DÖNEM : 21                        CİLT : 43 YASAMA YILI : 3

 

 

 

T. B. M. M.

TUTANAK DERGİSİ

 

 

13 üncü Birleşim

8 . 11 . 2000 Çarşamba

 

 

İ Ç İ N D E K İ L E R

                                                I. - GEÇEN TUTANAK ÖZETİ

 II. - GELEN KÂĞITLAR

III. - YOKLAMA

IV. - BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI

A) OTURUM BAŞKANLARININ KONUŞMALARI

1. - TBMM Başkanvekili Murat Sökmenoğlu'nun, Fransız Sefiri Bernard Garcia'nın yaptığı açıklamayı ve Fransız Senatosunun almış olduğu sözde Ermeni soykırımıyla ilgili kararı kınadığına ilişkin konuşması

B) GündemdIşI Konuşmalar

1. - Aksaray Milletvekili Kürşat Eser'in, TRT-INT kanalında Avrupa Birliği ülkelerine yönelik Türkiye'nin tanıtımı amaçlı programlar yapılmasına ilişkin gündemdışı konuşması ve Devlet Bakanı Mehmet Keçeciler'in cevabı

2. - Şanlıurfa Milletvekili Mustafa Niyazi Yanmaz'ın, 3-9 Kasım Organ Bağışı Haftası münasebetiyle organ bağışı konusunda yaşanan sorunlara ilişkin gündemdışı konuşması

3. - İstanbul Milletvekili Nesrin Nas'ın, güneydoğudaki kadın intiharlarına ilişkin gündemdışı konuşması ve Devlet Bakanı Hasan Gemici'nin cevabı

C) Tezkereler ve Önergeler

1. - Plan ve Bütçe Komisyonu Geçici Başkanlığının, Komisyonun, başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip üye seçimini tamamladığına ilişkin tezkeresi (3/678)

2. - Millî Eğitim Bakanı Metin Bostancıoğlu'nun, Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'ya ait (6/479, 6/550, 6/651, 6/657, 6/660, 6/735, 6/740, 6/859, 6/865, 6/867) esas numaralı sözlü sorulara bir defada cevap vereceğine ilişkin önergesi

3. - Millî Eğitim Bakanı Metin Bostancıoğlu'nun, Şanlıurfa Milletvekili Zülfükar İzol'a ait (6/489, 6/495) ) esas numaralı sözlü sorulara bir defada cevap vereceğine ilişkin önergesi

4. - Millî Eğitim Bakanı Metin Bostancıoğlu'nun, Elazığ Milletvekili Ahmet Cemil Tunç'a ait (6/575, 6/576, 6/585, 6/586, 6/599, 6/610, 6/613, 6/615, 6/620, 6/630) ) esas numaralı sözlü sorulara bir defada cevap vereceğine ilişkin önergesi

5. - Devlet Bakanı Mehmet Keçeciler'in, Muğla Milletvekili Nazif Topaloğlu'na ait (6/509, 6/510, 6/511) ) esas numaralı sözlü sorulara bir defada cevap vereceğine ilişkin önergesi

D) Gensoru, Genel Görüşme, Meclİs SoruşturmasI ve Meclİs AraştIrmasI Önergelerİ

1. - Gaziantep Milletvekili Mehmet Ay ve 20 arkadaşının Batman İlinin ekonomik, sosyal, kültürel ve kentsel sorunlarının araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin  önergesi (10/156)

2. - Gaziantep Milletvekili Mehmet Ay ve 20 arkadaşının Mardin İlinin ekonomik, sosyal, kültürel ve kentsel sorunlarının araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin  önergesi (10/157)

3. - DYP Grup Başkanvekilleri Sakarya Milletvekili Nevzat Ercan, Aydın  Milletvekili  Ali Rıza Gönül ve İçel Milletvekili Turhan Güven ile 20 arkadaşının, dışpolitika konusunda genel görüşme açılmasına ilişkin önergeleri (8/13)

V. - SEÇİMLER

A) Komİsyonlara Üye Seçİmİ

1. - Anayasa, Adalet, Millî Savunma, İçişleri, Dışişleri, Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor, Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm, Çevre, Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler, Tarım, Orman ve Köyişleri, Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji, Türkiye Büyük Millet Meclisi Hesaplarını İnceleme, Dilekçe, Kamu İktisadî Teşebbüsleri; İnsan Haklarını İnceleme Komisyonlarına üye seçimi

 

VI. - SORULAR VE CEVAPLAR

A) Sözlü Sorular ve CevaplarI

1. - Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'nın, Ders Araçları Enstitüsünde bazı elemanların işten çıkarılıp yerlerine yeni personel alındığı iddialarına ilişkin Millî Eğitim Bakanından sözlü soru önergesi (6/479) ve Millî Eğitim Bakanı Metin Bostancıoğlu'nun cevabı

2. - Samsun Milletvekili  Musa Uzunkaya'nın, Samsun İlinde toplanan eğitime katkı payı miktarına ve yapılan okul sayısına  ilişkin Millî Eğitim Bakanından sözlü soru önergesi (6/550) ve Millî Eğitim Bakanı Metin Bostancıoğlu'nun cevabı

3. - Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'nın, ilköğretim öğrencilerinin, bir günlük gazeteye abone olmaya zorlandıkları iddiasına ilişkin Millî Eğitim Bakanından sözlü soru önergesi (6/551) ve Millî Eğitim Bakanı Metin Bostancıoğlu'nun cevabı

4. - Samsun  Milletvekili  Musa Uzunkaya'nın Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde görevli bir öğretim üyesinin Cumhurbaşkanına yazdığı mektup nedeniyle cezalandırıldığı iddialarına ilişkin Başbakandan sözlü soru önergesi (6/657) ve Millî Eğitim Bakanı Metin Bostancıoğlu'nun cevabı

5. - Samsun  Milletvekili  Musa Uzunkaya'nın, üniversitelere yerleştirilen öğrenci sayısının artırılıp artırılmayacağına ilişkin Millî Eğitim Bakanından  sözlü soru önergesi (6/660) ve Millî Eğitim Bakanı Metin Bostancıoğlu'nun cevabı

6. - Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'nın, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığınca yasaklanan yayınlara ilişkin  Millî Eğitim Bakanından sözlü soru önergesi  (6/735) ve Millî Eğitim Bakanı  Metin  Bostancıoğlu'nun cevabı

7. - Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'nın,  ÖSYM sınavına başörtülü kız öğrencilerin alınmadığı iddiasına ilişkin Millî Eğitim Bakanından sözlü  soru önergesi (6/740) ve Millî Eğitim Bakanı Metin Bostancıoğlu'nun cevabı

8. - Samsun Milletvekili  Musa Uzunkaya'nın, YÖK  tarafından yurtdışındaki ilahiyat fakültelerinin denkliklerinin iptali ile ilgili karara istinaden görevine son verilen öğretmenlere ilişkin Millî Eğitim Bakanından sözlü soru önergesi (6/859) ve Millî Eğitim Bakanı Metin Bostancıoğlu'nun cevabı

9. - Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'nın, İlahiyatçı öğretmen atamalarına ilişkin Millî Eğitim Bakanından sözlü soru önergesi (6/865) ve Millî Eğitim Bakanı Metin Bostancıoğlu'nun cevabı

10. - Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'nın, İstanbul-Gazi Osman Paşa İlçe Millî Eğitim Müdürlüğüne yapılan atamaya ilişkin Millî Eğitim Bakanından sözlü soru önergesi (6/867) ve Millî Eğitim Bakanı Metin Bostancıoğlu'nun cevabı

B) YazIlI Sorular ve CevaplarI

1. - Ankara Milletvekili Saffet Arıkan Bedük'ün, Ankara İlinde serbest bölge kurulması yönünde bir çalışma olup olmadığına ilişkin Başbakandan sorusu ve Devlet Bakanı Tunca Toskay'ın cevabı (7/2313)

2. - Erzincan Milletvekili Tevhit Karakaya'nın, DMS'yi kazanamayan bazı kişilerin memurluğa atandığı iddialarına ilişkin Başbakandan sorusu ve Devlet Bakanı Şükrü Sina Gürel'in cevabı (7/2317)

3. - Kırıkkale Milletvekili Hacı Filiz'in, Kırıkkale Delice İlçesi Büyükyağlı Belediyesinin kum eleme tesisi ödeneğine ilişkin Başbakandan sorusu ve İçişleri Bakanı Sadettin Tantan'ın cevabı (7/2332)

4. - Hatay Milletvekili Namık Kemal Atahan'ın, Devlet hastanelerinde By-Pass ameliyatlarına ilişkin sorusu ve Sağlık Bakanı Osman Durmuş'un cevabı (7/2342)

5. - Rize Milletvekili Mehmet Bekaroğlu'nun, Bursa Özel Tip Cezaevinde ziyaretçi ve avukatlara kötü davranıldığı iddiasına ilişkin sorusu ve Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk'ün cevabı (7/2372)

6. - Sivas Milletvekili Musa Demirci'nin, DMS sonuçlarına göre yerleştirilenlerden askerlik şartı arandığı iddiasına ilişkin Başbakandan sorusu ve Devlet Bakanı Şükrü Sina Gürel'in cevabı (7/2384)

7. - Kütahya Milletvekili Ahmet Derin'in, ilkokul mezunlarına Devlet İşçi sınavlarına başvuru hakkı tanınmamasına ilişkin Başbakandan sorusu ve Devlet Bakanı Şükrü Sina Gürel'in cevabı (7/2482)

8. - Karaman Milletvekili Zeki Ünal'ın, Karaman'a bağlı bazı köylerin sağlık evi ve ebe taleplerine ilişkin sorusu ve Sağlık Bakanı Osman Durmuş'un cevabı (7/2667)

9. - Van Milletvekili Maliki Ejder Arvas'ın, Tatvan-Ahlat-Adilcevaz-Erciş-Çaldıran demiryolu projesine ilişkin sorusu ve Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz'ün cevabı (7/2674)

10. - Van Milletvekili Maliki Ejder Arvas'ın, kalkınmada öncelikli yöreler uygulamasına ilişkin Başbakandan sorusu ve Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçeli'nin cevabı (7/2677)

11. - Kütahya Milletvekili Ahmet Derin'in, SSK ile Bağ-Kur çalışanları arasındaki ücret farklılıklarına ilişkin sorusu ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Yaşar Okuyan'ın cevabı (7/2687)

12. - Balıkesir Milletvekili İsmail Özgün'ün, Etibank tarafından üretilen bor madeninin özel sektör tarafından üretileceği iddialarına ilişkin sorusu ve Devlet Bakanı Şükrü Sina Gürel'in cevabı (7/2689)

13. - İzmir Milletvekili Işılay Saygın'ın, kimlik belgelerinde ana adına da yer verilip verilmeyeceğine ilişkin Başbakandan sorusu ve Devlet Bakanı Hasan Gemici'nin cevabı (7/2692)

VII. - KANUN TASARI VE TEKLİFLERİYLE KOMİSYON-LARDAN GELEN DİĞER İŞLER

1. - Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Moğolistan Hükümeti Arasında Hava Taşımacılığı Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm ve Dışişleri Komisyonları Raporları (1/349) (S. Sayısı : 79)

2. - Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarıları ve Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor ve Plan ve Bütçe Komisyonları Raporları (1/650, 1/679) (S. Sayısı : 517)

3. - Kamu Kurum ve Kuruluşlarının  Yurt  Dışı  Teşkilatı  Hakkında 189 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve Dışişleri Komisyonu Raporu (1/53) (S. Sayısı : 433)


I. – GEÇEN TUTANAK ÖZETİ

 

TBMM Genel Kurulu saat 15.00’te açıldı.

TBMMBaşkanvekili Murat Sökmenoğlu, son günlerde kamuoyunda, basında Türkiye Büyük Millet Meclisine vâki eleştirilerin arttığına; Türkiye Büyük Millet Meclisinin, millî iradenin ortaya çıkardığı  toplumsal  hayatımızın  vazgeçilmezleri  olarak  benimsediği  temel asgarî  müşterekle-rimizin sahibi ve takipçisi olduğuna, yolsuzluk ve yoksullukla mücadelenin başarıyla yürütülmesi ve bu konuda gerekli her türlü tedbirin alınmasına hassasiyetle destek verdiğine ve İçtüzükten kaynaklanan bazı konuların da İçtüzük değişikliğinin öncelikle görüşülerek düzeltileceğine ilişkin bir açıklama bulundu.

Afyon Milletvekili Halil İbrahim Özsoy, hava kirliliğine,

Kırklareli Milletvekili Nural Karagöz, Kırklareli İli ve ilçelerinin kurtarılış yıldönümüne,

İlişkin gündemdışı birer konuşma yaptılar;

Aksaray Milletvekili Murat Akın’ın, çiftçilerin TEDAŞ’a ve tarım kredi kooperatiflerine olan borçlarına ilişkin gündemdışı konuşmasına, Devlet Bakanı Mehmet Keçeciler ile Tarım ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp cevap verdi.

Türkiye Büyük Millet Meclisinin Dış İlişkilerinin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 11 inci maddesi uyarınca, TBMMBaşkanının siyasî parti grup temsilcileriyle yaptığı toplantıda; Fransa Senatosunda “acil görüşme” yöntemiyle gündeme alınmaya çalışılan sözde Ermeni soykırımı yasa tasarısının engellenmesi amacıyla, Türkiye Büyük Millet Meclisinde grubu bulunan siyasî partilerden birer milletvekilinin katılımıyla oluşacak bir Parlamento heyetinin, temaslarda bulunmak üzere ivedilikle Fransa’ya gitmesinin kararlaştırıldığına,

Avrupa Parlamentosunun 13 - 17 Kasım 2000 tarihlerinde Strazburg’ta yapılacak Genel Kurul gündeminde yer alan ve Türkiye’nin Avrupa Birliğine üyelik sürecini yakından ilgilendiren raporla ilgili olarak, görüşmelerde bulunmak üzere Brüksel’e gidecek Parlamento heyetinde yer alacak milletvekillerine,

İlişkin Başkanlık tezkereleri Genel Kurulun bilgisine sunuldu.

Balıkesir Milletvekili İlyas Yılmazyıldız’ın, Vakıflar Kanununun Bir Maddesinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifinin (2/6), İçtüzüğün 37 nci maddesine göre doğrudan gündeme alınmasına ilişkin önergesinin, yapılan görüşmelerden sonra,

Kırşehir Milletvekili Ramazan Mirzaoğlu ve 3 arkadaşının, Yükseköğretim Kurumları Teşkilâtı  Hakkında  41 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin  Değiştirilerek  Kabulüne  Dair 2809 Sayılı Kanun ile 78 ve 190 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifinin (2/233), İçtüzüğün 37 nci maddesine göre doğrudan gündeme alınmasına ilişkin önergesinin, üzerinde görüşme yapılmadan,

Kabul edilmediği,

İzmir Milletvekilleri Suha Tanık ve Işılay Saygın’ın, İzmir İlinde Karabağlar Adı ile Yeni Bir İlçe Kurulması Hakkında Kanun Teklifinin (2/366), İçtüzüğün 37 nci maddesine göre doğrudan gündeme alınmasına ilişkin önergesinin, yapılan görüşmelerden sonra kabul edildiği,

Açıklandı.

FP Grup Başkanvekili Kahramanmaraş Milletvekili Avni Doğan, kanun teklifinin doğrudan gündeme alınması görüşmeleri sırasında, İzmir Milletvekili Suha Tanık’ın Genel Başkanlarına sataştığı iddiasıyla bir konuşma yaptı.

Plan ve Bütçe Komisyonuna, siyasî parti gruplarınca gösterilen adaylar seçildiler.

Plan ve Bütçe Komisyonunun, başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip seçimini yapmak üzere toplanacağı gün, yer ve saate ilişkin, Başkanlıkça duyuruda bulunuldu.

İstanbul Milletvekili Ali Coşkun ve 31 arkadaşının, bankalar ve bankacılık sektörü konusunda bir genel görüşme açılmasına ilişkin önergesi (8/7) ile,

Aynı mahiyette olduğu için, birlikte görüşülmesi Başkanlıkça Genel Kurulun oyuna sunularak kabul edilen, DYP Grup Başkanvekilleri Sakarya Milletvekili Nevzat Ercan, Aydın Milletvekili Ali Rıza Gönül ve İçel Milletvekili Turhan Güven ile 21 arkadaşının, Mevduat Sigorta Fonuna devredilen bankalar ve bankacılık sektörü konusunda bir genel görüşme açılmasına ilişkin önergesinin (8/12),

Yapılan öngörüşmelerden sonra kabul edilmediği açıklandı.

Genel Kurulu ziyaret eden Norveç Petrol ve Enerji Bakanı Olav Akselsen’e Başkanlıkça “hoş geldiniz” denildi.

8 Kasım 2000 Çarşamba günü saat 15.00’te toplanmak üzere, 19.18’de birleşime son verildi.

Murat Sökmenoğlu

 

 

Başkanvekili

 

 

 

Hüseyin Çelik

Cahit Savaş Yazıcı

 

Van

İstanbul

 

Kâtip Üye

Kâtip Üye

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

II. – GELEN KÂĞITLAR

                                                    8.11.2000 ÇARŞAMBA         No. : 24

Sözlü Soru Önergeleri

1. - Bursa Milletvekili Ertuğrul Yalçınbayır'ın,  Muğla'daki termik santrallere ilişkin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanından  sözlü soru önergesi (6/910) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

2. - Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'nın,  Samsun-Vezirköprü Devlet Hastanesinin personel ihtiyacına ilişkin Sağlık Bakanından  sözlü soru önergesi (6/911) (Başkanlığa geliş tarihi :  6.11.2000)

3. - Samsun   Milletvekili Musa Uzunkaya'nın, Samsun - Vezirköprü İlçesinde yürütülen hizmetlere ilişkin Bayındırlık ve  İskân Bakanından sözlü soru önergesi (6/912) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

4. - Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'nın, Samsun-Vezirköprü'nün okul, lojman ve öğretmen ihtiyacına ilişkin Millî Eğitim Bakanından sözlü soru önergesi (6/913)  (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

5. - Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'nın, Samsun-Vezirköprü Adliye Sarayı ve hizmet içi eğitim merkezine ilişkin Adalet Bakanından sözlü soru önergesi (6/914) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

6. - Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'nın,  akarsu ve göllerin kirliliğine ilişkin Çevre Bakanından sözlü soru önergesi (6/915) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

7. - Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'nın,  Vezirköprü ve Duruçay barajı projelerine ilişkin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanından sözlü soru önergesi (6/916) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

8. - Aksaray Milletvekili Murat  Akın'ın, Hazine Müsteşarlığına yapılan atamalara ilişkin Başbakandan sözlü soru önergesi (6/917) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

9. - Aksaray Milletvekili Murat Akın'ın, Etibank'ın özelleştirilmesine ilişkin Başbakandan sözlü soru önergesi (6/918) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

10. - Aksaray  Milletvekili Murat Akın'ın, faaliyetleri durdurulan bankalara ilişkin Başbakandan sözlü soru önergesi (6/919) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

Yazılı Soru Önergeleri

1. - İstanbul  Milletvekili Bülent Akarcalı'nın, kamu bankalarından verilen kredilere  ilişkin  Başbakandan yazılı soru önergesi. (7/2872) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

2. - Kocaeli Milletvekili Mehmet Batuk'un, yurtdışında eğitim görenlerin diplomalarının denkliğine ilişkin Millî Eğitim Bakanından yazılı soru önergesi (7/2873) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

3. - Amasya Milletvekili Ahmet İyimaya'nın, kapalı oturum tutanaklarına ilişkin Türkiye  Büyük Millet Meclisi Başkanından yazılı soru önergesi (7/2874) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

4. - Bursa Milletvekili Ertuğrul Yalçınbayır'ın, TİKA hakkındaki iddialara ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/2875) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

5. - Bursa Milletvekili Ertuğrul Yalçınbayır'ın,  büyükşehir belediyesi, il, ilçe ve belde kurulmasıyla ilgili çalışmalara ilişkin İçişleri Bakanından yazılı soru önergesi (7/2876) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

6. - Bursa Milletvekili Ertuğrul Yalçınbayır'ın, Bursa İlindeki kamu yatırımlarına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/2877) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

7. - Bursa Milletvekili Ertuğrul Yalçınbayır'ın, kamu yatırımlarına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/2878) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

8. - Amasya Milletvekili Akif Gülle'nin, Amasya-Merzifon-Kayadüzü Azap Pınarı Deresi ıslah çalışmalarına ilişkin Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanından yazılı soru önergesi (7/2879) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

9. - Hatay Milletvekili  Metin Kalkan'ın, bankalara  ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/2880) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

10. - Hatay Milletvekili  Metin Kalkan'ın, kamu kurum ve kuruluşlarından emekli olan bazı kişilerin ticari kuruluşlara yönetici olarak göreve getirilmelerine ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/2881) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

11. - Hatay Milletvekili Metin Kalkan'ın, deli dana hastalığına ilişkin Tarım ve Köyişleri Bakanından yazılı soru önergesi (7/2882) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

12. - Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'nın, başörtüsü sorununa ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/2883) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

13. - Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'nın, bazı kamu kuruluşlarındaki geçici işçilere ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/2884) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

14. - Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'nın, faaliyetleri durdurulan bankalarla ilgili iddialara ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/2885) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

15. - Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'nın, eğitime katkı payı adı altında toplanan paralara  ve taşımalı eğitime ilişkin Millî Eğitim Bakanından yazılı soru önergesi (7/2886) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

16. - Kütahya Milletvekili Ahmet Derin'in, Ziraat Bankasına borcu olan pancar üreticilerine ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/2887) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

17. - Trabzon Milletvekili Şeref Malkoç'un, Trabzon BETONSAN'a ait fabrikanın kapatılmasına ve mağdur olan işçilere ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanından yazılı soru önergesi (7/2888) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

18. - Hatay Milletvekili Mustafa Geçer'in, din görevlisi açığına ilişkin Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısından (H.Hüsamettin Özkan) yazılı soru önergesi (7/2889) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

19. - Hatay Milletvekili Mustafa Geçer'in, Kuran kurslarına ilişkin Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısından (H.Hüsamettin Özkan) yazılı soru önergesi (7/2890) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

20. - Diyarbakır Milletvekili Sebgetullah Seydaoğlu'nun, DMS tercih formlarında usulsüzlük yapıldığı iddialarına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/2891) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.11.2000)

21. - İstanbul Milletvekili Ayşe Nazlı Ilıcak'ın,  Avrupa Konseyince hazırlanan Yolsuzlukla İlgili Ceza Hukuku Sözleşmesinin Türkiye tarafından  benimsenip benimsenmediğine ilişkin Dışişleri  Bakanından yazılı soru önergesi (7/2892) (Başkanlığa geliş tarihi : 7.11.2000)

22. - Trabzon Milletvekili  Ali Naci Tuncer'in, Trabzon İline doğalgaz  verilip verilmeyeceğine ve Azerbaycan gazı projesine ilişkin Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanından yazılı soru önergesi  (7/2893) (Başkanlığa geliş tarihi : 7.11.2000)

Genel Görüşme Önergesi

1. - DYP Grup  Başkanvekilleri Sakarya Milletvekili Nevzat Ercan, Aydın Milletvekili Ali Rıza Gönül ve İçel Milletvekili Turhan Güven ile 20 arkadaşının, dış politika konusunda Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 102 ve 103  üncü maddeleri uyarınca bir genel görüşme açılmasına ilişkin önergesi (8/13) (Başkanlığa geliş tarihi : 7.11.2000)

Meclis Araştırması Önergeleri

1. - Gaziantep Milletvekili Mehmet Ay ve 20 arkadaşının, Batman İlinin ekonomik, sosyal, kültürel ve kentsel sorunlarının araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca bir Meclis araştırması açılmasına ilişkin  önergesi (10/156) (Başkanlığa geliş tarihi : 3.11.2000)

2. - Gaziantep Milletvekili Mehmet Ay ve 20 arkadaşının,  Mardin  İlinin ekonomik, sosyal, kültürel ve kentsel sorunlarının araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca bir Meclis araştırması açılmasına ilişkin  önergesi (10/157) (Başkanlığa geliş tarihi : 3.11.2000)

BİRİNCİ OTURUM

Açılma Saati : 15.00

8 Kasım 2000 Çarşamba

BAŞKAN : Başkanvekili Murat SÖKMENOĞLU

KÂTİP ÜYELER : Cahit Savaş YAZICI (İstanbul), Hüseyin ÇELİK (Van)

BAŞKAN - Türkiye Büyük Millet Meclisinin 13 üncü Birleşimini açıyorum.

III. - YOKLAMA

BAŞKAN - Elektronik cihazla yoklama yapacağım.

Yoklama için 5 dakika süre vereceğim. Sayın milletvekillerinin, oy düğmelerine basarak salonda bulunduklarını bildirmelerini; bu süre içerisinde elektronik sisteme giremeyen milletvekillerinin, salonda hazır bulunan teknik personelden yardım istemelerini; buna rağmen sisteme giremeyen üyelerin ise, yoklama pusulalarını, teknik personel aracılığıyla, 5 dakikalık süre içerisinde Başkanlığa ulaştırmalarını rica ediyorum.

