Dö­nem: 22                                                                           Ya­sa­ma Yı­lı: 5

 

TBMM                                                        (S. Sa­yı­sı: 1370)

 

9.11.2006 Ta­rih­li ve 5555 Sa­yı­lı Va­kıf­lar Ka­nu­nu ve  Ana­ya­sa­nın 89 un­cu ve 104 ün­cü Mad­de­le­ri Ge­re­ğin­ce Cum­hur­baş­ka­nın­ca Bir Da­ha Gö­rü­şül­mek Üze­re Ge­ri Gön­der­me

Tez­ke­re­si ve Ada­let Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/1265)

 

                              

Not: Ka­nun; Baş­kan­lık­ça, Ana­ya­sa ve Ada­let ko­mis­yon­la­rı­na ha­va­le edil­miş­tir.

 

 

                              

T.C.

 

 

 

Cum­hur­baş­kan­lı­ğı

 

 

Sa­yı: B.01.0.KKB.01-18/A-10-2006-830

29/11/2006

TÜR­Kİ­YE BÜ­YÜK MİL­LET MEC­Lİ­Sİ BAŞ­KAN­LI­ĞI­NA

İl­gi: 14.11.2006 gün­lü, A.01.0.GNS.0.10.00.02-12046/35237 sa­yı­lı ya­zı­nız.

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Ge­nel Ku­ru­lu'nca 09.11.2006 gü­nün­de ka­bul edi­len 5555 sa­yı­lı "Va­kıf­lar Ka­nu­nu" in­ce­len­miş­tir.

1- Ya­sa'nın,

- 5. mad­de­sin­de,

"Ye­ni va­kıf­lar; Türk Me­de­ni Ka­nu­nu hü­küm­le­ri­ne gö­re ku­ru­lur ve fa­ali­yet gös­te­rir­ler.

Ye­ni va­kıf­la­rın ku­ru­lu­şun­da ga­ye­si­ni ger­çek­leş­ti­re­cek as­ga­ri mal var­lı­ğı mik­ta­rı, mah­ke­me­sin­ce be­lir­le­nir.

Ye­ni va­kıf­lar, va­kıf se­net­le­rin­de ya­zı­lı amaç­la­rı­nı ger­çek­leş­tir­mek üze­re Ge­nel Mü­dür­lü­ğe be­yan­da bu­lun­mak şar­tıy­la şu­be ve tem­sil­ci­lik aça­bi­lir­ler. Be­yan­na­me­nin dü­zen­len­me­si­ne iliş­kin usul ve esas­lar yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

Ya­ban­cı­lar, Tür­ki­ye'de, hu­ku­ki ve fi­ili mü­te­ka­bi­li­yet esa­sı­na gö­re ye­ni va­kıf ku­ra­bi­lir­ler.",

- 12. mad­de­sin­de,

"Va­kıf­lar; mal edi­ne­bi­lir­ler, mal­la­rı üze­rin­de her tür­lü ta­sar­ruf­ta bu­lu­na­bi­lir­ler.

Ge­nel Mü­dür­lü­ğe ve maz­but va­kıf­la­ra ait akar mal­lar ile hak­la­rın da­ha ya­rar­lı olan­la­rı ile de­ğiş­ti­ril­me­si­ne, pa­ra­ya çev­ril­me­si­ne ve­ya de­ğer­len­di­ril­me­si­ne Mec­lis yet­ki­li­dir.

Mül­hak, ce­ma­at, es­naf va­kıf­la­rı ile ye­ni va­kıf­la­ra, baş­lan­gıç­ta öz­gü­le­nen mal ve hak­lar, va­kıf yö­ne­ti­mi­nin baş­vu­ru­su üze­ri­ne, hak­lı kı­lan se­bep­ler var­sa, De­ne­tim Ma­ka­mı­nın gö­rü­şü alı­na­rak mah­ke­me ka­ra­rı ile son­ra­dan ik­ti­sap et­tik­le­ri mal ve hak­la­rı ise ba­ğım­sız eks­per­tiz ku­ru­luş­la­rın­ca dü­zen­le­ne­cek ra­po­ra da­ya­lı ola­rak va­kıf yet­ki­li or­ga­nı­nın ka­ra­rı ile da­ha ya­rar­lı olan­la­rı ile de­ğiş­ti­ri­le­bi­lir ve­ya pa­ra­ya çev­ri­le­bi­lir.

Va­kıf yö­ne­ti­ci­le­ri, ik­ti­sap et­tik­le­ri ve­ya de­ğiş­tir­dik­le­ri ta­şın­maz mal­la­rı ta­pu­ya tes­cil ta­ri­hin­den iti­ba­ren bir ay içe­ri­sin­de Ge­nel Mü­dür­lü­ğe bil­di­rir­ler.

Ku­ru­cu­la­rı­nın ço­ğun­lu­ğu ya­ban­cı uy­ruk­lu olan va­kıf­la­rın, ta­şın­maz mal edin­me­le­ri hak­kın­da, 22/12/1934 ta­rih­li ve 2644 sa­yı­lı Ta­pu Ka­nu­nu­nun 35 in­ci mad­de­si uy­gu­la­nır.",

- 16. mad­de­sin­de,

"Maz­but va­kıf­la­ra ait hay­rat ta­şın­maz­la­ra, Ge­nel Mü­dür­lük ta­ra­fın­dan ön­ce­lik­le vak­fi­ye­le­ri doğ­rul­tu­sun­da iş­lev ve­ri­lir. Ge­nel Mü­dür­lük­çe de­ğer­len­di­ri­le­me­yen ve­ya iş­lev ve­ri­le­me­yen hay­rat ta­şın­maz­lar; fii­len as­li ni­te­li­ği­ne uy­gun ola­rak kul­la­nı­lın­ca­ya ka­dar ki­ra­ya ve­ri­le­bi­lir.

Bu hay­rat ta­şın­maz­lar; Ge­nel Mü­dür­lük­çe iş­lev ve­ril­mek ama­cıy­la, vak­fi­ye­sin­de ya­zı­lı hiz­met­ler­de kul­la­nıl­mak üze­re Ge­nel Mü­dür­lü­ğün de­ne­ti­min­de ona­rım ve res­to­ras­yon kar­şı­lı­ğı ka­mu ku­rum ve ku­ru­luş­la­rı­na, ben­zer amaç­lı va­kıf­la­ra ve­ya ka­mu ya­ra­rı­na ça­lı­şan der­nek­le­re tah­sis edi­le­bi­lir.

Mül­hak vak­fa ait hay­rat ta­şın­ma­zın tah­si­sin­de Ge­nel Mü­dür­lük gö­rü­şü alı­nır.

Tah­sis edi­len ta­şın­maz; ti­ca­ri bir fa­ali­yet­te kul­la­nı­la­maz, tah­si­se ay­kı­rı kul­la­nı­mın tes­pi­ti ha­lin­de Ge­nel Mü­dür­lü­ğün ta­le­bi üze­ri­ne ta­şın­maz, bu­lun­du­ğu ye­rin mül­ki amir­li­ğin­ce tah­li­ye edi­lir.

Ce­ma­at va­kıf­la­rı­na ait, kıs­men ve­ya ta­ma­men hay­rat ola­rak kul­la­nıl­ma­yan ta­şın­maz­lar, va­kıf yö­ne­ti­mi­nin ta­le­bi ha­lin­de Mec­lis ka­ra­rıy­la; ay­nı ce­ma­ate ait baş­ka bir vak­fa tah­sis edi­le­bi­lir ve­ya vak­fın aka­rı­na dö­nüş­tü­rü­le­bi­lir.",

- 25. mad­de­sin­de,

"Va­kıf­lar; va­kıf se­net­le­rin­de yer al­mak kay­dıy­la, amaç ve­ya fa­ali­yet­le­ri doğ­rul­tu­sun­da, ulus­la­ra­ra­sı fa­ali­yet ve iş­bir­li­ğin­de bu­lu­na­bi­lir­ler, yurt dı­şın­da şu­be ve tem­sil­ci­lik aça­bi­lir­ler, üst ku­ru­luş­lar ku­ra­bi­lir­ler ve yurt dı­şın­da ku­rul­muş ku­ru­luş­la­ra üye ola­bi­lir­ler.

Va­kıf­lar; yurt içi ve yurt dı­şın­da­ki ki­şi, ku­rum ve ku­ru­luş­lar­dan ay­ni ve nak­di ba­ğış ve yar­dım ala­bi­lir­ler, yurt içi ve yurt dı­şın­da­ki ben­zer amaç­lı va­kıf ve der­nek­le­re ay­ni ve nak­di ba­ğış ve yar­dım­da bu­lu­na­bi­lir­ler. Nak­di yar­dım­la­rın yurt dı­şın­dan alın­ma­sı ve­ya yurt dı­şı­na ya­pıl­ma­sı ban­ka ara­cı­lı­ğı ile olur ve so­nuç Ge­nel Mü­dür­lü­ğe bil­di­ri­lir. Bil­di­ri­min şek­li ve içe­ri­ği yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.",

- 26. mad­de­sin­de,

"Va­kıf­lar; ama­cı­nı ger­çek­leş­tir­me­ye yar­dım­cı ol­mak ve vak­fa ge­lir te­min et­mek ama­cıy­la, Ge­nel Mü­dür­lü­ğe bil­gi ver­mek şar­tıy­la ik­ti­sa­di iş­let­me ve şir­ket ku­ra­bi­lir, ku­rul­muş şir­ket­le­re or­tak ola­bi­lir­ler.

Ge­nel Mü­dür­lük; Ba­kan­lar Ku­ru­lu ka­ra­rıy­la Ge­nel Mü­dür­lük ve maz­but va­kıf­la­rın ge­lir­le­ri ve akar mal­la­rı ile ik­ti­sa­di iş­let­me ve­ya şir­ket kur­ma­ya yet­ki­li­dir. Şir­ket his­se­le­ri ve hak­la­rın da­ha ya­rar­lı olan­la­rı ile de­ğiş­ti­ril­me­si, pa­ra­ya çev­ril­me­si, de­ğer­len­di­ril­me­si ve bun­la­ra bağ­lı her tür­lü hak­kın kul­la­nıl­ma­sı ile or­tak­lık pay­la­rı­na bağ­lı hak­la­rın kul­la­nıl­ma­sı Ge­nel Mü­dür­lük ta­ra­fın­dan yü­rü­tü­lür.",

dü­zen­le­me­le­ri­ne yer ve­ril­miş­tir.

Ya­sa'nın 2. mad­de­sin­de, bu Ya­sa'nın, maz­but, mül­hak ve ye­ni va­kıf­lar ile ce­ma­at ve es­naf va­kıf­la­rı­nı kap­sa­dı­ğı be­lir­til­dik­ten ve 3. mad­de­sin­de bu va­kıf­la­rın ay­rı ay­rı ta­nım­la­rı ya­pıl­dık­tan son­ra, yu­ka­rı­da yer ve­ri­len mad­de­le­ri ile,

- Ye­ni va­kıf­la­rın, va­kıf se­ne­din­de­ki amaç­la­rı ger­çek­leş­tir­mek üze­re, Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü'ne bil­di­rim­de bu­lun­mak ko­şu­luy­la şu­be ve tem­sil­ci­lik aça­bil­me­si,

- Va­kıf­la­rın ye­ni ta­şın­maz mal edi­ne­bil­me­si,

- Mül­hak va­kıf­la­rın hay­rat ni­te­li­ğin­de­ki ta­şın­maz­la­rı­nın öz­gü­le­ne­bil­me­si,

- Ce­ma­at va­kıf­la­rı­na iliş­kin, kıs­men ya da tü­müy­le hay­rat ola­rak kul­la­nıl­ma­yan ta­şın­maz­la­rın, va­kıf yö­ne­ti­mi­nin is­te­mi üze­ri­ne Va­kıf­lar Mec­li­si ka­ra­rıy­la, ay­nı ce­ma­ate iliş­kin baş­ka bir vak­fa öz­gü­le­ne­bil­me­si ya da vak­fın aka­rı­na dö­nüş­tü­rü­le­bil­me­si,

- Va­kıf­la­rın, yurt içi ve yurt dı­şın­da­ki ki­şi, ku­rum ve ku­ru­luş­lar­dan ay­ni ve nak­di ba­ğış ve yar­dım ala­bil­me­si; yurt içi ve yurt dı­şın­da­ki ben­zer amaç­lı va­kıf ve der­nek­le­re ay­ni ve nak­di ba­ğış ve yar­dım ya­pa­bil­me­si,

- Va­kıf­la­rın, ama­cı­nı ger­çek­leş­tir­me­ye yar­dım­cı ol­mak ve vak­fa ge­lir sağ­la­mak için, Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü'ne bil­gi ver­mek ko­şu­luy­la ik­ti­sa­di iş­let­me ve şir­ket ku­ra­bil­me­si ya da ku­rul­muş şir­ket­le­re or­tak ola­bil­me­si,

ola­nak­lı kı­lın­mış­tır.

Türk Me­de­ni Ya­sa­sı'nın,

- 101. mad­de­sin­de, va­kıf­la­rın, ger­çek ya da tü­zel­ki­şi­le­rin ye­ter­li mal ve hak­la­rı bel­li ve sü­rek­li bir ama­ca öz­gü­le­me­le­riy­le olu­şan, tü­zel­ki­şi­li­ğe sa­hip mal top­lu­luk­la­rı ol­du­ğu,

Cum­hu­ri­yet'in Ana­ya­sa ile be­lir­le­nen ni­te­lik­le­ri­ne ve Ana­ya­sa'nın te­mel il­ke­le­ri­ne, hu­ku­ka, ah­la­ka, ulu­sal bir­li­ğe, ulu­sal çı­kar­la­ra ay­kı­rı ya da bel­li bir ırk ya da ce­ma­at men­sup­la­rı­nı des­tek­le­mek ama­cıy­la va­kıf ku­ru­la­ma­ya­ca­ğı,

- 102. mad­de­sin­de, va­kıf kur­ma is­ten­ci­nin res­mi se­net­le ya da ölü­me bağ­lı iş­lem­le açık­la­na­ca­ğı; vak­fın, yer­le­şim ye­ri mah­ke­me­sin­de tu­tu­lan si­ci­le tes­cil ile tü­zel­ki­şi­lik ka­za­na­ca­ğı,

- 105. mad­de­sin­de, öz­gü­le­nen mal­la­rın mül­ki­ye­ti ile hak­la­rın, tü­zel­ki­şi­li­ğin ka­za­nıl­ma­sıy­la vak­fa ge­çe­ce­ği,

- 106. mad­de­sin­de, vak­fın adı­nın, ama­cı­nın, bu ama­ca öz­gü­le­nen mal ve hak­la­rın, vak­fın ör­güt­len­me ve yö­ne­tim bi­çi­mi ile yer­le­şim ye­ri­nin va­kıf se­ne­din­de gös­te­ri­le­ce­ği,

- 109. mad­de­sin­de de, vak­fın bir yö­ne­tim or­ga­nı­nın bu­lun­ma­sı­nın zo­run­lu ol­du­ğu; vak­fe­de­nin, ge­rek­li gör­dü­ğü baş­ka or­gan­la­rı da va­kıf se­ne­din­de gös­te­re­bi­le­ce­ği,

be­lir­til­miş­tir.

Türk Me­de­ni Ya­sa­sı'nın de­ği­ni­len ku­ral­la­rın­dan ha­re­ket­le, vak­fı oluş­tu­ran öge­le­ri, mal, amaç, ma­lın bu ama­ca öz­gü­len­me­si, va­kıf kur­ma is­ten­ci ve bu is­ten­cin yet­ki­li ma­kam­ca tes­ci­li, ya­ni ge­çer­li bu­lun­ma­sı ola­rak say­mak ola­nak­lı­dır.

Mal, vak­fın or­ta­ya çık­ma­sı için ge­rek­li ilk öge­dir. İkin­ci ola­rak, vak­fı ku­ran ki­şi­nin, an­la­şı­la­bi­lir açık­lık­ta, sü­rek­li ve ger­çek­leş­ti­ril­me­si ola­nak­lı bir ama­cı ser­best­çe be­lir­le­me­si ge­re­kir. An­cak, bu amaç Ya­sa'da be­lir­ti­len ko­şul­la­ra uy­gun ol­ma­lı­dır. Üçün­cü­sü, ki­şi be­lir­le­di­ği bu ama­ca hiz­met ede­cek ni­te­lik­te ve ye­ter­li­lik­te olan ma­lı­nı, bir tü­zel­ki­şi­lik oluş­tur­mak ama­cıy­la ayır­ma­lı, ya­ni bu ma­lı be­lir­le­di­ği ama­ca öz­gü­le­me­li­dir. Son ola­rak da, ki­şi­nin va­kıf tü­zel­ki­şi­li­ği­ni kur­ma is­ten­ci ya­sa­nın ön­gör­dü­ğü bi­çim­de açık­lan­ma­lı ve ama­cı­nın ya­sa­nın ön­gör­dü­ğü yön­tem ve ko­şul­la­ra uy­gun ol­du­ğu tes­cil edil­me­li­dir.

Gö­rül­dü­ğü gi­bi, va­kıf tü­zel­ki­şi­li­ği­nin oluş­ma­sı, vak­fe­den yö­nün­den mül­ki­yet, ör­güt­len­me ve iş­let­me hak­kı­nın kul­la­nıl­ma­sıy­la doğ­ru­dan il­gi­li­dir. Bu il­gi, ki­şi­nin vak­fet­ti­ği mal üze­rin­de­ki mül­ki­yet hak­kın­dan, sı­nır­sız ve tam ta­sar­ruf yet­ki­sin­den, yi­ne ken­di­si­nin is­ten­ciy­le be­lir­le­di­ği ko­şul­lar­da vaz­ge­çil­me­si­ni ge­rek­tir­mek­te­dir.

Yu­ka­rı­da ya­pı­lan açık­la­ma­lar, Me­de­ni Ya­sa'dan ön­ce ku­rul­muş ve 2762 sa­yı­lı Ya­sa'yla ko­ru­nan es­ki va­kıf­lar için de ge­çer­li­dir. Çün­kü, bu va­kıf­lar­da da vak­fın sta­tü­sü, vak­fe­den ta­ra­fın­dan dü­zen­len­miş­tir.

Vak­fi­ye ya da va­kıf se­ne­di, vak­fın ku­ru­cu bel­ge­si­dir. Bu bel­ge, vak­fın ko­nu­su­na, ama­cı­na ve or­gan­la­rı­na iliş­kin vak­fe­de­nin tüm is­tek ve is­ten­ci­ni yan­sı­tan dü­zen­le­me­ler içe­rir. Vak­fi­ye ya da va­kıf se­ne­di­nin dü­zen­le­me­le­ri bi­rer hu­kuk ku­ra­lı et­ki, de­ğer ve gü­cün­de­dir. Va­kıf kur­ma iş­le­mi ta­mam­lan­dık­tan son­ra bu ku­ral­lar, vak­fe­de­ni, vak­fı yö­ne­ten­le­ri, va­kıf­tan ya­rar­la­na­cak­la­rı, üçün­cü ki­şi­le­ri ve Dev­let'i bağ­lar. Bu ne­den­le, ku­ru­cu is­ten­ci yan­sı­tan vak­fi­ye ya da va­kıf se­net­le­ri­ni Dev­let or­gan­la­rı da­hil kim­se de­ğiş­ti­re­mez.

Bir özel hu­kuk iş­le­mi olan va­kıf kur­ma is­ten­ci­nin ya­say­la be­lir­le­nen yön­te­me uy­gun ola­rak açık­lan­ma­sı son­ra­sın­da, özel hu­kuk tü­zel­ki­şi­li­ği ka­za­nan mal top­lu­lu­ğu­nun, mül­ki­ye­ti­ne ge­çen mal ve hak­lar üze­rin­de­ki ta­sar­ruf yet­ki­si, kuş­ku­suz Ana­ya­sa'nın mül­ki­yet hak­kı­na, tü­zel­ki­şi­li­ğin var­lı­ğı­nı sür­dür­me­si de, ör­güt­len­me öz­gür­lü­ğü­ne iliş­kin ku­ral­la­rı­nın gü­ven­ce­si al­tın­da­dır.

Do­la­yı­sıy­la, va­kıf özel hu­kuk tü­zel­ki­şi­li­ği­ne iliş­kin ya­sa ku­ral­la­rı­nın, va­kıf ku­ru­mu­nun bu as­li ni­te­li­ği­ne uy­gun ol­ma­sı ve bu ku­ral­lar ile, vak­fı ku­ra­nın is­ten­ci­ne ve onun is­ten­ciy­le be­lir­le­nen ör­güt­len­me bi­çi­mi­ne ve et­kin­lik ala­nı­na, Ana­ya­sa'nın mül­ki­yet hak­kı ve ör­güt­len­me öz­gür­lü­ğü­ne iliş­kin ku­ral­la­rın­da ön­gö­rü­len­ler dı­şın­da, ka­rı­şıl­ma­ma­sı ge­rek­mek­te­dir.

İn­ce­le­nen Ya­sa'nın, va­kıf­la­rı, sos­yal dev­let ol­ma­nın ki­mi ge­rek­le­ri­ni üst­le­ne­bi­le­cek "eko­no­mik ak­tör­ler" ola­rak ön­gör­dü­ğü ve yu­ka­rı­ya alı­nan ku­ral­la­rın bu an­la­yış ve yak­la­şım­la ka­bul edil­di­ği an­la­şıl­mak­ta­dır. Baş­ka bir de­yiş­le, va­kıf­lar, sos­yal ve si­ya­sal ya­şam için­de bir si­vil top­lum ör­gü­tü ola­rak ön­gö­rül­müş­tür.

Yal­nız­ca ha­yır için top­lu­ma hiz­met et­me ku­rum­la­rı olan va­kıf­la­rın, eko­no­mik ak­tör, si­ya­sal ve sos­yal bir ör­güt­len­me mo­de­li, de­mok­ra­tik kit­le ör­gü­tü ya da si­vil top­lum ör­gü­tü ola­rak ni­te­len­di­ril­me­si­ne ola­nak bu­lun­ma­mak­ta­dır. Bu ne­den­le, ya­sa­ko­yu­cu­nun in­ce­le­nen Ya­sa'da or­ta­ya koy­du­ğu yak­la­şım­la oluş­tu­ru­lan ya­pı­lan­ma­nın "va­kıf" ni­te­li­ği ta­şı­ma­ya­ca­ğı açık­tır.

Ya­sa'yla, tü­zel­ki­şi­li­ği oluş­tu­ran ku­ru­cu is­ten­ce bağ­lı kal­mak­sı­zın, vak­fe­de­nin çiz­di­ği ko­nu, amaç, ör­güt­len­me ve yö­ne­tim bi­çi­mi­nin dı­şı­na çı­kıl­ma­sı ya da çı­kıl­ma­sı­na izin ve­ril­me­si, baş­ka bir an­la­tım­la, vak­fın yö­ne­ti­mi­nin, ama­cı­nın ve mal­la­rı­nın ser­best­çe de­ğiş­ti­ril­me­si ya da de­ğiş­ti­ril­me­si­ne izin ve­ril­me­si du­ru­mun­da or­ta­ya çı­kan ya­pı­nın, hu­ku­kun ta­nım­la­dı­ğı bi­çi­miy­le vak­fın özel hu­kuk tü­zel­ki­şi­li­ği ola­rak ni­te­len­di­ril­me­si­ne ola­nak kal­ma­ya­cak­tır.

Oy­sa, ya­sa­ko­yu­cu, vak­fi­ye ya da va­kıf se­ne­din­de ku­ral olup ol­ma­dı­ğı­nı ara­mak­sı­zın, in­ce­le­nen Ya­sa'nın,

- 5. mad­de­si­nin üçün­cü fık­ra­sın­da, ye­ni va­kıf­la­rın, va­kıf se­ne­din­de ya­zı­lı amaç­la­rı­nı ger­çek­leş­tir­mek üze­re, Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü'ne bil­di­rim­de bu­lun­mak ko­şu­luy­la şu­be ve tem­sil­ci­lik aça­bil­me­si­ni,

- 12. mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sın­da, va­kıf­la­rın mal edi­ne­bil­me­si­ni ve mal­la­rı üze­rin­de her tür­lü iş­lem­de bu­lu­na­bil­me­si­ni,

- 16. mad­de­si­nin,

•Üçün­cü fık­ra­sın­da, mül­hak vak­fa iliş­kin hay­rat ta­şın­ma­zın öz­gü­le­ne­bil­me­si­ni,

• Son fık­ra­sın­da, ce­ma­at va­kıf­la­rı­na iliş­kin, kıs­men ya da tü­müy­le hay­rat ola­rak kul­la­nıl­ma­yan ta­şın­maz­la­rın, va­kıf yö­ne­ti­mi­nin is­te­mi üze­ri­ne Va­kıf­lar Mec­li­si ka­ra­rıy­la, ay­nı ce­ma­ate iliş­kin baş­ka bir vak­fa öz­gü­le­ne­bil­me­si ya da vak­fın aka­rı­na dö­nüş­tü­rü­le­bil­me­si­ni,

- 25. mad­de­si­nin ikin­ci fık­ra­sın­da, va­kıf­la­rın, yurt içi ve yurt dı­şın­da­ki ki­şi, ku­rum ve ku­ru­luş­lar­dan ay­ni ve nak­di ba­ğış ve yar­dım ala­bil­me­si­ni; yurt içi ve yurt dı­şın­da­ki ben­zer amaç­lı va­kıf ve der­nek­le­re ay­ni ve nak­di ba­ğış ve yar­dım­da bu­lu­na­bil­me­si­ni,

- 26. mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sın­da, va­kıf­la­rın, ama­cı­nı ger­çek­leş­tir­me­ye yar­dım­cı ol­mak ve vak­fa ge­lir sağ­la­mak ama­cıy­la, Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü'ne bil­gi ver­mek ko­şu­luy­la ik­ti­sa­di iş­let­me ve şir­ket ku­ra­bil­me­si­ni, ku­rul­muş şir­ket­le­re or­tak ola­bil­me­si­ni,

ola­nak­lı kıl­mış­tır.

Ya­sa­ko­yu­cu­nun, yu­ka­rı­da be­lir­ti­len yak­la­şı­mı­nın ter­si­ne, va­kıf özel hu­kuk tü­zel­ki­şi­li­ği ni­te­li­ği­nin ge­re­ği ola­rak, in­ce­le­nen Ya­sa'da, vak­fi­ye ya da va­kıf se­ne­di­ni gö­ze­te­rek ki­mi dü­zen­le­me­ler yap­tı­ğı da gö­rül­mek­te­dir. Ger­çek­ten, in­ce­le­nen Ya­sa'nın,

- 8. mad­de­sin­de, ye­ni va­kıf­la­rın or­gan­la­rı­nın ta­mam­lan­ma­sı­nın ön­ce­lik­le va­kıf se­ne­din­de­ki ku­ral­la­ra gö­re ya­pıl­ma­sı ön­gö­rül­müş,

- 14. mad­de­sin­de, es­ki va­kıf­la­rın vak­fi­ye­le­rin­de­ki ko­şul­la­rın ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si­ne ey­lem­li ola­rak ya da hu­ku­ken ola­nak kal­ma­ma­sı du­ru­mun­da, Va­kıf­lar Mec­li­si'nce bu ko­şul­la­rın de­ğiş­ti­ril­me­si, vak­fe­de­nin is­ten­ci­ne ay­kı­rı ol­ma­ma­sı ko­şu­lu­na bağ­lan­mış,

- 25. mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sın­da, va­kıf­la­rın amaç ya da et­kin­lik­le­ri doğ­rul­tu­sun­da ulus­la­ra­ra­sı et­kin­lik ve iş­bir­li­ğin­de bu­lu­na­bil­me­si, yurt dı­şın­da şu­be ve tem­sil­ci­lik aça­bil­me­si, üst ku­ru­luş ku­ra­bil­me­si ve yurt dı­şın­da ku­rul­muş ku­ru­luş­la­ra üye ola­bil­me­si, bu ko­nu­la­rın va­kıf se­ne­din­de yer al­ma­sı ko­şu­lu­na bağ­lı kı­lın­mış,

- 27. mad­de­sin­de, so­na eren ye­ni va­kıf­la­rın tas­fi­ye­sin­den ar­ta ka­lan mal ve hak­lar üze­rin­de ön­ce­lik­le va­kıf se­ne­di­ne gö­re iş­lem ya­pıl­ma­sı ön­gö­rül­müş­tür.

So­nuç ola­rak Ya­sa'nın,

- Va­kıf­la­rın,

• Yurt için­den ve yurt­dı­şın­dan ba­ğış ve yar­dım ala­bil­me­si­ni ya da yurt içi ve yurt dı­şın­da­ki ben­zer amaç­lı va­kıf ve der­nek­le­re ba­ğış ve yar­dım ya­pa­bil­me­si­ni,

• Ye­ni ta­şın­maz mal edi­ne­bil­me­si­ni,

• İk­ti­sa­di iş­let­me ve şir­ket ku­ra­bil­me­si­ni ya da ku­rul­muş şir­ket­le­re or­tak ola­bil­me­si­ni,

- Ye­ni va­kıf­la­rın yurt için­de şu­be ve tem­sil­ci­lik aça­bil­me­si­ni,

- Mül­hak va­kıf­la­rın hay­rat ni­te­li­ğin­de­ki ta­şın­maz­la­rı­nı öz­gü­le­ye­bil­me­le­ri­ni,

- Ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın, kıs­men ya da tü­müy­le hay­rat ola­rak kul­la­nıl­ma­yan ta­şın­maz­la­rı­nın, va­kıf yö­ne­ti­mi­nin is­te­mi üze­ri­ne Va­kıf­lar Mec­li­si ka­ra­rıy­la, ay­nı ce­ma­ate iliş­kin baş­ka bir vak­fa öz­gü­le­ne­bil­me­si ya da vak­fın aka­rı­na dö­nüş­tü­rü­le­bil­me­si­ni,

vak­fi­ye­le­rin­de ya da va­kıf se­net­le­rin­de ku­ral bu­lun­ma­sı ko­şu­lu­na bağ­la­ma­yan 5. mad­de­si­nin üçün­cü fık­ra­sı, 12. mad­de­si, 16. mad­de­si­nin üçün­cü ve son fık­ra­la­rı, 25. mad­de­si­nin ikin­ci fık­ra­sı ve 26. mad­de­si; hu­ku­kun ge­nel il­ke­le­riy­le, Ana­ya­sa'nın 2. mad­de­sin­de yer ve­ri­len hu­kuk dev­le­ti ni­te­li­ği­nin ge­re­ği olan hu­kuk gü­ven­li­ği il­ke­siy­le, Ana­ya­sa'nın ör­güt­len­me öz­gür­lü­ğü ve mül­ki­yet hak­kı­na iliş­kin 33 ve 35. mad­de­le­rin­de­ki ku­ral­lar­la bağ­daş­ma­mak­ta­dır.

2-Ya­sa'nın,

-12. mad­de­sin­de,

"Va­kıf­lar; mal edi­ne­bi­lir­ler, mal­la­rı üze­rin­de her tür­lü ta­sar­ruf­ta bu­lu­na­bi­lir­ler.

Ge­nel Mü­dür­lü­ğe ve maz­but va­kıf­la­ra ait akar mal­lar ile hak­la­rın da­ha ya­rar­lı olan­la­rı ile de­ğiş­ti­ril­me­si­ne, pa­ra­ya çev­ril­me­si­ne ve­ya de­ğer­len­di­ril­me­si­ne Mec­lis yet­ki­li­dir.

Mül­hak, ce­ma­at, es­naf va­kıf­la­rı ile ye­ni va­kıf­la­ra, baş­lan­gıç­ta öz­gü­le­nen mal ve hak­lar, va­kıf yö­ne­ti­mi­nin baş­vu­ru­su üze­ri­ne, hak­lı kı­lan se­bep­ler var­sa, De­ne­tim Ma­ka­mı­nın gö­rü­şü alı­na­rak mah­ke­me ka­ra­rı ile son­ra­dan ik­ti­sap et­tik­le­ri mal ve hak­la­rı ise ba­ğım­sız eks­per­tiz ku­ru­luş­la­rın­ca dü­zen­le­ne­cek ra­po­ra da­ya­lı ola­rak va­kıf yet­ki­li or­ga­nı­nın ka­ra­rı ile da­ha ya­rar­lı olan­la­rı ile de­ğiş­ti­ri­le­bi­lir ve­ya pa­ra­ya çev­ri­le­bi­lir.

Va­kıf yö­ne­ti­ci­le­ri, ik­ti­sap et­tik­le­ri ve­ya de­ğiş­tir­dik­le­ri ta­şın­maz mal­la­rı ta­pu­ya tes­cil ta­ri­hin­den iti­ba­ren bir ay içe­ri­sin­de Ge­nel Mü­dür­lü­ğe bil­di­rir­ler.

Ku­ru­cu­la­rı­nın ço­ğun­lu­ğu ya­ban­cı uy­ruk­lu olan va­kıf­la­rın, ta­şın­maz mal edin­me­le­ri hak­kın­da, 22/12/1934 ta­rih­li ve 2644 sa­yı­lı Ta­pu Ka­nu­nu­nun 35 in­ci mad­de­si uy­gu­la­nır.",

- 14. mad­de­sin­de,

"Va­kıf­la­rın, vak­fi­ye­le­rin­de­ki şart­la­rın ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si­ne fii­len ve­ya hu­ku­ken im­kan kal­ma­ma­sı ha­lin­de; vak­fe­de­nin ira­de­si­ne ay­kı­rı ol­ma­mak kay­dıy­la maz­but va­kıf­lar­da Ge­nel Mü­dür­lü­ğün; mül­hak, ce­ma­at ve es­naf va­kıf­la­rın­da, va­kıf yö­ne­ti­ci­le­ri­nin tek­li­fi üze­ri­ne bu şart­la­rı de­ğiş­tir­me­ye; ha­yır şart­la­rın­da­ki pa­ra­sal de­ğer­le­ri gün­cel va­kıf ge­lir­le­ri­ne uyar­la­ma­ya Mec­lis yet­ki­li­dir.",

- 16. mad­de­sin­de,

"Maz­but va­kıf­la­ra ait hay­rat ta­şın­maz­la­ra, Ge­nel Mü­dür­lük ta­ra­fın­dan ön­ce­lik­le vak­fi­ye­le­ri doğ­rul­tu­sun­da iş­lev ve­ri­lir. Ge­nel Mü­dür­lük­çe de­ğer­len­di­ri­le­me­yen ve­ya iş­lev ve­ri­le­me­yen hay­rat ta­şın­maz­lar; fii­len as­li ni­te­li­ği­ne uy­gun ola­rak kul­la­nı­lın­ca­ya ka­dar ki­ra­ya ve­ri­le­bi­lir.

Bu hay­rat ta­şın­maz­lar; Ge­nel Mü­dür­lük­çe iş­lev ve­ril­mek ama­cıy­la, vak­fi­ye­sin­de ya­zı­lı hiz­met­ler­de kul­la­nıl­mak üze­re Ge­nel Mü­dür­lü­ğün de­ne­ti­min­de ona­rım ve res­to­ras­yon kar­şı­lı­ğı ka­mu ku­rum ve ku­ru­luş­la­rı­na, ben­zer amaç­lı va­kıf­la­ra ve­ya ka­mu ya­ra­rı­na ça­lı­şan der­nek­le­re tah­sis edi­le­bi­lir.

Mül­hak vak­fa ait hay­rat ta­şın­ma­zın tah­si­sin­de Ge­nel Mü­dür­lük gö­rü­şü alı­nır.

Tah­sis edi­len ta­şın­maz; ti­ca­ri bir fa­ali­yet­te kul­la­nı­la­maz, tah­si­se ay­kı­rı kul­la­nı­mın tes­pi­ti ha­lin­de Ge­nel Mü­dür­lü­ğün ta­le­bi üze­ri­ne ta­şın­maz, bu­lun­du­ğu ye­rin mül­ki amir­li­ğin­ce tah­li­ye edi­lir.

Ce­ma­at va­kıf­la­rı­na ait, kıs­men ve­ya ta­ma­men hay­rat ola­rak kul­la­nıl­ma­yan ta­şın­maz­lar, va­kıf yö­ne­ti­mi­nin ta­le­bi ha­lin­de Mec­lis ka­ra­rıy­la; ay­nı ce­ma­ate ait baş­ka bir vak­fa tah­sis edi­le­bi­lir ve­ya vak­fın aka­rı­na dö­nüş­tü­rü­le­bi­lir.",

- 25. mad­de­sin­de,

"Va­kıf­lar; va­kıf se­net­le­rin­de yer al­mak kay­dıy­la, amaç ve­ya fa­ali­yet­le­ri doğ­rul­tu­sun­da, ulus­la­ra­ra­sı fa­ali­yet ve iş­bir­li­ğin­de bu­lu­na­bi­lir­ler, yurt dı­şın­da şu­be ve tem­sil­ci­lik aça­bi­lir­ler, üst ku­ru­luş­lar ku­ra­bi­lir­ler ve yurt dı­şın­da ku­rul­muş ku­ru­luş­la­ra üye ola­bi­lir­ler.

Va­kıf­lar; yurt içi ve yurt dı­şın­da­ki ki­şi, ku­rum ve ku­ru­luş­lar­dan ay­ni ve nak­di ba­ğış ve yar­dım ala­bi­lir­ler, yurt içi ve yurt dı­şın­da­ki ben­zer amaç­lı va­kıf ve der­nek­le­re ay­ni ve nak­di ba­ğış ve yar­dım­da bu­lu­na­bi­lir­ler. Nak­di yar­dım­la­rın yurt dı­şın­dan alın­ma­sı ve­ya yurt dı­şı­na ya­pıl­ma­sı ban­ka ara­cı­lı­ğı ile olur ve so­nuç Ge­nel Mü­dür­lü­ğe bil­di­ri­lir. Bil­di­ri­min şek­li ve içe­ri­ği yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.",

- 26. mad­de­sin­de,

"Va­kıf­lar; ama­cı­nı ger­çek­leş­tir­me­ye yar­dım­cı ol­mak ve vak­fa ge­lir te­min et­mek ama­cıy­la, Ge­nel Mü­dür­lü­ğe bil­gi ver­mek şar­tıy­la ik­ti­sa­di iş­let­me ve şir­ket ku­ra­bi­lir, ku­rul­muş şir­ket­le­re or­tak ola­bi­lir­ler.

Ge­nel Mü­dür­lük; Ba­kan­lar Ku­ru­lu ka­ra­rıy­la Ge­nel Mü­dür­lük ve maz­but va­kıf­la­rın ge­lir­le­ri ve akar mal­la­rı ile ik­ti­sa­di iş­let­me ve­ya şir­ket kur­ma­ya yet­ki­li­dir. Şir­ket his­se­le­ri ve hak­la­rın da­ha ya­rar­lı olan­la­rı ile de­ğiş­ti­ril­me­si, pa­ra­ya çev­ril­me­si, de­ğer­len­di­ril­me­si ve bun­la­ra bağ­lı her tür­lü hak­kın kul­la­nıl­ma­sı ile or­tak­lık pay­la­rı­na bağ­lı hak­la­rın kul­la­nıl­ma­sı Ge­nel Mü­dür­lük ta­ra­fın­dan yü­rü­tü­lür.",

dü­zen­le­me­le­ri­ne yer ve­ril­miş­tir.

Ya­sa'nın 3. mad­de­sin­de, bu Ya­sa'da ge­çen "va­kıf­lar" söz­cü­ğü­nün, maz­but, mül­hak, ce­ma­at ve es­naf va­kıf­la­rı ile ye­ni va­kıf­la­rın tü­mü­nü kap­sa­dı­ğı be­lir­til­miş; yu­ka­rı­ya met­ni alı­nan mad­de dü­zen­le­me­le­rin­de de, va­kıf­lar bağ­la­mın­da ce­ma­at (azın­lık) va­kıf­la­rıy­la il­gi­li esas­lı de­ği­şik­lik­ler ya­pıl­mış­tır. Bu de­ği­şik­lik­le­rin ön­ce­lik­le Lo­zan Ant­laş­ma­sı yö­nün­den in­ce­len­me­si ge­rek­mek­te­dir. Çün­kü, ce­ma­at (azın­lık) va­kıf­la­rı­nın var­lık­la­rı Lo­zan Ant­laş­ma­sı'na da­yan­mak­ta­dır.

Lo­zan Ant­laş­ma­sı, Tür­ki­ye Dev­le­ti'nin ulus­la­ra­ra­sı düz­lem­de hu­kuk­sal ve si­ya­sal ku­ru­luş bel­ge­si­dir. Lo­zan Ant­laş­ma­sı'yla, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti'nin Ulu­sal And sı­nır­la­rı için­de, öz­gür ve ba­ğım­sız bir dev­let ola­rak var­lı­ğı ta­nın­mış ve Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti dün­ya ulus­lar ai­le­si­ne ba­ğım­sız bir dev­let ola­rak ka­bul edil­miş­tir.

Do­la­yı­sıy­la, Lo­zan Ant­laş­ma­sı, Cum­hu­ri­yet dö­ne­mi hu­kuk sis­te­mi­nin te­me­li­ni oluş­tur­mak­ta­dır. Bu ni­te­li­ği ne­de­niy­le, Ant­laş­ma ku­ral­la­rı "ana­ya­sal de­ğer­de"dir.

Ni­te­kim, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si, Lo­zan Ant­laş­ma­sı'nda yer alan "kar­şı­lık­lı iş­lem" il­ke­si­ni, "ana­ya­sal de­ğer­de" ka­bul ede­rek "ana­ya­sal­lık blo­ku"na kat­mış ve de­ne­ti­min­de öl­çü norm ola­rak kul­lan­mış­tır.

Bu ne­den­le, ya­sa­ko­yu­cu­nun, ka­bul et­ti­ği ya­sa­lar­da Lo­zan Ant­laş­ma­sı ku­ral­la­rı­nı gö­zö­nün­de bu­lun­dur­ma­sı hu­kuk­sal ge­rek­li­lik­tir.

Lo­zan Ant­laş­ma­sı'nın, "Akal­li­yet­le­rin Hi­ma­ye­si" baş­lık­lı Üçün­cü Fas­lın­da yer alan 37-45. mad­de­le­rin­de, azın­lık ola­rak ni­te­len­di­ri­len "gay­ri­müs­lim Türk te­baa"nın ki­mi bi­rey­sel hak­la­rı­nın ya­nı sı­ra, ko­lek­tif/grup hak­la­rı­nın ko­run­ma­sı da dü­zen­len­miş­tir.

Ant­laş­ma'nın, 37. mad­de­siy­le, Tür­ki­ye, bu fa­sıl­da yer alan ku­ral­la­rın te­mel ya­sa­lar ola­rak ta­nın­ma­sı­nı, hiç­bir ya­sa­nın, yö­net­me­li­ğin, tü­zü­ğün ve res­mi iş­le­min bu ku­ral­la­ra ay­kı­rı ya da çe­li­şir ol­ma­ma­sı­nı ve bu ku­ral­lar­dan üs­tün sa­yıl­ma­ma­sı­nı yü­küm­len­miş­tir.

Ant­laş­ma'nın,

- 39. mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sın­da, Müs­lü­man ol­ma­yan azın­lık­la­ra men­sup Türk yurt­taş­la­rı­nın Müs­lü­man­la­rın ya­rar­lan­dık­la­rı ay­nı yurt­taş­lık hak­la­rıy­la si­ya­sal hak­lar­dan ya­rar­la­na­ca­ğı,

- 42. mad­de­si­nin son fık­ra­sın­da, Tür­ki­ye Hü­kü­me­ti'nin, söz ko­nu­su azın­lık­la­ra iliş­kin ki­li­se­le­re, hav­ra­la­ra, me­zar­lık­la­ra ve öte­ki din ku­rum­la­rı­na tam ko­ru­ma sağ­la­ma­yı yü­küm­len­di­ği, bu azın­lık­la­rın Tür­ki­ye'de­ki va­kıf­la­rı­na, din ve ha­yır iş­le­ri ku­rum­la­rı­na her tür­lü ko­lay­lı­ğı ve iz­ni sağ­la­ya­ca­ğı, ay­rı­ca, Tür­ki­ye Hü­kü­me­ti'nin ye­ni­den din ve ha­yır ku­rum­la­rı ku­rul­ma­sı için bu ni­te­lik­te­ki öte­ki özel ku­rum­la­ra sağ­lan­mış ko­lay­lık­lar­dan hiç­bi­ri­ni esir­ge­me­ye­ce­ği,

- 45. mad­de­sin­de de, "ah­di kar­şı­lık­lı­lık" ku­ra­lı ge­ti­ri­le­rek, bu fa­sıl­da­ki ku­ral­lar­la Tür­ki­ye'nin Müs­lü­man ol­ma­yan azın­lık­la­ra ta­nı­mış ol­du­ğu hak­la­rın, Yu­na­nis­tan ta­ra­fın­dan da ken­di ül­ke­sin­de bu­lu­nan Müs­lü­man azın­lı­ğa ta­nı­na­ca­ğı,

be­lir­til­miş­tir.

İn­ce­le­nen Ya­sa'yla ce­ma­at va­kıf­la­rı­na iliş­kin ola­rak ge­ti­ri­len en önem­li de­ği­şik­lik, bun­la­rın mül­hak va­kıf sta­tü­sün­den uzak­laş­tı­rı­la­rak, Türk Me­de­ni Ya­sa­sı'na gö­re ku­ru­lan ye­ni va­kıf­la­ra ya­kın­laş­tı­rıl­ma­sı­dır.

Ni­te­kim, Ya­sa'nın 5. mad­de­si­nin dör­dün­cü fık­ra­sın­da, es­naf va­kıf­la­rı­nın mül­hak va­kıf­la­ra iliş­kin ku­ral­la­ra bağ­lı ol­du­ğu­nun be­lir­til­me­si­ne kar­şı­lık, ce­ma­at va­kıf­la­rı­na iliş­kin ben­zer bir dü­zen­le­me ya­pıl­ma­mış­tır.

Ya­sa'nın il­gi­li di­ğer ku­ral­la­rın­da da, maz­but, mül­hak ve ye­ni va­kıf­lar­dan ay­rı ola­rak ce­ma­at va­kıf­la­rın­dan söz edil­mek­te­dir. Hat­ta, Ya­sa'nın 41. mad­de­siy­le, ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın, mül­hak va­kıf­lar­dan ay­rı ola­rak, Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü'nün en üst ka­rar or­ga­nı olan Va­kıf­lar Mec­li­si'ne bir asıl ve bir ye­dek üye seç­me­si esa­sı ge­ti­ril­miş­tir.

Do­la­yı­sıy­la, ya­sa­ko­yu­cu­nun ce­ma­at va­kıf­la­rı­nı es­ki va­kıf­lar ara­sın­da ay­rı bir tür ola­rak ni­te­len­dir­di­ği açık­ça or­ta­da­dır.

Bu­nun so­nu­cun­da, Türk Dev­ri­mi'nin tas­fi­ye et­ti­ği "Şer-i Hu­kuk" dü­ze­ni için­de ku­rul­muş es­ki va­kıf­la­rın tas­fi­ye­si­ni amaç­la­yan yak­la­şı­mın ve bu yak­la­şı­mın ge­re­ği ola­rak tüm es­ki va­kıf­lar üze­rin­de Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü ara­cı­lı­ğıy­la ku­ru­lan ol­duk­ça sı­kı izin ve de­ne­tim sis­te­mi­nin, ne­re­dey­se tü­müy­le or­ta­dan kal­dı­rıl­dı­ğı gö­rül­mek­te­dir.

Bu bağ­lam­da, Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü'nün, 2762 sa­yı­lı Ya­sa'yla ce­ma­at va­kıf­la­rı üze­rin­de­ki sı­kı de­ne­ti­mi kal­dı­rıl­mak­ta, es­ki va­kıf ol­ma­la­rı­na kar­şın, bu va­kıf­la­rın, maz­but va­kıf­lar ara­sı­na alın­ma­sı­nın önü ke­sil­mek­te­dir. Çün­kü, Ya­sa'nın 7. mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­na gö­re, on yıl sü­rey­le yö­ne­ti­ci ata­na­ma­yan ya da yö­ne­tim or­ga­nı oluş­tu­ru­la­ma­yan mül­hak va­kıf­lar, an­cak mah­ke­me ka­ra­rıy­la maz­but va­kıf­lar ara­sı­na alı­na­bil­mek­te, ce­ma­at va­kıf­la­rı mül­hak va­kıf­lar ara­sın­dan çı­ka­rıl­dı­ğın­dan bu va­kıf­la­rın yar­gı ka­ra­rıy­la da maz­but vak­fa dö­nüş­tü­rül­me­si en­gel­len­miş ol­mak­ta­dır.

İn­ce­le­nen Ya­sa'yla, ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın, mül­hak va­kıf­lar ara­sın­dan çı­ka­rı­lıp ye­ni va­kıf­la­ra ben­zer ay­rı bir tür gi­bi de­ğer­len­di­ril­me­si­nin do­ğal so­nu­cu ola­rak, bu va­kıf­la­rın amaç ve et­kin­lik­le­ri doğ­rul­tu­sun­da gi­de­rek ge­liş­me­le­ri­ne de ola­nak sağ­lan­mak­ta­dır.

Ni­te­kim, in­ce­le­nen Ya­sa'nın;

- 12. mad­de­siy­le, sö­zü edi­len va­kıf­la­rın, di­ni, hay­ri, sos­yal, eğit­sel, sağ­lık ve kül­tü­rel alan­lar­da­ki ge­rek­si­nim­le­riy­le sı­nır­lı ol­mak­sı­zın ve her­han­gi bir mer­ci­den izin al­mak­sı­zın mal edin­me ve bun­lar üze­rin­de ta­sar­ruf­ta bu­lun­ma hak­kı­na ka­vuş­tu­rul­du­ğu,

- 14. mad­de­siy­le, yö­ne­ti­ci­le­ri­nin is­te­mi ve Vak­fı­lar Mec­li­si'nin ka­ra­rıy­la vak­fın amaç ve iş­le­vi­nin de­ğiş­ti­ril­me­si­ne ola­nak ta­nın­dı­ğı,

- 16. mad­de­si­nin son fık­ra­sıy­la, kıs­men ya da ta­ma­men hay­rat ola­rak kul­la­nıl­ma­yan ce­ma­at va­kıf­la­rı ta­şın­maz­la­rı­nın, yö­ne­ti­ci­le­ri­nin is­te­mi ve Va­kıf­lar Mec­li­si ka­ra­rıy­la, ay­nı ce­ma­ate iliş­kin baş­ka bir vak­fa tah­sis edil­me­si­ne ya da vak­fın aka­rı­na dö­nüş­tü­rül­me­si­ne ola­nak sağ­lan­dı­ğı,

- 25. mad­de­si­nin ikin­ci fık­ra­sıy­la, her­han­gi bir mer­ci­den izin al­mak­sı­zın yurt içi ve yurt dı­şın­da­ki ki­şi, ku­rum ve ku­ru­luş­lar­dan ay­ni ve nak­di ba­ğış ve yar­dım ala­bil­me­le­ri­ne, yurt içi ve yurt dı­şın­da­ki ben­zer amaç­lı va­kıf ve der­nek­le­re ay­ni ve nak­di ba­ğış ve yar­dım ya­pa­bil­me­le­ri­nin yo­lu­nun açıl­dı­ğı,

- 26. mad­de­siy­le, her­han­gi bir mer­ci­den izin al­mak­sı­zın, ama­cın ger­çek­leş­ti­ril­me­si­ne yar­dım­cı ol­mak ve vak­fa ge­lir sağ­la­mak ama­cıy­la ik­ti­sa­di iş­let­me ve şir­ket kur­ma­la­rı­na ya da ku­rul­muş şir­ket­le­re or­tak ol­ma­la­rı­na ola­nak ta­nın­dı­ğı,

- Ge­çi­ci 7. mad­de­siy­le de, da­ha ön­ce 4771 ve 4778 sa­yı­lı ya­sa­lar­da­ki bu sı­nır­la­ma­lar ne­de­niy­le mül­ki­yet­le­ri­ne ge­çi­re­me­dik­le­ri,

• 1936 Be­yan­na­me­le­rin­de ka­yıt­lı olup, ha­len ta­sar­ruf­la­rın­da bu­lu­nan "nam-ı müs­te­ar" ya da "nam-ı mev­hum"lar adı­na ta­pu­da ka­yıt­lı ta­şın­maz­la­rın,

• 1936 Be­yan­na­me­sin­den son­ra ce­ma­at va­kıf­la­rın­ca sa­tın alın­mış ya da ce­ma­at va­kıf­la­rı­na va­si­yet edil­di­ği ya da ba­ğış­lan­dı­ğı hal­de, mal edi­ne­me­me ge­rek­çe­siy­le ha­len ha­zi­ne ya da Ge­nel Mü­dür­lük ya da va­si­yet eden­ler ya da ba­ğış­la­yan­lar adı­na ta­pu­da ka­yıt­lı ta­şın­maz­la­rın,

ta­pu ka­yıt­la­rın­da­ki hak ve yü­küm­lü­lük­le­ri ile bir­lik­te, Ya­sa'nın yü­rür­lü­ğe gir­di­ği gün­den baş­la­ya­rak 18 ay için­de baş­vu­rul­ma­sı du­ru­mun­da, Va­kıf­lar Mec­li­si'nin olum­lu ka­ra­rın­dan son­ra, il­gi­li ta­pu si­cil mü­dür­lük­le­rin­ce ce­ma­at va­kıf­la­rı adı­na tes­cil­le­ri­nin ya­pıl­ma­sı­na ola­nak sağ­lan­dı­ğı,

gö­rül­mek­te­dir.

