b045m

DÖNEM : 20 CİLT : 4 YASAMA YILI : 1

T. B. M. M.

TUTANAK DERGİSİ

45 inci Birleşim

24 . 4 . 1996 Çarşamba

İ Ç İ N D E K İ L E R

I. – GEÇEN TUTANAK ÖZETİ

II. – GELEN KÂĞITLAR

III. – BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI

A) GÜNDEM DIŞI KONUŞMALAR

1. – Samsun Milletvekili Ayhan Gürel’in, Karadenizdeki avlanma sezonunda uygulanacak yasaklara ve Samsunlu balıkçıların sorunlarına ilişkin gündem dışı konuşması

2. —Bursa Milletvekili Ertuğrul Yalçınbayır’ın, Orhaneli Termik Santralının yeniden açılmak istenilmesine ilişkin gündem dışı konuşması

3. —Zonguldak Milletvekili Tahsin Boray Baycık’ın, Ereğli Demir-Çelik Fabrikaları Genel Müdürünün yönetim uygulamalarına ilişkin gündem dışı konuşması

B)TEZKERELER VE ÖNERGELER

1. —Amerika Birleşik Devletlerine gidecek olan Devlet Bakanı Ufuk Söylemez’e, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Yaman Törüner’in vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/240)

2. —Suudî Arabistan’a gidecek olan Devlet Bakanı Abdülkadir Aksu’ya, dönüşüne kadar, Bayındırlık ve İskân Bakanı Mehmet Keçeciler’in vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/241)

3. —Suudî Arabistan’a gidecek olan Devlet Bakanı Cemil Çiçek’e, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Ali Talip Özdemir’in vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/242)

4. —Almanya’ya gidecek olan Dışişleri Bakanı Emre Gönensay’a, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Nahit Menteşe’nin vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/243)

5. —İrlanda Meclis Başkanının vaki davetine, TBMM’yi temsilen icabet edecek parlamento heyetine ilişkin Başkanlık tezkeresi (3/244)

6. —(10/3, 4) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu Başkanlığının, Komisyonun görev süresinin uzatılmasına ilişkin tezkeresi (3/245)

C) GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI ÖNERGELERİ

1. —Aydın Milletvekili Ali Rıza Gönül ve 49 arkadaşının, Refah Partisinin Süleyman Mercümek ile bağlantılarının ve maddî ilişkilerinin araştırılarak iddia edilen hukuk dışı malî kaynaklarının tespiti amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/63)

IV. —ÖNERİLER

A) DANIŞMA KURULU ÖNERİLERİ

1. —(9/1), (9/3) ve (9/2) esas numaralı Meclis soruşturması önergelerinin konuşma sürelerine ilişkin Danışma Kurulu önerisi

B) SİYASÎ PARTİ GRUBU ÖNERİLERİ

1. —Genel Kurulda görüşülecek konuların sırasına ve çalışma süresine ilişkin DYP ve ANAP Gruplarının müşterek önerisi

V. —SEÇİMLER

A) KOMİSYONLARDA AÇIK BULUNAN ÜYELİKLERE SEÇİM

1. —(10/2) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonunda açık bulunan üyeliklere seçim

VI. —GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI

A) ÖNGÖRÜŞMELER

1. —Kocaeli Milletvekili Şevket Kazan ve 75 arkadaşının, Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin (TEDAŞ) bazı ihalelerinde usulsüzlük ve yolsuzluk yapıldığının tespit edilmesine karşın gerekli işlemleri yapmayarak ihalelerin belli firmalara verilmesini sağlamak suretiyle devleti zarara uğratarak görevini kötüye kullandığı ve bu eyleminin Türk Ceza Kanununun 240 ıncı maddesine uyduğu iddiasıyla eski Başbakan Tansu Çiller hakkında Meclis soruşturması açılmasına ilişkin önergesi (9/1)

2. —Zonguldak Milletvekili Mümtaz Soysal ve 59 arkadaşının, Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin (TEDAŞ) bazı ihalelerinde usulsüzlük ve yolsuzluk yapıldığının TEDAŞTeftiş Kurulunca tespit edilmesine karşın ihaleleri iptal etmemek suretiyle devleti zarara uğratarak görevini kötüye kullandığı ve bu eyleminin TürkCeza Kanununun 240 ıncı maddesine uyduğu iddiasıyla Enerji ve Tabiî Kaynaklar eski Bakanı Şinasi Altıner hakkında Meclis soruşturması açılmasına ilişkin önergesi (9/2)

VII. —KANUN TASARI VE TEKLİFLERİYLE KOMİSYONLARDAN GELEN DİĞER İŞLER

1. —10.10.1984 Tarihli ve 3056 sayılı Kanunun Bir Maddesinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ve Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu (1/288) (S. Sayısı :3)

VIII.—SORULAR VE CEVAPLAR

A)YAZILI SORULAR VE CEVAPLARI

1. —Elazığ Milletvekili Ahmet Cemil Tunç’un, DDY İşletmeleri ve bağlı kuruluşlarının bazı harcamalarına ilişkin Başbakandan sorusu ve Ulaştırma Bakanı Ömer Barutçu’nun yazılı cevabı (7/357)

2. —Elazığ Milletvekili Ahmet Cemil Tunç’un, TİGEM’in bazı harcamalarına ilişkin Başbakandan sorusu ve Tarım ve Köyişleri Bakanı İsmet Attila’nın yazılı cevabı (7/359)

3. — Elazığ Milletvekili AhmetCemil Tunç’un, Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğünün bazı harcamalarına ilişkin Başbakandan sorusu ve Tarım ve Köyişleri Bakanı İsmet Attila’nın yazılı cevabı (7/393)

4. –Karaman Milletvekili Zeki Ünal’ın, sac ithalatına ilişkin Başbakandan sorusu ve Devlet Bakanı Yaman Törüner’in yazılı cevabı (7/412)

5. —Konya Milletvekili Teoman Rıza Güneri’nin, Konya’da bazı belediyelere partizanca yardım yapıldığı iddiasına ilişkin sorusu ve Maliye Bakanı Lutfullah Kayalar’ın yazılı cevabı (7/443)

6. —Trabzon Milletvekili Kemalettin Göktaş’ın, belediyelere yapılan yardımlara ilişkin sorusu ve Maliye Bakanı Lutfullah Kayalar’ın yazılı cevabı (7/456)

7. —Konya Milletvekili Mustafa Ünaldı’nın, Konya’daki belediyelere yapılan yardımlara ilişkin sorusu ve İçişleri Bakanı Ülkü Güney’in yazılı cevabı (7/497)

8. —Kırıkkale Milletvekili Kemal Albayrak’ın, Kırıkkale’deki belediyelere yapılan yardımlara ilişkin sorusu ve Maliye Bakanı Lutfullah Kayalar’ın yazılı cevabı (7/507)

9. —İstanbul Milletvekili Mustafa Baş’ın, Dünya Bankasından sağlanan kredilere ilişkin sorusu ve Millî Eğitim Bakanı Turhan Tayan’ın yazılı cevabı (7/512)

10. —Konya Milletvekili Veysel Candan’ın, belediyelere gönderilen ödenek miktarına ilişkin sorusu ve Maliye Bakanı Lutfullah Kayalar’ın yazılı cevabı (7/520)

11. —Afyon Milletvekili Osman Hazer’in, Afyon’daki belediyelere Mahallî İdareler Fonundan sağlanan kaynaklara ilişkin sorusu ve Maliye Bakanı Lutfullah Kayalar’ın yazılı cevabı (7/523)

12. —Şanlıurfa Milletvekili Abdülkadir Öncel’in, GAP bölgesinde bir İsrail firmasına arazi tahsis edildiğine ilişkin sorusu ve Devlet Bakanı Abdülkadir Aksu’nun yazılı cevabı (7/593)

I. —GEÇEN TUTANAK ÖZETİ

TBMM Genel Kurulu saat 14.00’te toplandı.

İstiklal Marşı söylendi.

Görüşmeleri izlemek üzere Genel Kurulu ziyaret eden Kuzey KıbrısTürkCumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi Başkanı Halit Acarkan ve beraberindeki Parlamento heyetine Başkanlıkca “Hoş Geldiniz’’ denildi.

Genel Kurulun 4.4.1996 tarihli 33 üncü Birleşiminde alınan karar uyarınca, TBMM’nin 76 ncı kuruluş yıldönümü ve Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramının kutlanması ve günün önem ve anlamının belirtilmesi amacıyla :

TBMM Başkanı Mustafa Kalemli’nin sunuş konuşmasından sonra;

RP Genel Başkanı ve Meclis Grubu Başkanı Necmettin Erbakan,

DYP Genel Başkanı ve Meclis Grubu BaşkanıTansu Çiller,

ANAP Genel Başkanı ve Meclis Grubu Başkanı A. Mesut Yılmaz,

DSP Genel Başkanı ve Meclis Grubu Başkanı Bülent Ecevit,

CHPGenel Başkanı ve Meclis Grubu Başkanı Deniz Baykal,

BBP Genel Başkanı Vekili Recep Kırış,

Birer konuşma yaptılar.

24 Nisan 1996 Çarşamba günü saat 15.00’te toplanmak üzere, 15.25’te Birleşime son verildi.

Mustafa Kalemli

Başkan

Ünal Yaşar Mustafa Baş

Gaziantep İstanbul

Kâtip Üye Kâtip Üye

II. —GELEN KÂĞITLAR

24.4.1996 ÇARŞAMBA

Tasarı

1. —Hâkimler ve Savcılar Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı (1/300) (Adalet Komisyonuna) (Başkanlığa geliş tarihi :22.4.1996)

Teklifler

1. —Kırıkkale Milletvekili Kemal Albayrak ve 30 Arkadaşının; Kırıkkale İline Bağlı Çerikli Adıyla Bir İlçe Kurulması Hakkında Kanun Teklifi (2/251) (İçişleri ve Plan ve Bütçe komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi :17.4.1996)

2. —Sıvas Milletvekili Abdüllatif Şener ve 40 Arkadaşının; 28.3.1983 Tarih ve 2809 Sayılı Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Hakkında 41 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanunun 26 ncı Maddesine İki Ek Fıkra Eklenmesi Hakkında Kanun Teklifi (2/252) (Millî Eğitim ve Plan ve Bütçe komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi :17.4.1996)

3. —İçel Milletvekili Mehmet Emin Aydınbaş ve 20 Arkadaşının; 8.6.1949 Tarih ve 5434 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa Geçici Bir Madde Eklenmesi Hakkında Kanun Teklifi (2/253) (Plan ve Bütçe Komisyonuna) (Başkanlığa geliş tarihi :17.4.1996)

4. —İçel Milletvekili Mehmet Emin Aydınbaş ve 16 Arkadaşının; 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununa Tabi Memurlar ile Diğer Kamu Görevlilerinin Olumsuz Sicillerinin Affı Hakkında Kanun Teklifi (2/254) (Adalet Komisyonuna) (Başkanlığa geliş tarihi :17.4.1996)

BİRİNCİ OTURUM

Açılma Saati : 15.00

BAŞKAN : Başkanvekili Kamer GENÇ

KÂTİP ÜYELER : Ünal YAŞAR (Gaziantep), Mustafa BAŞ (İstanbul)

BAŞKAN – Türkiye Büyük Millet Meclisinin 45 inci Birleşimini açıyorum.

Sayın milletvekilleri, toplantı yetersayımız vardır, çalışmalarımıza başlıyoruz.

Gündeme geçmeden önce üç arkadaşımıza gündemdışı söz vereceğim.

III. – BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI

A) GÜNDEM DIŞI KONUŞMALAR

1. – Samsun Milletvekili Ayhan Gürel’in, Karadenizdeki avlanma sezonunda uygulanacak yasaklara ve Samsunlu balıkçıların sorunlarına ilişkin gündem dışı konuşması

BAŞKAN – Birinci gündemdışı sözü Samsun Milletvekili Sayın Ayhan Gürel’e veriyorum.

Sayın Ayhan Gürel, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından 1996-1997 yıllarına ait su ürünleriyle ilgili olarak düzenlenmiş olan 30/1 nolu sirkülerde seçim bölgesi Samsun’da balıkçılar aleyhine getirilmiş olan yasakların kaldırılmasıyla ilgili olarak gündemdışı söz istemiştir.

Buyurun Sayın Gürel.(DSP sıralarından alkışlar)

Sayın Gürel, süreniz 5 dakika.

Rica ediyorum, 5 dakikayı geçmeyin; çünkü, programımız çok yoğun efendim.

AYHAN GÜREL (Samsun) – Sayın Başkan, Parlamentonun saygıdeğer üyeleri; öncelikle, sizi saygıyla selamlıyorum.

Sayın Başkanım, bu gündemdışı konuşma için, bana konuşma fırsatı verdiğiniz için de size, ayrıca teşekkür ediyorum.

Sayın Başkan, Parlamentonun saygıdeğer üyeleri; Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından, 1996–1997 yılına ait avlanma sirkülerindeki, seçim bölgem Samsun’da balıkçıların aleyhine getirilmiş olan yasakların kaldırılması ve aynı zamanda, Parlamentonun saygıdeğer milletvekillerini bu hususta bilgilendirmek için gündemdışı söz almış bulunuyorum; bu nedenle, partim Demokratik Sol Parti ve şahsım adına sizleri içtenlikle kutluyor ve saygılarımı sunuyorum.

1996–1997 yılında, 30/1 nolu sirkülerde, Samsun balıkçılarının avlanma alanları ve avlanma süreleri, ne yazık ki, Samsun balıkçılarının aleyhine düzenlenmiştir; bu yanlış uygulamanın kaldırılması için gündemdışı söz almak zorunda kaldım. Örneğin, bundan önceki 29 nolu avlanma sirkülerine ait düzenleyici kurallarda, şu şekilde bir düzenleme getirilmiştir: Avlanma alanı, Samsun İli Çaltı Burnu ile Gürcistan sınırına kadar olan karasularında yasaklama getirilmiş iken, 1996–1997 yılında, yeni düzenlenmiş olan 30/1 nolu sirkülerdeyse, maalesef, bu avlanma alanı ve avlanma süresi, Samsun balıkçılarının aleyhine düzenlenmiştir. Örneğin; yeni düzenlemede Samsun Fenerinden Gürcistan sınırına kadar olan karasularında avlanma, maalesef, Samsun balıkçıları aleyhine getirilmiştir. Bu durumun, bu sirkülerle düzenlenmiş olması ne yazık ki bir şanssızlıktır, talihsizliktir. Çünkü, Bakanlar Kurulunun olsun, bakanlıkların olsun, bu gibi düzenleyici kurallarda objektif olarak yaklaşmaları gerekir. Bakıyorsunuz, bundan önceki; yani, 29 numaralı sirkülerde, bu avlanma alanı Çaltı Burnundan Gürcistan sınırına kadar düzenlenmiş iken, şimdi yeni, yani bu sene uygulamaya konulan sirkülerde ise bu düzenleme, maalesef, Samsun Fenerinden Gürcistan sınırına kadar bir alanı kapsamaktadır.

BAŞKAN – Bir dakikanızı rica ediyorum.

Arkadaşlar, salonda çok gürültü var... Rica ediyorum... Arkadaşımız kendi konusunu konuşuyor; dinleyelim efendim.

AYHAN GÜREL (Devamla) – Böyle bir bağlamda, Samsun Limanında 150 trol; yani, büyük tekne vardır; bu teknelerde 6 kişi çalışmaktadır. Bununla birlikte, 2 500 adet karışık tekne, 340 adet de küçük tekne bulunmaktadır.

Peki, bu dar alanda, bu balıkçılar yaşamlarını, geçimlerini neyle sağlayacaklardır? Bundan önceki, Çaltı Burnundan Gürcistan sınırına kadar olan yasak, şimdi alınmış, Samsun Feneri içerisine getirilmiştir.

Sayın Başkan, saygıdeğer milletvekili arkadaşlarım; böyle bir bağlamda; yani, Samsun’un içerisinde, limanda Samsun balıkçısı balık avlayamayacak. Kaldı ki, Samsun’un ilçeleri olmalarına ve Samsun’un idarî sınırları içerisinde kalmış olmalarına karşın Terme, Çarşamba gibi alanlarda da, bu sirkülerle, maalesef, bu yasak getirilmiştir. Tarım İl Müdüründen almış olduğum sirkülerler -1995 ve 1996- elimde.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Efendim, 1 dakika eksüre veriyorum; rica ediyorum, lütfen, sürenizi aşmayın.

Buyurun.

AYHAN GÜREL (Devamla) – Yani, Tarım ve Köyişleri Bakanlığına gittiğimizde, bu sirküleri düzenleyen üst düzeydeki bürokratlar “biz, Çaltı Burnundan Bulancak sınırına kadar avlanma yasağı koymuştuk, maalesef, saygıdeğer bir milletvekilimizin devreye girmiş olmasıyla, bu sınır, Samsun Fenerine kadar getirilmiştir” demişlerdir. Bu, ileride, büyük olayların meydana gelmesine neden olacaktır. Şu anda, ülkemizde birlik beraberliği sağlamaya çalışırken, böyle yanlış uygulamalara yer verilmesini anlamlı bulmuyorum.

Balıkçıların, bu alanlarda avlamış oldukları balıkları ya da su ürünlerini, Ünye Limanından karayoluyla, tüketim merkezlerine göndermesi de, söz konusu olamamaktadır. Bundan önce konuşan, DSP’li milletvekili arkadaşlarım, devleti arıyorlardı; bugün, ben de devleti arıyorum: Ünye’de devlet nerede?

Yani, bu, yasal sınırlar içerisinde avlanmış olan su ürünlerinin, neden Ünye Limanından karayoluyla tahliyesi mümkün olmamaktadır. Buna, idarî yapıda görev almış kamu görevlilerinin, bizzat, çözüm bulmalarını bekliyorum; bu nedenlerle, siz, Meclisdeki saygıdeğer parlamenterleri, Yüce Heyetinizi saygıyla selamlıyorum, teşekkür ediyorum. (DSP sırlarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Gürel.

Sayın Bakan, aslında, bugün programımız yoğun; uygun görürseniz, yarın veya önümüzdeki hafta cevap vermeniz mümkün mü acaba?

TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANI İSMET ATTİLA (Afyon) – Tamam efendim.

BAŞKAN – Cevap verme hakkınızı, yarın veya müteakip bir gün kullanabilirsiniz.

TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANI İSMET ATTİLA (Afyon) – Yazılı da cevap verebiliriz.

2. —Bursa Milletvekili Ertuğrul Yalçınbayır’ın, yargı kararıyla kapatılan Orhaneli Termik Santralının yeniden açılmak istenilmesine ilişkin gündem dışı konuşması

BAŞKAN – İkinci gündemdışı konuşma, Bursa Milletvekili Sayın Ertuğrul Yalçınbayır’a verilmiştir. Sayın Yalçınbayır, termik santrallar konusunda gündemdışı konuşacaklardır.

Buyurun efendim. (RP sıralarından alkışlar)

Süreniz 5 dakika.

ERTUĞRUL YALÇINBAYIR (Bursa) – Sayın Başkan, saygıdeğer üyeler; hepinizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum. Öncelikle, geçen 23 Nisan Egemenlik ve Çocuk Bayramı ile içinde bulunduğumuz Kutlu Doğum haftasını ve gelecek Kurban Bayramınızı kutluyorum.

Konuşma almamın nedeni, Bursa da, yerel gündemde, yerel basında yer alan “Büyük tehlike, asit yağmuru”, “Canavara yeşil ışık” ve ulusal basında yer alan “Gökova’da Başbakana isyan”, “Yüce Divanlık Gökova ihmali” ve bunlar...

Bu konunun konuşma konusu yapılması hususundaki Başkanlık Divanının takdirleri nedeniyle, Sayın Başkan Yardımcımıza teşekkürlerimi sunuyorum.

Yargı kararıyla kapatılan Orhaneli Termik Santralı açılmak isteniyor ve yine, devletin söz verdiği, açılmayacak dediği Gökova Termik Santralı açılmak isteniyor. “Santralı açmazsak sıkıntıya gireriz”, “Enerji darboğazı”, “Termik canavar”, “Cinayet”, “Hukuk guguk, çevre mevre, devlet mevlet.” Şimdi, basının mahşetinde bunlar var; ama, bunlar, haksız manşetler değil.

Türkiye Cumhuriyeti, bir hukuk devleti. Bunları, buradan hep söyleyeceğiz; ama, uygulayacağız da. Anayasa, herkesi bağlayan temel hukuk kuralları ve egemenlik, şüphesiz ki, milletin ve millet adına yetkili organlarca kullanılıyor; hiç kimse, kaynağını Anayasadan almayan bir yetkiyi kullanamaz. Şimdi, Bakanlar Kurulu, mahkeme kararlarını sıfırlamak suretiyle, bu santralları açmaya çalışıyor. Bunları, hukuk devleti ilkesiyle bağdaştırabilmek mümkün değil. Devlete olan güveni ve inancı, hukuk kurumlarına olan güveni ve inancı sarsıyorsunuz. Lütfen, bu kötü gidişe hep birlikte dur demek zamanı geldi. 20 nci Meclis, bunu başaracak güçtedir.

Ben, beş yılını Orhaneli Termik Santralı davasına veren bir arkadaşınız olarak söylüyorum; Bursa’da yerel inisiyatif, baronun, tabipler odasının, çeşitli mühendislik odalarının ve sivil örgütlerin çalışmasıyla termik santral konusunda hak arama mücadelesini verdi. Beş yıl sonunda, bu hakkımıza kavuştuk ve Danıştay 6 ncı Dairesinin bu yılın başında kesinleşen kararıyla, hele şükür dedik. Bizim haklarımız hukukun teminantı altında, güvencesi altında; biz, yargımıza güveniyoruz. Şüphesiz ki, öyleydi; ama, idaremize güveniyor muyuz? Kuvvetler ayrılığında idarenin görevi nedir, bakanlıkların görevi nedir? Yasamayı aşıp, dışlayıp, siz, nasıl kararlar tesis edebilirsiniz? Biz, o davada, güçlünün, kuvvetlinin, devletin, Bursa Ticaret ve Sanayi Odasının -Sayın Sönmez de buradalar- karşısında, hatta işçilerin ve Orhaneli’de yaşayanların karşısında mücadele vererek, sağlıklı ve dengeli çevrede yaşama hakkımızı kullandık. O dönemde, Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Sayın Özalp, bize güç verdi, destek verdi. Bursa’daki yerel inisiyatifler, Türkiye’deki yerel inisiyatifler, çevre hakkını korumak için artık bilinçlendi. Buna, bu Parlamentonun dur demesi -buna aykırı tasarruflarla ilgili- gerekiyor. Çevre kirliliğinin yanı sıra, siyasal kirliliğe, bizim, dur dememiz gerekiyor.

20 nci Dönem, bunların beklendiği bir dönem ve o mahkeme kararıyla, idarenin kendi iç yazışmalarında kabul ettiği ve 1991 yılında kurulması için programına aldığı; ancak, bugüne kadar her nedense kuramadığı desülfirizasyon sistemi kurulup çalıştırılıncaya kadar santralın durdurulmasına karar verildi. Bu karar kesindir ve mutlaka uygulanması zorunlu bir kuraldır. Eğer, bu kurala uymazsanız, malî sorumluluğunuz vardır, tazminat davalarıyla; cezaî sorumluluğunuz vardır, görevi ihmal, görevi kötüye kullanma ve Anayasayı ihlal suçlarıyla muhatap olacaksınız ve siyasî sorumluluğunuz var, gensoruyla muhatap olabilirsiniz ve yine sandık sorumluluğunuz var.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Yalçınbayır, size de eksüre veriyorum; lütfen, konuşmanızı bitirin efendim.

ERTUĞRUL YALÇINBAYIR (Devamla) – Halkımız, çevre hakkını, hakkıyla kullanacak bilince erdi; ama, siyasîlerimiz onların gerisinde kalıyor. Bu Hükümetin, idarenin, hatta, bu yasama Meclisinin bu mahkeme kararını sıfırlamaya hakkı yok. Biz, bunları bilmek ve uygulamak durumundayız. Hukuk devletinin gereği bu.

Bu düşüncelerle, hepinizi sevgiyle, saygıyla selamlıyorum. Sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşayacağınızı ümit ediyor ve temiz bir toplum, temiz bir siyaset için elbirliği diyorum.

Teşekkürlerimle. (RP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Yalçınbayır.

Sayın Bakanım -biraz önce Tarım Bakanımız da cevap vermek istedi- bugün, gündemimiz biraz yoğun. Bakanlarımızın, gündemdışı konuşmalara, ilerideki birleşimlerde cevap verme hakları var; yarın veya öbür gün, daha müteakip günlerde cevap verirsiniz. Bugün yoğun bir gündemimiz var, o zaman cevap hakkınızı kullanmak üzere şimdi söz vermiyorum.

3. —Zonguldak Milletvekili Tahsin Boray Baycık’ın, Ereğli Demir-Çelik Fabrikaları Genel Müdürünün yönetim uygulamalarına ilişkin gündem dışı konuşması

BAŞKAN – Üçüncü gündemdışı söz, Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları Anonim Şirketi Genel Kurulu yapılacağı için -24-25 Nisan tarihlerinde- bu konuyla ilgili olarak gündemdışı söz isteyen, Zonguldak Milletvekili Tahsin Boray Baycık’a verilmiştir.

Buyurun efendim. (DSP sıralarından alkışlar)

Sayın Baycık, sizin de süreniz 5 dakika.

TAHSİN BORAY BAYCIK (Zonguldak) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; sizleri, bugün yapacağım gündemdışı konuşmamla, Türkiye’nin tek yassı mamul üreten ve kamunun elinde bulunan yaklaşık yüzde 52 oranındaki hissesinin yüzde 30’u blok olarak satılmaya çalışılan, 26 Nisan 1996 Cuma günü genel kurulu yapılacak olan Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları; yani, Erdemir konusunda bilgilendirmek istiyorum.

Üretime başladığı 15 Mayıs 1965 tarihinden bu yana sürekli kâr eden, stratejik önemi olan bu fabrika neden satılmak isteniyor?.. Yenisi kurulmaya kalkıldığında 5 milyar dolarlık yatırım yapmanız gerekirken, yüzde 30’undan elde edilecek tahmini 400 - 500 milyon dolar ile Türkiye ekonomisi kurtulur mu? Ülke ekonomisine, yılda 175 ilâ 200 milyon dolar katkı sağlayan bu kuruluşun yüzde 30’luk bölümü, yönetim hakkı da devredilmek suretiyle, neden satılır? Bir yöre milletvekili olarak anlamakta güçlük çekiyorum. Erdemir’in satılmak istenmesinin arkasında acaba başka hesaplar mı yatıyor?

Demokratik Sol Parti olarak...

(RP sıralarından ayakta alkışlar)

Sayın Başkanım ikaz edin...

BAŞKAN – Sayın hatip, sürenizi durdurdum.

Efendim, bir konuda sayın Genel Kurulun dikkatini çekmek istiyorum. Burada, arkadaşlarımız kürsüde konuşurken, bazı Grup Başkanlarının salona girmesi nedeniyle arkadaşlarımız toplu bir alkış... (RP sıralarından “müdahale etme” sesleri) Bir dakika efendim... Rica ediyorum... Bu, herkese karşı bir saygısızlık.

İSMAİL KAHRAMAN (İstanbul) – O, bizi ilgilendirir.

BAŞKAN – Genel Başkanlarını alkışlıyorlar ve kürsüdeki arkadaşımızın sözü kesiliyor. Sayın Genel Başkanlardan rica ediyorum, böyle, konuşmayı arada kesmemek için, ya başlangıçta gelip otursunlar veyahut da rica ediyorum böyle bir tezahürat yapılmasın. (DSP sıralarından alkışlar)

ŞEVKET KAZAN (Kocaeli) – Olağan bir şey bu.

BAŞKAN – Efendim, doğru olan şeyleri yaptığım zaman da, tepki göstermeyin, rica ediyorum. Birbirimize saygılı olacağız. Kürsüde konuşan arkadaşın konuşmasını niye kesiyorsunuz?

Buyurun efendim devam edin.

TAHSİN BORAY BAYCIK (Devamla) – Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Demokratik Sol Parti olarak, zaten özel kanunla kurulmuş olan Erdemir’in satılmasına karşı olduğumuzu ve peşkeş çektirmemek için mücadele edeceğimizi bir kez daha Yüce Meclis kürsüsünden açıklıyoruz. Erdemir’i durup dururken satmak isteyenler iyi algılasınlar ve dinlesinler, Erdemir asla satılmamalıdır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bugünkü konuşmamın asıl sebebi, Erdemir’in yönetimiyle ilgilidir. Özellikle son iki yıl içinde Erdemir’de neler olmuştur? Başında yönetici bile olmasa, kendine özgü işleyişiyle kâr etmeyi yine de sürdürecek olan ülkemizin gözbebeği Erdemir ehil ellerde midir? Buna, ne yazık ki, evet diyemeyeceğim. Ereğli’de yaşayanlar, Erdemir’in başındaki diktatör tavırlı genel müdür ile bazı idare meclisi üyelerinden büyük rahatsızlık duymaktadırlar.

Şimdi, size, örnekleriyle sıralamak istiyorum.

Erdemir çalışanları, eski ücretleriyle tam yirmi ay çalıştılar ve bu arada ezici enflasyon karşısında bile işyerlerinde rekor üstüne rekor kırarlarken, işverenden, toplu iş sözleşmesi imzalandığında alacaklarından kesilmek üzere, avans istediler. Genel Müdür, işçilerin bu isteklerini hiç dikkate almadı. Bu süre içerisinde, bazı kişileri gereksiz olarak işten atarken, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı müfettişlerinin raporlarını da hiçe saydı. Nihayet, toplu iş sözleşmesi imzalandığında, yirmi aylık ekonomik eziyet dönemi sona erdi. Şimdi, işçilerin, bu ana kadar birikmiş olan 3-3,5 trilyon lira alacaklarının bir an önce ödenmesi gerekmektedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Türkiye’nin, GAP’tan sonra, ikinci büyük yatırımı olan KAP Projesi Erdemir tarafından başarılmaktadır. 1989 yılında başlayan bu atılımın babası olarak anılan Genel Müdür Yardımcısı Sayın İlhami Acar, yapılan yatırımları bile doğru dürüst görmeyen, dedikodu peşinde gününü geçiren, işletmeyle alakası olmayan Genel Müdür tarafından işten atılmıştır. Şimdi, bu Sayın İlhami Acar, Kardemir’in kurtuluşuna imza atanlardan biri olup, Kardemir’de bilgi ve birikimini kullanmaktadır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Ereğli’de gemi inşa edip yurtdışına satan tersaneler vardır. Ülkeye döviz kazandıran bu tersaneler, Erdemir sacı kullanmakta ve bazı hizmetleri de, ücreti mukabilinde, Erdemir’den sağlamaktadırlar. Kaprisli ve kişisel hırslarının tutsağı olmuş Sayın Genel Müdür, bu tersane sahiplerini cezalandırmaktadır. Tahsislerini kısıtladığı gibi, liman başkanlığı, TTK ve Erdemir arasında yapılan protokolleri de çiğneyerek, ücretleri karşılığında vermesi gereken hizmetleri dahi yerine getirmemektedir. Yöredeki sanayicileri de devre dışı bırakıp, sanayi çarşısı esnafımız boş dururken, başka bilinen ya da bilinmeyen gerçeklerle, araştırılması zor mihraklarla iş yapan bir anlayış, bugün Erdemir yönetimindedir.

Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; Ereğli’de, Türkiye’nin en büyük vakıflarından biri vardır. Bu vakfı, Erdemir çalışanları, otuz yıl önce, Erdemir’le birlikte kurmuşlardır. Geleceklerini, vakıftan alacakları emekli maaşına bağlamışlardır. Erdemir Genel Müdürü, her nedense, bu vakfın yönetimini değiştirmek için, baskı politikaları uygulamış, vakfın, süresi dolmamış, Erdemir kontenjanı yönetimini değiştirmiş ve vakıf genel kurulu tarafından seçilmiş üyeleri de istifaya zorlamıştır. İstifa etmeyenleri işten atan Genel Müdür, aileleriyle birlikte 50 bin kişinin ve Ereğli’nin geleceği olan...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Baycık, size de 1-2 dakikalık bir süre veriyorum; lütfen, konuşmanızı toparlayın efendim. Rica ediyorum...

TAHSİN BORAY BAYCIK (Devamla) – ...Erdemir Vakfına hangi karanlık emeller için müdahale edilmekte; insanların seçme ve seçilme hakkı engellenmektedir; buradaki esas amaç ve oynanmak istenen oyunlar nelerdir?

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Erdemir’in tozunun dumanının kirlettiği havayı soluyan Ereğli’de yaşayanlar, Erdemir’de işe girememektedir. Zamanında, fabrikaya eleman yetiştirmek için kurulan endüstri meslek lisesi mezunları kahve köşelerinde otururken, genel müdür ve bazı yönetim kurulu üyeleri, hemşerilik ilişkileriyle, dışarıdan, işe adam yerleştirmektedir. Şu anda, Erdemir’de, bir idare meclisi üyesinin hemşerisi olmayan, ne işe girebilmekte ne de terfi edebilmektedir.

Tüm bu çarpıklıkları dile getiren yerel gazeteler de saldırıya uğramakta, gazeteciler dövülmekte ve Erdemir adı kullanılarak, 10 milyar gibi büyük rakamlarla açılan tazminat davalarıyla, basın susturulmak istenmektedir.

Sayın milletvekilleri, siz, hiç, idare meclisi kararlarını dışarıya sızdıran bir genel müdür; elinde tespihi, topuklarına bastığı ayakkabısı, omzunda ceketi ve belinde silahıyla gezen bir idare meclisi üyesi gördünüz mü; görmedinizse, gidin bakın, Erdemir’de bu tipleri görürsünüz.

26 Nisan tarihinde, Erdemir’in genel kurulu var. Bu büyük şirketin çağdışı yönetiminden kurtulması için, Hükümet ortağı partilere çağrı yapıyorum. Erdemir’i, siyasîlerin ve çıkarcıların oyuncağı haline getirmeyin. Erdemir’i bilen, çelik üretiminden anlayan kişilerin idare meclisine girmesi için, ülkenizi seviyorsanız, hassas davranın. Ereğli’de patlama noktasına gelmiş olayları dikkatle inceleyin. 170 bin nüfusuyla, il olmaya aday ilçede, sosyal barış tümden bozulmuştur.

Sayın Başbakana, Sayın Hükümet üyelerine, Hükümet ortağı siyasî partilerin sayın milletvekillerine, Ereğli halkı adına sesleniyorum: Erdemir’in korunup, kollanması ve stratejik önemini düşünerek, yöre halkının çektiği sıkıntıları dikkate alacağınıza olan inancım sonsuzdur.

Türkiye’nin en büyük kuruluşuna, dengeli, iş bilen, siyasetten uzak, Erdemir ile Ereğli’yi bütünleştirecek...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Lütfen, son cümlenizi söyler misiniz...

TAHSİN BORAY BAYCIK (Devamla) – Söylüyorum.

... ve sosyal huzuru sağlayacak yetenekli kişilerin atanmasını diler; hepinizi saygıyla selamlarım.

Teşekkür ediyorum. (DSP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Baycık.

Bu gündemdışı konuşmaya da Hükümet, isterse, başka bir birleşimde cevap verebilir.

Gündemdışı konuşmalar tamamlanmıştır.

Cumhurbaşkanlığı tezkereleri vardır; okutuyorum:

B)TEZKERELER VE ÖNERGELER

17 Nisan 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankasının (IBRD) Olağan, Geçici ve Kalkınma Komiteleri Toplantılarına katılmak üzere, 19 Nisan 1996 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri’ne gidecek olan Devlet Bakanı H. Ufuk Söylemez’in dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Devlet Bakanı Yaman Törüner’in vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

Diğer tezkereyi okutuyorum:

22 Nisan 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

23 Nisan 1996 tarihinde Suudî Arabistan’a gidecek olan Devlet Bakanı Abdülkadir Aksu’nun dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Bayındırlık ve İskân Bakanı Mehmet Keçeciler’in vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

Diğer tezkereyi okutuyorum:

22 Nisan 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Hac konusuyla ilgili olarak görüşmelerde bulunmak üzere, 23 Nisan 1996 tarihinde Suudî Arabistan’a gidecek olan Devlet Bakanı Cemil Çiçek’in dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Devlet Bakanı Ali Talip Özdemir’in vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

Diğer tezkereyi okutuyorum:

22 Nisan 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Görüşmelerde bulunmak üzere, 23 Nisan 1996 tarihinde Almanya’ya gidecek olan Dışişleri Bakanı Emre Gönensay’ın dönüşüne kadar; Dışişleri Bakanlığına, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Nahit Menteşe’nin vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığının bir tezkeresi vardır; okutuyorum:

5. —İrlanda Meclis Başkanının vaki davetine, TBMM’yi temsilen icabet edecek parlamento heyetine ilişkin Başkanlık tezkeresi (3/244)

22 Nisan 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kuruluna

İrlanda Meclis Başkanının vaki davetine istinaden, Türkiye Büyük Millet Meclisini temsilen 6 kişilik bir Parlamento Heyetinin, 29 Nisan-2 Mayıs 1996 tarihlerinde söz konusu davete icabet etmesi, Türkiye Büyük Millet Meclisinin Dış İlişkilerinin Düzenlenmesi Hakkında 3620 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi uyarınca, Genel Kurulun 26.3.1996 tarih ve 28 inci Birleşiminde kabul edilmiştir.

Adı geçen Kanunun 2 nci maddesi uyarınca, Heyetimizi oluşturmak üzere, siyasî parti gruplarınca bildirilen üyelerimizin isimleri Genel Kurulun bilgilerine sunulur.

Mustafa Kalemli

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Başkanı

Mustafa Kalemli TBMM Başkanı

Naci Terzi Erzincan

Cihan Yazar Manisa

Zeki Çakıroğlu Muğla

Mustafa Dedeoğlu Muğla

Musa Uzunkaya Samsun

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

Bir Meclis araştırması önergesi vardır; okutuyorum:

C) GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI ÖNERGELERİ

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Refah Partisinin, Süleyman Mercümek’le bağlantılarının ve maddî ilişkilerinin aydınlatılması; Refah Partisinin, malî kaynakları açısından ciddî kuşkular doğuran bu konunun açığa kavuşturulması için, ilişikte sunulan gerekçe çerçevesinde, Anayasamızın 98, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün 102 ve 103 üncü maddeleri gereğince bir Meclis araştırması açılmasını saygılarımızla arz ve teklif ederiz.

1. Ali Rıza Gönül (Aydın)

2. Mehmet Gözlükaya (Denizli)

3. Saffet Arıkan Bedük (Ankara)

4. Ahmet İyimaya (Amasya)

5. Veli Andaç Durak (Adana)

6. İ. Cevher Cevheri (Adana)

7. Fevzi Arıcı (İçel)

8. Cemil Erhan (Ağrı)

9. Ali Günaydın (Konya)

10. Tahsin Irmak (Sıvas)

11. İrfettin Akar (Muğla)

12. İlyas Yılmazyıldız (Balıkesir)

13. Hayri Doğan (Antalya)

14. Faris Özdemir (Batman)

15. Mustafa Küpeli (Adana)

16. Yusuf Bacanlı (Yozgat)

17. A. Sezal Özbek (Kırklareli)

18. Mehmet Batallı (Gaziantep)

19. Salih Sümer (Diyarbakır)

20. Ömer Demir (Kırşehir)

21. Bekir Aksoy (Çorum)

22. Sedat Aloğlu (İstanbul)

23. Nevzat Köse (Aksaray)

24. Nihan İlgün (Tekirdağ)

25. Mehmet Korkmaz (Kütahya)

26. Muzaffer Arıkan (Mardin)

27. Mahmut Nedim Bilgiç (Adıyaman)

28. Mahmut Yılbaş (Van)

29. Nafiz Kurt (Samsun)

30. Tevfik Diker (Manisa)

31. Haluk Yıldız (Kastamonu)

32. Hasan Karakaya (Uşak)

33. Ahmet Bilgiç (Balıkesir)

34. Nuri Yabuz (Afyon)

35. Esat Kıratlıoğlu (Nevşehir)

36. Ahmet Uyanık (Çankırı)

37. Necmettin Dede (Muş)

38. Hasan Tekin Enerem (İstanbul)

39. Halil Yıldız (Isparta)

40. Osman Çilsal (Kayseri)

41. İsmail Köse (Erzurum)

42. Cevdet Aydın (Yalova)

43. Turhan Güven (İçel)

44. Abdülkadir Cenkçiler (Bursa)

45. Gencay Gürün (İzmir)

46. Mehmet Ali Yavuz (Konya)

47. Osman Berberoğlu (Antalya)

48. Meral Akşener (İstanbul)

49. Mehmet Tatar (Şırnak)

50. M. Kemal Aykurt (Denizli)

Gerekçe: Kamuoyuna “Süleyman Mercümek olayı” olarak yansıyan hadisenin gerçek boyutlarının, uzantılarının ve doğuracağı muhtemel sonuçlarının neler olduğunun Türkiye Büyük Millet Meclisince “araştırma konusu kılınması” hem siyasî ve hem hukukî bir zarurettir.

