Dö­nem: 22                                                                           Ya­sa­ma Yı­lı: 5

 

TBMM                                                        (S. Sa­yı­sı: 1400)

 

Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Fa­ruk Çe­lik’in; 12/9/1960 Ta­rih­li ve 80 Sa­yı­lı Ka­nun ile 24/6/1995 Ta­rih­li ve 552 Sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ve İçiş­le­ri Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (2/944)

 

 

TÜR­Kİ­YE BÜ­YÜK MİL­LET MEC­Lİ­Sİ BAŞ­KAN­LI­ĞI­NA

12/9/1960 ta­rih­li ve 80 sa­yı­lı Ka­nun ile 24/6/1995 ta­rih­li ve 552 sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fim ve ge­rek­çe­si ili­şik­te su­nul­muş­tur.

Ge­re­ği­ni arz ede­rim.

Say­gı­la­rım­la.

                                                                                                                  Fa­ruk Çe­lik

                                                                                                             Bur­sa Mil­let­ve­ki­li

GE­NEL GE­REK­ÇE

Top­tan­cı hal­le­ri ile il­gi­li ola­rak; 03/04/1930 ta­rih­li ve 1580 sa­yı­lı Ka­nun­da, 12/09/1960 ta­rih­li ve 80 sa­yı­lı Ka­nun­da ve 24/06/1995 ta­rih­li ve 552 sa­yı­lı KHK’de hü­küm­ler mev­cut­tur. 07/12/2004 ta­rih­li ve 5272 sa­yı­lı Be­le­di­ye Ka­nu­nu ile 1580 sa­yı­lı Be­le­di­ye Ka­nu­nu, 03/07/2005 ta­rih­li ve 5393 sa­yı­lı Be­le­di­ye Ka­nu­nu ile ise 5272 sa­yı­lı Be­le­di­ye Ka­nu­nu yü­rür­lük­ten kal­dı­rıl­mış­tır.

Ge­rek 5272 sa­yı­lı Be­le­di­ye Ka­nu­nu­nun 15. mad­de­si­nin (j) bendinde gerekse 5393 sayılı Belediye Kanununun 15. maddesinin (j) ben­din­de; “Top­tan­cı hal­le­ri­ni kur­mak, kur­dur­mak, iş­let­mek, iş­let­tir­mek ve­ya bu yer­le­rin ger­çek ve tü­zel ki­şi­ler­ce açıl­ma­sı­na için ver­mek” be­le­di­ye­le­rin gö­rev­le­ri ara­sın­da sa­yıl­mak­ta­dır. Ay­rı­ca 23/07/2004 ta­ri­hin­de yü­rür­lü­ğe gi­ren 5216 sa­yı­lı Bü­yük­şe­hir Be­le­di­ye­si Ka­nu­nu­nun, Bü­yük­şe­hir Be­le­di­ye­si­nin gö­rev, yet­ki ve so­rum­lu­luk­la­rı­nı dü­zen­le­yen 7. mad­de­si­nin (f) ben­din­de “Her çe­şit Top­tan­cı hal­le­ri­ni ve mez­ba­ha­la­rı yap­mak, yap­tır­mak, iş­let­mek ve­ya iş­let­tir­mek, imar pla­nın­da gös­te­ri­len yer­ler­de ya­pı­la­cak olan özel hal ve mez­ba­ha­la­rı ruh­sat­lan­dır­mak ve de­net­le­mek” bü­yük­şe­hir be­le­di­ye­si­nin gö­rev­le­ri ara­sın­da sa­yıl­mış­tır.

Gö­rül­dü­ğü gi­bi, gü­nü­müz dev­let po­li­ti­ka­la­rın­da dev­let­çi zih­ni­ye­tin ye­ri­ni özel­leş­tir­me­ye terk et­me­ye baş­la­ma­sı­nın da bir so­nu­cu ola­rak, son­ra­dan ka­bul edi­len be­le­di­ye ka­nun­la­rın­da top­tan­cı hal­le­ri­nin am­me em­la­kin­den sa­yı­lıp ki­ra­ya ve­ri­le­me­ye­ce­ği yö­nün­de bir hü­küm bu­lun­ma­mak­ta, top­tan­cı hal­le­ri­nin özel­leş­ti­ril­me­si yö­nün­de de bir adım atıl­mak­ta­dır. Yü­rür­lük­te­ki 80 sa­yı­lı Ka­nun ve 552 sa­yı­lı KHK ile ise, top­tan­cı hal­le­rin sa­tıl­ma­sı­nın ka­nu­ni ola­rak müm­kün ol­ma­dı­ğı gö­rül­mek­te­dir. Ke­za bu ya­sa­la­ra gö­re top­tan­cı hal­le­ri am­me em­la­kin­den sa­yı­lıp ki­ra­ya da­hi ve­ri­le­me­mek­te, ki­raya ve­ri­le­me­yen yerin sa­tı­şı da müm­kün ola­ma­mak­ta­dır. Hal­bu­ki, be­le­di­ye­le­rin top­tan­cı hal­le­ri­ni sa­ta­bil­me­le­ri ha­lin­de, bu sa­tış­tan el­de ede­cek­le­ri ge­lir be­le­di­ye­ler için önem­li bir kay­nak ola­cak­tır. Ay­rı­ca, sa­tı­şı ya­pı­lan söz ko­nu­su top­tan­cı hal­le­rin­de­ki dükkânla­rın de­ne­ti­mi yi­ne be­le­di­ye­ler­de ola­cak ve her tür­lü ver­gi, re­sim, harç ve ben­ze­ri ma­li yü­küm­lü­lük­ler de­vam ede­cek­tir.

