Dönem: 22 Yasama Yılı: 5
TBMM (S.
Sayısı: 1267)
Konya Milletvekili Ahmet Işık’ın Avukatlık Kanununda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifleri ve Adalet
Komisyonu Raporu (2/887, 2/891)
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Avukatlık Kanununda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifim ve gerekçesi ekte sunulmuştur.
Gereğini arz ederim.
Saygılarımla.
6/11/2006
Ahmet Işık
Konya
GEREKÇE (2/887)
Hukuk devleti; insan
haklarına saygılı ve bu hakları koruyan, toplum yaşamında adalete
ve eşitliğe uygun bir hukuk düzeni kuran ve düzeni sürdürmekle kendisini
yükümlü sayan, bütün davranışları hukuk kurallarına ve Anayasa'ya
uyan, işlem ve eylemleri yargı denetimine bağlı olan devlet demektir.
Hukuk devletinin güvencesi
ve vazgeçilmez unsuru olan yargının kurucu unsurlarından biri
olan savunmanın, işlevini tam ve etkin olarak yapmasının sağlanması
ile adil yargılanmanın gerçekleşmesi ve demokratik toplum düzenine
ulaşılabilmesi sağlanmış olacaktır.
Avrupa Birliği ile
bütünleşmeye çalıştığımız günümüzde eğitim-öğretimden iş kollarına
kadar her alanda belirli standartlara ulaşılmaya çalışılan ülkemizde,
yapılan işin mahiyeti itibariyle en önemli meslek kollarından biri
olan avukatlık mesleği için de belli standartların getirilmesi gerekliliği
ortadadır. Avukatlık kişisel beceri ve tecrübeye dayalı olmakla
birlikte hukuki bilgiden yoksun veya yetersiz olarak yapılabilecek
bir meslek de değildir. Ülkemizde sayıları hızla artan hukuk fakülteleri
arasında müfredat birlikteliği sağlanmış fakat eğitim ve öğretim
kalitesi bakımından eşit şartlar oluşturulamamıştır.
Bu nedenle Avukatlık
Kanununda yapılan düzenleme ile avukatlık stajından sonra mesleğe
başlayabilmek için sınav şartı getirilmiş ve yapılan sınavlarda
altı defa başarısız olan stajyerin bir daha sınava giremeyeceği
hükme bağlanmıştır.
Biz bu teklifimizle
avukatlık yapmak isteyen hukuk fakültesi mezunlarının yapacakları
mesleğin kutsallığını bilerek mesleğe başladıkları zaman donanım
olarak hiçbir fakültenin diğer fakülteye üstün olmadığı eşit şartlarda
bilgilerini ortaya koyarak kendilerini ispat etmiş olarak daha
mesleğe adım atarken kendi bilgilerini ortaya koymuş ve bu mesleği
yaparken mevzuat konusunda sıkıntı yaşamayacağını ispatlamış
olarak stajına başlamasını öngörmekteyiz.
Bunun için Teklif ile
avukatlık sınavı stajdan önceye alınmakta ve bu hususla ilgili gerekli
madde değişiklikleri yapılmaktadır. Ayrıca geçici madde düzenlemesi
ile halihazırda hukuk fakültesi mezunu olanlar ile halen hukuk fakültesi
öğrencisi bulunanlar da bu düzenlemeden muaf tutulmaktadırlar.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Avukatlık Kanununda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifim ve gerekçesi ekte sunulmuştur.
Gereğini arz ederim.
Saygılarımla.
18/10/2006
Ahmet Işık
Konya
GEREKÇE (2/891)
Serbest bir meslek
olan avukatlık yargı içindeki yer ve etkileri nedeniyle iyi eğitimi
gerekli kılan bir uzmanlık alanıdır. İyi avukat olmanın öncelikli
koşulu iyi bir hukukçu olmaktır. Yeni getirilen sınav sistemi ile
ülkemizde sayıları hızla artan hukuk fakülteleri nedeniyle eğitim
öğretim açısından oluşan farklılıkların önlenmesi, avukatlık mesleğinin
kalitesinin artırılması ve giderek savunma ile yargıya yansıyan
olumsuzlukların giderilmesi amaçlanmaktadır.
Ancak avukatlık bir
meslek olarak hukuki bilgiye, kişisel beceriye ve mesleki tecrübeye
dayanmaktadır. Sadece mevzuatın bilinip bilinmediğine yönelik
yapılacak bir sınavın avukatlık yapmak için gerekli olan beceriyi
ölçmeyeceği aşikardır.