Ce­ma­at (azın­lık) va­kıf­la­rı, Tür­ki­ye'de ya­şa­yan ve Türk yurt­ta­şı olan, Er­me­ni, Ya­hu­di ve Rum­lar ta­ra­fın­dan Os­man­lı Hu­kuk dü­ze­ni için­de ku­ru­lan, Lo­zan Ant­laş­ma­sı ge­re­ğin­ce 2762 sa­yı­lı Va­kıf­lar Ya­sa­sı'yla tü­zel­ki­şi­lik ka­zan­dı­rı­lan di­ni ve hay­ri ku­rum­lar­dır.

Yu­ka­rı­da da be­lir­til­di­ği gi­bi, Lo­zan Ant­laş­ma­sı'nın 42. mad­de­si­nin üçün­cü fık­ra­sın­da, "Türk Hü­kü­me­ti, söz ko­nu­su azın­lık­la­ra ait ki­li­se­le­re, hav­ra­la­ra, me­zar­lık­la­ra ve öte­ki din ku­rum­la­rı­na tam bir ko­ru­ma sağ­la­ma­yı yü­küm­le­nir. Bu azın­lık­la­rın Tür­ki­ye'de­ki va­kıf­la­rı­na, din ve ha­yır iş­le­ri ku­rum­la­rı­na her tür­lü ko­lay­lık­lar ve izin­ler sağ­la­na­cak ve Türk Hü­kü­me­ti, ye­ni­den din ve ha­yır ku­rum­la­rı ku­rul­ma­sı için, bu ni­te­lik­te öte­ki özel ku­rum­la­ra sağ­lan­mış ge­rek­li ko­lay­lık­lar­dan hiç­bi­ri­ni esir­ge­me­ye­cek­tir." de­nil­mek­te­dir.

Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti, Lo­zan Ant­laş­ma­sı'yla, Os­man­lı hu­kuk dü­ze­ni­nin ese­ri olan ve o ta­rih­te yü­rür­lük­te bu­lu­nan "şer'i hu­kuk" esas­la­rı­na gö­re ku­ru­lan ce­ma­at va­kıf­la­rı­nı, be­lir­ti­len ko­şul­lar­la ko­ru­ma ve di­ğer va­kıf­lar­la eşit iş­le­me bağ­lı tut­ma yü­küm­lü­lü­ğü al­tı­na gir­miş­tir.

17.02.1926 gün­lü, 743 sa­yı­lı "Türk Ka­nu­nu Me­de­ni­si"nin yü­rür­lü­ğe gir­me­siy­le, bu dö­nem­den ön­ce ku­ru­lan es­ki va­kıf­la­rın ye­ni Ya­sa ku­ral­la­rı­na bağ­lı ol­ma­sı uy­gun gö­rül­me­di­ğin­den, 19.06.1926 gün­lü, 864 sa­yı­lı "Ka­nu­nu Me­de­ni­nin Su­re­ti Me­ri­yet ve Şek­li Tat­bi­ki Hak­kın­da Ka­nun"un 8. mad­de­sin­de, Me­de­ni Ya­sa'nın yü­rür­lü­ğe gir­me­sin­den ön­ce ku­ru­lan va­kıf­la­ra iliş­kin ay­rı bir ya­sal dü­zen­le­me ya­pı­la­ca­ğı be­lir­til­miş ve bu mad­de uya­rın­ca 05.06.1935 gün­lü, 2762 sa­yı­lı Va­kıf­lar Ya­sa­sı çı­ka­rıl­mış­tır.

Va­kıf­lar Ya­sa­sı'yla, Türk Me­de­ni Ya­sa­sı'ndan ön­ce es­ki hu­ku­ka gö­re ku­ru­lan va­kıf­la­ra iliş­kin ola­rak, var­lık­la­rı­na ve vak­fi­ye­le­ri­ne zo­run­lu du­rum­lar dı­şın­da do­kun­ma­dan, ye­ni il­ke ve yön­tem­ler ge­ti­ril­miş, Lo­zan Ant­laş­ma­sı'nın 42. mad­de­sin­de sö­zü edi­len azın­lık va­kıf­la­rı bu Ya­sa'nın kap­sa­mı­na alın­mış­tır.

864 sa­yı­lı Ya­sa­yı yü­rür­lük­ten kal­dı­ran 03.12.2001 gün­lü, 4722 sa­yı­lı ye­ni "Türk Me­de­ni Ka­nu­nu­nun Yü­rür­lü­ğü ve Uy­gu­la­ma Şek­li Hak­kın­da Ka­nun"un 8. mad­de­sin­de ise, Türk Me­de­ni Ya­sa­sı'nın yü­rür­lü­ğe gir­me­sin­den ön­ce ku­ru­lan va­kıf­lar için yü­rür­lük­te olan özel ku­ral­lar sak­lı tu­tu­la­rak yü­rür­lük­le­ri sür­dü­rül­müş­tür.

Do­la­yı­sıy­la, gü­nü­müz­de, 04.10.1926 gü­nün­den ön­ce ku­ru­lan tüm va­kıf­lar ile ce­ma­at va­kıf­la­rı 2762 sa­yı­lı Va­kıf­lar Ya­sa­sı ku­ral­la­rı­na bağ­lı olup, Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü ta­ra­fın­dan de­net­len­mek­te­dir.

Va­kıf­lar Ya­sa­sı'nın 44. mad­de­si­ne gö­re, va­kıf ola­rak ta­sar­ruf et­tik­le­ri, ver­gi ka­yıt­la­rı, ki­ra söz­leş­me­le­ri ve Ya­sa'nın ya­yın­lan­ma­sın­dan son­ra ta­pu­ya ve­ril­miş def­ter­ler ve ku­ru­luş­la­rın he­sap def­ter­le­ri ve bu­na ben­zer bel­ge­ler­le an­la­şı­la­cak yer­ler "va­kıf kü­tü­ğü"ne kay­de­dil­miş; ay­rı­ca, ge­çi­ci mad­de uya­rın­ca, sa­hip ol­duk­la­rı tüm ta­şı­nır ve ta­şın­maz mal­la­rın en­van­te­ri­ni gös­te­ren "be­yan­na­me­ler" ve­ril­miş­tir.

Böy­le­ce, 2762 sa­yı­lı Ya­sa uya­rın­ca "va­kıf kü­tü­ğü­ne" kay­de­di­len ve 'Türk Vak­fı' sta­tü­sü ka­za­nan ce­ma­at (azın­lık) va­kıf­la­rı, ay­nı Ya­sa'nın 1. mad­de­si ge­re­ği, il­gi­li ce­ma­at­ler­ce se­çi­len ki­şi ya da ku­rul­lar­ca yö­ne­til­mek­te­dir.

Bu va­kıf­la­rın ta­şın­maz mal edin­me­si, ba­ğış ve va­si­yet ka­bul et­me­si ko­nu­la­rın­da açık ku­ral­lar ol­ma­dı­ğın­dan, ko­nu yar­gı­da yıl­lar­ca tar­tı­şıl­mış­tır. 08.05.1974 gün­lü, E.1971/2-820, K. 1974/505 sa­yı­lı Yar­gı­tay Hu­kuk Ge­nel Ku­ru­lu Ka­ra­rı ile, ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın 2762 sa­yı­lı Ya­sa'ya gö­re ver­dik­le­ri "be­yan­na­me"ler, "va­kıf­na­me" ola­rak ka­bul edil­miş; an­cak, bu va­kıf­na­me­de mal edin­me­ye iliş­kin bir dü­zen­le­me­nin bu­lun­ma­ma­sı du­ru­mun­da bu va­kıf­la­rın mal edi­ne­me­ye­cek­le­ri­ne, ba­ğış ve va­si­yet ka­bul ede­me­ye­cek­le­ri­ne hük­me­dil­miş; böy­le­ce, bu yön­de­ki tar­tış­ma­lar so­na er­di­ril­miş­tir.

Öte yan­dan, 2762 sa­yı­lı Ya­sa kap­sa­mın­da­ki ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın sa­yı­sı 160 do­la­yın­da olup, Me­de­ni Ya­sa'yla ye­ni ce­ma­at vak­fı ku­rul­ma­sı da ya­sak­lan­mış­tır. An­cak, uy­gu­la­ma­da, ulus­la­ra­ra­sı hu­kuk ku­ral­la­rı ge­re­ğin­ce azın­lık ta­nı­mı ya­pı­lır­ken Tür­ki­ye'nin im­za­la­dı­ğı ant­laş­ma­lar­da­ki azın­lık­la­rın esas alın­dı­ğı gö­rül­mek­te­dir ki, bu bağ­lam­da Tür­ki­ye'de­ki azın­lık­lar "gay­ri­müs­lüm azın­lık­lar" ola­rak ta­nım­lan­mak­ta ve kay­na­ğı da Lo­zan Ant­laş­ma­sı'na da­yan­mak­ta­dır.

Da­ha son­ra, 03.08.2002 gün­lü, 4471 sa­yı­lı Ya­sa ile 2762 sa­yı­lı Va­kıf­lar Ya­sa­sı'nın 1. mad­de­si­nin so­nu­na ek­le­nen fık­ra­lar­la, ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın ta­şın­maz mal edin­me­le­ri­ne ola­nak sağ­lan­mış­tır.

Açı­lan da­va üze­ri­ne, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si, 27.12.2002 gün­lü, E.2002/146, K.2002/201 sa­yı­lı ka­ra­rı ile, ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın, vak­fi­ye­le­ri olup ol­ma­dı­ğı­na ba­kıl­mak­sı­zın di­ni, hay­ri, sos­yal, eğit­sel, sağ­lık ve kül­tü­rel alan­lar­da­ki ge­rek­si­nim­le­ri­ni gi­der­mek üze­re Ba­kan­lar Ku­ru­lu'nun iz­niy­le ta­şın­maz mal edin­me­le­ri­ne ve bun­lar üze­rin­de ta­sar­ruf­ta bu­lun­ma­la­rı­na, ay­rı­ca da­ha ön­ce 2762 sa­yı­lı Ya­sa'nın 44. mad­de­si uya­rın­ca va­kıf kü­tü­ğü­ne tes­cil edil­miş­ler dı­şın­da, 4771 sa­yı­lı Ya­sa'nın yü­rür­lü­ğe gir­di­ği gü­ne ka­dar ta­sar­ruf­la­rın­da bu­lun­dur­duk­la­rı ta­şın­maz­lar ile ba­ğış ve va­si­yet yo­luy­la edin­dik­le­ri ta­şın­maz­la­rı da mülk edin­me­le­ri­ne ola­nak ta­nın­ma­sı­nı Ana­ya­sa'ya ay­kı­rı bul­ma­mış­tır.

An­cak, in­ce­le­nen Ya­sa'yla ce­ma­at va­kıf­la­rı için ge­ti­ri­len dü­zen­le­me­le­rin or­ta­ya çı­kar­dı­ğı hu­kuk­sal tab­lo­nun, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si'nin bu ka­ra­rın­da de­ği­ni­len tab­lo­dan ol­duk­ça fark­lı ol­du­ğu tar­tış­ma­sız­dır.

Çün­kü, in­ce­le­nen Ya­sa'yla ge­ti­ri­len dü­zen­le­me­ler­le, yu­ka­rı­da da be­lir­til­di­ği gi­bi, ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın mül­hak va­kıf­lar ara­sın­dan çı­ka­rı­lıp ye­ni va­kıf­la­ra ben­zer ay­rı bir tür gi­bi de­ğer­len­di­ril­me­si­nin do­ğal so­nu­cu ola­rak, bu va­kıf­la­rın amaç ve et­kin­lik­le­ri doğ­rul­tu­sun­da gi­de­rek ge­liş­me­le­ri­ne ve et­kin­lik­le­ri­ni ar­tır­ma­la­rı­na ola­nak sağ­lan­mak­ta­dır.

Ana­ya­sa'nın 176. mad­de­sin­de, Ana­ya­sa'nın da­yan­dı­ğı te­mel gö­rüş ve il­ke­le­ri be­lir­ten Baş­lan­gıç bö­lü­mü­nün, Ana­ya­sa met­ni­ne da­hil ol­du­ğu açık­lan­mış, mad­de ge­rek­çe­sin­de de, bu bö­lü­mün Ana­ya­sa'nın di­ğer ku­ral­la­rıy­la eş­de­ğer­de ol­du­ğu vur­gu­lan­mış­tır.

Ana­ya­sa'nın, Cum­hu­ri­yet'in ni­te­lik­le­ri­ni be­lir­le­yen 2. mad­de­sin­de ise, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti'nin, Baş­lan­gıç bö­lü­mün­de be­lir­ti­len te­mel il­ke­le­re da­ya­nan de­mok­ra­tik, la­ik ve sos­yal bir hu­kuk Dev­le­ti ol­du­ğu be­lir­ti­le­rek Baş­lan­gıç­ta ya­zı­lı te­mel il­ke­ler, Cum­hu­ri­yet'in ni­te­lik­le­riy­le öz­deş­leş­ti­ril­miş­tir.

Baş­lan­gıç bö­lü­mü­nün be­şin­ci pa­rag­ra­fın­da, hiç­bir et­kin­li­ğin Türk ulu­sal çı­kar­la­rı­nın, Türk var­lı­ğı­nın, Dev­le­ti ve ül­ke­siy­le bö­lün­mez­li­ği esa­sı­nın, Türk­lü­ğün ta­ri­hi ve ma­ne­vi de­ğer­le­ri­nin, Ata­türk ulus­çu­lu­ğu, il­ke ve dev­rim­le­ri­nin kar­şı­sın­da ko­run­ma gö­re­me­ye­ce­ği be­lir­ti­le­rek, Ana­ya­sa'nın ön­gör­dü­ğü hu­kuk dü­ze­ni için­de ulu­sal çı­kar­la­rın her şe­yin üze­rin­de tu­tul­ma­sı ge­rek­ti­ği ka­bul edil­miş­tir.

Yi­ne Ana­ya­sa'nın 2. mad­de­sin­de, Cum­hu­ri­yet'in ni­te­lik­le­ri be­lir­ti­lir­ken dev­let ve top­lum çı­kar­la­rı­na ön­ce­lik ta­nın­mış; 3. mad­de­sin­de, Türk Dev­le­ti'nin ül­ke­si ve ulu­suy­la bö­lün­mez bir bü­tün ol­du­ğu vur­gu­lan­mış; 5. mad­de­sin­de de, Türk Ulu­su'nun ba­ğım­sız­lı­ğı­nı ve bü­tün­lü­ğü­nü, ül­ke­nin bö­lün­mez­li­ği­ni, Cum­hu­ri­yet'i ve de­mok­ra­si­yi ko­ru­mak, Dev­let'in te­mel amaç ve gö­rev­le­ri ara­sın­da sa­yıl­mış­tır.

Öte yan­dan, Ana­ya­sa'nın 10. mad­de­sin­de, her­ke­sin, dil, ırk, renk, cin­si­yet, si­ya­sal dü­şün­ce, fel­se­fi inanç, din, mez­hep ve ben­ze­ri ne­den­ler­le ayı­rım gö­ze­til­mek­si­zin ya­sa önün­de eşit ol­du­ğu ku­ra­la bağ­lan­mış­tır. Ana­ya­sa'da ve ya­sa­la­rı­mız­da, mül­ki­yet hak­kı ve ör­güt­len­me öz­gür­lü­ğün­de­ki sı­nır­la­ma­lar dı­şın­da, tüm bi­rey­sel hak ve öz­gür­lük­ler­den ya­rar­lan­ma yö­nün­den, Türk yurt­taş­la­rı ara­sın­da her­han­gi bir fark ya­ra­tıl­ma­mış ve ayı­rım ya­pıl­ma­mış­tır.

Bu bağ­lam­da, Me­de­ni Ya­sa'nın 101. mad­de­si­nin üçün­cü fık­ra­sın­da, Cum­hu­ri­yet'in Ana­ya­sa ile be­lir­le­nen ni­te­lik­le­ri­ne ve Ana­ya­sa'nın te­mel il­ke­le­ri­ne, hu­ku­ka, ah­la­ka, ulu­sal bir­li­ğe ve ulu­sal çı­kar­la­ra ay­kı­rı ya da bel­li bir ırk ya da ce­ma­at men­sup­la­rı­nı des­tek­le­mek ama­cıy­la va­kıf ku­rul­ma­sı ya­sak­lan­mış­tır.

Ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın ko­run­ma­sı­nın da­ya­na­ğı­nı oluş­tu­ran Lo­zan Ant­laş­ma­sı'nın Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti'nin be­nim­se­di­ği çağ­daş, la­ik hu­kuk dü­ze­ni ile ge­re­ği sağ­lan­mış, ko­nu­muz yö­nün­den an­la­mı ise, Me­de­ni Ya­sa'nın 101. mad­de­siy­le so­mut­laş­mış­tır.

Me­de­ni Ya­sa'nın 101. mad­de­siy­le ge­ti­ri­len ke­sin ya­sak kar­şı­sın­da, azın­lık ço­ğun­luk ay­rı­mı ya­pıl­ma­dan ce­ma­at vak­fı tü­rün­de bir vak­fın Tür­ki­ye'de ku­rul­ma­sı hiç­bir bi­çim­de ola­nak­lı de­ğil­dir.

Bu ne­den­ler­le, es­ki­den ku­rul­muş ce­ma­at va­kıf­la­rı­na, bu ni­te­lik­le­ri­ni de­ğiş­tir­me­me­le­ri­ne kar­şın, eko­no­mik ve si­ya­sal güç el­de ede­cek­le­ri bi­çim­de ye­ni hak­lar ve ay­rı­ca­lık­lar ta­nın­ma­sı­nı ve bun­la­rın mül­hak va­kıf sta­tü­sün­den çı­ka­rı­la­rak ye­ni bir va­kıf tü­rü bi­çi­min­de ya­şa­yan hu­kuk­sal var­lık­lar ola­rak sos­yal ya­şa­ma ka­tıl­ma­la­rı­nı sağ­la­ya­cak dü­zen­le­me­le­ri, Lo­zan Ant­laş­ma­sı'yla, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti'nin ku­ru­luş il­ke­le­ri­nin or­ta­ya ko­nul­du­ğu ana­ya­sal il­ke­ler­le, mev­cut hu­kuk sis­te­miy­le, Ana­ya­sa'nın ay­rı­ca­lık­la­rı ya­sak­la­yan 10. mad­de­siy­le ve ay­rı­ca ulu­sal çı­kar­lar­la ve ka­mu ya­ra­rıy­la bağ­daş­tır­mak ola­nak­lı de­ğil­dir.

Ay­rı­ca, Ya­sa'nın 41. mad­de­sin­de, Va­kıf­lar Mec­li­si'nin,

- Ge­nel Mü­dür, üç Ge­nel Mü­dür yar­dım­cı­sı ve 1. Hu­kuk Mü­şa­vi­ri ol­mak üze­re beş,

- Va­kıf ko­nu­sun­da bil­gi ve de­ne­yim sa­hi­bi yük­se­köğ­re­tim me­zun­la­rı ara­sın­dan Baş­ba­kan'ın öne­ri­si üze­ri­ne or­tak ka­rar­na­me ile ata­na­cak beş,

- Ye­ni va­kıf­lar­ca se­çi­le­cek üç,

- Mül­hak ve ce­ma­at va­kıf­la­rın­ca se­çi­le­cek bi­rer,

üye ol­mak üze­re top­lam on­beş üye­den olu­şa­ca­ğı; ay­rı­ca ye­ni va­kıf­la­rın üç, mül­hak ve ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın bi­rer ye­dek üye se­çe­ce­ği be­lir­til­miş­tir.

Gö­rül­dü­ğü gi­bi mad­de­de, Va­kıf­lar Mec­li­si'nde ce­ma­at va­kıf­la­rın­ca se­çi­le­cek bir üye­nin de bu­lun­ma­sı ön­gö­rül­mek­te­dir.

En üst ka­rar or­ga­nı olan ve Ya­sa'yla önem­li gö­rev­ler ve­ri­len Va­kıf­lar Mec­li­si'nde, ce­ma­at va­kıf­la­rın­ca se­çi­le­cek bir üye­nin bu­lun­ma­sı, bu va­kıf­la­rı, Lo­zan Ant­laş­ma­sı'nda­ki ko­num­la­rı­nın çok öte­si­ne çı­kar­ma­nın ara­cı du­ru­mu­na ge­ti­re­cek­tir.

Öte yan­dan, bir mül­hak vak­fın maz­but va­kıf­lar ara­sı­na alın­ma­sı tü­zel­ki­şi­li­ği­nin so­na er­di­ri­le­rek, var­lı­ğı­nın maz­but va­kıf­lar tü­zel­ki­şi­li­ği için­de eri­til­me­si, tem­si­li­nin ve yö­ne­ti­mi­nin de Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü'ne dev­re­dil­me­si so­nu­cu­nu do­ğur­mak­ta­dır.

Türk Me­de­ni Ya­sa­sı'na gö­re ku­ru­lan va­kıf­la­rın na­sıl so­na er­di­ri­le­ce­ği ise, Me­de­ni Ya­sa'nın 116. mad­de­sin­de dü­zen­len­miş­tir. Mad­de­ye gö­re, ama­cı­nın ger­çek­leş­me­si­nin ola­nak­sız du­ru­ma gel­me­si ve de­ğiş­ti­ril­me­si­ne de ola­nak bu­lun­ma­ma­sı du­ru­mun­da, vak­fın ken­di­li­ğin­den so­na ere­ce­ği mah­ke­me ka­ra­rıy­la si­cil­den si­li­ne­ce­ği; ya­sak amaç güt­tü­ğü ya da ya­sak et­kin­lik­ler­de bu­lun­du­ğu son­ra­dan an­la­şı­lan ya da ama­cı son­ra­dan ya­sak­la­nan vak­fın ama­cı­nın de­ğiş­ti­ril­me­si­ne ola­nak bu­lun­ma­ma­sı du­ru­mun­da da, vak­fın de­ne­tim ma­ka­mı­nın ya da Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın baş­vu­ru­su üze­ri­ne du­ruş­ma ya­pı­la­rak da­ğı­tı­la­ca­ğı be­lir­til­miş­tir. Bu ku­ral­la­rın, "ye­ni va­kıf" ol­ma­dı­ğı için ce­ma­at va­kıf­la­rı­na uy­gu­la­na­ma­ya­ca­ğı or­ta­da­dır.

Bu­na kar­şı­lık, in­ce­le­nen Ya­sa'yla ce­ma­at va­kıf­la­rı mül­hak va­kıf sta­tü­sün­den uzak­laş­tı­rı­la­rak ye­ni va­kıf sta­tü­sü­ne ya­kın­laş­tı­rıl­dı­ğın­dan, bun­la­rın yö­ne­tim or­ga­nı­nın oluş­tu­ru­la­ma­ma­sı du­ru­mun­da maz­but va­kıf­lar ara­sı­na alın­ma­sı­na ola­nak bu­lun­ma­dı­ğı gi­bi, ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın tü­zel­ki­şi­lik­le­ri­nin so­na er­me­si­ne iliş­kin her­han­gi bir dü­zen­le­me­nin de bu­lun­ma­dı­ğı, baş­ka bir an­la­tım­la, bu ko­nu­nun boş­luk­ta bı­ra­kıl­dı­ğı gö­rül­mek­te­dir.

Bu ne­den­ler­le, in­ce­le­nen Ya­sa'nın 12., 14., 16., 25., 26. ve 41. mad­de­le­ri­nin Ana­ya­sa'nın Baş­lan­gıç bö­lü­mü­ne, 2., 3., ve 5. mad­de­le­ri­ne ay­kı­rı ol­du­ğu so­nu­cu­na va­rıl­mak­ta­dır.

3- Ya­sa'nın 11. mad­de­sin­de,

"Ge­nel Mü­dür­lük­çe ya­pı­lan teb­li­ga­ta rağ­men, bu Ka­nun uya­rın­ca is­te­nen be­yan­na­me, bil­gi ve bel­ge­le­ri za­ma­nın­da ver­me­yen, or­gan­la­rın vak­fi­ye ve­ya va­kıf se­ne­di­ne ay­kı­rı ola­rak top­lan­ma­sı­na se­be­bi­yet ve­ren ve­ya ger­çe­ğe ay­kı­rı be­yan­da bu­lu­nan va­kıf yö­ne­ti­mi­ne Ge­nel Mü­dür­lük­çe her bir ey­lem için beş­yüz Türk Li­ra­sı ida­ri pa­ra ce­za­sı ve­ri­lir. İda­ri pa­ra ce­za­la­rı­na kar­şı teb­liğ ta­ri­hin­den iti­ba­ren on­beş gün için­de 30/3/2005 ta­rih­li ve 5326 sa­yı­lı Ka­ba­hat­ler Ka­nu­nu hü­küm­le­ri­ne gö­re ka­nun yo­lu­na baş­vu­ru­la­bi­lir."

dü­zen­le­me­si­ne yer ve­ril­miş­tir.

Mad­dey­le gön­der­me ya­pı­lan 5326 sa­yı­lı Ka­ba­hat­ler Ya­sa­sı'nın 3. mad­de­si, iti­raz yo­luy­la açı­lan da­va so­nun­da, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si'nin 1.3.2006 gün­lü, E.2005/108, K.2006/35 sa­yı­lı ka­ra­rıy­la ip­tal edil­miş­tir.

An­cak, do­ğa­cak hu­kuk­sal boş­luk ka­mu ya­ra­rı­nı ih­lal ede­cek ni­te­lik­te gö­rül­dü­ğün­den, ip­tal hük­mü­nün, ka­ra­rın Res­mi Ga­ze­te'de ya­yım­lan­ma­sın­dan baş­la­ya­rak al­tı ay son­ra yü­rür­lü­ğe gir­me­si ön­gö­rül­müş olup, ip­tal ka­ra­rı 22.7.2006 gün­lü, 26236 sa­yı­lı Res­mi Ga­ze­te'de ya­yım­lan­mış­tır.

Ana­ya­sa Mah­ke­me­si'nin sö­zü edi­len ka­ra­rın­da, Ka­ba­hat­ler Ya­sa­sı'nın "Ge­nel ka­nun ni­te­li­ği" baş­lık­lı 3. mad­de­sin­de yer alan, "Bu Ka­nu­nun ge­nel hü­küm­le­ri di­ğer ka­nun­lar­da­ki ka­ba­hat­ler hak­kın­da da uy­gu­la­nır." ku­ra­lı,

"Mad­de ge­rek­çe­sin­den, özel ka­nun­lar­da da­ğı­nık bi­çim­de yer alan ida­ri yap­tı­rım­la­rın di­sip­lin al­tı­na alı­na­rak, özel ka­nun­lar­da ka­ba­hat tü­rün­den fi­il­le­rin ta­nım­lan­ma­sı ve bu fi­il­ler kar­şı­lı­ğın­da ön­gö­rü­len ida­ri yap­tı­rım­la­rın be­lir­len­me­si­nin amaç­lan­dı­ğı an­la­şıl­mak­ta­dır. Böy­le­ce, Ka­nun'un bu kıs­mın­da dü­zen­le­nen amaç ve kap­sam, ta­nım, ge­nel ka­nun ni­te­li­ği, ka­nu­ni­lik il­ke­si, za­man ba­kı­mın­dan uy­gu­la­ma, yer ba­kı­mın­dan uy­gu­la­ma, ka­ba­hat­ten do­la­yı so­rum­lu­lu­ğun esas­la­rı, yap­tı­rım tür­le­ri, so­ruş­tur­ma za­ma­na­şı­mı, ka­rar ver­me yet­ki­si ve ka­nun yol­la­rı baş­lık ve­ya üst baş­lı­ğı al­tın­da sa­yı­lan ge­nel il­ke­le­rin özel ka­nun­lar­da­ki ka­ba­hat fi­il­le­ri hak­kın­da da uy­gu­lan­ma­sı be­nim­sen­miş­tir.

Ya­sa'nın 2. mad­de­sin­de­ki ka­ba­hat de­yi­min­den, ka­nu­nun kar­şı­lı­ğın­da ida­ri yap­tı­rım uy­gu­lan­ma­sı­nı ön­gör­dü­ğü hak­sız­lık an­la­şıl­mak­ta­dır. 16. mad­de­de, ka­ba­hat­ler kar­şı­lı­ğın­da uy­gu­la­na­cak olan ida­ri yap­tı­rım­lar, ida­ri pa­ra ce­za­sı ve ida­ri ted­bir­ler ola­rak be­lir­len­miş­tir. İda­ri ted­bir­ler, mül­ki­ye­tin ka­mu­ya ge­çi­ril­me­si ve il­gi­li ka­nun­lar­da yer alan di­ğer ted­bir­ler­dir.

İti­raz ko­nu­su 3. mad­de­de 'Bu Ka­nu­nun ge­nel hü­küm­le­ri di­ğer ka­nun­lar­da­ki ka­ba­hat­ler hak­kın­da da uy­gu­la­nır' de­nil­mek­te­dir. Bu ku­ra­lın 2. mad­de­de­ki ta­nım­la bir­lik­te in­ce­len­me­sin­den, 5326 sa­yı­lı Ka­nun'un ida­ri yar­gı­nın gö­rev ala­nı­nı da kap­sa­dı­ğı an­la­şıl­mak­ta­dır. An­cak, Ya­sa'nın 19. mad­de­siy­le bu kap­sa­mın da­ral­tı­la­rak, di­ğer ka­nun­lar­da ka­ba­hat kar­şı­lı­ğın­da ön­gö­rü­len, be­lir­li bir sü­re için bir mes­lek ve sa­na­tın ye­ri­ne ge­ti­ril­me­me­si, iş­ye­ri­nin ka­pa­tıl­ma­sı, ruh­sat ve­ya eh­li­ye­tin ge­ri alın­ma­sı, ka­ra, de­niz ve­ya ha­va na­kil ara­cı­nın tra­fik­ten ve­ya sey­rü­se­fer­den alı­ko­nul­ma­sı gi­bi yap­tı­rım­la­ra iliş­kin hü­küm­ler, il­gi­li ka­nun­lar­da bu Ka­nun hü­küm­le­ri­ne uy­gun de­ği­şik­lik ya­pı­lın­ca­ya ka­dar sak­lı tu­tul­mak­ta­dır.

Ya­sa'nın 27. mad­de­si­nin (1) nu­ma­ra­lı fık­ra­sın­da ise, ida­ri pa­ra ce­za­sı ve mül­ki­ye­tin ka­mu­ya ge­çi­ril­me­si­ne iliş­kin ida­ri yap­tı­rım ka­ra­rı­na kar­şı, ka­ra­rın teb­li­ği ve­ya tef­hi­mi ta­ri­hin­den iti­ba­ren en geç on­beş gün için­de, sulh ce­za mah­ke­me­si­ne baş­vu­ru­la­bi­le­ce­ği be­lir­til­mek­te­dir. Bu ku­ra­lın, il­gi­li ka­nun­lar­da yer alan di­ğer ted­bir­ler dı­şın­da­ki, ida­ri pa­ra ce­za­sı ve mül­ki­ye­tin ka­mu­ya ge­çi­ril­me­si­ne iliş­kin ida­ri yap­tı­rım ka­rar­la­rı için uy­gu­la­na­ca­ğı açık­tır.

Ana­ya­sa'nın 125. mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sın­da, 'ida­re­nin her tür­lü ey­lem ve iş­lem­le­ri­ne kar­şı yar­gı yo­lu açık­tır'; 140. mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sın­da, 'Ha­kim­ler ve sav­cı­lar ad­li ve ida­ri yar­gı ha­kim ve sav­cı­la­rı ola­rak gö­rev ya­par­lar'; 142. mad­de­sin­de, 'Mah­ke­me­le­rin ku­ru­lu­şu, gö­rev ve yet­ki­le­ri, iş­le­yi­şi ve yar­gı­la­ma usul­le­ri ka­nun­la dü­zen­le­nir'; 155. mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sın­da da, 'Da­nış­tay, ida­ri mah­ke­me­ler­ce ve­ri­len ka­nu­nun baş­ka bir ida­ri yar­gı mer­ci­ine bı­rak­ma­dı­ğı ka­rar ve hü­küm­le­rin son in­ce­le­me mer­ci­idir. Ka­nun­da gös­te­ri­len bel­li da­va­la­ra da ilk ve son de­re­ce mah­ke­me­si ola­rak ba­kar' de­nil­mek­te­dir. Bu ku­ral­la­ra gö­re, Ana­ya­sa'da ida­ri ve ad­li yar­gı­nın ay­rı­lı­ğı ka­bul edil­miş­tir. Bu ay­rım uya­rın­ca ida­re­nin ka­mu gü­cü kul­lan­dı­ğı ve ka­mu hu­ku­ku ala­nı­na gi­ren iş­lem ve ey­lem­le­ri ida­ri yar­gı, özel hu­kuk ala­nı­na gi­ren iş­lem­le­ri de ad­li yar­gı de­ne­ti­mi­ne ta­bi ola­cak­tır. Bu­na bağ­lı ola­rak ida­ri yar­gı­nın gö­rev ala­nı­na gi­ren bir uyuş­maz­lı­ğın çö­zü­mün­de ad­li yar­gı­nın gö­rev­len­di­ril­me­si ko­nu­sun­da ya­sa­ko­yu­cu­nun ge­niş tak­dir hak­kı­nın bu­lun­du­ğu­nu söy­le­mek ola­nak­lı de­ğil­dir.

Ce­za hu­ku­kun­da­ki ge­liş­me­le­re ko­şut ola­rak, ki­mi ya­sal dü­zen­le­me­ler­de ba­sit ni­te­lik­te gö­rü­len suç­lar hak­kın­da ida­ri yap­tı­rım­la­ra yer ve­ril­di­ği gö­rül­mek­te­dir. Da­ha ağır suç oluş­tu­ran ey­lem­ler için ve­ri­len ida­ri pa­ra ce­za­la­rı­na kar­şı ya­pı­la­cak baş­vu­ru­lar­da ko­nu­nun ida­re hu­ku­kun­dan çok ce­za hu­ku­ku­nu il­gi­len­dir­me­si ne­de­niy­le ad­li yar­gı­nın gö­rev­li ol­ma­sı do­ğal­dır. An­cak, ida­re hu­ku­ku esas­la­rı­na gö­re te­sis edi­len bir ida­ri iş­le­min, sa­de­ce pa­ra ce­za­sı yap­tı­rı­mı içer­me­si­ne ba­kı­la­rak de­ne­ti­mi­nin ida­ri yar­gı ala­nın­dan çı­ka­rı­la­rak ad­li yar­gı­ya bı­ra­kıl­ma­sı ola­nak­lı de­ğil­dir.

Bu du­rum­da, iti­raz ko­nu­su ku­ral­la di­ğer ya­sa­lar­da­ki ka­ba­hat­le­re yol­la­ma ya­pı­la­rak, yal­nız­ca yap­tı­rı­mın tü­rün­den ha­re­ket­le ve ida­ri yar­gı­nın de­ne­ti­mi­ne ta­bi tu­tul­ma­sı ge­re­ken alan­lar gö­ze­til­me­den, bun­la­rı da kap­sa­ya­cak bi­çim­de baş­vu­ru yo­lu, iti­raz, bun­la­ra iliş­kin usul ve esas­la­rın de­ğiş­ti­ril­me­si, Ana­ya­sa'nın 125. ve 155. mad­de­le­ri­ne ay­kı­rı­dır.",

ge­rek­çe­le­riy­le ip­tal edil­miş­tir.

Özel hu­kuk­ta ta­raf­lar ara­sın­da bir eşit­lik söz ko­nu­su iken, ka­mu hu­ku­kun­da ta­raf­lar ara­sın­da ka­mu oto­ri­te­sin­den kay­nak­la­nan bir hi­ye­rar­şi bu­lun­mak­ta­dır. Dev­let, bi­re­ye bu­yur­mak ve ken­di is­ten­ci doğ­rul­tu­sun­da hük­met­mek gü­cü­ne sa­hip­tir. Bu güç, ge­nel ola­rak Dev­let ay­gı­tı­nın yük­len­di­ği ka­mu ge­rek­si­nim­le­ri­ni gi­der­mek, ka­mu dü­ze­ni ve gü­ven­li­ği­ni sağ­la­mak, ka­mu sağ­lı­ğı­nı ve ulu­sal ser­vet­le­ri ko­ru­mak gö­rev­le­ri­nin ge­re­ği ve so­nu­cu­dur.

Sö­zü edi­len gö­rev­ler ka­mu oto­ri­te­si­ni ay­nı öl­çü­de ge­niş bir ta­sar­ruf ala­nı­na ka­vuş­tur­mak­ta ve bu gö­rev­le­rin ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si sü­re­cin­de al­dı­ğı ka­rar­la­rı doğ­ru­dan uy­gu­la­ma yet­ki­si­ne sa­hip kıl­mak­ta­dır. Bu du­rum, ka­mu oto­ri­te­si­nin, yö­net­sel dü­ze­nin ko­run­ma­sı ve bu ko­ru­ma­nın sür­dü­rül­me­si için al­dı­ğı ve bi­rey­le­rin hu­kuk­sal du­rum­la­rı­nı et­ki­le­yen ka­rar­la­rı­nın ih­la­li­nin ki­mi yap­tı­rım­la­ra bağ­lan­ma­sı­nı ve so­nuç­ta ka­mu oto­ri­te­si­ne yap­tı­rım uy­gu­la­ma yet­ki­si ve­ril­me­si­ni zo­run­lu kıl­mak­ta­dır. Bu yap­tı­rım­lar için­de en önem­li­si ise, ya­sa­nın açık­ça izin ver­di­ği du­rum­lar­da ida­re­nin yar­gı or­ga­nı­na baş­vur­ma­dan uy­gu­la­dı­ğı, ma­li ni­te­lik­li yap­tı­rım­lar olan ida­ri pa­ra ce­za­la­rı­dır.

İn­ce­le­nen Ya­sa'nın,

- 36. mad­de­si­nin (e) ben­din­de, mül­hak, ce­ma­at ve ye­ni va­kıf­lar ile es­naf va­kıf­la­rı­nın de­ne­ti­mi­ni yap­mak, Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü'nün gö­rev­le­ri ara­sın­da sa­yıl­mış,

- 33. mad­de­si­nin son fık­ra­sın­da da, va­kıf­la­rın ama­ca ve ya­sa­la­ra uy­gun­luk de­ne­ti­mi ile ik­ti­sa­di iş­let­me­le­ri­nin et­kin­lik ve ku­ral­la­ra uy­gun­luk de­ne­ti­mi­nin Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü'nce ya­pı­la­ca­ğı be­lir­ti­le­rek, de­ne­ti­min ko­nu­su açık­lı­ğa ka­vuş­tu­rul­muş­tur.

Ya­sa'nın 35. mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­na gö­re, Baş­ba­kan­lı­ğa bağ­lı bir ka­mu tü­zel­ki­şi­si olan Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü, de­ne­ti­me iliş­kin ka­mu gö­re­vi­ni et­kin­lik­le ye­ri­ne ge­ti­re­bil­me­si için, de­net­le­mek­le gö­rev­li ve yet­ki­li ol­du­ğu va­kıf­la­rın yö­ne­ti­ci­le­ri­ne, Ya­sa'nın 11. mad­de­sin­de­ki ey­lem­le­ri ne­de­niy­le ida­ri yap­tı­rım uy­gu­la­ma yet­ki­siy­le do­na­tıl­mış­tır.

Bu ne­den­le, Ya­sa'nın 11. mad­de­sin­de yer alan ida­ri pa­ra ce­za­sı, ida­re hu­ku­ku esas­la­rı­na gö­re te­sis edi­len bir ida­ri iş­lem olup, ka­ba­hat ola­rak ni­te­len­di­ri­le­mez.

Do­la­yı­sıy­la, bu ida­ri pa­ra ce­za­sı­nın yar­gı­sal de­ne­ti­mi­nin, 5326 sa­yı­lı Ya­sa'ya gön­der­me ya­pı­la­rak ida­ri yar­gı­nın gö­re­vin­den çı­ka­rı­lıp, ad­li yar­gı­ya bı­ra­kıl­ma­sı, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si'nin yu­ka­rı­ya alı­nan ka­ra­rın­da or­ta­ya ko­nu­lan ge­rek­çe­ler­le, Ana­ya­sa'nın 125. ve 155. mad­de­le­ri­ne ay­kı­rı düş­mek­te­dir.

4- Ya­sa'nın 68. mad­de­sin­de,

"Ge­nel Mü­dür, Ge­nel Mü­dür Yar­dım­cı­sı, I. Hu­kuk Mü­şa­vi­ri ile Böl­ge Mü­dü­rü or­tak ka­rar­na­mey­le, Reh­ber­lik ve Tef­tiş Baş­ka­nı ile Da­ire Baş­ka­nı, Ge­nel Mü­dü­rün tek­li­fi Baş­ba­ka­nın ve­ya gö­rev­len­dir­di­ği Dev­let Ba­ka­nı­nın ona­yıy­la, di­ğer per­so­nel ise Ge­nel Mü­dür ta­ra­fın­dan ata­nır.",

dü­zen­le­me­si­ne yer ve­ril­miş­tir.

Dü­zen­le­me­de, Reh­ber­lik ve Tef­tiş Baş­ka­nı ile Da­ire Baş­ka­nı'nın, Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dü­rü'nün öne­ri­si üze­ri­ne Baş­ba­kan'ın ya da gö­rev­len­dir­di­ği Dev­let Ba­ka­nı'nın ona­yıy­la atan­ma­sı ön­gö­rül­müş­tür.

Ya­sa'nın 35. mad­de­sin­de­ki dü­zen­le­me­ye gö­re, Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü, Baş­ba­kan­lı­ğa bağ­lı bir ka­mu tü­zel­ki­şi­si­dir.

Ya­sa'nın 79. mad­de­si­nin (b) fık­ra­sı­nın 4. ve 5. bent­le­riy­le, 657 sa­yı­lı Dev­let Me­mur­la­rı Ya­sa­sı'na ek­li II sa­yı­lı "Ek Gös­ter­ge Cet­ve­li"nin, "II-Yar­gı Ku­ru­luş­la­rı, Bağ­lı ve İl­gi­li Ku­ru­luş­lar ile Yük­sek Öğ­re­tim Ku­ru­luş­la­rın­da" baş­lık­lı bö­lü­mü­ne ve (IV) sa­yı­lı "Ma­kam Taz­mi­na­tı Cet­ve­li"nin 5. sı­ra­sı­nın (e) ben­di­nin so­nu­na "Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü Reh­ber­lik ve Tef­tiş Baş­ka­nı" ek­len­miş; böy­le­ce Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü Reh­ber­lik ve Tef­tiş Baş­ka­nı'nın ek gös­ter­ge­si 3600, ma­kam taz­mi­na­tı gös­ter­ge­si ise 3000 ola­rak sap­tan­mış­tır.

Bu du­rum, Reh­ber­lik ve Tef­tiş Baş­ka­nı'nın bü­rok­ra­tik hi­ye­rar­şi­de ge­nel mü­dür yar­dım­cı­sı ve üs­tü dü­zey­de dü­şü­nül­dü­ğü­nü gös­ter­mek­te­dir. Bu­na kar­şı­lık in­ce­le­nen Ya­sa'da, sö­zü edi­len kad­ro­ya ya­pı­lan ata­ma­da Cum­hur­baş­ka­nı'nın im­za­sı­nı ge­rek­tir­me­yen bir yön­tem ge­ti­ril­mek­te­dir.

Ay­nı yön­de­ki dü­zen­le­me­le­ri ne­de­niy­le, 5394 sa­yı­lı "Tür­ki­ye İs­ta­tis­tik Ka­nu­nu"nun 56. mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si'nin 19.12.2005 gün­lü, E.2005/143, K.2005/99 sa­yı­lı ka­ra­rıy­la ip­tal edil­miş­tir.

Yük­sek Mah­ke­me'nin ka­ra­rın­da,

"... Ya­sa'nın 56. mad­de­si­nin da­va ko­nu­su bi­rin­ci fık­ra­sın­da, Tür­ki­ye İs­ta­tis­tik Ku­ru­mu Baş­kan­lı­ğın­da­ki Bi­rin­ci Hu­kuk Mü­şa­vi­ri ha­riç ol­mak üze­re tüm ata­ma­la­rın Baş­kan ta­ra­fın­dan ya­pı­la­ca­ğı be­lir­til­di­ğin­den, Ku­rum'da, Bi­rin­ci Hu­kuk Mü­şa­vi­ri dı­şın­da Baş­kan Yar­dım­cı­la­rı, Da­ire Baş­kan­la­rı, İs­ta­tis­tik Mü­şa­vi­ri, Hu­kuk Mü­şa­vi­ri, Böl­ge Mü­dür­le­ri ile di­ğer gö­rev­li­ler Baş­kan ta­ra­fın­dan ata­na­cak­tır.

Ana­ya­sa'nın 8. mad­de­sin­de 'Yü­rüt­me yet­ki­si ve gö­re­vi, Cum­hur­baş­ka­nı ve Ba­kan­lar Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan, Ana­ya­sa­ya ve ka­nun­la­ra uy­gun ola­rak kul­la­nı­lır ve ye­ri­ne ge­ti­ri­lir.' de­nil­mek­te, 104. mad­de­sin­de de 'ka­rar­na­me­le­ri im­za­la­mak' Cum­hur­baş­ka­nı'nın yü­rüt­me ala­nın­da­ki gö­rev ve yet­ki­le­ri ara­sın­da sa­yıl­mak­ta­dır. Ana­ya­sa'nın 104. mad­de­sin­de sö­zü edi­len 'ka­rar­na­me­ler', Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­ler ile Ba­kan­lar Ku­ru­lu'nun çe­şit­li ka­rar­na­me­le­ri­nin ya­nın­da üst dü­zey yö­ne­ti­ci­le­rin atan­ma­sı ile il­gi­li müş­te­rek ka­rar­na­me­le­ri de kap­sa­mak­ta­dır. Yü­rüt­me yet­ki­si ve gö­re­vi, Cum­hur­baş­ka­nı ve Ba­kan­lar Ku­ru­lu'nca ye­ri­ne ge­ti­ri­le­ce­ğin­den, söz ko­nu­su ka­rar­na­me­le­rin hu­kuk­sal ge­çer­li­ği için her iki ta­ra­fın da ka­tı­lı­mı ge­rek­mek­te­dir.

Bu­na gö­re, ka­mu po­li­ti­ka­sı­nın ta­yi­ni­ne ka­tı­lan, et­kin bir oto­ri­te­ye sa­hip olan, ku­ru­luş­la­rın ama­cı­nın ger­çek­leş­me­sin­de önem­li yet­ki ve so­rum­lu­luk­lar­la do­na­tı­lan, plan­la­ma, ör­güt­len­me, per­so­nel ve kad­ro­la­rı­nı yö­ne­ten, de­ne­tim ve tem­sil gi­bi iş­lev­le­ri ye­ri­ne ge­ti­ren ka­mu gö­rev­li­le­ri­nin, üst dü­zey yö­ne­ti­ci ko­nu­mun­da ol­ma­la­rı ne­de­niy­le bun­la­rın ata­ma­la­rı­nın da müş­te­rek ka­rar­na­me ile ya­pıl­ma­sı Ana­ya­sal zo­run­lu­luk­tur."

yar­gı­sı­na va­rıl­mış­tır.

Bu ne­den­le, in­ce­le­nen Ya­sa'yla, üst dü­zey yö­ne­ti­ci ola­rak dü­zen­le­nen "Reh­ber­lik ve Tef­tiş Baş­ka­nı"nın, or­tak ka­rar­na­me ye­ri­ne Ge­nel Mü­dür'ün öne­ri­si üze­ri­ne Baş­ba­kan'ın ya da gö­rev­len­dir­di­ği Dev­let Ba­ka­nı'nın ona­yıy­la atan­ma­sı­nı ön­gö­ren 68. mad­de ku­ra­lı­nın, par­la­men­ter de­mok­ra­tik sis­tem­le, Ana­ya­sa'nın 8., 104. ve 105. mad­de­le­riy­le, ka­mu ya­ra­rı ve ka­mu hiz­me­ti­nin ge­rek­le­riy­le bağ­daş­ma­dı­ğı so­nu­cu­na va­rıl­mak­ta­dır.

Ya­yım­lan­ma­sı yu­ka­rı­da açık­la­nan ge­rek­çe­ler­le uy­gun gö­rül­me­yen 5555 sa­yı­lı "Va­kıf­lar Ka­nu­nu", 5, 11, 12, 14, 16, 25, 26, 41 ve 68. mad­de­le­ri­nin Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'nce bir kez da­ha gö­rü­şül­me­si için, Ana­ya­sa'nın de­ği­şik 89 ve 104. mad­de­le­ri uya­rın­ca ili­şik­te ge­ri gön­de­ril­miş­tir.

                                                                                                          Ah­met Nec­det SE­ZER

                                                                                                             Cum­hur­baş­ka­nı

 

Ada­let Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru

 

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si

 

 

Ada­let Ko­mis­yo­nu

 

 

Esas No: 1/1265

 

 

Ka­rar No: 121

22/3/2007

 

TÜR­Kİ­YE BÜ­YÜK MİL­LET MEC­Lİ­Sİ BAŞ­KAN­LI­ĞI­NA

Ko­mis­yo­nu­mu­zun 5/10/2006 ta­rih­li 110 ka­rar nu­ma­ra­lı ra­po­ru ile so­nuç­lan­dır­dı­ğı, “Va­kıf­lar Ka­nu­nu”, Tür­ki­ye  Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin 9/11/2006 ta­rih­li 17 nci bir­le­şi­min­de gö­rü­şül­müş ve ka­bul edil­miş­tir.

Ka­nun, Ana­ya­sa­mı­zın 89 un­cu mad­de­si ge­re­ğin­ce ya­yım­lan­ma­sı için Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­nın 14/11/2006 ta­rih­li ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-12046/35237 sa­yı­lı tez­ke­re­si ile Cum­hur­baş­kan­lı­ğı­na gön­de­ril­miş­tir.

Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız, Va­kıf­lar Ka­nu­nu­nu, 29/11/2006 ta­rih­li ve B.01.0.KKB.01-18/A-10-2006-830 sa­yı­lı ya­zı­sıy­la, Ana­ya­sa­nın 89 ve 104 ün­cü mad­de­le­ri uya­rın­ca ya­yım­lan­ma­sı­nı kıs­men uy­gun bul­ma­ya­rak;  5, 11, 12, 14, 16, 25, 26, 41 ve 68 in­ci  mad­de­le­ri­ni tek­rar gö­rü­şül­mek üze­re Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na gön­der­miş ve Baş­kan­lık­ça  30/12/2006 ta­ri­hin­de ge­rek­çe­li ge­ri gön­der­me tez­ke­re­si ile bir­lik­te ta­li ko­mis­yon ola­rak Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu­na, esas ko­mis­yon ola­rak da Ko­mis­yo­nu­mu­za ha­va­le edil­miş­tir. Ge­rek­çe­li ge­ri gön­der­me tez­ke­re­si de Ge­nel Ku­ru­lu­mu­zun 30/11/2006 ta­rih­li 26 ncı  bir­le­şi­min­de okun­muş­tur.