İçiş­le­ri Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru

        Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si

               İçiş­le­ri Ko­mis­yo­nu

                 Esas No.: 2/944                                                                       18/04/2007

                   Ka­rar No.: 62                                                                                 

TÜR­Kİ­YE BÜ­YÜK MİL­LET MEC­Lİ­Sİ BAŞ­KAN­LI­ĞI­NA

Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Fa­ruk ÇE­LİK’in “12/9/1960  Ta­rih­li ve 80 Sa­yı­lı Ka­nun ile 24/6/1995 Ta­rih­li 552 Sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi” Baş­kan­lı­ğı­nız­ca 07/02/2007 ta­ri­hin­de Ko­mis­yo­nu­mu­za ha­va­le edil­miş; Ko­mis­yo­nu­muz, 21/02/2007 ta­rih­li 46 ncı top­lan­tı­sın­da Tek­li­fi gün­de­mi­ne al­mış ve Tek­li­fin ol­gun­laş­tı­rıl­ma­sı ama­cıy­la bir alt ko­mis­yon ku­rul­ma­sı­nı ka­rar­laş­tır­mış­tır. Alt Kom­isyon üye­lik­le­ri­ne se­çi­len Ada­na Mil­let­ve­ki­li Ali KÜ­ÇÜ­KAY­DIN, İçel Mil­let­ve­ki­li Ali OK­SAL, İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Re­cep KO­RAL, Kas­ta­mo­nu Mil­let­ve­ki­li Si­nan ÖZ­KAN, Si­vas Mil­let­ve­ki­li Nu­ret­tin SÖ­ZEN ve Si­vas Mil­let­ve­ki­li Se­la­mi UZUN alt ko­mis­yon baş­kan­lı­ğı­na Si­vas Mil­let­ve­ki­li Se­la­mi UZUN’u se­çe­rek ça­lış­ma­la­rı­na baş­la­mış­tır. Alt Ko­mis­yon top­lan­tı­la­rı­na İçiş­le­ri, Sa­na­yi ve Ti­ca­ret, Ada­let ve Ma­li­ye ba­kan­lık­la­rı ile An­ka­ra ve Ada­na Bü­yük­şe­hir Be­le­di­ye baş­kan­la­rı, Tür­ki­ye Be­le­di­ye­ler Bir­li­ği Baş­kan­lı­ğı, Tür­ki­ye Seb­ze Mey­ve Ko­mis­yon­cu­la­rı Fe­de­ras­yo­nu, çe­şit­li Mey­ve Seb­ze Ha­li tem­sil­ci­le­ri ka­tıl­mış­tır. Alt Ko­mis­yon 27/03/2007 ta­ri­hin­de ça­lış­ma­la­rı­nı ta­mam­la­ya­rak ra­po­ru­nu Ko­mis­yo­nu­mu­za sun­muş­tur. Ko­mis­yo­nu­muz 18/04/2007 ta­rih­li 51 in­ci top­lan­tı­sın­da İçiş­le­ri, Sa­na­yi ve Ti­ca­ret, Ada­let ve Ma­li­ye ba­kan­lık­la­rı, Tür­ki­ye Seb­ze Mey­ve Ko­mis­yon­cu­la­rı Fe­de­ras­yo­nu, çe­şit­li Mey­ve Seb­ze Ha­li tem­sil­ci­le­ri­nin de ka­tı­lı­mıy­la Alt Ko­mis­yo­nun ha­zır­la­dı­ğı ra­po­ru ve met­ni in­ce­le­ye­rek ka­ra­ra bağ­la­mış­tır.

Ka­nun Tek­li­fi ile ka­mu em­la­kin­den sa­yı­lan top­tan­cı hal­le­ri­nin ki­ra­ya ve­ril­me­si ve sa­tıl­ma­sı ola­nak­lı kı­lın­mak­ta ve bu su­ret­le ya­pı­la­cak özel­leş­tir­me­ler­den be­le­di­ye­le­rin kay­nak el­de et­me­le­ri­nin yo­lu açıl­mak­ta­dır.

Alt Ko­mis­yon­da, Ka­nun Tek­li­fi­nin tü­mü üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler sı­ra­sın­da Tek­li­fin le­hin­de ve aley­hin­de ol­mak üze­re iki te­mel gö­rüş or­ta­ya atıl­mış­tır:

1. Tek­li­fin Aley­hin­de­ki Gö­rüş­ler

Tek­li­fin aley­hin­de olan­lar, yü­rür­lük­te olan tah­sis yön­te­mi­nin kal­dı­rıl­ma­sı ko­nu­su­na vur­gu yap­mış­lar­dır. Tah­sis yön­te­mi­nin de­ğiş­ti­ril­me­me­si ge­rek­ti­ği­ni sa­vu­nan üye­le­ri­miz bu yön­te­min üre­ti­ci, tü­ke­ti­ci ve ara­cı­la­rı ko­ru­yan bir yön­tem ol­du­ğu­nu; otur­muş bir sis­tem ol­du­ğu­nu; sis­te­min de­ğiş­me­si ha­lin­de bun­dan en çok üre­ti­ci­le­rin za­rar gö­re­ce­ği­ni ve bu za­ra­rın tü­ke­ti­ci­le­re ve ara­cı­la­ra da yan­sı­ya­ca­ğı­nı be­lirt­miş­ler­dir. Bu üye­le­ri­miz, tah­sis sa­hi­bi ko­mis­yon­cu­la­rın ida­re­de te­mi­nat­la­rı­nın bu­lun­du­ğu­nu ve bu te­mi­na­ta gü­ve­nen üre­ti­ci­le­rin mal­la­rı­nı ko­mis­yon­cu­la­ra gö­nül ra­hat­lı­ğıy­la bı­rak­tık­la­rı­nı, te­mi­na­tın kalk­ma­sıy­la üre­ti­ci­le­rin ala­cak­la­rı­nı tah­sil et­me­de güç­lük­le kar­şı­la­şa­cak­la­rı­nı ve bu­nun da mev­cut sis­te­mi iş­le­mez kı­la­ca­ğı­nı ifa­de et­miş­ler­dir. Bu du­rum bir ta­raf­tan üre­ti­ci­le­rin zor du­rum­da kal­ma­sı­na ne­den olur­ken di­ğer ta­raf­tan kü­çük ko­mis­yon­cu­la­rın mağ­du­ri­ye­ti­ne yol aça­cak­tır. Ye­ni dü­zen­le­me da­ha çok bü­yük ser­ma­ye sa­hip­le­ri­nin işi­ne ya­ra­ya­cak ve top­tan­cı hal­le­ri bel­li ki­şi ve grup­la­rın te­ke­li­ne ge­çe­cek­tir. Bü­yük ser­ma­ye sa­hip­le­ri, ya­pı­la­cak iha­­le­ler­le, kı­sa za­man­da top­tan­cı hal­le­ri­nin mül­ki­ye­ti­ni el­de ede­cek ve top­tan­cı hal­le­rin­de fi­ya­tı te­kel ola­rak be­lir­le­ye­cek­ler­dir. Bu du­rum hem üre­ti­ci­le­rin, te­kel ko­şul­la­rın­da, mal­la­rı­nı te­kel­ci­le­rin be­lir­le­di­ği fi­yat­tan sat­ma­la­rı­na ne­den ola­cak, hem de tü­ke­ti­ci­le­rin, da­ha yük­sek fi­yat­lar­dan mal al­ma­la­rı­na ne­den ola­cak­tır. Bu hal­ler­de­ki rü­sum oran­la­rı % 2’den % 1’e düş­müş ola­ca­ğı için, be­le­di­ye­le­rin uzun va­de­de önem­li ge­lir ka­yıp­la­rı söz­ko­nu­su ola­cak­tır. Be­le­di­ye­ler, el­le­rin­de­ki top­tan­cı hal­le­ri­ni sa­ta­rak kı­sa va­de­de kay­nak sağ­la­sa­lar da, uzun va­de­de rü­sum­lar­da­ki aza­lış­lar ne­de­niy­le ge­lir kay­bı ola­cak­tır.

2. Tek­li­fin Le­hin­de­ki Gö­rüş­ler

Tek­li­fin le­hin­de olan üye­le­ri­miz, top­tan­cı hal­le­rin­de cid­di ra­kam­la­ra ula­şan rant­la­rın oluş­muş bu­lun­du­ğu­nu ve bu­ra­da­ki iş­yer­le­ri­nin dev­ri­nin bü­yük pa­ra­lar­la ya­pıl­dı­ğı­nı, kamu­dan kay­nak­la­nan bu ran­tın bel­li ki­şi­le­rin elin­de do­laş­tı­ğı­nı ve bu ran­tın ka­mu­ya ge­ri ak­ta­rıl­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni ifa­de et­miş­ler­dir. Bu ne­den­le, top­tan­cı hal­le­ri­nin tah­sis yön­te­miy­le de­ğil ki­ra­la­ma ve sa­tış yön­te­miy­le özel ki­şi­le­re ve­ril­me­si, bir ta­raf­tan be­le­di­ye­le­re kay­nak sağ­lan­ma­sı, di­ğer ta­raf­tan bu tür bir ran­tın olu­şu­mu­nu en­gel­le­me­si ne­de­niy­le ka­mu ya­ra­rı­na ola­cak­tır.

Alt Ko­mis­yon­da ile­ri sü­rü­len bu zıt gö­rüş­ler uz­laş­tı­rıl­ma­ya ça­lı­şıl­mış ve or­ta­ya ye­ni bir me­tin çık­mış­tır. Alt Ko­mis­yon­da ya­pı­lan de­ği­şik­lik­ler şöy­le özet­le­ne­bi­lir:

. Alt Ko­mis­yon, tah­sis yön­te­mi­ni kal­dır­mak ye­ri­ne, bu yön­te­mi de ko­ru­ya­rak tah­si­sin ya­nı­na sa­tış ve ki­ra­la­ma yön­tem­le­ri­ni ek­le­miş­tir. Böy­le­ce is­te­yen be­le­di­ye, mev­cut yön­te­mi sür­dür­me­ye, is­te­yen be­le­di­ye, ye­ni bir yön­tem be­lir­le­me­ye yet­ki­li kı­lın­mış­tır. İl­gi­li be­le­di­ye tah­sis, sa­tış ve ki­ra­la­ma yön­tem­le­rin­den bi­ri­ni seç­mek­te ser­best ola­cak­tır.

. Ki­ra­la­ma ve sa­tış yön­te­min­de te­kel­leş­me­yi ön­le­mek için bir ki­şi­nin an­cak bir ye­ri ki­ra­la­ya­bi­le­ce­ği ve sa­tın ala­bi­le­ce­ği sı­nır­la­ma­sı ge­ti­ril­miş­tir.

. Tah­sis yön­te­min­den, di­ğer yön­tem­ler­den bi­ri­ne ge­çil­me­si için bir ge­çiş sü­re­si ön­gö­rül­müş ve bu sü­re için­de tah­sis sa­hip­le­ri­nin ken­di­le­ri­ni du­ru­ma uyar­la­ma­la­rı­na ola­nak ta­nın­mış­tır. Yi­ne tah­sis yön­te­mi­nin de­ğiş­ti­ril­me­si ha­lin­de, mev­cut tah­sis sa­hip­le­ri­nin mağ­dur ol­ma­ma­la­rı için ken­di­le­ri­ne çe­şit­li ay­rı­ca­lık­lar ta­nın­mış­tır.