Teklif ile avukatlık
mesleğini icra edecek kişiler için herhangi bir fayda sağlamayacak
söz konusu sınav sisteminin yürürlükten kaldırılması amaçlanmaktadır.
Adalet Komisyonu
Raporu
|
|
Türkiye Büyük
Millet Meclisi |
|
|
|
Adalet Komisyonu
|
|
|
|
Esas No:
(2/887),(2/891) |
|
|
|
Karar No: 113 |
|
TÜRKİYE
BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlığınızca
12/10/2006 ve 7/11/2006 tarihlerinde, Komisyonumuza havale edilmiş
olan “İzmir Milletvekili Yılmaz Kaya’nın, 1136 sayılı Avukatlık Kanununda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/871) ile Konya Milletvekili
Ahmet Işık’ın Avukatlık Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
Teklifi (2/887), teklif sahipleri ile Adalet Bakanlığı ve Türkiye
Barolar Birliği temsilcilerinin katılımlarıyla, Komisyonumuzun
8/11/2006 tarihli 74 üncü toplantısında
görüşülmüş ve geneli üzerindeki görüşmeleri tamamlanarak maddelerine
geçilmesi kabul edilmiştir. Ancak, söz konusu
teklifler, daha ayrıntılı incelenmesi amacıyla birleştirilerek
Alt Komisyona havale edilmiştir. İzmir Milletvekili Yılmaz Kaya,
söz konusu Kanun Teklifini (2/871) geri çekmiştir. Alt Komisyon, Konya
Milletvekili Ahmet Işık’ın Avukatlık Kanununda Değişiklik Yapılmasına
Dair Kanun Teklifi (2/887) üzerinden görüşmelere devam etmiştir. Alt
Komisyon, Adalet ve Maliye bakanlıkları,
Devlet Personel Başkanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ile
Türkiye Barolar Birliği temsilcilerinin katılımlarıyla
13/11/2006 tarihinde yaptığı toplantıda söz konusu Teklifi, etraflıca
inceleyip görüşmüş ve raporunu 13/11/2006 tarihinde Komisyonumuza
sunmuştur. Ayrıca, Başkanlığınızca, 14/11/2006 tarihinde, Konya
Milletvekili Ahmet Işık’ın Avukatlık Kanununda Değişiklik Yapılmasına
Dair Kanun Teklifi (2/891), Komisyonumuza havale edilmiştir. Komisyonumuz,
15/11/2006 tarihinde yapmış olduğu 76 ncı toplantısında, İçtüzüğün
26 ncı maddesi gereğince söz konusu Teklifi de (2/891) gündemine almış
ve diğer Teklif (2/887) ile aynı mahiyette olduğundan birleştirilmesine
karar vermiştir. Komisyonumuzca, Adalet Bakanlığı ile Türkiye Barolar
Birliği temsilcilerinin katılımlarıyla yapmış olduğu toplantıda,
Alt Komisyonun kabul ettiği metin esas kabul edilmiş ve söz konusu Teklif üzerinde yapılan değişiklikler aşağıda açıklanmıştır.
Teklif ile staj sonunda yapılması öngörülen Avukatlık
sınavının, staj başlangıcına alınması öngörülmektedir. Ancak
ilk, orta ve yüksek öğrenim olmak üzere, en az on beş yıl öğrenim gören
avukat stajyerleri, hukuk fakültesinden diplomasını aldıktan sonra,
mahkemede ve avukat yanındaki stajını da başarı ile bitirdiği halde,
1136 sayılı Avukatlık Kanununun ilgili maddeleri gereğince avukat
olabilmek için zorunlu olarak sınava tabi tutulmaktadır. İlk sınava
girip başarılı olamayan aday, yeni bir tahsile ve yeni bir staja mecbur
olmamasına rağmen bu imtihanların tekrarındaki faydanın ne olduğu
anlaşılamamakta, ayrıca Anayasanın “Kanun önünde eşitlik” ilkesini
düzenleyen 10 uncu maddesiyle, sınava tabi tutulan kişi meslek
seçme hakkından kısıtlanmış olduğundan “Çalışma ve sözleşme hürriyeti”
başlıklı 48 inci maddesine göre bu sınav, Anayasaya aykırılık teşkil
etmektedir. Avukatlık müessesesine, 2001 yılında çıkarılan 4667
sayılı Kanunla giren bu sınav mecburiyeti, uygulamada herhangi
bir yarar sağlamamaktadır. Ayrıca avukat, sınavını her gün müvekkiline
karşı vermekte ve başarı gösteremeyenler zaten kendiliğinden tasfiye
olunmaktadır.
