DÖ­NEM: 22                          CİLT: 161        YA­SA­MA YI­LI: 5

 

 

 

TÜR­Kİ­YE BÜ­YÜK MİL­LET MEC­Lİ­Sİ

TU­TA­NAK DER­Gİ­Sİ

 

 

120’n­ci Bir­le­şim

2 Haziran 2007 Cumartesi

 

 

İ Ç İ N D E K İ L E R

                                                                                                                                                 Say­fa    

  I. - GE­ÇEN TU­TA­NAK ÖZE­Tİ

 II. - GE­LEN KÂĞIT­LAR

III. - BAŞ­KAN­LI­ĞIN GE­NEL KU­RU­LA SU­NUŞ­LA­RI

1.- Dev­let Ba­ka­nı Meh­met Ay­dın'ın Rus­ya Fe­de­ras­yo­nu'na yap­tı­ğı resmî zi­ya­re­te ka­tıl­ma­sı uy­gun gö­rü­len mil­let­ve­kil­le­ri­ne iliş­kin Baş­ba­kan­lık tez­ke­re­si (3/1299)

IV. - ÖNE­Rİ­LER

A) Sİ­YA­Sİ PAR­Tİ GRU­BU ÖNE­Rİ­LE­Rİ

1.- Gün­dem­de­ki sı­ra­la­ma­nın ye­ni­den dü­zen­len­me­si­ne iliş­kin AK Par­ti Gru­bu öne­ri­si

V. - KA­NUN TA­SA­RI VE TEK­LİF­LE­Rİ İLE KO­MİS­YON­LAR­DAN GE­LEN Dİ­ĞER İŞ­LER

1.- Ça­nak­ka­le Mil­let­ve­kil­le­ri Meh­met Da­niş ve İb­ra­him Köş­de­re'nin, Ge­li­bo­lu Ya­rı­ma­da­sı Ta­ri­hi Mil­li Par­kı Ka­nu­nu­na Ge­çi­ci Bir Mad­de Ek­len­me­si­ne Da­ir Ka­nun Tek­li­fi (Ka­mu İha­le Ka­nu­nu­na Ge­çi­ci Mad­de Ek­len­me­si­ne Da­ir Ka­nun Tek­li­fi) ile Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (2/212) (S. Sa­yı­sı: 305)

2.- Ba­zı Ka­mu Ala­cak­la­rı­nın Tah­sil ve Ter­ki­ni­ne İliş­kin Ka­nun Ta­sa­rı­sı ile Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/1030) (S. Sa­yı­sı: 904)

3.- Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si Grup Baş­kan­ve­ki­li Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Fa­ruk Çe­lik'in, İmar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ve Ba­yın­dır­lık, İmar, Ulaş­tır­ma ve Tu­rizm ile Ada­let Ko­mis­yon­la­rı Ra­por­la­rı (2/820) (S. Sa­yı­sı: 1337)

4.- Si­vas Mil­let­ve­ki­li Se­la­mi Uzun ve 3 Mil­let­ve­ki­li­nin, Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ile Ada­let Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (2/1037) (S.Sa­yı­sı: 1437)

5.- An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li Ha­luk İpek ve 4 Mil­let­ve­ki­li­nin; Ana­ya­sa De­ği­şik­lik­le­ri­nin Hal­ko­yu­na Su­nul­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ve Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (2/1043) (S. Sa­yı­sı: 1440)

6.- Kas­ta­mo­nu Mil­let­ve­ki­li Hak­kı Köy­lü'nün; Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si İç­tü­zü­ğün­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir İç­tü­zük Tek­li­fi ve Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru. (2/1041) (S. Sa­yı­sı: 1441)

7.- Ağ­rı Mil­let­ve­ki­li Meh­met Ke­rim Yıl­dız ve 11 Mil­let­ve­ki­li­nin, Sağ­lık Ba­kan­lı­ğı­nın Teş­ki­lat ve Gö­rev­le­ri Hak­kın­da Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ile Sağ­lık, Ai­le, Ça­lış­ma ve Sos­yal İş­ler Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (2/1013) (S. Sa­yı­sı: 1418)

8.- 8/5/2007 Ta­rih­li ve 5654 Sa­yı­lı Nük­le­er Güç San­tral­la­rı­nın Ku­rul­ma­sı ve İş­le­til­me­si ile Ener­ji Sa­tı­şı­na İliş­kin Ka­nun ve Cum­hur­baş­ka­nın­ca bir kez da­ha gö­rü­şül­mek üze­re ge­ri gön­der­me Tez­ke­re­si ile Sa­na­yi, Ti­ca­ret, Ener­ji, Ta­bii Kay­nak­lar, Bil­gi ve Tek­no­lo­ji Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/1365) (S. Sa­yı­sı: 1436)

9.- Ada­na Mil­let­ve­ki­li Atil­la Ba­şoğ­lu ve 3 Mil­let­ve­ki­li­nin, Me­ra Ka­nu­nu­nun Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun Tek­li­fi; Bo­lu Mil­let­ve­ki­li Meh­met Gü­ner ve 2 Mil­let­ve­ki­li­nin, Me­ra Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi; Bur­sa Mil­let­ve­kil­le­ri Meh­met Emin Tu­tan ve Za­fer Hı­dı­roğ­lu'nun, Me­ra Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun Tek­li­fi ile Ta­rım, Or­man ve Kö­yiş­le­ri Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (2/779, 2/791, 2/1014) (S. Sa­yı­sı: 1422)

VI. - AÇIK­LA­MA­LAR VE SA­TAŞ­MA­LA­RA İLİŞ­KİN KO­NUŞ­MA­LAR

1.- İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li İr­fan Gün­düz'ün, An­tal­ya Mil­let­ve­ki­li Ati­la Emek'in, ko­nuş­ma­sın­da, par­ti­si­ne sa­taş­ma­sı ne­de­niy­le ko­nuş­ma­sı

 

 

I. - GE­ÇEN TU­TA­NAK ÖZE­Tİ

TBMM Ge­nel Ku­ru­lu sa­at 11.05'te açı­la­rak ye­di otu­rum yap­tı.

Baş­ba­kan Re­cep Tay­yip Er­do­ğan'ın Al­man­ya'ya yap­tı­ğı resmî zi­ya­re­te ka­tıl­ma­sı uy­gun gö­rü­len mil­let­ve­kil­le­ri­ne iliş­kin Baş­ba­kan­lık tez­ke­re­si ka­bul edil­di.

Gün­de­min "Ka­nun Ta­sa­rı ve Tek­lif­le­ri ile Ko­mis­yon­lar­dan Ge­len Di­ğer İş­ler" kıs­mı­nın 6'ncı sı­ra­sın­da bu­lu­nan 1406 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi'nin bu kıs­mın 4'ün­cü, 14'ün­cü sı­ra­sın­da bu­lu­nan 1418 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi'nin 6'ncı, 441'in­ci sı­ra­sın­da bu­lu­nan 1436 sı­ra sa­yı­lı ge­ri gön­der­me tez­ke­re­si­nin 7'nci, 442'nci sı­ra­sın­da bu­lu­nan 1437 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi'nin 8'in­ci, 25'in­ci sı­ra­sın­da bu­lu­nan 1422 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi'nin 9'un­cu sı­ra­sı­na alın­ma­sı­na; ge­len kâğıt­lar lis­te­sin­de ya­yım­la­nan ve bas­tı­rı­la­rak da­ğı­tı­lan 1439 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi ve 1438 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Ta­sa­rı­sı'nın bu kıs­mın 5'in­ci ve 10'un­cu sı­ra­la­rı­na alın­ma­sı­na ve di­ğer iş­le­rin sı­ra­sı­nın bu­na gö­re te­sel­sül et­ti­ril­me­si­ne; 2/1043 esas nu­ma­ra­lı Ana­ya­sa De­ği­şik­lik­le­ri­nin Hal­ko­yu­na Su­nul­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi'nin, Baş­kan­lık­ça ha­va­le edil­di­ği ko­mis­yon­lar­da­ki gö­rüş­me­le­ri­ne kırk se­kiz sa­at geç­me­den baş­lan­ma­sı­nın İç Tü­zük'ün 36'ncı mad­de­si­ne gö­re ko­mis­yon­la­ra tav­si­ye edil­me­si­ne iliş­kin AK Par­ti Gru­bu öne­ri­si, ya­pı­lan gö­rüş­me­ler­den son­ra, ka­bul edil­di.

Gün­de­min "Ka­nun Ta­sa­rı ve Tek­lif­le­ri ile Ko­mis­yon­lar­dan Ge­len Di­ğer İş­ler" kıs­mı­nın:

1'in­ci sı­ra­sın­da bu­lu­nan, Ka­mu İha­le Ka­nu­nu­na Ge­çi­ci Mad­de Ek­len­me­si­ne Da­ir Ka­nun Tek­li­fi'nin (2/212) (S. Sa­yı­sı: 305) gö­rüş­me­le­ri, da­ha ön­ce ge­ri alı­nan mad­de­le­re iliş­kin ko­mis­yon ra­po­ru he­nüz gel­me­di­ğin­den;

2'nci sı­ra­sın­da bu­lu­nan, Ba­zı Ka­mu Ala­cak­la­rı­nın Tah­sil ve Ter­ki­ni­ne İliş­kin Ka­nun Ta­sa­rı­sı (1/1030) (S. Sa­yı­sı: 904),

3'ün­cü sı­ra­sın­da bu­lu­nan, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si Grup Baş­kan­ve­ki­li Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Fa­ruk Çe­lik'in, İmar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi (2/820) (S. Sa­yı­sı: 1337),

6'ncı sı­ra­sı­na alı­nan, Ağ­rı Mil­let­ve­ki­li Meh­met Ke­rim Yıl­dız ve 11 Mil­let­ve­ki­li­nin, Sağ­lık Ba­kan­lı­ğı­nın Teş­ki­lat ve Gö­rev­le­ri Hak­kın­da Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi (2/1013) (S. Sa­yı­sı: 1418),

7'nci sı­ra­sı­na alı­nan ve Cum­hur­baş­ka­nın­ca bir kez da­ha gö­rü­şül­mek üze­re ge­ri gön­de­ri­len 8/5/2007 Ta­rih­li ve 5654 Sa­yı­lı Nük­le­er Güç San­tral­la­rı­nın Ku­rul­ma­sı ve İş­le­til­me­si ile Ener­ji Sa­tı­şı­na İliş­kin Ka­nun (1/1365) (S. Sa­yı­sı: 1436),

8'in­ci sı­ra­sı­na alı­nan, Si­vas Mil­let­ve­ki­li Se­la­mi Uzun ve 3 Mil­let­ve­ki­li­nin, Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi'nin (2/1037) (S. Sa­yı­sı: 1437) tü­mü üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler ta­mam­lan­dı. Ve­ri­len ara­dan son­ra,

9'un­cu sı­ra­sı­na alı­nan, Ada­na Mil­let­ve­ki­li Atil­la Ba­şoğ­lu ve 3 Mil­let­ve­ki­li­nin, Me­ra Ka­nu­nu­nun Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun Tek­li­fi; Bo­lu Mil­let­ve­ki­li Meh­met Gü­ner ve 2 Mil­let­ve­ki­li­nin, Me­ra Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi; Bur­sa Mil­let­ve­kil­le­ri Meh­met Emin Tu­tan ve Za­fer Hı­dı­roğ­lu'nun, Me­ra Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun Tek­li­fi (2/779, 2/791, 2/1014) (S. Sa­yı­sı: 1422),

10'un­cu sı­ra­sı­na alı­nan, Türk Ak­re­di­tas­yon Ku­ru­mu Ku­ru­luş ve Gö­rev­le­ri Hak­kın­da Ka­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi (1/1354) (S. Sa­yı­sı: 1438),

Ko­mis­yon yet­ki­li­le­ri Ge­nel Ku­rul­da ha­zır bu­lun­ma­dık­la­rın­dan;

Er­te­len­di.

4'ün­cü sı­ra­sı­na alı­nan, An­tal­ya Mil­let­ve­ki­li Fik­ret Ba­daz­lı'nın, 2464 Sa­yı­lı Be­le­di­ye Ge­lir­le­ri Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun Tek­li­fi (2/995) (S. Sa­yı­sı: 1406) gö­rüş­me­le­ri­ni mü­te­aki­ben, elek­tro­nik ci­haz­la ya­pı­lan açık oy­la­ma­dan son­ra,

5'in­ci sı­ra­sı­na alı­nan, Kay­se­ri Mil­let­ve­ki­li Mus­ta­fa Eli­taş'ın; Ka­mu İha­le Ka­nu­nu ve Ka­mu İha­le Söz­leş­me­le­ri Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi (2/1039) (S. Sa­yı­sı: 1439) ya­pı­lan gö­rüş­me­ler­den son­ra,

Ka­bul edil­di.

An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li Mu­zaf­fer R. Kur­tul­mu­şoğ­lu, Kon­ya Mil­let­ve­ki­li Atil­la Kart'ın,

Or­du Mil­let­ve­ki­li Eyüp Fat­sa, An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li Mu­zaf­fer R. Kur­tul­mu­şoğ­lu'nun,

Ko­nuş­ma­sın­da par­ti­le­ri­ne;

An­tal­ya Mil­let­ve­ki­li Na­il Ka­ma­cı, An­tal­ya Mil­let­ve­ki­li Fik­ret Ba­daz­lı'nın, ko­nuş­ma­sın­da şah­sı­na;

Sa­taş­tı­ğı id­di­asıy­la bi­rer açık­la­ma­da bu­lun­du­lar.

Alı­nan ka­rar ge­re­ğin­ce, 2 Ha­zi­ran 2007 Cu­mar­te­si gü­nü sa­at 11.00'de top­lan­mak üze­re, bir­le­şi­me 23.12'de son ve­ril­di.

İs­ma­il Alp­te­kin

Baş­kan Ve­ki­li

                      Bay­ram Öz­çe­lik                                               Türkân Mi­ço­oğul­la­rı

                             Bur­dur                                                                  İz­mir

                           Kâtip Üye                                                            Kâtip Üye

                       Ha­run Tü­fek­ci                                                      Ah­met Kü­çük

                              Kon­ya                                                               Ça­nak­ka­le

                           Kâtip Üye                                                            Kâtip Üye

No.: 160

II. - GE­LEN KÂĞIT­LAR

2 Ha­zi­ran 2007 Cu­mar­te­si

Ra­por­lar

1.- An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li Ha­luk İpek ve 4 Mil­let­ve­ki­li­nin; Ana­ya­sa De­ği­şik­lik­le­ri­nin Hal­ko­yu­na Su­nul­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ve Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (2/1043) (S. Sa­yı­sı: 1440) (Da­ğıt­ma ta­ri­hi: 2.6.2007) (GÜN­DE­ME)

2.- Kas­ta­mo­nu Mil­let­ve­ki­li Hak­kı Köy­lü'nün; Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si İç­tü­zü­ğün­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir İç­tü­zük Tek­li­fi ve Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (2/1041) (S. Sa­yı­sı: 1441) (Da­ğıt­ma ta­ri­hi: 2.6.2007) (GÜN­DE­ME)

 

2 Ha­zi­ran 2007 Cu­mar­te­si

Bİ­RİN­Cİ OTU­RUM

Açıl­ma Sa­ati: 11.07

BAŞ­KAN : Baş­kan Ve­ki­li İs­ma­il ALP­TE­KİN

KÂTİP ÜYE­LER : Ha­run TÜ­FEK­Cİ (Kon­ya), Türkân Mİ­ÇO­OĞUL­LA­RI (İz­mir)

BAŞ­KAN - Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin 120'nci Bir­le­şi­mi­ni açı­yo­rum.

Top­lan­tı ye­ter sa­yı­sı var­dır, gün­de­me ge­çi­yo­ruz.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Sa­yın Baş­kan, te­red­dü­dü­nüz yok mu?

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Te­red­dü­dü­nüz yok mu?

UĞUR AK­SÖZ (Ada­na) - Sa­yın Baş­kan, ço­ğun­luk yok­tur.

ATİL­LA KART (Kon­ya) - 57'ye gö­re te­red­dü­dü­nüz yok mu?

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Yok mu efen­dim te­red­dü­dü­nüz?

ATİL­LA KART (Kon­ya) - 57'nci mad­de­yi lüt­fen de­ğer­len­di­rin!

BAŞ­KAN - Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si Gru­bu­nun İç Tü­zük'ün 19'un­cu mad­de­si­ne gö­re ve­ril­miş bir öne­ri­si var­dır...

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Ya­ni "Ben yap­tım, ol­du." öy­le mi efen­dim?

BAŞ­KAN - Oku­tup oy­la­rı­nı­za su­na­ca­ğım.

ALİ TO­PUZ İs­tan­bul) - "Ben yap­tım, ol­du." Olur mu böy­le şey efen­dim?

BAŞ­KAN - Oku­tu­yo­rum:

IV. - ÖNERİLER

A) SİYASİ PARTİ GRUBU ÖNERİLERİ

1.- Gündemdeki sıralamanın yeniden düzenlenmesine ilişkin AK Parti Grubu önerisi

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Da­nış­ma Ku­ru­lu 02.06.2007 Cu­mar­te­si gü­nü (bu­gün) top­la­na­ma­dı­ğın­dan, İç­tü­zü­ğün 19 un­cu mad­de­si ge­re­ğin­ce, Gru­bu­mu­zun aşa­ğı­da­ki öne­ri­si­nin Ge­nel Ku­ru­lun ona­yı­na su­nul­ma­sı­nı arz ede­rim.

                                                                                                       Sa­lih Ka­pu­suz

                                                                                                             An­ka­ra

                                                                                           AK Par­ti Gru­bu Baş­kan Ve­ki­li

Öne­ri

Ge­len Ka­ğıt­lar Lis­te­sin­de ya­yın­la­nan ve bas­tı­rı­la­rak da­ğı­tı­lan 1440 Sı­ra Sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi ve 1441 Sı­ra Sa­yı­lı İç­tü­zük De­ği­şik­lik Tek­li­fi­nin Gün­de­min Ka­nun Ta­sa­rı ve Tek­lif­le­ri ile Ko­mis­yon­lar­dan Ge­len Di­ğer İş­ler Kıs­mı­nın 5 ve 6. sı­ra­la­rı­na alın­ma­sı, 48 sa­at geç­me­den gö­rü­şül­me­si ve di­ğer iş­le­rin sı­ra­sı­nın bu­na gö­re te­sel­sül et­ti­ril­me­si;

Öne­ril­miş­tir.

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, grup öne­ri­si­nin aley­hin­de ol­mak üze­re Kon­ya Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Atil­la Kart. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Bu­yu­run.

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si ta­ra­fın­dan Ge­nel Ku­rul gün­de­mi­ne su­nu­lan grup öne­ri­si­nin aley­hin­de söz al­mış bu­lun­mak­ta­yım.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, 22'nci Ya­sa­ma Dö­ne­min­de ya­ra­tı­lan kao­tik or­ta­mı ye­ni dö­ne­me de ta­şı­mak is­te­yen da­yat­ma­cı ve ku­ral ta­nı­maz bir an­la­yı­şın te­za­hü­rü olan ye­ni bir tek­lif­le, ye­ni bir grup öne­ri­siy­le kar­şı kar­şı­ya­yız. As­lın­da, bu da­yat­ma­cı an­la­yış, ba­kı­yo­ruz -üzü­le­rek ifa­de edi­yo­rum- otu­ru­mu yö­ne­ten Mec­lis Baş­kan Ve­ki­li­nin uy­gu­la­ma­la­rın­da da he­men ken­di­si­ni gös­ter­di. Bu­nu, çok üzün­tüy­le ifa­de edi­yo­rum. 57'nci mad­de ga­yet açık, te­red­dü­de dü­şül­dü­ğü tak­tir­de yok­la­ma ya­pıl­ma­sı­nı dü­zen­le­yen bir mad­de. Sa­yın Baş­kan, uya­rı­la­rı­mı­za rağ­men üs­tü­ne dü­şen bu gö­re­vi yap­mı­yor, re­sen göz önü­ne al­ma­sı ge­re­ken bu uy­gu­la­ma­yı yap­mak­tan ka­çı­nı­yor. Bu as­lın­da, da­yat­ma­cı bir an­la­yı­şın, bir ba­kı­ma si­ya­si ik­ti­da­ra ait olan da­yat­ma­cı an­la­yı­şın Mec­lis Baş­ka­nı ta­ra­fın­dan da yi­ne bir baş­ka bo­yu­tuy­la uy­gu­lan­dı­ğı­nı gös­ter­me­si ba­kı­mın­dan, üze­rin­de önem­le du­rul­ma­sı ge­re­ken, ib­ret­le du­rul­ma­sı ge­re­ken bir hu­sus. Sa­yın Baş­kan, bu­ra­da bel­li ki top­lan­tı ye­ter sa­yı­sı yok. Bu nok­ta­da bir te­red­dü­dü­nüz var­sa, siz o za­man yok­la­ma sü­re­ci­ni baş­lat­mak du­ru­mun­da­sı­nız. En ni­ha­yet si­ze beş da­ki­ka kay­bet­ti­rir, ama si­zin inan­dı­rı­cı­lı­ğı­nız ba­kı­mın­dan, si­zin gü­ve­ni­lir­li­ği­niz ba­kı­mın­dan bir test an­la­mı­na ge­lir bu. Bu­na ne­den te­nez­zül edi­yo­ruz, bu­na ne­den ge­rek gö­rü­yo­ruz? Bu­nu ifa­de et­mek ge­re­ği­ni du­yu­yo­rum. Ta­bii, ar­ka­daş­la­rı­mın el sal­la­dı­ğı­nı gö­rü­yo­rum, ya­ni, siz ne an­la­tır­sa­nız an­la­tın, biz bil­di­ği­mi­zi yap­ma­ya de­vam ede­riz, di­yor­su­nuz. İş­te, bu da­yat­ma­cı an­la­yı­şı, bu so­rum­suz an­la­yı­şı bir ba­kı­ma iti­raf edi­yor­su­nuz. An­lat­ma­ya ça­lış­tı­ğı­mız bu. Bu fo­toğ­ra­fı an­lat­ma­ya ça­lı­şı­yo­ruz, bu kim­li­ği an­lat­ma­ya ça­lı­şı­yo­ruz, bu kim­li­ği an­lat­ma­ya de­vam ede­ce­ğiz.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, gel­di­ği­miz aşa­ma­da, bir ta­raf­tan si­ya­si kap­ri­si ve fan­te­zi­le­ri uğ­ru­na on beş gün son­ra­sı­nı ön­gö­re­me­yen ve ül­ke­mi­zi si­ya­se­ten ka­osa sü­rük­le­yen si­ya­si ik­ti­da­ra alet olan bir si­ya­si par­ti gru­bu, bir mu­ha­le­fet gru­bu, di­ğer ta­raf­tan ise, Tür­ki­ye'nin ger­çek gün­de­mi­ni sap­tı­ra­rak, ger­gin­lik ya­ra­ta­rak, si­ya­si hır­sı uğ­ru­na kao­tik bir or­tam ya­rat­mak­tan ka­çın­ma­yan ba­si­ret­siz bir si­ya­si ik­ti­dar. Bu fo­toğ­raf ve iliş­ki­le­rin yol aç­tı­ğı kao­tik or­ta­mı da­ha da de­rin­leş­ti­re­cek bir ya­sa tek­li­fiy­le kar­şı kar­şı­ya­yız. Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri gün­de­me gel­di­ği za­man, bu de­ği­şik­li­ğin mut­lak çe­liş­ki­le­ri­ni ve ana­ya­sal tak­vim se­be­biy­le fii­len uy­gu­la­na­maz bir tek­lif ni­te­li­ğin­de ol­du­ğu­nu hep an­lat­tık. Bun­la­rı Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nun­da an­lat­tı­ğı­mız za­man, Ko­mis­yon Baş­ka­nı ve Hükûmet adı­na gö­rev ya­pan Sa­yın Ba­kan, bu eleş­ti­ri­le­ri­mi­ze, bu de­ğer­len­dir­me­le­ri­mi­ze şu me­al­de ce­vap ver­di­ler: "Mü­sa­ade bu­yu­run, bu de­ği­şik­lik­le­ri yap­ma­nın za­ma­nı bi­ze ait ol­sun." de­di­ler.

Bu sü­re­cin de­va­mın­da, Ana­va­tan Gru­bu­nun ya­şa­dı­ğı sı­kın­tı­yı bu­ra­da ay­rı­ca an­lat­mak is­te­mi­yo­rum. Ana­va­tan Gru­bu­nun sa­vun­ma­sı­nı yap­mak du­ru­mun­da ol­ma­dı­ğı­mı da bi­li­yo­rum. Ama ümit ede­rim ki, şu an­da Mec­lis­te tem­sil­ci­si bu­lun­ma­yan Ana­va­tan Gru­bu, "Bu kad­ro­ya dev­let ema­net edi­le­mez." di­yen­ler, ken­di so­rum­lu­luk­la­rı­nı ve tu­tar­lı­lık­la­rı­nı, öz eleş­ti­ri an­la­yı­şı için­de bir kez da­ha göz­den ge­çi­rir­ler.

Bi­zim Sa­yın Ba­ka­na, Sa­yın Meh­met Ali Şa­hin'e, Ko­mis­yon­da, iş­te an­lat­mak is­te­di­ği­miz buy­du sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri. Da­yat­ma­cı ve uz­laş­ma­dan uzak bir an­la­yı­şın ön­gö­rü­süz­lü­ğü­nü ve opor­tü­nist an­la­yı­şı­nı hep an­lat­ma­ya ça­lış­tık. Si­ya­se­ten sa­mi­mi ve dü­rüst ol­ma­dık­la­rı­nı ifa­de et­me­ye ça­lış­tık. Öy­le ki, söz ve va­at­le­riy­le bir gru­bun ka­ra­rı­nı iğ­fal et­me bo­yut­la­rı­na ula­şan bir si­ya­si opor­tü­nizm an­la­yı­şı­na sa­hip ol­duk­la­rı­nı ifa­de et­tik. Mac­hi­avel­li yön­tem­le­ri­ni ba­şa­rıy­la uy­gu­la­yan bu si­ya­si ik­ti­da­ra, bu nok­ta­da ve bu an­lam­da hak­kı­nı tes­lim et­mek ge­re­kir di­ye dü­şü­nü­yo­rum. An­cak, biz, mu­ha­le­fet an­la­yı­şı­mız ge­re­ği, bu aşa­ma­da da uya­rı­la­rı­mı­zı, öne­ri­le­ri­mi­zi ka­rar­lı bir şe­kil­de an­lat­ma­ya ve si­ya­si ik­ti­da­rın ger­çek kim­li­ği­ni ka­mu­oyu­na an­lat­ma­ya de­vam ede­ce­ğiz.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­mi sü­re­ci­ni, gel­di­ği­miz aşa­ma­da kı­sa­ca özet­le­mek is­ti­yo­rum. Ön­ce­lik­le ifa­de edi­yo­rum...

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Ez­ber­le­dik!

ATİL­LA KART (De­vam­la) - Ez­ber­le­miş ola­bi­lir­si­niz söy­le­dik­le­ri­mi­zi, ama bun­la­rın içe­ri­ği­ni an­la­ma­dı­ğı­nız an­la­şı­lı­yor. Onun için­dir ki, bel­ki an­lar­sı­nız ümi­diy­le an­lat­ma­ya de­vam ede­ce­ğiz. O nok­ta­da bir an­la­ma ve de­ğer­len­dir­me yap­ma so­rum­lu­lu­ğu­nu­zun bir neb­ze de ol­sa bu­lun­du­ğu dü­şün­ce­siy­le, böy­le bir iyim­ser yak­la­şım­la bu­nu an­lat­mak ge­re­ği­ni du­yu­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ön­ce­lik­le ifa­de edi­yo­rum: Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği tek­li­fi­nin 1'in­ci mad­de­si­nin 366 oy­la ka­bul edil­me­si, bu mad­de yö­nün­den tek­li­fin red­de­dil­di­ği an­la­mı­na gel­mek­te­dir. Mec­li­se ia­de ön­ce­si 367'yi aşan bir ço­ğun­luk­la ger­çek­le­şen bir Mec­lis ira­de­si söz ko­nu­su ol­du­ğun­dan, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın bu tek­li­fi ia­de et­me­si ge­cik­ti­ri­ci ve­to ni­te­li­ğin­de­dir. Bir baş­ka ifa­dey­le, bu aşa­ma­dan son­ra, Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­rin­de­ki ka­bul sı­nı­rı 330 ye­ri­ne ar­tık 367'ye ulaş­mış­tır. Gel­di­ği­miz aşa­ma­da, ia­de son­ra­sı ya­pı­lan Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği dü­zen­le­me­si­nin ay­nen ia­de kav­ra­mı ni­te­li­ğin­de ol­ma­dı­ğı­nı, ye­ri gel­miş­ken bir kez da­ha ifa­de edi­yo­rum. İna­nı­yo­rum ki, hu­ku­ki kav­ram­la­rı duy­gu­sal­lık­tan uzak ve akıl­cı bir yak­la­şım­la de­ğer­len­di­ren hu­kuk­çu ar­ka­daş­la­rım, bu kav­ra­mın an­lam, önem ve so­nuç­la­rı­nı sağ­lık­lı bir şe­kil­de de­ğer­len­di­re­cek­ler­dir.

Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; ge­ti­ril­mek is­te­ni­len bu ya­sal dü­zen­le­mey­le, yü­rür­lü­ğe gir­me­miş olan bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği met­ni­ne da­ya­na­rak 11'in­ci Cum­hur­baş­ka­nı­nı seç­me­ye ça­lı­şı­yo­ruz.

Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği tek­li­fin­de 6'ncı mad­de­ye ek­le­nen ge­çi­ci 18'in­ci mad­de­de, Ana­ya­sa'nın 67'nci mad­de­si son fık­ra­sı hük­mü­nün, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çim­le­ri­nin ya­pı­la­bil­me­si için çı­ka­rıl­ma­sı ge­re­ken ka­nun­lar ile se­çim ka­nun­la­rın­da ya­pı­la­cak de­ği­şik­lik­ler ba­kı­mın­dan uy­gu­lan­ma­ya­ca­ğı ifa­de edil­mek­te­dir.

Ge­çi­ci 19'un­cu mad­de­nin son pa­rag­ra­fın­da da Cum­hur­baş­ka­nı se­çil­me­si­ne iliş­kin usul ve esas­la­rın ka­nun­la dü­zen­len­me­si­ne ka­dar, bağ­lan­tı­lı olan 2839, 298, 2820 ve 3376 sa­yı­lı Ka­nun ile di­ğer ka­nun­la­rın bu mad­de­ye ay­kı­rı ol­ma­yan hü­küm­le­ri­nin uy­gu­la­na­ca­ğı ifa­de edil­mek­te­dir.

Grup öne­ri­si­ne ko­nu yap­tı­ğı­mız ve ön­ce­lik­le gö­rü­şül­me­si­ni is­te­di­ği­miz 3376 sa­yı­lı Ana­ya­sa De­ği­şik­lik­le­ri­nin Hal­ko­yu­na Su­nul­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun'un hâlen yü­rür­lük­te ol­du­ğu­nu ifa­de edi­yo­rum. Bu Ya­sa'da ya­pıl­mak is­te­ni­len de­ği­şik­lik ise yü­rür­lük ka­zan­ma­mış­tır. Cum­hur­baş­ka­nı­nın in­ce­le­me sü­re­si ve pro­se­dü­rü göz önü­ne alın­dı­ğın­da, bu Ya­sa'nın, bu de­ği­şik­li­ğin şeklî an­lam­da yü­rür­lü­ğe gir­me ta­ri­hi -ya­ni 3376'da ya­pı­lan de­ği­şik­lik­ten söz edi­yo­rum- Ha­zi­ran so­nu ve­ya Tem­muz ba­şı ola­cak­tır. Bu du­rum­da bi­le hal­koy­la­ma­sı­nın Ağus­tos ayı so­nu­na sark­ma­sı söz ko­nu­su ola­cak­tır.

Kal­dı ki -önem­le ifa­de edi­yo­rum- bu dü­zen­le­me, se­çim ka­nun­la­rın­da ya­pı­lan bir dü­zen­le­me ni­te­li­ğin­de ol­du­ğun­dan, Ana­ya­sa'nın 67/son fık­ra­sı ge­re­ğin­ce bir yıl­dan ön­ce yü­rür­lü­ğe gir­me­si söz ko­nu­su ol­ma­ya­cak­tır. Bu sü­re­nin kı­sal­tıl­ma­sı­na da­ir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği tek­li­fin­de ge­ti­ri­len ge­çi­ci mad­de­le­rin uy­gu­la­ma­ya gir­me­si ise, ya­ni ge­çi­ci 18 ve ge­çi­ci 19'un­cu mad­de­nin yü­rür­lü­ğe gir­me­si ise, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın re­fe­ran­du­ma baş­vur­ma­sı hâlin­de, yi­ne, en iyim­ser bir he­sap­la­may­la Ka­sım 2007 ta­ri­hi­ne sar­ka­cak­tır de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım.

İş­te, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, 22'nci Ya­sa­ma Dö­ne­mi ve­ya 22 Tem­muz ta­rih­le­rin­de uy­gu­lan­ma imkânı ol­ma­yan bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği tek­li­fi söz ko­nu­su­dur der­ken, bu ana­ya­sal tak­vi­mi ifa­de edi­yo­ruz, bu­nu an­lat­ma­ya ça­lı­şı­yo­ruz.

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si, uy­gu­lan­ma imkânı ol­ma­yan, mut­lak çe­liş­ki­ler içe­ren, ana­ya­sal den­ge­le­ri al­tüst eden…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Bu­yu­run.

ATİL­LA KART (De­vam­la) - …bir­ta­kım dü­zen­le­me­ler­le ve ya­pay gün­dem­ler­le meş­gul edil­me­me­li­dir. Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si, abes­le iş­ti­gal ze­mi­ni de­ğil­dir, bir­ta­kım komp­leks ve ih­ti­ras­la­rın tat­min ye­ri de­ğil­dir.

Bu de­ğer­len­dir­me ve dü­şün­ce­ler­le, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin grup öne­ri­si­ne kar­şı çık­tı­ğı­mı, aleyh­te oy kul­la­na­ca­ğı­mı ifa­de edi­yor, Ge­nel Ku­ru­lu say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­ruz Sa­yın Kart.

Leh­te ol­mak üze­re, İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Ünal Ka­cır. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Bu­yu­run.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) - Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; AK Par­ti grup öne­ri­si­nin le­hin­de söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Ta­bii, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu­ra­da ne­yi ko­nu­şu­yo­ruz, ne­yi tar­tı­şı­yo­ruz, hep­si bir­bi­ri­ne ka­rı­şı­yor. Bir yan­dan, Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­nin ge­tir­dik­le­ri, bu öne­riy­le il­gi­li gün­de­me ge­ti­ri­li­yor. Bir yan­dan, iş­te, bu tek­lif­te­ki de­ği­şik­lik­ler ne­ler ge­ti­ri­yor, ne­ler gö­tü­rü­yor? Hâlbu­ki, biz, şu an­da gün­de­mi tar­tı­şı­yo­ruz. Ya­ni, gün­dem­de şu mu ol­sun, bu mu ol­sun? On­la­rı ko­nu­şa­ca­ğız, on­la­rı tar­tı­şa­ca­ğız, il­gi­li mad­de­le­rin­de tar­tı­şa­ca­ğız. Ya­ni, Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri­nin hal­ko­yu­na su­nul­ma­sıy­la il­gi­li ka­nun tek­li­fin­de ya­pı­lan de­ği­şik­li­ği gün­de­min­de ko­nu­şa­ca­ğız, de­tay­la­rı­na da ine­ce­ğiz. O ko­nu­da söy­le­ye­cek çok sö­zü­müz var, ama, sö­zü uzat­ma­dan şu­nu söy­le­mek is­ti­yo­rum: Ne ge­ti­ri­yo­ruz, ne yap­mak is­ti­yo­ruz?

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, gün­de­min 4'ün­cü sı­ra­sın­da bu­lu­nan, Si­vas Mil­let­ve­ki­li Se­la­mi Uzun ve üç mil­let­ve­ki­li­nin, Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­nin gö­rüş­me­le­ri­ne dün ak­şam baş­la­dık. Bu gö­rüş­me­ler şu an­da ta­mam­lan­mış de­ğil, gö­rüş­me­ler sü­rü­yor. İş­te, bu­nun ar­ka­sın­dan, az ön­ce de bah­set­ti­ğim, Ana­ya­sa De­ği­şik­lik­le­ri­nin Halk Oyu­na Su­nul­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi'mi­zi gö­rü­şe­lim kırk se­kiz sa­at geç­me­den, onu gö­rü­şe­lim; onun ar­ka­sın­dan da, Kas­ta­mo­nu Mil­let­ve­ki­li Hak­kı Köy­lü'nün Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si İç­tü­zü­ğün­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir İç­tü­zük Tek­li­fi'ni gö­rü­şe­lim ve böy­le­lik­le, ça­lış­ma­la­rı­mı­zı ta­mam­la­ya­lım is­ti­yo­ruz. Ge­ti­ri­len tek­lif bu­dur. An­cak, az ön­ce sa­yın ko­nuş­ma­cı, İç Tü­zük'ün 57'nci mad­de­si­ne atıf­ta bu­lu­na­rak, Mec­li­si yö­ne­ten Sa­yın Baş­ka­na, iş­te "Bu­ra­da ge­rek­li top­lan­tı ye­ter sa­yı­sı yok­tur, siz yok­la­ma yap­ma­lıy­dı­nız, il­la yok­la­may­la bu­nu tes­pit et­me­liy­di­niz." di­yor.

ER­DAL KA­RA­DE­MİR (İz­mir) - Var mıy­dı?

İS­MET ATA­LAY (İs­tan­bul) - Esa­sa gel sen.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Mec­li­se bu­gün gel­me­dik. Dört bu­çuk se­ne­dir bu­ra­da bir­lik­te ça­lı­şı­yo­ruz, beş se­ne­yi ta­mam­lı­yo­ruz, be­şin­ci ya­sa­ma dö­ne­mi­ni ta­mam­lı­yo­ruz. Beş se­ne­dir bu uy­gu­la­ma­lar bu­ra­da fark­lı ya­pıl­mı­yor. Ne­dir olay? İç Tü­zük yet­ki ver­miş: "Baş­kan bir­le­şi­mi aç­tık­tan son­ra te­red­dü­de dü­şer­se yok­la­ma ya­par." Ve bu iş hep de öy­le ol­du. Te­red­dü­de dü­şül­me­miş­tir, yok­la­ma da do­la­yı­sıy­la ya­pıl­ma­mış­tır.

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Bu­ra­da 50 ki­şi var­sa te­red­dü­de düş­mek ge­rek­mez mi? Göz var izan var.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Efen­dim, mü­sa­ade bu­yu­run. Göz var ni­zam var de­ğil. Ana­ya­sa var, ya­sa var, İç Tü­zük var. Kal­kar­sı­nız 20 ki­şi, yok­la­ma is­ter­si­niz.

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Tak­dir yet­ki­si sı­nır­sız de­ğil. Tak­dir yet­ki­si var. Tak­dir yet­ki­si böy­le kul­la­nıl­maz. Baş­kan keyfî ve so­rum­suz dav­ra­na­maz.

BAŞ­KAN - Sa­yın Ka­cır, siz ko­nu­nu­za ge­lin lüt­fen. O be­nim tak­di­rim. Siz lüt­fen ko­nu­nu­za ge­lin.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, siz de mü­da­ha­le et­me­yin.

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Sa­yın Baş­kan yap­tı­ğı yan­lış­lı­ğın far­kın­da.

BAŞ­KAN - Efen­dim, Sa­yın Kart, siz, bu beş se­ne içe­ri­sin­de -biz mes­lek­ta­şız- şu ka­na­at siz­de var: "Ben her şe­yi da­ha iyi bi­li­rim."

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Ha­yır, ha­yır, öy­le de­ğil. Ben had­di­mi bi­li­rim. Ben so­rum­lu­lu­ğu­mu bi­li­rim.

BAŞ­KAN - Siz­den da­ha iyi bi­len­ler var. Lüt­fen, bu an­la­yış içe­ri­sin­de ol­ma­yın; çün­kü, biz, otur­du­ğu­muz yer­ler dı­şın­da ha­ya­tı­mız bo­yun­ca dost ola­ca­ğız, el sı­kı­şa­ca­ğız.

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Ben so­rum­lu­lu­ğu­mu bi­li­yo­rum. Sa­de­ce gö­re­vi­ni­zi ha­tır­la­tı­yo­rum.

BAŞ­KAN - Lüt­fen, ma­kam­da otu­ran­la­rın ka­na­at ve tak­dir­le­ri­ni de­ği­şik yo­rum­la­ma­yın. Bu­ra­ya siz de otu­ra­bi­lir­si­niz. Lüt­fen, bu ko­nu­la­rı da­ha faz­la tar­tış­ma­ya aç­ma­ya­lım.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, ya­ni, bu­ra­da san­ki ye­ni bir uy­gu­la­ma ya­pı­lı­yor­muş­ça­sı­na bu­nu gün­de­me ge­tir­me­nin abes­le iş­ti­gal ol­du­ğu­nu ifa­de et­mek is­ti­yo­rum. El­bet­te ki hak­kı­nız var, yet­ki­niz var, oy­la­ma­ya ge­çil­di­ğin­de 20 ki­şi aya­ğa kal­kar­sı­nız, yok­la­ma is­ter­si­niz, yok­la­ma -var­sa oy­la­ma- ya­pı­lır.

BAŞ­KAN - Sa­yın Ka­cır, ba­kın, İç Tü­zük'ü ko­nuş­mu­yo­ruz. Siz ko­nu­nu­zu ko­nu­şun, ri­ca edi­yo­rum.

MEH­MET KAR­TAL (Van) - Lis­te­de ye­ri­niz sağ­lam mı?

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Efen­dim, ko­nu­nun de­ta­yı­na, il­gi­li ka­nun­la­rı, ka­nun tek­lif­le­ri­ni, İç Tü­zük de­ği­şik­lik­le­ri­ni bu­ra­da gö­rü­şür­ken de­ta­ya gi­re­ce­ğiz. Söy­le­di­ği­niz bü­tün söz­le­rin ce­va­bı var, on­la­rı da ora­da ve­re­ce­ğiz. Va­kit kay­bet­me­mek için sö­zü faz­la uzat­mı­yo­rum.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.(AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Ka­cır.

Grup öne­ri­si­nin aley­hin­de ol­mak üze­re, Ada­na Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Uğur Ak­söz.

Sa­yın Ak­söz, bu­yu­run efen­dim. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

UĞUR AK­SÖZ (Ada­na) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; bi­raz ev­vel Sa­yın AKP tem­sil­ci­si­ni hay­ret­le ve ib­ret­le din­le­dim. Ar­ka­da­şı­mız di­yor ki: "Biz bu­ra­da ne­yi ko­nu­şu­yo­ruz? Ne­dir bu kar­ga­şa?" di­yor. Al­lah aş­kı­na ar­ka­daş­lar, bu ka­dar mil­let­ve­ki­li­yiz, han­gi­miz sa­bah kalk­tı­ğı­mız­da bu­gün Ge­nel Ku­rul­da ne gö­rü­şü­le­ce­ği­ni bi­li­yo­ruz? Vic­da­nı­nı­za so­run, ken­di­ni­ze so­run, han­gi­niz bi­li­yor­su­nuz? Her gün sa­bah­le­yin AKP yö­ne­ti­ci­le­ri bir Da­nış­ma Ku­ru­lu top­lu­yor­lar, ora­da akıl­la­rı­na esen şey­le­ri ge­ti­ri­yor­lar bu­ra­ya ve biz bu­nu ko­nu­şu­yo­ruz. Böy­le mi ol­ma­lıy­dı bu Mec­lis? Bu Mec­lis böy­le mi ol­ma­lıy­dı?

Ba­kın "İs­tan­bul İs­tan­bul ola­lı gör­me­di böy­le ke­der." di­ye bir şar­kı var ya, bu Mec­lis Mec­lis ola­lı böy­le ik­ti­dar gör­me­di. Gör­me­di, çün­kü hiç­bir mil­let­ve­ki­li­miz bu­gün ne gö­rü­şü­le­ce­ği­ni dün­den bil­mi­yor, siz de bil­mi­yor­su­nuz. Sa­de­ce, Grup Baş­kan Ve­kil­le­ri ge­li­yor, akıl­la­rı­na ilk ese­ni… Ha­ni, il­kel ka­bi­le­ler­de olur bu ya­hu! Sa­bah­le­yin Kı­zıl­de­ri­li Re­isi Otu­ran Bo­ğa kal­kar, "Bu­gün şu­ra­ya gi­de­ce­ğiz." der. O, Kı­zıl­de­ri­li ka­bi­le­le­rin­de olur. Bu Mec­lis­te bu ka­dar cid­di­yet­siz­lik olur mu ar­ka­daş­lar? (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Sa­bah ge­li­yo­ruz, "Şu­nu gö­rü­şe­ce­ğiz." Dün gel­dik, "Bu­nu gö­rü­şe­ce­ğiz."

Hâlbu­ki, ba­kın ar­ka­daş­lar, bu Mec­lis yıl­lar­dır şöy­le ça­lış­tı, Mus­ta­fa Ke­mal'den be­ri böy­le ça­lış­tı: Bir haf­ta ev­vel­den, gö­rü­şü­le­cek ko­nu­lar bas­tı­rı­la­rak mil­let­ve­kil­le­ri­ne da­ğı­tı­lır. Hat­ta, bu Mec­lis­ten ma­aş alan da­nış­man­la­ra gö­rev ve­ri­lir. Mil­let­ve­kil­le­ri­ne bri­fing ve­rir­ler, bil­gi ve­rir­ler; mil­let­ve­kil­le­ri ça­lı­şır, okur, ga­ze­te­le­ri okur, ma­ka­le­le­ri okur. Bu­ra­ya ne­yin gö­rü­şü­le­ce­ği­ni bi­le­rek ge­lir. Onun adı mil­let­ve­kil­li­ği. Bu­nun adı ne? Bu­nun adı ne? Bi­zim yap­tı­ğı­mı­zın adı ne?

MEH­MET KAR­TAL (Van) - Ka­pı kul­lu­ğu!

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) - Mil­let­ve­kil­li­ği.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Bu, mil­let­ve­kil­li­ği de­ğil.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) - Mil­let­ve­kil­li­ği.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - De­ğil Ünal Bey, de­ğil. Çık­mış­sın bu­ra­ya, di­yor­sun ki Ünal Bey: "Biz bu­ra­da ne­yi ko­nu­şu­yo­ruz?" Pe­ki, bu­nu gün­de­me biz mi ge­tir­dik? Siz tim­sah bi­lir mi­si­niz, tim­sah? Tim­sah gü­cü­ne gü­ve­ne­rek ge­lir, avı­nı yer, on­dan son­ra "Ya, ne ol­du?" di­ye ağ­la­ma­ya baş­lar, bu­na "tim­sa­hın göz yaş­la­rı" der­ler. Siz bu­nu ya­pı­yor­su­nuz. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Siz bu­ra­ya, gün­de­me saç­ma sa­pan şey­le­ri ge­ti­ri­yor­su­nuz.

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Ayıp, ayıp! Öy­le de­me! Saç­ma sa­pan olur mu?

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - On­dan son­ra di­yor­su­nuz ki: "Ya, biz bu­ra­da ne­yi ko­nu­şu­yo­ruz?" İyi de ar­ka­daş­lar, bu­nu biz mi ge­tir­dik, bu ka­dar kar­ma­şa­yı biz mi ya­rat­tık? Bu­nu hem ya­ra­tıp hem şikâye­te hak­kı­nız var mı?

Ba­kın, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ben şim­di si­ze bu­ra­dan so­ru­yo­rum: Ba­kın, AKP çok kö­tü yö­ne­ti­li­yor. Ba­na kı­zı­yor mu­su­nuz? Kız­mı­yor­su­nuz, de­ğil mi?

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) - Ka­le al­mı­yo­ruz.

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Sen ken­di­ne bak.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Söy­lü­yo­rum, çok kö­tü yö­ne­ti­li­yor. İti­raz mı edi­yor­su­nuz?

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Ken­di par­ti­ne bak!

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) - Ka­le al­mı­yo­ruz.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Çok kö­tü yö­ne­ti­li­yor. İti­raz mı edi­yor­su­nuz?

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) - Ka­le al­mı­yo­ruz.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Pe­ki, pe­ki. Bu ka­dar ba­ğır­dı­nız ya, şim­di mah­cup ola­cak­sı­nız. Bu­nu ben söy­le­mi­yo­rum ki. Ab­dül­la­tif Şe­ner söy­lü­yor!

MAH­MUT UĞUR ÇE­TİN (Niğ­de) - Ki­me söy­lü­yor?

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Baş­ba­kan Yar­dım­cı­nız söy­lü­yor! Ben söy­le­mi­yo­rum, ben.

AY­HAN ZEY­NEP TE­KİN BÖ­RÜ (Ada­na) - Uğur Bey…

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Zey­nep, sen sus! Sen hem­şeh­rim­sin, sen sus!

AY­HAN ZEY­NEP TE­KİN BÖ­RÜ (Ada­na) - Ni­ye su­sa­yım ca­nım!

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ba­kın, si­zin par­ti­nin Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı Ab­dül­la­tif Şe­ner di­yor ki: "Bu par­ti çok kö­tü yö­ne­ti­li­yor." Bun­dan hiç mi ders al­mı­yor­su­nuz? Hiç dü­şün­me­di­niz mi bir Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı ni­ye böy­le de­sin? Hiç dü­şün­me­di­niz mi?

MAH­MUT UĞUR ÇE­TİN (Niğ­de) - Ne ala­ka­sı var ya!

BAŞ­KAN - Sa­yın Ak­söz, bir da­ki­ka­nı­zı ri­ca ede­bi­lir mi­yim.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Bu­yu­run efen­dim.

BAŞ­KAN - Efen­dim, siz çok tec­rü­be­li bir si­ya­set­çi­si­niz, kür­sü­ye hâkim­si­niz, ama kar­şı­lık­lı ko­nuş­mak di­ye bir an­la­yı­şı­mız yok. Yal­nız, ay­nı za­man­da…

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Pe­ki Sa­yın Baş­kan, ta­mam.

BAŞ­KAN - Mü­sa­ade edin, sa­de­ce si­ze de­ğil.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, böy­le bir usul yok. Ne ha­tip si­ze kar­şı­lık­lı bir şey söy­le­me­li ne si­zin de ce­vap ver­me­niz ge­re­kir. Bel­li­dir söz al­dı­ğı ko­nu, onu an­la­ta­cak Ge­nel Ku­ru­la; be­ğe­ni­riz be­ğen­me­yiz, say­gı du­ya­ca­ğız.

Bu­yu­run efen­dim.

MEH­MET EMİN TU­TAN (Bur­sa) - Mo­ğol­tay'ı söy­le! Onu da söy­le!

BAŞ­KAN - Efen­dim, lüt­fen mü­da­ha­le et­me­yin.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ba­kın, siz is­te­di­ği­niz ka­dar ba­ğı­rın, or­ta­da bir ger­çek du­ru­yor. Ya­ni, siz "Dün­ya dön­mü­yor" der­se­niz dün­ya du­ra­cak mı? Dün­ya dö­nü­yor.

MAH­MUT UĞUR ÇE­TİN (Niğ­de) - Ko­nu­ya gel! Ünal Bey'e kı­zı­yor­dun. Bu­nun ne ala­ka­sı var!

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Siz ne der­se­niz de­yin, Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı "Bu par­ti kö­tü yö­ne­ti­li­yor." de­miş­se…

AB­DUL­LAH ER­DEM CAN­Tİ­MUR (Kü­tah­ya) - Ko­nu­ya geç!

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Ba­kın, bir Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı "Ben aday bi­le ol­mu­yo­rum" de­miş­se, he­pi­ni­zin üç sa­at dü­şün­me­niz la­zım, dü­şün­me­niz la­zım. Ne­ler olu­yor?

AB­DUL­LAH ER­DEM CAN­Tİ­MUR (Kü­tah­ya) - Baş­ka­nım, ko­nu­ya geç­sin.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Bu ka­dar… Bi­tir­dim.

BAŞ­KAN - Sa­yın Ak­söz… Sa­yın Ak­söz, ona gir­me­ye­lim lüt­fen.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Pe­ki.

BAŞ­KAN - Her par­ti­de aday ol­ma­yan ola­bi­lir.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Doğ­ru.

Baş­ka bir ko­nu­ya ge­li­yo­rum de­ğer­li ar­ka­daş­lar: Şim­di, bu­ra­da, ba­kın, Ana­va­tan Par­ti­si Gru­bu yok. Bu Ana­va­tan Par­ti­si şu an­da ku­rul­tay ya­pı­yor. Bu Ana­va­tan Par­ti­si iki gün ev­vel si­zin ha­ya­tı­nı­zı kur­tar­dı. Si­ze des­tek ver­me­sey­di, o pa­ket geç­me­ye­cek­ti. On­la­rı hem kan­dır­dı­nız "re­fe­ran­dum ge­tir­me­ye­ce­ğim" di­ye hem al­dat­tı­nız hem de on­la­rın ku­rul­ta­yı­na bi­le say­gı gös­ter­me­di­niz.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - DSP'yle an­laş­tı­nız mı?

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - On­lar yok­ken Ge­nel Ku­ru­lu yi­ne top­la­dı­nız.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - DSP'yle an­laş­tı­nız mı?

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Bir top­lum­sal ne­za­ket var­dır. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Ku­rul­ta­yı olan par­ti, o gün ku­rul­ta­yı var­sa, Ge­nel Ku­rul top­la­nır, o gün ka­rar alır, ka­pa­tır ve o ar­ka­daş­la­ra bir say­gı gös­te­rir. Onu bi­le yap­ma­dı­nız.

Ba­kın, bu­gün­kü ga­ze­te­le­ri oku­du­nuz mu? Hep­sin­de ne ya­zı­yor, bi­li­yor mu­su­nuz? "Gel de bu AKP'ye gü­ven!" di­yor. Man­şet: "Gel de bu AKP'ye gü­ven!" Ni­ye? Hem Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı­nın be­ya­nın­dan hem Ana­va­ta­na yap­tı­ğı­nız­dan do­la­yı. Bu be­ni di­rekt il­gi­len­dir­mez, ama…

AB­DUL­LAH ER­DEM CAN­Tİ­MUR (Kü­tah­ya) - Han­gi ga­ze­te?

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Efen­dim, Gü­neş ga­ze­te­si­ni alır­sı­nız, man­şe­tin­de "Gel de bu AKP'ye gü­ven!" di­yor.

AB­DUL­LAH ER­DEM CAN­Tİ­MUR (Kü­tah­ya) - Gü­neş ga­ze­te­si mi?

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Ba­kı­nız, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, si­ya­set­te gü­ven çok önem­li­dir, ve­ri­len söz çok önem­li­dir, çok önem­li­dir söz.

FA­RUK AN­BAR­CI­OĞ­LU (Bur­sa) - Kaç ki­şi gir­di ön se­çi­me?

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - İn­sa­nı in­san ya­pan söz­dür. Söz tu­tul­ma­mış­sa, ar­tık o ki­şi­ye ve o par­ti­ye gü­ve­nil­mez. Bu­nu da ge­çi­yo­ruz.

Şim­di ge­le­lim ko­nu­mu­za: De­ğer­li ar­ka­daş­lar…

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Kaç par­ti de­ğiş­tir­din bu­gü­ne ka­dar?

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ba­kın, şu­ra­da bir gü­nü­nüz kal­dı, ya­rın lis­te­ler ilan edi­le­cek. Bu laf at­tı­ğı­nı­za da piş­man ola­cak­sı­nız, ku­lis­te ba­na ge­lip "Ya, Uğur Bey hak­lıy­mış­sın." di­ye­cek­si­niz. Ben bun­la­rı çok ya­şa­dım.

AB­DUL­LAH ER­DEM CAN­Tİ­MUR (Kü­tah­ya) - Bu se­çim­de han­gi par­ti­ye ge­çe­cek­sin?

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Ge­çi­niz bun­la­rı, bun­la­rı ge­çi­niz.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) - Sa­yın Baş­kan, be­ni ko­nu­ya da­vet edi­yor­du­nuz, Sa­yın Ha­ti­bi de ko­nu­ya da­vet et­se­niz.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Şim­di, ba­kın, bir şey söy­lü­yo­rum: De­ğer­li ar­ka­daş­lar, hu­kuk­ta bir ku­ral var­dır, bir de is­tis­na var­dır. Ku­ral şu­dur: Ge­len ya­sa ta­sa­rı ve tek­lif­le­ri bu­ra­da, ko­mis­yon­lar­da ve Ge­nel Ku­rul­da kırk se­kiz sa­at geç­me­den gö­rü­şül­mez. O kırk se­kiz sa­at ne­den ko­nul­muş­tur? Mil­let­ve­kil­le­ri iki gün dü­şün­sün, ta­şın­sın, araş­tır­sın di­ye. Bu bir ku­ral­dır. Pe­ki, bu­nun is­tis­na­sı ne? is­tis­na­sı ne? İs­tis­na­sı şu­dur: Çok acil, mem­le­ke­ti çok ya­kın­dan il­gi­len­di­ren çok de­rin ko­nu­lar var­sa, bu kırk se­kiz sa­at kal­dı­rı­lır.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) - Ay­nı bun­lar gi­bi.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Evet, şim­di, siz ne ya­pı­yor­su­nuz? Bur­han Ku­zu Ho­cam bu­nu çok iyi bi­lir. Bu hu­ku­kun ana pren­si­bi­dir. Bu çok is­tis­na­en kul­la­nı­lır. Pe­ki, siz ne yap­tı­nız, AKP Gru­bu? Kırk se­kiz sa­ati kal­dır­ma­yı ku­ral hâli­ne ge­tir­di­niz. Her ya­sa­da bu­nu uy­gu­lu­yor­su­nuz, her ya­sa­da bu­nu uy­gu­lu­yor­su­nuz. Ül­ke­nin re­ji­mi­ni il­gi­len­di­ren Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ğin­de de bu­nu uy­gu­lu­yor­su­nuz, şim­di önü­mü­ze ge­tir­di­ği­niz ge­ne bu. Bu ne? Re­fe­ran­dum ya­sa­sı, kırk se­kiz sa­at geç­me­den uy­gu­lan­sın…

Pe­ki, ba­kın, ar­ka­daş­lar, de­min Ünal Bey de­di ki: "Bu ne kar­ga­şa? Ne­yi ko­nu­şu­yo­ruz?" Ya­hu, bu kar­ga­şa­yı siz ya­ra­tı­yor­su­nuz. Bir yan­dan Ana­ya­sa pa­ke­ti Cum­hur­baş­ka­nın­da, bir yan­dan biz bu­nu Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne gö­tü­rü­yo­ruz, -her şey or­ta­da- bir yan­dan siz re­fe­ran­dum ya­sa­sı­nı ge­ti­ri­yor­su­nuz, sü­re­le­ri kı­sal­tı­yor­su­nuz ve bu sü­re­le­ri kı­sal­tır­ken bir şe­yi unu­tu­yor­su­nuz: Bu sü­re­le­re gö­re yü­rür­lük ta­ri­hi koy­ma­nız ge­re­kir­ken, bu ya­sa ta­sa­rı­sı­nın so­nu­na de­miş­si­niz ki: "Bu re­fe­ran­dum ya­sa­sı ya­yın­lan­dı­ğı ta­rih­te yü­rür­lü­ğe gi­rer." Bu ya­rın ya­yın­lan­sa, o pa­ket ora­da, öbü­rü ora­da, bu yü­rür­lü­ğe gir­di… Ba­kın, ar­ka­daş­lar, bü­tün sü­re­ler bir­bi­ri­ne gi­ri­yor. Tam bir ka­os, tam bir kar­ma­şa. Bü­tün bu kar­ma­şa­la­ra 4 Ha­zi­ran­da­ki lis­te­le­ri de ek­le­yin, tam bir kar­ma­şa.

Pe­ki, bir ik­ti­dar gru­bu, şu ko­ca grup böy­le kar­ma­şa mı yap­ma­lıy­dı; yok­sa, bi­zim grup­la otu­rup "Ar­ka­daş­lar, mem­le­ke­tin şu şu ya­sa­la­ra ih­ti­ya­cı var. Otu­ra­lım, şu­nu şöy­le gö­rü­şe­lim, bu­nu böy­le ya­pa­lım." mı de­me­liy­di?

Ba­kın, bir ör­nek ve­ri­yo­rum: De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ba­kın, bu­gü­ne ka­dar bu Mec­lis Cum­hur­baş­ka­nı­nı bu ya­sa­lar­la tı­kır tı­kır seç­ti. İlk de­fa se­çe­me­di, çün­kü…

ALİ RI­ZA ALA­BO­YUN (Ak­sa­ray) - Sa­ye­niz­de.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - …ilk de­fa 360'a ya­kın mil­let­ve­ki­li olan dev bir grup var, çok güç­lü bir grup var... Ama, ön­ce­ki Cum­hur­baş­ka­nı­mız Sü­ley­man De­mi­rel ne de­di, ha­tır­lı­yor mu­su­nuz? "Bü­yük grup­la­rı yö­net­mek çok zor­dur." de­di.

SO­NER AK­SOY (Kü­tah­ya) - Ya­nıl­mış… Ya­nıl­mış…

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - Yö­ne­te­me­di­niz… Yö­ne­te­me­di­niz… Yö­ne­te­me­di­ği­niz gi­bi, ül­ke­yi de yö­ne­te­me­di­niz, kriz­le­ri de yö­ne­te­me­di­niz, hiç­bir şe­yi yö­ne­te­me­di­niz. Ba­kın, ar­ka­daş­lar, yö­ne­te­me­di­niz.

Ben, si­ze, son ola­rak… Bu son ko­nuş­ma­mız herhâlde, ya­rın Mec­lis ka­pa­na­cak di­ye umu­yo­rum, ta­bii si­zin grup baş­kan ve­kil­le­ri ya­rın sa­bah uya­nıp Mec­li­se de­vam de­mez­ler­se, akıl­la­rı­na ilk ge­le­ni ya­pı­yor­lar. Ya­rın ka­pa­na­ca­ğı­nı var­sa­ya­rak si­ze kü­çü­cük bir Te­mel fık­ra­sı söy­le­ye­ce­ğim: Te­mel ile Dur­sun yol­da gi­di­yor­muş…

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Te­mel'e ha­ka­ret yap­ma.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - …Dur­sun muz ka­bu­ğu­na ba­sıp düş­müş, ka­fa­yı ye­re vur­muş. Kalk­mış­lar yo­la de­vam et­miş­ler.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Te­mel'e ha­ka­ret et­me.

UĞUR AK­SÖZ (De­vam­la) - İle­ri­de bir muz ka­bu­ğu da­ha gör­müş­ler, Dur­sun de­miş ki: "Aa, bak ora­da da muz ka­bu­ğu var." Te­mel de de­miş ki: "De­se­ne bi­raz son­ra yi­ne dü­şe­ce­ğuz." Ge­ne dü­şe­cek­si­niz, ge­ne dü­şe­cek­si­niz.

Say­gı­lar su­nu­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­ruz Sa­yın Ak­söz.

Leh­te ol­mak üze­re Or­du Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Eyüp Fat­sa, bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

EYÜP FAT­SA (Or­du) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım; Grup öne­ri­mi­zin le­hin­de söz al­dım. Bu ve­si­ley­le Baş­kan­lık ma­ka­mı­nı ve Ge­nel Ku­ru­lu say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, öne­ri­miz kı­sa­ca, 1440 sı­ra sa­yı­lı An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li Ha­luk İpek ve 4 Mil­let­ve­ki­li Ar­ka­da­şı­nın, Ana­ya­sa De­ği­şik­lik­le­ri­nin Hal­ko­yu­na Su­nul­ma­sı ve yi­ne 1441 sı­ra sa­yı­lı Kas­ta­mo­nu Mil­let­ve­ki­li Hak­kı Köy­lü'nün, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si İç Tü­zü­ğü'nün 77'nci mad­de­sin­de bir de­ği­şik­lik ya­pıl­ma­sı­nı ih­ti­va edi­yor ve bu de­ği­şik­li­le­ri de kırk se­kiz bek­le­me­den Ge­nel Ku­rul gün­de­mi­ne alın­ma­sı­nı ta­lep edi­yor.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu ve­si­ley­le bu­ra­da ko­nu­şan ar­ka­daş­la­rı­mı­zı din­le­dik. Ben özel­lik­le ve ön­ce­lik­le bir iki hu­su­su siz­ler­le pay­laş­mak is­ti­yo­rum. Bu­ra­da yıl­lar­ca par­la­men­ter­lik yap­mış, ge­rek Mec­lis için­de ge­rek par­ti yö­ne­tim­le­rin­de ge­rek­se hükûmet­ler­de gö­rev yap­mış ar­ka­daş­la­rı­mız var. Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin bü­tün ça­lış­ma­la­rı say­gı­de­ğer­dir. Bu­ra­dan çı­kan ka­nun­la­rın, Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri­nin, ka­nun tek­lif­le­ri­nin ta­kip ede­ce­ği hu­ku­ki yol ve pro­se­dür de var­dır. El­bet­te ki, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nın ona­yı, şa­yet onay ol­maz­sa, ikin­ci gö­rüş­me­den son­ra Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın bu­nu Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne gö­tür­me­si ve­ya si­ya­si par­ti grup­la­rı­nın, çı­kan ka­nun­la­rı ve­ya de­ği­şik­lik­le­ri Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne gö­tür­me hak­la­rı var­dır. Bü­tün bu gö­rüş­me­ler bu pro­se­dür içe­ri­sin­de ya­pı­lır. Ama, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin ça­lış­ma­la­rı­nı abes­le iş­ti­gal gi­bi gör­mek, doğ­ru­su­nu is­ter­se­niz, bu Mec­li­sin yap­mış ol­du­ğu ya­sa­ma ça­lış­ma­la­rı­nı ha­fi­fe al­mak­tır. Da­ha ağı­rı­nı söy­le­mek, da­ha fark­lı şe­kil­de söy­le­mek is­te­mi­yo­rum, bu­nu ha­fi­fe al­mak­tır. Bu­ra­da ya­pı­lan her ça­lış­ma önem­li­dir. Ya­pı­lan ça­lış­ma­lar üze­rin­de, si­ya­si par­ti grup­la­rı­nın ve söz­cü­le­ri­nin fark­lı gö­rüş­le­ri ola­bi­lir, bu da say­gı­de­ğer­dir. Ay­nı şe­yi dü­şü­nü­yor ol­say­dık, ay­nı şey­le­re ina­nı­yor ol­say­dık ve dün­ya gö­rüş­le­ri­miz, si­ya­si gö­rüş­le­ri­miz ay­nı ol­say­dı, za­ten, fark­lı si­ya­si par­ti­le­re de ge­rek ol­maz, her­kes bir par­ti ça­tı­sı al­tın­da olur­du. Do­la­yı­sıy­la, bu­gün bi­zim yap­mış ol­du­ğu­muz ça­lış­ma­lar ve uy­gu­la­ma­lar, geç­miş­te bu Mec­li­sin uy­gu­la­dı­ğı, uy­gu­la­ma­sı var olan ve sık sık da baş­vu­ru­lan bir yön­tem­dir. "Efen­dim, böy­le lü­zum­suz ka­nun­lar" ifa­de­si­ni de doğ­ru­su­nu is­ter­se­niz çok ya­dır­ga­dım.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Mec­li­si­mi­zin gün­de­min­de, dün, tü­mü üze­rin­de gö­rüş­me­le­ri­ni ta­mam­la­dık, po­lis va­zi­fe ve sa­la­hi­yet­le­riy­le ala­ka­lı önem­li bir dü­zen­le­me var. Efen­dim, bu Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­nin hal­ko­yu­na su­nul­ma­sı… Ar­ka­daş­lar di­yor­lar ki: "Siz iş­te bir kao­tik or­tam ya­ra­tı­yor­su­nuz. Siz sis­te­mi bo­zu­yor­su­nuz. Siz re­ji­min te­mel­le­riy­le oy­nu­yor­su­nuz."

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ba­kın, bu Mec­lis, Ana­ya­sa'nın ba­zı mad­de­le­riy­le, özel­lik­le Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­miy­le ala­ka­lı çok önem­li bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği yap­mış­tır ve iki se­fer gö­rü­şe­rek, ye­ter­li ço­ğun­lu­ğu da bu­la­rak Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­den bu­nu ge­çir­miş­tir. Bu çok önem­li­dir. Bu, Mec­li­sin ka­rar­lı­lı­ğı­nın; bu, Mec­li­sin tu­tar­lı­lı­ğı­nın; bu, Mec­li­sin gün­de­mi­ne olan hâki­mi­ye­ti­nin gö­rül­me­si ve bi­lin­me­si açı­sın­dan çok önem­li­dir. Bu­nu ha­fi­fe al­mak, doğ­ru­su­nu is­ter­se­niz çok şık de­ğil­dir, çok doğ­ru de­ğil­dir.

Efen­dim, ni­ye bu­ra­ya gel­dik? Ni­ye böy­le bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği yap­mak mec­bu­ri­ye­tin­de kal­dık? Şim­di, biz­de, Ana­do­lu'da bir söz var­dır: "Hem suç­lu hem güç­lü." di­ye.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu­ra­ya biz gel­me­dik. Yan­lış uy­gu­la­ma­lar ve ya­pı­lan bir­ta­kım yan­lış­la­rın so­nu­cun­da biz bu­ra­ya gel­dik. Hiç kim­se bo­şu­na ve na­fi­le gay­ret­le­rin içe­ri­si­ne gir­me­sin. Bak, si­ya­set­te ne yap­tı­ğın de­ğil, ne söy­le­di­ğin de­ğil; yap­tı­ğı­nın ve söy­le­di­ği­nin ka­mu­oyu ta­ra­fın­dan na­sıl al­gı­lan­dı­ğı, na­sıl okun­du­ğu önem­li­dir. Ben mu­ha­le­fet­te­ki ar­ka­daş­la­ra, mu­ha­le­fet söz­cü­le­ri­ne sor­mak is­ti­yo­rum: Ya, siz Al­lah aş­kı­na, bu­ra­da ya­pı­lan­la­rı, bu ya­şa­dı­ğı­mız sü­re­ci, bu sü­reç­le il­gi­li ka­mu­oyu­nun al­gı­la­ma­sı­nı hiç zah­met edip bir ka­mu­oyu­na, va­tan­daş­la­rı­mı­za, in­san­la­rı­mı­za bir so­ru­yor mu­su­nuz? So­ru­yor mu­su­nuz? Do­la­yı­sıy­la, ne sis­tem­le oy­na­yan ne re­jim­le oy­na­yan ne de Tür­ki­ye'de bir ka­os ve kao­tik or­tam mey­da­na ge­tir­me­ye yö­ne­lik bir gay­ret or­ta­da yok­tur. Bu­ra­ya ne se­bep­le, han­gi şart­lar­la gel­di­ği­mi­zi aziz mil­le­ti­miz de çok iyi bil­mek­te­dir. Sis­tem tı­kan­mış­tır. Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si, ge­li­nen bu so­nuç­la, sa­de­ce Cum­hur­baş­ka­nı­nı de­ğil, ay­nı za­man­da Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­ka­nı­nı da se­çe­mez hâle gel­miş­tir. Bu­nun so­rum­lu­su biz de­ği­liz. Bu sü­re­cin so­rum­lu­su biz de­ği­liz. Bu sü­reç­te on­lar­ca Mec­lis Baş­ka­nı se­çil­di, 3 ta­ne Cum­hur­baş­ka­nı se­çil­di. Biz ye­ni bir şey icat et­me­dik, ye­ni bir ya­sa, ye­ni bir dü­zen­le­me, ye­ni bir uy­gu­la­ma mey­da­na ge­tir­me­dik. Biz, var olan, 82'den be­ri uy­gu­la­nan uy­gu­la­ma­la­rı, ay­nı pro­se­dü­rü, ya­sal ve ana­ya­sal çer­çe­ve­de iş­let­mek is­te­dik, ama, gör­dük ki, ana­ya­sal ve ya­sal çer­çe­ve­de iş­le­yen pro­se­dür ve sü­re­ce iti­ra­zı olan­lar, bun­dan ra­hat­sız olan­lar var. Sis­tem tı­kan­mış­tır. Bu­ra­sı Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­dir. Tı­ka­nan sis­te­min önü­nü aç­mak, bu sü­re­cin önü­nü aç­mak ve ra­hat­lat­mak, bu ka­os­tan, bun­dan… Ka­os­tan bah­se­de­cek­sek, ka­os bu­dur, kao­tik or­tam bu­dur. Tür­ki­ye'nin önü­nü aç­mak, bu Mec­li­sin gö­re­vi­dir, Mec­lis de gö­re­vi­ni yap­mak­ta­dır, ik­ti­dar par­ti­si de so­rum­lu­lu­ğu­nun ge­re­ği­ni yap­mak­ta­dır. Bu­ra­da yan­lış an­la­şı­la­cak bir şey de yok­tur, bu­ra­da fark­lı mec­ra­la­ra çe­ki­le­cek bir an­la­yış da yok­tur. O ki Mec­lis gö­re­vi­ni ya­pa­maz hâle gel­miş­tir, öy­ley­se, sı­kın­tı­la­rı, Mec­li­se de bu ira­de­yi ve yet­ki­yi ve­ren, meş­ru­iye­tin yegâne kay­na­ğı ve te­me­li olan hal­ka gö­tür­mek­tir, bi­zim yap­tı­ğı­mız da bu­dur.

Efen­dim, dün de bu­gün de söy­len­di; na­sıl­sa bu sü­reç iş­le­me­ye­cek, na­sıl­sa biz ye­ni­den Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne git­tik, na­sıl­sa Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız bu­nu onay­la­ma­ya­cak ve­ya hal­ko­yu­na gö­tür­me­ye­cek gi­bi ifa­de­ler de, doğ­ru­su­nu is­ter­se­niz, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın da Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin de gö­rev ve so­rum­lu­luk­la­rı­na, yet­ki­le­ri­ne bu­ra­da mü­da­ha­le­dir. Ka­rar­la­rı­nı ve­rir­ler, gö­rü­rüz.

Efen­dim, ge­tir­di­ği­miz şey şu­dur: "Bi­zim yü­rür­lük­te­ki ya­sa­ya gö­re, eğer re­fe­ran­du­ma gi­de­cek­se bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği, yüz yir­mi gü­nü ta­kip eden ilk pa­zar gü­nü ya­pı­lır re­fe­ran­dum, hal­koy­la­ma­sı." di­yor. Biz de di­yo­ruz ki: Bu de­ğiş­ti­ri­len, de­ği­şik­lik ya­pı­lan Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ğiy­le il­gi­li, eğer şa­yet bir re­fe­ran­dum sü­re­ci iş­le­ye­cek­se, bu­ra­da­ki yüz yir­mi gün­lük sü­reç kırk beş gü­ne in­di­ril­mek su­re­tiy­le, onu ta­kip eden ilk pa­zar gü­nü ya­pı­lır.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, bi­ti­ri­yo­rum.

