Dönem: 22 Yasama Yılı: 5
TBMM (S.
Sayısı: 1362)
Trabzon Milletvekili Cevdet Erdöl ve 18 Milletvekilinin; Çocukların
Uçucu Maddelerin Zararlarından Korunmasına Dair Kanun Teklifi;
İstanbul Milletvekilleri Gülseren Topuz ve Ünal Kacır’ın Uçucu, Çözücü
ve Yapıştırıcı Maddelerin Zararlarından Çocukların Korunması
Hakkında Kanun Teklifi; Samsun Milletvekili Mustafa Çakır’ın Uçucu
Maddelerin Kullanılmasının Denetlenmesine Dair Kanun Teklifi
ve Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji ile
Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu
Raporları (2/903, 2/921, 2/922)
Not: Teklifler Başkanlıkça; Adalet, İçişleri, Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji ile Sağlık, Aile,
Çalışma ve Sosyal İşler komisyonlarına havale edilmiştir.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Çocukların Uçucu Maddelerin
Zararlarından Korunmasına Dair Kanun Teklifimiz ekte sunulmuştur.
Gereğini saygılarımızla
arz ederiz.
|
|
Cevdet Erdöl |
Halide İncekara |
Nevzat Doğan |
|
|
|
İstanbul |
Kocaeli |
|
|
Soner Aksoy |
Vahit Kirişçi |
Mustafa Demir |
|
|
Kütahya |
|
|
|
|
Fatma Şahin |
Alim Tunç |
Semiha Öyüş |
|
|
|
Uşak |
Aydın |
|
|
Sabri Varan |
Agah Kafkas |
Ahmet Yaşar |
|
|
Gümüşhane |
Çorum |
Aksaray |
|
|
M. Kerim Yıldız |
Ali Arslan |
Remziye Öztoprak |
|
|
Ağrı |
Muğla |
|
|
|
Muzaffer R. Kurtulmuşoğlu |
İrfan Rıza Yazıcıoğlu |
Hüseyin Tanrıverdi |
|
|
|
Diyarbakır |
Manisa |
|
|
|
Gülseren Topuz |
|
|
|
|
İstanbul |
|
GENEL GEREKÇE
Sigara, alkol ve
uyuşturucu gibi zararlıların alışkanlık yaptığı ve bilahare bağımlılığa
yol açtığı bilinmektedir.
Bu maddeler gibi bağımlılık yapan ve özellikle temini
kolay ve ucuz olduğu için çocuklar tarafından rahatça elde edilebilen
bir diğer grup da uçucu ve çözücü maddelerdir. Bu
maddeler ayakkabı, boya, mobilya ve otomobil tamiri gibi önemli iş
kollarında kullanıldığı gibi öğrencilerin birebir içinde olduğu
kırtasiye sektöründe de kullanılmaktadır.
Bu maddelerle ister
istemez iş veya ödev gereği karşılaşan çoğu öğrenci olan bu çocuklar
genellikle bahsi geçen maddeleri soluyarak bunlara alışmakta ve
alışkanlık devam ettikçe bağımlılık ortaya çıkmaktadır. Bağımlılığın sonucunda
ise sosyal psikolojik ve maddi kayıplar gibi istenmeyen sonuçlarla
karşılaşılmaktadır.
Psikolojik destek ihtiyacından çeşitli
psikiyatrik bozukluklara ve hatta intiharlara neden olan ve pek
çok aileyi adeta perişan
Bu kanun teklifinin
asıl amacı xylol, toluol, hexol gibi özellikle yapıştırıcı sanayisinde
kullanılan maddeler ile tiner gibi boya çözücüsü olarak kullanılan
maddelerin çocuklara temasını mümkün olduğu ölçüde azaltmaktır.
Ayrıca bu maddelerin
kırtasiye malzemesi olarak kullanılmasının caydırılmasına ve
bu suretle çocuklarla temasının engellenmesine çalışılmaktadır.
Özetle;
Bu kanun teklifi ile
çocuklarımızın ve gençlerimizin ruh ve beden sağlıklarını korumak
amacıyla bağımlılık yapıcı maddelerden uzak tutulması, bu maddelere
çocukların erişiminin güçleştirilmesi amaçlanmaktadır.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1- Kanunun amacı
ve kapsamı tariflenmiştir.
Madde 2- Yasak kapsamına
giren ürünlerin üretimi, satışı, devri, ambalajı çalıştırılmayacak
kişiler ile ilgili hususlar belirtilmiştir.
Madde 3- Ceza hükümlerine
ait hususlar belirtilmiştir.
Madde 4- Çıkarılacak
Yönetmelikle ilgilidir.
Madde 5- Yürürlük maddesidir.
Madde 6- Yürütme maddesidir.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Uçucu, Çözücü ve
Yapıştırıcı Maddelerin Zararlarından Çocukların Korunması Hakkında
Kanun Teklifi ekte sunulmuştur.
Gereğinin yapılmasını
saygılarımızla arz ederiz.
|
|
Gülseren Topuz |
Ünal Kacır |
|
|
İstanbul |
İstanbul |
GENEL GEREKÇE
Ülkemizde uçucu,
çözücü ve yapıştırıcı maddelerin temininin kolay olması 18 yaşından
küçüklerin bu maddeleri kullanımında rol oynayan başlıca etkenler
arasında yer almaktadır.
Ayrıca bu nitelikte maddeler çok geniş bir kullanım
alanına sahip bulunmakta, birçok iş sektöründe imalat işlerinde
bu maddelerden yararlanılmaktadır.
Özellikle son yıllarda
uçucu maddeleri kullanan çocuk sayısında artış olduğu, bu maddeleri
kullanan çocukların madde bağımlısı haline geldiği ve bu çocukların
istismarcıların ağına düşerek çok ciddi bir sosyal yaranın baş aktörleri
haline geldikleri de gözlemlenmektedir.
Satışı herhangi bir izne ve denetime
tabi olmayan, her yerde rahatlıkla bulunabilen, ucuzluğu nedeniyle
kolayca satın alınabilen bu maddeler çocuğun gelişimi ve davranışları
üzerinde arzu edilmeyen etkiler meydana getirmekte ve hatta bu maddeleri
kullanan çocuklar suça itilmekte, gasp/soygun ve adam
öldürme gibi ağır suçların dahi faili olabilmektedirler.
Toplumda uçucu,
çözücü ve yapıştırıcı maddelerin çocuklara satışı bakımından
da duyarsızlığın gittikçe yaygınlaştığı, bu maddeleri kullanan
madde bağımlısı çocuklara yönelik tedbirlerin artırılmasında
güçlüklerle karşılaşıldığı da bilinmektedir. Bunun yanında bu maddelerin
üretildiği veya kullanıldığı yerlerde 18 yaşından küçüklerin istihdam
edilmelerinin sınırlandırılması da gerekmektedir. Çocukların korunması bakımından getirilen bu nitelikte
hukuki önlemler birçok gelişmiş Dünya ülkesinde uygulanan tedbirler
arasında yer almaktadır.
Çözücü ve yapıştırıcı nitelik taşıyan
uçucu maddelerden bağımlılık yapanlar, çocuklar tarafından kolaylıkla
temin edilip kullanılmakta ve çocuklara satışını
engelleyen mevcut düzenlemeler bulunmamaktadır.
Çocuklar çok basit
bir yolla bu maddeleri temin ederek zamanla madde bağımlısı haline
gelmektedirler. Bağımlılık yapan uçucu maddelerin çocuklar tarafından
kullanımı her geçen gün artmakta, bu maddelerin çocuklar üzerinde
oluşturdukları olumsuz fiziksel ve ruhsal etkilerin önlenmesi bakımından,
geleceğimiz olan çocukların eğitimli ve sağlıklı bir şekilde yetiştirilmesi
için bir takım tedbirlerin alınması gerekmektedir.
