DÖNEM : 20 CİLT : 69 YASAMA YILI : 4

T. B. M. M.

TUTANAK DERGİSİ

46 ncı Birleşim

27. 1 . 1999 Çarşamba

İ Ç İ N D E K İ L E R

I. – GEÇEN TUTANAK ÖZETİ

II. – BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI

A) GÜNDEMDIŞI KONUŞMALAR

1. – İstanbul Milletvekili Yılmaz Karakoyunlu’nun, Osmanlı İmparatorluğunun kuruluşunun 700 üncü yıldönümüne ilişkin gündemdışı konuşması ve Kültür Bakanı M. İstemihan Talay’ın cevabı

2. – Konya Milletvekili Hüseyin Arı’nın, cumhuriyetimizin kuruluşunun 75 inci yılı çoşkusuyla devlet memurlarına birer derece yükseltilmesi verilmesine ilişkin gündemdışı konuşması

3. – Kahramanmaraş Milletvekili Esat Bütün’ün, ülkemizdeki genel sağlık ve 1995 yılından beri atanmayan ebe, hemşire ve sağlık teknisyenlerinin sorunlarına ilişkin gündemdışı konuşması ve Sağlık Bakanı Mustafa Güven Karahan’ın cevabı

B) TEZKERELER VE ÖNERGELER

1. Cezayir’e gidecek olan Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’e, dönüşüne kadar, TBMM Başkanı Hikmet Çetin’in vekâlet edeceğine ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/1885)

2. – Cezayir’e gidecek olan Dışişleri Bakanı İsmail Cem’e, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hikmet Uluğbay’ın vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/1886)

3. – Kazakistan Cumhuriyetine gidecek olan Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı A. Ziya Aktaş’a, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hasan Hüsamettin Özkan’ın vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/1887)

4. – Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Türk Grubunda boş bulunan asıl ve yedek üyelikler için gösterilen adaylara ilişkin Başkanlık tezkeresi (3/1888)

5. – (9/28) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonu Başkanlığının, Komisyonun görev süresinin uzatılmasına ilişkin tezkeresi (3/1889)

6. – Adana Milletvekili İ. Yavuz Bildik’in, Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/403)

7. – Adana Milletvekili Mehmet Büyükyılmaz’ın, Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/404)

8. – Balıkesir Milletvekili Tamer Kanber’in, İçişleri Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/405)

9. – Bolu Milletvekili Mustafa Karslıoğlu’nun, Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/406)

10. – Burdur Milletvekili Kâzım Üstüner’in, Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/407)

11. – Bursa Milletvekili Hayati Korkmaz’ın, Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/408)

12. – İstanbul Milletvekili Mehmet Aydın’ın, Millî Savunma Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/409)

13. – İzmir Milletvekili Zerrin Yeniceli’nin, Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/410)

14. – Karabük Milletvekili Erol Karan’ın, Çevre Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/411)

15. – Kocaeli Milletvekili Halil Çalık’ın, Millî Eğitim Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/412)

16. – Manisa Milletvekili Cihan Yazar’ın, İçişleri Komisyonu ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Hesaplarını İnceleme Komisyonu üyeliklerinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/413)

17. – Manisa Milletvekili Hasan Gülay’ın, Millî Savunma Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/414)

18. – Uşak Milletvekili Mehmet Yaşar Ünal’ın, Çevre Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/415)

19. – Zonguldak Milletvekili Tahsin Boray Baycık’ın, Millî Savunma Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/416)

20. – Zonguldak Milletvekili Tahsin Boray Baycık’ın, Bayındırlık, İmar Ulaştırma ve Turizm Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/417)

21. – Sakarya Milletvekili Teoman Akgür’ün, Anayasa Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/418)

22. – İzmir Milletvekili Ahmet Piriştina’nın, Kamu İktisadî Teşebbüsleri Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/419)

23. – Ankara Milletvekili Mehmet Ekici’nin, Plan ve Bütçe Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/420)

24. – Tekirdağ Milletvekili Bayram Fırat Dayanıklı’nın, Dışişleri Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/421)

25. – İstanbul Milletvekili Ali Topuz’un, Plan ve Bütçe Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/422)

26. – İstanbul Milletvekili Osman Kılıç’ın, İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/423)

27. – İstanbul Milletvekili Osman Kılıç’ın, Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/424)

28. – Erzurum Milletvekili Aslan Polat’ın, Plan ve Bütçe Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/425)

29. – Samsun Milletvekili Ayhan Gürel’in, Adalet Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/426)

30. – İçel Milletvekili Abdulbaki Gökçel’in, İçişleri Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/427)

C) GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI ÖNERGELERİ

1. – Kahramanmaraş Milletvekili Hasan Dikici ve 41 arkadaşının, bozulmuş verem aşılarının Diyarbakır’da kullanıldığı iddialarını araştırmak amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/305)

2. – Kahramanmaraş Milletvekili Hasan Dikici ve 19 arkadaşının, medya sektörünün sorunlarının araştırılması amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/306)

III. – GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI

A) GÖRÜŞMELER

1. – İstanbul Milletvekili Halit Dumankaya ve 13 arkadaşı, Zonguldak Milletvekili Necmettin Aydın ve 19 arkadaşı, Konya Milletvekili Veysel Candan ve 12 arkadaşı, Kocaeli Milletvekili Necati Çelik ve 23 arkadaşı, Kütahya Milletvekili Emin Karaa ve 22 arkadaşı, İzmir Milletvekili Işın Çelebi ve 25 arkadaşı, Zonguldak Milletvekili Tahsin Boray Baycık ve 22 arkadaşı ile Hatay Milletvekili Fuat Çay ve 25 arkadaşının, özelleştirme uygulamalarıyla ilgili usulsüzlük ve yolsuzluk iddialarını araştırarak alınması gereken tedbirleri tespit etmek amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergeleri ve (10/19, 29, 40, 88, 98, 127, 150, 166) esas numaralı Meclis Araştırması Komisyonu raporu (S. Sayısı : 743)

IV. – SEÇİMLER

A) KOMİSYONLARDA BOŞ BULUNAN ÜYELİKLERE SEÇİM

1. – Plan ve Bütçe Komisyonunda boş bulunan üyeliklere seçim

2. – (9/29) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonunda boş bulunan üyeliğe seçim

3. – (9/31) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonunda boş bulunan üyeliğe seçim

4. – (9/27) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonunda boş bulunan üyeliğe seçim

B) KOMİSYONLARA ÜYE SEÇİMİ

1. – (9/38) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonuna üye seçimi

2. – (9/39) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonuna üye seçimi

V. – KANUN TASARI VE TEKLİFLERİYLE KOMİSYONLARDAN GELEN DİĞER İŞLER

1. – Kütahya Milletvekili Mustafa Kalemli, Anavatan Partisi Genel Başkanı Rize Milletvekili Mesut Yılmaz, Doğru Yol Partisi Genel Başkanı İstanbul Milletvekili Tansu Çiller, Demokratik Sol Parti Genel Başkanı İstanbul Milletvekili Bülent Ecevit, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Antalya Milletvekili Deniz Baykal ile 292 milletvekilinin; Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 83 üncü Maddesinin Değiştirilmesine Dair Kanun Teklifi ve Anayasa Komisyonu raporu (2/676) (S. Sayısı : 232)

2. – Bayburt Milletvekili Ülkü Güney ve Ankara Milletvekili Yücel Seçkiner’in, 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askerî Memurlar Kanunu ile 1111 sayılı Askerlik Kanunlarında Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi ve İçtüzüğün 37 nci maddesine göre doğrudan gündeme alınma önergesi (2/669) (S. Sayısı : 338)

3. – Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu Tasarısı ile Antalya Milletvekili Deniz Baykal ve 39 arkadaşının, İstanbul Milletvekili Gürcan Dağdaş ve 6 arkadaşının, Trabzon Milletvekili Yusuf Bahadır ve 9 arkadaşının, İstanbul Milletvekili Ercan Karakaş ve 7 arkadaşının aynı mahiyetteki kanun teklifleri ve İstanbul Milletvekili Ercan Karakaş ve 2 arkadaşının İşçi ve Memur Emeklileri ile Bunların Dul ve Yetimlerinin Sendikalaşmasına İlişkin Kanun Teklifi ve Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler ve Plan ve Bütçe komisyonları raporları (1/702, 2/224, 2/929, 2/1000, 2/1023, 2/1024) (S. Sayısı : 553)

VI. – USUL HAKKINDA GÖRÜŞMELER

1. – Anayasa değişikliği tekliflerinin ikinci kez görüşülmesi sırasında hükümetin TBMM Genel Kurulunda temsil edilmesi zorunluluğunun bulunup bulunmadığı hakkında

VII. – SORULAR VE CEVAPLAR

A) YAZILI SORULAR VE CEVAPLARI

1. – Mardin Milletvekili Hüseyin Yıldız’ın, Meksika’daki Büyükelçiliğimizde meydana gelen yolsuzluklar hakkında yapılan işlemlere ilişkin sorusu ve Dışişleri Bakanı İsmail Cem’in yazılı cevabı (7/6711)

I. – GEÇEN TUTANAK ÖZETİ

TBMM Genel Kurulu saat 15.00’te açılarak iki oturum yaptı.

Elektronik cihazla yapılan yoklamalar sonucunda Genel Kurulda toplantı yetersayısı bulunmadığı anlaşıldığından, 27 Ocak 1999 Çarşamba günü saat 15.00’te toplanmak üzere, birleşime 15.25’te son verildi.

Uluç Gürkan

Başkanvekili

Ünal Yaşar Haluk Yıldız Gaziantep Kastamonu Kâtip Üye Kâtip Üye

BİRİNCİ OTURUM

Açılma Saati : 15.00

27 Ocak 1999 Çarşamba

BAŞKAN : Başkanvekili Uluç GÜRKAN

KÂTİP ÜYELER : Ünal YAŞAR (Gaziantep), Haluk YILDIZ (Kastamonu)

BAŞKAN – Türkiye Büyük Millet Meclisinin 46 ncı Birleşimini açıyorum.

Gündeme geçmeden önce, üç arkadaşıma gündemdışı söz vereceğim.

II. – BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI

A) GÜNDEMDIŞI KONUŞMALAR

BAŞKAN – Gündemdışı birinci söz, Osmanlı İmparatorluğunun kuruluşunun 700 üncü yıldönümü münasebetiyle, İstanbul Milletvekili Sayın Yılmaz Karakoyunlu'nun.

Buyurun Sayın Karakoyunlu. (ANAP sıralarından alkışlar)

YILMAZ KARAKOYUNLU (İstanbul) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bugün, 27 Ocak 1999; Osmanlı İmparatorluğunun kuruluşunun 700 üncü yıldönümü. 700 yıl evvel, Sultan Osman, çadırının direğine bizzat kendisi çıkarak bayrağını dikti ve ertesi gün, hutbede adı okunmak suretiyle Osmanlı Devletinin kuruluşu tahakkuk etti. 700 yıllık geçmiş içerisinde Osmanlı İmparatorluğunun -felsefesini, dünyaya bakışını, hadiseleri takabbül edişiyle ilgili olarak- tılsımlı dervişlerin ilhamlarıyla kurulduğu söylenir. Gerçekten de Osman'ın kayınpederi Şeyh Edebali Hazretleri, kuruluşunun sabahında şafak sökerken damadını ve kızını yanına çağırarak, devletin ahlakının, disiplininin, değerlerinin nelere dayanacağı konusundaki görüşlerini ve öğütlerini verdi. İmparatorluk, o tarihte yedi büyük değer üzerine kurulmuştu. Bunlardan birincisi bilimdi, diğeri sanattı, diğeri güçtü, ötekisi akıldı, diğeri faziletti ve en sonra da ahlakî değerlerin ihtişamına ulaştırıldığı inanç sisteminin bütünlüğüydü.

O tarihten bu tarihe kadar, İmparatorluğun geçtiği dönem içerisinde, bu sistematiğe hâkim olmanın esas ölçülerinin ne olduğu konusunda tam bir değerlendirme yapılmış durumda değildir. Bugün, Osmanlı İmparatorluğunun kuruluşunun 700 üncü yıldönümü münasebetiyle toplumumuz, acaba, bu büyük tarihî vakayı ve değerlendirmeyi nasıl takabbül ediyor diye kütüphaneye gittim ve Türkiye'deki ilk 10 sırayı alan bütün gazeteleri sayfabesayfa taradım. Bu 10 gazetemizden topu topu sadece 1 tanesinde bununla ilgili olarak yer alan haber bu boyuttadır. Bu boyut, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerine milletvekili kartı olarak yaptırılmış kartın yarısından küçüktür. 700 yıllık; yani, zamanı geldiği vakit "Osmanlı" diye mangalda kül bırakmadığımız hadiseleri ne şekilde algıladığımızı ve ne şekilde değerlendirdiğimizi göstermek bakımından bir ibret vesikasıdır diye Türkiye Büyük Millet Meclisinin değerli milletvekillerine bunu arz ediyorum.

Değerli milletvekilleri, cumhuriyetimiz, Osmanlının asla antitezi değildir; Osmanlıdan fevkalade önemli bir mirası devralmış ve o mirasın ahlakına, değerine, disiplinine riayet edecek bir vâris hukuku içerisinde kadirşinaslığını göstermiş ve daima takdir ifade etmiştir. Cumhuriyetimizin 75 inci yıldönümünü kutladık; tam üç ay sonra da Osmanlının 700 üncü yıldönümünü kutluyoruz. Cumhuriyetimizin 75 inci yıldönümünü kutlarken Osmanlının 700 üncü kuruluş yıldönümü için de aynı değerde, aynı ölçekte önemli faaliyetlerin düzenleneceği ifade edilmişti. Şu ana kadar bu yolda ne gibi gayretler sarf edildiği konusunda yeteri kadar bilgimiz yok; yeni Hükümetimizi de bu konuda muhatap alıp neler yapıldığı şeklinde onları muaheze edecek bir ifade içinde bulunmayı da isabetsiz görüyorum; ama, buna rağmen, yine, bu konuda birtakım bilgiler verilirse, Türkiye Büyük Millet Meclisi de aydınlanma fırsatı bulacaktır.

