DÖ­NEM: 22                          CİLT: 159        YA­SA­MA YI­LI: 5

 

 

 

TÜR­Kİ­YE BÜ­YÜK MİL­LET MEC­Lİ­Sİ

TU­TA­NAK DER­Gİ­Sİ

 

 

115’in­ci Bir­le­şim

28 Mayıs 2007 Pazartesi

 

 

İ Ç İ N D E K İ L E R

                                                                                                                     Say­fa       I. - GE­ÇEN TU­TA­NAK ÖZE­Tİ

 II. - GE­LEN KÂĞIT­LAR

III. - BAŞ­KAN­LI­ĞIN GE­NEL KU­RU­LA SU­NUŞ­LA­RI

A) ÇE­ŞİT­Lİ İŞ­LER

1.- Ge­nel Ku­ru­lu zi­ya­ret eden Ame­ri­ka Bir­le­şik Dev­let­le­ri Tem­sil­ci­ler Mec­li­si Or­tak He­ye­ti Baş­ka­nı Ed­ward With­fi­eld ve be­ra­be­rin­de­ki he­ye­te Baş­kan­lık­ça "Hoş gel­di­niz" de­nil­me­si

IV. - ÖNE­Rİ­LER

A) Sİ­YA­Sİ PAR­Tİ GRU­BU ÖNE­Rİ­LE­Rİ

1.- Gün­dem­de­ki sı­ra­la­ma ile ça­lış­ma sa­at­le­ri­nin ye­ni­den dü­zen­len­me­si­ne iliş­kin AK Par­ti Gru­bu öne­ri­si

V. - KA­NUN TA­SA­RI VE TEK­LİF­LE­Rİ İLE KO­MİS­YON­LAR­DAN GE­LEN Dİ­ĞER İŞ­LER

1.- Ça­nak­ka­le Mil­let­ve­kil­le­ri Meh­met Da­niş ve İb­ra­him Köş­de­re'nin, Ge­li­bo­lu Ya­rı­ma­da­sı Ta­ri­hi Mil­li Par­kı Ka­nu­nu­na Ge­çi­ci Bir Mad­de Ek­len­me­si­ne Da­ir Ka­nun Tek­li­fi (Ka­mu İha­le Ka­nu­nu­na Ge­çi­ci Mad­de Ek­len­me­si­ne Da­ir Ka­nun Tek­li­fi) ile Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (2/212) (S. Sa­yı­sı: 305)

2.- Ba­zı Ka­mu Ala­cak­la­rı­nın Tah­sil ve Ter­ki­ni­ne İliş­kin Ka­nun Ta­sa­rı­sı ile Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/1030) (S. Sa­yı­sı: 904)

3.- Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si Grup Baş­kan­ve­ki­li Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Fa­ruk Çe­lik'in, İmar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ve Ba­yın­dır­lık, İmar, Ulaş­tır­ma ve Tu­rizm ile Ada­let Ko­mis­yon­la­rı Ra­por­la­rı (2/820) (S. Sa­yı­sı: 1337)

4.- Af­yon­ka­ra­hi­sar Mil­let­ve­ki­li Ha­lil Ay­do­ğan'ın; Bü­yük­şe­hir Be­le­di­ye­si Ka­nu­nu, İl Özel İda­re­si Ka­nu­nu ve Be­le­di­ye Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ve İçiş­le­ri Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (2/968) (S.Sa­yı­sı: 1416)

5.- 10.5.2007 Ta­rih­li ve 5660 Sa­yı­lı Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun ve Cum­hur­baş­ka­nın­ca Bir Da­ha Gö­rü­şül­mek Üze­re Ge­ri Gön­der­me Tez­ke­re­si ile Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/1368)(S. Sa­yı­sı:1433)

 

VI. - USUL HAK­KIN­DA GÖ­RÜŞ­ME­LER

1.- De­niz­li Mil­let­ve­ki­li Üm­met Kan­do­ğan'a, Cum­hur­baş­ka­nıy­la il­gi­li ba­zı ifa­de­le­rin­den do­la­yı ge­rek­li uya­rı­yı yap­ma­dı­ğı ge­rek­çe­siy­le Baş­ka­nın tu­tu­mu hak­kın­da

VII. - AÇIK­LA­MA­LAR VE SA­TAŞ­MA­LA­RA İLİŞ­KİN KO­NUŞ­MA­LAR

1.- An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li Oya Aras­lı'nın, Kas­ta­mo­nu Mil­let­ve­ki­li Mu­sa Sı­va­cı­oğ­lu'nun, ko­nuş­ma­sın­da, şah­sı­na sa­taş­ma­sı ne­de­niy­le ko­nuş­ma­sı

VI­II. - SO­RU­LAR VE CE­VAP­LAR

A) YA­ZI­LI SO­RU­LAR VE CE­VAP­LA­RI

1.- An­tal­ya Mil­let­ve­ki­li Tun­cay ER­CENK'in, se­çim ku­rul­la­rın­da ge­çi­ci ola­rak gö­rev­len­di­ri­len per­so­ne­le iliş­kin Baş­ba­kan­dan so­ru­su ve  Ada­let Ba­ka­nı Fah­ri KA­SIR­GA'nın ce­va­bı (7/21715)

2.- Ça­nak­ka­le Mil­let­ve­ki­li Ah­met KÜ­ÇÜK'ün, Ça­nak­ka­le Or­man Böl­ge Mü­dür­lü­ğü­nün de­ne­ti­mi­ne ve ba­zı böl­ge mü­dür­lük­le­ri­ne ge­çi­ci iş­çi alı­mı iz­ni ve­ril­me­me­si­ne iliş­kin so­ru­su ve Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Os­man PE­PE'nin ce­va­bı (7/22125)

3.- Ada­na Mil­let­ve­ki­li Atil­la BA­ŞOĞ­LU'nun, eg­zoz mu­aye­ne­si yap­ma yet­ki­si ve­ri­len va­kıf ve fir­ma­la­ra iliş­kin so­ru­su ve  Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Os­man PE­PE'nin ce­va­bı (7/22137)

4.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Er­dal KA­RA­DE­MİR'in, "2/A" ola­rak bi­li­nen or­man alan­la­rıy­la il­gi­li dü­zen­le­me­ye iliş­kin so­ru­su ve Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Os­man PE­PE'nin ce­va­bı (7/22138)

5.- Ba­lı­ke­sir Mil­let­ve­ki­li Tur­han ÇÖ­MEZ'in, ya­ban­cı uy­ruk­lu­lar­la ya­pı­lan ev­li­lik­le­re iliş­kin so­ru­su ve İçiş­le­ri Ba­ka­nı Os­man GÜ­NEŞ'in ce­va­bı (7/22183)

6.- Kırk­la­re­li Mil­let­ve­ki­li Meh­met S. KE­Sİ­MOĞ­LU'nun, De­niz­li Va­li Yar­dım­cı­sı­nın yap­tı­ğı bir ko­nuş­ma­ya iliş­kin so­ru­su ve İçiş­le­ri Ba­ka­nı Os­man GÜ­NEŞ'in ce­va­bı (7/22193)

I. - GE­ÇEN TU­TA­NAK ÖZE­Tİ

TBMM Ge­nel Ku­ru­lu sa­at 11.04'te açı­la­rak se­kiz otu­rum yap­tı.

Gün­de­min "Ka­nun Ta­sa­rı ve Tek­lif­le­ri ile Ko­mis­yon­lar­dan Ge­len Di­ğer İş­ler" kıs­mı­nın:

1'in­ci sı­ra­sın­da bu­lu­nan, Ka­mu İha­le Ka­nu­nu­na Ge­çi­ci Mad­de Ek­len­me­si­ne Da­ir Ka­nun Tek­li­fi'nin (2/212) (S. Sa­yı­sı: 305) gö­rüş­me­le­ri, da­ha ön­ce ge­ri alı­nan mad­de­le­re iliş­kin ko­mis­yon ra­po­ru he­nüz gel­me­di­ğin­den;

2'nci sı­ra­sın­da bu­lu­nan, Ba­zı Ka­mu Ala­cak­la­rı­nın Tah­sil ve Ter­ki­ni­ne İliş­kin (1/1030) (S. Sa­yı­sı: 904),

3'ün­cü sı­ra­sın­da bu­lu­nan, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si Grup Baş­kan­ve­ki­li Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Fa­ruk Çe­lik'in, İmar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir (2/820) (S. Sa­yı­sı: 1337),

4'ün­cü sı­ra­sın­da bu­lu­nan, Kay­se­ri Mil­let­ve­ki­li Ta­ner Yıl­dız'ın, Ba­zı Ka­nun­lar­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da (2/1016) (S. Sa­yı­sı: 1412),

7'nci sı­ra­sın­da bu­lu­nan, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Hü­kü­me­ti ile Uk­ray­na Hü­kü­me­ti Ara­sın­da Uza­yın Araş­tır­ma ve Kul­la­nı­mı Ko­nu­la­rın­da İş­bir­li­ği An­laş­ma­sı­nın Onay­lan­ma­sı­nın Uy­gun Bu­lun­du­ğu Hak­kın­da (1/491) (S. Sa­yı­sı: 1380),

8'in­ci sı­ra­sın­da bu­lu­nan, An­tal­ya Mil­let­ve­ki­li Fik­ret Ba­daz­lı'nın, 2464 Sa­yı­lı Be­le­di­ye Ge­lir­le­ri Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da (2/995) (S. Sa­yı­sı: 1406),

9'un­cu sı­ra­sın­da bu­lu­nan, Af­yon­ka­ra­hi­sar Mil­let­ve­ki­li Ha­lil Ay­do­ğan'ın, Bü­yük­şe­hir Be­le­di­ye­si Ka­nu­nu, İl Özel İda­re­si Ka­nu­nu ve Be­le­di­ye Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi'nin (2/968) (S.Sa­yı­sı: 1416) tü­mü üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler ta­mam­lan­dı. Ve­ri­len ara­dan son­ra,

10'un­cu sı­ra­sın­da bu­lu­nan, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Hü­kü­me­ti ile Uk­ray­na Hü­kü­me­ti Ara­sın­da Ener­ji Ala­nın­da İş­bir­li­ği­ne İliş­kin An­laş­ma­nın Onay­lan­ma­sı­nın Uy­gun Bu­lun­du­ğu­na Da­ir (1/1109) (S. Sa­yı­sı: 1083),

Ka­nun Ta­sa­rı ve Tek­lif­le­ri,

İl­gi­li ko­mis­yon yet­ki­li­le­ri Ge­nel Ku­rul­da ha­zır bu­lun­ma­dık­la­rın­dan;

Er­te­len­di.

5'in­ci sı­ra­sın­da bu­lu­nan, Bit­lis Mil­let­ve­ki­li Ab­dur­ra­him Ak­soy ve Şır­nak Mil­let­ve­ki­li İb­ra­him Hak­kı Bir­lik, Mar­din Mil­let­ve­ki­li Mu­har­rem Do­ğan ve 17 Mil­let­ve­ki­li ile Ma­lat­ya Mil­let­ve­ki­li Fe­rit Mev­lüt As­la­noğ­lu'nun, Köy Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­lif­le­ri (2/1027, 2/832, 2/1030) (S. Sa­yı­sı: 1429) gö­rüş­me­le­ri­ni mü­te­aki­ben, elek­tro­nik ci­haz­la ya­pı­lan açık oy­la­ma­dan son­ra,

6'ncı sı­ra­sın­da bu­lu­nan, Genç­lik ve Spor Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­nün Teş­ki­lat ve Gö­rev­le­ri Hak­kın­da Ka­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na İliş­kin Ka­nun Ta­sa­rı­sı (1/1360) (S. Sa­yı­sı: 1427), ya­pı­lan gö­rüş­me­ler­den son­ra,

Ka­bul edil­di.

Iğ­dır Mil­let­ve­ki­li Dur­sun Ak­de­mir, yap­mış ol­du­ğu ko­nuş­ma­da ba­zı söz­le­ri­nin yan­lış an­la­şıl­dı­ğı ge­rek­çe­siy­le bir açık­la­ma­da bu­lun­du.

Alı­nan ka­rar ge­re­ğin­ce, 28 Ma­yıs 2007 Pa­zar­te­si gü­nü sa­at 11.00'de top­lan­mak üze­re, bir­le­şi­me 21.57'de son ve­ril­di.

Sa­dık Ya­kut

Baş­kan Ve­ki­li

                  Meh­met Da­niş                    Ah­met Kü­çük                      Bay­ram Öz­çe­lik

                     Ça­nak­ka­le                         Ça­nak­ka­le                              Bur­dur

                      Kâtip Üye                          Kâtip Üye                             Kâtip Üye

No.: 155

II. - GE­LEN KÂĞIT­LAR

28 Ma­yıs 2007 Pa­zar­te­si

Ta­sa­rı

1.- Özel­leş­tir­me Uy­gu­la­ma­la­rı Hak­kın­da Ka­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Ta­sa­rı­sı (1/1369) (Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu­na) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 25/5/2007) 

Tek­lif

1.- Kay­se­ri Mil­let­ve­ki­li Mus­ta­fa Eli­taş'ın; Ka­mu İha­le Ka­nu­nu ve Ka­mu İha­le Söz­leş­me­le­ri Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi (2/1039) (Ba­yın­dır­lık, İmar, Ulaş­tır­ma ve Tu­rizm Ko­mis­yo­nu­na) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 28/5/2007)

Ra­por

1.- İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Ömer Zül­fü Lİ­VA­NE­Lİ ve 19 Mil­let­ve­ki­li, Ço­rum Mil­let­ve­ki­li Mu­zaf­fer KÜL­CÜ ve 19 Mil­let­ve­ki­li, De­niz­li Mil­let­ve­ki­li Mus­ta­fa GA­ZAL­CI ve 54 Mil­let­ve­ki­li ile Ana­va­tan Par­ti­si Gru­bu Adı­na Grup Baş­kan­ve­kil­le­ri Ga­zi­an­tep Mil­let­ve­ki­li Ömer ABU­ŞOĞ­LU ve Ma­lat­ya Mil­let­ve­ki­li Sü­ley­man SA­RI­BAŞ'ın; Ço­cuk­lar­da ve Genç­ler­de Ar­tan Şid­det Eği­li­mi ile Okul­lar­da Mey­da­na Ge­len Olay­la­rın Araş­tı­rı­la­rak Alın­ma­sı Ge­re­ken Ön­lem­le­rin Be­lir­len­me­si Ama­cıy­la Ana­ya­sa­nın 98 in­ci, İç­tü­zü­ğün 104 ve 105 in­ci Mad­de­le­ri Uya­rın­ca Bir Mec­lis Araş­tır­ma­sı Açıl­ma­sı­na İliş­kin Öner­ge­le­ri ve Mec­lis Araş­tır­ma­sı Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (10/337, 343, 356, 357) (S. Sa­yı­sı: 1413) (Da­ğıt­ma Ta­ri­hi: 28/5/2007) (GÜN­DE­ME)

Söz­lü So­ru Öner­ge­le­ri

1.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Ve­zir AK­DE­MİR'in, özel has­ta­ne­le­rin ruh­sat­la­rı­na gö­re ça­lış­ma­sı­na iliş­kin Sağ­lık Ba­ka­nın­dan söz­lü so­ru öner­ge­si (6/2588) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 02/05/2007)

2.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Ve­zir AK­DE­MİR'in, kü­re­sel ısın­ma­ya kar­şı alı­na­cak ön­lem­le­re iliş­kin Ener­ji ve Ta­biî Kay­nak­lar Ba­ka­nın­dan söz­lü so­ru öner­ge­si (6/2589) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 02/05/2007)

3.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Ve­zir AK­DE­MİR'in, ilaç sek­tö­rün­de­ki yol­suz­luk id­di­ala­rı­na iliş­kin Sağ­lık Ba­ka­nın­dan söz­lü so­ru öner­ge­si (6/2590) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi 02/05/2007)

Ya­zı­lı So­ru Öner­ge­le­ri

1.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Ve­zir AK­DE­MİR'in, TO­Kİ'nin İs­tan­bul, An­ka­ra ve İz­mir'de­ki fa­ali­yet­le­ri­ne iliş­kin Baş­ba­kan­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22644) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 2/5/2007)

2.- İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Ke­mal KI­LIÇ­DA­ROĞ­LU'nun, TMSF'nin el koy­du­ğu sa­bah ga­ze­te­si­nin ya­yın­la­rı­na mü­da­ha­le et­ti­ği id­di­ala­rı­na iliş­kin Baş­ba­kan­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22645) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 2/5/2007)

3.- İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Bir­gen KE­LEŞ'in, sa­tı­lan ka­mu ta­şın­maz­la­rı­na iliş­kin Baş­ba­kan­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22646) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 4/5/2007)

4.- Muğ­la Mil­let­ve­ki­li Gü­rol ER­GİN'in, ba­sın­da yer alan bir id­di­aya iliş­kin Dı­şiş­le­ri Ba­ka­nı ve Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22647) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 2/5/2007)

5.- Ada­na Mil­let­ve­ki­li Ta­ci­dar SEY­HAN'ın, Irak'ta ya­ra­la­nan Kı­zı­lay gö­rev­li­si­nin ha­ya­tı­nı kay­bet­me­si­ne iliş­kin Dı­şiş­le­ri Ba­ka­nı ve Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22648) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 2/5/2007)

6.- Mer­sin Mil­let­ve­ki­li Mus­ta­fa ÖZ­YÜ­REK'in, TÜ­İK'in ad­res ve nü­fus bil­gi­le­ri­ne yö­ne­lik pro­je­le­ri­ne iliş­kin Dev­let Ba­ka­nın­dan (Be­şir ATA­LAY) ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22649) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 2/5/2007)

7.- Yoz­gat Mil­let­ve­ki­li Emin KOÇ'un bir te­le­viz­yon ka­na­lı ve yar­dım der­ne­ği­ne yö­ne­lik id­di­ala­ra iliş­kin Dev­let Ba­ka­nın­dan (Be­şir ATA­LAY) ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22650) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 2/5/2007)

8.- Tun­ce­li Mil­let­ve­ki­li V. Si­nan YER­Lİ­KA­YA'nın, TRT'de is­tis­na ak­di ile ça­lı­şan­la­ra iliş­kin Dev­let Ba­ka­nın­dan (Be­şir ATA­LAY)  ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22651) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 2/5/2007)

9.- Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Ke­mal DE­Mİ­REL'in, Bur­sa'nın bir kö­yü­nün su­la­ma gö­le­ti ih­ti­ya­cı­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22652) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 2/5/2007)

10.- Art­vin Mil­let­ve­ki­li Yük­sel ÇOR­BA­CI­OĞ­LU'nun, Borç­ka Müf­tü­lü­ğü­nün dü­zen­le­di­ği bir kon­fe­ran­sa iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22653) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 4/5/2007)

11.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Hak­kı ÜL­KÜ'nün İs­tan­bul'da­ki 1 Ma­yıs gös­te­ri­le­ri­ne ya­pı­lan mü­da­ha­le­ye iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22654) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 4/5/2007)

12.- De­niz­li Mil­let­ve­ki­li Mus­ta­fa GA­ZAL­CI'nın, İs­tan­bul'da­ki 1 Ma­yıs gös­te­ri­le­ri­ne ya­pı­lan mü­da­ha­le­ye iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22655) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 4/5/2007)

13.- Ada­na Mil­let­ve­ki­li N. Ga­ye ER­BA­TUR'un, kad­ro­suz us­ta öğ­re­ti­ci­le­re iliş­kin Millî Eği­tim Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22656) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 02/05/2007)

14.- Muğ­la Mil­let­ve­ki­li Ali Cum­hur YA­KA'nın, bir yö­ner­ge­de ya­pı­lan de­ği­şik­li­ğe iliş­kin  Millî Eği­tim Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22657) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 02/05/2007)

15.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Ve­zir AK­DE­MİR'in, or­gan ba­ğı­şı­na iliş­kin Sağ­lık Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22658) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 2/5/2007)

16.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li En­ver ÖK­TEM'in, be­bek ve ço­cuk ölüm­le­ri­ne iliş­kin Sağ­lık Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22659) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 2/5/2007)

17.- Ma­ni­sa Mil­let­ve­ki­li Nu­ri Çİ­LİN­GİR'in, pa­muk des­tek­le­me prim­le­ri­ne iliş­kin Ta­rım ve Kö­yiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22660) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 4/5/2007)

18.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da yem bit­ki­le­ri des­tek­le­me­si­nin öden­me­si­ne iliş­kin Ta­rım ve Kö­yiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22661) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 4/5/2007)

19.- Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Ke­mal DE­Mİ­REL'in, Nev­şe­hir - Ür­güp'te­ki Keş­lik Ma­nas­tı­rı­na iliş­kin Kül­tür ve Tu­rizm Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22662) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 2/5/2007)

20.- Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Ke­mal DE­Mİ­REL'in, Bur­sa'nın ba­zı köy­le­ri­nin su­la­ma su­yu elek­tri­ği borç­la­rı­na iliş­kin Ma­li­ye Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22663) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 2/5/2007)

21.- Kırk­la­re­li Mil­let­ve­ki­li Meh­met S. KE­Sİ­MOĞ­LU'nun, bir ca­mi bah­çe­sin­de­ki ağaç­la­rın ke­sil­me­si­ne iliş­kin Dev­let Ba­ka­nın­dan (Meh­met AY­DIN) ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22664) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 2/5/2007)

22.- Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Ke­mal DE­Mİ­REL'in, Bo­lu - Abant - Pa­şa­köy ka­ra­yo­lun­da mey­da­na ge­len çök­me­ye iliş­kin Ba­yın­dır­lık ve İskân Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22665) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 2/5/2007)

23.- Muğ­la Mil­let­ve­ki­li Ali ARS­LAN'ın, Emek­li San­dı­ğı­nın 2006 yı­lın­da­ki sağ­lık hiz­me­ti alım­la­rı­na iliş­kin Ça­lış­ma ve Sos­yal Gü­ven­lik Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22666) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 2/5/2007)

24.- İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Emin Şİ­RİN'in, Erol Ak­soy'un Halk Ban­ka­sı­na olan bor­cu­na iliş­kin Baş­ba­kan­dan ya­zı­lı  so­ru öner­ge­si (7/22667) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 7/5/2007)

25.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li En­ver ÖK­TEM'in, KO­Bİ'le­rin ma­li sek­tö­re olan borç­la­rı­nın ye­ni­den ya­pı­lan­dı­rıl­ma­sı­na iliş­kin Baş­ba­kan­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22668) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 7/5/2007)

26.- An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li Bay­ram Ali ME­RAL'in, İs­tan­bul met­ro­sun­da ça­lı­şan ve hak­kın­da ya­ka­la­ma ka­ra­rı bu­lu­nan bir ki­şi­ye iliş­kin Baş­ba­kan­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22669) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi 7/5/2007)

27.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Ah­met ER­SİN'in, bö­lü­cü te­rör olay­la­rı­na iliş­kin Baş­ba­kan­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22670) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

28.- İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Ali Rı­za GÜL­Çİ­ÇEK'in, Bul­ga­ris­tan ile tran­sit vi­ze­nin kal­dı­rıl­ma­sı­na yö­ne­lik ant­laş­ma­ya iliş­kin Baş­ba­kan­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22671) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

29.- Ay­dın Mil­let­ve­ki­li Meh­met Me­sut ÖZAK­CAN'ın, Bü­yük Men­de­res Hav­za­sın­da­ki ku­rak­lı­ğa iliş­kin Baş­ba­kan­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22672) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 9/5/2007)

30.- Kon­ya Mil­let­ve­ki­li Atil­la KART'ın, Kon­ya Bü­yük­şe­hir Be­le­di­ye­si bün­ye­sin­de­ki bir ge­nel mü­dür­lük­le il­gi­li id­di­ala­ra iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22673) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 9/5/2007)

31.- An­tal­ya Mil­let­ve­ki­li Na­il KA­MA­CI'nın, An­tal­ya'da elek­trik kab­lo­la­rı­nın yer al­tı­na alın­ma­sı­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22674) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 9/5/2007)

32.- Ma­ni­sa Mil­let­ve­ki­li Nu­ri Çİ­LİN­GİR'in, Sa­lih­li il­çe­sin­de­ki bir ara­zi­ye iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan  ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22675) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 11/5/2007)

33.- Adı­ya­man Mil­let­ve­ki­li, Mah­mut GÖK­SU'nun, Cum­hur­baş­kan­lı­ğın­ca yar­dım ya­pı­lan si­vil top­lum ku­ru­luş­la­rı­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22676) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 14/5/2007)

34.- Kon­ya Mil­let­ve­ki­li Atil­la KART'ın, Ye­ni­ma­hal­le Sağ­lık Grup Baş­kan­lı­ğı ile il­gi­li id­di­ala­ra iliş­kin Sağ­lık Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22677) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 9/5/2007)

35.- De­niz­li Mil­let­ve­ki­li Meh­met U. NEŞ­ŞAR'ın, bir şu­be mü­dü­rü ata­ma­sı­na iliş­kin Sağ­lık Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22678) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 11/5/2007)

36.- Trab­zon Mil­let­ve­ki­li Asım AY­KAN'ın, Ka­nal­türk Te­le­viz­yo­nu­nun bir ya­yın ku­ru­lu üye­si hak­kın­da­ki id­di­ala­ra iliş­kin Ada­let Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22679) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 9/5/2007)

37.- Kon­ya Mil­let­ve­ki­li Atil­la KART'ın, bir da­va­da­ki Ha­zi­ne ala­ca­ğı­na iliş­kin Ma­li­ye  Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22680) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 9/5/2007)

38.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Ah­met ER­SİN'in, THY ile il­gi­li ba­zı id­di­ala­ra iliş­kin Ulaş­tır­ma Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22681) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 11/5/2007)

39.- Kon­ya Mil­let­ve­ki­li Atil­la KART'ın, An­ten İş­let­me ve Tek­nik Hiz­met­ler A.Ş.'ne iliş­kin Dev­let Ba­ka­nın­dan (Be­şir ATA­LAY) ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22682) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 11/5/2007)

40.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22683) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

41.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22684) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

42.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22685) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

43.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22686) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

44.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22687) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

45.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22688) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

46.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22689) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

47.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22690) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

48.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22691) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

49.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22692) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

50.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22693) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

51.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22694) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

52.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22695) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

53.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22696) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

54.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22697) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

55.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22698) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

56.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22699) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

57.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22700) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

58.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22701) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

59.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22702) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

60.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22703) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

61.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22704) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

62.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22705) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

63.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22706) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

64.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22707) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

65.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22708) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

66.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22709) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

67.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22710) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

68.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22711) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

69.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22712) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

70.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22713) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

71.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22714) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

72.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22715) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

73.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22716) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

74.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22717) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

75.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22718) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

76.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22719) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

77.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22720) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

78.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22721) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

79.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/226722) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

80.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22723) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

81.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22724) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

82.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22725) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

83.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22726) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

84.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22727) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

85.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22728) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

86.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22729) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

87.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22730) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

88.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22731) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

89.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22732) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

90.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22733) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

91.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22734) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

92.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22735) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

93.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22736) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

94.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22737) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

95.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22738) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

96.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22739) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

97.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22740) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

98.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22741) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

99.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22742) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

100.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22743) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

101.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22744) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

102.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22745) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

103.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22746) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

104.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22747) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

105.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22748) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

106.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22749) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

107.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22750) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

108.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22751) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

109.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22752) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

110.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22753) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

111.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22754) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

112.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22755) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

113.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22756) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

114.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22757) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

115.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22758) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

116.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22759) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

117.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22760) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

118.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22761) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

119.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22762) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

120.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22763) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

121.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22764) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

122.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22765) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

123.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22766) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

124.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22767) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

125.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22768) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

126.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22769) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

127.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22770) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

128.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22771) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

129.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22772) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

130.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22773) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

131.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22774) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

132.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22775) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

133.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22776) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

134.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22777) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

135.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22778) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

136.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22779) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

137.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22780) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

138.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22781) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

139.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22782) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

140.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22783) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

141.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22784) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

142.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22785) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

143.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22786) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

144.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22787) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

145.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22788) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

146.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22789) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

147.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22790) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

148.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22791) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

149.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22792) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

150.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22793) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

151.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22794) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

152.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22795) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

153.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22796) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

154.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22797) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

155.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22798) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

156.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22799) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

157.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22800) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

158.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22801) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

159.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22802) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

160.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22803) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

161.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22804) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

162.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22805) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

163.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22806) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

164.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22807) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

165.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22808) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

166.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22809) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

167.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22810) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

168.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22811) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

169.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22812) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

170.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22813) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

171.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22814) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

172.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22815) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

173.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22816) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

174.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22817) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

175.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22818) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

176.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22819) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

177.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22820) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

178.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22821) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

179.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22822) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

180.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22823) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

181.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22824) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

182.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22825) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

183.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22826) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

184.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22827) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

185.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22828) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

186.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22829) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

187.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22830) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

188.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22831) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

189.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22832) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

190.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22833) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

191.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22834) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

192.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22835) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

193.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22836) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

194.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22837) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

195.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22838) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

196.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22839) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

197.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22840) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

198.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22841) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

199.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22842) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

200.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22843) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

201.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22844) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

202.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22845) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

203.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22846) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

204.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22847) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

205.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22848) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

206.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22849) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

207.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22850) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

208.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22851) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

209.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22852) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

210.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22853) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

211.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22854) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

212.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22855) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

213.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22856) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

214.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22857) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

215.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22858) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

216.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22859) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

217.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22860) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

218.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22861) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

219.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22862) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

220.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22863) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

221.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22864) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

222.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22865) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

223.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22866) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

224.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22867) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

225.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22868) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

226.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22869) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

227.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22870) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

228.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22871) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

229.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22872) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

230.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22873) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

231.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22874) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

232.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22875) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

233.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22876) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

234.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22877) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

235.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22878) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

236.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22879) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

237.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22880) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

238.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22881) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

239.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22882) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

240.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22883) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

241.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22884) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

242.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22885) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

243.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22886) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

244.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22887) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

245.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22888) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

246.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22889) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

247.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22890) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

248.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22891) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

249.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22892) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

250.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22893) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

251.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22894) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

252.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22895) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

253.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22896) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

254.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22897) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

255.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22898) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

256.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22899) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

257.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22900) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

258.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22901) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

259.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22902) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

260.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22903) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

261.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22904) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

262.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22905) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

263.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22906) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

264.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22907) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

265.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22908) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

266.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22909) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

267.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22910) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

268.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22911) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

269.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22912) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

270.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22913) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

271.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22914) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

272.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22915) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

273.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22916) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

274.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22917) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

275.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22918) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

276.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22919) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

277.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22920) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

278.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22921) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

279.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT'ün, Ar­da­han'da­ki bir kö­yün yol ve su so­ru­nu­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22922) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 8/5/2007)

280.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Hak­kı ÜL­KÜ'nün, Ka­ra­yol­la­rı Tra­fik Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Ta­sa­rı­sı­na ve tra­fik ka­za­la­rı­na iliş­kin Baş­ba­kan­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22923) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 2/5/2007)

281.- An­tal­ya Mil­let­ve­ki­li Hü­se­yin EK­MEK­Çİ­OĞ­LU'nun, TO­Kİ'nin An­ka­ra - Eti­mes­gut Er­ler Ma­hal­le­sin­de yap­tı­ğı ko­nut­la­ra iliş­kin Baş­ba­kan­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22924) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 17/5/2007)

282.- Kon­ya Mil­let­ve­ki­li Atil­la KART'ın, ilaç ve ec­za­cı­lık sek­tö­rün­de­ki ba­zı so­run­la­ra iliş­kin Baş­ba­kan­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22925) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 17/5/2007)

283.- Kon­ya Mil­let­ve­ki­li Atil­la KART'ın, Kon­ya - An­ka­ra Hız­lı Tren Pro­je­si­nin Kon­ya ana is­tas­yo­nu­nun yer se­çi­mi­ne iliş­kin Baş­ba­kan­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22926) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 17/5/2007)

284.- Muğ­la Mil­let­ve­ki­li Ali ARS­LAN'ın, bir mi­ting­de ça­lı­nan mar­şa iliş­kin Baş­ba­kan­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22927) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 17/5/2007)

285.- Kon­ya Mil­let­ve­ki­li Atil­la KART'ın, ör­tü­lü öde­nek yö­ne­ti­min­de gö­rev­li bir ki­şi hak­kın­da­ki id­di­ala­ra iliş­kin Baş­ba­kan­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22928) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 17/5/2007)

286.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Hak­kı ÜL­KÜ'nün, ateş­li si­lah­la­rın ku­ral dı­şı kul­la­nıl­ma­sı­na iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22929) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 17/5/2007)

287.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Hak­kı ÜL­KÜ'nün, ba­zı be­le­di­ye yö­ne­ti­ci­le­ri hak­kın­da­ki ta­ki­ba­ta iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22930) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 17/5/2007)

288.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Hak­kı ÜL­KÜ'nün, Ali­ağa Be­le­di­ye­si ve bağ­lı şir­ket­le­rin yap­tı­ğı iha­le­le­re iliş­kin İçiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22931) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 17/5/2007)

289.- An­tal­ya Mil­let­ve­ki­li Tun­cay ER­CENK'in, or­man alan­la­rın­da uy­gu­la­na­cak ba­zı pro­je­le­re iliş­kin Kül­tür ve Tu­rizm Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22932) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 17/5/2007)

290.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Ca­nan ARIT­MAN'ın, alı­nan ki­tap ve sü­re­li ya­yın­la­ra iliş­kin Kül­tür ve Tu­rizm Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22933) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 17/5/2007)

291.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Hak­kı ÜL­KÜ'nün, Ali­ağa Be­le­di­ye­si ve bağ­lı şir­ket­le­rin yap­tı­ğı iha­le­le­re iliş­kin Ma­li­ye Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22934) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 17/5/2007)

292.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Hak­kı ÜL­KÜ'nün, be­le­di­ye­le­rin yap­tı­ğı iha­le­le­re iliş­kin Ma­li­ye Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22935) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 17/5/2007)

293.- De­niz­li Mil­let­ve­ki­li Mus­ta­fa GA­ZAL­CI'nın, bir il­köğ­re­tim oku­lun­da da­ğı­tıl­dı­ğı id­dia edi­len bir ki­ta­ba iliş­kin Millî Eği­tim Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22936) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 17/5/2007)

294.- Mer­sin Mil­let­ve­ki­li Hü­se­yin GÜ­LER'in, Bin­göl - Kar­lı­ova'da li­se bi­na­sı ih­ti­ya­cı­na iliş­kin Millî Eği­tim Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22937) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 18/5/2007)

295.- Or­du Mil­let­ve­ki­li İd­ris Sa­mi TAN­DOĞ­DU'nun, Sağ­lık Eği­ti­mi Ge­nel Mü­dür­lü­ğün­de­ki bir ata­ma­ya iliş­kin Sağ­lık Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22938) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 16/5/2007)

296.- Uşak Mil­let­ve­ki­li Os­man COŞ­KU­NOĞ­LU'nun, ku­rak­lık mağ­du­ru çift­çi­le­rin des­tek­len­me­si­ne iliş­kin Ta­rım ve Kö­yiş­le­ri Ba­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22939) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 17/5/2007)

297.- Es­ki­şe­hir Mil­let­ve­ki­li Meh­met Ve­dat YÜ­CE­SAN'ın, Zi­ra­at Ban­ka­sı­nın çift­çi kre­di­le­ri­ne iliş­kin Dev­let Ba­ka­nın­dan (Ali BA­BA­CAN) ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22940) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 17/5/2007)

298.- İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Ber­han ŞİM­ŞEK'in, ba­zı med­ya ku­ru­luş­la­rın­da sen­di­ka üye­lik­le­ri­nin en­gel­len­di­ği id­di­ala­rı­na iliş­kin Dev­let Ba­ka­nı ve Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sın­dan (Ab­dül­la­tif ŞE­NER) ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22941) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 17/5/2007)

299.- Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Mus­ta­fa ÖZ­YURT'un, TÜ­İK'in ad­re­se da­ya­lı nü­fus ka­yıt sis­te­mi­ne iliş­kin Dev­let Ba­ka­nın­dan (Be­şir ATA­LAY) ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22942) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 17/5/2007)

300.- To­kat Mil­let­ve­ki­li Fe­ra­mus ŞA­HİN'in, 2. Lig­de bir fut­bol ma­çı­nın tek­rar­lan­ma­sı ka­ra­rı­na iliş­kin Dev­let Ba­ka­nı ve Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sın­dan (Meh­met Ali ŞA­HİN) ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22943) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 17/5/2007)

301.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li En­ver ÖK­TEM'in, TBMM Kre­şi­ne iliş­kin Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22944) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 2/5/2007)

302.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Ca­nan ARIT­MAN'ın, TBMM Kre­şi­ne iliş­kin Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22945) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 4/5/2007)

303.- Af­yon­ka­ra­hi­sar Mil­let­ve­ki­li Ha­lil ÜN­LÜ­TE­PE'nin, TBMM Kre­şi­ne iliş­kin Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­ka­nın­dan ya­zı­lı so­ru öner­ge­si (7/22946) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 9/5/2007)

 

 

28 Ma­yıs 2007 Pa­zar­te­si

Bİ­RİN­Cİ OTU­RUM

Açıl­ma Sa­ati: 11.14

BAŞ­KAN : Baş­kan Ve­ki­li İs­ma­il ALP­TE­KİN

KÂTİP ÜYE­LER : Ah­met Gök­han SA­RI­ÇAM (Kırk­la­re­li), Türkân Mİ­ÇO­OĞUL­LA­RI (İz­mir)

BAŞ­KAN - Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin 115'in­ci Bir­le­şi­mi­ni açı­yo­rum.

Top­lan­tı ye­ter sa­yı­sı var­dır, gün­de­me ge­çi­yo­ruz.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Baş­kan­lı­ğın Ge­nel Ku­ru­la su­nuş­la­rı var­dır.

Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si Gru­bu­nun İç Tü­zük'ün 19'un­cu mad­de­si­ne gö­re ve­ril­miş bir öne­ri­si var­dır, oku­tup oy­la­rı­nı­za su­na­ca­ğım.

IV. - ÖNERİLER

A) Sİ­YA­Sİ PAR­Tİ GRU­BU ÖNE­Rİ­LE­Rİ

1.- Gün­dem­de­ki sı­ra­la­ma ile ça­lış­ma sa­at­le­ri­nin ye­ni­den dü­zen­len­me­si­ne iliş­kin AK Par­ti Gru­bu öne­ri­si

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı'na

Da­nış­ma Ku­ru­lu 28.05.2007 Pa­zar­te­si gü­nü (bu­gün) yap­tı­ğı top­lan­tı­da si­ya­si par­ti grup­la­rı ara­sın­da oy­bir­li­ği sağ­la­na­ma­dı­ğın­dan, İç­tü­zü­ğün 19 un­cu mad­de­si ge­re­ğin­ce, Gru­bu­mu­zun aşa­ğı­da­ki öne­ri­si­nin Ge­nel Ku­ru­lun ona­yı­na su­nul­ma­sı­nı arz ede­rim.

                                                                                                          Sa­lih Ka­pu­suz

                                                                                                                An­ka­ra

                                                                                              AK Par­ti Gru­bu Baş­kan Ve­ki­li

Öne­ri:

Gün­de­min Ka­nun Ta­sa­rı ve Tek­lif­le­ri ile Ko­mis­yon­lar­dan Ge­len Di­ğer İş­ler kıs­mı­nın 439. sı­ra­sın­da yer alan 1432 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi'nin bu kıs­mın 8. sı­ra­sı­na; 65. sı­ra­sın­da yer alan 201 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Ta­sa­rı­sı'nın bu kıs­mın 16. sı­ra­sı­na; Ge­len Ka­ğıt­lar Lis­te­sin­de ya­yın­la­nan ve bas­tı­rı­la­rak da­ğı­tı­lan 1433 Sı­ra Sa­yı­lı Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun ve Ana­ya­sa'nın 89 un­cu ve 104 ün­cü Mad­de­le­ri Ge­re­ğin­ce Cum­hur­baş­ka­nın­ca Bir Da­ha Gö­rü­şül­mek Üze­re Ge­ri Gön­der­me Tez­ke­re­si ve 1434 Sı­ra Sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi­nin 48 sa­at geç­me­den bu kıs­mın sı­ra­sıy­la 5. ve 7. sı­ra­la­rı­na alın­ma­sı ve di­ğer iş­le­rin sı­ra­sı­nın bu­na gö­re te­sel­sül et­ti­ril­me­si;

Ge­len Kâğıt­lar­da ya­yın­la­nan ve bas­tı­rı­la­rak da­ğı­tı­lan (10/337, 343, 356, 357) Esas Nu­ma­ra­lı Mec­lis Araş­tır­ma Ko­mis­yo­nu­nun 1413 Sı­ra Sa­yı­lı ra­po­ru­nun gün­de­min Özel Gün­dem­de Yer Ala­cak İş­ler kıs­mı­nın 1. sı­ra­sın­da yer al­ma­sı ve gö­rüş­me­le­ri­nin 29 Ma­yıs 2007 Sa­lı gün­kü bir­le­şim­de ya­pıl­ma­sı ve son­ra­sın­da ka­nun ta­sa­rı ve tek­lif­le­ri­nin gö­rü­şül­me­si­ne de­vam edil­me­si;

28 Ma­yıs 2007 Pa­zar­te­si gün­kü (bu­gün) bir­le­şim­de ça­lış­ma sü­re­si­nin 1433 Sı­ra Sa­yı­lı Ana­ya­sa De­ği­şik­lik Tek­li­fi­nin 1. tur Oy­la­ma­sı­nın ta­mam­lan­ma­sı­na ka­dar, 29 Ma­yıs 2007 Sa­lı gün­kü bir­le­şim­de ise, Ge­nel Ku­ru­lun sa­at 15.00'te top­lan­ma­sı;

Öne­ril­miş­tir.

BAŞ­KAN - Grup öne­ri­si aley­hin­de ol­mak üze­re Ada­na Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Uğur Ak­söz.

Bu­yu­run efen­dim. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sü­re­niz on da­ki­ka.

UĞUR AK­SÖZ (Ada­na) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; bu­gün Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si bir öne­ri­de bu­lun­mak­ta­dır. Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­nin kırk se­kiz sa­at geç­me­den bu­ra­da gö­rü­şül­me­si­ne iliş­kin bir öne­ri­dir.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ana­ya­sa­lar di­ğer ya­sa­la­ra ben­ze­mez. Di­ğer ya­sa­la­rı kırk se­kiz sa­at geç­me­den bu­ra­da gö­rü­şe­bi­li­riz, kırk se­kiz sa­at geç­me­den ko­mis­yon­da gö­rü­şe­bi­li­riz, ama ana­ya­sa­lar, bir top­lu­mun te­me­li­dir, bir top­lum­da­ki re­ji­min te­mel di­re­ği­dir. Hiç ol­maz­sa, ana­ya­sa­la­rı, bi­zim, ye­ter­li bir va­kit için­de in­ce­le­me­miz, ça­lış­ma­lar yap­ma­mız, hu­kuk­çu­lar­la tar­tış­ma­mız, si­vil top­lum ör­güt­le­riy­le gö­rüş­me­miz la­zım. Siz bu­ra­da, her­han­gi bir ya­sa­nın bir mad­de­si­ni ve­ya top­lu­mu il­gi­len­di­ren… (Gü­rül­tü­ler)

BAŞ­KAN - Sa­yın Ak­söz, bir da­ki­ka­nı­zı ri­ca ede­yim.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri… Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri… De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Sa­yın Ha­ti­bi ben ta­kip ede­mi­yo­rum. Lüt­fen, sükûnet­le din­le­ye­lim, ri­ca edi­yo­rum.

Bu­yu­run.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Top­lu­mun sa­de­ce kü­çük bir ke­si­mi­ni il­gi­len­di­ren bir dü­zen­le­me yap­mı­yo­ruz. Bu­gün bu­ra­da gö­rü­şe­ce­ği­miz ko­nu, Cum­hur­baş­ka­nı­nın, ya­ni dev­le­ti, mil­le­ti tem­sil eden en yük­sek or­ga­nın se­çi­miy­le il­gi­li. Bel­ki de bu, re­ji­mi kö­kün­den de­ğiş­ti­re­cek bir oy­la­ma­dır.

Ya­ni ba­kın de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu­gü­ne ka­dar bü­tün Cum­hur­baş­kan­la­rı­nı, biz, mev­cut ya­sa­ya gö­re, mev­cut Ana­ya­sa'ya gö­re seç­mi­şiz, hiç­bi­ri­sin­de so­run çık­ma­mış. Bu­gü­ne ka­dar bü­tün Cum­hur­baş­kan­la­rı bu sis­te­me gö­re se­çil­miş; çün­kü, Ana­ya­sa'mı­zın 8'in­ci mad­de­si­nin ge­rek­çe­sin­de "Sis­tem, par­la­men­ter re­jim­dir, sis­tem par­la­men­ter re­jim olun­ca, bu re­jim için­den de Par­la­men­to, Cum­hur­baş­ka­nı­nı se­çer." di­yor, te­mel ku­ral bu. Bu ku­ra­la gö­re dev­le­tin bü­tün ya­pı­lan­ma­sı, ça­tın­dan aşa­ğı­ya ka­dar ya­pı­lan­mış. Şim­di bü­tün bu ya­pı­lan­ma­yı bir ke­na­ra bı­ra­kı­yo­ruz, dev­le­tin par­la­men­ter re­jim­le yö­ne­til­di­ği­ni bir ke­na­ra bı­ra­kı­yo­ruz, hiç­bir alt­ya­pı yap­ma­dan, hiç­bir ku­ra­lı de­ğiş­tir­me­den, hiç­bir gö­rüş­me yap­ma­dan, sa­de­ce cım­bız­la bir ke­li­me alı­yo­ruz, di­yo­ruz ki: "Par­la­men­to seç­mez, halk se­çer." Ta­mam, halk seç­sin, bu­na kim­se­nin iti­ra­zı yok, ama bu­nun alt­ya­pı­sı­nın ya­pıl­ma­sı la­zım. Ya­ni, bir el­bi­se­nin bir tek düğ­me­si­ni de­ğiş­tir­mek­le siz o el­bi­se­yi ye­ni­le­ye­mez­si­niz, o sı­rı­tır ora­da. Bu­gün­kü bu de­ği­şik­lik de sı­rı­tı­yor. Çün­kü, Cum­hur­baş­ka­nı­nı hal­kın seç­me­si­ne iliş­kin hiç­bir ku­ral, alt­ya­pı ge­tir­me­dik. Ba­kın, bir tek ör­nek ve­re­yim: Şim­di, biz bu ya­sa­yı bu­ra­dan ge­çi­rir­sek ne ola­cak? Cum­hur­baş­ka­nı­nı di­ye­lim ki halk se­çe­cek. Pe­ki, Cum­hur­baş­ka­nı ada­yı na­sıl or­ta­ya çı­ka­cak? Cum­hur­baş­ka­nı ada­yı Par­la­men­to­ya ge­le­cek, par­ti­le­rin ka­pı­sı­nı vu­ra­cak, "Ba­na 20 mil­let­ve­ki­li im­za ver­sin." di­ye­cek.

Şim­di, ben si­ze so­ru­yo­rum: Cum­hur­baş­ka­nı­nı halk seç­sin, ta­raf­sız ol­sun, yan­sız ol­sun, güç­lü ol­sun di­yo­ruz; ama Cum­hur­baş­ka­nı­nı aday et­mek için onu 20 mil­let­ve­ki­li­ne muh­taç edi­yo­ruz. Ya­ni, bir Cum­hur­baş­ka­nı aday ol­mak için bir par­ti­ye gi­dip onun ka­pı­sı­nı vu­rur­sa, yir­mi im­za alır­sa ta­raf­sız mı olu­yor? Ta­raf­sız ola­bi­lir mi? Ta­raf­sız ka­la­bi­lir mi? O, 20 mil­let­ve­ki­li… Bi­li­yor­su­nuz 20 mil­let­ve­ki­li bu Par­la­men­to­da bir grup de­mek­tir. Bu­ra­da gru­bu olan bir par­ti­nin ada­yı ol­mu­yor mu yir­mi im­za alın­ca? O za­man, ba­kı­nız, Cum­hur­baş­ka­nı­nı… Biz, bu­ra­da, bu­gü­ne ka­dar, sis­tem­de, bir ki­şi ken­di­si Par­la­men­to için­dey­se, ben ada­yım di­ye­bi­li­yor­du, onu kal­dı­rı­yo­ruz. Ba­kın, de­mok­ra­tik­leş­me­yi da­ha da­ral­tı­yo­ruz. Şu Par­la­men­to­da­ki her­han­gi bir ar­ka­da­şı­mız bu­gün­kü sis­te­me gö­re Cum­hur­baş­ka­nı ada­yı ola­bi­li­yor­du; şim­di bu­nu zor­laş­tı­rı­yo­ruz, 20 mil­let­ve­ki­li di­yo­ruz. Pe­ki…

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Ora­da da 20 la­zım…

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - 20 mil­let­ve­ki­li­ne şu an­da muh­taç de­ğil mi­yiz Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­min­de? Şu an­da yap­tı­ğı­nız ne?

BAŞ­KAN - Efen­dim, mü­da­ha­le et­me­ye­lim, Ha­ti­bi din­le­ye­lim.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - De­ğer­li Ar­ka­da­şım, ba­kın, 20 mil­let­ve­ki­li­ne muh­taç de­ğil. Bu Par­la­men­to­da bu­gün­kü sis­tem­de Cum­hur­baş­ka­nı 367 mil­let­ve­ki­li­nin oyuy­la se­çi­li­yor. 367 de­mek, bu Par­la­men­to­da da­ima kon­sen­süs ara­mak, da­ima uz­laş­ma ara­mak de­mek­tir. Za­ten, 367 sa­yı­sı­nın ko­nul­ma­sı­nın se­be­bi, bu Par­la­men­to uz­laş­sın, bir gru­bun, 20 mil­let­ve­ki­li­nin, her­han­gi bi­ri­nin Cum­hur­baş­ka­nı ol­ma­sın, tüm Par­la­men­to­nun Cum­hur­baş­ka­nı ol­sun di­ye bu 367 şar­tı ge­ti­ril­miş. Şim­di, biz ne ya­pı­yo­ruz? Bu­nu kal­dı­rı­yo­ruz.

Pe­ki, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, hiç ken­di ken­di­ni­ze sor­du­nuz mu, ya­ni, cum­hu­ri­yet ta­ri­hi bo­yun­ca Cum­hur­baş­ka­nı bu mad­de­le­re gö­re se­çil­miş de, ilk de­fa bu ka­dar güç­lü bir sa­yıy­la gel­miş Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si Cum­hur­baş­ka­nı­nı se­çe­me­miş. Ni­ye se­çe­me­miş?

ASIM AY­KAN (Trab­zon) - Sa­ye­niz­de.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Siz, "Sa­ye­niz­de." di­yor­su­nuz. Ta­bii, sa­ye­miz­de. Ta­bii, biz, si­zin yan­lış­lık­la­rı­nı­za en­gel ol­mak için bu­ra­da­yız, biz gö­re­vi­mi­zi ya­pı­yo­ruz.

Ama, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, şim­di, biz, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si ola­rak eli­mi­zi vic­da­nı­mı­za ko­ya­lım, tem­bel öğ­ren­ci­ler gi­bi, "sı­nı­fı geç­me­dim" di­ye öğ­ret­me­ni mi de­ğiş­ti­re­cek­si­niz ve­ya tem­bel fut­bol­cu­lar gi­bi, ha­kem go­lü say­ma­yın­ca, oyu­nun ha­ke­mi­ni mi de­ğiş­ti­re­cek­si­niz, ku­ral­la­rı mı de­ğiş­ti­re­cek­si­niz?

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, böy­le ya­pa­ca­ğı­nı­za "biz ne­re­de ha­ta yap­tık" di­ye dü­şün­se­niz ve otu­rup bu Par­la­men­to­da gru­bu olan par­ti­ler­le gö­rüş­se­niz, on­lar­la uz­laş­ma sağ­la­sa­nız, yi­ne Cum­hur­baş­ka­nı bu grup­tan ol­sun, ama uz­laş­may­la, kon­sen­süs­le bir aday çı­kar­say­dı­nız bu­gün biz bu­ra­da bu­nu gö­rü­şü­yor olur muy­duk, bu­gün Cum­hur­baş­ka­nı­nı seç­miş ol­maz mıy­dık?

Ba­kı­nız, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, dün­ya­da, ki­tap­lar­da, okul­lar­da oku­tul­ma­yan tek şey par­la­men­ter­lik­tir. Par­la­men­ter­lik ya­pı­la­rak öğ­re­ni­lir ve par­la­men­te­rin yap­tı­ğı her ha­ta onun tec­rü­be ha­ne­si­ne ar­tı ya­zı­lır, ha­ta ya­pa ya­pa tec­rü­be­li olur­lar. Ama, ma­ale­sef, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si as­la ha­ta­la­rın­dan ders al­mı­yor ve bir inat uğ­ru­na gi­di­yor. "Ma­dem­ki, ben bu­ra­da Cum­hur­baş­ka­nı­nı seç­me­dim, ben Ana­ya­sa'yı de­ğiş­ti­ri­rim; ma­dem­ki siz, te­mel ka­nun­la­ra iti­raz et­ti­niz, ben İç Tü­zük'ü de­ğiş­ti­ri­rim; ma­dem­ki bu Par­la­men­to­da iş­ler yü­rü­mü­yor, ben avi­ze­yi de­ğiş­ti­ri­rim; ma­dem­ki iş­ler yü­rü­mü­yor, ben be­ya­zı sa­rı ya­pa­rım."

Ar­ka­daş­lar, bun­lar par­la­men­ter­li­ğe uy­gun ol­ma­yan dav­ra­nış­lar­dır. Bir ka­ya­ya çar­par­sa­nız yön de­ğiş­ti­re­bi­lir­si­niz, ama o yön de­ğiş­tir­me ka­ya­yı del­me ile ol­maz. Ka­ya­yı de­le­mez­si­niz. Bu­gün, par­la­men­ter sis­tem­de ya­şa­mış bu ül­ke, bü­tün ya­pı­sı par­la­men­ter sis­te­me gö­re oluş­muş bu ül­ke si­zin şu­ra­da­ki ço­ğun­lu­ğu­nuz­la vi­tes de­ğiş­tir­mez, ma­kas de­ğiş­tir­mez, bun­lar ha­yal­dir. Ni­te­kim, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­min­de iki ke­re ka­ya­ya tos­la­dı­nız. Ba­kın, de­mek ki, sa­yıy­la ol­mu­yor bu iş­ler. Bu iş­ler, akıl­la olur, uz­laş­may­la olur. Bu iş­ler, kon­sen­süs­le olur.

Ba­kı­nız, da­ha ön­ce­ki Par­la­men­to dö­nem­le­rin­de beş par­ti var­dı. Hep uz­laş­tı­lar, hep uz­la­şa­rak her şe­yi çöz­dü­ler. Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si ise, inat­la "Ben git­mem, ko­nuş­mam, de­di­ğim de­dik, be­nim de­di­ğim ola­cak, ben ço­ğun­lu­ğum…" Yok böy­le bir şey ar­ka­daş­lar. Ço­ğun­lu­ğun her de­di­ği ol­maz. Yer­leş­miş ku­ral­lar var­dır ve Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı'nın en önem­li mad­de­si "Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti bir hu­kuk dev­le­ti­dir." Hu­kuk dev­le­ti­dir, hu­kuk dev­le­ti­dir, hu­kuk dev­le­ti­dir. Ne de­mek bu? Ya­ni, yer­leş­miş hu­kuk ku­ral­la­rı­nın dı­şı­na çı­ka­maz­sı­nız. Bu yer­leş­miş hu­kuk ku­ral­la­rın­dan bi­ri de Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi­nin bu yer­le­şik ku­ral­la­ra gö­re ya­pıl­ma­sı­dır. Pe­ki, siz ne ya­pı­yor­su­nuz? "E, ben bu ku­ra­la gö­re se­çe­mi­yo­rum, ku­ra­lı de­ğiş­ti­ri­rim." Pe­ki, şim­di…

MUS­TA­FA ÜNAL­DI (Kon­ya) - 360 mı bü­yük 160 mı?

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Ar­ka­daş­lar, ba­kın, şim­di, bir ar­ka­da­şım ge­ne laf atı­yor. Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si bu has­ta­lık­tan kur­tu­la­ma­dı, 22 Tem­muz­da kur­tu­la­cak­sı­nız! Di­yor ki: "360 mı bü­yük 160 mı?" Öy­le di­yor de­ğil mi? E, o za­man, bak, ba­na ge­ne laf düş­tü. Bu 160 bu 360'ı he­zi­me­te uğ­rat­tı. Ne ya­pa­cak­sı­nız? Ne ya­pa­cak­sı­nız?

MUS­TA­FA ÜNAL­DI (Kon­ya) - 130 mu bü­yük 361 mi?

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Ne ya­pa­cak­sı­nız? Biz, si­zi sa­yıy­la yen­me­dik. Biz, si­zi hu­kuk­la yen­dik. Biz, si­zi tec­rü­bey­le yen­dik. Ge­ne ye­ni­le­cek­si­niz, ge­ne ye­ni­le­cek­si­niz. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - Yön­len­dir­mey­le…

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Ba­kın… Ba­kın, şa­ir ne di­yor… Şa­ir ne di­yor… (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - Yön­len­dir­di­niz, yön­len­dir­di­niz…

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, lüt­fen… Lüt­fen din­le­ye­lim efen­dim.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Şa­ir "Bir hi­lal uğ­ru­na ya Rab, ne gü­neş­ler ba­tı­yor!" di­yor de­ğil mi? Şim­di, ben de si­ze söy­lü­yo­rum: Bir inat uğ­ru­na ya Rab, ne AKP'ler ba­ta­cak, gö­re­ce­ğiz! (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

Say­gı­lar su­nu­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

ALİ YÜK­SEL KA­VUŞ­TU (Ço­rum) - Gü­ler­ler, gü­ler­ler…

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Ak­söz.

Öne­ri­nin le­hin­de ol­mak üze­re, An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Sa­lih Ka­pu­suz. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

ALİ KE­MAL DE­VE­Cİ­LER (Ba­lı­ke­sir) - Lis­te­le­ri ya­pı­yor, iyi al­kış­la­yın!

SA­LİH KA­PU­SUZ (An­ka­ra) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım…

ALİ KE­MAL DE­VE­Cİ­LER (Ba­lı­ke­sir) - Pa­zar gü­nü lis­te­le­ri ya­pı­yor, iyi al­kış­la­yın. Hat­ta aya­ğa kal­kın, aya­ğa!

SA­LİH KA­PU­SUZ (An­ka­ra) - De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Mec­lis ça­lış­ma­la­rı­nın son dö­ne­min­de, Be­şin­ci Ya­sa­ma Yı­lı­nın son gün­le­rin­de, Mec­li­sin me­ha­be­ti­ne ya­kı­şır, va­tan­da­şı­mı­zın dik­kat­le ta­kip et­ti­ği bu ça­lış­ma­la­rı, ko­nuş­ma ya­pan bü­tün ar­ka­daş­la­rı­mı­zın, de­mok­ra­si­mi­ze, si­ya­set ku­ru­mu­mu­za za­rar ver­me­ye­cek üs­lup ile yap­ma­la­rın­da ben ya­rar gö­rü­yo­rum.

ALİ KE­MAL DE­VE­Cİ­LER (Ba­lı­ke­sir) - Ar­ka­da mu­hab­bet eden­ler var, on­la­rı gör!

SA­LİH KA­PU­SUZ (De­vam­la) - Do­la­yı­sıy­la, bu tar­tış­ma­la­rı ken­di ze­mi­nin­de, ken­di ala­nın­da yap­ma­ya dik­kat gös­te­rir­sek, iti­na gös­te­rir­sek, da­ha doğ­ru yap­tı­ğı­mı­zı herhâlde he­pi­miz ka­bul ede­riz.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, AK Par­ti Gru­bu­nun öne­ri­si ne ge­ti­ri­yor? Bi­rin­ci ola­rak, bu­gün Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu­muz ta­ra­fın­dan ka­bul edil­miş olan, Cum­hur­baş­ka­nı ta­ra­fın­dan da bir kez da­ha gö­rü­şül­mek üze­re ia­de edil­miş olan Ana­ya­sa pa­ke­ti­ni bu­gün gö­rüş­mek, bi­rin­ci tur oy­la­ma­la­rı­nı yap­mak, ay­nı za­man­da, bu bi­tin­ce­ye ka­dar gün ola­rak gün­de­mi­mi­zi ta­mam­la­mak. Bi­rin­ci is­te­di­ği­miz hu­sus bu.

İkin­ci ola­rak, sa­lı gü­nü, ya­rın… Bil­di­ği­niz gi­bi da­ha ön­ce­den bir ka­ra­rı­mız var: 11.00'de ça­lış­ma­la­rı baş­la­tı­yo­ruz, ge­ce 24.00'e ka­dar. Ama, ya­rın, si­ya­si par­ti­le­ri­mi­zin grup­la­rı­nın ol­ma­sı se­be­biy­le TRT-3'ün ya­yın yap­ma­sın­da bir sı­kın­tı mey­da­na ge­le­bi­le­cek. Çün­kü, Ge­nel Ku­rul ça­lı­şır­ken grup­la­rın ko­nuş­ma­la­rı ak­ta­rı­la­ma­ya­cak, yan­sı­tı­la­ma­ya­cak. Bu­nu da dü­şü­ne­rek -ar­ka­daş­la­rı­mız da biz­den ta­lep et­ti­ler- ya­rın­ki ça­lış­ma sa­at­le­ri­mi­zi 15.00-24.00 ola­rak dü­zen­li­yo­ruz. Ar­ka­daş­la­rım, zan­ne­der­sem, bu­na da ka­tı­lı­yor­lar.

Ay­rı­ca, yi­ne, ya­sa ge­re­ği, 3 ta­ne RTÜK üye­mi­zin çe­ki­len ku­ra so­nu­cu gö­rev­le­ri son bul­du; tek­rar, ye­ni RTÜK üye­le­ri­nin ya­sa ge­re­ği se­çim­le­ri ya­pı­la­cak. Aday ol­ma sü­re­ci ta­mam­lan­dı. So­nuç ola­rak, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si, bu aday­lar içe­ri­sin­den, ana­ya­sal gö­re­vi olan bu üye­le­ri seç­me­yi ye­ri­ne ge­ti­re­cek. Onu da ya­rın yap­ma­yı dü­şü­nü­yo­ruz.

Yi­ne, ay­rı­ca, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin ka­ra­rı ge­re­ği, okul­lar­da­ki şid­det­le il­gi­li ola­rak bir ko­mis­yon kur­duk. Bu Ko­mis­yo­nu­muz bir ra­por ha­zır­la­dı. Bu ha­zır­lan­mış olan ra­po­ru da, bu­gün ala­ca­ğı­mız ka­rar­la, yi­ne, ya­rın, özel gün­dem­de yer ala­cak ko­nu­la­rın ba­şı­na ala­ca­ğız. Ko­mis­yon ra­po­ru hak­kın­da mil­le­ti­miz ve Ge­nel Ku­ru­lu­muz bil­gi­len­di­ril­miş ola­cak. Dü­zen­le­di­ği­miz bir di­ğer hu­sus da bu­dur.

Ay­rı­ca, yi­ne, gün­de­min ön sı­ra­la­rı­na gel­me­si­ni ar­zu et­ti­ği­miz, Di­ya­net İş­le­ri Baş­kan­lı­ğı­mı­zın ih­ti­yaç­la­rın­dan bir ta­ne­si: Bir mah­ke­me ka­ra­rıy­la, kad­ro­lar­la il­gi­li ve­ril­miş bir ka­rar­la, yurt dı­şın­da gö­rev ya­pan Di­ya­net İş­le­ri Baş­kan­lı­ğı­na ait gö­rev­li­le­rin bir prob­le­mi doğ­muş­tur; on­la­rın da sü­re­si dol­mak üze­re­dir, bu­nun­la il­gi­li ya­sal bir dü­zen­le­me la­zım. Bu­nu ön sı­ra­ya çek­mek­te­yiz.

Bir di­ğer hu­sus: Bek­çi­le­ri­miz­le il­gi­li bir dü­zen­le­me yap­tık, ko­mis­yon­dan geç­ti. Kırk se­kiz sa­at geç­me­den bu­nun da ön sı­ra­lar­da yer al­ma­sı­nı ve bu­na yö­ne­lik, da­ha ön­ce­ki al­mış ol­du­ğu­muz sı­ra­la­ma­la­ra gö­re de ya­sa­ma gö­rev­le­ri­mi­zi yap­ma ko­nu­sun­da bir grup öne­ri­si ge­tir­dik. El­bet­te, bi­raz son­ra tar­tı­şı­la­cak. De­ğer­li ko­nuş­ma­cı di­yor ki: "Efen­dim, ni­ye kırk se­kiz sa­at bek­le­me­den he­men ge­ti­ri­yor­su­nuz? Tar­tış­ma­mız, in­ce­le­me­miz, araş­tır­ma­mız la­zım."

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, yir­mi beş yıl­dır Tür­ki­ye'de bu tar­tı­şı­lır.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Ne­re­de tar­tı­şı­lı­yor ya­hu?

SA­LİH KA­PU­SUZ (De­vam­la) - Bı­ra­kın ge­ri­ye kal­mış yir­mi - yir­mi beş yıl­lık tar­tış­ma­yı, efen­dim, biz bu pa­ke­ti bir kez çı­kar­dık mı? O çı­kar­ma es­na­sın­da bü­tün dü­şün­ce­le­ri­ni­zi, o muh­te­rem kat­kı­la­rı­nı­zı her­kes dik­kat­le ve ib­ret­le de ta­kip et­ti. Ko­nuş­tuk, ko­nu­şul­du, tar­tı­şıl­dı, ama ikin­ci kez bir da­ha bu­ra­ya ge­li­yor, bu­ra­da da ko­nu­şu­lup tar­tı­şı­la­cak. Da­ha bu­nun, kırk se­kiz sa­at bek­le­me­yi, kırk se­kiz gün bek­le­me­yi ge­rek­ti­re­cek bir ta­ra­fı­nın ol­ma­dı­ğı her­kes ta­ra­fın­dan bi­li­ni­yor. Ya­pıl­mak is­te­nen de açık­ça­sı şu­dur: Ma­dem­ki, yıl­lar­dır "beş yıl par­la­men­to için uzun sü­re, dört yı­la in­di­re­lim" di­yor­su­nuz, iş­te, dört yı­la in­dir­me­yi ge­ti­ri­yo­ruz; bir.

İki: Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si, bu­gü­ne ka­dar 3 ta­ne Cum­hur­baş­ka­nı­nı ay­nı ku­ral­lar­la seç­ti­ği hâlde, son dö­nem­de ya­pı­lan mü­da­ha­le­ler so­nu­cu ne ol­muş­tur? Bu, Par­la­men­to­nun elin­den alın­mış­tır.

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - Be­ce­re­me­di­niz ya­hu! Ne eli­niz­den alın­dı? Be­ce­re­me­di­niz!

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - Olur mu öy­le şey?

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - Be­ce­re­me­di­niz!

SA­LİH KA­PU­SUZ (De­vam­la) - Do­la­yı­sıy­la, Par­la­men­to­nun elin­den alın­mış olan, bun­ca uy­gu­lan­mış olan bu ku­ral­lar…

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - Be­ce­re­me­di­niz!

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Yö­ne­te­me­di­niz!

SA­LİH KA­PU­SUZ (De­vam­la) - …bu ku­ral­lar, eğer öy­le ol­mu­yor­sa, bu tip yol­lar­la bu­nun önü ke­si­li­yor­sa bu­nun bir tek yo­lu var:

ALİ KE­MAL DE­VE­Cİ­LER (Ba­lı­ke­sir) - Eli­niz­den ka­çır­dı­nız!

SA­LİH KA­PU­SUZ (De­vam­la) - Bu işin sa­hi­bi kim?

ALİ KE­MAL DE­VE­Cİ­LER (Ba­lı­ke­sir) - Ka­çır­dı­nız ku­şu, ka­çır­dı­nız!

SA­LİH KA­PU­SUZ (De­vam­la) - Ki­min adı­na gö­rev ya­pı­yo­ruz bu­ra­da?

ALİ KE­MAL DE­VE­Cİ­LER (Ba­lı­ke­sir) - Ku­şu ka­çır­dı­nız, ko­nuş­ma bu­ra­da!

BAŞ­KAN - Efen­dim, mü­da­ha­le et­me­ye­lim. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler) Mü­da­ha­le et­me­ye­lim lüt­fen… Mü­da­ha­le et­me­ye­lim.

SA­LİH KA­PU­SUZ (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­da­şım da söy­lü­yor, ege­men­lik ka­yıt­sız şart­sız mil­le­tin­dir.

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ka­ra­rı…

SA­LİH KA­PU­SUZ (De­vam­la) - Mil­le­tin olan bu kat­kı­yı, sa­hi­bi­ne, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ne yap­tır­tıl­ma­yan bu gö­re­vi, sa­hi­bi ola­rak mil­le­te gö­tü­rü­yo­ruz, mil­let seç­sin di­yo­ruz. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

ALİ KE­MAL DE­VE­Cİ­LER (Ba­lı­ke­sir) - Ya­pa­ma­dı­nız! Siz ya­pa­ma­dı­nız Ka­pu­suz!

SA­LİH KA­PU­SUZ (De­vam­la) - Halk­tan kork­mak Halk Par­ti­si­ne ya­kış­maz! Mil­let­ten kork­mak mil­let­ve­kil­le­ri­ne hiç ya­kış­maz.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Mer­sin'de, mi­ting­de der­si­ni­zi al­ma­dı­nız mı?

SA­LİH KA­PU­SUZ (De­vam­la) - O hâlde ya­pı­la­cak şey, bu­nun­la il­gi­li ola­rak, bu dü­zen­le­me­yi 2'nci kez Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­na gön­de­re­ce­ğiz. Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın bun­dan son­ra­ki sü­reç­te ne ya­pa­ca­ğı­nı da bir­lik­te gö­re­ce­ğiz.

İZ­ZET ÇE­TİN (Ko­ca­eli) - Se­nin ama­cın mem­le­ke­ti ka­rış­tır­mak!

SA­LİH KA­PU­SUZ (De­vam­la) - İş­te, bi­zim bu as­li gö­re­vi­mi­zi, ya­sa­ma gö­re­vi­mi­zi bu­ra­da yap­mak için, gö­re­vi­mi­zin ba­şın­da ol­du­ğu­mu­zu, bu ko­nu­lar­la il­gi­li ola­rak bu­gü­ne ka­dar ya­pıl­mış olan tar­tış­ma­lar bir ta­ra­fa, so­nuç­lan­dır­mak üze­re bu gö­re­vi­mi­zi, bi­rin­ci tur şa­yet bu­gün bi­ter­se, ikin­ci tu­ru­mu­zu da per­şem­be gün oy­la­ma­la­rı­nı yap­mak su­re­tiy­le ta­mam­la­ya­ca­ğız ve al­mış ol­du­ğu­muz ka­rar ge­re­ği, 3 Ha­zi­ra­na ka­dar da Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ça­lı­şa­cak.

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - 4'te, 4'te… 4, 5, 6 Ha­zi­ran­da da ça­lı­şa­lım, 5-6 Ha­zi­ran, o za­man da ça­lı­şa­lım!

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) - Ça­lı­şı­rız.

SA­LİH KA­PU­SUZ (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ben, ki­şi­sel bir de ka­na­ati­mi söy­le­ye­yim mi si­ze. Ar­ka­daş­la­rı­mız der­ler ki: "5'in­de de ça­lı­şa­lım." Ama ben bir öne­ri­de bu­lu­na­ca­ğım, herhâlde ar­ka­daş­la­rım ona da kar­şı çı­ka­cak­lar. Evet, 3'ün­de Mec­lis ara ve­rir­se, 15 Ha­zi­ran­da tek­rar top­la­na­cak. 15 Ha­zi­ran­da top­lan­ma­sı­na da ina­nı­yo­rum ki kar­şı çı­kar­sı­nız.

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - Ça­ğı­rın, ça­ğı­rın!

İZ­ZET ÇE­TİN (Ko­ca­eli) - Gü­cün ye­ti­yor­sa top­la!

SA­LİH KA­PU­SUZ (De­vam­la) - Evet, 15 Ha­zi­ran­da da yi­ne da­vet ede­ce­ğiz.

ALİ KE­MAL DE­VE­Cİ­LER (Ba­lı­ke­sir) - Hiç ka­pat­ma!

SA­LİH KA­PU­SUZ (De­vam­la) - Ona da kar­şı çık­ma­ya­ca­ğı­nı­zı ümit ede­rim.

ALİ KE­MAL DE­VE­Cİ­LER (Ba­lı­ke­sir) - Hiç ka­pat­ma, ka­pat­ma! Ne ka­pa­tı­yor­sun?

SA­LİH KA­PU­SUZ (De­vam­la) - Do­la­yı­sıy­la, siz, mil­le­tin gö­zü önün­de ce­re­yan eden bü­tün bu olay­la­rın san­dık­ta da kar­şı­lı­ğı­nı bu­la­cak­sı­nız!

He­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yor, yap­mış ol­du­ğu­muz dü­zen­le­me­ye oy­la­rı­nız­la des­tek ve­re­ce­ği­ni­zi ümit edi­yor, say­gı­lar su­nu­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

ALİ KE­MAL DE­VE­Cİ­LER (De­vam­la) - İyi al­kış­la­yın, iyi al­kış­la­yın! Lis­te ya­pa­cak­lar ona gö­re!

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Sen bi­zim lis­te­mi­ze ka­rış­ma! Sen ken­di lis­te­ne bak!

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Ka­pu­suz.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, öne­ri üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler ta­mam­lan­mış­tır.

Öne­ri­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Öne­ri ka­bul edil­miş­tir.

Alı­nan ka­rar ge­re­ğin­ce, gün­de­min "Ka­nun Ta­sa­rı ve Tek­lif­le­ri ile Ko­mis­yon­lar­dan Ge­len Di­ğer İş­ler" kıs­mı­na ge­çi­yo­ruz.

V. - KA­NUN TA­SA­RI VE TEK­LİF­LE­Rİ İLE KO­MİS­YON­LAR­DAN

GE­LEN Dİ­ĞER İŞ­LER

1.- Ça­nak­ka­le Mil­let­ve­kil­le­ri Meh­met Da­niş ve İb­ra­him Köş­de­re'nin, Ge­li­bo­lu Ya­rı­ma­da­sı Ta­ri­hi Mil­li Par­kı Ka­nu­nu­na Ge­çi­ci Bir Mad­de Ek­len­me­si­ne Da­ir Ka­nun Tek­li­fi (Ka­mu İha­le Ka­nu­nu­na Ge­çi­ci Mad­de Ek­len­me­si­ne Da­ir Ka­nun Tek­li­fi) ile Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (2/212) (S. Sa­yı­sı: 305)

BAŞ­KAN - 1'in­ci sı­ra­da yer alan ka­nun tek­li­fi­nin ge­ri alı­nan mad­de­le­riy­le il­gi­li ko­mis­yon ra­po­ru gel­me­di­ğin­den tek­li­fin gö­rüş­me­le­ri­ni er­te­li­yo­ruz.

2'nci sı­ra­da yer alan, Ba­zı Ka­mu Ala­cak­la­rı­nın Tah­sil ve Ter­ki­ni­ne İliş­kin Ka­nun Ta­sa­rı­sı ile Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru'nun gö­rüş­me­le­ri­ne kal­dı­ğı­mız yer­den de­vam ede­ce­ğiz.

2.- Ba­zı Ka­mu Ala­cak­la­rı­nın Tah­sil ve Ter­ki­ni­ne İliş­kin Ka­nun Ta­sa­rı­sı ile Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/1030) (S. Sa­yı­sı: 904)

BAŞ­KAN - Ko­mis­yon? Yok.

Er­te­len­miş­tir.

3'ün­cü sı­ra­da yer alan, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si Grup Baş­kan­ve­ki­li Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Fa­ruk Çe­lik'in, İmar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ve Ba­yın­dır­lık, İmar, Ulaş­tır­ma ve Tu­rizm ile Ada­let Ko­mis­yon­la­rı Ra­por­la­rı­nın gö­rüş­me­le­ri­ne kal­dı­ğı­mız yer­den de­vam ede­ce­ğiz.

3.- Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si Grup Baş­kan­ve­ki­li Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Fa­ruk Çe­lik'in, İmar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ve Ba­yın­dır­lık, İmar, Ulaş­tır­ma ve Tu­rizm ile Ada­let Ko­mis­yon­la­rı Ra­por­la­rı (2/820) (S. Sa­yı­sı: 1337)

BAŞ­KAN - Ko­mis­yon? Yok.

Er­te­len­miş­tir.

ALİ KE­MAL DE­VE­Cİ­LER (Ba­lı­ke­sir) - Hep­si bu­ra­da Baş­kan!