Kanun teklifi ile getirilen
düzenlemelerle uçucu, çözücü ve yapıştırıcı maddelerin çocuklara
satışına, devrine ve verilmesine ilişkin düzenlemeler
getirilmiş, bu maddelerin üretiminde uyulacak kurallar belirlenmiş,
bu konuda yetkili makamlar belirlenmiş, ayrıca belirlenen esaslara
aykırı davranan kişiler ve üretim yerleri hakkında da cezai hükümler
getirilmiştir. Ayrıca kanun teklifinde bu konunun yürütülmesine
ilişkin esasların belirleneceği bir Yönetmelik çıkarılması da kayıt
altına alınmıştır.
Bu kanun teklifi ile;
yarınlarımızın ve ülkemizin geleceği ve teminatı olan çocuklarımızı
uçucu, çözücü ve yapıştırıcı maddelerin olumsuz ve son derece zararlı
fiziksel ve ruhsal etkilerinden korumak, uzak tutmak ve çocukların
bu nitelikte zararlı maddelere kolay bir şekilde erişimlerini engellemek
aynı zamanda bu konuda toplumsal duyarlılığı artırmak amaçlanmaktadır.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1- Maddede, Kanunun
amaç ve kapsamı düzenlenmiştir.
Madde 2- Maddeyle bu
Kanun kapsamında, çocuk için fiziksel veya ruhsal yönden zararlı
olabilecek uçucu, çözücü ve yapıştırıcı maddelerin neler olduğu
ve bunların cins ve türlerini belirlemek konusunda Sağlık Bakanlığı
yetkili kılınmıştır.
Madde 3- Maddenin; Birinci
fıkrası ile 18 yaşından küçüklere 2'nci madde çerçevesinde belirlenen
maddelerin satılması, bedelli veya bedelsiz olarak verilmesi ile
devredilmesi yasaklanmaktadır.
İkinci fıkrası ile
bahse konu maddelerden, imal veya ithal edilenlerin paket ve ambalajları
üzerine, açıkça görünebilir ve okunabilir şekilde "YASAL UYARI:
SAĞLIĞA ZARARLI ve BAĞIMLILIK YAPICIDIR-ÇOCUKLARA SATILAMAZ
" ibaresinin yazılacağı düzenlenmektedir.
Maddenin üçüncü fıkrasında
2'inci madde çerçevesinde belirlenen maddelerin üretildiği veya
kullanıldığı yerlerde 18 yaşından küçüklerin çalıştırılması sınırlandırılmaktadır.
Ancak bu ürünlerin satışa sunulduğu yerlerde bu şekilde bir sınırlamaya
gidilmemektedir.
Dördüncü fıkrası ile
de Kanunun 2'nci maddesine göre belirlenen uçucu, çözücü ve yapıştırıcı
maddelerden imal veya ithal edilenlerin içerisine çocukların zihinsel,
bilişsel faaliyetlerini ve psişik davranışlarını değiştirmeyecek
ve genel sağlıklarına zarar vermeyecek şekilde tiksinti verici
ve sağlığa zararlı olmayan Sağlık Bakanlığınca belirlenen kimyasal
maddelerin katılması zorunluluğu getirilmektedir.
Madde 4- Kanunun bu
maddesinde cezai hükümler düzenlenmiştir. Buna göre; Maddenin birinci
fıkrasının (a) bendinde, 18 yaşından küçüklere uçucu, çözücü ve yapıştırıcı
maddeleri satanların, bedelli veya bedelsiz olarak verenlerin ve
devredenlerin 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun "Sağlık İçin Tehlikeli
Madde Temini" başlıklı 194'üncü maddesine göre cezalandırılmaları
düzenlenmiştir.
Maddenin birinci fıkrasının
(b) bendinde 3 'üncü maddenin ikinci ve dördüncü fıkralarında belirlenen
esaslara aykırı şekilde üretim yaptığı tespit edilen üretim yerlerinin
üretim yapmasının mülki idare makamlarınca men edilmesi ve üretim
yerleri hakkında 5000 YTL idari para cezası uygulanması düzenlenmektedir.
Maddenin birinci fıkrasının
( c) bendinde Sağlık Bakanlığı' nca türleri ve
neler oldukları belirlenen uçucu, çözücü ve yapıştırıcı maddelerin
üretildiği veya kullanıldığı yerlerde çocukları çalıştıranlara,
çalıştırdıkları her bir çocuk için 1000 YTL idari para cezası uygulanması
düzenlenmekte ve bu konuda ceza uygulamaya mülki idare makamları
yetkili kılınmaktadır.
Maddenin ikinci fıkrasında
ise; belirlenen esaslara aykırı üretilen uçucu, çözücü ve yapıştırıcı
maddelere el konulması düzenlenmektedir. Buna göre; imal veya ithal
edilen uçucu, çözücü ve yapıştırıcı maddeler içerisine, çocukların
zihinsel, bilişsel faaliyetlerini ve psişik davranışlarını değiştirmeyecek
ve genel sağlıklarına zarar vermeyecek şekilde tiksinti verici
ve sağlığa zararlı olmayan kimyasal maddeleri katmadan üretim yapan
üretim yerlerinin imal ettikleri standartlara aykırı ürünlere el
konulacaktır. Ayrıca imal edilen ürünlerden paket ve ambalajları
üzerinde Kanunun 3 'üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen
ibareler bulunmayanlara da el konulacaktır.
Madde 5- Maddede, Kanunun
uygulanmasına ilişkin esasları düzenleyen bir Yönetmeliğin Sağlık
Bakanlığınca yayımlanması düzenlenmektedir.
Madde 6- Yürürlük maddesidir.
Madde 7- Yürütme maddesidir.
İSTANBUL MİLLETVEKİLLERİ GÜLSEREN TOPUZ VE ÜNAL
KACIR’IN TEKLİFİ
UÇUCU, ÇÖZÜCÜ VE YAPIŞTIRICI MADDELERİN ZARARLARINDAN
ÇOCUKLARIN KORUNMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve
Yetki
Amaç ve Kapsam
MADDE 1- (1) Bu Kanun, uçucu, çözücü ve yapıştırıcı
maddelerin 18 yaşından küçüklere satılmasının, bedelli veya bedelsiz
olarak verilmesinin yasaklanmasını düzenlemektedir.
Uçucu, Çözücü ve Yapıştırıcı Maddelerin Tespitinde Yetki
MADDE 2- (1) Bu Kanun kapsamında, 18 yaşından küçükler
için fiziksel veya ruhsal yönden zararlı olabilecek uçucu, çözücü
ve yapıştırıcı maddelerin neler olduğu ve türlerini belirlemeye
Sağlık Bakanlığı yetkilidir.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Esaslar
Uçucu, Çözücü ve Yapıştırıcı Maddelerin Üretimi ve Satışı
MADDE 3- (1) 18 yaşından küçüklere 2’nci madde çerçevesinde
belirlenen maddelerin her ne sebeple olursa olsun satılması, bedelli
veya bedelsiz olarak verilmesi ile devredilmesi yasaktır.
(2) 2’nci maddeye göre belirlenen maddelerden,
imal veya ithal edilenlerin paket ve ambalajları üzerine, açıkça
görünebilir ve okunabilir şekilde “Yasal Uyarı: Sağlığa Zararlı
ve Bağımlılık Yapıcıdır-Çocuklara Satılamaz” ibaresi yazılır.
(3) Bu maddelerin üretildiği veya kullanıldığı
yerlerde 18 yaşından küçükler çalıştırılamaz. Ancak bu ürünlerin
satışa sunulduğu yerler bu kayıttan muaftır.