Efen­dim, bu­ra­da yan­lış olan ne? Eğer bu­nu yap­ma­ya­cak idiy­sek, ye­di se­ne son­ra­sı için se­çi­le­cek bir Cum­hur­baş­ka­nıy­la ala­ka­lı Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­nin ne an­la­mı olur­du? An­lam­sız­lık, an­la­şıl­maz olan, eğer bu re­fe­ran­dum ya­sa­sı­nı ge­tir­me­miş ol­say­dık, an­la­şıl­maz olan bu olur­du, doğ­ru ol­ma­yan bu olur­du. Ya­pı­lan Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­ne pa­ra­lel ola­rak o sü­re­ci ça­lış­tı­ra­cak bir ya­sal dü­zen­le­me ya­pı­yo­ruz. Bu­ra­da ra­hat­sız ola­cak, bun­dan yan­lış an­la­şı­la­cak bir ko­nu, ben, doğ­ru­su­nu is­ter­se­niz, gör­mü­yo­rum.

Bir di­ğer ko­nu da, İç Tü­zük'ün 77'nci mad­de­sin­de bir de­ği­şik­lik ya­pı­yo­ruz. Kı­sa­ca, İç Tü­zük'ün 77'nci mad­de­sin­de­ki uy­gu­la­ma­ya bak­tı­ğı­mız­da -bu­ra­dan met­ni oku­mak is­te­mi­yo­rum- özel­lik­le Mec­lis se­çi­me git­tik­ten son­ra, ya­ni, Par­la­men­to ye­ni­len­dik­ten son­ra, bir ön­ce­ki dö­nem­de­ki, ko­mis­yon­lar­da gö­rü­şül­müş, Ge­nel Ku­rul­da ba­sıl­mış ve sı­ra al­mış ka­nun­lar ka­dük ka­lı­yor­du, ya­ni, gün­dem­den dü­şü­yor­du.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Şu­nu ifa­de et­me­me mü­sa­ade edin Sa­yın Baş­kan…

Ta­bii, bu ka­nun­lar­da bü­yük emek­ler var, bu ka­nun­lar­da ge­ce gün­düz har­can­mış emek ve me­sai var.

Ba­kın, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, me­se­la, bi­zim Türk Ti­ca­ret Ka­nu­nu'muz 1.535 mad­de­dir. Alt ko­mis­yon­lar­da, üst ko­mis­yon­lar­da, ik­ti­da­rıy­la mu­ha­le­fe­tiy­le an­la­şa­rak, uz­la­şa­rak çı­kar­tıl­mış bir ka­nun­dur. İs­ti­yo­ruz ki, ye­ni şe­kil­le­nen Par­la­men­to ve hükûmet, bu tür bü­yük ka­nun­la­rı, ya­ni çok emek har­can­mış, çok me­sai har­can­mış ka­nun­la­rı, eğer is­ti­yor­sa, ka­dük kal­ma­dan Ge­nel Ku­rul­da gün­de­mi­ne alıp gö­rü­şe­bil­sin. Ar­zu edi­yor­sa -bu­ra­da bir ic­bar da yok- is­ti­yor­sa gö­rü­şür. Ya­ni, ye­ni­den üç ay­lık, al­tı ay­lık, bir yıl­lık sü­re­le­ri kul­lan­mak su­re­tiy­le, bu­nu, ko­mis­yon­lar­da, alt ko­mis­yon­lar­da gö­rüş­me­sin, üze­rin­de mu­ta­ba­ka­ta va­rıl­mış olan bu ya­sa­la­rı, Ce­za Uyum Ya­sa­sı gi­bi, Kat Mül­ki­ye­ti Ka­nu­nu gi­bi önem­li ya­sa­la­rı -bu çer­çe­ve­de bak­tı­ğı­mız­da, mad­de sa­yı­sı iti­ba­rıy­la da, hem de ko­mis­yon­lar­da gö­rüş­me­le­rin­de önem­li me­sai ve za­man har­can­mış ka­nun­lar­dır- ye­ni yö­ne­tim, ye­ni hükûmet, ye­ni şe­kil­le­nen Par­la­men­to, is­ti­yo­ruz ki bun­la­rı gün­de­mi­ne alıp gö­rü­şe­bil­sin, ye­ni­den baş­tan baş­la­ma­sın.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Bu­na en­gel bir şey yok.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Ben, bu duy­gu ve dü­şün­ce­ler­le… Bun­lar bi­lin­me­yen ko­nu­lar de­ğil­dir, giz­li ka­pak­lı bir şey yok­tur. Dün ak­şam ko­mis­yon­lar­da bu ka­nun­lar gö­rü­şü­lür­ken, mu­ha­le­fe­te men­sup ar­ka­daş­la­rı­mız da o ko­mis­yon­da idi, sa­bah fa­lan ge­tir­me­dik önü­ne. Kim­se­nin önü­ne, sa­bah bu­ra­da, böy­le, hiç bil­me­dik­le­ri bir ko­nu­yu da ge­tir­me­dik. 

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Bi­zim önü­mü­ze ge­tir­di­niz.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Ben, Ge­nel Ku­ru­lun, grup öne­ri­mi­zin le­hin­de oy ve­re­ce­ği­ni dü­şü­nü­yor, he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Fat­sa.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si Gru­bu­nun İç Tü­zük'ün 19'un­cu mad­de­si­ne gö­re ver­miş ol­du­ğu öne­ri­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­miş­tir.

Şim­di, Baş­ba­kan­lı­ğın Ana­ya­sa'nın 82'nci mad­de­si­ne gö­re ve­ril­miş bir tez­ke­re­si var­dır, oku­tup oy­la­rı­nı­za su­na­ca­ğım.

Bu­yu­run.

III. - BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI

1.- Dev­let Ba­ka­nı Meh­met Ay­dın'ın Rus­ya Fe­de­ras­yo­nu'na yap­tı­ğı resmî zi­ya­re­te ka­tıl­ma­sı uy­gun gö­rü­len mil­let­ve­kil­le­ri­ne iliş­kin Baş­ba­kan­lık tez­ke­re­si (3/1299)

01/06/2007

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Dev­let Ba­ka­nı Prof. Dr. Meh­met Ay­dın'ın, Rus­ya Fe­de­ras­yo­nu Es­ki Dev­let Baş­ka­nı Bo­ris Yelt­sin'in ce­na­ze tö­re­ni­ne ka­tıl­mak üze­re bir he­yet­le bir­lik­te 25 Ni­san 2007 ta­ri­hin­de adı ge­çen Ül­ke'ye yap­tı­ğı res­mi zi­ya­re­te, ek­li lis­te­de ad­la­rı ya­zı­lı mil­let­ve­kil­le­ri­nin de iş­ti­rak et­me­si uy­gun gö­rül­müş ve bu ko­nu­da­ki Ba­kan­lar Ku­ru­lu Ka­ra­rı­nın su­re­ti ili­şik­te gön­de­ril­miş­tir.

Ana­ya­sa­nın 82 nci mad­de­si­ne gö­re ge­re­ği­ni arz ede­rim.

                                                                                                Re­cep Tay­yip Er­do­ğan

                                                                                                           Baş­ba­kan

                        LİS­TE

Mus­ta­fa Sa­id YA­ZI­CI­OĞ­LU      An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li

Mus­ta­fa ÖZ­YURT                     Bur­sa Mil­let­ve­ki­li

Ca­vit TO­RUN                            Di­yar­ba­kır Mil­let­ve­ki­li

BAŞ­KAN - Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­miş­tir.

Alı­nan ka­rar ge­re­ğin­ce gün­de­min "Ka­nun Ta­sa­rı Ve Tek­lif­le­riy­le Ko­mis­yon­lar­dan Ge­len Di­ğer İş­ler" kıs­mı­na ge­çi­yo­ruz.

 

V. - KA­NUN TA­SA­RI VE TEK­LİF­LE­Rİ İLE KO­MİS­YON­LAR­DAN

GE­LEN Dİ­ĞER İŞ­LER

1.- Ça­nak­ka­le Mil­let­ve­kil­le­ri Meh­met Da­niş ve İb­ra­him Köş­de­re'nin, Ge­li­bo­lu Ya­rı­ma­da­sı Ta­ri­hi Mil­li Par­kı Ka­nu­nu­na Ge­çi­ci Bir Mad­de Ek­len­me­si­ne Da­ir Ka­nun Tek­li­fi (Ka­mu İha­le Ka­nu­nu­na Ge­çi­ci Mad­de Ek­len­me­si­ne Da­ir Ka­nun Tek­li­fi) ile Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (2/212) (S. Sa­yı­sı: 305)

1'in­ci sı­ra­da yer alan ka­nun tek­li­fi­nin ge­ri alı­nan mad­de­le­riy­le il­gi­li ko­mis­yon ra­po­ru gel­me­di­ğin­den tek­li­fin gö­rüş­me­le­ri­ni er­te­li­yo­ruz.

2'nci sı­ra­da yer alan, Ba­zı Ka­mu Ala­cak­la­rı­nın Tah­sil ve Ter­ki­ni­ne İliş­kin Ka­nun Ta­sa­rı­sı ile Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru'nun gö­rüş­me­le­ri­ne kal­dı­ğı­mız yer­den de­vam ede­ce­ğiz.

2.- Ba­zı Ka­mu Ala­cak­la­rı­nın Tah­sil ve Ter­ki­ni­ne İliş­kin Ka­nun Ta­sa­rı­sı ile Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/1030) (S. Sa­yı­sı: 904)

BAŞ­KAN - Ko­mis­yon? Yok.

Er­te­len­miş­tir.

3'ün­cü sı­ra­da yer alan, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si Grup Baş­kan Ve­ki­li Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Fa­ruk Çe­lik'in, İmar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ve Ba­yın­dır­lık, İmar, Ulaş­tır­ma ve Tu­rizm ile Ada­let Ko­mis­yon­la­rı Ra­por­la­rı­nın gö­rüş­me­le­ri­ne kal­dı­ğı­mız yer­den de­vam ede­ce­ğiz.

3.- Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si Grup Baş­kan­ve­ki­li Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Fa­ruk Çe­lik'in, İmar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ve Ba­yın­dır­lık, İmar, Ulaş­tır­ma ve Tu­rizm ile Ada­let Ko­mis­yon­la­rı Ra­por­la­rı (2/820) (S. Sa­yı­sı: 1337)

BAŞ­KAN - Ko­mis­yon? Yok.

Er­te­len­miş­tir.

4'ün­cü sı­ra­da yer alan, Si­vas Mil­let­ve­ki­li Se­la­mi Uzun ve 3 Mil­let­ve­ki­li­nin; Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ve Ada­let Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru'nun gö­rüş­me­le­ri­ne kal­dı­ğı­mız yer­den de­vam ede­ce­ğiz.

4.- Si­vas Mil­let­ve­ki­li Se­la­mi Uzun ve 3 Mil­let­ve­ki­li­nin, Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ile Ada­let Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (2/1037) (S.Sa­yı­sı: 1437) (x)

BAŞ­KAN - Ko­mis­yon? Ye­rin­de

Hükûmet? Ye­rin­de.

Şim­di 1'in­ci mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

PO­LİS VA­Zİ­FE VE SALÂHİ­YET KA­NU­NUN­DA DE­Ğİ­ŞİK­LİK YA­PIL­MA­SI­NA

DA­İR KA­NUN TEK­Lİ­Fİ

MAD­DE 1- 4/7/1934 ta­rih­li ve 2559 sa­yı­lı Po­lis Va­zi­fe ve Salâhi­yet Ka­nu­nu­nun 4 ün­cü mad­de­sin­den son­ra gel­mek üze­re aşa­ğı­da­ki 4/A mad­de­si ek­len­miş­tir.

"Dur­dur­ma ve kim­lik sor­ma

MAD­DE 4/A- Po­lis, ki­şi­le­ri ve araç­la­rı;

a) Bir suç ve­ya ka­ba­ha­tin iş­len­me­si­ni ön­le­mek,

b) Suç iş­len­dik­ten son­ra ka­çan fa­il­le­rin ya­ka­lan­ma­sı­nı sağ­la­mak, iş­le­nen suç ve­ya ka­ba­hat­le­rin fa­il­le­ri­nin kim­lik­le­ri­ni tes­pit et­mek,

c) Hak­kın­da ya­ka­la­ma em­ri ya da zor­la ge­tir­me ka­ra­rı ve­ril­miş olan ki­şi­le­ri tes­pit et­mek,

ç) Ki­şi­le­rin ha­ya­tı, vü­cut bü­tün­lü­ğü ve­ya mal­var­lı­ğı ba­kı­mın­dan ya da top­lu­ma yö­ne­lik mev­cut ve­ya muh­te­mel bir teh­li­ke­yi ön­le­mek,

ama­cıy­la dur­du­ra­bi­lir.

(x) 1437 S. Sayılı Basmayazı 1/6/2007 tarihli 119'uncu Birleşim Tutanağı'na eklidir.

Dur­dur­ma yet­ki­si­nin kul­la­nı­la­bil­me­si için, po­li­sin tec­rü­be­si­ne ve için­de bu­lu­nu­lan du­rum­dan edin­di­ği iz­le­ni­me da­ya­nan ma­kul bir se­be­bin bu­lun­ma­sı ge­re­kir. Sü­rek­li­lik arz ede­cek, fi­ilî du­rum ve key­fi­lik oluş­tu­ra­cak şe­kil­de dur­dur­ma iş­le­mi ya­pı­la­maz.

Po­lis, dur­dur­du­ğu ki­şi­ye dur­dur­ma se­be­bi­ni bil­di­rir ve dur­dur­ma se­be­bi­ne iliş­kin so­ru­lar so­ra­bi­lir; kim­li­ği­ni ve­ya bu­lun­du­rul­ma­sı ge­rek­li di­ğer bel­ge­le­rin ib­raz edil­me­si­ni is­te­ye­bi­lir.

Dur­dur­ma sü­re­si, dur­dur­ma se­be­bi­ne esas teş­kil eden iş­le­min ger­çek­leş­ti­ril­me­si için zo­run­lu olan sü­re­den faz­la ola­maz.

Dur­dur­ma se­be­bi­nin or­ta­dan kalk­ma­sı ha­lin­de ki­şi­le­rin ve araç­la­rın ay­rıl­ma­la­rı­na izin ve­ri­lir.

Po­lis, dur­dur­du­ğu ki­şi üze­rin­de ve­ya ara­cın­da si­lah ve­ya teh­li­ke oluş­tu­ran di­ğer bir eş­ya­nın bu­lun­du­ğu hu­su­sun­da ye­ter­li şüp­he­nin var­lı­ğı ha­lin­de, ken­di­si­ne ve­ya baş­ka­la­rı­na za­rar ve­ril­me­si­ni ön­le­mek ama­cı­na yö­ne­lik ge­rek­li ted­bir­le­ri ala­bi­lir. An­cak bu amaç­la ki­şi­nin üze­rin­de­ki el­bi­se­nin çı­ka­rıl­ma­sı ve­ya ara­cın, dı­şa­rı­dan ba­kıl­dı­ğın­da içe­ri­si gö­rün­me­yen bö­lüm­le­ri­nin açıl­ma­sı is­te­ne­mez.

Bu Ka­nun ve di­ğer ka­nun­la­rın ver­di­ği gö­rev­le­rin ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si sı­ra­sın­da, po­lis ta­ra­fın­dan ge­rek­li iş­lem­ler için dur­du­ru­lan ki­şi­ler ve araç­lar­la il­gi­li hü­küm­ler sak­lı­dır.

Po­lis, gö­re­vi­ni ye­ri­ne ge­ti­rir­ken, ken­di­si­nin po­lis ol­du­ğu­nu be­lir­le­yen bel­ge­yi gös­ter­dik­ten son­ra, ki­şi­le­re kim­li­ği­ni so­ra­bi­lir. Bu ki­şi­le­re kim­li­ği­ni is­pat­la­ma­la­rı hu­su­sun­da ge­rek­li ko­lay­lık gös­te­ri­lir.

Po­lis, kim­lik sor­gu­la­ma­sı sü­re­sin­ce ki­şi­yi ve ara­cı bek­le­te­bi­lir.

Bel­ge­si­nin bu­lun­ma­ma­sı, açık­la­ma­da bu­lun­mak­tan ka­çın­ma­sı ve­ya ger­çe­ğe ay­kı­rı be­yan­da bu­lun­ma­sı do­la­yı­sıy­la ya da sa­ir su­ret­te kim­li­ği be­lir­le­ne­me­yen ki­şi tu­tu­la­rak du­rum­dan der­hal Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı ha­ber­dar edi­lir. Bu ki­şi, kim­li­ği açık bir şe­kil­de an­la­şı­lın­ca­ya ka­dar gö­zal­tı­na alı­nır ve ge­re­kir­se tu­tuk­la­nır. Gö­zal­tı­na ve tu­tuk­la­ma­ya ka­rar ver­me yet­ki­si ve usu­lü ba­kı­mın­dan 5271 sa­yı­lı Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır.

Ki­şi­nin kim­li­ği­nin be­lir­len­me­si du­ru­mun­da, bu ne­den­le gö­zal­tı­na alın­ma ve­ya tu­tuk­lan­ma ha­li­ne der­hal son ve­ri­lir.

Nü­fu­sa ka­yıt­lı ol­ma­dı­ğı için kim­li­ği tes­pit edi­le­me­yen ki­şi­le­rin nü­fu­sa ka­yıt­la­rı­nın te­mi­ni için ge­rek­li iş­lem­ler ya­pıl­dık­tan son­ra, 5 in­ci mad­de­ye gö­re fo­toğ­raf ve par­mak izi tes­pit edi­le­rek kay­da alı­nır.

Kim­li­ği tes­pit edi­le­me­yen ki­şi­nin ya­ban­cı ol­du­ğu­nun an­la­şıl­ma­sı ha­lin­de, 5682 sa­yı­lı Pa­sa­port Ka­nu­nu ve 5683 sa­yı­lı Ya­ban­cı­la­rın Tür­ki­ye'de İka­met ve Se­ya­hat­le­ri Hak­kın­da Ka­nun hü­küm­le­ri­ne gö­re iş­lem ya­pı­lır."

BAŞ­KAN - Mad­de üze­rin­de, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na ve şah­sı adı­na Art­vin Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Yük­sel Çor­ba­cı­oğ­lu. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

CHP GRU­BU ADI­NA YÜK­SEL ÇOR­BA­CI­OĞ­LU (Art­vin) - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

Sa­yın Baş­kan, yü­ce Mec­li­sin de­ğer­li üye­le­ri, he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Gö­rü­şül­mek­te olan ya­sa tek­li­fi­nin 1'in­ci mad­de­si üze­rin­de Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ve şah­sım adı­na söz al­dım.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ön­ce­lik­le, ben, si­ze, Av­ru­pa Po­lis Eti­ği Yö­net­me­li­ği'nin bir bö­lü­mü­nü oku­mak is­ti­yo­rum. Hu­kuk dev­le­ti­nin ge­çer­li ol­du­ğu de­mok­ra­tik bir top­lum­da, po­li­sin ana amaç­la­rı beş mad­de ha­lin­de dü­zen­len­miş:

"1) Top­lum­da, ka­mu­nun hu­zu­ru­nu, ka­mu dü­ze­ni­ni ve hu­ku­kun üs­tün­lü­ğü­nü sağ­la­mak.

2) Özel­lik­le Av­ru­pa İn­san Hak­la­rı Söz­leş­me­si'nde yer alan ki­şi­le­rin te­mel hak ve öz­gür­lük­le­ri­ni ko­ru­mak ve say­gı gös­ter­mek.

3) Su­çu ön­le­mek ve suç­la mü­ca­de­le et­mek.

4) Su­çu or­ta­ya çı­kar­mak.

5) Hal­ka yar­dım et­mek ve hal­kın hiz­me­tin­de ol­mak."

Bu amaç­lar, hu­kuk dev­le­tin­de gö­rev ya­pan tüm gü­ven­lik güç­le­ri­nin ama­cı ola­rak, Av­ru­pa Po­lis Eti­ği Yö­net­me­li­ği'nde yer al­mış­tır.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bi­zim ama­cı­mız, hu­kuk dev­le­ti ol­mak, hu­kuk dev­le­ti yo­lun­da ek­sik­le­ri­mi­zi gi­der­mek ve bu ama­ca hiz­met eden ka­nun­lar yap­mak. Ge­nel ola­rak, 2005 ve 2006 yıl­la­rın­da dü­zen­le­nen ve yü­rür­lü­ğe gi­ren Türk Ce­za Ka­nu­nu, Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu, Ce­za İn­faz Ka­nu­nu gi­bi ce­za hu­ku­ku ala­nı­nı dü­zen­le­yen tüm dü­zen­le­me­ler ile ki­şi hak ve öz­gür­lük­le­ri açı­sın­dan mev­cut­tan da­ha iyi dü­zen­le­me yap­tık. Baş­ka açı­dan ek­sik­le­ri­miz var, on­la­rı tar­tış­mı­yo­rum, o ko­nu­ya gir­mi­yo­rum; ama ki­şi hak ve öz­gür­lük­le­ri, de­mok­ra­tik­leş­me ve hu­kuk dev­le­ti yo­lun­da mev­cut du­rum­dan da­ha ile­ri dü­zen­le­me­ler yap­tık. Gö­zal­tı sü­re­le­ri, ya­ka­la­ma şart­la­rı, suç­lu­la­rın hak­la­rı, sa­vun­ma hak­la­rı, bu ko­nu­da çok ile­ri dü­zen­le­me­ler yap­tık. An­cak, bu dü­zen­le­me­le­ri yap­tık­tan son­ra -şim­di elim­de ta­rih­le­ri var, ay­rın­tı­ya gir­me­ye­ce­ğim- Türk Ce­za Ka­nu­nu'nda üç kez ye­ni­den dü­zen­le­me yap­tık, ye­ni­den ka­nun­lar çı­kar­dık, mev­cut te­mel ka­nun çık­tık­tan son­ra. Hat­ta bir ta­ne­si­ni yü­rür­lü­ğe gir­me­den ön­ce yap­tık.

Ce­za Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nu'nda iki kez de­ği­şik­lik yap­tık. Ce­za ve Gü­ven­lik Ted­bir­le­ri­nin İn­fa­zı Hak­kın­da Ka­nun'da da üç kez dü­zen­le­me yap­tık. Şim­di, bu dü­zen­le­me­le­rin hep­si elim­de, bun­la­ra bak­tı­ğı­mız­da, ne ya­zık ki, o atı­lan, ile­ri atı­lan o bü­yük adım­lar­dan kü­çük kü­çük ge­ri­ye adım­lar atıl­mış ol­du. Bu dü­zen­le­me­ler, hu­kuk dev­le­ti yo­lun­da ya­pı­lan te­mel dü­zen­le­me­ler­den ge­ri­ye adım atıl­mak şek­lin­de so­nuç do­ğur­muş­tur.

Çok il­ginç­tir, bu ge­ri­ye adım atış­lar­la il­gi­li, in­faz şart­la­rı­nın ağır­laş­ma­sı, sa­vun­ma hak­kı­nın kı­sıt­lan­ma­sı, avu­kat gö­rüş­me­le­ri, avu­ka­tın po­tan­si­yel suç­lu sa­yıl­ma­sı gi­bi bir yı­ğın dü­zen­le­me­ler var, ama, ara­da, bir si­ya­set­çi­mi­zi kur­ta­ran dü­zen­le­me de yap­tık. Onun in­fa­zı­nın ko­lay­laş­tı­rıl­ma­sı için dü­zen­le­me de yap­tık.

Yi­ne, Tür­ki­ye için ben­ce çok bü­yük so­run olan, ama ar­tık tar­tı­şıl­dı­ğı için ge­ri­de kal­mış olan, ama bir kez da­ha bu­nu Mec­lis tu­ta­nak­la­rı­na geç­me­si yö­nün­de önem­se­di­ğim­den söy­lü­yo­rum, 5377 sa­yı­lı Ka­nun ile -29/6/2005 ta­ri­hin­de ka­bul edi­len bu ka­nun ile- Türk Ce­za Ka­nu­nu'nun 263'ün­cü mad­de­sin­de çok yan­lış bir dü­zen­le­me yap­tık. Eği­tim ku­rum­la­rıy­la il­gi­li ce­za­la­rı in­dir­dik, so­rum­lu­la­rı da so­rum­lu­luk­tan kur­tar­dık. Bun­la­rın fa­tu­ra­la­rı, ne ya­zık ki, bu ya­pı­lan -şu mad­dey­le il­gi­li söy­lü­yo­rum- bu mad­dey­le il­gi­li ya­pı­lan yan­lı­şın fa­tu­ra­sı, Tür­ki­ye'de, Ra­hip San­to­ro ci­na­ye­ti gi­bi ve­ya Ma­lat­ya'da­ki çok acı olay­lar gi­bi, bir ba­sın ku­ru­lu­şu­nun ba­sı­la­rak in­san­la­rın bo­ğa­zı­nın ke­sil­me­si gi­bi ve bu­na ben­zer te­rö­rist fa­ali­yet­le­re kay­nak olan ve­ya bu tür fa­ali­yet­le­re des­tek ve­ren ge­ri bir dü­zen­le­me ol­du­ğu için, ben, bu­nu da, yi­ne, Mec­lis tu­ta­nak­la­rı­na ge­çir­mek is­ti­yo­rum.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, Mec­lis Ada­let Ko­mis­yo­nun­da bu ka­nun­la il­gi­li gö­rüş­me ya­pı­lır­ken be­nim bir şey dik­ka­ti­mi çek­ti. As­lın­da, bu ge­ti­ri­len ka­nun­dan çok da­ha faz­la­sı, çok da­ha faz­la yet­ki­ler gü­ven­lik bi­rim­le­ri ta­ra­fın­dan ta­lep edil­di, bir kıs­mı ve­ril­di. Ama, ora­da bu bi­le ko­nu­şu­lur­ken, de­ğer­len­di­ri­lir­ken, özel­lik­le Ada­let Ba­kan­lı­ğı tem­sil­ci­le­ri­nin bu ta­lep­le­re kar­şı çık­tı­ğı­nı gör­düm. İçiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı ta­lep edi­yor, Jan­dar­ma Ge­nel Ko­mu­tan­lı­ğı ta­lep edi­yor, an­cak bu dü­zen­le­me­le­rin, mev­cut te­mel dü­zen­le­me­ler olan Ce­za Ya­sa­sı ve Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ya­sa­sı gi­bi dü­zen­le­me­le­re uy­gun ol­ma­dı­ğı­nı biz­zat Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nın bü­rok­rat­la­rı söy­le­di. Biz de söy­le­dik, ana mu­ha­le­fet par­ti­si mil­let­ve­kil­le­ri ola­rak biz de bu ya­pı­la­nın doğ­ru ol­ma­dı­ğı­nı söy­le­dik, an­cak, an­la­ta­ma­dık.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, gö­rü­şü­len ka­nu­nun 1'in­ci mad­de­si po­li­se dur­dur­ma ve kim­lik sor­ma yet­ki­si­ni ve­ren bir mad­de. Bu mad­dey­le il­gi­li çe­şit­li ki­şi ve ku­ru­luş­la­rın de­ğer­len­dir­me­le­ri var. Ben, özel­lik­le, İn­san Hak­la­rı Der­ne­ği­nin 1'in­ci mad­dey­le il­gi­li de­ğer­len­dir­me­si­ni siz­ler­le pay­laş­mak is­ti­yo­rum: Ta­sa­rı­nın 1'in­ci mad­de­sin­de po­li­sin dur­dur­ma ve kim­lik sor­ma yet­ki­si dü­zen­len­miş­tir. Mev­cut ka­nu­nu­muz­da dü­zen­len­me­miş olan bir yet­ki olan dur­dur­ma yet­ki­si ilk kez bu ta­sa­rı­da gün­de­me ge­li­yor. Şim­di, dur­dur­ma yet­ki­si­nin kul­la­nıl­ma­sın­da ve sı­nı­rı­nın be­lir­len­me­sin­de ini­si­ya­tif ta­ma­men po­li­se bı­ra­kıl­mak­ta. Bu du­rum, key­fi­ye­te yol aça­bi­le­cek­tir.

Eleş­ti­ri ola­rak or­ta­ya ko­nu­yor ve ben de bu eleş­ti­ri­ye ka­tı­lı­yo­rum.

Şim­di "Dur­dur­ma için ma­kul bir se­be­bin ol­ma­sı ge­rek­li­dir." de­nil­miş­tir. An­cak, ma­kul se­be­bin ül­ke­miz ko­şul­la­rın­da ne ka­dar ge­niş de­ğer­len­di­ri­le­bi­le­ce­ği unu­tul­ma­ma­sı ge­re­ken bir nok­ta­dır. Kal­dı ki, ma­kul se­bep, ye­ter­li şüp­he, ge­rek­li ted­bir an­la­yı­şı­nın po­lis­ten po­li­se de­ği­şe­ce­ği­ni de ka­bul et­mek ge­rek­tir.

Yi­ne, mad­de­nin ge­rek­çe­si­ne -mad­de ge­rek­çe­sin­de var bu, mad­de­nin met­nin­de yok- ba­kıl­dı­ğın­da, ki­şi­le­rin ve araç­la­rın bil­gi amaç­lı ola­rak dur­du­ru­la­bi­le­ce­ği, an­cak ki­şi­le­rin bu­ra­da bil­gi ver­me­de hu­kuk­sal so­rum­lu­lu­ğu ol­ma­dı­ğı, fa­kat ah­la­ki yü­küm­lü­lük­ten bah­se­dil­di­ği gö­rül­mek­te­dir. Ki­şi­le­rin ön­ce­den ah­la­ki bir yü­küm­lü­lük al­tı­na so­kul­ma­sı su­is­ti­ma­le açık bir alan ya­rat­mak­ta­dır.

Yi­ne, mad­de ge­rek­çe­sin­de, dur­du­ru­lan ki­şi­nin so­ru­la­ra tat­min edi­ci ce­vap ver­me­me­si ve­ya hiç ce­vap ver­me­me­si du­ru­mun­da ge­rek­li ted­bir­le­rin alı­na­bi­le­ce­ği be­lir­til­miş­tir. An­cak, mev­zu­at­ta, ki­şi­nin kim­lik bil­gi­le­ri dı­şın­da her­han­gi bir be­yan­da bu­lun­ma zo­run­lu­lu­ğu ol­ma­dı­ğı da bi­lin­mek­te­dir. Sus­ma hak­kı bir te­mel hak­tır. Ka­nu­ni sus­ma hak­kı­nın ol­du­ğu­nu unut­ma­ma­lı­yız. Bu yö­nüy­le, tek­lif, mev­cut mev­zu­at­la çe­liş­mek­te­dir.

Tek­lif­te ay­rı­ca, dur­dur­ma iş­le­mi­ni ya­pan po­li­sin, ay­nı za­man­da, ye­ter­li şüp­he du­ru­mun­da ki­şi üze­rin­de yok­la­ma ve sı­vaz­la­ma yön­te­miy­le ara­ma ya­pa­bi­le­ce­ği be­lir­til­miş. Bu­ra­dan ha­re­ket­le, as­lın­da, her dur­dur­ma iş­le­mi so­nu­cun­da "Ye­ter­li şüp­he var­dır." de­nil­di­ğin­de ara­ma iş­le­mi ya­pı­la­ca­ğı or­ta­ya çık­mak­ta­dır. Ay­rı­ca, dur­dur­ma iş­le­min­de ara­cın gö­rün­me­yen kı­sım­la­rı­nın ki­şi­nin rı­za­sıy­la ara­na­bi­le­ce­ği ve bu rı­za­nın hu­ku­ka ay­kı­rı ol­ma­ya­ca­ğı di­le ge­ti­ril­miş­tir. An­cak, ev ara­ma­la­rın­da, rı­za­nın hu­ku­ka ay­kı­rı­lı­ğı kal­dır­ma­dı­ğı gi­bi, bu­ra­da­ki rı­za­nın da hu­ku­ka ay­kı­rı­lı­ğı kal­dır­ma­ya­ca­ğı gö­rü­şün­de­yiz.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, çok has­sas bir ala­nı dü­zen­li­yo­ruz. Ya­ni, bu der­ne­ğin de gö­rü­şü­ne iti­bar et­ti­ği­miz­de, ki­şi hak ve öz­gür­lük­le­riy­le gü­ven­lik ara­sın­da­ki bu den­ge­yi tut­tur­ma­nın ne ka­dar zor ol­du­ğu­nu bi­li­yo­ruz. An­cak, eğer, ya­pa­ca­ğı­mız dü­zen­le­me ki­şi hak ve öz­gür­lük­le­ri­ne mü­da­ha­le ede­cek­se, bu, so­nuç­ta, hu­kuk dev­le­ti­ne mü­da­ha­le ola­rak te­za­hür ede­cek­tir.

Şim­di, Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu'nun 119'un­cu mad­de­si­ne bak­tı­ğı­mız­da; ara­ma yet­ki­si­nin, po­lis ta­ra­fın­dan, gü­ven­lik bi­rim­le­ri ta­ra­fın­dan hâkim ka­ra­rı, acil du­rum­lar­da sav­cı ka­ra­rı ve­ya çok acil du­rum­da, yi­ne, ba­zı yer­ler­le il­gi­li -ko­nut ve özel alan dı­şın­da- kol­luk ami­ri ta­ra­fın­dan ve­ri­len emir­le ve bi­la­ha­re de sav­cı­ya bil­di­ril­mek su­re­tiy­le kul­la­nı­la­bi­le­ce­ği dü­zen­len­miş­tir.

Şim­di, bu­ra­da "ön­le­me" adı al­tın­da, ya­ni "po­li­sin ön­le­me gö­re­vi" adı al­tın­da, ta­ma­men yar­gı­sal de­ne­tim­den uzak bir gö­rev ifa edil­me­si fır­sa­tı ya­ra­tıl­mak­ta­dır. Şim­di, bu­nun ne­den önem­li ol­du­ğu­nu, ne­den Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ya­sa­sı'nda hâkim ka­ra­rı­na ih­ti­yaç du­yul­du­ğu­nu bir kez da­ha di­le ge­tir­mek­te fay­da var.

Ba­kın, gü­ven­lik bi­rim­le­ri­miz çok zor şart­lar al­tın­da ve en zor olay­lar­la mü­ca­de­le et­mek zo­run­da. Bu gö­re­vi ya­par­ken ha­ta­lar ola­bil­mek­te­dir. Ola­bil­di­ğin­ce bu ha­ta­la­rın azal­ma­sı, azal­tıl­ma­sı için biz­ler dü­zen­le­me yap­mak zo­run­da­yız ve po­li­si­mi­zin ha­ta yap­ma şan­sı­nı azalt­ma­lı­yız. Ya­ni, bu gö­re­vi ifa eder­ken suç­la, suç­luy­la, hat­ta ölüm­le kar­şı kar­şı­ya ge­li­yor gü­ven­lik ele­man­la­rı­mız. Bu ka­dar ko­lay bir alan de­ğil bu. Ama, so­nuç ola­rak, yap­tı­ğı­mız dü­zen­le­me­ler­le, biz, as­lın­da, po­li­se bu gö­re­vi han­gi amaç­la ve­ri­yo­ruz? Top­lu­mun hu­zur ve re­fa­hı­nı, in­san­la­rın hak ve hu­ku­ku­nu ko­ru­ma­la­rı için ve­ri­yo­ruz. Eğer o hak ve hu­ku­ku o in­san­lar kul­la­na­ma­ya­cak­sa, po­li­se bu yet­ki­nin ve­ril­me­si­ne ge­rek de yok­tur. As­lın­da, bu dü­zen­le­me­le­rin ya­pıl­ma­sın­da, ben­ce, em­ni­yet güç­le­ri­mi­zin so­rum­lu­lu­ğu­nun bir kıs­mı alın­mış­tır. Ad­li mer­ci­ler ta­ra­fın­dan alın­mış­tır. Şim­di, po­li­se çok yet­ki ve­rir­si­niz ve­ya her­han­gi bir ki­şi­ye ve­ya ku­ru­ma çok yet­ki ve­rir­si­niz, ama, so­rum­lu­luk ver­mez­se­niz, o so­rum­lu­lu­ğu ver­mez­se­niz, yet­ki çok ko­lay aşı­la­bi­lir. Çün­kü, so­rum­lu ol­ma­yan ki­şi he­sa­bı­nı ver­me­ye­ce­ği yet­ki­yi çok ko­lay kul­la­na­bi­lir.

Bu­ra­da, so­nuç ola­rak, ya­pı­lan dü­zen­le­mey­le -ben ko­mis­yon­da da bu­nu di­le ge­tir­miş­tim- ne ya­zık ki, hu­kuk dev­le­ti, po­lis dev­le­ti an­la­yı­şı kar­şı­sın­da, ko­mis­yon gö­rüş­me­le­rin­de, ma­çı 1-0 kay­bet­ti de­miş­tim. Umu­yo­rum, Ge­nel Ku­rul gö­rüş­me­le­rin­de, yi­ne hu­kuk dev­le­ti kay­bet­mez. Çün­kü, hu­kuk dev­le­ti­nin kay­bet­me­si de­mek, so­nuç­ta, Tür­ki­ye'nin kay­bet­me­si de­mek­tir.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ta­bii ki, Mec­li­sin, se­çim ka­ra­rı al­dık­tan son­ra, bu ka­dar yo­ğun bir şe­kil­de ça­lış­ma­sı­nın doğ­ru ol­ma­dı­ğı­nı siz­ler de bi­li­yor­su­nuz. Ama özel­lik­le bu­gün, Mec­lis­te gru­bu bu­lu­nan bir par­ti­nin, Ana­va­tan Par­ti­si­nin ge­nel ku­ru­lu var­ken, bu Mec­li­si ça­lış­tır­ma­nın hiç de doğ­ru ol­ma­dı­ğı­nı ve hat­ta, on­dan da­ha acı­sı­nı söy­le­ye­yim: Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri­ne, AKP'nin is­te­di­ği Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­ne des­tek ve­ren Ana­va­tan Par­ti­si­nin bu des­te­ği­nin "re­fe­ran­dum ya­sa­sın­da de­ği­şik­lik ya­pıl­ma­ma­sı" şar­tıy­la ver­di­ği­ni bi­le bi­le, bu­gün, Da­nış­ma Ku­ru­lu ka­ra­rı ve Grup öne­ri­si ola­rak re­fe­ran­dum­la il­gi­li ya­sa­da de­ği­şik­li­ği de ge­tir­me­ni­zi, doğ­ru­su, Ana­va­tan Par­ti­si­ne ya­pıl­mış bü­yük bir hak­sız­lık ola­rak, as­lın­da sa­de­ce Ana­va­tan Par­ti­si­ne de­ğil, si­ya­si eti­ğe ya­pıl­mış bir hak­sız­lık ola­rak ad­de­di­yo­rum.

Bir de, Sa­yın Eyüp Fat­sa, bi­raz ön­ce ko­nuş­ma­sın­da, Mec­li­sin Cum­hur­baş­ka­nı­nı se­çe­me­me­siy­le il­gi­li prob­le­min so­rum­lu­su­nun AKP ol­ma­dı­ğı­nı söy­le­di.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, so­rum­lu­nun kim ol­du­ğu­na bir ka­rar ve­re­lim. Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Ge­nel Baş­ka­nı Sa­yın De­niz Bay­kal baş­ta ol­mak üze­re, tüm Tür­ki­ye'de akil ki­şi­ler, il­gi­li­ler Sa­yın Baş­ba­ka­na şu­nu söy­le­di: "Uz­la­şa­rak Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi­ni ya­pın." de­di. Ki­min­le uz­la­şın? "Sa­de­ce be­nim­le uz­la­şın" di­ye de­ğil, "halk­la uz­la­şın" di­ye, "Tür­ki­ye'yle uz­la­şın" di­ye... Bu­nun kar­şı­sın­da Sa­yın Baş­ba­kan ne yap­tı? "Ben gö­rüş­mem. Hiç kim­sey­le uz­laş­mam." de­di.

SO­NER AK­SOY (Kü­tah­ya) - Halk­la uz­laş­tık biz.

YÜK­SEL ÇOR­BA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) - Efen­dim, ben söy­le­ye­yim.

"Mec­lis, mil­le­tin ira­de­si­nin te­cel­ligâhı­dır." de­di. Öy­le mi? AKP söz­cü­le­ri de bu­nu de­di. Mec­lis mil­le­tin ira­de­si­nin te­cel­ligâhı ol­du­ğu­na gö­re…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

MUS­TA­FA ER­DO­ĞAN YE­TENÇ (Ma­ni­sa) - Afiş­ler ya­pış­tır­dı­lar! Afiş­ler ya­pış­tır­dı­lar "Mec­li­sin ka­ra­rı, mil­le­tin ka­ra­rı­dır." di­ye bü­tün bil­bo­ard­la­ra…

MU­ZAF­FER BAŞ­TOP­ÇU (Ko­ca­eli) - "Ana­ya­sa Mah­ke­me­si bi­zim de­di­ği­mi­zi yap­maz­sa mil­let hep da­ğa çı­kar." de­di.

YÜK­SEL ÇOR­BA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) - Te­şek­kür edi­yo­rum Baş­kan.

"Mec­li­sin ka­ra­rı, mil­le­tin ka­ra­rı­dır." de­di, bun­la­rı söy­le­di, bil­di­ği yol­da yü­rü­dü.

MUS­TA­FA ER­DO­ĞAN YE­TENÇ (Ma­ni­sa) - Bil­bo­ard­la­rı da dol­dur­du­lar.

YÜK­SEL ÇOR­BA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) - Şim­di, Sa­yın De­niz Bay­kal'ın de­di­ği­ni yap­sa ve­ya di­ğer ku­rum­la­rın ve­ya si­vil top­lum tem­sil­ci­le­ri­nin söy­le­dik­le­ri­ni yap­say­dı, ma­kul bir isim üze­rin­de uz­laş­ma ol­say­dı ve bu AKP'li bir ar­ka­da­şı­mız ol­say­dı -bu ko­nu­da hiç iti­ra­zı­mız yok- bu so­run­lar ya­şa­na­cak mıy­dı? Ya­şan­ma­ya­cak­tı. "İl­le de bi­zim ço­ğun­lu­ğu­muz…" Ço­ğun­lu­ğa da­ya­na­rak, "Mec­li­sin ka­ra­rı­na her­kes say­gı gös­ter­sin." de­di­niz, ço­ğun­lu­ğa da­ya­na­rak bu­nu yap­mak is­te­di­niz. An­cak, ben si­ze, si­zin, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin prog­ra­mın­dan bir bö­lüm oku­ya­ca­ğım, ba­ka­lım, ora­da siz ne di­yor­su­nuz? Oku­yo­rum: "Fark­lı ter­cih­le­rin re­ka­be­ti, sağ­lık­lı bir de­mok­ra­tik sis­te­min vaz­ge­çil­mez un­sur­la­rın­dan­dır. Bu ya­rış­ta ço­ğun­lu­ğun oyu­nu alan­lar ik­ti­da­ra ge­lir, tüm ül­ke­nin ya da ye­rel yö­ne­tim­le­rin so­rum­lu­lu­ğu­nu üst­le­nir­ler…"

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

YÜK­SEL ÇOR­BA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, sa­de­ce bu­ra­yı oku­ya­ca­ğım.

 "…an­cak, ya­rı­şı ka­zan­mak ve ik­ti­da­ra gel­mek, ço­ğun­lu­ğun ira­de­si­ni mut­lak­laş­tır­maz." Bu, si­zin prog­ra­mı­nız­da ya­zan gö­rüş; de­mok­ra­tik­leş­me ve si­vil top­lum­la il­gi­li bö­lüm­de­ki gö­rü­şü­nüz bu, ya­ni, "ço­ğun­luk", "mut­lak­lık de­ğil­dir." di­yor­su­nuz. On­dan son­ra, "Çağ­daş de­mok­ra­si­nin en çok önem­se­nen ni­te­lik­le­rin­den bi­ri­si, ço­ğun­lu­ğun, hiç­bir şart al­tın­da te­mel hak ve hür­ri­yet­le­ri tar­tış­ma ko­nu­su yap­ma­ma­sı ve azın­lık­ta bu­lu­nan­la­rın -Mec­lis açı­sın­dan söy­lü­yo­rum, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ve Ana­va­tan Par­ti­si ve di­ğer De­mok­rat Par­ti di­ye­lim- hak ve öz­gür­lük­le­ri­ne say­gı­lı ol­ma­sı­dır çağ­daş de­mok­ra­si. Azın­lık­ta ka­lan gö­rüş­le­rin ve mu­ha­le­fet hak­kı­nın ana­ya­sal gü­ven­ce­ler­le te­mi­nat al­tı­na alın­ma­sı, de­mok­ra­si­nin ço­ğul­cu ni­te­li­ği­ni pe­kiş­ti­ren bir un­sur ola­rak ka­bul edil­mek­te­dir."

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar…

BAŞ­KAN - Sa­yın Çor­ba­cı­oğ­lu, bi­ti­rir mi­si­niz.

YÜK­SEL ÇOR­BA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) - Bi­ti­ri­yo­rum Baş­ka­nım.

Prog­ra­mı­nız­da, "De­mok­ra­si, ço­ğun­lu­ğun mut­la­ki­ye­ti de­ğil, azın­lı­ğın da hak­la­rı­nın ko­run­du­ğu bir sis­tem­dir." di­yor­su­nuz, on­dan son­ra ge­li­yor­su­nuz, "Bi­zim, mil­let­ten al­dı­ğı­mız yet­ki var, oyu­muz var, is­te­di­ği­mi­zi ya­pa­rız." di­yor­su­nuz.

Siz bı­ra­kın bi­ze uy­ma­yı, şu prog­ra­mı­nı­za uyun; bu­na bi­le uy­ma­dı­nız. So­nuç­ta evet, yü­zü­nü­ze gö­zü­nü­ze bu­laş­tır­dı­nız. Şim­di de, suç­lu arı­yor­su­nuz. Ar­ka­daş­lar, tek suç­lu siz­si­niz; ama, ta­bii, bu su­çun be­de­li­ni sa­de­ce siz öde­mi­yor­su­nuz, bü­tün Tür­ki­ye ödü­yor, bü­tün va­tan­daş­la­rı­mız ödü­yor. Uma­rım, 22 Tem­muz, bu tür ha­ta­la­rın bir da­ha ya­pı­la­ma­ya­ca­ğı bir Mec­lis arit­me­ti­ği­ni ya­ra­tır. Tür­ki­ye'nin sis­te­miy­le, an­la­yı­şıy­la so­run ya­rat­ma­yan bir ik­ti­dar ge­le­cek­tir; bu­na inan­cı­mız tam­dır. Bu so­run­la­rın bir da­ha tar­tı­şıl­ma­ya­ca­ğı, sa­de­ce ül­ke­ye ve hal­ka hiz­met eden bir Mec­lis olu­şa­ca­ğı dü­şün­ce­siy­le, yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­ruz Sa­yın Çor­ba­cı­oğ­lu.

Si­vas Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Se­la­mi Uzun… (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

SE­LA­Mİ UZUN (Si­vas) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi'nin 1'in­ci mad­de­si üze­rin­de ko­nu­şu­yo­rum.

Geç­ti­ği­miz sü­reç­te in­san­la­rın şikâyet­le­ri­nin art­tı­ğı, suç is­ta­tis­tik­le­ri­ne bak­tı­ğı­mız­da göz­le gö­rü­lür bir ar­tış ol­du­ğu he­pi­miz ta­ra­fın­dan göz­len­mek­te­dir. İn­san­lar ba­zen, ger­çek ol­ma­sa da, suç­lu in­san­la­rın el­le­ri­ni, kol­la­rı­nı sal­la­ya­rak so­kak­lar­da gez­dik­le­ri­ne, po­li­sin de bun­la­rı dur­dur­ma­ya yet­ki­si ol­ma­dı­ğı­na, âde­ta, inan­dı­rıl­dı. Öy­ley­se, Mec­lis ola­rak, hem va­tan­daş­la­rı­mız­dan hem gü­ven­lik güç­le­ri­miz­den al­dı­ğı­mız tüm bu şikâyet­ler üze­ri­ne bu­nu bir ma­sa­ya ya­tır­mak zo­run­day­dık. İş­te, bu amaç­la, em­ni­yet yet­ki­li­le­riy­le, Mec­li­si­miz­de­ki mil­let­ve­kil­le­riy­le, üni­ver­si­te­den ho­ca­lar­la bir ara­ya ge­li­nip Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nu üze­rin­de uzun uzun gün­ler­ce ça­lı­şıl­dı. Bu­nun ne­ti­ce­sin­de bir tas­lak çık­mış­tı, ama se­çim­le­rin bi­raz öne alın­ma­sın­dan do­la­yı bu Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nu'nun ta­ma­mı­nın ye­ni­den çık­ma­sı ko­nu­sun­da te­red­düt ha­sıl olun­ca, ara­sın­dan, iş­te, bu mad­de­le­ri çe­kip, po­li­sin de hal­kı­mı­zın da ih­ti­ya­cı olan mad­de­le­ri de­ğiş­tir­me ko­nu­sun­da Mec­li­sin tak­di­ri­ne bir ya­sa tek­li­fi gel­di.

Bi­li­yor­su­nuz, Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nu 1934 ta­rih­li ve o gün­den bu ta­ra­fa da çok çe­şit­li de­ği­şik­lik­le­re uğ­ra­mış­tır.

Po­li­sin ama­cı, ka­mu dü­ze­ni­ni sağ­la­mak çer­çe­ve­sin­de, dev­let oto­ri­te­si­nin ve ic­ra­sı­nın et­kin­li­ği­ni ar­tır­mak, hal­kın gü­ven ve iti­ma­dı­nı te­min et­mek­tir. Suç so­ruş­tur­ma sü­re­cin­de po­li­se ve­ri­len yet­ki­ler suç ön­le­me ça­lış­ma­la­rı­nı doğ­ru­dan et­ki­ler. Po­lis gö­re­vi­ni ya­par­ken, ki­şi hak ve öz­gür­lük­le­ri ile ka­mu gü­ven­li­ği den­ge­si­ni ger­çek­ten ko­ru­mak zo­run­da­dır. İki­si­nin ara­sın­da­ki den­ge­yi öy­le bir ko­ru­ma­lı­dır ki, hem va­tan­da­şı­mı­zın gü­ven­li­ği, ül­ke­mi­zin gü­ven­li­ği teh­li­ke­ye gir­me­sin hem de ki­şi hak ve öz­gür­lük­le­ri­nin sı­nır­la­rı aşıl­ma­sın.

İş­te, po­lis, böy­le bir gö­rev es­na­sın­da is­ti­yor ki, elin­de çok yet­ki­ler ol­sun. Ama, ül­ke­miz de öy­le yer­den gel­miş­tir ki, po­li­sin elin­de çok yet­ki ol­du­ğu za­man da ba­zen bu yet­ki­le­rin aşıl­dı­ğı gö­rül­müş­tür. Onun için, biz de bu den­ge­yi ko­ru­ma­ya ça­lış­tık ve bu den­ge­nin ko­run­ma­sı­na hep be­ra­ber gay­ret gös­ter­me­miz ge­re­kir.

1'in­ci mad­de "dur­dur­ma ve kim­lik sor­ma"yı içer­mek­te­dir. Bu mad­de­de "dur­dur­ma ve kim­lik sor­ma" ilk de­fa ka­nun­la­rı­mız­da dü­zen­le­ni­yor. Po­li­sin, Ad­li Ön­le­me ve Ara­ma Yö­net­me­li­ği'nde bu ko­nuy­la il­gi­li mad­de­ler var. Ama, Ana­ya­sa'nın 23'ün­cü mad­de­sin­de "in­san­la­rın dur­du­rul­ma­sı, an­cak ka­nun­la olur" di­yor. Ya­ni, se­ya­hat hür­ri­ye­ti. İn­san­lar bir yer­den bir ye­re ya­ya ve­ya ara­bay­la gi­der­ken, in­san­la­rın dur­du­rul­ma­sı, an­cak ka­nun­la olur. Se­ya­hat hür­ri­ye­ti, yok­sa, en­gel­le­ne­mez. İş­te, bu amaç­la, po­li­sin da­ha ön­ce yö­net­me­lik­ler va­sı­ta­sıy­la kul­lan­mış ol­du­ğu yet­ki­ler, ilk de­fa Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­na "dur­dur­ma ve kim­lik sor­ma" adı al­tın­da 4'ün­cü mad­de­ye 4/A mad­de­si ola­rak ek­le­ni­yor. Mad­de, ga­yet açık, net, ta­nım­lar ge­ti­ri­yor: "Po­lis, suç iş­len­dik­ten son­ra, bir suç ve­ya ka­ba­ha­tin iş­len­me­si­ni ön­le­mek için, suç iş­len­dik­ten son­ra ka­çan fa­il­le­rin ya­ka­lan­ma­sı­nı sağ­la­mak, iş­le­nen suç ve­ya ka­ba­hat­le­rin…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

SE­LA­Mİ UZUN (De­vam­la) - …fa­il­le­ri­nin kim­lik­le­ri­ni tes­pit et­mek, hak­kın­da ya­ka­la­ma em­ri ya da zor­la ge­tir­me ka­ra­rı ve­ril­miş olan ki­şi­le­ri tes­pit et­mek, ki­şi­le­rin ha­ya­tı, vü­cut bü­tün­lü­ğü ve­ya mal var­lı­ğı ba­kı­mın­dan ya da top­lu­ma yö­ne­lik mev­cut ve­ya muh­te­mel bir teh­li­ke­yi ön­le­mek ama­cıy­la dur­dur­ma yet­ki­si­ni kul­la­nır." Aşa­ğı­ya doğ­ru da, dur­dur­ma yet­ki­si­nin na­sıl ola­ca­ğı­nı, ne öl­çü­de ola­ca­ğı­nı, na­sıl ya­pa­ca­ğı­nı… Ya­ni, bu dur­dur­ma­yı di­ğer ara­ma­lar­la ka­rış­tır­ma­mak ge­re­kir. Ya­ni, po­lis, ki­şi­yi, ya­ya ve­ya ara­ba­lı şe­kil­de dur­du­ra­cak, kim­li­ği­ni tes­pit ede­cek ya da bel­ki de yar­dım ol­sun di­ye dur­du­ra­cak. Ya­ni, bir şah­sı so­ra­cak, baş­ka bi­ri­si­ni so­ra­cak. Ya­ni, bu­nu, il­la her dur­dur­du­ğu ki­şi­yi suç­lu zan­nıy­la dur­du­ra­cak di­ye bir şey yok­tur. Onun için, di­ğer mad­de­ler­de za­ten sı­nır­la­rı­nı be­lir­le­miş. Aşa­ğı­ya doğ­ru di­ğer fık­ra­la­rın­dan mad­de­nin, sı­nır­la­rı­nı, dur­dur­ma­nın, be­lir­le­miş. Bi­zim, ta­bii ki, esas dü­şün­ce­miz, bir suç ön­len­sin, bir suç ta­ki­bi ya­par­ken de po­lis yet­ki­li ol­sun, ama, po­lis yet­ki­li olur­ken de yet­ki­le­ri­ni aş­ma­sın ki… O za­man, po­lis yet­ki­le­ri­ni aşar­sa, ta­bii, po­lis ken­di­si ay­rı­ca bu­nun kar­şı­lı­ğın­da ce­za­yı gö­rür, ama, önem­li olan po­li­se gü­ve­nin sar­sıl­ma­ma­sı­dır. Po­lis yet­ki­si­ni aş­tı­ğı sü­re içe­ri­sin­de, bü­tün ül­ke­de po­li­se gü­ven sar­sı­lır. Onun için, po­lis, ken­di teş­ki­la­tı­na, eği­tim­le, ça­lış­may­la, tat­bi­kat­la mut­la­ka bu yet­ki­le­ri sı­nır­da kul­lan­dır­mak zo­run­da­dır.

Di­ğer mad­de­le­re ge­çil­di­ğin­de, ek­sik ka­lan kı­sım­lar­da ge­ne ko­nuş­ma­lar ya­pa­ca­ğız.

He­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Uzun.

Mad­de üze­rin­de­ki ko­nuş­ma­lar ta­mam­lan­mış­tır.

Bir öner­ge var­dır, oku­tu­yo­rum:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­nin çer­çe­ve 1 in­ci mad­de­si ile söz ko­nu­su Ka­nu­na ek­len­me­si ön­gö­rü­len 4/A mad­de­si­nin do­ku­zun­cu fık­ra­sı­nın me­tin­den çı­ka­rıl­ma­sı­nı ve on­bi­rin­ci fık­ra­sı­nın ba­şı­na "Kim­li­ği­nin tes­pi­ti ama­cıy­la tu­tu­lan ki­şi­ye, kim­li­ği tes­pit edil­dik­ten son­ra ve ta­lep­te bu­lun­ma­sı ha­lin­de, bu amaç­la tu­tul­du­ğu­na ve tu­tul­ma sü­re­si­ne da­ir bir bel­ge ve­ri­lir." cüm­le­si­nin ek­len­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

                  İr­fan Gün­düz                Yah­ya Ak­man                   Ay­han Se­fer Üs­tün

                      İs­tan­bul                         Şan­lı­ur­fa                                 Sa­kar­ya

                            Er­gun Dağ­cı­oğ­lu                        Ala­et­tin Gü­ven

                                     To­kat                                      Kü­tah­ya

BAŞ­KAN - Sa­yın Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KAN VE­Kİ­Lİ RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Tak­di­re bı­ra­kı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN - Sa­yın Hükûmet ka­tı­lı­yor mu?

İÇİŞ­LE­Rİ BA­KA­NI OS­MAN GÜ­NEŞ - Ka­tı­lı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN - Ge­rek­çe­yi oku­tu­yo­rum:

Ge­rek­çe:

Mad­de­nin onun­cu fık­ra­sın­da ki­şi­nin kim­li­ği­nin be­lir­len­me­si ama­cıy­la tu­tu­la­ca­ğı­na, gö­zal­tı­na alı­na­bi­le­ce­ği­ne ve hat­ta tu­tuk­la­na­bi­le­ce­ği­ne da­ir hü­küm bu­lun­mak­ta­dır. Do­ku­zun­cu fık­ra hük­mü ise, "tu­tul­ma"ya ön­ge­len "bek­let­me"yi ön­gör­mek­te­dir. Kim­li­ğin tes­pit edi­le­me­me­si do­la­yı­sıy­la gö­zal­tı­na al­ma, an­cak Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın ka­ra­rıy­la müm­kün­dür. Ki­şi­nin, kim­li­ği­nin tes­pi­ti ama­cıy­la bir sü­re tu­tu­la­ca­ğı hu­su­sun­da kuş­ku bu­lun­ma­mak­ta­dır. Kim­lik tes­pi­ti ama­cı­na yö­ne­lik ola­rak ki­şi­nin dur­du­rul­ma­sı, bu tes­pit iş­lem­le­ri sü­re­sin­ce tu­tul­ma­sı­nı zo­run­lu kıl­mak­ta­dır. Tu­tul­ma iba­re­si, ki­şi­nin ve var­sa ara­cı­nın, kim­lik tes­pi­ti­ne iliş­kin iş­lem­ler sü­re­cin­de bek­le­til­me­si­ni kap­sa­mak­ta­dır. Mad­de­nin onun­cu fık­ra­sın­da tu­tul­ma iba­re­si­ne yer ve­ril­miş iken, do­ku­zun­cu fık­ra­da tu­tul­ma­dan ön­ce "bek­let­me"ye iliş­kin hük­me yer ve­ril­me­si, bu bek­let­me­nin ne ka­dar sü­re de­vam ede­bi­le­ce­ği tar­tış­ma­sı­na ne­den ola­cak­tır. Be­lir­ti­len sa­kın­ca­nın gi­de­ril­me­si­nin ge­rek­li ol­du­ğu dü­şü­nül­mek­te­dir. Ke­za, key­fi bir şe­kil­de ki­şi­le­rin ve araç­la­rı­nın dur­du­ru­la­rak tu­tul­ma­sı­na en­gel ol­mak ama­cıy­la, Ada­let Ko­mis­yo­nun­ca ka­bul edi­len mad­de­nin on­bi­rin­ci fık­ra­sı­nın ba­şı­na bir cüm­le ek­len­me­si dü­şü­nül­müş­tür. Be­lir­ti­len ih­ti­yaç­la­rı kar­şı­la­mak ama­cıy­la iş­bu de­ği­şik­lik öner­ge­si ve­ril­miş­tir.

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, ge­rek­çe­si­ni din­le­di­ği­niz öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Öner­ge ka­bul edil­miş­tir.

Mad­de­yi ka­bul edi­len öner­ge doğ­rul­tu­sun­da oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Mad­de ka­bul edil­miş­tir.

2'nci mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 2- 2559 sa­yı­lı Ka­nu­nun 5 in­ci mad­de­si aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

"Par­mak izi ve fo­toğ­raf­la­rın kay­da alın­ma­sı

MAD­DE 5- Po­lis;

a) Gö­nül­lü,

b) Her çe­şit si­lah ruh­sa­tı, sü­rü­cü bel­ge­si, pa­sa­port ve­ya pa­sa­port ye­ri­ne ge­çen bel­ge al­mak için baş­vu­ru­da bu­lu­nan,

c) Baş­ta po­lis ol­mak üze­re, ge­nel ve­ya özel kol­luk gö­rev­li­si ya da özel gü­ven­lik gö­rev­li­si ola­rak is­tih­dam edi­len,

ç) Türk va­tan­daş­lı­ğı­na baş­vu­ru­da bu­lu­nan,

d) Sı­ğın­ma ta­le­bin­de bu­lu­nan ve­ya ge­rek­li gö­rül­me­si ha­lin­de, ül­ke­ye gi­riş ya­pan sa­ir ya­ban­cı,

e) Gö­zal­tı­na alı­nan,

ki­şi­le­rin par­mak izi­ni alır.

Par­mak izi, ait ol­du­ğu ki­şi­nin kim­lik bil­gi­le­ri ile bir­lik­te, ne za­man ve kim ta­ra­fın­dan alın­dı­ğı be­lir­til­mek su­re­tiy­le par­mak izi­ni alan ge­nel kol­luk bi­rim­le­ri­ne ait mev­cut sis­te­me kay­de­di­lir. An­cak, par­mak izi­nin han­gi se­bep­le alın­dı­ğı sis­te­me kay­de­dil­mez.

Olay ye­rin­den el­de edi­len ve ki­me ait ol­du­ğu he­nüz tes­pit edi­le­me­yen par­mak iz­le­ri, ki­me ait ol­du­ğu tes­pit edi­lin­ce­ye ka­dar, il­gi­li so­ruş­tur­ma dos­ya nu­ma­ra­sı ile bir­lik­te sis­te­me kay­de­di­lir.

5271 sa­yı­lı Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu­nun 81 in­ci mad­de­si ile 5275 sa­yı­lı Ce­za ve Gü­ven­lik Ted­bir­le­ri­nin İn­fa­zı Hak­kın­da Ka­nu­nun 21 in­ci mad­de­si hü­küm­le­ri­ne gö­re alı­nan par­mak iz­le­ri de bu sis­te­me kay­de­di­lir.

(a) ben­di ha­riç bi­rin­ci fık­ra ile dör­dün­cü fık­ra kap­sa­mı­na gi­ren ki­şi­le­rin ay­rı­ca fo­toğ­raf­la­rı alı­na­rak, ikin­ci fık­ra­da be­lir­le­nen esas­la­ra uy­gun ola­rak par­mak izi ile bir­lik­te sis­te­me kay­de­di­lir.

Bu sis­tem­de yer alan bil­gi­ler, kim­lik tes­pi­ti, su­çun ön­len­me­si ve­ya yü­rü­tül­mek­te olan so­ruş­tur­ma ve ko­vuş­tur­ma kap­sa­mın­da maddî ger­çe­ğin or­ta­ya çı­ka­rıl­ma­sı ama­cıy­la, mah­ke­me, hâkim, Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı ve kol­luk ta­ra­fın­dan kul­la­nı­la­bi­lir.

Kol­luk bi­rim­le­ri, kim­lik tes­pi­ti yap­mak ya da olay ye­rin­den alı­nan par­mak izi­ni kar­şı­laş­tır­mak ama­cıy­la doğ­ru­dan bu sis­tem­le bağ­lan­tı ku­ra­bi­lir.

Sis­tem­de ka­yıt­lı bil­gi­le­rin han­gi ka­mu gö­rev­li­si ta­ra­fın­dan ve ne amaç­la kul­la­nıl­dı­ğı­nın de­net­le­ne­bil­me­si­ne imkân ta­nı­yan bir gü­ven­lik sis­te­mi ku­ru­lur.

Sis­tem­de yer alan ka­yıt­lar giz­li­dir; al­tın­cı ve ye­din­ci fık­ra­lar­da be­lir­le­nen amaç­lar dı­şın­da kul­la­nı­la­maz.

Sis­te­me ka­yıt­lı olan par­mak izi ve fo­toğ­raf­lar, ki­şi­nin ölü­mün­den iti­ba­ren on yıl ve her hal­de ka­yıt ta­ri­hin­den iti­ba­ren sek­sen yıl geç­tik­ten son­ra sis­tem­den si­li­nir.

Par­mak izi ile fo­toğ­raf­la­rın sis­tem­de kay­de­dil­me­si ve sak­lan­ma­sı ile bu ka­yıt­lar­dan ya­rar­lan­ma­ya iliş­kin di­ğer esas ve usûller, İçiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı ta­ra­fın­dan Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nın gö­rü­şü alı­na­rak çı­ka­rı­la­cak yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir."

BAŞ­KAN - Mad­de üze­rin­de Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na İz­mir Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Hak­kı Ül­kü. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

CHP GRU­BU ADI­NA HAK­KI ÜL­KÜ (İz­mir) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; 1437 sı­ra sa­yı­lı Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi'nin 2'nci mad­de­si üze­rin­de gru­bum adı­na, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. He­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Söz­le­ri­me baş­la­ma­dan ön­ce bir hu­su­su ha­tır­lat­mak is­ti­yo­rum. Bu ka­nun tek­li­fi, Se­la­mi Uzun ve 4 ar­ka­da­şı ta­ra­fın­dan im­za­la­nıp Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na ve­ril­dik­ten son­ra, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı "Baş­kan­lık­ça İçiş­le­ri ve Ada­let Ko­mis­yon­la­rı­na ha­va­le edil­miş­tir." di­ye not dü­şe­rek biz­le­re gön­der­miş gü­ya! An­cak, İçiş­le­ri Ko­mis­yo­nu bu ko­nu­nun mu­ha­ta­bı ol­ma­sı­na rağ­men, İçiş­le­ri Ko­mis­yo­nu­nun hem Baş­ka­nı­na hem baş­ka üye­le­re hem de ora­da ça­lı­şan­la­rı­na sor­dum, bi­ze böy­le bir ka­nun tek­li­fi gel­me­di­ği­ni ve do­la­yı­sıy­la da bi­zim de böy­le­si bir ko­nu­yu gö­rüş­me­di­ği­mi­zi be­lirt­ti­ler ve do­la­yı­sıy­la -za­ten ta­ri­hin­den de bel­li- ale­la­ce­le ola­rak ge­ti­ril­miş ve Ada­let Ko­mis­yo­nun­da gö­rü­şü­le­rek de Ge­nel Ku­ru­la şim­di, tar­tış­mak üze­re ve ya­sa­laş­tı­rıl­mak üze­re ge­ti­ril­miş bu­lun­mak­ta­dır. Ya­ni, de­min ar­ka­daş­la­rı­mız "Ba­zı ko­nu­lar­da usul­süz­lük ya­pı­lı­yor, ba­zı ko­nu­lar dü­şü­nül­me­den ge­ti­ri­li­yor." der­ken, yer­den gö­ğe ka­dar hak­lı ol­du­ğu­nu be­lir­ti­yor iş­te bu tüm­ce.

Şim­di ar­ka­daş­lar, Ada­let Ko­mis­yo­nun­da ko­nu gö­rü­şü­lüp bi­ti­ril­dik­ten son­ra bir ar­ka­da­şı­mız, Sa­yın Yük­sel Çor­ba­cı­oğ­lu'nun -bi­raz ön­ce de söy­le­di- ya­sa­nın tü­mü bit­tik­ten son­ra de­miş ol­du­ğu cüm­le çok önem­li­dir, ya­ni "po­lis dev­le­ti 1, hu­kuk dev­le­ti 0" di­ye. Bu, her şe­yi özet­li­yor za­ten.

Şim­di, ha­tır­la­rım, geç­miş­ten ka­lan, ba­şım­dan ge­çen bir anı­mı an­la­ta­yım ve po­lis dev­le­ti­ne gi­den bir yol­da in­san­la­rın han­gi zor­luk­lar­la kar­şı­la­şa­ca­ğı­nı da bil­me­ni­zi is­ti­yo­rum: 12 Ey­lül­den son­ra ya­pı­la­cak olan ye­rel se­çim­ler es­na­sın­da -Tür­ki­ye'nin bel­ki baş­ka ba­zı yer­le­rin­de de ol­muş­tur ama- ken­di il­çem­de ben be­le­di­ye baş­kan ada­yı­yım, ya­lan ve if­ti­ra kam­pan­ya­sı ala­bil­di­ği­ne ve ya­lan-if­ti­ra kam­pan­ya­sı­nın içe­ri­sin­de bir gün po­lis hem ku­yum­cu dükkânı­mı hem de evi­mi ay­nı an­da bas­tı. Ni­çin ba­sıl­dı­ğı­nı, ne ara­dık­la­rı­nı, mah­ke­me­den bir ka­rar olup ol­ma­dı­ğı­nı, sav­cı­lık­tan öy­le bir izin alıp al­ma­dık­la­rı­nı sor­ma­ma rağ­men, hiç­bir ce­vap ver­me­di­ler. Evi­mi ta­lan et­ti­ler. Ku­yum­cu dükkânım­da da çe­şit­li yer­le­ri boz­du­lar. Ara­dık­la­rı… Si­vas'ta üze­rin­de dö­viz ya­ka­la­nan bir ki­şi­nin be­nim is­mi­mi ver­me­sin­den kay­nak­la­nan bir ara­may­mış.

Şim­di, ken­di il­çem Ali­ağa, ran­tı ol­duk­ça yük­sek olan, çe­te­si bol, maf­ya­sı bol bir alan, bir yer. Bun­lar, be­nim be­le­di­ye baş­ka­nı ada­yı ol­ma­mı ya da be­le­di­ye baş­kan­lı­ğı­mı en­gel­le­mek için Si­vas'a gön­der­dik­le­ri bir ada­ma dö­viz ve­ri­yor­lar, o da bir yer­le­re sa­tar­ken ya­ka­la­nı­yor ve bu­nu ben­den al­dı­ğı­nı ifa­de edi­yor. Po­lis sı­kış­tı­rın­ca, ya­ni böy­le bir şe­yin ol­ma­dı­ğı an­la­şı­lın­ca, po­lis sı­kış­tı­rın­ca "Ama, o il­çe baş­ka­nı ve ay­nı za­man­da be­le­di­ye baş­ka­nı ada­yı ve ora­da da güç­lü bir in­san, o ne­den­le onun üze­ri­ne at­tım bu if­ti­ra­yı." di­yor.

Şim­di, böy­le, de­min ar­ka­daş­la­rı­mız söy­ler­ler­ken.. San­ki po­li­sin yet­ki­le­ri yok­muş, san­ki po­lis ara­ma ya­pa­maz­mış, san­ki po­lis üst ara­ma­sı ya­pa­maz­mış gi­bi yak­la­şım­la­rın doğ­ru ol­ma­dı­ğı­nı, çün­kü ya­sa­lar­da bun­la­rın hep­si­nin var ol­du­ğu­nu be­lirt­mek için söy­lü­yo­rum bun­la­rı.

Ta­bii, adam if­ti­ra­yı at­tı da on­dan son­ra kü­çü­cük bir il­çe­de, be­nim hak­kım­da kim bi­lir ne­ler dü­şü­nül­dü. Mah­ke­me­ye çık­ma­dım, ama mah­ke­me­ye çık­mak­tan da be­ter ol­dum. Ya­ni, po­lis dev­le­ti­ne gi­den yol iş­te böy­le olu­yor. İn­san hak ve öz­gür­lük­le­ri­ni yok say­mak da iş­te bu. Yar­gıç­la­rı dev­re­den çı­kar­mak da iş­te bu. He­le sav­cı­lık­la­rı tüm­den dev­re­den çı­kar­mak, ara­ma iş­le­ri­nin de mül­ki amir­le­re bı­ra­kıl­dı­ğı­nı duy­mak, ger­çek­ten de in­sa­nın tüy­le­ri­ni di­ken di­ken yap­mak­ta.

Kad­ro­laş­ma, AKP'nin kay­ma­kam­la­rı, po­lis aka­de­mi­le­ri­nin için­de bu­lun­du­ğu du­rum, ora­da bir zih­ni­ye­tin hâkim olu­şu, bir­çok po­lis ar­ka­da­şı­mı­zın Fet­hul­lah'la el ele olu­şu, bü­tün bun­lar böy­le­si­ne bir ya­sa de­ği­şik­li­ği­nin ge­le­cek için ne ka­dar bü­yük bir teh­li­ke ol­du­ğu­nu gös­ter­mek­te­dir.

İçiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı­nın önem­li iki ku­ru­mu var: Bi­ri­si po­lis, bi­ri­si jan­dar­ma. İki­si­nin de kri­mi­nal la­bo­ra­tu­var­la­rı var ve şim­di ge­ti­ril­mek is­te­nen de her iki­si­nin de par­mak izi ar­şi­vi­nin oluş­tu­rul­ma­sı­na yö­ne­lik. Şim­di, jan­dar­ma­yı na­sıl ayı­ra­cak­sı­nız, po­li­se na­sıl ve­re­cek­si­niz? Çün­kü, jan­dar­ma­nın da ken­di­ne gö­re gö­rev­le­ri var, bun­lar ya­sa tas­la­ğın­da da mu­al­lak­ta.