Yoklama işlemini başlatıyorum efendim.

(Elektronik cihazla yoklama yapıldı)

BAŞKAN - Sayın milletvekilleri, toplantı yetersayımız vardır, görüşmelere başlayacağız; ancak, görüşmelere başlamadan evvel, Yüksek Heyetinizi birkaç dakika meşgul edeceğim efendim.

IV. - BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI

A) Oturum BaşkanlarInIn KonuşmalarI

1. - TBMM Başkanvekili Murat Sökmenoğlu'nun, Fransız Sefiri Bernard Garcia'nın yaptığı açıklamayı ve Fransız Senatosunun almış olduğu sözde Ermeni soykırımıyla ilgili kararı kınadığına ilişkin konuşması

BAŞKAN - Sayın milletvekilleri, dün, Fransız Sefiri Bernard Garcia'nın müstemleke edasıyla yaptığı açıklamayı ve Fransa Senatosunun almış olduğu sözde Ermeni soykırımıyla ilgili kararı kınıyorum. (Alkışlar)

Sayın milletvekilleri, Fransa, soykırımı, Kongolulara, Ruandalılara, Hattilere, Tuttilere  yaptıklarını çok  iyi bilir; "Fransa, kendi arkasına bakmalıdır" diyorum. Yüce Heyetinizi saygıyla selamlıyorum efendim. (Alkışlar)

Sayın milletvekilleri gündeme geçmeden önce üç arkadaşıma gündemdışı söz vereceğim.

Gündemdışı ilk söz, TRT-INT  kanalında  Avrupa Birliği ülkelerine yönelik Türkiye'nin tanıtımı amaçlı programlar yapılması hakkında söz isteyen Aksaray Milletvekili Kürşat Eser'e aittir.

Buyurun Sayın Eser.(MHP sıralarından alkışlar)

B) GündemdIşI Konuşmalar

1. - Aksaray Milletvekili Kürşat Eser'in, TRT-INT kanalında Avrupa Birliği ülkelerine yönelik Türkiye'nin tanıtımı amaçlı programlar yapılmasına ilişkin gündemdışı konuşması ve Devlet Bakanı Mehmet Keçeciler'in cevabı

KÜRŞAT ESER (Aksaray) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Türkiye'nin dış dünyaya açılan kapılarından birisi olan TRT-INT yayınları hakkında söz almış bulunuyorum. Yüce Heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Öncelikli olarak Ortaasya Türk cumhuriyetleri ve Avrupa'da yaşayan Türk vatandaşları ile Türkiye arasında sürekli bir bağlantı durumundaki TRT-INT yayınları, Türk kültürünü ve çağdaş Türkiye imajını dünyaya tanıtmak gibi önemli bir işlevi üstlenmektedir. İlk yayına başladığında TRT-INT, Türk vatandaşlarının ülkemizle ilişkisi açısından büyük bir rol oynamıştır. Bu yayınlar, vatan hasreti çeken insanlarımızın Türkiye'yle bağlantılarını  korumalarını, anavatanlarında yaşanan olaylar hakkında ilk elden ve hızlı bir şekilde haber almalarını ve Türk olma bilincini yaşatmalarını mümkün kılan unsurlardan birini teşkil etmiştir. Bugün TRT-INT, birçok Avrupa Birliği ülkesinde kablolu yayında yer almakta; ayrıca, küçük çanak alıcılar vasıtasıyla uydudan izlenebilmektedir.

Önceki yıllarda sadece Avrupa ve Türk cumhuriyetlerine  yönelik yayın yapan TRT-INT'in yayın alanı son iki yılda genişletilmiş ve Temmuz 1999 tarihinde Avustralya ve Yeni Zelanda'nın tamamı, Haziran 2000 tarihinde ise Amerika Birleşik Devletlerinin tamamı ve Kanada'nın yoğun nüfus bölgeleri yayın kapsamına alınmıştır. Böylece TRT-INT Avrupa'nın tamamını, Kuzey Afrika ülkelerini, Ortaasya Türk Cumhuriyetlerini, Avustralya'yı, Yeni Zelanda'yı, Amerika Birleşik Devletlerini ve Kanada'yı, diğer bir deyişle, teknik olarak tüm dünyayı kapsar hale getirilmiştir.

Buna ek olarak, Ocak 2001 tarihinden itibaren TRT'nin yurt dışına yapacağı yayınlar için yeni model planlaması ve gerek içerik gerekse şekil açısından yeni programların devreye girmesi amacıyla çalışmalar yürütülmektedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; durum böyle olmakla birlikte, teknolojik gelişmelere gerektiğince ayak uydurulamaması ve ticarî kanalların sayısında son on yıl içinde meydana gelen artış sonucu ortaya çıkan ulusal ve uluslararası rekabet sonucunda TRT'nin yaşadığı seyirci kaybına paralel olarak, sınır aşan yayınlarda da bazı yetersizlikler yaşanmaktadır.

Şimdilerde, genel olarak TRT'nin, özel olarak da TRT-INT yayınlarının mevcut işlevlerini gerektiği gibi yerine getirmesi ve hatta, çağa uygun olarak yeni misyonlar üstlenmesi ihtiyacı, daha önce olmadığı kadar fazla hissedilmektedir. Bu tespitten hareketle, TRT-INT'in kimliğinde yeni bir tanımlamaya gitmek, TRT'nin uluslararası kimliğinin pekiştirilmesi açısından yerinde olacaktır.

Bu meyanda, temel hedef kitlesi yurt dışında yaşayan ve Türkiye'ye soy bağıyla bağlı topluluklar olmakla beraber, yayınların bir bölümünün yabancılara da hitap edecek şekilde düzenlenmesi yararlı olacaktır.

Avrupa Birliği ülkelerinde izlenebilen yayınların bu anlayışla yeniden düzenlenmesi, Avrupa Birliğine üyelik sürecinde, ülkemiz hakkındaki yanlış algılamaların ortadan kaldırılmasında büyük yarar sağlayacaktır.

Halen yapılan yurtdışı yayınlar kapsamında, İngilizce ve Almanca haberlere yer verilmekle beraber, bunların hem zaman hem içerik olarak geliştirilmesi, haftanın belirli günlerinde tüm dünyaya çağdaş ve modern Türkiye'nin, zengin kültürel mirasımızın tanıtılması ve turizm potansiyelimizin sergilenmesi, Avrupa Birliği üyeliğine hazırlanan Türkiye imajını sergileyecek programlara yer verilmesi gibi projeler ilk planda akla gelmektedir. Doğal olarak, bu programların dış ülkelerdeki reklamının etkin bir şekilde yapılmasının da büyük önem taşıdığı hususunu göz önünde bulundurmak gerekmektedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; yukarıda anlatılanların temelinde, TRT'nin, çağa uygun teknolojilerle ve bilgi, beceri açısından yeterli insan kaynağıyla donatılması bir öncelik olarak ortaya çıkmakta, tabiî ki, ekonomik desteğin de verilmesi gerekmektedir; aksi takdirde, gerek ulusal gerekse uluslararası planda son yıllarda oluşan rekabet ortamında düşünülen iyileştirmelerin hayata geçirilmesi mümkün olmayacaktır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

KÜRŞAT ESER (Devamla)- Sayın Başkan, bitiriyorum.

Konuşmam kapsamında genel hatlarıyla özetlemeye çalıştığım reform önerilerimin dikkate alınacağını umuyor ve TRT-INT yayınlarının, Türkiyemiz ve yurt dışında yaşayan vatandaşlarımız arasında gittikçe kuvvetlenen bir bağ oluşturması dileğiyle, Yüce Heyetinizi saygıyla selamlıyorum. (Alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın Eser.

DEVLET BAKANI MEHMET KEÇECİLER (Konya) - Sayın Başkan, cevap vereceğim.

BAŞKAN - Buyurun.

DEVLET BAKANI MEHMET KEÇECİLER (Konya) - Sayın Başkan, Yüce Meclisin değerli üyeleri; Aksaray Milletvekili Sayın Kürşat Eser'in, biraz evvel, TRT kurumumuzu ilgilendiren konuşmaları hakkında hükümetimizin cevabını arz ve ifade etmek üzere söz almış bulunuyorum; bu vesileyle Yüce Heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

TRT kurumu, ilk defa, gerek yurt dışında ihtiyaç duyulan merkezlerden haber ve program akışını sağlamak, çevrede gelişen olayları Türk kamuoyuna en doğru  ve tarafsız biçimde aktarabilmek, gerekse yurt dışına yönelik programların ilgili ülke veya bölgelerde hazırlanarak, yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın sorun ve ihtiyaçlarını, yerinde üretilen programlarla sağlıklı biçimde ele alabilmek için, 14 Kasım 1998 tarihinde TRT Berlin temsilciliği ve 20 Eylül 1999 tarihinde de Türkmenistan bürosunu hizmete açmış bulunmaktadır; Amerika Birleşik Devletleri Washington bürosu için de çalışmalar sürdürülmektedir.

Avrupa Birliğine üye ülkelerdeki ve Avrupa Yayın Birliği üyesi kamu yayın kuruluşlarındaki uygulamalarda, hükümetler, kamu yayıncılığı nedeniyle, ticarî televizyon kanalları karşısında rekabet şansları olmayan kamu yayın kuruluşlarını desteklemek, seviyeli yayınlarını sürdürebilmelerini sağlamak üzere genel bütçeden pay vermektedirler. Bilindiği gibi, Avrupa ülkelerinin yurtdışı yayınları, genellikle, hükümetleri tarafından finanse edilmektedir.

TRT ise, hepinizin malumları olduğu üzere, Türkiye'nin sesi TRT-INT ve TRT-Avrasya yayınlarını, vatandaşlardan aldığı enerji tüketim paylarından karşılamaktadır. Bu itibarla, böyle bir finansman modelinin TRT'ye sağlanmasında, yurtdışı yayıncılığın kalitesinin artması ve sayın milletvekilimizin haklı olarak ifade ettiği seviyeye ulaşabilmesi açısından faydalı görülmektedir.

TRT, daha önceki yıllarda, sadece Avrupa ve Türk cumhuriyetlerine yönelik yurtdışı yayınlar gerçekleştirebilmekteydi. Sayın Eser'in de ifade ettiği gibi,  son iki yılda TRTINT kanalının yayın alanı genişletilmiştir; yani, hükümetimiz döneminde TRTINT'in yayın alanında önemli genişlemeler olmuştur. Temmuz 1999'da Avustralya ve Yeni Zelanda'nın tamamı, Haziran 2000'deyse Amerika Birleşik Devletlerinin tamamı ve Kanada'nın yoğun nüfuslu bölgelerini kapsayan TRT yayınlarına başlanılmıştır.

Böylece, TRT-INT, Avrupa'nın tamamını, Kuzey Afrika ülkelerini, Ortaasya Türk cumhuriyetlerini, Avustralya'yı, Yeni Zelanda'yı, Amerika Birleşik Devletlerini ve Kanada'yı; yani, teknik olarak tüm dünyayı kapsar hale getirilmiştir. TRT, gerek bu yayınların ulaştırılması için gerekse stüdyo teçhizatının kurulup, yenilenmesi için oldukça büyük yatırımlar yapmıştır. TRT'nin son teknolojik gelişmeler çerçevesinde, yayın kalitesinin yükseltilmesine yönelik yenileme çalışmaları ise, halen sürdürülmektedir. Ocak 2001'den itibaren, TRT'nin yurtdışına yapacağı yayınlar için, yeni prototip planlaması ve gerek muhteva gerekse format açısından yeni programların devreye girmesi için çalışmalar sürdürülmektedir, devam etmektedir.

Çağdaş ve modern Türkiye'nin dünyaya tanıtılması, Avrupa Birliği girişimlerinin desteklenmesi, Türkiye'nin görüşleri ve meselelere bakış açısının dünya ülkelerine anlatılması, zengin kültürel mirasımız, kültürümüz ve turizm potansiyelimizin diğer ülkelere tanıtılarak, yabancılar arasında kültürel destek ve turizmin geliştirilmesine imkân sağlanması amacıyla, TRT'nin yurtdışına yönelik yayınları yeniden gözden geçirilmekte, muhteva ve format yönünden de zenginleştirilmesinin yolları incelenmektedir, araştırılmaktadır.

TRT ve hükümetimiz, bu konuda hassastır, duyarlıdır ve mesele ciddiyetle takip edilmektedir. Bana bu konuşma imkânını ve hükümetimize bu açıklama imkânını verdiği için Sayın Eser'e teşekkür ediyor, hepinize saygılar sunuyorum. (ANAP, DSP ve MHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN- Ben de teşekkür ederim.

Gündemdışı ikinci söz, 3-9 Kasım Organ Bağışı Haftası hakkında söz isteyen, Şanlıurfa Milletvekili Mustafa Niyazi Yanmaz'a aittir.

Buyurun Sayın Yanmaz. (FP sıralarından alkışlar)

2. - Şanlıurfa Milletvekili Mustafa Niyazi Yanmaz'ın, 3-9 Kasım Organ Bağışı Haftası münasebetiyle organ bağışı konusunda yaşanan sorunlara ilişkin gündemdışı konuşması

MUSTAFA NİYAZİ YANMAZ (Şanlıurfa)- Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 3-9 Kasım Organ Haftası münasebetiyle, bu alanda yaşanan sorunları dile getirmek üzere huzurlarınızdayım. Yüce Heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, tarihin ilk devirlerinden bu yana, insanoğlunun bedenen ve ruhen sağlıklı bir yaşam sürebilmesi için birtakım çalışmalar yapılmış, bu çalışmalar toplumların sosyal ve ekonomik gelişmelerine bağlı olarak değişim göstermiştir. Dünyadaki bu gelişimde, Türk hekimliği belirleyici bir rol oynamıştır. Batı'da akıl ve ruh hastalarının içlerine şeytan girdiği gerekçesiyle diri diri yakıldığı, cüzzamlıların sürek avlarında öldürüldüğü dönemlerde, akıl hastalarının müzikle tedavi edildiği hastaneler, cüzzamlılar için cüzzamhaneler yapılmış; insan yaşamının bile değerli olmadığı bu dönemde, ecdadımız, hayvan hastaneleri inşa ederek, buralara veterinerler tahsis etmiştir.

Mumyalama, kan alma, küçük cerrahî müdahalelerle başlayan tıp ilminde, organ nakli yüzyıllardan beri insanların kafasını kurcalayan bir mesele olagelmiştir. Nitekim, 16 ncı Yüzyılın sonlarında, kılıç darbeleriyle yüzlerinden yaralanan askerlerin bu yaralarının kol ve bacaklardan alınan derilerle onarımıyla başlayan bu süreç, gerçek manada, 20 nci Yüzyılın ikinci yarısında -1958 yılında- ilk böbrek nakli ve 1967 yılında Doktor Bernard tarafından başarıyla gerçekleştirilen ilk kalp nakliyle müthiş bir ivme kazanmıştır. Ancak, ülkemizde insan hayatını bu kadar yakından ilgilendiren bir konuda dahi gerektiği kadar başarılı ve özverili olduğumuz, maalesef, söylenemez.

Değerli milletvekilleri, hem Diyanet İşleri Başkanlığı hem de konunun uzmanı ilim adamları tarafından yapılan açıklamalardan anlaşıldığı üzere, dinimizin organ nakli konusunda herhangi bir yasağının söz konusu olmadığı gibi, açık bir teşviki vardır. "Bir insana hayat veren, bütün kainata hayat vermiştir" prensibine sahip bir dinin mensupları olarak, bu konuda gereken hassasiyeti, maalesef, gösteremiyoruz.

Organ bağışında yaşanan sıkıntı, dinî kaygıların yanında, halkımızın bu konudaki bilgi noksanlığından da kaynaklanmaktadır. Özellikle, büyük şehirlerden kırsal kesime gidildikçe bağışlarda yaşanan büyük düşüş, bu evrensel kültürün ekonomik durum, örf, âdet, inanışlar ve toplum bilinciyle ne denli alakalı olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Örneğin, organlarımı bağışlarsam, acaba ölmeden organlarım alınır mı korkusu, insanımızın kafasında önemli bir soru işareti oluşturmaktadır; fakat, en az 5 doktor tarafından beyin ölüm raporu verilmeden organların alınamayacağı gerçeği; ayrıca, organları bağışlanmış olsa dahi alınabilmesi için birinci derece yakınlarının muvafakatinin gerekliliği, halkımıza yeterince anlatılamamaktadır.

Değerli milletvekilleri, trafik kazalarında dünyada ilk sıralarda yer alan ülkemizin, organ bağışı konusunda sonlarda yer alması önemli bir paradokstur. Bu konuyla alakalı görüştüğümüz değerli ilim adamlarından biri, biraz da mübalağalı bir şekilde olayı şu şekilde tanımladı: "E 5 üzerine kurulacak bir acil yardım ve müdahale istasyonuyla ülkemizde organ bekleyen bütün insanlar sıhhatlerine kavuşabilir." Bu tahlil, organ bağışında yaşanan sıkıntının yanında, bağışlanmış olan organların zamanında alınarak sağlık kuruluşlarına intikalinde de önemli problemler yaşandığını ortaya koymaktadır.

Sağlık Bakanlığınca başlatılan çalışmalar içinde yer alan acil trafik hastanelerinin sayısı artırılmalı, ambulans ve helikopterlerden oluşan acil yardım ağı bir an evvel kurulmalıdır.

Değerli milletvekilleri, dar gelirliler için her gün biraz daha ağırlaşan hayat şartları, maalesef, insanımızı, organlarını satma noktasına kadar getirmiştir. Ayda 30 milyonla geçinmeye çalışan bu insanlar, çoluğuna çocuğuna bakabilmek için bu akıl almaz yola dahi başvurmaktadır. Kendi insanımızın yanı sıra Bulgar, Romen ve Moldovyalı insanlardan  da  4 000 - 5 000 dolar karşılığı organ alınmakta, 150 000-200 000 dolarlara pazarlanan bir sektör halini almaktadır.

Ülkemizde rantın görüldüğü her alanda olduğu gibi bu alanda da mafya türemiş; ancak, medyada her gün organ bağışı-mafya ikilisinin birlikte flörtü, insanımızın bilinç altında organ konusundan uzak durmaları şeklinde bir fikir oluşturmuştur. İnsanların bu fikrinin mutlaka değiştirilmesi gereklidir.

Bu nedenle, sağlık merkezlerinin ülke genelinde yaygınlaştırılması gereklidir. Halen ülkemizde 27 adet organ nakli merkezi bulunmaktadır. Bu merkezlerde, 1999 yılı içinde toplam 368 böbrek, 47 karaciğer, 13 kalp, 892 kornea ve 222 kemik iliği nakli gerçekleştirilmiştir. Ancak, bu rakamlar, dünya ortalamalarından çok düşük seviyededir.

Konunun çarpıcı bazı örneklerle  basında yer alması, organ bağışında patlamalara neden olmakta; fakat, gündemden düşünce, bağış sayısı, maalesef, tekrar düşmektedir. Bu nedenle, organ bağışının, mutlaka, süreklilik arz edecek bir şekilde medya gündeminde tutulması gereklidir. Trafik konusunda olduğu gibi, kısa vtr'ler hazırlanabilir.

Bu konuda hizmet veren bütün dernek ve sağlık kuruluşları mutlaka tek çatı altında birleştirilmeli ve aralarında koordinasyon bağı sağlanmalıdır.

Bürokrasi ve kırtasiye nedeniyle çekinceleri olanlar için, evlere hizmet veren gezici tanıtım ve bağış kabul büroları kurulmalıdır.

Yine, kan grubu dahi bulunmayan kurum kimliklerinde, özellikle de ehliyetlerde, organ bağışıyla alakalı bölümler yoksa eklenmeli ve mutlak doldurulmalıdır.

Basit bir düzenlemeyle, vasiyetlerde de bu şekilde bir bilginin yer alması sağlanmalıdır.

Avrupa ve ABD'de bu alanda onbinlerce kobay, binlerce denek ve milyarlarca dolarlık fonlarla çalışmalar yapılmaktadır. Bu alandaki çalışmalar yakinen takip edilmelidir. Bu alanda hizmet veren dünya çapında çok  değerli bilim adamlarımız bulunmaktadır.

BAŞKAN - Efendim, toparlar mısınız.

MUSTAFA NİYAZİ YANMAZ (Devamla) - Toparlıyorum Sayın Başkanım.

Bu insanların çalışma ve araştırma ortamları, özellikle maddî imkânları mutlaka iyileştirilmeli ve beyin göçünün önüne geçilmelidir.

Yeni yönetmelikte yer alan, parasız tedavi, eğitim gibi özendirici alanlarda organ bağışlayanlara ödül uygulamasına bir an evvel başlanmalıdır.

Yüce Meclisimizin değerli üyeleri, organ bağış kartı diye sadece bu kartı almak, özellikle bizim Yüce Meclisin değerli üyeleri için, halkımıza önadım olsun diye, halkımıza bir ivme kazandırsın diye büyük bir elzem teşkil etmektedir.

Ben, bu duygularla, Yüce Heyetinizi saygıyla selamlıyorum. (Alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın Yanmaz.

Gündemdışı üçüncü söz, güneydoğudaki kadın intiharları hakkında söz isteyen İstanbul Milletvekili Nesrin Nas'a aittir.

Buyurun Sayın Nas. (ANAP sıralarından alkışlar)

3. - İstanbul Milletvekili Nesrin Nas'ın, güneydoğudaki kadın intiharlarına ilişkin gündemdışı konuşması ve Devlet Bakanı Hasan Gemici'nin cevabı

NESRİN NAS (İstanbul) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; başta Batman ve Diyarbakır olmak üzere, güneydoğuda artan intiharlar konusunu Yüce Meclisin dikkatlerine bir kez daha sunmak amacıyla yüksek huzurlarınızdayım; bu vesileyle, Yüce Heyetinize saygılarımı arz ediyorum.

Değerli milletvekilleri, bölgede başlayan ve giderek salgın bir hastalık gibi dalga dalga yayılan ve çaresizlik ve umutsuzluğun dışa vurumunun son kertesi olan ve özellikle genç kızlar ve evli kadınları pençesine alan intihar olgusu, Yüce Meclisin araştırması gereken ciddî bir sosyal vaka haline gelmiştir; çünkü, intihar bir mesajdır, yakında toplumsal salgın haline de dönüşme tehdidini içermektedir. Bu nedenle, durum ciddîye alınmalıdır.

Son beş yılda intiharlarda büyük artış var. Türkiye genelinde intihar oranı yüzbinde 2,5 civarında iken, Diyarbakır'da 1997 yılında yüzbinde 19,8'e çıkmıştır; halbuki, 1993 yılında sadece yüzbinde 3 idi. Diyarbakır'da son aylarda 134 intihar girişimi olmuş, 26'sı ölümle sonuçlanmıştır; ölenlerin 17'si kadındır. Batman'da son dört ayda 76 kişi intihara teşebbüs etmiş, 26'sı ölümle sonuçlanmıştır; ölenlerin 22'si kadındır. Muş'ta son altı ayda 28 genç kız intihar etmiştir.

Evet, artan intiharlar, artan bunalımın, yalnızlaşmanın ve çaresizliğin bir simgesidir. Batı toplumlarına baktığımızda, intiharların modern kent yaşamıyla birlikte arttığını görürüz. Ne var ki, güneydoğuda durum böyle değil.

Evet, hızlı sosyal ve ekonomik değişme, değerler çatışmasının yarattığı yabancılaşma, inançların, geleneklerin, kimliklerin sorgulanmasına ve gelecek umutlarının yitirilmesi de bunalımlara ve intiharlara yol açmaktadır. Özellikle, son onbeş yıldır yoğun bir terör baskısı altında yaşamış olan bu bölge insanlarının, terörden dolayı kapalı okullar, kapalı işyerleri, kapalı sosyal çevre, kopuk iletişim imkânları nedeniyle kendilerini geleceğe hazırlayamamaları, terörün sona ermesiyle ağır bir ihmal edilmişlik duygusu yaşamalarına yol açmıştır. Global dünyanın sınırsız iletişim imkânları ise batı ile doğu arasındaki farkı tüm çıplaklığıyla ortaya koymuş, doğu için ihmal edilmişlik duygusunu daha da pekiştirmiştir. durum gerçekten vahimdir; çünkü, Durkhaim'in dediği gibi "insan inançlarını yeniden kurmak" ödevi, çok ağır bir iştir.

Bölgede intihar eden kadın sayısının, batının 2 katını aşmış olması ise, soruna bir başka açıdan bakmamızı zorunlu kılmaktadır. Evet, modernleşme yönünde sosyal değişme elbette kaçınılmazdır. Ancak bu değişimlerin şokunu asgariye indirecek açılımlar yapılmazsa, sonuç, umudun tükenişi ve ruhsal çöküntünün bir toplumun tümünü dalga dalga kavraması olur. Evet, bugün kadınlar intihar ediyor ve biz bu sorunu adliyeye intikal eden basit bir intihar vakası olarak görmeye devam edersek, yarın gerekli açılımları yapamadığımız için, değişim dalgalarıyla baş edemeyen gençlerimizi bu intihar olgusuna kurban veririz. Özellikle de geleneksel kapalı toplumlardaki kadının sosyalleşmesi, yani toplumsal hayata katılması için olabildiğince geniş kanalları açmak ve zorlamak zorundayız.

