DÖNEM : 20 CİLT : 3 YASAMA YILI : 1
T. B. M. M.
TUTANAK DERGİSİ
36 ncı Birleşim
11 . 4 . 1996 Perşembe
İ Ç İ N D E K İ L E R
I. – GEÇEN TUTANAK ÖZETİ
II. – GELEN KÂĞITLAR
III. – BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI
A) GÜNDEMDIŞI KONUŞMALAR
1. – Kayseri Milletvekili Abdullah Gül’ün, Türkiye’nin, hava sahasını İsrail savaş uçaklarına açmasına ve Türkiye’deki askerî üslerden yararlandırmasına ilişkin gündemdışı konuşması ve Millî Savunma Bakanı Mahmut Oltan Sungurlu’nun cevabı
2. – Malatya Milletvekili Ayhan Fırat’ın, Ankara-İstanbul arası çift hatlı hızlı tren projesine ilişkin gündemdışı konuşması ve Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Nahit Menteşe’nin cevabı
3. – Çorum Milletvekili Mehmet Aykaç’ın, köylerimizin ve köylülerimizin sorunlarına ilişkin gündemdışı konuşması ve Devlet Bakanı İbrahim Yaşar Dedelek’in cevabı
B) TEZKERELER VE ÖNERGELER
1. – Bosna-Hersek’e gidecek olan Devlet Bakanı İmren Aykut’a, dönüşüne kadar, Millî Savunma Bakanı M. Oltan Sungurlu’nun vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/224)
2. – Rusya’ya gidecek olan Devlet Bakanı Ali Talip Özdemir’e, dönüşüne kadar, Kültür Bakanı Agâh Oktay Güner’in vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/225)
3. – Japonya’ya gidecek olan Devlet Bakanı Cemil Çiçek’e, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Abdülkadir Aksu’nun vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/226)
4. – İçel Milletvekili Turhan Güven’in, (10/2) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/7)
C) GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI ÖNERGELERİ
1. – Erzincan Milletvekili Mustafa Kul ve 9 arkadaşının, yargı bağımsızlığına gölge düşürdüğü iddia edilen olayları araştırarak alınması gereken tedbirleri belirlemek amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/60)
IV. – GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI
A) ÖNGÖRÜŞMELER
1. – Kocaeli Milletvekili Necati Çelik ve 38 arkadaşının, zorunlu tasarruf kesintilerinin değerlendirilmesi konusunda Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/17)
2. – Konya Milletvekili Mustafa Ünaldı ve 12 arkadaşının, ülke kaynaklarının tespit edilmesi ve değerlendirilmesi konusunda Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/18)
V. – SORULAR VE CEVAPLAR
A) YAZILI SORULAR VE CEVAPLARI
1. – İstanbul Milletvekili Halit Dumankaya’nın, bakanlıkça yaptırılan sağlık eğitim kasetlerine ilişkin sorusu ve Sağlık Bakanı Yıldırım Aktuna’nın yazılı cevabı (7/242)
2. – İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı’nın, Türkiye Europalia Festivalinin tanıtım programında TBMM’nin de temsil edilmesine ilişkin sorusu ve TBMM Başkanı Mustafa Kalemli’nin yazılı cevabı (7/581)
I. – GEÇEN
TUTANAK ÖZETİ
TBMM Genel Kurulu saat 15.00’te açılarak iki oturum yaptı.
Hatay Milletvekili Mehmet Sılay, İskenderun
Limanının Türkiye ekonomisi için önemine ve bu limana acilen bir
konteyner terminalinin kurulmasına,
Denizli Milletvekili Hilmi Develi, gümrük birliği sürecinde küçük
ve orta ölçekli işletmelerin içinde bulundukları sorunlara ve
alınması gereken önlemlere,
İlişkin gündem dışı birer konuşma
yaptılar.
Erzurum Milletvekili Abdulilah Fırat’ın,
hayvancılığın içinde bulunduğu sorunlara, canlı
hayvan ve et ithaline ilişkin gündem dışı
konuşmasına Tarım ve Köyişleri Bakanı İsmet
Attila cevap verdi.
Başkanlıkça, 1996 yılı bütçe müzakerelerinde
üyelerin söz kayıt işlemlerine ve usullerine ilişkin duyuruda
bulunuldu.
Sinop Milletvekili Yaşar Topçu’nun, Adalet Komisyonu üyeliğinden
çekildiğine dair önergesi Genel Kurulun bilgisine sunuldu.
Yozgat Milletvekili Kâzım Arslan’ın (6/6),
Balıkesir Milletvekili İsmail Özgün’ün (6/35),
Numaralı sözlü sorularını geri aldıklarına
ilişkin önergeleri okundu; sözlü soruların geri verildiği
bildirildi.
Sıvas Milletvekili Abdüllatif Şener ve 27
arkadaşının, Sıvas İlinin sorunlarının
araştırılarak alınması gereken tedbirlerin
belirlenmesi amacıyla bir Meclis araştırması
açılmasına ilişkin önergesi (10/59) Genel Kurulun bilgisine
sunuldu; önergenin gündemdeki yerini alacağı ve öngörüşmesinin,
sırasında yapılacağı açıklandı.
Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu
Başkanlığının, Komisyonun sözlü üye seçimini
yaptığına;
İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu,
Türkiye Büyük Millet Meclisi Dilekçe Komisyonu,
Geçici Başkanlıklarının, Komisyonların
başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip üye seçimini
yaptıklarına;
İlişkin tezkereleri ve,
Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesinde
Türkiye Büyük Millet Meclisini temsil edecek grubu oluşturmak üzere,
siyasî parti grup başkanlıklarınca aday gösterilen üyelere dair
Başkanlık tezkeresi,
Genel Kurulun bilgisine sunuldu.
Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri
Konferansı HABİTAT-II Kent Zirvesi ve Global Parlamenterler Forumu
toplantılarına katılmak üzere 8 kişilik bir TBMM heyetinin
oluşturulmasına ilişkin Başkanlık tezkeresi ile;
9.4.1996 tarihli Gelen Kâğıtlarda yayımlanan ve
bastırılıp dağıtılan (9/1) ve (9/2) esas
numaralı Meclis soruşturması önergelerinin, gündemin “Özel
Gündemde Yer Alacak İşler” kısmının 1 inci ve 2 nci
sırasında yer almasına; soruşturma açılıp
açılmayacağı hususundaki görüşmelerin Genel Kurulun
24.4.1996 Çarşamba günkü Birleşiminde yapılmasına ve her
iki soruşturma önergesinin görüşmelerinin bitimine kadar
çalışma süresinin uzatılmasına; Türkiye Büyük Millet
Meclisinin 16.11.1951 tarihli 5 inci Birleşim ikinci oturum; 19.11.1951
tarihli 6 ncı Birleşim ikinci ve üçüncü oturumlarına ait gizli
tutanakların İçtüzüğün 72 nci maddesi gereğince
yayımlanmasına ilişkin Danışma Kurulu önerisi;
Kabul edildi.
Kamu iktisadî Teşebbüsleri Komisyonunda açık bulunan ve
Doğru Yol Partisi Grubuna düşen bir üyeliğe Bursa Milletvekili
A. Kadir Cenkçiler,
(10/2) esas numaralı Meclis Araştırma Komisyonunda
açık bulunan ve Doğru Yol Partisi Grubuna düşen bir üyeliğe
İçel Milletvekili Turhan Güven,
Seçildiler.
Karaman Milletvekili Zeki Ünal ve 21 arkadaşının, su
kaynaklarımızın daha iyi değerlendirilmesi ve Manavgat
Çayı üzerinde uygulanan proje konusunda bir Meclis
araştırması açılmasına ilişkin önergesinin
(10/15) yapılan öngörüşmelerden sonra kabul edilmediği
açıklandı.
11 Nisan 1996 Perşembe günü saat 15.00’te toplanmak üzere,
Birleşime 18.58’de son verildi.
Yasin
Hatiboğlu
Başkanvekili
Ali Günaydın Kâzım
Üstüner
Konya Burdur
Kâtip
Üye Kâtip
Üye
II. – GELEN KÂĞITLAR
11.4.1996
PERŞEMBE
Sözlü Soru Önergeleri
1. – Ankara Milletvekili Ersönmez Yarbay’ın, Mogan
ve Eymir göllerinin ıslahına ilişkin Başbakandan sözlü soru
önergesi (6/44) (Başkanlığa geliş tarihi : 5.4.1996)
2. – Ankara Milletvekili Ersönmez Yarbay’ın,
Karayolu üzerinde bulunan bazı kavşaklara ilişkin
Bayındırlık ve İskân Bakanından sözlü soru önergesi
(6/45) (Başkanlığa geliş tarihi : 5.4.1996)
3. – İzmir Milletvekili Atilla Mutman’ın,
balıkçılarımızın, Ege Denizinin Uluslararası
sularındaki av yasağına ilişkin Tarım ve
Köyişleri Bakanından sözlü soru önergesi (6/46)
(Başkanlığa geliş tarihi : 8.4.1996)
4. – Diyarbakır Milletvekili Yakup
Hatipoğlu’nun, Diyarbakır’daki elektrik kesintilerine ilişkin
Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanından sözlü soru önergesi (6/47)
(Başkanlığa geliş tarihi : 9.4.1996)
5. – Erzincan Milletvekili Mustafa Kul’un,
İstanbul ve Ankara Büyükşehir Belediyelerinin faaliyetlerine
ilişkin İçişleri Bakanından sözlü soru önergesi (6/48)
(Başkanlığa geliş tarihi : 9.4.1996)
Yazılı Soru Önergeleri
1. – İstanbul Milletvekili Bülent
Akarcalı’nın, Türkiye Europalia Festivalinin tanıtım
programında T.B.M.M.’nin de temsil edilmesine ilişkin T.B.M.M.
