Dönem: 22 Yasama Yılı: 5
TBMM (S.
Sayısı: 1404)
Denizli Milletvekili Mustafa Gazalcı ve 46 Milletvekilinin;
Köy Enstitüleri Sistemini Araştırma Enstitüsü Kurulması Hakkında
Kanun Teklifi ve İçtüzüğün 37 nci Maddesine Göre
Doğrudan Gündeme Alınma Önergesi (2/954)
Not: Teklif; Başkanlıkça Plan ve Bütçe ile Millî Eğitim, Kültür,
Gençlik ve Spor komisyonlarına havale edilmiştir.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
2/954 Esas Numaralı
Kanun Teklifimin, İçtüzüğün 37 nci maddesi uyarınca doğrudan gündeme
alınması hususunu saygılarımla arz ederim.
Mustafa Gazalcı
Denizli
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Köy Enstitüleri Sistemini
Araştırma Enstitüsü Kurulması Hakkında Kanun Teklifi ve gerekçesi
ekte sunulmuştur.
Gereğini arz ederim.
Saygılarımla.
|
|
Mustafa
Gazalcı |
Hüseyin
Ekmekcioğlu |
Orhan
Sür |
|
|
|
|
Denizli |
|
Balıkesir |
|
|
|
|
Erdal
Karademir |
Feridun
Baloğlu |
Ali
Oksal |
|
|
|
|
İzmir |
|
|
|
|
|
|
Atilla
Kart |
Yılmaz
Kaya |
Ramazan
Kerim Özkan |
|
|
|
|
|
İzmir |
Burdur |
|
|
|
|
Ziya
Yergök |
Muharrem
Kılıç |
Mehmet
Kurt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ali
Rıza Gülçiçek |
Nadir
Saraç |
Sezai
Önder |
|
|
|
|
İstanbul |
Zonguldak |
|
|
|
|
|
Uğur
Aksöz |
Tuncay
Ercenk |
Feridun
Ayvazoğlu |
|
|
|
|
|
|
Çorum |
|
|
|
|
Algan
Hacaloğlu |
M.
Mesut Özakcan |
Erol
Tınastepe |
|
|
|
|
İstanbul |
Aydın |
Erzincan |
|
|
|
|
Sedat
Pekel |
Türkân
Miçooğulları |
Bülent
Baratalı |
|
|
|
|
Balıkesir |
İzmir |
İzmir |
|
|
|
|
Nurettin
Sözen |
Halil
Ünlütepe |
Mustafa
Özyurt |
|
|
|
|
|
Afyonkarahisar |
|
|
|
|
|
İzzet
Çetin |
Ali
Cumhur Yaka |
Şevket
Arz |
|
|
|
|
Kocaeli |
Muğla |
|
|
|
|
|
Atila
Emek |
Mevlüt
Coşkuner |
Mehmet
Işık |
|
|
|
|
|
Isparta |
Giresun |
|
|
|
|
Mehmet
Boztaş |
Hakkı
Ülkü |
Kemal
Demirel |
|
|
|
|
Aydın |
İzmir |
|
|
|
|
|
İsmail
Özay |
Kemal
Sağ |
Abdülaziz
Yazar |
|
|
|
|
Çanakkale |
|
Hatay |
|
|
|
|
N.
Gaye Erbatur |
Nuri
Çilingir |
Necati
Uzdil |
|
|
|
|
|
Manisa |
Osmaniye |
|
|
|
|
Gürol
Ergin |
Mustafa
Yılmaz |
Yakup
Kepenek |
|
|
|
|
Muğla |
|
|
|
|
|
|
Mehmet
Semerci |
|
Mehmet
Küçükaşık |
|
|
|
|
Aydın |
|
|
|
|
GENEL
GEREKÇE
1936’da
Eğitmen Kursları ile başlayıp 1947’ye kadar özgün haliyle uygulanarak,
1954’de kapanan Köy Enstitüleri sistemi o günkü koşullarda her bakımdan
Türkiye gerçeklerine uyan, ileri, çağdaş bir eğitim sistemiydi.