Türkiye, zaten, hemen her alanda geniş ve yerleşmiş eşitsizliklerin bulunduğu bir ülkedir ve eşitsizliğin pençesinde, yoksulluk riski en yüksek kesim kadındır ve eğitim düzeyi düştükçe yoksulluk riski de artmaktadır. Dünya Bankası araştırmasına göre, reisleri okuryazar olmayan bütün hane halklarının yarısı ekonomik bakımdan zayıftır, yüzde 15'i ise mutlak yoksulluk sınırında yaşamaktadır. Tüm refah göstergelerinin hepsi insanî kalkınmada cinsiyet farklarının varlığına işaret etmektedir. Bu nedenle, bölgede kadının eğitimi özel bir önem arz eder.

Kadınlar için yoksulluktan kurtulmanın iki yolu vardır, evlilik ve eğitim. Ancak, kapalı toplumlarda evlilik yoksulluktan kurtulmak değil, aksine yoksulluğun pekiştirilmesi anlamına gelmektedir. Dolayısıyla, bölgede eğitime, ama özellikle kadınların ve kız çocuklarının eğitimine özel bir önem vermek ve onları eğitimden koparan ve özgürleşmelerini engelleyen önyargılarımızdan kurtulmak zorundayız.

Değerli milletvekilleri, Diyanet, bölgede kızların daha rahat eğitime yönelmeleri için, tercihe bağlı kız okullarının açılmasını öneriyor; bu öneriye kulaklarımızı açmalıyız. Kızların okuyup topluma katılmaları için, geleneklerden emancipation, yani geleneklerden özgürleşme anlamına gelen başörtüsüyle ilgili önyargılarımızı da gözden geçirmek zorundayız.

 (Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

NESRİN NAS (Devamla) - 1 dakika zaman istiyorum.

BAŞKAN - Buyurun efendim.

NESRİN NAS (Devamla)  Bölgedeki kızların başörtüsü yoluyla topluma ve sisteme katılmalarını engelleyen tüm önyargılarımızı, bir uzlaşma ve özgürlükler çağı olan bu yeni çağda, tarihteki yerine göndermeliyiz; çünkü, sadece eğitim, insanı dönüştürür, karanlıktan ve çağdışılıktan kurtarır; çünkü, yeni yüzyılın imkânlar penceresi ancak eğitimle aralanır.

Sayın milletvekilleri, kadını diploma sahibi yapacak, iş ve beceri sahibi yapacak, baskıcı ve feodal geleneklerden özgürleştirecek ve onlara onlar için de dünyanın değişebileceği umudunu verecek her yolu açmak bizim aslî görevlerimiz arasındadır ve her şeyden önce, yarınlarda sorumluluk sahibi olan Yüce Meclis ve devlet olarak, bu kadınların sesini duymalı, kafamızı ve kalbimizi onlara açmalıyız.

Teşekkür ediyorum. (Alkışlar)

BAŞKAN - Ben teşekkür ederim Sayın Nas.

Buyurun Sayın Bakanım. (DSP sıralarından alkışlar)

DEVLET BAKANI HASAN GEMİCİ (Zonguldak) - Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; İstanbul Milletvekili Sayın Nesrin Nas'ın, Batman İlimizdeki sorunlara ilişkin yaptığı gündemdışı konuşmayı cevaplandırmak üzere söz almış bulunuyorum; sizleri saygıyla selamlıyorum.

1999 yılında Batman İlimizde 17 intihar vakası gerçekleşmişken, 2000 yılının ilk dokuz ayında 29 vaka gerçekleşmiştir. 1999 yılında yüzbinde 4,20 olan intihar oranı, 2000 yılı ilk dokuz ayında yüzbinde 6,42'ye ulaşmıştır. Dünya genelinde ortalama yüzbinde 16 olan bu oran, ülkemiz genelinde yüzbinde 3,5'tir. Uzmanlar, ülkemizde bu oranın düşük olmasını, geleneksel olarak aile bağlarımızın güçlü olmasına ve toplum içinde sosyal dayanışmamızın yüksek olmasına bağlamaktadırlar. Ayrıca, dünya genelinde intihar eden 3 kişiden 2'si erkek iken, ülkemizde intihar eden her 3 kişiden 2'si kadındır.

Batman'da bu olaylarda ciddî bir artış olduğunu görmekteyiz. Bölgede, Diyanet İşleri Başkanlığı, Aile Araştırma Kurumu ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu uzmanlarınca yapılan araştırmalar ortak sonuçlar vermektedir. Bu raporlara göre, kırsal kesimde hızlı göçün gerçekleştiği kentlerde ekonomik ve sosyal altyapının bu nüfusun artışı karşısında yetersiz kalması ve bunun sonucu ortaya çıkan işsizlik ve yoksulluğun yarattığı sosyal sorunlardır. Özellikle kadın ve kız çocuklarının eğitim seviyesinin son derece düşük olması, ailelerin çok çocuklu olması ve aynı hanede 1'den fazla ailenin yaşaması, kız çocuklarının erken evlendirilmesi, akraba evlilikleri, berdel, kuma ve benzeri yöresel olgular, resmî nikahın zamanında ya da hiç yapılmaması, din yerine geçen hurafeler ve yaygın batıl inançlar ve bunların yarattığı aile içi ve toplumsal baskı, özellikle Batman'da ve Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde sinema, tiyatro, kültür merkezleri gibi, gençlerin ve kadınların yararlanacağı sosyal olanakların yetersizliği ve bölgede yirmi yıla yakın süren, şu anda kökleri kazınmakta olan bölücü terör örgütünün toplumsal yapı ve sosyal ilişkiler üzerindeki olumsuz etkileri, bu olayların ortaya çıkmasında etkili olmaktadır.

Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; Batman'ın 1950 yılında 4 713 olan nüfusu, 1997 yılında 405 765'e, 2000 yılında ise 463 759'a ulaşmıştır. Nüfus artışı yüzde 15'tir ve bu, çok yüksek bir artış oranıdır. İl genelinde okuryazar oranı yüzde 74'tür. 14-44 yaş grubundaki kadınların sadece yüzde 40'ı okuryazardır, yüzde 60'ı okuma yazma dahi bilmemektedir. İşsizlik oranı yüzde 58'dir. Sadece bu veriler bile, sorunun temelinde yatan sebeplerle ilgili fikir vermeye yeterlidir diye düşünmekteyim.

Kırsal kesimden kente büyük umutlarla gelen insanlar, özellikle kadınlar ve kız çocukları, çok büyük uyum zorlukları yaşamaktadır. Bölgedeki geleneksel anlayışlar ve feodal yapının da etkisiyle, kapalı aile ve toplum yapısından açık topluma geçişin sancıları yaşanırken, insanların televizyonlarda, gazetelerde gördükleri dünya ile kendi gerçek yaşamları arasındaki büyük farklılık, onları gelecekleriyle ilgili umutsuzluğa itebilmektedir. Bu arada, kız çocuklarının okutulmaması, erken yaşta, hiç görmedikleri, bazen de kendilerinden çok yaşlı insanlarla para karşılığı evlendirilmeleri, ailelerin bakabileceklerinden çok fazla çocuk dünyaya getirmeleri konusunun altını özellikle çizmek istiyorum.

Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; Sayın Milletvekilimiz Nesrin Nas ve benim şu ana kadar ortaya koyduğum değerlendirmelere göre, bölgedeki ekonomik ve sosyal sorunların çözümü için, kamunun bütün kuruluşlarının, üniversitelerin, yerel yönetimlerin ve sivil toplum kuruluşlarının planlı bir işbirliği gerekmektedir.

Silahlı Kuvvetlerimizin ve güvenlik güçlerimizin özverili çabalarıyla bitme noktasına gelen bölgedeki terör olayları sonrasında, hükümetimiz, bölge ekonomik ve sosyal kalkınması için etkin çalışmalar yapmaktadır.

Bölgenin ekonomisinin canlandırılması için, yatırımcılara çeşitli olanaklar sağlayan 4325 sayılı Yasa, şimdiden olumlu sonuçlar vermeye başlamıştır. Artık, pek çok yatırımcı, bölgeye yatırım yapmaktadır.

Batman'da yatırımcılara tahsis edilmek üzere, bir organize sanayi bölgesi altyapısının yapıldığını öğrenmiş bulunuyorum. 76 işyerinde 2 500 kişilik istihdam yaratacak bu organize sanayi bölgesinin bir an önce bitirilmesi, bölgenin ekonomik ve sosyal kalkınması için büyük önem taşımaktadır.

Yine, 1997 yılında uygulamaya konulan sekiz yıllık eğitim reformuyla, kız çocuklarının okullaşmasında, ülke genelinde yüzde 69 artış sağlanmıştır. Bu oranın şehir merkezlerinde yüzde 35, kırsal kesimde yüzde 69 olması, hem dikkat çekici hem de sevindiricidir.

Bakanlığıma bağlı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonundan, Batman İline, 1997 yılından bu yana 2,4 trilyon lira kaynak aktarılmıştır. Bu kaynaklarla, ekonomik yoksulluk içerisindeki yurttaşlarımız, oradaki aileler, hayvancılık, arıcılık, kilimcilik, elsanatları ve benzeri projeler ve diğer sosyal yardımlarla, karşılıksız biçimde desteklenmektedir  ve bu projelerle, sadece Batman İlimizde 2 679 aile desteklenmiştir. Bu küçük istihdam projeleriyle, Doğu ve Güneydoğu Anadolu illerimiz genelinde üretken hale getirilen aile sayısı 36 000'i aşkındır. Türkiye genelinde, bu projelerle desteklenen aile sayısı 90 000'e yakındır. Bu projelerle, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerimize daha da ağırlık vermeyi planlamaktayız.

Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; bölgedeki sosyal sorunların çözümü için, ekonomik önlemler yanında, ailelere, kadınlara ve çocuklara yönelik koruyucu ve önleyici hizmetler geliştirilmelidir. Bölgede, GAP İdaresine bağlı 10 ÇATOM (Çok Amaçlı Toplum Merkezi) bu amaçla çalışmaktadır. Ayrıca, Bakanlığıma bağlı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu toplum merkezlerinin sayısı son üç yıl içerisinde 10'dan 32'ye çıkarılmıştır. Gerek ÇATOM'lar gerekse Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu toplum merkezleri, sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte bölgede çok başarılı çalışmalar yapmaktadırlar. Kadınlara okuryazarlık kursları, anaçocuk sağlığı, beceri kazandırma kursları, nüfus planlaması, resmî nikâh kampanyaları ve benzeri çalışmalar, uygulandıkları yörede sosyal yapının değişmesine, toplum kalkınmasına olumlu katkılar vermektedir. Batman'da, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumunun 3 toplum merkezi vardır. Batman'da ve diğer illerimizde sayılarını artırmak üzere çalışma yapmaktayız. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerimizde toplum merkezlerimizi hemen her mahallede geliştirmek üzere bir planlama içerisindeyiz.

Bilindiği gibi, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumunun, özellikle, vermiş olduğu sosyal hizmetlerde en büyük sorunu, uzman personel sorunudur. Bölgede bunun aşılması için, toplum merkezlerinde ve diğer sosyal çalışmalarda görev alacak uzman personeli sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarından sözleşmeli olarak çalıştırarak, bölgedeki sosyal hizmet uzmanlarının, psikologların, sosyologların ve psikiyatrların sayısını artırmayı planlamaktayız.

Bu yaz tatilinde, sivil toplum kuruluşlarının da desteğiyle 10 000 çocuk, bölgede, erken çocukluk eğitimine alınmıştır. Batman'da bu programdan 1 000 çocuk yararlanmıştır. 2001 yılında hedefimiz 100 000 çocuğa erken çocuk eğitimi vermektir.

Ayrıca, bu illerimizde Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu bünyesinde uzman insanların, sosyologların, psikologların görev yapacağı ücretsiz danışma hatları kuruyoruz. Ayrıca, Aile Araştırma Kurumu ve üniversite işbirliğiyle, 2001 yılında, bölgedeki sosyal sorunlarla ilgili geniş bir araştırma planlamaktayız.

Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; bölgedeki sorunların temelinde, ekonomik yoksulluk, işsizlik ve sosyal altyapının yetersizliği yatmaktadır. Nitekim, aynı sorunların yaşandığı batı illerimizde de benzer sorunlar yaşanmaktadır. Örneğin, benim milletvekili olduğum Zonguldak İlinde, yakın bir zamanda yapılan araştırma sonuçları Batman İlindekilere yakındır; Zonguldak'taki oran, yıllık, yüzbinde 6,4'tür.

Sorunun çözümü, ülkemizin ekonomik ve sosyal alanda gelişmesinden, kalkınmasından geçmektedir. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerimizde sorunda artış görülmesinde, önemli ölçüde, bölgede yaşanan bölücü terör ortamı etkili olmuştur. Bölgede, sorunların çözümü için, ekonomik önlemler yanında, sosyal hizmetlere, sosyal yardımlara daha da ağırlık vereceğiz; eğitim, sağlık, sosyal ve kültürel konularda ilgili bakanlıklarla ortak bir toplantı planlamaktayız; konuya katkı verebilecek sivil toplum kuruluşları ve gönüllü kuruluşlarla işbirliğimizi daha da geliştireceğiz.

Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; konuşmamın sonunda, bölgedeki vakalara yanlış yaklaşımların, özendirici ve pekiştirici etki yapabileceğini özellikle ifade etmek istiyorum. Sansasyonel yaklaşımlardan özellikle kaçınmamız gerektiğini ve bu önemli sorunu, bilimsel yaklaşımlarla ve uzman kişilerin önerileri doğrultusunda çözebileceğimize inanmaktayım.

Bilindiği gibi -geçtiğimiz haftalardan itibaren- bu konu, bu sorun, kamuoyunda yoğun bir biçimde tartışılmaktadır. Ben, Sayın Nesrin Nas'ın bütün görüşlerine katılıyorum; ancak, gerek Sayın Nas'ın konuşmasından gerekse benim biraz önce yaptığım değerlendirmelerden, sorunun temelinde bölgedeki ekonomik ve sosyal yoksulluğun, bölgedeki eğitimsizliğin ve bölgedeki yanlış ve geleneksel olguların, hurafelere dayalı, batıl inançlara dayalı din anlayışının yarattığı kapalı toplum ve aile baskısının yattığını görmekteyiz. Sayın Nesrin Nas'a bir konuda katılmıyorum; o da: Bölgede,

başörtüsünün, oradaki kadınların, kızların  sosyalleşmesinin bir  aracı olabileceğinin tekrar değerlendirilmesi görüşünü hiçbir şekilde kabul etmek mümkün değildir. Özellikle, bu, kamuoyundaki tartışmalarda, bazı yazarlarımız, bazı uzmanlar böyle  bir sonuç çıkarmaya çalışmaktadırlar  bu sorundan; ama,  biraz önce verdiğimiz rakamlar ve oradaki gerçeklerden gördüğümüz, belki  o bölgede bu olayların yaşanmasının bir sebebi de, oradaki baskıcı ve kapalı toplum yapısıdır, aile yapısıdır. Böyle bir  sonuç  çıkarmayı hiçbir şekilde doğru  bulmadığımı ifade etmek istiyorum. (DSP sıralarından alkışlar)

Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; ülkemizde zaman zaman bu konuda yapılan tartışmalarda, biraz önce arkadaşımızın  da ifade ettiği  gibi, başörtüsü, kadınların sosyalleşmesinin bir aracı olarak sunulmaya çalışılmakta ve   başörtüsü,  sanki, kadın  özgürlüğünün bir simgesi  olarak sunulmaktadır.  Ben öyle düşünmüyorum. Doğrusu, başörtüsü,  bir siyasî düşüncenin,  bir ideolojinin aracı haline, simgesi  haline getirilen başörtüsü, hiçbir şekilde, kadın özgürlüğünün  değil... (FP sıralarından gürültüler)

BAŞKAN - Dinleyin efendim...

DEVLET  BAKANI  HASAN GEMİCİ (Devamla) - ... kadın tutsaklığının  bir aracı haline  getirilebilir.

MAHFUZ GÜLER  (Bingöl) - Yalan!.. Böyle bir şey yok. Yalan söylüyorsun;  yok böyle  bir şey. (FP sıralarından gürültüler, sıra kapaklarına  vurmalar)

BAŞKAN - Bir dakika efendim... Ne oluyor?!

MAHMUT  GÖKSU  (Adıyaman)  - DSP'li kadınlar var, DSP'den kapalı olanlar var.

DEVLET  BAKANI  HASAN GEMİCİ (Devamla) - Sayın Başkan,  ben  düşüncelerimi söylüyorum...

MAHFUZ GÜLER (Bingöl) - Yalan söylüyorsun!..

DEVLET  BAKANI  HASAN GEMİCİ (Devamla) - Hiçbir şekilde kadın özgürlüğünün değil, kadın tutsaklığının ve  kadını tutsak etmenin bir aracı olarak  gördüğümü ifade etmek istiyorum. (DSP sıralarından alkışlar)

MUSA UZUNKAYA  (Samsun) - Çok ayıp  Sayın Bakan... Senin  annen siyasî amaçla mı örtünüyor?!

NURETTİN  AKTAŞ (Gaziantep) - Düşünceleriniz bir Bakana yakışmıyor.

DEVLET  BAKANI  HASAN GEMİCİ (Devamla) - Çünkü, eğer  bir kıyafet bir simge olarak giyiliyor ya da takılıyorsa...

MUSA  UZUNKAYA (Samsun) - Simge değil  Bakan; sözünü geri al! Simge değil!..

DEVLET  BAKANI  HASAN GEMİCİ (Devamla) - İzin  verin...

MUSA  UZUNKAYA (Samsun) - Annenizin başörtüsü simge olmadığı gibi, hiçbir yerde  başörtüsü simge değildir. (DSP  sıralarından "konuşma, otur yerine" sesleri,  gürültüler) Annenizin  başörtüsü simge mi?!

DEVLET  BAKANI  HASAN GEMİCİ (Devamla) -  Eğer bir siyasî  düşüncenin veya bir ideolojinin...

MUSA UZUNKAYA (Samsun) -  Suçluyorsunuz... Suçluyorsunuz... Haksız olarak  milleti suçluyorsunuz.

NURETTİN  AKTAŞ (Gaziantep) - Sayın  Bakan, öyle olduğunu nereden  biliyorsunuz?!  Neye göre ölçüyorsunuz?!

BAŞKAN - Sayın Bakan,  siz Genel Kurula hitap edin efendim, karşılıklı konuşmayın.

DEVLET  BAKANI  HASAN GEMİCİ (Devamla) - Eğer...

MAHMUT GÖKSU (Adıyaman) - DSP'li olup da başı örtülü olanlar var.

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Onlar da siyasî amaçlı örtünüyorlar, öyle mi?! Ayıptır, ayıp!.. Bu millete yapılan ayıptır.

BAŞKAN - Sayın Bakanım, devam edin efendim. Siz, Genel Kurula hitap edin.

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Hırsızları koruyup, başörtüsüyle uğraşın!

DEVLET BAKANI HASAN GEMİCİ (Devamla) - Sayın milletvekilleri, ben, okuma yazma dahi bilmeyen ve başörtüsü takan bir ananın çocuğuyum ve kız kardeşlerim de hâlâ başörtüsü takmaktadırlar; ama, hangi başörtüsünü; Anadolu'nun ve bütün analarımızın taktığı geleneksel başörtüsünü takmaktadırlar. (DSP sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar)

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Üniversitelerin önünü kapattınız, liseleri kapattınız.

DEVLET BAKANI HASAN GEMİCİ (Devamla) - Benim burada kastettiğim, siz, o insanlara daha çok zarar veriyorsunuz. Bunun bu şekilde ideolojik bir araç haline getirilmesine ben karşıyım; onu ifade ediyorum.

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Kimse getirmiyor Sayın Bakan. Hakları engellediğiniz için savunmak isteyenler var; engelleyen sizsiniz.

DEVLET BAKANI HASAN GEMİCİ (Devamla) - Bir dakika izin verin... Şunun için: Eğer, bir ideoloji aracıysa...

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Değil...

DEVLET BAKANI HASAN GEMİCİ (Devamla) - ...O ideolojinin emrettiği şekilde davranacaktır kadın. Zira, bugün, bir üniformalı asker, üniformalı bir zabıta, beyaz önlüklü bir hemşire...

YAKUP BUDAK (Adana) - Başörtülüler memur mu Sayın Bakan?!

DEVLET BAKANI HASAN GEMİCİ (Devamla) - ...Nasıl, o kıyafetinin emrettiği ya da gerektiği şekilde düşünecekse, davranış biçimi gösterecekse, bir ideolojik araç olarak giyilen kıyafet de sahibini o anlamda bağlayacaktır ve hiçbir şekilde özgürleştirmeyecektir. (DSP sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar) Bunu anlatmaya çalışıyorum; bunun, artık, anlaşılması gerekiyor. Hiç kimsenin başörtüsüne karşı olduğu yoktur.

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Neye karşısınız Sayın Bakan?

DEVLET BAKANI HASAN GEMİCİ (Devamla) - Siyasî simge haline getirilen her türlü simgeye karşıyız.

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Kim simge haline getiriyor, kim?..

NURETTİN AKTAŞ (Gaziantep) - Sayın Bakan, hangi kanunda siyasî simge yazıyor? Bana çıkarır mısınız, hangi kanunda yazıyor? Böyle bir suç mu var Anayasada?

DEVLET BAKANI HASAN GEMİCİ (Devamla)  Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; konuşmamı tamamlıyorum. Bu konu, Batman'da son yaşanan olaylar, geçtiğimiz hafta, Batman Milletvekilimiz Sayın Burhan İsen tarafından da dile getirilmiştir. Bugün, İstanbul Milletvekili Sayın Nesrin Nas görüşlerini ifade etti. Bu konuyu gündeme getirdikleri için her iki milletvekilimize de teşekkür ediyor, hepinize saygılar sunuyorum. (DSP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Ben teşekkür ederim efendim.

AVNİ DOĞAN (Kahramanmaraş) - Sayın Başkan...

BAŞKAN - Buyurun Sayın Doğan.

AVNİ DOĞAN (Kahramanmaraş) - Yerimden bir açıklama yapmak istiyorum.

BAŞKAN - Niye efendim?

AVNİ DOĞAN (Kahramanmaraş) - Efendim, İçtüzüğün 60 ıncı...

BAŞKAN - Hayır efendim, size sataşılmadı ki, niye üstünüze alıyorsunuz?

AVNİ DOĞAN (Kahramanmaraş) - Sataşma şart değil.

BAŞKAN - Yok efendim... Rica ederim...

AVNİ DOĞAN (Kahramanmaraş) - Sayın Başkan, İçtüzüğün 60 ıncı maddesi...

BAŞKAN - Hayır efendim... Sataşma falan yok Sayın Doğan.

AVNİ DOĞAN (Kahramanmaraş) - Efendim, sataşma nedeniyle söz istemiyorum; yerimden açıklama yapmak istiyorum.

BAŞKAN - Mikrofonu açın, söyleyin de... Hep beraber konuşursanız, duyamayız. Niye?..

Buyurun efendim.

AVNİ DOĞAN (Kahramanmaraş) - Sayın Bakanımızın, bir milletvekilimizin güneydoğudaki kadın intiharlarıyla ilgili gündemdışı konuşmasına cevaben konuştuğunu biliyoruz. Hiç ilgisi yokken, güneydoğudaki intiharlarla, kadın intiharlarıyla hiç ilgisi yokken... (DSP sıralarından "var, var" sesleri)

...başörtü konusunu gündeme alıp başörtü takan kadınların bir ideolojinin simgesini taşıdıklarını iddia etmesi, tamamen, Türkiye'nin, Türkiye'de yaşayan kadınların yarısının başörtülü olduğunu düşünürsek, onlara bir hakarettir.

Sayın Bakan, esas burada, bir dogmanın, bir ideolojinin sözcülüğünü yaptı. Aynı zamanda da, annesinin, kızkardeşinin başörtülü olduğunu söyledi.

BAŞKAN - Sayın Doğan, niye?!.

AVNİ DOĞAN (Kahramanmaraş) - Onlar hangi ideolojinin simgesinin taşıyorlarsa, başörtülü kadınlar da o simgeyi taşıyor.

BAŞKAN - Sayın Doğan... Bir dakika efendim... Sayın Doğan, siz şimdi ne yapıyorsunuz? Sayın Bakana cevap mı veriyorsunuz?

AVNİ DOĞAN (Kahramanmaraş) - Evet.

BAŞKAN - Niye cevap veriyorsunuz?!.

AVNİ DOĞAN (Kahramanmaraş) - Açıklama...