. Alt Ko­mis­yon, üre­ti­len mal­la­rın bir­den faz­la ha­le gi­re­rek rü­su­ma ta­bi ol­ma­la­rı­nı ön­le­mek ba­kı­mın­dan mal­la­rın tek ha­le gir­me­le­ri­ni zo­run­lu kıl­mış­tır. An­cak bu hal, mal­la­rın tü­ke­ti­ci­ye sa­tı­la­ca­ğı ye­rin ha­li ol­mak zo­run­da ola­cak­tır. Böy­le­ce bir ürün ne­re­de tü­ke­tim için sa­tı­şa su­nu­lu­yor­sa, bu mal­la il­gi­li rü­su­mun da bu sa­tı­şın ya­pıl­dı­ğı yer be­le­di­ye­si­ne öden­me­si sağ­lan­mış ola­cak­tır. Dü­zen­le­mey­le, üre­ti­ci­le­rin doğ­ru­dan geç­mek­te ol­duk­la­rı yer be­le­di­ye­le­ri­nin hal­le­ri­ne gir­me zo­run­lu­lu­ğu bu­lun­ma­dı­ğı açık­lı­ğa ka­vuş­tu­rul­mak­ta, ma­lın sevk ve­ya ta­şı­ma ir­sa­li­ye­si ve­ya zi­ra­at oda­sı kay­dı bel­ge­le­rin­de sö­zü edi­len yer­ler­de sa­tı­şı zo­run­lu kı­lın­mak­ta­dır. Bu ne­den­le sev­ki­yat sı­ra­sın­da bu bel­ge­ler­den bi­ri­nin ib­ra­zı zo­run­lu kı­lın­mak­ta­dır.

. Tek­lif, Alt Ko­mis­yon­da be­lir­ti­len bu kay­gı­la­rı gi­der­mek­ten uzak­tır. Ay­rı­ca Tek­lif, mev­cut ha­liy­le ken­di için­de so­run­lu hü­küm­ler ta­şı­mak­ta­dır. Tek­lif­le sa­de­ce bir mad­de­de ge­çen tah­sis kal­dı­rı­lır­ken, KHK’nin baş­ka mad­de­le­rin­de ge­çen tah­si­se do­ku­nul­ma­mak­ta­dır. Alt Ko­mis­yon bu ne­den­le baş­lı­ğı da da­hil ol­mak üze­re, Tek­li­fi, be­lir­ti­len an­la­yış­la, kanun tek­ni­ği­ni de gö­ze­te­rek ye­ni­den yaz­mış­tır.

Ko­mis­yo­nu­muz, Alt Ko­mis­yon­da ya­pı­lan de­ği­şik­lik­le­ri be­nim­se­miş­tir.

Ko­mis­yo­nu­muz­da Tek­li­fin tü­mü üze­rin­de ya­pı­lan gö­rüş­me­ler sı­ra­sın­da te­mel ola­rak şu eleş­ti­ri­ler ya­pıl­mış­tır:

. Be­le­di­ye­le­rin el­le­rin­de bu­lu­nan top­tan­cı hal­le­ri­ni sat­ma­la­rı ve sat­tık­la­rı hal­le­rin ye­ri­ne ye­ni top­tan­cı hal­le­ri yap­ma­la­rı, mev­cut hal es­na­fı­nın mağ­du­ri­ye­ti­ne yol aça­cak­tır.

. Mev­cut hal es­na­fı top­tan­cı ha­li­nin sa­tı­şı ha­lin­de, elin­de­ki ser­ma­ye­siy­le bir yer sa­tın ala­cak, an­cak ye­ni ha­lin ya­pıl­ma­sıy­la sa­tın al­dı­ğı ye­rin de­ğe­ri dü­şe­cek­tir.

• Es­ki dü­zen­le­me­de de be­le­di­ye­ler ye­ni top­tan­cı hal­le­ri yap­ma yet­ki­si­ne sa­hip iken, ye­ni hal­ler yap­mak­ta­dır­lar, çün­kü, tah­sis et­tik­le­ri ha­lin mül­ki­ye­ti ha­len ken­di­le­rin­de­dir.

• Oy­sa sa­tı­lan hal­ler söz­ko­nu­su ol­du­ğun­da, el­de edi­len ge­lir­ler­le ye­ni hal­ler ya­pıl­ma­sı söz­ko­nu­su ola­cak­tır.

• Ye­ni ya­sa­nın yü­rür­lü­ğe gir­me­siy­le mev­cut tah­sis­le­rin bir yıl için­de ken­di­li­ğin­den so­na er­me­si, es­na­fın mağ­du­ri­ye­ti­ne yol aça­cak­tır.

Ce­va­ben ya­pı­lan açık­la­ma­lar­da şu açık­la­ma­lar ya­pıl­mış­tır:

• Be­le­di­ye­ler ye­ni hal ya­pı­mı ko­nu­sun­da id­dia edil­di­ği gi­bi is­tek­li de­ğil­dir­ler.

• Bu ne­den­le ye­ni ya­sa­nın yü­rür­lü­ğe gir­me­siy­le bir­lik­te, be­le­di­ye­le­rin el­le­rin­de­ki hal­le­ri sa­ta­rak ye­ni hal­ler ya­pa­cak­la­rı id­di­ası doğ­ru de­ğil­dir.

• An­cak ge­rek­si­nim ol­ma­sı ha­lin­de ye­ni hal ya­pı­mı söz­ko­nu­su ola­cak­tır ki bu yet­ki bu­gün için de var­dır.