Başkanından yazılı soru önergesi (7/581) (Başkanlığa
geliş tarihi : 2.4.1996)
2. – Gaziantep Milletvekili Kahraman Emmioğlu’nun,
et ithalatına ilişkin Tarım ve Köyişleri Bakanından
yazılı soru önergesi (7/582) (Başkanlığa geliş
tarihi : 4.4.1996)
3. – Erzincan Milletvekili Naci Terzi’nin, “Doğru
Yol’un Sesi” adlı siyasî dergide yayımlanan bir reklama ilişkin
Başbakandan yazılı soru önergesi (7/583)
(Başkanlığa geliş tarihi : 5.4.1996)
4. – Rize Milletvekili Şevki Yılmaz’ın,
Hac ibadetine ilişkin Devlet Bakanından yazılı soru
önergesi (7/584) (Başkanlığa geliş tarihi : 5.4.1996)
5. – Aydın Milletvekili Muhammet Polat’ın,
Menderes Elektrik A.Ş. (MENDAŞ) ye ilişkin Enerji ve Tabiî
Kaynaklar Bakanından yazılı soru önergesi (7/585)
(Başkanlığa geliş tarihi : 5.4.1996)
6. – İstanbul Milletvekili Mehmet Tahir Köse’nin,
İstanbul-Tuzla deresinin ıslahına ilişkin
Bayındırlık ve İskân Bakanından yazılı soru
önergesi (7/586) (Başkanlığa geliş tarihi : 8.4.1996)
7. – İstanbul Milletvekili Mustafa
Baş’ın, Bandırma Peroksit fabrikasına ilişkin
Başbakandan yazılı soru önergesi (7/587)
(Başkanlığa geliş tarihi : 8.4.1996)
8. – İstanbul Milletvekili Ercan
Karakaş’ın, tutuklu bulunan bazı öğrencilerin tedavilerinin
önlendiği iddiasına ilişkin Adalet Bakanından
yazılı soru önergesi (7/588) (Başkanlığa geliş
tarihi : 9.4.1996)
9. – Kayseri Milletvekili Abdullah Gül’ün, İsrail
savaş uçaklarının eğitimi amacıyla ülkemizin
üstlerinden faydalanmasına izin verildiği iddiasına ilişkin
Millî Savunma Bakanından yazılı soru önergesi (7/589)
(Başkanlığa geliş tarihi : 9.4.1996)
10. – Bitlis Milletvekili Zeki Ergezen’in, Fransa’dan
30 adet helikopter alımına ilişkin Millî Savunma Bakanından
yazılı soru önergesi (7/590) (Başkanlığa geliş
tarihi : 9.4.1996)
11. – Bitlis Milletvekili Zeki Ergezen’in, F4
Savaş Uçaklarının tamir ve modifikasyonuna ilişkin Millî
Savunma Bakanından yazılı soru önergesi (7/591)
(Başkanlığa geliş tarihi : 9.4.1996)
Meclis Araştırması Önergesi
1. – Erzincan Milletvekili Mustafa Kul ve 9
arkadaşının, yargı
bağımsızlığına gölge düşürdüğü idda
edilen olayları araştırarak alınması gereken tedbirleri
belirlemek amacıyla Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 102 ve
103 üncü maddeleri uyarınca bir Meclis araştırması
açılmasına ilişkin önergesi (10/60) (Başkanlığa
geliş tarihi : 9.4.1996)
BİRİNCİ
OTURUM
Açılma Saati: 15.00
BAŞKAN: Başkanvekili Yasin HATİBOĞLU
KÂTİP ÜYELER: Ali GÜNAYDIN (Konya), Kâzım ÜSTÜNER (Burdur)
BAŞKAN – Çalışmalarımızın
hayırlara vesile olmasını Cenab-ı Allah’tan niyaz ederek,
Türkiye Büyük Millet Meclisinin 36 ncı Birleşimini açıyorum.
Genel Kurulunuzu saygıyla selamlıyorum.
Sayın milletvekilleri, Genel Kuruldaki tespitlerim
ve önümüzde duran gündem diyor ki: “Toplantı yetersayısı
vardır.”
Görüşmelere başlıyoruz. (“Sayın
Başkan, yoklama...” sesleri)
Tereddüt yok efendim. 58 inci madde gayet açık;
Başkan, tereddüte düşerse, yoklama yapar; tereddüt yoktur.
Görüşmelere başlıyoruz.
NİHAT MATKAP (Hatay) – Sayın Başkan...
BAŞKAN – Buyurun Sayın Matkap.
NİHAT MATKAP (Hatay) – Sayın Başkan,
eğer izin verirseniz, yerimden, gündemdışı
konuşmalarla ilgili bir düşüncemi açıklamak istiyorum.
BAŞKAN – Ne buyurmayı düşünüyorsunuz
Sayın Matkap?..
NİHAT MATKAP (Hatay) – Sayın Başkan,
sizin de bildiğiniz gibi, İçtüzüğün 60 ıncı maddesine
göre, Meclis Genel Kuruluna bilgi verilmesinde zaruret görüldüğü hallerde,
her birleşimde, Sayın Başkanın da takdiriyle, üç
milletvekili arkadaşımıza gündemdışı söz
veriliyor.
Bakınız, biz, geçen dönem iktidar ortağıydık.
İktidar ortağı olan siyasî partiler, her zaman, bu kürsüyü daha
fazla kullanma olanağına sahiptir. Bu anlayıştan yola
çıkarak, özellikle, muhalefet partilerine fırsat tanımak
amacıyla, neredeyse hiç gündemdışı söz talebinde
bulunmadık. Bu dönemde, biz, en az milletvekili grubuna sahip bir
partiyiz. Bunun yanında, yine, Meclis İçtüzüğümüzün 9 uncu
maddesi doğrultusunda, bizim Meclis Başkanvekilimiz de
olmadığı için, bu konuda daha fazla duyarlıyız.
Bakınız, ülkemizde o kadar ciddî olaylar var ki, Mecliste
tartışılması gereken o kadar olay var ki, bize umut
bağlayan, bizim buradaki hareketliliğimizi görmek isteyen
seçmenlerimiz “acaba bu kadar sorun varken, Cumhuriyet Halk Partisi Gubuna
mensup milletvekilleri, neden çıkıp kürsüde bunları dile
getirmiyorlar” diye bizden sürekli yakınıyorlar.
Bu hafta içerisinde, Grubumuzdan 8 milletvekili
arkadaşımız gündemdışı söz talebinde bulundu; ne
yazık ki, sadece 1 arkadaşımız söz alabildi. Dikkat
ediyorum, bu haftaki 9 gündemdışı söz talebinin 5’i, Refah
Partisi Grubuna mensup milletvekillerine verilmiştir.
Sayın Başkan, sizlerin sağduyunuzdan, objektif
yaklaşımınızdan hiçbir zaman tereddüte düşmedik; ama,
şunu söylüyorum: Bu dönem, gerek sizin gerek diğer Meclis
Başkanvekillerinin, Divanda Meclis başkanvekilimiz bulunmaması
dolayısıyla, gündemdışı söz taleplerimizde, özellikle
bize çok duyarlı davranmanız gerekiyor.
Gerçekten, bugün, gündemdışı söz talebiyle ilgili bilgi
bana geldiğinde çok üzüldüm; bunu ifade etmek istiyorum, bundan sonraki
kararlarınızda konuyu sizin takdirlerinize bırakıyorum.
Teşekkür ederim.
BAŞKAN – Sayın Matkap, zatı âlinize, imkânım olsa da
gündemdışı söz verse idim acaba, kaç dakika
konuşacaktınız! Yani, size bir gündemdışı söz
süresi kadar süre tanıdım; bu bir. Şimdi ben bunu alacak haneme
yazıyorum.
İki: Zannediyorum, Sayın AtilaSav’a -Sayın Atila Sav, orada bir apostrof
var; tabiî, onu ifade etmem mümkün değil- salı günü söz verme
imkânım oldu, verdim; zatı âlinize de şimdi 5 dakika söz
vermiş oldum. Arzu ederseniz... (CHP sıralarından gürültüler)
Müsaade buyurun efendim... Ben, Sayın Matkap’la konuşuyorum.
Sayın Matkap, Grubunuzdan hazır arkadaşımız
varsa... Sayın Kadir Bozkurt arkadaşımız söz talebinde
bulunmuş idi; beni sonradan aradı “ben, hakkımı
kullanmayacağım” dedi. Şimdi, bu...
AYHAN FIRAT (Malatya) – Önceden haber verecektiniz.
NİHAT MATKAP (Hatay) – Evet, efendim.
BAŞKAN – Sayın Matkap, hazır arkadaşımız
varsa, gündemdışı konuşma isteyen bu üç üyeden boşalan
birisinin yerine, size konuşmak imkânı tanırım; ama, tabiî,
böyle bir mecburiyetiniz yok.
NİHAT MATKAP (Hatay) – Sayın Başkan, Malatya Milletvekili
Sayın Ayhan Fırat söz talebinde bulunuyor.
BAŞKAN – Sayın Fırat, konunuz ne?
AYHAN FIRAT (Malatya) – Efendim, hatırlarsanız, size
verdiğim dilekçede yazmıştım; hızlı trenle
ilgili...
BAŞKAN – Peki efendim.
Galiba bir başka Malatya milletvekili size destek
çıkıyor...
Efendim, özür diliyorum, bir dakika izin verin; dilekçenizi
bulayım...
Sayın Ayhan Fırat, dilekçenizde “Ankara-İstanbul
arası çift hatlı hızlı tren projesinin akıbeti
hakkında, 9 Nisan 1996 Salı günkü birleşimde
gündemdışı söz verilmesini arz ederim.
Saygılarımla.” diyorsunuz.
Dilekçeniz, bu değil mi efendim?
AYHAN FIRAT (Malatya) – Evet efendim.
BAŞKAN – Pekâla.
Sayın Kadir Bozkurt, hakkından feragat ettiğine göre,
ikinci sırada zatı âlinize söz vereceğim; hazır olun.
Sayın milletvekilleri, gündeme geçmeden önce,
gündemdışı, üç sayın milletvekiline söz vereceğim.
III. –
BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI
A)
GÜNDEMDIŞI KONUŞMALAR
1. – Kayseri Milletvekili Abdullah
Gül’ün, Türkiye’nin, hava sahasını İsrail savaş uçaklarına
açmasına ve Türkiye’deki askerî üslerden yararlandırmasına
ilişkin gündemdışı konuşması ve Millî Savunma
Bakanı Mahmut Oltan Sungurlu’nun cevabı
BAŞKAN – Kayseri Milletvekili, Doç. Dr. Abdullah Gül, İsrail
uçaklarının Türk üslerinden yararlanmasıyla ilgili olarak Genel
Kurula bilgi arz edecekler.