BAŞ­KAN - 4'ün­cü sı­ra­da yer alan Af­yon­ka­ra­hi­sar Mil­let­ve­ki­li Ha­lil Ay­do­ğan'ın; Bü­yük­şe­hir Be­le­di­ye­si Ka­nu­nu, İl Özel İda­re­si Ka­nu­nu ve Be­le­di­ye Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ve İçiş­le­ri Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru'nun gö­rüş­me­le­ri­ne kal­dı­ğı­mız yer­den de­vam ede­ce­ğiz.

4.- Af­yon­ka­ra­hi­sar Mil­let­ve­ki­li Ha­lil Ay­do­ğan'ın; Bü­yük­şe­hir Be­le­di­ye­si Ka­nu­nu, İl Özel İda­re­si Ka­nu­nu ve Be­le­di­ye Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ve İçiş­le­ri Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (2/968) (S.Sa­yı­sı: 1416)

BAŞ­KAN - Ko­mis­yon? Yok.

Er­te­len­miş­tir.

5'in­ci sı­ra­da yer alan, 10.5.2007 Ta­rih­li ve 5660 Sa­yı­lı Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun ve Ana­ya­sa­nın 89 un­cu ve 104 ün­cü Mad­de­le­ri Ge­re­ğin­ce Cum­hur­baş­ka­nın­ca Bir Da­ha Gö­rü­şül­mek Üze­re Ge­ri Gön­der­me Tez­ke­re­si ile Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru'nun bi­rin­ci gö­rüş­me­le­ri­ne baş­la­ya­ca­ğız.

5.- 10.5.2007 Ta­rih­li ve 5660 Sa­yı­lı Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun ve Cum­hur­baş­ka­nın­ca Bir Da­ha Gö­rü­şül­mek Üze­re Ge­ri Gön­der­me Tez­ke­re­si ile Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/1368)(S. Sa­yı­sı:1433) (x) (xx)

BAŞ­KAN - Ko­mis­yon ve Hükûmet ye­rin­de.

Ko­mis­yon ra­po­ru 1433 sı­ra sa­yıy­la bas­tı­rı­lıp da­ğı­tıl­mış­tır.

(x) Ka­nu­nun ilk gö­rüş­me­le­ri 7/5/2007 ta­rih­li 102'nci ve 10/5/2007 ta­rih­li 105'in­ci­ Bir­le­şim­ler­de ya­pıl­mış­tır.

(xx) 1433 S. Sa­yı­lı Bas­ma­ya­zı tu­ta­na­ğa ek­li­dir.

Ka­nu­nun tü­mü üze­rin­de söz is­te­ği var­dır.

Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Oya Aras­lı.

Bu­yu­run. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sü­re­niz yir­mi da­ki­ka efen­dim.

CHP GRU­BU ADI­NA OYA ARAS­LI (An­ka­ra) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, siz­le­ri say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. 1433 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun üze­rin­de Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu­nun gö­rüş­le­ri­ni açık­la­mak üze­re söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; ya­sa­ma, ya­ni ka­nun yap­ma, dev­let er­ki­ni kul­lan­ma bağ­la­mın­da en önem­li, en özen­le ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si ge­re­ken gö­rev­ler­den bi­ri­si­dir ve bu öze­nin ka­nun ya­par­ken çok da­ha yo­ğun bi­çim­de gös­te­ril­me­si ge­re­ken alan da Ana­ya­sa ku­ral­la­rıy­la il­gi­li ya­sa­ma fa­ali­yet­le­ri­dir. Çün­kü, ana­ya­sa­lar, top­lum­sal te­mel uz­laş­ma­la­rı yan­sıt­mak du­ru­mun­da­dır­lar, top­lum­sal te­mel uz­laş­ma­lar doğ­rul­tu­sun­da ya­pıl­mak du­ru­mun­da­dır­lar. Ak­si tak­dir­de, top­lum­la Ana­ya­sa ara­sın­da çok bü­yük bir me­sa­fe or­ta­ya çı­kar ve bu, Ana­ya­sa'nın be­nim­sen­me­si­ni, Ana­ya­sa'ya uyul­ma­sı­nı, top­lu­mun bu Ana­ya­sa'yı öz var­lı­ğı­nın bir par­ça­sı ola­rak ka­bul et­me­si­ni en­gel­ler. Böy­le bir du­ru­mun or­ta­ya çık­ma­sı­nı ön­le­ye­bil­mek için, bu te­mel uz­laş­ma­nın Ana­ya­sa ya­pı­lır­ken, Ana­ya­sa hü­küm­le­ri de­ğiş­ti­ri­lir­ken ön­ce­lik­le göz önün­de tu­tul­ma­sı ge­re­kir. Bu ge­rek, tem­sil ada­le­ti ba­kı­mın­dan top­lum­da­ki si­ya­sal bö­lü­nü­şü tam yan­sı­ta­ma­yan Mec­lis­ler ta­ra­fın­dan ge­re­ğin­ce ye­ri­ne ge­ti­ri­le­mez. Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si, bi­li­yor­su­nuz, 22'nci Dö­nem­de, gö­re­ve baş­la­dı­ğı an­da tem­sil ada­le­ti ba­kı­mın­dan tar­tış­ma­la­rın or­ta ye­rin­de ken­di­si­ni bul­muş­tur. Bu­nun ne­de­ni, he­pi­miz bu­ra­ya uy­gu­la­nan Se­çim Ka­nu­nu'na gö­re gel­miş ol­ma­mı­za, ka­nu­ni meş­ru­iye­ti­miz açı­sın­dan her­han­gi tar­tı­şı­la­cak bir nok­ta bu­lun­ma­ma­sı­na rağ­men or­ta­ya çı­kan tab­lo­nun, Mec­lis­te­ki si­ya­sal da­ğı­lı­mın top­lum­da­ki si­ya­sal da­ğı­lım­dan çok fark­lı ol­ma­sı ne­de­niy­le or­ta­ya çık­mış­tır ve top­lum­da­ki si­ya­sal gö­rüş­le­rin âde­ta ço­ğun­lu­ğu­nu oluş­tu­ran bir ke­si­mi top­lam ola­rak, bu­ra­da tem­sil­ci bu­lun­du­ra­ma­mak du­ru­mu ile yüz yü­ze gel­miş­tir. Ta­bii ki bu, özel­lik­le ya­sa­lar ya­pı­lır­ken, özel­lik­le yü­rüt­me bağ­la­mın­da bir­ta­kım adım­lar atı­lır­ken, o dı­şa­rı­da ka­lan, tem­sil edi­le­me­yen ke­sim­le­rin de­ğer­len­dir­me­le­ri­ni, ter­cih­le­ri­ni de çok ya­kın­dan iz­le­mek ve göz önün­de bu­lun­dur­mak mec­bu­ri­ye­tiy­le biz­le­ri kar­şı kar­şı­ya ge­tir­miş­tir. Ama, şim­di ba­kı­yo­rum, top­lu­mun hiç bu­gü­ne ka­dar bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği bağ­la­mın­da tar­tış­ma­dı­ğı bir ko­nu­yu bu ko­num­da­ki bir Mec­lis ele alı­yor ve bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği gö­rü­nü­mün­de ger­çek­leş­tir­me­ye kal­kı­yor.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bun­dan ön­ce­ki se­çim­ler­de Tür­ki­ye'de böy­le bir sis­te­min uy­gu­lan­ma­sı­nın uy­gun olup ol­ma­ya­ca­ğı hiç­bir par­ti ta­ra­fın­dan top­lu­mun önü­ne ge­ti­ri­lip tar­tı­şıl­ma­dı. Ki­mi par­ti­le­rin prog­ram­la­rın­da baş­kan­lık sis­te­mi­ne ge­çil­me­si öne­ri­si var, ama şu Ana­ya­sa'da ge­ti­ri­len sis­tem bir baş­kan­lık sis­te­mi de­ğil, bir ya­rı baş­kan­lık sis­te­mi de­ğil, bir par­la­men­ter sis­tem de­ğil. Adı ko­nul­ma­mış, bi­lin­me­yen, par­ça par­ça bir­ta­kım sis­tem­ler­den par­ça­la­rı bir ara­ya ge­ti­ren bir dü­zen­le­me, bir sis­tem. Bu, top­lum­da tar­tı­şıl­ma­dı, top­lu­mun bu ko­nu­da­ki be­ğe­ni­si­ni hiç bil­mi­yo­ruz. Şu an­da, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de ik­ti­dar par­ti­si­nin bir baş­ka grup­la tak­vi­ye edi­le­rek önü­mü­ze ge­tir­miş ol­du­ğu bir çö­züm bu, halk­tan geç­me­di. Bir ke­re, bu­nu tes­pit et­me­li­yiz.

Bu­ra­da­ki bir ço­ğun­lu­ğun ter­ci­hi­ni hal­kın ço­ğun­lu­ğu­nun ter­ci­hi ola­rak ka­bul et­mek, ta­nım­la­mak hak­kı hiç kim­se­de yok­tur. Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de­ki ço­ğun­lu­ğun ira­de­si, hal­kın ira­de­si­ne eşit tu­tu­la­maz. Şu an­da, çağ­daş de­mok­ra­si­ler, ço­ğul­cu de­mok­ra­si an­la­yı­şı içe­ri­sin­de­dir. Mec­lis­te­ki ço­ğun­luk "Ben ne der­sem, bu, hal­kın ira­de­si­dir." di­ye­bil­mek imkânı­na sa­hip de­ğil­dir. Hal­kın ira­de­si­ni ik­ti­dar da tem­sil eder, mu­ha­le­fet de tem­sil eder. "Mu­ha­le­fe­tin ira­de­si hiç­bir şey de­ğil; ço­ğun­lu­ğun, ik­ti­da­rın ira­de­si, hal­kın ira­de­si. Böy­le bir an­la­yış ola­maz." Böy­le bir an­la­yış, çağ­daş de­mok­ra­si­ler­de ye­ri ol­ma­yan bir an­la­yış­tır.

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de bu­gün ço­ğun­lu­ğu tem­sil eden Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si, ma­ale­sef, böy­le bir an­la­yış içe­ri­sin­de "Ben ço­ğun­lu­ğum, ben ne is­ter­sem hal­kın ira­de­si de odur." di­ye­rek ha­re­ket et­mek­te­dir ve bu an­la­yı­şın bir uzan­tı­sı ola­rak da önü­mü­ze bu Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği ge­ti­ril­miş, ko­nul­muş du­rum­da­dır.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - De­mok­ra­si…

OYA ARAS­LI (De­vam­la) - De­mok­ra­si be­nim de­di­ğim efen­dim. Eğer, siz, Mec­lis­te­ki ço­ğun­lu­ğun ira­de­si­ni…

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Ço­ğun­lu­ğun de­ğil…

OYA ARAS­LI (De­vam­la) - …eşit­tir hal­kın ira­de­si an­la­yı­şın­dan ha­re­ket eder­se­niz, çok ge­ri çağ­lar­da kal­mış bir de­mok­ra­si an­la­yı­şı­na an­ga­je ol­muş olur­su­nuz.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - O za­man hal­ka gi­de­lim.

OYA ARAS­LI (De­vam­la) - Çağ­daş de­mok­ra­si­ler­de böy­le bir an­la­yı­şın ye­ri yok­tur.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Mil­le­te gi­de­lim o za­man.

OYA ARAS­LI (De­vam­la) - Bi­zim Ana­ya­sa'mız­da da böy­le bir an­la­yı­şın ye­ri yok­tur. Sor­du­ğu­nuz so­ru­nun ya­nı­tı­nı da bi­raz son­ra si­ze ve­re­ce­ğim.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - O za­man mil­le­te gi­de­lim.

OYA ARAS­LI (De­vam­la) - Eğer din­le­me­si­ni ve an­la­ma­sı­nı bi­le­bi­lir­se­niz.

Sa­yın Baş­kan, lüt­fen, gö­re­vi­ni­zi ya­pı­nız. Ar­ka­daş­la­rın laf at­ma­la­rın­dan, bi­rey­sel ola­rak ba­na so­ru yö­nelt­me­le­rin­den ko­nuş­ma­mı ta­mam­la­ya­mı­yo­rum. Lüt­fen gö­re­vi­ni­zi ya­pı­nız.

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, kür­sü­de­ki Ha­ti­be lüt­fen mü­da­ha­le et­me­ye­lim, din­le­ye­lim. Gru­bun söz­cü­sü var, bi­raz son­ra o da dü­şün­ce­le­ri­ni ak­ta­ra­cak. Ri­ca edi­yo­rum…

OYA ARAS­LI (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; eğer bi­li­yor­lar­sa ve ih­ti­yaç­la­rı yok­sa efen­dim kat­kı­mı­za, biz ko­nuş­ma imkânı­mız­dan vaz­ge­çe­lim.

BAŞ­KAN - Efen­dim, siz, Ge­nel Ku­ru­la hi­tap edin.

OYA ARAS­LI (De­vam­la) - Ar­ka­daş­la­rın, çün­kü, din­le­me­ye gö­nül­lü ol­ma­dık­la­rı an­la­şı­lı­yor si­zin ikaz­la­rı­nı­za rağ­men.

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun)- Si­zin söy­le­dik­le­ri­ni­zi çok din­le­dik Ho­ca Ha­nım.

BAŞ­KAN - Lüt­fen, lüt­fen ar­ka­daş­lar, mü­da­ha­le et­me­ye­lim.

OYA ARAS­LI (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; bir ke­re, tem­sil ada­le­ti ba­kı­mın­dan böy­le bir de­ği­şik­li­ği bu­ra­da gö­rü­şü­yor ol­ma­mı­zın, ger­çek­leş­tir­me­ye kal­kı­şı­yor ol­ma­mı­zın çok bü­yük sa­kın­ca­lar ge­ti­re­ce­ği­ni ve ta­şı­dı­ğı­nı bil­me­li­yiz.

İkin­ci ola­rak, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si er­ken se­çim ka­ra­rı al­dı­ğı za­man, kuş­ku­suz yet­ki­le­ri, ye­ni se­çi­len Mec­lis gö­re­ve baş­la­yın­ca­ya ka­dar de­vam eder ama par­la­men­ter de­mok­ra­si­nin ge­le­nek­le­ri, bu de­vam eden ya­sa­ma yet­ki­si­nin sa­de­ce gün­cel ve çok acil olan olay­lar ko­nu­sun­da kul­la­nıl­ma­sı doğ­rul­tu­sun­da­dır. Biz, üs­te­lik, şu an­da, ar­tık er­ken se­çim sü­re­cin­de de de­ği­liz. Cum­hur­baş­ka­nı bi­le se­çe­me­yen bir Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ko­nu­mun­da ol­du­ğu­muz için, Ana­ya­sa'nın 102'nci mad­de­si ge­re­ği derhâl se­çi­mi ger­çek­leş­tir­mek ko­nu­mun­da olan bir ya­sa­ma or­ga­nı du­ru­mun­da­yız. Derhâl se­çi­min an­la­mıy­sa çok açık­tır: "Baş­ka şey­ler­le uğ­raş­ma, çok zo­run­lu bir du­rum yok­sa ve derhâl sen se­çi­mi­ni ger­çek­leş­tir."

Bu ne­den­le, biz, şu an­da par­la­men­ter de­mok­ra­si­nin, Ana­ya­sa'nın 102'nci mad­de­si­nin man­tı­ğı­nın ta­ma­men dı­şın­da bir fa­ali­yet içe­ri­sin­de­yiz. Ni­ye? Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin bir ina­dı yü­zün­den. Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si şu ço­ğun­lu­ğu­na rağ­men, Mec­lis­te­ki şu ezi­ci ço­ğun­lu­ğu­na rağ­men, ne­re­dey­se Ana­ya­sa'yı de­ğiş­ti­re­bi­le­cek ço­ğun­lu­ğu­na rağ­men Cum­hur­baş­ka­nı seç­me­yi ba­şa­ra­ma­mış­tır, çün­kü, Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­min­de, Ana­ya­sa'nın em­ret­miş ol­du­ğu uz­laş­ma­yı ara­ma ara­yı­şı­na gir­me­miş­tir. Tıp­kı bi­raz ön­ce işa­ret et­ti­ğim gi­bi, be­nim ço­ğun­lu­ğum var, ben ne is­ter­sem ya­pa­rım, ben ne der­sem o hal­kın ira­de­si­dir an­la­yı­şı­na gir­miş, ben tek ba­şı­ma Cum­hur­baş­ka­nı­nı se­çe­ce­ğim, baş­ka kim­se­nin kat­kı­sı­nı is­te­mi­yo­rum di­ye­rek, Cum­hur­baş­ka­nı seç­me fa­ali­ye­ti­ne gi­riş­miş, ama bu an­la­yı­şı­nın so­nu­cun­da Cum­hur­baş­ka­nı seç­me­yi ba­şa­ra­ma­mış­tır, be­ce­re­me­miş­tir. Bu ka­dar bü­yük ço­ğun­lu­ğu ol­ma­sı­na rağ­men, bu ko­nu­da böy­le bir be­ce­rik­siz­li­ği gös­ter­mek ba­şa­rı­sı­na sa­hip olan tek par­ti­nin de Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si ol­du­ğu­nu söy­le­mek mec­bu­ri­ye­tin­de­yim.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, inat­laş­ma bu­ra­da da bit­me­miş­tir. Ana­ya­sa'nın 102'nci mad­de­si­ne gö­re derhâl se­çim sü­re­ci­ne gir­miş olan bir Mec­lis, şu an­da ge­ne Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin, ben is­te­rim, ço­ğun­lu­ğum var, ya­pa­rım zih­ni­ye­ti doğ­rul­tu­sun­da bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­ni, top­lum­sal uz­laş­ma te­me­li üze­rin­de ger­çek­le­şe­bil­miş bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­ni ger­çek­leş­tir­mek ara­yı­şın­da­dır. Doğ­ru­su bu gi­ri­şi­min, Ana­ya­sa hu­ku­ku açı­sın­dan, par­la­men­ter re­ji­min ve de­mok­ra­si­nin ge­le­nek­le­ri açı­sın­dan fev­ka­la­de yer­siz ve za­man­sız ol­du­ğu­nu söy­le­mek ve ka­bul et­mek du­ru­mun­da­yız.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­nin böy­le bir or­tam­da gel­miş ol­ma­sı, ka­bul edi­le­bi­lir bir­ta­kım dü­zen­le­me­le­ri­nin da­hi bu ne­den­le ka­bul edi­le­mez hâle gel­me­si­ne yol aç­mış­tır. Bu Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­nin yö­nel­di­ği te­mel ama­cın Cum­hur­baş­ka­nı­nı hal­ka seç­tir­mek, doğ­ru­dan hal­ko­yuy­la gö­re­ve gel­me­si­ni sağ­la­mak ol­du­ğu an­la­şıl­mış­tır. Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ğin­de­ki te­mel he­def bu­dur.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, si­ya­sal re­jim­ler­de yö­ne­ti­len­le­rin yö­ne­ti­ci­ler­den ay­rı­lış bi­çim­le­ri­ne gö­re bir­ta­kım sis­tem­ler var­dır. Kuv­vet­ler ay­rı­lı­ğı sis­tem­le­ri var­dır, kuv­vet­ler bir­li­ği sis­tem­le­ri var­dır. Biz, Ana­ya­sa'mı­zın 8'in­ci mad­de­si­nin ge­rek­çe­sin­de ve Baş­lan­gıç kıs­mın­da kuv­vet­ler ay­rı­lı­ğı sis­te­mi­ni be­nim­se­miş du­rum­da­yız ve kuv­vet­ler ay­rı­lı­ğı sis­tem­le­rin­den de par­la­men­ter sis­te­mi be­nim­se­miş du­rum­da­yız. Bun­la­rın hep­si de­mok­ra­tik re­jim için­de ger­çek­le­şen sis­tem­ler­dir. Her bi­ri­nin bir ye­rin­de hal­ko­yu mut­la­ka ve mut­la­ka var­dır ama bun­lar, ken­di için­de bü­tün­le­şe­rek, na­sıl iş­le­ye­ce­ği yıl­lar yı­lı kul­la­nıl­ma­sı su­re­tiy­le şe­kil­le­ne­rek or­ta­ya ko­nul­muş olan sis­tem­ler­dir. Bu­gün, kal­kıp bir un­su­ru­nu için­den çı­kart­tı­ğı­nız za­man sis­tem bo­zu­lur.

Par­la­men­ter sis­tem de şu esas­la­ra da­ya­lı­dır: Hal­ko­yuy­la se­çil­miş bir ya­sa­ma or­ga­nı, bu ya­sa­ma or­ga­nı­nın seç­ti­ği bir hükûmet ve ya­sa­ma or­ga­nı gü­ven duy­du­ğu sü­re­ce gö­rev­de ka­lan bir hükûmet. Bu, si­ya­si ba­kım­dan ren­gi olan, ter­ci­hi olan yü­rüt­me ka­na­dı­dır, yü­rüt­me­nin si­ya­sal­laş­mış olan par­ça­sı­dır. Par­la­men­ter sis­tem­de yü­rüt­me­de iki un­sur var­dır: Bi­ri­si bu si­ya­sal ka­rak­ter ta­şı­yan hükûmet, Ba­kan­lar Ku­ru­lu; di­ğe­ri ise, ge­ne ya­sa­ma or­ga­nı­nın seç­ti­ği ta­raf­sız ve so­rum­suz ko­num­da­ki dev­let baş­ka­nı.

Şim­di, bu dev­let baş­ka­nı­nın Par­la­men­to ta­ra­fın­dan se­çil­me­si­nin bir an­la­mı var­dır. Bu usul, bir­ta­kım halk in­din­de se­çim aşa­ma­sın­da ya­pı­la­cak tar­tış­ma­lar­la Cum­hur­baş­ka­nı ada­yı yıp­ran­ma­sın di­ye­dir. İkin­ci­si: Top­lum­da bir kamp­laş­ma olup "be­nim Cum­hur­baş­ka­nım, se­nin Cum­hur­baş­ka­nın" ay­rış­ma­sı or­ta­ya çık­ma­sın için­dir. Cum­hur­baş­ka­nı­nın bel­li bir si­ya­si par­ti­nin se­çi­min­de ta­raf­tar­lı­ğı­nı ar­ka­sı­na alıp, ona an­ga­je ola­rak ta­raf­sız­lı­ğı­nı yi­tir­me­si­ne yol aç­ma­mak­tır. Her şe­yin bir an­la­mı ve bir ama­cı var­dır ve Cum­hur­baş­ka­nı­nın ta­raf­sız­lı­ğı par­la­men­ter sis­te­min te­mel di­re­ği­dir, bel ke­mi­ği­dir, çün­kü, ya­sa­ma ile yü­rüt­me ara­sın­da bir ih­ti­laf çık­tı­ğı za­man, ha­kem ko­nu­mun­da ola­cak olan Cum­hur­baş­ka­nı­dır. Şim­di, siz ne ya­pı­yor­su­nuz?

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - Da­ma­dı CHP'li olur­sa ne olur?

OYA ARAS­LI (De­vam­la) - Cum­hur­baş­ka­nı se­çim­le gö­re­ve gel­sin di­yor­su­nuz.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Sa­yın Baş­kan bu­ra­da, söy­le­ye­ce­ği­niz la­fı­nız var­sa bu­ra­ya ge­lir söy­ler­si­niz.

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - Söy­le­rim, ora­dan da söy­le­rim.

OYA ARAS­LI (De­vam­la) - Ora­dan söy­le­me­yin, ora­dan söy­le­mek hak­kı­nız de­ğil.

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - Da­mat CHP'den olur­sa mah­zu­ru ol­maz mı?

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, ri­ca ede­rim, uy­mu­yor bu hiç, usu­le.

OYA ARAS­LI (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, lüt­fen, kes­me­yi­niz sö­zü­mü, gö­re­vi­ni­zi ya­pı­nız.

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - Sa­yın Baş­kan…

BAŞ­KAN - Efen­dim, ye­ri­niz­den ko­nuş­ma­yın lüt­fen.

Bu­yu­run efen­dim.

OYA ARAS­LI (De­vam­la) - Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, siz bu sis­te­min içe­ri­si­ne, hiç­bir ül­ke­de par­la­men­ter sis­tem ya­pı­sı içe­ri­sin­de uy­gu­lan­ma­yan bir bi­çim­de Cum­hur­baş­ka­nı­nı halk seç­sin di­yor­su­nuz. Ola­bi­lir, o da bir yön­tem­dir, ola­bi­lir.

FA­RUK AN­BAR­CI­OĞ­LU (Bur­sa) - Tan­do­ğan'da­ki halk seç­sin.

OYA ARAS­LI (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­da­şım, be­nim hiç si­ni­rim bo­zul­maz. Be­nim si­zin gi­bi ne öğ­ren­ci­ler gel­di geç­ti elim­den, ne­ti­ce­de öğ­ret­me­ye mu­vaf­fak ol­dum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Ben bun­la­rı çok iyi bi­li­rim. Si­ze de öğ­ret­me­ye, ben ol­ma­sam bi­le, olay­la­rın mu­vaf­fak ola­ca­ğı­na ina­nı­yo­rum bü­tün gön­lüm­le.

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - Öğ­ren­ci­le­ri­ni de gö­rü­yo­ruz Ho­cam.

OYA ARAS­LI (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım…

Öğ­ren­me­miş olan­lar da bu­ra­da din­le­yip öğ­re­ne­cek­ler, on­la­rın da far­kın­da­yım, ara­nız­da öğ­ren­me­miş olan­la­rın.

CA­VİT TO­RUN (Di­yar­ba­kır) - Han­gi olay­lar Ho­cam?

OYA ARAS­LI (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; şim­di, hiç­bir par­la­men­ter sis­tem­de ol­ma­yan bi­çim­de, Cum­hur­baş­ka­nı­nın doğ­ru­dan halk ta­ra­fın­dan se­çil­me­si şek­lin­de bir yön­tem bu sis­te­min içi­ne mon­te edil­me­ye ça­lı­şı­lı­yor. Bi­zim hal­ko­yuy­la bir alıp ve­re­me­di­ği­miz yok. Biz, bu se­çim ön­ce­sin­de ku­rul­muş, se­çim san­dı­ğı­nı 2002'de gör­müş olan bir par­ti de de­ği­liz. Biz, bu mem­le­ke­te ilk mil­let­ve­ki­li se­çim san­dı­ğı­nı da kur­dur­muş olan bir par­ti­yiz, bu ko­nu­da kim­se­den ders ala­cak bir du­ru­mu­muz da yok­tur; ik­ti­da­rı da efen­di­ce, bir baş­ka par­ti ço­ğun­lu­ğu sağ­la­dı­ğı za­man dev­ret­me­yi bi­le­bil­miş bir par­ti­yiz. Ço­ğun­lu­ğu kay­be­der­ken, hal­kın önü­ne böy­le kurt yu­mak­la­rı atıp ba­şa­rı­sız­lı­ğı­mı­zı giz­le­ye­bil­mek için baş­ka şey­le­ri tar­tış­ma­ya yö­nel­me­ye te­nez­zül et­miş bir par­ti de de­ği­liz. Bu ger­çek­le­ri bi­li­niz.

Şim­di, siz, bu sis­te­min içi­ne bu usu­lü yer­leş­ti­re­rek par­la­men­ter sis­te­mi yoz­laş­tı­rı­yor­su­nuz. Halk seç­sin, seç­me­si­ne bir şey di­ye­ce­ği­miz yok, ama sis­te­mi boz­ma­yın. "Cum­hur­baş­ka­nı­nı halk seç­sin, de­mok­ra­tik olu­yor!" Pe­ki, Ba­kan­lar Ku­ru­lu­nu ni­ye halk seç­mi­yor? Ni­ye onun için de "San­dı­ğı hal­kın önü­ne ko­ya­lım." de­mi­yor­su­nuz? Ni­ye Ba­kan­lar Ku­ru­lu­nun Par­la­men­to­dan se­çil­me­si­ni içi­ni­ze sin­di­ri­yor­su­nuz, de­mok­ra­tik­li­ği­ni­ze do­kun­mu­yor da, Cum­hur­baş­ka­nı Par­la­men­to­dan se­çi­lin­ce de­mok­ra­tik ol­mu­yor? Çün­kü…

ALİM TUNÇ (Uşak) - Seç­tir­mi­yor­su­nuz.

OYA ARAS­LI (De­vam­la) - Onun onun­la ala­ka­sı yok. Din­le­yin de an­la­yın.

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - Se­çe­mi­yor­su­nuz, be­ce­re­mi­yor­su­nuz!

OYA ARAS­LI (An­ka­ra) - Onun için, siz­ler ne­ye, ne­re­de, ne iti­ra­zı ya­pa­ca­ğı­nı­zı bil­mi­yor­su­nuz. O za­man Hükûme­ti de, san­dık ko­yun halk seç­sin. O da si­ze gö­re de­mok­ra­tik bir yön­tem de­ğil, ma­dem­ki her şey san­dık­tan çık­ma­ya bağ­lı.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, de­mok­ra­si­de, par­la­men­ter sis­tem­de halk, mec­li­si se­çer, di­ğer or­gan­lar da mec­lis ta­ra­fın­dan se­çi­lir. Çün­kü, bu sis­te­min den­ge­si bu­na gö­re ku­rul­muş­tur. Eğer siz ku­rul­muş bu den­ge­nin için­de bir un­su­ru de­ğiş­ti­re­cek olur­sa­nız, Cum­hur­baş­ka­nı ta­raf­sız­lı­ğı­nı yi­ti­rir. He­le beş yıl gö­rev yap­mış olan Cum­hur­baş­ka­nı­na bir beş yıl da­ha se­çil­mek imkânı ge­ti­rir­se­niz, bu, ik­ti­da­rın şah­si­leş­me­si­ne yol aça­bi­lir, Cum­hur­baş­ka­nı­nın bir da­ha se­çi­le­bil­mek için par­la­men­to­da­ki par­ti­ler­den des­tek ara­yı­şı­na gi­rip ta­raf­sız­lı­ğı­nı yi­tir­me­si­ne yol aça­bi­lir. Par­la­men­ter sis­tem­de Cum­hur­baş­ka­nı ta­raf­sız­lı­ğı­nı yi­tir­di­ği za­man da bu sis­tem ça­lış­maz. Sis­tem içe­ri­sin­de par­la­men­to­nun seç­ti­ği bir baş­ba­kan, hal­kın oyun­dan gel­miş bir dev­let baş­ka­nı. Bun­lar ara­sın­da ka­çı­nıl­maz bir bi­çim­de ih­ti­laf çı­kar ve hat­ta hat­ta, dev­let baş­ka­nı baş­ba­ka­na, "Be­ni halk seç­ti, se­ni yal­nız par­la­men­to seç­ti." de di­ye­bi­lir. Bun­la­rı hiç dik­ka­te al­dı­nız mı? Çün­kü, bu tür sis­tem­le­rin her şe­yi yer­le­şik bir va­zi­yet­te, ya­rı baş­kan­lık ve baş­kan­lık ko­nu­mun­da uy­gu­lan­dı­ğı de­mok­ra­si­ler­de bu tür ih­ti­laf­lar çok sık­lık­la ya­şan­mak­ta­dır. Bi­raz in­ce­le­ye­cek ol­sa­nız bu­nu gö­rür­sü­nüz.

Biz­de sis­te­min di­ğer un­sur­la­rı da yok. Cum­hur­baş­ka­nı­nı hal­ka seç­ti­ri­yor­su­nuz, bel­ki bir ya­rı baş­kan­lık ama di­ğer un­sur­la­rı yok. Par­la­men­ter sis­tem­le, ya­rı baş­kan­lı­ğı kar­ma edi­yor­su­nuz. Bir lo­ko­mo­ti­fin te­ker­lek­le­ri­ni çı­kar­tıp yel­ken tak­ma­ya ça­lı­şı­yor­su­nuz ve son­ra, bu, en­gin­le­re açıl­sın di­ye bek­li­yor­su­nuz ve­ya ray­la­rın üze­rin­de git­sin di­ye bek­li­yor­su­nuz. İki­si de ol­ma­ya­cak. Ale­la­ca­yip bir sis­tem or­ta­ya çı­ka­cak ama ina­dı­nız­dan -bu­nu bil­me­me­niz müm­kün de­ğil, her hâlde oku­yor­su­nuz çün­kü baş­ka ül­ke­ler­de ne­ler ya­şan­dı­ğı­nı- bil­me­me­ni­zin müm­kün ol­ma­dı­ğı­nı dü­şü­nü­yo­rum bu yaş­ta ve bu baş­ta ama…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

OYA ARAS­LI (De­vam­la) - Bi­ti­ri­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN - Bu­yu­run efen­dim.

OYA ARAS­LI (De­vam­la) - …sırf bir inat uğ­ru­na siz, Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­mi­ni hu­ku­ki ba­kım­dan prob­lem­li hâle ge­tir­di­niz ve da­ha da prob­lem­li hâle ge­tir­me­ye de­vam edi­yor­su­nuz.

Bu­ra­da biz­ler, din­le­se­niz de din­le­me­se­niz de, si­ze bu ta­rihî uya­rı­yı yap­mak­la gö­rev­li his­se­di­yo­ruz ken­di­mi­zi. Bun­ca ke­re açık­la­dık, bun­ca ke­re si­ze uya­rı­lar­da bu­lun­duk, ar­tık bun­dan son­ra ka­ba­ha­ti si­zin­dir. Di­le­rim ki, ya­pı­lan yan­lış­lı­ğın doğ­rul­tul­ma­sı çok acı de­ne­yim­ler ya­şan­dık­tan son­ra ak­la gel­mez.

Siz­le­ri say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum ve bu­ra­da söy­le­nen­le­ri, dik­kat­le bir ke­re da­ha zih­ni­niz­de de­ğer­len­di­re­ce­ği­ni­zi um­mak is­ti­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Aras­lı.

Tü­mü üze­rin­de, Ana­va­tan Par­ti­si Gru­bu adı­na Ma­lat­ya Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Sü­ley­man Sa­rı­baş. (Ana­va­tan Par­ti­si Gru­bu sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Bu­yu­run efen­dim.

ANA­VA­TAN PAR­Tİ­Sİ GRU­BU ADI­NA SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (Ma­lat­ya) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım; Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız­ca bir kez da­ha gö­rü­şül­mek üze­re Mec­li­si­mi­ze ia­de edi­len, kı­sa­ca "Ana­ya­sa pa­ke­ti" de­di­ği­miz pa­ket üze­rin­de Ana­va­tan Par­ti­si Gru­bu­nun gö­rüş­le­ri­ni açık­la­mak üze­re hu­zu­ru­nuz­da­yım. Yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Söz­le­ri­me baş­lar­ken, ge­çen haf­ta içe­ri­sin­de An­ka­ra'da, te­rör ör­güt­le­ri­nin vah­şi­ce sal­dı­rı­la­rı so­nu­cu ha­ya­tı­nı kay­be­den va­tan­daş­la­rı­mı­za Al­lah'tan rah­met di­li­yo­rum, ya­kın­la­rı­na baş­sağ­lı­ğı di­li­yo­rum. Ke­za, bu olay­da ya­ra­la­nan va­tan­daş­la­rı­mı­za da acil şi­fa­lar di­li­yo­rum.

Yi­ne, bu bağ­lam­da, Şır­nak'ta ha­ya­tı­nı kay­be­den 7 ta­ne va­tan ev­la­dı­mı­zın, şe­hit­le­ri­mi­zin ai­le­le­ri­ne de baş­sağ­lı­ğı di­li­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, şim­di, mey­dan­lar­da güm­bür güm­bür Sa­yın Baş­ba­kan, Mec­lis­ten ka­çıl­dı­ğı­nı fa­lan söy­lü­yor. "Te­rör" de­yin­ce, bi­li­yor­su­nuz, 19 Ey­lül di­ye bir ta­rih var, bu­ra­da mil­le­tin hu­zu­run­da söy­lü­yo­rum. "Ge­lin, bu te­rö­rü tar­tı­şa­lım, bu Mec­lis­te tar­tı­şa­lım, ted­bir­le­ri­ni ala­lım" de­dik; o gün­den bu­gü­ne 500 va­tan­da­şı­mız ha­ya­tı­nı kay­bet­ti. AK Par­ti Gru­bu bu Mec­li­sin içi­ne gir­me­di, Mec­li­sin dı­şın­da bek­le­di. Mec­lis­ten kaç­ma, AK Par­ti­den icat ol­du bu ül­ke­ye. "Millî ege­men­lik bu Mec­lis­te olur, tar­tış­ma­lar bu Mec­lis­te olur" de­di­ği­miz za­man… O gü­nün ka­yıt­la­rı­nı, te­le­viz­yon ka­yıt­la­rı­nı bu mil­le­te gös­ter­mek la­zım, ne­re­dey­di o gün Baş­ba­kan? "Te­rör ko­nu­şa­lım" de­di­ği­miz za­man, Mec­lis dı­şın­da ku­lis­ten içe­ri­ye gir­mez­ken, bu­gün "Mec­lis­ten kaç­ma­yın" di­ye… "Ha­di" der­ler ada­ma, ye­mez­ler öy­le! Te­rör ko­nu­sun­da bu Mec­lis­ten kaç­tı­nız, te­rör ko­nu­su­nu bu Mec­lis­te tar­tış­tır­ma­dı­nız.

Gel­di­niz, sı­kış­tı­ğı­nız nok­ta­da bu­gün, "Efen­dim as­ker ta­lep eder­se ve­ri­riz." Bir ta­raf­tan di­ye­cek­si­niz ki, "As­ker ba­na bağ­lı" on­dan son­ra di­ye­cek­si­niz ki, "As­ker ta­lep et­sin ki ve­re­lim." Si­ze bağ­lı ku­rum siz­den ne ta­lep ede­cek? Ni­ye si­ya­si ira­de­yi üs­tü­nü­ze alıp, so­rum­lu­lu­ğu­nu üs­tü­nü­ze alıp ge­re­ği­ni yap­mı­yor­su­nuz?

CA­VİT TO­RUN (Di­yar­ba­kır) - İh­ti­ya­cı­nı söy­le­ye­cek.

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) - Böy­le ca­ka sa­ta­rak, mey­dan­lar­da mil­le­te mey­dan oku­ya­cak­sı­nız, te­rör ko­nu­su olun­ca, "Ee, as­ker ta­lep eder­se ve­ri­riz." On­dan son­ra, baş­ka iş­le­re ge­lin­ce, "As­ker bi­ze bağ­lı." O ko­nu­da da as­ker si­ze bağ­lı, te­rör ko­nu­sun­da da as­ker si­ze bağ­lı. Ya­pın ge­re­ği­ni. Ya­pın, alın si­ya­si so­rum­lu­lu­ğu üs­tü­nü­ze. Bu ül­ke­yi kan gö­lü­ne çe­vir­di­niz, sı­fır te­rör­le al­dı­ğı­nız nok­ta­da in­san­lar ölü­yor.

Bu­ra­dan ba­sı­nı da kı­nı­yo­rum. An­ka­ra'da bom­ba pat­la­dı si­yah pun­to tam say­fa… Evet, çok doğ­ru yap­tı­lar; ama, er­te­si gün 7 ta­ne as­ke­ri­miz şe­hit ol­du, say­fa­la­rı­nın bir kö­şe­sin­de kü­çük kü­çük "6 as­ke­ri­miz, 7 as­ke­ri­miz şe­hit ol­du." Ayıp­tır bu!.. Ayıp­tır! On­lar da va­tan ev­la­dı. Ayıp­tır! An­ka­ra'da­ki­ne, evet, çok doğ­ru tep­ki gös­ter­di­niz, ama, Şır­nak'ta ölen­le­ri de tam pun­to, tam say­fa ver­me­mek ah­lak­sız­lık­tır! On­la­rı da bu­ra­dan kı­nı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ge­le­lim Ana­ya­sa'ya. Biz, Ana­va­tan Par­ti­si ola­rak ta baş­tan, be­ri bu sis­te­min doğ­ru bir sis­tem ol­ma­dı­ğı­nı, bu sis­te­min mil­le­te da­ir bir sis­tem ol­ma­dı­ğı­nı, bu dev­le­tin bü­rok­ra­tik bir dev­let ol­du­ğu­nu, de­mok­ra­tik bir dev­let ol­ma­dı­ğı­nı, bu bü­rok­ra­tik dev­let an­la­yı­şı­nın da özün­de Cum­hur­baş­kan­lı­ğı ma­ka­mı­nın dü­zen­len­miş ol­du­ğu­nu açık açık ifa­de et­tik ve bu sis­te­min de­ğiş­me­si ge­rek­ti­ği­ni söy­le­dik. Bu sis­te­min bü­rok­ra­tik dev­let­ten de­mok­ra­tik dev­le­te, ya­ni dev­let oto­ri­te­siy­le yö­ne­ti­len bir mil­let­ten millî ira­dey­le yö­ne­ti­len bir dev­le­te dö­nüş­me­si ge­rek­ti­ği­ni açık açık söy­le­dik ve bu­nun da te­mel ta­şı­nın, si­gor­ta­sı­nın Cum­hur­baş­ka­nı­nı hal­kın seç­me­si ge­rek­ti­ği­ni söy­le­dik.

Evet, ek­sik­le­ri var mı­dır pa­ke­tin? Var­dır. Ta­mam­lan­ma­sı ge­re­kir mi? Evet ta­mam­la­nır, bir par­la­men­to da ge­lir on­la­rı ta­mam­lar. Ya­ni Cum­hur­baş­ka­nı­nın yet­ki­le­ri tar­tı­şıl­ma­lı­dır, ya­rı baş­kan­lı­ğa ge­çil­me­li mi­dir, baş­kan­lı­ğa ge­çil­me­li mi­dir, bun­dan kork­ma­mak la­zım. Dün­ya­nın de­ği­şik ül­ke­le­rin­de, Av­ru­pa'da bi­le, on do­kuz ül­ke­de ya­rı baş­kan­lık sis­te­mi var, biz­de ne­den ol­ma­sın? Bi­raz ön­ce Sa­yın Ho­cam söy­le­di­ler: "Ba­kan­lar Ku­ru­lu­nu da halk seç­sin." Ay­nı ka­na­at­te­yim. Ba­kan­lar Ku­ru­lu­nu da Cum­hur­baş­ka­nıy­la bir­lik­te… Ya­ni, yü­rüt­me­yi ya­sa­ma­dan ayır­mak zo­run­da­yız.

Şim­di, par­la­men­ter sis­tem, par­la­men­ter sis­tem… Ar­ka­daş­lar, ni­ye ken­di­mi­zi kan­dı­rı­yo­ruz, bu sis­tem par­la­men­ter sis­tem mi? Ya­ni, par­la­men­ter sis­tem de­di­ği­niz za­man, Par­la­men­to­nun yü­rüt­me­yi de­net­le­di­ği, yü­rüt­me­ye he­sap sor­du­ğu sis­te­min adı par­la­men­ter sis­tem. Böy­le bir şey var mı? Uy­gu­la­ma­da böy­le bir şey var mı? Ya­ni, ken­di lis­te­si­ni ha­zır­la­yan yü­rüt­me­nin li­de­ri, ken­di seç­tir­di­ği mil­let­ve­kil­le­riy­le, ya­ni, li­der ve­kil­le­riy­le bir de­ne­tim ya­pa­bi­lir mi? Ya­ni "mil­le­tin ve­ki­li" sis­te­mi­ni ge­tir­me­den, ya­ni hal­kın seç­ti­ği, ya­ni dar böl­ge sis­te­mi mi olur, baş­ka sis­tem mi olur, ta­ma­men mil­le­te da­ir, ön se­çim­ler­le se­çil­me­yen bir par­la­men­to, ta­ma­men li­der­le­rin ken­di yaz­dık­la­rı isim­ler­den oluş­muş ve li­der­le­rin yaz­dı­ğı isim­le­rin -mil­le­tin seç­ti­ği de­ğil- onay­la­dı­ğı bir sis­tem­le… Han­gi par­la­men­ter sis­tem­den bah­se­di­yo­ruz? Ne­re­si par­la­men­ter sis­tem bu­nun?

Me­se­la, dört bu­çuk yıl­lık ik­ti­da­ra he­sap so­ra­bil­dik mi? Me­se­la, Sa­yın Baş­ba­ka­nın oğ­lu -Al­lah da­ha çok ver­sin- 5 mil­yon do­lar­la­ra Du­bai Şey­hiy­le ar­sa alan adam­dan ge­mi alır­ken, ser­ve­ti­ne ser­vet ka­tar­ken, bu Par­la­men­to "ayıp­tır, gü­nah­tır, ye­tim hak­kı­na el sür­me­yin" di­ye­bil­di mi? (Ana­va­tan Par­ti­si sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) On­dan son­ra dö­ne­ce­ğiz, bu­nun adı­na par­la­men­ter sis­tem di­ye­ce­ğiz. Bu, par­la­men­ter sis­tem fa­lan de­ğil Ho­cam. Bu sis­tem, acu­be bir sis­tem. Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı di­yor: "Halk se­çer­se yü­rüt­me iki baş­lı olur." Yü­rüt­me tek baş­lı mı? Yü­rüt­me bu­gün tek baş­lı mı? Ya­ni bu ül­ke­nin, me­se­la, YÖK gi­bi ko­ca­man bir ala­nı­na, 2 mil­yon öğ­ren­ci­nin oku­du­ğu, 10 mil­yon ai­le­yi doğ­ru­dan il­gi­len­di­ren bir ala­na, millî ira­de de­di­ği­miz Par­la­men­to ve millî ira­de­nin için­den çık­tı­ğı­nı ka­bul et­ti­ği­miz Hükûmet do­ku­na­bi­li­yor mu? Kim do­ku­nu­yor? Sa­de­ce Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı. Pe­ki, za­ten alan­la­rın bir­ço­ğu­nu, ic­rai fa­ali­yet­le­rin ala­nı sa­yı­lan alan­la­rın bir­ço­ğu­nu, yü­rüt­me­nin ya­rı kıs­mı­nı Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın yet­ki­si­ne ver­miş bu Ana­ya­sa. 104'ün­cü mad­de­de­ki yet­ki­le­re bir ba­kın. Şim­di, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın bu ia­de ge­rek­çe­sin­de "Yü­rüt­me iki baş­lı olur" sö­zü, bu­gün tek baş­lı­lı­ğı mı gös­te­ri­yor? Bu­gün yü­rüt­me da­ha faz­la iki baş­lı. Bel­ki halk se­çer ise, bel­ki hal­ka kar­şı so­rum­lu­luk du­yan bir Cum­hur­baş­ka­nı olur ise, mil­le­tin kal­bin­den, mil­le­tin ru­hun­dan, mil­le­tin vic­da­nın­dan, mil­le­tin an­la­yı­şın­dan bir neb­ze ol­sun na­sip­len­miş bir Cum­hur­baş­ka­nı olur ise, bel­ki ya­pı­lan ic­ra­at­la­rın önü­ne en­gel koy­maz. Bu­gün­kü Cum­hur­baş­kan­la­rı ya­ni mil­le­tin an­la­yı­şıy­la ya­kın­dan bir il­gi­si, ala­ka­sı var mı? İl­gi­si ala­ka­sı var mı? (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Şim­di "Efen­dim, par­ti­ler se­çer­se iş­te ne olur, par­ti­le­re ya­kın olur." Sa­yın De­mi­rel'i kim seç­ti, kim öner­di? Par­ti­ler öner­me­di mi? Sa­yın Özal'ı kim öner­di? Par­ti­ler öner­me­di mi? Ya­ni, bu par­ti­le­rin öner­miş ol­ma­sı de­mok­ra­tik bir ül­ke­de ayıp bir şey mi? Par­ti­ler il­le­gal ör­güt­ler mi? Par­ti­ler, bu ül­ke­nin, Ana­ya­sa ge­re­ği vaz­ge­çil­mez, de­mok­ra­si­nin vaz­ge­çil­mez un­sur­la­rı. El­bet­te, si­ya­si par­ti­ler, si­ya­si alan­da öne­ri­de de bu­lu­na­cak­lar, kat­kı da sağ­la­ya­cak­lar, aday da öne­re­cek­ler, bun­dan da­ha ta­bii, da­ha ola­ğan ne ola­bi­lir?

Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nı par­ti­ler öner­me­di­ler mi? Mev­cut Cum­hur­baş­ka­nı­mı­zı da si­ya­si par­ti­ler öner­di­ler. Ya­ni, par­ti­le­rin öner­miş ol­ma­sı­nın, par­ti­ler ta­ra­fın­dan öne­ri­len bir Cum­hur­baş­ka­nı­nın se­çil­miş ol­ma­sı­nın Cum­hur­baş­kan­lı­ğı­nın ta­raf­sız­lı­ğıy­la ne ala­ka­sı var? Cum­hur­baş­ka­nı se­çil­dik­ten son­ra, gö­rül­dü ki, Sa­yın Özal da, Sa­yın De­mi­rel de, on­dan ön­ce­ki cum­hur­baş­kan­la­rı da, Ana­ya­sa'nın ken­di­ne ver­di­ği yet­ki­le­rin dı­şın­da bir yet­ki kul­lan­ma­dı­lar.

Şim­di, ne di­yor Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız gön­der­me ge­rek­çe­sin­de? Di­yor ki: "Millî ege­men­li­ğin tem­sil­ci­si olur Cum­hur­baş­ka­nı." Ya­ni "Millî ege­men­li­ği tem­sil eder halk se­çer­se." di­yor. Bun­dan da­ha gü­zel ne ola­bi­lir? El­bet­te, be­nim Cum­hur­baş­ka­nım bu ül­ke­nin millî ege­men­li­ği­ni tem­sil et­me­li. Hiç­bir şe­yi tem­sil et­me­yen bir Cum­hur­baş­ka­nı olur mu? Bu ül­ke­nin ba­şı ola­cak­sı­nız, bir­li­ği­ni, be­ra­ber­li­ği­ni tem­sil ede­cek­si­niz ama millî ege­men­li­ği tem­sil et­me­ye­cek­si­niz. Bu, abes­le iş­ti­gal­dir. Abes­le iş­ti­gal­dir. Cum­hur­baş­kan­la­rı bu ül­ke­de millî ege­men­li­ği ha­ki­ka­ten tem­sil et­me­le­ri ge­re­kir, tem­sil eder­ler ise de ül­ke­nin so­run­la­rı bu ka­dar bü­yü­mez, ül­ke­nin so­run­la­rı­na ta­raf olur­lar, ül­ke­nin so­run­la­rı­na çö­züm öne­rir­ler. Hiç­bir çö­züm öner­me­ye­cek­si­niz, hiç­bir kat­kı sağ­la­ma­ya­cak­sı­nız, ül­ke­de bom­ba­lar pat­la­ya­cak, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı gör­me­ye­cek. Ül­ke­de mü­da­ha­le­ler ola­cak, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın ağ­zı açıl­ma­ya­cak. O, var­sa yok­sa "la­ik­lik el­den git­ti, la­ik­lik el­den git­ti…" La­ik­lik fa­lan bir ye­re git­me­di. La­ik­lik fa­lan bir ye­re git­me­di, ye­rin­de du­ru­yor. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Türk in­sa­nı la­ik­li­ğin­den de cum­hu­ri­ye­tin­den de de­ğer­le­rin­den de ki­şi­ler­le, ku­rum­lar­la vaz­geç­mez, onun ru­hun­da var. O, Or­ta As­ya'da da la­ik­ti, Ana­do­lu'da da la­ik, ge­le­cek­te de la­ik ka­la­cak. Hiç mi Or­ta As­ya Türk ta­ri­hi­ni oku­maz­lar! Or­ta As­ya Türk ta­ri­hi­ni oku­duk­la­rı za­man, Türk'ün la­ik­li­ğe, Türk'ün cum­hu­ri­ye­te, Türk'ün ken­di de­ğer­le­ri­ne ne ka­dar bağ­lı ol­du­ğu­nu, bu mil­le­tin özün­de, ana­ne­sin­de, da­mar­la­rın­da­ki kan­da mev­cut ol­du­ğu­nu her­ke­sin gör­me­si ge­re­kir. Ama, AK Par­ti, şim­di, dö­nüp do­la­nıp ken­di be­ce­rik­siz­li­ği­ni, ya­ni Cum­hur­baş­ka­nı… Sa­yın Baş­ba­kan Cum­hur­baş­ka­nı­nı seç­mek fa­lan is­te­me­di. Sa­yın Baş­ba­kan, ken­di­ne da­ir ik­ti­da­rı­nı ve gü­cü­nü or­ta­ya koy­mak için da­yat­ma bir aday gös­ter­di. Sa­yın Baş­ba­kan par­ti­le­re gel­sey­di, 3 ta­ne, 5 ta­ne ar­ka­da­şı­mız var, bun­lar­dan ki­mi öne­rir­si­niz de­sey­di bel­ki Ab­dul­lah Gül öne­ri­le­cek­ti. Sa­yın Baş­ba­ka­nın böy­le bir der­di yok­tu. Sa­yın Baş­ba­ka­nı güç ve kud­ret çıl­dırt­tı. Öy­le­dir bu. Ta­rih­te de böy­le. Güç ve kud­re­ti eli­ne alan­lar, her şey be­nim, her şe­yi ben ya­pa­rım… Par­la­men­to­yu sı­fır sa­yan­lar, millî ira­de­yi sı­fır sa­yan­lar, mu­ha­le­fe­ti gör­mez­den ge­len­ler "Ben ya­pa­rım olur" an­la­yı­şıy­la bu ül­ke­yi bu du­ru­ma ge­tir­di, bu­gün için­den çı­kıl­maz du­ru­ma ge­tir­di.

Hâlâ da mey­dan­lar­da "Efen­dim, Par­la­men­to­dan kaç­tı­lar." Par­la­men­to­dan sen baş­lat­tın kaç­ma­yı. 19 Ey­lü­lü ha­tır­lar­sı­nız, te­rör­le il­gi­li bir ge­nel gö­rüş­me ya­pa­lım, bu mil­le­tin bu te­rör be­la­sı­na bir ça­re ara­ya­lım bu Mec­lis­te de­di­ği­miz­de, AK Par­ti Gru­bu­nu bu Mec­li­se sok­ma­yan Sa­yın Baş­ba­kan­dır, bu Mec­lis­ten ka­çı­ran Sa­yın Baş­ba­kan­dır. Millî ira­de­yi te­rör ko­nu­sun­da ko­nuş­tur­ma­yan, söz söy­let­me­yen, Mec­lis içi­ne sok­ma­yan Sa­yın Baş­ba­kan­dır, ge­le­nek ora­da baş­la­dı, ora­da baş­la­dı.

Git­me­di Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­ne. Ni­ye git­me­di? Çün­kü bi­li­yor­du Ab­dül­la­tif Şe­ner Bey'in is­mi­nin ve­ri­le­ce­ği­ni. Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si "Ab­dül­la­tif Şe­ner Bey ol­sun" de­miş­ti. O is­me ta­ham­mül et­me­di­ği için git­me­di, ta­ham­mül ede­me­di­ği için git­me­di.

CA­HİT CAN (Si­nop) - Ala­ka­sı yok!

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) - Sa­mi­mi söy­lü­yo­rum, sa­mi­mi söy­lü­yo­rum böy­le. Ama mil­let bun­la­rı bil­mi­yor ta­bii, mil­let bun­la­rı bil­mi­yor, bun­la­rı bi­le­cek.

Cum­hur­baş­ka­nı­nın bu gön­der­me tez­ke­re­si­ne as­la ka­tıl­mı­yo­ruz. Bi­zim Ana­va­tan Par­ti­si ola­rak gö­rü­şü­müz ga­yet açık ve net. Biz, Cum­hur­baş­ka­nı­nı halk seç­sin is­ti­yo­ruz, de­mok­ra­siy­se tam de­mok­ra­si di­yo­ruz. Yü­rüt­me­yi halk seç­me­li mi­dir, Ho­ca­mın de­di­ği gi­bi? Evet, onu da seç­me­li­dir. Yü­rüt­me ile ya­sa­ma bir­bi­rin­den ay­rıl­ma­lı, yü­rüt­me­yi ay­rı seç­me­li, ya­sa­ma­yı ay­rı seç­me­li­dir. Bu­nun adı­na ne der­se­niz de­yin, baş­kan­lık sis­te­miy­se baş­kan­lık sis­te­mi, ya­rı baş­kan­lık­sa ya­rı baş­kan­lık sis­te­mi.

Şim­di, alış­mış­lar "Efen­dim, bu, dü­zen de­ğiş­ti­rir bu." di­yor­lar. Ben de onu söy­lü­yo­rum, bu dü­zen de­ğiş­sin di­yo­rum. Bu­nu tam söy­lü­yo­rum, açık söy­lü­yo­rum, net söy­lü­yo­rum: Bu dü­zen de­ğiş­sin, bu dü­zen yı­kıl­sın! Bu dü­zen yol­suz­luk­tan baş­ka bir şey üret­mi­yor ki, üret­mi­yor. Çün­kü, Par­la­men­to Hükûme­ti de­net­le­ye­mi­yor, çün­kü Baş­ba­ka­nın oğ­lu­nun ge­mi al­ma­sı­nın he­sa­bı­nı so­ra­mı­yor. O za­man, de­ğiş­sin bu dü­zen. Par­la­men­to ay­rı se­çil­sin, Hükûmet ay­rı se­çil­sin, ama Hükûmet hır­sız­lık­la­rın he­sa­bı­nı sor­sun. Bin­ler­ce bel­ge var, bin­ler­ce hır­sız­lık var.

HA­KAN TAŞ­CI (Ma­ni­sa) - Çı­kar­tın bel­ge­le­ri.

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) - Ay­cell'in dev­rin­de 1,5 mil­yar, Te­le­kom'un dev­rin­de 1 mil­yar... Her­ke­sin bur­nun­dan gel­sin, her­ke­se la­net ol­sun. (Ana­va­tan Par­ti­si sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Ama, bu­nun he­sa­bı so­rul­mu­yor. Ni­ye so­rul­mu­yor? Bu sis­tem sor­mu­yor. Ben de di­yo­rum ki: Bu sis­tem de­ğiş­sin kar­de­şim, kö­kü­ne ka­dar de­ğiş­sin, mil­le­te da­ir bir sis­tem ol­sun.

FA­RUK AN­BAR­CI­OĞ­LU (Bur­sa) - Bel­ge­le­ri ni­ye yar­gı­ya ver­mi­yor­su­nuz?

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) - Bel­ge­ler var bey­ler. Yü­ce Di­van­da he­sa­bı­nı ve­re­cek­si­niz. Ka­fa­nı­zı yor­ma­yın, 23 Tem­mu­za az kal­dı.

FA­RUK AN­BAR­CI­OĞ­LU (Bur­sa) - Ve­rin bel­ge­le­ri yar­gı­ya.

HA­KAN TAŞ­CI (Ma­ni­sa) - Öy­le boş boş ko­nu­şup dur­ma ora­da.

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) - Ka­fa­nı­zı yor­ma­yın, o sa­vun­ma­la­rı Baş­ba­ka­nı­nız­la be­ra­ber Yü­ce Di­va­na gi­der, ya­par­sı­nız.

HA­KAN TAŞ­CI (Ma­ni­sa) - Siz bu­ra­da ol­ma­ya­cak­sı­nız ki!

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) - Kaç ku­ruş al­dı­nız Ay­cell'in dev­rin­den?

HA­KAN TAŞ­CI (Ma­ni­sa) - Siz bu­ra­da ol­ma­ya­cak­sı­nız.

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) - Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti ka­sa­sı­na Ay­cell'in dev­rin­den kaç ku­ruş gir­di?

HA­KAN TAŞ­CI (Ma­ni­sa) - Çı­kar bel­ge­le­ri.

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) - Li­san­sı­nı dev­ret­ti­niz Aria'ya. 5 mil­yar do­lar bu­gün bir li­sans.

HA­KAN TAŞ­CI (Ma­ni­sa) - Bel­ge­le­ri ge­tir­me­yen na­mert­tir.

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) - Kaç ku­ruş gir­di? Han­gi ka­pı­lar ar­ka­sın­da Ber­lus­co­ni ile ne he­sap­lar ya­pıl­dı? Ve­re­cek­si­niz bun­la­rı. Ya­ni, mu­ha­le­fet su­sa­cak mı sa­nı­yor­su­nuz, mey­dan­lar hep si­ze mi ka­la­cak sa­nı­yor­su­nuz? Bu hır­sız­lık­la­rın he­sa­bı so­ru­la­cak bu ül­ke­de.

HA­KAN TAŞ­CI (Ma­ni­sa) - Bel­ge­si­ni çı­kar­ma­yan na­mert­tir.

BAŞ­KAN - Mü­da­ha­le et­me­ye­lim ar­ka­daş­lar, lüt­fen.

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) - İş­te, biz di­yo­ruz ki, bu hır­sız­lık­lar bir da­ha ya­pıl­ma­sın di­ye, bu dü­zen de­ğiş­sin. Bu dü­zen bu­nun için de­ğiş­sin, bu sis­tem de­ğiş­sin. He­sap so­ra­bi­len, şef­faf, her­ke­sin çal­dı­ğı­nın he­sa­bı­nı bu Par­la­men­to­da ver­di­ği bir dü­zen ku­ra­lım. Cum­hur­baş­ka­nı da mil­le­te kar­şı so­rum­lu ol­sun, baş­ba­kan da mil­le­te kar­şı so­rum­lu ol­sun, Par­la­men­to da mil­le­tin için­den ol­sun. Li­der­le­rin ve­ki­li ol­ma­sın.

Söy­le­me­di mi Baş­ba­kan grup top­lan­tı­sın­da "Sı­ra sı­ra ka­pı­ma di­zil­di­niz." di­ye. Yi­ne ay­nı me­tot de­ğil mi ar­ka­daş­lar? Yi­ne, sı­ra sı­ra li­der­le­rin ka­pı­sı­na di­zi­lin­mi­yor mu?

FA­RUK KO­CA (An­ka­ra) - Şu an­da siz ne ya­pı­yor­su­nuz?

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) - Ya­ni, bun­dan onur mu du­yu­yo­ruz? Ni­ye bir Se­çim Ka­nu­nu'nu, ni­ye bir Si­ya­si Par­ti­ler Ka­nu­nu'nu bu ço­ğun­lu­ğu­nuz­la ya­pıp, aday­la­rı mil­le­tin be­lir­le­me­si­ne, hal­kın be­lir­le­me­si­ne, üçer ki­şi­lik se­çim böl­ge­le­riy­le, ma­hal­le­nin ço­cu­ğu­nun, ma­hal­le­nin iyi in­sa­nı­nın se­çil­me­si­ne fır­sat ya­rat­ma­dı­nız? Ya­rat­tı­nız mı? "Bu dü­zen de­ğiş­sin." de­dik, 3 Ka­sım­da da "Bu dü­zen de­ğiş­sin." di­ye mil­let si­ze oy ver­di.

CA­HİT CAN (Si­nop) - Si­ze de oy ver­di ama…

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Si­zi Ağar mı se­çe­cek, Mum­cu mu?

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) - Doğ­ru söy­lü­yor­su­nuz, de­ğiş­tir­me­di­niz. Dü­ze­ni de­ğiş­ti­rin, kim­se seç­me­sin.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Mum­cu mu se­çe­cek, Ağar mı?

BAŞ­KAN - Ar­ka­daş­lar, mü­da­ha­le et­me­ye­lim lüt­fen.

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) - Ba­kın ar­ka­daş­lar, de­mok­ra­si böy­le bir şey.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Ya, onu da söy­le.

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) - De­mok­ra­si­ye da­ir bir şey ya­pın, ne Sa­yın Ağar ya­pa­bil­sin ne Er­do­ğan ya­pa­bil­sin ne bir Bay­kal ya­pa­bil­sin. Kim­se on­la­rın önün­de de­ğil, sa­de­ce mil­le­tin önün­de bo­yun eğ­sin.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - İyi de, Mum­cu mu, Ağar mı? Kim?

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) - Ah­met Bey, Sam­sun'da mil­le­tin önü­ne çı­kar­san yok­sun.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Ya, ol­sun…

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) - Er­do­ğan'ın önün­de var­sın.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Mum­cu mu, Ağar mı?

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) - Çün­kü, Er­do­ğan'ın te­tik­çi­si­sin! Beş se­ne­dir Er­do­ğan için ko­nu­şu­yor­sun, laf atı­yor­sun! (Ana­va­tan Par­ti­si sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Ya, Ağar mı, Mum­cu mu?

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) - Hiç­bir şey üret­me­din, sa­de­ce laf at­tın!

AH­MET SIR­RI ÖZ­BEK (İs­tan­bul) - Ya­şa Baş­kan.

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) - Onun için, Er­do­ğan'ın se­nin gi­bi te­tik­çi­le­re ih­ti­ya­cı var, ama, Sam­sun­lu­nun sa­na ih­ti­ya­cı yok.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Mum­cu mu, Ağar mı?

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) - Sam­sun­lu­nun sa­na ih­ti­ya­cı yok. Onun için, de­ğiş­ti­rin bu dü­ze­ni, Se­çim Ka­nu­nu'nu da, Si­ya­si Par­ti­ler Ka­nu­nu'nu da…

Ya­ni, şim­di, mil­let çok mu mem­nun? Mil­let ne ya­pı­yor? 4 Ha­zi­ran­da lis­te­de kim ola­cak, ya­ni, şap­ka­dan kim çı­ka­cak? Böy­le bir sis­tem olur mu ya, böy­le bir re­jim olur mu? Böy­le bir re­jim olur mu? Ni­ye de­ğiş­tir­me­di­niz Si­ya­si Par­ti­ler Ka­nu­nu'nu, ni­ye de­ğiş­tir­me­di­niz Se­çim Ka­nu­nu'nu? Ni­ye mil­le­te da­ir bir şey yap­ma­dı­nız? Bu­nu da iki se­ne­dir söy­lü­yo­ruz. Ba­kın, iki se­ne­dir "ya­pın" di­yo­ruz. Ne za­man be­ce­rik­siz­li­ği­niz or­ta­ya çık­tı, Ana­va­tan Par­ti­si­nin öne­ri­si­ne sa­rıl­mak zo­run­da kal­dı­nız.

Şim­di, bu met­ni biz yaz­dık. Grup baş­kan ve­kil­le­ri­niz dört de­fa gel­di, dört de­fa de­ğiş­tir­dim "Ol­maz böy­le şey." di­ye. Dört de­fa ye­ni­den yaz­dık bu met­ni. Bu öne­ri­nin Ana­va­tan Par­ti­si­nin öne­ri­si ol­du­ğu­nu bü­tün âlem bi­li­yor.

ANA­YA­SA KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI BUR­HAN KU­ZU (İs­tan­bul) - Ne ala­ka­sı var?

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) - Hiç, se­çim mey­dan­la­rı­na gi­dip de "Biz Cum­hur­baş­ka­nı­nı hal­ka seç­ti­ri­yo­ruz." ca­ka­la­rı at­ma­yın. Be­ce­re­me­yin­ce, fır­sa­tı ga­ni­me­te çe­vi­rip ga­ni­me­ti ken­di­ni­ze ni­met ya­pa­ma­yın­ca, Ana­va­tan Par­ti­si­nin öne­ri­si­ne sa­rıl­mak zo­run­da kal­dı­nız. Çün­kü, ak­lın yo­lu bir, hu­ku­kun yo­lu bir. Ak­lın yo­lu bir, de­mok­ra­si­nin yo­lu bir. De­mok­ra­si­nin yo­lu mil­let.

Ben di­yo­rum ki, eli­niz­de fır­sat var­ken, ge­lin, şu Se­çim Ka­nu­nu ile şu Si­ya­si Par­ti­ler Ka­nu­nu'nu da de­ğiş­ti­re­lim. Bu Par­la­men­to­nun se­çi­min­de, çö­züm mil­let ol­sun, aday­la­rı mil­let be­lir­le­sin, se­çi­mi mil­let yap­sın, ve­kil­ler mil­le­tin ve­ki­li ol­sun. Ana­ya­sa'da "mil­le­tin ve­ki­li" ya­zı­yor, ama val­la­hi de­ğil. De­ğil, li­de­rin ve­ki­li bu. Par­la­men­to, Par­la­men­to de­ğil. Sa­yın Ho­cam "Par­la­men­ter sis­tem, par­la­men­ter sis­tem" di­yor. Par­la­men­ter sis­tem fa­lan yok. Acu­be bir sis­tem var ve dün­ya­nın hiç­bir ta­ra­fın­da böy­le bir sis­tem yok. Cum­hur­baş­ka­nı yü­rüt­me­nin ya­rı yet­ki­le­ri­ni kul­la­na­cak. Millî ira­de de­ni­len Mec­lis de­ne­ti­mi ya­pa­ma­ya­cak. Millî ira­de­yi tem­sil eden Hükûmet sa­de­ce Baş­ba­ka­nın ağ­zın­dan çı­kan Cum­hur­baş­ka­nı ada­yı­nı bek­le­ye­cek. Tür­ki­ye'de 11 ta­ne te­le­viz­yo­nun 8 ta­ne­si ik­ti­dar gü­cüy­le zap­tu­rapt al­tı­na alı­na­cak, ki­mi­si­ne şan­taj ya­pı­la­cak, ki­mi­si­ne yağ­ma akı­tı­la­cak. On­dan son­ra re­ka­bet or­ta­mı­nın sı­fır ol­du­ğu bir yer­de, bir ta­ne­si 153 tril­yon li­ra par­ti yar­dı­mı ala­cak, di­ğer par­ti­ler hiç al­ma­ya­cak. On­dan son­ra par­la­men­ter sis­tem­den, de­mok­ra­sin­den fa­lan fi­lan…

De­mok­ra­si ko­nu­sun­da en son­da ge­len par­ti AK Par­ti­dir. En ufak bir de­mok­ra­si bi­lin­ci yok­tur. Çün­kü, de­mok­ra­si­yi, o, sa­de­ce ge­rek­ti­ğin­de bi­ni­len ge­rek­ti­ğin­de ini­len tram­vay fa­lan zan­ne­der. Söz­le­riy­le de açık or­ta­ya koy­muş­tur. Dört bu­çuk yıl­lık uy­gu­la­ma­sın­da da bu­nun ör­nek­le­ri­ni ver­miş­tir. De­mok­ra­tik hiç­bir şey yap­ma­dı­nız. Ne yap­tı­nız bi­li­yor mu­su­nuz; yap­tı­ğı­nız şey, o gi­den Par­la­men­to­nun Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri­ne uyum ya­sa­la­rı­nı çı­kart­mak­tan iba­ret kal­dı. O Par­la­men­to se­çim ka­ra­rı al­dık­tan son­ra, o Ana­ya­sal de­ği­şik­lik­le­ri yap­ma­say­dı, do­kuz uyum pa­ke­tin­den hiç bi­ri­ni çı­kar­ta­maz­dı­nız. O gü­cü­nüz, o ira­de­niz, ma­ale­sef, mev­cut de­ğil.

Şim­di, gel­di­niz, sı­kış­tı­nız. İyi ki, Ana­va­tan Par­ti­si var. İyi ki, Ana­va­tan Par­ti­si­nin akıl­lı öne­ri­le­ri var, sa­rıl­dı­nız kal­dı­nız. Biz de so­nu­na ka­dar des­tek­le­ye­ce­ğiz, çün­kü bu öne­ri bi­ze ait­tir.

Say­gı­lar su­na­rım. (Ana­va­tan Par­ti­si sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Sa­rı­baş.

AK Par­ti Gru­bu adı­na, Sa­kar­ya Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Ay­han Se­fer Üs­tün.

Bu­yu­run efen­dim. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

AK PAR­Tİ GRU­BU ADI­NA AY­HAN SE­FER ÜS­TÜN (Sa­kar­ya) - Sa­yın Baş­kan, say­gı­de­ğer mil­let­ve­kil­le­ri; 1433 sı­ra sa­yı­lı Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun ve Cum­hur­baş­ka­nın­ca Bir Da­ha Gö­rü­şül­mek Üze­re Ge­ri Gön­der­me Tez­ke­re­si ile Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru üze­rin­de AK Par­ti Gru­bu adı­na söz al­dım. Yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu sü­re­ce ne­re­den gel­dik, na­sıl gel­dik, bir de­fa da­ha ha­tır­la­ma­mız la­zım. Bu­nun ce­va­bı, as­lın­da, Ana­ya­sa'mı­zın 175'in­ci mad­de­sin­de var. 175'in­ci mad­de­si­nin baş­lı­ğı, Ana­ya­sa'nın de­ğiş­ti­ril­me­si, se­çim­le­re ve halk oy­la­ma­sı­na ka­tıl­ma­ya da­ir­dir. Bu mad­de­nin son fık­ra­sın­da "Hal­koy­la­ma­sı­na, mil­let­ve­ki­li ge­nel ve ara se­çim­le­ri­ne ve ma­hallî ge­nel se­çim­le­re iş­ti­ra­ki te­min için, ka­nun­la pa­ra ce­za­sı da­hil ge­rek­li her tür­lü ted­bir alı­nır." di­yor.

Şim­di siz va­tan­da­şa dön­dü­ğü­nüz­de, "Bak, se­çim­le­re ka­tıl­maz­san, san­dı­ğa git­mez­sen, sa­na, pa­ra ce­za­sı dâhil her tür­lü ted­bi­ri uy­gu­la­rım, ona gö­re." di­ye­cek­sin, hat­ta bu­nun­la il­gi­li ka­nun çı­kar­ta­cak­sın, ama iş ken­di­ne gel­di­ğin­de, iş mil­let­ve­kil­le­ri­ne düş­tü­ğün­de, iş par­ti­le­re düş­tü­ğün­de, iş en önem­li, Cum­hur­baş­ka­nı seç­me gi­bi çok önem­li, ül­ke­yi il­gi­len­di­ren bir ha­ya­ti me­se­le­ye gel­di­ğin­de Mec­lis­ten ka­ça­cak­sın ve sa­na­cak­sın ki, bu, ce­za­sız ka­la­cak. Ha­yır, böy­le bir şey yok; her şe­yin bir ce­za­sı var­dır, bu­nun da ce­za­sı­nı, el­bet­te, hal­kı­mız 22 Tem­muz­da ke­se­cek­tir.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, yi­ne, ana mu­ha­le­fet par­ti­si söz­cü­le­ri, Cum­hur­baş­ka­nı­nı hal­ka seç­tir­mek ko­nu­sun­da AK Par­ti­nin as­lın­da sa­mi­mi ol­ma­dı­ğı­nı, iş­te, bir mağ­du­ri­yet or­ta­ya çı­kar­tı­la­rak 22 Tem­muz­da bu mağ­du­ri­ye­ti kul­la­na­cak­la­rı­nı, onun için bu tür de­ği­şik­lik­le­ri yap­tı­ğı­nı be­yan et­mek­te­dir.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ka­ra­rın­dan son­ra he­pi­miz bi­li­yo­ruz ki, ar­tık bu yü­ce Mec­lis­te Cum­hur­baş­ka­nı­nı seç­me imkân ve ih­ti­ma­li kal­ma­mış­tır; hem Mec­li­sin önü tı­kan­mış­tır hem ül­ke­nin önü tı­kan­mış­tır.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Kim tı­ka­dı? Kim tı­ka­dı?

AY­HAN SE­FER ÜS­TÜN (De­vam­la) - Sa­yın Baş­ba­ka­nı­mı­zın de­di­ği gi­bi, bi­zim der­di­miz var­dır, der­di­miz Tür­ki­ye'dir, der­di­miz ül­ke­miz­dir, der­di­miz de­mok­ra­si­dir. El­bet­te, bu tı­ka­nık­lı­ğı aş­mak, el­bet­te, yi­ne, bu Mec­li­sin gö­re­vi­dir. İş­te bu­ra­da, bu sü­reç­te AK Par­ti mağ­dur edil­miş mi­dir? Edil­miş­tir. De­mok­ra­si mağ­dur edil­miş­tir her şey­den ön­ce bu sü­reç­te.

OR­HAN Zİ­YA Dİ­REN (To­kat) - Uz­laş­ma­yı öğ­re­ne­cek­sin, uz­laş­ma­yı!

AY­HAN SE­FER ÜS­TÜN (De­vam­la) - O ba­kım­dan, bu bir re­ali­te­dir. Bi­zim mağ­dur­la­rı oy­na­ma­ya ih­ti­ya­cı­mız yok; ama, ger­çek bu­dur. Hu­ku­ken mağ­dur edil­miş­tir, si­ya­se­ten mağ­dur edil­miş­tir; ama, bu sü­re­cin sa­de­ce mağ­du­ru mu­dur AK Par­ti? Ha­yır, bu sü­re­cin ay­nı za­man­da mağ­ru­ru­dur. Çün­kü, her­kes bu sü­reç­ten, sı­nav­dan geç­ti, de­mok­ra­si sı­na­vın­dan geç­ti.

YIL­MAZ KA­YA (İz­mir) - Se­vinç­ten mi ağ­lı­yor­su­nuz o za­man!