(4) 2’nci maddeye göre belirlenen uçucu, çözücü
ve yapıştırıcı maddelerden imal veya ithal edilenlerin içerisine,
çocukların zihinsel, bilişsel faaliyetlerini ve psişik davranışlarını
değiştirmeyecek ve genel sağlıklarına zarar vermeyecek şekilde
tiksinti verici ve sağlığa zararlı olmayan kimyasal maddeler katılır.
Bu kimyasal maddelerin neler olduğu ve katılma miktarları Sağlık
Bakanlığınca belirlenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Son Hükümler
Cezai Hükümler
MADDE 4- (1) Bu Kanunun,
a) 3’üncü maddesinin
birinci fıkrasında yer alan hükümlere aykırı davrananlar 5237 sayılı
Türk Ceza Kanununun 194’üncü maddesine göre cezalandırılırlar,
b) 3’üncü maddesinin ikinci ve dördüncü fıkralarında
yer alan hükümlere aykırı davrandığı tespit edilen üretim yerlerinin
üretim yapması mülki idare makamlarınca men edilir ve bu yerler hakkında
5000 YTL idari para cezası uygulanır,
c) 3’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan
hükümlere aykırı davrananların çalıştırdıkları her çocuk için
1000 YTL idari para cezası uygulamaya mülki idare makamları yetkilidir.
(2) Birinci fıkranın (b) bendi çerçevesinde haklarında
işlem yapılan üretim yerlerinin belirlenen esaslara aykırı ürettikleri
ürünlere el konulur.
Yönetmelik
MADDE 5- (1) Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin esaslar
Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak bir Yönetmelikle düzenlenir.
Yürürlük
MADDE 6- (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 7- (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
“Uçucu Maddelerin Kullanılmasının Denetlenmesine
Dair Kanun” Teklifim ve gerekçesi ilişiktedir.
Gereğini arz ederim.
Mustafa Çakır
Samsun
GEREKÇE
Bali, tiner, benzin
ve gazolin gibi maddelere bağımlı olan kişilerin, genellikle, bu
maddeleri mesleklerinde kullanma durumunda olan mobilyacı, boyacı
ve oto boyacısı gibi kişiler olduğu anlaşılmaktadır; ancak, son
yıllarda, ülkemizde, ergenlik çağındaki gençlerde bu maddelerin
ucuz ve kolay bir şekilde temin edilmesi, bağımlılığın bu yaş grubunu
tehdit etmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
Günümüzde, bali ve tiner
bağımlılığı, genellikle çocuklar arasında hızla yayılan ve ivedi
çözülmesi gereken çok önemli bir sorun haline gelmiştir. Çocuklarımızın
bu sorundan korunması yönteminin; her şeyden önce, onları bu duruma
iten nedenlerin iyi tespit edilmesi gerekmektedir.
Aileden, okuldan ve
sosyal çevreden kaynaklanan sorunlar çözümlenemeyince, çocuklar
ümitsizliğe düşmektedir. Çocuklarımız, öncelikle, bali ve tiner
gibi ucuz ve kolay bulunabilir olmasından dolayı ve alım ve satımının
yasadışı olmaması nedeniyle, kullanımı hızla artan maddelere
yönelmektedir. Çocuklarımız, bunlarla uyuşturucuya başlayıp, daha
karmaşık ve tehlikeli olanlara doğru eğilimli hale gelmektedir.
Dolayısıyla, çocuklara
bali, tiner türü maddelerin satışının engellenmesi ve bu maddelerin
satışının denetlenmesi gerekmektedir. Büyükşehirler içerisinde
yaşamak zorunda kalan; ancak, bu yaşama ayak uyduramayan ailelerin
çocukları, önemli bir oranda bali, tiner koklayan, benzin içeren ve
temini kolay olan yapıştırıcı aromatikleri kullanarak, uçucu madde
bağımlısı durumuna düşmüşlerdir. Özellikle bali ve tiner kullanımı,
sosyoekonomik düzeyleri düşük olan ailelerin çocukları ile sokak
çocukları arasında, maalesef, oldukça yaygındır. Gerek evsiz gerekse
aileleriyle yaşayan ve ortak özellikleri uçucu madde bağımlılığı
olan bu çocuklarımızın sayısı her geçen gün artmaktadır.
Emniyet Genel Müdürlüğü
Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığınca
haklarında yasal işlem yapılan kullanıcılarla yapılan anket, bu
tip ve benzeri maddelere başlamadaki en büyük etkenin -yüzde
82’yle- merak ve arkadaş çevresi olduğunu ortaya koymaktadır. Yapılan
araştırmalar, maalesef, bu maddeleri kullanma yaşının 12’ye kadar
indiğini de göstermektedir.
Cinayet, kapkaç ve
gasp gibi suçları tetikleyen, özellikle çocuklar için tehdit oluşturan
bali ve tiner gibi sentetik maddeler uyuşturucu kapsamına alınmalı
ve bu maddeleri amaçdışı üretenler ve satanlar hakkında gerekli
yaptırımlar acilen hayata geçirilmelidir.
Bu maddeler özel ruhsatı
olmadan üretilmemeli, satışlarının kontrol ve denetimleri sıklıkla
yapılmalıdır. Her ne surette olursa olsun, bali, tiner gibi yapıştırıcı
veya çözücü olarak kullanılan kimyevi, uyuşturucu ve uçucu maddelerin
18 yaşından küçük, reşit olmayan çocuklara satışı ve amacı dışında
kullanımı kontrol altına alınmalı ve belli kurallara da bağlanmalıdır.
Ülkemizin geleceği,
yarınlarımızın teminatı olan çocuklarımızın en iyi şartlarda eğitimlerini
sürdürebilmeleri, ilerlemeleri, vatanı, milleti ve ailesi için
hayırlı birer evlat olabilmeleri için, hepimiz, maddi manevi tüm
gücümüzü ortaya koyuyor, çırpınıyoruz. Ne var ki, her şeyimiz olan
çocuklarımızın büyüme çağına girmeleriyle birlikte edindikleri
değişik sosyal çevreler ve arkadaşlık ortamları, onların bazen denetimimiz
dışında kalmalarına neden olmakta, bunun sonucunda da, çocuklarımızın
uğradığı tahribatı fark etmemiz zaman alıyor. Gerçekleri öğrendiğimizde
de, maalesef, çoğunlukla iş işten geçmiş olmaktadır.
Anayasamızın 58’inci
maddesinde “Devlet, gençleri alkol düşkünlüğünden, uyuşturucu maddelerden,
suçluluk, kumar ve benzeri kötü alışkanlıklardan ve cehaletten korumak
için gerekli tedbirleri alır” denilmektedir.
Bu bağlamda, her ülkenin,
her kültürün, kendine özgü önleme ve mücadele programları olması
gerekir. Bali, tiner ve uyuşturucunun getirdiği sorunlar, şehirleşme
arttıkça artmaktadır. 1 000 000’u aşmış bir şehirde kendini kaybettirmek,
kendini göstermekten çok daha kolaydır.
Kanun Teklifi ile bali,
tiner ve gazolin gibi uçucu maddelerinin kullanımının etkin bir
şekilde denetlenebilmesi öngörülmekte, maddede öngörülen yükümlülüklere
uymayanlara ise hapis cezası getirilmektedir.
Kanun Teklifi bu amaçlarla
verilmiştir.
SAMSUN MİLLETVEKİLİ
MUSTAFA ÇAKIR’IN TEKLİFİ
UÇUCU MADDELERİN KULLANILMASININ DENETLENMESİNE
DAİR
KANUN TEKLİFİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç ve Kapsam
MADDE 1- (1) Bu Kanun, uçucu, çözücü ve yapıştırıcı maddelerin
kullanılmasının denetlenmesine dair usul ve esasları düzenlemektedir.