Buyurun Sayın Gül. (RP sıralarından alkışlar)
ABDULLAH GÜL (Kayseri) – Sayın Başkan, değerli
milletvekili arkadaşlarım; Türkiye’nin, İsrail savaş
uçaklarına hava sahasını açması ve İsrail savaş
uçaklarının Türkiye’deki üslerden faydalandırılmasına
yol açan son gelişmelerle ilgili gündemdışı söz
almış bulunuyorum; hepinizi saygıyla selamlarım.
Değerli arkadaşlar, bir zamanlar yüzyıllarca
yönettiğimiz ve şimdi de içinde bulunduğumuz Ortadoğu
bölgesi, dünyanın en sorunlu, en kanlı ve gözyaşının
en çok aktığı bölgelerden birisidir. Bu bölgenin derin tarihî
gerçekleri ve dinamikleri vardır. Farklı ırk ve devletlerden
olsa bile, Müslümanların hâkim olduğu bu bölgede, İsrail,
yabancı bir güç ve kültür olarak, uluslararası destekle bölgeye
yerleştirilmiştir; işgalci ve yayılmacı bir devlettir.
İsrail, bugünkü konumuna gelmek için, yakın geçmişinde, terör
dahil her türlü aracı kullanmış bir ülkedir. Şu anda sözde
bir barış antlaşması yürürlüktedir. Şüphesiz ki, biz,
gözyaşı ve kanın, kimin olursa olsun, akmasından yana
değiliz ve bundan, kim olursa olsun, rahatsız oluruz.
Değerli arkadaşlar, Türkiye, Ortadoğu’nun en büyük ülkesi
ve gücüdür; tarihî misyonu gereği de, istese de istemese de bu
coğrafyanın lideridir, önderidir. Bölgedeki birçok Müslüman devletin
rejimlerini ve halklarını, milletlerini, kesinlikle ayrı
ayrı görmek durumundayız. Rejimler geçicidir, milletler ise bu
bölgede kalıcıdır. Son yıllarda ve özellikle de son aylarda
Türkiye tarafından alınan kararlar, Ortadoğu’nun tabiî
dengelerine, dinamiklerine ve ülkemizin uzun vadeli çıkarlarına ters
düşer bir şekilde gelişmektedir. Bölgenin tek yabancı
ülkesi olan İsrail ile Türkiye, birçok anlaşmalar imzalamaya başlamıştır.
Özellikle bu anlaşmalar, askerî sahaları, millî güvenlik ve savunma
sahalarını kapsamaya başlayınca çok önem arz etmektedir ve
dikkati çekmektedir. İsrail savaş uçaklarına hava
sahalarımızın açılması, İsrail savaş uçaklarının
Türkiye’deki askerî üslerden -eğitim amaçlı diye ilan edilse bile-
faydalandırılmaya başlanması, önemli bir strateji
değişikliğidir; yankıları ve neticeleri itibariyle çok
önemli değişikliklere sebep olabilecektir, bölgede yeni askerî
ittifakların oluşmasına yol açabilecektir, bölgede, bölge
halkının, bölgede yaşayan insanların, rejimler bir yana
Türkiye’ye olan sevgisini yıpratabilecek niteliktedir. Bu girişim,
millî savunma ve millî güvenlik anlayışımızda yeni bir
stratejinin tespiti şeklindedir.
Şimdi soruyorum: Türkiye’nin millî güvenliğine,
savunmasına ve uzun vadeli çıkarlarına etki edebilecek olan
böyle bir gelişmede Türkiye Büyük Millet Meclisinin bir rolü olmuş
mudur? Türkiye Büyük Millet Meclisiyle Hükümetin rolü nedir bu konuda ve siyasî
iktidarın bu konudaki rolü nedir; sorumluluğu nedir; bu konudaki
katkısı nedir?
Değerli arkadaşlar, Turkish Daily News gazetesi, bu olayı
Sayın Millî Savunma Bakanının ağzından
duyurmamış olsaydı ve dünya basınında bu,
doğudaki ve batıdaki bütün basında büyük yankılar
uyandırmamış olsaydı, hiç birimizin gündemine dahi
gelmeyecekti ve gizli bir olay olarak belki de devam edecekti; gündeme
getirilmeyen bir olay olarak devam edecekti.
Şimdi, bu anlaşmalar, baştan dediğim gibi, bölgenin
tarihî dinamiklerine, tarihî yapısına ve tabiî dengelerine
aykırı gelişmelerdir; bölgedeki bir yabancı güçle -kültür
itibariyle söylüyorum- gelmiş bir devletle bu bölgenin lideri olan bir
ülkenin yörüngesine sokulmayı amaçlayan veyahut da netice itibariyle böyle
bir oluşuma sebep olacak bir anlaşmadır. Biliyorsunuz,
İsrail hava sahası çok az olduğu için...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından
kapatıldı)
ABDULLAH GÜL (Devamla) – Sayın Başkanım, bitirmek
üzereyim...
BAŞKAN – Buyurun.
ABDULLAH GÜL (Devamla) – ...Türkiye’nin bunlardan faydalanması
mümkün değildir; faydalanacak taraf, tek başına İsrail
olacaktır.
Şimdi, bu anlaşmalar yapılırken, biliyorsunuz,
ortada hükümet yoktu; seçimden yeni çıkılmıştı; bu
Meclis de oturmamıştı. Dolayısıyla, ne Savunma
komisyonu vardı ne Dışişleri Komisyonu vardı. Velev
ki, olsa bile, bu Mecliste, savunma komisyonları, dışişleri
komisyonları, Amerika’da, Avrupa’da olduğu gibi fonksiyonlar
görmemektedir; bunu biliyoruz. Bu Mecliste, bunlar hiç
tartışılmamaktadır ve dolayısıyla, Meclis de,
Hükümet de hepsi, by pass edilmiştir; hepsi, böyle önemli konuların
dışında bırakılmıştır.
Şimdi, F-4 Fantom savaş uçaklarının
modernizasyonlarına, yerli ve diğer birçok firma teklif vermesine
rağmen, bu modernizasyon çalışmalarının, birçok
ayrıcalıkla, 5 milyonluk İsrail’e verilmesiyle
başlayıp, İsrail’e askerî imkânlar tanıyan son
gelişmelerin, millî çıkarlarımıza, uzun vadeli
güvenliğimize ve milletimizin hissiyatına ters olduğu
kanaatindeyim. (RP sıralarından alkışlar)
Ümit ediyorum ki, bütün bunlar gözden geçirilir; bu Meclis, milletin
temsilcisi olarak, bütün bu konularda, nasıl, bütçe hazırlanırken
devreye giriyorsa, nasıl, ekonomide bir mesele olunca devreye giriyorsa,
millî güvenliğimizi, millî savunmamızı ilgilendiren ve
dolayısıyla, tabiî, dışişlerimizi, dış
ilişkilerimizi, dış politikamızı da ilgilendiren bu
politikalarda, devreye girmesi gerektiği kanaatindeyim ve inanıyorum
ki, Sayın Millî Savunma Bakanı, bu konuda gerekli
açıklamaları yapacaktır ve...
SALİH KAPUSUZ (Kayseri) – Dışişleri Bakanı da
yapsın!..
ABDULLAH GÜL (Devamla) – ...inanıyorum ki, gerekli düzeltmeler
yapılacaktır.
Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (RP sıralarından
alkışlar)
BAŞKAN – Sayın Gül, teşekkür ediyorum.
Gündemdışı konuşmaya cevap
vermek üzere, Millî Savunma Bakanı Sayın Sungurlu; buyurun.
MİLLî SAVUNMA BAKANI MAHMUT OLTAN SUNGURLU (Gümüşhane) –
Sayın Başkan, Yüce Meclisin değerli üyeleri; askerî sahada İsrail ile yapılan anlaşma
üzerine, yerli ve yabancı basında büyük bir endişe ve tereddüt
olduğu dile getirilmektedir. Bugün, bize bu hususta açıklama
fırsatı veren Sayın Gül’e teşekkür ediyorum.
Aslında, Türkiye’de İngilizce yayınlanan bir dergide, ya
benim iyi ifade edememem veya başka bir sebeple, bu mesele, benim
ağzımdan gündeme gelmiştir. Daha önce, Refah Partisine mensup
bir milletvekili
arkadaşımın bu konudaki sualine yazılı cevap vermiştim; bu konuda, Genelkurmayın
bize verdiği bir nottu, aynı notu, kendisine de iletmiştim ve bu
notu şimdi sizlere de okuyacağım.
Bu konuşmaya cevap vermek için, mevcut sözleşmeleri okumak
üzere müsteşarımı bu
sabah vazifelendirdim, bana, elimdeki şu notu verdi; Bakanlar Kurulu
toplantısına katıldığım için bu notu okuma
şansım olmadı; bunu da sizlere okuyacağım.
Şu da, Dışişleri Bakanlığının
hazırlayıp, bana takdim ettiği nottur. Ama, en doğrusu,
elbette ki, kendi müsteşarımın, bu konuyla ilgili mevcut
sözleşmeleri okumak suretiyle çıkardığı özettir. Biz
bunları Refah Partili milletvekili arkadaşlara yazılı
olarak da verdik.
Dünyada yeni askerî ittifakların oluştuğu meselesi
doğrudur. Soğuk harbin bitmesinden sonra dünyada yeni askerî
ittifaklar, yeni oluşumlar meydana gelmiştir; Orta Asya’daki yeni
gelişimler, Varşova Paktının çözülümü, Avrupa’da NATO’nun
yeni durumu, BAB’ın sürdüğü istikametler, Avrupa’da barış
için ortaklık çalışmaları gibi tüm bu hususlar, yeni
ittifaklardır, yeni oluşumlardır. Bunları, ileride, belki
bir başka günde ifade etme şansına sahip olacağız;
ancak mutlak ki, dengeler değişmiştir; bu dengeleri gözetmemek
söz konusu değildir.
