçu bildirme
yükümlülüğünün olduğu hususunda kuşku bulunmamaktadır.
Maddenin yedinci ve sekizinci fıkralarında,
erişimin engellenmesi kararının hükümsüz kalabileceği hallere
ve bu hallerde nasıl bir yol izlenmesi gerektiği hususlarına ilişkin
düzenleme yapılmıştır.
Dokuzuncu fıkrada yapılan düzenlemeyle, internet
ortamında yapılan ve konusu suç oluşturan yayın içeriğinin yayından
çıkarılması halinde, verilen erişimin engellenmesi kararının
ne suretle kaldırılacağı hususuna açıklık getirilmiştir.
Onuncu ve onbirinci fıkralarda erişimin engellenmesi
kararının gereğinin yerine getirilmemesinin yaptırımları düzenlenmiştir.
Alt Komisyonca yukarıda belirtilen gerekçelerle
yapılan değişiklikler Komisyonumuzca da benimsenmiştir. Ancak,
Alt Komisyon tarafından kabul edilen maddenin onbirinci fıkrasının
son cümlesinde, sadece bu maddede tanımlanan kabahatler dolayısıyla
verilen idari para cezası kararlarına karşı 6/1/1982 tarihli 2577
sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümlerine göre kanun yoluna
başvurulabileceği hükmü yer almaktadır. Telekomünikasyon Kurumu
tarafından bu Tasarı hükümlerine göre verilen idari para cezası
kararlarına karşı da aynı yolun işletilmesini sağlamak amacıyla,
Komisyonumuz tarafından söz konusu son cümlede değişiklik yapılmış
ve onbirinci fıkradan çıkarılan bu cümle, onikinci fıkra olarak düzenlenmiştir.
Tasarıya, teselsül ettirilmiş şekliyle 8 inci
maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki gerekçelerle, Alt Komisyonca
9 uncu madde olarak “İçeriğin yayından çıkarılması ve cevap hakkı”
başlıklı madde eklenmiş; eklenen söz konusu madde Komisyonumuzca
da kabul edilmiştir. Bu maddede, internet ortamında yapılan yayınlarla
kişilik haklarına saldırıda bulunan kişilerin bu nitelikteki
içeriğin yayından çıkarılmasını ve buna karşı cevap hakkını ne suretle
kullanabileceği hususunda düzenleme yapılmıştır. Bu düzenlemede,
Basın Kanununun cevap ve düzeltme hakkının kullanılmasına ilişkin
hükümleri göz önünde bulundurulmuştur.
Tasarının 4 üncü maddesi, aşağıdaki değişikliklerle
Alt Komisyonca yeniden düzenlenmiş ve eklenen maddeler dolayısıyla,
10 uncu madde olarak teselsül ettirilmiş, söz konusu madde Komisyonumuzca
da kabul edilmiştir.
Maddenin ikinci fıkrasında, 1/3/2006 tarihli ve
5467 sayılı Kanunla 5/4/1983 tarihli ve 2813 sayılı Telsiz Kanununa
eklenen ek 3 üncü madde ile uyum sağlanması amacıyla Alt Komisyonca
değişiklik yapılmış, yapılan bu değişiklik Komisyonumuzca da kabul
edilmiştir. Komisyonumuz ayrıca söz konusu fıkraya bağlı ek listede
değişiklik yapılarak, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığının
yürütmesi öngörülen işlemlerin genişliği göz önüne alınarak, söz
konusu Başkanlıkta görev yapacak personelin sayısı, görevleri
dikkate alınarak artırılmıştır.
Maddenin dördüncü fıkrasının (ç) bendinde uygulamada
ortaya çıkması muhtemel sorunların önüne geçilmesi amacıyla söz
konusu bende “ticari amaçlı” ibaresi eklenmiş; “Yönetmelikler”
başlıklı teselsül ettirilmiş şekliyle 11 inci maddenin içeriği
göz önünde bulundurularak; keza, “İnternet Kurulu” kurulmasını
öngören (h) bendi, işbu Tasarı hükümleri karşısında böyle bir kurula
gerek olmadığı ve kurulması öngörülen “Kurul”un daha baştan işlevsiz
kalacağı mülahazasıyla, metinden çıkarılmıştır.
Eklenen maddeler dolayısıyla 11 inci madde olarak
teselsül ettirilen Tasarının 5 inci maddesinde, eklenen maddelerin
içeriklerine uyumun sağlanmasına yönelik değişiklik yapılmıştır.
Ayrıca, yönetmeliklerin ne kadar süre zarfında çıkarılması gerektiği
hususuna açıklık getirilmiştir. Alt Komisyonca yapılan bu değişiklikler,
Komisyonumuzca da uygun görülmüştür.
Tasarının 6 ncı maddesine, Tasarının başlığında
yapılan değişiklikten dolayı ve ayrıca kanun tekniğine uyum sağlanması
amacıyla, içeriği yansıtacak şekilde “İlgili kanunlarda yapılan
değişiklikler” şeklinde Alt Komisyonca başlık konulmuş ve söz konusu
madde, 12 nci madde olarak kabul edilmiştir. Söz konusu maddeye Komisyonumuzca,
iki fıkra eklenmiştir.
Kabahatler Kanununun 3 üncü maddesi, 6.12.2006
ve 5560 sayılı Kanunla değiştirilerek yeniden düzenlenmiştir. Buna
göre, diğer kanunlarda tanımlanan kabahatler dolayısıyla verilen
idari para cezalarına ve diğer idari yaptırımlara ilişkin kararlara
karşı, ancak ilgili kanunda aksine hüküm bulunmadığı takdirde,
Kabahatler Kanunundaki hükümlere göre kanun yoluna gidilebilecektir.
Bu düzenleme karşısında, Telekomünikasyon Kurumunun verdiği
idari para cezasına ilişkin kararlara karşı 6/1/1982 tarihli ve
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümlerine göre kanun
yoluna başvurulabilmesini sağlamak amacıyla, 4/2/1924 tarihli ve
406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanununun 2 nci maddesinin (f) bendine,
“Bu idari para cezalarına ilişkin kararlara karşı 6/1/1982 tarihli
ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümlerine göre kanun
yoluna başvurulabilir.” cümlesini ekleyen fıkra, maddeye birinci
fıkra olarak eklenmiş, söz konusu birinci fıkra ikinci fıkra olarak
teselsül ettirilmiştir.
Maddeye teselsül ettirilmiş şekliyle üçüncü fıkra
olarak, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığına, bu Tasarı ile verilen
hukuki iş ve işlemlerin takibiyle, Kurumun ihtiyaç duyduğu hukuki
iş ve işlemlerin, serbest avukatlar ve avukatlık ortaklıklarıyla
akdedilecek avukatlık sözleşmeleriyle takibine imkan sağlanması
amacıyla 5/4/1983 tarihli ve 2813 sayılı Telsiz Kanununun 5 inci maddesine
fıkra eklenmesini öngören bir düzenleme eklenmiş ve mevcut ikinci
fıkra dördüncü fıkra olarak teselsül ettirilmiştir.