Değerli arkadaşlar, cumhuriyetimizin 75 inci yılını gururla kutladık; Osmanlıyı da aynı gurur içerisinde bugün kutluyoruz ve bundan sonra, ebediyete akıp giden her yıl, Osmanlıyı ve cumhuriyetimizi, birbirini takip eden büyük Türk varlığının kitlevî değerlerini ve kültürünü aksettiren önemli siyasî oluşumlar olarak değerlendireceğiz. Cumhuriyetimizin temel değerlerinde, biraz evvel söylediğim yedi kısım aynen mevcuttur. Dolayısıyla, devletimizin banii, milletimizin fedakâr, sadık hadimi Değerli Atatürkümüzü rahmetle anıyor; Osmanlı İmparatorluğunun 700 üncü kuruluş yıldönümü münasebetiyle bana söz veren Sayın Başkana teşekkürlerimi ifade ederken, burada, hizmeti geçmiş bütün tarih büyüklerimizi rahmetle ve saygıyla anıyor, hepinize saygılarımı sunuyorum.

Teşekkür ediyorum. (Alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ediyorum Sayın Karakoyunlu.

Gündemdışı söz üzerinde Hükümet adına, Kültür Bakanı Sayın İstemihan Talay; buyurun efendim.

KÜLTÜR BAKANI M. İSTEMİHAN TALAY (İçel) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Sayın Yılmaz Karakoyunlu'ya, Osmanlı İmparatorluğunun 700 üncü kuruluş yıldönümüyle ilgili olarak yaptığı konuşma ve Yüce Meclise sunduğu düşünceleri için teşekkürlerimi arz ediyorum.

Hepinizin bildiği gibi, 1998 yılında, cumhuriyetimizin 75 inci yıldönümünü büyük bir coşkuyla kutladık; 55 inci cumhuriyet hükümeti, gerçekten, bütün sanat kurumlarıyla, bu konuyla ilgili tüm bakanlıklarla ve halkımızla bütünleşerek koordineli bir çalışmayla bu kutlamaları başarıyla gerçekleştirdi. Aynı konudaki çalışmaların, Osmanlı İmparatorluğunun 700 üncü yıldönümünü anma ve kutlama çalışmaları için de gerçekleştirilmesi açısından Başbakanlıkta kurulan koordinasyon merkezi, önhazırlıkları ve proje çalışmalarını başlattı ve belli bir aşamaya getirdi. Ancak, 55 inci cumhuriyet hükümetinin bütçeyi çıkarma imkânı olmaması nedeniyle, bu projelerin malî yükümlerinin ve uygulanmasına ilişkin durumun tam tespiti şu ana kadar gerçekleştirilebilmiş değildir; ancak, 56 ncı cumhuriyet hükümetinin kurulmasından sonra, Başbakan Sayın Bülent Ecevit'in talimatlarıyla, ilk Bakanlar Kurulu toplantısında, bu konunun bakanlıklararası yoğun bir işbirliği içerisinde ve malî kaynakların da sağlanarak gerçekleştirilmesi konusunda çalışmalar yeniden başlatıldı ve bu hafta içerisinde, Dışişleri Bakanlığı, Kültür Bakanlığı ve Başbakanlıktaki uzmanlar seviyesinde yapılan çalışmalar, önümüzdeki hafta malî imkânların da ortaya çıkarılmasıyla, gerçek boyutları içerisinde kamuoyuna sunulacak bir duruma gelecektir.

Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı olarak -Sayın Karakoyunlu'nun da belirttiği gibi- cumhuriyeti, Osmanlının bir antitezi olarak görmüyoruz ve bunu bu şekilde yorumlamanın yanlış olduğunu düşünüyoruz. Osmanlı İmparatorluğu, Türk tarihinin gerçekten çok saygın, çok önemli bir dönemidir ve cumhuriyetin kültür değerlerini, sanatsal anlayışını da besleyen birikimleri yaratan bir dönemdir. Dolayısıyla, Osmanlı İmparatorluğunun felsefesini, sanata bakışını ve kültürel değerlerini en objektif bir biçimde hem yeni kuşaklara tanıtmak hem dünyaya bunları anlatabilmek açısından, gerçekten, halkımızın ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin uygun göreceği ve takdir edeceği projeler bitirilme aşamasındadır ve bunlar ilk fırsatta hayata geçirilecektir.

Hepinize, tekrar teşekkür ediyor, saygılar sunuyorum. (DSP ve ANAP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ediyorum Sayın Talay.

BAŞKAN – Gündemdışı ikinci söz, cumhuriyetimizin kuruluşunun 75 inci yılı coşkusuyla devlet memurlarına birer derece yükseltilmesi verilmesi konusunda, Konya Milletvekili Sayın Hüseyin Arı'nın.

Buyurun Sayın Arı. (FP sıralarından alkışlar)

HÜSEYİN ARI (Konya) – Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Sayın Başkan, değerli arkadaşlar; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ek geçici maddeler eklenerek, kamuda çalışan tüm memurlarımıza ve bu kanunlar ve kararname kapsamına giren memur emeklilerine, bir defaya mahsus olmak üzere, cumhuriyetimizin 75 inci yıl armağanı olarak birer derece yükseltilmesi verilmesiyle ilgili kanun teklifi üzerinde gündemdışı söz almış bulunuyorum; Yüce Heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Değerli arkadaşlar, malumlarınız, çoğunluğun idaresine dayanan demokratik sistemlerde esas amaç, ortadirek denilen büyük kitlenin huzurunu sağlamak ve onların refah seviyesini belli standartlara ulaştırmaktır. Ortadirek diye adlandırılan memur, işçi, küçük esnaf, köylü, çiftçi ile bunların emekli, dul ve yetimleri, yani, toplumun çalışan, üreten ve hizmet veren büyük bölümü, demokrasilerde amaçlanan esas kitledir. İşte, bu çoğunluk kesimin ekonomik şartları ile sosyal güvenlikleri ne kadar iyi seviyeye getirilirse, o toplumda içbarış, huzur ve istikrar da o derece sağlam ve iyi olur. Zannederim, bizim ülkemizde, demokratik sistemimizde, demokrasinin evrensel kuralları işletilmediğinden, bizdeki demokrasi, esas amacından saptırılarak, çoğunluğa hizmet edeceği yerde, toplumun yüzde 3-5'lik bir kesimine hizmet eder hale getirilmiştir; tabiîdir ki, böyle bir sisteme demokrasi denilemez; ancak, azınlığın çoğunluğa tahakkümü denilebilir ki, bu durumu, ülkemiz maalesef bugün yaşamaktadır ve sistem bu haliyle, âdeta, vurgun, soygun ve talan düzenine dönüşmüştür; onun içindir ki, dengeleri bozulmuş, istikrar bir türlü sağlanamıyor; yıllardan beri, bu kötü durumdan en büyük zararı gören de, maalesef, ülke insanımızın -yüzde 90'lara varan- üreten, hizmet veren ve emek harcayan büyük kesimi olmaktadır.

Değerli arkadaşlar, bu şartlar altında, ortadireğin büyük bölümünü oluşturan ve cumhuriyetimiz kurulduğundan beri onun çeşitli kurumlarında hizmet veren sivil, asker tüm çalışan kamu personeli ile bunların emeklileri, maalesef, bu gayretlerinin karşılığını alamamışlar ve sendikal bir örgütlenmeleri de hâlâ bulunmadığından, her dönemde mağdur olmuşlardır.

Ayrıca, Türkiye Emekli ve Malul Assubaylar Derneği olan TEMAD'a üye ve sayıları 100 bine varan, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa tabi emekli assubaylarımız arasında, geçmiş dönemlerde, sicile dayanan ve ikilik yaratan bir mağduriyet bulunmaktadır.

İşte, bütün bu mağduriyetleri ortadan kaldıracak olan -ve aynı paralelde, diğer parti gruplarımızca da verilen- bu kanun teklifimizin, Yüce Parlamentomuzca bir an evvel gündeme alınarak kanunlaştırılması sonucunda, hem cumhuriyetimizin bekçileri olan bu değerli memurlarımıza 75 inci yıl armağını olarak az da olsa maddî destek ve moral gücü verilecek hem de 56 ncı cumhuriyet hükümetimiz ve 20 nci Dönem parlamenterleri olarak bizler, bu görevin mutluluğunu tadacağız.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (FP sıralarından alkışlar)

Sağ olun Sayın Başkan.

BAŞKAN – Teşekkür ediyorum Sayın Arı.

Gündemdışı söz üzerinde, Hükümet adına, şu an için bir talep?.. Yok.

BAŞKAN – Gündemdışı üçüncü söz, ülkemizdeki genel sağlık ve 1995 yılından beri atanmayan ebe, hemşire ve sağlık teknisyenlerinin sorunları hakkında Kahramanmaraş Milletvekili Sayın Esat Bütün'ün.

Buyurun Sayın Bütün. (ANAP sıralarından alkışlar)

ESAT BÜTÜN (Kahramanmaraş) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; öncelikle, geçmiş mübarek Ramazan Bayramınızı kutluyor, hepinize saygılar sunuyorum.

Bildiğiniz gibi, 20 nci Dönem Parlamento, 18 Nisanda genel mahallî ve genel milletvekili seçimlerine gidecek; ancak, bu seçimlere gitmeden önce yapması gereken birtakım yasal düzenlemelerin olduğu kanaatindeyim. Bunların başında da, bu bayram ziyaretinde, halka cevap veremediğim birtakım soruların gündeme getirilmesi gerektiği kanaatindeyim. Gittiğim ilçe, kasaba ve köylerde vatandaş şunları soruyor:

1. 1995 yılından beri, devlet, binlerce sağlık memuru, ebe, hemşire ve doktor mezun etmiş; bunların atanması neden yapılmıyor?

2. Aynı devletimiz, koruyucu sağlığa verdiği ehemmiyet nedeniyle birçok ilçemize, kasabamıza sağlıkocağı, sağlıkevi hatta hastaneler yaptırmış; ama, bu sağlıkocaklarında, sağlık evlerinde ve hastanelerde yeterince sağlık teknisyeni, ebe, hemşire olmadığı için, görev yapılamıyor. Bunun bir tek nedeni var: Türkiye Büyük Millet Meclisindeki grup başkanı arkadaşlarımızın bu olaya yeterince duyarlılık göstermemesi. Gündemimizin 11 inci sırasında 190 sayılı Kadro Kanunu Tasarısı var; ki, bu kanun tamamen teknik kadro kanunudur, kesinlikle siyasî bir tek kadro yoktur; ebedir, hemşiredir, doktordur, polistir... Yani, istediğinizi alma imkânınız yok, merkezî imtihan açacaksınız, mezun olan ebeleri, hemşireleri veya doktorları kadroya alacaksınız. Devletin aslî görevi, vatandaşının can güvenliğini ve mal güvenliğini sağlamaktır. Eğer, bu imkânlarla mezun ettiğiniz öğrencileri, ebe, hemşire ve doktorları, bu kadar kıt kaynaklarla yaptığınız sağlıkocaklarına atayamayacak kadar, buna cevap veremeyecek kadar gündemin içinde kalmışsak, gerçekten, yarın, seçimlerde, inanıyorum ki, her milletvekilinin karşısına bu soruyla çıkılacaktır; neden bu kadro kanununu çıkarmadınız diyeceklerdir. Bu kadro kanununun kesinlikle hiçbir siyasî yönü de yoktur, hiçbir siyasî kadro da yoktur, dilediğinizi alma imkânınız da yoktur; yetişmiş, mezun olmuş insanları alacaksınız ve her milletvekili de bununla karşılaşmıştır.

Bakın, bugün, sağlıkta gerçekten önemli gelişmeler oldu. Sağlıkocaklarının sayısı 1998 yılında 120 artmasına rağmen, hastanelerimizin sayısı artmasına rağmen, 1995 yılından beri, mezun olan ebe ve hemşirelerden hiçbirinin atamasını yapamadık; bu, devletin, aslında, güvenilirliğine de zaaf getiriyor; hizmet de veremiyorsunuz, hizmet de alamıyorsunuz ve bir milletvekili olarak cevap da veremiyorsunuz.

Değerli milletvekilleri, sözlerimi bitirirken, bir kere daha, buradan, bütün grup başkanvekillerine, Sağlık Bakanına ve yine sağlıkla ilgili, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanımıza çağrı yapıyorum; grup başkanlarımızla görüşsünler, bu yarayı kapatarak halkın karşısına gidelim.

20 nci Dönem Parlamentosu bütçe kanununu çıkararak halkın karşısına gitmelidir. Biliyorsunuz, bankalarımız soyuluyor, içi boşaltılıyor; bankalar kanununu çıkararak halkın karşısına gitmeliyiz. Mahallî idare seçimi yapacağız, gündemin en önünde yer alan mahallî idareler reform yasasını çıkararak halkın karşısına gitmeliyiz diyorum.