Köy
Enstitüleri Sistemi ile;
•
Her köye okul ve öğretmen,
•
Orta ve yükseköğretimde parasız eğitim,
•
Bölgeler arasındaki farklılığın kısa sürede giderilmesi,
•
Mezunları ile ilişkinin sürdürülmesi,
•
Toplumsal kalkınma projesi olarak düşünülmesi, öğretmene okul dışı
görevler verilmesi,
•
İşin öğretim eğitim yöntemi olarak da ele alınması,
•
Demokratik eğitim, laik, katılımcı eğitim gibi çağdaş eğitim yöntemlerinin
uygulanması,
•
Köy çocuklarının ilk, orta, yükseköğretimini ve yetişkinler eğitimini
bir bütün olarak ele alması,
•
İnsanın ve toplumun eğitim yoluyla bilinçlendirilmesi,
Amaçlanmış
ve uygulanmıştır.
Bugün
uygulanan eğitim sistemi ise teknolojik yeniliklere, birçok olanaklara
karşın ülke gerçekleriyle bağdaşmamaktadır.
Temel
bir insan hakkı olan eğitimden okul çağındaki birçok çocuk ve genç yeterince
yararlanamamaktadır.
Sınav
sistemi, fiziki yetersizlikler, paralı eğitim, eğitimin içeriği
ve birçok başka eksiklikler nedeniyle eğitimde fırsat ve olanak
eşitliği sağlanamamaktadır.
Öğretmen
yetiştiren kurumların birbiriyle ve mezunlarıyla yeterli bağı
yoktur.
Öğrencilerin
girdiği ulusal ve uluslararası sınavlardaki sonuçlar verilen eğitimin
niteliğinin düşüklüğünü açıkça göstermektedir.
Eğitim
sisteminin niteliğini yükseltmeye, çağa uygun duruma getirmeye
çalışırken geçmişte başarı ile uygulanmış Köy Enstitüleri sisteminden
yararlanmak gerekir.
Çünkü
Köy Enstitüleri sistemi kısa süre uygulanmasına karşın bıraktığı
etkiyle, sistemde uyguladığı ilkelerle hala güncelliğini, çağdaşlığını
korumaktadır.
Bu
güne değin Köy Enstitüleri üzerine derneklerin, vakıfların, kişi
ve kuruluşların birçok değerli çalışmaları olmuştur. Ancak bütün
bu yapılan çalışmalar, kimi üniversitelerde son yıllarda kurulan
araştırma merkezleri yeterli değildir.
Bütün
bu çalışmaları bir araya toplayacak ve yeni çalışmalar, araştırmalar
yapacak bir enstitüye gereksinim vardır.
Bu
yüzden “Köy Enstitüleri Sistemi Araştırma Enstitüsü” kurulmalıdır.
Kurulacak
bu Araştırma Enstitüsü ile Köy Enstitüleri Sistemi bir bütün olarak
değerlendirilecek, günümüz eğitiminin niteliğini yükseltmek
için önermeler yapacaktır.
Bu
çalışmalar ve önermelerle ülke ve dünya eğitim sistemine katkı yapılacaktır.
MADDE
GEREKÇELERİ
Madde
1- Köy Enstitüleri Sistemini Araştırma Enstitüsünün amaç ve kuruluşu
düzenlenmektedir.
Madde
2- Tanımlar maddesidir.
Madde
3- Enstitünün görevleri düzenlenmektedir.
Madde
4- Enstitünün organları düzenlenmektedir.
Madde
5- Yönetim kurulu düzenlenmektedir.
Madde
6- Yönetim Kurulunun görevleri düzenlenmektedir.
Madde
7- Danışma Kurulu ve görevleri düzenlenmektedir.
Madde
8- Başkanlık ve Başkanlığın görev ve yetkileri düzenlenmektedir.
Madde
9- Personelin atanma şartları ve statüsü düzenlenmektedir.
Madde
10- Personelin mali hakları düzenlenmektedir.
Madde
11- Enstitünün gelirleri, bütçesi ve harcamalarının ne şekilde
yapılacağı düzenlenmektedir.