AY­HAN SE­FER ÜS­TÜN (De­vam­la) - Da­ha sı­na­vın ilk mer­ha­le­sin­de, ilk aya­ğın­da, iş­te, mu­ha­le­fet par­ti­le­ri Mec­lis­ten ka­ça­rak bu sı­na­vı kay­bet­ti­ler. Baş­ka? Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ni teh­dit ede­rek kay­bet­ti­ler. Baş­ka? De­mok­ra­si dı­şı güç­ler kar­şı­sın­da süt­re ar­ka­sı­na sak­la­na­rak, mev­zi ar­ka­sı­na sak­la­na­rak kay­bet­ti­ler. İş­te, bu sü­reç­te AK Par­ti de­mok­ra­si sı­na­vı­nı ba­şa­rıy­la geç­miş­tir. Hem mağ­dur­dur hem de mağ­rur­dur. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

İB­RA­HİM ÖZ­DO­ĞAN (Er­zu­rum) - Mağ­rur­la­rın düş­ma­nı Al­lah'tır!

AY­HAN SE­FER ÜS­TÜN (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız ia­de ge­rek­çe­le­rin­de Mec­lis­le il­gi­li bir­ta­kım tes­pit­ler yap­mış­lar­dır. Ma­dem­ki, Mec­lis­le il­gi­li bir­ta­kım tes­pit­ler yap­tı, de­ğer­len­dir­me­ler yap­tı; el­bet­te, bir mil­let­ve­ki­li ola­rak bu tes­pit­le­re ve­ya de­ğer­len­dir­me­le­re bi­zim de ce­vap hak­kı­mız doğ­muş­tur. Bun­lar­dan bir ta­ne­sin­de mev­cut Par­la­men­to­nun tem­sil ye­ter­li­li­ği­ni sor­gu­lu­yor. De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu mev­cut Par­la­men­to, el­bet­te, mev­cut ka­nun­la­ra gö­re ve Ana­ya­sa'ya gö­re se­çil­miş­tir. AK Par­ti yüz­de 34,5 oy­la bel­ki yüz­de 60 kü­sur bir tem­sil ka­bi­li­ye­ti­ne sa­hip ol­du; ama, ay­nı şe­kil­de ana mu­ha­le­fet par­ti­si de yüz­de 19 oy­la yüz­de 35 gi­bi bir tem­sil ka­bi­li­ye­ti­ne sa­hip ol­du. Bu­ra­da Mec­li­sin bu tem­sil ka­bi­li­ye­ti var­dır ve Ana­ya­sa'ya gö­re hu­ku­ki­dir, si­ya­si­dir. O ba­kım­dan, hiç kim­se Mec­li­sin tem­sil ka­bi­li­ye­ti­ni sor­gu­la­ma­sın; ama, ma­dem­ki, bir tem­sil ka­bi­li­ye­ti so­ru­nu var or­ta­da, o za­man, ben­ce, bu tem­sil ka­bi­li­ye­ti so­ru­nu Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın so­ru­nu­dur. Zi­ra, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nı se­çen par­ti­le­rin du­ru­mu­na bir ba­ka­lım: De­mok­ra­tik Sol Par­ti yüz­de 1 oy al­mış son se­çim­ler­de ve önü­müz­de­ki se­çim­le­re ka­tı­la­mı­yor. Ana­va­tan Par­ti­si yüz­de 5 oy al­mış, bir haf­ta son­ra ken­di­ni fes­het­mek üze­re. MHP yüz­de 8 oy al­mış, ba­raj dı­şı­na git­miş. Şim­di or­ta­da bir tem­sil ka­bi­li­ye­ti so­ru­nu var­sa, ki­min aca­ba tem­sil ka­bi­li­ye­ti so­ru­nu var, bu­nu bir in­ce­le­mek la­zım.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, yi­ne, Mec­li­sin, se­çim ka­ra­rı al­dı­ğın­dan ve derhâl se­çim sü­re­ci­ne gir­di­ğin­den, böy­le önem­li bir­ta­kım Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri­ni yap­ma­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni söy­lü­yor.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, el­bet­te ki, bu Mec­li­sin, ye­ni­si ge­le­ne ka­dar, Ana­ya­sa ge­re­ğin­ce ça­lış­ma yet­ki­si var­dır, ka­nun da çı­kar­ta­bi­lir, Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği de ya­pı­la­bi­lir. Da­ha ön­ce­ki dö­nem­ler­de de bu ya­pıl­mış­tır, 21'in­ci Dö­nem­de de… Yi­ne, ni­te­kim, 22'in­ci Dö­nem­de, ya­ni da­ha bir haf­ta ön­ce, biz, seç­men lis­te­le­rin­de, bi­li­yor­su­nuz, ba­ğım­sız aday­la­rın yer al­ma­sı­na iliş­kin bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği yap­tık. Ne yap­tı Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı? Bu ko­nu­da hiç­bir yo­rum yap­ma­dan onay­la­dı. Şim­di ise de­ni­yor ki: Efen­dim, Mec­li­sin, bu tür olay­lar­da -iş­te, se­çim ka­ra­rı al­mış­tır- böy­le önem­li olay­la­rı yap­mak gi­bi ve­ya dü­zen­le­mek gi­bi bir yet­ki­si­nin ol­ma­dı­ğı nok­ta­sın­da bir şey ya­pı­yor.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ada­ma so­rar­lar: Eğer cam­dan bir köşk­te otu­ru­yor­sa­nız, lüt­fen, baş­ka­sı­nın bah­çe­si­ne taş at­ma­yın. Çün­kü, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın da bi­li­yor­su­nuz gö­rev sü­re­si 16 Ma­yıs­ta dol­muş­tur, ama "Be­nim, 16 Ma­yıs­ta dol­du sü­rem, öy­ley­se Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği gi­bi çok önem­li bir ko­nu­yu ar­tık ve­to ede­mem, ba­ka­mam, il­gi­le­ne­mem" de­miş mi­dir? Ha­yır, gö­re­vi­ni yap­mış­tır. Baş­ka? En önem­li rek­tör­le­ri ata­mış mı­dır? Ata­mış­tır. Hâlâ gö­re­vi­ne de­vam et­mek­te mi­dir? Et­mek­te­dir. Öy­ley­se, lüt­fen, kim­se bu Mec­li­sin gö­rev yap­ma so­rum­lu­lu­ğu­nu ve ye­ter­li­li­ği­ni tar­tış­ma­sın.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, yi­ne, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı, ge­le­cek dö­nem­de Mec­li­sin si­ya­sal ya­pı­sı­nın de­ği­şe­ce­ğin­den bah­se­de­rek, bu­nu ve­to et­ti­ği­ni söy­lü­yor. Ya­ni, ha­ki­ka­ten şa­şı­la­cak bir du­rum. İlk kez, bir ke­ha­net­te bu­lu­na­rak, ön­gö­rü ya­pı­la­rak, ile­ri­ki gün­le­ri söy­le­ye­rek "ile­ri­ki gün­ler­de ba­zı olay­lar ola­bi­lir" di­ye­rek önün­de­ki bir ka­nu­nu ve­to et­mek Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­na na­sip ol­muş­tur de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. O ba­kım­dan, bu tür de­ğer­len­dir­me­le­re de ka­tıl­ma­mız müm­kün de­ğil­dir.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, yi­ne, Cum­hur­baş­ka­nı­nın halk ta­ra­fın­dan se­çil­me­siy­le il­gi­li bir­ta­kım gö­rüş­le­ri var Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın. Cum­hur­baş­ka­nı­nın se­çil­me­si­ni de­ğer­len­di­rir­ken, ül­ke­nin par­la­men­ter sis­tem­le yö­ne­til­di­ği­ni, Cum­hur­baş­ka­nı­nın yet­ki­le­ri yö­nün­den bu sis­tem­den uzak­la­şıl­dı­ğı­nı, Cum­hur­baş­ka­nı­nın ik­ti­dar gü­cü­ne kar­şı bir den­ge ve is­tik­rar un­su­ru ola­rak güç­len­di­ril­di­ği­ni söy­lü­yor.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, ba­ka­lım ba­ka­lım, Tür­ki­ye'de ger­çek­ten Cum­hur­baş­kan­lı­ğı bir is­tik­rar un­su­ru ol­muş mu­dur? Baş­lan­gıç­ta, se­çil­me­si yö­nün­den bir de­fa is­tik­rar­sız­lık ala­nı­dır. Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi, Tür­ki­ye'de her za­man is­tik­rar­sız­lı­ğı ge­tir­miş­tir. Bu­gün de ay­nı is­tik­rar­sız­lı­ğı ya­şı­yo­ruz. Cum­hur­baş­ka­nı­nın uy­gu­la­ma­la­rı yö­nün­den is­tik­rar­sız­lık ge­tir­miş­tir. 28 Şu­bat­ta­ki sü­re­cin ne­re­den baş­la­dı­ğı bi­lin­mek­te­dir. 2001 kri­zi­nin na­sıl çık­tı­ğı, bu mem­le­ket­te bi­lin­mek­te­dir. O ba­kım­dan, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı­nı, bu yet­ki­ler­le, ül­ke­de bir is­tik­rar un­su­ru ola­rak sun­mak son de­re­ce yan­lış­tır de­ğer­li ar­ka­daş­lar.

Yi­ne, yü­rüt­me or­ga­nı­nın si­ya­sal ka­na­dı­nın Ba­kan­lar Ku­ru­lu, yan­sız ka­na­dı­nın da Cum­hur­baş­ka­nı ol­du­ğu­nu söy­lü­yor. Şim­di, si­ya­si li­te­ra­tü­rü­mü­ze ye­ni bir du­rum, ye­ni bir te­rim so­ku­lu­yor. Yan­sız ka­nat var, bir ta­raf­ta da yan­lı ka­nat var. Bir de­fa, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı, he­men baş­lan­gıç­ta, ken­di­ni bir "yan­sız ka­nat" ola­rak ta­rif et­mek­le, bü­tün eleş­ti­ri­ler­den ari ko­nu­ma ko­yu­yor, Hükûme­ti de yan­lı ta­raf gi­bi gös­ter­me­ye ça­lı­şı­yor. Ana­ya­sa'da böy­le bir ta­bir yok de­ğer­li ar­ka­daş­lar.

Pe­ki, ger­çek­ten bu yan­sız­lık ha­ya­ta geç­miş mi, bir de ona bak­mak la­zım. De­ğer­li ar­ka­daş­lar, son aday aday­la­rı lis­te­si­ne ba­kın ba­ka­lım. Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın Özel Ka­lem Mü­dü­rü, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın de­ğer­li da­ma­dı ne­re­den aday­dır­lar aca­ba, bir bak­mak la­zım.

MUS­TA­FA CU­MUR (Trab­zon) - Yan­sız ta­raf­tan…

AY­HAN SE­FER ÜS­TÜN (De­vam­la) - Yan­sız ta­raf­tan aday­lar, evet.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, yi­ne, bun­dan üç-dört yıl ön­ce Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si gi­bi son de­re­ce ta­raf­sız ol­ma­sı ge­re­ken bir ma­ka­ma, üye ola­rak, bir par­ti­nin, ana mu­ha­le­fet par­ti­si­nin kon­gre üye­si­ni ata­mış­tır. Al­lah'tan, ata­nan ki­şi da­ha onur­lu çık­mış­tır ve de­miş­tir ki "Ben fa­lan­ca par­ti­nin kon­gre üye­si­yim, do­la­yı­sıy­la bu ma­ka­ma atan­mam uy­gun ol­maz." de­miş­tir ve is­ti­fa et­miş­tir, atan­dı­ğı hâlde is­ti­fa et­miş­tir. Şim­di yan­sız­lı­ğa bir de­fa da­ha ba­ka­lım, kim yan­sız bu­ra­da?

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı af yet­ki­si­ni kul­la­nı­yor. Aca­ba, bu za­ma­na ka­dar hiç si­ya­si dü­şün­ce­sin­den do­la­yı mahkûm ol­muş ve­ya dü­şün­ce­sin­den do­la­yı mahkûm ol­muş bir ki­şi­yi af­fet­ti­ği­ni duy­du­nuz mu? Ama, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın af­fet­tik­le­ri­nin ta­ma­mı, ma­ale­sef, yi­ne ya jan­dar­may­la ya po­lis­le mü­ca­de­le eder­ken, ça­tı­şır­ken vu­ru­la­rak ya öl­müş­ler ya tek­rar ya­ka­lan­mış­lar­dır. Bu mu yan­sız­lık ar­ka­daş­lar? (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Ka­rış­tır­dın yi­ne, ka­rış­tır­dın…

YIL­MAZ KA­YA (İz­mir) - Ki­ni­ni ku­su­yor­sun! Ki­ni­ni ku­su­yor­sun!

AH­MET SIR­RI ÖZ­BEK (İs­tan­bul) - Hu­kuk man­tı­ğı­na hiç uy­mu­yor.

AY­HAN SE­FER ÜS­TÜN (De­vam­la) - Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, yi­ne, "Cum­hur­baş­ka­nı­nın halk ta­ra­fın­dan se­çil­me­si ör­ne­ği ve uy­gu­lan­ma­sı, du­yul­ma­yan, yep­ye­ni bir sis­tem­dir." di­yor. Ha­yır. Bir­çok Av­ru­pa ül­ke­sin­de bu, du­yu­lan bir sis­tem­dir, uy­gu­la­nan bir sis­tem­dir. Hat­ta ve hat­ta, 12 Ey­lül­den son­ra dar­be­ci­le­rin de Cum­hur­baş­ka­nı ol­ma­sı­nı sağ­la­yan bu yön­tem­dir ar­ka­daş­lar. Halk oy­la­ma­sıy­la bu mem­le­ket bir Cum­hur­baş­ka­nı seç­miş­tir. Dar­be­ci­le­ri ve dar­be­le­ri kı­nı­yo­rum, ama, ma­ale­sef, ora­da da böy­le bir yön­tem uy­gu­lan­mış­tır. Şim­di, dar­be­ci­ler bu yön­tem­le se­çi­lir­ken ses çı­kar­ma­ya­cak­sı­nız, bir si­ya­si ve­ya hal­kın için­den çık­mış bir in­san bu halk oy­la­ma­sıy­la se­çi­lir­se "Efen­dim, ol­maz." di­ye­cek­si­niz.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, yi­ne, de­ni­yor ki, eğer Cum­hur­baş­ka­nı­nı halk se­çer­se re­jim sı­kın­tı­ya gi­rer­miş. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Ni­ye se­si­ni çı­kar­ma­dın o za­man? Zin­cir­bo­zan'a gi­den kim­di o za­man?

AY­HAN SE­FER ÜS­TÜN (De­vam­la) - Ba­kın, ay­nen ta­bir bu, re­jim sı­kın­tı­ya gi­rer­miş. Şim­di, bi­zim re­ji­mi­miz ne ar­ka­daş­lar? De­mok­ra­tik bir re­jim. Şim­di, de­mok­ra­tik bir re­jim­de Cum­hur­baş­ka­nı­nı halk se­çer­se re­jim na­sıl sı­kın­tı­ya dü­şe­cek, an­la­mak müm­kün de­ğil. Bi­li­yor­su­nuz, de­mok­ra­si­ler­de asıl, doğ­ru­dan de­mok­ra­si­dir. Şu an­da bi­zim uy­gu­la­dı­ğı­mız tem­silî de­mok­ra­si, ya­ni halk mil­let­ve­kil­le­ri­ni se­çi­yor ve mil­let­ve­kil­le­ri yo­luy­la ken­di ege­men­li­ği­ni or­ta­ya ko­yu­yor. Şim­di, ilk kez hal­kın önü­ne gi­di­yo­ruz, di­yo­ruz ki: "Sen doğ­ru­dan bir se­çim yap, doğ­ru­dan dev­le­tin ba­şı­nı seç." Ama di­yor ki bir ta­ne­si: "Ha­yır efen­dim, doğ­ru­dan se­çer­se re­jim kri­zi çı­kar." Bu­nu da an­la­mak ger­çek­ten müm­kün de­ğil de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım.

Şim­di, bir baş­ka ko­nu: "Dev­le­ti tem­sil eden Cum­hur­baş­ka­nı halk ta­ra­fın­dan se­çi­lir ise, den­ge­le­yi­ci yet­ki­le­ri or­ta­dan kal­kar, ic­rai yet­ki­le­ri dev­re­ye gi­rer." di­yor. De­ğer­li ar­ka­daş­lar, san­ki bu­gün fark­lı mı? Bu­gün, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın bir sü­rü ic­rai yet­ki­si var. Efen­dim, ka­rar­na­me­le­ri im­za­la­mak­tan, rek­tör­le­ri ata­mak­tan, yar­gı men­sup­la­rı­nı ata­mak­tan, ya­ni sa­ya­ma­ya­ca­ğı­nız ka­dar bel­ki ic­rai yet­ki­si var. Şim­di, san­ki fark­lı bir du­rum­muş gi­bi, Cum­hur­baş­ka­nı halk ta­ra­fın­dan se­çi­lir­se bu ic­rai yet­ki­le­rin dev­re­ye gi­re­ce­ği or­ta­ya ko­nu­lu­yor. Bu da son de­re­ce yan­lış bir du­rum­dur.

Yi­ne, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, "Hal­kın se­çi­miy­le iş­ba­şı­na ge­len Cum­hur­baş­ka­nı, Türk ulu­su­nun bir­li­ği­nin tem­sil gü­cün­den ya­rar­la­na­rak yü­rüt­me or­ga­nı dı­şın­da ulu­sal ege­men­li­ği kul­la­nan bir ma­kam du­ru­mu­na ge­le­cek­tir." El­bet­te, ege­men­lik mil­le­tin­dir. Cum­hur­baş­ka­nı ta­rif edi­lir­ken "dev­le­tin ve ulu­sun ba­şı­dır" de­ni­li­yor, ya­ni mil­le­tin ba­şı­dır, ya­ni "ege­men" de­di­ği­miz kit­le­nin ba­şı­dır. Şim­di, "ege­me­ni ol­du­ğu­nuz, tem­sil et­ti­ği­niz kit­le si­zi seç­sin" di­yo­ruz; "ha­yır" di­yor­su­nuz, "ben, tem­sil et­ti­ğim kit­le ta­ra­fın­dan se­çil­mek is­te­mi­yo­rum." Ya kim ta­ra­fın­dan se­çi­le­yim? Efen­dim, iş­te o ege­men­li­ği san­ki baş­ka­la­rı kul­la­na­cak. O za­man der­ler ki: "Siz ki­min ege­me­ni­si­niz? Mil­le­tin ege­me­ni mi­si­niz? Yok­sa baş­ka­la­rı­nın ege­me­ni mi­si­niz?" di­ye so­rar­lar. Bu id­di­alar da, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, son de­re­ce tu­tar­sız ve yan­lış id­di­alar­dır.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Ya­hu bu id­di­alar­da sa­mi­miy­se­niz dört bu­çuk yıl­dır ne­re­de­si­niz?

AY­HAN SE­FER ÜS­TÜN (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, şim­di, ba­kın, ay­nen şöy­le di­yor Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı, di­yor ki: "Cum­hur­baş­ka­nı­nın hükûmet­le ay­nı si­ya­sal dü­şün­ce­de ol­ma­sı da sa­kın­ca­lı, ay­rı dü­şün­ce­de ol­ma­sı da sa­kın­ca­lı." Ya­ni, baş­ka bir ih­ti­mal var mı ar­ka­daş­lar? Ya­ni, ay­nı olur­sa sa­kın­ca­lı, fark­lı olur­sa da sa­kın­ca­lı. Ya­ni, böy­le bir şey dü­şü­nü­le­bi­lir mi? Şim­di, bel­ki de şu­nu de­mek is­ti­yor­lar: Cum­hur­baş­kan­lı­ğı ma­ka­mı­na sa­kın ola si­ya­si bi­ri­si gel­me­sin. Ya kim gel­sin? Al­lah'a şü­kür bun­dan kur­tul­duk. Es­ki­den bi­ri­le­ri, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı ma­ka­mı­nı, ula­şı­la­bi­le­cek son rüt­be ola­rak gö­rür­ler­di, el­ham­dü­lil­lah son yıl­lar­da bun­dan kur­tul­duk. Ama şim­di ba­zı bü­rok­rat­lar, ba­zı yar­gıç­lar, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı­nı, ula­şı­la­bi­le­cek son ma­kam ola­rak gö­rü­yor. Şim­di, bu­ra­dan bu­nu çı­kar­tı­yo­ruz.

Yi­ne bir baş­ka ko­nu, di­yor­lar ki de­ğer­li ar­ka­daş­lar: "Eğer, Mec­lis Baş­ka­nı, Baş­ba­kan ve Cum­hur­baş­ka­nı ay­nı si­ya­sal dü­şün­ce­den olur­sa re­jim sı­kın­tı­ya gi­rer." Şim­di, bu da kos­ko­ca bir ya­lan­dır. Bi­li­yor­su­nuz ki da­ha ön­ce­den, Sa­yın Özal Cum­hur­baş­ka­nı ol­muş­tur, Sa­yın Yıl­dı­rım Ak­bu­lut Baş­ba­kan, Sa­yın Nec­met­tin Ka­ra­du­man da Mec­lis Baş­ka­nı ol­muş­tur; hiç­bir sı­kın­tı çık­ma­mış­tır. Ak­si­ne, ba­zı uy­gu­la­ma­lar­da Sa­yın Özal, ter­si­ne bir­ta­kım uy­gu­la­ma­lar yap­mış­tır. Yi­ne, Sa­yın De­mi­rel Cum­hur­baş­ka­nı ol­muş­tur, Sa­yın Tan­su Çil­ler Baş­ba­kan ol­muş­tur ve Sa­yın Cin­do­ruk da Mec­lis Baş­ka­nı ol­muş­tur; ay­nı si­ya­sal dü­şün­ce­den gel­miş­ler­dir. Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, baş­ka par­ti­ler­den ol­du­ğun­da hiç so­run çık­mı­yor, ama mil­le­tin için­den çı­kan AK Par­ti­nin ev­lat­la­rı bu­ra­ya aday ol­du­ğun­da, ta­lip ol­du­ğun­da "Efen­dim, Cum­hur­baş­ka­nı, Baş­ba­kan, Mec­lis Baş­ka­nı ay­nı si­ya­sal dü­şün­ce­den çı­kar­sa re­jim sı­kın­tı­sı çı­kar." Bu da kos­ko­ca bir ya­lan­dır de­ğer­li ar­ka­daş­lar.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Da­ha onu an­la­ya­ma­dın ga­li­ba!

AY­HAN SE­FER ÜS­TÜN (De­vam­la) - Evet, şu an­da Par­la­men­to­nun önü tı­kan­mış­tır, ül­ke­nin önü tı­kan­mış­tır. Sa­yın Baş­ba­ka­nı­mı­zın de­di­ği gi­bi, dert bi­zim­dir. Bu der­di yi­ne biz çö­ze­ce­ğiz. İş­te, bu der­di, bu sı­kın­tı­yı çöz­mek üze­re bu pa­ke­ti ge­tir­miş bu­lun­mak­ta­yız.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu pa­ket­te, evet, Ana­va­tan Par­ti­si­nin, oy ve­re­rek kat­kı­la­rı var­dır. Ay­rı­ca, mad­de­de de bir kat­kı­la­rı ol­muş­tur. Bu gö­rüş­me­ler­de, o mad­de­nin ha­zır­lan­ma­sın­da bu­lun­du­ğum için söy­lü­yo­rum bu­nu, Ana­va­tan Par­ti­si­nin de bir kat­kı­sı ol­muş­tur. O da ne­dir: "Ba­raj al­tın­da ka­lan par­ti­ler, bir­kaç par­ti bir­le­şe­rek bir aday gös­te­re­bi­lir." mad­de­si­ni, dü­zen­le­me­si­ni ken­di­le­ri tek­lif et­miş­ler­dir. Tah­min edi­yo­rum, ile­ri­yi gö­re­rek ya­pı­lan bir dü­zen­le­me­dir. Ana­va­tan Par­ti­si­nin kat­kı­sı bu­dur ve ay­rı­ca da oy ver­dik­le­ri için ken­di­le­ri­ne te­şek­kür edi­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, el­bet­te, sa­mi­mi­yet sı­na­vın­dan ge­çi­yo­ruz. Gö­re­ce­ğiz, şu an­da, bi­raz son­ra oy­la­ma­lar baş­la­ya­cak, Ana­va­tan Par­ti­si, di­le­rim, bu tu­tar­lı tav­rı­nı de­vam et­ti­rir. Di­le­rim, son da­ki­ka­da da, Doğ­ru Yol Par­ti­si -ve­ya De­mok­rat Par­ti ol­du, dün 27 Ma­yıs­tı- iş­te, o rah­met­li Men­de­res'in, rah­met­li Özal'ın…

YIL­MAZ KA­YA (İz­mir) - Da­mar­dan, da­mar­dan!

AY­HAN SE­FER ÜS­TÜN (De­vam­la) - …ke­mik­le­ri­ni sız­lat­ma­ya­cak bir şe­kil­de, ge­lir­ler bu­ra­ya. Çün­kü "Biz, mil­le­tin ol­du­ğu her yer­de va­rız." di­yor Sa­yın Ağar. Mil­le­tin ol­du­ğu her yer­de var­san, mil­le­tin önü­nü aça­cak bir dü­zen­le­me ya­pı­yo­ruz. Biz, Sa­yın Ağar'dan, bu­ra­ya ge­lip, bu­ra­da -3 ta­ne de ol­sa- iş­te, mil­let­ve­kil­le­riy­le bir­lik­te, bu, mil­le­tin önü­ne gi­de­cek san­dı­ğın önü­nü aç­ma­sı­nı ta­lep ede­riz.

Yi­ne, Ana­va­tan Par­ti­si de, in­şal­lah, bu sü­re içe­ri­sin­de ge­rek­li tav­rı­nı de­vam et­ti­rir ve bu Cum­hur­baş­kan­lı­ğı pa­ke­ti de ge­çe­rek ül­ke­nin tı­kan­mış olan önü açıl­mış olur, de­mok­ra­si te­sis edil­miş olur.

Bu duy­gu ve dü­şün­ce­ler­le yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Üs­tün.

Şah­sı adı­na, De­niz­li Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Üm­met Kan­do­ğan.

Bu­yu­run Sa­yın Kan­do­ğan.

Sü­re­niz on da­ki­ka.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; siz­le­ri say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Bu Ana­ya­sa pa­ke­ti üze­rin­de şah­si dü­şün­ce­le­ri­mi açık­la­mak için hu­zur­la­rı­nız­da­yım.

Bu ko­nu­ya te­mas et­me­den ön­ce, bir hu­su­su dik­kat­le­ri­ni­ze sun­mak is­ti­yo­rum: Bu ge­rek­çe­nin içe­ri­sin­de kaç kez "Cum­hur­baş­ka­nı­nın ta­raf­sız ve yan­sız ol­ma­sı ge­rek­ti­ği"ni ifa­de eden Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın yan­sız ve ta­raf­sız olup ol­ma­dı­ğı­nı tah­lil et­mek is­ti­yo­rum. Ni­ye bu­nu söy­le­dim? Şu­nun için söy­lü­yo­rum: Çün­kü, ka­mu­oyun­da bek­le­nen bir ge­liş­me var­dı; Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı in­ce­le­me sü­re­si­nin so­nu­na ka­dar bu pa­ke­ti tu­ta­cak, son gün gö­rü­şü­nü açık­la­ya­cak, Mec­li­se gön­de­re­cek. Ka­mu­oyun­da­ki bek­len­ti buy­du. Pe­ki, ka­mu­oyun­da­ki yan­sız ve ta­raf­sız ol­du­ğu söy­le­ne­bi­le­cek bir Cum­hur­baş­ka­nı ol­sa idi böy­le bir bek­len­ti olur muy­du? Ol­maz­dı.

Ba­kı­nız, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı cu­ma gü­nü sa­bah­le­yin 8.30'da İz­mir'e gi­di­yor -bu­ra­sı çok önem­li- 8.30'da İz­mir'e gi­di­yor. Pe­ki, Ana­ya­sa pa­ke­ti­ni ge­ri gön­der­me ge­rek­çe­si kaç­ta ka­mu­oyu­na açık­la­nı­yor? 16.15'te. Ara­da se­kiz sa­at­lik bir sü­re var de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri. Eğer, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı İz­mir'e git­me­den ön­ce bu­nu bi­tir­miş ve im­za­la­mış ise, bu ge­ri gön­der­me ge­rek­çe­si se­kiz sa­at ne­re­ler­dey­di ar­ka­daş­lar? Se­kiz sa­at ne­re­dey­di bu ge­ri gön­der­me ge­rek­çe­si? Ni­çin, sa­bah­le­yin o sa­at­ler­de Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ne ge­ri gön­de­ril­me­di? Pe­ki, eğer ha­zır de­ğil idiy­se…

OR­HAN Zİ­YA Dİ­REN (To­kat) - Ayıp, ayıp!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - …İz­mir'e git­tik­ten son­ra…

OR­HAN Zİ­YA Dİ­REN (To­kat) - Ayıp, ayıp, utan bi­raz!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - İz­mir'e git­tik­ten son­ra…

OR­HAN Zİ­YA Dİ­REN (To­kat) - O ma­ka­ma dil uzat­ma!.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - …İz­mir'e git­tik­ten son­ra, o ne za­man…

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Sen ken­di hâli­ne bak. He­sap so­ra­cak adam de­ğil­sin sen!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - …ne za­man ve na­sıl ha­zır­lan­dı, na­sıl im­za­lan­dı…

BAŞ­KAN - Lüt­fen, mü­da­ha­le et­me­ye­lim.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - …ve na­sıl Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ne ge­ri gön­de­ril­di?

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Dön bak ay­na­ya!.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Ön­ce­lik­le, mil­let­ve­kil­le­ri, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, ön­ce­lik­le bu hu­su­sun açık­lı­ğa ka­vuş­ma­sı ge­re­kir. Bu hu­su­sun yan­sız ve ta­raf­sız ol­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni ge­ri gön­der­me ge­rek­çe­sin­de on kez bah­se­den Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı o se­kiz saa­tin he­sa­bı­nı mil­le­te ver­me­li, ve­re­cek mil­le­te, ver­me­li. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Eğer ha­zır de­ğil idiy­se 8.30'dan 16.15'e ka­dar İz­mir'de­ki bü­tün fa­ali­yet­le­ri ka­mu­oyu­nun gö­zü önün­de ce­re­yan eden bir Cum­hur­baş­ka­nı o sa­at­ler­de bu­nu ha­zır­la­yıp, im­za­la­yıp Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ne ge­ri mi gön­der­di? Bu­nun açık­lı­ğa çık­ma­sı la­zım.

Şim­di, bu ge­ri gön­der­me ge­rek­çe­si­ni in­ce­li­yo­ruz. Bu ge­ri gön­der­me ge­rek­çe­sin­de kor­ku var, en­di­şe var, pa­nik var, çe­liş­ki­ler var. Bi­raz son­ra an­la­ta­ca­ğım çe­liş­ki­le­ri.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Sen ken­di­ne bak, ken­di­ne! Pa­nik siz­de var.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Ya­ni, bir de te­men­ni de var işin içe­ri­sin­de. Ya­ni, bu ka­dar kor­ku, ev­ham, te­veh­hüm, en­di­şe, pa­ni­ğin ya­nın­da, bir de te­men­ni de var; o te­men­ni­ye de ge­le­ce­ğim.

Şim­di, bu kor­ku­nun se­be­bi ne bi­li­yor mu­su­nuz? Bu kor­ku­nun se­be­bi şu: Eğer, bun­dan son­ra bu Ana­ya­sa pa­ke­ti bu­ra­dan ge­çer ve yü­rür­lü­ğe gi­rer­se Cum­hur­baş­kan­la­rı­nı halk se­çe­cek. Ar­tık, ba­zı mah­fil­ler­de, ba­zı yer­ler­de Cum­hur­baş­ka­nı­nın kim ola­ca­ğı ve­ya ki­min ol­ma­ma­sı ge­rek­ti­ği yo­lun­da ka­rar­lar alın­ma­ya­cak. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Bir al­kış­la­ya­na, bir de al­kış­la­ta­na bak!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - 1961 yı­lı­na bir ge­ri gi­de­lim ba­ka­lım. Rah­met­li Ali Fu­at Baş­gil'in Cum­hur­baş­kan­lı­ğı­nın na­sıl ön­len­di­ği­ni bu mil­let çok iyi bi­li­yor. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan "Bra­vo" ses­le­ri, al­kış­lar) Na­sıl tre­ni­nin yol­lar­da tu­tul­du­ğu, na­sıl Baş­ba­kan­lı­ğa çağ­rı­lıp ba­şı­na si­lah da­ya­nı­la­rak Cum­hur­baş­kan­lı­ğı aday­lı­ğın­dan vaz­ge­çi­ril­di­ği­ni bu mil­let çok iyi bi­li­yor. Si­zin kor­ku­nuz on­dan. Ar­tık, bun­dan son­ra böy­le oyun­lar ol­ma­ya­cak Tür­ki­ye'de. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

2007 yı­lın­da ol­du­ğu gi­bi, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ege­men­li­ği­nin ye­ri­ne, Ana­ya­sa Mah­ke­me­sin­den çı­kan ka­rar, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ge­nel mer­kez­le­rin­de al­kış­lar­la kar­şı­lan­ma­ya­cak. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan "Bra­vo" ses­le­ri, al­kış­lar) Kor­ku bu.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Tra­je­di, tra­je­di!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Kor­ku­nun bir se­be­bi da­ha var: Çün­kü, bu mil­le­tin yüz­de 75'inin si­ya­si gö­rü­şü bel­li­dir, dü­şün­ce­si bel­li­dir.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Mil­le­ti ağ­zı­na al­ma, mil­le­ti.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - İki tur­lu bir oy­la­ma­da ki­mi Cum­hur­baş­ka­nı se­çe­ce­ği­ni bu mil­let çok iyi bi­lir. Onun için siz, yüz­de 20-25 oy­la, hiç­bir za­man, halk seç­ti­ği tak­dir­de ken­di aday­la­rı­nız­dan bi­ri­nin Cum­hur­baş­ka­nı ola­ma­ya­ca­ğı­nı çok iyi bi­li­yor­su­nuz. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan "Bra­vo" ses­le­ri, al­kış­lar) Çok iyi bi­li­yor­su­nuz. Bu kor­ku­nun se­be­bi bu. Bu en­di­şe­nin se­be­bi bu. Halk­tan kaç­ma­nın ar­ka­sın­da ya­tan ge­rek­çe­ler bun­lar, bun­lar.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri…

HA­SAN ÖREN (Ma­ni­sa) - Si­ze doğ­ru ge­li­yor!

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Yer açın, sı­ra ve­rin, sı­ra! Sa­na yer ver­me­ye­cek­ler, Mec­li­se gi­re­me­ye­cek­sin!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, şim­di, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı -beş kez, dik­ka­ti­ni­zi çek­mek is­ti­yo­rum- halk se­çer­se re­jim sı­kın­tı­ya gi­rer­miş. Ya­ni, bu pa­nik, bu en­di­şe ne­dir Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı? Halk se­çin­ce ni­çin re­jim kri­zi­ne gi­ri­le­cek? Şu­nu çı­kın mil­le­tin önün­de bir açık­la­yın, biz­ler de du­ya­lım ki, bu re­jim kri­zi halk se­çin­ce na­sıl ola­cak bir gö­re­lim. Bir gö­re­lim. Ama, şim­di, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı di­yor ki: "Cum­hur­baş­ka­nı ulu­sun bir­li­ği­ni tem­sil eder, mil­le­ti tem­sil eder." Şim­di, ba­kı­nız, ben si­ze bir re­sim gös­ter­mek is­ti­yo­rum, bir ga­ze­te­den. Şim­di, ba­kı­nız, şu res­mi dik­kat­li bir şe­kil­de in­ce­le­yi­niz. Hal­kın bir­li­ği­ni, mil­le­tin bir­li­ği­ni, 70 mil­yo­nu tem­sil et­ti­ği­ni ifa­de eden Cum­hur­baş­ka­nı­nın şu ba­kış­la­rın­da­ki kin ve nef­re­ti çok iyi tah­lil edin. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

AB­DU­LA­ZİZ YA­ZAR (Ha­tay) - Ayıp ya! Ayıp ya!

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Ter­bi­ye­siz!

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Ne di­yor­sun sen ya! Ter­bi­ye­siz he­rif!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Ba­kı­nız… Ba­kı­nız… Ba­kı­nız… (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

Şim­di, ba­kı­nız, bu re­sim­de…

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Ya­zık­lar ol­sun! Ayıp sa­na ya!

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya)- Böy­le bir ter­bi­ye­siz­lik ola­maz bu Mec­lis­te!

BAŞ­KAN - Lüt­fen… Lüt­fen ye­ri­ni­ze otu­run.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Ba­kı­nız, bu re­sim­de mil­le­tin bir­li­ği ve be­ra­ber­li­ği­ni sağ­la­ma­sı ge­re­ken bir Cum­hur­baş­ka­nı bu ül­ke­nin Baş­ba­ka­nı­na na­sıl ba­kı­yor. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Ya­zık! Dö­nek!

BAŞ­KAN - Lüt­fen… Lüt­fen, ye­ri­ni­ze otu­run.

Sa­yın Kan­do­ğan…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Na­sıl ba­kı­yor Baş­ba­ka­nı­na. Şim­di, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı…

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Dö­nek!

BAŞ­KAN - Sa­yın Kan­do­ğan… Sa­yın Kan­do­ğan, ko­nu­ya dö­nün efen­dim.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı hal­kın bir­li­ği­ni, be­ra­ber­li­ği­ni tem­sil et­me­si la­zım, hal­kı ku­cak­la­ma­sı la­zım.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Ya­zık­lar ol­sun sa­na, ya­zık­lar ol­sun!

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Dö­nek!

AB­DU­LA­ZİZ YA­ZAR (Ha­tay) - Sa­yın Baş­kan… Sa­yın Baş­kan, böy­le ko­nuş­ma olur mu!

BAŞ­KAN - Ar­ka­daş­lar, otu­run lüt­fen ye­ri­ni­ze.

Sa­yın Kan­do­ğan…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - 70 mil­yon in­sa­nı bir ve be­ra­ber ka­bul et­me­si la­zım. Bu an­la­yış­ta­ki bir Cum­hur­baş­ka­nı­nın mil­le­tin bir­li­ği­ni tem­sil et­ti­ği­ni çok açık ve net bir şe­kil­de or­ta­ya ko­yu­yo­ruz.

BAŞ­KAN - Sa­yın Kan­do­ğan, lüt­fen…

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Ah­lak­sız! İn­sa­nın yü­zün­de bi­raz utan­ma olur!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı di­yor ki…

MEH­MET VE­DAT YÜ­CE­SAN (Es­ki­şe­hir) - Cum­hur­baş­ka­nı­na ha­ka­ret edi­yor.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Böy­le re­za­let olur mu!

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Ter­bi­ye­siz he­rif!

BAŞ­KAN - Ar­ka­daş­lar, bir otu­run…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Ba­kı­nız, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı di­yor ki…

BAŞ­KAN - Sa­yın Kan­do­ğan, bir da­ki­ka­nı­zı ri­ca ede­ce­ğim.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - …Cum­hur­baş­ka­nı yet­ki­le­ri yö­nün­den…(CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler, sı­ra ka­pak­la­rı­na vur­ma­lar)

BAŞ­KAN - Sa­yın Kan­do­ğan, bir da­ki­ka­nı­zı ri­ca ede­ce­ğim.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - …bu sis­tem­den uzak­la­şıl­mış.

Şim­di, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri…

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Ha­di ora­dan! Ya­zık­lar ol­sun sa­na!

BAŞ­KAN - Ar­ka­daş­lar, lüt­fen ye­ri­ni­ze otu­run… Lüt­fen ye­ri­ni­ze otu­run…

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Se­ni mil­let sus­tu­ra­cak!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Val­la­hi Üm­met Kan­do­ğan'ı sus­tu­ra­maz­sı­nız kar­de­şim.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Han­gi yüz­le ba­kı­yor­sun?

BAŞ­KAN -Sa­yın Kan­do­ğan, bir da­ki­ka­nı­zı ri­ca edi­yo­rum.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Cum­hur­baş­ka­nı­na ha­ka­ret edi­yor?

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Sus­tu­ra­maz­sı­nız…

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Cum­hur­baş­ka­nı­na ha­ka­ret ede­mez­sin!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Bu kür­sü hür ve ba­ğım­sız bir kür­sü.

BAŞ­KAN - Sa­yın Kan­do­ğan…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Bu kür­sü­den, ben, hür ve ba­ğım­sız dü­şün­ce­le­ri­mi öz­gür­ce ifa­de et­mek için bu­ra­da­yım.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Sen kim­sin?

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Ba­kı­nız, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı ne di­yor…

BAŞ­KAN - Ar­ka­daş­lar…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı di­yor ki…

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Fı­rıl­dak! Fı­rıl­dak!

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Sa­yın Baş­kan…

BAŞ­KAN - Sa­yın Baş­kan, lüt­fen otu­run bir…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - …Cum­hur­baş­ka­nı­nın yet­ki­le­ri yö­nün­den bu sis­tem­den uzak­la­şıl­mış. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler) Ya­ni, şu an­ki mev­cut…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Sa­yın Kan­do­ğan… Sa­yın Kan­do­ğan, bir da­ki­ka­nı­zı ri­ca ede­yim, bir da­ki­ka bek­le­yin.

AB­DU­LA­ZİZ YA­ZAR (Ha­tay) - Sa­yın Baş­ka­nım, Cum­hur­baş­ka­nı­na ha­ka­ret edi­lir mi bu­ra­da?

FA­RUK AN­BAR­CI­OĞ­LU (Bur­sa) - Kür­sü Türk mil­le­ti­nin.

BAŞ­KAN - Ar­ka­daş­lar, ye­ri­ni­ze otu­run, ben, ge­rek­li ika­zı­mı ya­pa­ca­ğım.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Da­ha ev­vel AKP'ye sal­dı­rı­yor­dun, şim­di Cum­hur­baş­ka­nı­na.

BAŞ­KAN - Sa­yın Emek, lüt­fen…

Lüt­fen otu­run ar­ka­daş­lar… Otu­run ar­ka­daş­lar… Lüt­fen…

MEH­MET YIL­DI­RIM (Kas­ta­mo­nu) - Cum­hur­baş­ka­nı­na ha­ka­ret et­me hak­kı­nı ne­re­den bu­lu­yor­sun?

BAŞ­KAN - Efen­dim, siz otur­maz­sa­nız na­sıl sö­zün de­va­mı­nı söy­le­ye­yim.

AB­DU­LA­ZİZ YA­ZAR (Ha­tay) - Se­nin ne ol­du­ğun bel­li!

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (İs­tan­bul) - Sen pa­ra­lı as­ker ol­muş­sun, mil­let­ve­ki­li de­ğil­sin.

BAŞ­KAN - Efen­dim, otu­run ye­ri­ni­ze…

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Dö­nek­sin… AK Par­ti­den dön­dün, yi­ne dö­nü­yor­sun!

BAŞ­KAN - Otu­run ye­ri­ni­ze…

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Ha­ya­tı­nın he­sa­bı­nı ver­sin!

BAŞ­KAN - Sa­yın Kan­do­ğan, bu­yu­run, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yın.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, ba­kı­nız, çe­liş­ki­le­re ba­kı­nız.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Dün Baş­ba­ka­na söy­lü­yor­dun, bu­gün bir baş­ka­sı­na söy­lü­yor­sun.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Şim­di, di­yor ki Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı: Bu ana­ya­sal sis­tem­de Cum­hur­baş­ka­nı yet­ki­le­ri yö­nün­den bu sis­tem­den uzak­laş­tı­rıl­dı­ğı­nı söy­lü­yor.

BAŞ­KAN - Sa­yın Kan­do­ğan, ko­nuş­ma­nı­zı lüt­fen ta­mam­la­yın.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Ta­mam­lı­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

BAŞ­KAN - Sa­yın Kan­do­ğan, siz, hu­kuk öl­çü­le­ri içe­ri­sin­de tah­li­li­ni­zi ya­pı­nız. Yal­nız, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nıy­la il­gi­li da­ha üs­lu­ba uy­gun, bu­ra­ya uy­gun, lüt­fen, ko­nu­şun.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, şim­di, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı ge­ri gön­der­me ge­rek­çe­sin­de…

YA­VUZ AL­TI­NO­RAK (Kırk­la­re­li) - Dö­nek! Dö­nek!

BAŞ­KAN - Siz ge­rek­çe­yi tar­tı­şın efen­dim.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - …ge­ri gön­der­me ge­rek­çe­sin­de, Cum­hur­baş­ka­nı­nın yet­ki­le­ri yö­nün­den par­la­men­ter sis­tem­den uzak­la­şıl­dı­ğı­nı söy­lü­yor.

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (İs­tan­bul) - İn­san bi­raz uta­nır ya!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Ya­ni, bu Ana­ya­sa­ya gö­re, Cum­hur­baş­ka­nı yet­ki­le­ri çok faz­la ve bun­dan do­la­yı par­la­men­ter sis­tem­den uzak­la­şıl­mış­tır di­yor. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

AB­DU­LA­ZİZ YA­ZAR (Ha­tay) - Şu ta­ra­fa dön, şu ta­ra­fa!

MEH­MET YIL­DI­RIM (Kas­ta­mo­nu) - O ta­ra­fa dön!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Pe­ki, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı, ye­di yıl­dan be­ri…

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Sa­yın Baş­kan, sü­re­ye bak. Sü­re­sin­de yan­lış­lık var.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Si­ze de bu ya­kı­şır!

BAŞ­KAN - Sa­yın Kan­do­ğan, ko­nuş­ma sü­re­niz ta­mam­lan­mış­tır. Son cüm­le­le­ri­ni­zi ri­ca edi­yo­rum.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Bu ka­dar en­gel­le­me­nin… (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

BAŞ­KAN - Efen­dim, son cüm­le­le­ri­niz… To­par­la­yın.

Sa­yın Kan­do­ğan, bir da­ki­ka, bir açık­la­ma ya­pa­ca­ğım.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Söy­le­ye­me­dik­le­ri­ni­zi bu­na söy­le­ti­yor­su­nuz!

FA­RUK AN­BAR­CI­OĞ­LU (Bur­sa) - Çı­kın siz de ko­nu­şun, ne ba­ğı­rı­yor­su­nuz!

BAŞ­KAN - Ar­ka­daş­lar, otu­rur­sa­nız bir açık­la­ma ya­pa­ca­ğım.

FA­RUK AN­BAR­CI­OĞ­LU (Bur­sa) - Oya Aras­lı de­min ko­nuş­tu…

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Yü­re­ğin ye­ti­yor­sa git ko­nuş! İşe bak ya!

BAŞ­KAN - Otu­rur­sa­nız bir açık­la­ma ya­pa­ca­ğım.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Şu Mec­lis za­bıt­la­rı­na bir bak!

BAŞ­KAN - Ar­ka­daş­lar, otu­rur mu­su­nuz…

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı bu mil­le­tin, cum­hu­run baş­ka­nı­dır ve bu Par­la­men­to ta­ra­fın­dan, bun­dan ön­ce­ki Par­la­men­to ta­ra­fın­dan se­çil­miş­tir. O ma­kam, yü­ce bir ma­kam­dır. O ma­ka­ma he­pi­mi­zin ge­rek­li has­sa­si­ye­ti ve say­gı­yı gös­ter­me­miz, ko­nuş­ma­mız sı­ra­sın­da -ic­ra­atı­nı be­ğen­me­miş ola­bi­li­riz- hu­kuk öl­çü­le­rin­de ifa­de et­me­miz la­zım.

Sa­yın Kan­do­ğan, bu öl­çü­ler içe­ri­sin­de ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­ma­nı­zı ifa­de edi­yo­rum, ba­zı ifa­de­le­ri­ni­zin de bu yö­nüy­le yan­lış ol­du­ğu­nu bu­ra­da açık­la­mış olu­yo­rum Baş­kan­lık ola­rak.

Lüt­fen, son cüm­le­le­ri­ni­zi…

İ. SA­Mİ TAN­DOĞ­DU (Or­du) - Sa­yın Baş­kan, mü­sa­ade eder­se­niz ben has­ta­ne­ye gö­tü­re­ce­ğim ar­ka­da­şı!

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - En son ko­nu­şa­cak adam sen­sin, ah­lak­sız he­rif!

BAŞ­KAN - Efen­dim, otu­run. Otu­run efen­dim, ben ge­rek­li açık­la­ma­yı ve ika­zı yap­tım.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Sık­lık­la di­le ge­ti­ri­len bir hu­sus da­ha var.

BAŞ­KAN - Lüt­fen, sa­taş­ma­dan son cüm­le­le­ri­niz efen­dim…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, gö­rev sü­re­si derhâl ye­ni­len­me ne­de­niy­le so­na er­miş ve­ya ere­cek ol­du­ğu şek­lin­de Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­siy­le il­gi­li ifa­de­ler kul­la­nı­lı­yor. Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı da kul­lan­mış ay­nı ifa­de­yi, bi­raz ön­ce Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si söz­cü­sü de kul­lan­dı.

Pe­ki, şim­di, ben si­ze sor­mak is­ti­yo­rum: Ana­ya­sa'nın 92'nci mad­de­si Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ne sa­vaş ile il­gi­li ka­rar ver­me yet­ki­si­ni Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ne ver­miş. Şim­di, eğer gö­rev sü­re­si so­na er­mek­te olan ve­ya er­miş şek­lin­de ifa­de­ler kul­la­na­cak olur­sa­nız, ya­rın, Al­lah ko­ru­sun, böy­le bir yet­ki Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­den is­te­nil­di­ğin­de, hiç­bir mil­let­ve­ki­li di­ye­bi­lir mi ki, bu Mec­li­sin, derhâl ye­ni­len­me­si ge­re­ken bir Mec­lis ta­ra­fın­dan böy­le bir ka­rar alın­ma­sı yan­lış­tır di­ye bir tek mil­let­ve­ki­li söy­le­ye­bi­lir mi?

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Ha­di be sen de!

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Dö­nek!

MEH­MET VE­DAT YÜ­CE­SAN (Es­ki­şe­hir) - Sen kim­sin de so­ra­cak­sın!

MEH­MET YIL­DI­RIM (Kas­ta­mo­nu) - Sa­na mı so­ra­cak!

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Adam­da bi­raz su­rat olur! Ko­nuş­ma be!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın gö­rev sü­re­si, ye­ni Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­le­me­me­si do­la­yı­sıy­la uzar­ken ve o yet­ki­le­ri­ni ay­nen kul­lan­ma­ya de­vam eder­ken, Ana­ya­sa hük­mü ge­re­ğin­ce ye­ni Mec­lis se­çi­lin­ce­ye ka­dar gö­re­vi de­vam et­mek­te olan bir Mec­lis­le il­gi­li böy­le şey­le­rin söy­le­ne­bil­me­si­ni bir mil­let­ve­ki­li ola­rak ve Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de şu an­da otu­ran bir mil­let­ve­ki­li ola­rak bu­nun kür­sü­den na­sıl di­le ge­ti­ri­le­bil­di­ği­ni an­la­mak­ta ina­nın zor­luk çe­ki­yo­rum.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Vay be!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Şim­di, evet…

MEH­MET YIL­DI­RIM (Kas­ta­mo­nu) - Se­nin ak­lın­dan zo­run var za­ten, ak­lın­dan!

ALİ RIZA BO­DUR (İz­mir) - An­la­ma ka­pa­si­ten yok se­nin!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Şim­di, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı, eğer halk Cum­hur­baş­ka­nı­nı se­çer­se ya tam ça­tış­ma olur­muş ya da tam uz­laş­ma olur­muş. Ya­ni, bu na­sıl bir kül­tür­dür ki, bu na­sıl bir dü­şün­ce­dir ki ka­fa­mız­da hep bir ça­tış­ma fik­ri ora­da du­ra­cak! Ni­çin tam ça­tış­ma ol­sun?

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Sen ön­ce ken­di­ne bak­sa­na ya!

BAŞ­KAN - Sa­yın Kan­do­ğan…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Cum­hur­baş­ka­nı­nın yet­ki­le­ri Ana­ya­sa'mız­da be­lir­len­miş.

BAŞ­KAN - Sa­yın Kan­do­ğan sü­re­niz ta­mam­lan­mış­tır.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı bu yet­ki­le­ri kul­la­na­cak. Bu yet­ki­le­ri de… (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

MEH­MET YIL­DI­RIM (Kas­ta­mo­nu) - Sa­yın Baş­kan, ye­ter ar­tık!

BAŞ­KAN - Sa­yın Kan­do­ğan, se­lam­la­ma­nı­zı ri­ca edi­yo­rum. Sa­yın Kan­do­ğan, son cüm­le­ni ri­ca edi­yo­rum. Sü­re­niz ta­mam­lan­mış­tır. Lüt­fen…

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Mil­let­ve­kil­le­ri­nin yüz ka­ra­sı, otur!

İ. SA­Mİ TAN­DOĞ­DU (Or­du) - Sa­yın Baş­kan, bu­na bir hâl ol­du, bu­nu has­ta­ne­ye gö­tü­re­ce­ğim ben.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Ah­lak­sız he­rif, sen dö­ne­ğin te­ki­sin!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı Ana­ya­sa'da ve­ri­len yet­ki­le­ri kul­la­na­cak… (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Sen Cum­hur­baş­ka­nı­nın adı­nı ab­dest­le ağ­zı­na al!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - …geç­miş­te de böy­le ol­muş­tur, gü­nü­müz­de de böy­le ol­muş­tur, bun­dan son­ra da böy­le ola­cak­tır. Sa­yın Sü­ley­man De­mi­rel de ay­nı yet­ki­le­ri kul­lan­mış­tır, Sa­yın Tur­gut Özal da ay­nı yet­ki­le­ri kul­lan­mış­tır. Geç­miş­te hiç tar­tı­şıl­ma­yan, hiç ko­nu­şul­ma­yan ko­nu­la­rı bu­gün ge­ri gön­der­me ge­rek­çe­si içe­ri­si­ne der­ce­de­rek…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BER­HAN ŞİM­ŞEK (İs­tan­bul) - Sa­yın Baş­kan, kaç da­ki­ka­dır ko­nu­şu­yor. Sa­yın Baş­kan…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - …Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ne gön­der­me­nin hak­lı ve man­tık­lı… (Gü­rül­tü­ler)

BER­HAN ŞİM­ŞEK (İs­tan­bul) - Sa­yın Baş­kan, kaç da­ki­ka­dır ko­nu­şu­yor, ta­raf­lı dav­ra­nı­yor­su­nuz!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) - Yü­ce he­ye­ti­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum. ( AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar, CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

BAŞ­KAN - Sa­yın Kan­do­ğan te­şek­kür edi­yo­rum. Te­şek­kür edi­yo­rum.

Bu­yu­run, otu­run efen­dim.

İ. SA­Mİ TAN­DOĞ­DU (Or­du) - De­lir­miş­sin sen, de­lir­miş!

BER­HAN ŞİM­ŞEK (İs­tan­bul) - Kaç da­ki­ka­dır ko­nu­şu­yor?

İ. SA­Mİ TAN­DOĞ­DU (Or­du) - Sen de­lir­miş­sin, de­lir­miş!

BAŞ­KAN - Siz lüt­fen ye­ri­ni­ze otu­run.

İ. SA­Mİ TAN­DOĞ­DU (Or­du) - Bir dok­tor ola­rak se­ni has­ta­ne­ye gö­tü­re­ce­ğim ben.

BAŞ­KAN - Si­zin tav­rı­nı­zın ne ol­du­ğu­nu bu Ge­nel Ku­rul gö­rü­yor. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

İ. SA­Mİ TAN­DOĞ­DU (Or­du) - Ayıp, ayıp!

BER­HAN ŞİM­ŞEK (İs­tan­bul) - Ta­raf­lı dav­ra­nı­yor­su­nuz!

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Sa­na ver­di­ğim se­lam­la­ra ya­zık­lar ol­sun!

BAŞ­KAN - Hiç ya­kış­mı­yor… Ya­kış­mı­yor…

Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Kan­do­ğan.

Şah­sı adı­na ikin­ci söz hak­kı…

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Sa­tıl­mış kö­pek!

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Sa­yın Baş­kan… (CHP ve AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Ah­lak­sız adam!

BAŞ­KAN - Sa­yın Işık, bu­yu­run.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Ya­zık­lar ol­sun!

(CHP ve AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler, ba­ğım­sız­lar sı­ra­la­rı­na doğ­ru yü­rü­me­ler)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, bir­le­şi­me beş da­ki­ka ara ve­ri­yo­rum.

Ka­pan­ma Sa­ati: 13.00

 

İKİN­Cİ OTU­RUM

Açıl­ma Sa­ati: 13.06

BAŞ­KAN : Baş­kan Ve­ki­li İs­ma­il ALP­TE­KİN

KÂTİP ÜYE­LER : Türkân Mİ­ÇO­OĞUL­LA­RI (İz­mir), Ah­met Gök­han SA­RI­ÇAM (Kırk­la­re­li)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin 115'in­ci Bir­le­şi­mi­nin İkin­ci Otu­ru­mu­nu açı­yo­rum.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Sa­yın Baş­kan…

BAŞ­KAN - 1433 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun'un gö­rüş­me­le­ri­ne kal­dı­ğı­mız yer­den de­vam ede­ce­ğiz.

Hükûmet ve Ko­mis­yon ye­rin­de.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Sa­yın Baş­kan…

BAŞ­KAN - Bu­yu­run efen­dim.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Sa­yın Baş­ka­nım, bi­raz ev­vel kür­sü­de ko­nu­şan ko­nuş­ma­cı Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­na ağır ha­ka­ret­ler­de bu­lun­du, ka­ba cüm­le­ler kul­lan­dı. İç Tü­zük'ümü­zün 67'nci mad­de­si, ko­nuş­ma üs­lu­buy­la il­gi­li dü­zen­le­me­ler yap­mış­tır. Ken­di­si­nin bu ko­nuş­ma­sı­na 67'nci mad­de uya­rın­ca yap­ma­nız ge­re­ken mü­da­ha­le­le­ri yap­ma­dı­ğı­nız için tu­tu­mu­nuz hak­kın­da söz is­ti­yo­rum.

BAŞ­KAN - Efen­dim, za­bıt­la­ra ba­kar­sa­nız, de­fa­at­le… İki üç de­fa da mik­ro­fo­nu ka­pat­tım. On­dan son­ra da, bu ko­nuş­ma­sı­nın doğ­ru ol­ma­dı­ğı­nı ifa­de eden ve Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin asıl dü­şün­ce­si­ni or­ta­ya ko­yan bir açık­la­ma ya­pa­rak ken­di­si­ne son ika­zı­mı da yap­tım ve ko­nuş­ma­sı­nı ka­pat­tır­dım.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Sa­yın Baş­ka­nım, 67'nci mad­de­de be­lir­ti­len ted­bir­le­rin bir kıs­mı­nı al­ma­dı­nız. Söz ve­rir­se­niz bun­la­rı açık­la­ya­ca­ğım ve ba­zı öne­ri­ler­de bu­lu­na­ca­ğım, Mec­li­si­mi­zin ta­ri­hi­ne bir ka­ra le­ke sür­me­mek için ba­zı öne­ri­ler­de bu­lu­na­ca­ğım.

Ama­cım bir tar­tış­ma yap­mak de­ğil, yü­ce Mec­li­sin hay­si­ye­ti­ni ko­ru­mak, si­zi de ko­ru­mak ve bu Mec­li­sin ge­le­cek ne­sil­ler için…

BAŞ­KAN - Bu he­pi­mi­zin gö­re­vi el­bet­te.

Si­zin tec­rü­be­ni­zi bi­li­yo­rum Sa­yın Baş­kan, bu­yu­run, si­ze söz ve­ri­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

VI. - USUL HAKKINDA GÖRÜŞMELER

1.- De­niz­li Mil­let­ve­ki­li Üm­met Kan­do­ğan'a, Cum­hur­baş­ka­nıy­la il­gi­li ba­zı ifa­de­le­rin­den do­la­yı ge­rek­li uya­rı­yı yap­ma­dı­ğı ge­rek­çe­siy­le Baş­ka­nın tu­tu­mu hak­kın­da

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Sa­yın Baş­kan, ön­ce, ba­na söz ver­di­ği­niz için si­ze te­şek­kür edi­yo­rum ve yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bi­raz ev­vel bu­ra­da, emi­nim ki, bü­tün mil­let­ve­kil­le­ri­miz se­rin­kan­lı bir şe­kil­de ken­di vic­dan­la­rıy­la baş ba­şa ka­la­rak bir de­ğer­len­dir­me ya­pa­cak olur­lar­sa, üzü­le­cek­le­ri bir tab­lo­nun ya­şan­mış ol­du­ğu­nu gö­re­cek­ler­dir. Söy­le­nen söz­ler bir kı­sım ar­ka­daş­la­rı­mı­zın ho­şu­na git­miş ola­bi­lir, ama -lüt­fen- dö­ne­mi­ni ta­mam­la­mak­ta olan bir Mec­li­sin üye­le­ri ola­rak, say­gın üye­le­ri ola­rak, si­zin ho­şu­nu­za git­ti­ği­ni zan­net­ti­ği­niz ko­nuş­ma­nın içe­ri­ği­nin bu Mec­li­se ne ka­dar ya­kış­ma­dı­ğı­nı ile­ri­de an­la­ya­cak­sı­nız.

CA­VİT TO­RUN (Di­yar­ba­kır) - Ne­re­den bi­li­yor­su­nuz efen­dim?

AY­HAN ZEY­NEP TE­KİN BÖ­RÜ (Ada­na) - Ne­re­den bi­li­yor­su­nuz?

ALİ TO­PUZ (De­vam­la) - Ben öy­le tah­min edi­yo­rum.

CA­VİT TO­RUN (Di­yar­ba­kır) - Ha­yır, tah­mi­ni­niz yan­lış.

ALİ TO­PUZ (De­vam­la) - Ben öy­le tah­min edi­yo­rum.

BAŞ­KAN - Sa­yın Te­kin, lüt­fen mü­da­ha­le et­me­yin. Ar­ka­daş­lar, ri­ca edi­yo­rum siz­den. Bu mü­da­ha­le­ler işi uza­tı­yor. Lüt­fen mü­da­ha­le et­me­yin.

ALİ TO­PUZ (De­vam­la) - Ben öy­le tah­min edi­yo­rum.

OR­HAN SEY­Fİ TER­Zİ­BA­ŞI­OĞ­LU (Muğ­la) - Yan­lış tah­min edi­yor­sun.

ALİ TO­PUZ (De­vam­la) - Ben, he­pi­ni­zin vic­da­nın­da bir hak­ka­ni­yet duy­gu­su­nun ola­bi­le­ce­ği­ni dü­şü­nü­yo­rum. Eğer o duy­gu yok­sa, o be­nim so­ru­num de­ğil, o si­zin so­ru­nu­nuz olur.

OR­HAN SEY­Fİ TER­Zİ­BA­ŞI­OĞ­LU (Muğ­la) - Sa­na gö­re öy­le!

ALİ TO­PUZ (De­vam­la) - Ben bu­ra­da bir ger­gin­lik ya­rat­mak için söy­le­mi­yo­rum.

Kim de­di "O sa­na gö­re." di­ye?

OR­HAN SEY­Fİ TER­Zİ­BA­ŞI­OĞ­LU (Muğ­la) - Ben de­dim.

ALİ TO­PUZ (De­vam­la) - Siz mi de­di­niz?

OR­HAN SEY­Fİ TER­Zİ­BA­ŞI­OĞ­LU (Muğ­la) - Evet.

ALİ TO­PUZ (De­vam­la) - Çok ter­bi­ye­li ko­nu­şu­yor­su­nuz! Evet, çok ter­bi­ye­li ko­nu­şu­yor­su­nuz!

OR­HAN SEY­Fİ TER­Zİ­BA­ŞI­OĞ­LU (Muğ­la) - Hak et­ti­niz.

BAŞ­KAN - Efen­dim, siz Ge­nel Ku­ru­la hi­tap edin.

Lüt­fen mü­da­ha­le et­me­ye­lim ar­ka­daş­lar.

ALİ TO­PUZ (De­vam­la) - Ben bu kür­sü­den öy­le ağır şey­ler söy­le­ye­bi­li­rim ki si­ze, bir da­ha ba­na kar­şı bir söz söy­le­ye­cek du­ru­mu­nuz kal­maz, ama bu se­fer­lik ba­ğış­lı­yo­rum se­ni. Sen dü­şü­ne­cek­sin, ne yap­tı­ğı­nı an­la­ya­cak­sın, ne se­vi­ye­de ol­du­ğu­nu an­la­ya­cak­sın!

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, ko­nuş­ma­cı bu­ra­da Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nıy­la il­gi­li çok ağır ve ka­ba söz­ler sarf et­miş­tir. Ba­kı­nız, İç Tü­zük'ümü­zün ko­nuş­ma üslûbu­nu be­lir­le­yen 67'nci mad­de­si ne di­yor, ay­nen oku­yo­rum si­ze:

"Ge­nel Ku­rul­da ka­ba ve ya­ra­la­yı­cı söz­ler söy­le­yen kim­se­yi Baş­kan der­hal, te­miz bir dil­le ko­nuş­ma­ya, bu­na rağ­men te­miz bir dil kul­lan­ma­mak­ta ıs­rar eder­se kür­sü­den ay­rıl­ma­ya da­vet eder. Baş­kan, ge­rek­li gö­rür­se, o kim­se­yi o bir­le­şim­de sa­lon­dan çı­kar­ta­bi­lir." Çok açık bir hü­küm.

Sa­yın Mil­let­ve­ki­li, bu kür­sü­den, bu Mec­li­sin, ya­ni Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin ku­rul­du­ğu ta­rih­ten bu ya­na hiç kim­se için söy­len­me­miş de­re­ce­de ağır söz­le­ri ma­ale­sef bu mik­ro­fon­lar­dan söy­le­di. Kim için söy­le­di? Gö­rev ba­şın­da­ki Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı için söy­le­di. Ne­ye da­ya­na­rak söy­le­di? Eli­ne al­mış ol­du­ğu bir res­me ba­ka­rak, o re­sim­de­ki ba­kı­şı tah­lil ede­rek söy­le­di. Bu­nu söy­le­yen Sa­yın Mil­let­ve­ki­li­nin bu dö­ne­min ba­şın­dan bu ya­na han­gi zik­zak­lar için­de ol­du­ğu­nu hep be­ra­ber bu­ra­da gör­dük. Za­man za­man siz bu mil­let­ve­ki­li­ne tep­ki gös­ter­di­niz bu kür­sü­den bu­na ben­zer ko­nuş­ma­lar ya­par­ken.

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - Baş­ba­kan için yap­tı, Baş­ba­kan.

ALİ TO­PUZ (De­vam­la) - Baş­ba­kan için ya­par­ken de tep­ki gös­ter­di­niz. Ama şim­di, ne hik­met­se, bu ar­ka­da­şı­mız si­zin ho­şu­nu­za gi­den bir tarz tut­tur­du­ğu için, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı ile il­gi­li söy­le­dik­le­ri­ni al­kış­la­dı­nız.

Bun­lar, bu Mec­li­sin ta­ri­hin­de­ki ka­ra le­ke­ler olur.

BAY­RAM ÖZ­ÇE­LİK (Bur­dur) - Hay­da!

ALİ TO­PUZ (De­vam­la) - Ben, gö­rev ba­şın­da­ki Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın ki­şi­li­ği­ne bü­yük say­gı du­yu­yo­rum. Top­lu­mu­muz da onun ki­şi­li­ği­ne bü­yük say­gı du­yu­yor. Top­lum­da ya­pı­lan an­ket­ler yüz­de 80'in üze­rin­de gü­ve­ni­lir bir dev­let ada­mı ola­rak onu de­ğer­len­di­ri­yor. Böy­le­si­ne bir ki­şi­yi bu kür­sü­ler­den se­çi­me git­me­ye çok az bir za­man ka­la bu şe­kil­de ka­ra­la­ya­rak o ki­şi­nin kim­li­ği­ni ve ki­şi­li­ği­ni le­ke­le­ye­mez­si­niz…

BAY­RAM ÖZ­ÇE­LİK (Bur­dur) - Aday gös­te­rin o za­man.

ALİ TO­PUZ (De­vam­la) - …o ki­şi­nin onu­ru­nu ze­de­le­ye­mez­si­niz.

BAŞ­KAN - Mü­da­ha­le et­me­ye­lim ar­ka­daş­lar.

ALİM TUNÇ (Uşak) - Siz onu aday gös­te­rin.

ALİ TO­PUZ (De­vam­la) - Bun­lar yan­lış şey­ler­dir.

BAŞ­KAN - Ar­ka­daş­lar, mü­da­ha­le et­me­ye­lim.

ALİ TO­PUZ (De­vam­la) - Ben şim­di Sa­yın Baş­kan­dan şu­nu ri­ca edi­yo­rum:

Sa­yın Baş­kan, siz 67'nci mad­de­ye uy­ma­dı­nız. Do­la­yı­sıy­la, bir­den faz­la sö­zü­nü uza­ta­rak ko­nuş­ma­sı­na mü­sa­ade et­ti­niz. Öy­le bir an­lam çık­tı ki bu­ra­dan, si­zin hi­ma­ye­niz­de bu ko­nuş­ma­yı ya­pı­yor­muş gi­bi bir so­nuç çık­tı. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar, AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

Ben, Sa­yın Baş­ka­nın böy­le bir amaç gü­de­ce­ği­ne ke­sin­lik­le inan­mam, onun için söy­lü­yo­rum. Ama, tu­tu­mu ve ola­yın ge­li­şi­mi Sa­yın Baş­kan hak­kın­da da bu söy­le­di­ğim tarz­da bu de­ğer­len­dir­me­nin ya­pıl­ma­sı­na mü­sa­it bir du­rum or­ta­ya çı­kar­mış­tır.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

ALİ TO­PUZ (De­vam­la) - Bi­ti­ri­yo­rum sö­zü­mü efen­dim.

BAŞ­KAN - Bu­yu­run.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Yo­rum yap­ma­ya de­vam edin.

ALİ TO­PUZ (De­vam­la) - Şim­di ya­pıl­ma­sı ge­re­ken şey ne­dir? Bir ke­re, bi­raz ev­vel bu­ra­da ko­nu­şan mil­let­ve­ki­li­nin derhâl bu kür­sü­ye ge­le­rek Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­na ha­ka­ret et­me­si­ne iliş­kin id­di­ala­rı­nı ge­ri çek­me­si la­zım, özür di­le­me­si la­zım.

Sa­yın Baş­ka­na dü­şen gö­rev de zap­tın bu bö­lü­mü­nün… Mec­lis zap­tı­nın bu bö­lü­mün­de­ki bu ko­nuş­ma­la­rın za­bıt­tan çı­ka­rıl­ma­sı la­zım­dır. Eğer bun­lar ya­pıl­ma­ya­cak olur ise, o za­man bu­ra­da ko­nu­şan mil­let­ve­ki­li­nin ta­ri­he kar­şı da -ba­na gö­re- iş­le­miş ol­du­ğu suç ve ka­ba­lık Mec­li­sin ta­ri­hi­ne ge­çe­cek, ama, bu, ay­nı za­man­da bu­na mü­sa­ma­ha eden Baş­ka­nın da si­ci­li­ne ge­çe­cek­tir, Mec­li­sin de si­ci­li­ne ge­çe­cek­tir. Bu kir­den bu Mec­li­si kur­tar­mak he­pi­mi­zin gö­re­vi­dir.

Ben bu gö­re­vi yap­ma­ya da­vet edi­yo­rum Sa­yın Baş­ka­nı, Sa­yın Mil­let­ve­ki­li­ni ve bu Mec­lis­te bu­lu­nan de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri­ni. Bu le­ke­yi hep be­ra­ber bu Mec­li­sin üze­rin­den çe­ke­lim, za­bıt­lar­dan bun­la­rı çı­ka­ra­lım ve il­gi­li mil­let­ve­ki­li­miz Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nın­dan özür di­le­ye­rek ko­nu­yu ol­ma­sı ge­re­ken nok­ta­ya ta­şı­ya­lım.

Bu­nu söy­le­mek için çık­tım. Be­ni din­le­di­ği­niz için te­şek­kür edi­yo­rum. Bu uy­gu­la­ma­nın ya­pıl­ma­sı­nı da ıs­rar­la ta­lep edi­yo­rum.

Say­gı­lar su­nu­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın To­puz.

V. - KA­NUN TA­SA­RI VE TEK­LİF­LE­Rİ İLE KO­MİS­YON­LAR­DAN

GE­LEN Dİ­ĞER İŞ­LER (Devam)

5.- 10.5.2007 Ta­rih­li ve 5660 Sa­yı­lı Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun ve Cum­hur­baş­ka­nın­ca Bir Da­ha Gö­rü­şül­mek Üze­re Ge­ri Gön­der­me Tez­ke­re­si ile Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/1368)(S. Sa­yı­sı:1433) (Devam)

BAŞ­KAN - Ka­nu­nun tü­mü üze­rin­de, şah­sı adı­na Kon­ya Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Ah­met Işık.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Sa­yın Baş­kan…

BAŞ­KAN - Efen­dim, ben o ta­le­bi­ni­zi de­ğer­len­di­re­ce­ğim ta­bii.

Sa­yın Işık, bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sü­re­niz on da­ki­ka.

AH­MET IŞIK (Kon­ya) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; 1433 sı­ra sa­yı­lı Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­ne yö­ne­lik ka­nun tek­li­fi­nin ge­ne­li üze­rin­de şah­sım adı­na söz al­mış bu­lun­mak­ta­yım. Bu ve­si­ley­le, yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, dün­ya­da, ik­ti­sa­di kal­kın­ma­lar baş­ta ol­mak üze­re, de­mok­ra­tik ve tek­no­lo­jik bü­yük de­ği­şim­ler ya­şa­nır­ken üzü­le­rek ifa­de edi­yo­rum ki Tür­ki­ye bü­yük bir za­man kay­bet­miş­tir. Ar­tık Tür­ki­ye'nin bu­gü­nü ve ya­rı­nıy­la il­gi­li kay­be­de­cek hiç­bir za­ma­nı kal­ma­mış­tır.

Hu­ku­kun ev­ren­sel il­ke­le­ri­ne say­gı, bi­rey­sel ve ör­güt­lü ola­rak hak ve öz­gür­lük­le­rin kul­la­nıl­ma­sı, ka­nun­la­rın hu­ku­ka, hu­ku­kun ev­ren­sel ada­let ve in­san hak­kı esa­sı­na da­ya­lı ol­ma­sı, te­mel hak ve hür­ri­yet­le­ri sı­nır­la­yan an­ti­de­mok­ra­tik ya­sa­la­rın mev­zu­at­tan arın­dı­rı­la­rak ide­al hu­kuk dev­le­ti pra­ti­ği mut­lak an­lam­da sağ­lan­ma­lı­dır.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, mer­ke­zi­yet­çi ve han­tal ya­pı­la­rın aşıl­ma­sı, top­lum­sal de­ne­tim ve ka­tı­lı­mın ar­tı­rıl­ma­sı, yoz­laş­ma­nın ön­len­me­si, in­san­la­rın ba­rış ve öz­gür­ce ya­şa­dı­ğı ve dün­yay­la bü­tün­leş­miş fark­lı­lık­la­rın ça­tış­ma un­su­ru ola­rak de­ğil, zen­gin­lik kay­na­ğı ola­rak gö­rül­dü­ğü di­na­mik bir mil­let ira­de­si­nin ha­ya­ta ge­çi­ril­me­si mut­lak bir şe­kil­de ger­çek­leş­ti­ril­me­li­dir. Si­ya­set­çi­nin si­ya­set­çi üze­rin­de­ki ma­ni­pü­las­yo­nu, bü­rok­ra­si­nin ta­rihî han­tal­lı­ğı, de­mok­ra­si dı­şı me­det um­ma­lar, hu­ku­ki ol­ma­yan bir kı­sım yar­gı ka­rar­la­rı, hal­kın gü­ven duy­ma­da ya­şa­dı­ğı te­red­düt, so­nuç al­ma­ya yö­ne­lik ça­ba­la­rın önün­de­ki en bü­yük aç­maz­lar­dır.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; de­mok­ra­si, sa­de­ce ül­ke­mi­zin zen­gin­li­ği de­ğil, ay­nı za­man­da di­na­miz­min ve de­ği­şim po­tan­si­ye­li­nin de kay­na­ğı­dır. Ço­ğul­cu de­mok­ra­tik sis­te­me sa­hip ol­mak Tür­ki­ye için bü­yük bir imkân ve fır­sat­tır. Par­la­men­ter sis­tem­de Cum­hur­baş­ka­nı, ya­sa­ma, yü­rüt­me ve yar­gı or­gan­la­rı ara­sın­da­ki uyu­mu dev­let baş­ka­nı sı­fa­tıy­la sağ­lar ve dev­le­ti tem­sil eder. Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti'nin en bü­yük tem­sil ma­ka­mı Cum­hur­baş­ka­nı­nın se­çil­me­sin­de se­çim ta­ba­nı­nın ge­niş­le­til­me­si ve Cum­hur­baş­ka­nı­nı hal­kın seç­me­si de­mok­ra­tik ka­tı­lım ba­kı­mın­dan da­ha ile­ri bir dü­zen­le­me ola­ca­ğı gi­bi, doğ­ru­dan de­mok­ra­si­nin bir uyar­la­ma­sı ola­cak­tır. Cum­hur­baş­ka­nı­nın halk ta­ra­fın­dan se­çil­me­siy­le, ay­nı za­man­da de­mok­ra­tik dü­şün­ce­nin ey­lem­sel ola­rak ha­ya­ta yan­sı­ma­sı da sağ­lan­mış ola­cak­tır. Ak­si tu­tum ve dav­ra­nış­lar ege­men­li­ğin kay­na­ğı olan mil­let ira­de­si­nin vic­da­nın­da sor­gu­lan­ma­lı­dır. Ha­yal dün­ya­la­rın­da­ki kur­guy­la du­rum­dan va­zi­fe çı­ka­ra­rak kor­ku üre­tip rol bi­çen­ler ta­ri­hin ib­ret say­fa­la­rın­da mut­lak ola­rak yer­le­ri­ni ala­cak­lar­dır.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, de­mok­ra­si plat­for­mu­nun is­tik­rar­lı ve ka­rar­lı yü­rü­yü­şün­de bu­gün bir adım da­ha at­ma­nın mut­lu­lu­ğu ve hu­zu­ru içe­ri­sin­de­yiz. Tut­tu­ğu­muz ve ta­kip et­ti­ği­miz yo­lun kuv­vet ve sağ­lam­lı­ğı­nı, ne­ti­ce­nin ise yü­ce­li­ği­ni bi­li­yo­ruz. Si­ya­sal mü­ca­de­le­miz, çıp­lak an­la­mıy­la bir ik­ti­dar mü­ca­de­le­si de­ğil, mil­le­ti­mi­zin ver­miş ol­du­ğu ema­ne­ti hak­kıy­la ye­ri­ne ge­tir­me mü­ca­de­le­si­dir. Ha­re­ke­ti­mi­zin da­yan­mış ol­du­ğu fel­se­fe, be­şerî men­fa­at­ler ve be­şerî ik­ti­dar üze­ri­ne de­ğil, mil­le­ti­mi­zin hu­zur ve sa­ade­ti, dev­le­ti­mi­zin kal­kın­ma­sı ide­ali üze­ri­ne ku­rul­muş­tur.

