Dö­nem: 22                                                                           Ya­sa­ma Yı­lı: 5

 

TBMM                                                 (S. Sa­yı­sı: 1436)

 

8.5.2007 Ta­rih­li ve 5654 Sa­yı­lı Nük­le­er Güç San­tral­la­rının Ku­rul­ma­sı ve İş­le­til­me­si ile Ener­ji Sa­tı­şı­na İliş­kin Ka­nun ve Ana­ya­sa­nın 89 un­cu ve 104 ün­cü Mad­de­le­ri Ge­re­ğin­ce Cum­hur­baş­ka­nın­ca Bir Da­ha Gö­rü­şül­mek Üze­re Ge­ri Gön­der­me Tez­ke­re­si ile Sa­na­yi, Ti­ca­ret, Ener­ji, Ta­biî Kay­nak­lar,  Bil­gi ve Tek­no­lo­ji Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/1365)

 

                        

Not: Ka­nun, Baş­kan­lık­ça; Ana­ya­sa ile Sa­na­yi, Ti­ca­ret, Ener­ji, Ta­biî Kay­nak­lar, Bil­gi ve Tek­no­lo­ji ko­mis­yon­la­rı­na ha­va­le edil­miş­tir.

 

                                   T.C.

                        Cum­hur­baş­kan­lı­ğı                                                                    24/05/2007

        Sa­yı: B.01.0.KKB.01-18/A-6-2007-385

 

TÜR­Kİ­YE BÜ­YÜK MİL­LET MEC­Lİ­Sİ BAŞ­KAN­LI­ĞI­NA

İL­Gİ: 11.05.2007 gün­lü, A.01.0.GNS.0.10.00.02-27246/62695 sa­yı­lı ya­zı­nız.

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Ge­nel Ku­ru­lu'nca 08.05.2007 gü­nün­de ka­bul edi­len 5654 sa­yı­lı "Nük­le­er Güç San­tral­la­rı­nın Ku­rul­ma­sı ve İş­le­til­me­si ile Ener­ji Sa­tı­şı­na İliş­kin Ka­nun" in­ce­len­miş­tir.

1- Ya­sa'nın 6. mad­de­sin­de,

"(1) Bu Ka­nun­dan ya­rar­lan­ma­ya hak ka­za­nan şir­ket ile bir ik­ti­sadî dev­let te­şek­kü­lü, 8/6/1984 ta­rih­li ve 233 sa­yı­lı Ka­mu İk­ti­sa­di Te­şeb­büs­le­ri Hak­kın­da Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me çer­çe­ve­sin­de iş­ti­rak iliş­ki­si ku­ra­bi­lir.

(2) Ka­mu şir­ket­le­ri bu Ka­nun kap­sa­mın­da­ki san­tral­la­rı ya­pa­bi­lir. Bu amaç­la Ba­kan­lar Ku­ru­lun­ca, san­tral kur­mak, kur­dur­mak ve/ve­ya iş­let­mek, iş­let­tir­mek ve üre­ti­len elek­tri­ğin sa­tı­şı­nı yap­mak üze­re 233 sa­yı­lı KHK'ye tâbi ol­mak­sı­zın özel hu­kuk hü­küm­le­ri­ne tâbi şir­ket ku­rul­ma­sı­na ka­rar ve­ri­le­bi­lir. Bu kap­sam­da ku­ru­la­cak şir­ke­te özel sek­tör şir­ket­le­ri ta­lep et­tik­le­ri oran­da or­tak ola­bi­lir­ler.",

dü­zen­le­me­si­ne yer ve­ril­miş­tir.

Mad­de­nin (2). fık­ra­sın­da,

- Ka­mu şir­ket­le­ri­nin de bu Ya­sa kap­sa­mın­da­ki san­tral­le­ri ku­ra­bi­le­ce­ği,

- Bu amaç­la, Ba­kan­lar Ku­ru­lu'nun, san­tral kur­mak, kur­dur­mak ve/ve­ya iş­let­mek, iş­let­tir­mek ve üre­ti­len elek­tri­ğin sa­tı­şı­nı yap­mak üze­re, özel hu­kuk ku­ral­la­rı­na bağ­lı şir­ket ku­rul­ma­sı­na ka­rar ve­re­bi­le­ce­ği,

- Bu şir­ket­le­rin 233 sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me ku­ral­la­rı­na bağ­lı ol­ma­ya­ca­ğı,

- Ku­ru­la­cak şir­ke­te, özel sek­tör şir­ket­le­ri­nin is­tem­le­ri ora­nın­da or­tak ola­bi­le­ce­ği,

be­lir­til­miş­tir.

Ya­sa'nın 2. mad­de­sin­de, "şir­ket" kav­ra­mı­nın, elek­trik ener­ji­si üre­ti­mi yap­mak ama­cıy­la Ener­ji Pi­ya­sa­sı Dü­zen­le­me Ku­ru­mu'ndan li­sans al­mış üre­tim şir­ke­ti­ni ta­nım­la­dı­ğı be­lir­til­miş; 4628 sa­yı­lı Elek­trik Pi­ya­sa­sı Ya­sa­sı'nın 2. mad­de­si­nin dör­dün­cü fık­ra­sı­nın (a) ben­din­de ise, üre­tim et­kin­li­ği gös­te­re­bi­le­cek tü­zel­ki­şi­ler ara­sın­da, Elek­trik Üre­tim Ano­nim Şir­ke­ti ve bu Şir­ket'in ye­ni­den ya­pı­lan­dı­rıl­ma­sıy­la olu­şan di­ğer ka­mu üre­tim şir­ket­le­ri sa­yıl­mış­tır.

Do­la­yı­sıy­la, in­ce­le­nen Ya­sa'nın 6. mad­de­si­nin (2). fık­ra­sın­da ge­çen "ka­mu şir­ket­le­ri" kav­ra­mı­nın, Elek­trik Üre­tim Ano­nim Şir­ke­ti ve bu Şir­ket'in ye­ni­den ya­pı­lan­dı­rıl­ma­sıy­la olu­şan di­ğer ka­mu üre­tim şir­ket­le­ri­ni kap­sa­dı­ğı açık­tır.

Öte yan­dan, Ba­kan­lar Ku­ru­lu ka­ra­rıy­la özel hu­kuk ku­ral­la­rı­na bağ­lı ola­rak ku­ru­la­cak şir­ke­tin ser­ma­ye­si­nin ka­mu kay­na­ğı ol­du­ğun­da ve ku­ru­cu is­ten­ci yö­nün­den de bir ka­mu şir­ke­ti ola­ca­ğın­da kuş­ku bu­lun­ma­mak­ta­dır. Her ne ka­dar, ya­pı­lan dü­zen­le­me­de 233 sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me'ye bağ­lı ol­ma­ya­ca­ğı be­lir­til­miş ise de, bu şir­ke­tin, 233 sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me'de ta­nım­lan­dı­ğı bi­çi­miy­le, ser­ma­ye­si­nin tü­mü Dev­let'e iliş­kin, ik­ti­sa­di alan­da ti­ca­ri is­ter­le­re gö­re et­kin­lik gös­ter­mek üze­re ku­ru­lan bir ik­ti­sa­di dev­let te­şek­kü­lü ya da ge­nel ta­nı­mıy­la ka­mu ik­ti­sa­di te­şeb­bü­sü ni­te­li­ğin­de ol­du­ğu açık­tır.

Ya­pı­lan dü­zen­le­me­de, şir­ke­tin 233 sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me'ye bağ­lı ol­ma­dı­ğı­nın be­lir­til­me­si, bu Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me'nin ka­mu ik­ti­sa­di te­şeb­büs­le­ri per­so­nel re­ji­mi­ne, bağ­lı or­tak­lık ve iş­ti­rak­le­rin ku­rul­ma­sı­na, ma­li ku­ral­la­ra, tas­fi­ye yön­te­mi­ne, Baş­ba­kan­lık Yük­sek De­net­le­me Ku­ru­lu'nun ma­li, ida­ri ve tek­nik de­ne­ti­mi­ne, il­gi­li ba­kan­lı­ğın gö­ze­tim ve de­ne­ti­mi­ne iliş­kin ku­ral­la­rın bu şir­ket için uy­gu­lan­ma­ma­sı­nı sağ­la­ma­ya yö­ne­lik­tir.

Ana­ya­sa'nın 165. mad­de­sin­de, "ser­ma­ye­si­nin ya­rı­sın­dan faz­la­sı doğ­ru­dan doğ­ru­ya ve­ya do­lay­lı ola­rak Dev­le­te ait olan ka­mu ku­ru­luş ve or­tak­lık­la­rı­nın" Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'nce de­net­le­ne­ce­ği be­lir­til­miş­tir.

Bu ku­ral uya­rın­ca, Ya­sa'da ta­nı­nan yet­ki­ye da­ya­nı­la­rak ku­ru­la­cak şir­ke­tin, ser­ma­ye­si­nin           % 50'si ka­mu­da kal­dı­ğı sü­re­ce, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'nin de­ne­ti­mi­ne bağ­lı ola­ca­ğın­da du­rak­sa­ma bu­lun­ma­mak­ta­dır.

Bu ne­den­le, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si adı­na şir­ket de­ne­ti­mi­nin han­gi ku­rum­ca ya­pı­la­ca­ğı­nın Ya­sa'da be­lir­til­me­si ge­rek­mek­te­dir.

Öte yan­dan, Ana­ya­sa'nın 47. mad­de­si­nin üçün­cü fık­ra­sın­da, Dev­let'in, ka­mu ik­ti­sa­di te­şeb­büs­le­ri­nin ve di­ğer ka­mu tü­zel­ki­şi­le­ri­nin mül­ki­ye­tin­de bu­lu­nan iş­let­me ve var­lık­la­rın özel­leş­ti­ril­me­si­ne iliş­kin il­ke ve yön­tem­le­rin ya­say­la dü­zen­len­me­si ön­gö­rül­müş­tür.

İn­ce­le­nen Ya­sa'nın 6. mad­de­si­nin (2). fık­ra­sı­nın son tüm­ce­sin­de, "Bu kap­sam­da ku­ru­la­cak şir­ke­te özel sek­tör şir­ket­le­ri ta­lep et­tik­le­ri oran­da or­tak ola­bi­lir­ler." ku­ra­lı­na yer ve­ril­miş­tir.

Or­tak­lık, şir­ke­tin ku­ru­lu­şun­da ola­bi­le­ce­ği gi­bi, şir­ket ku­rul­duk­tan son­ra pay dev­ri yo­luy­la da sağ­la­na­bi­le­cek­tir. Ya­sa'nın ver­di­ği yet­ki­ye da­ya­na­rak, nük­le­er san­tral ku­rup elek­trik ener­ji­si üret­mek ve sat­mak üze­re, Ba­kan­lar Ku­ru­lu ka­ra­rıy­la ku­ru­la­cak olan ve ser­ma­ye­si­nin ya­rı­sın­dan faz­la­sı doğ­ru­dan ya da do­lay­lı ola­rak Dev­let'e iliş­kin bu­lu­nan, bir ka­mu ik­ti­sa­di te­şeb­bü­sü ni­te­li­ği ta­şı­yan bu şir­ke­te, son­ra­dan pay dev­ri yo­luy­la or­tak olun­ma­sı­nın, şir­ke­tin iş­let­me ve var­lık­la­rı­nın özel­leş­ti­ril­me­si ni­te­li­ğin­de ol­du­ğu açık­tır.

Bu du­rum­da, Ana­ya­sa'nın 47. mad­de­si uya­rın­ca özel­leş­tir­me­nin il­ke ve yön­tem­le­ri­nin Ya­sa'da be­lir­til­me­si ge­rek­mek­te­dir.

Oy­sa, in­ce­le­nen Ya­sa'da, yu­ka­rı­da açık­la­nan bi­çim­de bir özel­leş­tir­me ol­du­ğun­da kuş­ku bu­lun­ma­yan iş­le­min yön­te­mi gös­te­ril­me­miş, yal­nız­ca bu şir­ket­le­re özel sek­tör şir­ket­le­ri­nin is­tem­le­ri ora­nın­da or­tak ola­bi­le­cek­le­ri­nin be­lir­til­me­siy­le ye­ti­nil­miş­tir.

Bu ne­den­le, in­ce­le­nen Ya­sa'nın 6. mad­de­si, Ana­ya­sa'nın 47. mad­de­siy­le bağ­daş­ma­mak­ta­dır.

Ay­rı­ca, Ana­ya­sa'nın 47. mad­de­si­ne gö­re, özel­leş­tir­me­ye ka­rar ver­me yet­ki­si­nin Dev­let'e iliş­kin ol­ma­sı ge­rek­mek­te­dir. Oy­sa, in­ce­le­nen Ya­sa'nın 6. mad­de­si­nin (2). fık­ra­sı­nın son tüm­ce­sin­de, bu Ya­sa kap­sa­mın­da ku­ru­la­cak şir­ke­te, özel sek­tör şir­ket­le­ri­nin "ta­lep et­tik­le­ri oran­da or­tak ola­bi­le­cek­le­ri" be­lir­ti­le­rek özel­leş­tir­me­de ini­si­ya­tif özel sek­tö­re bı­ra­kıl­mış gö­rün­mek­te­dir.

İn­ce­le­nen Ya­sa'nın 6. mad­de­si­nin (2). fık­ra­sı, bu yön­den de Ana­ya­sa'nın 47. mad­de­siy­le bağ­daş­ma­mak­ta­dır.