Bunları ifade ederken, İsrail meselesinin bu ölçüler
içerisinde ele alınmadığını, henüz bu ölçüler
içerisinde olmadığını da ifade etmek isterim. Ancak, biz,
henüz bu meselelerde, dengelere göre hareket etmezken, Suriye’nin Yunanistan’la
yaptığı anlaşmaları, Rusya’nın AKKA
Antlaşmasından rücu etmesini ve çevremizdeki risklerdeki
değişiklikleri göz önünde tutmazsak, o zaman Türkiye’yi değil,
başkalarını düşünmüş oluruz; öncelikle düşünmemiz
gereken, biziz.
Şunu söylemek istiyorum ki, Ortadoğu’da gündem bütünüyle
değişirken, bütün Arap ve İslam ülkeleri İsrail’le
barışır, anlaşma yaparken; Mısır, geçimini,
aşağı yukarı İsrail’le yaptığı
barış anlaşmasının üzerine dayarken, Suriye
dışındaki bütün Arap ülkeleri İsrail’le
anlaşırken, anlaşmalar yaparken ve Suriye, İsrail ile
arasındaki soğuklukta, bir noktada yumuşamaya
giderken,Türkiye’nin kendi durumunu düşünmemesinin, kendi durumunu hesap
etmemesinin çok haklı olacağı görüşünde de değilim.
Muhterem arkadaşlar, bugün çıkardığım nota göre
-ki eskisinden çok farklı değildir- bu anlaşmalar, askerî
eğitim anlaşmalarıdır; askerî işbirliği
anlaşması değildir; bir savunma anlaşması değildir;
iki eğitim anlaşmasıdır. Bunların birisi, 1995
yılı Eylül ayında, Türk Silahlı Kuvvetleriyle İsrail
arasında yapılmış; ikincisi ise Şubat 1996’da, Türk
Silahlı Kuvvetleriyle İsrail arasında
yapılmıştır; birisi
askerî eğitim anlaşması, diğeri ise, askerî
uçaklarla eğitim anlaşmasıdır.
Bu anlaşmalara göre yapılacak şeyleri okuyorum:
“Askerî eğitim alanında, karşılıklı bilgi
ve deneyimlerin mübadelesi; askerî akademiler ve karargâhlar arası
karşılıklı ziyaretler; müşterek eğitimlerin
icrası; askerî tatbikatlara karşılıklı gözlemci
gönderilmesi; askerî, sosyal ve kültürel alanlarda bilgi ve personel mübadelesi
ile askerî tarih, müze ve arşiv konularında işbirliği; harp
gemileri ile karşılıklı liman ziyaretleri; askerî spor ve
sanat gruplarının karşılıklı ziyaretleri; askerî
film ve fotoğraf stüdyoları arasında işbirliği.
Askerî uçaklarla, eğitim sahasında eğitimler, yılda
dört defaya kadar -en fazla dört defa- bir haftayı geçmeyecek şekilde
ifa edilecektir. Eğitim, her iki ülkenin hava kuvvetleri envanterinde yer
alan her çeşit uçağı kapsamaktadır; eğitimler,
istihbarat amaçlı değildir; bütün uçuşlar gündüz
gerçekleştirilecektir; eğitimde hiçbir silah ve cephane
taşınmayacaktır; taraflar birbirinin egemenlik hakkına
saygı göstereceklerdir.”
Bu anlaşmalar da, o günden bugüne kadar henüz
onaylanmamış olmasına rağmen, tatbik edilmeye
başlanılmıştır. Bu anlaşma, Bakanlar Kuruluna
onay için takdim edilmiştir.
ZEKİ ERGEZEN (Bitlis) – Amerikan uçakları yerine, Türkiye’de,
İsrail uçakları uçacak!
MİLLÎ SAVUNMA BAKANI MAHMUT OLTAN SUNGURLU (Devamla) – Evet.
Hollanda Kara Kuvvetleri Komutanı da, o gün, Türkiye’de eğitim
uçuşu için izin istiyordu; eğitim mevzuunda bizimle birlikte iş
yapmak istiyor. Dünyanın birçok ülkelerinin, bizim askerimizden
eğitim almak istemesi de, bizim için herhalde iftihar edilecek bir
husustur.
Şunu söylemek istiyorum arkadaşlar: Bizim, Ortadoğu
ülkelerine karşı düşmanca bir tavrımız yoktur, söz
konusu değildir; aksine, bu meselenin böyle büyütülmesi, bende
şüpheyi mucip olmuştur. İran’la Türkiye arasında, hiç de
arzu edilmemesine rağmen, son zamanlarda yaratılmak istenilen
gerginlik ortadayken ve biz, savunma bütçesi görüşülürken, bizzat ben,
bütün bunlara İran bir açıklık getirir ümidinde olduğumu
ifade ederken, İran’ın bu meseleyi büyütmek istemesi -hiç ortada fol
yok yumurta yokken- kendisine karşı bir hareket gibi büyük
çığlıklar atması, İran’ın bize karşı
olan tavrındaki endişeleri bence artırmıştır.
Ayrıca, şunu kabul etmek lazım ki, İsrail’in de bu
meseleyi kullanış tarzı, belki de, bizim diğer
komşularımızla aramızın açılmasında
faydası olabilir; onun da ne şekilde takdim ettiğini veya en
azından, İsrail basınının -İsrail Hükümeti
değilse de- bunu ne şekilde takdim ettiğini bilmiyorum; ama,
hepimize düşen görev, “yurtta sulh, cihanda sulh” esasına göre,
komşularımızla bir savaşa tutuşmak ve onlarla
aramızı bozmak değildir. Merhum Turgut Özal, bize, ısrarla
tembih etmiştir, söylemiştir: “Bu kabil havalar, bu kabil propagandalar
çıktığında dikkat edin; Türkiye’yi, komşularıyla
geçimsizliğe, savaşa, sürtüşmeye sürmek isteyenler için bunlar
bir fırsattır.”
Son günlerde, yine, Türkiye’nin komşularıyla arasını
bu kabil meselelerle açmak istediklerine inanıyoruz; biz, temkinliyiz,
karşımızdakilerin de temkinli olmasını temenni
ediyoruz.
Bu duygularla, hepinize saygılar sunuyorum. (ANAP ve RP
sıralarından alkışlar)
BAŞKAN – Sayın Bakan, teşekkür ediyorum.
2. – Malatya Milletvekili Ayhan
Fırat’ın, Ankara-İstanbul arası çift hatlı
hızlı tren projesine ilişkin gündemdışı
konuşması ve Devlet Bakanı ve Başbakan
Yardımcısı Nahit Menteşe’nin cevabı
BAŞKAN – Malatya Milletvekili Sayın Ayhan Fırat,
hızlı tren konusunda gündemdışı konuşma yapmak
üzere; buyurun. (CHP sıralarından alkışlar)
AYHAN FIRAT (Malatya) – Teşekkür ederim.
Sayın Başkan, Yüce Meclisin sayın üyeleri; önce,
Cumhuriyet Halk Partisi Grubu adına, hepinizi saygıyla
selamlıyorum.
Ben, hızlı treni, buraya bilhassa getirdim; çünkü, 17 nci
Dönem Milletvekiliyken bu projeyi başlatmıştık, daha
doğrusu, başlamış projeye epeyce yatırım
yaptırmıştık; ama, ne hikmetse, Türkiye’de sağ
iktidarlar toplutaşımacılığa hep karşı
çıktıkları için, bu projeyi ölü proje haline getirmişlerdir
ve Türkiye’de, karayollarını destekleyen iktidarlar,
demiryollarını, maalesef, üvey evlat muamelesiyle, mümkün mertebe,
hem bakımından hem teknolojiden son derece geri
bırakmışlardır.
Şimdi, size, Türkiye’nin bir demiryolu projesi hakkında bilgi
arz etmek istiyorum; bu proje, Ankara-İstanbul hızlı tren
projesidir. Halen Ankara-İstanbul arasındaki tren hattı, tek hat
olup, elektrifikasyondan sonra, günde ancak 22 çift tren geçirebilecek 577
kilometre uzunluğunda bir hattır.
Dünyada ilk tren hatları 1835 yılında servise
girmiştir. Türkiye’de ilk tren hattı, İzmir-Aydın
hattıdır, 130 kilometredir ve imtiyazlı şirketler -Fransızlar-
tarafından yapılmıştır. Ankara-İstanbul tren
hattı da, gene bir imtiyazlı şirket tarafından
kurulmuştur. O günkü şirketler, Osmanlı Devletince, yapılan
ihalelerde, kilometre üzerine ödeme yapıldığı için, tren
hatlarını mümkün mertebe uzatarak götürmeyi tercih etmişler ve
böylelikle Ankara-İstanbul arası tren hattı da 577 kilometre
olmuştur.
Dünyada karayollarına rağbet, 1930’lardan sonra
artmıştır; ancak, Avrupa ülkeleri, medenî ülkeler, 1970
yılında toplutaşımacılıkta
demiryollarının çok daha ekonomik olduğunu görmüşler ve
büyük oranda demiryoluna dönüş başlamıştır. Türkiye
de, ilk defa, 1943’te Ankara-İstanbul arasına bir proje
yaptırmıştır; ama, bu proje, 1973’te tadil edilmiştir.
İşte, dünyada hızlı tren
taşımacılığı başlar başlamaz, Türkiye’de
de 1976’da, Ankara-İstanbul çift hatlı hızlı tren ihale
edilmiştir. Bu ihale, altı kısım üzerinden
yapılmıştır. Birincisi, Sincan’a kadar olan
kısım; ikincisi, Ayaş tüneli; üçüncüsü 32 kilometrelik bir
kısım; dördüncüsü, 1 892 metrelik bir tünel; beşincisi,
Köroğlu tüneli; altıncısı da, 175 kilometrelik Arifiye’ye
kadar olan kısımdır.