De­mok­ra­si­ler­de as­lo­lan, te­mel hak ve hür­ri­yet­le­rin yal­nız­ca me­tin­ler­de de­ğil, ha­ya­tın çıp­lak re­ali­te­sin­de de gö­rül­me­si­dir. Ak­si du­rum, ha­yat­ta kar­şı­lı­ğı­nı bu­la­ma­yan ütop­ya­dır, var ol­du­ğu id­dia edi­len şey.

Hu­ku­kun ve de­mok­ra­si­nin ol­maz­sa ol­ma­zı, hu­ku­kun içe­ri­sin­de yer alan her şe­yi say­gıy­la kar­şı­la­mak ve onu hu­ku­kun dı­şın­da gör­me­mek­tir.

Ana­ya­sa'nın laf­zın­da ve ru­hun­da mün­de­miç olan te­mel hak ve hür­ri­yet­le­rin kul­la­nıl­ma­sı hiç­bir şe­kil­de bas­kı al­tı­na alın­ma­ma­lı­dır. Ak­si du­rum, ana­ya­sal su­çun da öte­sin­de, in­san­lık su­çu iş­le­mek de­mek­tir.

Hak duy­gu­su­nun, hu­ku­ki ve si­ya­si­lik­ten çok, ev­ve­la ki­şi­nin ah­lak ve dü­şün­ce bo­yu­tun­da ger­çek­leş­me­si ge­re­kir. Ger­çek­le­re ye­nik düş­me­nin ça­re­siz­li­ği, onu red­de­de­rek ona­rı­la­maz. Ka­nun kar­şı­sın­da eşit­li­ğin ge­çer­li ve ha­ya­tın içe­ri­sin­de uy­gu­la­nır bir il­ke ol­ma­sı, her şey­den ön­ce, te­mel hak ve hür­ri­yet­le­rin ya­şam­sal baz­da da gö­rül­me­si­ne bağ­lı­dır.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, geç­mi­şi kav­ra­mak, bu­gü­nü an­la­mak ve ya­rı­nı ya­ka­la­mak ge­rek­mek­te­dir. Ya­pıl­ma­sı ge­re­ken, de­ğiş­me­yen bi­lim­sel doğ­ru­lar ile de­ği­şen araç­la­rın gü­cü­nü kav­ra­ya­rak ça­ğın rit­mi­ni ya­ka­la­mak­tır. Doğ­ru­yu ara­ma­da, sağ­lık­lı ola­nı seç­me­de can alı­cı so­run, bil­gi­nin kay­na­ğın­da­ki hi­ye­rar­şi­ye dik­kat et­mek­tir.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; ev­ren­sel hu­kuk öl­çüt­le­ri­nin ya­ka­lan­dı­ğı, ulu­sal tam kal­kın­mış­lık şart­la­rı­nın ger­çek­leş­ti­ği, te­mel hak ve hür­ri­yet­le­rin ve fır­sat eşit­li­ği­nin ide­al an­lam­da ha­ya­ta geç­ti­ği sü­reç­le­rin so­nuç­lan­ma­sı te­men­ni­siy­le, dört bu­çuk yıl­dır Ana­ya­sa de­ği­şik­lik pa­ke­ti­ni gün­dem­de tu­tan baş­ta Baş­ba­ka­nı­mız ol­mak üze­re, Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Baş­ka­nı­mı­za, kat­kı­sı olan her­ke­se te­şek­kür­le­ri­mi­zi su­nu­yor, ka­nun tek­li­fi­nin de­mok­ra­tik ya­şa­mı­mı­za ve mil­le­ti­mi­ze ha­yır­lı ol­ma­sı­nı di­li­yor, Ge­nel Ku­ru­lu tek­rar say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Işık.

Tü­mü üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler ta­mam­lan­mış­tır.

VI. - USUL HAKKINDA GÖRÜŞMELER (Devam)

1.- De­niz­li Mil­let­ve­ki­li Üm­met Kan­do­ğan'a, Cum­hur­baş­ka­nıy­la il­gi­li ba­zı ifa­de­le­rin­den do­la­yı ge­rek­li uya­rı­yı yap­ma­dı­ğı ge­rek­çe­siy­le Baş­ka­nın tu­tu­mu hak­kın­da (Devam)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, oy­la­ma­ya geç­me­den ön­ce bir açık­la­ma­da bu­lun­mak is­ti­yo­rum.

Bil­di­ği­niz gi­bi, bi­raz ön­ce, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Grup Baş­kan Ve­ki­li Sa­yın To­puz, be­nim tu­tu­mum­la il­gi­li bir ko­nuş­ma yap­tı, ken­di­le­ri­ne söz ver­dim. Bu­ra­da yap­tı­ğı ko­nuş­ma­la­ra, dü­şün­ce­le­ri­ne say­gı du­yu­yo­rum. Beş yı­la ya­kın sü­re bu kür­sü­de Baş­kan Ve­ki­li ola­rak gö­rev ya­pı­yo­rum. Bu yü­ce Par­la­men­to­nun oy­la­rıy­la bu gö­re­ve ge­ti­ril­dim. Bu sü­re içe­ri­sin­de, tam bir ta­raf­sız­lık içe­ri­sin­de ve hoş­gö­rü an­la­yı­şıy­la bu gö­re­vi­mi yap­ma­ya ça­lış­tım ve ge­rek mu­ha­le­fe­te ge­rek ik­ti­da­ra ge­rek söz is­te­yen di­ğer mil­let­ve­kil­le­ri­mi­ze, kür­sü ma­su­ni­ye­ti­ni, mil­let­ve­ki­li­nin bu kür­sü­de­ki as­li hak­kı­nı ve gö­re­vi­ni ya­pa­bil­me­si nok­ta­sın­da ge­rek­li has­sa­si­ye­ti gös­ter­dim.

Sa­yın To­puz, el­bet­te ki, tas­vip et­me­di­ğim ve bir­kaç de­fa ko­nuş­ma­sı­nı kes­mek su­re­tiy­le Baş­kan­lı­ğın tu­tu­mu­nu ve ka­rar­lı­lı­ğı­nı ifa­de eden açık­la­ma­la­rım za­bıt­lar­da ve da­ha son­ra da Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız­la il­gi­li bu ifa­de­le­rin ke­sin­lik­le Baş­kan­lık ta­ra­fın­dan ka­bul­le­nil­me­di­ği­ni, doğ­ru ol­ma­dı­ğı­nı ifa­de eden ko­nuş­mam da za­bıt­lar­da­dır.

Uz­man­lar­la is­ti­şa­re et­tim, İç Tü­zük'ü in­ce­le­dim. Sa­yın Baş­ka­nın bu ko­nuş­ma­nın za­bıt­lar­dan çı­ka­rıl­ma­sı nok­ta­sın­da tek­li­fi­nin İç Tü­zük'e gö­re müm­kün ol­ma­dı­ğı­nı, bu­gü­ne ka­dar da böy­le bir şe­yin ol­ma­dı­ğı­nı bu­ra­da gör­dük. O ba­kım­dan, o ta­le­bi ye­ri­ne ge­ti­re­me­ye­ce­ğim. Bu be­nim şah­si ka­ra­rım de­ğil, bu bir tea­mül ve İç Tü­zük.

İkin­ci hu­sus ise, ko­nuş­ma­yı ya­pan Sa­yın Kan­do­ğan eğer -Ge­nel Ku­rul­da yok ba­kı­yo­rum, şu ana ka­dar da gel­me­di- ta­lep­te bu­lu­nur­sa, ken­di­le­ri­ne -bu kür­sü­den ifa­de edi­yo­rum- söz ve­re­ce­ğim, ko­nuş­ma­sı­nı tav­zih et­sin ve ge­rek­li dü­şün­ce­le­ri­ni ak­tar­ma imkânı­nı da ken­di­si­ne ve­re­ce­ğim.

Çok has­sa­sım bu ko­nu­da. De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım be­nim ne ka­dar has­sas ve hoş­gö­rü içe­ri­sin­de gö­rüş­me­le­ri gö­tür­dü­ğü­mü de zan­ne­de­rim tak­dir eder­ler. Be­nim tu­tu­mu­mun müm­kün olan öl­çü­ler içe­ri­sin­de ta­raf­sız­lık içe­ri­sin­de geç­ti­ği dü­şün­ce­sin­de­yim. Sa­yın To­puz'un bu nok­ta­da­ki dü­şün­ce­le­ri­ne say­gı duy­mak­la be­ra­ber ya­pa­bi­le­ce­ğim iş­le­min bu ka­dar ol­du­ğu­nu, bu nok­ta­da ol­du­ğu­nu bu şe­kil­de ifa­de et­miş olu­yo­rum Ge­nel Ku­ru­la, üzün­tü içe­ri­sin­de.

Te­şek­kür ede­rim.

EYÜP FAT­SA (Or­du) - Sa­yın Baş­kan…

BAŞ­KAN - Bu­yu­run Sa­yın Fat­sa, bir is­te­ği­niz mi var?

EYÜP FAT­SA (Or­du) - Mü­sa­ade­niz olur­sa, ko­nuy­la il­gi­li gru­bu­mun gö­rüş­le­ri­ni açık­la­mak…

BAŞ­KAN - Efen­dim?

EYÜP FAT­SA (Or­du) - Mü­sa­ade­niz olur­sa, tar­tı­şı­lan ko­nuy­la il­gi­li gru­bu­mu­zun gö­rüş­le­ri­ni açık­la­mak is­te­rim.

BAŞ­KAN - Söz is­ti­yor­su­nuz.

EYÜP FAT­SA (Or­du) - Evet, söz is­ti­yo­rum.

BAŞ­KAN - Kı­sa… Lüt­fen, sa­de­ce gö­rüş­le­ri­niz ol­sun. Bir tar­tış­ma aç­mı­yo­rum, işin has­sa­si­ye­ti iti­ba­rıy­la söz ve­ri­yo­rum.

Bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

EYÜP FAT­SA (Or­du) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım; Cum­hur­baş­ka­nı­mız ta­ra­fın­dan bir ke­re da­ha gö­rü­şül­mek üze­re Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ne ia­de edi­len Ana­ya­sa de­ği­şik­lik pa­ke­ti­nin gö­rüş­me­le­ri­ni ya­pı­yo­ruz. Bu pa­ke­tin içe­ri­ğiy­le, Ana­ya­sa de­ği­şik­lik pa­ke­ti­nin içe­ri­ğiy­le ve­ya ia­de ge­rek­çe­si­nin içe­ri­ğiy­le ala­ka­lı ar­ka­daş­la­rı­mı­zın leh­te, aleyh­te ko­nuş­ma­la­rı ol­muş­tur. Her bir ko­nuş­ma, ya­sal çer­çe­ve­de kal­mak su­re­tiy­le, bu Mec­li­sin ve kür­sü­nün ge­rek­le­ri­ne sa­dık kal­mak su­re­tiy­le el­bet­te ki say­gı­de­ğer gö­rüş­ler­dir.

Ben de şah­sen, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mı­zın ia­de ge­rek­çe­le­ri­ne ka­tıl­ma­dı­ğı­mı hem bu kür­sü­den hem de de­ği­şik ba­sın ya­yın or­gan­la­rı ara­cı­lı­ğıy­la ifa­de et­tim. An­cak, bu­ra­da ba­zı has­sa­si­yet­le­ri dik­ka­te al­mak ge­re­kir di­ye dü­şü­nü­yo­rum. Cum­hur­baş­kan­lı­ğı ma­ka­mı, cum­hu­run ma­ka­mı­dır, bu mil­le­tin ma­ka­mı­dır. Do­la­yı­sıy­la, bu ma­ka­mı ze­de­le­ye­cek, bu ma­ka­mın bü­yük­lü­ğü­ne ha­lel ge­ti­re­cek ve­ya tar­tış­ma­ya aça­cak gö­rüş ve dü­şün­ce­le­ri, ne­re­den ge­lir­se gel­sin, kim­den ge­lir­se gel­sin, ka­bul et­me­miz müm­kün de­ğil­dir. Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın gö­rüş ve dü­şün­ce­le­ri­ni ka­bul edip et­me­mek ay­rı bir ko­nu­dur -eleş­ti­re­bi­li­riz, ka­bul et­me­di­ği­mi­zi söy­le­ye­bi­li­riz ve­ya ka­bul et­ti­ği­mi­zi de söy­le­ye­bi­li­riz, bu ay­rı şey­dir- Cum­hur­baş­kan­lı­ğı ma­ka­mı­nı tar­tış­ma­ya aç­mak çok fark­lı bir şey­dir ki, eğer iti­raz­lar ve­ya tar­tış­ma ko­nu­su Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın ma­ka­mıy­la ala­ka­lıy­sa, bi­zim bu­nu ka­bul et­me­miz müm­kün de­ğil­dir. Bu, şah­sa ait bir ma­kam de­ğil, mil­le­te ait bir ma­kam­dır.

Do­la­yı­sıy­la, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu­ra­da ko­nu­şur­ken, ma­kam­la­rı, bu ma­kam­lar­da otu­ran, mil­let adı­na bu ma­kam­lar­da otu­ran şah­si­yet­le­ri de hu­ku­kuy­la be­ra­ber ko­ru­mak, el­bet­te ki, mil­let­ve­ki­li ola­rak bi­zim gö­re­vi­miz­dir. Bi­raz ön­ce de ifa­de et­tim, eleş­ti­ri ola­bi­lir, gö­rüş­le­ri­ne ka­tıl­ma­dı­ğı­mı­zı, gö­rüş­le­ri­ni ka­bul et­me­di­ği­mi­zi söy­le­ye­bi­li­riz, ama, bu, o ma­ka­ma kar­şı bir­ta­kım yan­lış be­yan ve ifa­de­ler­de bu­lun­ma­mı­zı ge­rek­tir­mez. So­rum­lu­luk da bu­nu ge­rek­ti­rir di­ye dü­şü­nü­yo­rum.

Do­la­yı­sıy­la, ben, Sa­yın Baş­ka­nın, bu kür­sü­de ko­nuş­ma ya­pı­lır­ken, ıs­rar­la, ko­nuş­ma­cı­yı -ko­nuş­ma içe­ri­ği­ne gel­me­si­ni, da­ha dik­kat­li ko­nuş­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni- de­fa­lar­ca uyar­dı­ğı­nı da ye­rim­den ta­kip et­tim. Do­la­yı­sıy­la, bu ko­nuş­ma­nın sa­hi­bi ar­ka­daş, ta­bii, bir­çok şey­ler söy­le­di bu­ra­da, be­nim de ka­tıl­dı­ğım şey­ler söy­le­di. Bel­ki en az onun ka­dar ile­ri se­vi­ye­de iti­raz içe­ren Ana­va­tan Par­ti­si Grup Baş­kan Ve­ki­li Sü­ley­man Bey de ba­zı iti­raz­lar­da bu­lun­du, ama, her şe­yin bir ma­kul öl­çü­sü mut­la­ka ol­ma­lı­dır. Ben, sa­de­ce Cum­hur­baş­kan­lı­ğı ma­ka­mıy­la ala­ka­lı de­ğil, mil­let adı­na bu ma­kam­lar­da otu­ran şah­si­yet­le­rin de hak ve hu­ku­ku­na, ko­nu­şur­ken, han­gi ke­sim­den, han­gi ta­raf­tan, han­gi grup­tan olur­sa ol­sun, da­ha bir iti­na gös­te­ril­me­si ge­rek­ti­ği­ne ina­nı­yo­rum.

Bu duy­gu ve dü­şün­ce­ler­le de Ge­nel Ku­ru­lu say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Fat­sa.

V. - KA­NUN TA­SA­RI VE TEK­LİF­LE­Rİ İLE KO­MİS­YON­LAR­DAN

GE­LEN Dİ­ĞER İŞ­LER (Devam)

5.- 10.5.2007 Ta­rih­li ve 5660 Sa­yı­lı Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun ve Cum­hur­baş­ka­nın­ca Bir Da­ha Gö­rü­şül­mek Üze­re Ge­ri Gön­der­me Tez­ke­re­si ile Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/1368)(S. Sa­yı­sı:1433) (Devam)

BAŞ­KAN - Şim­di, tü­mü üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler ta­mam­lan­mış­tır.

Ka­nu­nun mad­de­le­ri­ne ge­çil­me­si hu­su­sun­da giz­li oy­la­ma ya­pa­ca­ğım.

Giz­li oy­la­ma­nın ne şe­kil­de ya­pı­la­ca­ğı­nı arz edi­yo­rum: Ko­mis­yon ve Hükûmet sı­ra­la­rın­da yer alan kâtip üye­ler­den ko­mis­yon sı­ra­sın­da­ki kâtip üye Ada­na'dan baş­la­ya­rak De­niz­li'ye ka­dar -De­niz­li dâhil- ve Di­yar­ba­kır'dan baş­la­ya­rak İs­tan­bul'a ka­dar -İs­tan­bul dâhil- Hükûmet sı­ra­sın­da­ki kâtip üye ise İz­mir'den baş­la­ya­rak Mar­din'e ka­dar -Mar­din dâhil- ve Mer­sin'den baş­la­ya­rak Zon­gul­dak'a ka­dar -Zon­gul­dak dâhil- adı oku­nan mil­let­ve­kil­le­ri­ne bi­ri be­yaz, bi­ri ye­şil, bi­ri de kır­mı­zı ol­mak üze­re üç yu­var­lak pul ile mü­hür­lü zarf ve­re­cek ve pul ve zarf ve­ri­len mil­let­ve­ki­li­ni ad def­te­rin­de işa­ret­le­ye­cek­tir.

Mil­let­ve­kil­le­ri, Baş­kan­lık kür­sü­sü­nün sa­ğın­da ve so­lun­da yer alan ka­bin­ler­den baş­ka yer­de oy­la­rı­nı kul­la­na­ma­ya­cak­lar­dır.

Vekâle­ten oy kul­la­na­cak ba­kan­lar da yi­ne oy kul­la­na­cak­la­rı ba­ka­nın ili­nin bu­lun­du­ğu bö­lüm­de oy­la­rı­nı kul­la­na­cak­lar­dır ve bu ara­da ila­ve­ten bir açık­la­ma yap­mak is­ti­yo­rum. Sa­yın ba­kan­lar, han­gi ba­kan adı­na vekâle­ten oy kul­la­na­cak­lar ise, yet­ki bel­ge­le­ri­ni de Baş­kan­lı­ğa bil­di­re­cek­ler­dir ve ben bu­nu Ge­nel Ku­ru­la açık­la­ya­ca­ğım ve on­dan son­ra oy kul­la­na­cak­lar­dır.

Bil­di­ği­niz üze­re, bu pul­lar­dan be­yaz ola­nı ka­bul, kır­mı­zı ola­nı ret, ye­şil ola­nı ise çe­kim­ser oyu ifa­de et­mek­te­dir. Oyu­nu kul­la­na­cak sa­yın üye, kâtip üye­den üç yu­var­lak pul ile mü­hür­lü zar­fı al­dık­tan ve adı­nı ad def­te­ri­ne işa­ret­let­tir­dik­ten son­ra ka­pa­lı oy ver­me ye­ri­ne gi­re­cek, oy ola­rak kul­la­na­ca­ğı pu­lu zar­fın içe­ri­si­ne ko­ya­cak, di­ğer iki pu­lu ise ıs­kar­ta ku­tu­su­na ata­cak­tır. Bi­la­ha­re oy ver­me ye­rin­den çı­ka­cak olan üye, oy pu­lu­nun bu­lun­du­ğu zar­fı Baş­kan­lık Di­va­nı kür­sü­sü­nün önü­ne ko­nu­lan oy ku­tu­su­na ata­cak­tır.

Oy­la­ma­da adı okun­ma­yan mil­let­ve­ki­li­ne pul ve zarf ve­ril­me­ye­cek­tir ve sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri oy­la­rı­nı kul­la­nır­ken, zar­fın ka­pa­ğı­nı ka­pa­ta­cak­lar­dır.

Şim­di, giz­li oy­la­ma­ya Ada­na ilin­den baş­lı­yo­ruz.

(Oy­la­rın top­lan­ma­sı­na baş­lan­dı)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, oy­la­ma­da, Ma­li­ye Ba­ka­nı Sa­yın Ke­mal Una­kı­tan ye­ri­ne Dev­let Ba­ka­nı Sa­yın Ali Ba­ba­can, Millî Sa­vun­ma Ba­ka­nı Sa­yın Vec­di Gö­nül ye­ri­ne Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Sa­yın Os­man Pe­pe, Ener­ji Ba­ka­nı Sa­yın Hil­mi Gü­ler ye­ri­ne Sağ­lık Ba­ka­nı Sa­yın Re­cep Ak­dağ vekâle­ten oy kul­la­na­cak­tır.

Ge­nel Ku­ru­la arz edi­yo­rum.

(Oy­la­rın top­lan­ma­sı­na de­vam edil­di)

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Bit­ti ga­li­ba Sa­yın Baş­kan. Ne bek­li­yo­ruz efen­dim? Ne bek­li­yo­ruz, ka­ça ka­dar bek­le­ye­ce­ğiz?

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, oyu­nu kul­lan­ma­yan var mı? (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan "Var efen­dim" ses­le­ri) Kul­la­nın o za­man.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Böy­le adam bek­len­mez ki! Ayıp!

AH­MET ER­SİN (İz­mir) - Sa­yın Baş­kan, bek­li­yor­lar ora­da, kul­lan­mı­yor­lar.

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - Sa­yın Baş­kan, oy ver­me iş­le­mi bit­ti.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Dol­muş mu bu do­lun­ca­ya ka­dar bek­li­yo­ruz!

BAŞ­KAN - Var mı baş­ka kul­lan­ma­yan?

AH­MET ER­SİN (İz­mir) - Ya­hu, te­le­fon­la adam ça­ğı­rı­lı­yor, onu mu bek­le­ye­ce­ğiz Sa­yın Baş­kan? Ya­ni, te­le­fon­la adam ça­ğı­rı­lı­yor ca­nım, olur mu öy­le şey!

ER­DAL KA­RA­DE­MİR (İz­mir) - Ha­va­ala­nın­dan adam ge­li­yor­muş, öy­le şey olur mu? Ha­va­ala­nın­dan ge­li­yor­lar herhâlde!

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Sa­lon­da oy kul­lan­ma­yan yok Sa­yın Baş­kan.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Sa­yın Baş­kan, oy kul­la­na­cak­lar bit­ti.

AH­MET ER­SİN (İz­mir) - Ta­mam, bit­ti işa­re­ti ya­pı­yor­lar Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, oyu­nu kul­lan­ma­yan var mı?

Oy­la­ma iş­le­mi ta­mam­lan­mış­tır.

Ku­pa­la­rı kal­dı­ra­lım.

(Oy­la­rın ayı­rı­mı ya­pıl­dı)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, 10.05.2007 ta­rih­li ve 5666 sa­yı­lı, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun'un mad­de­le­ri­ne ge­çil­me­si­nin giz­li oy­la­ma so­nu­cu­nu açık­lı­yo­rum:

Oy­la­ma­ya 372 sa­yın mil­let­ve­ki­li ka­tıl­mış­tır.

Ka­bul         : 366

Ret              :     4

Çe­kim­ser   :     1

Ge­çer­siz     :     1

Böy­le­ce, mad­de­le­ri­ne ge­çil­me­si ka­bul edil­miş­tir.

Bir­le­şi­me sa­at 15.00'e ka­dar ara ve­ri­yo­rum.

Ka­pan­ma Sa­ati: 14.03

 

 

ÜÇÜN­CÜ OTU­RUM

Açıl­ma Sa­ati: 15.06

BAŞ­KAN: Baş­kan Ve­ki­li İs­ma­il ALP­TE­KİN

KÂTİP ÜYE­LER: Ah­met Gök­han SA­RI­ÇAM (Kırk­la­re­li), Türkân Mİ­ÇO­OĞUL­LA­RI (İz­mir)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin 115'in­ci Bir­le­şi­mi­nin Üçün­cü Otu­ru­mu­nu açı­yo­rum.

1433 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun'un gö­rüş­me­le­ri­ne kal­dı­ğı­mız yer­den de­vam ede­ce­ğiz.

Ko­mis­yon ve Hükûmet ye­rin­de.

Ka­nun'un 1'in­ci mad­de­si­ni oku­tu­yo­rum:

TÜR­Kİ­YE CUM­HU­Rİ­YE­Tİ ANA­YA­SA­SI­NIN BA­ZI MAD­DE­LE­RİN­DE

DE­Ğİ­ŞİK­LİK YA­PIL­MA­SI HAK­KIN­DA KA­NUN

MAD­DE 1- 7/11/1982 ta­rih­li ve 2709 sa­yı­lı Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın 77 nci mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sın­da ge­çen "beş" iba­re­si "dört" ola­rak de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

BAŞ­KAN - Mad­de üze­rin­de, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na İz­mir Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Yıl­maz Ka­ya, bu­yu­run efen­dim. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

CHP GRU­BU ADI­NA YIL­MAZ KA­YA (İz­mir) - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; gö­rüş­mek­te ol­du­ğu­muz Ana­ya­sa­nın Ba­zı Mad­de­le­ri­nin De­ğiş­ti­ril­me­si­ne Da­ir Ka­nun Tek­li­fi üze­rin­de Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na söz al­mış bu­lun­mak­ta­yım. He­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, öğ­le­den ön­ce­ki otu­rum­da bir mil­let­ve­ki­li ar­ka­da­şı­mız hiç söy­len­me­me­si ge­re­ken ba­zı söz­ler sarf et­ti, hiç ka­fa­mız­dan bi­le geç­me­me­si ge­re­ken söz­le­ri ma­ale­sef bu kür­sü­de sarf et­ti. Bu­nun için çok üzün­tü duy­dum, açık­ça­sı ya­dır­ga­dım. Ama, ben, bu söz­le­rin, o ar­ka­da­şı­mı­zın bir­çok ke­re­ler ba­zı par­ti­ler ara­sın­da gi­dip gel­mek­ten ba­şı­nın dön­müş ol­du­ğu­nu farz ede­rek o baş dön­me­si ne­ti­ce­si söy­len­di­ği­ni ka­bul edi­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ma­ale­sef, bu Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği gö­rüş­me­le­ri ve ma­ale­sef, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­na kar­şı bir kam­pan­ya­ya dö­nüş­tü­rül­müş bu­lun­mak­ta­dır. Bu­ra­ya çı­kan ik­ti­dar par­ti­si ve di­ğer ba­zı mil­let­ve­kil­le­ri, Cum­hur­baş­ka­nı­nın ge­ri gön­der­me tez­ke­re­si­ni si­ya­se­ten ve hu­ku­ken eleş­tir­me ye­ri­ne, ta­ma­men Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nı he­def alı­cı ko­nuş­ma­lar yap­mış­lar­dır. Sa­yın Ay­han Se­fer Üs­tün ko­mis­yon­da da di­le ge­tir­di. Tah­min edi­yo­rum, Sa­yın Üs­tün, hu­kuk fa­kül­te­sin­de okur­ken ana­ya­sa hu­ku­ku ders­le­ri­ni ka­çır­mış ol­ma­lı ki, ana­ya­sa hu­ku­kuy­la bağ­daş­ma­ya­cak gö­rüş­ler ifa­de et­ti. De­di ki: "Mec­lis öm­rü­nü ta­mam­la­dı, yo­rul­du di­ye eleş­ti­ri alı­yo­ruz. Bu ne­den­le bu de­ği­şik­li­ği gö­rüş­me­me­si ko­nu­sun­da özel­lik­le Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­nin ıs­rar­la­rı var." Ve ken­din­ce şu yo­ru­mu ya­pı­yor Sa­yın Üs­tün, di­yor ki: "Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın da sü­re­si so­na er­miş­tir, ne­den o za­man ken­di­si­ne ge­len ya­sa­la­rı in­ce­li­yor, ve­to hak­kı­nı kul­la­nı­yor ve­ya ona­ya­rak yü­rür­lü­ğe so­ku­yor?" Sa­yın Üs­tün Ana­ya­sa'nın il­gi­li mad­de­si­ni açıp oku­say­dı herhâlde bu­nu bu­ra­dan söy­le­me ce­sa­re­ti­ni bu­la­maz­dı. Ana­ya­sa açık­ça, der ki: "Ye­ni Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­le­ne ka­dar mev­cut Cum­hur­baş­ka­nı gö­re­vi­ne de­vam eder." Ve yi­ne Sa­yın Üs­tün, Cum­hur­baş­ka­nı­nın önü­ne gi­den ya­sa­la­rın in­ce­len­me­si so­nu­cun­da on beş gün için­de bir ka­rar ve­ril­me­si ge­rek­ti­ği­ni bil­sey­di, herhâlde bun­la­rı söy­le­ye­mez­di. "Cum­hur­baş­ka­nın­da tem­sil ka­bi­li­ye­ti so­ru­nu var­dır." de­di. "Yan­sız ol­ma­sı ge­re­kir se­çi­le­cek Cum­hur­baş­ka­nı­nın. Ben bu de­ği­şik­lik­le bu yan­sız Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­le­ce­ği­ne inan­ma­dı­ğım için ge­ri gön­der­miş­tir." de­di. "Pe­ki, hükûmet­ler ne ola­cak?" de­di.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Cum­hur­baş­ka­nı han­gi yön­tem­le se­çi­lir­se se­çil­sin ger­çek­ten yan­sız ol­mak du­ru­mun­da­dır, ama, hükûmet­ler, bir si­ya­si par­ti­nin se­çil­me­si ve­ya bir­kaç si­ya­si par­ti­nin koa­lis­yon kur­ma­sı ne­de­niy­le oluş­tu­ğun­dan ve on­la­rın par­ti prog­ram­la­rı se­çim bil­dir­ge­le­ri ol­du­ğu için, bu yan­sız­lık o hükûmet­ten ve­ya her­han­gi bir hükûmet­ten bek­le­ne­mez, çün­kü, yan­lı­dır, bel­li bir şey yap­mak üze­re ta­ah­hüt­te bu­lun­muş­tur va­tan­da­şa, seç­me­ne ve onu yap­mak üze­re di­ğer par­ti­ler, mu­ha­le­fet­te­ki par­ti­ler, on­la­rı, hükûme­tin yap­mak is­te­di­ği şey­le­ri ka­bul et­me­se bi­le onu yap­mak ko­nu­sun­da ira­de gös­te­rir­ler ve bu ne­den­le yan­lı­dır­lar.

Bu eleş­ti­ri­le­re ka­tıl­mak müm­kün de­ğil­dir. Hat­ta hat­ta, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­na bu­ra­dan söz söy­le­me ve ta­bi­ri ca­iz­se, si­ya­si ve hu­ku­ki eleş­ti­ri­ler dı­şı­na çı­ka­rak ha­ka­re­te va­ran söz­ler söy­len­me kam­pan­ya­sın­da Sa­yın Üs­tün ay­nen şu ifa­de­yi kul­lan­mış­tır, hiç tas­vip edi­le­cek bir ifa­de de­ğil­dir: "Halk doğ­ru­dan se­çer­se re­jim sı­kın­tı­sı çı­kar­mış." "Di­yor ki bir ta­ne­si..." Ya­ni, Cum­hur­baş­ka­nı­nın ge­ri gön­der­me tez­ke­re­sin­de­ki ifa­de­si ne­de­niy­le, Sa­yın Üs­tün "Di­yor ki bir ta­ne­si…" di­ye ifa­de edi­yor. Bu, hiç ya­kı­şık ala­cak bir du­rum de­ğil­dir.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, biz, ko­mis­yon­lar­da da çok söy­le­dik. Üze­rin­de ko­nuş­tu­ğum 1'in­ci mad­de, se­çim sü­re­si­nin, da­ha doğ­ru­su Par­la­men­to dö­ne­mi­nin beş yıl­dan dört yı­la, ya­ni se­çim­le­rin, kı­sa­ca­sı, beş yıl­da bir de­ğil de nor­mal se­çim­le­rin dört yıl­da bir ya­pıl­ma­sı­nı ön­gö­ren bir mad­de­dir.

Biz, bu­na, il­ke ola­rak kar­şı de­ği­liz, bu­nu de­fa­lar­ca söy­le­dik, ama, si­zin, ik­ti­dar par­ti­si­nin her za­man yap­tı­ğı bir uy­gu­la­ma var ve za­ten bu ya­sa tek­li­fi­nin, Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği tek­li­fi­nin son mad­de­sin­de de bu­nu açık­ça gö­rü­yo­ruz. Ya­ni, si­zin önü­mü­ze sür­dü­ğü­nüz me­nü­de ala­kart yok, hiç ol­ma­mış­tır, ke­sin­lik­le tabl­dot. Ya hep­si­ni yi­ye­cek­sin ya da hiç­bi­ri­ni. Ya­ni, se­çim sü­re­si­nin beş yıl­dan dört yı­la in­di­ril­me­si­ni ka­bul ede­bi­li­riz, il­ke ola­rak ka­bul edi­yo­ruz za­ten, ama, ya­nın­da… Kal­dı ki, bu pa­ket­te­ki bir­çok şe­yi ka­bul edi­yo­ruz. Ni­ye iti­raz et­ti­ği­mi­zi bi­raz­dan açık­la­ma­ya ça­lı­şa­ca­ğım.

7'nci mad­de­de "Bu Ka­nun ya­yı­mı ta­ri­hin­de yü­rür­lü­ğe gi­rer ve hal­ko­yu­na su­nul­ma­sı ha­lin­de tü­müy­le oy­la­nır." de­ni­yor. Bu fil­mi biz da­ha ön­ce de gör­müş­tük: 2/B'nin ya­nın­da yir­mi beş yaş. Yir­mi beş ya­şı ka­bul ede­bi­lir­sin, ama eder­sen 2/B'yi de ede­cek­sin ve­ya hiç­bi­ri­ni et­me­ye­cek­sin. Bu, de­di­ğim gi­bi, tü­mü­nü ye­mek zo­run­da bı­rak­tı­ğı­nız bir tabl­dot tek­lif hâli­ne ge­ti­ril­miş­tir.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, biz di­yo­ruz ki: Ko­mis­yon­da da di­le ge­tir­dim, cu­mar­te­si, pa­zar ça­lı­şı­yo­ruz ve 11.00-24.00 iti­ba­rıy­la ça­lı­şı­yo­ruz. Eğer, bu ça­lış­ma tak­vi­mi Da­nış­ma Ku­ru­luy­la ge­ti­ril­me­miş ol­say­dı, bi­zim önü­müz­de, mil­let­ve­ki­li aday­la­rı­nın lis­te­le­ri­nin Yük­sek Se­çim Ku­ru­lu­na ve­ril­me­si­ne ka­dar ge­çe­cek sü­re­de -bu­gün dâhil- sa­de­ce üç gün­lük ça­lış­ma sü­re­miz ka­la­cak­tı. Bu da 15.00-19.00 sa­at­le­ri­ni dik­ka­te ala­cak olur­sak -ve bu­gü­nün de geç­ti­ği­ni farz edi­yo­rum- se­kiz sa­at­lik bir ça­lış­ma sü­re­miz var­dı. Ya­ni, ça­lış­ma sü­re­si se­kiz sa­at kal­mış bir Mec­lis, 22'nci Dö­nem Mec­li­si çok ile­ri­ler­de, ya­ni, 23'ün­cü Dö­ne­mi de kap­sa­ya­cak şe­kil­de bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği dü­zen­le­me­si gö­rüş­mek­te ve bu­nun da biz doğ­ru ol­ma­dı­ğı­nı id­dia edi­yo­ruz.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu ina­dın ne­den ol­du­ğu­nu bir tür­lü an­la­ya­bil­miş de­ği­liz. Bir an ön­ce çık­sın, bir an ön­ce oy­la­ya­lım, ama çık­sın… Ba­kın, biz ko­mis­yon­lar­da gö­rüş­me­le­ri­mi­zi ya­par­ken, Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Baş­ka­nı Sa­yın Ku­zu, çok hak­lı eleş­ti­ri­le­ri­niz var ve söy­le­di­ği­niz ba­zı ko­nu­lar­da be­nim de te­red­düt­le­rim var, hak­lı ola­bi­lir­si­niz; as­lın­da bu­nu bir de­ğer­len­dir­me­miz la­zım gi­bi, bu me­al­de -ay­nen ol­ma­sa da ke­li­me ola­rak, cüm­le ola­rak- açık­la­ma­lar­da bu­lun­du. Ama, ko­nuş­ma­la­rı­mız bit­sin de bir an ön­ce oy­la­ma­ya ge­çe­yim di­ye de gö­zü­mü­zün içi­ne ba­kar hâldey­di. Ya­ni, bir mad­de­de, bir pa­ket­te te­red­düt var­sa, da­ha doğ­ru­su ya­pı­la­bi­lir­se, bi­ze ka­tı­la­bi­li­yor­sa o ko­nu­da, kat­kı­la­rı­mı­zı hak­lı gö­rü­yor­sa, ni­ye bu ko­nu­da hiç­bir dü­zelt­me, ça­lış­ma ve­ya alt ko­mis­yon ku­ra­rak bu­nun eni­ne bo­yu­na de­ğer­len­di­ril­me­si­ni te­min et­me­den he­men oy­la­ma ko­nu­sun­da ıs­rar et­ti, bu­nu an­la­mak müm­kün de­ğil­dir. Ama, ilk baş­ta­ki ıs­ra­rı­nız şuy­du, onu siz de açık­ça söy­le­miş­ti­niz: Ge­nel mil­let­ve­ki­li se­çim­le­riy­le bir­lik­te Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi­ne iliş­kin san­dı­ğı da ay­nı ta­rih­te seç­men önü­ne koy­ma ko­nu­sun­da ıs­rar edi­yor idi­niz.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, şap­ka­mı­zı önü­mü­ze ko­yup bi­raz dü­şün­me­miz ge­re­ki­yor. Bu Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği pa­ke­ti, Cum­hur­baş­ka­nı ta­ra­fın­dan -yüz­de 50 ih­ti­mal­dir, ya ka­bul eder onar ve­ya re­fe­ran­du­ma gö­tü­rür- re­fe­ran­du­ma gö­tü­rül­dü­ğü tak­dir­de, Ana­ya­sa De­ği­şik­li­ği­nin Halk Oyu­na Su­nul­ma­sı­na Da­ir Ya­sa'ya gö­re, yüz yir­mi gü­nü ta­kip eden ilk pa­zar gü­nü bu­nun ya­pıl­ma­sı ge­re­ki­yor.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Bu­yu­run.

YIL­MAZ KA­YA (De­vam­la) - Sa­yın Baş­ka­nım bir da­ki­ka sü­re ver­di­niz, iki da­ki­ka ve­ri­yor­du­nuz; tea­mül mü de­ğiş­ti, ne ol­du?

BAŞ­KAN - Yir­mi da­ki­ka ola­na iki da­ki­ka…

YIL­MAZ KA­YA (De­vam­la) - Öy­le mi, pe­ki.

Ve ka­bul çı­kar­sa re­fe­ran­dum­dan, il­gi­li Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­ne gö­re, kırk gü­nü ta­kip eden ilk haf­ta so­nu, ikin­ci oy­la­ma da bir haf­ta so­nu ya­pı­lı­yor.

Ya­ni, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu de­ği­şik­lik yü­rür­lü­ğe gir­se bi­le al­tı ay­lık bir sü­reç ge­re­ki­yor ve de bu dö­nem Par­la­men­to­su, Cum­hur­baş­ka­nı­nı se­çe­me­miş bir Par­la­men­to ola­rak ad­de­di­lir­ken, ne mut­lu ki bi­ze, bu de­ği­şik­lik, o de­di­ği­miz şe­kil­de yü­rür­lü­ğe gi­rer­se iki ta­ne Cum­hur­baş­ka­nı seç­me hak­kı­mız ola­cak; bu­nu da be­lirt­mek is­ti­yo­rum. Çün­kü, ge­len ye­ni 23'ün­cü Dö­nem, mev­cut Ana­ya­sa hâlâ dur­du­ğu için, ona gö­re bir Cum­hur­baş­ka­nı se­çe­cek ve bu de­ği­şik­lik­le de baş­ka bir hal­ko­yuy­la Cum­hur­baş­ka­nı seç­me imkânı ola­bi­le­cek.

Bü­tün bun­la­rı dik­ka­te alın di­yo­rum ve bu inat­tan vaz­ge­çin di­yo­rum, he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Ka­ya.

Mad­de üze­rin­de, Ana­va­tan Par­ti­si Gru­bu adı­na, An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Mu­zaf­fer Kur­tul­mu­şoğ­lu, bu­yu­run efen­dim.

ANA­VA­TAN PAR­Tİ­Sİ GRU­BU ADI­NA MU­ZAF­FER R. KUR­TUL­MU­ŞOĞ­LU (An­ka­ra) - Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; söz­le­ri­me baş­la­ma­dan, he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Gün­ler­dir di­yo­rum ki, bu Mec­li­sin gün­de­mi­ni 11.00'den 24.00'e ka­dar ça­lış­tır­mak yan­lış­tır di­ye söy­lü­yo­rum, ama din­le­te­me­dik. Bu­nun için de bi­raz ön­ce, bu­ra­da ar­ka­da­şım ko­nu­şur­ken, herhâlde si­nir­le­ri yıp­ran­dı­ğı için, psi­ko­lo­ji­si in­san­la­rın bo­zul­du­ğu için, bu­ra­da kav­ga baş­la­dı. Şık de­ğil. Mec­li­sin son gü­nün­de, son gün­le­rin­de, in­san­la­rın bir­bir­le­ri­ni kır­ma­sı, ya­rın bu­ra­ya ya­rı­sı ge­le­cek ya­rı­sı gel­me­ye­cek olan mil­let­ve­kil­le­ri­nin so­kak­ta bir­bir­le­ri­ni gör­dü­ğün­de ku­cak­la­ma­sı la­zım iken yü­zü­nü öte dö­nüp git­me­si da­ha mı iyi? Ama, bu­nun se­be­bi, bi­rin­ci etap­ta, bu in­san­la­rı se­kiz sa­at bu­ra­da bi­la­fa­sı­la ça­lış­tır­mak­tır ve yan­lış­tır. Bu­nu bu ka­dar­lık­la ge­çi­yo­rum. Hiç­bir in­sa­nın bir­bi­ri­ni kır­ma lük­sü yok­tur be­nim bil­di­ğim ka­da­rıy­la, ama, bu­ra­da, bun­lar olu­yor. Laf­lar atı­lı­yor… Laf atı­lır, ama, onun da bir ne­za­ke­ti var­dır. Bu­ra­da ko­nu­şu­lur, kür­sü do­ku­nul­maz­lı­ğı var di­ye, hiç kim­se­nin, de­ğil Cum­hur­baş­ka­nı­na, Baş­ba­ka­na, mil­let­ve­ki­li­ne, bir baş­ka­sı­na ha­ka­ret et­me lük­sü yok­tur, böy­le bir kür­sü do­ku­nul­maz­lı­ğı yok­tur di­ye dü­şü­nü­yo­rum ve öy­le­dir de. Hiç kim­se­nin bir­bi­ri­ni in­cit­me­ye hak­kı yok­tur.

Evet, şim­di, Ana­ya­sa tek­li­fin­de, bu­ra­da, ik­ti­dar par­ti­si­ne men­sup mil­let­ve­ki­li Ay­han Se­fer Üs­tün Bey kalk­tı, de­di ki: (San­ki sa­na sor­du­lar bu­ra­da Ana­va­ta­nın ne yap­tı­ğı­nı?) "Ana­va­ta­nın sa­de­ce 4'ün­cü mad­de­de eme­ği var­dır, di­ğe­rin­de…" Hep­si ha­yır­lı ol­sun, si­zin ol­sun, ama, yan­lış. Ana­va­tan bu­ra­da ol­ma­sa, bu ya­sa bu­ra­ya gel­mez­di Sev­gi­li Se­fer Üs­tün kar­de­şim.

Efen­dim, 4'ün­cü mad­de­de ne de­mi­şiz? "Si­ya­si par­ti­ler­den ba­ra­jı aşa­ma­yan par­ti­le­rin bir­leş­me­si­nin top­la­mı yüz­de 10'u ge­çer­se, bun­lar da aday gös­te­re­bi­lir." de­mi­şiz. Ya­ni, de­ve­de ku­lak! Ya, bir ik­ti­dar par­ti­si­ne bu ya­kı­şı­yor mu? Ya, bu­ra­ya gel­dik, her­ke­se rağ­men bu Ana­ya­sa'nın de­ğiş­me­si­ne "okey" de­mi­şiz. Si­ze rağ­men de­mi­şiz, siz­le­re rağ­men de­mi­şiz. Bi­zim, bu­ra­da, an­la­şa­ma­dı­ğı­mız de­di­ği­niz, Cum­hur­baş­ka­nı seç­me­mek için eli­niz­den ge­le­ni yap­tı­nız, ge­rek ana mu­ha­le­fet ve­ya ik­ti­dar par­ti­si ola­rak… İk­ti­dar par­ti­si 354 ta­ne mil­let­ve­ki­liy­le Cum­hur­baş­ka­nı­nı seç­me­ye­cek­tir, son­ra da ge­lip di­ye­cek­sin ki bu­ra­da: "Efen­dim, biz bu­nu yap­tık." Ha­yır, yan­lış yap­tı­nız. Yan­lı­şı­nı­zı ka­bul edin, ne olur. Yan­lı­şı ka­bul et­mek de er­dem­li­lik­tir. Bu­ra­da, ev­vel­si gün ar­ka­da­şım be­ni 22 bin ye­ri­ne 22 mil­yon de­di­ğim için uyar­dı, git­tim, ken­di­ne te­şek­kür et­tim 22 bin doğ­ru­dur di­ye. Ne ol­du? İn­san yan­lış da söy­le­ye­mez mi ve yan­lış yap­tı­ğı­nı­zı ni­ye ka­bul et­mi­yor­su­nuz? "Evet, biz ha­ta yap­tık, bu ka­dar sa­yıy­la Cum­hur­baş­ka­nı­nı se­çe­me­dik, Mec­li­si mah­ke­me­lik et­tik, de­mok­ra­si­yi çiz­dir­dik" de­yin. Bun­la­rı yap­tı­nız. On­dan son­ra, kal­kı­yor­su­nuz: "Ana­va­tan Par­ti­si­nin hiç­bir şe­yi yok." Yok, si­zin ol­sun. İyi­ler si­zin ol­sun, kö­tü­ler bi­zim ol­sun, ama, bu­nu be­nim hal­kım bi­li­yor, na­sıl ol­du­ğu­nu da tak­dir ede­cek güç­te halk. San­ki bü­tün işi gü­cü bit­miş, bu­ra­ya, kür­sü­ye çık­tı "Ana­va­tan şu­nu yap­tı" di­yor. İyi, ta­mam, öy­le yap­tık, ama bu pa­ket bi­zim­dir. Bu pa­ke­ti… Biz, Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­min­de her ye­di se­ne­de bir kav­ga edil­me­sin bu Mec­lis­te di­ye, bir kriz çık­ma­sın di­ye, iki se­ne ev­ve­lin­den Sa­yın Baş­ba­ka­na mek­tup yaz­dık. O mek­tu­bu­mu­za ce­vap ver­sey­di, bu pa­ket ev­vel­den ge­ti­ril­sey­di, bu­ra­da şim­di bu pa­ket ko­nu­şu­lur­ken si­vil top­lum ör­güt­le­ri­ne so­rul­say­dı, ana­ya­sal ku­ru­luş­la­ra so­rul­say­dı, ana mu­ha­le­fe­tin ve di­ğer mu­ha­le­fe­tin gö­rüş­le­ri alın­say­dı da, halk se­çer­ken doğ­ru dü­rüst se­çi­yor bu­nu di­ye, hep bir­lik­te, bu­nun eme­ği bi­zim, he­pi­mi­zin de­sey­dik da­ha iyi de­ğil miy­di? Ne olur­du bir kon­sen­süs ya­ra­tıl­say­dı? Çok mu yan­lış olur­du? An­la­ma­dım git­ti.

Evet, kim is­te­mi­yor ki dört se­ne­de… Mil­let­ve­kil­le­ri­nin beş se­ne­si­nin faz­la ol­du­ğu­nu, dört se­ne­nin nor­mal ol­du­ğu­nu her­kes söy­le­mez mi? Söy­lü­yor. İş­te beş se­ne­lik mil­let­ve­ki­li bel­li. Bu­ra­da bir­bir­le­ri­ne ta­ham­mül­le­ri kal­ma­dı, ko­nuş­ma­la­rı­na bi­le ta­ham­mül ede­mez ol­du­lar. De­mek ki, dört se­ne­de bir bu ka­fa­la­rı, bu vü­cut­la­rı ye­ni­le­mek la­zım.

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Na­sıl de­ğiş­ti­re­ce­ğiz?

MU­ZAF­FER R. KUR­TUL­MU­ŞOĞ­LU (De­vam­la) - La­zım de­rim o za­man. Çün­kü, öy­le, yo­rul­muş­tur, o be­yin yo­rul­du de­mek­tir ki kav­ga edi­yor­su­nuz, ta­ham­mül ede­mi­yor­su­nuz. Kim olur­sa ol­sun -sa­de­ce siz de­ğil- kim laf atı­yor­sa, eğer kür­sü­de­ki ha­ti­bi din­le­me lüt­fun­da, na­zik­li­ğin­de bu­lu­na­mı­yor­sa, on­da bir şey var­dır ta­bii ki. Ama, tek­rar söy­lü­yo­rum: Bu­ra­ya çı­kan her ha­tip de hiç kim­se­yi in­ci­te­cek bir laf söy­le­me hak­kı­na sa­hip de­ğil. En azın­dan yurt­taş­lık gö­re­vi­ni oku­muş ol­ma­sı la­zım. Yurt­taş­lık ki­ta­bın­da şu­nu ya­zar: "Bi­ri­nin hak­kı­nın baş­la­dı­ğı yer­de di­ğe­ri­nin hak­kı bi­ter." der. Bu­nu bil­me­yen bu­ra­da otur­ma­sın, ko­nuş­ma­sın. Öy­le ha­ka­ret var mı bir­bi­ri­ni­ze! Cum­hur­baş­ka­nı­na ha­ka­ret ede­cek­si­niz, Baş­ba­ka­na ha­ka­ret ede­cek­si­niz, on­dan son­ra, otur­du­ğu­nuz yer­den bir­bi­ri­ni­ze laf ata­cak­sı­nız! Ee ne ol­du bu­ra­sı? Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti'nin Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ni il­ko­kul ço­cuk­la­rı­nın oku­du­ğu sı­nı­fa ben­ze­ti­riz o za­man. Evet, on­dan son­ra kav­ga da eder­si­niz, laf da atar­sı­nız. La­fı at­tık­tan son­ra ta­bii ki bi­raz son­ra da kav­ga baş­lar. İn­san ta­bi­atın­da var­dır bu. Her­kes Kur­tul­mu­şoğ­lu de­ğil ki, ye­rin­de otur­du­ğu gi­bi din­le­sin, bu­ra­ya da gel­di­ğin­de is­te­di­ği gi­bi ko­nuş­sun; kim­se­nin hak­kı­nı ye­me­den, kim­se­ye ha­ka­ret et­me­den doğ­ru­la­rı söy­le­sin. Ba­zen söy­le­ye­mez ta­bii. İş­te o za­man ta­ham­mül ede­cek­sin.

Evet, Cum­hur­baş­ka­nı­nı hal­kın seç­me­si ka­dar do­ğal bir şey yok. Ama, sev­gi­li ar­ka­daş­la­rım, bu ya­sa­yı biz ge­tir­dik ama, bu ya­sa­nın ek­sik­le­ri var, bu­nu ka­bul edin. Bu­gün­kü bu Cum­hur­baş­ka­nı­nın yet­ki­siy­le bu­nu hal­ka seç­ti­rir­se­niz, ha­ki­ka­ten, yü­rüt­me ile Cum­hur­baş­ka­nı ara­sın­da so­run da­ha faz­la olur, bu­gün­kün­den da­ha da faz­la olur, bu­nu bi­lin. Ama, ne ya­pa­yım ki, sı­kış­tır­dı­nız, "siz bi­zim Cum­hur­baş­ka­nı­nı bu­ra­da seç­tir­me­di­niz, biz de si­ze, bu­yu­run, Ana­va­tan Par­ti­si, se­nin tek­li­fi­ni ka­bul edi­yo­ruz" di­ye ge­tir­di­niz bu­ra­ya.

YIL­MAZ KA­YA (İz­mir) - Oy ver­me­yin o za­man.

MU­ZAF­FER R. KUR­TUL­MU­ŞOĞ­LU (De­vam­la) - Bi­zim ta­bii ki, sö­zü­müz­den dön­me­miz ola­sı mı? Var mı böy­le sö­zü­müz­den dön­mek? Ha­yır ve so­nu­na ka­dar da des­tek­li­yo­ruz. Ba­kı­nız, bu­gün kul­la­nı­lan oy­da 4 ta­ne oy ki­min? Ne­re­den çık­tı o kır­mı­zı oy?

MUS­TA­FA ER­DO­ĞAN YE­TENÇ (Ma­ni­sa) - Bi­zim de­ğil, bi­ze laf söy­le­me.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Bu­yu­run efen­dim

MU­ZAF­FER R. KUR­TUL­MU­ŞOĞ­LU (De­vam­la) - Sev­gi­li ar­ka­daş­la­rım, her­kes ne yap­tı­ğı­nı çok iyi bi­lir. Ba­kı­nız, 11.00'den 24.00'e ka­dar -ge­ce sa­ba­ha ka­dar ne­re­dey­se- ça­lış­ma ne­re­de bu şe­kil­de? Ne­dir, ne­re­ye gi­di­yo­ruz? Ni­ye bu­gü­ne ka­dar ge­tir­me­dik bu ka­nun tek­lif­le­ri­ni de, şim­di hep­si­ni bir­bi­ri­nin pe­şi­ne sı­ra­lı­yo­ruz, ge­ti­ri­yo­ruz? Ne­dir bu te­la­şe?

Halk, za­ten si­zi bi­li­yor, si­zin ne ka­dar gü­zel iş yap­tık­la­rı­nı­zı bi­li­yor(!) ona gö­re si­zi de­ğer­len­di­re­cek. Ya­sa­la­rı çok çı­kar­mak­la, uy­gu­la­ya­ma­dı­ğı­nız müd­det­çe, si­ze halk oy mu ve­re­cek zan­ne­di­yor­su­nuz? Bu­ra­da yan­lı­şı söy­le­di­ği­niz­de, bu­ra­ya kalk­tı­ğı­nız­da "evet, biz yan­lış yap­tık" de­di­ği­niz­de oyu­nu­zu mu ke­se­cek zan­ne­di­yor­su­nuz? Di­ye­cek ki: "Ulan, afe­rin be, doğ­ru­ya doğ­ru de­di, yan­lı­şa yan­lış de­di" di­ye siz oy alır­sı­nız, ama doğ­ru­yu ya­par­sa­nız alır­sı­nız, doğ­ru­yu yap­maz­sa­nız hiç­bir şey ala­maz­sı­nız. Onun için, bu­ra­ya çı­kıp…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

MU­ZAF­FER R. KUR­TUL­MU­ŞOĞ­LU (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, he­men bi­ti­ri­yo­rum.

Bu­ra­ya çı­kan ar­ka­daş­la­rım, kür­sü ada­bı­na, ne olur, uy­sun­lar; kim­se­yi in­cit­me­sin­ler, kim­se­yi kır­ma­sın­lar!

Ba­kı­nız ar­ka­daş­la­rım, şu­ra­da, gö­zü­mün önün­de rah­met­li Ömer, gö­zü­mün önün­de bu­ra­dan gi­den ar­ka­daş­la­rı­mın hep­si. Ne ol­du? Nur için­de yat­sın­lar. Bu dün­ya ge­lip ge­çi­ci, bu Mec­lis de ge­çi­ci. Kır­ma­yın bir­bi­ri­ni­zi, üz­me­yin bir­bi­ri­ni­zi, bil­di­ği­ni­zi söy­le­yin, doğ­ru­yu söy­le­yin. Yan­lış­lar­la bir şey yap­ma­ya kalk­ma­yın di­yo­rum.

He­pi­ni­ze sev­gi­ler su­nu­yo­rum, say­gı­lar su­nu­yo­rum. (Al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Kur­tul­mu­şoğ­lu.

Şah­sı adı­na, Ka­ra­man Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Mev­lüt Ak­gün. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sü­re­niz beş da­ki­ka efen­dim.

MEV­LÜT AK­GÜN (Ka­ra­man) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun'un 1'in­ci mad­de­si üze­rin­de şah­sım adı­na söz al­mış bu­lun­mak­ta­yım. Yü­ce he­ye­ti say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu­gün, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız ta­ra­fın­dan ia­de edi­len Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri­ni ele alı­yo­ruz. İa­de ge­rek­çe­le­ri­ne bak­tı­ğı­mız za­man, ge­rek­çe­le­rin hu­ku­ki ol­mak­tan zi­ya­de si­ya­si ge­rek­çe­ler ol­du­ğu gö­rü­le­cek­tir.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ön­ce­lik­le, bu Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri­ne ne­den ge­rek du­yul­muş­tur? Ni­çin cum­hur­baş­ka­nı­nın halk ta­ra­fın­dan se­çil­me­si gün­dem­de­dir. Kı­sa­ca, bu sü­re­ci ir­de­le­ye­cek olur­sak, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si, mev­cut ya­zı­lı Ana­ya­sa ku­ral­la­rıy­la ola­ğan sey­rin­de cum­hur­baş­ka­nı se­çi­mi­ne gi­der­ken, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ta­ra­fın­dan ge­ri­lim ve kriz po­li­ti­ka­sıy­la kar­şı kar­şı­ya bı­ra­kıl­mış­tır. Ön­ce, Sa­bih Ka­na­doğ­lu ve Er­do­ğan Te­ziç ta­ra­fın­dan 367 fik­ri or­ta­ya atıl­mış, da­ha son­ra Mec­lis­ten ka­çıl­mış, iş Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne ha­va­le edil­miş, bu ara­da, "Ça­tış­ma çı­kar" uya­rı­sı Yü­ce Mah­ke­me­ye yö­nel­til­miş­tir.

Yi­ne, de­mok­ra­si ta­ri­hi­miz­de ge­ce ya­rı­sı bil­di­ri­si ye­ri­ni al­mış­tır. Ana­ya­sa Mah­ke­me­si, çok tar­tı­şı­lan ka­ra­rıy­la, Mec­li­sin cum­hur­baş­ka­nı­nı seç­me­si­nin önü­nü tı­ka­mış­tır. Mec­li­sin ve mil­le­tin ira­de­si blo­ke edil­miş­tir. 367 top­lan­tı ye­ter sa­yı­sı herhâlde dün­ya­nın hiç­bir hu­kuk dü­ze­nin­de yok­tur. İs­tan­bul Ba­ro­su es­ki Baş­ka­nı Avu­kat Yü­cel Say­man, bu sü­re­ce "Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çim sü­re­ci hu­kuk dı­şı bir sü­reç­tir. Hu­kuk ka­lı­bı­na uy­du­ru­lu­yor, uy­ma­sa da uy­du­rul­ma­ya ça­lı­şı­lı­yor." di­ye­rek, ken­di­ne gö­re ta­rif et­miş­tir.

De­mok­ra­tik sis­te­mi tı­ka­yan Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ka­ra­rın­dan son­ra sis­te­min önü­nü aç­mak ve 1982 Ana­ya­sa­sı'yla ge­ti­ri­len bir den­ge­siz­li­ği or­ta­dan kal­dır­mak ama­cıy­la bu Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği gün­de­me gel­miş­tir. 1982 Ana­ya­sa­sı'yla so­rum­suz Cum­hur­baş­kan­lı­ğı ma­ka­mı­na, se­çim­le iş ba­şı­na ge­len ve hal­ka kar­şı so­rum­lu olan hükûme­tin üze­rin­de çok ge­niş yet­ki­ler ta­nın­mış­tır. Hiç­bir par­la­men­ter de­mok­ra­tik sis­tem­de cum­hur­baş­ka­nı­nın bu ka­dar ge­niş yet­ki­le­ri yok­tur. Ya­pıl­mak is­te­nen, Ana­ya­sa'da Cum­hur­baş­ka­nı­na ve­ri­len yet­ki­le­ri ay­nen mu­ha­fa­za ede­rek, sa­de­ce se­çim usu­lü­nü de­ğiş­tir­mek ve Cum­hur­baş­ka­nı­nı hal­ka seç­tir­mek­tir. Böy­le­ce, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çim­le­ri­ni bir kav­ga un­su­ru, ma­ka­mı­nı da tar­tış­ma ko­nu­su ol­mak­tan çı­kar­mak is­ten­mek­te­dir.

Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız, ia­de ge­rek­çe­sin­de, özet­le, bu de­ği­şik­li­ğin, re­jim de­ği­şik­li­ği ge­ti­re­ce­ği, bir ör­ne­ği­nin bu­lun­ma­dı­ğı, bu­gün ana­ya­sal sis­tem­de Cum­hur­baş­ka­nı­nın yan­sız ol­du­ğu, den­ge ve is­tik­rar un­su­ru ol­du­ğu­nu be­lirt­mek­te­dir. Ay­rı­ca, dev­let baş­ka­nı ve ha­kem sı­fa­tıy­la, dev­let or­gan­la­rı­nın dü­zen­li ve uyum­lu ça­lış­ma­sı için ça­lı­şıl­dı­ğı­nı, hal­kın se­çe­ce­ği bir cum­hur­baş­ka­nı­nın bu özel­lik­le­re uy­gun dav­ra­nış gös­te­re­me­ye­ce­ği­ni ifa­de et­miş­tir.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu ge­rek­çe­le­re ka­tıl­mak müm­kün de­ğil­dir. Bir de­fa, ge­ti­ri­len, re­jim de­ği­şik­li­ği de­ğil, mev­cut ku­ral­lar ay­nen mu­ha­fa­za edi­le­rek, sa­de­ce se­çim usu­lü­nü de­ğiş­tir­mek­tir. Bu de­ği­şik­lik, ken­di­ne öz­gü bir de­ği­şik­lik­tir.

Ni­te­kim, Mus­ta­fa Ke­mal Pa­şa, 1 Ara­lık 1921 ta­ri­hin­de Mec­lis­te re­jim ve sis­tem tar­tı­şı­lır­ken "Ne ya­pa­lım ki de­mok­ra­si­ye ben­ze­mi­yor­muş, sos­ya­liz­me ben­ze­mi­yor­muş, hiç­bir şe­ye ben­ze­mi­yor­muş! Efen­di­ler, biz, ben­ze­me­mek­le ve ben­zet­me­mek­le if­ti­har et­me­li­yiz! Çün­kü, biz, bi­ze ben­zi­yo­ruz." de­miş­tir. Pe­ki, biz, bu­gün, ni­ye baş­ka­la­rı­na ben­ze­ye­lim? Kal­dı ki, mev­cut Cum­hur­baş­ka­nı­mı­zın yan­sız ve ta­raf­sız dav­ran­dı­ğı­nı id­dia ede­bi­lir mi­yiz? Yap­tı­ğı ata­ma­lar­dan af­fet­ti­ği mahkûmla­ra, ge­ce­si­ne ka­tıl­dı­ğı te­le­viz­yon­lar­dan mil­let­ve­kil­le­ri­ne gön­der­di­ği da­vet­le­re ka­dar, hep, bel­li bir si­ya­si gö­rü­şe ya­kın dur­du­ğu­nu he­pi­miz bi­li­yo­ruz.

İa­de ge­rek­çe­le­ri ara­sın­da "Cum­hur­baş­ka­nı­nı hal­kın seç­me­si du­ru­mun­da, bir ta­raf­ta Baş­ba­ka­nın, di­ğer ta­raf­ta halk ta­ra­fın­dan se­çi­len Cum­hur­baş­ka­nı­nın var­lı­ğı yü­rüt­me or­ga­nı­nı iki baş­lı kı­la­cak ve si­ya­sal­laş­tı­ra­cak, den­ge ve is­tik­rar ma­ka­mı ol­mak­tan çı­ka­ra­cak." de­ni­yor. Bu ge­rek­çe­ye de ka­tıl­mak müm­kün de­ğil­dir. Bu­gün, bir­çok Av­ru­pa ül­ke­sin­de, cum­hur­baş­ka­nı­nı halk seç­ti­ği gi­bi, 5+5 for­mü­lüy­le ye­ni­den se­çil­mek is­te­ye­cek olan Cum­hur­baş­ka­nı, hal­kın ta­lep­le­ri­ne da­ha açık ola­cak ve hal­kın tem­sil­ci­le­riy­le da­ha uyum­lu ça­lı­şa­cak­tır.

Kal­dı ki, bu­gün­kü sis­te­min kriz üret­me­di­ği söy­le­ne­bi­lir mi? Cum­hu­ri­yet ta­ri­hi­nin en bü­yük si­ya­si ve eko­no­mik kri­zi, Cum­hur­baş­ka­nı­nın Baş­ba­ka­na Ana­ya­sa fır­lat­ma­sıy­la ol­ma­mış mı­dır? Mev­cut Cum­hur­baş­ka­nı, hem ön­ce­ki Hükûmet hem de bu­gün­kü AK Par­ti Hükûme­tiy­le uyum­lu ça­lı­şa­bil­miş mi­dir?

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Bu­yu­run, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yın.

MEV­LÜT AK­GÜN (De­vam­la) - De­mek ki, bu­gün­kü sis­tem, kriz üret­me­ye da­ha ya­kın bir sis­tem­dir.

Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mı­zın ia­de ge­rek­çe­le­ri ara­sın­da, Mec­li­sin meş­ru­iye­ti­ni sor­gu­la­yan ifa­de­ler var­sa da, 16 Ma­yıs­ta gö­rev sü­re­si do­lan ve ken­di­si­ni se­çen par­ti­le­rin Mec­lis dı­şın­da kal­dı­ğı he­sap edi­lir­se, ki­min meş­ru­iye­ti­nin sor­gu­lan­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni ka­mu­oyu­nun tak­di­ri­ne bı­ra­kı­yo­rum.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; dün, 27 Ma­yıs ta­ri­hi idi. Bu ta­rih, de­mok­ra­si ta­ri­hi­miz­de ka­ra bir say­fa ola­rak anıl­mak­ta­dır. Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­sin­den is­ti­fa eden Hakkâri Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Esat Ca­nan "CHP, muh­tı­ra­dan me­det umu­yor." di­yor.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Sen ne söy­lü­yor­sun? Bak, Af­yon­lu­lar ge­li­yor, ha­be­rin ol­sun!

MEV­LÜT AK­GÜN (De­vam­la) - Sa­yın Bay­kal da ken­di­si­ne so­ru­lan bir so­ru­ya, dar­be dö­nem­le­rin­den son­ra si­ya­si yel­pa­ze­nin de­ğiş­ti­ği­ni id­dia ede­rek, ör­nek ola­rak da 12 Mart ve 28 Şu­ba­tı gös­ter­mek­te­dir. Adı­na sos­yal de­mok­rat di­yen­le­rin, ko­nu­mu­nu ye­ni­den göz­den ge­çir­me­si ge­re­kir.

YIL­MAZ KA­YA (İz­mir) - Sen ken­di ko­nu­mu­na bak.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Sen ken­di ko­nu­mu­nu göz­den ge­çir.

MEV­LÜT AK­GÜN (De­vam­la) - Bu, sos­yal de­mok­ra­si de­ğil, ol­sa ol­sa, pos­tal de­mok­ra­si olur.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

HÜ­SE­YİN EK­MEK­Cİ­OĞ­LU (An­tal­ya) - Ya­kış­mı­yor, ya­kış­mı­yor, bu söz­ler sa­na ya­kış­mı­yor.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Dol­ma­bah­çe'de ne ko­nuş­tu­ğu­nu an­lat­sa­na sen!

MEV­LÜT AK­GÜN (De­vam­la) - Bu dü­şün­ce­ler­le, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mı­zın ia­de ge­rek­çe­le­ri­ne ka­tıl­mı­yo­rum.

Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri­nin Mec­li­si­miz­den ay­nen ge­çe­ce­ği­ni umu­yor, yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­ruz Sa­yın Ak­gün.

Şah­sı adı­na, Kas­ta­mo­nu Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Mu­sa Sı­va­cı­oğ­lu.

Bu­yu­run Sa­yın Sı­va­cı­oğ­lu.

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (Kas­ta­mo­nu) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; gö­rü­şül­mek­te olan Ana­ya­sa­nın Ba­zı Mad­de­le­ri­nin De­ğiş­ti­ril­me­si­ne İliş­kin 1433 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Ta­sa­rı­sı üze­rin­de şah­sım adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Yü­ce he­ye­ti say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Ge­ti­ril­mek is­te­nen de­ği­şik­lik, bi­lin­di­ği üze­re, 1982 Ana­ya­sa­sı'nda Mil­let Mec­li­si se­çim­le­ri beş yıl­da bir ya­pıl­mak üze­re hük­me bağ­lan­mış idi. 1961 Ana­ya­sa­sı'nda ise, bu sü­re, dört yıl ola­rak tes­pit edil­miş­ti.

Öte­den be­ri, mu­ha­le­fe­tin de is­te­di­ği, sık sık di­le ge­tir­dik­le­ri er­ken se­çim şek­lin­de­ki mu­ha­le­fe­tin gö­rü­şü ve ne­ti­ce­de ik­ti­dar par­ti­si­nin ha­zır­la­mış ol­du­ğu bu ta­sa­rıy­la bir­lik­te, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si se­çim­le­ri­nin dört yıl­da bir ya­pıl­ma­sı bu ta­sa­rıy­la ge­ti­ril­mek­te­dir.

Çok par­ti­li si­ya­si ha­ya­ta geç­ti­ği­miz 1950 se­çim­le­rin­den gü­nü­mü­ze ka­dar, 13 mil­let­ve­ki­li ge­nel se­çi­mi, 8 mil­let­ve­ki­li ara se­çi­mi, 11 ye­rel yö­ne­tim­ler se­çi­mi, 8 Cum­hu­ri­yet Se­na­to­su kıs­mi se­çi­mi ol­mak üze­re 41 ta­ne se­çim ya­pıl­mış bu­lun­mak­ta­dır.

Evet, se­çim­ler, mil­let ira­de­si­nin Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ne yan­sı­ma­la­rı­nın bir işa­re­ti­dir.

Da­ha ön­ce Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na ko­nu­şan Sa­yın Oya Aras­lı, ta­lih­siz bir be­yan­la "Ço­ğun­luk ira­de­si, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ira­de­si, hal­kın ira­de­si­ne bağ­la­na­maz." şek­lin­de bir ifa­de­de bu­lun­du­lar. Bu, açık­ça­sı, Ana­ya­sa pro­fe­sö­rü olan Ho­ca­mı­zın, Ana­ya­sa'nın 6'ncı mad­de­sin­de işa­ret edi­len Ege­men­li­ğin ka­yıt­sız şart­sız mil­le­te ait ol­du­ğu…

OYA ARAS­LI (An­ka­ra) - Ne ala­ka­sı var ya?

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) - …Türk mil­le­ti­nin ege­men­li­ği­ni Ana­ya­sa'nın koy­du­ğu esas­la­ra gö­re yet­ki­li or­gan­lar eliy­le kul­la­na­ca­ğı­na, ege­men­li­ğin kul­la­nıl­ma­sı­nın hiç­bir su­ret­le, hiç­bir ki­şi­ye, züm­re­ye ve­ya sı­nı­fa bı­ra­kı­la­ma­ya­ca­ğı­na, hiç­bir kim­se ve­ya or­gan kay­na­ğı­nı Ana­ya­sa'dan al­ma­yan dev­let yet­ki­si­ni kul­la­na­maz iliş­ki­siy­le ta­ma­men çe­liş­ki­li bir va­zi­yet­te­dir. Bu, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin ça­tı­sı al­tın­da yer alan ege­men­li­ğin ka­yıt­sız şart­sız mil­le­te ait ol­du­ğu il­ke­si­ne ta­ma­men de ay­kı­rı bir va­zi­yet­te­dir.

Ve yi­ne, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­sin­den ko­nu­şan Sa­yın Ak­söz'ün de "Biz, hu­kuk sa­va­şı­nı ka­zan­dık." şek­lin­de bir be­yan­la­rı ol­du.

Evet, bel­ki de bu… Son mer­ci ola­rak Ana­ya­sa Mah­ke­me­si el­bet­te son ka­ra­rı ve­re­bi­lir, an­cak, bu, hiç­bir za­man Türk mil­le­ti­nin ver­di­ği bir ka­rar ma­na­sı­na da ge­le­mez.

Elim­de, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­nin Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne mü­ra­ca­at et­ti­ği­ne iliş­kin bir la­yi­ha­la­rı var.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Di­lek­çe, di­lek­çe…

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) - Bu­ra­da, da­va­cı Ali To­puz, Ke­mal Ana­dol ol­mak üze­re im­za­lar atıl­mış ve Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne mü­ra­ca­at edil­miş. Bu­ra­da açık­ça "Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ta­ra­fın­dan Cum­hur­baş­ka­nı­nın se­çil­me­si derhâl dur­du­rul­ma­lı­dır, yü­rüt­me­nin dur­du­rul­ma ka­ra­rı ve­ril­me­li­dir" şek­lin­de Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne mü­ra­ca­at edi­li­yor.

YIL­MAZ KA­YA (İz­mir) - Oku da bi­raz Ana­ya­sa öğ­ren!

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) - Bu­ra­da, evet, da­va­cı Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si, da­va­lı Türk mil­le­ti­nin ira­de­si. Evet, da­va­lı Türk mil­le­ti­nin ira­de­si. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar, CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

YIL­MAZ KA­YA (İz­mir) - Hâlâ ken­di­ni­zi öy­le avu­tu­yor­su­nuz, öy­le avu­nu­yor­su­nuz,

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) - Bu­nun avu­ka­tı, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de ço­ğun­lu­ğu da olan Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si.

OYA ARAS­LI (An­ka­ra) - Mu­sa Bey, siz oku­du­ğu­nu­zu an­la­mı­yor­su­nuz.

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) - Bun­la­rın da­va­sı, de­lil­le­ri, şa­hit­le­ri her şe­yiy­le ha­zır. Bu, ne­re­ye gi­de­cek?

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Mu­sa Bey, hu­kuk­çu mu­su­nuz siz?

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) - Evet, ar­tık, Ana­do­lu'nun bü­tün şe­hir­le­ri, bü­tün il­çe­le­ri, bü­tün köy­le­ri mu­ra­fa­alı bir du­ruş­ma ya­pa­cak. Mu­ra­fa­anın ne de­mek ol­du­ğu­nu da bi­zim hu­kuk­çu­la­rı­mız çok iyi bi­lir­ler.

OYA ARAS­LI (An­ka­ra) - Sen söy­le­dik­le­ri­ni bir iyi bil­sen de, baş­ka­la­rı­nın ne­yi bi­lip bil­me­di­ği­ni bir an­la­san.