Şim­di, geç­mi­şe ait bir anı da an­lat­mak is­ti­yo­rum. İle­ri yaş­lar­da olan­lar bi­lir­ler. De­mok­rat Par­ti dö­ne­min­de po­li­sin çok güç­lü ol­du­ğu, yan­sız ol­ma­dı­ğı ve tah­ki­kat ko­mis­yon­la­rı­nın ku­rul­du­ğu or­tam­da, po­lis­ler­den bir­çok isim ak­lı­mız­da­dır, ama, herhâlde Bu­min Ya­ma­noğ­lu is­mi­ni kim­se unut­maz. Hem o gün­kü Baş­ba­kan Men­de­res'in ko­ru­ma­sıy­dı hem de İs­tan­bul'un bir ne­vi efe­si gi­biy­di. Öy­le­si­ne ken­di­si­ni yet­ki­li kıl­mış­tı ki, bir gün, İs­tan­bul Üni­ver­si­te­si Rek­tö­rü Pro­fe­sör Dok­tor Sıd­dık Sa­mi Onar'ı, üni­ver­si­te önün­de hem to­kat­la­mış hem de yer­ler­de sü­rün­dür­müş­tür. Po­li­se ve­ri­len yet­ki­le­rin ge­tir­di­ği so­nu­cun bu ol­du­ğu da unu­tul­ma­ma­lı­dır. Za­ten ye­te­ri ka­dar yet­ki ol­du­ğu­nu bi­li­yo­ruz.

O tar­tış­ma­lar es­na­sın­da da 1950-1960 ara­sı- o gün­kü mu­ha­le­fet mil­let­ve­kil­le­rin­den bi­ri­si de şu­nu de­miş­tir: "İs­tib­dat mar­ka­lı bir tezgâhta de­mok­ra­si do­ku­na­maz, ka­ran­lı­ğa gi­den yo­lu bu şe­kil­de da­ha çok ka­rart­ma­yın." Mu­ha­le­fet par­ti­si­nin o gün­kü mil­let­ve­ki­li­nin söy­le­di­ği­ni eğer biz, kırk beş yıl son­ra tek­rar tar­tış­ma aşa­ma­sı­na ge­tir­miş­sek, vay ül­ke­mi­zin hâli­ne, vay de­mok­ra­si­yi ge­niş­le­te­ce­ğiz di­ye Av­ru­pa Bir­li­ği uyum ya­sa­la­rın­dan bi­le vaz­ge­çen AKP'nin hâli­ne!

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, şim­di, "de­mok­ra­tik­le­şe­ce­ğiz, de­mok­ra­si­nin sı­nır­la­rı­nı ge­niş­le­te­ce­ğiz, Av­ru­pa Bir­li­ği stan­dart­la­rı­na eri­şe­ce­ğiz." gi­bi bol bol bu­ra­da, kür­sü­de ko­nuş­ma­lar ya­pı­lır­ken, tam ter­si bir dü­zen­le­mey­le kar­şı kar­şı­ya­yız. Za­ten, bun­dan son­ra ge­le­cek olan dü­zen­le­me­ler de bu­na pa­ra­lel ola­rak ge­li­şe­cek­tir muh­te­me­len. Me­se­la, bu ya­sa­yı ka­bul et­tik ve yü­rür­lü­ğe gir­di. Bir sü­re son­ra ge­le­cek olan ne­dir bi­li­yor mu­su­nuz? Or­man mu­ha­fa­za me­mur­la­rı da ken­di­le­ri­ne böy­le bir yet­ki is­te­ye­cek­tir. Bir sü­re son­ra, güm­rük mu­ha­fa­za me­mur­la­rı sı­ra­ya gi­re­cek­tir. Son­ra, kim bi­lir, bel­ki de, çift­çi mal­la­rı­nı ko­ru­ma mec­lis­le­ri­nin ata­dı­ğı bek­çi­ler de sı­ra­ya gi­re­cek­tir ve hat­ta en önem­li­si, özel gü­ven­lik şir­ket­le­ri de ay­nı yet­ki­le­ri is­te­ye­cek­tir. Çün­kü, özel gü­ven­lik­çi­ler, ar­tık, bir iş ye­ri­nin gi­der ka­lem­le­ri ara­sı­na gir­miş­tir. Do­ğal ola­rak, on­lar da ben­zer yet­ki­ler­le do­na­tıl­mak is­te­ne­cek­tir. Bun­lar ge­le­cek­tir. Bu ya­sa­nın tar­tı­şıl­ma­dan, sağ­lık­sız bir şe­kil­de ka­bul edil­me­si hâlin­de sı­ra­da bun­lar var­dır. İş­te, o za­man da, po­lis dev­le­ti gün yü­zü­ne çı­ka­cak­tır. Ya­ni "cop­la­ma ve sı­vaz­la­ma iş­lem­le­ri ya­pı­la­cak­tır, zor kul­la­nı­la­bi­le­cek­tir" gi­bi ifa­de­ler yer alı­yor ya­sa tas­la­ğın­da, tek­li­fin­de. Za­man za­man da "giy­si­le­ri­nin her­han­gi bi­ri çı­ka­rıl­mak­sı­zın yü­zey­sel sı­vaz­la­ma ya­pı­la­cak­tır" de­ni­li­yor. "Di­re­nen­le­re tak­dir yet­ki­le­ri­ni kul­la­nıp doğ­ru­dan si­lah kul­la­nı­la­bi­le­cek­tir" de­ni­li­yor. He­le, maç­lar­da -bu ka­fa, bu tek­lif, bu ya­sa­la­şır­sa, maç­lar­da- ra­kip ta­kım, maa­zal­lah, pu­an al­ma­ya ça­lış­sın da, kay­ma­kam­lık­tan ve­ya va­li­lik­ten yet­ki alan po­lis ve­ya ku­lüp baş­ka­nın­dan yet­ki alan özel gü­ven­lik­çi ne­ler ya­par ne­ler. De­mok­ra­si­mi­zin sı­nır­la­rı­nı ge­niş­let­me­ye ça­lı­şır­ken, öz­gür­lük­le­rin, te­mel in­san hak­la­rı­nın sı­nır­la­rı­nı ge­niş­let­me­ye ça­lı­şır­ken, po­li­sin yet­ki­le­ri­nin ar­tı­rıl­ma­sı­nı, doğ­ru­su­nu söy­le­mek ge­re­kir­se, ye­te­ri ka­dar var olan yet­ki­le­ri­nin ar­tı­rıl­ma­sı­nı doğ­ru bul­mu­yo­rum. Za­ten, şu an­da…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Bu­yu­run.

HAK­KI ÜL­KÜ (De­vam­la) - Za­ten, şu an­da bir­çok suç­la mü­ca­de­le et­me­ye yet­mek­te­dir po­li­sin yet­ki­le­ri. İs­te­dik­le­ri ola­yı da is­te­dik­le­ri za­man ay­dın­la­ta­bil­mek­te­dir­ler. Me­se­la, be­nim bir gün -te­le­fon dükkânım var- te­le­fon dükkânım­dan dört ta­ne te­le­fon çal­dı­lar, ka­me­ray­la gö­rü­lü­yor. Mo­to­sik­le­te bi­nip ka­çı­yor­lar, bir ara­ba­ya bi­ni­yor­lar, Fi­at Dob­lo'nun ar­ka­sın­dan ara­ba­ya bi­ni­yor­lar ve ara­bay­la bir­lik­te Ça­nak­ka­le is­ti­ka­me­ti­ne gi­di­yor­lar. Ben An­ka­ra'da­yım, bu­ra­da­yım, Mec­lis­te­yim. İçiş­le­ri Ba­ka­nı­na söy­lü­yo­rum, mü­da­ha­le et­me­ye ça­lı­şı­yor. Ova­cık ci­va­rın­da tra­fik var, Ber­ga­ma ci­va­rın­da, tra­fik dur­dur­mu­yor ara­ba­yı. On­dan son­ra -Ça­nak­ka­le'de kar­de­şim var- Ça­nak­ka­le'de­ki kar­de­şim, po­lis­le iyi di­ya­lo­ğu ol­du­ğun­dan do­la­yı dur­du­rup, on­lar ge­mi­ye ara­bay­la bi­ne­me­dik­le­ri için ora­da ya­ka­la­ta­bi­li­yor­lar. Ya­ni, bu, şu de­mek­tir: Po­lis, "Kar­de­şim, be­nim dur­dur­ma yet­kim yok, si­zi, ül­ke­mi­zi Av­ru­pa İn­san Hak­la­rı Mah­ke­me­si­nin…"

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Sa­yın Ül­kü, si­zin şah­sı­nız adı­na da var, ama, ara­da…

HAK­KI ÜL­KÜ (De­vam­la) - Ta­mam, onu da söy­le­ye­yim efen­dim, hep­si­ni bi­ti­re­lim.

BAŞ­KAN - Efen­dim, şim­di, İç Tü­zük ge­re­ğin­ce, ara­da ko­nuş­ma­cı olun­ca… İzin ve­rir­se­niz onu de­vam ede­lim, ama bir se­lam­la­ma…

HAK­KI ÜL­KÜ (De­vam­la) - Yal­nız, an­lat­tı­ğı­mı bi­ti­re­yim efen­dim, on­dan son­ra otu­ra­yım.

BAŞ­KAN - Ta­mam.

HAK­KI ÜL­KÜ (De­vam­la) - Kar­de­şim va­sı­ta­sıy­la, o te­le­fon ça­lan hır­sız­lar ya­ka­lan­dı­lar. Ya­ni, amaç­la­rı, Tür­ki­ye'yi Av­ru­pa İn­san Hak­la­rı Mah­ke­me­si­nin ka­pı­la­rın­da bek­le­tip, iş­te, Tür­ki­ye'de de­mok­ra­si yok, Tür­ki­ye'de in­san hak­la­rı yok de­mek…

BAŞ­KAN - Sa­yın Ül­kü, bir­leş­ti­ri­yo­rum, siz de­vam edin o za­man.

HAK­KI ÜL­KÜ (De­vam­la) - Pe­ki efen­dim. Te­şek­kür edi­yo­rum, da­ha iyi ol­du.

Bu da ül­ke­miz açı­sın­dan bir ayıp­tır di­ye dü­şü­nü­yo­rum.

Ba­kın, Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu'nun 90'ın­cı mad­de­si, hiç­bir za­man bu ko­nu­da her­han­gi bir kı­sıt­la­ma ge­tir­mi­yor. Ya­ni, gö­rüş­tü­ğü­müz bu ya­sa tek­li­fi ko­nu­sun­da, san­ki ye­ni bir şey­miş gi­bi, her­han­gi bir şey ya­pıl­ma­sı­nı ge­rek­tir­me­ye­cek ka­dar açık. "Ya­ka­la­ma ve ya­ka­la­nan ki­şi hak­kın­da ya­pı­la­cak iş­lem­ler" di­yor mad­de 90. "Aşa­ğı­da be­lir­ti­len hâller­de, her­kes ta­ra­fın­dan ge­çi­ci ola­rak ya­ka­la­ma ya­pı­la­bi­lir:

Ki­şi­ye suç iş­ler­ken rast­lan­ma­sı.

Su­çüs­tü bir fi­il­den do­la­yı iz­le­nen ki­şi­nin kaç­ma­sı ola­sı­lı­ğı­nın bu­lun­ma­sı ve­ya he­men kim­li­ği­ni be­lir­le­me ola­na­ğı­nın bu­lun­ma­ma­sı. Kol­luk gö­rev­li­le­ri, tu­tuk­la­ma ka­ra­rı ve­ya ya­ka­la­ma em­ri dü­zen­len­me­si­ni ge­rek­ti­ren ve ge­cik­me­sin­de sa­kın­ca bu­lu­nan hâller­de, Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­na ve­ya âmir­le­ri­ne derhâl baş­vur­ma ola­na­ğı bu­lun­ma­dı­ğı tak­dir­de, ya­ka­la­ma yet­ki­si­ne sa­hip­tir­ler.

So­ruş­tur­ma ve ko­vuş­tur­ma­sı şikâye­te bağ­lı ol­mak­la bir­lik­te, ço­cuk­la­ra, be­den ve­ya akıl has­ta­lı­ğı, malûllük ve­ya güç­süz­lük­le­ri ne­de­niy­le ken­di­le­ri­ni ida­re­den aciz bu­lu­nan­la­ra kar­şı iş­le­nen su­çüs­tü hal­le­rin­de ki­şi­nin ya­ka­lan­ma­sı şikâye­te bağ­lı de­ğil­dir.

Kol­luk, ya­ka­la­nan ki­şi­ye ka­nu­ni hak­la­rı­nı derhâl bil­di­rir.

Bi­rin­ci fık­ra­ya gö­re ya­ka­la­nıp kol­lu­ğa tes­lim edi­len ve­ya ikin­ci fık­ra uya­rın­ca gö­rev­li­ler­ce ya­ka­la­nan ki­şi dü­zen­le­ne­cek so­ruş­tur­ma bel­ge­siy­le bir­lik­te he­men cum­hu­ri­yet sav­cı­lı­ğı­na gön­de­ri­lir.

Ya­ka­la­ma em­ri­ne ko­nu iş­le­min ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si ne­de­niy­le ya­ka­la­ma em­ri­nin çı­ka­rıl­ma ama­cı­nın or­ta­dan kalk­ma­sı du­ru­mun­da mah­ke­me, hâkim ve­ya Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı ta­ra­fın­dan ya­ka­la­ma em­ri­nin derhâl ia­de­si­ni is­te­ye­bi­lir."

Ya­ni, de­mek olu­yor ki, ya­sa­la­rı­mız za­ten ge­rek­ti­ği gi­bi dü­zen­len­miş. Yi­ne, 12 Ey­lül ya­sa­la­rı­na dön­me­nin bir an­la­mı yok ve bu dü­zen­len­me ge­re­ğin­ce ya­pı­lan ya­pı­lı­yor.

Bu­ra­dan şu­nu söy­le­mek is­ti­yo­rum so­nuç ola­rak: AKP, ik­ti­dar, gi­de­rek, tıp­kı o De­mok­rat Par­ti­nin son za­man­la­rın­da­ki gi­bi fa­şi­zan­la­şı­yor. Ya­sak­la­ra kar­şı ge­len söz­de de­mok­rat bu par­ti, ül­ke­yi po­lis dev­le­ti­ne çe­vir­me­ye ça­lı­şı­yor. Çe­şit­li ka­mu ku­rum­la­rın­da, va­tan­daş­lar, üye ol­duk­la­rı der­nek­le­re ve sen­di­ka­la­ra gö­re fiş­le­ni­yor­lar. Ör­ne­ğin, De­niz Fe­ne­ri üye­siy­se­niz ter­fi edi­yor­su­nuz, sen­di­ka üye­siy­se­niz ay­va­yı yi­yor­su­nuz, bu ka­dar net. Şim­di, 1 Ma­yıs olay­la­rın­da kim olay çı­kar­tı­yor? O te­le­viz­yon­la­ra yan­sı­yan, po­li­sin to­kat at­tı­ğı va­tan­da­şın her­han­gi bir su­çu var mı ve­ya 1 Ma­yıs gös­te­ri­le­ri­ne gi­den­le­re kim bi­ber ga­zı atı­yor ya da onun bi­ber ga­zı at­ma­sı­nı en­gel­le­yen bir du­rum mu var or­ta­da bir da­ha baş­ka bir yet­ki is­te­ni­yor? O bi­ber ga­zın­dan ben de na­si­bi­mi al­dı­ğım için bi­li­yo­rum. Ama, Fa­tih Ca­mi­si av­lu­sun­da olan­la­rın, ora­da izin­siz bir şe­kil­de şe­ri­at gös­te­ri­si ya­pan­la­rın, o "Hizb-ut Tah­rir" ad­lı din­ci te­rör ör­gü­tü­ne ya­pı­lan­la­rın, din­ci te­rör ör­gü­tü­nün yap­mış ol­du­ğu top­lan­tı­ya mü­da­ha­le­nin bir ipu­cu var mı, bir izi var mı, mü­da­ha­le edil­di mi?

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, söz­le­ri­mi şöy­le bi­ti­ri­yo­rum: Ya­pı­la­cak iş, in­san­la­rın iş ve aş so­run­la­rı­nı çöz­mek, po­li­sin ör­güt­len­me hak­kı­nı ver­mek, on­la­rın öz­lük hak­la­rı­nı dü­zen­le­mek, ma­aş­la­rı­nı dü­zelt­mek ve ta­raf­sız ol­ma­sı­nı sağ­la­mak­tır. O za­man po­li­si­miz, ta­rif edil­di­ği gi­bi, meş­ru güç kul­la­nan bir dev­let or­ga­nı ol­ma­yı hak eder ve o za­man po­li­si­miz yıl­ma­dan gö­rev ya­par di­ye dü­şü­nü­yo­rum.

Say­gı­lar su­nu­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Ül­kü.

Sü­re­sin­de de ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­dı­nız, ay­rı­ca te­şek­kür edi­yo­rum.

Şah­sı adı­na, Si­vas Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Se­la­mi Uzun.

Bu­yu­run efen­dim. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

SE­LA­Mİ UZUN (Si­vas) - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bu çer­çe­ve 2'nci mad­de, Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nu'nun 5'in­ci mad­de­sin­de de­ği­şik­lik­ler ya­pı­yor. Es­ki mad­de­de "Po­lis aşa­ğı­da gös­te­ri­len kim­se­le­rin par­mak iz­le­ri­ni ve fo­toğ­raf­la­rı­nı al­ma­ya sa­la­hi­yet­li­dir." de­ni­len mad­de­de, he­men he­men po­li­se işi düş­müş kim­se­ler, ya­ni, iş­te suç ve­ya suç zan­lı adı al­tın­da ya da iş­te ya­ban­cı mem­le­ket­ten Tür­ki­ye'ye ka­çan­lar, hü­vi­yet­le­ri­ni is­pat ede­me­yen­ler ve­ya di­ğer suç­lu­lar hak­kın­da par­mak izi alı­nı­yor­du. Şim­di, bun­da kök­lü bir de­ği­şik­lik var, par­mak izi alın­ma­sın­da. Ya­ni, par­mak izi dün­ya­da her in­sa­nın bir ta­ne, ya­ni, bu­nun ben­ze­ri yok­tur. Bir fo­toğ­raf gi­bi, ya­ni in­sa­nın fo­toğ­ra­fı­nı çe­ki­yor­sun, iş­te, on dört ya­şın­dan son­ra ço­cuk­lar nü­fus cüz­dan­la­rı­nı de­ğiş­tir­dik­le­ri za­man fo­toğ­raf ko­nu­yor nü­fus cüz­dan­la­rı­na. Bu par­mak izi böy­le bir an­la­yış­la ge­ti­ri­li­yor şu an­da. Ya­ni "Par­mak izi ve fo­toğ­raf­la­rın kay­da alın­ma­sı" mad­de­sin­de "Po­lis; gö­nül­lü, her çe­şit si­lah ruh­sa­tı, sü­rü­cü bel­ge­si, pa­sa­port ve­ya pa­sa­port ye­ri­ne ge­çen bel­ge al­mak için baş­vu­ran­lar­dan, baş­ta po­lis ol­mak üze­re, ge­nel ve­ya özel kol­luk gö­rev­li­si ya da özel gü­ven­lik gö­rev­li­si ola­rak is­tih­dam edi­len -ya­ni, po­lis ken­di par­mak izi­ni de kay­da alı­yor- Türk va­tan­daş­lı­ğı­na baş­vu­ru­da bu­lu­nan­lar ve sı­ğın­ma ta­le­bin­de bu­lu­nan­lar ve göz al­tı­na alı­nan­lar…" di­yor. Ya­ni, par­mak izi, bir fo­toğ­raf gi­bi, re­sim gi­bi, şim­di­ye ka­dar kul­lan­dı­ğı­mız yer­ler­de kul­la­nı­la­bi­le­cek şe­kil­de kay­da alı­na­cak, po­lis ve di­ğer em­ni­yet güç­le­ri ken­di de­po­la­rın­da mu­ha­fa­za ede­cek­ler. Par­mak izi -ta­ma­men- bel­ki de ile­ri­de tüm va­tan­daş­la­rın do­ğuş­tan iti­ba­ren par­mak izi­nin bu tek­no­lo­jik or­tam­da alı­na­bi­le­ce­ği bir or­ta­ma ge­le­bi­le­ce­ğiz bel­ki.

Bu mad­de, bi­raz da CMK'nın 81'in­ci mad­de­sin­den son­ra -çün­kü, CMK 81'in­ci mad­de­si ta­ma­men suç­lu­la­ra yö­ne­lik par­mak iziy­di; on­lar alı­nı­yor, suç­lu so­ruş­tur­ma­sın­da de­lil ola­rak kul­la­nı­lı­yor­lar­dı- bi­raz bu mad­de­nin uy­gu­lan­ma­sın­da te­red­düt­ler ha­sıl ol­du. Böy­le bir de­ği­şik­li­ğe gi­dil­di. Ben­ce en fay­da­lı mad­de­ler­den bi­ri­si de bu­dur Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nu'nda.

He­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Uzun.

Mad­de üze­rin­de­ki ko­nuş­ma­lar ta­mam­lan­mış­tır.

Mad­de üze­rin­de bir öner­ge var.

Şim­di, öner­ge­yi oku­ta­ca­ğım ve oy­la­rı­nı­za su­na­ca­ğım:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan Ka­nun Tek­li­fi'nin çer­çe­ve 2 nci mad­de­si ile 2559 sa­yı­lı Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nu'nun de­ğiş­ti­ril­me­si ön­gö­rü­len 5 in­ci mad­de­si­nin ikin­ci fık­ra­sı­nın bi­rin­ci cüm­le­si­nin aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

                  Se­la­mi Uzun                 Mus­ta­fa Eli­taş                   Mu­zaf­fer Baş­top­çu

                         Si­vas                             Kay­se­ri                                   Ko­ca­eli

                                So­ner Ak­soy                             Cev­det Er­döl

                                    Kü­tah­ya                                    Trab­zon

"Bi­rin­ci fık­ra­ya gö­re alı­nan par­mak izi, ait ol­du­ğu ki­şi­nin kim­lik bil­gi­le­ri ile bir­lik­te, ne za­man ve kim ta­ra­fın­dan alın­dı­ğı be­lir­til­mek su­re­tiy­le, bu ama­ca öz­gü sis­te­me kay­de­di­le­rek sak­la­nır."

BAŞ­KAN - Sa­yın Ko­mis­yon ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KAN VE­Kİ­Lİ RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Tak­di­re bı­ra­kı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN - Sa­yın Hükûmet ka­tı­lı­yor mu?

İÇİŞ­LE­Rİ BA­KA­NI OS­MAN GÜ­NEŞ - Ka­tı­lı­yo­ruz.

BAŞ­KAN - Ge­rek­çe­yi oku­tu­yo­rum:

Ge­rek­çe:

Tek­li­fin ikin­ci çer­çe­ve mad­de­siy­le 2559 sa­yı­lı Ka­nu­nun 5 in­ci mad­de­sin­de ön­gö­rü­len de­ği­şik­li­ğe gö­re, alı­nan par­mak iz­le­ri­nin bu ama­ca öz­gü sis­tem­le­re kay­de­di­le­rek sak­lan­ma­sı ge­rek­mek­te­dir. Hâlen Em­ni­yet Ge­nel Mü­dür­lü­ğü ve Jan­dar­ma Ge­nel Ko­mu­tan­lı­ğı bün­ye­sin­de par­mak izi ka­yıt­la­rı­na iliş­kin iki ay­rı sis­tem mev­cut­tur. Mev­cut bu sis­tem­ler­den de­ği­şik 5 in­ci mad­de­de ön­gö­rü­len esas­lar çer­çe­ve­sin­de ya­rar­la­nı­la­bil­me­si ve ge­rek­li gü­ven­lik ter­ti­ba­tı­nın alı­na­bil­me­si için bir ya­zı­lım­la bu sis­tem­le­rin ge­rek tek­nik do­na­nım ge­rek­se ya­zı­lım prog­ram­la­rı ba­kı­mın­dan bir­bi­riy­le uyu­mu­nun ve ko­or­di­ne­si­nin sağ­lan­ma­sı amaç­lan­mak­ta­dır. Öner­ge bu amaç­la ve­ril­miş­tir.

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, ge­rek­çe­si­ni din­le­di­ği­niz öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Öner­ge ka­bul edil­miş­tir.

Şim­di, ka­bul edi­len öner­ge doğ­rul­tu­sun­da mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Mad­de ka­bul edil­miş­tir.

3'ün­cü mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 3- 2559 sa­yı­lı Ka­nu­nun 9 un­cu mad­de­si aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

"Ön­le­me ara­ma­sı

MAD­DE 9- Po­lis, teh­li­ke­nin ve­ya suç iş­len­me­si­nin ön­len­me­si ama­cıy­la usûlü­ne gö­re ve­ril­miş sulh ce­za hâki­mi­nin ka­ra­rı ve­ya bu se­bep­le­re bağ­lı ola­rak ge­cik­me­sin­de sa­kın­ca bu­lu­nan hâller­de mülkî âmi­rin ve­re­ce­ği ya­zı­lı emir­le; ki­şi­le­rin üst­le­ri­ni, araç­la­rı­nı, özel kâğıt­la­rı­nı ve eş­ya­sı­nı arar; alın­ma­sı ge­re­ken ted­bir­le­ri alır, suç de­lil­le­ri­ni ko­ru­ma al­tı­na ala­rak 5271 sa­yı­lı Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu hü­küm­le­ri­ne gö­re ge­rek­li iş­lem­le­ri ya­par.

Ara­ma ta­lep ya­zı­sın­da, ara­ma için ma­kul se­bep­le­rin oluş­tu­ğu­nun ge­rek­çe­le­riy­le bir­lik­te gös­te­ril­me­si ge­re­kir.

Ara­ma ka­ra­rın­da ve­ya em­rin­de;

a) Ara­ma­nın se­be­bi,

b) Ara­ma­nın ko­nu­su ve kap­sa­mı,

c) Ara­ma­nın ya­pı­la­ca­ğı yer,

ç) Ara­ma­nın ya­pı­la­ca­ğı za­man ve ge­çer­li ola­ca­ğı sü­re,

be­lir­ti­lir.

Ön­le­me ara­ma­sı aşa­ğı­da­ki yer­ler­de ya­pı­la­bi­lir:

a) 2911 sa­yı­lı Top­lan­tı ve Gös­te­ri Yü­rü­yüş­le­ri Ka­nu­nu kap­sa­mı­na gi­ren top­lan­tı ve gös­te­ri yü­rü­yüş­le­ri­nin ya­pıl­dı­ğı yer­de ve­ya ya­kın çev­re­sin­de.

b) Özel hu­kuk tü­zel ki­şi­le­ri ile ka­mu ku­ru­mu ni­te­li­ğin­de­ki mes­lek ku­ru­luş­la­rı ve­ya sen­di­ka­la­rın ge­nel ku­rul top­lan­tı­la­rı­nın ya­pıl­dı­ğı ye­rin ya­kın çev­re­sin­de.

c) Hal­kın top­lu­ca bu­lun­du­ğu ve­ya top­la­na­bi­le­ce­ği yer­ler­de.

ç) Öğ­re­tim ve eği­tim öz­gür­lü­ğü­nün sağ­lan­ma­sı için her de­re­ce­de öğ­re­tim ve eği­tim ku­rum­la­rı­nın ve 20 nci mad­de­nin ikin­ci fık­ra­sı­nın (A) ben­din­de­ki ko­şul aran­mak­sı­zın yük­sek öğ­re­tim ku­rum­la­rı­nın için­de, bun­la­rın ya­kın çev­re­le­ri ile gi­riş ve çı­kış­la­rın­da.

d) Umumî ve­ya umu­ma açık yer­ler­de, yer­le­şim yer­le­ri­nin gi­riş ve çı­kış­la­rın­da.

e) Her tür­lü top­lu ta­şı­ma araç­la­rın­da, sey­re­den ta­şıt­lar­da.

Ko­nut­ta ön­le­me ara­ma­sı ya­pı­la­maz; ka­mu­ya açık ol­ma­yan iş­yer­le­ri, eği­tim ve öğ­re­tim bi­na­la­rı ve di­ğer ka­pa­lı alan­lar­da­ki ön­le­me ara­ma­sı ise an­cak hâkim ka­ra­rıy­la ya­pı­la­bi­lir. An­cak po­lis, ki­şi­le­rin ha­ya­tı ve­ya vü­cut bü­tün­lü­ğü­ne kar­şı iş­len­me­si mu­hak­kak ola­rak ön­gö­rü­len ya da bu de­ğer­le­re kar­şı iş­len­mek­te olan bir su­çun ön­len­me­si ama­cıy­la, ay­rı­ca bir ka­rar ve­ya em­re ge­rek ol­mak­sı­zın ve yar­dım is­ten­miş olup ol­ma­ma­sı­na ba­kıl­mak­sı­zın ki­şi­le­rin ko­nu­tu­na ve iş­ye­ri­ne gi­re­bi­lir.

Spor kar­şı­laş­ma­sı, mi­ting, kon­ser, fes­ti­val, top­lan­tı ve gös­te­ri yü­rü­yü­şü­nün dü­zen­len­di­ği ve­ya ani­den top­lu­luk­la­rın oluş­tu­ğu hal­ler­de ge­cik­me­sin­de sa­kın­ca bu­lu­nan hâl var sa­yı­lır.

Po­lis, teh­li­ke­nin ön­len­me­si ve­ya ber­ta­raf edil­me­si ama­cıy­la gü­ven­li­ği­ni sağ­la­dı­ğı bi­na ve te­sis­le­re ge­len­le­rin; un­van, sı­fat ve­ya gö­rev­le­ri­ne, di­ğer özel ka­nun­lar­la ken­di­le­ri­ne ta­nı­nan is­tis­na­la­ra ve her­han­gi bir emir ve­ya ka­rar ol­ma­sı­na ba­kıl­mak­sı­zın, üs­tü­nü, ara­cı­nı ve eş­ya­sı­nı tek­nik ci­haz­lar­la, ge­rek­ti­ğin­de el ile kon­trol et­me­ye ve ara­ma­ya yet­ki­li­dir. Bu yer­le­re gir­mek is­te­yen­ler kim­lik­le­ri­ni so­rul­mak­sı­zın ib­raz et­mek zo­run­da­dır­lar.

Ön­le­me ara­ma­sı­nın so­nu­cu, ara­ma ka­ra­rı ve­ya em­ri ve­ren mer­ci ve­ya ma­ka­ma bir tu­ta­nak­la bil­di­ri­lir."

BAŞ­KAN - Mad­de üze­rin­de Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na ve şah­sı adı­na Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Meh­met Kü­çü­ka­şık.

Bu­yu­run.

CHP GRU­BU ADI­NA MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (Bur­sa) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; söz­le­ri­me baş­la­ma­dan ön­ce he­pi­ni­zi sev­gi ve say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Ar­ka­daş­lar, yi­ne, ar­tık, herhâlde, bu­gün Mec­li­sin son gü­nü ve 22'nci Dö­ne­mi ka­pat­mak üze­rey­ken, Tür­ki­ye'nin en önem­li ko­nu­la­rın­dan bi­ri­si olan te­rör ve te­rö­rün ön­len­me­si için, Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nu'nda­ki de­ği­şik­li­ği tar­tı­şı­yo­ruz. Ta­bii, bu de­ği­şik­lik­le­ri tar­tı­şır­ken hâlâ da tar­tış­ma bit­me­di ve bi­zim bil­di­ği­miz, İçiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı bün­ye­sin­de ku­ru­lan bir ko­mis­yon, Tür­ki­ye'de­ki te­rör olay­la­rı­nın ön­le­ne­bil­me­si için po­lis ve jan­dar­ma­ya han­gi yet­ki­le­rin ve­ril­me­si ge­rek­ti­ği­ni iki yıl­dan be­ri tar­tış­mış­lar ve bu tar­tış­ma şu ana ka­dar hâlâ so­nuç­lan­ma­mış ki, şu an­da da­hi, Mec­lis­te bu tek­lif gö­rü­şü­lür­ken bi­le yağ­mur gi­bi de­ği­şik­lik öner­ge­le­ri gel­me­ye de­vam edi­yor ve bak­ma­ya ça­lı­şı­yo­ruz ki, ne ya­zık ki, po­li­sin va­zi­fe ve sa­la­hi­yet­le­rin­de yet­ki­le­ri­nin ar­tı­rıl­ma­sı ya­pı­lır di­ye tah­min edi­yor idik, tam ter­si po­li­sin elin­de­ki yet­ki­le­ri, özel­lik­le jan­dar­ma­nın elin­de­ki yet­ki­le­ri na­sıl tır­pan­la­rız di­ye bü­yük bir mü­ca­de­le ve­ri­li­yor.

Şim­di ar­ka­daş­lar, ba­kı­nız, ikin­ci bir so­run bu, Tür­ki­ye'de te­rör en önem­li so­run­lar­dan bir ta­ne­si, kap­kaç en önem­li so­run­lar­dan bir ta­ne­si, in­san­la­rın can gü­ven­li­ği ve Tür­ki­ye'de­ki yol­suz­luk, hır­sız­lık, ar­sız­lık en bü­yük so­run. Ama, ne ya­zık ki, AKP Hükûme­ti­nin ve si­ya­sal ik­ti­da­rın, Tür­ki­ye'de ik­ti­dar­da ol­du­ğu dört bu­çuk yıl­dan be­ri bu ko­nu­lar­da, ge­rek te­rör ko­nu­sun­da ge­rek yol­suz­luk­lar ko­nu­sun­da ge­rek hır­sız­lık­lar ko­nu­sun­da ka­fa­sı­nın ka­rı­şık ol­du­ğu, şim­di­ye ka­dar bu ko­nu­lar­da her­han­gi bir ön­lem al­ma­dı­ğı, bi­li­nen suç ta­nım­la­rı­nı de­ğiş­ti­re­rek, za­ma­nın­da yol­suz­luk ya­pan, su­ça ka­rış­mış in­san­la­rın suç­lu ol­mak­tan çı­ka­rıl­ma­ya ça­lı­şıl­dı­ğı, bu Mec­lis­te ge­ti­ri­len ta­sa­rı­lar­la de­ği­şik af­lar dü­zen­le­ne­rek, mah­ke­me­ler­de suç­lu ol­du­ğu tes­pit edi­len ki­şi­le­rin suç­suz hâle ge­ti­ril­me­ye ça­lı­şıl­dı­ğı de­fa­lar­ca tar­tı­şıl­dı. Özel­lik­le Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu ta­ra­fın­dan ve Ada­let Ko­mis­yo­nun­da yap­tı­ğı­mız tüm tar­tış­ma­lar­da biz, AKP'nin Tür­ki­ye'de hır­sız­lık ya­pan, yol­suz­luk ya­pan in­san­la­rı ko­ru­du­ğu­nu söy­le­me­ye ça­lış­tık. Hep ar­ka­daş­la­rı­mız red­det­ti ve biz de­dik ki, si­ya­sal ik­ti­da­rın bu ko­nu­da her­han­gi bir şe­kil­de ka­fa­sı net de­ğil.

Ba­kı­nız ar­ka­daş­lar, bu­ra­da da net de­ğil, te­rör ko­nu­sun­da da net de­ğil. Çün­kü, iki bu­çuk yıl­dan be­ri, ger­çek­ten de, AKP Hükûme­ti Tür­ki­ye'de te­rö­rü ön­le­mek için ön­lem al­ma­ya kal­kar­ken, bir de bak­tık ki, bir ya­sa tek­li­fi -biz ta­sa­rı bek­ler­ken kar­şı­mız­da- gel­di. Ge­rek­çe­si, ar­ka­daş­la­rı­mız de­di ki: "Ya o 52 mad­de­lik bir pa­ket­ti, biz 9'unu ge­tir­dik." Pekâlâ ar­ka­da­şım, siz 9'unu ge­tir­di­niz de -Sa­yın Se­la­mi Uzun ve bu tek­li­fi ge­ti­ren ar­ka­daş­lar- bu de­ği­şik­lik öner­ge­le­ri ni­ye şim­di? Ba­na bu­nu bi­ri­niz ce­vap­la­ya­bi­lir mi­si­niz? Lüt­fen bu­nu bir açık­ça söy­le­yi­niz. AK Par­ti­li Ada­let Ko­mis­yo­nu üye­le­ri, Ko­mis­yon­da yap­tı­ğı­nız ko­nuş­ma­lar­da "Biz bu­na ha­zır­lan­dık, biz ça­lış­tık." de­di­niz. Sa­yın Re­cep Özel, bu de­ği­şik­lik tek­lif­le­ri­nin ne ol­du­ğu­nu ba­na an­la­ta­bi­lir mi­si­niz? Dün ak­şam çok net an­lat­tı­nız. Eği­tim ku­rum­la­rı­nı ni­ye çı­ka­rı­yor­su­nuz ara­ma­la­rın içe­ri­sin­den? Ne ama­cı­nız var? Si­zin yap­tı­ğı­nız tek bir şey var: Jan­dar­ma­yı ni­ye dev­re dı­şı­na çı­kar­ma­ya ça­lı­şı­yor­su­nuz? Ko­mis­yon­da red­de­di­len öner­ge­yi, ne yap­ma­ya tek­rar ge­tir­di­niz ar­ka­daş­lar? Hiç­bir şey yap­ma­ya ça­lış­mı­yor­su­nuz ar­ka­daş­lar. Te­rör ko­nu­sun­da, po­li­sin, jan­dar­ma­nın va­zi­fe ve sa­la­hi­yet­le­ri­nin ar­tı­rıl­ma­sı ko­nu­sun­da, hiç­bir şey yap­mı­yor­su­nuz. Gi­de­ra­yak, var olan sis­te­mi yi­ne tah­rip et­me­ye ça­lı­şı­yor­su­nuz, po­li­sin elin­de­ki yet­ki­le­ri tek­rar al­ma­ya ça­lı­şı­yor­su­nuz. Tıp­kı, Ce­za Ka­nu­nu'nda­ki, izin­siz eği­tim ku­rum­la­rı­na, na­sıl -an­laş­ma­mı­za rağ­men- izin ver­me­diy­se­niz, kal­dır­dıy­sa­nız, şim­di de Ada­let Ko­mis­yo­nun­da­ki uz­laş­ma­ya, em­ni­yet güç­le­ri­nin ken­di ara­sın­da­ki, ge­rek Jan­dar­ma Ge­nel Ko­mu­tan­lı­ğı ge­rek Em­ni­yet Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­nün ken­di ara­sın­da­ki mu­ta­ba­ka­ta rağ­men, yi­ne de­ği­şik­lik ya­pa­rak ora­da­ki uz­laş­ma­yı, hem si­ya­sal par­ti­le­rin uz­laş­ma­sı­nı hem ko­mis­yon üye­le­ri­nin uz­laş­ma­sı­nı, yi­ne ber­ta­raf et­me­ye ça­lı­şı­yor­su­nuz. Ye­ter ar­tık ar­ka­daş­lar, ger­çek­ten de ye­ter!

Ba­kı­nız, bu tek­li­fi, Ulus'ta bom­ba­lar pat­la­yın­ca, in­san­lar ölün­ce ver­di­niz, te­rör­den o ka­dar bi­ha­ber­si­niz ki, ver­di­niz. Ama, bu­na rağ­men, bu­nu da tah­rif et­me­ye hak­kı­nız yok. Ne olur, bi­raz vic­dan, izan sa­hi­bi olan in­san­lar dik­kat­li dav­ran­sın­lar, şu de­ği­şik­lik öner­ge­le­ri­nin ne an­la­ma gel­di­ği­ne bak­sın­lar. Ba­kı­nız, bu­gün, dün­ya­da ve Tür­ki­ye'de, suç­lu­la­rın ya­ka­lan­ma­sın­da­ki en önem­li par­ça­lar­dan bir ta­ne­si, avuç izi­nin alın­ma­sı. 2'nci mad­de­de, baş­lı­ğı: "Par­mak izi ve fo­toğ­raf­la­rın kay­da alın­ma­sı." Jan­dar­ma Ge­nel Ko­mu­tan­lı­ğı yet­ki­li­le­ri de­di­ler ki: "Ar­ka­daş­lar, avuç izi­ni ala­lım." "Ha­yır." de­di, AKP'li­ler ve ko­mis­yon üye­le­ri "Avuç izi­nin alın­ma­sı­na ge­rek yok­tur." Ni­ye? "Efen­dim, çok mas­raf­lı olu­yor."

Bu­ra­da ge­ti­ri­len baş­ka bir öne­ri da­ha var­dı. Ba­kı­nız, 2'nci mad­de­de… Ar­ka­daş­lar, 2'nci mad­de­de, şu an­da, par­mak iz­le­ri, hem Em­ni­yet Ge­nel Mü­dür­lü­ğü bün­ye­sin­de hem de Jan­dar­ma Ge­nel Ko­mu­tan­lı­ğı­nın ken­di yap­tı­ğı tes­pit­ler­de de bün­ye­sin­de ka­lı­yor­du. Ya­pı­lan de­ği­şik­lik­le, ilk ön­ce ge­ti­ri­len tek­lif­te "Bi­rin­ci fık­ra­ya gö­re alı­nan par­mak iz­le­ri, mün­ha­sı­ran Em­ni­yet Ge­nel Mü­dür­lü­ğü bün­ye­sin­de oluş­tu­ru­lan bir sis­te­me kay­de­di­le­rek sak­la­nır." hük­mü ge­ti­ril­di. Ya­ni, Jan­dar­ma Ge­nel Ko­mu­tan­lı­ğı­nın tut­muş ol­du­ğu par­mak iz­le­ri­ni Em­ni­yet Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­ne ve­re­cek­ti­niz. Ya­ni "Be­yaz Ener­ji", "Ma­vi Akım" ope­ras­yon­la­rın­da­ki o par­mak iz­le­ri kul­la­nıl­ma­sın di­ye, jan­dar­ma­nın yap­mış ol­du­ğu kır­sal­da­ki bas­kın­lar­dan kur­tar­mak is­te­di­niz par­mak iz­le­ri­ni. Bu, kar­şı çı­kı­lın­ca ko­mis­yon­da şu şe­kil­de de­ğiş­ti: "Par­mak izi, ait ol­du­ğu ki­şi­nin kim­lik bil­gi­le­riy­le bir­lik­te, ne za­man ve kim ta­ra­fın­dan alın­dı­ğı be­lir­til­mek su­re­tiy­le, par­mak izi­ni alan ge­nel kol­luk bi­rim­le­ri­ne ait mev­cut sis­te­me kay­de­di­lir." Bun­da hem­fik­re va­rıl­dı. Aa, bir bak­tık ki, bi­raz ön­ce, bir öner­ge gel­di. De­mek ki, jan­dar­ma­nın par­mak izi, jan­dar­ma­nın so­ruş­tur­ma yap­ma­sı­nı en­gel­le­me­ye ni­yet­li­si­niz. Ge­len öner­ge şu: "Bi­rin­ci fık­ra­ya gö­re alı­nan par­mak izi, ait ol­du­ğu ki­şi­nin kim­lik bil­gi­le­riy­le bir­lik­te, ne za­man ve kim ta­ra­fın­dan alın­dı­ğı be­lir­til­mek su­re­tiy­le, bu ama­ca öz­gü sis­te­me kay­de­di­le­rek sak­la­nır." Ne is­ti­yor­su­nuz siz? Ba­na bu­nu an­la­ta­bi­lir mi­si­niz? Bu "öz­gü sis­tem" ne? Ne­re­si bu­ra­sı? Bu de­ği­şik­li­ğin ama­cı ne?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KAN VE­Kİ­Lİ RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Han­gi­si?

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (De­vam­la) - İkin­ci fık­ra­da­ki de­ği­şik­lik...

"Öz­gü sis­tem" ne? Han­gi öz­gü sis­tem bu ar­ka­daş­lar?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KAN VE­Kİ­Lİ RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Ce­vap ve­re­yim bi­raz son­ra.

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (De­vam­la) - Ye­ni bir şey mi? Yö­net­me­lik­ler­le mi de­ğiş­ti­re­cek­si­niz? Ya­sa­la­rı de­ğiş­ti­re­rek yö­net­me­lik­le­re mi yet­ki ve­re­cek­si­niz? Ya­ni, şim­di­ye ka­dar sı­kın­tı çek­ti­ği­niz kır­sal­da­ki jan­dar­ma­nın ara­ma­sın­dan, jan­dar­ma­nın yol­suz­luk­la­rı ta­kip et­me­sin­den bu ka­dar ra­hat­sız­lı­ğı­nı­zı be­lirt­me­nin ne an­la­mı var? Siz, yet­ki­le­ri ar­tır­mak için bu tek­li­fi ge­tir­di­ği­ni­zi söy­lü­yor­su­nuz.

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KAN VE­Kİ­Lİ RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Ge­rek­çe­si­ni oku­sa­na.

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (De­vam­la) - Ge­rek­çe­de hiç­bir şey yok. Bu ge­rek­çe­yi biz ge­çen haf­ta da tar­tış­tık.

MU­ZAF­FER BAŞ­TOP­ÇU (Ko­ca­eli) - Sa­yın Ve­kil ne ala­ka­sı var?

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (De­vam­la) - Evet ay­nen bu. Ay­nen bu­nu ya­pı­yor­su­nuz.

Ba­kı­nız…

MU­ZAF­FER BAŞ­TOP­ÇU (Ko­ca­eli) - Ge­rek­çe­si­ne bak ama.

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (De­vam­la) - Ge­rek­çe­sin­de bir şey yok. Biz bu­nu Ko­mis­yon­da tar­tış­tık Sa­yın Baş­top­çu. Amaç bu. Avuç izi­nin alın­ma­sı­na da o yüz­den kar­şı çık­tı­nız, çün­kü, Tür­ki­ye'de çok net bir şey var.

MU­ZAF­FER BAŞ­TOP­ÇU (Ko­ca­eli) - Ku­su­ra bak­ma­yın, fal ba­kı­yor­su­nuz

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (De­vam­la) - Sa­de­ce sa­nık­la­rın… Bu­gün, dün­ya­da ve Tür­ki­ye'de, sa­nık­la­rın yüz­de 25'i avuç iz­le­ri­nin alın­ma­sıy­la ya­ka­la­na­bi­li­yor. Bu­nu da­hi red­det­ti­niz. Mas­raf pa­ha­lı ola­cak­mış! İn­san­la­rın gü­ven­li­ğin­den, te­rö­rün ön­len­me­sin­den da­ha önem­li şey var mı siz­ler için; dün­ya­da her­han­gi bir şey var mı? Ha­yır yok. Ama, "Bun­lar mas­raf­lı olu­yor, bun­lar pa­ha­lı olu­yor." Böy­le, pa­ha­lı­lık söz ko­nu­su ola­bi­lir mi?

Dev­le­tin te­mel üç ta­ne gö­re­vi var­dır: Gü­ven­lik, sağ­lık, eği­tim. Eğer, siz in­san­la­rın gü­ven­li­ği­ni sağ­la­mak için pa­ra har­ca­mak­tan ka­çı­nı­yor­sa­nız, siz hiç­bir şey yap­mı­yor­su­nuz de­mek­tir.

Ge­le­lim bu fık­ra­ya: Bu fık­ra­da, po­li­sin han­gi hâller­de ön­le­me ara­ma­sı ya­pa­bi­le­ce­ği be­lir­ti­li­yor. Ön­le­me ara­ma­sı yap­mak için ne tar­tış­ma­lar ya­pıl­dı. Ba­kı­nız, mev­cut Ya­sa'da şu an­da ya­pı­lan bir de­ği­şik­lik var. Giz­li­ce bu alın­dı, cım­bız­la çı­kar­tıl­dı. Çı­kar­tı­la­nı söy­le­ye­yim ben: 9'un­cu mad­de­nin (e) fık­ra­sın­da, umu­mi ve­ya umu­ma açık yer­ler­de ve­ya öğ­ren­ci yurt­la­rın­da ve ek­len­ti­le­rin­de po­li­sin ara­ma yap­ma yet­ki­si var­dı tek­lif ge­lir­ken, bir­den bi­re, bir el al­mış, öğ­ren­ci yurt­la­rın­da­ki ve ek­len­ti­le­rin­de po­li­sin ara­ma yap­ma yet­ki­si­ni or­ta­dan kal­dırt­mış, çı­kar­tıl­mış. Şim­di, ne de­mek bu? "Öğ­ren­ci yurt­la­rın­da ve ek­len­ti­le­rin­de…" Ya­ni, Tür­ki­ye'de ku­rul­muş olan, ya­zın ku­ru­la­cak olan özel yurt­lar­da ve eği­tim yer­le­rin­de her­han­gi bir şe­kil­de po­li­sin ve­ya gü­ven­lik güç­le­ri­nin ve­ya jan­dar­ma­nın ara­ma yap­ma­sı­nı ni­ye kal­dı­rı­yor­su­nuz ar­ka­daş­lar? Ni­ye ya­sak ko­yu­yor­su­nuz? Hâkim­den izin alın­ma­ya­cak mı? Hâkim ka­ra­rıy­la bu­ra­da ara­ma ya­pıl­ma­ya­cak mı? Siz bun­lar­dan ni­ye ra­hat­sız olu­yor­su­nuz? Ama­cı­nız te­rör de­ğil, ama­cı­nız gü­ven­lik fa­lan de­ğil, in­san­la­rın re­fa­hı de­ğil; ama­cı­nız, izin­siz­ce açı­lan o ta­ri­kat kurs­la­rı var mı, yurt­lar yok mu, on­la­ra kim­se do­kun­ma­sın de­mek, ama­cı­nız bu, bu de­ği­şik­li­ğin baş­ka hiç­bir an­la­mı yok.

De­vam edi­yo­ruz. Yi­ne an­laş­ma yap­tık, Ko­mis­yon­da gel­di, bu­gün yi­ne bir de­ği­şik­lik. Şim­di, ba­kı­yor­su­nuz dör­dün­cü fık­ra­ya, (ç) ben­di:

"ç) Öğ­re­tim ve eği­tim öz­gür­lü­ğü­nün sağ­lan­ma­sı için her de­re­ce­de öğ­re­tim ve eği­tim ku­rum­la­rı­nın ve 20 nci mad­de­nin ikin­ci fık­ra­sı­nın (A) ben­din­de­ki ko­şul aran­mak­sı­zın yük­sek öğ­re­tim ku­rum­la­rı­nın için­de, bun­la­rın ya­kın çev­re­le­ri ile gi­riş ve çı­kış­la­rın­da." ara­ma ya­pa­bi­lir­di po­lis. Ge­cik­me­sin­de sa­kın­ca bu­lu­nan hâller­de, en yük­sek mül­ki ami­rin iz­niy­le, ge­ri ka­lan­la­rı da hâki­min iz­niy­le. Şim­di ge­ti­ri­yor­su­nuz, ba­kın, (ç) fık­ra­sı­nı na­sıl de­ğiş­ti­ri­yor­su­nuz: "Eği­tim ve öğ­re­tim öz­gür­lü­ğü­nün sağ­lan­ma­sı için, her de­re­ce­de eği­tim ve öğ­re­tim ku­rum­la­rı­nın ida­re­ci­le­ri­nin ta­le­biy­le." Ne de­mek bu ya? İzin­siz eği­tim ku­rum­la­rı ku­ran, izin­siz kamp ku­ran adam, ar­ka­daş be­nim bu­ra­da hu­zur­suz­luk ve­ri­yor, dı­şa­rı­dan ba­na bas­kı olu­yor, ge­lin de bu­ra­da ara­mı ya­pın mı di­ye­cek? Bu ka­dar ko­me­di olur mu? Böy­le ko­me­di olur mu? İzin­siz yurt ku­ran, izin­siz kamp ku­ran adam, ge­lip de, ar­ka­daş­lar ben siz­den izin ta­lep edi­yo­rum, ge­lin bu­ra­da ara­ma ya­pın, bu­ra­da be­nim ver­di­ğim eği­ti­me uy­ma­yan öğ­ren­ci­ler var, ge­lin bun­la­rı alın, ara­ma ya­pın mı di­ye­cek? Suç alet­le­ri var mı di­ye­cek si­ze? Ar­ka­daş­lar, bu de­ği­şik­li­ği ni­ye ya­pı­yor­su­nuz? Ba­na bu­nu bi­ri an­lat­sın.

MU­ZAF­FER BAŞ­TOP­ÇU (Ko­ca­eli) - Ya, izin­siz yurt ku­ru­lu­yor mu?

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (De­vam­la) - Evet, eği­tim ku­rum­la­rı, ce­za­yı kal­dır­dı­nız bi­li­yor­su­nuz Sa­yın Baş­top­çu.

De­vam edi­yo­ruz yi­ne. Şim­di, gel­miş, han­gi hâller­de ko­nut­ta ara­ma ya­pı­la­maz­dı? Da­ha ön­ce, yi­ne yap­tı­ğı­nız de­ği­şik­lik­le… "Ko­nut­ta ön­le­me ara­ma­sı ya­pı­la­maz; ka­mu­ya açık ol­ma­yan iş­yer­le­ri, eği­tim ve öğ­re­tim bi­na­la­rı ve di­ğer ka­pa­lı alan­lar­da­ki ön­le­me ara­ma­sı ise an­cak hâkim ka­ra­rıy­la ya­pı­la­bi­lir"di. Şim­di ge­tir­di­ği­niz de­ği­şik­lik­le ay­nen şu­nu di­yor­su­nuz, bir öner­ge da­ha var: [[c) be­şin­ci fık­ra­sı­nın Ko­nut­ta, yer­le­şim ye­rin­de ve ka­mu­ya açık ol­ma­yan iş­yer­le­rin­de ve ek­len­ti­le­rin­de ön­le­me ara­ma­sı ya­pı­la­maz."]] Ya­ni, ka­mu­ya açık ol­ma­yan, çok özel ki­şi­le­rin ka­tı­la­bil­di­ği, da­ha ön­ce­ki, ora­da­ki be­şin­ci fık­ra­da­ki özel­lik, eği­tim ve öğ­re­tim ku­rum­la­rı gi­bi, ka­mu öğ­re­ti­mi ol­ma­yan ku­rum­lar; ders­ha­ne mi­dir, ne­dir, ne de­ğil­dir, bil­mi­yo­ruz. Çün­kü, böy­le muğ­lak kav­ram­lar kul­la­nı­lı­yor. Ya­sa me­tin­le­rin­de muğ­lak, be­lir­li ol­ma­yan kav­ram­lar kul­la­nıl­maz da, alış­kan­lık hâli­ne ge­ti­ril­di. Bu kav­ram­lar, da­ha ön­ce an­cak hâki­min iz­niy­le ara­ma ya­pı­la­bi­le­ce­ği, bu­nun ha­ri­cin­de yi­ne çok özel ko­şul­lar ol­ma­sı hâlin­de, ge­cik­me­sin­de sa­kın­ca bu­lu­nan hâller­de ise gü­ven­lik gö­rev­li­le­ri özel izin­le ara­ma ya­pı­yor­du. Şim­di "Ora­da ara­ma ya­pı­la­maz." di­yor­su­nuz.

Ba­kı­nız ar­ka­daş­lar, ge­tir­di­ği­niz ta­sa­rı ger­çek­ten de Tür­ki­ye'de akan kan­la­rı dur­dur­ma­ya yö­ne­lik de­ğil, Tür­ki­ye'de te­rö­rü ön­le­me­ye yö­ne­lik de­ğil. Siz, on­la­rı is­tis­mar ede­rek, öy­le in­san­la­rı is­tis­mar ede­rek, ka­fa­nız­da yap­ma­ya ça­lış­tı­ğı­nız de­ği­şik­lik­le­ri ge­tir­me­ye ça­lı­şı­yor­su­nuz. Ne olur bu hu­yu­nuz­dan vaz­ge­çin. Ba­kı­nız, in­san­lar ölü­yor, her gün bin­ler­ce şe­hit ve­ri­li­yor. Ge­nel­kur­may Baş­ka­nı­nın bir ay ön­ce­ki yap­tı­ğı ko­nuş­ma­yı ha­tır­la­tı­rım he­pi­ni­ze. Ko­nuş­ma tek­rar ya­pı­lı­yor. Tür­ki­ye'ye te­rör ve te­rör ör­gü­tü üye­le­ri ve pat­la­yı­cı mad­de­ler Ku­zey Irak'tan ge­li­yor mu? Ön­le­me ara­ma­sı ya­pa­cak mı­sı­nız her yer­de? Ya­pa­cak­sı­nız. Ge­nel­kur­may Baş­ka­nı ne de­di? Biz­zat şu­nu söy­le­di: "Ku­zey Irak'a gi­ril­me­si ge­re­kir mi? Evet, gi­ril­me­si ge­re­kir. Fay­da var mı­dır? Evet var­dır. An­cak, bu­nun için si­ya­si ira­de ge­re­kir." de­di. Biz siz­den o si­ya­sal ira­de­yi gös­ter­me­ni­zi is­ti­yo­ruz. Tür­ki­ye'de ger­çek­ten de eğer te­rör var­sa, Tür­ki­ye'de hır­sız­lık var­sa, yol­suz­luk var­sa, kap­kaç­çı­lık var­sa, ar­sız­lık var­sa, bu si­ya­sal ira­de­yi gös­te­rin. İn­san­la­ra yet­ki ve­rin, ger­çek­ten yet­ki ve­rin. Bir si­ya­sal ka­ra­rı­nız ol­sun. Siz, sa­de­ce yok et­me­ye, tah­rip et­me­ye yö­ne­li­yor­su­nuz. Hiç­bir şe­ye hi­tap et­me­ye, bir yet­ki ver­me­ye ni­ye­ti­niz yok.

He­pi­ni­zi sev­gi ve say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­ruz Sa­yın Kü­çü­ka­şık.

Şah­sı adı­na, Si­vas Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Se­la­mi Uzun.

Bu­yu­run.

SE­LA­Mİ UZUN (Si­vas) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Şim­di, ar­ka­daş­lar, bu­ra­da Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nu ya­pı­yo­ruz, po­lis ve jan­dar­ma­yı tar­tış­mı­yo­ruz. Bu­ra­dan, kür­sü­den, po­lis şöy­le, jan­dar­ma şöy­le… Bun­la­rın iki­si de, bi­zim ül­ke­mi­zin gü­ven­lik güç­le­ri­dir. Bun­la­rın ara­sın­da ayı­rım yap­mak ya da ya­pıl­mak, böy­le bir ke­li­me, böy­le bir şey bu kür­sü­den ko­nu­şu­lur mu? Ko­nuş­mak için ön­ce -o za­man öy­ley­se- ka­nu­nu bil­mek la­zım. Po­lis ve Se­la­hi­yet Ka­nu­nu'nun 25'in­ci mad­de­si­ni ben si­ze oku­ya­yım: "Po­lis teş­ki­la­tı bu­lun­ma­yan yer­ler­de il, il­çe ve bu­cak jan­dar­ma ko­mu­tan­la­rı ile jan­dar­ma ka­ra­kol ko­mu­tan­la­rı bu ka­nun­da ya­zı­lı va­zi­fe­le­ri ya­par ve yet­ki­le­ri kul­la­nır­lar." Ne­re­de jan­dar­ma­nın yet­ki­si­ni kal­dı­rı­yor­sun? Ya­ni, po­li­sin yet­ki­li ol­du­ğu her mad­de­de jan­dar­ma yet­ki­li, ne­re­den çı­ka­rı­yor­su­nuz bu­nu? Böy­le bir şey olur mu?

Ar­ka­daş­lar, lüt­fen, bu­ra­da Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nu'nu çı­ka­rır­ken ki­me yet­ki ver­di­ği­mi­zi za­ten biz bi­li­yo­ruz. Onun için dik­kat­li ko­nuş­mak­ta fay­da var di­ye dü­şü­nü­yo­rum.

Onun dı­şın­da, bu ön­le­me ara­ma­sı.

Ar­ka­daş­lar, bu mad­de, za­ten di­ğer es­ki Ka­nun, 9'un­cu mad­de, ön­le­me ara­ma­sı ta­nı­mı­nı ya­pı­yo­ruz; ön­le­me -so­ruş­tur­ma ayı­rı­mı ya­pı­lı­yor. Ya­ni, "so­ruş­tur­ma" Ce­za Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nu'na gö­re ya­pı­lı­yor, "ön­le­me ara­ma­sı" Po­lis Va­zi­fe ve Se­la­hi­yet Ka­nu­nu'na gö­re ya­pı­lı­yor ve sı­kı ka­yıt­la­ra ta­bi tu­tu­lu­yor. Öy­le rast­ge­le ön­le­me ara­ma­sı ya­pıl­mı­yor ve… Bü­tün mad­de­yi yu­ka­rı­dan aşa­ğı­ya dik­kat­le okur­sa­nız, na­sıl ara­na­cak, ne­re­si ara­na­cak, sı­kı ka­yıt­la­ra ta­bi tu­tu­lu­yor. El­bet­te po­li­sin is­te­di­ği bu idi. Şim­di­ye ka­dar po­lis, "CMK'dan son­ra bir­çok ko­nu­da be­nim yet­kim yok." Di­yor­du. Ni­ye? Ba­zı ko­nu­lar­da yet­ki­le­ri ta­nım­lan­ma­mış po­li­sin. Po­li­sin yet­ki­si­ni yu­ka­rı­dan aşa­ğı­ya ay­rın­tı­lı ola­rak ta­nım­la­ma­dı­ğın za­man, po­lis, es­ki­ye gö­re ucu açık yet­ki kul­la­nı­yor­du. Şim­di yet­ki­yi kul­lan­mı­yor po­lis. Ne ya­pı­yor? "Ben, bu ko­nu­da yet­ki­si­zim" di­yor. Biz, bu­nu ya­pı­yo­ruz şu an­da, ya­ni po­li­sin yet­ki­le­ri­ni ta­nım­lı­yo­ruz. Yu­ka­rı­dan aşa­ğı­ya han­gi yet­ki­le­ri ha­iz, han­gi yet­ki­le­ri ne­re­ye ka­dar, han­gi de­re­ce­de kul­la­na­cak, bu­nu ta­nım­lı­yo­ruz. Bu­nu po­lis, za­ten ken­di­si is­ti­yor. Ay­nı yet­ki­le­ri bü­tün gü­ven­lik güç­le­ri kul­la­na­cak­lar.

Öner­ge­ye ge­lin­ce. Öner­ge­nin, es­ki Ka­nun'da olan mad­de­siy­le çok de­ği­şik bir şe­yi yok ki. De­ği­şik olan, sa­de­ce Ko­mis­yon­da de­ğiş­ti­ri­len kıs­mı var eği­tim-öğ­re­tim ku­rum­la­rıy­la ala­ka­lı. Ko­mis­yon­da­ki es­ki me­tin, Ko­mis­yon­da de­ğiş­ti­ril­di. Şim­di, tek­rar es­ki met­ne dö­nü­yo­ruz. Ya­ni, ar­ka­daş­lar, dik­kat­li ol­ma­mız ge­re­kir. Gü­ven­lik me­se­le­si, bi­zim ül­ke­mi­zin en önem­li so­run­la­rın­dan bi­ri­si­dir. Onun için, bi­raz da bu ko­nu­lar­da da­ha dik­kat­li ol­ma­mız la­zım.

Say­gı­lar su­nu­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­ruz Sa­yın Uzun.

Mad­de üze­rin­de­ki ko­nuş­ma­lar ta­mam­lan­mış­tır.

Bir öner­ge var­dır, oku­tu­yo­rum:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­nin çer­çe­ve 3 ün­cü mad­de­si ile söz ko­nu­su Ka­nu­nun de­ğiş­ti­ril­me­si ön­gö­rü­len 9 un­cu mad­de­si­nin;

a) dör­dün­cü fık­ra­sı­nın (ç) ben­di­nin, "Eği­tim ve öğ­re­tim öz­gür­lü­ğü­nün sağ­lan­ma­sı için, her de­re­ce­de eği­tim ve öğ­re­tim ku­rum­la­rı­nın ida­re­ci­le­ri­nin ta­le­biy­le ve 20 nci mad­de­nin ikin­ci fık­ra­sı­nın (A) ben­din­de­ki ko­şu­la uy­gun ola­rak gi­ri­le­cek yük­sek öğ­re­tim ku­rum­la­rı­nın için­de, bun­la­rın ya­kın çev­re­le­ri ile gi­riş ve çı­kış­la­rın­da." şek­lin­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni,

b) dör­dün­cü fık­ra­sı­nın (d) ben­din­de­ki ", yer­le­şim yer­le­ri­nin gi­riş ve çı­kış­la­rın­da" iba­re­si­nin me­tin­den çı­ka­rıl­ma­sı­nı,

c) be­şin­ci fık­ra­sı­nın "Ko­nut­ta, yer­le­şim ye­rin­de ve ka­mu­ya açık ol­ma­yan iş­yer­le­rin­de ve ek­len­ti­le­rin­de ön­le­me ara­ma­sı ya­pı­la­maz." şek­lin­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni,

ç) ye­din­ci fık­ra­da yer alan "un­van, sı­fat ve­ya gö­rev­le­ri­ne, di­ğer özel ka­nun­lar­la ken­di­le­ri­ne ta­nı­nan is­tis­na­la­ra" ve iba­re­si­nin me­tin­den çı­ka­rıl­ma­sı­nı ve "Mil­let­le­ra­ra­sı an­laş­ma­lar hü­küm­le­ri sak­lı­dır." cüm­le­si­nin bu fık­ra­ya son cüm­le ola­rak ek­len­me­si­ni,

Arz ve tek­lif ede­riz.

          Ah­met Ye­ni                                 Fa­tih Arı­kan                       Faz­lı Er­do­ğan

             Sam­sun                                 Kah­ra­man­ma­raş                      Zon­gul­dak

                    Abdullah Erdem Cantimur                İr­fan Gün­düz

                                   Kütahya                                   İs­tan­bul

BAŞ­KAN - Sa­yın Ko­mis­yon ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KAN VE­Kİ­Lİ RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Tak­di­re bı­ra­kı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN - Sa­yın Hükûmet ka­tı­lı­yor mu?

İÇİŞ­LE­Rİ BA­KA­NI OS­MAN GÜ­NEŞ - Ka­tı­lı­yo­ruz.

BAŞ­KAN - Ge­rek­çe­yi oku­tu­yo­rum:

Söz ko­nu­su Ka­nun Tek­li­fiy­le de­ğiş­ti­ril­me­si ön­gö­rü­len 9 un­cu mad­de­nin dör­dün­cü fık­ra­sı­nın (ç) ben­din­de, kro­no­lo­jik sı­ra ve Ana­ya­sa­mız­da­ki iba­re göz önün­de bu­lun­du­rul­mak su­re­tiy­le "eği­tim" ve "öğ­re­tim" iba­re­le­ri­nin tak­dim ve te­hir et­ti­ril­me­si ve 2559 sa­yı­lı Ka­nu­nun mev­cut 20'nci mad­de­sin­de­ki izin ko­şu­lu­nun aran­ma­sı­nı sağ­la­mak ama­cıy­la de­ği­şik­lik ya­pıl­ma­sı; (d) ben­din­de ise, "umu­mi ve umu­ma açık yer­ler" iba­re­si­nin yer­le­şim yer­le­ri­nin gi­riş ve çı­kış­la­rı­nı da kap­sa­dı­ğı dü­şün­ce­siy­le; "yer­le­şim yer­le­ri­nin gi­riş ve çı­kış­la­rın­da" iba­re­si­nin me­tin­den çı­ka­rıl­ma­sı yö­nün­de de­ği­şik­lik ya­pıl­ma­sı, dü­şü­nül­müş­tür. Ke­za, söz ko­nu­su mad­de, sa­de­ce he­nüz so­mut bir suç şüp­he­si oluş­ma­dan ya­pı­lan ön­le­me ara­ma­sı­nı dü­zen­le­mek­te­dir. Bu iti­bar­la ko­nu­tun ya­nı sı­ra Türk Me­de­ni Ka­nu­nun­da­ki yer­le­şim ye­rin­de ve ka­mu­ya açık ol­ma­yan iş­yer­le­ri ile bun­la­rın ek­len­ti­le­rin­de ön­le­me ara­ma­sı ya­pıl­ma­sı­na ge­rek bu­lun­ma­mak­ta­dır. Ay­rı­ca iş­len­mek­te olan bir su­çun iş­len­me­si­ni ön­le­mek ama­cı­na yö­ne­lik ola­rak izin alın­ma­sı­na ge­rek ol­mak­sı­zın ko­nu­ta ve iş­ye­ri­ne gi­ril­me­si­ni sağ­la­yan bir hük­me mad­de met­nin­de yer ve­ril­me­si­ni ge­rek bu­lun­ma­mak­ta­dır. Çün­kü, kol­luk gö­rev­li­le­ri ba­kı­mın­dan, ko­nut ve­ya iş­ye­rin­de de ol­sa iş­len­mek­te olan bir su­çun iş­len­me­si­ni ön­le­mek ama­cıy­la ola­ya mü­da­ha­le­si­nin bir gö­rev ol­du­ğu şüp­he­siz­dir. Ge­rek­ti­ğin­de bu gö­re­vin ye­ri­ne ge­ti­ri­le­bil­me­si için ko­nu­ta ve iş­ye­ri­ne gi­ril­me­si­ni en­gel­le­yen her­han­gi bir ya­sal dü­zen­le­me de bu­lun­ma­mak­ta­dır. Ay­rı­ca, Ana­ya­sa'da dü­zen­le­nen mil­let­ve­ki­li do­ku­nul­maz­lı­ğı­nın, mil­let­le­ra­ra­sı söz­leş­me­ler­de dü­zen­le­nen dip­lo­ma­sı do­ku­nul­maz­lı­ğı­nın, ha­kim ve sav­cı­lar ile avu­kat­la­ra iliş­kin yü­rür­lük­te olan Ka­nun­lar­da­ki is­tis­na hü­küm­le­ri­nin ge­re­ği ola­rak "un­van, sı­fat ve­ya gö­rev­le­ri­ne, di­ğer özel ka­nun­lar­la ken­di­le­ri­ne ta­nı­nan is­tis­na­la­ra ve" iba­re­si, mad­de­nin ye­din­ci fık­ra­sı met­nin­den çı­ka­rıl­ma­sı dü­şü­nül­müş­tür. Be­lir­ti­len bu ge­rek­çe­ler­le iş­bu de­ği­şik­lik öner­ge­si ve­ril­miş­tir.

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, ge­rek­çi­si­ni din­le­di­ği­niz öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Öner­ge ka­bul edil­miş­tir.

3'ün­cü mad­de­yi ka­bul edi­len öner­ge doğ­rul­tu­sun­da oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Mad­de ka­bul edil­miş­tir.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, bir­le­şi­me sa­at 14.30'a ka­dar ara ve­ri­yo­rum.

Ka­pan­ma Sa­ati: 13.14

İKİN­Cİ OTU­RUM

Açıl­ma Sa­ati: 14.35

BAŞ­KAN : Baş­kan Ve­ki­li İs­ma­il ALP­TE­KİN

KÂTİP ÜYE­LER : Türkân Mİ­ÇO­OĞUL­LA­RI (İz­mir), Ah­met Gök­han SA­RI­ÇAM (Kırk­la­re­li)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin 120'nci Bir­le­şi­mi­nin İkin­ci Otu­ru­mu­nu açı­yo­rum.

1437 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi'nin gö­rüş­me­le­ri­ne kal­dı­ğı­mız yer­den de­vam ede­ce­ğiz.

Ko­mis­yon ve Hükûmet ye­rin­de.

4'ün­cü mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 4- 2559 sa­yı­lı Ka­nu­nun 16 ncı mad­de­si aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

"Zor ve si­lah kul­lan­ma

MAD­DE 16- Po­lis, gö­re­vi­ni ya­par­ken di­re­niş­le kar­şı­laş­ma­sı ha­lin­de, bu di­re­ni­şi kır­mak ama­cıy­la ve kı­ra­cak öl­çü­de zor kul­lan­ma­ya yet­ki­li­dir.

Zor kul­lan­ma yet­ki­si kap­sa­mın­da, di­ren­me­nin ma­hi­ye­ti­ne ve de­re­ce­si­ne gö­re ve di­re­nen­le­ri et­ki­siz ha­le ge­ti­re­cek şe­kil­de ka­de­me­li ola­rak ar­tan nis­pet­te be­denî kuv­vet, maddî güç ve ka­nunî şart­la­rı ger­çek­leş­ti­ğin­de si­lah kul­la­nı­la­bi­lir.

İkin­ci fık­ra­da yer alan;

a) Be­denî kuv­vet; po­li­sin di­re­nen ki­şi­le­re kar­şı ve­ya eş­ya üze­rin­de doğ­ru­dan doğ­ru­ya kul­lan­dı­ğı be­denî gü­cü,

b) Maddî güç; po­li­sin di­re­nen ki­şi­le­re kar­şı ve­ya eş­ya üze­rin­de be­denî kuv­ve­tin dı­şın­da kul­lan­dı­ğı ke­lep­çe, cop, ba­sınç­lı su, göz ya­şar­tı­cı gaz­lar ve­ya toz­lar, fi­zikî en­gel­ler, po­lis kö­pek­le­ri ve at­la­rı ile sa­ir hiz­met araç­la­rı­nı,

ifa­de eder.

Zor kul­lan­ma­dan ön­ce, il­gi­li­le­re di­ren­me­ye de­vam et­me­le­ri ha­lin­de doğ­ru­dan doğ­ru­ya zor kul­la­nı­la­ca­ğı ih­ta­rı ya­pı­lır. An­cak, di­ren­me­nin ma­hi­ye­ti ve de­re­ce­si göz önün­de bu­lun­du­ru­la­rak, ih­tar ya­pıl­ma­dan da zor kul­la­nı­la­bi­lir.

Po­lis, zor kul­lan­ma yet­ki­si kap­sa­mın­da di­ren­me­yi et­ki­siz kıl­mak ama­cıy­la kul­la­na­ca­ğı araç ve ge­reç ile kul­la­na­ca­ğı zo­run de­re­ce­si­ni ken­di­si tak­dir ve ta­yin eder. An­cak, top­lu kuv­vet ola­rak mü­da­ha­le edi­len du­rum­lar­da, zor kul­lan­ma­nın de­re­ce­si ile kul­la­nı­la­cak araç ve ge­reç­ler mü­da­ha­le eden kuv­ve­tin ami­ri ta­ra­fın­dan ta­yin ve tes­pit edi­lir.

Po­lis, ken­di­si­ne ve­ya baş­ka­sı­na yö­ne­lik bir sal­dı­rı kar­şı­sın­da, zor kul­lan­ma­ya iliş­kin ko­şul­la­ra bağ­lı kal­mak­sı­zın, 5237 sa­yı­lı Türk Ce­za Ka­nu­nu­nun meş­ru sa­vun­ma­ya iliş­kin hü­küm­le­ri çer­çe­ve­sin­de sa­vun­ma­da bu­lu­nur.

Po­lis;

a) Meş­ru sa­vun­ma hak­kı­nın kul­la­nıl­ma­sı kap­sa­mın­da,

b) Be­denî kuv­vet ve maddî güç kul­la­na­rak et­ki­siz ha­le ge­ti­re­me­di­ği di­re­niş kar­şı­sın­da, bu di­re­ni­şi kır­mak ama­cıy­la ve kı­ra­cak öl­çü­de,

c) Hak­kın­da tu­tuk­la­ma, gö­zal­tı­na al­ma, zor­la ge­tir­me ka­ra­rı ve­ya ya­ka­la­ma em­ri ve­ril­miş olan ki­şi­le­rin ya da su­çüs­tü ha­lin­de şüp­he­li­nin ya­ka­lan­ma­sı­nı sağ­la­mak ama­cıy­la ve sağ­la­ya­cak öl­çü­de,

si­lah kul­lan­ma­ya yet­ki­li­dir.

