Dönem: 22 Yasama Yılı: 5
TBMM (S.
Sayısı: 1376)
Sporda Dopinge Karşı Uluslararası Sözleşmeye Katılmamızın Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri
Komisyonu Raporu (1/1302)
Not: Tasarı; Başkanlıkça, Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor ile
Dışişleri komisyonlarına havale edilmiştir.
T.C.
Başbakanlık
Kanunlar ve Kararlar
Genel Müdürlüğü 2/2/2007
Sayı:
B.02.0.KKG.0.10/101-1314/484
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza
arzı Bakanlar Kurulunca 15/1/2007 tarihinde kararlaştırılan “Sporda
Dopinge Karşı Uluslararası Sözleşmeye Katılmamızın Uygun Bulunduğuna
Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim.
Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
GEREKÇE
Sporda Dopinge Karşı
Uluslararası Sözleşme, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür
Örgütü (UNESCO)’nün 3-21 Ekim 2005 tarihlerinde yapılan 33 üncü Genel
Konferansı sırasında 19 Ekim 2005 tarihinde oybirliğiyle kabul
edilmiştir.
Sporda dopingin önlenmesi
konusunda evrensel ve bağlayıcı ilk hukuki belge olması bakımından
önem taşıyan Sözleşme, ülkelerin anti-doping konusunda yürüttükleri
çalışmaları uyumlu hale getirmek ve hukuki bir çerçeve oluşturmak
amacıyla hazırlanmıştır.
Sözleşmenin Ek-I’inde
değişik spor dallarına ilişkin Yasaklı Listesi ve Ek-II’de ise, Tedavi
Amaçlı Kullanım Ayrıcalığı Vermek İçin Standartlar yer almaktadır.
Ek-I ve Ek-II’de yer alan maddelerin listelerden çıkarılması, oranlarının
artırılması veya azaltılması veya listelere yeni maddelerin dahil
edilmesi şeklinde sürekli değişiklikler yapıldığı gözlemlenmektedir.
Bu nedenle, Ek-I ve Ek-II’de yapılacak olası değişikliklere kısa sürede
uyum sağlanması amacıyla, Bakanlar Kuruluna söz konusu listelerde
değişiklik yapma yetkisi verilmesi öngörülmektedir.
Halen 13 ülke tarafından
onaylanan söz konusu Sözleşmenin yürürlüğe girebilmesi için 17 ülkenin
daha taraf olması gerekmektedir.
Dışişleri Komisyonu Raporu
Türkiye
Büyük Millet Meclisi
Dışişleri
Komisyonu
Esas No.: 1/1302
Karar No.: 187
TÜRKİYE BÜYÜK
MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Dışişleri Bakanlığı tarafından hazırlanarak
Bakanlar Kurulunca 2/2/2007 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 9/2/2007 tarihinde tali komisyon
olarak Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonuna, esas komisyon
olarak da Komisyonumuza havale edilen “Sporda Dopinge Karşı Uluslararası
Sözleşmeye Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı”,
Komisyonumuzun 15/3/2007 tarihli 43 üncü toplantısında Dışişleri
Bakanlığı, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ile Türkiye Doping Kontrol
Merkezi Başkanlığı temsilcilerinin de katılmalarıyla görüşülmüştür.
Tasarı ve gerekçesi
incelendiğinde Sözleşme ile;
- Ülkelerin ulusal
düzeyde dopingle mücadele amacıyla yasaklı madde ve yöntemlerin
edinimi ve kullanılmasını önlemek için alacağı tedbirler,
- Ülkeler tarafından
doping kontrolünü kolaylaştıracak tedbirlerin alınması,
- Ülkeler arasında
doping kontrolünde uluslararası işbirliği,
- Taraf devletlerde
anti-doping konusunda eğitim ve öğretim programları ile araştırma
faaliyetlerinin desteklenmesi,
- Sözleşmenin uygulanmasının
takibi amacıyla Taraflar Kongresi oluşturulması, çalışma usulü
ve görevleri,
konularında düzenlemelerin
öngörüldüğü anlaşılmaktadır.
Komisyonumuzda, Tasarının
tümü üzerinde yapılan görüşmelerde;
- Dünyada artan doping
olayları karşısında tüm dünya ve Avrupa’da çalışmalar başlatıldığını,
- 2003 yılında dopingle
mücadele amacıyla Kopenhag Deklarasyonu yayımlandığı ve ülkemizin
ilk imzalayan ülkelerden biri olduğu,
- Ülkemizin dopingle
mücadele amacıyla çok ciddi çalışmalar yürüttüğü, dünyada WADA’nın
karşılığı olan Türkiye Anti Doping Ajansı’nın (TADA) kurulması için
hazırlanan kanun tasarısının halen Türkiye Büyük Millet Meclisi
Genel Kurul Gündeminde bulunduğu,
- TADA’nın Türkiye’de
dopingle mücadelenin ilkelerini belirleyeceği,
- Dünyada doping kontrolü
yapan 33 tane akredite laboratuvar bulunduğu, ülkemizde Hacettepe
Üniversitesi bünyesinde bulunan Türkiye Doping Kontrol Merkezi’nin
2001 yılında akreditasyon belgesini aldığı ve donanım bakımından
ilk 5 laboratuvar arasında bulunduğu,
ifade edilmiştir.
Tasarının tümü üzerindeki
görüşmelerin ardından Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek
maddelerin görüşülmesine geçilmiştir.
Tasarının;
- 1 inci maddesi aynen
kabul edilmiştir.
- 2 nci maddesi, “Sözkonusu
Anlaşmanın ek ve protokollerinde değişiklik yapmaya Bakanlar Kurulu
yetkilidir” ibaresinin yasama yetkisinin devri niteliği taşıdığı
ve bu nedenle Anayasanın 7 ve 90 ıncı maddelerine aykırı olduğu
gerekçesiyle reddedilmiştir.
- 3 üncü maddesi 2
nci madde olarak aynen kabul edilmiştir.
- 4 üncü maddesi 3 üncü
madde olarak aynen kabul edilmiştir.
Sözleşmenin onay sürecinin
bir an önce tamamlanabilmesi amacıyla Tasarının, İçtüzüğün 52
nci maddesine göre öncelikle görüşülmesinin Genel Kuruldan istenmesine
Komisyonumuzca karar verilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun
onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
Mehmet Dülger |
Eyyüp Sanay |
Mustafa Dündar |
|
|
|
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ahmet Edip Uğur |
Abdülbaki Türkoğlu |
Muzaffer Gülyurt |
|
|
Balıkesir |
Elazığ |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Halil Akyüz |
Mehmet B. Denizolgun |
Şükrü Mustafa Elekdağ |
|
|
İstanbul |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Hüseyin |
Fikret Ünlü |
Mehmet Çerçi |
|
|
İstanbul |
Karaman |
Manisa |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ufuk Özkan |
Nihat Eri |
Süleyman Gündüz |
|
|
Manisa |
Mardin |
Sakarya |
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN
SPORDA DOPİNGE
KARŞI ULUSLARARASI SÖZLEŞMEYE KATILMAMIZIN UYGUN BULUNDUĞUNA
DAİR
KANUN
TASARISI
MADDE
1- 19 Ekim 2005 tarihinde
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütünün bünyesinde
kabul edilen “Sporda Dopinge Karşı Uluslararası Sözleşme”ye katılmamız
uygun bulunmuştur.
MADDE
2- Sözleşme’nin eklerinde
değişiklik yapmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
MADDE
3- Bu Kanun yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 4- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN
SPORDA DOPİNGE
KARŞI ULUSLARARASI SÖZLEŞMEYE KATILMAMIZIN UYGUN BULUNDUĞUNA
DAİR
KANUN TASARISI
MADDE 1- Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen
kabul edilmiştir.
MADDE 2- Tasarının 3 üncü maddesi 2 nci madde olarak Komisyonumuzca
aynen kabul edilmiştir.
MADDE
3- Tasarının 4 üncü
maddesi 3 üncü madde olarak Komisyonumuzca aynen
|
|
Recep Tayyip Erdoğan |
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
Dışişleri
Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. V. |
|
|
A. Gül |
A. Şener |
B. Atalay |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
B. Atalay |
A. Babacan |
M. Aydın |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Adalet
Bakanı V. |
|
|
N. Çubukçu |
K. Tüzmen |
F. N. Özak |
|
|
Millî
Savunma Bakanı |
İçişleri
Bakanı V. |
Maliye
Bakanı |
|
|
M. V. Gönül |
M. V. Gönül |
K. Unakıtan |
|
|
Millî Eğitim Bakanı |
Bayındırlık ve İskân Bakanı |
Sağlık Bakanı |
|
|
H. Çelik |
F. N. Özak |
R. Akdağ |
|
|
Ulaştırma Bakanı |
Tarım ve Köyişleri Bakanı |
Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı |
|
|
B. Yıldırım |
M. M. Eker |
M. Başesgioğlu |
|
|
Sanayi ve Ticaret Bakanı |
En. ve Tab. Kay. Bakanı |
Kültür ve Turizm Bakanı |
|
|
A. Coşkun |
M. H. Güler |
A. Koç |
|
|
|
Çevre
ve Orman Bakanı |
|
|
|
|
O. Pepe |
|
UNESCO
SPORDA DOPİNGE KARŞI
ULUSLARARASI SÖZLEŞME
Paris, 19 Ekim 2005
SPORDA DOPİNGE KARŞI ULUSLARARASI SÖZLEŞME
Birleşmiş Milletler
Eğitim, Bilim ve Kültür Organizasyonu, bundan sonra UNESCO olarak
bahsi geçecek, Genel Kongresi, 33. oturumu için 3-21 Ekim 2005 tarihinde
Paris'te toplanmıştır.