2- Ya­sa'nın,

- 5. mad­de­si­nin (2) ve (4). fık­ra­la­rın­da,

"(2) Şir­ket san­tra­lın ku­rul­ma­sı aşa­ma­sın­da olu­şa­bi­le­cek her­han­gi bir za­ra­rın taz­mi­ni­ne yö­ne­lik, zo­run­lu ya­tı­rım si­gor­ta­sı yap­tır­mak­la ve san­tra­lın fa­ali­ye­ti sü­re­sin­ce olu­şa­cak atık­la­rın ta­şın­ma­sı, de­po­lan­ma­sı ve/ve­ya ber­ta­raf edil­me­si ile il­gi­li her tür­lü fi­nan­sal ma­li­yet­le­rin ve san­tra­lın iş­let­me sü­re­si­nin so­nun­da iş­let­me­den çı­kar­ma mas­raf­la­rı­nın kar­şı­lan­ma­sı için oluş­tu­ru­la­cak fon­la­ra kat­kı ile yü­küm­lü­dür.",

"(4) Atık yö­ne­ti­mi kap­sa­mın­da ge­çi­ci de­po­la­ma ve­ya ni­haî de­po­la­ma ye­ri­nin be­lir­len­me­si­ne, de­po­la­ma te­si­si­nin in­şa­sı­na, li­sans­lan­ma­sı­na, iş­le­til­me­si­ne ve iş­let­me­den çı­ka­rıl­ma­sı­na, ge­çi­ci de­po­la­ma ye­rin­de mu­ha­fa­za edi­le­cek ve­ya ni­haî de­po­la­ma ye­rin­de ber­ta­raf edi­le­cek kul­la­nıl­mış ya­kıt ya da yük­sek se­vi­ye­li atık­la­rın ta­şın­ma­sı­na ve iş­len­me­si­ne, rad­yo­ak­tif atık­la­rın yö­ne­ti­mi­ni sağ­la­ya­cak araş­tır­ma, ge­liş­tir­me fa­ali­yet­le­ri­nin yü­rü­tül­me­si­ne iliş­kin ma­li­yet­le­ri ve nük­le­er güç san­tra­lı­nın sö­kü­mün­den do­la­yı olu­şa­cak ma­li­yet­le­ri kar­şı­la­mak ama­cıy­la şir­ke­tin kat­kı­da bu­lu­na­ca­ğı URAH ve İÇH oluş­tu­ru­lur. Şir­ket, TA­EK ta­ra­fın­dan ya­yın­la­nan usûl ve esas­la­ra gö­re URAH ve İÇH'ye öde­me yap­mak­la yü­küm­lü­dür. URAH ve İÇH'ye iliş­kin iş­lem­ler tüm ver­gi­ler­den mu­af­tır. Bu he­sap­la­rın oluş­tu­rul­ma­sı ve ida­re­si­ne iliş­kin usûl ve esas­lar, TA­EK'in ve Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı­nın gö­rü­şü alı­na­rak Ba­kan­lık ta­ra­fın­dan be­lir­le­nir. Öde­ne­cek pay­la­rı za­ma­nın­da ya­tır­ma­yan­lar için 21/7/1953 ta­rih­li ve 6183 sa­yı­lı Am­me Ala­cak­la­rı­nın Tah­sil Usûlü Hak­kın­da Ka­nun hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır. URAH ve İÇH adı­na tah­sil edi­len ge­lir­ler ama­cı dı­şın­da kul­la­nı­la­maz.",

- 7. mad­de­si­nin (2). fık­ra­sın­da da,

"(2) Bu Ka­nun kap­sa­mın­da üze­rin­de san­tral ku­ru­la­cak ta­şın­maz­la­rın Ha­zi­ne­nin özel mül­ki­ye­tin­de ve­ya Dev­le­tin hü­küm ve ta­sar­ru­fu al­tın­da bu­lun­ma­sı ha­lin­de, bu ta­şın­maz­lar üze­rin­de şir­ket le­hi­ne, Ma­li­ye Ba­kan­lı­ğı ta­ra­fın­dan di­ğer ka­mu ku­rum ve­ya ku­ru­luş­la­rı­nın mül­ki­ye­tin­de bu­lun­ma­sı ha­lin­de ise Ba­kan­lar Ku­ru­lu ka­ra­rı ile be­del­siz ola­rak kul­lan­ma iz­ni, ir­ti­fak hak­kı te­sis edi­lir. Bu ta­şın­maz­la­ra iliş­kin söz­leş­me­le­rin sü­re­le­ri­nin so­nun­da, ma­li­ye­ti 5 in­ci mad­de­nin dör­dün­cü fık­ra­sı kap­sa­mın­da oluş­tu­ru­lan fon­lar­dan kar­şı­lan­mak üze­re nük­le­er güç san­tra­lı­nın sö­kül­me­si zo­run­lu­dur. Sö­küm işin­den ve ta­şın­ma­zın çev­re ku­ral­la­rı kap­sa­mın­da ka­bul edi­le­bi­lir ha­le ge­ti­ri­le­rek Ha­zi­ne­ye ia­de­sin­den şir­ket so­rum­lu­dur. Bu iş­lem­ler için fon kay­nak­la­rı­nın ye­ter­siz kal­ma­sı du­ru­mun­da ma­li­yet­ler Ha­zi­ne ta­ra­fın­dan kar­şı­la­nır.",

dü­zen­le­me­le­ri­ne yer ve­ril­miş­tir.

Dü­zen­le­me­ler­de,

- Elek­trik ener­ji­si üret­mek ama­cıy­la Elek­trik Pi­ya­sa­sı Dü­zen­le­me Ku­ru­mu'ndan li­sans al­mış üre­tim şir­ke­ti­nin, iş­let­me sü­re­si­nin so­nun­da san­tra­li iş­let­me­den çı­kar­ma mas­raf­la­rı­nın kar­şı­lan­ma­sı için oluş­tu­ru­la­cak fon­la­ra kat­kı yap­mak­la yü­küm­lü ol­du­ğu,

- Nük­le­er güç san­tra­lı­nın sö­kü­mün­den do­la­yı olu­şa­cak ma­li­yet­le­ri kar­şı­la­mak ama­cıy­la, şir­ke­tin kat­kı­da bu­lu­na­ca­ğı "ulu­sal rad­yo­ak­tif atık he­sa­bı (URAH)" ile "iş­let­me­den çı­kar­ma he­sa­bı (İÇH)"nın oluş­tu­ru­la­ca­ğı,

Üze­rin­de san­tral ku­ru­la­cak ta­şın­maz­la­ra iliş­kin söz­leş­me sü­re­le­ri­nin so­nun­da, ma­li­ye­ti 5. mad­de­nin (4). fık­ra­sı kap­sa­mın­da ön­gö­rü­len fon­lar­dan kar­şı­lan­mak üze­re nük­le­er güç san­tra­lı­nın sö­kül­me­si­nin zo­run­lu ol­du­ğu,

- Sö­küm işin­den ve ta­şın­ma­zın çev­re ku­ral­la­rı kap­sa­mın­da ka­bul edi­le­bi­lir du­ru­ma ge­ti­ri­le­rek Ha­zi­ne'ye ge­ri ve­ril­me­sin­den şir­ke­tin so­rum­lu bu­lun­du­ğu,

- Sö­küm ve ta­şın­ma­zın çev­re ku­ral­la­rı kap­sa­mın­da ka­bul edi­le­bi­lir du­ru­ma ge­ti­ril­me­si iş­lem­le­ri için fon kay­nak­la­rı­nın ye­ter­siz kal­ma­sı du­ru­mun­da, özen­dir­me ni­te­li­ğin­de, ma­li­yet­le­rin Ha­zi­ne'ce kar­şı­la­na­ca­ğı,

be­lir­til­miş­tir.

Bu ku­ral­lar­dan an­la­şı­la­ca­ğı gi­bi, nük­le­er san­tra­lin sö­kü­mü ve ta­şın­ma­zın çev­re ku­ral­la­rı yö­nün­den ka­bul edi­le­bi­lir du­ru­ma dö­nüş­tü­rül­me­si için ya­pı­la­cak gi­der­ler, şir­ke­tin de kat­kı ya­pa­ca­ğı fo­nun ye­ter­siz kal­ma­sı du­ru­mun­da Ha­zi­ne'ce kar­şı­la­na­cak­tır.

Nük­le­er san­tral­la­rın iş­let­me sü­re­le­ri­nin so­nun­da sö­kül­me­si­nin, ku­rul­ma­sı ka­dar ve bel­ki de da­ha faz­la ma­li­yet ge­rek­tir­di­ği, Dün­ya uy­gu­la­ma­la­rın­dan bi­li­nen bir ger­çek­tir.

Ni­te­kim, in­ce­le­nen Ya­sa'yla, bu du­rum gö­ze­ti­le­rek, nük­le­er san­tra­lın iş­let­me sü­re­si­nin so­nun­da sö­kül­me­si için ge­re­ken ma­li­ye­tin şir­ket üze­rin­de bı­ra­kıl­ma­dı­ğı; bu­nun ye­ri­ne, sö­küm işi­nin bu amaç­la oluş­tu­ru­lan fon­lar­dan kar­şı­lan­ma­sı esa­sı­nın be­nim­sen­di­ği; hat­ta, fon kay­nak­la­rı­nın bu iş­lem­ler için ye­ter­siz kal­ma­sı du­ru­mun­da ma­li­ye­tin Ha­zi­ne ta­ra­fın­dan kar­şı­la­na­ca­ğı­nın be­lir­til­di­ği gö­rül­mek­te­dir.

Böy­le­ce, dü­zen­le­me­nin Ha­zi­ne'ye bü­yük bir ma­li yük ge­ti­re­ce­ği an­la­şıl­mak­ta­dır.

Oy­sa, in­ce­le­nen Ya­sa, ge­nel ola­rak, ser­best­leş­ti­ril­miş ener­ji pi­ya­sa­sı sis­te­mi için­de, ka­mu kay­nak­la­rı kul­la­nıl­ma­dan, özel sek­tör üre­tim şir­ket­le­ri­nin nük­le­er güç san­tra­lı ku­rup elek­trik ener­ji­si üret­me­si­ni özen­di­ri­ci ku­ral­lar içer­mek­te­dir. Bu­na kar­şı­lık, nük­le­er güç san­tral­la­rı­nın sö­kül­me­si için fon kay­nak­la­rı­nın ye­ter­siz kal­ma­sı du­ru­mun­da bu işin ma­li­ye­ti­nin Ha­zi­ne ta­ra­fın­dan kar­şı­lan­ma­sı ise, "teş­vik" ola­rak ön­gö­rül­müş ol­sa da, Ya­sa'da bir çe­liş­ki ola­rak gö­rül­mek­te­dir.

Ya­sa'nın, nük­le­er güç san­tra­lı­nın sö­kü­mün­den do­la­yı olu­şa­cak ma­li­yet­le­ri kar­şı­la­ma­yı da amaç­la­yan ve şir­ke­tin kat­kı­da bu­lu­na­ca­ğı "iş­let­me­den çı­kar­ma he­sa­bı (İÇH)"na iliş­kin 5. mad­de­si­nin (4). fık­ra­sın­da, bu he­sa­bın oluş­tu­rul­ma­sı ve yö­ne­ti­mi­ne iliş­kin il­ke ve yön­tem­le­rin Ener­ji ve Ta­bii Kay­nak­lar Ba­kan­lı­ğı'nca sap­ta­na­ca­ğı ku­ra­la bağ­lan­mış­tır. Do­la­yı­sıy­la, şir­ke­tin bu he­sa­ba öde­ye­ce­ği pa­yın be­lir­len­me­si yön­te­mi de, Ener­ji ve Ta­bii Kay­nak­lar Ba­kan­lı­ğı'na bı­ra­kıl­mış­tır.

Nük­le­er san­tral­la­rın iş­let­me sü­re­le­ri­nin so­nun­da sö­kül­me­si­nin, san­tra­lın ku­rul­ma­sı ka­dar ve bel­ki de da­ha faz­la ma­li­yet ge­rek­tir­di­ği ger­çe­ği ve sö­küm ma­li­ye­ti­nin so­nuç­ta Ha­zi­ne'ce üst­le­ni­le­bi­le­ce­ği gö­ze­til­di­ğin­de, san­tral ku­ra­rak elek­trik ener­ji­si sa­ta­cak şir­ke­tin bu he­sa­ba kat­kı­sı­nın, iş­let­me sü­re­si so­nun­da san­tra­lın sö­kül­me­si ma­li­ye­ti­ni kar­şı­la­ma­ya ye­te­cek tu­tar­da ol­ma­sı­nı sağ­la­ya­cak öl­çüt­le­re Ya­sa'da yer ve­ril­me­si­nin ka­mu ya­ra­rı ge­re­ği ol­du­ğu açık­tır.

Öte yan­dan, ye­ter­siz kal­ma­sı du­ru­mun­da Ha­zi­ne'ce kar­şı­la­nan san­tra­lın sö­kül­me­si ma­li­ye­ti­nin, as­lın­da bu iş­le­mi yap­mak­la yü­küm­lü olan ve iş­let­me sü­re­sin­ce üret­ti­ği elek­trik ener­ji­si­ni sa­ta­rak ge­lir el­de et­miş bu­lu­nan şir­ket­ten ge­ri alı­na­ca­ğı­na iliş­kin bir ku­ra­la Ya­sa'da yer ve­ril­me­me­si­ni de ka­mu ya­ra­rıy­la bağ­daş­tır­mak güç­tür.