MEHMET ALİ ŞAHİN (İstanbul) - Açıklama yapabilir.

BAŞKAN - Hayır efendim. Kısa, yerinizden açıklama yapıyorsunuz. Sayın Bakan, cumhuriyet hükümetinin bakanıdır. Cumhuriyet hükümetinin bir bakanı olarak bir açıklama yapmış.

AVNİ DOĞAN (Kahramanmaraş) - Sayın Bakana...

ASLAN POLAT (Erzurum) - O da milletvekili olarak cevap verdi.

BAŞKAN - Niye cevap veriyor? Var mı böyle bir usul efendim?!.

AVNİ DOĞAN (Kahramanmaraş) - Sayın Bakanın ithamı hakkında Genel Kurula bir açıklama yaptım.

Teşekkür ediyorum.

BAŞKAN - Efendim, Sayın Nesrin Nas da başörtüsünden bahsettiler Güneydoğudaki hanım intiharlarıyla ilgili. Sayın Bakan da Sayın Nesrin Nas'a cevap verdi.

AVNİ DOĞAN (Kahramanmaraş) - Peki efendim. Biz de gerekli cevabı, hem Sayın Nesrin Nas'a verdik hem de Sayın Bakana verdik.

Teşekkür ediyorum.

BAŞKAN - Tamam efendim, anlaşılmıştır.

Teşekkür ederim.

DEVLET BAKANI HASAN GEMİCİ (Zonguldak) - Sayın Başkan...

BAŞKAN - Buyurun efendim.

DEVLET BAKANI HASAN GEMİCİ (Zonguldak) - Sayın Başkan, hangi ideolojik düşüncenin sözcüsü olduğum soruldu; ben, cumhuriyet ve Atatürk düşüncesinin sözcüsüyüm.

BAŞKAN - Ben yerinize açıkladım efendim onu. Sayın Bakanım, cumhuriyet hükümetinin bakanı olarak açıklamanızı altını çizerek açıkladım.

Teşekkür ederim efendim.

HASAN AKGÜN (Giresun) - Onların cezalarını kadınlar verecek Sayın Başkan!

BAŞKAN - Efendim, Başkanlığın Genel Kurula diğer sunuşları vardır. Plan ve Bütçe Komisyonu...

HASAN AKGÜN (Giresun) - Onların cezasını kadınlar verecek Sayın Başkan!

MEHMET ALİ ŞAHİN (İstanbul) - Ne cezası?! Kim verecek?! Geliyorum yanına...

BAŞKAN - Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanlığının, başkanvekili, sözcü ve kâtip seçimine dair bir tezkeresi vardır; okutuyorum efendim... (FP ve DSP sıralarından gürültüler; ayağa kalkmalar)

İdare amirleri neredesiniz?..

HASAN AKGÜN (Giresun) - Allah'tan önce hanımlar cezasını verecek!

MAHFUZ GÜLER (Bingöl) - Ne cezası?! Niye terbiyesizlik yapıyorsun!

NURETTİN AKTAŞ (Gaziantep) - Niye oturuyorsun!

MAHFUZ GÜLER (Bingöl) - Niye oturuyorsunuz!

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Ayıp! Ayıp!

BAŞKAN - Efendim, birleşime 10 dakika ara veriyorum.

Kapanma Saati : 15.57

İKİNCİ OTURUM

Açılma Saati: 16.07

BAŞKAN : Başkanvekili Murat SÖKMENOĞLU

KÂTİP ÜYELER : Cahit Savaş YAZICI (İstanbul), Hüseyin ÇELİK (Van)

BAŞKAN - Sayın milletvekilleri, 13 üncü Birleşimin İkinci Oturumunu açıyorum.

Sunuşlara devam ediyoruz.

Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanlığının, başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip seçimine dair tezkereleri vardır; okutuyorum:

Sayın milletvekilleri, ancak, bugün okunacak çok şeyimiz olduğu için, kâtip üyenin yerinde oturarak okumasını oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

IV. - BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI (Devam)

C) Tezkereler ve Önergeler

1. - Plan ve Bütçe Komisyonu Geçici Başkanlığının, Komisyonun, başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip üye seçimini tamamladığına ilişkin tezkeresi (3/678)

7.11.2000

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Plan ve Bütçe Komisyonu, Başkanlığın çağrısı üzerine, Başkan, Başkanvekili, Sözcü ve Kâtip üyelerini seçmek üzere, 7.11.2000 tarihinde Plan ve Bütçe Komisyonu salonunda toplanmış ve aşağıda isimleri yazılı sayın üyeler, hizalarında gösterilen oyları alarak, belirtilen görevlere seçilmişlerdir.

Saygılarımla arz ederim.

                                                                                                             

Mehmet Sadri Yıldırım

 

 

 

 

Eskişehir

 

 

 

Plan ve Bütçe Komisyonu Geçici Başkanı

 

 

 

Adı ve Soyadı

Seçim Çevresi

Aldığı oy

Başkan

Metin ŞAHİN

Antalya

31

Başkanvekili

Hayrettin ÖZDEMİR

Ankara

31

Sözcü

Nihat GÖKBULUT

Kırıkkale

31

Kâtip

C. Tufan YAZICIOĞLU

Bartın

31

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur efendim.

Meclis araştırması önergeleri vardır; okutuyorum:

D) Gensoru, Genel Görüşme, Meclİs SoruşturmasI ve Meclİs AraştIrmasI Önergelerİ

1. - Gaziantep Milletvekili Mehmet Ay ve 20 arkadaşının Batman İlinin ekonomik, sosyal, kültürel ve kentsel sorunlarının araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin  önergesi (10/156)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Batman İlimizin ekonomik, sosyal, kültürel ve kentsel sorunlarının araştırılarak alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla, Anayasanın 98 inci ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün 104 üncü ve 105 inci maddeleri gereğince Meclis araştırması açılmasını arz ederiz.

Saygılarımızla.

  1-

Mehmet Ay

 (Gaziantep)

  2-

Hasari Güler

(Adıyaman)

  3-

Nevzat Taner

(Kahramanmaraş)

  4-

Hüseyin Akgül

(Manisa)

  5-

Mustafa Zorlu

(Isparta)

  6-

Hamdi Baktır

(Kayseri)

  7-

Edip Özbaş

(Kahramanmaraş)

  8-

Hidayet Kılınç

(İçel)

  9-

Ali Halaman

(Adana)

10-

Mehmet Nuri

Tarhan (Hatay)

11-

Mihrali Aksu

(Erzincan)

12-

Metin Ergun

(Muğla)

13-

Yalçın Kaya

(İçel)

14-

Adnan Fatin Özdemir

(Adana)

15-

Mehmet Kundakçı

(Osmaniye)

16-

Bozkurt Yaşar Öztürk

(İstanbul)

17-

Mehmet Arslan

(Ankara)

18-

İbrahim Halil Oral

(Bitlis)

19-

Birol Büyüköztürk

(Osmaniye)

20-

Mücahit Himoğlu

(Erzurum)

21-

Orhan Şen

(Bursa)

Gerekçe:

Batman İlimiz, Hasankeyf Köprüsü, Hasankeyf Mağaraları Kanyonu, Yol Geçen Hanı, 12 Mihraplı Mağara Mescidi, Mağara Kilisesi, tarihî suyolları gibi birçok tarihî zenginlikleriyle kültürel bir hazine şehridir. Hasankeyf Örenleri Hallan Çemi Höyüğü -neolotik- Hisar Köyü Gercüş Hırbı Lalo Höyüğü gibi güzellikleri eşsizdir. Gereken ilgi gösterildiğinde Batman İlimiz turizm merkezi olabilecek kapasitededir.

Batman'ın kısaca istatistikî bilgileri ise şöyledir: Son sayımıyla 467 808 nüfusa sahip ilimiz, 4 694 kilometrekarelik yüzölçümünde, kilometrekareye 100 kişilik yoğunluğu ile üç yılda yüzde 14,4'lük nüfus artışı oluşmuştur. Devlet istatistik verilerine göre şehir nüfusu toplam nüfusun yüzde 56,18'idir. Kişi başı gayri safî millî hâsıla Batman İlimizde, Devlet İstatistik Enstitüsü 1995 verilerine göre, carî fiyatlarla 1 157 ABD Dolarıdır. Köy, belediye ve il özel idare gelirleri Türkiye toplamında 40 katrilyon 806 trilyon 309 milyar 328 milyon TL iken, Batman da 16 trilyon 113 milyar 24 milyon TL ile yüzde 0,00039 gibi düşük bir orandadır. Okul gruplarına göre kaba okullaşma oranları: İlkokul, Türkiye genelinde yüzde 89,03 iken Batman'da yüzde 62,49; ortaokul, Türkiye geneli yüzde 53,14 iken Batman'da yüzde 26,6; lise, Türkiye geneli yüzde 38,72 iken Batman'da yüzde 16,34; üniversite ve yüksekokul, Türkiye genelinde yüzde 22,87 iken Batman'da yüzde 1,78 oranındadır. Bu verilerden de anlaşılacağı gibi eğitim düzeyi hiç de iç açıcı düzeyde değildir.

Bölgede, artık, ekonomik mücadele dönemi başlamalı, bölge kaynakları verimli şekilde, ülke ve yöre halkının yararına sunulmalıdır. Kültürel ve tarihî zenginliklerinin dünya beğenisine açılması için tüm girişimlerin yapılması gerekmektedir. Güneydoğu kalkınma projesinde, ekonomik kalkınma kadar eğitim alanında da kalkınmaya önem verilmesi gerekmektedir. Köye dönüşün sağlanabilmesi için çiftçiliğin teşviki gerekmektedir.

Batman İli, güneydoğu bölgemizdeki terör olaylarından en fazla etkilenen illerimizden biridir. İrticai ve bölücü terörden dolayı sokakta hava karardıktan sonra yürüyemez haldeki vatandaşlarımız, devletimizin kararlı tutumuyla rahatlamaya başlamasına rağmen, bu terörün etkilerinden halen daha kurtulamamış, daha önce de bahsedildiği gibi, şehirsel, ekonomik ve eğitim alanında yeni atılımlara ihtiyaç vardır. Bu atılımların yapılabilmesi diğer tedbirlerin alınmasındaki yapılabileceklerin tespit edilmesi için Meclis araştırması gereğine inanıyoruz.

Saygılarımızla.

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

Önerge gündemdeki yerini alacak ve Meclis araştırması açılıp açılmaması konusunda öngörüşme, sırası geldiğinde yapılacaktır.

Diğer önergeyi okutuyorum:

2. - Gaziantep Milletvekili Mehmet Ay ve 20 arkadaşının Mardin İlinin ekonomik, sosyal, kültürel ve kentsel sorunlarının araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin  önergesi (10/157)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Mardin İlimizin ekonomik, sosyal, kültürel ve kentsel sorunlarının araştırılarak, alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla, Anayasanın 98 inci ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün 104 üncü ve 105 inci maddeleri gereğince Meclis araştırması açılmasını arz ederiz.

Saygılarımızla.

  1- Mehmet Ay

(Gaziantep)

  2- Hasari Güler

(Adıyaman)

  3- Nevzat Taner

(Kahramanmaraş)

  4- Hüseyin Akgül

(Manisa)

  5- Mustafa Zorlu

(Isparta)

  6- Hamdi Baktır

(Kayseri)

  7- Edip Özbaş

(Kahramanmaraş)

  8- Hidayet Kılınç

(İçel)

  9- Ali Halaman

(Adana)

10- Mehmet Nuri Tarhan

(Hatay)

11- Mihrali Aksu

(Erzincan)

12- Metin Ergun

(Muğla)

13- Yalçın Kaya

(İçel)

14- Adnan Fatin Özdemir

(Adana)

15- Mehmet Kundakcı

(Osmaniye)

16- Bozkurt Yaşar Öztürk

(İstanbul)

17- Mehmet Arslan

(Ankara)

18- İbrahim Halil Oral

(Bitlis)

19- Birol Büyüköztürk

(Osmaniye)

20- Mücahit Himoğlu

(Erzurum)

21- Orhan Şen

(Bursa)

Gerekçe:

Mardin İlimiz Sasanilerle başlayan kültürel ve inanç merkezi olan tarihteki yerini, 1517 Çaldıran Savaşıyla Osmanlı İmparatorluğunda ve son olarak Türkiye Cumhuriyetinin güzel illerinden biri olarak yeni milenyumda da önemini sürdürmüştür.

Bu öneme rağmen, Mardin İlimizin hayatî istatistikleri şöyledir:

Mardin İli, Devlet İstatistik Enstitüsünün son verilerine göre 835 530 nüfusuyla 12 760 kilometre karelik yüzölçümünde kilometre kareye 65 kişilik bir yoğunluğuyla yüzde 2,6 nüfus artış oranına sahiptir. Hazine Müsteşarlığı bilgilerine göre, büyüme, 2000 yılı ikinci üç aylık dönem itibariyle, gayri safî yurtiçi hâsıla 5,8, gayri safî millî hâsıla 4,4 oranında gerçekleşmiştir. Devlet İstatistik Enstitüsü istatistiklerine göre şehir nüfusunun genel nüfusa oranı yüzde 44,7 olup, bu oran artmaktadır. 2000 yılı itibariyle Mardin İline kişibaşına yapılan sağlık yatırımları Türkiye genelinde 6 milyon iken, Mardin İlinde 1,2 milyonla yüzde 20'si oranında, eğitim yatırımları ise Türkiye genelinde kişibaşına 16 milyon iken, Mardin İlinde kişibaşına 1,9 milyonla yüzde 12'si oranındadır.

Mardin'in tarih akışındaki durumu gerek terör gerek ekonomik yetersizliklerden dolayı hak ettiği yerde olmamıştır. Köyler ve mezralar terör nedeniyle göçle boşalmış, kentsel nüfus orantısız olarak artmıştır ve aynı sebeplerden dolayı tarihî eserleriyle, Süryaniler için olan dinî önemine binaen gerekli turistik ilgiyi görememiş, kültürel birikimini dünyaya açamamıştır. Mardin'in Suriye-Irak'la olan sınır ticaretinde önemli bir yeri olmasına rağmen, Nusaybin sınır kapısı gerekli işlevine kavuşamamıştır.

Güneydoğunun, Türkiye'nin ve dünyanın sayılı projelerinden olan GAP'ın bölgeye getirdiği olanaklardan yararlanmada da verimlilik, çeşitli sebeplerden yeterli olmamış ve çiftçilik, gelişmekte güçlüklerle karşılaşmıştır. Bunun sonucunda şehirleşme oranı artmıştır. Hızlı nüfus artışıyla her geçen gün hizmet vermekte yeni güçlüklerle karşılaşan belediyelerimiz, çarpık yapılaşmanın önüne geçememiştir.

Artık inkâr edilemez ve elzem olan güneydoğu kalkınma atağında Mardin'in önemi daha iyi anlaşılması ve bu atakta hak ettiği yere gelmesi gereken ilimizin, bütün bunlardan yola çıkarak, özellikle Mardin Merkez ve Kızıltepe İlçesinde yaşanan göçler sonucunda ortaya çıkan içmesuyu sorunu olmak üzere, diğer sorunlarının ve gereken tedbirlerin alınması hususunda yapılabileceklerin tespit edilmesi için Meclis araştırması açılması gereğine inanıyoruz.

Saygılarımızla.

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

Önerge, gündemde yerini alacak ve Meclis araştırması açılıp açılmaması konusundaki öngörüşme, sırası geldiğinde yapılacaktır.

Sayın milletvekilleri, bir genel görüşme önergesi vardır; okutuyorum:

3. - DYP Grup Başkanvekilleri Sakarya Milletvekili Nevzat Ercan, Aydın Milletvekili Ali Rıza Gönül ve İçel Milletvekili Turhan Güven ile 20 arkadaşının, dışpolitika konusunda genel görüşme açılmasına ilişkin önergeleri (8/13)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Türk dış politikasının içinde bulunduğu genel durumu ve bu konuda alınması gereken önlemlerin tespiti için Anayasanın 98, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün 101, 102 ve 103 üncü maddeleri gereğince bir genel görüşme açılmasını arz ve teklif ederiz.

Saygılarımızla.

  1.- Nevzat Ercan

(Sakarya)

  2.- Ali Rıza Gönül

(Aydın)

  3.- Turhan Güven

(İçel)

  4.- Saffet Kaya

(Ardahan)

  5.- Necati Yöndar

(Bingöl)

  6.- İlyas Yılmazyıldız

(Balıkesir)

  7.- Teoman Özalp

(Bursa)

  8.- Zeki Ertugay

(Erzurum)

  9.- Mehmet Gözlükaya

(Denizli)

10.- Cevdet Akçalı

(Kütahya)

11.- Murat Akın

(Aksaray)

12.- Hakkı Töre

(Hakkâri)

13.- Mustafa Örs

(Burdur)

14.- Nihan İlgün

(Tekirdağ)

15.- Meral Akşener

(Kocaeli)

16.- Saffet Arıkan Bedük

(Ankara)

17.- Mustafa Eren

(Karabük)

18.- Mehmet Fevzi Şıhanlıoğlu

(Şanlıurfa)

19.- Sebahattin Karakelle

(Erzincan)

20.- Ayvaz Gökdemir

(Erzurum)

21.- Kemal Çelik

(Antalya)

22.- Kamer Genç

(Tunceli)

23.- Mehmet Halit Dağlı

(Adana)

Gerekçe:

Bilindiği gibi, bir ülkenin dış politikadaki gücü ve ortaya konulabilecek seçenekleri, sahip olunan stratejik, jeopolitik konumda siyasî, ekonomik ve askerî gücüyle belirlenmektedir. Bilgilerin ve görüntülerin tüm dünya çapında anında aktarılması sonucu iç ve dış dengelerin birbirini bir anda etkileyebildiği küreselleşme ortamının getirdiği değişen dünya koşullarında, ülkelerin önlerine konan siyasî ve ekonomik  kriterlere uyum sağlayabilmeleri ise toplumsal uzlaşmayı gerektirmektedir.

Ülkemiz, bu kriterler açısından, çok önemli bir ekonomik ve jeopolitik coğrafyada bulunmakta ve bu konumun ortaya çıkardığı ilişkileri, çok yönlü, birbirinin tamamlayıcısı, akılcı ve aktif bir dış politikayla ortaya koymak zorundadır. Ulusal çıkarlarımız bunu gerektirmektedir; ancak, 57 nci cumhuriyet hükümetinin birçok konuda ortaya çıkardığı eşgüdümden uzak politika karmaşası, uluslararası ilişkilerimizde çokbaşlı, çoğu zaman da gündemin gerisinde, son dakika çabalarıyla, bölgesinde istikrar unsuru büyük bir ülkeye yakışmayan bir görüntü sergilemektedir. Bugün geldiğimiz konumda, bölgemizde, ülkemiz açısından birçok fırsatın kaçırıldığını da üzüntüyle görmekteyiz.

Parlamentoyu dışlayan bir dışpolitikanın hareket alanımızı ne kadar daralttığı ortadadır. Kaldı ki, Avrupa Birliğiyle bütünleşme sürecinde, her konuda Parlamentoyla eşgüdüm içerisinde çalışılması gerektiğini ifade ettik.

8 Kasım 2000 tarihi itibariyle tarafımıza bildirilecek olan katılım ortaklığı stratejisinin beklendiği bugünlerde, Helsinki Zirvesinden bu yana geçen süre içerisinde, demokratikleşme ve insan hakları konusunda 57 nci hükümetin herhangi bir gelişme ortaya koymadığı, sadece bizim değil, Avrupa Birliği Parlamentosunun da görüşüdür.

Dışişleri Bakanı tarafından, AB üyeliğiyle ilgili girişimlerimiz Yunanistan'a yapılan gezilerle sınırlı kalmıştır. Güven artırıcı önlemler çerçevesinde imzalanan anlaşmaların, Yunan Hükümeti ve Parlamentosu tarafından iki ülke arasında siyasî diyaloğun başladığı şeklinde değerlendirilmediği açıktır. Avrupa Birliğince, Türkiye hakkında hazırlanan ve kabul edilen Morillion Raporu kadar, Kıbrıs için hazırlanan ve kabul edilen Türkiye'nin işgalci devlet olarak yer aldığı ve Kıbrıs üyelik sürecinde Ada'da siyasî bir çözümün gerekli olmadığına ilişkin raporunun da, millî çıkarlarımız açısından Meclisimizde detaylı olarak ele alınması gerektiği inancındayız.

Avrupa Birliğinin Hıristiyan Demokratları tarafından, Türkiye için nasıl bir özel ilişkinin gündeme getirildiği, ülkemizi Bulgaristan ve Romanya'nın gerisinde bırakan koşulların açık bir şekilde tartışılması gereklidir.

Avrupa Birliğinden sorumlu Devlet Bakanı ve Dışişleri Bakanı ne kadar eşgüdüm içerisinde çalışmaktadır? Gümrük birliği sürecinde siyasî propagandalarla gelişmelere muhalefet edenlerin bugünkü girişimleri ne kadar gerçekçi ve inandırıcıdır?

Ayrıca, Dışişleri Bakanlığı, tek yönlü olarak sürdürdükleri girişimleriyle, Kafkaslarda ve Ortaasya'da büyük bir boşluğa neden olmuştur. Rusya Devlet Başkanı Putin'in son Ortaasya ve Kafkasya gezisi sonrasında, tek para ve tek savunma sistemine ilişkin anlaşmalar, ülkemiz menfaatları açısından nasıl değerlendirilmektedir? Bugüne kadar, bu konunun yetkililerce gündeme getirilmemiş olması dikkat çekicidir.

Ortadoğu barış sürecinin kesintiye uğradığı, sıcak gelişmelerin yaşandığı bölgemizde, Amerika Birleşik Devletleri, Mısır, AB zirvedeydi. Türkiye ise, aktif bir rol oynamaktan çok uzak bir görünüm sergilemektedir. Âdeta, bu bölgedeki istikrar unsuru olma hedefi unutulmuştur. Türkiye'nin tarihten ve coğrafyadan gelen büyük avantajları kullanamadığı görünmektedir. Ülkemizin Ortadoğu politikasında bölgeyi şekillendirecek, diplomasi koşturacak bir konumda olması gerekmektedir.

ABD Temsilciler Meclisinde geri çekilen sözde Ermeni soykırım tasarısı da Türk dışpolitikası açısından önümüzdeki günlerde Türkiye'nin başını ağrıtacak bir konumdadır. Türk Ulusunun gururunu yaralayan ve Türk Amerikan stratejik ortaklığını tehdit eden bu tasarının gelecekte ABD kongresinde kabul edilebilir olması Avrupa Birliğine üye olmak isteyen Türkiye'nin karşısına Avrupa ülkeleri tarafından yeni bir kıstas getirilmesine yol açabilecektir. Tasarının bugün kabul edilmemiş olması  başka bir zamanda  yabancı devletlerin  meclislerinden geçmeyeceği anlamına gelmemektedir.

Türkiye, bu gerçeklerin bilinciyle hareket etmeli ve bir daha böyle durumlara düşmemek için tedbirini almalıdır. Bu konuda Meclis üzerine düşen görevin bilincinde ve kararlılığında olduğunu göstermelidir.

Balkanlardaki gelişmeler ise önemini korumaktadır; ancak, bu alanda da ülkemizin girişimleri olduğunu ifade etmekten uzağız.

O halde, şu anda dışpolitikada hangi konumdayız? Ülkemizin geleceği için yapılması gerekenler ve Avrupa Birliği sürecinde uyum kanunları çerçevesinde Meclisimizde diğer aday ülkelerde olduğu gibi Avrupa Birliği ile ilişkilerden sorumlu bir komisyonun kurulup kurulmaması, uyum sürecinde ülkemiz öncelikleri, Kafkaslar ve Ortaasya'da ortaya çıkan gelişmeler sonucu politikaların öncelikle Meclisimiz Genel Kurulunda tartışılması gerektiğine inanıyoruz.

Milletimizin geleceğine yönelik bu kararların millî iradenin temsilcileri ile birlikte alınabileceği düşüncesindeyiz.

Bu itibarla, dışpolitikayla ilgili konuların Yüce Parlamentomuzda tartışılarak çözüm üretilmesi için Anayasanın 98, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün 101, 102 ve 103 üncü maddeleri gereğince bir genel görüşme açılmasını arz ve teklif ederiz.

Saygılarımızla.

BAŞKAN - Önerge, gündemde yerini alacak ve genel görüşme açılıp açılmaması konusundaki öngörüşme, sırası geldiğinde yapılacaktır efendim.

Sayın milletvekilleri, Millî Eğitim Bakanı Sayın Metin Bostancıoğlu'nun İçtüzüğün 98 inci maddesine göre verilmiş üç adet önergesi vardır, sırasıyla okutup bilgilerinize sunacağım.