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) - Şu an­da za­ten bir yer­de du­ruş­ma baş­la­dı, de­vam edi­yor. Ana­do­lu'nun bü­tün il­çe­le­rin­de, köy­le­rin­de, şe­hir­le­rin­de bu de­vam edi­yor.

OR­HAN Dİ­REN (To­kat) - Ka­rar 22 Tem­muz­da…

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) - Ne­ti­ce­de, 22 Tem­muz ta­ri­hi gel­di­ğin­de…

YIL­MAZ KA­YA (İz­mir) - O za­man da AKP kal­ma­ya­cak.

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) - …evet, tem­yiz mah­ke­me­si ola­rak da yü­ce Türk mil­le­ti bir ka­rar ve­re­cek. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

UFUK ÖZ­KAN (Ma­ni­sa) - Bu ka­ra­rı gö­re­ce­ğiz 23 Tem­muz­da, gö­re­ce­ğiz.

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) - Yü­ce Türk mil­le­ti­nin o ka­ra­rı, iş­te bu­ra­da ifa­de­si bu­lu­nan, ege­men­li­ğin ka­yıt­sız şart­sız Türk mil­le­ti­ne ait ol­du­ğu­nun ira­de­si­nin, ye­ni­den, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de te­cel­li­si­dir. Bu ira­de­den de hiç­bir kim­se­nin, hiç­bir gru­bun -is­ter ik­ti­dar­da ol­sun, is­ter mu­ha­le­fet­te ol­sun- bun­dan ka­çın­ma­sı da müm­kün de­ğil­dir.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

YIL­MAZ KA­YA (İz­mir) - Ka­ça­ma­ya­cak­sı­nız za­ten, ka­ça­ma­ya­cak­sı­nız.

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) - Bun­dan ta­bii ki siz ka­ça­ma­ya­cak­sı­nız.

YIL­MAZ KA­YA (İz­mir) - Gö­mü­le­cek­si­niz, gö­mü­le­cek­si­niz.

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; ar­tık, son du­rum­la­rı­na doğ­ru yak­la­şı­yo­ruz.

22 Tem­muz ta­ri­hi gel­di­ğin­de, 23 Tem­muz sa­ba­hın­da san­dık­lar açıl­dı­ğın­da, bu da­va­yı ki­min ka­zan­dı­ğı, ege­men­li­ğin ka­yıt­sız şart­sız ki­me ait ol­du­ğu, millî ira­de­nin ne şe­kil­de te­cel­li ede­ce­ği ve ne­ti­ce­de tem­yiz mer­ci­si­nin yegâne sa­hi­bi­nin Türk mil­le­ti ol­du­ğu açık ve net bir şe­kil­de gö­rü­le­cek di­yor, ben, yü­ce Mec­li­si, sev­gi, say­gı, mu­hab­bet­le se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

YIL­MAZ KA­YA (İz­mir) - Da­va­dan ka­çan hu­kuk­çu mu olur ya!

OR­HAN Zİ­YA Dİ­REN (To­kat) - Ak­si­ni söy­le­yen mi var?

YIL­MAZ KA­YA (İz­mir) - Sen hu­kuk­çu mu­sun?

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­ruz Sa­yın Sı­va­cı­oğ­lu.

OYA ARAS­LI (An­ka­ra) - Sa­yın Baş­kan, bi­raz ön­ce ko­nu­şan söz­cü, adı­mı da zik­re­de­rek, gö­rüş­le­ri­mi çar­pıt­mak su­re­tiy­le açık­la­ma yap­mış­tır. Söz is­ti­yo­rum.

BAŞ­KAN - Efen­dim üze­rin­de in­ce­li­yo­rum.

69'un­cu mad­de­ye gö­re, lüt­fen, açık­la­ma ya­pa­bi­lir­si­niz, bu­yu­run. Yal­nız, ta­bii ki, sa­de­ce açık­la­ma ri­ca edi­yo­rum.

VII. - AÇIKLAMALAR VE SATAŞMALARA İLİŞKİN KONUŞMALAR

1.- An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li Oya Aras­lı'nın, Kas­ta­mo­nu Mil­let­ve­ki­li Mu­sa Sı­va­cı­oğ­lu'nun, ko­nuş­ma­sın­da, şah­sı­na sa­taş­ma­sı ne­de­niy­le ko­nuş­ma­sı

OYA ARAS­LI (An­ka­ra) - Sa­yın Baş­kan, söz ver­di­ği­niz için te­şek­kür ede­rim.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, ba­zı öy­le ko­nu­lar var­dır ki, bun­lar hu­kuk fa­kül­te­si bi­rin­ci sı­nı­fın­da öğ­re­ti­lir ve bil­me­yen­ler de bi­rin­ci sı­nıf­tan ikin­ci sı­nı­fa geç­mez­ler. Ama, ba­zı­la­rı için bir şe­yi bir ke­re an­lat­mak yet­mez, çün­kü öğ­ren­mez­ler, çün­kü an­la­maz­lar, bir­kaç ke­re an­lat­mak ge­re­kir. Ona rağ­men an­la­ya­ma­yan da olur. O za­man ya­pı­la­cak hiç­bir şey yok­tur...

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Bu mil­let ca­hil de­ğil Ho­cam.

OYA ARAS­LI (De­vam­la) - …bu, on­la­rın prob­le­mi­dir de­yip ola­yı bı­rak­mak ge­re­kir.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Bu mil­let ca­hil de­ğil.

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, mü­da­ha­le et­me­ye­lim.

OYA ARAS­LI (De­vam­la) - Ama, ben, bu­ra­da bir çar­pıt­ma ol­du­ğu için, gö­rüş­le­rim ta­ma­men yan­lış bir bi­çim­de an­la­şı­lıp, o an­la­ma doğ­rul­tu­sun­da bu­ra­ya yan­sı­tıl­dı­ğı için söz al­mak ih­ti­ya­cı­nı duy­dum.

Ege­men­li­ğin ka­yıt­sız şart­sız mil­le­te ait ol­du­ğu, he­pi­mi­zin bil­di­ği, yad­sı­ya­ma­ya­ca­ğı­mız, Ana­ya­sa'mız­da ya­zı­lı olan bir il­ke­dir. Böy­le bir il­ke­nin Ana­ya­sa'mız­da yer al­mış ol­ma­sın­dan he­pi­miz onur du­ya­rız, ama, ege­men­li­ğin hal­ka ait ol­ma­sı de­mek, Mec­lis­te­ki ço­ğun­lu­ğun ira­de­si­nin eşit­tir hal­kın ira­de­si ol­du­ğu an­la­mı­na gel­mez. Mec­lis­te ik­ti­dar da var­dır, mu­ha­le­fet de var­dır. İk­ti­dar par­ti­si mil­let­ve­kil­le­ri­ni de, halk, oyuy­la se­çer, ege­men­li­ği adı­na kul­lan­sın di­ye; mu­ha­le­fet par­ti­si mil­let­ve­kil­le­ri­ni de halk se­çer, ege­men­li­ği adı­na kul­lan­sın di­ye. Bu ne­den­le, "Ben ik­ti­da­rım, bu­ra­da ço­ğun­lu­ğum var, ne der­sem, bu hal­kın ira­de­si­ne eşit­tir, be­nim söy­le­di­ğim hal­kın ira­de­si." de­mek yan­lış­tır. Dün­ya­nın ne­re­si­ne gi­der­se­niz gi­din, yan­lış­tır. Bu, bir ta­hak­küm­cü de­mok­ra­si an­la­yı­şı­dır, bu de­mok­ra­si an­la­yı­şı bü­tün ül­ke­ler­de ta­ri­hin de­rin­lik­le­ri­ne gö­mül­müş­tür. Ama, içi­niz­de ki­mi­le­ri han­gi çağ­da ya­şa­dı­ğı­nın far­kın­da de­ğil ise, hâlâ ta­ri­hin de­rin­lik­le­rin­de, geç­miş­te kal­mış gün­le­rin­de ken­di­le­ri­ni ve Tür­ki­ye'yi ya­şı­yor var­sa­yı­yor­lar­sa, bu­na ya­pa­bi­le­ce­ği­miz hiç­bir şey yok­tur; zi­hin­le­ri açıl­sın, oku­sun­lar, oku­duk­la­rı­nı an­la­sın­lar, çağ­daş de­mok­ra­si­nin, ço­ğul­cu de­mok­ra­si­nin ne an­la­ma gel­di­ği­ni bi­le­bil­sin­ler di­le­ği­ni on­lar için ifa­de et­mek­ten baş­ka.

Ben de ay­nı di­le­ği bu­ra­da di­le ge­ti­ri­yo­rum. Be­nim söy­le­dik­le­rim­de hiç­bir yan­lış yok­tur. Ana­ya­sa hu­ku­ku ko­nu­sun­da ya­zıl­mış olan her ders ki­ta­bın­da, ilk say­fa­lar­da, bu be­nim söy­le­di­ğim ya­zı­lı­dır, ama, ta­bii oku­du­ğu­nu an­la­ya­bil­mek ge­rek. Oku­du­ğu­nu an­la­ya­ma­yan­la­ra da Al­lah böy­le bir ye­te­nek ver­sin di­ye di­li­yo­rum.

Say­gı­lar su­nu­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Aras­lı.

V. - KA­NUN TA­SA­RI VE TEK­LİF­LE­Rİ İLE KO­MİS­YON­LAR­DAN

GE­LEN Dİ­ĞER İŞ­LER (Devam)

5.- 10.5.2007 Ta­rih­li ve 5660 Sa­yı­lı Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun ve Cum­hur­baş­ka­nın­ca Bir Da­ha Gö­rü­şül­mek Üze­re Ge­ri Gön­der­me Tez­ke­re­si ile Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/1368)(S. Sa­yı­sı:1433) (Devam)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, 1'in­ci mad­de üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler ta­mam­lan­mış­tır.

Şim­di, mad­de­nin giz­li oy­la­ma­sı­na Ada­na ilin­den baş­lı­yo­ruz.

Sa­yın Kâtip Üye­ler ye­ri­ni al­sın ve gö­rev­le­ri­nin ba­şı­na gel­sin­ler lüt­fen.

(Oy­la­rın top­lan­ma­sı­na baş­lan­dı)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, oy­la­ma­da Ma­li­ye Ba­ka­nı Sa­yın Una­kı­tan ye­ri­ne Dev­let Ba­ka­nı Sa­yın Ali Ba­ba­can, Millî Sa­vun­ma Ba­ka­nı Sa­yın Gö­nül ye­ri­ne Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Sa­yın Os­man Pe­pe vekâle­ten oy kul­la­na­cak­lar­dır.

(Oy­la­rın top­lan­ma­sı­na de­vam edil­di)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, oyu­nu kul­lan­ma­yan­lar oyu­nu kul­lan­sın­lar, Kâtip üye­ler eğer kul­lan­ma­dıy­sa, kul­lan­sın.

(Oy­la­rın top­lan­ma­sı­na de­vam edil­di)

BAŞ­KAN - Oy­la­ma iş­le­mi ta­mam­lan­mış­tır.

Ku­pa­lar kal­dı­rıl­sın.

(Oy­la­rın ay­rı­mı ya­pıl­dı)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, 10.05.2007 ta­rih­li ve 5660 sa­yı­lı, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nu­nun 1'in­ci mad­de­si­nin giz­li oy­la­ma­sı so­nu­cu­nu açık­lı­yo­rum:

Oy­la­ma­ya 370 sa­yın mil­let­ve­ki­li ka­tıl­mış­tır.

Ka­bul         :     368

Ret              :         1

Ge­çer­siz     :         1

Böy­le­ce, mad­de ka­bul edil­miş­tir.

2'nci mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 2- Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın 79 un­cu mad­de­si­nin ikin­ci fık­ra­sın­da ge­çen "se­çim tu­ta­nak­la­rı­nı" iba­re­sin­den son­ra gel­mek üze­re "ve Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi tu­ta­nak­la­rı­nı" iba­re­si; son fık­ra­sın­da ge­çen "hal­ko­yu­na su­nul­ma­sı" iba­re­sin­den son­ra gel­mek üze­re "Cum­hur­baş­ka­nı­nın halk ta­ra­fın­dan se­çil­me­si" iba­re­si ek­len­miş­tir.

BAŞ­KAN - Mad­de üze­rin­de, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na, An­tal­ya Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Tun­cay Er­cenk.

Bu­yu­run efen­dim. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sü­re­niz on da­ki­ka.

CHP GRU­BU ADI­NA TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; çok önem­li bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­ni, yi­ne, bu kür­sü­de, yü­ce Mec­lis­te ko­nu­şu­yo­ruz.

Ön­ce­lik­le, bu tek­li­fin ge­ti­ri­li­şiy­le il­gi­li usul ko­nu­sun­da ya­pı­lan ha­ta­yı arz et­mek is­ti­yo­rum: Şim­di, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın ia­de tez­ke­re­si Mec­li­se 25/5/2007 ta­ri­hin­de gel­di, ay­nı gün Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu­na ha­va­le edil­di­ği bil­di­ril­di. Yi­ne, Da­nış­ma Ku­ru­lu top­lan­tı ta­ri­hi 26/5/2007, top­lan­tı sa­ati 10.30. İa­de tez­ke­re­si­nin Ge­nel Ku­rul­da okun­ma ta­ri­hi 26/5/2007, sa­ati 11.30. Ya­ni, kırk se­kiz sa­at geç­me­den ko­mis­yon­lar­da gö­rü­şül­me­si için top­la­nan Da­nış­ma Ku­ru­lu­nun ya­pıl­dı­ğı sa­at­ler­de, ia­de tez­ke­re­si he­nüz Ge­nel Ku­rul­da okun­muş de­ğil. Ya­ni, hu­ku­ki sü­reç, Ana­ya­sa'ya ve İç Tü­zük'e uy­gun ola­rak baş­la­tıl­mış de­ğil. Hu­ku­ki sü­reç, tez­ke­re­nin Ge­nel Ku­rul­da okun­ma­sın­dan son­ra baş­la­ya­cak ve Ge­nel Ku­rul­da okun­ma­sın­dan son­ra Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu­na ha­va­le edi­le­cek, an­cak 25/5 ta­ri­hin­de Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu­na ha­va­le edil­me­si usu­le ve İç Tü­zük'e ay­kı­rı bir du­rum. Özel­lik­le bu­nu yü­ce Mec­li­se arz et­mek is­ti­yo­rum.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; dö­ne­mi­ni ta­mam­la­mış, "Be­nim sü­rem bit­ti, ar­tık yo­rul­dum." di­yen bir Mec­li­sin Ana­ya­sa'da bu ka­dar önem­li bir de­ği­şik­li­ği yap­ma yet­ki­si­ni ken­di­sin­de gör­me­me­si ge­rek­ti­ği­ne ina­nı­yo­rum. Şim­di, se­çi­me git­me ka­ra­rı al­mış­sı­nız. Par­la­men­to 22 Tem­muz­da ye­ni­le­ne­cek ve ye­ni mil­let­ve­kil­le­ri Par­la­men­to­ya ge­le­cek, ama siz, gi­de­rek ül­ke­nin re­ji­mi­ni de et­ki­le­ye­bi­le­cek, top­lu­mun ya­pı­sı­nı, iş­le­yi­şi­ni, dev­le­tin ya­pı­sı­nı, ku­rum­lar ara­sın­da­ki di­ya­lo­ğu ku­ra­bi­le­cek de­ği­şik­li­ği ya­pan bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­nin, sü­re­si bit­miş bir Par­la­men­to­da ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si ve bu Mec­li­se ge­ti­ril­miş ol­ma­sı ben­ce ge­le­nek­le­re çok uy­gun bir dav­ra­nış de­ğil; ya­sa­ya da ay­kı­rı, ge­le­nek­le­re de ay­kı­rı­dır di­ye dü­şü­nü­yo­rum. Ül­ke­nin ro­ta­sı­nı ve sis­te­mi­ni de­ğiş­tir­me­ye dö­nük bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği bu. Bu ka­dar önem­li bir de­ği­şik­li­ğin gi­de­ra­yak, apar to­par, yan­gın­dan mal ka­çı­rır­ca­sı­na Mec­li­se ge­ti­ril­miş ol­ma­sı­nı doğ­ru bul­mu­yo­ruz, şık bul­mu­yo­ruz.

Şim­di, bu tek­lif na­sıl gel­di? Ma­ale­sef, ak­şam ya­tı­lı­yor, sa­bah kal­kı­lı­yor, "Bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği ya­pa­lım." Na­sıl bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği bu? Sis­te­mi de­ğiş­ti­ren bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği. Bir apart­man yö­ne­tim kad­ro­su­nun oluş­tu­ra­ca­ğı bir yö­net­me­lik ha­zır­la­mı­yor­su­nuz, de­ğiş­tir­mi­yor­su­nuz; Ana­ya­sa'yı de­ğiş­ti­ri­yor­su­nuz, ya­ni, Ana­ya­sa, bir top­lu­mun iş­le­yi­şi­ni, te­me­li­ni, ku­ral­la­rı­nı or­ta­ya ko­yan bir Ana­ya­sa, bir ku­rum. Siz bu­ra­da bir de­ği­şik­lik ya­par­ken çok önem­li tar­tış­ma­la­rı, çok önem­li dü­şün­ce­le­ri, or­ta­ya çı­kıp, ma­sa­ya ya­tı­rıp on­dan son­ra tar­tı­şa­rak an­cak böy­le bir de­ği­şik­li­ğin ül­ke­ye ne ge­ti­rip gö­tür­me­ye­ce­ği­ni tar­tış­tık­tan son­ra tek­li­fi ge­tir­me­niz­de ya­rar var­dır di­ye dü­şü­nü­yo­rum.

Şim­di, AKP'li söz­cü­ler di­yor­lar ki: "Efen­dim bun­lar tar­tı­şıl­dı, yir­mi yıl­dır tar­tı­şı­lı­yor." Tar­tış­ma ile ko­nuş­ma­yı ayır­mak la­zım. Tar­tış­ma ay­rı şey, ko­nuş­ma ay­rı şey. Yir­mi yıl­dır bel­ki bu ko­nu ko­nu­şu­lu­yor ama, üni­ver­si­te­ler­le, bi­lim or­gan­la­rıy­la, TÜ­Sİ­AD'la, si­vil top­lum ör­güt­le­riy­le, ba­ro­lar­la, si­ya­set adam­la­rıy­la, ho­ca­lar­la, mu­ha­le­fet par­ti­le­riy­le, top­lu­mun de­ği­şik ke­sim­le­riy­le otu­rup ko­nu­şu­la­rak ha­zır­lan­mış bir tek­lif de­ğil. Bu açı­dan önem­li bir yan­lı­şın bu Mec­lis ta­ra­fın­dan da red­de­di­le­ce­ği­ni dü­şü­nü­yo­rum.

Si­vil top­lum ör­güt­le­rin­den gö­rüş alın­ma­mış, hiç­bir üni­ver­si­te­den gö­rüş alın­ma­mış. Bir yıl, iki yıl tar­tı­şıl­ma­sı ge­re­ken bir tek­lif bu. An­cak on­dan son­ra, ar­tı­sıy­la ek­si­siy­le bu Mec­li­sin önü­ne ge­ti­ril­me­si ge­re­ken bir tek­lif. Sü­re­si bit­miş bir Mec­li­sin hat­ta, böy­le bir tek­li­fi gö­rüş­me­si ve ka­bul et­me­si, öy­le sa­nı­yo­rum ki, Tür­ki­ye'nin ge­le­nek­le­ri­ne, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti'nin dev­le­ti­nin cid­di­ye­ti­ne de si­ya­si dev­let ada­mı­nın cid­di­ye­ti­ne de ya­kış­maz di­ye dü­şü­nü­yo­rum.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; ön­ce­lik­le şu­nu be­lirt­mek is­ti­yo­rum: Si­ya­set inat­la ya­pıl­maz, si­ya­set­te inat­laş­ma ol­maz; Ana­ya­sa'yla, halk­la, dev­le­tin ku­rum­la­rıy­la inat­laş­ma ol­maz; he­le hu­kuk­la, yar­gıy­la hiç inat­laş­ma ol­maz. Şim­di, ben öy­le sa­nı­yo­rum ki, bu tek­lif, bir inat­laş­ma so­nu­cu ola­rak ge­ti­ril­di­ği­ni gö­rü­yo­ruz ve bu­nun ör­nek­le­ri­ni de ben si­ze izin ve­rir­se­niz arz et­mek is­te­ye­ce­ğim.

Şim­di, ik­ti­dar, Baş­ba­kan halk­la, üni­ver­si­tey­le, mu­ha­le­fet ile kav­ga et­mez. Her­kes­le uz­la­şa­rak dev­le­ti yö­net­mek zo­run­da­sı­nız. Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­min­de inat­la­şıl­dı. Dev­le­ti ve mil­le­ti, bay­ra­ğıy­la ba­ğım­sız­lı­ğı­nı, dev­le­tin tek­li­ği­ni, ulu­sal bü­tün­lü­ğü­nü tem­sil eden bir ku­ru­ma inat­la­şa­rak bir kim­se se­çil­mez, an­cak uz­laş­may­la olur. Ana­ya­sa bu­nu be­lir­ti­yor za­ten. Uz­laş­ma var­sa si­ya­set kül­tü­rü var­dır, uz­laş­ma kül­tü­rü var­sa si­ya­set var­dır ve si­ya­set cid­di bir ro­ta­nın için­de ye­ri­ni alır.

Şim­di, ben ba­kı­yo­rum, "Ab­dul­lah Gül kar­de­şi­mi Cum­hur­baş­ka­nı ada­yı gös­ter­dim, yü­ce Mec­lis sen bu­nu seç­me­din, ey mu­ha­le­fet sen bu­nu seç­me­din, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si sen bu­na kar­şı çık­tın, öy­ley­se ben de sa­na Ana­ya­sa'da de­ği­şik­lik ya­pı­yo­rum ve Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­mi­ni, yön­te­mi­ni de­ğiş­ti­ri­yo­rum." Böy­le bir an­la­yı­şın si­ya­set adam­lı­ğı cid­di­ye­tiy­le, dev­let cid­di­ye­tiy­le bağ­daş­ma­dı­ğı­nı dü­şü­nü­yo­rum.

Şim­di, Ab­dul­lah Gül kar­de­şi­miz ola­bi­lir, an­cak, hak­kın­da da­va olan bir kar­de­şi­miz ay­nı za­man­da Ab­dul­lah Gül ve yi­ne eşi ta­ra­fın­dan Tür­ki­ye'nin Av­ru­pa Bir­li­ği­ne şikâyet edil­di­ği bi­ri­si Ab­dul­lah Gül, Sa­yın Dı­şiş­le­ri Ba­ka­nı. Şim­di, böy­le bir isim, da­ya­tı­la­rak, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti dev­le­ti­nin Cum­hur­baş­ka­nı hâli­ne ge­ti­ri­le­bi­lir mi? "Ha­yır, ben yap­tım ol­du, ben söy­le­dim." AKP'de baş­ka in­san yok muy­du? Sa­yın Bay­kal bu ko­nu­da ge­rek­li uz­laş­ma ara­yış­la­rı­nı her za­man, bü­tün gü­cüy­le sa­vu­nan bir in­san ve si­ze de bu ko­nu­da ge­rek­li çağ­rı­yı da yap­tı. Na­sıl yap­tı, ba­kın: 3 Ka­sım Se­çi­min­den son­ra uz­laş­ma­nın en gü­zel ör­ne­ği­ni ver­di Sa­yın Bay­kal, en gü­zel ör­ne­ği­ni ver­di. Dün­ya­nın hiç­bir ye­rin­de gö­rül­me­miş bir şe­kil­de, AKP Ge­nel Mer­ke­zi­ni zi­ya­ret ede­rek uz­laş­ma­nın ör­nek­le­ri­ni gös­ter­di ve ora­da "Dev­le­tin ro­ta­sıy­la, re­ji­min, cum­hu­ri­ye­tin te­mel il­ke­le­riy­le uğ­raş­ma­yın, bu ko­nu­da bir tar­tış­ma aç­ma­yın, so­nu­na ka­dar ar­ka­nız­da­yız." de­dik­ten son­ra ve 76'ncı mad­de­nin de­ği­şik­li­ği­ni Mec­lis gün­de­mi­ne ge­tir­di. Eğer Ana­ya­sa'nın 76'ncı mad­de­sin­de­ki de­ği­şik­lik ol­ma­sa idi, Sa­yın Er­do­ğan, aca­ba o düş­tü­ğü yer­den kalk­ma imkânı­nı el­de eder miy­di? "Yi­ğit düş­tü­ğü yer­den kal­kar." de­ni­yor­du. Eğer o 76'ncı mad­de­de­ki de­ği­şik­lik bi­zim öne­ri­miz­le -ve­to­ya rağ­men- ya­pıl­ma­mış ol­say­dı, o yi­ğit düş­tü­ğü yer­den kal­ka­bi­lir miy­di? Ger­çi bi­zim yi­ğit at­tan da dü­şü­yor ya!

A. YEK­TA HAY­DA­ROĞ­LU (Van) - En önem­li­si, hal­kın gön­lün­den düş­me­me­si­dir.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Şim­di, Sa­yın Bay­kal, ıs­rar­la: "AKP'li bi­ri Cum­hur­baş­ka­nı ola­maz de­me hak­kı­nı ken­dim­de gör­mü­yo­rum…" Cüm­le­si ay­nen bu­dur. Önem­li olan bu­dur. Fa­kat, bir üç­lü çı­kı­yor, "ya sen ya ben ya o" di­ye­rek, bir da­yat­ma için­de Cum­hur­baş­ka­nı se­çil­mez. Ol­maz, ol­ma­ma­lı.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Hal­kı­mız Gül'ü bek­li­yor, Gül'ü.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Ol­maz, ol­ma­dı.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Mil­le­ti­miz Gül'ü bek­li­yor, Gül'ü.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Ol­ma­dı. 367'yi be­lir­te­lim, 367 ge­ti­re­lim, 367'yle se­çe­lim. Ha­yır, fa­sa fi­so, ol­maz. Efen­dim, mu­ha­le­fet par­ti­siy­le gö­rüş­me­ye­cek­sin, üni­ver­si­tey­le gö­rüş­me­ye­cek­sin, hal­ka da­nış­ma­ya­cak­sın, ben yap­tım ol­du di­ye­cek­sin. Kim o?

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Mil­le­ti­miz Gül'ü bek­li­yor.

BAŞ­KAN - Sa­yın Ye­ni, mü­da­ha­le et­me­yin lüt­fen.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - 3 ki­şi­den bi­ri Cum­hur­baş­ka­nı ola­cak. Var mı böy­le bir şey? Tür­ki­ye'de baş­ka yok mu, 72 mil­yo­nun için­de Cum­hur­baş­ka­nı ola­cak? AKP için­de yok muy­du baş­ka? Sa­yın Er­do­ğan'ın ka­fa­sın­da­ki isim baş­ka, Sa­yın Arınç'ın ka­fa­sın­da­ki isim baş­ka, hal­kın ka­fa­sın­da­ki isim baş­ka? "O önem­li de­ğil, be­nim de­di­ğim ola­cak" di­yor­sa­nız iş­te bu tı­ka­nık­lı­ğı bu­ra­ya ge­ti­rir­si­niz. Mec­li­si de tı­kar­sı­nız, ül­ke­yi de tı­kar­sı­nız, ül­ke­yi de hak et­me­di­ği sı­kın­tı­la­rın içi­ne sok­muş olur­su­nuz.

Şim­di, Sa­yın Baş­ba­ka­nın söz­le­ri­ni ben oku­yo­rum izin ve­rir­se­niz. "Si­ya­set bir uz­la­şı ala­nı­dır. Sa­de­ce sa­yı­sal gü­ce da­ya­nan bir yö­ne­tim an­la­yı­şı­nı be­nim­se­mi­yo­ruz Top­lum­sal mu­ta­ba­kat­tan güç alan bir si­ya­set an­la­yı­şın­dan ya­na­yız." Baş­ba­kan söy­lü­yor bu­nu. "AKP İk­ti­da­rı her tür­lü da­yat­ma­cı, bu­yur­gan, tek tip­çi yak­la­şım­la­rı sağ­lık­lı bir de­mok­ra­tik sis­tem için en­gel ola­rak gö­rür." di­yor Baş­ba­kan. Şim­di­ki nok­ta ne? Şim­di­ki nok­ta, bu­nun tam ter­si. Za­ten, sü­rek­li bu söy­le­nen­le­rin ter­si­ni yap­ma, ül­ke­yi bu hâle ge­tir­di. Bu açı­dan, ina­nı­yo­rum ki, yü­ce Mec­lis, böy­le­si­ne re­ji­mi et­ki­le­ye­cek bir tek­li­fin kı­sa sü­re­de red­di­ni sağ­la­ya­cak ve ül­ke­nin önü­nü açı­la­cak bir nok­ta­ya ge­ti­re­cek­tir.

Şim­di, de­ği­şik­li­ğin cid­di­ye­ti­ni bir tar­tı­şa­lım izin ve­rir­se­niz. 6 Ma­yıs 2007'de bu­ra­da Cum­hur­baş­kan­lı­ğı oy­la­ma­sı ya­pı­lı­yor­du, 6 Ma­yıs 2007, Sa­yın Ab­dul­lah Gül'ün Cum­hur­baş­kan­lı­ğı oy­la­nı­yor­du bu­ra­da. Ay­nı sa­at­ler­de bir gün ön­ce de Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği ya­pı­la­rak Cum­hur­baş­ka­nı­nın hal­ka seç­ti­ril­me­si ko­nu­su da gö­rü­şü­lü­yor­du.

Pe­ki, o an­da, 6 Ma­yıs 2007'de Sa­yın Ab­dul­lah Gül Cum­hur­baş­ka­nı se­çil­sey­di ne ola­cak­tı? "Vaz­geç­tik, ku­su­ra bak­ma­yın, Ab­dul­lah Gül kar­de­şim, gös­ter­di­ğim aday Cum­hur­baş­ka­nı ol­du." Bu iş bi­te­cek miy­di? Bu­nun cid­di­yet­siz­li­ği­ni özel­lik­le yü­ce hal­kı­mı­za ve yü­ce Mec­li­se sun­mak is­ti­yo­rum.

Şim­di, ia­de tez­ke­re­sin­de Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı çok önem­li bir şe­ye dik­kat çe­ki­yor, di­yor ki: "Sa­de­ce bu mad­de­de de­ği­şik­lik yap­mak ye­ter­li de­ğil­dir. Cum­hur­baş­ka­nı yet­ki­le­ri­ni dü­zen­le­yen mad­de­ler­de de de­ği­şik­lik yap­mak zo­run­da­sı­nız."

Şim­di, ben, si­ze, izin ve­rir­se­niz, Ana­ya­sa'nın 6'ncı mad­de­sin­den bir bö­lüm oku­mak is­ti­yo­rum: "Ege­men­li­ğin kul­la­nıl­ma­sı, hiç­bir su­ret­te hiç­bir ki­şi­ye, züm­re­ye ve­ya sı­nı­fa bı­ra­kı­la­maz. Hiç­bir kim­se ve­ya or­gan kay­na­ğı­nı Ana­ya­sa­dan al­ma­yan bir Dev­let yet­ki­si kul­la­na­maz."

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Bi­ti­ri­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN - Bu­yu­run.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Şim­di, bu mad­de or­ta­da du­rur­ken, siz, ege­men­li­ği bir ki­şi­ye ha­va­le ede­cek bir de­ği­şik­li­ği na­sıl ya­pa­cak­sı­nız Ana­ya­sa'da? Ana­ya­sa'da ege­men­lik or­gan­lar ta­ra­fın­dan kul­la­nı­lır, ki­şi ta­ra­fın­dan de­ğil ama siz, Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği ya­pa­rak, ki­şi ta­ra­fın­dan bir ege­men­li­ğin kul­la­nıl­ma­sı­nı ge­ti­ri­yor­su­nuz. Bu da Ana­ya­sa'nın 6'ncı mad­de­si­ne de ay­kı­rı bir gi­ri­şim.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; top­lum­la, Ana­ya­sa'yla, yar­gıy­la, üni­ver­si­tey­le kav­ga eden­ler, Cum­hur­baş­ka­nı se­çim yön­te­mi­ni de­ğiş­ti­re­mez­ler. "La­ik­lik de ney­miş, halk is­ter­se ta­bii ki el­den gi­de­cek." di­yen­ler Cum­hur­baş­ka­nı seç­ti­re­mez­ler. Hik­met Yar'ın önün­de diz çö­ken­ler Cum­hur­baş­ka­nı seç­ti­re­mez­ler. "De­mok­ra­si bi­zim için araç­tır." di­ye­rek cum­hu­ri­ye­ti tah­rip eden­ler, Cum­hur­baş­ka­nı se­çe­mez­ler. El Ka­dı'ya ke­fil olan­lar, Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­mi­ni ya­pa­maz­lar. "Ege­men­lik ka­yıt­sız şart­sız mil­le­tin­dir. Bak ya­lan, kos­ko­ca ya­lan." di­yen­ler, Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­min­de et­ki­li ola­maz­lar. "Bu cum­hu­ri­yet dö­ne­mi­nin so­nu­dur, la­ik sis­tem if­las et­miş de­mek­tir ve biz ke­sin­lik­le onu de­ğiş­tir­mek is­ti­yo­ruz." di­yen­ler, Cum­hur­baş­ka­nı ola­maz­lar.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Bi­ti­ri­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN - Efen­dim, son cüm­le­ni­zi ala­yım lüt­fen.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Do­ku­nul­maz­lı­ğı kal­dı­ra­lım sö­zü­nü tut­ma­yan, yok­sul­lu­ğu ve yol­suz­lu­ğu ar­tı­ran­lar, Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­le­mez­ler.

Yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Er­cenk.

2'nci mad­de üze­rin­de Ana­va­tan Par­ti­si Gru­bu adı­na Ma­lat­ya Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Sü­ley­man Sa­rı­baş.

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (Ma­lat­ya) - Ko­nuş­ma­ya­ca­ğım.

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim, ko­nuş­mu­yor­su­nuz.

Şa­hıs­la­rı adı­na, Ma­ni­sa Mil­let­ve­ki­li Sa­yın İs­ma­il Bi­len.

Efen­dim, za­ma­nı iyi kul­la­nır­sa­nız mem­nun olu­rum.

Sü­re­niz beş da­ki­ka.

İS­MA­İL Bİ­LEN (Ma­ni­sa) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği pa­ke­ti üze­rin­de şah­sım adı­na söz al­mış bu­lun­mak­ta­yım.

Kı­sa­ca, geç­mi­şe do­kun­ma­dan, an­cak, ni­ye bu­gün bu pa­ke­ti önü­nü­ze ge­tir­di­ği­mi­zi açık­la­ma­yı dü­şü­nü­yo­rum.

Bu pa­ket bu­gün önü­mü­ze ni­ye gel­di ve pa­ket­le ne­ler ge­ti­ri­li­yor? Bi­li­yor­su­nuz, mev­cut Par­la­men­to­nun Cum­hur­baş­ka­nı­nı seç­me imkânı, ih­ti­ma­li kal­ma­mış­tı. Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ka­ra­rıy­la ge­le­cek­te olu­şa­cak ih­ti­mal­le­ri de göz önü­ne ala­rak par­ça­lı bir par­la­men­to ya­pı­sı oluş­ma­sı hâlin­de bu tı­ka­nık­lık da­ha da de­rin­le­şe­cek­ti.

Bu pa­ket­le, Cum­hur­baş­ka­nı­nı hal­kın seç­me­si­ni, Cum­hur­baş­ka­nı­nın gö­rev sü­re­si­nin 5+5 ol­ma­sı­nı ve gö­rev sü­re­si­ni ye­di yıl­dan be­şe dü­şür­me­yi ve Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin gö­rev sü­re­si­nin de beş yıl­dan dört yı­la dü­şü­rül­me­si­ni ve ni­ha­yet, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin de İç Tü­zük ge­re­ği top­lan­tı ye­ter sa­yı­sı­nı üç­te 1'e dü­şür­me­yi he­def­le­dik. Bu­nun­la da ile­ri­de­ki top­lan­tı­lar­da ye­ni bir ka­nu­ni ve­ya hu­ku­ki ih­ti­laf­la­ra dü­şül­me­si­ni en­gel­le­me­yi dü­şün­dük.

 Şim­di, ya­pı­lan tar­tış­ma­la­ra bak­tı­ğım­da, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­nin özel­lik­le gün­de­me ge­tir­di­ği eleş­ti­ri­le­ri göz önü­ne al­dı­ğım­da, bu tıp­kı oyun bil­me­yen ge­li­nin ma­ze­re­ti­ne ben­zi­yor, "Ye­nim dar." di­yor.

ER­DAL KA­RA­DE­MİR (İz­mir) - Yap­ma ya!

İS­MA­İL Bİ­LEN (De­vam­la) - Hal­kın hu­zu­ru­na çık­mak­tan im­ti­na et­ti­ği, halk nez­din­de iti­bar gör­me­ye­ce­ği­ni ve­ya gös­te­re­ce­ği ada­yın iti­bar gör­me­ye­ce­ği­ni bil­di­ği için de bu­gün bu ma­lum ge­rek­çe­ler­le Cum­hur­baş­ka­nı­nın halk ta­ra­fın­dan se­çil­me­si­nin önü­ne set çek­me­ye ça­lı­şı­yor. Ko­mis­yon­da da bun­la­rı ya­şa­dık.

Sa­yın Ko­mis­yon Baş­ka­nı­mı­zın ta­le­be­si ola­rak, ken­di­si­ne de çok te­şek­kür edi­yo­rum. Sa­yın Baş­ka­nın en­gin sab­rı sa­ye­sin­de bu ta­sa­rı bu­gün Ge­nel Ku­ru­lun gün­de­mi­ne in­miş­tir.

ER­DAL KA­RA­DE­MİR (İz­mir) - Sa­yın Ku­zu ye­ni­den sı­na­va gi­re­cek!

İS­MA­İL Bİ­LEN (De­vam­la) - Evet, en­gin sab­rı sa­ye­sin­de.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ben si­zi sa­bır­la din­le­dim. Ba­kın ben de bir hu­kuk­çu­yum. Hu­kuk­çu ar­ka­daş­la­rım da bi­lir, Tür­ki­ye'de bir­çok, en az siz­ler, biz­ler ka­dar say­gın hu­kuk­çu, hu­ku­kun omur­ga­sı­nın kı­rıl­dı­ğı­nı, hu­ku­ka iş­ken­ce ya­pıl­dı­ğı­nı id­dia et­ti. An­cak, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si bü­tün bu gö­rüş­le­re rağ­men bir ka­rar ver­di. El­bet­te ki, Par­la­men­to ve he­pi­miz bu ka­ra­ra say­gı gös­te­re­ce­ğiz.

YIL­MAZ KA­YA (İz­mir) - İyi ki say­gı gös­te­ri­yor­sun!

İS­MA­İL Bİ­LEN (De­vam­la) - Tun­cay Bey bi­raz ön­ce ko­nuş­tu, "Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nı halk se­çer­se, tem­sil yet­ki­si­ni, ege­men­li­ğin kul­la­nıl­ma­sı­nı tek ki­şi­ye dev­re­di­yor­su­nuz." de­di. Böy­le bir şey yok. Bi­raz ön­ce Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­li bir baş­ka ar­ka­da­şım ko­nu­şur­ken de, efen­dim par­la­men­ter­le­rin, mil­let­ve­kil­le­ri­nin tek ba­şı­na mü­ra­ca­atı­nın en­gel­len­di­ği­ni ve ye­ni dı­şa­rı­dan ve­ya içe­ri­den gös­te­ri­le­cek Cum­hur­baş­ka­nı aday­la­rı­nın da 20 ki­şi­ye muh­taç edil­di­ği­ni, âde­ta yal­var­ma du­ru­mun­da, po­zis­yo­nun­da bı­ra­kıl­dı­ğı­nı id­dia et­ti­ler. Mev­cut Ana­ya­sa elim­de, açıp okur­sa­nız, es­ki Ana­ya­sa'mız­da da 110 mil­let­ve­ki­li­nin Cum­hur­baş­ka­nı ada­yı­nı gös­te­re­bi­le­ce­ği, im­za­la­rıy­la bir­lik­te gös­te­re­bi­le­ce­ği­ni gö­re­cek­si­niz. Biz bu­nun sa­yı­sı­nı aza in­di­re­rek, baş­ka­la­rı­na, 110 ki­şi­ye yal­var­mak ye­ri­ne bel­ki 20 ki­şi­ye mü­ra­ca­at et­me­yi ge­tir­mi­şiz. Bun­dan da­ha de­mok­ra­tik bir şey ola­bi­lir mi?

YIL­MAZ KA­YA (İz­mir) - İkin­ci dö­nem ne olu­yor, ikin­ci dö­nem?

İS­MA­İL Bİ­LEN (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Cum­hur­baş­ka­nı­nı halk se­çe­cek­se, hal­kın gü­ve­ni­ni ala­cak­sa el­bet­te ki, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı hal­ka he­sap ve­re­cek­tir. Si­ya­si he­sap­laş­ma ye­ri, bir da­ha­ki se­çil­me gü­nü­ne ka­dar­dır, bü­tün dün­ya­da da böy­le­dir, Tür­ki­ye'de de böy­le ol­ma­lı­dır. Mev­cut Cum­hur­baş­ka­nı­nın da baş­ka bir he­sap ver­me po­zis­yo­nu var mı­dır ve­ya ge­ti­ri­len tek­lif­te Cum­hur­baş­ka­nı­nın mev­cut yet­ki­le­ri­nin ar­tı­rıl­dı­ğı­nı id­dia ede­bi­lir mi­si­niz?

Ba­zı ar­ka­daş­la­rı­mız, ya hu­ku­ku bil­mi­yor ya Ana­ya­sa'yı oku­ma­dı ya mev­cut du­rum­dan bi­ha­ber. Cum­hur­baş­ka­nı­nın san­ki bu­gün ye­ni­den yet­ki­le­ri ar­tı­rı­lı­yor­muş gi­bi bir­ta­kım id­di­alar­la, si­zin de­yi­mi­niz­le sav­lar­la, bu hal­kın hu­zu­run­dan kaç­ma­nız doğ­ru al­gı­lan­ma­ya­cak­tır.

HA­SAN ÖREN (Ma­ni­sa) - İs­ma­il, sen hu­ku­ku hiç bil­mi­yor­sun!

İS­MA­İL Bİ­LEN (De­vam­la) - Siz, elit­le­rin tem­sil­ci­si ol­ma ni­ye­tin­de ve ar­zu­sun­da­sı­nız, aris­tok­rat­la­rın tem­sil­ci­si ol­ma ar­zu­su ve ni­ye­ti içe­ri­sin­de­si­niz. Biz ise hal­kın tem­sil­ci­si ol­ma ni­yet ve ar­zu­su­nu ta­şı­yo­ruz. İna­nı­yo­ruz ki, hal­kın hu­zu­ru­na çık­tı­ğı­mız­da, bir­bi­ri­mi­ze bak­tı­ğı­mız­da, ku­cak­laş­tı­ğı­mız­da, te­ma­sa geç­ti­ği­miz­de, el­le­ri­mi­zi sık­tı­ğı­mız­da, hal­kı­mız, bi­zim ne söy­le­di­ği­mi­zi, ne an­lat­mak is­te­di­ği­mi­zi ga­yet iyi an­la­ya­cak­tır.

YIL­MAZ KA­YA (İz­mir) - Gi­de­bil­se­niz ola­cak da gi­de­mi­yor­su­nuz ki!

İS­MA­İL Bİ­LEN (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Ana­va­tan Gru­bun­dan çı­kan ba­zı ar­ka­daş­la­rım da söy­le­di­ler, Ana­va­ta­nın da böy­le bir de­ği­şik­lik tek­li­fi gün­de­mi­ne alın­mış, bi­ze de tek­lif edil­di.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

İS­MA­İL Bİ­LEN (De­vam­la) - To­par­lı­yo­rum efen­dim.

BAŞ­KAN - Efen­dim, son cüm­le­ni­zi ri­ca edi­yo­rum.

İS­MA­İL Bİ­LEN (De­vam­la) - Doğ­ru­dur, on­la­ra da te­şek­kür edi­yo­ruz. An­cak, bi­zim de prog­ra­mı­mız­da, tü­zü­ğü­müz­de halk ta­ra­fın­dan se­çil­me­si var­dır ve on­la­ra da ay­rı­ca des­tek ver­dik­le­ri için te­şek­kür edi­yo­rum. İn­şal­lah, ka­bul edi­le­cek Ana­ya­sa de­ği­şik­lik pa­ke­tiy­le halk ta­ra­fın­dan se­çi­le­cek Cum­hur­baş­ka­nı da bü­tün mil­le­tin ve dev­le­ti­mi­zin tem­sil­ci­si ola­cak­tır di­yo­rum.

Yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Bi­len.

Şah­sı adı­na, Uşak Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Ah­met Çağ­la­yan, bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

AH­MET ÇAĞ­LA­YAN (Uşak) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; gö­rü­şül­mek­te olan Ya­sa'nın 2'nci mad­de­siy­le il­gi­li dü­şün­ce­le­ri­mi bil­dir­mek üze­re söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Yü­ce he­ye­ti say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Ana­ya­sa­lar ve ya­sa­lar uyul­mak için var­dır, uyul­du­ğu sü­re­ce ya­şar. İn­gi­liz­le­rin bir Mag­na Car­ta'sı var­dır bi­lir­si­niz, ör­fi bir ana­ya­sa­dır, ya­zı­lı de­ğil­dir, ama, İn­gi­liz­ler ona uy­may­la il­gi­li mü­kel­le­fi­ye­ti­ni gös­ter­dik­le­ri için, ya­zı­lı ol­ma ge­re­ği bi­le yok­tur ve o, ya­şa­nan hâlde yü­rür­lü­ğü­nü de­vam et­tir­mek­te­dir. Hâlbu­ki, biz­de 1924 Ana­ya­sa­sı var­dı; 1961 yı­lın­da, bir ih­ti­lal so­nun­da or­ta­dan kal­dı­rıl­dı. Hür­ri­yet­ler bi­raz da­ha ge­niş ol­sun di­ye 1961 Ana­ya­sa­sı ge­ti­ril­di. Da­ha son­ra, te­rör olay­la­rı ne­de­niy­le bu hür­ri­yet­ler faz­la gel­di de­nil­di ve 1982'de yi­ne bir dar­be Ana­ya­sa­sı'yla o da ra­fa kal­dı­rıl­dı. Şim­di uy­gu­la­nan 1982 Ana­ya­sa­sı, ya­ni bir dar­be Ana­ya­sa­sı. Her­kes de bu Ya­sa'nın de­ğiş­ti­ril­me­siy­le il­gi­li uzun yıl­lar gö­rüş­ler be­lirt­ti­ler, bu kür­sü­de ko­nu­şul­du, te­le­viz­yon­lar­da, rad­yo­lar­da an­la­tıl­dı, ama, hâlâ da­ha de­ğiş­ti­ri­le­me­di.

Şim­di, eğer, ana­ya­sa­lar ve ya­sa­lar be­nim­se­nir­se de­dim. Bun­dan ön­ce, üç ta­ne Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­li­yor: Sa­yın Özal, Sa­yın De­mi­rel, Sa­yın Se­zer ve bun­lar, bu Ana­ya­sa'nın 102'nci mad­de­si­ne gö­re se­çi­li­yor ve üçün­cü tur­da se­çi­li­yor­lar. Top­lan­tı ye­ter sa­yı­sı 184 ve ka­rar ye­ter sa­yı­sı, iş­te ilk iki tur­da 367 bu­lu­na­ma­dı­ğı için se­çi­le­mi­yor­lar, üçün­cü tur­da salt ço­ğun­luk­la se­çi­li­yor­lar.

Şim­di, bu dö­nem­de ne ol­du ki, ne de­ğiş­ti ki, bu Ana­ya­sa'nın top­lan­tı ye­ter sa­yı­sı 367 ol­du ve bu ko­nu­da Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne baş­vu­rul­du, hat­ta hat­ta ana mu­ha­le­fet par­ti­si li­de­ri­nin "Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ta­le­bi red­de­der­se tar­tış­ma, ça­tış­ma çı­kar." şek­lin­de­ki bir ta­lih­siz be­ya­nı ve yi­ne, "İn­ter­net bil­di­ri­si" de­ni­len bir ola­yın aka­bin­de top­lan­tı ye­ter sa­yı­sı 367 de­nil­di? Mah­ke­me ka­rar­la­rı önem­li­dir, uyul­ma­sı ge­rek­li­dir, hu­kuk dev­le­ti­nin ge­re­ği­dir, uyu­yo­ruz, bu­gün bu­ra­da­yız, ama, eğer o Ana­ya­sa ve ya­sa­la­ra uy­ma mec­bu­ri­ye­ti yok­sa, bu tür du­rum­lar hep ola­cak­tır. Bu ba­kım­dan, her şey­den ön­ce, Ana­ya­sa'nın -10'un­cu mad­de­si- ka­nun her­ke­se eşit uy­gu­la­nır, züm­re ve grup­la­ra fark­lı uy­gu­lan­maz, di­ye bir mad­de­si var, bu ne ya­zık ki, bu dö­nem­de te­cel­li et­me­miş­tir. Ada­let ol­maz­sa ku­ral­lar­da, ya­sa­lar­da ada­let ku­ra­lı uy­gu­lan­maz­sa, zor­ba­lık ge­lir.

Ba­kın, Mec­li­se gir­me­ye­rek, Mec­li­se gel­me­ye­rek va­tan­daş­tan alı­nan vekâlet ye­ri­ne ge­ti­ril­mez, ödev ye­ri­ne ge­ti­ril­mez, gö­rev ye­ri­ne ge­ti­ril­mez.

OS­MAN ÖZ­CAN (An­tal­ya) - Siz­si­niz Mec­li­se gel­me­yen.

AH­MET ÇAĞ­LA­YAN (De­vam­la) - Bu­gün, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi ya­pı­la­ma­mış­sa böy­le bir so­nuç­la ol­muş­tur.

Sa­yın Gül aday olun­ca, sağ­cı, sol­cu, med­ya, hep olum­lu gö­rüş­ler be­lir­ti­yor­lar­dı o gün­ler­de, ilk iki gün, ha­tır­lı­yor­su­nuz ve an­ket­ler olum­luy­du; hat­ta, eko­no­mik gös­ter­ge­ler fev­ka­la­de iyiy­di, bor­sa yük­sel­di, fa­iz­ler düş­me eği­lim gös­ter­di, dö­viz düş­tü. Ba­kın, o İn­ter­net bil­di­ri­si ve aka­bin­de Ana­ya­sa ka­ra­rıy­la her şey al­tüs­tü ol­du.

Şim­di, kıy­met­li ar­ka­daş­la­rım, bu ül­ke­de her şey var, ama, de­mok­ra­si ve tar­tış­ma kül­tü­rü yok. De­mok­ra­si de­di­ği­niz, kat­lan­ma re­ji­mi­dir. Her­kes "Ni­ye be­nim gi­bi dü­şün­mü­yor, ni­ye be­nim gi­bi yap­mı­yor?" der­se bu du­rum­lar hiç­bir za­man bit­mez. Ya­ni, ni­ye uz­la­şıl­ma­dı di­ye söy­le­yen­le­rin, bu­ra­da, hu­zu­run­da, Sa­yın Baş­ba­ka­nı­mı­zın eşiy­le il­gi­li söy­le­di­ği­ni ben ha­tır­lı­yo­rum. "Baş ör­tü­sü ayıp­la­rı ört­mez." gi­bi şey­ler…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

NA­İL KA­MA­CI (An­tal­ya) - Ne ka­rış­tı­rı­yor­su­nuz, ne ala­ka­sı var?

İS­MET ATA­LAY (İs­tan­bul) - Sap­tır­ma!... Sap­tır­ma!... Ayıp ya!

AH­MET SIR­RI ÖZ­BEK (İs­tan­bul) - Sen yıl­lar­ca hâkim­lik yap­mış­sın, ayıp.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Ya­zık­lar ol­sun!

BAŞ­KAN - Bu­yu­run, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yın.

AH­MET ÇAĞ­LA­YAN (De­vam­la) - Ba­kın, 367'nci mad­de­de uz­laş­ma de­ni­yor.

AH­MET SIR­RI ÖZ­BEK (İs­tan­bul) - Sen ne an­lar­sın uz­laş­ma­dan!

AH­MET ÇAĞ­LA­YAN (De­vam­la) - O uz­laş­ma­nın önü­nü ke­sen, bu tür be­yan­lar, bu tür ta­vır­lar­dır…

AH­MET SIR­RI ÖZ­BEK (İs­tan­bul) - Se­nin hu­kuk bil­gin yet­mez ona. Sen an­cak sa­bı­ka­sız­lık kay­dı ve­rir­sin!

AH­MET ÇAĞ­LA­YAN (De­vam­la) - …bu tür ta­vır­lar­dır. Bu tür ta­vır­lar de­vam et­ti­ği sü­re­ce na­sıl uz­la­şa­cak­sı­nız?

AH­MET SIR­RI ÖZ­BEK (İs­tan­bul) - Ya, bı­rak sen! Sen an­la­maz­sın ki. An­la­ya­ca­ğın şe­yi ko­nuş. An­la­ma­dı­ğın şe­yi ne di­ye ko­nu­şu­yor­sun?

AH­MET ÇAĞ­LA­YAN (De­vam­la) - Ve "Ni­ye uz­la­şıl­ma­dı?" gi­bi söy­lem­le­ri bu ne­den­le an­la­ya­mı­yo­rum.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Sen ne bi­çim hu­kuk­çu­sun ya? Sa­na dip­lo­ma ve­re­ne…

AH­MET ÇAĞ­LA­YAN (De­vam­la) - Yi­ne, ba­kın, çok gü­zel bir şey söy­le­di Sa­yın An­tal­ya Mil­let­ve­ki­li Er­cenk, de­di ki: "Biz 76'ncı mad­de­yi bir­lik­te yap­tık." On­dan ön­ce­ki du­ru­ma bir ba­kın. Bir Eş­ber ya­sa­sı gel­miş­ti ha­ni, ha­tır­lı­yor­su­nuz. Tay­yip Er­do­ğan is­ti­fa­de ede­cek di­ye ge­ri çe­kil­di o.

İS­MET ATA­LAY (İs­tan­bul) - İs­ti­fa­de de­ğil, is­ti­fa!

AH­MET ÇAĞ­LA­YAN (De­vam­la) - Son­ra uyum ya­sa­la­rı ge­lir­ken yi­ne ge­ri çe­kil­di ama, bu, en bü­yük ha­kem halk, 363 mil­let­ve­ki­liy­le AK Par­ti­yi ik­ti­da­ra ge­ti­rin­ce, o uz­laş­ma­yı mec­bu­ren yap­mak zo­run­da kal­dı­nız.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

NA­İL KA­MA­CI (An­tal­ya)- Ne ala­ka­sı var bu­nun?

BAŞ­KAN - Sa­yın Çağ­la­yan, son cüm­le efen­dim. Son cüm­le, se­lam­la­ma.

AH­MET ÇAĞ­LA­YAN (De­vam­la) - Son sö­züm, bağ­lı­yo­rum.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Sen za­val­lı bir adam­sın, za­val­lı!

AH­MET ÇAĞ­LA­YAN (De­vam­la) - Çün­kü, "Yet­ki­siz. Bi­zi tem­sil edi­yor, yet­ki ve­re­lim." den­di, öy­le ol­du. Mil­let yet­ki­yi ver­di. Ve yi­ne o yü­ce ha­kem mil­let, bu Ana­ya­sa pa­ke­tin­de de ha­kem­li­ği­ni gös­te­re­cek ve onu bir­lik­te gö­re­ce­ğiz di­yor, yü­ce he­ye­ti say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

OS­MAN ÖZ­CAN (An­tal­ya) - Fo­toğ­ra­fı­nı çe­ki­yor mil­let, şu va­zi­ye­ti­ne bak!

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Sen de hâkim­lik yap­tın bu mem­le­ket­te de­ğil mi, hâkim­lik yap­tın sen de bu mem­le­ket­te! Ya­zık­lar ol­sun sa­na!

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Çağ­la­yan.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, 2'nci mad­de üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler ta­mam­lan­mış­tır.

Oy­la­ma­ya ge­çi­yo­ruz.

Şim­di mad­de­nin giz­li oy­la­ma­sı­na Ada­na ilin­den baş­la­ya­ca­ğız.

Oy­la­ma­da Ma­li­ye Ba­ka­nı Sa­yın Una­kı­tan ye­ri­ne Dev­let Ba­ka­nı Sa­yın Ali Ba­ba­can, Millî Sa­vun­ma Ba­ka­nı Sa­yın Gö­nül ye­ri­ne Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Sa­yın Os­man Pe­pe, Sa­na­yi ve Ti­ca­ret Ba­ka­nı Sa­yın Coş­kun ye­ri­ne de Sa­yın Dev­let Ba­ka­nı Kür­şad Tüz­men vekâle­ten oy kul­la­na­cak­lar­dır.

Gö­rev­li­ler ye­ri­ni al­sın efen­dim.

Ada­na ilin­den baş­lı­yo­ruz.

(Oy­la­rın top­lan­ma­sı­na baş­lan­dı)

Sü­ley­man Bö­lün­mez…

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, oy kul­la­nan ar­ka­daş­la­ra da mü­da­ha­le et­me­yin.

Er­dal Bey, siz de çe­ki­lin ora­dan, ben ge­re­ği­ni ya­pa­rım. Efen­dim, her­kes, ri­ca edi­yo­rum, giz­li oy­la­ma­nın ku­ral­la­rı­na uy­mak zo­run­da. Ne oyu kul­la­na­cak­sa­nız kul­la­nın, ama ka­bi­ne gi­rin ora­da ve­rin oyu­nu­zu. Di­ğer mil­let­ve­kil­le­ri de ora­dan çe­kil­sin­ler. Kâtip üye­le­rin dı­şın­da, gö­rev­li­le­rin dı­şın­da hiç­bir mil­let­ve­ki­li ora­da kal­ma­sın.

(Oy­la­rın top­lan­ma­sı­na de­vam edil­di)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, oyu­nu kul­lan­ma­yan sa­yın ve­ki­li­miz var mı?

ER­DAL KA­RA­DE­MİR (İz­mir) - Yok fen­dim, her­kes kul­lan­dı.

BAY­RAM ÖZ­ÇE­LİK (Bur­dur) - Var.

BAŞ­KAN - Oyu­nu kul­lan­ma­yan var mı?

ER­DAL KA­RA­DE­MİR (İz­mir) - Sa­yın Baş­kan, sa­lon­da oyu­nu kul­lan­ma­yan var mı yok mu ona ba­kın, lis­te­ye ba­ka­rak te­le­fon­la ça­ğı­rı­yor­lar.

SA­LİH KA­PU­SUZ (An­ka­ra) - Ya kar­de­şim, ne ka­rı­şı­yor­su­nuz Baş­ka­nın ye­ri­ne! Böy­le bir şey yok ki! Baş­kan­lık mı ya­pa­cak­sı­nız bu­ra­da siz ya­hu? Ar­ka­daş­lar, lüt­fen…

YIL­MAZ KA­YA (İz­mir) - Sa­yın Baş­kan, siz "Oyu­nu kul­lan­ma­yan var mı?" de­yin­ce lis­te­ye ba­kıp "Var" di­yor­lar. Böy­le oy­la­ma ol­maz ki?

HA­RUN AKIN (Zon­gul­dak) - Baş­ka­nım, has­ta­ne­ye gi­den­le­ri has­ta­ne­den ça­ğı­rı­yor­lar. Olur mu öy­le şey!

BAŞ­KAN - Efen­dim, mü­da­ha­le et­me­yin siz de ar­tık… Bu­ra­yı da biz yö­ne­ti­yo­ruz. Lüt­fen, ye­ri­ni­ze otu­run!

Oyu­nu kul­lan­ma­yan var mı?

Oy ver­me iş­le­mi ta­mam­lan­mış­tır.

Ku­pa­lar kal­dı­rıl­sın.

(Oy­la­rın ayı­rı­mı ya­pıl­dı)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let ve­kil­le­ri 10.05.2007 ta­rih­li ve 5660 sa­yı­lı Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nu­nun 2'nci mad­de­si­nin giz­li oy­la­ma­sı so­nu­cu­nu açık­lı­yo­rum:

Kul­la­nı­lan oy sa­yı­sı   :     365

Ka­bul                          :     361

Ret                               :          1

Boş                              :          2

Çe­kim­ser                    :          1

Böy­le­ce, mad­de ka­bul edil­miş­tir.

3'ün­cü mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 3- Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın 96 ncı mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

 "Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si, ya­pa­ca­ğı se­çim­ler da­hil bü­tün iş­le­rin­de üye tam­sa­yı­sı­nın en az üç­te bi­ri ile top­la­nır. Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si, Ana­ya­sa­da baş­ka­ca bir hü­küm yok­sa top­lan­tı­ya ka­tı­lan­la­rın salt ço­ğun­lu­ğu ile ka­rar ve­rir; an­cak ka­rar ye­ter sa­yı­sı hiç­bir şe­kil­de üye tam­sa­yı­sı­nın dört­te bi­ri­nin bir faz­la­sın­dan az ola­maz."

BAŞ­KAN - Mad­de üze­rin­de Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na Ada­na Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Zi­ya Yer­gök.

Bu­yu­run efen­dim. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

CHP GRU­BU ADI­NA MEH­MET Zİ­YA YER­GÖK (Ada­na) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nın­ca bir kez da­ha gö­rü­şül­mek üze­re Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ne ge­ri gön­de­ri­len, gö­rüş­mek­te ol­du­ğu­muz Ka­nun'un 3'ün­cü mad­de­si üze­rin­de Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Yü­ce Mec­li­si­mi­zi ve yü­ce mil­le­ti­mi­zi say­gıy­la se­lam­la­ya­rak söz­le­ri­me baş­la­mak is­ti­yo­rum.

Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı ge­ri gön­der­me ya­zı­sın­da, söz ko­nu­su Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­nin yan­lış­lık­la­rı­nı ve do­ğu­ra­ca­ğı sa­kın­ca­la­rı so­rum­lu bir dev­let ada­mı ve yet­kin bir hu­kuk­çu ola­rak bü­tün ay­rın­tı­la­rıy­la or­ta­ya koy­muş ve Mec­li­si­miz­ce bir kez da­ha gö­rü­şül­me­si­ni is­te­miş­tir. An­cak, ba­şın­dan be­ri, olay­la­ra ön­gö­rüy­le de­ğil, ön yar­gıy­la yak­la­şan, özel­lik­le de Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın ve mu­ha­le­fe­tin hak­lı uya­rı­la­rı­nı dik­ka­te al­ma­ma­yı bir yö­ne­tim an­la­yı­şı hâli­ne ge­ti­ren AKP, si­ya­sal sis­te­mi­mi­zi, ana­ya­sal sis­te­mi­mi­zi te­me­lin­den et­ki­le­yen böy­le­si­ne önem­li bir ko­nu­da da ay­nı yan­lış tu­tu­mun­da ıs­rar et­mek­te­dir.

Da­ha ön­ce de pek çok ör­ne­ği gö­rül­dü­ğü gi­bi, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın ia­de ge­rek­çe­si­ni bi­le gör­me­den, oku­ma­dan, Ana­ya­sa de­ği­şik­lik pa­ke­ti­nin ay­nen ia­de edi­le­ce­ği, baş­ta Sa­yın Baş­ba­kan ol­mak üze­re AKP yö­ne­ti­ci­le­rin­ce ifa­de edil­miş­tir. Bu yan­lış tu­tum, Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu­nun ço­ğun­lu­ğu­nu oluş­tu­ran AKP'li Baş­kan ve üye­le­rin de eli­ni ko­lu­nu bağ­la­mış­tır. Ni­te­kim, ko­mis­yon gö­rüş­me­le­rin­de Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­li üye­ler ola­rak dik­ka­ti çek­ti­ği­miz ve ile­ri­de bü­yük sa­kın­ca­lar do­ğu­ra­ca­ğı­na işa­ret et­ti­ği­miz bir­çok ya­zım ha­ta­sı, ifa­de ha­ta­sı, AKP'li üye­ler­ce de hak­lı gö­rül­me­si­ne rağ­men, ay­nen ia­de ka­ra­rı kar­şı­sın­da bun­la­rı dü­zel­te­cek bir ira­de or­ta­ya ko­nu­la­ma­mış­tır.

As­lın­da bu­gün Mec­li­si­mi­zin Cum­hur­baş­ka­nı se­çe­me­miş ol­ma­sın­dan kay­nak­la­nan so­run, Ana­ya­sa met­nin­den kay­nak­la­nan bir so­run de­ğil­dir. Öy­le ol­du­ğu için de gi­de­ra­yak ve ale­la­ce­le Ana­ya­sa de­ğiş­ti­ri­le­rek, hat­ta sis­tem de­ğiş­ti­ri­le­rek çö­zü­le­cek so­run da de­ğil­dir. So­run Ana­ya­sa'dan de­ğil, AKP'nin de­mok­ra­si an­la­yı­şın­dan kay­nak­lan­mak­ta­dır.

Ana­ya­sa, dev­le­ti­mi­zin ve mil­le­ti­mi­zin bir­li­ği­ni tem­sil ede­cek, bu en yük­sek ma­ka­ma se­çi­le­cek ki­şi­de uz­laş­ma­yı ön­gör­me­si­ne rağ­men, siz, "Cum­hur­baş­ka­nı­nı is­te­di­ği­miz gi­bi se­çe­riz" an­la­yı­şın­da ıs­rar et­ti­niz. Ön­ce "Cum­hur­baş­ka­nı, bu Mec­lis­ten ola­cak, AKP Gru­bun­dan bi­ri ola­cak." de­di­niz, son­ra "ya sen ya ben ya o ola­cak" nok­ta­sı­na ge­tir­di­niz. İş­te, di­ya­lo­ğu ve uz­laş­ma­yı red­de­den bu yö­ne­tim an­la­yı­şı­dır ki, bu­gün, Mec­li­si­mi­zi Cum­hur­baş­ka­nı se­çe­mez du­ru­ma dü­şür­müş­tür. De­mok­ra­si­yi, hoş­gö­rü­ye ve uz­laş­ma­ya da­ya­lı bir sis­tem ola­rak gör­me­yip, bir ta­hak­küm re­ji­mi ola­rak al­gı­lar­sa­nız, ken­di­ni­zi de ül­ke­yi de Mec­li­si de mil­le­ti de sı­kın­tı­ya so­kar­sı­nız. Ni­te­kim, sok­tu­nuz da. Te­rör ko­nu­sun­da bi­le ka­rar­lı bir tu­tum or­ta­ya koy­ma­yıp, bu ko­nu­yu da­hi di­ya­log­la, uz­laş­may­la, gö­rüş­mey­le çöz­mek­ten söz ede­bi­len bir zih­ni­ye­tin, 72 mil­yon­luk Tür­ki­ye'nin Cum­hur­baş­ka­nı­nı se­çer­ken bun­dan ka­çın­ma­sı an­la­şı­lır bir tu­tum de­ğil­dir.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, ye­ni­den gö­rüş­mek­te ol­du­ğu­muz Ana­ya­sa de­ği­şik­lik pa­ke­ti ül­ke­nin si­ya­sal sis­te­mi­ni, ana­ya­sal re­ji­mi­ni de­ğiş­tir­me­ye yö­ne­lik­tir, par­la­men­ter re­jim­den sap­ma an­la­mı­na ge­len bir de­ği­şik­lik­tir. Ge­ti­ri­len sis­te­min ne ol­du­ğu­nu da hiç­bir ana­ya­sa hu­kuk­çu­su ta­nım­la­ya­ma­mak­ta­dır. Dün­ya­da eşi ben­ze­ri uy­gu­la­ma­sı ol­ma­yan bir sis­tem de­ği­şik­li­ğiy­le kar­şı kar­şı­ya­yız. Bu sis­te­me ol­sa ol­sa yoz­laş­tı­rıl­mış par­la­men­ter sis­tem de­ni­le­bi­lir.

Bu ka­dar önem­li ve te­mel­li ko­nu­lar AKP'nin ih­ti­yaç­la­rı­na gö­re ele alı­na­cak ko­nu­lar de­ğil­dir; he­le, tep­kiy­le, kır­gın­lık­la, kız­gın­lık­la ve in­ti­kam duy­gu­su için­de ele alı­na­cak ve so­nuç­lan­dı­rı­la­cak ko­nu­lar hiç de­ğil­dir. Mu­ha­le­fe­te kı­za­rak, ku­rum­la­ra kı­za­rak, yar­gı ka­rar­la­rı­nı so­run­la­rın kay­na­ğı ola­rak su­na­rak, ka­rar ve­ren­le­ri he­def hâli­ne ge­ti­re­rek bir ye­re va­ra­maz­sı­nız, sa­de­ce hu­kuk dev­le­ti­ni ze­de­le­miş olur­su­nuz, Da­nış­tay sal­dı­rı­sın­da ol­du­ğu gi­bi üzü­cü olay­la­ra se­be­bi­yet ver­miş olur­su­nuz.

Söz ko­nu­su Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­nin za­man­la­ma­sı yan­lış, içe­ri­ği tar­tış­ma­lı ve sa­kın­ca­lı, yön­te­mi yan­lış­tır. Mec­lis Cum­hur­baş­ka­nı­nı se­çe­me­miş, se­çim ka­ra­rı alın­mış, bir ta­raf­tan se­çim tak­vi­mi iş­li­yor. Böy­le bir aşa­ma­da Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri­nin ya­pıl­ma­sı, de­mok­ra­tik hu­kuk dev­le­ti ku­ral­la­rıy­la da, si­ya­si etik ku­ral­la­rıy­la da bağ­daş­maz.

Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı da ia­de ge­rek­çe­sin­de çok hak­lı ola­rak "Böy­le­si­ne önem­li bir sis­tem de­ği­şik­li­ği­nin uz­man aka­de­mis­yen­ler, si­vil top­lum ku­ru­luş­la­rı, mes­lek ör­güt­le­ri, si­ya­si par­ti­ler, il­gi­li ku­rum ve ku­ru­luş­lar ile ka­mu­oyun­da tar­tı­şı­lıp ol­gun­laş­tı­rıl­dık­tan son­ra Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de tüm öne­ri­le­rin özen­le de­ğer­len­di­ri­le­rek ya­pıl­ma­sı en uy­gun yol ol­cak­tır." de­mek­te­dir.

Pe­ki, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı böy­le der­ken AKP prog­ra­mı ne di­yor bir de ona ba­ka­lım: AKP prog­ra­mın­da da ana­ya­sa­la­rın bir top­lum söz­leş­me­si ol­du­ğu, ya­pı­la­cak de­ği­şik­lik­le­rin ka­mu­oyun­da tar­tış­ma­ya açı­la­ca­ğı­nı, ka­mu­oyun­da olu­şa­cak uz­laş­ma­ya pa­ra­lel ola­rak ge­rek­li ya­sal dü­zen­le­me­le­rin ya­pı­la­ca­ğı ve si­vil top­lum ku­ru­luş­la­rı­nın da de­ğer­len­dir­me­le­ri­nin alı­na­ca­ğı ya­zıl­mak­ta­dır.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, si­ya­set­te söz­ler tu­tul­mak için ve­ri­lir, prog­ram­lar uyul­mak ve uy­gu­lan­mak için ya­zı­lır. Si­zin, yap­tı­ğı­nız­la prog­ra­mı­nız­da yaz­dı­ğı­nız bir­bi­ri­ni tut­mu­yor; ya yap­tı­ğı­nız yan­lış ya da yaz­dı­ğı­nız yan­lış. Kuş­ku­suz, yap­tı­ğı­nız yan­lış­tır. Cum­hur­baş­ka­nı­nın uya­rı­la­rı­nı dik­ka­te al­mı­yor­su­nuz, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­nin uya­rı­la­rı­nı din­le­mi­yor­su­nuz. O za­man, si­zi ken­di prog­ra­mı­nı­za uy­ma­ya da­vet edi­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bi­zim Ana­ya­sa'mız par­la­men­ter sis­te­mi be­nim­se­miş­tir. Ül­ke­miz­de, par­la­men­ter sis­te­min sek­sen yı­lı aşan bir ta­ri­hi var­dır. Ana­ya­sa'nın par­la­men­ter sis­te­mi ön­gö­ren hiç­bir ku­ra­lı­na do­ku­nul­ma­dan, ana­ya­sal sis­te­mi tü­müy­le ele alıp ge­rek­li dü­zen­le­me­le­ri yap­ma­dan, yal­nız­ca Cum­hur­baş­ka­nı­nı hal­ka seç­tir­mek, par­la­men­ter sis­te­min özüy­le bağ­daş­ma­dı­ğı gi­bi, için­den çı­kıl­maz bir­çok ye­ni so­ru­nu da be­ra­be­rin­de ge­ti­re­cek­tir. Öf­key­le kal­kıp, za­rar­la otur­ma­ya­lım. Ül­ke­yi ye­ni ka­os­la­ra gö­tür­me­ye­lim. Siz­le­ri, bu ne­den­le, da­ha so­rum­lu dav­ran­ma­ya da­vet edi­yo­rum. Kal­dı ki, ko­nu bir bü­tün­lük içe­ri­sin­de ele alın­ma­dan, sa­de­ce Cum­hur­baş­ka­nı­nın hal­ka seç­ti­ril­me­si, aday gös­ter­me yön­te­mi, ikin­ci dö­nem se­çil­me ola­na­ğı da bu şe­kil­de se­çi­le­cek Cum­hur­baş­ka­nı­nın ta­raf­sız ol­ma­sı­nı, par­ti­le­rüs­tü kal­ma­sı­nı imkânsız kı­la­cak­tır. Cum­hur­baş­ka­nı­nın çok önem­li gö­rev ve yet­ki­le­ri kar­şı­sın­da ta­raf­sız ol­ma­sı bü­yük önem ta­şı­mak­ta­dır. Söz ko­nu­su Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği bu an­lam­da da sa­kın­ca­lar içer­mek­te­dir.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, so­nuç ola­rak, or­ta­ya çık­mış­tır ki, gö­rüş­mek­te ol­du­ğu­muz ve ül­ke­nin ana­ya­sal sis­te­mi­ni, si­ya­sal sis­te­mi­ni önem­li öl­çü­de de­ğiş­ti­ren Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­ni ol­du­bit­ti­ye ge­ti­re­rek, inat ede­rek sağ­lık­lı bir so­nu­ca ulaş­mak müm­kün de­ğil­dir. Kal­dı ki, bu de­ği­şik­lik pa­ke­ti­nin, Mec­li­si­miz­ce 367 ve üze­ri bir oy­la ay­nen ka­bul edil­me­si hâlin­de de Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın, onay­la­ya­bi­le­ce­ği gi­bi, re­fe­ran­du­ma gö­tür­me ola­sı­lı­ğı da bu­lun­mak­ta­dır. Bu du­rum­da, se­çim­ler­den son­ra­ya kal­ma­sı ve ye­ni se­çi­le­cek Mec­li­sin, mev­cut dü­zen­le­me­ye gö­re Cum­hur­baş­ka­nı­nı seç­me­si söz ko­nu­su ola­cak­tır.

Bü­tün bu hu­sus­lar bi­lin­me­si­ne rağ­men, bu de­ği­şik­lik­te ıs­rar edil­me­si­nin tek açık­la­ma­sı, bu­ra­dan, se­çim­ler için bir pro­pa­gan­da mal­ze­me­si çı­kar­mak ol­du­ğu an­la­şıl­mak­ta­dır. Yü­ce Mec­li­sin böy­le bir ama­ca alet edil­me­si yan­lış­tır. Bu ne­den­le, AKP'yi tek­rar uya­rı­yo­ruz: De­mok­ra­si­yi zor­la­ma­yı­nız, hu­ku­ku zor­la­ma­yı­nız, Mec­li­si zor­la­ma­yı­nız, mil­le­ti yor­ma­yı­nız, Mec­li­sin gö­rev sü­re­si bi­ter­ken ku­ral­lar­la oy­na­ma­yı­nız.

Bu dü­şün­ce­ler­le, de­ği­şik­lik tek­li­fi­ne ve gö­rüş­mek­te ol­du­ğu­muz mad­de­ye "ret" oyu ver­mek is­te­di­ği­mi­zi, yü­ce Mec­li­si­mi­zi ve yü­ce mil­le­ti­mi­zi tek­rar se­lam­la­ya­rak arz edi­yo­rum.

Say­gı­la­rım­la. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­riz Sa­yın Yer­gök.

Ana­va­tan Par­ti­si Gru­bu adı­na, Ma­lat­ya Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Sü­ley­man Sa­rı­baş… Yok.

Şah­sı adı­na, Kas­ta­mo­nu Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Hak­kı Köy­lü, bu­yu­run.