Ya­yım­lan­ma­sı yu­ka­rı­da açık­la­nan ge­rek­çe­ler­le uy­gun gö­rül­me­yen 5654 sa­yı­lı "Nük­le­er Güç San­tral­la­rı­nın Ku­rul­ma­sı ve İş­le­til­me­si ile Ener­ji Sa­tı­şı­na İliş­kin Ka­nun", 5, 6 ve 7. mad­de­le­ri­nin Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'nce bir kez da­ha gö­rü­şül­me­si için, Ana­ya­sa'nın 89 ve 104. mad­de­le­ri uya­rın­ca ili­şik­te ge­ri gön­de­ril­miş­tir.

                                                                                                       Ah­met Nec­det SE­ZER

                                                                                                          Cum­hur­baş­ka­nı

Sa­na­yi, Ti­ca­ret, Ener­ji, Ta­biî Kay­nak­lar, Bil­gi ve Tek­no­lo­ji Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si

    Sa­na­yi, Ti­ca­ret, Ener­ji,

   Ta­biî Kay­nak­lar, Bil­gi ve

      Tek­no­lo­ji Ko­mis­yo­nu                                                                28/5/2007

         Esas No: 1/1365

            Ka­rar No: 72

TÜR­Kİ­YE BÜ­YÜK MİL­LET MEC­Lİ­Sİ BAŞ­KAN­LI­ĞI­NA

Baş­kan­lı­ğı­nız ta­ra­fın­dan 24/5/2007 ta­ri­hin­de esas ko­mis­yon ola­rak Ko­mis­yo­nu­mu­za ha­va­le edil­mek­le bir­lik­te ta­li ko­mis­yon ola­rak Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu­na ha­va­le edil­miş bu­lu­nan 1/1365 esas sa­yı­lı “8.5.2007 Ta­rih­li ve 5654 Sa­yı­lı Nük­le­er Güç San­tral­le­ri­nin Ku­rul­ma­sı ve İş­le­til­me­si ile Ener­ji Sa­tı­şı­na İliş­kin Ka­nun ve Ana­ya­sa­nın 89 un­cu ve  104 ün­cü mad­de­le­ri Ge­re­ğin­ce Cum­hur­baş­ka­nın­ca Bir Da­ha Gö­rü­şül­mek Üze­re Ge­ri Gön­der­me Tez­ke­re­si”; Ko­mis­yo­nu­mu­zun 28/05/2007 ta­ri­hin­de Hü­kü­me­ti tem­si­len Ener­ji ve Ta­biî Kay­nak­lar Ba­ka­nı Sa­yın M. Hil­mi Gü­ler ile be­ra­be­rin­de­ki Ada­let Ba­kan­lı­ğı, Ma­li­ye Ba­kan­lı­ğı, Sağ­lık Ba­kan­lı­ğı, Çev­re ve Or­man Ba­kan­lı­ğı, Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı, Dev­let Plan­la­ma Teş­ki­la­tı Müs­te­şar­lı­ğı, Ener­ji Pi­ya­sa­sı Dü­zen­le­me Ku­ru­mu, Tür­ki­ye Atom Ener­ji­si Ku­ru­mu, Ma­den Tet­kik Ara­ma Ge­nel Mü­dür­lü­ğü ve il­gi­li si­vil top­lum ku­ru­luş­la­rı tem­sil­ci­le­ri­nin ka­tı­lım­la­rıy­la yap­tı­ğı 53 üncü bir­le­şim­de in­ce­le­nip gö­rü­şül­müş­tür.

Her­han­gi bir fa­ali­yet so­nu­cun­da olu­şan, çev­re­ye atı­lan ve­ya bı­ra­kı­lan her tür­lü mad­de­ye atık, kul­la­nıl­ma sü­re­si do­lan ve ya­şa­dı­ğı­mız or­tam­dan uzak­laş­tı­rıl­ma­sı ge­re­ken her tür­lü ka­tı mal­ze­me­ye ise ka­tı atık de­nil­mek­te­dir. Ka­tı atık­lar; ev­sel ka­tı atık­lar, tıb­bi atık­lar, en­düs­tri­yel ka­tı atık­lar, ta­rım­sal ve bah­çe atık­la­rı, özel atık­lar şek­lin­de sı­nıf­lan­dı­rıl­mak­ta­dır. Uzak­laş­tı­rıl­ma­sı özel önem ta­şı­yan atık­lar özel atık­lar ola­rak isim­len­di­ril­mek­te ve rad­yo­ak­tif atık­lar, teh­li­ke­li ve za­rar­lı en­düs­tri­yel atık­lar, ev­sel atık­lar içe­ri­sin­de­ki bo­ya, in­cel­ti­ci, te­miz­lik mad­de­le­ri, pil­ler vb., las­tik te­ker­lek­ler, atık su ça­mur­la­rı, in­şa­at ve yı­kın­tı atık­la­rı ile has­ta­ne atık­la­rı bu grup­ta de­ğer­len­di­ril­mek­te­dir. Ka­tı atık çe­şit­le­ri­nin çev­re ve in­san sağ­lı­ğı­na za­rar ver­me­le­ri­ni ön­le­mek ama­cı ile ger­çek­leş­ti­ri­len top­la­ma, ta­şı­ma, ye­ni­den kul­la­nım, ge­ri ka­za­nım, ge­ri dö­nü­şüm, de­po­la­ma, yak­ma, göm­me, kom­post­laş­tır­ma ve de­ğer­len­dir­me iş­lem­le­ri­nin ta­ma­mı ka­tı atık yö­ne­ti­mi ola­rak ad­lan­dı­rıl­mak­ta­dır.

Rad­yo­ak­tif atık­lar, nük­le­er re­ak­tör­ler, ya­kıt iş­le­tim (arıt­ma) fab­ri­ka­la­rı, has­ta­ne ve araş­tır­ma te­sis­le­ri gi­bi ku­ru­luş­la­rın ikin­cil (yan) atık­la­rı­dır. Ay­rı­ca nük­le­er re­ak­tör­le­rin ve di­ğer nük­le­er fa­ali­yet içe­ri­sin­de­ki fab­ri­ka­la­rın ta­ma­men ka­pa­tıl­ma­sı so­nu­cun­da da or­ta­ya çı­kar­lar. Rad­yo­ak­tif atık­lar yük­sek se­vi­ye­li ve dü­şük se­vi­ye­li ol­mak üze­re iki­ye ay­rı­lır. Yük­sek se­vi­ye­li rad­yo­ak­tif atık­lar esas ola­rak elek­trik üret­mek için ya­kıt  kul­la­nı­lan  re­ak­tör­ler­den kay­nak­la­nır. Dü­şük se­vi­ye­li atık­lar ise nük­le­er san­tra­lların ya­nı sı­ra tıp, sa­na­yi, ti­ca­ret ve di­ğer ti­ca­ri iş­ler­den kay­nak­la­nır. 

Nük­le­er san­tra­lın eko­no­mik öm­rü­nü ta­mam­la­ma­sı üze­ri­ne ka­pa­tıl­dı­ğın­da, sö­küm iş­lem­le­ri ger­çek­leş­ti­ri­lir ve rad­yo­ak­tif kı­sım­la­rı gü­ven­li bir şe­kil­de sak­la­nır. Bu iş­lem­ler iki aşa­ma­da ger­çek­le­şir. Ön­ce­lik­le  rad­yo­ak­tif ve rad­yo­ak­ti­vi­te­nin bu­laş­tı­ğı kı­sım­lar ve mal­ze­me­ler te­miz­le­nip sö­kü­lür. Sö­küm aşa­ma­sın­da or­ta­ya çı­kan rad­yo­ak­tif atık­la­rın bü­yük bir ço­ğun­lu­ğu­nu gö­mül­mek üze­re ku­ru hal­de bek­le­ti­le­re de­po­lan­mış olan kul­la­nıl­mış ya­kıt­lar oluş­tur­mak­ta­dır. İkin­ci aşa­ma­da  dü­şük se­vi­ye­li rad­yo­ak­tif atık­la­rın te­miz­len­me­si ya­pı­lır.

Nük­le­er san­tra­lın sö­kül­me­sin­de en faz­la kul­la­nı­lan üç yön­tem aşa­ğı­da­ki­ler­dir.

1) DE­CON: Tüm par­ça­lar ve ya­pı­lar sö­kü­lür, te­miz­le­nir, pa­ket­le­nir ve dü­şük se­vi­ye­li atık ola­rak bir sü­re san­tra­lın ol­du­ğu yer­de ya da baş­ka bir yer­de sak­la­nır, san­tra­lın es­ki­den ol­du­ğu yer baş­ka amaç­lar­la kul­la­nı­la­bi­lir. Bu iş­lem 5 yıl ka­dar sü­rer.

2) SAFS­TOR: Bu yön­tem­de san­tral sö­kül­mez, 60 yıl bo­yun­ca bir de­po gi­bi sak­la­nır. Bu yön­tem­le, santralın rad­yo­ak­ti­vi­te içe­ren kı­sım­la­rı ki­lit­le­nir, sı­kı bir gü­ven­lik­le ko­ru­nur. Bu yön­tem sa­ye­sin­de santralın rad­yo­ak­tif kı­sım­la­rı­nın bo­zu­nup rad­yas­yon mik­ta­rı­nın azal­ma­sı bek­len­miş olur. Rad­yo­ak­ti­vi­te iyi­ce aza­lın­ca DE­CON yön­te­mi ile san­tral sö­külür.

3) EN­TOMB: Bu yön­tem­le nük­le­er santralın par­ça­la­rı­nın be­ton kap­lar için­de bek­le­til­me­si, bu bek­let­me sı­ra­sın­da gü­ven­li şe­kil­de sak­lan­ma­sı ön­gö­rü­lür. Bu be­ton kap­lar santralın ol­du­ğu yer­de yer li­san­sı bi­te­ne dek bek­le­ti­le­bi­lir.

Sö­kül­me sı­ra­sın­da  ula­şı­la­ma­dı­ğı için te­miz­le­ne­me­yen bo­ru, ısı de­ğiş­ti­ri­ci­ler, du­var­lar ya da ze­min­ler (re­ak­tör par­ça­la­rı ola­rak) yü­zey­le­rin­de bi­ri­ken rad­yo­ak­tif mal­zem­le­ri te­miz­le­mek üze­re rad­yas­yon­dan te­miz­le­nir. Bu iş­lem ya­pı­lır­ken santralın ça­lış­ma­sı es­na­sın­da ha­zır­lan­mış ra­por­lar (ki bun­la­rın ha­zır­lan­ma­sı zo­run­lu­dur) kul­la­nı­lır. İş­çi­ler ta­ra­fın­dan kim­ya­sal, fi­zik­sel, elek­trik­sel ve ul­tra­so­und tek­nik­ler kul­la­nı­la­rak bu te­miz­lik ya­pı­lır. Bu şe­kil­de te­miz­le­nen rad­yo­ak­tif kir, düz­gün­ce pa­ket­le­nip dü­şük se­vi­ye­li atık ola­rak sak­la­nır.

8.5.2007 ta­rih­li ve 5654 Sa­yı­lı Nük­le­er Güç San­tral­le­ri­nin Ku­rul­ma­sı ve İş­le­til­me­si ile Ener­ji Sa­tı­şı­na İliş­kin Ka­nu­n ile Cum­hur­baş­ka­nı Tez­ke­re­si in­ce­len­di­ğin­de;

• Ka­nu­nun 6 ncı mad­de­si­nin, ka­mu ik­ti­sa­di te­şeb­büs­le­ri­nin ta­bi ol­du­ğu 233 sa­yı­lı KHK ile dü­zen­le­nen per­so­nel re­ji­mi, bağ­lı or­tak­lık­la­rın ve iş­ti­rak­le­rin ku­rul­ma­sı, ma­li ku­ral­lar, tas­fi­ye yön­te­mi, Baş­ba­kan­lık Yük­sek De­net­le­me Ku­ru­lu'nun ma­li, ida­ri ve tek­nik de­ne­ti­mi, il­gi­li ba­kan­lı­ğın gö­ze­tim ve de­ne­ti­mi gi­bi ku­ra­lların bu Ka­nun kap­sa­mın­da ku­ru­la­cak şir­ket­le­rin ta­bi ol­ma­sı­nı en­gel­le­di­ği,

• Ka­mu kay­na­ğı kul­la­nı­la­rak ku­ru­la­cak şir­ket­le­rin 233 sa­yı­lı KHK’ya ta­bi ol­ma­ma­sı­nın, ser­ma­ye­si­nin ya­rı­sın­dan faz­la­sı doğ­ru­dan doğ­ru­ya ve­ya do­lay­lı ola­rak Dev­le­te ait olan ka­mu ku­ru­luş ve or­tak­lık­la­rı­nın TBMM de­ne­ti­mi­ne ta­bi ol­ma­sı­na iliş­kin Ana­ya­sa­nın 165 in­ci mad­de­si ile çe­liş­ti­ği,

• Ka­nu­nun 6 ncı mad­de­si­nin; şir­ke­tin son­ra­dan pay dev­ri yo­luy­la do­lay­lı ola­rak özel­leş­ti­ril­me­si­ne im­kan ve­ril­me­si ve özel­leş­tir­me­de ini­si­ya­ti­fin özel sek­tö­re bı­ra­kıl­ma­sı ne­de­niy­le özel­leş­tir­me­nin il­ke ve yön­tem­le­ri­nin ka­nun­la be­lir­len­me­si ge­rek­ti­ği­ne iliş­kin Ana­ya­sa’nın 47 nci mad­de­si ile çe­liş­ti­ği,