Ko­mis­yo­nu­muz; Zon­gul­dak Mil­let­ve­ki­li  Kök­sal Top­tan Baş­kan­lı­ğın­da, Ko­mis­yon Baş­kan­lık Di­va­nı üye­le­ri; Söz­cü, Kı­rık­ka­le Mil­let­ve­ki­li Ra­ma­zan Can ile di­ğer Ko­mis­yon üye­le­ri; Adı­ya­man Mil­let­ve­ki­li  Feh­mi Hüs­rev Kut­lu, Ağ­rı Mil­let­ve­ki­li  Ha­lil Öz­yol­cu, An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li Ha­luk İpek, An­tal­ya Mil­let­ve­ki­li Fe­ri­dun Fik­ret Ba­loğ­lu, Art­vin Mil­let­ve­ki­li Yük­sel Çor­ba­cı­oğ­lu, Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Meh­met Kü­çü­ka­şık, Ço­rum Mil­let­ve­kil­le­ri Fe­ri­dun Ay­va­zoğ­lu ile Mu­zaf­fer Kül­cü, Ga­zi­an­tep Mil­let­ve­ki­li Mah­mut Dur­du, Kas­ta­mo­nu Mil­let­ve­ki­li Hak­kı Köy­lü, Ma­lat­ya Mil­let­ve­ki­li Mu­har­rem Kı­lıç, Niğ­de Mil­let­ve­ki­li Or­han Eras­lan, Or­du Mil­let­ve­ki­li En­ver Yıl­maz, Te­kir­dağ Mil­let­ve­ki­li Meh­met Nu­ri Say­gun, Uşak Mil­let­ve­ki­li Ah­met Çağ­la­yan ile Yoz­gat Mil­let­ve­ki­li Be­kir Boz­dağ’ın ve Ko­mis­yo­nu­mu­zun Uz­man­la­rı Ce­mil Tu­tal ve Mus­ta­fa Do­ğa­nay’ın; Hü­kü­me­ti tem­si­len Dev­let Ba­ka­nı ve Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı Meh­met Ali Şa­hin’in, Yar­gı­tay Baş­kan­lı­ğı 18 in­ci Hu­kuk Da­ire­sin­den Ali Em’in, Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dü­rü Yu­suf Be­ya­zıt’ın ve Ada­let Ba­kan­lı­ğı, Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü, va­kıf­lar ko­nu­sun­da çe­şit­li ça­lış­ma­la­rı olan Dr. Na­fiz Öz­türk’ün ka­tı­lım­la­rıy­la, 14/3/2007 ta­rih­li 93 ün­cü top­lan­tı­sın­da, Cum­hur­baş­ka­nı­nın ge­ri gön­der­me ge­rek­çe­le­ri­ni de dik­ka­te ala­rak, 9/11/2006 ta­rih­li ve 5555 Sa­yı­lı Va­kıf­lar Ka­nu­nu­nu, bir kez da­ha in­ce­le­yip gö­rüş­müş­tür.

Ko­mis­yo­nu­muz­ca, Ana­ya­sa­nın 89 un­cu ve İç­tü­zü­ğün 35 in­ci mad­de­si­ne da­ya­nı­la­rak söz ko­nu­su 5555 sa­yı­lı Va­kıf­lar Ka­nu­nu­nun sa­de­ce Cum­hur­baş­ka­nı ta­ra­fın­dan ge­ri gön­de­ri­len 5, 11, 12, 14, 16, 25, 26, 41 ve 68 in­ci  mad­de­le­ri­nin gö­rü­şül­me­si­ni, ya­pı­lan oy­la­ma so­nu­cu ka­bul edil­miş­tir.

Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı, söz ko­nu­su Ka­nu­nun 5 in­ci mad­de­si­ni; Ya­sa'yla, tü­zel­ki­şi­li­ği oluş­tu­ran ku­ru­cu is­ten­ce bağ­lı kal­mak­sı­zın, vak­fe­de­nin çiz­di­ği ko­nu, amaç, ör­güt­len­me ve yö­ne­tim bi­çi­mi­nin dı­şı­na çı­kıl­ma­sı ya da çı­kıl­ma­sı­na izin ve­ril­me­si, baş­ka bir an­la­tım­la, vak­fın yö­ne­ti­mi­nin, ama­cı­nın ve mal­la­rı­nın ser­best­çe de­ğiş­ti­ril­me­si ya da de­ğiş­ti­ril­me­si­ne izin ve­ril­me­si du­ru­mun­da or­ta­ya çı­kan ya­pı­nın, hu­ku­kun ta­nım­la­dı­ğı bi­çi­miy­le vak­fın özel hu­kuk tü­zel­ki­şi­li­ği ola­rak ni­te­len­di­ril­me­si­ne ola­nak kal­ma­ya­ca­ğı­nı; vak­fi­ye­le­rin­de ya da va­kıf se­net­le­rin­de ku­ral bu­lun­ma­sı ko­şu­lu­na bağ­la­ma­yan 5 in­ci mad­de­nin üçün­cü fık­ra­sı­nın, hu­ku­kun ge­nel il­ke­le­riy­le, Ana­ya­sa'nın 2 nci mad­de­sin­de yer ve­ri­len hu­kuk dev­le­ti ni­te­li­ği­ni ge­re­ği olan hu­kuk gü­ven­li­ği il­ke­si ile ör­güt­len­me öz­gür­lü­ğü ve mül­ki­yet hak­kı­na iliş­kin 33 mad­de ile bağ­daş­ma­dı­ğı­nı ifa­de et­mek­te­dir.

Ko­mis­yo­nu­muz­da, 5 in­ci mad­de üze­rin­de ya­pı­lan gö­rüş­me­ler so­nu­cun­da; özel­lik­le  yurt ge­ne­lin­de hiz­me­ti amaç­la­yan va­kıf­la­rın amaç­la­rı­nı ger­çek­leş­ti­re­bil­me­le­ri için fa­ali­yet­le­ri­ni sür­dür­dük­le­ri mer­kez­le­ri dı­şın­da­ki şe­hir­ler­de şu­be ve­ya tem­sil­ci­lik şek­lin­de bi­rim­le­re ih­ti­yaç­la­rı bu­lun­du­ğu; bi­rim­le­ri va­sı­ta­sıy­la va­kıf­la­rın, so­run­la­rı ye­rin­de be­lir­le­mek­te ol­du­ğu; amaç­la­rı doğ­rul­tu­sun­da da­ha et­kin, sü­rat­li, ve­rim­li bir hiz­met su­na­bil­me­le­ri için, tü­zel ki­şi­li­ği ol­ma­yan, vak­fın mer­ke­zi­ne bağ­lı ola­rak ça­lı­şan şu­be ve tem­sil­ci­lik­ler kur­ma­la­rı çağ­daş hiz­met an­la­yı­şı­nın ge­re­ği ol­du­ğu dü­şün­ce­si ha­kim ol­muş­tur.

Ay­rı­ca, söz ko­nu­su mad­de­nin üçün­cü fık­ra­sın­da, va­kıf­la­rın şu­be ve tem­sil­ci­lik aç­ma­la­rı­nın şar­tı ola­rak va­kıf se­net­le­rin­de­ki amaç­la­rı ger­çek­leş­tir­mek yer al­mak­ta­dır. Vak­fe­de­nin va­kıf kur­ma ama­cı­nın ger­çek­leş­ti­ril­me­si­ni odak nok­ta­sı ola­rak be­lir­le­yen bu dü­zen­le­me­de ku­ru­cu ira­de ön plan­da­dır.

Bu­nun ya­nın­da, Türk Me­de­ni Ka­nu­nu­nun 106 ncı mad­de­sin­de “Va­kıf se­ne­din­de vak­fın adı, ama­cı, bu ama­ca öz­gü­le­nen mal ve hak­lar, vak­fın ör­güt­len­me ve yö­ne­tim şek­li ile yer­le­şim ye­ri gös­te­ri­lir.” hük­mü yer al­mak­ta­dır.Bir vak­fın şu­be ve tem­sil­ci­lik aç­ma­sı ör­güt­len­me şek­li­dir ve se­net­te bu­lun­ma­sı Ka­nun ge­re­ği­dir.

Ko­mis­yo­nu­muz, bu dü­şün­ce­ler­le Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nın­ca ge­ri gön­de­ri­len 5 in­ci mad­de­nin ge­ri gön­de­ril­me­si ge­rek­çe­si­ne ka­tıl­ma­mış ve söz ko­nu­su mad­de oy çok­lu­ğu ile ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı, söz ko­nu­su Ka­nu­nun 11 in­ci mad­de­si­ni, ida­ri pa­ra ce­za­sı­nın yar­gı­sal de­ne­ti­mi­nin, 5326 sa­yı­lı Ka­ba­hat­ler Ka­nu­nu­na gön­der­me ya­pı­la­rak ida­ri yar­gı­nın gö­re­vin­den çı­ka­rı­lıp, ad­li yar­gı­ya bı­ra­kıl­ma­sı­nın Ana­ya­sa Mah­ke­me­si’nin 1/3/2006 gün­lü E.2005/108, K.2006/35 sa­yı­lı ka­ra­rıy­la ip­tal edil­di­ğin­den ba­his­le, Ana­ya­sa­nın 125 in­ci ve 155 in­ci mad­de­le­ri­ne ay­kı­rı ol­du­ğu­nu ile­ri sür­müş­tür.

Ko­mis­yo­nu­muz­da, 11 in­ci mad­de üze­rin­de ya­pı­lan gö­rüş­me­ler so­nu­cun­da;  5326 sa­yı­lı Ka­ba­hat­ler Ka­nu­nun­da, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın 5555 sa­yı­lı Va­kıf­lar Ka­nu­nu­nu ge­ri gön­der­me  ta­ri­hi olan 29/11/2006  ta­ri­hin­den son­ra, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­miz­ce 6/12/2006 ta­ri­hin­de 5560 sa­yı­lı Ka­nun ile ya­pı­lan de­ği­şik­lik ile Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin yu­ka­rı­da anı­lan ip­tal ka­ra­rı dik­ka­te alı­na­rak, 3 ün­cü mad­de­si ye­ni­den dü­zen­len­di­ğin­den, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın ge­ri gön­der­me ge­rek­çe­si­ne Ko­mis­yo­nu­muz ka­tıl­ma­mış ve söz ko­nu­su mad­de oy çok­lu­ğu ile ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı, söz ko­nu­su Ka­nu­nun 12 nci mad­de­siy­le il­gi­li ola­rak, Ya­sa'yla, tü­zel­ki­şi­li­ği oluş­tu­ran ku­ru­cu is­ten­ce bağ­lı kal­mak­sı­zın, vak­fe­de­nin çiz­di­ği ko­nu, amaç, ör­güt­len­me ve yö­ne­tim bi­çi­mi­nin dı­şı­na çı­kıl­ma­sı ya da çı­kıl­ma­sı­na izin ve­ril­me­si, baş­ka bir an­la­tım­la, vak­fın yö­ne­ti­mi­nin, ama­cı­nın ve mal­la­rı­nın ser­best­çe de­ğiş­ti­ril­me­si ya da de­ğiş­ti­ril­me­si­ne izin ve­ril­me­si du­ru­mun­da or­ta­ya çı­kan ya­pı­nın, hu­ku­kun ta­nım­la­dı­ğı bi­çi­miy­le vak­fın özel hu­kuk tü­zel­ki­şi­li­ği ola­rak ni­te­len­di­ril­me­si­ne ola­nak kal­ma­ya­ca­ğı­nı ifa­de et­miş; vak­fi­ye­le­rin­de ya da va­kıf se­net­le­rin­de ku­ral bu­lun­ma­sı ko­şu­lu­na bağ­la­ma­yan söz ko­nu­su Ka­nu­nun 12 nci mad­de­si­nin, hu­ku­kun ge­nel il­ke­le­riy­le, Ana­ya­sa'nın 2 nci mad­de­sin­de yer ve­ri­len hu­kuk dev­le­ti ni­te­li­ği­nin ge­re­ği olan hu­kuk gü­ven­li­ği il­ke­siy­le, Ana­ya­sa'nın ör­güt­len­me öz­gür­lü­ğü ve mül­ki­yet hak­kı­na iliş­kin 33 ün­cü ve 35 in­ci mad­de­le­rin­de­ki ku­ral­lar­la bağ­daş­ma­dı­ğı­nı be­lirt­miş­tir.

Ay­rı­ca Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı, in­ce­le­nen Ya­say­la ge­ti­ri­len dü­zen­le­me­ler­le, yu­ka­rı­da da be­lir­til­di­ği gi­bi, ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın, mül­hak va­kıf­lar ara­sın­dan çı­ka­rı­lıp ye­ni va­kıf­la­ra ben­zer ay­rı bir tür gi­bi de­ğer­len­di­ril­me­si­nin do­ğal so­nu­cu ola­rak, bu va­kıf­la­rın amaç ve et­kin­lik­le­ri doğ­rul­tu­sun­da gi­de­rek ge­liş­me­le­ri­ne ve et­kin­lik­le­ri­ni ar­tır­ma­la­rı­na ola­nak sağ­lan­mak­ta ol­du­ğu­nu; bu ne­den­ler­le, es­ki­den ku­rul­muş ce­ma­at va­kıf­la­rı­na, bu ni­te­lik­le­ri­ni de­ğiş­tir­me­me­le­ri­ne kar­şın, eko­no­mik ve si­ya­sal güç el­de ede­cek­le­ri bi­çim­de ye­ni hak­lar ve ay­rı­ca­lık­lar ta­nın­ma­sı­nı ve bun­la­rın mül­hak va­kıf sta­tü­sün­den çı­ka­rı­la­rak ye­ni bir va­kıf tü­rü bi­çi­min­de ya­şa­yan hu­kuk­sal var­lık­lar ola­rak sos­yal ya­şa­ma ka­tıl­ma­la­rı­nı sağ­la­ya­cak dü­zen­le­me­le­ri, Lo­zan Ant­laş­ma­sı'yla, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti'nin ku­ru­luş il­ke­le­ri­nin or­ta­ya ko­nul­du­ğu ana­ya­sal il­ke­ler­le, mev­cut hu­kuk sis­te­miy­le, Ana­ya­sa'nın ay­rı­ca­lık­la­rı ya­sak­la­yan 10 un­cu mad­de­siy­le ve ay­rı­ca ulu­sal çı­kar­lar­la ve ka­mu ya­ra­rıy­la bağ­daş­tır­mak ola­nak­lı ol­ma­dı­ğı, bu ne­den­ler­le, in­ce­le­nen Ya­sa'nın 12 mad­de­si­nin, Ana­ya­sa'nın Baş­lan­gıç bö­lü­mü­ne, 2 nci, 3 ün­cü, ve 5 in­ci mad­de­le­ri­ne ay­kı­rı ol­du­ğu­nu ifa­de et­miş­tir.

Ko­mis­yo­nu­muz­da, 12 nci mad­de üze­rin­de ya­pı­lan gö­rüş­me­ler so­nu­cun­da; aşa­ğı­da be­lir­til­miş olan ay­rın­tı­lı ge­rek­çe­ler­le, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın ge­ri gön­der­me ge­rek­çe­si­ne Ko­mis­yo­nu­muz ka­tıl­ma­mış ve söz ko­nu­su mad­de oy çok­lu­ğu ile ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

Va­kıf­lar, Türk Me­de­ni Ka­nu­nu­na gö­re özel hu­kuk tü­zel ki­şi­si­dir­ler. Ge­rek Cum­hu­ri­yet ön­ce­sin­de ge­rek­se gü­nü­müz­de va­kıf­lar bel­li bir sü­rey­le sı­nır­lı ola­rak ku­rul­ma­mak­ta­dır. Son­su­za ka­dar ya­şa­ma­sı, vak­fe­de­nin ön­gör­dü­ğü amaç­la­rı ger­çek­leş­tir­me­le­ri mal edi­ni­mi, mal­la­rı­nı gü­nü­müz ko­şul­la­rın­da eko­no­mik ola­rak de­ğer­len­dir­me­le­ri, de­ğiş­tir­me­le­ri ko­şu­lu­na bağ­lı­dır. Bir va­kıf­ta en önem­li un­sur vak­fe­de­nin vak­fı kur­ma ama­cı­dır. Vak­fa ha­ya­ti­yet ve­ren bu­dur. Ni­te­kim Türk Me­de­ni Ka­nu­nu da ama­ca öz­gü­le­nen ku­ru­luş mal­var­lı­ğı için Mah­ke­me iz­ni­ni ön­gör­müş, vak­fın ama­cı­nı ger­çek­leş­tir­mek için son­ra­dan edin­di­ği mal­lar­la il­gi­li bir sı­nır­la­ma ön­gör­me­miş­tir.

Ce­ma­at Va­kıf­la­rı 1935 yı­lın­da yü­rür­lü­ğe gi­ren Va­kıf­lar Ka­nu­nu ile tü­zel ki­şi­lik edin­miş va­kıf­lar­dır. Ka­nun ko­yu­cu Tas­fi­ye Ka­nu­nu ola­rak ni­te­le­nen 2762 sa­yı­lı Ka­nu­nu dü­zen­ler­ken be­yan­na­me ve­ren  gay­ri­müs­lim ha­yır ku­rum­la­rı­nı da va­kıf ola­rak ka­bul et­miş­tir. 1936 be­yan­na­me­le­ri so­ru­la­rın kar­şı­lık­la­rı­nın dol­du­rul­du­ğu bir bel­ge­dir. Be­yan­na­me­nin Türk Me­de­ni Ka­nu­nu an­la­mın­da va­kıf se­ne­di özel­li­ği­ni ya da maz­but ve mül­hak va­kıf­la­rın vak­fi­ye­le­rin­de yer alan un­sur­la­rı içer­me­si müm­kün de de­ğil­dir. Bu va­kıf­la­ra tü­zel ki­şi­lik ve­ren ka­nun ko­yu­cu­nun tü­zel ki­şi­li­ğin ge­rek­tir­di­ği hak­lar­dan ce­ma­at va­kıf­la­rı­nı yok­sun bı­rak­ma­sı dü­şü­nü­le­mez. Ni­te­kim bu va­kıf­lar 1936-1974 yıl­la­rı ara­sın­da hiç­bir iz­ne ge­rek ol­mak­sı­zın mal da edin­miş­ler­dir. Ce­ma­at va­kıf­la­rı da di­ğer va­kıf­lar gi­bi Türk ku­rum­la­rı­dır. Va­kıf mü­es­se­se­si­nin ge­re­ği ola­rak amaç­la­rı­nı ger­çek­leş­tir­mek için mal edin­me­le­ri, mal­la­rı üze­rin­de ta­sar­ruf­ta bu­lun­ma­la­rı, özel hu­kuk tü­zel ki­şi­li­ği­nin do­ğal bir so­nu­cu­dur.

Ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın ay­rı bir va­kıf tü­rü ola­rak yo­rum­lan­dı­ğı, mül­hak va­kıf sta­tü­sün­den  çı­ka­rıl­dı­ğı yo­ru­mu­na ka­tıl­mak müm­kün de­ğil­dir. “Ce­ma­at vak­fı” te­ri­mi 31/5/1949 ta­rih ve 5404 sa­yı­lı Ka­nun­la 2762 sa­yı­lı Ka­nu­na gir­miş ve 24/3/1981 ta­rih­li  ve 2437 sa­yı­lı Ka­nun­la da di­ğer va­kıf­lar­dan fark­lı ola­rak ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın tef­tiş ve de­ne­tim pa­yı­nın ge­nel büt­çe­den öde­ne­ce­ği be­lir­til­miş­tir. 3/8/2002 ta­rih­li ve 4771 sa­yı­lı Ka­nun­la da mal edi­ni­mi hu­su­sun­da ce­ma­at va­kıf­la­rı ile il­gi­li özel dü­zen­le­me ya­pıl­mış­tır.

4771 sa­yı­lı Ka­nun­la ya­pı­lan dü­zen­le­me­de ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın; di­ni, hay­ri, eğit­sel, kül­tü­rel, sos­yal, sıh­hi alan­lar­da­ki ih­ti­yaç­la­rı­nı kar­şı­la­mak üze­re mal edi­ne­bi­le­cek­le­ri hük­mü yer al­mak­ta­dır. Za­ten bu alan­la­ra gir­me­yen hiç­bir ih­ti­yaç da yok­tur. Ya­sa­da yer alan an­cak fii­len uy­gu­lan­ma im­ka­nı bu­lun­ma­yan söz­de sı­nır­la­ma­lar ka­nun­da yer al­ma­mak­ta­dır.

Ka­nun­da mal edi­ni­mi ile il­gi­li izin mü­es­se­se­si kal­dı­rı­lır­ken, Va­kıf­lar Mec­li­sin­ce alım sı­ra­sın­da bir de­fa ya­pı­lan de­ne­tim ye­ri­ne  bil­di­rim, be­yan­na­me ver­me, iç de­ne­tim, Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­nün ama­ca uy­gun­luk de­ne­ti­mi ya­ni ma­lın han­gi amaç­la ve vak­fın han­gi  kay­na­ğıy­la, han­gi yol­la edi­nil­di­ği, ama­ca uy­gun kul­la­nı­lıp kul­la­nıl­ma­dı­ğı, ge­lir ge­ti­ri­yor­sa eko­no­mik de­ğer­len­di­ri­lip de­ğer­len­di­ril­me­di­ği, ge­li­rin ne­re­le­re har­can­dı­ğı Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü mü­fet­tiş­le­rin­ce de­net­le­ne­cek­tir. Bu ise ya­sak­cı bir yak­la­şım ye­ri­ne çağ­daş bir de­ne­ti­min et­kin ve sü­rek­li ola­rak ye­ri­ne  ge­ti­ril­me­si so­nu­cu­nu do­ğu­ra­cak­tır.

Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı, söz ko­nu­su Ka­nu­nun 14 ün­cü mad­de­si­ni; in­ce­le­nen Ya­sa'yla ge­ti­ri­len dü­zen­le­me­ler­le, yu­ka­rı­da da be­lir­til­di­ği gi­bi, ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın mül­hak va­kıf­lar ara­sın­dan çı­ka­rı­lıp ye­ni va­kıf­la­ra ben­zer ay­rı bir tür gi­bi de­ğer­len­di­ril­me­si­nin do­ğal so­nu­cu ola­rak, bu va­kıf­la­rın amaç ve et­kin­lik­le­ri doğ­rul­tu­sun­da gi­de­rek ge­liş­me­le­ri­ne ve et­kin­lik­le­ri­ni ar­tır­ma­la­rı­na ola­nak sağ­lan­dı­ğı­nı; bu ne­den­ler­le, es­ki­den ku­rul­muş ce­ma­at va­kıf­la­rı­na, bu ni­te­lik­le­ri­ni de­ğiş­tir­me­me­le­ri­ne kar­şın, eko­no­mik ve si­ya­sal güç el­de ede­cek­le­ri bi­çim­de ye­ni hak­lar ve ay­rı­ca­lık­lar ta­nın­ma­sı­nı ve bun­la­rın mül­hak va­kıf sta­tü­sün­den çı­ka­rı­la­rak ye­ni bir va­kıf tü­rü bi­çi­min­de ya­şa­yan hu­kuk­sal var­lık­lar ola­rak sos­yal ya­şa­ma ka­tıl­ma­la­rı­nı sağ­la­ya­cak dü­zen­le­me­le­rin, Lo­zan Ant­laş­ma­sı'yla, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti'nin ku­ru­luş il­ke­le­ri­nin or­ta­ya ko­nul­du­ğu ana­ya­sal il­ke­ler­le, mev­cut hu­kuk  sis­te­miy­le, Ana­ya­sa'nın ay­rı­ca­lık­la­rı ya­sak­la­yan 10 un­cu mad­de­siy­le ve ay­rı­ca ulu­sal çı­kar­lar­la ve ka­mu ya­ra­rıy­la bağ­daş­tır­mak ola­nak­lı ol­ma­dı­ğı­nı; bu bağ­lam­da söz ko­nu­su 14 ün­cü mad­de­nin Ana­ya­sa'nın Baş­lan­gıç bö­lü­mü­ne, 2 nci, 3 ün­cü, ve 5 in­ci mad­de­le­ri­ne ay­kı­rı ol­du­ğu­nu ifa­de et­miş­tir.

Ko­mis­yo­nu­muz­da, 14 ün­cü mad­de üze­rin­de ya­pı­lan gö­rüş­me­ler so­nu­cun­da; aşa­ğı­da be­lir­til­miş olan ge­rek­çe­ler­le, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın ge­ri gön­der­me ge­rek­çe­si­ne Ko­mis­yo­nu­muz ka­tıl­ma­mış ve söz ko­nu­su mad­de oy çok­lu­ğu ile ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

Ya­pı­lan dü­zen­le­me 2762 sa­yı­lı Va­kıf­lar Ka­nu­nu­nun 17 nci mad­de­si­ne pa­ra­lel bir dü­zen­le­me­dir. Söz ko­nu­su 2762 sa­yı­lı Ka­nu­nun 17 nci mad­de­si­ne gö­re; “Va­zi­fe ve şart­la­rı­nın ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si­ne mad­de­ten im­kan kal­ma­yan va­kıf­lar­da, bu va­zi­fe ve şart­la­rı de­ğiş­tir­me­de İda­re Mec­li­si­nin ka­ra­rı ile Umum Mü­dür­lük se­la­hi­yet­li­dir. Mül­hak va­kıf­lar­da İda­re Mec­li­si ka­rar ver­me­den ev­vel mü­te­vel­li­le­rin mü­ta­la­ası­nı alır.”

5555 sa­yı­lı Ka­nun­la ya­pı­lan de­ği­şik­lik, ha­len var olan dü­zen­le­me­den da­ha da ile­ri bir dü­zen­le­me­dir. Va­kıf­lar Mec­li­si­ne vak­fe­de­nin ira­de­si­ne ay­kı­rı ol­ma­mak kay­dıy­la bu de­ği­şik­li­ği ya­pa­bi­le­ce­ği şar­tı ge­ti­ril­mek­te­dir.  Ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın mül­hak va­kıf ol­du­ğu ka­bul edil­se da­hi za­ten bu im­kan Va­kıf­lar Ka­nu­nun­da da bu­lun­mak­ta­dır. Bu mad­de ile ce­ma­at va­kıf­la­rı­na bir ay­rı­ca­lık ge­ti­ril­me­mek­te­dir.

Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı, söz ko­nu­su Ka­nu­nun 16 ncı mad­de­siy­le il­gi­li ola­rak,Ya­sa'yla, tü­zel­ki­şi­li­ği oluş­tu­ran ku­ru­cu is­ten­ce bağ­lı kal­mak­sı­zın, vak­fe­de­nin çiz­di­ği ko­nu, amaç, ör­güt­len­me ve yö­ne­tim bi­çi­mi­nin dı­şı­na çı­kıl­ma­sı ya da çı­kıl­ma­sı­na izin ve­ril­me­si, baş­ka bir an­la­tım­la, vak­fın yö­ne­ti­mi­nin, ama­cı­nın ve mal­la­rı­nın ser­best­çe de­ğiş­ti­ril­me­si ya da de­ğiş­ti­ril­me­si­ne izin ve­ril­me­si du­ru­mun­da or­ta­ya çı­kan ya­pı­nın, hu­ku­kun ta­nım­la­dı­ğı bi­çi­miy­le vak­fın özel hu­kuk tü­zel­ki­şi­li­ği ola­rak ni­te­len­di­ril­me­si­ne ola­nak kal­ma­ya­ca­ğı­nı ifa­de et­miş­tir.

Vak­fi­ye­le­rin­de ya da va­kıf se­net­le­rin­de ku­ral bu­lun­ma­sı ko­şu­lu­na bağ­la­ma­yan 16 ncı mad­de­nin üçün­cü ve son fık­ra­la­rı, hu­ku­kun ge­nel il­ke­le­riy­le, Ana­ya­sa'nın 2 nci mad­de­sin­de yer ve­ri­len hu­kuk dev­le­ti ni­te­li­ği­nin ge­re­ği olan hu­kuk gü­ven­li­ği il­ke­siy­le, Ana­ya­sa'nın ör­güt­len­me öz­gür­lü­ğü ve mül­ki­yet hak­kı­na iliş­kin 33 ün­cü ve 35 in­ci mad­de­le­rin­de­ki ku­ral­lar­la bağ­daş­ma­dı­ğı­nı Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı be­lirt­miş­tir.

Ay­rı­ca Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı, in­ce­le­nen Ya­sa'yla ge­ti­ri­len dü­zen­le­me­ler­le, yu­ka­rı­da da be­lir­til­di­ği gi­bi, ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın mül­hak va­kıf­lar ara­sın­dan çı­ka­rı­lıp ye­ni va­kıf­la­ra ben­zer ay­rı bir tür gi­bi de­ğer­len­di­ril­me­si­nin do­ğal so­nu­cu ola­rak, bu va­kıf­la­rın amaç ve et­kin­lik­le­ri doğ­rul­tu­sun­da gi­de­rek ge­liş­me­le­ri­ne ve et­kin­lik­le­ri­ni ar­tır­ma­la­rı­na ola­nak sağ­lan­dı­ğı­nı; Bu ne­den­ler­le, es­ki­den ku­rul­muş ce­ma­at va­kıf­la­rı­na, bu ni­te­lik­le­ri­ni de­ğiş­tir­me­me­le­ri­ne kar­şın, eko­no­mik ve si­ya­sal güç el­de ede­cek­le­ri bi­çim­de ye­ni hak­lar ve ay­rı­ca­lık­lar ta­nın­ma­sı­nı ve bun­la­rın mül­hak va­kıf sta­tü­sün­den çı­ka­rı­la­rak ye­ni bir va­kıf tü­rü bi­çi­min­de ya­şa­yan hu­kuk­sal var­lık­lar ola­rak sos­yal ya­şa­ma ka­tıl­ma­la­rı­nı sağ­la­ya­cak dü­zen­le­me­le­ri, Lo­zan Ant­laş­ma­sı'yla, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti'nin ku­ru­luş il­ke­le­ri­nin or­ta­ya ko­nul­du­ğu ana­ya­sal il­ke­ler­le, mev­cut hu­kuk sis­te­miy­le, Ana­ya­sa'nın ay­rı­ca­lık­la­rı ya­sak­la­yan 10 un­cu mad­de­siy­le ve ay­rı­ca ulu­sal çı­kar­lar­la ve ka­mu ya­ra­rıy­la bağ­daş­tır­mak ola­nak­lı ol­ma­dı­ğı­nı; Bu ne­den­ler­le, in­ce­le­nen Ya­sa'nın 16 ncı mad­de­si­nin Ana­ya­sa'nın Baş­lan­gıç bö­lü­mü­ne, 2 nci, 3 ün­cü, ve 5 in­ci mad­de­le­ri­ne ay­kı­rı ol­du­ğu­nu ifa­de et­miş­tir.

Ko­mis­yo­nu­muz­da, 16 ncı mad­de üze­rin­de ya­pı­lan gö­rüş­me­ler so­nu­cun­da; söz ko­nu­su 16 ncı mad­de ile mül­ki­yet dev­ri­nin ön­gö­rül­me­me­si, yal­nız­ca hay­rat ta­şın­maz­la­rı kap­sa­ma­sı, ti­ca­ri bir fonk­si­yo­nu ön­gör­me­me­si, tah­sis ama­cı­na ay­kı­rı kul­la­nım­da mül­ki ami­rin tah­li­ye­si­ni ön­gör­me­si, ce­ma­at va­kıf­la­rı­na ait hay­rat ta­şın­maz­la­rın da ay­nı ce­ma­ate ait bir vak­fa tah­si­si­nin ama­cı hay­ra­tın kul­la­nı­lış ama­cı­nı ko­ru­ma­sı, hay­rat vas­fı­nı yi­tir­miş ta­şın­maz­la­rın vak­fın aka­rı­na dö­nüş­tü­rül­me­si ön­gö­rül­me­si, va­kıf­la­rın hay­rat­la­rı­nın ön­ce­lik­li ko­run­ma­sı ka­nu­nun bir­çok mad­de­sin­de vur­gu­lan­ma­sı, vak­fe­de­nin ira­de­si or­ta­dan kal­dı­rıl­ma­ma­sı ve an­cak gü­nün ko­şul­la­rın­da hay­rat vas­fı­nı sür­dü­re­me­ye­cek ta­şın­maz­la­rın yok ol­ma­sı ön­len­me­si amaç­lan­dı­ğın­dan, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın ge­ri gön­der­me ge­rek­çe­si­ne ka­tıl­ma­mış ve söz ko­nu­su 16 ncı mad­de oy çok­lu­ğu ile ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı, söz ko­nu­su Ka­nu­nun 25 in­ci mad­de­siy­le il­gi­li ola­rak, Ya­sa'yla, tü­zel­ki­şi­li­ği oluş­tu­ran ku­ru­cu is­ten­ce bağ­lı kal­mak­sı­zın, vak­fe­de­nin çiz­di­ği ko­nu, amaç, ör­güt­len­me ve yö­ne­tim bi­çi­mi­nin dı­şı­na çı­kıl­ma­sı ya da çı­kıl­ma­sı­na izin ve­ril­me­si, baş­ka bir an­la­tım­la, vak­fın yö­ne­ti­mi­nin, ama­cı­nın ve mal­la­rı­nın ser­best­çe de­ğiş­ti­ril­me­si ya da de­ğiş­ti­ril­me­si­ne izin ve­ril­me­si du­ru­mun­da or­ta­ya çı­kan ya­pı­nın, hu­ku­kun ta­nım­la­dı­ğı bi­çi­miy­le vak­fın özel hu­kuk tü­zel­ki­şi­li­ği ola­rak ni­te­len­di­ril­me­si­ne ola­nak kal­ma­ya­ca­ğı­nı; vak­fi­ye­le­rin­de ya da va­kıf se­net­le­rin­de ku­ral bu­lun­ma­sı ko­şu­lu­na bağ­la­ma­yan 25 in­ci mad­de­si­nin ikin­ci fık­ra­sı,   hu­ku­kun ge­nel il­ke­le­riy­le, Ana­ya­sa'nın 2 nci mad­de­sin­de yer ve­ri­len hu­kuk dev­le­ti ni­te­li­ği­nin ge­re­ği olan hu­kuk gü­ven­li­ği il­ke­siy­le, Ana­ya­sa'nın ör­güt­len­me öz­gür­lü­ğü ve mül­ki­yet hak­kı­na iliş­kin 33 ün­cü ve 35 in­ci mad­de­le­rin­de­ki ku­ral­lar­la bağ­daş­ma­dı­ğı­nı; in­ce­le­nen Ya­sa'yla ge­ti­ri­len dü­zen­le­me­ler­le, yu­ka­rı­da da be­lir­til­di­ği gi­bi, ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın mül­hak va­kıf­lar ara­sın­dan çı­ka­rı­lıp ye­ni va­kıf­la­ra ben­zer ay­rı bir tür gi­bi de­ğer­len­di­ril­me­si­nin do­ğal so­nu­cu ola­rak, bu va­kıf­la­rın amaç ve et­kin­lik­le­ri doğ­rul­tu­sun­da gi­de­rek ge­liş­me­le­ri­ne ve et­kin­lik­le­ri­ni ar­tır­ma­la­rı­na ola­nak sağ­lan­dı­ğı­nı ifa­de et­miş­tir.

Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı ay­rı­ca, es­ki­den ku­rul­muş ce­ma­at va­kıf­la­rı­na, bu ni­te­lik­le­ri­ni de­ğiş­tir­me­me­le­ri­ne kar­şın, eko­no­mik ve si­ya­sal güç el­de ede­cek­le­ri bi­çim­de ye­ni hak­lar ve ay­rı­ca­lık­lar ta­nın­ma­sı­nı ve bun­la­rın mül­hak va­kıf sta­tü­sün­den çı­ka­rı­la­rak ye­ni bir va­kıf tü­rü bi­çi­min­de ya­şa­yan hu­kuk­sal var­lık­lar ola­rak sos­yal ya­şa­ma ka­tıl­ma­la­rı­nı sağ­la­ya­cak dü­zen­le­me­le­ri, Lo­zan Ant­laş­ma­sı'yla, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti'nin ku­ru­luş il­ke­le­ri­nin or­ta­ya ko­nul­du­ğu ana­ya­sal il­ke­ler­le, mev­cut hu­kuk sis­te­miy­le, Ana­ya­sa'nın ay­rı­ca­lık­la­rı ya­sak­la­yan 10 un­cu mad­de­siy­le ve ay­rı­ca ulu­sal çı­kar­lar­la ve ka­mu ya­ra­rıy­la bağ­daş­tır­ma­nın ola­nak­lı ol­ma­dı­ğın­dan ba­his­le, söz ko­nu­su 25 in­ci mad­de­nin Ana­ya­sa'nın Baş­lan­gıç bö­lü­mü­ne, 2 nci, 3 ün­cü ve 5 in­ci mad­de­le­ri­ne ay­kı­rı ol­du­ğu­nu be­lirt­miş­tir.

Ko­mis­yo­nu­muz­da, 25 in­ci mad­de üze­rin­de ya­pı­lan gö­rüş­me­ler so­nu­cun­da; Va­kıf­la­rın ha­yır ku­rum­la­rı ol­du­ğu, ge­lir­le­ri­nin bü­yük bö­lü­mü­nü de ha­yır­se­ver­le­rin yap­tık­la­rı ba­ğış ve yar­dım­la­rın oluş­tur­du­ğu, mad­de ile va­kıf­la­rın yurt içi ve yurt­dı­şın­dan al­dık­la­rı ve yap­tık­la­rı  nak­di yar­dım ve ba­ğış­la­rın ban­ka ara­cı­lı­ğı ile alın­ma­sı ve ya­pıl­ma­sı ile bu hu­sus­ta  Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­ne bil­di­rim­de bu­lu­nul­ma­sı zo­run­lu­lu­ğu ge­ti­ri­le­rek, bu hu­su­sun Ge­nel Mü­dür­lük­çe ya­kı­nen de­net­len­me­si ve iz­len­me­si amaç­lan­dı­ğın­dan, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın ge­ri gön­der­me ge­rek­çe­si­ne Ko­mis­yo­nu­muz ka­tıl­ma­mış ve söz ko­nu­su 25 in­ci mad­de oy çok­lu­ğu ile ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı, söz ko­nu­su Ka­nu­nun 26 ncı mad­de­si­ni, Ya­sa'yla, tü­zel­ki­şi­li­ği oluş­tu­ran ku­ru­cu is­ten­ce bağ­lı kal­mak­sı­zın, vak­fe­de­nin çiz­di­ği ko­nu, amaç, ör­güt­len­me ve yö­ne­tim bi­çi­mi­nin dı­şı­na çı­kıl­ma­sı ya da çı­kıl­ma­sı­na izin ve­ril­me­si, baş­ka bir an­la­tım­la, vak­fın yö­ne­ti­mi­nin, ama­cı­nın ve mal­la­rı­nın ser­best­çe de­ğiş­ti­ril­me­si ya da de­ğiş­ti­ril­me­si­ne izin ve­ril­me­si du­ru­mun­da or­ta­ya çı­kan ya­pı­nın, hu­ku­kun ta­nım­la­dı­ğı bi­çi­miy­le vak­fın özel hu­kuk tü­zel­ki­şi­li­ği ola­rak ni­te­len­di­ril­me­si­ne ola­nak kal­ma­ya­ca­ğı­nı ifa­de et­miş; vak­fi­ye­le­rin­de ya da va­kıf se­net­le­rin­de ku­ral bu­lun­ma­sı ko­şu­lu­na bağ­la­ma­yan söz ko­nu­su 26 ncı mad­de­yi, hu­ku­kun ge­nel il­ke­le­riy­le, Ana­ya­sa'nın 2 nci mad­de­sin­de yer ve­ri­len hu­kuk dev­le­ti ni­te­li­ği­nin ge­re­ği olan hu­kuk gü­ven­li­ği il­ke­siy­le, Ana­ya­sa'nın ör­güt­len­me öz­gür­lü­ğü ve mül­ki­yet hak­kı­na iliş­kin 33 ün­cü ve 35 in­ci mad­de­le­rin­de­ki ku­ral­lar­la bağ­daş­ma­dı­ğı­nı be­lirt­miş­tir.

Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı, ay­rı­ca, in­ce­le­nen Ya­sa'yla ge­ti­ri­len dü­zen­le­me­ler­le, yu­ka­rı­da da be­lir­til­di­ği gi­bi, ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın mül­hak va­kıf­lar ara­sın­dan çı­ka­rı­lıp ye­ni va­kıf­la­ra ben­zer ay­rı bir tür gi­bi de­ğer­len­di­ril­me­si­nin do­ğal so­nu­cu ola­rak, bu va­kıf­la­rın amaç ve et­kin­lik­le­ri doğ­rul­tu­sun­da gi­de­rek ge­liş­me­le­ri­ne ve et­kin­lik­le­ri­ni ar­tır­ma­la­rı­na ola­nak sağ­la­ya­ca­ğı; bu ne­den­ler­le, es­ki­den ku­rul­muş ce­ma­at va­kıf­la­rı­na, bu ni­te­lik­le­ri­ni de­ğiş­tir­me­me­le­ri­ne kar­şın, eko­no­mik ve si­ya­sal güç el­de ede­cek­le­ri bi­çim­de ye­ni hak­lar ve ay­rı­ca­lık­lar ta­nın­ma­sı­nı ve bun­la­rın mül­hak va­kıf sta­tü­sün­den çı­ka­rı­la­rak ye­ni bir va­kıf tü­rü bi­çi­min­de ya­şa­yan hu­kuk­sal var­lık­lar ola­rak sos­yal ya­şa­ma ka­tıl­ma­la­rı­nı sağ­la­ya­cak dü­zen­le­me­le­ri, Lo­zan Ant­laş­ma­sı'yla, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti'nin ku­ru­luş il­ke­le­ri­nin or­ta­ya ko­nul­du­ğu ana­ya­sal il­ke­ler­le, mev­cut hu­kuk sis­te­miy­le, Ana­ya­sa'nın ay­rı­ca­lık­la­rı ya­sak­la­yan 10 un­cu mad­de­siy­le ve ay­rı­ca ulu­sal çı­kar­lar­la ve ka­mu ya­ra­rıy­la bağ­daş­tır­mak ola­nak­lı ol­ma­dı­ğı­nı ifa­de et­miş, bu bağ­lam­da söz ko­nu­su 26 ncı mad­de­nin Ana­ya­sa'nın Baş­lan­gıç bö­lü­mü­ne, 2 nci, 3 ün­cü, ve 5 in­ci mad­de­le­ri­ne ay­kı­rı ol­du­ğu so­nu­cu­na var­mış­tır.

Ko­mis­yo­nu­muz­da, 26 ncı mad­de üze­rin­de ya­pı­lan gö­rüş­me­ler so­nu­cun­da; mad­de ile gü­nü­müz ko­şul­la­rın­da bir tü­zel ki­şi­nin ge­lir el­de ede­bil­me­si için gü­nün ens­tru­man­la­rı­nı  kul­lan­ma­sı, bun­lar­dan bi­ri­si olan şir­ket ve­ya ik­ti­sa­di iş­let­me kur­ma­sı bir ger­çek­tir. Bu ne­den­le ye­ni va­kıf­lar  ta­ra­fın­dan  ha­len izin al­mak­sı­zın ku­ru­lan şir­ket ve­ya ik­ti­sa­di iş­let­me kur­ma hak­kı­nın va­kıf­la­rın özel hu­kuk tü­zel ki­şi ol­ma­sı ve ana­ya­sal eşit­lik il­ke­si ge­re­ğin­ce di­ğer tüm va­kıf­la­ra da ta­nın­ma­sı ge­rek­ti­ği dü­şün­ce­siy­le, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın ge­ri gön­der­me ge­rek­çe­si­ne ka­tıl­ma­mış ve söz ko­nu­su 26 ncı mad­de oy çok­lu­ğu ile ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı, söz ko­nu­su Ka­nu­nun 41 in­ci mad­de­siy­le il­gi­li ola­rak, Va­kıf­lar Mec­li­si'nin, Ge­nel Mü­dür, üç Ge­nel Mü­dür yar­dım­cı­sı ve 1. Hu­kuk Mü­şa­vi­ri ol­mak üze­re beş, Va­kıf ko­nu­sun­da bil­gi ve de­ne­yim sa­hi­bi yük­se­köğ­re­tim me­zun­la­rı ara­sın­dan Baş­ba­kan'ın öne­ri­si üze­ri­ne or­tak ka­rar­na­me ile ata­na­cak beş, ye­ni va­kıf­lar­ca se­çi­le­cek üç, mül­hak ve ce­ma­at va­kıf­la­rın­ca se­çi­le­cek bi­rer, üye ol­mak üze­re top­lam on­beş üye­den olu­şa­ca­ğı; ay­rı­ca ye­ni va­kıf­la­rın üç, mül­hak ve ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın bi­rer ye­dek üye se­çe­ce­ği be­lir­til­di­ği, mad­de­de, Va­kıf­lar Mec­li­si'nde ce­ma­at va­kıf­la­rın­ca se­çi­le­cek bir üye­nin de bu­lun­ma­sı ön­gö­rül­mek­te ol­du­ğu­nu, en üst ka­rar or­ga­nı olan ve Ya­sa'yla önem­li gö­rev­ler ve­ri­len Va­kıf­lar Mec­li­si'nde, ce­ma­at va­kıf­la­rın­ca se­çi­le­cek bir üye­nin bu­lun­ma­sı, bu va­kıf­la­rı, Lo­zan Ant­laş­ma­sı'nda­ki ko­num­la­rı­nın çok öte­si­ne çı­kar­ma­nın ara­cı du­ru­mu­na ge­ti­re­ce­ğin­den ba­his­le, in­ce­le­nen Ya­sa'nın 41 in­ci mad­de­si­nin Ana­ya­sa'nın Baş­lan­gıç bö­lü­mü­ne, 2 nci, 3 ün­cü, ve 5 in­ci mad­de­le­ri­ne ay­kı­rı ol­du­ğu­nu ifa­de et­miş­tir.

Ko­mis­yo­nu­muz­da, 41 in­ci mad­de üze­rin­de ya­pı­lan gö­rüş­me­ler so­nu­cun­da; Cum­hu­ri­yet dö­ne­min­de ku­ru­lan teş­ki­lat­lar içe­ri­sin­de ye­ga­ne mec­lis şek­lin­de bir olu­şu­ma sa­hip olan ve ha­len atan­mış 5 ki­şi­den  olu­şan Va­kıf­lar Mec­li­si, sa­yı­sal oran­lar göz önü­ne alın­ma­dan de­mok­ra­tik bir an­la­yış­la; 41,550 maz­but vak­fı tem­si­len ata­nan 10; 4,450 ye­ni vak­fı tem­si­len ken­di­le­rin­ce se­çi­len 3; 300 mül­hak vak­fı tem­si­len ken­di­le­rin­ce se­çi­len 1; 161 ce­ma­at vak­fı­nı tem­si­len ken­di­le­rin­ce se­çi­len 1 ki­şi, ol­mak üze­re ka­tı­lım­cı bir an­la­yış­la 15 ki­şi ola­rak ya­pı­lan­dı­rı­la­rak, va­kıf­lar, Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­nün en üst ka­rar or­ga­nın­da tem­sil  edil­me­si amaç­lan­dı­ğın­dan, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın ge­ri gön­der­me ge­rek­çe­si­ne Ko­mis­yo­nu­muz ka­tıl­ma­mış ve söz ko­nu­su 41 in­ci mad­de oy çok­lu­ğu ile ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı, söz ko­nu­su Ka­nu­nun 68 in­ci mad­de­siy­le il­gi­li ola­rak, dü­zen­le­me­de, Reh­ber­lik ve Tef­tiş Baş­ka­nı ile Da­ire Baş­ka­nı'nın, Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dü­rü'nün öne­ri­si üze­ri­ne Baş­ba­kan'ın ya da gö­rev­len­dir­di­ği Dev­let Ba­ka­nı'nın ona­yıy­la atan­ma­sı­nın ön­gö­rül­dü­ğü, Ya­sa'nın 35 in­ci mad­de­sin­de­ki dü­zen­le­me­ye gö­re, Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü, Baş­ba­kan­lı­ğa bağ­lı bir ka­mu tü­zel­ki­şi­si ol­du­ğu­nu ifa­de et­miş­tir.

Ya­sa'nın 79. mad­de­si­nin (b) fık­ra­sı­nın 4. ve 5. bent­le­riy­le, 657 sa­yı­lı Dev­let Me­mur­la­rı Ya­sa­sı'na ek­li II sa­yı­lı "Ek Gös­ter­ge Cet­ve­li"nin, "II-Yar­gı Ku­ru­luş­la­rı, Bağ­lı ve İl­gi­li Ku­ru­luş­lar ile Yük­sek Öğ­re­tim Ku­ru­luş­la­rın­da" baş­lık­lı bö­lü­mü­ne ve (IV) sa­yı­lı "Ma­kam Taz­mi­na­tı Cet­ve­li"nin 5. sı­ra­sı­nın (e) ben­di­nin so­nu­na "Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü Reh­ber­lik ve Tef­tiş Baş­ka­nı" ek­len­miş; böy­le­ce Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü Reh­ber­lik ve Tef­tiş Baş­ka­nı'nın ek gös­ter­ge­si 3600, ma­kam taz­mi­na­tı gös­ter­ge­si­nin ise 3000 ol­du­ğu Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nın­ca ifa­de edil­miş­tir.

Bu du­rum, Reh­ber­lik ve Tef­tiş Baş­ka­nı'nın bü­rok­ra­tik hi­ye­rar­şi­de ge­nel mü­dür yar­dım­cı­sı ve üs­tü dü­zey­de dü­şü­nül­dü­ğü­nü gös­ter­mek­te­dir. Bu­na kar­şı­lık in­ce­le­nen Ya­sa'da, sö­zü edi­len kad­ro­ya ya­pı­lan ata­ma­da Cum­hur­baş­ka­nı'nın im­za­sı­nı ge­rek­tir­me­yen bir yön­tem ge­ti­ril­mek­te­dir.

Ay­nı yön­de­ki dü­zen­le­me­le­ri ne­de­niy­le, 5394 sa­yı­lı "Tür­ki­ye İs­ta­tis­tik Ka­nu­nu"nun 56. mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si'nin 19.12.2005 gün­lü, E.2005/143, K.2005/99 sa­yı­lı ka­ra­rıy­la ip­tal edil­miş­tir.

Bu ne­den­le, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı, in­ce­le­nen Ya­sa'yla, üst dü­zey yö­ne­ti­ci ola­rak dü­zen­le­nen "Reh­ber­lik ve Tef­tiş Baş­ka­nı"nın, or­tak ka­rar­na­me ye­ri­ne Ge­nel Mü­dür'ün öne­ri­si üze­ri­ne Baş­ba­kan'ın ya da gö­rev­len­dir­di­ği Dev­let Ba­ka­nı'nın ona­yıy­la atan­ma­sı­nı ön­gö­ren 68 in­ci mad­de ku­ra­lı­nın, par­la­men­ter de­mok­ra­tik sis­tem­le, Ana­ya­sa'nın 8 in­ci, 104 ün­cü ve 105 in­ci mad­de­le­riy­le, ka­mu ya­ra­rı ve ka­mu hiz­me­ti­nin ge­rek­le­riy­le bağ­daş­ma­dı­ğı­nı ifa­de et­miş­tir.

Ko­mis­yo­nu­muz­da, 68 in­ci mad­de üze­rin­de ya­pı­lan gö­rüş­me­ler so­nu­cun­da; Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü Tef­tiş Ku­ru­lu Baş­ka­nı ha­len Ge­nel Mü­dür­lük Ma­ka­mı­nın ona­yıy­la atan­dı­ğın­dan, ya­pı­lan­dı­rı­lan  Reh­ber­lik ve De­ne­tim Baş­kan­lı­ğı­nın gö­rev­le­ri, reh­ber­lik fonk­si­yo­nu, de­ne­ti­me ve reh­ber­li­ğe ve­ri­len önem ne­de­niy­le Ka­nun­da, Reh­ber­lik ve De­ne­tim Baş­ka­nı­nın Baş­ba­kan  ve­ya yet­ki­li Ba­kan ta­ra­fın­dan ata­na­ca­ğı­na iliş­kin dü­zen­le­me ya­pıl­ma­sı­nın ye­ter­li gö­rül­me­si se­be­biy­le, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın ge­ri gön­der­me ge­rek­çe­si­ne Ko­mis­yo­nu­muz ka­tıl­ma­mış ve söz ko­nu­su 68 in­ci mad­de oy çok­lu­ğu ile ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

Ra­po­ru­muz, Ge­nel Ku­ru­la su­nul­mak üze­re Baş­kan­lı­ğı­nı­za say­gı ile arz olu­nur.