Elde mevcut belge ve delillere dayanan bilgiler, önemli sonuçlar doğuracak niteliktedir. Bu itibarla araştırma talebimize derç olunan hususların Yüce Parlamento aracılığıyla araştırılması, bir hukuk ve Anayasa görevinin icrası anlamına gelecektir.

Bilgiler, Süleyman Mercümek -bazı Arap Ülkeleri finansı- millî görüşe bağlı kuruluşlar ve şirketler, özellikle Uluslararası İnsanî Yardım Teşkilatı (İHH)-Necmettin Erbakan-Refah Partisi unsurları arasında likit bir dolaşımın kesinlikle varlığı yönündedir. Her ne kadar, olayın ortaya çıkmasından sonra, Süleyman Mercümek’in RP veya Necmettin Erbakan’la irtibatının olmadığı Refah Partisi yetkililerince açıklanmış ise de, olaylar yumağının izhar ettiği hakikat, aksi doğrultudadır. Bilinmelidir ki, legal olmayan işlerde “bağlantı” belgeyle sınırlı olmaksızın her türlü delil ve vasıtayla ispatı kabil hususlardandır. Araştırma talebimiz, yalnızca Süleyman Mercümek’in sanık olarak yargılandığı suça bağlı fenomenleri değil, bunun dışındaki olaylar zincirini de içermektedir. Bulgu ve gelişmelere göre bu odaktaki ana olaylar ayrı ayrı araştırma talebine konu kılınabilecektir.

1. 1945 Bandırma doğumlu olan Süleyman Mercümek, İlim Yayma Cemiyetinin 7.2.1982 tarihli kongresinde seçilen yönetim kurulu üyesidir. Millî Gazetenin basımını yapan Yeni Neşriyat A.Ş.’de de aynı görevde bulunmuştur. Avrupa Millî Görüş Teşkilatının (AGMT’nin) kitap ihtiyacını karşılayan Dağıtım Pazarlama A.Ş. (YA–DA)’nın ortağıdır. Süleyman Mercümek’in, Refah Partisinin kuruluş çalışmalarında Necmettin Erbakan’ın yanında olduğu ve İstanbul’daki kuruluş çalışmasını Necmettin Erbakan adına üstlendiği bilinmektedir. Kuveyt’ten İstanbul’a gelen yabancı heyeti (23.6.1988 tarihinde) Necmettin Erbakan’ın talimatıyla o karşılamıştır. Refah Partisine finansal destek sağlayan Suudi uyruklu Musli ve Yusuf’un havale ettiği paranın Faysal Finansın İstanbul Şubesine, bu zatın hesabı yoluyla intikal gördüğü duyumu alınmıştır. Aynı kişi, muhtelif banka ve şirketler yoluyla ve hatta Necmettin Erbakan’ın doktor kardeşinin de isminin eklendiği bir halkayla Refah Partisine aktarılan paranın ara havuzu olmuştur. Ateş çemberindeki Bosna-Hersek’e yardım gibi yüce bir amaç için milletimizden toplanan yüksek miktardaki paraların akıtıldığı yer de aynı havuzdur.

2. Sultanbeyli İlçesinin Refah Partili Belediye Başkanı, birtakım belediye arsalarını Avrupa’daki millî görüşçü çevrelere pazarlamış, elde olunan 10 000 000 DM’nin büyük bir kısmı Süleyman Mercümek aracılığıyla Refah Partisine intikal etmiştir. Aynı belediye “İslam Üniversitesi” kurulması amacıyla ucuzca kamulaştırdığı büyük bir arsayı “Adil Düzen Mahallesi” adıyla Köln’de pazarlamıştır. Bu bölgede yukarıda adı geçen YA-DA’nın 121 dönümlük arsası vardır.

3. Süleyman Mercümek ve şirketler simgedir. Süleyman Mercümek, Refah Partisinin insan suretinde tecessüm etmiş kasasıdır. Anayasa hükmü uyarınca Refah Partisine Hazinece yapılan 65 milyar TL’sı yardımın (RP sıralarından alkışlar) Süleyman Mercümek hesabına aktarılmasının başka bir şekilde izahı olamaz. Bu husus, ceza mahkemesi hükmünün gerekçesine vakıa olarak derç olunmuştur. Hükümdeki bu tespite ve Sayın Necmettin Erbakan’ın “Süleyman Mercümek ile alakasını izhar eden” ve basına da yansıyan ikrarlarına rağmen, olayların akabinde ilişkinin inkara gidilmesi düşündürücüdür. Araştırma önergemizde adları geçen ve tahkik ile öğrenilecek diğer şirketler, görünürde Ticaret Kanununa göre kurulmuş, Refah Partisine bağlı siyasî teşekküllerdir.

Yukarıda maharet ve vasıfları belirtilen Süleyman Mercümek’in 22.5.1994 tarihinde, Balıkesir İli, Edremit İlçesi, Altınoluk’ta kâin yazlık evde Necmettin Erbakan ile üçlü değil, ikili ve gizli bir görüşme yapması manidardır. İrtibatı olmayan kişinin genel başkanla musahabesi -bu sohbetin muhtevası bir yana- nereye oturtulabilir?

Süleyman Mercümek olayının Türk siyaset hukuku çerçevesinde enine boyuna incelenmesi birçok sırları ve gerçekleri ortaya çıkaracaktır. Refah Partisinin hukuk dışı malî kaynakları ancak böyle ciddî bir araştırmayla vuzuha kavuşabilecektir. Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Yüce Milletimiz, Refah Partisinin, Süleyman Mercümek perde alınarak yaptıklarını, perdenin arkasındakileri bilmek hakkını haizdir.

Şeffaf demokraside, bu olayların, Parlamento merceğinin altına yatırılması, Refah Partisinin bu olaylar ve kökü dışarıda veya hukuk dışında olan finanslar yumağı içindeki yerinin bilgi ve illiyet bağlamında tespiti Yüce Meclisin anayasal bir görevidir.

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

Önerge gündemde yerini alacak ve Meclis araştırması açılıp açılmaması konusundaki öngörüşme, sırasında yapılacaktır.

(10/3 ve10/4) esas numaralı Meclis Araştırma Komisyonu Başkanlığının, Komisyonun çalışma süresinin uzatılmasına dair bir tezkeresi vardır; okutup oylarınıza sunacağım:

B)TEZKERELER VE ÖNERGELER (Devam)

6. —(10/3, 4) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu Başkanlığının, Komisyonun görev süresinin uzatılmasına ilişkin tezkeresi (3/245)

19.04.1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Metin Göktepe Cinayetinin Açıklığa Kavuşturulması ve Faillerinin Ortaya Çıkarılması Amacıyla Kurulan (10/3, 4) esas numaralı Meclis Araştırması Komisyonumuz, çalışmalarını bir aylık çalışma süresi içinde tamamlayamamış olduğundan, çalışmalarını bitirebilmesi amacıyla 28 Nisan 1996 tarihinden geçerli olmak üzere, Genel Kuruldan iki aylık çalışma süresi verilmesi için talepte bulunulmasına, Komisyonumuzun 18 Nisan 1996 tarihli Birleşiminde karar verilmiştir.

Karar gereğince, Millet Meclisi İçtüzüğünün 103 üncü maddesi uyarınca, Komisyonumuza 28 Nisan 1996 tarihinden itibaren iki aylık çalışma süresi verilmesi için gereğini arz ederim.

Saygılarımla.

Mehmet Ali Şahin

İstanbul

Komisyon Başkanı

BAŞKAN – Oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.

Danışma Kurulunun bir önerisi vardır; okutup oylarınıza sunacağım:

IV. —ÖNERİLER

A) DANIŞMA KURULU ÖNERİLERİ

1. —(9/1), (9/3) ve (9/2) esas numaralı Meclis soruşturması önergelerinin konuşma sürelerine ilişkin Danışma Kurulu önerisi

Danışma Kurulu Önerisi

No :10 Tarih : 22.4.1996

Eski Başbakan Tansu Çiller hakkında Meclis soruşturması açılmasına ilişkin (9/1) ve (9/3) esas numaralı Meclis soruşturma önergeleri ile Enerji ve Tabiî Kaynaklar eski Bakanı Şinasi Altıner hakkında Meclis soruşturması açılmasına dair (9/2) esas numaralı Meclis soruşturma önergesinin Genel Kurulda yapılacak görüşmelerinde konuşma sürelerinin 20’şer dakika olmasının Genel Kurulun onayına sunulması Danışma Kurulunca uygun görülmüştür.

Mustafa Kalemli

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Başkanı

Abdullatif Şener Mehmet Gözlükaya

RP Grubu Başkanvekili DYP Grubu Başkanvekili

Murat Başesgioğlu H. Hüsamettin Özkan

ANAP Grubu Başkanvekili DSP Grubu Başkanvekili

Oya Araslı

CHP Grubu Başkanvekili

BAŞKAN – Öneriyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

Doğru Yol Partisi ve Anavatan Partisi Gruplarının, İçtüzüğün 19 uncu maddesine göre verilmiş müşterek bir önerisi vardır; okutup, oylarınıza sunacağım:

B) SİYASÎ PARTİ GRUBU ÖNERİLERİ

1. —Genel Kurulda görüşülecek konuların sırasına ve çalışma süresine ilişkin DYP ve ANAP Gruplarının müşterek önerisi

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Danışma Kurulunun 22.4.1996 günü yaptığı toplantıda, siyasî parti grupları arasında görüş birliği sağlanamadığından, aşağıdaki önerimizin Genel Kurulun onayına sunulmasını arz ederiz.

Saygılarımızla

Mehmet Gözlükaya Murat Başesgioğlu

DYP Grup Başkanvekili ANAP Grup Başkanvekili

Öneri:

Genel Kurul gündeminde yer alan ve bugün görüşülecek olan soruşturma önergelerinin görüşmelerinin tamamlanmasından sonra, gündemin Kanun Tasarı ve Teklifleriyle Komisyonlardan Gelen Diğer İşler kısmına geçilmesi ve 3 sıra sayılı kanun tasarısının görüşmelerine başlanması, görüşmelerin tamamlanmasına kadar çalışma süresinin uzatılması önerilmiştir.

BAŞKAN – Öneriyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

Gündemin “Seçim” kısmına geçiyoruz.

V. —SEÇİMLER

A) KOMİSYONLARDA AÇIK BULUNAN ÜYELİKLERE SEÇİM

1. —(10/2) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonunda açık bulunan üyeliklere seçim

BAŞKAN – (10/2) esas numaralı Meclis araştırma komisyonunda boş bulunan ve Doğru Yol Partisi Grubuna düşen 2 üyelik için, Batman Milletvekili Faris Özdemir ile Isparta Milletvekili Ömer Bilgin aday gösterilmişlerdir.

HALİT DUMANKAYA (İstanbul) – Sayın Başkan, o komisyonun ismini söyleyin; TURBAN komisyonudur.

BAŞKAN – Efendim, (10/2) esas numaralı Meclis araştırma komisyonudur. Burada, Sayın Genel Kurul, bu komisyonun ne olduğunu biliyorlar.

Oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.

HALİT DUMANKAYA (İstanbul) – Sayacaksınız efendim... Nasıl saymıyorsunuz?!

BAŞKAN – Elinizi kaldırmadınız.

HALİT DUMANKAYA (İstanbul) – Sayınız... Sayınız...

BAŞKAN – Tamam... Kabul edildi efendim.

HALİT DUMANKAYA (İstanbul) – Sayılmamıştır. Kabul edilmez.

BAŞKAN – Efendim, ilan ettim. Sayın Dumankaya, gördük; arkadaşlarımız gördüler.

Gündemin “Özel Gündemde Yer Alacak İşler” kısmına geçiyoruz.

VI. —GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE

MECLİS ARAŞTIRMASI

A) ÖNGÖRÜŞMELER

BAŞKAN – Genel Kurulun 10.4.1996 tarihli ve 35 inci Birleşiminde alınan karar gereğince, birinci sıradaki, Kocaeli Milletvekili Şevket Kazan ve 75 arkadaşının Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi TEDAŞ’ın bazı ihalelerinde usulsüzlük ve yolsuzluk yapıldığının tespit edilmesine karşın gerekli işlemleri yapmayarak ihalelerin belli firmalara verilmesini sağlamak suretiyle devleti zarara uğratarak görevini kötüye kullandığı ve bu eyleminin Türk Ceza Kanununun 240 ıncı maddesine uyduğu iddiasıyla eski Başbakan Tansu Çiller hakkında Anayasanın 100 üncü maddesi uyarınca bir Meclis soruşturması açılmasına ilişkin önergenin öngörüşmesine başlıyoruz.

Bu görüşmede, sırasıyla, ilk imza sahibine ve onun göstereceği diğer bir imza sahibine, şahısları adına iki üyeye ve son olarak da, hakkında soruşturma istenen eski Başbakan Sayın Tansu Çiller’e söz verilecektir. Biraz önce kabul ettiğimiz Danışma Kurulunun kararına göre de konuşma süreleri 20’şer dakika olacaktır.

Meclis soruşturması önergesi, Genel Kurulun 9.4.1996 tarihli 34 üncü Birleşiminde okunmuştur ve bastırılarak sayın üyelere dağıtılmıştır.

Şimdi, soruşturma önergesini tekrar okutuyorum:

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Türkiye Cumhuriyeti bir hukuk devletidir. Devletin yönetim esasları Anayasayla belirlenmiştir.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, kuvvetler ayrılığı prensibine dayanır. Bu prensibe göre, yürütme organı olan Bakanlar Kurulu, başta Başbakan olmak üzere, her türlü icraat ve faaliyetlerinden tek tek ve topluca sorumludurlar. (Anayasa 112/2 ve 3)

Yasama organı olan Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin de Bakanlar Kurulu üyelerini denetlemeleri anayasal bir görevdir.

Geçtiğimiz yasama dönemlerinde, bu görevler, halkın beklentilerine cevap verecek şekilde gerçekleşmemiştir.

Bu yüzden, kamu vicdanında, aşağıdaki kanaat oluşmuştur.

“Sayın Çiller’in 25.6.1993 tarihinde Başbakan olmasından sonra, Sayın Özer Çiller’in, bazı iş arkadaşlarıyla beraber, kamuoyunda “Yalı Çetesi” diye adlandırılan bir ekip teşekkül etmiş, bu ekip, Başbakan Sayın Çiller vasıtasıyla kamu kuruluşlarını belli istikametlerde yönlendirerek ve baskı yaparak, kendilerine ve yandaşlarına gayri meşru kazançlar ve menfaatlar sağlamışlardır.”

Bu faaliyetlerle ilgili iddialar ve haberler o derece yaygınlaşmıştır ki, ülkenin ve medyanın gündemini sürekli olarak işgal etmiş; fakat, o dönemdeki Meclis aritmetiği yüzünden, tüm bu vahim olaylara ve ithamlara rağmen, Meclis soruşturma müessesesi bir türlü çalıştırılamamıştır.

Bu dönem farklı olmalıdır. 20 nci Dönem, bir yandan geçmiş dönemin soruşturulamayan konularının soruşturmasını yaparken, diğer yandan da, ülkemizde şeffaf ve dürüst yönetimi sağlamalıdır.

İşte, biz, aşağıda imzaları bulunan milletvekilleri, geçtiğimiz dönemle ilgili fevkalade önemli bir konuyu Meclis soruşması olarak Genel Kurul gündemine getiriyoruz.

Olay nedir?

“Yalı Çetesi” olarak adlandırılan bir ekibin, Sayın Tansu Çiller vasıtasıyla, ülkenin en büyük yatırımlarını yürüten TEK ile ilgili 10 trilyon TL’lik bir ihalenin, önceden belirlenen firmalara çok kârlı fiyatlarla verilmesini sağlamak ve bu maksada ulaşabilmek için, Başbakanın etkisiyle, her türlü kanunî icapları hiçe sayarak, gerektiğinde bakanları, umum müdürleri değiştirerek, usullere, nizamlara aykırı olarak, devleti bir çiftlik gibi kullanması olayıdır.

Bu, soruşturma önergemize ek olarak sunduğumuz belge ve delillerle sabit olan bir olaydır. Gerek olayın cereyan tarzı ve gerekse ekteki belgeler, yukarıdaki gerçeği açık bir şekilde ispat etmektedir.

Olay şu şekilde cereyan etmiştir: Yukarıda sözü edilen ekip, önceden planladığı bir faaliyeti yürütebilmek için, dönemin Başbakanı Sayın Tansu Çiller’in direktifleriyle, eskiden TEK ismiyle anılan, sonra ikiye ayrılıp biri Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş adını alan TEDAŞ’ın vekâleten yönetildiği 18 Ağustos 1995 tarihinde, ihale bedeli 3,5 trilyon ve fakat bitiş tarihi itibariyle 10 trilyon TL’yi geçecek olan 32 şehir şebekesini ihaleye çıkarmıştır.

İhalenin son günü olan 6.9.1995 tarihine kadar 850 firma teklif vermiş ve teklifler, gerekli puanlamalar yapılmak üzere, ihale alt komisyonuna havale edilmiştir.

Ancak, gerek TEDAŞ Teftiş Kurulunun ve gerekse Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulunun ilişikteki raporlarında da açıkça belirtildiği gibi, bu alt komisyon etki altında bıraktırılarak, ihaleler, haksız bir şekilde, önceden planlanan firmalara yönlendirilmiştir.

Bu haksızlıklar karşısında, ihaleler çok kârlı ve büyük meblağlara baliğ olduğu için, işlerin kendilerine ihale edilmesi gereken firmalar, duruma itiraz etmişlerdir.

Bu arada, hükümet düşmüş, yeni bir hükümet kurulmuş ve Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı da değiştirilmiştir. (5.10.1995)

Yukarıdan aldığı talimat doğrultusunda her türlü haksızlığı yaparak, ihaleleri belirli firmalara yönlendiren alt komisyon, ihalelerin bu firmalara verilmesi için gereken resmî prosedürü tamamlayabilmek için, hazırladığı raporu, 16.10.1995 tarihinde Satınalma ve İhale Komisyonuna sunmuş; 27.10.1995’te ihaleyi, adı geçen ekibin arzusuna uygun bir şekilde protokole bağlamış ve bu protokol, aynı istikametten gelen baskılar sonucu, 15.11.1995’te Genel Müdüre tasdik ettirilmiştir.

Ekip, böylece, hedefine ulaşmış iken, kendi kontrolü dışında bir olay olmuş, protokolün tasdikinin ertesi günü 16.11.1995’te, görevden alınan eski TEDAŞ Genel Müdürü, Danıştay kararıyla görevine dönmüş ve ilk iş olarak, konu ve yapılan yolsuzluklar hakkında bilgisi olduğundan, bu ihale dosyalarını tetkik ederek, yolsuzlukları önlemek istemiştir.

Ekip tarafından duruma müdahale edilmiş, dosyalar, müessesenin en yüksek yetkilisi olmasına rağmen, göreve dönen Genel Müdüre verilmemiş, daha da ileri gidilerek, dört gün sonra, 20.11.1995 tarihinde, Başbakan Sayın Tansu Çiller’in direktifleriyle, Genel Müdür, kuruluşun başından uzaklaştırılmıştır.

Ne var ki, ihalelerde yolsuzluk yapıldığına kani olan Umum Müdür, oynanan oyunları fark ettiği için, durumu, bir yandan Cumhurbaşkanlığına bir yandan da Başbakanlığa ihbar etmiştir. Cumhurbaşkanlığı, bu ihbarı, Başbakanlığa intikal ettirmiş, Başbakan Sayın Tansu Çiller ise, bu kadar önemli bir ihbarı kendi teftiş kurullarıyla tahkik etmesi gerekirken, konuyu küçültmek ve gözlerden saklayabilmek ve yeni tertiplerle ekibin planının aksamamasına zemin hazırlayabilmek için, gerek Cumhurbaşkanlığınca yapılan ikazı ve gerekse kendisine yapılan ihbarı, 22.11.1995 tarihinde, tahkikatın üst makamlarca yapılmasını talep eden Genel Müdürlük taleplerini hiçe sayarak, tahkikatın, yine aynı Genel Müdürlükçe yapılması için Bakanlık üzerinden evrakı iade etmiştir. Böylece, tüm ihbarlar, TEDAŞ Teftiş Kuruluna intikal ettirilmiştir.

Bu noktada, dikkat çekici en önemli olay, işleri düzeltmek isteyen TEDAŞ Genel Müdürünün vazifeye döndükten sonra, devletin en yetkili mercilerince tahkikat yapılması hususundaki müracaatlarının, çok kısa bir sürede Genel Müdürün görevden uzaklaştırılması ve tahkikat evrakının, yeniden kontrol altına alınan Genel Müdürlüğe süratle intikal ettirilmesi olayıdır.

Bu işlemlerin dört gün gibi kısa bir sürede yapılmış olması, ekibin programını, ne pahasına olursa olsun seçimlerden önce sonuçlandırmak istediğini göstermektedir.

Ne var ki, artık, seçim ilan edildiği için, TEDAŞ Teftiş Kurulu incemelerini rahatlıkla yapabilmiş ve bir ay süreyle yaptığı incelemelerinin sonucunda hazırladığı raporu, seçimin ertesi günü, 25.12.1995 tarih ve 1665/57 sayılı gizli raporuyla Genel Müdürlüğe takdim etmiştir.

TEDAŞ Teftiş Kurulunun bu raporunda, aşağıdaki hususlar açık bir şekilde, delilleriyle tespit olunmuştur.

1.- Komisyonlarda yolsuzluk yapılmıştır.

2.- İhalenin kendilerine verildiği bazı firmalar sahte belge kullanmışlardır.

3.- İhalede, bazı firmalar özellikle korunmuşlardır.

İhalelerin iptalinin gerektiğini belirten bu rapor, 29. 12.1995 tarihinde Genel Müdür tarafından onaylanmıştır.

Bu durum muvacehesinde, ihalelerin iptal edilmesi gerektiği halde, ekip yeniden baskı yaparak, TEDAŞ Yönetim Kuruluna, ilk kademede, Genel Müdürlüğün yetki limitleri içerisindeki 19 ihalenin yürütülmesi, bu yetki dışındaki 13 ihalenin ise yürütülmesinin durdurulması kararı aldırtmıştır.

Ancak, ne var ki, ihaleler arasında böyle bir ayırım yapılınca, 31.1.1996 tarihinde, Kurumun iki genel müdür yardımcısından biri diğerine makamında silah çekerek, tehdit ve kavga etmişlerdir. Bu kavga, karakola ve dolayısıyla medyaya intikal etmiş ve TEDAŞ’taki yolsuzluk iddiları böylece ayyuka çıkmış ve ekibin sessizce yürütmek istediği plan yeni bir engelle daha karşılaşmıştır.

Bir yandan günlerce manşetleri işgal eden yolsuzluk iddiaları, bir yandan ihalelerin durdurulması, diğer yandan firmaların şantaj tehditleri karşısında istifa etmiş bir hükümetin başbakanı olduğu halde Sayın Çiller, meseleyi örtbas edebilmek için, TEDAŞ Teftiş Kurulunun karşı raporuna rağmen, kalan 13 ihalenin de geçerli sayılması için, 7.2.1996 tarihinde eksik üyeyle toplanan TEDAŞ Yönetim Kuruluna baskı yaparak karar aldırtmıştır. Böylece bir hafta evvel Yönetim Kurulunun aldığı 30.1.1996 tarihli karar yeniden değiştirilmiştir.

Yine medyanın, Yönetim Kurulunun eksik toplanıp, 3’e 2 oyla karar almış olması dolayısıyla kararın geçersiz olduğunu ortaya çıkaran yayını karşısında, bu sefer müstafi hükümetin başbakanı Tansu Çiller, 29.2.1996’da TEDAŞ Yönetim Kurulunu 6 kişiyle toplatarak bu defa 3’e 3 oyla 32 ihalenin tamamının geçerli sayılması için karar aldırtmıştır.

Böylece olayların meydana getirdiği her türlü zorluğa rağmen, ekip eski Başbakan Sayın Çiller’in her kademedeki müdahalesi, takibi, sevk ve idaresi sayesinde planını uygulama imkânını bulmuştur.

Ekteki delil ve vesikalarıyla her türlü kanun ve nizamın çiğnenmesi suretiyle gerçekleştirilen bu misal, ekibin, yani “Yalı Çetesi” nin, Sayın Başbakan Tansu Çiller’in himayesiyle geçtiğimiz dönemde gerçekleştirdikleri pek çok uygulamasından sadece birini göstermektedir. Yukarıdaki özet açıklamalarımızdan da açıkça görüldüğü gibi, sabık Başbakan Sayın Tansu Çiller;

1. Devletin en büyük yatırımcı kuruluşlarına, büyük kârlı ihaleler tanzim ettirip, bunların her türlü kanunsuz davranışlar pahasına da olsa belli firmalara verilmesini sağlamak,

2. Bu yolsuzlukları önlemek isteyen umum müdürü görevinden uzaklaştırmak,

3. Kendisine vaki yolsuzluk ihbarlarının, Başbakanlık Teftiş Kurulunca incelenmesini engellemek,

4. TEDAŞ Teftiş Kurulu raporlarındaki açık tespitlere rağmen, yolsuz ihaleleri ne pahasına olursa olsun yürürlüğe koydurtmak suretiyle, görevini kötüye kullanmış ve devleti büyük zarara sokmuştur.

Kamu vicdanında yer alan bu kanaat karşısında, Sayın Tansu Çiller’in, Türk Ceza Kanununun 240 ıncı maddesine göre görevini kötüye kullanmak ve devleti zarara sokmaktan dolayı suçlu olup olmadığının tespiti maksadıyla, Anayasanın 100 ve İçtüzüğün ilgili maddeleri gereğince, Meclis soruşturması açılmasını saygılarımızla arz ederiz. Şevket Kazan

(Kocaeli)

ve arkadaşları

BAŞKAN – Sayın Kazan, siz mi konuşacaksınız?..

ŞEVKET KAZAN (Kocaeli) – Evet Sayın Başkan..

BAŞKAN – Önergedeki birinci imza sahibi sıfatıyla, Sayın Şevket Kazan. (RP sıralarından alkışlar)

Sayın Kazan, süreniz 20 dakikadır; buyurun efendim.

AYDIN GÜVEN GÜRKAN (İzmir) – Sayın Başkan, salonda sükûneti sağlayın lütfen.

BAŞKAN – Efendim, salonda sükûnet şu anda yerindedir; şu anda tabiî...

ŞEVKET KAZAN (Kocaeli) – Muhterem Başkan, muhterem milletvekilleri; bazı milletvekili arkadaşlarımız ile eski Başbakan Sayın Tansu Çiller hakkında, TEDAŞ’ın ihaleleriyle ilgili olarak vermiş olduğumuz soruşturma önergesi üzerinde söz almış bulunuyorum; Yüce Heyeti saygıyla selamlıyorum.

BAŞKAN – Sayın Kazan, sürenizi durduruyorum; Genel Kurula bir ikazda bulunacağım.

Sayın milletvekilleri, çok önemli bir soruşturma önergesini müzakere ediyoruz ve sayın milletvekilleri vicdanlarına göre karar vereceklerdir; bütün milletvekillerinin iddiaları ve savunmayı çok dikkatli dinlemelerini ve gürültü yapılmamasını rica ediyorum. Konuşmak isteyen arkadaşlarımız, lütfen salonun dışına çıkıp konuşsunlar. Bu ikazı yapmak zorunda kaldım; teşekkür ederim.

Buyurun Sayın Kazan.

ŞEVKET KAZAN (Devamla) – Değerli milletvekilleri, bu önerge, Meclis Başkanlığına 2 Nisan tarihinde verildi; üç haftadan bu yana kamuoyunun en önemli gündem maddesini oluşturmakta. Bu önergenin verilmesinden sonra, birtakım polemikler yapılıyor. “Refah Partisi, bunu, Hükümeti yıkmak için verdi” deniliyor “TEDAŞ bir KİT’tir; icraatından bakan bile sorumlu değilken, Başbakan nasıl sorumlu olur” deniliyor “efendim, yazmışlar; ama, önergenin içi boş, içerisinde kesin delil diye bir şey yok” deniliyor. Yine “kaldı ki, Tansu Çiller’in olaydan haberi bile yok; önerge üzerine, eski bakanı çağırmış da öğrenmiş” deniliyor ve yine, bugünkü haberlerde görüyoruz ki “soruşturmadan önce araştırma önergesi verilmesi daha isabetli olurdu” deniliyor.

Muhterem milletvekilleri, bu soruşturma önergesinin isabetini ortaya koymak için, önce, bazı hukukî gerçekleri hatırlamakta zaruret vardır. Bilindiği gibi, Türkiye Cumhuriyeti devleti bir hukuk devletidir. Bu devletin bir anayasal düzeni vardır, bu düzenin birtakım temel kuralları vardır.

Anayasanın 87 nci maddesine göre, bakanlar kurulunu ve bakanları denetlemek, bu Meclisin aslî görevleri arasındadır. Yine, Anayasanın 112 nci maddesine göre, bakanlar kurulu, genel siyasetin yürütülmesinden birlikte sorumludur; eylem ve işlemlerinden ise, Başbakana karşı, münferiden sorumludurlar. Tabiî, bu sorumluluk başbakan için de geçerlidir. Ayrıca, başbakan, bakanların görevlerinin Anayasa ve kanunlara uygun olarak yerine getirilmesini gözetmek ve gerekiyorsa düzeltici önlemleri almakla da yükümlüdür. Anayasanın 109 uncu maddesine göre, gerektiğinde başbakanın önerisi üzerine, bir bakan cumhurbaşkanınca görevden alınabilir.

Yine, ceza hukukunda bir prensip var; kanunu bilmemek mazeret sayılmaz. Bu, sokaktaki vatandaş için böyledir; o kanunları yürütmekle sorumlu bir başbakan için de, öncelikle böyledir.

Ve yine -Anayasa, madde 100- Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az onda birinin vereceği önergeyle, başbakan veya bakanlar hakkında soruşturma açılması istenebilir. Soruşturma açılması önergesi, bir iddianame değildir; Meclisten, bir hususun, yetkili bir komisyon tarafından incelenmesini istemekten ibarettir.

Muhterem Başkan, muhterem milletvekilleri; 24 Aralık tarihinde bir erken seçim yapıldı. Bu seçim propagandaları esnasında, Anavatan Partisiyle Doğru Yol Partisi, birbirlerini çok ağır ifadelerle ve yolsuzluklarla suçladılar. Seçim kampanyasında hemen hemen başka bir şey de konuşmadılar. Bu suçlamanın etkisi altında o kadar kaldılar ki, birlikte kurulan Hükümet, programına dahi, bu yolsuzlukların hesabının mutlaka sorulacağı istikametinde hükümler koydu, ifadeler koydu. Bu suçlamalara medya da katıldı ve halk üzerinde, özellikle, Sayın Çiller, eşi ve çevresi hakkında hoş olmayan kanaatler oluştu. Görülüyor ki, bu kampanya, hâlâ devam etmektedir. Bunun, bir yerde durması lazımdır. Durması için de, bu olayın incelenmesi lazımdır.

İşte bizler, Parlamentonun en büyük partisi, Anamuhalefet Partisi milletvekilleri olarak, hem anayasal görevimizi yapmak, hem siyaseti temizlemek hem de Sayın Çiller suçsuzsa aklansın diye bu önergeleri verdik. Yoksa, biz, savcı değiliz, sorgu hâkimi hiç değiliz.

Sayın Tansu Çiller, Sayın Yılmaz’la anlaşmış, on ay sonra tekrar Başbakan olacakmış. Bu, bizi hiç ilgilendirmez. Biz, siyaset arenası artık dedikodulardan temizlensin istiyoruz. Onu temizlemenin yolu ve usulü de işte budur, yani, Meclis soruşturması müessesesidir.

Muhterem Başkan, muhterem milletvekilleri; TEDAŞ ihalelerindeki yolsuzluklar hakkında, seçimlerden önce ve sonra, basında hayli şeyler yazıldı. Şu dosya içerisinde, 17 Mayıs 1995 tarihinden 15 Şubat 1996 tarihine kadar 9 aylık süreç içerisinde, TEDAŞ yolsuzluklarıyla ilgili sayısız haber kupürleri vardır ve bazı büyük gazeteler, bu olayın takibi için özel muhabirler görevlendirmişlerdir.

15 Ocak, Hürriyet: “TEDAŞ ihaleleri iptal edildi.” 19 Ocak, Hürriyet: “TEDAŞ ihaleleri arapsaçına döndü.” 5 Şubat, Hürriyet: “TEDAŞ’ta bürokratlar silahla konuştu.” 9 Şubat, Hürriyet: “Usulsüz TEDAŞ ihaleleri onaylandı.” 10 Şubat, Yeni Yüzyıl: “TEDAŞ kovboyları görevden alınıyor.” 10 Şubat, Günaydın: “TEDAŞ yolsuzluğu incelemede.” 10 Şubat, Hürriyet: “Bakan: Rüşvet varsa bürokratlar almıştır. 15 milyar istediler.” 13 Şubat, Hürriyet: “Böyle cürete pes. Bakanın teftiş açtığı gün, evrak sahtekârına ihale verdiler.” Hep bunlar, basında çıkan haberlerdir.

Hükümet çalışmaları sırasında, bize, resmî ve gayri resmî birtakım kişiler gelerek, birtakım hususları açık açık anlattılar, belgeler getirdiler. Şunu açıkça ifade etmek istiyorum ki, biz, bu önergeyle ilgili belgelerimizi dosya içerisinde Meclis Başkanlığına takdim etmiş olmamıza rağmen, dosya içerisinde yeni yeni belgeler getirilmektedir. Bu manzara karşısında, olayı ciddî bulduk; hukukçu milletvekillerimizden bir özel komite kurarak, her şeyi inceledik ve bu önergeyle şimdi huzurunuza geldik.

Muhterem Başkan, muhterem milletvekilleri; olay nedir: Olayla ilgili bazı açıklamalar, biraz önce okunan soruşturma önergemizde anlatılmıştır; ancak, kısa kısa, bir defa daha üzerinde durmakta fayda görmekteyim.

TEDAŞ’ın başında dürüst bir Genel Müdür vardır. Bu Genel Müdür, 16 Mayıs 1995 tarihinde görevden alınmış, yerine, vekâleten birisi getirilmiş. TEDAŞ Yönetim Kurulu, 4 Temmuz 1995 tarihinde, başlangıç itibariyle 3,5 trilyon lira, ama, neticeten 10 trilyon lira tutarında 32 şebeke ihalesi için bir şartname hazırlamış, 18 Ağustos 1995 tarihinde Resmî Gazetede bu şartname ilan edilmiş ve 6 Eylül 1995 tarihinde bütün teklifler toplanmıştır; 167 firma, 850 teklif vermiş ve bu tekliflerin tasnifine başlanılmıştır. İşte, bu arada, hükümet değişikliği olmuş, 5 Ekim 1995 tarihinde, Başbakan, yine, Tansu Çiller olarak, Hükümet, göreve başlamıştır.

İhale komisyonuna, yukarıdan, konuttan, Bakanı aşan müdahaleler başlamış -tabiî, Özer Beyden- 27 Ekimde, 32 ihale, 800 teklif veren 167 firma içerisinden, 25 firmaya bağlanmak suretiyle, ihale sonuçlandırılmıştır; ancak, beklenmeyen bir durum olmuş, 16. 11. 1994 tarihinde, eski Genel Müdür, Danıştay kararıyla geri gelmiş, göreve başlamış; hemen, ihale dosyalarını istemiş, vermemişler; genel müdür yardımcılarını çağırmış, gelmemişler; ertesi gün de, 17. 11. 1995 tarihinde, kendisini geçici bir görevle İstanbul’a göndermişler, cuma günü saat 16.30’da.

Bu Genel Müdür, Başbakanla görüşmek istemiş, telefonla randevular istemiş; ama, randevu verilmemiş; yazılı müracaatta bulunmuş; ama, bu müracaat kabul edilmemiş. Pazartesi günü saat 16.00’da, İstanbul’da, özel olarak görevlendirildiği görevine başlarken, emre uymadın diye, aynı gün, kendisini açığa almışlar. İşte bu Genel Müdür, 20.11. 1995 tarihinde, ihaleyle ilgili yolsuzluk endişelerini ve Bakan hakkındaki şikâyetlerini, Başbakanlık Teftiş Kuruluna, Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kuruluna yazıyla bildirmiştir. Başbakanlık Teftiş Kurulu, şikâyet, Bakan hakkında olduğu halde ve doğrudan doğruya kendisinin tahkikat yapması gerektiği halde, işi, Bakanlık Teftiş Kuruluna, o da, TEDAŞ Teftiş Kuruluna iletmiştir.

TEDAŞ Teftiş Kurulu olayı incelemiş ve 32 ihalenin tamamının, yetkisizlik, yolsuzluk, sahtekârlık, rüşvet ve kayırma sebeplerinden dolayı iptali gerektiğine dair 25.12.1995 tarihli gizli raporunu hazırlamış ve Genel Müdürlüğe takdim etmiş, Genel Müdür de, bu raporu 29 ‘unda onaylamıştır. Ancak, ihaleyi alan bazı müteahhitler, ihalenin iptal edildiğini haber alınca, yönetime baskı yapmaya başlamışlardır; çünkü, bu ihaleyi yapan yönetimle kendileri arasında birtakım maddî ve manevî ilişkiler vardır.

İşte, bu noktada, yukarısı tekrar devreye girmiş, ihalenin tamamen iptali için Ticaret Dairesi Başkanlığınca 5.1.1996 tarihinde Yönetim Kuruluna sunulmak üzere hazırlanan raporu veya yazıyı, iki gün sonra muhtevasını değiştirmiş, kısmen kabul kısmen iptale çeviren bir taleple Yönetim Kuruluna sunmuştur. Yönetim Kurulu, 30 Ocak 1996’da, 19 ihaleyi kabul, 13 ihaleyi iptal etmiştir.

Bu kısmî iptalden bir gün sonra, bu ihale yüzünden, genel müdür yardımcılarından biri, diğerine silah çekmiş, tehdit etmiş ve iş karakola kadar intikal etmiştir. Yine, yukarısı devreye girmiş, Bakan, Genel Müdür, kavga eden ve açığa alınması gereken Yönetim Kurulu üyesi olan iki genel müdür yardımcısı, birlikte yemek yemişler, şikâyetler geri alınmış ve iş tatlıya bağlanmış.

7.2.1996’da, Yönetim Kurulu tekrar toplanarak, daha önce iptal ettiği 13 ihaleyi de geçerli saymıştır. Böylece, 7.2.1996 tarihli bu toplantıda, 32 ihalenin 32’si de geçerli hale getirilmiştir.

9.2.1996’da, Bakan, iki genel müdür yardımcısının görevden alınması için kararnamesini imzalayıp Başbakanlığa göndermiş -çünkü, artık ihale bağlanmıştır- ancak, bu arada, 7.2.1996 tarihli Yönetim Kurulu kararının geçersiz olduğu anlaşılmış.

Yine, bu arada, eski Genel Müdürün açıkta kalma süresi 20 Şubatta dolmakta- o gelirse her şey ortaya çıkacak- hemen kararname hazırlanmış, diğer genel müdür yardımcılarının tayin kararnameleri Başbakanlıkta bekletilip neticeten kadük olurken, eski Genel Müdürün tayin kararnamesi hemen çıkarılmış. Yukarıdan gelen talimat üzere “bu genel müdür yardımcıları görevdeyken işi bitirin; zira, yeni hükümet kurulacak, iş yatacak” denmiş.

29.2.1996’da TEDAŞ Yönetim Kurulu aynı kişilerle toplanarak, 3-3’le ve başkan oyu ağırlığıyla, tüm ihalelerin yürürlüğüne karar vermiş; böylece iş bitirilmiş, dedikodusu ise ayyuka çıkmış. Kamu vicdanının rahatsızlığı, görüldüğü, gibi son haddinde. Olay özetle bu ve birkısmı da soruşturma önergemizde açıklandığı gibi.

