Dönem: 22 Yasama Yılı: 5
TBMM (S.
Sayısı: 1366)
Kamu İdare, Kurum ve Kuruluşlarında Geçici İş Pozisyonlarında
Çalışanların Sürekli İşçi Kadrolarına veya Sözleşmeli Personel
Statüsüne Geçirilmeleri, Geçici İşçi Çalıştırılması ile Bazı Kanunlarda
Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı ile
Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu (1/1318)
Not: Tasarı, Başkanlıkça; İçişleri ; Sağlık, Aile, Çalışma ve
Sosyal İşler ile Plan ve Bütçe komisyonlarına havale edilmiştir.
|
|
|
|
|
|
T.C. |
|
|
|
Başbakanlık |
|
|
|
Kanunlar
ve Kararlar |
|
|
|
Genel
Müdürlüğü |
|
|
|
Sayı:
B.02.0.KKG.0.10/101-1362/906 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı
Bakanlar Kurulunca 19/2/2007 tarihinde kararlaştırılan “Kamu İdare,
Kurum ve Kuruluşlarında Geçici İş Pozisyonlarında Çalışanların
Sürekli İşçi Kadrolarına veya Sözleşmeli Personel Statüsüne Geçirilmeleri,
Geçici İşçi Çalıştırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması
Hakkında Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini
arz ederim.
Recep
Tayyip Erdoğan
Başbakan
GENEL GEREKÇE
657 sayılı Devlet
Memurları Kanununun 4 üncü maddesinde; kamu hizmetlerinin yerine
getirilmesinde uygulanacak istihdam şekilleri sıralanmış ve
bunlar memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler
olarak belirlenmiştir.
Kamu kesiminde istihdam olunan işçiler sürekli işçi
ve geçici işçi olarak ikiye ayrılmakla birlikte iş mevzuatımızda
geçici işçi kavramı tanımlanmamıştır. Buna paralel olarak
kamu kesiminde geçici işçi istihdamını düzenleyen mevzuat bulunmayıp,
bu amaca yönelik düzenlemeler, yürürlükleri ilgili
Geçici işçi istihdamı, süreklilik
arz etmeyen, yılın belirli dönemlerini kapsayan genellikle mevsimlik
veya arızi işler için öngörülmüş bir istihdam şekli olmasına karşın,
geçici iş pozisyonlarında çalıştırılan geçici işçiler, genellikle
sürekli veya dönemsel olarak tekrarlanan işlerde çalıştırıldıklarından
geçici olmaktan uzaklaşmış, sürekli istihdam edilir hâle gelmiştir.
Diğer yandan, bu kapsamda istihdam edilen geçici işçilerin
önemli bir kısmı sekreterlik, bilgisayar işletmenliği, hizmetli,
evrakçı, hasta bakıcı, hemşire gibi görevlerde çalıştırılmaktadır.
Bunların ücretleri de genel olarak benzeri işleri yapan memurlara
verilen maaşlar seviyesinde tutulmaktadır.
Sonuç olarak, geçici
işçi istihdamı başlangıç amacından uzaklaşmış, özellikle geçici
işçi alımına ve istihdamına yönelik olarak mevzuattan kaynaklanan
boşluklar ve esneklikler, kurum ve kuruluşlar açısından bu istihdam
şeklini diğerlerine göre daha tercih edilir hâle getirmiştir. Bu
kapsamda çalışan personelin iş mevzuatı hükümlerine tabi olmasına
rağmen işçi istihdamıyla ilgisi bulunmayan alanlarda bile geçici
işçi çalıştırılması yaygınlaşmış, geçici işçi istihdamının başlangıç
amacıyla fiili durumu arasında büyük sapmalar meydana gelmiştir. Bu
durumda, geçici iş pozisyonlarında çalıştırılan geçici işçilerle
ilgili yeni bir düzenleme yapılması zorunluluğu doğmuştur.
Bu Tasarı ile; geçici
iş pozisyonlarında istihdam edilenlerin durumu, fiilen yaptıkları
işin niteliği ve/veya bir mali yıl içerisinde çalıştıkları toplam
süre dikkate alınarak yeniden düzenlenmektedir. 2006 yılı içerisinde
usulüne uygun olarak vizesi yapılmış geçici iş pozisyonlarında
toplam altı ay ve daha fazla süreyle çalışmış olan geçici işçilerin
sürekli işçi kadrolarına veya sözleşmeli personel statüsüne geçirilmeleri
öngörülmektedir. Bu ayrımlar dikkate alınarak süreklilik kazanmış
iş ve hizmetlerde çalıştırılan geçici işçilerden, fabrika, şantiye,
atölye, çiftlik, arazi gibi işçi istihdamının zorunlu olduğu yerlerde
fiilen çalıştırılanlar sürekli işçi kadrolarına, bunların dışındakiler
ise sözleşmeli personel statüsüne geçirilmektedir. Ancak, kendilerine
teklif edilen sözleşmeli personel statüsüne geçmek istemeyenlere,
izleyen yıllarda 2006 yılındaki çalışma sürelerini geçmemek kaydıyla
mevcut geçici iş pozisyonlarında çalışabilme imkânı da tanınmaktadır.
Ayrıca Tasarı ile;
kamu kesiminde geçici işçi istihdamına kalıcı bir yasal dayanak
kazandırılması, bugüne kadar yaşanan tecrübelerden hareketle
geçici işçi uygulamasının orman yangınlarıyla mücadele, mevsimlik
ve kampanya işleri gibi yılın belirli dönemlerinde geçici mahiyette
yürütülmesi gereken belirli bazı hizmetlerle sınırlandırılması
ve bu hizmetlerde mali yıl içerisinde altı aydan az süreyle geçici
işçi istihdam edilmesi haricinde geçici işçi istihdamına son verilmesi
amaçlanmaktadır.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1- Geçici iş pozisyonlarının
vizesi bütçe kanunlarında yer alan hükümler uyarınca yapıldığından
bu pozisyonların süresi mali yılla sınırlı bulunmaktadır. Yıl sonunda vize süresi
dolduğundan bu pozisyonların kullanımı da sona ermektedir. Ancak
bir sonraki yılda vize yapılması hâlinde geçici iş pozisyonlarının
kullanılması mümkündür. Bu nedenle, kapsam maddesi 2006 yılında vize
edilmiş geçici iş pozisyonları ve bu yıldaki çalışma süreleri dikkate
alınarak düzenlenmiştir.
Niteliği itibarıyla
süreklilik arz eden işlerde uzun yıllardır kadro verilememesinden
dolayı geçici işçiler istihdam edilmektedir. Kurum ve kuruluşlar
bu işçilerin hizmetlerine sürekli ihtiyaç duymaktadırlar. Yapılan
düzenleme ile, kapsamda bulunan kurum ve kuruluşların süreklilik
arz eden işlerinin bu işlerde tecrübeli ancak, geçici işçi olarak
anılan ve altı ay veya daha fazla süreyle istihdam edilen geçici işçiler
tarafından karşılanması amaçlanmıştır. Altı aydan az çalışan geçici
işçiler ise mevsimlik, kampanya veya arızi işlerde istihdam edilmekte
olup, mevcut çalışma sürelerinin uzatılmasına ihtiyaç bulunmamaktadır.
Bu nedenle sözleşmeli personel statüsüne veya sürekli işçi kadrosuna
geçirilebilmenin temel şartı olarak, yılın en azından yarısı veya
daha fazla süreyle çalışmış olmak aranmaktadır.
Ayrıca, 2005 ve 2006
yıllarında geçici işçi olarak çalışmaktayken iş sözleşmeleri, askerlik,
doğum veya sağlık kurulu raporuyla belgelendirilen sağlık sorunları
nedeniyle askıya alınanlar da kapsama alınmıştır.
Madde 2- Madde ile; 1 inci
madde kapsamına giren personelin geçici işçi statüsünden sürekli
işçi veya sözleşmeli personel statüsüne geçirilmesine ilişkin
yöntem düzenlenmektedir.
Bu çerçevede maddenin
birinci fıkrası ile;
- 1 inci maddenin (a)
bendinde belirtilen idarelerde vizeli geçici iş pozisyonlarında
çalışanlar genellikle sekreterlik, bilgisayar işletmenliği, hizmetli,
evrakçı, hasta bakıcı, hemşire gibi görevlerde çalıştırılmaktadır.
Anılan bu görevler yılın belli bir dönemi ile sınırlı olmayıp süreklilik
gerektiren görevlerdir. Ayrıca, işçiler eliyle gördürülmesi gereken
hizmetler olmadığından, bu hizmetleri yerine getiren geçici işçilerin
657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası kapsamında istekleri
üzerine sözleşmeli personel statüsüne geçirilmeleri, fiilen işçiler
eliyle yerine getirilmesi gereken işlerde istihdam olunanların
ise sürekli işçi kadrolarına geçirilmeleri sağlanmaktadır.
- Kamu iktisadi teşebbüsleri
ve bağlı ortaklıkları (iştirakler hariç), 4046 sayılı Kanun çerçevesinde
özelleştirme kapsamında veya programında bulunanlardan sermayesinin
% 50’sinden fazlası kamuya ait kuruluşlar ile 406 sayılı Telgraf ve
Telefon Kanunu ile kurulmuş ve sermayesinin tamamı Hazineye ait
kuruluşlarda çalıştırılan geçici işçiler fiilen işçiler eliyle
gördürülmesi gereken işlerde istihdam olunduklarından, bunlardan
kapsama girenlerin sürekli işçi kadrolarına geçirilmesi sağlanmaktadır.
- 5393 sayılı Belediye
Kanunu, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile 5302 sayılı
İl Özel İdaresi Kanununda; norm kadroya uygun olarak çevre, sağlık,
veterinerlik, teknik, hukuk, ekonomi, bilişim ve iletişim, planlama,
araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında avukat,
mimar, mühendis, şehir ve bölge plancısı, çözümleyici ve programcı,
tabip, uzman tabip, ebe, hemşire, veteriner, kimyager, teknisyen ve
tekniker gibi uzman ve teknik personelin sözleşmeli personel statüsünde
çalıştırılabileceği düzenlenmiştir.
Bu nedenle, 1 inci
maddenin (c) bendinde belirtilen kurum ve kuruluşlarda 5393 sayılı
Belediye Kanununun 49 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen
görevlerde geçici işçi olarak çalıştırılanlardan bu görevlere
ilişkin kadro unvanlarına atanabilmek için gerekli olan şartları
haiz bulunanların; ihtisas alanlarına ilişkin norm kadro çerçevesinde
ihdas edilmiş boş kadro bulunması hâlinde sözleşmeli personel statüsüne
geçirilmeleri, norm kadro çerçevesinde ihdas edilmiş kadro unvanlarına
atanabilmek için gerekli olan şartları haiz bulunmayanlar ile durumuna
uygun boş kadro olmayanların ise, sürekli işçi kadrolarına atanmaları
öngörülmüştür.
Aynı kadro unvanı
esas alınarak sözleşmeli personel statüsüne geçirilmesi gerekenlerin
sayısının boş kadro sayısından fazla olması hâlinde, sözleşmeli
personel statüsüne geçirilecekler için il genel meclisleri, belediye
meclisleri ve birlik meclisleri tarafından ilgililerin ihtisas
alanları, kurumun hizmet ihtiyaçları dikkate alınarak tespit yapılması
gerekli görülmüştür.
Maddenin ikinci fıkrasında;
Kanunun yayımı tarihi itibarıyla; herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan
yaşlılık veya emeklilik aylığı bağlanmasına hak kazanmış olanlardan
aynı tarih itibarıyla kadınlarda 56, erkeklerde 58 yaşını doldurmuş
olanların, sürekli işçi kadrolarına veya sözleşmeli personel statüsüne
geçirilmeyecekleri ve bunların iş sözleşmelerinin tüm yasal hakları
ödenmek suretiyle sona erdirileceği düzenlenmektedir. Yaş hadlerinin
belirlenmesinde 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 4759 sayılı
Kanunla değişik geçici 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (B)
bendinde yer alan emeklilik yaş hadlerinden en yüksek olanları esas
alınmıştır.
Üçüncü fıkrada, ilgili
idare, kurum ve kuruluşlarca yapılan tespitler sonucunda, sözleşmeli
personel statüsüne geçirilmeleri öngörülen geçici işçilere
tercih hakkı tanınmakta, bu tercihin nasıl yapılacağına ilişkin
süreç düzenlenmektedir.
Dördüncü fıkrada, sürekli
işçi kadrolarına veya sözleşmeli personel statüsüne geçişe ilişkin
tespit ve tekliflerin ilgili kurumlara gönderilmesine ilişkin
esas ve usuller belirlenmektedir.
Beşinci fıkrada, geçiş
işlemine izin verecek kamu idareleri belirlenmiştir.
Altıncı fıkrada, geçiş
işleminde öncelikli olarak boş sürekli işçi kadroları veya sözleşmeli
personel pozisyonlarının kullanılması, bunların yeterli olmaması
hâlinde ilgili mevzuatı uyarınca sürekli işçi kadrosu veya sözleşmeli
personel pozisyonu vizesi yapılması sağlanmaktadır.
3/4/2006 tarihli ve
2006/10265 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İl
Özel İdareleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına İlişkin Esaslarda
il özel idarelerinin, İçişleri Bakanlığınca yürürlüğe konulan Belediye
ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke
ve Standartlarına Dair Yönetmelikte ise belediye ve bağlı kuruluşlarının,
norm kadro çerçevesinde sürekli işçi kadro sayılarının herhangi
bir makamın vize işlemi olmaksızın tespit edileceği belirtilmiştir.