HAK­KI KÖY­LÜ (Kas­ta­mo­nu) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım; 3'ün­cü mad­dey­le il­gi­li gö­rüş­le­ri­mi açık­la­ma­dan ön­ce, yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Ya­pı­lan de­ği­şik­lik­le, esa­sen da­ha ön­ce var olan mad­de­de, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin top­lan­tı­la­rı­nın üç­te 1 ile ya­pı­la­ca­ğı, se­çim­le­rin de bu­na dâhil ol­du­ğu hük­mü ge­ti­ril­mek­te­dir. Esa­sen, ben bu­nu an­la­mak­ta çok zor­la­nı­yo­rum. Ne­den üç­te 1? Ya­ni, ne­den 184, da­ha az de­ğil de 184? Ka­rar ye­ter sa­yı­sı ne­den da­ha az de­ğil de 139? Bu­nu, as­lın­da, dü­şün­me­miz la­zım. Bu şe­kil­de­ki bir top­lan­tı ve ka­rar ye­ter sa­yı­sı, yü­ce Mec­li­sin da­ha ve­rim­li ça­lış­ma­sı­nı ön­le­mek­te­dir.

İşi baş­ka bir yön­den ele ala­lım. Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin gö­rev­le­ri ara­sın­da de­ne­tim gö­re­vi var­dır. Özel­lik­le, sa­yın mu­ha­le­fet­te­ki ar­ka­daş­la­rı­ma so­ru­yo­rum: Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si de­ne­tim gö­rev­le­ri­ni ge­re­ği gi­bi ye­ri­ne ge­ti­re­bi­li­yor mu? Ge­ti­re­mi­yor. Araş­tır­ma gö­rev­le­ri­ni ge­re­ği gi­bi ye­ri­ne ge­ti­re­bi­li­yor mu? Onu da ge­ti­re­mi­yor. Pe­ki, "Ya­sa­ma gö­rev­le­ri­ni ol­duk­ça iyi şe­kil­de ye­ri­ne ge­ti­ri­yor." di­ye­bi­li­riz, ama, bu Mec­lis ola­ğa­nüs­tü bir me­sai sarf et­mek su­re­tiy­le, ge­ce gün­düz ça­lış­mak su­re­tiy­le çok önem­li ya­sa­lar çı­ka­rı­yor. Fa­kat, hâlâ gö­rü­yo­ruz ki, yüz­den faz­la ka­nun ta­sa­rı ve tek­li­fi ko­mis­yon­lar­dan geç­miş ve Ge­nel Ku­ru­lun gün­de­mi­ne in­miş­tir.

Ka­nun ta­sa­rı ve tek­lif­le­ri­nin en iyi gö­rü­şü­le­bi­le­ce­ği, en iyi ne­ti­ce­nin alı­na­bi­le­ce­ği, en iyi şe­kil­de tar­tı­şı­la­bi­le­ce­ği yer­ler ko­mis­yon­lar­dır. Ko­mis­yon­lar­da ye­te­rin­ce tar­tı­şıl­ma­lı, da­ha çok za­man ay­rıl­ma­lı ve en in­ce nok­ta­sı­na ka­dar de­ğer­len­di­ril­me­li­dir, ama Ge­nel Ku­ru­la ge­lin­ce işin şek­li de­ği­şir. Ge­nel Ku­rul­da grup­lar adı­na ve­ya ki­şi­ler adı­na, ka­nu­nun ge­ne­li üze­rin­de ko­nu­şul­ma­lı­dır.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Ko­mis­yon­lar­da kırk se­kiz sa­at bi­le bek­len­me­den gö­rü­şü­lü­yor.

HAK­KI KÖY­LÜ (De­vam­la) - Bun­dan son­ra­sı için söy­lü­yo­rum. Şim­di­ye ka­dar ne ol­duy­sa ol­du, ama bun­dan son­ra, bir öne­rim ola­cak.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Bun­dan son­ra­sı olur mu? Za­ten dö­nem bit­ti.

HAK­KI KÖY­LÜ (De­vam­la) - Bir son­ra­ki dö­nem­de ar­ka­daş­lar, din­le­yin lüt­fen, bir son­ra­ki dö­nem­de. Ama Ge­nel Ku­rul­da, her mad­de…

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Biz za­ten ge­re­ği­ni ya­pa­rız onun!

HAK­KI KÖY­LÜ (De­vam­la) - Doğ­ru söy­lü­yor­sun… İki ay son­ra siz gel­di­ği­niz za­man si­ze de çok fay­da sağ­la­ya­cak­tır.

Ge­nel Ku­rul­da, her mad­dey­le il­gi­li ola­rak, grup­lar adı­na ko­nuş­ma, şa­hıs­lar adı­na ko­nuş­ma, ko­nuş ba­bam ko­nuş, ko­nuş ba­bam ko­nuş; baş­ka bir şey yap­mı­yo­ruz. Bir mad­de bir sa­at­te ge­çi­yor bu­ra­dan. Grup­lar ve şa­hıs­lar adı­na mad­de­ler­de ko­nuş­ma­ma­mız la­zım. Ge­ne­liy­le il­gi­li gö­rüş­tük, ko­nuş­tuk, ye­ter. Sa­de­ce öner­ge­ler­le il­gi­li ola­rak, öner­ge­yi ve­ren ki­şi­nin ko­nuş­ma­sı, on­dan son­ra mad­de­nin oy­lan­ma­sı ben­ce en doğ­ru ola­nı­dır.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Olur mu Sa­yın Köy­lü, o za­man mil­let­ve­ki­li­nin gö­re­vi ne?

HAK­KI KÖY­LÜ (De­vam­la) - Bu­nu yap­tı­ğı­mız tak­dir­de, bu Mec­lis çok da­ha ve­rim­li ça­lı­şa­cak­tır.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Ko­mis­yon­lar­da gö­re­vi ol­ma­yan ar­ka­daş­lar bu­ra­da ne ya­pa­cak?

HAK­KI KÖY­LÜ (De­vam­la) - Bu­ra­da ya­pı­lan ko­nuş­ma­lar so­nun­da, ve­ri­len öner­ge­ler­le, za­man za­man ya­sa ta­sa­rı­sı­na, ya­sa­ya kat­kı­da bu­lu­nu­lu­yor ama ba­zen de iyi ya­pıl­mış bir ya­sa, bu­ra­da­ki bir öner­gey­le bo­zu­lu­yor. Bu ba­kım­dan, bu­nun en iyi ya­pı­la­bi­le­ce­ği yer ko­mis­yon­lar­dır, bu­ra­da ko­nuş­ma­la­rı­mı­zı da­ha az tut­ma­mız la­zım.

Şim­di, biz bu de­ği­şik­lik­le, 184'ten bah­se­di­yo­ruz, se­çim­ler dâhil. Ben şim­di hu­kuk­çu kim­li­ği­mi bir ta­ra­fa ko­yu­yo­rum.

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (İs­tan­bul) - Za­ten koy­dun, ya­ni, onu koy­dun, far­kın­da­yız.

HAK­KI KÖY­LÜ (De­vam­la) - Za­ten hu­kuk­çu­luk bu­ra­da işe ya­ra­ma­dı. Evet, bir va­tan­daş ola­rak ve bir si­ya­set­çi ola­rak so­ru­yo­rum, Bur­han Ho­ca­mın da iyi din­le­me­si­ni is­ti­yo­rum. Se­çim­ler dâhil de­dik. Ya­rın, kar­şı­mı­za, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi di­ye bu­ra­da bir şey yaz­mı­yor de­yip, ge­ri ge­le­bi­lir. Hu­kuk­çu man­tı­ğı de­ğil­dir bu, ama, si­ya­set­çi man­tı­ğı ola­bi­lir, baş­ka bir va­tan­daş man­tı­ğı ola­bi­lir; bu­nu iyi dü­şün­me­miz la­zım ge­lir di­ye dü­şü­nü­yo­rum.

He­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Köy­lü.

Şah­sı adı­na Kah­ra­man­ma­raş Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Meh­met Ali Bu­lut, bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

MEH­MET ALİ BU­LUT (Kah­ra­man­ma­raş) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı ta­ra­fın­dan ge­ri gön­de­ril­di­ğin­den, ye­ni­den gö­rü­şül­mek­te olan Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun Tek­li­fi'nin 3'ün­cü mad­de­si hak­kın­da şah­sım adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. He­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­ce bir kez da­ha gö­rü­şül­me­si için ge­ri gön­der­me tez­ke­re­sin­de, tek­li­fin 3'ün­cü mad­de­siy­le il­gi­li "Ana­ya­sa'nın 96. mad­de­si­nin de­ğiş­ti­ri­lip, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'nin ya­pa­ca­ğı se­çim­ler de dâhil tüm iş­le­rin­de üye tam sa­yı­sı­nın en az üç­te bi­riy­le top­la­na­ca­ğı­nın be­lir­til­me­si, Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­mi­ne iliş­kin ku­ral­lar­da, bu ka­dar sı­kı­şık bir sü­reç­te ya­pıl­mak is­te­nen de­ği­şik­li­ğin yer­siz­li­ği­ni da­ha açık bi­çim­de göz­ler önü­ne ser­mek­te­dir." cüm­le­si­nin dı­şın­da hiç­bir ge­rek­çe yok­tur. Bu cüm­le­nin de ge­rek­çe olup ola­ma­ya­ca­ğı­nı, sa­yın ana­ya­sa hu­kuk­çu­la­rı­nın tak­dir­le­ri­ne arz edi­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, tek­li­fin 3'ün­cü mad­de­siy­le, Ana­ya­sa'nın "Top­lan­tı ve ka­rar ye­ter sa­yı­sı" baş­lık­lı 96'ncı mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı ye­ni­den dü­zen­len­mek­te­dir. Bu de­ği­şik­li­ğe gö­re "Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si, ya­pa­ca­ğı se­çim­ler da­hil bü­tün iş­le­rin­de üye tam­sa­yı­sı­nın en az üç­te bi­ri ile top­la­nır." hük­mü ge­ti­ri­le­rek, bu ko­nu­da­ki ge­rek­siz ve yer­siz tüm tar­tış­ma­la­rı so­na er­dir­mek amaç­lan­mış­tır. Uy­gu­la­ma­da kar­şı­la­şı­lan so­run­la­rı gi­der­mek ve da­ha net, an­la­şı­lır bir dil­le mad­de tan­zim edil­miş bu­lun­mak­ta­dır.

Ana­ya­sa'nın uy­gu­lan­dı­ğı dö­nem­de, Ke­nan Ev­ren Pa­şa'yı say­maz­sak, 3 Cum­hur­baş­ka­nı Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ta­ra­fın­dan… Hiç­bi­rin­de top­lan­tı ye­ter sa­yı­sı ola­rak üç­te 2 ço­ğun­luk aran­ma­mış­tır. Rah­met­li Özal'ın, Sa­yın Sü­ley­man De­mi­rel'in ve Sa­yın Ah­met Nec­det Se­zer'in Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çim­le­rin­de yok­la­ma ya­pı­la­rak oy­la­ma­la­ra ge­çil­me­miş ve üç­te 2 ço­ğun­luk aran­ma­mış­tır. Her üç se­çim­de de Mec­lis Baş­ka­nı "Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin (...) bir­le­şi­mi­ni açı­yo­rum. Top­lan­tı ye­ter sa­yı­sı var­dır. Gün­de­me ge­çi­yo­ruz." di­ye­rek oy­la­ma­la­rı baş­lat­mış­tır. Her üç Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çim­le­ri­nin hiç­bir tu­run­da top­lan­tı ye­ter sa­yı­sıy­la il­gi­li hiç­bir iti­raz­da bu­lu­nul­ma­mış, hiç­bir tar­tış­ma da ya­pıl­ma­mış­tır.

Ne acı­dır ki, sek­sen dört yıl­lık cum­hu­ri­yet ida­re­si­nin 2/3'ü kriz­ler­le, sı­kı­yö­ne­tim ve ola­ğa­nüs­tü hâl ida­re­siy­le yö­ne­til­miş­tir. Ül­ke­mi­zin atı­lım ve açı­lım yıl­la­rı ise de­mok­ra­tik ku­ral­la­rın iş­le­di­ği dö­nem ve yıl­lar ol­muş­tur.

Bu ba­kım­dan, tek­li­fin 3'ün­cü mad­de­siy­le ge­ti­ri­len, Mec­li­sin tüm iş­le­rin­de en az üye tam sa­yı­sı­nın üç­te 1'iy­le top­la­na­ca­ğı hük­mü ye­rin­de ve Mec­li­sin önü­nü aça­cak olan bir de­ği­şik­lik olup, ül­ke­mi­ze, mil­le­ti­mi­ze ha­yır­lı ol­ma­sı di­le­ğiy­le, yü­ce Mec­li­si tek­rar say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­ruz Sa­yın Bu­lut.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, 3'ün­cü mad­de üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler ta­mam­lan­mış­tır.

Şim­di, mad­de­nin giz­li oy­la­ma­sı­na Ada­na ilin­den baş­la­ya­ca­ğız.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri­nin, bu giz­li oy­la­ma­dır, ka­bin­le­re gir­mek su­re­tiy­le oy­la­rı­nı kul­lan­ma­la­rı­nı ve oy kul­la­na­cak mil­let­ve­kil­le­ri dı­şın­da­ki kim­se­le­rin, di­ğer ar­ka­daş­la­rın da ora­da bu­lun­ma­ma­la­rı­nı ri­ca edi­yo­rum ve oy­la­ma­yı baş­la­tı­yo­rum.

(Oy­la­rın top­lan­ma­sı­na baş­lan­dı)

BAŞ­KAN - Oyu­nu kul­lan­ma­yan sa­yın ve­ki­li­miz var­sa oyu­nu kul­lan­sın.

ALİ KE­MAL DE­VE­Cİ­LER (Ba­lı­ke­sir) - Baş­ka­nım, ev­den ge­le­cek­miş, olur mu?

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Ya, bı­ra­kın şu soy­ta­rı­lı­ğı! Soy­ta­rı­lık olu­yor bu ya! Böy­le şey mi olur ar­tık! Ye­ter ya­hu! Ge­le­cek di­ye bek­le­nir mi ca­nım! Ne bi­çim iş bu ya!

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (İs­tan­bul) - Ne­re­ye gi­di­yor­lar kar­de­şim?

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Sa­lon­da ol­ma­yan ki­şi bek­le­nir mi?

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Sa­yın Baş­kan, sa­lon­da ol­ma­yan ki­şi bek­le­nir mi?

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Sa­lon­da ol­ma­yan ki­şi bek­len­mez Sa­yın Baş­kan.

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (İs­tan­bul) - Sa­yın Baş­kan, sa­lon­da olan ki­şi bek­le­nir mi? "Sa­lon­da oyu­nu kul­lan­ma­yan var mı?" di­ye so­ru­yor­su­nuz, var­sa söy­le­sin.

İN­Cİ ÖZ­DE­MİR (İs­tan­bul) - Bir da­ki­ka, biz "var" de­dik.

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Gö­re­vi­ni­zi ya­pın Sa­yın Baş­kan.

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (İs­tan­bul) - Var mı sa­lon­da oyu­nu kul­lan­ma­yan Sa­yın Baş­kan? Al­lah Al­lah ya!

BUR­HAN KI­LIÇ (An­tal­ya) - Ar­ka­daş­lar, ben oyu­mu kul­lan­dım.

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (İs­tan­bul) - Adam evin­den ge­le­cek, onu mu bek­le­ye­ce­ğiz? İşi ne?

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, oyu­nu kul­lan­ma­yan sa­yın ve­ki­li­miz var mı?

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (İs­tan­bul) - Ayıp di­ye bir şey var ya!

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - İçi­ni­ze sin­dir­me­me­niz la­zım. Ayıp­tır! Bek­le­ye­ce­ğiz, o da ge­le­cek! Re­va mı bu!

BAŞ­KAN - Oy­la­ma iş­le­mi ta­mam­lan­mış­tır.

Ku­pa­la­rı kal­dı­rı­yo­ruz.

(Oy­la­rın ay­rı­mı­na baş­lan­dı)

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Bit­ti, bit­ti. Ku­pa­lar kal­dı­rıl­dı.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) - Oyu­nu kul­lan­mış, ama işa­ret­len­me­miş.

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (İs­tan­bul) - Baş­kan ne so­rar, "Sa­lon­da oyu­nu kul­lan­ma­yan var mı?" di­ye so­rar.

BAŞ­KAN - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu bir Ana­ya­sa oy­la­ma­sı. Her­kes za­ma­nı­nı ona gö­re de­ğer­len­dir­me­li. Ben, oy­la­ma­ya baş­la­dı­ğım za­man, her­kes ne­re­dey­se bu­ra­da bu­lun­ma­lı. Her şe­yin bir usu­lü var. Her­kes ona gö­re git­sin gi­de­ce­ği ye­re, gel­sin.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) - Sa­yın Baş­kan, iki ar­ka­da­şı­mız oyu­nu kul­lan­dı­ğı hâlde işa­ret­len­me­miş.

BAŞ­KAN - Eğer öy­le bir şey var­sa işa­ret­le­yin.

ALİ KE­MAL DE­VE­Cİ­LER (Ba­lı­ke­sir) - Yok öy­le bir şey!

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Kim­sin sen!

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) - İş­te bu­ra­da, o za­man da bu­ra­da, şim­di de bu­ra­da.

BAŞ­KAN - O za­man, bu gö­rev­li ar­ka­da­şı­mız dik­kat et­sin.

ALİ KE­MAL DE­VE­Cİ­LER (Ba­lı­ke­sir) - Gö­rev­li mi­sin sen, se­nin gö­re­vin ne?

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (İs­tan­bul) - Se­nin gö­re­vin ne kar­de­şim?

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Ünal Bey'e bir gö­rev mi ver­di­niz Sa­yın Baş­kan?

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Ne gö­re­vi var onun?

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Bu­ra­da se­çim ko­mi­ser­li­ği mi ya­pı­yor? Bu ar­ka­da­şı­mız ya­pı­yor her şe­yi, her şe­yin kay­na­ğı o, oy­la­rı kon­trol eden de o.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) - Ne­re­den kon­trol edi­yo­rum? Ayıp ya!

BAŞ­KAN - Sa­yın Baş­kan… Sa­yın Baş­kan, ya­ni o iti­raz­da çok hak­lı de­ğil­si­niz. Ben, iki par­ti­nin de ora­da bu­lu­nan mil­let­ve­kil­le­ri­ne ri­ca et­tim, bu­lun­ma­yın di­ye.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Bu­ra­da gi­dip ge­li­yor­sun ama sen!

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) - Sen de bu­ra­da­sın.

(Oy­la­rın ay­rı­mı­na de­vam edil­di)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, 10.05.2007 ta­rih­li ve 5660 sa­yı­lı Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun'un 3'ün­cü mad­de­si­nin gi­zil oy­la­ma so­nuç­la­rı­nı açık­lı­yo­rum:

Oy­la­ma­ya ka­tı­lan sa­yın mil­let­ve­ki­li sa­yı­sı: 371

Ka­bul          :   363

Ret               :        3

Çe­kim­ser    :        1

Boş              :        1

Ge­çer­siz      :        3

Şim­di, 4'ün­cü mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 4- Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın 101 in­ci mad­de­si aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

"MAD­DE 101- Cum­hur­baş­ka­nı, kırk ya­şı­nı dol­dur­muş ve yük­sek öğ­re­nim yap­mış Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si üye­le­ri ve­ya bu ni­te­lik­le­re ve mil­let­ve­ki­li se­çil­me ye­ter­li­ği­ne sa­hip Türk va­tan­daş­la­rı ara­sın­dan, halk ta­ra­fın­dan se­çi­lir.

Cum­hur­baş­ka­nı­nın gö­rev sü­re­si beş yıl­dır. Bir kim­se en faz­la iki de­fa Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­le­bi­lir.

Cum­hur­baş­kan­lı­ğı­na Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si üye­le­ri için­den ve­ya Mec­lis dı­şın­dan aday gös­te­ri­le­bil­me­si yir­mi mil­let­ve­ki­li­nin ya­zı­lı tek­li­fi ile müm­kün­dür. Ay­rı­ca, en son ya­pı­lan mil­let­ve­ki­li ge­nel se­çim­le­rin­de ge­çer­li oy­lar top­la­mı bir­lik­te he­sap­lan­dı­ğın­da yüz­de onu ge­çen si­ya­si par­ti­ler or­tak aday gös­te­re­bi­lir.

Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­le­nin, var­sa par­ti­si ile ili­şi­ği ke­si­lir ve Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si üye­li­ği so­na erer."

BAŞ­KAN - Mad­de üze­rin­de, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na Kon­ya Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Atil­la Kart, bu­yu­run. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

CHP GRU­BU ADI­NA ATİL­LA KART (Kon­ya) - Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği tek­li­fi­nin 4'ün­cü mad­de­si üze­rin­de Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na söz al­mış bu­lun­mak­ta­yım. Şah­sım ve Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si adı­na Ge­nel Ku­ru­lu say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ana­ya­sal den­ge­ler­le il­gi­si ol­ma­yan, sis­te­ma­tik bü­tün­lü­ğü bu­lun­ma­yan Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği tek­li­fin­de si­ya­si ik­ti­da­rın ıs­rar­lı ol­du­ğu­nu gö­rü­yo­ruz. Ge­li­nen sü­reç­te, bu ıs­ra­rın ar­tık gay­ri­cid­di ve so­rum­suz bir hâl al­dı­ğı­nı üzün­tü ve kay­gıy­la iz­li­yo­ruz. Yol­suz­luk ba­ta­ğı­na sap­la­nan, yok­sul­lu­ğu ken­din­ce sa­da­ka kül­tü­rüy­le aş­ma­ya ça­lı­şan bu si­ya­si ik­ti­dar, ge­li­nen sü­reç­te gün­de­mi de­ğiş­ti­re­bil­mek ama­cıy­la ve 22 Tem­muz ön­ce­sin­de ye­ni bir söy­lem ya­ra­ta­bil­mek ama­cıy­la sis­te­mi tah­rip et­me ve mev­zu­at­ta anar­şi ya­rat­ma pa­ha­sı­na bu tek­lif­te­ki ıs­ra­rı­nı sür­dü­rü­yor.

Ka­rar­lı­lık­la ve her ze­min­de an­la­tı­yo­ruz. Mev­cut tab­lo için­de, Mec­li­sin Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­mi iş­le­vi­ni ye­ri­ne ge­ti­re­me­di­ği açık ve tar­tış­ma­sız­dır. Cum­hur­baş­ka­nı seç­me gö­re­vi­ni ye­ri­ne ge­ti­re­me­yen, bu­nu ba­şa­ra­ma­yan bir Mec­li­sin ya­pa­ca­ğı iş­ler bel­li ve sı­nır­lı­dır. Bu iş­ler zo­run­lu ve gün­lük fa­ali­yet­ler­le sı­nır­lı­dır.

Ba­kın de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Mec­li­sin mün­fe­sih ol­ma­sın­dan söz et­mi­yo­rum, bu an­la­ma ge­le­bi­le­cek bir be­yan­da bu­lun­mu­yo­rum. İna­nı­yo­ruz ki bu Mec­lis ve son­ra­ki Mec­lis­ler hiç­bir za­man mün­fe­sih ol­ma­ya­cak­tır. Bu­nun te­mi­na­tı siz­ler­si­niz, biz­le­riz, hal­kı­mız. Bun­da hiç­bir te­red­düt yok. Bu Mec­li­sin iş­le­vi­ni ye­ri­ne ge­tir­di­ği, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, et­kin­li­ği­ni kay­bet­ti­ği, bir an ev­vel ye­ni­len­me­si ge­rek­ti­ği, gö­rü­şül­mek­te olan bu tek­li­fin 1'in­ci mad­de­si­nin ge­rek­çe­sin­de de ifa­de edi­li­yor. Esa­sen, bü­tün bu du­rum­lar, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si adı­na ve Sa­yın Ge­nel Baş­ka­nı­mız ta­ra­fın­dan son bir yıl­da, bir bu­çuk yıl­da her ze­min­de an­la­tıl­dı. Ge­li­nen nok­ta­da, bu zo­run­lu­luk si­ya­si ik­ti­dar ta­ra­fın­dan da geç de ol­sa ka­bul edil­di­ği­ne gö­re, ar­tık, böy­le­si­ne kap­sam­lı bir de­ği­şik­lik tek­li­fi­nin bu aşa­ma­da gö­rü­şül­me­si­nin an­lam­sız­lı­ğı ve yan­lış­lı­ğı or­ta­da­dır. Ana­ya­sal sis­te­mi al­tüst eden, ken­di bün­ye­sin­de mut­lak çe­liş­ki­ler içe­ren böy­le bir de­ği­şik­li­ği, böy­le bir za­man di­li­min­de gö­rüş­me­nin ve ya­sa­laş­tır­mak is­te­me­nin, dev­let yö­ne­ti­mi cid­di­ye­ti ve so­rum­lu­lu­ğuy­la bağ­daş­ma­dı­ğı or­ta­da­dır. Bı­ra­ka­lım ar­tık bu de­ğer­len­dir­me­le­ri, 22 Tem­muz­da se­çi­le­cek Par­la­men­to de­ğer­len­dir­sin. Ya­pı­la­cak olan bu se­çim­de, ina­nı­yo­ruz ki, halk si­ya­si ik­ti­da­rı tes­pit ve ta­yin ede­ce­ği gi­bi, ve­re­ce­ği yet­kiy­le Cum­hur­baş­kan­lı­ğı sü­re­cin­de­ki tı­kan­ma­yı ve yan­lış­lık­la­rı aş­ma­nın da yet­ki­si­ni ve­re­cek­tir. De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ana­ya­sal sis­tem ve de­mok­ra­si için­de bun­dan da­ha sağ­lık­lı ve et­ki­li bir çö­zü­mü ta­sav­vur ede­mi­yo­ruz. Baş­ka bir çö­zü­me de hiç­bir şe­kil­de iti­bar et­mi­yo­ruz.

Bir di­ğer önem­li hu­sus: Bu tek­li­fin mev­cut Ana­ya­sa pro­se­dü­rü ve 3376 sa­yı­lı il­gi­li Ya­sa'nın 2'nci mad­de­si kar­şı­sın­da, en iyim­ser he­sap­la­may­la Ara­lık 2007 ta­ri­hin­den ön­ce halk oy­la­ma­sı­na su­nul­ma­sı ve yü­rür­lük ka­zan­ma­sı müm­kün de­ğil de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. Bu­ra­da, Sa­yın Ka­pu­suz bir ön­ce­ki ko­nuş­ma­la­rın­da şu­nu ifa­de et­ti­ler, 15 Ha­zi­ran ta­ri­hin­de Mec­li­si tek­rar top­lan­tı­ya ça­ğır­mak­tan söz et­ti­ler. Sa­yın Ba­kan, Sa­yın Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı da bu an­la­ma ge­le­bi­le­cek ifa­de­le­ri ko­mis­yon top­lan­tı­sın­da ifa­de et­miş­ti, ama ye­ri gel­miş­ken ifa­de edi­yo­rum: 15 Ha­zi­ran ta­ri­hin­de Mec­li­si top­lan­tı­ya ça­ğır­sa­nız da bu da bir çö­züm ol­ma­ya­cak­tır de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. Bun­la­rı ar­tık sor­gu­la­ma­nız ge­re­ki­yor, bun­la­rı mu­ha­ke­me et­me­niz ge­re­ki­yor.

Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın ve­to ge­rek­çe­si kar­şı­sın­da, halk oy­la­ma­sı­na bu tek­li­fin gö­tü­rül­me­si kuv­vet­le muh­te­mel. Ya­ni, ikin­ci oy­la­ma­lar­dan son­ra, ve­to ia­de­sin­den son­ra, ikin­ci oy­la­ma­dan son­ra 367'yi aş­sa bi­le Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın ve­to ge­rek­çe­si­nin içe­ri­ği kar­şı­sın­da çok bü­yük ih­ti­mal­le bu tek­lif re­fe­ran­du­ma gi­de­cek­tir. Baş­ka bir ifa­dey­le, 22 Tem­muz ve­ya ya­kın ta­rih­te uy­gu­lan­ma­sı müm­kün ol­ma­yan bir Ana­ya­sa de­ği­şik­lik tek­li­fiy­le kar­şı kar­şı­ya­yız. Pe­ki, uy­gu­lan­ma imkânı ol­ma­yan bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği tek­li­fiy­le ül­ke gün­de­mi­ni ne­den meş­gul edi­yo­ruz, ne­den ger­gin­lik ya­rat­mak pa­ha­sı­na, top­lum­da ku­tup­laş­ma ya­rat­mak pa­ha­sı­na, ana­ya­sal ku­rum­lar ara­sın­da ça­tış­ma ya­rat­mak pa­ha­sı­na bu tek­lif­te ıs­rar edi­yo­ruz? Ne­den ger­çek gün­de­mi sap­tı­rı­yo­ruz? Ne­den bu ih­ti­ya­cı du­yu­yo­ruz? Ne­den ku­rum­lar ara­sı ger­gin­li­ği -tek­rar ifa­de edi­yo­rum- kö­rük­le­mek pa­ha­sı­na bu tek­lif­te ıs­rar edi­yo­ruz? İş­te, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu so­ru­la­rı sağ­du­yuy­la ve so­rum­lu­luk duy­gu­suy­la sor­gu­la­ma­mız ge­re­ki­yor.

Ba­kın, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Tür­ki­ye iki ay­dır hır­sız­lık­la­rı, yok­sul­lu­ğu, yol­suz­lu­ğu ko­nu­şa­mı­yor. Dev­let yö­net­me eh­li­ye­ti ol­ma­yan ki­fa­yet­siz ve muh­te­ris bir üst yö­ne­tim kad­ro­su… He­men bu­ra­da şu­nu ifa­de et­mek is­ti­yo­rum: AKP tü­zel kim­li­ği­ni ve yö­ne­tim ka­de­me­le­ri­ni bu de­ğer­len­dir­me­nin dı­şın­da tu­tu­yo­rum. Tek­rar ifa­de edi­yo­rum: Dev­let yö­net­me eh­li­ye­ti ol­ma­yan, ki­fa­yet­siz ve muh­te­ris bir üst yö­ne­tim kad­ro­su, ken­di ba­şa­rı­sız­lık­la­rı­nı, ön­gö­rü­süz­lük­le­ri­ni, so­rum­lu­luk­la­rı­nı giz­le­ye­bil­mek için, yol­suz­luk­la­rın ko­nu­şul­ma­sı­nı en­gel­le­mek için gün­de­mi de­ğiş­ti­ri­yor, se­çim mal­ze­me­si ya­ra­ta­bil­mek ama­cıy­la ana­ya­sal sis­te­mi tah­rip et­mek­ten ka­çın­mı­yor, ka­os bo­yut­la­rı­nı aşa­cak bir şe­kil­de ana­ya­sal sis­te­mi­miz­de mev­zu­at anar­şi­si ya­rat­mak­tan ka­çın­mı­yor. İş­te, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ya­rat­tı­ğı bu anar­şi­nin top­lum­da yol aç­tı­ğı tah­ri­ba­tı ve ger­gin­li­ği umur­sa­ma­yan, sa­de­ce ve sa­de­ce gü­nü kur­tar­ma­ya ça­lı­şan po­pü­list bir an­la­yı­şın Go­eb­bels pro­pa­gan­da­sı­na da­ya­lı ve her tür­lü Mak­ya­vel yön­tem­le­ri­ni kul­la­nan bir an­la­yış­la Tür­ki­ye'yi ge­tir­di­ği tab­loy­la kar­şı kar­şı­ya­yız.

Öte yan­dan, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu ge­nel de­ğer­len­dir­me­nin ya­nın­da, ge­ti­ri­len bu tek­li­fin hiç­bir sis­te­ma­ti­ği ve tu­tar­lı­lı­ğı da yok, ken­di bün­ye­sin­de mut­lak çe­liş­ki­ler ta­şı­yor. Ba­kın, bun­la­rı, lüt­fen ha­ma­set yap­ma­dan, po­le­mik yap­ma­dan, de­ma­go­ji yap­ma­dan, sağ­du­yuy­la de­ğer­len­dir­me­ni­zi is­tir­ham edi­yo­rum.

Ba­kın, biz, yıl­lar­dır -za­man za­man biz de ifa­de et­tik, bu ya­sa­ma dö­ne­min­de ik­ti­dar hep ifa­de et­ti, aka­de­mik çev­re­ler hep ifa­de et­ti­ler- mev­cut Ana­ya­sa'mız­da, par­la­men­ter sis­tem için­de, Cum­hur­baş­ka­nın yet­ki­le­ri­nin faz­la ol­du­ğu­nu hep ifa­de et­tik. Ka­bul et­mek ge­re­kir ki bu gö­rüş ve eleş­ti­ri­ler, ana­ya­sal bü­tün­lük ve so­rum­lu­luk için­de hem aka­de­mik dü­zey­de hem de Mec­lis ça­tı­sı al­tın­da el­bet­te tar­tı­şıl­ma­lı­dır. Bu­na hiç kim­se­nin bir di­ye­ce­ği ola­maz. Bu tar­tış­ma ze­mi­ni için­de par­la­men­ter sis­te­mi da­ha den­ge­li bir hâle ge­tir­mek ve­ya ya­rı baş­kan­lık ve­ya­hut baş­kan­lık sis­te­mi­ni ter­cih et­mek el­bet­te müm­kün ola­bi­lir. Ana­ya­sal bü­tün­lük için­de bu tar­tış­ma ve ter­cih­ler ya­pı­la­bi­lir. Si­ya­sal ik­ti­dar, si­ya­si ve sos­yal so­nuç­la­rı­nı göz önü­ne ala­rak, el­bet­te bu ter­ci­hi­ni ya­pa­bi­lir, bu ter­ci­he de say­gı du­yu­lur. Pe­ki, bu­ra­da, aca­ba, böy­le bir sü­reç ve ter­cih mi söz ko­nu­su­dur? İş­te, bu aşa­ma­da Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Baş­ka­nı­nın ta­lih­siz bir de­ğer­len­dir­me­si­ni bil­gi­le­ri­ni­ze sun­mak is­ti­yo­rum. Ay­nen ifa­de şu: "Baş­kan­lık dü­zen­le­me­si­ni ya­pa­ma­dık, an­cak bu dü­zen­le­me­yi ge­ti­re­bil­dik." İfa­de­nin me­ali bu.

İş­te, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, sis­te­ma­tik ve tu­tar­lı an­la­yış­tan uzak bir yak­la­şı­mın iti­ra­fı ni­te­li­ğin­de­ki bir açık­la­ma­dan söz edi­yo­rum. Bu açık­la­ma­nın, ay­nı za­man­da Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Baş­ka­nı­nı, aka­de­mik an­lam­da ömür bo­yu ta­kip ede­ce­ği­ni de üzü­le­rek ifa­de edi­yo­rum.

Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; ya­pıl­mak is­te­ni­len as­lın­da son de­re­ce açık. Yet­ki­le­ri­nin çok ge­niş ol­du­ğu­nu di­le ge­tir­di­ği­miz Cum­hur­baş­ka­nı­nın bu yet­ki­le­ri­ni mu­ha­fa­za et­ti­ği­miz gi­bi, baş­ka hiç­bir dü­zen­le­me yap­ma­dan ay­rı­ca hal­ko­yuy­la se­çil­me­si­ni ger­çek­leş­tir­me­ye ça­lı­şı­yo­ruz. Pe­ki, bu­nun de­va­mın­da gö­rev, yet­ki, so­rum­lu­luk den­ge­si­ni, bun­la­rın araş­tır­ma­sı­nı, bun­la­rın de­ğer­len­dir­me­si­ni ya­pı­yor mu­yuz? Ha­yır. Yi­ne, hal­ko­yuy­la gel­di­ği gi­bi, Cum­hur­baş­ka­nı, hem hu­ku­ken hem si­ya­se­ten so­rum­suz ol­ma­ya de­vam edi­yor.

İş­te, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, de­mok­ra­si­ler­de böy­le bir şey ol­maz. De­mok­ra­si­ler, hu­kuk ya­pı­lan­ma­sı için­de he­sap ver­me ve he­sap sor­ma re­jim­le­ri­dir. Biz bu­nu or­ta­dan kal­dı­rı­yo­ruz. Bu de­ği­şik­lik­le bu­nu or­ta­dan kal­dı­rı­yo­ruz. Böy­le­ce, ken­di eli­miz­le bir dik­ta­tör­lük sis­te­mi ya­ra­tı­yo­ruz. Hiç­bir şe­kil­de de­net­len­me­si müm­kün ol­ma­yan bir gü­cü or­ta­ya çı­ka­rı­yo­ruz.

Ay­rı­ca, bu dü­zen­le­mey­le böy­le bir gü­cü ya­rat­tı­ğı­mız gi­bi, bu dü­zen­le­mey­le, yü­rüt­me or­ga­nı için­de hal­ko­yuy­la ge­len iki ay­rı or­ga­nı ya­ra­tı­yo­ruz. Bu iki ay­rı or­gan ara­sın­da ça­tış­ma ve yet­ki te­ca­vü­zü or­tam­la­rı­nın doğ­ma­sı­nı ya­ra­tı­yo­ruz, bu or­ta­mı, bu ze­mi­ni ya­ra­tı­yo­ruz. Böy­le bir dü­zen­le­me­nin baş­ka hiç­bir fi­ilî so­nu­cu ola­maz, bu so­nuç ka­çı­nıl­maz­dır. Bun­la­rı, ar­tık, gör­me­miz ge­re­ki­yor, bun­la­rı de­ğer­len­dir­me­miz ge­re­ki­yor.

Sa­yın Baş­ba­kan bu aşa­ma­da bir de­ğer­len­dir­me yap­tı­lar. Bü­tün bu eleş­ti­ri­ler di­le ge­ti­ril­di­ği za­man, şu­nu ifa­de et­ti Sa­yın Baş­ba­kan…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

ATİL­LA KART (De­vam­la) - "Efen­dim, biz bu yet­ki­le­re iliş­kin, so­rum­lu­luk­la­ra iliş­kin dü­zen­le­me­yi de iler­le­yen aşa­ma­lar­da ya­pa­bi­li­riz" de­di. As­lın­da Sa­yın Baş­ba­ka­nın bü­tün bu ifa­de­si, bu iti­ra­fı, bi­zim bu söy­le­dik­le­ri­mi­zin ne ka­dar doğ­ru ol­du­ğu­nu, ne ka­dar ye­rin­de ol­du­ğu­nu an­la­tı­yor. İş­te, biz de di­yo­ruz ki: Böy­le­si­ne önem­li bir ko­nu­da yet­ki, gö­rev, so­rum­lu­luk me­se­le­si­ni bu aşa­ma­da dü­zen­le­mek ge­re­kir di­yo­ruz. Bu­nu, ne za­man ola­ca­ğı bel­li ol­ma­yan, be­lir­siz bir dö­ne­me er­te­le­ye­mez­si­niz di­yo­ruz. Bu­nu ifa­de et­me­ye ça­lı­şı­yo­ruz.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, böy­le bir sü­reç için­de bü­tün bu so­ru­la­rın -bi­raz ev­vel an­lat­tı­ğım so­ru­la­rın- yap­tı­ğım açık­la­ma­la­rın bir açık­la­ma­sı ola­bi­lir, ik­ti­dar açı­sın­dan bir açık­la­ma­sı ola­bi­lir. Se­çim dö­ne­mi­ne yö­ne­lik ola­rak pro­pa­gan­da ve is­tis­mar mal­ze­me­si sağ­la­mak, on­dan son­ra da, ken­din­ce mağ­du­ru ve maz­lu­mu oy­na­mak. An­cak, unu­tul­ma­ma­lı­dır ki, halk, ar­tık, ger­çek­le­ri bü­tün çıp­lak­lı­ğıy­la gö­rü­yor...

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Sa­yın Kart, son cüm­le­le­ri­ni­zi ala­yım.

ATİL­LA KART (De­vam­la) - He­men bi­ti­ri­yo­rum Sa­yın Baş­ka­nım.

… mağ­dur ve maz­lu­mu oy­na­mak is­te­yen­le­rin, dev­let kad­ro­la­rı­nı na­sıl ele ge­çir­dik­le­ri­ni ve yol­suz­luk iliş­ki­le­ri­ne na­sıl bu­laş­tık­la­rı­nı ib­ret ve hay­ret­le iz­li­yor. İna­nı­yo­ruz ki, bu ki­fa­yet­siz ve muh­te­ris kad­ro­la­rın ya­rat­tı­ğı tah­ri­bat­lar en geç 22 Tem­muz­da so­na ere­cek­tir. Fii­len ve ana­ya­sal tak­vim se­be­biy­le uy­gu­lan­ma imkânı ol­ma­yan bu Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ğin­de ıs­rar et­mek -tek­rar ifa­de edi­yo­rum- sis­te­mi tah­rip et­mek ve mev­zu­at­ta anar­şi ya­rat­mak­tan baş­ka bir so­nuç do­ğur­ma­ya­cak­tır. Gel­di­ği­miz sü­reç­te Tür­ki­ye'yi ar­tık si­ya­si hırs ve komp­leks­le­ri­mi­ze alet et­me­ye­lim.

Bu dü­şün­ce­ler­le, bu de­ğer­len­dir­me­ler­le, Ge­nel Ku­ru­lu say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Kart.

Ana­va­tan Par­ti­si Gru­bu adı­na Ma­lat­ya Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Sü­ley­man Sa­rı­baş… Yok.

Şah­sı adı­na Kı­rık­ka­le Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Ra­ma­zan Can, bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sü­re­niz beş da­ki­ka.

RA­MA­ZAN CAN (Kı­rık­ka­le) - Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Cum­hur­baş­ka­nı­nın halk ta­ra­fın­dan se­çi­mi, doğ­ru­dan de­mok­ra­si­nin te­za­hü­rü­dür, mil­le­tin de­mok­ra­si­ye doğ­ru­dan ka­tı­lı­mı­dır. Oy ve­ren bir mil­le­tin zekâsın­dan kuş­ku­lan­ma­ya kim­se­nin hak­kı yok­tur. De­mok­ra­si­ye yat­kın ya da yat­kın ol­ma­yan top­lum­lar ay­rı­mı ar­tık bit­miş­tir. Ni­te­kim, Ata­türk, yıl­lar ön­ce, ay­nen ak­ta­rı­yo­rum: "Göz­le­ri­mi­zi ka­pa­yıp, mü­cer­ret ya­şa­dı­ğı­mı­zı farz ede­me­yiz. Mem­le­ke­ti­mi­zi bir çem­ber içi­ne alıp, dün­yay­la ala­ka­sız ka­la­ma­yız." de­di­ği hâlde, dev­le­ti­miz, ya­sa­ma or­ga­nın­ca be­nim­se­nen ulus üs­tü hu­ku­ku bir tür­lü içi­ne sin­di­re­me­miş, yal­nız kov­bo­yu oy­nu­yor.

Öz­gür­lük, ço­ğul­cu­luk, el­bet­te öz­gür mil­let yö­ne­ti­mi olan de­mok­ra­si için yet­mez. De­mok­ra­si, dü­şün­ce­ler cum­hu­ri­ye­ti­dir, di­ya­log­dur. Bu di­ya­log, yö­ne­ten­le­ri hal­kın seç­me­siy­le olu­şur. Evet, Türk mil­le­ti, de­mok­ra­si­de ye­ri­ni al­mak is­ti­yor, hem de bu­nu mil­le­te ya­sa öne­ri­si ge­ti­ri­le­bil­me­nin tar­tı­şıl­dı­ğı bir or­tam­da is­ti­yor. Bu yüz­den Türk mil­le­ti hak­lı­dır. De­mok­ra­si­miz, pre­ma­tü­re bir de­mok­ra­si de­ğil­dir, an­cak, mil­let ka­yıt dı­şı­na itil­di­ğin­de pre­fab­ri­ke bi­le ola­bi­lir.

Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; bu­ra­da çok önem­li bir şe­yi ha­tır­lat­mak is­ti­yo­rum: Her gün Ata­türk'e yol­la­ma yap­mak bir hü­ner de­ğil­dir. Hü­ner, Ata­türk gi­bi dü­şü­ne­bil­mek­te­dir. O Ata­türk ki en dar za­man­lar­da bi­le "Be­nim en bü­yük ya­pım, en bü­yük ese­rim Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si." de­miş­tir. Kur­tu­luş Sa­va­şı za­ma­nın­da Mec­li­si terk et­me­miş­tir. Ama ma­ale­sef Ata­türk'ün mi­ras­çı­sı ol­du­ğu­nu id­dia eden, Ata­türk­çü­lük­ten ge­çi­nen, Ata­türk'ü is­tis­mar eden­ler Mec­li­si terk et­miş­tir. Ata­türk'ün ke­mik­le­ri sız­lı­yor. Sağ ol­say­dı, herhâlde ya­pa­ca­ğı ilk iş, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­sin­den siz­le­ri kur­tar­mak ola­cak­tır. Siz, Mec­li­si terk et­ti­niz, aziz Türk mil­le­ti de 22 Tem­muz­da siz­le­ri terk ede­cek­tir. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Kur­tu­luş Sa­va­şı'nı ba­şa­ran, cum­hu­ri­ye­ti ku­ran de­mok­ra­tik sa­bır ve sı­na­vın­dan ge­çen aziz Türk mil­le­ti­nin Cum­hur­baş­ka­nı­nı seç­me­sin­den do­ğal bir şey ola­maz. Cum­hu­ri­ye­tin son sı­ğı­na­ğı dev­let, dev­le­tin son sı­ğı­na­ğı ise hik­me­ti hükûmet­tir. De­mok­ra­si­nin son sı­ğı­na­ğı ise mil­let­tir. Mil­le­tin son sı­ğı­na­ğı ise hu­kuk­tur. Ma­ale­sef hu­kuk son za­man­lar­da kat­le­dil­miş­tir, 367 ucu­be­si çı­ka­rı­la­rak kat­le­dil­miş­tir. Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ise, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi­ni mah­ke­me­ye in­ti­kal et­ti­re­rek de­mok­ra­si­ye iha­net et­miş­tir.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Dik­kat et söz­le­ri­ne!

RA­MA­ZAN CAN (De­vam­la) - Mah­ke­me ila­mıy­la mil­le­tin ira­de­si­ne ipo­tek koy­dur­muş­tur…

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Sa­yın Baş­kan, 67'nci mad­de­yi ha­tır­la­tı­yo­rum.

RA­MA­ZAN CAN (De­vam­la) - …ve ço­ğun­lu­ğun da­hi Cum­hur­baş­ka­nı­nı se­çe­me­ye­ce­ği an­la­şıl­mış­tır.

UFUK ÖZ­KAN (Ma­ni­sa) - Kat­le­di­yor­sun…

RA­MA­ZAN CAN (De­vam­la) - "Mec­lis seç­sin." Ol­maz. "Mil­let seç­sin." Ol­maz.

ER­DAL KA­RA­DE­MİR (İz­mir) - Seç­sey­di­niz, en­gel olan mı var?

RA­MA­ZAN CAN (De­vam­la) - Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si mi seç­sin?

ER­DAL KA­RA­DE­MİR (İz­mir) - Seç­sey­di­niz…

RA­MA­ZAN CAN (De­vam­la) - O za­man olur de­ğil mi? Böy­le bir şey ola­maz de­mok­ra­si­ler­de.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Be­ce­rik­siz­li­ği­ni­zin fa­tu­ra­sı­nı baş­ka­la­rın­dan çı­ka­rı­yor­su­nuz.

RA­MA­ZAN CAN (De­vam­la) - Mil­le­ti­miz seç­sin di­yo­ruz, seç­tir­mi­yor­lar, si­ze de­ğer ver­mi­yor­lar, üs­te­lik Mec­li­si terk edi­yor­lar. Si­ne­yi­mil­let 22 Tem­muz­da sil­le­yi­mil­let ola­rak si­ze dö­ne­cek­tir. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

ER­DAL KA­RA­DE­MİR (İz­mir) - Gö­re­ce­ğiz…

UFUK ÖZ­KAN (Ma­ni­sa) - O mil­le­tin sil­le­si­ni gö­re­cek­sin!

HÜ­SE­YİN BA­YIN­DIR (Kır­şe­hir) - Sen bi­raz da­ha ko­nu­şur­san be­nim sil­le­mi gö­re­cek­sin.

RA­MA­ZAN CAN (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı ma­ale­sef Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­nin mu­ha­le­fet et­ti­ği bü­tün ya­sa­la­rı ia­de edi­yor. An­cak Ga­bar Da­ğı'nda Meh­met­çik­le mü­ca­de­le­ye gi­re­rek ölü ya da di­ri ya­ka­la­nan te­rö­rist­le­ri af­fe­den ka­rar­na­me­le­ri ma­ale­sef ia­de et­mi­yor.

OS­MAN ÖZ­CAN (An­tal­ya) - Sen­sin af­fe­den be! Ayıp be!

RA­MA­ZAN CAN (De­vam­la) - Ta­bii ki Cum­hur­baş­ka­nı ana­ya­sal yet­ki­si­ni kul­la­nı­yor, ama bu yet­ki­le­ri keş­ke Cum­hur­baş­ka­nı cum­hu­ra de­ğil te­rö­rist­le­re kar­şı kul­lan­sa idi.

UFUK ÖZ­KAN (Ma­ni­sa) - Te­rör­le Mü­ca­de­le Ka­nu­nu'nun 6'ncı mad­de­si­ni kim koy­du?

RA­MA­ZAN CAN (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; Cum­hur­baş­ka­nı­nın ge­ri gön­der­me­siy­le il­gi­li ola­rak Sa­yın Pro­fe­sör Te­ziç, Ana­ya­sa Hu­ku­ku ki­ta­bın­da ay­nen şöy­le di­yor: "Ka­mu hu­ku­kun­da yet­ki ve oto­ri­te so­ru­nu be­ra­ber­dir. So­rum­lu­luk kim­dey­se, yet­ki, oto­ri­te on­da­dır. Dev­let Baş­ka­nı ge­ri gön­der­me­nin tak­di­ri­ni key­fi­yet­le uy­gu­la­ya­maz." de­mek­te­dir. Ni­te­kim, mer­hum Ana­ya­sa Pro­fe­sö­rü Hü­se­yin Na­il Ku­ba­lı, ay­nen "Dev­let Baş­ka­nı­nın si­ya­si ba­kım­dan ha­iz ol­du­ğu mut­lak so­rum­suz­luk, mut­lak si­ya­si ta­raf­sız­lı­ğı­nı ge­rek­ti­rir. Dev­let Baş­ka­nı bu sı­fa­tı ta­şı­dı­ğı müd­det­çe par­ti ada­mı de­ğil­dir, par­ti­ler üs­tü ta­raf­sız bir şah­si­yet­tir, zi­ra, dev­le­tin tem­sil­ci­si, cum­hu­run ba­şı­dır, bu se­bep­le, as­la par­ti­zan gi­bi ko­nu­şa­maz; ro­lü, ayı­rı­cı de­ğil, bir­leş­ti­ri­ci­dir; ten­kit ve­ya tas­vip de­ğil, uyar­ma ve ir­şat­tır; ge­rek­ti­ğin­de mil­le­tin ha­kem­li­ği­ni yap­mak­tır." di­yor. Ger­çek­ten Sa­yın Ah­met Nec­det Se­zer'in ta­raf­sız olup ol­ma­dı­ğı­nı, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­nin mil­let­ve­ki­li aday lis­te­le­ri­ne bak­tı­ğı­mız­da gö­re­bi­le­ce­ğiz.

Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; yi­ne bir hu­kuk­çu -dik­kat­le­ri­ni­zi çe­ki­yo­rum- Ana­ya­sa Mah­ke­me­si üye­siy­ken, 1991 yı­lın­da Ana­ya­sa Mah­ke­me­si üye­si ola­rak ver­miş ol­du­ğu bir ka­rar­da ay­nen şöy­le di­yor: "Bu­gün ar­tık ger­çek güç kay­na­ğı olan, se­çim­le olu­şan par­la­men­to­dur. İçin­de­ki ço­ğun­lu­ğa da­ya­lı hükûmet ön pla­na geç­miş­tir…"

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Son cüm­le­le­ri­ni­zi ala­yım Sa­yın Can.

Bu­yu­run.

RA­MA­ZAN CAN (De­vam­la) - "…Par­la­men­ter sis­tem­de yü­rüt­me­nin so­rum­lu­lu­ğu hükûmet­ler­de­dir. Hükûmet ve Mec­li­sin ta­sar­ruf­la­rı­na kar­şı, Cum­hur­baş­ka­nı­nın uya­rı ve tav­si­ye­de bu­lun­mak­tan öte, di­ren­me­si, sis­te­min özel­li­ği­ne ters dü­şer. Sis­tem öz­de par­la­men­ter de­mok­ra­si ol­du­ğun­dan, Cum­hur­baş­ka­nı si­ya­sal ye­rin­de­lik ya­pa­maz. Ta­sar­ruf­la­rı im­za­la­mak zo­run­da­dır." Esa­sen öğ­re­ti­de de Cum­hur­baş­ka­nı­nın ro­lü­nün uya­rı ve tav­si­ye ol­du­ğu­nu be­lir­te­rek, Pro­fe­sör Te­ziç'e de atıf ya­pıl­mak­ta­dır. Bu ka­rar­da im­za­sı olan hu­kuk­çu­yu me­rak et­ti­niz mi? Söy­lü­yo­rum: Sa­yın Ah­met Nec­det Se­zer.

He­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Can.

ER­DAL KA­RA­DE­MİR (İz­mir) - Sa­yın Baş­kan, ha bi­re Cum­hur­baş­ka­nı­na sal­dı­rı ya­pı­yor.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Cum­hur­baş­ka­nı­na hep­si sal­dı­rı­yor Sa­yın Baş­kan. Ba­kın, bu grup Cum­hur­baş­ka­nı­na ha­ka­ret edi­yor.

BAŞ­KAN - Şah­sı adı­na, Is­par­ta Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Re­cep Özel.

Bu­yu­run Sa­yın Özel. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Sa­yın Baş­kan, çok de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mı­zın Ana­ya­sa pa­ke­ti­ni ia­de ge­rek­çe­le­ri ara­sın­da özel­lik­le 7'nci say­fa­da yer alan "Dev­let'in ve yü­rüt­me or­ga­nı­nın ba­şı olan Cum­hur­baş­ka­nı ile ya­sa­ma or­ga­nı ara­sın­da tam ça­tış­ma ya da tam bü­tün­leş­me de­ğil, me­sa­fe­li bir uyum…" Lüt­fen bu­ra­ya dik­kat et­me­ni­zi is­ti­yo­rum, me­sa­fe­li bir uyum­dan bah­se­di­yor.

Cum­hur­baş­ka­nı­mız Sa­yın Se­zer, son gö­rev sü­re­si içe­ri­sin­de, bu be­lirt­miş ol­du­ğu üç özel­lik­ten Par­la­men­toy­la, Hükûmet­le tam bir ça­tış­ma için­de miy­di, tam bir bü­tün­leş­me için­de miy­di…(CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Hu­kuk­tan ya­na ta­vır koy­du.

ER­DAL KA­RA­DE­MİR (İz­mir) - Uyum­dan, uyum­dan…

RE­CEP ÖZEL (De­vam­la) -…yok­sa, me­sa­fe­li bir uyum için­de miy­di, ka­mu­oyu­nun ve tüm mil­le­ti­mi­zin tak­dir­le­ri­ne arz edi­yo­ruz.

MEH­MET Zİ­YA YER­GÖK (Ada­na) - Ku­sur­da ta­raf siz­si­niz.

BAŞ­KAN - Sa­yın Özel, siz mad­de üze­rin­de hu­ku­ki gö­rüş­le­ri­ni­zi açık­la­yın, şa­hıs­lar üze­rin­de de­ğil.

Bu­yu­run.

RE­CEP ÖZEL (De­vam­la) - İa­de ge­rek­çe­le­ri üze­rin­de efen­dim.

Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız di­ğer bir ve­to ge­rek­çe­sin­de ise "Ya­pıl­mak is­te­nen Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri ise, re­jim kri­zi­nin aşıl­ma­sı, te­mel hak ve öz­gür­lük­le­rin ge­liş­ti­ril­me­si, top­lum­sal gö­nen­cin ar­tı­rıl­ma­sı…"

Bu "gö­nenç"in ne an­la­ma gel­di­ği­ni de pek an­la­ya­bil­miş de­ği­liz. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - An­la­ma­dıy­san na­sıl gel­din bu­ra­ya sen?

REY­HAN BA­LAN­DI (Af­yon­ka­ra­hi­sar) - Türk­çe­dir o Türk­çe, sen an­la­maz­sın Türk­çe­den!

RE­CEP ÖZEL (De­vam­la) - "…gi­bi hak­lı bir ge­rek­çe­ye, ka­mu­oyu is­te­ği­ne ya da top­lum­sal uz­laş­ma­ya da­yan­ma­mak­ta­dır." de­mek­te­dir.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Re­cep, söz­lük yok mu sen­de? Türk­çe söz­lü­ğe bak, Arap­ça söz­lü­ğe de­ğil. Re­cep Bey, o söz­cük Türk­çe, Arap­ça de­ğil.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Vay bu mem­le­ke­tin hâli­ne, vay be!

RE­CEP ÖZEL (De­vam­la) - Aca­ba, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız, tek bir bi­rey ola­rak, bu ko­nu­da na­sıl, ne şe­kil­de, han­gi ve­riy­le top­lum­sal bir uz­laş­ma­nın ol­ma­dı­ğın­dan bah­se­de­bil­mek­te­dir? Eğer bir top­lum­sal uz­laş­ma ol­ma­dı­ğı­nı, böy­le bir top­lum­sal bek­len­ti ol­ma­dı­ğı­nı da id­dia edi­yor­sa, bu­yur­sun, bu pa­ke­ti re­fe­ran­du­ma gö­tür­sün, o za­man el mi ya­man bey mi ya­man, uz­laş­ma top­lum­da var mı yok mu hep be­ra­ber gö­rü­rüz.

MEH­MET Zİ­YA YER­GÖK (Ada­na) - Siz he­le şu 367'yi bu­lun bir ba­ka­lım.

RE­CEP ÖZEL (De­vam­la) - Bir di­ğer ge­rek­çe­sin­de ise "İkin­ci kez se­çil­me ola­sı­lı­ğı, Cum­hur­baş­ka­nı­nı, ki­mi si­ya­sal par­ti­le­ri hoş­nut et­me, bir si­ya­sal par­tiy­le, özel­lik­le ik­ti­dar­la öz­deş­leş­tir­me yo­lu­na ite­bi­le­cek­tir." di­yor.

Bir ki­şi­nin, bir par­ti­nin ikin­ci kez se­çil­me­si, gö­rev sü­re­si içe­ri­sin­de yap­mış ol­du­ğu ic­ra­at­lar­dan va­tan­da­şın, mil­le­tin mem­nun olup ol­ma­ma­sı­na bağ­lı. Eğer va­tan­daş mem­nun ise ikin­ci bir kez se­çil­me -yüz­de 51'i al­dık­tan son­ra bu­nun ar­ka­sın­da baş­ka amaç­lar ara­mak- Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız Se­zer'in de bu de­ği­şik­lik pa­ke­tiy­le il­gi­li ola­rak ikin­ci kez se­çil­me imkânı var­dır, ikin­ci kez se­çi­le­bi­lir. Bu gö­rev sü­re­si içe­ri­sin­de ba­şa­rı­lı mıy­dı? Ki­mi­ne gö­re çok ba­şa­rı­lı, ki­mi­ne gö­re çok ba­şa­rı­sız. Aday olur, bu za­ma­na ka­dar söz­cü­lü­ğü­nü ya­pan mil­let­ve­kil­le­ri­miz, par­ti­ler aday gös­te­rir­ler. O da gö­rev sü­re­si içe­ri­sin­de ba­şa­rı­lı mı de­ğil mi, hep be­ra­ber gö­rü­rüz.

Bu Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri pa­ke­ti de, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mı­za, tek­rar, halk hu­zu­run­da yap­mış ol­du­ğu ic­ra­at­la­rın…

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Si­zin ak­lı­nı­za ih­ti­ya­cı­mız yok bi­zim.

RE­CEP ÖZEL (De­vam­la) - …ba­şa­rı­lı mı ba­şa­rı­sız mı ol­du­ğu­nu, ken­di­si­ni bir çek et­me an­la­mın­da da bir imkân ta­nı­ya­cak­tır. Bu imkânı da Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­na ta­nı­ya­lım di­yo­ruz.

Ta­bii ki, bu aşa­ma­ya gel­me­si­nin en bü­yük fonk­si­yo­nu, sis­te­min tı­kan­ma­sı. Cum­hur­baş­kan­lı­ğı sis­te­mi­nin blo­ke edil­me­sin­de…

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Kim blo­ke et­ti? Ni­ye uz­laş­ma­dı­nız?

RE­CEP ÖZEL (De­vam­la) - …Ana­ya­sa Mah­ke­me­mi­zin önem­li bir iş­lev üst­len­di­ği ül­ke­miz­de de yad­sı­na­maz. Ama, ül­ke­miz­de ya­sa­ma or­ga­nı­nın hu­ku­ki de­ne­ti­mi­ni ya­pan tek or­gan da Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­dir.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - 3 ki­şi mi be­lir­le­ye­cek Cum­hur­baş­ka­nı­nı?

RE­CEP ÖZEL (De­vam­la) - Tür­ki­ye açı­sın­dan, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin var­lı­ğı de­ğil, ka­rar­la­rı­nın ne ka­dar bi­rey hak ve öz­gür­lük­le­rin­den ya­na ol­du­ğu so­ru­nu­dur.

Do­la­yı­sıy­la, ge­nel ola­rak, yar­gı­nın si­ya­si ala­na mü­da­ha­le­si so­ru­nu ül­ke­miz­de da­ha de­ği­şik bir bo­yut­ta ele alın­ma­lı­dır. Çün­kü, bi­zim so­run­la­rı­mız, sa­de­ce dün­ya­da­ki ge­nel eği­li­me uy­gun ola­rak, ya­sa­ma or­ga­nı aley­hi­ne gi­de­rek ge­niş­le­yen yar­gı yet­ki­le­ri de­ğil, yar­gı­nın, özel­lik­le de Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin, te­mel hak ve öz­gür­lük­ler ile de­mok­ra­si­yi ko­ru­ma­da gös­ter­di­ği çe­kin­gen tu­tu­mun­dan­dır.

Kuv­vet­ler ay­rı­lı­ğı­nın esas alın­dı­ğı de­mok­ra­si­ler­de, mec­lis ka­nun ya­pı­yor, hükûmet ve bü­rok­ra­si yü­rü­tü­yor, yar­gı ku­rum­la­rı da de­net­li­yor. Eğer sis­tem de­mok­ra­tik ise, bü­tün bu ku­rum­lar yap­tık­la­rı­nı mil­let adı­na ya­pı­yor­lar, yet­ki­yi on­lar­dan alı­yor­lar de­mek­tir.

Ana­ya­sa Mah­ke­me­miz, bu­gün­ler­de, ne­re­dey­se bir se­na­to gö­re­vi yap­mak­ta­dır. Ya­sa­la­rı de­net­le­yen Ana­ya­sa Mah­ke­me­si, gi­de­rek, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ni de­net­le­yen mah­ke­me sta­tü­sü ka­zan­mak­ta­dır. İç Tü­zük da­hil, her şe­yi de­net­li­yor. Ana­ya­sa yar­gı­sı­nın si­ya­si re­jim üze­rin­de bu ka­dar ağır­lı­ğı ol­ma­ma­sı ge­re­kir.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Yan­lış iş ya­par­sa­nız de­net­ler ta­bii.

RE­CEP ÖZEL (De­vam­la) - Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin yü­rüt­me­yi dur­dur­ma ka­rar­la­rı­nın da­ya­na­ğı­nın ne ol­du­ğu­nun da tar­tı­şıl­ma­sı ge­rek­mek­te­dir. Zi­ra, hiç­bir ku­rum ve ku­ru­luş Ana­ya­sa'dan ve ya­sa­lar­dan alın­ma­yan hiç­bir yet­ki­yi kul­la­na­maz.

Ana­ya­sa'mı­zın 6'ncı mad­de­si ege­men­li­ğin ka­yıt­sız şart­sız mil­le­te ait ol­du­ğu­nu be­lirt­tik­ten son­ra "Türk Mil­le­ti, ege­men­li­ği­ni, Ana­ya­sa­nın koy­du­ğu esas­la­ra gö­re, yet­ki­li or­gan­lar eliy­le kul­la­nır." de­mek­te­dir.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - İş­te, siz bu­nu bir ki­şi­ye tes­lim edi­yor­su­nuz bak. "Or­gan­lar eliy­le kul­la­nı­lır." di­yor­su­nuz…

RE­CEP ÖZEL (De­vam­la) - Ama bu, dev­let yö­ne­ti­mi­nin arap­sa­çı­na dö­nüş­tü­rül­me­si, çok baş­lı­lı­ğın ik­ti­da­rı par­ça­la­ma­sı an­la­mı­na da gel­mez. Ana­ya­sa'nın bu hük­mü, Par­la­men­to­nun po­li­tik tak­dir yet­ki­si­ni baş­ka­la­rıy­la pay­laş­ma­sı ge­rek­ti­ği an­la­mı­na da gel­mez. Baş­ka bir ifa­dey­le, Ana­ya­sa'nın te­sis et­ti­ği baş­ka yet­ki­li or­gan­lar Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin eşit­le­ri de­ğil­dir. Her ana­ya­sal or­ga­nı­nın ana­ya­sal yet­ki­le­ri be­lir­len­miş­tir, ama, şüp­he­siz, bu yet­ki­le­rin hep­si ay­nı dü­zey­de de­ğil­dir.

Esa­sen, bir ana­ya­sal dü­zen­de bir­den faz­la yet­ki­li or­ga­nın bu­lun­ma­sı, bun­la­rın hep­si­nin ay­nı dü­zey­de ve eşit yet­ki­de ol­duk­la­rı an­la­mı­na gel­mez. Ana­ya­sa Mah­ke­me­si, evet, bir ya­sa­yı ip­tal ede­bi­lir, ama, bu, onun, ya­sa­ma yet­ki­si­nin or­ta­ğı ol­du­ğu an­la­mı­nı da gös­ter­mez. Onun içer­di­ği po­li­tik ter­ci­hi ge­çer­siz kıl­mak su­re­tiy­le ka­mu si­ya­se­ti­ni be­lir­le­mek de­ğil... De­ne­bi­lir ki: "Yar­gı da Türk mil­le­ti adı­na ka­rar ve­re­bi­li­yor." Evet, ama bu, hiç­bir za­man ege­men­li­ğin kul­la­nı­cı­sı an­la­mı­na da gel­mez di­yor, Ana­ya­sa pa­ke­ti de­ği­şik­li­ği­mi­zin ha­yır­lı uğur­lu ol­ma­sı­nı di­li­yor, say­gı­lar su­nu­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­ruz Sa­yın Özel.

4'ün­cü mad­de üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler ta­mam­lan­mış­tır.

Mad­de­yi giz­li oy­la­ma­ya baş­la­ma­dan ön­ce Ge­nel Ku­ru­la bir açık­la­ma yap­mak is­ti­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, oy­la­ma iş­le­mi­nin hu­zur içe­ri­sin­de ve gü­ven­li bir şe­kil­de ya­pı­la­bil­me­si için, gö­rev­li olan ar­ka­daş­la­rı­mı­zın -Di­van Kâti­bi ve yar­dım­cı­la­rı­nın- ace­le et­me­den, ge­len sa­yın mil­let­ve­kil­le­riy­le il­gi­li iş­lem­le­ri yap­ma­la­rı­nı ve oy kul­la­nan­la­rın dı­şın­da hiç kim­se­nin ora­da bu­lun­ma­ma­sı­nı ri­ca edi­yo­rum. Ak­si tak­dir­de, oy­la­ma­yı dur­du­ru­rum.

ER­DAL KA­RA­DE­MİR (İz­mir) - Sa­yın Baş­kan, her­kes ka­bin­de oy kul­lan­sın.

BAŞ­KAN - Şim­di, giz­li oy­la­ma­ya Ada­na ilin­den baş­lı­yo­ruz.

(Oy­lar top­lan­dı)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­rin­den oyu­nu kul­lan­ma­yan var mı efen­dim?

Oy­la­ma iş­le­mi ta­mam­lan­mış­tır.

Ku­pa­la­rı kal­dı­ra­lım.

(Oy­la­rın ay­rı­mı ya­pıl­dı)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, 10.05.2007 Ta­rih­li ve 5660 Sa­yı­lı Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun'un 4'ün­cü mad­de­si­nin giz­li oy­la­ma so­nu­cu­nu açık­lı­yo­rum:

Kul­la­nı­lan oy sa­yı­sı : 371

Ka­bul                         : 367

Ret                             :      1

Ge­çer­siz                    :      3

Şim­di, 5'in­ci mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 5- Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın 102 nci mad­de­si aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

"MAD­DE 102- Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­mi, Cum­hur­baş­ka­nı­nın gö­rev sü­re­si­nin dol­ma­sın­dan ön­ce­ki alt­mış gün için­de; ma­ka­mın her­han­gi bir se­bep­le bo­şal­ma­sı ha­lin­de ise bo­şal­ma­yı ta­kip eden alt­mış gün için­de ta­mam­la­nır.

Ge­nel oy­la ya­pı­la­cak se­çim­de, ge­çer­li oy­la­rın salt ço­ğun­lu­ğu­nu alan aday Cum­hur­baş­ka­nı se­çil­miş olur. İlk oy­la­ma­da bu ço­ğun­luk sağ­la­na­maz­sa, bu oy­la­ma­yı iz­le­yen ikin­ci pa­zar gü­nü ikin­ci oy­la­ma ya­pı­lır. Bu oy­la­ma­ya, ilk oy­la­ma­da en çok oy al­mış bu­lu­nan iki aday ka­tı­lır ve ge­çer­li oy­la­rın ço­ğun­lu­ğu­nu alan aday Cum­hur­baş­ka­nı se­çil­miş olur.    

İkin­ci oy­la­ma­ya ka­tıl­ma­ya hak ka­za­nan aday­lar­dan bi­ri­nin ölü­mü ve­ya se­çil­me ye­ter­li­ği­ni kay­bet­me­si ha­lin­de; ikin­ci oy­la­ma, bo­şa­lan aday­lı­ğın bi­rin­ci oy­la­ma­da­ki sı­ra­ya gö­re ika­me edil­me­si su­re­tiy­le ya­pı­lır. İkin­ci oy­la­ma­ya tek ada­yın kal­ma­sı ha­lin­de, bu oy­la­ma re­fe­ran­dum şek­lin­de ya­pı­lır. Aday, ge­çer­li oy­la­rın ço­ğun­lu­ğu­nu al­dı­ğı tak­dir­de Cum­hur­baş­ka­nı se­çil­miş olur.

Cum­hur­baş­ka­nı gö­re­ve baş­la­yın­ca­ya ka­dar gö­rev sü­re­si do­lan Cum­hur­baş­ka­nı­nın gö­re­vi de­vam eder.

Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi­ne iliş­kin usûl ve esas­lar ka­nun­la dü­zen­le­nir."              

BAŞ­KAN - Mad­de üze­rin­de Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na, An­tal­ya Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Ati­la Emek, bu­yu­run. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

CHP GRU­BU ADI­NA ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın Ba­zı Mad­de­le­ri­nin De­ğiş­ti­ril­me­si Hak­kın­da Ka­nun Tek­li­fi'nin 5'in­ci mad­de­si üze­rin­de Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Yü­ce Mec­li­si ve bü­yük Türk mil­le­ti­ni say­gıy­la se­lam­la­rım.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, te­mel ya­sa olan ana­ya­sa, top­lum­la­rın ana söz­leş­me­le­ri­dir. Ana­ya­sa­la­rın ya­pıl­ma­sı ve ana­ya­sa­lar üze­rin­de­ki de­ği­şik­lik­ler top­lum­sal uz­laş­may­la ol­ma­lı­dır. Tep­kiy­le, hid­det­le ve he­le da­yat­may­la ana­ya­sa ya­pı­la­maz, ana­ya­sa de­ğiş­ti­ri­le­mez.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin gün­de­min­de gö­rüş­mek­te ol­du­ğu­muz Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­min­de içi­ne düş­tü­ğü sı­kın­tı­lı du­ru­mun üze­rin­de ya­rat­tı­ğı psi­ko­lo­jik çö­kün­tüy­le mağ­dur­la­rı oy­na­ma pro­je­si­nin bir par­ça­sı ola­rak önü­mü­ze gel­miş­tir. Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın ye­ni­den gö­rü­şül­mek üze­re yü­ce Mec­li­se ia­de et­ti­ği Ana­ya­sa pa­ke­ti ile Cum­hur­baş­kan­lı­ğı tez­ke­re­si üze­rin­de ikin­ci kez gö­rüş­mek­te­yiz.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mı­zın ia­de tez­ke­re­si­ni in­ce­le­yip ora­da­ki ko­nu­lar­dan so­nuç çı­kar­mak ve ona uy­gun dav­ran­mak var iken, Ko­mis­yon­da baş­la­yan ve bu­gün yü­ce Mec­lis­te de­vam eden mü­za­ke­re­ler­de, si­zin, an­la­yı­şı­nı­zın ge­re­ği ola­rak, dev­le­tin bü­tün ku­rum­la­rıy­la bu­gü­ne ka­dar sür­dür­dü­ğü­nüz ça­tış­ma­yı, ne acı­dır ki, mil­le­ti­miz ib­ret­le sey­ret­mek­te. Şim­di, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mı­zı he­def alan, hiç de hoş ol­ma­yan, hiç de se­vi­ye­li ol­ma­yan söz­ler­le, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı ma­ka­mı­na sal­dı­rıl­mak­ta­dır. Öy­le­si­ne du­rum­lar, öy­le­si­ne söz­ler işit­tik ki, en son, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın "te­rö­rist­le­ri af­fet­ti" an­la­yı­şı­na ka­dar söz­le­ri­ni­zi var­dır­dı­nız. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

Ba­kı­nız, bu ko­nu­da özür­lü­sü­nüz. Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si ola­rak, hiç, bu ko­nu­da ko­nuş­ma­ma du­ru­mun­da olan tek ku­rum siz­si­niz, çün­kü, Eve Dö­nüş Ya­sa­sı'yla, ce­za­ev­le­rin­de­ki te­rö­rist­le­ri top­lu­mun içi­ne sa­lan ve ye­ni­den da­ğa gön­de­ren siz­si­niz! Siz­si­niz! Siz­si­niz!

MEH­MET ER­GÜN DAĞ­CI­OĞ­LU (To­kat) - Sen hiç­bir şey bil­mi­yor­sun.

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Ba­kı­nız, ka­bul ev­le­ri aç­tı­nız Van'da, Trak­ya'da, bir tek in­san ora­ya gel­me­di, ama, ce­za­ev­le­rin­den bı­rak­tık­la­rı­nız da­ğa çık­tı, Ana­do­lu'nun yi­ğit ev­lat­la­rı­nı, as­ker­le­ri­ni şe­hit et­ti, al bay­ra­ğa sa­rı­lı ta­but­lar ku­ca­ğı­mı­za gel­di. Bir Gü­ney­do­ğu Ana­do­lu in­ce­le­me­sin­de bir ili­miz­de bri­fing alır­ken dev­le­tin bir em­ni­yet mü­dü­rü ay­nen he­ye­ti­mi­ze şu­nu söy­le­di: "Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, bir Eve Dö­nüş Ya­sa­sı çı­kar­dı­nız ve ce­za­evin­de­ki tut­tu­ğu­muz te­rö­rist­le­ri sal­dı­nız; ilk işi, gel­di, şeh­rin gö­be­ğin­de 4 ta­ne po­li­si­mi­zi şe­hit et­ti." de­di.

FAH­Rİ KES­KİN (Es­ki­şe­hir) - Rah­şan af­fı!

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - O gün­ler­de de, ma­ale­sef, siz Te­rör­le Mü­ca­de­le Ya­sa­sı'nı Mec­li­sin gün­de­mi­ne ge­ti­ri­yor­du­nuz ve Te­rör­le Mü­ca­de­le Ya­sa­sı'nın 6'ncı mad­de­si­nin son fık­ra­sın­da te­rör ör­gü­tü­nün ku­ru­cu­su­nun af­fı­nı sağ­lı­yor­du­nuz. Şim­di, bu ko­nu­da hiç ko­nuş­ma­ma­sı ge­re­ken­ler, bu­ra­da, kal­kı­yor, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­na af yo­luy­la sal­dı­rı­yor. Bi­raz dü­şü­nü­nüz. Ta­bii, an­lı­yo­ruz, ka­bul edi­yo­ruz...

MEH­MET ER­GÜN DAĞ­CI­OĞ­LU (To­kat) - Avu­ka­tı mı­sı­nız?

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Şim­di, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti'nin Dev­let Baş­ka­nı­na, Cum­hur­baş­ka­nı­na her­kes say­gı­lı ola­cak, siz de say­gı­lı ola­cak­sı­nız.

MEH­MET ER­GÜN DAĞ­CI­OĞ­LU (To­kat) - Sen­den mi öğ­re­ne­cek bu mil­let Cum­hur­baş­ka­nı­na say­gı­yı?

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Sa­bır­lı olun.