Buyurun:

C) Tezkereler ve Önergeler (Devam)

2. - Millî Eğitim Bakanı Metin Bostancıoğlu'nun, Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'ya ait (6/479, 6/550, 6/651, 6/657, 6/660, 6/735, 6/740, 6/859, 6/865, 6/867) esas numaralı sözlü sorulara bir defada cevap vereceğine ilişkin önergesi

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Gündemin sözlü sorular bölümünde bulunan Samsun Milletvekili Sayın Musa Uzunkaya'ya ait (6/479), (6/550),(6/651), (6/657), (6/660), (6/735), (6/740), (6/859), (6/865) ve (6/867) sıra sayılı sözlü sorularının tamamına bir defada cevap verebilmem için gereğine müsaadelerinizi arz ederim. 8.11.2000

                                                                                                      Metin Bostancıoğlu

                                                                                                      Millî Eğitim Bakanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

Önergenin gereği, gündemin "Sözlü Sorular" kısmında yerine getirilecektir.

Diğer önergeyi okutuyorum:

3. - Millî Eğitim Bakanı Metin Bostancıoğlu'nun, Şanlıurfa Milletvekili Zülfükar İzol'a ait (6/489, 6/495) ) esas numaralı sözlü sorulara bir defada cevap vereceğine ilişkin önergesi

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Gündemin sözlü sorular bölümünde bulunan Şanlıurfa Milletvekili Sayın Zülfükar İzol'a ait (6/489) ve (6/495) sıra sayılı sözlü sorularının tamamına bir defada cevap verebilmem için gereğine müsaadeleriniz arz ederim. 8.11.2000

                                                                                                      Metin Bostancıoğlu

                                                                                                      Millî Eğitim Bakanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

Önergenin gereği, sırası geldiğinde yerine getirilecektir.

Diğer önergeyi okutuyorum:

4. - Millî Eğitim Bakanı Metin Bostancıoğlu'nun, Elazığ Milletvekili Ahmet Cemil Tunç'a ait (6/575, 6/576, 6/585, 6/586, 6/599, 6/610, 6/613, 6/615, 6/620, 6/630) ) esas numaralı sözlü sorulara bir defada cevap vereceğine ilişkin önergesi

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Gündemin sözlü sorular bölümünde bulunan Elazığ Milletvekili Sayın Ahmet Cemil Tunç'a ait (6/575), (6/576), (6/585), (6/586), (6/599), (6/610), (6/613), (6/615), (6/620) ve (6/30) sıra sayılı sözlü sorularının tamamına bir defada cevap verebilmem için gereğine müsaadelerinizi arz ederim. 8.11.200

                                                                                                      Metin Bostancıoğlu

                                                                                                      Millî Eğitim Bakanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

Önergenin gereği, gündemin "Sözlü Sorular" kısmında yerine getirilecektir.

Gündemin "Seçim" kısmına geçiyoruz.

Bu kısımda, Türkiye Büyük Millet Meclisi komisyonlarına üye seçimi yapacağız.

Komisyon üyelikleri için siyasî parti gruplarınca aday gösterilen üyelerin listesi bastırılıp sayın üyelere dağıtılmıştır.

İçtüzüğün 21 inci maddesine göre, her komisyonun aday listesini ayrı ayrı okutup, oylarınıza sunacağım.

 

V. - SEÇİMLER

A) Komisyonlara Üye Seçİmİ

1. - Anayasa, Adalet, Millî Savunma, İçişleri, Dışişleri; Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor; Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm; Çevre, Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler; Tarım, Orman ve Köyişleri; Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji; Türkiye Büyük Millet Meclisi Hesaplarını İnceleme; Dilekçe; Kamu İktisadî Teşebbüsleri; İnsan Haklarını İnceleme Komisyonlarına üye seçimi

 

Anayasa Komisyonu üyeliklerinin aday listesini okutuyorum:

Anayasa Komisyonu Üyelikleri Aday Listesi (25)

                          DSP (6)

 

H. Tayfun İçli

(Ankara)

Namık Kemal Atahan

(Hatay)

Edip Özgenç

(İçel)

Osman Kılıç

(İstanbul)

Necdet Saruhan

(İstanbul)

Rahmi Sezgin

(İzmir)

                          MHP (6)

 

Şaban Kardeş

(Bayburt)

Cahit Tekelioğlu

(içel)

Mustafa Verkaya

(İstanbul)

Mehmet Nacar

(Kilis)

İsmail Çevik

(Nevşehir)

Mehmet Kundakçı

(Osmaniye)

                          FP (5)

 

Cemil Çiçek

(Ankara)

İsmail Alptekin

(Bolu)

Nevzat Yalçıntaş

(İstanbul)

Mustafa Kamalak

(Kahramanmaraş)

Şeref Malkoç

(Trabzon)

                          ANAP (4)

 

Turhan Tayan

(Bursa)

Cavit Kavak

(İstanbul)

Işın Çelebi

(İzmir)

Eyyüp Cenap Gülpınar

(Şanlıurfa)

                          DYP (4)

 

Ahmet İyimaya

(Amasya)

Salih Çelen

(Antalya)

Ayvaz Gökdemir

(Erzurum)

Sevgi Esen

(Kayseri)

BAŞKAN - Okunan listeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir efendim.

Adalet Komisyonu üyeliklerinin aday listesini okutuyorum:

 

Adalet Komisyonu Üyelikleri Aday Listesi (25)

                          DSP (6)

 

Ali Günay

(Hatay)

Erol Al

(İstanbul)

İsmail Aydınlı

(İstanbul)

Mustafa Düz

(İstanbul)

Emin Karaa

(Kütahya)

Yekta Açıkgöz

(Samsun)

                          MHP (6)

 

Müjdat Kayayerli

(Afyon)

Salih Erbeyin

(Denizli)

Mehmet Gül

(İstanbul)

Mehmet Pak

(İstanbul)

Edip Özbaş

(Kahramanmaraş)

Orhan Bıçakçıoğlu

(Trabzon)

                          FP (5)

 

Ramazan Toprak

(Aksaray)

Fahrettin Kukaracı

(Erzurum)

Ayşe Nazlı Ilıcak

(İstanbul)

Mehmet Ali Şahin

(İstanbul)

Fethullah Erbaş

(Van)

                          ANAP (4)

 

Sühan Özkan

(İstanbul)

Işılay Saygın

(İzmir)

Cemal Özbilen

(Kırklareli)

Yaşar Topçu

(Sinop)

                          DYP (4)

 

Mustafa Kemal Aykurt

(Denizli)

Sevgi Esen

(Kayseri)

Erdoğan Sezgin

(Samsun)

Mehmet Fevzi Şıhanlıoğlu

(Şanlıurfa)

 

BAŞKAN - Okunan listesi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir efendim.

Millî Savunma Komisyonu üyeliklerine aday listesini okutuyorum:

 

Millî Savunma Komisyonu Üyelikleri Aday Listesi (25)

                          DSP (6)

 

Oğuz Aygün

(Ankara)

Ergün Bayrak

(Artvin)

Nazire Karakuş

(İstanbul)

Hasan Gülay

(Manisa)

Mustafa Kemal Tuğmaner

(Mardin)

Ömer Üstünkol

(Zonguldak)

                          MHP (6)

 

Mehmet Metanet Çulhaoğlu

(Adana)

Vahit Kayrıcı

(Çorum)

Hidayet Kılınç

(İçel)

Namık Hakan Durhan

(Malatya)

Mustafa Enöz

(Manisa)

Vedat Çınaroğlu

(Samsun)

                          FP (5)

 

Rıza Ulucak

(Ankara)

Mukadder Başeğmez

(İstanbul)

Sabahattin Yıldız

(Muş)

M. Ergün Dağcıoğlu

(Tokat)

İlyas Arslan

(Yozgat)

                          ANAP (4)

 

Mehmet Ali Bilici

(Adana)

Yılmaz Karakoyunlu

(İstanbul)

Ekrem Pakdemirli

(Manisa)

Şükrü Yürür

(Ordu)

                          DYP (4)

 

Meral Akşener

(Kocaeli)

Mehmet Gölhan

(Konya)

M. Sait Değer

(Şırnak)

Fetullah Gültepe

(Van)

 

BAŞKAN- Okunan listeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

İçişleri Komisyonu üyelikleri aday listesini okutuyorum:

 

İçişleri Komisyonu Üyelikleri Aday Listesi (25)

                          DSP (6)

 

Tamer Kanber

(Balıkesir)

Hasan Akgün

(Giresun)

Kemal Vatan

(İzmir)

M. Cihan Yazar

(Manisa)

Zeki Eker

(Muş)

Hasan Fehmi Konyalı

(Ordu)

                          MHP (6)

 

Hasari Güler

(Adıyaman)

Cezmi Polat

(Erzurum)

Mustafa Zorlu

(Isparta)

Yalçın Kaya

(İçel)

Mehmet Pak

(İstanbul)

Hasan Hüseyin Balak

(Tokat)

                          FP (5)

 

Eyyüp Sanay

(Ankara)

Hüsamettin Korkutata

(Bingöl)

Abdülkadir Aksu

(İstanbul)

Ali Oğuz

(İstanbul)

Ali Sezal

(Kahramanmaraş)

                          ANAP (4)

 

Musa Öztürk

(Adana)

Halil İbrahim Özsoy

(Afyon)

Sebgetullah Seydaoğlu

(Diyarbakır)

Rifat Serdaroğlu

(İzmir)

                          DYP (4)

 

Kemal Çelik

(Antalya)

Necmi Hoşver

(Bolu)

Hayri Kozakçıoğlu

(İstanbul)

Mustafa Eren

(Karabük)

 

 

BAŞKAN- Efendim, okunan listeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

Dışişleri Komisyonu üyelikleri aday listesini okutuyorum:

 

Dışişleri Komisyonu Üyelikleri Aday Listesi (25)

                          DSP (6)

 

Hikmet Uluğbay

(Ankara)

Zafer Güler

(İstanbul)

B. Suat Çağlayan

(İzmir)

Ahmet Zamantılı

(Tekirdağ)

Hasan Özgöbek

(Uşak)

Mehmet Yaşar Ünal

(Uşak)

                          MHP (6)

 

Şevket Bülent Yahnici

(Ankara)

Nesrin Ünal

(Antalya)

Süleyman Servet Sazak

(Eskişehir)

Mehmet Kaya

(Kahramanmaraş)

Basri Coşkun

(Malatya)

Birol Büyüköztürk

(Osmaniye)

                          FP (5)

 

İrfan Gündüz

(İstanbul)

Hüseyin Kansu

(İstanbul)

Osman Yumakoğulları

(İstanbul)

Abdullah Gül

(Kayseri)

Abdüllatif Şener

(Sıvas)

                          (ANAP) (4)

 

Agâh Oktay Güner

(Balıkesir)

Bülent Akarcalı

(İstanbul)

Mehmet Ali İrtemçelik

(İstanbul)

Kâmran İnan

(Van)

                          (DYP) (4)

 

Teoman Özalp

(Bursa)

Ayfer Yılmaz

(İçel)

Cevdet Akçalı

(Kütahya)

Mehmet Necati Çetinkaya

(Manisa)

 

BAŞKAN - Okunan listeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir efendim.

Sayın Milletvekilleri, Dışişleri Komisyonu üyeliğine seçilen sayın milletvekillerinin, bugün saat 16.45'te, Dışişleri Komisyonu salonunda toplanarak, başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip üyelerini seçmelerini rica ediyorum efendim.

Eğer seçim tamamlanmış olursa ikili anlaşmaların görüşmelerine başlayacağız efendim.

Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu Üyeliklerinin Aday Listesini okutuyorum:

Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu üyelikleri aday listesi (25)

                          (DSP) (6)

 

Ayşe Gürocak

(Ankara)

Hasan Erçelebi

(Denizli)

Bahri Sipahi

(İstanbul)

Güler Aslan

(İzmir)

Saffet Başaran

(İzmir)

Halik Çalık

(Kocaeli)

                          (MHP) (6)

 

Abdurrahman Küçük

(Ankara)

İbrahim Halil Oral

(Bitlis)

Mücahit Himoğlu

(Erzurum)

Bozkurt Yaşar Öztürk

(İstanbul)

İlhami Yılmaz

(Karabük)

Seydi Karakuş

(Kütahya)

                          (FP) (5)

 

Mahmut Göksu

(Adıyaman)

Akif Gülle

(Amasya)

Lütfi Doğan

(Gümüşhane)

İsmail Kahraman

(İstanbul)

Musa Uzunkaya

(Samsun)

                          (ANAP) (4)

 

Abdulbaki Erdoğmuş

(Diyarbakır)

Ahat Andican

(İstanbul)

Ömer Ertaş

(Mardin)

Ahmet Kabil

(Rize)

                          (DYP) (4)

 

Yahya Çevik

(Bitlis)

Zeki Ertugay

(Erzurum)

Ayvaz Gökdemir

(Erzurum)

Mehmet Sağlam

(Kahramanmaraş)

 

BAŞKAN - Okunan listeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler...Kabul edilmiştir efendim.

Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu üyeliklerinin aday listesini okutuyorum efendim:

Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu Üyelikleri Aday Listesi (25)

                          DSP (6)

 

Ahmet Sancar Sayın

(Antalya)

Mustafa Vural

(Antalya)

Fadlı Ağaoğlu

(İstanbul)

Hüseyin Mert

(İstanbul)

Mehmet Çümen

(İzmir)

M. Turhan İmamoğlu

(Kocaeli)

                          MHP (6)

 

Nidai Seven

(Ağrı)

Mustafa Gül

(Elazığ)

Mustafa Yaman

(Giresun)

Yusuf Kırkpınar

(İzmir)

Osman Fevzi Zihnioğlu

(Sakarya)

Ahmet Erol Ersoy

(Yozgat)

                          FP (5)

 

Mehmet Fuat Fırat

(İstanbul)

Salih Kapusuz

(Kayseri)

Kemal Albayrak

(Kırıkkale)

Osman Pepe

(Kocaeli)

Yaşar Canbay

(Malatya)

                          ANAP (4)

 

Celal Esin

(Ağrı)

Sefer Ekşi

(Kocaeli)

Sefer Koçak

(Ordu)

Mehmet Güneş

(Şanlıurfa)

                          DYP (4)

 

Mustafa Örs

(Burdur)

Nevfel Şahin

(Çanakkale)

Veysi Şahin

(Mardin)

Mümtaz Yavuz

(Muş)

 

 

BAŞKAN - Okunan listeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir efendim.

Çevre Komisyonu üyelikleri aday listesini okutuyorum:

 

Çevre Komisyonu Üyelikleri Aday Listesi (25)

                          DSP (6)

 

Esvet Özdoğu

(Ankara)

Ali Arabacı

(Bursa)

Nural Karagöz

(Kırklareli)

Nazif Topaloğlu

(Muğla)

Fikret Uzunhasan

(Muğla)

Hasan Suna

(Yalova)

                          MHP (6)

 

Recai Yıldırım

(Adana)

Abdülkadir Akcan

(Afyon)

Sedat Çevik

(Ankara)

Hamdi Baktır

(Kayseri)

Mustafa Sait Gönen

(Konya)

Mehmet Ceylan

(Sıvas)

                          FP (5)

 

Ahmet Sünnetçioğlu

(Bursa)

Nurettin Aktaş

(Gaziantep)

Mustafa Baş

(İstanbul)

Zeki Ünal

(Karaman)

Özkan Öksüz

(Konya)

                          ANAP (4)

 

Burhan İsen

(Batman)

Hakkı Oğuz Aykut

(Hatay)

Ediz Hun

(İstanbul)

Hasan Özyer

(Muğla)

                          DYP (4)

 

Musa Konyar

(Ağrı)

Nurettin Atik

(Diyarbakır)

Hakkı Töre

(Hakkâri)

Takiddin Yarayan

(Siirt)

 

BAŞKAN - Okunan listeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir efendim.

Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu üyelikleri aday listesini okutuyorum:

 

Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Üyelikleri Aday Listesi (25)

                          DSP (6)

 

Ertuğrul Kumcuoğlu

(Aydın)

Sebahat Vardar

(Bilecik)

Mustafa Karslıoğlu

(Bolu)

Ali Ahmet Ertürk

(Edirne)

Perihan Yılmaz

(İstanbul)

Erol Karan

(Karabük)

                          MHP (6)

 

Ersoy Özcan

(Bolu)

Orhan Şen

(Bursa)

Hasan Basri Üstünbaş

(Kayseri)

Mükremin Taşkın

(Nevşehir)

Reşat Doğru

(Tokat)

Mesut Türker

(Yozgat)

                          FP (5)

 

Mehmet Zeki Okudan

(Antalya)

Mahfuz Güler

(Bingöl)

Sacit Günbey

(Diyarbakır)

Ahmet Demircan

(Samsun)

Bekir Sobacı

(Tokat)

                          ANAP (4)

 

Nurettin Dilek

(Diyarbakır)

Emre Kocaoğlu

(İstanbul)

İlhan Aküzüm

(Kars)

Ali Kemal Başaran

(Trabzon)

                          DYP (4)

 

İbrahim Konukoğlu

(Gaziantep)

İsmail Karakuyu

(Kütahya)

Doğan Baran

(Niğde)

Mehmet Sait Değer

(Şırnak)

 

 

BAŞKAN - Okunan listeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.

Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu üyelikleri aday listesini okutuyorum:

 

Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyelikleri Aday Listesi (25)

                          DSP (6)

İsmet Vursavuş

 

(Adana)

Numan Gültekin

(Balıkesir)

Mustafa İlimen

(Edirne)

Necati Albay

(Eskişehir)

Mahmut Erdir

(Eskişehir)

Yücel Erdener

(İstanbul)

                          MHP (6)

 

Adnan Fatin Özdemir

(Adana)

Ali Uzunırmak

(Aydın)

Ali Keskin

(Denizli)

Mihrali Aksu

(Erzincan)

Ali Özdemir

(Gaziantep)

Nail Çelebi

(Trabzon)

                          FP (5)

 

Latif Öztek

(Elazığ)

Ahmet Nurettin Aydın

(Siirt)

Musa Demirci

(Sıvas)

Ahmet Karavar

(Şanlıurfa)

Maliki Ejder Arvas

(Van)

                          ANAP (4)

 

Nurettin Dilek

(Diyarbakır)

Evren Bulut

(Edirne)

Mecit Piruzbeyoğlu

(Hakkâri)

Ali Güner

(Iğdır)

                          DYP (4)

 

Mehmet Halit Dağlı

(Adana)

Mahmut Nedim Bilgiç

(Adıyaman)

Mehmet Baysarı

(Antalya)

Zeki Ertugay

(Erzurum)

 

BAŞKAN - Okunan listeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu üyelikleri aday listesini okutuyorum:

 

Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu  Üyelikleri Aday Listesi (25)

                          DSP (6)

 

Halit Dikmen

(Aydın)

Fahrettin Gülener

(Bursa)

Abdulsamet Turgut

(Diyarbakır)

Akif Serin

(İçel)

Ahmet Arkan

(Kocaeli)

Eyüp Doğanlar

(Niğde)

                          MHP (6)

 

Aydın Gökmen

(Balıkesir)

Mustafa Haykır

(Kırşehir)

Cumali Durmuş

(Kocaeli)

Hasan Kaya

(Konya)

Ali Serdengeçti

(Manisa)

Mükerrem Levent

(Niğde)

                          FP (5)

 

Mehmet Altan Karapaşaoğlu

(Bursa)

Azmi Ateş

(İstanbul)

Ali Coşkun

(İstanbul)

Remzi Çetin

(Konya)

Şükrü Ünal

(Osmaniye)

                          ANAP (4)

 

Mahmut Bozkurt

(Adıyaman)

Cengiz Altınkaya

(Aydın)

Kenan Sönmez

(Bursa)

Miraç Akdoğan

(Malatya)

                          DYP (4)

 

Mustafa Cihan Paçacı

(Ankara)

Saffet Kaya

(Ardahan)

İlhan Aytekin

(Balıkesir)

İlyas Yılmazyıldız

(Balıkesir)

 

BAŞKAN - Okunan listeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Hesaplarını İnceleme Komisyonu üyelikleri aday listesini okutuyorum:

Türkiye Büyük Millet Meclisi Hesaplarını İnceleme Komisyonu Üyelikleri Aday Listesi (13)

                          DSP (3)

 

Burhan Bıçakçıoğlu

(İzmir)

Çetin Bilgir

(Kars)

Fikret Tecer

(Kırşehir)

                          MHP (3)

 

Melek Denli Karaca

(Çorum)

Nazif Okumuş

(İstanbul)

Sadık Yakut

(Kayseri)

                          FP (3)

 

Mehmet Özyol

(Adıyaman)

Tevhit Karakaya

(Erzincan)

Mehmet Çiçek

(Yozgat)

                          ANAP (2)

 

Mahmut Bozkurt

(Adıyaman)

Ataullah Hamidi

(Batman)

                          DYP (2)

 

Faris Özdemir

(Batman)

Yıldırım Ulupınar

(İzmir)

 

BAŞKAN - Okunan listeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

Dilekçe Komisyonu üyelikleri aday listesini okutuyorum:

Dilekçe Komisyonu Üyelikleri Aday Listesi (13)

                          DSP (3)

 

Gönül Saray Alphan

(Amasya)

Faruk Demir

(Ardahan)

Süleyman Yağız

(İstanbul)

                          MHP (3)

 

Ali Halaman

(Adana)

İrfan Keleş

(Çankırı)

Nevzat Taner

(Kahramanmaraş)

                          FP (3)

 

Osman Aslan

(Diyarbakır)

Hüseyin Arı

(Konya)

Mehmet Elkatmış

(Nevşehir)

                          ANAP (2)

 

Şadan Tuzcu

(İstanbul)

Ersin Taranoğlu

(Sakarya)

                          DYP (2)

 

Metin Kocabaş

(Kahramanmaraş)

İbrahim Yazıcı

(Muğla)

BAŞKAN - Okunan listeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir efendim.

Kamu İktisadî Teşebbüsleri Komisyonu üyelikleri aday listesini okutuyorum:

Kamu İktisadî Teşebbüsleri Komisyonu Üyelikleri Aday Listesi (35)

                         

DSP (9)

 

İbrahim Yavuz Bildik

(Adana)

Arif Sezer

(Adana)

Ahmet Güzel

(İstanbul)

Suhliye Serbest

(İstanbul)

Erdoğan Toprak

(İstanbul)

Salih Dayıoğlu

(İzmir)

Hasan Metin

(İzmir)

M. Hadi Dilekçi

(Kastamonu)

Tahsin Boray Baycık

(Zonguldak)

                          MHP (8)

 

Bekir Ongun

(Aydın)

Süleyman Coşkuner

(Burdur)

Bedri Yaşar

(Gümüşhane)

Osman Gazi Aksoy

(Isparta)

Ali Gebeş

(Konya)

Cemal Enginyurt

(Ordu)

Armağan Yılmaz

(Uşak)

Ayhan Çevik

(Van)

                          FP (7)

 

Ali Gören

(Adana)

M. Zeki Çelik

(Ankara)

İsmail Özgün

(Balıkesir)

Alaattin Sever Aydın

(Batman)

Mustafa Geçer

(Hatay)

Lütfi Yalman

(Konya)

Mustafa Niyazi Yanmaz

(Şanlıurfa)

                          ANAP (6)

 

Birkan Erdal

(Ankara)

Kenan Sönmez

(Bursa)

Aydın Ayaydın

(İstanbul)

Şamil Ayrım

(İstanbul)

Erkan Kemaloğlu

(Muş)

Ahmet Kabil

(Rize)

                          DYP (5)

 

Murat Akın

(Aksaray)

Rasim Zaimoğlu

(Giresun)

Ramazan Gül

(Isparta)

Mehmet Yalçınkaya

(Şanlıurfa)

Ali Naci Tuncer

(Trabzon)

BAŞKAN - Okunan listeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir efendim.

İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyelikleri aday listesini okutuyorum:

İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Üyelikleri Aday Listesi (25)

                         

DSP (6)

 

Sema Pişkinsüt

(Aydın)

Hasan Macit

(Burdur)

Orhan Ocak

(Bursa)

Mehmet Özcan

(İzmir)

Tunay Dikmen

(Muğla)

Şenel Kapıcı

(Samsun)

                          MHP (6)

 

Mehmet Arslan

(Ankara)

Osman Müderrisoğlu

(Antalya)

Ali Keskin

(Denizli)

Mehmet Nuri Tarhan

(Hatay)

Abbas Bozyel

(Iğdır)

Hüseyin Akgül

(Manisa)

                          FP (5)

 

Yakup Budak

(Adana)

Ömer Vehbi Hatipoğlu

(Diyarbakır)

Eyüp Fatsa

(Ordu)

Mehmet Bekâroğlu

(Rize)

Nezir Aydın

(Sakarya)

                          ANAP (4)

 

Seyyit Haşim Haşimi

(Diyarbakır)

Emre Kocaoğlu

(İstanbul)

Rifat Serdaroğlu

(İzmir)

Miraç Akdoğan

(Malatya)

                          DYP (4)

 

Mahmut Nedim Bilgiç

(Adıyaman)

Mehmet Gözlükaya

(Denizli)

Kadir Bozkurt

(Sinop)

Kamer Genç

(Tunceli)

BAŞKAN - Okunan listeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir efendim; hayırlı uğurlu olsun.