Bu nedenle, geçiş işlemi
sebebiyle 1 inci maddenin (c) bendinde yer alan kurum ve kuruluşlardaki
sürekli işçi sayısının, norm kadrosunda yer alan sürekli işçi kadro
sayısını aşması hâlinde, aşan sayı kadar sürekli işçi kadro sayısının
geçici olarak ilgili kurumun norm kadro sayısına ilave edilmiş sayılacağı
düzenlenmiştir. Öte yandan, söz konusu düzenlemeler ile bu kurum ve
kuruluşların hizmet ihtiyaçları dikkate alınarak norm kadro sayıları
belirlendiğinden, geçiş işlemi nedeniyle norm kadro sayısını
aşan sürekli işçi kadrolarından herhangi bir nedenle boşalanların,
anılan düzenlemelerde belirlenen sayının altına düşünceye kadar
iptal edilmiş sayılacağı belirtilmektedir.
Yedinci fıkra ile, sürekli
işçi kadrolarına geçenlerin Türkiye İş Kurumuna tescillerinin
yaptırılması amaçlanmaktadır. Tescili yapılacak işçilerin, ilgili
idare, kurum ve kuruluşlarda 2006 yılı içerisinde toplam 6 ay ve daha
fazla sürelerle vizeli geçici iş pozisyonlarında işçi olarak çalıştığının
belgelenmesini sağlamak üzere, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 79 uncu maddesi uyarınca Sosyal Sigortalar
Kurumuna bildirilen Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin resmî onaylı
örneklerinin ibraz edilmesi zorunluluğu getirilmiştir.
Sekizinci fıkrada,
kurumlarca yapılacak işlemlerin ne kadar sürede sonuçlandırılacağı
belirtilmekte, dokuzuncu fıkrada boş bulunan veya boşalacak geçici
iş pozisyonlarının iptali sağlanmakta, onuncu fıkrada kıdem tazminatı
veya iş sonu tazminatı ile ilgili düzenlemelere yer verilmektedir.
Onbirinci fıkrada,
geçici iş pozisyonlarından sürekli işçi kadrolarına geçirilenlerin,
bu işlem sebebiyle mevcut ücret düzeyleri ile diğer mali ve sosyal
haklarında herhangi bir değişiklik yapılmaması ve ücret skalalarının
değiştirilmemesi öngörülmektedir.
Maddenin son fıkrasında
ise, 5393 sayılı Belediye Kanununda personel giderlerinin % 30 ve
% 40’ı aşması durumunda oluşan kamu zararının belediye başkanından
tahsil edileceği hükmü yer aldığından bu düzenleme kapsamında sürekli
işçi ve sözleşmeli statüsüne geçişlerden kaynaklanacak gider artışlarının bu hükümden istisna tutulması sağlanmıştır.
Madde 3- Madde ile, kamu
kesiminde geçici iş pozisyonlarında işçi istihdamının yasal çerçevesi
çizilmektedir. Esas itibarıyla mevcut haliyle kamuda geçici işçi
istihdamına son verilmektedir. Ancak geçici işçi istihdamı mevsimlik
ve kampanya işleri ile orman yangınıyla mücadele hizmetlerinde
bir mali yıl içerisinde altı aydan daha az sürelerle sınırlandırılmaktadır.
Ayrıca, İçişleri Bakanlığınca
yürürlüğe konulan Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare
Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmeliğin 24
üncü maddesi uyarınca belediyeler ile bunların müessese ve işletmelerinde
(Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş olan şirketler hariç)
ve mahallî idare birliklerinde geçici iş pozisyonları ve sayılarının
belirlenmesine meclisleri yetkili bulunduğundan, bu kuruluşlarda
mevsimlik ve kampanya işleri ile orman yangınıyla mücadele hizmetlerinde
bir mali yılda 6 aydan fazla olmamak üzere geçici işçi çalıştırılabilmesi
için söz konusu Yönetmeliğin 24 üncü
maddesi çerçevesinde geçici iş pozisyon vizesi alınmasının
zorunlu olduğu, bu vize işlemi yapılmaksızın geçici işçi çalıştırılamayacağı
ve herhangi bir ödeme yapılamayacağı düzenlenmiştir.
3/4/2006 tarihli ve
2006/10265 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İl
Özel İdareleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına İlişkin Esaslarda
geçici iş pozisyonlarında işçi çalıştırılabilmesine yönelik
herhangi bir hüküm yer almadığından, il özel idareleri ile bunların
müessese ve işletmelerinde (Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre
kurulmuş olan şirketler hariç), mevsimlik
ve kampanya işleri ile orman yangınıyla mücadele hizmetlerinde
bir mali yılda 6 aydan fazla olmamak üzere geçici işçi çalıştırabilmesine
ilişkin usul ve esasların İçişleri Bakanlığı tarafından belirlenmesi
öngörülmüştür.
Madde 4- Madde ile;
kapsama girmediği için sürekli işçi kadrolarına veya sözleşmeli
personel statüsüne geçişleri yapılamayan personelin mağdur olmalarının
önlenmesine yönelik olarak, ilgili idare, kurum ve kuruluşlara
müteakip yıllarda bu kapsamdakileri geçici iş pozisyonlarında
çalıştırabilme yetkisi tanınmaktadır.
Kendileri için belirlenen
sözleşmeli personel statüsüne geçmeyi kabul etmeyenlerin, müteakip
yıllarda mevcut geçici iş pozisyonlarında 2006 yılında çalıştıkları
sürelerle sınırlı kalmak kaydıyla çalıştırılmalarına imkân tanınmaktadır.
Ayrıca bu kapsamdakilerin emekli aylığına hak kazandıkları tarihten
itibaren emekliye sevk olunmaları öngörülmektedir.
Bu madde kapsamındaki
geçici işçiler, yeni dönemde öngörülen geçici işçi uygulamasının
istisnasını teşkil etmektedir. Dolayısıyla bunların iş sözleşmelerinin
yaşlılık veya emeklilik aylığına hak kazanmalarını müteakip sona
erdirilmesi suretiyle mağduriyetleri önlenmektedir.
Bu madde kapsamındaki
geçici işçiler için vize edilen geçici iş pozisyonlarının herhangi
bir nedenle boşalması hâlinde bu pozisyonlar iptal edilerek, bu pozisyonlarda
geçici işçi istihdam edilmesinin önüne geçilmektedir.
Madde 5- İşçi istihdamına
ihtiyaç duyulmayan alanlarda çalışan geçici işçilerin sözleşmeli
personel statüsüne geçirilmelerini sağlayabilmek için, 657 sayılı
Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) bendinde değişiklik
yapılmaktadır.
Ayrıca, 657 sayılı
Devlet Memurları Kanununda istihdam türleri arasında sayılan işçi
tanımına açıklık getirilmektedir.
4688 sayılı Kamu Görevlileri
Sendikaları Kanununda değişiklik yapılarak sözleşmeli personele
kamu görevlileri sendikalarına üye olabilme hakkı tanınmaktadır.
Geçici Madde 1- Özelleştirme uygulamaları
nedeniyle işini kaybedecek olanların, 657 sayılı Devlet Memurları
Kanununun 4 üncü maddesinin (C) fıkrası kapsamında kamu kurum ve
kuruluşlarına geçici personel olarak yerleştirilebilmelerine
imkân sağlayan 2004/7898 sayılı Kararname eki Esaslar 20/10/2004 tarihli
Resmî Gazetede yayımlanmıştır. Aynı Esasların geçici
1 inci maddesiyle yapılan düzenleme ile özelleştirilmiş olan kuruluşlarda
çalışırken hizmet sözleşmesi özel sektör tarafından 6 ay içerisinde
feshedilmiş olanların da anılan Esaslardan yararlanmalarının önü
açılmıştır. Bilahare Özelleştirme İdaresi Başkanlığına yapılan
yoğun müracaatlar dikkate alınarak
Bu bağlamda, anılan yasal düzenleme
ile 20/10/2004 tarihine kadar özelleştirilmiş ve bu tarihe kadar hizmet
sözleşmesi sona erdirilmiş olanların bahse konu Esaslardan yararlandırılmalarına
imkân sağlanmış olmakla beraber 20/10/2004 tarihine kadar özelleştirilmiş,
ancak hizmet sözleşmesi bu tarihten sonra feshedilmiş olanlar da,
Özelleştirme İdaresi Başkanlığına yoğun şekilde başvuruda bulunarak
mağduriyetlerinin giderilmesini talep etmektedirler. Bu doğrultuda yapılan başvurular dikkate alınarak
Madde 6- Yürürlük maddesidir.
Madde 7- Yürütme maddesidir.
Plan
ve Bütçe Komisyonu Raporu
|
|
Türkiye Büyük
Millet Meclisi |
|
|
|
Plan ve Bütçe Komisyonu |
|
|
|
Esas No.: 1/1318 |
|
|
|
Karar No.: 131 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca
hazırlanarak 5/3/2007 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
sunulan ve Başkanlıkça 7/3/2007 tarihinde tali komisyon olarak İçişleri
Komisyonu ile Sağlık Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonuna,
esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen 1/1318 esas numaralı
“Kamu İdare, Kurum ve Kuruluşlarında Geçici İş Pozisyonlarında
Çalışanların Sürekli İşçi Kadrolarına veya Sözleşmeli Personel
Statüsüne Geçirilmeleri, Geçici İşçi Çalıştırılması ile Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı”, Komisyonumuzun
13/3/2007 ve 14/3/2007 tarihlerinde yaptığı 42 ve 43 üncü Birleşimlerinde
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu ile Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Devlet Planlama
Teşkilatı Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Devlet Personel
Başkanlığı ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı temsilcilerinin
katılımlarıyla incelenip görüşülmüştür.
Bilindiği gibi,
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinde kamu hizmetlerinin
yerine getirilmesinde uygulanacak istihdam şekilleri belirtilmiştir. Buna göre; 4 üncü madde
kapsamında; memur, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçi
sayılmıştır. “İşçi” statüsü, uygulamada, sürekli
işçiler ve geçici işçilerden oluşmaktadır. Geçici işçilere
yönelik mevzuatta bir tanımlama yer almamakla birlikte, geçici
işçi çalıştırılmasına yönelik düzenlemeler, yürürlükleri ilgili
Yılın belirli dönemlerini kapsayan,
genellikle mevsimlik veya arızi işler için öngörülen geçici işçiler,
her yıl tekrarlanan ve bir anlamda süreklilik arz
Geçici işçi istihdamı,
istihdam biçiminin detaylı olarak düzenlenmemiş olması ve geçici
işçi alımında görülen esnek uygulamalar sonucunda getiriliş amacından
uzaklaşmış ve kurum ve kuruluşlar açısından öncelikle tercih edilen
bir yöntem haline gelmiştir.
Sayılan nedenlerle günümüzde geçici işçi istihdamı
yaygınlaşmış ve işçi istihdamıyla ilgisi bulunmayan yerlerde dahi
geçici işçi çalıştırılması benimsenmiştir. Kurumlarında
benzer işleri yapan memurlara yakın maaş alan
geçici işçilerle ilgili yeni bir düzenleme yapılması ihtiyacı
hasıl olmuştur.
Tasarı ve Gerekçesi incelendiğinde;
- 2006 yılı içerisinde usulüne uygun
olarak vizesi yapılmış geçici iş pozisyonlarında toplam 6 ay veya
daha fazla süreyle çalışmış olan geçici işçilerden; fabrika, şantiye,
atölye, çiftlik, arazi gibi işçi istihdamının zorunlu olduğu yerlerde
fiilen çalıştırılanlar sürekli işçi kadrolarına, bunların dışındakiler
ise 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B)
bendine göre sözleşmeli personel statüsüne geçirilmesinin,
- Tasarının;
- Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri,
özel bütçeli idareler, sosyal güvenlik kurumları ile bunlara bağlı
döner sermayeli kuruluşlar, kanunlarla kurulan fonlar ve kefalet
sandıkları, özel kanunlarla kurulan kuruluş ve teşekküller ile hizmetlerini
genel bütçenin transfer tertiplerinden yardım alarak yürüten kamu
kurum ve kuruluşlarında,
- Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı
ortaklıkları (iştirakler hariç), 4046 sayılı Kanun çerçevesinde
özelleştirme kapsamında veya programında bulunanlardan sermayesinin
% 50’ sinden fazlası kamuya ait kuruluşlar ile 406 sayılı Telgraf ve
Telefon Kanunu ile kurulmuş ve sermayesinin tamamı Hazineye ait
kuruluşlarda,
- İl özel idareleri, belediyeler, bunların
kurdukları veya üye oldukları mahalli idare birlikleri ile müessese
ve işletmeleri (Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş
olan şirketler hariç) ve belediyelerin bağlı kuruluşlarında,
çalışan geçici işçileri kapsamasının,
- Kamu kesiminde geçici işçi çalıştırılabilecek
alanların ve geçici işçilerin çalışma sürelerinin düzenlenmesinin,
657 sayılı Devlet Memurları Kanununda istihdam biçimleri arasında
yer alan “işçi” kavramına açıklık getirilmesinin,
- Sözleşmeli personelin, kamu görevlileri
sendikalarına üye olabilmelerini teminen 4688 sayılı Kamu Görevlileri
Sendikaları Kanununda değişiklik yapılmasının,
öngörüldüğü anlaşılmaktadır.