Kongre;
UNESCO'nun amacının,
eğitim, bilim ve kültür yoluyla ülkeler arası işbirliğini güçlendirerek
barış ve güvenliğe katkı sağlamak olduğunu,
İnsan haklarına ilişkin
mevcut uluslararası aracıları,
3 Kasım 2003'te Birleşmiş
Milletler Genel Kurulu tarafından onaylanan, sporun eğitim, sağlık,
gelişim ve barışı güçlendirmek için bir araç olarak kullanılacağına
ilişkin 58/5 nolu önergenin özellikle 7. paragrafını,
Sağlığın korunması,
ahlaki, kültürel ve fiziksel eğitim ile uluslararası anlayış ve barışın
güçlendirilmesinde sporun önemli rol oynadığını,
Spordan dopingin bertaraf
edilmesi yoluyla uluslararası işbirliğinin teşvik edilerek koordine
edilmesine duyulan ihtiyacı,
Sporcuların doping
kullanmaları sonucunda sağlıklarına gelecek zararı, fair-play
prensiplerini ve hilenin ortadan kaldırılması ile sporun geleceğini,
Dopingin, UNESCO-Beden
Eğitimi ve Spor Uluslararası Antlaşması ve Olimpik Antlaşmada ifade
edilmiş olan etik prensipler ve eğitsel değerleri ne kadar riske attığını,
Avrupa Konseyi çerçevesinde
Anti-doping Anlaşması ve Ek Protokolün, ulusal anti-doping politikalarının
ve uluslararası işbirliğinin temelini oluşturan uluslararası
kamu hukukunun araçları olduklarını,
UNESCO tarafından
1988'de Moskova'da, 1999'da Punta del Este'de, 2004'te Atina'da organize
edilen ikinci, üçüncü ve dördüncü Uluslararası Spor Bakanları ve
Üst Düzey Yetkililer toplantılarında onaylanan doping tavsiye kararları
ile 2003'te 32. Oturumunda UNESCO Genel Kongresi tarafından onaylanan
32 C/ Önerge 9'u,
5 Mart 2003'te Kopenhag'da
Sporda Doping konulu Dünya Konferansında Dünya Anti-doping Ajansı
tarafından onaylanan Dünya Anti-doping Yasasını ve Sporda Anti-doping
başlıklı Kopenhag Deklarasyonunu,
Elit sporcuların gençlik
üzerinde oluşturduğu etkiyi,
Doping tespitini geliştirme
hedeflerine uygun olarak araştırmaların yürütülmesi, geliştirilmesi
ve tedbir stratejilerinin en etkin hale gelmesi için doping kullanmayı
etkileyen faktörlerin iyi anlaşılmasının gerekliliğini,
Dopingi önlemede,
sporcuların süregelen eğitimi, sporcu destek personeli ve toplumun
büyük kesiminin oynadığı önemli rolü,
Anti-doping programlarının
uygulanması için Taraf Devletlerin kapasitelerinin oluşturulmasına
duyulan ihtiyacı,
Spordan sorumlu yerel
yetkililer ve kamu kuruluşlarının, spor müsabakalarında sporcu
sağlığını koruma, fair-play prensiplerine dayanarak doğru uygulamalar
ile sporda dopingi önleme ve mücadele etme konularında büyük sorumlulukları
olduğunu,
Bu amaçla yetkililerin
ve kurumların ortak çalışmalarının şart olduğunu ve her seviyede
bağımsızlık ve şeffaflığın sağlanması gerektiğini,
Sporda dopingin yok
edilmesi için amaçlanan işbirlikçi hareketin güçlendirilmesini,
Sporda dopingin önlenmesinin,
anti-doping standartlarının ve uygulamalarının ulusal/uluslararası
düzeyde sürekli uyumuna bağlı olduğunu,
Göz önünde bulundurarak,
19 Ekim 2005 tarihinde bu Sözleşmeyi onaylamıştır.
I. Kapsam
Madde 1- Sözleşmenin amacı
Bu Sözleşmenin amacı,
UNESCO'nun beden eğitimi ve spor alanında faaliyetlerinin program
ve stratejisi çerçevesinde, sporda dopingin yok edilmesine yönelik
dopingle mücadeleye ve önlenmesine katkı sağlamaktır.
Madde 2 - Tanımlar
Bu tanımlar Dünya Anti-doping
Yasası metni çerçevesinde yorumlanmalıdır. Ancak, uyuşmazlık durumunda
Sözleşme Şartları geçerli olacaktır.
Bu Sözleşmenin amaçları
doğrultusunda;
1. “Akrediteli doping
kontrol laboratuvarları”, Dünya Anti-doping Ajansı tarafindan akredite
edilmiş laboratuvarlar anlamına gelir.
2. “Anti-doping Kuruluşu”
doping kontrolü sürecinin herhangi bir aşamasının uygulanmasından
sorumlu birimdir. Buna örneğin, Uluslararası Olimpiyat Komitesi,
Uluslararası Paralimpik Komite ve kendi müsabakalarında test uygulayan
diğer büyük müsabaka organizasyonları ile Dünya Anti-doping Ajansı,
uluslararası federasyonlar ve ulusal doping kuruluşları dahildir.
3. Sporda “Anti-doping
kural ihlali”, aşağıdakilerden biri ya da birkaç, anlamına gelir:
a. Sporcunun vücut numunesinde
yasaklı madde, metaboliti ya da belirleyicisinin bulunması;
b. Yasaklı madde veya
yasaklı yöntem kullanmak ya da kullanmaya teşebbüs etmek;
c. Mevcut anti-doping
kuralları uyarınca şahsına tebliğ edildikten sonra numune vermeyi
herhangi haklı bir gerekçe göstermeksizin reddetme ya da numune
vermekten kaçma;
d. Sporcunun bulunduğu
yerin bilgilerini vermeme ya da makul kurallara dayalı olarak
deklare edilmiş testlere girmeme gibi durumlar dahil olmak üzere,
sporcunun yarışma dışı testine ilişkin uygulamadaki gerekliliklerin
yerine getirilmemesi;
e. Doping kontrolünün
herhangi bir bölümüne müdahale etme ya da müdahaleye teşebbüs
etme;
f. Yasaklı madde ya da
yöntem bulundurma;
g. Herhangi yasaklı
yöntem ya da maddeyi alıp verme;
h. Herhangi bir sporcuya
yasaklı madde uygulama ya da uygulamaya çalışma, destekleme,
teşvik etme, yardım etme, suçu örtbas etme ya da anti-doping kural
ihlali veya teşebbüsü içeren diğer tüm suç ortaklığı.
4. “Sporcu”, doping
kontrolü amacı doğrultusunda, Taraf Devletlerce kabul edilmiş ve
her bir ulusal anti-doping kuruluşu tarafından tanımlandığı şekli
ile ulusal ya da uluslararası düzeyde herhangi bir müsabakaya katılmış
olan kişi veya Taraf Devletlerce kabul edilen daha düşük düzeydeki
bir spor müsabakası ya da faaliyetine katılan diğer kişidir. Eğitim
amaçlı programlar için “sporcu” kendi spor kurumu denetiminde bir
spor faaliyetine katılan kişi anlamına gelir.
5. “Sporcu destek personeli”,
sporcunun yanında sporcuyu yarışmaya hazırlayan ya da onunla yarışmaya
katılan herhangi antrenör, idareci, temsilci, takım personeli,
resmi görevli, tıbbi ya da para medikal personel anlamına gelir.
6. “Yasa” Dünya Anti-doping
Ajansı tarafından 5 Mart 2003 tarihinde Kopenhag'da onaylanan ve bu
Sözleşmenin Ek-1’i (Annex-1) olan Dünya Anti-doping Yasası'dır.
7. “Yarışma” tek bir
yarış, maç ya da oyundur.
8. “Doping kontrolü”,
test dağıtım planı, numune alımı, numunenin korunması, laboratuvar
analizi, sonuç çıkarma, duruşmalar ve itirazlar sürecidir.
9. “Sporda doping”, anti-doping kural ihlalinin
ortaya çıkmasıdır.
10. “Tam yetkili doping kontrol ekipleri”,
ulusal ve uluslararası anti-doping kuruluşları yetkisinde çalışan
doping kontrol ekipleridir.
11. “Yarışma-içi” test, yarışma-içi ve yarışma-dışı
testleri ayırt etmek amacı ile kullanılır. Aksi şart koşulmadığı sürece,
uluslararası federasyonun ya da diğer ilgili anti-doping kuruluşunun
kuralları doğrultusunda yapılır, belirli bir yarışmada bir sporcunun
seçilerek teste alınmasıdır.
12. “Laboratuvarlar için Uluslararası
Standartlar”, bu Sözleşmenin İlave-2 (Appendix-2) bölümünde açıklanan
standartlardır.
13. “Test için Uluslararası Standartlar”,
bu Sözleşmenin İlave-3 (Appendix-3) bölümünde açıklanan standartlardır.
14. “Önceden bildirilmeksizin” , sporcuya
önceden bildirilmeden yapılan doping kontrolü şeklidir. Doping
kontrolüne alınacağı bildirildikten itibaren numune alımı işlemi
sona erene kadar sporcuya bir refakatçi eşlik eder.
15. “Olimpik Hareket”, Olimpik Antlaşma
tarafından yönlendirilmeyi kabul eden, Uluslararası Olimpik Komitenin
yetkisini tanıyan ve Uluslararası Olimpik Komite tarafından tanınan
tüm kurum ve kuruluşların yanı sıra, Olimpik Oyunlar programındaki
uluslararası spor federasyonları, Millî Olimpiyat Komiteleri,
Olimpik Oyunlar Organizasyon Komiteleri; sporcular, hakemler, federasyonlar
ve kulüplerdir.
16. “Yarışma-dışı”, yarışma esnasında
gerçekleştirilmeyen tüm kontrolleri kapsar.
17. “Yasaklı Liste”, bu Sözleşmenin
Ek-1'inde (Annex-1) bulunur ve yasaklı madde ve yöntemleri gösterir.
18. “Yasaklı yöntem”, bu Sözleşmenin
Ek-1'inde (Annex-1) yer alan yasaklı listede açıklanan herhangi yöntem anlamına gelir.
19. “Yasaklı madde”, Sözleşmenin
Ek-1'inde (Annex-1) yer alan yasaklı listede açıklanan herhangi madde
anlamına gelir.
20. “Spor Kurumu”, bir
ya da daha fazla spor branşını yöneten birim olarak hizmet veren kuruma
denir.
21. “Tedavi amaçlı
kullanım ayrıcalığı izni vermek için standartlar”, bu Sözleşmenin
Ek-2 (Annex-2) bölümünde açıklanan standartlardır.
22. “Test etme”, doping
kontrol sürecinin aşamalarıdır. Buna, testin dağıtımı, planlaması,
numune alımı, numune muhafazası ve numunenin laboratuvara transferi
dahildir.
23. “Tedavi amaçlı
kullanım ayrıcalığı”, tedavi amaçlı kullanım ayrıcalığı verme
standartlarına uygun olarak verilmiş ayrıcalıktır.
24. “Kullanım”, herhangi
bir yasaklı madde veya metodun uygulanması, yutulması, enjekte
edilmesi ya da tüketilmesi anlamına gelir.
25. “Dünya Anti-doping
Ajansı” (WADA), 10 Kasım 1999'da İsviçre kanunlarına göre kurulmuş
olan bir kuruluştur.
Madde 3- Sözleşmenin amaçlarına ulaşmayı sağlayacak
araçlar
Sözleşmenin amacına
ulaşmasını sağlamak için Taraf Devletler aşağıdakileri üstlenirler:
a. Ulusal ve uluslararası
düzeyde Yasanın prensiplerine uygun tedbirleri onaylamak;
b. Sporcu ve spor etiğini
korumak ve araştırma sonuçlarını paylaşmak adına her türlü uluslararası
işbirliğini teşvik etmek;
c. Sporda dopinge karşı
mücadelede, özellikle Dünya Anti-doping Ajansı ile beraber, Taraf Devletler ve önde gelen kurumlar arasında
uluslararası işbirliğinin gelişmesini desteklemek.