• Nük­le­er san­tra­lın iş­let­me­den çı­ka­rıl­ma­sı ve ta­şın­ma­zın çev­re ku­ral­la­rı kap­sa­mın­da ka­bul edi­le­bi­lir du­ru­ma ge­ti­ril­me­si iş­lem­le­ri için fon kay­nak­la­rı­nın ye­ter­siz kal­ma­sı du­ru­mun­da ma­li­yet­le­rin iş­let­me sü­re­sin­ce üret­ti­ği elek­trik ener­ji­si­ni sa­ta­rak ge­lir el­de et­miş bu­lu­nan şir­ket ye­ri­ne teş­vik ama­cıy­la da­hi ol­sa Ha­zi­ne­ce kar­şı­la­na­ca­ğı­na iliş­kin Ka­nu­nun 7 nci mad­de­si­nin; iş­let­me sü­re­le­ri­nin so­nun­da nük­le­er san­tral­la­rın sö­kül­me­si­nin yük­sek ma­li­ye­ti dik­ka­te alın­dı­ğı tak­dir­de, hem Ha­zi­ne için bü­yük bir ma­li yük ge­tir­di­ği hem de Ka­nu­nun ser­best­leş­ti­ril­miş ener­ji pi­ya­sa­sı sis­te­mi­ni des­tek­le­yi­ci ni­te­li­ği ile çe­liş­ti­ği,  

• San­tral ku­ra­rak elek­trik ener­ji­si sa­ta­cak şir­ke­tin iş­let­me­den çı­kar­ma he­sa­bı­na (İÇH) kat­kı­sı­nın, iş­let­me sü­re­si so­nun­da san­tra­lın sö­kül­me­si ma­li­ye­ti­ni kar­şı­la­ma­ya ye­te­cek tu­tar­da ol­ma­sı­nı sağ­la­ya­cak şe­kil­de ka­nun­la dü­zen­len­me­si­nin ka­mu ya­ra­rı ge­re­ği ol­du­ğu,

be­lir­ti­le­rek Ka­nu­nun 5, 6 ve 7 nci mad­de­le­ri­nin Ana­ya­sa’nın 89 un­cu ve 104 ün­cü mad­de­le­ri ge­re­ğin­ce bir da­ha gö­rü­şül­mek üze­re ge­ri gön­de­ril­di­ği an­la­şıl­mak­ta­dır.

 Ko­mis­yo­nu­muz­da Ka­nu­nun ge­ne­li üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler sı­ra­sın­da Cum­hur­baş­ka­nı­nın ge­ri gön­der­me tez­ke­re­sin­de de­ği­ni­len hu­sus­la­rın dik­ka­te alın­ma­sı ge­re­ği­ne de­ği­nil­me­si­nin ar­dın­dan mad­de­le­rin gö­rü­şül­me­si­ne ge­çil­me­si ka­bul edil­miş­tir. An­cak Cum­hur­baş­ka­nı­nın ia­de tez­ke­re­sin­de be­lir­ti­len hu­sus­la­ra iliş­kin Ka­nun­da ya­pı­la­cak dü­zen­le­me­le­rin Ka­nu­nun di­ğer mad­de­le­rin­de de de­ği­şik­li­ği zo­run­lu kıl­ma­sı ve Ka­nun­da­ki di­ğer ak­sak­lık­la­rın gi­de­ril­me­si ge­rek­çe­siy­le İç­tü­zü­ğün        35 in­ci mad­de­si­nin son fık­ra­sı ge­re­ğin­ce sa­de­ce Cum­hur­baş­ka­nın­ca ya­yım­lan­ma­sı uy­gun gö­rül­me­yen mad­de­le­ri­nin gö­rü­şül­me­si red­de­dil­miş ve Ka­nu­nun tü­mü üze­rin­de gö­rüş­me açıl­mış­tır.

Ko­mis­yo­nu­muz­da mad­de­ler üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler sı­ra­sın­da ge­rek Hü­kü­met ge­rek­se Ko­mis­yon üye­si mil­let­ve­kil­le­ri ta­ra­fın­dan;

ü Cum­hur­baş­ka­nı­nın ia­de ge­rek­çe­si in­ce­len­di­ğin­de Ka­nu­na yö­ne­lik eleş­ti­ri­le­rin iş­let­me­den çı­kar­ma he­sap­la­rı ile ka­mu şir­ket­le­ri ol­mak üze­re iki te­mel nok­ta­da odak­lan­dı­ğı ve be­lir­ti­len hu­sus­la­rın üç mad­de kap­sa­mın­da dü­zen­len­di­ği,

ü Nük­le­er san­tral­la­rın öm­rü­nün 40 ila 60 yıl ol­du­ğu, hat­ta bu sü­re­le­rin so­nun­da ya­pı­lan mo­di­fi­kas­yon­lar­la  ay­nı nis­pet­te sü­re­le­rin uza­tı­la­bil­di­ği, do­la­yı­sıy­la di­zayn aşa­ma­sın­da nük­le­er san­tral için ça­lış­ma sü­re­si­nin or­ta­la­ma 100 yıl he­sap­lan­dı­ğı,

ü Son yıl­lar­da yü­rü­tü­len ça­lış­ma­lar ve ya­şa­nan tek­no­lo­jik ge­liş­me­ler sa­ye­sin­de nük­le­er san­tral­la­rın iş­let­me­den çı­kar­ma ma­li­yet­le­rin­de­ki be­lir­siz­lik­le­rin git­tik­çe azal­dı­ğı, bu kap­sam­da iş­let­me­den çı­kar­ma ma­li­yet­le­ri BWR ti­pi bir re­ak­tö­r için yak­la­şık 400 mil­yon do­lar ci­va­rın­da iken  PWR ti­pi bir re­ak­tö­rün­ de yak­la­şık 250 mil­yon do­lar ci­va­rın­da ol­du­ğu,

ü 1000 me­ga­watt güç­te­ki bir re­ak­tö­rün yıl­da 8 mil­yar ki­lo­watt-sa­at elek­trik üret­ti­ği var­sa­yı­mı al­tın­da ki­lo­watt-sa­at ba­şı­na 0.15 cent öden­me­si ha­lin­de as­ga­ri reak­tör öm­rü olan 40 yı­lın so­nun­da iş­let­me­den çı­kar­ma he­sa­bın­da (İÇH) bi­ri­ke­cek top­lam pa­ra­nın yak­la­şık 480 mil­yon do­lar ol­du­ğu, Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı­nın gö­ze­tim ve de­ne­ti­mi al­tın­da ya­pı­la­cak ne­ma­lan­dır­ma­lar ile 500 mil­yon do­la­ra ula­şa­ca­ğı­nın tah­min edil­di­ği,

ü İş­let­me­den çı­kar­ma ma­li­yet­le­ri­nin bo­yu­tu dik­ka­te alı­na­rak ya­pı­lan he­sap­la­ma­lar ne­ti­ce­sin­de he­sap­la­ra öden­me­si ge­re­ken kat­kı pa­yı­nın be­lir­len­di­ği ve böy­le­lik­le Cum­hur­baş­ka­nı­nın ia­de ge­rek­çe­sin­de be­lirt­ti­ği Ha­zi­ne açı­sın­dan or­ta­ya çı­ka­bi­le­cek yü­ke iliş­kin be­lir­siz­li­ğin azal­tıl­ma­ya ça­lı­şıl­dı­ğı,

ü İş­let­me­den çı­kar­ma he­sap­la­rı­na ve ulu­sal rad­yo­ak­tif atık he­sa­bı­na ya­pı­la­cak kat­kı pa­yı öde­me­le­ri­nin ka­nun­la be­lir­len­me­si­nin ya­nı sı­ra bu he­sap­la­ra iliş­kin usul ve esas­la­rın be­lir­len­me­sin­de Ha­zi­ne­nin ka­tı­lı­mı sağ­la­na­rak hem ya­tı­rım­cı hem de Ha­zi­ne için söz ko­nu­su ola­bi­le­cek be­lir­siz­lik­le­rin gi­de­ril­di­ği,

ü He­sap­la­rın her bi­ri­ne ki­lo­watt-sa­at ba­şı­na 0.15 cent öden­me­si­nin, Ha­zi­ne açı­sın­dan taz­min yü­kü­nün or­ta­ya çık­ma ih­ti­ma­li­ni mi­ni­mi­ze eder­ken ve hat­ta im­kan­sız kı­lar­ken, di­ğer ta­raf­tan ya­tı­rım­cı ve do­la­yı­sıy­la ener­ji pi­ya­sa­sı açı­sın­dan elek­trik üre­tim ma­li­yet­le­ri­nin art­ma­sı­na ne­den ola­ca­ğı,

ü Özel sek­tör­de fa­ali­yet gös­te­ren bir şir­ket ta­ra­fın­dan ya­pı­lan nük­le­er san­tra­lın iş­let­me­den çı­ka­rıl­ma­sı aşa­ma­sın­da Ha­zi­ne­nin so­rum­lu­lu­ğu­nun ko­run­ma­sı ha­lin­de, Ka­nun­da ya­pı­lan de­ği­şik­lik­le­rin Cum­hur­baş­ka­nı­nın ge­ri gön­der­me ge­rek­çe­sin­de be­lir­ti­len hu­sus­la­rı kar­şı­la­ma­mış ola­ca­ğı ve bu ne­den­le Ka­nu­nun tek­rar ia­de­si­nin söz ko­nu­su ola­bi­le­ce­ği, 

ü Nük­le­er san­tra­lın iş­le­til­me­si aşa­ma­sın­da Ka­nun­la ge­ti­ri­len 15 yıl­lık iki­li an­laş­ma­lar­la sağ­la­na­cak olan alım ga­ran­ti­si­nin so­na er­me­si­nin ar­dın­dan ya­tı­rım­cı ta­ra­fın­dan san­tra­lın terk edil­me­si ha­lin­de ya­şa­na­bi­le­cek so­run­la­ra iliş­kin Ka­nun­da her­han­gi bir dü­zen­le­me­nin bu­lun­ma­dı­ğı,

ü Or­ta­ma 50 yıl­lık sü­re için in­şa edi­len ve ya­pı­lan mo­di­fi­kas­yon­lar­la öm­rü or­ta­la­ma 100 yı­la uza­tı­la­bi­len nük­le­er san­tra­lın, alım ga­ran­ti­si­nin so­na er­me­si ne­de­niy­le 15 yı­lın so­nun­da terk edil­me­ye­ce­ği bel­ki pi­ya­sa araç­la­rı ile dev­re­di­le­bi­le­ce­ği,

ü 15 yıl içe­ri­sin­de yak­la­şık 3 mil­yar do­lar­lık ya­tı­rım ma­li­ye­ti­ni an­cak fi­nan­se ede­bil­miş ya­tı­rım­cı­nın, kâ­ra geç­ti­ği bir aşa­ma­da san­tra­lı terk et­me­si­nin akıl­lı­ca bir dav­ra­nış ol­ma­ya­ca­ğı ve bu ne­den­le bu du­ru­mun dik­ka­te alı­na­bi­lir bir ih­ti­mal ol­ma­dı­ğı,

ü Nük­le­er güç san­tra­lı ya­pa­cak ka­mu şir­ket­le­ri için, Cum­hur­baş­ka­nı­nın ge­ri gön­der­me tez­ke­re­si­nin ge­rek­çe­sin­de be­lirt­ti­ği sa­kın­ca­la­rı gi­der­mek ga­ye­siy­le, hem 233 sa­yı­lı KHK’ya ta­bi ol­ma şar­tı­nın ge­ti­ril­di­ği hem de özel sek­tö­rün or­tak ola­bi­le­ce­ği­ne iliş­kin hük­mün çı­ka­rıl­dı­ğı,   

ifa­de edil­me­si üze­ri­ne tü­mü için ve­ri­len re­dak­si­yon yet­ki­si ile bir­lik­te 5654 Sa­yı­lı Nük­le­er Güç San­tral­le­ri­nin Ku­rul­ma­sı ve İş­le­til­me­si ile Ener­ji Sa­tı­şı­na İliş­kin Ka­nu­nun;

• 1 in­ci mad­de­si; ay­nen,

• 2 nci mad­de­si; bi­rin­ci fık­ra­sı­nın (f) ben­din­de ge­çen şir­ket ta­nı­mı­nın san­tral ku­ra­cak şir­ket­le­rin ya­rış­ma­ya gir­me­den ön­ce EPDK’dan li­sans al­ma­sı­nı zo­run­lu kıl­dı­ğı­nın ve bu du­ru­mun ya­rış­ma­ya ka­tıl­mak­la bir­lik­te se­çi­le­me­yen şir­ket­ler için ge­rek­siz ma­li­yet oluş­tu­ra­ca­ğı­nın ifa­de edil­me­si üze­ri­ne şir­ket ta­nı­mı­nın 4628 sa­yı­lı Ka­nun ile de pa­ra­lel­lik sağ­la­na­rak de­ğiş­ti­ril­me­si su­re­tiy­le,