Po­lis, ye­din­ci fık­ra­nın (c) ben­di kap­sa­mın­da si­lah kul­lan­ma­dan ön­ce ki­şi­ye du­ya­bi­le­ce­ği şe­kil­de "dur" çağ­rı­sın­da bu­lu­nur. Ki­şi­nin bu çağ­rı­ya uy­ma­ya­rak kaç­ma­ya de­vam et­me­si ha­lin­de, ön­ce uya­rı ama­cıy­la si­lah­la ateş edi­le­bi­lir. Bu­na rağ­men kaç­mak­ta ıs­rar et­me­si do­la­yı­sıy­la ele ge­çi­ril­me­si­nin müm­kün ol­ma­ma­sı ha­lin­de ise, ki­şi­nin ya­ka­lan­ma­sı­nı sağ­la­mak ama­cıy­la ve sağ­la­ya­cak öl­çü­de si­lah­la ateş edi­le­bi­lir.

Po­lis, di­re­ni­şi kır­mak ya da ya­ka­la­mak ama­cıy­la zor ve­ya si­lah kul­lan­ma yet­ki­si­ni kul­la­nır­ken, ken­di­si­ne kar­şı si­lah­la sal­dı­rı­ya te­şeb­büs edil­me­si ha­lin­de, si­lah­la sal­dı­rı­ya te­şeb­büs eden ki­şi­ye kar­şı sal­dı­rı teh­li­ke­si­ni et­ki­siz kı­la­cak öl­çü­de du­rak­sa­ma­dan si­lah­la ateş ede­bi­lir."

BAŞ­KAN - Mad­de üze­rin­de, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu ve şah­sı adı­na Ma­lat­ya Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Mu­har­rem Kı­lıç.

Sa­yın Kı­lıç, sü­re­ni­zi bir­leş­tir­dim.

Bu­yu­run. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

CHP GRU­BU ADI­NA MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; gö­rü­şül­mek­te olan Si­vas Mil­let­ve­ki­li Se­la­mi Uzun ve 3 Mil­let­ve­ki­li­nin; Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi'nin 4'ün­cü mad­de­si üze­rin­de, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu ve şah­sım adı­na söz al­mış bu­lun­mak­ta­yım. Yü­ce he­ye­ti say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, AKP ik­ti­da­ra gel­dik­ten son­ra, ül­ke­miz­de var olan hu­zur ve gü­ven gi­de­rek bo­zul­muş­tur. Yıl­la­ra gö­re Tür­ki­ye'de mey­da­na ge­len asa­yiş olay­la­rı­na bak­tı­ğı­mız­da, yi­ne, te­rör olay­la­rı­na bak­tı­ğı­mız­da bu­nu açık ve net ola­rak gör­mek­te­yiz.

Biz, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ola­rak, bu sü­reç böy­le de­vam edip gi­der­ken, bu­na, Mec­lis ola­rak el ko­yul­ma­sı ama­cıy­la 15 Ey­lül 2005 ta­ri­hin­de yü­ce Mec­li­si ola­ğa­nüs­tü top­lan­tı­ya ça­ğır­dık. Ama­cı­mız şuy­du: Asa­yiş ve te­rör­le il­gi­li ko­nu­lar­da yü­ce Mec­lis ge­rek­li gö­rüş­me­ler­de bu­lun­sun, bu gö­rüş­me­le­rin so­nu­cun­da alın­ma­sı ge­re­ken ön­lem­ler­le il­gi­li, ya­pıl­ma­sı ge­re­ken­ler­le il­gi­li ge­rek­li öne­ri­ler­de bu­lun­sun ve bu­nun­la il­gi­li de ge­rek­li ya­sa ça­lış­ma­la­rı­nı hep be­ra­ber ya­pa­lım.

An­cak, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si, her za­man yap­tı­ğı gi­bi, ben bi­li­rim, ben ya­pa­rım an­la­yı­şın­da, be­nim kim­se­nin kat­kı­sı­na, kim­se­nin gö­rü­şü­ne ih­ti­ya­cım yok an­la­yı­şıy­la ne ya­zık ki bu top­lan­tı­yı sa­bo­te et­ti. Ön­ce­lik­le top­lan­tı­nın, gö­rüş­me­nin ya­pıl­ma­ma­sı nok­ta­sın­da bü­yük bir ça­ba gös­ter­di, Mec­li­se ka­dar gel­di­ler, an­cak ku­lis­ten içe­ri gir­me­di­ler. Da­ha son­ra, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Mec­li­sin açıl­ma­sı için ye­ter­li ço­ğun­lu­ğu sağ­la­yın­ca da bu kez Mec­li­sin içi­ne gir­di­ler, an­cak bu se­fer de ge­nel gö­rüş­me ta­le­bi­mi­zin red­di yö­nün­de oy kul­lan­dı­lar.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, şu an­da önü­mü­ze bir ya­sa tek­li­fi gel­di. Bu ya­sa tek­li­fi­nin ge­liş ta­ri­hi de çok il­ginç. Ya­ni, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si ül­ke­nin ge­nel asa­yiş du­ru­muy­la ve­ya te­rö­rün gel­di­ği bo­yu­tu he­sa­ba ka­ta­rak, der­li top­lu bir tek­lif­le kar­şı­mı­za çık­ma­dı.

Sa­yın Se­la­mi Uzun ve ar­ka­daş­la­rı bir ka­nun tek­li­fi ha­zır­la­yıp kar­şı­mı­za gel­di­ler ve "Biz Par­la­men­to­da­ki mil­let­ve­kil­le­ri ola­rak bu so­ru­na du­yar­lı dav­ran­dık. Ül­ke­mi­zin so­run­la­rı­na du­yar­lı dav­ran­mak her mil­let­ve­ki­li­nin gö­re­vi­dir. Biz de bu amaç­la bu tek­li­fi ha­zır­la­dık." de­di­ler Ko­mis­yon­da­ki gö­rüş­me­ler sı­ra­sın­da.

An­cak, bu gö­rüş­me­ler de­vam eder­ken Hükûmet ta­ra­fın­dan baş­ka açık­la­ma­lar gel­di. Hükûmet ka­na­dı de­di ki: Biz, Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nu'yla il­gi­li ola­rak yak­la­şık on dört ay­dır bir ça­lış­ma yü­rü­tü­yor­duk, an­cak bu ça­lış­ma­yı he­nüz so­nuç­lan­dı­ra­ma­dık. Bu ne­den­le, bu ar­ka­daş­la­rı­mız da bu ça­lış­ma­nın için­den ba­zı mad­de­le­ri al­dı­lar, ka­nun tek­li­fi ola­rak şu an­da sun­du­lar.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu ül­ke­de, Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nu'nda de­ği­şik­lik yap­mak, bu­nun­la il­gi­li bir ça­lış­ma yü­rüt­mek çok mu zor? On dört ay­da han­gi ça­lış­ma­la­rı yü­rüt­tü­nüz ve­ya on dört ay gi­bi bir sü­re için­de bu­nu bir so­nu­ca bağ­la­ya­ma­dı­nız mı? Biz iyi bi­li­yo­ruz, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si is­te­di­ği ko­nu­da çok se­ri ya­sa çı­ka­rı­yor. Ya­sa­la­rı bı­ra­kın, is­te­di­ği ko­nu­da Ana­ya­sa'da bi­le çok se­ri de­ği­şik­lik­ler yap­ma yo­lu­na gi­de­bi­li­yor. Dü­şü­ne­bi­li­yor mu­su­nuz, Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ğiy­le il­gi­li bir gün için­de tek­lif ha­zır­la­nı­yor, er­te­si gün Da­nış­ma Ku­ru­lu ka­ra­rıy­la kırk se­kiz sa­at­lik bek­le­me sü­re­si kal­dı­rı­lı­yor, Ko­mis­yon­da bir gün için­de gö­rü­şü­lü­yor, da­ha er­te­si gün de Mec­lis­te gö­rüş­me­ler baş­lı­yor. Ya­ni, is­te­di­ği­niz za­man, çok ra­hat­lık­la, is­te­di­ği­niz ya­sa­la­rı çı­kar­ta­bi­li­yor­su­nuz.

An­cak, bu ge­len ya­sa tek­li­fin­de, ben­ce, ola­yın ge­ci­ke­bi­le­ce­ği… Ya­ni, şöy­le bir an­la­yış var: "Bu, tek­lif de­ğil de ta­sa­rı ola­rak gel­sey­di di­ğer ba­kan­lar da, bü­tün ba­kan­lık­lar da bu­nu in­ce­le­ye­cek­ti, ba­kan­lar im­za­la­ya­cak­tı, sü­reç uza­ya­cak­tı." de­ni­li­yor. Ben­ce, bu ba­ha­ne de ye­rin­de bir ba­ha­ne de­ğil. Asıl amaç, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin, yi­ne, kan­dır­ma­ca an­la­yı­şın­dan kay­nak­la­nı­yor. Ya­ni, da­ha açık bir de­yim­le, ta­ki­ye an­la­yı­şın­dan kay­nak­la­nı­yor. Çün­kü, bir za­man­lar "Biz re­form­cu par­ti­yiz, biz ki­şi hak ve öz­gür­lük­le­ri­ni en üst nok­ta­ya çı­kart­mak için ça­ba gös­te­ri­yo­ruz, AB sü­re­cin­de, AB'de­ki tüm stan­dart­la­rı ül­ke­ye ge­ti­re­ce­ğiz." di­ye ça­ba har­ca­dı­nız. Bu har­ca­dı­ğı­nız ça­ba­la­ra Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ola­rak so­nu­na ka­dar des­tek ver­dik. An­cak, şu an­da, ge­ti­ri­len bu dü­zen­le­mey­le ki­şi hak ve öz­gür­lük­le­rin­den nis­pe­ten ge­ri­ye doğ­ru bir adım söz ko­nu­su ol­du­ğun­da, bir an­lam­da, "Hükûmet ola­rak biz bu­nun ar­ka­sın­da de­ği­liz. Ba­zı mil­let­ve­kil­le­ri böy­le bir tek­lif ha­zır­la­mış ge­tir­miş­ler, biz de, iş­te, bu­nu des­tek­le­mek du­ru­mun­da kal­dık. Hat­ta biz des­tek ver­me­dik, çün­kü ya­sa­ma gö­re­vi yü­ce Par­la­men­to­nun­dur, Par­la­men­to­da­ki mil­let­ve­kil­le­ri böy­le bir ya­sa çı­kart­tı­lar." di­ye­cek­si­niz.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Hükûmet ola­rak ni­çin so­rum­lu­luk al­mı­yor­su­nuz? Ya­ni, te­rör ko­nu­sun­da, asa­yiş ko­nu­sun­da so­rum­lu­luk al­ma­ya­cak­sı­nız da ne za­man so­rum­lu­luk ala­cak­sı­nız? Kal­dı ki, bu tek­lif, der­li top­lu, ger­çek­ten, bu, po­lis­ler­le il­gi­li ya­sa­yı tam an­la­mıy­la dü­zen­le­yen bir ya­pı da oluş­tur­mu­yor. Bu sa­de­ce te­rö­rün gel­di­ği nok­ta­da... Tür­ki­ye'nin bel­li böl­ge­le­rin­den te­rö­rün An­ka­ra'nın gö­be­ği­ne ka­dar, baş­ken­te ka­dar ulaş­ma­sın­dan son­ra, Ulus'ta­ki pat­la­yan bom­ba­dan son­ra, sa­de­ce ka­mu­oyun­da olu­şan tep­ki­yi ya­tış­tır­mak ama­cıy­la, ale­la­ce­le ha­zır­lan­mış bir tek­lif­le kar­şı kar­şı­ya­yız. Tek­li­fin ta­ri­hi­ne ba­kı­yo­ruz: 24/5/2007. Ko­mis­yon­da beş gün son­ra gö­rü­şü­lü­yor, 29/5/2007'de gö­rü­şü­lü­yor, şim­di de Mec­li­se ge­li­yor. Ya­ni, yi­ne Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin, bir an­lam­da, gü­nü kur­tar­ma­ya yö­ne­lik bir ça­ba­sıy­la kar­şı kar­şı­ya­yız.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu olay­lar cid­di olay­lar. Ül­ke­miz hem asa­yiş an­la­mın­da hem te­rör an­la­mın­da çok cid­di so­run­lar­la kar­şı kar­şı­ya. Bu­gün için te­rör ül­ke bü­tün­lü­ğü­nü teh­dit eder bir du­ru­ma gel­miş­tir. An­cak, Hükûme­te ba­kı­yo­ruz, bu ko­nu­lar­da çok faz­la du­yar­lı dav­ran­mı­yor.

Te­rö­rün, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, te­rö­rün bir iç bo­yu­tu var­dı, bir de dış bo­yu­tu var. Çün­kü, Tür­ki­ye'de­ki te­rö­rün Türk or­du­su­nun gü­cü kar­şı­sın­da, Türk em­ni­yet men­sup­la­rı­nın gü­cü kar­şı­sın­da ba­rın­ma­sı müm­kün de­ğil­dir dış des­tek ol­ma­dan. Bu dış des­te­ğin de var ol­du­ğu­nu he­pi­miz bi­li­yo­ruz. Çün­kü, ya­pı­lan açık­la­ma­lar­da de­ni­li­yor ki: "Ele ge­çi­ri­len o ma­yın­lar, ele ge­çi­ri­len A4'ler, C4 bom­ba­la­rı, bun­lar ne­re­de sa­tı­lı­yor, bun­lar ne­re­den te­min edi­li­yor?"

Öy­ley­se, cid­di, so­rum­lu bir Hükûmet ola­rak, bun­lar­la il­gi­li ger­çek­ten çok kap­sam­lı bir ya­pı oluş­tur­mak, bir de­ği­şik­lik yap­mak zo­run­da­yız. Bu­nu da na­sıl ya­pa­ca­ğız? İk­ti­dar­la, mu­ha­le­fet­le bir ara­ya ge­le­ce­ğiz. Çün­kü, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, te­rö­rün, anar­şi­nin, asa­yi­şin ik­ti­da­rı mu­ha­le­fe­ti ol­maz. Bu, he­pi­mi­zi il­gi­len­di­ren bir olay. Bu ne­den­le, bu­ra­da bir­lik oluş­tur­ma­mız ge­re­ki­yor.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu ya­sa­nın 4'ün­cü mad­de­si, po­lis­le­ri­mi­ze, za­bı­ta­ya, zor ve si­lah kul­lan­ma­yı dü­zen­li­yor. Zor kul­lan­ma­nın iki aşa­ma­sı var: Be­denî kuv­vet kul­lan­ma, mad­di güç kul­lan­ma. Bun­lar­la il­gi­li, ben­ce, bu ya­pı­lan dü­zen­len­me­de çok faz­la bir so­run yok gi­bi gö­zü­kü­yor.

An­cak, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, po­li­sin si­lah kul­lan­ma nok­ta­sın­da, ben­ce, mev­cut ya­sa­da­ki 16'ncı mad­de da­ha kap­sam­lı ve da­ha do­yu­ru­cu. Si­lah kul­lan­mak çok cid­di bir iş­tir. Ya­ni, ba­sit suç­lar­da "Efen­dim, ben ya­ka­la­dım, elim­den kaç­tı, ben de o yüz­den si­lah kul­lan­dım." der­se­niz, su­çun va­ha­me­tiy­le si­lah kul­lan­ma ola­yı bir­bi­riy­le ör­tüş­me­ye­bi­lir. Bu ne­den­le, her olay­da si­lah kul­la­nıl­ma­sı, ile­ri­de çok bü­yük sa­kın­ca­lar ya­ra­ta­bi­lir. Yi­ne, mev­cut Ya­sa'da ol­du­ğu gi­bi, bu­na bir­ta­kım kri­ter­ler ge­tir­me­miz ge­re­ki­yor; özel­lik­le, "ağır ce­za­yı ge­rek­ti­ren suç­lar­la il­gi­li gi­bi" -en azın­dan- bir ta­bi­ri kul­la­nır­sak, bu­ra­da­ki du­ru­mu bi­raz da­ha net­leş­tir­miş olu­ruz.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ül­ke­miz­de­ki hu­zu­run ve gü­ve­nin sağ­lan­ma­sın­da po­lis teş­ki­la­tı­mı­zın, em­ni­yet teş­ki­la­tı­mı­zın, jan­dar­ma­mı­zın çok bü­yük gö­rev ve so­rum­lu­lu­ğu var. Eğer, biz­ler iş yer­le­ri­miz­de, ev­le­ri­miz­de hu­zur ve gü­ven için­de ya­şı­yor­sak, bu­nu bu gü­ven­lik men­sup­la­rı­na borç­lu­yuz. An­cak, bu ar­ka­daş­la­rı­mı­za ge­re­ken il­gi­yi gös­te­re­bi­li­yor mu­yuz? Po­lis­le­ri­mi­zin ça­lış­ma şart­la­rı çok zor de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, me­sa­ile­ri çok uzun, ça­lış­ma ko­şul­la­rı risk­li, an­cak, bu­na kar­şı­lık, po­lis­le­ri­mi­zin al­mış ol­duk­la­rı ma­aş­la­rı, üc­ret­le­ri, in­san­ca ya­şa­bi­le­cek­le­ri öl­çü­de de­ğil. Bu kö­tü ça­lış­ma ko­şul­la­rı, ne ya­zık ki, po­lis­le­ri­mi­zin ruh sağ­lık­la­rı­nı boz­mak­ta. Za­man za­man du­yar­sı­nız, "Bir po­lis me­mu­ru cin­net ge­çir­di, ai­le­sin­den şun­la­rı öl­dür­dü." ve­ya sık sık, po­lis me­mur­la­rın­dan in­ti­har eden­le­ri du­ya­rız. Bun­lar bo­şu­na ol­mu­yor de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. Eğer, biz bu in­san­lar­dan gö­rev is­ti­yor­sak, bu in­san­la­ra da in­san­ca ça­lış­ma ko­şul­la­rı­nı sağ­la­ma­mız ge­re­ki­yor. Çün­kü, bu ül­ke­nin hu­zur ve gü­ven­li­ği, bir an­lam­da, po­lis­le­ri­mi­zin ken­di ruh sağ­lık­la­rı­nın, ken­di ça­lış­ma ko­şul­la­rı­nın iyi­leş­me­si­ne bağ­lı.

Bu an­lam­da, biz Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ola­rak, ül­ke­mi­ze hu­zu­run ve gü­ve­nin gel­me­si an­la­mın­da ne gi­bi ön­lem­ler alı­na­cak­sa, bu­nun­la il­gi­li her tür­lü gö­rüş­me­ye, her tür­lü kat­kı ver­me­ye ha­zı­rız. An­cak, baş­tan sav­ma, bu şe­kil­de ki­şi­sel tek­lif­ler­le de­ğil, cid­di bir Hükûmet ola­rak kar­şı­mı­za der­li top­lu bir pa­ket­le ge­lir­si­niz, biz bu pa­ke­ti de­ğer­len­di­ri­riz ve ül­ke­miz­de hu­zu­run, gü­ve­nin sağ­lan­ma­sı için hep be­ra­ber…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Bu­yu­run.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Ül­ke­miz­de­ki hu­zu­run ve gü­ve­nin sağ­lan­ma­sı an­la­mın­da hep be­ra­ber bu ça­ba­yı gös­te­ri­riz.

Bu dü­şün­ce­ler­le, yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Kı­lıç.

Mad­de üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler ta­mam­lan­mış­tır.

Mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­miş­tir.

5'in­ci mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 5- 2559 sa­yı­lı Ka­nu­nun ek 6 ncı mad­de­si aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

"Adlî gö­rev ve yet­ki­ler

EK MAD­DE 6- Po­lis, bu mad­de­de ya­zı­lı gö­rev­le­ri­nin ya­nın­da, Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu ve di­ğer mev­zu­at­ta ya­zı­lı so­ruş­tur­ma iş­lem­le­ri­ne iliş­kin gö­rev­le­ri de ye­ri­ne ge­ti­rir.

Po­lis, bir su­ça iliş­kin ola­rak ken­di­si­ne ya­pı­lan söz­lü ih­bar ve şikâyet­le­ri ve gö­re­vi sı­ra­sın­da öğ­ren­di­ği su­ça iliş­kin bil­gi­le­ri ya­zı­lı ha­le ge­ti­rir.

Edi­ni­len bil­gi ve­ya alı­nan ih­bar ve­ya şikâyet üze­ri­ne ve­ya ken­di­li­ğin­den bir suç­la kar­şı­la­şan po­lis, olay ye­rin­de ki­şi­le­rin ve top­lu­mun sağ­lı­ğı­na, vü­cut bü­tün­lü­ğü­ne ve­ya mal­var­lı­ğı­na za­rar gel­me­me­si ve su­çun de­lil­le­ri­nin kay­bol­ma­ma­sı ya da bo­zul­ma­ma­sı için der­hal ge­rek­li ted­bir­le­ri alır.

Bir suç iş­len­di­ği ve­ya iş­len­mek­te ol­du­ğu bil­gi­si­ni edi­nen po­lis, bu bil­gi­nin tet­ki­ki­nin ar­dın­dan, ger­çek ol­du­ğu­nun an­la­şıl­ma­sı ha­lin­de el koy­du­ğu olay­la­rı, ya­ka­la­nan ki­şi­ler ile uy­gu­la­nan ted­bir­le­ri der­hal Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­na bil­di­rir ve Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın em­ri doğ­rul­tu­sun­da işin ay­dın­la­tıl­ma­sı için ge­rek­li so­ruş­tur­ma iş­lem­le­ri­ni ya­par. Bu sı­ra­da olay ye­ri­nin ko­run­ma­sı, fa­il­le­rin ele ge­çi­ril­me­si ve de­lil­le­rin tes­pi­ti ile il­gi­li ola­rak, bu mad­de­de be­lir­ti­len ace­le ted­bir­le­ri al­mak zo­run­da­dır.

Ya­pı­la­cak araş­tır­ma so­nun­da edi­ni­len bil­gi­nin bir ka­ba­ha­te iliş­kin ol­du­ğu hal­ler­de, ko­nu araş­tı­rı­la­rak ge­rek­li ya­sal iş­lem ya­pı­lır ve­ya ya­pıl­ma­sı sağ­la­nır.

Olay ye­rin­de gö­re­vi­ne ait iş­lem­le­re baş­la­yan po­lis, bun­la­rın ya­pıl­ma­sı­na en­gel olan ve­ya yet­ki­si için­de al­dı­ğı ted­bir­le­re ay­kı­rı dav­ra­nan ki­şi­le­ri, iş­lem­ler so­nuç­la­nın­ca­ya ka­dar ve ge­rek­ti­ğin­de zor kul­la­na­rak bun­dan men eder.

Po­lis, su­çun de­lil­le­ri­ni tes­pit et­mek ama­cıy­la, Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın em­riy­le olay ye­rin­de ge­rek­li in­ce­le­me ve tek­nik araş­tır­ma­la­rı ya­par, de­lil­le­ri tes­pit eder, mu­ha­fa­za al­tı­na alır ve in­ce­len­mek üze­re il­gi­li yer­le­re gön­de­rir.

Olay ye­ri dı­şın­da ka­lan ve o su­ça iliş­kin de­lil el­de edi­le­bi­le­ce­ği yö­nün­de kuv­vet­li şüp­he se­be­bi bu­lu­nan ko­nut, iş­ye­ri ve ka­mu­ya açık ol­ma­yan ka­pa­lı alan­lar­da ya­pı­la­cak iş­lem­ler için Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu­nun ara­ma ve el­koy­ma­ya iliş­kin hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır.

Po­lis, olay­da­ki fai­lin, gö­zal­tı­na alı­nan şüp­he­li ile ay­nı ki­şi olup ol­ma­dı­ğı­nın be­lir­len­me­si ba­kı­mın­dan zo­run­lu ol­ma­sı ha­lin­de, Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın ta­li­ma­tıy­la teş­his yap­tı­ra­bi­lir.

Ta­nık­lık­tan çe­ki­ne­bi­le­cek olan­lar, teş­his­te bu­lun­ma­ya zor­la­na­maz.

İş­le­me baş­lan­ma­dan ön­ce, teş­his­te bu­lu­na­cak ki­şi­nin fa­ili ta­rif eden be­yan­la­rı tu­ta­na­ğa bağ­la­nır.

Teş­his iş­le­mi­ne tâbi tu­tu­lan ki­şi­le­rin bir­den faz­la ve ay­nı cins­ten ol­ma­sı, ara­la­rın­da yaş, boy, ağır­lık, gi­yin­me gi­bi gö­rü­nü­şe iliş­kin hu­sus­lar­da ben­zer­lik bu­lun­ma­sı ge­re­kir. Teş­his için ge­rek­li ol­ma­sı ha­lin­de, şüp­he­li­nin gö­rü­nü­şü ile il­gi­li ge­rek­li de­ği­şik­lik­ler ya­pı­la­bi­lir. Teş­his iş­le­mi­ne tâbi tu­tu­lan ki­şi­le­rin her bi­rin­de, teş­his sı­ra­sın­da bir nu­ma­ra bu­lun­du­ru­lur.

Teş­his­te bu­lu­nan ki­şi ile teş­his iş­le­mi­ne tâbi tu­tu­lan ki­şi­le­rin bir­bi­ri­ni gör­me­me­si ge­re­kir.

Teş­his iş­le­mi en az iki kez tek­rar­la­nır ve teş­his­te bu­lun­ma­sı is­te­nen ki­şi­ye, şüp­he­li­nin teş­his edi­le­cek ki­şi­ler ara­sın­da yer al­mı­yor ola­bi­le­ce­ği ha­tır­la­tı­lır.

Teş­his iş­le­mi­ne tâbi tu­tu­lan ki­şi­le­rin, bu iş­lem sı­ra­sın­da bir­lik­te fo­toğ­raf­la­rı çe­ki­le­rek ve­ya gö­rün­tü­le­ri kay­da alı­na­rak, so­ruş­tur­ma dos­ya­sı­na ko­nur.

Şüp­he­li­nin fo­toğ­ra­fı üze­rin­den de teş­his yap­tı­rı­la­bi­lir. An­cak tek bir fo­toğ­raf ve­ya ay­nı ki­şi­nin fark­lı fo­toğ­raf­la­rı üze­rin­den teş­his yap­tı­rı­la­maz. De­ği­şik ki­şi­le­rin fo­toğ­raf­la­rı­nın ay­nı bü­yük­lük ve özel­lik­te ol­ma­la­rı ge­re­kir.

Teş­his iş­le­mi tu­ta­na­ğa bağ­la­nır."

BAŞ­KAN - Mad­de üze­rin­de, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na ve şah­sı adı­na, İz­mir Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Ah­met Er­sin.

Sü­re­ni­zi bir­leş­tir­dim efen­dim. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

CHP GRU­BU ADI­NA AH­MET ER­SİN (İz­mir) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; 1437 sı­ra sa­yı­lı Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi'nin 5'in­ci mad­de­siy­le il­gi­li Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na ve ken­di adı­ma söz al­dım. He­pi­ni­zi say­gı­la­rım­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, po­lis teş­ki­la­tı, em­ni­yet teş­ki­la­tı, in­san hak­la­rı ih­lal­le­ri id­di­ala­rıy­la çok sık mu­ha­tap olan bir ku­rum. Do­la­yı­sıy­la, bu ku­rum­da, bu ku­ru­mu il­gi­len­di­ren bir de­ği­şik­lik ya­pı­la­cak­sa, bir ka­nun ta­sa­rı­sı ya da tek­li­fi gün­de­me ge­ti­ri­le­cek­se, o za­man, bu ka­nun tek­li­fi ya da ta­sa­rı­nın, Ada­let Ko­mis­yo­nu dı­şın­da, Mec­lis İn­san Hak­la­rı­nı İn­ce­le­me Ko­mis­yo­nun­da da ele alın­ma­sı la­zım­dı. Çün­kü, ni­te­kim, bu ka­nun tek­li­fi de eğer ya­sa­la­şır ve yü­rür­lü­ğe gi­rer­se, önü­müz­de­ki sü­reç­te hem po­li­si yıp­ra­ta­cak bir­ta­kım id­di­alar­la, şikâyet­ler­le kar­şı kar­şı­ya ka­lı­na­cak hem de in­san hak­la­rı ih­lal­le­ri­nin yo­ğun­laş­tı­ğı­na iliş­kin yurt için­de ve yurt dı­şın­da ba­zı şikâyet­ler ve eleş­ti­ri­ler­le kar­şı kar­şı­ya ka­la­ca­ğız.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, hal­kın hu­zu­ru ve gü­ve­ni için sü­rek­li suç­lu pe­şin­de ko­şan ve bu uğur­da ço­ğu za­man şe­hit ve­ren bir ku­rum po­lis teş­ki­la­tı ve bu ağır gö­re­vi­nin ya­nın­da, po­lis teş­ki­la­tı­na ya da po­lis­le­re ve­ri­len baş­ka ek gö­rev­ler de var. Maç­lar­da ör­ne­ğin po­lis­ler gö­rev­len­di­ri­li­yor el­le­ri­ne bi­rer sand­viç tu­tuş­tu­ru­la­rak, kon­ser­ler­de gö­rev­len­di­ri­li­yor, hat­ta ço­ğu za­man pos­ta­cı ola­rak da kul­la­nı­lı­yor po­lis­ler. Ya­ni, ken­di as­li gö­re­vi­nin dı­şın­da, as­lın­da özel şir­ket­le­rin yap­ma­sı ge­re­ken gö­rev­le­ri de po­lis­ler ye­ri­ne ge­ti­ri­yor.

Şim­di, po­lis­le­rin bu ağır ça­lış­ma ko­şul­la­rı­na bak­tı­ğı­mız­da, ör­ne­ğin Av­ru­pa Bir­li­ği ül­ke­le­rin­de gün­de se­kiz sa­at ça­lı­şı­yor po­lis, ama biz­de on iki sa­at ça­lı­şı­yor ve bu­na kar­şı­lık ma­aş­la­rı ve sos­yal hak­la­rı da Av­ru­pa Bir­li­ği ül­ke­le­rin­de­ki mes­lek­taş­la­rı­nın dört­te 1'i ka­dar. Do­la­yı­sıy­la, bu ağır so­run­lar, bu ağır ça­lış­ma ko­şul­la­rı ve bu­nun üze­ri­ne ba­zı kad­ro­laş­ma­lar ve si­ya­si mü­da­ha­le­ler de ek­le­nin­ce hu­zur­suz­luk gi­de­rek ar­tı­yor.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ba­kın -mart ayı iti­ba­rıy­la- son beş yıl için­de po­lis teş­ki­la­tın­da 328 ki­şi is­ti­fa et­miş, 42 po­lis me­mu­ru suç iş­le­di­ği ne­de­niy­le dev­let me­mur­lu­ğun­dan çı­ka­rıl­mış ve yi­ne son beş yıl için­de -mart ayı iti­ba­rıy­la- 1.294 per­so­nel mes­lek­ten çı­ka­rıl­mış. Yi­ne bu sü­reç­te 869 per­so­nel psi­ko­lo­jik te­da­vi gör­müş, 122 in­ti­har var -mart ayı iti­ba­rıy­la- ve yi­ne bu sü­re için­de 40 po­lis me­mu­ru şe­hit ol­muş.

Şim­di bun­la­rı üst üs­te ko­yup top­la­dı­ğı­mız­da de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, son beş yıl için­de, mart ayı iti­ba­rıy­la -po­lis teş­ki­la­tın­da ya­şa­nan so­run­la­rı an­lat­ma­ya ça­lı­şı­yo­rum- ay­da 6'ya ya­kın me­mur is­ti­fa et­miş, ay­da 6'ya ya­kın me­mur gö­re­vin­den is­ti­fa et­miş, me­mur­luk­tan ay­rıl­mış, ay­da 22'den faz­la­sı suç iş­le­di­ği ne­de­niy­le ih­raç edil­miş ve yi­ne ay­da 15'e ya­kın po­lis me­mu­ru da psi­ko­lo­jik te­da­vi gör­müş ve il­ginç olan şu­dur: Bu sü­re için­de, ay­da or­ta­la­ma 2'den faz­la me­mur in­ti­har et­miş. Ya­ni, po­lis teş­ki­la­tın­da çok cid­di so­run­lar var. Sa­de­ce ken­di gö­re­viy­le il­gi­li so­run­lar de­ğil, ek gö­rev­le­rin ge­tir­di­ği ağır so­run­lar var ve haf­ta so­nu ta­til­le­ri yok, yıl­lık izin­le­ri yok, çık­sa bi­le her za­man gö­re­ve çağ­rıl­ma ih­ti­ma­li yük­sek. Do­la­yı­sıy­la, böy­le­si­ne ağır so­run­lar için­de, ağır ça­lış­ma ko­şul­la­rı için­de gö­rev yap­ma­ya ça­lı­şan me­mur­la­rın, po­lis teş­ki­la­tı­nın ken­di iç hu­zu­ru yok­sa baş­ka­la­rı­nın hu­zu­ru­nu sağ­la­ya­bil­me­si müm­kün de­ğil­dir, çün­kü mes­le­ği­ni se­ve­rek yap­ma­sı müm­kün de­ğil­dir.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ba­kın, şim­di, bu ağır ça­lış­ma ko­şul­la­rı ne­de­niy­le, ba­zı po­lis eş­le­ri il in­san hak­la­rı ku­rul­la­rı­na şikâyet­te bu­lun­du­lar geç­ti­ği­miz ay­lar­da, ça­lış­ma ko­şul­la­rı­nın ağır­lı­ğı ne­de­niy­le ai­le dü­zen­le­ri­nin bo­zul­du­ğun­dan, eş­le­riy­le gö­rü­şe­me­dik­le­rin­den ve sos­yal iliş­ki ku­ra­ma­dık­la­rın­dan şikâyet­le il in­san hak­la­rı ku­rul­la­rı­na baş­vur­du­lar ve il in­san hak­la­rı ku­rul­la­rı da -çok doğ­ru bir ka­rar­la- bu po­lis eş­le­ri­ni hak­lı gör­dü. Ya­ni, po­lis­le­rin ça­lış­ma ko­şul­la­rı­nın ve sos­yal hak­la­rı­nın in­san hak­la­rı­na ay­kı­rı ol­du­ğu­nu tes­pit et­ti il in­san hak­la­rı ku­rul­la­rı. Pe­ki, bu­na kar­şı­lık ne ya­pıl­dı? Bu so­run­lar gör­mez­den ge­lin­di ve hâlâ, po­lis teş­ki­la­tın­da ya­şa­nan bu önem­li so­run­la­ra, po­lis teş­ki­la­tı­nın için­de bu­lun­du­ğu cid­di so­run­la­ra ve po­lis­le­rin bi­rey ola­rak ya­şa­dı­ğı cid­di so­run­la­ra bir çö­züm bu­lu­na­bil­miş de­ğil.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, böy­le­si­ne bü­yük sı­kın­tı­la­rı olan bir teş­ki­lat­tan da hu­zur için­de gö­rev yap­ma­sı­nı, hal­kın can ve mal gü­ven­li­ği­ni ko­ru­ma­sı­nı bek­le­mek… Ger­çi, el­le­rin­den gel­di­ği ka­dar bu gö­rev­le­ri yap­ma­ya ça­lı­şı­yor­lar, bü­tün olum­suz­luk­la­ra rağ­men. Bu açı­dan, po­lis teş­ki­la­tı­mız ger­çek­ten her tür­lü tak­di­re de­ğer. Ama, dev­le­tin de bu teş­ki­la­ta ge­re­ken öne­mi gös­ter­me­si la­zım, dev­le­tin de bu önem­li teş­ki­la­tın so­run­la­rı­nın çö­zül­me­si­ne kat­kı ver­me­si la­zım. Ma­ale­sef bun­la­rı gö­re­mi­yo­ruz.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, şim­di ba­kın, Tür­ki­ye'nin bu­gün için önem­li so­run­la­rın­dan bi­ri­si te­rör. Dört bu­çuk yıl ön­ce bu ik­ti­dar sı­fır te­rör­le dev­ral­dı­ğı Tür­ki­ye'yi, bu­gün her­ke­sin bir­bi­rin­den kuş­ku­la­na­ca­ğı nok­ta­ya ge­tir­di. Her­kes ya­nın­da­ki ki­şi­nin can­lı bom­ba olup ola­ma­ya­ca­ğı ko­nu­sun­da kuş­ku­lu. So­kak­lar­da in­san­lar ne za­man kap­ka­ça uğ­ra­ya­ca­ğı, ev­le­rin­de ne za­man bir hır­sız­lık­la mu­ha­tap ola­cak­la­rı­nı bi­le­mi­yor­lar. Apart­man­la­rın dör­dün­cü, be­şin­ci kat­la­rın­da otu­ran­lar bi­le ka­pı­la­rı­nı, pen­ce­re­le­ri­ni de­mir­le ka­pa­tı­yor­lar.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, böy­le bir şey ola­bi­lir mi? Ya­ni, in­san­lar evin­de ra­hat de­ğil­se, in­san­lar so­kak­ta, cad­de­de ra­hat de­ğil­se, bu­gün en ka­la­ba­lık cad­de­ler bi­le te­kin de­ğil­se, o za­man o ül­ke­de hu­zu­run ol­du­ğu söy­le­ne­bi­lir mi?

Bir ya­sa çı­kar­dı­nız: Eve Dö­nüş Ya­sa­sı. Ve ce­za­evin­de­ki, sö­züm ona dağ­da­ki te­rö­rist­le­ri düz ova­ya in­di­re­cek­ti­niz, ama ter­si ol­du, ce­za­evin­de­ki Hiz­bul­lah­çı­la­rı ve PKK'lı­la­rı sa­lı­ver­di­niz ve on­lar da kal­dık­la­rı yer­den üst­le­ri­ne dü­şen gö­rev­le­ri, ken­di­le­ri­ne uy­gun gör­dük­le­ri gö­rev­le­ri yap­ma­ya de­vam edi­yor­lar. Ke­za, bir Te­rör­le Mü­ca­de­le Ya­sa­sı çı­kar­dı­nız. Çı­kar­mak is­te­di­niz -da­ha doğ­ru­su- Te­rör­le Mü­ca­de­le Ya­sa­sı'nda­ki 6'ncı mad­de­yi söy­le­mek is­ti­yo­rum: Bu­ra­da, bir ke­li­me oyu­nuy­la, te­rö­rist­ba­şı­nın bir de­fa­ya mah­sus ol­mak üze­re Piş­man­lık Ya­sa­sı'ndan ya­rar­la­na­bil­me­si­nin önü­nü aç­tı­nız. Bu­nu Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si gör­dü ve siz­le­ri uyar­dı. Ne­ti­ce­de, bu uya­rı so­nu­cun­da -bir mik­tar inat da et­ti­niz ama- so­nuç­ta Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­nin de­di­ği nok­ta­ya gel­di­niz ve Te­rör­le Mü­ca­de­le Ya­sa­sı'nın 6'ncı mad­de­si­nin sa­kın­ca­lı bir mad­de ol­du­ğu­nu ka­bul ede­rek ge­ri adım at­tı­nız. Ak­si hâlde, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si bu­nu gün­de­me ge­tir­me­miş ol­say­dı, te­rö­rist­ba­şı, bel­ki bu­gün­ler­de, bel­ki bir­kaç yıl son­ra, Av­ru­pa'da­ki si­vil top­lum ör­güt­le­ri, Av­ru­pa İn­san Hak­la­rı Mah­ke­me­si­nin de dev­re­ye gir­me­siy­le bel­ki de ce­za­evin­den çı­ka­cak­tı ve ara­mı­za ka­rı­şa­cak­tı.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Hrant Dink ci­na­ye­ti­ni ha­tır­lı­yor­su­nuz, geç­ti­ği­miz ocak ayın­da hun­har­ca iş­le­nen bir ci­na­yet ve Tür­ki­ye'yi bü­yük sı­kın­tı­la­ra so­kan bir ci­na­yet.

Şim­di, o dö­nem­de ta­bii bu ci­na­yet çok tar­tı­şıl­dı. Sa­yın Baş­ba­kan, ha­tır­lar­sa­nız, o dö­nem­de bir de­rin dev­let­ten söz et­ti, Tür­ki­ye'de bir de­rin dev­let ol­du­ğu­nu söy­le­di ve bu de­rin dev­let­le il­gi­li ola­rak da "Ba­na di­yor­lar ki: 'Bu­nu or­ta­ya çı­kar.' O ka­dar ko­lay­sa siz çı­kar­say­dı­nız." gi­bi bir ma­ze­ret ile­ri sür­dü.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bir de­mok­ra­tik ül­ke­nin Baş­ba­ka­nı­na ya­kış­ma­ya­cak bir laf! Ne de­mek ya­ni "De­rin dev­let var, ama ona do­ku­na­mı­yo­rum, onu or­ta­ya çı­ka­ra­mı­yo­rum!"

Pe­ki, dört bu­çuk yıl­dan be­ri ik­ti­dar­da­sı­nız, Mec­li­sin üç­te 2'si­ne ya­kın ço­ğun­luk eli­niz­de, dev­le­tin bü­tün ar­şiv­le­ri eli­niz­de, dev­le­tin bü­tün ku­rum­la­rı em­ri­niz­de ve de­rin dev­let­ten söz edi­yor­su­nuz. Pe­ki, ne­den dört bu­çuk yıl­dan be­ri, bu de­rin dev­let var idiy­se or­ta­ya çı­kar­ma­dı­nız, ge­re­ği­ni yap­ma­dı­nız? Ya­ni, de­rin dev­let­le il­gi­li bir gi­ri­şim yap­tı­nız da si­zi en­gel­le­yen­ler mi ol­du? Kim si­ze en­gel ol­du? Hiç kim­se en­gel ol­ma­dı. O za­ma­na ka­dar için­den çı­ka­ma­dı­ğı­nız bu önem­li so­run­la il­gi­li, için­den çı­ka­ma­dı­ğı­nız bu ci­na­yet­le il­gi­li dik­kat­le­ri baş­ka yön­le­re çek­mek için bir "de­rin dev­let" la­fı or­ta­ya at­tı­nız, Sa­yın Baş­ba­kan at­tı ve son­ra da bu la­fın üs­tü­ne yat­tı.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, em­ni­yet için­de öte­den be­ri söy­le­nen ba­zı id­di­alar var, em­ni­yet için­de bir ce­ma­at kad­ro­laş­ma­sı ol­du­ğu­na iliş­kin id­di­alar var ve bu id­di­ala­rı çü­rü­te­cek, bu id­di­ala­rın doğ­ru ol­ma­dı­ğı­nı ka­nıt­la­ya­cak hiç­bir ge­liş­me de ol­ma­dı...

YAH­YA BAŞ (İs­tan­bul) - Ne­re­de id­dia?

AH­MET ER­SİN (De­vam­la) - ...ve ma­ale­sef, ge­nel ola­rak şu­nu söy­le­mek is­te­rim ki: Em­ni­yet için­de ger­çek­ten bir ce­ma­at-ta­ri­kat kad­ro­laş­ma­sı­nın ol­du­ğu­nu ar­tık he­men he­men her­kes ka­bul edi­yor. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

MAH­FUZ GÜ­LER (Bin­göl) - Kim ka­bul edi­yor? Hiç öy­le bir şey yok.

AH­MET RI­ZA ACAR (Ay­dın) - De­di­ko­du.

AH­MET ER­SİN (De­vam­la) - Şim­di ba­kın, bu em­ni­yet için­de­ki bu kad­ro­laş­ma, bu ya­pı­lan­ma... (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

RE­SUL TO­SUN (To­kat) - Hep id­dia söy­lü­yor­sun, is­pat et!

AH­MET ER­SİN (De­vam­la) - Ne di­yor­su­nuz? An­la­mı­yo­rum söy­le­dik­le­ri­ni­zi.

HA­LUK İPEK (An­ka­ra) - "İs­pat et." di­yor, is­pat.

AH­MET ER­SİN (De­vam­la) - Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ba­kın, bu em­ni­yet için­de... (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

Ya, bir so­ru­nu ko­nu­şu­yo­ruz. Ya­ni, bu so­run­la il­gi­li bi­zim ken­di bil­gi­le­ri­mi­zi, id­di­ala­rı­mı­zı söy­lü­yo­ruz. Ak­si­ni söy­le­yen var­sa ge­lir, on­lar da söy­ler­ler.

Şim­di, ba­kın, ge­rek Da­nış­tay sal­dı­rı­sın­da ge­rek­se Ata­bey­ler ope­ras­yo­nun­da Türk Si­lah­lı Kuv­vet­le­ri­ni bu çe­te id­di­ala­rıy­la iliş­ki­len­dir­me­ye ça­lı­şan bir­ta­kım gi­ri­şim­ler ol­du. Ak­tif gö­rev­li olan ya da emek­li ol­muş olan mu­vaz­zaf ya da emek­li su­bay, ast­su­bay­lar­la il­gi­li bir­ta­kım fo­toğ­raf­lar ve­sa­ire­ler ba­sı­na sız­dı­rıl­dı, bir­ta­kım kro­ki­ler, plan­lar ba­sı­na sız­dı­rıl­dı ve Türk Si­lah­lı Kuv­vet­le­ri bu çe­te id­di­ala­rıy­la iliş­ki­len­di­ril­me­ye ça­lı­şıl­dı ve bu olay, bu ge­liş­me­ler, em­ni­yet için­de­ki iş­te bu söy­le­di­ğim ör­güt­lü ya­pı­lan­ma­nın ese­ri­dir. Öte­den be­ri söy­lü­yo­rum. Ken­di­le­ri­ni Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin ar­ka bah­çe­si ola­rak de­ğer­len­di­ren bir gru­bun, ör­güt­lü bir gru­bun em­ni­yet içi­ne gir­miş ol­ma­sı ve em­ni­yet ile Türk Si­lah­lı Kuv­vet­le­ri­ni kar­şı kar­şı­ya ge­tir­me gi­ri­şim­le­ri­nin so­nu­cun­da bir dö­nem si­lah­lı kuv­vet­ler ile em­ni­yet ara­sın­da cid­di bir so­ğuk­luk ve so­run ya­şan­dı de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

MEH­MET NU­Rİ AK­BU­LUT (Er­zu­rum) - Yok öy­le bir şey. Ne­re­den çı­ka­rı­yor­sun?

MUZ­ZAF­FER BAŞ­TOP­ÇU (Ko­ca­eli) - Bu söy­le­dik­le­ri­ni is­pat ede­mez­sen sa­na ne der­ler bi­li­yor mu­sun?

AH­MET ER­SİN (De­vam­la) - Şim­di, ba­kın, bu ko­nu­lar­la il­gi­li, em­ni­yet için­de­ki bu kad­ro­laş­may­la il­gi­li, ör­güt­lü ya­pı­lan­may­la il­gi­li çe­şit­li so­ru öner­ge­le­ri ver­dim İçiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı­na…

MEH­MET NU­Rİ AK­BU­LUT (Er­zu­rum) - Kar­de­şim, em­ni­yet ör­gü­tü ne de­mek ya!

AH­MET ER­SİN (De­vam­la) - …ve hiç bi­ri­si­ne olum­lu ya da olum­suz bir ce­vap ver­me­di­ler.

MEH­MET NU­Rİ AK­BU­LUT (Er­zu­rum) - Ne ce­va­bı ve­re­cek?

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (An­tal­ya) - Sa­yın Baş­kan, ya­kın bir ko­num­dan ba­ğır­sın­lar, du­ya­mı­yo­ruz biz.

AH­MET ER­SİN (De­vam­la) - Sa­de­ce ge­çiş­ti­ren, so­ru­la­rı ge­çiş­ti­ren…

BAŞ­KAN - Sa­yın Er­sin, siz ko­nu üze­rin­de, mad­de üze­rin­de ko­nu­şun efen­dim.

MEH­MET NU­Rİ AK­BU­LUT (Er­zu­rum) - De­ğer­li Baş­ka­nım, böy­le bir şey olur mu? "Em­ni­yet ör­gü­tü." di­yor ya!

AH­MET ER­SİN (De­vam­la) - Efen­dim, ka­nun­la il­gi­li ko­nu­şu­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN - Efen­dim, na­za­ri­ye­ler üze­rin­de dur­ma­yın. Son gün­ler­de bun­lar çok da hoş bir şey de­ğil.

NU­Rİ Çİ­LİN­GİR (Ma­ni­sa) - Na­za­ri­ye de­ğil, ger­çek. Ne na­za­ri­ye­si?

AH­MET ER­SİN (De­vam­la) - Pe­ki, son cüm­le­le­ri­mi söy­le­ye­yim.

AH­MET RI­ZA ACAR (Ay­dın) - Bu gö­rüş­ler­le İz­mir'den ge­ri ge­le­mez­sin.

AH­MET ER­SİN (De­vam­la) - Yi­ne, ge­çen yıl, tam da bu za­man­lar­da Sa­yın Bü­yü­ka­nıt'la il­gi­li bir­ta­kım id­di­alar ile­ri sü­rül­dü. Onun Ge­nel­kur­may Baş­ka­nı ol­ma­sı­nı en­gel­le­me­ye dö­nük bir­ta­kım İn­ter­net ve cep te­le­fon­la­rı­na me­saj­lar gel­di ve bu me­saj­la­rı ya­zan­lar, gön­de­ren­ler hâlâ or­ta­ya çı­ka­rıl­mış de­ğil. Ara­dan bir yıl geç­ti. Sa­yın Baş­ba­kan da İçiş­le­ri Ba­ka­nı da "So­ruş­tur­ma aç­tık." di­ye söy­le­di­ler, ama ara­dan bir yıl geç­ti, hâlâ bir şey yok or­ta­lık­ta ve bun­lar fa­ili meç­hul ka­lı­yor, onu söy­le­mek is­ti­yo­rum. Ya­ni, eğer böy­le bir ya­pı­lan­ma var­sa em­ni­yet için­de, bu he­pi­mi­zi ra­hat­sız et­me­li­dir. He­pi­mi­zin can ve mal gü­ven­li­ği­ni teh­li­ke­ye so­kar, Tür­ki­ye'yi teh­li­ke­ye so­kar, onu an­lat­ma­ya ça­lı­şı­yo­rum. Ne­den, pe­ki, bu me­saj­la­rı ya­zan­lar, çe­ken­ler, bu ör­güt­lü ya­pı­lan­ma şim­di­ye ka­dar or­ta­ya çı­ka­rıl­ma­dı?

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

AH­MET ER­SİN (De­vam­la) - Son cüm­le­le­ri­mi söy­lü­yo­rum Sa­yın Baş­kan, bir da­ki­ka­lık…

BAŞ­KAN - Bu­yu­run.

AH­MET ER­SİN (De­vam­la) - Ya­ni, Türk Si­lah­lı Kuv­vet­le­ri­ni yıp­rat­ma­ya dö­nük ka­sıt­lı ola­rak ya­pı­lan bu gi­ri­şim­ler, bu gi­ri­şim­le­ri ya­pan­lar ne­den or­ta­ya çı­ka­rıl­ma­dı, onu ben me­rak edi­yo­rum, onu sor­gu­lu­yo­rum, siz­le­rin de sor­gu­la­ma­sı­nı bek­li­yo­rum.

Şim­di, ba­kın, bir şey da­ha söy­le­ye­yim, son bir şey da­ha söy­le­yip on­dan son­ra izin is­te­ye­ce­ğim. Bir­kaç yıl ön­ce­si­ne ka­dar biz şu­nu du­yu­yor­duk: "Sı­nır­la­rı­mız­dan siv­ri­si­nek geç­se ha­be­ri­miz olur." Ya, kos­ko­ca tren geç­ti, bir­kaç gün ön­ce or­ta­ya çık­tı.

ALİ RI­ZA ACAR (Ay­dın) - Se­nin bo­yu­nu aşar o gö­rüş­ler!

AH­MET ER­SİN (De­vam­la) - Üze­rin­de 1.500'e ya­kın san­dık­ta si­lah­la­rın ta­şın­dı­ğı bir tren sı­nır­dan geç­ti…

HA­RUN AKIN (Zon­gul­dak) - Ame­ri­kan uçak­la­rı do­la­şı­yor!

AH­MET ER­SİN (De­vam­la) - …ve bir bom­ba­la­ma, de­mir yo­lu­nun bom­ba­lan­ma­sı so­nu­cu or­ta­ya çık­tı, böy­le bir si­lah­la­rın İran'dan Su­ri­ye'ye doğ­ru yo­la çık­tı­ğı. Pe­ki, na­sıl geç­ti bu ko­ca tren bu­ra­dan? "Siv­ri­si­nek geç­se ha­be­ri­miz olur." an­la­yı­şın­dan son­ra şim­di ne­re­ye gel­dik? Tren ge­çi­yor, ha­be­ri­miz ol­mu­yor.

ABD uçak­la­rı 80 ki­lo­met­re Tür­ki­ye'ye gir­di. Ne ol­du pe­ki? Sev­gi­li­ye mek­tup ka­bi­lin­den, in­cin­me­sin ka­bi­lin­den, el­çi­lik kâti­bi­ne ve­ri­len bir no­tay­la…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Efen­dim, son cüm­le­ni­zi ri­ca ede­yim, ta­mam­la­yın.

AH­MET ER­SİN (De­vam­la) - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­ka­nım.

Do­la­yı­sıy­la, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, em­ni­yet­te cid­di so­run­lar var. Em­ni­yet per­so­ne­li­nin cid­di so­run­la­rı var, eko­no­mik so­run­la­rı var, sos­yal so­run­la­rı var ve bu so­run­lar gi­de­ril­me­dik­çe, bu so­run­lar or­ta­dan kal­dı­rıl­ma­dık­ça, bu teş­ki­la­tın, ge­rek va­tan­da­şın can ve mal gü­ven­li­ği­ni ko­ru­mak­ta ge­rek­se te­rör­le mü­ca­de­le­de za­afa uğ­ra­tı­lır di­ye kuş­ku­la­nı­yo­rum, kor­ku­yo­rum. O ne­den­le, Hükûme­tin, bir an ön­ce, bu po­lis teş­ki­la­tın­da gö­rev ya­pan po­lis me­mu­ru­na ve üst dü­zey­de­ki yö­ne­ti­ci­si­ne ka­dar, bu so­run­la­rın, bu po­lis teş­ki­la­tı­nın ya­şa­dı­ğı so­run­la­rın, po­lis­le­ri­mi­zin ya­şa­dı­ğı so­run­la­rın gi­de­ril­me­si için acil ön­lem­ler al­ma­sı­nı bek­li­yo­rum.

He­pi­ni­zi say­gı­la­rım­la se­lam­lı­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­riz Sa­yın Er­sin.

Sa­yın Ga­zal­cı, bir so­ru­nuz mu var?

Bu­yu­run.

MUS­TA­FA GA­ZAL­CI (De­niz­li) - Sa­yın Ba­kan­dan şu­nun ya­nıt­lan­ma­sı­nı di­li­yo­rum: Bu po­lis ve as­ker­lik mes­le­ği­ne gi­rer­ken gü­ven­lik so­ruş­tur­ma­sı ya­pı­lı­yor do­ğal ola­rak ve bu gü­ven­lik so­ruş­tur­ma­sın­da ken­di­nin dı­şın­da kar­de­şi, ba­ba­sı ve ya­kın­la­rı da bir so­ruş­tur­ma­dan ge­çi­ri­li­yor. 12 Ey­lül­den son­ra ya­pıl­mış bir dü­zen­le­me var. Si­vil ya­şam­da bu dü­zel­til­di ve su­çu bi­rey iş­ler dü­şün­ce­siy­le o ki­şi­ye öz­gü bir araş­tır­ma ya­pıl­dı, ama po­lis­lik­te ve as­ker­lik­te bu dü­zel­til­me ya­pıl­ma­dı. Aca­ba -böy­le bir ça­lış­ma ol­du­ğu­nu söy­le­miş­ti es­ki ba­kan, dö­nem de bi­ti­yor- bu gü­ven­lik so­ruş­tur­ma­sı ko­nu­su ay­nen sü­rü­yor mu?

İki: Mec­li­sin son gün­le­rin­de ge­tir­di­ği­niz bu dü­zen­le­mey­le öz­gür­lük­le­rin kı­sıt­lan­dı­ğı­na, yar­gı­nın ka­ra­rı bek­len­me­den ki­şi­sel öz­gür­lük­le­rin kı­sıt­lan­dı­ğı­na ina­nı­yor mu­su­nuz?

Bu iki so­rum... Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­ka­nım.

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­riz Sa­yın Ga­zal­cı.

Sa­yın Ba­kan, ce­vap­lan­dı­ra­cak mı­sı­nız?

İÇİŞ­LE­Rİ BA­KA­NI OS­MAN GÜ­NEŞ - Ya­zı­lı ola­rak ce­vap ve­re­ce­ğiz.

BAŞ­KAN - Ya­zı­lı ce­vap ve­re­cek­si­niz.

Te­şek­kür ede­rim.

Mad­de üze­rin­de bir öner­ge var, oku­tu­yo­rum:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­nin çer­çe­ve 5 in­ci mad­de­si ile söz ko­nu­su Ka­nu­nun de­ğiş­ti­ril­me­si ön­gö­rü­len ek 6 ncı mad­de­si­nin dör­dün­cü fık­ra­sı­nın aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

           Eyüp Fat­sa                           Cev­det Er­döl                     Nus­ret Bay­rak­tar

                Or­du                                    Trab­zon                                 İs­tan­bul

                        Meh­met Be­şir Ha­mi­di                  Afif De­mir­kı­ran

                                    Mar­din                                     Bat­man

"Bir suç iş­len­di­ği ve­ya iş­len­mek­te ol­du­ğu bil­gi­si­ni edi­nen po­lis, olay ye­ri­nin ko­run­ma­sı, de­lil­le­rin tes­pi­ti, kay­bol­ma­ma­sı ya da bo­zul­ma­ma­sı için ace­le ted­bir­le­ri al­dık­tan son­ra, el koy­du­ğu olay­la­rı, ya­ka­la­nan ki­şi­ler ile uy­gu­la­nan ted­bir­le­ri derhâl Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­na bil­di­rir ve Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın em­ri doğ­rul­tu­sun­da işin ay­dın­la­tıl­ma­sı için ge­rek­li so­ruş­tur­ma iş­lem­le­ri­ni ya­par."

BAŞ­KAN - Sa­yın Ko­mis­yon ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU SÖZ­CÜ­SÜ RA­MA­ZAN CAN (Kı­rık­ka­le) - Olum­lu gö­rüş­le tak­di­re bı­ra­kı­yo­ruz Sa­yın Baş­ka­nım.

BAŞ­KAN - Sa­yın Hükûmet?

İÇİŞ­LE­Rİ BA­KA­NI OS­MAN GÜ­NEŞ - Ka­tı­lı­yo­ruz.

BAŞ­KAN - Ge­rek­çe­yi oku­tu­yo­rum.

Ge­rek­çe:

Tek­lif met­nin­de­ki tek­rar­la­rın önü­ne ge­çil­me­si ve 5271 sa­yı­lı Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu­nun ad­li kol­luk gö­re­vi­ne iliş­kin hü­küm­le­riy­le pa­ra­lel­lik sağ­la­mak ama­cıy­la iş­bu de­ği­şik­lik öner­ge­si ve­ril­miş­tir.

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, ge­rek­çe­si­ni din­le­di­ği­niz öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Öner­ge ka­bul edil­miş­tir.

5'in­ci mad­de­yi ka­bul edi­len öner­gey­le bir­lik­te oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Mad­de ka­bul edil­miş­tir.

6'ncı mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 6- 4/7/1934 ta­rih­li ve 2559 sa­yı­lı Ka­nu­nun 3 ün­cü mad­de­si, 17 nci mad­de­si­nin ikin­ci, üçün­cü, dör­dün­cü ve be­şin­ci fık­ra­la­rı ile 20 nci mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı yü­rür­lük­ten kal­dı­rıl­mış­tır.

BAŞ­KAN - Mad­de üze­rin­de, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na ve şah­sı adı­na, An­tal­ya Mil­let­ve­ki­li Fe­ri­dun Ba­loğ­lu.

Sa­yın Ba­loğ­lu, bir­leş­ti­ri­yo­rum, bu­yu­run. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

CHP GRU­BU ADI­NA FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (An­tal­ya) - Sa­yın Baş­kan, te­şek­kür edi­yo­rum.

Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; ön­ce­lik­le bu ya­sa­nın han­gi sü­reç için­de önü­mü­ze gel­di­ği­ne bak­ma­mız ge­re­ki­yor. Ulus'ta, Ana­far­ta­lar Çar­şı­sı'nda­ki pat­la­ma­dan son­ra ya­şa­nan top­lum­sal tep­ki ve kıs­mi pa­nik, sa­nı­yo­rum bu ya­sa­nın ateş­le­yi­ci­si ol­du, bu de­ği­şik­li­ğin ateş­le­yi­ci­si ol­du. Ben ge­rek­li de­ğil­dir de­mi­yo­rum, ama za­man­la­ma­nın sağ­lık­lı ka­rar ver­me­miz ko­nu­sun­da bir­ta­kım en­gel­ler ya­rat­tı­ğı­nı dü­şü­nü­yo­rum.

Hu­kuk, gün­lük top­lum­sal tep­ki­le­re, pa­nik­le­re, bun­la­rın ge­tir­di­ği sü­re­ce da­ya­lı ola­rak ge­liş­me­me­li­dir. De­ğiş­tir­me­ye ça­lış­tı­ğı­mız ya­sa, ye­ni bir ya­sa da de­ğil, çok uzun bir sü­reç için­de olu­şan, za­man za­man de­ğiş­ti­ri­len, Av­ru­pa Bir­li­ği­nin gö­rüş­le­ri ve ta­lep­le­ri doğ­rul­tu­sun­da üze­rin­de çok oy­na­nan bir hu­kuk bü­tün­lü­ğü için­de yer alı­yor.

Şim­di, top­lum­sal ih­ti­yaç, do­ğal ki, dik­ka­te alın­ma­lı­dır ama bu nok­ta­ya na­sıl gel­di­ği­miz ko­nu­sun­da da sağ­lık­lı dü­şün­ce­ler üret­mek zo­run­da­yız. Bu sü­re­ce gel­me­den ön­ce, ya­şa­dı­ğı­mız olay­la­ra kı­sa­ca bak­mak ge­rek­ti­ği­ni dü­şü­nü­yo­rum. Do­ğal ki bu ya­sa sa­de­ce te­rör­le mü­ca­de­le­nin bir ara­cı ola­rak de­ğil, adi suç­la­rı da kap­sa­yan po­li­sin yet­ki­le­ri­nin ar­tı­rıl­ma­sı­na yö­ne­lik bir ça­ba­yı da için­de bes­li­yor ama top­lum, da­ha çok, bu ya­sa­nın şid­det ey­lem­le­ri kar­şı­sın­da po­li­se yet­ki ver­mek ko­nu­sun­da bir ih­ti­yaç­tan kay­nak­lan­dı­ğı­nı dü­şü­nü­yor. Po­li­si­mi­zin bu­gün için­de bu­lun­du­ğu ko­şul­la­rı za­man za­man bu kür­sü­ye ge­len ar­ka­daş­la­rı­mız an­lat­tı­lar. Ger­çek­ten, Tür­ki­ye'de­ki bü­tün ka­mu gö­rev­li­le­ri gi­bi po­lis­le­ri­miz de son de­re­ce güç şart­lar al­tın­da gö­rev ya­pı­yor­lar. Nü­fus me­mur­la­rı da güç şart­lar­da gö­rev ya­pı­yor­lar, in­faz ko­ru­ma me­mur­la­rı da, ad­li­ye­de­ki­ler de, öğ­ret­men­ler de. Ama, po­li­sin bir özel­li­ği var. Po­lis, suç­la gö­ğüs göğ­se olu­yor, göz gö­ze olu­yor, bu­nun ge­tir­di­ği cid­di so­run­la­rı her gün ya­şı­yor.

Çok yay­gın bir söy­le­mi bu­ra­da yi­ne­le­mek is­ti­yo­rum ve bu­nun doğ­ru­lu­ğu­nu tar­tış­mak is­ti­yo­rum. Po­lis ör­gü­tü için­de, gü­ven­lik ör­güt­le­ri­miz için­de şöy­le bir söy­lem yay­gın­dır: "Biz ya­ka­lı­yo­ruz, gö­tü­rü­yo­ruz, ad­li­ye ser­best bı­ra­kı­yor." Dö­nüp ad­li­ye­ye ba­kı­yo­ruz, On­lar da şu­nu söy­lü­yor­lar: "Po­lis dos­ya­yı oluş­tur­ma­dan önü­mü­ze ge­ti­ri­yor." Ta­bii, bü­tün bir mev­zu­atı ta­rar­sa­nız iki ta­ra­fın da hak­lı­lık­la­rı ola­bi­lir ama iyi iş­le­me­yen bir şey ol­du­ğu ko­nu­sun­da her­kes hem­fi­kir. İki ta­ra­fın da hak­lı ol­du­ğu ta­raf­lar var­sa, bi­zim, ka­nun ya­pı­cı­lar ola­rak ek­sik kal­dı­ğı­mız bir ta­raf ol­du­ğu or­ta­ya çı­kı­yor.

Ba­kın ar­ka­daş­lar, dört bu­çuk yıl­lık bir Mec­lis dö­ne­mi­ni ta­mam­lı­yo­ruz, ama 22'nci dö­ne­min bit­me­si Par­la­men­to­nun gö­rev­le­ri­nin bit­ti­ği an­la­mı­na gel­mi­yor. Cum­hu­ri­yet sü­rü­yor, ku­ral­lar sü­rü­yor. İki ay son­ra bu­ra­da ye­ni ar­ka­daş­la­rı­mız ola­cak ve bu 23'ün­cü dö­nem de bir­ta­kım gö­rev­ler üst­le­ne­cek. Şim­di, ben, bu ya­sa­nın Mec­li­sin ka­pan­ma­sı­na çok be­lir­li sa­at­ler ka­la bu­ra­ya ge­ti­ril­me­si­ni doğ­ru bul­mu­yo­rum. Ge­rek­li­li­ği ko­nu­sun­da ben de fi­kir bir­li­ği için­de­yim, ço­ğu­muz da öy­le dü­şü­nü­yo­ruz, ama bu­nu bu ka­dar ace­le­ye ge­tir­me­mi­zin an­la­mı ne­dir? Ya­ni, şöy­le bir şey mi var? Su­suz bir köy­de­yiz, in­san­lar öl­mek üze­re, su­yu ge­tir­mez­sek yir­mi dört sa­at son­ra her­kes öle­cek. Şu an­da bir ya­sal dü­zen­le­me var. Ek­sik ola­bi­lir. Ama, biz, hiç ge­rek­me­den bu­nu bu ka­dar ace­le­ye ge­ti­rir­sek bu­nun so­run­lar do­ğu­ra­ca­ğı açık. Bu­nu bir mu­ha­le­fet mil­let­ve­ki­li­nin her za­man­ki şüp­he­ci­li­ği ola­rak yo­rum­la­ma­ma­nı­zı di­li­yo­rum. Bu top­lum­da şu an­da yay­gın ka­nı, te­rör­le ve suç­lar­la mü­ca­de­le ko­nu­sun­da po­li­sin ye­ni yet­ki­ler­le do­na­tıl­ma­sı ko­nu­sun­da­dır. Ama bir şey da­ha var: Bu­nun ace­le­ye ge­ti­ril­me­me­si ko­nu­sun­da da bir şüp­he var.

Ba­kın ar­ka­daş­lar, önüm­de ik­ti­dar par­ti­si­ne çok ya­kın bir ga­ze­te­nin bu­gün­kü man­şe­ti var. Ga­ze­te "Böy­le yet­ki ol­maz."di­ye man­şet at­mış. "AB'ye uyum di­ye abart­tık, po­li­sin yet­ki­le­ri­ni bu­da­dık. Ha­ta­yı an­la­yın­ca yi­ne öl­çü­yü ka­çı­rıp öz­gür­lük­le­ri kı­sıt­la­yan, ko­nut do­ku­nul­maz­lı­ğı­nı ze­de­le­yen dü­zen­le­me­ler ge­tir­dik." di­yor. Bu, ik­ti­da­ra son de­re­ce ya­kın bir ga­ze­te. Bu ga­ze­te­nin kö­şe ya­zar­la­rı da bu sa­yı­da bi­le ik­ti­da­rın ic­ra­at­la­rı­nı des­tek­le­yen gö­rüş­ler bil­di­ri­yor­lar. Ya­ni, tep­ki sa­de­ce mu­ha­le­fe­tin tep­ki­si de­ğil.

De­vam edi­yo­rum. Top­lu­mun baş­ka ke­sim­le­rin­de de ben­zer tep­ki­ler var, on­lar da ka­bul edi­yor­lar. "Evet, po­li­sin suç­la mü­ca­de­le­de ye­ni güç­ler­le do­na­tıl­ma­sı ge­re­ki­yor." Di­yor­lar, ama şu­nu da söy­lü­yor­lar: "Böy­le­si­ne bü­yük yet­ki­ler, böy­le­si­ne kı­sa bir sü­re­de ve tar­tı­şıl­ma­dan ve­ril­me­me­li­dir." di­yor­lar.

Onun için ar­ka­daş­lar, bu­nu bir kez da­ha göz­den ge­çir­mek ge­re­ki­yor. Ama, il­le bir şey yap­mak ge­re­ki­yor­sa, po­li­sin yet­ki­le­ri­ni dü­zen­le­me­den ön­ce po­li­sin ya­şam şart­la­rı­nı dü­zen­le­mek ge­re­ki­yor.

Di­ğer ar­ka­daş­la­rım da söy­le­di­ler. Bu­gün Dış­ka­pı'da­ki po­lis mer­ke­zi­ne, Çe­vik Kuv­vet mer­ke­zi­ne gi­der­se­niz ya da bir po­lis ka­ra­ko­lu­na gi­der­se­niz, ne ka­dar iyi do­na­tı­lır­sa do­na­tıl­sın, son de­re­ce güç şart­lar al­tın­da ol­duk­la­rı­nı gö­re­cek­si­niz.

Po­li­sin bir ke­re psi­ko­lo­ji­si çok iyi ol­ma­lı­dır. Po­li­sin do­na­nı­mı yet­mez. Tür­ki­ye'de po­li­sin psi­ko­lo­ji­si­nin na­sıl bo­zul­du­ğu­nu gös­te­ren sa­yı­sız olay var­dır. Ben, Sa­yın İçiş­le­ri Ba­ka­nı­na bir so­ru sor­muş­tum bu ko­nu­da. O so­ru­ma ve­ri­len ya­nıt­tan an­lı­yo­rum ki, po­lis ör­gü­tü için­de in­ti­har­lar yay­gın bi­çim­de sür­mek­te­dir. Bu­nun, po­li­sin ya­şam şart­la­rın­dan, yap­tı­ğı gö­re­vin özel­lik­le­rin­den kay­nak­lan­dı­ğı dü­şü­nül­se bi­le, bu­ra­da po­li­se yö­ne­lik dev­let il­gi­si­nin de çok sı­nır­lı ol­du­ğu ve ye­ter­siz ol­du­ğu or­ta­ya çı­kı­yor.

Ar­ka­daş­lar, ben si­ze iki ola­yı an­lat­mak is­ti­yo­rum. Bu olay­lar­dan bir ta­ne­si ha­fı­za­lar­dan si­lin­me­miş bir olay­dır, di­ğe­ri de çok rast­la­dı­ğı­mız bir olay­dır. 1996'da, sa­nı­yo­rum İs­tan­bul'da, bir ya­sa dı­şı gös­te­ri­de ye­re düş­müş bir po­lis me­mu­ru, et­ra­fın­da yüz­le­ri mas­ke­li 8-10 ki­şi po­lis me­mu­ru­na in­saf­sız­ca vu­ru­yor­lar. Ya­ni, bir in­sa­nın bir in­sa­na yap­ma­sı müm­kün ol­ma­yan bir şe­yi ya­pı­yor­lar. Kan re­van için­de bir po­lis me­mu­ru. Böy­le yü­re­ği­niz sız­la­ya­rak ba­kı­yor­su­nuz. O olay­dan on iki gün son­ra, ge­ne İs­tan­bul'da, ye­re düş­müş bir ka­dı­na po­li­sin hun­har­ca vur­du­ğu­nu gö­rü­yor­su­nuz. Ar­tık mu­ka­ve­met gü­cü kal­ma­mış bir ka­dı­nı po­lis­ler dö­vü­yor­lar, ale­nen. İki olay. Eğer bu iki olay­da da mağ­du­ra acı­mı­yor­sak in­san de­ği­liz biz. İki olay­da­ki mağ­dur iki fark­lı ta­raf gi­bi gö­zü­kü­yor. Bir ta­raf­ta po­lis var, ye­re düş­müş, sal­dı­rı­ya uğ­ra­mış, bir ta­raf­ta bir ka­dın var, mu­ka­ve­me­ti kı­rıl­mış, ama po­lis ona vu­ru­yor. Bu, top­lu­mun psi­ko­lo­ji­siy­le po­li­sin psi­ko­lo­ji­si­nin bo­zuk­lu­ğu ara­sın­da­ki pa­ra­lel­li­ği de gös­te­ri­yor. Her şe­yi şöy­le izah ede­me­yiz: Ya­ni, bir avuç anar­şist ya da çok kız­gın bir po­lis. Şid­det top­lu­mun bü­tün da­mar­la­rın­da ge­zi­yor­sa o ola­yın üze­rin­de da­ha sağ­lık­lı dur­ma­mız ge­re­ki­yor. Şim­di, biz gi­de­ra­yak yap­tı­ğı­mız bu ko­nuş­may­la, bu tar­tış­ma­lar­la bun­la­rı çö­ze­cek hâlde mi­yiz ar­ka­daş­lar?

Şim­di, bu­ra­ya ge­tir­me­dim, otur­du­ğum sı­ra­da du­ru­yor. Tür­ki­ye Ba­ro­lar Bir­li­ği­nin al­tı yüz say­fa­lık bir ça­lış­ma­sı, bir ra­po­ru var, anar­şi­nin te­mel­le­ri üze­ri­ne, şid­de­tin te­mel­le­ri üze­ri­ne. Ama, bun­la­rı tar­tı­şa­cak za­ma­nı­mız hiç­bir za­man kal­mı­yor.