Tanımlar
MADDE 2- Bu Kanunda geçen:
İlgili Bakanlıklar:
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığını
Uçucu, Çözücü ve Yapıştırıcı
Maddeler: Bali, tiner, benzin, gazolin gibi çözücü ve yapıştırıcı
nitelik taşıyan ve bağımlılık yapan uçucu maddeleri,
Toplama Bankası: Bakanlıkça
oluşturulacak atık toplama depolarını,
Kayıt Sistemi:
Alım-satımların kayıt altına alınmasını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Esaslar
Uçucu, Çözücü ve Yapıştırıcı Maddelerin Üretimi,
Satışı ve Yasaklar
MADDE 3- (1) Bali, tiner, benzin, gazolin maddelerinin
18 yaşndan küçüklere satılması yasaktır.
(2) Bu maddelerin üretiminden
satılmasına veya tüketimine kadar ilgili bakanlıklarca belirlenecek
esas ve usuller dairesinde kayıt sistemi oluşturulur.
(3) Bu maddelerin kontrollü
kullanımı ve atıklarının toplama merkezi dışındaki yerlere bırakılmasının
denetimi için her bir kutu veya her bir açıktan satım ilgili bakanlıklarca
usul ve esasları belirlenmiş kayıt sistemi ile alım-satımı yapanların
vatandaşlık numaraları alınarak eşleştirilir.
(4) Bu maddeleri mesleki
sanat ve faaliyetlerinde kullananlar, alım-satımından tüketilmesine
varıncaya kadar kontrollü kullanmak ve bulundurmak, kullanımdan
sonra da madde atıklarını veya atık kutularını bu maddeler için
oluşturulmuş toplama bankasına bırakmakla yükümlüdürler.
(5) Perakende satıcıları,
her bir satım için, alıcıların vatandaşlık numarası ile birlikte
kimlik bilgilerini almak zorundadırlar. Bu bilgilerin her ay sonunda
Sanayi ve Ticaret Bakanlığına verilmesi zorunludur.
(6) Atık maddeler veya
kutular bakanlıkça barkotlanarak kayıt altına alınır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Son Hükümler
Cezai Hükümler
MADDE 4- (1) Bu Kanunun,
a) 3 üncü maddesinin
birinci fıkrasında yer alan hükümlere aykırı davrananlar 5237 sayılı
Türk Ceza Kanununun 194 üncü maddesine göre cezalandırılır.
b) 3 üncü maddesinin
üçüncü fıkrasında yer alan hükümlere aykırı davrandığı tespit edilenlere
5000 YTL’den 20.000 YTL’ye kadar para cezası verilir.
c) 3 üncü maddesinin
dürdüncü fıkrasına aykırı hareket edenlere 10.000 YTL’den 40.000
YTL’ye kadar para cezası verilir.
d) 3 üncü maddesinin
beşinci fıkrasına aykırı hareket edenlere 1000 YTL’den 3000 YTL’ye
kadar idari para cezası uygulanır.
(2) Bu Kanunun 3 üncü
maddesinin birinci fıkrasına aykırı davranan işyerlerine ayrıca
1 aya kadar mülki idare amirince işyeri kapatma cezası verilir.
Yönetmelik
MADDE 5- Bu Kanunda öngörülen usul ve esaslar ilgili bakanlıklarca
çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.
Yürürlük
MADDE 6- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 7- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar Bilgi ve Teknoloji Komisyonu
Raporu
Türkiye Büyük
Millet Meclisi
Sanayi, Ticaret,
Enerji, Tabiî Kaynaklar
Bilgi
ve Teknoloji Komisyonu
Esas No.: 2/903
Karar No.: 62
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlığınız
tarafından 07/12/2006 tarihinde esas komisyon olarak İçişleri Komisyonuna
havale edilmekle birlikte tali komisyon olarak Komisyonumuza ve
Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonuna havale edilmiş
bulunan 2/903 esas sayılı “Trabzon Milletvekili Cevdet ERDÖL ve on
sekiz milletvekilinin; Çocukların Uçucu Maddelerin Zararlarından
Korunmasına Dair Kanun Teklifi”, Komisyonumuzun 24/12/2006 tarihinde
Hükümeti temsilen Sağlık Bakanlığı yetkilisi ile Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı,
Millî Eğitim Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlığı, Sosyal
Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Emniyet Genel
Müdürlüğü, Ege Üniversitesi Çocuk ve Ergen Alkol, Madde Bağımlılığı
Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğü ile Umut Çocukları Derneği
gibi ilgili sivil toplum kuruluşları temsilcilerinin katılımlarıyla
yaptığı 45 inci birleşiminde incelenip görüşülmüştür.
Uçucu
maddeler (inhalanlar); zihinsel ve bilinçsel faaliyetlerin, psişik
davranışların değişmesine neden olan, psikolojik etki gösteren,
ağızdan çekilerek veya burundan solunarak
1-
Tıbbî anestetik gazlar: Nitröz oksit, helyum, oksijen.
2-
Tıbbî olmayan amaçlarla kullanılan gazlar: Benzin, propan, parafin,
bütan, antifriz, akü asidi, freon, tutuşturucu
sıvılar.
3-
Endüstriyel/Evle ilgili uçucular (Volatil solventler): Oda sıcaklığında
buharlaşan çözücülerdir. Ev veya işyerlerinde kullanılan kolay
bulunan maddelerdir.Çamaşır suyu, yapıştırıcı, saç boyası, tırnak
cilası, aseton, duvar boyası, boya inceltici (tiner), ayakkabı boyası,
kauçuktan yapılan yapıştırıcılar, kuru temizleme sıvıları, gazolin,
boya incelticileri, boya çıkarıcıları, yağ çıkarıcıları.
4- Sanat/Ofis teçhizatları: Daksil, işaretleyici
kalem ve boyalar.
5- Aerosoller: Sprey boyalar, deodorantlar, saç
spreyleri, bitkisel yağ spreyleri, eşya koruyucu yağ spreyleri bu
gruba girer.
6- Nirtit ve türevleri: Diğer uçuculardan farklı
olarak kan damarlarını genişletirler, kaslarda gevşeme yaparlar
ve doğrudan merkezi sinir sistemine etki ederler. Diğer uçucular
mizacı değiştirmek için kullanılırken nitritler cinsel hazzı artırmak
için kullanılır.
Uçucu maddelerin kötüye kullanılan çeşitleri
incelendiğinde ülkeler arasında farklılıklar göze çarpmaktadır.
Ülkemizde ise ilk sıraları yapıştırıcılar (Bally, Uhu) ve tiner almaktadır.
Yapıştırıcılar boş plastik torbalara dökülmekte ve oradan solunmaktadırlar.
Daksil ya da kuru-temizleme çözücüleri giysilerin koluna ya da
bir kumaş parçasına dökülmekte ve buharı solunmaktadır. Çakmak
gazları, tüp gazlar (bütan, propan) ya da aerosoller plastik bir torbadan
ya da doğrudan koklanarak solunmaktadır.
Uçucu maddeleri kötüye kullananlar arasında bazı
sosyal ve kültürel gruplar risk altındadır. Çocuklar ve ergenler,
özellikle alt sosyo-ekonomik sınıftan çocuklar, sokak çocukları,
coğrafik ve sosyo-ekonomik olarak marjinalize edilmiş gruplar (etnik
azınlıklar, vb.), işyerinde uçucu maddeleri kullanan bazı meslek
grupları (ayakkabı yapım ve tamir işçileri, matbaa çalışanları,
kuaförler, vb.), sağlık çalışanları, hapishane ve ıslahevlerinde
kalanlar, daha pahalı maddeleri satın alamayan madde bağımlıları,
cinsel ilişkiyi kolaylaştırmak için amil ve bütil nitrit kullanan eşcinseller,
zeka geriliği olanlar risk altındaki gruplar arasındadır. Aile içi
sorunlar yaşayan (ebeveynlerin ayrılması ya da boşanması, geçimsizlik,
uyumsuzluk, şiddet, ebeveynlerin madde kullanması, vb.) çocuk ve ergenlerde
daha yaygın oldukları gözlenmiştir.