Sayın milletvekilleri, komisyonların toplanarak, İçtüzüğün 24 üncü maddesine göre, başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip üyelerini seçmeleri gerekmektedir.

Bu nedenle, Anayasa, Adalet, Millî Savunma, İçişleri, Tarım, Orman ve Köyişleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi Hesaplarını İnceleme, Dilekçe, Kamu İktisadî Teşebbüsleri ve İnsan Haklarını İnceleme Komisyonları 9 Kasım 2000 Perşembe günü saat 11.00'de; Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor, Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm, Çevre, Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler ve Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonları ise 9 Kasım 2000 Perşembe günü saat 12.00'de kendi salonlarında toplanacaktır.

Komisyonların toplantı gün ve saatleri ayrıca ilan tahtalarına asılacaktır.

Arz ederim efendim.

Efendim, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bir tezkere daha vardır.

IV. - BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI (Devam)

C) Tezkereler ve Önergeler (Devam)

5. - Devlet Bakanı Mehmet Keçeciler'in, Muğla Milletvekili Nazif Topaloğlu'na ait (6/509, 6/510, 6/511) ) esas numaralı sözlü sorulara bir defada cevap vereceğine ilişkin önergesi

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Gündemin "Sözlü Sorular" bölümünde bulunan Muğla Milletvekili Sayın Nazif Topaloğlu'na ait (6/509), (6/510), (6/511) sıra sayılı sözlü sorularına Maliye Bakanlığımızın cevabını topluca arz edeceğimden, gereğini bilgi ve müsaadelerinize arz ederim.

Mehmet Keçeciler

   Devlet Bakanı

BAŞKAN - Efendim, gündemin "Sözlü Sorular" kısmına geçiyoruz. Bir saatimiz var.

VI. - SORULAR VE CEVAPLAR

A) SÖZLÜ SORULAR VE CEVAPLARI

1. - Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'nın, Ders Araçları Enstitüsünde bazı elemanların işten çıkarılıp yerlerine yeni personel alındığı iddialarına ilişkin Millî Eğitim Bakanından sözlü soru önergesi (6/479)

BAŞKAN - Efendim, ilk başta, Millî Eğitim Bakanı Sayın Bostancıoğlu'nun talebi üzerine, Samsun Milletvekili Sayın Musa Uzunkaya'nın (6/479, 550, 551, 657, 660, 735, 740, 859, 865 ve 867) esas numaralı sözlü sorularının görüşmelerine başlıyoruz.

Sayın Bakanım, sözlü soruları sırasıyla mı okuyalım?..

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Sinop)- Hepsine birlikte cevap vereceğim.

BAŞKAN - Tamam efendim.

Sözlü soruları sırasıyla okutuyorum:

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularıma Millî Eğitim Bakanı Sayın Metin Bostancıoğlu'nun sözlü cevap vermesine delâletlerinizi arz ederim. 17.01.2000

Musa Uzunkaya

      Samsun

1- Bakanlığınız Ders Araçları Enstitüsünden, eleman fazlalığı nedeniyle 100 adet elemanı çıkarıp, kadrolaşma amaçlı yeni 34 kişilik bir kadro aldığınız iddia ve duyumları doğru mudur? Görevden alınan ve tekrar göreve getirilen elemanlar hangi amaçla getirilmiştir.

2- KESK'e bağlı EĞİTSEN'in bu konularda aktif rol oynadığı, mezkür sendika yandaşlarının kurdukları yayın şirketleri ile bakanlığın trilyonlarla ifade edilen kitap basımı işlerini özel ve ideolojik amaçlı bir gruba teslim etme, rant sağlama endişelerine katılıyor musunuz? Ders Araçları Enstitüsünün, Ders Araçları Merkezine dönüşmesinin özel bir anlamı var mıdır?

BAŞKAN - Buyurun Sayın Bakan.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Sinop)- 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu ile 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükümleri esas alınarak hazırlanan Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Yönetmeliğinin 5 inci maddesiyle düzenlenen Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Teşkilatında eğitimi araştırma ve geliştirme alanında hizmet vermek üzere, aynı yönetmeliğin 21 inci maddesinde sayılan 6 enstitü yer almıştır. Ancak, 4.12.1999 gün ve 23896 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren söz konusu yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair yönetmelikle, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Teşkilatı yeniden düzenlenerek, Başkanlık bünyesinde faaliyet gösteren 6 enstitü yerine, Eğitim Araştırmaları Merkezi oluşturulması ve söz konusu merkezin görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma esaslarının bir yönergeyle belirlenmesi öngörülmüştür.

Bu öngörü çerçevesinde, eğitim alanında değişen ve gelişen bireysel ve toplumsal gereksinimlere daha rasyonel yanıt verebilmek amacıyla, 22.12.1999 tarih, 17428 sayılı onay ile Eğitim Araştırmaları Merkezi ve Akşam Sanat Okulu kurulmuş; bununla eşzamanlı olarak yürürlüğe konulan yönergeyle de, merkezin çalışma esasları, iş ve işlemleri, görev ve tanımları ve görevlendirilecek personelde aranılacak nitelikler belirtilmiştir. Bu çerçevede, faaliyeti durdurulan Eğitim Araçları İnceleme Enstitüsü ve Akşam Sanat Okulu personelinden, durumları söz konusu yönergeyle belirlenen görev tanımları ile genel ve özel niteliklere uygun personel merkez norm kadrosunda bırakılmış, kalan kadrolara ise yeni atamalar gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, yönergede belirlenen görev tanımlarına ve görevlendirilecek personelde aranacak genel ve özel niteliklere uygun olmayan enstitü personelinin atanması ise, durumlarına uygun okul ve kurumlara olacak şekilde yapılmıştır. Herhangi bir kişi veya gruba ayrıcalık tanınması söz konusu değildir. KESK ve KESK'e bağlı Eğitim-Sen'in bu konularda aktif rol oynaması söz konusu değildir. Hiçbir sendikanın, Bakanlığımızın çalışmaları konusunda aktif rol oynamaları söz konusu değildir.

Mezkûr sendika yandaşlarının kurdukları yayın şirketleriyle, Bakanlığın trilyonlarla ifade edilen kitap basım işlemlerinin özel ve ideolojik amaçlı bir gruba teslim edilmesi de söz konusu değildir. Rant sağlanmasından da bahsedilemez.

Teşekkür ederim. (DSP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın Bakan.

Soru cevaplandırılmıştır.

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Efendim, bazı bilgilerimiz var; ama, herhalde toptan cevap vereceğiz.

BAŞKAN - Yok... Toptan yok...

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Sayın Bakan toptan cevap veriyor, herhalde biz de öyle vereceğiz.

BAŞKAN - Sizin bu cevaba ilave edeceğiniz, soracağınız bir şey var mı?

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Cevaptan şahsen tatmin olamadığımı söylüyorum. Kuralları değiştiriyor Sayın Bakan. Kurallarına göre, yeni...

BAŞKAN - Efendim, şu şifreye bir girer misiniz lütfen; şifreye girin ki, Sayın Bakanı bir daha yerine oturtup rahatsız etmeyelim.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Devamla) - Sayın milletvekilim, benim talebim İçtüzükte yazılı bir maddeye dayanmaktadır. O madde gereğince, bakan eğer dilerse, sorulara toplu cevap verme hakkına sahiptir. Ben de bundan yararlanmak için bir öneri getirdim.

BAŞKAN - Sayın Bakanım, Sayın Uzunkaya zaten aynı şeyi söylediler.

Siz oturmayın efendim. Lütfederseniz, İçtüzüğün 98 inci maddesine göre, Sayın Uzunkaya, yeniden kısa olmak üzere sual soracak.

Buyurun efendim.

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Sayın Başkan, Değerli Bakanım, kendileri, koydukları kurallara göre bir tayin yaptıklarını kabul ediyorlar. Bizim de söylediğimiz, zaten, daha önceden Talim Terbiyede var olan bu kurulun statüsünü değiştirip yeni atamaların gerekçesini hazırlamış olmasıdır.

Ha, Sayın Bakan diyorsa ki, ben KESK'e danışmadım, ideolojik bir amacım yok; orada yapılan tayinler ile alınanların durumu ortadadır.

Ben, Sayın Bakanın yaptıkları atamaları ne derece yakinen takip edip etmediklerini bilmiyorum; ama, bir çoğundan haberleri olmadığını zannediyorum. Kuralları değiştirdi Sayın Bakan, yeni kurallara göre atama yaptı; bunu itiraf ediyor. Gerekçesi sağlıklı bir iddia değildir.

Doğrudur, 100 trilyondan fazla bir kaynak, burada, bir şekilde, Millî Eğitim yayınları aracılığıyla birilerine -tamamıyla değilse bile kısmen- rant sağlıyor endişesini taşıdığımı söyledim. O konuda da tatmin olmuş değilim; ama, Bakanımız cevap verdi.

Teşekkür ediyorum.

BAŞKAN  Sayın Bakanım, ikinci cevap hakkınız var; aynı soruya cevap verebilirsiniz isterseniz; buyurun efendim.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Sinop) - Yapılan işlemlerin tamamı, kanun, tüzük ve yönetmeliklere uygundur. Eğitim Araştırmaları Merkezi kurulması bir ihtiyaçtan doğmuştur. Bu, bir yönetim tercihidir; yapılan işlemlerde, hiç kimse kayrılmamıştır.

Teşekkür ediyorum.

MUSA UZUNKAYA (Samsum) - Saygı duyuyorum... Sayın Bakanın yönetim tercihine saygı duyuyorum...

BAŞKAN - Teşekkür ediyorum Sayın Bakan.

Diğer soru önergesini okutuyorum :

2. - Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya’nın, Samsun İlinde toplanan eğitime katkı payı miktarına ve yapılan okul sayısına ilişkin Millî Eğitim Bakanından sözlü soru önergesi (6/550)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularıma Millî Eğitim Bakanı Sayın Metin Bostancıoğlu’nun sözlü olarak cevap vermesini, delaletlerinize arz ederim.

Musa Uzunkaya

     Samsun

1- Samsun İlinde toplanan eğitime katkı payı vergileri toplamı yıllar itibarıyla ne kadardır?

2- Bu verginin yürürlüğe girdiği tarihten sonra Samsun’da yapımına başlanan okul ve derslik sayısı nedir? Bu iş için ne kadar harcama yapılmıştır?

3- Yasa gereği toplanan bu vergi dışında, Samsun’daki ilköğretim okulları ve liselerde okuyan öğrencilerden asgarî 5 milyon olarak ve okul giderlerine katkı gerekçesiyle talep edilerek toplanan miktar ne kadar olmuştur?

4- Bu talebin yasal dayanağı nedir?  Türkiye genelinde  50-57 trilyon liralık bu para akışının takibi Bakanlıkça ne şekilde

BAŞKAN - Buyurun Sayın Bakan.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Sinop) - Sayın Uzunkaya’nın (6/550) esas numaralı sorusuna şu cevabı veriyorum :4306 sayılı Kanun gereği “eğitime katkı payı” adı altında toplanan verginin Samsun İlindeki tahsilat miktarı; Aralık 1998 döneminde, o döneme göre,  936 110 103 000 lira; Aralık 1999 döneminde, 1 150 621 103 000 lira; Ağustos 2000 döneminde, 859 778 910 000 liradır.

Samsun İline 4306 sayılı Kanunla elde edilen gelirlerden il ilköğretim kurumları yapım programı çerçevesinde yaptırılması planlanan ilköğretim okullarıile mevcutlarının ilaveleri, bakım ve onarımları maksadıyla, 1998 yılında 2 trilyon 900 milyar lira ödenek harcanmıştır. Biraz önce belirttiğim gibi,  1998 yılında,  tahsilat  936 milyar  110 milyon liradır,  yapılan  harcama  2 trilyon 900 milyar  liradır;  1999  yılında,  1 trilyon  695  milyar  liradır, kaldı ki, bu miktar, tahsilat bazında 859 778 910 000 liraydı.

1999 yılında, belirttiğim gibi, 1 trilyon 695 milyar lira olan miktarla birlikte, 4 trilyon 595 milyar 900 milyon liralık ödenek ile diğer kaynaklar birleştirilerek oluşturulan iki yılın toplamı 11 trilyon 542 milyar 805 milyon liralık yapım bütçesiyle, 48 adet 485 derslikli ilköğretim okuluyla, 520 öğrenci kapasiteli 2 pansiyon inşaatı tamamlanarak hizmete verilmiş, 4 ilköğretim okulunun inşaatı da belli seviyeye getirilerek 2000 yılına sirayet ettirilmiştir. 2000 yılında ise, bu kaynaktan, yapım-bakım-onarım ve ek dersliklerin giderlerinde kullanılmak üzere, 3 trilyon 715 milyar liralık bütçeyle, toplam 199 derslikli ilköğretim okulları, 600 yatak kapasiteli öğrenci pansiyonları ile 10 daireli lojman yapımları yıl sonu itibariyle bitirilecek şekilde inşaatları devam etmektedir.

Ayrıca, Bakanlığımızca, 1998 yılında, merkezden ihaleleri gerçekleştirilen 7 ilköğretim okulundan 5'i bitirilerek hizmete sunulmuştur. 2'sinin müteahhidi taahhüdünü yerine getiremediğinden sözleşmesi feshedilmiştir; bunlar için yapılan toplam harcama 1 trilyon 811 milyar liradır. Yarım kalan bu 2 ilköğretim okulu ile yeni planlanan 4 ilköğretim okulunun ihale çalışmaları tesisler 2001 yılında tamamlanacak şekilde devam etmektedir, ihale aşamasındadır.

Samsun İlindeki ilköğretim okulları ve liselerde Okuyan öğrencilerin "eğitime katkı payı" adıyla ifade edilen, gönüllü ve istekli olarak yaptıkları bağışlar 1997 yılında 26 345 536 790 lira, 1998 yılında 74 846 467 500 lira, 1999 yılında 93 067 542 500 lira, 2000 yılında 93 375 087 320 lira olmak üzere toplam 287 634 434 110 liradır.

Mevzuatı gereği bağışlar, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı, bir, her kademe ve türdeki eğitim kurumlarında eğitim ve öğretimin toplum ve kişilerin ekonomik ve sosyal ve kültürel ihtiyaçlarını karşılayacak nitelik ve niceliğe ulaşması için, maddî ve manevî katkıda bulunmak ve bu amaçla yeni kaynaklar sağlamak üzere kurulan Millî Eğitim Vakfı makbuzlarıyla toplanmakta ve toplanan paranın yüzde 10'u millî eğitim müdürlüklerine, yüzde 15'i Millî Eğitim Vakfına, yüzde 75'i de toplandığı okula kalmakta ve öğrencilere sunulan eğitim öğretim hizmetlerinin daha da iyileştirilmesinde kullanılmaktadır.

Millî Eğitim Vakfı 903 sayılı Kanuna ve vakıflarla ilgili tüzük hükümlerine göre kurulmuş, 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunuyla, Yardım Toplama Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre yardım toplamakta, genel merkezi ile il ve ilçe şubelerinin tüm iş ve işlemleri, her yıl, Vakıflar Genel Müdürlüğü müfettişlerince denetlenmektedir.

Biraz önce, Samsun İinden toplanan eğitime katkı payını ve yıllar itibariyle Samsun İlinde yapılan yatırım tesislerini açıkladım.

Eğitime katkı payıyla yapılan hizmetler sadece derslik yapımından ibaret değildir. Proje, yapım, inşaat, donanım, kitap ve taşıma giderleri de bu fondan karşılanmaktadır. Her kuruşun hesabı titizlikle tutulmaktadır.

Teşekkür ederim. (DSP, MHP ve ANAP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederim efendim.

Sayın Uzunkaya, tatmin oldunuz mu?

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Teşekkür ederim.

BAŞKAN - Ben teşekkür ederim.

Diğer soruyu okutuyorum:

3. - Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'nın, ilköğretim öğrencilerinin bir günlük gazeteye abone olmaya zorlandıkları iddiasına ilişkin Millî Eğitim Bakanından sözlü soru önergesi (6/651)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularıma, Millî Eğitim Bakanı Sayın Metin Bostancıoğlu'nun sözlü olarak cevap vermesini delaletlerinize arz ederim. 24.3.2000

                                                                                                         Musa Uzunkaya

                                                                                                               Samsun

1.- İlköğretim okulu idarecilerinin, bilgisayar promosyonu nedeniyle, öğrencilerini, Milliyet Gazetesine abone olmaya zorladıkları iddiaları doğru mudur?

2.- Bakanlığınızca bu konuda alınmış bir tavsiye kararı söz konusu mudur?

3.- İddialar doğru ve böyle bir tavsiye kararı mevcut ise, bu uygulamadan, Doğan Medya Grubunun ne kadar gelir ve tiraj elde edeceği düşünülmekte midir?

4.- Bu olay, bakanlığınızın bilgisi ve tavsiyesi dışında gerçekleşmekte ise, bu idareciler hakkında herhangi bir işlem yapılacak mıdır?

5.- Örneğin, öğrenciler, Zaman ya da Akit gazetelerine abone olmaya zorlansalardı, bakanlık olarak tavrınız ne olurdu?

BAŞKAN - Buyurun Sayın Bakan.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Sinop) - İlköğretim okulu idarecilerinin, bilgisayar promosyonu nedeniyle, öğrencileri, Milliyet Gazetesine abone olmaya zorladıkları iddiası doğru değildir. Bakanlığımızın, Milliyet Gazetesinin dağıttığı bilgisayar promosyonuyla ilgili tavsiye kararı bulunmamaktadır.

Milliyet Gazetesinin, ilköğretim okullarına bilgisayar verilmesini konu alan promosyonuna, hiçbir zorlama yapılmadan, kampanyaya, herkesin, gönüllü esaslara göre katıldıkları, incelememiz sonunda anlaşılmıştır.

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Sayın Başkan...

BAŞKAN - Buyurun efendim.

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Sayın Başkan, Değerli Bakanımızın az önceki sorusuyla burada birleştirilen bir husus var. Diyorlar ki: "Promosyona vatandaşımız zorlanmadı; hocalarımızın böyle bir zorlaması olmadı..." Olduğunun belgeleri elimizde var. Zatıâlinizin de bilgisi olduğuna inanıyorum. Kaldı ki, deminki cevapta da - zaten sadece burayla benzerliği olduğu için orada söz almak istemedim- "gönüllü" diye söylediğiniz, Samsun'da toplamı 287 milyar lira olan -başka yerde daha fazla- eğitime katkı payının, yasayla olan değil, dışarıdan, okullara öğrenciler kaydolurken fevkalade namüsait şartlar altında, öğrencinin önlüğünü almakta zorluk çeken velilerden zorla alındığını... Vakıflar -yıllarca vakıf idareciliği yaptım- zorla bağış almaz; verebiliyorsa verileni kabul eder; ama, okullarımızda bu olayın böyle olmadığını..

İkincisi: Promosyon için de, ismi geçen gazeteye -birçok okulumuzda- öğrencilerimizin  zorunlu abone edildiğini, elimize intikal eden bilgiler ve kanıtlarla takdim etmemiz de mümkündür. Sayın Bakanımızın da konudan haberi olduğunu zannediyorum.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Sinop)- Sayın Başkanım, göreve başladığım ilk günden beri hukuka, hukuk kurallarına titizlikle davranacağımı beyan etmiştim; bunu böyle de yapmaktayım. Eğer, yasalara aykırı böyle bir zorlama varsa, genellemeyle bir yere varamayız, somut olarak "şu, şunu yapmıştır" diye bize bildirirseniz, işlemini yaparım.

Teşekkür ederim.

BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın Bakan.

4. - Samsun  Milletvekili  Musa Uzunkaya'nın Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde görevli bir öğretim üyesinin Cumhurbaşkanına yazdığı mektup nedeniyle cezalandırıldığı iddialarına ilişkin Başbakandan sözlü soru önergesi (6/657)

657 sıra sayılı sözlü soru önergesini okutuyorum:

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularıma Başbakan Sayın Bülent Ecevit'in sözlü olarak cevap vermesini delaletlerinize arz ederim. 31.3.2000

                                                                                                         Musa Uzunkaya

                                                                                                               Samsun

1- Atatürk Üniversitesi Erzincan İlahiyat Yüksek Okulu öğretim üyelerinden Doçent Doktor Şadi Eren'e YÖK tarafından kamu görevinden çıkarma cezası verilmiş midir?

2- Böyle bir ceza verilmiş ise, akademik ve bilimsel özerklik ve özgürlüğe sahip olan bir öğretim üyesinin basında intişar ettiği gibi Sayın Cumhurbaşkanına zata mahsus olarak yazdığı mektupla  "eğitim müesseselerinin sıkıntılarını dile getirmesi"  hangi hukuka göre suç teşkil edebilmektedir?

3- Adı geçen yedi sayfalık, Cumhurbaşkanının zatına gönderilen mektupta iddia edildiği gibi "laikliğe aykırı ve siyasî propaganda içerikli" ne gibi suçlar işlenmiştir?

4- İlahiyat fakültelerinin ikinci öğretimlerinin iptal edilmesi, ilahiyat yüksekokullarının öğrenci almaması, Kur'an kursları ve hafızlık eğitiminin, âdeta, yok edildiğinin ve imam-hatip liselerinin kapatılmış olduğunun ifade edilmesi ve bu sorunların çözümü için (5+3) ilkoğretim uygulamasının, Türkiye gerçeklerine daha uygun olacağının ilgili bir akademisyen tarafından Sayın Cumhurbaşkanına iletilmesinin suç sayılması ne derece hukukîdir? YÖK'e suç duyurusunda bulunmak üzere, mektubu ikinci defa seçilmesini özlediğimiz  Sayın Cumhurbaşkanı mı göndermiştir?

BAŞKAN - Buyurun Sayın Bakan.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Sinop) - Yüksek Öğretim Kurulu, Yüksek Disiplin Kurulunun 29.3.2000 tarihli toplantısında Doç. Dr. Şadi Eren'in  Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliğinin 11 inci maddesinin (b-1) ve (b-2) fıkraları uyarınca, kamu görevinden çıkarma cezasıyla cezalandırılmasına karar verilmiştir.

Cumhurbaşkanlığı makamına gönderilen söz konusu mektup ve eki bildirinin birçok yerinde Anayasaya, Cumhuriyetin temel ilkelerine ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun bazı maddelerine muhalif davranıldığı, bunun alenen neşir yoluyla yapıldığı, Cumhurbaşkanı ve Cumhurbaşkanlığı makamına, devlete ve devletin silahlı kuvvetlerine neşir yoluyla hakarette bulunularak, tahkir ve tezyif edildiği, halkın dinî duygularının istismar edilerek, vatandaşlar arasında kin ve husumet yaratarak, halkı laikliğe karşı kışkırtacak ifadelerin yer aldığı anlaşılmıştır.

Yükseköğretim Denetleme Kurulu Başkanlığınca, ilgili hakkında yapılan soruşturma sonucunu düzenleyen 14.11.1999 tarihli fezlekede Doç. Dr. Şadi Eren'e isnat edilen fiillerin sübuta erdiği ve adı geçenin disiplin yönünden Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliğinin 11 inci maddesinin (b-1) ve (b-2) fıkraları uyarınca, kamu görevinden çıkarılma cezasıyla cezalandırılması; ceza soruşturması bakımından da, Türk Ceza Kanununun 158, 159, 240 ve 312 nci maddeleri uyarınca lüzumu muhakeme kararı alınması teklif edilmiştir fezlekede.

Atatürk Üniversitesi Erzincan İlahiyat Meslek Yüksekokulu Öğretim Üyesi Doç.Dr. Şadi Eren tarafından Cumhurbaşkanlığına gönderilen 21.9.1999 tarihli mektup ve bu mektup ekinde bulunan bir siyasî bildirinin örnekleri, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğince Yükseköğretim Kuruluna intikal ettirilmiştir. Bildiğiniz gibi, Cumhurbaşkanlığı makamına gönderilen mektup ve dilekçeler, gereği için ilgili birimlere bu yöntemle gönderilmektedir.

BAŞKAN - Soru cevaplandırılmıştır efendim.

Müteakip soruyu okutuyorum :

5. - Samsun  Milletvekili  Musa Uzunkaya'nın, üniversitelere yerleştirilen öğrenci sayısının artırılıp arttırılmayacağına ilişkin Millî Eğitim Bakanından  sözlü soru önergesi (6/660)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularıma Millî Eğitim Bakanı Sayın Metin Bostancıoğlu'nun sözlü olarak cevap vermesini delaletlerinize arz ederim.4.4.2000

                                                                                                         Musa Uzunkaya

                                                                                                               Samsun

1) 2 milyon civarında öğrencinin katılacağı üniversite imtihanı sonucundu üniversitelere yerleştirilecek olan öğrenci sayısı ne olacaktır?

2) Üniversitelerde kontenjan artırımına dönük bir çalışma yapılmakta mıdır?