• Hal­le­rin han­gi hal­ler­de açı­la­ca­ğı yet­ki­si sa­de­ce be­le­di­ye­de de­ğil­dir; Ta­rım ve Kö­yiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı ile İçiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı­nın uy­gun gö­rü­şü alı­na­rak Sa­na­yi ve Ti­ca­ret Ba­kan­lı­ğı­nın çı­ka­ra­ca­ğı bir yö­net­me­lik­le dü­zen­le­ne­cek­tir.

Ko­mis­yo­nu­muz­da tü­mü üze­rin­de ya­pı­lan bu gö­rüş­me­ler­den son­ra Alt Ko­mis­yon met­ni­nin mad­de­le­ri­nin gö­rüş­me­si­ne ge­çil­me­si ka­rar­laş­tı­rıl­mış­tır.

Ko­mis­yo­nu­muz, Alt ko­mis­yon met­ni üze­rin­de sa­de­ce bi­ri­si esa­s ol­mak üze­re üç de­ği­şik­lik yap­mış­tır.

1. Alt Ko­mis­yon met­ni­nin ge­çi­ci 3 ün­cü mad­de­si üze­rin­de ve­ri­len bir öner­ge ile mad­de­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­nın mad­de met­nin­den çı­ka­rıl­ma­sı öne­ril­miş­tir. Mev­cut tah­sis­le­rin bir yıl için­de ken­di­li­ğin­den so­na er­me­si­ni dü­zen­le­yen fık­ra­nın me­tin­den çı­ka­rıl­ma­sı Ko­mis­yo­nu­muz­ca mağ­du­ri­yet­le­ri ön­le­ye­ce­ği ge­rek­çe­siy­le ka­bul edil­miş­tir.

2. Alt Ko­mis­yon met­ni­nin çer­çe­ve 3 ve 4 ün­cü mad­de­le­ri 552 sa­yı­lı KHK’nın 21 ve 23 ün­cü mad­de­le­ri­ni de­ğiş­tir­mek­te­dir. 21 in­ci mad­de­de tah­sis, sa­tış ve ki­ra­la­ma yön­tem­le­ri dü­zen­le­nir­ken 23 ün­cü mad­de­de söz­leş­me­nin fes­hi ile ip­tal dü­zen­len­mek­te­dir. Do­la­yı­sıy­la mad­de­ler­de­ki dü­zen­le­me­le­rin bir­bi­ri­nin içi­ne geç­ti­ği gö­rül­mek­te­dir. Ko­mis­yo­nu­muz bu ne­den­le iki mad­de­nin bir­leş­ti­ril­me­si­ni ve di­ğer mad­de­le­rin sı­ra­la­ma­sı­nın bu­na uy­gun ola­rak ye­ni­den ya­pıl­ma­sı­nı ka­rar­laş­tır­mış­tır. Bu de­ği­şik­lik­le bağ­lan­tı­lı ola­rak, KHK’nın mev­cut 23 ün­cü mad­de­si, iş­le­vi­ni yi­tir­di­ğin­den, yü­rür­lük­ten kal­dı­rı­lan hü­küm­le­ri dü­zen­le­yen 29 un­cu mad­de­nin kap­sa­mı­na alın­mış­tır. Bu amaç­la çer­çe­ve 5 in­ci mad­dey­le dü­zen­le­nen ve mad­de sı­ra­la­ma­sı­na uy­gun ola­rak çer­çe­ve 4 ün­cü mad­de için­de ka­bul edi­len 29 un­cu mad­de ye­ni­den ya­zıl­mış­tır.

3. Çer­çe­ve 6 ncı mad­de­de dü­zen­le­nen ve çer­çe­ve 5 in­ci mad­de ola­rak ka­bul edi­len ge­çi­ci 3 ve ge­çi­ci 4 ün­cü mad­de­ler, Ka­nu­nun çık­ma­sın­dan son­ra, mev­cut uy­gu­la­ma­nın ye­ni hü­küm­le­re uyu­mu­nu sağ­la­ma­ya ça­lış­mak­ta­dır. Ko­mis­yo­nu­muz iki ay­rı ge­çi­ci mad­de ye­ri­ne, tek ge­çi­ci mad­de­de dü­zen­le­me yap­ma­nın da­ha uy­gun ola­ca­ğı­nı dü­şü­ne­rek ge­çi­ci mad­de­le­ri tek mad­de­de bir­leş­tir­miş­tir.

Alt Ko­mis­yon met­ni, ön­gö­rü­len bu de­ği­şik­lik­ler doğ­rul­tu­sun­da ye­ni­den ya­zı­la­rak ka­bul edil­miş­tir.

 

Ra­po­ru­muz, Ge­nel Ku­ru­la su­nul­mak üze­re say­gıy­la ar­z o­lu­nur.

 

 

Baş­kan

Baş­kan­ve­ki­li

Kâtip

 

 

Tev­fik Zi­ya­ed­din Ak­bu­lut

Ali Se­zal

Si­nan Öz­kan

 

 

Te­kir­dağ

Kah­ra­man­ma­raş

Kas­ta­mo­nu

 

 

Üye

Üye

Üye

 

 

Ali Kü­çü­kay­dın

Şev­ket Gür­soy

Nur Do­ğan To­pa­loğ­lu

 

 

Ada­na

Adı­ya­man

An­ka­ra

 

 

Üye

Üye

Üye

 

 

Mu­har­rem Toz­çö­ken

Re­cep Ko­ral

Sı­dı­ka Sa­rı­be­kir

 

 

Es­ki­şe­hir

İs­tan­bul

İs­tan­bul

 

 

 

 

(Mu­ha­li­fim)

 

 

Üye

Üye

Üye

 

 

Hak­kı Ül­kü

Ve­li Ka­ya

Ali Ok­sal

 

 

İz­mir

Ki­lis

Mer­sin

 

 

(Mu­ha­li­fim)

