NÜKLEER GÜÇ SANTRALLARININ KURULMASI VE İŞLETİLMESİ
İLE ENERJİ SATIŞINA İLİŞKİN KANUN
Kanun No. 5654 |
|
Kabul Tarihi: 8/5/2007 |
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Tanımlar ve Kısaltmalar
Amaç
ve kapsam
MADDE
1-
(1) Bu Kanunun amacı; enerji plan ve politikalarına uygun biçimde,
elektrik enerjisi üretimi gerçekleştirecek nükleer güç santrallarının kurulması, işletilmesi ve enerji
satışına ilişkin usûl ve esasları belirlemektir.
Tanımlar
ve kısaltmalar
MADDE
2-
(1) Bu Kanunda geçen;
a) Bakanlık: Enerji ve Tabii Kaynaklar
Bakanlığını,
b) EPDK: Enerji Piyasası Düzenleme
Kurumunu,
c) EÜAŞ: Elektrik Üretim Anonim Şirketini,
ç) İÇH: İşletmeden çıkarma hesaplarını,
d) Perakende ve toptan satış lisansı:
Elektrik enerjisinin tüketicilere satışını gerçekleştirmek üzere
EPDK'dan alınan lisansları,
e) Santral: Elektrik enerjisi üretilen
nükleer güç santrallarını,
f) Şirket: Santraldan
elektrik enerjisi üretimi yapmak amacıyla EPDK'dan
lisans almış üretim şirketini,
g) TAEK: Türkiye Atom Enerjisi Kurumunu,
ğ) TETAŞ: Türkiye Elektrik Ticaret
ve Taahhüt Anonim Şirketini,
h) URAH: Ulusal radyoaktif atık hesabını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Santrallarda Elektrik Enerjisi Üretiminde
Uygulanacak Usûl ve Esaslar
Santral
kuracak şirketin belirlenmesi
MADDE
3-
(1) Yapılacak nükleer güç santrallarına ilişkin
olarak ilgili bakanlık ve kurumların görüşleri alındıktan sonra
Bakanlık tarafından, bu Kanun kapsamında santral kuracak ve işletecek
şirket ve/veya şirketlerin seçilmesi süreci başlatılır.
(2) Bu sürece, TAEK'in belirlediği
ölçütleri karşılayan şirketler katılabilir.
(3)
Kanundan yararlandırılacak şirket veya şirketler, Bakanlık tarafından
megavat-elektrik (MWe) cinsinden toplam santral
kapasitesi, santrala yönelik yer tahsisi,
lisans bedeli ve altyapıya yönelik teşvikler ile tekliflerin yapılmasına
ve değerlendirilmesine ilişkin usûl ve esasların belirlenmesi ve
Bakanlar Kurulunca onaylanmasını takiben yapılacak yarışma sonucu
seçim ile belirlenir.
(4) Bu Kanun kapsamında, işletmeye
girdikten sonraki onbeş yıllık süre boyunca
şirketler tarafından yıllara sarî olarak teklif edilecek elektrik
enerjisi üretim miktarları ile yine şirketler tarafından perakende
ve toptan satış lisansı sahibi şirketlere teklif edilecek yıllık
birim elektrik enerjisi satış fiyatlarının çarpımı sonucu oluşacak
elektrik alım bedellerinin önceden saptanmış belirli bir iskonto haddi üzerinden yarışmanın yapıldığı tarihe
indirgenmiş değerlerinin toplamı olarak en düşük teklifi veren
şirket veya şirketler bu Kanun hükümlerinden yararlanmaya hak kazanır.
Uygulama
esasları
MADDE
4-
(1) Bu Kanun kapsamında üretilen elektrik enerjisinin satışında
aşağıda yer alan esaslar uygulanır:
a) Perakende ve toptan satış lisansı
sahibi tüzel kişiler santraldan üretilen
elektrik enerjisini onbeş yıllık ikili anlaşmalar
çerçevesinde satın alır. Bu Kanun kapsamında toptan ve perakende
satış lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından üstlenilecek elektrik
enerjisi alımına ilişkin hükümler lisanslarına derç edilir.
b) Toptan ve perakende satış şirketlerine
satışı yapılacak miktarla santralın üreteceği elektrik miktarı
arasında kontrata bağlanamayan bir üretim fazlası oluşursa, bu miktar
için TETAŞ alım anlaşması yapar.