Eğer bunları yapabilirsek halk bizi daha iyi değerlendirecektir kanaatindeyim. Şuradaki birtakım siyasî çekişmeleri, kısır çekişmeleri bir kenara atarak, bu, olmazsa olmaz yasaları çıkaralım ve halkın büyük hizmet beklediği konularda, çocukların gerçekten işsizlik nedeniyle kahvehane köşesinde kaldığı bir ortamda, ebelerin, hemşirelerin ve sağlık teknisyenlerinin sorunlarını çözerek seçime gidelim diyor, hepinize saygılar sunuyor ve Sayın Başkana da bu konuşma hakkını verdiği için teşekkür ediyorum.

Saygılarımla. (ANAP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ediyorum Sayın Bütün.

Gündemdışı söz üzerinde, hükümet adına, Sağlık Bakanı Sayın Mustafa Güven Karahan; buyurun. (DSP sıralarından alkışlar)

SAĞLIK BAKANI MUSTAFA GÜVEN KARAHAN (Balıkesir) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; önce, hepinizi saygılarımla selamlarım.

Bakanlığımla ilgili çok önemli bir sorunu gündeme getirdiği için, Sayın Esat Bütün'e teşekkür ederim.

Değerli arkadaşlarım, ülkemizde nüfus artışıyla birlikte, halkımızın da sağlık konusunda bilinçlenmesi sonucu, Bakanlığımızın hizmet sunmakta olduğu hedef kitle artmaktadır. Artan hasta potansiyelini karşılayabilmek amacıyla mevcut sağlık kuruluşlarının günümüz koşullarına göre modernize edilmesi, kapasitenin artırılması veya yeni sağlık kuruluşlarının hizmete açılması ihtiyacı gün geçtikçe büyümektedir; ancak, hizmete yeni sunulan yahut da kapasitesi artırılan sağlık kuruluşlarında yeterli düzeyde sağlık hizmeti verilebilmesi için gerekli insangücü istihdamı kadrosuzluk nedeniyle yapılamamaktadır.

Bakanlığımıza bağlı sağlık kuruluşlarındaki sayısal gelişmeye bakıldığında, 1994 yılında 666 olan yataklı tedavi kurumu sayısı 1998 yılında 721'e, sağlıkocağı sayısı 4 575'ten 5 366'ya yükselmiştir. 1994 yılından bugüne kadar Bakanlığımıza kadro ihdası yapılmadığından, sağlık hizmetleri, ne yazık ki, eksik personelle sunulmaya çalışılmaktadır. Bunun sonucunda, sağlık hizmetlerinin tabiî ki kalitesi düşmekte ve birçok sağlık kuruluşumuz personel yetersizliği nedeniyle atıl kapasiteyle hizmet sunmak zorunda kalmaktadır. Bugün itibariyle sağlık personeli eksikliğinden dolayı halen ne yazık ki, yine, üzülerek söylüyorum, 865 sağlık ocağında hizmet sunulamamaktadır.

Sağlık hizmetlerinin ülkemizin her yöresinde yeterli bir şekilde sunulabilmesi için gerekli olan sağlık personeli ihtiyacını gidermek ve yetişmiş insangücünden yararlanmak amacıyla, Bakanlığımızca hazırlanan, 35 641 kadronun Bakanlığımıza ihdasına ilişkin 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı halen Türkiye Büyük Millet Meclisimizin Genel Kurulunda gündemdedir. Bu tasarının yasalaşarak kadrolarımızın Bakanlığımıza ihdası halinde, sağlık personeli eksikliği nedeniyle hizmet veremeyen sağlık kuruluşları işler hale getirilecek, yerinde ve ulaşabilir sağlık hizmeti sunulmuş olacaktır. Bu hizmetlerin sunulabilmesi için, mevcut durum itibariyle, 3 334 uzman, 3 686 pratisyen tabip ihtiyacı bulunmakta iken, bu ihtiyacın giderilmesi amacıyla mevcut kanun tasarısında 2 500 uzman, 3 000 pratisyen tabip kadrosunun ihdası istenmiştir. Nitekim, yakın bir gelecekte, kadrosuzluk nedeniyle, uzmanlık eğitimini bitiren araştırma görevlileri de uzman hekim olarak atanamayacaklardır.

Bunun yanında, sağlık meslek liselerinden geçmiş yıllarda mezun 3 916 ebe, 21 209 hemşire ve 19 135 sağlık memuru olmasına karşın, kadrosuzluk nedeniyle atamalar yapılamamaktadır. Bunlara ihtiyacımız olmasına rağmen, yetişmiş, kalifiye insangücünden de yararlanamamaktayız.

Bu kadroların Yüce Meclisin takdiriyle ihdası halinde, hem yıllardır atama bekleyen gençlerimizin mağduriyetleri önlenmiş hem de ülke genelinde, başta uzman hekimler olmak üzere, sağlık personeli ihtiyacımız büyük ölçüde giderilmiş olacaktır.

Yüce Meclisin takdiriyle gündemimizin 11 inci sırasında bekleyen tasarının kanunlaşması, asla politik olarak kullanılmayacaktır.

Durumu saygılarımla arz ederim. (DSP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ediyorum Sayın Bakan.

Cumhurbaşkanlığı tezkereleri vardır; okutuyorum:

B) TEZKERELER VE ÖNERGELER

1. Cezayir’e gidecek olan Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’e, dönüşüne kadar, TBMM Başkanı Hikmet Çetin’in vekâlet edeceğine ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/1885)

23 Ocak 1999

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

25-26 Ocak 1999 tarihlerinde Cezayir'e resmî bir ziyarette bulunacağımdan, dönüşüme kadar Cumhurbaşkanlığına, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 106 ncı maddesi uyarınca, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Hikmet Çetin vekâlet edecektir.

Bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

15 Ocak 1999

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Görüşmelerde bulunmak üzere, 25 Ocak 1999 tarihinde Cezayir'e gidecek olan Dışişleri Bakanı İsmail Cem'in dönüşüne kadar; Dışişleri Bakanlığına, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hikmet Uluğbay'ın vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

15 Ocak 1999

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Görüşmelerde bulunmak üzere, 19 Ocak 1999 tarihinde Kazakistan Cumhuriyetine gidecek olan Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı Prof. Dr. A. Ziya Aktaş'ın dönüşüne kadar; Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığına, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı H. Hüsamettin Özkan'ın vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel Cumhurbaşkanı

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığının bir tezkeresi vardır; okutuyorum:

4. – Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Türk Grubunda boş bulunan asıl ve yedek üyelikler için gösterilen adaylara ilişkin Başkanlık tezkeresi (3/1888)

15 Ocak 1999

Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kuruluna

Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi Türk Grubunda boş bulunan asil ve yedek üyelik için Demokratik Sol Partisi Grup Başkanlığınca, Tekirdağ Milletvekili Bayram Fırat Dayanaklı asil, Bursa Milletvekili Ali Rahmi Beyreli yedek üyelik için aday gösterilmiştir.

Türkiye Büyük Millet Meclisinin Dış İlişkilerinin Düzenlenmesi Hakkındaki 3620 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin (a) fıkrası uyarınca Genel Kurulun bilgisine sunulur.

Hikmet Çetin

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Başkanı

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

İzmit'te, SEKA'ya ait bir araziyi Ford Otomotiv Sanayii Anonim Şirketine bedelsiz vermek suretiyle görevlerini kötüye kullandıkları iddiasıyla eski Başbakan Mesut Yılmaz ve Sanayi ve Ticaret eski Bakanı Yalım Erez haklarında kurulan (9/28) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonu Başkanlığının, Komisyonun çalışma süresinin uzatılmasına dair bir tezkeresi vardır; okutup, bilgilerinize sunacağım:

5. – (9/28) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonu Başkanlığının, Komisyonun görev süresinin uzatılmasına ilişkin tezkeresi (3/1889)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunun 6.10.1998 tarihli 2 nci Birleşiminde kabul edilen Kocaeli Milletvekili İsmail Kalkandelen ve 55 arkadaşının "İzmit'te SEKA'ya ait bir araziyi Ford Otomotiv Sanayiî A.Ş'ne bedelsiz vermek suretiyle görevlerini kötüye kullandıkları ve bu eylemlerinin Türk Ceza Kanununun 240 ıncı maddesine uyduğu iddiasıyla Başbakan Ahmet Mesut Yılmaz ve Sanayi ve Ticaret Bakanı Yalım Erez haklarında Anayasanın 100 üncü ve İçtüzüğün 107 nci maddeleri uyarınca bir Meclis soruşturması açılmasına" ilişkin önergesi sonrasında kurulan (9/28) esas numaralı Komisyonumuzun görev süresi 19.1.1999 tarihinde sona ermektedir.

Komisyon Başkanlığınca, üyelerimiz, 7.1.1999, 12.1.1999 ve 15.1.1999 tarihlerinde toplantıya çağrılmasına rağmen, yeterli çoğunluk sağlanmadığı için toplantılar yapılamamıştır. Bu sebeple, Komisyonumuzun eksüreye ihtiyacı olmasına rağmen, bir eksüre kararı da alınamamıştır.

Bu nedenlerle, çalışmamızın tamamlanabilmesi için eksüreye ihtiyaç vardır. Eksürenin verilmesi hususunda gereğini arz ederim.

Turhan Alçelik

Giresun

Komisyon Başkanı

BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, bu Komisyon, daha önce 2 ay süre kullanmıştır.

Anayasanın 100 üncü ve İçtüzüğün 110 uncu maddeleri "soruşturmasını 2 ay içerisinde bitiremeyen komisyona 2 aylık yeni ve kesin süre verileceği" hükmünü içermektedir.

Bu nedenle, Komisyonun süre talebini bilgilerinize sunuyorum.

Komisyona, karar tarihinden itibaren 2 aylık yeni ve kesin süre verilmiştir.

Meclis araştırması önergeleri vardır; okutuyorum:

C) GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI ÖNERGELERİ

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Devlet kalite kontrol laboratuvarları tarafından kalite kontrolleri tamamlanarak Dünya Sağlık Örgütü Teknik Raporları ve Ulusal Asgarî Uygunluk Kriterleri Tebliği (Resmî Gazete) gereğince uygun bulunmayarak reddedilen ve hiçbir şekilde bağışıklamada kullanılmaması gereken verem aşılarının Diyarbakır Sağlık Müdürlüğü soğutucularında tespit edildiği iddiasının araştırılması amacıyla Anayasanın 98 inci, TBMM İçtüzüğünün 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca Meclis Araştırması açılmasını saygılarımızla arz ederiz.

1. Hasan Dikici (Kahramanmaraş)

2. Hüsamettin Korkutata (Bingöl)

3. Hasan Hüseyin Öz (Konya)

4. Hüseyin Kansu (İstanbul)

5. Mehmet Bedri İncetahtacı (Gaziantep)

6. Ramazan Yenidede (Denizli)

7. Şaban Şevli (Van)

8. Abdullah Örnek (Yozgat)

9. Sabahattin Yıldız (Muş)

10. Mustafa Kamalak (Kahramanmaraş)

11. Latif Öztek (Samsun)

12. Zeki Ergezen (Bitlis)

13. Ahmet Derin (Kütahya)

14. Muhammet Polat (Aydın)

15. Celal Esin (Ağrı)

16. Kemal Albayrak (Kırıkkale)

17. Yakup Hatipoğlu (Diyarbakır)

18. Memet Emin Aydın (Siirt)

19. Saffet Benli (İçel)

20. Veysel Candan (Konya)

21. Mehmet Emin Aydınbaş (İçel)

22. İsmail İlhan Sungur (Trabzon)

23. Abdulhaluk Mutlu (Bitlis)

24. Tevhit Karakaya (Erzincan)

25. Ahmet Dökülmez (Kahramanmaraş)

26. Mehmet Altan Karapaşaoğlu (Bursa)

27. İsmail Coşar (Çankırı)

28. Mustafa Kemal Ateş (Kilis)

29. Feti Görür (Bolu)

30. Mehmet Salih Katırcıoğlu (Niğde)

31. Abdullah Arslan (Tokat)

32. Yaşar Canbay (Malatya)

33. Sacit Günbey (Diyarbakır)

34. Kâzım Arslan (Yozgat)

35. Mikail Korkmaz (Kırıkkale)

36. Naci Terzi (Erzincan)

37. Ali Oğuz (İstanbul)

38. Şinasi Yavuz (Erzurum)

39. İlyas Arslan (Yozgat)

40. Hanifi Demirkol (Eskişehir)

41. Avni Doğan (Kahramanmaraş)

42. Hüseyin Yıldız (Mardin)

Gerekçe:

Geçtiğimiz kurban bayramı tatilinde, dokuz gün süreyle, Diyarbakır Sağlık Müdürlüğüne ait soğuk hava depolarında bir elektrik kesintisi gündeme gelmiş ve soğuk zincir kesintiye uğramıştır.

Sağlık Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığından Başmüfettiş Sayın Ömer Aslan konuya el atarak soruşturma başlatmış ve ilk aşamada, depolarda mevcut aşıları, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü soğuk zincir görevlisine teslim ederek, aşıların bozulup bozulmadığının anlaşılabilmesi amacıyla da, aşı örneklerini Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı bünyesinde bulunan Devlet Kalite Kontrol Laboratuvarına göndermiştir.