Ba­kın, bir şey da­ha söy­le­mek is­ti­yo­rum: İs­tan­bul'da ge­çen gün bir gös­te­ri ol­du, İs­tan­bul Tak­sim Mey­da­nı'nda. Ya­sa dı­şı bir gös­te­riy­di. O gös­te­ri­ye po­lis mü­da­ha­le et­ti. Mü­da­ha­le­nin bi­çi­mi tar­tı­şıl­dı. Bu­nun çok şid­det­li bir mü­da­ha­le ol­du­ğu­nu söy­le­yen­ler ol­du, po­li­sin gö­re­vi­ni yap­tı­ğı­nı söy­le­yen­ler ol­du, ama, o mü­da­ha­le sı­ra­sın­da ora­da­ki va­tan­daş­lar­dan bi­ri­si­nin ken­di­si­ne bi­ber ga­zı sı­kıl­ma­sı üze­ri­ne yap­tı­ğı şikâyet hâlâ so­nuç­lan­dı­rı­la­ma­dı, so­nuç­lan­ma­dı. Va­tan­daş di­yor ki: "Ben ola­yın ta­ra­fı de­ği­lim, ora­da du­ru­yo­rum, ben ye­mek yi­yo­rum ve be­nim yü­zü­me bi­ber ga­zı sı­kıl­dı." di­yor. Po­lis de dö­vü­yor bu va­tan­da­şı. Ve re­sim­ler ga­ze­te­ler­de yer alı­yor, vi­deo ka­set­le­ri var, hep­si var, po­lis teş­ki­la­tı ken­di için­de­ki bu po­li­si, zor du­rum­da bı­ra­kan ki­şi­yi hâlâ bu­la­ma­dı, hâlâ bu­la­ma­dı ar­ka­daş­lar. Ya­ni, biz sa­de­ce po­li­si eleş­tir­mek, po­li­si öv­mek, şid­det yan­lı­la­rı­nı eleş­tir­mek… Bu­nun­la sı­nır­lı kal­ma­ya­cak çok bü­yük bir çer­çe­ve­yi tar­tış­mak zo­run­da­yız, ya­ni, po­lis, bı­ra­kın so­kak­ta­ki şid­det yan­lı­sı­nı, ken­di için­de­ki zan­lı­yı bu­la­mı­yor. Ora­da kaç gö­rev­li ol­du­ğu­nu bil­mi­yor mu? Yü­zü apa­çık re­sim­de gö­zü­kü­yor, bul­mu­yor, bu­la­mı­yor. Böy­le bir çer­çe­ve için­de dü­şü­nür­sek çok sağ­lık­lı so­nuç­la­ra va­rı­rız ama o sağ­lık­lı so­nuç­la­ra va­ra­cak ka­dar za­ma­nı­mı­zın kal­ma­dı­ğı da bu ya­sa­nın ge­ti­ri­liş bi­çi­min­den açık­ça or­ta­ya çı­kı­yor.

Ba­kın ar­ka­daş­lar, de­min bir ar­ka­da­şım söy­le­di, söy­le­nin­ce bi­raz üzü­lü­yor­su­nuz, kı­zı­yor­su­nuz ama bu­nu söy­le­mek ge­re­ki­yor. Bu Mec­li­se Te­rör­le Mü­ca­de­le Ya­sa­sı'nın 6'ncı mad­de­si­nin de­ğiş­ti­ril­me­si yö­nün­de bir tek­lif ge­ti­ril­di. Biz bu­na kar­şı çık­tı­ğı­mız za­man, bu­nun bir­ta­kım olum­suz so­nuç­la­ra yol aça­bi­le­ce­ği­ni, bir te­rör ör­gü­tü­nün ba­şı­nın tah­li­ye edi­le­bi­le­ce­ği­ni söy­le­di­ği­miz za­man kız­dı­nız, ama, so­nun­da, siz de bu­nun ola­bi­le­ce­ği­ni ka­bul et­ti­niz ve bu­nu ge­ri çek­ti­niz. Ama, top­lum­da böy­le bir şe­yin ola­bi­le­ce­ği ko­nu­sun­da bir en­di­şe uyan­dı. Bu en­di­şe­nin ne­le­re mal ol­du­ğu­nu he­pi­miz bi­li­yo­ruz. Ay­nı şe­yi Eve Dö­nüş Ya­sa­sı'nda yap­ma­dık mı ar­ka­daş­lar? Ben bu kür­sü­den ko­nuş­tum, çok iyi ha­tır­lı­yo­rum, di­ğer ar­ka­daş­la­rım da ko­nuş­tu. Şu­nu söy­le­me­dik mi: Bu Eve Dö­nüş Ya­sa­sı, çö­züm ge­tir­me­ye­cek, ül­ke­yi böl­me­ye yö­ne­lik, ül­ke­nin te­me­li­ni par­ça­la­ma­ya yö­ne­lik bir şid­det ey­lem­ci­si gru­bun af­la fa­lan doğ­ru yo­la gel­me­si müm­kün de­ğil. Yüz ke­re af­fet­se­niz yüz ke­re ay­nı ey­le­mi ya­pa­cak­la­rı­nı bi­le bi­le bu Mec­lis­ten bu Ya­sa'nın çık­ma­sı­na des­tek ver­di­niz. So­nuç­ta ne ol­du? Dağ­da­ki­ler ora­da kal­dı, ce­za­evin­de­ki­ler on­la­rın ya­nı­na git­ti. Eve Dö­nüş Ya­sa­sı, sa­de­ce ce­za­evin­de­ki­le­rin şid­det yan­lı­sı ör­güt­le­rin ya­nı­na dö­nüş ey­le­mi­ne dö­nüş­tü.

Sa­yın Mil­let­ve­kil­le­ri, eğer eli­niz­de­ki ya­sa­la­rı iyi uy­gu­la­yan bir ya­pı oluş­tur­ma­mış­sa­nız, is­te­di­ği­niz ka­dar ya­sal de­ği­şik­lik ya­pın. Üs­te­lik, bu ya­sal de­ği­şik­lik­le­ri de böy­le ucu ucu­na yap­tı­ğı­nız za­man bun­la­rın hiç­bir so­nuç ge­tir­me­ye­ce­ği de or­ta­ya çı­ka­cak.

Şim­di, bu mad­de­de, 2559'un 3'ün­cü mad­de­si, 17'nci mad­de­nin iki, üç, dört, be­şin­ci fık­ra­la­rı, 20'nci mad­de­nin bi­rin­ci fık­ra­sı kal­dı­rı­lı­yor. Doğ­ru, ona söy­le­ye­cek bir şey yok, çün­kü, yu­ka­rı­da­ki dü­zen­le­me­le­re pa­ra­lel bir so­nuç bu. On­la­rı dü­zen­le­di­ği­mi­ze gö­re, bu mad­de­le­ri de de­ğiş­tir­mek doğ­ru. Ama, iti­ra­zı­mı­zın, bu dü­zen­le­me­den çok bu dü­zen­le­me­nin za­man­la­ma­sı­na, bu dü­zen­le­me­nin oluş­tu­rul­ma­dan Mec­lis gün­de­mi­ne ge­ti­ril­me­si­ne yö­ne­lik ol­du­ğu­nu siz­le­re bil­dir­mek is­ti­yo­rum.

Bu­nun öte­sin­de, bu ya­sa yap­ma dö­ne­mi­mi­zi ta­mam­lar­ken, bi­zim, he­pi­mi­zin, mil­let­ve­kil­le­ri ola­rak yap­tık­la­rı­mı­zı, ya­pa­ma­dık­la­rı­mı­zı bir kez da­ha göz­den ge­çir­me­miz ge­rek­ti­ği­ni dü­şü­nü­yo­rum. Di­li­yo­rum, bu­gün edin­di­ği­miz de­ne­yim­ler, biz­ler ta­ra­fın­dan bir da­ha­ki dö­nem da­ha iyi kul­la­nı­lır ya da bi­zim ye­ri­mi­ze ge­le­cek ar­ka­daş­lar ta­ra­fın­dan da­ha sağ­lık­lı kul­la­nı­lır.

Önem­li olan ül­ke­mi­zin bir­li­ği­dir, hal­kı­mı­zın ay­dın­lık bir ül­ke­de, sağ­lık için­de, gü­zel gün­ler gör­me­si­dir. Bu­nu umut edi­yo­rum.

He­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­ruz Sa­yın Ba­loğ­lu.

Mad­de üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler ta­mam­lan­mış­tır.

So­ru­lar var.

Sa­yın Ün­lü­te­pe, bu­yu­run.

HA­LİL ÜN­LÜ­TE­PE (Af­yon­ka­ra­hi­sar) - Sa­yın Baş­kan, ara­cı­lı­ğı­nız­la, Sa­yın Ba­ka­na şu iki ko­nu­yu ulaş­tır­mak is­ti­yo­rum.

Bu, ge­nel­lik­le, İz­mir Eş­ref­pa­şa il­çe­sin­de­ki ka­ra­ko­lu­muz ve İs­tan­bul Be­yoğ­lu'nda­ki ka­ra­kol­la­rı­mız ça­lış­ma ko­şul­la­rı açı­sın­dan çok kö­tü ko­şul­lar­da­dır. Bu­ra­la­rı zi­ya­ret et­ti­ği­miz­de, po­lis me­mur­la­rı­mı­zın, da­ha doğ­ru­su ka­mu gö­rev­li­le­ri­nin o or­tam için­de ça­lış­ma­la­rı­nı yü­rü­te­bil­me­le­ri ola­nak­sız­dır. Bu tür ka­ra­kol­lar­da po­lis me­mur­la­rı­nın hiz­met alı­mı için ora­lar­da gö­rev­len­di­ril­me­le­ri bir in­san hak­kı ih­la­li de­ğil mi­dir ve bu­ra­lar­da, bu ka­ra­kol­lar­da hâlâ da­ha po­lis­le­re gö­rev yap­tır­ma­yı dü­şü­nü­yor mu­su­nuz?

İkin­ci so­rum ise, Par­la­men­to­nun gö­rev sü­re­si­nin bit­mek üze­re ol­du­ğu bir dö­nem­de Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nu'nda bir de­ği­şik­li­ğe gi­di­yo­ruz, ba­zı alan­lar­da yet­ki­le­ri ar­tı­rı­yo­ruz, ama, asıl so­run, ben­ce, yet­ki­le­rin ar­tı­rıl­ma­sın­dan da­ha zi­ya­de, İs­tan­bul, An­ka­ra gi­bi il em­ni­yet mü­dür­le­ri­miz­le gö­rüş­tü­ğü­müz­de po­lis me­mur­la­rı­mı­zın bu il­ler­de gö­rev yap­mak is­te­me­dik­le­ri­ni, ge­nel­lik­le Ana­do­lu'ya git­mek is­te­dik­le­ri­ni du­yu­yo­ruz. Bu­nun asıl ge­rek­çe­si, po­lis me­mur­la­rı­nın eko­no­mik yön­den çok sı­kın­tı için­de ol­ma­sı­dır. Bu eko­no­mik yön­den çok sı­kın­tı­lı olan po­lis me­mur­la­rı­mı­za, bu ya­sa­nın için­de ni­çin bir dü­zelt­me ih­ti­ya­cı duy­ma­dık? Aç olan in­san­lar ne de­re­ce­ye ka­dar hiz­met ve­re­bi­lir­ler, on­lar­dan bek­le­ye­bi­lir mi­si­niz bu hiz­me­ti?

Te­şek­kür edi­yo­rum.

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­ruz Sa­yın Ün­lü­te­pe.

Sa­yın Çor­ba­cı­oğ­lu, bu­yu­run.

YÜK­SEL ÇOR­BA­CI­OĞ­LU (Art­vin) - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

Ba­ğım­sız Sa­yın İçiş­le­ri Ba­ka­nı­ma bir so­ru yö­nelt­mek is­ti­yo­rum: 2007 1 Ma­yıs Tak­sim olay­la­rı sı­ra­sın­da ba­sı­na ve özel­lik­le te­le­viz­yon ek­ran­la­rı­na da yan­sı­dı­ğı şek­liy­le, gö­rev­li bir po­lis me­mu­ru ar­ka­da­şı­mız bir va­tan­da­şı her­ke­sin gö­zü önün­de to­kat­la­dı. Bu­gü­ne ka­dar ya­pı­lan araş­tır­ma­lar so­nu­cun­da bu gö­rev­li me­mu­run tes­pit edi­le­me­di­ği şek­lin­de ka­mu­oyu­na bil­gi ak­ta­rıl­dı. Ön­ce­lik­le, bu me­mu­run tes­pit edi­lip edil­me­di­ği­ni Sa­yın Ba­kan­dan öğ­ren­mek is­ti­yo­rum.

Bir de, bu tür olay­lar­la il­gi­li mut­la­ka, ha­ta iş­le­yen, hu­ku­ka ay­kı­rı dav­ra­nan po­lis me­mur­la­rı hak­kın­da ida­ri iş­lem­ler, ce­zai iş­lem­ler ya­pıl­mak­ta­dır, bun­la­rı bi­li­yo­ruz. An­cak, ne ya­zık ki şu­nu da gö­rü­yo­ruz -hâlen gö­rev­de olan po­lis me­mur­la­rı hak­kın­da- iş­lem ya­pı­lan, yar­gı­la­ma ya­pı­lan po­lis me­mur­la­rı­nın yıl­lar­ca mah­ke­me­ye ge­ti­ri­le­me­di­ği ve ifa­de­le­ri­nin alı­na­ma­dı­ğı­nı da bi­li­yo­ruz.

Şim­di bü­tün bun­la­rı de­ğer­len­dir­di­ği­miz­de ve özel­lik­le top­lum­sal olay­lar­da gö­rev ve yet­ki­si­ni aşan ve ef­ra­da su­imu­ame­le şek­lin­de yan­sı­yan ha­ta­lı tu­tum ve dav­ra­nış­la­rı kar­şı­sın­da ve hak­la­rın­da iş­lem ya­pı­lan, yar­gı­la­ma ya­pı­lan me­mur­lar­la il­gi­li ola­rak siz, Ba­kan­lık ola­rak ve yö­ne­tim ola­rak ne tür ted­bir­ler alı­yor­su­nuz ve bu ko­nu­lar­da hu­ku­ka ay­kı­rı dav­ra­nan me­mur­lar hak­kın­da di­sip­lin iş­le­mi ve­ya ce­zai iş­lem ya­pı­yor mu­su­nuz? Ger­çi bun­la­rın, ta­bii, top­lum­la ne ka­dar pay­la­şıl­ma­sı doğ­ru­dur bil­mi­yo­rum, an­cak, en azın­dan, bu ko­nu­da böy­le bir iş­lem ya­pıl­dı­ğı yö­nün­de bir bil­gi ve­ya du­rum var­sa bu­nu da pay­laş­mak­tan mem­nun ola­ca­ğı­mı bil­di­ri­yo­rum.

Te­şek­kür edi­yo­rum.

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­riz Sa­yın Çor­ba­cı­oğ­lu.

Sa­yın Ba­kan.

İÇİŞ­LE­Rİ BA­KA­NI OS­MAN GÜ­NEŞ - Efen­dim, so­ru­la­ra ya­zı­lı ce­vap ve­re­ce­ğim. Sa­de­ce, bir ko­nu­yu şim­di­den açık­la­mak is­ti­yo­rum.

BAŞ­KAN - Bu­yu­run.

İÇİŞ­LE­Rİ BA­KA­NI OS­MAN GÜ­NEŞ - Bu, 1 Ma­yıs olay­la­rıy­la il­gi­li ola­rak baş­la­tı­lan, Em­ni­yet Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­mü­zün mü­fet­tiş­le­rin­ce de hâlen yü­rü­tü­len so­ruş­tur­ma de­vam edi­yor, so­nuç­lan­ma­mış­tır. O, to­kat at­tı­ğı söy­le­nen, to­kat atan po­lis me­mu­ru­nun tes­pit edi­le­me­di­ği yo­lun­da­ki bil­gi yan­lış­tır. Do­la­yı­sıy­la, bu so­ruş­tur­ma so­nuç­lan­dı­ğın­da, bu so­nuç, ka­mu­oyuy­la da za­ten pay­la­şı­la­cak­tır.

YÜK­SEL ÇOR­BA­CI­OĞ­LU (Art­vin) - Tes­pit edil­miş mi­dir po­lis me­mu­ru?

İÇİŞ­LE­Rİ BA­KA­NI OS­MAN GÜ­NEŞ - Şu an­da so­ruş­tur­ma de­vam edi­yor, 2 mü­fet­ti­şi­miz de­vam edi­yor so­ruş­tur­ma­ya.

Te­şek­kür ede­rim.

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Ba­kan.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, mad­de üze­rin­de bir öner­ge var, oku­tu­yo­rum:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­nin çer­çe­ve 6 ncı mad­de­si­nin aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

                  İr­fan Gün­düz                Yah­ya Ak­man                   Ay­han Se­fer Üs­tün

                      İs­tan­bul                         Şan­lı­ur­fa                                 Sa­kar­ya

                             Er­gün Dağ­cı­oğ­lu                       Ala­et­tin Gü­ven

                                     To­kat                                      Kü­tah­ya

"MAD­DE 6- 4/7/1934 ta­rih­li ve 2559 sa­yı­lı Ka­nu­nun 3 ün­cü mad­de­si ile 17 nci mad­de­si­nin ikin­ci, üçün­cü, dör­dün­cü ve be­şin­ci fık­ra­la­rı yü­rür­lük­ten kal­dı­rıl­mış­tır."

BAŞ­KAN - Sa­yın Ko­mis­yon ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU SÖZ­CÜ­SÜ RA­MA­ZAN CAN (Kı­rık­ka­le) - Olum­lu gö­rüş­le tak­di­re bı­ra­kı­yo­ruz Sa­yın Baş­ka­nım.

BAŞ­KAN - Hükûmet ka­tı­lı­yor mu?

İÇİŞ­LE­Rİ BA­KA­NI OS­MAN GÜ­NEŞ - Ka­tı­lı­yo­ruz.

BAŞ­KAN - Ge­rek­çe­yi oku­tu­yo­rum:

Ge­rek­çe:

Ön­le­me ara­ma­sı­na iliş­kin ola­rak 9 un­cu mad­de­nin be­şin­ci fık­ra­sı­nın ikin­ci cüm­le­si­nin me­tin­den çı­ka­rıl­ma­sı­nın so­nu­cu ola­rak 2559 sa­yı­lı Ka­nu­nun ile 20 nci mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­nın yü­rür­lük­te kal­ma­sı ge­rek­mek­te­dir. Be­lir­ti­len ne­den­le, iş­bu de­ği­şik­lik öner­ge­si ve­ril­miş­tir.

BAŞ­KAN - Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Öner­ge ka­bul edil­miş­tir.

Mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler…

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - Öner­ge var­dı ora­da.

BAŞ­KAN - Ka­bul edi­len öner­ge doğ­rul­tu­sun­da mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­miş­tir.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, İz­mir Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Ke­mal Ana­dol ve ar­ka­daş­la­rı ta­ra­fın­dan ye­ni mad­de ih­da­sı­na iliş­kin ve­ril­miş bir öner­ge­le­ri var. Bu ya­sa­nın esa­sıy­la il­gi­li yö­nü ol­ma­dı­ğın­dan, gel­di­ği­miz yer iti­ba­rıy­la da tek­ni­ğe uy­gun ol­ma­dı­ğın­dan iş­le­me ala­mı­yo­ruz efen­dim.

7'nci mad­de­yi oku­tu­yo­rum…                  

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - Öner­ge­yi oku­yun efen­dim. Öner­ge­yi lüt­fen…

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Ka­mu­oyu ne ol­du­ğu­nu bil­sin Sa­yın Baş­kan; ne için öner­ge ve­ril­miş?

BAŞ­KAN - Efen­dim, il­gi­si ol­ma­yan bir şey. Za­ten bu­ra­da açık­la­dı­nız siz bi­raz ön­ce.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - İl­gi­si ol­ma­sa ve­rir mi­yiz Sa­yın Baş­kan?

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - Ol­maz Sa­yın Baş­kan!

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Ne ala­ka­sı var?

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Baş­ka ko­nuy­la mı il­gi­li?

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - Sa­yın Baş­kan, ya­ni ni­ye iş­lem yap­ma­dı­ğı­nı­zı söy­le­me­niz la­zım.

MEH­MET Zİ­YA YER­GÖK (Ada­na) - Ne red­de­dil­di, bi­lin­me­si için…

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Ne­yi red­det­ti­niz Sa­yın Baş­kan?

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - Oku­yun efen­dim.

BAŞ­KAN - Efen­dim, ta­le­bi­niz­de bir şey yok. Po­lis­le­re bir zam ta­le­bi­niz var. Bi­raz ön­ce­ki söz­cü­nüz böy­le bir ta­le­bi bu­ra­da yap­tı.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Sa­yın Baş­kan, ne­yi red­de­di­yo­ruz, ka­mu­oyu bil­sin.

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - Ni­ye iş­le­me koy­ma­dı­ğı­nı­zı, son­ra…

BAŞ­KAN - Efen­dim, ko­ya­mı­yo­rum. İç Tü­zük ge­re­ği ko­ya­mı­yo­rum iş­te efen­dim.

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - Öner­ge­yi oku­yun efen­dim.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Ne­yi red­det­ti­ği­ni­zi bil­sin her­kes.

BAŞ­KAN - Her ge­len şe­yi… Mad­de ye­ri iti­ba­rıy­la da uy­gun de­ğil, tek­nik yön­den de uy­gun de­ğil.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Ama, koy­ma­dı­ğı­nız mad­de de­ğil Sa­yın Baş­kan!

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - Ora­da usul tar­tış­ma­sı olur efen­dim. Olur mu? Ri­ca ede­rim…

BAŞ­KAN - Efen­dim, bil­gi ola­rak oku­yo­rum, ama, iş­le­me ko­ya­mı­yo­rum.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) - Efen­dim, lüt­fen… Sa­yın Baş­kan, iş­le­me alın­ma­ya­cak şey okun­maz.

BAŞ­KAN - "Mad­de 7- Em­ni­yet Ge­nel Mü­dür­lü­ğü bün­ye­sin­de ça­lış­mak­ta olan tüm po­lis, bek­çi ve si­vil me­mur­lar ile söz­leş­me­li per­so­ne­le sey­ya­nen ay­lık 250 li­ra öden­me­si­ni tek­lif edi­yo­ruz." Olay bu.

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - Ta­mam. Siz de iş­le­me koy­mu­yor­su­nuz.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) - Ol­ma­ya­cak şe­yi ve­re­cek­sin rek­lam yap­mak için, onu da yu­ta­cak­lar!

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - Ku­ral mı kal­dı? Ku­ral mı kal­dı? Bu sa­at­te, bu ta­rih­te, böy­le ça­lı­şan Mec­li­se böy­le öner­ge ve­ri­lir.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Gö­re­vi­ni ağır­laş­tı­rın ama pa­ra­sı­nı ver­me­yin!

BAŞ­KAN - 7'nci mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 7- Bu Ka­nun ya­yı­mı ta­ri­hin­de yü­rür­lü­ğe gi­rer.

BAŞ­KAN - Mad­de üze­rin­de Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na ve şah­sı adı­na Ço­rum Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Fe­ri­dun Ay­va­zoğ­lu.

CHP GRU­BU ADI­NA FE­Rİ­DUN AY­VA­ZOĞ­LU (Ço­rum) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; gö­rü­şül­mek­te olan 1437 sa­yı­lı Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi'nin 7'nci mad­de­si üze­rin­de Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu ve şah­sım adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Bu ne­den­le yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) - Tu­ta­nak­la­ra ge­çi­yor mu? Ba­kın ne di­yor Sa­yın Ana­dol?

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - Böy­le ça­lı­şan Mec­li­se böy­le öner­ge ve­ri­lir.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) - Ya­ni, bu öner­ge saç­ma di­yor­su­nuz.

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - Saç­ma de­ğil.

FE­Rİ­DUN AY­VA­ZOĞ­LU (De­vam­la) - Ön­ce­lik­le, ili­miz Ço­rum'un Kar­gı il­çe­sin­de dün öğ­le­den son­ra mey­da­na ge­len do­lu afe­ti ne­de­niy­le, bu­ra­da bu­lu­nan yet­ki­li­le­ri­mi­zi, bu­lu­na­ma­yan yet­ki­li­le­ri­mi­ze ile­til­mek üze­re ve ge­re­ği­nin aci­len ya­pıl­ma­sı ko­nu­sun­da kı­sa­ca bil­gi­len­dir­mek is­ti­yo­rum.

Kar­gı il­çe­miz, Ço­rum ili­mi­zin en uzak il­çe­le­rin­den bi­ri­si. Ma­ale­sef, ge­çen yıl ol­du­ğu gi­bi bu yıl da mey­da­na ge­len dün­kü do­lu afe­tin­de, Kar­gı il­çe­si­nin ge­çim kay­na­ğı olan çel­tik tar­la­la­rı­nın, mey­ve bah­çe­le­ri­nin, seb­ze bah­çe­le­ri­nin ta­ma­men ha­rap ol­du­ğu­nu üzün­tüy­le öğ­ren­miş bu­lun­duk. Ta­bii, biz­le­ri se­vin­di­ren, böy­le bir olay­da can kay­bı­nın ol­ma­ma­sı­dır. Bu ko­nu­nun, Hükûmet yet­ki­li­le­ri ta­ra­fın­dan derhâl, aci­len üze­ri­ne gi­dil­mek su­re­tiy­le çö­zü­me ka­vuş­tu­rul­ma­sı­nı, Kar­gı­lı hem­şeh­ri­le­ri­miz adı­na, bu­ra­dan, yü­ce Mec­lis­te siz­ler­le pay­laş­mak is­ti­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bir ya­sa tek­li­fiy­le da­ha kar­şı kar­şı­ya­yız. He­pi­mi­zin söy­le­di­ği, siz­le­rin de bu­nu çok çok iyi bil­di­ği gi­bi, Mec­li­sin son gün­le­ri­nin nor­mal bir son gün ol­ma­dı­ğı­nı gör­mek­te­yiz. Mec­li­si­miz, yük­sek ira­de­siy­le er­ken se­çim ka­ra­rı al­dı ve bu­nu be­yan et­ti. Er­ken se­çim ka­ra­rın­dan son­ra şu ana ka­dar çı­kar­tıl­mış olan ya­sa­la­rın, Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri­nin ve he­men he­men, Mec­lis­te gö­rü­şü­len, ka­ra­ra bağ­la­nan bü­tün iş­lem­le­rin Ana­ya­sa'da­ki ye­ri­nin ve te­me­li­nin ma­ale­sef ge­çer­li ol­ma­dı­ğı­nı bi­li­yo­ruz, ina­nı­yo­ruz ve şim­di­ye ka­dar da de­vam­lı uya­rı­da bu­lun­muş ol­ma­mı­za rağ­men, ta­rih bu­nu siz­le­re so­ra­cak­tır ve gös­te­re­cek­tir.

Böy­le bir ya­sa tek­li­fiy­le da­ha kar­şı kar­şı­ya­yız de­dik. De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu ya­sa tek­li­fi­nin ge­liş ta­ri­hi­ne bak­tı­ğı­mız­da, 24 Ma­yıs 2007. Ne­de­ni­ne ba­kıl­dı­ğın­da… 24 Ma­yıs­tan üç gün ön­ce­si, ya­ni, 21 Ma­yıs­ta Tür­ki­ye'mi­zin Baş­ken­ti An­ka­ra'nın Ulus Mey­da­nı'nda bü­yük bir te­rör ola­yı olu­yor, can­lı bom­ba­nın pat­la­ma­sı so­nu­cu on­lar­ca in­sa­nı­mız ölü­yor, 100'e ya­kın in­sa­nı­mız da ya­ra­la­nı­yor. Böy­le bir te­rör ola­yın­dan son­ra ge­ti­ri­len böy­le bir tek­lif, il­gi­li ka­nun­da aca­ba ge­ti­ril­di­ği şek­liy­le bu tür bir te­rö­re ça­re mi­dir, de­ğil mi­dir? Yok­sa, sı­ra­dan, her bom­ba pat­la­yı­şın­da ve­ya bir in­sa­nı­mı­zın ya­ra­lan­ma­sın­da ve­ya öl­me­sin­de eğer "İh­ti­yaç du­yul­du." di­ye­rek… Şu ana ka­dar mev­zu­at ge­re­ğin­ce ge­rek Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu'nda ge­rek­se di­ğer ka­nun­la­rı­mız­da po­lis­le­re ve­ri­len yet­ki­nin ar­tı­rıl­ma­sı­nın asa­yi­şi ve te­rö­rü ön­le­ye­ce­ği nok­ta­sın­da eğer ger­çek­ten ina­nı­yor isek, biz Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ola­rak bu ya­sa­ya ve bu ya­sa­ya ben­zer ya­sa­la­ra her za­man des­tek ve­re­ce­ği­mi­zin bi­lin­me­si­ni is­ti­yo­ruz. Bir de­fa bu­nun al­tı­nı çi­zi­yo­ruz. An­cak, gel­dik ve gör­dük ki, san­ki, va­tan­da­şı­mı­zın, ka­mu­oyu­nun gö­zü­nün bo­yan­ma­sı­na dö­nük ol­du­ğu aşikâr bir şe­kil­de bel­li olan bu Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nu'nun beş al­tı mad­de­si­nin de­ğiş­ti­ril­me­siy­le bü­tün asa­yiş dü­ze­le­cek, bü­tün te­rör olay­la­rı ön­le­ne­cek gi­bi bir me­saj ver­mek is­ten­di­ği or­ta­da­dır, bu açık­tır.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ar­tık, şim­di­ye ka­dar­ki uy­gu­la­ma­la­rı­nız­da biz Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ola­rak ana mu­ha­le­fet par­ti­si gö­re­vi­ni ye­ri­ne ge­ti­rir­ken tüm uya­rı­la­rı­mız­da ül­ke­miz adı­na, ül­ke­mi­zin çı­kar­la­rı adı­na siz­le­ri sa­mi­mi bir şe­kil­de uyar­mış ol­ma­mı­za rağ­men bu uya­rı­la­rı­mı­za cid­di bir şe­kil­de ku­lak ver­me­di­niz. Eğer ve­ril­miş ol­sa idi, 2005 yı­lı­nın 15 Ey­lü­lün­de, biz, siz­le­re, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Ge­nel Baş­ka­nı­mız ola­rak im­za­la­yıp yü­ce Mec­li­se sun­muş ol­du­ğu­muz -Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ola­rak sun­muş ol­du­ğu­muz- te­rö­rün kö­kü­nün ne ol­du­ğu nok­ta­sın­da­ki Mec­lis araş­tır­ma­sı­nın ge­nel gö­rüş­me­sin­de, siz­le­rin bu­ra­lar­da di­rek­ler ar­ka­sı­na sak­lan­dı­ğı­nı ka­mu­oyu çok çok iyi bil­mek­te­dir. Ge­ti­ri­len öy­le bir öner­ge­nin de ma­ale­sef siz AKP'li mil­let­ve­kil­le­ri ta­ra­fın­dan, AKP'nin Sa­yın Ge­nel Baş­ka­nı ta­ra­fın­dan al­mış ol­du­ğu­nuz ta­li­mat­lar doğ­rul­tu­sun­da, red­de­dil­di­ği­ni de ta­rih yaz­mış­tır. Bu­nu, ka­mu­oyu, el­bet za­ma­nı gel­di­ğin­de siz­le­re so­ra­cak­tır.

Sa­mi­miy­se­niz… Sa­mi­mi ol­du­ğu­nu­zu beş yıl­dan be­ri is­pat ede­me­di­niz. Ama, bi­zim sa­mi­mi bir şe­kil­de yap­mış ol­du­ğu­muz uya­rı­la­rın da ge­re­ği­ni yap­ma­dı­ğı­nız­da­ki sa­mi­mi­yet­siz­lik, şim­di­ye ka­dar ol­du­ğu gi­bi bu­gün­den son­ra da de­vam et­ti­ği­ni ve ede­ce­ği­ni gös­te­ri­yor.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, böy­le bir ya­say­la kar­şı kar­şı­ya­yız. Bu ya­sa­nın ge­liş şek­li­ne bak­tı­ğı­mız­da -ko­mis­yon­da ya­pı­lan gö­rüş­me­ler­de de biz bun­la­rı söy­le­dik- bir de­fa, bu ya­sa­da "kol­luk güç­le­ri" de­di­ği­miz po­lis ve jan­dar­ma­nın, gö­rev­le­ri­ni uyum içe­ri­sin­de yap­mak is­te­di­ği ve o nok­ta­da da bu uyu­mun na­sıl sağ­la­na­ca­ğı nok­ta­sın­da sor­du­ğu­muz so­ru­la­rın -Ada­let Ko­mis­yo­nu Baş­kan­lı­ğı­mız ta­ra­fın­dan- so­rul­ma­sı­nı ıs­rar­la söy­le­di­ği­miz hâlde, po­lis yet­ki­li­le­ri­mi­ze, em­ni­yet yet­ki­li­le­ri­mi­ze ve jan­dar­ma yet­ki­li­le­ri­mi­ze so­rul­ma­mış­tır. Biz şu­nu sor­muş­tuk: "Böy­le bir ya­sa tek­li­fi­nin ge­ti­ril­me­sin­de po­lis ve jan­dar­ma yet­ki­li­le­ri­mi­ze bu tek­li­fin ge­ti­ril­me­si­nin ger­çek­ten kat­kı sağ­la­yıp sağ­la­ma­ya­ca­ğı nok­ta­sın­da yet­ki­li­ler­den bil­gi alın­ma­sı­nı is­ti­yo­ruz." de­miş ol­ma­mı­za rağ­men, Ko­mis­yo­nun Baş­kan­lı­ğı­nı yü­rü­ten Sa­yın Baş­kan bu­nu -ıs­rar­lı bir şe­kil­de- gör­mez­den ge­le­rek, bu so­ru­yu yet­ki­li­le­ri­mi­ze sor­ma­mış­tır. Du­rum şu­nu gös­te­ri­yor: İd­dia edil­di ki, bil­gi ve­ril­di ki, bu tek­lif, bir bu­çuk yıl­dan be­ri, Hükûmet ta­ra­fın­dan ha­zır­la­nan ta­sa­rı­nın be­lir­li mad­de­le­ri­nin içe­ri­sin­den çe­ki­lip emil­mek su­re­tiy­le, tek­lif şek­lin­de, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rı­mı­zın im­za­la­rıy­la bi­ze su­nul­muş ol­du­ğu ger­çe­ği­ni gös­te­ri­yor. Pe­ki, böy­le bir ya­sa de­ği­şik­li­ği­ne şim­di­ye ka­dar -aca­ba- ih­ti­yaç var­dı da, bu ih­ti­ya­ca ne şe­kil­de ce­vap ve­ri­le­ce­ği nok­ta­sın­da siz­le­rin ger­çek­ten inan­dı­rı­cı­lı­ğı var mı? El­bet­te yok. Çün­kü, bu­ra­da Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu te­mel ka­nun­dur. Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu'nda­ki ön­le­yi­ci ara­ma­dan tu­tu­nuz, ad­li ara­ma­ya ka­dar, on­la­rın ne şe­kil­de ya­pıl­ma­sı ge­rek­ti­ği bü­tün mev­zu­at içe­ri­sin­de hü­küm al­tı­na alın­mış­tır. Yi­ne, jan­dar­ma teş­ki­lat ve gö­rev­le­riy­le il­gi­li ka­nun­da da, ay­nı şe­kil­de, bu­nun uyum­lu bir şe­kil­de ya­pıl­dı­ğı da or­ta­da­dır.

Pe­ki, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ne olur­sa ol­sun, ara­ba­sıy­la gi­den bir va­tan­da­şın, tra­fik po­lis­le­rin­den tu­tu­nuz, di­ğer em­ni­yet gö­rev­li­le­ri­miz ta­ra­fın­dan is­ten­di­ği tak­dir­de dur­du­rul­ma­sın­da ve­ya kim­lik so­rul­ma­sın­da hiç­bir sı­kın­tı ya­şan­mış mı­dır şim­di­ye ka­dar? Hiç­bir sı­kın­tı ya­şan­dı­ğı gö­rül­me­miş­tir. "Pe­ki, ne ol­du da böy­le bir ya­sa de­ği­şik­li­ği­ne ih­ti­yaç du­yul­du?" de­di­ği­miz­de, si­zin ve­re­ce­ği­niz ce­va­bın, ger­çek­ten, biz­le­ri ve ka­mu­oyu­nu inan­dı­rı­cı­lı­ğı yok­tur.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, de­mok­ra­si­de hu­kuk dev­le­ti ku­ral­la­rı iş­le­ye­cek­tir. El­bet­te bu­na he­pi­miz ina­nı­yo­ruz, he­pi­miz de -ta­bi­ri ye­rin­dey­se- ka­lı­bı­mı­zı ba­sı­yo­ruz. Bu­ra­da kür­sü­ye çık­tı­ğı­mız­da, ik­ti­da­rın men­su­bu de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rı­mız ol­sun, bü­tün yet­ki­li­ler ol­sun bu­nu söy­lü­yor. De­mok­ra­si, hu­kuk ku­ra­lı di­yo­ruz. Pe­ki, biz bun­la­rı ye­ri­ne ge­ti­rir­ken, in­san hak ve öz­gür­lük­le­ri­ni gü­ven­ce al­tı­na al­ma­dan, in­san hak ve öz­gür­lük­le­ri­ni bir ta­ra­fa bı­rak­mak su­re­tiy­le can ve mal gü­ven­lik­le­ri­nin… Evin­de ya­tan va­tan­da­şı­mı­zın "Aca­ba han­gi sa­at­te po­lis, jan­dar­ma ge­le­cek de ka­pı­mı­zı ça­la­cak­tır?" şek­lin­de­ki şüp­he­sin­de, bu va­tan­daş­la­rı­mı­za böy­le bir ya­sa ile hu­zu­run ge­le­bi­le­ce­ği­ne ina­nı­yor mu­su­nuz?

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Ya, bu­ra­da öy­le bir şey var mı?

FE­Rİ­DUN AY­VA­ZOĞ­LU (De­vam­la) - Yol­da ge­çer­ken, aca­ba han­gi po­lis, han­gi jan­dar­ma dur­du­rup da kim­lik so­ra­cak­tır şek­lin­de­ki şüp­he­le­re böy­le bir ya­say­la ne şe­kil­de ce­vap ve­re­bi­le­ce­ği­mi­zi siz­ler inan­dı­rı­cı bir şe­kil­de söy­le­ye­bi­le­cek mi­si­niz? El­bet­te ha­yır.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, biz ne in­san hak ve öz­gür­lük­le­rin­den vaz­ge­çe­bi­li­riz ne de asa­yi­şi ön­le­mek­ten, te­rö­rü ön­le­mek­ten vaz­ge­çe­bi­li­riz. Biz, asa­yi­şi de ön­le­mek zo­run­da­yız, te­rö­rü de ön­le­mek zo­run­da­yız, ama in­san hak ve öz­gür­lük­le­ri­ni de gü­ven­ce al­tı­na al­mak zo­run­da­yız.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, eğer Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­nin bu­nun­la il­gi­li mü­da­ha­le­si ol­ma­mış ol­say­dı, he­pi­mi­zin bil­di­ği gi­bi, bi­zim ko­mis­yo­nu­muz­dan, Ada­let Ko­mis­yo­nun­dan, üye­si bu­lun­du­ğum ko­mis­yon­dan ge­çen Te­rör­le Mü­ca­de­le Ya­sa­sı var­dı, Te­rör­le Mü­ca­de­le Ya­sa­sı'nın 6'ncı mad­de­sin­de "Et­kin piş­man­lık" de­nen bir piş­man­lık ge­ti­ri­li­yor idi.

Biz şu­nu söy­le­dik, ge­ti­ri­len et­kin piş­man­lık açık­ça şu idi de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım: Şim­di­ye ka­dar­ki te­rör ey­lem­le­ri­nin, te­rör ör­güt­le­ri­nin ku­ru­cu­la­rı­na, yö­ne­ti­ci­le­ri­ne af ge­ti­ri­li­yor idi. Bi­zim, di­renç­li bir şe­kil­de siz­le­re kar­şı çı­kı­şı­mız, bu­nu her plat­form­da izah edi­şi­miz, an­lat­ma­mız so­nu­cu ve bu­nun so­nun­da da eğer o et­kin piş­man­lık, af de­di­ği­miz olay ko­mis­yon­dan ve Mec­lis­ten geç­sey­di, şu an­da İm­ra­lı'da ya­tan te­rö­rist­ba­şın­dan tu­tu­nuz, onun yar­dak­çı­la­rı­na ka­dar bü­tün te­rö­rist­baş­la­rı şim­di bel­ki de yar­gı­la­na­cak­tı, bel­ki de tah­li­ye ola­cak­tı, bel­ki de az bir ce­zay­la kur­tu­la­cak­tı.

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Ne­re­de ya!

BAY­RAM ALİ ME­RAL (An­ka­ra) - Tas­lak var, tas­lak! Baş­ba­ka­nın al­tın­da im­za­sı var.

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) -  Ne­re­de? Ha­ni ne­re­de?

BAY­RAM ALİ ME­RAL (An­ka­ra) - Ge­ti­rir­sem re­zil ede­rim se­ni!

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Ge­tir, gö­re­yim!

FE­Rİ­DUN AY­VA­ZOĞ­LU (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, biz bun­la­rı söy­le­dik, siz eğer inan­ma­mış ol­say­dı­nız, 6'ncı mad­dey­le il­gi­li ola­rak et­kin piş­man­lı­ğı ne­den çı­kart­ma­dı­nız? Bi­zim uya­rı­la­rı­mız so­nu­cu siz bu et­kin piş­man­lı­ğı çı­kart­ma­dı­nız, bu­nu ka­bul ede­lim. Biz, o nok­ta­da da biz­le­rin uya­rı­sı­na ku­lak ver­di­ği­niz için si­ze te­şek­kür edi­yo­ruz, da­ha ne di­ye­lim biz si­ze.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, el­bet­te, biz­ler, top­lum­da hu­zu­ru sağ­la­mak­la gö­rev­li olan millî ira­de­nin tem­sil­ci­le­ri­yiz. Bi­zim çı­kart­mış ol­du­ğu­muz, Mec­lis­te gö­rü­şü­len, tar­tı­şı­lan ya­sa­la­rın top­lu­mu il­gi­len­dir­di­ği­ni he­pi­miz bi­li­yo­ruz. Bun­la­rın, Tür­ki­ye'mi­zin baş­ken­tin­den tu­tu­nuz, en üc­ra ye­ri­ne ka­dar, mez­ra­sı­na ka­dar, köy­le­ri­ne ka­dar, alı­nan bir ka­ra­rın, çı­kar­tı­lan bir ya­sa­nın, on­la­rı ya­nın­da, ya­nı ba­şın­da he­men il­gi­len­dir­di­ği­ni bi­li­yo­ruz. O ne­den­le, biz hiç­bir za­man için ül­ke­mi­zin suç­lu­lar cen­ne­ti ol­ma­sı­nı is­te­me­yiz. Biz hiç­bir za­man için, suç­lu­la­rın kol gez­di­ği, eli­ni ko­lu­nu sal­la­ya­rak gez­di­ği, sa­de va­tan­daş­la­rı­mız­la ay­nı ke­fe­de gö­rül­me­si­ni is­te­me­yiz. Bu­nu hiç­bi­ri­mi­zin is­te­me­ye hak­kı yok­tur. Hu­zur içe­ri­sin­de ya­şa­mak is­te­yen sa­de va­tan­daş­la­rı­mız ile el­bet­te suç­lu­la­rın te­la­şı­nı ya­şa­yan suç­lu­lar gi­bi ay­nı ke­fe­de olun­ma­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni bi­li­yo­ruz. O doğ­rul­tu­da da biz­le­re dü­şen bü­yük gö­rev­ler var­dır.

Bu ve bu­na ben­zer ya­sa­la­rın biz­le­re, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ne  -ik­ti­da­rı­na, mu­ha­le­fe­ti­ne- ne gi­bi sı­kın­tı­lar ya­şat­tı­ğı­nı he­pi­miz gör­dük. Ama ar­tık ye­ter de­mek­ten de za­ma­nı­mız kal­ma­dı­ğı için, ye­ter de­sek de de­me­sek de 22 Tem­muz­da si­ze bi­ri­le­ri ye­ter di­ye­cek­tir. Ye­ter di­ye­cek olan da ulu­su­mu­zun ta ken­di­si­dir, mil­le­ti­mi­zin ta ken­di­si­dir, hal­kı­mı­zın ta ken­di­si­dir. Onun için, şim­di bu tür ya­sa­lar ve bun­dan son­ra ina­nı­yo­rum ki ak­şam 24.00'e ka­dar çı­kar­tı­la­cak, ge­ti­ri­le­cek olan ya­sa­la­rın da bu­na ben­zer ya­sa­lar ol­du­ğu ar­tık o ka­dar ka­nık­san­dı ki, o ka­dar biz­ler bu­nun ge­le­bi­le­ce­ği­ni, ba­kar­sa­nız bir iki sa­at son­ra baş­ka bir ya­sa­nın da­ha ge­ti­ri­le­ce­ği­ni, o ka­dar ka­nık­sa­dık ki…

Ama biz bu­ra­dan siz­le­re bir da­ha uya­rı­da bu­lu­nu­yo­ruz ve bu­ra­dan siz­le­ri mil­le­ti­mi­ze, hal­kı­mı­za şikâyet edi­yo­ruz.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Uya­rı­la­rı din­le­mi­yor­lar.

FE­Rİ­DUN AY­VA­ZOĞ­LU (De­vam­la) - 22 Tem­muz­da ya­pı­la­cak olan se­çim­ler­de hal­kı­mı­za bu­ra­dan si­zi şikâyet edi­yo­ruz. Ar­tık, al­dı kaç­tı şek­lin­de­ki, kap­tı kaç­tı şek­lin­de­ki ya­sa ge­tir­me­ni­ze, ya­sa dü­zen­le­me­ni­ze hal­kı­mız 22 Tem­muz­da "dur" di­ye­cek­tir.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

FE­Rİ­DUN AY­VA­ZOĞ­LU (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, çı­kar­tı­la­cak olan bu ya­sa­nın ön­ce­lik­le ve ön­ce­lik­le ulu­su­mu­za hu­zur ge­tir­me­si­ni he­pi­miz di­le­riz, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si de di­ler. Bu­nun al­tı­nı çi­zi­yo­ruz. Bu çar­pı­tıl­ma­sın. Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si, po­li­si­mi­zin, jan­dar­ma­mı­zın yet­ki­le­ri­nin kı­sıt­lan­ma­sı­nı is­te­mi­yor. El­bet­te yet­ki­le­ri ola­cak­tır, ama bu­nun ya­nın­da in­san hak ve öz­gür­lük­le­ri­nin mut­la­ka ve mut­la­ka den­ge­de tu­tul­ma­sı ge­re­kir ve bu den­ge­nin bu ya­sa­lar­la ko­ru­na­ma­ya­ca­ğı­nı, tu­tu­la­ma­ya­ca­ğı­nı bir kez da­ha ifa­de edi­yor, bu duy­gu ve dü­şün­ce­ler­le de Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na, şah­sım adı­na yü­ce Mec­li­si say­gıy­la, sev­giy­le se­lam­lı­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­riz Sa­yın Ay­va­zoğ­lu.

Mad­de üze­rin­de­ki ko­nuş­ma­lar ta­mam­lan­mış­tır.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Sa­yın Er­cenk, Sa­yın Kart, Sa­yın Işık ve Sa­yın Ka­vuş­tu ci­ha­za gir­miş­ler so­ru sor­mak için; an­cak, bu mad­de yü­rür­lük mad­de­si. Bu­na rağ­men so­ru sor­mak is­ti­yor mu­su­nuz?

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Evet.

BAŞ­KAN - Yü­rür­lük­le mi il­gi­li?

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Em­ni­yet ted­bir­le­riy­le il­gi­li Sa­yın Baş­kan, önem­li ko­nu.

BAŞ­KAN - Şim­di on da­ki­ka sü­re­miz var, baş­la­tı­yo­rum; beş da­ki­ka so­ru, beş da­ki­ka ce­vap.

Sa­yın Er­cenk, bu­yu­run.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Sa­yın Ba­kan, son dö­nem­ler­de cid­di oran­da ar­tan olay­lar, gü­ven­lik so­ru­nu­na çok cid­di ted­bir­ler al­ma­yı ge­rek­li hâle ge­tir­miş­tir. Böy­le ted­bir­ler al­ma­yı el­bet­te açık­ça des­tek­le­mek ge­re­ki­yor ve biz de bu­nu ya­pı­yo­ruz. Bu ted­bir­ler­den bi­ri de gü­ven tim­le­ri­nin ku­rul­ma­sıy­la il­gi­li­dir. Sa­yın Ba­kan, bu­gün­kü bir ga­ze­te­miz­de ya­yın­la­nan "Ya­kın­da evi­mi­ze hır­sız gi­re­cek…" baş­lık­lı bir ma­ka­le­den bir bö­lüm oku­yo­rum Sa­yın Be­kir Coş­kun'un:

"Mut­lu­luk­la İs­tan­bul po­li­si­nin 'Gü­ven Tim­le­ri' kur­du­ğu­nu oku­yo­rum.

Ayak­ka­bı bo­ya­cı­sı, çi­çek­çi, si­mit­çi, pi­yan­go­cu kı­lı­ğın­da po­lis­ler med­ya­ya gös­te­ril­di, bun­lar hır­sız­la­rı, gasp­çı­la­rı, kap­kaç­çı­la­rı ya­ka­la­ya­cak­lar.

İn­san ta­nın­ma­mak-giz­len­mek için kı­lık de­ğiş­tir­mez mi?

Bun­lar ta­nın­sın­lar di­ye med­ya­yı ça­ğı­rıp poz ve­ri­yor­lar.

Siz hiç 'Ben bu kı­lı­ğa gi­re­ce­ğim' di­yen 'kı­lık de­ğiş­ti­ren giz­li po­lis' duy­du­nuz mu?"

Ben de di­yo­rum ki: Bu şe­kil­de açık­ça alı­nan em­ni­yet ted­bir­le­riy­le gü­ven­lik sağ­la­na­bi­lir mi? Gasp, kap­kaç ön­le­ne­bi­lir mi? Bu­nun dı­şın­da baş­ka ted­bir­ler al­ma­yı dü­şü­nü­yor mu­su­nuz?

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Kart, bi­rer da­ki­ka ver­di­ğim için, ona gö­re sü­re­ni­zi ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

Sa­yın Ba­ka­na, Hrant Dink sui­kas­tıy­la il­gi­li ola­rak bir so­ru yö­nelt­mek is­ti­yo­rum.

Tür­ki­ye için bir utanç tab­lo­su olan Hrant Dink sui­kas­tı ön­ce­sin­de İs­tih­ba­rat Da­ire Baş­kan­lı­ğı, Trab­zon ve İs­tan­bul Em­ni­yet Mü­dür­lük­le­ri­nin üst­le­ri­ne dü­şen ön­le­me gö­re­vi­ni yap­ma­dık­la­rı­na da­ir cid­di bul­gu­lar ve id­di­alar söz ko­nu­su­dur, bun­lar, ka­mu­oyu­na da yan­sı­mış­tır.

Bu sü­reç so­nun­da ya­pı­lan ida­ri so­ruş­tur­ma­lar­da, özel­lik­le, İs­tih­ba­rat Da­ire Baş­ka­nı­nın -ki, bu, em­ni­yet bün­ye­sin­de­ki kad­ro­laş­ma­nın te­mel un­sur­la­rı­nın ba­şın­da gel­mek­te­dir- ve İs­tan­bul Em­ni­yet Mü­dü­rü­nün olay­da­ki ih­ma­li aşan so­rum­lu­luk­la­rı cid­di bir şe­kil­de öne çık­mış­tır. Hrant Dink…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Bi­ti­ri­yo­rum Sa­yın Baş­kan…

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Işık, bu­yu­run.

AH­MET IŞIK (Kon­ya) - Sa­yın Baş­kan, te­şek­kür edi­yo­rum.

Sa­yın Ba­ka­nım, kap­sam­lı ola­rak Ka­mu Per­so­ne­li Re­form Ta­sa­rı­sı gün­dem­dey­di ama ma­ale­sef, gün­dem sı­kı­şık­lı­ğı ne­de­niy­le, ka­mu per­so­ne­li­nin ge­ne­li­ni il­gi­len­di­ren bu ta­sa­rı­yı ha­ya­ta ge­çi­re­me­dik. Ora­da iki ta­ne önem­li kıs­tas var­dı: Per­for­mans ve risk kri­te­ri.

Ta­bii, bu­nun­la bir­lik­te, 2003 ile 2007 ara­sın­da -kü­mü­la­tif enf­las­yo­nu baz ala­cak olur­sak- po­lis ar­ka­daş­la­rı­mı­za dört yıl içe­ri­sin­de ya­pı­lan ma­aş zam­mı ne ka­dar­dır? Bu­nu, enf­las­yon ra­ka­mıy­la kı­yas­lar mı­sı­nız?

Te­şek­kür ede­rim.

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Işık.

Sa­yın Ka­vuş­tu, bu­yu­run.

ALİ YÜK­SEL KA­VUŞ­TU (Ço­rum) - Sa­yın Ba­ka­nım…

BAY­RAM ALİ ME­RAL (An­ka­ra) - Sa­yın Baş­ka­nım, bir şey arz ede­bi­lir mi­yim?

De­min, ko­nuş­ma­da, ba­zı mil­let­ve­kil­le­ri­miz…

BAŞ­KAN - Sa­yın Ka­vuş­tu, bu­yu­run.

BAY­RAM ALİ ME­RAL (An­ka­ra) - …te­rö­rist­ba­şı­nın af­fe­di­le­ce­ği­ne da­ir ya­sa ta­sa­rı­sı­nı ver­me­dik­le­ri­ni söy­le­di­ler.

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Böy­le bir usul yok!

BAY­RAM ALİ ME­RAL (An­ka­ra) - Bu­ra­da, Sa­yın Baş­ba­ka­nın al­tın­da im­za­sı var.

BAŞ­KAN - Bir da­ki­ka efen­dim, onun sü­re­si…

BAY­RAM ALİ ME­RAL (An­ka­ra) - Pe­ki, te­şek­kür edi­yo­rum.

BAŞ­KAN - Bu­yu­run Sa­yın Ka­vuş­tu.

ALİ YÜK­SEL KA­VUŞ­TU (Ço­rum) - Do­ğum ye­rim ve se­çim böl­gem olan Ço­rum Kar­gı il­çem­de dün ak­şam do­lu afa­tı ol­muş­tur. Bu hu­sus­ta -Hükûme­ti­mi­zin bil­gi­si ola­rak- ne gi­bi ted­bir­ler alın­ma­sı hu­su­sun­da bil­gi­len­di­niz mi? Bu hu­sus­la­rı siz­den öğ­ren­mek is­ti­yo­rum.

Te­şek­kür ede­rim.

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­riz Sa­yın Ka­vuş­tu.

Sa­yın Ba­kan, ce­vap ve­re­cek mi­si­niz efen­dim?

İÇİŞ­LE­Rİ BA­KA­NI OS­MAN GÜ­NEŞ - Ya­zı­lı ola­rak ce­vap ve­re­ce­ğiz.

BAŞ­KAN - Hep­si­ne mi?

İÇİŞ­LE­Rİ BA­KA­NI OS­MAN GÜ­NEŞ - Sa­de­ce bu gü­ven tim­le­riy­le ala­ka­lı bir ko­nu var.

BAŞ­KAN - Bu­yu­run.

İÇİŞ­LE­Rİ BA­KA­NI OS­MAN GÜ­NEŞ - Sa­yın Baş­ka­nım, say­gı­de­ğer mil­let­ve­kil­le­ri; gü­ven tim­le­ri di­ye kı­sa­ca ifa­de edi­len ko­nu, va­tan­da­şı­mı­zın özel­lik­le te­dir­gin ol­du­ğu gasp gi­bi, kap­kaç gi­bi, do­lan­dı­rı­cı­lık gi­bi, yan­ke­si­ci­lik gi­bi asa­yiş suç­la­rı­nın ön­len­me­si­ne yö­ne­lik ge­liş­ti­ril­miş ye­ni bir pro­je, ye­ni bir ted­bir­dir.

Bu­ra­da, özet­le mak­sat, po­lis­le­ri­mi­zin giz­le­ne­rek, bir ke­nar­lar­da bek­le­ye­rek suç iş­len­me­si­ni bek­le­me­si ve suç iş­le­nir­ken de he­men suç­lu­yu ya­ka­la­ma­sın­dan zi­ya­de, bi­zim gü­ven­lik güç­le­ri ola­rak bu tür ted­bir­ler al­dı­ğı­mı­zı, so­kak­ta de­ği­şik­lik kı­ya­fet­ler­le de po­lis­le­ri­mi­zin bu­lun­du­ğu­nu hem va­tan­da­şı­mı­zın hem de bu su­çu iş­le­me­ye me­yil­li olan ki­şi­le­rin bil­me­si­ni ar­zu et­ti­ği­miz için­dir. Va­tan­da­şı­mız bil­sin ve bun­dan ra­hat­lık duy­sun, bir gü­ven duy­gu­su ka­zan­sın ama­cı gü­dül­müş­tür. Bu suç­la­rı iş­le­me­ye me­yil­li ki­şi­ler de bun­dan ha­ber­dar ol­sun, bu da bir cay­dı­rı­cı­lık ge­tir­sin on­lar açı­sın­dan di­ye de­ğer­len­di­ril­miş­tir.

Bu ça­lış­ma­lar de­vam et­ti­ğin­de, ile­ri­ki saf­ha­la­rın­da bu ça­lış­ma, bu yön­tem otu­ru­lup tek­rar ele alı­na­cak­tır, eğer bir­ta­kım ak­sak­lık­lar var­sa dü­zel­ti­le­cek­tir. Ama, bu pro­je­ye ili­mi­zin ge­ne­lin­de, tüm il­le­ri­miz­de uy­gu­la­ma­ya de­vam edi­le­cek­tir.

Te­şek­kür ede­rim.

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim efen­dim.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Sa­yın Ba­kan, poz ve­re­rek ol­maz bu, ha­ber ola­rak ge­çe­bi­lir­di.

BAŞ­KAN - Mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Mad­de ka­bul edil­miş­tir.

8'in­ci mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 8- Bu Ka­nun hü­küm­le­ri­ni Ba­kan­lar Ku­ru­lu yü­rü­tür.

BAŞ­KAN - Mad­de üze­rin­de Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na Sa­yın Meh­met Nu­ri Say­gun.

Bu­yu­run.

CHP GRU­BU ADI­NA MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (Te­kir­dağ) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım; Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nu'nda de­ği­şik­lik ya­pan ka­nun tek­li­fiy­le il­gi­li ola­rak, dün ge­ce­nin geç sa­at­le­rin­den bu ya­na gö­rüş­me­le­ri­mi­zi sür­dü­rü­yo­ruz ve tek­li­fin son mad­de­le­ri­ne ka­dar da gel­dik.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, siz­ler­le bir­kaç hu­su­su pay­laş­mak is­ti­yo­rum. Ama­cım -baş­lan­gıç­ta söy­le­ye­yim- kim­se­yi ren­ci­de et­mek de­ğil; ama­cım, sa­de­ce var olan ger­çek­le­ri siz­ler­le pay­laş­mak.

Şim­di, efen­dim, ba­ka­lım: Bir ya­sa ge­tir­dik ve bu ya­sa -ak­şam ge­ne­li hak­kın­da ko­nuş­muş­tuk, mad­de­le­ri­ni bu­gün sür­dür­dük- to­pu to­pu 9 mad­de. 2'si yü­rüt­me ve yü­rür­lük mad­de­si ol­du­ğu­na gö­re 7 ta­ne mad­de­miz var.

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Top­lam 8 mad­de.

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - 7 mad­dey­le il­gi­li ola­rak gel­di­ği­miz nok­ta­ya bir ba­ka­lım: Dün ak­şam kı­sa­ca söy­le­miş­tim, Ada­let Ko­mis­yo­nun­da on ta­ne­ye ya­kın de­ği­şik­lik öner­ge­si; bu­gün, bu­ra­da, her mad­de­ye bir de­ği­şik­lik öner­ge­si…

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, böy­le ka­nun ya­pıl­maz. Şim­di, ba­kın, ora­da bir de­ği­şik­lik öner­ge­si ha­zır­la­nı­yor, on­dan son­ra oku­nu­yor, Ko­mis­yo­na so­ru­lu­yor, Ko­mis­yon olum­lu gö­rüş­ler­le tak­di­re bı­ra­kı­yor. Hükûmet "Uy­gun bu­lu­yo­ruz." di­yor ve Par­la­men­to­da­ki mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rı­mı­za dö­nü­lü­yor: "Öner­ge­yi ka­bul eden­ler… Et­me­yen­ler…"

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Usul böy­le de­ğil mi?

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - Şim­di, ba­kın de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım…

Ba­kın Re­cep Bey, az ev­vel bir şey söy­le­dim, ama­cım kim­se­yi yer­mek, si­ya­se­ten zor du­ru­ma sok­mak da de­ğil, ama ama­cım ger­çek­le­ri pay­laş­mak.

Şim­di, o za­man, ben si­ze so­ru­yo­rum: Usul böy­le ve siz­ler de, he­pi­niz, el kal­dır­mak su­re­tiy­le bu ya­pı­lan de­ği­şik­lik öner­ge­si­ne "evet" de­di­niz. De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ben he­men sö­zü­mü ke­se­ce­ğim, içi­niz­den bu ya­pı­lan de­ği­şik­lik öner­ge­le­riy­le il­gi­li "Ben bu­nu bi­li­yo­rum." de­yip de, çı­kıp ko­nu­şa­cak olan var­sa ben ye­ri­me otu­ru­yo­rum, gel­sin an­lat­sın.

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Var, var.

ZÜL­FÜ DE­MİR­BAĞ (Elâzığ) - Var, var.

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - Ben şu­nu çok iyi bi­li­yo­rum: Ba­kın, bu­ra­ya öner­ge­ler ge­li­yor, ora­da­ki grup baş­kan ve­ki­li­ne ba­kı­lı­yor, grup baş­kan ve­ki­li eli­ni kal­dı­rır­sa cüm­bür ce­ma­at kal­dı­rı­yo­ruz. On­dan son­ra da di­yo­ruz ki: Bu ül­ke­nin önü­nü açı­yo­ruz.

ZÜL­FÜ DE­MİR­BAĞ (Elâzığ) - Siz fark­lı bir şey mi ya­pı­yor­su­nuz?

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Cüm­bür ce­ma­at ne de­mek, cüm­bür ce­ma­at?

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - Hep be­ra­ber.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Ayıp ya! Mil­let­ve­kil­le­rin­den bah­se­di­yor­su­nuz.

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - Şim­di, ba­kın de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, böy­le bir ka­nun tek­ni­ği yok. Bu ka­nun ku­şa dön­dü. Ne bir bu­çuk yıl­lık ça­lış­may­la uzak­tan ya­kın­dan bir ala­ka­sı kal­dı ne ko­mis­yon­da­ki ça­lış­ma­lar­la bir ala­ka­sı kal­dı. Ya­ni, Ada­let Ko­mis­yo­nu top­lan­dı, Ada­let Ko­mis­yo­nu bu­nu ça­lış­tı, çı­kar­dı, bi­tir­di. Bu­ra­ya gel­di, bü­tün mad­de­ler de­ğiş­ti. Pe­ki, Ada­let Ko­mis­yo­nu ni­ye top­lan­dı?

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - De­ğiş­me­di, tek­nik dü­zen­le­me­ler ya­pıl­dı.

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - Han­gi tek­nik dü­zen­le­me­ler?

ZÜL­FÜ DE­MİR­BAĞ (Elâzığ) - Gü­nün şart­la­rı­na gö­re tek­nik dü­zen­le­me­ler.

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - Ba­kın, ge­len de­ği­şik­lik­ler­le il­gi­li si­zin­le bir iki şe­yi pay­laş­mak is­ti­yo­rum. Ön­ce, az ev­vel Ba­ka­nım­la ko­nuş­tum. Bu­nun şu kür­sü­den söy­len­me­si­ni bir kez da­ha ken­di­sin­den is­tir­ham edi­yo­rum. Te­şek­kür ko­nuş­ma­sı ya­par­ken de uma­rım söy­ler.

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Yap­ma­ya­cak ki.

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - Dün ak­şam ben bir şey söy­le­miş­tim. Te­rör­le mü­ca­de­le asıl, asa­yiş ted­bir­le­ri­ni sağ­la­mak asıl, ama va­tan­daş­la­rın te­mel hak ve hür­ri­yet­le­ri­ni ko­ru­mak da asıl. Bu has­sas bir çiz­gi­dir de­miş­tim. Bu­nun­la il­gi­li de po­lis­le­re ta­nı­nan bi­rey­sel yet­ki­de zor kul­lan­ma ko­nu­sun­da zo­run de­re­ce­si­ni po­lis biz­zat ken­di­si tak­dir ede­cek­tir bi­rey­sel ola­rak. Böy­le bir dev­let an­la­yı­şı ol­maz.

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Kim tak­dir ede­cek?

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - Bi­rey­sel tak­dir ol­maz. Bu ko­nu­da mut­la­ka bir dü­zen­le­me ge­re­kir de­miş­tim ve bir yö­net­me­lik ha­zır­lan­ma­sı­nı ta­lep et­miş­tim. Az ev­vel Ba­ka­nı­mız­la gö­rüş­tü­ğü­müz­de, böy­le bir yö­net­me­lik ya­pıl­ma­sı­nın uy­gun ola­ca­ğı­nı ifa­de et­ti­ler -sa­nı­yo­rum ben yan­lış an­la­ma­dım- ve bu ko­nu­da bir ça­lış­ma ya­pı­la­ca­ğı da söy­len­di. Eğer böy­le bir ça­lış­ma ya­pı­la­cak­sa, ben, bu kür­sü­den, Ba­ka­nı­mı­zın te­şek­kür ko­nuş­ma­sın­da, böy­le bir yö­net­me­lik için ça­lış­ma ya­pı­la­ca­ğı­nı ve ha­zır­la­nı­la­ca­ğı­nı duy­mak ve ka­yıt­la­ra geç­me­si­ni bil­mek is­ti­yo­rum. Eğer bu ko­nu­da bir ça­lış­ma, bir ifa­de ya­pı­lır­sa, mem­nun olu­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, 3'ün­cü mad­de­nin son fık­ra­sıy­la il­gi­li dün ak­şam bir şey­ler söy­le­miş­tim. Un­van ve sı­fa­tı ne olur­sa ol­sun, hiç­bir em­re ge­rek du­yul­mak­sı­zın, is­tis­na ta­nı­mak­sı­zın po­li­sin her­ke­si ara­ma­sı ko­nu­sun­da 3'ün­cü mad­de­nin son fık­ra­sı­na bir ek­le­me yap­mış­tık. O ka­dar çok öner­ge ge­lip gi­di­yor ki, si­ze so­ru­yo­rum ya han­gi­si­ni bi­li­yor­su­nuz di­ye, o rüzgârda biz de ta­kip ede­mi­yo­ruz ta­bii ki. Za­ten ço­ğu bi­ze ulaş­ma­dı­ğı için gö­re­mi­yo­ruz. Bu öne­ri­miz dik­ka­te alın­mış ve 3'ün­cü mad­de­nin son fık­ra­sın­da­ki bu is­tis­na kal­dı­rıl­mış. Doğ­ru bir yak­la­şım. Yal­nız, 4'ün­cü mad­de­nin ye­din­ci fık­ra­sın­da bir hu­sus var­dı. Bu, si­lah kul­lan­ma­nın, ateş et­me­nin bir kıs­ta­sı ol­ma­sı ge­re­kir de­miş­tim. Ya­ni, bir ar­ka­da­şı­na iki to­kat atı­yor, ka­çı­yor ve po­lis ar­ka­sın­dan ateş edi­yor, "dur" ih­ta­rı­na uy­maz­sa, vur­mak su­re­tiy­le ya­ka­lı­yor. Bu, suç ve asa­yiş ted­bir­le­ri yö­nün­den hiç de den­ge­li bir dav­ra­nış tar­zı de­ğil, den­ge­li bir ted­bir de­ğil.

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Yok öy­le bir şey.

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - Bu ko­nu­da bir dü­zen­le­me ya­pa­lım. Es­ki ya­sa böy­le de­ğil­di. Es­ki ya­sa­da iki yıl ve­ya da­ha üs­tü ha­pis ve­ya bir­ta­kım va­sıf­la­rı ge­rek­ti­rir suç­lar var­dı. Bu­nu böy­le ya­pın de­dim. Bu ya­pı­nın için­de bu­nun­la il­gi­li bir de­ği­şik­lik ol­ma­dı­ğı­nı göz­lem­le­dim. Ara­da ka­çır­mış­sak, ona da bir şey söy­le­mek müm­kün de­ğil. Çün­kü, az ev­vel söy­le­dim, o ka­dar çok öner­ge ge­lip gi­di­yor ki, bu­nu ta­kip et­mek müm­kün de­ğil.

Ba­kın, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, şim­di, ya­sa yap­ma tek­ni­ği­niz açı­sın­dan son dört bu­çuk yıl­da -be­nim şah­si ka­na­atim, bir hu­kuk­çu göz­le­mi ola­rak söy­lü­yo­rum- sı­nıf­ta kal­dı­nız. Ya­ni, bu ya­sa yap­ma tek­ni­ğiy­le, ne ya­zık ki, be­ce­rik­li bir ik­ti­dar man­ta­li­te­si­ni sür­dü­re­me­di­niz. Ya­ni, ge­ti­rip ge­ri gö­tür­dü­ğü­nüz, vaz­geç­ti­ği­niz, üret­me­di­ği­niz o ka­dar çok ya­sa var ki. İş­te, bir iki ör­nek ve­re­yim, Tür­ki­ye'nin gün­de­mi için çok önem­liy­di bun­lar: Bir Pet­rol Ya­sa­sı, bir Va­kıf­lar Ya­sa­sı. Bun­la­rın çık­ma­sı için çok cid­di mü­ca­de­le­ler ve­ril­di, özel­lik­le ko­mis­yon­lar­da ve­ril­di, çok ıs­rar­cı olun­du. Bi­zim hiç­bir id­dia ve ta­le­bi­miz dik­ka­te alın­ma­dı. Ama, on­dan son­ra ya­pı­lan ha­ta­lar gö­rül­dü, bu man­ta­li­tey­le ya­sa yap­ma tek­ni­ği­nin doğ­ru ol­ma­dı­ğı gö­rül­dü. Çek­ti­niz ke­na­ra, ses­siz se­da­sız dö­ne­mi bi­tir­di­niz; ya­ni, bir­ta­kım ha­ta­la­rı­nı­zı ge­ri­ye al­dı­nız.

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Onun­la il­gi­li ya­sa ge­li­yor.

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - Ta­bii, her­hal­de ge­ti­rir­si­niz.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım ben si­zin­le -vak­tim kal­mı­yor- bir şe­yi pay­laş­mak is­ti­yo­rum. Biz, bu­ra­ya, bu ya­say­la, iki hu­sus­ta önem­li ted­bir al­ma­ya gel­dik:

1) Ola­ğan adi suç­lar­la, olay­lar­la il­gi­li ge­re­ken ted­bir­le­ri al­mak su­re­tiy­le suç ora­nı­nı azalt­mak.

2) Te­rör­le mü­ca­de­le ko­nu­sun­da kol­luk kuv­vet­le­ri­mi­zin eli­ni güç­len­dir­mek.

Bu­nun te­mel ama­cı bu. Ben dün ge­ce de söy­le­dim, Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nu'nda de­ğil -aka­de­mis­yen­le­rin gö­rü­şü­dür bu, be­nim salt ken­di gö­rü­şüm de­ğil­dir- Te­rör­le Mü­ca­de­le Ya­sa­sı'nın içi­ne, po­li­sin eli­ni güç­len­di­re­cek, kol­luk kuv­vet­le­ri­nin eli­ni güç­len­di­re­cek hü­küm­ler koy­ma­mı­zı en­gel­le­yen hiç­bir şey yok. Eğer, biz onu ora­da ye­ri­ne yer­leş­ti­rip te­rör­le il­gi­li mü­ca­de­le­yi sağ­lık­lı bir şe­kil­de güç­lü hâle ge­ti­re­bil­sey­dik ve bu ya­sa­da da bir atıf ya­pa­rak, "Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nu'nda bu­lun­ma­yan ama Te­rör­le Mü­ca­de­le Ya­sa­sı'nda bu­lu­nan hü­küm­ler sak­lı­dır." de­sey­dik, bu so­ru­nu çö­zer­dik; bu­ra­ya git­me­dik.

Şim­di, te­mel amaç te­rör, ya­ni, ge­nel­de söy­le­nen bu, ama şöy­le bir ba­kı­yo­rum -Em­ni­yet Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­nün ve­ri­le­ri- 2004 yı­lın­da 353 bin asa­yiş ola­yı ol­muş ar­ka­daş­la­rım. 2005'te bu ra­kam 487 bi­ne çık­mış. 2005 yı­lın­da­ki kap­kaç ola­yı 12.700, 2006 yı­lı­nın ilk do­kuz ayın­da 12.200. Suç ora­nı -Em­ni­yet Ge­nel Mü­dür­lü­ğü ve­ri­le­ri­ne gö­re- yüz­de 35 art­mış. Yan­ke­si­ci­lik ve kap­kaç­ta yüz­de 55, hır­sız­lık­ta yüz­de 50 art­mış. Ama, il­ginç­tir, bu ül­ke­de so­kak­ta ya­şa­yan ço­cuk sa­yı­sı 40 bin.

ÖNER ER­GENÇ (Si­irt) - Yok ca­nım, ne­re­den çık­tı?

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - Em­ni­yet Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­nün ve­ri­le­ri; ora­da­lar, so­rar­sı­nız…

ÖNER ER­GENÇ (Si­irt) - "Ya­şa­yan" fa­lan de­ğil… Ha­yır…

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - Ora­da­lar, so­rar­sı­nız.

ÖNER ER­GENÇ (Si­irt) - Ben bu­nu he­pi­niz­den iyi bi­li­yo­rum.

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - Ba­kın, şu kür­sü­den hiç­bir afa­ki sö­züm ol­ma­mış­tır.

ÖNER ER­GENÇ (Si­irt) - Ta­ma­men afa­ki.

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - 40 bin, so­kak­ta ya­şa­yan ço­cuk var. Bu yet­me­di…

ÖNER ER­GENÇ (Si­irt) - Ha­yır, 6 bin ço­cuk bi­le de­ğil bu­gün.

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - Ben si­ze bir ra­kam da­ha ve­re­yim: Bun­la­rın için­de su­ça ka­rış­ma sa­yı­sı 123 bin.

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Al­lah Al­lah!

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - Ya­ni, bu 40 bin ço­cuk 123 bin ke­re su­ça ka­rış­mış.

Ba­kın şim­di, böy­le­si­ne çar­pık bir eko­no­mik mo­del, böy­le­si­ne çar­pık bir ya­pı­lan­ma var­ken, siz, bu­ra­ya ge­ti­re­ce­ği­niz ka­nun­lar­la bun­la­rı dü­zel­te­bi­le­ce­ği­ni­ze ina­nı­yor­sa­nız, bun­da ya­nı­lı­yor­su­nuz.