Madde 4- Sözleşme ile yasa arasındaki bağlantı
1. Sporda doping ile
mücadelede ulusal ve uluslararası düzeyde uygulamanın koordine
edilmesi için, Taraf Devletler; Sözleşmenin 5. maddesinin mümkün
kıldığı tedbirlere temel oluşturan Yasanın prensiplerini benimsemelidirler.
Sözleşmenin hiçbir maddesi, Taraf Devletlerin Yasaya uygun olarak
ek tedbirler uygulamasını engellemez.
2. Yasa ve ilave (Appendices)
2 ve 3'ün son versiyonları, bilgilendirme amaçlı olarak yeniden düzenlenmiştir
ve Sözleşmenin tamamlayıcı unsurları değildirler. Bu tür ilaveler
(Appendices), Taraf Devletler için uluslararası hukuk altında bağlayıcı
zorunluluklar yaratmazlar.
3. Ekler (Annexes),
bu Sözleşmenin tamamlayıcı unsurlarıdır.
Madde 5- Sözleşmenin amacına ulaşmasını sağlamak
için tedbirler
Her Taraf Devlet bu
Sözleşmeye dahil olan zorunluluklara bağlı kalır iken, gerekli tedbirleri
uygulama sorumluluğunu da üstlenir. Bu tedbirler, yasalar, kurallar,
politikalar ya da idari uygulamaları içerir.
Madde 6- Diğer uluslararası aracılar ile bağlantılar
Bu Sözleşme, Sözleşmenin
amaçlarına uygun olmak kaydıyla, Taraf Devletlerin önceden imzalamış
oldukları diğer anlaşmalardan dolayı ortaya çıkan hak ve zorunluluklarını
değiştirmez. Bu durum, Taraf Devletlerin bu Sözleşme altındaki zorunluluklarından
doğan hak veya performanslarını kullanmalarını da engellemez.
II.
Ulusal düzeyde anti-doping faaliyetleri
Madde
7- İç koordinasyon
Taraf Devletler, mevcut Sözleşmenin uygulanmasını
özellikle iç koordinasyon yoluyla garanti edeceklerdir. Bu Sözleşme
altındaki zorunlulukları karşılamak üzere Taraf Devletler, spor
yetkilileri ve kurumlarının yanı sıra anti-doping kuruluşlarına
da itimat edebilirler.
Madde 8- Sporda yasaklı madde veya yöntemlerin
edinimini ve kullanımını kısıtlama
1. Taraf Devletler,
“tedavi amaçlı kullanım ayrıcalığı”na dayalı kullanım hariç, yasaklı
madde ve yöntemlerin sporcular tarafından edinimini ve kullanımını
engellemek için mümkün olan tedbirleri almalıdırlar. Bunlar, yasaklı
madde/yöntemin sporcuya ulaştırılması ve sporcuya ulaşana kadar
üretimi, dolaşımı, ithalatı, dağıtımı ve satışını engelleyen
tedbirlerdir.
2. Taraf Devletler,
uygun görüldüğünde, “tedavi amaçlı kullanım ayrıcalığı”na dayalı
kullanım hariç, sporcuların yasaklı madde veya yöntemleri bulundurma
ve kullanmalarını engelleyecek tedbirleri almaları için yasalar
dahilinde ilgili birimleri teşvik edeceklerdir.
3. Bu Sözleşme uyarınca
alınmış olan hiçbir tedbir, normalde sporda yasak ya da kontrollü madde
ve yöntemlerin yasal amaçlar için kullanılmasını engellemez.
Madde 9 - Sporcu destek personeline karşı alınan
tedbirler
Taraf Devletler, anti-doping
kural ihlali yapan ya da sporda doping ile bağlantılı herhangi bir
suç işleyen sporcu destek personeline verilen cezalar ya da yaptırımlar
dahil, tüm tedbirleri uygulamak için spor kurumları ve anti-doping
kuruluşlarını teşvik etmeli ya da tedbirler almalıdır.
Madde 10- Gıda takviyeleri
Taraf Devletler, mümkün
olduğu kadar, gıda takviyelerinin üretici ve dağıtıcılarını, bu
gıdaların üretimi ve dağıtımında en iyi uygulamaları icra etmeleri
için teşvik ederler. Buna, maddelerin analitik oluşumu ve nitelik
garantisi hususunda bilgilendirme dahildir.
Madde 11 - Mali tedbirler
Taraf Devletler, uygun/gerekli
görüldüğünde;
a. Tüm spor branşlarını,
ulusal test programı ile desteklemek için ilgili bütçelerinden fon
sağlarlar, ya da spor kurumları veya anti-doping kuruluşlarına doping
kontrollerini finanse etmek hususunda direk katkı veya teşvik sağlarlar
ya da bu kurum/kuruluşlara verilen katkı veya teşvik miktarlarını
belirlerken, bu tür kontrollerin masraflarını da göz önüne almak
kaydıyla destek sağlarlar;
b. Anti-doping kural
ihlali sonucunda men edilmiş ferdi sporcu ya da sporcu destek personelinin,
men edilmiş oldukları süre boyunca, spor bağlantılı mali destekten
de men edilmeleri için gerekli adımları atarlar;
c. Yasaya uymayan veya
Yasaya uygun olarak onaylanmış anti-doping uygulamalarına uymayan
herhangi spor kurumu ya da anti-doping kuruluşunu, spor bağlantılı
bir kısım ya da tüm mali destekten mahrum ederler.
Madde 12 - Doping kontrolünü kolaylaştıran tedbirler
Taraf Devletler, uygun/gerekli
görüldüğünde;
a. Spor kurumları ve
anti-doping kuruluşlarını kendi salahiyetlerindeki doping kontrollerini
Yasaya uygun olarak yapmaları için teşvik eder, kolaylık sağlarlar.
Bu kontrollere, habersiz, yarışma dışı ve yarışma içi kontroller
dahildir;
b. Başka ülkelerden
tam yetkili doping kontrol ekipleri tarafından üyelerinin test edilebilmelerini
sağlayacak anlaşmaların, spor kurumları ve anti-doping kuruluşları
tarafından müzakere edilmelerini teşvik eder ve kolaylaştırırlar;
c. Spor kurumları ve
anti-doping kuruluşlarının, kendi salahiyetlerinde doping kontrol
analizi yapmak amacı ile, akrediteli
bir doping kontrol laboratuvarı olanağı sağlamalarına destek
olurlar.
III. Uluslararası İşbirliği
Madde 13- Spor kurumları ve anti-doping kuruluşları
arasında işbirliği
Taraf Devletler, bu
Sözleşmenin amacına uluslararası düzeyde ulaşılması için, kendi
ya da diğer Taraf Devletlerin salahiyetinde anti-doping kuruluşları,
yerel yetkililer ve spor kurumları arasında işbirliğini teşvik
edeceklerdir.
Madde 14 - Dünya Anti-doping Ajansının misyonunu
destekleme
Taraf Devletler, dopinge
karşı uluslararası mücadelede, Dünya Anti-doping Ajansının önemli
misyonunu desteklerler.
Madde
15- Dünya Anti-doping Ajansının eşit fon dağıtımı
Taraf Devletler, yerel yetkililer ve
Olimpik Hareket tarafından oluşturulan Dünya Anti-doping Ajansının
onaylı yıllık esas/çekirdek bütçesinin eşit dağılım prensibini desteklerler.
Madde
16- Doping kontrolünde uluslararası işbirliği
Sporda dopinge karşı mücadelenin, yalnızca
sporcuların habersiz test edilmesi ve analiz için zamanında laboratuvarlara
gönderilmesi ile mümkün olabileceğinin farkına varan Taraf Devletler,
uygun/gerekli görüldüğünde ve iç hukuk ve prosedürlerine uyuyorsa:
a. Yasaya ve ilgili ev sahibi ülke yasalarına
uygun şekilde davranarak, kendi sınırlarında ya da dışarıda,
sporcuları üzerinde yarışma içi veya yarışma dışı test yapılması
konusunda WADA ve anti-doping kuruluşlarının
görevlerini rahatlatacaklardır;
b. Doping kontrolü faaliyetlerini yürütürken,
tam yetkili doping kontrol ekiplerinin bir ülkeden diğerine geçişte zamanında hareket
etmelerini kolaylaştıracaklardır;
c. Numunelerin, ülkelerarası zamanında
yüklenmesi ya da taşınmasında güvenlik ve bütünlüğün sağlanması
için işbirliği yapacaklardır;
d. Çeşitli anti-doping kuruluşları tarafından
yürütülen doping kontrollerini uluslararası işbirliği içinde
destekleyeceklerdir ve bu bağlamda WADA ile işbirliği içinde olacaklardır;
e. Kendi ve diğer Taraf Devletlerin yasaları
doğrultusunda, doping kontrolü laboratuvarları arasında işbirliğini
güçlendireceklerdir. Özellikle, akrediteli doping kontrol laboratuvarlarına
sahip Taraf Devletler kendi salahiyetlerinde, talep geldiği takdirde,
diğer Taraf Devletleri, laboratuvarlarını açmak üzere deneyim,
beceri ve teknik açısından desteklemelidirler;
f. Yasaya uygun olarak, belirli anti-doping
kuruluşları arasında karşılıklı test düzenlemelerini teşvik edecek ve destekleyeceklerdir;
g. Tüm anti-doping kuruluşlarının Yasaya
uygun olarak uyguladıkları, spor cezaları dahil, doping kontrolü
prosedürleri ve test sonuçları değerlendirmesini ortak olarak tanıyacaklardır.
Madde
17- Gönüllü Katılım Fonu
1. Bundan sonra “Gönüllü Katılım Fonu”
olarak bahsi geçecek olan “Sporda dopingin yok edilmesi için kullanılacak
fon” kurulmuştur. Gönüllü Katılım Fonu, UNESCO malî kuralları uyarınca
oluşturulan yardım fonlarını içerecektir. Taraf Devletler ve diğer
tüm payı olanlar tarafından yapılan katkılar gönüllü olacaktır.
2. “Gönüllü Katılım Fonu”nun kaynakları
aşağıdakileri kapsayacaktır:
a. Taraf Devletlerce yapılan katkılar
b. Aşağıdakiler tarafından yapılan
katkılar, hediyeler, miraslar:
(i) diğer Devletler;
(ii) Birleşmiş Milletler sistemi içindeki
organizasyon ve programlar, özellikle Birleşmiş Milletler Gelişim
Programı, ve diğer uluslararası organizasyonlar;
(iii) kamu ya da özel
kuruluşlar, bireyler;
c. Gönüllü Katılım
Fonunun kaynaklarından elde edilecek tüm vadesi gelmiş faizler;
d. Gönüllü Katılım
Fonunun yararına organize edilmiş müsabakalardan elde edilen hâsılat
ve tahsilattan sağlanan fon;
e. Taraflar Kongresinde
hazırlanarak kaleme alınacak Gönüllü Katılım Fonu yönetmeliği
dahilindeki diğer kaynaklar.