Muhterem Başkan, muhterem milletvekilleri; yıllardan beri zihinlerdeki sorular hep şunlar olmuştur: Bu ülkede talan, yalan, dolan, uğursuzluk, yolsuzluk ne zaman bitecektir? Millet haykırmaktadır; nerede bu ülkeyi yönetenler, nerede Başbakan, nerede Meclis, nerede milletvekilleri?.. Neden hesap sorulmuyor, neden laf yapan çok da hesap soran yok, deniliyor. (RP sıralarından alkışlar)

Muhterem Başkan, muhterem milletvekilleri; bu soruşturma önergesini neden Bakan hakkında değil de, eski Başbakan Çiller hakkında verdiğimizin gerekçelerini de madde madde belirtmekte zaruret görüyorum:

1. Önce, sadece biz Refah Partili milletvekilleri değil, tüm kamuoyu, bu tür devlet ihalelerinde kontrolün, konuttan, Özer Çiller tarafından yapıldığına ve yönlendirildiğine kani olur hale gelmişizdir.

Şimdi, size, iki belge okuyacağım. Sayın Mesut Yılmaz’ın, 1 Mayıs 1995 tarihinde, ANAP Grup toplantısında yaptığı konuşmadan bir iki cümle: “Erdemir’in, şu safhada özelleştirilmesi, bize göre sakıncalıdır. Hiç kimse de, bunu, bizim özelleştirme politikamızın bir çelişkisi olarak niteleme hakkına sahip değildir; çünkü, özelleştirme farklı şeydir, Özer’leştirme farklı şeydir” diyor Sayın Yılmaz. (RP sıralarından “Bravo” sesleri, alkışlar) Ve yine devam ediyor: “Şimdi, değerli arkadaşlarım, bir insan, ya başbakanlık yapar ya ihale komisyonu başkanlığı yapar.” Ve devam ediyor... “Benim aldığım bilgilere göre, buna benzer altı yedi tane daha böyle ihale olayı olmuştur. Başbakanın, zarflarını isteyip, sonra neticeyi tebliğ ettiği altı yedi tane ihale vardır benim bildiğim” diyor. Kim diyor; o günün Anamuhalefet Partisi Genel Başkanı, bugünün Başbakanı Sayın Mesut Yılmaz söylüyor.

KADİR BOZKURT (Sinop) – Mercümek ne oldu?..

BAŞKAN – Müdahale etmeyelim arkadaşlar... Rica ediyorum...

ŞEVKET KAZAN (Devamla) – Evet, bunun yanında, yine, sizlere ikinci bir belgeyi daha okumak istiyorum. Bu belge, 10 Mayıs 1994 tarihli KİT Komisyonu toplantısında, o günün Kalkınma Bankası Genel Müdürü Özal Baysal’ın ifadeleridir; bakınız ne diyor: “Bana, Sayın Başbakanımızın bir emrini iletmek istediklerini söyledi birisi... Emir de şu: ‘Özel bankalardan paralarınızı çekiyormuşsunuz Kalkınma Bankası olarak; bu, halkta müthiş bir panik yaratabilir; o yüzden, o paralarınızı çekmeyin’ şeklinde idi. Bu, Sayın Başbakanın emri mi dedim, ‘evet’ denildi. Bu görüşmemizden sonra -öğleden sonra idi- Sayın Özer Çiller Bey tarafından arandım...” Arayan Özer Çiller! “...Kendilerinin konuşması şu: Finansbank’ta...” TOFAŞ’la ilgili Finansbank; görüşeceğiz. “...bir mevduatımız olduğunu ve Hüsnü Özyiğen Beyle görüşmemi istediler.” Özer Çiller “Hüsnü Özyiğen Beyle görüşeceksiniz” demiş; tabiî, görüşmüşler; Kalkınma Bankası Genel Müdürü, verilen emri dinlememiş, parayı çekmiş; batık bankalardan paralarını topluyor diye, gece yarısı, kendisini de görevden almışlar. Bunu anlatmamın maksadı, kimler nerelerden işe karışıyor; bunu ortaya koymak içindir.

O nedenle, bu önergeyi, inisiyatifi elinden alınmış bir Bakan hakkında değil, her şeyi kendisi tanzim eden Başbakan hakkında vermek zarureti gerekmiştir.

2. Bu yolsuz ihalelerden dolayı, şayet Bakan suçlu idiyse, Anayasanın 109 uncu maddesine göre, Sayın Çiller’in, Bakanın görevden alınmasını teklif etme yetkisi vardı; bu yetkisini kullanmamıştır.

3. Anayasanın 112 nci maddesine göre, Sayın Çiller’in, Bakanın işlerini denetleme, yanlışlarını düzeltme görevi vardı; çığlıklara ve silah seslerine rağmen, nedense kulaklarını tıkamış, bu görevini yerine getirmemiştir.

4. TEDAŞ bir KİT’tir; 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabidir; Bakanlığa bağlı değil, Bakanlıkla ilgili bir kuruluştur; kararlarını Yönetim Kurulunda alır...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Kazan, size, 2 dakika daha süre veriyorum; lütfen, konuşmanızı bitirin; ondan sonra uzatmayacağım.

ŞEVKET KAZAN (Devamla) – Sonuna geldim Sayın Başkan.

...Genel Müdürlük icra eder; bu doğrudur; buna, aynen katılıyorum; ancak, yine, aynı kararnamenin 39 ve 40 ıncı maddesine göre, KİT’ler, hem ilgili Bakanın hem de Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulunun denetimine tabidir. Kaldı ki, başta Genel Müdür olmak üzere, tüm Yönetim Kurulu üyelerinin atanması, görevden alınması, müşterek kararnameyledir; yani, Başbakanın imzasıyladır. Burada, bu kadar yolsuzluk yapıldığına göre, bu kişilerin, bu yolsuzluğu yapan kişilerin, teftiş raporlarına dayanılarak görevden alınması gerekirken, görevden alınmamıştır; kararnameyle başka yere tayini gerekirken, bu dahi yapılmamıştır; biz, bunun için önergeyi Çiller hakkında verdik.

5. Yine, Sayın Çiller, soruşturma yapılmasını onaya sunan Başbakanlık Teftiş Kurulunun talep yazısını işleme koymamıştır; cüretini arkadaşına silah çekecek noktaya getiren Genel Müdür yardımcılarının görevden alınmasıyla ilgili kararnameyi rafa koyarken, bu yolsuzlukları önleyebilecek eski genel müdürün ise bir hafta içinde tayinini başka yere çıkarmıştır.

6. Değerli milletvekilleri, Sayın Çiller’in en büyük görev suiistimali, sağır sultanın duyduğu bu yolsuzluk olaylarından “benim haberim yok” diyerek sıyrılmaya çalışmasıdır. Bütün milletin haberdar olduğu bu yolsuzluk olayından, asıl sorumlu olanın haberdar olmaması mümkün müdür?! Buna inanmak mümkün müdür?! Bu durum dahi, Başbakanlık makamını küçültmek, o göreve gölge düşürmek demektir. (RP sıralarından alkışlar)

7. Değerli milletvekilleri, eski Başbakan Sayın Çiller’in en büyük hatası, eşinin, devlet işlerine, özellikle tayin ve ihalelere müdahale hırsını engelleyememesi olmuştur; ama, bu zafiyet, bugünkü sonuçları doğurmuştur.

Biz, Sayın Çiller’in aklanmasını istiyoruz. Bu önergeyi, istemeye istemeye, ama, görev yapmak için verdik. Tekrar ediyoruz; biz, sorgu hâkimi değiliz, soruşturma açılırsa, komisyonlarda görev alacak da değiliz. Ancak, size iki belge sunarak sözlerimi tamamlamak istiyorum.

Sayın Başbakan “haberim yok” diyor. Bakınız, burada iki tane belge var. Bunlardan bir tanesi, görevden alınan Genel Müdürün Sayın Başbakanla görüşmek için telefondaki ısrarına rağmen kabul edilmemesi üzerine, 17.11. 1995’teki yazılı müracaatıdır.

İkincisi, Sayın Bakanın basın bildirisidir. Sayın Bakan, bu basın bildirisinde “iki genel müdür yardımcısının görevden alınması için hazırladığım kararnameyi gönderdim” diyor; ama, Sayın Başbakan bunu imzalamıyor ve yürürlüğe koymuyor.

Bunlar da değil; “haberim yok” diyen Sayın Başbakana sesini duyurmak için, vatandaşlar, artık, gazetelere ilan veriyor...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Kazan, bakın, size ek süre de verdim; rica ediyorum, bitiriniz efendim.

ŞEVKET KAZAN (Devamla) – Bitiriyorum.

Bakınız, gazetelere ilan veriyorlar, ilan; seslerini duyurmak için. Sabah Gazetesinde “Sayın Başbakana açık mektup” deniliyor.

MEHMET GÖZLÜKAYA (Denizli) – Bunlar belge mi canım!

ŞEVKET KAZAN (Devamla) – Değerli milletvekilleri, bu hususta bize müracaat eden insanlar var, bize başvuran insanlar var, bu ihaleleri adım adım takip eden insanlar var, “eğer soruşturma açılırsa, şahitlik yaparız” diyen insanlar var. Bize anlattıklarını, bizim dinlemeye veya onlardan belge almaya bir yetkimiz yok; ama, soruşturma açılırsa, soruşturma komisyonunun buna yetkisi var.

Muhterem milletvekilleri, olayla ilgili fotoğraf parçalarını huzurunuzda ortaya koymaya çalıştım. Eski Başbakan Sayın Çiller’in, bu olaydan tamamen haberi vardır ve bu ihaleler, yukarıdan, konuttan yönlendirilmiştir. Bunda en ufak şüphemiz olsaydı, verdiğimiz bu önergeyi, 20 gün geçtikten sonra geriye alırdık. Bu hususta tanıklar da var; hep Özer Beyi konuşuyorlar; bunlar, İsimlerini ancak komisyona verebileceğimiz tanıklardır.

Muhterem milletvekilleri, şimdi karar sizindir. Bizler, tüm bu nedenlerle, bu önergemizin isabetli ve haklı olduğuna inanıyoruz; siyasetin, siyaset arenasının temizlenmesinin zaruretine de inanıyoruz, işte buna inandığımız içindir ki, vermiş olduğumuz bu önergenin kabulü lehinde oy kullanmanızı istirham ediyor, hepinize saygılar sunuyorum. (RP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Kazan.

Şahısları adına söz isteyen milletvekillerinin isimlerini okuyorum: Aydın Milletvekili Sayın Ali Rıza Gönül, Kütahya Milletvekili Sayın Ahmet Derin, Muş Milletvekili Sayın Sabahattin Yıldız, Erzincan Milletvekili Sayın Naci Terzi.

Biliyorsunuz, şahısları adına iki arkadaşımıza söz veriyoruz.

Aydın Milletvekili Sayın Ali Rıza Gönül; buyurun efendim. (DYP sıralarından alkışlar)

Sayın Gönül, süreniz 20 dakikadır.

ALİ RIZA GÖNÜL (Aydın) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Biraz evvel, soruşturma önergesinin de ilk imza sahibi olan Sayın Kazan’ı dinledik ve Türkiye’de günlerdir yapılan bir şovu ibretle izliyoruz. Bu şovun ne olduğunu, hangi hedefe yönelik olduğunu, biz ve inanıyorum ki Yüce Türk Milleti gayet iyi bilmektedir.

Şuradan, açıklıkla ifade ediyorum ki, günlerdir tartışılan ve ileri sürülen iddia ve isnatların, böylesine gayri ciddî delillerle ifade edilmiş olmasına, bu gazi Meclis, bu Türkiye Cumhuriyeti Meclisi, ilk defa şahit olmaktadır. Şurada, önerge sahibi Sayın Kazan’ın belge olarak sunduklarını, hayretle izledim; acaba, Sayın Kazan, kendisinde var olduğuna inandığımız yazılı belgeleri açıklamaktan ve Yüce Heyetinize sunmaktan niçin kaçınıyor? Ama, ben, biraz sonra, bu belgeleri Heyetinize göstereceğim ve şahsı adına söz alan Sayın Refah Partili arkadaşımın götürüp Grubunda okumasını da kendisinden rica edeceğim. (DYP sıralarından alkışlar)

Değerli arkadaşlarım, Refah Partisi, böylesine gayri ciddî bir soruşturma önergesini vermekle, bir ilki, ilk olanı yapmakla ne kadar gururlansa yeridir; kutluyorum, hayırlı olsun size!..

Soruşturma önergesinde, birtakım “miş”lerle dolu, dedikodularla dolu iddialar ortaya atılıyor; o böyle demiş, gazetelerde böyle yazılmış; iddialar, iddialar... Ama, ciddî bir delille tevsik edilememiş, ispat edilememiş deliller; tabiî ki, buna da delil denirse!.. Yani, Diyarbakır’ın, Elazığ’ın, Sinop’un, Adilcevaz’ın, Alanya’nın, Fethiye’nin elektrik şebekeleri eskimiş, yıpranmış; Sayın Başbakan, bunlar üzerinden birtakım şirketler kâr etsin diye, buraları ihaleye çıkarmış; bunu mu demek istiyorsunuz?!

Bu millet, bu televizyonu izlediği ve medyanın bu kadar etkin olduğu bu dönemde, gerçekleri böylesine çarpıtan, vatandaşını böylesine yanılgıya düşürmek için gayret eden sizleri, inanıyorum ki, çok iyi değerlendirecektir, çok iyi... (DYP sıralarından “Bravo” sesleri, alkışlar)

Birtakım şovlarla, siyasette benimsenmeyecek birtakım yollarla, Doğru Yol Partisi üzerinde hesap yapmanıza, biz izin vermeyiz. (DYP sıralarından “Bravo” sesleri, alkışlar)

Biz, Genel Başkanımızı da hedef alan bu oyunlarınıza, ne milletimizi getiririz ne de bu Meclisin değerli üyeleri sizin oyununuza gelir. (RP sıralarından alkışlar [!] )

Değerli arkadaşlarım, tabiî ki, bu konuda söylenecek çok söz var. Bakınız, buraya girmek için, TEDAŞ olayını irdelemek için, evvela, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameyi iyi bilmek lazım. Ben, sizin bunu çok iyi bildiğinize inanıyorum; ama, nedense, o kısmına hiç değinmek istemiyorsunuz ve süratle geçiyorsunuz. 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 39 uncu maddesi, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulunun, kamu iktisadî teşebbüslerini, idarî, malî ve teknik yönden denetlemesine bağlıdır, ona aittir yanılmıyorsam 40 ıncı madde de, gayet açık olarak “KİT yönetimiyle ilgili bakan ve bağlı bakan” kelimelerinin anlamını ortaya koymuştur. İlgili bakan, bağlı bakan değildir; ilgili bakan, teşebbüsün iş ve faaliyetlerini gözeten kişidir; ama, asıl yetki, özerk bir kuruluş olan, saklı hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tabi olan Genel Muhasebe Kanununa, Devlet Muhasebe Kanununa, İhale Kanununa ve Sayıştay vizesine tabi olmayan KİT yönetiminindir.

Siz, incelediğiniz belgelerde, Bakanın, hiç, olur veya onayını gördünüz mü; göremezsiniz.

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Esasa gel...

ALİ RIZA GÖNÜL (Devamla) – Sayın Asiltürk, göremezsiniz. Niçin göremezsiniz; çünkü, teşebbüsün icra organı olan yönetim kurulu ve icracısı olan genel müdür sorumludur, yetki onundur. İhaleyi yapmak, yapmamak, iptal etmek ve onaylamak, yönetim kuruluna ait olan bir yetkidir; bunu, bakan kullanamaz; bu yetki, bakana devredilemez; bakanın onayına ve oluruna sunulamaz.

ŞEVKET KAZAN (Kocaeli) – Evet, biliyoruz.

ALİ RIZA GÖNÜL (Devamla) – Evet; o halde, şimdi aynı şeyi söylüyorsunuz da, Sayın Başbakanın, Sayın Bakanın sorumluluğunu nereden çıkarıyorsunuz? Onu cevaplayınız. (DYP sıralarından alkışlar)

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Yolsuzluğa müdahale etmemesinden...

ALİ RIZA GÖNÜL (Devamla) – Yolsuzluklara karşı çıkacağız diyen biziz, konuşan Türkiye diyen biziz; demokrat kafayı taşıyan insanlar burada çok; onun sahibi siz olamazsınız.

Değerli milletvekilleri, teşebbüslerin yönetimi konusunda bu kadar kısa bir izahat verdikten sonra, şunu belirtmek istiyorum: Başbakan, Anayasa hükümlerine göre, görevini yapmıştır. Bakan, 40 ıncı maddeyle kendisine yüklenen görevleri yerine getirmiştir; kendisine yapılan ihbarları, TEDAŞ Genel Müdürlüğüne “alın bakın, bunları inceleyin, ihbar mektupları geliyor, birtakım dedikodular var” diye iletmiş. Ne zaman; 22.11.1995 tarihinde ve derhal, Genel Müdür de kurum teftiş heyetini 23’ünde görevlendirmiş ve tahkikat, soruşturma başlamıştır. 25 Aralıkta, bir de ara rapor verilmiş -ara raporda gayet açık olarak görülüyor- ara raporda Genel Müdür, ihalenin feshedilmesi yolunda “olur“ vermiş; çünkü, yetki onun. Ancak, bir süre sonra, yönetim, bu ihaleyi onaylamış; hukukî ve cezaî sorumluluk kendisine aittir; kime; Yönetim Kuruluna aittir. Siz, bu hukukî ve cezaî sorumluluğun, Bakana veya Başbakana ait olduğunu mu iddia ediyorsunuz?!.

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Şimdi sen konuş, biz iddialarımızı söyledik.

ALİ RIZA GÖNÜL (Devamla) – Gerçekten, hukuk adına üzüldüm.

Değerli arkadaşlarım, ben, Sayın Bakanın buna dair 22.11.1995 tarihli yazısına ve teftiş kurulunun, bir müfettişin verdiği ara raporunun akibetini sayın bakana bilgilendirme yolundaki yazısını -bakınız efendim, üzerine basa basa söylüyorum- bilgilendirme yoludaki yazısını, buraya değerli arkadaşlarımızın incelemesi için bırakacağım; onu incelerler.

Aslında, ellerinde var da, nedense o konuya değinmek istemiyorlar ve böylece bu meseleyi de çarpıtmanın gayreti içinde oluyorlar.

Değerli arkadaşlar, tabiî ki, oldukça uzun bir mesele; ancak, ben satır başlıklarıyla konuyu sizlere izah etmeye gayret ediyorum. Genel müdürü görevden alan -hafızam beni yanıltmıyorsa- Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı Sayın Veysel Atasoy’dur; Veysel Bey almıştır. 18.8.1995 tarihinde ihale ilanı yapılmış, 6.9.1995 tarihine kadar müracaatların son gününün olduğu belirlenmiş, alt komisyon, ihale komisyonu incelemelerini yapmış; burada suçlanan bizim partili bakanımız Şinasi Altıner daha bakan değil, bakan!

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Başbakan ?..

ALİ RIZA GÖNÜL (Devamla) – Ona nasıl suç atfında bulunuyorsunuz? Nasıl Başbakan suçludur diyorsunuz; onu izah ettim. Kamu İktisadî Teşekküllerinin denetimi, kuruluşu, yetkileri ve sorumluluklarını açıkladım. Hâlâ Başbakanın hukukî ve cezaî sorumluluğunun olduğundan bahsediyorsunuz.

Değerli arkadaşlarım, ne olursa olsun, bu konu tamamıyla siyasidir; iktidar kavgasıdır. Amaç, üzüm yemek değil, bağcı dövmektir. Çünkü, Doğru Yol Partisi üzerinde oynanan birtakım oyunları, biz ve asil milletimiz biliyor; bunları, mutlaka değerlendirecektir; bundan, hiçbir şekilde şüphe ve endişemiz yoktur.

Şimdi, gerek basında belli kişiler gerekse bazı siyasî parti yetkilileri ve biraz evvel Sayın Kazan, buradan, şöyle ifade ettiler; efendim, temizlensin, gitsin, bakan gitsin, başbakan gitsin; aklansın, gelsin; niye, yani, ortaya ciddî bir delil mi koydunuz?! Mişlerle, mışlarla, dedikoduyla, insanların haysiyet ve onuru bu kadar ucuz mu ki, oynuyorsunuz!.. Şimdi, iddia sahipleri olarak size soruyoruz: Bu iddiaların, önce, siz kendi vicdanınızda doğruluğundan emin misiniz?..

OSMAN HAZER (Afyon) – Emin olmasak vermeyiz...

ALİ RIZA GÖNÜL (Devamla) – Doğru değerlendirdiğinizden emin misiniz?

AHMET DOĞAN (Adıyaman) – Sen emin misin?

ALİ RIZA GÖNÜL (Devamla) – Ama, incelensin; aklanırsa, Sayın Çiller’i ve Sayın Bakanı tebrik ederiz diyorlar; böyle şey olur mu arkadaşlar?! Siz, insanlar hakkında ileri sürülmüş birtakım iddia ve dedikodulara dayanarak, suizanda bulunacaksınız, kamuoyunda kendilerini yaralayacaksınız, isnat ve iftiralarla, onların üzerinde izler meydana getireceksiniz; siyasî şovunuz bitince de, tebrik edeceksiniz. Şimdi, yine soruyorum; bu davranışınız İslamî ve ahlakî midir?.. Kutsal doğum gününü kutladığımız şu günlerde, yine soruyoruz ki, hepimiz biliyoruz ki, mukaddes dinimizde, yalan, iftira, suizan büyük günahlar arasındadır. Nitekim, Hucerat Suresinin 12 nci Ayetinde... (RP sıralarından “Bravo” sesleri, alkışlar!) Evet... Size bir defa daha hatırlatmak mecburiyetindeyim “Ey iman edenler, zandan çok çok sakının; çünkü, zannın bir kısmı günahtır” buyurulmuştur. Peki, siz ne yapıyorsunuz, siz ne yaptınız; isnat, iftira, gayri ciddî delillerle insanların onur ve haysiyetiyle oynuyorsunuz.

Değerli milletvekilleri, tarihin hiçbir devrinde, hatta, diyebilirim ki, engizisyon devrinden bu yana hiç kimse, maruz kaldığı iftiranın haksızlığını ve doğru olmadığını ispata çağrılmamıştır. Hukukta kuraldır; müddei, iddiasını ispat ile hükümlüdür ve yükümlüdür. Kısacası, ispat külfeti, iddia edene düşer; o görev size düşüyor.

Bu kürsüden önerge sahiplerine sesleniyorum, iddianızı teyit edecek delilleriniz bunlardan mı ibarettir? Eğer, bunlardan ibaretse, adam karalamak, değerleri yemek, haysiyet ve şereflere sorumsuzca dil uzatmak, siyasî bir hırs ve iktidar olmak için yapılıyorsa, bu ülkede en büyük haksızlık yapılmış olur; bunun üzerini vurgulayarak ifade ediyorum.

Kişiler ve siyasî partiler, hiçbir zaman, kin ve hasetin esiri haline gelmemelidir. Eğer, iktidar olmanın önünde, Doğru Yol Partisini ve Genel Başkanını görüyorsanız, bir engel olarak kabul ediyorsanız, bunun yolu çamur atmak, karalamak değil, meydanlarda hesaplaşıp sandığa gitmektir; orada hesaplaşılır.

Yok, siz, bütün bunların dışında, hâlâ “ne yapalım canım, biz çamurumuzu attık nasıl olsa izi kalır, nasıl olsa Doğru Yol Partisini sıkıntıya sokarız, 1997 yılı 1 Ocak hesabını yaparak, Doğru Yol Partisini hedefleyerek bunları dağıtırız, bunların başını, kolunu alırız ve siyaset sahnesinden sileriz” diye düşünüyorsanız, bu düşüncenizin çok yanlış olduğunu ve bunu hiçbir zaman gerçekleştiremeyeceğinizi, bu televizyonlardan bizi izleyen milyonlarca vatandaşımızın önünde ve Yüce Meclisin önünde ifade ediyorum, hiçbir zaman gerçekleştiremeyeceksiniz. (DYP sıralarından alkışlar)

Değerli milletvekilleri, dünyada ve bölgemizde istikrar unsuru olan Türkiye’nin, bugün, en önemli sorunu siyasî istikrardır; bunu, bu Hükümetle sağladık. Siyasî istikrarı sürdürmek hepimizin menfaatınadır; vatandaşın beklediği de budur. DYP olarak fedakârlık gösterdik; bu fedakârlığın kıymetini bilmeliyiz.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Gönül, size de ek süre veriyorum; buyurun efendim.

ALİ RIZA GÖNÜL (Devamla) – İki parti Hükümeti kurdu, Hükümete dışarıdan destek veren DSP’nin de fedakârlığının idrakî içindeyiz.

Ortada, siyasî sorumluluğu gerektiren bir husus yoktur. Zamanın Başbakanı Sayın Çiller’e, kimsenin diyeceği bir şey olamaz; Enerji Bakanı Sayın Şinasi Altıner bakımından da durum aynıdır. Hakkı ve hukuku, parmak hesabıyla belirleyemeyiz. O halde, yine tekrarlıyorum ve üzerinde duruyorum ki, oyun siyasîdir ve Doğru Yol Partisi üzerinde yapılmaktadır.

HASAN EKİNCİ (Artvin) – Hükümet üzerinde yapılmaktadır.

ALİ RIZA GÖNÜL (Devamla) – Bugün, Yüce Meclisin, her milletvekilinin, olayı, kendi vicdanında değerlendirmesini rica ediyorum. Sonuçlarını değerlendirmeyi Yüce Meclisin takdirlerine bırakıyorum ve Heyetinize en derin saygılar sunuyorum. (DYP ve ANAP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Gönül.

Şahısları adına ikinci konuşmayı yapmak üzere, Kütahya Milletvekili Sayın Ahmet Derin, buyurun efendim. (RP sıralarından alkışlar)

Sayın Derin, süreniz 20 dakika.

AHMET DERİN (Kütahya) – Saygıdeğer Başkan, saygıdeğer milletvekilleri; öncelikle, hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Muhterem milletvekilleri, Şevket Kazan Bey, Başbakanlık Yüksek Denetlemenin ivedi raporu, Şinasi Altıner Beyin; yani, Bakanın, 9 Şubatta basına deklare ettiği konuşma metni, Başbakanlık Teftiş Kurulunun, bu konudaki görüşlerini içeren raporu, TEDAŞ Teftiş Kurulu Başkanlığının raporu, Anayasının 109 uncu maddesi ve 112 nci maddesini esas alarak, eski Başbakan Tansu Çiller’in, yapılan ihalelerdeki usulsüzlüklerin, yolsuzlukların etkileyicisi, bu senaryonun düzenleyicisi olduğunu ve teftiş kurullarıyla tespit edilen usulsüz ihalenin geçerliliğini sağlayan yönetim kurullarının, yönetim kurulu üyelerinin atamasında yetki sahibi olduğunu, açık açık ifade ederek, burada, gerçekleri, hukukî delilleri arz etmiş olmasına rağmen, hatta 20 dakikaya sığdırmak için, çok kısa olarak, bize bir şahidin geldiğini, bu şahidin ismini şu anda veremeyeceğimizi; ancak, soruşturma komisyonu kurulduğu takdirde bu ismi vereceğimizi ve bu komisyonun, bu şahitle yüzleştirileceğini ifade etmişti. Şahit diyor ki “ben, bu ihaleler anında Ankara’ya geldim, Doğru Yol Partisi Genel Merkezinin bulunduğu yerde, otelde 2 gün kaldım ve bu ihalelerden birkaç tanesinin bir firmaya verilmesi için çalıştım, gerçekleştirdim; fakat, ne yazık ki -şikâyet etmesinin sebebi- bana vermeleri gereken komisyonu dahi bu firmalardan alamadım. Ben bunu soruşturma komisyonunda, bizatihi geleceğim, ifademi vereceğim.

AYSELİ GÖKSOY (Manisa) – Demek ki üçkâğıtçı adamın birisi...

BAŞKAN – Efendim, müdahale etmeyelim, rica ederim...

AHMET DERİN (Devamla) – Üçkâğıtçılar üçkâğıtçılar muhatap olmuş zaten. (RP sıralarından alkışlar)

Bakın, biz isterdik ki, Şevket Kazan Bey, objektif olarak, kendisinden hiçbir yorum katmadan, polemiklere girmeden, hiç şov yapmadan -şov olduğunu iddia ediyorsunuz- geldiler, Anayasadan bahsettiler, 233 sayılı KİT Yasasının 6 ncı ve 8 inci maddesinde, Bakanın ve yönetim kurulu üyelerinin ataması veyahut yolsuzluğa alet olmuş, birbirine silah çekmiş -bunu da bizatihi Bakanın kendi basın bülteniyle, alınması gerektiğini bir kararnameyle Başbakana takdim etmiş oldukları- iki genel müdürü, sözleşmeler, ihaleler kesinleşmeden, önünde yirmi gün bekleterek, eski Başbakan Sayın Tansu Çiller’in, onları görevden almamaları, aslında 233 sayılı Kanun Hükmünde Karanameye aykırıdır, kanunu yerine getirmemiştir; Anayasada 112 nci maddede başbakana yüklenen görevi yerine getirmemiştir.

Biz, ihalelerin onayını - Dört yıldır Sayın Rıza Gönül’e birlikte KİT Komisyonundayız- 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye göre inceliyoruz.

ALİ RIZA GÖNÜL (Aydın) – Geçen dönem..

AHMET DERİN (Devamla) – En az, Rıza Gönül kadar, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede, başbakana ve bakanlara neler yüklendiğinin idraki içindeyiz; bağlı kuruluşla ilgili kuruluşun ne mana ifade ettiğini de biliriz.

Bakın, belki 500 adet dosya -bende de mevcut- birçok basın organlarına intikal ediyor, savcılığa intikal ediyor, karakola intikal ediyor. O dönemdeki genel müdür, hem Reisicumhura hem Başbakanlık Teftiş Kuruluna hem medyaya bu ihalelerde yolsuzluk olduğunu söylemesine, aynı yönetim kurulunda olumlu oy kullanan genel müdür yardımcısının, olumlu oy kullanmayan ikinci genel müdür yardımcısına silah çektiğinin zabıtlarla, savcılık zabıtlarıyla, karakol zabıtlarıyla tevsik edilmesine rağmen, bu kadar gazetelere geçmesine rağmen, Başbakan veya Bakan “ben ilgili değilim; bağlı kuruluş değil, ilgili kuruluş” diyecek; Başbakan, özelleştirmede istemediği özelleştirmeyi, satışları, ihaleleri iptal edebildiği halde...

ALİ RIZA GÖNÜL (Aydın) – Onu karıştırma; özelleştirmeyle ne alakası var.

AHMET DERİN (Devamla) – ...gelecek, yolsuzlukların bu kadar ayyuka çıkmış olduğu bir ihalenin, olumlu olarak gerçekleşmesinde birbirine silah çeken iki genel müdür yardımcısının kararnamesini günlerce bekletecek, imzalamayacak, 25 gün önünde duracak, kadük hale gelecek; ama, bunları şikâyet eden bir genel müdürün kararnamesini, 17’sinde tekrar geri dönüşü mümkün olduğu için, genel müdür bu ihale zabıtlarını ele geçirip, bu ihaleyi feshetme yetkisini tekrar elde edebilir ve yönetim kurulunda çoğunluğu sağlayabilirler diye, dört beş gün içerisinde, Başbakan imzalayacak.

Evet, biz, isterdik ki, bu kadar belgeye ve delile rağmen, Sayın Rıza Gönül, çıksın, burada, meseleleri objektif olarak ortaya koysun; meseleyi örtbas etmek, saptırmak ve indî yorumlarla gözden kaçırmak gayretinde bulunmasın isterdik. Ben, bu davranışını yanlış görüyorum ve yadırgıyorum. (RP sıralarından alkışlar)

Türkiye’de anayasal bir düzen var ve Türkiye, bir hukuk devletidir. Biz, suçlamıyoruz; biz, diyoruz ki, basına intikal etmiş böyle bir olay var; genel müdür yardımcıları birbirlerine silah çekmiş; eski genel müdür, Yüksek Denetlemeye müracaat etmiş, Reisicumhura müracaat etmiş, Başbakana müracaat etmiş; ama, bir türlü inceleme sağlanamamış, ihaleler iptal edilememiş. Fakir ve fukaranın, Hakkâri’de çöp sepetlerinden, çöplerden ekmek toplayan bu fakir milletin üç beş kuruşu değil, 10 trilyona yakın bir ihalenin iptal edilmesi, araştırılması, sorumlularının tespit edilmesi şu Parlamentoda gerçekleştirilsin, araştırılsın için bu önergeyi getirdik. Yoksa, araştırma komisyonu, soruşturma komisyonu, ne yargılayıcı bir hâkimdir ne de yargıçtır; sadece Refah Partililerden, bu önergeyi veren Refah Partili milletvekillerinden oluşacak da değildir. Eğer, herkesçe, bu konular araştırılsın, burada bir şey vardır, noktasından hareket edilir de, burada bir soruşturma komisyonu kurulur da, 15 milletvekilinden oluşan bu komisyon, sonunda, raporu hazırlarsa, gideceği yer... Eğer, hiçbir şey yoktur derse, aklanır, Parlamento itibar kazanır, milletvekilleri itibar kazanır, anayasal hukuk düzeni itibar kazanır, bir hukuk devleti olduğumuzu, bu Parlamento, bu millete ispat eder.

Bakın, burada, diyor ki: “şovu ibretle izliyoruz... Gayri ciddî” diyor... KİT Yasası... 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 6 ncı maddesi, yönetim kurulu başkanın nasıl atandığıyla ilgili; genel müdür yönetim kurulu başkanıdır ve ilgili bakanın teklifi üzerine, karar, üçlü kararnameyle alınır... Atama...

ALİ RIZA GÖNÜL (Aydın) – Atanmalarda...

AHMET DERİN (Devamla)– Atanma...

ALİ RIZA GÖNÜL (Aydın) – Yetki ve görevlerini okuyun...

AHMET DERİN (Devamla) – Bakın, 8 inci maddeyi alıyorum. Kendiniz diyorsunuz ki: Atamayı, üçlü kararnameyle başbakan yapar. Pekala, yolsuzluk yaptığı iddia edilen, birbirine silah çeken -ve savcılığa intikal eden- genel müdür veya yönetim kurulu üyelerini kim alır; 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 8 inci maddesinde deniliyor ki: “Atandıkları usule göre görevlerinden alınırlar” Yani, nasıl alınırlar; üçlü kararnameyle...

ALİ RIZA GÖNÜL (Aydın) – Teftişe vermiş mi...

AHMET DERİN (Devamla) – Üçlü kararnameyle... (RP sıralarından alkışlar)

ALİ RIZA GÖNÜL (Aydın) – Teftişe vermiş mi?.. Vermiş...

AHMET DERİN (Devamla) – Burada, başbakanın imzası gerekiyor mu; var.

ALİ RIZA GÖNÜL (Aydın) – Onu açıkla... Onu...

BAŞKAN – Efendim, müdahale etmeyelim...

AHMET DERİN (Devamla) – Bakın, aslında, Tansu Çiller’i ihbar eden, bizatihi eski, Sayın Enerji Bakanının kendisidir; nasıl yapmıştır; basına... 9’ unda... 7’sinde ihale bitmiştir... Hazine, bunu şey yapacağı aklına gelmiyor... İkiye iki mesele bitti zannediyor ve 9’unda, tutuyor... İş bitmiştir, ihale tamamlanmıştır; Başbakana, alınması gereken, üzerlerinde şaibe olan; birbirine silah çektiği, zabıtlarla, karakolla, savcılıkça tespitli bu genel müdürlerin görevden alınmasının kararnamesini imzalayıp, başbakana takdim ettiğini kendisi ifade ediyor.

Bakın, ihale bitmiyor, işte, burada oyun bozuluyor; İş bitti zannediyorlar; fakat ihale 2-2’ye; 2 kabul 2 ret ile gerçekleşmeyince, dosya -20 gün sonra 29 unda ancak ihaleler gerçekleşebiliyor- 20 gün Başbakanın önünde bekliyor, -hatta devam ediyor, hükümet değiştiği için de kadük olmuştur- imzalamamıştır Başbakan. Bu kadar açık bir delile rağmen, buna nasıl şov diyebiliyorsunuz? Bu ne biçim insafsızlık, bu ne biçim hukuk tanımazlık? (RP sıralarından alkışlar, DYP sıralarından “şov, şov” sesleri) İşte kanun.

Anayasanın 112 nci maddesinde, bakın, burada “KİT” diye ayırmamış, istisna koymamış. Diyor ki “Başbakan, bakanların, görevlerinin, Anayasa ve kanunlara uygun olarak yerine getirilmesini gözetmek ve düzeltici önlemleri almakla yükümlüdür.” “Yükümlüdür” ne demek; “mecburdur”, mecburdur, yapmadığı takdirde, kanun, hukuk devleti, böyle bir başbakan hakkında sadece Meclis soruşturması açılması hakkını bu Parlamentoya, bu Meclise vermiştir. İşte biz de, 158 Refah Partili milletvekili olarak Anayasanın yüklemiş olduğu görevi, 87 nci maddede, yasamanın ötesinde, aslî görevimiz kabul ettiğimiz ve Anayasanın bize vermiş olduğu görevi ve yetkiyi kullanarak soruşturma açılması önergesini vermiş bulunmaktayız. (RP sıralarından alkışlar)

Saygıdeğer Başkan, saygıdeğer milletvekilleri; “yazılı belgeler sunacağım” dediler. Ben aldım yazılı belgeleri.

ALİ RIZA GÖNÜL (Aydın) – Devamı biraz sonra gelecek oraya.

AHMET DERİN (Devamla) – Getiremezsiniz ki. Bakın, ben, size, ne belgeler sunuyorum şimdi; başka belge yok. Bakan “teftiş istediler, ihbar ettiler, ben, bunu teftiş kuruluna arz ettim; gönderdim” diyor altında...

ERTUĞRUL ERYILMAZ (Sakarya) – Teftiş boş mudur?

AHMET DERİN (Devamla) – “Bakanlık makamına gelen imzalı, imzasız yazıların, TEDAŞ Genel Müdürlüğüne havalesini ihtiva eder” diyor; “havale ettim” diyor...

ALİ RIZA GÖNÜL (Aydın) – Çarpıtmayın; o yazı öyle değil...

AHMET DERİN (Devamla) – KİT’lerin denetimini, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu yapar. Bir bakan, niçin, Başbakanlık Teftiş Kuruluna göndermemiş; oyalamış aslında.

SAFFET ARIKAN BEDÜK (Ankara) – Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı Teftiş Kuruluna gitmiş.

AHMET DERİN (Devamla) – TEDAŞ Teftiş Kurulu Başkanlığı iptal edilmesi ve sorumlular hakkında işlem yapılmasını açıklıyor.

ALİ RIZA GÖNÜL (Aydın) – Orada, o da var.

AHMET DERİN (Devamla) – Bakın, yine, TEDAŞ “32” adet muhtelif şehir şebekesi, elektrik tesisi ihalesiyle ilgili Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulunun ivedi durum raporu, soruşturulması lazımdır” diyor...

HACI FİLİZ (Kırıkkale) – Yüzde kaçını?!.

AHMET DERİN (Devamla) – Yine “belge” diyorsunuz, belge... Alışkanlık haline gelmiş Özer Çiller’den, beraberce izledik, bu Özal Baysal Kalkınma Bankasını. Geldi, bizzat, genel müdür, ne dedi bize “ben, bunu, mahkeme önünde de bu konuda -eğer, ibra edilmez de mahkemeye giderse ben, mahkemeye de geleceğim- Özer Çiller’in, bu batan bankalardan parayı çekmemem hakkında talimat verdiğini, bizzat, orada da ifade edeceğim” dedi.

Ayrıca, bir şahit daha getirdik, biliyorsunuz, o günkü Hazine temsilcisini, Namık Dağalp denilen bir Hazine temsilcisini çağırdık; Komisyonda, inanamadık eski genel müdürün bu ifadelerine. “Hakikaten, size, Başbakan tarafından, bu paraları çekmemek için, Özal Baysal’a iletilmesi için, böyle bir talep geldi mi?” diye; aynısıyla ifade ettiler.

Türkiye Büyük Millet Meclisi KİT Komisyonu Tutanak Müdürlüğü, Meclisin tutanaklarından, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulunun tutanaklarından, ivedi raporundan, teftiş kurullarının raporlarından... Bizzat, TEDAŞ’tan sorumlu olan Enerji Bakanının ifadesi; basın bildirisi... Hayır, ben, bu basın bildirisinde bunu söylemedim desin. Başbakanlık Teftiş Kurulu raporu... Ayrıca, resmî yazı... TEDAŞ’tan (Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.) Başbakanlık özel kalem müdürlüğüne... Eski genel müdürün imzası...