Devlet Kalite Kontrol Laboratuvarına örneklerin ulaşması sonrasında yapılan ilk fizikî kontrol aşamasında;

1997 yılında kontrolleri tamamlanarak Dünya Sağlık Örgütü Teknik Raporları ve Aşı Ulusal Asgarî Uygunluk Kriterleri Tebliği (Resmî Gazete) gereğince uygun bulunmayarak reddedilen ve hiçbir şekilde çocuklarda kullanılmaması gereken BCG (Verem) aşılarının hangi gerekçe ve anlayışla Diyarbakır Sağlık Müdürlüğü soğutucularında bulundurulduğuna işaret edilerek, konunun ivedilikle aydınlatılması gereken bir husus olduğuna yer verilen yazı Teftiş Kurulu Başkanlığına gönderilmiştir.

Yapılan soruşturma akışı içinde, aşıların, Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanı Sayın Uz. Dr. Erol Afşin ile Aşı ve Serum Üretim Araştırma Müdürü Mikr. Dr. Erkan Özcengiz ve BCG Aşı Üretim Laboratuvarı Şefi Mikr. Uz. Mehmet Serdengeçti tarafından ve Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğüne dahi bilgi ve haber verilmeksizin (ret raporları sumenaltı edilerek) Sevkiyat Şubesine ve oradan da yukarıda açıklanan illere gönderilmiş ve büyük çoğunluğu çocuklarda kullanılmıştır.

Konunun basına yansıması sonrasında Sağlık Bakanı Sayın Dr. H. İbrahim Özsoy tarafından ilgili kalite kontrol ve üretim birimleri ile Bakanlık ilgili birimlerinin katılımıyla bir haftasonu toplantısı yapılmış ve bu toplantıda;

Sayın Bakan tarafından toplantı akışı içinde bizzat telefon açılarak, gerek Diyarbakır İl Sağlık Müdürüne ve gerekse soruşturmayı yürüten Başmüfettiş Sayın Ömer Aslan'a konunun kapatılmasına yönelik yönlendirici talimatlar verilmiş, özellikle Diyarbakır İl Sağlık Müdürüne, depoda bulunan bozuk BCG aşılarının kesinlikle çocuklarda kullanılmadığına yönelik yerel basın kuruluşlarına açıklama yapılması yönünde telefon talimatı verilmiştir.

(Not: Adı geçen toplantıya, Sayın Bakanın başkanlığında, Müsteşar, Teftiş Kurulu Başkanı, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü yetkilileri ile Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığından Başkan Yardımcısı, Kalite Kontrol ve Üretim birim sorumluları katılmıştır.)

Diğer taraftan, toplantı akışı içinde "konunun büyütülmemesi gerektiği, sonuçta, ortada henüz ölen bir çocuk olmadığı, bozuk aşıların talimatla geri çekilebileceği, çocukların bir kez daha aşılanabileceği" tarzında telkinlerde bulunulmuş, diğer taraftan, toplantıda bulunan kişilerin kendisinin memuru olduğuna işaret edilerek emirlere harfiyen uyulması gerektiği ve bu konunun kapatılması gerektiği bildirilmiştir.

Bu arada, Sayın Bakan tarafından Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Sevkiyat Şube sorumlusu çağrılarak, konuyla ilgili ürünlerin ve dağılıma ilişkin tüm belgelerin, ilgili şahıs tarafından sıkı kontrol altında tutulması ve hiçbir şekilde sızdırılmaması yönünde talimat verilmiştir.

Bu arada, devlet kalite kontrol laboratuvarları tarafından hazırlanan çocuk felci ve kızamık aşıları kontrol sonuçlarına ilişkin raporlar Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanı Sayın Uz. Dr. Erol Afşin üst imzasıyla Teftiş Kurulu Başkanlığına gönderilmiş; buna karşın, BCG aşılarına ilişkin kontrol raporları ve açıklamalar, Sayın Başkan tarafından sumen altı edilerek, gönderilmemiştir.

Bu aşamada, Sayın Başkan tarafından, devlet kalite konrol birimine, önce telefonla raporun değiştirilmesi yönünde talimatlar verilmiş, toplum sağlığının korunmasına yönelik bilimsel ve etik düzenlemeler bazında bu tür bir yaklaşımın söz konusu olmayacağı kendisine bildirilmiştir.

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

Önerge, gündemde yerini alacak ve Meclis araştırması açılıp açılmaması konusundaki öngörüşme, sırasında yapılacaktır.

İkinci Meclis araştırması önergesini okutuyorum:

2. – Kahramanmaraş Milletvekili Hasan Dikici ve 19 arkadaşının, medya sektörünün sorunlarının araştırılması amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/306)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Türkiye'de, medya sektörünün, gerçek amacı olan kamu görevi yapma, haber alma ve haber verme işlevinden soyutlanarak, tamamen ticarî gayeler için bazı çıkar gruplarının kontrolüne geçtiği, sık sık el değiştirdiği ve yanlış amaçlar doğrultusunda kullanıldığının belirlenmesi için, Anayasanın 98 inci, Meclis İçtüzüğünün 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca Meclis araştırması açılmasını saygılarımızla arz ederiz.

1. Hasan Dikici (Kahramanmaraş)

2. Avni Doğan (Kahramanmaraş)

3. Ömer Özyılmaz (Erzurum)

4. Ersönmez Yarbay (Ankara)

5.Latif Öztek (Samsun)

6. Ömer Vehbi Hatipoğlu (Diyarbakır)

7. Sabahattin Yıldız (Muş)

8. Cemil Çiçek (Ankara)

9. Fikret Karabekmez (Malatya)

10. Mehmet Sıddık Altay (Ağrı)

11. Kemal Albayrak (Kırıkkale)

12. İsmail Yılmaz (İzmir)

13. Memet Emin Aydınbaş (İçel)

14. Kahraman Emmioğlu (Gaziantep)

15. Abdulhaluk Mutlu (Bitlis)

16. Mehmet Emin Aydın (Siirt)

17. Mehmet Sılay (Hatay)

18. Osman Pepe (Kocaeli)

19. Şinasi Yavuz (Erzurum)

20. Fethi Acar (Kastamonu)

Haber, modern terimiyle enformasyon, modern demokrasilerde lazım-ı gayri müfarık (vazgeçilmesi mümkün olmayan gerek)tır. Bir toplumun sağlığı, onun, kendine uygun bulduğu rejimin değeri, haberlerin, yani basın ve yayın organlarının tarafsızlığına, bağımsızlığına ve niteliğine bağlıdır.

Haber alma özgürlüğü, evrensel insan hak ve özgürlükleri arasında yer almaktadır. Ancak, bireylerin doğrudan haber alma imkânı bulunmadığından, bireyler, bu haklarını kendileri adına kullanmak üzere bu sahada hizmet veren kurum ve kuruluşlara, yani basın yayın organlarına devretmiştir. Dolayısıyla, bireyler adına haber alma özgürlüğünü kullanan medya kuruluşlarının tarafsız ve bağımsız olması şarttır. Zira, medyanın yapmış olduğu haber alma ve aldığı haberleri bireylere sunma işi bir kamu görevidir. Peki, ülkemizde bu kamu görevi hakkıyla yapılabilmekte midir?

Türkiye'de medyanın işlevinin zaman içinde farklılıklara uğradığı bugün herkes tarafından kabul edilen bir gerçek olarak karşımızda durmaktadır. Basın ve yayın organları, gerçek amacı olan haber alma ve haber verme işlevinden soyutlanarak tamamen ticarî gayeler için kullanılır hale gelmiştir. Son dönemde ise, maalesef, medya kuruluşları, ticarileşmenin de ötesinde büyük gruplar için bir tür silah işlevi görmeye başlamıştır.

İşte bu durum, medyada aslî unsurun kâr olmadığının, medyanın daha çok etkileme gücünden yararlanmak için sektörün elde tutulduğunun, bu dalda kaybedilen paranın, birçok sermaye grubu için bir tür savunma harcaması görüldüğünün kanıtıdır.

Korkmaz Yiğit, basın dünyasının duayen gazetelerinden Milliyet ile birlikte Yeni Yüzyıl ve Ateş'i alarak medya dünyasının kapısını aralamıştı. Kurtlar sofrasında hayatta kalmak için medya dünyasına sadece yazılı basınla tek yönlü girmenin yeterli olmayacağını görmüş olan Korkmaz Yiğit, bu gazetelerin yanı sıra, Kanal-6 ve Kanal-E gibi televizyon kanallarını da satın almıştı. Yiğit, böylece medya dünyasının yeni imparatoru olma yolunda basamakları hızla çıkma yolunu tercih etmişti.

Ancak, malum olduğu üzere, Korkmaz Yiğit'in bu hızlı çıkışı hızlı çöküşle son buldu. 55 inci hükümetin düşürülmesine de sebep olacak olan Türkbank ihalesiyle ilgili Korkmaz Yiğit ve Alaattin Çakıcı arasında geçen telefon konuşmalarının kamuoyuna yansıması sonucunda Yiğit de medyadan çekilmek zorunda kaldı.

Kabul edilmelidir ki, bu olay, Türkiye'de önemli bir çarpıklığı da ortaya çıkarmıştır. Medyanın, kamuoyu yararından çok bazı kişi ve grupların çıkar hesapları doğrultusunda kullanılabileceği gerçeği de Korkmaz Yiğit vakıasıyla net bir şekilde görülebilmiştir. Mafyanın, çetelerin, bazı çıkar gruplarının kimi basın organlarını kontrolleri altına alarak güçlerine güç katma eğilimlerinin söz konusu olabileceği ortaya çıkmıştır.

Bu durum, basın kuruluşlarının da acilen tedbirler alınması yönünde harekete geçmelerine sebep olmuştur. Türkiye Gazeteciler Sendikası 18 Ekim 1998 tarihinde yaptığı yazılı açıklamayla, tüm basın meslek kuruluşlarına çağrıda bulunarak, kimi basın patronlarının çıkar ilişkilerini de kapsayacak şekilde medya sorunlarının masaya yatırılmasını istedi. Bu çağrı, medya potronlarının karanlık ilişkilerinin basın camiasında nasıl bir infiale yol açtığını ortaya koymaktadır.

Türkiye Gazeteciler Sendikası gibi diğer basın örgütleri de bu olay üzerine harekete geçmiş, Parlamentoyu ve gazeteci kökenli milletvekillerini göreve çağırmıştır. Bunlardan biri de, Çağdaş Gazeteciler Derneği olmuştur. Açıklamasında "Basın kuruluşları sahipleri, Türk basınını şaibeden, kaynağı kuşkulu sermayelerden arındırmak ve basın kuruluşlarını tekrar güvenilir kurumlar haline getirmek zorundadır" diyen Çağdaş Gazeteciler Derneği, ayrıca, şu görüşleri de dile getirmiştir:

"Medya sahipleri, Parlamentodan, medyadaki kirlilik iddialarının araştırılmasını talep etmelidirler. Gazeteci kökenli milletvekilleri de bu konuda bir Meclis araştırması yapılmasını sağlamalıdır. Gazetelerin ve gazetecilerin bağımsızlığı ve gazetecilerin güvencesini sağlayıcı yasal düzenlemelerin yapılması için girişimde bulunmalıdırlar."

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

Önerge, gündemde yerini alacak ve Meclis araştırması açılıp açılmaması konusundaki öngörüşme, sırasında yapılacaktır.

Komisyonlardan istifa önergeleri vardır; okutup ayrı ayrı, bilgilerinize sunacağım:

B) TEZKERELER VE ÖNERGELER (Devam)

6. – Adana Milletvekili İ. Yavuz Bildik’in, Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/403)

15.1.1999

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Üyesi bulunduğum Sanayi, Teknoloji ve Ticaret Komisyonu üyeliğinden istifa ediyorum.

Gereğini emirlerinize arz ederim.

Saygılarımla.

İ.Yavuz Bildik

Adana

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

7. – Adana Milletvekili Mehmet Büyükyılmaz’ın, Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/404)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonundaki görevimden istifa ediyorum.

Gereğini bilgilerinize arz ederim.

Mehmet Büyükyılmaz

Adana

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

8. – Balıkesir Milletvekili Tamer Kanber’in İçişleri Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/405)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İçişleri Komisyonu üyeliğinden istifa ediyorum.

Gereğini müsaadelerinize arz ederim.

Saygılarımla. 15.1.1999

Tamer Kanber

Balıkesir

BAŞKAN– Bilgilerinize sunulmuştur.

9. – Bolu Milletvekili Mustafa Karslıoğlu’nun, Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/406)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu üyeliğinden istifa ediyorum.

Gereğini saygılarımla arz ederim. 15.1.1999

Mustafa Karslıoğlu

Bolu

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

10. – Burdur Milletvekili Kâzım Üstüner’in, Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/407)

15.1.1999

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Üyesi bulunduğum Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonundan istifa ediyorum.

Gereğinin yapılmasını arz ederim.

Saygılarımla.

Kâzım Üstüner

Burdur

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

11. – Bursa Milletvekili Hayati Korkmaz’ın, Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/408)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu üyeliğinden istifa ediyorum.

Gereğini saygılarımla arz ederim. 15.1.1999

Hayati Korkmaz

Bursa

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

12. – İstanbul Milletvekili Mehmet Aydın’ın, Millî Savunma Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/409)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Üyesi bulunduğum Millî Savunma Komisyonu üyeliğinden istifa ediyorum.

Yasal gereğinin yapılmasını saygılarımla arz ederim. 15.1.1999

Mehmet Aydın

İstanbul

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

13. – İzmir Milletvekili Zerrin Yeniceli’nin, Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/410)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Üyesi Bulunduğum Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonundaki görevimden istifa etmek istiyorum.

Bilgilerinize arz ederim. 15.1.1999

Zerrin Yeniceli

İzmir

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

14. – Karabük Milletvekili Erol Karan’ın, Çevre Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/411)

15.1.1999

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Çevre Komisyonundaki görevimden istifa ediyorum.