3. Taraf Devletlerin
Gönüllü Katılım Fonuna yaptıkları katkılar, Taraf Devletlerin
Dünya Anti-doping Ajansının yıllık bütçesine ödedikleri payın yerine
geçmeyecektir.
Madde 18- Gönüllü Katılım Fonunun idaresi ve kullanımı
Gönüllü Katılım Fonunun
kaynakları, Taraflar Kongresinde onaylanmış olan faaliyetleri finanse
etmek üzere Taraflar Kongresi tarafından tahsis edilir. Özellikle,
Taraf Devletlerin Sözleşme şartlarına ve WADA'nın amaçlarına uygun
olarak anti-doping programlarının desteklenmesi ve Sözleşmenin işlevsel
giderlerinin karşılanması amacı ile kullanılacaktır. Gönüllü Katılım
Fonuna yapılan katkılara hiçbir politik, ekonomik ya da benzeri
şartlar yüklenemez.
IV. Eğitim ve öğretim
Madde 19- Genel eğitim ve öğretim prensipleri
1. Taraf Devletler,
anti-doping konusunda eğitim ve öğretim programlarını destekleme,
planlama ve uygulama sorumluluğunu kendi imkânları doğrultusunda
üstleneceklerdir. Genel olarak spor camiası için bu programlar aşağıdaki
konularda güncel ve doğru bilgileri sağlamalıdır:
a. Dopingin sporun etik değerlerine zararı
b. Dopingin yaratacağı sağlık sorunları
2. Sporcu ve sporcu destek personeli
için, özellikle ön eğitim, eğitim ve öğretim programlarında yukarıdakilere
ek olarak, aşağıdaki konularda güncel ve doğru bilgileri sağlamalıdır:
a. Doping kontrol prosedürleri;
b. Anti-doping konusunda sporcunun hak
ve sorumlulukları. Bunlara, Yasaya dair bilgiler, ilgili spor dallarının
anti-doping politikaları, anti-doping kuruluşları ve anti-doping
kural ihlali yapmanın muhtemel sonuçları dahildir;
c. Yasaklı madde ve
yöntemlerin listesi ile tedavi amaçlı kullanım ayrıcalıkları;
d. Gıda takviyeleri.
Madde 20- Profesyonel davranış kuralları
Taraf Devletler, ilgili
ehil profesyonel federasyon/birlik ve kurumları, Yasaya uygun olarak,
sporda anti-dopingle bağlantılı etik, başarılı uygulamalar ve uygun
davranış kurallarının oluşturulması ve yürütülmesi konularında
teşvik edeceklerdir.
Madde 21- Sporcuların ve sporcu destek personelinin
dahil edilmesi
Taraf Devletler, kendi
imkânları dahilinde, sporcuların ve sporcu destek personelinin,
spor ve diğer ilgili kuruluşların anti-doping çalışmalarına aktif
katılımlarını destekleyecekler ve spor kurumlarını da kendi salahiyetlerinde
aynısını yapmaya teşvik edeceklerdir.
Madde 22- Spor kurumları ve anti-doping konusunda
sürekli eğitim ve öğretim
Taraf Devletler, madde
19'da açıklanan konular dahilinde, sporcuları ve sporcu destek personelini,
sürekli eğitim ve öğretime almaları hususunda spor kurumları ve
anti-doping kuruluşlarını teşvik edeceklerdir.
Madde 23- Eğitim ve öğretimde işbirliği
Taraf Devletler işbirliği
içinde olacaklar ve etkin anti-doping programları konusunda birbirleri
ve ilgili kurumlar ile, uygun/gerekli görüldüğünde, bilgi, deneyim
ve tecrübelerini paylaşacaklardır.
V. Araştırma
Madde 24- Anti-doping konusunda araştırmanın teşviki
Taraf Devletler, kendi
imkânları doğrultusunda, spor kurumları ve diğer ilgili kurumlarla
işbirliği içinde aşağıdaki konularda anti-doping araştırmalarını
teşvik ederek geliştirme sorumluluğunu üstlenirler:
a. Önleme, yöntem tespiti, davranış ve
sosyal yönleri, dopingin yaratacağı sağlık sorunları;
b. Kişinin karakterini de göz önüne
alarak, bilime dayalı psikolojik ve fizyolojik eğitim programları
planlamak üzere yöntem ve araçlar;
c. Bilimsel gelişmelerin sonucunda
ortaya çıkan tüm madde ve yöntemlerin kullanımı.
Madde
25 - Anti-doping araştırmasının doğası
Madde 24'te açıklandığı üzere, bir anti-doping
araştırması geliştirirken, Taraf Devletler aşağıdakileri garantilerler:
a. Araştırma, uluslararası kabul gören
etik uygulamalara uymalıdır;
b. Araştırma, sporculara yasaklı madde
ve yöntem tatbik edilmesini önlemelidir;
c. Araştırma ancak, anti-doping araştırması
sonuçlarının kötüye kullanımını ya da doping uygulamak üzere
kullanımını engelleyecek yeterli tedbirler alındığı takdirde üstlenilmelidir.
Madde
26- Anti-doping araştırması sonuçlarının paylaşılması
Ulusal ve uluslararası hukuka uygun
olarak Taraf Devletler, uygun/gerekli görüldüğünde, anti-doping
araştırma sonuçlarını diğer Taraf Devletler ve WADA ile paylaşacaklardır.
Madde
27- Spor bilimi araştırması
Taraf Devletler:
a. Bilimsel ve tıbbî kurumların, Yasanın
prensiplerine uygun olarak spor bilimi araştırması yapmalarını
teşvik ederler;
b. Spor kurumları ve sporcu destek personelini,
kendi salahiyetlerinde, Yasaya uygun olarak spor bilimi araştırmalarını
uygulamaları için teşvik ederler.
VI.
Sözleşmenin uygulanmasının takibi
Madde
28- Taraflar Kongresi
1. Bu sözleşme ile Taraflar Kongresi
oluşturulmuştur. Taraflar Kongresi, bu Sözleşmenin idari birimi olacaktır.
2. Taraflar Kongresi iki yılda bir olağan
oturumunda toplanacaktır. Karar verildiği takdirde ya da Taraf Devletlerin
üçte birinin talebi ile olağanüstü toplanabilir.
3. Her Taraf Devletin Taraflar Kongresinde
1 oy hakkı olacaktır.
4. Taraflar Kongresinin kendi Prosedür
Kuralları olacaktır.
Madde
29 - Taraflar Kongresinin danışma kurulu ve gözlemcileri
Dünya Anti-doping Ajansı, Taraflar Kongresine
danışma kurulu olarak davet edilecektir. Uluslararası Olimpiyat
Komitesi, Uluslararası Paralimpik Komite, Avrupa Konseyi ve Beden
Eğitimi ve Spor Hükümetlerarası Komitesi (CIGEPS) gözlemci olarak
davet edileceklerdir. Taraflar Kongresi, diğer ilgili organizasyonları
da gözlemci olarak davet edebilir.
Madde
30 - Taraflar Kongresinin görevleri
1. Sözleşmenin diğer şartlarında açıklananların
yanı sıra, Taraflar Kongresinin görevleri aşağıdaki şekilde olacaktır:
a. Sözleşmenin amaçlarına katkı sağlamak;
b. Dünya Anti-doping Ajansı ile ilişkileri
tartışmak ve Ajansın yıllık çekirdek bütçesine fon sağlama mekanizması
üzerinde çalışmak. Taraf olmayan devletler de tartışmaya davet edilebilirler;
c. Madde 18 uyarınca, Gönüllü Katılım
Fonu kaynaklarının kullanımına ilişkin bir planı onaylamak;
d. Taraf Devletlerin, madde 31 uyarınca
sunmuş oldukları raporları incelemek;
e. Madde 31 uyarınca, anti-doping sisteminin
geliştirilmesi konusunda Sözleşmeye uyulup uyulmadığının takibini
düzenli olarak incelemek. Madde 31'in ötesine geçen her türlü gözlem
mekanizması ya da tedbir, madde 17'de açıklandığı şekliyle Gönüllü
Katılım Fonu kanalından malî olarak desteklenecektir;
f. Sözleşmedeki taslak değişiklikleri
onaylanmak üzere incelemek;
g. Sözleşmenin 34. maddesi uyarınca,
Dünya Anti-doping Ajansı tarafından onaylanan Yasaklı Liste ve Tedavi
Amaçlı Kullanım Ayrıcalığı verme hususundaki değişiklikleri
onay için incelemek;
h. Bu Sözleşme çerçevesinde, Taraf Devletler
ve Dünya Anti-doping Ajansı arasındaki işbirliğini tanımlamak ve
yürümesini sağlamak;
i. Her oturumunda, Dünya Anti-doping
Ajansından, Yasanın uygulanmasına ilişkin incelenmesi üzere rapor
istemek;
2. Taraflar Kongresi, görevlerini icra
ederken, diğer hükümetler arası birimler ile işbirliği içine girebilir.
Madde
31- Taraflar Kongresine sunulan ulusal raporlar
Taraf Devletler, her iki yılda bir Taraflar
Kongresine, Sekretarya aracılığı ile UNESCO'nun resmi dillerinden
birini kullanarak, bu Sözleşmenin şartlarına uymak amacı ile kendileri
tarafından alınmış olan ilgili tedbirler hakkında tüm bilgileri vereceklerdir.
Madde
32 - Taraflar Kongresi Sekretaryası
1. Taraflar Kongresi Sekretaryası,
UNESCO Genel Direktörü tarafından kurulacak/teçhiz edilecektir.
2. Taraflar Kongresinin talebi üzerine
UNESCO Genel Direktörü, Taraflar Kongresince karar verildiği şekilde
Dünya Anti-doping Ajansı hizmetlerini mümkün olan en yaygın şekilde
kullanacaktır.
3. Sözleşmeye ilişkin hizmet giderleri
için UNESCO bütçesinden fon sağlanacaktır. Bu fon, uygun düzeyde mevcut
kaynaklar, madde 17 altında bahsi geçen Gönüllü Katılım Fonu ya da
iki yılda bir belirlenecek şekilde her ikisinden de sağlanacaktır.
Sekretarya için bütçeden ayrılan fon minimal düzeyde olacaktır. Yeterince
anlaşılması gereken bir durum vardır ki; o da, Sözleşmeyi desteklemek
için bağışta bulunulmalıdır.
4. Sekretarya, Taraflar Kongresinin
dokümantasyonunu hazırlamanın yanı sıra, toplantıların taslak
gündemini hazırlayacak ve kararların uygulanmasını garantileyecektir.