ERTUĞRUL ERYILMAZ (Sakarya) – Ne onlar?.. Ne?

İLYAS YILMAZYILDIZ (Balıkesir) – Okusana, nedir o?..

AHMET DERİN (Devamla) – Ne diyor bakın:

“Sayın Başbakanıma,

TEDAŞ Genel Müdürlüğünde meydana gelen çok önemli gelişmelerle, ortaya çıkması muhtemel olan gelişmeleri aktarmak üzere çok acele randevu talep ediyorum.”

ALİ RIZA GÖNÜL (Aydın) – Bu mu yani belge?!.

İLYAS YILMAZYILDIZ (Balıkesir) – Bu mu?!.

AHMET DERİN (Devamla) – Çok acele... Ne zaman; daha ihale gerçekleşmemiş; 17.11. 1995 (RP sıralırından alkışlar, DYP sıralarından gürültüler) İkibuçuk ay sonra, ihale gerçekleşiyor.

KADİR BOZKURT (Sinop) – Ne yazmış?.. Oku...

AHMET DERİN (Devamla) – Bakın ne diyor burada:

“Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığına (DYP sıralarından “Oku... Oku..” sesleri)

TEDAŞ Genel Müdürlüğünde, ihalelerde, şaibe vardır. Bizzat Bakan Şinasi Altıner ve Bakanlık Müsteşarı tarafından, görevimden istifa etmem için yoğun bir baskı yapılmaktadır. Bu ihalelerde, birçok ihbarlar vardır; görevden alındım; ihbarları, siz, bizzat, gidin teftiş edin.”

HACI FİLİZ (Kırıkkale) – Fedainiz mi sizin?

AHMET DERİN (Devamla) – Biz, size verelim bunları.

MEHMET GÖZLÜKAYA (Denizli) – Genel müdürün adı neydi?..

AHMET DERİN (Devamla) – Bunun ötesinde, bakın, sizin milletvekiliniz; şu anda mevcut... (DYP sıralarından “Genel müdürün adı ne” sesleri)

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Efendim, müdahale etmeyelim... Rica ediyorum...

KADİR BOZKURT (Sinop) – Onu bırak... Deminkini söyle...

BAŞKAN – Sayın Derin, size de ek süre veriyorum; lütfen, sözünüzü bitirin efendim.

AHMET DERİN (Devamla) – Bakın, şu andaki milletvekillerinizden... 20 Nisan 1996 tarihli Hürriyet Gazetesi “Ordu Milletvekili Refaiddin Şahin de tepki gösterdi” diyor.

ALİ RIZA GÖNÜL (Aydın) – Bırak şunları yahu!..

AHMET DERİN (Devamla) – “Başka bir ülkede olsa, genel başkan, anında istifa ederdi. Ben, çıkıp da genel başkanımı, göğsümü gere gere savunamıyorum. Bu kadar çok iddianın arkasından, bir de Kuşadası’ndaki çiftlik meselesi çıktı karşımıza.

İLYAS YILMAZYILDIZ (Balıkesir) – TEDAŞ’la ne ilgisi var?

AHMET DERİN (Devamla) – “Zaten, Tansu Hanım değil; Özer Bey partiyi yönetiyor. (RP sıralarından alkışlar) Bütün bakanlara talimat veren de, bizzat Özer Beydir.

Geçen dönemde bakanların yaptıkları bazı yolsuzluk olaylarını Gruba getirdik, orada aklamak istedik; üstünü örttürdüler” diyor Refaiddin Şahin.

ALİ RIZA GÖNÜL (Aydın) – O da mı delil?..

ERTUĞRUL ERYILMAZ (Sakarya) – TEDAŞ’la ne ilgisi var?

AHMET DERİN (Devamla) – Bakın Çiller ne diyor... (DYP sıralarından “şov yapıyorsun” sesleri)

Esas şov ve siyasî maksatlı eylem, bizatihi, DYP tarafından yapılmaktadır ve bizzat Ali Rıza Gönül tarafından burada gerçekleştirilmiştir. Bakın Çiller ne diyor... (DYP sıralarından gürültüler)

BAŞKAN – Efendim, müdahale etmeyelim.

AHMET DERİN (Devamla) – ...şantaj yapıyor.

Şu Refah Partisi hakkındaki Meclis araştırmasını, biz, şu soruşturma önergesini vermeden önce verseydiniz, sizi tebrik ederdik. Şantaja başladınız şantaja!.. (RP sıralarından alkışlar) Ama, bizim alnımız ak. Hodri meydan... Burada görüşülecek bu...

AHMET UYANIK (Çankırı) – Evet, hodri meydan.

ERTUĞRUL ERYILMAZ (Sakarya) – Hırsızlar!..

AHMET DERİN (Devamla) – Bakın, Çiller “Koalisyon dağılır” diyor; kime; Anavatan’a diyor. Anavatan’a diyor ki: “Eğer, siz, TEDAŞ dosyasına veya Refah Partisinin verdiği soruşturma önergelerine ‘evet’ oyu verirseniz, biz de, Civangatein siyasî hesabını sizden sorarız, Emlakbank’ın hesabını sorarız; Civan, bankanın başındayken, Yılmaz Başbakandı.”

Pekala, Emlakbank KİT değil mi?..

ALİ RIZA GÖNÜL (Aydın) – Karıştırdın.

SAFFET ARIKAN BEDÜK (Ankara) – Karıştırma, karıştırma...

AHMET DERİN (Devamla) – Bununla ne yapıyorsunuz; hem Başbakanın KİT’lerden sorumlu tutulabileceğini kabulleniyorsunuz, sonra da, dört senedir Civangate olayını şu Parlamentoya getirmemekle, ikinci, üçüncü büyük bir suçu daha işlemiş oluyorsunuz. (RP sıralarından alkışlar)

Evet, biz, elhamdülillah... Zandan kaçının -bu, bizim dinimizin emri- soruşturmadan, kesin karara varmayın... Bu, bizim inancımız. Onun için, gerek görüyoruz ki, şurada soruşturulsun. Biz suçlamıyoruz, medya böyle diyor

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Derin, lütfen son cümlenizi söyler misiniz.

AHMET DERİN (Devamla) – Bir cümleyle toparlıyorum Sayın Başkanım.

Biz, araştırılsın diyoruz; size imkân veriyoruz. “Başım, göğe kadar dik” diyor ya “alnı açık yürüyeceğim” diyor ya “yargı önüne her zaman çıkmaya hazırız” diyor ya Tansu Çiller; buyursun, kendisine imkân tanıyoruz.

Hepinizi, en derin sevgi, saygı ve hürmetlerimle selamlıyorum. (RP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Derin.

Sayın milletvekilleri, aslında, son konuşmayı, hakkında soruşturma istenen eski Başbakan Sayın Tansu Çiller’in yapması gerekiyordu; fakat, Sayın Tansu Çiller, bize, bu konuşmayı yapmayacağını bildirmiştir ve konuyu Genel Kurulun takdirine bırakmıştır.

Soruşturma önergesi üzerindeki müzakereler tamamlanmıştır.

Oylamanın, açıkoylama suretiyle yapılmasına ilişkin 2 önerge var; onları okutup, açıkoylama talebinde bulunan sayın milletvekillerinin salonda olup olmadıklarını kontrol edeceğim.

Birinci önergeyi okutuyorum:

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Görüşülmekte olan (9/1) esas numaralı Meclis soruşturması önergesinin oylamasının açıkoyla ve oylamanın da, kupaların sıralar arasında dolaştırılmak suretiyle yapılmasını arz ve teklif ederiz.

Saygılarımızla.

BAŞKAN – Şimdi, önergede imzası bulunan arkadaşların Genel Kurul salonunda olup olmadıklarını arayacağım.

Mehmet Gözlükaya?.. Burada.

Necmettin Cevheri?.. Burada.

Cefi Jozef Kamhi?.. Burada.

Saffet Arıkan Bedük?.. Burada.

Bekir Aksoy?.. Burada.

Ali Osman Sönmez?.. Burada.

Cevdet Aydın?.. Burada.

Sedat Aloğlu?.. Burada.

Necmi Hoşver?.. Burada.

Evren Bulut?.. Burada.

Yusuf Bacanlı?.. Burada.

Halil Yıldız?.. Burada.

Nevzat Köse?.. Burada.

Ümran Akkan?.. Burada.

Haluk Yıldız?.. Burada.

Diğer önergeyi okutuyorum:

Sayın Başkanlığa

Müzakeresi tamamlanan soruşturma önergemizin açık oya tabi tutulmasını ve ad okunmak biçiminde oylanmasını talep ederiz.

BAŞKAN – Şimdi, önergede imzası bulunan sayın milletvekillerinin Genel Kurul salonunda olup olmadıklarını arayacağım:

Şevket Kazan?.. Burada.

Ahmet Tekdal?.. Burada.

Abdulkadir Öncel?.. Burada.

Rıza Ulucak?.. Burada.

Zülfikâr Gazi?.. Burada.

Hüseyin Kansu?.. Burada.

Şeref Malkoç?.. Burada.

Ali Oğuz?.. Burada.

Mehmet Ali Şahin?.. Burada.

Osman Yumakoğulları?.. Burada.

Sabri Tekir?.. Burada.

Mehmet Altınsoy?.. Burada.

Hüseyin Olgun Akın?.. Burada.

Hayrettin Dilekcan?.. Burada.

Salih Kapusuz?.. Burada.

Sayın milletvekilleri, ilk önerge Doğru Yol Partisi tarafından verilen önergedir; orada, kupaların sıralar arasında dolaştırılarak açıkoylamanın yapılmasını istiyorlar.

Şimdi, bu önergeyi oylarınıza...

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Sayın Başkan, biliyorsunuz, İçtüzük gayet sarih...

BAŞKAN – Hayır efendim... İçtüzüğü okursanız -İçtüzüğün sarih olduğunu bilen yalnız siz değilsiniz- orada deniliyor ki: Açıkoylama yapılabilir; açıkoylama, kupalar sıralar arasında...

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Dinlemeden, niye her zaman böyle reaksiyon gösteriyorsunuz?

BAŞKAN – Efendim, ben sizin ne söyleyeceğinizi bildiğim için... (RP sıralarından gürültüler) Çünkü, ben buraya daha bugün gelmedim ki; sizinle dört senedir bu salonda çalışıyoruz.

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – İçtüzük gayet sarih; bu açıkoylamaları, böyle, falanın önergesine filanın önergesine bağlamamış; nasıl olduğu yazılı. Buna göre, aykırılığı...

BAŞKAN – Sayın Asiltürk, benim bundan önceki uygulamalarım hep böyleydi...

Açık oylamanın, kupaların sıralar arasında dolaştırılması suretiyle yapılması...

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Bir dakika yahu...

BAŞKAN – Efendim, bu reddedilirse sizin önergeyi oylayacağım.

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Hadise mi çıkarmak istiyorsunuz canım!.

BAŞKAN – Rica ediyorum... Oturun lütfen...

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Yahu, ne zaman dinleyeceksin?

BAŞKAN – Efendim, oturur musunuz yerinize... (RP sıralarından gürültüler, sıra kapaklarına vurmalar)

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Yahu, bak, bir dakika...

BAŞKAN – Otur yerine!.. Lütfen, oturur musunuz yerinize...

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Sen dinlemeye mecbursun...

BAŞKAN – Lütfen... Sayın Asiltürk, oturur musunuz yerinize... Söz vermedim size.

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Ben sadece tutumun hakkında...

BAŞKAN – Oturur musunuz yerinize...

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Tutumun hakkında söz istiyorum.

BAŞKAN – Efendim, ben, önerge oylamasına geçtim; size söz vermedim... Oturun yerinize...

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Yanlışlık yaptın

BAŞKAN – Ben yanlışlık yapmıyorum. Lütfen... Siz oturun yerinize.

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Tutumun hakkında söz istiyorum.

BAŞKAN – Efendim, yerinize oturun diyorum size...

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Yanlışlık yaptın... Bunu yaptıramazsınız... Tutumun hakkında söz istiyorum.

BAŞKAN – Sayın Asiltürk, yani, ben, şimdi, sizin emrinize göre mi hareket edeceğim... (RP sıralarından gürültüler)

Lütfen... Rica ediyorum... Oturur musunuz yerinize...

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Rica ediyorsan, beni dinle!..

BAŞKAN – Efendim, sizin dediğinizi anladım.

ABDÜLLATİF ŞENER (Sıvas) – Sayın Başkan...

BAŞKAN – Buyurun efendim.

ABDÜLLATİF ŞENER (Sıvas) – Bir konuyu izah etmek istiyor; bunu bir zahmet dinlemeniz gerekir; Başkanın görevi de budur...

BAŞKAN – Ben dinledim...

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Hayır dinlemedin.

ABDÜLLATİF ŞENER (Sıvas) –Bir dinleyin ondan sonra...

BAŞKAN – Ben dinledim “bizim önergeyi önce oylayın” diyor.

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Sayın Başkan...

BAŞKAN – Ee, söyleyin bakalım ne söyleyecekseniz...

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Yani, sen, peşinfikirli olarak hareket ediyorsun...

BAŞKAN – Bir defa, ben Meclis Başkanıyım; bana “sen” deme; kibarca konuşun...Lütfen... (RP sıralarından gürültüler)

Grup Başkanvekilisin. Meclise saygının gereği olarak bana da saygı bir göstermenizi tavsiye ediyorum. (DYP ve DSP sıralarından alkışlar) Ağzınızdan çıkanı da kulağınız duysun.

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Tamam. “Sen” diye, belki, samimiyet gösterdim; ama, herhalde bu samimiyeti göstermemem lazım.

Sayın Başkan, siz, önyargılı olarak hareket ediyorsunuz. Bakın, ben, size İçtüzük maddesini söylüyorum. İçtüzük maddesine göre “kupalar şurada olsun burada olsun” diye önerge verilmez. İçtüzük maddesinde, aykırılığına göre üç durum vardır. Bir tanesi, adı okunan üyenin “kabul” veya “ret” olarak oyunu söylemesi; ikincisi...

BAŞKAN – İkincisi, kupalar kürsünün önüne konulacak; adı okunan üye oraya gelip_

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) –Hayır... Yahu, bir dakika...

BAŞKAN – Efendim bir dakika... Ben bunları biliyorum; yani, sizin bana öğretmenize gerek yok ki...

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) –Sayın Başkan, lütfen bir dinleyiver... Beş dakika bir dinleyiver...

BAŞKAN – Efendim, siz, bildiğim konuda bana ders vermeye kalkıyorsunuz; ama, sizin ders almaya ihtiyacınız var. Rica ediyorum. (DYP sıralarından alkışlar)

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya)– Yanlışı da düzeltiyorum.

Siz, şunu oylayabilirsiniz: Bir, üyelerin “kabul”, “ret” şeklinde oyunu vermesini oylayacaksınız; aykırısı budur. Eğer, bu kabul edilmezse kupalarla oylamaya geçilecek; o da iki türlü olacak; bir, kupalar buraya konulacak; iki, sıralar arasında dolaştırılacak. İkincisi de, bunu oylayacaksınız. İçtüzüğe uygun hareket ederseniz böyle yapacaksınız.

BAŞKAN – Siz oturun...

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Şimdi, tamam mı?

BAŞKAN – Tamam. Siz, dediğinizi dediniz. (DYP sıralarından alkışlar)

Şimdi, açık oylamanın, kupaların sıralar arasında dolaştırılarak yapılmasını oylarınıza...

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Hayır, İçtüzüğe aykırı... Yanlış da onun için...

ŞEVKET KAZAN (Kocaeli) – Yanlıştan anlamaz o; kendine göre yapar.

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – İçtüzüğe göre hareket etmelisin.

Aslında, gayet güzel bir emir almış; işte sen böyle yapacaksın!..

BAŞKAN – Emir almaya layık adam sizsiniz. Ben, özgür bir insanım. (RP sıralarından gürültüler)

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Hayır, özgür değilsin.

BAŞKAN – Ben sizin gibi...

Siz, şimdi, Sayın Erbakan’ın gözüne girmek için hareket ediyorsunuz?

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Özgür insan, İçtüzüğe göre hareket eder. Ne özgürü; talimat almışsın, onu yerine getiriyorsun.

SALİH KAPUSUZ (Kayseri) – Oylamaya geçiyor, konuşma yapıyorsun!.. Yeni icatlar sizden mi çıkar hep böyle?..

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Tüzükte açık hüküm var; olmasa hadi neyse...

BAŞKAN – Şimdi, açık oylamanın, kupaların sıralar arasında dolaştırılması suretiyle yapılması hususunu oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler...

KADİR BOZKURT (Sinop) – Sayın Başkan, herkes ayağa kalksın...

BAŞKAN – Efendim, bir dakika... Ben sayıyorum, merak etmeyin; arkadaşlarla anlaşıyoruz...

Şimdi, değerli arkadaşlarım, şu ön sıraları tamamen doldurursanız; bir sıra 20 kişidir. Bakın, 1,2,3,4... 80 kişi önde oturuyor, arkaları da sayıyorum, topluyorum; arkadaşlarla sağlam hesap yapıyoruz...

İSMAİL COŞAR (Çankırı) – Sayın Başkan, buralar 3 kişilik...

BAŞKAN – Arkadaşlarımız arasında mutabakat yok. Arkadaşlarımız, ön sıraları doldurmak suretiyle ve ayağa kalksınlar; ön sıralar boş kalmasın. Herkes sıraların içine girsin. Arkadaşlar, rica ediyorum... Sıraların aralarını doldurursak çok rahat sayarız.

Kabul edenler...

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Sayın Başkan, sıralardaki bakanları bir kere daha saymazsınız inşallah.

BAŞKAN – Efendim, Bakanlar Kurulunda vekâleti olanlar var mı? (Bakanlar Kurulu sıralarından “Evet” sesleri)

Hepinizin mi?.. (Bakanlar Kurulu sıralarından “Evet” sesleri)

Peki.

ABDÜLLATİF ŞENER (Sıvas) – Sayın Başkan... Sayın Başkan...

BAŞKAN – Bir dakika efendim... Müdahale etmeyin... Sayı sayıyoruz.

ABDÜLLATİF ŞENER (Sıvas) – Sıraların arasında bakanlar var; bir orada bir burada sayarsanız mükerrer olur.

BAŞKAN – Efendim, lütfen, bakan arkadaşlarımız yerlerine geçsinler.

Kabul etmeyen arkadaşlarımız ayağa kalksınlar.

Önerge kabul edilmiştir. (DYP veANAP sıralarından alkışlar)

Oylama, kupalar, sıralar arasında dolaştırılmak suretiyle yapılacaktır.

MEHMET GÖZLÜKAYA (Denizli) – Oylamanın nasıl olacağını izah eder misiniz.

BAŞKAN – Efendim, kırmızı rettir; beyaz kabuldür; yani, soruşturmanın açılmasını isteyenler beyaz oy verecekler, soruşturmanın reddini isteyenler kırmızı oy verecekler.

Ayrıca, basılı oy pusulası yanında olmayan sayın milletvekilinin, oyunun rengini, adını, soyadını, bugünkü tarihi beyaz bir kâğıda yazarak, imzalayıp kupaya atmasını istiyorum.

Arkadaşlar, beyaz kâğıda oyunu yazıp da imzalamayan arkadaşın oyunu kabul etmiyoruz; lütfen, imzalamayı unutmayın.

MEHMET GÖZLÜKAYA (Denizli) – Sayın Başkan, bundan sonra, Bakan hakkındaki ikinci önergenin olduğunu, bunun görüşüleceğini söyler misiniz.

BAŞKAN – Tabiî, efendim; herkes biliyor. Bundan sonra, Sayın Şinasi Altıner hakkında verilen soruşturma önergesi var, onun müzakeresini yapacağız; yani, sayın milletvekilleri, salondan ayrılmasınlar.

Kupalar dolaştırılsın.

(Oyların toplanmasına başlanıldı)

ORHAN KAVUNCU (Adana) – Sayın Başkan, ben oyumu imzalamadan atmışım...

BAŞKAN – O zaman, bir tane de imzalayarak atın da...

ORHAN KAVUNCU (Adana) – O mu sayılsın?..

BAŞKAN – Tabiî efendim.

(Oyların toplanmasına devam edildi)

SALİH KAPUSUZ (Kayseri) – Niye bekliyoruz Sayın Başkan?

BAŞKAN – Salonda olup da oyunu kullanmayan sayın milletvekili var mı?.. (RP sıralarından gürültüler)

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Neden bekliyoruz?

BAŞKAN – Bekleyelim müsaade ederseniz; niye, o kadar, oylamanın sağlıklı yapılmasından korkuyorsunuz Sayın Asiltürk?!.

OĞUZHAN ASİLTÜRK (Malatya) – Beklersen gelecekler_ Çağıralım, telefon edelim de gelsinler!..

BAŞKAN – Bekliyoruz efendim...

Salonda olup da oyunu kullanmayan sayın milletvekili var mı efendim?..Yok.

Kupalar kaldırılsın.

(Oyların ayırımı yapıldı)

BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, eski Başbakan Sayın Tansu Çiller hakkında verilen (9/1) esas numaralı Meclis soruşturması açılıp açılmamasına ilişkin önerge üzerinde yapılan açık oylamaya 417 sayın milletvekili katılmış; soruşturmanın açılmasını kabul eden milletvekili sayısı 235, ret edenler 178, çekinser 1, geçersiz 2, mükerrer 1.

Böylece, eski Başbakan Sayın Tansu Çiller hakkında verilen (9/1) esas numaralı, Meclis soruşturması açılmasına ilişkin önerge kabul edilmiştir.

Anayasanın 100 üncü maddesi gereğince, soruşturma, siyasî partilerin güçleri oranında komisyona verecekleri üye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından, her parti için ayrı ayrı ad çekmek suretiyle kurulacak 15 kişilik komisyon tarafından yapılacaktır.

Anayasaya göre, soruşturma komisyonunun görev süresi iki aydır; bu sürenin, komisyonun başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip üye seçimi tarihinden itibaren başlamasını oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler...

İSMET ATALAY (Ardahan) – Sayın Başkan, anlaşılamadı...

BAŞKAN – Efendim, komisyonun çalışma süresi, biliyorsunuz iki aydır.

Anayasamızın 100 üncü maddesine göre, hakkında soruşturma açılması istenilen bakan veya başbakanla ilgili soruşturma komisyonu, kurulduğu tarihten itibaren iki ay içinde raporunu vermek zorundadır. Bu sürenin, komisyonun, başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip üyesinin seçilmesinden sonra başlamasını oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

İkinci önergenin görüşmelerine geçiyoruz.

BAŞKAN – Genel Kurulun, 10.4.1996 tarihli 35 inci Birleşiminde alınan karar gereğince, ikinci sırada, Zonguldak Milletvekili Mümtaz Soysal ve 59 arkadaşının, Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ’nin (TEDAŞ) bazı ihalelerinde usulsüzlük ve yolsuzluk yapıldığının TEDAŞ Teftiş Kurulunca tespit edilmesine karşın, ihaleleri iptal etmemek suretiyle devleti zarara uğratarak görevini kötüye kullandığı ve bu eyleminin Türk Ceza Kanununun 240 ıncı maddesine uyduğu iddiasıyla, Enerji ve Tabiî Kaynaklar eski Bakanı Şinasi Altıner hakkında, Anayasanın 100 üncü maddesi uyarınca bir Meclis soruşturması açılmasına ilişkin önergesinin görüşmelerine başlıyoruz.

Bu görüşmede, sırasıyla, önergede birinci imza sahibi veya onun göstereceği diğer bir imza sahibine; iki üyeye; bir de, hakkında soruşturma istenilen Sayın Bakana söz verilecektir.

Bugün kabul ettiğiniz Danışma Kurulu önerisiyle, konuşma süreleri 20’şer dakikadır.

Sayın milletvekilleri, daha önce, bu önergeyi bastırıp, üyelere dağıtmıştık.

Üyeler, önergenin muhtevası hakkında gerekli bilgiye sahiptirler. Uygun görürseniz, bu önergeyi tekrar okutmayarak müzakerelere başlayalım.

MÜMTAZ SOYSAL (Zonguldak) – Usulde eşitlik olması bakımından...

BAŞKAN – Efendim, ben, onu da okutmayabilirdim; ama... Bastırıldı, dağıtıldı, burada okundu. Rica ediyorum... Aynı şeyin tekrarı, zaman kaybından başka bir şey değildir.

Sayın Soysal, önergede birinci imza sahibi olarak zatı âliniz konuşacaksınız.

Buyurun Sayın Soysal. (DSP sıralarından alkışlar)

Süreniz 20 dakikadır.

MÜMTAZ SOYSAL (Zonguldak) – Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; biraz önce “usulde eşitlik olsun, o önerge okunduğuna göre, bu önerge de okunsun” deyişim, sadece bir biçimsellikten, biçim kaygısından kaynaklanmıyor; çünkü, şu anda, bugünden itibaren Türk siyasal yaşamı, Türk demokrasisinin geleceği bakımından çok ilginç, çok kritik bir aşamaya girmiştir. O bakımdan, attığımız her adımın, burada yapılan her işlemin, mutlak, bir usul titizliğiyle yapılması gerekir; onun içindi benim deminki ısrarım; çünkü, bu süreç, Türkiye’de demokrasinin geleceği bakımından ilginç olan bu süreç, Parlamentoda, denetleme işleminin gerçekten yerine getirilip getirilmediğini, Parlamentonun, halktaki beklentilere yanıt verip vermediğini ve ülkemizdeki siyasal sistemin, bir kaosa, bir çürümeye doğru mu gittiğini, yoksa sağlıklı bir ufka mı yöneldiğini gösterecektir.

En sonda söylemeyi düşündüğüm bir şeyi, sıra değişikliği yaparak, şu aşamada söyleyeceğim: Diyecektim ki, arkadaşlar, içimizden birini, bir bakanı ya da bir başbakanı, sonu, Yüce Divana kadar gidebilecek olan bir sürecin içerisine sokmak, onu, böyle bir töhmet altında bırakmak ve bu uzun sürecin, en azından iki, bilemediniz dört ay, belki de daha sonra da sürüp gidecek olan bir sürecin içerisine atmak, bu kararı vermek, vicdanen çok zor bir karardır. Çok zordur; çünkü, onlar için büyük zorluk vardır. İçimizden birilerini, o zorluğa itmek, o zorluk karşısında bırakmak, en azından, onların katlandıkları zorluk kadar, büyük bir vicdan sorumluluğu gerektirir; çok zordur ve onun için, kılı kırk yarmamız, gereksiz yere suçlamalardan, gereksiz yere bu süreci başlatmaktan uzak durmamız gerekir.

Onun içindir ki, biz, bu önergeye imza atmış olan arkadaşlar, çok düşündük. Çok düşündük; ölçtük, tarttık ve ondan sonra, böyle bir önerge vermek, eski bir Sayın Bakanı, böyle bir soruşturma konusu durumuna getirmek gereğini duyduk ve emin olun, bu gereği duyarken, bu imzaları atarken, en azından, o Bakan kadar üzüldük. Ama, şunu söyleyeyim: Karşımızda, Meclisin denetleme yollarından en ağırı bulunmaktadır. Sözlü ve yazılı sorular, genel görüşme, gensoru; bunlar da denetleme yolları; ama, soruşturma, sonu, yargıya kadar gidecek olan bir yoldur. Bu bakımdan, kabul edelim ki, elimizdeki Anayasa, başka açılardan ne kadar eleştirirsek eleştirelim, bu konuda, konunun ciddiyetine uygun bir düzenleme yapmaya çalışmıştır; çünkü, unutmayın, 1924 Anayasası uygulanırken, 27 Mayısa yol açan olay, bir tahkikat komisyonunun -yani, bugünkü adıyla soruşturma komisyonunun, o zamanki adıyla bir tahkikat encümeninin- yargı yetkisi kullanır gibi davranmasından, elindeki yetkiyi yanlış kullanmasından kaynaklanmıştır.

Şimdi ve o zaman -şimdikinden de farklı- muhalefet milletvekilleri, böyle bir tahkikat komisyonun karşısına çıkarılıp, akşama hapishaneyi de boylayabiliyorlardı. Türk siyasal yaşamında bunlar yaşandı; bunlar yaşandığı içindir ki, bu düzenleme, özenle yapılmış, bazı eleştirilebilecek yönleri olmakla birlikte özenle yapılmış bir düzenlemedir; bizim de, onu, özenle kullanmamız gerekir.

Şimdi, unutmayalım ki, yaptığımız işlem, bir yargılama işlemi değildir. Sonu yargılamaya varacak olan bir soruşturmadır ve bu konudaki istem, rasgele bir önergeyle de yapılmamaktadır; ikinci nokta, o.

Eski, 1924 sisteminde, bir kişinin imzasıyla bile tahkikat komisyonu kurulması istenebiliyordu, Meclisin çoğunluğu öyle karar verirse de o tahkikat olabiliyordu. Şimdi, rasgele olmasın diye, en azından 55 imza; yani, vicdanlarında ölçüp tartan 55 kişinin imzası istenmektedir.

Üçüncü nokta, bu başlatılan süreç, ilanihaye, sonsuza kadar sürdürülebilecek ve insanları işkence içerisinde tutacak bir süreç de değildir. Önergenin, verilişinden itibaren bir ay içerisinde Mecliste karara bağlanması gerekir ve iki ay, bilemediniz, uzatmayla birlikte dört ay içerisinde de bu soruşturmanın sonuçlanması gerekir.

Dördüncü önemli nokta, kurulacak olan komisyon, Meclis çoğunluğunun iradesine göre oluşmuyor. Evet, partiler, orada, oranları ölçüsünde temsil ediliyorlar; ama, partiler, kendilerini, oraya, birer kişiyle ya da kendilerine düşen kişi sayısıyla temsil durumunda değiller; kendilerine düşen üye sayısının üç misli aday gösterecekler ve onların içinden kura çekilecek. Dolayısıyla -daha önceden kabul edilmiş önerge dolayısıyla da, bunu, şimdiden söylemek gereğini duyuyorum- partilerimizin, gerçekten vicdan sahibi; gerçekten, bu konuları, vicdanlarının ölçüsünden başka ölçüye vurmayacak olan arkadaşlarımızı, bu üç kişinin ya da üç misli adayın içerisine koymaları gerekir. Kuraya girecek olanların hepsi, aynı nitelikte, eminim, içimizde herkes aynı sorumluluğu duyacaktır; ama, o sorumluluğu, hukuk bilgisiyle, şununla bununla biraz daha fazla duyabilecek olan arkadaşlarımızı bu komisyonlara üye göstermemiz gerekir.

Sayın Başkan, bu komisyonun sonuçta hazırlayacağı rapor, yine, bu Mecliste aylarca savsaklanamayacaktır. Anayasanın kullandığı bir ibareyi tekrarlıyorum “öncelikle görüşülür” diyor; yani, başka şeyleri beklemeden, o komisyonun raporunu görüşmemiz gerekir. Daha önemlisi, bu rapora göre, Meclisin, eğer, kanaat getirirse, Yüce Divana sevk kararının da rasgele bir çoğunluk değil, üye tamsayısının yarısından 1 fazla olması gerekir; yani, biraz önceki oylamaya benzer bir oylama yetmez, 275’ten 1 fazla oyun, bu kadar soruşturmadan sonra, Yüce Divana sevk zorunluluğu bakımından kanaat getirmesi gerekir. Onun içindir ki, yine, bu bakımdan, Anayasa, bu sürecin hiçbir aşamasında -en önemli nokta budur- grup kararı alınmamasını emretmiştir. Yani, hepimiz, parti disiplini vesaire, onları da aşarak, vicdanlarımızla karşı karşıya karar vermemiz gerekir.

Şimdi, bütün bunları söyledikten sonra Sayın Başkan, konunun, belki siyasal gözükebilecek olan bir yönüne geliyorum. Böylesine önemli, titiz kullanılması gereken bir aracın, bir yöntemin, bir yolun titizlik ölçüleri neler olabilir; bir kere, temel koşul şudur: Önümüze getirilen konu, ya çok iyi kanıtlanmış olmalıdır ya da bu aşamada, belgelerle kanıtlanmamış olsa bile, ileri sürülen iddialar, gazete haberlerinden, dedikodulardan öteye, olgulara -vesikalara, belgelere değilse bile- durumlara dayanan ciddî iddialar olmalıdır. Çünkü, bu ülkede meşhur olan birtakım sözler var, siyasal yaşamımızda hep kullanılan “sokaklar yürümekle aşınmaz” vesaire gibi; ama, meşhur olmuş sözlerden biri de, küfür kısmını parantez içine alarak söylüyorum “rüşvetin de belgesi mi olurmuş” sözüdür. Şimdi, böyle bir iddia ortadaysa, onun belgesini bir dosya içinde, elbette, aramak gerekir; ama, benim söylemek istediğim, böyle bir belge olmasa da, durumlar ciddîyse, ortaya çıkan tablo ciddîyse, o zaman, bu konu, yine de soruşturma ihtiyacını duyurtan bir konu olmalıdır.

Şimdi, bu açıdan bakarak, önümüzdeki ya da elimizdeki dosyada, bakanın sorumluluğunu ilgilendirir diye gördüğümüz ve bizi böyle bir önergeye götürmüş olan durumlar nelerdir; onları, bu süre içinde, çok kısa söyleyeceğim; tekrar ediyorum, yaptığımız, bir yargılama değildir, bir soruşturma gereğini ortaya koymaktır. Bu temel gerek -şimdi soruşturma olmadan da söyleyebilirim- şu dosyadan çıkan kokudur.

Sayın arkadaşlarım, bu dosya kokuyor. (DSP sıralarından alkışlar) Bu dosya kokuyor; ama, kokunun kimden geldiğini, nereden geldiğini çok kesinlikle söyleyebilmemiz için bir başlangıç noktası bulmamız gerekir. Kokunun ondan geldiğini kesinlikle iddia edecek durumda değiliz; ama, bir başlangıç noktası bulmamız gerekir. O başlangıç noktası da -kesinlikle önyargıyla konuşmuyorum- bakanın bu konulardaki sorumluluk ilişkisidir.

Şimdi, dosyaya baktığınız zaman -daha önce de söylendi- temel savunma, TEDAŞ bir KİT’tir ve KİT’ler de özerktir; bakanın bu konuda yapabileceği bir şey yoktur savunmasıdır.

Şimdi, hepimiz, elimizi vicdanımıza koyarak kabul edelim ki, eğer, bakan sorgulanmalıdır iddiası ciddî değilse, bu savunma hiç ciddî değildir. Çünkü, bugün, Türkiye’de, KİT’lerin özerk olduğunu iddia edebilecek kimse yoktur. Hatta, metinler bile bunu söylememektedir; çünkü, KİT‘ler özerk değildir.

Biz, parti olarak, özerk olsun istiyoruz. Türkiye’de sol, KİT‘ler konusunda eskiden beri özerkleştirmeyi istiyor; bu olmuyor. Bu konuda da tablodan, dosyadan açıkça belli ki, en azından atamalar, görevden uzaklaştırma, göreve alma vesaire bakımından -başka bakımlardan olmasa bile- Bakanın, bir sorumluluğu vardır.

Şimdi, dosyaya baktığınız zaman, birbirlerine tabanca çekmiş olan genel müdür yardımcılarından önce, üzerinde önemle durmamız gereken bir başka konu var; o da, başka bir bakan zamanında görevden alınmış olan ve bu konularda ciddî ilgisinin bulunduğu; yani, konuyu deşmek, uğraşmak, onun üzerinde durmak, soruşturulmasını istemek bakımından, konuya eğilmek eğiliminde olan bir genel müdür, mahkeme kararıyla geri döndükten beş gün sonra, tekrar, Bakan tarafından açığa alınmaktadır, görevden uzaklaştırılmaktadır. Önce, İstanbul’a yollanıyor, vesaire... Onlar söylendi, ayrıntılarına girmiyorum; ama, Bakanda, bu kişiyi; yani, bu konuyla, bu kokuyla ilgilenen kişiyi, yeniden Bakanlık bünyesine almama eğilimi açıkça gözükmektedir. Sonra, birbirlerine tabanca çektirmiş olanları görevden hemen almak, bunları açığa çıkarmak, yine, Bakanın elindeyken -okundu daha önce- Bakan, bunları barıştırmak, yatıştırmak gereğini duymaktadır. Bu da, bize, soruşturulması gereken bir nokta olarak gözükmektedir.

Başka bir nokta, TEDAŞ Teftiş Kurulu -yani, kuruluşun kendi teftiş kurulu- “bu ihale dosyası kokuyor, 32 ihale birden iptal edilmelidir” dediği halde, bu iptal olmuyor. Yönetim Kurulunun ayrıntılarına da girmek istemiyorum; ama, çeşitli gidip gelmelerden sonra, 18 ihale, 12 ihale gibi bir ayırım yapılıyor ve bu konuda yapılması gerekenler, büyük bir gecikmeyle yapılmış oluyor.

Öbür ihale sahiplerinin iddialarına hiç girmiyorum; ihaleyi kazanamamışlarsa, onların birtakım iddialar ileri sürmeleri, bütün ihalelerde rastlanan doğal bir olaydır. Hepsi yanlıştır, dayanaksızdır demiyorum; ama, en azından, soruşturulması gerekir; fakat, temel mesnetimiz, temel dayanağımız, bunlar değil; ama, onlar da var... İşte, bilgi sızdırılmış, şartnamede oynanmış, vesaire gibi bu iddialar da var...

Bir başka nokta; evet, Sayın Bakan, geç de olsa, sorunlar konusunda soruşturma açmış; ama, ihale gerçekleştikten sonra, ihale karara bağlandıktan sonra bunlar hakkında kararname hazırlamış, Başbakan onu bekletmiş. O konu, daha önceki önerge dolayısıyla tartışıldığından, ona da fazla girmeyeceğim; yani, o konuda, belki, bütün bu soruşturmaların ucu, bakandan öteye, başka yerlere uzayabilir; başkalarının da sorumluluğu -daha önceki önergede iddia edilen sorumluluğu- bizim iddialarımız üzerine belki açığa çıkabilir; ama, zaten, soruşturmanın amacı budur; soruşturmayı başlatmak ve gerçek sorumlu kimdir, nereden geliyor bu koku, onu araştırmak bakımından bir soruşturma gereklidir.

Şimdi, daha da önemlisi ve bizim bilmemiz gereken bir nokta: KİT’ler konusunda asıl soruşturma yeri Yüksek Denetleme Kuruludur. Yüksek Denetleme Kurulunun bu konuda hazırladığı rapor elimizde yok; ama, biliyoruz ki, o kurul raporu da, yine, bu ihalede usulsüzlükler olduğunu söylemektedir.

Şimdi, Sayın Başkan, ayrılmış olan kısa zaman içinde, benim asıl vurgulamak istediğim şu: Elimizde çok kesin; yani, iki kere iki dört edercesine bir delil olmadan; ama, dediğim gibi, çok şüpheli -şaibeli sözünü kullanmak istemiyorum- ve soruşturmaya gerek duyulan durumlar varken, belge yok diyerek, biz, soruşturma görevinden kaçabilir miyiz? Meclis, bu konu tartışmalıdır, tablo çok net gözükmüyor diyerek, bunun üzerine eğilmemek sorumsuzluğunu gösterebilir mi? Biz açmazsak, kim açacaktır; hele, dokunulmazlık zırhları varsa?

Şimdi, bu vesileyle, son günlerde sözü edilen başka bir konuya yan geçiş yapmak istiyorum: Deniliyor ki, bu yolsuzluklar vesaireler konusunda siyasal oyunlara alet olmamak için, bunları Sayıştaya yollayalım. Öyle bir yasa tasarısı ya da önerisi gelmek üzere; ama, demin söyledim; özellikle, yolsuzlukların, paranın söz konusu olduğu yerlerde asıl yetkili organ, bu soruşturmaları kendi içinde yapabilecek organ Sayıştay değil,Yüksek Denetleme Kuruludur.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Soysal, size de ek süre veriyorum; lütfen toparlar mısınız efendim.

MÜMTAZ SOYSAL (Devamla) – Sayıştay, ancak genel ve katma bütçeli dairelerin harcamalarını inceler, denetler ve hükme bağlar; ama, bizim burada üzerinde durduğumuz konu bambaşka bir konu; genel ve katma bütçeli idarelerle ilgili değil. O konuya, tabiî, yeri gelince, ayrıca değineceğiz.