• 3 ün­cü mad­de­si; ikin­ci fık­ra­sın­da se­çim sü­re­ci­ne ka­tı­la­cak şir­ket­le­rin kar­şı­la­ya­ca­ğı öl­çüt­le­rin san­tral tek­no­lo­ji­le­ri­ne iliş­kin ol­du­ğu ve bu öl­çüt­le­rin TA­EK ta­ra­fın­dan Ka­nu­nun ya­yı­mı ta­ri­hin­den iti­ba­ren iki ay içe­ri­sin­de ya­yım­la­na­ca­ğı ek­len­mek su­re­tiy­le; üçün­cü fık­ra­sın­da “megavat-elektrik (MWe) cinsinden toplam santral kapasitesi” ifa­de­si “top­lam san­tral üre­ti­mi” ola­rak de­ğiş­ti­ril­mek, yer tah­si­si ifa­de­sin­den ön­ce ge­len “san­trala yönelik” ifa­de­si çı­ka­rıl­mak, se­çim sü­re­ci­nin be­lir­len­me­si sı­ra­sın­da il­gi­li ba­kan­lık ve ku­rum­la­rın gö­rüş­le­ri­nin alın­ma­sı ek­len­mek ve ifa­de şek­lin­de dü­zelt­me ya­pıl­mak su­re­tiy­le; dör­dün­cü fık­ra­sın­da şir­ket­le­rin fark­lı üre­tim mik­ta­rı öne­ren tek­lif­le­ri­nin söz ko­nu­su ol­ma­sı ha­lin­de de­ğer­len­dir­me­nin eşit üre­tim mik­ta­rı üze­rin­den ya­pı­la­ca­ğı­nın ek­len­me­si ve fık­ra­nın ifa­de şek­li dü­zel­til­mek su­re­tiy­le,

• 4 ün­cü mad­de­si; bi­rin­ci fık­ra­sı­nın (a) ben­di­ne iki­li an­laş­ma­la­rın ya­rış­ma­yı ka­za­nan tek­lif üze­rin­den ya­pı­la­ca­ğı­nın be­lir­til­me­si ga­ye­siy­le; ikin­ci fık­ra­sı­nın ise iki­li an­laş­ma ya­pı­la­rak alım ga­ran­ti­si sağ­lan­ma­sı­nı ta­lep et­me­yen şir­ket­le­rin ya­rış­ma­ya ka­tıl­ma­la­rı­nı ya­sak­la­mak ve san­tral ya­pı­mı için TA­EK’in be­lir­le­ye­ce­ği öl­çüt­le­re uy­ma­la­rı­nı sağ­la­mak, za­ten ka­tıl­ma­dık­la­rı şir­ket se­çi­mi sü­re­ci­ne iliş­kin hü­küm­ler ile se­çim sü­re­ci so­nun­da im­za­la­nan iki­li an­laş­ma­ya iliş­kin hü­küm­le­ri ha­riç Ka­nu­nun di­ğer hü­küm­le­ri­ne ta­bi ola­cak­la­rı açık­lı­ğa ka­vuş­tur­mak ga­ye­siy­le de­ğiş­ti­ril­mek su­re­tiy­le,

• 5 in­ci mad­de­si; ikin­ci fık­ra­sın­da “zo­run­lu ya­tı­rım si­gor­ta­sı” ifa­de­si­nin yan­lış an­la­şıl­ma­lara yol aça­bi­le­ce­ği­nin ifa­de edil­me­si üze­ri­ne sa­de­ce şir­ket­ler için ya­tı­rım si­gor­ta­sı yap­tır­ma zo­run­lu­lu­ğu­nun ge­ti­ril­di­ği be­lir­til­miş ve bu ne­den­le ifa­de şek­li dü­zel­til­miş, oluş­tu­ru­la­cak he­sap­la­ra şir­ket­le­rin ya­pa­ca­ğı kat­kı pa­yı öde­me­le­ri ki­lo­watt-sa­at ba­şı­na 0.15 cent ola­rak be­lir­le­ne­rek kı­sa ve uzun va­de­de fon­la­rın kar­şı­la­ma po­tan­si­ye­li ön­gö­rü­le­bi­lir ha­le ge­ti­ril­miş, dör­dün­cü fık­ra­sın­da URAH ve İÇH’nin oluş­tu­rul­ma­sı ve yö­ne­til­me­sin­de Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı­nın ka­tı­lı­mı­nı sağ­la­mak ga­ye­siy­le de­ği­şik­lik ya­pıl­mış ve mad­de içe­ri­sin­de sis­te­ma­ti­ğin sağ­lan­ma­sı ga­ye­siy­le dör­dün­cü fık­ra ile ikin­ci fık­ra­nın yer­le­ri de­ğiş­ti­ril­miş ola­rak,

• 6 ncı mad­de­si; ku­ru­la­cak ka­mu şir­ket­le­ri­nin 233 sa­yı­lı KHK’ya ta­bi ol­ma­la­rı sağ­la­na­rak ve ku­ru­la­cak ka­mu şir­ket­le­ri­ne özel şir­ket­le­rin or­tak ola­bil­me­si­ne iliş­kin ifa­de mad­de met­nin­den çı­ka­rı­la­rak,

• 7 nci mad­de­si; nük­le­er güç san­tra­lla­rı­nın iş­let­me­den çı­ka­rıl­ma­sı aşa­ma­sın­da şir­ket­le­rin kat­kı­sıy­la he­sap­lar­da top­la­nan pa­ra­nın ye­ter­siz kal­ma­sı ha­lin­de Ha­zi­ne­nin kat­lan­ma­sı ge­re­ke­bi­le­cek yü­ke he­sap­lar­da top­la­na­cak pa­ra­nın % 25 nis­be­tin­de sı­nır­la­ma ge­ti­ril­me­si su­re­tiy­le de­ğiş­ti­ri­le­rek,

• 8 in­ci mad­de­si; ay­nen,

• 9 un­cu mad­de­si; ay­nen,

• Ge­çi­ci 1 in­ci mad­de­si; ay­nen,

• Ge­çi­ci 2 nci mad­de­si; ay­nen,

• 10 un­cu mad­de­si; ay­nen,

• 11 in­ci mad­de­si; ay­nen,

ka­bul edil­miş­tir.

Ra­po­ru­muz, Ge­nel Ku­ru­la su­nul­mak üze­re Yü­ce Baş­kan­lı­ğı­nı­za arz olu­nur.

 

Baş­kan

Baş­kan­ve­ki­li

Söz­cü

 

So­ner Ak­soy

Ha­san Ali Çe­lik

Ha­san An­gı

 

Kü­tah­ya

Sa­kar­ya

Kon­ya

 

Üye

Üye

Üye

 

Atil­la Ba­şoğ­lu

Ah­met Rı­za Acar

Meh­met Gü­ner

 

Ada­na

Ay­dın

Bo­lu

 

Üye

Üye

Üye

 

Fah­ri Ça­kır

Ne­jat Gen­can

Meh­met Ve­dat Yü­ce­san

 

Düz­ce

Edir­ne

Es­ki­şe­hir

 

 

(Kar­şı oyu­muz var­dır)

(Kar­şı oy ya­zı­mız var­dır)

 

Üye

Üye

Üye

 

Ah­met Uzer

İs­ma­il Kat­mer­ci

Se­dat Uzun­bay

 

Ga­zi­an­tep

İz­mir

İz­mir

 

 

 

(Kar­şı oy ya­zı­mız var­dır)

 

Üye

Üye

Üye

 

Ah­met Bü­yü­kak­kaş­lar

Nu­ri Çi­lin­gir

Mus­ta­fa Öz­türk

 

Kon­ya

Ma­ni­sa

Si­nop

 

 

(Kar­şı oy ya­zı­mız var­dır)

 

 

Üye

Üye

Üye

 

Meh­met Öz­lek

Yek­ta Hay­da­roğ­lu

Faz­lı Er­do­ğan

 

Şan­lı­ur­fa

Van

Zon­gul­dak

 

MU­HA­LE­FET ŞER­Hİ

Ko­mis­yo­nu­mu­zun 28 Ma­yıs 2007 ta­ri­hin­de ya­pı­lan 53 ün­cü Bir­le­şi­min­de; 08/05/2007 ta­rih­li 5654 sa­yı­lı Nük­le­er Güç San­tral­la­rı­nın Ku­rul­ma­sı ve İş­le­til­me­si ile Ener­ji Sa­tı­şı­na İliş­kin Ka­nu­nun 5 in­ci, 6 ncı ve 7 nci mad­de­le­ri­nin, “Ana­ya­sa­nın 89 un­cu ve 104 ün­cü mad­de­le­ri Ge­re­ğin­ce Cum­hur­baş­ka­nın­ca Bir Da­ha Gö­rü­şül­mek Üze­re Ge­ri Gön­der­me Tez­ke­re­si”, ko­mis­yon üye­le­ri­ne da­ha ön­ce gön­de­ril­di­ği ge­rek­çe­si ile okun­ma­ma­sı mu­ha­le­fe­ti­mi­ze rağ­men ka­bul edil­miş ve okun­ma­mış­tır.

Ko­mis­yon Baş­ka­nı Sn. So­ner Ak­soy’un; 08/05/2007 ta­rih­li 5654 sa­yı­lı Nük­le­er Güç San­tral­la­rı­nın Ku­rul­ma­sı ve İş­le­til­me­si ile Ener­ji Sa­tı­şı­na İliş­kin Ka­nu­nun Cum­hur­baş­ka­nı­nın Ge­ri Gön­der­me Tez­ke­re­sin­de bir da­ha gö­rü­şül­me­si­ni is­te­di­ği 5 in­ci, 6 ncı ve 7 nci mad­de­le­ri ile il­gi­li ge­ri gön­der­me ge­rek­çe­le­ri de dik­ka­te alı­na­rak Ka­nu­nun TBMM’nden geç­ti­ği gün­den bu ya­na be­lir­le­nen ek­sik­le­rin gi­de­ri­le­rek ye­ni­den dü­zen­len­me­si için Ka­nu­nun tü­mü­nün tek­rar gö­rü­şül­me­si öne­ri­si ka­bul edil­miş ve Ka­nu­nun tü­mü ye­ni­den gö­rüş­me­ye açıl­mış­tır.

Bu ne­den­le; 1/1260 Esas Sa­yı­lı Ka­nun Ta­sa­rı­sı­nın gö­rüş­me­le­ri­nin ya­pıl­dı­ğı 07/03/2007 ta­ri­hin­de ve­ril­miş olan Mu­ha­le­fet Şer­hi­miz, ay­nı ge­rek­çe ve ne­den­ler­le tek­rar ge­çer­li­dir.

Bu Mu­ha­le­fet Şer­hi­mi­ze ek ola­rak;

1) 1/1365 Esas Sa­yı­lı Ka­nu­nun 5 in­ci mad­de­si­nin (2) nu­ma­ra­lı fık­ra­sın­da ve­ri­len öner­ge doğ­rul­tu­sun­da ka­bul edi­le­rek ya­pı­lan de­ği­şik­lik­le son ha­lin­de;

a) Şir­ket, Nük­le­er güç san­tra­lı­nın fa­ali­ye­ti sü­re­sin­ce olu­şa­cak atık­la­rın ta­şın­ma­sı, de­po­lan­ma­sı ve/ve­ya ber­ta­raf edil­me­si ile il­gi­li her tür­lü fi­nan­sal ma­li­yet­le­rin ve san­tra­lın iş­let­me sü­re­si­nin so­nun­da iş­let­me­den çı­kar­ma, sö­kül­me­si ve ta­şın­ma­zın çev­re ku­ral­la­rı kap­sa­mın­da ka­bul edi­le­bi­lir du­ru­ma ge­ti­ril­me­si mas­raf­la­rı­nın kar­şı­lan­ma­sı için oluş­tu­ru­la­cak Ulu­sal Rad­yo­ak­tif Atık He­sa­bı (URAH) ile İş­let­me­den Çı­kar­ma He­sap­la­rı (İÇH) fon­la­rın­dan her bi­ri için be­lir­le­nen 0,15 cent/kWh (ABD Do­la­rı cin­sin­den) kat­kı pa­yı çok dü­şük be­lir­len­miş­tir.

b) Nük­le­er güç san­tra­lı­nın fa­ali­ye­ti sü­re­sin­ce olu­şa­cak atık­la­rın ta­şın­ma­sı, de­po­lan­ma­sı ve/ve­ya ber­ta­raf edil­me­si ile il­gi­li her tür­lü fi­nan­sal ma­li­yet­ler, ya­şa­nan dün­ya ger­çek­le­rin­den ya­rar­la­nı­la­rak, bu ma­li­yet­le­rin kar­şı­lan­ma­sı için oluş­tu­ru­la­cak Ulu­sal Rad­yo­ak­tif Atık He­sa­bı (URAH) fo­nu için Şir­ke­tin kat­kı pa­yı ger­çek­çi bir şe­kil­de ye­ni­den be­lir­len­me­li­dir.

c) Nük­le­er san­tral­la­rın iş­let­me sü­re­le­ri­nin so­nun­da sö­kül­me­si­nin ve ta­şın­ma­zın çev­re ku­ral­la­rı kap­sa­mın­da ka­bul edi­le­bi­lir du­ru­ma ge­ti­ril­me­si­nin ma­li­ye­ti, san­tra­lın ku­rul­ma­sı ma­li­ye­ti ka­dar ve hat­ta ku­rul­ma­sı ma­li­ye­tin­den da­ha faz­la ma­li­yet ge­rek­tir­di­ği dik­ka­te alın­dı­ğın­da İş­let­me­den Çı­kar­ma He­sap­la­rı (İÇH) fo­nu için alı­na­cak kat­kı pa­yı­nın san­tral ku­rul­ma­sı ma­li­ye­ti te­mel alı­na­rak san­t-ral iş­let­me sü­re­sin­ce üre­ti­le­bi­le­cek elek­trik ener­ji­nin bi­rim kWh’i ba­şı­na be­lir­len­me­li­dir.