ÖNER ER­GENÇ (Si­irt) - 40 bin, so­kak­ta ça­lı­şan ço­cuk sa­yı­sı, so­kak­ta ya­şa­yan ço­cuk sa­yı­sı de­ğil.

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - So­kak­ta ya­şa­yan ço­cuk sa­yı­sı 40 bin. Em­ni­yet Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­nün…

ÖNER ER­GENÇ (Si­irt) - Mil­le­te yan­lış bil­gi ver­me­yin bu­ra­da.

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - Be­ye­fen­di, Em­ni­yet Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­ne so­rar, ce­va­bı­nı alır­sı­nız. Ora­da yet­ki­li­le­ri; so­rar, ce­va­bı­nı alır­sı­nız.

ÖNER ER­GENÇ (Si­irt) - Em­ni­yet Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­nün ka­yıt­la­rın­da bi­li­ni­yor…

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - Eğer yan­lış­sa, ben de bu kür­sü­ye çı­kar özür di­le­rim… Yan­lış­sa, bu kür­sü­ye çı­kar özür di­le­rim, ama bil­me­di­ği­niz ko­nu­lar­da ora­dan laf at­ma­yın.

ÖNER ER­GENÇ (Si­irt) - Hal­kı yan­lış bil­gi­len­dir­me­yin!

BAŞ­KAN - Tar­tış­ma­ya­lım efen­dim.

Sa­yın Say­gun, siz Ge­nel Ku­ru­la hi­tap edin.

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - Sa­yın Baş­ka­nım, kay­bet­ti­ğim sü­re­yi de lüt­fen ek­le­yin.

ÖNER ER­GENÇ (Si­irt) - Hal­kı yan­lış bil­gi­len­dir­me­ye hak­kı­nız yok bu­ra­da.

BAŞ­KAN - Siz Ge­nel Ku­ru­la hi­tap edin.

İN­Cİ ÖZ­DE­MİR (İs­tan­bul) - Ar­ka­da­şı­mız, so­kak ço­cuk­la­rıy­la il­gi­li ko­mis­yo­nun baş­kan­lı­ğı­nı yap­tı.

ÖNER ER­GENÇ (Si­irt) - Ben bu ko­mis­yo­nun baş­kan­lı­ğı­nı yap­tım, iyi bi­li­yo­rum.

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - Bil­mi­yo­rum… Em­ni­yet Ge­nel Mü­dü­rü­ne so­run o za­man.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bir hu­sus da­ha var: Te­rör­le il­gi­li bir­ta­kım ça­lış­ma­lar ya­pı­yo­ruz. Bu ya­sa­nın te­mel ama­cı bu, de­ğil mi?

Şim­di ba­kın, te­rör­le mü­ca­de­le­nin dört te­mel un­su­ru var. Siz şim­di te­rö­rü bu ya­say­la dü­zel­te­ce­ği­ni­zi zan­ne­di­yor­su­nuz. Ba­kın, te­rö­rün şid­det bo­yu­tu so­na er­di­ril­me­li; bu, bi­rin­ci un­su­ru. Bu dü­zen­le­mey­le şid­det bo­yu­tu­nu so­na er­dir­mek için gay­ret ede­bi­li­riz, ama, at­la­dı­ğı­nız bir­kaç hu­sus var: Bun­lar­dan bir ta­ne­si, böl­ge­ler­de­ki sos­yo­eko­no­mik fark­lı­lık­la­rın or­ta­dan kal­dı­rıl­ma­sı­nı sağ­la­ya­rak, bir is­tik­rar te­min ede­cek si­ya­si ve eko­no­mik ted­bir­le­ri al­maz­sa­nız te­rö­rün bu aya­ğı­nı kı­ra­maz­sı­nız.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Bu­yu­run.

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - Bir hu­sus da­ha var: Te­rö­rün ulus­la­ra­ra­sı des­te­ği. Ba­kın, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ül­ke­miz­de te­rö­rün ulus­la­ra­ra­sı des­te­ği­nin ne öl­çü­de et­ki­li ol­du­ğu he­pi­miz ta­ra­fın­dan bi­li­ni­yor. Ya­ni, böy­le bir şey yok­tur der­se­niz, bu, kuy­ruk­lu bir ya­lan olur. Tür­ki­ye'nin te­rör ko­nu­sun­da ulus­la­ra­ra­sı dün­ya­da çok cid­di çe­kin­ce­le­ri var, sı­kın­tı­la­rı var. Ne ya­zık ki, te­rör bu ko­nu­da des­tek alı­yor. Pe­ki, dört bu­çuk yıl­lık Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si İk­ti­da­rın­da, so­ra­rım si­ze: Dış po­li­ti­ka an­la­mın­da ulus­la­ra­ra­sı are­na­da te­rö­re yö­ne­lik bu ulus­la­ra­ra­sı des­te­ği kes­me ko­nu­sun­da ne­le­ri üret­ti­niz, ne­le­ri yap­tı­nız? Ba­kın, si­ze -za­ma­nım bit­mek üze­re- bir şey söy­le­ye­ce­ğim: 2005 yı­lın­da­ki Bir­leş­miş Mil­let­ler zir­ve­sin­de alı­nan bir ka­rar­la, te­rör­le il­gi­li ola­rak gü­ven­li böl­ge­le­rin ya­ra­tıl­ma­ya­ca­ğı­na ka­rar ve­ril­miş. Ya­ni, Bir­leş­miş Mil­let­le­re üye hiç­bir ül­ke ken­di sa­ha­sın­da, ken­di ül­ke­sin­de te­rö­re yö­ne­lik bir gü­ven­li alan ya­rat­ma­ya­cak.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Efen­dim, son cüm­le­niz için ri­ca edi­yo­rum, ek sü­re­ni­zi ta­mam­la­dı­nız.

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) - Baş­ka­nım, bi­tir­mek üze­re­yim, ta­mam.

Son­ra ne ol­du? Şu an­da Da­ni­mar­ka'da da, İs­veç'te de te­le­viz­yon ka­na­lıy­la te­rör, ge­re­ke­ni ya­pı­yor ve biz, si­ya­si ik­ti­dar ola­rak, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si Hükûme­ti ola­rak ne bun­la­rın bu dav­ra­nı­şıy­la ne ül­ke­mi­ze gi­ren uçak­la­rın dav­ra­nış­la­rıy­la ne ora­da bi­zim­le il­gi­li söy­le­nen söz­ler­le il­gi­li cid­di bir dev­let po­li­ti­ka­sı, cid­di bir ulus­la­ra­ra­sı po­li­ti­ka üre­te­mi­yo­ruz. Bu­nu üre­te­mi­yo­ruz, bu­nu ya­ra­ta­mı­yo­ruz, ulus­la­ra­ra­sı des­te­ğin te­rör­le olan ba­ğı­nı ke­se­mi­yo­ruz, on­dan son­ra, te­mel hak ve öz­gür­lük­le­re ay­kı­rı ola­bi­le­ce­ği­ne ih­ti­mal ve­re­bil­di­ği­miz ba­zı dü­zen­le­me­ler­le, te­rö­rü ba­ha­ne ede­rek, bu ül­ke­de ya­şa­yan 73 mil­yon in­sa­nın kar­şı­sı­na te­mel hak ve öz­gür­lük­le­ri ze­de­le­ye­cek bir dü­zen­le­me ge­ti­ri­yo­ruz.

Ben bun­la­rı siz­ler­le pay­laş­mak is­te­dim. Bun­la­rın ço­ğu­nu muh­te­me­len siz­ler de bi­li­yor­su­nuz. En son söy­le­ye­ce­ğim de şu: Bir öner­ge ver­dik az ev­vel, bu­na "Si­ya­si şov." de­di­niz. Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si bu­gü­ne ka­dar si­ya­si şov yap­ma­dı. Böy­le­si­ne, gü­ven­lik ted­bir­le­ri­ni al­ma ko­nu­sun­da gün­de­me ge­tir­miş ol­du­ğu­muz bir eko­no­mik des­te­ğe "ha­yır" de­di­niz ve de­di­niz ki: "Po­lis­le­rin oy­la­rı­nı al­mak için şov ya­pı­yor­su­nuz." Dört se­ne­dir hiç­bir şey üret­me­me­ni­ze rağ­men, bir­çok ke­si­min oy­la­rı­nı al­mak adı­na bu­ra­da akıl al­maz şov­lar yap­tı­nız. Ama, 22 Tem­muz­da, ki­min şov­men, ki­min Tür­ki­ye'de ger­çek bir si­ya­si ik­ti­dar ol­du­ğu­nu Türk hal­kı siz­le­re bir ders ola­rak gös­te­re­cek­tir.

He­pi­ni­zi say­gı­la­rım­la se­lam­la­rım. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

ÖNER ER­GENÇ (Si­irt) - Türk hal­kı gös­ter­di, bir da­ha gös­te­re­cek.

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Say­gun.

Şah­sı adı­na İz­mir Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Ah­met Er­sin, bu­yu­run.

AH­MET ER­SİN (İz­mir) - Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; he­pi­ni­zi say­gı­la­rım­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Po­lis Va­zi­fe ve Sa­la­hi­yet Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi'nin son mad­de­si­ni gö­rü­şü­yo­ruz ve gö­rü­nen o ki, bu ka­nun tek­li­fi Mec­lis­te ka­bul edi­le­cek ve eğer Cum­hur­baş­kan­lı­ğın­ca da onay­lan­dık­tan son­ra yü­rür­lü­ğe gi­re­cek. An­cak, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu ka­nun tek­li­fi, em­ni­yet teş­ki­la­tı için­de ça­lı­şan, gö­rev ya­pan per­so­ne­lin so­run­la­rı­nı gi­der­me­ye yö­ne­lik bir ka­nun tek­li­fi de­ğil.

Ba­kın, po­lis teş­ki­la­tın­da ça­lı­şan per­so­nel, po­lis­le­ri­miz son de­re­ce­de ağır ça­lış­ma ko­şul­la­rı­nın al­tın­da ezi­li­yor­lar. Bu­nun kar­şı­lı­ğın­da al­dık­la­rı üc­ret ver­dik­le­ri eme­ğin kar­şı­lı­ğı de­ğil. Bi­raz ön­ce, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si, teş­ki­lat için­de ça­lı­şan per­so­ne­le sey­ya­nen 250 mil­yon zam ya­pıl­ma­sı­nı içe­ren bir öner­ge ver­di, ama bu öner­ge, ma­ale­sef, Baş­kan­lık Di­va­nı ta­ra­fın­dan gün­de­me bi­le alın­ma­dı.

Do­la­yı­sıy­la, bu so­run­lar al­tın­da ezi­len teş­ki­lat men­sup­la­rı­nın eğer bu so­run­la­rı­nı gi­de­re­mez­se­niz, eğer on­la­rın bu eko­no­mik ve sos­yal so­run­la­rı­nı gi­de­re­mez­se­niz, eğer on­la­rın bu ça­lış­ma ko­şul­la­rı­nı iyi­leş­tir­mez­se­niz te­rör­le mü­ca­de­le­de is­te­nen so­nu­cu al­ma­nız müm­kün de­ğil­dir. Ön­ce mes­le­ği sev­di­re­cek­si­niz de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. Mes­le­ği sev­me­yen, ça­lış­tı­ğı mes­le­ği­ni sev­me­yen in­san­la­rın is­te­ye­rek gö­rev ya­pa­bil­me­le­ri­ni bek­le­mek hak­sız­lık olur. Ama, her şe­ye rağ­men -ön­ce­ki ko­nuş­mam­da da söy­le­dim- po­lis teş­ki­la­tı, bü­tün olum­suz­luk­la­ra kar­şın, elin­den gel­di­ği ka­dar bu gö­re­vi­ni hak­kıy­la ye­ri­ne ge­tir­me­ye ça­lı­şı­yor. Ama, dev­le­tin, ar­tık, bu so­run­la­rı da gör­me­si la­zım, bu teş­ki­la­tın için­de bu­lun­du­ğu so­run­la­rı gör­me­si la­zım, bun­la­ra çö­züm bul­ma­sı la­zım.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu po­lis teş­ki­la­tı­nı, em­ni­yet teş­ki­la­tı­nı, si­ya­si mü­da­ha­le­ler­den arın­dır­mak la­zım. Çün­kü, her ge­len ik­ti­dar­da, de­ği­şen her İçiş­le­ri Ba­kan­lı­ğın­da, bu teş­ki­lat men­sup­la­rı "Be­nim du­ru­mum ne ola­cak?" di­ye en­di­şe ta­şı­yor­sa, ora­da hu­zur­lu bir ça­lış­ma bek­le­ne­mez. O ne­den­le, bu si­ya­si mü­da­ha­le­ler­den arın­dı­rıp, teş­ki­la­tın için­de­ki ata­ma ve yük­sel­me­le­ri yi­ne teş­ki­lat men­sup­la­rı­na bı­rak­mak la­zım. Ör­ne­ğin, Türk Si­lah­lı Kuv­vet­le­rin­de­ki mev­cut sis­tem, şûra, po­lis teş­ki­la­tın­da da ol­ma­lı­dır.

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Var, po­lis şûra­sı var.

AH­MET ER­SİN (De­vam­la) - Bir po­lis şûra­sı oluş­tu­rup, bu şûra­nın bu ata­ma­la­rı ve yük­sel­me­le­ri ger­çek­leş­tir­me­si la­zım.

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Var, var za­ten.

İN­Cİ ÖZ­DE­MİR (İs­tan­bul) - Ah­met Bey, po­lis şûra­sı var­mış za­ten.

AH­MET ER­SİN (De­vam­la) - Yok­sa, ge­len içiş­le­ri ba­kan­la­rı­nın in­sa­fı­na bı­ra­ka­rak ya da hükûmet­le­rin tak­di­ri­ne bı­ra­ka­rak po­lis teş­ki­la­tın­da yük­sel­me­le­ri ve ata­ma­la­rı ya­par­sa­nız, so­run bü­yük öl­çü­de var­lı­ğı­nı sür­dür­me­ye de­vam eder.

Bir te­rör so­ru­nu var Tür­ki­ye'nin de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım.

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Po­lis şûra­sı var za­ten.

AH­MET ER­SİN (De­vam­la) - Var olan şey­le­ri söy­le­mi­yo­rum.

İN­Cİ ÖZ­DE­MİR (İs­tan­bul) - Var var.

AH­MET ER­SİN (De­vam­la) - Ya­ni, onu et­kin ha­le ge­tir­mek ge­rek­ti­ği­ni söy­le­me­ye ça­lı­şı­yo­rum.

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Et­kin hal­de var za­ten.

AH­MET ER­SİN (De­vam­la) - Yok­sa, gös­ter­me­lik bir şey de ola­bi­lir. Ya­ni, gös­ter­me­lik bir po­lis şûra­sıy­la bu so­run­la­rı çöz­mek müm­kün de­ğil. Ger­çek­ten Türk Si­lah­lı Kuv­vet­le­rin­de var olan şe­kil­de, ta­raf­sız…

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Bi­raz ön­ce "yok" de­di­niz.

AH­MET ER­SİN (De­vam­la) - …ve hak­kıy­la gö­rev ya­pa­cak bi­çim­de şûra­yı ça­lış­tır­mak la­zım. Onu an­lat­ma­ya ça­lı­şı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, şim­di, Tür­ki­ye'nin bir nu­ma­ra­lı so­ru­nu te­rör. Bu te­rör­le mü­ca­de­le et­mek için ya­sa çı­kar­mak yet­mez. Sa­de­ce ya­sa çı­ka­ra­rak bu te­rör­le mü­ca­de­le­yi ön­le­mek, mü­ca­de­le­yi ka­zan­mak müm­kün de­ğil ve bir de­fa, mev­cut ik­ti­da­rın, Hükûme­tin, bu te­rör­le mü­ca­de­le ira­de­si­nin za­yıf ol­du­ğu­nu gö­rü­yo­rum. Ya­ni, dü­şü­nün ki, Bar­za­ni bi­le Tür­ki­ye'ye pos­ta ko­yu­yor. Ya­ni, Tür­ki­ye'nin böl­ge­de­ki ağır­lı­ğı­nın bu ka­dar yok edil­me­si içi­mi­zi sız­la­tı­yor. Eğer Bar­za­ni Tür­ki­ye'ye pos­ta ko­yu­yor­sa, Tür­ki­ye'nin bü­yük­lü­ğü­nü gös­te­re­cek­sin ve Bar­za­ni'ye hak et­ti­ği ce­va­bı ve­re­cek­sin, ge­re­ki­yor­sa şa­ma­rı in­di­re­cek­sin. Eğer bu­nu yap­mı­yor­san, o za­man Tür­ki­ye'nin te­rör­le mü­ca­de­le­si­ne de bir kat­kı yap­mış ol­maz­sın, Tür­ki­ye'nin ağır­lı­ğı­nı ve bü­yük­lü­ğü­nü de sa­kın­mış, ko­ru­muş ol­maz­sın.

Ke­za, ba­kın, yi­ne bu te­rör­le mü­ca­de­le­de Ame­ri­ka Bir­le­şik Dev­let­le­ri'nin Ku­zey Irak'ta­ki tu­tum ve dav­ra­nış­la­rı­nın bu te­rö­rü az­dır­dı­ğı ile­ri sü­rü­lü­yor. Doğ­ru­dur, ger­çek­ten, Ame­ri­ka Bir­le­şik Dev­let­le­ri Irak'a mü­da­ha­le et­tik­ten son­ra, Ku­zey Irak'ta olu­şan o ya­pı­lan­ma için­de te­rör ör­gü­tü bü­yük bir ha­rekât ser­bes­ti­si ka­zan­dı ve Tür­ki­ye'ye dur­ma­dan te­rör ih­raç edi­yor. Şim­di, bu­na en­gel ol­mak la­zım, ama kar­şı­nı­za Ame­ri­ka Bir­le­şik Dev­let­le­ri çı­kı­yor ve en­gel olu­yor.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

AH­MET ER­SİN (De­vam­la) - Ya­ni, Tür­ki­ye'yi yö­ne­ten­ler bu­nu söy­lü­yor­lar: "Ame­ri­ka Bir­le­şik Dev­let­le­ri bi­ze yar­dım­cı ol­sun." Ol­mu­yor­sa ne ya­pa­cak­sı­nız de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım?

Ya­ni, ken­di va­tan­da­şı­na, ken­di üre­ti­ci­ne, iş­çi­ne, me­mu­ru­na, emek­li­ne as­lan­lar gi­bi kük­re­ye­cek­sin, ama Ame­ri­ka Bir­le­şik Dev­let­le­ri kar­şı­na çık­tı­ğı za­man mi­yav­la­ma­ya baş­la­ya­cak­sın; bu ol­maz. Tür­ki­ye'nin ağır­lı­ğı­nı, Tür­ki­ye'nin bü­yük­lü­ğü­nü, dün­ya­nın ne­re­sin­de olur­sa ol­sun, kim olur­sa ol­sun gös­ter­mek zo­run­da­sı­nız.

Onun için, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, hem te­rör­le mü­ca­de­le ira­de­ni­zi güç­len­dir­me­niz la­zım -sa­de­ce siz de­ğil, siz­den son­ra ge­le­cek hükûmet­le­rin de bu­nu yap­ma­sı la­zım- hem de te­rör­le mü­ca­de­le eden ku­rum­la­ra ge­re­ken say­gın­lı­ğı ve ola­nak­la­rı sağ­la­ma­nız la­zım. Hem te­rör­le mü­ca­de­le eden iç gü­ven­lik güç­le­ri­nin, ça­lış­ma ko­şul­la­rı­nı iyi­leş­tir­mek için, on­la­rın eko­no­mik so­run­la­rı­nı gi­der­mek için adım at­ma­ya­cak­sın hem de on­lar­dan çok bü­yük gö­rev­ler bek­le­ye­cek­sin! Bu çok bü­yük hak­sız­lık olur.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, son ola­rak be­nim söy­le­ye­cek­le­rim bun­lar­dan iba­ret.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Efen­dim, son cüm­le­niz…

AH­MET ER­SİN (De­vam­la) - Umu­yo­rum, Hükûmet, iç gü­ven­lik men­sup­la­rı­nın, em­ni­yet teş­ki­la­tı­nın, po­lis teş­ki­la­tı­nın için­de bu­lun­du­ğu bu bü­yük so­run­la­rı bir an ön­ce gi­der­mek için elin­den ge­len bü­tün gay­re­ti gös­te­rir ve on­la­rın eko­no­mik so­run­la­rı­nı gi­der­mek için, on­la­rın ça­lış­ma ko­şul­la­rı­nı iyi­leş­tir­mek için gay­ret gös­te­rir ve bu teş­ki­lat men­sup­la­rı da, bu po­lis teş­ki­la­tı men­sup­la­rı da hu­zur için­de ve mes­le­ği­ni se­ve­rek bu gö­rev­le­ri­ni yap­ma­ya de­vam eder­ler.

He­pi­ni­zi say­gı­la­rım­la se­lam­lı­yo­rum.(CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Er­sin.

Mad­de üze­rin­de­ki ko­nuş­ma­lar ta­mam­lan­dı.

Mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Mad­de ka­bul edil­miş­tir.

Şim­di, ge­ne­li­nin oy­la­ma­sın­dan ön­ce, İç Tü­zük'ün 86'ncı mad­de­si­ne gö­re oyu­nun ren­gi­ni açık­la­mak üze­re, aleyh­te ol­mak kay­dıy­la, söz is­te­yen An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Bay­ram Me­ral. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Bu­yu­run.

BAY­RAM ALİ ME­RAL (An­ka­ra) - Sa­yın Baş­kan, say­gı­de­ğer mil­let­ve­kil­le­ri; ya­sa üze­rin­de oyu­mu be­lirt­mek üze­re söz al­mış bu­lun­mak­ta­yım. Yü­ce Ge­nel Ku­ru­lu say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Tür­ki­ye'nin en önem­li so­run­la­rın­dan bi­ri­si te­rör­dür. İş­siz­lik, yok­sul­luk, bun­lar her gün önü­müz­de du­ran so­run­lar­dır. AK Par­ti Hükûme­ti gel­di­ğin­de ba­ka­lım man­za­ra­ya: Te­rör art­tı mı azal­dı mı? Art­tı. İş­siz­lik azal­dı mı art­tı mı? Art­tı. Yol­suz­luk azal­dı mı art­tı mı? Art­tı.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu­ra­da, ar­ka­daş­la­rım ko­nu­şur­ken bir ko­nu ka­fa­ma ta­kıl­dı. El­bet­te ki, po­li­si­mi­zin, as­ke­ri­mi­zin al­dı­ğı her şey he­la­lü­hoş ol­sun, al­dık­la­rı­nın ye­ter­li ol­ma­dı­ğı­nı biz de bi­li­yo­ruz. Yal­nız, şu­nu da bi­li­yo­ruz ki: Hükûme­ti­miz, Av­ru­pa Bir­li­ği­ne, Ame­ri­ka Bir­le­şik Dev­let­le­ri'ne aşı­rı de­re­ce­de bel bağ­la­mış­tır Ana­do­lu de­yi­miy­le. Ama şu­nu özel­lik­le ifa­de et­mek is­ti­yo­rum ki, Av­ru­pa Bir­li­ği hiç­bir za­man Türk Si­lah­lı Kuv­vet­le­ri­ni içi­ne sin­di­re­me­miş­tir. Ko­nu­mum iti­ba­rıy­la Türk-İş Baş­ka­nı iken gez­di­ğim, yap­tı­ğım bü­tün top­lan­tı­lar­da bu­nu biz­zat ya­şa­mı­şım­dır de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım.

Şim­di, ne­re­de te­rör? Ku­zey Irak'ta. Kim ko­ru­yor bu­nu? Ame­ri­ka Bir­le­şik Dev­let­le­ri. Kim ko­ru­yor bu­nu? Irak; söz­de dev­let kur­muş Bar­za­ni, Ta­la­ba­ni. Biz ne ya­pı­yo­ruz de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım bu­nun kar­şı­sın­da? Yurt dı­şı­na gi­di­yo­ruz, Ta­la­ba­ni'yle kol ko­la gi­ri­yo­ruz; Bar­za­ni bi­ze mey­dan oku­yor, se­si­mi­zi çı­ka­ra­mı­yo­ruz. Ve ya­sa çı­ka­rı­yo­ruz, Eve Dö­nüş Ya­sa­sı çı­ka­rı­yo­ruz, bin­ler­ce Meh­met­çi­ği şe­hit eden­le­re, bin­ler­ce po­li­si şe­hit eden­le­re ya­sa çı­ka­rı­yo­ruz, Eve Dö­nüş Ya­sa­sı çı­ka­rı­yo­ruz; eve dö­nen yok, ce­za­evin­den çı­kıp, tek­rar, si­la­hı eli­ne alıp dağ­la­ra çı­kan­lar çok. Yap­tı­ğı­nız bu de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bir.

İkin­ci­si, Ame­ri­ka is­ti­yor. Ne di­yor? Ba­kı­nız, Ba­kan­lar Ku­ru­lu -hep­si­nin, al­tın­da im­za­sı var, Baş­ba­ka­nı­mı­zın da im­za­sı var- yü­ce Mec­li­se ya­sa ta­sa­rı­sı gön­de­ri­yor.

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Oku, oku…

BAY­RAM ALİ ME­RAL (De­vam­la) - Oku­yo­rum… De­min "yok" di­yor­du­nuz.

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Yok ca­nım…

ŞEV­KET ARZ (Trab­zon) - Din­le! Din­le!

BAY­RAM ALİ ME­RAL (De­vam­la) - "Te­rör ör­gü­tü­nün ku­ru­cu­su, yö­ne­ti­ci­si…" Mad­de 6'nın son fık­ra­sı­nı oku­yo­rum: "Te­rör ör­gü­tü­nün ku­ru­cu­su, yö­ne­ti­ci­si ve­ya üye­si ko­nu­mun­da­ki ki­şi, et­kin piş­man­lık hü­küm­le­rin­den an­cak bir de­fa­ya mah­sus ola­rak ya­rar­la­na­bi­lir." Kim te­rör ör­gü­tü­nün ku­ru­cu­su? Kim te­rör ör­gü­tü? So­ru­yo­rum si­ze bey­ler! Sa­yın Baş­ba­ka­nım, al­tın­da im­za­sı, gön­der­miş. De­min "Ne­re­de?" di­yor­dun; ve­re­yim de oku!

RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) - Yan­lış yo­rum­la­mış­sın!

BAY­RAM ALİ ME­RAL (De­vam­la) - Bu­ra­da otu­ru­yor­su­nuz, eli­ni­zi kal­dı­rı­yor­su­nuz; ne­ye kal­dır­dı­ğı­nız­dan ha­be­ri­niz yok bi­le! Bu­yur iş­te!

MAH­MUT UĞUR ÇE­TİN (Niğ­de) - Onun hak­kın­da mah­ke­me ka­ra­rı var.

BAY­RAM ALİ ME­RAL (De­vam­la) - Al­tın­da da Ba­kan­lar Ku­ru­lu­nun im­za­la­rı… Şim­di, sen bu ya­sa­yı gön­de­re­cek­sin, on­dan son­ra as­ker­den, po­lis­ten gö­rev is­te­ye­cek­sin, on­dan son­ra da bu­nun al­dı­ğı üç ku­ruş­la, beş ku­ruş­la uğ­ra­şa­cak­sın. Ol­maz bun­lar de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. Böy­le bir şey ol­maz. Av­ru­pa Bir­li­ği is­ti­yor, çı­kar­dı­nız; Ame­ri­ka is­ti­yor, çı­kar­dı­nız...

BAŞ­KAN - Sa­yın Me­ral... Sa­yın Me­ral, bir da­ki­kan var. Lüt­fen, oyu­nu­zun ren­gi­ni be­lir­tir­se­niz...

BAY­RAM ALİ ME­RAL (De­vam­la) - Ko­nuş­mam­dan oyu­mun ren­gi bel­li ol­mu­yor mu Sa­yın Baş­ka­nım? Ko­nuş­mam­dan oyu­mun ren­gi bel­li olu­yor herhâlde. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Ko­nuş­tu­ğu­nuz ko­nu, mad­dey­le hiç il­gi­li de­ğil de...

BAY­RAM ALİ ME­RAL (De­vam­la) - Te­rör de­ğil mi Sa­yın Baş­ka­nım?

BAŞ­KAN - Efen­dim, te­rör ay­rı...

BAY­RAM ALİ ME­RAL (De­vam­la) - Efen­dim yap­ma­yın, siz yap­ma­yın ba­ri Al­lah aş­kı­na! Siz yap­ma­yın!

BAŞ­KAN - Efen­dim, bu, po­lis­le il­gi­li bir ya­sa. Ya­ni, kür­sü­ye çık­tık mı her şey ko­nu­şu­lur di­ye bir usul de yok.

BAY­RAM ALİ ME­RAL (De­vam­la) - 30-35 bin ca­nı kat­le­de­ne ya­sa ta­sa­rı­sı çı­ka­ra­cak­sı­nız, on­dan son­ra bu kür­sü­ye ge­le­cek­si­niz, "Efen­dim, siz han­gi hal­kın kar­şı­sı­na çı­ka­cak­sı­nız?"

AGÂH KAF­KAS (Ço­rum) - Böy­le bir şey yok. Böy­le bir ya­sa­nın çık­tı­ğı yok.

BAY­RAM ALİ ME­RAL (De­vam­la) - Bu­nu ge­ti­ren­ler hal­kın kar­şı­sı­na çı­kı­yor da Bay­ram Me­ral ni­ye çık­mı­yor? So­ru­yo­rum si­ze.

AGÂH KAF­KAS (Ço­rum) - Ayıp edi­yor­su­nuz!

BAY­RAM ALİ ME­RAL (De­vam­la) - Bu­ra­da iş­te, bu­ra­da... Baş­ba­ka­nın, al­tın­da im­za­sı var.

ŞEV­KET ARZ (Trab­zon) - Bel­ge bu­ra­da. Bel­ge bu­ra­da.

BAY­RAM ALİ ME­RAL (De­vam­la) - Baş­ba­ka­nın, al­tın­da im­za­sı var; bu­yu­run...

AGÂH KAF­KAS (Ço­rum) - Böy­le bir şey yok.

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - Bel­ge elin­de, oku­yor.

ŞEV­KET ARZ (Trab­zon) - Gel bak, oku! Na­sıl yok? Kı­vırt­ma­yın!

BAY­RAM ALİ ME­RAL (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım; biz, so­nu­na ka­dar or­du­mu­zun ya­nın­da­yız, po­li­si­mi­zin ya­nın­da­yız, hal­kı­mı­zın ya­nın­da­yız, te­rö­rün kar­şı­sın­da­yız, te­rö­re ku­cak açan­la­rın da kar­şı­sın­da­yız.

He­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Me­ral.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, tek­li­fin tü­mü­nü oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler... Ka­bul et­me­yen­ler... Tek­lif ka­bul edil­miş ve ka­nun­laş­mış­tır, ha­yır­lı ol­ma­sı­nı di­li­yo­rum.

Bir­le­şi­me on da­ki­ka ara ve­ri­yo­rum.

Ka­pan­ma Sa­ati: 16.31

 

ÜÇÜN­CÜ OTU­RUM

Açıl­ma Sa­ati: 16.45

BAŞ­KAN : Baş­kan Ve­ki­li İs­ma­il ALP­TE­KİN

KÂTİP ÜYE­LER : Ah­met Gök­han SA­RI­ÇAM (Kırk­la­re­li), Türkân Mİ­ÇO­OĞUL­LA­RI (İz­mir)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin 120'nci Bir­le­şi­mi­nin Üçün­cü Otu­ru­mu­nu açı­yo­rum.

Ka­nun ta­sa­rı ve tek­lif­le­ri­ni gö­rüş­me­ye de­vam ede­ce­ğiz.

5'in­ci sı­ra­da yer alan, An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li Ha­luk İpek ve 4 Mil­let­ve­ki­li­nin; Ana­ya­sa De­ği­şik­lik­le­ri­nin Hal­ko­yu­na Su­nul­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ve Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru'nun gö­rüş­me­le­ri­ne baş­la­ya­ca­ğız.

V.- KANUN TASARI VE TEKLİFLERİ İLE KOMİSYONLARDAN GELEN

DİĞER İŞLER (Devam)

5.- An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li Ha­luk İpek ve 4 Mil­let­ve­ki­li­nin; Ana­ya­sa De­ği­şik­lik­le­ri­nin Hal­ko­yu­na Su­nul­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ve Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (2/1043) (S. Sa­yı­sı: 1440) (x)

BAŞ­KAN - Ko­mis­yon?.. Bu­ra­da.

Hükûmet?.. Bu­ra­da.

Ko­mis­yon ra­po­ru 1440 sı­ra sa­yı­sıy­la bas­tı­rı­lıp da­ğı­tıl­mış­tır.

Tek­li­fin tü­mü üze­rin­de söz is­te­ği var.

Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na Ada­na Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Zi­ya Yer­gök. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

CHP GRU­BU ADI­NA MEH­MET Zİ­YA YER­GÖK (Ada­na) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; Ana­ya­sa De­ği­şik­lik­le­ri­nin Hal­ko­yu­na Su­nul­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi hak­kın­da Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Yü­ce Mec­li­si­mi­zi ve yü­ce mil­le­ti­mi­zi say­gıy­la se­lam­la­ya­rak söz­le­ri­me baş­lı­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, söz ko­nu­su de­ği­şik­lik­le, Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­nin hal­ko­yu­na su­nul­ma­sın­da­ki yüz yir­mi gün­lük sü­re kırk beş gü­ne in­di­ril­mek­te­dir. Ay­rı­ca, halk oy­la­ma­sıy­la il­gi­li ola­rak ka­nun­lar­da yer alan bü­tün sü­re­le­ri ge­rek­ti­ğin­de kı­sal­ta­rak tes­pit ve ila­na Yük­sek Se­çim Ku­ru­lu yet­ki­li kı­lın­mak­ta­dır.

Tek­li­fin ge­rek­çe­sin­de "22 Tem­muz 2007 ta­ri­hin­de 23'ün­cü Dö­nem mil­let­ve­ki­li ge­nel se­çim­le­ri­nin ya­pı­la­cak ol­ma­sı ve usul eko­no­mi­siy­le halk oy­la­ma­sı­nın büt­çe­ye ge­ti­re­ce­ği ma­li yük göz önü­ne alı­na­rak 3376 sa­yı­lı Ya­sa'da­ki sü­re­le­rin kı­sal­tıl­ma­sı­nın ya­rar­lı ve ge­rek­li ol­du­ğu dü­şü­nül­müş­tür." de­nil­mek­te­dir. An­cak, hak­lı­lık­tan ve inan­dı­rı­cı­lık­tan yok­sun olan bu ge­rek­çe­ye ka­tıl­mak müm­kün de­ğil­dir. Ay­rı­ca, bi­li­yo­ruz ki ger­çek amaç da bu de­ğil­dir, çün­kü mev­cut ya­sa­da bu sü­re­nin yüz yir­mi gün ola­rak be­lir­til­miş ol­ma­sı­nın bir ne­de­ni ve bir an­la­mı var­dır. Bu ya­say­la il­gi­li 1987 ta­rih­li Ada­let Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru ve tu­ta­nak­la­rı in­ce­len­di­ğin­de, ne­den da­ha kı­sa bir sü­re de­ğil de yüz yir­mi gün­lük sü­re be­lir­len­di­ği çok açık bi­çim­de gö­rül­mek­te­dir. Çün­kü, re­fe­ran­du­ma su­nu­la­cak ko­nu hak­kın­da hal­kın doğ­ru ve sağ­lık­lı bir ka­rar oluş­tur­ma­sı­nı sağ­la­ya­cak bir tar­tış­ma dö­ne­mi­ne ih­ti­yaç gö­rül­müş ve bu ne­den­le yüz yir­mi gün­lük sü­re be­lir­len­miş­tir.

Yi­ne, Ko­mis­yon Ra­po­ru'nda "Ko­mis­yo­nu­muz, yur­du­mu­zun ik­lim ko­şul­la­rı­nı ve Yük­sek Se­çim Ku­ru­lu­nun ha­zır­la­na­bil­me­si­ni göz önü­ne ala­rak, halk oy­la­ma­sıy­la il­gi­li Ana­ya­sa De­ği­şik­li­ği Ka­nu­nu'nun Resmî Ga­ze­te'de ya­yı­mı­nı ta­kip eden yüz yir­min­ci gün­den son­ra­ki ilk pa­zar gü­nü ya­pıl­ma­sı­nı uy­gun gör­müş­tür." de­mek­te­dir. Bu ger­çek­ler kar­şı­sın­da, bu­gün, tek­lif­te­ki sü­re­nin kı­sal­tıl­ma­sı­nın hak­lı bir ge­rek­çe­si­nin ol­ma­dı­ğı or­ta­da­dır.

(x) 1440 S. Sayılı Basmayazı tutanağa eklidir.

Kal­dı ki, re­fe­ran­du­ma su­nu­la­cak ko­nu, ül­ke­nin ana­ya­sal re­ji­mi­ni, si­ya­sal sis­te­mi­ni de­rin­den ve te­me­lin­den et­ki­le­ye­cek olan bir ko­nu­dur. Bir ta­rihî sü­re­cin so­nun­da olu­şan, sek­sen yıl­dır uy­gu­la­mak­ta ol­du­ğu­muz par­la­men­ter sis­tem­den sap­ma an­la­mı­na ge­len bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­dir söz ko­nu­su olan. Ül­ke­mi­zin par­la­men­ter sis­tem­den kay­nak­la­nan ve sis­tem de­ği­şik­li­ği­ne gi­de­rek çö­ze­ce­ği bir so­ru­nu yok­tur. Var ol­du­ğu be­lir­ti­len so­run­la­rın da, yi­ne, par­la­men­ter sis­te­min ken­di bü­tün­lü­ğü ve tu­tar­lı­lı­ğı içe­ri­sin­de çö­zü­me ka­vuş­tu­rul­ma­sı müm­kün­dür. Bi­zim ana­ya­sal sis­te­mi­mi­zin te­me­lin­de millî ira­de kav­ra­mı var­dır. Hâki­mi­yet ka­yıt­sız şart­sız mil­le­tin­dir id­di­ası var­dır. Ay­rı­ca, bi­zim ta­ri­hi­miz­de Par­la­men­to­nun çok özel bir ye­ri var­dır. Ege­men­lik, millî ira­de Par­la­men­to­ya yan­sır ve mil­let­ve­kil­le­ri eliy­le de kul­la­nı­lır. Ana­ya­sa'mız­da da, Tür­ki­ye'nin ta­rihî ger­çek­le­ri­ne ve de­mok­ra­si­ye en uy­gun ol­ma­sı ne­de­niy­le par­la­men­ter sis­tem ka­bul edil­miş­tir. Kal­dı ki, si­ya­sal re­jim­ler, bir top­lum­da ya­şa­dık­ça, sü­rek­li­lik arz et­tik­çe de­ğer ka­za­nır, önem ka­za­nır. Kal­dı ki, bu sü­reç­te, ge­rek ko­mis­yon aşa­ma­la­rın­da ge­rek­se Ge­nel Ku­rul ça­lış­ma­la­rın­da da di­le ge­tir­di­ği­miz gi­bi hal­ko­yu­na su­nu­la­cak olan Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­nin za­man­la­ma­sı yan­lış, içe­ri­ği tar­tış­ma­lı ve sa­kın­ca­lı­dır. Ay­rı­ca, yön­te­mi de yan­lış­tır. Mec­lis, Cum­hur­baş­ka­nı­nı se­çe­me­miş, se­çim ka­ra­rı alın­mış. Bir ta­raf­tan, se­çim tak­vi­mi iş­li­yor, tam bu aşa­ma­da Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri­nin ya­pıl­ma­sı­nın de­mok­ra­tik hu­kuk dev­le­ti ku­ral­la­rıy­la ve si­ya­si etik ku­ral­la­rıy­la bağ­daş­ma­dı­ğı açık­tır.

Di­ğer ta­raf­tan, re­fe­ran­du­ma su­nu­la­cak Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri bir bü­tün­lük için­de ele alın­ma­dan, sa­de­ce Cum­hur­baş­ka­nı­nın hal­ka seç­ti­ril­me­si, aday gös­ter­me yön­te­mi, ikin­ci beş yıl­lık bir dö­nem için se­çil­me ola­na­ğı bu şe­kil­de se­çi­le­cek Cum­hur­baş­ka­nı­nın ta­raf­sız ol­ma­sı­nı, par­ti­ler üs­tü kal­ma­sı­nı imkânsız kı­la­cak­tır. Cum­hur­baş­ka­nı­nın çok önem­li gö­rev ve yet­ki­le­ri kar­şı­sın­da ta­raf­sız ve par­ti­ler üs­tü ol­ma­sı bü­yük önem ta­şı­mak­ta­dır. Söz ko­nu­su Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği bu an­lam­da da sa­kın­ca­lar içer­mek­te­dir.

İş­te, re­fe­ran­du­ma su­nu­la­cak olan Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­nin ko­nu­su, ül­ke­miz ve ulu­su­muz açı­sın­dan, ge­le­ce­ği­miz açı­sın­dan ya­şam­sal önem ta­şı­mak­ta­dır. Hal­kı­mı­zın bu ka­dar önem­li bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği ko­nu­sun­da doğ­ru bir ka­rar oluş­tur­ma­sı için ye­ter­li bir tar­tış­ma sü­re­si­ne ih­ti­yaç var­dır. Bu sü­re­ci da­ya­nak­sız ve sa­mi­mi­yet­siz ge­rek­çe­ler­le kı­salt­ma­ya kalk­mak mil­le­ti­mi­ze hak­sız­lık­tır, de­mok­ra­si­ye inanç­sız­lık­tır. Kal­dı ki, re­fe­ran­dum sü­re­si­ni kı­salt­ma­nın, mil­let­ve­ki­li se­çim­le­riy­le re­fe­ran­du­mu ay­nı gün­de yap­mak is­te­me­nin ger­çek ne­de­ni de açık­lan­dı­ğı gi­bi, usul eko­no­mi­si ve büt­çe­ye ge­ti­re­ce­ği malî yük de­ğil­dir. Hal­koy­la­ma­sı ve se­çim ay­nı gü­ne ge­ti­ri­le­rek, as­lın­da gün­dem de­ğiş­ti­ril­mek is­ten­mek­te­dir. Çün­kü, böy­le bir du­rum­da, hal­kın ger­çek gün­de­mi olan iş­siz­lik, yok­sul­luk, yol­suz­luk gi­bi ko­nu­lar öte­le­ne­cek, Cum­hur­baş­ka­nı­nı halk seç­sin seç­me­sin ko­nu­su ön pla­na ta­şı­na­cak ve böy­le­ce gün­dem sap­tı­rıl­mış ve AKP beş yıl­lık ic­ra­atı­nın he­sa­bı­nı ver­mek­ten kaç­mış ola­cak­tır, an­cak, kor­ku­nun ece­le fay­da­sı ol­ma­dı­ğı gö­rü­le­cek­tir.

AKP yö­ne­ti­mi ve ik­ti­da­rı bil­mek­te­dir ki, beş yıl­lık ic­ra­atı ba­şa­rı­sız­lık­lar­la do­lu­dur. Eko­no­mi­de, iç po­li­ti­ka­da, dış po­li­ti­ka­da sı­nıf­ta kal­mış­tır. "Yok­sul­luk­la mü­ca­de­le ede­ce­ğim." de­miş, hiç­bir kök­lü çö­züm ge­ti­re­me­miş, sa­de­ce sa­da­ka kül­tü­rü­nü yer­leş­tir­miş ve bir sa­da­ka top­lu­mu ya­rat­mış­tır. "Yol­suz­luk­la mü­ca­de­le ede­ce­ğim." de­miş, yol­suz­luk ba­ta­ğı­na sap­lan­mış, bu ne­den­le de ya­sa­ma do­ku­nul­maz­lı­ğı­nı sı­nır­lan­dır­ma va­adi­ni ye­ri­ne ge­ti­re­me­miş­tir. İş­siz­lik so­ru­nu­nu çö­ze­me­di­ği­ni ise iti­raf et­miş­tir.

AKP İk­ti­da­rı­nın be­şin­ci yı­lın­da bu­lun­du­ğu­muz bu­gün, 1 mil­yon in­san aç­lık sı­nı­rı­nın al­tın­da ya­şa­mak­ta, ya­ni, ge­ce ya­ta­ğa aç gir­mek­te­dir. 20 mil­yon in­san yok­sul­luk sı­nı­rı­nın al­tın­da ya­şa­mak­ta, ya­rı aç ya­rı tok ya­ta­ğa gir­mek­te­dir. Bu­gün, 5,5 mil­yon in­san iş­siz­dir. 2,5 mil­yon in­san iş bul­ma umu­du­nu kay­bet­miş, ce­sa­re­ti kı­rıl­mış, iş ara­mak­tan bi­le vaz­geç­miş­tir. İş­te, AKP re­fe­ran­dum sü­re­si­ni kı­sal­ta­rak ve mil­let­ve­ki­li se­çim­le­riy­le ay­nı gü­ne ge­ti­re­rek, ger­çek gün­de­mi hal­kın gö­zün­den ka­çır­mak is­te­mek­te­dir. Asıl amaç bu­dur.

Di­ğer ta­raf­tan, yi­ne tek­li­fin ge­rek­çe­sin­de, Ana­ya­sa De­ği­şik­lik­le­ri­nin Hal­ko­yu­na Su­nul­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun­da be­lir­ti­len yüz yir­mi gün­lük sü­re, se­çim ka­nun­la­rı­na pa­ra­lel­lik sağ­la­mak ama­cıy­la ko­nul­muş ol­sa da "Halk oy­la­ma­sı kla­sik an­lam­da bir se­çim de­ğil." de­nil­mek­te ise de, ya­zı­la­nın ak­si­ne, yüz yir­mi gün­lük sü­re­nin kı­sal­tıl­ma­sı­na yö­ne­lik bir ya­sa de­ği­şik­li­ği Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­miy­le il­gi­li ol­du­ğun­dan ve bir se­çim ka­nu­nu ni­te­li­ği ta­şı­dı­ğın­dan, Ana­ya­sa'mı­zın 67 son mad­de­si uya­rın­ca, bir yıl için­de ya­pı­la­cak se­çim­ler­de uy­gu­lan­ma­ya­cak­tır. An­cak, bu açık Ana­ya­sa hük­mü­ne rağ­men yi­ne ak­si ile­ri sü­rül­mek­te­dir. Fa­kat, ya­nıl­dı­ğı­nı­zı bir kez da­ha gö­re­cek­si­niz.

Bun­dan ön­ce de tar­tış­ma ko­nu­su oluş­tu­ru­lan çe­şit­li ya­sa ve Ana­ya­sa hü­küm­le­ri­nin yo­rum­lan­ma­sın­da biz Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­li hu­kuk­çu­lar ile AKP'li hu­kuk­çu­lar fark­lı yo­rum­lar­da ve de­ğer­len­dir­me­ler­de bu­lun­du. So­nuç­ta hak­lı çı­kan biz ol­duk. Ana­ya­sa ve ya­sa hü­küm­le­ri, kuş­ku­suz, fark­lı ba­kış açı­la­rıy­la fark­lı şe­kil­de yo­rum­la­na­bi­lir; bu, do­ğal­dır da. An­cak, gö­rüş­mek­te ol­du­ğu­muz ya­sa ko­nu­sun­da ol­du­ğu gi­bi, AKP, iki ke­re iki dört eder ka­dar açık ve se­çik ya­sa ve Ana­ya­sa hü­küm­le­ri­ni bi­le fark­lı yo­rum­la­ya­bi­li­yor. Bu yo­rum far­kı­nın ger­çek ne­de­ni şu­dur: Biz, Ana­ya­sa ve ya­sa­la­rı özü­ne ve sö­zü­ne uy­gun ola­rak, hu­ku­ka uy­gun ola­rak yo­rum­lu­yo­ruz. Siz ise ya­sa ve Ana­ya­sa hü­küm­le­ri­ni ken­di ih­ti­yaç­la­rı­nı­za ve ken­di te­men­ni­le­ri­ni­ze gö­re yo­rum­lu­yor­su­nuz, bu se­bep­le de hep mah­cup olu­yor­su­nuz. Gö­rü­nen o ki, bir kez da­ha mah­cup ola­cak­sı­nız. An­cak, ya­zık de­ğil mi? Ül­ke­yi ge­ri­yor­su­nuz, mil­le­ti ge­ri­yor­su­nuz, Mec­li­si yo­ru­yor­su­nuz, de­mok­ra­si­yi zor­lu­yor­su­nuz, ku­ral­la­rı bo­zu­yor­su­nuz, se­çim­le­re sa­li­men ve esen­lik için­de gi­dil­me­si­nin yo­lu­nu tı­kı­yor­su­nuz; bü­tün bun­la­rı ya­par­ken de, ve­ril­miş söz­le­ri­niz­den dö­nü­yor­su­nuz, ken­di prog­ra­mı­nı­zı çiğ­ni­yor­su­nuz, si­ya­se­tin ve Par­la­men­to­nun say­gın­lı­ğı­nı ze­de­li­yor­su­nuz.

Ba­kı­nız, Ana­va­tan Grup Baş­kan Ve­ki­li dün Ge­nel Ku­rul­da fer­yat et­ti, siz­den şikâyet et­ti. "Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği ko­nu­sun­da des­tek alır­ken, bi­ze, re­fe­ran­dum sü­re­si­ni kı­salt­ma­ya­cak­la­rı­na, bu ko­nu­yu gün­de­me ge­tir­me­ye­cek­le­ri­ne da­ir söz ver­miş­ler­di, ama, söz­le­ri­ni tut­ma­dı­lar; bu­nu her yer­de söy­le­ye­ce­ğiz, mil­le­te şikâyet ede­ce­ğiz." di­yor. Hak­lı­dır­lar, an­cak, AKP'ye gü­ven­me­nin be­de­li de bu­dur. Mil­le­ti kan­dı­ran­lar, ta­bii ki, si­zi de kan­dı­ra­cak­tır. An­cak, bu sü­reç­ten, al­da­tan­lar ka­dar al­da­nan­la­rın da so­rum­lu ol­du­ğu açık bir ger­çek­tir.

Ay­rı­ca, AKP prog­ra­mın­da "De­mok­ra­si hoş­gö­rü­ye da­ya­nan bir sis­tem­dir. Ço­ğun­lu­ğun oyu­nu alan ik­ti­da­ra ge­lir, an­cak, ya­rı­şı ka­zan­mak ve ik­ti­da­ra gel­mek ço­ğun­lu­ğun ira­de­si­ni mut­lak­laş­tır­maz." di­yor. An­cak, uy­gu­la­ma­ya bak­tı­ğı­mız­da, de­mok­ra­si­yi, hoş­gö­rü­ye ve uz­laş­ma­ya da­ya­lı bir sis­tem ola­rak gör­me­yip bir ta­hak­küm re­ji­mi ola­rak al­gı­la­mak­ta ve uy­gu­la­mak­ta, böy­le­ce, ül­ke­yi de, mil­le­ti de sı­kın­tı­ya sok­mak­ta­sı­nız. De­mok­ra­si­ye ina­nı­yor­sa­nız, de­mok­ra­si­yi özüm­se­miş­se­niz, si­ya­set­te söz­le­rin tu­tul­mak için ve­ril­di­ği­ni, prog­ram­la­rın uyul­mak ve uy­gu­lan­mak için ya­zıl­dı­ğı­nı bi­le­cek­si­niz. Bu, ay­nı za­man­da bir si­ya­si etik so­ru­nu­dur da.

Beş yıl­lık Par­la­men­to dö­ne­min­de, İç Tü­zük hü­küm­le­ri­ni kö­tü­ye kul­la­na­rak, ço­ğun­luk oy­la­rı­nız­la ve Ge­nel Ku­rul ka­ra­rıy­la, Ge­nel Ku­rul­da­ki ve ko­mis­yon­da­ki ma­kul bek­le­me sü­re­le­ri­ni kı­salt­tı­nız, or­ta­dan kal­dır­dı­nız. Ya­sa ta­sa­rı­la­rı­nın ve tek­lif­le­ri­nin mil­let­ve­kil­le­ri ta­ra­fın­dan ma­kul sü­re­ler içe­ri­sin­de in­ce­len­me­si ve aza­mi kat­kı ya­pıl­ma­sı­na ola­nak ver­me­di­niz. Hiç ol­maz­sa, mil­le­tin sü­re­si­ni kı­salt­ma­yı­nız. Mil­let ne yap­mak is­te­di­ği­ni­zi iyi­ce an­la­sın ve gör­sün, ona gö­re de ka­ra­rı­nı ver­sin.

Ana­ya­sa De­ği­şik­li­ği­nin Hal­ko­yu­na Su­nul­ma­sı Hak­kın­da­ki Ka­nun 23 Ma­yıs 1987'de Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de ka­bul edil­di­ğin­de, Mec­lis ira­de­si, sü­re­yi, çok ge­çer­li ve hak­lı ge­rek­çe­ler­le yüz yir­mi gün ola­rak be­lir­le­miş­ti. Şim­di, ken­di ih­ti­ya­cı­nız ve çı­kar­la­rı­nız için bu sü­re­yi de­ğiş­tir­me­ye ve kı­salt­ma­ya kalk­ma­yı­nız.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bu ka­dar önem­li ve esas­lı ko­nu­lar bir par­ti­nin ya­ra­rı­na ol­sun di­ye, bir kon­jonk­tü­rel ih­ti­ya­cı gör­sün di­ye ele alı­na­cak, gün­de­me ge­ti­ri­le­cek ko­nu­lar de­ğil­dir. He­le tep­kiy­le, kız­gın­lık­la, in­ti­kam duy­gu­suy­la ele alı­na­cak ve so­nuç­lan­dı­rı­la­cak ko­nu­lar hiç de­ğil­dir. Sa­yı­sal ço­ğun­lu­ğu­nu­za rağ­men, Cum­hur­baş­ka­nı­nı se­çe­me­miş ol­ma­nın so­rum­lu­lu­ğu­nu mu­ha­le­fe­te, ana­ya­sal ku­rum­la­ra ve baş­ka yer­le­re çı­kar­ma­yı­nız. Bo­şu­na suç at­ma­yı­nız, kim­se­ye hak­sız­lık yap­ma­yı­nız. Bu sü­re­cin ne­re­sin­de yan­lış yap­tık da bu du­ru­ma düş­tük di­ye otu­rup ak­lı­se­lim­le ve se­rin­kan­lı­lık­la dü­şü­nü­nüz.

Mu­ha­le­fe­te kı­za­rak, ana­ya­sal ku­rum­la­ra kı­za­rak, yar­gı ka­rar­la­rı­nı so­run­la­rın kay­na­ğı ola­rak gös­te­re­rek, ka­rar ve­ren­le­ri he­def hâli­ne ge­ti­re­rek bir ye­re va­ra­ma­ya­ca­ğı­nı­zı ar­tık an­la­ma­lı­sı­nız.

"Eleş­ti­ri" adı al­tın­da ana­ya­sal ku­rum­la­rı teh­dit ede­mez­si­niz, ha­ka­ret ede­mez­si­niz, say­gı­sız­lık ya­pa­maz­sı­nız. Bu­na hak­kı­nız yok.

Bu­gü­ne ka­dar mil­le­tin uya­rı­la­rı­nı, mu­ha­le­fe­tin uya­rı­la­rı­nı, ana­ya­sal ku­rum­la­rın ve si­vil top­lu­mun uya­rı­la­rı­nı din­le­me­di­niz, dik­ka­te al­ma­dı­nız. Şim­di, ken­di par­ti­li­niz, te­miz, dü­rüst, onur­lu si­ya­set ve dev­let ada­mı Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı Sa­yın Ab­dül­la­tif Şe­ner'in "mil­let­ve­ki­li ada­yı ol­ma­ma" ka­ra­rı da si­zin yö­ne­tim an­la­yı­şı­nı­za dö­nük bir uya­rı­dır. Hiç ol­maz­sa onu an­la­yın! Emi­nim çok ya­rar­la­na­cak­sı­nız.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, ya­sa­la­rı­mız­da ve özel­lik­le 12 Ey­lül Ana­ya­sa­sı'nda de­ğiş­ti­ri­le­cek bir­çok hü­küm­ler var­dır. Hiç kuş­ku­suz bu de­ği­şik­lik­ler ya­pıl­ma­lı­dır, an­cak de­ği­şik­li­ğin baş­la­ma­sı ge­re­ken yer mil­let­ve­ki­li do­ku­nul­maz­lı­ğı­dır, yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı­dır, Se­çim ve Si­ya­si Par­ti­ler Ya­sa­la­rıy­la il­gi­li dü­zen­le­me­ler­dir, te­mel hak ve öz­gür­lük­ler­le, sos­yal hak­lar­la il­gi­li hü­küm­ler­dir.

"Si­ya­sal is­tik­rar" sö­zü ve­re­rek iş ba­şı­na ge­len AKP Hükûme­ti, ara­dan dört bu­çuk yıl geç­tik­ten son­ra, tam se­çim­le­re gi­di­lir­ken, Mec­li­sin son ça­lış­ma gün­le­rin­de ale­la­ce­le ve ça­la­ka­lem Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği ya­pa­rak, re­fe­ran­dum­la il­gi­li sü­re­yi kı­sal­ta­rak, dev­le­tin ve mil­le­tin ba­şı­nı, Cum­hur­baş­ka­nı­nı gü­ya hal­kın seç­me­si­ni is­ti­yor. Bu­nu ya­par­ken de öy­le­si­ne ha­zır­lık­sız ve ace­ley­le ha­re­ket edi­yor ki çok da­ha bü­yük si­ya­sal is­tik­rar­sız­lık­la­rın ve ça­tış­ma­la­rın ka­pı­la­rı­nı ara­lı­yor. Sa­yın Baş­ba­ka­nın de­yi­miy­le "de­mok­ra­si­ye kur­şun sık­mak" di­ye iş­te bu­na der­ler. Si­zi, bu ta­rihî yan­lış­tan, bu bü­yük yan­lış­tan dön­me­ye da­vet edi­yor ve AKP Gru­bu­na bir kez da­ha ses­le­ni­yo­rum: Re­fe­ran­du­mun ko­nu­su­nu oluş­tu­ra­cak Ana­ya­sa de­ği­şik­lik pa­ke­ti, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Ge­nel Ku­ru­lun­da, Ana­ya­sa'ya ay­kı­rı ola­rak gö­rü­şü­lüp ka­bul edil­miş ol­du­ğun­dan Ana­ya­sa Mah­ke­me­sin­ce ip­ta­li söz ko­nu­su ola­cak­tır. Gö­rüş­mek­te ol­du­ğu­muz re­fe­ran­dum­la il­gi­li, yüz yir­mi gün­lük sü­re­nin kı­sal­tıl­ma­sıy­la il­gi­li de­ği­şik­lik tek­li­fi­nin ya­sa­laş­ma­sı hâlin­de de, se­çim ya­sa­sı ma­hi­ye­tin­de ol­ma­sı ne­de­niy­le, Ana­ya­sa'nın 67'ye son mad­de­si ge­re­ğin­ce bir yıl sü­rey­le uy­gu­lan­ma­ma­sı söz ko­nu­su­dur. Hâl böy­le iken, ne­den hâlâ inat ve ıs­rar edi­yor­su­nuz? Ar­tık bu inat ve ıs­ra­rı­nız­dan vaz­ge­çi­niz.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bu duy­gu ve dü­şün­ce­ler­le, gö­rüş­mek­te ol­du­ğu­muz ya­sa­nın tü­mü­ne kar­şı ol­du­ğu­mu­zu ve ret oyu ve­re­ce­ği­mi­zi arz edi­yor, yü­ce Mec­li­si­mi­zi ve mil­le­ti­mi­zi tek­rar say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Yer­gök.

AK Par­ti Gru­bu adı­na İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Ünal Ka­cır. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Bu­yu­run.

Şah­si söz hak­kı­nız da var, iki­si­ni bir­leş­ti­ri­yo­rum.

AK PAR­Tİ GRU­BU ADI­NA ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; Ana­ya­sa De­ği­şik­lik­le­ri­nin Hal­ko­yu­na Su­nul­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ve Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru üze­rin­de AK Par­ti Gru­bu adı­na ve şah­sım adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; 1982 Ana­ya­sa­sı yir­mi beş yıl­dır yü­rür­lük­te. El­bet­te ki, ba­zı mad­de­le­rin­de de­ği­şik­lik­ler ya­pıl­dı bu­gü­ne ka­dar, ama, 102'nci mad­de­si Cum­hur­baş­ka­nı­nın na­sıl se­çi­le­ce­ği­ne da­ir hü­küm­ler ifa­de et­mek­te­dir ve bu­gü­ne ka­dar Cum­hur­baş­kan­la­rı seç­tik. Her Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­min­de, bu­ra­da, ay­nı ifa­de­ler­le Mec­lis açıl­dı, ay­nı ifa­de­ler­le ça­lı­şıl­dı. Hiç­bi­rin­de yok­la­ma ya­pıl­ma şar­tı aran­ma­dı, ama, bu dö­ne­me ge­lin­ce, Ana­ya­sa'nın 102'nci mad­de­si­ne ye­ni bir yo­rum ge­ti­ril­di: Top­lan­tı ye­ter sa­yı­sı, Mec­lis üye tam sa­yı­sı­nın üç­te 2 ço­ğun­lu­ğu ola­cak, 367 ola­cak.

Evet, bu yo­rum­la, se­çim es­na­sın­da -aday be­lir­len­miş, se­çim­le­re ge­çil­miş, bi­rin­ci tur oy­la­ma ya­pıl­mış- Cum­hu­ri­yet Hak Par­ti­si bu yo­ru­mu ya­pa­rak ko­nu­yu Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne ta­şı­dı ve Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ka­rar ver­di.

KE­MAL KI­LIÇ­DA­ROĞ­LU (İs­tan­bul) - İlk kez 99'da söy­len­di.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çim­le­rin­de uy­gu­lan­mak­ta olan 102'nci mad­de, 2/3 ço­ğun­luk aran­ma­sı ve yok­la­ma ya­pıl­ma­sı ge­rek­ti­ği şek­lin­de. Ya­ni, bir yo­rum­la, se­çi­min ku­ral­la­rı se­çi­min or­ta­sın­da, or­ta ye­rin­de de­ğiş­miş ol­du ve Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si yok­la­ma­da bu­lun­ma­mak için Mec­li­se gir­me­ye­rek se­çim­le­rin en­gel­len­me­si­ni sağ­la­ma­ya ça­lış­tı. Ta­bii, Ana­va­tan Par­ti­si ve Doğ­ru Yol Par­ti­si de Mec­lis­ten Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si gi­bi kaç­tı, gö­re­vi ol­du­ğu hâlde Mec­li­se gir­me­di­ler ve…

KE­MAL KI­LIÇ­DA­ROĞ­LU (İs­tan­bul) - Sa­yın Baş­kan…!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) -…Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­mi­ni bu ye­ni yo­ru­ma gö­re en­gel­le­miş ol­du­lar.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Mec­lis­ten kaç­maz Sa­yın Ka­cır. Se­nin ağ­zın­dan çı­ka­nı ku­la­ğın du­yu­yor mu?

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Ağ­zım­dan çı­ka­nı ku­la­ğım du­yu­yor. Va­tan­daş da bi­li­yor, mil­let de bi­li­yor, halk da bi­li­yor.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Te­rör ko­nu­şu­lur­ken ne­re­dey­din?

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Te­rö­rü ko­nu­şur­ken kaç­tın sen bu­ra­dan. Sü­tun­la­rın ar­ka­sı­na sak­lan­dı­nız.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Şu sı­ra­lar­da bu tu­run­cu kol­tuk­la­rın ren­gin­den baş­ka renk gö­re­me­dik.

KE­MAL KI­LIÇ­DA­ROĞ­LU (İs­tan­bul) - Gö­re­mez­si­niz, da­yat­may­la gö­re­mez­si­niz!

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - O si­zin yü­zü­nü­zün ren­gi!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Bir­kaç ta­ne de­mok­ra­si­ye ina­nan ar­ka­da­şı­mı­zın dı­şın­da…

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Vay be! De­mok­ra­si ha­va­ri­si mi ke­sil­di­niz!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - …bu ta­raf­ta tu­run­cu kol­tuk­la­rın ren­gin­den baş­ka renk gö­re­me­dik. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler) Kaç­tı­nız… Kaç­tı­nız…

BAŞ­KAN - Sa­yın Ka­cır, siz Ge­nel Ku­ru­la hi­tap edin efen­dim.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ne ya­zık­tır ki, ken­di­si­ne De­mok­rat Par­ti is­mi­ni ye­ni alan ye­ni De­mok­rat Par­ti­li­ler geç­miş­le­ri­ne iha­net et­ti­ler. On­lar da de­mok­ra­si­den kaç­tı­lar.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Al­lah, Al­lah, Al­lah!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Evet, halk bu­nun he­sa­bı­nı ve­re­cek…

KE­MAL KI­LIÇ­DA­ROĞ­LU (İs­tan­bul) - He­sap ve­re­cek mi, so­ra­cak mı?

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - …so­ra­cak. Siz­den de so­ra­cak, on­lar­dan da so­ra­cak.

KE­MAL KI­LIÇ­DA­ROĞ­LU (İs­tan­bul) - Siz he­sap sor­ma­yı da­ha öğ­re­ne­me­miş­si­niz!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Halk­tan ka­ça­maz­sı­nız. Hal­kın ver­di­ği gö­rev­den ka­çar­sa­nız halk si­zi bir da­ha o gö­re­ve ge­tir­mez, ge­tir­me­ye­cek de.

KE­MAL KI­LIÇ­DA­ROĞ­LU (İs­tan­bul) - Te­rör­den ni­ye kaç­tı­nız, te­rör­den?

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Evet, hem böy­le ya­pa­cak­sın, se­çi­min or­ta ye­rin­de ku­ral­la­rın de­ğiş­me­si için ola­yı Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne ta­şı­ya­cak­sın ve ku­ral­la­rın de­ğiş­me­siy­le bir­lik­te gö­re­vi­ni yap­ma­ya­cak­sın, Mec­li­se gel­me­ye­cek­sin, ka­ça­cak­sın hem de "Sü­re­ci yö­ne­te­me­di­niz." di­ye­cek­sin.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Sen ora­yı geç ba­ka­lım, sen ko­nuş­ma­ya de­vam et, an­la­şıl­dı ora­sı.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Mil­let bu­nu bi­li­yor, mil­let bu­nu gö­rü­yor. Bu he­sa­bı so­ra­cak.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Ya, ta­mam, sen de­vam et.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Evet.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Lis­te­de du­rum na­sıl Ünal Bey?

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, sis­tem böy­le­lik­le ma­ale­sef ki­lit­len­di ve bu Mec­li­sin Cum­hur­baş­ka­nı seç­me imkânı or­ta­dan kalk­tı.

Çö­züm halk­ta­dır. El­bet­te ki hal­kı­mız çö­zü­mü or­ta ye­re ko­ya­cak­tır. Ama, ina­nı­yo­rum ki, 22 Tem­muz se­çim­le­rin­de, hal­kı­mız, AK Par­ti­ye, 367 di­yor­su­nuz ya…

KE­MAL KI­LIÇ­DA­ROĞ­LU (İs­tan­bul) - Öpe­cek, öpe­cek!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - … 400'ü ve­re­cek, gön­de­re­cek. O za­man, ne ya­pa­cak­sı­nız? (CHP sı­ra­la­rın­dan "Bra­vo! Bra­vo!" ses­le­ri)

KE­MAL KI­LIÇ­DA­ROĞ­LU (İs­tan­bul) - Öpe­cek, öpe­cek!

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Aç ta­vuk, buğ­day am­ba­rı!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Ne ya­pa­cak­sı­nız?

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Ha­yal et­me­ye de­vam et!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Evet.

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (İs­tan­bul) - Siz, bu be­ce­rik­siz­lik­le, 500 de al­sa­nız bir şey ya­pa­maz­sı­nız!

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Aç ta­vuk, buğ­day am­ba­rı!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - "Se­çim ka­ra­rı alan bir Mec­lis, böy­le, kök­lü Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri­ni ya­pa­bi­lir miy­miş?"

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Bal gi­bi ya­pa­rız!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - …"Dün­ya­nın ne­re­sin­de gö­rül­müş?" Öy­le di­yor­lar.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Dün­ya­nın bu­ra­sın­da gö­rül­müş!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - "Dün­ya­nın ne­re­sin­de gö­rül­müş, se­çim ka­ra­rı alan bir Mec­lis, Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği, kök­lü Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri ya­pa­cak?"

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Var mı bir ta­ne ör­nek?

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - So­ru­yo­rum si­ze: Dün­ya­nın ne­re­sin­de gö­rül­müş?

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Hiç­bir ye­rin­de yok!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Yir­mi beş yıl­dır uy­gu­la­nan, 3 ta­ne Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­min­de uy­gu­la­nan bir se­çim sis­te­mi­nin, se­çim ya­pı­lır­ken, oyun baş­la­mış­ken de­ğiş­ti­ril­miş ol­ma­sı. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - Yaa, ha­be­rin yok ne ol­du­ğun­dan be!

ER­DO­ĞAN KAP­LAN (Te­kir­dağ) - Oyun bit­ti bit­ti! Ne oyu­nu yaa, ne oyu­nu!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Çar­pıt­ma­ya­lım, ya­ni, se­çim or­ta­mı içe­ri­sin­de ku­ral­la­rın de­ğiş­ti­ği bir baş­ka ül­ke var­sa siz ba­na söy­le­yin.

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (Bur­sa) - Siz ya­pı­yor­su­nuz onu! Sen ya­pı­yor­sun ora­da!

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Ha­ti­bi din­le­ye­lim ar­ka­daş­lar.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, rah­met­li Özal'ı…

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (İs­tan­bul) - Çok de­rin açık­la­ma­lar ya­pı­lı­yor ar­ka­daş­lar, Ha­ti­bi din­le­ye­lim lüt­fen!

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Ha­ti­bi din­le­ye­lim ar­ka­daş­lar.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Rah­met­li Özal'ı, Ana­ya­sa'nın bu mad­de­si ge­re­ğin­ce…

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Gi­de­ra­yak, Ana­ya­sa der­si ve­ri­yor, Bur­han Ho­ca'nın ek­sik­le­ri­ni ta­mam­lı­yor!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - …bu mad­de­si ge­re­ğin­ce üç­te 2 ço­ğun­luk da aran­ma­dan seç­me­di mi bu Mec­lis?

MEH­MET VE­DAT YÜ­CE­SAN (Es­ki­şe­hir) - Bir ta­ne ar­ka­da­şın da­hi din­le­mi­yor se­ni!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Sa­yın De­mi­rel'i, ay­nı şe­kil­de, yok­la­ma fa­lan ya­pıl­ma­dan seç­me­di mi bu Mec­lis?

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) - Ya­hu, iti­raz edil­me­di! Da­yat­ma yok­tu!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Sa­yın Se­zer'i, ay­nı şe­kil­de, yok­la­ma fa­lan yap­ma­dan seç­me­di mi bu Mec­lis?

ALİ KE­MAL KUM­KU­MOĞ­LU (İs­tan­bul) - İti­raz et­sey­di­niz!

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (Bur­sa) - Beş par­ti im­za at­tı, ha­be­rin var mı?

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Evet.

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (Bur­sa) - Beş par­ti im­za at­tı, ha­be­rin var mı?

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Ama, şim­di, oyu­nun ku­ral­la­rı de­ği­şin­ce, se­çi­min ku­ral­la­rı de­ği­şin­ce, el­bet­te ki, bu Mec­lis bu­na çö­züm ara­mak du­ru­mun­da. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Sa­yın Baş­kan…

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - "Efen­dim, bun­dan son­ra­ki Mec­li­se bı­ra­kın bu iş­le­ri." Öy­le di­yor­su­nuz.

ER­DO­ĞAN KAP­LAN (Te­kir­dağ) - Evet.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Ka­fa­yı kal­dır.

RA­MA­ZAN TOP­RAK (Ak­sa­ray) - Sa­yın Baş­kan, sükûne­ti sağ­la­yın lüt­fen.

BAŞ­KAN - Sa­yın Ka­cır, bak, siz­den ri­ca edi­yo­rum. Şu an­da önü­müz­de olan ya­sa­yı tah­lil edin.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Söz din­li­yor, ka­fa­yı kal­dır­dı.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan…

BAŞ­KAN - Ben de ora­ya, el­bet­te ki, mü­da­ha­le et­me­me­le­ri­ni ri­ca ede­ce­ğim.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Ka­fa­yı kal­dır­dı. Ne gü­zel ol­du!

BAŞ­KAN - Sa­yın Er­cenk, ri­ca edi­yo­rum, yap­ma­yın. Bel­ki, bu­gün son top­lan­tı­mı­zı ya­pı­yo­ruz. Yap­ma­yın! Sükûnet­le din­le­ye­lim.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, de­ni­li­yor ki: "Bun­dan son­ra­ki Mec­li­se bı­ra­kın. 23'ün­cü Dö­nem Mec­li­si­ne bı­ra­kın Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri­nin ya­pıl­ma­sı­nı, sa­ir de­ği­şik­lik­le­rin ya­pıl­ma­sı­nı."

ER­DO­ĞAN KAP­LAN (Te­kir­dağ) - Doğ­ru.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ilk de­fa kar­şı­la­şı­lan bir hu­sus var, ne­dir o? Se­çi­me gi­de­cek­si­niz, se­çim bi­te­cek, ye­ni Mec­lis olu­şa­cak…

ER­DO­ĞAN KAP­LAN (Te­kir­dağ) - Doğ­ru­dur.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - …ve ye­ni Mec­lis Baş­kan­lık Di­va­nı­nı oluş­tu­ra­cak ve he­men Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi tak­vi­mi baş­la­ya­cak.

ER­DO­ĞAN KAP­LAN (Te­kir­dağ) - Doğ­ru­dur.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Ne za­man ya­pa­cak de­ği­şik­li­ği, so­ru­yo­rum si­ze?

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (Bur­sa) - Ne de­ği­şik­li­ği?

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Ne za­man ya­pa­cak? Çö­zü­mü ne za­man ya­pa­cak?

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Şim­di­ye ka­dar ni­ye yap­ma­dı­nız Sa­yın Ka­cır?

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Çö­züm, hal­kı­mı­zın 367'den da­ha faz­la mil­let­ve­ki­li­ni AK Par­ti­ye ve­re­rek, gön­der­me­si­dir. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Ama…

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Bi­ze ve­re­cek bi­ze!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Ama…

ER­DO­ĞAN KAP­LAN (Te­kir­dağ) - Rü­ya gö­rü­yor­sun, rü­ya! Uyan, uyan!