Madde
12- Teklifte öngörülen yönetmeliklerin ne zaman çıkarılacağı
hükme bağlanmaktadır.
Madde
13- Yürürlük maddesidir.
Madde
14- Yürütme maddesidir.
DENİZLİ
MİLLETVEKİLİ MUSTAFA GAZALCI VE 46 MİLLETVEKİLİNİN TEKLİFİ
KÖY ENSTİTÜLERİ SİSTEMİNİ ARAŞTIRMA
ENSTİTÜSÜ KURULMASI
HAKKINDA KANUN TEKLİFİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kuruluş ve Tanımlar
Amaç ve Kuruluş
MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı Köy Enstitüleri
Sistemini Araştırma Enstitüsünün kuruluş, teşkilat, görev ve yetkilerine
ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
(2)
Bu Kanun ile kamu tüzel kişiliğini haiz, idari ve mali açıdan özerk,
Millî Eğitim Bakanlığı ile ilişkili, bu Kanunda Hüküm bulunmayan
hallerde özel hukuk hükümlerine tabi Köy Enstitüleri Sistemini
Araştırma Enstitüsü kurulmuştur. Enstitünün merkezi Ankara'dadır.
Tanımlar
MADDE 2- (1) Bu Kanunda geçen;
a)
Bakan: Millî Eğitim Bakanını,
b)
Bakanlık: Millî Eğitim Bakanlığını,
c)
Başkanlık: Köy Enstitüleri Sistemini Araştırma Enstitüsü Başkanlığını,
ç)
Danışma Kurulu: Köy Enstitüleri Sistemini Araştırma Enstitüsü
Danışma Kurulunu,
d)
Enstitü: Köy Enstitüleri Sistemini Araştırma Enstitüsünü,
e)
Yönetim Kurulu: Köy Enstitüleri Sistemini Araştırma Enstitüsü
Yönetim Kurulunu,
İfade
eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Enstitünün Görevleri ve Organları
Enstitünün Görevleri
MADDE 3- (1) Enstitünün görevleri şunlardır:
a)
Köy Enstitüleri örgütlenmesini incelemek, günümüzde uygulanabilirliğini
araştırmak ve önerilerde bulunmak.
b)
Köy Enstitüleri kurumlarında uygulanan eğitim sistemini incelemek,
günümüzde uygulanabilirliğini araştırmak ve önerilerde bulunmak.
c)
Köy Enstitüleri sistemi eğitim programlarını incelemek, günümüzde
uygulanabilirliğini araştırmak ve önerilerde bulunmak.
ç)
Köy Enstitüleri sisteminde eğitim görme hakkını incelemek, günümüzde
uygulanabilirliğini araştırmak ve önerilerde bulunmak.
d)
Yüksek Köy Enstitüsünü incelemek, günümüzde uygulanabilirliğini
araştırmak ve önerilerde bulunmak.
e)
Başka ülkelerin eğitim-öğretim anlayışlarını ve uygulamalarını
incelemek.
f)
Köy Enstitüleri döneminde ilköğretim ve lise müfredatında yer
alan kitapları inceleyerek, günümüzde uygulanabilirliğini
araştırmak ve önerilerde bulunmak.
g)
Köy Enstitülerinin mesleki eğitimle ilgili çalışmalarını inceleyerek,
günümüzde uygulanabilirliğini araştırmak ve önerilerde bulunmak.
ğ)
Köy Enstitüleriyle ilgili yerli ve yabancı çalışmaları, kitapları,
yazıları, filmleri, her türlü bilgi ve belgeleri toplayarak arşivlemek.
h)
Köy Enstitüleri sistemiyle ilgili her türlü yazılı ve görsel yayınlar
yapmak, konferans, sempozyum, açık oturumlar düzenlemek.
Enstitünün Organları
MADDE 4- (1) Enstitü aşağıdaki organlardan
oluşur:
a)
Yönetim Kurulu.
b)
Danışma Kurulu.
c)
Başkanlık.
Yönetim Kurulu
MADDE 5- (1) Yönetim Kurulu, Enstitünün en yüksek
düzeyde yönetim ve karar organıdır.