 

 

Baş­kan

Baş­kan­ve­ki­li

Söz­cü

 

Kök­sal Top­tan

Re­cep Özel

Ra­ma­zan Can

 

Zon­gul­dak

Is­par­ta

Kı­rık­ka­le

 

 

(Top­lan­tı­ya ka­tı­la­ma­dı)

 

 

Kâtip

Üye

Üye

 

Ha­san Ka­ra

Feh­mi Hüs­rev Kut­lu

Ha­lil Öz­yol­cu

 

Ki­lis

Adı­ya­man

Ağ­rı

 

Üye

Üye

Üye

 

Ha­luk İpek

Fe­ri­dun Fik­ret Ba­loğ­lu

Yük­sel Çor­ba­cı­oğ­lu

 

An­ka­ra

An­tal­ya

Art­vin

 

 

(Kar­şı­yım)

(Kar­şı oy ek­te­dir)

 

Üye

Üye

Üye

 

Or­han Yıl­dız

Meh­met Kü­çü­ka­şık

Fe­ri­dun Ay­va­zoğ­lu

 

Art­vin

Bur­sa

Ço­rum

 

(Top­lan­tı­ya ka­tı­la­ma­dı)

(Kar­şı oy)

(Kar­şı oy)

 

Üye

Üye

Üye

 

Mu­zaf­fer Kül­cü

Mus­ta­fa Nu­ri Ak­bu­lut

Mah­mut Dur­du

 

Ço­rum

Er­zu­rum

Ga­zi­an­tep

 

 

(Top­lan­tı­ya ka­tı­la­ma­dı)

 

 

Üye

Üye

Üye

 

Meh­met Yıl­maz­can

Hak­kı Köy­lü

Mu­har­rem Kı­lıç

 

Kah­ra­man­ma­raş

Kas­ta­mo­nu

Ma­lat­ya

 

(İm­za­da bu­lu­na­ma­dı)

 

(Kar­şı oy)

 

Üye

Üye

Üye

 

Sü­ley­man Sa­rı­baş

Or­han Eras­lan

En­ver Yıl­maz

 

Ma­lat­ya

Niğ­de

Or­du

 

(Top­lan­tı­ya ka­tı­la­ma­dı)

(Kar­şı oy)

 

 

Üye

Üye

Üye

 

Meh­met Nu­ri Say­gun

Ah­met Çağ­la­yan

Be­kir Boz­dağ

 

Te­kir­dağ

Uşak

Yoz­gat

 

(Kar­şı oyum var­dır)

 

 

 

KAR­ŞI OY YA­ZI­SI

Va­kıf, en ge­nel de­yi­miy­le ger­çek ya da tü­zel ki­şi­le­rin, bel­li ve ye­ter­li mal ve­ya hak­la­rı be­lir­li ve sü­rek­li bir amaç için tah­sis et­me­le­ri­dir.

Mah­ke­me ka­ra­rıy­la ku­ru­lan tü­zel ki­şi­li­ğe ha­iz mal top­lu­lu­ğu­na va­kıf adı ve­ri­lir. Ön­ce­le­ri Me­de­ni Ka­nun­da te­sis ya da te­si­sat ola­rak ad­lan­dı­rıl­mış­ken da­ha son­ra va­kıf adıy­la ad­lan­dı­rıl­mış­tır.

Bu çer­çe­ve­de ele alın­dı­ğın­da va­kıf bir me­de­ni hu­kuk mü­es­se­se­si­dir. Bir mal top­lu­lu­ğu­dur. Bu iti­bar­la Me­de­ni Ka­nu­nun 101. ve 117. mad­de­le­ri ara­sın­da dü­zen­len­miş­tir.

Va­kıf­lar mü­es­se­se­si, bi­zim hu­ku­ku­muz­da ve ge­le­ne­ği­miz­de Me­de­ni Ka­nun­dan ön­ce de var­dı. Esas iti­ba­rıy­la ha­yır iş­le­ri­ne te­sis edi­len mal­lar­dı.

Cum­hu­ri­ye­tin ila­nın­dan son­ra, cum­hu­ri­yet dev­ri­mi­ni ger­çek­leş­ti­ren Ata­türk ve ar­ka­daş­la­rı hem va­kıf­lar mü­es­se­se­si­ni hem de es­ki va­kıf­la­rı ko­ru­muş­lar­dır. Ka­mu­oyun­da 2762 sa­yı­lı Va­kıf­lar Ka­nu­nu ola­rak bi­li­nen "4 Teş­ri­ni­ev­vel 1926 ta­ri­hin­den ev­vel mev­cut olan va­kıf­lar hak­kın­da tat­bi­kat ka­nu­nu la­yi­ha­sı"nın 13.6.1932 ta­rih­li hü­kü­met ge­rek­çe­sin­de;

"....... me­de­ni ka­nu­nu­mu­zun va­zıı, o ka­nun­da te­sis­ler hak­kın­da bir fa­sıl mev­cut iken ne­den bir ka­nun ya­pıl­ma­sı­na lü­zum gör­dü ve Os­man­lı dev­ri­nin mil­li ha­ya­tı ezen ve mil­le­tin me­de­ni­yet yo­lun­da iler­le­me­si­ne en­gel olan ana­ne­le­ri­ni bir ham­le­de yı­kar­ken bu nok­ta­da ni­çin dur­du ve dü­şün­dü.

Çün­kü on­da ben­li­ğin­den ve iç­ti­mai var­lı­ğın­dan eser gör­dü; mu­kad­des yur­du­nun her ta­ra­fı­na ser­pil­miş abi­de­le­ri­nin kub­be ve du­var­la­rın­da ken­di de­ha­sı­nın; has­ta­ne­le­rin­de, köp­rü­le­rin­de, çeş­me­le­rin­de, se­bil­le­rin­de Türk ha­yır­hah­lık ve cö­mert­li­ği­nin in­ce­li­ği­ni ve bü­yük­lü­ğü sez­di" de­nil­mek­te­dir.

Bu an­la­yış çer­çe­ve­sin­de Cum­hu­ri­ye­tin ila­nın­dan ve Me­de­ni Ka­nu­nun ka­bu­lün­den son­ra hem Me­de­ni Ka­nun­da va­kıf (te­sis) mü­es­se­se­si Me­de­ni Ka­nun hü­küm­le­ri­ne gö­re yer al­mak­ta­dır -ki, bun­lar ye­ni va­kıf­lar ola­rak da ad­lan­dı­rıl­mak­ta­dır- hem de 2762 sa­yı­lı ka­nun ile es­ki va­kıf­lar ko­run­muş bu­lun­mak­ta­dır.

2762 sa­yı­lı ya­sa; Prof. Dr. Hans Lee­mann baş­kan­lı­ğın­da Os­man­lı Top­rak Hu­ku­ku­nu çok iyi bi­len Ebu­lu­la Mar­din ve Yar­gı­tay Baş­kan­lı­ğı da yap­mış Ali Him­met Ber­ki'nin yer al­dı­ğı ko­mis­yon­da ha­zır­la­nan ve ça­lış­ma­la­rı 9 yıl sü­ren ka­nun, Os­man­lı uy­gu­la­ma­sı­nı boz­ma­dan Cum­hu­ri­ye­te ta­şı­mış­tı. Ni­te­lik ola­rak ger­çek­ten bir hu­kuk abi­de­si­dir. Za­man za­man bu ka­nu­na yer­siz mü­da­ha­le­ler ya­pı­la­rak ka­nu­nun bü­tün­lü­ğü bo­zul­muş­tur. O mü­da­ha­le­ler kal­dı­rıl­sa bu­gü­nün ih­ti­yaç­la­rı­na da ra­hat ce­vap ve­re­bi­le­cek ni­te­lik­te­dir. Bu ka­nun­la (2762 sa­yı­lı ka­nun) ya­pı­lan dü­zen­le­me­de yer alan ya­ni; Me­de­ni Ka­nun­dan ön­ce var olan va­kıf­la­ra da es­ki va­kıf de­nil­mek­te­dir. Bu ka­nun­da es­ki va­kıf­lar iki­ye ay­rıl­mış­tır. Bi­rin­ci­si; maz­but va­kıf­lar, bu va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lük­çe yö­ne­ti­lir. İkin­ci­si; mül­hak va­kıf­lar, bun­lar da mü­te­vel­li­le­ri ve­ya se­çil­miş he­yet­le­ri ta­ra­fın­dan yö­ne­ti­lir. Mü­te­vel­li­ler ve se­çil­miş he­yet­ler Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­nün, Ge­nel Mü­dür­lük de, Va­kıf­lar Mec­li­si­nin kon­tro­lü al­tın­da­dır. Ka­mu­oyun­da ce­ma­at va­kıf­la­rı ola­rak da bi­li­nen azın­lık va­kıf­la­rı mül­hak va­kıf­lar kap­sa­mın­da­dır.

Lo­zan Ba­rış Ant­laş­ma­sı­nın 37-44 mad­de­le­rin­de azın­lık­la­rın di­ni, hay­ri, sos­yal ve eğit­sel ih­ti­yaç­la­rı­nı kar­şı­la­mak üze­re va­kıf ku­rul­ma­sı hük­me bağ­lan­mış­tır. O dö­nem ül­ke­miz­de var olan gay­ri müs­lim azın­lık­la­rın di­ni, hay­ri, sos­yal ve eğit­sel te­sis­le­ri va­kıf ha­li­ne ge­ti­ril­miş­tir. Va­kıf ola­bil­mek için mal var­lı­ğı ge­rek­li ol­du­ğun­dan ve bu­nun için vak­fi­ye ge­rek­ti­ğin­den 1936 yı­lın­da gay­ri müs­lim ce­ma­at­le­re han­gi te­si­se han­gi mal­la­rın tah­sis edil­di­ği­ni be­lirt­mek üze­re be­yan­na­me ver­me­le­ri is­te­nil­miş­tir. Ka­mu­oyun­da 1936 be­yan­na­me­si de­ni­len ve ta­ma­men azın­lık­la­rın ken­di ira­de­le­ri ile be­lirt­tik­le­ri mal­lar lis­te­si il­gi­li azın­lık va­kıf­la­rı­nın (ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın) vak­fi­ye­si ye­ri­ne geç­miş­tir.

Bu ge­nel gi­riş­ten son­ra hem me­de­ni ka­nun­da va­kıf­lar­la il­gi­li dü­zen­le­me var­ken ve Me­de­ni Ka­nun­da­ki bu dü­zen­le­me­de müs­lim-gay­ri­müs­lim tüm va­tan­daş­lar va­kıf kur­ma­da eşit­ken ya­ni Ana­ya­sa 33 mad­de A.İ.H.S. 11. mad­de­si açı­sın­dan bi­rey­sel hak ve öz­gür­lük­ler yö­nün­den tam bir eşit­lik mev­cut iken ve ha­len es­ki va­kıf­lar­la il­gi­li bir so­run da yok­ken bu ta­sa­rı ne­den gel­miş­tir. Bu ko­nu­nun iyi ir­de­len­me­si ge­re­kir.

Yu­ka­rı­da an­la­tı­lan­lar çer­çe­ve­sin­de va­kıf­lar ne bir si­ya­sal ör­güt­len­me mo­de­li ne de de­mok­ra­tik kit­le ör­gü­tü­dür. Hat­ta mo­da de­yim­le Si­vil Top­lum Ku­ru­lu­şu bi­le sa­yı­la­maz. Çün­kü, in­san top­lu­lu­ğu ol­ma­yıp mal top­lu­lu­ğu­dur. Ya­sal çer­çe­ve bu ol­du­ğu hal­de va­kıf­lar ha­yır ve hiz­met ye­ri­ne ne­den is­tis­mar edi­lir? Bu­nun iç­te ve dış­ta­ki se­bep­le­ri ne­ler­dir? Bun­la­rın da açık­lan­ma­sı ge­rek­mek­te­dir.

Ta­sa­rı her ne ka­dar hü­kü­met ge­rek­çe­sin­de da­ğı­nık olan mev­zu­atı top­la­mak ve va­kıf­la­rı ge­liş­tir­mek vs. gi­bi amaç­lar­la ge­ti­ril­di­ği ya­zıl­sa da, bun­lar ger­çe­ği ifa­de et­mek­ten uzak­tır.

Ger­çek­te ta­sa­rı­nın ge­ti­ri­li­şi­nin bir­kaç ne­de­ni ve ama­cı var­dır. Bun­lar­dan bi­ri­si dış bas­kı; AB'nin azın­lık va­kıf­la­rı ve ya­ban­cı va­kıf­lar hu­su­sun­da yap­mış ol­duk­la­rı bas­kı­lar­dır. İç ne­den­le­re ge­lin­ce, bun­lar bir­kaç ta­ne­dir. Bi­rin­ci­si; hiç­bir şe­kil­de ör­güt­len­me mo­de­li ol­ma­ma­sı­na rağ­men, an­ti-la­ik bir­ta­kım ha­re­ket­le­rin, va­kıf­la­rın avan­taj­la­rın­dan ya­rar­lan­mak ama­cıy­la, ör­güt­len­me plat­for­mu ola­rak kul­lan­mak is­te­me­le­ri­dir. Böy­le­lik­le bu ha­re­ket­le­re bir çe­şit do­ku­nul­maz alan sun­mak­ta­dır. İkin­ci­si, va­kıf­lar sos­yal dev­le­tin ye­ri­ne ika­me olu­na­rak, ulus dev­let ol­ma­nın şar­tı olan sos­yal dev­le­ti or­ta­dan kal­dı­ra­rak, ia­ne dev­le­ti ha­li­ne ge­tir­mek­tir. Üçün­cü­sü, kal­dı­rı­lan Ev­kaf ve Şe­ri­ye Ve­ka­le­ti­ni fii­len tek­rar kur­mak­tır. Dör­dün­cü­sü, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın ve­to et­ti­ği "Ka­mu Yö­ne­ti­mi Te­mel Ya­sa­sı"nı tak­sit tak­sit yü­rür­lü­ğe koy­mak­tır. Be­şin­ci­si, va­kıf­la­rın tef­tiş ve de­ne­ti­mi­ni yok et­mek­tir. Bü­tün bun­lar ya­pı­lır­ken de AB ma­ni­ve­la ola­rak kul­la­nıl­mış­tır.

Hü­kü­met yet­ki­li­le­ri ve so­rum­lu sa­yın ba­kan ta­sa­rı­nın gün­de­me gel­me­sin­de AB'nin bir et­ki­si­nin bu­lun­ma­dı­ğı­nı söy­le­se de bu iç ka­mu­oyu­na yö­ne­lik pro­pa­gan­dif amaç­la ya­pı­lan bir açık­la­ma­dır. Her şey­den ön­ce AB İler­le­me Ra­po­ru için, ye­tiş­me­si ge­re­ken ya­sal dü­zen­le­me­ler için TBMM ola­ğa­nüs­tü top­lan­tı­ya çağ­rıl­dı­ğın­da gün­de­min­de Va­kıf­lar Ya­sa­sı da var­dı. Ya­sa 9. Uyum Pa­ke­ti içe­ri­sin­de­dir.

Da­ha da önem­li­si Ya­sa ta­sa­rı­sı­nı ta­li ko­mis­yon ola­rak gö­rü­şen AB Uyum Ko­mis­yo­nu­nun AKP'li üye­le­ri­nin im­za­la­dı­ğı ra­por­da 2005 İler­le­me Ra­po­ru­na atıf­ta bu­lu­nu­la­rak,

"....... uy­gu­la­ma­da, gay­ri müs­lim top­lu­luk­lar önem­li so­run­lar­la kar­şı­laş­ma­ya de­vam et­mek­te­dir­ler; Bu top­lu­luk­lar tü­zel ki­şi­lik­ten yok­sun­dur­lar, sı­nır­lı mül­ki­yet hak­kı­na sa­hip­tir­ler, va­kıf­la­rı­nın yö­ne­ti­min­de mü­da­ha­ley­le kar­şı­laş­mak­ta ve bun­la­rın ken­di din adam­la­rı­nı eğit­me­le­ri­ne izin ve­ril­me­mek­te­dir. Ha­len Türk Par­la­men­to­sun­da bu­lu­nan Va­kıf­lar Ka­nu­nu­na iliş­kin ça­lış­ma­lar de­vam et­mek­te­dir." ak­tar­ma­sı ya­pı­la­rak, hü­kü­met ta­sa­rı­sı­nın AB 'ye uy­gun­lu­ğun­dan söz edil­mek­te­dir.

Oy­sa ger­çek­te AB mük­te­sa­ba­tı içe­ri­sin­de Va­kıf­lar Ka­nu­nu di­ye bir bö­lüm bu­lun­ma­mak­ta­dır. AB ko­nu­yu te­mel hak ve öz­gür­lük­ler ve mül­ki­yet çer­çe­ve­si için­de si­ya­si kri­ter­ler ola­rak ge­tir­mek­te­dir. Ko­nu hü­kü­met­çe sa­vu­nul­ma­dan AB'nin her de­di­ği­ni tam bir tes­li­mi­yet an­la­yı­şı içe­ri­sin­de her za­man ol­du­ğu gi­bi ka­bul ede­rek, hak­sız ta­lep­le­re kar­şı çık­ma ye­ri­ne, bu ta­lep­ler­den ne gi­bi çı­kar­lar sağ­la­na­ca­ğı he­sa­bı­na gi­ri­le­rek, bu ta­sa­rı ha­zır­lan­mış­tır.

Hal­bu­ki; 2005 İler­le­me Ra­po­run­da­ki sap­ta­ma­lar tü­müy­le hak­sız ve yan­lış­tır. Ön­ce­lik­le üni­ter dev­let olan Tür­ki­ye'de azın­lık­la­rın tü­zel ki­şi­li­ği­nin ol­ma­sın­dan bah­se­di­le­mez. Hiç­bir üni­ter dev­let­te azın­lık­la­rın tü­zel ki­şi­lik­le­ri yok­tur. Böy­le bir pa­ra­lel dev­let­çi­ğin var­lı­ğı üni­ter dev­le­tin in­ka­rı­dır.

AB'nin önem­li üni­ter dev­let­le­rin­den Fran­sa'da ne et­nik azın­lık olan Gal­lik­ler Li­gu­rik­ler, İbe­rik­ler, Cim­brik­ler, Bel­jik­ler, Zi­ga­rik­ler, Nor­man, Bre­tan­ya­lı­lar, Kor­si­ka­lı­lar, Sa­ju­alı­lar, Pro­vans­lar, Bask­lar, Au­verg­ne­li­ler, Pi­kar­di­ya­lı­lar, Ar­lez­yen­ler, Al­zas­lı­lar ne de di­ni azın­lık olan Ce­za­yir­li­ler ve Ma­rok­la­rın tü­zel ki­şi­lik­le­ri var­dır. Esa­sen Av­ru­pa'nın pek çok ül­ke­sin­de ki­li­se­le­rin tü­zel ki­şi­lik­le­ri yok­tur. Bu iti­bar­la bu ko­nu­ya iliş­kin ta­lep çok ra­hat aşı­la­bi­lir nok­ta­da­dır.

Tür­ki­ye'de­ki azın­lık­la­rın tü­mü Ana­ya­sa­nın 66. mad­de­si­ne gö­re Türk’tür. Hiç­bi­ri ara­sın­da ne hu­ku­ki ne de fi­ili bir ay­rım söz ko­nu­su de­ğil­dir. Mül­ki­yet hak­kı ba­kı­mın­dan her yurt­taş eşit­tir. Din öz­gür­lük­le­ri ba­kı­mın­dan, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti la­ik bir dev­let ol­du­ğun­dan, eşit­tir. Va­kıf, der­nek vb. kur­ma yö­nün­den Ana­ya­sa 33. mad­de­ye gö­re eşit­tir. Hat­ta va­kıf yö­nün­den azın­lık­lar müs­lü­man ço­ğun­lu­ğa gö­re avan­taj­lı­dır. Bu ko­nu aşa­ğı­da et­raf­lı­ca in­ce­le­ne­cek­tir. Hal böy­ley­ken hü­kü­met bu­na kar­şı çı­ka­ca­ğı yer­de, bu­nu bir fır­sat gi­bi de­ğer­len­di­re­rek, ki­mi yer­de Is­la­hat Fer­ma­nı­nı ki­mi yer­de de Sevr’i çağ­rış­tı­ran hü­küm­le­ri içe­ren bir ta­sa­rı ha­zır­la­ya­rak TBMM'ye sevk et­miş­tir. Ta­sa­rı TBMM' de ge­rek alt ko­mis­yon­da ve ge­rek­se Ada­let Ko­mis­yo­nun­da ina­nıl­maz bir hız­la fa­sı­la­sız gö­rüş­tü­rü­le­rek, ge­nel ku­ru­la in­di­ril­mek is­te­nil­miş­tir.

Pek çok nok­ta­sı­na, içe­ri­ği­ne, ha­zır­la­nış bi­çi­mi­ne, te­mel­de­ki man­tı­ğı­na, gö­rü­şü­lüş bi­çi­mi­ne kar­şı ol­du­ğu­muz ta­sa­rı, ulu­sal bü­tün­lü­ğü­müz açı­sın­dan ve la­ik, de­mok­ra­tik, sos­yal hu­kuk dev­le­ti açı­sın­dan önem­li sa­kın­ca­la­rı içer­mek­te­dir. Ko­nu ne ya­zık ki ka­mu­oyu­na sı­nır­lı bir bi­çim­de sa­de­ce azın­lık va­kıf­la­rı yö­nüy­le yan­sı­dı. Oy­sa ger­çek, gö­rün­dü­ğün­den da­ha va­him­dir. Alt ko­mis­yon­da ve ko­mis­yon­da yap­mış ol­du­ğu­muz şid­det­li ve yo­ğun mu­ha­le­fet kar­şı­sın­da kıs­mi dü­zelt­me­ler ol­muş­sa da ta­sa­rı bu ha­liy­le dü­zel­ti­le­rek yü­rür­lü­ğe ko­nu­la­bi­le­cek gi­bi de­ğil­dir. Ha­len hem va­kıf­la­rın biz­zat ken­di ge­le­ce­ği açı­sın­dan hem de ulu­sal bü­tün­lük ve gü­ven­lik açı­sın­dan önem­li sa­kın­ca­lar içer­mek­te­dir. Ya­sa ta­sa­rı­sı­nın der­hal ge­ri çe­kil­me­si ge­re­kir.

Tek bir ta­sa­rıy­la, hem Me­de­ni Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­me­sin­den ön­ce­ki va­kıf­lar, (es­ki va­kıf­lar), hem Me­de­ni Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğün­den son­ra­ki va­kıf­lar (ye­ni va­kıf­lar) hem de Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­nün Teş­ki­lat Ya­sa­sı ka­nun­laş­tı­rıl­mak is­te­nil­miş­tir. Bu ko­nu baş­lı ba­şı­na bir ka­rı­şık­lık ne­de­ni ol­muş­tur. Ye­ni va­kıf­lar Me­de­ni Ka­nun­da dü­zen­len­di­ği için bu­ra­da yer al­ma­ma­lıy­dı.

Bu ya­sa es­ki va­kıf­la­rın bir uy­gu­la­ma (tat­bi­kat) ya­sa­sı bi­çi­min­de ol­ma­lıy­dı. Ke­za ay­nı şe­kil­de Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­nün Teş­ki­lat Ya­sa­sı ay­rı dü­zen­len­me­liy­di. Kal­dı ki 2762 sa­yı­lı ya­sa son­ra­dan ya­pı­lan bir­ta­kım de­ği­şik­lik­ler çı­ka­rı­lıp, gü­nü­müz Türk­çe­si­ne çev­ril­se ih­ti­ya­cı faz­la­sıy­la kar­şı­lar du­rum­da­dır.

Ta­sa­rı­nın alt ko­mis­yon ve ko­mis­yon­da­ki gö­rü­şü­lüş bi­çi­mi ise, deh­şet ve­ri­ci­dir. İlk de­fa alt ko­mis­yo­na biz­zat sa­yın ba­kan ge­le­rek ça­lış­ma­la­ra ka­tıl­mış, Ta­sa­rı­nın 7 mad­de­si 5 gün­de gö­rü­şü­le­bil­di­ği hal­de, Ge­nel Ku­rul­da yi­ne Ada­let Ko­mis­yo­nu­nun gö­rüş­tü­ğü önem­li bir ta­sa­rı olan Te­rör­le Mü­ca­de­le Ya­sa­sı gö­rü­şü­lür­ken CHP'li üye­le­rin ge­nel ku­rul­da bu­lun­duk­la­rı es­na­da alt ko­mis­yon top­la­na­rak 7 sa­at için­de ta­sa­rı alt ko­mis­yon­dan ge­çi­ril­miş­tir. (Ta­sa­rı ge­çi­ci mad­de­le­riy­le bir­lik­te 94 mad­de­dir.) Da­ha son­ra Ada­let Ko­mis­yo­nun­da sa­bah­tan ak­şa­ma ka­dar hat­ta ge­ce­ye ka­dar fa­sı­la­sız ma­ra­ton gö­rüş­me so­nu­cu ko­mis­yon ça­lış­ma­la­rı bi­ti­ril­miş­tir.

Ta­sa­rı­ya hü­kü­me­tin ken­di­si­nin bi­zim eleş­ti­ri­le­ri­miz üze­ri­ne 40-45 ci­va­rın­da de­ği­şik­lik öner­ge­si ver­di­ği­ni ha­tır­la­tır­sak, Ka­nun Ta­sa­rı­sı­nın ne ka­dar kö­tü ol­du­ğu­nu an­lat­ma­ya baş­ka bir kıs­tas ge­rek­mez. Öner­ge­ler­le du­rum dü­zel­miş mi­dir? Bu so­ru­mun ce­va­bı ne ya­zık ki olum­lu de­ğil­dir.

Ta­sa­rı, azın­lık va­kıf­la­rı yö­nün­den ger­çek an­la­mıy­la bir fe­la­ket­ti. Her­şey­den ön­ce, azın­lık va­kıf­la­rı­nın hu­ku­ki ni­te1iği­ne de­ğin­mek ge­re­kir. Bi­zim hu­ku­ku­mu­za gö­re, "Cum­hu­ri­ye­tin Ana­ya­sa ile be­lir­le­nen ni­te­lik­le­ri­ne ve Ana­ya­sa­nın te­mel il­ke­le­ri­ne, hu­ku­ka, ah­la­ka, mil­li bir­li­ğe ve mil­li men­fa­at­le­re ay­kı­rı ve­ya bel­li bir ırk ya da ce­ma­at men­sup­la­rı­nı des­tek­le­mek ama­cıy­la va­kıf ku­ru­la­maz" (Me­de­ni Ka­nun 101/4) hük­mü var­dır. Bu iti­bar­la is­ter gay­ri­müs­lim, is­ter­se de müs­lim kim olur­sa ol­sun me­de­ni ka­nun hü­küm­le­ri­ne gö­re ce­ma­at des­tek­le­yen, va­kıf ku­ra­maz. Pe­ki bu­na rağ­men ce­ma­at va­kıf­la­rı ne­yin ne­si­dir? Ce­ma­at va­kıf­la­rı Lo­zan Ba­rış Ant­laş­ma­sı­nın 37-44 mad­de­le­ri uya­rın­ca gay­ri­müs­lüm azın­lık­la­rın di­ni, hay­ri, sos­yal ve eğit­sel ih­ti­yaç­la­rı­nı kar­şı­la­mak üze­re ku­rul­muş ve is­tis­na ni­te­li­ğin­de olan va­kıf­lar­dır. Me­de­ni Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğün­den ön­ce var olan dü­ze­ne ta­bi­dir. Mül­hak va­kıf­lar ara­sın­da­dır. Es­ki va­kıf ni­te­li­ğin­de­dir. Müs­lü­man ço­ğun­luk için ırk ya da ce­ma­at men­sup­la­rı­nı des­tek­le­yen es­ki va­kıf da yok­tur. Ye­ni va­kıf za­ten ola­maz. Azın­lık Va­kıf­la­rı­nın hu­ku­ki da­ya­na­ğı bu çer­çe­ve­de Ana­ya­sa­nın 90. mad­de­si­dir. Ya­ni usu­lü­ne uy­gun yü­rür­lü­ğe kon­muş ant­laş­ma­dır. Lo­zan Ba­rış Ant­laş­ma­sı­dır. Bu­ra­da bir ay­rım­cı­lık var­dır. Bu ay­rım­cı­lık azın­lık­lar le­hi­ne po­zi­tif bir ay­rım­cı­lık­tır. Ulus­la­ra­ra­sı ant­laş­ma ile sağ­lan­mış­tır. İs­tis­na ni­te­li­ğin­de­dir ve bu va­kıf­lar Me­de­ni Ka­nun an­la­mın­da ye­ni va­kıf de­ğil­dir.

Bu sap­ta­ma­yı yap­tık­tan son­ra, Me­de­ni Ka­nun an­la­mın­da va­kıf kur­ma yö­nün­den, mül­ki­yet vs. hak­lar yö­nün­den azın­lık olan yurt­taş­la­rı­mız­la, ço­ğun­luk ara­sın­da hiç­bir fark yok­tur.

Lo­zan Ba­rış Ant­laş­ma­sı ile dü­zen­le­nen ko­nu ko­lek­tif hak­lar me­se­le­si­dir. Ar­tık gü­nü­müz­de ko­lek­tif hak­lar (ce­ma­at hak­la­rı-kom­part­man bi­çi­min­de hak­lar) öne­mi­ni yi­tir­miş­tir. Önem­li olan bi­rey­sel hak­lar­dır. Bu ko­nu­da bir ay­rım­cı­lık yok­tur. MK. 101' de ne Ana­ya­sa 33' e ne de A.İ.H.S. 11 mad. ay­kı­rı­dır. Bu iti­bar­la is­tis­na olan ve ulus­lar ara­sı söz­leş­me ne­de­niy­le vü­cut bu­lan, ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın mül­hak va­kıf­lar ara­sın­dan çı­ka­rı­la­rak, ya­ni va­kıf­mış gi­bi dü­zen­len­me­si hem Ana­ya­sa­nın 10. mad­de­si­ne ay­kı­rı­dır, hem de MK. 101/4 il­ga eder ni­te­lik­te­dir.

Şöy­le ki, Lo­zan Ba­rış Ant­laş­ma­sı'nda ce­ma­at va­kıf­la­rı din­sel, ha­yır­sal, sos­yal ve eğit­sel amaç­lar için mal edi­ne­bi­le­cek­ler­dir. Esa­sen vak­fi­ye ye­ri­ne ge­çen 1936 Be­yan­na­me­sin­de be­lirt­tik­le­ri ile de sı­nır­lı ol­ma­sı­na rağ­men 4771 ve 4778 sa­yı­lı ya­sa­lar­la mal edin­me önün­de­ki en­gel­ler kal­dı­rıl­mış­tır. Ama sı­nır­lar ko­run­muş­tur. Bu ta­sa­rı­nın 12. mad­de­si ile Lo­zan'da ön­gö­rü­len di­ni, hay­ri, sos­yal ve eğit­sel amaç­lar kal­dı­rı­la­rak her amaç için mal edi­ne­bil­me­ye im­kan ta­nı­mak­ta ve bir­ta­kım dü­zen­le­me­ler­le ce­ma­at va­kıf­la­rı, ye­ni va­kıf ha­li­ne dö­nüş­tü­rül­mek­te­dir. Bu dü­zen­le­me Ana­ya­sa­nın 10. mad­de­si­ne ay­kı­rı­dır. Azın­lık­la­rın MK'na gö­re ku­ra­cak­la­rı va­kıf­la­rı­nın her amaç için mal edi­ne­bil­me ola­nak­la­rı var­dır. Ya­ni bi­rey­sel hak­la­rı ço­ğun­luk gi­bi­dir. Ço­ğun­lu­ğun ko­lek­tif hak­kı yok­tur. Azın­lı­ğın kol­lek­tif hak­kın­da­ki sı­nır­la­ma Lo­zan'ın dı­şı­na ta­şı­rıl­mış­tır. Lo­zan il­ga edil­miş­tir. Bu dü­zen­le­me­yi ta­sa­rı­nın 25. mad­de­sin­de­ki ulus­lar ara­sı fa­ali­yet, 14. mad­de­sin­de­ki amaç ve iş­lev de­ği­şik­li­ği, 15. mad­de­de­ki hay­ra­tın aka­ra tah­vi­li, 16. mad­de­de hay­rat ta­şın­maz­la­rın tah­si­si, 26. mad­de­de­ki ik­ti­sa­di iş­let­me ve şir­ket ku­rul­ma­sı vb. mad­de­ler­le de­ğer­len­di­ril­di­ğin­de na­sıl va­him bir so­nuç or­ta­ya çı­ka­bi­lir dü­şün­mek ge­re­kir. Bu ta­sar­ruf­la bu sa­kın­ca­la­rı gi­de­re­bil­me ola­na­ğı yok­tur.

Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız­ca çok ye­rin­de ge­rek­çe­ler­le 9 mad­de­si ve­to edi­len Va­kıf­lar Ya­sa­sı; ve­to ge­rek­çe­le­ri çer­çe­ve­sin­de dü­zelt­me ya­pıl­ma­sı ge­re­kir­ken, ko­mis­yon­da ay­nen ge­çi­ril­me yo­lu ter­cih edil­miş­tir. Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız­ca ve­to edi­len ya­sa­nın ve­to edi­len mad­de­le­ri ve bu mad­de­ler­le il­gi­li olan mad­de­le­ri tek tek de­ğer­len­dir­mek ge­rek­miş­tir.

Ön­ce­lik­le 2. mad­de ve­to edil­me­mek­le be­ra­ber ve­to ge­rek­çe­si in­ce­len­di­ğin­de bu mad­de­nin de ağır bir bi­çim­de eleş­ti­ril­di­ği gö­rü­le­cek­tir. Bu çer­çe­ve­de ve­to ge­rek­çe­sin­de ve ve­to ya­zı­sın­da yer alan ve bu mad­de­ler­le bağ­lan­tı­lı olan mad­de­ler de­ğer­len­di­ril­me­ye alın­mış­tır.

Ya­sa­nın 2. mad­de­si kap­sa­mı be­lir­le­yen mad­de­dir. Bu açı­dan bel­ki de en önem­li mad­de­le­rin­den bi­ri­dir. Mad­de ya­sa­nın "……..maz­but, mül­hak ve ye­ni va­kıf­lar, ce­ma­at ve es­naf va­kıf­la­rı ile Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­nü…….." kap­sa­dı­ğı­nı be­lirt­mek­te­dir. Kap­sam içi­ne alı­nan va­kıf­la­rın bün­ye­le­ri (ya­pı­la­rı) fark­lı ol­du­ğu için ay­nı ya­sa için­de dü­zen­len­me­le­ri sa­kın­ca­lı­dır.

Ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın es­ki ya­sa­dan (2762 sa­yı­lı ya­sa) fark­lı ola­rak, ay­rı­ca sa­yıl­ma­sı bu va­kıf­la­rın, mül­hak va­kıf­lar ara­sın­dan çı­ka­rıl­dı­ğı iz­le­ni­mi­ni ve­ri­yor. Ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın ay­rı bir va­kıf tü­rüy­müş gi­bi ya­sa­nın kap­sam mad­de­si­ne alın­ma­sı, Cum­hu­ri­yet hu­kuk ka­za­nı­mı­mı­za ay­kı­rı­dır. Me­de­ni Ya­sa 101/4 kar­şı­sın­da eşit­siz­lik ya­ra­tır.

Fark­lı hu­kuk sis­tem­le­rin­de olu­şan va­kıf­la­rın ay­rı ya­sa­lar­da dü­zen­len­me­si ge­re­kir­di. Ce­ma­at vak­fı kav­ra­mı es­ki hu­kuk­tan (şe­ri­at hu­ku­kun­dan) gel­mek­te­dir. La­ik hu­ku­kun uy­gu­lan­dı­ğı ül­ke­ler­de ce­ma­at esa­sı ola­maz. Çün­kü ce­ma­at esa­sı, bir din­sel ay­rım­dır. Ce­ma­at­ler­ce ida­re olu­nan va­kıf­lar, Lo­zan Ba­rış Ant­laş­ma­sı çer­çe­ve­sin­de ve ora­da­ki sı­nır­lar çok sı­kı şe­kil­de ko­ru­na­rak, bir is­tis­na şek­lin­de dü­zen­len­me­si ge­re­kir. Ak­si du­rum­da Lo­zan Ba­rış Ant­laş­ma­sın­da­ki yü­küm­lü­lü­ğü­müz ne­de­niy­le is­tis­na olan ce­ma­at vak­fı, ye­ni bir va­kıf tü­rü gi­bi Cum­hu­ri­yet hu­ku­ku içe­ri­sin­de yer alır ki, bu sı­nıf­la­ma ma­sum bir sı­nıf­la­ma ol­ma­nın öte­sin­de an­lam­lar ta­şır.

Bi­lin­di­ği gi­bi ce­ma­at vak­fı Os­man­lı hu­ku­kun­dan gel­mek­te­dir. Os­man­lı hu­ku­ku şe­ri­ata gö­re şe­kil­len­miş bir hu­kuk dü­ze­niy­di. Cum­hu­ri­yet hu­ku­ku ise la­ik hu­kuk­tur. Ce­ma­at­ler­ce ida­re olu­nan din­sel ni­te­lik­li vak­fı, Lo­zan Ba­rış Ant­laş­ma­sın­da yer alan din­sel, ha­yır­sal, sos­yal ve eğit­sel amaç­lar­la sı­nır­lı iş­lev­le­rin­den ayı­ra­rak ele al­mak, Ana­ya­sa­nın 90. mad­de­sin­de ön­gö­rü­len sı­nır­la­rın dı­şı­na taş­mak, an­la­mı­na ge­lir. Ana­ya­sa­nın 90. mad­de­si; ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın an­cak, ulus­lar ara­sı bir söz­leş­me olan Lo­zan Ba­rış Ant­laş­ma­sın­da yer alan din­sel, ha­yır­sal, sos­yal ve eğit­sel fa­ali­yet­le­ri­nin Ana­ya­sa'ya ay­kı­rı­lı­ğın­dan ile­ri sü­rü­le­me­ye­ce­ği­ni kap­sa­mak­ta­dır. Bun­lar dı­şın­da­ki fa­ali­yet­le­rin ve bu amaç­lar dı­şın­da mal edin­me­le­rin Ana­ya­sa­ya ay­kı­rı ola­ca­ğı açık­tır. Bu dü­zen­le­me ile açık­ça, Me­de­ni Ya­sa 101/4 mad­de­si ör­tü­lü bi­çim­de or­ta­dan kal­dı­rı­la­rak eşit­siz­lik ya­ra­tı­lı­yor. Kap­sam mad­de­si­nin bu şe­kil­de dü­zen­len­me­si, es­ki hu­kuk­tan ge­len ce­ma­at vak­fı­nın, ye­ni hu­ku­ka gö­re ku­ru­lan va­kıf­la­rın ya­rar­lan­dı­ğı bü­tün hak­lar­dan ya­rar­lan­ma­sı, ırk ve ce­ma­at esa­sı­na gö­re va­kıf ku­ru­la­ma­ya­ca­ğı il­ke­si­ni ze­de­le­di­ği gi­bi, ye­ni va­kıf­lar­la eşit­siz­lik ya­rat­mak­ta­dır. Ay­rı­ca is­tis­na sı­nı­rın­dan çı­ka­rıl­mak­la (Lo­zan Ba­rış Ant­laş­ma­sı çer­çe­ve­sin­den) la­ik­lik il­ke­si de ze­de­len­mek­te­dir. Lo­zan Ba­rış Ant­laş­ma­sın­da be­lir­le­nen iş­lev ve çer­çe­ve­den çı­ka­rı­la­rak ge­nel va­kıf­lar ara­sın­da sa­yıl­ma­sı ırk ve ce­ma­at esa­sı­na gö­re va­kıf­la­rın ku­ru­la­bi­le­ce­ği ör­tü­lü so­nu­cu­nu do­ğu­ra­ca­ğın­dan, ül­ke­nin bö­lün­mez bü­tün­lü­ğü­nü de ay­kı­rı­dır. Es­ki hu­ku­kun ku­ru­mu olan ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın Lo­zan Ba­rış Ant­laş­ma­sı­nın 37-44. mad­de­le­ri ge­re­ğin­ce bel­li sı­nır­lar içe­ri­sin­de hi­ma­ye gör­dü­ğü gö­ze­til­mek­si­zin bir va­kıf tü­rü ola­rak kap­sam mad­de­si­ne ta­şın­ma­sı, di­ğer va­kıf­lar­la eşit­siz­lik ya­rat­tı­ğın­dan Ana­ya­sa­nın 2. ve 10. mad­de­si­ne ay­kı­rı­dır. Din­sel ni­te­lik­li olan ve bu va­kıf­lar Lo­zan Ba­rış Ant­laş­ma­sın­da­ki çer­çe­ve­nin dı­şı­na ta­şı­rı­la­rak ge­nel va­kıf ha­li­ne dö­nüş­tü­rül­me­si Ana­ya­sa­nın baş­lan­gıç, 2. ve 24. mad­de­le­rin­de ifa­de edi­len la­ik­lik il­ke­si­ne ve ce­ma­at ör­güt­len­me­si ül­ke­nin bö­lün­mez bü­tün­lü­ğü­ne ay­kı­rı­lık teş­kil et­ti­ğin­den, Ana­ya­sa­nın baş­lan­gıç, 2., 3., 5. mad­de­le­ri­ne ay­kı­rı­dır.

Ya­sa­nın 3. mad­de­si ta­nım­lar mad­de­si­dir. Bu mad­de­de ya­pı­lan ta­nım­la­rın önem­li bir bö­lü­mü ek­sik ve yan­lış­lar­la do­lu­dur. Ki­mi ta­nım­lar ise ya­sa­da yer al­ma­ma­sı ge­re­ken "ma­lu­mun ila­nı" ni­te­li­ğin­de­dir. An­cak ya­sa açı­sın­dan ta­nım­lar bö­lü­mün­de mut­la­ka açık­lan­ma­sı ve kap­sa­mı­nın be­lir­len­me­si ge­re­ken "nam-ı müs­te­ar" ve "nam-ı mev­hum" kav­ram­la­rı­nın ta­nı­mı yer al­ma­mış­tır. Bu ta­nım­lar­dan vak­fi­ye, va­kıf se­ne­di, mu­ka­ta­alı va­kıf, ica­re­teyn­li va­kıf, gal­le faz­la­sı ta­nım­la­rı ek­sik­tir. 1936 be­yan­na­me­si ise, bi­linç­li ola­rak yan­lış an­la­ma­ya yer ve­re­cek bir bi­çim­de dü­zen­len­miş­tir. Ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın % 90'ının vak­fi­ye­si ol­ma­dı­ğın­dan, va­kıf­lar vak­fi­ye­siz ol­ma­ya­ca­ğın­dan, vak­fi­ye ye­ri­ne geç­mek üze­re ve bir vak­fi­ye­de ol­ma­sı ge­re­ken hu­sus­la­rı kap­sa­ya­cak şe­kil­de dü­zen­le­ti­len ve 2762 sa­yı­lı ya­sa­nın mu­vak­kat A mad­de­si­ne gö­re dü­zen­le­ne­rek, 1936 yı­lın­da Va­kıf­lar İda­re­sin­de ve­ri­len be­yan­na­me­dir. İd­dia edil­di­ği gi­bi bir bas­kı ara­cı de­ğil­dir. Ce­ma­at­ler­ce ida­re olu­nan va­kıf­la­rı va­kıf ha­li­ne ge­ti­ren bel­ge­ler­dir.

Bu­ra­da en yan­lış ta­nım ce­ma­at va­kıf­la­rı­na iliş­kin ola­nı­dır. Ta­nım­da ".... Tür­ki­ye'de­ki gay­ri­müs­lim ce­ma­at­le­re ait va­kıf­lar" de­nil­mek­te­dir. Ce­ma­ate ait olan va­kıf de­yi­mi vak­fın tü­zel ki­şi­li­ğin­den öte, ce­ma­ate tü­zel ki­şi­lik ve­ren bir an­lam ta­şı­mak­ta­dır. Doğ­ru­su ce­ma­at­ler­ce ida­re olu­nan va­kıf­lar ol­ma­lıy­dı. Ce­ma­at­le­re tü­zel ki­şi­lik ver­me an­la­yı­şı ül­ke­nin ve mil­le­tin bö­lün­mez bü­tün­lü­ğü il­ke­si­ne, do­la­yı­sıy­la Ana­ya­sa­nın baş­lan­gıç, 2. ve 5. mad­de­le­ri­ne ay­kı­rı­dır.

Ya­sa­nın 5. mad­de­sin­de ya­ban­cı­la­rın Tür­ki­ye'de ye­ni va­kıf ku­ra­bi­le­ce­ği dü­zen­len­mek­te­dir. Bu ko­nu­da ge­ti­ri­len tek sı­nır­la­ma fi­ili ve hu­ku­ki mü­te­ka­bi­li­yet esa­sı­dır. Bu sı­nır­la­ma son de­re­ce ye­ter­siz bir sı­nır­la­ma­dır. Ya­ban­cı­la­rın ül­ke­miz­de ku­ra­ca­ğı va­kıf, Türk hu­ku­ku­na gö­re ku­rul­muş ol­du­ğun­dan Türk vak­fı sa­yı­la­cak­tır. Bu ya­sal dü­zen­le­me­ye ka­dar, va­kıf kur­mak Türk va­tan­daş­la­rı­na öz­gü bir hak ola­rak du­ru­yor­du.

Bu ya­sal dü­zen­le­mey­le bir­lik­te sa­de­ce fi­ili ve hu­ku­ki mü­te­ka­bi­li­yet kay­dıy­la Türk va­tan­da­şı­nın va­kıf­la il­gi­li sa­hip ol­du­ğu bü­tün hak­lar ya­ban­cı­ya da ta­nın­mak­ta­dır. Ya­ni, ya­ban­cı­la­rın ül­ke­miz­de va­kıf kur­ma­la­rı hiç­bir sı­nır­la­ma­ya ta­bi de­ğil­dir. Oy­sa hem Ana­ya­sa­nın 33. mad­de­si hem de A.İ.H.S. 11. mad­de­si sı­nır­la­ma­la­rı ka­bul et­mek­te­dir. Ger­çek­ten de dün­ya­da ya­şa­nan olay­lar ha­tır­lan­dı­ğın­da; va­kıf­la­rın zan­ne­dil­di­ği ka­dar ma­sum ol­ma­dı­ğı, bir buz­da­ğı­nı an­dır­dı­ğı, özel­lik­le ge­liş­mek­te olan ül­ke­ler­de si­ya­sal ni­te­lik­li mü­da­ha­le­le­rin için­de yer al­dık­la­rı göz­le­ne­cek­tir. Bu iti­bar­la ül­ke­miz­de ya­ban­cı­lar­ca ku­ru­la­cak va­kıf­la­rın amaç ba­kı­mın­dan, coğ­ra­fi böl­ge ba­kı­mın­dan ve tüm ku­ru­cu­la­rın ya­ban­cı ol­ma­ma­sı ba­kı­mın­dan sı­nır­lan­ma­sı ge­re­kir. Ay­rı­ca va­kıf kur­ma ile il­gi­li izin şar­tı­nın ge­ti­ril­me­si ge­re­kir.

Sı­nır­la­ma­la­rın ol­ma­ma­sı ve ya­ban­cı­la­rın va­kıf kur­ma­sı­nın iz­ne bağ­lan­ma­ma­sı mil­li gü­ven­lik ve ka­mu dü­ze­ni açı­sın­dan cid­di sa­kın­ca­lar ya­ra­ta­bi­le­cek­tir. Ya­ban­cı­lar­ca ku­ru­la­cak vak­fın ül­ke bü­tü­nün­de şu­be ve tem­sil­ci­lik aça­bi­le­ce­ği, yurt için­de ve yurt dı­şın­da bir­lik ve üst bir­lik­le­re üye ola­bi­le­ce­ği, ik­ti­sa­di iş­let­me şir­ket ku­ra­bi­le­ce­ği, bun­lar ara­cı­lı­ğıy­la sı­nır­sız mül­ki­yet edi­ne­bi­le­ce­ği, amaç de­ği­şik­li­ği ya­pa­bi­le­ce­ği, baş­ka bir vak­fa ka­tı­la­bi­le­ce­ği dik­ka­te alın­dı­ğın­da işin bo­yu­tu bir öl­çü­de or­ta­ya çı­kar.

Bu çer­çe­ve­de has­sa­si­yet ya­şa­nan bir böl­ge­de PKK, Kon­gra-Gel'in amaç­la­rı­na des­tek ve­ren ör­güt­len­me­ler or­ta­ya çı­ka­bi­lir. Ya da ra­di­kal İs­lam­cı ör­güt­le­re ve­ya amaç­la­rı­na do­lay­lı des­tek ve­ren ör­güt­len­me­ler or­ta­ya çı­ka­bi­lir. Bun­la­rın ku­ru­cu­la­rı ve yö­ne­ti­ci­le­ri ta­ma­men ya­ban­cı ola­ca­ğı için, za­ten za­yıf­la­tı­lan de­ne­tim ko­şul­la­rı için­de, de­net­le­me­de de sı­kın­tı­lar ya­şa­na­bi­lir.

Bi­lin­di­ği gi­bi si­ya­si par­ti­ler ya­sa­sı­na gö­re, par­ti­le­rin yurt dı­şın­dan pa­ra al­ma­la­rı ya­sak­tır. Va­kıf­lar açı­sın­dan böy­le bir ya­sak yok­tur. En son dü­zen­le­me­ler­le va­kıf­lar, si­ya­si par­ti­ler­le iliş­ki ku­ra­bi­le­cek ve des­tek ola­bi­le­cek­tir. Si­ya­si par­ti­le­rin yurt dı­şın­dan yar­dım al­ma ya­sa­ğı da va­kıf­lar ara­cı­lı­ğıy­la do­lay­lı ola­rak de­li­ne­bi­le­cek­tir. Bu şe­kil­de ta­ma­mı ya­ban­cı ku­ru­cu ve yö­ne­ti­ci­ler­den olu­şan ve Türk vak­fı sa­yı­lan va­kıf­la­rın; Türk si­ya­se­ti, eko­no­mi­si ve dış po­li­ti­ka­sı üze­rin­de et­ki­le­ri­nin ola­ca­ğı tar­tış­ma­sız­dır. Bu çer­çe­ve­de Al­man va­kıf­la­rı ve So­ros va­kıf­la­rı ta­bir edi­len va­kıf­la­rın yap­tık­la­rı or­ta­da­dır. Dü­zen­le­me bü­tü­nüy­le ka­mu dü­ze­ni, mil­li gü­ven­lik, ül­ke­nin ve mil­le­tin bö­lün­mez bü­tün­lü­ğü açı­sın­dan önem­li sa­kın­ca­lar içer­mek­te­dir. Ana­ya­sa­mı­zın baş­lan­gıç, 2., 3., 5. ve 16. mad­de­le­ri­ne ay­kı­rı­dır.