Komisyonumuzda Tasarının geneli üzerinde
yapılan görüşmelerde;
- Önemli sayıda çalışanı
doğrudan ilgilendiren hükümleri içeren bu Tasarının daha detaylı
incelenebilmesini teminen öncelikle bir alt komisyonda değerlendirilmesi
gerektiği,
- Geçici işçi pozisyonlarında
çalışan personelin sürekli işçi kadrolarına veya sözleşmeli personel
pozisyonlarına geçirilmelerinin genel olarak olumlu karşılandığı,
- Kamuda çalışma hayatında
önemli düzenlemeler getiren Tasarının, uygulamada personel rejiminde
görülen karmaşıklığı bir ölçüde gidereceği,
- Tasarı ile, özelleştirme
sonucu işsiz kalanların 657 sayılı Kanunun 4/C maddesi kapsamında
geçici personel olarak istihdam olunmalarına ilişkin başvuru sürelerinin
bu konudaki mağduriyetleri giderecek şekilde uzatılmasının memnuniyetle
karşılandığı,
- Tasarıyla, sözleşmeli
personel tanımının istihdamı yapacak kuruluşlar açısından genişletildiği,
uygulamaya bakıldığında istihdam edilen sözleşmeli personelin
birçoğunun 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda yer alan tarife
uymadığı, üstelik 657 sayılı Kanunda
sözleşmeli personeli düzenleyen hükümlerin yürürlüğünün devam
ettiği,
- Yaşlılık veya emeklilik aylığına hak
kazanan geçici işçilerden sürekli işçi kadrolarına veya sözleşmeli
personel statüsüne geçirilmeme açısından öngörülen yaş sınırlamasının
kadınlarda 56, erkeklerde 58 olarak farklılaştırılmasının nedeninin
anlaşılamadığı,
- Geçici işçi olarak
2006 yılında en az altı ay çalışmış olma koşulunu sağlayamayan; ancak
istihdam edildikleri kurumlarda uzun yıllardır çalışan geçici işçilerin
de bu imkandan yararlandırılması gerektiği,
- Tasarıda, geçici
işçi çalıştırılmasına yönelik hususların yer aldığı, bu düzenlemelerin
Devlet Memurları Kanunu veya İş Kanununda yapılması gerektiği,
böyle bir düzenlemenin kamu personel rejiminde görülen karmaşıklığı
daha da artıracağı,
- Sürekli kadrolara
atanabilmek için getirilen 2006 yılında en az altı ay çalışmış olma
kriterinin eşitlik ilkesi ile bağdaşmayacağı,
- Devlet Memurları
Kanunundaki sözleşmeli personel tanımının değiştirilmesinin,
bu statüdeki personele ilişkin kapsamı son derece genişleteceği,
şeklindeki görüş, eleştiri ve önerileri müteakip, Hükümet
adına yapılan tamamlayıcı açıklamalarda;
- Tasarı ile sürekli
işçi veya sözleşmeli personel pozisyonuna geçirilmesi öngörülen
geçici işçi sayısının 218.733 olduğu,
bu Tasarı kapsamına girmeyen altı aydan az süre ile istihdam edilen
geçici işçi sayısının 26.162 olarak tahmin edildiği,
- Tasarının yasalaşması
halinde kamuya yıllık maliyetin yaklaşık 897 milyon YTL olacağı,
bu tutarın 329 milyon YTL’sinin vergi ve SSK kesintisi olarak kamuya
geri döneceği, altı aylık bir geçiş sürecinin öngörüldüğü, dolayısıyla
bu maliyetin 2007 yılı bütçe imkanları açısından kabul edilebilir
bir düzeyde olduğu,
- Üniversiteler başta
olmak üzere merkezi yönetim kapsamındaki idarelerde istihdam edilen
geçici işçilerin büyük bir kısmının, gerçekte memurlar eliyle gördürülmesi
gereken sekreterlik, bilgisayar işletmenliği, temizlik, evrak,
hasta bakıcılığı gibi işlerde çalıştırıldığı; bu nedenle geçici
işçilerden memurlar eliyle gördürülmesi gereken işlerde istihdam
edilenlerin büyük bir kısmının sözleşmeli personel statüsüne geçirileceği,
böylece benzer işleri yapanlar arasında statü birliği ve ücret dengesinin
sağlanarak iş barışının sağlanmasına yönelik önemli bir adımın
atılacağı,
- Uluslararası Çalışma
Örgütü (ILO) sözleşmelerine uygun olarak, sözleşmeli personele
kamu sendikalarına üye olabilme imkanının getirildiği, ayrıca,
böyle bir düzenlemenin Avrupa Birliği’ne uyum süreci açısından da
önemli olduğu,
- Sürekli statüye
hak kazanabilmek için aranan en az 6 ay çalışmış
olma şartının, çalışan açısından bir süreklilik göstergesi olduğu,
6 aydan daha az çalışanların büyük kısmının çalışma sürelerinin
çok kısa olduğu,
ifade edilmiştir.
Tasarının tümü üzerindeki
görüşmelerin ardından Tasarı ve Gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek
maddelerinin görüşülmesine geçilmiştir.
Tasarının;
- 1 inci maddesi;
2006 yılı içerisinde geçici iş pozisyonlarında toplam 6 ay veya daha fazla çalışanların Tasarı kapsamında
olduğunun daha iyi ifade edilebilmesini teminen “ve” ibaresinin
“veya” olarak redaksiyona tabi tutulması suretiyle,
- 2 ve 3 üncü maddeleri;
aynen,
- 4 üncü maddesi; kanun
tekniği açısından geçici maddede düzenlenmesi gereken hükümler
taşıması nedeniyle geçici 1 inci madde olarak aynen,
- 5 inci maddesi;
4688 sayılı Kanuna ilişkin Tasarıda belirtilen tarihin düzeltilmesi
amacıyla (2) numaralı fıkrasında yer alan “25/9/2001” ibaresinin
“25/6/2001” olarak redaksiyona tabi tutulması ve KİT’lerde çalışan
sözleşmeli personelin temel ücret tutarlarını belirleyen kriterler
arasına eğitim düzeyinin dahil edilmesini teminen 399 sayılı Kanun
Hükmünde Kararnamenin 26 ncı maddesinin birinci fıkrasının değiştirilmesini
öngören bir düzenlemenin yeni (3) numaralı fıkra olarak madde metnine
ilave edilmesi suretiyle 4 üncü madde olarak,
- Geçici 1 inci maddesi;
kanunların hazırlanmasında uygulanan esas ve usuller doğrultusunda
3291 sayılı Kanun başlığının açık olarak yazılarak redaksiyona
tâbi tutulması suretiyle geçici 2 nci madde olarak,
- 4046 sayılı Kanunun
22 nci maddesinde 3/7/2005 tarihli ve 5398 sayılı Kanun ile yapılan
değişiklik doğrultusunda; mesleğe özel yarışma sınavı ile giren
ve belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavı
sonucunda göreve alınan personel, söz konusu görev unvanlarına
uygun kadrolara atanmışken, bu değişiklik yürürlüğe girmeden önce
aynı şartları taşıyan ve aynı hukuksal statüde olan personelin bir
kısmının kariyerleri dışında başka kadrolara atanmış olmasının
uygulamada bu personel için hak kaybı yaratması ve bu konuyla ilgili
olarak mahkemelere çok sayıda başvurunun yapılmış olması da dikkate
alınarak 4046 sayılı Kanunun 22 nci maddesinde 5398 sayılı Kanunla
yapılan değişiklik yürürlüğe girmeden önce görev unvanlarına uygun
olmayan kadrolara atanan personelin kariyer ve yeteneklerine uygun
kadrolara yeniden atanmalarına imkan sağlayan bir düzenlemenin
metne geçici 3 üncü madde olarak eklenmesi suretiyle,
- Tasarı ile öngörülen
düzenlemelere yönelik 2007 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununda
yer alan kısıtlamaların uygulanmamasını temin eden bir düzenlemenin
metne geçici 4 üncü madde olarak eklenmesi suretiyle,
- Yürürlük ve yürütmeye
ilişkin 6 ve 7 nci maddeleri; 5 ve 6 ncı maddeleri olarak aynen,
kabul edilmiştir.
Ayrıca; metnin tamamı
kanunların hazırlanmasında uygulanan esas ve usuller doğrultusunda
redaksiyona tâbi tutulmuş ve bu çerçevede Tasarı başlığında yer
alan “Kamu İdare, Kurum ve Kuruluşlarında” ibaresi “Kamuda” olarak
değiştirilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun
onayına sunulmak üzere, Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Bu Raporun Sözcüsü |
|
|
Sait Açba |
M. Altan Karapaşaoğlu |
Mehmet Zekai Özcan |
|
|
Afyonkarahisar |
Bursa |
Ankara |
|
|
Sözcü |
Kâtip |
Üye |
|
|
Sabahattin Yıldız |
Mehmet Sekmen |
Halil Aydoğan |
|
|
Muş |
İstanbul |
Afyonkarahisar |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet Mesut Özakcan |
A. Kemal Deveciler |
Ali Osman Sali |
|
|
Aydın |
Balıkesir |
Balıkesir |
|
|
(Ayrışık oy yazımız ektedir) |
(Ayrışık oy ektedir) |
(İmzada bulunamadı) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ahmet İnal |
Osman Nuri Filiz |
Muhsin Koçyiğit |
|
|
Batman |
Denizli |
Diyarbakır |
|
|
|
|
(Karşı oy yazısı ekte) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Alaattin Büyükkaya |
A. Kemal Kumkumoğlu |
Birgen Keleş |
|
|
İstanbul |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
|
(Ayrışık oy yazım ekte) |
(Karşı oy yazım ektedir) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Kemal Kılıçdaroğlu |
M. Mustafa Açıkalın |
Bülent Baratalı |
|
|
İstanbul |
İstanbul |
İzmir |
|
|
(Ayrışık oy ektedir) |
|
(Ayrışık oy ektedir) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mustafa Elitaş |
Taner Yıldız |
Mikail Arslan |
|
|
Kayseri |
Kayseri |
Kırşehir |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Muzaffer Baştopçu |
Mustafa Ünaldı |
Hasan Fehmi Kinay |
|
|
Kocaeli |
Konya |
Kütahya |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Muharrem Doğan |
Mustafa Özyürek |
Gürol Ergin |
|
|
Mardin |
Mersin |
Muğla |
|
|
(Karşı oy yazısı ekte) |
(Ayrışık oy yazısı ektedir) |
(Ayrışık oy ektedir) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
O. Seyfi Terzibaşıoğlu |
Osman Seyfi |
Cemal Uysal |
|
|
Muğla |
Nevşehir |
Ordu |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Kazım Türkmen |
İmdat Sütlüoğlu |
Musa Uzunkaya |
|
|
Ordu |
Rize |
Samsun |
|
|
(Ayrışık oy yazısı eklidir) |
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Sabahattin Cevheri |
Enis Tütüncü |
M. Ergun Dağcıoğlu |
|
|
Şanlıurfa |
Tekirdağ |
Tokat |
|
|
|
(Ayrışık oy yazısı ekte) |
|
|
|
|
Üye |
|
|
|
|
M. Akif Hamzaçebi |
|
|
|
|
Trabzon |
|
|
|
|
(Ayrışık oy yazısı ektedir) |
|
|
|
|
|
|
AYRIŞIK OY
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4. maddesinde
kamu hizmetlerinin dört grup personel eliyle gördürüleceği belirtilmektedir.
Bunlar memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçilerdir.
Tasarı esas itibarıyla söz konusu dört grup personelden
işçileri “geçici işçi” ve “sürekli işçi” olarak iki gruba ayırmak
suretiyle yeniden tanımlamakta ve KİT’ler ile yerel yönetimler de
dahil olmak üzere, kamuda geçici iş pozisyonlarında 2006 yılında
altı ay ve daha fazla süreyle çalışmış olan işçilerin sürekli işçi
kadroları ile sözleşmeli personel kadrolarına alınmasını düzenlemektedir.
Söz konusu işçilerden fabrika, atölye, şantiye, arazi, çiftlik gibi
işçi istihdamının zorunlu olduğu yerlerde çalıştırılanlar, sürekli
işçi kadrolarına, bunların dışındakiler ise sözleşmeli personel
statüsüne geçirilmektedir.
2006 yılında altı ay ve daha fazla süre ile istihdam
edilen geçici işçi sayıları şöyledir (tahmini):
|
|
Kurum |
Geçici işçi sayısı |
|
|
Merkez Yönetim |
44.259 |
|
|
KİT’ler |
26.000 |
|
|
Yerel Yönetimler |
148.474 |
|
|
TOPLAM |
218.733 |
Tasarının kapsama almadığı 2006 yılında altı
aydan daha az süre ile istihdam edilen geçici işçilerin sayıları
da şöyledir (tahmini):
|
|
Kurum |
Geçici işçi sayısı |
|
|
Merkez Yönetim |
1.931 |
|
|
KİT’ler |
17.200 |
|
|
Yerel Yönetimler |
7.031 |
|
|
TOPLAM |
26.162 |
Tasarı; kamudaki işçilerin 218.733’ünü kapsama
alırken, 26.162’sini kapsam dışında bırakmaktadır.
2006 yılında altı ay ve daha fazla süre ile istihdam
edilen işçilerin daimi kadrolara geçirilmesinin bütçe açısından
yıllık ilave maliyeti brüt 897 milyon YTL’dir. Ancak vergi ve sigorta
primi gibi kalemleri düştüğümüzde net maliyet 568 milyon YTL olmaktadır.