 

(Ge­rek­çe ili­şik­te, mu­ha­li­fiz)

 

 

Üye

Üye

Üye

 

 

Se­ra­cet­tin Ka­ra­ya­ğız

Nu­ret­tin Sö­zen

Se­la­mi Uzun

 

 

Muş

Si­vas

Si­vas

 

 

 

(Mu­ha­li­fiz, ge­rek­çe ili­şik­tir)

 

 

 

Üye

Üye

Üye

 

 

Meh­met Kar­tal

Meh­met Çi­çek

Na­dir Sa­raç

 

 

Van

Yoz­gat

Zon­gul­dak

 

 

(Mu­ha­li­fim)

 

(Mu­ha­li­fim)

 

 

 

 

 

Top­tan­cı Hal­le­ri De­ği­şik­lik Ta­sa­rı­sı­na Mu­ha­li­fiz.

 

GE­REK­ÇE

Bu ko­nu­da uzun sü­re­li ça­lış­ma so­nu­cun­da Sa­na­yi ve Ti­ca­ret Ba­kan­lı­ğın­ca ha­zır­la­nan Ya­sa de­ği­şik­li­ği ta­sa­rı­sı Baş­kan­lı­ğa su­nul­muş­tur.

Ya­sa tek­li­fi­nin Baş­ba­kan­lık­ta­ki ta­sa­rı ile bir­lik­te de­ğer­len­di­ril­me­si da­ha doğ­ru ola­cak­tır.

Ay­rı­ca, hal­ler­de tah­sis ye­ri­ne ki­ra­la­ma ve sa­tış, hal­le­rin iş­le­yi­şi­ne ay­kı­rı­dır.

 

 

Meh­met Kar­tal

Nu­ret­tin Sö­zen

Ali Ok­sal

 

Van

Si­vas

Mer­sin

 

Hak­kı Ül­kü

 

Na­dir Sa­raç

 

İz­mir

 

Zon­gul­dak

BUR­SA MİL­LET­VE­Kİ­Lİ

FA­RUK ÇE­LİK’İN TEK­Lİ­Fİ

12/9/1960 TA­RİH­Lİ VE 80 SA­YI­LI KA­NUN İLE 24/6/1995 TA­RİH­Lİ VE 552 SA­YI­LI KA­NUN HÜK­MÜN­DE KA­RAR­NA­ME­DE DE­Ğİ­ŞİK­LİK YA­PIL­MA­SI­NA DA­İR KA­NUN

TEK­Lİ­Fİ

 

MAD­DE 1- 12/9/1960 ta­rih­li ve 80 sa­yı­lı 1580 sa­yı­lı Be­le­di­ye Ka­nu­nu­nun 15 in­ci Maddesinin 58 inci Ben­di­ne Tev­fi­kan Be­le­di­ye­ler­ce Ku­ru­lan Top­tan­cı Hal’le­ri­nin Su­re­ti İda­re­si Hak­kın­da Ka­nu­nu­n 1 in­ci mad­de­si aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

“MADDE 1- Be­le­di­ye hu­dut­la­rı için­de­ki top­tan sa­tış­lar top­tan­cı hal­le­rin­de be­le­di­ye­nin kon­tro­lü al­tın­da ya­pı­lır.”

MAD­DE 2- 24/6/1995 ta­rih­li ve 552 sa­yı­lı Yaş Seb­ze ve Mey­ve Ti­ca­re­ti­nin Dü­zen­len­me­si ve Top­tan­cı Hal­le­ri Hak­kın­da Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­nin 21 in­ci mad­de­si aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

“MADDE 21- Be­le­di­ye hu­dut­la­rı için­de­ki top­tan sa­tış­lar Top­tan­cı Hal­le­rin­de be­le­di­ye­nin kon­tro­lü al­tın­da ya­pı­lır. Bu iş­yer­le­rin­den alı­na­cak her tür­lü ya­sal harç ve rü­sum­lar il­gi­li ya­sa­la­ra gö­re tah­sil edi­lir.”

MAD­DE 3- Bu Ka­nun ya­yı­mı ta­ri­hin­de yü­rür­lü­ğe gi­rer.

MAD­DE 4- Bu Ka­nun hü­küm­le­ri­ni Ba­kan­lar Ku­ru­lu yü­rü­tür.

İÇİŞ­LE­Rİ KO­MİS­YO­NU­NUN

KA­BUL ET­Tİ­Ğİ ME­TİN

YAŞ SEB­ZE VE MEY­VE Tİ­CA­RE­Tİ­NİN DÜ­ZEN­LEN­ME­Sİ VE TOP­TAN­CI HAL­LE­Rİ HAK­KIN­DA KA­NUN HÜK­MÜN­DE KA­RAR­NA­ME­NİN BA­ZI MAD­DE­LE­Rİ­NİN DE­ĞİŞ­Tİ­Rİ­LE­REK KA­BU­LÜ­NE İLİŞ­KİN

KA­NUN TEK­Lİ­Fİ

 

MAD­DE 1- 24/6/1995 ta­rih­li ve 552 sa­yı­lı Yaş Seb­ze ve Mey­ve Ti­ca­re­ti­nin Dü­zen­len­me­si ve Top­tan­cı Hal­le­ri Hak­kın­da Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­nin 4 ün­cü mad­de­si aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

“MADDE 4- Top­tan­cı hal­le­ri; be­le­di­ye ve mü­ca­vir alan sı­nır­la­rı için­de be­le­di­ye­ler, bü­yük­şe­hir be­le­di­ye sı­nır­la­rı için­de bü­yük­şe­hir be­le­di­ye­le­ri ta­ra­fın­dan açı­lır ve­ya açıl­ma­sı­na ruh­sat ve­ri­lir.