Uçucuların, özellikle ucuz olması, yasal olarak
serbestçe satılabilmesi, uygun ambalajda olması, kolay ulaşılabilmesi
ve hızlı etki göstermesi nedeniyle çocukların kullandığı ilk madde
olma özelliğini taşıdığı ileri sürülmektedir. Çoğu çocuk ve ergen
için uçucu madde kullanımı bir grup arkadaş ile birlikte yapılan bir
aktivitedir. Bu gruplar çoğunlukla gözden uzak, terkedilmiş binalar,
mezarlıklar, tren yolları, parklar, inşaat alanları, köprü altları
gibi mekanları seçmektedirler. Uçucu maddeleri deneyenlerin ve
kötüye kullanıcıların diğer madde kullanıcılardan daha fazla
suç olaylarına karıştıkları da saptanmıştır.
Uçucu maddelerin yol açtığı çoğu karaciğer, böbrek,
akciğer, hematopoetik, hatta merkezi sinir sistemi hasarı yalnızca
maddeyi bırakmakla zamanla düzelir. Eğer, bu komplikasyonların tanısı
ve tedavisi gecikirse iyileşmeleri tam olmaz, hatta kalıcı hasarlar
meydana gelebilir. ABD’de yapılan bir çalışmada uçucu maddelerden
kaynaklanan ölümlerin çoğunluğunun (%70) 22 yaş ve altında meydana
geldiği ve ölenlerin %95’ini erkeklerin oluşturduğu saptanmıştır.
Teklif ve gerekçesi incelendiğinde;
* Xylol, toluol, hexol, tiner gibi bir çok iş kolunda,
özellikle yapıştırıcı sanayinde veya boya çözücü olarak kullanılan,
bağımlılık yapan, ucuz olduğu için temini kolay uçucu ve çözücü maddelerin
çocuklarla temasının azaltılmasının ve çocukların bu maddelere
erişiminin zorlaştırılmasının amaçlandığı,
* Uçucu ve çözücü maddelerle iş veya ödev nedeniyle
temas eden çocukların solumak veya koklamak suretiyle zamanla bu
maddelere alışarak bağımlılık edindikleri ve bu nedenle ortaya
çıkan hem psikolojik hem de tıbbi rahatsızlıklar sonucunda toplumda
sosyal bir yaranın oluştuğu,
* Uçucu ve çözücü maddelerin ancak Sanayi ve Ticaret
Bakanlığından izin alınarak üretilebilmesin ve üretilen ürünler
için İçişleri Bakanlığına bildirim esasının getirildiği,
* Uçucu ve çözücü maddelerin kırtasiye amaçlı
kullanıldıkları işyerleri hariç, diğer amaçlarla kullanıldıkları iş yerlerinde çocukların
çalıştırılmasının, bunların çocuklara satılmasının ve bu ürünleri
içeren yapıştırıcı kırtasiye malzemelerinin, yüksek öğretim kurumları
hariç, eğitim ve öğretim faaliyetleri sırasında kullanımının yasaklandığı,
* Düzenlemelere aykırı hareket edenlere mahalli
mülki amir tarafından verilecek idari para cezalarının belirlendiği
ve uygulamaya yönelik olarak çıkarılacak yönetmeliklerle ilgili
olarak İçişleri Bakanlığının yetkilendirildiği,
anlaşılmaktadır. Komisyon toplantısında
teklifin geneli üzerindeki görüşmelere geçilmesinin ardından
teklif sahibi milletvekilleri adına Trabzon Milletvekili Cevdet
ERDÖL tarafından yapılan açıklamalarda;
- Teklifin verilmesinde sosyal sorumluluk bilincinin
etkili olduğu ve teklifin imza sahiplerinden de anlaşıldığı üzere
parlamentoda yer alan partilerin ve milletvekillerinin teklif üzerinde
mutabakat sağladıkları,
- Sigara, alkol ile uçucu ve çözücü maddeler gibi
zararlı ürünlerin özentiyle bulaştığı ve kullananların hemen hemen
tamamının çocuk yaşta kişiler oldukları,
- Bağımlı hale gelenlerin tedavisinin hem güç
hem yüksek maliyetli olması dikkate alındığı taktirde, söz konusu
toplumsal problemin ancak koruyucu önlemler sayesinde, çocukların
ve gençlerin bu maddeleri kullanmaya alışmasının engellenmesi
ile çözülebileceği,
- Teklifin isminin “Çocukların Uçucu ve Çözücü
Maddelerin Zararlarından Korunmasına Dair Kanun Teklifi” şeklinde
değiştirilmesinin daha uygun olacağı,
- Teklifin kapsamı belirlenirken solumak ve koklamak
suretiyle kişilerde bağımlılık yapan uçucu ve çözücü maddelerin
dikkate alındığı,
- Çocukların kırtasiye amaçlı kullandıkları yapıştırıcıların
su bazlı olmasının gerektiği, ancak meslek liselerinde solvent
bazlı yapıştırıcıların kullanılması zorunlu ise bunlar için istisna
getirilmesinin daha uygun olacağı ve bunun için de Mili Eğitim Bakanlığının
sağlayacağı katkının çok önemli olduğu,
ifade edilmiştir. Bunun
üzerine Komisyon üyeleri, kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşları
temsilcileri tarafından;
* Uçucu ve çözücü madde bağımlılığı ile mücadelede
hukuki bir zeminin oluşturulmasının önemli olduğu ancak getirilen
yükümlülüklerle ticari faaliyetlerin sekteye uğratılmamasının
önemli olduğu,
* Çocukların korunması, kurtarılması ve rehabilitesi
için izlenecek yöntemlerin Sağlık Bakanlığı ve ilgili Devlet Bakanlığının
müşterek çalışmaları ile belirlenmesi gerektiği,
* Sadece 18 yaş altı çocukların ve sokak çocuklarının
değil, gençlerimizin, ailesinin yanında yaşayan çocuklarımızın,
sanayide çalışanların da tehlike altında olduğu,
* Yazılı, işitsel ve görsel yayın organlarının
daha duyarlı olması, uçucu maddelere karşı özendirici değil bilgilendirici
yayın yapmaları gerektiği,
* Uçucu madde bağımlılarının ya vatani görevlerini
yaparken ya da suç işlemeleri nedeniyle cezaevine girdiklerinde
tespit edilebildikleri, bu nedenle gerek Adalet Bakanlığı tarafından
cezaevleri bünyesinde gerekse Millî Savunma Bakanlığı veya Genelkurmay
Başkanlığı tarafından oluşturulacak tedavi merkezlerinin çok etkili
sonuçlar verebileceği,
* Ülkemizde 18 yaş altı 25 milyon gencin bulunması
ve özellikle uçucu ve çözücü maddelerin diğerlerine (esrar, eroin
vb.) göre daha kolay ulaşılabilir ve daha ucuz olmaları nedeniyle
kullanım oranlarının yükseldiği gözlemlenmekte olduğu ve bu durumun
çocukların suç işleme oranını da artırdığı,
* Uçucu veya çözücü maddelerin tümünün alımının,
satımının, devredilmesinin, İçişleri Bakanlığı tarafından takibinin
oldukça güç olduğu ve İçişleri Bakanlığının mücadelede aktif rol
üstlenmesinin daha yerinde olacağı,
* 13/12/1983 tarih ve 181 sayılı Sağlık Bakanlığının
Teşkilâtı ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci
maddesi gereğince uçucu ve çözücü maddelerin denetiminin Sağlık
Bakanlığı tarafından yürütülmesi gerektiği,
* Sağlık Bakanlığının İlaç Eczacılık Genel Müdürlüğü
aracılığıyla uyuşturucu ve ilaç üretimlerini kontrol altında tuttuğu
ancak sanayide aktif olarak kullanılan ve ciddi bir ticari kapasiteye
sahip olan uçucu ve çözücü maddelerin kontrol ve denetiminin de yürütülmesinin
büyük bir yük teşkil edeceği,
* Teklifin 2 nci maddesinin beşinci fıkrasında
geçen ifadelerin ülkemizin çocuk işçiliğine karşı yürüttüğü çalışmalar
ile çeliştiği,
* 22/5/2003 tarih ve 4857 sayılı İş Kanununun 71 inci
maddesi uyarınca 16 yaşından küçüklerin çalıştırılmasının yasak
olduğu ancak, 15-18 arası çocukların çıraklık yapabileceği ve bu
nedenle Teklifin 2 nci maddesinin beşinci fıkrasında geçen “çocuklar”
ifadesinin çıraklık açısından önemli olduğu,
ifade edilmiştir. Teklifin
geneli üzerindeki görüşmelerin tamamlanması ile birlikte teklif
ve gerekçesinin benimsenmesine karar verilmiştir. Ancak Başkanlığınızca
Komisyonumuzun teklif ile ilgili tali komisyon olarak belirlenmesi
nedeniyle, İçtüzüğümüzün 23 üncü maddesi uyarınca, Teklifin maddelerine
geçilmeksizin yukarıdaki görüşlerin esas Komisyona bildirilmesine
karar verilmiştir.