3) Üniversite sınavında başarılı olanlar arasında üniversite hazırlık kursu  görenlerin oranı nedir ? Bu oran, liselerdeki mevcut eğitim düzeyi ve dersane ihtiyacı konularında ne ifade etmektedir?

BAŞKAN - Buyurun efendim.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Sinop)  Yükseköğretim Kurulu 2000 yılı öğrenci seçme sınavı sonuçlarına göre,  yükseköğretim programlarına yerleştirilecek öğrenci kontenjanını 293 353 olarak belirlemiştir. 1999 yılı öğrenci seçme sınavlarında yükseköğretim programları kontenjanı 273 793 idi. Buna göre, 2000 yılı  öğrenci seçme sınavlarında yükseköğretim programları için 19 560 öğrencilik kontenjan artışı sağlanmıştır. Bu sayıların içinde, açık öğretim programlarına yerleştirilen öğrenci sayıları dahil değildir. Açıköğretim programlarını 105 veya daha fazla ÖSS puanı alan her aday tercih edebilmekte ve bu programlara, adaylar, kontenjan sıralamasına tabi olmadan yerleştirilmektedirler.

Yükseköğretim Kurulu, her yıl, üniversitelerin fiziki kapasitelerini, öğretim elemanı sayılarını ve ülkemizdeki istihdam olanaklarını dikkate alarak program bazında çalışmalar yapmakta ve üniversite öğretim programları kontenjanlarını, üniversitelerden alınan kontenjan önerilerini de göz önünde tutarak belirlemektedir. Görüldüğü gibi, kontenjan artırma, büyük ölçüde üniversitelerin kapasiteleriyle, üniversitelerin kapasiteleri ise yükseköğretimde yapılan yatırımlarla ilişkilidir.

Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından 1991 yılında yapılan bir araştırmada, adayların yüzde 81,43'ünün hiç kurs görmediği, yüzde 18,57'sinin en az bir alanda kurs gördüğü ifade edilmiştir. Daha sonraki yıllarla ilgili bir veri mevcut değildir.

MUSA UZUNKAYA (Samsun) -On sene geçmiş Sayın Bakanım...

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Devamla) - Biz yapmadık böyle bir şey...

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Keşke sonradan yapılsaydı...

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Devamla) - Ama, dikkat ettireceğim. Böyle bir araştırma, böyle bir anket yaptıracağım.

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - On yıldır, hangi öğrenciler kurstan geçiyor, devlet liseleri ne kadar başarılıdır, bunu izleyemiyorsa...

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Devamla) - Devlet liselerinin başarı oranları, kursa gidip gitmemeleriyle ilgili değildir. Devlet liselerinin ortaöğretim başarı puanları her yıl titizlikle tespit edilmekte, bilgisayar ortamında işlem görmektedir.

Teşekkür ederim.

BAŞKAN - Teşekkür ederim.

Diğer soruyu okutuyorum:

6. - Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'nın, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığınca yasaklanan yayınlara ilişkin Millî Eğitim Bakanından sözlü soru önergesi (6/735)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Millî Eğitim Bakanı Sayın Metin Bostancıoğlu tarafından sözlü olarak cevaplandırılması için delaletlerinizi arz ederim.15.6.2000

                                                                                                         Musa Uzunkaya

                                                                                                               Samsun

Bakanlığınız Talim Terbiye Kurulu Başkanlığınca daha önceden tavsiye edilmiş olmasına rağmen son günlerde Bakanlığınızın duyurularıyla yasaklanan 3 000 (üçbin) kadar, millî külltürümüze ait eserle ilgili olarak;

1- Söz konusu kitapların öğrencileri suça teşvik eden bir yanı var mıdır?

2- Kitapların bu özelliği nedeniyle kaç öğrencinin suç işlediği tespit edilmiştir?

3- Millî kültürümüzün bir parçası olan din temasını işleyen bu kitapları yasak kapsamına aldığınıza göre, sizce öğrencilere tavsiye edilmesi gereken kitaplar hangi kültüre ait olmalıdır?

4- Başında bulunduğunuz bakanlığın adında geçen "Millî" ifadesinin tanımı içinde, enternasyonel sol ve diğer yabancı ideolojiler de yer almakta mıdır?

BAŞKAN - Buyurun efendim.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Sinop) - Sayın milletvekilime, herhalde eksik veya yanlış bilgiler veriliyor. Sayın milletvekilimin, üçbin kadar kitabın yasaklandığına dair ifadesi doğru değildir. Bakanlığımızca, sadece 115 kitabın, eğitim ve öğretim açısından uygunluk kararı kaldırılmıştır; yasaklanmıştır değil, uygunluk kararı kaldırılmıştır.

Adı geçen kitapların uygunluk kararları, muhteviyatlarının, Millî Eğitim Temel Kanununda belirtilen genel amaç ve temel ilkelere aykırı olmaları nedeniyle kaldırılmıştır. Söz konusu kitaplardan bazı örnekler vermek istiyorum:

Kitabın adı: Ölçü ve Yoldaki Işıklar. Yazar: Abdülfettah Şahin. Yayınevi: Pırlanta Kitap Serisi. Bakın iptal nedeni nedir: "Üç çeşit kadın vardır; sokak kadını, zevk kadını, ev ve hizmet kadını. Hafifmeşrep sokak kadını, gözbağcı iblislere; ev ve hizmet kadınıysa, sonsuzluk soluklayan cennet hurilerine..."

Kitabın adı: Belgeler Gerçekleri Konuşuyor. Yazar: Doç. Dr. Ahmet Akgündüz. Nil Yayınları.

Sayfa 2: "Buna, cumhuriyet dönemindeki laik hukuk sisteminin halka şirin gösterilmesi için, Osmanlı devletinin de İslam hukukunu tatbik etmediği ve kendisine has laik bir hukuk nizamını uyguladığı  yahut hukuk nizamından  mahrum kaldığı  şeklindeki yarı resmî  görüşler de destek üzerince meseleye vâkıf olmayan Türk ve yabancı ilim adamları, Osmanlı hukuku hakkında yanlış bilgilendirilmişlerdir."

Sayfa 41: "Hâlâ fani bir şahsın hitabesini ilkokul çocuğuna ezberletmeyi ilim ve uygarlık kabul edip de, eskilere ve yenilere ait bütün ilimlerin anahtarı olan Kur'an'la ilme başlanılmasını, ilme engel sayan gafiller vardır."

Kitabın adı: Işık Şahsiyetler. Yazarı: Ahmet Ersöz. Nil Yayınları.

Sayfa 26: "Şeyhe itiraz haramdır. Derviş, şeyhin elinde gassalın; yani, ölü yıkayıcısının elindeki ölü gibi olmalıdır."

Sayfa 30: "Ameliyat olacağı sabah çocuğun başında beklerken uykuya dalmıştım. Rüyamda hoca efendimiz geldi 'Bismillahirrahmanirrahim' dedi, elini çocuğun karnına koydu. Uyandım, baktım, çocuk gaz çıkarmaya başladı, ameliyata gerek kalmadı."

Kitabın adı: Hadisler ve Nasihatlar. Mehmet Zahid Kotku. Seha Neşriyat.

Sayfa 255: "Herhangi bir kadın boynuna altından bir gerdanlık takarsa, onun bir misli de, kıyamet günü, onun boynuna ateşten bir gerdanlık asılacaktır."

Kitabın adı: Yemek Adabı. Mehmet Zahid Kotku. Seha Neşriyat.

Sayfa 40-41: "Sol ayağının üstüne oturup sağ ayağını dikmek, eliyle hem de üç parmağıyla yemek yemek, ekmeği ve eti bıçakla kesmemek, yemeği yerde yemek, yüksek masalarda yemek yemek mekruhdur. Yemekten sonra ellerini yalamak, sonra silmek... Yemekte yere düşen kırıntılar cennet hurilerinin nehirleridir, sofradan dökülenleri yemek" ve benzerleri...

Kitabın adı, Asrın Getirdiği Tereddütler; Abdüllatif Şahin; TÖV Yayınları.

Sayfa 16: "Zaten dine hizmet yoksa, hayatta kalmanın da bir manası yoktur. Biz, Allah'ın halifeleri olarak, yeryüzünde bütün hadiselere dinî duygu ve düşünceyle müdahale etmek mecburiyetindeyiz."

Sayfa 83: "O sırat ki, bir tarafta kadın, bir çengel olarak asılmış duruyor. Başka bir yerde içki, bir başka yerde de kumar, rüşvet, faiz... Evet, bütün bunlar birer çengel gibi asılmıştı ve nesiller için de bu yoldan geçme mecburiyeti vardı. Karşıya geçebilen seçkinler ise tahmin edilebilenden daha az, hatta azlardan da azdı."

Sayın milletvekilleri, eğitim araçları incelenirken, Eğitim Araçları İnceleme Yönetmeliği gereği, öğrencilerin suç oranlarını tespit değil, öğrencilerin, Anayasa ve 1 739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanununda belirtilen genel amaçlar ve temel ilkelere uygun olarak yetiştirilmelerini sağlayıcı ve pedagojik gelişmelere uygunluk esas alınmaktadır.

Din temasının işlendiği kitapların yasaklanması asla söz konusu değildir. Söz konusu kitaplarla, din, doğru anlaşılmalardan uzak, yanlış yönlendirmelere ve yanlış anlaşılmalara sebep olacak şekilde sunulmuştur. Verilen örneklerden de açıkça görülmektedir ki, adı geçen kitapların tavsiyesi de bu nedenle kaldırılmıştır.

Bakanlığımızda yürütülen bütün eğitim ve öğretim faaliyetleri, Anayasa, kanun, tüzük, yönetmelik ve ilgili mevzuat çerçevesinde gerçekleştirilmektedir.

Bunları bilgilerinize sunarım. (DSP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın Bakan.

Müteakip soru önergesini okutuyorum:

7. - Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'nın, ÖSYM sınavına başörtülü kız öğrencilerin alınmadığı iddiasına ilişkin Millî Eğitim Bakanından sözlü soru önergesi (6/740)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Millî Eğitim Bakanı Sayın Metin Bostancıoğlu tarafından sözlü olarak cevaplandırılması için delaletlerinizi arz ederim.

Saygılarımla. 19.6.2000

                                                                                                         Musa Uzunkaya

                                                                                                               Samsun

1.- ÖSYM Başkanı tarafından ÖSS sınavına kız öğrencilerin kimliklerini kanıtlamaları şartıyla başörtülü olarak girebileceği açıklanmış olmasına rağmen;

Isparta'da iki kız öğrencinin başörtülü olduğu için sınava alınmadığı,İstanbul, Sıvas, İzmit ve Elazığ'da ise sınav sorumlularınca kız öğrencilerin başlarının açılmaya zorlanıldığı haberleri doğru mudur?

2- Öğrencilerin ağır sınav stresi yanında, bir de bu şekilde hakaretlere maruz kalarak, huzursuz edilmesi sonucunda, sınavda başarısızlığa mahkûm olmalarının sorumluluğu kime aittir? Bu sorumlular hakkında bir işlem yapılacak mıdır?

3- İnsanları bu tür sorumsuzca hareketlere yönelten antidemokratik süreç ve yapılanmanın önünün alınabilmesi ve bu uygulamaların bir an önce sona ermesi için, bakanlık olarak bir icraatınız olacak mıdır?

BAŞKAN - Buyurun.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Sinop) - Yükseköğretim Genel Kurulunun 3.9.1999 tarih ve 99/6-96 sayılı ve Yükseköğretim Yürütme Kurulunun 1.10.1999 tarih ve 99/49-2711 sayılı kararlarıyla kabul edilen 2000 ÖSS Öğrenci Seçme Sınavı Kılavuzunda, kayıt kartına yapıştırılan fotoğrafın başörtüsüz olacağı veya sınava girişte adayların başlarının açık olacağı konusunda bir zorunluluk getirilmemiştir. 2000 ÖSS'de, bu bakımdan, geçen yıllara göre bir farklılık bulunmamaktadır.

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - 2000'de...

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Devamla) - 2000 ÖSS'de böyle bir farklılık bulunmamaktadır.

Önemli olan, adayların sınava girerken, kendi kimliklerini sınav görevlilerine tanıtmalarıdır, kendi kimliklerini tanıtmalarıdır. Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi, kimliğin belirlenmesi konusunda son derece hassas davranmakta ve birinin yerine diğerinin sınava girmesi olaylarını önlemek için elinden geleni yapmaktadır.

Soruların çalınmasını da engellemeye çok çalışmış; ancak, bir yıl önce -bildiğiniz gibi- bir imam-hatip lisesi mezunu tarafından bu sorular çalınmıştı. Ne var ki, sanık yakalandı, yargılanıyor.

Bu amaçla, sınav görevlilerine verilen uygulama yönergelerinde, adayların sınava girerken kimliklerinin belirlenmesi için, her türlü kontrolün yapılması ve kimlikleri belirlenemeyen adayların sınava alınmaması önemle vurgulanmaktadır.

Isparta, İzmit ve Sıvas İllerinde yapılan sınavla ilgili olarak, sınav salonlarında tutulan salon  sınav tutanaklarında, başörtüsüyle ilgili herhangi bir kayda rastlanmamıştır.

Elazığ ve İstanbul İlleri salon sınav tutanaklarında, bazı adayların sınava başörtülü olarak girmek istedikleri ve bu adayların sınava alındıkları ifadeleri yer almış, bu salonlarda herhangi bir tartışma yaşandığı veya başörtüsü nedeniyle herhangi bir adayın sınava alınmadığı ifadesine de rastlanmamıştır.

Yükseköğretim Genel Kurulu tarafından kabul edilerek uygulamaya konulan 2000 Öğrenci Seçme Sınavı ÖSS Kılavuzunda yer alan kurallara aynen uyulmuş, 2000 ÖSS'de sınava başörtüsüyle alınan hiçbir adayın sınavı iptal edilmemiştir.

Sınav görevlileri, adayların kimliklerini belirleyebilmek için gerekli kontrolleri yapmakla yükümlüdürler; ancak, bu kontroller yapılırken, hiçbir görevlinin adaylara hakaret etme hakkı da elbette bulunmamaktadır. Böyle bir olayın vukuunda, gerekli soruşturma ve işlemler Bakanlığımız, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi ile üniversite rektörlükleri tarafından titizlikle yürütülmektedir.

Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi, üniversiteye giriş sınavlarında, Yükseköğretim Kurulunun karar altına aldığı tüm kuralları titizlikle uygulamakta ve bu kuralların uygulanması için sınav görevlilerini çeşitli yollardan uyarmaktadır. Bu kuralların uygulanmasında, sınavda görev yapan tüm öğretim üyesi, yönetici ve öğretmenlerin, adaylara gerekli saygı kuralları içinde davranması kadar, adayların da bu kurallara uymaları ve sınav görevlilerine saygılı davranmaları gereklidir.

İnsanların birbirine saygı kuralları içinde davranmaları, Millî Eğitimimizin geliştirmeye çalıştığı en önemli amaçlardan biridir.

Teşekkür ederim. (DSP ve MHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Ben teşekkür ederim efendim.

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Müsaade eder misiniz Sayın Başkan?

BAŞKAN - Buyurun, yerinizden efendim.

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Sayın Bakana açıklamalarından dolayı teşekkür ediyorum.

Yalnız, 2000 öğretim yılında, daha açık olarak sorumda ifade ettiğim noktalarda, öğrenciler imtihana alınmadılar, terk edenler oldu ve psikolojik olarak baskı altında kaldıklarını zikrediyorum. İmtihana alınmayan, imtihan stresinde olan bir öğrencinin, başörtüsünden dolayı imtihan kapısında bekletilmesi, alınmaması, geç alınması, müdahaleler sonucu üst kurullara şikâyetten sonra, öğrencinin başarısına psikolojik olarak yansımalarını iddia ettim ve ilgililer hakkında bir işlem yapılıp yapılmadığını sordum; bir.

İkincisi; Sayın Bakan, az önce... Tabiî, tahmin ediyorum amaçlı söylemedi bunu, bir suçu işleyen kim olursa olsun, yani sermayenin yeşili kırmızısı olmadığı gibi, hırsızlığın imam-hatiplisi imam-hatipsizi de yoktur. Dolayısıyla, yanlış yapan, yanlış yapmıştır; ama, Sayın Bakan, özellikle "bir imam-hatipli soruları çaldı" derken...

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Devamla) - Öyle bir kastım yok... Öyle bir kastım yok...

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - ...bir bakan olarak, acaba bir yaklaşım mı sergilemek istedi; merak ettim...

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Devamla) - Hayır hayır, öyle bir kastım yok.

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Yani, endüstri meslek lisesi veya düz bir lise olsa, acaba diyecek miydi; merak ettim.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Devamla) - Onu da söylerdim... Onu da söylerdim...

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Bir diğer konu da, demin, yasaklanan kitaplarla ilgili bir açıklama yaptı; teşekkür ediyorum. Ben, ilahiyatçıyım, kendileri de çok iyi biliyorlar; dinimizin içerisinde hurafe türünden birkısım bilgilerin olması mümkündür, katılmıştır; onların olmaması gerektiğini sürekli savunan birisiyim. Ancak, Millî Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Dairesi kitapları inceleme komisyonları, her fikir ve ideoloji karşısında bu kadar seçici midir; kurullarımız, hakikaten bu hassasiyeti gösteriyorlar mı? Gösteriyorlarsa, gerçekten tebrik ederim. Örneğin, Darwin Teorisi kitaplarda var mı, varsa neye göre savunuluyor?

Teşekkür ediyorum.

MEHMET EMREHAN HALICI (Konya) - Bu, yeni bir soru Sayın Başkan.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Sinop) - Sayın Başkan, diğer sorulara devam edelim.

BAŞKAN - Diğer soruyu okutuyorum:

8. - Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'nın, YÖK tarafından yurtdışındaki ilahiyat fakültelerinin denkliklerinin iptali ile ilgili karara istinaden görevine son verilen öğretmenlere ilişkin Millî Eğitim Bakanından sözlü soru önergesi (6/859)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Millî Eğitim Bakanı Sayın Metin Bostancıoğlu tarafından sözlü olarak cevaplandırılması için delaletlerinizi arz ederim.                                                                                                                     20.09.2000

                                                                                                         Musa Uzunkaya

                                                                                                               Samsun

Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) tarafından 1997 yılında alınan yurtdışındaki ilahiyat fakültelerinin denkliklerinin iptaliyle ilgili karara istinaden, bu tür diploma sahiplerinin öğretmenlik haklarının iptali ve görevlerinden uzaklaştırılmaları yönündeki Bakanlık uygulamalarınızla ilgili olarak;

1- Bu kararınıza istinaden görevine son verilen öğretmen sayısı ne kadardır?

2- Bu öğretmenler arasında master ve doktora sahibi olanlar var mıdır?

3- Bu durumda olanlardan, öğretmenlik ve idarecilikleri süresince disiplin cezası alanlar ile meslekî yetersizlikleri nedeniyle haklarında daha önceden işlem yapılanların sayısı nedir?

4- YÖK'ün 1997'de aldığı bu kararın bugün yürürlüğe konulmuş olmasında hangi etmenlerin tesiri olmuştur?

5- Cezaî mahiyet taşıyan düzenlemelerin geçmişe dönük olarak uygulanamayacağı yönündeki hukuk kuralına bu uygulamada niçin riayet edilmemiştir?

BAŞKAN - Buyurun Sayın Bakan.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Sinop) - Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; Yükseköğretim Kurulunun 16.7.1997 tarihli kararı ile 10.12.1997 tarihli kararlarına ilişkin olarak, iki karara ilişkin olarak, Danıştay 1. Dairesi 2000/97, 2000/16 sayılı bir karar vermiştir; yani, niçin şimdi uygulandığının cevabını peşin veriyorum; Danıştay kararı 2000 tarihlidir.

a) Söz konusu öğretmenler hakkında, bu kararda, şöyle denilmektedir: "657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 98 inci maddesinin (b) bendi uyarınca, işlem tesisinin mümkün olmadığı,

b) Bu kişilerin, ancak, 657 sayılı Yasanın 74 üncü maddesindeki koşulların yerine getirilmesi durumunda, Diyanet İşleri Başkanlığına nakledilmelerinin olanaklı olduğu,

c) Bunların kazanılmış haklarından söz edilemeyeceğinden, eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfındaki görevlerine devam ettirilmelerinin mümkün olmadığı, bu nedenle, durumlarına uygun, Millî Eğitim Bakanlığının genel idarî hizmetler sınıfına ait kadrolarına atanmalarının gerektiği" yönünde karar verilmiştir; bu, bir istişarî karardır.

Bu kararlar çerçevesinde, yapılan işlemler kapsamında, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 98/b maddesi uyarınca görevlerine son verilen personel bulunmamaktadır; yani, hiçbir personelin görevine son verilmemiştir.

Öğrenim durumları itibariyle, eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfı öğretmen kadrolarına atanma koşullarını taşımayanlar, diğer hizmet sınıflarına, durumlarına uygun görevlere atanmışlardır. Bu atamada, görevli oldukları valiliklere, ilgililere tebliğ edilmek üzere gönderilen mektupta "Diyanet İşleri Başkanlığı emrinde görev kabul etmeyi düşünüp düşünmedikleri, düşünmeleri halinde, bu kuruma başvuruda bulunarak Bakanlığımızdan muvafakat istenmesi gerektiği, görevli oldukları il emrinde bakanlığımızın genel idare hizmetleri sınıfı kadrolarında görev alıp almayacakları" konularında 1.9.2000 günü mesai saati bitimine kadar dilekçeyle bakanlığımıza bilgi vermeleri gerektiği bildirilmiştir. Hiçbir personelin işine son verilmediği gibi, bu seçeneklerden hangisini kullanmak istiyorsanız söyleyin, ona göre işlem yapalım diye süre de belirterek mektup gönderilmiştir.

Bu kapsamda, mektubumuza cevap veren 8 kişiden 5'i ilgili mevzuattaki koşulları taşımaları nedeniyle bulundukları il emrine Millî Eğitim Bakanlığında şef olarak; biri, başka bir il emrinde görev kabul ettiğini bildirmiş olması nedeniyle bu il emrine memur olarak; diğer 2 kişi ise mektubumuza cevap vermeyen 76 kişi ile birlikte bulundukları il emrinde genel idare hizmetleri sınıfındaki memur kadrolarına atanmışlardır.

İlgili personelden master veya doktora sahibi olanlara ilişkin herhangi bir veriye rastlanmamıştır.

Bakanlığımız kadrolarında görevli personelden ilgili mevzuatla belirlenen esas ve usullere uymayan fiil ve davranışları tespit edilenler açısından mevzuat hükümlerine göre yapılan disiplin soruşturması sonucuna göre işlem yapılmaktadır. Disiplin soruşturması olmadan hiçbir işlem yapmıyorum, bunu biliyorsunuz.

Ayrıca, personelin başarı durumu, devlet memurları sicil yönetmeliği hükümleri çerçevesinde her yıl düzenlenen sicil raporlarında yer alan bilgi başlıklarına göre yapılan değerlendirme ile tespit edilmektedir; ilgililerin durumları da bu kapsamdadır.

Yurtdışında gördükleri yükseköğrenimle ilgili lisans denklik belgeleri, söz konusu kararlarla önlisans denklik belgesine dönüştürülenlerin öğretmenlik görevine devam ettirilmelerine hukukî olanak bulunmamaktadır. Çünkü, bildiğiniz gibi, öğretmenlik mesleğine girebilmek için lisans eğitimi esastır; çünkü, öğretmenlik mesleği bir ihtisas mesleğidir, lisans eğitimi de gereklidir, önlisanslı öğretmen yapmıyoruz.

Öğretmenlik için mevzuatta öngörülen nitelikleri öğrenim durumları yönüyle taşımadıklarının anlaşılması üzerine, idarenin, bu hataya dayalı işlemi her zaman geri alması mümkündür. Hukukçu arkadaşlarım bilirler, sakat idarî işlemi idare her zaman geri alabilir.

Yükseköğretim Kurulunun 16.7.1997 gün ve 97241701 sayılı kararıyla, yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarının ilahiyat programlarından ve bu programların bulunduğu yükseköğretim kurumlarının tüm diğer programlarından alınmış önlisans ve lisans diplomalarına hiçbir surette denklik verilmemesine, geçmiş yıllarda ilahiyat alanındaki programlardan mezun olanlar ile bu programların bulunduğu yükseköğretim kurumlarının tüm diğer programlarından mezun olanlar adına kurullarınca düzenlenmiş olan önlisans ve lisans düzeyindeki tüm denklik belgelerinin iptal edilmesine, daha önce verilen önlisans denklik belgeleriyle Ankara ve Dokuz Eylül Üniversitelerinde lisans denklik tamamlama programlarına kayıt yaptıranlardan bu programları tamamlayanlar için, belgenin sadece Diyanet İşlerinde kullanılabileceğine ilişkin ibare konulmak suretiyle şartlı bir denklik belgesi düzenlenmesine, bu düzenlemenin geçmişte verilmiş olan tüm denklik belgelerini de kapsamasına karar verilmiştir.