Başkanlığa kanunla verilen görevlere ilişkin
olarak yapılacak yapım işlerinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu hükümlerine tabi olmaması
hükmü, Alt Komisyonumuzca uygun görülmediğinden 4 üncü madde metninden
çıkarılmıştır. Ancak, Başkanlığın sadece, kuruluştaki hizmet binasının
yapımı, söz konusu 4734 ve 4735 sayılı Kanunlardan muaf tutulmasını
öngören hüküm ile yer ve erişim sağlayıcıların yetkilendirme belgesi
alabilmelerine ve ticari amaçla toplu kullanıcıların izin belgesi
alabilmelerine imkan tanıyan hükümler, Tasarıya, geçici 1 inci
madde olarak Alt Komisyonca eklenmiştir. Eklenen bu geçici madde
Komisyonumuzca da benimsenmiştir.
Tasarının 7 nci maddesinde, Tasarıya eklenen
yeni maddeler doğrultusunda, söz konusu maddeler hükümlerinin
içeriklerine uyumunun sağlanması amacıyla Alt Komisyonca değişiklik
yapılmış, yapılan bu değişiklik
Komisyonumuzca da uygun görülmüş ve 13 üncü madde olarak kabul
edilmiştir.
Tasarının 8 inci maddesi, 14 üncü madde olarak
aynen kabul edilmiştir.
Tasarının maddeleri görüşülmeleri sırasında
redaksiyona tabi tutulmuştur.
Raporumuz, Genel Kurula sunulmak üzere Başkanlığınıza
saygı ile arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
|
Köksal Toptan |
Recep Özel |
Ramazan Can |
|
|
|
Zonguldak |
Isparta |
Kırıkkale |
|
|
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
|
|
Hasan Kara |
Fehmi Hüsrev
Kutlu |
Halil Özyolcu |
|
|
|
Kilis |
Adıyaman |
Ağrı |
|
|
|
|
(8.
maddenin 1. fıkrasının |
|
|
|
|
|
b
bendine muhalifim) |
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
|
Haluk İpek |
Feridun Fikret
Baloğlu |
Yüksel
Çorbacıoğlu |
|
|
|
|
|
Artvin |
|
|
|
|
(Karşı
oyum var) |
(Toplantıya
katılamadı) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
|
Orhan
Yıldız |
Mehmet
Küçükaşık |
Feridun Ayvazoğlu |
|
|
|
Artvin |
|
Çorum |
|
|
|
(İmzada
bulanamadı) |
(Toplantıya
katılamadı) |
(Muhalefetim
var) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
|
Muzaffer Külcü |
Mustafa Nuri
Akbulut |
Mahmut
Durdu |
|
|
|
Çorum |
|
|
|
|
|
|
|
(Toplatıya
katılamadı) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
|
Mehmet
Yılmazcan |
Hakkı Köylü |
Muharrem Kılıç |
|
|
|
Kahramanmaraş |
Kastamonu |
|
|
|
|
(Toplatıya
katılamadı) |
|
(Karşı
oy) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
|
Orhan Eraslan |
Enver
Yılmaz |
Mehmet
Nuri Saygun |
|
|
|
Niğde |
Ordu |
Tekirdağ |
|
|
|
(Karşı
oy) |
(Toplantıya
katılamadı) |
(Toplantıya
katılamadı) |
|
|
|
Üye |
Üye |
|
|
|
|
Ahmet Çağlayan |
Bekir Bozdağ |
|
|
|
|
Uşak |
Yozgat |
|
|
KARŞI OY YAZISI
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığınca
19.02.2007 tarihinde Tali Komisyon olarak, Plan ve Bütçe, İçişleri ile
Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonlarına; Esas Komisyon olarak da
Adalet Komisyonuna gönderilmiş olan “Elektronik Ortamda İşlenen Suçların
Önlenmesi ile 2559 ve 2937 sayılı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
Tasarısı (1/1305)” Adalet Komisyonunda görüşülmüş, tasarı Alt Komisyona
gönderilmiş, Alt Komisyonda yapılan görüşme sonrası 05.03.2007 tarihli Alt
Komisyon Raporunun Adalet Komisyonunda görüşülmesi sırasında 7 maddelik kanun
tasarısına 14 maddelik bir değişiklik önergesi verilmesi üzerine, Adalet
Komisyonu bunların yeniden değerlendirilebilmesi için tasarı ve birinci Alt
Komisyon Raporu tekrar Alt Komisyona gönderilmiş ve aynı Alt Komisyon
tarafından 30.03.2007 tarihli rapor, bizim muhalefet etmiş olduğumuz noktalar
belirtilerek 30.03.2007 tarihinde tekrar Adalet Komisyonuna ikinci alt komisyon
raporu olarak sunulmuş ve bu ikinci Alt Komisyon raporu üzerinde yapılan
görüşmeler sonrasında da bizim muhalefet noktalarımız belirtilmek suretiyle
tasarı Adalet Komisyonunda 05.04.2007
tarihinde kabul edilmiştir.
Tasarının özünde çocukların cinsel
istismarının, müstehcenliğinin, fuhuş suçlarının, intihara yönlendirmenin,
uyuşturucu suçlarının, kumar için yer sağlama suçlarının yer almasının
Cumhuriyet Halk Partisi tarafından da olumlu bulunduğu ve desteklendiğinin altı
çizilmelidir.
Tasarının ilk haline, birinci alt komisyondaki
muhalefetimiz, elektronik ortamın geniş kapsamlı olması nedeniyle başlığın ve
tanımın İnternet ortamı olarak sınırlandırılması gerektiği ileri sürülmüş ve bu
konu son haliyle “İnternet Ortamında
Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla
Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun Tasarısı” adı altında başlık ve tanım şeklinde
kabul edilmiştir.
Erişimin engellenmesi kararı ve yerine
getirilmesi bir takım kurallara bağlanırken onlara karşı itiraz makamının
hakimlik olması gerektiği noktasında itirazımız kabul görmüş, ancak verilecek
erişimin engellenmesi kararının haberleşme özgürlüğüne, basın özgürlüğüne,
kişilik hak ve özgürlüklerine müdahalecilik anlayışından uzak kalması
gerektiği, bu tasarının sansürcü anlayıştan da uzak durması noktasında
itirazlarımız yerine getirilmiştir.