2) 1/1365 Esas Sa­yı­lı Ka­nu­nun 7 nci mad­de­si­nin (2) nu­ma­ra­lı fık­ra­sı­nın son cüm­le­si­nin ve­ri­len öner­ge doğ­rul­tu­sun­da ka­bul edi­le­rek ya­pı­lan de­ği­şik­lik­le son ha­lin­de;

a) “Bu iş­lem­ler için fon  kay­nak­la­rı­nın ye­ter­siz kal­ma­sı du­ru­mun­da fon­da oluş­muş kay­nak­la­rın % 25’ine ka­dar ma­li­yet­ler Ha­zi­ne ta­ra­fın­dan kar­şı­la­nır” den­mek­le yu­ka­rı­da 1 in­ci mad­de­nin (a), (b), (c) fık­ra­la­rın­da be­lir­ti­len ma­li­yet­le­rin kar­şı­lan­ma­sı için oluş­tu­ru­la­cak fon­lar­dan her bi­ri için şir­ket­ten alı­na­cak kat­kı pa­yı­nın dü­şük ola­ca­ğı, ma­li­yet­le­ri kar­şı­la­mak­tan uzak ola­ca­ğı do­lay­lı bir bi­çim­de ifa­de edil­mek­te­dir. Bu du­rum Cum­hur­baş­ka­nı­nın Ge­ri Gön­der­me Tez­ke­re­sin­de be­lir­ti­len ge­rek­çe­le­ri or­ta­dan kal­dır­ma­mak­ta­dır. Bu mas­raf­la­rın Ha­zi­ne ta­ra­fın­dan kar­şı­lan­ma­sı hiç­bir şe­kil­de ka­bul edi­le­mez.

b) “Bu iş­lem­ler için fon kay­nak­la­rı­nın ye­ter­siz kal­ma­sı du­ru­mun­da fon­da oluş­muş kay­nak­la­rın % 25’ine ka­dar ma­li­yet­ler Ha­zi­ne ta­ra­fın­dan kar­şı­la­nır” cüm­le­si­nin bu mad­de met­nin­den çı­ka­rıl­ma­sı öner­ge­miz red­de­dil­miş­tir.

Nük­le­er Güç San­tral­la­rı­nın Ku­rul­ma­sı ve İş­le­til­me­si ile Ener­ji Sa­tı­şı­na İliş­kin Ka­nu­nun 07/03/2007 ta­ri­hin­de­ki gö­rü­şül­me­si sı­ra­sın­da ver­di­ği­miz mu­ha­le­fet şer­hin­de ve yu­ka­rı­da 1 in­ci ve 2 nci mad­de­ler­de be­lir­ti­len ne­den­ler­le bu Ka­nun ta­sa­rı­sı­na mu­ha­le­fet edi­yo­ruz.

 

28/05/2007

 

 

 

Se­dat Uzun­bay

Nu­ri Çi­lin­gir

Ne­jat Gen­can

 

İz­mir

Ma­ni­sa

Edir­ne

 

 

M. Ve­dat Yü­ce­san

 

 

 

Es­ki­şe­hir

 

 

 

ANA­YA­SA­NIN 89 UN­CU VE 104 ÜN­CÜ MAD­DE­LE­Rİ GE­RE­ĞİN­CE CUM­HUR-BAŞ­KA­NIN­CA BİR DA­HA GÖ­RÜ­ŞÜL­MEK  ÜZE­RE GERİ GÖN­DE­Rİ­LEN KA­NUN

 

NÜK­LE­ER GÜÇ SAN­TRAL­LA­RI­NIN  KU­RUL­MA­SI VE İŞ­LE­TİL­ME­Sİ İLE  ENER­Jİ SA­TI­ŞI­NA İLİŞ­KİN KA­NUN

 

Ka­nun No.: 5654                                        Ka­bul Ta­ri­hi: 8/5/2007

 

Bİ­RİN­Cİ BÖ­LÜM

Amaç, Kap­sam, Ta­nım­lar ve Kı­salt­ma­lar

Amaç ve kap­sam

MAD­DE 1- (1) Bu Ka­nu­nun ama­cı; ener­ji plan ve po­li­ti­ka­la­rı­na uy­gun bi­çim­de, elek­trik ener­ji­si üre­ti­mi ger­çek­leş­ti­re­cek nük­le­er güç san­tral­la­rı­nın ku­rul­ma­sı, iş­le­til­me­si ve ener­ji sa­tı­şı­na iliş­kin usûl ve esas­la­rı be­lir­le­mek­tir.

Ta­nım­lar ve kı­salt­ma­lar

MAD­DE 2- (1) Bu Ka­nun­da ge­çen;

a) Ba­kan­lık: Ener­ji ve Ta­bii Kay­nak­lar Ba­kan­lı­ğı­nı,

b) EPDK: Ener­ji Pi­ya­sa­sı Dü­zen­le­me Ku­ru­mu­nu,

c) EÜ­AŞ: Elek­trik Üre­tim Ano­nim Şir­ke­ti­ni,

ç) İÇH: İş­let­me­den çı­kar­ma he­sap­la­rı­nı,

d) Pe­ra­ken­de ve top­tan sa­tış li­san­sı: Elek­trik ener­ji­si­nin tü­ke­ti­ci­le­re sa­tı­şı­nı ger­çek­leş­tir­mek üze­re EPDK’dan alı­nan li­sans­la­rı,

e) San­tral: Elek­trik ener­ji­si üre­ti­len nük­le­er güç san­tral­la­rı­nı,

f) Şir­ket: San­tral­dan elek­trik ener­ji­si üre­ti­mi yap­mak ama­cıy­la EPDK’dan li­sans al­mış üre­tim şir­ke­ti­ni,

g) TA­EK: Tür­ki­ye Atom Ener­ji­si Ku­ru­mu­nu,

ğ) TE­TAŞ: Tür­ki­ye Elek­trik Ti­ca­ret ve Ta­ah­hüt Ano­nim Şir­ke­ti­ni,

h) URAH: Ulu­sal rad­yo­ak­tif atık he­sa­bı­nı,

ifa­de eder.

İKİN­Cİ BÖ­LÜM

San­tral­lar­da Elek­trik Ener­ji­si Üre­ti­min­de

Uy­gu­la­na­cak Usûl ve Esas­lar

San­tral ku­ra­cak şir­ke­tin be­lir­len­me­si

MAD­DE 3- (1) Ya­pı­la­cak nük­le­er güç san­tral­la­rı­na iliş­kin ola­rak il­gi­li ba­kan­lık ve ku­rum­la­rın gö­rüş­le­ri alın­dık­tan son­ra Ba­kan­lık ta­ra­fın­dan, bu Ka­nun kap­sa­mın­da san­tral ku­ra­cak ve iş­le­te­cek şir­ket ve/ve­ya şir­ket­le­rin se­çil­me­si sü­re­ci baş­la­tı­lır.

(2) Bu sü­re­ce, TA­EK’in be­lir­le­di­ği öl­çüt­le­ri kar­şı­la­yan şir­ket­ler ka­tı­la­bi­lir.

(3) Ka­nun­dan ya­rar­lan­dı­rı­la­cak şir­ket ve­ya şir­ket­ler, Ba­kan­lık ta­ra­fın­dan me­ga­vat-elek­trik (MWe) cin­sin­den top­lam san­tral ka­pa­si­te­si, san­tra­la yö­ne­lik yer tah­si­si, li­sans be­de­li ve alt­ya­pı­ya yö­ne­lik teş­vik­ler ile tek­lif­le­rin ya­pıl­ma­sı­na ve de­ğer­len­di­ril­me­si­ne iliş­kin usûl ve esas­la­rın be­lir­len­me­si ve Ba­kan­lar Ku­ru­lun­ca onay­lan­ma­sı­nı ta­ki­ben ya­pı­la­cak ya­rış­ma so­nu­cu se­çim ile be­lir­le­nir.

(4) Bu Ka­nun kap­sa­mın­da, iş­let­me­ye gir­dik­ten son­ra­ki on­beş yıl­lık sü­re bo­yun­ca şir­ket­ler ta­ra­fın­dan yıl­la­ra sarî ola­rak tek­lif edi­le­cek elek­trik ener­ji­si üre­tim mik­tar­la­rı ile yi­ne şir­ket­ler ta­ra­fın­dan pe­ra­ken­de ve top­tan sa­tış li­san­sı sa­hi­bi şir­ket­le­re tek­lif edi­le­cek yıl­lık bi­rim elek­trik ener­ji­si sa­tış fi­yat­la­rı­nın çar­pı­mı so­nu­cu olu­şa­cak elek­trik alım be­del­le­ri­nin ön­ce­den sap­tan­mış be­lir­li bir is­kon­to had­di üze­rin­den ya­rış­ma­nın ya­pıl­dı­ğı ta­ri­he in­dir­gen­miş de­ğer­le­ri­nin top­la­mı ola­rak en dü­şük tek­li­fi ve­ren şir­ket ve­ya şir­ket­ler bu Ka­nun hü­küm­le­rin­den ya­rar­lan­ma­ya hak ka­za­nır.

Uy­gu­la­ma esas­la­rı

MAD­DE 4- (1) Bu Ka­nun kap­sa­mın­da üre­ti­len elek­trik ener­ji­si­nin sa­tı­şın­da aşa­ğı­da yer alan esas­lar uy­gu­la­nır:

a) Pe­ra­ken­de ve top­tan sa­tış li­san­sı sa­hi­bi tü­zel ki­şi­ler san­tral­dan üre­ti­len elek­trik ener­ji­si­ni on­beş yıl­lık iki­li an­laş­ma­lar çer­çe­ve­sin­de sa­tın alır. Bu Ka­nun kap­sa­mın­da top­tan ve pe­ra­ken­de sa­tış li­san­sı sa­hi­bi tü­zel ki­şi­ler ta­ra­fın­dan üst­le­ni­le­cek elek­trik ener­ji­si alı­mı­na iliş­kin hü­küm­ler li­sans­la­rı­na derç edi­lir.

b) Top­tan ve pe­ra­ken­de sa­tış şir­ket­le­ri­ne sa­tı­şı ya­pı­la­cak mik­tar­la san­tra­lın üre­te­ce­ği elek­trik mik­ta­rı ara­sın­da kon­tra­ta bağ­la­na­ma­yan bir üre­tim faz­la­sı olu­şur­sa, bu mik­tar için TE­TAŞ alım an­laş­ma­sı ya­par.

(2) An­cak Ba­kan­lık ta­ra­fın­dan ger­çek­leş­ti­ri­le­cek se­çim sü­re­ci­ne ka­tıl­mak­sı­zın san­tral ya­pa­cak şir­ket ve­ya şir­ket­ler bu mad­de ha­riç Ka­nu­nun di­ğer hü­küm­le­ri­ne tâbi­dir.

Li­sans, izin ve yü­küm­lü­lük­ler

MAD­DE 5- (1) Şir­ket, bu Ka­nun ve di­ğer mev­zu­atın ge­rek­tir­di­ği her tür­lü izin, ruh­sat ve li­san­sı al­mak­la yü­küm­lü­dür.

(2) Şir­ket san­tra­lın ku­rul­ma­sı aşa­ma­sın­da olu­şa­bi­le­cek her­han­gi bir za­ra­rın taz­mi­ni­ne yö­ne­lik, zo­run­lu ya­tı­rım si­gor­ta­sı yap­tır­mak­la ve san­tra­lın fa­ali­ye­ti sü­re­sin­ce olu­şa­cak atık­la­rın ta­şın­ma­sı, de­po­lan­ma­sı ve/ve­ya ber­ta­raf edil­me­si ile il­gi­li her tür­lü fi­nan­sal ma­li­yet­le­rin ve san­tra­lın iş­let­me sü­re­si­nin so­nun­da iş­let­me­den çı­kar­ma mas­raf­la­rı­nın kar­şı­lan­ma­sı için oluş­tu­ru­la­cak fon­la­ra kat­kı ile yü­küm­lü­dür.

(3) Şir­ket, TA­EK’in be­lir­le­ye­ce­ği ku­ral­lar çer­çe­ve­sin­de ya­kıt te­mi­nin­den so­rum­lu­dur.