Raporumuz, İçişleri Komisyonuna gönderilmek
üzere, Başkanlığınıza arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
Soner Aksoy |
Hasan Ali Çelik |
Hasan Angı |
|
|
Kütahya |
Sakarya |
|
|
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
|
Fatma Şahin |
Tacidar Seyhan |
Ahmet Rıza Acar |
|
|
|
|
Aydın |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet Güner |
Fahri Çakır |
Nejat Gencan |
|
|
Bolu |
Düzce |
Edirne |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet Vedat Yücesan |
İsmail Katmerci |
Sedat Uzunbay |
|
|
Eskişehir |
İzmir |
İzmir |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Hasan Ören |
Nuri
Çilingir |
Hüseyin Özcan |
|
|
Manisa |
Manisa |
Mersin |
|
|
|
(İmzada bulunamadı) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Vahit Çekmez |
Mehmet Özlek |
Yekta Haydaroğlu |
|
|
Mersin |
Şanlıurfa |
Van |
|
|
|
Üye |
|
|
|
|
Fazlı Erdoğan |
|
|
|
|
Zonguldak |
|
Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük
Millet Meclisi
Sağlık, Aile,
Çalışma ve
Sosyal
İşler Komisyonu
Esas No.: (2/903), (2/921), (2/922)
Karar No.: 54
TÜRKİYE
BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı
tarafından; “Trabzon Milletvekili Cevdet Erdöl ve 18 Milletvekilinin;
Çocukların Uçucu Maddelerin Zararlarından Korunmasına Dair Kanun
Teklifi”
“İstanbul Milletvekilleri Gülseren
TOPUZ ve Ünal KACIR’ın; Uçucu, Çözücü ve Yapıştırıcı Maddelerin Zararlarından
Çocukların Korunması Hakkında Kanun Teklifi”
“Samsun Milletvekili Mustafa ÇAKIR’ın;
Uçucu Maddelerin Kullanılmasının Denetlenmesine Dair Kanun Teklifi”
9/1/2007 tarihinde, tali komisyon olarak komisyonumuz ile Adalet,
Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonlarına
esas komisyon olarak da İçişleri Komisyonuna havale edilmişlerdi.
Komisyonumuz her üç teklifi 9/1/2007 tarihindeki
43 üncü toplantısında; Sağlık, Adalet, İçişleri, Maliye, Millî Eğitim,
Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Sanayi ve Ticaret Bakanlıkları, Sosyal
Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü,
Türk Patent Enstitüsü Başkanlığı, Türk Eczacılar Birliği, Yeşilay,
Türkiye Kimya Derneği, Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği temsilcilerinin
de katılımlarıyla yapılan toplantıda, konunun daha ayrıntılı
bir şekilde ele alınarak olgunlaştırılması ve gerekli düzenlemelerin
yapılabilmesini sağlamak amacıyla bir alt komisyon kurulmasına
karar vermiştir.
Adalet ve Kalkınma Partisi’nden; Ankara
Milletvekili Remziye ÖZTOPRAK, Diyarbakır Milletvekili İrfan Rıza
YAZICIOĞLU ve Uşak Milletvekili Alim TUNÇ, Cumhuriyet Halk Partisi’nden;
Muğla Milletvekili Ali ARSLAN ve İzmir Milletvekili Enver ÖKTEM’in
seçildiği alt komisyon, başkanlığına Uşak Milletvekili Alim TUNÇ’u
seçerek çalışmalarına başlamıştır.
Bu arada Tekliflerin
Komisyonumuzda geneli üzerinde yapılan görüşmeleri sırasında,
Komisyon üyesi milletvekillerimiz tarafından, söz konusu tekliflerde
Komisyonumuzun esas Komisyon olarak belirlenmesinin uygun olacağı
görüşü dile getirilmiştir.
Alt Komisyon çalışmalarını sürdürdüğü sırada Komisyon üyelerinin
talebi doğrultusunda Komisyon Başkanlığımız tarafından 1/2/2007
tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına yapılan başvuru
ile kanun tekliflerinin amaç ve içerik açısından Sağlık, Aile, Çalışma
ve Sosyal İşler Komisyonunu ilgilendirdiği belirtilerek, halen
görüşmelerine devam olunan 2/903, 2/921 ve 2/922 esas numaralı kanun
tekliflerinin, İçtüzüğün 34 üncü maddesi gereğince esas Komisyon
olarak Komisyonumuzun belirlenmesi istenmiştir.
Bu talebimiz ilk
havalesinde esas komisyon olarak belirlenen İçişleri Komisyonu
Başkanlığı tarafından da uygun bulunmuştur.
Söz konusu teklifler bu defa; 12/2/2007
tarihinde esas Komisyon olarak Komisyonumuza, tali komisyon olarak
da İçişleri, Adalet, Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi
ve Teknoloji Komisyonlarına yeniden havale edilerek TBMM Genel
Kurulu’nun 13/2/2007 tarihli 62 nci Birleşiminde Genel Kurul’un bilgisine
sunulmuşlardır.
Alt Komisyon;
Alt komisyon; yukarıda belirtilen temsilcilerin
katılımları ile
teklifleri ayrıntılı olarak incelenmiş, görüşmelere
esas alınan ”Trabzon Milletvekili Cevdet Erdöl ve 18 Milletvekili”nin
teklifini yeniden değerlendirmiş, kamuoyunun beklentilerini de
dikkate alarak çalışmalarını tamamlamış ve başlığıyla birlikte
yeni bir metin oluşturmuştur.
Bu anlamda olmak üzere;
Yeni metnin başlığından
“çocuklar” ibaresi çıkarılarak uçucu organik bileşiklerin zararlarından
herkesin korunması amaçlanmış ve teklif başlığı “Uçucu Organik Bileşiklerin
Zararlarının Önlenmesine Dair Kanun Teklifi” olarak değiştirilmiştir.