Ya­sa­nın 6. mad­de­si de önem­li öl­çü­de sı­kın­tı ya­ra­tan dü­zen­le­me­ler­le do­lu­dur. Bu mad­de­de yö­ne­tim ve tem­sil dü­zen­len­miş­tir. Va­kıf yö­ne­ti­ci­si ola­bil­mek için Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti va­tan­da­şı ol­ma şar­tı kal­dı­rıl­mış­tır. Ye­ni va­kıf­la­rın yö­ne­tim or­gan­la­rın­da gö­rev al­mak için Tür­ki­ye'de yer­le­şik ol­mak ye­ter­li sa­yı­la­cak­tır. Ya­ni bu dü­zen­le­mey­le; ya­ban­cı va­kıf­la­rın Tür­ki­ye'de şu­be aç­ma­sı­nın ve ya­ban­cı­lar­ca Tür­ki­ye'de va­kıf kur­ma­sı­nın ya­nı sı­ra, Tür­ki­ye'de da­ha ön­ce ku­rul­muş bu­lu­nan va­kıf­la­rın yö­ne­ti­mi­ne ya­ban­cı ge­ti­ril­me­si­ne ola­nak ta­nın­mak­ta­dır. Ko­nuy­la il­gi­li yu­ka­rı­da 5. mad­de­de ya­pı­lan de­ğer­len­dir­me­ler bu mad­de açı­sın­dan da bü­tü­nüy­le ge­çer­li­dir. Tıp­kı ya­ban­cı­lar­ca ku­ru­lan va­kıf­la­rın de­ne­ti­min­de çe­şit­li ulus­lar ara­sı bas­kı­lar ne­de­niy­le sı­kın­tı ya­şa­na­bi­le­ce­ği gi­bi, ya­ban­cı­la­rın yö­ne­ti­ci ol­du­ğu va­kıf­lar­da da ay­nı sı­kın­tı ya­şa­na­cak­tır.

Bu mad­de­de ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın yö­ne­ti­ci­le­ri­nin na­sıl se­çi­le­ce­ği; üçün­cü fık­ra­da ya­pı­lan dü­zen­le­me­ye gö­re, "……..men­sup­la­rın­ca ken­di ara­la­rın­dan se­çi­lir…" bi­çi­min­de­dir. Doğ­ru­su, men­sup­la­rın­ca Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti va­tan­daş­la­rı ara­sın­dan se­çi­lir, bi­çi­min­de ol­ma­lıy­dı. Her ne ka­dar 3. mad­dede­ki ce­ma­at vak­fı ta­nı­mı­nın bu­nu kar­şı­la­dı­ğı söy­len­mek­tey­se de, bu­ra­da ce­ma­ate ait bir ta­nım ya­pıl­ma­mış­tır. Vak­fın Tür­ki­ye'de­ki Türk va­tan­da­şı olan ce­ma­at­le­re ait ol­du­ğu söy­le­nil­mek­te­dir. Va­kıf, Tür­ki­ye'de­ki Türk va­tan­da­şı gay­ri­müs­lim ce­ma­ate ait ola­bi­lir ama bu gay­ri­müs­lim ce­ma­atin Türk va­tan­da­şı ol­ma­yan üye­le­ri­nin de ola­bi­le­ce­ği do­ğal­dır. 3. mad­de­de­ki ta­nım­da, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti va­tan­da­şı olan gay­ri­müs­lim ce­ma­at­ler­ce ida­re olu­nan de­nil­me­mek­te­dir. Bu du­rum­da 6. mad­de­nin 3. fık­ra­sın­da­ki "...ken­di ara­la­rın­dan..." söz­cü­ğü­nü her za­man Türk va­tan­daş­la­rı ola­rak al­gı­la­ma ola­na­ğı bu­lun­ma­mak­ta­dır. En azın­dan tar­tış­ma ko­nu­su ya­pı­la­bi­le­cek bir du­rum­dur. 6. mad­de­nin son fık­ra­sın­da­ki dü­zen­le­me ise, ce­ma­at va­kıf­la­rı yö­nün­den bir sı­nır­la­ma de­ğil de bu va­kıf­la­rın yö­ne­ti­min­de yer alan­la­rın Tür­ki­ye'de de yer­le­şik bu­lun­ma­sı ge­rek­me­ye­ce­ği bi­çi­min­de yo­rum­lan­ma ola­na­ğı var­dır. Net ifa­de­le­ri ta­şı­ma­yan dü­zen­le­me­ler so­nun­da, çe­şit­li bas­kı­lar­la tüm dün­ya­da­ki ce­ma­at üye­le­ri­nin ya da men­sup­la­rı­nın ka­tı­lı­mıy­la se­çim ya­pıl­ma­sı­na ka­dar so­nu­ca ulaş­ma ola­na­ğı bu­lun­mak­ta­dır. Esa­sen hü­kü­met ta­sa­rı­sın­da­ki dü­zen­le­me­de bu so­nu­cu sağ­la­ma ama­cın­day­dı. Bu iti­bar­la ge­rek­çe­de de ak­si doğ­rul­tu­da bir hü­küm bu­lun­ma­mak­ta­dır. Böy­le bir ola­sı­lı­ğın be­lir­me­si da­hi ül­ke­nin ve mil­le­tin bö­lün­mez bü­tün­lü­ğü açı­sın­dan önem­li bir teh­li­ke teş­kil eder. Ya­sa mad­de­si bu yö­nüy­le de Ana­ya­sa­nın baş­lan­gıç, 2., 3. ve 5. mad­de­le­ri­ne ay­kı­rı­dır.

Ya­sa­nın 7. mad­de­si­nin 1. fık­ra­sın­da, 10 yıl sü­rey­le yö­ne­ti­ci ata­na­ma­yan ve­ya yö­ne­tim or­ga­nı oluş­tu­ru­la­ma­yan mül­hak va­kıf­la­rın mah­ke­me ka­ra­rıy­la Ge­nel Mü­dür­lük­çe yö­ne­ti­le­ce­ği, be­lir­til­mek­te­dir. Bu­ra­da yi­ne es­ki hu­ku­ka ait va­kıf olan ce­ma­at va­kıf­la­rı, mad­de kap­sa­mın­dan çı­kar­tıl­mış bu­lun­mak­ta­dır. Böy­le­lik­le ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın "maz­bu­ta­ya" alın­ma yo­lu ka­pa­tıl­mış bu­lun­mak­ta­dır. Bu du­rum mül­hak va­kıf­lar­la ce­ma­at va­kıf­la­rı ara­sın­da ka­nu­nun uy­gu­lan­ma­sın­da fark­lı­lık ya­rat­mak­ta­dır. Ay­rı­ca ön­ce­den "maz­bu­ta­ya" alı­nan 59 adet ce­ma­at vak­fı­nın du­ru­mu­nu da tar­tış­ma­lı ha­le ge­tir­mek­te­dir. Ka­nu­nun fark­lı uy­gu­lan­ma­sı Ana­ya­sa­nın 10. mad­de­sin­de­ki eşit­lik il­ke­si­ne ve 2. mad­de­de ifa­de edi­len hu­kuk dev­le­ti il­ke­si­ne ay­kı­rı­dır.

Ya­sa­nın 12. mad­de­si, va­kıf­la­rın mal edi­nil­me­si­ni ve akar cin­sin­den olan mal­la­rın de­ğiş­ti­ril­me­si­ni dü­zen­le­mek­te­dir. Bu­ra­da da es­ki va­kıf, ye­ni va­kıf ayı­rı­mı ya­pıl­ma­mış, tam ter­si­ne es­ki va­kıf, ye­ni va­kıf, ce­ma­at vak­fı, mül­hak va­kıf v.s... tü­müy­le mal edin­me­de ay­nı hü­küm­le­re bağ­lan­mış­tır. Me­de­ni Ka­nu­nun 101/4. mad­de­si, ce­ma­at esa­sı­na gö­re va­kıf ku­rul­ma­sı­nı en­gel­le­mek­te­dir. Ce­ma­at­ler­ce yö­ne­ti­len va­kıf­lar bu ge­nel ku­ra­lın bir is­tis­na­sı olup, yu­ka­rı­da da açık­lan­dı­ğı üze­re kay­na­ğı­nı din­sel hu­kuk­tan alan bu va­kıf­la­rın hu­ku­ki da­ya­na­ğı Lo­zan Ba­rış Ant­laş­ma­sı­nın 37-44. mad­de­le­ri­dir. Bu mad­de­ler ge­re­ğin­ce azın­lık­la­ra; din­sel, ha­yır­sal, sos­yal ve eğit­sel ih­ti­yaç­la­rı­nı kar­şı­la­mak ama­cıy­la, bu ko­nu­lar­da var olan va­kıf­la­rı­nı sür­dü­re­bi­le­cek­ler­dir. Bu va­kıf­lar an­cak din­sel, ha­yır­sal, sos­yal ve eğit­sel ge­rek­si­nim­ler için mal edi­ne­bi­le­cek­ler­dir. Lo­zan Ba­rış Ant­laş­ma­sı­nın hi­ma­ye et­ti­ği hu­sus­lar bun­lar­dır. Bu amaç­la­rın dı­şı­na çı­kıl­dı­ğı öl­çü­de Me­de­ni Ya­sa 101/4. mad­de­si ken­di­si­ne uy­gu­la­ma ala­nı bu­lur. Ak­si tak­dir­de ye­ni va­kıf­lar­la ce­ma­at va­kıf­la­rı ara­sın­da eşit­siz­lik ya­ra­tıl­mış olur. Bu çer­çe­ve­de ce­ma­at va­kıf­la­rı; ev, dük­kan, apart­man, han, ha­mam, otel, bağ, bah­çe, tar­la, ar­sa vb... ge­lir ge­ti­ri­ci mal edin­me hak­kı­na sa­hip de­ğil­dir­ler. Lo­zan Ba­rış Ant­laş­ma­sın­da bu ko­nu­da her­han­gi bir hü­küm bu­lun­ma­mak­ta­dır. Ak­si­ne dav­ra­nış Lo­zan Ba­rış Ant­laş­ma­sı­nın hü­küm­le­ri­nin tek ta­raf­lı uy­gu­lan­ma­sın­dan vaz­ge­çil­di­ği so­nu­cu­nu do­ğu­ra­ca­ğı gi­bi, Me­de­ni Ka­nu­nun dü­zen­le­me­si kar­şı­sın­da ye­ni va­kıf­lar­la eşit­siz­lik ya­rat­mak­ta­dır. Bu ne­den­le Ana­ya­sa­nın 2. ve 10. mad­de­le­ri­ne ay­kı­rı­dır.

As­lın­da Lo­zan Ba­rış Ant­laş­ma­sı 42. mad­de­sin­de, azın­lık­la­rın ha­li ha­zır­da var olan va­kıf­la­rı­nı kas­te­di­yor. Bu iti­bar­la es­ki va­kıf­lar mal ik­ti­sap ede­mez. Müs­lü­man va­kıf­la­rı da mal ik­ti­sap ede­mez çün­kü Me­de­ni Ya­sa yü­rür­lük­te­dir. Es­ki va­kıf­lar ge­lir el­de eder, ge­lir­le­ri­ni ama­cı­na uy­gun ola­rak har­car. Azın­lık va­kıf­la­rı­nın bü­yük bir bö­lü­mü­nün vak­fi­ye­le­ri yok­tur. (sa­de­ce 31 ta­ne­si­nin var­dır) 2762 sa­yı­lı ya­sa­nın 44. mad­de­si ge­çi­ci (A) mad­de­si­ne gö­re, alı­nan 1936 be­yan­na­me­si­nin baş­lan­gı­cı­nı on beş yıl ön­ce­si­ni kap­sa­ya­cak şe­kil­de dü­zen­le­miş­tir. Ya­ni 1920 ta­ri­hi­ne ka­dar edi­ni­len mal­la­rı kap­sa­ya­cak şe­kil­de is­te­nil­miş­tir. TBMM'nin ku­ru­lu­şu 1920 ta­ri­hin­den son­ra ce­ma­at va­kıf­la­rın­ca ye­ni mal edi­nil­me­si­ne ola­nak ta­nın­ma­mış­tır. Bu çer­çe­ve­de Yük­sek Yar­gı­tay ta­ra­fın­dan ve­ril­miş ka­rar­la­rın (H.G.K. ka­ra­rı da­hil) or­ta­dan kal­dı­rıl­ma­sı doğ­ru ol­ma­mış­tır. Kuv­vet­ler ay­rı­lı­ğı sis­te­min­de yar­gı ka­ra­rı­nın baş­ka bir kuv­vet ta­ra­fın­dan ber­ta­raf edil­me­si, Ana­ya­sa­nın baş­lan­gıç, 6., 7., 8., 9. ve 138. mad­de­si­ne ay­kı­rı­dır.

Ya­sa­nın 14. mad­de­si amaç ve iş­lev de­ği­şik­li­ği­ni dü­zen­le­mek­te­dir. Bu dü­zen­le­me­de cid­di Ana­ya­sal sı­kın­tı­la­rı içer­mek­te­dir. Mad­de met­nin­de ce­ma­at va­kıf­la­rı da yer al­mak­ta­dır. Yu­ka­rı­da da an­la­tıl­dı­ğı gi­bi, ce­ma­at va­kıf­la­rı din­sel hu­kuk­tan kay­nak­la­na­rak gel­di­ği için fa­ali­ye­ti­ne izin ve­ri­len alan, Lo­zan Ba­rış Ant­laş­ma­sı çer­çe­ve­sin­de din­sel, ha­yır­sal, sos­yal ve eğit­sel amaç­lar­dır. Bu amaç­la­rın dı­şı­na çık­ma­sı ha­lin­de Lo­zan Ba­rış Ant­laş­ma­sı­nın ko­ru­du­ğu ala­nın dı­şı­na çık­mış olur. Me­de­ni Ya­sa 101/4. mad­de­si na­za­ra alın­dı­ğın­da ye­ni va­kıf­lar­la ara­la­rın­da eşit­siz­lik do­ğa­ca­ğın­dan, Ana­ya­sa­nın 10. mad­de­si­ne ay­kı­rı du­ru­mun doğ­ma­sı ka­çı­nıl­maz ha­le ge­lir.

Ya­sa­nın 16. mad­de­si, hay­rat ta­şın­maz­la­rın tah­si­si­ni dü­zen­le­mek­te­dir. Bu mad­de­nin son fık­ra­sın­da ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın ta­şın­maz­la­rı­nın bi­ri bi­ri­ne tah­si­si hem di­ğer va­kıf­lar­la ay­rım­cı­lı­ğa ne­den ol­mak­ta­dır. Hem de te­kil dev­let ya­pı­sı­na ay­kı­rı ola­rak ce­ma­at­le­ri bir çe­şit, ce­ma­at tü­zel ki­şi­li­ği ha­li­ne ge­tir­mek­te­dir. Bir ce­ma­at vak­fı­na ait ta­şın­maz­la­rın baş­ka bir ce­ma­at vak­fı­na tah­sis edil­me­si ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın bir­le­şe­rek ce­ma­at tü­zel ki­şi­li­ği bi­çi­mi­ne dö­nüş­me­si ve da­ha da si­ya­sal­laş­ma­sı so­nu­cu­nu do­ğu­ra­cak ni­te­lik­te­dir. Dü­zen­le­me, Ana­ya­sa­nın baş­lan­gıç, 2., 3., 5., 10. mad­de­le­ri­ne ay­kı­rı­lık teş­kil eder ni­te­lik­te­dir.

Ya­sa­nın 25. mad­de­si ulus­lar ara­sı fa­ali­ye­ti dü­zen­le­mek­te­dir. Va­kıf­la­rın yurt­dı­şın­da şu­be ve tem­sil­ci­lik aç­ma­la­rı üst ku­ru­luş ku­ra­bil­me­le­ri ve ku­rul­muş üst ku­ru­luş­la­ra üye ola­bil­me­le­ri hiç­bir izi­ne ve de­ne­ti­me ta­bi de­ğil­dir. Ay­nı şe­kil­de yur­ti­çi ve yurt­dı­şı ku­ru­luş­lar­dan va­kıf­lar­dan ay­ni ve nak­di yar­dım al­ma­la­rı da hiç­bir şe­kil­de kı­sıt­la­ma, de­ne­tim ve iz­ne ta­bi de­ğil­dir. Bir an­lam­da So­ros fon­la­rı­nın hu­kuk­sal alt ya­pı­sı oluş­tu­rul­mak­ta­dır. Ya­pı­lan dü­zen­le­me tü­müy­le ül­ke­nin ve mil­le­tin bö­lün­mez bü­tün­lü­ğü­ne ay­kı­rı­dır. Es­ki va­kıf ni­te­li­ğin­de olan ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın da bu yar­dı­mı ala­ca­ğı ve ya­ban­cı ül­ke­ler­de şu­be­ler aça­bi­le­ce­ği dik­ka­te alın­dı­ğın­da or­ta­ya çı­ka­cak tab­lo, çok açık­tır. Bu mad­de de Ana­ya­sa­nın baş­lan­gıç, 2., 3., 5. mad­de­le­ri­ne ay­kı­rı­dır.

Ay­nı çer­çe­ve­de dü­zen­le­nen 26. mad­de­de de va­kıf­la­rın ik­ti­sa­di iş­let­me ve şir­ket kur­ma­la­rı hük­me bağ­lan­mış­tır. Bu ko­nu­da da hiç­bir sı­nı­rın ol­ma­ma­sı 25. mad­de­de­ki sa­kın­ca­la­rı da­ha da ar­tı­rı­cı ni­te­lik­te­dir. 25. mad­de için söy­le­nen her şey bu­ra­sı için de ge­çer­li­dir.

Ya­sa­nın 33. mad­de­sin­de de­ne­tim dü­zen­len­miş, va­kıf­la­rın de­ne­ti­mi esas iti­ba­riy­le iç de­ne­ti­me ter­ke­dil­miş­tir. Bu za­yıf de­ne­tim ko­şul­la­rı içe­ri­sin­de ya­ban­cı va­kıf­la­rın de­ne­ti­min­de bü­yük zor­luk­lar­la kar­şı­la­şı­la­ca­ğı açık­tır. Ya­pı­lan dü­zen­le­me ka­mu ya­ra­rı ve ida­re­nin bü­tün­lü­ğü il­ke­le­riy­le bağ­daş­ma­mak­ta­dır.

Ya­sa­nın 41. mad­de­si, va­kıf­lar mec­li­si­ni dü­zen­le­mek­te­dir. Va­kıf­lar mec­li­si­nin ya­pı­sı de­ğiş­ti­ri­le­rek, mec­li­se kar­şı so­rum­lu olan ge­nel mü­dür, ge­nel mü­dür yar­dım­cı­la­rı ve 1. Hu­kuk Mü­şa­vi­ri alın­mış­tır. Ay­rı­ca mec­li­sin ken­di­le­riy­le il­gi­li hiç­bir gö­re­vi ol­ma­ma­sı­na rağ­men, ce­ma­at­ler­ce ida­re olu­nan va­kıf­tan da tem­sil­ci alın­mak­ta­dır. Ya­pı­lan dü­zen­le­me­ler ka­mu ya­ra­rı ve ida­re­nin bü­tün­lü­ğü il­ke­le­riy­le bağ­daş­ma­mak­ta­dır.

Bü­tün bun­la­rın dı­şın­da Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü ile il­gi­li ge­ti­ri­len tüm dü­zen­le­me­ler, ve­to edi­len Ka­mu Yö­ne­ti­mi Te­mel Ya­sa­sı­nın tak­sit tak­sit yü­rür­lü­ğe ko­nul­ma­sı doğ­rul­tu­sun­da­dır. Ge­nel Mü­dür­lük ye­ni­den ya­pı­lan­dı­rı­lır­ken ka­mu ya­ra­rı gö­ze­til­me­di­ği gi­bi, en üst dü­zey­de is­ra­fa va­ra­cak key­fi da­ire baş­kan­lık­la­rı, iş­le­vi ol­ma­yan mü­dür­lük­ler, ne işe ya­ra­dı­ğı bel­li ol­ma­yan va­kıf uz­man­lı­ğı gi­bi sta­tü­ler vs.. oluş­tu­rul­muş, bu­na kar­şın de­ne­tim za­afa uğ­ra­tıl­mış­tır. Bir bü­tün ha­lin­de de­ğer­len­di­ril­di­ğin­de ka­mu ya­ra­rı­nın ve ida­re­nin bü­tün­lü­ğü­nün gö­ze­til­me­di­ği, her tür­lü tar­tış­ma­dan uzak­tır.

Tüm bu an­la­tı­lan­lar çer­çe­ve­sin­de açık­ça Ana­ya­sa'ya ay­kı­rı hü­küm­ler ta­şı­yan ya­sa­yı Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mı­zın ve­to­su; baş­tan so­na dü­zel­ti­le­mez ni­te­lik­te bu­lu­nan ya­sa­nın ge­ri çe­kil­me­si ve ül­ke­nin ya­ra­rı­na ye­ni bir ya­sa ha­zır­lan­ma­sı ola­na­ğı sun­muş­ken ya­ni ha­ta­dan dön­me fır­sa­tı doğ­muş­ken, ik­ti­dar par­ti­si bu fır­sa­tı de­ğer­len­dir­mek is­te­me­miş, es­ki dü­zen­le­me­de ıs­rar­cı ol­muş­tur. Ana­ya­sa­ya ay­kı­rı­lık­la­ra bi­le bi­le göz yu­mul­muş, hat­ta açık­ça Ana­ya­sa Mah­ke­me­si bu ya­sa­nın bir ta­kım mad­de­le­ri­ni ip­tal bi­le et­se ip­tal edi­lin­ce­ye ka­dar bu hü­küm­le­rin uy­gu­lan­ma­sı­nın ken­di­le­ri açı­sın­dan si­ya­si çı­kar sağ­la­ya­ca­ğı sa­vu­nul­muş­tur.

Böy­le­lik­le Ana­ya­sa, ulus­la­ra­ra­sı ant­laş­ma­lar açık­ça Lo­zan Ba­rış Ant­laş­ma­sı yok sa­yıl­mış­tır. Ön­ce­ki kar­şı oy ya­zı­mız­da da açık­ça be­lir­til­di­ği gi­bi, ya­pı­lan dü­zen­le­me hü­kü­met ta­sa­rı­sı ha­lin­dey­ken açık­ça şim­di­ye ka­dar ce­ma­ati­nin sön­me­si, kal­ma­ma­sı ne­de­niy­le maz­bu­ta­ya alı­nan tüm azın­lık va­kıf­la­rı­nı ye­ni­den can­lan­dır­ma­yı ay­rı­ca İs­tan­bul'un fet­hi­ne ka­dar ya­ni 1453'e ka­dar ine­cek şe­kil­de mi­ras­çı­sız öl­müş tüm azın­lık va­tan­daş­la­rı­nın mal­la­rı­nı nam-ı müs­te­ar ya­ni tak­ma ad adı al­tın­da azın­lık va­kıf­la­rı­na ia­de­yi ya­ni Me­de­ni Ka­nun hü­küm­le­ri­ne gö­re, dev­le­tin son mi­ras­çı­lı­ğı­nı kal­dır­ma­yı da ön­gö­rü­yor­du. Azın­lık va­kıf­la­rı­nın ar­ka­sın­dan din­sel hu­kuk te­me­li­ne gö­re ku­rul­muş ve dev­let ta­ra­fın­dan yö­ne­ti­len va­kıf­la­rın da il­gi­li­le­ri­ne ia­de­si, do­la­yı­sıy­la çok hu­kuk­lu­luk ya­rat­ma plan­lan­mış­tı. Bu hu­kuk Sa­yın Baş­ba­ka­nın üye­si bu­lun­du­ğu vak­fın in­ter­net si­te­sin­de­ki bi­zim eleş­ti­ri­le­ri­miz­den son­ra kal­dı­rı­lan ma­ka­le­ler­de ve ya­zı­lar­da açık­ça mev­cut­tur. Bir de­mok­ra­tik­leş­me ve si­vil­leş­me pers­pek­ti­fi ola­rak su­nu­lan bu ya­zı­lar­da, ce­ma­at esa­sı­na gö­re ya da din­sel esa­sa gö­re va­kıf ku­ru­la­ma­ma­sı esa­sı eleş­ti­ril­mek­te, gay­ri­ma­kul ve in­saf­sız bu­lun­mak­ta­dır. Bu gö­rüş­le­ri ile­ri sü­ren­ler de Sa­yın Baş­ba­kan ta­ra­fın­dan AİHM'e Tür­ki­ye'yi tem­si­len yar­gıç ola­rak da öne­ril­mek­te­dir.

Ya­pıl­mak is­te­nen açık­tır. Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti'nin üni­ter ve ulus dev­let ya­pı­sı­nı bo­za­rak din­sel esas­la­ra da­ya­lı bir Fe­de­ra­tif Ilım­lı İs­lam Dev­le­ti ha­li­ne dö­nüş­tür­me pro­je­si­ne kat­kı sun­mak­tır. Bu uğur­da an­la­şıl­dı­ğı ka­da­rıy­la her şey gö­ze alın­mış, ya­pı­lan her tür­lü hu­ku­ki açık­la­ma­la­ra Ana­ya­sa­ya ay­kı­rı­lık uya­rı­la­rı­na ku­lak tı­ka­na­rak, ne ko­pa­rı­lır­sa kârdır, man­tı­ğı içe­ri­sin­de ha­re­ket edil­mek­te­dir. Hü­kü­met ta­sa­rı­sın­da Lo­zan Ba­rış Ant­laş­ma­sı de­lin­di­ği gi­bi, Lo­zan'dan son­ra çı­ka­rı­lan tüm mü­ba­de­le ka­nun­la­rı ve ant­laş­ma­la­rı yok hük­mün­de sa­yı­la­rak mü­ba­de­ley­le yurt­dı­şı­na gi­den azın­lık­la­rın mal­la­rı­nı ken­di va­kıf­la­rı­na ia­de et­mek gi­bi bir dü­zen­le­me ön­gö­rül­müş­tü. Bu dü­zen­le­me 1856 ta­rih­li Is­la­hat Fer­ma­nın­dan ve hat­ta Sevr Mu­ahe­de­si­nin 140 vd. mad­de­le­rin­de­ki ko­şul­lar­dan da­ha ağır­dır. Ne ya­pıl­mak is­ten­di­ği­nin fo­toğ­ra­fı açık­tır.

Tüm bun­la­rın ya­nı sı­ra Lo­zan Ba­rış Ant­laş­ma­sı­nın 45. mad­de­si­ne gö­re İs­tan­bul'da­ki Rum azın­lık­la­ra ve­ri­len hak­lar ile Ba­tı Trak­ya Türk­le­ri­nin hak­la­rı ara­sın­da bir pa­ra­lel­lik ol­ma­sı ge­re­kir­ken bu du­rum gö­ze­til­me­miş­tir. Ba­tı Trak­ya'da bu­lu­nan Türk azın­lı­ğın, va­kıf­la­rı sü­rek­li te­ca­vüz al­tın­da, ge­lir­le­ri ne du­rum­da onu bi­le­me­dik­le­ri gi­bi, Yu­nan Va­li­le­ri­nin ata­dı­ğı kay­yım­lar Türk va­kıf­la­rı­nın mal­la­rı­nı har vu­rup har­man sa­vur­mak­ta, va­kıf­la­rı­na yö­ne­ti­ci se­çe­me­dik­le­ri gi­bi müf­tü­le­ri­ni da­hi se­çe­me­mek­te­dir­ler. Ha­len azın­lık­la­rın Me­de­ni ya­sa­ya gö­re da­hi va­kıf kur­ma hak­la­rı yok­tur. Bu fa­cia de­vam eder­ken hü­kü­met se­yir­ci kal­mış­tır. Ko­nu bir mü­te­ka­bi­li­yet me­se­le­si de­ğil­dir. İs­tan­bul'da ya­şa­yan azın­lık­lar kuş­ku­suz bi­zim eşit yurt­taş­la­rı­mız­dır. Ço­ğun­luk yurt­taş­la­rın da sa­hip ol­ma­dı­ğı hak­kı AB ta­lep eder­ken AB üye­si olan Yu­na­nis­tan'a bu pa­ra­lel­li­ğin ha­tır­la­tıl­ma­sı ge­rek­mez miy­di? 4771 sa­yı­lı ve 4778 sa­yı­lı ya­sa­lar­la sağ­la­nan iyi­leş­tir­me­ler­le il­gi­li, Hü­kü­met­çe pa­ra­lel iyi­leş­tir­me ta­le­bin­de bu­lu­nul­du­ğu­nu ve her­han­gi bir iş­lem ya­pı­lıp ya­pıl­ma­dı­ğı­nı tüm ka­mu­oyu me­rak et­mek­te­dir. "Bü­yük dev­let­ler ken­di va­tan­da­şı­nı ez­mez" de­ma­go­jik yak­la­şı­mı ay­maz­lı­ğı ve tes­li­mi­yet­çi­li­ği or­ta­dan kal­dır­ma­mak­ta­dır. Kuş­ku­suz bü­yük dev­let­ler va­tan­da­şı­nı ez­mez, azın­lık-ço­ğun­luk her Türk va­tan­da­şı eşit­tir ve bi­rin­ci sı­nıf­tır. Ama bü­yük dev­let­ler ge­ri­ye bı­rak­tık­la­rı­nı da Ulus­la­ra­ra­sı ant­laş­ma ile gü­ven­ce al­tı­na al­dık­la­rı­nı da unut­maz.

Va­kıf­lar Ya­sa­sı'nda so­run sa­de­ce azın­lık va­kıf­la­rı ile il­gi­li dü­zen­le­me­de de­ğil­dir. Ya­ban­cı va­kıf­lar ve ya­ban­cı­la­rın ku­ra­ca­ğı va­kıf­lar ile il­gi­li dü­zen­le­me­ler­de bü­yük so­run­lar ta­şı­mak­ta­dır. İti­raz ve uya­rı­la­rı­mız üze­ri­ne 2. mad­de­ye ge­nel bir mü­te­ka­bi­li­yet il­ke­si ko­nul­muş­sa da bu du­rum sa­kın­ca­la­rı or­ta­dan kal­dır­ma­mak­ta­dır.

Ko­nu­yu iki baş­lık­ta in­ce­le­mek ge­re­kir. Bi­ri­si ya­ban­cı va­kıf­la­rın Tür­ki­ye'ye aç­tık­la­rı şu­be­ler­le il­gi­li­dir. Bun­la­rın Dı­şiş­le­ri ve İçiş­le­ri Ba­kan­lık­la­rı­nın iz­ni ve bil­gi­li­si da­hi­lin­de ol­ma­la­rı ve ya­pı­lan eko­no­mik trans­fer ve fa­ali­yet­le­ri­nin kon­trol al­tı­na alın­ma­sı ge­re­kir. Ak­si hal­de Gür­cis­tan, Kır­gı­zis­tan vb. ör­nek­ler­de bu va­kıf­la­rın ne­ler ya­pa­bil­di­ği gö­rül­müş­tür. Sı­nır­sız eko­no­mik ola­nak­lar ve ulus­lar ara­sı iliş­ki­ler na­za­ra alın­dı­ğın­da dü­zen­le­me­nin ne ka­dar ye­ter­siz ol­du­ğu açık­tır.

İkin­ci­si ya­ban­cı­la­rın Tür­ki­ye' de kur­du­ğu va­kıf­lar­dır. Bu va­kıf­lar bi­zim ül­ke­miz­de ku­rul­du­ğu için ya­ban­cı va­kıf sta­tü­sü­ne sa­hip de­ğil­dir. Türk vak­fı sa­yı­lır. Ye­ni dü­zen­le­me ile ta­ma­men ya­ban­cı­la­rın oluş­tur­du­ğu ku­ru­la va­kıf kur­ma ola­na­ğı ge­ti­ril­miş­tir. Hat­ta bun­la­rın bir bö­lü­mü­nün Tür­ki­ye'de ika­met et­me­si bi­le ge­rek­mez. Ama bu va­kıf­lar Türk Vak­fı ni­te­li­ğin­de ola­cak­tır. Do­la­yı­sıy­la mü­te­ka­bi­li­yet ko­şul­la­rı va­kıf ku­rul­duk­tan son­ra aran­ma­ya­cak­tır. Ta­pu Ka­nu­nu­nun 35. mad­de­sin­de sa­yı­lan sı­nır­la­ra ta­bi ol­ma­dan gay­ri­men­kul ala­bi­le­cek­ler­dir. Böy­le bir dü­zen­le­me ile önem­li top­rak­la­rın ve stra­te­jik yer­le­rin ya­ban­cı­la­ra geç­me ola­na­ğı var­dır. Bu va­kıf­la­rın dış yar­dım al­ma, yurt­dı­şı fa­ali­ye­ti, ulus­lar ara­sı bir­lik, üst bir­lik kur­ma hak­la­rı da na­za­ra alın­dı­ğın­da tab­lo­nun va­ha­me­ti or­ta­ya çı­kar.

Bü­tün bun­lar­dan son­ra yu­ka­rı­da da bah­se­dil­di­ği gi­bi, AKP bu ta­sa­rı­da ıs­rar­cı ol­muş­tur.

Is­rar­la­rın­dan bir ta­ne­si Va­kıf­la­rı bir la­ik­lik kar­şı­tı ör­güt­len­me­nin ana kay­na­ğı ya­pıl­mak is­te­ni­yor. Va­kıf­lar mal top­lu­lu­ğu ol­ma­sı se­be­biy­le İs­tan­bul' da ku­ru­lan vak­fın Van'da ha­yır yap­ma­sı­na en­gel yok­tur. Söz­ge­li­mi burs için ku­ru­lan va­kıf her ye­re burs ve­re­bi­lir. Va­kıf ge­niş ola­nak ve do­ku­nul­maz­lık­lar­la do­na­tıl­mış­tır. Bu­nu ör­güt­len­me plat­for­mu ola­rak kul­lan­mak is­te­mek­te­dir­ler. Hem yurt için­de hem de yurt dı­şın­da şu­be ve tem­sil­ci­lik açıl­ma­sın­da ıs­rar edil­me­si­nin se­be­bi bu­dur. Me­de­ni Ka­nun'un Der­nek­ler Ka­nu­nu­na yol­la­ma­sı ba­ha­ne edi­le­rek bu dü­zen­le­me ya­pıl­mış­tır.

Ta­sa­rı­nın ge­rek­çe­sin­de "Os­man­lı’da iç ve dış gü­ven­lik ile ad­li hiz­met­ler ha­ri­cin­de­ki tüm hiz­met­ler va­kıf­lar eliy­le yü­rü­tül­müş, bu sa­ye­de sos­yal ada­let sağ­lan­mış ve sos­yal ça­tış­ma­lar ön­len­miş, ge­lir ve ser­vet da­ğı­lı­mın­da den­ge sağ­lan­mış ki­şi ve top­lum ara­sın­da­ki sos­yal iliş­ki­ler dü­zen­len­miş­tir." de­nil­mek­te­dir. Bu man­ta­li­te ile va­kıf­lar ina­nıl­maz im­ti­yaz­lar­la do­na­tıl­mış­tır. Çe­şit­li ver­gi, re­sim ve harç­lar­dan mu­af ol­ma­sı­nın ya­nı sı­ra va­kıf mal­la­rı hac­ze­di­le­mez, ka­mu­laş­tı­rı­la­maz (iti­ra­zı­mız üze­ri­ne ka­mu­laş­tı­rı­la­maz kay­dı çı­ka­rıl­dı) çok önem­li bir hu­sus; va­kıf ta­şın­maz­la­rı­nın akar ni­te­li­ği şe­hir imar plan­la­rı ya­pı­lır­ken de­ğiş­ti­ri­le­mez. Ya­ni vak­fe­den bu­ra­sı ti­ca­ret­ha­ne de­diy­se bu­nu de­ğiş­tir­me ola­na­ğı yok, plan bu­na gö­re de­ği­şe­cek (ne ka­dar bi­lim­sel!)

Bu­na kar­şın, va­kıf­lar bü­yük öl­çü­de 2886 sa­yı­lı İha­le Ka­nu­nu­na, Or­man Ka­nu­nu­na, Me­ra Ka­nu­nu­na vb. pek çok ka­nu­na ta­bi de­ğil­dir. Hat­ta Ana­ya­sa'da ko­ru­nan Or­man Ka­nu­nu 2/B mad­de­si­ne bi­le ta­bi de­ğil­dir (iti­raz­la­rı­mız üze­ri­ne 2/B ile il­gi­li dü­zen­le­me çı­ka­rıl­dı), doğ­ru dü­rüst de­net­len­mez, Li­man İş­let­me­ci­li­ğin­den iç­me su­yu­na ka­dar alan­lar­da iş ya­par. Her tür­lü sı­nai, ti­ca­ri iş­let­me­ler ku­rar, hat­ta ve hat­ta ken­di­si­nin ba­ğım­sız Anıt­lar Yük­sek Ku­ru­lu bi­le olan (iti­ra­zı­mız üze­ri­ne çı­ka­rıl­dı) bir im­ti­yaz ve do­ku­nul­maz­lar top­lu­lu­ğu­dur. Ve sos­yal dev­le­tin ye­ri­ne ika­me edil­mek is­ten­mek­te­dir. Ana­ya­sa­da­ki sos­yal dev­let ye­ri­ne ia­ne dev­le­ti yer­leş­ti­ril­mek is­ten­mek­te­dir. Bu an­la­yı­şı bu man­ta­li­te­yi ka­bul et­me ola­na­ğı yok­tur.

Bir di­ğer hu­sus 429 sa­yı­lı ya­say­la kal­dı­rı­lan Şer'iye ve Ev­kaf Ve­ka­le­ti­nin ye­ni­den can­lan­dı­rıl­ma­sı he­def­len­miş­tir. Ku­ru­luş ya­sa­sı dik­kat­le in­ce­len­di­ğin­de bir Ba­kan­lık şe­ma­sı­nı an­dı­ra­cak şe­kil­de mev­ki ve ma­kam­la­rın üst dü­zey­de oluş­tu­rul­du­ğu gö­rü­le­cek­tir. Ne işe ya­ra­dı­ğı ve han­gi eği­ti­mi alan­la­rın ya­pıl­dı­ğı bel­li ol­ma­yan Va­kıf uz­man­lı­ğı sta­tü­sü­nün oluş­tu­rul­du­ğu (Va­kıf uz­man­lı­ğı sta­tü­sü yan­lış­tır. An­cak Va­kıf­lar hu­ku­ku uz­man­lı­ğın­dan ba­his olu­na­bi­lir. Va­kıf uz­man­lı­ğı an­lam­sız­dır.) gö­rü­le­cek­tir. Bu da yet­me­miş ol­ma­lı ki 72. mad­de ile (iti­ra­zı­mız üze­ri­ne kal­dı­rıl­dı) Dev­let Me­mu­ru ol­ma şart­la­rı­nı ta­şı­ma­yan, tah­sil du­ru­mu, ya­şı, sa­bı­ka du­ru­mu bel­li ol­ma­yan söz­leş­me­li per­so­nel­den söz edil­miş­tir. Ev­kaf ve Şer'iye Ve­ka­le­ti­ne dö­nüş­tür­mek üze­re ça­lış­tı­rıl­ma­sı dü­şü­nü­len Ge­nel Mü­dür­lü­ğe ta­ri­kat eh­li şa­hıs­la­rın is­tih­da­mı mı dü­şü­nül­müş­tür?

Bu tarz ele­ma­na ka­mu ak­si hal­de ni­ye ih­ti­yaç duy­sun. Yüz­bin­ler­ce üni­ver­si­te me­zu­nu iş­siz­ken, bu­na ni­ye yel­te­nil­miş­tir. Bir di­ğer hu­sus Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız "Ka­mu Yö­ne­ti­mi Te­mel Ya­sa­sı'nı" ve­to et­miş­ti. Ana­ya­sa­ya ay­kı­rı­lı­ğı ile­ri sü­rü­le­rek ve­to edi­len ya­sa­nın tak­sit tak­sit yü­rür­lü­ğe ko­nul­ma­sı­nın bir aşa­ma­sı da va­kıf­lar ya­sa­sı­dır.

Ni­ha­yet ya­pı­lan dü­zen­le­me ile tef­tiş ve de­ne­tim ta­ma­men or­ta­dan kal­dı­rı­lı­yor. Ma­li ko­nu­lar­la il­gi­li ola­rak he­nüz Ana­ya­sa Mah­ke­me­si'nde bu­lu­nan 5018 sa­yı­lı ya­sa­ya atıf­ta bu­lu­nu­lu­yor. Ku­ru­mun Ge­nel Mü­dür­lü­ğün iş­lem­le­ri tef­tiş dı­şı bı­ra­kı­lı­yor. Va­kıf­la­ra iç de­ne­tim adı al­tın­da ba­ğım­sız de­ne­tim ku­rum­la­rı­na de­net­le­ne­bil­me ola­na­ğı ge­ti­ri­li­yor. AKP ol­du bit­ti za­ten tef­tiş­ten hoş­lan­mı­yor.

Bu­nun ya­nı sı­ra va­kıf­la­rın ka­rar or­ga­nı olan va­kıf mec­li­si sö­züm ona de­mok­ra­tik­leş­ti­ri­li­yor adı al­tın­da Ge­nel Mü­dü­rün sul­ta­sı­na so­ku­lu­yor. Ge­nel Mü­dür tar­tış­ma­sız ka­rar or­ga­nı ha­li­ne ge­ti­ri­li­yor. Bu doğ­rul­tu­da ya­pı­lan dü­zen­le­me­ler yan­lış­tır. Ata­türk'ün va­kıf­lar için ön­gör­dü­ğü tef­tiş ku­ru­lu kal­dı­rı­lı­yor.

2762 sa­yı­lı ya­sa­nın ge­rek­çe­sin­de açık­ça"... va­kıf­la­rı fe­na kul­la­nış­tan ko­ru­mak için kuv­vet­li bir mu­ra­ka­be te­si­si..." şek­lin­de be­lir­til­di­ği­nin ak­si­ne her tür­lü tef­tiş ve mu­ra­ka­be bo­şa çı­ka­rıl­ma­ya ça­lı­şıl­mak­ta­dır.

Üs­te­lik Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mı­zın Ka­mu Yö­ne­ti­mi Te­mel Ya­sa­sı­nı ve­to ge­rek­çe­sin­de açık­ça tef­ti­şin kal­dı­rıl­ma­sı­nı ida­re­nin bü­tün­lü­ğü il­ke­si­ne ay­kı­rı ol­du­ğu­nu be­lirt­ti­ği hal­de...

Tüm bu an­la­tı­lan ve uzun za­man ala­ca­ğı için kar­şı oy ya­zı­sın­da de­ği­nil­me­yen an­cak ko­mis­yon gö­rüş­me­le­ri sı­ra­sın­da tu­ta­na­ğa ge­çi­ri­len da­ha de­tay­da­ki hu­sus­lar ne­de­niy­le ya­sa ta­sa­rı­sı­na kar­şı­yız. Ta­sa­rı bu ha­liy­le bir fe­la­ket­tir ve dü­zel­ti­le­bil­me ola­na­ğı yok­tur.

Kar­şı oy ya­zı­mı­zı arz ede­riz.

Say­gı­la­rı­mız­la.

 

            Or­han Eras­lan                       Mu­har­rem Kı­lıç                 Meh­met Kü­çü­ka­şık

                   Niğ­de                                     Ma­lat­ya                                  Bur­sa

         Fe­ri­dun F. Ba­loğ­lu                 Yük­sel Çor­ba­cı­oğ­lu               Fe­ri­dun Ay­va­zoğ­lu

                  An­tal­ya                                     Art­vin                                   Ço­rum

                                                       Meh­met Nu­ri Say­gun

                                                                 Te­kir­dağ

 

ANA­YA­SA­NIN 89 UN­CU VE 104 ÜN­CÜ MAD­DE­LE­Rİ GE­RE­ĞİN­CE CUM­HUR­BAŞ­KA­NIN­CA

BİR DA­HA GÖ­RÜ­ŞÜL­MEK ÜZE­RE GE­Rİ GÖN­DE­Rİ­LEN KA­NUN

VA­KIF­LAR KA­NU­NU

 

Ka­nun No. 5555                            Ka­bul Ta­ri­hi : 9/11/2006

Bİ­RİN­Cİ KI­SIM

Amaç, Kap­sam ve Ta­nım­lar

Amaç

MAD­DE 1- Bu Ka­nun; va­kıf­la­rın yö­ne­ti­mi, fa­ali­yet­le­ri ve de­ne­ti­mi­ne, yurt içi ve yurt dı­şın­da­ki ta­şı­nır ve ta­şın­maz va­kıf kül­tür var­lık­la­rı­nın tes­ci­li, mu­ha­fa­za­sı, ona­rı­mı ve ya­şa­tıl­ma­sı­na, va­kıf var­lık­la­rı­nın eko­no­mik şe­kil­de iş­le­til­me­si ve de­ğer­len­di­ril­me­si­nin sağ­lan­ma­sı­na iliş­kin usûl ve esas­la­rın be­lir­len­me­si; Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­nün ku­ru­lu­şu ile Ge­nel Mü­dür­lü­ğün teş­kilât, gö­rev, yet­ki ve so­rum­lu­luk­la­rı­nın dü­zen­len­me­si ama­cıy­la ha­zır­lan­mış­tır.

Kap­sam

MAD­DE 2- Bu Ka­nun; maz­but, mül­hak ve ye­ni va­kıf­lar, ce­ma­at ve es­naf va­kıf­la­rı ile Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­nü kap­sar.

Bu Ka­nu­nun uy­gu­lan­ma­sın­da mil­let­le­ra­ra­sı mü­te­ka­bi­li­yet il­ke­si sak­lı­dır.

Ta­nım­lar

MAD­DE 3- Bu Ka­nu­nun uy­gu­lan­ma­sın­da;

Ge­nel Mü­dür­lük ve­ya De­ne­tim Ma­ka­mı: Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­nü,

Ge­nel Mü­dür: Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dü­rü­nü,

Mec­lis: Va­kıf­lar Mec­li­si­ni,

Va­kıf­lar: Maz­but, mül­hak, ce­ma­at ve es­naf va­kıf­la­rı ile ye­ni va­kıf­la­rı,

Vak­fi­ye: Maz­but, mül­hak ve ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın mal­var­lı­ğı­nı, va­kıf şart­la­rı­nı ve vak­fe­de­nin is­tek­le­ri­ni içe­ren bel­ge­le­ri,

1936 Be­yan­na­me­si: Ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın 2762 sa­yı­lı Va­kıf­lar Ka­nu­nu ge­re­ğin­ce ver­dik­le­ri be­yan­na­me­yi,

Va­kıf se­ne­di: Mül­ga 743 sa­yı­lı Türk Ka­nu­nu Me­de­ni­si ile 22/11/2001 ta­rih­li ve 4721 sa­yı­lı Türk Me­denî Ka­nu­nu hü­küm­le­ri­ne gö­re ku­ru­lan va­kıf­la­rın, mal­var­lı­ğı­nı ve va­kıf şart­la­rı­nı içe­ren bel­ge­yi,

Maz­but va­kıf: Bu Ka­nun uya­rın­ca Ge­nel Mü­dür­lük­çe yö­ne­ti­le­cek ve tem­sil edi­le­cek va­kıf­lar ile mül­ga 743 sa­yı­lı Türk Ka­nu­nu Me­de­ni­si­nin yü­rür­lük ta­ri­hin­den ön­ce ku­rul­muş ve 2762 sa­yı­lı Va­kıf­lar Ka­nu­nu ge­re­ğin­ce Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğün­ce yö­ne­ti­len va­kıf­la­rı,

Mül­hak va­kıf: Mül­ga 743 sa­yı­lı Türk Ka­nu­nu Me­de­ni­si­nin yü­rür­lük ta­ri­hin­den ön­ce ku­rul­muş ve yö­ne­ti­mi vak­fe­den­le­rin so­yun­dan ge­len­le­re şart edil­miş va­kıf­la­rı,

Ce­ma­at vak­fı: Vak­fi­ye­le­ri olup ol­ma­dı­ğı­na ba­kıl­mak­sı­zın 2762 sa­yı­lı Va­kıf­lar Ka­nu­nu ge­re­ğin­ce tü­zel ki­şi­lik ka­zan­mış, men­sup­la­rı Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti va­tan­da­şı olan Tür­ki­ye'de­ki gay­ri­müs­lim ce­ma­at­le­re ait va­kıf­la­rı,

Es­naf vak­fı: 2762 sa­yı­lı Va­kıf­lar Ka­nu­nu­nun yü­rür­lü­ğün­den ön­ce ku­rul­muş ve es­na­fın seç­ti­ği yö­ne­tim ku­ru­lu ta­ra­fın­dan yö­ne­ti­len va­kıf­la­rı,

Ye­ni va­kıf: Mül­ga 743 sa­yı­lı Türk Ka­nu­nu Me­de­ni­si ile 4721 sa­yı­lı Türk Me­denî Ka­nu­nu hü­küm­le­ri­ne gö­re ku­ru­lan va­kıf­la­rı,

Şu­be: Va­kıf fa­ali­yet­le­ri­nin yü­rü­tü­le­bil­me­si için ye­ni vak­fa bağ­lı ola­rak açı­lan, tü­zel ki­şi­li­ği ol­ma­yan ve bün­ye­sin­de or­gan­la­rı bu­lu­nan alt bi­ri­mi,

Tem­sil­ci­lik: Va­kıf fa­ali­yet­le­ri­nin yü­rü­tü­le­bil­me­si için ye­ni vak­fa bağ­lı ola­rak açı­lan, tü­zel ki­şi­li­ği ve bün­ye­sin­de or­gan­la­rı bu­lun­ma­yan alt bi­ri­mi,

Va­kıf yö­ne­ti­mi: Mül­hak, ce­ma­at ve es­naf va­kıf­la­rı ile ye­ni va­kıf­lar­da; vak­fi­ye, 1936 Be­yan­na­me­si, va­kıf se­ne­di, 4721 sa­yı­lı Türk Me­denî Ka­nu­nu ve bu Ka­nu­na gö­re vak­fı yö­net­me­ye ve tem­si­le yet­ki­li or­ga­nı,

Va­kıf yö­ne­ti­ci­si: Mül­hak, ce­ma­at ve es­naf va­kıf­la­rı ile ye­ni va­kıf­lar­da; vak­fi­ye, 1936 Be­yan­na­me­si, va­kıf se­ne­di, 4721 sa­yı­lı Türk Me­denî Ka­nu­nu ve bu Ka­nu­na gö­re vak­fı yö­net­me­ye ve tem­si­le yet­ki­li ki­şi ve­ya yet­ki­li or­gan­lar­da gö­rev alan ki­şi­le­ri,

Hay­rat: Maz­but, mül­hak, ce­ma­at ve es­naf va­kıf­la­rı ile ye­ni va­kıf­la­rın, doğ­ru­dan top­lu­mun is­ti­fa­de­si­ne be­del­siz ola­rak sun­duk­la­rı mal ve­ya hiz­met­le­ri,

Akar: Va­kıf amaç ve fa­ali­yet­le­ri­nin ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si için ge­lir ge­ti­ri­ci şe­kil­de de­ğer­len­di­ril­me­si zo­run­lu olan ta­şı­nır ve ta­şın­maz­la­rı,

Mu­ka­ta­alı va­kıf: Ze­mi­ni vak­fa, üze­rin­de­ki ya­pı ve ağaç­lar ta­sar­ruf ede­ne ait olan ve ki­ra­sı yıl­lık ola­rak alı­nan va­kıf ta­şın­maz­la­rı­nı,

İca­re­teyn­li va­kıf: De­ğe­ri­ne ya­kın pe­şin üc­ret ve ay­rı­ca yıl­lık ki­ra alın­mak su­re­tiy­le sü­re­siz ola­rak ki­ra­la­nan va­kıf ta­şın­maz­la­rı­nı,

Ta­viz be­de­li: Mu­ka­ta­alı ve ica­re­teyn­li ta­şın­maz­la­rın ser­best ta­sar­ru­fa ter­ki için alı­nan be­de­li,

Gal­le faz­la­sı: Maz­but ve mül­hak va­kıf­lar­da, vak­fın hay­rat ve akar­la­rı­nın ona­rı­mı ile vak­fi­ye­le­rin­de­ki hay­rat hiz­met­le­rin ifa­sın­dan son­ra ka­lan mik­ta­rı,

İn­ti­fa hak­kı: Maz­but ve mül­hak va­kıf­lar­da, vak­fi­ye­le­rin­de­ki şart­la­ra gö­re il­gi­li­le­re bı­ra­kıl­mış gal­le faz­la­la­rı ve hak­la­rı,

ifa­de eder.

İKİN­Cİ KI­SIM

Va­kıf­lar­la İl­gi­li Hü­küm­ler

Bİ­RİN­Cİ BÖ­LÜM

Tü­zel Ki­şi­lik, Eh­li­yet, Yö­ne­tim, Tem­sil

Tü­zel ki­şi­lik

MAD­DE 4- Va­kıf­lar, özel hu­kuk tü­zel ki­şi­li­ği­ne sa­hip­tir.

Ye­ni va­kıf­la­rın ku­ru­lu­şu, mal var­lı­ğı, şu­be ve tem­sil­ci­lik­le­ri

MAD­DE 5- Ye­ni va­kıf­lar; Türk Me­denî Ka­nu­nu hü­küm­le­ri­ne gö­re ku­ru­lur ve fa­ali­yet gös­te­rir­ler.