Madde
33- Değişiklikler
1. Her Taraf Devlet yazılı olarak UNESCO
Genel Direktörüne başvurarak, bu Sözleşmeye dair değişiklikler
yapılmasını talep edebilir. Genel Direktör, bu talebi tüm Taraf
Devletlere iletir. Talebin iletildiği tarihten itibaren 6 ay içinde
Taraf Devletlerin en az yarısı onayını verirse, Genel Direktör, bu
talebi Taraflar Kongresinin bir sonraki oturumunda gündeme getirir.
2. Değişiklikler, Taraflar Kongresinde
mevcut Taraf Devletlerin üçte ikilik oy çoğunluğu ile kabul edilir.
3. Sözleşmeye dair değişiklikler kabul
edildikten sonra, tasvip, onay, tasdik veya kabul edilmesi üzere Taraf
Devletlere gönderilir.
4. Anlaşmayı tasvip eden, onaylayan,
tasdik eden ya da kabul eden Taraf Devletler için bu Sözleşmeye ilişkin
değişiklikler, Taraf Devletlerin üçte ikisi tarafından, bu maddenin
3. paragrafında bahsi geçen belgelerin tevdi edilmesinden 3 ay sonra
yürürlüğe girecektir. Böylece, bir değişikliği tasvip eden, onaylayan,
tasdik eden ya da kabul eden her Taraf Devlet için söz konusu değişiklik,
Taraf Devletin tasvip, onay, tasdik ya da kabul belgesini tevdi etmesinden
3 ay sonra yürürlüğe girecektir.
5. Bu maddenin 4. paragrafı uyarınca
değişikliklerin yürürlüğe girmesinden sonra bu Sözleşmeye taraf
olan bir Devlet farklı bir niyeti olduğunu ifade etmediği sürece:
a. Değişiklik yapılmış şekli ile Sözleşmeye
taraf olur,
b. Değişiklikleri kabul etmemiş herhangi
bir Taraf Devlet gibi değişmemiş Sözleşmeye taraf olur.
Madde
34- Sözleşme Ek'ine (Annex) ilişkin özel değişiklik prosedürü
1. Eğer Dünya Anti-doping Ajansı, Yasaklı
Listeyi ya da Tedavi Amaçlı Kullanım Ayrıcalığı verme standartlarını
değiştirirse, UNESCO Genel Direktörüne yazılı olarak bu değişiklikleri
bildirir. Genel Direktör bu değişiklikleri, Sözleşmenin ilgili
Ek'i (Annex) için önerilen teklifler olarak Taraf Devletlere derhal
bildirir. Ek'e (Annex) ilişkin değişiklikler, ya Taraflar Kongresinin
bir oturumunda ya da yazılı istişare ile onaylanacaktır.
2. Taraf Devletler, ya yazılı istişare
durumunda teklif edilen değişikliğe Genel Direktörün bildirisinden
sonra 45 gün içinde yine yazılı olarak itirazda bulunurlar ya da Taraflar
Kongresi oturumunda itirazda bulunurlar. Eğer Taraf Devletlerin
üçte ikisi itirazda bulunmazsa, teklif edilen değişiklik Taraf Devletlerce
kabul edilmiş farz edilir.
3. Taraflar Kongresince onaylanmış
olan değişiklikler, Taraf Devletlere Genel Direktör tarafından
bildirilir. Herhangi bir Taraf Devlet bildiriden itibaren 45 gün
içinde Genel Direktöre bu değişiklikleri onaylamadığını iletmemişse,
değişiklikler 45 gün sonra yürürlüğe girer.
4. Genel Direktöre, onaylanan değişikliği
kabul etmediğini bildirmiş olan bir Taraf Devlet, önceki paragraflara
istinaden Ek'in (Annex) değişmemiş haline bağlı kalır.
VII.
Nihaî şartlar/maddeler
Madde
35- Federal ya da üniter olmayan anayasal sistemler
Federal ya da üniter olmayan anayasal
sisteme sahip Taraf Devletler için aşağıdaki şartlar geçerli olacaktır:
a. Bu Sözleşmenin şartları uyarınca,
federal ya da merkezi teşrii kuvvetin yasal salahiyetindeki uygulamalar
ile federal ya da merkezi hükümetin zorunlulukları, federal olmayan
Taraf Devletlerinki ile aynı olacaktır,
b. Bu Sözleşmenin şartları uyarınca,
Federasyon tarafından anayasal sistemde yasal tedbirler almaları
zorunlu kılınmayan özel statüye tâbi Devlet, vilayet, eyalet ya da
kantonların salahiyetindeki uygulamalar için Federal hükümet
bu Devlet, vilayet, eyalet ya da kantonların yetkili otoritelerini,
bahsi geçen şartları tavsiye kararları şeklinde onaylamaları üzere
bilgilendirir.
Madde
36- Tasvip, onay, tasdik ya da kabul
Bu Sözleşme, UNESCO Üye Devletleri tarafından
ilgili yasal prosedürleri uyarınca, tasvip edilecek, onaylanacak,
tasdik edilecek ya da kabul edilecektir. Tasvip, onay, tasdik ya da
kabul belgeleri, UNESCO Genel Direktörüne tevdi edilecektir.
Madde
37- Yürürlüğe koyma
1. Bu Sözleşme, otuzuncu tasvip, onay,
tasdik ya da kabul belgesinin tevdi edilme tarihinden 30 gün geçtikten
sonra müteakip ayın ilk günü yürürlüğe girer.
2. Kendisini bağlayacak onayı veren
herhangi bir Devlet için Sözleşme, tasvip, onay, tasdik ya da kabul belgesinin
tevdi edilme tarihinden 30 gün geçtikten sonra müteakip ayın ilk günü
yürürlüğe girer.
Madde
38- Sözleşmenin bölgesel yayılması
1. Tasvip, onay, tasdik ya da kabul belgesini
tevdi ederken her Devlet uluslararası ilişkilerinden sorumlu oldukları
bölge ya da bölgeleri belirlerler ve hangi bölgede Sözleşmenin uygulanacağını
açıklarlar.
2. Herhangi bir Taraf Devlet, ileriki
bir tarihte, UNESCO'ya bir deklarasyon sunarak, bu Sözleşmenin uygulanacağı
diğer bölgeleri belirtebilir. Bu bölgeye ilişkin olarak Sözleşme,
deklarasyonun tevdi edilen kişinin belgeyi alım tarihinin üzerinden
30 gün geçmesinden sonra müteakip ayın ilk günü yürürlüğe girer.
3. Yukarıdaki iki paragrafa istinaden
verilen tüm deklarasyonlar, ilgili deklarasyonda belirtilen bölge
hususunda, UNESCO'ya sunulan bir bildiri ile geri çekilebilir. Bu
tür bir geri çekme, bildirinin tevdi edilen kişinin belgeyi alım tarihinin
üzerinden 30 gün geçmesinden sonra müteakip ayın ilk günü yürürlüğe
girer.
Madde
39- Reddetmeler/çekilmeler
Her Taraf Devlet bu Sözleşmenin feshini
ihbar edebilir. Fesih ihbarı, UNESCO Genel Direktörüne yazılı olarak
tevdi edilecektir. Çekilme, ihbar belgesinin alınmasının ardından
6 ay geçtikten sonra müteakip ayın ilk günü yürürlüğe girer. Çekilme
yürürlüğe girene kadar Taraf Devlet malî zorunluluklarını yerine
getirmeye devam etmelidir.
Madde
40- Tevdi edilen kişi
UNESCO Genel Direktörü, bu Sözleşmenin
ve muhtemel değişikliklerinin tevdi edilen kişisi olacaktır. Tevdi
edilen kişi olarak, UNESCO Genel Direktörü bu Sözleşmenin Taraf Devletlerini
ve Organizasyonun diğer Üye Devletlerini aşağıdakiler hususunda
bilgilendirir:
a. Herhangi tasvip, onay, tasdik veya kabul
belgesinin tevdi edilmesi;
b. Madde 37 uyarınca bu Sözleşmenin yürürlüğe
giriş tarihi;
c. Madde 31'in şartlarına uygun olarak
hazırlanan raporlar;
d. Madde 33 ve 34 uyarınca Sözleşme ya da
Ek'ine (Annex) dair herhangi bir değişiklik ve değişikliğin yürürlüğe
girme tarihi;
e. Madde 38 uyarınca herhangi bir deklarasyon
ya da bildiri;
f. Madde 39 uyarınca yapılan herhangi
bir ihbar ve hangi tarihte yürürlüğe gireceği;
g. Sözleşmeye dair herhangi diğer eylem,
bildiri veya ileti.
Madde
41- Kayıt
Birleşmiş Milletler Antlaşması Madde
102'ye uygun olarak, bu Sözleşme UNESCO Genel Direktörünün talebi
ile Birleşmiş Milletler Sekretaryasına kayıt edilecektir.
Madde
42- Metinlerin orijinalliği
1. Ekleri (Annexes) dahil bu Sözleşme,
Arapça, Çince, İngilizce, Fransızca, Rusça ve İspanyolca dillerinde
yazılmıştır. Altı metin de eşit derecede orijinaldir.
2. Bu Sözleşmenin ilaveleri (Appendices)
de Arapça, Çince, İngilizce, Fransızca, Rusça ve İspanyolca dillerinde
yazılmıştır.
Madde
43- Sınırlayıcı şartlar
Mevcut Sözleşmenin amaç ve hedeflerine
uymayan hiçbir sınırlayıcı şarta izin verilmeyecektir.
EK-1
(ANNEX-1)
DÜNYA ANTİ-DOPİNG YASASI
2005 YASAKLI LİSTESİ
ULUSLARARASI
STANDART
Yasaklı Liste resmi metni Dünya Anti-doping
Ajansı (WADA) tarafından sağlanacaktır ve İngilizce ve Fransızca
olarak yayınlanacaktır. İngilizce ve Fransızca versiyonları arasından
herhangi bir uyuşmazlık olursa, İngilizce versiyonu geçerli olacaktır.
Bu liste, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren
yürürlüğe girecektir.
2005 YASAKLI LİSTESİ
DÜNYA ANTİ-DOPİNG YASASI
1
Ocak 2005'ten itibaren geçerlidir
Tüm ilaçların kullanımı, tıbbî gerekçeler
ile sınırlı olmalıdır.
HER
HALÜKÂRDA (YARIŞMA İÇİ VE YARIŞMA DIŞI) YASAK OLAN MADDELER:
YASAKLI
MADDELER
S1.
ANABOLİK AJANLAR
Anabolik ajanların kullanımı yasaktır.
1.