Gereğini bilgilerinize arz ederim.

Dr. Erol Karan

Karabük

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

15. – Kocaeli Milletvekili Halil Çalık’ın, Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/412)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Millî Eğitim Komisyon üyeliğinden istifa ediyorum.

Gereğini arz ederim. 17.1.1999

Halil Çalık

Kocaeli

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

16. – Manisa Milletvekili Cihan Yazar’ın, İçişleri Komisyonu ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Hesaplarını İnceleme Komisyonu üyeliklerinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/413)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İçişleri Komisyonundaki ve Hesapları İnceleme Komisyonundaki üyeliklerimden istifa ediyorum.

Gereğini saygılarımla arz ederim. 17.1.1999

Cihan Yazar

Manisa

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

17. – Manisa Milletvekili Hasan Gülay’ın, Millî Savunma Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/414)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Millî Savunma Komisyonu üyeliğinden istifa ediyorum.

Bilgilerinize arz ederim.

Saygılarımla. 15.1.1999

Hasan Gülay

Manisa

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

18. – Uşak Milletvekili Mehmet Yaşar Ünal’ın, Çevre Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/415)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Çevre Komisyonu üyeliğimden istifa ediyorum.

Gereğini arz ederim. 15.1.1999

Dr. Mehmet Yaşar Ünal

Uşak

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

19. – Zonguldak Milletvekili Tahsin Boray Baycık’ın, Millî Savunma Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/416)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Millî Savunma Komisyonu üyeliğinden istifa ediyorum.

Bilgilerinize arz ederim. 15.1.1999

T. Boray Baycık

Zonguldak

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

20. – Zonguldak Milletvekili Tahsin Boray Baycık’ın, Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/417)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu üyeliğinden istifa ediyorum.

Bilgilerinize arz ederim. 15.1.1999

T. Boray Baycık

Zonguldak

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

21. – Sakarya Milletvekili Teoman Akgür’ün, Anayasa Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/418)

15 Ocak 1999

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Anayasa Komisyonu üyeliğinden ayrılmam için gereğini arz ederim.

Saygılarımla.

Teoman Akgür

Sakarya

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

22. – İzmir Milletvekili Ahmet Piriştina’nın, Kamu İktasadî Teşebbüsleri Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/419)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

KİT Komisyonu üyeliğinden istifa ediyorum.

Gereğini bilgilerinize arz ederim. 25.1.1999

Ahmet Piriştina

İzmir

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

23. – Ankara Milletvekili Mehmet Ekici’nin, Plan ve Bütçe Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/420)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Değişen oranlar nedeniyle Plan ve Bütçe Komisyonu üyeliğinden istifa ediyorum.

Gereğini arz ederim.

Saygılarımla.

Mehmet Ekici

Ankara

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

24. – Tekirdağ Milletvekili Bayram Fırat Dayanıklı’nın, Dışişleri Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/421)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Üyesi olduğum Dışişleri Komisyonundan istifa ediyorum.

Gereğini bilgilerinize arz ederim. 15.1.1999

Bayram Fırat Dayanıklı

Tekirdağ

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

25. – İstanbul Milletvekili Ali Topuz’un, Plan ve Bütçe Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/422)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Plan ve Bütçe Komisyonu üyeliğinden istifa ediyorum.

Saygılarımla. 26 Ocak 1999

Ali Topuz

İstanbul

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

26. – İstanbul Milletvekili Osman Kılıç’ın, İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/423)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Halen üyesi bulunduğum İnsan Haklarını İnceleme Komisyonundan istifa ediyorum.

Gereğini bilgilerinize arz ederim. 25.1.1999

Osman Kılıç

İstanbul

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

27. – İstanbul Milletvekili Osman Kılıç’ın, Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/424)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Halen üyesi bulunduğum Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonundan istifa ediyorum.

Gereğini bilgilerinize arz ederim. 25.1.1999

Osman Kılıç

İstanbul

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

28. – Erzurum Milletvekili Aslan Polat’ın, Plan ve Bütçe Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/425)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Plan ve Bütçe Komisyonu üyeliğinden istifa ediyorum.

Gereğini arz ederim.

Aslan Polat

Erzurum

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

29. – Samsun Milletvekili Ayhan Gürel’in, Adalet Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/426)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Adalet Komisyonu üyeliğinden istifa ediyorum.

Gereğini saygılarımla arz ederim. 26.1.1999

Av. Ayhan Gürel

Samsun

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

30. – İçel Milletvekili Abdulbaki Gökçel’in, İçişleri Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/427)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İçişleri Komisyonu üyeliğinden istifa ediyorum.

Gereğini arz ederim.

Saygılarımla.

Abdulbaki Gökçel

İçel

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

Gündemin "Özel Gündemde Yer Alacak İşler" kısmına geçiyoruz.

III. – GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI

VE MECLİS ARAŞTIRMASI

A) GÖRÜŞMELER

1. – İstanbul Milletvekili Halit Dumankaya ve 13 arkadaşı, Zonguldak Milletvekili Necmettin Aydın ve 19 arkadaşı, Konya Milletvekili Veysel Candan ve 12 arkadaşı, Kocaeli Milletvekili Necati Çelik ve 23 arkadaşı, Kütahya Milletvekili Emin Karaa ve 22 arkadaşı, İzmir Milletvekili Işın Çelebi ve 25 arkadaşı, Zonguldak Milletvekili Tahsin Boray Baycık ve 22 arkadaşı ve Hatay Milletvekili Fuat Çay ve 25 arkadaşının, özelleştirme uygulamalarıyla ilgili usulsüzlük ve yolsuzluk iddialarını araştırarak alınması gereken tedbirleri tespit etmek amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergeleri ve (10/49, 29, 40, 88, 98, 127, 150, 166) esas numaralı Meclis Araştırması Komisyonu raporu (S. Sayısı : 743)

BAŞKAN – Şimdi, Genel Kurulun 10.11.1998 tarihli 16 ncı Birleşiminde alınan karar gereğince, bu kısmın birinci sırasında yer alan, özelleştirme uygulamalarıyla ilgili usulsüzlük ve yolsuzluk iddialarını araştırarak alınması gereken tedbirleri tespit etmek amacıyla Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca kurulmuş bulunan (10/19, 29, 40, 88, 98, 127, 150, 166) esas numaralı Meclis araştırması komisyonunun 743 sıra sayılı raporu üzerindeki genel görüşmelere başlayacağız.

Komisyon?.. Yok.

Görüşme ertelenmiştir.

Gündemin "Seçim" kısmına geçiyoruz.

IV. – SEÇİMLER

A) KOMİSYONLARDA BOŞ BULUNAN ÜYELİKLERE SEÇİM

1. – Plan ve Bütçe Komisyonunda boş bulunan üyeliklere seçim

BAŞKAN – İktidar grubunda ve oranlarda meydana gelen değişiklikler nedeniyle, Plan ve Bütçe Komisyonunda boş bulunan ve Demokratik Sol Parti Grubuna düşen 20 üyelik için, Adana Milletvekili İbrahim Yavuz Bildik, Adana Milletvekili Mehmet Büyükyılmaz, Balıkesir Milletvekili Tamer Kanber, Bolu Milletvekili Mustafa Karslıoğlu, Burdur Milletvekili Kâzım Üstüner, Bursa Milletvekili Hayati Korkmaz, İçel Milletvekili Abdulbaki Gökçel, İstanbul Milletvekili Mehmet Aydın, İstanbul Milletvekili Osman Kılıç, İstanbul Milletvekili Tahir Köse, İzmir Milletvekili Atilla Mutman, İzmir Milletvekili Zerrin Yeniceli, Karabük Milletvekili Erol Karan, Kocaeli Milletvekili Halil Çalık, Manisa Milletvekili Cihan Yazar, Manisa Milletvekili Hasan Gülay, Samsun Milletvekili Ayhan Gürel, Tekirdağ Milletvekili Bayram Fırat Dayanıklı, Uşak Milletvekili Mehmet Yaşar Ünal, Zonguldak Milletvekili Tahsin Boray Baycık; Anavatan Partisine düşen 4 üyelik için, İstanbul Milletvekili Refik Aras, Kahramanmaraş Milletvekili Esat Bütün, Mardin Milletvekili Süleyman Çelebi, Samsun Milletvekili Biltekin Özdemir; Doğru Yol Partisine düşen 3 üyelik için, Burdur Milletvekili Mustafa Çiloğlu, Niğde Milletvekili Doğan Baran, Sakarya Milletvekili Ertuğrul Eryılmaz aday gösterilmiştir.

Oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

Plan ve Bütçe Komisyonu üyelerinin, 28 Ocak 1999 Perşembe günü saat 11.00'de komisyon salonunda toplanarak, başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip seçimlerini yapmalarını rica ediyorum.

ÖNDER SAV (Ankara) – Sayın Başkan, biraz önce, DSP Grubu adına, Plan ve Bütçe Komisyonuna düşen üyeleri sayarken "20 üye" dediniz, tutanaklara da öyle geçmiş olabilir.

TURHAN GÜVEN (İçel) – 25 olacak.

BAŞKAN – Sayın Sav, 5 üye zaten mevcut.

ÖNDER SAV (Ankara) – Var olana ekliyorsunuz.

BAŞKAN – Buna eklenen 20 üyenin ismini okuduk, mevcutları tekrar okumadık.

B) KOMİSYONLARA ÜYE SEÇİMİ

1. – (9/38) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonuna üye seçimi

BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, şimdi, (9/38) ve (9/39) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonlarına üye seçimini yapacağız.

Meclis soruşturmasını yürütecek komisyonların üyeleri, Anayasanın 100 üncü maddesine göre, siyasî partilerin güçleri oranında verecekleri üye sayısının 3 katı olarak gösterdikleri adaylar arasından, adçekme suretiyle tespit edilecektir.

Bu soruşturma komisyonlarında Fazilet Partisi ve Anavatan Partisi 4'er, Doğru Yol Partisi 3, Demokratik Sol Parti ve Cumhuriyet Halk Partisi 2'şer üyelikle temsil edilecektir.

Hatay Milletvekili Atilâ Sav ve 54 arkadaşının, suç işlemek amacıyla teşekkül oluşturduğu ve bu eylemin Türk Ceza Kanununun 313, 296, 240, 31 ve 33 üncü maddelerine uyduğu iddiasıyla, İçişleri eski Bakanı Mehmet Ağar hakkında, Genel Kurulun 10.11.1998 tarihli 16 ncı Birleşiminde açılması kabul edilen (9/38) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonuna üye seçimine başlıyoruz.

Sayın milletvekilleri, Cumhuriyet Halk Partisi Grubuna mensup 55 milletvekilinden 54'ü önergeyi imzalamış olduklarından, Cumhuriyet Halk Partisince bu komisyona aday gösterilemeyeceği, Başkanlıkça, adı geçen Grup Başkanlığına yazılı olarak bildirilmiştir. Bu nedenle, diğer siyasî parti gruplarının, kendilerine düşen üyelikler için, 3 katı olarak gösterdikleri adayların adlarını okutuyorum:

Suç işlemek amacıyla teşekkül oluşturduğu ve bu eyleminin Türk Ceza Kanununun 313, 296, 240, 31 ve 33 üncü maddelerine uyduğu iddiasıyla İçişleri eski Bakanı Mehmet Ağar hakkında kurulan Meclis soruşturma komisyonu üyelikleri aday listesi (9/38)

(45)

Adı Soyadı Seçim çevresi

FP (12)

Cemalettin lafçı Amasya

Zülfikar Gazi Çorum

Naci Terzi Erzincan

Avni Doğan Kahramanmaraş

Memduh Büyükkılıç Kayseri

Remzi Çetin Konya

Abdullah Gencer Konya

Yaşar Canbay Malatya

Mustafa Hasan Öz Ordu

Latif Öztek Samsun

Memet Emin Aydın Siirt

Bekir Sobacı Tokat

ANAP (12)

İlker Tuncay Ankara

Hüsnü Sıvalıoğlu Balıkesir

Zeki Çakan Bartın

Abbas İnceayan Bolu

Bülent Akarcalı İstanbul

Refik Aras İstanbul

Emin Kul İstanbul

Ahmet Kabil Rize

Bülent Atasayan Kocaeli

Ömer Ertaş Mardin

Nabi Poyraz Ordu

Mustafa Bahri Kibar Ordu

DYP (9)

İ.Cevher Cevheri Adana

Bekir Aksoy Çorum

Abdülbaki Ataç Balıkesir

Cihan Paçacı Elazığ

Necmettin Dede Muş

Zeki Ertugay Erzurum

M.Sabri Güner Kars

Necati Çetinkaya Konya

Mehmet Ali Yavuz Konya

DSP (6)

Mehmet Aydın İstanbul

Hadi Dilekçi Kastamonu

Necdet Tekin Kırklareli

Hasan Gülay Manisa

Fikret Uzunhasan Muğla

Ayhan Gürel Samsun

BAŞKAN – Siyasî partilerin gösterdikleri adayların adları dört ayrı torbaya konulmuştur. Her torbadan üçte 1 isim çekeceğiz.