(2)
Yönetim Kurulu;
a)
Millî Eğitim Bakanlığını temsilen Millî Eğitim Bakanının teklifi
üzerine müşterek kararname ile atanan bir üye,
b)
Kültür Bakanlığını temsilen Kültür Bakanının teklifi üzerine müşterek
kararname ile atanan bir üye,
c)
Eğitim Fakültelerini temsilen Yükseköğretim Kurumunun teklifi
üzerine müşterek kararname ile atanan üç üye,
d)
Köy Enstitüleri hakkında çalışmalar yapan vakıflardan ve derneklerden
Millî Eğitim Bakanının teklifi üzerine müşterek kararname ile atanan
birer üye,
olmak
üzere yedi üyeden oluşur.
(3)
Yönetim Kurulu üyelerinin en az iki yıllık eğitim veren yüksekokul
mezunu olmaları şartı aranır. Köy Enstitüleri üzerine araştırma
ve inceleme yapanlar ile bilimsel yayını bulunanlara öncelik verilir.
(4)
Yönetim Kurulu kendi üyeleri arasından bir Enstitü Başkanı, bir
Başkan Yardımcısı ve bir Yazman seçer.
(5)
Enstitünün Başkanı, Yönetim Kurulunun da başkanıdır. Yönetim Kuruluna,
Başkanın bulunmadığı hallerde Başkan Yardımcısı başkanlık eder.
(6)
Yönetim Kurulu ayda en az bir kez ve en az dört üye ile toplanır. Karar
alabilmek için oy çoğunluğu gereklidir.
(7)
Yönetim Kurulu üyelerinin görev süreleri üç yıl olup, görev süresi
dolan üyeler yeniden atanabilir.
(8)
Herhangi bir nedenle boşalan Yönetim Kurulu üyeliği için, aynı
usulle en geç bir ay içinde atama yapılır, atanan üye önceki üyenin görev
süresini tamamlar.
(9)
Yönetim Kurulunun çalışma usul ve esasları Enstitü tarafından çıkarılacak
bir yönetmelikle belirlenir.
Yönetim Kurulunun Görevleri
MADDE 6- (1) Yönetim Kurulunun görevleri şunlardır:
a)
Enstitünün idari, mali ve teknik yönden düzenli, verimli ve etkin
faaliyette bulunabilmesi için gerekli bütün tedbirleri almak.
b)
Enstitü ile ilgili mevzuatın uygulanmasını sağlamak.
c)
Enstitünün bütçesini onaylamak.
ç)
Hazırlanan faaliyet raporunu ve mali raporu görüşüp karara bağlamak.
d) Eğitim-öğretim konusunda kısa ve uzun vadeli
çalışma programları hazırlamak, araştırma konuları tespit etmek
ve uygulamaya koymak.
e) Gerektiğinde Danışma Kurulunu toplantıya
çağırmak.
f)
Danışma Kurulunun tavsiye kararlarını görüşüp karara bağlamak.
g)
Enstitünün görev alanına giren konularda kamuoyunu aydınlatmak
ve ilgililerin görüşlerini almak için ulusal ve uluslararası nitelikte
seminer, sempozyum, açık oturum, konferans ve benzeri konuların düzenlenmesine
karar vermek.
ğ)
Enstitünün performans hedef, gösterge ve programı ile hizmet kalite
standartlarını karara bağlamak.
h)
Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.
(2)
Yönetim Kurulunun çalışma usul ve esasları, Yönetim Kurulunca hazırlanan
Bakanlıkça onaylanan bir yönetmelikle düzenlenir.
Danışma Kurulu
ve Görevleri
MADDE 7- (1) Enstitü Danışma Kurulu; Ankara
Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesinden, İstanbul Üniversitesi
Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesinden; Köy Enstitüleri ile ilgili
bir vakıftan, bir dernekten; yetkili öğretmen sendikasından; Köy Enstitüleri,
Hasan Ali Yücel, İsmail Hakkı Tonguç'la ilgili üniversite araştırma
merkezlerinden; Ankara İli dahilindeki ilköğretim okulu müdürlerinden;
Ankara İli Merkez İlçe dışındaki ilçe milli eğitim müdürlerinden
ve her dönem farklı eğitim fakültelerinden birer; yönetim kurulunun
beş kişiyi aşmamak üzere gerekli gördüğü uzman ve kuruluşlardan
çağrılan üyelerden oluşur.