(2) Ancak Bakanlık tarafından
gerçekleştirilecek seçim sürecine katılmaksızın santral yapacak şirket veya
şirketler bu madde hariç Kanunun diğer hükümlerine tâbidir.
Lisans,
izin ve yükümlülükler
MADDE
5-
(1) Şirket, bu Kanun ve diğer mevzuatın gerektirdiği her türlü izin,
ruhsat ve lisansı almakla yükümlüdür.
(2) Şirket santralın kurulması aşamasında
oluşabilecek herhangi bir zararın tazminine yönelik, zorunlu yatırım
sigortası yaptırmakla ve santralın faaliyeti süresince oluşacak
atıkların taşınması, depolanması ve/veya bertaraf edilmesi ile ilgili
her türlü finansal maliyetlerin ve santralın
işletme süresinin sonunda işletmeden çıkarma masraflarının karşılanması
için oluşturulacak fonlara katkı ile yükümlüdür.
(3) Şirket, TAEK'in belirleyeceği
kurallar çerçevesinde yakıt temininden sorumludur.
(4)
Atık yönetimi kapsamında geçici depolama veya nihaî depolama yerinin
belirlenmesine, depolama tesisinin inşasına, lisanslanmasına,
işletilmesine ve işletmeden çıkarılmasına, geçici depolama yerinde
muhafaza edilecek veya nihaî depolama yerinde bertaraf edilecek
kullanılmış yakıt ya da yüksek seviyeli atıkların
taşınmasına ve işlenmesine, radyoaktif atıkların yönetimini
sağlayacak araştırma, geliştirme faaliyetlerinin yürütülmesine
ilişkin maliyetleri ve nükleer güç santralının sökümünden
dolayı oluşacak maliyetleri karşılamak amacıyla şirketin katkıda
bulunacağı URAH ile İÇH oluşturulur. Şirket, TAEK tarafından yayınlanan
usûl ve esaslara göre URAH ve İÇH’ye ödeme yapmakla
yükümlüdür. URAH ve İÇH’ye ilişkin işlemler tüm
vergilerden muaftır. Bu hesapların oluşturulması ve idaresine
ilişkin usûl ve esaslar, TAEK'in ve Hazine Müsteşarlığının görüşü
alınarak Bakanlık tarafından belirlenir. Ödenecek payları zamanında
yatırmayanlar için 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının
Tahsil Usûlü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır. URAH ve İÇH adına
tahsil edilen gelirler amacı dışında kullanılamaz.
(5) Nükleer yakıt, radyoaktif madde
veya radyoaktif atık taşınırken veya santralda
bir kaza olması durumunda, nükleer enerji alanında üçüncü kişilere
karşı sorumluluğa ilişkin olarak Paris Sözleşmesi ve diğer ulusal
ve uluslararası mevzuat hükümleri uygulanır.
Kamu
iştiraki ve yatırımı
MADDE
6-
(1) Bu Kanundan yararlanmaya hak kazanan şirket ile bir iktisadî
devlet teşekkülü, 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri
Hakkında Kanun Hükmünde Kararname çerçevesinde iştirak ilişkisi
kurabilir.
(2) Kamu şirketleri bu Kanun kapsamındaki
santralları yapabilir. Bu amaçla Bakanlar Kurulunca,
santral kurmak, kurdurmak ve/veya işletmek, işlettirmek ve üretilen
elektriğin satışını yapmak üzere 233 sayılı KHK’ye
tâbi olmaksızın özel hukuk hükümlerine tâbi şirket kurulmasına
karar verilebilir. Bu kapsamda kurulacak şirkete özel sektör şirketleri
talep ettikleri oranda ortak olabilirler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Teşvikler
MADDE
7-
(1) Bakanlar Kurulu, kurulacak santrala ilişkin
teknoloji edinmeye yönelik yatırımlar ile işletme personelinin
eğitimini teşviklerden yararlandırabilir.