(4) Atık yö­ne­ti­mi kap­sa­mın­da ge­çi­ci de­po­la­ma ve­ya ni­haî de­po­la­ma ye­ri­nin be­lir­len­me­si­ne, de­po­la­ma te­si­si­nin in­şa­sı­na, li­sans­lan­ma­sı­na, iş­le­til­me­si­ne ve iş­let­me­den çı­ka­rıl­ma­sı­na, ge­çi­ci de­po­la­ma ye­rin­de mu­ha­fa­za edi­le­cek ve­ya ni­haî de­po­la­ma ye­rin­de ber­ta­raf edi­le­cek kul­la­nıl­mış ya­kıt ya da yük­sek se­vi­ye­li atık­la­rın ta­şın­ma­sı­na ve iş­len­me­si­ne, rad­yo­ak­tif atık­la­rın yö­ne­ti­mi­ni sağ­la­ya­cak araş­tır­ma, ge­liş­tir­me fa­ali­yet­le­ri­nin yü­rü­tül­me­si­ne iliş­kin ma­li­yet­le­ri ve nük­le­er güç san­tra­lı­nın sö­kü­mün­den do­la­yı olu­şa­cak ma­li­yet­le­ri kar­şı­la­mak ama­cıy­la şir­ke­tin kat­kı­da bu­lu­na­ca­ğı URAH ile İÇH oluş­tu­ru­lur. Şir­ket, TA­EK ta­ra­fın­dan ya­yın­la­nan usûl ve esas­la­ra gö­re URAH ve İÇH’ye öde­me yap­mak­la yü­küm­lü­dür. URAH ve İÇH’ye iliş­kin iş­lem­ler tüm ver­gi­ler­den mu­af­tır. Bu he­sap­la­rın oluş­tu­rul­ma­sı ve ida­re­si­ne iliş­kin usûl ve esas­lar, TA­EK’in ve Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı­nın gö­rü­şü alı­na­rak Ba­kan­lık ta­ra­fın­dan be­lir­le­nir. Öde­ne­cek pay­la­rı za­ma­nın­da ya­tır­ma­yan­lar için 21/7/1953 ta­rih­li ve 6183 sa­yı­lı Am­me Ala­cak­la­rı­nın Tah­sil Usûlü Hak­kın­da Ka­nun hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır. URAH ve İÇH adı­na tah­sil edi­len ge­lir­ler ama­cı dı­şın­da kul­la­nı­la­maz.

(5) Nük­le­er ya­kıt, rad­yo­ak­tif mad­de ve­ya rad­yo­ak­tif atık ta­şı­nır­ken ve­ya san­tral­da bir ka­za ol­ma­sı du­ru­mun­da, nük­le­er ener­ji ala­nın­da üçün­cü ki­şi­le­re kar­şı so­rum­lu­lu­ğa iliş­kin ola­rak Pa­ris Söz­leş­me­si ve di­ğer ulu­sal ve ulus­la­ra­ra­sı mev­zu­at hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır.

Ka­mu iş­ti­ra­ki ve ya­tı­rı­mı

MAD­DE 6- (1) Bu Ka­nun­dan ya­rar­lan­ma­ya hak ka­za­nan şir­ket ile bir ik­ti­sadî dev­let te­şek­kü­lü, 8/6/1984 ta­rih­li ve 233 sa­yı­lı Ka­mu İk­ti­sa­di Te­şeb­büs­le­ri Hak­kın­da Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me çer­çe­ve­sin­de iş­ti­rak iliş­ki­si ku­ra­bi­lir.

(2) Ka­mu şir­ket­le­ri bu Ka­nun kap­sa­mın­da­ki san­tral­la­rı ya­pa­bi­lir. Bu amaç­la Ba­kan­lar Ku­ru­lun­ca, san­tral kur­mak, kur­dur­mak ve/ve­ya iş­let­mek, iş­let­tir­mek ve üre­ti­len elek­tri­ğin sa­tı­şı­nı yap­mak üze­re 233 sa­yı­lı KHK’ye tâbi ol­mak­sı­zın özel hu­kuk hü­küm­le­ri­ne tâbi şir­ket ku­rul­ma­sı­na ka­rar ve­ri­le­bi­lir. Bu kap­sam­da ku­ru­la­cak şir­ke­te özel sek­tör şir­ket­le­ri ta­lep et­tik­le­ri oran­da or­tak ola­bi­lir­ler.

ÜÇÜN­CÜ BÖ­LÜM

Çe­şit­li Hü­küm­ler

Teş­vik­ler

MAD­DE 7- (1) Ba­kan­lar Ku­ru­lu, ku­ru­la­cak san­tra­la iliş­kin tek­no­lo­ji edin­me­ye yö­ne­lik ya­tı­rım­lar ile iş­let­me per­so­ne­li­nin eği­ti­mi­ni teş­vik­ler­den ya­rar­lan­dı­ra­bi­lir.

(2) Bu Ka­nun kap­sa­mın­da üze­rin­de san­tral ku­ru­la­cak ta­şın­maz­la­rın Ha­zi­ne­nin özel mül­ki­ye­tin­de ve­ya Dev­le­tin hü­küm ve ta­sar­ru­fu al­tın­da bu­lun­ma­sı ha­lin­de, bu ta­şın­maz­lar üze­rin­de şir­ket le­hi­ne, Ma­li­ye Ba­kan­lı­ğı ta­ra­fın­dan di­ğer ka­mu ku­rum ve­ya ku­ru­luş­la­rı­nın mül­ki­ye­tin­de bu­lun­ma­sı ha­lin­de ise Ba­kan­lar Ku­ru­lu ka­ra­rı ile be­del­siz ola­rak kul­lan­ma iz­ni, ir­ti­fak hak­kı te­sis edi­lir. Bu ta­şın­maz­la­ra iliş­kin söz­leş­me­le­rin sü­re­le­ri­nin so­nun­da, ma­li­ye­ti 5 in­ci mad­de­nin dör­dün­cü fık­ra­sı kap­sa­mın­da oluş­tu­ru­lan fon­lar­dan kar­şı­lan­mak üze­re nük­le­er güç san­tra­lı­nın sö­kül­me­si zo­run­lu­dur. Sö­küm işin­den ve ta­şın­ma­zın çev­re ku­ral­la­rı kap­sa­mın­da ka­bul edi­le­bi­lir ha­le ge­ti­ri­le­rek Ha­zi­ne­ye ia­de­sin­den şir­ket so­rum­lu­dur. Bu iş­lem­ler için fon kay­nak­la­rı­nın ye­ter­siz kal­ma­sı du­ru­mun­da ma­li­yet­ler Ha­zi­ne ta­ra­fın­dan kar­şı­la­nır.

Uy­gu­la­ma­la­rın ko­or­di­nas­yo­nu

MAD­DE 8- (1) Bu Ka­nu­nun uy­gu­lan­ma­sın­da ge­rek­li ko­or­di­nas­yon Ba­kan­lık ta­ra­fın­dan sağ­la­nır.

Yap­tı­rım­lar

MAD­DE 9- (1) Bu Ka­nu­nun hü­küm­le­ri­ne ay­kı­rı ha­re­ket eden top­tan ve pe­ra­ken­de sa­tış li­san­sı sa­hi­bi tü­zel ki­şi­ler hak­kın­da EPDK ta­ra­fın­dan 20/2/2001 ta­rih­li ve 4628 sa­yı­lı Elek­trik Pi­ya­sa­sı Ka­nu­nu­nun 11 in­ci mad­de­si hü­küm­le­ri çer­çe­ve­sin­de iş­lem ya­pı­lır. Bu iş­lem­le­rin se­bep ola­ca­ğı söz­leş­me ip­tal­le­ri so­nu­cu açı­ğa çı­ka­cak elek­trik ener­ji­si TE­TAŞ ta­ra­fın­dan alı­na­cak­tır.

 

Dü­zen­le­yi­ci ku­rum

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 1- (1) Nük­le­er fa­ali­yet­le­rin dü­zen­len­me­si için bir ku­rum ku­ru­la­na ka­dar dü­zen­le­me ve de­net­le­me iş­lem­le­ri­ni ye­ri­ne ge­tir­mek için TA­EK ge­rek­li ön­lem­le­ri alır. TA­EK özel bil­gi ve ih­ti­sas ge­rek­ti­ren iş­ler­de kad­ro aran­mak­sı­zın uy­gun ni­te­lik­li yer­li ve ya­ban­cı uy­ruk­lu söz­leş­me­li per­so­nel ça­lış­tı­ra­bi­lir. Bun­la­ra öde­ne­cek üc­ret ve di­ğer malî hak­lar Baş­ba­kan ta­ra­fın­dan be­lir­le­nir.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 2- (1) EÜ­AŞ ta­ra­fın­dan kö­mür tah­sis (rö­dö­vans) iha­le­si so­nu­cun­da kö­mür kul­la­nım hak­kı el­de ede­cek şir­ket­ler ta­ra­fın­dan ya­pı­la­cak 1000 MW üze­ri güç­te yer­li kö­mür ya­kıt­lı elek­trik san­tral­la­rın­dan 2014 yı­lı so­nu­na ka­dar iş­let­me­ye gi­ren­le­rin üret­ti­ği elek­trik, pe­ra­ken­de ve top­tan sa­tış li­san­sı sa­hi­bi şir­ket­ler­ce bu Ka­nu­nun 4 ün­cü mad­de­si hü­küm­le­ri­ne gö­re alı­nır.

(2) EÜ­AŞ ta­ra­fın­dan ya­pı­la­cak kö­mür tah­sis (rö­dö­vans) iha­le­sin­de is­tek­li­ler­ce, yıl­la­ra sarî ola­rak rö­dö­vans be­de­li ile on­beş yıl­lık sü­re için yıl­la­ra sarî ola­rak elek­trik ener­ji­si alım mik­tar­la­rı ve yıl­lık bi­rim elek­trik ener­ji­si sa­tış fi­yat­la­rı tek­lif edi­le­cek­tir.

(3) Bu iha­le­de se­çim, şart­na­me­de be­lir­le­ne­cek esas­lar da­hi­lin­de, tek­lif edi­le­cek yıl­lık üre­tim mik­tar­la­rı ile yıl­lık bi­rim elek­trik ener­ji­si sa­tış fi­yat­la­rı­nın çar­pı­mı so­nu­cu olu­şa­cak elek­trik alım be­del­le­ri­nin ön­ce­den sap­tan­mış be­lir­li bir is­kon­to had­di üze­rin­den iha­le­nin ya­pıl­dı­ğı ta­ri­he in­dir­gen­miş de­ğer­le­ri top­la­mı ile rö­dö­vans be­de­li­nin de­ğer­len­di­ril­me­si so­nu­cun­da ya­pı­lır.

Yü­rür­lük

MAD­DE 10- (1) Bu Ka­nun ya­yı­mı ta­ri­hin­de yü­rür­lü­ğe gi­rer.

Yü­rüt­me

MAD­DE 11- (1) Bu Ka­nun hü­küm­le­ri­ni Ba­kan­lar Ku­ru­lu yü­rü­tür.

 

SA­NA­Yİ, Tİ­CA­RET, ENER­Jİ, TA­BİÎ

KAY­NAK­LAR, BİL­Gİ VE TEK­NO­LO­Jİ

KO­MİS­YO­NU­NUN KA­BUL ET­Tİ­Ğİ ME­TİN

 

NÜK­LE­ER GÜÇ SAN­TRAL­LA­RI­NIN  KU­RUL­MA­SI VE İŞ­LE­TİL­ME­Sİ İLE  ENER­Jİ SA­TI­ŞI­NA İLİŞ­KİN KA­NUN

 

 

Bİ­RİN­Cİ BÖ­LÜM

Amaç, Kap­sam, Ta­nım­lar ve Kı­salt­ma­lar

Amaç ve kap­sam

MAD­DE 1- Ka­nu­nun 1 in­ci mad­de­si Ko­mis­yo­nu­muz­ca ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

 

Ta­nım­lar ve kı­salt­ma­lar

MAD­DE 2- (1) Bu Ka­nun­da ge­çen;

a) Ba­kan­lık: Ener­ji ve Ta­biî Kay­nak­lar Ba­kan­lı­ğı­nı,

b) EPDK: Ener­ji Pi­ya­sa­sı Dü­zen­le­me Ku­ru­mu­nu,

c) EÜ­AŞ: Elek­trik Üre­tim Ano­nim Şir­ke­ti­ni,

ç) İÇH: İş­let­me­den çı­kar­ma he­sap­la­rı­nı,

d) Pe­ra­ken­de ve top­tan sa­tış li­san­sı: Elek­trik ener­ji­si­nin tü­ke­ti­ci­le­re sa­tı­şı­nı ger­çek­leş­tir­mek üze­re EPDK’dan alı­nan li­sans­la­rı,

e) San­tral: Elek­trik ener­ji­si üre­tilen nük­le­er güç san­tral­la­rı­nı,

f) Şir­ket: San­tral ku­ran ve elek­trik ener­ji­si üre­ten şir­ket ve­ya şir­ket­le­ri,

g) TA­EK: Tür­ki­ye Atom Ener­ji­si Ku­ru­mu­nu,

ğ) TE­TAŞ: Tür­ki­ye Elek­trik Ti­ca­ret ve Ta­ah­hüt Ano­nim Şir­ke­ti­ni,

h) URAH: Ulu­sal rad­yo­ak­tif atık he­sa­bı­nı,

ifa­de eder.

 

İKİN­Cİ BÖ­LÜM

San­tral­lar­da Elek­trik Ener­ji­si Üre­ti­min­de

 Uy­gu­la­na­cak Usul ve Esas­lar

San­tral ku­ra­cak şir­ke­tin be­lir­len­me­si

MAD­DE 3- (1) Ya­pı­la­cak nük­le­er güç san­tral­la­rı­na iliş­kin ola­rak Ba­kan­lık ta­ra­fın­dan, bu Ka­nun kap­sa­mın­da san­tral ku­ra­cak ve iş­le­te­cek şir­ke­tin se­çil­me­si sü­re­ci baş­la­tı­lır.