Anabolik Androjenik Steroidler (AAS)
(a) Eksojenler* AAS aşağıdakileri içerir:
18 a-homo-17-ß-hidroksiest-4-en-3-on; bolasteron; boldenon;
boldion; kalusteron; klosbetol; danazol dihidroklormetiltestosteron;
delta-1 androsten-3; 17-dion; delta 1-androstenediol; delta 1-dihidro-testosteron;
drostanolon; etilestrenol; fluoksimesteron; formebolon; furazabol;
gestrinon; 4-hidroksitestosteron; 4-hidroksi-19-nortestosteron;
mestenolon; mesterolon; metenolon; metandienon; metandriol; metildienolon;
metiltrienolon; metiltestosteron; miboleron; nandrolon; 19-norandrostendiol;
19-norandrostendion; norboleton; norklostebol; noretandrolon; oksabolon;
oksandrolon; oksimesteron; oksimetolon; kuinbolon; stanozolol;
stenbolon; tetrahidrogestrinon; trenbolon ve diğer benzeri kimyasal
ve biyolojik etkili maddeler.
(b) Endojenler** AAS;
Androstenediol (androst-5-en-3ß,
17ß-diol); androstenedion (androst-4-en-3,
17-dion); dehidrofiandrosteron (DHEA); dihidrotestosteron; testosteron
ve aşağıdaki metabolitler ve izomerler: 5a-androston-3a,
17a-diol; 5a-androston-3a,17ß-diol;
5-androston-3ß,17a-diol; 5a-androston-3ß,17ß-diol;
androst-4-en-3a, 17a-diol; androst-4-en-3a,
17ß-diol; androst-4-en-3ß,
17a-diol; androst-5-en-3a,
17a-diol; androst-5-en-3a,
17ß-diol; androst-5-en-3ß,17a-diol;
4-androstenediol (androst-4-en-3ß,17ß-diol); 5-androstenedion (androst-5-en-3,17
dion); epidihidrotestosteron; 3a
hidroksi-5a-androston-17
-one; 3-hidroksi-5a-androston-17 -one; 19-norandrosteron;
19-noretiokolanolon.
Vücudun yukarıda listelenen Yasaklı
Maddelerden birisini doğal olarak üretme yeteneğine sahip olduğu
durumlarda; bir sporcunun numunesindeki yasaklı madde konsantrasyonu,
mataboliti, belirleyicisi ya da ilgili diğer oran(lar) normal insanda
bulunan değer sırasından fazla sapma gösteriyorsa, bunun normal
endojen ürün ile uyumlu olması olası değildir, o zaman numune yasaklı
maddeyi ihtiva ediyor olarak kabul edilir. Sporcu, yasaklı madde derişimi,
mataboliti, belirleyicisi ya da ilgili diğer oran(lar)ın fizyolojik
ya da patolojik şartlara istinaden ortaya çıktığını kanıtlar
ise, o zaman bir numune Yasaklı Madde içeriyor olarak kabul edilmez.
Her halükârda ve her türlü derişimde laboratuvar, eğer güvenilir
analitik yöntemler kullanarak Yasaklı Maddenin egzojen kökene sahip
olduğunu gösterebilirse vakayı Aleyhte Analitik Bulgu olarak rapor
eder.
Eğer laboratuvarın sonucu kesin/kanıtlayıcı
değilse ve yukarıdaki paragrafta bahsi geçen herhangi bir derişime
rastlanmamışsa, ancak ciddi emareler varsa, ilgili anti-doping kuruluşu,
daha detaylı bir incelemeye girebilir, örneğin, Muhtemel Yasaklı
Madde kullanımına ilişkin referans steroid profilleri ile karşılaştırma
yapmak gibi.
Laboratuvarın, güvenilir analitik
yöntemlere dayalı olarak Yasaklı Maddenin egzojen kökene sahip
olduğunu göstermiş ve vakayı Aleyhte Analitik Bulgu olarak rapor
etmiş olduğu durumlar hariç, eğer laboratuvar T/E oranını 1’e 4'ten
daha yüksek olarak rapor ettiyse, oranın fizyolojik ya da patolojik
olup olmadığını belirlemek için ileri araştırmalar yapılmalıdır.
Bir inceleme, önceki ve/veya müteakip
testlerin incelenmesini içerir. Eğer önceki testler mevcut değilse,
sporcu 3 ay içinde habersiz olarak en az 3 kez teste alınır.
Eğer sporcu inceleme döneminde işbirliğinden
kaçarsa, sporcunun numunesinin Yasaklı Madde içerdiği kabul edilir.
2.
Aşağıdakiler dahil, fakat bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla, diğer
Anabolik ajanlar
Klenbuterol,
zeranol, zilpaterol
Bu bölümde açıklayıcı olması amacı
ile:
* “egzojen”, vücudun doğal olarak üretmesi
imkansız olan maddelerdir.
** “endojen”, vücudun doğal olarak üretebildiği
maddelerdir.
S2.
HORMONLAR VE İLGİLİ MADDELER
Aşağıdaki maddeler ve benzer kimyasal
yapıya veya biyolojik etkiye sahip diğer maddeler ile bunların etkilerini
taklit eden/gösteren maddelerin kullanımı yasaktır:
1. Eritropoitein (EPO)
2. Büyüme Hormonu (hGH), insülin-benzeri
büyüme faktörü (IGF-1), Mechano büyüme faktörleri (MGFs);
3. Gonadotropin (Lh, hcG);
4. Insülin;
5. Kortikotropin.
Sporcu, konsantrasyonun fizyolojik ya
da patolojik nedenlere bağlı olduğunu kanıtlamadığı sürece,
sporcunun numunesindeki madde konsantrasyonu, metaboliti, belirleyicisi
ya da ilgili diğer oran(lar) normal insanda bulunan değer sırasından
saparsa, bunun normal endojen ürün ile uyumlu olması olası değildir,
o zaman numune yasaklı maddeyi (yukarıdaki listedekiler) ihtiva
ediyor olarak kabul edilir.
Listeye dahil olan hormonun kimyasal
yapısı, biyolojik etkisi, teşhissel belirleyicisi veya serbest
kalma faktörü ile aynı özelliklere sahip, diğer maddelerin varlığı
ya da teşhis edilen maddenin egzojen kökene sahip olduğunu belirten
diğer bulgular Aleyhte Analitik Bulgu olarak rapor edilir.
S3.
BETA- 2 AGONİSTLER
Tüm Beta-2 agonistler, D- ve L- izomerleri
dahil, yasaktır. Kullanımları, Tedavi Amaçlı Kullanım Ayrıcalığını
gerektirir.
İstisnaî olarak, formoterol, salbutamol,
salmeterol ve terbutalin, astımı ve egzersiz nedenli astımı önlemek/tedavi
etmek için nefes yolu ile alındığında, kısaltılmış Tedavi Amaçlı
Kullanım Ayrıcalığı belgesi gerektirmektedir.
Tedavi Amaçlı Kullanım Ayrıcalığı verilmesine
rağmen, laboratuvar bir salbutamol derişimini 1000 ng/mL'den daha
yüksek rapor ederse, bu durum Aleyhte Analitik Bulgu olarak kabul edilir.
Sporcunun, bu anormal durumun, alınmış salbutamolun tedavi amaçlı
kullanımı sonucunda ortaya çıktığını kanıtlaması gerekir.
S4.
ANTİ-ESTROJENİK FAALİYETLİ AJANLAR
Aşağıdaki anti-astrojenik madde sınıfları
yasaklanmıştır.
1. Aminoglutetimid, anastrozol, egzemestan,
formestan, letrozol, testolakton içeren ancak bunlarla sınırlandırılmayan
Aromataz inhibitörler.
2. Raloksifen, tamoksifen, toremifen
içeren ancak bunlarla sınırlandırılmayan estrojen reseptör modulatörler
(SERMs).
3. Fulvestrant klomifen, siklofenil
içeren ancak bunlarla sınırlandırılmayan diğer anti-östrojenikler.
S5.
DİYÜRETİKLER (İDRAR SÖKTÜRÜCÜLER) VE DİĞER SİLİCİLER
Diyüretikler ve diğer
siliciler yasaktır.
Aşağıdaki maddeleri
içeren ancak bunlarla sınırlandırılmayan siliciler:
Epitestosteron, probenesid, alfa-redüktaz
inhibitörler (örneğin finasterid, dutasterid) ve plazma genişleticiler
(örneğin, albümin, dekstran, hidroksi etil nişasta)
Diyüretiklere aşağıdakiler dahildir.
Asetozolamid, amilorid, bumetanid,
kanrenon, klortalidon, etakrinik asit, furosemid, indapamid, matolazon,
spironolakton, tiazid (örneğin; bendroflumetiazid, klorotiazid,
hidroklorotiazid) , triamtereri ve diğer benzer kimyasal ve biyolojik
etkili maddeler.
Eğer sporcunun idrarında diyüretik,
eşik ya da alt eşik düzeyde Yasaklı Madde(ler) içeriyorsa, o zaman Tedavi
Amaçlı Kullanım Ayrıcalığı geçerli sayılmaz.
YASAKLI
YÖNTEMLER
M1.
OKSİJEN TRANSFERİNİN ARTIRIMI
Aşağıdakiler yasaklanmıştır:
a. Tıbbî tedavi dışında, otolog, homolog
ya da heterolog kan kullanımı veya herhangi kökende kırmızı kan
hücresi ürünleri kullanımı dahil olmak üzere kan dopingi yapmak.
b. Perflurokemikal, efaproksiral (RSR
13) ve modife edilmiş hemoglobin ürünleri dahil (örneğin hemoglobine
dayalı kan değişimi, mikro-kapsüllenmiş hemoglobin ürünleri) fakat
bunlarla sınırlı kalmamak kaydıyla, oksijen alımı, taşınması ya
da dağıtımdaki yapay artış.
M2.
KİMYASAL VE FİZİKSEL MANİPÜLASYON
Aşağıdakiler yasaktır:
Doping kontrolünde alınan numunelerin
bütünlüğü ve geçerliliğini değiştirmek üzere tahrifat yapmak ya
da teşebbüs etmek.
Bunlara, damar içine zerk etme*, kateterizasyon
ve idrar değiştirme dahildir ancak bunlarla sınırlı değildir.
*Kurallara uygun akut tıbbî tedavi haricinde,
damar içine zerk etme yasaktır.
M3.
GEN DOPİNGİ
Sporcu performans kapasitesini artıracak
hücreler, genler, genetik elementler ya da gen ifadesi değişiminin
tedavi amaçlı olmayan kullanımı yasaktır.
YARIŞMA-İÇİ
YASAKLI MADDE VE YÖNTEMLER
Yukarıda bahsi geçen S1 - S5 ve M1-M3 arası
kategorilere ek olarak aşağıdaki kategoriler yarışma içinde yasaklanmıştır:
YASAKLI
MADDELER
S6.
UYARICILAR
Aşağıdaki uyarıcılar, ilgili D- ve L
- izomerleri dahil yasaktır.