Hukuk fakültesini bitiren, ayrıca bütün mahkemelerde
staj görüp, o mahkemelerin hâkimlerinden de yeterlik belgesi alan,
bundan sonra, beş yıl kıdemi olan bir avukat nezdinde altı ay süre ile
staj yaparak, ilgili avukattan kanuni ve mesleki şartları haiz olduğu
yolunda belge almaya hak kazanan ve hatta avukat yanındaki bu stajın
belli bir bölümünü tamamladıktan sonra, o avukat nezaretinde bir
kısım mahkemelerdeki davalara giren, yani fiilen avukatlık yapan
bir adayın sınava tabi tutulması doğru değildir ve lüzumlu da değildir.
Yukarıda açıkladığımız nedenlerle 19/3/1969 tarihli
ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunundaki avukatlık sınavı ile ilgili
maddeler, (Teklifin 1 inci, 2 nci, 4 üncü, 5 inci, 6 ncı ve 7 nci maddeleri), sınavın yeniden düzenlenmesi yerine,
sınavın kaldırılması benimsendiğinden, söz konusu maddelerde bu
yönde düzenleme yapılmış, ayrıca Teklifin metninde olmayan 1136
sayılı Kanunun avukatlık sınavı ile ilgili maddelerinin, (30 uncu
maddesi, 121 inci maddenin birinci fıkrasının (20) numaralı bendi
ile 4667 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrası) Teklif metninde düzenlenmesi yönünde
değişiklikler yapılmış ve bu yönde yapılan değişiklikler, 1 inci
madde olarak kabul edilmiştir.
Avukatlık
sınavı dışında kalan ve Teklifin 3 üncü maddesi ile 1136 sayılı Avukatlık
Kanununun 16 ncı maddesinde yapılması öngörülen değişiklik, Alt
Komisyonumuzda yapılan uzun tartışmalardan sonra, uygulamada ciddi
sıkıntılar ortaya çıkaracağı düşüncesiyle kabul edilmemiştir.
Alt
Komisyon yukarıdaki gerekçelerle söz konusu Teklifin maddeleri üzerinde
değişiklik yapmış ve Komisyonumuz, değişiklik gerekçelerini uygun
bulmuş ve Alt Komisyonun
Teklifin
yürürlük ve yürütmeye ilişkin olan
8 inci ve 9 uncu maddeleri, 2 nci ve 3 üncü maddeler olarak aynen kabul edilmiştir.
Teklif maddeleri, görüşmeler sırasında redaksiyona
tabi tutulmuştur.
Raporumuz, Genel Kurula sunulmak üzere Başkanlığınıza
saygıyla arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
Köksal
Toptan |
Recep
Özel |
Ramazan
Can |
|
|
Zonguldak |
Isparta |
Kırıkkale |
|
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
|
Hasan Kara |
Fehmi
Hüsrev Kutlu |
Halil Özyolcu |
|
|
Kilis |
Adıyaman |
Ağrı |
|
|
(Toplantıya
katılamadı) |
|
(Toplantıya
katılamadı) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Haluk
İpek |
Feridun Fikret
Baloğlu |
Yüksel
Çorbacıoğlu |
|
|
|
|
Artvin |
|
|
|
(Toplantıya
katılamadı) |
(Karşı oyum var) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Orhan Yıldız |
Mehmet
Küçükaşık |
Feridun
Ayvazoğlu |
|
|
Artvin |
|
Çorum |
|
|
(Toplantıya
katılamadı) |
(Karşı oyumuz
vardır) |
(Karşı oy var) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Muzaffer Külcü |
Mustafa
Nuri Akbulut |
Mahmut
Durdu |
|
|
Çorum |
|
|
|
|
(Toplantıya
katılamadı) |
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet Yılmazcan |
Hakkı
Köylü |
Muharrem Kılıç |
|
|
Kahramanmaraş |
Kastamonu |
|
|
|
(İmzada
bulunamadı) |
|
(Toplantıya
katılamadı) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Süleyman Sarıbaş |
Orhan Eraslan |
Enver
Yılmaz |
|
|
|
Niğde |
Ordu |
|
|
(Toplantıya
katılamadı) |
(Toplantıya
katılamadı) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet
Nuri Saygun |
Ahmet
Çağlayan |
Bekir
Bozdağ |
|
|
Tekirdağ |
Uşak |
Yozgat |
|
|
(Karşı oyum
ektedir) |
|
|
KARŞI OY YAZISI
Adalet Komisyonunda 15.11.2006 tarihinde
görüşülerek
Bu değişiklik ile ilgili olarak TBMM’ye
sunulan ve asıl Komisyon olarak Adalet Komisyonuna havale edilen 2
kanun teklifi bulunmaktadır. Bunların her ikisinde de avukatlık
mesleğine
Ancak buna rağmen Hükümet görüşünün
sınavın tümden kalkması yönünde olduğu iddiası ile düzenlemede
bu yola gidilmiştir. Bunun üzerine İzmir Milletvekili Yılmaz Kaya
arzuladığı tekliften uzaklaşılması nedeni ile teklifini geri
çekmiştir.