Şimdi, muhterem arkadaşlar, bu ihalelerin bir kısmı,
bilahara çıkan kararnamelerle tasfiye edilmiş ve bugün bu tren yolu
üzerinde çalışan veya iş yapılan, yalnız ve
yalnız küçük çapta bir Ayaş Tüneli kalmıştır. Bu
rüyaya bugüne kadar 25 trilyon para dökülmüştür. Bu projenin malî portesi
4 milyar dolardır. Bugün, Ankara-İstanbul arasında yapılan
otoyolun yarısının parası bu projeye verilmiş
olsaydı veya şöyle diyelim, bugün, Türkiye’de, 1 180 kilometre otoyol
var, yakında 1 400 kilometre olacak; bu 220 kilometrelik kısmın
parası bu projeye sarf edilmiş olsaydı, Ankara-İstanbul
arasında her gün o binlerce otomobil, yine, 2-3 bin kamyon, birkaç bin
otobüs seyretmezdi...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından
kapatıldı)
BAŞKAN – Sayın Fırat, ne kadar süre istiyorsunuz efendim?
AYHAN FIRAT (Devamla) – Efendim, hemen bitireceğim.
BAŞKAN – Peki, hamiyyete endaze olmaz.
Buyurun.
AYHAN FIRAT (Devamla) – Şimdi, muhterem arkadaşlarım, bir
de şunu söyleyeyim: Bakın, Türkiye’nin üçte biri kadar olan
İngiltere’de Türkiye’nin 2misli, Türkiye’nin yarısı kadar olan
Almanya’da da Türkiye’nin tam 5 misli tren hattı vardır. Almanya,
bugün, trene büyük oranda yatırım yapmaktadır. Paris’ten Lion’a
2 saatte, Paris’ten Londra’ya, Manş’ın altından 3 saatte
gidiyorsunuz, Ankara’dan İstanbul’a, en iyi trenle, 7-8 saatte
gidiyorsunuz!.. İşte, ekonomi bu.
Toplutaşımacılığa rağbet etmediğiniz sürece,
karayollarındaki bu trafik canavarını da öldüremezsiniz, ekonomiye
de faydalı olamazsınız.
Şimdi, muhterem arkadaşlarım, ben, şunu öneriyorum:
Gelecek hükümete, bu Hükümete, bu bütçe yılında veya hiç değilse
gelecek bütçe yılında, bu projenin bitirilmesi için ellerinde büyük
bir fırsat vardır; tavsiye ediyorum, çift hatlı tren yolunu;
hızlı treni yapsınlar. Bu tren yolu
yapıldığı zaman, Ankara-İstanbul arası 400
kilometreye inecektir; iki saatte, bilemediniz ikibuçuk saatte, Ankara’dan
İstanbul’a gitmeniz mümkün olacaktır. Ben, sosyal demokrat bir
kişi olarak, Türkiye’yi seven bir insan olarak, istirham ediyorum, siz de
ağırlığınızı koyun, bu ülkenin maddî
olanaklarını, bu gibi faydalı projelere yatırmak için
elimizden gelen çabayı gösterelim.
Hepinize saygılar sunuyorum.
Teşekkür ederim, Sayın Başkan.
(CHP ve DSP sıralarından alkışlar)
BAŞKAN – Sayın Fırat, teşekkür ediyorum.
Gündemdışı konuşmaya cevap vermek üzere, Devlet
Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Sayın Nahit
Menteşe, buyurun.
DEVLET BAKANI VE BAŞBAKAN YARDIMCISI NAHİT MENTEŞE
(Aydın) – Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; Malatya
Milletvekilimiz Sayın Ayhan Fırat, önemli bir konuyu bu kürsüde dile
getirdiler. Biliyorsunuz, bu konu, uzun süre münakaşa edilmiştir;
yani, karayolu yapımına hız verildiği zaman, acaba, demiryolları
ihmal mi edilecektir gibi bir düşünce hâkim olmuştur;
yazılmıştır, çizilmiştir, söylenmiştir. Hatta,
ben, 1969 senesinde, Ulaştırma Bakanlığını
deruhte ettiğim zaman, bazı projelerle karşılaştım;
yani, çoğu demiryollarının kaldırılması
suretiyle, karayollarına önem verilmesi önerilmiştir bu projelerde;
ama, derhal müdahale ettik; dedik ki: “Hem karayollarına önem
vereceğiz hem de demiryollarına önem vereceğiz.” Nitekim, 1976
senesinde, Ankara-İstanbul yolunda hızlı tren yapmak suretiyle,
âdeta, havayollarıyla rekabet edecek hale getireceğimizi ifade ettik
ve ondan sonra da bunun temelini attık. Arkadaşımızın
haklı olarak değindiği gibi, çeşitli devirler geldi geçti,
ihmal edildi biraz, üzerinde o kadar durulmadı; ama, karayollarını,
mutlaka, geliştirme mecburiyeti vardır hükümetin gündeminde. Çünkü,
görüyorsunuz, fizikî yetersizlikler birtakım kazalara sebebiyet
vermektedir. Onun için, karayollarına aynı hızla devam
edilecektir; fakat, yine, demiryolları ihmal edilmeyecektir, hava
ulaşımı da ihmal edilmeyecektir. Hepsi bir arada, bütçe imkânları
nispetinde götürülecektir.
Ben, değerli arkadaşıma, bu mütalaalarından
dolayı, bu ilgilerinden dolayı, teşekkürlerimi, Hükümet
adına sunmak istiyorum ve Yüce Meclisi bu vesileyle saygıyla
selamlamak istiyorum. (DYP, ANAP, DSP ve CHP sıralarından alkışlar)
BAŞKAN – Sayın Bakan, teşekkür ediyorum.
3. – Çorum Milletvekili Mehmet
Aykaç’ın, köylerimizin ve köylülerimizin sorunlarına ilişkin
gündemdışı konuşması ve Devlet Bakanı
İbrahim Yaşar Dedelek’in cevabı
BAŞKAN – Çorum Milletvekili Sayın Mehmet Aykaç, köyler ve köy
sorunlarıyla ilgili olmak üzere söz istemişlerdir; buyurun efendim
(RP sıralarından alkışlar)
MEHMET AYKAÇ (Çorum) – Sayın Başkan, değerli
milletvekilleri; Yüce Heyetinizi saygıyla selamlıyorum.
Köylerimizin ve köylülerimizin sıkıntılarını
dile getirmek için, gündemdışı söz almış bulunuyorum.
Sözlerime başlarken, Güneydoğu Anadolu Bölgemizde, terörle mücadele
ederken şehit olan evlatlarımıza Allah’tan rahmet, yakınlarına
sabır, milletimize başsağlığı diliyorum. Bu meyanda, böyle fevkalade acılı
günlerde, devlet büyüklerimizin, konusu eğlence olan toplantılara
iştirak etmelerini de son derece yadırgıyorum. Ayrıca,
terörle mücadele konusunda, Hükümetimizin tutumunu ve yaklaşımını
bu vesileyle, yeniden gözden geçirmesini de diliyorum.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; köy ve
köylülerimizin problemlerinin pek çoğu şehirlerde oturan
halkımız için de geçerlidir. Nedir bunlar; izahını biraz
sonra yapacağım bu konuları anabaşlıklar halinde
kısaca belirtmek istiyorum:
1 - Köylerimizin eğitimle ilgili problemleri vardır .
2 - Sağlıkla ilgili problemleri vardır.
3 - Dinî ve ahlakî problemleri vardır.
4- Özellikle köylerimizi ilgilendiren bir problem de, köylünün ürününün
para etmemesi, buna mukabil, ürününü elde etmek için ihtiyaç duyduğu maddelerin
ve malzemelerin alabildiğine pahalı olmasıdır. Yine,
köylerimizin yolları perişan, susuzluk had safhada, haberleşme
ve ulaşım problemleri de vardır.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; köylerimizin
önemli problemlerinden birincisi eğitimle ilgili demiştim.
Bunları, hepimizin bildiği gibi, köylerimizin okul eksiği,
öğretmen eksiği ve okulların yeterli araç-gereçten yoksun
olması olarak sayabiliriz. Bunun yanı sıra, gözden
kaçırılmaması gereken önemli bir eksiklik de il ve
ilçelerimizdeki bütün okullarımıza sağlanan yakıt
ödeneği köy okullarımız için sağlanmamaktadır. Seçim
çalışması yaparken, seçim bölgemize gittiğimizde,
köylülerimizin, Sayın Başkanımızı da, bendenizi de
defalarca sıkıştırdıklarını;
çocuklarının, yakıt parası için, okulun odun-kömür
parası için babalarını taciz ettiklerini; oysaki, köydeki
bazı çocukların, evlerinde dahi odun-kömürleri
olmadığı halde okulun yakıtı için
zorlandıklarını hepimiz bilmekteyiz. Özellikle köy
muhtarlarımız, örneğin, Çorum’un Mecitözü İlçesinin
Köprübaşı Köyü Muhtarının, Sayın
Başkanımızı defalarca
sıkıştırdığını bendeniz biliyorum.
BAŞKAN – Yani, eski ismiyle Horhu demek istiyorsunuz.
MEHMET AYKAÇ (Devamla) – Evet; köylerimizin eski ve yeni iki ismi var.
Dolayısıyla sayın milletvekilleri, köylerimizin önemli
problemlerinden biri olan eğitim problemini bu yönüyle de
değerlendirmemiz ve köy okullarımıza, yakıt gideri
açısından imkân sağlamamız gerekmektedir.
Köylerimizin diğer önemli problemlerinden biri de, sağlık
problemidir. Tabiî , şunun bilincindeyiz değerli arkadaşlar; her
köye bir sağlık ocağı açma imkânımız yoktur.
Ancak, grup merkezi köylerine, güzergâh...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapandı)
MEHMET AYKAÇ (Devamla) – Sayın Başkan...
BAŞKAN – Konular epeyce çok; onun için, size 3 dakika süre
tanıdım.
MEHMET AYKAÇ (Devamla) – Tabiî, arkamda diğer Çorum Milletvekilimiz
Sayın Başkanımız olunca, ben süreyi dikkate
almamıştım.
BAŞKAN – Hayır; dert, Köprübaşı’nın derdi
olunca...
Buyurun.
MEHMET AYKAÇ (Devamla) – Teşekkür ediyorum, sağolun.
Değerli milletvekilleri, söylemek istediğim şudur ki,
sağlık açısından da güzergâh merkezi köylerimizin yahut da
grup merkezi köylerimizin sağlık ocağı açısından
donatılması, bu
ihtiyaçlarının karşılanması gerekmektedir.