(2)
Danışma Kurulu üyeliklerinin süresi iki yıldır. Danışma Kurulu
üyeleri yeniden seçilebilir.
(3)
Danışma Kurulu, Enstitünün faaliyetleri çerçevesinde ve enstitüye
yardımcı olmak amacıyla Enstitünün çalışma ilkeleri, faaliyet raporu,
bütçe ve çalışma programları hakkında düşünce bildirir ve önerilerde
bulunur.
(4)
Danışma Kurulunun çalışma usul ve esasları Enstitü tarafından çıkarılacak
bir yönetmelikle düzenlenir.
Başkanlık ve başkanın
görev ve yetkileri
MADDE 8- (1) Başkanlık, Enstitü Başkanı, Başkan
Yardımcısı ve yazmandan oluşur.
(2)
Başkan, Enstitünün üst yöneticisi ve harcama yetkilisidir.
(3)
Başkan, Enstitü hizmetlerinin mevzuata, plan ve yıllık programlara,
Yönetim Kurulunun kararlarına uygun yürütülmesi ve Enstitünün
faaliyet alanına giren konularda ulusal ve uluslararası kurum ve
kuruluşlarla işbirliği ve koordinasyonu sağlamakla görevlidir.
Başkan, Enstitünün bütçesi, faaliyet raporu ve mali raporunu hazırlar
ve Yönetim Kurulunun onayına sunar. Başkan, Enstitüde çalışanların
işlemlerinden sorumlu olup, Enstitünün faaliyetlerini ve hesaplarını
denetlemekle görevli ve yetkilidir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Personelin Atanma
Şartları, Statüsü ve Mali Hakları
Personelin atanma
şartları ve statüsü
MADDE 9- (1) Enstitü hizmetlerinin gerektirdiği
asli ve sürekli görevler, idari hizmet sözleşmesi ile istihdam edilen
sürekli personel eliyle yürütülür. Enstitü personelinin pozisyon
unvan ve sayıları ekli cetvelde gösterilmiştir. Söz konusu unvanların
birimlere dağılımını yapmaya Başkanın önerisi üzerine Yönetim
Kurulu yetkilidir. Personelin pozisyon unvan ve sayılarında mevcut
pozisyon sayılarının iki katını aşmamak kaydıyla değişiklik yapılmasına,
Enstitünün teklifi, Bakanın onayı üzerine Bakanlar Kurulunca karar
verilir.
(2)
Enstitü personeli ücret ve mali haklar dışında 14/7/1965 tarihli ve
657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabidir.
(3)
Enstitüde proje ve araştırmaların gerektirdiği niteliklere sahip
proje ve araştırma süresi ile sınırlı olarak yeterli sayıda süreli
personel istihdam edilebilir. Enstitüde süreli olarak görevlendirilen
personelin çalıştıkları süre zarfında ücretleri ile sosyal güvenlik
ve benzeri yükümlülükleri Enstitü tarafından ödenir. Enstitüde
bu şekilde istihdam edilen kamu kurum ve kuruluşları personeli kurumlarından
izinli sayılırlar. Bu kişilerin statüleri ile buna ait her türlü
hak ve mükellefiyetleri saklı tutulur. İzinli oldukları müddet,
terfi ve emekliliklerinde hesaba katılır. Terfi hakkını kazananlar
başkaca hiçbir işleme lüzum kalmaksızın terfi ettirilirler. Akademik
unvanların kazanılması için gerekli şartlar saklıdır.
(4)
Enstitü personelinin nitelikleri ile sözleşme usul ve esasları,
Enstitünün önerisi ve Bakanın onayı üzerine Bakanlar Kurulu kararı
ile yürürlüğe konulacak yönetmelik ile tespit edilir.