Son günlerde İnternet ortamında yoğun bir
şekilde işlenen ve işlenmeye devam edilen basının ve komuoyunun bilgisi
dahilinde olan 5816 Sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanuna
aykırı olarak yine Türk Ceza Kanununun 302. maddesinde yer alan Türkiye’nin
bölünmesini haritalarla internet ortamında yayma suçu ile Anayasanın 174.
maddesindeki İnkılap Kanunlarının korunmasına ilişkin olmak üzere bu suçların
da aynı tasarının diğer sayılan suçlarına eklenmesi gerektiği, çünkü bu sayılan
suçların Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu, ulusumuzun kurtarıcısı Ulu Önder
Mustafa Kemal Atatürk’e karşı ve ülkenin bölünmez bütünlüğünü yakından ilgilendiren
ve şu anda cezaevinde bu suçtan ölünceye kadar yatarak cezasını çekecek bulunan
bölücü başının işlediği (TCK. Md. 302) suçun ve Cumhuriyetin kuruluşundaki
felsefe ile inancın özünü teşkil eden Devrim Kanunlarının da aynı şekilde bu
tasarıya alınması gerektiği noktalarında itirazımız olmuş, bunlardan sadece
5816 sayılı Kanundaki suç tasarıya alınmış, diğer önerdiğimiz 2 suç ise bu
tasarıya alınmayarak bu konudaki Cumhuriyet Halk Partili üyelerin vermiş olduğu
önerge red edilmiştir.
Yine Tasarı ile kurulacak olan başkanlığın
Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın
şeklindeki geçici birinci maddenin de suistimale açık olduğu iddiasında
bulunuyoruz.
Aynı şekilde önerge ile kabul edilen Kurum ve
Başkanlığın avukatlık hizmetinin serbestçe alınmasına ilişkin maddenin kabulüne
de Cumhuriyet Halk Partisi olarak suistimale açık olması nedeniyle karşı
olduğumuzu belirtmiş oluyoruz.
Yukarıda belirtilen karşı oy yazımızı saygı
ile sunuyoruz. 12.04.2007
|
Feridun
Ayvazoğlu |
Muharrem
Kılıç |
Orhan
Eraslan |
|
|
|
|
Çorum |
|
Niğde |
|
|
|
|
Feridun
Fikret Baloğlu |
|
|
|
|
|
|
|
|
HÜKÜMETİN
TEKLİF ETTİĞİ METİN
ELEKTRONİK
ORTAMDA İŞLENEN SUÇLARIN ÖNLENMESİ İLE 2559 VE 2937 SAYILI KANUNLARDA
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TASARISI
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı, elektronik ortamda
işlenen belirli suçların içerik, yer ve erişim sağlayıcıları üzerinden
önlenmesine ilişkin esas ve usûlleri düzenlemektir.
Tanımlar
MADDE 2- (1) Bu Kanunun uygulanmasında;
a) Bakanlık: Ulaştırma Bakanlığını,
b) Başkanlık: Kurum bünyesinde bulunan Telekomünikasyon
İletişim Başkanlığını,
c) Elektronik ortam: İşaret, sembol, ses, görüntü
ve elektrik sinyal ve işaretlerine dönüştürülebilen her türlü verinin,
kablo, telsiz, optik, elektrik, manyetik, elektromanyetik, elektrokimyasal,
elektromekanik ve diğer iletim sistemleri vasıtasıyla iletilmesi,
gönderilmesi ve alınmasını sağlayan internet ve bilişim ortamını,
ç) Erişim: Bir internet sistemine bağlanarak kullanım
olanağı kazanılmasını,
d) Erişim sağlayıcı: Kullanıcılarına internet
ağına erişim olanağı sağlayan her türlü gerçek veya tüzel kişileri,
e) İnternet ağı: En az iki internet sistemi arasında
veya bilgisayarlar veya bilgisayarlar ile çevre birimleri arasında
veri iletişimini ve karşılıklı etkileşimi her türlü iletişim tekniği
ile sağlayan ortamı,
f) İnternet ortamı: İnternet sistemi ve internet
ağından oluşan ortamı,
g) İnternet sistemi: Bilgisayar, iletişim altyapısı
ve yazılımlardan oluşan veri işleme, saklama ve iletmeye yönelik
sistemi,
ğ) İçerik sağlayıcı: İnternet ağı üzerinden kullanıcılara
sunulan her türlü bilgi veya veriyi üreten, değiştiren ve sağlayan
gerçek veya tüzel kişileri,
h) İzleme: İnternet ağındaki verilere etki etmeksizin
bilgi ve verilerin takip edilmesini,
ı) Kurum: Telekomünikasyon Kurumunu,
i) Toplu kullanım sağlayıcı: Ticari amaçla kişilere
belli bir yerde ve belli bir süre internet ağını kullanım olanağı
sağlayanı,
j) Yayın: Elektronik ortamda yapılan yayını,
k) Yer sağlayıcı: Hizmet ve içerikleri barındıran
sistemleri sağlayan veya işleten gerçek veya tüzel kişileri,
ifade eder.
Erişimin engellenmesi
kararı ve yerine getirilmesi
MADDE 3- (1) Elektronik ortamda
yapılan ve içeriği aşağıdaki suçları oluşturan yayınlarla ilgili
olarak erişimin engellenmesine karar verilir:
a) Türk Ceza Kanununda yer alan;
1) Çocukların cinsel istismarı (madde 103, fıkra
1),
2) Müstehcenlik (madde 226),
3) Fuhuş (madde 227),
4) İntihara yönlendirme (madde 84),
5) Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama (madde
228),
6) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını
kolaylaştırma (madde 190),
suçları.
(2) Birinci fıkrada yazılı suçların işlenmesinin
önlenmesi amacıyla erişimin engellenmesine sulh ceza hâkimi tarafından
karar verilir. Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde ise erişim,
yetkili ve görevli kolluk kuvvetlerinin talebi üzerine veya
re’sen, Başkanlığın yazılı emriyle engellenebilir.
(3) İçerik veya yer sağlayıcısının yurt dışında
bulunması halinde veya içerik veya yer sağlayıcısı yurt içinde bulunsa
dahi, içeriği birinci fıkranın (a) bendinin (1), (2) ve (3) numaralı
alt bentlerinde yazılı suçları oluşturan yayınlarla ilgili olarak
erişimin engellenmesi kararı, doğrudan Başkanlık tarafından verilir.
Bu karar, erişim sağlayıcısına bildirilerek gereğinin derhal yerine
getirilmesi istenir.
(4) Hâkim veya Başkanlık tarafından verilen karar
gereği yapılmak üzere içerik, yer veya erişim sağlayıcılarına tebliğ
edilir. Hâkim tarafından verilen erişimin engellenmesine ilişkin
kararların bir örneği bilgi için Başkanlığa gönderilir.