Yaz ayları yaklaşmaktadır. Sağlık Bakanlığımızın,
turistik mekânlara gezici sağlık ekipleri
çıkardığını övüne övüne söylemesine şahit
olacağız önümüzdeki günlerde. Bu güzeldir belki; ama, bundan daha
önemli ve daha acil olan köylerimizin sağlık problemlerine de el
atmak gerekmez mi değerli arkadaşlar?!.
Üçüncü olarak, dinî ve ahlakî yönden köylülerimizin problemleri
vardır. Nedir bunun anlamı: Değerli milletvekilleri, başta
resmî televizyon; yani, devletin televizyon kanalları olmak üzere,
diğer televizyon kanallarının da pek çoğu, ülkemizde, genel
ahlaka uygun yayın yapmamaktadır. Bu açıdan, köylülerimiz de,
tabiî ki, şehirlerde oturan halkımız kadar şikâyetçidir ve
mustariptir; bunun giderilmesi gerekmektedir.
Ayrıca, pek çok köyümüzün imam eksiği vardır. Seçim
dolayısıyla gezdiğimiz köylerde, bizden imam istediklerini
hepimiz müşahede etmişizdir. Düşününüz, 100 hanelik bir köyde
tek bir imam bulunmamaktadır. Oysaki, bir köyde, bir imama duyulan
ihtiyaç, ekmeğe, suya, havaya duyulan ihtiyaç kadar mübremdir. Bunun için,
Hükümetimizin tasarruf tedbirlerini
bahane etmeyip, derhal, imam açığı bulunan köylerimize imam
tayin etmesini, buradan istirham ediyorum.
Değerli milletvekilleri, bir başka problem, köylülerimizin
üretmiş olduğu ürünlerin para etmemesidir. Önümde kabarık bir
dosya var; fakat, bu ilk gündemdışı söz alışım
olduğu ve 5 dakikayla da sınırlı olduğunu
bildiğim için, süreyi iyi kullanıp, bu dosyayı size takdim
edemedim. Buradan, özetle, sadece şu bilgileri vermek istiyorum.
(Mikrofon otomatik
cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN – Sayın Aykaç, bundan sonrası iltimasa girer;
lütfen toparlar mısınız.
MEHMET AYKAÇ (Devamla) – Teşekkür ederim.
Değerli arkadaşlar, bakınız, 1994 yılında,
bir traktör 284 milyonken -Massey Ferguson 240 marka traktör- soğanın
fiyatı belli, hepsi belli, sadece genel formülü veriyorum: Çiftçimiz, 1994
yılında, 16 ton soğanla bu bahsettiğim traktörden 1 adet
alabilirken, 1995 yılında, 60 ton soğanla alabiliyor; 1996
yılındaysa, şu anda elinde bulundurduğu soğandan 235
ton satacak ki 1 adet traktör alabilsin. 1994 yılında, benim
soğan ekicim 16 ton soğan sattığı zaman traktörü
alabiliyordu; fakat, bugün, aynı traktörü alabilmek için 235 ton
soğan satması lazım.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından
kapatıldı)
BAŞKAN – Toparlar mısınız lütfen...
MEHMET AYKAÇ (Devamla) – Bitiriyorum Sayın Başkan.
Oysaki, değerli milletvekilleri, bugün, çiftçimizin
soğanı para etmediği gibi, elinde çürümektedir ve Hükümetimizin
himmetini beklemektedir. Tabiî ki, bunların çözüm yolları da
vardır; ancak, sürem bittiği için bunları arz edemiyorum.
Hepinize saygılar sunuyorum. (RP sıralarından
alkışlar)
BAŞKAN – Sayın Aykaç, teşekkür ediyorum.
Gündemdışı konuşmaya cevap vermek üzere, Devlet
Bakanı Sayın Dedelek; buyurun.
DEVLET BAKANI İBRAHİM YAŞAR DEDELEK (Eskişehir) –
Sayın Başkan, Meclisimizin değerli üyeleri; sözlerime, 33
şehitimize Cenabı Allah’tan rahmet diliyerek başlamak istiyorum.
Değerli Milletvekilimiz, ilk gündemdışı
konuşmasını yaptığını söylediler. Aslında,
anabaşlıklar halinde söyledikleri, fevkalade cevap vermeye de güzel
hususlardır: “Eğitim konusu, köylerdeki dinî, ahlakî eksikliklerimiz,
sağlık problemleri ve ulaşım problemleri” dediler; ama,
biraz zamanın azlığı, biraz da yeni olmanın
heyecanıyla hepisine değinemediler. Ben, söylemek istediklerinize,
cevaben, bilgilendirme hususunda, sizlere de yardımcı olmak için
bilgi vereceğim.
Köylerimizde eğitim problemi çok fazla yoktur; ancak, özellikle
Güneydoğu Anadolu’da geriye dönük on yıl içerisindeki terör
olayları neticesinde fevkalade sıkıntı doğmuş,
okullarımız kapalı kalmış; Millî Eğitim Bakanlığımız, geriye dönük 3
yıl içerisinde, öğretmen atamalarını özellikle
Güneydoğu Anadolu’ya yapmak suretiyle, buradaki eğitim
boşluğunu doldurmaya çalışmıştır.
Ayrıca, yıllar önce çok yoğun olan köy nüfusu,
sanayileşme süreci içerisinde kırsaldan kente göçlerin olması
sonucu büyük bir azalma olmuş; dolayısıyla, bazı
köylerimizde 8-10 arasında öğrenci kalmıştır.
Taşımalı eğitim uygulaması, Avrupa’nın en modern
ülkesi olan İsviçre’de bile yıllar önce başlamış bir
husustur. Bizde de bu uygulama pek çok yerde başlamış olup,
böylece, öğrencilerimizin daha güzel eğitim yapması, daha fazla
hocayla, toplu olarak eğitim yapması sağlanmaktadır.
Konuşmanızda bahsettiğiniz imamların eksikliği
konusunda doğrular söz konusudur. Gerçekten, Diyanet İşleri
Başkanlığımıza ne kadar ödenek verilse de,
köylerimizdeki bu imam eksikliğini henüz tamamlayabilmiş değiliz;
ama, bizim de çok duyarlı olduğumuz bir konudur; bir an önce tamamlanması
hususunda çalışmalarımız olacaktır.
Ulaşım probleminden bahsettiniz. Konumla ilgili olarak,
özellikle şunu da söyleyeyim ve bu hususta bir bilgi vereyim: Şu anda
ülkemizde yolu olmayan köy kalmamıştır; ancak, tabiî, yolun
nevine göre 320 bin kilometre köy yolu ağı hizmet vermektedir. Bunun
36 bin kilometresi asfalt yoldur, 157 bin kilometresi stabilize yoldur, 74 bin
kilometresi tesviyeli yoldur, 53 bin kilometresi ham yoldur. Yani, yollar
açısından sıkıntımız olmamaktadır; ancak,
kış aylarında, özellikle karla mücadele
çalışmalarında, makine parkımızın
yaşlanmış olmasından dolayı eksiklerimiz olduğu
da söylenebilecek hususlardır.
Sağlık problemlerine gelince: Artık, her köye tek tek
sağlık ocağı yapma şeklinde değil de, birbirine
yakın köyler birleştirilmek suretiyle, grup köyler şeklinde
sağlık ocaklarının yapımı konusunda, son
yıllarda bir hayli ilerlemeler olmuştur.
Ben, bu bilgileri size arz ediyor, hepinize saygılar sunuyorum. (RP
sıralarından alkışlar)
BAŞKAN – Sayın Bakan, teşekkür ediyorum.
Sayın milletvekilleri, gündem dışı görüşmeler
tamamlanmıştır.
BAŞKAN – Cumhurbaşkanlığı tezkereleri
vardır; Divan üyesi arkadaşım okuyacaklar ve ben de
bilgilerinize arz edeceğim.
B)
TEZKERELER VE ÖNERGELER
1. – Bosna-Hersek’e gidecek olan Devlet
Bakanı İmren Aykut’a, dönüşüne kadar, Millî Savunma Bakanı
M. Oltan Sungurlu’nun vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin
Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/224)
8
Nisan 1996
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanlığına
İslam Konferansı Örgütü Temas Grubu Bakanlar
Toplantısına katılmak üzere, 9 Nisan 1996 tarihinde
Bosna–Hersek’e gidecek olan Devlet Bakanı İmren Aykut’un
dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Millî Savunma
Bakanı M. Oltan Sungurlu’nun vekâlet etmesinin, Başbakanın
teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.
Süleyman
Demirel
Cumhurbaşkanı
BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.
2. – Rusya’ya gidecek olan Devlet
Bakanı Ali Talip Özdemir’e, dönüşüne kadar, Kültür Bakanı Agâh
Oktay Güner’in vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı
tezkeresi (3/225)
8
Nisan 1996
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanlığına
IV. Türk İhraç Ürünleri Fuarına katılmak
üzere, 9 Nisan 1996 tarihinde Rusya Federasyonuna gidecek olan Devlet
Bakanı Ali Talip Özdemir’in dönüşüne kadar; Devlet
Bakanlığına, Kültür Bakanı Agâh Oktay Güner’in vekâlet
etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş
olduğunu bilgilerinize sunarım.
Süleyman
Demirel
Cumhurbaşkanı
BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.
3. – Japonya’ya gidecek olan Devlet
Bakanı Cemil Çiçek’e, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Abdülkadir
Aksu’nun vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin
Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/226)
8
Nisan 1996
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanlığına
Görüşmelerde bulunmak üzere, 10 Nisan 1996
tarihinde Japonya’ya gidecek olan Devlet Bakanı Cemil Çiçek’in
dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Devlet Bakanı
Abdülkadir Aksu’nun vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine,
uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.
Süleyman
Demirel
Cumhurbaşkanı
BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.
4. – İçel Milletvekili Turhan
Güven’in, (10/2) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu
üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/7)
BAŞKAN – Bir istifa önergesi var; okutuyorum:
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanlığına
Üyesi bulunduğum (10/2) esas numaralı Meclis
Araştırma Komisyonundan çekiliyorum.