Amaç ve kapsam maddesi yeniden düzenlenerek;
Kanunun amacı ve kapsamı ayrı fıkralarda belirlenmiş, kanunun amacının
solumak, koklamak yoluyla veya başka bir şekilde kişilerde bağımlılık
yapabilen ürünlerin kontrolünü sağlamak, özellikle çocukların
erişimini ve kullanımını önleyerek bu maddelerin zararlı etkilerinden
korumak olduğu, kapsamının ise kırtasiye malzemesi, boya incelticisi
gibi maddeler ile yapıştırıcı olarak kullanılan ve uçucu organik
bileşikler ihtiva eden ürünler olduğu belirtilmiştir.
Kontrol başlığı altında; Kanun kapsamına
giren ürünlerin, hangi amaçla olursa olsun, çocuklara satılamayacağı,
çocuklar tarafından kullanılabilme ihtimalinin varlığı halinde,
bu ürünlerin yetişkinlere de satılamayacağı,
Millî Eğitim Bakanlığı müfredatına gerekli
eğitim ve öğretim programlarının konulacağı,
Bu ürünlerin üretildiği veya kullanıldığı
yerlerde çocukların çalıştırılamayacağı,
Eğitim ve öğretim faaliyetlerinde ancak
su bazlı yapıştırıcıların kullanılabileceği ve Yükseköğretim
kurumları ile mesleki eğitim ve iş eğitimi yapan kurumların, eğitim
gereği kullandıkları ve bu kapsama giren ürünlerin ancak tiksindirici
koku ihtiva etmeleri halinde kullanılabileceği,
Kanun kapsamına giren ürünlerin üretildiği
ve kullanıldığı yerlerde gerekli sağlık tedbirlerinin alınacağı,
Ürün bağımlılarının tedavi ve rehabilitasyonlarının
Sağlık Bakanlığınca yapılacağı, Ürünlerin
dış ve iç ambalajlarına da sağlığa zararlı olduğu ve çocuklara verilemeyeceği
görünür ve okunaklı bir şekilde yazılacağı,
Ürünlerin su bazlı
olmaları veya bu ürünlere tiksindirici koku katılması için teşvik
edici tedbirler alınacağı belirtilmiştir.
Ceza hükümleri
başlığı altında; kontrol hükümlerine uymayanlara ait cezai hükümler
yeniden düzenlenmiştir.
Ayrıca Kanun hükümlerinin uygulanmasına
ilişkin esas ve usullerin İçişleri, Millî Eğitim, Çalışma ve Sosyal
Güvenlik ve Sanayi ve Ticaret Bakanlıklarının görüşleri alınarak,
Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği belirlenmiştir.
Komisyonumuz bu defa;
8/3/2007 tarihinde yaptığı 45 inci birleşiminde,
Sağlık, Adalet, İçişleri, Maliye, Millî Eğitim, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Sanayi ve
Ticaret Bakanlıkları, Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu Başkanlığı,
temsilcilerinin de katılımlarıyla söz konusu teklifleri yeniden
gündemine almıştır.
Komisyonumuz
yapmış olduğu bu birleşiminde alt komisyon tarafından hazırlanan
yeni metnin esas alınarak görüşülmesine karar vermiştir.
Komisyonumuz alt komisyon
tarafından düzenlenen metnin;
“Kontrol” başlıklı 2
nci maddesinin (6) numaralı fıkrasını, Kanun kapsamındaki ürün bağımlılarının
tedavi ve rehabilitasyonlarının Sağlık Bakanlığının koordinasyonunda,
Sağlık Bakanlığı, ilgili diğer merkezi ve mahalli kurum ve kuruluşlar
tarafından, gerekli merkezler açılarak
yürütüleceği şeklinde yeniden düzenlemiştir.
“Yönetmelik” başlıklı
4 üncü maddesinin (1) numaralı fıkrasının “b” bendini “ilgili Devlet
Bakanlıkları” ibaresinin eklenmesi suretiyle yeniden düzenlemiştir.
Teklifin diğer maddeleri
alt komisyon tarafından gönderilen şekliyle aynen kabul edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun
onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
|
|
Başkan |
Sözcü |
Kâtip |
|
|
Cevdet Erdöl |
Sabri Varan |
Mehmet Kılıç |
|
|
Trabzon |
Gümüşhane |
Konya |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet Kerim Yıldız |
Muzaffer Kurtulmuşoğlu |
Remziye Öztoprak |
|
|
Ağrı |
Ankara |
Ankara |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Osman Akman |
Şerif Birinç |
Agah Kafkas |
|
|
Antalya |
Bursa |
Çorum |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
İrfan Rıza Yazıcıoğlu |
İzzet Çetin |
Mahmut Duyan |
|
|
Diyarbakır |
Kocaeli |
Mardin |
|
|
|
(İmzada bulunamadı) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ali Arslan |
Medeni Yılmaz |
İdris Sami Tandoğdu |
|
|
Muğla |
Muş |
Ordu |
|
|
|
Üye |
|
|
|
|
Alim Tunç |
|
|
|
|
Uşak |
|
TRABZON MİLLETVEKİLİ
CEVDET ERDÖL VE 18 MİLLETVEKİLİNİN TEKLİFİ
ÇOCUKLARIN UÇUCU MADDELERİN ZARARLARINDAN KORUNMASINA
DAİR KANUN TEKLİFİ
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Kanun, uçucu veya çözücü maddeler ihtiva
eden ve solumak veya koklamak suretiyle kişide bağımlılık yapan
ürünlerin üretiminden kullanılmasına kadarki süreçte kontrolünü
sağlamak ve özellikle çocukları ve gençleri bu maddelerin zararlı
etkilerinden korumak amacı taşımaktadır.
Kontrol
MADDE 2- (1) Bu Kanun kapsamına giren ürünler, ancak Sanayi
ve Ticaret Bakanlığının verdiği özel izinle üretilebilir.
(2) Bu tesislerde üretilen
ürünlerin satış ve devrinden tüketimine kadarki süreçte bildirim
esası geçerlidir.
(3) Bu Kanun kapsamına
giren ürünleri satan veya devreden kişi, her ay sonunda satışı veya
devri kime yaptığını, satılan veya devredilen ürün miktarını mahallî
mülkî amire bildirir. Bu bilgilere ilişkin kayıtlar, İçişleri Bakanlığı
bünyesinde oluşturulan bir merkezde muhafaza edilir. Bu bilgiler,
kayıt tarihinden itibaren üç yıl sonra imha edilir.
(4) Bu kanun kapsamına
giren ürünler, hangi amaçla olursa olsun, çocuklara satılamaz, devredilemez.
(5) Bu kanun kapsamına
giren ürünlerin üretildiği veya kullanıldığı yerlerde çocuklar
çalıştırılamaz. Ancak, bu ürünlerin kırtasiye malzemesi olarak
kullanıldığı işyerleri, bu yasak kapsamına dahil değildir.
(6) Bu Kanun kapsamına
giren ürünleri ihtiva eden yapıştırıcı kırtasiye malzemeleri,
eğitim ve öğretim faaliyetlerinde kullanılamaz. Ancak, yüksek öğretim
kurumları, bu yasak kapsamına dahil değildir.
(7) Bu Kanun kapsamına
giren ürünlerin dış ambalajları ile varsa iç ambalajlarına da bağımlılık
yapıcı özelliğe sahip olduğu ve çocuklara verilemeyeceği görünür
ve okunaklı bir şekilde yazılır.
(8) Bu Kanun kapsamına
giren ürünlerin kullanıldığı yerlerde su bazlı yapıştırıcıların
kullanılması teşvik edilir.
Ceza hükümleri
MADDE 3- (1) Bu Kanun kapsamına giren ürünleri Sanayi ve
Ticaret Bakanlığından gerekli izni almaksızın üretenler, beşyüz
güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Ancak, adlî para cezasının
miktarı, üretilen ürünün piyasa değerinin beş katından az olamaz.
(2) 2 nci maddenin
üçüncü fıkrasındaki bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyen
kişiye, beşyüz Türk Lirası idarî para cezası verilir.