Sayın Başkan, sözlerimi, demin sorduğum sorunun cevabı olarak, şununla bitirmek istiyorum: Biz, Parlamento olarak böyle bir olay üzerine eğilmezsek, bunun siyasal sistemimiz bakımından sonuçları çok korkunç olabilir; çünkü, buna benzer dosyalar çoğalmakta ülkemizde. Kokular var; fakat, ucundan yakalayamıyoruz. Belki, birbirimizi üzmek pahasına da olsa, içimizden bir arkadaşımızı üzerken de çok üzülmek pahasına da olsa, bu Parlamento bu görevi yapmak zorundadır; çünkü, bu yapılmazsa, İtalya’da olmuş olanlar olur. Ne oldu İtalya’da; siyasal kadrolar, siyasal organlar bu konular üzerine eğilmedi ve İtalyanların “yargı darbesi” dedikleri bir darbe oldu; yani, yargı, kendisi doğrudan doğruya işi ele aldı.

Belki, içinizde, doğrudan doğruya konuşanlar da olmuştur; Di Pietro’yla, o ünlü avukatla konuştum “bunu yapmak zorundaydık; zorladık, sistemi zorladık, çünkü, sistem kendisini zorlamıyordu ve bunu yapmak zorundaydık” dedi. O süreç -temiz eller- başladı ve görüyorsunuz, İtalyan siyasal sistemi köküne kadar sallandı, partilerin adı değişti, ortalık karıştı ve bugün, yepyeni iktidarlar çıkıyor. Yani, Türkiye’nin ya böyle bir sarsıntıya, dışarıdan gelecek bir sarsıntıya, kendi anayasal organları dışından gelecek bir sarsıntıya ihtiyacı var ya da bu sarsıntıyı, Anayasa çerçevesinde, Anayasanın öngördüğü kurallar gereğince Parlamento olarak biz yaratacağız. Bunun bedeli, kabul ediyorum, içimizden bir arkadaşımız için ağırdır bu süreçten geçmek; bizim için de çok ağırdır, öyle bir arkadaşı suçlamak; ama, bu soruşturmanın herkes bakımından, soruşturma konusu yapılmak istenen kişi bakımından da hayırlı sonucu, belki onun temize çıkması, başkalarının kirliliğinin ortaya çıkması biçiminde olacağı gibi, asıl sonucu, Parlamentonun da Türkiye’yi temize çıkarması olacaktır.

Onun için önergemize oy vermenizi rica ediyorum.

Teşekkür ediyorum.(DSP sıralarından alkışlar)

AHMET UYANIK (Çankırı) – Gözlerim yaşardı...

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Soysal.

Sayın milletvekilleri, şahısları adına; Aydın Milletvekili Sayın Ali Rıza Gönül, Kayseri Milletvekili Sayın Salih Kapusuz, Muş Milletvekili Sayın Sabahattin Yıldız ve Erzincan Milletvekili Sayın Naci Terzi söz istemişlerdir.

Şimdi, şahsı adına, Aydın Milletvekili Sayın Ali Rıza Gönül’ü kürsüye davet ediyorum; buyurun efendim. (DYP sıralarından alkışlar)

Sayın Gönül, süreniz 20 dakikadır.

ALİ RIZA GÖNÜL (Aydın) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Enerji ve Tabiî Kaynaklar eski Bakanımız Şinasi Altıner hakkında verilmiş olan soruşturma önergesi üzerinde kişisel görüşlerimi Yüce Heyetinize arz edeceğim.

Değerli arkadaşlarım, biraz evvelki görüşmeler sırasında, konunun başlangıcından itibaren, sonuna kadar, tarihleri itibariyle Yüce Kurulunuza anlatma ve izah etme imkânım, o 20 dakikalık süre içerisinde mümkün değildi. Şimdi, biraz, bu konu üzerinde durup, Sayın Bakanın sorumluluğu var mıdır, yok mudur; bunu, Yüce Heyetinize arz etmek istiyorum.

TEDAŞ, 1995 yılı 18 Ağustosunda, 32 yerleşim biriminin, eskiyen, yıpranan veya tevsie ihtiyaç duyan yerleşim biriminin elektrik şebekesini, Resmî Gazetede ilan etmiş ve teklif verme süresini 6 Eylül olarak ilan etmiştir.

Şüphesiz, 32 şehirde, eskiyen ve yıpranan elektrik şehir şebekesinin veya tevsie edilecek şehir şebekesinin ihalesinin ilanı, onbeş günlük bir olay, bir günlük, bir aylık bir olay değildir. Herhalde, kurumun yatırım programına alınması ve birtakım teknik hazırlıkların yapılmasından sonra bu safhaya gelmesi gerekir ki, teknik bir kişi olmamakla birlikte, bunun altı veya sekiz aydan önce gerçekleşmeyeceği kanısındayım.

Resmî Gazetedeki ilanı takiben, bu işi yüklenmek isteyen birtakım şirketler 6 Eylül tarihine kadar başvuruda bulunmuşlar. 167 firma, aşağı yukarı 850 civarında teklif vermiş ve muhammen kıymeti de 3,5 trilyon lira olarak ilan edilmiş.

Biraz evvel, kamu iktisadî teşebbüslerinin hukukî yapısını kısaca Yüce Kurulunuza arz etmiştim. Sayın hocam, yasal olarak 233 sayılı Kanun Hükmündeki Kararnameye göre bunların özerk olduğunu; ancak, uygulamada, özerklik kavramına uygun bir faaliyet içinde olamadıklarını ifade ettiler. Sayın hocam, bilmiyorum, görüşünüzü doğru ifade edebildim mi?..

MÜMTAZ SOYSAL (Zonguldak) – Aşağı yukarı...

ALİ RIZA GÖNÜL (Devamla) – “Aşağı yukarı” diyorsunuz.

Eğer, görevli, yasayla kendilerine tanınan yetkileri kullanmıyorsa ve kendisine ait olan bu yetkiyi, kendisinden bir üstteki kişiye devrediyorsa, ikram ediyorsa, herhalde, orada, sorumlu -bence- o yetkiyi kullanmaktan içtinap eden ve o yetkisini bir başkasına devreden kişidir; ama, devretmiş dahi olsa, o yetkiyi yanlış kullanmaktan veya üstüne devretmiş olmaktan dolayı sorumluluktan kurtulamaz.

Şimdi, kurum özerktir dedik, İhale Yasasına tabi değildir dedik, denetimi -yanılmıyorsam- 3346 sayılı Yasanın hükümlerine tabi oluyor. Tabiî ki, Sayın Hocam, 3346 sayılı Yasaya göre, Kamu İktisadî Teşebbüsleri, Yüksek Denetleme Kurulunun idarî, malî ve teknik denetimine tabidir. Zaten, bu denetim, rutin olarak, her yıl yapılmaktadır. Şüphesiz, buradaki savunmaların doğruluk derecesi -ben de inanıyorum ki- Yüksek Denetlemenin, o rutin, bu yıla ait olan incelemesi bitip, yayımlandıktan sonra, ortaya çıkacak ve çıkarılacaktır.

Şimdi, teklif verilmiş; alt komisyon değerlendirmesini yapmış, ihale komisyonu, tabiî ki, yine, bu kurumun, bu yasalar çerçevesi içinde, kendisinin düzenleyip uygulamaya koyduğu bir ihale yönetmeliği var. İhale komisyonunu atayan, tespit eden, Kurumun yetkili organları, onaylayan, Yönetim Kurulu; almışlar, değerlendirmişler ve neticede bunu sonuçlandırmışlar.

Bu, tamamiyle, siyasî iradenin dışında olan bir olay. Yasal olarak, alt komisyon, değerlendirmesini yapmış, ihale komisyonu belirlemiş, rapora bağlamış ve 15.11.1995 tarihinde, Sayın Genel Müdürün oluruna sunmuş. Genel Müdür, satın alma komisyonunun bu değerlendirmesini incelemiş ve kendisi olur vermiş; ama, değerlendirme başladıktan, daha bir ay sonra, Sayın Altıner, 5.10.1995 tarihinde Enerji Bakanı olmuş. Bizim kanaatimize göre, İşin buraya kadar gelen kısmıyla hiçbir alakası, hiçbir ilgisi yok; zaten sorumluluğu da yok.

Değerli arkadaşlarım, tabiî ki, bu arada, birtakım dedikodular dolaşmaya, basında, birtakım yazılar yer almaya başlamış ve ihaleye -doğru veya yanlış- katılmakla birlikte, iş alamayan şirketlerin sağa sola, imzalı imzasız mektupları yağmaya başlamış. Bunun üzerine, Sayın Bakana da ulaşan bu ihbar mektupları sonucu, Bakanı, 22.11.1995 tarihinde, “ihalenin onaylanmasında acele edilmesin; pek çok dedikodular, ihbar mektupları geliyor, bu konu da araştırılsın” diye, Teftiş Kurulu Başkanlığı vasıtasıyla Genel Müdürlüğe yazı yazıyor. Sayın Derin, biraz evvel “Sayın Bakan hiçbir şey yapmamıştır” gibi bir beyanda bulundular; tamamıyla aksine, Sayın Bakan, bu konuda gerekli inceleme ve soruşturmanın yapılmasını ve işin tahkikini bizzat emretmiş ve bu, Kuruma da bildirilmiştir. Tabiî ki, Genel Müdür, 23.11.1995 tarihinde emri veriyor ve Kurum Teftiş Kurulu harekete geçiyor. Yapılan inceleme sonucunda, Abdülkadir Bey isimli bir başmüfettiş tarafından düzenlenmiş olan bir ara raporuyla, bu ihalede birtakım yanlışlıkların yapıldığı ve bunların tespit edildiği bildiriliyor ve ihale raporunun onaylanması ve ihalenin iptal edilmesi gerektiği, Genel Müdürlüğe arz ediliyor.

Değerli arkadaşlarım, Genel Müdürün Bakanlığa yazmış olduğu yazıyla da sadece bilgi verilmiştir. Niçin; çünkü, Bakan, ilgili bakandır. Bakanın, burada yapılan işlerden doğan herhangi bir sorumluluğu yoktur. Zaten, Genel Müdür, yazmış olduğu bu yazıyla, sadece, makama bilgi arz etmiştir. Yasal düzenleme de, zaten, bunu gerektirmektedir.

Ben, tabiî ki, bu söylediklerime ait olan belgeleri, buraya, yine, bırakacağım. Biraz evvel, Sayın Derin, sadece bir belgenin bırakıldığını ifade ettiler, diğer görüşmede; çünkü, o görüşme içerisinde bunları izah etme fırsatı bulamadığım için, gereksiz yere bırakmayı düşünmedim.

29.12.1995 tarihinde, Genel Müdür, teftiş raporuna olur veriyor. “İhalenin iptali; ihale şartnamesinin yenilenmesi” deniliyor bu raporda ve 5.1.1996 tarihinde, 28 sayılı yazıyla, Genel Müdür, cevaben, biraz evvel arz ettiğim bilgiyi yazılı olarak sunuyor.

Yönetim Kurulu, ihaleyi onaylayıp onaylamamakta serbesttir; çünkü, yetki ve sorumluluk tümüyle kendisine aittir.

Genel Müdür, Yönetim Kurulunu topluyor ve Genel Müdürün yetki limitindeki 19 ihalenin yapılmasına, zannediyorum, geriye kalan 13 ihalenin de şimdilik durdurulmasına karar veriyor.

Bu arada, iki genel müdür yardımcısı kavga etmiş ve Genel Müdürlük, bunu da, bir yazıyla, Bakana, derhal bildiriyor. Bakan, burada, işi savsaklama veya geciktirme gibi bir duygu içerisinde değil; derhal, Teftiş Kurulu Başkanına talimat vermek suretiyle soruşturmanın başlatılması emrini veriyor. Kişisel görüşümüz odur ki, Bakan, burada, üzerine düşeni yapmıştır. Tabiî ki, bunun sonunda, birtakım incelemeler...

Bu arada, 7 Şubatta, Yönetim Kurulu tekrar toplanıyor, 3’e 2 oyla, geri kalan 13 de dahil olmak üzere, tüm ihalelerin kabulüne ve onaylanmasına karar veriyor.

Şimdi, değerli arkadaşlarım, Genel Müdür, kendisini, şöyle izah etmiştir, böyle savunmuştur; Yönetim, meseleye şu açıdan bakmıştır... Haklı veya haksızlığın ötesinde, Sayın Bakan, bunu, kendilerinden hemen sorduğunda, 3,5 trilyon muhammen kıymette olan bu ihalelerin 2,2 trilyon liraya ihale edildiğini ve yüzde 27 ilâ yüzde 38 arasında bir kırım sonucu, bu işlerin verildiğini Genel Müdür ifade ediyor ve diyor ki, ben bunu iptal edersem, altı ay sonra, sekiz ay sonra bu rakamları yakalamam mümkün değil; o zaman, daha yüksek fiyatla ihale olunduğunda, bu sefer de bana, niye devleti, ihaleyi iptal edip, geciktirmek suretiyle zarara soktun, yüksek fiyattan ihale ettin diye sorabilirler.

Şimdi, yetkisini bu şekilde kullanmış olan Genel Müdür veya Yönetim Kurulunun herbir üyesi, ihale komisyonunun herbir üyesi, “her aşamada kendi iradeleriyle bu kararı aldıklarını” ifade ediyorlar, “ne bir siyasî baskı, ne de, dışarıdan, yetkili-yetkisiz hiç kimsenin etkisinde kalmadıklarını ve herhangi bir baskıya da maruz kalmadıklarını” ifade ediyorlar.

Bunun üzerine, Sayın Bakan, gerekli talimatları vermiş, soruşturmayı açmış, kavga edenler hakkında kararname düzenlemiş; ama, hükümet değişikliği safhasında, birtakım kararnameler, onaylanmadığı veya onaylanmasının uygun olmadığı gibi nedenlerle kalmış; ama “yapanın da yanına kâr kalsın” dememiş, olayı, bir basın bülteniyle derhal açıklamış, basına dağıtmış. Bizim kişisel görüşümüze göre, Bakan, yasadan doğan yetkilerini tümüyle kullanmıştır.

Sayın milletvekilleri, biz, bu olayın -diğeri dahil- siyasî bir yönünün olduğu, siyasî nitelikte olduğu konusunu biliyoruz. Türkiye’de, bir siyasî bunalımın, ülkeye, faydadan çok zarar getireceğine de inanıyoruz; ama, siyasî bunalımın çıkmasını ve bundan faydalanmak suretiyle iktidara gelmeyi isteyenler olabilir. Ben, her şeye rağmen, Yüce Genel Kurulun, Yüce Meclisin, bunları, çok iyi değerlendireceğine kaniim.

Hiçbir zaman “yolsuzluk gözardı edilsin, yolsuzluğun üzerine gidilmesin” demedik; kapansın diye, örtbas edelim diye bir gayretin içerisinde de olmadık; ama, eğer, ortaya bir iddia getiriyorsanız, eğer, birtakım yerlerinden koku geliyorsa, bunların da, ciddî delillerle, inandırıcı delillerle takviye edilmesi gerekir kanısındayım.

Biraz sonra, bir değerli arkadaşımız, mutlaka, kişisel konuşmasını yapacak. Şuraya kadar bahsettiklerimin belgelerini ve örneklerini bırakacağım; çünkü, bu belgelerde, Sayın Bakan, üzerine düşen görevi, hakikaten yapmış mı yapmamış mı, yetkisini kullanmış mı kullanmamış mı; eğer, ortada bir yolsuzluk varsa, bir çıkar varsa, bir hırsızlık varsa, onun üzerine bir şal örtmenin gayreti içerisinde mi olmuş; yoksa “siz ne yapıyorsunuz, nedir bunlar, yaptıklarınızı gözden geçirin veya gerekli kişiler hakkında, ilgili kişiler hakkında gerekli araştırma, soruşturma yapılsın” diye talimat mı vermiş.

Ben, onun için, ifade ediyorum...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Gönül, size de ek süre veriyorum; lütfen, konuşmanızı tamamlayın efendim.

ALİ RIZA GÖNÜL (Devamla) – İnandırıcı belgelere dayanmadan kişilerin onurlarıyla oynamanın yanlışlığını vurgulamak istiyorum. Canım, ben söyleyeyim; gitsin temizlensin, gitsin aklansın, gitsin kendisini temize çıkarsın... Neden?.. Eğer, bir şey varsa, ciddî, inandırıcı birtakım delillerle bunun takviye edilmesi gerekir.

Ben, kişisel olarak görüşlerimi arz ettim. Soruşturma komisyonu kurulmasından yana olmadığımı da Yüce Heyetinize arz ediyorum.

Hepinize saygılar sunuyorum. (DYP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ediyorum Sayın Gönül.

Şahısları adına, ikinci konuşmayı yapmak üzere, Kayseri Milletvekili Sayın Salih Kapusuz; buyurun.

SALİH KAPUSUZ (Kayseri) – Konuşmayacağım Sayın Başkan.

BAŞKAN – Peki.

Sayın Sabahattin Yıldız ?.. Yok.

Sayın Naci Terzi?.. Yok.

Şahsı adına başka söz isteyen yok.

Hakkında önerge verilen, Enerji ve Tabiî Kaynaklar eski Bakanı Sayın Şinasi Altıner; buyurun. (DYP sıralarından alkışlar)

Süreniz 20 dakika efendim.

AHMET İYİMAYA (Amasya) – Sayın Başkan, bakan için belli bir süre olmaması lazım...

BAŞKAN – Var efendim, Danışma Kurulu kararında var.

ŞİNASİ ALTINER (Karabük) – Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; sözlerime başlarken, Yüce Heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Esasen, sözlerimin sonunda vereceğim bazı cevaplar vardı; müsaadelerinizle, onlara öncelik verip şimdi cevap vereceğim.

Sayın Şevket Kazan Bey, Yüce Heyete, iki genel müdür yardımcısının benimle yemek yediği ve benim onları barıştırdığım doğrultusunda bir bilgi sundular.

Değerli arkadaşlarım, Hürriyet Gazetesinde çıkan, “Bakan: Rüşvet varsa, bürokratlar almıştır” başlıklı yazıdan bir pasaj okuyorum: “Bakan Altıner, dün karakolluk olan iki genel müdür yardımcısının görevden alınabilmesi amacıyla Başbakanlığa kararname gönderdiğini söyledi. Altıner, bu konuda ‘kazık kadar adamlar; kararnameyle atanan iki üst düzey bürokrat karakolluk oluyor; barıştırmak bir yana, görevden alınmaları için kararname sevk ettim’ dedi”

Bu varsayım üzerine, Yüce Heyetinize bu açıklamayı yapmak istiyorum: Bu iki genel müdür yardımcısı arkadaş, bugün, şuraya gelseler; tanımıyorum; daha önce de tanımadım değerli arkadaşlarım.

Şimdi, bunu, Sayın Ahmet Derin, eğer yanlış anlamışsam, teftişe havale ettiğimi; yanlış anlamışsam eğer...

(DYP Genel Başkanı Tansu Çiller’in salona girmesi nedeniyle DYP sıralarından ayakta alkışlar; RP sıralarından “niye ikaz etmiyorsunuz” sesleri)

BAŞKAN – Efendim, söyledik. Her defasında ikaz edecek değiliz herhalde...

MUSTAFA BAHRİ KİBAR (Ordu) – Sayın Başkan, duymadılar; tekrar eder misiniz!..

BAŞKAN – Efendim, her defasında müdahale edemeyiz; bir defa söyledik... (RP sıralarından gürültüler) Ama, bundan sonra bunu uygulayacağız; Refah Partililer de buna uyacak.

Buyurun.

ŞİNASİ ALTINER (Devamla) – Sayın Derin, teftiş başka, Yüksek Denetleme Kurulunun denetimi başkadır. Sizinle biz, uzun süre, KİT Komisyonunda beraber çalıştık.

Yüksek Denetleme Kurulu teftiş yapmaz değerli arkadaşlarım; Yüksek Denetleme Kurulu, KİT’leri, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu sıfatıyla denetler. Denetim başka şey, teftiş müessesesi ayrı bir şey. Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu elemanları, KİT’lerin, Türkiye’deki tüm KİT statüsündeki kuruluşların yerleştikleri binaların birer katına, yerleşik düzende yerleşmişlerdir. Orada, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu, KİT’leri, yıllık denetime tabi tuttuğu halde, isterse, kamuoyundaki söylentilere istinaden, resen, otomatik olarak, ara denetimlere tabi tutabilir.

Ben, TEDAŞ’taki yolsuzluk söylentilerini o kanaldan araştırtsaydım, dört ayda o neticeyi alamazdım. Ben, direkt olarak, teftiş mekanizmasını çalıştırarak netice almayı yeğledim. Bunun takdir edilmesi lazım.

Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu, bir KİT’i denetlese bile, yine, o da, yazıyla teftiş mekanizmasını devreye sokar; denetim başka bir müessese, teftiş müessesesi başka bir müessese.

Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu, denetimlerini, doğrudan doğruya KİT Komisyonuna getirir -KİT Komisyonu, bir ihtisas komisyonudur- orada denetler. Bunu da bir bilgi olarak arz ettim.

Sayın Soysal’ın da, yine, aynı şekilde veyahutda benzer şekilde bir ifadesi oldu; zannediyorum, bu sözlerim, aynı şekilde, ona da cevap teşkil eder.

Değerli arkadaşlarım, sözlerime başlıyorum.

Biraz önceki konuşmacılar, değerli arkadaşlar, konulara temas ettiler; belki bazı şeyleri ben de tekrar etmek zorundayım.

Değerli arkadaşlarım, TEDAŞ konusuna girmeden önce, kamu iktisadî teşebbüslerinde yetki ve sorumluluk hiyerarşisinin nasıl işlediğini; ilgili bakanın, bu sorumluluk zincirinin neresinde bulunduğunu veya bulunmadığını izaha çalışacağım.

KİT’ler, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameyle kurulup, ticarî esaslara göre faaliyet göstermek üzere, özerk bir tarzda, ekonominin kurallarına göre yönetilirler. Devlet İhale Kanununa ve Genel Muhasebe Kanununa tabi değillerdir, Sayıştay denetimine tabi değillerdir. Tabiî, bunlar bu denetime tabi değil deyince, hemen bunun arkasından, layüsel hareket ederler diye bir iddia, maksadımı aşan bir iddia olur; onu söylemiyoruz. Onun içindir ki, KİT’ler için, KİT Komisyonu vardır; Yüce Heyetinize gelir.

KİT Komisyonu bir ihtisas komisyonudur. KİT’lerin kararları, genel ve katma bütçeli idarelerde olduğu gibi, bakana tasdike gelmez. Çünkü, genel ve katma bütçeli idarelerde “bağlı bakan” tabiri vardır, KİT’lerde “ilgili bakan” tabiri vardır. Bağlı bakan, yetki ve sorumluluk zincirinin son halkasıdır; halbuki, KİT’lerin bunlardan farkı ise, yönetim kurullarının oluşudur değerli arkadaşlarım. Onun içindir ki, KİT’lerdeki yetki ve sorumluluk zincirinin son halkası ilgili bakan değil, yönetim kurullarıdır ve nihaî karar orada teessüs eder. KİT’lerde, ilgili bakanın sadece gözetim ve denetim yetkisi vardır. Bu yetkisini teftiş mekanizmasıyla kullanır; kesinlikle, icracı organ durumunda değildir.

Değerli arkadaşlarım, biraz önce arkadaşlarım okudu; ama, tam okumadı; ben, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin, bakanın, yani ilgili bakanın gözetim ve denetim yetkisiyle ilgili maddesini okuyacağım; bir tek maddedir zaten.

40 ıncı madde, birinci fıkra: “İlgili bakanlık, teşebbüs, müessese, bağlı ortaklık faaliyetlerini, kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerine uygun olarak yürütülmesini gözetlemekle görevlidir.”

İkinci fıkra: “Birinci fıkrada belirtilen amaçla, ilgili bakanlık, gerekli hallerde teşebbüsün hesaplarını ve işlemlerini teftiş ve tahkike tabi tutmaya ve bunların iktisadî ve malî durumlarını tespit ettirmeye yetkilidir. Bu yetki, kuruluşların görev ve yetkilerini daraltmayacak, normal faaliyetlerini aksatmayacak şekilde kullanılır.”

Değerli arkadaşlarım, hepsi bu kadar. Şimdi, demek ki, bakanı tamamen soyutlamıyor KİT’lerden; bunu iddia eden de yok zaten; ama, gözetim, denetim görevini veriyor; bu görev için elinize verdiği alet sadece ve sadece teftiş mekanizmasıdır; teftiş ve tahkik mekanizmasıdır. Biraz sonra, bunların ne denli yapılabildiğini, nasıl yapıldığını arz etmeye çalışacağım.

Değerli arkadaşlarım, KİT’lerin yönetim kurulları 6 üyeden oluşur. Genel müdür aynı zamanda yönetim kurulu başkanıdır. 3 üye ise, Hazine, Maliye ve ilgili bakanlık temsilcileridir. KİT yönetim kurulu kararları kesindir. İlgili bakana onaya gelmez. İlgili bakan, o kararları resen değiştiremez, iptal edemez; KİT yönetim kararları, gene başka bir kararla, kendileri tarafından değiştirilir. KİT’ler, kendi satın alma yönetmeliklerini kendileri hazırlarlar ve uygularlar. Bu yönetmeliklerin hazırlanma ve uygulanma safhaları da, ilgili bakana, ön olur veya tasdike gene gelmez; hepsi, yönetim kurulu yetkisindedir. KİT’lerin tüm hesap ve işlemleri, yıllık bilançoları, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulunca denetlenerek, Türkiye Büyük Millet Meclisi KİT Komisyonuna gelir. İhtisas komisyonu olan KİT Komisyonunda ibra edilmezse, Yüce Genel Kurulunuza gelir, o ibra edilmeyen hesaplar, o yılın hesapları. Eğer, Yüce Kurulunuzda da, yani Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda da ibra edilmezse, KİT Yönetim Kurulu üyelerinin tümü hukuk ve ceza mahkemelerine sevk edilmiş olur. Bu halde dahi, ibra edilmeyen kararlar, iptal edilmiş olmaz, yürürlüktedir.

Şimdi, TEDAŞ olayına geçiyorum değerli arkadaşlarım.

TEDAŞ Genel Müdürlüğü, ülke sathında, birbirinden bağımsız, 32 ayrı şehir ve kasaba merkezlerinde eskiyen, yıpranan elektrik dağıtım şebekesini yenilemek ve tevsi etmek için, kendi usullerine göre ihaleye çıkar. Bu 32 ayrı ihalenin toplam keşif bedeli 3,5 trilyon civarındadır.

18.8.1995, Resmî Gazetede ilan ve ihaleye çıkış -kısa geçiyorum; tekrarlandı- tarihi; 6 Eylül 1995, teklif vermenin son günü, tekliflerin açılması ve ihaleyi değerlendirecek olan alt komitenin değerlendirmeye başlaması; 5 Ekim 1995, Şinasi Altıner’in, yani benim Enerji Bakanı olma tarihim ve 10 Ekim 1995’te ihale değerlendirmeleri alt komitede tamamlanmış ve bir üst kurul durumunda olan ihale komisyonuna takdim edilmek üzere hazır hale getirilmiştir.

Burada, kronolojik açıdan belirtmek istediğim husus şudur ki; Bakan olmadan önce, tüm ihale fiyatları afişe edilmiş, müteahhit değerlendirmeleri yapılmış ve bunların sıralamaları da yapılmış. Şu dosyayı -ihale dosyasıdır- geriye dönük olarak inceledim ve durum o şekildedir.

27.10.1995’te -arkadaşlar söylediler- satın alma ve ihale komisyonu tarafından tekemmül ettirilen 32 adet ihalenin toplam ihale bedeli de 2,2 ‘ye düşürülmüş;Ï 3,5’ten 2,2’ye düşürülmüş.

15 Kasım 1995’te bu ihaleye -kendi prosedürünü anlatıyorum- Genel Müdür onay vermiştir. Genel Müdürün onay vermesini izleyen tarihlerden itibaren, gerek Kuruma ve gerekse Bakanlık makamına imzalı-imzasız şikâyet mektupları gelmeye başlamıştır. Zaten, basına da ağırlıklı olarak yansıması, o tarihe rastlar.

Kurum Genel Müdürüne, bu şikâyetlerin TEDAŞ Teftiş Kurulunca incelenmesi talimatını veriyorum; çünkü, o talimatı vermek zorundayım; biraz önceki gibi, Yüksek Denetleme Kuruluna yazarsanız, bu, aylarca sürer. Bu şikâyetlerin, TEDAŞ Teftiş Kurulunca incelenmesi talimatını veriyorum; yoksa, değerli arkadaşlarım, DSP’nin hakkımda verdiği soruşturma önergesinin ikinci sayfasında değinildiği gibi “yoğun söylentiler ve yakınmalar nedeniyle TEDAŞ Teftiş Kurulu konuya el atmıştır” diyorsunuz...

Değerli arkadaşlarım, yoğun söylentiler ve yakınmalar nedeniyle, TEDAŞ Teftiş Kurulu konuya el atamaz; böyle bir mekanizma yoktur. Teftiş kurulları talimatla görevlendirilirler; kendi bilişine, gidip “şurada bir söylenti var; ben, bunu teftiş edeyim” deme hakları yoktur. Onları görevlendirme talimatı da, benim tarafımdan Genel Müdüre verilmiştir; 22.11.1995. Esasen, TEDAŞ Teftiş Kurulu ön raporunda da, açıkça, bu talimatın Bakanlığımdan geldiği serdedilmektedir; ama, her nedense, DSP’nin önergesinde, bu yazılırken, o nokta unutulmuş; yani, benim tarafımdan teftiş edildiği noktası unutulmuş.

25.12.1995’te TEDAŞ Teftiş Kurulu Başkanının, teftiş sonucu, Genel Müdüre verdiği ön raporda, değerli arkadaşlarım, bazı firmaların korunduğu, teklif isteme şartnamesinde değişiklik gerektiği, usulsüzlük yapıldığı; ayrıca, rüşvet alındığı yolundaki -dikkat edin- soyut suçlamaların, teşekkülümüzün boyutlarını aşarak basında yer almasının çalışanlar üzerinde olumsuz etki yaptığı, kamuoyunda teşekkülün itibarını zedelediği ve teşekkül çalışanları hakkında, yolsuzluk yaptıkları şeklinde bir imaj doğmasına yol açtığı, şüyuu vukuundan beter bir sonuç yaratttığı kanaatine varıldığı sebeple... “deniyor ve 32 adet ihalenin iptali isteniyor.

29.12.1995’te, Genel Müdür, TEDAŞ Teftiş Kurulu Başkanının bu iptal istemine aynen uymuş ve olur vermiştir. Genel Müdür, kendi Teftiş Kurulu Başkanına “sana katılıyorum; ben, bu ihaleyi iptal ediyorum” demiş, “olur” demekle iptal etmiş; bununla da kalmamış, alt servislere de “bu işi dağıtın, bozun bu ihaleyi, tamam” demiş.

5 Ocak 1996 tarihinde, Genel Müdür ve TEDAŞ Teftiş Kurulu Başkanı, müşterek imzalı yazıyla Bakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığına bilgi vermiştir. Bu bilgiyi niçin veriyor biliyor musunuz arkadaşlar; normal olarak kendisi teftiş etse bu bilgiyi de vermez, vermek zorunda değil; bana gelen imzalı-imzasız, ihaleyi kazanamayan bazı müteahhitlerin bana şikâyete gelmesi dolayısıyla, benim kanalımdan oraya bu talimat verildiği içindir ki, bana, bilgiyi, geri besleme yapıyor. Yoksa, bana, herhangi bir şekilde “ben bunu iptal edeyim mi etmeyeyim mi” diye sorduğu bir şey yok; “ben iptal ettim, haberin olsun” diyor; “sen böyle bir yazı yazmıştın, iptal ettim” diyor. Yoksa, hakkımda verilen soruşturma önergesinde değinildiği gibi, değerli arkadaşlarım, “Bakan, raporun gereğini yapacak yerde” -hayır, Bakan, raporun gereğini yapmayacak; yok böyle bir müessese; raporun gereğini Genel Müdür yapacak ve yapmış Genel Müdür gereğini- diye başlayan ibaredeki gibi, yazı, bana, gereği için onayıma gelmiyor. Onayıma gelmesi söz konusu değildir, mümkün de değildir. Sadece, Genel Müdürün, iptal doğrultusunda onay verdiğinin bilgisi geliyor. Zaten, bu yazıdan anlaşılan da, ihalenin iptal edildiğidir; çünkü, müteahhitlerle o sırada bir bağlantı yapılmadığı ve Yönetim Kurulundan tasdike gelmediği için, Genel Müdür, zaten, kardeşim -bu kuruluşlar, İhale Kanununa da tabi olmadığı için- yapmıyorum, tamam, biz vazgeçtik deme hakkına sahip; Genel Müdür aynı zamanda Yönetim Kurulu Başkanı çünkü.

Değerli arkadaşlarım, ihalenin iptali yönündeki bu bilgi üzerine, ayrıca izah ettiğim biraz önce, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin, gözetim, denetim yetkim tarifi içinde, yetkim olmadığı halde, bir de benim, bilgi için bana gelen bir ihale iptal kararını, bir de ben “hah, bir de ben bunu iptal ettim” gibi, böyle bir mantık, prosedür zaten söz konusu değil.

Değerli arkadaşlarım, 1 Şubat 1996’da, TEDAŞ Genel Müdür Yardımcısı iki kişinin aralarında kavga etmeleri ve silah çekme iddialarını Bakanlığıma ihbar ederek, soruşturma açılmasını talep ediyor. Genel Müdür, İki genel müdür muavininin hakkında, savcılığa suç duyurusunda bulundum, sen bunlara bir soruşturma açtır... Niçin kendi teftiş kuruluna vermiyor biliyor musunuz değerli arkadaşlarım? Kurumların teftiş kurulları, genel müdür, genel müdür yardımcılarını ve yönetim kurulu üyelerini teftiş edemezler; onların bir üst durumunda olan teftiş mekanizması bakanlık teftiş mekanizmasıdır. Onun için, genel müdür bana yazmıştır; derhal olur vermişimdir teftiş heyeti başkanına, derhal soruşturma açılması... Evrakı budur.

Değerli arkadaşlarım, 7.2.1996’da, TEDAŞ Yönetim Kurulu üyesi ve Bakanlık Temsilcisi olan Müsteşar Yardımcısı bana gelerek, akşamüstü, “bugün yönetim kurulu toplandı” dedi ve “daha önce Genel Müdürün iptal ettiği ihalenin, 3’e 2 oranında kabul edildiğini, kendisinin muhalefet şerhi koyduğunu” söyledi. Derhal, aynı anda -akşamüstüydü, çok iyi hatırlıyorum- ilgili Genel Müdürü, Müsteşarı, Hukuk Müşavirini ve Bakanlık Teftiş Kurulu Başkanını çağırdım ve konuyu görüştüm; çünkü, bilgi açısından, zaten -şu bilgiye göre, bana göre, Bakana göre, Bakanlığa göre- ihale iptal edilmiş; ama, gelmişler, Genel Müdür, önce, iptal kararından vazgeçtiğini, ihalenin onaylanması doğrultusunda ısrarlı olduğunu, karar değiştirdiğini -oradaki heyet bunun hepsini biliyor- ihalenin ortalama yüzde 33 oranında tenzilatla elde edildiğini, iptal etmesi halinde bu oranda bir tenzilat yakalayamayacağına inandığını ve sonunda devleti zarara sokmaktan korktuğunu, sorumluluğun kendisinde olduğunu vurgulayarak -bunu ısrarla vurgulamış ve- kararını değiştirmiş; ama bu karardan vazgeçmeyeceğini söylemiştir.

Karar, o anda önüme geldiğinde, Yönetim Kurulu karar defterine zaten olay işlenmiş. Değerli arkadaşlarım, hiçbir bakana, KİT kuruluşunda, yönetim kurulları önceden bir gündemi belirleyerek “Bakanım, ben, işte, perşembe günü yine yönetimi toplayacağım, şu şu kararları alacağım” diye, KİT’lerden -30 tane KİT var Enerji Bakanlığında- böyle bir gündem falan gelmez; iş olup bittikten sonra sizin haberiniz olur; böyle bir şikâyet vukuunda olur.

Eğer, o Yönetim Kurulu kararı 3’e 2 değil de, 6 kişinin -genel olarak KİT’lerde kararlar ittifakla alınır; ekseriyetle alındığı, muhalefet şerhiyle alındığı çok az vakıadır- ittifakıyla alınmış olsaydı, zaten benim haberim olmazdı. KİT’lerin aldığı Yönetim Kurulu kararları, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye göre, yirmi gün içerisinde, bilgi için Yüksek Denetleme Kuruluna gider; bakanlığa da gelir.

Demek ki, benim Bakanlık Müsteşar Yardımcım ve Yönetim Kurulu üyesi olan arkadaş, aynı gün, ayın 7’sinde bana gelmiş ve şu karardan bir fotokopi getirmiş, demiş ki “burada, Genel Müdür ve iki Genel Müdür Yardımcısı, bugün, bizi çağırdı, topladı; Yönetim Kurulu kararını aldı. Biz, zannettik ki, ihaleyi iptal kararı gelecek.” Öyle zannediyorum, bu heyet, bunu, benden sonraki Sayın Bakan Hüsnü Doğan’a da anlatmış olmalılar.

Değerli arkadaşlarım, burada, özellikle, Bakanlığın dışından, yani, Genel Müdürlüğün dışından gelen, hariçten gelen, Bakanlık, Maliye ve Hazine temsilcileri, bu olaya muhalefet etmişler. Yalnız, ortada bir nokta var, 3’e 2; 6 kişi gelmemiş olaya, 6 kişi yok; 5 kişi gelmiş, 3 kişi onay vermiş, 2 kişi reddetmiş. Reddedenlerden birisi, Bakanlığıma ait bir Müsteşar Yardımcısı; bu Müsteşar Yardımcısı, aynı zamanda, Yönetim Kurulu üyesi. Benim çabuk haberdar olmamın sebebi de, oradaki Müsteşar Yardımcısının, bana, süratle meseleyi intikal ettirmesidir.

Şimdi, oradaki heyete ve hukuk müşavirine, Yönetim Kurulunun, bu ihale kararını bakan olarak iptal etmemin mümkün olup olmadığını sordum. Başta izah ettiğim 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamedeki, denetim, gözetim yetkim içerisinde, bunun mümkün olmadığını; nihaî kararın Yönetim Kuruluna ait olduğunu; ancak, bu işin -tüm yönleriyle- Bakanlık Teftiş Kurulunca tahkikini isteyebileceğimi vurguladılar; muhalefet şerhi koyanlar da böyle istedi. Zaten, muhalefet şerhinde -şurada yazıyor- Yönetim Kurulu kararının muhalefet şerhinde “ben, ihalenin iptalini istedim; Bakanlık bunu acele teftiş ettirmelidir” diyor; yoksa, derdi ki “Bakan bunu iptal etsin.”

Değerli arkadaşlarım, 7.2.1996’da bu karar alınıyor; 7.2.1996 akşamı, ben, Teftiş Heyeti Başkanına, aynen şu talimatı veriyorum... Teftiş Heyeti Başkanı, bana, 7.2.1996’da, şifahî emirlerin üzerine... Bütün yönleriyle, daha önce kavga eden iki Genel Müdür Yardımcısını da bu işin içine katarak, en geniş manada, derhal tahkikini istiyorum. İnceleme değildir, tahkik; en geniş manada... Bu Teftiş Heyeti Başkanı, bana, 9’unda bu yazıyı hazırlayarak, onayımı da alıyor; evrak da budur.

Değerli arkadaşlarım, aynı gün, 9.2.1996’da resmî çıkışlı basın bildirisi yayınlıyorum –bu durum basına artık yansımıştır; arkadaşlarım, basın bildirisinin tamamını burada okudular, burada tekrar etmeyeceğim– ve TEDAŞ Yönetim Kurulu üyesi olan iki Genel Müdür Yardımcısının görevden alınma kararnamesini Başbakanlığa gönderiyorum, 9.2.1996 tarih ve 01144235 sayıyla. Biraz önce konuşan Sayın Ali Rıza Gönül arkadaşım, o günlerde bunu anlattılar.

Değerli arkadaşlarım, müstafi bir hükümetti –tarihe bakarsanız– artık yeni hükümet kurulma aşamasındaydı. Kararnamelerin, gerek Başbakanlıkta gerekse Cumhurbaşkanlığında tam tekemmül etmesi...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Bakan, size eksüre de verdim, lütfen sözlerinizi toparlayın, rica ediyorum.