Tasarının kapsamına girmeyen 657 sayılı Kanunun
4/c maddesinde belirtilen geçici personelin toplam sayısı ise
2006 yılı için 32.552’dir. Bu sayıya 2007 yılında TÜİK için 20.000 ve
özelleştirme sonucu gelenlerden de 20.000 olmak üzere tahminen
40.000 ilave beklendiği ilgili bakan tarafından komisyonda ifade
edilmiştir.
Bu genel bilgilerden sonra Tasarıyı değerlendirebiliriz.
Öncelikle geçici iş pozisyonlarında çalışan
işçilerin 218.733’üne sürekli kadro verilmesini, güvence sağlanması
ve malî hakların iyileştirilmesi açısından olumlu bulduğumuzu ifade
etmek isteriz. Sözleşmeli personel kadrolarına aktarılanlarla
ilgili kuşkularımızı daha sonra ifade edeceğiz.
Bununla birlikte bu düzenlemenin ayrıntılarının
iyi tasarlanmamış olması birçok açıdan sorun yaratacaktır. Doğru
olan, ayrıntıların da iyi düzenlendiği bir sistemin kurulmasıdır.
Tasarı bu açıdan iyi düzenlenmemiştir. Bunun da ötesinde Tasarı devlet
personel sistemini büyük ölçüde zaafa uğratan ve hükümetin kamuda
kadrolaşma isteğini açık bir şekilde ortaya koyan, kuralları alt
üst eden özelliklere sahiptir.
Bunlar aşağıda sıralanmıştır:
1. KAVRAM KARGAŞASI
Tasarı, terminolojik olarak çelişkiler içermektedir.
Tasarının gerekçesinde, mevzuatımızda “geçici işçi” adı altında
bir statünün tanımlanmadığı, böyle bir statünün olmadığı, hukuken,
geçici işçi yerine, geçici iş pozisyonlarında istihdam edilenlerin
bulunduğu söylenmektedir. Ancak metin kısmında sık sık “geçici işçi” kavramı kullanılmaktadır. Tasarının
başlığında “geçici iş pozisyonlarında çalışanların” sürekli işçi
kadrosuna nakledilmesi ifade edilirken, metnin içinde “geçici işçiler”in
sürekli işçi kadrosuna geçirilmesinden söz edilmektedir.
Tasarıyla, geçici işçilerden sözleşmeli personel
statüsüne aktarılanlar, tabi oldukları İş Kanunu hükümleri dışına
alınıp “sözleşmeli personel çalıştırılmasına ilişkin esaslar” adı
altında hepsi hepsi iki sayfalık bir mevzuata tabi kılınmaktadırlar.
Yani burada çalışanları denizden alıp, akvaryuma ya da fanusa koymakla
eşdeğer bir işlem söz konusudur. Yargıtay kararları ve içtihatlarla
işçi statüsünde sayılanlar bir anda güvencesiz bir konuma, 4/b sözleşmelilik
konumuna geçirilmektedirler. Kamu personel rejimindeki en güvencesiz
istihdam şeklinin “geçici personel” ile birlikte “4/b sözleşmeli
personel” statüsü olduğu düşünüldüğünde yapılan düzenlemeyle
çalışanların özlük haklarının iyileştirildiği sorusunun cevabı
çok açık değildir.
Tasarı ile yerel yönetimlerde sözleşmeli personel
pozisyonuna geçmesi öngörülen alanlar şöyle belirlenmiştir. Çevre,
sağlık, veterinerlik, teknik, hukuk, ekonomi, bilişim ve iletişim,
planlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında
avukat, mimar, mühendis, şehir ve bölge plancısı, çözümleyici ve
programcı, tabip, uzman tabip, ebe, hemşire, veteriner, kimyager,
teknisyen ve tekniker gibi uzman ve teknik personel... Bu unvan ve görevler
dışında olup da büro hizmetlerinde çalışanların sözleşmeli statüye
değil, sürekli işçi kadrosuna aktarılması öngörülmüştür.
Norm kadro esasları ile, yerel yönetimlerde sözleşmeli
personel çalıştırabilmek için bu pozisyonun karşılık gösterileceği
boş kadronun bulunması zorunlu kılınmıştır. Dolayısıyla tasarı
yasalaştıktan sonra yukarıda sayılan görevleri geçici işçi olarak
yapmakta olanların sözleşmeli pozisyonlara geçebilmesi için o yerel
yönetim biriminde aynı unvanlı boş kadro bulunması gereklidir. Bu
kadrolar yoksa, ki hemen hiçbir belediyede bu kadar boş kadro yoktur,
kimin sözleşmeli olacağına il özel idarelerinde il genel meclisleri,
belediyelerde, belediye meclisleri, birliklerde de birlik meclisleri
karar verecektir. Bu durum başlı başına bir kaosa yol açacaktır. Herkes
bir meclis üyesinin peşine takılacak listeler havada uçuşacaktır.
Ayrıca İSKİ, ASKİ, EGO gibi işletmeler için bu kararı kimin vereceği
belirgin değildir. Bu konuda, tasarıya İçişleri Bakanlığı tarafından
daha ayrıntılı düzenlemeler yapılmasını öngören alt metinler çıkarılması
zorunluluğu getirilmelidir.
2. SÜREKLİ KADROLARA GEÇİŞ
Geçici iş pozisyonlarında çalışmakta olanların
sürekli kadrolara geçişinde aranan “2006 yılında altı ay ve daha
fazla çalışmış olma” şartı objektif bir ölçü değildir. Özellikle eski
tarihlerden beri çalışmakta olup da, 2006 yılında altı aylık şartı
yerine getirememiş olan birçok çalışan vardır. Tasarının bu şekliyle
yasalaşması halinde aynı iş kolunda olup, aynı işi yapmakta olan işçiler
arasında ayırım yapılmış olacaktır. Tasarı bu şekilde sendikal mücadelelerde
adeta taraf tutan bir yapıya sahiptir.
Buna örnek olarak Orman Genel Müdürlüğü ve bağlı
işyerlerini göstermek mümkündür. Adı geçen Genel Müdürlüğe bağlı
Orman İşletme Müdürlüklerinde 2003, 2004 ve 2005 yıllarında mevsimlik
işçi olarak yılda sekiz ay, dokuz ay, on ay çalışan işçiler, işyerlerinde
yapılan sendikal mücadele nedeniyle 2006 yılında ya hiç işe çağrılmamışlar
ya da iki ay, üç ay, dört ay, beş ay gibi, yani altı aydan az sürekli çalıştırılmışlardır.
Bu nedenle altı aylık ölçü alınacaksa dahi çalışılan yılların ortalamasını
ya da belli yılların, örneğin son beş yılın ortalamasının alınması
daha objektif olurdu. Ayrıca yıllardır örneğin on yıldır, onbeş yıldır
yılda dört ay çalışmakta olan bir işçinin, kadroya alınmayıp da son
bir veya birkaç yılda altı ay çalışmış olan bir işçinin sürekli kadroya
alınmasını hiçbir objektif gerekçeye dayandırmak mümkün değildir.
Öte yandan, böyle bir düzenleme yapılırken bazı
adaletsizliklerin de giderilmesi beklenirdi. Örneğin Çay-Kur’da
geçici işçi statüsünde çalışan ziraat mühendisleri ile çay eksperleri
vardır. Ancak bu kişiler adı geçen Kurumda işçi olarak değil, fiilen
mühendis ve eksper olarak çalışmaktadırlar. Bu şekilde mühendis
olarak çalıştırılanların sayısı 256, eksper olarak çalıştırılanların
sayısı ise 110'dur. Doğru olan bu personeli sürekli işçi kadrolarına
değil. Sözleşmeli personel kadrolarına almaktır. Ancak bu yapılmamış
ve bu yönde verdiğimiz önerge kabul edilmemiştir.
GAP Bölge Kalkınma İdaresi (BKİ) bünyesinde yaklaşık
on yıldır Türkiye Kalkınma Vakfı üzerinden personel istihdam edilmektedir.
GAP Bölge Kalkınma İdaresi çalışanlarının yüzde 40'a yakın bölümü
adı geçen vakıf kanalıyla temin edilen personelden oluşmaktadır. Süreklilik
arz etmiş olan bir uygulamayı görmezlikten gelmek de mümkün değildir.
TRT, personel açısından çok farklı statülerde eleman
çalıştıran bir kurumdur. 2954 sayılı Yasanın 49. maddesine
göre, TRT “İşçi Sayılmayan Geçici Personel” istihdam etmektedir. Bu
statüde çalışan personelin hiçbir güvencesi yoktur. Bunlar ne memur,
ne işçi, ne de sözleşmeli personel statüsündedirler. Bunlar, Yasaya
göre “İşçi Sayılmayan Geçici Personel” sayılmaktadırlar. Böylesine
bir garip yapının bu Tasarı ile çözülmesi gerekirdi. Örneğin bunlar,
657 sayılı Yasanın 4/B maddesine göre, sözleşmeli personel statüsüne
alınabilirlerdi. Ama maalesef, bu yöndeki girişimimiz de AKP milletvekilleri
ve Hükümetin karşı çıkmasıyla Tasarı, metnine girememiştir.
Bu örnekleri çoğaltmak mümkündür. Tasarı, bu konulara
bir çözüm getirmemektedir.
3. ÇAĞDAŞ KÖLE HALİNE GETİRİLEN ÖZELLEŞTİRME
MAĞDURLARI
Özelleştirilen kamu işletmelerinde çalışanların,
özelleştirmeden sonra işlerini kaybedenlere, çıkarılan bir Yasa
ile asgari ücretle kamu kuruluşlarında çalışmalarının yolu açılmıştır.
Özelleştirme mağdurlarına iş olanağı sağlanmasının doğru bir davranış
olduğu açıktır. Ama bu işçilerin, normal işçiler gibi İş Yasasının
sağladığı olanaklardan yararlanma hakları bulunmamaktadır. Bunlar
yaşamları boyu asgari ücrete mahkûm edilen işçilerdir. Oysa bunlar,
kamuda aynı işyerinde çalışan diğer işçilerle aynı işleri yapmakta,
ancak farklı statüye tabi bulunmaktadırlar... Oysa, “eşit işe, eşit
ücret” kuralı evrensel bir kuraldır ve bu kurala her sosyal devletin
uyması gerektiği çok açıktır.
Kaldı ki, özelleştirme mağdurlarının ağzına bir
parça bal çalınırken, bunda dahi adil davranılmamış, aynı kamu kurumunda,
taşeronlar aracılığı ile çalıştırılan işçiler, söz konusu düzenlemenin
dışında tutulmuşlardır. Oysa bu işçiler de diğer işçiler gibi, aynı
işyerinde çalışmakta ve aynı işi yapmaktadırlar... Bu haksızlığı
gidermek için verdiğimiz önerge de AKP milletvekilleri ve Hükümet
tarafından kabul görmemiştir.
4. “SÖZLEŞMELİ PERSONEL”E İLİŞKİN KURALLAR KALICI
OLARAK DEĞİŞTİRİLEREK, SİSTEM ALT ÜST EDİLMEKTE AKP'NİN KADROLAŞMASININ
YOLU AÇILMAKTADIR
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun öngördüğü
sözleşmeli personel statüsü, olağanüstü hallerde, kamu hizmetlerinin
bir gereği olarak, geçici ihtiyaçları karşılamak ya da teknik nitelikteki
hizmetlerin gördürülmesini sağlamak üzere oluşturulmuş bir istihdam
şeklidir.
Sözleşmeli personel, işçi ya da memur değildir.
Bunlar, ne İş Yasasına ne de Devlet Memurları Yasasına tabi değildirler.
Bu konumdakiler, imzaladıkları sözleşmeyle, hizmete, ‘sözleşmeli
statü’ ile bağlanmaktadır.
Bu personelin taraf olduğu sözleşme, bir idari
hizmet sözleşmesidir. Dolayısıyla bugün geldiğimiz aşamada, sözleşmeli
personel, hem taraf olduğu idari hizmet sözleşmesinin gereği, hem
de Anayasadaki tanımıyla, “asli ve sürekli” bir kamu hizmetini
görmesi (sözleşmelilik statüsü süreklilik kazanmış, sözleşmeler
hep yenilenerek uzatılmıştır) nedeniyle bir kamu görevlisidir. Proje
esasında çalışan mühendisler, günün belirli saatinde çalışan tabip
ve uzman tabipler, sanatçılar, bu statüde istihdam edilen personele
örnek verilebilir.
Söz konusu Yasanın 4. maddesinin
(B) fıkrasının birinci bendinde, sözleşmeli personelin tanımı şu
şekilde yapılmıştır. “Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında
yer alan önemli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi
ve işlerliği için şart olan, zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak
üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici
işlerde, kurumun teklifi üzerine Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye
Bakanlığının görüşleri alınarak Bakanlar Kurulunca geçici olarak
sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan
kamu hizmeti görevlileridir.”
Bu tanımdan yola çıkarak, sözleşmeli personel;
1. Kalkınma planı ve yıllık programlarda yer alan
önemli projelerde çalıştırılmak üzere,
2. Zorunlu durumlarda,
3. İstisna uygulama olarak,
4. Özel bir meslek bilgisine ve uzmanlığa gerek
duyulması üzerine,
5. Geçici olarak,
6. Bakanlar Kurulu Kararıyla belirlenen esaslar
çerçevesinde,
istihdam edilebilecektir.
Bu koşulların istisnası, fıkranın üçüncü bendinde
belirli unvanlar ve kurumlar (Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel
Komutanlığı ve Yurtdışı Teşkilâtları) için sayılmıştır. Üstelik bu
istisnaların kullanımı Bakanlar Kurulu Kararı alınması şartına
bağlanmıştır.