Ye­ni va­kıf­la­rın ku­ru­lu­şun­da ga­ye­si­ni ger­çek­leş­ti­re­cek as­garî mal var­lı­ğı mik­ta­rı, mah­ke­me­sin­ce be­lir­le­nir.

Ye­ni va­kıf­lar, va­kıf se­net­le­rin­de ya­zı­lı amaç­la­rı­nı ger­çek­leş­tir­mek üze­re Ge­nel Mü­dür­lü­ğe be­yan­da bu­lun­mak şar­tıy­la şu­be ve tem­sil­ci­lik aça­bi­lir­ler. Be­yan­na­me­nin dü­zen­len­me­si­ne iliş­kin usûl ve esas­lar yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

Ya­ban­cı­lar, Tür­ki­ye'de, hu­kukî ve fi­ilî mü­te­ka­bi­li­yet esa­sı­na gö­re ye­ni va­kıf ku­ra­bi­lir­ler.

Yö­ne­tim ve tem­sil şek­li

MAD­DE 6- Maz­but va­kıf­lar, Ge­nel Mü­dür­lük ta­ra­fın­dan yö­ne­ti­lir ve tem­sil edi­lir.

Mül­hak va­kıf­lar, Ana­ya­sa­ya ay­kı­rı­lık teş­kil et­me­yen vak­fi­ye şart­la­rı­na gö­re Mec­lis ta­ra­fın­dan ata­na­cak yö­ne­ti­ci­ler eliy­le yö­ne­ti­lir ve tem­sil edi­lir. Va­kıf yö­ne­ti­ci­le­ri ken­di­le­ri­ne yar­dım­cı ta­yin ede­bi­lir­ler. Mül­hak va­kıf yö­ne­ti­ci­le­rin­de ara­na­cak şart­lar ile yar­dım­cı­la­rı­nın ni­te­lik­le­ri yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir. Vak­fi­ye­de­ki şart­la­rı ta­şı­ma­ma­la­rı ne­de­niy­le ken­di­le­ri­ne yö­ne­ti­ci­lik ve­ri­le­me­yen­ler bu şart­la­rı el­de edin­ce­ye, kü­çük­ler ile kı­sıt­lı­lar fi­il eh­li­yet­le­ri­ni ka­za­nın­ca­ya ve boş ka­lan yö­ne­ti­ci­lik ye­ni­si­ne ve­ri­lin­ce­ye ka­dar, va­kıf iş­le­ri Ge­nel Mü­dür­lük­çe tem­si­len yü­rü­tü­lür.

Ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın yö­ne­ti­ci­le­ri men­sup­la­rın­ca ken­di ara­la­rın­dan se­çi­lir. Va­kıf yö­ne­ti­ci­le­ri­nin se­çim usûl ve esas­la­rı yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

Es­naf va­kıf­la­rı, mül­hak va­kıf­la­rın ta­bi ol­du­ğu hü­küm­le­re ta­bi­dir. Bu va­kıf­lar, es­na­fın seç­ti­ği yö­ne­tim ku­ru­lu ta­ra­fın­dan yö­ne­ti­lir.

Ye­ni va­kıf­la­rın yö­ne­tim or­ga­nı va­kıf se­ne­di­ne gö­re oluş­tu­ru­lur ve bu va­kıf­la­rın yö­ne­tim or­gan­la­rın­da gö­rev alan­la­rın ço­ğun­lu­ğu­nun, Tür­ki­ye'de yer­le­şik bu­lun­ma­sı ge­re­kir.

Ge­nel Mü­dür­lük­çe yö­ne­ti­le­cek ve tem­sil edi­le­cek va­kıf­lar

MAD­DE 7- On yıl sü­rey­le yö­ne­ti­ci ata­na­ma­yan ve­ya yö­ne­tim or­ga­nı oluş­tu­ru­la­ma­yan mül­hak va­kıf­lar, mah­ke­me ka­ra­rıy­la Ge­nel Mü­dür­lük­çe yö­ne­ti­lir ve tem­sil edi­lir.

Bu Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­me­sin­den ön­ce maz­but va­kıf­lar ara­sı­na alı­nan va­kıf­lar­la, bu Ka­nu­na gö­re maz­but va­kıf­lar ara­sı­na alı­nan va­kıf­la­ra bir da­ha yö­ne­ti­ci se­çi­mi ve ata­ma­sı ya­pı­la­maz.

İl­gi­li­le­rin vak­fi­ye şart­la­rı­na gö­re in­ti­fa hak­la­rı sak­lı­dır.

Ye­ni va­kıf or­gan­la­rı­nın ta­mam­lan­ma­sı

MAD­DE 8- Ye­ni va­kıf­la­rın or­gan­la­rın­da ölüm, is­ti­fa ya da her­han­gi bir ne­den­le ek­sil­me ol­du­ğu tak­dir­de; va­kıf se­ne­din­de­ki hü­küm­le­re gö­re, hü­küm bu­lun­ma­ma­sı ha­lin­de va­kıf se­ne­di de­ği­şik­li­ği­ne yet­ki­li or­ga­nın, bu­nun bu­lun­ma­ma­sı ha­lin­de ise ic­ra­ya yet­ki­li or­ga­nın ka­ra­rı ve Ge­nel Mü­dür­lü­ğün gö­rü­şü alı­na­rak mah­ke­me­ce ye­ni­si se­çi­lir.

Va­kıf yö­ne­ti­ci­si ola­ma­ya­cak­lar

MAD­DE 9- Va­kıf­lar­da; hır­sız­lık, ni­te­lik­li hır­sız­lık, yağ­ma, ni­te­lik­li yağ­ma, do­lan­dı­rı­cı­lık, ni­te­lik­li do­lan­dı­rı­cı­lık, zim­met, rüş­vet, sah­te­ci­lik, hi­le­li if­las, iha­le­ye fe­sat ka­rış­tır­ma, edi­min ifa­sı­na fe­sat ka­rış­tır­ma, gü­ve­ni kö­tü­ye kul­lan­ma, ka­çak­çı­lık suç­la­rı ile Dev­le­tin gü­ven­li­ği­ne kar­şı iş­le­nen suç­la­rın bi­rin­den mahkûm olan­lar yö­ne­ti­ci ola­maz­lar.

Va­kıf yö­ne­ti­ci­si se­çil­dik­ten son­ra yu­ka­rı­da­ki suç­lar­dan mahkûm olan­la­rın yö­ne­ti­ci­li­ği so­na erer.

Va­kıf yö­ne­ti­ci­le­ri­nin so­rum­lu­luk­la­rı ve gö­rev­den alın­ma­sı

MAD­DE 10- Va­kıf yö­ne­ti­ci­le­ri; vak­fın ama­cı­na ve yü­rür­lük­te­ki mev­zu­ata uy­mak zo­run­da­dır.

Bi­rin­ci fık­ra­da be­lir­ti­len zo­run­lu­lu­ğa uy­ma­yan­lar ile;

a) Vak­fın ama­cı doğ­rul­tu­sun­da fa­ali­yet­te bu­lun­ma­yan,

b) Vak­fın mal­la­rı­nı ve ge­lir­le­ri­ni amaç­la­rı­na uy­gun ola­rak kul­lan­ma­yan,

c) Ağır ih­mal ve ka­sıt­lı fi­il­le­riy­le vak­fı za­ra­ra uğ­ra­tan,

d) De­ne­tim Ma­ka­mın­ca tes­pit edi­len nok­san­lık ve yan­lış­lık­la­rı ve­ri­len sü­re içe­ri­sin­de ta­mam­la­ma­yan, dü­zelt­me­yen ve­ya ay­kı­rı iş­lem­le­re de­vam eden,

e) Me­de­ni hak­la­rı kul­lan­ma eh­li­ye­ti­ni kay­be­den ve­ya gö­re­vi­ni sü­rek­li ola­rak yap­ma­sı­na en­gel teş­kil ede­cek has­ta­lı­ğa ve­ya ma­lu­li­ye­te ya­ka­la­nan,

f) Bu Ka­nu­nun 11 in­ci mad­de­si uya­rın­ca iki de­fa idarî pa­ra ce­za­sı alan,

va­kıf yö­ne­ti­ci­le­ri, Mec­li­sin ve­re­ce­ği ka­ra­ra da­ya­lı ola­rak De­ne­tim Ma­ka­mı­nın baş­vu­ru­su üze­ri­ne vak­fın yer­le­şim ye­ri as­li­ye hu­kuk mah­ke­me­sin­ce gö­rev­le­rin­den alı­na­bi­lir. Te­la­fi­si imkânsız so­nuç­lar do­ğu­ra­bi­le­cek hal­ler­de da­va so­nuç­la­nın­ca­ya ka­dar, Mec­lis ka­ra­rı üze­ri­ne De­ne­tim Ma­ka­mın­ca, va­kıf yö­ne­ti­mi­nin ge­çi­ci ola­rak gö­rev­den uzak­laş­tı­rıl­ma­sı ve kay­yım­ca yö­ne­til­me­si ih­ti­ya­ti ted­bir ola­rak mah­ke­me­den ta­lep edi­lir.

Gö­re­vin­den alı­nan va­kıf yö­ne­ti­ci­le­ri Mec­lis üye­si ola­maz ve beş yıl sü­rey­le ay­nı vak­fın yö­ne­tim ve de­ne­tim or­ga­nın­da gö­rev ala­maz­lar. Ay­rı­ca ikin­ci fık­ra­nın (c), (e) ve (f) bent­le­rin­de be­lir­ti­len ne­den­ler­le gö­re­vin­den alı­nan va­kıf yö­ne­ti­ci­le­ri baş­ka bir vak­fın yö­ne­ti­ci­si ise o gö­re­vin­den de alın­mış sa­yı­lır ve beş yıl sü­rey­le hiç­bir vak­fın yö­ne­tim ve de­ne­tim or­ga­nın­da gö­rev ala­maz­lar.

Va­kıf yö­ne­ti­min­de yer alan ki­şi­ler ile va­kıf ça­lı­şan­la­rı ku­sur­lu fi­il­le­ri ne­de­niy­le vak­fa ver­dik­le­ri za­rar­lar­dan so­rum­lu­dur­lar.

Va­kıf yö­ne­ti­ci­le­ri mah­ke­me ka­ra­rı ol­mak­sı­zın gö­rev­le­rin­den uzak­laş­tı­rı­la­maz­lar.

İdarî pa­ra ce­za­sı

MAD­DE 11- Ge­nel Mü­dür­lük­çe ya­pı­lan teb­li­ga­ta rağ­men, bu Ka­nun uya­rın­ca is­te­nen be­yan­na­me, bil­gi ve bel­ge­le­ri za­ma­nın­da ver­me­yen, or­gan­la­rın vak­fi­ye ve­ya va­kıf se­ne­di­ne ay­kı­rı ola­rak top­lan­ma­sı­na se­be­bi­yet ve­ren ve­ya ger­çe­ğe ay­kı­rı be­yan­da bu­lu­nan va­kıf yö­ne­ti­mi­ne Ge­nel Mü­dür­lük­çe her bir ey­lem için beş­yüz Türk Li­ra­sı idarî pa­ra ce­za­sı ve­ri­lir. İdarî pa­ra ce­za­la­rı­na kar­şı teb­liğ ta­ri­hin­den iti­ba­ren on­beş gün için­de 30/3/2005 ta­rih­li ve 5326 sa­yı­lı Ka­ba­hat­ler Ka­nu­nu hü­küm­le­ri­ne gö­re ka­nun yo­lu­na baş­vu­ru­la­bi­lir.

İKİN­Cİ BÖ­LÜM

Va­kıf Mal­la­rı ve Fa­ali­yet­le­ri

Va­kıf­la­rın mal edin­me­si, akar cin­sin­den olan mal­la­rın de­ğiş­ti­ril­me­si

MAD­DE 12- Va­kıf­lar; mal edi­ne­bi­lir­ler, mal­la­rı üze­rin­de her tür­lü ta­sar­ruf­ta bu­lu­na­bi­lir­ler.

Ge­nel Mü­dür­lü­ğe ve maz­but va­kıf­la­ra ait akar mal­lar ile hak­la­rın da­ha ya­rar­lı olan­la­rı ile de­ğiş­ti­ril­me­si­ne, pa­ra­ya çev­ril­me­si­ne ve­ya de­ğer­len­di­ril­me­si­ne Mec­lis yet­ki­li­dir.

Mül­hak, ce­ma­at, es­naf va­kıf­la­rı ile ye­ni va­kıf­la­ra, baş­lan­gıç­ta öz­gü­le­nen mal ve hak­lar, va­kıf yö­ne­ti­mi­nin baş­vu­ru­su üze­ri­ne, hak­lı kı­lan se­bep­ler var­sa, De­ne­tim Ma­ka­mı­nın gö­rü­şü alı­na­rak mah­ke­me ka­ra­rı ile son­ra­dan ik­ti­sap et­tik­le­ri mal ve hak­la­rı ise ba­ğım­sız eks­per­tiz ku­ru­luş­la­rın­ca  dü­zen­le­ne­cek  ra­po­ra da­ya­lı  ola­rak va­kıf yet­ki­li or­ga­nı­nın ka­ra­rı ile da­ha ya­rar­lı olan­la­rı ile de­ğiş­ti­ri­le­bi­lir ve­ya pa­ra­ya çev­ri­le­bi­lir.

Va­kıf yö­ne­ti­ci­le­ri, ik­ti­sap et­tik­le­ri ve­ya de­ğiş­tir­dik­le­ri ta­şın­maz mal­la­rı ta­pu­ya tes­cil ta­ri­hin­den iti­ba­ren bir ay içe­ri­sin­de Ge­nel Mü­dür­lü­ğe bil­di­rir­ler.

Ku­ru­cu­la­rı­nın ço­ğun­lu­ğu ya­ban­cı uy­ruk­lu olan va­kıf­la­rın, ta­şın­maz mal edin­me­le­ri hak­kın­da, 22/12/1934 ta­rih­li ve 2644 sa­yı­lı Ta­pu Ka­nu­nu­nun 35 in­ci mad­de­si uy­gu­la­nır.

Ta­şın­maz­la­rın va­kıf­la­rı adı­na tes­ci­li

MAD­DE 13- Maz­but va­kıf­la­rın tes­cil gör­me­miş hay­rat ta­şın­maz­la­rı, Ge­nel Mü­dür­lü­ğün is­te­ği üze­ri­ne ta­pu ida­re­sin­ce va­kıf­la­rı adı­na tes­cil edi­lir.

Maz­but ve mül­hak va­kıf­la­ra ait akar ta­şın­maz­la­rın sa­tış ve ta­viz be­del­le­ri ile sa­tın alı­na­cak, tram­pa ile edi­ni­le­cek ve­ya ye­ni­den yap­tı­rı­la­cak ta­şın­maz­lar, va­kıf­la­rı adı­na his­se­le­ri ora­nın­da ta­pu­ya tes­cil et­ti­ri­le­rek ka­yıt­la­ra iş­le­nir.

Amaç ve iş­lev de­ği­şik­li­ği

MAD­DE 14- Va­kıf­la­rın, vak­fi­ye­le­rin­de­ki şart­la­rın ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si­ne fii­len ve­ya hu­ku­ken imkân kal­ma­ma­sı ha­lin­de; vak­fe­de­nin ira­de­si­ne ay­kı­rı ol­ma­mak kay­dıy­la maz­but va­kıf­lar­da Ge­nel Mü­dür­lü­ğün; mül­hak, ce­ma­at ve es­naf va­kıf­la­rın­da, va­kıf yö­ne­ti­ci­le­ri­nin tek­li­fi üze­ri­ne bu şart­la­rı de­ğiş­tir­me­ye; ha­yır şart­la­rın­da­ki pa­ra­sal de­ğer­le­ri gün­cel va­kıf ge­lir­le­ri­ne uyar­la­ma­ya Mec­lis yet­ki­li­dir.

Hay­rat ta­şın­maz­la­rın ni­te­lik­le­ri ve de­ğer­len­di­ril­me­si

MAD­DE 15- Va­kıf­la­rın hay­rat ta­şın­maz­la­rı hac­ze­di­le­mez, reh­ne­di­le­mez, bu ta­şın­maz­lar­da mül­ki­yet ve ir­ti­fak hak­kı için ka­zan­dı­rı­cı za­ma­na­şı­mı iş­le­mez.

Ge­nel Mü­dür­lü­ğe, maz­but ve mül­hak va­kıf­la­ra ait olup, tah­sis edil­dik­le­ri ama­ca gö­re kul­la­nıl­ma­la­rı ka­nun­la­ra ve­ya ka­mu dü­ze­ni­ne ay­kı­rı ya­hut tah­sis ama­cı­na uy­gun­lu­ğu­nu kay­bet­miş, kıs­men ve­ya ta­ma­men hay­rat ola­rak kul­la­nıl­ma­sı müm­kün ol­ma­yan ta­şın­maz­lar; maz­but va­kıf­lar­da Mec­lis ka­ra­rı ile mül­hak va­kıf­lar­da va­kıf yö­ne­ti­ci­si­nin ta­le­bi üze­ri­ne Mec­lis ka­ra­rı ile ga­ye­ce ay­nı ve­ya en ya­kın baş­ka bir hay­ra­ta dö­nüş­tü­rü­le­bi­lir, aka­ra dev­re­di­le­bi­lir ve­ya pa­ra­ya çev­ri­le­bi­lir. Bu pa­ra­lar ay­nı su­ret­te di­ğer bir hay­ra­ta tah­sis olu­nur. Ay­nı va­kıf içe­ri­sin­de­ki dö­nüş­tür­me ve­ya de­vir­ler­de be­del öden­mez.

Hay­rat ta­şın­maz­la­rın tah­si­si

MAD­DE 16- Maz­but va­kıf­la­ra ait hay­rat ta­şın­maz­la­ra, Ge­nel Mü­dür­lük ta­ra­fın­dan ön­ce­lik­le vak­fi­ye­le­ri doğ­rul­tu­sun­da iş­lev ve­ri­lir. Ge­nel Mü­dür­lük­çe de­ğer­len­di­ri­le­me­yen ve­ya iş­lev ve­ri­le­me­yen hay­rat ta­şın­maz­lar; fii­len as­li ni­te­li­ği­ne uy­gun ola­rak kul­la­nı­lın­ca­ya ka­dar ki­ra­ya ve­ri­le­bi­lir.

Bu hay­rat ta­şın­maz­lar; Ge­nel Mü­dür­lük­çe iş­lev ve­ril­mek ama­cıy­la, vak­fi­ye­sin­de ya­zı­lı hiz­met­ler­de kul­la­nıl­mak üze­re Ge­nel Mü­dür­lü­ğün de­ne­ti­min­de ona­rım ve res­to­ras­yon kar­şı­lı­ğı ka­mu ku­rum ve ku­ru­luş­la­rı­na, ben­zer amaç­lı va­kıf­la­ra ve­ya ka­mu ya­ra­rı­na ça­lı­şan der­nek­le­re tah­sis edi­le­bi­lir.

Mül­hak vak­fa ait hay­rat ta­şın­ma­zın tah­si­sin­de Ge­nel Mü­dür­lük gö­rü­şü alı­nır.

Tah­sis edi­len ta­şın­maz; ti­ca­ri bir fa­ali­yet­te kul­la­nı­la­maz, tah­si­se ay­kı­rı kul­la­nı­mın tes­pi­ti ha­lin­de Ge­nel Mü­dür­lü­ğün ta­le­bi üze­ri­ne ta­şın­maz, bu­lun­du­ğu ye­rin mül­ki amir­li­ğin­ce tah­li­ye edi­lir.

Ce­ma­at va­kıf­la­rı­na ait, kıs­men ve­ya ta­ma­men hay­rat ola­rak kul­la­nıl­ma­yan ta­şın­maz­lar, va­kıf yö­ne­ti­mi­nin ta­le­bi ha­lin­de Mec­lis ka­ra­rıy­la; ay­nı ce­ma­ate ait baş­ka bir vak­fa tah­sis edi­le­bi­lir ve­ya vak­fın aka­rı­na dö­nüş­tü­rü­le­bi­lir.

Ta­şın­maz­la­rın vak­fı­na dön­me­si

MAD­DE 17- Ta­sar­ruf eden­le­rin ve­ya ma­lik­le­rin mi­ras­çı bı­rak­ma­dan ölüm­le­ri, kay­bol­ma­la­rı, terk ve­ya mü­ba­dil gi­bi du­rum­la­ra düş­me­le­ri ha­lin­de ica­re­teyn­li ve mu­ka­ta­alı ta­şın­maz mal­la­rın mül­ki­ye­ti vak­fı adı­na tes­cil edi­lir.

Ta­viz be­de­li

MAD­DE 18- Ta­pu ka­yıt­la­rın­da, ica­re­teyn ve mu­ka­ta­alı va­kıf şer­hi bu­lu­nan ger­çek ve tü­zel ki­şi­le­rin mül­ki­ye­tin­de ve­ya ta­sar­ru­fun­da­ki ta­şın­maz­lar, iş­lem ta­ri­hin­de­ki em­lak ver­gi­si de­ğe­ri­nin yüz­de onu ora­nın­da ta­viz be­de­li alı­na­rak ser­best ta­sar­ru­fa terk edi­lir. An­cak mi­ri ara­zi­ler­den mu­ka­ta­alı hay­ra­ta tah­sis edil­me­yen­ler ile aşar ve rü­su­mu vak­fe­di­len ta­şın­maz­lar ta­vi­ze tâbi de­ğil­dir.

Ta­viz be­de­li­nin he­sap­lan­ma­sın­da; or­tak­lı­ğın gi­de­ril­me­si ve­ya ceb­ri ic­ra yo­luy­la sa­tı­lan­lar­da sa­tış be­de­li, ka­mu­laş­tır­ma­lar­da ise ka­mu­laş­tır­ma be­de­li esas alı­nır.

Bu Ka­nun hü­küm­le­ri ge­re­ğin­ce ta­viz be­de­li­nin ta­ma­mı vak­fı adı­na öden­me­dik­çe, ta­şın­maz üze­rin­de­ki tem­li­ki ta­sar­ruf­lar ta­pu da­ire­le­rin­ce tes­cil olun­maz.

Va­kıf şerh­le­ri ile il­gi­li ola­rak, di­ğer ka­nun­lar­da yer alan za­ma­na­şı­mı ve hak dü­şü­rü­cü sü­re­le­re iliş­kin hü­küm­ler uy­gu­lan­maz.

Ta­viz be­de­li­nin tah­sil şek­li

MAD­DE 19- Ta­viz be­del­le­ri, ya­pı­la­cak teb­li­gat üze­ri­ne alt­mış gün içe­ri­sin­de pe­şin ola­rak öde­ne­bi­le­ce­ği gi­bi eş­de­ğer bir ta­şın­maz­la ta­kas edi­le­bi­lir ve­ya ya­rı­sı pe­şin, ka­la­nı bir yıl­da beş eşit tak­sit­te öde­ne­bi­lir. Tak­sit­len­dir­me ha­lin­de, ta­şın­ma­za bi­rin­ci de­re­ce ve bi­rin­ci sı­ra­da ipo­tek ko­nu­lur. Tak­sit­ler­den bi­ri­nin za­ma­nın­da öden­me­me­si ha­lin­de ge­ri ka­lan tak­sit­le­rin ta­ma­mı mu­ac­cel olur.

Ge­nel Mü­dür­lük­çe ta­hak­kuk et­ti­ri­len ta­viz be­del­le­ri, ya­pı­la­cak teb­li­ga­ta rağ­men öden­me­di­ği tak­dir­de 6183 sa­yı­lı Am­me Ala­cak­la­rı­nın Tah­sil Usu­lü Hak­kın­da Ka­nun hü­küm­le­ri­ne gö­re ge­cik­me zam­mı ile bir­lik­te tah­sil edi­le­rek vak­fı adı­na ge­lir kay­de­di­lir.

Ki­ra sü­re­si

MAD­DE 20- Ge­nel Mü­dür­lü­ğe ve maz­but va­kıf­la­ra ait ta­şın­maz­la­rın ki­ra sü­re­si aza­mi üç yıl­dır. An­cak ona­rım ve­ya in­şa kar­şı­lı­ğı ki­ra­la­ma­lar­da; ona­rım ve in­şa be­de­li göz önü­ne alı­na­rak ki­ra sü­re­si Ge­nel Mü­dü­rün ona­yı ile yir­mi yı­la, Mec­lis ka­ra­rı ile kırk do­kuz yı­la ka­dar tes­pit edi­le­bi­lir.

Ge­nel Mü­dür­lü­ğe ve­ya maz­but va­kıf­la­ra ait ona­rı­mı plan­la­nan va­kıf kül­tür var­lık­la­rı ile ya­tı­rım ya­pı­la­cak ta­şın­maz­lar; ki­ra sü­re­si­nin bi­ti­min­den bir ay ön­ce bil­di­rim ya­pıl­mak kay­dıy­la, hiç­bir hü­küm ve ka­ra­ra bağ­lı ol­mak­sı­zın Ge­nel Mü­dür­lü­ğün ta­le­bi üze­ri­ne ki­ra sü­re­si so­nun­da mül­ki amir­lik­çe tah­li­ye edi­lir.

Va­kıf or­man­la­rı

MAD­DE 21- Özel va­kıf or­man­la­rı ku­ru­la­bi­lir.

Va­kıf kül­tür var­lık­la­rı­nın ko­run­ma­sı ve imar uy­gu­la­ma­la­rı­nın bil­di­ril­me­si

MAD­DE 22- Ka­mu ku­rum ve ku­ru­luş­la­rı, ko­ru­ma imar plan­la­rı­nı dü­zen­ler­ken va­kıf kül­tür var­lık­la­rıy­la il­gi­li hu­sus­lar­da Ge­nel Mü­dür­lü­ğün gö­rü­şü­nü al­mak zo­run­da­dır­lar.

Ge­nel Mü­dür­lü­ğe ve maz­but va­kıf­la­ra ait ta­şın­maz mal­lar­la il­gi­li ola­rak be­le­di­ye­ler ile di­ğer ka­mu ku­rum ve ku­ru­luş­la­rın­ca ya­pı­lan uy­gu­la­ma imar ve par­se­las­yon plan­la­rı­nın, as­kı­ya çı­ka­rıl­ma­dan ön­ce il­gi­li ida­re­ler ta­ra­fın­dan Ge­nel Mü­dür­lü­ğe bil­di­ril­me­si zo­run­lu­dur.

Maz­but va­kıf ta­şın­maz­la­rın­da akar ni­te­li­ği­ni ko­ru­ya­cak şe­kil­de imar dü­zen­le­me­si ya­pı­lır.

Ge­nel Mü­dür­lü­ğe ve maz­but va­kıf­la­ra ait olup uy­gu­la­ma imar plan­la­rın­da okul, has­ta­ne ve­ya spor alan­la­rın­da ka­lan ta­şın­maz­lar; il­gi­li ku­rum­lar ta­ra­fın­dan, imar pla­nı­nın tas­dik ta­ri­hin­den iti­ba­ren iki yıl içe­ri­sin­de ka­mu­laş­tı­rıl­ma­dı­ğı tak­dir­de il­gi­li ba­kan­lı­ğın gö­rü­şü alı­na­rak Ge­nel Mü­dür­lük­çe özel okul, özel has­ta­ne ve­ya özel spor te­si­si ola­rak de­ğer­len­di­ri­le­bi­lir.

Zil­yet­lik yo­luy­la ka­za­nım

MAD­DE 23- Va­kıf­la­rın mal­la­rı üze­rin­de zil­yet­lik yo­luy­la ka­zan­ma hü­küm­le­ri uy­gu­lan­maz.

Si­gor­ta

MAD­DE 24- Ki­ra­ya ve­ri­len ve­ya tah­sis edi­len maz­but va­kıf ta­şın­maz mal­la­rın, yan­gın, hır­sız­lık ve do­ğal afet­le­re kar­şı, kul­la­nan­la­rı ta­ra­fın­dan Ge­nel Mü­dür­lük adı­na si­gor­ta­lan­ma­sı zo­run­lu­dur.

Ulus­la­ra­ra­sı fa­ali­yet

MAD­DE 25- Va­kıf­lar; va­kıf se­net­le­rin­de yer al­mak kay­dıy­la, amaç ve­ya fa­ali­yet­le­ri doğ­rul­tu­sun­da, ulus­la­ra­ra­sı fa­ali­yet ve iş­bir­li­ğin­de bu­lu­na­bi­lir­ler, yurt dı­şın­da şu­be ve tem­sil­ci­lik aça­bi­lir­ler, üst ku­ru­luş­lar ku­ra­bi­lir­ler ve yurt dı­şın­da ku­rul­muş ku­ru­luş­la­ra üye ola­bi­lir­ler.

Va­kıf­lar; yurt içi ve yurt dı­şın­da­ki ki­şi, ku­rum ve ku­ru­luş­lar­dan ay­ni ve nak­di ba­ğış ve yar­dım ala­bi­lir­ler,  yurt içi ve yurt dı­şın­da­ki ben­zer amaç­lı va­kıf ve der­nek­le­re ay­ni ve nak­di ba­ğış ve yar­dım­da bu­lu­na­bi­lir­ler. Nak­di yar­dım­la­rın yurt dı­şın­dan alın­ma­sı ve­ya yurt dı­şı­na ya­pıl­ma­sı ban­ka ara­cı­lı­ğı ile olur ve so­nuç Ge­nel Mü­dür­lü­ğe bil­di­ri­lir. Bil­di­ri­min şek­li ve içe­ri­ği yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

İk­ti­sadî iş­let­me ve şir­ket ku­rul­ma­sı

MAD­DE 26- Va­kıf­lar; ama­cı­nı ger­çek­leş­tir­me­ye yar­dım­cı ol­mak ve vak­fa ge­lir te­min et­mek ama­cıy­la, Ge­nel Mü­dür­lü­ğe bil­gi ver­mek şar­tıy­la ik­ti­sadî iş­let­me ve şir­ket ku­ra­bi­lir, ku­rul­muş şir­ket­le­re or­tak ola­bi­lir­ler.

Ge­nel Mü­dür­lük; Ba­kan­lar Ku­ru­lu ka­ra­rıy­la Ge­nel Mü­dür­lük ve maz­but va­kıf­la­rın ge­lir­le­ri ve akar mal­la­rı ile ik­ti­sadî iş­let­me ve­ya şir­ket kur­ma­ya yet­ki­li­dir. Şir­ket his­se­le­ri ve hak­la­rın da­ha ya­rar­lı olan­la­rı ile de­ğiş­ti­ril­me­si, pa­ra­ya çev­ril­me­si, de­ğer­len­di­ril­me­si ve bun­la­ra bağ­lı her tür­lü hak­kın kul­la­nıl­ma­sı ile or­tak­lık pay­la­rı­na bağ­lı hak­la­rın kul­la­nıl­ma­sı Ge­nel Mü­dür­lük ta­ra­fın­dan yü­rü­tü­lür.

So­na eren ve­ya da­ğı­tı­lan ye­ni va­kıf­la­rın mal ve hak­la­rı

MAD­DE 27- So­na eren ye­ni va­kıf­la­rın borç­la­rı­nın tas­fi­ye­sin­den ar­ta ka­lan mal ve hak­lar; va­kıf se­ne­din­de ya­zı­lı hü­küm­le­re gö­re, se­net­le­rin­de özel bir hü­küm bu­lun­ma­yan­lar­da ise Ge­nel Mü­dür­lü­ğün gö­rü­şü alı­na­rak mah­ke­me ka­ra­rıy­la ben­zer amaç­lı bir vak­fa; da­ğı­tı­lan ye­ni va­kıf­la­rın borç­la­rı­nın tas­fi­ye­sin­den ar­ta ka­lan mal ve hak­lar ise Ge­nel Mü­dür­lü­ğe  in­ti­kal eder.

ÜÇÜN­CÜ BÖ­LÜM

Va­kıf Kül­tür ve Ta­bi­at Var­lık­la­rı

Va­kıf kül­tür var­lık­la­rı­nın tes­pi­ti, tes­ci­li ve ya­şa­tıl­ma­sı

MAD­DE 28- Va­kıf­la­ra ait yurt içi ve yurt dı­şın­da­ki ta­şı­nır ve ta­şın­maz va­kıf kül­tür var­lık­la­rı­nın tes­pi­ti, en­van­te­ri­nin çı­ka­rıl­ma­sı, tes­ci­li, Ge­nel Mü­dür­lü­ğe ve maz­but va­kıf­la­ra ait olan­la­rın ko­run­ma­sı, mül­ki­ye­ti el de­ğiş­tir­miş va­kıf kül­tür var­lık­la­rı ile ko­ru­ma alan­la­rı­nın ka­mu­laş­tı­rıl­ma­sı, de­ğer­len­di­ril­me­si, ona­rı­mı, res­to­ras­yo­nu ve ge­rek­ti­ğin­de ye­ni­den in­şa­sı Ge­nel Mü­dür­lük­çe yü­rü­tü­lür.

Ser­ma­ye­si­nin yüz­de el­li­sin­den faz­la­sı Ge­nel Mü­dür­lü­ğe ve­ya maz­but va­kıf­la­ra ait iş­let­me ve iş­ti­rak­le­rin; Ku­rum­lar Ver­gi­si mat­ra­hı­nın yüz­de onu, ye­ter­li ge­li­ri bu­lun­ma­yan maz­but va­kıf­la­ra ait va­kıf kül­tür var­lık­la­rı­nın ona­rı­mın­da kul­la­nıl­mak üze­re Ge­nel Mü­dür­lü­ğe ak­ta­rı­lır.

Ye­ter­li ge­li­ri bu­lun­ma­yan maz­but va­kıf­la­ra ait va­kıf kül­tür var­lı­ğı ni­te­li­ğin­de­ki ta­şın­maz­la­rın, ben­zer amaç­lı maz­but va­kıf­la­rın ge­lir­le­riy­le ko­run­ma­sı­na ve ya­şa­tıl­ma­sı­na Mec­lis yet­ki­li­dir.

Va­kıf kül­tür ve ta­bi­at var­lık­la­rı­nın ko­run­ma­sı

MAD­DE 29- Va­kıf­la­ra ait ta­şı­nır ve ta­şın­maz kül­tür ve ta­bi­at var­lık­la­rı; Ge­nel Mü­dür­lük, il­gi­li ka­mu ku­rum ve ku­ru­luş­la­rı ile kul­la­nan­la­rı ta­ra­fın­dan ko­ru­nur.

Va­kıf kül­tür var­lık­la­rı­nın dev­ri

MAD­DE 30- Va­kıf yo­luy­la mey­da­na ge­lip de her ne su­ret­le olur­sa ol­sun Ha­zi­ne, be­le­di­ye, özel ida­re­le­rin ve­ya köy tü­zel ki­şi­li­ği­nin mül­ki­ye­ti­ne geç­miş va­kıf kül­tür var­lık­la­rı maz­but vak­fı­na dev­ro­lu­nur.

DÖR­DÜN­CÜ BÖ­LÜM

Va­kıf­la­rın Mu­ha­se­be­si ve De­ne­ti­mi

Va­kıf mu­ha­se­be­si

MAD­DE 31- Va­kıf­lar, mu­ha­se­be ka­yıt­la­rı­nı Ge­nel Mü­dür­lük­çe be­lir­le­ne­cek usûl ve esas­lar da­hi­lin­de tut­mak zo­run­da­dır­lar. Tu­tu­la­cak def­ter ve ka­yıt­lar ile il­gi­li usûl ve esas­lar yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

Maz­but va­kıf­la­rın her bi­ri­nin ge­lir ve gi­der­le­ri ay­rı ay­rı  ta­kip edi­lir.

Va­kıf­lar, var­lık­la­rı­nı, eko­no­mik ku­ral ve risk­le­ri gö­zet­mek su­re­tiy­le de­ğer­len­di­rir­ler.

Be­yan­na­me ver­me yü­küm­lü­lü­ğü

MAD­DE 32- Va­kıf yö­ne­ti­mi; vak­fın yö­ne­ti­ci ve­ya yö­ne­tim ku­ru­lu üye­le­ri lis­te­si­ni, bir ön­ce­ki yı­la ait fa­ali­yet ra­por­la­rı­nı, büt­çe ve bi­lan­ço­la­rı­nı, gay­ri­men­kul­le­ri­ni, malî tab­lo­la­rı­nı ve bu tab­lo­la­rın uy­gun araç­lar­la ya­yın­lan­dı­ğı­na da­ir bel­ge­yi, iş­let­me ve iş­ti­rak­le­ri­nin malî tab­lo­la­rı ile yö­net­me­lik­le be­lir­le­ne­cek di­ğer bil­gi­le­ri içe­ren be­yan­na­me­yi her tak­vim yı­lı­nın ilk al­tı ayı içe­ri­sin­de Ge­nel Mü­dür­lü­ğe ve­rir.

Va­kıf­la­rın de­ne­ti­mi

MAD­DE 33- Mül­hak, ce­ma­at, es­naf va­kıf­la­rı ile ye­ni va­kıf­lar­da iç de­ne­tim esas­tır. Va­kıf; or­gan­la­rı ta­ra­fın­dan de­net­le­ne­bi­le­ce­ği gi­bi, ba­ğım­sız de­ne­tim ku­ru­luş­la­rı­na da de­ne­tim yap­tı­ra­bi­lir.

Va­kıf yö­ne­ti­ci­le­ri, en az yıl­da bir de­fa ya­pı­la­cak iç de­ne­tim ra­por­la­rı ile so­nuç­la­rı­nı, ra­por ta­ri­hi­ni ta­kip eden iki ay içe­ri­sin­de Ge­nel Mü­dür­lü­ğe bil­di­rir.

Va­kıf­la­rın ama­ca ve ya­sa­la­ra uy­gun­luk de­ne­ti­mi ile ik­ti­sadî iş­let­me­le­ri­nin fa­ali­yet ve mev­zu­ata uy­gun­luk de­ne­ti­mi Ge­nel Mü­dür­lük­çe ya­pı­lır.

Yö­ne­tim ve tem­sil mas­ra­fı

MAD­DE 34- İn­ti­fa hak­kı­na ko­nu maz­but va­kıf­lar ile Ge­nel Mü­dür­lük ta­ra­fın­dan ge­çi­ci ola­rak yö­ne­ti­len va­kıf­la­rın yıl­lık gay­ri­sa­fi ge­lir­le­ri­nin yüz­de yir­mi­si yö­ne­tim ve tem­sil mas­ra­fı ola­rak Ge­nel Mü­dür­lük büt­çe­si­ne ge­lir kay­de­di­lir.

ÜÇÜN­CÜ KI­SIM

Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü, Va­kıf­lar Mec­li­si, Ge­nel Mü­dür­lük Teş­kilâtı ve İs­tih­dam

Bİ­RİN­Cİ BÖ­LÜM

Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü

Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü

MAD­DE 35- Bu Ka­nun ile ken­di­si­ne ve­ri­len gö­rev­le­ri ye­ri­ne ge­tir­mek üze­re, ka­mu tü­zel ki­şi­li­ği­ni ha­iz Baş­ba­kan­lı­ğa bağ­lı Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü ku­rul­muş­tur.

Baş­ba­kan, Ge­nel Mü­dür­lü­ğün yö­ne­ti­mi ile il­gi­li yet­ki­le­ri­ni ge­rek­li gör­dü­ğü tak­dir­de gö­rev­len­di­re­ce­ği Dev­let Ba­ka­nı va­sı­ta­sıy­la kul­la­na­bi­lir.

Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü, mer­kez ve taş­ra teş­kilâtın­dan olu­şur.

Ge­nel Mü­dür­lü­ğün mer­ke­zi An­ka­ra'da­dır.

Ge­nel Mü­dür­lü­ğün gö­rev­le­ri

MAD­DE 36- Ge­nel Mü­dür­lü­ğün gö­rev­le­ri şun­lar­dır:

a) Maz­but va­kıf­la­rın vak­fi­ye­le­rin­de ve­ya vak­fi­ye ye­ri­ne ge­çen hüc­cet, be­rat, fer­man gi­bi bel­ge­le­rin­de ya­zı­lı hayrî, sos­yal, kül­tü­rel ve eko­no­mik şart ve hiz­met­le­ri ye­ri­ne ge­tir­mek.

b) Vak­fi­ye­ler­de ön­gö­rü­len hiz­met­le­rin en iyi şe­kil­de ye­ri­ne ge­ti­ri­le­bil­me­si­ni sağ­la­mak ama­cıy­la Ge­nel Mü­dür­lü­ğe ve maz­but va­kıf­la­ra ait pa­ra­lar ile mal­la­rı de­ğer­len­dir­mek, da­ha faz­la ge­lir ge­ti­ri­ci ya­tı­rım­la­ra tah­sis et­mek.

c) Ge­nel Mü­dür­lü­ğe ve maz­but va­kıf­la­ra ait pa­ra­lar ile iş­let­me­ler kur­ma, ku­rul­muş şir­ket­le­re iş­ti­rak et­me, bun­la­rın  ser­ma­ye ar­tış­la­rı  hu­sus­la­rın­da ka­rar ver­mek.

d) Yurt içi ve yurt dı­şın­da­ki va­kıf­la­ra ait va­kıf kül­tür var­lık­la­rı­nı ih­ya et­mek.

e) Mül­hak, ce­ma­at ve ye­ni va­kıf­lar ile es­naf va­kıf­la­rı­nın de­ne­ti­mi­ni yap­mak.

f) Va­kıf­lar­la il­gi­li ko­nu­lar­da; araş­tır­ma, ge­liş­tir­me, eği­tim, kül­tür ve ya­yın fa­ali­yet­le­rin­de bu­lun­mak, ulu­sal ve ulus­la­ra­ra­sı ko­or­di­nas­yo­nu sağ­la­mak.

g) Va­kıf kül­tür var­lık­la­rın­dan olu­şan ko­lek­si­yon­lar mey­da­na ge­tir­mek; mü­ze, kü­tüp­ha­ne ve kül­tür mer­kez­le­ri kur­mak.

h) Bu Ka­nun ve di­ğer ka­nun­lar ile Ge­nel Mü­dür­lü­ğe ve­ri­len gö­rev­le­ri yap­mak.

Ge­nel Mü­dür­lük, va­kıf­la­ra iliş­kin gö­rev­ler­le il­gi­li ola­rak di­ğer ku­rum ve ku­ru­luş­lar­la iş­bir­li­ği içe­ri­sin­de ça­lı­şır ve ko­or­di­nas­yo­nun sağ­lan­ma­sı hu­su­sun­da ge­rek­li ted­bir­le­ri alır. Ge­nel Mü­dür­lük ge­rek­ti­ğin­de ih­ti­yaç du­yu­lan ko­nuy­la sı­nır­lı ol­mak üze­re 4734 sa­yı­lı Ka­mu İha­le Ka­nu­nu­na tâbi ol­mak­sı­zın uz­man ki­şi, ku­rum ve ku­ru­luş­lar­dan da­nış­man­lık ve hu­kukî mü­ta­laa şek­lin­de hiz­met sa­tın ala­bi­lir.

Ge­nel Mü­dür­lü­ğün de­ne­ti­mi

MAD­DE 37- Ge­nel Mü­dür­lü­ğün de­ne­ti­mi, 10/12/2003 ta­rih­li ve 5018 sa­yı­lı Ka­mu Malî Yö­ne­ti­mi ve Kon­trol Ka­nu­nu hü­küm­le­ri çer­çe­ve­sin­de ya­pı­lır.

Ge­nel Mü­dür­lü­ğün büt­çe­si

MAD­DE 38- Ge­nel Mü­dür­lü­ğün büt­çe­si; 5018 sa­yı­lı Ka­mu Malî Yö­ne­ti­mi ve Kon­trol Ka­nu­nu çer­çe­ve­sin­de ha­zır­la­nır. Büt­çe, Mec­li­sin uy­gun gö­rü­şün­den son­ra sü­re­si içe­ri­sin­de il­gi­li mer­ci­le­re su­nu­lur.

Ge­lir faz­la­la­rı er­te­si yı­la dev­re­der.

Ge­nel Mü­dür­lü­ğün ge­lir­le­ri

MAD­DE 39- Ge­nel Mü­dür­lü­ğün ge­lir­le­ri şun­lar­dır:

a) Ki­ra ge­lir­le­ri.

b) İş­let­me kârla­rı.

c) İş­ti­rak ge­lir­le­ri.

d) Yö­ne­tim ve tem­sil pay­la­rı.

e) Maz­but va­kıf­la­ra ait ta­şın­maz­la­rın sa­tı­şın­dan el­de edi­le­cek ge­lir­ler.

f) Ta­viz be­del­le­ri.

g) Ge­nel Mü­dür­lü­ğe ait ta­şın­maz­la­rın sa­tı­şın­dan el­de edi­le­cek ge­lir­ler.

h) Şart­lı ba­ğış­lar.

ı) Şart­sız ba­ğış­lar.

j) Di­ğer ge­lir­ler.

Ba­zı ge­lir­ler ile ba­ğış­la­rın har­can­ma­sı

MAD­DE 40- 39 un­cu mad­de­nin (e) ve (f) bent­le­rin­de yer alan ge­lir­ler; ait ol­du­ğu vak­fa ta­şın­maz alı­mın­da, vak­fın ta­şın­maz­la­rı­nın ona­rım ve ya­pı­mın­da kul­la­nı­lır. Ay­rı­ca Mec­lis ka­ra­rıy­la ge­lir ge­ti­ri­ci ya­tı­rım­lar­da, yurt içi ve yurt dı­şın­da bu­lu­nan ve ge­li­ri kal­ma­yan va­kıf­la­ra ait va­kıf kül­tür var­lık­la­rı­nın ba­kım ve ona­rım­la­rın­da da kul­la­nı­la­bi­lir.

Ge­nel Mü­dür­lü­ğe ya­pı­lan şart­lı ba­ğış­lar, ba­ğış ya­pa­nın şart­la­rı doğ­rul­tu­sun­da har­ca­nır.

İKİN­Cİ BÖ­LÜM

Va­kıf­lar Mec­li­si

Mec­li­sin olu­şu­mu

MAD­DE 41- Mec­lis, Ge­nel Mü­dür­lü­ğün en üst se­vi­ye­de­ki ka­rar or­ga­nı­dır.

Mec­lis; Ge­nel Mü­dür, üç Ge­nel Mü­dür yar­dım­cı­sı ve I. Hu­kuk Mü­şa­vi­ri ol­mak üze­re beş, va­kıf ko­nu­sun­da bil­gi ve de­ne­yim sa­hi­bi yük­se­köğ­re­nim me­zun­la­rı ara­sın­dan Baş­ba­ka­nın tek­li­fi üze­ri­ne or­tak ka­rar­na­me ile ata­na­cak beş, ye­ni va­kıf­lar­ca se­çi­le­cek üç, mül­hak ve ce­ma­at va­kıf­la­rın­ca se­çi­le­cek bi­rer üye ol­mak üze­re top­lam on­beş üye­den olu­şur. Ay­rı­ca ye­ni va­kıf­lar üç, mül­hak ve ce­ma­at va­kıf­la­rı ise bi­rer ye­dek üye se­çer. Se­çim­ler; ye­ni va­kıf­lar­da yö­ne­tim or­ga­nı­nın, mül­hak va­kıf­lar­da va­kıf yö­ne­ti­ci­le­ri­nin, ce­ma­at va­kıf­la­rın­da yö­ne­tim ku­rul­la­rı­nın se­çe­ce­ği bi­rer tem­sil­ci­nin iş­ti­ra­ki ile Ge­nel Mü­dür­lü­ğün da­ve­ti üze­ri­ne ay­rı ay­rı ya­pı­lır.

Ge­nel Mü­dür ay­nı za­man­da Mec­li­sin de baş­ka­nı­dır.

Ge­nel Mü­dür alı­nan ka­rar­la­rı yü­rüt­me­ye yet­ki­li ve gö­rev­li­dir. Ge­nel Mü­dü­rün çe­şit­li ne­den­ler­le gö­re­vin­de bu­lun­ma­dı­ğı du­rum­lar­da Ge­nel Mü­dü­re vekâlet eden Mec­lis Baş­kan­lı­ğı­na da vekâlet eder.

Mec­li­sin ça­lış­ma­sı­na iliş­kin usûl ve esas­lar yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

Mec­li­sin gö­rev­le­ri

MAD­DE 42- Bu Ka­nu­nun di­ğer mad­de­le­ri ile be­lir­le­nen gö­rev­le­ri­nin ya­nı sı­ra, Mec­lis aşa­ğı­da­ki gö­rev­le­ri de ye­ri­ne ge­ti­rir:

a) Ge­nel Mü­dür­lü­ğe, maz­but ve mül­hak va­kıf­la­ra ait akar ve hay­rat ta­şın­maz­la­rın tah­sis, sa­tış ve tram­pa­sı­na yö­ne­lik ta­sar­ruf­lar­la, ka­mu­laş­tır­ma­lar­da ka­mu ya­ra­rı ka­ra­rı­nı ver­mek.

b) Ge­nel Mü­dür­lük ve iş­let­me mü­dür­lük­le­ri­nin büt­çe­le­ri­ni onay­la­mak.

c) Ge­nel Mü­dür­lük ve va­kıf­lar­la il­gi­li tü­zük ve yö­net­me­lik tas­lak­la­rı­nı ka­ra­ra bağ­la­mak.

d) Ge­nel Mü­dür­lük­çe ge­rek gö­rü­len hu­sus­la­rı ka­ra­ra bağ­la­mak.

Mec­lis üye­le­ri­nin ni­te­lik­le­ri ve gö­rev sü­re­si

MAD­DE 43- Mec­lis üye­le­ri­nin; 14/7/1965 ta­rih­li ve 657 sa­yı­lı Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nu ile be­lir­le­nen Dev­let me­mu­ru ol­ma şart­la­rı­nı ta­şı­ma­sı, or­tak ka­rar­na­mey­le ata­na­cak üye­ler­den; en az üçü­nün ka­mu ku­rum ve ku­ru­luş­la­rın­da on yıl­dan faz­la gö­rev yap­mış ol­ma­sı ge­re­kir.

Ka­mu gö­rev­li­si ol­ma­yan Mec­lis üye­le­ri, gö­rev­le­ri ile il­gi­li ola­rak iş­le­dik­le­ri suç­lar ve ken­di­le­ri­ne kar­şı iş­le­nen suç­lar yö­nün­den ka­mu gö­rev­li­si sa­yı­lır.

Mec­lis üye­le­ri­nin gö­rev sü­re­si üç yıl­dır. Ge­nel Mü­dür, Ge­nel Mü­dür yar­dım­cı­la­rı ve I. Hu­kuk Mü­şa­vi­ri­nin, Mec­lis üye­lik­le­ri gö­rev sü­re­le­riy­le sı­nır­lı­dır. An­cak, gö­re­ve en­gel bir has­ta­lık ve­ya sa­kat­lık ne­de­niy­le iş gö­re­me­me­le­ri ve­ya üye­lik şart­la­rı­nı kay­bet­me­le­ri du­ru­mun­da or­tak ka­rar­na­mey­le atan­mış üye­le­rin gö­rev­le­ri or­tak ka­rar­na­mey­le, di­ğer üye­le­rin gö­rev­le­ri ise Ge­nel Mü­dü­rün tek­li­fi ve Mec­lis ka­ra­rı ile so­na erer.

Me­mur ve­ya di­ğer ka­mu gö­rev­li­si iken or­tak ka­rar­na­mey­le Mec­lis üye­li­ği­ne ata­nan­la­rın Mec­lis­te gö­rev yap­tık­la­rı sü­re­ce es­ki gö­rev­le­riy­le olan ili­şik­le­ri ke­si­lir. Bu üye­le­rin; me­mu­ri­ye­te gi­riş şart­la­rı­nı kay­bet­me dı­şın­da­ki her­han­gi bir ne­den­le gö­rev­le­ri­nin so­na er­me­si, gö­rev­den ay­rıl­ma is­te­ğin­de bu­lun­ma­sı ve­ya gö­rev sü­re­le­ri­nin dol­ma­sı du­ru­mun­da otuz gün için­de es­ki ku­rum­la­rı­na baş­vur­ma­la­rı ha­lin­de mük­te­sep­le­ri­ne uy­gun bir kad­ro­ya ata­nır­lar. Bu du­rum­da Ge­nel Mü­dür­lük­te ge­çir­dik­le­ri sü­re­ler atan­dı­ğı ku­rum­da geç­miş gi­bi de­ğer­len­di­ri­lir. Aka­de­mik un­van­la­rın ka­za­nıl­ma­sı­na iliş­kin hü­küm­ler sak­lı kal­mak kay­dıy­la üni­ver­si­te­ler­den ge­len per­so­nel hak­kın­da da ay­nı hü­küm­ler uy­gu­la­nır.