ŞİNASİ ALTINER (Devamla) – Özür diliyorum efendim, bitiriyorum...

DEVLET BAKANI VE BAŞBAKAN YARDIMCISI NAHİT MENTEŞE (Aydın) – Müstafi hükümet olduğu için zaten, Cumhurbaşkanı imzalamıyordu.

ŞİNASİ ALTINER (Devamla) – Evet, imzalama mümkün değildi!

Değerli arkadaşlarım, 14.2.1996’ da “Basın ve Arena Programında” yer alan bazı söylentiler, DSP’nin hakkımda verdiği araştırma önergesinde de yer alıyor, firma adı olarak da var. Orada, “Genel Müdür Yardımcılarından birisi, aracı marifetiyle 15 milyar lira, eğer o ihale kazanamayan müteahhide verseymiş ihaleyi kazanırmış” Bu, basına da yansıdı, programlarda da konuştu.

Değerli arkadaşlarım, gerek Arena Programında, gerek basında, biraz önce size aktardığım, şurada da, “15 milyar lira istediler” diyen bir müteahhit, aynen yazıyor. Ben burada isim vermiyorum. Orada bulunan arkadaşlardan, bir Genel Müdür Yardımcısını suçlayarak, “aracı vasıtasıyla benden 15 milyar lira istedi. Eğer bunu verebilseydim ihaleyi kazanırdım” diyor, geriye giderek, geri tarafa giderek.

Değerli arkadaşlarım, ona ne yapıyorum: Aynı anda, belki savcılık, cumhuriyet savcılığı, bu gazeteyi veya televizyondaki programları ihbar kabul etmesi lazım ama, belki edemez diye, takviyeli olsun diye, 14’ünde cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunmak üzere, müsteşara talimat veriyorum. Müsteşara talimatım şudur. Bunları okumuyorum. “Bakan adına” diye imza etmiştir;TEDAŞ Genel Müdürüne talimat veriyorum bu yazı ile, “derhal cumhuriyet savcılığında, bunu ihbar kabul ederek değerlendirilmesi” diye; çünkü, bunun tersi işlem de doğrudur. Eğer cumhuriyet savcılığı bir üst düzey yöneticisi hakkında bir takibata gelirse, zaten ilgili bakandan onay alır; ben bu onayı önce veriyorum, önce veriyorum.

Ayrıca değerli arkadaşlarım, görüldüğü gibi -şimdi burada arkadaşlar bahsettiler- kendi aralarında, bu soruşturmayı açtırdığımı kamuoyuna açıkladıktan sonra -ben 5 Martta Bakanlıktan ayrıldım- duyuyorum ki, geriye dönük olarak, 29 Şubatta, yani şubat ayının sonunda, -ondan beş gün sonra da Hükümet değişiyor- bu yönetim kurulu bir daha toplanıyor. İttifakla alınmayan kararlarda, aralarında bir ihtilaf çıkıyor, bu karar geçersiz diye; 3’e 2 kararın geçersiz olup olmadığını Hazine Müsteşarından soruyorlar. Hazine Müsteşarına yazı yazıyorlar; bunu, geriye dönük incelemelerimden anlıyorum.

Hazine Müsteşarlığı, TEDAŞ Genel Müdürüne, bu sefer cevaben, yazı yazıyor. Sayın Genel Müdür, “hayır, 3’e 2 kararın yanlıştır, o karar geçersizdir” diyor. Ne yapacağım?.. “Bir yönetim kurulunda, muhalefet olduğu yerde, tamsayı olacak, yarı yarıya olacak; Tamsayı 6 kişi olacak -çünkü biri gelmemişti 7 Şubatta- 3’e 3 olduğu takdirde, Genel Müdürün oy kullandığı taraf kazanır, aksi takdirde bu geçersizdir” diyor. 29 Şubatta aynı Genel Müdür, Yönetim Kurulunu bir daha topluyor, tekrar bu kararı alıyor, 3’e 3 kararını alıyor. Kararında ısrarlı olduğunun en büyük delili, kanıtı budur değerli arkadaşlarım.

Ben, bunu geriye dönük öğreniyorum. Zaten, beş gün sonra da, ben, gittim oradan. Zaten teftişi, tahkikatı, ben, 7’sinde başlattım; onu bildikleri halde, bu kararında ısrar ediyor. Demek ki, kendi yetkileri var, o kararları iptal etmek mümkün değil.

Görüldüğü gibi, hakkımdaki soruşturma önergesinde ağırlıklı konu olan, ilgili Bakan olarak benim, ihaleyi niçin iptal etmediğim sorusu, KİT’lerin bakanlıklarla ilgisini gösteren, yasal mevzuat karşısında, açıkça cevaplanmış olmaktadır. Ayrıca, kamuoyuna yansımış, yoğun söylentiler karşısında, duyarsız kaldığım ve görevi ihmal ettiğim iddialarının ise, denetim, gözetim görevimi ne denli duyarlı yaptığım, tüm belgelerimle ortada olduğu, anlaşıldığında, son derece cılız kaldığını takdirlerinize sunarım.

Sayın milletvekilleri, ilgili Bakan olarak, gözetim, denetim görevimi fazlasıyla yaptım. Benim yerimde önerge sahipleri de olsalardı, bu kadarını yaparlardı.

Yine iddialar arasında, basında yer alan... Benim sözüme göre, ortada bir pislik olduğu muhakkak -ben gösteriyorum, ben bu sözü söyledim- demişim; burada bir çelişki yok ki. “Ortada bir pislik olduğu muhakkak” demesem, “hiçbir şey yok” demesem, bu teftişleri niye yaptırıyorum arkadaşlar? Savcılığa niye suç duyurusunda bulunuyorum? Bana, yasaların, denetim, gözetimde verdiği yetkide, elimdeki yegâne aletim, teftiş mekanizması olduğuna göre, ben de onları yapmışım zaten. Savcılığa sevk etmişim, savcılığa suç duyurusunda bulunmuşum, kararname sevk etmişim. Yani, bunlardan başka bir şey yapamazdım. Bizi, genel müdür yerine de ikame etmemelisiniz.

Değerli arkadaşlarım, hakkımdaki soruşturma önergesi içinde, TEDAŞ Kurumu yetkilileri suçlanırken, zaman zaman, satır aralarında, benim Bakan olduğum unutulup, kâh genel müdür yerine, kâh ihale komisyonu üyeliği yerine, kâh da KİT yönetim kurulu üyeliği gibi pozisyonlara ikame edildiğim izlenimi açıkça belli oluyor. Halbuki, ben, o zaman, bu görev ve sorumluluğu tarif edilmiş ilgili Bakan sıfatı taşıyordum .

Değerli arkadaşlarım, benden önceki Genel Müdürün alınması konusuna biraz temas etmek istiyorum. Bir tarih hatanız var, burada söylediniz, her iki taraftan da arkadaşlarımız söylediler. Buradaki Genel Müdür arkadaşa biraz söyleyelim. Eğer, evvelki Genel Müdürü alma görevi bir karineyse -ben, kesinlikle buna karine demiyorum- Sayın Atasoy’un yirmi yıllık arkadaşıdır ve kendisini Genel Müdür yapmıştır; ihale açılmadan birbuçuk ay evvel, bu Genel Müdürü görevden aldığı, tarihlerden belli. Şimdi, kesinlikle maksadımı aşan, tekrar ediyorum, maksadımı aşan bir söz söylemek istemiyorum. O ilgili Genel Müdürün görevden alınışı, bu ihalenin, ilk başlangıçta, ilanından birbuçuk iki ay önceye rastlar. Şimdi, ilgili Genel Müdür, görevden kararnameyle alındıktan sonra, bu arkadaş, idarî mahkemeyle işi kazanıyor.

Değerli arkadaşlarım, ben, bu arkadaşı 16 Kasımda göreve başlatıyorum; ama, bu arada, bu Genel Müdür, teftiş dosyaları içerisinde, orada -benden sonraki Bakan da belki inceleme fırsatı buldu, ben de buldum- benden önceki yönetim hakkında çok ağır ithamlarda bulunmuş -ben, burada, ona girmek istemiyorum- ve bana da bu derdi yandı ve aynen şunu dedi: “Beni bir saat oturt; önümüzde seçim var, bir saat sonra buradan ayrılacağım, ben de aday olacağım” dedi. Ben, bu arkadaşı, gittim, oturttum; ama, bu arkadaşın, benden evvel, bu olaylardan dolayı amirlerini bizden önceki Bakanı hakkında yazılı şikâyetleri var. Bu şikâyetleri de gördüğüm için, ben bir Bakan olarak, -geçenlerde Sayın Başbakanımız Mesut Yılmaz da burada açıkladılar, bir başka vesileyle- yani, benim tanımadığım bir kişi, ben, bu arkadaşla çalışmayacağımı yüzüne söyledim. Seni tanımıyorum, kusura bakma, belki, biz, başka bir değişiklik yapacağız diye kendisine söyledim. “Ben, onu takdirlerinize sunarım; işe başlayayım, bir gün sonra ayrılayım” dedi. Başladı, ayrılmadı; ayrılmayınca -zaten, hakkında, benden önce cezaları var, disiplin cezaları var- ben başka bir göreve gönderdim; doğrudur; kabul edilmedi, gitmedi; sonra da, alma kararını aldım.

Yalnız, burada, dikkat edeceğiniz husus çok enteresandır: Değerli arkadaşlarım, bu arkadaşı görevden aldığım tarih 20.11. 1995, benim, ihale soruşturmasını başlattığım tarih 22.11.1995; yani, bu arkadaşı görevden aldıktan iki gün sonra soruşturma başlattım. Biraz önce konu olan Başbakanlığa yazıyı yazdığı tarih -burada var- 29.11.1995. Yani, 29’unda, benim soruşturma başlattığımı duyuyor ve kendisi de “bu ihalelerde bir yolsuzluk var” diyor. Ondan evvelki şikâyetlerinde hiç ihaleden bahsetmiyor; geçmişteki yöneticilerine ve müsteşarlara “hırsız, arsız” gibi laflar ediyor; o da var burada, oraya girmek istemiyorum; sırf, tarih zamanlamasını söylemek istiyorum. İhaleyle bağlantı kurmasının sebebi... Benim, soruşturmayı açtırdığım tarihten itibaren tam 8 gün sonra, Başbakanlığa bir yazı yazıyor “burada ihale yolsuzluğu var, filan...” diyor; o yazı da burada. Başbakanlık Teftiş Kurulundan bana gelen yazıda “sizin hakkınızda böyle böyle bir şeyler var” diyor. Bana da kızmış orada, bana da laflar var; yani, öfkeler arasında, benim de ismim var, beni de içeriyor ve benim de ismim olan yazı dahil olmak üzere, Başbakanlıktan bana 5 Aralıkta gelen... 5 Aralıkta da, 15 gün sonra, zaten, benim daha evvel başlatmış olduğum teftiş bitmek üzere.

“Teftiş Kurulu Başkanlığına

Aynı konuda, daha önce başlatılan işlerle birleştirerek, bütün yönleriyle incelenmesi ve soruşturulmasını rica ederim.

9.12...

Bakan

Şinasi Altıner”

Ben, benim için şikâyetini dahi tahkik ettiriyorum. Sadece ben değil, müsteşar ve orada daha başka kim varsa -zaten hırsız olmayan kimse kalmamış- ben bunları teftiş ettiriyorum değerli arkadaşlarım. O teftiş sonuçlandı mı, sonuçlanmadı mı bilmiyorum; zaten ben de beş gün sonra 5 Martta ayrıldım.

BAŞKAN – Sayın Bakan, toparlarsanız memnun olurum.

ŞİNASİ ALTINER (Devamla) – Toparlıyorum Sayın Başkan.

Değerli arkadaşlarım, görevi ihmalle, hakkımdaki soruşturma önergesinde, baştan itibaren bunlar satır aralarında söyleniyor; şu iş şöyle olmuştur, Bakan lakayd davranmıştır; şu iş şöyle olmuştur, Bakan ilgilenmemiştir deniliyor; en sonunda da 240’la benim hakkımda soruşturma açtırmaya kalkarken de “Bakan görevi kötüye kullanmıştır” diyor.

Değerli arkadaşlarım, görevi ihmal başka bir şey, görevi kötüye kullanmak başka bir şey. Şimdi, hiçbir şey yapmazsanız, görevi ihmal edersiniz; ama, hiçbir şey yapmamak, görevi kötüye kullanmak demek değildir ki. Görevi kullandığınız, yani bir karar verdiğiniz zaman, yanlış, haksız bir karar verdiğiniz zaman görevi kötüye kullanma olur.

Şimdi, DSP’nin önergesindeki çelişki nedeniyle söylüyorum: Baştan ihmal etmişim, çok fazla duyarsız kalmışım, kalmışım, sonra da görevi kötüye kullanmışım! Yani, hiçbir şey yapma, yapma, yapma, sonunda görevi kötüye kullan; hayır, olmaz; “görevi ihmal” de, belki de -eğer öyle diyorsanız- 233’üncü maddeye sok. Şimdi, görevi ihmal başka bir şey, görevi kötüye kullanmak başka bir şey. Hatta, benim için, “görevinizi yapmadınız” diyorsunuz. Hatta, görevi aşırı yapıp haksız bir şey yapmış olmam lazım ki, o zaman kötüye kullanma söz konusu olsun.

Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; Enerji Bakanı Sayın Hüsnü Doğan’ın, konuyla ilgili yaptırdığı araştırma sonucuyla ilgili olarak yaptıkları açıklamada da ifade ettikleri gibi, olayın bizi ilgilendiren boyutu yoktur.

Bu vesileyle, konuyu Yüce Heyetinizin takdirlerine sunuyor, iyi akşamlar diliyorum. (DYP ve RP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Altıner.

Sayın milletvekilleri, Meclis soruşturması önergesi üzerindeki görüşmeler sona ermiştir.

Oylama biçimiyle ilgili bir önerge vardır; okutuyorum:

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Görüşülmekte olan (9/2) esas numaralı Meclis soruşturma önergesinin oylamasının açık oyla ve oylamanın da kupaların sıralar arasında dolaştırılmak suretiyle yapılmasını arz ve teklif ederiz.

Saygılarımızla.

BAŞKAN – Şimdi, açık oylama talebinde bulunan arkadaşların burada bulunup bulunmadığını tespit edeceğim:

Necmettin Cevheri?.. Burada.

Mehmet Gözlükaya?.. Burada.

Saffet Arıkan Bedük?.. Burada.

Cefi Jozef Kamhi?.. Burada.

Bekir Aksoy?.. Burada.

Ali Osman Sönmez?..

TURHAN TAYAN (Bursa) – Tekabbül ediyorum.

BAŞKAN – Tekabbül ediyorsunuz.

Sedat Aloğlu?.. Burada.

Cevdet Aydın?..

TURHAN GÜVEN (İçel) – Tekabbül ediyorum.

BAŞKAN – Tekabbül ediyorsunuz.

Necmi Hoşver?.. Burada.

Evren Bulut?.. Burada.

Ümran Akkan?.. Burada.

Halil Yıldız?.. Burada.

Haluk Yıldız?.. Burada.

Yusuf Bacanlı?.. Burada.

Nevzat Köse?.. Burada.

Önergede 15 imza bulunduğundan ve imza sahipleri de Genel Kurul Salonunda olduğundan, oylama isteğini oylarınıza sunacağım. Zaten önergede de, oylamanın, kupaların sıralar arasında dolaştırılmak suretiyle yapılması hususu istenmektedir.

Açık oylamanın kupaların sıralar arasında dolaştırılması suretiyle yapılmasını oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

Sayın milletvekilleri, biliyorsunuz, kırmızı oy, soruşturma önergesinin reddi yolundadır; beyaz oy, soruşturma önergesinin kabulü yolundadır; çekinser oyun rengi belli zaten.

Yanında basılı oy pusulası olmayan sayın milletvekillerinin, oyunun rengini beyaz bir kâğıda yazdıktan sonra, adını soyadını, seçim çevresini de belirterek, imzalaması gerekiyor; imza olmadığı takdirde oy pusulası geçersiz oluyor. Rica ediyorum bu hususa dikkat edilsin efendim.

Sayın milletvekilleri, bu oylamadan sonra, görüşeceğimiz bir maddelik kanun tasarısı var; Genel Kurulca öyle bir karar alındı.

Kupalar sıralar arasında dolaştırılsın.

(Oylar toplandı)

BAŞKAN – Oyunu kullanmayan sayın üye var mı? Yok.

Oy verme işlemi bitmiştir.

Kupalar kaldırılsın.

(Oyların ayırımı yapıldı)

BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, Enerji ve Tabiî Kaynaklar eski Bakanı Sayın Şinasi Altıner hakkında verilen (9/2) esas numaralı soruşturma önergesi nedeniyle Meclis soruşturması açılıp açılmamasına ilişkin yapılan açık oylamaya 395 sayın milletvekili katılmış; kabul 228, ret 157, çekinser 1, geçersiz 4, mükerrer 5 oy kullanılmıştır.

Böylece, Enerji ve Tabiî Kaynaklar eski Bakanı Sayın Şinasi Altıner hakkında verilen Meclis soruşturması önergesi de kabul edilmiştir.

Bilindiği üzere, Anayasanın 100 üncü maddesi gereğince, soruşturma, siyasî parti gruplarının güçleri oranında komisyona verecekleri üye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından her parti için ayrı ayrı ad çekmek suretiyle kurulacak onbeş kişilik bir komisyon tarafından yürütülecektir.

Soruşturma komisyonunun görev süresi, Anayasa gereği iki aydır. Bu sürenin, komisyonun, başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip üyelerinin seçiminden itibaren başlamasını oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

Sayın milletvekilleri, alınan karar gereğince, gündemin “Kanun Tasarı ve Teklifleriyle Komisyonlardan Gelen Diğer İşler” kısmına geçiyoruz.

VII. —KANUN TASARI VE TEKLİFLERİYLE KOMİSYONLARDAN

GELEN DİĞER İŞLER

1. —10 . 10 . 1984 Tarihli ve 3056 sayılı Kanunun Bir Maddesinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ve Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu (1/288) (S. Sayısı :3)

BAŞKAN – 10.10.1984 Tarihli ve 3056 Sayılı Kanunun Bir Maddesinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ve Plan ve Bütçe Komisyonu raporunun müzakeresine başlayacağız.

Komisyon?..

Hükümet?..

Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı burada.

Sayın Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı, bu kanun tasarısının görüşülmesini istiyor musunuz?

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU BAŞKANI BİLTEKİN ÖZDEMİR (Samsun) – Hayır efendim.

BAŞKAN – Hükümeti aradık, Hükümet yok; Komisyon da görüşmek istemiyor.

Gündemde yer alan işleri görüşmek için, 25 Nisan 1996 Perşembe günü saat 15.00’te toplanmak üzere birleşimi kapatıyorum.

Kapanma Saati : 19.42

VIII. —SORULAR VE CEVAPLAR

A) YAZILI SORULAR VE CEVAPLARI

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Sayın Başbakan tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasına delaletinizi saygılarımla arz ederim.

Ahmet Cemil Tunç

Elazığ

Sorular : 1. T.C. Devlet Demiryolları İşletmeleri ve bağlı kuruluşlarında 1994-1995 yıllarında reklam gideri olarak ne kadar harcama yapılmıştır?

2. T.C. Devlet Demiryolları İşletmeleri ve bağlı kuruluşlarında 1994-1995 yıllarında temsil ve ağırlama gideri olarak ne kadar harcama yapılmıştır?

3. T.C. Devlet Demiryolları İşletmeleri ve bağlı kuruluşlarında 1994-1995 yıllarında ne kadar demirbaş eşya alımı yapılmıştır?

4. T.C. Devlet Demiryolları İşletmeleri ve bağlı kuruluşlarında 1994-1995 yıllarında binek aracı olarak ne kadar taşıt satın alınmış, ne kadar ödeme yapılmıştır?

5. T.C. Devlet Demiryolları İşletmeleri ve bağlı kuruluşlarında 1994-1995 yıllarında yönetim ve denetim kurulu üyelerine ödenen ücret ve harcırah ne kadardır?

T. C.

Ulaştırma Bakanlığı

Araştırama Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı 24.4.1996

APK:B.11.0.APK.010.00.00.A-7/524-11282

Konu :Elazığ Milletvekili Ahmet Cemil Tunç’un Yazılı Soru Önergesi.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı

İlgi :15.3.1996 gün ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-7/357-618/1382 sayılı yazınız.

Elazığ Milletvekili Ahmet Cemil Tunç’un Sayın Başbakanımıza yönelttiği 7/357-618 sayılı soru önergesinin cevabı ekte sunulmuştur.

Bilgilerinize arz ederim.

Ömer Barutçu

Ulaştırma Bakanı

Elazığ Milletvekili Ahmet Cemil Tunç’un 7/357-618 Sayılı Soru Önergesi ve Cevabı

Sorular :

1. T.C. Devlet Demiryolları İşletmeleri ve bağlı kuruluşlarında 1994-1995 yıllarında reklam gideri olarak ne kadar harcama yapılmıştır?

2. T.C. Devlet Demiryolları İşletmeleri ve bağlı kuruluşlarında 1994-1995 yıllarında temsil ve ağırlama gideri olarak ne kadar harcama yapılmıştır?

3. T.C. Devlet Demiryolları İşletmeleri ve bağlı kuruluşlarında 1994-1995 yıllarında ne kadar demirbaş eşya alımı yapılmıştır?

4. T.C. Devlet Demiryolları İşletmeleri ve bağlı kuruluşlarında 1994-1995 yıllarında binek aracı olarak ne kadar taşıt satın alınmış, ne kadar ödeme yapılmıştır?

5. T.C. Devlet Demiryolları İşletmeleri ve bağlı kuruluşlarında 1994-1995 yıllarında yönetim ve denetim kurulu üyelerine ödenen ücret ve harcırah ne kadardır?

Cevaplar :

1. Reklam Gideri Olarak;

TCDD Genel Müdürlüğünde :

1994 yılında 1 279 470 840 TL.

1995 yılında 868 000 000 TL.

Bağlı Ortaklıklarda :(TÜLOMSAŞ, TÜDEMSAŞ, TÜVASAŞ)

1994 yılında 709 850 578 TL.

1995 yılında 1 053 604 803 TL.

2. Temsil ve Ağırlama Gideri Olarak;

TCDD Genel Müdürlüğünde

1994 yılında 789 021 000 TL.

1995 yılında 1 519 678 359 TL.

Bağlı Ortaklıklarda :(TÜLOMSAŞ,TÜDEMSAŞ, TÜVASAŞ)

1994 yılında 326 303 213 TL.

1995 yılında 666 394 192 TL.

3. Demirbaş Alımı Olarak;

TCDD Genel Müdürlüğünde Tasarruf Genelgesi nedeniyle 1994-1995 yıllarında demirbaş alımı yapılmamıştır.

Bağlı Ortaklıklarda;(TÜDEMSAŞ, TÜLOMSAŞ, TÜVASAŞ)

Alet, Edavat, Avadanlık ve makine alımı olarak;

1994 yılında 1 491 841 380 TL.

1995 yılında 2 447 271 261 TL.

4. Taşıt Alımı Olarak;

TCDD ve Bağlı Ortaklıklarında, 1994-1995 yıllarında taşıt alımı yapılmamıştır.Ancak TCDD Personeli Dayanışma ve Yardımlaşma Vakfından 2 000 000 000 TL. bedelle 8 adet binek otosu satın alınmıştır.

5. Yönetim Kurulu Üyelerine Ödenen Ücret ve Harcırah Olarak;

TCDD Genel Müdürlüğünde:

1994 yılında 646 641 000 TL.

1995 yılında 1 041 957 055 TL.

Bağlı Ortaklıklarda :(TÜLOMSAŞ, TEDAMSAŞ, TÜVASAŞ)

1994 yılında 2 165 300 000 TL.

1995 yılında 2 196 600 000 TL. dır.

2. —Elazığ Milletvekili Ahmet Cemil Tunç’un, TİGEM’in bazı harcamalarına ilişkin Başbakandan sorusu ve Tarım ve Köyişleri Bakanı İsmet Attila’nın yazılı cevabı (7/359)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Sayın Başbakan tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasına delaletinizi saygılarımla arz ederim.

Ahmet Cemil Tunç

Elazığ

Sorular :1. Tarım İşletmelerinde (TİGEM) 1994-1995 yıllarında reklam gideri olarak ne kadar harcama yapılmıştır?

2. Tarım İşletmelerinde 1994-1995 yıllarında temsil ve ağırlama gideri olarak ne kadar harcama yapılmıştır?

3. Tarım İşletmelerinde 1994-1995 yıllarında ne kadar demirbaş eşya alımı yapılmıştır?

4. Tarım İşletmelerinde 1994-1995 yıllarında binek aracı olarak ne kadar taşıt satın alınmış, ne kadar ödeme yapılmıştır?

5. Tarım İşletmelerinde 1994-1995 yıllarında Yönetim ve Denetim Kurulu üyelerine ödenen ücret ve harcırah ne kadardır?

T. C.

Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü 24.4.1996

Birim :B.12.2.TIG.0.74.00.01-2054

Sayı :446

Konu :Önerge.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi :9.4.1996 gün ve B.02.0.012/2.02.308 sayılı yazı.

Elazığ Milletvekili Sayın Ahmet Cemil Tunç’un Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü ile ilgili olarak, Sayın Başbakan tarafından yazılı olarak cevaplandırılması isteğiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına verdiği soru önergesine ilişkin cevaplar yazımız ekinde sunulmuştur.

Bilgilerinize saygılarımla arz ederim.

İsmet Attila

Tarım ve Köyişleri Bakanı

Elazığ Milletvekili Sayın Ahemet Cemil Tunç’un TİGEM ile İlgili Sorularına Verilen Cevaplar

1. Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğünde 1994 ve 1995 yıllarında reklam gideri yapılmamıştır. Ancak 1994 yılında 34 509 813 TL. ve 1995 yılında 288 109 795 TL. resmî ilan ve fuarlarda damızlık ve tohumlukların teşhiri için harcama yapılmıştır.

2. Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğünde 1994 yılında 1 529 411 651 TL. ve 1995 yılında 3 574 466 328 TL. personel eğitimi ile ilgili kurs, seminer ve diğer temsil giderine ilişkin harcama yapılmıştır.

3. Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğünde 1994 yılında 451 848 974 TL. ve 1995 yılında 3 126 006 914 TL. tarla, bahçe, hayvancılık demirbaşları ile büro demirbaşları satınalınmıştır.

4. Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğünde 1994 ve 1995 yıllarında binek aracı olarak taşıt satın alınmamıştır.

5. Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğünde Yönetim Kurulu Üyelerine 1994 yılında 721 423 000 TL.’si ücret ve 103 893 000 TL.’si harcırah olmak üzere toplam 825 316 000 TL. brüt ödemede bulunulmuştur.

1995 yılında ise Yönetim Kurulu üyelerine 877 317 000TL.’si ücret ve 322 755 000 TL.’si de harcırah olmak üzere brüt 1 210 072 000 TL. ödenmiştir. TİGEM İktisadî Devlet Teşekkülü statüsünde bir kuruluş olduğundan denetleme kurulu bulunmamaktadır.

3. —Elazığ Milletvekili AhmetCemil Tunç’un, AtatürkOrman Çiftliği Müdürlüğünün bazı harcamalarına ilişkin Başbakandan sorusu ve Tarım ve Köyişleri Bakanı İsmet Attila’nın yazılı cevabı (7/393)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Sayın Başbakan tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasına delaletinizi saygılarımla arz ederim.

Ahmet Cemil Tunç

Elazığ

Sorular :1. Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğünde 1994 -1995 yıllarında reklam gideri olarak ne kadar harcama yapılmıştır?

2. Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğünde 1994 -1995 yıllarında temsil ve ağırlama gideri olarak ne kadar harcama yapılmıştır?

3. Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğünde 1994 -1995 yıllarında ne kadar demirbaş eşya alımı yapılmıştır?

4. Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğünde 1994 -1995 yıllarında binek aracı olarak ne kadar taşıt satın alınmış, ne kadar ödeme yapılmıştır?

5. Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğünde 1994 -1995 yıllarında Yönetimve Denetim Kurulu üyelerine ödenen ücret ve harcırah ne kadardır?

T. C.

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 22.4.1996

Sayı :ÖKM-2/135

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi :15.3.1996 Tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-7/393-654/1418 sayılı yazınız.

b) Başbakanlık Kan. Kar. Gen. Müd. nün 29.3.1996 tarih ve B.02.0.KKG/106-279-42/1176 sayılı yazısı.

c) Devlet Bakanlığının (Sayın A. Talip Özdemir) 9.4.1996 tarih ve B.02.0.012/2.02.258 sayılı yazısı.

Elazığ Milletvekili Sayın Ahmet Cemil Tunç tarafından Başkanlığınıza sunulan ve Sayın Başbakan tarafından cevaplandırılması istenen Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü ile ilgili bilgiler ekte sunulmaktadır.

Bilgilerinizi ve gereğini arz ederim.

İsmet Attila

Tarım ve Köyişleri Bakanı

Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü ile İlgili Soru Önergesi Bilgileri

1994 1995

1. Reklam giderleri 803 000 8 250 000

2. Temsil ve ağırlama giderleri 30 291 394 19 488 817

(Kendi üretimimizden)

3. Demirbaş eşya alımı 18 573 000 19 950 000

4. Taşıt alımı — —

5. Yönetim ve Denetim Kurulu

üyelerine ödenen ücret ve

harcırah — —

4. —Karaman Milletvekili Zeki Ünal’ın, sac ithalatına ilişkin Başbakandan sorusu ve Devlet Bakanı Yaman Törüner’in yazılı cevabı (7/412)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Başbakan Sayın Tansu Çiller tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını saygılarımla arz ederim. 14.2.1996

Zeki Ünal

Karaman

Edinebildiğim bilgilere göre, Türkiye’nin toplam sac ithalatı 1995 Ocak-Ekim döneminde 3 milyon ton civarındadır. Bunun yaklaşık 1.3 milyon tonu Rusya ve Ukrayna’dan getirilmektedir.

Uzmanlar Rusya ve Ukrayna’dan getirilen sacın, içindeki silüsyum miktarının fazlalığından dolayı çabuk çürüme yaptığını belirtmişler ve özellikle rutubetli iklime sahip bölgelerde bu olumsuzluğun daha da fazla dikkat çektiği konusunda ortak kanaat bildirmişlerdir.Aynı beyanlardan Rusya ve Ukrayna sacının yeterli esnekliğe sahip olmadığı ve darbelere karşı Ereğli sacına göre daha dayanıksız olduğu anlaşılmıştır.

Sorularım şunlardır :

1. Rusya ve Ukrayna’dan getirilen kalitesiz sac hangi dayanıklı tüketim mallarında kullanılmaktadır? Kalitesiz malzemeyle kaliteli mal üretmek mümkün olmadığına göre kalitesiz sac ithaline niçin izin verilmektedir?

2. Sacın büyük bir bölümünün Tekfen, Koçtaş, Demay, Yücel Boru ve Yassan firmalarınca ithal edildiği doğru mudur? Doğru ise aynı işi yapan başka firmalar da var mıdır?

3. Hangi firmalar hangi ülkelerden ne miktar sac ithal etmişlerdir?

4. AB ülkelerince, BDT ülkelerinden ithal edilen sac konusunda sıkı denetim uygulandığı halde, niçin GB’ne imza atan Türkiye’de aynı denetim yapılmamaktadır?

T. C.

Devlet Bakanlığı 24.4.1996

Sayı :B.02.0.007/1-27.0.00260

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi :18.3.1996 gün ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-7/412-599-1326 sayılı yazınız.

Karaman Milletvekili Zeki Ünal’ın Sayın Başbakanımıza tevcih ettiği ve tarafımdan cevaplandırılması tensip edilen soru önergesine verilen cevap ilişikte sunulmuştur.

Bilgilerinize arz ederim.

Yaman Törüner

Devlet Bakanı

7/412 Sayılı Yazılı Soru Önergesine İlişkin Not

Karaman Milletvekili Sayın Zeki Ünal tarafından Sayın Başbakanımıza tevcih edilen 7/412 esas nolu yazılı soru önergesi incelenmiş olup, anılan önergede sorulan soruların cevapları aşağıda sunulmuştur.

1. 72.08; 72.09; 72.10; 72.11 ve 72.12 gümrük tarife pozisyonlu yassı demir çelik mamullerinin başlıca tüketim alanları, madencilik, inşaat ve altyapı (boru imalatı), madeni eşya imalatı ve otomotiv sanayiidir.

9 Mart 1995 tarih ve 22222 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak 8 Nisan 1995 tarihinde yürürlüğe giren ve 1996 yılında revize edilerek 1.2.1996 tarih ve Mükerrer 22541 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış bulunan “Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Rejimi Kararı’’ uyarınca, ithalatta zorunlu kılınmış bulunan “TS 2162 Genel Yapı Çelikleri’’ standardına göre, ithal yassı demir-çelik ürünleri teste tabi tutulmakta ve sözkonusu standarda uygun bulunmayan ürünlerin ithaline izin verilmemektedir.

Konu esasen, anılan Rejim Kararı gereğince demir-çelik ürünlerinin ithalatta denetimi ile görevlenderilmiş bulunan Türk Standartları Enstitüsü nezdinde takip edilmekte ve gerektiğinde, anılan Enstitüden, yapılan denetimlerin daha da etkinleştirilmesi yolunda çalışmalar yapılması istenilmektedir.

Ayrıca, demir-çelik sac kullanılarak yapılan elektrikli ev aletleri, demir-çelik borular gibi mamullerin standardı da gerek iç piyasada, gerek ithalatta zorunlu olup; iç piyasada denetimler Tüketicinin Korunması Hakkında mevzuat çerçevesinde Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yapılmaktadır.

2. 1995 yılı Ocak-Ekim dönemi itibariyle, 72.08; 72.09; 72.10; 72.11 ve 72.12 gümrük tarife pozisyonlu sacların, Rusya Federasyonu ve Ukrayna’dan gerçekleşen toplam ithalatına ilişkin miktar ve değerler aşağıda gösterilmiştir.

Ülke Miktar (Kg) Değer ($)

Rusya Fed. 494 895 900 179 509 060

Ukrayna 754 184 769 239 195 322

TOPLAM 1 249 080 669 418 704 382

Rusya Federasyonu’ndan, 72.08 gümrük tarife pozisyonlu maddenin 43 firma, 72.09 G.T.P.’lu maddenin 37 firma, 72.10 G.T.P.’lu maddenin 21 firma, 72.11 ve 72.12 G.T.P.’lu maddelerin de 2’şer firma tarafından ithal edildiği,

Ukrayna’dan ise, 72.08 gümrük tarife pozisyonlu maddenin 72 firma, 72.09 G.T.P.’li maddenin 49 firma, 72.10 ve 72.11 G.T.P.’lu maddelerin 1’er firma tarafından ithal edildiği, 72.12 G.T.P.’lu maddenin de bu ülkeden ithal edilmediği,

Anılan önergede bahsi geçen firmalardan, Tekfen imalat ve Mühendislik A.Ş.’nin Almanya,Fransa, Romanya, Rusya Federasyonu ve Ukrayna’dan; Demay Demir Çelik Mamulleri Sanayii ve Ticaret A.Ş.’nin Rusya, Ukrayna, Slovenya ve Slovak Cumhuriyetin’den; Yücel Boru ve Profil Endüstrisi A.Ş.’nin İsviçre, İtalya, Rusya Federasyonu, Letonya ve Slovenya’dan anılan dönem itibariyle sözkonusu maddelerin ithalatını yaptığı, Koçtaş ve Yassan isimli firmalara ilişkin ise herhangi bir kayıt bulunmadığı,

Müsteşarlığımızda mevcut istatistiki verilerin tekkikinden anlaşılmıştır.

3. Sözkonusu gümrük tarife pozisyonlu saclar, aşağıda gösterilen miktar ve değerlerde karşılarında belirtilen ülkelerden ithal edilmiştir.

Ülke Miktar (Kg) Değer ($)

Almanya 91 928 213 62 321 417

Arjantin 2 712 771 1 685 785

Avusturya 2 019 058 1 666 947

Belçika-Lüksemburg 60 836 054 36 100 095

ABD 14 839 195 9 429 253

Brezilya 8 257 240 4 820 086

Bulgaristan 44 704 972 20 272 128

Çin Halk Cumhuriyeti 6 084 773 3 633 358

Tayvan 4 042 11 062

Danimarka 1 636 779 1 121 354

Finlandiya 1 345 725 881 868

Fransa 116 600 136 70 776 489

Cezayir 540 476 391 839

G. Afrika Cumhuriyeti 16 887 606 7 172 351

Hollanda 30 627 569 21 445 768

İngiltere 16 939 044 10 062 826

İspanya 13 876 652 10 458 656

İsrail 23 687 23 104

İsveç 69 332 214 942

İsviçre 2 292 015 931 846

İtalya 160 379 850 87 884 275

Japonya 9 202 015 14 553 948

G. Kore Cumhuriyeti 609 267 628 675

Macaristan 11 968 683 4 923 809

Romanya 49 554 815 17 320 698

Yunanistan 19 745 744 13 744 356

Rusya Federasyonu 494 895 900 179 509 060

Beyaz Rusya 671 700 219 128

Ukrayna 754 184 769 239 195 322

Moldova 3 000 1 085

Gürcistan 520 490 92 346

Kazakistan 47 559 421 21 577 446

Kırgızistan 130 320 86 694

Letonya 2 477 520 1 112 061

Slovenya 24 949 979 9 406 613

Çek Cumhuriyeti 222 215 95 911

Slovak Cumhuriyeti 25 301 432 10 145 465

TOPLAM 2 034 602 459 863 938 066

Mezkûr maddeleri ithal eden firmaların sayısı gümrük tarife pozisyonu bazında ve ülkeler itibariyle aşağıda gösterilmektedir.

72.08 72.09 72.10 72.11 72.12

Almanya 57 39 35 54 36

Arjantin — 1 — — —

Avusturya 2 2 3 6 —

Belçika-Lüksemburg 13 25 9 4 2

ABD — 5 7 1 6

Brezilya — 1 5 2 1

Bulgaristan 16 40 27 2 10

Çin Halk Cumhuriyeti — 2 — 2 —

Tayvan — 1 — 1 —

Danimarka 2 1 1 — —

Finlandiya 5 — 1 — —

Fransa 25 17 23 11 13

Cezayir — — 1 — —

G. Afrika Cumhuriyeti 3 2 — — —

Hollanda 2 10 7 2 2

İngiltere 6 9 10 3 6

İspanya 1 3 8 2 1

İsrail — — 1 — 1

İsveç 2 — 2 3 —

İsviçre 2 4 1 4 —

İtalya 29 29 24 11 7

Japonya 1 2 4 1 3

G. Kore Cumhuriyeti — — 2 — —

Macaristan 5 1 1 1 —

Romanya 16 25 1 — —

Yunanistan 1 3 2 — —

Rusya Federasyonu 43 37 21 2 2

Beyaz Rusya — 1 — — —

Ukrayna 72 49 1 1 —

Moldova 1 — — — —

Gürcistan 2 — — — 1

Kazakistan 6 11 5 — —

Kırgızistan — — 1 1 —

Letonya — 1 — — —

Slovenya 13 7 4 1 1

Çek Cumhuriyeti 1 — 1 — —

Slovak Cumhuriyeti 8 6 2 — —

4. Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Rejimi GATT/Ticarette Teknik Engeller Anlaşması’nda öngörülen hükümlerle uyumlu olup,Avrupa Birliğine yükümlülüklerimiz yönünden geçiş rejimidir.

1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararının 8 ilâ 11 inci maddeleri gereği, ülkemiz Avrupa Birliğinin teknik düzenlemeler ve standardizasyon konusundaki mevzuatını 5 yıl içinde iç mevzuatına dahil edecektir.

Bu konudaki çalışmalar tasarı aşamasında tamamlanmış olup, uygunluk değerlendirmesi sistemimizin AB ülkelerine paralel hale getirilmesi için hazırlanmış bulunan Türkiye Akreditasyon Konseyi Kanun Tasarısı yasalaştığında uygulamaya geçirilebilecektir.

Arz olunur.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Maliye Bakanı Sayın Lutfullah Kayalar tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını delaletlerinize arz ederim.