Oysa Tasarının 5. maddesinin
(a) fıkrasıyla yapılmak istenen değişiklikle, sözleşmeli personele
ilişkin olarak getirilecek esas ve koşulların Bakanlar Kurulu tarafından
belirlenmesi zorunluluğu kaldırılarak, bunun yerine her kuruma
özel, ayrı ayrı esas ve koşullar belirlenmesinin önü açılmaktadır.
Yine Tasarının 5. maddesinin
(a) fıkrasıyla yapılmak istenen değişiklikle, sözleşmeli personele
ilişkin olarak yukarıda altı madde halinde sıralanan istihdam koşullarının
Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Yurtdışı
Teşkilatları için aranmaması yönündeki istisna düzenlemenin kapsamı
tüm kamu kurum ve kuruluşlarını içerecek biçimde genişletilmektedir.
Böylelikle, bütün kamu kurum ve kuruluşlarında hangi unvan veya
statüde olursa olsun sözleşmeli personel istihdam edilebilecektir.
İstisna gibi gözüken düzenleme esas düzenleme halini almıştır.
657 sayılı Kanunda, “kariyer” ilkesine uygun olarak, “memurluk”
asıl, “sözleşmelilik” istisna iken, bu maddenin yürürlüğe girmesiyle,
“sözleşmelilik” asıl istihdam biçimine dönüşecektir.
Bunun sonuçları şöyledir:
1. Kariyer ve liyakat ilkeleri ortadan kalkmış
olacaktır.
2. Vatandaş nezdinde objektif sınav ve değerlendirme
ilkelerine olan güven, dolayısıyla uzun vadede Devlete olan güven
duygusu derinden sarsılacaktır.
3. Sistem dışı uygulamalara emsal teşkil edecektir.
4. Geleceğe dönük “istisnai uygulamalar”beklentisi
oluşmasına yol açacaktır.
Tasarıyla, halen kamu kurumlarında “geçici işçi”
olarak çalışmakta olanların sözleşmeli statüye geçirilmesi, dolayısıyla
sözleşmelilik kapsamının genişletildiği savı doğru kabul edilemez.
Amaç sadece bu olsa, “Bu kanunun uygulanması dolayısıyla geçici
işçilikten sözleşmeli personel statüsüne nakledileceklerin
atanması amacıyla vize edilecek pozisyonlar için 657 Sayılı Devlet
Memurları Kanununun 4/B maddesinde belirlenen koşullar aranmaz”
biçiminde bir hüküm yeterli olacaktır. Esasen bu yöndeki önerimiz
komisyonun AKP'li Üyeleri ve Hükümet tarafından kabul edilmemiştir.
18/03/2002 tarihli ve 2002/3975 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararıyla yürürlüğe konulan, “Kamu Görevlerine ilk Defa Atanacaklar
için Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik”le merkezi yönetime
dahil, kamu kurumlarındaki memurlarla, KİT'lerdeki sözleşmeli
personelin, ilk defa hizmete alınması merkezi sınava (KPSS) dayalı
merkezi yerleştirme (ÖSYM aracılığıyla) koşuluna bağlanmışken,
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4/B maddesine göre istihdam
edilenler -istisnai ve zorunlu hallerde, özel bir meslek bilgisine
dayalı olarak hizmete alındıklarından- bu koşuldan muaf tutulmuştur.
(son dönemde kendi inisiyatifi ile Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
KPSS sonucuna göre, ÖSYM aracılığıyla 1500 kadar sözleşmeli personel
almışsa da, bu çok istisnai bir uygulamadır, mevzuatla bu konuda
bir zorunluluk düzenlenmemiştir.) Şimdi yapılan düzenlemeyle yaygınlaştırılan
bu statüde istihdam edileceklerin tamamı KPSS kapsamı dışında hizmete
alınacaklardır.
218 bin geçici işçinin, sürekli işçi ya da sözleşmeli
pozisyonlara nakledildiği düzenlemenin içerisine, sözleşmelilik
statüsünü yaygınlaştıran ve uygulama koşullarını belirleme yetkisini
Bakanlar Kurulundan alıp, tek tek kamu kurumlarının yetkisine bırakan
hükümler konulması; Kamu Yönetimi Temel Kanunuyla yapılmak istenen,
kamu personelinin “esnek”, “statü hukukunun sağladığı güvencelerden
yoksun” ve “sözleşmeli” istihdamı uygulamasının "satır arasında"
hayata geçirilmesidir. Üstelik merkezi yerleştirme (KPSS) koşulundan
muaf olarak.
En son, 17/01/2007 tarihli ve 26406 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe konulan Yönetmelik değişikliği ile bütün
yerel yönetimler (belediyeler, il özel idareleri ve bunların bağlı
işletmeleri EGO, İETT, ASKİ vb.) KPSS dışına alınmış ve her yerel yönetim
biriminin istediği memuru alması imkanı tanınmıştır.
Benzer biçimde, 18/01/2007 tarihli ve 26407 sayılı
Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulan Yönetmelik değişikliği
ile “Öğretmen” atamalarının, sadece ÖSYM tarafından yapılan KPSS
sonucuna göre değil, aynı zamanda Millî Eğitim Bakanlığı tarafından
yapılan sınavın sonucuna göre yapılması esası benimsenerek, sisteme
Bakanlık müdahalesinin yolu açılmıştır. Şimdi yapılan bu düzenleme
de benzer uygulamalara zemin hazırlayacaktır.
Bilindiği üzere, Anayasanın 10. maddesinde;
“Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din,
mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde
eşittir.
Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet,
bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür. Hiçbir kişiye,
aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz.
Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde
kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadırlar."
hükmü ve 70. maddesinde de, “Her Türk, kamu hizmetlerine
girme hakkına sahiptir.
Hizmete alınmada, görevin gerektirdiği niteliklerden
başka hiçbir ayırım gözetilemez.” hükmü yer almaktadır.
Yapılan kanun değişikliği ile aynı durumda olan
vatandaşlar arasında “yaş” ve “2006 yılında çalışma süresi” bakımından
ayrım yapılmakta, Anayasanın eşitlik ilkesine aykırılık içeren
düzenleme getirilmektedir.
5. KADIN ÇALIŞANLARA İKİ KEZ HAKSIZLIK YAPILMAKTADIR
Tasarıyla, emeklilik mevzuatındaki pozitif ayrımcılık
esasında belirlenen kadınlar için görece avantajlı emeklilik yaşı
uygulaması yanlış anlaşılarak, kadınlara iki defa haksızlık yapılmış
olmaktadır. Buna göre, bir taraftan 56 ya da 58 yaşını doldurmuş
olanlar kanunla sağlanan haklardan mahrum bırakılırken, kadınlar
erkeklerden 2 yıl daha önce bu “haklardan” mahrum bırakılmaktadırlar.
|
|
M. Akif Hamzaçebi |
Kemal Kılıçdaroğlu |
Bülent Baratalı |
|
|
Trabzon |
İstanbul |
İzmir |
|
|
Kazım Türkmen |
Gürol Ergin |
Birgen Keleş |
|
|
Ordu |
Muğla |
İstanbul |
|
|
A. Kemal Deveciler |
M. Mesut Özakcan |
Mustafa Özyürek |
|
|
Balıkesir |
Aydın |
Mersin |
|
|
A. Kemal Kumkumoğlu |
Enis Tütüncü |
|
|
|
İstanbul |
Tekirdağ |
|
AYRIŞIK OY
1- 20 Ekim 2004 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan
2004/7898 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki esaslar ile 1992 yılından
sonra özelleştirilen kuruluşlarda çalışırken işini kaybedenlerin
diğer kamu kurum ve kuruluşlarına GEÇİCİ PERSONEL statüsünce yerleştirilmiştir.
Ancak, yapılan özelleştirmeler sonucu gerek
özel sektör ve gerekse kamu sektörü tarafından sözleşmeleri feshedilen
çok sayıda işçi de işsiz kalmış veya geçici işçi statüsünde istihdam
edilmiştir.
Bu yasa tasarısıyla tüm geçici işçilerin durumu
ayrıntılı bir şekilde ele alınıp değerlendirmeye tabi tutulması
gerekirken bu yapılmamıştır. Soruna kısmi bir çözüm getirilmiştir.
Konunun öncelikle tali komisyon olarak Sağlık, Aile, Çalışma ve
Sosyal İşler Komisyonu olarak görüşülüp değerlendirildikten sonra
asıl komisyon olan Plan ve Bütçe Komisyonu'na gelmesi daha doğru olurdu.
Plan ve Bütçe Komisyonu'nda alt komisyon oluşturularak, sivil toplum
kuruluşları, sendikalar ve işçi temsilcilerinin katılımıyla çoğulcu
bir anlayışla sorun bir bütün olarak ele alınıp, olgunlaştırıldıktan
sonra Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülmesi daha doğru bir hareket
tarzı olurdu. Bunun yapılmamasını bir eksiklik olarak görüyoruz.
2- Yasa tasarısının 1. maddesi
son fıkrasında 2006 yılı içerisinde usulüne uygun olarak vizesi yapılmış
geçici işçi pozisyonlarından toplam 6 ay ve daha fazla süreyle çalışmış
olanları kapsayacağı belirtilmiştir.
Burada sadece 2006 yılında 6 aylık çalışma süresinin
esas alınmasının mantığı anlaşılamamıştır.
Örneğin; 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, ve 2005 yıllarında
geçici işçi statüsünde çalışmış olup, çeşitli nedenlerle 2006 yılında
6 aylık çalışma süresi bulunmayan geçici işçiler kapsam dışında
kalmaktadır. Bunu hakkaniyet ve eşitlik ilkeleriyle bağdaştırmak
mümkün değildir. Bu şekilde yapılmak suretiyle çok sayıda geçici
işçi mağdur edilmektedir.
Burada yapılması gereken bu yasanın yürürlüğe
girdiği tarih itibariyle iş sözleşmesi devam edenlerden 2002-2006
yılları içindeki 5 yıllık dönemde her yıl için ortalama olarak her
yıl en az 6 ay süreyle geçici işçi pozisyonunda istihdam edilenlerin
tümünün kapsama alınmasıdır. Tasarıda 2006 yılında 6 ay çalışma
koşulu aranması nedeniyle (218 bin kişi kadroya alınmakta) halen
geçici işçi statüsünde çalışan 26.162 geçici işçi kapsam dışında
kalarak bu haktan yararlanamamaktadır. Bu haksızlık olup, adil bir
uygulama değildir.
3- Tasarının 1. maddesi son fıkrasında 2005 yılında
usulüne uygun vizeli geçici iş pozisyonunda en az 6 ay çalıştırılanlardan,
askerlik doğum ve sağlık sorunları nedeniyle işine devam edemeyenler
kapsama dahil edilirken, disiplin hükümlerinin uygulaması dışında
sebeplerle özellikle hükümetin tasarruf önlemleri nedeniyle hizmet
akitleri kendi iradeleri dışında hükümet tarafından fesh edilenlerin
kapsam dışında bırakılmasını hakkaniyetle bağdaştırmak mümkün
değildir.
4- Yasa tasarısıyla kamu idare kurum ve kuruluşlarında
geçici işçi pozisyonlarında çalışanların sürekli işçi kadrolarına
veya sözleşmeli personel statüsüne geçirilmesinde sadece 2006
yılında 6 aylık sürenin esas alınması bir kısım mağduriyetler önleyip
haksızlıklara giderken aynı zamanda yeni eşitsizliklere ve haksızlıklara
neden olmaktadır.
Anayasanın genellik ve eşitlik ilkesi gereği
haksızlıkların bir bütün olarak ortadan kaldırılıp şikayetlerin
son bulması için aşağıda belirtilen statü ve pozisyonlarda istihdam
edilenlerin tümünün yasa kapsamına alınması gerekmektedir.
a-) Kamu iktisadi Teşebbüsleri ve bağlı ortaklarından
ÇAY-KUR'da 250'den fazla ziraat mühendisi ve 100'den fazla çay eksperi
teknikeri uzun yıllardan bu yana sözleşmeli personel statüsünde
istihdam edilmeleri gerekirken, vasıfsız işçi pozisyonunda istihdam
edilmektedir. Bu yanlışlığın düzeltilerek anılan çalışanların tümünün
yasa kapsamına alınmak suretiyle istihdam şekillerine uygun kadro
ve statülerde çalışmaları sağlanmalıdır.
b-) Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Sekreterliği'nde
uzun yıllardan beri 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4/c maddesi
bendi kapsamında geçici personel statüsünde istihdam edilen personel
de yasa kapsamında değerlendirilerek durumlarına uygun memur
kadrolarına geçirilmek suretiyle haksızlığa son verilmelidir.
c-) 2954 Sayılı Türkiye Radyo Televizyon Kanunu'nun
istihdam şekilleri başlıklı 49'uncu maddesine göre, Türkiye Radyo
ve Televizyon Kurumunun hizmetleri; memurları, işçi sayılmayan
sözleşmeli personel ve geçici personel eliyle yürütüleceği hükme
bağlanmıştır. Buna göre, TRT'de 2001 yılından bu yana "işçi sayılmayan
geçici personel" statüsünde istihdam edilen 511 kişi memurların
yaptıkları tüm işleri yapmalarına karşın aynı özlük haklarından
ve memur güvencesinden yararlanamamaktadır.