(5) Başkanlık tarafından verilen erişimin engellenmesine
ilişkin karara, içerik, yer veya erişim sağlayıcıları veya bu karar
dolayısı ile yasal bir hakkının ihlal edildiğini ileri süren kişiler
tarafından Kurum merkezinin bulunduğu yer sulh ceza hâkimine itiraz
edilebilir. Koruma tedbiri olarak hâkim tarafından verilen erişimin
engellenmesine ilişkin karara ise 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu
hükümlerine göre itiraz edilebilir. Erişimin engellenmesi kararının
konusunu oluşturan yayını yapanların kimliklerinin belirlenmesi
hâlinde, Başkanlık tarafından, Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda
bulunulur.
(6) Konusu birinci fıkrada sayılan suçları oluşturan
içeriğin yayından çıkarılması halinde, erişimin engellenmesi kararı
kendiliğinden hükümsüz kalır.
(7) Üçüncü fıkra hükmü uyarınca verilen erişimin
engellenmesi kararının yerine getirilmemesi halinde, Başkanlık
tarafından erişim sağlayıcısına, üç günden fazla olmamak üzere belirlenen
bir süre zarfında kararın yerine getirilmesi hususunda yazılı
uyarıda bulunulur. Uyarıya ve belirlenen süreye rağmen kararın
yerine getirilmemesi halinde, Başkanlık tarafından erişim sağlayıcısına
onbin Yeni Türk Lirası idari para cezası verilir. Buna rağmen, kararın
yerine getirilmemesi halinde, Başkanlığın talebi üzerine Kurum
tarafından yetkilendirmenin iptaline karar verilebilir.
(8) İkinci fıkra uyarınca verilen erişimin engellenmesi
kararını yerine getirmeyen kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası
ile cezalandırılır.
İdari yapı ve görevler
MADDE 4- (1) Bu Kanunla verilen
görevler, Kurum bünyesinde bulunan Telekomünikasyon İletişim
Başkanlığınca yerine getirilir.
(2) Bu Kanunla verilen görevleri yapmak üzere ekli
listedeki kadrolar ihdas edilmiş ve 27/1/2000 tarihli ve 4502 sayılı
Kanunun geçici 1 inci maddesiyle Kurum için ihdas edilen (II) sayılı
listeye eklenmiştir. Başkanlık bünyesindeki İletişim Uzmanları
Kurumda çalışan Telekomünikasyon Uzmanlarının mali ve özlük haklarına
sahiptir.
(3) Başkanlığa bu Kanunla verilen görevlere
ilişkin olarak yapılacak her türlü mal veya hizmet alımları ile yapım
işleri, ceza ve ihalelerden yasaklama işleri hariç, 4734 sayılı
Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu
hükümlerine tabi olmaksızın Kurum bütçesinden karşılanır.
(4) Diğer kanunlarla verilen yetki ve görevleri
saklı kalmak kaydıyla, Başkanlığın bu kanun kapsamındaki görev ve
yetkileri şunlardır:
a) Bakanlık, kolluk kuvvetleri, ilgili kamu kurum
ve kuruluşları ile içerik, yer ve erişim sağlayıcılar ve ilgili sivil
toplum kuruluşları arasında koordinasyon oluşturarak elektronik
ortamda yapılan ve bu Kanun kapsamına giren suçları oluşturan içeriğe
sahip faaliyet ve yayınları önlemeye yönelik çalışmalar yapmak,
bu amaçla, gerektiğinde, her türlü giderleri yönetmelikle belirlenecek
usul ve esaslar dahilinde Kurumca karşılanacak çalışma kurulları
oluşturmak,
b) İnternet ortamında yapılan yayınların içeriklerini
izleyerek, bu Kanun kapsamına giren suçların işlendiğinin tespiti
halinde, bu yayınlara erişimin engellenmesine yönelik olarak bu
Kanunda öngörülen gerekli tedbirleri almak,
c) İnternet ortamında yapılan yayınların içeriklerinin
izlenmesinin hangi seviye, zaman ve şekilde yapılacağını belirlemek,
ç) Kurum tarafından işletmecilerin yetkilendirilmeleri
ile mülki idare amirlerince toplu kullanım sağlayıcılara verilecek
izin belgelerinde filtreleme ve bloke etmede kullanılacak sistemlere
ve yapılacak düzenlemelere yönelik usûl ve esasları belirlemek,
d) Elektronik ortamdaki yayınların izlenmesi
suretiyle bu Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında sayılan
suçların işlenmesini önlemek için, izleme ve bilgi ihbar merkezi
dahil, gerekli her türlü teknik altyapıyı kurmak veya kurdurmak, bu
altyapıyı işletmek veya işletilmesini sağlamak,
e) Elektronik ortamdaki sohbet, mesaj veya benzeri
servislerde yapılacak filtreleme, perdeleme ve izleme esaslarına
göre donanım üretilmesi veya yazılım yapılmasına ilişkin asgari
standartları belirlemek,
f) Bilişim ve internet alanındaki uluslararası
kurum ve kuruluşlarla işbirliği ve koordinasyonu sağlamak,
g) Bu Kanun ve ilgili mevzuat kapsamında içerik,
yer ve erişim sağlayıcılarının, yönetmelikle belirlenecek usul
ve esaslar çerçevesinde tanıtıcı bilgilerini kendilerine ait internet
ortamında kullanıcıların ulaşabileceği şekilde ve güncel olarak
bulundurmamaları halinde bu Kanunun 3 üncü maddesinin yedinci
fıkrasında yazılı yaptırımları uygulamak,
ğ) Bu Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında
sayılan suçların, elektronik ortamda işlenmesini konu alan her türlü
temsili görüntü, yazı veya sesleri içeren ürünlerin tanıtımı, ülkeye
sokulması, bulundurulması, kiraya verilmesi veya satışının önlemesini
teminen yetkili ve görevli kolluk kuvvetlerine, teknik imkanları
dahilinde gereken her türlü yardım ve koordinasyonda bulunmak,
h) Bu Kanunla verilen görevlerin yerine getirilmesi
kapsamında, Bakanlıkça; ilgili mevzuat hükümleri uyarınca; Adalet
Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, çocuk, kadın ve aileden sorumlu
Devlet Bakanlığı ile ihtiyaç duyulan diğer bakanlık, kamu kurum ve
kuruluşları ile internet servis sağlayıcıları ve ilgili sivil
toplum kuruluşlarından birer temsilcisi katılımı suretiyle teşkil
edilecek İnternet Kurulu ile gerekli işbirliği ve koordinasyonu
sağlamak, bu Kurulca izleme, filtreleme ve engelleme yapılacak
sitelerin tespiti ve benzeri konularda yapılacak öneriler ile ilgili
gerekli her türlü tedbir veya kararları almak,
ı) Diğer kanunlarla verilen görevleri yapmak.
Yönetmelik
MADDE 5- (1) Bu Kanunun uygulanmasına
ilişkin esas ve usuller, Adalet, İçişleri ve Ulaştırma bakanlıklarının
görüşleri alınarak Başbakanlık tarafından çıkarılacak yönetmeliklerle
düzenlenir.