Ger­çek ve tü­zel ki­şi­ler ta­ra­fın­dan top­tan ve pe­ra­ken­de hal­le­ri açıl­ma­sı be­le­di­ye­le­rin iz­ni­ne ta­bi­dir.

Top­tan­cı hal­le­rin ku­ru­lu­şu­na iliş­kin usul ve esas­lar, Ta­rım ve Kö­yiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı ile İçiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı­nın uy­gun gö­rü­şü alı­na­rak Sa­na­yi ve Ti­ca­ret Ba­kan­lı­ğı­nın çı­ka­ra­ca­ğı bir yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.”

MAD­DE 2- 552 sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­nin 17 nci mad­de­si­nin 11/6/1998 ta­rih­li ve 4367 sa­yı­lı Ka­nun­la de­ği­şik üçün­cü fık­ra­sı aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

“Üre­til­di­ği il ve­ya il­çe dı­şı­na sev­ke­di­len mal­lar sa­tı­şa su­nu­la­ca­ğı yer ha­li­ne gi­rer ve bun­lar­dan alı­na­cak be­le­di­ye pa­yı, ma­lın sa­tı­şa su­nul­du­ğu yer be­le­di­ye­sin­ce tah­sil edi­lir. Ma­lın sev­ki­ya­tın­da, sevk ve­ya ta­şı­ma ir­sa­li­ye­si ve­ya zi­ra­at oda­sı kay­dı bel­ge­le­rin­den bi­ri­nin bu­lun­ma­sı ve kon­trol­ler sı­ra­sın­da ib­ra­zı zo­run­lu­dur. Be­le­di­ye sı­nır­la­rı ve mü­ca­vir alan­lar için­de top­tan­cı hal dı­şın­da mal­la­rın top­tan ve­ya her ne şe­kil­de olur­sa ol­sun top­tan­cı hal­den sa­tın alın­ma­dan pe­ra­ken­de sa­tı­şa su­nul­du­ğu­nun tes­pi­ti ha­lin­de, mal­la­rın top­tan­cı ha­le gi­ri­şi sağ­la­na­rak hal mü­dür­lü­ğün­ce açık ar­tır­ma ile sa­tı­şı ya­pı­lır ve­ya yap­tı­rı­lır. Bu du­rum­da be­le­di­ye ve­ya iş­let­me pa­yı % 25 ola­rak uy­gu­la­nır.”

MAD­DE 3- 552 sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­nin 21 in­ci mad­de­si, baş­lı­ğıy­la bir­lik­te aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

“Ki­ra­la­ma, sa­tış ve tah­sis

MADDE 21- Be­le­di­ye­ler top­tan­cı hal­le­ri­ni tah­sis yo­luy­la iş­le­te­bi­le­cek­le­ri gi­bi ki­ra­la­ma ve­ya sa­tış yo­luy­la da iş­le­tir ve­ya iş­let­ti­rir.

İş­yer­le­ri­nin ki­ra­lan­ma­sı ve­ya sa­tıl­ma­sı­na iliş­kin iş­lem­ler, 2886 sa­yı­lı Dev­let İha­le Ka­nu­nu hü­küm­le­ri­ne gö­re ya­pı­lır.

Top­tan­cı hal­le­rin­de bu­lu­nan iş­yer­le­ri­nin yüz­de onu üre­ti­ci bir­lik­le­ri­ne kon­ten­jan ola­rak ay­rı­lır ve An­ka­ra, İs­tan­bul ve İz­mir Bü­yük­şe­hir be­le­di­ye­si sı­nır­la­rın­da­ki hal­ler ha­riç, ha­lin bu­lun­du­ğu il sı­nır­la­rın­da­ki üre­ti­ci bir­lik­le­ri ara­sın­da ya­pı­la­cak iha­le ile ki­ra­ya ve­ri­lir. Üre­ti­ci bir­lik­le­ri­ne ki­ra­lan­mış iş­yer­le­ri­nin her han­gi bir ne­den­le bo­şal­ma­sı du­ru­mun­da, top­tan­cı ha­lin­de iş­ye­ri bu­lun­ma­yan di­ğer üre­ti­ci bir­lik­le­ri­ne tah­sis ya­pı­lır. Üre­ti­ci bir­lik­le­ri­ne ay­rı­lan iş­ye­ri sa­yı­sı ka­dar ta­lep ol­ma­ma­sı ha­lin­de, di­ğer ta­lep sa­hip­le­ri­ne ki­ra­la­ma ya­pı­la­bi­lir.

Top­tan­cı hal­le­rin­de bu­lu­nan iş­yer­le­ri­nin ki­ra­lan­ma­sı ve­ya sa­tıl­ma­sı du­ru­mun­da, ger­çek ve tü­zel ki­şi­ler en faz­la bir iş­ye­ri ki­ra­la­ya­bi­lir ve­ya sa­tın ala­bi­lir. Doğ­ru­dan ve­ya do­lay­lı ola­rak bir­den faz­la iş­ye­ri­nin ay­nı ki­şi ta­ra­fın­dan ki­ra­lan­dı­ğı­nın ve­ya sa­tın alın­dı­ğı­nın tes­pit edil­me­si du­ru­mun­da, ki­ra söz­leş­me­si fes­he­di­lir, sa­tış iş­le­mi ise ip­tal edi­lir. Ay­rı­ca, bu ki­şi­le­re be­le­di­ye en­cü­me­ni ka­ra­rı ile 25.000 YTL ida­ri pa­ra ce­za­sı ve­ri­lir.