Adı geçen "işçi sayılmayan geçici personel"
hangi statüde çalıştırıldıkları dahi belli değildir. Bunların yasa
kapsamı dışında tutulmasının mantığı anlaşılamamıştır. Yapılan
haksızlığın giderilmesi için bu personel de yasa kapsamına alınmalıdır.
d-) Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Döner Sermaye
işletmelerinde geçici işçi kadrosunda çalışırken fiilen çalıştıkları
başka bir kamu kurumuna ait iş yerinin 4046 Sayılı Kanun veya diğer
mevzuat hükümleri uyarınca özelleştirilmesi sonucu iş akitleri
feshedilen geçici işçilerin de bu yasa tasarısı kapsamına alınmamasını
tasarının bir eksikliği olarak değerlendiriyoruz. Anayasanın
eşitlik ve genellik ilkesi gereği söz konusu işçiler de yasa kapsamına
alınmalıdır.
e-) İşbirliği protokolleri çerçevesinde GAP
Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı'nın asli görevleri arasında yer
alan işler yaklaşık 10 yıldan bu yana kesintisiz olarak Türkiye Kalkınma
Vakfı personeli tarafından yürütülmektedir. Bu şekilde 2006 yılında
usulüne uygun olarak vizesi yapılmış geçici iş pozisyonlarında
toplam 6 ay ve daha fazla süreyle çalışmış olan geçici işçiler ile
kurum veya kuruluşların asli görevleri arasında yer alan işlerin
yapılması için yüklenici olmayan kişi ve kuruluşlarla yapılan işbirliği
protokolleri çerçevesinde istihdam edilen personel de kapsama
alınmalıdır.
|
|
Muhsin Koçyiğit |
Muharrem Doğan |
|
|
Diyarbakır |
Mardin |
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN
KAMU İDARE, KURUM VE KURULUŞLARINDA GEÇİCİ İŞ
POZİSYONLARINDA ÇALIŞANLARIN SÜREKLİ İŞÇİ KADROLARINA VEYA SÖZLEŞMELİ
PERSONEL STATÜSÜNE GEÇİRİLMELERİ, GEÇİCİ İŞÇİ ÇALIŞTIRILMASI
İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI
HAKKINDA KANUN TASARISI
Kapsam
MADDE 1- (1) Bu Kanun;
a) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri,
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (II) sayılı
cetvelde yer alan özel bütçeli idareler ve (IV) sayılı cetvelde yer
alan sosyal güvenlik kurumları ile bunlara bağlı döner sermayeli
kuruluşlar, kanunlarla kurulan fonlar ve kefalet sandıkları, özel
kanunlarla kurulan kuruluş ve teşekküller ile hizmetlerini genel
bütçenin transfer tertiplerinden yardım alarak yürüten kamu kurum
ve kuruluşlarında,
b) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları
(iştirakler hariç), 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında
Kanun çerçevesinde özelleştirme kapsamında veya programında bulunanlardan
sermayesinin % 50’sinden fazlası kamuya ait kuruluşlar ile 406 sayılı
Telgraf ve Telefon Kanunu ile kurulmuş ve sermayesinin tamamı Hazineye
ait kuruluşlarda,
c) İl özel idareleri, belediyeler, bunların kurdukları
veya üye oldukları mahallî idare birlikleri ile müessese ve işletmelerinde
(Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş olan şirketler hariç)
ve belediyelerin bağlı kuruluşlarında,
2006 yılı içerisinde usulüne uygun olarak vizesi
yapılmış geçici iş pozisyonlarında toplam 6 ay ve daha fazla süreyle
çalışmış olan geçici işçileri kapsar. 2005 veya 2006 yıllarında aynı
şartlarda çalışıp da askerlik, doğum veya sağlık kurulu raporuyla
belgelendirilen sağlık sorunları sebebiyle iş sözleşmeleri askıda
kalanlar da bu fıkra kapsamında değerlendirilir.
Geçici işçilerin sürekli
işçi kadrolarına veya sözleşmeli personel statüsüne geçirilmesi
MADDE 2- (1) Kapsama dahil geçici
işçilerden;
a) Bu Kanunun 1 inci maddesinin (a) bendinde belirtilen
idarelerde fabrika, şantiye, atelye, çiftlik, arazi gibi işçi istihdamının
zorunlu olduğu yerlerde işçiler eliyle gördürülmesi gereken işlerde
fiilen çalışanlar sürekli işçi kadrolarına, bunların dışında kalan
geçici işçiler ise istekleri hâlinde 657 sayılı Devlet Memurları
Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası hükümleri uyarınca sözleşmeli
personel pozisyonlarına,
b) Bu Kanunun 1 inci maddesinin (b) bendinde belirtilen
kurum ve kuruluşlarda çalıştırılanlar sürekli işçi kadrolarına,
c) Bu Kanunun 1 inci maddesinin (c) bendinde belirtilen
kurum ve kuruluşlarda çalıştırılanlardan, 5393 sayılı Belediye
Kanununun 49 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen görevlerde
çalışmakta olup, bu görevlere ilişkin olarak norm kadro çerçevesinde
ihdas edilmiş kadro unvanlarına atanabilmek için gerekli olan şartları
taşıyanlar aynı fıkra hükümlerine uygun olarak sözleşmeli personel
statüsüne, norm kadro çerçevesinde ihdas edilmiş kadro unvanlarına
atanabilmek için gerekli olan şartları taşımayanlar ile durumuna
uygun boş kadro olmayanlar sürekli işçi kadrolarına,
geçirilir. (c) bendine göre aynı kadro unvanı
esas alınarak sözleşmeli personel statüsüne geçirilmesi gerekenlerin
sayısının boş kadro sayısından fazla olması hâlinde; sözleşmeli
personel statüsüne geçirilecekler, geçici işçi statüsünde çalışanların
ihtisas alanları ve hizmet ihtiyaçları birlikte değerlendirilerek
il genel meclisleri, belediye meclisleri veya birlik meclisleri
tarafından tespit olunur.
(2) Bu Kanunun 1 inci maddesi kapsamındaki idare,
kurum ve kuruluşlarda çalışan geçici işçilerden bu Kanunun yayımı
tarihi itibarıyla; bağlı bulundukları sosyal güvenlik kurumundan
yaşlılık veya emeklilik aylığı bağlanmasına hak kazanmış olanlardan
bu tarih itibarıyla kadınlarda 56, erkeklerde 58 yaşını doldurmuş
olanlar, sürekli işçi kadrolarına veya sözleşmeli personel statüsüne
geçirilmezler, bunların iş sözleşmeleri tüm yasal hakları ödenmek
suretiyle sona erdirilir.
(3) İlgili idare, kurum ve kuruluşlarca yapılan
tespitler sonucunda, sözleşmeli personel statüsüne geçirilmeleri
öngörülen geçici işçilere ilgili idare, kurum ve kuruluşların
kararları tebliğ edilir. Tebliğ yapılan geçici işçi, sözleşmeli
statüye geçirilmeye veya mevcut statüsünde çalışmaya devam etmesine
ilişkin tercihini tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde yazılı
olarak ilgili idare, kurum veya kuruluşa bildirir. Söz konusu süre
içerisinde tercihini bildirmeyen geçici işçiler için ilgili idare,
kurum ve kuruluşların kararları uygulanır.
(4) Bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren, bu Kanunun
1 inci maddesinin; (a) ve (b) bentlerinde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar
için en geç 90 gün, (c) bendinde yer alan idareler için 120 gün içerisinde;
sürekli işçi kadrolarına veya sözleşmeli personel statüsüne geçirileceklerin
yaptıkları iş ve bulundukları pozisyon, bu kurumdaki toplam çalışma
süreleri, sosyal güvenlik kurumlarına tabi toplam çalışma süreleri,
doğum tarihleri, öğrenim durumları ile çalıştıkları son yıldaki
fiili çalışma süreleri ve geçirilmeleri önerilen kadro veya pozisyon
unvanlarına ilişkin teklifleri; 1 inci maddenin (a) bendinde belirtilen
idarelerce Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığına, (b)
bendinde belirtilen kuruluşlarca Hazine Müsteşarlığı (özelleştirme programına alınanlar için Özelleştirme
İdaresi Başkanlığına) ve Devlet
Personel Başkanlığına, (c) bendinde belirtilen kurumlarca İçişleri
Bakanlığı ve Maliye Bakanlığına gönderilir.
5) İlgili idare, kurum ve kuruluşlarca sürekli
işçi kadrolarına veya sözleşmeli personel statüsüne geçirilmesi
teklif edilen geçici işçiler; bu Kanunun 1 inci maddesinin (a) bendi
kapsamındaki idarelerde Devlet Personel Başkanlığının görüşü
üzerine Maliye Bakanlığının izni ile sürekli işçi kadrolarına
veya sözleşmeli personel statüsüne, (b) bendi kapsamındaki kuruluşlarda
Hazine Müsteşarlığının (özelleştirme programına alınanlar için
Özelleştirme İdaresi Başkanlığının) görüşü üzerine Devlet Personel
Başkanlığının izni ile sürekli işçi kadrolarına, (c) bendi kapsamındaki
kurum ve kuruluşlarda ise İçişleri Bakanlığı ve Maliye Bakanlığının
müşterek izni ile sözleşmeli personel statüsüne veya sürekli işçi
kadrolarına geçirilir.
(6) Sürekli işçi kadrolarına veya sözleşmeli
personel statüsüne geçirilecek geçici işçiler için öncelikli
olarak ilgili idare, kurum ve kuruluşların geçici iş pozisyon vizelerinde
belirtilen teşkilatlarının mevcut boş sürekli işçi kadroları veya
sözleşmeli personel pozisyonları ile sözleşmeli personel çalıştırılmasına
esas alınan norm kadrolardan boş olanlar kullanılır. Sürekli işçi
kadrolarının veya pozisyonların yeterli olmaması hâlinde, ilgili
mevzuat hükümleri çerçevesinde bu teşkilatlar için sürekli işçi
kadroları veya sözleşmeli personel pozisyonları vize edilir. Beşinci
fıkra uyarınca yapılan geçiş işlemi sebebiyle 1 inci maddenin (c)
bendinde yer alan kurum ve kuruluşlardaki sürekli işçi sayısının,
norm kadrosunda yer alan sürekli işçi kadro sayısını aşması hâlinde,
aşan sayı kadar sürekli işçi kadro sayısı ilgili kurumun norm kadro
sayısına ilave edilmiş sayılır. Ancak, bu kurum ve kuruluşlardaki
sürekli işçi sayısı, 3/4/2006 tarihli ve 2006/10265 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İl Özel İdareleri Norm Kadro
İlke ve Standartlarına İlişkin Esaslar ile İçişleri Bakanlığınca
yürürlüğe konulan Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare
Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelikte belirlenen
sayının altına düşünceye kadar boşalan sürekli işçi kadroları
iptal edilmiş sayılır.
(7) Sürekli işçi kadrosuna geçirilenlerin, ilgili
idare, kurum ve kuruluşlarca Türkiye İş Kurumuna tescillerinin
yaptırılması zorunludur. Tescili yapılacak işçilerin, ilgili
idare, kurum ve kuruluşlarda 2006 yılı içerisinde toplam 6 ay ve daha
fazla sürelerle vizeli geçici iş pozisyonlarında işçi olarak çalıştığının
belgelenmesini sağlamak üzere, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun
79 uncu maddesi uyarınca Sosyal Sigortalar Kurumuna bildirilen
Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin resmî onaylı örneklerinin ibraz
edilmesi zorunludur. Türkiye İş Kurumu tarafından tescili yapılmayanlar
sürekli işçi kadrosuna geçirilmiş sayılmazlar. Bu fıkra uyarınca
yapılacak işlemler için Türkiye İş Kurumuna herhangi bir masraf
karşılığı ödenmez.
(8) Geçici işçilerin sürekli işçi kadrolarına
veya sözleşmeli personel statüsüne geçiş işlemleri bu Kanunun yayımı
tarihinden itibaren altı ay içerisinde tamamlanır.
(9) Bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla boş olan
geçici iş pozisyonları ile sürekli işçi kadrolarına veya sözleşmeli
personel statüsüne yapılan geçişler nedeniyle boşalacak geçici
iş pozisyonları başka bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş
sayılır.
(10) Sözleşmeli personel statüsüne geçirilenlere
iş mevzuatına göre herhangi bir tazminat ödenmez. Bu personelin önceden
kıdem tazminatı ödenmiş süreleri hariç, kıdem tazminatına esas
olan toplam hizmet süreleri, 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin
(B) fıkrasında belirtilen iş sonu tazminatının hesabında dikkate
alınır.
(11) Birinci fıkra hükümlerine göre geçici iş
pozisyonlarından sürekli işçi kadrolarına geçirilmiş olmalarından
dolayı, bu işçilerin mevcut ücret düzeylerinde ve diğer mali ve
sosyal haklarında artış yapılamaz ve ücret skalaları değiştirilemez.
Bu işçilere sadece 2007 yılı ve sonraki yıllardaki toplu iş sözleşmeleri
ile belirlenecek genel ücret artışları uygulanır.
(12) Bu Kanun uyarınca belediyelerde geçici iş
pozisyonlarında çalışan geçici işçilerin sürekli işçi kadrolarına
ya da sözleşmeli statüsüne geçirilmelerinden dolayı personel giderlerinde
meydana gelecek artış nedeniyle, 5393 sayılı Belediye Kanununun
49 uncu maddesinin sekizinci fıkrasında öngörülen müeyyideler
uygulanmaz.
Geçici iş pozisyonlarında
işçi çalıştırılması
MADDE 3- (1) Bu Kanunun yayımı
tarihinden itibaren 1 inci madde kapsamındaki idare, kurum ve kuruluşlarda
geçici iş pozisyonlarında işçi çalıştırılamaz.