MADDE 6- (1) 4/7/1934 tarihli
ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Salahiyet Kanununun ek 7 nci maddesinin
onuncu fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “belirtilen” ibaresinden
sonra gelmek üzere “telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişime
ilişkin” ibaresi eklenmiş, ikinci cümlesi “Oluşturulan bu Başkanlık
bir başkan ile daire başkanlıklarından oluşur” şeklinde değiştirilmiştir.
(2) 1/11/1983 tarihli ve 2937 sayılı Devlet İstihbarat
Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanununun 6 ncı maddesinin
ikinci fıkrasının son cümlesi “4.12.2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza
Muhakemesi Kanununun 135 inci maddesinin altıncı fıkrasının (a)
bendinin (14) numaralı alt bendi kapsamında yapılacak dinlemeler
de bu merkez üzerinden yapılır” şeklinde değiştirilmiş; dördüncü
fıkrasında yer alan “Ancak” ibresinden sonra gelmek üzere “casusluk
faaliyetlerinin tespiti ve” ibaresi eklenmiş; altıncı fıkrasının
üçüncü cümlesinde geçen “Bu madde” ibresi “Bu fıkra” olarak değiştirilmiştir.
Yürürlük
MADDE 7- (1) Bu Kanunun;
a) 1 inci, 2 nci, 3 üncü ve 5 inci maddeleri yayımı
tarihinden altı ay sonra,
b) Diğer maddeleri yayımı tarihinde,
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 8- (1) Bu Kanun hükümlerini
Bakanlar Kurulu yürütür.
ADALET KOMİSYONUNUN
KABUL ETTİĞİ METİN
İNTERNET ORTAMINDA YAPILAN YAYINLARIN DÜZENLENMESİ VE BU YAYINLAR YOLUYLA İŞLENEN SUÇLARLA
MÜCADELE EDİLMESİ
HAKKINDA KANUN TASARISI
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Kanunun amaç
ve kapsamı; içerik sağlayıcı, yer sağlayıcı, erişim sağlayıcı ve
toplu kullanım sağlayıcıların yükümlülük ve sorumlulukları ile
internet ortamında işlenen belirli suçlarla içerik, yer ve erişim
sağlayıcıları üzerinden mücadeleye ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir.
Tanımlar
MADDE 2- (1) Bu Kanunun uygulamasında;
a) Bakanlık: Ulaştırma Bakanlığını,
b) Başkanlık: Kurum bünyesinde bulunan Telekomünikasyon
İletişim Başkanlığını,
c) Başkan: Telekomünikasyon İletişim Başkanını,
ç) Bilgi: Verilerin anlam kazanmış biçimini,
d) Erişim: Bir internet ortamına bağlanarak kullanım
olanağı kazanılmasını,
e) Erişim sağlayıcı: Kullanıcılarına internet
ortamına erişim olanağı sağlayan her türlü gerçek veya tüzel kişileri,
f) İçerik sağlayıcı: İnternet ortamı üzerinden
kullanıcılara sunulan her türlü bilgi veya veriyi üreten, değiştiren
ve sağlayan gerçek veya tüzel kişileri,
g) İnternet ortamı: Haberleşme ile kişisel veya
kurumsal bilgisayar sistemleri dışında kalan ve kamuya açık olan
internet üzerinde oluşturulan ortamı,
ğ) İnternet ortamında yapılan yayın: İnternet
ortamında yer alan ve içeriğine belirsiz sayıda kişilerin ulaşabileceği
verileri,
h) İzleme: İnternet ortamındaki verilere etki
etmeksizin bilgi ve verilerin takip edilmesini,
ı) Kurum: Telekomünikasyon Kurumunu,
i) Toplu kullanım sağlayıcı: Kişilere belli bir
yerde ve belli bir süre internet ortamı kullanım olanağı sağlayanı,
j) Trafik bilgisi: İnternet ortamında gerçekleştirilen
her türlü erişime ilişkin olarak taraflar, zaman, süre, yararlanılan
hizmetin türü, aktarılan veri miktarı ve bağlantı noktaları gibi
değerleri,
k) Veri: Bilgisayar tarafından üzerinde işlem yapılabilen her türlü değeri,
l) Yayın: İnternet ortamında yapılan yayını,
m) Yer sağlayıcı: Hizmet ve içerikleri barındıran
sistemleri sağlayan veya işleten gerçek veya tüzel kişileri,
ifade eder.
Bilgilendirme yükümlülüğü
MADDE 3- (1) İçerik, yer ve erişim
sağlayıcıları, yönetmelikle belirlenen esas ve usuller çerçevesinde
tanıtıcı bilgilerini kendilerine ait internet ortamında kullanıcıların
ulaşabileceği şekilde ve güncel olarak bulundurmakla yükümlüdür.
(2) Yukarıdaki fıkrada belirtilen yükümlülüğü
yerine getirmeyen içerik, yer veya erişim sağlayıcısına Başkanlık
tarafından ikibin Yeni Türk Lirasından onbin Yeni Türk Lirasına kadar
idari para cezası verilir.
İçerik sağlayıcının
sorumluluğu
MADDE 4- (1) İçerik sağlayıcı,
internet ortamında kullanıma sunduğu her türlü içerikten sorumludur.
(2) İçerik sağlayıcı, bağlantı sağladığı başkasına
ait içerikten sorumlu değildir. Ancak, sunuş biçiminden, bağlantı
sağladığı içeriği benimsediği ve kullanıcının söz konusu içeriğe
ulaşmasını amaçladığı açıkça belli ise, genel hükümlere göre sorumludur.
Yer sağlayıcının yükümlülükleri
MADDE 5- (1) Yer sağlayıcı,
yer sağladığı içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin
söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir.
(2) Yer sağlayıcı, yer
sağladığı hukuka aykırı
içerikten, ceza sorumluluğu ile ilgili hükümler saklı
kalmak kaydıyla, bu Kanunun
8 inci ve 9 uncu maddelerine göre haberdar edilmesi halinde ve teknik
olarak imkan bulunduğu ölçüde hukuka aykırı içeriği yayından kaldırmakla
yükümlüdür.
Erişim sağlayıcının
yükümlülükleri
MADDE 6- (1) Erişim sağlayıcı:
a) Herhangi bir kullanıcısının yayınladığı hukuka
aykırı içerikten, bu Kanun hükümlerine uygun olarak haberdar edilmesi
halinde ve teknik olarak engelleme imkanı bulunduğu ölçüde erişimi
engellemekle,
b) Sağladığı hizmetlere ilişkin, yönetmelikte
belirtilen trafik bilgilerini altı aydan az ve iki yıldan fazla olmamak
üzere yönetmelikte belirlenecek süre kadar saklamakla ve bu bilgilerin
doğruluğunu, bütünlüğünü ve gizliliğini sağlamakla,
c) Faaliyetine son vereceği tarihten en az üç ay
önce durumu Kuruma, içerik sağlayıcılarına ve müşterilerine
bildirmek ve trafik bilgilerine ilişkin kayıtları yönetmelikte
belirtilen esas ve usullere uygun olarak Kuruma teslim etmekle,
yükümlüdür.