MEH­MET VE­DAT YÜ­CE­SAN (Es­ki­şe­hir) - Ar­ka­daş­la­rın bi­le dal­ga ge­çi­yor se­nin­le!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, şu­nu is­ti­yor­su­nuz siz: "Siz kaç mil­let­ve­ki­liy­le ge­lir­se­niz ge­lin, bi­zim de­di­ği­mi­zi ya­pın, baş­ka bir şey yap­ma­yın." Ya­ni azın­lık ço­ğun­lu­ğa ta­hak­küm et­sin. Ha­yır! Ha­yır!

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Siz azın­lık ola­cak­sı­nız ama bi­ze ta­hak­küm et­me­ye­cek­si­niz!

KE­MAL KI­LIÇ­DA­ROĞ­LU (İs­tan­bul) - Uz­laş­ma kül­tü­rü var.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Si­zin de­di­ği­niz ol­sa, o za­man yi­ne ter­si olur. Azın­lık olan, bu se­fer, yi­ne ço­ğun­lu­ğa ta­hak­küm eder bu ya­pı ile. Onun için, azın­lı­ğın ço­ğun­lu­ğa ta­hak­kü­mü­nün or­ta­dan kal­dı­rıl­ma­sı için bir Ana­ya­sa de­ği­şik­lik tek­li­fi gün­de­me ge­ti­ril­di ve çö­züm üre­ten bu tek­lif, bu Mec­lis­te 2/3 ço­ğun­luk­tan da­ha faz­la bir oy­la ka­bul edil­di ve Cum­hur­baş­kan­lı­ğı­na gön­de­ril­di. Cum­hur­baş­ka­nı­mız -el­bet­te ki Ana­ya­sa'nın ver­di­ği yet­kiy­le gön­de­re­bi­lir- bir da­ha gö­rü­şül­mek üze­re ge­ri gön­der­di, Mec­li­si­miz bir da­ha gö­rüş­tü…

ER­DO­ĞAN KAP­LAN (Te­kir­dağ) - On­la­rı bi­li­yo­ruz, baş­ka şey an­lat.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - … ve iki gün ön­ce, yi­ne bu Mec­lis Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­ni 367 oyu aş­kın bir oy ile ka­bul ede­rek Cum­hur­baş­ka­nı­mı­za gön­der­di.

MEH­MET VE­DAT YÜ­CE­SAN (Es­ki­şe­hir) - Ka­cır, ANAP'ı da da­ğıt­tın, Doğ­ru Yol'u da.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Ana­ya­sa de­ği­şik­lik pa­ke­ti­nin içe­ri­ğin­de ne­ler ol­du­ğu­na pek gir­mek is­te­mi­yo­rum ama şu­ra­sı ke­sin ki: 2/3 ço­ğun­luk, ya­ni 367'den faz­la bir oy­la ye­ni­den ka­bul edil­miş ve Cum­hur­baş­ka­nı­mı­za gön­de­ril­miş­tir.

Şim­di, Cum­hur­baş­ka­nı­mız bir ka­rar ve­re­cek.

BAY­RAM ALİ ME­RAL (An­ka­ra) - Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı…

MEV­LÜT COŞ­KU­NER (Is­par­ta) - Baş­ka bir şey an­lat ya, bil­di­ği­miz şey­le­ri an­lat­ma!

BAY­RAM ALİ ME­RAL (An­ka­ra) - Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız…

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız… "Cum­hur­baş­ka­nı" de­mi­yo­rum, ba­kın, "Cum­hur­baş­ka­nı­mız" di­yo­rum, be­nim­se­ye­rek söy­lü­yo­rum.

BAY­RAM ALİ ME­RAL (An­ka­ra) - "Sa­yın" de…

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Kas­tım yok, el­bet­te ki sa­yın­dır.

ER­DO­ĞAN KAP­LAN (Te­kir­dağ) - Zor­la söy­lü­yor­sun, zor­la!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız,

Bir: Bu Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği ka­nu­nu­nu onay­la­ya­bi­lir. Siz hiç ih­ti­mal ver­mi­yor­su­nuz ama onay­la­ma yet­ki­si var­dır.

KE­MAL KI­LIÇ­DA­ROĞ­LU (İs­tan­bul) - Var ta­bii.

MEV­LÜT COŞ­KU­NER (Is­par­ta) - Ne an­la­tı­yor­sun ar­ka­daş?

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Siz is­te­me­se­niz de var­dır.

İki: Hal­ko­yu­na ta­ma­mı­nı sun­ma yet­ki­si var­dır. El­bet­te ki ana­ya­sal hak­kı­dır, hal­ko­yu­na ta­ma­mı­nı sun­ma yet­ki­si var­dır.

KE­MAL KI­LIÇ­DA­ROĞ­LU (İs­tan­bul) - Ye­ni şey­ler söy­lü­yor!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Üç: Bir kıs­mı­nı onay­la­yıp bir kıs­mı­nı hal­ko­yu­na sun­ma yet­ki­si de var­dır. Siz is­te­me­se­niz de var­dır bu yet­ki. (CHP sı­ra­la­rın­dan "Bra­vo" ses­le­ri)

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Bra­vo! Bra­vo!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Bu, Cum­hur­baş­ka­nı­mı­zın yet­ki­sin­de­dir.

Si­zin tel­ki­ni­ni­ze Cum­hur­baş­ka­nı­nın ih­ti­ya­cı yok­tur.

MEH­MET VE­DAT YÜ­CE­SAN (Es­ki­şe­hir) - Bra­vo, aşk ol­sun sa­na!

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Biz tel­kin­de bu­lun­mu­yo­ruz za­ten.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Evet, ge­ri gön­der­me­de, "Efen­dim, 367 şar­tı yi­ne ara­nır." de­di­niz. Ger­çi bu­lun­du. Ama yok "Her mad­de­de ara­nır." di­yor­su­nuz. Al­lah Al­lah!

ALİ TO­PUZ (De­vam­la) - Pe­ki, ya­ni, o za­man ne ola­cak?

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Bu Ana­ya­sa he­pi­mi­zin oku­du­ğu Ana­ya­sa de­ğil mi?

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) -Ter­sin­den oku­yor­sun! O yüz­den yan­lış an­lı­yor­sun.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Si­zin eli­niz­de­ki fark­lı Ana­ya­sa mı?

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (Bur­sa) - Sa­na da Ana­ya­sa'yı öğ­ret­tik ya, ye­ter bi­ze!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Bu­ra­da şu­nu söy­lü­yor­su­nuz: "Efen­dim, 330'la ol­maz ar­tık." Ge­ri dön­dü ya! "330'la ol­maz ar­tık." Ne­re­de ya­zı­yor?

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Ya­zı­yor, ya­zı­yor, oku­ya­mı­yor­sun.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Ne­re­de ya­zı­yor?

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (Bur­sa) - Sa­na da öğ­ret­tik ya, ye­ter!

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - 175'in­ci mad­de­nin üçün­cü fık­ra­sı­nın son cüm­le­si­ni oku Sa­yın Ka­cır.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Ba­kın, Ana­ya­sa'nın 175'in­ci mad­de­si­nin bi­rin­ci pa­rag­ra­fı­nın son cüm­le­si­ni oku­yo­rum.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (An­tal­ya) - Sa­yın Pro­fe­sör! Sa­yın Pro­fe­sör!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - "De­ğiş­tir­me tek­li­fi­nin ka­bu­lü Mec­li­sin üye tam­sa­yı­sı­nın beş­te üç ço­ğun­lu­ğu­nun giz­li oyuy­la müm­kün­dür."

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - De­vam et.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - De­vam, de­vam.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Evet, üçün­cü fık­ra­sı­nı oku­yo­rum; si­zin ho­şu­nu­za gi­den ya da is­te­di­ği­niz doğ­rul­tu­da yo­rum­la­ma­ya ça­lış­tı­ğı­nız: "Cum­hur­baş­ka­nı Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri­ne iliş­kin ka­nun­la­rı, bir da­ha gö­rü­şül­mek üze­re Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ne ge­ri gön­de­re­bi­lir. Mec­lis, ge­ri gön­de­ri­len Ka­nu­nu, üye tam­sa­yı­sı­nın üç­te iki ço­ğun­lu­ğu ile ay­nen ka­bul eder­se Cum­hur­baş­ka­nı bu Ka­nu­nu hal­ko­yu­na su­na­bi­lir."

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - İş­te bu­ra­sı.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Ne­dir o? Üç­te iki ile ya­ni 367'yi aş­kın oy­la ka­bul eder­se, zan­net­me­yin ki, ya­yın­la­mak zo­run­da­dır, yi­ne hal­koy­la­ma­sı­na gön­de­re­bi­lir di­yor. Yok­sa, 367 il­la ara­nır de­mi­yor. Öy­le bir şey yok bu­ra­da.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Ora­da baş­ka bir al­ter­na­tif yok Sa­yın Ka­cır.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Pe­ki, siz di­yor­su­nuz ki: "330 ile 367 ara­sın­da oy olur­sa, o za­man ne olu­run ce­va­bı yok" di­yor­su­nuz. Var bu­ra­da onun ce­va­bı. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Sa­yın Ka­cır, o fık­ra­nın bir de ge­rek­çe­si­ni okur mu­sun.

RA­MA­ZAN TOP­RAK (Ak­sa­ray) - Bir ke­re din­le­me­yi öğ­ren­sin­ler.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, lüt­fen, mü­sa­ade et­sin­ler.

BAŞ­KAN - Sa­yın Ka­cır, gü­zel de… Ben, ar­ka­daş­la­rı­mı­za ge­rek­li ih­ta­rı ya­pa­ca­ğım da, Ana­ya­sa ile il­gi­li ko­nu­yu tar­tış­mı­yo­ruz.

ER­DO­ĞAN KAP­LAN (Te­kir­dağ) - Ko­nu­ya dön, ko­nu­ya.

BAŞ­KAN - Bu­gün, bir halk oy­la­ma­sı ya­sa­sı­nı tar­tı­şı­yo­ruz. Lüt­fen, ona ge­lin. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Ken­di­si Ana­ya­sa uz­ma­nı­dır da efen­dim…

BAŞ­KAN - Ar­ka­daş­lar, ri­ca edi­yo­rum, hoş ol­mu­yor, ger­çek­ten hoş ol­mu­yor. Din­le­ye­lim.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Sa­yın Baş­ka­nım, az ön­ce ar­ka­daş­la­rı­mız ay­nı ko­nu­lar­dan bah­set­ti­ler. Mü­sa­ade eder­se­niz, kı­sa kes­me­ye ça­lı­şa­ca­ğım.

Efen­dim, "Mec­lis­çe üye tam­sa­yı­sı­nın beş­te üçü ile -ya­ni 330- ve­ya üç­te iki­sin­den az oy­la ka­bul edi­len -ya­ni 367'den az oy­la ka­bul edi­len- Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği hak­kın­da­ki Ka­nun, Cum­hur­baş­ka­nı ta­ra­fın­dan Mec­li­se ia­de edil­me­di­ği tak­dir­de hal­ko­yu­na su­nul­mak üze­re Resmî Ga­ze­te­de ya­yım­la­nır." İa­de edi­le­bi­lir mi? Edi­lir. Kaç ke­re? Bir ke­re. Bir ke­re ia­de edil­miş, ge­ri git­miş, bir da­ha ia­de edil­me­ye­ce­ği­ne gö­re hal­ko­yu­na su­nul­ma­sın­dan baş­ka yol yok­tur. Ama, siz öy­le yo­rum­la­mı­yor­su­nuz, siz fark­lı yo­rum­lu­yor­su­nuz. An­la­ya­mı­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

ALİ CUM­HUR YA­KA (Muğ­la) - Se­nin­ki doğ­ru, se­nin­ki!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Ha, şim­di, bu ne­dir de­yin­ce, dü­şün­düm, ta­şın­dım, Ka­ra­de­niz­li be­nim ze­ki hem­şeh­ri­le­rim bir fık­ra­da bu­nu açık­lı­yor. Öy­le bir açık­lık ge­tir­miş ki, ben bu fık­ra­yı bir an­la­ta­yım.

 ER­DO­ĞAN KAP­LAN (Te­kir­dağ) - An­lat ba­ka­lım!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Be­nim sev­gi­li hem­şeh­ri­le­rim, ze­ki…

MEV­LÜT COŞ­KU­NER (Is­par­ta) - Çok!

ER­DO­ĞAN KAP­LAN (Te­kir­dağ) - Unut­tun mu?

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Te­mel, Dur­sun'a di­yor ki: "Sa­na bir bil­me­ce so­ra­ca­ğım, bil ba­ka­lım ne­dir?" "Ha­di, sor ba­ka­yım" di­yor. Sa­ri­dur, ta­van­da asi­lı­dur, bil ba­ka­yım bu ne­dur?"

MEH­MET VE­DAT YÜ­CE­SAN (Es­ki­şe­hir) - Ünal Ka­cır.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Di­yor ki: "Mı­sır." "Ha­yır, mı­sır de­ğil, bi­le­me­din."

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Ka­rış­tır­ma mı­sı­rı, mı­sır­dan bah­set­me.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - "Baş­ka?" "Sa­rı ka­vun." "Ha­yır, o da de­ğil." "Ya, ta­mam bi­le­me­dim, sen söy­le ba­ka­yım, ne­dir?" di­yor.

MEH­MET VE­DAT YÜ­CE­SAN (Es­ki­şe­hir) - Sa­bah­tan be­ri ne­re­dey­din ya?

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Di­yor ki: "Ham­si­dur."

ER­DO­ĞAN KAP­LAN (Te­kir­dağ) - Ne ham­si­si ya?

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - "Ne ala­ka­sı var ham­siy­le? Sen 'sa­ri­dur' de­din." "Ee, bo­ya­dım oni" di­yi. (CHP sı­ra­la­rın­dan "Aa" ses­le­ri) "Ee, ta­van­da asi­li­dur." "Ee, as­tim oni." (CHP sı­ra­la­rın­dan "Aa" ses­le­ri) Ee, si­zin yap­tı­ğı­nız bu. Si­zin yap­tı­ğı­nız bu. [AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan "Bra­vo" ses­le­ri, al­kış­lar, CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar(!)]

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Biz an­la­dık onu.

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (Bur­sa) - Ten­ce­re yu­var­lan­mış, ka­pa­ğı­nı bul­muş.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; bu ya­sa ne ge­ti­ri­yor? Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­nin Cum­hur­baş­ka­nın­ca hal­ko­yu­na su­nul­ma­sı hâlin­de, bu ka­ra­rın Resmî Ga­ze­te'de ya­yım­lan­ma­sı­nı mü­te­akip yüz yir­mi gün de­ğil de, kırk beş gü­nü ta­kip eden ilk pa­zar gü­nü halk oy­la­ma­sı ya­pıl­sın. [CHP sı­ra­la­rın­dan "Bra­vo(!)" ses­le­ri] Bu­nu ge­ti­ri­yor. Baş­ka? Güm­rük­te oy kul­lan­ma kırk gün de­ğil de, on gün ol­sun. Bu­nu ge­ti­ri­yor. Pe­ki, hiç böy­le bir uy­gu­la­ma ol­muş mu? Ol­muş.

ER­DO­ĞAN KAP­LAN (Te­kir­dağ) - Ne­re­de ol­muş?

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Ol­muş, ol­muş. Oku­yun, oku­yun, ol­muş.

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (Bur­sa) - Ne za­man ol­muş?

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - 1988'de, bu uy­gu­la­ma, ay­nen, ben­zer bir tek­lif­le ya­pıl­mış ve ol­muş.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (An­tal­ya) - Na­sıl ol­muş?

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, evet, bu şe­kil­de Ana­ya­sa de­ği­şik­lik pa­ke­ti…

HA­LİL ÜN­LÜ­TE­PE (Af­yon­ka­ra­hi­sar) - Ya­ni, bi­ri yan­lış yap­tıy­sa biz de yan­lış ya­pa­lım!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - …beş gün için­de Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız ta­ra­fın­dan… Tak­dir ken­di­le­ri­nin­dir. Ana­ya­sa ge­re­ği on beş gün tut­ma sü­re­si var­dır, in­ce­le­me sü­re­si var­dır, ka­rar ver­me­si için bu­na ih­ti­yaç du­ya­bi­lir. On beş gün içe­ri­sin­de ka­rar ve­re­cek.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (An­tal­ya) - Bak, biz bu­nu bil­mi­yor­duk!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Di­ye­cek ki, ben bu­nu onay­la­dım. İş­te, o za­man, 22 Tem­muz­da Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­mi ile mil­let­ve­ki­li se­çi­mi ay­nı ta­rih­te ya­pı­la­bi­lir.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Çok gü­zel izah et­ti­niz!

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Çok gü­zel bir ha­yal!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - İh­ti­mal ver­mi­yor­su­nuz ama Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın yet­ki­sin­de­dir, siz is­te­me­se­niz de yet­ki­sin­de­dir. Si­zin tel­ki­ni­ni­ze de ih­ti­ya­cı yok.

ER­DO­ĞAN KAP­LAN (Te­kir­dağ) - Bra­vo!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Evet, pe­ki…

ALİ CUM­HUR YA­KA (Muğ­la) - İyi fark et­tin, çok doğ­ru.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Önü­mü­ze ge­lin­ce onu ko­nu­şu­ruz se­nin­le.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Pe­ki, on beş gü­nün so­nun­da der­se ki, ben bu­nun hal­ka so­rul­ma­sı­nı is­ti­yo­rum, halk ka­rar ver­sin; ken­di­si mi seç­sin, Mec­lis mi seç­sin…

MEV­LÜT COŞ­KU­NER (Is­par­ta) - Ço­cu­ğu­na mı seç­tir­sin?

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - …ve halk bu işe ka­rar ver­sin, di­ye­bi­lir. Bu hak­kı­dır ve o za­man, 5 Ağus­to­sa denk ge­li­yor, 5 Ağus­tos­ta halk oy­la­ma­sı ya­pı­lır, ama bu tek­lif­le Yük­sek Se­çim Ku­ru­lu­na yet­ki ve­ri­yo­ruz "Eğer uy­gun gö­rür­se­niz 22 Tem­muz­la bir­leş­ti­re­bi­lir­si­niz." di­yo­ruz.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, efen­dim, "Bu tek­lif kao­tik or­tam oluş­tu­rur­muş!" Al­lah, Al­lah! Ne­re­den olu­yor?

ER­DO­ĞAN KAP­LAN (Te­kir­dağ) - O ne­re­den çık­tı!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Ko­mis­yon­da söy­le­di ar­ka­daş­la­rı­mız.

Ne­re­den olu­yor, ne­re­den çı­kı­yor bu? Ya­ni, hal­ka sor­ma­nın ve hal­ka yüz yir­mi gün son­ra de­ğil de kırk beş gün son­ra sor­ma­nın ne mah­zu­ru var?

Ha, bu­ra­da şu­na de­ğin­mek is­ti­yo­rum: Ana­va­tan Par­ti­si di­yor­muş ki: "Bi­zi kan­dır­dı­lar…

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (An­tal­ya) - Ni­ye kan­dır­dı­nız? Ayıp de­ğil mi!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - …böy­le bir re­fe­ran­dum ka­nu­nu ge­tir­me­ye­cek­ler­di ama ge­tir­di­ler." Öy­le bir şey yok. Sa­yın Fat­sa dün bu­ra­da açık­la­dı, öy­le bir şey yok. Ama şu­na hay­ret edi­yo­rum: "Cum­hur­baş­ka­nı­nı halk seç­sin." di­ye­cek­sin…

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (Bur­sa) - Ha­di sen doğ­ru­yu söy­le!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - …ama "Kırk beş gün son­ra de­ğil de yüz yir­mi gün son­ra seç­sin." di­ye­cek­sin. Halk yüz yir­mi gün son­ra mı re­şit olu­yor? Ni­ye kırk beş gün son­ra se­çe­mez mi? On se­kiz ya­şı­na yüz yir­mi gün son­ra mı gi­re­cek halk? Hal­ka gü­ven­mi­yor mu­su­nuz? Gü­ven­mi­yor mu­su­nuz?

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - O za­man on gün de­yin, beş gün de­yin.

NU­Rİ Çİ­LİN­GİR (Ma­ni­sa) - O za­man bu­gün seç­sin!

HÜ­SE­YİN EK­MEK­Cİ­OĞ­LU (An­tal­ya) - Bir haf­ta son­ra ol­sun. Bir haf­ta son­ra ya­pa­lım bu işi!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, evet, pe­ki bu ka­nun çık­maz­sa… (Gü­rül­tü­ler) Evet, bi­ti­ri­yo­rum, bi­ti­re­ce­ğim…

ER­DO­ĞAN KAP­LAN (Te­kir­dağ) - De­vam, de­vam!

HÜ­SE­YİN EK­MEK­Cİ­OĞ­LU (An­tal­ya) - Ko­nuş! Ko­nuş!

BÜ­LENT BA­RA­TA­LI (İz­mir) - De­vam et, al­tı da­ki­ka var!

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Sa­yın Baş­kan…

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu ka­nun çık­maz­sa ve re­fe­ran­dum, ya­ni halk oy­la­ma­sı -ki o yüz yir­mi gün son­ra ya­pı­la­cak olur­sa- top­la­nan Mec­lis, azın­lı­ğın ta­hak­kü­mü­ne uy­ma­dı­ğı… Uyar­sa so­run çö­zü­le­cek, on­la­rın de­di­ği olur­sa so­run çö­zü­le­cek. Uy­maz­sa…

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (An­tal­ya) - Bil­dik­le­ri­mi­zi unut­tuk, ye­ter ar­tık!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - İş­te, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, ba­kın, ye­ni­den se­çi­me gi­di­lir, ka­sım so­nun­da se­çim olur. Hâlbu­ki bu ara­da yüz yir­mi gün do­lar -tak­vi­mi söy­lü­yo­rum- 15 Ekim gi­bi re­fe­ran­dum olur, se­çim­den gel­miş olur­su­nuz ki re­fe­ran­dum da ya­pıl­mış.

Biz ni­ye git­tik se­çi­me? Bu ül­ke­nin pa­ra­sı­na ya­zık de­ğil mi? Se­çim, se­çim, se­çim… Ta­mam iş­te bir ke­re gi­di­yo­ruz se­çi­me. Halk ne der­se bel­li ola­cak. Onun için ka­os de­ğil, çö­züm ge­ti­ri­yor bu tek­lif.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, onun için, bir hu­su­su da­ha söy­le­mek is­ti­yo­rum…

NU­Rİ Çİ­LİN­GİR (Ma­ni­sa) - Halk­tan ka­çıl­maz.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Halk­tan kaç­mı­yo­ruz. Ka­ça­maz­sı­nız. Ba­kın biz 22 Tem­muz de­di­ği­miz­de, siz da­ha ile­ri, da­ha ile­ri di­yor­du­nuz. Ama 22 Tem­mu­za ka­rar ver­dik. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bir hu­su­sa da­ha de­ğin­mek is­ti­yo­rum. İd­dia edi­li­yor ki, bu ya­sa, ya­ni şu de­ğiş­tir­mek­te ol­du­ğu­muz ya­sa…

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Ana­ya­sa­ya ayı­kı­rı…

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - …bir se­çim ya­sa­sı onun için bir yıl geç­me­den uy­gu­la­na­maz. Böy­le bir id­dia var.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Evet…

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Yap­ma ya!

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Siz edi­yor­su­nuz.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Ta­bii…

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - De­min­ki o fık­ra­da­ki gi­bi. Evet…

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Öy­le mi­dir o?

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu ya­sa bir se­çim ya­sa­sı de­ğil­dir, tek­nik bir usul ya­sa­sı­dır.

Ba­kın ben si­ze bir şey söy­le­ye­ce­ğim.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (Ma­lat­ya) - Ye­ter, söy­le­me ar­tık, bi­tir.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Vak­tim var dört da­ki­ka da­ha.

Sa­yın Ba­loğ­lu, ben se­ni çok din­le­dim. Bak, din­le.

Bu elim­de­ki Mil­let­ve­ki­li Se­çi­mi Ka­nu­nu. Bu­nun 6'ncı mad­de­si ne di­yor bi­li­yor mu­sun?

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Ne di­yor?

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Aç elin­de ki­ta­bı oku.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Ha­yır, sen oku ca­nım! Ni­ye biz oku­ya­lım.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - "Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si se­çim­le­ri beş yıl­da bir ya­pı­lır." di­yor.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Ta­mam.

NA­İL KA­MA­CI (An­tal­ya) - Öy­le mi di­yor ora­da?

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Bak din­le.

"Beş yıl­da bir ya­pı­lır" di­yor ve bu­nun için de 4 Ka­sım­da se­çim yap­ma ka­ra­rı al­mış mıy­dık? Al­mış­tık. Ama bir ay da­ha ol­ma­dı se­çim ta­ri­hi­ni de­ğiş­tir­dik, ge­ri­ye al­dık mı?

ER­DO­ĞAN KAP­LAN (Te­kir­dağ) - Al­dık.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - Al­dık. Han­gi ya­sa­da­ki hük­mü de­ğiş­tir­dik? Se­çim ya­sa­sın­da­ki hük­mü de­ğiş­tir­dik. Na­sıl o Se­çim Ya­sa­sı'nda­ki hü­küm de­ğiş­ti­ği hâlde, ya­ni bu hü­küm, ta­ri­hi öne çek­ti­ği­miz hâlde na­sıl uy­gu­la­nı­yor? Ki va­kıa, bu ya­sa, bir se­çim ya­sa­sı da de­ğil­dir. Se­çi­min özü­nü ke­sin­lik­le de­ğiş­tir­mi­yo­ruz, ya­ni re­fe­ran­dum yap­ma­nın özü­nü ke­sin­lik­le de­ğiş­tir­mi­yo­ruz ve sa­de­ce ta­ri­hi ye­ni­den be­lir­li­yo­ruz.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - San­dık ku­ru­yor mu­su­nuz ora­ya san­dık? San­dı­ğın ol­du­ğu yer­de se­çim var­dır za­ten.

ÜNAL KA­CIR (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu duy­gu­lar­la… (CHP sı­ra­la­rın­dan "De­vam, de­vam" ses­le­ri) …tek­li­fi­mi­ze des­tek ver­me­ni­zi yü­ce he­ye­ti­niz­den ri­ca edi­yor, Sa­yın Baş­kan za­tı­ali­ni­zi ve yü­ce Mec­li­si­mi­zin de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri­ni say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Ka­cır.

Şah­sı adı­na, Ha­tay Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Meh­met Eras­lan.

Bu­yu­run.

MEH­MET ERAS­LAN (Ha­tay) - Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; ön­ce­lik­le he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Ger­çek­ten, ül­ke­mi­zin, Tür­ki­ye'mi­zin yak­la­şık bir bu­çuk ay­dan be­ri ya­şa­dı­ğı sü­reç, çok önem­li bir sü­reç; Türk si­ya­se­ti adı­na çok önem­li bir sü­reç; Türk de­mok­ra­si­si adı­na çok önem­li bir sü­reç ve özel­lik­le Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi gi­bi, ger­çek­ten, Tür­ki­ye'yi il­gi­len­di­ren, 73 mil­yon ül­ke in­sa­nı­nı il­gi­len­di­ren bu ka­dar önem­li bir sü­re­cin ya­şan­dı­ğı bu za­man­da, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ni, hem yü­ce Türk ka­mu­oyu hem de dün­ya ka­mu­oyu ya­kın bir ta­ki­be al­mış ve ib­ret­le iz­le­mek­te­dir.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bu­gü­ne ka­dar, Cum­hur­baş­kan­la­rı­nı, bi­ri ha­riç, bü­tün Cum­hur­baş­kan­la­rı­nı, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si, mil­let­ve­kil­le­ri, mil­let­ten al­mış ol­du­ğu yet­ki­yi, gö­re­vi ve so­rum­lu­lu­ğu kul­lan­mak su­re­tiy­le seç­miş­tir. Par­la­men­ter de­mok­ra­si­le­rin vaz­ge­çil­mez un­su­ru da bu­dur. Hâki­mi­ye­tin ka­yıt­sız şart­sız mil­let­te ol­ma­sı­dır. Hâki­mi­yet, mil­let ira­de­si, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de, bu yü­ce ça­tı­nın al­tın­da mil­let­ve­kil­le­ri­nin eliy­le kul­la­nı­lır. Par­la­men­ter de­mok­ra­si­ler­de, yük­sek de­mok­ra­si­ler­de, hu­ku­kun üs­tün ol­du­ğu de­mok­ra­si­ler­de, ül­ke­ler­de, bu, hep böy­le olur. Fa­kat, cum­hu­ri­yet ta­ri­hin­de ilk de­fa, ama bel­ki de dün­ya ta­ri­hin­de ilk de­fa, hiç­bir ül­ke­de rast­lan­ma­yan bir sü­reç, ma­ale­sef, Tür­ki­ye'de, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de ya­şan­mış­tır ve cum­hu­ri­yet ta­ri­hin­de ilk de­fa, mil­let ira­de­siy­le, mil­let hâki­mi­ye­tiy­le, mil­let ege­men­li­ğiy­le oluş­muş olan bir Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ve mil­let­ve­kil­le­ri Cum­hur­baş­ka­nı­nı se­çe­me­miş­tir. İlk de­fa, cum­hu­ri­yet ta­ri­hi bo­yun­ca ilk de­fa si­ya­si par­ti­ler, si­ya­set­çi­ler, ken­di­le­ri­nin de men­su­bu ol­du­ğu bir Mec­li­sin Cum­hur­baş­ka­nı seç­me­me­si için Par­la­men­to­yu pro­tes­to et­mek su­re­tiy­le Ge­nel Ku­ru­la gir­me­miş­tir. Bu, Türk de­mok­ra­si­si adı­na bü­yük bir ayıp­tır!

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Ayıp se­nin yap­tı­ğın­dır.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Bu, Türk mil­le­ti adı­na, bu ül­ke adı­na bü­yük bir ayıp­tır!

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Ter­bi­ye­siz­lik yap­ma!

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Ön­ce ken­di ayı­bı­nı te­miz­le.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Ben ba­ğım­sız mil­let­ve­ki­li­yim…

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Ter­bi­ye­siz­lik yap­ma!

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - …Ken­di hür ira­dem­le, ken­di ba­ğım­sız ira­dem­le bu­ra­da her şe­yi ko­nu­şu­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar, CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Sen ken­di ayı­bı­nı te­miz­le.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Be­nim ko­nuş­ma­la­rı­mı din­le­me­li­si­niz, din­le­mek zo­run­da­sı­nız. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Ayı­bı­nı te­miz­le.

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, mü­da­ha­le et­me­ye­lim.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Ka­bul eder­si­niz, et­mez­si­niz…

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Ne­yi ka­bul ede­ce­ğiz, sen ön­ce ken­di ayı­bı­nı te­miz­le.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - AKP'ye me­saj mı ve­ri­yor­sun? Lis­te­ye koy­maz­lar.

BAŞ­KAN - Mü­da­ha­le et­me­ye­lim ar­ka­daş­lar.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - …Ama ken­di hür ira­dem­le, ba­ğım­sız mil­let­ve­ki­li ola­rak, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­miy­le il­gi­li ve re­fe­ran­dum sü­re­si­nin kırk beş gü­ne in­di­ril­me­siy­le il­gi­li gö­rüş­le­ri­mi bu yü­ce ça­tı al­tın­da, bu yü­ce kür­sü­de di­le­di­ğim gi­bi ifa­de ede­rim, ka­bul eder­si­niz et­mez­si­niz… (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Son gün ça­lış­ma­la­rı so­nuç ver­mez, sen boş ver.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Ne­yi ka­bul ede­ce­ğiz, se­nin ayı­bı­nı mı? Sen ön­ce ken­di­ne bak, ken­di ayı­bı­na bak.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - …ama de­mok­ra­si re­ji­mi, ay­nı za­man­da haz­met­me re­ji­mi­dir.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Han­gi de­mok­ra­si? Ayı­bı­nı te­miz­le!

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Son gün ça­lış­ma­la­rı so­nuç ver­mez.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Haz­me­de­cek­si­niz sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri. Lüt­fen, is­tir­ham edi­yo­rum…

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Ayı­bı­nı te­miz­le, ayı­bı­nı!

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Sa­yın Eras­lan, lis­te­ler ta­mam­lan­dı.

MEH­MET Zİ­YA YER­GÖK (Ada­na) - Se­ni lis­te­ye koy­maz­lar.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Pe­ki, si­ze so­ru­yo­rum: Efen­dim, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Cum­hur­baş­ka­nı­nı seç­me­sin. Böy­le bir man­tık olur mu? Cum­hu­ri­yet ta­ri­hi bo­yun­ca Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si hep Cum­hur­baş­ka­nı­nı se­çe­rek gel­miş­tir ve Cum­hur­baş­ka­nı­nı hep seç­miş­tir.

MEH­MET Zİ­YA YER­GÖK (Ada­na) - Yi­ne se­çe­cek.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Ama bir si­ya­set­çi, bir si­ya­si or­ga­ni­zas­yon, bir si­ya­set ku­ru­mu "Ha­yır efen­dim." Ya­hu, her­kes bu Par­la­men­to­nun men­su­bu. "Ha­yır efen­dim seç­me­sin, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si seç­me­sin."

ŞEV­KET ARZ (Trab­zon) - Uz­laş­ma­yan­lar utan­sın!

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Seç­me­sin di­ye Ge­nel Ku­ru­la gir­me­yip ku­lis­ler­de bek­le­ye­lim, ço­ğun­luk sağ­lan­ma­sın.

ŞEV­KET ARZ (Trab­zon) - Uz­laş­ma ara­ma­yan­lar utan­sın!

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, mü­da­ha­le et­me­ye­lim.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Mil­let ira­de­si­nin mah­ke­me­ye sevk edil­me­si­dir bu iş. Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin bir ka­ra­rı­nın… (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (An­tal­ya) - Sen­den izin mi ala­ca­ğız?

BAŞ­KAN - Efen­dim si­zin­le il­gi­li bir şey yok, mil­let­ve­ki­li gö­rü­şü­nü ifa­de edi­yor.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - …mah­ke­me­ye sevk edil­me­si, mil­let ira­de­si­nin mah­ke­me­ye sevk edil­me­si­dir. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (An­tal­ya) - Han­gi mil­let ira­de­si?

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Hâki­mi­yet ka­yıt­sız şart­sız mil­le­tin ise bu ko­nu­da­ki ka­ra­rın da mil­let ira­de­si­ne say­gı du­yul­mak su­re­tiy­le te­cel­ligâhı­nı sağ­la­mak ge­rek­mek­te­dir.

NA­İL KA­MA­CI (An­tal­ya) - AKP'den DYP'ye, DYP'den is­ti­fa edi­yor­sun, ora­dan ora­ya, ora­dan ora­ya ge­çi­yor­sun, hiç dur­mu­yor­sun ya!

BAŞ­KAN - Sa­yın Ka­ma­cı, lüt­fen. Lüt­fen mü­da­ha­le et­me­yin.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si aziz Türk mil­le­ti­nin te­cel­ligâhı­dır. Mil­let ira­de­si­ni Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne gö­tür­dü­nüz siz.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Hay­di ora­dan! Sen mil­le­tin ira­de­si­ni re­zil et­tin. Mil­let se­ni il­let­le sey­re­di­yor.

NA­İL KA­MA­CI (An­tal­ya) - De­ma­go­ji ya­pı­yor­sun, de­ma­go­ji!

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Mil­let ira­de­si­ni mah­ke­me sa­lon­la­rı­na gö­tü­rüp yar­gı­lat­tı­nız siz. Ba­ğım­sız bir mil­let­ve­ki­li ola­rak bu­nu be­nim ka­bul et­mem müm­kün de­ğil­dir. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

ŞEV­KET ARZ (Trab­zon) - Re­zil et­tin sen, re­zil. Sen mil­let ira­de­si­ni re­zil et­tin.

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, lüt­fen…

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Be­nim de­mok­ra­si an­la­yı­şım bu­dur, mil­let ira­de­si­ne say­gı an­la­yı­şım bu­dur, be­nim Türk mil­le­tin­den öğ­ren­di­ğim bu­dur, 73 mil­yon ül­ke in­sa­nın­dan öğ­ren­di­ğim bu­dur, si­ya­set kül­tü­rün­den öğ­ren­di­ğim bu­dur.

NA­İL KA­MA­CI (An­tal­ya) - Sen si­ya­set­ten bir şey öğ­ren­me­miş­sin. Si­ya­set kül­tü­rü­nü de re­zil et­tin sen!

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Ben dün­ya­nın her ta­ra­fı­nı gez­miş ve si­ya­se­ti ana­liz et­miş bir in­sa­nım. Eğer Mus­ta­fa Ke­mal Ata­türk bu­gün ol­say­dı, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­nin yö­ne­ti­mi­ni si­zin eli­niz­den alır­dı. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler, AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Bu­nu si­zin eli­niz­den alır­dı.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Mus­ta­fa Ke­mal'i ağ­zı­na al­ma!

NA­İL KA­MA­CI (An­tal­ya) - Onun adı­nı ağ­zı­na al­ma!

BAŞ­KAN - Sa­yın Ka­ma­cı, lüt­fen.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Si­zin bu dü­şün­ce­ni­zi ka­bul et­mek hiç­bir şe­kil­de müm­kün de­ğil.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (An­tal­ya) - Gel­di­ğin ye­re, gel­di­ğin ye­re!

BAŞ­KAN - Ar­ka­daş­lar, sükûnet­le din­le­ye­lim. Din­le­ye­lim ar­ka­daş­lar…

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Efen­dim, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Cum­hur­baş­ka­nı­nı seç­me­sin. İyi. Bu­nu sağ­la­dı­nız…

ŞEV­KET ARZ (Trab­zon) - Azı­cık utan, azı­cık!

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - 73 mil­yon ül­ke in­sa­nı­nın önün­de olay­lar ce­re­yan et­ti…

BAŞ­KAN - Lüt­fen din­le­ye­lim ar­ka­daş­lar.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - …ve bü­tün dün­ya Tür­ki­ye'yi iz­le­di, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ni iz­le­di. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

NA­İL KA­MA­CI (An­tal­ya) - Bu sa­at­ten son­ra na­fi­le ar­tık, na­fi­le. Kim­se se­ni al­maz.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - …Ama, özel­lik­le mu­ha­le­fet par­ti­le­ri­ni iz­le­di, mu­ha­le­fet par­ti­le­ri­nin stra­te­ji­le­ri­ni iz­le­di.

ŞEV­KET ARZ (Trab­zon) - Yağ çek­me, koy­maz­lar se­ni lis­te­ye. Bo­şu­na yağ çek­me.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Yağ­cı ta­bii.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si seç­me­sin. İyi, seç­me­sin. Bu­nu sağ­la­dı­nız. Bu mil­let de si­ze bu­nun kar­şı­lı­ğı­nı ve­re­cek­tir. Doğ­ruy­sa­nız si­zi ik­ti­dar ya­pa­cak.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Ya­pa­cak ta­bii.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Ee, ne kı­zı­yor­su­nuz.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Ya, bı­rak ya!

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Eğer doğ­ru yap­tıy­sa­nız bu mil­let si­zi ik­ti­dar ya­pa­cak. Ama yan­lış yap­tıy­sa­nız mil­le­te gö­re, bu mil­let si­ze yi­ne kar­şı­lı­ğı­nı ver­mek su­re­tiy­le, ba­ra­jın al­tın­da bı­ra­ka­cak.

MEH­MET Zİ­YA YER­GÖK (Ada­na) - Sa­na ne ver­di­ler bu ko­nuş­ma­nın kar­şı­lı­ğı?

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Do­la­yı­sıy­la, ha­kem mil­let­tir. Biz bu­ra­da hür ira­de­miz­le ko­nu­şa­ca­ğız, ha­kem­li­ği de aziz mil­le­ti­mi­ze bı­ra­ka­ca­ğız.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (An­tal­ya) - Üç yıl­dır küf­re­di­yor­sun bu Mec­lis­te. Üç yıl­dır AKP'ye küf­re­di­yor­sun.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Son­ra de­nil­di ki: "Tür­ki­ye'de, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de Cum­hur­baş­ka­nı­nı Mec­lis se­çe­me­miş­tir, sis­tem tı­kan­mış­tır, bir tı­kan­ma ol­muş­tur. Do­la­yı­sıy­la, tek ça­re mil­le­te git­mek­tir, Cum­hur­baş­ka­nı­nı mil­le­te seç­tirt­mek­tir." Ha­yır, mil­let de seç­me­sin...

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Ya­zık, ya­zık!

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ğiy­le il­gi­li oy­la­ma­lar­da mu­ha­le­fet yi­ne yok. Ya ar­ka­daş, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si seç­me­sin, Türk mil­le­ti seç­me­sin, halk seç­me­sin, Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­ne de "ret" di­yo­ruz, oy­la­ma­la­ra ka­tıl­mı­yo­ruz. Pe­ki, si­ze so­ru­yo­rum…

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (An­tal­ya) - Sen seç sen.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - … Sis­te­mi tı­ka­mak Tür­ki­ye'nin men­fa­at­le­ri­nin ge­re­ği mi­dir, bu mil­le­tin men­fa­ati­nin ge­re­ği mi­dir?

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Ya­zık­lar ol­sun sa­na!

BAŞ­KAN - Sa­yın Eras­lan, şu mad­de üze­ri­ne de bi­raz ge­lir mi­si­niz.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - … Bu ül­ke­nin men­fa­ati­nin ge­re­ği mi­dir? Bu­nu ka­bul et­mek müm­kün mü? O hâlde Cum­hur­baş­ka­nı­nı kim se­çe­cek?

HÜ­SE­YİN EK­MEK­Cİ­OĞ­LU (An­tal­ya) - Ni­ye ay­rıl­dın AKP'den o za­man?

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Ya­zık­lar ol­sun sa­na!

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Lis­te­de yer var mı sa­na?

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Si­ze so­ru­yo­rum: Baş­ka ül­ke­ler­den  -ha­şa- baş­ka mil­let­ler ge­lip baş­ka mil­let­ler mi se­çe­cek Cum­hur­baş­ka­nı­nı? Bu müm­kün mü? Böy­le bir şey olur mu? Bu­nu ka­bul et­mek müm­kün de­ğil.

MEH­MET Zİ­YA YER­GÖK (Ada­na) - Geç, geç.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Lis­te­de yer ver­di­ler mi sa­na Meh­met?

BAŞ­KAN - Sa­yın Eras­lan, mad­de­yi tar­tı­şır mı­sı­nız.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Efen­dim, de­mok­ra­tik du­ruş­la­rın her za­man iza­hı müm­kün­dür. Mil­let ira­de­si­ne say­gı du­yu­la­rak ya­pı­lan du­ruş­la­rın iza­hı her za­man müm­kün­dür. Ama, an­ti­de­mok­ra­tik du­ruş­la­rın, sta­tü­ko­cu du­ruş­la­rın, ve­him­ler ve kor­ku­lar üze­rin­den si­ya­set ya­rat­mak su­re­tiy­le du­ruş gös­ter­me­le­rin mil­le­te iza­hı hiç­bir za­man müm­kün de­ğil­dir. Şu an ya­pı­lan ne? Re­fe­ran­dum sü­re­si ka­nun­da yüz yir­mi gün, 22 Tem­muz­da se­çim var, do­la­yı­sıy­la, bu yüz yir­mi gün­lük sü­re­yi kırk beş gü­ne in­dir­mek su­re­tiy­le, 22 Tem­muz­da ya­pı­la­cak mil­let­ve­ki­li se­çi­miy­le be­ra­ber re­fe­ran­dum da ya­pıl­sın di­yo­ruz. De­ni­len bu, bu ka­nu­nun de­di­ği bu. Şim­di, ba­kın, san­dık seç­men lis­te­le­ri gün­cel­leş­ti­ril­miş... Ha, mu­ha­le­fet "Bu ace­le­ye ge­ti­ri­li­yor, bu hız­lı­ya ge­ti­ri­li­yor, bu­nu ka­bul et­mek müm­kün de­ğil." di­yor­sa, bu­ra­da ya­nı­lı­yor mu­ha­le­fet. Şu­nun için ya­nı­lı­yor: Çün­kü, san­dık seç­men lis­te­le­ri 22 Tem­muz­da za­ten se­çim ya­pı­la­ca­ğı için gün­cel­leş­ti­ril­miş, san­dık ku­rul­la­rı oluş­tu­rul­muş, se­çim ko­nu­sun­da tüm ha­zır­lık­lar ya­pıl­mış. Do­la­yı­sıy­la, yüz yir­mi gü­nü bek­le­me­ye ge­rek yok. 22 Tem­muz­da aziz mil­le­ti­mi­zin önü­ne iki san­dık ko­nul­ma­lı­dır, ko­nu­la­cak­tır. Bu­nun bi­ri mil­let­ve­kil­li­ği san­dı­ğı­dır, di­ğe­ri de re­fe­ran­dum san­dı­ğı­dır. Yüz yir­mi gü­nü bek­le­me­nin ma­na­sı yok. Hem en az ma­li­yet­le se­çim yap­ma­nın yön­te­mi de bu­dur.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Ye­ri­ni ga­ran­ti­le­din mi Meh­met? Ye­ri­ni ga­ran­ti­le­din mi?

HA­RUN AKIN (Zon­gul­dak) - Ya­zık!

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Ya­ni, iki se­çim Türk mil­le­ti­nin büt­çe­si­ne, ce­bi­ne ağır ma­li­yet­ler ge­ti­re­ce­ği için bu re­fe­ran­dum hal­ka...

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - Ol­ma­ya­cak za­ten, me­rak et­me. Mas­ra­fı da ol­ma­ya­cak.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - ...bu oya su­nul­ma­sıy­la il­gi­li ka­nun ta­sa­rı­sı, 22 Tem­muz­da ya­pı­la­cak mil­let­ve­ki­li se­çi­miy­le bir­leş­ti­ril­miş­tir.

Ama, si­ya­set her şe­ye mu­ha­le­fet et­mek de­ğil­dir; si­ya­set, top­tan her şe­yi red­det­mek de­ğil­dir. Si­ya­set­çi, ilk ön­ce, ken­di ki­şi­sel si­ya­si ik­ba­li­ni, (CHP sı­ra­la­rın­dan "Ooo, Bra­vo, bra­vo!" ses­le­ri, al­kış­lar) si­ya­si ge­le­ce­ği­ni, par­ti­si­nin ge­le­ce­ği­ni dü­şün­me­ye­cek. İlk ön­ce ken­di­ni­zi dü­şün­me­ye­cek­si­niz.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Afe­rin sa­na! Bra­vo!

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Bu ül­ke­nin ih­ti­yaç­la­rı, bu ül­ke­nin men­fa­at­le­ri, bu ül­ke­nin bir­lik ve be­ra­ber­li­ği, bu ül­ke­nin bü­tün­lü­ğü, bu ül­ke­de tı­kan­mış­lı­ğın gi­de­ril­me­si için ya­pıl­ma­sı ge­re­ken ney­se, mu­ha­le­fet onu yap­ma­lı­dır.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Se­nin gi­bi ik­ba­li­ni dü­şü­ne­cek si­ya­set­çi!

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (Bur­sa) - Si­ya­set­çi ön­ce ay­na­ya ba­ka­cak, ay­na­ya, ken­di­ne!

MEH­MET Zİ­YA YER­GÖK (Ada­na) - Si­ya­set­çi ön­ce ah­lak­lı ola­cak!

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi, çün­kü, 73 mil­yon ül­ke in­sa­nı­nı il­gi­len­di­ren önem­li bir ko­nu­dur. Bu ko­nuy­la il­gi­li yan­lış ya­pa­nı mil­le­ti­miz yar­gı­la­ya­cak­tır, ta­rih yar­gı­la­ya­cak­tır ve san­dı­ğa da gö­me­cek­tir.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

MEH­MET Zİ­YA YER­GÖK (Ada­na) - Si­ya­set­çi ön­ce ah­lak­lı ola­cak­tır.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Sen ön­ce ken­di­ne bak!

ATİL­LA KART (Kon­ya) - İha­net et­me­ye­cek!

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Ta­rih se­ni yar­gı­la­ya­cak­tır.

BAŞ­KAN - Sa­yın Eras­lan, son cüm­le­ni­zi ri­ca ede­yim.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) - Siz­le­re söy­lü­yo­rum, 22 Tem­muz­dan son­ra 23 Tem­muz sa­ba­hı, bu ko­nuş­ma­mı da mu­ha­le­fet par­ti­le­ri­ne ve mu­ha­le­fet par­ti­le­ri­nin men­sup­la­rı­na özel­lik­le ha­tır­la­ta­ca­ğı­mı ifa­de edi­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

Bu ka­nu­nu des­tek­le­di­ği­mi, olum­lu oy kul­la­na­ca­ğı­mı ifa­de edi­yo­rum. Yü­ce he­ye­ti­ni­zi, Ge­nel Ku­ru­lu say­gıy­la, hür­met­le, mu­hab­bet­le se­lam­lı­yo­rum ve te­şek­kür edi­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar, CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­riz Sa­yın Eras­lan.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Ye­rin ne­re­si se­nin?

NA­İL KA­MA­CI (An­tal­ya) - Sa­yın Baş­kan, bu, AKP'den se­çil­di, Doğ­ru Yol'a git­ti, şim­di ba­ğım­sız, ne­den bah­se­di­yor bu! (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

BAŞ­KAN - Ar­ka­daş­lar ayıp ya… Lüt­fen…

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Ya­zık­lar ol­sun! Yü­rü ha­di…

MEH­MET ERAS­LAN (Ha­tay) - Sa­na ya­zık­lar ol­sun! (CHP sı­ra­la­rın­dan "Yuh" ses­le­ri)

HÜ­SE­YİN EK­MEK­Cİ­OĞ­LU (An­tal­ya) - Yü­rü git…

MEH­MET ERAS­LAN (Ha­tay) - Ha­di siz gi­din…

(Ha­tay Mil­let­ve­ki­li Meh­met Eras­lan otur­mak üze­re ye­ri­ne gi­der­ken bir grup CHP mil­let­ve­ki­li­nin Meh­met Eras­lan'ın üze­ri­ne yü­rü­me­si, kar­şı­lık­lı bağ­rış­ma­lar, gü­rül­tü­ler)

BAŞ­KAN - Lüt­fen ar­ka­daş­lar lüt­fen…

Lüt­fen ye­ri­ni­ze otu­run ar­ka­daş­lar… Lüt­fen…

Bir­le­şi­me beş da­ki­ka ara ve­ri­yo­rum.

Ka­pan­ma Sa­ati:17.43

 

 

DÖR­DÜN­CÜ OTU­RUM

Açıl­ma Sa­ati: 18.01

BAŞ­KAN : Baş­kan Ve­ki­li İs­ma­il ALP­TE­KİN

KÂTİP ÜYE­LER : Ah­met Gök­han SA­RI­ÇAM (Kırk­la­re­li), Türkân Mİ­ÇO­OĞUL­LA­RI (İz­mir)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin 120'nci Bir­le­şi­mi­nin Dör­dün­cü Otu­ru­mu­nu açı­yo­rum.

1440 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi'nin gö­rüş­me­le­ri­ne kal­dı­ğı­mız yer­den de­vam ede­ce­ğiz.

Ko­mis­yon ve Hükûmet ye­rin­de.

Tek­li­fin tü­mü üze­rin­de­ki ko­nuş­ma­lar ta­mam­lan­mış­tı.

Şim­di, so­ru-ce­vap kıs­mı­na ge­çi­yo­ruz.

Sa­yın Kart, bu­yu­run.

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Ta­lep­te bu­lun­ma­dım Baş­ka­nım.

BAŞ­KAN - Sa­yın Ün­lü­te­pe…

HA­LİL ÜN­LÜ­TE­PE (Af­yon­ka­ra­hi­sar) - Sa­yın Baş­kan, ara­cı­lı­ğı­nız­la, Sa­yın Ba­ka­na şu­nu sor­mak is­ti­yo­rum: Halk oy­la­ma­sı sü­re­si bu tek­lif­le yüz yir­mi gün­den kırk beş gü­ne in­di­ril­mek­te­dir. Bu ta­sa­rı, Se­çim Ya­sa­sı'nda de­ği­şik­lik ni­te­li­ğin­de­dir. Ana­ya­sa ge­re­ğin­ce, böy­le bir de­ği­şik­lik bir yıl sü­rey­le uy­gu­la­na­ma­ya­cak­tır. Si­zin de bil­di­ği­niz gi­bi, ya­sa­lar uy­gu­lan­mak için çı­ka­rı­lır. Bu­na gö­re Sa­yın Ba­ka­na so­ru­yo­rum: Hükûmet ola­rak ha­ki­ka­ten siz bu ya­sa­yı uy­gu­la­ya­bi­le­ce­ği­ni­ze ina­nı­yor mu­su­nuz?

Te­şek­kür edi­yo­rum.

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Ün­lü­te­pe.

Sa­yın Ba­kan, ce­vap ve­re­cek mi­si­niz?

BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI VE DEV­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (İs­tan­bul) - Sa­yın Baş­ka­nım, so­ru yö­nel­ten De­ğer­li Ar­ka­da­şı­mı­za çok te­şek­kür ede­rim. Kuş­ku­suz ki, bu ka­nun­da ya­pı­la­cak olan de­ği­şik­lik en kı­sa sü­re­de uy­gu­lan­sın di­ye çı­ka­rı­lı­yor. Ar­ka­da­şı­mı­zın "Bu bir se­çim ka­nu­nu­dur, do­la­yı­sıy­la Ana­ya­sa'nın 67'nci mad­de­si­nin son fık­ra­sı­na gö­re, an­cak bir yıl son­ra, re­fe­ran­dum ya­pıl­dı­ğın­da, uy­gu­la­na­bi­lir." şek­lin­de­ki gö­rü­şü­ne ka­tıl­mak müm­kün de­ğil. Ana­ya­sa'nın ge­rek 67'nci mad­de­sin­de ve di­ğer mad­de­le­rin­de "se­çim­ler" ve "halk oy­la­ma­sı" ay­rı ay­rı ge­çer. Halk oy­la­ma­sı bir se­çim sa­yıl­sa, ay­rı­ca ana­ya­sa ko­yu­cu­nun onu ay­rı zik­ret­me­si za­ten müm­kün de­ğil­dir. O ba­kım­dan, bu gö­rü­şe ana­ya­sal çer­çe­ve­de ka­tıl­mak müm­kün de­ğil­dir.

Ce­va­bı bu şe­kil­de kı­sa­ca arz et­miş ol­dum Sa­yın Baş­ka­nım. Te­şek­kür ede­rim.

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim, sağ olun.

Şim­di, tek­li­fin tü­mü üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler ta­mam­lan­mış ol­du­ğun­dan, mad­de­le­ri­ne ge­çil­me­si­ni oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­miş­tir.

1'in­ci mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

ANA­YA­SA DE­Ğİ­ŞİK­LİK­LE­Rİ­NİN HAL­KO­YU­NA SU­NUL­MA­SI HAK­KIN­DA

KA­NUN­DA DE­Ğİ­ŞİK­LİK YA­PIL­MA­SI­NA DA­İR KA­NUN TEK­Lİ­Fİ

MAD­DE 1- 23/05/1987 ta­rih­li ve 3376 sa­yı­lı Ana­ya­sa De­ği­şik­lik­le­ri­nin Hal­ko­yu­na Su­nul­ma­sı Hak­kın­da Ka­nu­na aşa­ğı­da­ki ge­çi­ci 6 ncı mad­de ek­len­miş­tir.

"GE­Çİ­Cİ MAD­DE 6- Bu mad­de­nin yü­rür­lü­ğe gir­di­ği ta­rih­ten son­ra ya­pı­la­cak ilk Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­nin hal­ko­yu­na su­nul­ma­sın­da;

a) Bu Ka­nu­nun ikin­ci mad­de­sin­de­ki 120 gün­lük sü­re 45 gün, al­tın­cı mad­de­sin­de­ki 40 gün­lük sü­re 10 gün ola­rak uy­gu­la­nır.

b) Hal­koy­la­ma­sıy­la il­gi­li ola­rak ka­nun­lar­da yer alan bü­tün sü­re­le­ri, ge­rek­ti­ğin­de kı­sal­ta­rak tes­pit ve ila­na Yük­sek Se­çim Ku­ru­lu yet­ki­li­dir.

c) Yük­sek Se­çim Ku­ru­lu, hal­koy­la­ma­sın­da kul­la­nı­la­cak bir­le­şik oy pu­su­la­la­rı­nı ge­rek­ti­ğin­de uy­gun gö­re­ce­ği il se­çim ku­rul­la­rı va­sı­ta­sıy­la bas­tır­ma­ya ve san­dık ku­rul­la­rı­na gön­de­ri­le­cek oy pu­su­la­la­rı­nın ih­ti­ya­cı dik­ka­te ala­rak uy­gun gö­re­ce­ği adet­ler­le pa­ket­len­me­si­ne ka­rar ver­me­ye yet­ki­li­dir.

d) Ge­rek­li öde­nek il­gi­li ku­ru­luş büt­çe­le­ri­ne Ma­li­ye Ba­kan­lı­ğın­ca ak­ta­rı­lır."

BAŞ­KAN - Mad­de üze­rin­de, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na, Ma­lat­ya Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Mu­har­rem Kı­lıç.

Sa­yın Kı­lıç, şah­sı­nız adı­na da söz is­te­ği­niz var, bir­leş­tir­dim.

Bu­yu­run.

CHP GRU­BU ADI­NA MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) - Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Ha­luk İpek ve 4 Mil­let­ve­ki­li­nin; Ana­ya­sa De­ği­şik­lik­le­ri­nin Hal­ko­yu­na Su­nul­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi'nin 1'in­ci mad­de­siy­le il­gi­li Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu ve şah­sım adı­na gö­rüş­le­ri­mi açık­la­ya­ca­ğım. Yü­ce he­ye­ti say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Yal­nız, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu ko­nu­ya gir­me­den ön­ce, de­min­ki ger­gin­lik­le il­gi­li bir­kaç söz söy­le­mek is­ti­yo­rum. Sa­yın Baş­ka­na da bir sö­züm ola­cak.

Sa­yın Baş­kan, de­min­ki ger­gin­lik­ten bir an­lam­da siz de so­rum­lu­su­nuz. Çün­kü, bu­ra­da ha­tip ko­nu­yu bı­ra­ka­rak doğ­ru­dan Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­ni he­def alan ve yü­ce Ata­türk'ün sağ ol­ma­sı du­ru­mun­da Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­nin yö­ne­ti­mi­ni gö­rev­den ala­ca­ğı­na yö­ne­lik açık­la­ma­lar yap­ma­sı­na rağ­men, siz bu­ra­da ha­ti­bi uyar­ma­ya­rak bir an­lam­da ger­gin­li­ğin mü­seb­bi­bi ol­du­nuz. Çün­kü, ha­tip bir ta­raf­tan millî ira­de­den bah­se­di­yor, bir ta­raf­tan ken­di­si­ne dö­nüp bak­mı­yor.

Ha­tip millî ira­de­den na­sıl bah­se­der? Ha­ti­bi bu­ra­ya gön­de­ren millî ira­de kim­dir, han­gi ira­de gön­der­miş­tir, han­gi seç­men­ler gön­der­miş­tir? Ha­tip Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si sı­ra­la­rın­dan se­çil­miş­tir, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­ni, Ali Di­bo'yla suç­la­mış­tır, yol­suz­luk­la suç­la­mış­tır, da­ha son­ra ba­ğım­sız ol­muş­tur, Doğ­ru Yol Par­ti­si­ne geç­miş­tir. Doğ­ru Yol Par­ti­si­ni, son gün, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi sı­ra­sın­da, ya­rım sa­at ön­ce Sa­yın Ge­nel Baş­ka­nıy­la açık­la­ma yap­mış, ya­rım sa­at son­ra giz­li­ce terk et­miş­tir, tek­rar ba­ğım­sız ol­muş­tur. Ya­ni, bu tip bir in­sa­nın, si­ya­si ki­şi­lik eroz­yo­nu ya­şa­yan bir ki­şi­nin bu­ra­da­ki ko­nuş­ma­sı­nı, bir de otu­rup al­kış­lar­sa­nız, bu si­zi bü­yüt­mez. Bu ayıp si­ze ye­ter.

MU­HAR­REM KARS­LI (İs­tan­bul) - Siz, yıl­lar­ca al­kış­la­dı­nız!

BAŞ­KAN - Sa­yın Kı­lıç, siz…

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Bu­ra­da, siz…

MU­HAR­REM KARS­LI (İs­tan­bul) - İşi­ni­ze gel­me­di…

BAŞ­KAN - Sa­yın Kı­lıç, ba­kın, ko­nu­nu­za ge­li­niz. Siz, ora­da, ha­ti­bi şu an­da eleş­ti­rir­ken, ha­ti­be mü­da­ha­le et­mek­ten be­nim bu­ra­da ne de­di­ği­mi ta­kip ede­me­miş­si­niz. Za­bıt­la­ra ba­kar­sa­nız, ben, hem si­zi sükûne­te da­vet et­mi­şim hem de ha­ti­be ge­rek­li ika­zı yap­mı­şım. Siz, ko­nu­nu­za ge­lin lüt­fen efen­dim.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Ta­mam efen­dim.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, tek­li­fin ama­cı, yüz yir­mi gün­lük re­fe­ran­dum sü­re­si­ni…

MU­HAR­REM KARS­LI (İs­tan­bul) - Yıl­lar­ca al­kış­la­dı­nız, yıl­lar­ca… Şim­di ne ol­du?

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - …kırk beş gü­ne in­dir­mek ola­rak açık­lan­mış. Bu­ra­da ge­rek­çe ola­rak da "sü­re­nin uzun ol­ma­sı" gös­te­ri­li­yor, "büt­çe­ye ge­ti­re­ce­ği ma­li yük" gös­te­ri­li­yor, "usul eko­no­mi­si" gös­te­ri­li­yor. Biz, bu ge­rek­çe­le­rin sa­mimî ol­ma­dı­ğı­nı bi­li­yo­ruz. Asıl ama­cı­nı­zı açık­la­mı­yor­su­nuz.

ADEM TAT­LI (Gi­re­sun) - Sa­na ne!

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Asıl amaç, Cum­hur­baş­ka­nı­nı se­çe­me­yen AKP'nin, bir an ön­ce bu ezik­lik­ten kur­tul­ma te­la­şı ol­du­ğu açık ve net.

HÜ­SE­YİN TAN­RI­VER­Dİ (Ma­ni­sa) - Tür­ki­ye'nin bir ek­sik­li­ği­ni gi­der­mek.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, 2002 se­çim­le­rin­de, Türk mil­le­ti si­zi ik­ti­da­ra ta­şı­dı, hem de bü­yük bir ço­ğun­luk­la ta­şı­dı. İk­ti­da­ra gel­di­ği­niz­de, ka­mu­oyun­da şüp­he­ler var­dı si­zin­le il­gi­li. Çün­kü, da­ha ön­ce "de­mok­ra­si bi­zim için araç­tır." di­yor­du­nuz. Da­ha ön­ce, Hik­met Yar'a bi­at eder du­ruş­la­rı­nız var­dı. Ya­ni, bun­lar ka­mu­oyun­da şüp­he uyan­dı­rı­yor­du.

ZEY­NEP KA­RA­HAN US­LU (İs­tan­bul) - Ne ka­dar çir­kin bir ifa­de! Bu ka­dar dü­zey­siz ol­maz ki!

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - An­cak, Sa­yın Baş­ba­kan de­di ki…

ZEY­NEP KA­RA­HAN US­LU (İs­tan­bul) - Si­ya­se­tin de bir dü­ze­yi var.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - "Efen­dim, ben geç­miş­te­ki du­rum­la­rın­dan ders al­dım, o göm­lek­le­ri de­ğiş­tir­dim. Ar­tık ye­ni bir şe­kil çi­ze­ce­ğim, ye­ni bir du­ruş ser­gi­le­ye­ce­ğim." de­di ve bu­nu uzun bir sü­re de, ya­ni ol­duk­ça ba­şa­rı­lı bir şe­kil­de Sa­yın Baş­ba­kan gö­tür­dü. Hat­ta ka­mu­oyun­da "Ya, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­ni ger­çek­ten ta­nı­ya­ma­mı­şız. Ya, bun­lar ger­çek­ten ile­ri­ci, de­mok­rat bir şey­ler ya­pı­yor­lar." gi­bi bir in­ti­ba uyan­dı. Ne za­ma­na ka­dar? Ar­tık öy­le bir nok­ta­ya gel­di­niz ki, bu dört bu­çuk yıl­dan son­ra…

BAŞ­KAN - Sa­yın Kı­lıç, bir da­ki­ka­nı­zı ri­ca edi­yo­rum.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Efen­dim, ko­nuy­la bağ­lan­tı­lı Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN - Bir da­ki­ka­nı­zı ri­ca edi­yo­rum... Be­ni din­ler mi­si­niz.

Ba­kın, bel­ki de bu­gün, bu 22'nci Dö­nem son otu­rum­la­rı­nı ya­pı­yor, son gü­nü­müz­de be­ra­be­riz. Ba­kın, bir ko­nu üze­rin­de­yiz, ko­nu­da is­te­di­ği­niz gi­bi ko­nu­şa­bi­lir­si­niz. Ben, her ar­ka­da­şı­mız için ri­ca edi­yo­rum, son otu­ru­mu­muz­da bir­bi­ri­mi­ze da­ha gü­zel ifa­de ede­lim.

Bir de, ya­ni, şu Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin Ge­nel Baş­ka­nı, Sa­yın Baş­ba­kan, par­ti gö­rü­şü, bü­tün bun­la­rın bu­nun­la uzak­tan ya­kın­dan bir il­gi­si yok.

Siz­den, özel­lik­le, Mec­lis Baş­kan­lı­ğı ola­rak ri­ca edi­yo­rum, ko­nu­ya ge­le­lim, tat­lı bir şe­kil­de. Ama be­ğen­me­ye­bi­li­riz, "ret" oyu ve­re­bi­li­riz, ama bu­ra­dan ay­rı­lır­ken bir­bi­ri­mi­zin eli­ni sı­ka­rak, ba­şa­rı­lar di­le­ye­rek ay­rı­la­lım. Ri­ca edi­yo­rum, bu ko­nu­la­ra gir­me­ye­lim.

MU­ZAF­FER BAŞ­TOP­ÇU (Ko­ca­eli) - Bir­bi­ri­mi­zi ni­ye in­ci­ti­yo­ruz, in­cit­me­ye­lim.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Sa­yın Baş­ka­nım, ben bu­ra­da ko­nuş­ma ya­par­ken kim­se­yi suç­la­mak ama­cıy­la bir ko­nuş­ma yap­mı­yo­rum. Sa­de­ce bir bağ kur­mak is­ti­yo­rum. Ni­çin bu de­ği­şik­lik­ler ya­pı­lı­yor, han­gi an­la­yış­tan kay­nak­la­nı­yor, bu­nu an­lat­ma­ya ça­lı­şı­yo­rum. Ya­ni, bir bağ ku­ra­rak bu­nu be­lirt­mek is­ti­yo­rum. Yok­sa, amaç­sız bir şe­kil­de siz­le­ri suç­la­mak için böy­le bir ko­nuş­ma ya­pı­yor de­ği­lim.

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Bra­vo!

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la)- Ger­çek­ten, dört bu­çuk yıl­dır, ol­duk­ça yu­mu­şak bir üs­lup­la ola­yı gö­tür­dü­nüz. Ne za­ma­na ka­dar? İk­ti­da­rı­nı­zın son dö­ne­mi­ne yak­laş­tı­ğı­nız­da ar­tık öy­le bir du­ru­ma gel­di­niz ki, bir an­lam­da "ik­ti­dar sar­ho­şu" ol­du­nuz.

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Sa­de­de gel, sa­de­de… Bu bö­lü­mü ka­pat, sa­de­de ge­le­lim.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Ya­ni "Her şe­yi ya­pa­rım, be­nim Par­la­men­to­da ço­ğun­lu­ğum var. Ben ne der­sem o olur." an­la­yı­şı­na gel­di­niz.

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Yok, yok…

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Bu ne­den­le, bu ül­ke­de tüm de­mok­ra­tik ya­pı­yı, tüm ana­ya­sal ku­rum ve ku­ral­la­rı al­tüst ede­cek gü­cü siz de gör­me­ye baş­la­dı­nız.

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Ha­şa, öy­le bir şey yok!

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Bu ne­den­le de ya­sa­ma eli­miz­de, yü­rüt­me eli­miz­de, de­di­niz; ge­ri­ye yar­gı ka­lı­yor, yar­gı­yı da ele ge­çir­me­ye ça­lış­tı­nız. Na­sıl ele ge­çir­me­ye ça­lış­tı­nız? Yar­gı­tay Ya­sa­sı'nı ge­ti­re­rek Yar­gı­ta­yın ya­pı­sı­nı boz­ma­ya ça­lış­tı­nız. Ya­ni, bu sü­reç­te, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, si­zin bu ik­ti­dar sar­hoş­lu­ğu­nuz, "her şe­yi ya­pa­rım" an­la­yı­şı…

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Ha­şa, öy­le bir şey yok, sar­hoş­luk yok!

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Sa­yın Cum­hur­baş­kan­lı­ğı ma­ka­mı­nı da tek ba­şı­nı­za, hiç kim­se­ye da­nış­ma­dan, kim­sey­le gö­rüş­me­den, kim­sey­le uz­laş­ma­dan, bu san­ki sa­de­ce Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin so­ru­nuy­muş gi­bi, tek ba­şı­nı­za seç­me an­la­yı­şı­na ka­pıl­dı­nız. An­cak, bun­dan bir so­nuç ala­ma­dı­nız. Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­nin bu ko­nu­da­ki ikaz­la­rı­nı dik­ka­te al­ma­dı­nız, Ana­ya­sa hu­kuk­çu­la­rı­nın "367 şar­tı var­dır" di­ye ikaz­la­rı­nı dik­ka­te al­ma­dı­nız. Ne ol­du? So­nuç­ta, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ver­miş ol­du­ğu ka­rar­dan son­ra bu sü­reç tı­kan­dı.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu sü­reç, sis­tem­den do­la­yı tı­kan­ma­dı. Bu, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin an­la­yı­şın­dan do­la­yı tı­kan­dı, yok­sa bu sü­reç bun­dan do­la­yı tı­kan­mış de­ğil.

MU­ZAF­FER BAŞ­TOP­ÇU (Ko­ca­eli) - Sa­yın Baş­kan…

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bir tek­lif ge­tir­di­niz…

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Sa­yın Kı­lıç, kı­lı­cı­nı kı­nı­na sok!

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Bu tek­lif bir gün için­de ha­zır­lan­dı…

MU­ZAF­FER BAŞ­TOP­ÇU (Ko­ca­eli) - Sa­yın Baş­kan, si­zin ika­zı­nız­la il­gi­li hiç­bir şey yap­mı­yor. İkaz edi­yor­su­nuz ama…

HÜ­SE­YİN EK­MEK­Cİ­OĞ­LU (An­tal­ya) - Sa­yın Baş­top­çu, az ön­ce ya­pa­cak­tın o ika­zı, az ön­ce ya­pa­cak­tın. Boş ko­nuş­ma!

MU­ZAF­FER BAŞ­TOP­ÇU (Ko­ca­eli) - Sa­yın Kı­lıç, bu­nun tek­lif­le ne ala­ka­sı var?

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Şu an­da tek­lif­le il­gi­li ko­nu­şu­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım…

BAŞ­KAN - Efen­dim, mü­da­ha­le et­me­ye­lim.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Bu, re­fe­ran­dum­la il­gi­li tek­lif, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bir gün için­de ha­zır­lan­dı, bir gün için­de ha­zır­lan­dı. Pe­ki, ha­zır­la­nın­ca ne ola­cak bu tek­lif? Tek­lif ko­mis­yo­na gi­de­cek, ko­mis­yon ne ya­pa­cak?

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Geç­ti on­lar, geç­ti.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Kırk se­kiz sa­at geç­tik­ten son­ra bu­nu gö­rüş­me­ye ala­cak. Ama siz ne ya­pı­yor­su­nuz? Bu şe­kil­de, Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği tek­li­fi­ni, re­fe­ran­dum­la il­gi­li de­ği­şik­lik tek­li­fi­ni ne ya­pı­yor­su­nuz? Bu sü­re­le­ri al­tüst ede­rek, bu sü­re­le­ri yok sa­ya­rak ele alıp gün­de­me ge­ti­ri­yor­su­nuz, ya­ni tüm ku­ral­la­rı al­tüst edi­yor­su­nuz de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, şu an­da, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi­ne iliş­kin Ana­ya­sa pa­ke­ti, ma­lu­mu­nuz, bu­ra­da, yü­ce Par­la­men­to­da oy­lan­dı. So­nuç­ta, bir mad­de ha­riç, di­ğer mad­de­ler 367'nin üze­rin­de bir ço­ğun­luk­la ka­bul edil­di. An­cak, şu an­da, bu sü­reç iş­li­yor. Ya­ni, yü­ce Mec­li­sin ka­ra­rın­dan son­ra he­men bu Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği pa­ke­ti ka­bul edil­miş de­ğil. Şu an­da ne­re­de bu tek­lif? Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız­da. Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mı­zın on beş gün­lük in­ce­le­me sü­re­si var. Muh­te­mel­dir ki, bu tek­li­fi Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız onay­la­ya­bi­lir ve­ya onay­la­maz­sa bu­nu re­fe­ran­du­ma gö­tü­rür. Üçün­cü bir şık da­ha var de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si, bu­ra­da tek­li­fin gö­rü­şül­me­si sı­ra­sın­da­ki ya­pı­lan usul­süz­lük­ler­le il­gi­li, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne da­va aça­cak. Önü­müz­de­ki haf­ta, muh­te­me­len pa­zar­te­si ve­ya sa­lı gü­nü da­va aça­cak. Pe­ki, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız bu­nu re­fe­ran­du­ma gö­tü­rür­se…

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Bir de so­nu­cu söy­le­yin!

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - …ve­ya Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­nin bu, Ana­ya­sa­ya baş­vu­ru­sun­dan son­ra bu Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği pa­ke­ti, tek­rar, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ta­ra­fın­dan ip­tal edi­lir­se ne ola­cak? Çün­kü, şu an­da, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız muh­te­mel­dir ki ge­ri gön­de­re­cek bu Ya­sa'yı. Ni­ye ge­ri gön­de­re­cek? Çün­kü, 2'nci kez gön­der­me­de, ay­nen ia­de edi­lir­se, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı bu­nu ya onay­la­ya­bi­lir ve­ya re­fe­ran­du­ma gö­tü­re­bi­lir. An­cak, bu gi­den pa­ket ay­nen mi ia­de edil­miş ol­du? Ha­yır. Çün­kü, bu pa­ket­te­ki mad­de­nin bir ta­ne­si 366 oy al­mış­tı. O mad­de­nin dü­şü­rül­me­si ge­re­ki­yor­du. Bu ne­den­le, ay­nen ia­de edil­miş ol­ma­dı. Bu ne­den­le, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin bu ka­ra­rın­dan son­ra ve­ya Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mı­zın ka­ra­rın­dan son­ra bu sü­reç iş­le­me­ye de­vam ede­cek. An­cak siz, san­ki bu sü­reç so­na er­miş gi­bi, san­ki bu Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği pa­ke­ti ke­sin­leş­miş gi­bi, bu­nun so­nu­cu­na gö­re ye­ni bir dü­zen­le­me ya­pı­yor­su­nuz. Ger­çi, si­zin Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­na da Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne de ye­te­ri ka­dar say­gı­nı­zın ol­ma­dı­ğı­nı bi­li­yo­ruz. En azın­dan...