(2) Ancak mevsimlik ve kampanya işleri ile orman
yangınıyla mücadele hizmetlerinde bir mali yılda 6 aydan az olmak
üzere vize edilecek geçici iş pozisyonlarında işçi çalıştırılabilir.
Bu şekilde çalıştırılacak işçiler için her mali yılda;
a) 1 inci maddenin (a) bendinde belirtilen idarelerce,
Maliye Bakanlığından,
b) 1 inci maddenin (b) bendinde belirtilen kuruluşlarca,
Hazine Müsteşarlığının (özelleştirme programına alınanlar için
Özelleştirme İdaresi Başkanlığının) onayı üzerine Devlet Personel
Başkanlığından,
c) Belediyeler ile bunların müessese ve işletmelerinde
(Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş olan şirketler hariç)
ve mahallî idare birliklerinde, Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile
Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmeliğin
24 üncü maddesi çerçevesinde yetkili meclislerinden,
geçici iş pozisyon vizesi alınması zorunludur. Söz konusu
vize işlemi yapılmaksızın geçici işçi çalıştırılamaz ve herhangi
bir ödeme yapılamaz. İl özel idareleri ile bunların müessese ve işletmelerinde
(Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş olan şirketler hariç)
bu fıkra hükümlerine göre geçici işçi çalıştırılabilmesine
ilişkin usul ve esaslar İçişleri Bakanlığı tarafından belirlenir.
Sürekli işçi kadrosuna
veya sözleşmeli personel statüsüne geçişi yapılamayan personel
MADDE 4- (1) Bu Kanunun 1 inci
maddesinde belirtilen şartları taşımadıkları için sürekli işçi
kadrolarına veya sözleşmeli personel statüsüne geçişi yapılamayan
ve bu Kanunun 3 üncü maddesi kapsamına girmeyen geçici işçiler,
ilgili idare, kurum ve kuruluşlarca bir mali yılda 6 aydan az olmak
üzere ve bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca vizesi yapılacak geçici
iş pozisyonlarında çalıştırılmaya devam olunabilir.
(2) Kendileri için belirlenen sözleşmeli personel
statüsüne geçmeyi kabul etmeyenler, 2006 yılındaki çalışma sürelerini
aşmamak kaydıyla bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca vizesi yapılacak
geçici iş pozisyonlarında istihdam edilmeye devam olunurlar.
(3) Ancak; bu maddenin birinci ve ikinci fıkraları
kapsamına girenlerin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik kurumundan
yaşlılık veya emeklilik aylığı bağlanmasına hak kazanacakları
tarihte iş sözleşmeleri tüm yasal hakları ödenmek suretiyle sona
erdirilir.
(4) Bu madde kapsamındaki geçici işçiler için vize
edilen geçici iş pozisyonlarının herhangi bir nedenle boşalması
hâlinde bu pozisyonlar iptal edilmiş sayılır.
Çeşitli hükümler
MADDE 5- (1) 14/7/1965 tarihli
ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun;
a) 4 üncü maddesinin (B) fıkrasının üçüncü paragrafında
yer alan “, Bakanlar Kurulunca tespit edilecek esas ve şartlarla” ibaresi
madde metninden çıkarılmış ve aynı paragrafta yer alan “Milli Savunma
Bakanlığı ile Jandarma Genel Komutanlığı” ibaresi “bu Kanuna tabi
kamu idarelerinde” şeklinde değiştirilmiştir.
b) 4 üncü maddesinin (D) fıkrasının birinci cümlesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(A), (B) ve (C) fıkralarında belirtilenler dışında
kalan ve ilgili mevzuatı gereğince tahsis edilen sürekli işçi kadrolarında
belirsiz süreli iş sözleşmeleriyle çalıştırılan sürekli işçiler
ile mevsimlik veya kampanya işlerinde ya da orman yangınıyla mücadele
hizmetlerinde ilgili mevzuatına göre geçici iş pozisyonlarında
altı aydan az olmak üzere belirli
süreli iş sözleşmeleriyle çalıştırılan geçici işçilerdir.”
(2) 25/9/2001 tarihli ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri
Sendikaları Kanununun 3 üncü maddesinin (a) bendinde yer alan “pozisyonunda
daimi suretle” ibaresi “sözleşmeli personel pozisyonunda” şeklinde
değiştirilmiştir.
İş sözleşmesi feshedilenler
GEÇİCİ MADDE 1- (1) 28/5/1986 tarihli
ve 3291 sayılı Kanun ile 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Kanun gereğince
Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bağlı kuruluşlara (iştirakler
hariç) yönelik 1/1/1992 ila 20/10/2004 tarihleri arasında gerçekleştirilen
özelleştirme uygulamaları neticesinde İş Kanunu hükümlerine
tabi daimi veya geçici işçilerden (kapsam dışı personel hariç),
20/10/2004 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan, 3/5/2004 tarihli ve
2004/7898 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Esasların 1 inci maddesinde
belirtildiği şekilde iş sözleşmesi, 1/1/1992 ila bu Kanunun yayımı
tarihini izleyen otuz gün içerisinde
kamu veya özel sektör tarafından feshedilenler, müracaat tarihi
itibarıyla herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya
yaşlılık aylığı almaya hak kazanmadıkları takdirde Özelleştirme
İdaresi Başkanlığınca istenilecek belgeleri bu Kanunun yayımı
tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Özelleştirme İdaresi
Başkanlığına teslim etmeleri hâlinde anılan Esaslarda belirtilen
hükümler çerçevesinde istihdam edilirler.
Yürürlük
MADDE 6- (1) Bu Kanun yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 7- (1) Bu Kanun hükümlerini
Bakanlar Kurulu yürütür.
PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN
KABUL ETTİĞİ METİN
KAMUDA GEÇİCİ İŞ POZİSYONLARINDA ÇALIŞANLARIN
SÜREKLİ İŞÇİ KADROLARINA VEYA SÖZLEŞMELİ PERSONEL STATÜSÜNE GEÇİRİLMELERİ,
GEÇİCİ İŞÇİ ÇALIŞTIRILMASI İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI
HAKKINDA KANUN TASARISI
Kapsam
MADDE 1- (1) Bu Kanun;
a) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri,
10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa
ekli (II) sayılı cetvelde yer alan özel bütçeli idareler ve (IV) sayılı
cetvelde yer alan sosyal güvenlik kurumları ile bunlara bağlı döner
sermayeli kuruluşlar, kanunlarla kurulan fonlar ve kefalet sandıkları,
özel kanunlarla kurulan kuruluş ve teşekküller ile hizmetlerini
genel bütçenin transfer tertiplerinden yardım alarak yürüten kamu
kurum ve kuruluşlarında,
b) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları
(iştirakler hariç), 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme
Uygulamaları Hakkında Kanun çerçevesinde özelleştirme kapsamında
veya programında bulunanlardan sermayesinin % 50’sinden fazlası
kamuya ait kuruluşlar ile 4/2/1924 tarihli ve 406 sayılı Telgraf ve
Telefon Kanunu ile kurulmuş ve sermayesinin tamamı Hazineye ait
kuruluşlarda,
c) İl özel idareleri, belediyeler, bunların kurdukları
veya üye oldukları mahallî idare birlikleri ile müessese ve işletmelerinde
(Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş olan şirketler hariç)
ve belediyelerin bağlı kuruluşlarında,
2006 yılı içerisinde usulüne uygun olarak vizesi
yapılmış geçici iş pozisyonlarında toplam 6 ay veya daha fazla süreyle
çalışmış olan geçici işçileri kapsar. 2005 veya 2006 yıllarında aynı
şartlarda çalışıp da askerlik, doğum veya sağlık kurulu raporuyla
belgelendirilen sağlık sorunları sebebiyle iş sözleşmeleri askıda
kalanlar da bu fıkra kapsamında değerlendirilir.
Geçici işçilerin sürekli
işçi kadrolarına veya sözleşmeli personel statüsüne geçirilmesi
MADDE 2- (1) Kapsama dahil geçici
işçilerden;
a) Bu Kanunun 1 inci maddesinin (a) bendinde belirtilen
idarelerde fabrika, şantiye, atelye, çiftlik, arazi gibi işçi istihdamının
zorunlu olduğu yerlerde işçiler eliyle gördürülmesi gereken işlerde
fiilen çalışanlar sürekli işçi kadrolarına, bunların dışında kalan
geçici işçiler ise istekleri hâlinde 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun
4 üncü maddesinin (B) fıkrası hükümleri uyarınca sözleşmeli personel
pozisyonlarına,
b) Bu Kanunun 1 inci maddesinin (b) bendinde belirtilen
kurum ve kuruluşlarda çalıştırılanlar sürekli işçi kadrolarına,
c) Bu Kanunun 1 inci maddesinin (c) bendinde belirtilen
kurum ve kuruluşlarda çalıştırılanlardan, 3/7/2005 tarihli ve 5393
sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında
belirtilen görevlerde çalışmakta olup, bu görevlere ilişkin olarak
norm kadro çerçevesinde ihdas edilmiş kadro unvanlarına atanabilmek
için gerekli olan şartları taşıyanlar aynı fıkra hükümlerine uygun
olarak sözleşmeli personel statüsüne, norm kadro çerçevesinde ihdas
edilmiş kadro unvanlarına atanabilmek için gerekli olan şartları
taşımayanlar ile durumuna uygun boş kadro olmayanlar sürekli işçi
kadrolarına,
geçirilir. (c) bendine göre aynı kadro unvanı
esas alınarak sözleşmeli personel statüsüne geçirilmesi gerekenlerin
sayısının boş kadro sayısından fazla olması hâlinde; sözleşmeli
personel statüsüne geçirilecekler, geçici işçi statüsünde çalışanların
ihtisas alanları ve hizmet ihtiyaçları birlikte değerlendirilerek
il genel meclisleri, belediye meclisleri veya birlik meclisleri
tarafından tespit olunur.
(2) Bu Kanunun 1 inci maddesi kapsamındaki idare,
kurum ve kuruluşlarda çalışan geçici işçilerden bu Kanunun yayımı
tarihi itibarıyla; bağlı bulundukları sosyal güvenlik kurumundan
yaşlılık veya emeklilik aylığı bağlanmasına hak kazanmış olanlardan
bu tarih itibarıyla kadınlarda 56, erkeklerde 58 yaşını doldurmuş
olanlar, sürekli işçi kadrolarına veya sözleşmeli personel statüsüne
geçirilmezler, bunların iş sözleşmeleri tüm yasal hakları ödenmek
suretiyle sona erdirilir.
(3) İlgili idare, kurum ve kuruluşlarca yapılan
tespitler sonucunda, sözleşmeli personel statüsüne geçirilmeleri
öngörülen geçici işçilere ilgili idare, kurum ve kuruluşların
kararları tebliğ edilir. Tebliğ yapılan geçici işçi, sözleşmeli
statüye geçirilmeye veya mevcut statüsünde çalışmaya devam etmesine
ilişkin tercihini tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde yazılı
olarak ilgili idare, kurum veya kuruluşa bildirir. Söz konusu süre
içerisinde tercihini bildirmeyen geçici işçiler için ilgili idare,
kurum ve kuruluşların kararları uygulanır.
(4) Bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren, bu Kanunun
1 inci maddesinin; (a) ve (b) bentlerinde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar
için en geç 90 gün, (c) bendinde yer alan idareler için 120 gün içerisinde;
sürekli işçi kadrolarına veya sözleşmeli personel statüsüne geçirileceklerin
yaptıkları iş ve bulundukları pozisyon, bu kurumdaki toplam çalışma
süreleri, sosyal güvenlik kurumlarına tabi toplam çalışma süreleri,
doğum tarihleri, öğrenim durumları ile çalıştıkları son yıldaki
fiili çalışma süreleri ve geçirilmeleri önerilen kadro veya pozisyon
unvanlarına ilişkin teklifleri; 1 inci maddenin (a) bendinde belirtilen
idarelerce Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığına, (b)
bendinde belirtilen kuruluşlarca Hazine Müsteşarlığı (özelleştirme
programına alınanlar için Özelleştirme İdaresi Başkanlığına) ve
Devlet Personel Başkanlığına, (c) bendinde belirtilen kurumlarca
İçişleri Bakanlığı ve Maliye Bakanlığına gönderilir.
(5) İlgili idare, kurum ve kuruluşlarca sürekli
işçi kadrolarına veya sözleşmeli personel statüsüne geçirilmesi
teklif edilen geçici işçiler; bu Kanunun 1 inci maddesinin (a) bendi
kapsamındaki idarelerde Devlet Personel Başkanlığının görüşü
üzerine Maliye Bakanlığının izni ile sürekli işçi kadrolarına
veya sözleşmeli personel statüsüne, (b) bendi kapsamındaki kuruluşlarda
Hazine Müsteşarlığının (özelleştirme programına alınanlar için
Özelleştirme İdaresi Başkanlığının) görüşü üzerine Devlet Personel
Başkanlığının izni ile sürekli işçi kadrolarına, (c) bendi kapsamındaki
kurum ve kuruluşlarda ise İçişleri Bakanlığı ve Maliye Bakanlığının
müşterek izni ile sözleşmeli personel statüsüne veya sürekli işçi
kadrolarına geçirilir.