(2) Erişim sağlayıcı, kendisi aracılığıyla erişilen
bilgilerin içeriklerinin hukuka aykırı olup olmadıklarını ve sorumluluğu
gerektirip gerektirmediğini kontrol etmekle yükümlü değildir.
(3) Birinci fıkranın (b) ve (c) bentlerinde yer
alan yükümlülüklerden birini yerine getirmeyen erişim sağlayıcısına
Başkanlık tarafından onbin Yeni Türk Lirasından ellibin Yeni Türk
Lirasına kadar idari para cezası verilir.
Toplu kullanım sağlayıcıların
yükümlülükleri
MADDE 7- (1) Ticarî amaçla toplu
kullanım sağlayıcılar, mahalli mülki amirden izin belgesi almakla
yükümlüdür. İzne ilişkin bilgiler otuz gün içinde mahalli mülki amir
tarafından Kuruma bildirilir. Bunların denetimi mahalli mülki
amirler tarafından yapılır. İzin belgesinin verilmesine ve denetime
ilişkin esas ve usuller, yönetmelikle düzenlenir.
(2) Ticari amaçla olup olmadığına bakılmaksızın
bütün toplu kullanım sağlayıcılar, konusu suç oluşturan içeriklere
erişimi önleyici tedbirleri almakla yükümlüdür.
(3) Birinci fıkrada belirtilen yükümlülüğe aykırı
hareket eden kişiye mahalli mülki amir tarafından üçbin Yeni Türk
Lirasından onbeşbin Yeni Türk Lirasına kadar idari para cezası verilir.
Erişimin engellenmesi
kararı ve yerine getirilmesi
MADDE 8- (1) İnternet ortamında
yapılan ve içeriği aşağıdaki suçları oluşturduğu hususunda yeterli
şüphe sebebi bulunan yayınlarla ilgili olarak erişimin engellenmesine
karar verilir:
a) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda
yer alan;
1) İntihara yönlendirme (madde 84),
2) Çocukların cinsel istismarı (madde 103, birinci
fıkra),
3) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını
kolaylaştırma (madde 190),
4) Sağlık için tehlikeli madde temini (madde
194),
5) Müstehcenlik (madde 226),
6) Fuhuş (madde 227),
7) Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama (madde
228)
suçları.
b) 25/7/1951 tarihli ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine
İşlenen Suçlar Hakkında Kanunda yer alan suçlar.
(2) Erişimin engellenmesi kararı, soruşturma
evresinde hâkim, kovuşturma evresinde ise mahkeme tarafından verilir.
Soruşturma evresinde, gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet
savcısı tarafından da erişimin engellenmesine karar verilebilir.
Bu durumda Cumhuriyet savcısı kararını yirmidört saat içinde hâkimin
onayına sunar ve hâkim, kararını en geç yirmidört saat içinde verir.
Bu süre içinde kararın onaylanmaması hâlinde tedbir, Cumhuriyet
savcısı tarafından derhal kaldırılır. Koruma tedbiri olarak
verilen erişimin engellenmesine ilişkin karara 4/12/2004 tarihli
ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre itiraz
edilebilir.
(3) Hâkim, mahkeme veya Cumhuriyet savcısı tarafından
verilen erişimin engellenmesi kararının birer örneği, gereği yapılmak
üzere Başkanlığa gönderilir.
(4) İçeriği birinci fıkrada belirtilen suçları
oluşturan yayınların içerik veya yer sağlayıcısının yurt dışında
bulunması halinde veya içerik veya yer sağlayıcısı yurt içinde bulunsa
bile, içeriği birinci fıkranın (a) bendinin (2) ve (5) numaralı alt
bentlerinde yazılı suçları oluşturan yayınlara ilişkin olarak erişimin
engellenmesi kararı re’sen Başkanlık tarafından verilir. Bu karar, erişim sağlayıcısına bildirilerek
gereğinin yerine getirilmesi istenir.
(5) Erişimin engellenmesi kararının gereği,
derhal ve en geç kararın bildirilmesi anından itibaren yirmidört saat
içinde yerine getirilir.
(6) Başkanlık tarafından verilen erişimin engellenmesi
kararının konusunu oluşturan yayını yapanların kimliklerinin
belirlenmesi halinde, Başkanlık tarafından, Cumhuriyet başsavcılığına
suç duyurusunda bulunulur.
(7) Soruşturma sonucunda kovuşturmaya yer olmadığı
kararı verilmesi halinde, erişimin engellenmesi kararı kendiliğinden
hükümsüz kalır. Bu durumda Cumhuriyet savcısı, kovuşturmaya yer
olmadığı kararının bir örneğini Başkanlığa gönderir.
(8) Kovuşturma evresinde beraat kararı verilmesi
halinde, erişimin engellenmesi kararı kendiliğinden hükümsüz kalır.
Bu durumda mahkemece beraat kararının bir örneği Başkanlığa gönderilir.
(9) Konusu birinci fıkrada sayılan suçları oluşturan
içeriğin yayından çıkarılması halinde; erişimin engellenmesi kararı,
soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı, kovuşturma evresinde
mahkeme tarafından kaldırılır.
(10) Koruma tedbiri olarak verilen erişimin engellenmesi
kararının gereğini yerine getirmeyen yer veya erişim sağlayıcılarının
sorumluları, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı
takdirde, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(11) İdari tedbir olarak verilen erişimin engellenmesi
kararının yerine getirilmemesi halinde, Başkanlık tarafından
erişim sağlayıcısına, onbin Yeni Türk Lirasından yüzbin Yeni Türk
Lirasına kadar idari para cezası verilir. İdari para cezasının
verildiği andan itibaren yirmidört saat içinde kararın yerine getirilmemesi
halinde ise, Başkanlığın talebi üzerine Kurum tarafından yetkilendirmenin
iptaline karar verilebilir.
(12) Bu Kanunda tanımlanan kabahatler dolayısıyla
Başkanlık veya Kurum tarafından verilen idari para cezalarına
ilişkin kararlara karşı, 6/1/1982 tarihli 2577 sayılı İdari Yargılama
Usulü Kanunu hükümlerine göre kanun yoluna başvurulabilir.
İçeriğin yayından çıkarılması
ve cevap hakkı
MADDE 9- (1) İçerik nedeniyle
hakları ihlâl edildiğini iddia eden kişi, içerik sağlayıcısına, buna
ulaşamaması halinde yer sağlayıcısına başvurarak kendisine
ilişkin içeriğin yayından çıkarılmasını ve yayındaki kapsamından
fazla olmamak üzere hazırladığı cevabı bir hafta süreyle internet
ortamında yayımlanmasını isteyebilir. İçerik veya yer sağlayıcı
kendisine ulaştığı tarihten itibaren iki gün içinde, talebi yerine
getirir. Bu süre zarfında talep yerine getirilmediği takdirde
reddedilmiş sayılır.