MEH­MET ER­GÜN DAĞ­CI­OĞ­LU (To­kat) - Sen sa­bır­lı ol. Öğ­ret­men mi­sin sen?

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; ba­kı­nız şu düş­tü­ğü­müz du­ru­ma. Haf­ta­ya bu­gün lis­te­ler bel­li ol­du­ğun­da, bel­ki üç­te 2, bi­le­mem, bel­ki yüz­de 50 küs­kün­ler gru­bu olu­şa­cak. Şim­di, siz, bu gru­ba -bi­raz ön­ce bir ar­ka­da­şı­nız söy­lü­yor­du- söy­le­yin, oy kul­lan­ma­yan­lar lis­te­de ol­ma­ya­cak bas­kı­sıy­la son nok­ta­da mil­let­ve­kil­le­ri­ne da­ya­tı­yor­su­nuz, bas­kı ya­pı­yor­su­nuz. Ama, ba­kı­nız, mil­le­te da­yat­ma­ya ça­lış­tı­ğı­nız du­rum hiç­bir za­man ana­ya­sa hu­ku­ku­na da, hu­kuk sis­te­mi­mi­ze de, top­lum­sal uz­laş­ma­mı­za da, ge­le­nek­le­ri­mi­ze de uy­gun de­ğil. Da­yat­tı­nız, ba­şa­ra­ma­dı­nız. Şim­di da­yat­ma­ya de­vam edi­yor­su­nuz ve…

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Mil­le­te gi­di­yo­ruz.

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Gi­de­ce­ğiz.

…mağ­dur­la­rı oy­nu­yor­su­nuz

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Mil­let­ten kaç­ma­yın.

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Ama, mağ­dur et­ti­ği­niz o mil­let si­zi bek­li­yor.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Ana­ya­sa'da de­ği­şik­lik is­ti­yor­sa­nız -ver­di­ği­niz söz var­dı 2002 se­çi­min­de- yü­re­ği­niz ye­ti­yor idiy­se, ar­ka­nız­da kor­ka­ca­ğı­nız dos­ya­lar yok ise ni­ye do­ku­nul­maz­lı­ğı sı­nır­lan­dır­ma­dı­nız? Ama, Mec­li­sin raf­la­rın­da yol­suz­luk dos­ya­la­rı­nı dö­nem so­nu­na bı­rak­ma­yı ba­şar­dı­nız. İs­tan­bul Be­le­di­ye­si­nin yö­ne­ti­min­de­ki yol­suz­luk­la­rın he­sa­bı­nı ver­me­den Mec­li­se gel­di­niz, do­ku­nul­maz­lık zır­hı­na bü­rün­dü­nüz, bu­ra­da da yol­suz­luk­la­ra de­vam et­ti­niz, yol­suz­luk ba­ta­ğı­na bat­tı­nız…

BAŞ­KAN - Sa­yın Emek, şikâyet et­ti­ği­niz ko­nu­yu kür­sü­de di­le ge­tir­me­yin. Lüt­fen, mad­de üze­rin­de ko­nuş­ma­ya da­vet edi­yo­rum si­zi.

Bu­yu­run.

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Mad­de üze­rin­de bağ­lan­tı ku­ru­yo­rum, Ana­ya­sa'yı ko­nu­şu­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

Şim­di de, ba­kı­nız, 23'ün­cü Dö­nem bu sı­nır­la­ma­yı ya­pa­cak, yar­gı yol­la­rı­nı aça­cak. Ama, öy­le ina­nı­yo­rum ki, 23'ün­cü Dö­nem Mec­li­siy­le bir­lik­te Ana­ya­sa Mah­ke­me­si Yü­ce Di­van sı­fa­tıy­la çok ça­lı­şa­cak, çok ça­lı­şa­cak. Bu­nu bil­me­ni­zi is­te­rim.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, şim­di şu­ra­da sa­yı­lı gün­ler var. 4 Ha­zi­ra­na sa­yı­lı gün bir haf­ta kal­dı. Siz ge­li­yor­su­nuz, Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ğiy­le meş­gul­sü­nüz, da­yat­ma­ya de­vam edi­yor­su­nuz. Ama, şu­nu bi­li­niz ki, bu se­çi­mi, 22 Tem­muz se­çi­mi­ni sa­de­ce mağ­dur­la­rı oy­na­ya­rak ba­şa­rı­sız­lı­ğı­nı­zı, mil­le­ti yok­sul­laş­tır­dı­ğı­nı­zı, mil­le­ti pe­ri­şan et­ti­ği­ni­zi unut­tu­ra­ca­ğı­nı­zı sa­nı­yor­sa­nız, mil­let bek­li­yor, san­dık­ta bu­nun he­sa­bı­nı si­ze so­ra­cak ve bun­la­rı tar­tı­şa­ca­ğız.

YEK­TA HAY­DA­ROĞ­LU (Van) - Az kal­dı, az… 22 Tem­mu­za az kal­dı.

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Hiç ger­çek­leş­me­ye­ce­ği­ne inan­dı­ğı­nız bir yol­da di­re­ni­yor­su­nuz.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Ni­ye te­laş­la­nı­yor­su­nuz?

BAŞ­KAN - Mü­da­ha­le et­me­ye­lim.

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Ama, mil­let si­zi bek­li­yor. Mil­let si­zi 22 Tem­muz­da dört bu­çuk yı­lın he­sa­bı­nı sor­mak üze­re bek­li­yor.

Şim­di, öy­le bir du­rum­da­yız ki, Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu­na sa­bah­le­yin ko­mis­yon­da­ki mü­za­ke­re­le­rin za­bıt­la­rı­nı al­mak için git­tik, da­ha de­şif­re edil­me­miş. To­zu du­ma­na ka­tı­yor­su­nuz ve bir tep­ki için­de açık­ça bir ik­ti­dar ol­ma­nın, Mec­lis­te ço­ğun­luk ol­ma­nın her şey ol­du­ğu­nu sa­na­rak, bu­nun adı­nı de­mok­ra­si sa­na­rak bir da­yat­ma için­de­si­niz. Ama, unut­ma­yı­nız ki, re­ji­mi de­mok­ra­tik kı­lan ik­ti­dar­lar de­ğil­dir, ik­ti­dar her re­jim­de var­dır, ama mu­ha­le­fe­tin var­lı­ğıy­la re­jim de­mok­ra­tik olur. Siz, bu­nu ka­bul et­mi­yor­su­nuz. Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­min­de bu­nu di­yor­su­nuz, Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ğin­de bu­nu di­yor­su­nuz.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, 5'in­ci mad­de­nin de­ği­şik­li­ği, Ana­ya­sa'nın 5'in­ci mad­de­de­ki de­ği­şik­li­ği Cum­hur­baş­ka­nı­nın halk ta­ra­fın­dan se­çil­me­si. Şim­di, Sa­yın Ho­cam bu­ra­da; bir ke­re da­ha ken­di­si­ne aka­de­mis­yen ola­rak, bi­lim ada­mı ola­rak si­ya­si kim­li­ğiy­le bir­lik­te so­ru­yo­rum: Ho­cam, bu de­ği­şik­lik­le sis­te­min adı ne­dir? Ne­dir? Ya­ni, ana­ya­sal sis­tem­de baş­kan­lık sis­te­mi var, ya­rı baş­kan­lık sis­te­mi var, bi­zim şim­di­ye ka­dar uy­gu­la­ya­gel­di­ği­miz par­la­men­ter sis­tem var.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Bağ­lı­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

Şim­di, Sa­yın Grup Baş­kan Ve­ki­li sa­bah ko­nuş­ma­sın­da de­di ki: "Yir­mi yıl­dır top­lum bu­nu tar­tı­şı­yor. Ana­ya­sa ders­le­rin­de, hu­kuk fa­kül­te­si­nin bi­rin­ci sı­nı­fın­da, bü­tün dün­ya­da ve her yer­de ana­ya­sa ders­le­rin­de yıl­lar­dır, ne­re­dey­se uzun yıl­lar­dır sis­tem­ler tar­tı­şı­lır. Ama si­zin ge­tir­di­ği­niz de­ği­şik­lik­le sis­te­min adı ne­dir? Bu­nu ne­re­ye otur­tu­yor­su­nuz?" Sa­yın Baş­kan de­di ki: "Evet, ben de bir ta­ri­fi­ni bu­la­mı­yo­rum." Bu, bir AKP kla­si­ği. Bu, bir ucu­be! Bu­nun adı ne par­la­men­ter sis­tem ne ya­rı baş­kan­lık sis­te­mi ne de baş­kan­lık sis­te­mi ne de baş­kan­lık sis­te­mi.

MEH­MET ER­GÜN DAĞ­CI­OĞ­LU (To­kat) - Halk­tan kork­tu­ğu­nuz­dan ayak­la­rı­nız tit­ri­yor!

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Bir ucu­be ya­ra­tı­yor­su­nuz, hal­kın önü­ne mağ­dur­la­rı oy­na­mak üze­re gi­di­yor­su­nuz.

MEH­MET ER­GÜN DAĞ­CI­OĞ­LU (To­kat) - Mil­let­ten kork­tu­ğu­nuz­dan ayak­la­rı­nız tit­ri­yor!

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Ama, me­rak et­me­yin, halk si­zi bek­li­yor, halk he­sa­bı­nı so­ra­cak, 22 Tem­muz­da def­te­ri­ni­zi dü­re­cek.

BAŞ­KAN - Lüt­fen mü­da­ha­le et­me­ye­lim.

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Bu­ra­da kü­çük bir grup ola­rak…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Sa­yın Emek, son cüm­le­le­ri­niz için açı­yo­rum efen­dim.

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Bağ­lı­yo­rum efen­dim.

Ba­kı­nız, 22 Tem­muz­dan son­ra bu ta­raf­ta kü­çük bir grup ola­rak siz­ler­le bir­lik­te ça­lış­ma­yı bek­li­yo­ruz.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Rü­ya gö­rü­yor­sun, rü­ya!

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Ve uz­laş­ma­nın ne ol­du­ğu­nu, Par­la­men­to­nun na­sıl ça­lı­şa­ca­ğı­nı, na­sıl ça­lış­tı­rı­la­ca­ğı­nı, uz­laş­may­la Cum­hur­baş­ka­nı­nın na­sıl se­çi­le­ce­ği­ni de öğ­ren­miş ola­cak­sı­nız.

Du­rum bu, tab­lo bu. Mil­let si­zi bek­li­yor ve bir da­ha bu gru­bu gö­re­me­ye­cek­si­niz. Ama, son ola­rak, yan­lış­tan dön­me­niz için uya­rı­mı­zı ya­pı­yo­ruz. Din­le­me­ye­ce­ği­ni­zi bi­li­yo­ruz, ama, mil­let bi­zi iz­li­yor.

He­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Emek.

MUS­TA­FA ÜNAL­DI (Kon­ya) - Aç ta­vuk…

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Gö­rü­rüz, gö­rü­rüz…

III. - BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI

A) ÇE­ŞİT­Lİ İŞ­LER

1.- Ge­nel Ku­ru­lu zi­ya­ret eden Ame­ri­ka Bir­le­şik Dev­let­le­ri Tem­sil­ci­ler Mec­li­si Or­tak He­ye­ti Baş­ka­nı Ed­ward With­fi­eld ve be­ra­be­rin­de­ki he­ye­te Baş­kan­lık­ça "Hoş gel­di­niz" de­nil­me­si

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, şu an­da Ame­ri­ka Bir­le­şik Dev­let­le­ri Se­na­to­su ve Tem­sil­ci­ler Mec­li­si Or­tak He­ye­ti ola­rak, He­yet Baş­ka­nı Sa­yın Ed­ward With­fi­eld ve Se­na­tör Nel­son, He­yet­le bir­lik­te Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ni zi­ya­ret et­mek­te­dir­ler. Baş­kan­lık ola­rak, ken­di­le­ri­ne "hoş gel­di­niz" di­yo­ruz. (Al­kış­lar)

ALİ KE­MAL DE­VE­Cİ­LER (Ba­lı­ke­sir) - Bun­lar da kur­ta­ra­ma­ya­cak si­zi, bun­lar da kur­ta­ra­ma­ya­cak!

V. - KA­NUN TA­SA­RI VE TEK­LİF­LE­Rİ İLE KO­MİS­YON­LAR­DAN

GE­LEN Dİ­ĞER İŞ­LER (Devam)

5.- 10.5.2007 Ta­rih­li ve 5660 Sa­yı­lı Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun ve Cum­hur­baş­ka­nın­ca Bir Da­ha Gö­rü­şül­mek Üze­re Ge­ri Gön­der­me Tez­ke­re­si ile Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/1368)(S. Sa­yı­sı:1433) (Devam)

BAŞ­KAN - Mad­de üze­rin­de Ana­va­tan Par­ti­si Gru­bu adı­na Af­yon­ka­ra­hi­sar Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Mah­mut Ko­çak.

ALİ KE­MAL DE­VE­Cİ­LER (Ba­lı­ke­sir) - Mah­mut, iyi ko­nu­şur­san lis­te bir­sin, ko­nu­şa­ma­dı­ğın­da yan­dın!

BAŞ­KAN - Bu­yu­run Sa­yın Ko­çak.

ANA­VA­TAN PAR­Tİ­Sİ GRU­BU ADI­NA MAH­MUT KO­ÇAK (Af­yon­ka­ra­hi­sar) - De­ğer­li Baş­ka­nım, çok kıy­met­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım; ben de Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­ne fark­lı bir pen­ce­re­den bak­mak is­ti­yo­rum. 22'nci Dö­nem baş­la­dı­ğın­da bü­yük bir ço­ğun­luk­la ik­ti­da­ra ge­len Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin bir mil­let­ve­ki­li ola­rak en çok üze­rin­de dur­du­ğum ko­nu­lar­dan bi­ri­si, Tür­ki­ye'de si­vil bir ana­ya­sa ha­zır­lan­ma­sı, si­ya­si par­ti­ler ve se­çim ya­sa­sı­nın de­mok­ra­tik, çağ­daş norm­la­ra ka­vuş­tu­rul­ma­sı, millî ira­de­nin ger­çek bir şe­kil­de te­cel­li et­me­siy­di.

Hiç unut­mu­yo­rum, 2006 yı­lın­da bu kür­sü­den bun­la­rı ko­nuş­tu­ğum­da ba­zı mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rı­mı­zın yüz­le­ri­nin asıl­dı­ğı­nı gör­düm. Ora­da di­le ge­tir­di­ği­miz şey­ler kö­tü şey­ler de­ğil­di ki. Ora­da di­le ge­tir­di­ği­miz şey­ler, mil­le­tin mil­let­ve­ki­li­ni ken­di­si seç­me­siy­di, doğ­ru­dan ken­di­si seç­me­siy­di, ara­cı­sız seç­me­siy­di.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Ve­ki­li za­ten ken­di­si se­çi­yor ca­nım.

MAH­MUT KO­ÇAK (De­vam­la) - Şim­di, han­gi bir se­çim sis­te­miy­le gi­di­yo­ruz? Bir kör dö­vü­şü şek­lin­de gi­di­yo­ruz ve mil­let, şim­di aday­la­rı­nı, aday aday­la­rı­nı bi­le ta­nı­mı­yor ve ya­rın bir gün bu­nun sı­kın­tı­sı­nı ül­ke çe­ke­cek ve sı­kın­tı­lar pe­şi sı­ra ge­le­cek. Ne­re­de mil­lî ira­de? Bu­gün, mey­dan­lar­da ko­nu­şu­lan millî ira­de ne­re­de?

Ha­ni, si­vil bir ana­ya­sa ha­zır­lı­ğı? O, yi­ne 2002 se­çim­le­ri­ne gi­der­ken mey­dan­lar­da ko­nuş­tu­ğu­muz, mil­le­te söz ver­di­ği­miz, "Ka­hir ek­se­ri­yet­le bi­zi ik­ti­da­ra ge­ti­rin, bi­zi muh­taç et­me­yin, Ana­ya­sa­yı de­ğiş­ti­re­cek güç ve­rin" di­ye ko­nu­şu­lan o mey­dan­lar unut­tu mu aca­ba?

Baş ör­tü­sü prob­le­min­den, imam-ha­tip­ler­de­ki kat sa­yı prob­le­mi­ne ka­dar, ifa­de hür­ri­ye­tin­den si­vil, çağ­daş, de­mok­ra­tik bir se­çim sis­te­mi­ne ka­dar, hu­ku­kun so­nu­na ka­dar iş­le­di­ği de­mok­ra­tik, çağ­daş bir si­ya­si par­ti­ler ka­nu­nu­na ka­dar, bun­la­rın hep­si­ni bu mey­dan­lar unut­tu mu? Yok, unut­ma­ya­cak da.

Millî ira­de çu­val­la­ra iti­na ile gi­ri­yor. Millî ira­de, li­der­le­rin du­dak­la­rı ara­sın­da yi­ne. Millî ira­de, evet, ne ya­zık ki, dört bu­çuk yıl bo­şa geç­tik­ten son­ra mil­let ak­la ge­li­yor, ha­tır­la­nı­yor, üzün­tü­müz bu­na.

Ki­şi­sel hiç­bir şey söy­le­me­ye­ce­ğim, in­san­lar­la il­gi­li de ko­nuş­ma­ya­ca­ğım ama 22'nci Dö­nem, de­mok­ra­si ala­nın­da ger­çek­ten çok şey­ler kay­be­dil­miş bir dö­nem­dir. Bü­yük bir mil­let­ve­ki­li or­du­suy­la ge­li­nip…

Ba­kın ar­ka­daş­lar, bu mil­let, bu bü­yük or­du­dan çok şey­ler bek­le­di de­mok­ra­si ala­nın­da. Ben bir şe­yi ha­tır­la­ta­ca­ğım. Mey­dan­lar­da ağ­lı­yor­duk. Di­yor­duk ki: "Ey mil­let, bir şi­ir oku­du di­ye si­ya­si bir li­de­ri­mi­zin önü tı­kan­mış­tır. İfa­de hür­ri­ye­ti bu mem­le­ket­te bu ka­dar mı bit­miş­tir? Ge­lin, bu li­de­rin önü­nü açın." Evet, bu Par­la­men­to o li­de­rin önü­nü aç­mış­tır. Ana­ya­sa ve ya­sal de­ği­şik­lik­ler ana mu­ha­le­fet par­ti­siy­le be­ra­ber ger­çek­leş­ti­ril­miş­tir. Ama, aka­bin­de ya­pıl­ma­sı ge­re­ken şey­ler ra­fa kal­dı­rıl­mış­tır, ra­fa, ra­fa! Bu ko­nu­da -ken­dim dâhil- ver­di­ğim ya­sa tek­lif­le­ri ne gru­bu ge­çe­bil­miş­tir… Sa­de­ce Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin ar­şi­vin­de ge­le­cek dö­nem­le­ri bek­le­ye­cek­tir ya da araş­tır­ma ya­pan, bu ko­nu­da ko­nuş­ma ya­pa­cak, sa­mi­mi de­mok­rat, ger­çek­ten de­mok­ra­si­yi ar­zu eden in­san­lar için, bel­ki de bir ar­şiv oluş­tu­ra­cak ve­ya is­ti­fa­de ede­bi­le­ce­ği bir me­tin oluş­tu­ra­cak.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, "Al­ma ağa­cı­nın al­tın­da bü­yü­dü" di­ye Ana­do­lu'da bir laf var­dır. İn­san­lar, de­mok­ra­tik hak­la­rı ken­di­le­ri için is­te­me­me­li, mil­le­ti için is­te­me­li. Ne za­man ken­di ön­le­ri tı­kan­dı o za­man de­mok­ra­si ak­la ge­li­yor­sa, hu­ku­ka sa­rı­lı­yor­sa, millî ira­de ak­la ge­li­yor­sa, in­san­la­rın is­ter is­te­mez zi­hin­le­ri de bu­la­nır, akıl­la­rı da ka­rı­şa­bi­lir ve in­san­la­rı­mız bu­gün onu di­yor. Di­yor­lar ki: "Al­ma­lar, al­ma­lar, ca­nım al­ma­lar/Ver­me­ye ge­lin­ce yü­re­ğim tır­ma­lar" di­yor. Evet, ver­me­ye ge­lin­ce yü­rek tır­ma­la­nı­yor. Mil­le­te bu hak ve­ril­me­miş­tir ve 22'nci Dö­nem, de­mok­ra­si açı­sın­dan, kim ne der­se de­sin, kim ne der­se de­sin, millî ira­de açı­sın­dan kap­ka­ra bir dö­nem ola­rak ta­ri­he ge­çe­cek­tir, kim ne der­se de­sin. Hiç, vız ge­lir.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, çok kıy­met­li ar­ka­daş­lar, ne­ler ya­pa­bi­lir­dik? Hu­kuk dev­le­ti­ni, ada­let dü­ze­ni­ni bu bü­yük grup­la oluş­tu­ra­bi­lir­dik. İm­ti­yaz­lar re­ji­min­den hak­lar re­ji­mi­ne bu ül­ke­yi be­ra­ber­ce ta­şı­ya­bi­lir­dik. Ama, bu ko­nu kim­se­nin gün­de­min­de ol­ma­dı. Si­ya­si Etik Ya­sa­sı bi­le son yı­lın tar­tış­ma ko­nu­su ara­sı­na gi­re­bil­di. Do­ku­nul­maz­lık­la­rın sı­nır­lan­dı­rıl­ma­sı za­ten tu ka­ka ol­du; her­ke­sin kaç­tı­ğı ve üze­rin­de bi­le ko­nuş­mak­tan hi­cap duy­du­ğu, utan­dı­ğı "Ga­ze­te­ler­de gö­rü­lür­sem ih­raç edi­li­rim, yan­lış olur." den­di­ği, ga­ze­te­ler­den, te­le­viz­yon­lar­dan, mu­ha­bir­ler­den bi­le ka­çı­nıl­dı­ğı bir mad­de ol­du.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ger­çek­ten üzü­lü­yo­rum mey­dan­lar­da ko­nu­şu­lan­la­rı gör­dü­ğüm­de, "Azın­lı­ğın ço­ğun­lu­ğa ta­hak­kü­mü" la­fı kul­la­nı­lı­yor son za­man­lar­da. Ee, doğ­ru. Ne di­yor­lar: Biz de­dik ki si­ze, tem­sil­de ada­le­ti ku­run. Yüz­de 34'le yüz­de 66'yı oluş­tu­rur­sa­nız ya­rın bir gün baş­ka şey­ler­de ken­di­ni­zi izah ede­mez­si­niz.

CA­VİT TO­RUN (Di­yar­ba­kır) - Ney­le gel­din, ney­le gel­din?

MAH­MUT KO­ÇAK (De­vam­la) - İş­te, azın­lı­ğın ço­ğun­lu­ğa ta­hak­kü­mü bu de­ğil mi? Evet, evet bu­nu yap­mak­tan hi­cap et­ti­niz, yap­ma­dı­nız, tem­sil­de ada­let­le il­gi­li dü­zen­le­me yap­ma­dı­nız eli­niz­de güç var­ken. Si­ya­si Par­ti­ler Ya­sa­sı ay­nen du­ru­yor, Se­çim Ya­sa­sı du­ru­yor. Bu­gün, te­le­viz­yon­lar­da bi­zi iz­le­yen va­tan­daş­la­rı­mız ay­nen şu­nu çok iyi bi­li­yor: Bu dö­nem, mil­le­tin ve­ki­li­ni seç­me­si bu grup ta­ra­fın­dan en­gel­len­miş­tir. Bu­nu çok iyi bi­li­yor bu mil­let ve bu­nu unut­ma­ya­cak da. Millî ira­de şu­dur: Li­de­rin iki du­da­ğı ara­sın­dan kur­tul­muş ira­de, ama ne ya­zık ki Cum­hur­baş­kan­lı­ğı aday tes­pi­tin­de bi­le biz bu­nu ya­şa­dık. Sa­de­ce mil­let­ve­ki­li­ni de­ğil, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı aday­lı­ğı­nı da bir li­de­re, bir Baş­ba­ka­na -be­nim de say­gı duy­du­ğum- ül­ke­mi­zin Baş­ba­ka­nı­nın iki du­da­ğı ara­sı­na sı­kış­tır­dık. Biz is­ti­yor­duk ki, 550 mil­let­ve­ki­li­ni hür bir ira­dey­le seç­sin bu mil­let, da­ral­tıl­mış böl­ge ol­sun, ter­cih sis­te­mi ol­sun, adam gi­bi mil­let ken­di mil­let­ve­ki­li­ni seç­sin is­ti­yor­duk. Ger­çek de­mok­rat­lar bu­nu is­ti­yor­du, ama ne ya­zık ki, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı tes­pi­ti bi­le li­der­le­rin iki du­da­ğı ara­sı­na sı­kı­şıp kal­dı.

SA­LİH KA­PU­SUZ (An­ka­ra) - Oy kul­lan­ma­ya, o gün, onun için mi gel­me­din?

MAH­MUT KO­ÇAK (De­vam­la) - Evet, evet, evet, evet, evet.

Son on ye­di sa­at­te, son on ye­di sa­at­lik bir ma­nev­ray­la, Par­la­men­to­ya da­yat­ma ya­pa­rak "Ben pi­şir­dim sen ye." an­la­yı­şıy­la Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çil­mez bu mem­le­ket­te.

Sa­yın Ka­pu­suz bi­lir, ma­hal­le­si­nin muh­ta­rı bi­le bir yıl ön­ce­sin­den aday­lı­ğı­nı açık­lar, tar­tı­şı­lır. Yi­ne, Sa­yın Ka­pu­suz, bi­lir -ki, çok tec­rü­be­li­dir- Sar­kozy'nin iki yıl ön­ce­sin­den be­ri tar­tı­şıl­dı­ğı­nı çok iyi bi­lir aday­lı­ğı­nın. Böy­le şey olur mu? Böy­le bir ucu­be gö­rül­müş mü? Onun için, ku­su­ra hiç bak­ma­yın, 353 ar­ka­daş­la çok da­ha gü­zel bir Cum­hur­baş­kan­lı­ğı sü­re­ci yü­rü­tü­le­bi­lir­di. Çok da sev­di­ği­miz bir ki­şi­yi Cum­hur­baş­ka­nı ada­yı ola­rak çı­kar­dı­nız ama, bel­ki de 5-6 ta­ne aday çı­kar­mış ol­say­dı­nız, uz­laş­ma­yı de­ne­miş ol­say­dı­nız, mut­la­ka bu Par­la­men­to­nun gö­rü­şü­ne mü­ra­ca­at et­miş ol­say­dı­nız, bu in­san­lar da bigâne de­ğil.

Ba­kın, şim­di 370'le­ri bu­lu­yo­ruz. Ge­çen­kin­de 376. De­mek ki, uz­laş­tı­ğı­nız za­man 376'yı bu­la­bi­li­yor­su­nuz. O za­man Ab­dul­lah Bey'in gü­na­hı ney­di kar­de­şim, ni­ye uz­laş­ma­dı­nız? Ne­den uz­laş­ma­dı­nız?

MUS­TA­FA CU­MUR (Trab­zon) - Gel­me­din oy kul­lan­ma­ya, onu söy­le.

MAH­MUT KO­ÇAK (De­vam­la) - Ya­ni ger­çek­ten söy­lü­yo­rum, eğer is­te­miş ol­say­dı­nız, eğer ger­çek­ten Cum­hur­baş­ka­nı­nı seç­tir­mek is­te­sey­di­niz, ge­lir uz­la­şır­dı­nız ve de­mok­ra­tik bir sü­reç yö­ne­tir­di­niz ve de­mez­di­niz ki "Ak­şam pi­şir­dik, sa­bah­le­yin bu­yu­run siz yi­yin." Hat­ta da­ha da ile­ri gi­de­rek, o fın­dık rek­la­mın­da­ki gi­bi "yer­se­niz" gi­bi bir an­la­yış­la, de­mok­ra­si­ye da­yat­ma yap­maz­dı­nız.

Evet, bir dö­nem bo­şu­na git­miş­tir. Ya­zık­tır de­mok­ra­si ala­nın­da bu dö­ne­min za­yi­atı. Ben si­ze bu dö­ne­min na­sıl yö­ne­til­di­ği­ni, Ko­ca Sek­ban­ba­şı'nın 1830'da or­ta­ya koy­du­ğu ri­sa­le­sin­den bir ör­nek­le gös­te­re­ce­ğim. Si­ya­set hal­ka yay­gın­laş­ma­ya baş­la­mış, kah­ve­ha­ne­ler­de, ber­ber sa­lon­la­rın­da, her yer­de si­ya­set ko­nu­şu­lu­yor, Os­man­lı­yı na­sıl ye­ni­den es­ki gün­le­ri­ne dön­dü­rü­rüz, o ko­nu­şu­lu­yor. O ara­da, he­men va­rı­yor­lar, di­yor­lar ki: "Efen­dim, si­ya­set ber­ber sa­lon­la­rın­da, kah­ve­ha­ne­ler­de, köy mey­dan­la­rın­da ko­nu­şul­ma­ya baş­lan­dı.", "E ne ya­pa­lım?", "Bu­na bir si­ya­set ge­liş­ti­rin." Ya­ni o gün­kü ta­bir­le bir idam ce­za­sı. Bir "mut­la­ka ce­za­lan­dı­rıl­ma­sı la­zım" an­la­yı­şı he­men ya­şa­tıl­dı. Çı­kan öne­ri şu: "Ko­nu­şa­nın di­li­ni ke­sin, din­le­ye­nin de ku­la­ğı­nı ke­sin."

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Mik­ro­fo­nu da ke­sin!

FE­RİT MEV­LÜT AS­LA­NOĞ­LU (Ma­lat­ya) - Bir da­ha, bir da­ha…

MAH­MUT KO­ÇAK (De­vam­la) - İş­te…

FE­RİT MEV­LÜT AS­LA­NOĞ­LU (Ma­lat­ya) - Bir da­ha, an­la­şıl­ma­dı, bir da­ha…

MAH­MUT KO­ÇAK (De­vam­la) - İş­te, de­mok­ra­si an­la­yı­şı…

FE­RİT MEV­LÜT AS­LA­NOĞ­LU (Ma­lat­ya) - Mik­ro­fon ke­sil­di.

MAH­MUT KO­ÇAK (De­vam­la) - Ke­sil­di mi efen­dim?

Di­yor­lar ki, "bir si­ya­set ge­liş­ti­rin…"

BAY­RAM ÖZ­ÇE­LİK (Bur­dur) - CHP'ye söy­le.

MAH­MUT KO­ÇAK (De­vam­la) - Yok, CHP'ye de­ğil, Bur­dur­lu­la­ra söy­le­ye­ce­ğim, esas sa­na söy­le­ye­ce­ğim.

Şim­di, ben si­ze özel­lik­le söy­lü­yo­rum, ko­nu­şa­nın di­li­ni ke­se­rek, din­le­ye­nin ku­la­ğı­nı ke­se­rek de­mok­ra­si gel­mez bu mem­le­ke­te. Millî ira­de ko­nu­sun­da sa­mi­mi ola­cak­sı­nız. Nef­si­niz için is­te­di­ği­ni­zi, be­nim önü­mü açın, ben ge­lip hiz­met ede­ce­ğim der­ken, nef­si­niz için is­te­di­ği­niz şe­yi, Müs­lü­man kar­de­şin için de is­te­mez­sen, ger­çek iman sa­hi­bi de­ğil­sin, di­yen bir inan­cın sa­hi­bi­yiz biz.

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Bra­vo! Al­kış­la­yın!

MAH­MUT KO­ÇAK (De­vam­la) - Onun için, hiç la­mı ci­mi yok. Bun­la­rı yap­ma­dı­nız. De­mok­ra­si ala­nın­da hiç­bir şe­kil­de cid­di adım at­ma­dı­nız. Ana­ya­sa'yı de­ğiş­ti­rip… 366 mil­let­ve­ki­liy­le ak­lı­nı­za ge­len sa­de­ce 2/B ol­du, yir­mi beş yaş ol­du, bu ko­nu­lar ol­ma­dı. Hal­kın Cum­hur­baş­ka­nı­nı seç­me­si gün­de­mi­niz­de bi­le yok­tu. Önü­nüz tı­kan­dı­ğın­da al­dı­nız gel­di­niz. Ben si­ze o za­man­lar par­ti prog­ram­la­rı­nı gös­ter­dim….

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Sa­yın Ko­çak, son cüm­le­le­ri­ni­zi ala­yım.

Bu­yu­run.

MAH­MUT KO­ÇAK (De­vam­la) - Ba­kın, bu­ra­da mil­le­te söz ver­di­niz, sö­zü­nüz­de du­run de­dim. Yet­me­di "Üt­tüm Oy­na­mı­yo­rum" di­ye ki­tap yaz­dım, gön­der­dim; ik­ti­da­ra gel­me­den ön­ce baş­ka, ik­ti­dar­da baş­ka dav­ran­ma­ya­lım di­ye. Ama ol­ma­dı, ha­yır­lı­sı, baş­ka bir ba­ha­ra kal­dı herhâlde de­mok­ra­si ala­nın­da atı­la­cak şey­ler.

İN­Cİ ÖZ­DE­MİR (İs­tan­bul) - De­mok­ra­si­de, ge­lip, oyu­nu kul­la­na­cak­tın o za­man.

MAH­MUT KO­ÇAK (De­vam­la) - Fa­kat, si­zi vic­da­ni ve mah­şerî âlem­de ha­ki­ka­ten bü­yük he­sap bek­li­yor. Bu genç­li­ğin ge­le­ce­ği­ni, de­mok­ra­si­mi­zin ge­le­ce­ği­ni bu dört bu­çuk -beş yıl­lık ik­ti­dar sü­re­cin­de ya­zık et­ti­niz. Bu­nun ve­ba­li de si­ze ye­ter di­yo­rum.

Say­gı­la­rım­la se­lam­lı­yo­rum. Sağ olun. (Ana­va­tan Par­ti­si sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Ko­çak.

Ko­mis­yon Baş­ka­nı Sa­yın Ku­zu'nun söz is­te­ği var.

Bu­yu­run Sa­yın Baş­kan. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan "Bra­vo" ses­le­ri, al­kış­lar)

ANA­YA­SA KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI BUR­HAN KU­ZU (İs­tan­bul) - Sağ olun.

Sa­yın Baş­ka­nım, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım; ta­bii, bu mem­le­ket­te hu­kuk­çu ol­ma­nın zor­luk­la­rı var.

RA­MA­ZAN KE­RİM ÖZ­KAN (Bur­dur) - Ni­ye Cum­hur­baş­ka­nı ada­yı ola­rak gös­ter­me­di­niz?

ANA­YA­SA KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI BUR­HAN KU­ZU (De­vam­la) - Mü­sa­ade edin efen­dim.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Ni­ye aday gös­ter­me­di­niz?

RA­MA­ZAN KE­RİM ÖZ­KAN (Bur­dur) - Ni­ye aday gös­ter­me­di­niz?

ANA­YA­SA KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI BUR­HAN KU­ZU (De­vam­la) - Be­ni bu işin içi­ne ka­rış­tır­ma­yın; geç­miş bir iş o, bit­ti. Şim­di, bun­dan son­ra söy­le­ye­cek­le­ri­mi, lüt­fen, is­tir­ham edi­yo­rum din­le­me­ni­zi.

BAŞ­KAN - Ar­ka­daş­lar, sa­kin ola­lım, Sa­yın Ha­ti­bi ben an­la­ya­mı­yo­rum. Lüt­fen…

ANA­YA­SA KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI BUR­HAN KU­ZU (De­vam­la) - Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, ta­bii, bir mem­le­ket­te sis­tem ko­nu­su her za­man tar­tı­şı­lır. Ta­bii, sis­te­min en iyi­si ola­bi­lir mi? Ola­bi­lir.

YIL­MAZ KA­YA (İz­mir) - Biz de an­la­ya­ma­dık za­ten!

ANA­YA­SA KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI BUR­HAN KU­ZU (De­vam­la) - Bi­zim iyi de­di­ği­miz bir mo­de­le baş­ka bir ba­kış­la kö­tü bir mo­del de­ne­bi­lir.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Ho­cam, bu, bir sis­tem mi?

ANA­YA­SA KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI BUR­HAN KU­ZU (De­vam­la) - Şim­di, as­lın­da dün­ya­da bu­lun­muş üç ta­ne mo­del var. Baş­ka mo­del­ler bu­lun­ma­ya­cak di­ye bir ku­ral da yok.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Bu­nun da mu­ci­di siz ol­du­nuz!

ANA­YA­SA KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI BUR­HAN KU­ZU (De­vam­la) - Yer­leş­miş üç mo­de­lin bi­ri par­la­men­ter sis­tem, bu­nun bir ta­ne­si baş­kan­lık, bir de iki­si ara­sın­da yer alan ya­rı baş­kan­lık mo­de­li. Par­la­men­ter mo­del İn­gi­liz mo­de­li, ya­rı baş­kan­lık Fran­sız, baş­kan­lık da Ame­ri­kan mo­de­li di­ye dün­ya­da bi­li­nir. Ta­bii, bu­ra­dan ya­yıl­mış bir­çok ye­re. Baş­kan­lık mo­de­li en az ola­nı bun­la­rın, tam baş­kan­lık mo­de­li, en az ola­nı. Be­nim de hep sa­vun­du­ğum mo­del bu. Yir­mi yıl­dan bu ta­ra­fa baş­kan­lık sis­te­mi üze­rin­de yaz­dık çiz­dik, hep sa­vun­duk, Rah­met­li Özal'dan bu ta­ra­fa epey­ce sem­poz­yum, pa­nel­ler yap­tık.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Ame­ri­ka­lı­lar din­li­yor yal­nız.

ANA­YA­SA KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI BUR­HAN KU­ZU (De­vam­la) - Ya­rı baş­kan­lık mo­de­li ay­rı bir mo­del­dir, gi­di­lir gi­dil­mez…

Şim­di, bi­zim ge­tir­di­ği­mi­zi kı­sa­ca ben si­ze söy­le­ye­yim, ne­dir: Ge­ti­ri­len mo­del, ev­ve­la, şu Ana­ya­sa'da… Bu­ra­dan ses­le­ni­yo­rum, Tür­ki­ye'de­ki tüm ana­ya­sa pro­fe­sör­le­ri­ne -ben de on­lar­dan bi­ri­si­yim- ve siz­le­re ve hu­kuk­çu­la­ra, şu Ana­ya­sa'nın ge­tir­di­ği mo­de­lin adı­nı kim ko­ya­cak, gel­sin bu­ra­da ba­na söy­le­sin. Bu Ana­ya­sa'nın mo­de­li yok. Bu Ana­ya­sa par­la­men­ter re­jim de­miş, ama par­la­men­ter re­jim de­ğil bu Ana­ya­sa.

Açı­yo­ruz ki­tap­la­rı, ya­rı baş­kan­lık di­yen var, baş­kan­lık di­yen var, baş­kan­cıl di­yen var, oto­ri­ter sis­tem di­yen var, kral­lık di­yen var… Ak­lı­nı­za ne ge­li­yor­sa var. Do­la­yı­sıy­la, bü­tün bu kar­ma­şa içe­ri­sin­de, so­rum­lu ol­ma­yan bir ma­ka­ma bun­ca yet­ki ve­ril­miş he­sap so­ran yok, ye­di se­ne ic­ra­at­tan son­ra çe­kip gi­di­yor. Ben, bu­nu, Se­zer için söy­le­mi­yo­rum sa­de­ce, bü­tün geç­miş­ler için söy­lü­yo­rum.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Yet­ki­le­ri­ni kı­sıt­la­yın, ni­ye kıs­ma­dı­nız?

ANA­YA­SA KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI BUR­HAN KU­ZU (De­vam­la) - O za­man, de­mek ki, ya­pı­la­cak iki şey­den bi­ri var. Bun­lar­dan bir ta­ne­si, bü­tün bu yet­ki­le­ri­ni kı­sa­rak par­la­men­ter mo­de­le, kla­sik hâle ge­tir­mek­tir. İs­mi par­la­men­ter… Bu, bir yön­tem­dir.

İkin­ci yol da, so­rum­lu­lu­ğu ol­ma­yan bu ma­ka­ma so­rum­lu­luk ve­rip yet­ki­le­ri­ni mu­ha­fa­za et­mek­tir. İş­te ya­pı­lan bu­dur. Şu an­ki ya­pı­lan, hal­ka seç­ti­ril­mek su­re­tiy­le he­sap ver­me du­ru­mu­na sok­mak. Bu, ide­al­dir de­ğil­dir, ay­rı bir me­se­le o. Ben bu­nun ör­nek­le­ri­ni Ko­mis­yon­da on sa­at ko­nuş­tum sa­bır­la, ar­ka­daş­la­rı­mız bi­li­yor­lar ora­da­ki ko­nuş­ma­la­rı.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Ho­cam, yi­ne he­sap ver­mi­yor Cum­hur­baş­ka­nı si­zin ta­sa­rı­nız­da da.

ANA­YA­SA KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI BUR­HAN KU­ZU (De­vam­la) - Ba­kın, ör­nek ve­re­yim si­ze: Avus­tur­ya, Fin­lan­di­ya, İr­lan­da, İz­lan­da, Por­te­kiz, Ro­man­ya, Po­lon­ya, Es­ton­ya, Slo­ven­ya. Bü­tün bu Av­ru­pa ül­ke­le­rin­de han­gi mo­del var­sa, biz­de şun­dan son­ra ola­cak olan da odur. O ba­kım­dan, bu, ide­al mo­del an­la­mın­da di­yor­sa­nız el­bet­te ki de­ğil. İde­al mo­del… Ben hep söy­lü­yo­rum si­ze, par­la­men­ter mo­del bir mem­le­ke­ti ne on­du­rur ne öl­dü­rür, sü­rün­dür. Tür­ki­ye şim­di bu­nu ya­şı­yor, açık söy­lü­yo­rum. Bu ba­kım­dan…

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Sa­yın Baş­kan, bi­lim­le ko­nu­şun, ta­li­mat­la de­ğil.

ANA­YA­SA KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI BUR­HAN KU­ZU (De­vam­la) - Ya­ni, söy­le­yen… Töv­be es­tağ­fu­rul­lah. Al­lah'ım, sa­bır ver ya! Ben sa­bır­lı bir in­sa­nım da, ya­ni… (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Şim­di, ne­ti­ce iti­ba­rıy­la, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu, mo­de­lin ken­di­si­nin adı­nı koy­ma me­se­le­si de­ğil, par­la­men­ter re­jim içe­ri­sin­de ka­lı­nı­yor, so­rum­lu­luk ge­tir­miş olu­yor. Bü­tün ya­pı­lan­lar bun­dan iba­ret­tir.

De­min de bah­set­ti­ğim… Be­nim Ko­mis­yon­da­ki ko­nuş­ma­la­rım­da ki­mi eleş­ti­ri­ler ola­bi­lir. Me­se­la, di­yor ki ar­ka­daş­la­rı­mız­dan bi­ri­si: "5+5 ol­ma­sa da, 5 ol­sa." Ola­bi­lir, ama, me­se­la, be­nim ver­di­ğim ör­nek­le­rin hiç­bir ta­ne­sin­de iki dö­nem ol­ma­yan yok -lis­te bu­ra­da, da­ğı­ta­yım is­ter­se­niz si­ze- hep­si iki dö­nem se­çil­miş. De­ni­yor ki: Si­ya­si dav­ra­nır mı o za­man, par­ti­nin em­ri­ne mi gi­rer? Ola­bi­lir. Ya­ni, ça­tış­ma de­di­ği­niz şey si­zin, cum­hur­baş­ka­nı-baş­ba­kan ça­tış­ma­sı, iki baş­lı olan her yer­de var­dır, par­la­men­ter mo­del­de de var­dır, ya­rı baş­kan­lık­ta da var­dır. Bu­gün yok mu­dur? Ya­ni, siz, Ke­nan Ev­ren'den bu ta­ra­fa ba­kın ge­len cum­hur­baş­kan­la­rı­mı­za, ken­di­le­ri­nin çok gö­nül­lü ge­tir­di­ği baş­ba­kan­lar­la ge­çi­ne­me­miş­ler­dir. Do­la­yı­sıy­la, iki baş­lı olan yer­de sür­tüş­me olur de­mek çok do­ğal, olur za­ten bun­lar.

O za­man so­nuç, son cüm­lem: Sa­yın Baş­ka­nım, eğer Tür­ki­ye'de ça­tış­ma­sı en az, en ide­al mo­de­li is­ti­yor­sak, tam baş­kan­lık mo­de­li­ne geç­me­miz la­zım. Bu­na ha­zır­sa­nız, he­pi­miz be­ra­ber bu­nu da baş­la­ta­bi­li­riz ye­ni dö­nem­de.

Çok te­şek­kür edi­yo­rum, say­gı­la­rı­mı su­nu­yo­rum efen­dim. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Ku­zu.

Mad­de üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler ta­mam­lan­mış­tır.

Şim­di, oy­la­ma­ya Ada­na ilin­den baş­lı­yo­ruz.

(Oy­la­rın top­lan­ma­sı­na baş­lan­dı)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, oy­la­ma­dan son­ra bir ye­mek ara­sı ve­re­ce­ğim kırk beş da­ki­ka ci­va­rın­da. On­dan son­ra ça­lış­ma­la­ra tek­rar baş­lı­yo­ruz. Ar­ka­daş­la­rı­mız ona gö­re du­rum­la­rı­nı de­ğer­len­dir­sin­ler.

(Oy­la­rın top­lan­ma­sı­na de­vam edil­di)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, oy­la­ma­da, Ma­li­ye Ba­ka­nı Sa­yın Una­kı­tan ye­ri­ne Dev­let Ba­ka­nı Sa­yın Ali Ba­ba­can, Millî Sa­vun­ma Ba­ka­nı Sa­yın Gö­nül ye­ri­ne de Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Sa­yın Os­man Pe­pe oy kul­la­na­cak­lar­dır. Baş­ba­kan Sa­yın Re­cep Tay­yip Er­do­ğan ye­ri­ne de Sa­na­yi Ba­ka­nı­mız Sa­yın Coş­kun oy kul­la­na­cak­tır.

Oyu­nu kul­lan­ma­yan sa­yın mil­let­ve­ki­li­miz var mı?..

(Oy­la­rın top­lan­ma­sı­na de­vam edil­di)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­rin­den oyu­nu kul­lan­ma­yan var mı?

Oy­la­ma iş­le­mi ta­mam­lan­mış­tır.

Ku­pa­la­rı kal­dı­ra­lım.

(Oy­la­rın ay­rı­mı ya­pıl­dı)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, 10.05.2007 Ta­rih­li ve 5660 Sa­yı­lı Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun'un 5'in­ci mad­de­si­nin giz­li oy­la­ma so­nu­cu­nu açık­lı­yo­rum:

Kul­la­nı­lan oy sa­yı­sı : 370

Ka­bul                       : 368

Çe­kim­ser                 :    1

Ge­çer­siz                   :    1

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, bir­le­şi­me 20.30'a ka­dar ara ve­ri­yo­rum.

Ka­pan­ma Sa­ati: 19.45

 

DÖR­DÜN­CÜ OTU­RUM

Açıl­ma Sa­ati: 20.38

BAŞ­KAN: Baş­kan Ve­ki­li İs­ma­il ALP­TE­KİN

KÂTİP ÜYE­LER: Ah­met KÜ­ÇÜK (Ça­nak­ka­le), Ah­met Gök­han SA­RI­ÇAM (Kırk­la­re­li)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin 115'in­ci Bir­le­şi­mi­nin Dör­dün­cü Otu­ru­mu­nu açı­yo­rum.

1433 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun üze­rin­de­ki gö­rüş­me­le­re kal­dı­ğı­mız yer­den de­vam ede­ce­ğiz.

Ko­mis­yon ve Hükûmet ye­rin­de.

Çer­çe­ve 6'ncı mad­de­ye bağ­lı ge­çi­ci mad­de 18'i oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 6- Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­na aşa­ğı­da­ki ge­çi­ci mad­de­ler ek­len­miş­tir.

"GE­Çİ­Cİ MAD­DE 18- Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın 67 nci mad­de­si­nin son fık­ra­sı, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çim­le­ri­nin ya­pı­la­bil­me­si için; çı­ka­rıl­ma­sı ge­re­ken ka­nun hü­küm­le­ri ile se­çim ka­nun­la­rın­da ya­pı­la­cak de­ği­şik­lik­ler ba­kı­mın­dan dik­ka­te alın­maz.

BAŞ­KAN - Mad­de üze­rin­de, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na Ma­lat­ya Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Mu­har­rem Kı­lıç.

Bu­yu­run efen­dim.

CHP GRU­BU ADI­NA MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; gö­rü­şül­mek­te olan Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği pa­ke­ti­nin 6'ncı mad­de­sin­de dü­zen­le­nen ge­çi­ci 18'in­ci mad­de üze­rin­de söz al­mış bu­lun­mak­ta­yım. Yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği pa­ke­ti ni­çin önü­mü­ze gel­di, bu­nu şöy­le bir dü­şü­ne­lim di­yo­rum. Eğer, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çim sü­re­cin­de, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­min­de bir tı­ka­nık­lık ya­şan­ma­say­dı, Cum­hur­baş­ka­nı­nı Mec­lis ira­de­siy­le se­çe­bil­sey­dik böy­le bir de­ği­şik­lik ge­le­cek miy­di? He­pi­miz bi­li­yo­ruz ki, bu de­ği­şik­lik Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çim sü­re­ci­nin tı­kan­ma­sın­dan, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin ve onun Sa­yın Ge­nel Baş­ka­nı Re­cep Tay­yip Er­do­ğan'ın da­yat­ma­cı ve "il­la be­nim de­di­ğim ol­sun" an­la­yı­şın­da olun­ma­say­dı bu du­ru­ma gel­me­ye­cek­ti. Eğer, ger­çek an­lam­da Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği öne­ri­si ol­sa idi, grup­ta, üs­te­lik Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Baş­ka­nı Sa­yın Bur­han Ku­zu gi­bi bir Ana­ya­sa hu­ku­ku pro­fe­sö­rü var­dı, çok ra­hat­lık­la, şim­di­ye ka­dar bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği pa­ke­ti ha­zır­la­nır­dı ve bu de­ği­şik­lik par­ti­ler ara­sın­da gö­rü­şü­lür­dü, Ana­ya­sa'da ge­rek­li de­ği­şik­lik­ler ya­pı­la­bi­lir­di.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si ik­ti­da­ra ye­ni mi gel­di? Ara­dan çok uzun sü­re geç­ti. İk­ti­da­rı­nı­zın son dö­ne­mi­ne gel­di­niz, ar­tık, de­yim ye­rin­dey­se, uzat­ma­lar oy­na­nı­yor, 22 Tem­muz­da se­çi­me gi­di­li­yor.

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (Kas­ta­mo­nu) - Bir da­ha ge­li­yo­ruz.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Bir da­ha zor ge­lir­si­niz.

Ya­ni, ma­dem­ki, böy­le bir dü­şün­ce­niz var idiy­se, şim­di­ye ka­dar ni­ye yap­ma­dı­nız? Ni­ye bun­la­rı öner­me­di­niz? De­mek ki, sa­de­ce gü­nü kur­tar­mak için ve­ya bir tep­ki so­nu­cu, ma­dem­ki Par­la­men­to bi­zim de­di­ği­miz Cum­hur­baş­ka­nı­nı seç­tir­mi­yor, biz de o za­man sis­te­mi de­ğiş­ti­ri­riz…

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu sü­reç­te, so­run­lu olan sis­tem mi, so­run­lu olan si­zin an­la­yı­şı­nız mı?

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (Kas­ta­mo­nu) - CHP.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­nin bu sü­reç­te hiç­bir so­rum­lu­lu­ğu yok­tur. Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ve Sa­yın Ge­nel Baş­ka­nı­mız De­niz Bay­kal bu sü­reç­te her tür­lü kat­kı­yı ver­me­ye ha­zır ol­du­ğu­nu di­le ge­tir­di ve de­di ki: "Bu sü­reç­te, Cum­hur­baş­ka­nı Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­sin­den se­çil­me­sin de­mi­yo­ruz." An­cak, bu se­çi­le­cek Cum­hur­baş­ka­nın­dan, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin say­gı­de­ğer mil­let­ve­kil­le­ri­nin ha­be­ri yok­tu.

AFİF DE­MİR­KI­RAN (Bat­man) - Var­dı, var­dı.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Son iki gü­ne ka­dar, Sa­yın Baş­ba­ka­nın iki du­da­ğı­nın ara­sın­da sak­lı kal­dı.

AFİF DE­MİR­KI­RAN (Bat­man) - Oy ver­dik, olur mu?

FAH­Rİ KES­KİN (Es­ki­şe­hir) - Al­tan Öy­men kim­ler­le gö­rüş­tü?

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım…

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri… Sa­yın Kı­lıç…

Ar­ka­daş­lar, Ha­ti­be mü­da­ha­le et­me­nin bir fay­da­sı yok, za­man kay­be­di­yo­ruz. Ba­kın, ge­ce­nin bu saa­tin­de, Ha­ti­bin hak­kı, bu kür­sü­de ve­ri­len on da­ki­ka­lık sü­re içe­ri­sin­de -be­ğe­ni­riz, be­ğen­me­yiz- fi­kir­le­ri­ni or­ta­ya koy­mak­tır. O ba­kım­dan, sükûnet­le din­le­me­ni­zi ri­ca edi­yo­rum; bü­tün ar­ka­daş­lar­dan, sa­de­ce bir ta­raf­tan de­ğil.

Ara­da­ki, be­nim ko­nuş­tu­ğum sü­re­yi ek­le­ye­ce­ğim.

Bu­yu­run.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Sağ olun efen­dim, te­şek­kür edi­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu sü­re­ci ger­çek­ten çok kö­tü yö­net­ti­niz. Ana mu­ha­le­fet par­ti­siy­le gö­rüş­me­di­niz, di­ğer mu­ha­le­fet par­ti­le­riy­le gö­rüş­me­di­niz, kim­se­nin gö­rü­şü­nü al­ma­dı­nız. Sa­yın Baş­ba­kan "il­la da be­nim de­di­ği­mi se­çe­cek­si­niz" di­ye bir di­re­niş ser­gi­le­di ve bu aday gös­ter­di­ği Sa­yın Ab­dul­lah Gül'ün şah­sı­na bir di­ye­ce­ği­miz yok, an­cak, ya­ni, kos­ko­ca gru­bun için­de, ya­ni, do­ku­nul­maz­lık dos­ya­sı ol­ma­yan baş­ka bir de­ğer­li ar­ka­da­şı­mız yok muy­du? Hak­kın­da ka­yıp tril­yon da­va­sı olan, özel har­ca­ma­la­rı­nı ken­di de­ne­ti­min­de­ki ban­ka­ya yap­tı­ran bir ki­şi­nin dı­şın­da Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­sin­den, kos­ko­ca­man 352 ki­şi­lik bir grup­tan ya­ni baş­ka bir de­ğer­li ar­ka­da­şı­mız çı­ka­maz mıy­dı?

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Mil­let Gül'ü bek­li­yor.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Eğer bir uz­laş­ma aran­say­dı, bu gru­bun için­den çok de­ğer­li ar­ka­daş­lar var­dı, bun­lar çok ra­hat­lık­la öne­ri ola­rak gö­tü­rü­lür­dü mu­ha­le­fe­te ve bun­la­rın için­den bi­ri­si üze­rin­de mu­ha­le­fet­le uz­la­şı­lır­dı. De­mok­ra­si uz­la­şı re­ji­mi­dir. De­mok­ra­si­de, "be­nim ço­ğun­lu­ğum var, ben her de­di­ği­mi yap­tı­rı­rım" di­ye­mez­si­niz. Bu­nun adı de­mok­ra­si ol­maz. De­di­ğim de­dik ya­par­sa­nız, bu­nun adı ço­ğun­luk dik­ta­tör­lü­ğü olur. Sa­nı­rım, siz­ler de bu an­la­yış­ta ola­maz­sı­nız. Öy­le dü­şün­mek is­te­mi­yo­rum. An­cak ge­li­nen sü­reç­te, ne ya­zık ki, böy­le bir nok­ta­ya doğ­ru ge­lin­di.

Uz­laş­ma aran­ma­dı. Hu­kuk­çu­lar "367 şar­tı ol­ma­sı ge­re­kir top­lan­tı için" de­di­ler, bu da dik­ka­te alın­ma­dı. Ne ol­du? En so­nun­da, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ge­re­ken so­nu­cu ver­di ve nok­ta­yı koy­du, de­yim ye­rin­dey­se.

An­cak siz, ne ya­zık ki, mu­ha­le­fe­te ge­re­ken de­ğe­ri, ge­re­ken say­gı­yı gös­ter­me­di­ği­niz gi­bi, ku­rum­la­ra da ge­re­ken say­gı­yı gös­ter­mi­yor­su­nuz. Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ver­miş ol­du­ğu ka­rar­la il­gi­li, bu ül­ke­nin Baş­ba­ka­nı "Bu ka­rar, de­mok­ra­si­ye sı­kı­lan bir kur­şun­dur." di­ye­bi­li­yor. Böy­le bir an­la­yış ola­bi­lir mi de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım? Bir ül­ke­nin Baş­ba­ka­nı, o ül­ke­nin ku­rum­la­rı­nı he­def hâli­ne ge­ti­re­bi­lir mi?

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Çar­pıt­ma­yın, si­zin tav­rı­nı­za söy­len­di o.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Bu­nun üzü­cü so­nuç­la­rı­nı gör­me­dik mi?

BAY­RAM ÖZ­ÇE­LİK (Bur­dur) - Si­ze söy­len­di o.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Geç­miş­te, Da­nış­tay ka­ra­rıy­la il­gi­li sü­reç­te, o hâkim­ler he­def gös­te­ril­di­ğin­de ne gi­bi so­nuç­lar doğ­du­ğu­nu hep be­ra­ber ya­şa­ma­dık mı? Eğer o in­san­la­rı, bu söz­ler­den son­ra, he­def hâli­ne ge­ti­rir­se­niz bu­nun so­rum­lu­lu­ğu ki­me ait ola­cak?

FAH­Rİ KES­KİN (Es­ki­şe­hir) - Si­ze ait.

BAŞ­KAN - Sa­yın Kı­lıç, bi­raz da mad­de­ye dö­ner mi­yiz.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, işin özü şu­ra­da: Şu an­da se­çi­me gi­di­li­yor. Se­çi­me gi­der­ken, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si, hal­kın ger­çek gün­de­min­den uzak. Hal­kın ger­çek gün­de­mi yok­sul­luk, hal­kın ger­çek gün­de­mi iş­siz­lik. Köy­lü pe­ri­şan, es­naf pe­ri­şan, va­tan­daş­la­rı­mız yok­sul­luk için­de. An­cak, siz ney­le uğ­ra­şı­yor­su­nuz? Tüm bun­la­rı bı­rak­mış­sı­nız, se­çim­le­re gi­der­ken si­ze sa­nal mal­ze­me­ler ge­re­ki­yor. Çün­kü, eli­niz­de ger­çek mal­ze­me kal­ma­dı.

Şu an­da di­ye­cek­si­niz ki: "Ya, biz, iş­çi­le­rin ve me­mur­la­rın ma­aşı­nı ar­tı­ra­ma­dık, köy­lü­ye bir şey ve­re­me­dik, es­na­fın yü­zü­nü gül­dü­re­me­dik, an­cak, bak, iş­te, Cum­hur­baş­ka­nı­nı si­ze biz seç­ti­re­ce­ğiz" gi­bi, sa­nal gün­dem­ler ya­rat­ma­ya ça­lı­şı­yor­su­nuz ki, bu sü­re­cin de so­nuç­suz ol­du­ğu­nu bi­le bi­le. So­nuç­suz, çün­kü, bu sü­reç­ten son­ra, şu an­da bu pa­ket ka­bul edil­se bi­le, bu­nun so­nu­cun­da, muh­te­mel­dir ki, re­fe­ran­dum var­dır, re­fe­ran­dum­dan son­ra da za­ten bu sü­reç ye­tiş­me­ye­ce­ği için, 22 Tem­muz­dan son­ra se­çi­le­cek olan Mec­lis mev­cut Ana­ya­sa'ya gö­re Cum­hur­baş­ka­nı­nı se­çer, o Cum­hur­baş­ka­nı, ye­di yıl­lık sü­re­siy­le yi­ne Cum­hur­baş­kan­lı­ğı ya­par. O sü­reç için­de de bu Mec­lis iki kez ye­ni­le­ne­cek. Ya­ni, şu an­da, so­nuç alı­na­ma­ya­cak bir du­rum­la mil­le­ti oya­la­yıp du­ru­yor­su­nuz.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu üze­rin­de gö­rüş­me yap­tı­ğı­mız ge­çi­ci mad­de...

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Bu­yu­run.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Ana­ya­sa'mı­zın 67'nci mad­de­si­nin son fık­ra­sı şöy­le di­yor de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım: "Se­çim ka­nun­la­rın­da ya­pı­lan de­ği­şik­lik­ler, yü­rür­lü­ğe gir­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren bir yıl için­de ya­pı­la­cak se­çim­ler­de uy­gu­lan­maz."

Bu hü­küm ne için ko­nul­muş de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım? Bu hü­küm, ik­ti­da­ra ge­len par­ti­ler, se­çim­le­re gi­der­ken sü­rek­li se­çim ka­nun­la­rıy­la oy­na­ma­sın­lar di­ye ko­nul­muş. Ya­ni, han­gi si­ya­si par­ti ik­ti­da­ra ge­lir­se "Se­çim sis­te­mi­ni na­sıl dü­zen­ler­sem da­ha çok mil­let­ve­ki­li çı­ka­rı­rım." an­la­yı­şın­da ol­ma­sın di­ye, se­çim sis­tem­le­ri­ne bir an­lam­da bu ga­ran­ti ge­ti­ril­miş. An­cak, Ana­ya­sa'nın 67'nci mad­de­si­nin bu son fık­ra­sı­nı, son ge­len dü­zen­le­me­ler­de, sü­rek­li bir ge­çi­ci mad­dey­le çı­kart­tı­ğı­mız ya­sa­la­ra ek­le­me­ye ça­lı­şı­yo­ruz. Sis­tem­le oy­na­ma­yı âdet hâli­ne ge­tir­dik.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Sa­yın Kı­lıç, son cüm­le­niz için açı­yo­rum mik­ro­fo­nu.

Bu­yu­run.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Sa­yın Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Baş­ka­nı Bur­han Ku­zu, de­min, gel­di bu­ra­da bir açık­la­ma yap­tı. Bu ge­ti­ri­len sis­te­min baş­kan­lık ve­ya ya­rı baş­kan­lık sis­te­mi­ne bir gi­di­şin yo­lu ol­du­ğu­na da­ir eleş­ti­ri­le­ri­mi­zin bir an­lam­da hak­lı ol­du­ğu­nu di­le ge­tir­di, çün­kü şu an­ki sis­te­min de bir sis­tem ol­ma­dı­ğı­nı be­lirt­ti. Ya­ni, şu an­da ge­len sis­tem, ya­rı baş­kan­lık sis­te­mi de­ğil, baş­kan­lık sis­te­mi de­ğil; par­la­men­ter sis­tem­den uzak­la­şı­lı­yor, ne ol­du­ğu be­lir­siz bir sis­tem hâli­ne ge­ti­ri­yor­lar. Sa­yın Baş­ka­nın, bu an­lam­da baş­kan­lık sis­te­miy­le il­gi­li dü­şün­ce­le­ri var, an­cak bu­nun bü­tün­lü­ğü ol­ma­sı ge­re­kir, der­li top­lu ol­ma­sı ge­re­kir, ya­ni bu sis­te­min ba­zı mad­de­le­ri de­ğiş­ti­ri­le­rek bu ül­ke­nin sis­te­mi tah­rip edil­me­ye ça­lı­şı­lı­yor.

Eğer hal­kın kar­şı­sı­na çı­kıp söy­le­ye­cek söz­le­ri­niz var­sa -şu an­da se­çi­me ge­di­yo­ruz- ge­lin, se­çim­den kaç­ma­ya­lım, hal­kın kar­şı­sı­na çık­mak­tan kaç­ma­ya­lım. Şu an­da Par­la­men­to­nun bu şe­kil­de ça­lış­tı­rıl­ma­sı, sa­bah 11.00'den ge­ce ya­rı­la­rı­na ka­dar ça­lış­tı­rıl­ma­sı, hal­ka say­gı­sız­lık­tır. Halk şu an­da se­çi­me gi­di­yor ve aday­la­rı­nı…

BAŞ­KAN - Sa­yın Kı­lıç…

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - …aday aday­la­rı­nı kar­şı­sın­da gör­mek is­ti­yor.

BAŞ­KAN- Sa­yın Kı­lıç…

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - …ba­na ne söy­le­ye­cek­ler di­yor. An­cak…

BAŞ­KAN - Sa­yın Kı­lıç, ek sü­re­yi de çok aş­tık.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Efen­dim, bir da­ki­ka…

BAŞ­KAN - Efen­dim, ver­dim, ikin­ci ek sü­re­yi aş­tı­nız.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Sağ olun efen­dim.

BAŞ­KAN - Son cüm­le­le­ri­niz efen­dim.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, da­ha faz­la za­man kay­bet­me­ye­lim. Sa­mi­mi­yet­le söy­lü­yo­rum, ma­dem­ki se­çi­me gi­di­yo­ruz, bir an ön­ce köy­le­re gi­de­lim, ka­sa­ba­la­ra gi­de­lim, şe­hir­le­re gi­de­lim, ora­lar­da halk­la bü­tün­le­şe­lim, hal­kın so­run­la­rı­nı din­le­ye­lim.

YEK­TA HAY­DA­ROĞ­LU (Van) - Biz her gün hal­kın için­de­yiz.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Önü­müz­de­ki dö­nem­de ne­ler ya­pa­ca­ğız, han­gi iş­le­ri ya­pa­ca­ğız, on­la­rı an­la­ta­lım ve hal­kın ter­ci­hi­ni ka­zan­ma­ya ça­lı­şa­lım.

An­cak, gö­rü­yo­rum ki, siz…

BAŞ­KAN - Sa­yın Kı­lıç, te­şek­kür edi­yo­rum.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - …halk­tan kaç­ma­ya ça­lı­şı­yor­su­nuz.

BAŞ­KAN - Sa­yın Kı­lıç, te­şek­kür edi­yo­rum.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Çün­kü hal­kın ya­nı­na gi­de­cek yü­zü­nüz kal­ma­mış.

Te­şek­kür edi­yo­rum, say­gı­lar su­nu­yo­rum.

BAŞ­KAN - Sa­yın Sa­rı­baş? Yok.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, mad­de üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler ta­mam­lan­mış­tır.

Şim­di mad­de­nin giz­li oy­la­ma­sı­na Ada­na ilin­den baş­la­ya­ca­ğım.

Kâtip üye­ler yer­le­ri­ni al­sın ön­ce­lik­le.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, oy­la­ma­da Ma­li­ye Ba­ka­nı Sa­yın Ke­mal Una­kı­tan ye­ri­ne Dev­let Ba­ka­nı Sa­yın Ali Ba­ba­can, Millî Sa­vun­ma Ba­ka­nı Sa­yın Gö­nül ye­ri­ne Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Sa­yın Os­man Pe­pe, Sa­yın Dev­let Ba­ka­nı Ab­dül­la­tif Şe­ner ye­ri­ne Ça­lış­ma ve Sos­yal Gü­ven­lik Ba­ka­nı Sa­yın Mu­rat Ba­şes­gi­oğ­lu, Dı­şiş­le­ri Ba­ka­nı ve Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı Sa­yın Ab­dul­lah Gül ye­ri­ne Sa­yın Dev­let Ba­ka­nı Ni­met Çu­buk­çu, Sa­yın Baş­ba­kan Er­do­ğan ye­ri­ne Sa­na­yi ve Ti­ca­ret Ba­ka­nı Sa­yın Ali Coş­kun vekâle­ten oy kul­la­na­cak­lar­dır.

(Oy­lar top­lan­dı)

BAŞ­KAN - Oyu­nu kul­lan­ma­yan sa­yın mil­let­ve­ki­li­miz var mı? Yok.

Oy­la­ma iş­le­mi ta­mam­lan­mış­tır.

Ku­pa­la­rı kal­dı­ra­lım.

(Oy­la­rın ayı­rı­mı ya­pıl­dı)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, 10.05.2007 Ta­rih­li ve 5660 Sa­yı­lı Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun'un 6'ncı mad­de­si­ne bağ­lı ge­çi­ci 18'in­ci mad­de­nin giz­li oy­la­ma so­nu­cu­nu açık­lı­yo­rum:

Kul­la­nı­lan oy sa­yı­sı   :  368

Ka­bul                          :  366

Ret                               :       1

Boş                              :       1

Şim­di, çer­çe­ve 6'ncı mad­de­nin ge­çi­ci 19'un­cu mad­de­si­ni oku­tu­yo­rum:

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 19- On­bi­rin­ci Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­mi­nin ilk tur oy­la­ma­sı, bu Ka­nu­nun Res­mi Ga­ze­te­de ya­yı­mı­nı ta­kip eden kır­kın­cı gün­den son­ra­ki ilk Pa­zar gü­nü, ikin­ci tur oy­la­ma­sı ise ilk tur oy­la­ma­yı ta­kip eden ikin­ci Pa­zar gü­nü ya­pı­lır.

Ana­ya­sa­nın 101 in­ci mad­de­si uya­rın­ca gös­te­ri­len aday­lar, ya­zı­lı mu­va­fa­kat­la­rı ve Ana­ya­sa­nın de­ği­şik 101 in­ci mad­de­sin­de­ki şart­la­rı ih­ti­va eden ve di­ğer il­gi­li bel­ge­ler­le bir­lik­te ilk tur oy­la­ma ta­ri­hin­den otuz gün ön­ce Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na baş­vu­rur­lar. Aday­la­rın baş­vu­ru­la­rın­da ek­sik bil­gi ve bel­ge­le­rin tes­pit edil­me­si ha­lin­de Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı ta­ra­fın­dan, ek­sik­lik­le­rin gi­de­ril­me­si için üç gün­lük ke­sin sü­re ve­ri­lir. Bu sü­re için­de ek­sik­lik­le­rin gi­de­ril­me­me­si ha­lin­de aday­lar, ken­di­li­ğin­den aday­lık­tan çe­kil­miş Sa­yı­lır­lar.

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğın­ca, Ana­ya­sa­nın 101 in­ci mad­de­sin­de be­lir­ti­len ni­te­lik­le­ri ta­şı­dık­la­rı an­la­şı­lan aday­la­ra iliş­kin ke­sin lis­te iki gün için­de ilan edi­lir ve Yük­sek Se­çim Ku­ru­lu Baş­kan­lı­ğı­na bil­di­ri­lir.

Cum­hur­baş­ka­nı ada­yı gös­te­ri­len ka­mu gö­rev­li­si, aday gös­te­ril­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren gö­re­vin­den ay­rıl­mış Sa­yı­lır. Gö­re­vin­den ay­rı­lan ka­mu gö­rev­li­si­nin Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­le­me­me­si ha­lin­de gö­re­vi­ne ge­ri dön­me­si ko­nu­sun­da il­gi­li ka­nun hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır.

Bi­rin­ci tur se­çim so­nuç­la­rı­nın ke­sin­leş­me­sin­den ikin­ci tur oy­la­ma­nın so­nuç­lan­ma­sı­na ka­dar, ikin­ci oy­la­ma­ya ka­tıl­ma­ya hak ka­za­nan aday­lar­dan bi­ri­nin ölü­mü ve­ya se­çil­me ye­ter­li­ği­ni kay­bet­me­si ha­lin­de; ikin­ci oy­la­ma, bo­şa­lan aday­lı­ğın bi­rin­ci oy­la­ma­da­ki oy sı­ra­la­ma­sı esas alı­na­rak sı­ra­da­ki aday­la dol­du­rul­ma­sı su­re­tiy­le ya­pı­lır. İkin­ci oy­la­ma­ya tek ada­yın kal­ma­sı ha­lin­de, bu oy­la­ma re­fe­ran­dum şek­lin­de ya­pı­lır. Aday, ge­çer­li oy­la­rın ço­ğun­lu­ğu­nu al­dı­ğı tak­dir­de Cum­hur­baş­ka­nı se­çil­miş olur.

Cum­hur­baş­ka­nı­nın se­çil­me­si­ne iliş­kin usûl ve esas­la­rın ka­nun­la dü­zen­len­me­si­ne ka­dar, 10/6/1983 ta­rih­li ve 2839 Sa­yı­lı Mil­let­ve­ki­li Se­çi­mi Ka­nu­nu, 26/4/1961 ta­rih­li ve 298 Sa­yı­lı Se­çim­le­rin Te­mel Hü­küm­le­ri ve Seç­men Kü­tük­le­ri Hak­kın­da Ka­nun, 22/4/1983 ta­rih­li ve 2820 Sa­yı­lı Si­yasî Par­ti­ler Ka­nu­nu, 23/5/1987 ta­rih­li ve 3376 Sa­yı­lı Ana­ya­sa De­ği­şik­lik­le­ri­nin Hal­ko­yu­na Su­nul­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun ile di­ğer ka­nun­la­rın bu mad­de­ye ay­kı­rı ol­ma­yan hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır."

BAŞ­KAN - Mad­de üze­rin­de Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Ali Ke­mal Kum­ku­moğ­lu.

Bu­yu­run efen­dim. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

CHP GRU­BU ADI­NA ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (İs­tan­bul) - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı ta­ra­fın­dan bir kez da­ha gö­rü­şül­mek üze­re Mec­li­si­mi­ze ge­ri gön­de­ri­len Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­nin so­nu­na doğ­ru ge­li­yo­ruz. Ya­ni, son­dan bir ön­ce­ki ge­çi­ci mad­de üze­rin­de ko­nu­şu­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bel­li ki, bu sü­reç çok tar­tı­şı­la­cak. Da­ha se­çim at­mos­fe­ri içe­ri­si­ne gi­ril­me­den, dün Si­vas'ta, ön­ce­ki gün Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği­nin kon­gre­sin­de, Tür­ki­ye'nin gün­de­mi­nin ta­ma­mı, bu Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi sü­re­cin­de ya­şa­nan­la­rın üze­ri­ne odak­lan­dı­rıl­ma­ya baş­la­dı. İyi bir fır­sat bul­du­ğu­nu­zu dü­şü­nü­yor­su­nuz. Bu ve­si­ley­le mu­ha­le­fet par­ti­si­ni bir ta­raf­tan suç­lar­ken, va­tan­da­şın si­ze yö­nel­te­ce­ği, se­çim­ler sü­re­sin­ce, dört bu­çuk yıl­lık ik­ti­da­rı­nı­zın he­sa­bı­nı sor­mak adı­na si­ze yö­nel­te­bi­le­ce­ği so­ru­lar­dan da kur­tu­la­ca­ğı­nı­zı dü­şü­nü­yor­su­nuz. Bir nok­ta­dan ba­kıl­dı­ğın­da bu si­zin için ma­kul bir ka­çış yo­lu ola­rak dü­şü­nü­le­bi­lir, ama de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, mil­let­ve­kil­li­ği so­rum­lu­lu­ğu, sa­de­ce "va­tan­da­şın ho­şu­na gi­de­bi­le­cek şey ne­dir"in ara­yı­şı içe­ri­si­ne gi­rip, ül­ke ger­çek­le­rin­den, top­lum ger­çek­le­rin­den, ül­ke­nin ge­le­ce­ğin­den hiç­bir şe­kil­de et­ki­len­me­den ve onu dik­ka­te al­ma­dan, önem­se­me­den, ma­dem va­tan­da­şın ho­şu­na bu gi­der, o za­man biz bu­nu söy­le­ye­lim man­tı­ğı, mil­let­ve­kil­li­ği so­rum­lu­ğuy­la bağ­da­şan, he­le ik­ti­dar par­ti­si so­rum­lu­lu­ğuy­la bağ­da­şan bir an­la­yış, hiç­bir şe­kil­de, hiç­bir su­ret­le de­ğil­dir.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, siz, bi­ri­le­ri, mu­ha­le­fet par­ti­le­ri iki yıl­dan bu ya­na er­ken se­çi­me gi­dil­me­li­dir, özel­lik­le dört yıl bit­tik­ten son­ra, bun­dan ön­ce hiç­bir Mec­lis dört yıl­dan faz­la gö­rev yap­ma­mış­tır, er­ken se­çim bir zo­run­lu­luk­tur den­di­ğin­de, me­se­la si­zin söz­cü­le­ri­niz, hat­ta Baş­ba­kan "Er­ken se­çim­den söz et­mek bu ül­ke­ye iha­net­tir." de­mek­te­dir…

MUS­TA­FA ER­DO­ĞAN YE­TENÇ (Ma­ni­sa) - Va­tan ha­in­li­ği…

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (De­vam­la) - …"Va­tan ha­in­li­ği­dir." de­mek­te­dir. O za­man, o laf doğ­ru­dur si­ze gö­re. Ama, siz bir er­ken se­çim ka­ra­rı al­dı­ğı­nız­da "Er­ken se­çi­me kar­şı çı­kan­lar halk­tan ka­çan­lar­dır." de­mek­te­si­niz. Ya­hu, han­gi­si siz­si­niz ar­ka­daş­lar? "Er­ken se­çi­me kar­şı çık­mak va­ta­na iha­net­tir." di­yen mi siz­si­niz, o mu doğ­ru; yok­sa, "Ya­zın or­ta­sın­da er­ken se­çim yap­mak doğ­ru de­ğil­dir. Bu­nu da­ha uy­gun bir za­ma­na ta­şı­ya­lım." di­yen­le­ri halk­tan kaç­mak­la, va­tan­daş­tan kaç­mak­la, san­dık­tan kaç­mak­la suç­la­yan siz mi doğ­ru­su­nuz?