(6) Sürekli işçi kadrolarına veya sözleşmeli
personel statüsüne geçirilecek geçici işçiler için öncelikli
olarak ilgili idare, kurum ve kuruluşların geçici iş pozisyon vizelerinde
belirtilen teşkilatlarının mevcut boş sürekli işçi kadroları veya
sözleşmeli personel pozisyonları ile sözleşmeli personel çalıştırılmasına
esas alınan norm kadrolardan boş olanlar kullanılır. Sürekli işçi
kadrolarının veya pozisyonların yeterli olmaması hâlinde, ilgili
mevzuat hükümleri çerçevesinde bu teşkilatlar için sürekli işçi
kadroları veya sözleşmeli personel pozisyonları vize edilir. Beşinci
fıkra uyarınca yapılan geçiş işlemi sebebiyle 1 inci maddenin (c)
bendinde yer alan kurum ve kuruluşlardaki sürekli işçi sayısının,
norm kadrosunda yer alan sürekli işçi kadro sayısını aşması hâlinde,
aşan sayı kadar sürekli işçi kadro sayısı ilgili kurumun norm kadro
sayısına ilave edilmiş sayılır. Ancak, bu kurum ve kuruluşlardaki
sürekli işçi sayısı, 3/4/2006 tarihli ve 2006/10265 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İl Özel İdareleri Norm Kadro
İlke ve Standartlarına İlişkin Esaslar ile İçişleri Bakanlığınca
yürürlüğe konulan Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare
Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelikte belirlenen
sayının altına düşünceye kadar boşalan sürekli işçi kadroları
iptal edilmiş sayılır.
(7) Sürekli işçi kadrosuna geçirilenlerin, ilgili
idare, kurum ve kuruluşlarca Türkiye İş Kurumuna tescillerinin
yaptırılması zorunludur. Tescili yapılacak işçilerin, ilgili
idare, kurum ve kuruluşlarda 2006 yılı içerisinde toplam 6 ay ve daha
fazla sürelerle vizeli geçici iş pozisyonlarında işçi olarak çalıştığının
belgelenmesini sağlamak üzere, 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal
Sigortalar Kanununun 79 uncu maddesi uyarınca Sosyal Sigortalar
Kurumuna bildirilen Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin resmî onaylı
örneklerinin ibraz edilmesi zorunludur. Türkiye İş Kurumu tarafından
tescili yapılmayanlar sürekli işçi kadrosuna geçirilmiş sayılmazlar.
Bu fıkra uyarınca yapılacak işlemler için Türkiye İş Kurumuna herhangi
bir masraf karşılığı ödenmez.
(8) Geçici işçilerin sürekli işçi kadrolarına
veya sözleşmeli personel statüsüne geçiş işlemleri bu Kanunun yayımı
tarihinden itibaren altı ay içerisinde tamamlanır.
(9) Bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla boş olan
geçici iş pozisyonları ile sürekli işçi kadrolarına veya sözleşmeli
personel statüsüne yapılan geçişler nedeniyle boşalacak geçici
iş pozisyonları başka bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş
sayılır.
(10) Sözleşmeli personel statüsüne geçirilenlere
iş mevzuatına göre herhangi bir tazminat ödenmez. Bu personelin önceden
kıdem tazminatı ödenmiş süreleri hariç, kıdem tazminatına esas
olan toplam hizmet süreleri, 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin
(B) fıkrasında belirtilen iş sonu tazminatının hesabında dikkate
alınır.
(11) Birinci fıkra hükümlerine göre geçici iş
pozisyonlarından sürekli işçi kadrolarına geçirilmiş olmalarından
dolayı, bu işçilerin mevcut ücret düzeylerinde ve diğer mali ve
sosyal haklarında artış yapılamaz ve ücret skalaları değiştirilemez.
Bu işçilere sadece 2007 yılı ve sonraki yıllardaki toplu iş sözleşmeleri
ile belirlenecek genel ücret artışları uygulanır.
(12) Bu Kanun uyarınca belediyelerde geçici iş pozisyonlarında
çalışan geçici işçilerin sürekli işçi kadrolarına ya da sözleşmeli
statüsüne geçirilmelerinden dolayı personel giderlerinde meydana
gelecek artış nedeniyle, 5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu
maddesinin sekizinci fıkrasında öngörülen müeyyideler uygulanmaz.
Geçici iş pozisyonlarında
işçi çalıştırılması
MADDE 3- (1) Bu Kanunun yayımı
tarihinden itibaren 1 inci madde kapsamındaki idare, kurum ve kuruluşlarda
geçici iş pozisyonlarında işçi çalıştırılamaz.
(2) Ancak mevsimlik ve kampanya işleri ile orman
yangınıyla mücadele hizmetlerinde bir mali yılda 6 aydan az olmak
üzere vize edilecek geçici iş pozisyonlarında işçi çalıştırılabilir.
Bu şekilde çalıştırılacak işçiler için her mali yılda;
a) 1 inci maddenin (a) bendinde belirtilen idarelerce,
Maliye Bakanlığından,
b) 1 inci maddenin (b) bendinde belirtilen kuruluşlarca,
Hazine Müsteşarlığının (özelleştirme programına alınanlar için
Özelleştirme İdaresi Başkanlığının) onayı üzerine Devlet Personel
Başkanlığından,
c) Belediyeler ile bunların müessese ve işletmelerinde
(Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş olan şirketler hariç)
ve mahallî idare birliklerinde, Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile
Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmeliğin
24 üncü maddesi çerçevesinde yetkili meclislerinden,
geçici iş pozisyon vizesi alınması zorunludur. Söz konusu
vize işlemi yapılmaksızın geçici işçi çalıştırılamaz ve herhangi
bir ödeme yapılamaz. İl özel idareleri ile bunların müessese ve işletmelerinde
(Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş olan şirketler hariç)
bu fıkra hükümlerine göre geçici işçi çalıştırılabilmesine
ilişkin usul ve esaslar İçişleri Bakanlığı tarafından belirlenir.
Çeşitli hükümler
MADDE 4- (1) 14/7/1965 tarihli
ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun;
a) 4 üncü maddesinin (B) fıkrasının üçüncü paragrafında
yer alan “, Bakanlar Kurulunca tespit edilecek esas ve şartlarla” ibaresi
madde metninden çıkarılmış ve aynı paragrafta yer alan “Milli Savunma
Bakanlığı ile Jandarma Genel Komutanlığı” ibaresi “bu Kanuna tabi
kamu idarelerinde” şeklinde değiştirilmiştir.
b) 4 üncü maddesinin (D) fıkrasının birinci cümlesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(A), (B) ve (C) fıkralarında belirtilenler dışında
kalan ve ilgili mevzuatı gereğince tahsis edilen sürekli işçi kadrolarında
belirsiz süreli iş sözleşmeleriyle çalıştırılan sürekli işçiler
ile mevsimlik veya kampanya işlerinde ya da orman yangınıyla mücadele
hizmetlerinde ilgili mevzuatına göre geçici iş pozisyonlarında
altı aydan az olmak üzere belirli
süreli iş sözleşmeleriyle çalıştırılan geçici işçilerdir.”
(2) 25/6/2001 tarihli ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri
Sendikaları Kanununun 3 üncü maddesinin (a) bendinde yer alan “pozisyonunda
daimi suretle” ibaresi “sözleşmeli personel pozisyonunda” şeklinde
değiştirilmiştir.
(3) 22/1/1990 tarihli ve 399 sayılı Kamu İktisadi
Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 Sayılı Kanun
Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılmasına
Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin 26 ncı maddesinin birinci fıkrası
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Temel ücret tutarları, sözleşmeli personelin
unvanı, eğitim düzeyi, iş gerekleri, işyeri ve çalışma şartları
dikkate alınmak suretiyle teşebbüs ve bağlı ortaklıklarca tespit
edilir.”
Sürekli işçi kadrosuna
veya sözleşmeli personel statüsüne geçişi yapılamayan personel
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Kanunun 1 inci
maddesinde belirtilen şartları taşımadıkları için sürekli işçi
kadrolarına veya sözleşmeli personel statüsüne geçişi yapılamayan
ve bu Kanunun 3 üncü maddesi kapsamına girmeyen geçici işçiler,
ilgili idare, kurum ve kuruluşlarca bir mali yılda 6 aydan az olmak
üzere ve bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca vizesi yapılacak geçici
iş pozisyonlarında çalıştırılmaya devam olunabilir.
(2) Kendileri için belirlenen sözleşmeli personel
statüsüne geçmeyi kabul etmeyenler, 2006 yılındaki çalışma sürelerini
aşmamak kaydıyla bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca vizesi yapılacak
geçici iş pozisyonlarında istihdam edilmeye devam olunurlar.
(3) Ancak; bu maddenin birinci ve ikinci fıkraları
kapsamına girenlerin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik kurumundan
yaşlılık veya emeklilik aylığı bağlanmasına hak kazanacakları
tarihte iş sözleşmeleri tüm yasal hakları ödenmek suretiyle sona
erdirilir.
(4) Bu madde kapsamındaki geçici işçiler için vize
edilen geçici iş pozisyonlarının herhangi bir nedenle boşalması
hâlinde bu pozisyonlar iptal edilmiş sayılır.
İş sözleşmesi feshedilenler
GEÇİCİ MADDE 2- (1) 28/5/1986 tarihli
ve 3291 sayılı 1211 Sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu,
3182 Sayılı Bankalar Kanunu, 2983 Sayılı Tasarrufların Teşviki ve
Kamu Yatırımlarının Hızlandırılması Hakkında Kanun, 2985 Sayılı
Toplu Konut Kanunu, 7/11/1985 Tarihli ve 3238 Sayılı Kanun, 2499 Sayılı
Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılması ve 1177 Sayılı
Tütün ve Tütün Tekeli Kanununun Bazı Maddelerinin Yürürlükten
Kaldırılması ve Kamu İktisadi Teşebbüslerinin Özelleştirilmesi
Hakkında Kanun ile 4046 sayılı Kanun gereğince Özelleştirme İdaresi
Başkanlığına bağlı kuruluşlara (iştirakler hariç) yönelik
1/1/1992 ila 20/10/2004 tarihleri arasında gerçekleştirilen özelleştirme
uygulamaları neticesinde İş Kanunu hükümlerine tabi daimi veya
geçici işçilerden (kapsam dışı personel hariç), 20/10/2004 tarihli
Resmî Gazetede yayımlanan, 3/5/2004 tarihli ve 2004/7898 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı eki Esasların 1 inci maddesinde belirtildiği şekilde
iş sözleşmesi, 1/1/1992 ila bu Kanunun yayımı tarihini izleyen otuz
gün içerisinde kamu veya özel sektör
tarafından feshedilenler, müracaat tarihi itibarıyla herhangi
bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı almaya
hak kazanmadıkları takdirde Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca
istenilecek belgeleri bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren altmış
gün içerisinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığına teslim etmeleri
hâlinde anılan Esaslarda belirtilen hükümler çerçevesinde istihdam
edilirler.
GEÇİCİ MADDE 3 - Mesleğe özel yarışma
sınavı ile giren ve belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel
bir yeterlik sınavı sonucu müfettişliğe atanarak 399 sayılı Kanun
Hükmünde Kararname eki (1) sayılı cetvelde yer alan müfettiş veya
başmüfettiş unvanlı kadrolarda görev yapan veya yapmış olanlardan,
24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Kanun hükümleri uyarınca yapılan
nakil işlemleri sebebiyle 21/7/2005 tarihinden önce söz konusu kadrolara
atanmamış ve halen nakledildikleri kadrolarda çalışanlar, istekleri
halinde, 30 gün içinde çalışmakta oldukları kurum aracılığıyla
4046 sayılı Kanunun 22 nci maddesi uyarınca müfettiş kadrolarına
atanmak üzere Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. Bu şekilde
yeni bir kadroya atananlardan, haklarında şahsa bağlı hak ve/veya
fark tazminatı uygulaması devam eden personelin 4046 sayılı Kanunun
22 nci maddesinin altıncı fıkrasındaki hakları devam eder. Ancak,
bu madde uyarınca yapılan atamalar ilgililerin şahsa bağlı haklarının
ve fark tazminatının tespitine esas önceki kadro ve pozisyonlarının
ücretlerinin artırılması veya şahsa bağlı haktan yararlanma süresinin
yeniden başlaması sonucunu doğurmaz.
GEÇİCİ MADDE 4- Bu Kanunun uygulanmasında,
26/12/2006 tarihli ve 5565 sayılı 2007 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun
24 ve 25 inci maddelerindeki kısıtlamalar uygulanmaz.
Yürürlük
MADDE 5- (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe
girer.
Yürütme
MADDE 6- (1) Bu Kanun hükümlerini
Bakanlar Kurulu yürütür.
|
|
Recep Tayyip Erdoğan |
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
Dışişleri Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
|
|
A. Gül |
A. Şener |
M. A. Şahin |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
B. Atalay |
A. Babacan |
M. Aydın |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Adalet
Bakanı |
|
|
N. Çubukçu |
K. Tüzmen |
C. Çiçek |
|
|
Millî
Savunma Bakanı V. |
İçişleri
Bakanı |
Maliye
Bakanı |
|
|
A. Aksu |
A. Aksu |
K. Unakıtan |
|
|
Millî Eğitim Bakanı |
Bayındırlık ve İskân Bakanı |
Sağlık Bakanı |
|
|
H. Çelik |
F. N. Özak |
R. Akdağ |
|
|
Ulaştırma Bakanı |
Tarım ve Köyişleri Bakanı |
Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı |
|
|
B. Yıldırım |
M. M. Eker |
M. Başesgioğlu |
|
|
Sanayi ve Ticaret Bakanı |
En. ve Tab. Kay. Bakanı |
Kültür ve Turizm Bakanı |
|
|
A. Coşkun |
M. H. Güler |
A. Koç |
|
|
|
Çevre
ve Orman Bakanı |
|
|
|
|
O.
Pepe |
|