Adçekmeye, Fazilet Partisince gösterilen adaylardan başlıyoruz:

Remzi Çetin Konya

Latif Öztek Samsun

Memet Emin Aydın Siirt

Zülfikar Gazi Çorum

Şimdi, Anavatan Partisi Grubunun üyelerini tespit etmek için kura çekeceğiz:

Mustafa Bahri Kibar Ordu

Nabi Poyraz Ordu

Hüsnü Sıvalıoğlu Balıkesir

Abbas İnceayan Bolu

Şimdi, Doğru Yol Partisi Grubunun üyelerini tespit etmek için kura çekeceğiz:

Necati Çetinkaya Konya

Bekir Aksoy Çorum

Cevher Cevheri Adana

Şimdi, Demokratik Sol Parti Grubunun üyelerini tespit etmek için kura çekeceğiz:

Necdet Tekin Kırklareli

Hasan Gülay Manisa

(9/38) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonunun üye seçimi tamamlanmıştır.

Bu Komisyona seçilmiş bulunan sayın üyelerin, 28 Ocak 1999 Perşembe günü saat 12.00'de, Halkla İlişkiler Binası B Blok Alt Zemin 6 ncı Banko karşısındaki Meclis Soruşturması Komisyonları Toplantı Salonunda toplanarak, başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip seçimini yapmalarını rica ediyorum.

2. – (9/39) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonuna üye seçimi

BAŞKAN – Balıkesir Milletvekili İlyas Yılmazyıldız ve 57 arkadaşının, İzmit körfez geçiş projesi ihalesinde ihale usul ve esaslarını ihlal ederek rekabet ortamının oluşmasını önlediği, firma seçiminde yanlı davranarak devleti zarara uğratmak suretiyle görevini kötüye kullandığı ve bu eylemlerinin Türk Ceza Kanununun 240 ıncı maddesine uyduğu iddiasıyla Bayındırlık ve İskân eski Bakanı Yaşar Topçu hakkında Genel Kurulun 10.11.1998 tarihli 16 ncı Birleşiminde açılması kabul edilen (9/39) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonuna üye seçimine başlıyoruz.

Siyasî partilerin kendilerine düşen üyelikler için 3 katı olarak gösterdikleri adayların adlarını okutuyorum:

İzmit körfez geçiş projesi ihalesinde ihale usul ve esaslarını ihlal ederek rekabet ortamının oluşmasını önlediği, firma seçiminde yanlı davranarak devleti zarara uğratmak suretiyle görevini kötüye kullandığı ve bu eyleminin Türk Ceza Kanununun 240 ncı maddesine uyduğu iddiasıyla Bayındırlık ve İskân Bakanı Yaşar Topçu hakkında kurulan Meclis Soruşturması Komisyonu üyelikleri aday listesi (9/38)

(45)

Adı Soyadı Seçim Çevresi

FP (12)

Yakup Budak Adana

Osman Hazer Afyon

Mehmet Altınsoy Aksaray

Hanifi Demirkol Eskişehir

Necati Çelik Kocaeli

Osman Pepe Kocaeli

Veysel Candan Konya

Nedim İlci Muş

Nezir Aydın Sakarya

Cevat Ayhan Sakarya

Maliki Ejder Arvas Van

Necmettin Aydın Zonguldak

ANAP (12)

Mehmet Ali Bilici Adana

Mahmut Bozkurt Adıyaman

Yaşar Eryılmaz Ağrı

Sami Küçükbaşkan Antalya

Mahmut Sönmez Bingöl

Feridun Pehlivan Bursa

Evren Bulut Edirne

Yusuf Pamuk İstanbul

Şadan Tuzcu İstanbul

Cemal Özbilen Kırklareli

Enis Sülün Tekirdağ

Şerif Bedirhanoğlu Van

DYP (9)

Veli Andaç Durak Adana

Hayri Doğan Antalya

Necmi Hoşver Bolu

Ahmet Uyanık Çankırı

Mustafa Kemal Aykurt Denizli

Mustafa Zeydan Hakkâri

Ahmet İyimaya Amasya

Mehmet Ali Yavuz Konya

Ertuğrul Eryılmaz Sakarya

DSP (6)

Mehmet Büyükyılmaz Adana

Cafer Tufan Yazıcıoğlu Bartın

Abdulbaki Gökçel İçel

Mehmet Aydın İstanbul

Osman Kılıç İstanbul

Çetin Bilgir Kars

CHP (6)

Ali Dinçer Ankara

Metin Arifağaoğlu Artvin

Ali Haydar Şahin Çorum

Mustafa Yıldız Erzincan

Mehmet Moğultay İstanbul

Ahmet Güryüz Ketenci İstanbul

BAŞKAN – Siyasî partilerin gösterdikleri adayların adları 5 ayrı torbaya konulmuştur; her torbadan üçte 1 isim çekeceğiz.

Adçekmeye, Fazilet Partisince gösterilen adaylardan başlıyoruz.

Osman Pepe Kocaeli

Yakup Budak Adana

Osman Hazer Afyon

Hanifi Demirkol Eskişehir

Şimdi, Anavatan Partisi Grubunun üyelerini tespit etmek için kura çekeceğiz:

Mahmut Bozkurt Adıyaman

Yaşar Eryılmaz Ağrı

Cemal Özbilen Kırklareli

Enis Sülün Tekirdağ

Şimdi, Doğru Yol Partisi Grubunun üyelerini tespit etmek için kura çekeceğiz:

Ahmet Uyanık Çankırı

Veli Andaç Durak Adana

Mehmet Ali Yavuz Konya

Şimdi, Demokratik Sol Parti Grubunun üyelerini tespit etmek için kura çekeceğiz:

Osman Kılıç İstanbul

Mehmet Aydın İstanbul

Şimdi, Cumhuriyet Halk Partisi Grubunun üyelerini tespit etmek için kura çekeceğiz:

Ahmet Güryüz Ketenci İstanbul

Mehmet Moğultay İstanbul

(9/39) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonunun üye seçimi tamamlanmıştır.

Bu Komisyona seçilmiş bulunan sayın üyelerin, 28 Ocak 1999 Perşembe günü saat 14.00'te, Ana Bina Genel Evrak karşısındaki Meclis Araştırması ve Soruşturması Komisyonları Toplantı Salonunda toplanarak, başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip seçimini yapmalarını rica ediyorum.

A) KOMİSYONLARDA BOŞ BULUNAN ÜYELİKLERE SEÇİM (Devam)

2. – (9/29) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonunda boş bulunan üyeliğe seçim

BAŞKAN – Denizcilik Müsteşarlığına ait bazı işlerin ihalelerinde ve personel alımıyla ilgili konularda görevini kötüye kullanma, ihaleye fesat karıştırma ve evrakta sahtecilik suçlarını işlediği iddiasıyla Devlet eski Bakanı Burhan Kara Hakkında kurulan (9/29) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonunda boş bulunan ve Cumhuriyet Halk Partisi Grubuna düşen 1 üyelik için seçim yapacağız.

Cumhuriyet Halk Partisi Grubunun 1 üyelik için 3 kat olarak gösterdiği adayların adlarını okuyorum:

Ali Haydar Şahin Çorum

Zeki Çakıroğlu Muğla

Mahmut Işık Sıvas

Adayların adları torbaya konulmuştur; torbadan 1 isim çekeceğiz:

Mahmut Işık Sıvas

3. – (9/31) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonunda boş bulunan üyeliğe seçim

BAŞKAN – Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüğünce 1996 Aralık ayında gerçekleştirilen personel sınavında usulsüzlük yapılmasına yol açarak görevini kötüye kullandığı iddiasıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik eski Bakanı Necati Çelik hakkında kurulan (9/31) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonunda boş bulunan ve Anavatan Partisi Grubuna düşen 1 üyelik için seçim yapacağız.

Anavatan Partisi Grubunun 1 üyelik için 3 kat olarak gösterdiği adayların adlarını okuyorum:

Hüsnü Sıvalıoğlu Balıkesir

Abbas İnceayan Bolu

Naim Geylani Hakkâri

Adayların adları torbaya konulmuştur; torbadan 1 isim çekeceğiz:

Abbas İnceayan Bolu

4. – (9/27) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonunda boş bulunan üyeliğe seçim

BAŞKAN – Başbakanlık örtülü ödeneğini 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanununun 77 nci maddesine aykırı bir şekilde harcamak suretiyle Hazineyi zarara uğrattıkları iddiasıyla eski Başbakan Tansu Çiller ile Maliye eski Bakanı İsmet Attila haklarında kurulan (9/27) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonunda boş bulunan ve Anavatan Partisi Grubuna düşen 1 üyelik için seçim yapacağız.

Anavatan Partisi Grubunun 1 üyelik için 3 kat olarak gösterdiği adayların adlarını okuyorum:

İrfan Köksalan Ankara

İlker Tuncay Ankara

Metin Emiroğlu Malatya

Adayların adları torbaya konulmuştur; torbadan 1 isim çekeceğiz:

Metin Emiroğlu Malatya

İzmit körfez geçiş projesi ihalesinde devletin zarara uğratılmasına göz yumarak görevini kötüye kullandığı iddiasıyla eski Başbakan Mesut Yılmaz hakkında kurulan (9/33) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonu bugüne kadar, görev bölümü yapamamıştır. Bu Komisyona seçilmiş bulunan sayın üyelerin, 28 Ocak 1999 Perşembe günü saat 12.00'de, Ana Bina Genel Evrak karşısındaki Meclis Araştırması ve Soruşturması Komisyonları Toplantı Salonunda toplanarak, başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip seçimini yapmalarını rica ediyorum.

Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüğünce 1996 yılında özürlülerin memurluğa alınması için açılan sınavda mevzuata aykırı ve usulsüz işlemler yapılmasına göz yumarak görevini ihmal ettiği ve kötüye kullandığı iddiasıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik eski Bakanı Mustafa Kul hakkında kurulan (9/34) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonu da bugüne kadar görev bölümü yapamamıştır. Bu Komisyona seçilmiş bulunan sayın üyelerin, 28 Ocak 1999 Perşembe günü saat 11.00'de, Halkla İlişkiler Binası B Blok, Alt Zemin, 6 ncı Banko karşısındaki Meclis Soruşturması Komisyonları Toplantı Salonunda toplanarak, başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip seçimini yapmalarını rica ediyorum.

Meclis soruşturması komisyonları toplantı gün ve saatleri, ayrıca ilan tahtalarına da asılmıştır.

Sayın milletvekilleri, şimdi, gündemin "Kanun Tasarı ve Teklifleriyle Komisyonlardan Gelen Diğer İşler" kısmına geçiyoruz.

Önce, yarım kalan işlerden başlıyoruz.

V. – KANUN TASARI VE TEKLİFLERİYLE KOMİSYONLARDAN

GELEN DİĞER İŞLER

BAŞKAN – Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 83 üncü Maddesinin Değiştirilmesine Dair Kanun Teklifinin ikinci müzakeresine başlayacağız.

Komisyon?.. Burada.

Hükümet?.. Yok.

Görüşme, bir defaya mahsus olmak üzere ertelenmiştir.

ÖNDER SAV (Ankara) – Hükümete gerek yok efendim.

BAŞKAN – Var efendim!

ÖNDER SAV (Ankara) – Üstelik, Hükümet kaç kez arandı burada, bulunamadı.

BAŞKAN – Sayın Sav, açıp okursanız, İçtüzüğümüzün 62 nci maddesi, bütün görüşmelerde, Hükümetin temsil edilememesi halinde, görüşmenin bir defaya mahsus ertelenmesini öngörüyor.

ÖNDER SAV (Ankara) – Efendim, bu tutumunuz yanlış.

BAŞKAN – Efendim, İçtüzük konusunda bir itirazınız varsa...

ÖNDER SAV (Ankara) – Var.

BAŞKAN – ...istirham ediyorum, içtüzük değişikliği için bir girişimde bulununuz.

ÖNDER SAV (Ankara) – Bu tutumunuz usule de aykırı.

ÜLKÜ GÜNEY (Bayburt) – Hayır efendim, hayır; doğru.

BAŞKAN – Sayın Sav, ben her iddianızı ciddiye alabilirim...

ÖNDER SAV (Ankara) – Hükümet...

BAŞKAN – İstirham ediyorum... Bir dakika...

ÖNDER SAV (Ankara) – Daha önce Hükümet bir kez arandı, bulunamadı.

BAŞKAN – Ne zaman efendim?

ÖNDER SAV (Ankara) – Sanıyorum...

BAŞKAN – Bugüne kadar, bütün görüşmelerde, komisyon olmadığı için görüşme ertelendi. İlk defa komisyon var; ama, Hükümet yok. İçtüzüğümüzün 62 nci maddesi -okuduğumu anladığımı ve bugüne kadar da, sizin de hiç itirazınıza konu olmayacak şekilde, defalarca, aynı uygulamayı bizzat ben ve diğer arkadaşlarımın yaptığını biliyorum- şöyle: "Her görüşmenin başından sonuna kadar, Hükümet adına görüş bildirmek üzere Başbakan veya ilgili bakan veya zorunlu hallerde yetkilendirilmiş birinci derecede sorumlu daire amirlerinden bir kamu görevlisi hazır bulunur. Bu kimseler görüşmenin başında hazır değillerse, o konudaki görüşme bir defalık gelecek birleşime bırakılır."

ÖNDER SAV (Ankara) – Sanıyorum, ilk görüşme...

BAŞKAN – Efendim, lütfen, İçtüzüğün açık hükmü üzerinde...

ÖNDER SAV (Ankara) – Bir dakika... Bir dakika... Ben de bir grup başkanvekili olarak düşüncemi söylüyorum...Usul...

BAŞKAN – Açmıyorum efendim, söz de vermiyorum. İçtüzüğün son derece açık olan bir hükmü üzerinde, böylesine bir konuyu...

ÖNDER SAV (Ankara) – Geçen defa, Hükümet...