(2) Bu Kanun kapsamında üzerinde
santral kurulacak taşınmazların Hazinenin özel mülkiyetinde veya
Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunması halinde, bu taşınmazlar
üzerinde şirket lehine, Maliye Bakanlığı tarafından diğer kamu
kurum veya kuruluşlarının mülkiyetinde bulunması halinde ise Bakanlar Kurulu
kararı ile bedelsiz olarak kullanma izni, irtifak hakkı tesis edilir.
Bu taşınmazlara ilişkin sözleşmelerin sürelerinin sonunda, maliyeti
5 inci maddenin dördüncü fıkrası kapsamında oluşturulan fonlardan
karşılanmak üzere nükleer güç santralının sökülmesi zorunludur. Söküm işinden ve taşınmazın çevre kuralları kapsamında
kabul edilebilir hale getirilerek Hazineye iadesinden şirket sorumludur.
Bu işlemler için fon kaynaklarının yetersiz kalması durumunda maliyetler
Hazine tarafından karşılanır.
Uygulamaların
koordinasyonu
MADDE
8-
(1) Bu Kanunun uygulanmasında gerekli koordinasyon Bakanlık tarafından
sağlanır.
Yaptırımlar
MADDE
9-
(1) Bu Kanunun hükümlerine aykırı hareket eden toptan ve perakende
satış lisansı sahibi tüzel kişiler hakkında EPDK tarafından
20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun 11 inci
maddesi hükümleri çerçevesinde işlem yapılır. Bu işlemlerin sebep
olacağı sözleşme iptalleri sonucu açığa çıkacak elektrik enerjisi
TETAŞ tarafından alınacaktır.
Düzenleyici
kurum
GEÇİCİ
MADDE 1-
(1) Nükleer faaliyetlerin düzenlenmesi için bir kurum kurulana kadar
düzenleme ve denetleme işlemlerini yerine getirmek için TAEK gerekli
önlemleri alır. TAEK özel bilgi ve ihtisas gerektiren işlerde kadro
aranmaksızın uygun nitelikli yerli ve yabancı uyruklu sözleşmeli
personel çalıştırabilir. Bunlara ödenecek ücret ve diğer malî haklar
Başbakan tarafından belirlenir.
GEÇİCİ
MADDE 2-
(1) EÜAŞ tarafından kömür tahsis (rödövans)
ihalesi sonucunda kömür kullanım hakkı elde edecek şirketler tarafından
yapılacak 1000 MW üzeri güçte yerli kömür yakıtlı elektrik santrallarından 2014 yılı sonuna kadar işletmeye
girenlerin ürettiği elektrik, perakende ve toptan satış lisansı sahibi
şirketlerce bu Kanunun 4 üncü maddesi hükümlerine göre alınır.
(2) EÜAŞ tarafından yapılacak kömür
tahsis (rödövans) ihalesinde isteklilerce,
yıllara sarî olarak rödövans bedeli ile onbeş yıllık süre için yıllara sarî olarak elektrik
enerjisi alım miktarları ve yıllık birim elektrik enerjisi satış fiyatları
teklif edilecektir.
(3) Bu ihalede seçim, şartnamede belirlenecek
esaslar dahilinde, teklif edilecek yıllık üretim miktarları ile yıllık
birim elektrik enerjisi satış fiyatlarının çarpımı sonucu oluşacak
elektrik alım bedellerinin önceden saptanmış belirli bir iskonto haddi üzerinden ihalenin yapıldığı tarihe
indirgenmiş değerleri toplamı ile rödövans
bedelinin değerlendirilmesi sonucunda yapılır.
Yürürlük
MADDE
10-
(1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE
11-
(1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.