(2) Bu sü­re­ce, ka­nu­nun yü­rür­lük ta­ri­hin­den iti­ba­ren 2 ay için­de TA­EK’in ya­yın­la­ya­ca­ğı öl­çüt­le­ri kar­şı­la­ya­bi­le­cek tek­no­lo­ji­le­ri tek­lif eden şir­ket­ler ka­tı­la­bi­lir.

(3) Şir­ke­tin se­çi­mi; top­lam san­tral üre­ti­mi, yer tah­si­si, li­sans be­de­li, alt­ya­pı­ya yö­ne­lik teş­vik­ler ile se­çim sü­re­ci­ne iliş­kin usûl ve esas­la­rın il­gi­li ba­kan­lık ve ku­rum­la­rın gö­rüş­le­ri alı­na­rak Ba­kan­lık ta­ra­fın­dan be­lir­len­me­si ve Ba­kan­lar Ku­ru­lun­ca onay­lan­ma­sı­nı ta­ki­ben ya­rış­ma ile ya­pı­lır.

(4) Ya­rış­ma­nın so­nu­cun­da; iş­let­me­ye gir­dik­ten son­ra­ki on beş yıl­lık sü­re bo­yun­ca şir­ket ta­ra­fın­dan yıl­la­ra sarî ola­rak üre­ti­le­cek yıl­lık elek­trik ener­ji­si mik­ta­rı ile yi­ne şir­ket ta­ra­fın­dan pe­ra­ken­de ve top­tan sa­tış li­san­sı sa­hi­bi şir­ket­le­re tek­lif edi­le­cek yıl­lık bi­rim elek­trik ener­ji­si sa­tış fi­yat­la­rı­nın çar­pı­mı so­nu­cu olu­şa­cak elek­trik alım be­del­le­ri­nin ön­ce­den sap­tan­mış be­lir­li bir is­kon­to had­di üze­rin­den ya­rış­ma­nın ya­pıl­dı­ğı ta­ri­he in­dir­gen­miş de­ğer­le­ri­nin top­la­mı ola­rak en dü­şük tek­li­fi ve­ren şir­ket se­çi­lir. Fark­lı üre­tim mik­ta­rı öne­ren tek­lif­ler­de kı­yas­la­ma eşit üre­tim mik­ta­rı üze­rin­den ya­pı­lır.”

 

Uy­gu­la­ma esas­la­rı

MAD­DE 4- (1) Bu Ka­nun kap­sa­mın­da üre­ti­len elek­trik ener­ji­si­nin sa­tı­şın­da aşa­ğı­da yer alan esas­lar uy­gu­la­nır:

a) Se­çim sü­re­ci so­nun­da se­çi­len şir­ket ile pe­ra­ken­de ve top­tan sa­tış li­san­sı sa­hi­bi tü­zel ki­şi­ler ara­sın­da, tek­lif edil­miş fi­yat üze­rin­den on beş yıl sü­re­li iki­li an­laş­ma­lar ya­pı­lır. Bu Ka­nun kap­sa­mın­da top­tan ve pe­ra­ken­de sa­tış li­san­sı sa­hi­bi tü­zel ki­şi­ler ta­ra­fın­dan iki­li an­laş­ma­lar­la üst­le­ni­le­cek elek­trik ener­ji­si alı­mı­na iliş­kin hü­küm­ler li­sans­la­rı­na derç edi­lir.

b) Top­tan ve pe­ra­ken­de sa­tış şir­ket­le­ri­ne sa­tı­şı ya­pı­la­cak mik­tar­la san­tra­lın üre­te­ce­ği yıl­lık elek­trik mik­ta­rı ara­sın­da iki­li an­laş­ma­ya bağ­la­na­ma­yan bir üre­tim ba­ki­ye­si olu­şur­sa, bu mik­tar için TE­TAŞ alım an­laş­ma­sı ya­par.

(2) An­cak iki­li an­laş­ma­ ta­lep et­me­yen şir­ket­ler, TA­EK’in ya­yın­la­ya­ca­ğı öl­çüt­le­ri kar­şı­la­ma­la­rı kay­dıy­la bu ka­nu­nun şir­ket se­çi­mi ve iki­li an­laş­ma­la­ra iliş­kin hü­küm­le­ri ha­riç di­ğer hü­küm­le­ri­ne ta­bi olur­. Bu du­rum­da şir­ket­ler üçün­cü mad­de­nin dör­dün­cü fık­ra­sın­da be­lir­ti­len ya­rış­ma­ya ka­tıl­maz.

Li­sans, izin ve yü­küm­lü­lük­ler

MAD­DE 5- (1) Şir­ket, bu Ka­nun ve di­ğer mev­zu­atın ge­rek­tir­di­ği her tür­lü izin, ruh­sat ve li­san­sı al­mak­la yü­küm­lü­dür.

(2) Atık yö­ne­ti­mi kap­sa­mın­da ge­çi­ci de­po­la­ma ve­ya ni­haî de­po­la­ma ye­ri­nin be­lir­len­me­si­ne, de­po­la­ma te­si­si­nin in­şa­sı­na, li­sans­lan­ma­sı­na, iş­le­til­me­si­ne ve iş­let­me­den çı­ka­rıl­ma­sı­na, ge­çi­ci de­po­la­ma ye­rin­de mu­ha­fa­za edi­le­cek ve­ya ni­haî de­po­la­ma ye­rin­de ber­ta­raf edi­le­cek kul­la­nıl­mış ya­kıt ya­ da yük­sek rad­yo­ak­tif­ se­vi­ye­li atık­la­rın ta­şın­ma­sı­na ve iş­len­me­si­ne, rad­yo­ak­tif atık­la­rın yö­ne­ti­mi­ni sağ­lay­acak araş­tır­ma, ge­liş­tir­me fa­ali­yet­le­ri­nin yü­rü­tül­me­si­ne iliş­kin ma­li­yet­le­ri ve nük­le­er güç san­tra­lı­nın sö­küm iş­le­min­den do­la­yı olu­şa­cak ma­li­yet­le­ri kar­şı­la­mak ama­cıy­la, Ba­kan­lık ve Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı ta­ra­fın­dan ya­pı­la­cak dü­zen­le­me ile URAH ve İÇH oluş­tu­ru­lur. Ne­ma­lan­dı­rıl­ma­sı da­hil URAH ve İÇH’ye iliş­kin iş­lem­ler tüm ver­gi­ler­den müs­tes­na­dır. Bu he­sap­la­rın oluş­tu­rul­ma­sı, ne­ma­lan­dı­rıl­ma­sı ve ida­re­si­ne iliş­kin usûl ve esas­lar, Ba­kan­lık ve Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı ta­ra­fın­dan bir­lik­te ha­zır­la­na­rak Ener­ji ve Ta­biî Kay­nak­lar Ba­ka­nı ile Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı­nın bağ­lı ol­du­ğu Dev­let Ba­ka­nı­nın ona­yı ile yü­rür­lü­ğe gi­rer. Öde­ne­cek pay­la­rı za­ma­nın­da ya­tır­ma­yan­lar için 21/7/1953 ta­rih­li ve 6183 sa­yı­lı Am­me Ala­cak­la­rı­nın Tah­sil Usûlü Hak­kın­da Ka­nun hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır. URAH ve İÇH adı­na tah­sil edi­len ge­lir­ler ama­cı dı­şın­da kul­la­nı­la­maz.

(3) Şir­ket TA­EK’in ya­yın­la­ya­ca­ğı öl­çüt­ler çer­çe­ve­sin­de ya­kıt te­mi­nin­den ve iş­let­me dö­ne­mi­nin so­nun­da san­tra­lın dev­re­den çı­ka­rıl­ma­sı ve sö­kü­mün­den so­rum­lu­dur.

(4) Şir­ket san­tra­lın ku­rul­ma­sı aşa­ma­sın­da olu­şa­bi­le­cek her­han­gi bir za­ra­rın taz­mi­ni­ne yö­ne­lik ya­tı­rım si­gor­ta­sı yap­tır­mak zo­run­da­dır. Ay­rı­ca san­tra­lın fa­ali­ye­ti sü­re­sin­ce olu­şa­cak atık­la­rın ta­şın­ma­sı, de­po­lan­ma­sı ve/ve­ya ber­ta­raf edil­me­si ile il­gi­li her tür­lü fi­nan­sal ma­li­yet­le­rin ve san­tra­lın iş­let­me sü­re­si­nin so­nun­da iş­let­me­den çı­kar­ma mas­raf­la­rı­nın kar­şı­lan­ma­sı için oluş­tu­ru­la­cak he­sap­la­rın her bi­ri­ne 0,15 cent/kWh (ABD Do­la­rı cin­sin­den) kat­kı pa­yı öde­mek­le yü­küm­lü­dür.

(5) Nük­le­er ya­kıt, rad­yo­ak­tif mad­de ve­ya rad­yo­ak­tif atık ta­şı­nır­ken ve­ya san­tral­da bir ka­za ol­ma­sı du­ru­mun­da, nük­le­er ener­ji ala­nın­da üçün­cü ki­şi­le­re kar­şı so­rum­lu­lu­ğa iliş­kin ola­rak Pa­ris Söz­leş­me­si ve di­ğer ulu­sal ve ulus­la­ra­ra­sı mev­zu­at hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır.

Ka­mu iş­ti­ra­ki ve ya­tı­rı­mı

MAD­DE 6- (1) Bu Ka­nun­dan ya­rar­lan­ma­ya hak ka­za­nan şir­ket ile bir ik­ti­sa­di dev­let te­şek­kü­lü, 8/6/1984 ta­rih­li ve 233 sa­yı­lı Ka­mu İk­ti­sa­di Te­şeb­büs­le­ri Hak­kın­da Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me çer­çe­ve­sin­de iş­ti­rak iliş­ki­si ku­ra­bi­lir.

(2) Ka­mu Şir­ket­le­ri bu Ka­nun kap­sa­mın­da­ki san­tral­la­rı ya­pa­bi­lir. Bu amaç­la Ba­kan­lar Ku­ru­lun­ca, san­tral kur­mak, kur­dur­mak ve/ve­ya iş­let­mek, iş­let­tir­mek ve üre­ti­len elek­tri­ğin sa­tı­şı­nı yap­mak üze­re 233 sa­yı­lı KHK hü­küm­le­ri­ne ta­bi şir­ket ku­rul­ma­sı­na ka­rar ve­ri­le­bi­lir.

 

ÜÇÜN­CÜ BÖ­LÜM

Çe­şit­li Hü­küm­ler

Teş­vik­ler

MAD­DE 7- (1) Ba­kan­lar Ku­ru­lu, ku­ru­la­cak san­tra­la iliş­kin tek­no­lo­ji edin­me­ye yö­ne­lik ya­tı­rım­lar ile iş­let­me per­so­ne­li­nin eği­ti­mi­ni teş­vik­ler­den ya­rar­lan­dı­ra­bi­lir.

(2) Bu Ka­nun kap­sa­mın­da üze­rin­de san­tral ku­ru­la­cak ta­şın­maz­la­rın Hazi­ne­nin özel mül­ki­ye­tin­de ve­ya Dev­le­tin hü­küm ve ta­sar­rufu al­tın­da bu­lun­ma­sı ha­lin­de, bu ta­şın­maz­lar üze­rin­de şir­ket le­hi­ne, Ma­li­ye Ba­kan­lı­ğı ta­ra­fın­dan be­del­siz ola­rak kul­lan­ma iz­ni, ir­ti­fak hak­kı te­sis edi­lir. Bu ta­şın­maz­la­ra iliş­kin söz­leş­me­le­rin sü­re­le­ri­nin so­nun­da, ma­li­ye­ti 5 in­ci mad­de­nin dör­dün­cü fık­ra­sı kap­sa­mın­da oluş­tu­ru­lan fon­lar­dan kar­şı­lan­mak üze­re nük­le­er güç san­tra­lı­nın sö­kül­me­si zo­run­lu­dur. Sö­küm işin­den ve ta­şın­ma­zın çev­re ku­ral­la­rı kap­sa­mın­da ka­bul edi­le­bi­lir ha­le ge­ti­ri­le­rek Ha­zi­ne­ye ia­de­sin­den şir­ket so­rum­lu­dur. Bu iş­lem­ler için fon kay­nak­la­rı­nın ye­ter­siz kal­ma­sı du­ru­mun­da fon­da oluş­muş kay­nak­la­rın yüz­de yir­mi­be­şi­ne ka­dar ma­li­yet­ler ha­zi­ne ta­ra­fın­dan kar­şı­la­nır.

Uy­gu­la­ma­la­rın ko­or­di­nas­yo­nu

MAD­DE 8- Ka­nu­nun 8 in­ci mad­de­si Ko­mis­yo­nu­muz­ca ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

Yap­tı­rım­lar

MAD­DE 9- Ka­nu­nun 9 un­cu mad­de­si Ko­mis­yo­nu­muz­ca ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

Dü­zen­le­yi­ci ku­rum

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 1- Ka­nu­nun Ge­çi­ci 1 in­ci mad­de­si Ko­mis­yo­nu­muz­ca ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 2- Ka­nu­nun Ge­çi­ci 2 nci mad­de­si Ko­mis­yo­nu­muz­ca ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

Yü­rür­lük

MAD­DE 10- Ka­nu­nun 10 un­cu mad­de­si Ko­mis­yo­nu­muz­ca ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

Yü­rüt­me

MAD­DE 11- Ka­nu­nun 11 in­ci mad­de­si Ko­mis­yo­nu­muz­ca ay­nen ka­bul edil­miş­tir.