T. Rıza Güneri

Konya

Sorular :

1. DYP Konya Milletvekili Sayın Necati Çetinkaya tarafından 5 Mart 1996 günü yapılan ve aynı gün mahallî televizyonlarda yayınlanan ertesi gün de yine mahallî gazetelerde yeralan basın açıklamasında, Konya’nın 43 belediyesine 11 milyar liralık yardım yapıldığı belirtilmektedir.Aynı açıklamada yardımların yapıldığı belediyeler de zikredilmektedir. Bu belediyelerden 40 tanesinin DYP’li olduğu görülmektedir.Konya’da 166 belediye bulunmaktadır. Bu belediyelerden 43’üne yapılan yardımda Bakanlığınız hangi ölçütü göz önünde bulundurmuştur.

2. Bu belediyelerin DYP’li olmaları bir ölçüt müdür? Bir ölçütse eşitlik ve hakkaniyete uygun mudur?

3. Sizden önceki bakanlık tarafından gerçekleştirilen bu icraatın bir milletvekili tarafından açıklanması normal midir?

4. Bundan sonra da diğer belediyelere yardım yapılacak mıdır? Yapılacaksa belediyelerin seçildiği partiler göz önünde bulundurularak mı yapılacaktır?

5. Yardım yapılan 43 belediye dışındaki diğer belediyelere de yardım yapılacaksa, ne zaman yapılacaktır?

T. C.

Maliye Bakanlığı

Bütçe ve Malî Kontrol Genel Müdürlüğü 24.4.1996

Sayı :B.07.0.BMK.0.11.013/600-7054

Konu :Yazılı Soru Önergesi.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi :T.B.M.M. Başkanlığı Genel Sekreterliği Kanunlar ve Kararlar Dairesi Başkanlığı ifadeli 15.4.1996 tarih ve Kan. Kar. Md. A.01.0.GNS.0.10.00.02-1337 sayılı yazıları.

Konya Milletvekili Sayın Teoman Rıza Güneri’nin 7/443 esas nolu yazılı soru önergesinde yer alan sorulara ilişkin cevaplar aşağıda sunulmuştur.

Bakanlığımız bütçesinin “Mahallî İdarelere Yapılacak Yardım ve Ödemeler’’ tertibinde yer alan ödenekten, Konya İlindeki belediyelere 1.1.1996-31.3.1996 dönemi itibariyle 86 milyar 75 milyon TL. yardım yapılmıştır.

Bilgilerinize arz olunur.

Lutfullah Kayalar

Maliye Bakanı

6. —Trabzon Milletvekili Kemalettin Göktaş’ın, belediyelere yapılan yardımlara ilişkin sorusu ve Maliye Bakanı Lutfullah Kayalar’ın yazılı cevabı (7/456)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Sayın Maliye Bakanı tarafından yazılı olarak cevaplandırılması için gereğinin yapılmasını arz ederim. 13.3.1996

Kemalettin Göktaş

Trabzon

1. 1994-1995 yıllarında Maliye Bakanlığınca hangi belediyelere, hangi tarihlerde ve kaç TL. yardım yapılmıştır?

2. Yardım yapılan belediyeler daha çok zamanın iktidar partilerine ait belediyeler midir?

3. Şayet iktidar partilerine ait belediyelere daha çok yardım yapılmış ise bu bir partizanlık değil midir?

T. C.

Maliye Bakanlığı

Bütçe ve Malî Kontrol Genel Müdürlüğü 24.4.1996

Sayı :B.07.0.BMK.0.11.013/600-7058

Konu :Yazılı Soru Önergesi.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi :TBMM Başkanlığı Genel Sekreterliği Kanunlar ve Kararlar Dairesi Başkanlığı ifadeli 15.4.1996 tarih ve Kan. Kar. Md. A.01.0.GNS.0.10.00.02-1337 sayılı yazıları.

Trabzon Milletvekili Sayın Kemalettin Göktaş’ın 7/456 esas nolu yazılı soru önergesinde yer alan sorulara ilişkin cevaplar aşağıda sunulmuştur.

Bakanlığımız bütçesinin “Mahallî İdarelere Yapılacak Yardım ve Ödemeler’’ tertibinde yer alan ödenekten, 1994 yılında 1934 Belediyeye 1 trilyon 629 milyar TL. 1995 yılında ise 2354 Belediyeye 4 trilyon 437 milyar TL. yardım yapılmıştır.

Bilgilerine arz olunur.

Lutfullah Kayalar

Maliye Bakanı

7. —Konya Milletvekili Mustafa Ünaldı’nın, Konya’daki belediyelere yapılan yardımlara ilişkin sorusu ve İçişleri Bakanı Ülkü Güney’in yazılı cevabı (7/497)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın İçişleri Bakanı Sayın Ülkü Güney tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını delaletlerinize arz ederim.

Saygılarımla.

Prof. Dr. Mustafa Ünaldı

Konya

Sorular :

1. 24 Aralık 1995 seçimlerinden 15 Mart 1996 gününe kadar Bakanlığınızdan Konya İli dahilindeki belediyelere ödeme yapılmış mıdır?

2. Yapılmışsa hangi belediyelere ne kadar yapılmıştır?

3. Bu ödemelerin mesnetleri nelerdir?

4. Bu ödemelerden yararlanamayan Belediyelerin ayrılmasının gerekçeleri nelerdir?

T. C.

İçişleri Bakanlığı

Mahallî İdareler Genel Müdürlüğü 24.4.1996

Sayı :B050MAH0650002/(80-84) 96-360-80305

Konu : Konya Milletvekili Sayın Mustafa Ünaldı’nın Yazılı Soru Önergesi.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi :TBMM Başkanlığının 1.4.1996 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-1064-2776 sayılı yazısı.

İlgi yazı ekinde alınan ve tarafımdan cevaplandırılması istenilen, Konya Milletvekili Prof. Dr. Mustafa Ünaldı’nın “Mahallî İdareler Fonu’’ndan Konya İli dahilindeki belediyelere, 24 Aralık 1995 Milletvekili Genel Seçimlerinden 15 Mart 1996 tarihine kadar yapılan yardımlara ilişkin’’ yazılı soru önergesine cevap teşkil edecek bilgiler aşağıya çıkarılmıştır.

Bakanlığım bünyesinde bulunan “Mahallî İdareler Fonu’’ndan; önergede sözü edilen tarihler arasında Konya İline fon hesabında yeterli ödenek bulunmaması nedeniyle yardım yapılamamıştır.

Bakanlığımca belediyelere yapılan yardımların yasal dayanağı, 2.2.1981 tarihli ve 2380 sayılı “Belediyelere ve İl Özel İdarelerine Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun’’un 3004 sayılı Kanunla değişik 1 inci maddesi uyarınca hazırlanan ve 19 Eylül 1984 tarihli, 18520 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Mahallî İdareler Fon Yönetmeliği’’dir. Sözkonusu yönetmelikte yapılan ve 6 Haziran 1994 tarih ve 21952 sayılı Resmî Gazete yayımlanan değişiklikle, yardımların il içindeki belediyelere dağıtım yetkisi valiliklere devredilmiştir.

Bu yardımlardan, Yönetmelikte belirtilen esas ve usuller çerçevesinde başvuruda bulunan nüfusu 50 000’in altındaki tüm belediyeler, proje keşif tutarının 150 milyonluk kısmını geçmeyen hizmet ve yatırımlarının %70’ine kadar yardım alabilmektedir.

Tahsiste öncelik;

a) Yeni kurulan belediyeler,

b) Kalkınma plan ve programlarına göre, kalkınmada öncelikli iller kapsamına giren belediyeler,

c) Turistik bölgelerdeki belediyeler,

ç) Daha önce hiç yardım almamış belediyeler,

d) Kendi imkanları ile başlamış ve keşifine göre yarısı tamamlanmış bir işin tamamlanması için başvuran belediyeler,

e) Fon yardımı ile başlattığı projeyi planlanan süre içerisinde başarı ile bitirip bir başka hizmet için başvuran belediyeler,

şeklinde Yönetmeliğin 9 uncu maddesinde gösterilmiştir.

Bu yardımlar yapılırken, yukarıda sayılan öncelik sırası dışında belediyeler arasında hiçbir ayırım gözetilmemektedir.

Bilgilerinize arz ederim.

Doç. Dr. Ülkü Güney

İçişleri Bakanı

8. —Kırıkkale Milletvekili KemalAlbayrak’ın, Kırıkkale’deki belediyelere yapılan yardımlara ilişkin sorusu ve Maliye Bakanı Lutfullah Kayalar’ın yazılı cevabı (7/507)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Maliye Bakanı Sayın Lutfullah Kayalar tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını tensiplerinize arz ederim.

Kemal Albayrak

Kırıkkale

Soru 1. Kırıkkale İl ve ilçe ve belde belediyelerine 27 Mart 1994 tarihinden bugüne kadar bütçeden veya fonlardan ne kadar yardım yapılmıştır? Bu miktarların ayrı ayrı tarafıma bildirilmesini arz ederim.

T. C.

Maliye Bakanlığı

Bütçe ve Malî Kontrol Genel Müdürlüğü 24.4.1996

Sayı :B.07.0.BMK.0.11.013/600-7056

Konu :Yazılı Soru Önergesi.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi :T.B.M.M. Başkanlığı Genel Sekreterliği Kanunlar ve Kararlar Dairesi Başkanlığı ifadeli 5.4.1996 tarih ve Kan. Kar. Md. A.01.0.GNS.0.10.00.02-7/597-988/2534 sayılı yazıları.

Kırıkkale Milletvekili Sayın Kemal Albayrak’ın 7/507 esas nolu yazılı soru önergesinde yer alan sorulara ilişkin cevaplar aşağıda sunulmuştur.

Bakanlığımız bütçesinin “Mahallî İdarelere Yapılacak Yardım ve Ödemeler’’ tertibinde yer alan ödenekten, Kırıkkale il, ilçe ve belde belediyelerine 27 Mart 1994 tarihinden 9 Nisan 1996 tarihine kadar olan dönemde toplam 50 milyar 975 milyon TL. yardım yapılmıştır.

Bilgilerinize arz olunur.

Lutfullah Kayalar

Maliye Bakanı

9. —İstanbul Milletvekili Mustafa Baş’ın, Dünya Bankasından sağlanan kredilere ilişkin sorusu ve Millî Eğitim Bakanı Turhan Tayan’ın yazılı cevabı (7/512)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Millî Eğitim Bakanı Sayın Turhan Tayan tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasına delaletlerinizi saygılarımla arz ederim. 26.3.1996

Mustafa Baş

İstanbul

1. 1995 ve daha sonraki yıllarda program geliştirme ve eğitim sisteminin yenilenmesi için Dünya Bankası ile kaç antlaşma imzalanmıştır?

2. Söz konusu antlaşmalarla ilgili olarak Dünya Bankasından hangi şartlarda, kaç dolar sağlanmıştır?

3. Dünya Bankasından alınan krediler nerelerde kullanılmıştır?

4. Kullanılan kredilerin geri ödemesi ne zaman başlamaktadır?

5. Bu kredilerin kullanılması ile elde edilen sonuç nedir?

6. Kredilerin kullanılmasından dolayı bir usulsüzlük ve bu usulsüzlüğe dayalı açılmış bir soruşturma var mıdır? Varsa kimleri kapsamaktadır?

T. C.

Millî Eğitim Bakanlığı

Araştırma Planlama ve Koordinasyon

Kurulu Başkanlığı 22.4.1996

Sayı :B.08.0.APK.0.03.01.00-022/1035

Konu :Soru Önergesi.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi :TBMM Başkanlığının 5.4.1996 tarih ve GNS.0.10.02-1145/2971 sayılı yazısı. (7/512-993)

İstanbul Milletvekili Sayın Mustafa Baş’ın “Dünya Bankasından sağlanan kredilere ilişkin’’ yazılı soru önergesinin cevabı ekte sunulmuştur.

Arz ederim.

Turhan Tayan

Millî Eğitim Bakanı

İçinde bulunduğumuz asırda tüm dünya ülkeleri ekonomik, sosyal, kültürel ve teknolojik alanlarda bir bütünleşme içerisine girmiş olmaları nedeniyle, rekabet ön plana çıkmış; bu durum, ülkelerin kalkınmada öncelikli planlarını buna paralel olarak düzenlemelerini gerektirmiştir.Ülkeler kalkınmanın ve uluslararası rekabetin en önemli unsuru olan iyi eğitilmiş insan gücüne sahip olmak için imkânlarını öncelikli olarak bu alana seferber etmektedirler. Ülkemizde de son yıllarda öncelikli kalkınma planlarında ve Hükümet programlarında eğitime öncelik verilerek, genel bütçe içerisinde eğitime ayrılan pay giderek arttırılmaya çalışılmıştır.Ancak, arttırılan bu kaynak, kalkınma hamlesi içerisinde olan ülkemizin insan gücünü çağın ihtiyaçlarına göre yetiştirmek için yetmemiş, daha fazla kaynak arayışının bir sonuç olarak, uluslararası finansman temini yoluna gidilmiştir.

Uluslararası finansman temini için izlenilen yol şöyledir :Millî Eğitim Bakanlığı öncelikle ihtiyaç duyduğu alanlarla ilgili olarak birimlerin katılımıyla proje hazırlıklarını tamamlayarak Hazine Müsteşarlığına müracaat eder.

Proje Taslağı Hazine Müsteşarlığı tarafından DPT ve Maliye Bakanlığına gönderilmekte taslak, bu kurumlar tarafından Kalkınma Planları ve Hükümet Programları çerçevesinde incelenerek bu alanda yatırım programlarına girmesi konusunda uygun görüş alınmaktadır. Bu çalışmaların tamamlanmasından sonra Hazine Müsteşarlığı T. C. Hükümeti adına uluslararası finans kuruluşlarından kaynak temini yoluna gitmektedir. Bu prosedürler çerçevesinde Dünya Bankası ile görüşmeler sonucunda anlaşmaya varılan projeler İkraz Anlaşmasına dönüştürülüp Bakanlar Kurulu Kararı ve Cumhurbaşkanının imzasından sonra Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmektedir.

İkrazda belirlenen amaçlara ulaştırılmasında ihtiyaç duyulan mal ve hizmet alımlarının her seferinde, ihtiyaçlara göre hazırlanan şartnameler Dünya Bankası ve Bakanlık Makamının onayından sonra ulusal ve uluslararası ihale ilanı verilerek, ilgilenenlere şartnameler verilmektedir. Şartnamelerde belirtilen hazırlık süresinden sonra alınan teklifler aynı tarihte kamuya, ilgililere ve basına açık olarak kurulan komisyonlar tarafından incelenmekte ve kabul edilen teklifler ilan edilmektedir. Bu aşamada ilan edilen tekifler bilgisayarlara yüklenmekte, video çekimi yaptırılmakta ve ayrıca ihale tekliflerinin alınması ve ilan edilmesi süreci de Bakanlık Müfettişlerinin gözetiminde yaptırılmaktadır.

Temin edilecek mal ve hizmetin özelliğine göre oluşturulan teknik komisyonlarca değerlendirilen teklifler, Dünya Bankası satınalma uzmanlarının uygun görüşü, Bakanlık Makamının onayı, Maliye Bakanlığının ve Sayıştay Başkanlığının vizesi alınarak sözleşmelere bağlanmaktadır.

1. Millî Eğitim Bakanlığı ilk defa 1985 yılında Hükümetimiz ile Dünya Bankası arasında imzalanan uluslararası anlaşma çerçevesinde eğitim amaçlı kredi almaya başlamış, şu ana kadar 3 eğitim projesi imzalanarak uygulamaya konulmuştur.

Bu anlaşmalara esas olan proje hazırlık çalışmaları ve ikrazlarda belirtilen amaç; hedef ve sonuçlar için tüm mal ve hizmet alımları ikraz hükümlerince Millî Mevzuat; Dünya Bankası, esas ve usulleri çerçevesinde gerçekleştirilmektedir.

Bu projelerden her amaç ve hedefin gerçekleştirilmesi anında ulusal ve uluslararası mal ve hizmet alımlarında ikraz hükümleri uygulanmış ve uygulamaya devam etmektedir.

Gerçekleştirilen faaliyetler yılda iki kez Hükümetimiz adına Hazine Müsteşarlığı Kontrolörleri ve Dünya Bankası yetkililerince de denetlenmektedir.

II. Endüstriyel Okullar Projesi

Anlaşma 29 Mayıs 1985 tarihinde imzalanmış, 8 Temmuz 1985 tarih ve 18805 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Projenin kapanış tarihi 31.12.1992’dir. Ancak bu tarihe kadar proje için tahsis edilen fonların tamamı kullanılamadığından projenin hedef ve amaçlarına ulaşmasını sağlamak için iki yıl uzatma sağlanmıştır. Proje 31.12.1994 tarihinde kapanmıştır.

II. Yaygın Meslekî Eğitim Projesi

Anlaşma 12 Ocak 1987 tarihinde imzalanmış, 21 Mart 1987 tarih ve 19407 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş; ancak fiili uygulama Mart 1989’da yapılan projenin hedefleri ve amaçlarına ulaşmak için projede öngörülen Proje Teknik Danışmanlık Hizmetleri İhalesinin sonuçlanmasından sonra başlamıştır. Proje 31 Aralık 1985 yılında kapanmıştır.

III. Millî Eğitimi Geliştirme Projesi

Anlaşma 18 Mayıs 1990 tarihinde imzalanmış, 10 Temmuz 1990 tarih ve 20570 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.Projenin süresi anlaşmanın başlamasından itibaren 7 yıldır.

2. Endüstriyel Okullar Projesi için 57.7 milyon ABDDoları Dünya Bankasından, 15 milyon ABDDoları Hükümetimiz katkısı olmak üzere toplam 72.7 milyon ABD Doları harcanması öngörülmüş olup, projenin gerçekleşme oranı yaklaşık %97’dir.

Yaygın Meslekî Eğitim Projesi için 58.5 milyon ABD Doları Dünya Bankasından, 12,6 milyon ABD Doları Hükümetimiz katkısı olmak üzere toplam 71.1 Milyon ABDDoları harcanması öngörülmüş olup, projenin gerçekleşme oranı yaklaşık % 93’dür.

Millî Eğitimi Geliştirme Projesinde Dünya Bankası katkısı 90.2 milyon ABDDolarıdır. Bu ikrazın 23.1 milyon ABD Doları YÖKiçin, 67.1 milyon doları da Millî Eğitim Bakanlığına tahsis edilmiştir. 87 milyon ABDDoları Hükümetimizin katkısı ile toplam 177.2 milyon ABD Doları harcanması öngörülmüş, Mart 1996 sonu itibariyle YÖK ve Millî Eğitim Bakanlığı harcamaları toplamı 26.5 milyon ABD Doları olup, gerçekleşme oranı %15’tir.

3. Dünya Bankası’ndan ikraz alınarak uygulanan projelerimizden;

—Endüstriyel Okullar Projesi için alınan ikraz

* 39 Endüstriyel okuldaki mevcut 7 ve 4 yeni meslek alanının donatımını sağlayarak, eğitilmiş endüstriyel insangücü kalitesini ve sayısını artırmak,

* Mevcut müfredat ve eğitim materyallerinin kalitesini artırmak ve yeni uzmanlık alanları için program geliştirilmesine yardımcı olmak,

* Teknik yardım sağlayarak Erkek Teknik Öğretim Genel Müdürlüğünün planlama ve yönetim kapasitelerini artırmak amaçları doğrultusunda projede planlandığı şekilde harcama yapılmıştır.

— Yaygın Meslekî Eğitim Projesi ile yaygın meslekî eğitim yoluyla üretim sektörünün ihtiyaç duyduğu iyi yetiştirilmiş işgücü arzını artırmaya ve eğitimden sorumlu kurumların kapasitesini güçlendirmeye yardım etmek amacıyla;

* İlgili uzmanlık hizmetleri ve eğitim burslarının sağlanması,

*Yaygın meslekî eğitimde görevli öğretmenlerin hizmetiçi eğitimlerinin iyileştirilmesi, organizasyonu ve koordinasyonu,

* Eğitim ihtiyaçlarının düzenli olarak belirlenmesi,

* Modüler eğitim programları ve ders kitaplarının temini,

* Eğitim programları ve öğretim materyallerinin geliştirilmesi ve güncelleştirilmesi,

* Beceri ölçme ve belgelendirme usullerinin geliştirilmesi,

* Müteşebbislik beceri kurslarının geliştirilmesi,

* 200 kurumda döner sermaye işletmesinin kurulması amaçları doğrultusunda projede planlandığı şekilde harcama yapılmıştır.

— Millî Eğitimi Geliştirme Projesinin projede belirlenen üç ana hedefi vardır:

1. İlk ve ortaöğretimde kaliteyi artırarak öğrenci başarısını OECD ülkeleri ortalamasına yaklaştırmak. (Bunun için 73.1 Milyon Dolar harcanması öngörülmüştür.)

Bu hedef doğrultusunda:

A) Program Geliştirme Çalışmaları

B) Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

C)Müfredat Laboratuar Okullar Çalışmaları

D)Eğitim Araştırmaları Çalışmaları

E) Bilgisayar Deneme Okulları Çalışmaları

F) Ders Kitabı Üretiminde Kalitenin Artırılması Çalışmaları

G)Ders Kitabı Dağıtım Sisteminin Geliştirilmesi Çalışmaları

H)Ders Kitapları Dışındaki Eğitim-Öğretim Materyalleri Geliştirme Çalışmaları yapılmaktadır.

Bu alanlardaki çalışmalar Bakanlığımızın Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı, Bilgisayar Eğitim ve Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Yayımlar Dairesi Başkanlığı, Film Radyo ve Televizyonla Eğitim Dairesi Başkanlığı tarafından sürdürülmektedir. Bu birimler, belirlenen hedeflere ulaşabilmeleri için gerekli makine ve teçhizat yanısıra yerli ve yabancı uzman desteği ile yurt içi ve yurt dışı uzman eğitimi desteği sağlanmıştır.

2. Öğretmen eğitimde kaliteyi ve geçerliliği artırarak OECD ülkelerindeki benzer standartlara ulaştırmak (Bunun için 83.9 Milyon Dolar harcanması öngörülmüştür.)

Bu hedef doğrultusunda

A) Hizmet öncesi Öğretmen Yetiştirme (Bu çalışmalar YÖKbünyesinde yapılmaktadır. Özetle, 17 Eğitim Fakültesinden seçilen 132 öğretim elemanı yurt dışına master ve doktora eğitimine gönderilecektir. Ayrıca seçilmiş bulunan fakültelerin eğitim-öğretim araç ve gereç ihtiyacı karşılanacaktır.)

B)Hizmet-İçi Öğretmen Yetiştirme Çalışmaları

Millî Eğitim Bakanlığı Hizmetİçi Eğitim Dairesi Başkanlığına bağlı bulunan 4 Hizmet İçi Eğitim Merkezinin günümüz teknolojisine uygun hizmetiçi eğitim-öğretim araç ve gereçleri ile donatılması, personelinin yurt içi ve yurt dışında eğitilmesi, bu birimimizin planlama ve program geliştirme fonksiyonlarını güçlendirmek için gerekli uzman desteğinin sağlanması, personelinin yurt içinde ve yurt dışında eğitilmesi çalışmalarının büyük kısmı tamamlanmıştır.

3. Millî Eğitim Bakanlığındaki yönetim ve işletmecilik beceri ve uygulamalarını geliştirerek kaynak kullanımında daha ekonomik ve etkili olmayı sağlamak. (Bunun için 20.2 milyon dolar harcanması öngörülmüştür.)

Bu hedef doğrultusunda;

A) Yönetim Enformasyon Sistemi Oluşturulması için YES pilot uygulamasının başlatılması,

B) Yönetimi Değerlendirme ve Geliştirme Çalışmaları

C) Bakanlığımız Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığının araştırma ve planlama fonksiyonlarının geliştirilmesi,

D) Meslekî ve Teknik Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Merkezinin Geliştirilmesi,

çalışmaları için Bakanlığımızın bu birimlerine yerli ve yabancı uzman desteği ile personelinin yurt içi ve dışında eğitimleri tamamlanmıştır.

4. a) Endüstriyel Okullar Projesi;

Faiz ve diğer ödemeler 1990 tarihinde başlamak üzere 1 Şubat ve 1 Ağustos tarihlerinde 2 220 000 $ olarak 6’şar aylık taksitlerle 2002 yılına kadar ödenecektir.

b) Yaygın Meslekî Eğitim Projesi;

Faizler ve diğer ödemeler 15 Nisan 1991’den başlamak üzere 15 Nisan ve 15 Ekim tarihlerinde 6’şar aylık taksitler halinde (2 250 000 $) Dolar olarak 2003 yılına kadar ödenecektir.

c) Millî Eğitimi Geliştirme Projesi;

İkrazdan yapılan harcamaların faiz ve diğer ödemeleri 15 Ağustos 1995’den başlayarak 15 Şubat-15 Ağustos tarihlerinde 6’şar aylık taksitler halinde (3 760 000 $) olarak 2007 yılına kadar ödenecektir.

5. Kredilerin kullanılması ile elde edilen sonuçlar aşağıda gösterilmiştir.

1. Endüstriyel Okullar Projesi kapsamında;

* 73 Endüstri meslek lisesinin proje meslek alanlarındaki atelye ve laboratuarları modern teknoloji ile donatıldı.

* 200 Endüstri meslek lisesine bilgisayar destekli eğitim için bilgisayar laboratuarı kuruldu.

* Değişik meslek alanlarına ait 42 adet yabancı kaynaklı teknik ders kitabı tercüme ettirilerek, yardımcı ders kitabı kaynakları çoğaltıldı.

* 14 meslek alanına ait eğitim programları geliştirildi.

* Projeden desteklenen meslek alanlarındaki öğrenci sayılarında artış oldu. (1986 -1987 öğretim yılında öğrenci sayısı 3573 iken 1993 -1994 öğretim yılında 4728 olmuştur).

* Proje yoluyla 86.94 adam/aylık uzmanlık hizmeti satın alındı.

* Projeden desteklenen meslek alanlarında görev yapan öğretmenlerin 801.24 adam/aylık yurt içi ve yurt dışı eğitimi sağlanarak kaliteleri artırıldı.

* Proje kapsamındaki meslek alanlarından mezun olanların niteliklerinde yükselme oldu.

* Meslekî ve teknik eğitim uluslararası sempozyumu yapıldı.

2. Yaygın Meslekî Eğitim Projesi;

Bu proje kapsamında Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü, Erkek Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü, Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğü ve Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğüne bağlı 293 okul ve merkezin 20 değişik meslek alanında modern teknolojiye uygun donatımı yapılmıştır. Bu satınalımlar uluslararası ihale ile yapılmıştır.

* İçalımlar ile proje okullarında halıcılık, kilimcilik ve teknik resim araçları, soğutma ve havalandırma, büro makinaları ve giyim alanlarında pilot uygulama atelyeleri oluşturmak için ekipman alımı, dört genel müdürlüğün ihtiyacı olan 75 bilgisayar satın alınması ve çıraklık ve yaygın eğitim genel müdürlüğünün ihtiyacı olan 150 halı tezgahının satın alımı 344 294 dolar karşılığında gerçekleştirilmiştir.

* Projede öngörülen 200 merkez döner sermayeye kavuşturulmuştur.

* Projenin teknik danışmanlık hizmetleri kapsamında 14 değişik meslek alanında 151.90 adam/aylık uzmanlık hizmeti sağlanmıştır.

* Proje kapsamında 143 öğretmen 6 aylık yurt içi İngilizce eğitiminden sonra yurt dışı alan eğitimine gönderilmiştir.

Ayrıca 60 Bakanlık müfettişi ile METGE Projesi kapsamında bulunan 54 idareci ve öğretmen 15 günlük çalışma ve inceleme gezisine gönderilmiştir.

* 6 meslek alanında 75 modül program hazırlanmıştır. Yaygın eğitim enstitüsü ile işbirliği sonucu hazırlanan 109 adet modül programın uygulanabilir standart bir formata kavuşturulması çalışmaları sürdürülmektedir.

* Yurt dışı alan eğitim gören öğretmenlerden monitör öğretmen olarak yararlanılması için çeşitli meslek alanlarında Monitör Öğretmen Eğitim Programları hazırlatılarak ilgili genel müdürlüklere gönderilmiştir.

* Proje kapsamında 32 yabancı teknik ders kitabının telif haklarının satın alımı, tercümesi ve basımı yapılarak proje okullarına dağıtımı yapılmıştır.

* Toplam 341 meslek lisesine (10+1) veya (20+1) olmak üzere paket yazılımları ve aksesuarları ile birlikte bilgisayar laboratuarları kurulmuştur.

Ayrıca, yaygın meslekî eğitim projesi kaynaklarından, 700 000 dolar tahsis edilerek meslekî ve teknik eğitim geliştirme (METGE)projesinin, 981 067 dolar tahsis edilerek de anne-çocuk eğitim projesinin desteklenmesi sağlanmıştır.

3. Millî Eğitimi Geliştirme Projesi;

1. Hedef doğrultusunda;

* Program Geliştirme Modeli hazırlanmıştır.

*Matematik (İlkokul), Hayat Bilgisi, 1, 2, 3; Biyoloji (Lise 1, 2, 3); Yabancı Diller (1, 2, 3); Fen Bilgisi (İlkokul) alanlarında program geliştirme komisyonları kurulmuş, çalışmalar devam etmektedir. Geliştirilmiş müfredat programlarından hayat bilgisi ve biyoloji programlarının alan uygulamaları müfredat laboratuar okullarında (MLO) 1995-1996 yılında başlamıştır.

* 5 yıllık program geliştirme master planı hazırlanmıştır.

*Program geliştirme çalışmaları doğrultusunda toplam 11 kişi değişik alanlarda ABD’ye master eğitimine gönderilmiştir.

* Ölçme ve değerlendirme çalışmaları doğrultusunda ilk ve ortaöğretimde değişik yaş ve sınıf seviyeleri için “Standart Başarı Testleri’’ hazırlanarak bütün MLO’nda uygulanmıştır.

* Türkiye genelinde 7 coğrafî bölgeden 208 müfredat laboratuar okulu seçilmiş; her okul türüne göre müfredat laboratuar okulu modeli belirlenmiştir. Bu okulların bakım-onarım yeniden çalışmaları standartlara uygun olarak yapılmaktadır.

* Proje çerçevesinde planlanan hedeflere ve gelecekte yapılacak eğitim geliştirme çalışmalarına temel teşkil edecek 6 değişik araştırma yapılmıştır. 6 değişik alanda yapılan çalışmalar ise devam etmektedir.

* Türkiye genelinde 7 bölgeden 53 lise ve Anadolu lisesi bilgisayar deneme okulu olarak belirlenmiş ve donatımları yapılmıştır. Bu okullar için toplam 3 180 000 $ harcama yapılmıştır.

* Yayımlar Dairesi Başkanlığınca, kişi, kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak ders kitapları hazırlama standartları hazırlanmıştır.

* 13 ilde bulunan Devlet Kitapları Müdürlüğü bölge şeflikleri birbirlerine ve merkeze bilgisayar ağıyla bağlanmıştır. Merkez ve bölge şefliklerinin personel eğitimi tamamlanmıştır.

* Yayımlar Dairesi Başkanlığında kalite kontrol birimi kurulmuştur.

*Film, radyo ve televizyonla eğitim başkanlığımızın ihtiyacı olan iki adet renkli TV stüdyosu, 1 adet seyyar TV stüdyosu kurulması için çalışmalar devam etmektedir. FRTEB personeline yabancı uzmanlardan faydalanmak sureti ile 1300 adam/ay’lık yurt içi eğitim ile 77 adam/ay’lık yurt dışı eğitim sağlanmıştır.

Ayrıca, FRTEB’in idarî fonksiyonlarını geliştirmek, uydu aracılığı ile eğitim yayımları yapılmasını sağlamak, video-kaset kütüphanesi kurulması, görsel-işitsel eğitim öğretim araçları üreten birimlere çağdaş teknolojiye uygun ekipman alımları ile ilgili çalışmalar devam etmektedir.

2. Hedef doğrultusunda;

Hizmetiçi Eğitim Dairesi Başkanlığına bağlı 4 Hizmetiçi Eğitim Merkezinin Hizmetiçi Eğitim ve Öğretim Kaynakları Merkezi olarak eğitim-öğretim araç ve gereçleri ile donatılması çalışmaları devam etmektedir.

Bu başkanlığımızın planlama ve program geliştirme fonksiyonlarını güçlendirmek için yerli ve yabancı uzman desteği sağlanmıştır. 5 branşta 18 personelin 7 adam/aylık yurt dışı eğitimi tamamlanmıştır.

3. Hedef doğrultusunda;

Bu hedefleri gerçekleştirmek için; Bakanlığımızın dört ayrı biriminde proje doğrultusunda çalışmalar devam etmektedir.

* Bilgisayar Eğitimi ve Hizmetleri Genel Müdürlüğünde Yönetim Bilgi Sistemi oluşturulması için çalışmalar sürdürülmektedir. Bunun için Yönetim Bilgi Sistemi pilot uygulaması yapılacaktır. Pilot olarak yazılım programları hazır olan 10 Genel Müdürlük, bir büyük, bir küçük il (Ankara-Çankırı), iki ilçe (Çankaya-Polatlı) ve bu ilçelerden seçilen 50 okul bilgisayar ağı ile birbirine bağlanacaktır. Daha sonra Bakanlığın diğer birimleri, tüm il ve ilçe Millî Eğitim Müdürlükleri ve 950 okul Yönetim Bilgi Sistemine kavuşturulacaktır.

* Proje kapsamında kurulan Bakanlığımız Yönetimi Değerlendirme ve Geliştirme Başkanlığı (YÖDGEB) çalışmalarına devam etmektedir. Bu birime 75 adam/aylık uzman desteği sağlanmıştır.

*Bakanlığımız Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı ile Meslekî ve Teknik Eğitim Araştırma ve Geliştirme Merkezinin fonksiyonlarının geliştirilmesi çalışmaları devam etmektedir. Bu birimlere 102 adam/aylık yerli ve yabancı uzman desteği sağlanmıştır.

*Bu hedef doğrultusunda çalışmalar yapan birimlerimize 22 değişik branşta 70 personele 152 adam/aylık yurt dışı eğitim yaptırılmıştır.

6. Kredilerin kullanılmasından dolayı bugüne kadar bir usulsüzlük tespit edilmemiş, açılmış adlî sonuç doğuracak bir soruşturma bulunmamaktadır.

10. —Konya Milletvekili Veysel Candan’ın, belediyelere gönderilen ödenek miktarına ilişkin sorusu ve Maliye Bakanı Lutfullah Kayalar’ın yazılı cevabı (7/520)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Sayın Maliye Bakanı tarafından yazılı olarak cevaplandırılması hususunda delaletlerinize arz ederim. 27.3.1996

Veysel Candan

Konya

1994-1995 yılları arasında Maliye Bakanlığı tarafından belediyelere yapılan ödenek tahsisinde bazı belediyelerin kayırıldığı iddiaları vardır.

1. 1994-1995 yılları arasında Maliye Bakanlığı tarafından hangi belediyelere ödenek gönderilmiştir?

2. Bu belediyelere hangi harcama kaleminden ne kadar ödenek miktarı aldıklarını ve harcamalarını açıklar mısınız?

T. C.

Maliye Bakanlığı

Bütçe ve Malî Kontrol Genel Müdürlüğü 24.4.1996

Sayı :B.07.0.BMK.0.11.013/600-7057

Konu :Yazılı Soru Önergesi.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi :TBMM Başkanlığı Genel Sekreterliği Kanunlar ve Kararlar Dairesi Başkanlığı ifadeli 8.4.1996 tarih ve Kan. Kar. Md. A.01.0.GNS.0.10.00.02-1193/3157 sayılı yazıları.

Konya Milletvekili Sayın Veysel Candan’ın 7/520 esas nolu yazılı soru önergesinde yer alan sorulara ilişkin cevaplar aşağıda sunulmuştur.

Bakanlığımız bütçesinin “Mahallî İdarelere Yapılacak Yardım ve Ödemeler’’ tertibinde yer alan ödenekten, 1994 yılında 1934 Belediyeye 1 trilyon 629 milyar TL, 1995 yılında ise 2354 Belediyeye 4 trilyon 437 milyar TL. yardım yapılmıştır.

Bilgilerine arz olunur.

Lutfullah Kayalar

Maliye Bakanı

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorumun Maliye Bakanı Sayın Lutfullah Kayalar tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasına delaletlerinizi saygı ile arz ederim. 27.3.1996

Osman Hazer

Afyon

Soru :Maliye Bakanlığı Mahallî İdarelere yapılacak yardım ödemeler fonundan geçmiş yıllarda partizanlık yapılarak iktidar partisine mensup belediyelere kaynak sağladığı bir kısım belediyelere ise hiç bir destek verilmediği kamuoyunda yaygın şekilde iddia olunmaktadır. Refah Partisine mensup belediyelere bu fondan hiçbir yardım yapılmadığı da bilinen bir gerçektir.

Bu durum karşısında 1993-1994-1995 ve 1996 yıllarında Afyon İline ait tüm belediyelere Mahallî İdareler Fonundan sağlanan nakit ve benzeri kaynaklar neden ibarettir? Fon kaynaklara hangi kıstaslar göz önüne alınarak dağıtılmıştır?

T. C.

Maliye Bakanlığı

Bütçe ve Malî Kontrol Genel Müdürlüğü 24.4.1996

Sayı :B.07.0.BMK.0.11.013/600-7055

Konu :Yazılı Soru Önergesi.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi :TBMM Başkanlığı Genel Sekreterliği Kanunlar ve Kararlar Dairesi Başkanlığı ifadeli 8.4.1996 tarih ve Kan. Kar. Md. A.01.0.GNS.0.10.00.02-1193/3157 sayılı yazıları.

Afyon Milletvekili Sayın Osman Hazer’in 7/523 esas nolu yazılı soru önergesinde yer alan sorulara ilişkin cevaplar aşağıda sunulmuştur.

Bakanlığımız bütçesinin “Mahallî İdarelere Yapılacak Yardım ve Ödemeler’’ tertibinde yer alan ödenekten, Afyon iline ait belediyelere 1993-1996 (Mart sonu) döneminde toplam 481 milyar 741 milyon TL. yardım yapılmıştır.

Bilgilerine arz olunur.

Lutfullah Kayalar

Maliye Bakanı

12.—Şanlıurfa Milletvekili Abdülkadir Öncel’in, GAP bölgesinde bir İsrail firmasına arazi tahsis edildiğine ilişkin sorusu ve Devlet Bakanı Abdülkadir Aksu’nun yazılı cevabı (7/593)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Devlet Bakanı Sayın Abdülkadir Aksu tarafından, yazılı olarak cevaplandırılması hususunu arz ederim.

Saygılarımla.

Abdülkadir Öncel

Şanlıurfa

1. GAP Bölgesinde (Netafim) adlı İsrail firmasına 80 dönüm arazi tahsisi yapıldığı söyleniyor; bu doğru mudur, bugüne kadar GAP Bölgesinde yabancılara ne kadar arazi satışı veya tahsisi olmuştur?

2. GAP Bölgesinin, işletme, bakım ve yönetim projesi konusunda hangi firmalara görev verildi, verilen firmalar Türk müdür, yabancı mıdır?

T. C.

Devlet Bakanlığı 22.4.1996

Sayı :B.02.0.004/0407

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı

(Genel Sekreterliğine)

İlgi :17 Nisan 1996 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-7/593-1235/3283 sayılı yazınız.

İlgi yazı ile istenen Şanlıurfa Milletvekili Sayın Abdülkadir Öncel’in yazılı soru önergesinin cevabî yazısı ekte sunulmaktadır.

Bilgilerinize rica ederim.

Abdülkadir Aksu

Devlet Bakanı

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Şanlıurfa Milletvekili Abdülkadir Öncel tarafından, yazılı olarak cevaplandırılması istemiyle Bakanlığıma verilen soru önergesi ile ilgili cevaplar aşağıda belirtilmiştir.

1. Bakanlığıma bağlı GAP İdaresi Başkanlığı, GAP’ta öncelikli konular arasında bulunan sulama konusunda yeni teknolojilerin bölgeye getirilmesi çalışmalarını yürütmektedir. Bu çalışmalar çerçevesinde batılı birçok firma ile olduğu gibi sulama teknolojileri konusunda çok gelişmiş olan İsrail firmaları ve bu arada Netafim firması ile de görüşmelerde bulunmuş olup, Netafim firmasından hibe olarak temin edilen damlama sulama ekipmanlarını, Harran ovasında bulunan istekli 5 adet çiftçinin tarlasına ücretsiz olarak tesis etmiş bulunmaktadır.

GAP Bölgesinde bugüne kadar, genellikle akrabalar arasında olmak üzere fazla bir yekun tutmayan satışlar yapılmıştır.Adı geçen bölgede 3083 sayılı yasa uyarınca hiç kimsenin 200 hektardan fazla arazisi bulunmamaktadır.