Adrafınil, amfepramon, amfetamin, amfetaminil,
amifenazol, benzfetamin, bromantan, dimetilamfetamin, efedrin**,
etilamfetamin, efilefrin, famprofazon, fendimetrazin, fenetilin,
fenfluramin, fenkamfamin, fenkamin, fen metrazin, fenproporeks,
fentermine, furfenoreks, karfedon, katin*, klobenzoreks, kokain, mefenoreks,
mefentermin, mesokarb, metamfematin, metilamfetamin, metilefedrin**,
metilendioksiamfetamin, metilendioksi-metamfetamin, metilfenidet,
modafınil, nikatamin, norfenfluramin, parafidroksanfetamin, pemolin,
prolintan, selegilin, striknin ve benzeri kimyasal yapıya ve biyolojik
etkilere*** sahip diğer maddeler.
* Katin, idrardaki konsantrasyonu mililitre
başına 5 mikrogramdan fazla ise yasaktır.
** Efedrin ve metilefedrinin her biri,
idrardaki konsantrasyonu mililitre başına 10 mikrogramdan fazla
ise yasaktır.
***2005 İzleme Programına dahil edilen
maddeler (bupropiyon, kafein, fenilefrin, fenilpropanolamin,
pipradrol, pseudoefedrin, sinefrin) Yasaklı madde olarak kabul edilmezler.
Not: Lokal anestezik ajanlarla birleştirilmiş
adrenalin veya adrenalinin lokal kullanımı (örn. nasal,oftalmolijik)
yasaklı değildir.
S7.
NARKOTİKLER
Aşağıdaki narkotikler yasaklanmıştır:
Buprenorfin, dekstromoramid, diamorfin
(heroin), fentanil ve türevleri, hidromorfin, metadon, morfin, oksikodon,
oksimorfon, pentazosin, petidin.
S8.
KANNABİNOİDLER
Kannabinoidler (örneğin, haşhaş, maruana)
yasaklanmıştır.
S9.
GLUKOKORTİSTEROİDLER
Ağız yolu ile, rektal, damardan ya da kasiçi
kullanılan glukokortisteroidler yasaktır. Kullanımları, Tedavi
Amaçlı Kullanım Ayrıcalığı onayı gerektirir.
Diğer tüm alım şekilleri, kısaltılmış
Tedavi Amaçlı Kullanım Ayrıcalığı gerektirir.
Dermatolojik hazır ilaçlar yasak değildir.
BELİRLİ SPOR DALLARINDA YASAK OLAN MADDELER
P1. ALKOL
Alkol, aşağıdaki
sporlarda, sadece yarışma esnasında yasaktır. Teşhis, nefes ve/veya kan analizi ile yapılacaktır.
Her spor dalı için doping ihlali eşiği parantez içinde belirtilmiştir:
Havacılık Sporları (FAl) (0.20 g/L)
Okçuluk (FITA) (0.10 g/L)
Otomobil Sporları (FIA) (0.10 g/L)
Bilardo (WCBS) (0.20 g/L)
Gülle Yuvarlama Sporu (CMSB) (0.10 g/L)
Karate (WKF) (0.10 g/L)
Modern Pentatlon (UIPM) (0.10 g/L) Atıcılığı içeren disiplinler için
Motosiklet (FlM) (0.00 g/L)
Kayak (FIS) (0.10
g/L)
P2.
BETA-BLOKERLER
Aksi belirtilmedikçe,
Beta-blokerler, aşağıdaki spor dallarında sadece yarışma içinde
yasaklanmıştır.
Havacılık Sporları (FAl)
Okçuluk (FITA) (Yarışma dışında da yasaktır)
Otomobil Sporları (FIA)
Bilardo (WCBS)
Yarış Kızağı (FIBT)
Gülle Yuvarlama Sporu (CMSB)
Briç (FMB)
Satranç (FIDE)
Curling (Buz Topacı) (WCF)
Cimnastik (FIG)
Modern Pentatlon (UIPM) - Atıcılık içeren
disiplinlerde
Motosiklet (FlM)
Dokuz Labut Bowling (FIQ)
Yelken (ISAF) Yarışmada sadece dümenci
için
Atıcılık (ISSF) (Yanşma dışında da yasaktır)
Kayak (FIS) Kayaklı atlama ve serbest
stil snow-board
Yüzme (FINA) Atlama ve senkronize yüzme
Güreş (FILA)
Aşağıdakileri içeren ancak bunlarla
sınırlı olmayan Beta blokerler:
Asebutolol, alprenolol, atenolol, betaksolol,
bisoprolol, bunolol, karteolol, karvedilol, seliprolol, esmolol,
labetalol, levobunolol, metipranolol, metoprolol, nadolol, oksprenolol,
pindolol, propranolol, sotalol, timolol ve benzer bileşikler.
BELİRTİLMİŞ MADDELER*
Belirtilmiş maddeler* aşağıdadır:
Efedrin, L-metilamfetamin, metilefedrin
Kannobinoidler
Klenbuterol hariç tüm beta-2 agonistler
Probenesid
Tüm glukokortikosteroidler
Tüm beta blokerler
Alkoller
*
"Yasaklı Liste, genel olarak tıbbi ürünlerin içinde bulunmalarından
dolayı istenmeyen anti-doping ihlallerine elverişli olan veya doping
maddesi olarak kötü amaçla kullanılabilen belirtilmiş maddeleri
tanımlayabilir. Bu tür bir kullanımı içeren doping ihlali, “... Sporcu
belirtilen maddeyi spor performansını artırmak amacı ile kullanmadığını
kanıtlar...” şartı ile sporcuya verilecek cezada indirim ile sonuçlanabilir.”
EK
II (ANNEX II)
TEDAVİ
AMAÇLI KULLANIM AYRICALIĞI VERMEK İÇİN STANDARTLAR
Dünya
Anti-doping Ajansı (WADA) "TEDAVİ AMAÇLI KULLANIM AYRICALIĞI
VERMEK İÇİN STANDARTLAR" dan alıntı; 1 Ocak 2005 tarihinde yürürlüğe
girmiştir.
4.0
Tedavi Amaçlı Kullanım Ayrıcalığı vermek için kriter
Tedavi Amaçlı Kullanım Ayrıcalığı
(TAKA) sporcuya, Yasaklı Listede yer alan Yasaklı bir Madde veya Yasaklı
bir Metodu kullanma izni verir. TAKA için başvuru, Tedavi Amaçlı
Kullanım Ayrıcalığı Komitesi (TAKAK) tarafından incelenir. TAKAK,
bir Anti-doping kuruluşu tarafından görevlendirilecektir. Ayrıcalık,
sadece aşağıdaki kritere kesin uyulması kaydı ile verilebilir:
[Yorum: Bu standart, Yasaya uygun olarak
ve Yasada tanımlandığı şekli ile tüm sporcular için geçerlidir. Örneğin,
engelsiz sporcular ve engelli sporcular. Bu standart sporcunun şartlarına
göre uygulanacaktır. Örneğin, engelli bir sporcu için verilen ayrıcalık,
başka bir sporcu için uygun olmayabilir]
4.1 Bir sporcu, bir müsabakaya katılmadan
en az 21 gün önce TAKA için başvurusunu sunmalıdır.
4.2 Eğer akut ya da kronik bir tıbbi durumun
tedavi edildiği süreçte Yasaklı Madde ya da Yöntem kullanılmak zorunda
ise, sporcunun sağlığında belirgin bir iyileşme görülmesi gerekir.
4.3 Yasaklı Madde ya da Yöntemin tedavi
amaçlı kullanımının, sporcunun meşru/kurallar dahilinde tedavisini
müteakip normal sağlık koşullarına dönmesinin yanı sıra performans
artırıcı herhangi bir etki yaratmaması gerekir. Herhangi endojen
hormon düzeyini “düşük-normal” seviyeye çıkarmak için Yasaklı Madde
ya da Yöntemin kullanımı kabul edilebilir tedavi amaçlı müdahale
değildir.
4.4 Bunun dışında Yasaklı Madde ya da
Yöntemin kullanımına dair makul tedavi amaçlı bir alternatif yoktur.
4.5 Yasaklı Madde ya da Yöntemin farklı
şekilde kullanımının nedeni, Yasaklı Listeden herhangi bir maddenin daha önceden, tamamen
ya da kısmen, tedavi amaçlı olmayan kullanımı olamaz.
4.6 TAKA, belgeyi veren birim tarafından
aşağıdaki koşullarda iptal edilebilir:
a. Sporcu, ayrıcalığı veren anti-doping
kuruluşu tarafından ortaya koyulan herhangi gereklilik ya da
şarta tamamen uymadıysa;
b. TAKA'nın verilmiş olduğu dönem sona
ermişse;
c. sporcuya, TAKA'sının anti-doping kuruluşu
tarafından geri çekildiği bildirilmişse;
[Yorum: Her TAKA'nın TAKAK tarafından
tespit edilmiş bir geçerlilik süresi vardır. TAKA'nın iptal edildiği
ya da süresinin dolmuş olduğu fakat hala o maddenin sporcunun vücudunda
bulunduğu dönemler olabilir. Bu durumlarda, aleyhte bulgunun ön incelemesini
yapan anti-doping kuruluşunun, ilgili madde ile TAKA'nın bitiş süresi
ya da geri alınma nedeni arasındaki bağlantıyı göz önüne alması
gerekmektedir.]
4.7 Bir TAKA başvurusu, aşağıdaki durumlar
hariç, geriye dönük onay için göz önüne alınmaz:
a. Acil müdahalelerde ya da akut medikal
durumun tedavisi gerekli olduğunda; ya da
b. İstisnaî durumlardan dolayı, doping
kontrolü öncesinde başvuru yapılması için yeterli zaman veya
imkân olmaması ya da TAKAK'ın değerlendirecek yeterli zamanı olmaması
durumunda.
[Yorum: Bir TAKA başvurusu yapılmadan
önce, Yasaklı madde veya Yöntemin farklı kullanımının bildirilmesini
gerektiren tıbbi acil ya da akut durum olması pek olası değildir. Aynı
şekilde, çok yakın zamanda gerçekleştirilecek yarışmalardan dolayı
bir başvurunun hızlandırılmış incelenmesi de pek rastlanan bir durum
değildir. TAKA'ları veren anti-doping kuruluşlarının, bu tür durumlara
izin veren iç prosedürleri olmalıdır.]
5.0
Bilginin gizliliği
5.1 Başvuru sahibi, başvuruya ait tüm
bilgileri, TAKAK üyelerine ve talep edilirse, diğer bağımsız tıbbi
ya da bilimsel uzmanlara ya da TAKA yürütme, inceleme veya başvuru
sürecine dahil olan ilgili tüm personele sunmak zorundadır.
Eğer dışarıdan bağımsız bir uzmanın
yardımı gerekirse, doğruluğu sporcunun sorumluluğunda olmak kaydıyla,
başvurunun tüm detayları, sporcunun kimliği ifşa edilmeksizin verilecektir.