Mec­lis üye­le­ri­nin ye­ni­len­me­si ve hu­zur hak­kı

MAD­DE 44- Or­tak ka­rar­na­mey­le ata­nan üye­lik­ler­de her­han­gi bir se­bep­le bo­şal­ma ol­du­ğu tak­dir­de otuz gün içe­ri­sin­de 43 ün­cü mad­de doğ­rul­tu­sun­da üç yıl­lı­ğı­na ye­ni­si ata­nır.

Va­kıf­lar ta­ra­fın­dan se­çi­len üye­ler­den bo­şal­ma ol­ma­sı ha­lin­de ka­lan sü­re­yi ta­mam­la­mak üze­re sı­ra­sıy­la ye­dek üye­ler gö­rev alır.

Uh­de­sin­de ka­mu gö­re­vi bu­lun­ma­yan Mec­lis üye­le­ri­ne, ay­da dört­ten faz­la ol­ma­mak üze­re her top­lan­tı gü­nü için (3000) gös­ter­ge ra­ka­mı­nın me­mur ay­lık kat­sa­yı­sı ile çar­pı­mı so­nu­cu bu­lu­na­cak mik­tar­da hu­zur hak­kı öde­nir.

Mec­li­sin top­lan­tı şek­li ve ka­rar ni­sa­bı

MAD­DE 45- Mec­lis, Ge­nel Mü­dü­rün çağ­rı­sı üze­ri­ne ay­da en az iki de­fa, üye tam sa­yı­sı­nın üç­te iki­si ile top­la­nır ve Mec­lis üye tam­sa­yı­sı­nın salt ço­ğun­lu­ğuy­la ka­rar alır. Mec­lis üye­le­ri çe­kim­ser oy kul­la­na­maz. Mec­lis üye­le­ri oy ve ka­rar­la­rın­dan so­rum­lu­dur.

Mec­lis üye­le­ri, ken­di­le­ri­ni ve üçün­cü de­re­ce­ye ka­dar kan ve ka­yın hı­sım­la­rı ile ev­lat­lık­la­rı­nı il­gi­len­di­ren top­lan­tı ve oy­la­ma­ya ka­tı­la­maz­lar.

Va­kıf­lar, ken­di­le­ri­ni il­gi­len­di­ren top­lan­tı­lar­da, oy hak­kı ol­mak­sı­zın bir yet­ki­li ile tem­sil edi­le­bi­lir­ler.

Mec­lis üye­le­rin­ce uyul­ma­sı ge­re­ken hu­sus­lar

MAD­DE 46- Mec­lis üye­le­ri, gö­rev­le­ri sü­re­sin­ce ve gö­rev­le­ri­nin so­na er­me­sin­den iti­ba­ren iki yıl sü­re ile Ge­nel Mü­dür­lük ve il­gi­li ku­ru­luş­la­rı­na kar­şı doğ­ru­dan doğ­ru­ya ve­ya do­lay­lı ola­rak ta­ah­hü­de gi­re­mez, ko­mis­yon­cu­luk ve tem­sil­ci­lik ya­pa­maz.

Mec­lis üye­le­ri gö­rev­le­ri sü­re­sin­ce edin­dik­le­ri giz­li bil­gi ve bel­ge­le­ri ka­nu­nen yet­ki­li kı­lı­nan mer­ci­ler­den baş­ka­sı­na açık­la­ya­maz, ken­di­le­ri­nin ve­ya üçün­cü şa­hıs­la­rın le­hi­ne ve­ya aley­hi­ne kul­la­na­maz­lar. Bu yü­küm­lü­lük gö­rev­den ay­rıl­ma­la­rın­dan son­ra da de­vam eder.

Ma­ze­re­ti ol­mak­sı­zın üst üs­te üç ve­ya yıl­da top­lam on top­lan­tı­ya ka­tıl­ma­yan­la­rın üye­li­ği Mec­lis ka­ra­rı ile so­na erer.

ÜÇÜN­CÜ BÖ­LÜM

Teş­kilât

Mer­kez teş­kilâtı

MAD­DE 47- Ge­nel Mü­dür­lü­ğün mer­kez teş­ki­la­tı; ana hiz­met, da­nış­ma ve de­ne­tim bi­rim­le­ri  ile yar­dım­cı hiz­met bi­rim­le­rin­den olu­şur.

Ge­nel Mü­dür­lü­ğün mer­kez teş­kilâtı ek­li (I) sa­yı­lı cet­vel­de gös­te­ril­miş­tir.

Ge­nel Mü­dür

MAD­DE 48- Ge­nel Mü­dür, Ge­nel Mü­dür­lü­ğün en üst ami­ri olup Ge­nel Mü­dür­lü­ğü tem­sil eder.

Ge­nel Mü­dür, Ge­nel Mü­dür­lük fa­ali­yet­le­ri­ni; vak­fi­ye şart­la­rı­na, kal­kın­ma plan­la­rı­na, yıl­lık prog­ram­la­ra ve mev­zu­ata uy­gun ola­rak, gö­rev ala­nı­na gi­ren ko­nu­lar­da di­ğer ku­rum ve ku­ru­luş­lar­la iş­bir­li­ği içe­ri­sin­de Baş­ba­ka­na kar­şı so­rum­lu ola­rak yü­rü­tür.

Ge­nel Mü­dür, mer­kez ve taş­ra teş­kilâtı­nın fa­ali­yet­le­ri­ni, iş­lem­le­ri­ni ve he­sap­la­rı­nı de­net­le­mek ve­ya de­net­let­mek­le gö­rev­li ve yet­ki­li­dir.

Ge­nel mü­dür yar­dım­cı­la­rı

MAD­DE 49- Ge­nel Mü­dür­lük ana hiz­met bi­rim­le­ri, da­nış­ma ve de­ne­tim bi­rim­le­ri ile yar­dım­cı hiz­met bi­rim­le­ri­nin ko­or­di­nas­yo­nun­da Ge­nel Mü­dü­re yar­dım­cı ol­mak üze­re üç Ge­nel Mü­dür yar­dım­cı­sı ata­na­bi­lir. Ge­nel Mü­dür yar­dım­cı­sı, Ge­nel Mü­dür ta­ra­fın­dan ve­ri­len gö­rev­le­ri ye­ri­ne ge­ti­rir.

Ana hiz­met bi­rim­le­ri

MAD­DE 50- Ge­nel Mü­dür­lü­ğün ana hiz­met bi­rim­le­ri şun­lar­dır:

a) Va­kıf Hiz­met­le­ri Da­ire Baş­kan­lı­ğı.

b) Ha­yır Hiz­met­le­ri Da­ire Baş­kan­lı­ğı.

c) Sa­nat Eser­le­ri ve Ya­pı İş­le­ri Da­ire Baş­kan­lı­ğı.

d) Ya­tı­rım ve Em­lak Da­ire Baş­kan­lı­ğı.

e) Sağ­lık Hiz­met­le­ri Da­ire Baş­kan­lı­ğı.

f) Kül­tür ve Tes­cil Da­ire Baş­kan­lı­ğı.

g) Dış İliş­ki­ler Da­ire Baş­kan­lı­ğı.

Va­kıf Hiz­met­le­ri Da­ire Baş­kan­lı­ğı

MAD­DE 51- Va­kıf Hiz­met­le­ri Da­ire Baş­kan­lı­ğı­nın gö­rev­le­ri şun­lar­dır:

a) Mül­hak, ce­ma­at, es­naf ve ye­ni va­kıf­lar­la il­gi­li iş ve iş­lem­le­ri yü­rüt­mek.

b) İdarî pa­ra ce­za­sı ile il­gi­li iş­lem­le­ri yü­rüt­mek.

c) Ge­nel Mü­dür ta­ra­fın­dan ve­ri­len di­ğer ben­zer gö­rev­le­ri yap­mak.

Ha­yır Hiz­met­le­ri Da­ire Baş­kan­lı­ğı

MAD­DE 52- Ha­yır Hiz­met­le­ri Da­ire Baş­kan­lı­ğı­nın gö­rev­le­ri şun­lar­dır:

a) Vak­fi­ye­ler­de yer alan ha­yır şart ve hiz­met­le­ri ye­ri­ne ge­tir­mek.

b) Hay­rat ta­şın­maz mal­la­rın tah­sis iş­lem­le­ri­ni yü­rüt­mek.

c) Vak­fi­ye­ler­de ya­zı­lı ha­yır şart ve hiz­met­le­ri ye­ri­ne ge­tir­mek üze­re her se­vi­ye­den eği­ti­möğ­re­tim te­sis­le­ri, öğ­ren­ci yurt­la­rı sağ­lık ve sos­yal yar­dım ku­rum­la­rı, aşev­le­ri gi­bi te­sis­ler aç­mak, yö­ne­ti­mi­ni sağ­la­mak, öğ­ren­ci­le­re eği­tim yar­dı­mı yap­mak, ih­ti­yaç sa­hi­bi in­san­la­ra sos­yal yar­dım­lar­da bu­lun­mak, muh­taç ve en­gel­li­le­re ay­lık bağ­la­mak.

d) Sos­yal yar­dım hiz­me­ti ve­ren ku­rum ve ku­ru­luş­lar­la iş­bir­li­ği yap­mak.

e) Ulus­la­ra­ra­sı ku­ru­luş­lar­la iş­bir­li­ği ya­pa­rak sos­yal po­li­ti­ka­lar ve sos­yal yar­dım pro­je­le­ri üret­mek ve yü­rüt­mek.

f) Ge­nel Mü­dür ta­ra­fın­dan ve­ri­len di­ğer ben­zer gö­rev­le­ri yap­mak.

Sa­nat Eser­le­ri ve Ya­pı İş­le­ri Da­ire Baş­kan­lı­ğı

MAD­DE 53- Sa­nat Eser­le­ri ve Ya­pı İş­le­ri Da­ire Baş­kan­lı­ğı­nın gö­rev­le­ri şun­lar­dır:

a) Va­kıf kül­tür var­lık­la­rı­nın tes­pit ve en­van­te­ri­ni yap­mak ve bel­ge­le­ri­ni ar­şiv­le­mek.

b) Ge­nel Mü­dür­lü­ğe ve maz­but va­kıf­la­ra ait va­kıf kül­tür var­lık­la­rı­nın rö­le­ve, res­ti­tüs­yon, res­to­ras­yon ve di­ğer pro­je­le­ri ile yıl­lık ve beş yıl­lık ona­rım prog­ram­la­rı­nı ha­zır­la­ya­rak ve­ya ha­zır­la­ta­rak ona­rım ve res­to­ras­yon­la­rı­nı yap­mak ve­ya yap­tır­mak, ta­lep ha­lin­de kon­trol­lük gö­re­vi Ge­nel Mü­dür­lük­çe yü­rü­tül­mek kay­dıy­la dü­zen­le­ne­cek pro­to­kol esas­la­rı da­hi­lin­de ka­mu ku­rum ve ku­ru­luş­la­rı ile ger­çek ve tü­zel ki­şi­le­re yap­tır­mak.

c) Va­kıf kül­tür var­lık­la­rı bi­rim fi­yat ana­liz­le­ri­ni ha­zır­la­mak, Ge­nel Mü­dür­ce onay­lan­dık­tan son­ra ya­yın­lan­ma­sı­nı sağ­la­mak.

d) Ge­nel Mü­dür­lü­ğe ve maz­but va­kıf­la­ra ait va­kıf kül­tür var­lık­la­rı­nın ona­rım ve res­to­ras­yon pro­je­le­ri ile il­gi­li ge­rek­li iş­lem­le­ri yap­mak ve ha­li ha­zır du­rum­la­rı­nı rö­le­ve ve fo­toğ­raf­lar­la tes­pit et­mek, ge­rek­ti­ğin­de eser ile ko­ru­ma alan­la­rı­nın ka­mu­laş­tır­ma iş­lem­le­ri­ni yü­rüt­mek,

e) Ge­nel Mü­dür­lü­ğe ve maz­but va­kıf­la­ra ait va­kıf kül­tür var­lık­la­rı­nın ona­rı­mı ile ye­ni ya­pı­la­rın in­şa, ona­rım ve iha­le iş­lem­le­ri­ni yü­rüt­mek.

f) Va­kıf kül­tür var­lık­la­rı­nın ve ye­ni ya­pı­la­rın ona­rı­mı için ge­rek­li gö­rü­len mal­ze­me­le­ri sa­tın al­mak, şan­ti­ye kur­mak ve şan­ti­ye­le­ri kon­trol et­mek.

g) 21/7/1983 ta­rih­li ve 2863 sa­yı­lı Kül­tür ve Ta­bi­at Var­lık­la­rı­nı Ko­ru­ma Ka­nu­nu ile il­gi­li iş­lem­le­ri yü­rüt­mek.

h) Ge­nel Mü­dür ta­ra­fın­dan ve­ri­len di­ğer ben­zer gö­rev­le­ri yap­mak.

Ya­tı­rım ve Em­lak Da­ire Baş­kan­lı­ğı

MAD­DE 54- Ya­tı­rım ve Em­lak Da­ire Baş­kan­lı­ğı­nın gö­rev­le­ri şun­lar­dır:

a) Ge­nel Mü­dür­lü­ğe, maz­but, mül­hak ve ce­ma­at va­kıf­la­rı­na ait ta­şın­maz mal­la­rın en­van­te­ri­ni çı­kar­mak, kü­tük ka­yıt­la­rı­nı tut­mak.

b) Bu Ka­nun ve il­gi­li ka­nun­lar uya­rın­ca vak­fı­na in­ti­ka­li ge­re­ken ta­şın­maz mal­la­rın tes­pi­ti­ni ya­pa­rak vak­fı adı­na ta­pu­ya tes­ci­li­ni sağ­la­mak, va­kıf kül­tür var­lık­la­rı­nın mül­ki­yet ve ta­sar­ruf iş­lem­le­ri­ni yü­rüt­mek.

c) Ge­nel Mü­dür­lü­ğe ve maz­but va­kıf­la­ra ait ta­şın­maz­la­rın; imar uy­gu­la­ma ve ka­das­tro ça­lış­ma­la­rı­nı ta­kip et­mek; ka­mu­laş­tır­ma, ki­ra­la­ma, va­kıf ko­nut ve­ya hiz­met sta­tü­sü­ne al­ma, çı­kar­ma iş­lem­le­ri­ni yü­rüt­mek; ki­ra­la­ma usûl ve esas­la­rı­nı be­lir­le­mek; kat kar­şı­lı­ğı, ya­pım ve­ya ona­rım kar­şı­lı­ğı ki­ra­la­ma mo­del­le­ri ile de­ğer­len­di­ril­me­le­ri­ni sağ­la­mak; her tür­lü te­ca­vüz­den ko­run­ma­la­rı ile il­gi­li ted­bir­le­ri al­mak; el­de tu­tul­ma­sın­da fay­da gö­rül­me­yen­le­rin de­ğiş­ti­ril­me­si, sa­tıl­ma­sı ve ge­rek­li gö­rü­len ta­şın­maz­la­rın sa­tın alın­ma­sı iş­lem­le­ri­ni yü­rüt­mek.

d) Ge­nel Mü­dür­lü­ğe ya­pı­la­cak ta­şın­maz mal ba­ğış iş­lem­le­ri­ni yü­rüt­mek.

e) Ta­vi­ze tâbi olan ta­şın­maz mal­la­rın tes­pi­ti ile ta­viz be­del­le­ri­nin tah­si­li­ni sağ­la­mak.

f) Gö­rev ve fa­ali­yet­le­ri­nin ge­rek­tir­di­ği alt ya­pı ça­lış­ma­la­rı­nı yap­mak ve­ya yap­tır­mak.

g) Ge­nel Mü­dür ta­ra­fın­dan ve­ri­len di­ğer ben­zer gö­rev­le­ri yap­mak.

Sağ­lık Hiz­met­le­ri Da­ire Baş­kan­lı­ğı

MAD­DE 55- Sağ­lık Hiz­met­le­ri Da­ire Baş­kan­lı­ğı­nın gö­rev­le­ri şun­lar­dır:

a) Maz­but va­kıf­la­rın vak­fi­ye­le­rin­de yer alan sağ­lık ha­yır şart­la­rı­nın ger­çek­leş­ti­ril­me­si ama­cıy­la; ya­tak­lı, ayak­ta, ge­zi­ci sağ­lık hiz­me­ti ver­mek ve bu ko­nuy­la il­gi­li iş ve iş­lem­le­ri yü­rüt­mek.

b) Sağ­lık te­sis­le­ri­nin et­kin ve  ve­rim­li hiz­met ver­me­si­ne yö­ne­lik ted­bir­ler al­mak.

c) Sağ­lık hiz­me­ti ve­ren ku­rum ve ku­ru­luş­lar­la iş­bir­li­ği yap­mak.

d) Ge­rek­ti­ğin­de ka­mu ku­rum ve ku­ru­luş­la­rı, sos­yal gü­ven­lik ku­rum­la­rı ve sağ­lık bran­şın­da hiz­met ve­ren özel si­gor­ta şir­ket­le­ri ile an­laş­ma ya­pıl­ma­sı­nı sağ­la­mak.

e) Bezm-i Alem Va­li­de Sul­tan Va­kıf Gu­re­ba Has­ta­ne­si­nin vak­fi­ye şart­la­rı­na uy­gun, eği­tim has­ta­ne­si ola­rak  et­kin  ve ve­rim­li ça­lış­ma­sı­nı sağ­la­mak. 

f) Ge­nel Mü­dür ta­ra­fın­dan ve­ri­len di­ğer ben­zer gö­rev­le­ri yap­mak.

Kül­tür ve Tes­cil Da­ire Baş­kan­lı­ğı

MAD­DE 56- Kül­tür ve Tes­cil Da­ire Baş­kan­lı­ğı­nın gö­rev­le­ri şun­lar­dır:

a) Ge­nel Mü­dür­lük ar­şi­vin­de bu­lu­nan vak­fi­ye, fer­man, be­rat, hüc­cet ve ben­ze­ri bel­ge­le­rin ter­cü­me ve trans­krip­si­yo­nu­nu yap­mak, tas­nif et­mek ve ar­şiv­le­mek.

b) Va­kıf­la­rın mer­kezî si­cil ka­yıt­la­rı­nı tut­mak, ku­ru­la­cak ye­ni va­kıf­la­rın mer­kezî si­ci­le tes­ci­li­ni yap­mak.

c) Dev­let ar­şiv, kü­tüp­ha­ne ve mü­ze­le­ri ile ger­çek ve tü­zel ki­şi­le­rin elin­de bu­lu­nan vak­fi­ye ve ben­ze­ri bel­ge­le­ri tes­pit ede­rek bun­la­rın Ge­nel Mü­dür­lük ar­şi­vi­ne in­ti­ka­li­ni sağ­la­mak.

d) Tev­li­yet, in­ti­fa hak­kı, maz­bu­ti­yet, şart teb­di­li ile ha­yır şart­la­rı­nın gün­cel­leş­ti­ril­me­si gi­bi bel­ge­le­ri si­ci­le kay­de­de­rek ar­şiv­le­mek.

e) İl­mi araş­tır­ma­la­rın gü­ven­lik için­de yü­rü­tül­me­si­ni sağ­la­mak.

f) Te­ber­ru­kat eş­ya­nın en geç beş yıl­da bir sa­yı­mı­nı yap­tı­ra­rak de­mir­baş ka­yıt­la­rı ile mu­ta­ba­ka­tı­nı sağ­la­mak.

g) Va­kıf­lar­la il­gi­li ya­yın fa­ali­yet­le­rin­de bu­lun­mak.

h) Va­kıf mü­ze, kü­tüp­ha­ne ve kül­tür mer­kez­le­ri­ni aç­mak, de­net­le­mek.

ı) Yurt içi ve yurt dı­şın­da­ki va­kıf ve üst ku­ru­luş­la­rıy­la iş­bir­li­ği içe­ri­sin­de bi­lim­sel, kül­tü­rel ve sos­yal et­kin­lik­ler dü­zen­le­mek, pro­je­ler üret­mek.

j) Ar­şiv­le­rin kul­la­nıl­ma­sı­nı ko­lay­laş­tı­ra­cak ve her tür il­mi ça­lış­ma­lar için fay­da sağ­la­ya­cak şe­kil­de bir ar­şiv yö­ne­tim sis­te­mi kur­mak ve bu sis­te­min ça­lış­ma­sı­nı sağ­la­mak.

k) Ulu­sal ve ulus­la­ra­ra­sı top­lan­tı­lar, kon­fe­rans, pa­nel, sem­poz­yum, açık otu­rum, ser­gi, fu­ar gi­bi et­kin­lik­ler dü­zen­le­mek.

l) Va­kıf­la­ra ait ta­şı­nır kül­tür var­lık­la­rı­nın ko­run­ma­sı ve ka­çak­çı­lı­ğın ön­len­me­si için ge­rek­li ted­bir­le­ri al­mak ve ka­çı­rı­lan eser­le­rin ia­de­si ile il­gi­li iş­lem­le­ri yü­rüt­mek.

m) Ge­nel Mü­dür ta­ra­fın­dan ve­ri­len di­ğer ben­zer gö­rev­le­ri yap­mak.

Dış İliş­ki­ler Da­ire Baş­kan­lı­ğı

MAD­DE 57- Dış İliş­ki­ler Da­ire Baş­kan­lı­ğı­nın gö­rev­le­ri şun­lar­dır:

a) Ge­nel Mü­dür­lü­ğün ulus­la­ra­ra­sı ku­ru­luş­lar­la iliş­ki ve iş­lem­le­ri­ni yü­rüt­mek.

b) Va­kıf­lar­la il­gi­li ulus­la­ra­ra­sı alan­da­ki ge­liş­me­le­ri ta­kip et­mek.

c) Yurt dı­şı va­kıf em­lak ko­nu­la­rı ile il­gi­li iş­lem­le­ri yü­rüt­mek.

d) Ge­nel Mü­dür­lü­ğün Av­ru­pa Bir­li­ği ile il­gi­li ya­pa­ca­ğı ça­lış­ma­la­rı, di­ğer bi­rim­ler­le ko­or­di­nas­yon sağ­la­ya­rak yü­rüt­mek.

e) Ge­nel Mü­dür­lü­ğün gö­rev ala­nı­na gi­ren ko­nu­lar­da Tür­ki­ye'de dü­zen­le­ne­cek ulus­la­ra­ra­sı top­lan­tı­la­rın or­ga­ni­zas­yo­nu­nu yap­mak ve bu­na iliş­kin iş­lem­le­ri yü­rüt­mek.

f) Ge­nel Mü­dür ta­ra­fın­dan ve­ri­len di­ğer ben­zer  gö­rev­le­ri yap­mak.

Da­nış­ma ve de­ne­tim bi­rim­le­ri

MAD­DE 58- Ge­nel Mü­dür­lü­ğün da­nış­ma ve de­ne­tim bi­rim­le­ri şun­lar­dır:

a) Hu­kuk Mü­şa­vir­li­ği.

b) Reh­ber­lik ve Tef­tiş Baş­kan­lı­ğı.

c) Stra­te­ji Ge­liş­tir­me Da­ire Baş­kan­lı­ğı.

d) Ba­sın ve Halk­la İliş­ki­ler Mü­şa­vir­li­ği.

Hu­kuk Mü­şa­vir­li­ği

MAD­DE 59- Hu­kuk Mü­şa­vir­li­ği­nin gö­rev­le­ri şun­lar­dır:

a) Hu­kukî ko­nu­lar ile hu­kukî, malî ve ce­zaî so­nuç­lar do­ğu­ra­cak iş­lem­ler hak­kın­da gö­rüş bil­dir­mek.

b) Baş­ba­kan­lık­tan ve­ya di­ğer ku­ru­luş­lar­dan gön­de­ri­len ka­nun, tü­zük ve yö­net­me­lik ta­sa­rı­la­rı­nı hu­kukî açı­dan in­ce­le­ye­rek Ge­nel Mü­dür­lü­ğün gö­rüş­le­ri­ni be­lir­le­mek.

c) Ge­nel Mü­dür­lü­ğün men­fa­at­le­ri­ni ko­ru­yu­cu, an­laş­maz­lık­la­rı ön­le­yi­ci hu­kukî ted­bir­le­ri za­ma­nın­da al­mak, an­laş­ma ve söz­leş­me­le­rin bu esas­la­ra uy­gun ola­rak ya­pıl­ma­sı­na yar­dım­cı ol­mak.

d) Ge­nel Mü­dür­lü­ğün ta­raf ol­du­ğu da­va­lar­da; ge­rek­li bil­gi­le­ri ha­zır­la­mak  ve Ge­nel Mü­dür­lü­ğü tem­sil et­mek ve­ya Ge­nel Mü­dür­lük­çe hiz­met sa­tın al­ma yo­luy­la tem­sil et­ti­ri­len da­va­la­rı ta­kip ve ko­or­di­ne et­mek.

e) Ge­nel Mü­dür­lük ile il­gi­li ka­nun, tü­zük ve yö­net­me­lik­le­ri hu­kukî açı­dan in­ce­le­mek, ge­rek­ti­ğin­de ha­zır­la­mak ve ge­rek­li gö­rü­le­cek de­ği­şik­lik­le­ri tek­lif et­mek.

f) Ge­nel Mü­dür ta­ra­fın­dan ve­ri­len di­ğer ben­zer gö­rev­le­ri yap­mak.

Reh­ber­lik ve Tef­tiş Baş­kan­lı­ğı

MAD­DE 60- Reh­ber­lik ve Tef­tiş Baş­kan­lı­ğı, Ge­nel Mü­dü­rün em­ri ve­ya ona­yı üze­ri­ne, Ge­nel Mü­dür­lü­ğün mer­kez ve taş­ra ku­ru­luş­la­rı ile il­gi­li ola­rak Ge­nel Mü­dür adı­na tef­tiş, in­ce­le­me ve so­ruş­tur­ma iş­le­ri­ni yü­rü­tür, ay­rı­ca aşa­ğı­da­ki gö­rev­le­ri ya­par:

a) Mül­hak, ce­ma­at, es­naf va­kıf­la­rı ile ye­ni va­kıf­la­rın, vak­fi­ye ve va­kıf se­ne­din­de ya­zı­lı şart­la­ra, yü­rür­lük­te­ki mev­zu­ata uy­gun yö­ne­ti­lip yö­ne­til­me­di­ği, ama­cı doğ­rul­tu­sun­da fa­ali­yet­te bu­lu­nup bu­lun­ma­dı­ğı, mal­la­rı­nın ve ge­lir­le­ri­nin vak­fi­ye, 1936 Be­yan­na­me­si ve va­kıf se­ne­din­de­ki şart­la­ra uy­gun kul­la­nı­lıp kul­la­nıl­ma­dı­ğı hu­sus­la­rı­nı in­ce­le­mek, de­net­le­mek ve reh­ber­lik yap­mak.

b) Va­kıf ve ik­ti­sadî iş­let­me­le­ri­nin ve iş­ti­rak­le­ri­nin de­net­le­me ve in­ce­le­me iş­le­ri­ni yü­rüt­mek.

c) Mü­fet­tiş­le­rin araş­tır­ma, in­ce­le­me ve de­ne­tim so­nu­cu dü­zen­le­ye­cek­le­ri ra­por­la­rı Baş­kan­lık gö­rü­şü ile bir­lik­te Ge­nel Mü­dür­lük ma­ka­mı­na sun­mak.

d) Mül­hak, ce­ma­at, es­naf va­kıf­la­rı ile ye­ni va­kıf­la­rın iç de­ne­tim ra­por­la­rı ile so­nuç­la­rı­nı de­ğer­len­dir­mek ve ge­rek­li iş­lem­le­ri yü­rüt­mek.

e) Ge­nel Mü­dür ta­ra­fın­dan ve­ri­len di­ğer ben­zer gö­rev­le­ri yap­mak.

Reh­ber­lik ve Tef­tiş Baş­kan­lı­ğı hiz­met­le­ri­nin yü­rü­tül­me­sin­de ih­ti­yaç du­yul­ma­sı du­ru­mun­da Ge­nel Mü­dü­rün ona­yı ile taş­ra­da ça­lış­ma grup­la­rı oluş­tu­ru­la­bi­lir.

Reh­ber­lik ve Tef­tiş Baş­kan­lı­ğı ile ça­lış­ma grup­la­rı­nın ça­lış­ma usûl ve esas­la­rı yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

Stra­te­ji Ge­liş­tir­me Da­ire Baş­kan­lı­ğı

MAD­DE 61- Stra­te­ji Ge­liş­tir­me Da­ire Baş­kan­lı­ğı­nın gö­rev­le­ri şun­lar­dır:

a) Ulu­sal kal­kın­ma stra­te­ji ve po­li­ti­ka­la­rı, yıl­lık prog­ram ve hü­kü­met prog­ra­mı çer­çe­ve­sin­de Ge­nel Mü­dür­lü­ğün or­ta ve uzun va­de­li stra­te­ji ve po­li­ti­ka­la­rı­nı be­lir­le­mek, amaç­la­rı­nı oluş­tur­mak üze­re ge­rek­li ça­lış­ma­la­rı yap­mak.

b) Ge­nel Mü­dür­lü­ğün gö­rev ala­nı­na gi­ren ko­nu­lar­da, per­for­mans ve ka­li­te öl­çüt­le­ri ge­liş­tir­mek ve bu kap­sam­da ve­ri­le­cek di­ğer gö­rev­le­ri ye­ri­ne ge­tir­mek.

c) Ge­nel Mü­dür­lü­ğün yö­ne­ti­mi ile hiz­met­le­rin ge­liş­ti­ril­me­si ve per­for­mans­la il­gi­li bil­gi ve ve­ri­le­ri top­la­mak, ana­liz et­mek, yo­rum­la­mak.

d) Ge­nel Mü­dür­lü­ğün gö­rev ala­nı­na gi­ren ko­nu­lar­da, hiz­met­le­ri et­ki­le­ye­cek dış fak­tör­le­ri in­ce­le­mek, ku­rum içi ka­pa­si­te araş­tır­ma­sı yap­mak, hiz­met­le­rin et­kin­li­ği­ni ve tat­min dü­ze­yi­ni ana­liz et­mek ve ge­nel araş­tır­ma­lar yap­mak.

e) Yö­ne­tim bil­gi sis­tem­le­ri­ne iliş­kin hiz­met­le­ri ye­ri­ne ge­tir­mek.

f) 5018 sa­yı­lı Ka­mu Malî Yö­ne­ti­mi ve Kon­trol Ka­nu­nuy­la malî hiz­met­ler bi­ri­mi­ne ve­ri­len gö­rev­le­ri yü­rüt­mek.

g) Ge­nel Mü­dür­lü­ğün ke­fa­let san­dı­ğı iş­lem­le­ri­ni yü­rüt­mek.

h) Ge­nel Mü­dür­lü­ğün sı­nai, ti­ca­ri, zi­rai, tu­rizm, sağ­lık, eği­tim, kül­tür, sos­yal yar­dım ve di­ğer alan­lar­da gi­ri­şe­ce­ği ya­tı­rım­la­rı plan­la­mak, ge­rek­li etüt ve pro­je­le­ri ha­zır­la­mak ve­ya ha­zır­lat­mak.

ı) İş­let­me­le­rin eko­no­mik ku­ral­lar için­de üre­tim­le­ri­ni ar­tı­rı­cı malî ve tek­nik etüt­ler yap­mak, iş­let­me ve iş­ti­rak­le­re ait iş ve iş­lem­le­ri yü­rüt­mek.

j) Maz­but va­kıf­la­ra ait he­sap­la­rı tut­mak, in­ti­fa hak­kı iş­lem­le­ri­ni yü­rüt­mek.

k) Mül­hak va­kıf­la­rın yıl­lık ke­sin he­sap­la­rı­nı in­ce­le­mek ve tas­dik et­mek.

l) Dış kay­nak­lı fon­la­ra ula­şa­bi­le­cek pro­je­le­rin üre­til­me­si­ni ve uy­gu­la­ma­ya ge­çi­ril­me­si­ni sağ­la­mak.

m) Ge­nel Mü­dür ta­ra­fın­dan ve­ri­le­cek di­ğer ben­zer gö­rev­le­ri yap­mak.

Ba­sın ve Halk­la İliş­ki­ler Mü­şa­vir­li­ği

MAD­DE 62- Ba­sın ve Halk­la İliş­ki­ler Mü­şa­vir­li­ği­nin gö­rev­le­ri şun­lar­dır:

a) Ge­nel Mü­dür­lü­ğün say­dam bir ya­pı­ya ka­vuş­tu­rul­ma­sı ama­cıy­la, Ge­nel Mü­dür­lü­ğün kim­li­ği, mis­yo­nu, viz­yo­nu, ça­lış­ma ala­nı ve fa­ali­yet­le­ri ko­nu­sun­da ka­mu­oyu­nu bil­gi­len­dir­mek.

b) Ge­nel Mü­dür­lü­ğün ça­lış­ma­la­rı­na ve yü­rüt­tü­ğü pro­je­ler ile fa­ali­yet­le­ri­ne iliş­kin ka­mu­oyu­nun bil­gi­len­di­ril­me­si ama­cıy­la, gör­sel ve ya­zı­lı ba­sın or­gan­la­rıy­la ile­ti­şim kur­mak, Ge­nel Mü­dür­lü­ğe iliş­kin en­for­mas­yon ni­te­li­ğin­de­ki bil­gi­le­ri der­le­mek, bun­la­rı Ge­nel Mü­dür­lük adı­na ha­ber­leş­ti­re­rek kit­le ile­ti­şim araç­la­rı ka­na­lıy­la ka­mu­oyu­na du­yu­rul­ma­sı­nı sağ­la­mak.

c) Ge­nel Mü­dür­lük ile il­gi­li du­yu­ru, bül­ten, bil­di­ri, açık­la­ma şek­lin­de der­len­miş her türlü ha­be­rin med­ya pla­nı­nı ha­zır­la­ya­rak, bu pla­nı uy­gu­la­mak.

d) Ge­nel Mü­dür­lü­ğün ka­mu­oyu nez­din­de ta­nı­tı­mı­nın ya­pı­la­bil­me­si ama­cıy­la, ça­lış­ma­la­rı­nın ve ku­rum­sal kim­li­ğin ta­nın­ma­sı ve ha­tır­la­nır ol­ma­sı­na yö­ne­lik rek­lam ve ta­nı­tım stra­te­ji­le­ri­ni be­lir­le­mek, bun­la­rın uy­gu­la­ma­ya ge­çi­ril­me­si­ni sağ­la­mak.

e) Ge­nel Mü­dür­lük adı­na, ta­nı­tım ama­cıy­la, ka­mu ku­rum ve ku­ru­luş­la­rı, si­vil top­lum ör­güt­le­ri ve üni­ver­si­te­ler ile or­tak or­ga­ni­zas­yon­lar plan­la­mak, ya­yın fa­ali­yet­le­rin­de bu­lun­mak, ta­nı­tı­cı bro­şür, afiş gi­bi gör­sel ta­nı­tım araç­la­rı oluş­tu­ra­rak, bun­la­rın he­def­le­nen kit­le­le­re ulaş­ma­sı­nı sağ­la­mak.

f) 9/10/2003 ta­rih­li ve 4982 sa­yı­lı Bil­gi Edin­me Hak­kı Ka­nu­nu çer­çe­ve­sin­de bil­gi edin­me hak­kı­nı kul­lan­mak is­te­yen va­tan­daş­la­rın bil­gi al­ma­sı­nı ko­lay­laş­tı­ra­cak şe­kil­de or­ga­ni­ze ol­mak, bu kap­sam­da, il­gi­li bi­rim­ler ile bil­gi edin­me hak­kı­nı kul­la­nan va­tan­daş ara­sın­da ko­or­di­nas­yon gö­re­vi­ni yü­rüt­mek.

g) Ge­nel Mü­dür ta­ra­fın­dan ve­ri­len di­ğer ben­zer gö­rev­le­ri yap­mak.

Yar­dım­cı hiz­met bi­rim­le­ri

MAD­DE 63- Ge­nel Mü­dür­lü­ğün yar­dım­cı hiz­met bi­rim­le­ri şun­lar­dır:

a) İn­san Kay­nak­la­rı Da­ire Baş­kan­lı­ğı.

b) Des­tek Hiz­met­le­ri Da­ire Baş­kan­lı­ğı.

İn­san Kay­nak­la­rı Da­ire Baş­kan­lı­ğı

MAD­DE 64- İn­san Kay­nak­la­rı Da­ire Baş­kan­lı­ğı­nın gö­rev­le­ri şun­lar­dır:

a) Ge­nel Mü­dür­lü­ğün in­san gü­cü po­li­ti­ka­sı ve plan­la­ma­sı ko­nu­sun­da ça­lış­ma­lar yap­mak ve tek­lif­ler­de bu­lun­mak.

b) Ge­nel Mü­dür­lük per­so­ne­li­nin ata­ma, si­cil, di­sip­lin, emek­li­lik, na­kil, ter­fi, üc­ret, sen­di­ka ve ben­ze­ri öz­lük hak­la­rı iş­lem­le­ri­ni yü­rüt­mek.

c) Ge­nel Mü­dür­lük per­so­ne­li­nin hiz­met içi eği­tim prog­ra­mı­nı ha­zır­la­mak, uy­gu­la­mak ve de­ğer­len­dir­mek.

d) İç de­ne­tim­le il­gi­li hiz­met­le­ri yü­rüt­mek.

e) Ge­nel Mü­dür ta­ra­fın­dan ve­ri­len di­ğer ben­zer gö­rev­le­ri yap­mak.

Des­tek Hiz­met­le­ri Da­ire Baş­kan­lı­ğı

MAD­DE 65- Des­tek Hiz­met­le­ri Da­ire Baş­kan­lı­ğı­nın gö­rev­le­ri şun­lar­dır:

a) Ge­nel Mü­dür­lük için ge­rek­li araç, ge­reç, kır­ta­si­ye ve mal­ze­me­le­ri te­min et­mek, da­ğı­tı­mı­nı sağ­la­mak, ona­rım hiz­met­le­ri­ni yü­rüt­mek, ka­yıt­la­rı­nı tut­mak ve har­ca­ma­la­ra iliş­kin ta­hak­kuk iş­lem­le­ri­ni yap­mak.

b) Ge­nel Mü­dür­lük hiz­met­le­ri için ih­ti­yaç du­yu­lan ta­şı­nır ve ta­şın­maz­la­rın ki­ra­lan­ma­sı  iş­lem­le­ri­ni yü­rüt­mek.

c) Ge­nel Mü­dür­lük hiz­met bi­na­la­rı­nın te­miz­lik, ay­dın­lat­ma, ısıt­ma, ba­kım, ona­rım ve ta­şı­ma iş­lem­le­ri­ni yü­rüt­mek.

d) Ko­nut tah­si­si, sağ­lık ve sos­yal te­sis­le­rin ku­rul­ma­sı ve yö­ne­til­me­si ile il­gi­li hiz­met­le­ri yü­rüt­mek.

e) Ge­nel ev­rak ve ar­şiv fa­ali­yet­le­ri­ni dü­zen­le­mek.

f) Ge­nel Mü­dür­lü­ğün si­vil sa­vun­ma ve se­fer­ber­lik hiz­met­le­ri­ni plan­la­mak ve yü­rüt­mek.

g) Ge­nel Mü­dür ta­ra­fın­dan ve­ri­len di­ğer ben­zer gö­rev­le­ri yap­mak.

Taş­ra teş­kilâtı

MAD­DE 66- Ge­nel Mü­dür­lü­ğün taş­ra teş­kilâtı ek­li (II) sa­yı­lı cet­vel­de gös­te­ril­miş­tir. Bu cet­vel­de yer alan bi­rim­le­rin ku­ru­lup kal­dı­rıl­ma­sı­na, yer ve bağ­lan­tı de­ği­şik­lik­le­ri­nin ya­pıl­ma­sı­na Ge­nel Mü­dür­lü­ğün öne­ri­si üze­ri­ne Ba­kan­lar Ku­ru­lu yet­ki­li­dir.

Taş­ra teş­kilâtı­nın ça­lış­ma usûl ve esas­la­rı yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir.

DÖR­DÜN­CÜ BÖ­LÜM

İs­tih­dam

Per­so­nel re­ji­mi

MAD­DE 67- Ge­nel Mü­dür­lük per­so­ne­li 657 sa­yı­lı Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nu­na tâbi­dir.

Ge­nel Mü­dür­lük­te; Ge­nel Mü­dür, Ge­nel Mü­dür Yar­dım­cı­sı, Va­kıf­lar Mec­li­si Üye­si, I. Hu­kuk Mü­şa­vi­ri, Reh­ber­lik ve Tef­tiş Baş­ka­nı, Baş Mü­fet­tiş, Mü­fet­tiş, Ba­sın ve Halk­la İliş­ki­ler Mü­şa­vi­ri, Da­ire Baş­ka­nı, Böl­ge Mü­dü­rü, Hu­kuk Mü­şa­vi­ri, Mü­dür, Şu­be Mü­dü­rü, Va­kıf Uz­ma­nı, Avu­kat, Mi­mar ve Mü­hen­dis, Şe­hir Plan­cı­sı, Mü­ze Araş­tır­ma­cı­sı ile Ku­rum Ta­bi­bi kad­ro­la­rı­na ata­nan­lar, kad­ro­la­rı kar­şı­lık gös­te­ril­mek su­re­tiy­le, 657 sa­yı­lı Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nu ve di­ğer ka­nun­la­rın söz­leş­me­li per­so­nel ça­lış­tı­rıl­ma­sı hak­kın­da­ki hü­küm­le­ri­ne bağ­lı ol­mak­sı­zın söz­leş­me­li ça­lış­tı­rı­la­bi­lir.

Söz­leş­me­li ola­rak Ge­nel Mü­dür­lük­te fii­len ça­lı­şan per­so­ne­le bu Ka­nu­na ek­li (III) sa­yı­lı cet­vel­de un­van­lar iti­ba­rıy­la yer alan ta­ban ve ta­van üc­ret­le­ri ara­sın­da kal­mak üze­re, Mec­lis ta­ra­fın­dan be­lir­le­ne­cek tu­tar­da ay­lık brüt söz­leş­me üc­re­ti öde­nir. Baş­ba­kan­lık mer­kez teş­kilâtın­da söz­leş­me­li ola­rak ça­lış­tı­rı­lan em­sa­li per­so­ne­lin ya­rar­lan­dı­ğı üc­ret ar­tış­la­rın­dan Ge­nel Mü­dür­lük­te ça­lı­şan söz­leş­me­li per­so­nel de ay­nı usûl ve esas­la­ra gö­re ay­nen ya­rar­lan­dı­rı­lır. Bu per­so­nel T.C. Emek­li San­dı­ğı ile iliş­ki­len­di­ri­lir. Söz ko­nu­su per­so­ne­le, ça­lış­tık­la­rı gün­ler­le oran­tı­lı ola­rak (has­ta­lık ve yıl­lık izin­le­ri da­hil), ocak, ni­san, tem­muz ve ekim ay­la­rın­da bi­rer ay­lık söz­leş­me üc­re­ti tu­ta­rın­da ik­ra­mi­ye öde­nir. Bun­lar­dan üs­tün gay­ret ve ça­lış­ma­la­rı so­nu­cun­da em­sal­le­ri­ne gö­re ba­şa­rı­lı ça­lış­ma yap­tık­la­rı tes­pit edi­len­le­re Ge­nel Mü­dü­rün tek­li­fi, il­gi­li Ba­ka­nın uy­gun gö­rü­şü üze­ri­ne Baş­ba­kan ona­yı ile ha­zi­ran ve ara­lık ay­la­rın­da bi­rer ay­lık söz­leş­me üc­re­ti tu­ta­rı­na ka­dar teş­vik ik­ra­mi­ye­si öde­ne­bi­lir. Bu fık­ra­nın uy­gu­lan­ma­sı­na iliş­kin usûl ve esas­lar ile söz ko­nu­su per­so­ne­le ya­pı­la­cak di­ğer öde­me­ler Ba­kan­lar Ku­ru­lun­ca tes­pit edi­lir. 

Ge­nel Mü­dür­lük mer­kez ve taş­ra teş­kilâtı kad­ro­la­rın­da ça­lı­şan me­mur­la­ra (kad­ro kar­şı­lı­ğı söz­leş­me­li per­so­nel ha­riç) 10/10/1984 ta­rih­li ve 3056 sa­yı­lı Baş­ba­kan­lık Teş­ki­la­tı Hak­kın­da Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­nin De­ğiş­ti­ri­le­rek Ka­bu­lü Hak­kın­da Ka­nu­nun 31 in­ci mad­de­sin­de yer alan faz­la ça­lış­ma üc­re­ti ay­nı usûl ve esas­la­ra gö­re öde­nir.

Ata­ma­lar

MAD­DE 68- Ge­nel Mü­dür, Ge­nel Mü­dür Yar­dım­cı­sı, I. Hu­kuk Mü­şa­vi­ri  ile Böl­ge Mü­dü­rü or­tak ka­rar­na­mey­le, Reh­ber­lik ve Tef­tiş Baş­ka­nı ile Da­ire Baş­ka­nı, Ge­nel Mü­dü­rün tek­li­fi Baş­ba­ka­nın ve­ya gö­rev­len­dir­di­ği Dev­let Ba­ka­nı­nın ona­yıy­la, di­ğer per­so­nel ise Ge­nel Mü­dür ta­ra­fın­dan ata­nır.

Va­kıf Uz­ma­nı ve Va­kıf Uz­man Yar­dım­cı­sı

MAD­DE 69- Ge­nel Mü­dür­lük gö­rev­le­ri­nin ge­rek­tir­di­ği uz­man­lık hiz­met­le­ri, Va­kıf Uz­ma­nı ve Uz­man yar­dım­cı­la­rın­dan olu­şan mes­lek per­so­ne­li eliy­le yü­rü­tü­lür.

Va­kıf Uz­man Yar­dım­cı­lı­ğı­na ata­na­bil­mek için 657 sa­yı­lı Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nu­nun 48 in­ci mad­de­sin­de sa­yı­lan­la­ra ek ola­rak aşa­ğı­da­ki şart­lar ara­nır:

a) En az dört yıl­lık eği­tim ve­ren yurt içi ve­ya bun­la­ra denk­li­ği Yük­se­köğ­re­tim Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan onay­lan­mış yurt dı­şın­da­ki fa­kül­te ve­ya yük­sek okul­lar­dan me­zun ol­mak.

b) Mer­kezî sis­tem­le ya­pı­la­cak me­mur seç­me sı­na­vın­da ba­şa­rı­lı ol­mak.

c) Ka­mu Per­so­ne­li Ya­ban­cı Dil Bil­gi­si Se­vi­ye Tes­pit Sı­na­vın­da en az (B) dü­ze­yin­de ba­şa­rı­lı ol­mak.

d) Ge­nel Mü­dür­lük­çe ya­pı­la­cak sı­nav­da ba­şa­rı­lı ol­mak.

e) Ge­nel Mü­dür­lük­çe ya­pı­la­cak sı­na­vın ya­pıl­dı­ğı ta­rih­te otuz ya­şı­nı dol­dur­ma­mış ol­mak.

Va­kıf Uz­man Yar­dım­cı­lı­ğı­na ata­nan­lar, üç yıl ça­lış­mak, olum­lu si­cil al­mak ve ha­zır­la­ya­ca­ğı te­zin ka­bul edil­me­si kay­dıy­la açı­la­cak Va­kıf Uz­ma­nı mes­lekî ye­ter­lik sı­na­vı­na gir­me hak­kı­nı ka­za­nır­lar. Sı­nav­da ba­şa­rı­lı olan­lar Va­kıf Uz­ma­nı ola­rak ata­nır­lar. İkin­ci sı­nav­da da ba­şa­rı­lı ola­ma­yan­lar du­rum­la­rı­na uy­gun me­mur kad­ro­la­rı­na ata­nır­lar.

Va­kıf Uz­man Yar­dım­cı­lı­ğı sı­na­vı, eği­tim prog­ram­la­rı ve sü­re­si, tez ha­zır­la­ma, mes­lekî ye­ter­lik sı­na­vı ile ça­lış­ma usûl ve esas­la­rı yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

Mü­fet­tiş ve Mü­fet­tiş Yar­dım­cı­sı

MAD­DE 70- Mü­fet­tiş Yar­dım­cı­sı ola­bil­mek için:

a) 657 Sa­yı­lı Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nu­nun 48 in­ci mad­de­sin­de sa­yı­lan şart­la­ra sa­hip ol­mak.

b) Üni­ver­si­te­le­rin dört yıl­lık eği­tim ve­ren hu­kuk, si­ya­sal bil­gi­ler, ik­ti­sat, iş­let­me, ik­ti­sadî ve idarî bi­lim­ler, mi­mar­lık, mü­hen­dis­lik fa­kül­te­le­ri me­zu­nu ol­mak ve­ya bun­la­ra denk­li­ği Yük­se­köğ­re­tim Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan ka­bul edil­miş yurt içi ve yurt dı­şın­da­ki yük­se­köğ­re­tim ku­rum­la­rın­dan me­zun ol­mak.

c) Sağ­lık du­ru­mu­nun, her tür­lü ik­lim ve yol­cu­luk ko­şul­la­rı­na el­ve­riş­li ol­du­ğu­nu sağ­lık ku­ru­lu ra­po­ru ile bel­ge­le­mek.

d) Mer­kezî sis­tem­le ya­pı­la­cak me­mur seç­me sı­na­vın­da ba­şa­rı­lı ol­mak.

e) Ge­nel Mü­dür­lük ta­ra­fın­dan ya­pı­la­cak ya­rış­ma sı­na­vın­da ba­şa­rı­lı ol­mak.

f) Ya­rış­ma sı­na­vı­nın ya­pıl­dı­ğı ta­rih­te otuz ya­şı­nı dol­dur­ma­mış ol­mak,

ge­re­kir.

Mü­fet­tiş Yar­dım­cı­lı­ğın­da en az üç yıl ça­lış­mak ve olum­lu si­cil al­mak şar­tıy­la açı­lan mes­lekî ye­ter­lik sı­na­vın­da ba­şa­rı­lı olan­lar Mü­fet­tiş  kad­ro­su­na ata­nır­lar.

Ya­pı­la­cak ya­rış­ma ve ye­ter­lik sı­na­vı­nın şek­li ve uy­gu­la­ma esas­la­rı yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir.

Ya­pı­la­cak mes­lekî ye­ter­lik sı­na­vı­na gir­me­ye hak ka­zan­dı­ğı hal­de ge­çer­li ma­ze­re­ti ol­mak­sı­zın sı­na­va gir­me­yen­ler, ya­pı­lan iki sı­nav­da da ba­şa­rı­lı ola­ma­yan­lar ve­ya Mü­fet­tiş Yar­dım­cı­lı­ğı sü­re­si içe­ri­sin­de olum­suz si­cil alan­lar bu un­van­la­rı­nı kay­be­der­ler ve du­rum­la­rı­na uy­gun me­mur kad­ro­la­rı­na ata­nır­lar.

Kad­ro ip­tal ve ih­das­la­rı

MAD­DE 71- Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­nün 190 sa­yı­lı Ge­nel Kad­ro ve Usu­lü Hak­kın­da Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me eki (I) sa­yı­lı cet­vel­de yer alan kad­ro­la­rı ip­tal edi­le­rek bu cet­vel­den çı­ka­rıl­mış, ek­li (I) sa­yı­lı lis­te­de yer alan kad­ro­lar ih­das edi­le­rek ay­nı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­nin eki (I) sa­yı­lı cet­ve­le Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü ola­rak ek­len­miş­tir.