Bunun dışında ne Netafim firmasına, ne de herhangi bir başka firmaya adı geçen bölgede arazi satışı veya tahsisi olmamıştır.

2. Bakanlığıma bağlı GAP İdaresi Başkanlığı tarafından yürütülmekte olan “GAP Bölgesindeki Sulama Sistemlerinin İşletme, Bakım ve Yönetimi’’ projesi, konu ile doğrudan ilgili ve sorumlu olan Devlet Su İşleri ve Köy Hizmetleri Genel Müdürlüklerinin talebi ve işbirliği ile başlatılmış olup, proje içerisinde sulama şebekelerinin kullanıcılar tarafından işletilip, yönetilmesi ile yatırımlara maddî olarak katılması, ayrıca mevcut suyun hazırlanarak bilgisayar modelleri ile optimum şekilde kullanılması vb. gibi konular yer almaktadır. Bu konular Türkiye’de yaygın olarak uygulanan konular değildir.İlgili kurumlar bu çalışmanın uluslararası danışmanlık hizmeti de alınarak yapılması konusunda görüş belirttiklerinden, çalışma uluslararası ihaleye çıkarılmıştır.

DSİ ve Köy Hizmetleri Genel Müdürlükleri, A.Ü. Ziraat Fakültesi ve GAP İdaresi Başkanlığı uzmanlarından oluşan 10 kişilik ihale komisyonu, çalışmayı yürütmek üzere Dolsar (Türk), Halcrow (İngiliz), Rural Water Corporation (Avustralya)’dan oluşan konsorsiyumu seçmiştir.

Bilgilerinize saygılarımı sunarım.

Abdülkadir Aksu

Devlet Bakanı

Kocaeli Milletvekili Şevket Kazan ve 75 Arkadaşının, Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.'nin (TEDAŞ) bazı ihalelerinde usulsüzlük ve yolsuzluk yapıldığının tespit edilmesine karşın gerekli işlemleri yapmayarak ihalelerin belli firmalara verilmesini sağlamak suretiyle Devleti zarara uğratarak görevini kötüye kullandığı ve bu eyleminin Türk Ceza Kanununun 240 ıncı maddesine uyduğu iddiasıyla eski Başbakan Tansu Çiller hakkında Anayasanın

100 üncü maddesi uyarınca bir Meclis soruşturması açılmasına ilişkin önergesine verilen

oyların sonucu :

Üye Sayısı : 550

Kullanılan Oy : 417

Kabul Edenler : 235

Reddedenler : 178

Çekinserler : 1

Geçersiz Oylar : 2

Oya Katılmayanlar : 136

Açık Üyelikler : —

Mükerrer Oylar : 1

(Kabul Edenler)

ADANA

Cevdet Akçalı

Yakup Budak

Sıtkı Cengil

Erol Çevikçe

Orhan Kavuncu

İbrahim Ertan Yülek

ADIYAMAN

Ahmet Çelik

Ahmet Doğan

Celal Topkan

AFYON

Sait Açba

Osman Hazer

AĞRI

M. Sıddık Altay

Celal Esin

M. Ziyattin Tokar

AKSARAY

Mehmet Altınsoy

Murtaza Özkanlı

AMASYA

Cemalettin Lafcı

Haydar Oymak

ANKARA

Yılmaz Ateş

Ahmet Bilge

Hasan Hüseyin Ceylan

Mehmet Ekici

Ömer Ekinci

Eşref Erdem

Şaban Karataş

İrfan Köksalan

M. Seyfi Oktay

Önder Sav

Yücel Seçkiner

Ahmet Tekdal

Rıza Ulucak

Ersönmez Yarbay

ANTALYA

Arif Ahmet Denizolgun

İbrahim Gürdal

Bekir Kumbul

Yusuf Öztop

ARDAHAN

İsmet Atalay

ARTVİN

Metin Arifağaoğlu

Süleyman Hatinoğlu

AYDIN

M. Fatih Atay

Muhammet Polat

BALIKESİR

İ. Önder Kırlı

İsmail Özgün

BATMAN

Alaattin Sever Aydın

Musa Okçu

BAYBURT

Suat Pamukçu

BİNGÖL

Kâzım Ataoğlu

Hüsamettin Korkutata

Mahmut Sönmez

BİTLİS

Zeki Ergezen

Kâmran İnan

Abdulhaluk Mutlu

BOLU

Feti Görür

Abbas İnceayan

Mustafa Yünlüoğlu

BURSA

Mehmet Altan Karapaşaoğlu

Cemal Külahlı

Feridun Pehlivan

Yahya Şimşek

ÇANAKKALE

Ahmet Küçük

ÇANKIRI

İsmail Coşar

ÇORUM

Mehmet Aykaç

Hasan Çağlayan

Zülfikâr Gazi

Yasin Hatiboğlu

Ali Haydar Şahin

DENİZLİ

Adnan Keskin

Ramazan Yenidede

DİYARBAKIR

Ferit Bora

Sacit Günbey

Seyyit Haşim Haşimi

Ömer Vehbi Hatipoğlu

Yakup Hatipoğlu

ELAZIĞ

Ömer Naimi Barım

Hasan Belhan

Ahmet Cemil Tunç

ERZİNCAN

Tevhit Karakaya

Mustafa Kul

Naci Terzi

Mustafa Yıldız

ERZURUM

Lütfü Esengün

Abdulilah Fırat

Ömer Özyılmaz

Aslan Polat

Şinasi Yavuz

ESKİŞEHİR

Mustafa Balcılar

Hanifi Demirkol

GAZİANTEP

Nurettin Aktaş

Kahraman Emmioğlu

Mehmet Bedri İncetahtacı

GİRESUN

Turhan Alçelik

GÜMÜŞHANE

Lütfi Doğan

HATAY

Fuat Çay

Süleyman Metin Kalkan

Nihat Matkap

Atila Sav

Mehmet Sılay

Hüseyin Yayla

ISPARTA

Mustafa Köylü

İÇEL

Oya Araslı

Mehmet Emin Aydınbaş

Saffet Benli

D. Fikri Sağlar

Rüştü Kâzım Yücelen

İSTANBUL

Refik Aras

Azmi Ateş

Mustafa Baş

Mukadder Başeğmez

Gürcan Dağdaş

Halit Dumankaya

Süleyman Arif Emre

Ekrem Erdem

Mehmet Fuat Fırat

Algan Hacaloğlu

Metin ışık

İsmal Kahraman

Hüseyin Kansu

Ercan Karakaş

Göksal Küçükali

Mehmet Moğultay

Ali Oğuz

Altan Öymen

Yusuf Pamuk

Mehmet Sevigen

Mehmet Ali Şahin

Ali Topuz

Osman Yumakoğulları

Bahri Zengin

İZMİR

Ali Rıza Bodur

Işın Çelebi

Sabri Ergül

Aydın Güven Gürkan

Birgen Keleş

Metin Öney

Sabri Tekir

İsmail Yılmaz

KAHRAMANMARAŞ

Esat Bütün

Hasan Dikici

Avni Doğan

Ahmet Dökülmez

Mustafa Kamalak

KARABÜK

Hayrettin Dilekcan

KARAMAN

Abdullah Özbey

Zeki Ünal

KARS

Zeki Karabayır

KASTAMONU

Fethi Acar

KAYSERİ

Memduh Büyükkılıç

Abdullah Gül

Nurettin Kaldırımcı

Salih Kapusuz

Recep Kırış

KIRIKKALE

Kemal Albayrak

Mikali Korkmaz

KIRKLARELİ

İrfan Gürpınar

Cemal Özbilen

KIRŞEHİR

Cafer Güneş

KİLİS

Mustafa Kemal Ateş

KOCAELİ

Bülent Atasayan

Necati Çelik

Şevket Kazan

Onur Kumbaracıbaşı

Osman Pepe

Hayrettin Uzun

KONYA

Hüseyin Arı

Nezir Büyükcengiz

Veysel Candan

Remzi Çetin

Necmettin Erbakan

Abdullah Gencer

Teoman Rıza Güneri

Hasan Hüseyin Öz

Mustafa Ünaldı

Lütfi Yalman

KÜTAHYA

Ahmet Derin

Metin Perli

MALATYA

Miraç Akdoğan

Oğuzhan Asiltürk

Yaşar Canbay

Metin Emiroğlu

Ayhan Fırat

Fikret Karabekmez

M. Recai Kutan

MANİSA

Bülent Arınç

Ekrem Pakdemirli

Erdoğan Yetenç

MARDİN

Fehim Adak

Hüseyin Yıldız

MUĞLA

Zeki Çakıroğlu

MUŞ

Nedim İlci

Sabahattin Yıldız

NEVŞEHİR

Mehmet Elkatmış

NİĞDE

Akın Gönen

Mehmet Salih Katırcıoğlu

ORDU

Hüseyin Olgun Akın

Mustafa Hasan Öz

Nabi Poyraz

RİZE

Şevki Yılmaz

SAKARYA

Nezir Aydın

Cevat Ayhan

Ahmet Neidim

SAMSUN

Cemal Alişan

Ahmet Demircan

Latif Öztek

Musa Uzunkaya

SİİRT

Ahmet Nurettin Aydın

Mehmet Emin Aydın

SİNOP

Yaşar Topçu

SIVAS

Musa Demirci

Mahmut Işık

Temel Karamollaoğlu

Abdullatif Şener

Nevzat Yanmaz

ŞANLIURFA

İbrahim Halil Çelik

Zülfükar İzol

Ahmet Karavar

Abdülkadir Öncel

TOKAT

Abdullah Arslan

Hanefi Çelik

Ahmet Fevzi İnceöz

Bekir Sobacı

Şahin Ulusoy

TRABZON

Ali Kemal Başaran

Kemalettin Göktaş

Şeref Malkoç

İsmail İlhan Sungur

TUNCELİ

Orhan Veli Yıldırım

UŞAK

Yıldırım Aktürk

VAN

Maliki Ejder Arvas

Fethullah Erbaş

Şaban Şevki

YOZGAT

İlyas Arslan

Kazım Arslan

Abdullah Örnek

İsmail Durak Ünlü

ZONGULDAK

Necmettin Aydın

ADANA

İmren Aykut

İ. Cevher Cevheri

M. Halit Dağlı

Veli Andaç Durak

Mustafa Küpeli

ADIYAMAN

Mahmut Nedim Bilgiç

AFYON

İsmet Attila

H. İbrahim Özsoy

Yaman Törüner

Nuri Yabuz

AĞRI

Cemil Erhan

Yaşar Eryılmaz

AKSARAY

Nevzat Köse

AMASYA

Aslan Ali Hatipoğlu

Ahmet İyimaya

ANKARA

İlhan Aküzüm

Nejat Arseven

Saffet Arıkan Bedük

Cemil Çiçek

Ünal Erkan

Mehmet Gölhan

Agah Oktay Güner

İlker Tuncay

ANTALYA

Osman Berberoğlu

Hayri Doğan

Emre Gönensay

ARDAHAN

Saffet Kaya

ARTVİN

Hasan Ekinci

AYDIN

Ali Rıza Gönül

Nahit Menteşe

İsmet Sezgin

Yüksel Yalova

BALIKESİR

Abdülbaki Ataç

Ahmet Bilgiç

İlyas Yılmazyıldız

BARTIN

Zeki Çakan

Köksal Toptan

BATMAN

Ataullah Hamidi

Faris Özdemir

BAYBURT

Ülkü Güney

BİLECİK

Bahattin Şeker

BİTLİS

Edip Safder Gaydalı

BOLU

Necmi Hoşver

BURDUR

Mustafa Çiloğlu

BURSA

Abdülkadir Cenkçiler

Ali Osman Sönmez

Turhan Tayan

ÇANAKKALE

Mustafa Cumhur Ersümer

Nevfel Şahin

A. Hamdi Üçpınarlar

ÇANKIRI

Mete Bülgün

Ahmet Uyanık

ÇORUM

Bekir Aksoy

DENİZLİ

M. Kemal Aykurt

Mehmet Gözlükaya

Haluk Müftüler

DİYARBAKIR

Abdülkadir Aksu

Muzaffer Arslan

M. Salim Ensarioğlu

Salih Sümer

EDİRNE

Ümran Akkan

Evren Bulut

ELAZIĞ

Mehmet Ağar

Cihan Paçacı

ERZURUM

Zeki Ertugay

Necati Güllülü

İsmail Köse

ESKİŞEHİR

Demir Berberoğlu

İbrahim Yaşar Dedelek

GAZİANTEP

Mehmet Batallı

Mustafa R. Taşar

Ünal Yaşar

GİRESUN

Burhan Kara

Yavuz Köymen

Ergun Özdemir

GÜMÜŞHANE

Mahmut Oltan Sungurlu

HAKKÂRİ

Naim Geylani

Mustafa Zeydan

HATAY

Abdulkadir Akgöl

Levent Mıstıkoğlu

Ali Uyar

IĞDIR

Şamil Ayrım

ISPARTA

Ömer Bilgin

A. Aykon Doğan

Halil Yıldız

İÇEL

Fevzi Arıcı

Turhan Güven

Ayfer Yılmaz

İSTANBUL

Meral Akşener

Yıldırım Aktuna

Sedat Aloğlu

Tayyar Altıkulaç

Hüsnü Doğan

Hasan Tekin Enerem

Cefi Jozef Kamhi

Yılmaz Karakoyunlu

Hayri Kozakçıoğlu

Emin Kul

Ali Talip Özdemir

Şadan Tuzcu

Bahattin Yücel

Namık Kemal Zeybek

İZMİR

Turhan Arınç

Hasan Denizkurdu

Gencay Gürün

Mehmet Köstepen

Rüşdü Saracoglu

Işılay Saygın

Rıfat Serdaroğlu

Ufuk Söylemez

KAHRAMANMARAŞ

Ali Doğan

Mehmet Sağlam

Ali Şahin

KARABÜK

Şinasi Altıner

KARS

Y. Selahattin Beyribey

Sabri Güner

KASTAMONU

Murat Başesgioğlu

Nurhan Tekinel

Haluk Yıldız

KAYSERİ

Osman Çilsal

Ayvaz Gökdemir

KIRIKKALE

A. Sezal Özbek

KIRŞEHİR

Ömer Demir

KİLİS

Doğan Güreş

KOCAELİ

İsmail Kalkandelen

KONYA

Necati Çetinkaya

Ali Günaydın

Mehmet Keçeciler

Mehmet Ali Yavuz

KÜTAHYA

İsmail Karakuyu

Mehmet Korkmaz

MANİSA

Abdullah Akarsu

Rıza Akçalı

Tevfik Diker

Ayseli Göksoy

Yahya Uslu

MARDİN

Muzaffer Arıkan

Mahmut Duyan

Ömer Ertaş

MUĞLA

İrfettin Akar

Mustafa Dedeoğlu

Enis Yalım Erez

MUŞ

Necmettin Dede

Erkan Kemaloğlu

NEVŞEHİR

Esat Kıratlıoğlu

NİĞDE

Doğan Baran

Ergun Özkan

RİZE

Avni Kabaoğlu

Ahmet Kabil

Ahmet Mesut Yılmaz

SAKARYA

Nevzat Ercan

Ertuğrul Eryılmaz

Ersin Taranoğlu

SAMSUN

Nafiz Kurt

Biltekin Özdemir

SİİRT

Nizamettin Sevgili

SİNOP

Kadir Bozkurt

SIVAS

Tahsin Irmak

ŞANLIURFA

Sedat Edip Bucak

Necmettin Cevheri

M. Fevzi Şıhanlıoğlu

ŞIRNAK

Bayar Ökten

Mehmet Tatar

Mehmet Salih Yıldırım

TEKİRDAĞ

Nihan İlgün

Hasan Peker

TOKAT

Ali Şevki Erek

TRABZON

Eyüp Aşık

Yusuf Bahadır

İbrahim Çebi

UŞAK

Hasan Karakaya

VAN

Mahmut Yılbaş

YALOVA

Cevdet Aydın

Yaşar Okuyan

YOZGAT

Yusuf Bacanlı

Lutfullah Kayalar

ZONGULDAK

Ömer Barutçu

(Çekinser) (1)

BALIKESİR

İ. Safa Giray

(Geçersiz) (2)

(İsimsiz 2 oy)

(Oya Katılmayanlar)

ADANA

Uğur Aksöz

İbrahim Yavuz Bildik

M. Ali Bilici

Mehmet Büyükyılmaz

Tuncay Karaytuğ

Arif Sezer

ADIYAMAN

Mahmut Bozkurt

AFYON

Kubilay Uygun

AKSARAY

Sadi Somuncuoğlu

ANKARA

Gökhan Çapoğlu

Ali Dinçer

Halis Uluç Gürkan (Bşk. V.)

Mehmet Sağdıç

Aydın Tümen

Hikmet Uluğbay

ANTALYA

Deniz Baykal

Sami Küçükbaşkan

Metin Şahin

AYDIN

Cengiz Altınkaya

Sema Pişkinsüt

BALIKESİR

Tamer Kanber

Mustafa Güven Karahan

Hüsnü Sıvalıoğlu

BARTIN

Cafer Tufan Yazıcıoğlu

BİLECİK

Şerif Çim

BOLU

Avni Akyol

Mustafa Karslıoğlu

BURDUR

Yusuf Ekinci

Kâzım Üstüner

BURSA

Yüksel Aksu

Ali Rahmi Beyreli

Cavit Çağlar

İlhan Kesici

Hayati Korkmaz

Ertuğrul Yalçınbayır

İbrahim Yazıcı

ÇANAKKALE

Hikmet Aydın

DENİZLİ

Hilmi Develi

Hasan Korkmazcan (Bşk. V.)

DİYARBAKIR

Sebgetullah Seydaoğlu

EDİRNE

Mustafa İlimen

Erdal Kesebir

ESKİŞEHİR

Necati Albay

Mahmut Erdir

GAZİANTEP

Hikmet Çetin

Ali Ilıksoy

Mustafa Yılmaz (İ.A.)

GİRESUN

Rasim Zaimoğlu

HATAY

Ali Günay

IĞDIR

Adil Aşırım

ISPARTA

Erkan Mumcu

İÇEL

Halil Cin

Ali Er

Abdulbaki Gökçel

Mustafa İstemihan Talay

İSTANBUL

Bülent Akarcalı

Ziya Aktaş

Ahat Andican

Mehmet Aydın

Ali Coşkun

Nami Çağan

Tansu Çiller

Bülent Ecevit

M. Cavit Kavak

Ahmet Güryüz Ketenci

Osman Kılıç

Mehmet Tahir Köse

Aydın Menderes

Necdet Menzir

Yusuf Namoğlu

Korkut Özal

H. Hüsamettin Özkan

Mehmet Cevdet Selvi

Ahmet Tan

Güneş Taner

Bülent Tanla

Zekeriya Temizel

Erdoğan Toprak

İZMİR

Veli Aksoy

İ. Kaya Erdem

Şükrü Sina Gürel

Atilla Mutman

Ahmet Piriştina

Süha Tanık

Hakan Tartan

Zerrin Yeniceli

KARABÜK

Erol Karan

KARAMAN

Fikret Ünlü

KARS

Çetin Bilgir

KASTAMONU

Hadi Dilekçi

KAYSERİ

İsmail Cem

İbrahim Yılmaz

KIRIKKALE

Recep Mızrak

KIRKLARELİ

Necdet Tekin

KIRŞEHİR

Mehmet Ali Altın

KOCAELİ

Halil Çelik

Bekir Yurdagül

KONYA

Ahmet Alkan

Abdullah Turan Bilge

KÜTAHYA

Mustafa Kalemli (Başkan)

Emin Karaa

MANİSA

Hasan Gülay

Sümer Oral

Cihan Yazar

MARDİN

Süleyman Çelebi

MUĞLA

Lale Aytaman

Fikret Uzunhasan

NEVŞEHİR

Abdulkadir Baş

ORDU

İhsan Çabuk

Mustafa Bahri Kibar

Müjdat Koç

Refaiddin Şahin

Şükrü Yürür

SAKARYA

Teoman Akgür

SAMSUN

İrfan Demiralp

Ayhan Gürel

Yalçın Gürtan

Murat Karayalçın

Adem Yıldız

SİNOP

Metin Bostancıoğlu

SIVAS

Muhsin Yazıcıoğlu

ŞANLIURFA

Seyit Eyyüpoğlu

Eyüp Cenap Gülpınar

TEKİRDAĞ

Fevzi Aytekin

Bayram Fırat Dayanıklı

Enis Sülün

TOKAT

Metin Gürdere

TRABZON

Hikmet Sami Türk

TUNCELİ

Kamer Genç (Bşk. V.)

UŞAK

Mehmet Yaşar Ünal

VAN

Mustafa Bayram

Şerif Bedirhanoğlu

ZONGULDAK

Veysel Atasoy

Tahsin Boray Baycık

Hasan Gemici

Mümtaz Soysal

(Mükerrer) (1)

TRABZON

Eyüp Aşık

Zonguldak Milletvekili Mümtaz Soysal ve 59 Arkadaşının, Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin (TEDAŞ) Bazı İhalelerinde Usulsüzlük ve Yolsuzluk Yapıldığının TEDAŞ Teftiş Kurulunca Tespit Edilmesine Karşın İhaleleri İptal Etmemek Suretiyle Devleti Zarara

Uğratarak Görevini Kötüye Kullandığı ve Bu Eyleminin Türk Ceza Kanununun 240 ıncı Maddesine Uyduğu İddiasıyla Enerji ve Tabiî Kaynaklar Eski Bakanı Şinasi Altıner

Hakkında Anayasanın 100 üncü Maddesi Uyarınca Bir Meclis Soruşturması Açılmasına İlişkin Önergesine Verilen Oyların Sonucu :

(Kabul edilmiştir.)

Üye Sayısı : 550

Kullanılan Oy : 395

Kabul Edenler : 228

Reddedenler : 157

Çekinser : 1

Geçersiz Oylar : 4

Oya Katılmayanlar : 161

Açık Üyelikler : –

Mükerrer Oylar : 5

(Kabul Edenler)

ADANA

Cevdet Akçalı

İbrahim Yavuz Bildik

Yakup Budak

Sıtkı Cengil

Orhan Kavuncu

Arif Sezer

ADIYAMAN

Celal Topkan

AĞRI

M. Ziyattin Tokar

AKSARAY

Mehmet Altınsoy

AMASYA

Aslan Ali Hatipoğlu

Haydar Oymak

ANKARA

Yılmaz Ateş

Ahmet Bilge

Hasan Hüseyin Ceylan

Gökhan Çapoğlu

Mehmet Ekici

Eşref Erdem

Şaban Karataş

İrfan Köksalan

M. Seyfi Oktay

Yücel Seçkiner

İlker Tuncay

Rıza Ulucak

Hikmet Uluğbay

Ersönmez Yarbay

ANTALYA

İbrahim Gürdal

Bekir Kumbul

Yusuf Öztop

ARDAHAN

İsmet Atalay

ARTVİN

Metin Arifağaoğlu

Süleyman Hatinoğlu

AYDIN

Cengiz Altınkaya

M. Fatih Atay

Sema Pişkinsüt

BALIKESİR

Tamer Kanber

Mustafa Güven Karahan

İ. Önder Kırlı

BARTIN

Zeki Çakan

Cafer Tufan Yazıcıoğlu

BATMAN

Musa Okçu

BİNGÖL

Kazım Ataoğlu

Mahmut Sönmez

BİTLİS

Zeki Ergezen

Abdulhaluk Mutlu

BOLU

Feti Görür

Abbas İnceayan

Mustafa Yünlüoğlu

BURDUR

Yusuf Ekinci

BURSA

Yüksel Aksu

Ali Rahmi Beyreli

Mehmet Altan Karapaşaoğlu

Hayati Korkmaz

Cemal Külahlı

Feridun Pehlivan

Yahya Şimşek

Ertuğrul Yalçınbayır

ÇANAKKALE

Hikmet Aydın

Mustafa Cumhur Ersümer

Ahmet Küçük

ÇANKIRI

İsmail Coşar

ÇORUM

Ali Haydar Şahin

DENİZLİ

Hilmi Develi

Adnan Keskin

Ramazan Yenidede

DİYARBAKIR

Muzaffer Arslan

Ferit Bora

EDİRNE

Mustafa İlimen

Erdal Kesebir

ERZİNCAN

Tevhit Karakaya

Mustafa Kul

Mustafa Yıldız

ERZURUM

Lütfü Esengün

Abdulilah Fırat

Necati Güllülü

Ömer Özyılmaz

ESKİŞEHİR

Necati Albay

Mustafa Balcılar

Hanifi Demirkol

Mahmut Erdir

GAZİANTEP

Nurettin Aktaş

Ali Ilıksoy

Mustafa Yılmaz

GİRESUN

Turhan Arçelik

Burhan Kara

HATAY

Fuat Çay

Ali Günay

Nihat Matkap

Levent Mıstıkoğlu

Atila Sav

Hüseyin Yayla

ISPARTA

Mustafa Köylü

İÇEL

Oya Araslı

Mehmet Emin Aydınbaş

Saffet Benli

Abdülbaki Gökçel

D. Fikri Sağlar

Mustafa İstemihan Talay

Rüştü Kâzım Yücelen

İSTANBUL

Ziya Aktaş

Refik Aras

Azmi Ateş

Mehmet Aydın

Nami Çağan

Halit Dumankaya

Mehmet Fuat Fırat

Algan Hacaloğlu

Hüseyin Kansu

Ercan Karakaş

Yılmaz Karakoyunlu

Ahmet Güryüz Ketenci

Mehmet Tahir Köse

Göksel Küçükali

Mehmet Moğultay

Altan Öymen

H. Hüsamettin Özkan

Yusuf Pamuk

Mehmet Cevdet Selvi

Mehmet Sevigen

Ahmet Tan

Bülent Tanla

Zekeriya Temizel

Erdoğan Toprak

Ali Topuz

Şadan Tuzcu

İZMİR

Veli Aksoy

Ali Rıza Bodur

Sabri Ergül

Aydın Güven Gürkan

Birgen Keleş

Atilla Mutman

Metin Öney

Ahmet Piriştina

Hakan Tartan

Sabri Tekir

Zerrin Yeniceli

KAHRAMANMARAŞ

Esat Bütün

Hasan Dikici

KARABÜK

Hayrettin Dilekcan

Erol Karan

KARAMAN

Abdullah Özbey

Zeki Ünal

Fikret Ünlü

KARS

Y. Selahattin Beyribey

KASTAMONU

Murat Başesgioğlu

Hadi Dilekçi

KAYSERİ

Abdullah Gül

Nurettin Kaldırımcı

Recep Kırış

İbrahim Yılmaz

KIRIKKALE

Kemal Albayrak

Mikail Korkmaz

KIRKLARELİ

İrfan Gürpınar

Cemal Özbilen

Necdet Tekin

KIRŞEHİR

Cafer Güneş

KİLİS

Mustafa Kemal Ateş

KOCAELİ

Bülent Atasayan

Halil Çalık

Hayrettin Uzun

Bekir Yurdagül

KONYA

Hüseyin Arı

Nezir Büyükcengiz

Veysel Candan

Hasan Hüseyin Öz

Mustafa Ünaldı

KÜTAHYA

Emin Karaa

Metin Perli

MALATYA

Miraç Akdoğan

Yaşar Canbay

Ayhan Fırat

MANİSA

Abdullah Akarsu

Bülent Arınç

Sümer Oral

Ekrem Pakdemirli

Cihan Yazar

Erdoğan Yetenç

MARDİN

Süleyman Çelebi

Ömer Ertaş

MUĞLA

Zeki Çakıroğlu

Fikret Uzunhasan

MUŞ

Erkan Kemaloğlu

NEVŞEHİR

Abdülkadir Baş

Mehmet Elkatmış

NİĞDE

Akın Gönen

ORDU

Hüseyin Olgun Akın

İhsan Çabuk

Mustafa Bahri Kibar

Müjdat Koç

Nabi Poyraz

RİZE

Avni Kabaoğlu

Şevki Yılmaz

SAKARYA

Teoman Akgür

Nezir Aydın

Cevat Ayhan

Ahmet Neidim

SAMSUN

Cemal Alişan

Ahmet Demircan

Ayhan Gürel

Yalçın Gürtan

Latif Öztek

SİNOP

Metin Bostancıoğlu

Yaşar Topçu

SIVAS

Mahmut Işık

Nevzat Yanmaz

ŞANLIURFA

İbrahim Hali Çelik (İ.A.)

Zülfükar İzol

ŞIRNAK

Mehmet Salih Yıldırım

TEKİRDAĞ

Fevzi Aytekin

Bayram Fırat Dayanıklı

TOKAT

Hanefi Çelik

Bekir Sobacı

Şahin Ulusoy

TRABZON

Ali Kemal Başaran

İbrahim Çebi

Kemalettin Göktaş

İsmail İlhan Sungur

Hikmet Sami Türk

TUNCELİ

Orhan Veli Yıldırım

UŞAK

Yıldırım Aktürk

Mehmet Yaşar Ünal

VAN

Maliki Ejder Arvas

YALOVA

Yaşar Okuyan

YOZGAT

İlyas Arslan

Abdullah Örnek

İsmail Durak Ünlü

ZONGULDAK

Tahsin Boray Baycık

Hasan Gemici

Mümtaz Soysal

(Reddedenler)

ADANA

İmren Aykut

İ. Cevher Cevheri

M. Halit Dağlı

Veli Andaç Durak

Mustafa Küpeli

İbrahim Ertan Yülek

ADIYAMAN

Mahmut Nedim Bigiç

AFYON

İsmet Attila

H. İbrahim Özsoy

Yaman Törüner

Nuri Yabuz

AĞRI

Cemil Erhan

Yaşar Eryılmaz

AKSARAY

Nevzat Köse

AMASYA

Ahmet İyimaya

ANKARA

İlhan Aküzüm

Nejat Arseven

Saffet Arıkan Bedük

Cemil Çiçek

Ünal Erkan

Mehmet Gölhan

Agah Oktay Güner

ANTALYA

Osman Berberoğlu

Hayri Doğan

Emre Gönensay

ARDAHAN

Saffet Kaya

ARTVİN

Hasan Ekinci

AYDIN

Ali Rıza Gönül

Nahit Menteşe

İsmet Sezgin

Yüksel Yalova

BALIKESİR

Abdülbaki Ataç

Ahmet Bilgiç

Safa Giray

İlyas Yılmazyıldız

BARTIN

Köksal Toptan

BATMAN

Faris Özdemir

BAYBURT

Ülkü Güney

BİLECİK

Bahattin Şeker

BİTLİS

Edip Safder Gaydalı

BOLU

Necmi Hoşver

BURDUR

Mustafa Çiloğlu

BURSA

Abdülkadir Cenkçiler

Turhan Tayan

ÇANAKKALE

Nevfel Şahin

A. Hamdi Üçpınarlar

ÇANKIRI

Ahmet Uyanık

ÇORUM

Bekir Aksoy

DENİZLİ

M. Kemal Aykurt

Mehmet Gözlükaya

Haluk Müftüler

DİYARBAKIR

Abdulkadir Aksu

M. Salim Ensarioğlu

Salih Sümer

EDİRNE

Ümran Akkan

Evren Bulut

ELAZIĞ

Mehmet Ağar

Cihan Paçacı

ERZURUM

Zeki Ertugay

İsmail Köse

ESKİŞEHİR

Demir Berberoğlu

İbrahim Yaşar Delelek

GAZİANTEP

Mehmet Batallı

Mustafa R. Taşar

Ünal Yaşar

GİRESUN

Yavuz Köymen

Ergun Özdemir

GÜMÜŞHANE

Mahmut Oltan Sungurlu

HAKKÂRİ

Mustafa Zeydan

HATAY

Abdulkadir Akgöl

Ali Uyar

IĞDIR

Şamil Ayrım

ISPARTA

Ömer Bilgin

A. Aykon Doğan

Halil Yıldız

İÇEL

Fevzi Arıcı

Turhan Güven

Ayfer Yılmaz

İSTANBUL

Meral Akşener

Yıldırım Aktuna

Sedat Aloğlu

Tayyar Altıkulaç

Mukadder Başeğmez

Tansu Çiller

Hüsnü Doğan

Hasan Tekin Enerem

Cefi Jozef Kamhi

Hayri Kozakçıoğlu

Ali Talip Özdemir

Bahattin Yücel

Namık Kemal Zeybek

İZMİR

Turhan Arınç

Hasan Denizkurdu

Gencay Gürün

Mehmet Köstepen

Rüşdü Saracoglu

Işılay Saygın

Rıfat Serdaroğlu

Ufuk Söylemez

İsmail Yılmaz

KAHRAMANMARAŞ

Mustafa Kamalak

Mehmet Sağlam

Ali Şahin

KARABÜK

Şinasi Altıner

KARS

Sabri Güner

KASTAMONU

Nurhan Tekinel

Haluk Yıldız

KAYSERİ

Osman Çilsal

Ayvaz Gökdemir

KIRIKKALE

Hacı Filiz

KIRKLARELİ

A. Sezal Özbek

KIRŞEHİR

Ömer Demir

KİLİS

Doğan Güreş

KOCAELİ

Onur Kumbaracıbaşı

KONYA

Necati Çetinkaya

Ali Günaydın

Mehmet Keçeciler

Mehmet Ali Yavuz

KÜTAHYA

İsmail Karakuyu

Mehmet Korkmaz

MANİSA

Rıza Akçalı

Tevfik Diker

Ayseli Göksoy

Yahya Uslu

MARDİN

Muzaffer Arıkan

Mahmut Duyan

MUĞLA

İrfettin Akar

Mustafa Dedeoğlu

MUŞ

Necmettin Dede

NEVŞEHİR

Esat Kıratlıoğlu

NİĞDE

Doğan Baran

Ergun Özkan

ORDU

Refaiddin Şahin

RİZE

Ahmet Kabil

SAKARYA

Nevzat Ercan

Ertuğrul Eryılmaz

Ersin Taranoğlu

SAMSUN

Nafiz Kurt

SİİRT

Nizamettin Sevgili

SİNOP

Kadir Bozkurt

SIVAS

Tahsin Irmak

ŞANLIURFA

Necmettin Cevheri

M. Fevzi Şıhanlıoğlu

ŞIRNAK

Bayar Ökten

Mehmet Tatar

TEKİRDAĞ

Nihan İlgün

Hasan Peker

TOKAT

Ali Şevki Erek

TRABZON

Eyüp Aşık

Yusuf Bahadır

UŞAK

Hasan Karakaya

VAN

Mahmut Yılbaş

YALOVA

Cevdet Aydın

YOZGAT

Kazım Arslan

Yusuf Bacanlı

Lütfullah Kayalar

ZONGULDAK

Ömer Barutçu

(Çekinser)

İSTANBUL

Mehmet Ali Şahin

(Geçersiz Oylar)

ANKARA

Önder Sav

KIRIKKALE

Recep Mızrak

Boş kağıt

(Oya Katılmayanlar)

MUĞLA

Enis Yalım Erez

ADANA

Uğur Aksöz

M. Ali Bilici

Mehmet Büyükyılmaz

Erol Çevikçe

Tuncay Karaytuğ

ADIYAMAN

Mahmut Bozkurt

Ahmet Çelik

Ahmet Doğan

AFYON

Sait Açba

Osman Hazer

Kubilay Uygun

AĞRI

M. Sıddık Altay

Celal Esin

AKSARAY

Murtaza Özkanlı

Sadi Somuncuoğlu

AMASYA

Cemalettin Lafcı

ANKARA

Ali Dinçer

Ömer Ekinci

Halis Uluç Gürkan (Bşk. V.)

Mehmet Sağdıç

Ahmet Tekdal

Aydın Tümen

ANTALYA

Deniz Baykal

Arif Ahmet Denizolgun

Sami Küçükbaşkan

Metin Şahin

AYDIN

Muhammet Polat

BALIKESİR

İsmail Özgün

Hüsnü Sıvalıoğlu

BATMAN

Alaattin Sever Aydın

Ataullah Hamidi

BAYBURT

Suat Pamukçu

BİLECİK

Şerif Çim

BİNGÖL

Hüsamettin Korkutata

BİTLİS

Kâmran İnan

BOLU

Avni Akyol

Mustafa Karslıoğlu

BURDUR

Kâzım Üstüner

BURSA

Cavit Çağlar

İlhan Kesici

Ali Osman Sönmez

İbrahim Yazıcı

ÇANKIRI

Mete Bülgün

ÇORUM

Mehmet Aykaç

Hasan Çağlayan

Zülfikâr Gazi

Yasin Hatiboğlu (Bşk. V.)

DENİZLİ

Hasan Korkmazcan (Bşk. V.)

DİYARBAKIR

Sacit Günbey

Seyyit Haşim Haşimi

Ömer Vehbi Hatipoğlu

Yakup Hatipoğlu

Sebgetullah Seydaoğlu

ELAZIĞ

Ömer Naimi Barım

Hasan Belhan

Ahmet Cemil Tunç

ERZİNCAN

Naci Terzi

ERZURUM

Aslan Polat

Şinasi Yavuz

GAZİANTEP

Hikmet Çetin

Kahraman Emmioğlu

Mehmet Bedri İncetahtacı

GİRESUN

Rasim Zaimoğlu

GÜMÜŞHÜNE

Lütfi Doğan

HAKKÂRİ

Naim Geylani

HATAY

Süleyman Metin Kalkan

Mehmet Sılay

IĞDIR

Adil Aşırım

ISPARTA

Erkan Mumcu

İÇEL

Halil Cin

Ali Er

İSTANBUL

Bülent Akarcalı

Ahat Andican

Mustafa Baş

Ali Coşkun

Gürcan Dağdaş

Bülent Ecevit

Süleyman Arif Emre

Ekrem Erdem

Metin Işık

İsmail Kahraman

M. Cavit Kavak

Osman Kılıç

Emin Kul (B.)

Aydın Menderes

Necdet Menzir

Yusuf Namoğlu

Ali Oğuz

Korkut Özal

Güneş Taner

Osman Yumakoğulları

Bahri Zengin

İZMİR

Işın Çelebi

İ. Kaya Erdem

Şükrü Sina Gürel

Süha Tanık

KAHRAMANMARAŞ

Ali Doğan

Avni Doğan

Ahmet Dökülmez

KARS

Çetin Bilgir

Zeki Karabayır

KASTAMONU

Fethi Acar

KAYSERİ

Memduh Büyükkılıç

İsmail Cem

Salih Kapusuz

KIRŞEHİR

Mehmet Ali Altın

KOCAELİ

Necati Çelik

İsmail Kalkandelen

Şevket Kazan

Osman Pepe

KONYA

Ahmet Alkan

Abdullah Turan Bilge

Remzi Çetin

Necmettin Erbakan

Abdullah Gencer

Teoman Rıza Güneri

Lütfi Yalman

KÜTAHYA

Ahmet Derin

Mustafa Kalemli (Başkan)

MALATYA

Oğuzhan Asiltürk

Metin Emiroğlu

Fikret Karabekmez

M. Recai Kutan

MANİSA

Hasan Gülay

MARDİN

Fehim Adak

Hüseyin Yıldız

MUĞLA

Lale Aytaman

MUŞ

Nedim İlci

Sabahattin Yıldız

NİĞDE

Mehmet Salih Katırcıoğlu

ORDU

Mustafa Hasan Öz

Şükrü Yürür

RİZE

Ahmet Mesut Yılmaz (Başbakan)

SAMSUN

İrfan Demiralp

Murat Karayalçın

Biltekin Özdemir

Musa Uzunkaya

Adem Yıldız

SİİRT

Ahmet Nurettin Aydın

Mehmet Emin Aydın

SIVAS

Musa Demirci

Temel Karamollaoğlu

Abdullatif Şener

Muhsin Yazıcıoğlu

ŞANLIURFA

Sedat edip Bucak

Seyit Eyyüpoğlu

Eyüp Cenap Gülpınar

Abdülkadir Öncel

TEKİRDAĞ

Enis Sülün

TOKAT

Abdullah Arslan

Metin Gürdere

Ahmet Fevzi İnceöz

TRABZON

Şeref Malkoç

TUNCELİ

Kamer Genç (Bşk. V.)

VAN

Mustafa Bayram

Şerif Bedirhanoğlu

Fethullah Erbaş

Şaban Şevli

ZONGULDAK

Veysel Atasoy

Necmettin Aydın

(Mükerrer Oylar)

ADANA

İmren Aykut

M. Halit Dağlı

ANKARA

Cemil Çiçek

İSTANBUL

Ali Talip Özdemir

AYDIN

Nahit Menteşe