Yasanın şartları uyarınca başvuru sahibi aynı zamanda, TAKAK kararlarının
diğer ilgili anti-doping kuruluşlarına iletilmesine yazılı onay
vermelidir.
5.2 Sürece dahil olan TAKAK üyeleri ve
Anti-doping Kuruluşu idaresi, tüm faaliyetleri kesin gizlilik
içinde yürütecektir. Tüm TAKAK üyeleri ve dahil olan personel, gizlilik
anlaşmaları imzalayacaklardır. Aşağıdaki bilgileri gizli tutacaklardır:
a. doğruluğu sporcunun sorumluluğunda
olmak kaydıyla, sporcu ve doktor tarafından sağlanan tüm bilgi ve veriler;
b. sürece dahil olan doktorun adını da
içeren başvurunun tüm detayları.
Eğer sporcu, kendi adına herhangi bir
sağlık bilgisi elde etmek için, TAKAK ya da WADA TAKAK hakkını iptal
ederse, durumu doktoruna yazılı olarak bildirmelidir. Böyle bir
kararın sonucunda sporcu TAKA onayı alamaz ya da mevcut TAKA'yı yenileyemez.
6.0
Tedavi Amaçlı Kullanım Ayrıcalığı Komiteleri (TAKAK)
TAKAK aşağıdaki talimatlar doğrultusunda
oluşturularak hareket edeceklerdir:
6.1 TAKAK'da sporcu bakımı ve tedavisi
konularında deneyimli, klinik, antrenman ve spor hekimliğinde geniş
bilgiye sahip olan en az 3 doktor yer alacaktır. Bağımsız karar verilmesini
garantilemek için TAKAK üyelerinin çoğunluğunun Anti-doping Kuruluşunda
resmi bir sorumluluğu olmaması gerekmektedir. Tüm TAKAK üyeleri,
menfaat/hak ihlali anlaşması imzalayacaklardır. Engelli sporcuları
içeren başvurularda, en az bir TAKAK üyesi engelli sporcuların bakım
ve tedavisine dair özel deneyime sahip olmalıdır.
6.2 TAKAK, TAKA başvurularını değerlendirirken
uygun/gerekli görülen her türlü tıbbi ya da bilimsel bilir kişi raporuna
başvurabilirler.
6.3 WADA TAKAK, madde 6.1'de açıklanan
kriter de kişilerden oluşacaktır. WADA TAKAK, Anti-doping Kuruluşları
tarafından verilen TAKA kararlarını kendi inisiyatifinde incelemek
üzere kurulmuştur. Yasanın madde 4.4'ünde açıklandığı üzere, WADA
TAKAK, Anti-doping Kuruluşları tarafından TAKA'ları reddedilmiş
olan sporcuların başvuruları üzerine kararları tekrar inceleyecektir.
7.0
Tedavi Amaçlı Kullanım Ayrıcalığı (TAKA) başvuru süreci
7.1 Bir TAKA, ilgili tüm dokümanları
da içeren tamamen doldurulmuş başvuru formunun ele geçmesinden sonra
değerlendirmeye alınabilir (Ek 1-TAKA formuna bkz). Başvuru sürecinde,
kesin tıbbi gizlilik prensipleri hakim olacaktır.
7.2 Ek-1'de (Annex-1) açıklandığı üzere
TAKA başvuru formları, ilave bilgilerin dahil edilmesi üzere Anti-doping
Kuruluşları tarafından değiştirilebilir ancak herhangi bir bölüm
ya da konu başlığı çıkartılamaz.
7.3 TAKA Başvuru formları, Anti-doping
Kuruluşları tarafından farklı dillere çevirtilebilir ancak başvuru
formları üzerinde İngilizce veya Fransızca yazılar kalmalıdır.
7.4 Bir sporcu TAKA için birden fazla Anti-doping
Kuruluşuna başvuramaz. Başvuruda sporcunun yaptığı spor dalı, uygun/gerekli
yerlerde, disiplini ve özel pozisyonu ya da rolü belirtilecektir.
7.5 Başvuruda, Yasaklı madde veya yöntemin
farklı şekilde kullanımı için daha önceden istenmiş ve/veya mevcut
izin talebi, kime talepte bulunulduğu ve ilgili birimin kararı
belirtilmelidir.
7.6 Başvuru, kapsamlı tıbbi geçmiş, tüm
kontrollerin sonuçları, laboratuvar araştırmaları ve benzeri ilgili
çalışmaları kapsayacaktır.
7.7 Anti-doping Kuruluşuna bağlı TAKAK
tarafından talep edilen herhangi ilgili ek araştırma, kontrol veya
benzeri çalışmanın masrafları, başvuru sahibi kişi ya da bağlı
olduğu ulusal idari birim tarafından karşılanacaktır.
7.8 Başvuruya, sporcunun tedavisinde
Yasaklı Madde veya Yöntemin kullanım gerekliliğini resmen doğrulayan
ehil bir doktorun beyanı dahil edilecektir. Ayrıca, bu durumun tedavisinde
neden yasak olmayan bir alternatifin kullanılamayacağı ya da
kullanılmadığı açıklanacaktır.
7.9 Söz konusu Yasaklı Madde veya Yöntemin
kullanımının dozu, sıklığı, şekli ve süresine ilişkin detaylar belirtilecektir.
7.10 TAKAK kararları, tüm dokümantasyonun
alınmasından itibaren 30 gün içinde tamamlanarak ilgili Anti-doping
Kuruluşu tarafından sporcuya yazılı olarak bildirilecektir. Anti-doping
Kuruluşu Kayıtlı sporcu listesinden bir sporcuya TAKA verilmesi
durumunda, testten muafiyetin süresi ve TAKA'ya dair şartları içeren
onay sporcu ve WADA'ya zamanında iletilecektir.
7.11 (a) WADA TAKAK, Yasanın madde
4.4'ünde açıklandığı şekli ile, bir sporcudan, Anti-doping Kuruluşu
tarafından verilmiş olan TAKA kararını tekrar inceleme talebi
alındıktan sonra, Yasanın madde 4.4'ünde açıklandığı şekli ile, bu
kararı geri çevirebilir. Sporcu, TAKA için Anti-doping Kuruluşuna
daha önceden sunmuş olduğu tüm bilgileri bir ücret eşliğinde WADA
TAKAK'a da sunacaktır. İnceleme süreci tamamlanana kadar orijinal
karar yürürlükte kalır. Süreç, WADA'nın bilgileri almasından itibaren
en fazla 30 gündür.
(b) WADA herhangi bir zamanda inceleme
yapabilir. WADA TAKAK, incelemesini 30 gün içinde tamamlamalıdır.
7.12 Eğer inceleme sonucunda, verilmiş
olan TAKA kararı bozulursa, bozulmuş olan karar geriye dönük işlemez
ve sporcunun TAKA'nın verilmiş olduğu dönemde aldığı sonuçlar iptal
edilmez. Yeni karar sporcuya bildirildikten itibaren 14 gün içinde
yürürlüğe girer.
8.0
Kısaltılmış tedavi amaçlı kullanım ayrıcalığı (KTAKA) başvuru süreci
8.1 Yasaklı Maddeler Listesine dahil
olan bazı maddelerin, sıklıkla sporcular arasında rastlanan sağlık
şartlarını düzeltmek için kullanıldığı bilinmektedir. Bu gibi durumlarda,
4 ve 7. bölümlerde açıklandığı şekilde tam başvuru şarttır. Bu yüzden,
kısaltılmış TAKA süreci ortaya çıkarılmıştır.
8.2 Kısaltılmış süreç kanalıyla izin
verilen maddeler aşağıdakiler ile sınırlıdır:
Solunum yolu ile alınan Beta-2 agonistler
(farmoterol, salbutamol, salmeterol ve terbutalin) ve etkisiz şekilde
alınan glukokortisteroidler.
8.3 Yukarıda maddelerden birini kullanmak
için, sporcunun Anti-doping Kuruluşuna, tedavi amaçlı kullanım gerekliliğini
açıklayan tıbbi bir bildiri sunması gerekmektedir. Bu tip bir tıbbi
bildiride, Ek-2'de (Annex-2) belirtildiği şekilde, teşhis, ilacın
adı, dozajı, kullanım şekli ve tedavi süresi açıklanacaktır. Mümkünse,
teşhisi koyarken yapılmış olan tüm testler de dahil edilecektir (sonuç
ya da detay vermeksizin).
8.4 Kısaltılmış süreç aşağıdakileri
içerir:
(a) Kısaltılmış sürece bağlı Yasaklı
maddenin kullanım onayı, Anti-doping Kuruluşunun tam başvuruyu almasından
itibaren, etkin hale gelir. Tamamlanmamış başvurular, başvuru sahibine
geri gönderilmelidir;
(b) Anti-doping Kuruluşu, tam başvurunun
ellerine geçtiğini derhal sporcuya bildirir. Uygun olan durumlarda,
sporcunun Uluslararası Federasyonuna, Ulusal federasyonuna ve
NADO’ya da bildirilir. Anti-doping Kuruluşu durumu WADA'ya sadece
Uluslararası düzeyde bir sporcunun başvurusunu aldığında bildirir.
(c) KTAKA için başvuru aşağıdaki durumlar
hariç geriye dönük olarak ele alınmaz:
- Eğer acil tedavi ya
da akut tıbbi durumun tedavisi gerekiyorsa; ya da
- İstisnai durumlardan
dolayı, doping kontrolü öncesinde sporcunun başvurusunu sunacak
yeterli zamanı olmaması ya da TAKAK'ın eline geçmemesi durumunda.
8.5 (a) KTAKA boyunca, TAKAK ya da WADA
TAKAK herhangi bir zamanda başvuruyu yeniden inceleyebilir.
(b) Eğer sporcu KTAKA'nın reddedilmesinin
üzerine yeniden incelenmesini talep ederse, WADA TAKAK gerekli
gördüğü ek tıbbi bilgileri sporcudan ister, masraflar sporcu tarafından
karşılanacaktır.
8.6 Bir KTAKA, TAKAK ya da WADA TAKAK tarafından
her zaman iptal edilebilir. Sporcu, uluslararası federasyonu ve
ilgili Anti-doping Kuruluşu derhal durumdan haberdar edilecektir.
8.7 İptal kararı sporcuya bildirildiği
andan itibaren derhal yürürlüğe girer. Sporcu, buna rağmen madde 7
altında TAKA için başvurabilir.
9.0
Takas dairesi/sayışım bürosu
9.1 Anti-doping Kuruluşları madde 7
uyarınca WADA'ya tüm TAKA'ları ve ilgili dokümanları sağlamak zorundadır.
9.2 KTAKA'lara ilişkin olarak Anti-doping
Kuruluşları, madde 8.4 uyarınca, uluslararası düzeyde sporcuların
sunmuş oldukları tıbbi başvuruları WADA'ya iletir.
9.3 Takas dairesi, tüm tıbbi bilgilerin
kati gizliliğini garantiler.