(5)
Enstitü personelinin Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin
(A) bendinin (1), (4), (5), (6) ve (7) numaralı alt bentlerinde belirtilen
şartlar ile Enstitünün amaçlarının gerektirdiği nitelikleri taşımaları
zorunludur.
Malî hakları
MADDE 10- (1) Enstitü Başkanı, Başkan Yardımcısı
ve Enstitünün sürekli personeli, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı
Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa tabidir. Başkan ve
Başkan Yardımcısının Enstitüde görevli olacağı sürede eski görevleri
ile ilişikleri kesilir. Ancak, Devlet Memurları Kanunu ve özel mevzuatla
düzenlenmiş personel rejimine tabi ise, Enstitüdeki görevleri
sona erdikten sonra, başvurmaları halinde Başbakan tarafından
müktesebine uygun bir kadroya atanırlar.
(2)
Emeklilik açısından, Enstitü Başkanı genel müdür, Başkan Yardımcısı
Başbakanlık başkanları, yazman ve uzmanlar bakanlık daire başkanına
denk statüde kabul edilir. Diğer personele, Emekli Sandığı Kanununun
ek 48 inci maddesinin (b) bendi hükümlerine göre işlem yapılır.
(3)
Enstitü Başkanı ile sürekli ve süreli personelin aylık ücret ve diğer
mali hakları, 4/7/2001 tarihli 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname
hükümleri çerçevesinde Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir.
(4)
Yönetim Kurulu Başkan ve üyelerine, ayda ikiden fazla olmamak üzere
uhdesinde kamu görevi bulunanlara (2000) gösterge rakamının, uhdesinde
herhangi bir kamu görevi bulunmayanlara ise (3000) gösterge rakamının
memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucunda bulunacak miktarda
huzur hakkı ödenir.
(5)
Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri, Enstitü Başkanı, sürekli ve süreli
personel ile vekalet ve istisna akdi ile hizmet verenlerin görevlerinin
ifası sırasında yaptıkları masrafların hangilerinin Enstitü bütçesinden
karşılanabileceğine dair usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Gelirler, bütçe
ve harcama
MADDE 11- (1) Enstitünün gelirleri şunlardır:
a)
Millî Eğitim Bakanlığı bütçesinden bu amaçla yapılan yardım.
b)
Enstitüye yapılacak her türlü yardımlar, bağışlar ve vasiyetler.
c)
Yayın gelirleri ve sair gelirler.
(2)
Enstitünün gelirlerinin, giderlerini karşılaması esastır. Enstitü
gelirleri, Yönetim Kurulunun uygun gördüğü bankalarda açılacak
hesaplarda tutulur. Bu gelirlerden hesap yılı sonuna kadar harcanmayan
paralar Maliye Bakanlığına bildirildikten sonra Enstitünün ertesi
yıl gelir hesabına aktarılır.
(3)
Enstitünün giderleri Yönetim Kurulunca onaylanan bütçeden karşılanır.
(4)
Enstitünün bütçe ve harcama esas ve usulleri
(5)
5018 sayılı Kanuna ekli (II) sayılı cetvelin "B) Özel Bütçeli
Diğer İdareler" bölümüne "32) Köy Enstitüleri Sistemini
Araştırma Enstitüsü" ibaresi eklenmiştir.
Yönetmelikler
MADDE 12- (1) Bu Kanun ile hazırlanması öngörülen
yönetmelikler Yönetim Kurulunun ilk toplantısını müteakip üç ay
içerisinde hazırlanır.
Yürürlük
MADDE 13- (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe
girer.
Yürütme
MADDE 14- (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
POZİSYON CETVELİ
UNVANLAR SAYISI
|
Başkan |
1 |
|
|
|
Başkan Yardımcısı |
1 |
|
|
Yazman |
1 |
|
|
Uzman |
12 |
|
|
Tekniker/Teknisyen |
3 |
|
|
Sekreter |
2 |
|
|
Büro Görevlisi |
4 |
|
|
Şoför |
2 |
|
|
TOPLAM |
26 |
|
|
|
|