 Aynı kurulun 17.12.1997 günlü kararında ise, yukarıda sözü edilen kararın, bundan böyle, yurtdışı yükseköğretim kurumlarında öğrenim gören ve denklik belgesi talep eden öğrencilerin öğrenim programlarında Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının temel ilkeleri ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 4 üncü ve 5 inci maddelerinde belirtilen temel amaç ve ilkelere aykırı dersler bulunması halinde, almış oldukları diplomalara hiçbir surette denklik belgesi verilmemesine...

Burayı tekrar etmek istiyorum izninizle; dışarıda yapılan eğitimlerde, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının temel ilkeleri ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 4 üncü ve 5 inci maddelerinde belirtilen temel amaç ve ilkelere aykırı dersler bulunması halinde, almış oldukları diplomalara hiçbir suretle denklik belgesi verilmemesine, geçmiş yıllarda Kurul tarafından ilahiyat alanında verilen lisans denklik belgelerinin de denklik işlemine esas teşkil eden belgelerin, öğrenim süresi, devam, sınav ve değerlendirme ve benzeri eğitim, öğretim esasları ile bu belgelerde maddî hata bulunup bulunmadığı yönlerinden yeniden incelenmesine,

Yukarıda belirtilen hususlarda, eksiklik, aykırılık, uygunsuzluk veya maddî hata bulunduğunun tespiti halinde, daha önce verilmiş olan lisans denklik belgelerinin iptaline,

Yukarıda belirtilen hususlara uygunluğu tespit edilen durumlarda ise, daha önce verilmiş olan lisans denklik belgelerinin 9.1.1996 tarihli İlahiyat Uzmanlık Komisyonu raporu doğrultusunda, önlisans denklik belgesine dönüştürülmesine ve bu belgelere, 2547 sayılı Kanunun 43 üncü maddesine dayanarak "Bu belge, öğretmen atamalarında geçerli değildir" şerhi konulmasına, ilahiyat alanında önlisans ve lisans düzeyinde verilen denklik belgelerine "Diyanet İşlerinde kullanılabileceği" şeklinde konulan şerhin "Bu belge, öğretmen atamalarında geçerli değildir" şeklinde değiştirilmesine karar verilmiştir.

Ayrıca, Yükseköğretim Kurulunun söz konusu kararlarına ilişkin Danıştay 1 inci Dairesi tarafından verilen karardan yukarıda söz ettim.

Bu durumda, yurt dışında gördükleri yükseköğretimle ilgili lisans denklik belgeleri, Yükseköğretim Kurulunca, öğretmen atamalarında geçersiz olduğu şerhiyle, önlisans belgesine dönüştürülmesiyle birlikte, ilgililerin öğretmenlik için mevzuatta öngörülen nitelikleri taşımadığı sonucu ortaya çıkmış, dolayısıyla idare, bu açık hataya dayalı işlemini geri alarak, ilgilileri, taşıdıkları niteliklere uygun görevlere atamıştır.

Hukuka uygun olarak gerçekleştirilen bu işlemlerin, geçmişe dönük ve cezaî mahiyet taşıyan uygulama olarak değerlendirilmesi de mümkün değildir.

Teşekkür ederim.

BAŞKAN - Teşekkür ederim.

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Sayın Bakanım,  zatıâlinizin  iyi bir  hukukçu  olduğunu biliyoruz...

BAŞKAN - Sayın Uzunkaya, tatmin oldunuz gibi geliyor bana. 2 sualiniz daha var, vaktimiz bitiyor...

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Hiç tatmin olmak mümkün mü Sayın Başkan! Hukukçu bir Millî Eğitim Bakanı, elindeki dört yıllık hukuk fakültesi diplomasını...

BAŞKAN - Tüzükte yazıyor... Tüzükte yazıyor diye veriyorum, keyfe vermiyorum; arkadaşım da değil yani.

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Sayın Başkan, mikrofonu açar mısınız.

BAŞKAN - Açıldı...

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Şimdi, hukukçu bir Millî Eğitim Bakanı -ki, kendisini, hakikaten, bu konuda yetenekli bir hukukçu olarak da biliyorum- en son sözünde "hukuka uygun olduğuna inandığımı..." diyor, kesinlikle inanmıyor. Bunun hukukla alakası yok. Ellerindeki dört yıllık hukuk fakültesi diplomasını, birisi geliyor diyor ki "iki yıllık önlisansa indirdim, ondan sonra da avukatlık belgeni iptal ettim..." Bu ne kadar mantıksızsa, bu uygulama da bu kadar mantıksızdır. Kim yapıyorsa yapsın, hukuksuzluktur ve bunu, bir hukukçu Millî Eğitim Bakanının savunması da 21 inci Yüzyılın, bu Parlamento ve hükümet adına fevkalade  nakısasıdır. Üzülüyorum. (FP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ediyorum efendim.

Efendim, 865'e cevap verecek misiniz?

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Devamla) - Buna cevap vereceğim efendim.

BAŞKAN - Buna mı cevap vereceksiniz?

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Devamla) - Evet efendim, kısaca.

Bütün hata şurada: Benim inancımın ne oluduğunu bir başkasının bilmesi mümkün değil.

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Siz, bizim başımızın örtüsünün niçin olduğunu biliyorsunuz.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Devamla) - Ben inancımın ne olduğunu söyledim; bu bir. İkincisi, hukukun temel kurallarından biridir diye de altını çizerek belirttim. İdare, her zaman, sakat idarî işlemini geri alır. Başlangıçta olması gereken niteliklerin olmadığı daha sonra ortaya çıkarsa, o nitelikler kazanılmış olmaz.

Teşekkür ederim. (DSP sıralarından alkışlar)

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Sayın Bakan, daha önce bu konularda anlaşma yapılmış...

BAŞKAN - Efendim, geçiyoruz, 865...

MUSA DEMİRCİ (Sıvas) - Sayın Başkan...

BAŞKAN - Efendim, iki kişinin sual hakkı yok. Sayın Uzunkaya'nın sual sorma hakkı, kendi suali olduğu için.

MUSA DEMİRCİ (Sıvas) - Sayın Başkan, bir açıklama yapmak istiyorum.

BAŞKAN - Efendim, istirham ederim... Bitecek..

Yok böyle bir usulümüz..

Şimdi, 865 numaralı soruyu okutuyorum:

9. - Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'nın, ilahiyatçı öğretmen atamalarına ilişkin Millî Eğitim Bakanından sözlü soru önergesi (6/865)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Millî Eğitim Bakanı Sayın Metin Bostancıoğlu tarafından sözlü olarak cevaplandırılması için delaletinizi arz ederim.

                                                                                                         Musa Uzunkaya

                                                                                                               Samsun

1.- 2000-2001 öğretim yılında kaç tane ilahiyatçı öğretmen ataması yaptınız?

2.- Geçen yıla nispetle ilahiyatçı öğretmen atamasında düşüş varsa gerekçeleri nelerdir?

3.- Şu ana kadar ilahiyatçı idareci kaç öğretmenin işine son verilmiştir; gerekçeleri nelerdir?

4.- İmam-hatip ve meslek liselerinden diğer liselere geçiş yapan öğrencilere tasdikname veren idarecileri görevden alma yönünde bir kararınız var mı, varsa gerekçesi nedir?

5- Pedagojik formasyonu olduğu halde, ilköğretimdeki öğretmen açıklarında ilahiyatçı öğretmen istihdamına mani hal nedir?

BAŞKAN - Buyurun Sayın Bakan.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Sinop) - Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; 2000-2001 öğretim yılında, ilahiyat fakültesi mezunlarından 100 kişi, din kültürü ve ahlak bilgisi ile imam-hatip lisesi meslek dersleri öğretmenliklerine, aynı okul mezunlarından sınıf öğretmenliği sertifikası bulunan 117 kişi de sınıf öğretmenliğine atanmıştır; toplam atanan öğretmen sayısı 217'dir. Söz konusu okul mezunları arasından, 1999 yılında 764, 2000 yılında 217 kişi atanmıştır. Bu iki atama döneminde atananların sayısında, tüm branşlarda olduğu gibi, okullarımızda, din kültürü ve ahlak bilgisi dersi ile imam-hatip lisesi meslek derslerinden oluşan ders saati sayısı, ders yükü belirleyici olmuştur; norm kadro... İhtiyacımız kadar öğretmen alınmıştır.

İlahiyat fakültesi mezunu imam-hatip lisesi müdürlerinden 16'sı, Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Çalışan Personelin Kılık ve Kıyafetlerine Dair Yönetmelik hükümlerine uymama, 2'si de usulsüz tasdikname düzenleme fiilinden dolayı olmak üzere 18'i hakkında açılan soruşturma sonucunda, öğretmen olarak atanmıştır. İdarecilerden 18'i öğretmen olarak atanmıştır.

Kamu hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacıyla hazırlanan kanunların, tüzüklerin ve yönetmeliklerin, devlet memuru olarak emrettiği ödevleri yerine getirmeyenlere, uymalarını zorunlu kıldığı hususları yapmayanlara, yasakladığı işleri yapanlara, durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile öğretmenlerin disiplin ve suç ve cezalarına ilişkin özel kanun hükümleri uygulanmasında, öğrenim durumlarına göre personel arasında herhangi bir ayırım yapılmamaktadır. Önüme gelen dosyanın, öğretmeninin ne orijinli olduğu beni ilgilendirmemektedir; beni, fiil ilgilendirmektedir, o fiilin sübut bulup bulmadığı ilgilendirmektedir.

1.6.2000 tarih ve 340 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararında, öğretmen olarak atanacakların, branşlara göre mezun oldukları yükseköğretim programları belirlenmiştir.

7 nci maddede ise, öğretmen atamalarında, eğitim fakültesi mezunlarına birinci derecede, öğretmen yetiştiren yükseköğretim programları dışında kalan; ancak, karar eki çizelgede belirtilen programlardan mezun olanlara ise, alan öğretmenliği ve Bakanlık ve Yükseköğretim Kurulu işbirliği sonucunda düzenlenen sertifika programlarını bitirmeleri koşuluna bağlı olarak ikinci derecede öncelik verilmektedir. Öncelik, eğitim fakültelerinin, sonra öğretmen yetiştiren yükseköğretim programları dışında kalanların sertifika almalarıdır.

2000 yılı öğretmen atamaları bu çerçevede planlanarak, sınıf öğretmeni ihtiyacının, yükseköğretim kurumlarının sınıf öğretmenliği bölümü mezunlarıyla karşılanamaması üzerine, eğitim fakültesi mezunu olup, sınıf öğretmenliği sertifikası bulunanlar, daha sonra da -öğretmen yetiştiren bir yükseköğretim programı olmamakla birlikte- karar eki çizelgede yer alan diğer yükseköğretim programlarından mezun olup sınıf öğretmenliği sertifikası bulunanlar, devlet memurları sınavında aldıkları puan ölçüsünde atanmışlardır. İlahiyat fakültesi mezunları da, bu kapsamdadır.

Sayın milletvekilleri, tatil döneminde çeşitli illere gittim, çeşitli illerde valilerle, kaymakamlarla görüştüm. Şunu kıvançla söylüyorum: Bütün valiler ve kaymakamlar, Norm Kadro Yönetmeliğinden dolayı bakanlığımıza teşekkür etmişler, valiliğimize, kaymakamlığımıza ve eğitim hizmetlerine ciddiyet getirdiğinden dolayı Norm Kadro Yönetmeliğini övmüşlerdir. Bu bakımdan, Norm Kadro Yönetmeliğini çıkarma ve destekleme yönünde Bakanlığımıza verdiğiniz destekten dolayı sizlere teşekkür ediyorum.

BAŞKAN - Teşekkür ederim efendim.

Son soruyu okutuyorum:

10. - Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'nın, İstanbul - Gazi Osman Paşa İlçe Millî Eğitim Müdürlüğüne yapılan atamaya ilişkin Millî Eğitim Bakanından sözlü soru önergesi (6/867)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Millî Eğitim Bakanı Sayın Metin Bostancıoğlu tarafından sözlü olarak cevaplandırılması için delaletinizi arz ederim.

                                                                                                         Musa Uzunkaya

                                                                                                               Samsun

1-İstanbul Gaziosmanpaşa İlçe Millî Eğitim Müdürü Samet Çelik kaç yıllık öğretmendir?

2- İlçe Millî Eğitim Müdürlüğüne atanmadan önce idareciliği var mıdır; varsa, nerelerde ve kaç yıldır?

3- Bakanlıkça belirlediğiniz idareci olma kriterlerine adı geçen  şahsın durumu uygun mudur?

4- Uygun değilse, ilçe millî eğitimini olumsuzluklarla medyanın  gündemine taşıyan ve halen  vekâletle bu  görevi yürüten şahsın altı aydan fazla aynı görevde tutulmasının bizce bilinmeyen başka  sebepleri var mıdır?

5- Sınıf öğretmenliğinden doğrudan ilçe millî eğitim müdürlüğüne atanan başka idarecileriniz varsa, onları diğerlerinden ayrıcalıklı kılan özellikleri nelerdir?

BAŞKAN - Buyurun  Sayın Bakan.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Sinop) - Sayın  milletvekilleri, ilgili,  ilk defa, öğretmenlik görevine 1972 tarihinde başlamış olup, yirmisekiz yıllık hizmeti bulunmaktadır. Bakanlığımızdaki mevcut bilgilerden, daha önce yöneticilik görevlerinde bulunmadığı görülmüştür. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 86 ncı maddesinin altıncı fıkrasında "Boş kadrolara ait görevler,  lüzum görüldüğü takdirde memurlara ücretsiz olarak vekâleten gördürülebilir" hükmü çerçevesinde, ilgili, İstanbul  Gaziosmanpaşa Havuzbaşı  İlköğretim Okulu öğretmeniyken, 11.5.1998 tarihli  Bakanlık onayıyla, aynı İlçe Millî Eğitim Müdürlüğünü vekâleten yürütmek üzere görevlendirilmiştir; asil değil.

Diğer taraftan, 30.4.1999  tarih ve  23681 sayılı  Resmî  Gazetede yayımlanan 26.2.1999 tarih, 99/12654 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki, Millî  Eğitim Bakanlığı Yönetici Atama,  Değerlendirme, Görevde  Yükselme ve  Yer Değiştirme Yönetmeliğinde, yönetim görevlerine atanacakların atanma koşulları belirlenmiştir;  ancak, ilgili,  bu yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce, 1998 tarihli onayla İlçe Millî Eğitim Müdürlüğünde vekâleten görevlendirilmiştir. Söz konusu yönetmelikte,  vekâleten görevlendirilecekler  bakımından herhangi bir  nitelik belirlemesi yapılmamıştır. Vekâleten yürüttüğü görevle ilgili, bugüne kadar Bakanlığımıza olumsuz bir durum intikal etmemiştir.  Kaldı ki,  personel hukukunu  düzenleyen herhangi bir mevzuatla vekâleten görevlendirme sürelerinde, süre kaydı bulunmamaktadır burada.

Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici Atama,  Değerlendirme, Görevde Yükselme ve Yer Değiştirme Yönetmeliği kapsamında sayılan ilçe millî eğitim müdürlüğü görevine,  aynı yönetim kademesi içinde olan millî eğitim müdür yardımcılığından veya ikinci kademe yöneticiliği olan şube müdürlüğü görevinden en az 5 yıl görev yapmış olanlar arasından atanmaları gerekmektedir; ancak, ilgili, bu yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce vekâleten görevlendirilmiş olup, durumun belirtilen şartlar kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir. Kaldı ki, görevlendirildiği tarihte yürürlükte bulunan mevzuat hükümleri arasında "bu tür görevlendirmeler öğretmenler bakımından branşlar yönünden farklı değerlendirilmesine yönelik bir hüküm bulunmamaktadır" dayanağı yasanın ek 1 inci maddesidir.

MUSA UZUNKAYA (Samsun) - Sayın Bakanım, az önce, denklikler iptal edilerek geriye doğru yasa var. Sonradan çıktığı halde işletildi. Burada idarecilerin atamalarıyla ilgili....

BAŞKAN - Efendim, karşılıklı konuşmayın. Bir dakika... Sayın Bakan bitirsin.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Devamla)  O konuda da bilgi vereyim efendim. O madde 4359 sayılı Yasa bu Meclisten geçerken hafızanızı yoklarsanız muhalefetin isteği üzerine, daha önce bu görevde bulunanlar müktesep hak kazansınlar diye özel olarak kanuna konulmuştur. Hafızanızı yoklayın bakın; işte o maddeden yararlanmış.

Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

BAŞKAN - Teşekkür ederim efendim.

MUSA DEMİRCİ (Sıvas) - Sayın Bakan, üç yıldır...

BAŞKAN - Efendim, böyle bir usulümüz yok

Sözlü sorular kısmı bitmiştir.

Sayın Bakanım, yalnız, benim aracılığımla bir sual sorulmuş, bunu lütfeder alırsanız...

MUSA DEMİRCİ (Sıvas) - Sayın Bakanım, ben 60 ıncı maddeye göre söz istiyorum.

BAŞKAN - Niye efendim?

MUSA DEMİRCİ (Sıvas) - Sayın Bakanın yanlış beyanatı oldu; onu düzeltmek ve o konuda bilgi vermek istiyorum.

BAŞKAN - Efendim, böyle bir usulümüz yok. Sözlü sorulara cevap verdi.

AVNİ DOĞAN (Kahramanmaraş) - Sayın Başkan...

BAŞKAN - Sayın Doğan, yok böyle bir şey.

AVNİ DOĞAN (Kahramanmaraş) - 60 ıncı maddeye göre her milletvekili yerinden kısa bir açıklama yapabilir Sayın Başkan.

BAŞKAN - Sözlü sorularla ilgili 60 ıncı maddede bir şey var mı efendim?!

AVNİ DOĞAN (Kahramanmaraş) - Açıklamalarla ilgili...

BAŞKAN - Sayın Uzunkaya'ya Sayın Bakan, uzun uzun da açıklama yaptı Sayın Doğan.

AVNİ DOĞAN (Kahramanmaraş) - Ona da engel oldunuz Sayın Başkan.

BAŞKAN - Yok böyle bir şey... İstirham ederim...

Gündemin "Oylaması Yapılacak İşler" kısmına geçiyoruz.

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Moğolistan Hükümeti Arasında Hava Taşımacılığı Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısının açık oylamasına başlıyoruz.

 

VII. - KANUN TASARI VE TEKLİFLERİYLE KOMİSYONLARDAN

GELEN DİĞER İŞLER

1. - Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Moğolistan Hükümeti Arasında Hava Taşımacılığı Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm ve Dışişleri Komisyonları Raporları (1/349)(S.Sayısı:79) (1)

BAŞKAN - Daha önce yaptığımız oylamada, açık oylamanın elektronik cihazla yapılması kabul edilmişti.

Grup başkanvekilleri, oylama için kaç dakika süre vereyim efendim?

AVNİ DOĞAN (Kahramanmaraş) - Karar yetersayısının aranılmasını istiyoruz Sayın Başkan.

BAŞKAN - Açık oylama yapıyorum zaten efendim... İstirham ederim...

MUSA DEMİRCİ (Sıvas) - Sayın Başkanım, bir milletvekiline söz hakkı vermiyorsunuz. Dolayısıyla, bakın, ben, 60 ıncı maddeye göre söz istiyorum.

Yani, bu yapılan fevkalade yanlış bir şey... Siz, tarafsız bir başkansınız.

BAŞKAN - Oylamaya geçtik efendim.

Oylamayı başlatıyorum. 5 dakika süre veriyorum.

(Elektronik cihazla oylamaya başlandı)

TURHAN GÜVEN (İçel) - Sayın Başkan, 5 dakikayı kime soruyorsunuz efendim? O tarafa doğru hitap ediyorsunuz da, biz duymadık!

(Elektronik cihazla oylamaya devam edildi)TURHAN GÜVEN (İçel) - Komisyon ve Hükümet oylamada nerede Sayın Başkan?

BAŞKAN - Geçen sefer...

TURHAN GÜVEN (İçel) - Geçen seferi tekrarlıyorsunuz.

AHMET İYİMAYA (Amasya) - O Bakanlar Kurulu Sayın Başkanım. Komisyon için farklı. Komisyon olmadıkça oylama yapamazsınız; İçtüzük çok açık efendim.

                                 

(1) 79 S. Sayılı Basmayazı 2.11.2000 tarihli 11 inci Birleşim Tutanağına eklidir.

TURHAN GÜVEN (İçel) - Komisyon olmadan siz bir işlem yapamazsınız. Yapmayın!

BAŞKAN - Oylama yapıyoruz.

TURHAN GÜVEN (İçel) - Yapamazsınız efendim.

AHMET İYİMAYA (Amasya) - Görüşme olmaz.

KÂTİP ÜYE CAHİT SAVAŞ YAZICI (İstanbul) - Kanunlar Kararlar öyle diyor.

TURHAN GÜVEN (İçel) - Bırakın Kanunlar Kararları; ben de uygulamayı biliyorum; ben de bu Mecliste başkanlık yaptım.

MUSTAFA NİYAZİ YANMAZ (Şanlıurfa) - Bizi bürokratlar mı idare ediyor?

AVNİ DOĞAN (Kahramanmaraş) - Siz etmiyor musunuz Sayın Başkan?!

TURHAN GÜVEN (İçel) - Karar alacağız, karar! Oylama bir karardır.

MEHMET SAĞLAM (Kahramanmaraş) - Komisyon yok, Komisyon... Oylayamazsınız.

KÂMRAN İNAN (Van) - Komisyon var, var...

TURHAN GÜVEN (İçel) - Çağırsın Sayın Başkanım; sizi bir kutlayalım, değil mi! Bu İçtüzüğü yetmiş yıldır Türkiye kullanıyor.

DEVLET BAKANI MEHMET KEÇECİLER (Konya) - Hükümet de var.

TURHAN GÜVEN (İçel) - Sizin olmanıza gerek yok efendim; ama, Komisyon olsun.Sayın milletvekilleri, toplantı yetersayısı yok, karar yetersayısı da yok.

Kaçta toplanalım efendim? Size bakarak soruyorum.

TURHAN GÜVEN (İçel) - Sayın Başkanım, bu konular takdire mevdudur; sizin takdirinize bırakıyorum efendim.

BAŞKAN - Efendim, 18.15'te toplanmak üzere, birleşime ara veriyorum.

Kapanma Saati : 17.56

ÜÇÜNCÜ OTURUM

Açılma Saati : 18.15

BAŞKAN : Başkanvekili Murat SÖKMENOĞLU

KÂTİP ÜYELER : Cahit Savaş YAZICI (İstanbul), Hüseyin ÇELİK (Van)

BAŞKAN - Sayın milletvekilleri, 13 üncü Birleşimin Üçüncü Oturumunu açıyorum.

Görüşmelere kaldığımız yerden devam ediyoruz.

VII. - KANUN TASARI VE TEKLİFLERİYLE KOMİSYONLARDAN

GELEN DİĞER İŞLER (Devam)

1. - Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Moğolistan Hükümeti Arasında Hava Taşımacılığı Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm ve Dışişleri Komisyonları Raporları (1/349) (S. Sayısı : 79) (Devam)

BAŞKAN - Bundan önceki oturumda, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Moğolistan Hükümeti Arasında Hava Taşımacılığı Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısının oylamasında karar yetersayısı bulunamamıştı; o nedenle ara vermiştik.

Şimdi tekrar oylama yapacağız.

Oylama için 5 dakikalık süre veriyorum ve oylamayı başlatıyorum.

(Elektronik cihazla oylama yapıldı)

BAŞKAN - Sayın milletvekilleri, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Moğolistan Hükümeti Arasında Hava Taşımacılığı Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısının yapılan açık oylamasına 203 sayın milletvekili katılmış, 195 kabul, 1 ret, 2 çekimser ve 5 mükerrer oyla tasarı kanunlaşmıştır. Teşekkür ederim, hayırlı olsun.

Şimdi, gündemin "Kanun Tasarı ve Teklifleriyle Komisyonlardan Gelen Diğer İşler" kısmına devam ediyoruz.

2. - Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarıları ve Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor ve Plan ve Bütçe Komisyonları Raporları (1/650, 1/679) (S. Sayısı : 517)

BAŞKAN- Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarıları ve Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor ve Plan ve Bütçe Komisyonları raporlarının görüşmelerine kaldığımız yerden devam edeceğiz.

Komisyon?.. Yok.

Hükümet?.. Yok.

Ertelenmiştir.

3. - Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Yurtdışı Teşkilatı Hakkında 189 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve Dışişleri Komisyonu Raporu (1/53) (S. Sayısı : 433)

BAŞKAN - Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Yurtdışı Teşkilatı Hakkında 189 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve Dışişleri Komisyonu raporunun görüşmelerine başlayacağız.

Komisyon?.. Yok.

Hükümet?.. Yok.

Ertelenmiştir.

Sayın  milletvekilleri,  bu  duruma göre,  kanun  tasarı  ve  tekliflerini  sırasıyla  görüşmek ve 9 Kasım 2000 Perşembe günü saat 15.00'te toplanmak üzere, birleşimi kapatıyorum.

Kapanma Saati : 18.25