Adalet Alt Komisyonunda yapılan görüşmelerde
CHP Alt Komisyon üyesi Tekirdağ Milletvekili Mehmet Nuri Saygun’un
talepleri ve iddiaları bu yönde olmasına rağmen oy çokluğu ile bu
yönde bir düzenleme yapılmıştır.
15.11.2006 tarihinde toplanan Adalet Komisyonunda
ise yeni bir teklifle karşılaşılmıştır. Konya Milletvekili Ahmet
Işık tarafından daha önce 18.10.2006 tarihinde verilmiş ve ancak daha
sonra geri çekilmiş olan Kanun Teklifi yeni bir teklif gibi tekrar
verilmiştir. Çalışmalar bu teklif esas alınarak yapılmış ve sonuçta
Avukatlık Kanununda yapılan değişiklik ile avukatlığa
Bu düzenleme birçok
yönden yanlış bir düzenlemedir. Şöyle ki :
1- Öncelikle Yasama
görevi yerine getirilirken yasa ile ilgili Meslek Odasının, sivil
toplum örgütlerinin görüşlerinin alınması ve bu görüşlere olabildiğince
uygun bir düzenleme yapılması esastır. Bu hususta emredici bir hüküm
olmasa da düzenlemenin sağlıklı olarak yaşama geçebilmesinin temel
koşulu budur. Ayrıca etik olarak da bu yönde hareket edilmesi gerekmektedir.
Kaldı ki Hükümet her fırsatta yapılan düzenlemelerin ilgili kurumlarca
tartışıldıktan sonra yapıldığını ifade etmekte olduğuna göre uygulamada
doğru olanın bu olduğunu kabul etmektedir. Ancak ne yazık ki Barolar
Birliği'nin tamamen aksi görüşünde bir düzenleme yapılmıştır. Bu
uygulama avukatlık mesleğine de zarar verecektir.
2- Anayasamızın 2.
maddesinde Türkiye'nin bir Hukuk Devleti olduğu açık olarak ifade
edilmektedir. Hukuk Devletinin sağlıklı olarak işlemesi için ise
Yargı erkinin bağımsız, etkin, bilgi birikimi yüksek; donanımlı
bir yapıda olması gerekmektedir. Yargı bütününün ayrılmaz bir parçası
olan Avukatlık mesleğinin ve avukatların da bu nitelikleri taşıyor
olması gerekmektedir. Bu yönde eksiklikler söz konusu ise bu eksikliklerin
giderilmesine çalışılması gerekmektedir. Ancak bu amaçla yapılmış
bir düzenlemeden geri adım atarak bu nitelikleri temin etmek imkânsızdır.
3- Avukatlık mesleğinde
meslek kalitesinin ve saygınlığın gün geçtikçe düşmekte olduğu gerek
ilgili meslek odası olan Barolar Birliği tarafından, gerekse toplumun
birçok kesiti tarafından bilinmektedir. Görevden alınan bir savcı
için Avukatlık Bile Yapamayacak şeklindeki gazete haberi konunun
vehametinin en açık ifadesidir.
4- Avukatlığa kabul
için sınav yapılması tek başına mesleğin gelişimi için şüphesiz ki
yeterli değildir. Ancak bu konuda atılmış bir adımdır. Bunun geliştirmek
mesleki kaliteyi arttırmak için başkaca önlemler alınması yoluna
gitmeyerek popülist bir tutumla sınavın toptan kaldırılmasının
hiçbir haklı gerekçesi olamaz.
5- Gerek hâkimliğe gerekse
birçok mesleğe kabulde sınav yapılmakta olduğu malumumuzdur.Bu konuda
Avukatlık Kanununun 1. maddesinde belirtilen Avukatlık Mesleğinin
bir Kamu Görevi olduğu da unutulmamalıdır. Kaldı ki birçok düzenlemede
emsal aldığımız AB ülkelerinin tümünde de sınav mutlaka yapılmaktadır.