Gereğini arz ederim.
Saygılarımla. 10.4.1996
Turhan
Güven
İçel
BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.
C)
GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE
MECLİS ARAŞTIRMASI ÖNERGELERİ
1. – Erzincan Milletvekili Mustafa Kul ve
9 arkadaşının, yargı
bağımsızlığına gölge düşürdüğü iddia
edilen olayları araştırarak alınması gereken
tedbirleri belirlemek amacıyla Meclis araştırması
açılmasına ilişkin önergesi (10/60)
BAŞKAN – Bir Meclis araştırması
önergesi vardır; okutuyorum:
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanlığına
1995 Aralık ayında, Şırnak’ın
Beytüşşebap İlçesinde Seçim Kurulu Başkanını
tehdit ettiği için tutuklanan korucu Nesim Timur, korucuların
silahlarıyla birlikte Hükümet Konağını basması
üzerine, geceyarısı mahkeme heyeti toplanarak, birkaç saat önce
vermiş oldukları kararlarından vazgeçerek, tutuklu Nesim Timur’u
serbest bırakmışlar ve hükümet konağını
işgal eden korucular bu karardan sonra sessizce
dağılmışlardır.
27 Mart 1996 günü ise, Sakarya’nın Karasu İlçesinde,
TEDAŞ’ta şef olarak çalışan Mehmet İspiroğlu,
görevini kötüye kullanmak ve hakaret etmek suçundan dolayı
tutuklanmış, Karasu Belediye Başkanı ve aynı zamanda
tutuklu Mehmet İspiroğlu’nun yakını olan Hasan
İspiroğlu’nun çağrısı üzerine, hükümet
konağı önünde toplanan 200-300 kişilik bir grubun tehditleri
üzerine, gece saat 22.00’de, asliye ceza mahkemesi, söz konusu tutukluyu
serbest bırakmış ve bunun üzerine hükümet konağı
önündeki kalabalık dağılmıştır.
Bu tür olaylar, yargının üstünlüğü ve yargının
bağımsızlığı ilkesine gölge düşürmüş
olup, vatandaşlarımızın yargı organlarına
karşı güvensizliğine neden olmuştur.
Zamanında önlem alınmaz ise, bu olayları örnek alarak ve
emsal göstererek, bu tür olayların olabileceği yolunda ciddî
kuşkular doğmasına neden olabilir.
Bu nedenle, yukarıda belirtilen olayların doğru olup
olmadığını tespit etmek ve alınması gereken
tedbirleri belirlemek amacıyla Anayasanın 98 inci,
İçtüzüğün 102 ve 103 üncü maddeleri gereğince bir Meclis
araştırması açılmasını
saygılarımızla arz ederiz.
1. Mustafa Kul Erzincan
2. İsmet
Atalay Ardahan
3. Ali
Şahin Kahramanmaraş
4. Eşref
Erdem Ankara
5. Yusuf Öztop Antalya
6. Mahmut
Işık Sıvas
7. M. Fatih Atay Aydın
8. Ali Haydar
Şahin Çorum
9. Ahmet Güryüz
Ketenci İstanbul
10. Nezir Büyükcengiz Konya
BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.
Önerge gündemde yerini alacak, Meclis
araştırması açılıp açılmaması hususundaki
öngörüşme, sırasında yapılacaktır.
Sayın milletvekilleri, gündemin “Genel Görüşme
ve Meclis Araştırması Yapılmasına Dair
Öngörüşmeler” kısmına geçiyoruz.
IV. –
GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI
VE
MECLİS ARAŞTIRMASI
A)
ÖNGÖRÜŞMELER
1. – Kocaeli Milletvekili Necati Çelik ve
38 arkadaşının, zorunlu tasarruf kesintilerinin değerlendirilmesi
konusunda Meclis araştırması açılmasına ilişkin
önergesi (10/17)
BAŞKAN – 1 inci sırada yer alan, Kocaeli
Milletvekili Necati Çelik ve 38 arkadaşının, zorunlu tasarruf
kesintilerinin değerlendirilmesi konusunda Anayasında 98 inci,
İçtüzüğün 102 ve 103 üncü maddeleri uyarınca bir Meclis
araştırması açılmasına ilikin önergesinin
öngörüşmelerine başlayacağız.
SAFFET ARIKAN BEDÜK (Ankara) – Sayın
Başkan...
BAŞKAN – Buyurun, Sayın Bedük.
SAFFET ARIKAN BEDÜK (Ankara) – Sayın Başkan, Kocaeli Milletvekili
Sayın Necati Çelik ve 38 arkadaşının, zorunlu tasarruf
kesintilerinin değerlendirilmesi konusunda Meclis
araştırması açılmasına ilişkin vermiş
oldukları önergenin ilgili bakanı Devlet Bakanımız
Sayın Ufuk Söylemez’dir ve şu anda, Plan ve Bütçe Komisyonunda kendi
bütçesinin görüşülmesi sebebiyle, burada bulunamamaktadır.
Uygun gördüğünüz takdirde, bu konunun görüşülmesinin bir
başka güne ertelenmesini teklif ediyoruz. Arz ederim.
BAŞKAN – Efendim, ben, Hükümeti bir arayayım.
Bahse konu Meclis araştırması açılmasına
ilişkin önergenin görüşülmesine başlayacağız.
Sayın Hükümet?.. Hükümet hazır değil.
Bir defaya mahsus olmak üzere, bahse konu araştırma
önergesinin müzakeresi ertelenmiştir.
2. – Konya Milletvekili Mustafa
Ünaldı ve 12 arkadaşının, ülke kaynaklarının
tespit edilmesi ve değerlendirilmesi konusunda Meclis
araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/18)
BAŞKAN – Gündemin, bundan sonraki sırasında bulunan
önergenin görüşülmesine hazır mıyız?
KÜLTÜR BAKANI AGÂH OKTAY GÜNER (Ankara) – Hazırız.
BAŞKAN – Efendim, ikinci sırada, Konya Milletvekili Mustafa
Ünaldı ve 12 arkadaşının, ülke kaynaklarının
tespit edilmesi ve değerlendirilmesi konusunda, Anayasanın 98 inci,
İçtüzüğün 102 ve 103 üncü maddeleri uyarınca bir Meclis
araştırması açılmasına ilişkin önergesinin
müzakeresine başlayacağız.
Sayın Hükümet?.. Hazır
SAFFET ARIKAN BEDÜK (Ankara) – Sayın Başkan, bu konuda da
gruplar hazır değil. Biz, bütün gruplar olarak, birinci konuda
hazırlığımızı yapmıştık; ancak,
Sayın Bakanımız yoklar. İkinci önergenin
görüşülmesiyle ilgili olarak diğer grup başkanvekilleriyle
yapmış olduğumuz görüşmelerde, diğer grupların da
hazır olmadığını öğrendik.
BAŞKAN – Diğer gruplarda mı hazır değil
efendim?
MUSTAFA CUMHUR ERSÜMER (Çanakkale) – Hazır değiliz efendim.
BAŞKAN – Birinci önergede Sayın Hükümet hazır değil,
ikincide sayın gruplar hazır değil. Bu mantıktan şu
çıkıyor; öyleyse, üçüncü sıradakini de görüşmeye hazır
değiliz; öyle mi efendim?..
O zaman, gruplardan gelen temayül gereğince, gündemindeki
konuları görüşmek üzere...
KÂMRAN İNAN (Bitlis) – Sayın Başkan, izniniz olur mu
efendim?
BAŞKAN – Buyurun efendim.
KÂMRAN İNAN (Bitlis) – Ufak bir maruzatımı sunmak
istiyorum.
BAŞKAN – Estağfurullah efendim; buyurun.
KÂMRAN İNAN (Bitlis) – Türkiye Büyük Millet Meclisinin, genel bütçe
olarak, maliyeti, günde 13 milyar liradır, dakikası 125 milyon
liradır. 24 Aralık 1995 tarihinde seçildik; dördüncü
ayımızı dolduruyoruz. Dört ay içerisinde, Türk Milleti önünde ne
yaptık, bugün ne yapıyoruz... Bu sistem böyle devam edemez Sayın
Başkanım... Ya bu Meclis çalışmalı yahut da bu millete
emanetini iade etmemiz lazım.
Saygılar sunuyorum. (ANAP, RP, DSP ve CHP sıralarından
alkışlar)
BAŞKAN – Teşekkür ediyorum.
Sayın İnan, Başkanlık sizden farklı
düşünüyor değil. Onun için, manzuru âliniz olmuştur ki, dün de
evvelki gün de çaba sarf ettik; ama, arkadaşlarımız, bütçe
görüşmesi mazeretini serd ettiler; Başkanlığın
yapacağı fazla da bir şey yoktur.
Üzüntülerimle birlikte, gündemindeki konuları görüşmek için,
16 Nisan 1996 Salı günü saat 15.00’te toplanmak üzere, birleşimi
kapatıyorum.
Kapanma Saati: 16.00
V. – SORULAR
VE CEVAPLAR
A)
YAZILI SORULAR VE CEVAPLARI
1. – İstanbul Milletvekili Halit
Dumankaya’nın, bakanlıkça yaptırılan sağlık
eğitim kasetlerine ilişkin sorusu ve Sağlık Bakanı
Yıldırım Aktuna’nın yazılı cevabı (7/242)
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanlığına
Aşağıdaki sorularımın Sağlık
Bakanı Sayın Doğan Baran tarafından yazılı olarak
cevaplandırılmasına delaletlerinizi arz ederim.
Saygılarımla.
Halit
Dumankaya
İstanbul
Soru : 1. Bakanlığınızda
yaptırılan sağlık eğitim kasetleri için ne kadar
meblağ ödenmiştir? Kaç adet kaset basılmıştır.
Kasetler nerelere dağıtılmıştır?
Soru : 2. Kasetler hangi firmaya
yaptırılmıştır? ihaleye kaç firma
katılmıştır? Kasetlerdeki eğitim konuları kurul
tarafından mı hazırlanmıştır, neyi
kapsamaktadır?
T.C.