(2) Talebin reddedilmiş sayılması halinde, kişi
onbeş gün içinde yerleşim yeri sulh ceza mahkemesine başvurarak,
içeriğin yayından çıkarılmasına ve yayındaki kapsamından fazla
olmamak üzere hazırladığı cevabın bir hafta süreyle internet ortamında
yayımlanmasına karar verilmesini isteyebilir. Sulh ceza hâkimi
bu talebi üç gün içinde duruşma yapmaksızın karara bağlar. Sulh ceza
hâkiminin kararına karşı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre
itiraz yoluna gidilebilir.
(3) Sulh ceza hâkiminin kesinleşen kararının,
birinci fıkraya göre yapılan başvuruyu yerine getirmeyen içerik
veya yer sağlayıcısına tebliğinden itibaren iki gün içinde içerik
yayından çıkarılarak hazırlanan cevabın yayımlanmasına başlanır.
(4) Sulh ceza hâkiminin kararını bu maddede belirtilen
şartlara uygun olarak ve süresinde yerine getirmeyen sorumlu kişi,
altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İçerik
veya yer sağlayıcının tüzel kişi olması halinde, bu fıkra hükmü yayın
sorumlusu hakkında uygulanır.
İdari yapı ve görevler
MADDE 10- (1) Kanunla verilen
görevler, Kurum bünyesinde bulunan Başkanlıkça yerine getirilir.
(2) Bu Kanunla ekli listedeki kadrolar ihdas edilerek
Başkanlığın hizmetlerinde kullanılmak üzere 5/4/1983 tarihli ve
2813 sayılı Telsiz Kanununa ekli (II) sayılı listeye eklenmiştir.
Başkanlık bünyesindeki iletişim uzmanlarına, Kurumda çalışan Telekomünikasyon
Uzmanlarına uygulanan mali, sosyal hak ve yardımlara ilişkin hükümler
uygulanır. İletişim Uzmanı olarak Başkanlığa atanan personelin
hakları saklı kalmak kaydıyla, kariyer sistemi, Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihten itibaren altı ay içinde çıkarılacak yönetmelikle
düzenlenir.
(3) Başkanlığa Kanunla verilen görevlere ilişkin
olarak yapılacak her türlü mal veya hizmet alımları, ceza ve ihalelerden
yasaklama işleri hariç, 04/01/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale
Kanunu ile 05/01/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri
Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın Kurum bütçesinden karşılanır.
(4) Kanunlarla verilen diğer yetki ve görevleri
saklı kalmak kaydıyla, Başkanlığın bu Kanun kapsamındaki görev ve
yetkileri şunlardır:
a) Bakanlık, kolluk kuvvetleri, ilgili kamu kurum
ve kuruluşları ile içerik, yer ve erişim sağlayıcılar ve ilgili sivil
toplum kuruluşları arasında koordinasyon oluşturarak internet
ortamında yapılan ve bu Kanun kapsamına giren suçları oluşturan
içeriğe sahip faaliyet ve yayınları önlemeye yönelik çalışmalar
yapmak, bu amaçla, gerektiğinde, her türlü giderleri yönetmelikle
belirlenecek esas ve usuller dahilinde Kurumca karşılanacak çalışma
kurulları oluşturmak.
b) İnternet ortamında yapılan yayınların içeriklerini
izleyerek, bu Kanun kapsamına giren suçların işlendiğinin tespiti
halinde, bu yayınlara erişimin engellenmesine yönelik olarak bu
Kanunda öngörülen gerekli tedbirleri almak.
c) İnternet ortamında yapılan yayınların içeriklerinin
izlenmesinin hangi seviye, zaman ve şekilde yapılacağını belirlemek.
ç) Kurum tarafından işletmecilerin yetkilendirilmeleri
ile mülki idare amirlerince ticari amaçlı toplu kullanım sağlayıcılara
verilecek izin belgelerinde filtreleme ve bloke etmede kullanılacak
sistemlere ve yapılacak düzenlemelere yönelik esas ve usulleri
belirlemek.
d) İnternet ortamındaki yayınların izlenmesi
suretiyle bu Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasında sayılan
suçların işlenmesini önlemek için, izleme ve bilgi ihbar merkezi
dahil, gerekli her türlü teknik altyapıyı kurmak veya kurdurmak, bu
altyapıyı işletmek veya işletilmesini sağlamak.
e) İnternet ortamında herkese açık çeşitli servislerde
yapılacak filtreleme, perdeleme ve izleme esaslarına göre donanım
üretilmesi veya yazılım yapılmasına ilişkin asgari kriterleri
belirlemek.
f) Bilişim ve internet alanındaki uluslararası
kurum ve kuruluşlarla işbirliği ve koordinasyonu sağlamak.
g) Bu Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasında
sayılan suçların, internet ortamında işlenmesini konu alan her
türlü temsili görüntü, yazı veya sesleri içeren ürünlerin tanıtımı,
ülkeye sokulması, bulundurulması, kiraya verilmesi veya satışının
önlenmesini teminen yetkili ve görevli kolluk kuvvetleri ile soruşturma
mercilerine, teknik imkanları dahilinde gereken her türlü yardımda
bulunmak ve koordinasyonu sağlamak.
Yönetmelikler
MADDE 11- (1) Bu Kanunun uygulanmasına
ilişkin esas ve usuller, Adalet, İçişleri ve Ulaştırma bakanlıklarının
görüşleri alınarak Başbakanlık tarafından çıkarılacak yönetmeliklerle
düzenlenir. Bu yönetmelikler, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren dört ay içinde çıkarılır.
(2) Yer veya erişim sağlayıcı olarak faaliyet icra
etmek isteyen kişilere, telekomünikasyon yoluyla iletişim konusunda
yetkilendirme belgesi olup olmadığına bakılmaksızın, yer veya
erişim sağlayıcı olarak faaliyet icra etmesi amacıyla yetkilendirme
belgesi verilmesine ilişkin esas ve usuller, Kurum tarafından çıkarılacak
yönetmelikle düzenlenir. Bu yönetmelik, Kanunun yürürlüğe girdiği
tarihten itibaren beş ay içinde çıkarılır.
İlgili kanunlarda
yapılan değişiklikler
MADDE 12- (1) 4/2/1924 tarihli
ve 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanununun 2 nci maddesinin (f) bendine
aşağıdaki cümle eklenmiştir. “Bu idari para cezalarına ilişkin kararlara
karşı, 6/1/1982 tarihli ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu
hükümlerine göre kanun yoluna başvurulabilir.”