BAŞKAN – ...Genel Kurulun da henüz bunu görüşmeye sayısal olarak hazır olmadığı, dolayısıyla, görüşmeye başladığımız sırada, reddedileceği belli olduğu bir yerde, polemik konusu yapmak da istemiyorum.

ÖNDER SAV (Ankara) – O ayrı bir konu.

ALTAN ÖYMEN (İstanbul) – Sayın Başkan...

BAŞKAN – Bayburt Milletvekili Ülkü Güney ve Ankara Milletvekili Yücel Seçkiner'in... (CHP sıralarından sıra kapaklarına vurmalar, gürültüler)

ÖNDER SAV (Ankara) – O ayrı bir konu... Usule aykırı bir uygulama yapıyorsunuz.

BAŞKAN – ...1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askerî Memurlar Kanunu ile 1111 Sayılı Askerlik Kanunlarında Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi, maddeleri üzerindeki önergelerle birlikte...

BÜLENT H. TANLA (İstanbul) – Kamuoyunun çok hassas olduğu bir konuyu konuşuyoruz Sayın Başkan.

BAŞKAN – ...geçen birleşimde İçtüzüğün 88 inci maddesine göre komisyona geri verilmişti...

BÜLENT H. TANLA (İstanbul) – Sayın Başkan, neyi kaçırıyorsunuz kamuoyunun gözünden?

BAŞKAN – ...Komisyon, raporunu henüz vermediğinden, teklifin müzakerelerini erteliyoruz.

BÜLENT H. TANLA (İstanbul) – Yakışmıyor size!.. Yakışmıyor!..

BAŞKAN – Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu... (CHP sıralarından gürültüler)

EROL ÇEVİKÇE (Adana) – Sayın Başkan, size yakışmıyor. Sayın Önder Sav'ı dinleyiniz.

BAŞKAN – Efendim, dinledim ve cevabımı verdim.

EROL ÇEVİKÇE (Adana) – Cevap vermediniz.

ALTAN ÖYMEN (İstanbul) – Ben bir maruzatta bulunmak istiyorum Sayın Başkan.

BAŞKAN – Sayın Öymen, konuyu geçtik.

EROL ÇEVİKÇE (Adana) – Hayır efendim, geçemezsiniz. Hakkınız yok; yapmayın.

ALTAN ÖYMEN (İstanbul) – Hayır efendim. Genel olarak, İçtüzüğün 63 üncü maddesiyle...

EROL ÇEVİKÇE (Adana) – Size yakışmıyor...

BAŞKAN – Sayın Çevikçe, sizin burada böyle bir hakkınız yok. Lütfen, yerinize oturur musunuz...

EROL ÇEVİKÇE (Adana) – Nasıl yok Sayın Başkan?! Sayın Grup Başkanvekili konuşuyor.

BAŞKAN – Sayın Sav söyleyeceğini söyledi; ben de İçtüzüğü okudum ve İçtüzüğün uygulaması, kimsenin keyfî takdirinde değildir; benim de değildir.

ÖNDER SAV (Ankara) – Ama, benim sözümü tamamlatmadınız ki... Birinci görüşmede bu konu halloldu; burada, Hükümetin aranmayacağı karara bağlandı. Sizin, belleğinizi tazelemenizi istiyorum ben.

BAŞKAN – Neyi tazelememi istiyorsunuz?

ÖNDER SAV (Ankara) – Belleğinizi tazelemenizi istiyorum.

Birinci görüşmede bu konu halloldu; Hükümetin aranmayacağı karara bağlandı.

BAŞKAN – O, birinci görüşme; bu, ikinci görüşme.

ÖNDER SAV (Ankara) – Gelenek teessüs etmiştir.

BAŞKAN – Sayın Sav, birinci görüşme ile ikinci görüşmenin kabul sayılarında dahi değişiyor olay.

ÖNDER SAV (Ankara) – Biliyorum efendim.

BAŞKAN – Biliyorsunuz; o zaman, birinci görüşme ile ikinci görüşmenin arasındaki farkı herhalde takdir edersiniz; bir ve iki arasında bir fark var.

ÖNDER SAV (Ankara) – Ben, okuduğum metinleri, bir hukukçu hassasiyetiyle, en az sizin kadar anlayabilecek bir insanım. Birinci görüşmedeki durum da bellidir. Hükümetin aranmayacağı da, burada tutanaklara geçmiştir. Uygulamanız yanlıştır.

VI. – USUL HAKKINDA GÖRÜŞMELER

1. – Anayasa değişikliği tekliflerinin ikinci kez görüşülmesi sırasında hükümetin TBMM Genel Kurulunda temsil edilmesi zorunluluğunun bulunup bulunmadığı hakkında

ALTAN ÖYMEN (İstanbul) – Sayın Başkan, 63 üncü maddeye göre -Başkanı usule uymaya davet etme maddesine göre- tutumunuzla ilgili söz rica ediyorum; müsaade ederseniz arz edeyim.

BAŞKAN – Benim tutumum usule tümüyle uygun; ama, sırf, bunu yanlı bir tutum olarak değerlendirmeyin diye bu sözü veriyorum size.

Buyurun.

ALTAN ÖYMEN (İstanbul) – Sayın Başkan, sayın arkadaşlarım; 63 üncü maddeye göre söz istedim. Böyle münakaşalı bir durum olduğu zaman, Sayın Başkanın bir görüşme açarak, çeşitli görüşlere burada yer vermesi imkânı vardır, bu imkânı kullanırsa iyi olur. Bunun gerekçesi de şudur: Bir tartışma var, ben size, 19.11.1997 tarihinde anayasa değişikliği önerilerinin ilk görüşmesi sırasında o zamanki Başkanın kürsüden yaptığı konuşmayı okuyorum:

Elimdeki tutanağa göre "...Anayasanın 83 üncü maddesinin Değiştirilmesine Dair Kanun Teklifi ve Anayasa Komisyonu raporu" diye, gündem maddesi okunuyor, okunduktan sonra:

"Başkan – ...Anavatan Partisi Genel Başkanı Rize Milletvekili Mesut Yılmaz, Doğru Yol Partisi Genel Başkanı İstanbul Milletvekili Tansu Çiller, Demokratik Sol Parti Genel Başkanı İstanbul Milletvekili Bülent Ecevit, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Antalya Milletvekili Deniz Baykal ile 292 Milletvekilinin; Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 83 üncü Maddesinin Değiştirilmesine Dair Kanun Teklifi ve Anayasa Komisyonu Raporunun müzakeresine başlıyoruz.

Komisyon?.. Burada.

Efendim, geçen defa Hükümet bulunmamıştı. Hükümetin bulunmasına da gerek yok, bu konuda tartışma açmaya da gerek yok. Bu, zaten, Anayasanın 175 inci maddesine göre, Meclisin yapacağı bir şeydir. İçtüzüğün 62 nci maddesine göre, Hükümet, görüş bildirmek üzere o sırada bulunuyor. Anayasanın kabulü ve değiştirilmesi hususunda Hükümetin bildireceği bir görüş de bulunmadığından, Hükümeti aramıyoruz.

Şimdi, Komisyon raporunun okunup okunmaması hususunu oylarınıza sunacağım: Komisyon raporunun okunmasını kabul edenler..."

Şimdi, bu, birinci görüşmede böyledir; ikinci görüşmede böyle olmadığını gösterecek herhangi bir İçtüzük hükmü, maddesi de yoktur, herhangi bir içtihat da yoktur.

ÖNDER SAV (Ankara) – Bunu böyle uygulamak için Uluç Gürkan olmak lazım!.. Ancak Uluç Gürkan uygular böyle!..

ALTAN ÖYMEN (Devamla) – Onun için, anayasa değişikliğinin görüşülmesi, malum, iki defa görüşmeye tabidir ve tamamen ayrı bir usule tabidir. Şimdi, bu ayrı usulün başlangıcında Hükümeti aramaya gerek yokken, ikinci görüşmede Hükümetin aranmasına gerek olduğunu öne sürmenin mantıkla da bir ilgisi yoktur. Ne bir yasal dayanağı var, İçtüzüksel dayanağı var ne de mantıkla ilgisi var. Bu bakımdan, şimdi ben bu görüşü belirtiyorum; Başkanın bu görüşe karşı görüşü de olabilir; ama, burada diğer arkadaşlarımın, grupların görüşleri de olabilir ve bu anayasa değişikliği görüşmesinin de başlaması lazımdır. Anayasa değişikliği görüşmesi 19.11.1997 tarihinde başlamış; onüç aydan fazla zaman geçmiş arkadaşlar. Birinci görüşme yapılmış, ikinci görüşme yapılmamış ve bu görüşme, büsbütün güncel hale gelmiş; çünkü, son malum aklama anlaşmasından sonra partiler arasında gerekçe olarak denilmiş ki: "Biz bu anlaşmayı yaptık; çünkü, siyaseten istismar ediliyordu bu soruşturma önergeleri; ama, bu boşluğu kapatmak için biz, 83 üncü maddeyi derhal değiştireceğiz." Anavatan Partisi Grup Başkanvekili Sayın Ülkü Güney söylemiş; 4 Aralık günü "bir hafta içinde değiştireceğiz" demiş. O zamandan bu zamana yedi hafta geçmiş, hâlâ bir şey yok. Bu derece aktüel hale gelmiş bir konuyu -bir de 101 inci madde var, onun için de aynı şeyleri söylemiştir, o ayrı bir konu ama- herhangi bir şekilde savsaklamak, hem İçtüzük hukukumuza aykırıdır hem mantığa aykırıdır hem de bu konunun artık bir sonuca bağlanmasını bekleyen kamuoyuna karşı saygısızlıktır.

Bu hususu dikkatinize arz ediyorum ve bu konuda görüşme açılmasını rica ediyorum.

Saygılarımla. (CHP sıralarından alkışlar)

ÜLKÜ GÜNEY (Bayburt) – Sayın Başkan...

BAŞKAN – Buyurun Sayın Güney.

ÜLKÜ GÜNEY (Bayburt) – Sayın Başkan, sayın sözcü konuşmasında, bizim de Anayasanın 83 üncü maddesini değiştirmek istediğimizi, bunun bir an evvel değiştirilmesi gerektiğini ifade ettiler. Doğrudur; biz bunu her yerde, her platformda söyledik; ama, bu, Meclis İçtüzüğünü zorlamak, buradaki yönetimi zorlayarak bir noktaya gelmek demek değildir. Yaptığınız uygulama doğrudur. O ayrıdır, bu ayrıdır; bunu lütfen karıştırmayın... (CHP sıralarından "Nasıl ayrı" sesleri)

BAŞKAN – Efendim, lütfen, yerinizden konuşmayın...

Sayın Güney, teşekkür ediyorum...

ÜLKÜ GÜNEY (Bayburt) – Bu karıştırılmasın. Burada çıkıp da, eskiye dönüp, şu oldu bu oldu, diye polemik yapmakla hiçbir yere varamazsınız.

BAŞKAN – Sayın Güney, teşekkür ediyorum...

ADNAN KESKİN (Denizli) – Anlaşıldı Başkan... Bunun gerekçesi yok da, siyasî gerekçesi var bu işin.

BAŞKAN – Sayın Keskin, bir kişiye daha tutumum aleyhinde söz verebilirim; eğer söyleyecek bir şeyiniz varsa, buyurun kürsüye.

ADNAN KESKİN (Denizli) – Yok benim söyleyeceğim; ben buradan söylüyorum.

BAŞKAN – Hayır; kürsüye çıkmayınca, yerinizden konuşmanız çok doğru olmuyor.

ÖNDER SAV (Ankara) – Sayın Başkan...

BAŞKAN – Buyurun Sayın Sav.

ÖNDER SAV (Ankara) – Sayın Başkan, Yüce Meclisin değerli üyeleri; gerçekten, bugün, bir hukuk trajedisi, bir anayasa trajedisi, bir içtüzük trajedisi yaşıyoruz; ne yazık ki, bu trajedinin yaratıcısı da, bugün oturumu yöneten Meclis Başkanvekilimiz oldu; doğrusu, kendisinden böyle bir yönetimi hiç beklemiyordum.

Belleğim beni yanıltmadı; Sayın Öymen'in okumuş olduğu Meclis tutanağı, anayasa değişiklikleri konusunda Hükümetin aranmayacağını çok açık bir şekilde ortaya koyuyor. Bu durum böyle iken, Hükümetin aranması, bu konunun görüşülmemesinin istenmesiyle eşdeğerdir. Ne yazık ki, Hükümetin daha ilk defa arandığı gün, çok iddialarla kurulan, tek başına Türkiye'yi yöneteceği iddiasıyla gelen bir hükümetin, maalesef hiçbir bakanı şu sıralarda mevcut değil. (CHP sıralarından alkışlar) Bir bakan vardı bu sırada, sanıyorum, Kanunlar Müdürü gelip bizle görüştükten sonra, o bakan da bir işaret üzerine ışınlandı ve Meclis salonunu terk etti, ne böyle hükümet etmekle mesafe alınır ne böyle Meclis yönetmekle mesafe alınır. Her şeyin bir yakışanı vardır, bir kuralı vardır, hukuk ölçüleri içerisinde değerlendirilmesi gereken yönü vardır. Hele hele, Sayın Başkanın kendisinin hatasını zımnen kavrayıp da "efendim, zaten anayasa değişikliğini sağlayacak bir çoğunluk da bu salonda görünmüyor" şeklindeki iddiası da bir başka aczin ifadesi oluyor. Biz, Türkiye Büyük Millet Meclisinde, önce, birtakım kurallar konusunda anlaşmalıyız, ortak dili kullanmalıyız. Ortak dili kullanamıyorsak, şimdi yaşadığımız türden kargaşalar olur.