Sağlık
Bakanlığı
Hukuk
Müşavirliği 11.4.1996
Sayı :
B.10.0.HKM.0.00.00.00-9239/735
Konu : Yazılı Soru Önergesi cevabı
Türkiye Büyük Millet
Meclisi Başkanlığına
İlgi : 15.2.1996 tarih ve
A.01.0.GNS.0.10.00.02-7/242-354/658 sayılı yazıları.
İstanbul Milletvekili Sayın Halit Dumankaya
tarafından, Bakanlıkça yaptırılan sağlık
eğitim kasetleri ile ilgili olarak verilen yazılı soru
önergesinin cevabı ilişikte sunulmaktadır.
Bilgilerine arz ederim.
Dr.
Yıldırım Aktuna
Sağlık
Bakanı
İstanbul Milletvekili Sayın Halit
Dumarkaya’nın eğitim amaçlı video kasetleri ile alakalı
soru önergesinin cevabıdır :
Soru : 1. Bakanlığınızda
yaptırılan sağlık eğitim kasetleri için ne kadar
meblağ ödenmiştir? Kaç adet kaset basılmıştır.
Kasetler nerelere dağıtılmıştır?
Cevap : 1. Toplumun sağlığını
iyileştirmek ve sağlık konusunda bilgi seviyesini yükseltmek,
gerekir ise bu konularda halkın bilinçlendirilmesini temin amacı ile
çeşitli sağlık konularını içeren video kasetlerinin,
ücretsiz olarak ve İl Sağlık Müdürlükeri marifetiyle
dağıtımı yapılarak, vatandaşların toplu
olarak bulundukları (köy kahvehaneleri, köy odaları, kütüphaneler ve
benzerî) mekânlarda gösterilmek
üzere, 1 000 000 adet eğitim kaseti
alınmış ve bu kasetler için,
KDV hariç 33 000 000 000 TL. ödenmiştir. Eğitim amaçlı
video kasetlerinden, illerin nüfusu baz alınarak değişik
miktarlarda olmak ve belirlenen amaç ve hedefler doğrultusunda
kullanılmak üzere toplam 600 000 adedi 76 il Sağlık
Müdürlüklerine dağıtılmış olup, kalanlar Ana
Donatım ve İkmal Müdürlüğü depolarında bekletilmekte ve
dağıtılmaları veya başka maksatla
kullanılmaları için çalışmalar sürdürülmektedir.
Soru : 2. “Kasetler hangi firmaya
yaptırılmıştır? İhaleye kaç firma
katılmıştır? Kasetlerdeki eğitim konuları kurul
tarafından mı hazırlanmıştır, neyi
kapsamaktadır?”
Cevap : 2. RAKS Elektronik Sanayii ve Ticaret
A.Ş.’nin 4.8.1993 tarihli yazısı ile, Kanada Sağlık
Bakanlınca bir proje kapsamında millî film stüdyolarında sağlık
sorunlarıyla ilgili eğitim kasetleri hazırlatılarak
halkın eğitimi için ücretsiz
dağıtıldığı ve bu kaset programlarının
ABD başta olmak üzere, gelişmekte olan 56 ülkeye de
satılmış bulunduğu ve firmalarınca da aynı
kasetlerin satınalınmış olduğu belirtilerek,
Bakanlıkça uygun görülmesi halinde, halk sağlığına
katkıda bulunmak amacıyla sözkonusu kasetlerin, özel kartonet, telif
hakları, Türkçe dublaj ve ithal maliyetleri de
alınmaksızın, fabrika çıkışı boş kaset
fiyatına yapılması yolunda teklif getirilmiştir.
Bunun üzerine, gelişmiş ülkelerde
uygulanmakta olan ve insanların sağlık konusunda video kaset
yöntemiyle eğitilmelerine yönelik sağlık programlarını
içeren filmlerin geniş kitlelere dağıtalarak daha fazla
insanın aydınlatılmasının ve bilgilendirilmesinin
temini amacıyla, ücretsiz video kaset dağıtımının
yapılmasında fayda mülahaza edilmiş ve Makamın 12.8.1993
tarihli Onay’ı ile, Kanada Sağlık Bakanlığınca,
millî film stüdyolarında hazırlatılan programların, konu
ile iştigal eden firmalardan gerekli piyasa araştırması
yapılarak, bilahara teşkil edilecek Teknik Şartname
Hazırlama Komisyonunca hazırlanacak Şartnameye ve yine bilahara
teşkil edilecek Teknik Değerlendirme Komisyonunun görüşleri
doğrultusunda satınalma işlemlerinin başlatılması
ve ödeneğinin 3418 sayılı Kanunun 39/b maddesi ile
Bakanlığımıza sağlanan gelirlerden
karşılanması kararlaştırılmıştır.
Belirtilen amaçlarla video kaset alınması,
Bakanlığımızın Temel Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün 24.8.1993 tarihli ve 5475 sayılı yazısı
ile de uygun görülmüş ve sözkonusu Makam Onayı uyarınca, gerekli
piyasa araştırması başlatılmış ve Sanayi ve
Ticaret Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğünden,
İstanbul, Ankara ve Ege Ticaret Odalarından, video kaset üreticileri
ve boş kaset fiyatları hakkında görüşler ve video kaseti
işi ile iştigal eden 5 ayrı firmadan boş kaset
fiyatları hakkında teklifler alınmıştır.
Yapılan araştırmalar sonunda, Sanayi ve
Ticaret Bakanlığı, Türk Standartları Enstitüsü ve sanayi
odaları ile firmalar tarafından tek kaset üretici firmanın RAKS
Elektronik Sanayii ve Ticaret A.Ş. olduğu bildirildiğinden,
İdarî ve Teknik Şartname hazırlanarak, eğitim amaçlı
video kaseti alımı işi, Fonlar İhale Yönetmeliği
hükümlerine göre davetiye usulü ile eksiltmeye çıkarılmış
ve konu ile ilgili mevzuat hükümlerine göre işlemler tamamlanarak video
eğitim kasetleri
hazırlatılması ihalesi, tek üretici firma olarak
katılan RAKS Elektronik Sanayii ve Ticaret A.Ş.’ne verilmiştir.
Anlaşılacağı üzere, ihaleye tek üretici firma olarak RAKS
Elektronik Sanayii ve Ticaret A.Ş. katılmış ve konu ile
ilgili mevzuat hükülerine göre işlemler tamamlanarak kasetler, RAKS
Elektronik Sanayii ve Ticaret A.Ş.’ne
yaptırılmıştır.
Yukarıda belirtildiği gibi, eğitim
kasetlerinin orijinalleri, Kanada Sağlık Bakanlığınca,
sağlık sorunlarıyla ilgili bir çok konuyu kapsayacak
şekilde ve paket program olarak hazırlanmıştır.
Bu şekilde hazırlanmış olan
programlardan, firmaca gereken tercüme ve benzerî işlemler yapılarak
kullanıma hazır hale getirilmek ve ülkemizde
karşılaşılan sağlık sorunlarını
kapsayan konulara öncelik verilmek üzere; “Diş Çürümesi, Şeker
Hastalığı, Çocuklarla İlgili Kazaların Önlenmesi,
Beyin Tümörleri, Kolesterol, Göz Sağlığı, Beyin Felci,
Yüksek Tansiyon, Astım, İdrar Yolları Hastalıkları,
Bağırsak Tümörleri, Bebek Bakımı, Lumbago Bel
Ağrısı, Doğum Kontrol ve Rahim Kanseri, Kalp
Hastalıkları, Göğüs Kanseri Erken Teşhis, Ülser, Prostat,
Guatr ve Romatizma” konulu eğitim kasetlerinin alınması cihetine
gidilmiştir.
Açıklandığı üzere, kasetlerin
muhtevası Bakanlığımızca veya ülkemizdeki bir kurul
tarafından hazırlanmamış, ancak, hazır olan
eğitim konularını muhtevi paket programlardan, konu itibariyle
seçim ve tercihte bulunularak, eğitim konularını muhtevi dolu
kasetlerin, boş kaset fiyatına temin edilmesi
sağlanmıştır.
2. – İstanbul Milletvekili Bülent
Akarcalı’nın, Türkiye Europalia Festivalinin tanıtım
programında TBMM’nin de temsil edilmesine ilişkin sorusu ve TBMM
Başkanı Mustafa Kalemli’nin yazılı cevabı (7/581)
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanlığına
Aşağıdaki sorularımın T.B.M.M.
Başkanı Sayın Mustafa Kalemli tarafından yazılı
olarak cevaplandırılmasını saygılarımla arz
ederim.
Bülent
Akarcalı
İstanbul
Türkiyeyi tanıtmak üzere Belçika’da EUROPALİA
adı altında bir festival düzenlenmektedir. Türkiye’de organizasyon
Dışişleri Bakanlığı tarafından bir iş
adamına verilmiş olan bu festival hakkında T.B.M.M.’ye hiç bilgi
verilmemiştir.
1. Bu konuda T.B.M.M.’yi aydınlatmayı
düşünür müsünüz?
2. T.B.M.M.’nin böylesine önemli bir tanıtım
programında yer almasını sağlamak gerekmez mi?
Türkiye Büyük
Millet Meclisi Başkanlığı
Genel
Sekreterliği
Kanunlar ve
Kararlar Dairesi Başkanlığı
Sayı :
A.01.0.GNS.0.10.00.02-7/581-1102/2851
Sayın Bülent Akarcalı
İstanbul Milletvekili
İlgi : 2.4.1996 tarihli yazılı soru
önergeniz.
Türkiye Europalia Festivalinin tanıtım
programında T.B.M.M.’nin de temsil edilmesine ilişkin ilgi
önergenizde yer alan sorularınız aşağıda
cevaplandırılmıştır.
Bilgilerinizi rica ederim.
Saygılarımla.
Mustafa
Kalemli
Türkiye
Büyük Millet Meclisi
Başkanı
19 uncu Yasama Döneminde aynı konuda
Başkanlığımıza yönelttiğiniz yazılı
soru önergenizin cevabı, 6.6.1995 tarihli 119 uncu Birleşim
Tutanağında yayımlanmıştır.
İçtüzüğün 98 inci maddesi kapsamına
girmeyen önergenize verilecek başka bir cevap bulunmamaktadır.