Yukarıda belirtilen
gerekçelerle yapılmış olan düzenlemenin doğru olmadığını, ileriye
değil geriye dönüşe yönelik bir mesleki uygulamaya neden olacağı,ilgili
meslek kuruluşunun hiçbir önerisi dikkate alınmadan yapıldığı,
Hukuk Devleti niteliklerinde zafiyet yaratacağı iddiaları ile
Adalet Komisyonunda kabul edilen teklife karşı olduğumuzu arz ederiz.
|
|
Mehmet Nuri Saygun |
Mehmet Küçükaşık |
Yüksel Çorbacıoğlu |
|
|
Tekirdağ |
Bursa |
Artvin |
|
|
|
Feridun Ayvazoğlu |
|
|
|
|
Çorum |
|
KONYA MİLLETVEKİLİ
AHMET IŞIK’IN TEKLİFİ (2/887)
AVUKATLIK KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR
KANUN TEKLİFİ
MADDE 1- 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanununun
3 üncü maddesinin birinci fıkrasının mevcut (c) bendi (d) bendi;
(d) bendi ise (c) bendi olarak değiştirilmiştir.
MADDE 2- 1136 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde yer alan
"Avukatlık sınavını başarmış" ibaresi "Avukatlık sınavını
başararak staja başlamış ve staj sonunda staj bitim belgesini almış"
şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 3- 1136 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
"MADDE 16- 3 üncü maddenin (a), (b) ve (f)
bentlerinde yazılı koşulları taşıyanlar staj yapacakları yer barosuna
bir dilekçe ile başvururlar.
Devlet dairelerinde,
mahalli idarelerde, İktisadi Devlet Teşekküllerinde çalışanlardan
avukatlık sınavını kazananlara staj süresince izin verilir. Bu
kimseler bütün özlük haklarından faydalanmaya, maaş ve ödeneklerini
kendilerine izin veren daire, müessese ve teşekküllerden almaya
devam ederler. Stajda geçirdikleri müddet kıdemlerine sayılır ve
bu müddetin bir katı kıdemlerine eklenir."
MADDE 4- 1136 sayılı Kanunun 28 inci maddesinin birinci
fıkrasının son cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Yüksek öğrenim
diplomasının veya çıkış belgesinin aslı veya noter tasdikli örneğini
ibraz etmeyenler sınava kabul edilmezler."
MADDE 5- 1136 sayılı Kanunun 29 uncu maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 29- Sınava girecek olanlara baro yönetim
kurullarınca sınav başvuru belgesi verilir ve başvuranların listesi
Türkiye Barolar Birliğine bildirilir."
MADDE 6- 1136 sayılı Kanunun 31 inci maddesinde yer alan
",ilgilinin barosuna ve stajyerlere" ibaresi "ve ilgiliye"
şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 7- 1136 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesinin
ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Avukatlık Kanununun
3 üncü maddesinin (c) bendi hükmü bu Kanunun yayımı tarihinde hukuk
fakültelerinden mezun olanlar ile bu fakültelerde halen öğrenci
olanlar hakkında uygulanmaz."-
MADDE 8- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 9- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
KONYA MİLLETVEKİLİ AHMET
IŞIK’IN TEKLİFİ (2/891)
AVUKATLIK KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN
TEKLİFİ
MADDE 1- 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 6
ncı maddesinde yer alan "sınavını başarmış" ibaresi "staj bitim
belgesini almış" şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 2- 1136 sayılı Kanunun;
a) 3 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (d) bendi,
b) 28 ila 31 inci
maddeleri,
c) 121 inci maddesinin
birinci fıkrasının (20) numaralı bendi,
d) Geçici 20 nci
maddesinin ikinci fıkrası,
yürürlükten
kaldırılmıştır.
MADDE 3- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 4- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
ADALET KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN
AVUKATLIK KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ
MADDE 1- 19/3/1969 tarihli 1136 sayılı Avukatlık Kanununun,
3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi, 6 ncı maddesinin
birinci fıkrasında yer alan “Avukatlık sınavını başarmış olanlar
veya” ibaresi, 28 inci, 29 uncu, 30 uncu, 31 inci maddeleri, 121 inci
maddesinin birinci fıkrasının (20) numaralı bendi, geçici 17 nci
maddesinin birinci fıkrasında yer alan “ve sınav” ibaresi ve geçici
20 nci maddesinin ikinci fıkrası ile 2/5/2001 tarihli ve 4667 sayılı
Kanunun geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 2- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.