Per­for­mans ve ve­ka­let üc­re­ti

MAD­DE 72- Bezm-i Alem Va­li­de Sul­tan Va­kıf Gu­re­ba Has­ta­ne­si per­so­ne­li­nin kat­kı­sıy­la el­de edi­len dö­ner ser­ma­ye ge­lir­le­rin­den bu bi­rim­de ça­lı­şan me­mur­la­ra; hiz­met su­num şart­la­rı, per­so­ne­lin un­va­nı, gö­re­vi, ça­lış­ma şart­la­rı ve sü­re­si, hiz­me­te kat­kı­sı, per­for­man­sı, ser­best ça­lı­şıp ça­lış­ma­ma­sı ile mu­aye­ne, ame­li­yat, anes­te­zi, gi­ri­şim­sel iş­lem­ler ve özel­lik arz eden risk­li bö­lüm­ler­de ça­lış­ma gi­bi un­sur­lar esas alın­mak su­re­tiy­le, Sağ­lık Ba­kan­lı­ğı­na bağ­lı sağ­lık ku­rum­la­rın­da un­van­la­ra gö­re uy­gu­la­nan ta­van öde­me mik­tar­la­rı aşıl­ma­mak kay­dıy­la, Sağ­lık Ba­kan­lı­ğı per­so­ne­li için tes­pit edi­len esas ve usûller de dik­ka­te alı­na­rak Mec­lis­çe be­lir­le­ne­cek usûl, esas ve oran­da öde­me ya­pı­la­bi­lir. Bu şe­kil­de ya­pı­la­cak öde­me, ca­ri yıl­da el­de edi­len dö­ner ser­ma­ye ge­li­ri­nin yüz­de el­li­si­ni ge­çe­mez.

Bi­rin­ci fık­ra­da be­lir­ti­len hak­lar­dan fay­da­la­nan per­so­nel ha­ri­cin­de ka­lan tüm per­so­ne­le, va­kıf ki­ra ge­lir­le­ri­nin yüz­de üçü­nü geç­me­mek ve ma­aş­la­rı­nın üç­te bi­ri­ni aş­ma­mak üze­re, Mec­lis­çe be­lir­le­ne­cek usûl, esas ve oran­da öde­me ya­pı­la­bi­lir. Bu öde­me­ler­den dam­ga ver­gi­si ha­riç ke­sin­ti ya­pıl­maz.

Ge­nel Mü­dür­lük le­hi­ne so­nuç­la­nan da­va ve ic­ra ta­kip­le­ri ne­de­niy­le hük­me bağ­la­na­rak kar­şı ta­raf­tan tah­sil olu­nan ve­ka­let üc­ret­le­ri­nin; avu­kat­la­ra ve hu­kuk ser­vis­le­rin­de fii­len gö­rev ya­pan me­mur­la­ra da­ğı­tı­mı hak­kın­da 2/2/1929 ta­rih­li ve 1389 sa­yı­lı Dev­let Da­va­la­rı­nı İn­taç Eden Avu­kat ve Sa­ire­ye Ve­ri­le­cek Üc­re­ti Ve­ka­let Hak­kın­da Ka­nun hü­küm­le­ri kı­yas yo­luy­la uy­gu­la­nır.

DÖR­DÜN­CÜ KI­SIM

Çe­şit­li Hü­küm­ler

Gö­rev ve yet­ki

MAD­DE 73- Ge­nel Mü­dür­lü­ğün mer­kez ve taş­ra teş­kilâtı­nın her ka­de­me­de­ki yö­ne­ti­ci­le­ri; yap­mak­la yü­küm­lü bu­lun­duk­la­rı hiz­met ve gö­rev­le­ri Ge­nel Mü­dü­rün emir ve di­rek­tif­le­ri doğ­rul­tu­sun­da mev­zu­ata, plan ve prog­ram­la­ra uy­gun yü­rüt­mek­ten so­rum­lu­dur.

Yet­ki dev­ri

MAD­DE 74- Ge­nel Mü­dür ve her ka­de­me­de­ki yö­ne­ti­ci­ler sı­nır­la­rı­nı açık­ça be­lir­le­mek şar­tıy­la yet­ki­le­rin­den bir kıs­mı­nı ast­la­rı­na dev­re­de­bi­lir­ler.

Yet­ki dev­ri uy­gun araç­lar­la il­gi­li­le­re du­yu­ru­lur.

İn­ti­fa hak­kı

MAD­DE 75- Maz­but ve mül­hak va­kıf­la­rın vak­fi­ye­le­rin­de­ki şart­lar doğ­rul­tu­sun­da, il­gi­li­le­rin hak­la­rı sak­lı­dır. Bu hak­la­rın kul­la­nıl­ma­sı­na iliş­kin usûl ve esas­lar yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

Mül­hak va­kıf­lar­da ha­sım gös­te­ril­me

MAD­DE 76- Mül­hak va­kıf­lar­da va­kıf yö­ne­ti­mi­ne, mül­ki­yet ve in­ti­fa hak­kı id­di­ası­na ait da­va­lar­da va­kıf yö­ne­ti­mi ile Ge­nel Mü­dür­lük bir­lik­te ha­sım gös­te­ri­lir.

Mu­afi­yet ve is­tis­na­lar

MAD­DE 77- Ge­nel Mü­dür­lü­ğe ve maz­but va­kıf­la­ra ait ta­şın­maz­lar Dev­let ma­lı im­ti­ya­zın­dan ya­rar­la­nır, hac­ze­di­le­mez, reh­ne­di­le­mez­ler. Tüm iş ve iş­lem­le­ri, her tür­lü ver­gi, re­sim, harç ve ka­tı­lım pa­yın­dan is­tis­na­dır.

Ge­nel Mü­dür­lük ta­ra­fın­dan açı­la­cak da­va­lar­da te­mi­nat aran­maz.

Ge­nel Mü­dür­lü­ğün ve maz­but va­kıf­la­rın tah­sil edi­le­me­yen ge­lir­le­ri, 21/7/1953 ta­rih­li ve 6183 sa­yı­lı Am­me Ala­cak­la­rı­nın Tah­sil Usu­lü Hak­kın­da Ka­nun hü­küm­le­ri­ne gö­re Ge­nel Mü­dür­lük­çe tah­sil edi­lir.

Va­kıf kül­tür var­lık­la­rı­nın ona­rım­la­rı ve res­to­ras­yon­la­rı ile çev­re dü­zen­le­me­si ve ka­mu­laş­tır­ma iş­lem­le­ri, 180 sa­yı­lı Ba­yın­dır­lık ve İs­kan Ba­kan­lı­ğı­nın Teş­ki­lat ve Gö­rev­le­ri Hak­kın­da Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me hü­küm­le­ri­ne tâbi de­ğil­dir.

Va­kıf kül­tür var­lık­la­rı­nın, res­to­ras­yon ve­ya ona­rım kar­şı­lı­ğı ki­ra­la­ma iş­lem­le­ri, 2886 sa­yı­lı Dev­let İha­le Ka­nu­nu hü­küm­le­ri­ne tâbi de­ğil­dir.

Bu har­ca­ma ve ki­ra­la­ma­la­ra iliş­kin usûl ve esas­lar yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

Yurt içi ve­ya yurt dı­şın­da va­kıf kül­tü­rü­nü araş­tır­mak, ge­liş­tir­mek ve des­tek­le­mek ama­cıy­la ger­çek ve tü­zel ki­şi­ler; Ge­nel Mü­dür­lü­ğün gö­rev ala­nı ile il­gi­li fa­ali­yet ve ya­tı­rım prog­ram­la­rın­da yer alan her tür­lü il­mi or­ga­ni­zas­yon, stra­te­jik araş­tır­ma, kon­fe­rans, sem­poz­yum ve ben­ze­ri kül­tü­rel fa­ali­yet­le­rin yü­rü­tül­me­si kap­sa­mın­da spon­sor­luk ya­pa­bi­lir­ler. Bu fa­ali­yet­ler­le il­gi­li spon­sor ki­şi ve­ya şir­ket­ler Ge­nel Mü­dür­lü­ğün be­lir­le­ye­ce­ği esas­lar da­hi­lin­de rek­lam ala­bi­lir­ler. Va­kıf­lar adı­na ka­yıt­lı ta­şı­nır ve ta­şın­maz va­kıf kül­tür var­lık­la­rı­nın; ba­kım, ona­rım ve res­to­re edil­me­si, ya­şa­tıl­ma­sı, çev­re dü­zen­le­me­si ve ka­mu­laş­tı­rıl­ma­sı da­hil Ge­nel Mü­dür­lü­ğün kon­tro­lün­de ger­çek ve tü­zel ki­şi­le­rin ken­di­le­ri ta­ra­fın­dan ya­pı­la­cak har­ca­ma­lar, ba­ğış ve yar­dım­lar ile spon­sor­luk har­ca­ma­la­rı­nın ta­ma­mı Ge­lir ve Ku­rum­lar Ver­gi­si mat­ra­hın­dan dü­şü­lür.

Ku­ru­lu­şun­da ve­ya ku­rul­duk­tan son­ra va­kıf­la­ra ba­ğış­la­nan ta­şı­nır ve ta­şın­maz mal­lar Ve­ra­set ve İn­ti­kal Ver­gi­sin­den is­tis­na­dır.

Da­va ve ic­ra ta­ki­bi ile ala­cak­lar­dan vaz­geç­me

MAD­DE 78- Bir söz­leş­me mev­cut ol­ma­sa da­hi, Ge­nel Mü­dür­lük men­fa­ati­nin ol­ma­sı kay­dıy­la han­gi aşa­ma­da olur­sa ol­sun;

a) Ge­nel Mü­dür­lük ile di­ğer ka­mu ku­rum, ku­ru­luş, ger­çek ve tü­zel ki­şi­ler ara­sın­da çı­kan hu­kukî ih­ti­laf­la­rın an­laş­ma ve­ya söz­leş­me de­ği­şik­li­ği ile ne­ti­ce­len­di­ril­me­sin­de Mec­lis,

b) Maddî ve hu­kukî se­bep­ler­le ta­ki­bin­de ve­ya yük­sek de­re­ce­li mah­ke­me­ler­ce in­ce­len­me­si­ni is­te­mek­te fay­da umul­ma­yan da­va ve ic­ra ta­kip­le­rin­den vaz­ge­çil­me­si, bir hak­kın ta­nın­ma­sı, men­fa­atin ter­ki­nin­de el­li­bin Türk Li­ra­sı­na ka­dar Ge­nel Mü­dür, bu mik­ta­rı aşan­lar­da Mec­lis,

yet­ki­li­dir.

Ge­nel Mü­dür bu yet­ki­si­ni kıs­men ve­ya ta­ma­men Ge­nel Mü­dür yar­dım­cı­la­rı­na, I. Hu­kuk Mü­şa­vi­ri­ne ve­ya böl­ge mü­dür­le­ri­ne dev­re­de­bi­lir.

Bu mad­de­nin uy­gu­lan­ma­sı­na ve mik­tar­la­rın tes­pi­ti­ne iliş­kin hu­sus­lar Mec­lis­çe be­lir­le­nir.

De­ğiş­ti­ri­len hü­küm­ler

MAD­DE 79- a) 27/1/1954 ta­rih­li ve 6237 sa­yı­lı Li­man­lar İn­şa­atı Hak­kın­da Ka­nu­nun 4 ün­cü mad­de­si­ne “be­le­di­ye­le­re” iba­re­sin­den son­ra gel­mek üze­re “ve­ya Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­ne” iba­re­si ek­len­miş­tir.

b) 657 sa­yı­lı Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nu­nun;

1) 36 ncı mad­de­si­nin “OR­TAK HÜ­KÜM­LER” bö­lü­mü­nün (A) fık­ra­sı­nın (11) nu­ma­ra­lı ben­di­ne; “Baş­ba­kan­lık Uz­man  Yar­dım­cı­la­rı” iba­re­sin­den son­ra gel­mek üze­re “Va­kıf Uz­man Yar­dım­cı­la­rı” ve “Baş­ba­kan­lık Uz­man­lı­ğı­na” iba­re­sin­den son­ra gel­mek üze­re “Va­kıf Uz­man­lı­ğı­na” iba­re­le­ri,

2) 152 nci mad­de­si­nin “II- Taz­mi­nat­lar” bö­lü­mü­nün “A- Özel Hiz­met Taz­mi­na­tı” ben­di­nin (i) alt ben­di­ne; “Kül­tür ve Tu­rizm Uz­man­la­rı” iba­re­sin­den son­ra gel­mek üze­re “Va­kıf Uz­man­la­rı” iba­re­si,

3) Eki (I) sa­yı­lı ek gös­ter­ge cet­ve­li­nin, “I- Ge­nel İda­re Hiz­met­le­ri Sı­nı­fı” bö­lü­mü­nün (h) ben­di­ne “Kül­tür ve Tu­rizm Uz­man­la­rı” iba­re­sin­den son­ra gel­mek üze­re “Va­kıf Uz­man­la­rı" iba­re­si,

4) Eki (II) sa­yı­lı ek gös­ter­ge cet­ve­li­nin “II- Yar­gı Ku­ru­luş­la­rı, Bağ­lı ve İl­gi­li Ku­ru­luş­lar ile Yük­sek Öğ­re­tim Ku­ru­luş­la­rın­da” baş­lık­lı bö­lü­mü­ne “Tef­tiş ve Tet­kik Ku­ru­lu Baş­ka­nı” iba­re­sin­den son­ra gel­mek üze­re “Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü Reh­ber­lik ve Tef­tiş Baş­ka­nı” iba­re­si,

5) Eki (IV) sa­yı­lı Ma­kam Taz­mi­na­tı Cet­ve­li­nin 5 in­ci sı­ra­sı­nın (e) ben­di­nin so­nu­na “Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü Reh­ber­lik ve Tef­tiş Baş­ka­nı” iba­re­si,

ek­len­miş­tir.

c) 8/9/1983 ta­rih­li ve 2886 sa­yı­lı Dev­let İha­le Ka­nu­nu­nun 75 in­ci mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­na “Dev­le­tin özel mül­ki­ye­tin­de ve­ya hü­küm ve ta­sar­ru­fu al­tın­da bu­lu­nan ta­şın­maz” iba­re­sin­den son­ra gel­mek üze­re “mal­la­rı ve Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü ile ida­re ve tem­sil et­ti­ği maz­but va­kıf­la­ra ait ta­şın­maz” iba­re­si ek­len­miş­tir.

d) 4/1/2002 ta­rih­li ve 4734 sa­yı­lı Ka­mu İha­le Ka­nu­nu­nun;

1) 3 ün­cü mad­de­si­ne (j) ben­din­den son­ra gel­mek üze­re aşa­ğı­da­ki (k) ben­di,

“k) Va­kıf kül­tür var­lık­la­rı­nın ona­rım­la­rı ve res­to­ras­yon­la­rı ile çev­re dü­zen­le­me­si­ne iliş­kin mal ve­ya hiz­met alım­la­rı,”

2) Ge­çi­ci 4 ün­cü mad­de­si­ne aşa­ğı­da­ki fık­ra,

“Bu Ka­nu­nun 3 ün­cü mad­de­si­nin (k) ben­di­ne iliş­kin usûl ve esas­lar, Ma­li­ye Ba­kan­lı­ğı ve Ka­mu İha­le Ku­ru­mu­nun gö­rüş­le­ri alı­na­rak Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü ta­ra­fın­dan çı­ka­rı­la­cak bir yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir.”

ek­len­miş­tir.

Yü­rür­lük­ten kal­dı­rı­lan hü­küm­ler

MAD­DE 80- 5/6/1935 ta­rih­li ve 2762 sa­yı­lı Va­kıf­lar Ka­nu­nu, 27/6/1956 ta­rih­li ve 6760 sa­yı­lı Va­kıf­lar Umum Mü­dür­lü­ğü Va­zi­fe ve Teş­kilâtı Hak­kın­da Ka­nu­nun 16 ncı mad­de­si ha­riç di­ğer mad­de­le­ri, 20/4/1936 ta­rih­li ve 2950 sa­yı­lı Va­kıf Mal­la­rın Tak­sit­le Sa­tıl­ma­sı ve Ki­ra­ya Ve­ril­me­si ve Sa­tış Pa­ra­la­rı­nın Kul­la­nıl­ma­sı ve Ema­ne­ten İda­re Edi­len Mül­hak Va­kıf­lar­dan İda­re ve Tah­sil Mas­ra­fı Alın­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun, 10/9/1957 ta­rih­li ve 7044 sa­yı­lı As­lın­da Va­kıf Olan Ta­ri­hi ve Mi­ma­ri Kıy­me­ti Ha­iz Es­ki Eser­le­rin Va­kıf­lar Umum Mü­dür­lü­ğü­ne Dev­ri­ne Da­ir Ka­nun, 22/2/1926 ta­rih­li ve 748 sa­yı­lı Em­va­lı Mil­li­ye ve Met­ru­ke­den ve­ya Maz­but Va­kıf­lar­dan, Ba­zı Mü­es­se­sat ile Be­le­di­ye­le­re Sa­tı­la­bi­le­cek Ara­zi ve Ar­sa­lar Hak­kın­da Ka­nun, 1/7/1953 ta­rih­li ve 6092 sa­yı­lı Va­kıf Zey­tin­lik, İn­cir­lik, Fın­dık­lık, Na­ren­ci­ye ve Mey­va­lık­la­rın Sa­tış Şek­li Hak­kın­da Ka­nun, 8/6/1984 ta­rih­li ve 227 sa­yı­lı Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­nün Teş­ki­lat ve Gö­rev­le­ri Hak­kın­da Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me ve bu ka­nun­la­rın ek ve de­ği­şik­lik­le­ri ile 22/11/2001 ta­rih­li ve 4721 sa­yı­lı Türk Me­denî Ka­nu­nu­nun 111 in­ci mad­de­si­nin ikin­ci fık­ra­sı yü­rür­lük­ten kal­dı­rıl­mış­tır.

23/2/1995 ta­rih­li ve 547 sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­nin 20 nci mad­de­sin­de ve 27/6/1989 ta­rih­li ve 375 sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­nin ek 3 ün­cü mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sın­da yer alan “Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü” iba­re­le­ri mad­de me­tin­le­rin­den çı­ka­rıl­mış­tır.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 1- Ge­nel Mü­dür­lük teş­kilâtı, bu Ka­nun esas­la­rı­na gö­re ye­ni­den dü­zen­le­nin­ce­ye ka­dar bu Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­di­ği ta­rih­te uy­gu­lan­mak­ta olan mev­cut kad­ro­la­rın kul­la­nı­mı­na de­vam olu­nur.

Bu Ka­nun­la ya­pı­lan dü­zen­le­me so­nu­cu kad­ro ve gö­rev un­van­la­rı de­ğiş­me­yen­ler ye­ni kad­ro­la­rı­na atan­mış sa­yı­lır­lar.

Bu Ka­nu­na gö­re kad­ro ve gö­rev un­van­la­rı de­ği­şen ya­hut kal­dı­rı­lan per­so­nel, en geç al­tı ay için­de de­re­ce ve ka­de­me­le­ri­ne uy­gun ol­mak kay­dıy­la Ge­nel Mü­dür­lük­te ih­ti­yaç du­yu­lan di­ğer kad­ro­la­ra ata­nır­lar. Bun­lar, ye­ni bir kad­ro­ya ata­nın­ca­ya ka­dar, es­ki kad­ro­la­rı­na ait ay­lık, ek gös­ter­ge ve her tür­lü zam ve taz­mi­nat­lar ile di­ğer malî hak­la­rı­nı al­ma­ya de­vam eder­ler. Söz ko­nu­su per­so­ne­lin atan­dık­la­rı ye­ni kad­ro­la­rın ay­lık, ek gös­ter­ge, ik­ra­mi­ye (bir aya isa­bet eden tu­tar), her tür­lü zam ve taz­mi­nat­lar ile di­ğer malî hak­la­rı top­la­mı­nın net tu­ta­rı, es­ki kad­ro­la­rı­na bağ­lı ola­rak en son ay­da al­mak­ta ol­duk­la­rı ay­lık, ek gös­ter­ge, ik­ra­mi­ye (bir aya isa­bet eden tu­tar), her tür­lü zam ve taz­mi­nat­lar ile di­ğer malî hak­la­rı top­la­mı net tu­ta­rın­dan az ol­ma­sı ha­lin­de, ara­da­ki fark atan­dık­la­rı kad­ro­da kal­dık­la­rı sü­re­ce her­han­gi bir ver­gi ve ke­sin­ti­ye tâbi tu­tul­mak­sı­zın taz­mi­nat ola­rak öde­nir. 

Ay­rı­ca, Ge­nel Mü­dür­lük­te 657 sa­yı­lı Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nu­na tâbi ola­rak ça­lı­şan­lar, bu Ka­nu­nun 69 un­cu mad­de­si­nin ikin­ci fık­ra­sı­nın (b), (c) ve  (e) bent­le­rin­de­ki şart­lar aran­mak­sı­zın, bu Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren al­tı ay için­de baş­vur­ma­la­rı ha­lin­de, Ge­nel Mü­dür­lük ta­ra­fın­dan açı­la­cak ye­ter­lik sı­na­vı­na gir­me­ye hak ka­za­nır­lar. Ya­pı­lan sı­nav­da ba­şa­rı­lı olan­lar Va­kıf Uz­man­lı­ğı kad­ro­su­na ata­nır­lar.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 2- Bu Ka­nu­nun il­gi­li mad­de­le­rin­de dü­zen­len­me­si ön­gö­rü­len yö­net­me­lik­ler en geç al­tı ay için­de Res­mi Ga­ze­te­de ya­yım­la­na­rak yü­rür­lü­ğe ko­nu­lur. Bu yö­net­me­lik­ler çı­ka­rı­lın­ca­ya ka­dar mev­cut dü­zen­le­me­le­rin bu Ka­nu­na ay­kı­rı ol­ma­yan hü­küm­le­ri­nin uy­gu­lan­ma­sı­na de­vam olu­nur.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 3- Bu Ka­nu­na gö­re ye­ni­den dü­zen­le­me ya­pı­lın­ca­ya ka­dar de­ği­şen ve­ya ye­ni­den ku­ru­lan bi­rim­le­re ve­ri­len gö­rev­ler da­ha ön­ce bu gö­rev­le­ri yap­mak­ta olan bi­rim­ler ta­ra­fın­dan ya­pıl­ma­ya de­vam olu­nur.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 4- Ge­nel Mü­dür­lü­ğün taş­ra teş­kilâtı, bu Ka­nu­nun esas­la­rı­na gö­re ye­ni­den dü­zen­le­nin­ce­ye ka­dar gö­rev ve hiz­met­le­ri mev­cut taş­ra teş­kilâtı ta­ra­fın­dan yü­rü­tül­me­ye de­vam olu­nur.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 5- Va­kıf şerh­le­ri ile il­gi­li de­vam et­mek­te olan da­va­lar­da; di­ğer ka­nun­lar­da yer alan za­ma­na­şı­mı ve hak dü­şü­rü­cü sü­re­le­re iliş­kin hü­küm­ler bu Ka­nun açı­sın­dan uy­gu­lan­maz.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 6- Mül­hak va­kıf­la­rın vak­fi­ye­le­rin­de; in­ti­fa hak­la­rı ha­yır şart­la­rın­dan faz­la olan­lar, va­kıf yö­ne­ti­ci­si ve il­gi­li­le­ri­nin is­tek­le­ri ha­lin­de, Mec­lis ka­ra­rı alı­na­rak, mah­ke­me­sin­ce, 4721 sa­yı­lı Türk Me­denî Ka­nu­nu­nun 372 nci mad­de­sin­de be­lir­ti­len ai­le vak­fı­na dö­nüş­tü­rü­lür.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 7- Ce­ma­at va­kıf­la­rı­nın;

a) 1936 Be­yan­na­me­le­rin­de ka­yıt­lı olup, ha­len ta­sar­ruf­la­rın­da bu­lu­nan nam-ı müs­te­ar ve­ya nam-ı mev­hum­lar adı­na ta­pu­da ka­yıt­lı olan ta­şın­maz­lar,

b) 1936 Be­yan­na­me­sin­den son­ra ce­ma­at va­kıf­la­rı ta­ra­fın­dan sa­tın alın­mış ve­ya ce­ma­at va­kıf­la­rı­na va­si­yet edil­di­ği ve­ya ba­ğış­lan­dı­ğı hal­de, mal edi­ne­me­me ge­rek­çe­siy­le ha­len; Ha­zi­ne ve­ya Ge­nel Mü­dür­lük ya da va­si­yet eden­ler ve­ya ba­ğış­la­yan­lar adı­na ta­pu­da ka­yıt­lı olan ta­şın­maz­lar,

ta­pu ka­yıt­la­rın­da­ki hak ve mü­kel­le­fi­yet­le­ri ile bir­lik­te bu Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren on­se­kiz ay için­de mü­ra­ca­at edil­me­si ha­lin­de, Mec­li­sin olum­lu ka­ra­rın­dan son­ra, il­gi­li ta­pu si­cil mü­dür­lük­le­rin­ce ce­ma­at  va­kıf­la­rı adı­na tes­cil­le­ri ya­pı­lır.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 8- 4046 sa­yı­lı Özel­leş­tir­me Uy­gu­la­ma­la­rı Hak­kın­da Ka­nun uya­rın­ca Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­ne tah­sis edil­miş olan kad­ro­la­rın kul­la­nıl­ma­sı­na de­vam olu­nur.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 9- Sağ­lık Ba­kan­lı­ğı kad­ro­la­rın­da bu­lu­na­rak Bezm-i Alem Va­li­de Sul­tan Va­kıf Gu­re­ba Has­ta­ne­sin­de ça­lı­şır­ken Ge­nel Mü­dür­lük kad­ro­la­rı­na nak­le­di­len per­so­ne­lin, 6/1/2005 ta­rih­li ve 5283 sa­yı­lı Ka­nu­nun 5 in­ci mad­de­si­nin al­tın­cı fık­ra­sın­da yer alan hü­küm­ler­den ya­rar­lan­dı­rıl­ma­sı­na de­vam olu­nur.

Ge­nel Mü­dür­lü­ğe bağ­lı ola­rak fa­ali­yet­te bu­lu­nan Ay­va­lık Va­kıf Zey­tin­lik­le­ri, Va­kıf Mem­ba Su­la­rı ve Bezm-i Alem Va­li­de Sul­tan Va­kıf Gu­re­ba Has­ta­ne­si iş­let­me­le­ri; 5018 sa­yı­lı Ka­mu Malî Yö­ne­ti­mi ve Kon­trol Ka­nu­nu­nun ge­çi­ci 11 in­ci mad­de­si hük­mü­ne gö­re, dö­ner ser­ma­ye­li iş­let­me­le­rin ye­ni­den ya­pı­lan­dı­rıl­ma­sı ile il­gi­li dü­zen­le­me ya­pı­lın­ca­ya ka­dar fa­ali­yet­le­ri­ni dö­ner ser­ma­ye iş­let­me­si ola­rak yü­rüt­me­ye de­vam eder­ler.

Yü­rür­lük

MAD­DE 81- Bu Ka­nun ya­yı­mı ta­ri­hin­de yü­rür­lü­ğe gi­rer.

Yü­rüt­me

MAD­DE 82- Bu Ka­nun hü­küm­le­ri­ni Ba­kan­lar Ku­ru­lu yü­rü­tür.

ANAYASANIN 89 UNCU VE 104 ÜNCÜ MADDELERİ GEREĞİNCE CUMHURBAŞKANINCA BİR DAHA GÖRÜŞÜLMEK ÜZERE GERİ GÖNDERİLEN KANUNA EKLİ LİSTELER

 

(1) SAYILI LİS­TE

KURUMU   : VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

TEŞ­KİLATI : MER­KEZ

İHDASI UYGUN GÖRÜLEN KAD­ROLARIN

                                                                         

 

SER­BEST

TUTULAN

 

 

 

 

 

 

 

KAD­RO

KAD­RO

SINIFI

                UN­VANI                 

DERECESİ

ADEDİ

ADEDİ

TOP­LAM

GİH

Genel Müdür

1

1

 

1

GİH

Genel Müdür Yardımcısı

1

3

 

3

GİH

Vakıflar Meclisi Üyesi

1

5

 

5

GİH

1. Hukuk Müşaviri

1

1

 

1

GİH

Rehberlik ve Teftiş Başkanı

1

1

 

1

GİH

Vakıf Hizmetleri Daire Başkanı

1

1

 

1

GİH

Hayır Hizmetleri Daire Başkanı

1

1

 

1

GİH

Sanat Eserleri ve Yapı İşleri

 

 

 

 

 

Daire Başkanı

1

1

 

1

GİH

Yatırım ve Emlak Daire Başkanı

1

1

 

1

GİH

Sağlık Hizmetleri Daire Başkanı

1

1

 

1

GİH

Kültür ve Tescil Daire Başkanı

1

1

 

1

GİH

Dış İlişkiler Daire Başkanı

1

1

 

1

GİH

Strateji Geliştirme Daire Başkanı

1

1

 

1

GİH

İnsan Kaynakları Daire Başkanı

1

1

 

1

GİH

Destek Hizmetleri Daire Başkanı

1

1

 

1

GİH

Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri

1

1

 

1

GİH

Hukuk Müşaviri

1

10

 

10

GİH

Başmüfettiş

1

40

 

40

GİH

Müfettiş

1

10

 

10

GİH

Müfettiş

3

5

 

5

GİH

Müfettiş

4

2

 

2

GİH

Müfettiş

5

25

 

25

GİH

Müfettiş Yardımcısı

5

1

 

1

GİH

Müfettiş Yardımcısı

7

30

 

30

GİH

İç Denetçi

1

4

 

4

GİH

İç Denetçi

2

3

 

3

GİH

İç Denetçi

3

4

 

4

GİH

İç Denetçi

5

4

 

4

GİH

Mali Hizmetler Uzmanı

2

1

 

1

GİH

Mali Hizmetler Uzmanı

3

1

 

1

GİH

Mali Hizmetler Uzmanı

4

2

 

2

 

 

 

 

SER­BEST

TUTULAN

 

 

 

 

KAD­RO

KAD­RO

SINIFI

                UN­VANI                 

DERECESİ

ADEDİ

ADEDİ

TOP­LAM

GİH

Mali Hizmetler Uzmanı

5

2

 

2

GİH

Mali Hizmetler Uzman Yardımcısı

8

3

 

3

GİH

Müdür

1

42

 

42

GİH

Vakıf Uzmanı

1

5

 

5

GİH

Vakıf Uzmanı

2

5

 

5

GİH

Vakıf Uzmanı

3

10

 

10

GİH

Vakıf Uzmanı

4

10

 

10

GİH

Vakıf Uzmanı

5

10

 

10

GİH

Vakıf Uzman Yardımcısı

6

20

 

20

GİH

Uzman

1

30

 

30

GİH

Uzman (Özelleştirme)

1-12

120

 

120

GİH

Sivil Savunma Uzmanı

1

1

 

1

GİH

Araştırmacı

1

8

 

8

GİH

Araştırmacı

3

25

 

25

GİH

Araştırmacı

5

2

 

2

GİH

Araştırmacı (Özelleştirme)

1-13

167

 

167

GİH

Çözümleyici

6

2

 

2

GİH

Programcı

6

2

 

2

GİH

Bilgisayar İşletmeni

3

40

 

40

GİH

Bilgisayar İşletmeni

4

5

 

5

GİH

Bilgisayar İşletmeni

5

15

 

15

GİH

Bilgisayar İşletmeni

6

14

 

14

GİH

Bilgisayar İşletmeni

7

10

 

10

GİH

Bilgisayar İşletmeni

9

10

 

10

GİH

Müze Araştırmacısı

1

1

 

1

GİH

Müze Araştırmacısı

6

2

 

2

GİH

Mütercim

1

1

 

1

GİH

Mütercim

3

1

 

1

GİH

Mütercim

6

2

 

2

GİH

Kitap Pataloğu

9

2

 

2

GİH

Musahhih

6

2

 

2

GİH

Kütüphaneci

6

1

 

1

GİH

Ayniyat Saymanı

1

2

 

2

GİH

Teberrükât Saymanı

2

1

 

1

GİH

Kameraman

10

2

 

2

GİH

Memur

5

40

 

40

GİH

Memur

6

15

 

15

GİH

Memur

7

16

 

16

GİH

Ambar Memuru

5

2

 

2

GİH

Satınalma Memuru

5

1

 

1

 

 

 

 

SER­BEST

TUTULAN

 

 

 

 

KAD­RO

KAD­RO

SINIFI

                UN­VANI                 

DERECESİ

ADEDİ

ADEDİ

TOP­LAM

GİH

Koruma ve Güvenlik Görevlisi

7

2

 

2

GİH

Koruma ve Güvenlik Görevlisi

9

13

 

13

GİH

Şoför

5

5

 

5

GİH

Şoför

8

5

 

5

GİH

Şoför

10

2

 

2

SH

Daire Tabibi

1

2

 

2

SH

Diş Tabibi

1

1

 

1

SH

Diş Tabibi

5

1

 

1

SH

Biyolog

1

1

 

1

SH

Biyolog

4

1

 

1

SH

Hemşire

1

1

 

1

SH

Hemşire

7

1

 

1

SH

Sağlık Memuru

7

1

 

1

SH

Çocuk Gelişimcisi

2

1

 

1

AH

Avukat

1

10

 

10

AH

Avukat

3

5

 

5

AH

Avukat

5

1

 

1

AH

Avukat

6

4

 

4

TH

Mimar

1

8

 

8

TH

Mimar

3

5

 

5

TH

Mimar

5

5

 

5

TH

Mühendis

1

12

 

12

TH

Mühendis

5

11

 

11

TH

Şehir Plancısı

5

3

 

3

TH

Matematikçi

5

5

 

5

TH

Arkeolog

1

1

 

1

TH

İstatistikçi

5

5

 

5

TH

Desinatör

7

3

 

3

TH

Restoratör

9

3

 

3

TH

Tekniker

1

17

 

17

TH

Tekniker

3

3

 

3

TH

Tekniker

7

5

 

5

TH

Teknisyen

3

10

 

10

TH

Teknisyen

5

6

 

6

TH

Teknik Ressam

7

3

 

3

YH

Teknisyen Yardımcısı

5

3

 

3

YH

Teknisyen Yardımcısı

8

2

 

2

YH

Dağıtıcı

5

3

 

3

YH

Dağıtıcı

10

4

 

4

YH

Kaloriferci

10

1

 

1

YH

Hizmetli

5

12

 

12

YH

Hizmetli

7

    14

 

     14

 

                     TOPLAM

 

1014

 

1014

(1) SAYILI LİS­TE

KURUMU   : VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

TEŞ­KİLATI : TAŞRA

İHDASI UYGUN GÖRÜLEN KAD­ROLARIN

                                                                         

 

SER­BEST

TUTULAN

 

 

 

 

 

 

 

 

KAD­RO

KAD­RO

 

SINIFI

                UN­VANI                 

DERECESİ

ADEDİ

ADEDİ

TOP­LAM

 

GİH

Bölge Müdürü

1

25

 

25

 

GİH

Şube Müdürü

1

159

 

159

 

GİH

Şube Müdürü

3

2

 

2

 

GİH

Hastane Müdürü

1

1

 

1

 

GİH

Hastane Müdür Yrd.

2

3

 

3

 

GİH

Hastane Müdür Yrd.

3

2

 

2

 

GİH

Hastane Müdür Yrd.

5

1

 

1

 

GİH

Vakıf Uzmanı

1

20

 

20

 

GİH

Vakıf Uzmanı

2

20

 

20

 

GİH

Vakıf Uzmanı

3

20

 

20

 

GİH

Vakıf Uzmanı

4

20

 

20

 

GİH

Vakıf Uzmanı

5

20

 

20

 

GİH

Vakıf Uzman Yardımcısı

6

50

 

50

 

GİH

Sivil Savunma Uzmanı

1

5

 

5

 

GİH

Uzman (Özelleştirme)

1-12

2

 

2

 

GİH

Araştırmacı

1

15

 

15

 

GİH

Araştırmacı

3

65

 

65

 

GİH

Araştırmacı

4

8

 

8

 

GİH

Araştırmacı

5

6

 

6

 

GİH

Araştırmacı (Özelleştirme)

1-13

3

 

3

 

GİH

Çözümleyici

6

15

 

15

 

GİH

Programcı

6

10

 

10

 

GİH

Bilgisayar İşletmeni

3

60

 

60

 

GİH

Bilgisayar İşletmeni

4

19

 

19

 

GİH

Bilgisayar İşletmeni

5

18

 

18

 

GİH

Bilgisayar İşletmeni

7

20

 

20

 

GİH

Bilgisayar İşletmeni

9

105

 

105

 

GİH

Müze Araştırmacısı

3

1

 

1

 

GİH

Müze Araştırmacısı

6

14

 

14

 

GİH

Müze Araştırmacısı

9

4

 

4

 

GİH

Mütercim

6

10

 

10

 

GİH

Kitap Pataloğu

6

8

 

8

 

GİH

Musahhih

6

5

 

5

 

GİH

Ayniyat Saymanı

1

15

 

15

 

GİH

Ayniyat Saymanı

3

9

 

9

 

 

 

 

 

SER­BEST

TUTULAN

 

 

 

 

 

KAD­RO

KAD­RO

 

SINIFI

                UN­VANI                 

DERECESİ

ADEDİ

ADEDİ

TOP­LAM

 

GİH

Ayniyat Saymanı

5

2

 

2

 

GİH

Teberrükât Saymanı

1

5

 

5

 

GİH

Teberrükât Saymanı

5

1

 

1

 

GİH

Teberrükât Saymanı

6

22

 

2

 

GİH

Kameraman

10

5

 

5

 

GİH

Memur

5

155

 

155

 

GİH

Memur

7

60

 

60

 

GİH

Memur

8

26

 

26

 

GİH

Memur

9

38

 

38

 

GİH

Ambar Memuru

5

15

 

15

 

GİH

Ambar Memuru

7

20

 

20

 

GİH

Satınalma Memuru

5

20

 

20

 

GİH

Satınalma Memuru

7

20

 

20

 

GİH

Kütüphaneci

1

1

 

1

 

GİH

Kütüphaneci

3

1

 

1

 

GİH

Kütüphaneci

6

3

 

3

 

GİH

Koruma ve Güvenlik Görevlisi

5

1

 

1

 

GİH

Koruma ve Güvenlik Görevlisi

7

 10

 

10

 

GİH

Koruma ve Güvenlik Görevlisi

9

60

 

60

 

GİH

Şoför

5

25

 

25

 

GİH

Şoför

8

15

 

15

 

GİH

Şoför

10

9

 

9

 

SH

Daire Tabibi

1

2

 

2

 

SH

Veteriner Hekim

5

2

 

2

 

SH

Baştabip

1

1

 

1

 

SH

Baştabip Yardımcısı

1

5

 

5

 

SH

Klinik Şefi

1

25

 

25

 

SH

Klinik Şef Yardımcısı

1

15

 

15

 

SH

Uzman Tabip

1

70

 

70

 

SH

Uzman Tabip

2

20

 

20

 

SH

Uzman Tabip

3

26

 

26

 

SH

Uzman Tabip

4

4

 

4

 

SH

Uzman Tabip

5

30

 

30

 

SH

Uzman (TUT)

5

1

 

1

 

SH

Başasistan

1

18

 

18

 

SH

Başasistan

2

2

 

2

 

SH

Başasistan

3

3

 

3

 

SH

Başasistan

5

3

 

3

 

SH

Asistan

1

5

 

5

 

 

 

 

 

SER­BEST

TUTULAN

 

 

 

 

 

KAD­RO

KAD­RO

 

SINIFI

                UN­VANI                 

DERECESİ

ADEDİ

ADEDİ

TOP­LAM

 

SH

Asistan

2

5

 

5

 

SH

Asistan

3

10

 

10

 

SH

Asistan

4

15

 

15

 

SH

Asistan

5

240

 

240

 

SH

Tabip

2

2

 

2

 

SH

Tabip

3

2

 

2

 

SH

Tabip

5

13

 

13

 

SH

Diş Tabibi

1

2

 

2

 

SH

Diş Tabibi

5

5

 

5

 

SH

Biyolog

1

3

 

3

 

SH

Biyolog

5

1

 

1

 

SH

Biyolog

9

3

 

3

 

SH

Psikolog

1

2

 

2

 

SH

Psikolog

5

1

 

1

 

SH

Odyolog

6

1

 

1

 

SH

Sağlık Fizikçisi

8

1

 

1

 

SH

Fizyoterapist

5

2

 

2

 

SH

Diyetisyen

5

2

 

2

 

SH

Laborant

1

1

 

1

 

SH

Laborant

2

2

 

2

 

SH

Laborant

4

3

 

3

 

SH

Laborant

5

13

 

13

 

SH

Laborant

7

8

 

8

 

SH

Eczacı

1

1

 

1

 

SH

Eczacı

5

8

 

8

 

SH

Sağlık Teknisyeni

4

2

 

2

 

SH

Sağlık Teknisyeni

5

21

 

21

 

SH

Sağlık Teknisyeni

6

6

 

6

 

SH

Sağlık Memuru

2

2

 

2

 

SH

Sağlık Memuru

3

1

 

1

 

SH

Sağlık Memuru

9

12

 

12

 

SH

Başhemşire

1

1

 

1

 

SH

Hemşire

1

10

 

10

 

SH

Hemşire

2

15

 

15

 

SH

Hemşire

3

10

 

10

 

SH

Hemşire

4

17

 

17

 

SH

Hemşire

5

140

 

140

 

SH

Hemşire

6

15

 

15

 

SH

Hemşire

7

57

 

57

 

 

 

 

 

SER­BEST

TUTULAN

 

 

 

 

 

KAD­RO

KAD­RO

 

SINIFI

                UN­VANI                 

DERECESİ

ADEDİ

ADEDİ

TOP­LAM

 

SH

Hemşire

8

35

 

35

 

SH

Hemşire

9

20

 

20

 

SH

Ebe

4

1

 

1

 

SH

Ebe

5

5

 

5

 

SH

Ebe

7

6

 

6

 

AH

Avukat

1

40

 

40

 

AH

Avukat

3

20

 

20

 

AH

Avukat

5

10

 

10

 

AH

Avukat

6

40

 

40

 

TH

Mimar

1

15

 

15

 

TH

Mimar

3

15

 

15

 

TH

Mimar

5

50

 

50

 

TH

Mühendis

1

28

 

28

 

TH

Mühendis

3

15

 

15

 

TH

Mühendis

5

70

 

70

 

TH

Mühendis

8

5

 

5

 

TH

Şehir Plancısı

4

1

 

1

 

TH

Şehir Plancısı

5

5

 

5

 

TH

Arkelog

1

4

 

4

 

TH

Kimyager

1

1

 

1

 

TH

Fizikçi

1

1

 

1

 

TH

Fizikçi

2

1

 

1

 

TH

Fizikçi

5

1

 

1

 

TH

Desinatör

1

1

 

1

 

TH

Desinatör

7

5

 

5

 

TH

Restoratör

9

5

 

5

 

TH

Tekniker

1

32

 

32

 

TH

Tekniker

3

15

 

15

 

TH

Tekniker

5

10

 

10

 

TH

Tekniker

7

40

 

40

 

TH

Teknisyen

3

25

 

25

 

TH

Teknisyen

5

13

 

13

 

TH

Teknisyen

7

15

 

15

 

TH

Teknisyen

9

14

 

14

 

TH

Teknik Ressam

7

5

 

5

 

TH

Fen Memuru

3

5

 

5

 

TH

Fen Memuru

7

15

 

15

 

YH

Teknisyen Yardımcısı

7

4

 

4

 

YH

Teknisyen Yardımcısı

8

2

 

2

 

 

 

 

 

SER­BEST

TUTULAN

 

 

 

 

 

KAD­RO

KAD­RO

 

SINIFI

                UN­VANI                 

DERECESİ

ADEDİ

ADEDİ

TOP­LAM

 

YH

Aşçı

5

10

 

10

 

YH

Aşçı

7

2

 

2

 

YH

Aşçı

8

8

 

8

 

YH

Aşçı

10

5

 

5

 

YH

Hastabakıcı

7

8

 

8

 

YH

Bekçi

5

5

 

5

 

YH

Bekçi

7

12

 

12

 

YH

Bekçi

11

1

 

1

 

YH

Kaloriferci

5

5

 

5

 

YH

Kaloriferci

7

1

 

1

 

YH

Kaloriferci

10

20

 

20

 

YH

Hizmetli

5

40

 

40

 

YH

Hizmetli

7

65

 

65

 

YH

Hizmetli

8

25

 

25

 

YH

Hizmetli

9

70

 

70

 

YH

Hizmetli

10

45

 

45

 

YH

Hizmetli

11

        84   

                

84  

 

 

 

 

 

 

 

          

 

TOPLAM

 

3162

 

3162

 

 

(1) SA­YI­LI LİS­TE

 

KU­RU­MU      : VAKIFLAR GE­NEL MÜ­DÜR­LÜ­ĞÜ

TEŞ­Kİ­LA­TI    : DÖNER SERMAYE

İH­DASI UYGUN GÖRÜLEN KADROLARIN

                                                                                                           

SERBEST

TUTULAN

 

 

 

 

 

 

 

KADRO

KADRO

 

SI­NI­FI

UN­VA­NI

DE­RE­CE­Sİ

ADEDİ

ADEDİ

TOPLAM

GİH

İŞLETME MÜ­DÜ­RÜ

1

2

 

2

GİH

ŞUBE MÜDÜRÜ

1

4

 

4

GİH

SAYMANLIK MÜDÜRÜ

1

3

 

3

GİH

VEZNEDAR

6

2

 

2

GİH

BİLGİSAYAR İŞLETMENİ

3

5

 

5

GİH

BİLGİSAYAR İŞLETMENİ

4

1

 

1

GİH

BİLGİSAYAR İŞLETMENİ

5

2

 

2

GİH

MEMUR

5

15

 

15

GİH

MEMUR

7

4

 

4

GİH

ŞOFÖR

10

3

 

3

TH

MÜHENDİS

1

2

 

2

TH

TEKNİKER

1

3

 

3

TH

FEN MEMURU

3

2

 

2

TH

TEKNİSYEN

4

1

 

1

TH

TEKNİSYEN

7

1

 

1

SH

SAĞLIK TEKNİSYENİ

9

5

 

5

SH

SAĞLIK MEMURU

9

5

 

5

SH

HEMŞİRE

9

41

 

41

SH

HEMŞİRE YARDIMCISI

5

2

 

2

SH

EBE

5

1

 

1

SH

EBE

9

4

 

4

YH

HİZMETLİ

10

1

 

1

YH

BEKÇİ

6

1

 

1

 

                                TOPLAM

 

  110 

 

  110 

 

                                GENEL TOP­LAM

 

4286

 

4286

 

ANAYASANIN 89 UNCU VE 104 ÜNCÜ MADDELERİ GEREĞİNCE CUMHURBAŞKANINCA BİR DAHA GÖRÜŞÜLMEK

ÜZERE GERİ GÖNDERİLEN KANUNA EKLİ CETVELLER

 

I  SAYILI CETVEL

 

VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MERKEZ TEŞKİLATI

 

Genel Müdür

Vakıflar Meclisi (15)

Genel Müdür Yardımcısı

Ana Hizmet Birimleri

Danışma ve Denetim Birimleri

Yardımcı Hizmet Birimleri

Genel Müdür

 

Genel Müdür Yardımcısı

1- Vakıf Hizmetleri Daire

1- Hukuk Müşavirliği

1- İnsan Kaynakları Daire

 

 

Genel Müdür Yardımcısı

    Başkanlığı

2- Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı

    Başkanlığı

 

 

Genel Müdür Yardımcısı

2- Hayır Hizmetleri Daire

3- Strateji Geliştirme Daire

2- Destek Hizmetleri Daire

 

 

 

    Başkanlığı

    Başkanlığı

    Başkanlığı

 

 

 

3- Sanat Eserleri ve Yapı İşleri

4- Basın ve Halkla İlişkiler

 

 

 

 

    Daire Başkanlığı

    Müşavirliği

 

 

 

 

4- Yatırım ve Emlak Daire

 

 

 

 

 

    Başkanlığı

 

 

 

 

 

5- Sağlık Hizmetleri Daire

 

 

 

 

 

    Başkanlığı

 

 

 

 

 

6- Kültür ve Tescil Daire

 

 

 

 

 

    Başkanlığı

 

 

 

 

 

7- Dış İlişkiler Daire Başkanlığı

 

 

(II) SAYILI CETVEL

 

VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

(TAŞRA TEŞKİLATI)

BÖLGE MÜDÜRLÜKLERİ

 

 

SIRA

 

 

 

NO.

BÖLGE ADI

BAĞLI İLLER

 

1

ADANA

Adana, Mersin, Osmaniye

 

2

ANKARA

Ankara, Bolu, Çankırı, Düzce, Kırıkkale

 

3

ANTALYA

Antalya, Burdur, Isparta

 

4

AYDIN

Aydın, Denizli, Muğla

 

5

BALIKESİR

Balıkesir, Çanakkale

 

6

BİTLİS

Bitlis, Hakkâri, Muş, Şırnak, Siirt, Van

 

7

BURSA

Bursa, Bilecik, Sakarya, Yalova

 

8

DİYARBAKIR

Diyarbakır, Batman, Bingöl, Mardin

 

9

EDİRNE

Edirne, Kırklareli

 

10

ERZURUM

Erzurum, Kars, Ardahan, Bayburt, Erzincan, Iğdır, Ağrı

 

11

GAZİANTEP

Gaziantep, Kilis

 

12

HATAY

Hatay, Kahramanmaraş

 

13

İSTANBUL I. BÖLGE

Avrupa Yakası, Tekirdağ

 

14

İSTANBUL II. BÖLGE

Anadolu Yakası, Kocaeli

 

15

İZMİR

İzmir, Manisa

 

16

KASTAMONU

Kastamonu, Bartın, Karabük, Zonguldak

 

17

KAYSERİ

Kayseri, Niğde, Nevşehir, Kırşehir

 

18

KONYA

Konya, Aksaray, Karaman

 

19

KÜTAHYA

Kütahya, Afyonkarahisar, Eskişehir, Uşak

 

20

MALATYA

Malatya, Elazığ, Tunceli

 

21

SAMSUN

Samsun, Ordu, Sinop

 

22

SİVAS

Sivas, Yozgat

 

23

ŞANLIURFA

Şanlıurfa, Adıyaman

 

24

TOKAT

Tokat, Amasya, Çorum

 

25

TRABZON

Trabzon, Artvin, Giresun, Gümüşhane, Rize

(III) SAYILI CETVEL

 

VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

SÖZLEŞMELİ PERSONELİNE İLİŞKİN AYLIK ÜCRET SINIRLARI (BRÜT YTL)

 

GÖREV UNVANI

TABAN ÜCRETİ

TAVAN ÜCRETİ

 

Genel Müdür

980.00

1.726.00

 

Vakıflar Meclisi Üyesi, Genel Müdür Yrd., I. Hukuk

 

 

 

Müşaviri, Rehberlik ve Teftiş Başkanı

920.00

1.651.00

 

Başmüfettiş, Daire Başkanı, Hukuk Müşaviri, Basın ve

 

 

 

Halkla İlişkiler Müşaviri, Bölge Müdürü

650.00

1.602.00

 

Müdür, Şube Müdürü

520.00

1.377.00

 

Müfettiş, Vakıf Uzmanı

 

 

 

 

Kadro Derecesi 1

895.00

1.377.00

 

Kadro Derecesi 2

890.00

1.350.00

 

Kadro Derecesi 3

860.00

1.320.00

 

Kadro Derecesi 4

830.00

1.290.00

 

Kadro Derecesi 5

805.00

1.265.00

 

Kadro Derecesi 6

780.00

1.240.00

 

Kadro Derecesi 7

760.00

1.200.00

Avukat, Mimar, Mühendis, Şehir Plancısı, Kurum

 

 

 

Tabibi, Müze Araştırmacısı

 

 

 

 

Kadro Derecesi 1

890.00

1.350.00

 

Kadro Derecesi 2

860.00

1.320.00

 

Kadro Derecesi 3

830.00

1.290.00

 

Kadro Derecesi 4

805.00

1.265.00

 

Kadro Derecesi 5

780.00

1.240.00

 

Kadro Derecesi 6

760.00

1.200.00

 

ADALET KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN

VAKIFLAR KANUNU

 

MADDE 5- Kanunun 5 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 11- Kanunun 11 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 12- Kanunun 12 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 14- Kanunun 14 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 16- Kanunun 16 ncı maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 25- Kanunun 25 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 26- Kanunun 26 ncı maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 41- Kanunun 41 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 68- Kanunun 68 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.