Ki­ra sü­re­si en faz­la 10 yıl­dır. Ki­ra sü­re­si so­na eren­ler açı­la­cak ki­ra­la­ma iha­le­le­ri­ne tek­rar ka­tı­la­bi­lir. Ki­ra be­de­li her yıl ay­lık ola­rak 4/1/1961 ta­rih­li 213 sa­yı­lı Ver­gi Usul Ka­nu­nu­nun mü­ker­rer 298 in­ci mad­de­si hü­küm­le­ri uya­rın­ca tes­pit ve ilan edi­len ye­ni­den de­ğer­le­me kat­sa­yı­sı ora­nın­da ar­tı­rı­la­rak uy­gu­la­nır.

Top­tan­cı hal­le­ri­nin tah­sis yo­luy­la iş­le­til­me­si­ne ka­rar ve­ril­me­si du­ru­mun­da, tah­sis üc­re­ti, 3/7/2005 ta­rih­li ve 5393 sa­yı­lı Be­le­di­ye Ka­nu­nu­nun 18 in­ci mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­nın (f) ben­di­ne gö­re be­le­di­ye mec­li­sin­ce be­lir­le­nir. Tah­si­sin usul ve esas­la­rı Sa­na­yi ve Ti­ca­ret Ba­kan­lı­ğı­nın gö­rü­şü alı­na­rak İçiş­le­ri Ba­kan­lı­ğın­ca çı­ka­rı­la­cak Yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

Bu Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me hü­küm­le­ri­ne ve ki­ra söz­leş­me­si­ne ay­kı­rı ha­re­ket et­tik­le­ri tes­pit edi­len­ler ya­zı­lı ola­rak uya­rı­lır. Tes­pit edi­len ek­sik­lik ve ay­kı­rı­lık en faz­la 20 gün için­de gi­de­ril­mez ise ki­ra söz­leş­me­le­ri fes­he­di­lir.

İl­gi­li­ler, söz­leş­me­nin fe­sih bil­di­ri­min­den iti­ba­ren iş­ye­ri­ni 30 gün için­de tah­li­ye et­mek zo­run­da­dır. Tah­li­ye, ön­gö­rü­len sü­re­de ya­pıl­ma­dı­ğı tak­dir­de, be­le­di­ye ta­ra­fın­dan ya­pı­lır.

Ken­di­le­ri­ne iş­ye­ri tah­sis edi­len­le­rin, Yö­net­me­lik­te ön­gö­rü­len şart­la­rı ta­şı­ma­dık­la­rı ve­ya son­ra­dan kay­bet­tik­le­ri­nin tes­pi­ti du­ru­mun­da, be­le­di­ye en­cü­me­ni ta­ra­fın­dan tah­si­sin ip­ta­li­ne ve hal­de­ki iş­ye­rin­den çı­ka­rıl­ma­sı­na ka­rar ve­ri­lir.

İl­gi­li­ler ka­ra­rın teb­li­ği ta­ri­hin­den iti­ba­ren hal­de­ki ye­ri­ni 30 gün için­de tah­li­ye et­me­ye mec­bur­dur. Bu sü­re so­nun­da tah­li­ye edil­me­yen yer­ler, be­le­diy­e za­bı­ta­sı ta­ra­fın­dan tah­li­ye edi­lir.”

MAD­DE 4- 552 sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­nin 29 un­cu mad­de­si, baş­lı­ğıy­la bir­lik­te aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

“Yü­rür­lük­ten kal­dı­rı­lan hü­küm­ler

MADDE 29- Bu Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­nin 23 ün­cü mad­de­si ile 12/9/1960 ta­rih­li ve 80 sa­yı­lı 1580 sa­yı­lı Be­le­di­ye Ka­nu­nu­nun 15 in­ci mad­de­si­nin 58 in­ci Ben­di­ne Tev­fi­kan Be­le­di­ye­ler­ce Ku­ru­lan Top­tan­cı Hal­le­ri­nin Su­re­ti İda­re­si Hak­kın­da Ka­nu­nun 1 in­ci, 3 ün­cü, 6 ncı mad­de­le­ri yü­rür­lük­ten kal­dı­rıl­mış­tır.”

MAD­DE 5- 552 sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­ye aşa­ğı­da­ki ge­çi­ci mad­de ek­len­miş­tir.

“GEÇİCİ MADDE 3- Top­tan­cı hal­le­rin­de bu­lu­nan iş­yer­le­ri­nin sa­tı­şın­da ve­ya ki­ra­ya ve­ril­me­sin­de, hal­de iş­let­me­ci­lik ya­pan­la­ra, iha­le be­de­li üze­rin­den yüz­de 25 ora­nın­da in­di­rim uy­gu­la­nır. Bu ki­şi­le­re ya­pı­lan sa­tış be­de­li, üç yı­lı geç­me­mek üze­re 6 tak­sit­te tah­sil edi­le­bi­lir.

Ku­ru­luş iş­lem­le­ri 23/7/2004 ta­ri­hin­den ön­ce baş­la­tıl­mış olan hal­le­rin 10/7/2004 ta­rih­li ve 5216 sa­yı­lı Ka­nu­nun Ek 2 nci mad­de­si­ne gö­re Bü­yük­şe­hir Be­le­di­ye­le­ri­ne dev­rin­de il­gi­li be­le­di­ye­nin mu­va­fa­ka­ti zo­run­lu­dur. Devir için mu­va­fa­kat ve­ril­me­yen hal­ler, il­gi­li be­le­di­ye ta­ra­fın­dan bu Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me hü­küm­le­ri­ne gö­re ruh­sat­lan­dı­rı­lır ve iş­le­ti­lir.”

MAD­DE 6- Bu Ka­nun ya­yı­mı ta­ri­hin­de yü­rür­lü­ğe gi­rer.

MAD­DE 7- Bu Ka­nun hü­küm­le­ri­ni Ba­kan­lar Ku­ru­lu yü­rü­tür.