Beni en çok üzen konulardan biri de, bir grubumuzun değerli başkanvekilinin "dün dündür, bugün bugün" felsefesiyle, İçtüzüğü, Anayasayı ve Meclis uygulamalarını bir kenara bırakmasıdır. Biz burada, birbirimizle belli konular üzerinde uzlaşıp anlaşarak belli sorunları çözmeye çalışıyoruz. Belki, oturumu yöneten Meclis Başkanvekilinin söz vermeme, konuyu yanlış yorumlama, konuyu saptırma adı altındaki gerekçelerinden yola çıkılarak bugünkü görüşme engellenebilir; ama, anayasa değişikliği, yasaların görüşülmesinde gündemin ilk sırasını tuttuğu sürece, bugün, belki "hükümet yoktur" mantığıyla geçiştirilebilir; ama, gelecekte, üzerinde uzlaşılan, anlaşılan kimi kanunların görüşülmesine sıra geldiği zaman da, bu anayasa değişikliğiyle ilgili -83 üncü madde değişikliğiyle ilgili- konu tekrar önümüze gelir; bunu burada konuşur, tartışırız.

Uzun söze gerek yok; bugün, otuzbeş yıllık hukukçu yaşamımda, Anayasayı da çok iyi yorumladığını, İçtüzüğü de çok iyi yorumladığını iddia eden bir hukukçu olarak, bugünkü yönetimi üzüntüyle izlediğimi tutanaklara geçirtmek istiyorum.

Saygılar sunuyorum. (CHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ediyorum Sayın Sav.

Öncelikle şunu vurgulayayım: Söz vermeme tarzı bir eğilimim olmadı. Söz istemi -başka bir konuya geçtiğim zaman- Sayın Öymen tarafından ifade edildiği an verdim. Siz, sadece yerinizden müdahale ettiniz; İçtüzüğün 63 üncü maddesi gereğince tutumum hakkında bir görüşme açılması talebinde bulunmadınız. Onun için, maksadı aşan -tutumumla ilgili- bir beyanınız olduğunu kabul ediyorum. Söz vermemek diye bir görüşüm yok. Benim verdiğim söz sayesinde kürsüye çıkarak konuşabildiniz.

ÖNDER SAV (Ankara) – Tutanaklara bakılırsa, benim arada söz istediğim anlaşılır.

BAŞKAN – Yerinizden konuştunuz; kürsüye gelip söz istemediniz. Söz istemeniz, Sayın Öymen'in belirttiği gibi, 63 üncü maddeye göre tutumum hakkında olursa, onu açarım veya açmam; nitekim, talep edildiğinde açtım; ama, herhangi bir milletvekili herhangi bir oturumda "söz istiyorum" dediği zaman söz vermek diye bir usulümüz olmadığı, İçtüzüğümüzü ve Anayasayı bilen saygın bir Grup Başkanvekili olarak en iyi sizin tarafınızdan takdir edilmeli.

İçtüzüğün ve Anayasanın yorumuna gelince: Hükümetin temsil edilip edilmemesi konusunda, hem Anayasa bakımından hem İçtüzük bakımından hem de bugüne kadarki bütün uygulamalar ve bu görüşmenin birinci uygulaması bakımından, sadece, yoruma hiç tereddüt bırakmayacak hükümleri okuyacağım.

Anayasanın 175 inci maddesinin ikinci fıkrası: "Anayasanın değiştirilmesi hakkındaki tekliflerin görüşülmesi ve kabulü, bu maddedeki kayıtlar dışında, kanunların görüşülmesi ve kabulü hakkındaki hükümlere tabidir." Anayasa değişikliğinin görüşülmesi, Anayasa bakımından da -aynı şekilde, İçtüzüğümüzün 93 üncü maddesinde de yazılı olduğu biçimde- farklı değildir Sayın Öymen'in ve Sayın Sav'ın burada iddia ettiği gibi; aynen, kanunların görüşülmesi usulüne tabidir. Nitekim, Anayasanın bu hükmü de, İçtüzüğümüzün 93 üncü maddesinde "Anayasa değişiklik teklifleri, diğer kanun tasarı ve tekliflerinin görüşülmesindeki usule tabidir" denilmektedir. Onun için, Sayın Sav izin versinler, ben, bu konuda, hükümeti ararken, kendileri bu açık sözü, kanunların görüşülmesi ile anayasa değişikliği görüşmelerinin aynı olması dolayısıyla benim hükümeti arama mecburiyetimi, nasıl bir yorumla olayın istismarı olarak değerlendirdiğini bana ayrıca anlatabilir; ama, hiçbir yoruma yer bırakmayacak bir açıklıkta hükümeti aramak zorundaydım.

Hükümetin arandığında, bir defaya mahsus ertelenmesi, ertelenmemesi_ Nitekim, bu konuda Sayın Kamer Genç, birinci görüşmeler sırasında bir tereddüde düşmüş, bu Genel Kurulda bir tartışma yapılmış. 6 Kasım 1997 günü 11 inci Birleşimde, birinci görüşmeler sırasında, komisyon var, hükümet yok. Bazı tereddütler var -Sayın Öymen'in okuduğu gibi- burada, hükümet temsil edilmeli mi edilmemeli mi? Bazı üyelerimiz yerlerinden usul hakkında görüşlerini belirtmişler, Sayın Öymen onları okumadı.

ALTAN ÖYMEN (İstanbul) – Şimdi, okuyabilirim.

BAŞKAN – Bir dakika efendim_ Ve Başkanın kararı: "Hükümet bulunmadığından bir defaya mahsus ertelendi." Bu erteleme, bu açıdan yeni bir icat; benim olayları çarptırmam, İçtüzüğü ihlal etmem, iğfal etmem anlamına gelmiyor.

İkinci görüşme, birinci görüşmenin devamıdır gibi bir görüş ileri sürülebilir, onu, saygıyla, bir usul tartışması olarak kabul ederim; ama, takdir edin, hükümetin aranıp aranmaması konusunda Anayasada ve İçtüzükte açık yazılı, yoruma hiç yer vermeyen hükümler varken, Anayasa değişiklik teklifinin bu birinci görüşmesinde hükümetin temsil edilip edilmemesi aranıp, bir defaya mahsus ertelenmesi, Türkiye Büyük Millet Meclisi uygulaması olarak yapılmışken, başlamışken, herhalde, sizin ilk itirazlarınızı ciddîye alamazdım, ciddî bulamazdım.

İkinci görüşme ile birinci görüşmenin aynı olup olmaması konusu: Bugüne kadar uygulama yok; ama, şimdi gördüğünüz gibi, dersimizi çalışarak çıktık bu kürsüye. Benim eğilimim, ikinci görüşme ile birinci görüşmenin birbirinden çok farklı olduğudur. Niçin farklı olduğu; çünkü, anayasa değişiklikleri iki kere görüşülür derken, birinci görüşme ile ikinci görüşmenin arasına süre koyuyor; bir; fark, yepyeni bir görüşme.

İki; oylamalarda kabul veya ret sayılarının miktarlarını, sayısal değerlerini değiştiriyor; bütünüyle bir fark.

Üç; değişiklik önergelerinin görüşülmesi için ayrı bir usul getiriyor; yani, birinci görüşme ile ikinci görüşmenin usulleri de birbirinden farklı.

Onun için, ikinci görüşmeye başlarken, bütün hukukçu arkadaşlarımla konuşarak, tartışarak bir değerlendirme yaptım ve ikinci görüşmede de gerekirse -böyle bir olay yaşayacağımızı da bilmiyordum; ama, tamamen hazırdık, fikren, hukuken ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin bugüne kadarki uygulamaları bakımından- bu açıdan, bir defaya mahsus olarak ertelenmesi yolunda bir kanaatimiz oluşmuştu. Bunun, hiçbir yerden hiçbir şey kaçırmak anlamına gelmediğini ve Sayın Sav'ın söylediği gibi, bir aczin ifadesi de olmadığını vurgulamak isterim. Buradaki sayısal değerler de, benim bir yanlışımı örtbas etme gayreti değil, olsa olsa, Meclisteki şu anki manzara, sadece ve sadece, bu konuda, kimin, ne kadar samimî olduğunun bir ifadesidir.

Saygılar.

TUNCAY KARAYTUĞ (Adana) – Oylayın...

BAŞKAN – Bunun için, oylamaya da başvurmayacağım; İçtüzük ve Anayasa çok açık.

V. – KANUN TASARI VE TEKLİFLERİYLE KOMİSYONLARDAN

GELEN DİĞER İŞLER (Devam)

BAŞKAN – Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu Tasarısının müzakeresine devam edeceğiz; ancak, komisyonu aramıyorum; çünkü, Plan ve Bütçe Komisyonun -yeni oluşumunda- başkanı yok, temsil edilebilme şansı yok.

Bundan sonraki diğer yasa tasarı ve tekliflerinde de Plan ve Bütçe Komisyonunu, aynı şekilde, aramama durumundayız.

Bu nedenle, eğer grupların itirazı yoksa ve mutabakatları varsa, özelleştirme uygulamalarıyla ilgili usulsüzlük ve yolsuzluk iddialarını araştırmak amacıyla kurulan Meclis Araştırması Komisyonunun 743 sıra sayılı raporu ile kanun tasarı ve tekliflerini sırasıyla görüşmek için, 28 Ocak 1999 Perşembe günü saat 15.00'te toplanmak üzere, birleşimi kapatıyorum.

Kapanma Saati: 16.36

VII. – SORULAR VE CEVAPLAR

A) YAZILI SORULAR VE CEVAPLARI

Türkiye BüyükMilletMeclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Dışişleri Bakanı Sayın İsmail Cem tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasına delalet etmenizi saygılarımla arz ederim.

Hüseyin Yıldız Mardin

Sorular :

1. 2.11.1998 tarihli soru önergemde makamınızca cevaplandırılmasını istediğim Meksika Büyükelçiliğinde meydana gelen yolsuzlukla ilgili verdiğiniz 18 Kasım 1998 tarihli cevabınızda söz konusu elçilikte meydana geldiği teyid edilmiş ancak yolsuzluğa karışanlar hakkında herhangi bir işlem yapılmadığı anlaşılmış, adeta olay örtbas edilmeye çalışılmıştır. Bunun sebebi ne?

2. Teftiş sonrası elçilikte görevli üç kişinin istifa ettiğini belirtmişsiniz. Halbuki istifa etmeden haklarında gerekli işlem yapılması gerekmez miydi? İstifayla yaptıkları kendilerine kâr kalan bu üç kişi kimdir?

3. Elçilik hesabındaki açığın büyükelçi tarafından kapatıldığını belirtmişsiniz. Büyükelçi bu açığı nereden kapatmıştır? Bizzat şahsi parasıyla mı yoksa bir yerlerden temin ederek mi kapatmıştır? Bu parayı nereden bulmuştur? Kendisi bizzat bu yolsuzluğun içinde miydi ki açığı kendisi kapatmıştır? Bu da ayrı bir suç teşkil etmiyor mu? Bunu zatı aliniz yazılı olarak ifade edip büyükelçi hakkında herhangi bir işlem yapmamakla kendiniz de suç işlemiş olmuyor musunuz?

4. Büyükelçi Metin Mekik’in 2 Ocak 1997 tarihinde emekliye ayrılması, diğer üç personelin istifa edip kurtuldukları gibi yolsuzluk olayından yakasını kurtarması anlamına gelmez mi?

5. Olaya karışan müstafi memurlardan birini Meksika’da (birini de Şili’de ikâmet ettiğini, bunlardan birinin Peru Dışişleri Bakanı 1 inci yardımcılığına kesinlikle getirilmediğini biliyorsunuz da “cevabi yazınıza göre”) bir Peru vatandaşıyla evliliğini neden bilmiyorsunuz? Neden araştırmadınız? Varsa böyle evliliğin bu yolsuzlukla ilintisi yok mudur?

T.C. Dışişleri Bakanlığı 25.1.1999 Siyaset Planlama Genel Müdürlüğü Sayı : SPGM/36/29

Konu : Mardin Milletvekili Sayın Hüseyin Yıldız’ın yazılı soru önergesine cevap

Türkiye BüyükMilletMeclisi Başkanlığına

İlgi : 5 Ocak 1999 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-7/6711-16662/38388 sayılı yazıları.

Mardin Milletvekili Sayın Hüseyin Yıldız’ın, ilgide kayıtlı yazılı soru önergesinin cevabı ilişikte sunulmaktadır.

Saygılarımla arz ederim.

İsmail Cem Dışişleri Bakanı

Mardin Milletvekili Hüseyin Yıldız’ın yazılı soru önergesine cevap

Meksika Büyükelçiliğimizde vuku bulan olaya ilişkin tüm bilgiler 16 Kasım 1998 tarihli yazımızla bildirilmişti.

Bilindiği üzere, bahsekonu olay yargı organlarına intikal etmiş olup, dava halen devam etmektedir. Bu kere tevcih edilen sorular olaya ilişkin ayrıntıları içermektedir.

Bu itibarla, Anayasanın 138 inci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “Görülmekte olan bir dava hakkında Yasama Meclisinde yargı yetkisinin kullanılması ile ilgili soru sorulamaz, görüşme yapılamaz veya herhangi bir beyanatta bulunulamaz.” hükmü çerçevesinde anılan sorulara cevap verilmesi mümkün olmamaktadır.

BİRLEŞİM 46’NIN SONU