(3) 2 nci maddenin dördüncü
fıkrasındaki yükümlülüğe aykırı hareket eden kişi, Türk Ceza Kanununun
“Sağlık için tehlikeli madde temini” başlıklı 194 üncü maddesi hükmüne
göre cezalandırılır.
(4) Bu Kanun kapsamına
giren ürünlerin üretildiği veya kullanıldığı yerlerde her ne sıfatla
olursa olsun çocuk çalıştıranlara, her bir çocukla ilgili olarak
beşyüz Türk Lirası idarî para cezası verilir.
(5) Bu Kanun kapsamına
giren ürünleri ihtiva eden yapıştırıcı kırtasiye malzemelerini
eğitim ve öğretim faaliyetinde kullananlara, yüz Türk Lirası idarî
para cezası verilir. Bu kırtasiye malzemelerinin eğitim ve öğretim
kurumunda kullanılması menedilir.
(6) 2 nci maddenin yedinci
fıkrasındaki yükümlülüğe aykırı hareket edenlere, malın piyasa
değerinin iki katı kadar idarî para cezası verilir. Ancak, bu cezanın
miktarı beşyüz Türk Lirasından az olamaz. Ayrıca, bu yükümlülüğe
aykırı olarak ambalajlanan malların satışı menedilir.
(7) Bu madde hükümlerine
göre idarî para cezasına ve diğer tedbirlere karar vermeye mahalli
mülki amir yetkilidir.
Yönetmelik
MADDE 4- (1) Bu Kanun hükümlerinin uygulanmasına ilişkin
esas ve usuller, Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak, İçişleri Bakanlığınca
çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Yürürlük
MADDE 5- (1) Bu Kanunun;
a) 2 nci maddesinin
birinci ve yedinci fıkraları 1 Mayıs 2007 tarihinde,
b) Diğer hükümleri
yayımı tarihinde,
Yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 6- (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
SAĞLIK, AİLE, ÇALIŞMA
VE SOSYAL İŞLER KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN
UÇUCU ORGANİK BİLEŞİKLERİN
ZARARLARININ ÖNLENMESİNE DAİR
KANUN TEKLİFİ
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Kanunun Amacı; solumak, koklamak yoluyla
veya başka bir şekilde kişilerde bağımlılık yapabilen ürünlerin
kontrolünü sağlamak, özellikle çocukların erişimini ve kullanımını
önleyerek bu maddelerin zararlı etkilerinden korumaktır.
(2) Bu Kanun; kırtasiye
malzemesi, boya incelticisi gibi maddeler ile yapıştırıcı olarak
kullanılan ve uçucu organik bileşikler ihtiva eden ürünleri kapsar.
Kontrol
MADDE 2- (1) Bu Kanun kapsamına giren ürünler, hangi amaçla
olursa olsun, çocuklara satılamaz, verilemez. Çocuklar tarafından
kullanılabilme ihtimalinin varlığı halinde, bu ürünler yetişkinlere
de satılamaz, verilemez.
(2) Bu Kanun kapsamına
giren ürünlerin yarattığı sağlık riskleri konusunda çocukları ve
gençleri bilinçlendirmek üzere Millî Eğitim Bakanlığı müfredatına
gerekli eğitim ve öğretim programları konulur.
(3) Bu Kanun kapsamına
giren ürünlerin üretildiği veya kullanıldığı yerlerde çocuklar
çalıştırılamaz.
(4) Bu Kanun kapsamına
giren ürünler eğitim ve öğretim faaliyetlerinde kullanılamaz. Eğitim
ve öğretim faaliyetlerinde ancak su bazlı yapıştırıcılar kullanılabilir.
Yükseköğretim kurumları ile mesleki eğitim ve iş eğitimi yapan kurumların,
eğitim gereği kullandıkları ve bu kapsama giren ürünler ancak tiksindirici
koku ihtiva etmeleri halinde kullanılabilir.Tiksindirici koku
ve miktarının ne kadar olacağı yönetmelikle belirlenir.
(5) Bu kanun kapsamına
giren ürünlerin üretildiği ve kullanıldığı yerlerde gerekli sağlık
tedbirleri alınır.
(6) Bu Kanun kapsamındaki
ürün bağımlılarının tedavi ve rehabilitasyonları Sağlık Bakanlığının
koordinasyonunda, Sağlık Bakanlığı, ilgili diğer merkezi ve mahalli
kurum ve kuruluşlar tarafından, gerekli merkezler açılarak yürütülür.
(7) Bu Kanun kapsamına
giren ürünlerin dış ambalajları ile varsa iç ambalajlarına da sağlığa
zararlı olduğu ve çocuklara verilemeyeceği görünür ve okunaklı
bir şekilde yazılır. Bu uyarı yazılarına resim ve şekiller de eklenebilir.
Bu uyarı yazılarının, resim ve şekillerin kaplayacağı alan, toplam
alanın yüzde otuzundan az olamaz.
(8) Bu Kanun kapsamına
giren ürünlerin su bazlı olmaları veya bu ürünlere tiksindirici
koku katılması için teşvik edici tedbirler alınır.
Ceza hükümleri
MADDE 3- (1) 2 nci maddenin birinci fıkrasındaki yükümlülüğe
aykırı hareket eden kişi, Türk Ceza Kanununun “Sağlık için tehlikeli
madde temini” başlıklı 194 üncü maddesi hükmüne göre cezalandırılır.
(2) 2 nci maddenin üçüncü
fıkrasına aykırı olarak bu Kanun kapsamına giren ürünlerin üretildiği
veya kullanıldığı yerlerde her ne sıfatla olursa olsun çocuk çalıştıranlara,
her bir çocukla ilgili olarak beşyüz Türk Lirası idari para cezası
verilir.
(3) 2 nci maddenin dördüncü
fıkrasına aykırı olarak bu Kanun kapsamına giren ürünleri ihtiva
eden yapıştırıcı kırtasiye malzemelerini eğitim ve öğretim faaliyetinde
kullanılmasına izin verenlere, yüz Türk Lirası idari para cezası
verilir ve bu kırtasiye malzemelerinin eğitim ve öğretim kurumunda
kullanılması men edilir.
(4) 2 nci maddenin beşinci
fıkrasındaki sağlık tedbirlerini almayan kişiye bin Türk Lirasından beşbin Türk Lirasına kadar idari para
cezası verilir.
(5) 2 nci maddenin yedinci
fıkrasındaki yükümlülüğe aykırı hareket edenlere, malın piyasa
değerinin iki katı kadar idari para cezası verilir. Ancak, bu cezanın
miktarı beşyüz Türk Lirasından az olamaz. Ayrıca, bu yükümlülüğe
aykırı olarak ambalajlanan malların satışı men edilir.
(6) Bu madde hükümlerine
göre idari para cezasına ve diğer tedbirlere karar vermeye, mahalli
mülki amir yetkilidir.
Yönetmelik
MADDE 4- (1) Bu Kanunun;
a) 2 nci maddesinin
sekizinci fıkrasındaki teşvik edici tedbirler Hazine Müsteşarlığının
görüşü alınarak Maliye Bakanlığınca belirlenir.
b) Diğer hükümlerinin
uygulanmasına ilişkin esas ve usuller ilgili Devlet Bakanlıkları
ile İçişleri, Millî Eğitim, Çalışma ve Sosyal Güvenlik ve Sanayi ve
Ticaret Bakanlıklarının görüşleri alınarak, Sağlık Bakanlığınca
çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Yürürlük
MADDE 5- (1) Bu Kanunun;
a) 2 nci maddesinin
dördüncü, beşinci ve yedinci fıkraları yayımı tarihinden itibaren
bir yıl sonra,
b) Diğer hükümleri
yayımı tarihinde,
Yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 6- (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.