(2) 4/7/1934 tarihli
ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Salahiyet Kanununun ek 7 nci maddesinin
onuncu fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “belirtilen” ibaresinden
sonra gelmek üzere “telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişime
ilişkin” ibaresi eklenmiş, ikinci cümlesi “Oluşturulan bu Başkanlık
bir başkan ile daire başkanlıklarından oluşur” şeklinde değiştirilmiştir.
(3) 5/4/1983 tarihli ve 2813 sayılı Telsiz Kanununun
5 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Kurulca belirlenecek esas ve usuller çerçevesinde,
04/01/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 22 nci maddesinde
belirtilen doğrudan temin usulüyle serbest avukatlar veya avukatlık
ortaklıklarıyla avukat sözleşmeleri akdedilebilir.”
(4) 1/11/1983 tarihli ve 2937 sayılı Devlet İstihbarat
Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanununun 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasının son cümlesi
“4.12.2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 135 inci
maddesinin altıncı fıkrasının (a)
bendinin (14) numaralı alt bendi kapsamında yapılacak dinlemeler
de bu merkez üzerinden yapılır” şeklinde değiştirilmiş; dördüncü
fıkrasında yer alan “Ancak” ibaresinden sonra gelmek üzere “casusluk
faaliyetlerinin tespiti ve” ibaresi eklenmiş; altıncı fıkrasının
üçüncü cümlesinde geçen “Bu madde” ibaresi “Bu fıkra” olarak değiştirilmiştir.
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Başkanlığın kuruluştaki hizmet
binasının yapımı, ceza ve ihalelerden yasaklama işleri hariç, Kamu
İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu hükümlerine tabi
olmaksızın Kurum bütçesinden karşılanır.
(2) Halen faaliyet icra eden ticari amaçla toplu
kullanım sağlayıcılar, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren
altı ay içinde 7 nci maddeye göre alınması gereken izin belgesini
temin etmekle yükümlüdürler.
(3) Halen yer veya erişim sağlayıcı olarak faaliyet
icra eden kişilere, Kurum tarafından, telekomünikasyon yoluyla
iletişim konusunda yetkilendirme belgesi olup olmadığına bakılmaksızın,
yer veya erişim sağlayıcı olarak faaliyet icra etmesi amacıyla bir
yetkilendirme belgesi düzenlenir.
Yürürlük
MADDE 13- (1) Bu Kanunun;
a) 3 üncü ve 8 inci maddeleri, yayımı tarihinden
altı ay sonra,
b) Diğer maddeleri, yayımı tarihinde,
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 14- (1) Bu Kanun hükümlerini
Bakanlar Kurulu yürütür.
|
Recep Tayyip Erdoğan |
|
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
Dışişleri Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. V. |
|
|
A. Gül |
A. Şener |
B. Atalay |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
B. Atalay |
A. Babacan |
M. Aydın |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Adalet
Bakanı V. |
|
|
N. Çubukçu |
K. Tüzmen |
F. N. Özak |
|
|
Millî
Savunma Bakanı |
İçişleri
Bakanı V. |
Maliye
Bakanı |
|
|
M. V. Gönül |
M. V. Gönül |
K. Unakıtan |
|
|
Millî Eğitim Bakanı |
Bayındırlık ve İskân Bakanı |
Sağlık Bakanı |
|
|
H. Çelik |
F. N. Özak |
R. Akdağ |
|
|
Ulaştırma Bakanı |
Tarım ve Köyişleri Bakanı |
Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı |
|
|
B. Yıldırım |
M. M. Eker |
M. Başesgioğlu |
|
|
Sanayi ve Ticaret Bakanı |
En. ve Tab. Kay. Bakanı |
Kültür ve Turizm Bakanı |
|
|
A. Coşkun |
M. H. Güler |
A. Koç |
|
|
|
Çevre
ve Orman Bakanı |
|
|
|
|
O. Pepe |
|
HÜKÜMETİN
TEKLİF ETTİĞİ METNE EKLİ
LİSTE
KURUMU : TELEKOMÜNİKASYON KURUMU
TEŞKİLATI
: MERKEZ
İHDAS
EDİLEN KADROLARIN
|
UNVANI |
SINIFI |
KADRO ADEDİ |
|
|
|
|
|
1. DERECE |
|
|
|
Daire Başkanı |
GİH |
1 |
|
Hukuk Müşaviri |
GİH |
1 |
|
İletişim Uzmanı |
GİH |
3 |
|
İletişim Uzmanı |
TH |
3 |
|
3. DERECE |
|
|
|
İletişim Uzmanı |
GİH |
7 |
|
İletişim Uzmanı |
TH |
5 |
|
5. DERECE |
|
|
|
İletişim Uzmanı |
GİH |
5 |
|
Avukat |
AH |
3 |
|
İletişim Uzmanı |
TH |
5 |
|
Mütercim |
GİH |
1 |
|
Tekniker |
TH |
3 |
|
Sekreter |
GİH |
1 |
|
6. DERECE |
|
|
|
İletişim Uzmanı |
GİH |
8 |
|
İletişim Uzmanı |
TH |
10 |
|
Avukat |
AH |
2 |
|
Mütercim |
GİH |
2 |
|
Bilgisayar
İşletmeni |
GİH |
2 |
|
Teknisyen |
TH |
2 |
|
Sekreter |
GİH |
1
|
|
|
TOPLAM
|
65 |
ADALET KOMİSYONUNUN
LİSTE
KURUMU :
TELEKOMÜNİKASYON KURUMU
TEŞKİLATI : MERKEZ
İHDAS EDİLEN KADROLARIN
|
UNVANI |
SINIFI |
KADRO ADEDİ |
|
|
|
|
|
1. DERECE |
|
|
|
Daire Başkanı |
GİH |
1 |
|
Hukuk Müşaviri |
GİH |
1 |
|
İletişim Uzmanı |
GİH |
5 |
|
İletişim Uzmanı |
TH |
5 |
|
3. DERECE |
|
|
|
İletişim Uzmanı |
GİH |
10 |
|
İletişim Uzmanı |
TH |
10 |
|
5. DERECE |
|
|
|
İletişim Uzmanı |
GİH |
8 |
|
Avukat |
AH |
3 |
|
İletişim Uzmanı |
TH |
8 |
|
Mütercim |
GİH |
1 |
|
Tekniker |
TH |
2 |
|
Sekreter |
GİH |
2 |
|
6. DERECE |
|
|
|
Uzman |
GİH |
15 |
|
Uzman |
TH |
5 |
|
Avukat |
AH |
2 |
|
Mütercim |
GİH |
2 |
|
Bilgisayar
İşletmeni |
GİH |
10 |
|
Teknisyen |
TH |
2 |
|
Sekreter |
GİH |
1
|
|
|
TOPLAM
|
93 |