FAH­Rİ KES­KİN (Es­ki­şe­hir) - Siz is­te­di­niz er­ken se­çi­mi.

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (De­vam­la) - Siz, ik­ti­dar par­ti­si ola­rak, Tür­ki­ye'nin en te­mel me­se­le­le­rin­den bi­ri­si olan te­rör olay­la­rı­nın gö­rü­şül­me­siy­le il­gi­li ve­ril­miş olan Mec­lis araş­tır­ma­sıy­la il­gi­li gö­rüş­me­le­re bu­ra­da gir­mez­ken, ik­ti­dar par­ti­si so­rum­lu­lu­ğu ta­şı­yan par­ti ola­rak mil­let­ve­kil­le­ri­ni­zi Mec­lis­ten içe­ri­ye sok­maz­ken, o de­mok­ra­tik bir hak; şu Tür­ki­ye'yi içe­ri­si­ne sok­tu­ğu­nuz çık­maz nok­ta­sın­da si­ze her tür­lü uya­rı­yı yap­mış, si­ze her tür­lü kat­kı­yı ya­pa­bi­le­ce­ği­ni da­ha ön­ce­den Ge­nel Baş­ka­nı ta­ra­fın­dan ifa­de edi­le­rek bu yar­dı­mı si­ze va­at et­miş, ama bü­tün bun­la­ra rağ­men, si­zin da­yat­ma­nı­za kar­şı baş­ka bir çı­kış yo­lu ol­ma­dı­ğı için, Mec­li­se gir­me­me­yi bir ge­rek­çe ola­rak gö­rüp Mec­li­sin Ge­nel Ku­ru­lu­na gir­me­miş ol­ma­yı, siz, "Mec­li­se şim­di gel­me­di­niz, ya­rın han­gi yüz­le va­tan­daş­tan oy is­te­ye­cek­si­niz?" di­ye suç­lu­yor­su­nuz. Siz han­gi­si­si­niz de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım? Bu na­sıl olu­yor? Bun­la­rın hep­si si­zin sır­tı­nı­za, om­zu­nu­za mı ta­kıl­mış? Siz "Er­ken se­çim iha­net­tir." der­ken, er­ken se­çim iha­net olu­yor...

RE­CEP GA­RİP (Ada­na) - Sen ken­din ina­nı­yor mu­sun söy­le­di­ği­ne?

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (De­vam­la) - …siz Mec­li­se gir­me­yin­ce, Mec­li­se gir­me­mek de­mok­ra­tik hak olu­yor. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Bu na­sıl bir an­la­yış? Bu na­sıl bir man­tık? Bu­nu an­la­mak müm­kün de­ğil.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ba­kın, şim­di bir sor­gu­la­ya­lım; ken­di­ni­zi sor­gu­la­yın lüt­fen. Bu pro­je ki­min pro­je­si? Bu, "Cum­hur­baş­ka­nı­nı halk seç­sin" pro­je­si ki­min pro­je­si?

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Mec­bur kal­dık.

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (De­vam­la) - Sa­yın Ba­kan, Sa­yın Ku­zu; siz Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu üye­si­si­niz, siz Ba­kan­sı­nız, siz de mil­let­ve­kil­le­ri­si­niz. Si­zin se­çim bil­dir­ge­niz­de, "biz böy­le bir şey ya­pa­ca­ğız" di­ye bir dü­zen­le­me var mı? (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan "Var, var" ses­le­ri) Te­sa­düf­le­rin ya­rat­tı­ğı bir­ta­kım so­nuç­lar­la, bir ye­re gel­di­ği­ni­zi zan­ne­di­yor­su­nuz.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ba­kın, si­zin dik­ka­ti­ni­zi bir ye­re çek­mek is­ti­yo­rum. Siz "Vay, bi­ze Cum­hur­baş­ka­nı­nı siz seç­tir­me­di­niz, şim­di biz de si­ze ya­pa­lım da gö­rün." an­la­yı­şıy­la, böy­le te­mel bir dü­zen­le­me­nin, bir ik­ti­dar par­ti­si so­rum­lu­lu­ğu içe­ri­sin­de, sa­de­ce bu ge­rek­çey­le ya­pı­la­bi­le­ce­ği­ne ina­nı­yor mu­su­nuz?

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ba­kın, si­zi uya­rı­yo­rum: Bu, bi­raz ön­ce Sa­yın Baş­ka­nın da, Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Baş­ka­nı­mı­zın da ifa­de et­ti­ği gi­bi, doğ­ru bir sis­tem de­ğil­dir. Siz, ah­şap bir bi­na­nın üze­ri­ne be­ton­dan bir tab­la atı­yor­su­nuz.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ah­şap bi­na­nın üze­ri­ne be­ton tab­la atıl­dı­ğın­da aşa­ğı­da­ki bi­na­nın ta­ma­mı­nın çö­ke­ce­ği­ni Sa­yın Baş­kan da Sa­yın Ba­kan da bi­li­yor. Bu ko­nu üze­rin­de bi­raz dü­şü­nen bü­tün mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım da bu ger­çe­ği gö­rü­yor. Pe­ki, na­sıl ol­muş­tur da bu AKP'nin po­li­ti­ka­sı hâli­ne dö­nüş­tü­rül­müş­tür?

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Ta­li­mat­la ha­re­ket edi­yor­lar.

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ba­kın, uya­rı­yo­rum: Bu pro­je, bu Mec­lis­ten 1 Mart Tez­ke­re­si­ni ge­çi­re­me­yen­le­rin pro­je­si­dir. Bu pro­je, bu Mec­lis­ten Ka­mu Yö­ne­ti­mi Ya­sa Ta­sa­rı­sı pro­je­si­ni ge­çi­re­me­yen­le­rin pro­je­si­dir. On­lar da bu ül­ke­yi tah­rip et­me pro­je­le­riy­di; bu da bu ül­ke­yi, bu sis­te­mi, bu re­ji­mi tah­rip et­me pro­je­si­dir. (CHP sı­ra­la­rın­dan "Bra­vo" ses­le­ri, al­kış­lar)

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu ve­si­ley­le, Cum­hur­baş­ka­nın­dan, Ana­ya­sa Mah­ke­me­sin­den dev­le­tin bü­tün ku­rum­la­rı­na ka­dar her ku­ru­mu suç­la­dı­nız. Dün si­ze bu­ra­dan ağız do­lu­su küf­re­den mil­let­ve­ki­li­ni, şim­di baş­ka­la­rı­na küf­re­di­yor di­ye el­le­ri­niz çat­la­yın­ca­ya ka­dar al­kış­la­dı­nız. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Ken­di söy­le­ye­me­dik­le­ri­ni­zi ma­şa­lar ara­cı­lı­ğıy­la söy­let­ti­re­rek, bu­ra­dan ka­mu­oyu­na me­saj ver­di­ği­ni­zi dü­şü­nü­yor ol­du­nuz.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Çok ayıp!

MU­HAR­REM KARS­LI (İs­tan­bul) - Ev­vel­ce siz al­kış­lı­yor­du­nuz.

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, şim­di, bu pro­je, ANAP'a gö­re de gü­ya ken­di pro­je­si. Gü­ya, on­la­ra sor­san, efen­dim, ken­di­le­ri­nin iki yıl­dan bu ya­na ıs­rar et­ti­ği ve doğ­ru çö­züm ola­rak sun­du­ğu öne­ri, şim­di zo­run­lu­luk­tan ötü­rü her­ke­sin ka­bul et­ti­ği bir ger­çek ola­rak Mec­li­sin gün­de­mi­ne ge­ti­ril­di. On­lar da ora­dan, gü­ya se­çim ari­fe­sin­de, se­çim sü­re­cin­de bir prim top­la­ya­ca­ğı­nı, prim ya­pa­bi­le­cek­le­ri­ni zan­ne­di­yor­lar.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, her ve­si­ley­le dev­le­tin ku­rum­la­rı­na sal­dır­ma­yı bir gö­rev sa­yan bir an­la­yış var.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Ne de­mek sal­dır­mak ya?

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (De­vam­la) - Bu­nu bü­tün ar­ka­daş­la­rı­mı kas­te­de­rek söy­le­mi­yo­rum, bü­tün ar­ka­daş­la­rı­mı kas­te­de­rek söy­le­mi­yo­rum, ar­ka­daş­la­rı­mın dik­ka­ti­ni çek­mek için bu­nu söy­lü­yo­rum.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu ku­rum­lar si­zin yap­tık­la­rı­nı­za kar­şı çı­kı­yor­lar. Ni­ye? Ya­ni, hu­kuk si­ze kar­şı, Cum­hur­baş­ka­nı si­ze kar­şı, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si si­ze kar­şı, üni­ver­si­te­ler si­ze kar­şı, oda­lar, bor­sa­lar ve­sa­ire si­ze kar­şı. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ba­kın, du­ru­mu­nuz…

MU­HAR­REM KARS­LI (İs­tan­bul) - Oli­gar­şi…

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (De­vam­la) - …ha­ni, oto­ban­da gi­der­ken bü­tün oto­mo­bil­le­rin kar­şı ta­raf­tan gel­di­ği­ni dü­şü­nen oto sü­rü­cü­sü­ne ben­zi­yor.

Bi­raz dü­şü­nün: Ni­ye bu ku­rum­la­rın hep­si bi­ze kar­şı?

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Halk ni­ye si­ze kar­şı, onu söy­le!

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu ku­rum­lar şu se­bep­le si­ze kar­şı: Bu ku­rum­la­rın ta­ma­mı, gö­re­ve ge­lir­ken…

İS­MA­İL ÖZ­GÜN (Ba­lı­ke­sir) - Ha­ni Cum­hur­baş­ka­nı ta­raf­sız­dı?

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (De­vam­la) - …hu­kuk dev­le­ti­ne, la­ik, de­mok­ra­tik re­ji­me bağ­lı ka­la­ca­ğı­na ye­min et­ti­ler, tıp­kı si­zin gi­bi ye­min et­ti­ler. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

MU­HAR­REM KARS­LI (İs­tan­bul) - Hal­ka kar­şı­sı­nız, hal­ka!

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (De­vam­la) - Do­la­yı­sıy­la, on­lar ye­min­le­ri­nin ge­rek­le­ri­ni ya­pı­yor­lar, çün­kü siz yan­lış ya­pı­yor­su­nuz.

Şim­di, ben, Sa­yın Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Baş­ka­nı­na, eli­ni vic­da­nı­na ko­yup dü­şü­ne­bi­le­cek her mil­let­ve­ki­li ar­ka­da­şı­ma bir so­ru sor­mak is­ti­yo­rum:

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu man­tık­la, bu an­la­yış­la, 5 ta­ne Cum­hur­baş­ka­nı ada­yı çık­tı. Ne di­ye­cek­ler bun­lar va­tan­da­şa? Çık­tı, se­çim kam­pan­ya­sı ya­pa­cak bu va­tan­daş. Va­tan­da­şa va­at­te bu­lu­na­cak. Va­tan­da­şın, ken­di­si­ni seç­me­si için va­tan­daş­tan ta­lep­te bu­lu­na­cak. De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ne söy­le­ye­cek bu Cum­hur­baş­ka­nı? Ne söy­le­ye­cek de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım? Cum­hur­baş­ka­nı­nın yet­ki­le­ri bel­li. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

Ar­ka­daş­lar, bak, si­zi sağ­du­yu­ya da­vet edi­yo­rum. Lüt­fen, tep­ki­ni­zi gös­te­rir­ken bi­raz da vic­da­nı­nı­za da­nı­şa­rak gös­te­rin. So­ru so­ru­yo­rum, ken­di­ni­ze bu so­ru­yu lüt­fen so­run: Ne di­ye­cek Cum­hur­baş­ka­nı va­tan­da­şa?

Şim­di, Fran­sa'da Cum­hur­baş­ka­nı se­çil­di. Ya­rı baş­kan­lık sis­te­mi üs­te­lik de. Fran­sa'da, Cum­hur­baş­ka­nı se­çil­dik­ten bir haf­ta son­ra, Fran­sız Cum­hur­baş­ka­nı Ba­kan­lar Ku­ru­lu­nu ata­dı, Ba­kan­lar Ku­ru­lu atan­dı.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (De­vam­la)- Fran­sız Cum­hur­baş­ka­nı, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi sü­re­sin­ce Fran­sa'yı na­sıl yö­ne­te­ce­ği­ni, Fran­sa'da na­sıl bir Ba­kan­lar Ku­ru­lu ata­ya­ca­ğı­nı, o Ba­kan­lar Ku­ru­lu­nun na­sıl bir po­li­ti­ka iz­le­ye­ce­ği­ni hem Fran­sız­la­ra hem bü­tün dün­ya­ya ilan et­ti ve ay­lar­ca bun­la­rı tar­tış­tı­lar bu baş­kan­lar, baş­kan aday­la­rı ka­mu­oyu­nun kar­şı­sın­da.

Ame­ri­ka Bir­le­şik Dev­let­le­ri'nde baş­kan­lık mo­de­li… Ora­da, yıl­lar­ca tar­tı­şı­yor baş­kan aday­la­rı da­ha aday ada­yı iken baş­kan ol­ma­sı hâlin­de ül­ke­yi na­sıl yö­ne­te­ce­ğiy­le il­gi­li ola­rak.

CA­VİT TO­RUN (Di­yar­ba­kır) - Ben ol­sam "ben CHP'li de­ği­lim" di­ye­ce­ğim me­se­la.

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, siz Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Baş­ka­nı­sı­nız.

CA­VİT TO­RUN (Di­yar­ba­kır) - "Ben CHP'li de­ği­lim" di­ye­ce­ğim me­se­la.

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (De­vam­la) - Lüt­fen, söy­ler mi­si­niz, siz bir Cum­hur­baş­ka­nı ada­yı olur­sa­nız… Cum­hur­baş­ka­nı ada­yı ol­ma­yı dü­şü­nü­yor­du­nuz.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Siz ta­li­mat­la ha­re­ket edi­yor­su­nuz. Tay­yip Bey ne di­yor­sa… Bı­ra­kın Al­lah aş­kı­na!

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (De­vam­la) - Siz bir Cum­hur­baş­ka­nı ada­yı olur­sa­nız ya­rın, çı­kıp va­tan­da­şın kar­şı­sın­da, di­ğer cum­hur­baş­ka­nı aday­la­rın­dan fark­lı ola­rak siz na­sıl bir Cum­hur­baş­kan­lı­ğı yap­ma­yı o va­tan­daş­la­rı­mı­za söy­le­ye­cek­si­niz?

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu si­zin söy­le­di­ği­niz şey ne­ye ben­zi­yor bi­li­yor mu­su­nuz?

CA­VİT TO­RUN (Di­yar­ba­kır) - Ben CHP'li ol­ma­dı­ğı­mı söy­le­ye­ce­ğim me­se­la.

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (De­vam­la) - Ba­kın, ba­kın, siz bu ta­ki­ye işi­ni, ma­ale­sef, ya­şa­mı­nı­zın do­ğal bir par­ça­sı hâli­ne dö­nüş­tür­müş­sü­nüz. Bu­nu sa­mi­mi­ye­tim­le söy­lü­yo­rum.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Sa­yın Kum­ku­moğ­lu, son cüm­le­niz.

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (De­vam­la) - Bi­ti­ri­yo­rum.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) - Te­laş et­me, aday­lar bi­lir ne di­ye­ce­ği­ni.

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ba­kın, bu­gün­ler­de bir ban­ka rek­la­mı var, bir ya­tı­rım ban­ka­sı rek­la­mı. Nor­mal bir va­tan­daş o rek­la­mı din­le­di­ğin­de ha­ki­ka­ten şa­şı­rır, "Ya, bu ne di­yor, bu ban­ka­nın di­ğer­le­rin­den na­sıl bir fark­lı­lı­ğı var?" di­ye dü­şü­nür. Bir dik­kat edin, din­le­yin o rek­la­mı. Rek­lam­da söy­le­nen­ler şun­lar: "Biz, as­lın­da si­zin na­sıl bir ya­tı­rım yap­mak is­te­di­ği­ni­zi bi­li­riz. Biz si­zin has­sa­si­yet­le­ri­ni­zi bi­li­riz." Ya­ni, her ifa­de şif­re­li, her ifa­de­nin ar­ka­sın­da, hat­ta her ifa­de­nin önün­de bir ta­ki­ye var. Çı­kıp "Biz, fa­iz­siz ban­ka­cı­lık ya­pı­yo­ruz. Biz, iş­te si­ze fa­iz de­ğil, kâr pa­yı ve­re­ce­ğiz." bil­mem ne fa­lan de­mi­yor öbü­rü­nü ür­küt­me­mek için, "Biz si­zin has­sa­si­yet­le­ri­ni­zi bi­li­riz, biz si­zin has­sa­si­yet­le­ri­ni­ze kar­şı du­yar­lı­lık gös­te­ri­riz." ve­sa­ire bi­çim­de…

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ba­kın… (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

BAŞ­KAN - Sa­yın Kum­ku­moğ­lu, siz son cüm­le­ni­zi söy­le­yin efen­dim.

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (De­vam­la) - Bi­ti­ri­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

Eko­no­mi­de de si­ya­set­te de yö­ne­tim­de de man­tı­ğı­nız, an­la­yı­şı­nız, ke­sin­lik­le ta­ki­ye üze­ri­ne kur­gu­lu ve bu an­la­yış­la oluş­tu­ru­la­bi­le­cek bir Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­min­de, cum­hur­baş­kan­la­rı­na, Cum­hur­baş­ka­nı aday­la­rı­na, o yük­sek ma­ka­ma aday ol­muş ki­şi­le­re ta­ki­ye­den baş­ka hiç­bir se­çe­nek bı­rak­mı­yor­su­nuz. Bu­nu Tür­ki­ye'ye de, bu­nu Tür­ki­ye'nin Cum­hur­baş­ka­nı­na da, lüt­fen, hep bir­lik­te la­yık gör­me­ye­lim.

Te­şek­kür ede­rim. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Kum­ku­moğ­lu.

AK Par­ti Gru­bu adı­na, Or­du Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Eyüp Fat­sa, bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

AK PAR­Tİ GRU­BU ADI­NA EYÜP FAT­SA (Or­du) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım; gö­rü­şül­mek­te olan Ana­ya­sa de­ği­şik­lik pa­ke­ti­nin ge­çi­ci 19'un­cu mad­de­si üze­rin­de gru­bum adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Bu ve­si­ley­le, Baş­kan­lık ma­ka­mı­nı ve Ge­nel Ku­ru­lu say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Kı­sa­ca bu ge­çi­ci 19'un­cu mad­de, eğer bu de­ği­şik­lik yü­rür­lü­ğe gi­rer­se, bun­dan son­ra­ki tur­la­rın ve se­çim sü­re­ci­nin na­sıl iş­le­ye­ce­ği­ni, na­sıl ya­pı­la­ca­ğı­nı ifa­de edi­yor. Ay­rın­tı­la­rıy­la mad­de met­nin­de ya­zı­lı ol­du­ğu için çok faz­la de­tay­la­rı­na gir­mek is­te­mi­yo­rum, an­cak, bu mad­de ve­si­le­siy­le de ba­zı bu­ra­da di­le ge­ti­ri­len gö­rüş ve dü­şün­ce­ler­le ala­ka­lı gru­bu­mun gö­rü­şü­nü ifa­de et­mek is­ti­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ön­ce­lik­le, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ve Tür­ki­ye bu nok­ta­ya na­sıl gel­di, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si bir er­ken se­çim ve­ya öne alın­mış bir se­çim ka­ra­rı al­mış­ken böy­le bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­ne ne­den ih­ti­yaç duy­du, bu­nu ifa­de et­mek is­ti­yo­rum.

Hep şu­nu söy­le­riz: Hu­kuk me­tin­le­ri, ana­ya­sa me­tin­le­ri her­ke­sin an­la­ya­bi­le­ce­ği sa­de bir li­san­la… Ya­ni, her oku­ya­nın oku­du­ğu za­man an­la­ya­bi­le­ce­ği me­tin­ler­dir. Ben çok hay­ret­le ta­kip edi­yo­rum. Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nun­da da ta­kip et­tim, bu­ra­da da bu ve­si­ley­le, özel­lik­le bu Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği pa­ke­ti üze­rin­de, üze­rin­de hu­kuk tit­ri olan bir­çok ar­ka­da­şı­mı­zın na­sıl ay­nı ko­nu­yu 180 de­re­ce fark­lı şe­kil­de ifa­de et­tik­le­ri­ni, doğ­ru­su­nu is­ter­se­niz, çok hay­ret­le ta­kip et­tim. Za­man za­man da ya, iyi ki hu­kuk­çu ol­ma­mı­şım, ak­si tak­dir­de in­sa­nın mes­le­ği­ne bu ka­dar say­gı­sız dav­ran­ma­sı­nı içi­me sin­di­re­mez­dim, di­ye ken­di ken­di­me de söy­len­di­ğim ol­muş­tur.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Baş­ka­nı için söy­lü­yor­sun, de­ğil mi?

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Ana­ya­sa met­ni bu­ra­da­dır. Ba­kın, ka­bul ede­riz, red­de­de­riz, bu bir ara dö­nem Ana­ya­sa­sı'dır. Ben id­dia edi­yo­rum: 1982'den son­ra ya­pı­lan bü­tün se­çim­ler­de se­çi­me ka­tı­lan bü­tün si­ya­si par­ti­le­rin he­men he­men ta­ma­mı­na ya­kı­nı, bu­nun Tür­ki­ye'ye ve Türk hal­kı­na da­ya­tı­lan bir Ana­ya­sa ol­du­ğu­nu, do­la­yı­sıy­la Türk hal­kı­na bu Ana­ya­sa'nın dar gel­di­ği­ni, Türk hal­kı­nın ta­lep­le­ri­nin bu Ana­ya­sa içe­ri­si­ne sığ­ma­dı­ğı­nı hep ifa­de et­miş­ler. Se­çim be­yan­na­me­le­rin­de, hükûmet prog­ram­la­rın­da, par­ti prog­ram­la­rın­da hep bun­lar ya­zıl­mış­tır, ama her ne hik­met­se, son­ra par­la­men­to­ya ik­ti­dar ve­ya mu­ha­le­fet so­rum­lu­lu­ğu yük­le­ne­rek ge­len­ler, ilk ön­ce bu gö­rüş­le­ri­ni hep ra­fa kal­dır­mış­lar­dır. Ben, bu­ra­da, bü­tün si­ya­si par­ti grup­la­rı­na…

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Siz dâhil.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, Sa­yın Baş­kan… Ya, beş yı­lı­nı bu­ra­da laf at­mak­la ge­çir­di.

BAŞ­KAN - Siz Ge­nel Ku­ru­la hi­tap edin efen­dim

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Al­lah aş­kı­na çık şu kür­sü­ye bir şey ko­nuş Sa­yın Mil­let­ve­ki­lim ya!

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Ama, siz dâhil di­yo­rum. Ha­ka­ret mi edi­yo­rum? Lüt­fen…

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Lüt­fen ama ya, lüt­fen ama!... Bir şey söy­lü­yo­rum ya!

Ba­kın, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, ge­çen dö­nem bu Mec­lis kök­lü Ana­ya­sa de­ği­şik­le­ri yap­tı, kök­lü Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri yap­tı. Bel­ki siz bu­ra­da yok­tu­nuz, ama biz bu­ra­day­dık. Mec­lis Baş­kan­lı­ğı­nın ön­cü­lü­ğün­de bir Uyum Ko­mis­yo­nu ku­rul­du. Geç­miş­te ya­pı­lan bü­tün Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri de hep bu Uyum Ko­mis­yo­nu, si­ya­si par­ti­le­rin ora­da­ki eşit oran­da­ki tem­si­liy­le, hu­kuk­çu­lar­dan, ana­ya­sa­cı­lar­dan olu­şan Uyum Ko­mis­yo­nu­nun var­dı­ğı mu­ta­ba­kat­la te­min edil­di. Önem­li öl­çü­de Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri de ya­pıl­dı.

Bu Par­la­men­to oluş­tu­ğu gü­nün ilk haf­ta­sın­da, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı, derhâl si­ya­si par­ti­ler ara­sın­da bir mu­ta­ba­ka­ta va­rı­la­rak Ana­ya­sa Uyum Ko­mis­yo­nu­nun ha­ya­ta ge­çi­ril­me­si­ni, si­ya­si par­ti­le­rin ön­ce­lik­le­ri­ni -ba­kın, çok söy­le­di­ği­niz do­ku­nul­maz­lık da dâhil, çok di­le ge­tir­di­ği­niz do­ku­nul­maz­lık da dâhil- ve Türk hal­kı­nın acil ih­ti­yaç duy­du­ğu Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri­nin bu Ko­mis­yon ta­ra­fın­dan bir an ön­ce ele alın­ma­sı­nı is­te­di. Çap­lı Ana­ya­sa de­ği­şik­lik pa­ket­le­ri de ha­zır­la­dık. Bun­lar, ik­ti­dar ve mu­ha­le­fet par­ti­si­nin grup­la­rı­na da ve­ril­di. Ama her ne hik­met­se, mu­ha­le­fet par­ti­miz Ana­ya­sa Uyum Ko­mis­yo­nu­na ne üye ver­di ne de bu­nun ça­lış­ma­sı­na mü­sa­ade et­ti. Bu­nu şu­nun için söy­lü­yo­rum: De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Cum­hur­baş­ka­nı se­çe­mez hâle ge­ti­ril­miş­tir. Eğer bu­nun ak­si­ni id­dia eden­ler olur­sa ben on­la­ra şu­nu so­ra­rım: Öy­ley­se siz bu Ana­ya­sa'ya gö­re se­çil­miş 3 ta­ne Cum­hur­baş­ka­nı­nın meş­ru­iye­ti­ni tar­tış­ma­ya açar­sı­nız. Eğer mu­ha­le­fe­tin man­tı­ğın­dan ve Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin Cum­hur­baş­ka­nı­nı se­çe­me­miş ol­mak ge­rek­çe­sin­den ha­re­ket eder­sek, bun­dan ön­ce­ki 3 Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı yet­ki­si­ni Ana­ya­sa'dan al­ma­dı­ğı bir yet­ki­yi kul­lan­mış­tır ve meş­ru de­ğil­dir, eğer si­zin id­di­anız üze­rin­de ko­nu­şur­sak.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Uz­laş­may­la se­çil­di on­lar Sa­yın Fat­sa, olur mu!

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) - Hiç­bi­rin­de yok­la­ma ya­pıl­ma­dı bu­ra­da.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ba­kın, rah­met­li Tur­gut Özal, ilk oy­la­ma­da 247, ikin­ci oy­la­ma­da 256…

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Ka­tı­lım kaç, ka­tı­lım?

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - …üçün­cü oy­la­ma­da 263. Ha, kul­la­nı­lan oy ilk oy­la­ma­da 285, ikin­ci oy­la­ma­da 284, üçün­cü oy­la­ma­da 285'tir. Bu man­tı­ğa gö­re Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­le­me­miş­tir ve meş­ru de­ğil­dir.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Ka­tı­lım kaç, ka­tı­lım kaç?

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Kul­la­nı­lan oy önem­li de­ğil, ka­tı­lım kaç?

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Ka­tı­lım da bu­ra­da, ka­tı­lım da bu­ra­da, mü­sa­ade edin.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Söy­ler mi­sin?

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Onu da söy­le­yin, ka­tı­lı­mı da söy­le­yin.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Bak, kul­la­nı­lan oy… Bak, kul­la­nı­lan oyu söy­lü­yo­rum.

Sa­yın De­mi­rel… (AK Par­ti ve CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Her yer­de ta­ki­ye­si­niz ya! Yap­ma­yın ya!

RE­CEP GA­RİP (Ada­na) - Din­le, din­le! Din­le bi­raz!

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Ne ba­ğı­rı­yor­su­nuz, ayıp ya!

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Otur ye­ri­ne!

BAŞ­KAN - Sa­yın Bo­dur… Sa­yın Bo­dur, lüt­fen…

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Sa­yın De­mi­rel, ilk oy­la­ma­da 234, ikin­ci oy­la­ma­da 235 ve ni­ha­yet se­çil­di­ği tur­da da 244 oy al­mış­tır. Sa­yın Se­zer de ilk oy­la­ma­da 281, ikin­ci oy­la­ma­da 314, üçün­cü oy­la­ma­da da 330 oy ala­rak Cum­hur­baş­ka­nı se­çil­miş­tir ve bu 3 Cum­hur­baş­ka­nı da ka­nu­ni sü­re içe­ri­sin­de Cum­hur­baş­kan­lı­ğı gö­re­vi yap­mış­tır. Sa­yın Ab­dul­lah Gül, 358 ge­çer­li oy al­mış ve bu oy­lar ge­çer­li sa­yıl­ma­mış­tır.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ba­kın, bu­ra­da mil­le­tin önün­de­yiz, mil­le­tin kür­sü­sün­de ko­nu­şu­yo­ruz. Ya­ni, ko­nu­şu­lan şey­le­rin, olup bi­ten­le­rin, ya­pı­lan­la­rın mil­let ta­ra­fın­dan an­la­şıl­ma­dı­ğı­nı, ta­kip edil­me­di­ği­ni, yo­rum­lan­ma­dı­ğı­nı mı zan­ne­di­yor­su­nuz!

Bir di­ğer ko­nu: De­ni­li­yor ki, efen­dim, siz re­jim de­ği­şik­li­ği ve­ya sis­te­mi boz­ma ve­ya sis­te­mi al­tüst et­me, ala­bo­ra et­me gi­bi bir­ta­kım yan­lış ma­ni­pü­las­yon­lar için­de­si­niz, de­ni­yor mu­ha­le­fet ta­ra­fın­dan.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bak, biz si­ya­set­çi­yiz, mil­let adı­na so­rum­lu­luk yük­len­miş in­san­la­rız ve Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin de tı­ka­nan nok­ta­da, mil­le­tin bek­le­di­ği nok­ta­da, hiz­met nok­ta­sın­da ka­rar al­ma ve tı­ka­nan yol­la­rı aç­ma gi­bi önem­li bir so­rum­lu­lu­ğu var­dır. Bu­nu kim ya­pa­cak? Bu­nu, tı­ka­nan sis­te­min önü­nü kim aça­cak? Al­lah aş­kı­na, ben si­ze so­ru­yo­rum: Kim aça­cak? Sis­tem tı­kan­mış, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Cum­hur­baş­ka­nı­nı se­çe­mi­yor. Ne ola­cak? Kim aça­cak bu­nu?

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Uz­laş­may­la açı­la­cak.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Sis­te­mi de­ğiş­tir­me­ye­cek­si­niz, ka­fa­la­rı de­ğiş­ti­re­cek­si­niz ka­fa­la­rı.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Se­çi­me gi­di­yo­ruz.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Efen­dim, eğer si­zin de­di­ği­niz gi­bi olur­sa, bi­ri­nin ge­lip ku­la­ğı­mı­za bir şey fı­sıl­da­ma­sı­nı bek­le­me­miz la­zım.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - An­la­yış so­ru­nu var an­la­yış, sis­te­min so­ru­nu yok.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - An­la­yış so­ru­nu yok…

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Şim­di­ye ka­dar tı­kır tı­kır se­çil­miş.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - …ka­bul­len­me so­ru­nu var ba­zı­la­rın­da, olup bi­ten­le­ri, re­ali­te­yi ka­bul­len­me so­ru­nu var. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Baş­ba­ka­nın ta­li­ma­tın­dan vaz­ge­çin, Mec­lis uza­sın.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, lüt­fen, Türk mil­le­ti­nin, bu mil­le­tin, bu aziz mil­le­tin sağ­du­yu­su­na ina­nın ve gü­ve­nin.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Biz­ler yan­lış ya­pa­bi­li­riz, ama bu mil­let hiç­bir za­man yan­lış yap­ma­mış­tır.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Si­zi ge­tir­mek­le bü­yük yan­lış yap­tı.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Ken­di­si­ni yok sa­yan­la­ra, ken­di­si­nin yan­lış ya­pa­ca­ğı­na ina­nan­la­ra, doğ­ru ka­rar ve­re­me­ye­ce­ği­ni dü­şü­nen­le­re, onun için bir baş­ka­la­rı­nın dü­şü­nüp dü­şün­dük­le­ri­ni ha­ya­ta koy­ma­sı ge­rek­ti­ği­ne ina­nan­la­ra her se­fe­rin­de sağ­du­yu­suy­la hiç unu­ta­ma­ya­ca­ğı ta­rihî ders­ler ver­miş­tir. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Lüt­fen, mil­le­te inan­mak­tan, mil­le­te gü­ven­mek­ten ve tı­ka­nan yer­de çö­zü­mü mil­le­te gö­tür­mek­ten im­ti­na et­me­yin, en­di­şe et­me­yin. Bu ül­ke­de mil­let hiç­bir za­man re­jim için teh­li­ke ol­ma­mış­tır, mil­le­ti re­jim için teh­li­ke­li gör­me­yin. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Ama re­jim için teh­li­ke­li olan­lar var­dır. Lüt­fen re­jim için teh­li­ke­li olan­la­ra da al­kış tut­ma­yın.

OYA ARAS­LI (An­ka­ra) - Kim di­yor bu­nu?

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Efen­dim de­ni­li­yor ki…

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Kim di­yor bu­nu?

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Mü­sa­ade edin.

De­ni­li­yor ki: "Efen­dim, eğer Cum­hur­baş­ka­nı­nı halk se­çer­se…"

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Tar­tış­ma­mız o de­ğil, tar­tış­ma­mız Ana­ya­sa.

BAŞ­KAN - Sa­yın Fat­sa, son cüm­le­le­ri­ni­zi ri­ca edi­yo­rum.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Son cüm­le­le­rim.

"Cum­hur­baş­ka­nı aday­la­rı çı­kıp mil­le­te ne söy­le­ye­cek?" Ha, ar­ka­daş­lar, eğer me­se­le buy­sa, bu­nun ce­va­bı çok açık­tır. Ana­ya­sa'nın 2'nci mad­de­si­ni alır­sı­nız, okur­su­nuz. Ora­da, cum­hu­ri­ye­ti an­la­tır, de­mok­ra­tik, la­ik cum­hu­ri­ye­ti an­la­tır, sos­yal dev­le­ti an­la­tır, hu­kuk dev­le­ti­ni an­la­tır.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Bu­nu si­ze öğ­ret­me­ye ça­lı­şı­yo­ruz ömür bo­yu.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Bir şey da­ha an­la­tır: Çı­kar bu aday­lar, Tür­ki­ye'nin ye­di coğ­ra­fi böl­ge ol­du­ğu­nu an­la­tır.

OYA ARAS­LI (An­ka­ra) - Al­lah Al­lah!

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Sek­sen bir vi­la­yet ol­du­ğu­nu an­la­tır. En do­ğu­sun­dan en ba­tı­sı­na ka­dar bü­tün renk­le­rin, bü­tün inanç­la­rın, bü­tün fark­lı­lık­la­rın bu ül­ke için bir zen­gin­lik ol­du­ğu­nu an­la­tır ve bun­la­rın hiç­bi­ri­nin di­ğe­ri­ne kar­şı üs­tün ol­ma­dı­ğı­nı, her­ke­sin eşit ve öz­gür va­tan­daş ol­du­ğu­nu, bu­nun gü­ven­ce­si ol­du­ğu­nu an­la­tır, yet­mez mi! (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Sa­yın Fat­sa, son cüm­le­ni­zi ri­ca edi­yo­rum.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Tür­ki­ye'nin ih­ti­yaç duy­du­ğu da bu de­ğil mi­dir? He­pi­mi­zin ih­ti­yaç duy­du­ğu da bu de­ğil mi­dir?

Bi­raz ön­ce Sa­yın Kum­ku­moğ­lu şu­nu söy­le­di de­ğer­li ar­ka­daş­lar: "Bü­tün ku­rum­lar si­ze kar­şı, Cum­hur­baş­ka­nı da si­ze kar­şı." Eğer man­tık buy­sa, doğ­ru­su­nu is­ter­se­niz, bu man­tı­ğı çok kı­na­rım. Biz bu­ra­ya bir ge­ce ya­rı­sı bas­kı­nıy­la gel­me­dik, mil­le­tin bağ­rın­dan çı­ka­rak gel­dik, mil­let bi­zi seç­ti. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Biz millî ira­de­yiz, millî ira­de­yi tem­si­len bu­ra­da­yız. Bir ge­ce ya­rı­sı bas­kı­nıy­la gel­me­dik bu­ra­ya.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Yüz­de 34'le yüz­de 65'i kap­tı­nız ta­bii!

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Cum­hur­baş­ka­nı­nın ve­ya dev­le­tin ana­ya­sal ku­rum­la­rı­nın, mil­le­tin seç­tik­le­ri­ne kar­şı ol­ma gi­bi bir lük­sü ola­maz, hak­kı da ola­maz. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Siz kar­şı­sı­nız siz!

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Do­la­yı­sıy­la, her­kes, bu­ra­da ko­nu­şur­ken, ağ­zın­dan çı­ka­nı ku­la­ğı­nın duy­ma­sı la­zım.

BAŞ­KAN - Sa­yın Fat­sa, lüt­fen son cüm­le­ni­zi ri­ca edi­yo­rum.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Bu­ra­sı mil­le­tin Mec­li­si­dir. Mil­le­tin seç­ti­ği in­san­lar bu­ra­da tah­kir edi­le­rek ko­nu­şu­la­maz. Bu­na kim­se­nin hak­kı da yok­tur. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Do­la­yı­sıy­la, ya­pı­lan dü­zen­le­me­ler doğ­ru­dur. Sis­tem tı­kan­mış­tır. Tı­ka­nan sis­te­min önü­nü aça­cak mer­ci de mil­le­tin ve ira­de­nin yegâne tem­sil­ci­si olan hal­kın ta ken­di­si­dir. Lüt­fen, hal­ka git­mek­ten çe­kin­me­yin, hal­ka git­mek­ten en­di­şe et­me­yin ve hal­ka gü­ve­nin.

BAŞ­KAN- Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Fat­sa, te­şek­kür edi­yo­rum.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Dört bu­çuk yıl­dır ne­re­ler­dey­di­niz di­ye halk si­ze so­ra­cak!

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Ben, bu duy­gu ve dü­şün­ce­ler­le, gö­rü­şü­len met­nin ha­yır­lı ol­ma­sı­nı te­men­ni edi­yor, Ge­nel Ku­ru­lu say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim.

Şah­sı adı­na…

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (İs­tan­bul) - Sa­yın Baş­kan…

BAŞ­KAN - Bu­yu­run Sa­yın Kum­ku­moğ­lu.

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (İs­tan­bul) - Sa­yın Fat­sa, be­nim ifa­de­le­ri­mi bu­ra­da tam ter­si­ne, çar­pı­ta­rak kul­lan­dı. Ben, bu ku­rum­la­rın si­ze kar­şı ol­du­ğu­nu de­ğil…

BAŞ­KAN - Sa­yın Kum­ku­moğ­lu, otu­run, mik­ro­fo­nu­nu­zu açın, söz ve­re­ce­ğim. Ta­mam, ko­nuş­ma­nı­zı açık­la­yın. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

FAT­MA ŞA­HİN (Ga­zi­an­tep) - Hiç­bir şey yok, ne­den söz ve­ri­yor­su­nuz?

BAŞ­KAN - Sa­yın Kum­ku­moğ­lu, açın, ko­nu­nu­zu ba­na bir ifa­de edin. Ne­dir iti­ra­zı­nız?

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (İs­tan­bul) - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­ka­nım.

Sa­yın Fat­sa, be­nim, dev­le­tin ku­rum­la­rı­nın -AKP'yi kas­te­de­rek- AKP'ye kar­şı ol­du­ğu­nu ifa­de et­ti­ği­mi söy­le­di. Ben, tam ter­si­ne, AKP'nin bu­nu böy­le al­gı­la­dı­ğı­nı, bu ku­rum­la­rın mil­let ira­de­si­ne olan say­gı­sı ne­de­niy­le…

CA­VİT TO­RUN (Di­yar­ba­kır) - Doğ­ru söy­le­mi­yor, doğ­ru söy­le­mi­yor. Bak, çe­vi­ri­yor Baş­kan.

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (İs­tan­bul) - …AKP'ye kar­şı ola­ma­ya­ca­ğı­nı, AKP'nin ken­di­si­nin bir dü­şü­nüp, aca­ba ni­ye bu ku­rum­lar bi­ze kar­şı gi­bi gö­rü­lü­yor bi­çi­min­de ken­di­si­ni sor­gu­la­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni…

CA­VİT TO­RUN (Di­yar­ba­kır) - Ha­yır, öy­le söy­le­me­di. Çe­vi­ri­yor, çe­vi­ri­yor Baş­kan, ya­lan söy­lü­yor!

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (İs­tan­bul) - …hat­ta bir ör­nek ve­re­rek AKP'nin oto­ban­da kar­şı­dan ge­len bü­tün oto­mo­bil­le­rin tra­fi­ği al­tüst eder bi­çim­de ters ta­raf­tan gel­di­ği­ni dü­şü­nen bir an­la­yış­la, böy­le bir man­tı­ğın içe­ri­si­ne sü­rük­len­di­ği­ni ifa­de et­tim.

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim.

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (İs­tan­bul) - Bu ku­rum­lar AKP'ye kar­şı de­ğil­dir.

BAŞ­KAN - Sa­yın Kum­ku­moğ­lu, mak­sat an­la­şıl­mış­tır, ta­mam.

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (İs­tan­bul) - AKP'nin yap­tı­ğı yan­lış­lar ne­de­niy­le…

BAŞ­KAN - Sa­yın Kum­ku­moğ­lu, te­şek­kür ede­rim efen­dim.

Şah­sı adı­na, Adı­ya­man Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Hüs­rev Kut­lu. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sa­yın Kut­lu, sü­re­niz beş da­ki­ka.

Ge­ce ya­rı­sı ça­lış­ma­la­rı ya­pı­yo­ruz. Lüt­fen, ri­ca edi­yo­rum, hiç­bi­ri­miz Ge­nel Ku­ru­lu ger­me­ye­lim.

Bu­yu­run.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Sa­yın Baş­ka­nım, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım; ben, ol­dum ola­sı, bu sos­yal de­mok­rat ar­ka­daş­la­rı­mın ifa­de­le­ri­ni an­la­mı­yor­dum. An­la­tı­yor­lar­dı, an­la­ya­mı­yor­dum.

OYA ARAS­LI (An­ka­ra) - Bü­yü­dü­ğün za­man an­lar­sın.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Ama, bu­gün gör­düm ki ken­di an­lat­tık­la­rı­nı ken­di­le­ri bi­le an­la­ma­mış­lar. Bu­ra­da, kür­sü­de ko­nuş­tuk­tan son­ra, "be­nim söz­le­rim çar­pı­tıl­dı" di­ye bu­ra­da an­lat­ma­dık­la­rı­nı tek­rar ora­dan izah ge­re­ği duy­du­lar.

OS­MAN ÖZ­CAN (An­tal­ya) - Onu se­nin Baş­ba­ka­nın ya­pı­yor.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Ar­ka­daş­lar…

OYA ARAS­LI (An­ka­ra) - An­la­ma­mış­sı­nız yi­ne.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Siz ken­di­niz an­la­ma­dı­nız Ho­cam.

Şim­di, ar­ka­daş­lar, kür­sü­de, çı­kan ha­tip ar­ka­daş­la­rım "Bu sa­at­te, bu­gün, Mec­li­si ça­lış­tır­mak mil­le­te ha­ka­ret­tir." di­ye bir ifa­de kul­lan­dı, da­ha ön­ce ko­nu­şan ar­ka­da­şım.

Ar­ka­daş­lar, bu mil­le­tin Mec­li­si­ni ça­lış­tır­mak na­sıl ha­ka­ret olur ya? Biz, bu mil­le­tin öde­di­ği ver­gi­ler­den ma­aşı­mı­zı alı­yo­ruz, Mec­li­sin her tür­lü imkânı­nı kul­la­nı­yo­ruz. Mil­let bi­ze bu ma­aşı Mec­li­si ça­lış­tı­ra­lım di­ye ve­ri­yor ar­ka­daş­lar.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Ağus­tos bö­ce­ği gi­bi şim­di­ye ka­dar yat­mış­sı­nız, şim­di mi ça­lış­mak ak­lı­nı­za gel­di?

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Ama boş iş­le uğ­ra­şı­yor­su­nuz.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Se­çim­le­re el­li beş gün var.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Se­çi­me gi­der­ken mi ak­lı­nı­za gel­di?

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Se­çim­le­re el­li beş gün var ve biz bu­ra­da tı­ka­tı­lan sis­te­mi aç­ma­ya ça­lı­şı­yo­ruz.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Ka­fa­nı­zı açın, ka­fa­nı­zı! Ka­fa­nı­zı açın ön­ce!

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Ki­min tı­ka­dı­ğı­nı her­kes çok iyi bi­li­yor. Bu­nu mil­le­te ha­ka­ret ola­rak gö­ren­le­rin, ken­di­le­ri­nin mil­let ya­nın­da­ki tav­rı­nı, ba­kı­şı­nı göz­den ge­çir­me­le­ri la­zım.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Ha­zır­lan­ma­mış­sın Hüs­rev sen, ha­zır­lan­ma­mış­sın.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Ay­rı­ca, az ön­ce ko­nu­şan çok kıy­met­li ar­ka­da­şım iki­de bir oto­ban mi­sa­li ver­di. Ar­ka­daş­lar, oto­ban­da ha­ni Te­mel gir­miş ters yö­ne, rad­yo­dan anons ol­muş "De­li­nin bi­ri ters yön­den ge­li­yor…" "Ne bi­ri­si, hep­si hep­si" de­miş.

HA­RUN AKIN (Zon­gul­dak) - Sen de dub­le yol­la­rı an­lat!

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Ar­ka­da­şım di­li­ne do­la­dı­ğı bir­kaç ku­ru­mu -on­la­rı yıp­rat­ma­ya da hak­kı­nız yok­tur, ve­ri­len ka­rar­la­rı öy­le sa­hip­len­me­ye de hak­kı­nız yok­tur- oto­ban­da hep­si ola­rak gö­rü­yor.

Ar­ka­daş­lar, mil­let han­gi ta­raf­tan gi­di­yor bir ona ba­kın. Mil­le­tin hep­si si­zin kar­şı yö­nü­nüz­den ge­li­yor. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan "Bra­vo" ses­le­ri, al­kış­lar) Mil­yon­lar­ca in­san si­zin yap­tık­la­rı­nı­zı kı­nı­yor, si­zin yap­tık­la­rı­nı­za ka­tıl­mı­yor ve bu­na ce­va­bı 22 Tem­muz­da ve­re­cek. Ar­ka­daş­lar, biz…

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - İz­mir'e gel, İz­mir'e!

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Biz, İz­mir'e de ge­li­riz…

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (İs­tan­bul) - Sen öy­le mi zan­ne­di­yor­sun?

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - …Adı­ya­man'a da gi­de­riz, Şır­nak'a da gi­de­riz, Hakkâri'ye de gi­de­riz.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - 13 Ma­yıs­ta İz­mir'i gör­sey­din. Tür­ki­ye'de de­ğil, dün­ya­da tek ör­nek.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Ve şu­nu söy­lü­yo­rum ar­ka­daş­lar: Biz bu­ra­da ko­nu­şur­ken, biz bu­ra­da ye­ri­miz­de otu­rur­ken şu­na ga­yet emin olun, ayık ka­fay­la otu­ru­yo­ruz. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan "Bra­vo" ses­le­ri, al­kış­lar)

Ar­ka­daş­lar, ba­zı ar­ka­daş­la­rım kür­sü­de çok ko­nuş­ma­yı be­ce­re­mez, ama otur­du­ğu yer­den, ya­şı­na ba­şı­na bak­ma­dan, kür­sü­de­ki­ne laf atar. Kür­sü­de­ki ol­maz, bir ba­kar­sın bu­ra­yı da es geç­ti, ora­da­ki sa­yın ba­kan­la­rı­mı­za laf ka­vuş­tu­ru­yor­lar. Ar­ka­daş­lar, bu Mec­li­sin kut­si­ye­ti­ne bu ya­kış­maz. Her­kes, di­ye­ce­ği var­sa, bu­ra­da, hal­kın önün­de çok ra­hat bir şe­kil­de söy­le­me­li.

Bir de bu bü­tün va­vey­la, Cum­hur­baş­ka­nı halk ta­ra­fın­dan se­çil­sin de­ği­şik­li­ği üze­ri­ne ko­pu­yor. Be­nim de ya Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­li ar­ka­daş­la­rım bu­na ni­ye kar­şı çı­kı­yor­lar di­ye bir­ta­kım en­di­şe­le­rim var­dı, ni­ye, an­la­ya­mı­yor­dum; Halk Par­ti­si halk­tan ka­çı­yor, Halk Par­ti­si se­çim ol­ma­sın, ile­ri alın­sın di­yor, bu na­sıl Halk Par­ti­si di­ye se­be­bi­ni bu­la­mı­yor­dum. Az ön­ce Sa­yın Kum­ku­moğ­lu bu­nu an­lat­tı. De­di ki: Aday gös­te­re­ce­ğiz. Aday hal­kın önü­ne çı­ka­cak ne di­ye­cek?

MAH­FUZ GÜ­LER (Bin­göl) - Di­ye­cek bir şey­le­ri yok.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Ar­ka­daş­lar, si­zin, hal­ka di­ye­ce­ği­niz bir şey ol­ma­ya­bi­lir. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar, CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

HA­RUN AKIN (Zon­gul­dak) - Sen ne di­ye­cek­sin?

HÜ­SE­YİN EK­MEK­Cİ­OĞ­LU (An­tal­ya) - Sen ne di­ye­cek­sin?

YIL­MAZ KA­YA (İz­mir) - Söy­le ba­ka­lım.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Siz hal­ka ne di­ye­ce­ği­ni­zi bi­le­me­ye­bi­lir­si­niz, ama şu­na emin olun, biz hal­ka di­ye­ce­ği­mi­zi çok iyi bi­li­yo­ruz.

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (İs­tan­bul) - Sen şif­re­li söy­ler­sin.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Za­yıf bir ko­nuş­ma.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Biz, Cum­hur­baş­ka­nı­nın cum­hur ta­ra­fın­dan se­çil­me­sin­den da­ha do­ğal bir şey ol­ma­dı­ğı­nı bi­li­yo­ruz. Biz, bu Mec­lis­te 360 mil­let­ve­ki­li­ne Cum­hur­baş­ka­nı seç­ti­ril­me­di­ği­nin halk ta­ra­fın­dan na­sıl al­gı­lan­dı­ğı­nı bi­li­yo­ruz.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Ni­ye seç­me­di­niz?

OYA ARAS­LI (An­ka­ra) - Se­çe­me­di­niz.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Bu­ra­da mil­let­ve­kil­le­ri­ne oy bi­le kul­lan­dır­ma­yan, ken­di mil­let­ve­kil­le­ri­ne gü­ven­me­yen…

NA­İL KA­MA­CI (An­tal­ya) - Sen şa­şır­mış­sın sen!

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - …ken­di mil­let­ve­kil­le­ri oy kul­lan­dı­ğı za­man bel­ki de Cum­hur­baş­kan­lı­ğın­da olum­lu oy ve­re­ce­ğin­den en­di­şe eden­le­ri de ga­yet iyi bi­li­yo­ruz, bun­la­rı hal­ka an­la­ta­ca­ğız.

NA­İL KA­MA­CI (An­tal­ya) - An­lat, an­lat.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Hal­kın kar­şı­sı­na çı­kar­san an­la­tır­sın.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Ar­ka­daş­lar, siz ken­di­ni­zi hal­ka an­la­ta­ma­dı­nız, siz ken­di­ni­zi par­ti­li­ni­ze an­la­ta­ma­dı­nız. Al­tı il­de ön se­çim yap­tı­nız, al­tı il­de ön se­çim­den 2 ta­ne mil­let­ve­ki­li ge­le­bil­di. Ne ol­du? (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar, CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Sa­na ne! Sa­na ne!

NA­İL KA­MA­CI (An­tal­ya) - Sa­na mı düş­tü kay­gı­sı?

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Sen kaç il­de yap­tın?

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Bra­vo! Bra­vo!

BAŞ­KAN - Sa­yın Kut­lu, son cüm­le­le­ri­niz için açı­yo­rum.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Son cüm­le­mi söy­lü­yo­rum Sa­yın Baş­ka­nım.

BAŞ­KAN - Lüt­fen…

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Bra­vo! Bra­vo!

HÜ­SE­YİN EK­MEK­Cİ­OĞ­LU (An­tal­ya) - Ak­lı­nın er­me­di­ği işe ka­rış­ma.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Siz, de­ğil hal­ka, ken­di teş­ki­la­tı­nı­za bi­le ken­di­ni­zi ka­bul et­ti­re­me­di­niz.

NA­İL KA­MA­CI (An­tal­ya) - Siz ne yap­tı­nız?

MEH­MET YIL­DI­RIM (Kas­ta­mo­nu) - Gi­ren­ler ör­güt tem­sil­ci­si, ör­güt!

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Halk si­zi 22 Tem­muz­da ge­rek­li şe­kil­de ödül­len­di­re­cek ve bu sı­kın­tı­dan kur­ta­ra­cak, da­ha ra­hat bir ha­yat ge­çir­me­niz için emek­li­ye sevk ede­cek­tir.

He­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Kut­lu.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, mad­de üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler ta­mam­lan­mış­tır.

Şim­di, mad­de­nin giz­li oy­la­ma­sı­na Ada­na ilin­den baş­lı­yo­ruz.

(Oy­lar top­lan­dı)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, oyu­nu kul­lan­ma­yan var mı?

Oy­la­ma iş­le­mi ta­mam­lan­mış­tır.

Ku­pa­la­rı kal­dı­ra­lım.

(Oy­la­rın ayı­rı­mı ya­pıl­dı)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, 10.05.2007 Ta­rih­li ve 5660 Sa­yı­lı Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun'un 6'ncı mad­de­si­ne bağ­lı ge­çi­ci 19'un­cu mad­de­nin giz­li oy­la­ma so­nu­cu­nu açık­lı­yo­rum:

Kul­la­nı­lan oy sa­yı­sı        :                           371

Ka­bul                       : 366

Ret                           :     1

Boş                          :     2

Ge­çer­siz                  :     2

Şim­di, 7'nci mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 7- Bu Ka­nun ya­yı­mı ta­ri­hin­de yü­rür­lü­ğe gi­rer ve hal­ko­yu­na su­nul­ma­sı ha­lin­de tü­müy­le oy­la­nır.

BAŞ­KAN - Mad­de üze­rin­de, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na Ada­na Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Uğur Ak­söz.

CHP GRU­BU ADI­NA UĞUR AK­SÖZ (Ada­na) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri…

Yal­nız, Sa­yın Baş­kan, ar­ka­daş­lar otu­ra­cak mı?

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, ye­ri­mi­ze otu­ra­lım. Ar­ka­daş­lar… Sa­yın Ök­süz, ye­ri­mi­ze otu­ra­lım, lüt­fen. Di­ğer ar­ka­daş­lar da ye­ri­ne otur­sun.

Bu­yu­run.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; 7'nci mad­de "Bu Ka­nun ya­yı­mı ta­ri­hin­de yü­rür­lü­ğe gi­rer ve hal­ko­yu­na su­nul­ma­sı ha­lin­de tü­müy­le oy­la­nır." hük­mü­nü içer­mek­te­dir.

Mad­de­ye geç­me­den ev­vel, bu­ra­da bi­raz ev­vel ko­nuş­ma ya­pan de­ğer­li ar­ka­daş­la­rı­ma ce­vap ver­mek is­ti­yo­rum. Ben­den ev­vel ko­nu­şan Sa­yın Ko­nuş­ma­cı Hüs­rev Kut­lu "Ben, ol­dum ola­sı sos­yal de­mok­rat­la­rı an­la­mam." di­ye bir cüm­le kul­lan­dı. Doğ­ru­dur, Haz­re­ti Mevlânâ di­yor ki: "Ne ka­dar an­la­tır­san an­lat, an­la­ta­bi­le­ce­ğin kar­şı­da­ki­nin an­la­ya­bi­le­ce­ği ka­dar­dır." O ba­kım­dan, Sa­yın Hüs­rev Kut­lu'nun bi­zi an­la­ma­sı­nı za­ten biz bek­le­mi­yo­ruz. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

İkin­ci­si: Sa­yın Hüs­rev Kut­lu, bu Mec­lis du­va­rın­da yıl­lar­dır du­ran Ata­türk res­mi­nin kal­dı­rıl­ma­sı­nı is­te­miş­tir, o ne­den­le bi­zi an­la­ma­sı­nı za­ten is­te­mi­yo­ruz. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Ay­nı Hüs­rev Kut­lu, bun­dan bir sü­re ön­ce, Sa­yın Baş­ba­ka­nı…

SA­LİH KA­PU­SUZ (An­ka­ra) - Sa­yın Baş­kan, bu ko­nuş­ma di­rekt sa­taş­ma ko­nu­su efen­dim. Ya­ni, ko­nuş­may­la ne ala­ka­sı var?

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Evet, bu­yu­run! Sa­lih Ka­pu­suz'un is­te­di­ği gi­bi mi ko­nu­şa­ca­ğım ben? Ha­di an­lat ba­ka­lım, an­lat!

SA­LİH KA­PU­SUZ (An­ka­ra) - Ay­nı ar­ka­da­şın ce­vap ver­me hak­kı var.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Sa­lih Bey, se­nin is­te­di­ğin gi­bi mi ko­nu­şa­ca­ğım ben?

SA­LİH KA­PU­SUZ (An­ka­ra) - Lüt­fen ya­ni, lüt­fen, bu ko­nu­la­rı…

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Pe­ki, Sa­yın Ka­pu­suz, bun­ca tec­rü­be­li adam­sın, Hüs­rev Kut­lu bu­ra­da ko­nu­şur­ken ni­ye sus­tur­ma­dın? Ni­ye uyar­ma­dın? Şim­di, "Böy­le ko­nuş­ma olur mu?" di­yor­sun.

BAŞ­KAN - Sa­yın Ak­söz… Sa­yın Ak­söz, lüt­fen, siz mad­de­ye ge­lin.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Evet, ge­li­yo­rum efen­dim.

BAŞ­KAN - Ge­ce­nin bu vak­tin­de son mad­de­yi ga­yet gü­zel mü­za­ke­re ede­lim.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Şim­di, yi­ne Sa­yın Grup Baş­kan Ve­ki­li Eyüp Fat­sa de­di ki bu­ra­da: "Biz, ge­ce ya­rı­sı bas­kı­nıy­la gel­me­dik bu­ra­ya." de­di.

Doğ­ru mu Sa­lih Bey? De­di böy­le de­ğil mi?

EYÜP FAT­SA (Or­du) - De­dim, de­dim!

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Pe­ki, de­di­niz de­ğil mi?

Pe­ki, şim­di ben so­ru­yo­rum: Bu yü­ce ça­tı­ya ge­ce ya­rı­sı bas­kı­nıy­la ge­len kim var? Ba­na söy­le ba­ka­lım bir ta­ne? Kim gel­di, kim?

MU­HAR­REM KARS­LI (İs­tan­bul) - Kim­se gel­me­di!

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - O za­man ni­ye böy­le söy­lü­yor­sun? Biz ge­ce ya­rı­sı bas­kı­nıy­la mı gel­dik, ni­ye so­ru­yor­sun?

BAŞ­KAN - Sa­yın Ak­söz, din­ler mi­si­niz?

Siz tec­rü­be­li bir par­la­men­ter­si­niz, böy­le kar­şı­lık­lı so­ru-ce­vap bir ko­nuş­ma yok.

RA­MA­ZAN KE­RİM ÖZ­KAN (Bur­dur) - Tec­rü­be­si­ni ko­nuş­tu­ru­yor şu an­da!

BAŞ­KAN - Siz ge­nel ola­rak izah edin ama, böy­le bir usu­lü­müz yok.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - De­ğer­li Baş­ka­nım, ba­kın…

AH­MET IŞIK (Kon­ya) - Sa­kin ol, he­ye­can­lan­ma!

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - …AKP mil­let­ve­kil­le­ri bu­ra­ya çı­kı­yor­lar, hiç ko­nu­şul­ma­ma­sı ge­re­ken şey­le­ri söy­lü­yor­lar. De­ğil mi Sa­yın Baş­kan? Ama, ben, ce­vap hak­kı­mı kul­la­nın­ca, di­yor­su­nuz ki: "Siz tec­rü­be­li­si­niz, bu­nu yap­ma­yın."

Şim­di, Eyüp Fat­sa, çı­kıp, grup adı­na -Grup Baş­kan Ve­ki­li­dir- bu­ra­da "Ben ge­ce ya­rı­sı bas­kı­nıy­la mı gel­dim?" der­se, ben ona so­ra­rım, ben mi gel­dim ge­ce ya­rı­sı bas­kı­nıy­la? Ben mi gel­dim? (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) ANAP'mı gel­di? Kim gel­di? (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) O za­man, ba­kın, Grup Baş­kan Ve­ki­li bu­nu söy­le­ye­mez. Söy­le­ye­mez. Söy­le­ye­mez, ama "ge­ce" la­fı­nı AKP çok se­vi­yor­sa, ka­ran­lı­ğı çok se­vi­yor­sa on­la­rın bi­le­ce­ği iş. Biz ay­dın­lı­ğı se­vi­yo­ruz. O si­zin bi­le­ce­ği­niz iş. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

MUS­TA­FA ELİ­TAŞ (Kay­se­ri) - Haz­re­ti Mev­la­na'nın sö­zü­nü ha­tır­la­tı­rım.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Yi­ne Sa­yın Fat­sa de­di ki (Bu, Gru­bu­mu­zu il­gi­len­di­ri­yor Sa­yın Baş­kan.) "Ana­ya­sa Uz­laş­ma Ko­mis­yo­nu­na üye ver­me­di­ler" de­di­niz. Bu­nu da de­di­niz.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ne bu Ana­ya­sa'nın bir ye­rin­de ne İç Tü­zük'ün bir ye­rin­de "Uz­laş­ma Ko­mis­yo­nu" di­ye bir cüm­le yok­tur. Böy­le bir ku­rum yok­tur. Ol­ma­yan ku­ru­mu Sa­yın Fat­sa biz­den is­ti­yor. Yok böy­le bir şey. Uz­laş­ma Ko­mis­yo­nu geç­miş dö­nem­ler­de var idi. Ne ol­du? Beş par­ti, al­tı par­ti, ye­di par­ti var­dı, bir tür­lü bir ye­re va­ra­mı­yor­lar­dı, böy­le ken­di­lik­le­rin­den, uz­laş­ma sağ­la­mak için bir ko­mis­yon kur­muş­lar idi.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) - Uyut­ma ko­mis­yo­nu!

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Ama, bu dö­nem­de, sa­de­ce, Ana­va­tan Grup kur­ma­dan ev­vel iki bü­yük grup ol­du­ğu için, Uz­laş­ma Ko­mis­yo­nu­na da ge­rek kal­ma­dı; bu bir.

İki: Ba­kın, AKP, her da­im mik­ro­fo­nu al­dı­ğın­da bir şey söy­lü­yor. Di­yor ki: "Biz bu ka­dar ya­sa çı­kar­dık, en ça­lış­kan Mec­lis" ve­sa­ire, de­ğil mi? Bu­nu söy­lü­yor­su­nuz.

Pe­ki, bu ka­dar ya­sa­la­rı, Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri­ni çı­ka­rır­ken Uz­laş­ma Ko­mis­yo­nu yok­tu da, şim­di, işi­ni­ze gel­me­yin­ce, tı­ka­nın­ca, ka­ya­ya çar­pın­ca ni­ye Uz­laş­ma Ko­mis­yo­nu­nu ba­ha­ne edi­yor­su­nuz? Ba­kın, bu ka­dar ya­sa çık­tı, de­mek ki, Uz­laş­ma Ko­mis­yo­nu ol­ma­dan da ya­sa­lar çı­ka­bi­li­yor Sa­yın Fat­sa.

Evet, bu ce­vap fas­lı­nı bi­tir­dik­ten son­ra, şim­di ko­nu­mu­za ge­le­lim.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri "…hal­ko­yu­na su­nul­du­ğun­da bu mad­de­ler tü­müy­le oy­la­nır." di­ye bir mad­de var; bu da yan­lış.

Ba­kın, ni­ye yan­lış, söy­le­ye­yim: Şim­di, bu Cum­hur­baş­kan­lı­ğı sü­re­ci­ni baş­tan so­na ka­dar ala­lım. Si­zin ko­nuş­ma­la­rı­nı­zı, bi­zim ko­nuş­ma­la­rı­mı­zı, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ge­rek­çe­li ka­rar­la­rı­nı, Cum­hur­baş­ka­nın ve­to ka­rar­la­rı­nı üst üs­te ko­ya­lım; si­ze ye­min edi­yo­rum, hu­kuk fa­kül­te­sin­de ders di­ye oku­tu­lur. İki cilt ya­par. Bu iki cilt­te ama, bir tek ko­nu var: AKP'nin ha­ta­lar zin­ci­ri, ha­ta­lar zin­ci­ri, ha­ta­lar zin­ci­ri. Bu­ra­da da bir ha­ta var, söy­lü­yo­rum ba­kın: "Hal­ko­yu­na su­nul­ma­sı ha­lin­de tü­müy­le oy­la­nır." di­yor­su­nuz. Hâlbu­ki, bu­ra­da ne var? Bir mad­de, beş yıl­lık Par­la­men­to dö­ne­mi­ni dört yı­la in­di­ri­yor. Bu bir sü­re, bu ay­rı. Bir mad­de, top­lan­tı ye­ter sa­yı­sı­nı 184 di­yor. O da bi­zim ça­lış­ma­mız­la il­gi­li, İç Tü­zük'le il­gi­li, ay­rı bir şey. Bir de bir bö­lüm mad­de­ler var, Cum­hur­baş­ka­nıy­la il­gi­li. Ya­ni, el­ma­lar var, ar­mut­lar var, do­ma­tes­ler var, bun­la­rın ay­rı ay­rı oy­lan­ma­sı ge­re­kir hal­ko­yun­da; siz, bir­bi­riy­le il­gi­siz üç ay­rı ko­nu­yu, üç ay­rı ko­nu­mu "Bir­lik­te oy­la­nır." de­mek­le bir ha­ta da­ha ya­pı­yor­su­nuz. Ee, ya­pın. Ya­ni, ka­le­ci ha­ta ya­pa­cak ki, sant­rfor­lar gol ata­cak. Ya­pın kar­de­şim, biz bir şey de­mi­yo­ruz.

Şim­di, ge­le­lim ta­rih me­se­le­si­ne. De­ğer­li ar­ka­daş­lar, öy­le bir iş ya­pı­yor­su­nuz ki, bu­nun al­tın­dan hiç kim­se çı­ka­maz. Ge­le­cek Par­la­men­to­ya da bir sü­rü yük bı­ra­kı­yor­su­nuz. Ba­kın, çok ba­sit, ta­rih ör­ne­ği ve­re­yim: Bu­gün 28 Ma­yıs, bi­rin­ci oy­la­ma, 31 Ma­yıs­ta ikin­ci oy­la­ma­yı ya­pa­ca­ğız. Ay­nı gün Cum­hur­baş­ka­nı­na git­ti­ği­ni var­sa­ya­lım; on beş gün in­ce­le­me hak­kı var -kul­lan­dı­ğı­nı var­sa­ya­lım- 15 Ha­zi­ran eder. Ge­çi­ci 19'un­cu mad­de di­yor ki: "Bu Ka­nu­nun Resmî Ga­ze­te­de ya­yın­lan­dı­ğın­dan iti­ba­ren, kır­kın­cı gün­den son­ra­ki ilk pa­zar gü­nü oy­la­ma ya­pı­lır." di­yor. Ya­ni, her şey si­zin is­te­di­ği­niz gi­bi git­se bi­le, ba­kın, 15 Ha­zi­ran­dan kırk gün son­ra­ki ilk tur 29 Tem­muz­da olu­yor, ikin­ci tur 5 Ağus­tos­ta olu­yor. Ya­ni, 22 Tem­muz se­çim, 29 Tem­muz Cum­hur­baş­kan­lı­ğı­nın ilk tu­ru, 5 Ağus­tos ikin­ci tu­ru. Üç pa­zar, üst üs­te san­dık. Ya­ni, siz iş ya­pı­yor­su­nuz. Pe­ki… Di­ye­lim ki, Cum­hur­baş­ka­nı bu­nu re­fe­ran­du­ma gö­tür­dü. Hak­kı­dır. Gö­tür­dü­ğü za­man, ba­kın ne olu­yor: Re­fe­ran­du­ma gi­der­se, 3376 sa­yı­lı Re­fe­ran­dum Ya­sa­sı'na gö­re, Resmî Ga­ze­te'de ya­yın­lan­dık­tan son­ra yüz yir­mi gü­nü ta­kip eden ilk pa­zar gü­nü, Cum­hur­baş­ka­nı­nın ilk oy­la­ma­sı ya­pı­lı­yor. Bu da 15 Ekim ya­pı­yor, 15 Ekim­de ilk tu­ru ya­pa­ca­ğız.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu re­fe­ran­dum. 15 Ekim­de re­fe­ran­dum ola­cak, re­fe­ran­dum­da halk evet der­se, on­dan kırk gün son­ra da oy­la­ma ya­pa­ca­ğız öy­le mi Sa­lih Bey? Bu da ne ya­pı­yor? 9 Ara­lık ya­pı­yor.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ba­kın, bu Par­la­men­to gi­di­yor, 22 Tem­muz­da ye­ri­ne ye­ni bir Par­la­men­to ge­li­yor. Bun­lar, 5-6 Ağus­tos ci­va­rın­da ye­min edip gö­re­ve baş­lı­yor­lar. Ku­cak­la­rın­da bir Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi; ara­lı­ğa ka­dar re­fe­ran­dum, tur, ara­lı­ğa ka­dar Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi yok. Pe­ki, ye­ni ge­len Par­la­men­to­ya böy­le bir yük yük­le­me­ye si­zin hak­kı­nız var mı? Biz­den ön­ce­ki Par­la­men­to­lar bi­ze böy­le bir yük bı­rak­tı­lar mı?

Şim­di ne ola­cak? Ba­kın, ne ola­cak: Biz bu ka­dar emek ve­ri­yo­ruz, bu ka­dar uğ­ra­şı­yo­ruz, ye­ni ge­len Par­la­men­to, do­ğal ola­rak, ne eki­mi ne ara­lı­ğı ne re­fe­ran­du­mu, hiç­bir şe­yi bek­le­me­ye­cek, ye­min eder et­mez Cum­hur­baş­ka­nı­nı seç­mek için ça­re ara­ya­cak. Ya, si­zin yap­tı­ğı­nız bu iş­lem­le­ri, top­la­nıp, hep­si­ni ip­tal ede­cek ya da Cum­hur­baş­ka­nı­nı, ken­di­si, bu­ra­da seç­me­nin yo­lu­nu bu­la­cak. O za­man, ada­ma sor­maz­lar mı, biz bu ka­dar ezi­ye­ti, bu ka­dar eme­ği ni­ye çe­ki­yo­ruz? Bu­nun hiç­bi­ri­nin so­nu­cu yok.

Bir de işin bir baş­ka per­de ar­ka­sı var, o da şu: Ha­di, bu Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­ni, ol­du ya, şe­kil nok­san­lı­ğın­dan, şu­ra­dan bu­ra­dan, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne gö­tü­rü­ver­dik de ora­da da tek­rar bir şey­ler ol­du; ne ola­cak ar­ka­daş­lar?

Ya­ni, ba­kın, bir yan­dan mil­let­ve­ki­li lis­te­le­ri ha­zır­la­nı­yor, bir yan­dan çok de­mok­rat AKP, mil­let­ve­kil­le­ri­ne te­ma­yül yok­la­ma­sı ya­pıp oy pu­su­la­la­rı­nın müh­rü­nü bi­le aç­ma­dan hep­si­ni An­ka­ra'ya gön­de­ri­yor; giz­li oy, giz­li tas­nif! Bun­lar ya­pı­lı­yor. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Bir yan­dan, an­lı şan­lı AKP, kos­ko­ca ül­ke­yi yö­ne­te­cek mil­let­ve­kil­le­ri­ni, pop star ya­rış­ma­sı gi­bi jü­ri­nin önün­den ge­çir­ti­yor, mü­la­kat ya­pı­yor, öbür yan­dan da, gel­mi­şiz, bu­ra­da, ül­ke­nin re­ji­mi­ni de­ğiş­ti­re­cek şey­le­ri oy­lu­yo­ruz. Bun­lar, ne cid­di­yet­le bağ­da­şır ne hu­kuk­la bağ­da­şır, bun­la­rın ne de bir ge­ti­ri­si var.

Ba­kın, ar­ka­daş­lar, bir ge­ti­ri­si yok. Şim­di, ben si­ze söy­le­ye­yim, sö­zü­mü şöy­le bi­ti­ri­yo­rum: Bu ge­ce vak­ti bi­raz ne­şe­li bir şey söy­le­ye­yim si­ze. Bu­na ih­ti­ya­cı­nız var, çok ger­gin­si­niz.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Ba­kın, şöy­le söy­le­ye­yim: Ka­ra­de­niz­li has­ta­lan­mış, de­miş ki: "Ço­cu­ğum, ben ölü­yo­rum." "Ba­ba" de­miş­ler, "Bir şey ol­maz." İkin­ci gün gel­miş, ba­ba: "Ço­cuk­lar, ben ölü­yo­rum." De­miş­ler "Bir şey ol­maz." Adam öl­müş, va­si­ye­ti­ni aç­mış­lar: "Ölü­yo­rum de­dim, inan­ma­dı­nız; ölü­yo­rum de­dim, inan­ma­dı­nız; şim­di ne ol­di?" Ben de si­ze di­yo­rum ki: 22 Tem­muz ge­ce­si si­ze, bu kür­sü­den ol­ma­sa bi­le, se­çim mey­da­nın­dan ses­le­ne­ce­ğim: AKP, şim­di ne ol­di?

Say­gı­lar su­nu­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­riz Sa­yın Ak­söz.

Mad­de üze­rin­de­ki ko­nuş­ma­lar ta­mam­lan­mış­tır.

Son mad­de­nin giz­li oy­la­ma­sı­na Ada­na ilin­den baş­lı­yo­ruz.

(Oy­lar top­lan­dı)

BAŞ­KAN - Oyu­nu kul­lan­ma­yan var mı?

Oy­la­ma iş­le­mi ta­mam­lan­mış­tır.

Ku­pa­lar kal­dı­rıl­sın.

(Oy­la­rın ayı­rı­mı ya­pıl­dı)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, 10.05.2007 Ta­rih­li ve 5660 Sa­yı­lı Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun'un 7'nci mad­de­si­nin giz­li oy­la­ma so­nu­cu­nu açık­lı­yo­rum:

Kul­la­nı­lan oy sa­yı­sı   :  368

Ka­bul                          :  363

Ret                              :       1

Boş                             :       1

Ge­çer­siz                     :       3

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, 10.05.2007 Ta­rih­li ve 5660 Sa­yı­lı Tür­ki­ye  Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­nın Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun'un bi­rin­ci gö­rüş­me­le­ri ta­mam­lan­mış­tır. İkin­ci gö­rüş­me­ye en az kırk se­kiz sa­at geç­tik­ten son­ra baş­la­na­bi­le­cek­tir.

Alı­nan ka­rar ge­re­ğin­ce, Rad­yo ve Te­le­viz­yon Üst Ku­ru­lu üye­lik­le­ri­ne se­çim yap­mak, Ço­cuk­lar­da ve Genç­ler­de Ar­tan Şid­det Eği­li­mi ile Okul­lar­da Mey­da­na Ge­len Olay­la­rın Araş­tı­rıl­ma­sı Ama­cıy­la Ku­ru­lan Mec­lis Araş­tır­ma­sı Ko­mis­yo­nu­nun 1413 sı­ra sa­yı­lı Ra­por'uy­la, ka­nun ta­sa­rı ve tek­lif­le­ri­ni sı­ra­sıy­la gö­rüş­mek için, 29 Ma­yıs 2007 Sa­lı gü­nü sa­at 15.00'te top­lan­mak üze­re bir­le­şi­mi ka­pa­tı­yo­rum.

Ka­pan­ma Sa­ati: 22.57