CA­HİT CAN (Si­nop) - Ayıp ya! Böy­le bir şey çok ayıp!

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Ayıp fa­lan de­ğil. Si­zin yap­tık­la­rı­nız çok ayıp. Sa­yın Baş­ba­ka­nın ifa­de­le­ri çok ayıp. Sa­yın Baş­ba­kan ne di­yor­du, bu Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ka­ra­rın­dan son­ra… (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

"Bu Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ka­ra­rı de­mok­ra­si­ye sı­kı­lan bir kur­şun­dur." di­yor.

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Ha­yır, öy­le bir şey de­me­di. Ne­re­de ko­nuş­tu?

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - "Bu Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ka­ra­rı yüz ka­ra­sı­dır." di­yor. "Bu Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ka­ra­rı, bu ka­ra­rı alan­la­rı ta­rih yar­gı­la­ya­cak­tır." di­yor.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bir ül­ke­nin baş­ba­ka­nı...

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Sa­yın Kı­lıç, kı­lı­cı­nı çek­tin!

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - ... bir ül­ke­nin bir ana­ya­sal ku­ru­mu­na bu şe­kil­de sal­dı­rır­sa, bun­dan ül­ke­de gü­zel so­nuç­lar do­ğar mı?

MEH­MET ALP (Bur­dur) - Bay­kal da "Ça­tış­ma çı­kar." de­di.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Oy­sa, biz­de bir söz var­dır de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım: "Taç gi­yen baş us­la­nır." der­ler.

RA­MA­ZAN TOP­RAK (Ak­sa­ray) - Kı­lı­cı ce­bi­ne koy ar­tık, sü­re bit­ti!

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - An­cak, siz taç da giy­di­niz, şu an­da ik­ti­dar kol­tu­ğun­da otu­ru­yor­su­nuz, Hükûmet siz­de, Baş­ba­kan siz­de, Par­la­men­to ço­ğun­lu­ğu­nuz var...

CA­HİT CAN (Si­nop) - Ni­ye kıs­ka­nı­yor­sun?

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - ...an­cak, hâlâ ken­di­ni­zi kü­çük, mar­ji­nal, mu­ha­le­fet­ten bir par­ti gi­bi gö­rü­yor­su­nuz.

MU­ZAF­FER BAŞ­TOP­ÇU (Ko­ca­eli) - Ha­yır, ha­yır...

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Ama de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bi­raz ken­di­ni­ze ge­lin, ken­di­ni­ze!

CA­HİT CAN (Si­nop) - 22 Tem­muz­da ken­di­ne ge­le­cek­sin sen!

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Siz şu an­da mu­ha­le­fet par­ti­si de­ğil­si­niz. 352 ki­şi­lik çok bü­yük bir gru­ba sa­hip­si­niz.

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Tit­re ve ken­di­ne dön ön­ce!

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - An­cak, siz bu­lun­du­ğu­nuz nok­ta­nın far­kın­da de­ğil­si­niz. An­cak, siz ne ya­pı­yor­su­nuz? Sis­tem­le inat­la­şa­rak, "ço­ğun­lu­ğu­muz var­dır, biz her şe­yi ya­pa­rız" an­la­yı­şıy­la so­nu­ca git­me­ye ça­lı­şı­yor­su­nuz de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım.

CA­HİT CAN (Si­nop) - Mil­let işi­ni­zi bi­ti­re­cek bu se­fer. Hiç şan­sın yok.

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Bu ko­nuş­may­la ga­ran­ti­le­din mil­let­ve­kil­li­ği­ni.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, hal­kın şu an­da bek­len­ti­si bir an ön­ce sağ­lık­lı bir şe­kil­de san­dı­ğın önü­ne ko­nul­ma­sı. An­cak, siz bu san­dı­ğı hal­kın önü­ne ko­yar­ken hal­ka söy­le­ye­cek bir şe­yi­niz kal­ma­yın­ca… Çün­kü, hal­ka "Yok­sul­lu­ğu ön­le­ye­ce­ğiz." de­di­niz, ön­le­ye­me­di­niz; "İş­siz­li­ği ön­le­ye­ce­ğiz." de­di­niz, ön­le­ye­me­di­niz. Pe­ki, ne söy­le­ye­cek­si­niz?

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, si­ze sa­nal gün­dem­ler ge­re­ki­yor. Sa­nal gün­dem ne­dir? Sa­nal gün­dem, ya, iş­te biz si­ze…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

CA­HİT CAN (Si­nop) - Ar­tık iş­çi­le­ri sö­mü­re­mi­yor­su­nuz, so­kak­ta ge­ze­mi­yor iş­çi­ler, öy­le ba­ğı­ra­mı­yor­lar. Es­ki­den­di, o ba­ğır­mak.

BAŞ­KAN - Bu­yu­run.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

Ya­ni, hal­ka "Ya, biz si­ze bir şey ve­re­me­dik, ku­su­ra bak­ma­yın; si­zin so­run­la­rı­nı­zı da çö­ze­me­dik, an­cak, biz, iş­te, bak, Cum­hur­baş­ka­nı­nı si­ze seç­ti­re­ce­ğiz."

Pe­ki, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu­ra­da, bu Par­la­men­to­da Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çim sü­re­ci de­vam eder­ken -Par­la­men­to ta­ra­fın­dan- o za­man, ka­mu­oyun­da, si­vil top­lum ör­güt­le­rin­den ve­ya di­ğer aka­de­mik çev­re­ler­den ve­ya il­ler­den top­lan­tı­lar ya­pıp, halk so­ka­ğa dö­kü­lüp "Kar­de­şim, bu Cum­hur­baş­ka­nı­nı Par­la­men­to seç­me­sin, ben seç­mek is­ti­yo­rum." di­ye ta­le­bi mi ol­du ve­ya siz ik­ti­da­ra ye­ni mi gel­di­niz? Ye­ni mi ak­lı­nız ba­şı­nı­za gel­di?

CA­HİT CAN (Si­nop) - Ni­ye? Hal­kı be­ğen­mi­yor mu­su­nuz? Hal­kın seç­me­si­ni de mi is­te­mi­yor­su­nuz?

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Ya­ni, siz, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ha­yal dün­ya­nız­da bir şey­ler ku­ru­yor­su­nuz, kim­sey­le pay­laş­mı­yor­su­nuz. Ha­yal dün­ya­nız­da di­yor­su­nuz ki, efen­dim, Cum­hur­baş­ka­nı şu ol­ma­lı. Kim­se bil­mi­yor, o si­zin ha­yal dün­ya­nız­da. Ya­ni, de­mok­ra­tik uz­la­şım için­de de­ğil­si­niz. Şu an­da, yi­ne ay­nı ha­yal dün­ya­sın­da ya­şa­ma­ya de­vam edi­yor­su­nuz.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Te­şek­kür edin.

BAŞ­KAN - Efen­dim, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yın lüt­fen.

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Sa­yın Baş­ka­nım, to­par­la­na­cak bir şey kal­ma­dı. Ne ka­dar elin­de ça­mur var­sa sıç­rat­tı.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım…

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Halk­tan kaç­ma­yın.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ola­rak, biz halk­tan ke­sin­lik­le kaç­ma­yız.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Kaç­tı­nız, Mec­lis­ten kaç­tı­nız!

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Sa­yın Ka­cır de­min di­yor ki: "Biz, efen­dim, 22 Tem­muz­da se­çim is­te­dik de, siz da­ha son­ra­sı­nı is­te­di­niz."

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si 2006'nın Ka­sı­mın­dan bu ya­na se­çim is­ti­yor.

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Doğ­ru, bra­vo!

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - 2006'nın son­ba­ha­rın­da se­çim ya­pa­lım de­dik, yap­ma­dı­nız. Siz kaç­tı­nız. Ha­di, 2006'da kaç­tı­nız…

CA­HİT CAN (Si­nop) - Ar­tık va­kit ta­mam!

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - …2007'nin ilk­ba­ha­rın­da se­çim ya­pa­lım de­dik, yi­ne kaç­tı­nız.

Pe­ki, 22 Tem­muz ta­ri­hi ve­ril­di­ğin­de, bu­nu da­ha öne na­sıl ala­bi­li­riz di­ye ça­ba gös­ter­dik, bu­na da kar­şı çık­tı­nız.

BAŞ­KAN - Sa­yın Kı­lıç, lüt­fen ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

RA­MA­ZAN TOP­RAK (Ak­sa­ray) - Sü­re bit­ti!

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Bu ne­den­le, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ke­sin­lik­le halk­tan kaç­maz, in­şal­lah 22 Tem­muz­da hep be­ra­ber gö­rü­şü­rüz.

Bu tek­lif, sis­te­mi zor­la­ya­cak, sis­te­mi tı­ka­ya­cak bir tek­lif­tir.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Mec­lis­ten kaç­tı­nız, halk­tan ka­ça­ma­ya­cak­sı­nız!

MU­HAR­REM KI­LIÇ (De­vam­la) - Bu ne­den­le, bu tek­li­fe kar­şı ol­du­ğu­mu­zu bil­di­ri­yor, yü­ce he­ye­ti say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Kı­lıç.

Bir­le­şi­me beş da­ki­ka ara ve­ri­yo­rum.

Ka­pan­ma Sa­ati: 18.23

 

 

BE­ŞİN­Cİ OTU­RUM

Açıl­ma Sa­ati: 18.33

BAŞ­KAN : Baş­kan Ve­ki­li İs­ma­il ALP­TE­KİN

KÂTİP ÜYE­LER : Ah­met Gök­han SA­RI­ÇAM (Kırk­la­re­li), Türkân Mİ­ÇO­OĞUL­LA­RI (İz­mir)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin 120'nci Bir­le­şi­mi­nin Be­şin­ci Otu­ru­mu­nu açı­yo­rum.

1440 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi'nin gö­rüş­me­le­ri­ne kal­dı­ğı­mız yer­den de­vam ede­ce­ğiz.

Ko­mis­yon ve Hükûmet ye­rin­de.

Tek­li­fin 1'in­ci mad­de­si üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler ta­mam­lan­mış­tı.

Mad­de üze­rin­de öner­ge­ler var­dır, ge­liş sı­ra­sı­na gö­re oku­tu­yo­rum.

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 1440 Sı­ra Sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi­nin çer­çe­ve 1 in­ci Mad­de­si ile 3376 sa­yı­lı Ka­nu­na ek­le­nen Ge­çi­ci 6 ncı Mad­de'nin (a) ben­din­den ön­ce­ki iba­re­le­rin aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

                    Eyüp Fat­sa                    Re­cep Ga­rip                       Zül­fü De­mir­bağ

                         Or­du                              Ada­na                                    Elâzığ

                    Ünal Ka­cır                    İs­ma­il Bi­len                     Cü­ne­yit Ka­ra­bı­yık

                      İs­tan­bul                          Ma­ni­sa                                     Van

                                                          Hüs­nü Or­du

                                                             Kü­tah­ya

"Bu mad­de­nin yü­rür­lü­ğe gir­di­ği ta­rih­ten ön­ce ve­ya son­ra Hal­ko­yu­na su­nul­mak üze­re Res­mi Ga­ze­te'de ya­yım­la­nan ilk Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­nin Hal­ko­yu­na su­nul­ma­sın­da;"

BAŞ­KAN - Di­ğer öner­ge­yi oku­tu­yo­rum:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 1440 Sı­ra Sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi­nin çer­çe­ve 1 in­ci mad­de­si ile 3376 Sa­yı­lı Ka­nu­na ek­le­nen ge­çi­ci 6. mad­de­nin (a) ve (b) bent­le­ri­nin aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

                    Ünal Ka­cır             Ab­dul­ba­ki Tür­koğ­lu            Zey­nep Ka­ra­han Us­lu

                      İs­tan­bul                           Elâzığ                                   İs­tan­bul

                           Ay­dın Du­ma­noğ­lu                         Şük­rü Ünal

                                    Trab­zon                                  Os­ma­ni­ye

a) Bu ka­nu­nun ikin­ci mad­de­sin­de­ki 120 gün­lük sü­re 45 gün, al­tın­cı mad­de­sin­de­ki 40 gün­lük sü­re 10 gün ola­rak uy­gu­la­nır. An­cak Yük­sek Se­çim Ku­ru­lu bu sü­re­le­ri ge­rek­ti­ğin­de kı­sal­ta­bi­lir.

b) Halk oy­la­ma­sıy­la il­gi­li ola­rak ka­nun­lar­da yer alan di­ğer bü­tün sü­re­le­ri ge­rek­ti­ğin­de kı­sal­ta­rak tes­pit ve ila­na Yük­sek Se­çim Ku­ru­lu yet­ki­li­dir.

BAŞ­KAN - Sa­yın Ko­mis­yon ka­tı­lı­yor mu öner­ge­ye?

ANA­YA­SA KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI BUR­HAN KU­ZU (İs­tan­bul) - Tak­di­re bı­ra­kı­yo­ruz Baş­ka­nım.

BAŞ­KAN - Sa­yın Hükûmet ka­tı­lı­yor mu?

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (İs­tan­bul) - Ka­tı­lı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN - Ge­rek­çe­yi oku­tu­yo­rum.

Ge­rek­çe:

Bu de­ği­şik­lik­le müm­kün ol­ma­sı hâlin­de 45 ve­ya 10 gün­lük sü­re­le­ri kı­salt­ma yet­ki­si Yük­sek Se­çim Ku­ru­lu­na ve­ril­mek­te­dir.

BAŞ­KAN - Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Öner­ge ka­bul edil­miş­tir.

Di­ğer öner­ge­yi oku­tu­yo­rum:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 1440 Sı­ra Sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi­nin çer­çe­ve 1 in­ci mad­de­si ile 3376 Sa­yı­lı Ka­nu­na ek­le­nen ge­çi­ci 6 ncı Mad­de'nin (a) ben­din­den ön­ce­ki iba­re­le­rin aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

                                                                                       Eyüp Fat­sa (Or­du) ve ar­ka­daş­la­rı

"Bu Mad­de­nin yü­rür­lü­ğe gir­di­ği ta­rih­ten ön­ce ve­ya son­ra Hal­ko­yu­na su­nul­mak üze­re Resmî Ga­ze­te'de ya­yım­la­nan ilk Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­nin Hal­ko­yu­na su­nul­ma­sın­da;"

BAŞ­KAN - Sa­yın Ko­mis­yon ka­tı­lı­yor mu?

ANA­YA­SA KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI BUR­HAN KU­ZU (İs­tan­bul) - Tak­di­re bı­ra­kı­yo­ruz Baş­ka­nım.

BAŞ­KAN - Sa­yın Hükûmet ka­tı­lı­yor mu?

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (İs­tan­bul) - Ka­tı­lı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN - Ge­rek­çe­yi oku­tu­yo­rum.

Ge­rek­çe:

Uy­gu­la­ma­da yan­lış an­la­şıl­ma­la­rın önü­ne ge­çil­me­si amaç­lan­mış­tır.

BAŞ­KAN - Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­miş­tir.

Şim­di, mad­de­yi, ka­bul edi­len her iki öner­gey­le bir­lik­te oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Mad­de ka­bul edil­miş­tir.

2'nci mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 2- Bu Ka­nun ya­yı­mı ta­ri­hin­de yü­rür­lü­ğe gi­rer.

BAŞ­KAN - Mad­de üze­rin­de, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na, Ço­rum Mil­let­ve­ki­li Fe­ri­dun Ay­va­zoğ­lu.

Hem de şah­sı adı­na var, iki­si­ni bir­leş­ti­ri­yo­rum.

Bu­yu­run.

CHP GRU­BU ADI­NA FE­Rİ­DUN AY­VA­ZOĞ­LU (Ço­rum) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım; 1440 sı­ra sa­yı­lı Ana­ya­sa De­ği­şik­lik­le­ri­nin Hal­ko­yu­na Su­nul­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi'nin 2'nci mad­de­siy­le il­gi­li ola­rak Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na ve şah­sım adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ar­tık dö­ne­min so­nu­na gel­dik ve dö­ne­min so­nun­da, sa­nı­yo­rum, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si, ken­di­ne gö­re, ken­din­ce, en son 31/5/2007 ta­ri­hin­de ya­pı­lan Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ğiy­le, bu­ra­da­ki gö­rün­tü­le­re gö­re, o gün­kü gö­rün­tü­le­re gö­re muh­te­şem bir fi­nal yap­tı­ğı­nı dü­şü­nü­yor ve bu fi­na­lin de­va­mın­da ol­mak üze­re beş yıl­dan be­ri -eğer ya­pa­cak idiy­se­niz- yap­ma­dı­ğı­nız, ne­den­dir bek­le­di­ği­niz bi­lin­me­yen bir se­bep ve­ya se­bep­ler­den do­la­yı böy­le bir de­ği­şik­li­ği ıs­rar­la, inat­la gün­de­me ge­tir­di­niz ve 31/5/2007 ta­ri­hin­de Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nın­dan dö­nen Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­riy­le il­gi­li mad­de­le­ri ye­ni­den, bu şe­kil­de, o gün­kü man­za­ra­ya ba­kıl­dı­ğın­da da Ana­va­ta­nın siz­le­re olan kat­kı­la­rıy­la ge­çir­miş ol­du­nuz, de­ğiş­tir­miş ol­du­nuz. Pe­ki, bu de­ği­şik­li­ği içe­ren Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­riy­le il­gi­li hü­küm­ler şu an­da ne­re­ye git­ti de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım? Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­na git­ti. Pe­ki, şu an­da Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın bu de­ği­şik­lik­ler­le il­gi­li Ana­ya­sa tek­li­fi­ni, de­ği­şik­lik tek­li­fi­ni onay­la­yıp onay­la­ma­ya­ca­ğı bel­li mi? Bir şey di­ye­bi­lir mi­yiz? Ha­yır, bel­li de­ğil. Ya onay­la­ya­cak­tır ya­hut da hal­ko­yu­na gön­de­re­cek­tir. Pe­ki, or­ta­da, Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ğiy­le il­gi­li Cum­hur­baş­kan­lı­ğı­nın hu­zu­run­da bu­lu­nan ya­sa­nın ne ola­ca­ğı be­lir­siz bir şe­kil­de or­ta­da iken, şim­di, biz dur­duk, en son, ça­lış­ma gü­nü­nün son gü­nün­de, bu­gün, dün­kü ha­ra­ret­li bir şe­kil­de, hız­lı bir şe­kil­de Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nun­dan ge­çi­ril­miş bu­lu­nan bir ya­sa de­ği­şik­li­ği­ni apar to­par Mec­li­se in­dir­dik.

HÜ­SE­YİN TAN­RI­VER­Dİ (Ma­ni­sa) - Ha­yır­lı iş­te ace­le et­mek la­zım.

FE­Rİ­DUN AY­VA­ZOĞ­LU (De­vam­la) - 3376 sa­yı­lı Ka­nun'un il­gi­li mad­de­le­ri­nin de­ğiş­ti­ril­me­si­ne dö­nük olan ve o Ka­nun'un, 1987 ta­rih­li Ka­nun'un hal­ko­yuy­la il­gi­li sü­re­le­ri­nin kı­sal­tıl­mak su­re­tiy­le, yüz yir­mi gü­nü kırk beş gü­ne in­dir­mek gi­bi, o sü­re­le­ri kı­salt­mak su­re­tiy­le böy­le bir ya­sa­nın bu­gün gö­rü­şü­lüp ka­ra­ra bağ­lan­ma­sı­nın ne an­lam ta­şı­ya­bi­le­ce­ği­ni dü­şü­ne­bi­li­yor mu­yuz de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım? Esas de­ği­şik­lik, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı ma­ka­mın­da onay bek­li­yor ve­ya hal­ko­yu­na su­nul­ma­yı bek­li­yor. Biz, san­ki… Ay­nen şu­nu yap­mış ol­du­nuz: Bir ta­bir var­dır Ana­do­lu'da, he­pi­mi­zin bil­di­ği bir ta­bir var­dır: Doğ­ma­mış ço­cu­ğa göm­lek bi­çi­yo­ruz. Bu­nun adı bu­dur. Doğ­ma­mış bir de­ği­şik­lik var­dır, ne ola­ca­ğı be­lir­siz­dir. Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı ta­ra­fın­dan onay­la­nıp onay­lan­ma­ya­ca­ğı, hal­ko­yu­na su­nu­lup su­nul­ma­ya­ca­ğı bel­li ol­ma­yan bir de­ği­şik­li­ğin üze­ri­ne siz bu­gün ya­sa ge­ti­ri­yor­su­nuz, ya­sa de­ğiş­ti­ri­yor­su­nuz. Pe­ki, o sü­reç­te, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın se­çe­nek­le­ri­nin han­gi­si­nin kul­la­nı­la­ca­ğı bi­lin­mek­si­zin ge­ti­ri­le­cek olan o de­ği­şik­li­ğin aca­ba bu­gün yap­mış ol­du­ğu­muz, yap­ma­ya ça­lış­tı­ğı­nız ya­sa de­ği­şik­li­ğiy­le uyu­şup uyuş­ma­ya­ca­ğı nok­ta­sın­da is­te­di­ği­niz ka­dar öner­ge ve­rin, is­te­di­ği­niz ka­dar öner­ge­ler­le bu­nu hâl yo­lu­na ko­ya­ca­ğı­nı­zı dü­şü­nün, bu­nun ger­çek­leş­me­ye­ce­ği­ni bu­ra­dan si­ze Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ola­rak bir kez da­ha uya­rı­da bu­lu­nu­yo­ruz.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu ya­pı­lan, Yük­sek Se­çim Ku­ru­lu­na yet­ki ver­mek­tir. Ne­yin yet­ki­si ve­ri­li­yor Yük­sek Se­çim Ku­ru­lu­na? "Ge­rek­ti­ğin­de bu sü­re­ler kı­sal­tı­lır."de­ni­li­yor. Kim kı­sal­ta­cak bu­nu? Yük­sek Se­çim Ku­ru­lu.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Ana­ya­sa'ya ay­kı­rı­lık­la­rı, Ana­ya­sa'ya bu­gü­ne ka­dar ya­pı­lan ay­kı­rı­lık­la­rı hep di­le ge­tir­dik, hep söy­le­dik. Bu­ra­da bir yet­ki dev­ri var­dır, bu­ra­da bir yet­ki gas­pı­na ola­nak sağ­la­ma var­dır. Bu da Ana­ya­sa'yı ih­lal­dir. Yan­lış ya­pı­lı­yor de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. Bir kez da­ha Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ola­rak uya­rı­yo­ruz: Ya­pı­lan iş, ge­ti­ri­len de­ği­şik­lik tek­li­fi Ana­ya­sa'ya ay­kı­rı­dır. Söy­le­di­ği­miz se­bep­ten do­la­yı Ana­ya­sa'ya ay­kı­rı­dır. De­nil­se ki, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu­ra­da Yük­sek Se­çim Ku­ru­lu ge­rek­li gör­dü­ğün­de -ge­rek­ti­ğin­de de­ğil de- be­lir­li sü­re­ler, üç gün, bir haf­ta, on gün, on beş gün gi­bi be­lir­li sü­re­ler ko­nul­sa ta­mam, o za­man yet­ki gas­pın­dan bah­se­dil­me­ye­bi­lir. Ama, bun­lar, bu şe­kil­de, Yük­sek Se­çim Ku­ru­lu­na "is­te­di­ğin gi­bi bu­nu bir gü­ne, yir­mi dört sa­ate in­dir kar­de­şim" gi­bi bir yet­ki ver­di­ğin­de, o de­miş ol­du­ğu­muz yet­ki dev­ri gün­de­me ge­lir ki, bu da Ana­ya­sa'ya ay­kı­rı­dır, Ana­ya­sa'yı bu nok­ta­da ih­lal­dir de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. Bu­nu bir kez da­ha uya­rı­yo­ruz, söy­lü­yo­ruz. Yol ya­kın­ken ge­li­niz, lüt­fen dö­nü­nüz. Ya­pı­lan yan­lış­lık­tır. Ya­pı­lan yan­lış­lık sı­ra­dan bir ya­sa de­ğil­dir. Ya­pı­lan yan­lış­lık, Ana­ya­sa'nın il­gi­li mad­de­le­ri­nin de­ğiş­ti­ril­me­si­ne da­ir ka­nun tek­li­fi­nin hal­ko­yu­na su­nul­ma­sıy­la il­gi­li­dir. Bu, şim­di­ye ka­dar söy­le­di­ği­miz gi­bi, sı­ra­dan bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği ol­ma­dı­ğı­nı söy­le­dik. Bu­nun dö­nüp do­la­şıp re­jim so­ru­nu ya­ra­ta­bi­le­ce­ği­ni hep söy­le­dik.

MUS­TA­FA NU­Rİ AK­BU­LUT (Er­zu­rum) - Re­ji­mi ka­rış­tır­ma.

FE­Rİ­DUN AY­VA­ZOĞ­LU (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, el­bet­te uy­gu­lan­ma­yan bir ya­sa­nın ne ge­ti­re­ce­ği­ni, ne gö­tü­re­ce­ği­ni, na­sıl bir man­za­ray­la kar­şı kar­şı­ya ka­la­ca­ğı­mı­zı şu an­da siz­le­rin kes­ti­re­bil­me­si müm­kün ol­ma­dı­ğı gö­zü­kü­yor ve­ya bu­nu gör­mek is­te­mi­yor­su­nuz, bil­mek is­te­mi­yor­su­nuz. Çün­kü, ye­te­rin­ce bu ola­yın tar­tı­şıl­ma­dı­ğı­nı bi­li­yo­ruz. Bi­lim­sel or­tam­da tar­tı­şıl­ma­dı, üni­ver­si­te­ler­de tar­tı­şıl­ma­dı, ka­mu­oyuy­la pay­la­şıl­ma­dı. Ye­te­rin­ce şim­di ka­mu­oyu, Tür­ki­ye'miz­de 22 Tem­muz­da ya­pı­la­cak olan se­çim­ler­de san­dık ba­şı­na gi­de­cek va­tan­daş­la­rı­mız, seç­men­le­ri­miz bu Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­nin han­gi an­la­ma gel­di­ği­ni bi­le­bi­li­yor mu? Bu ko­nu­da, biz mil­let­ve­kil­le­ri ola­rak, Par­la­men­to ola­rak üze­ri­mi­ze dü­şe­ni yap­tık mı, bu­nu ka­mu­oyuy­la pay­la­şa­bil­dik mi, Hükûmet ola­rak siz pay­laş­tı­nız mı, AKP ola­rak pay­la­şa­bil­di­niz mi, an­la­ta­bil­di­niz mi? Bu­na olum­lu ce­vap ver­me şan­sı­nız var mı? El­bet­te yok­tur de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. Bu­nu doğ­ru ko­nu­şa­lım, doğ­ru bi­le­lim, ken­di ken­di­mi­zi kan­dır­ma­ya­lım, ken­di ken­di­mi­zi al­dat­ma­ya­lım, hal­kı al­dat­ma­ya­lım. Hal­kı al­da­tır­sak, el­bet halk da si­ze ge­re­ken ce­va­bı ve­re­cek­tir. Biz­le­re dü­şen gö­rev, bun­la­rın yan­lış­lı­ğı­nı Par­la­men­to ça­tı­sı al­tın­da siz­ler­le pay­laş­mak, hal­kı­mız­la pay­laş­mak­tır.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, yan­lış ya­pı­lı­yor, yan­lış ya­pıl­ma­ya de­vam edi­li­yor. El­bet­te, Par­la­men­to­da se­çi­len mil­let­ve­kil­le­ri­miz, hal­kın ira­de­siy­le, mil­le­tin ira­de­siy­le bu­ra­ya ge­le­cek. Pe­ki, ay­nı mil­le­ti­miz, ay­nı hal­kı­mız, seç­men­le­ri­miz, ay­nı ira­de­yi gös­ter­mek su­re­tiy­le yü­rüt­me­nin ba­şı olan ki­şi­le­rin ay­nı şe­kil­de ay­nı er­ki iki el­de tu­ta­ca­ğı­nı, iki baş­lı bir sis­te­min ola­ca­ğı­nı da dü­şü­ne­bi­li­yor mu­su­nuz?

Pe­ki, son sö­zü, "Ege­men­lik ka­yıt­sız şart­sız mil­le­tin­dir." sö­zü­nü, biz, se­çi­le­cek olan Cum­hur­baş­kan­lı­ğı için mi kul­la­na­ca­ğız, yok­sa se­çi­le­cek olan, ay­nı seç­men­le­rin seç­miş ol­du­ğu Par­la­men­to­da­ki mil­let­ve­kil­le­ri için mi kul­la­na­ca­ğız? Sa­nı­rım, iş­te bu­ra­da­ki "Ege­men­lik ka­yıt­sız şart­sız mil­le­tin­dir." sö­zü­nün tar­tı­şı­la­bi­le­ce­ği nok­ta­nın siz açı­lı­mı­nı ya­pı­yor­su­nuz, siz bu­na ola­nak sağ­lı­yor­su­nuz. Ge­li­niz, bun­dan vaz­ge­çi­niz, ol­ma­ya­cak du­aya amin de­me­yi­niz. Ol­ma­ya­cak­tır, tut­ma­ya­cak­tır. Bir kez da­ha söy­lü­yo­ruz de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım.

Sev­gi­li ar­ka­daş­la­rım, el­bet­te si­ya­si par­ti­le­rin iç iş­le­riy­le il­gi­len­mek, ka­rış­mak, hiç­bi­ri­mi­zin, ye­ri­ne gö­re ka­rar ver­mek had­di­miz de­ğil­dir, hu­du­du­muz de­ğil­dir, ama şu­nu dü­şün­me­ni­zi is­ti­yo­ruz de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, AKP'nin say­gı­de­ğer yö­ne­ti­ci­le­ri: Çok önem­li bir is­ti­fa ol­du. Sa­nı­yo­rum, böy­le bir is­ti­fa­nın ne­den ol­du­ğu nok­ta­sın­da siz­le­ri dü­şün­me­ye sevk ede­bi­le­cek hiç mi se­bep yok? Sa­yın Dev­let Ba­ka­nı Ab­dül­la­tif Şe­ner is­ti­fa et­ti, da­ha doğ­ru­su aday ol­ma­ya­ca­ğı­nı açık­la­dı.

AGÂH KAF­KAS (Ço­rum) - Sa­na ne bun­dan.

FE­Rİ­DUN AY­VA­ZOĞ­LU (De­vam­la) - Bu ne de­mek­tir? De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, biz, bu nok­ta­da, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ola­rak Sa­yın Şe­ner'in öz­gür ira­de­si­ne ka­rı­şa­ma­yız, siz­le­rin AKP ola­rak tav­rı­na da ka­rı­şa­ma­yız, ama, lüt­fen, otu­ru­nuz, bir dü­şü­nü­nüz. Sa­yın Şe­ner ne­den aday ol­mak­tan vaz­geç­ti?

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Ben de aday ol­ma­dım.

FE­Rİ­DUN AY­VA­ZOĞ­LU (De­vam­la) - Bu par­ti­nin ku­ru­cu­su, bu ka­dar emek ver­miş, düz­gün, dü­rüst bir in­sa­nın, bu ka­dar gö­rev yap­mış, la­yı­kıy­la gö­rev yap­mış bir in­sa­nın ne­den bu şe­kil­de aday ol­ma­dı­ğı nok­ta­sın­da hiç otu­rup dü­şün­dü­nüz mü de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım?

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Be­ni de ko­nuş, ben de aday de­ği­lim.

AGÂH KAF­KAS (Ço­rum) - Sa­na ne, sa­na ne!

FE­Rİ­DUN AY­VA­ZOĞ­LU (De­vam­la) - Siz dü­şü­nür­sü­nüz dü­şün­mez­si­niz, ama biz bu­nu si­ze so­ru­yo­ruz.

AGÂH KAF­KAS (Ço­rum) - Sor­ma, sor­ma.

FE­Rİ­DUN AY­VA­ZOĞ­LU (De­vam­la) - Ce­vap ve­rip ver­me­me hak­kı­nız si­ze ait­tir de­ğer­li kar­deş­le­rim. Bu nok­ta­da biz bir şey de­me­di­ği­mi­zi, de­me­ye­ce­ği­mi­zi baş­tan söy­le­dik.

AGÂH KAF­KAS (Ço­rum) - Ama ni­ye so­ru­yor­sun?

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Oya Aras­lı ni­ye ol­ma­dı?

FE­Rİ­DUN AY­VA­ZOĞ­LU (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, sev­gi­li ar­ka­daş­la­rım, el­bet­te, böy­le bir ya­sa­nın ya­rın bir gün hal­ko­yu­na su­nul­ma­sıy­la il­gi­li, Ana­ya­sa'nın hal­ko­yu­na su­nul­ma­sıy­la il­gi­li, yü­rür­lü­ğe gi­rip gir­me­ye­ce­ği­nin kuş­ku­su­nu, en­di­şe­si­ni ben siz­le­re bu­ra­da bir da­ha uya­rı ola­rak sun­mak is­ti­yo­rum.

Bu­gü­ne ka­dar dört bu­çuk yıl, beş yı­la ya­kın­dır Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si he­men he­men Ana­ya­sa'yı da de­ğiş­ti­re­bi­le­cek bir güç­tey­di, ilk se­çil­di­ği gün, Hükûme­ti kur­du­ğu­nuz gün, öy­le bir sa­yı­ya da sa­hip­ti­niz -ama, gün geç­tik­çe her si­ya­si par­ti­de ola­bil­di­ği gi­bi, biz, si­ya­si par­ti­ler­den is­ti­fa­nın bu­ra­da yar­gı­la­ma­sı­nı ya­pa­cak de­ği­liz ama- o ko­nu­lar­da, o gün­ler­de da­hi böy­le bir ih­ti­ya­cı his­set­tiy­se­niz ne­den o gün­ler­de bu de­ği­şik­ler için ge­re­ken her tür­lü bi­lim­sel tar­tış­ma­yı, bi­lim­sel or­ta­mı kul­lan­ma­dı­nız? Bu­nu bi­zim­le be­ra­ber hal­kı­mız da si­ze so­ra­cak­tır, so­ru­yor, çün­kü, hal­kı­mız bu nok­ta­da cid­di bir şe­kil­de bil­gi­len­di­ril­me­di, cid­di bir şe­kil­de hal­kı­mı­za bil­gi su­nul­ma­dı. Bu­nu da biz­ler hiç ol­maz­sa Par­la­men­to­nun kür­sü­sün­de söy­le­me­yi ken­di­mi­ze gö­rev bil­dik de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, öy­le bir uy­gu­la­ma ol­du ki, beş yı­la ya­kın bir za­man­dır he­pi­mi­zin çok çok ya­şa­dı­ğı, hep tar­tış­tı­ğı­mız, en bü­yük tar­tış­ma­la­rın o nok­ta­lar­da çık­tı­ğı bir te­mel ya­sa ola­yın­dan tu­tu­nuz, iş­te tor­ba ya­sa­dır, tüc­car si­ya­set­tir, ala­bil­di­ği­ne, be­lir­li yet­ki­li­le­ri­mi­zin ma­ale­sef ağ­za alın­ma­ya­cak şe­kil­de­ki ko­nuş­ma­la­rı­dır. Bun­la­rın hiç­bir şe­kil­de hal­kı­mız ta­ra­fın­dan tas­vip edil­me­di­ği­ni, hiç­bir şe­kil­de yet­ki­li­le­re, bu ül­ke­yi yö­ne­ten yet­ki­li­le­re ya­kış­ma­yan te­rim­ler ol­du­ğu­nu bi­li­yo­ruz, du­yu­yo­ruz. Bun­la­rı tek tek Mec­lis kür­sü­sün­de söy­le­yip ta­ri­he not et­me­nin de ma­na­sı ol­ma­dı­ğı­nı bi­li­yo­ruz, çün­kü hal­kı­mız bu­nu ge­rek­li şe­kil­de vic­da­nı­na da işa­ret­le­di, bey­ni­ne de işa­ret­le­di. Za­ma­nı gel­di­ğin­de -el­bet­te bu za­man da 22 Tem­muz­dur- 22 Tem­muz­da on­la­rın he­sa­bı­nı so­ra­cak­tır. Öy­le bir ya­sa çı­ka­rı­lı­yor, öy­le ya­sa­lar çı­ka­rı­lı­yor ki, ma­ale­sef -adı­na ne der­sek di­ye­lim, kap­tı kaç­tı adı al­tın­da di­ye­lim, bir ben­zet­me di­ye­lim- ne ka­çı­rı­lı­yor, ne olu­yor ar­ka­daş­lar bu­nu an­la­ya­bil­miş de­ği­liz.

Bir Av­ru­pa Bir­li­ği sü­re­ci tut­tu­ru­lu­yor. "Av­ru­pa Bir­li­ği uyum sü­re­ci içe­ri­sin­de ya­sa de­ğiş­tir­mek zo­run­da­yız." di­yo­ruz. Evet, Tür­ki­ye'nin le­hi­ne olan, ül­ke­nin le­hi­ne olan, iyi­li­ği­ne olan, ola­bi­le­cek olan bü­tün de­ği­şik­lik­le­re biz Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ola­rak des­tek ver­dik, uyum sağ­la­dık. Eğer bu nok­ta­da Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­nin siz­le­re ver­di­ği kat­kı­la­rı, siz­le­re ver­di­ği des­tek­le­ri inkâr eder­se­niz bu­nun tak­di­ri­ni de biz yi­ne hal­kı­mız­la pay­laş­ma­yı bi­li­riz de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım.

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Hak­kı­nı­zı he­lal edin.

FE­Rİ­DUN AY­VA­ZOĞ­LU (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, el­bet­te kav­ga­nın da bu sü­reç içe­ri­sin­de biz­ler­le, za­man za­man si­ya­si or­tam­lar­da oluş­tu­ğu­nu gö­rü­yo­ruz, bi­li­yo­ruz, ama biz Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ola­rak az ön­ce­ki söy­le­di­ği­miz nok­ta­lar­da hiç­bir za­man için ül­ke­mi­zin le­hi­ne ola­cak nok­ta­lar­da siz­le­re kar­şı çık­ma­dık, ama ne za­man ki ül­ke­nin çı­kar­la­rı­na ay­kı­rı iş­lem­ler, ay­kı­rı ya­sa­lar, ka­rar­lar al­ma­ya ça­lış­tı­nız, biz o za­man kar­şı çık­tık. Bir kez da­ha kar­şı çı­kı­yo­ruz. Na­sıl ki 1 Mart Tez­ke­re­si'nde bu ül­ke­nin ka­de­ri­ni et­ki­le­ye­bi­le­cek "Yurt­ta sulh, ci­han­da sulh." il­ke­si­ni be­nim­se­miş, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti'nin il­ke­le­ri­ni biz­le­re sin­dir­miş olan, cum­hu­ri­ye­ti ku­ran in­san­la­rı­mız, baş­ta Mus­ta­fa Ke­mal Ata­türk'ün il­ke­si­nin ger­çek­le­şe­bil­me­si için "Yurt­ta sulh, ci­han­da sulh" il­ke­si­nin 1 Mart tez­ke­re­siy­le be­ra­ber…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Bu­yu­run.

FE­Rİ­DUN AY­VA­ZOĞ­LU (De­vam­la) - Biz Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­li mil­let­ve­kil­le­riy­le de­ğer­li ar­ka­daş­la­rı­mı­zın bir kıs­mı­nın, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­ne men­sup ba­zı ar­ka­daş­la­rı­mı­zın kat­kı­la­rıy­la 1 Mart tez­ke­re­si­ni biz red­det­tir­dik.

AGÂH KAF­KAS (Ço­rum) - Ha­di ora­dan!

FE­Rİ­DUN AY­VA­ZOĞ­LU (De­vam­la) - Kim ne der­se de­sin, 1 Mart tez­ke­re­si­nin red­de­dil­miş ol­ma­sı, Par­la­men­to­nun ta­ri­hi­ne al­tın harf­ler­le ya­zıl­mış­tır. Bu­ra­da da dik du­ruş­la, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­nin ne şe­kil­de ona kat­kı ver­di­ği, yi­ne ta­rih yap­rak­la­rı­na ka­zı­na­ma­ya­cak şe­kil­de iş­len­miş­tir, iş­le­til­miş­tir de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. Eğer bu­gün o uya­rı­la­rı­mız, da­ha son­ra­ki uya­rı­la­rı­mız ya­pı­la­bil­sey­di, ye­ri­ne ge­ti­ri­le­bil­sey­di, Eve Dö­nüş Ya­sa­sı çı­ka­rıl­ma­sın de­miş ol­ma­mı­za rağ­men öy­le bir ya­sa çı­kar­tıl­mak su­re­tiy­le, ma­ale­sef, ce­za­evin­de­ki­ler da­ğa çık­tı, eve dön­me­di­ler, ce­za­evin­de­ki­ler da­ğa dön­dü­ler. Öy­le bir ya­sa­nın çık­ma­ma­sı ge­re­kir­ken bi­zim uya­rı­la­rı­mız ku­lak ar­ka­sı edil­di ve o ya­sa­lar çık­tı, çı­kar­tıl­dı.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Efen­dim, son cüm­le­ni­zi ala­yım.

FE­Rİ­DUN AY­VA­ZOĞ­LU (De­vam­la) - Son cüm­le­mi söy­lü­yo­rum.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; ina­nı­yo­ruz ki, uy­gu­lan­ma­sı müm­kün ol­ma­yan Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ğiy­le, he­nüz onay­lan­ma­yan, hal­ko­yu­na su­nul­ma­yan bu de­ği­şik­li­ğin, biz, yi­ne uy­gu­lan­ma­ya­ca­ğı­nı, bir kez da­ha, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ola­rak siz­le­re söy­lü­yo­ruz, siz­le­ri uya­rı­yo­ruz, hal­kı­mız­la bu­nu pay­la­şı­yo­ruz.

Bu duy­gu ve dü­şün­ce­ler­le, yü­ce Mec­li­si de say­gıy­la, sev­giy­le se­lam­lı­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­riz Sa­yın Ay­va­zoğ­lu.

Ko­mis­yon Baş­ka­nı bir açık­la­ma ya­pa­cak.

Bu­yu­run efen­dim

ANA­YA­SA KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI BUR­HAN KU­ZU (İs­tan­bul) - Şim­di, Sa­yın Ay­va­zoğ­lu, bu ya­pı­lan de­ği­şik­li­ğin bir yet­ki dev­ri ol­du­ğu­nu, özel­lik­le ya­sa­ma yet­ki­si ba­kı­mın­dan… Evet, Ana­ya­sa'mı­zın 7'nci mad­de­sin­de, ya­sa­ma yet­ki­si­nin Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ne ait ol­du­ğu be­lir­ti­li­yor. Bu yet­ki dev­re­di­le­mez, ge­nel bir il­ke ola­rak bu­nu koy­muş. Özel­lik­le, ka­nun hük­mün­de ka­rar­na­me­ler­le il­gi­li Ba­kan­lar Ku­ru­lu­na yet­ki ve­rir­ken bu tar­tış­ma hep bu­ra­da ya­şa­nır. Yal­nız, şim­di, ko­nuş­tu­ğu­muz ko­nu da, ma­lu­mu­nuz, bir re­fe­ran­dum me­se­le­sin­de sü­re­le­ri kı­salt­ma ko­nu­su. 1988'de bu ya­pıl­mış. El­de­ki me­tin he­men he­men onun ay­nı­sı.

İkin­ci bir hu­sus bu ko­nu­da: Eli­miz­de 298 sa­yı­lı bir Ya­sa var: Se­çim­le­rin Te­mel Hü­küm­le­ri Hak­kın­da Ka­nun. Bu Ka­nun 1961 ta­rih­li, bi­li­yor­su­nuz. 1979'da bu­na bir ek mad­de, 4'ün­cü mad­de ila­ve edil­miş. Ora­da di­yor ki: "Yük­sek Se­çim Ku­ru­lu, zo­run­lu gör­dü­ğü tak­dir­de, bu Ka­nun'da ve­ya baş­ka ka­nun­lar­da ön­gö­rü­len ta­rih ve sü­re­le­ri de­ğiş­ti­re­bi­lir. Şu ka­dar ki, sü­re ve ta­rih­ler­de de­ği­şik­lik yap­ma yet­ki­si si­ya­si par­ti­ler­ce gös­te­ri­le­cek aday­lar hak­kın­da kul­la­nı­la­maz." di­yor. Ya­ni, bu­ra­da, is­tis­na dı­şın­da ta­ri­hi kı­salt­ma imkânı ver­miş. Ni­te­kim, biz Yük­sek Se­çim Ku­ru­lu Baş­ka­nı­nı Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu­na da­vet et­ti­ği­miz­de, 22 Tem­mu­zu be­lir­le­me­de bi­ze de­miş­ti ki "Sek­sen gü­ne ka­dar çe­ke­bil­dim, da­ha aşa­ğı çe­ke­mem." de­miş­ti ve çok sa­yı­da sü­re­yi kı­salt­mış­tı. Bu­nu bir açık­la­ma ve kay­da geç­me­si ba­kı­mın­dan yap­ma ih­ti­ya­cı duy­dum.

Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

Mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Mad­de ka­bul edil­miş­tir…

3'ün­cü mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 3- Bu Ka­nun hü­küm­le­ri­ni Ba­kan­lar Ku­ru­lu yü­rü­tür.

BAŞ­KAN - Mad­de üze­rin­de Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na An­tal­ya Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Fe­ri­dun Fik­ret Ba­loğ­lu.

CHP GRU­BU ADI­NA FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (An­tal­ya) - Sa­yın Baş­kan te­şek­kür edi­yo­rum.

Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na.

Bu gö­rüş­me­le­ri­miz­den çı­ka­cak so­nu­cun hiç­bir şe­yi et­ki­le­me­ye­ce­ği­ni siz de bi­li­yor­su­nuz. As­lın­da şan­sı­nı­zı de­ni­yor­su­nuz, ama bu şan­sı­nı­zı de­ne­me­niz hep olum­suz­luk­lar­la bi­ti­yor.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - So­nuç ha­yır­lı ol­sun.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Ba­kın, biz, si­ze Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi ön­ce­sin­de de çok dost­ça el uzat­tık. Hiç­bir yurt­se­ver ül­ke­nin ka­osa gir­me­si­ni is­te­mez. Bu­nu ne siz is­ter­si­niz ne biz is­te­riz. Ama, ba­kın gel­di­ği­miz nok­ta­da bir ka­os ya­şı­yor ül­ke, çok açık bir ka­os için­de­yiz. Bü­tün bu de­be­len­me­ler, bu gi­ri­şim­ler, bu zor­la­ma­lar, as­lın­da, içi­ne gir­di­ği­miz sü­reç­ten kur­tul­ma umu­du­nun bir yan­sı­ma­sı. Biz si­ze de­me­dik mi "Ge­lin şu Cum­hur­baş­ka­nı­nı uz­laş­may­la se­çe­lim."

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Onu geç­tik ar­tık.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Ama, siz inat et­ti­niz, biz bu­nu tek ba­şı­mı­za se­çe­riz de­di­niz. Se­çe­me­di­niz ar­ka­daş­lar, bu apa­çık bir ger­çek.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Kaç­tı­nız.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Bir ke­re, bu ger­çe­ğin ışı­ğın­da ge­le­ce­ğe bak­ma­mız ge­re­ki­yor. Ba­kın, se­çe­me­di­niz.

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Sa­ye­niz­de.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Kaç­tı­nız.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Şim­di, ta­bii üzü­cü­dür, ben de üzü­lü­yo­rum. Ben bu gru­bun bir üye­si ol­say­dım, çok açık söy­lü­yo­rum, is­yan­cı ya­pım­la, grup yö­ne­ti­mi­ne de, par­ti yö­ne­ti­mi­ne de is­yan eder­dim. 350 mil­let­ve­ki­liy­le Cum­hur­baş­ka­nı­nı se­çe­me­di­niz ar­ka­daş­lar, 150 ki­şi­lik bir gu­ru­bun önün­de ye­nil­gi­ye uğ­ra­dı­nız.

Ba­kın, sol­da öz eleş­ti­ri ku­ral­dır, sağ­da ita­at ku­ral­dır. Sol­cu ol­ma­ma­nın sı­kın­tı­la­rı­nı ya­şı­yor­su­nuz. Eğer öz eleş­ti­ri kav­ra­mı­na yat­kın ol­say­dı­nız, otu­rur bir dü­şü­nür­dü­nüz ar­ka­daş­lar. Ba­kın, biz bu du­rum­da ol­sak ger­çek­ten dü­şü­nür­dük, bun­dan ders alır­dık. Yap­ma­dı­nız bu­nu. Yap­ma­dı­nız, şim­di ay­nı şe­yi ya­pı­yor­su­nuz. Ama, bir umu­dum var be­nim. Şim­di, bi­zim ba­zı es­ki ar­ka­daş­la­rı­mız du­rum­la­rı­nı de­ğiş­tir­di­ler gün­lük de­ği­şik­lik­ler için­de, si­ze ka­tıl­dı­lar, on­la­rın si­zin için ha­yır­lı ol­ma­sı­nı di­li­yo­rum. Si­ze hiç­bir şey öğ­re­te­me­se­ler bi­le, bu öz eleş­ti­ri kav­ra­mı­nı gru­bu­nu­za an­la­tır­lar­sa öz eleş­ti­ri­nin ne ka­dar doğ­ru bir kav­ram ol­du­ğu, ne ka­dar ya­rar­lı bir kav­ram ol­du­ğu or­ta­ya çı­kar, bu ge­rek­siz za­man kay­bı­na bir da­ha uğ­ra­maz bu Mec­lis, bu ül­ke.

Şim­di, mağ­du­ru oy­nu­yor­su­nuz ar­ka­daş­lar. Türk Dil Ku­ru­mu Söz­lü­ğü'nde mağ­dur, "Hak­sız­lı­ğa uğ­ra­yan." Hak­sız­lık ne­dir ar­ka­daş­lar? Ba­kın, iki ta­ne şey söy­le­ye­ce­ğim si­ze: Ka­fa­sı­na taş vur­mak, ka­fa­sı­nı du­va­ra vur­mak. Bi­ri­si ge­lir si­zin ka­fa­nı­za taş vu­rur­sa, bu mağ­du­ri­yet­tir, ha­ki­ka­ten hak­sız­lık­tır, ama siz gi­dip du­va­ra vu­rur­sa­nız, bu mağ­du­ri­yet mi olur ar­ka­daş­lar? Yap­ma­yın! Ana­ya­sa'nın du­va­rı­na vu­ru­yor­su­nuz, hal­kın du­va­rı­na vu­ru­yor­su­nuz, yar­gı­nın du­va­rı­na vu­ru­yor­su­nuz, ana mu­ha­le­fe­tin du­va­rı­na vu­ru­yor­su­nuz, ama bir tür­lü ken­di­ni­ze gel­mi­yor­su­nuz.

Ba­kın, şu gi­ri­şim, si­zin ne ka­dar yan­lış­lık için­de ol­du­ğu­nu­zu bir kez da­ha gös­te­ri­yor.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - CHP du­var mı?

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Par­ma­ğı­nız­la sa­ya­bi­lir­si­niz. Kaç gün var önü­nüz­de, ye­ti­yor mu sü­re? Ama, siz di­re­ni­yor­su­nuz, çı­ka­ra­cak­sı­nız. Bir­ta­kım ola­sı­lık­la­ra da­ya­lı iş­ler ya­pı­yor­su­nuz ar­ka­daş. Bu, bir şey de­ğil­dir, şans oyu­nu de­ğil­dir si­ya­set.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - CHP'ye du­var mı di­yor­sun?

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Si­ya­set oyun de­ğil, si­ya­se­ti oyu­na çe­vi­ri­yor­su­nuz, bir şans oyu­nu­na çe­vi­ri­yor­su­nuz. Cum­hur­baş­ka­nı ve­to et­mez­se-eder­se… Ben de bil­mi­yo­rum, eder mi et­mez mi. Bir hu­kuk ada­mı­dır, en uy­gu­nu­nu ya­par.

Sa­yın Ka­cır Cum­hur­baş­ka­nı­nın bu tür uya­rı­la­ra ih­ti­ya­cı ol­ma­dı­ğı­nı söy­le­di. Ben de ay­nı gö­rüş­te­yim. Cum­hur­baş­ka­nı ge­re­ke­ni ya­pa­cak­tır. Cum­hur­baş­ka­nı­nın ka­na­ati üze­ri­ne fi­kir de söy­le­mi­yo­rum. Ama, siz do­lay­lı yön­den fi­kir söy­lü­yor­su­nuz.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - CHP'ye ni­ye "Du­var." di­yor­su­nuz? CHP du­var mı?

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­siy­le il­gi­li bir şey söy­le­di­niz sa­nı­yo­rum.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - "Du­var." di­yor­su­nuz CHP'ye.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Evet, si­zin sal­dı­rı­la­rı­nı­za, si­zin Ana­ya­sa'ya yö­ne­lik sal­dı­rı­nı­za kar­şı bir halk du­va­rı­dır Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si. Bir halk du­va­rı­dır.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - CHP du­var de­ğil.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si, si­ze kar­şı cum­hu­ri­ye­ti sa­vu­nan bir mu­ha­le­fet cep­he­si­dir. Bun­da ne var ar­ka­daş­lar? Si­zin du­va­rı­nız da yok. Si­zin du­va­rı­nız da yı­kıl­dı, de­lik de­şik ol­du. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, mü­da­ha­le et­me­ye­lim.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Ar­ka­daş­lar, ben hu­kuk­çu­yum, ya­ni, kırk yıl­dır bu işi ya­pı­yo­rum. Hu­ku­ki ek­sik­lik­le­ri­miz ola­bi­lir. He­pi­mi­zin olu­yor. Bun­la­rı gi­de­ri­yo­ruz. Ya­ni, bu Par­la­men­to bir öğ­ren­me ma­hal­li­dir. Ben, de­ğer­li hu­kuk ada­mı Ünal Ka­cır'dan ya­rar­lan­dı­ğı­mı bu­ra­da inkâr ede­mem! Ger­çek­ten Sa­yın Ünal Ka­cır, bu­ra­da, gel­di, me­se­le­le­ri bir hu­kuk plat­for­mu için­de izah et­ti. Şim­di ben gru­ba ba­kı­yo­rum, 16 ta­ne hu­kuk­çu var. Hiç­bir ar­ka­da­şım şu­nu söy­le­ye­mez: "Biz her şe­yi bi­li­yo­ruz." di­ye­mez. Ek­sik­lik­le­ri­miz ola­cak ar­ka­daş­lar. Par­la­men­to bir okul. İyi ki bu­ra­ya gel­dik ar­ka­daş­lar. Gel­dik, ek­sik­lik­le­ri­mi­zi Sa­yın Ka­cır gi­de­ri­yor! Sa­yın Ka­cır'ın ben yet­kin bir hu­kuk­çu ol­ma­sın­dan ya­rar­lan­ma­dı­ğı­mı söy­ler­sem bu inkârcı­lık olur! Bir si­ya­set­çi hiç­bir za­man inkârcı ol­ma­ma­lı­dır, ka­za­nım­cı ol­ma­lı­dır. Ken­di­si­ne te­şek­kür edi­yo­rum ben. Ama, ar­ka­daş­lar, bi­ze an­lat­tı­ğı bu hu­ku­ki ge­rek­çe­le­ri ni­ye ken­di gru­bu­na an­lat­mı­yor? Ba­kın, ken­di gru­bu­na an­la­ta­cak. Bir da­ha­ki dö­nem­de uma­rım bu­ra­da olur ken­di­si. Çün­kü, onun laf at­ma­sı­nın bi­ze ver­di­ği lez­ze­ti hiç kim­se ver­me­di! O laf at­tık­ça biz da­ha çok ko­nuş­ma ih­ti­ya­cı duy­duk! Ken­di­si­ne bir kez da­ha te­şek­kür edi­yo­rum ta­rih önün­de!

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, yap­mak is­te­di­ği­niz açık.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) - Ders­ha­ne aça­ca­ğım! Gön­de­re­cek­sin hu­kuk­çu­la­rı, eği­te­ce­ğim ora­da!

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Te­şek­kür edi­yo­rum, açın. Çün­kü, ih­ti­ya­cı olan çok sa­yı­da ar­ka­da­şı­mız var!

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) - Evet, evet, ke­sin­lik­le ina­nı­yo­rum!

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Özel­lik­le Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu üye­le­ri­niz için aça­cak­sı­nız onu!

Son şun­la­rı söy­le­me­li­yim: Siz re­jim tar­tış­ma­la­rı­na bel bağ­lı­yor­su­nuz ar­ka­daş­lar. Bir­ta­kım ya­sak­la­rın, ol­ma­yan ya­sak­la­rın var­lı­ğın­dan söz edi­yor­su­nuz. Ku­ral­lar re­ji­mi bu. Ya­ni, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne git­me­yi bir suç gi­bi bu­ra­da söy­le­di bir ar­ka­da­şı­mız. Ya­ni, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne bir si­ya­si par­ti­nin git­me­si suç mu­dur? O za­man de­ğiş­ti­rin Ana­ya­sa'yı, her şe­yi de­ğiş­ti­ri­yor­su­nuz za­ten. De­ğiş­ti­rin, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ni kal­dı­rın, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne git­me­yi ya­sak­la­yın. Ya­ni, bir si­ya­si par­ti­nin Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne git­me­si­ni millî ira­de­ye ay­kı­rı­lık ola­rak de­ğer­len­di­re­bi­lir mi­si­niz? Ya­ni, bu Ana­ya­sa bir tek biz­de mi var? Te­mel ku­ral­lar biz­de mi var? Kuv­vet­ler ay­rı­lı­ğı yal­nız biz­de mi var? En ba­sit hu­kuk ku­ral­la­rı­nı hu­kuk fa­kül­te­si­nin bi­rin­ci sı­nı­fın­da… Ka­pı­dan gi­rer­si­niz… An­ka­ra Hu­kuk'u ha­tır­lı­yo­rum kırk se­ne ön­ce­si­nin, aşa­ğı­da (I-B) sı­nı­fı var­dı. İlk bun­la­rı biz ora­da öğ­ren­dik. Şim­di bi­ze bir da­ha bun­la­rı öğ­ret­me­ye ça­lı­şı­yor ba­zı ar­ka­daş­lar. Öğ­ret­me­ye ça­lış­mak­la da kal­mı­yor­lar, yap­ma­ya ça­lı­şı­yor­lar. Yap­ma­ya kal­kın­ca da iş­te böy­le olu­yor ar­ka­daş­lar, man­za­ra or­ta­da. On­dan son­ra "kaç­tı­nız" ede­bi­ya­tı. Kim ne­re­den kaç­mış ar­ka­daş­lar?

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Mec­lis­ten kaç­tı­nız, Mec­lis­ten.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Ha, Mec­lis­ten kaç­ma­yı de­di­ği­niz za­man, ben şu sü­tun­la­rın ar­ka­sı­nı çok iyi ha­tır­lı­yo­rum.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Mil­let­ten ka­ça­maz­sı­nız.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Bu­ra­da te­rör­le mü­ca­de­le ko­nu­su­nu ge­tir­dik. Ben, si­zi, böy­le, sü­tun­la­rın ar­ka­sın­da çok açık gö­rü­yor­dum. Siz, Mec­lis­ten kaç­tı­nız ar­ka­daş­lar, üs­te­lik çok önem­li bir ko­nu­da, te­rör­le mü­ca­de­le ko­nu­sun­da­ki ola­ğa­nüs­tü top­lan­tı­ya ka­tıl­ma­dı­nız ar­ka­daş­lar. Ni­ye bu­nu ha­tır­la­tı­yor­su­nuz? Be­ni bun­la­rı söy­le­mek zo­run­da bı­ra­kı­yor­su­nuz. Ben bu­ra­ya po­le­mik yap­ma­ya gel­me­dim. Ora­ya kaç­tı­nız. Ta­mam, ka­çın ar­ka­daş­lar, o iyi.

Şim­di, biz bir hak­kı­mı­zı kul­la­nı­yo­ruz. Oy ver­mek bir hak­tır ar­ka­daş­lar. Ben oy kul­lan­mı­yo­rum. "Ni­ye kul­lan­mı­yor­sun?" Ee, kul­lan­mı­yo­rum kar­de­şim.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Gö­rev­den kaç­tı­nız.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Oy kul­lan­mak de­ğil, Mec­li­se de­vam­dır şart. Mec­lis bir bü­tün­dür. Ge­nel Ku­rul sa­lo­nu­nun dı­şı da bir gö­rev­dir. Siz be­nim o gün Ge­nel Ku­ru­la gel­me­di­ğim sa­at­ler­de bir mil­let­ve­ki­li ola­rak bir­ta­kım ça­lış­ma­lar ya­pıp yap­ma­dı­ğı­mı ne­re­den bi­li­yor­su­nuz? Ama, ben, si­zin, o gün, sü­tun­la­rın ar­ka­sın­da du­rur­ken hiç­bir şey yap­ma­dı­ğı­nı­zı gör­düm. Biz bu­ra­da te­rör­le mü­ca­de­le­yi ko­nuş­mak is­ti­yo­ruz; siz, sü­tun­la­rın ar­ka­sın­da­sı­nız. Olur mu ar­ka­daş­lar? Yap­ma­yın, çok üzü­lü­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan "Bra­vo" ses­le­ri, al­kış­lar)

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Kaç­tı­nız, kaç­tı­nız.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - O sah­ne­ye ben de üzü­lü­yo­rum, şe­hit ai­le­le­ri de üzü­lü­yor. Te­rör­den za­rar gör­müş mil­yon­lar­ca in­san da üzü­lü­yor. Bu ko­nu­da be­ni tah­rik et­me­ni­zin si­ze ka­zan­dı­ra­ca­ğı hiç­bir şey yok ki. İçi­niz­de çok ki­şi o gün Mec­lis­ten kaç­ma­nız ne­de­niy­le üzü­lü­yor. Ee, söy­le­ye­mi­yor bu­nu! Pa­zar­te­si sa­ba­hın­dan iti­ba­ren ço­ğu­nuz söy­le­ye­cek­si­niz bu­nu, onu gö­re­ce­ğiz.

TEV­FİK AK­BAK (Çan­kı­rı) - Ken­di ken­di­ni mi te­sel­li edi­yor­sun?

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, se­çim­le il­gi­li ola­rak şu­nu söy­le­mek is­ti­yo­rum: "Mil­let" sö­zü­nü o ka­dar ko­lay ağ­zı­nı­za al­ma­yın. Biz, si­zin, köy­le­re gi­dip üre­ti­ciy­le ko­nu­şa­ma­dı­ğı­nız dö­nem­le­ri de gör­dük. Se­çim dö­ne­min­de­ki ya­pay bir­ta­kım iyi­leş­tir­me­ler­le san­dı­ğa ya da köy­le­re gi­de­bi­le­cek du­ru­ma gel­mek­te ol­du­ğu­nu­zu da bi­li­yo­rum. Şim­di gi­di­yor­su­nuz, gi­de­cek­si­niz üç beş gün; köy­lü, prag­ma­tik bir ta­vır­la, o gü­nü de­ğer­len­dir­mek için si­ze gü­ler yüz gös­te­re­bi­lir, ama san­dık­lar açıl­dı­ğı za­man Türk si­ya­si ta­ri­hi­nin en bü­yük ye­nil­gi­si­ne uğ­ra­ya­cak­sı­nız ar­ka­daş­lar, ba­kın, bu­nu söy­lü­yo­rum. Ona gö­re iş yer­le­ri­ni­zi ha­zır­la­yın -bü­yük bir bö­lü­mü­nüz için söy­lü­yo­rum- ha­zır­lık­la­rı­nı­zı ya­pın.

HA­RUN AKIN (Zon­gul­dak) - Yüz­de 20…

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Bu­nu şey ya­pın, ya­ni, bu­nu bir dost ola­rak söy­lü­yo­rum, çün­kü ne­ti­ce­de, bu­ra­da bir ara­da ya­şa­dık dört bu­çuk se­ne, bir­bi­ri­mi­zi ta­nı­yo­ruz, bir­bi­ri­mi­zi se­vi­yo­ruz, bun­da üzü­le­cek bir şey yok. Bi­zim de ba­raj al­tı kal­dı­ğı­mız dö­nem ol­du, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­nin; ama biz to­par­lan­dık; to­par­lan­dık, aya­ğa kalk­tık, gir­dik Mec­li­se, ana mu­ha­le­fet ol­duk, ya­rın ik­ti­dar ola­ca­ğız. Siz de bu sü­reç­ten ge­çe­cek­si­niz. Si­ya­set eği­ti­ci­dir, si­ya­set eği­tir. Ba­kın, biz ders al­dık; biz ba­ra­jı aşa­ma­dık ders al­dık. Şim­di o der­si si­zin al­ma­nı­zı is­ti­yo­rum ama - sa­mi­mi­yet­le söy­lü­yo­rum, çok ta­raf­lı ol­mak is­te­mi­yo­rum- siz, bü­yük bir ih­ti­mal­le ba­ra­jı aşar­sı­nız ar­ka­daş­lar. Keş­ke aşa­ma­sa­nız da iyi bir ders al­sa­nız, bu­nun­la par­ti­ni­zi ye­ni­le­se­niz, ile­ri­ye dö­nük da­ha cid­di bir ha­re­ket oluş­tur­sa­nız, ama aşa­cak­sı­nız ba­ra­jı. Bu­nu bir müj­de gi­bi al­gı­la­ma­yın, bu­nu se­vi­ne­rek söy­le­mi­yo­rum. Ben, aş­ma­ma­nı­zı is­ti­yo­rum, ama aşa­cak­sı­nız, ucu ucu­na aşar­sı­nız. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - 400 mil­let­ve­ki­liy­le ge­li­yo­ruz.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Bu­ra­ya gel­di­ği­niz za­man…

Val­la­hi, is­te­di­ği­ni­zi söy­le­yin ar­ka­daş -ben so­kak­tan ge­li­yo­rum- is­te­di­ği­niz ka­dar laf atın, hiç­bi­ri be­ni et­ki­le­mez, ben bil­di­ği­mi an­la­tı­rım.

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Fa­la mı bak­tın?

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Şim­di, siz ne­ye gü­ve­ni­yor­su­nuz?

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Biz mil­le­te gü­ve­ni­yo­ruz.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Şu sol­da­ki dön­müş­le­ri tö­ren­le alıp, on­la­rın si­ze bir rüzgâr ge­ti­re­ce­ği­ni mi sa­nı­yor­su­nuz? Ya kar­de­şim, on­lar rüzgâr ge­tir­se bi­ze ge­ti­rir­di, biz on­la­rı ka­pı­nın önü­ne bı­rak­tık hiç­bir işe ya­ra­ma­dık­la­rı için. On­la­rı top­lu­yor­su­nuz bi­zim ka­pı­mı­zın önün­den, on­la­rı de­ğer gi­bi su­nu­yor­su­nuz Türk top­lu­mu­na; bu­nu yap­ma­yın. Ölü di­rilt­mek si­ya­set­te çok güç ar­ka­daş­lar. Yap­ma­yın bu­nu! Da­ha bir ay ön­ce ya­yın­la­nan ki­ta­bın­da si­ze ol­ma­dık söz­ler söy­le­yen in­san­la­ra na­sıl gü­ve­ni­yor­su­nuz? Yap­ma­yın. O ki­ta­bı alın -Kı­zı­lay'da ki­tap­çı­lar­da var; top­lat­mış bir grup onu, bi­li­yo­rum, ama ye­ni bir bas­kı­sı­nı çı­ka­ra­cak ki­tap­çı- onu alın bir oku­yun, kim­ler­le iş bir­li­ği yap­tı­ğı­nı­zı gö­rün.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, ta­mam­lı­yo­rum.

Şim­di, ar­ka­daş­la­rım, ta­mam­lı­yo­rum…

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Mil­let­ten kaç­ma­yın!

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Bu "mil­let­ten kaç­ma" ede­bi­ya­tı si­ze hiç ya­kış­mı­yor. Hiç kim­se mil­let­ten kaç­maz, yüz­de 1 oy alan par­ti de kaç­mı­yor. Biz ik­ti­dar ola­cak bir par­ti­yiz, ne mil­let­ten ka­ça­rız ne se­çim­den. Siz ka­ça­bil­di­ği­niz ka­dar kaç­tı­nız, kaç­sa­nız dört ay da­ha ka­ça­cak­tı­nız…

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Mil­let­ten kaç­tı­nız.

BAŞ­KAN - Sa­yın Ye­ni, ıs­rar et­me­yin ya­ni.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Ha­yır efen­dim, ıs­rar et­sin önem­li de­ğil, de­mok­ra­si­dir.

BAŞ­KAN - Ger­çek­ten hoş ol­mu­yor…

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Ha­yır efen­dim, hiç prob­lem de­ğil.

BAŞ­KAN - Si­ze de ol­mu­yor, bi­ze de…

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Dert de­ğil efen­dim, ne de­mek, ar­ka­da­şı­mız ko­nu­şa­cak ye­rin­den.

BAŞ­KAN - Ta­mam, bir şey söy­le­di­niz, ar­ka­sı­nı ıs­rar et­me­yin.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Ta­bii… Te­şek­kür edi­yo­rum, sağ olun. Uya­rı­la­rı­nız­la be­ni coş­tu­ru­yor­su­nuz.

Şim­di, kim­se kaç­maz, ge­re­ke­ni ya­par…

ŞÜK­RÜ ÜNAL (Os­ma­ni­ye) - Yi­ne bir rü­ya gör­müş­sün, gel­miş bu­ra­da an­la­tı­yor­sun.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (De­vam­la) - Rü­ya mü­ya de­ğil, siz her şe­yi çok iyi bi­li­yor­su­nuz. Ba­kın ar­ka­daş­lar, baş aşa­ğı gi­di­yor­su­nuz, üzül­mek zo­run­da de­ği­lim si­ze, par­ti­ni­ze üzül­mem, ha­re­ke­ti­ni­ze üzül­mem, tek tek bu­ra­da­ki kar­deş­le­ri­me üzü­lü­yo­rum ben. Ba­kın, Ab­dül­la­tif Şe­ner çok doğ­ru bir tes­pit­le bu so­rum­lu­lu­ğu sır­tın­dan at­tı. Ab­dül­la­tif Şe­ner, ta­rih önün­de de­ğer­li bir kar­de­şi­niz­dir, ken­di­si­ni bu so­rum­lu­lu­ğun dı­şı­na bı­rak­tı. Siz de ken­di­ni­zi bir göz­den ge­çi­rin ar­ka­daş­lar. He­pi­ni­zi sev­giy­le ku­cak­lı­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Ba­loğ­lu.

Mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­miş­tir.

Tek­li­fin tü­mü­nü oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Tek­lif ka­bul edil­miş ve ka­nun­laş­mış­tır; ha­yır­lı ol­ma­sı­nı di­li­yo­rum.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, 6'ncı sı­ra­da yer alan, Kas­ta­mo­nu Mil­let­ve­ki­li Hak­kı Köy­lü'nün, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si İç­tü­zü­ğün­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir İç­tü­zük Tek­li­fi ve Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru'nun gö­rüş­me­le­ri­ne baş­lı­yo­ruz.

6.- Kas­ta­mo­nu Mil­let­ve­ki­li Hak­kı Köy­lü'nün; Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si İç­tü­zü­ğün­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir İç­tü­zük Tek­li­fi ve Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru. (2/1041) (S. Sa­yı­sı: 1441) (x)

BAŞ­KAN - Ko­mis­yon ve Hükûmet? Ye­rin­de. (CHP sı­ra­la­rın­dan "Ko­mis­yon yok." ses­le­ri)

Ko­mis­yon ye­ri­ne Sa­yın Mec­lis Baş­kan Ve­ki­li tem­sil edi­yor efen­dim.

Ko­mis­yon ra­po­ru 1441 sı­ra sa­yı­sıy­la bas­tı­rı­lıp da­ğı­tıl­mış­tır.

Tek­li­fin tü­mü üze­rin­de Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na Sa­yın Ati­la Emek, An­tal­ya mil­let­ve­ki­li. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

CHP GRU­BU ADI­NA ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; gö­rü­şül­mek­te olan 1441 sı­ra sa­yı­lı Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si İç­tü­zü­ğün­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir İç­tü­zük Tek­li­fi ve Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru'nun tü­mü üze­rin­de Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Yü­ce Mec­li­si ve bi­zi iz­le­yen bü­yük mil­le­ti­mi­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, İç Tü­zük tek­li­fi­nin ge­nel ge­rek­çe­si­ne bak­tı­ğı­mız­da, ko­mis­yon­lar­da gö­rü­şü­le­rek ka­ra­ra bağ­lan­mış ve Ge­nel Ku­rul gün­de­mi­ne alın­mış ta­sa­rı­la­rın, se­çim­le­rin ye­ni­len­me­si se­be­biy­le hü­küm­süz sa­yıl­ma­sı­nın ön­len­me­si­nin amaç­lan­dı­ğı gö­rül­mek­te­dir. Bu amaç­la, İç Tü­zük'ün 77'nci mad­de­sin­de de­ği­şik­lik ya­pıl­ma­sı tek­lif edil­miş­tir. Ko­mis­yon mü­za­ke­re­le­rin­de ko­nu de­ğer­len­di­ril­miş, ve­ri­len bir öner­ge doğ­rul­tu­sun­da İç Tü­zük'ün 77'nci mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı "Ye­ni­len­miş ta­sa­rı ve tek­lif­ler­le il­gi­li ön­ce­ki dö­nem­le­re ait ra­por­lar, açık­ça be­lir­til­mek kay­dıy­la ko­mis­yon­ca be­nim­se­ne­bi­lir." cüm­le­si ek­len­miş­tir.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; ko­mis­yon gö­rüş­me­le­rin­de, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu üye­le­ri, mil­let­ve­kil­le­ri­mi­zin açık­la­ma­la­rı ve tek­li­fe kar­şı mu­ha­le­fet şer­hin­de açık­la­dı­ğı­mız ge­rek­çe­de ifa­de et­ti­ği­miz üze­re, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si İç Tü­zü­ğü'nün 77'nci ve 44'ün­cü mad­de­le­ri bir­lik­te de­ğer­len­di­ril­di­ğin­de tek­lif­te ön­gö­rü­len de­ği­şik­li­ğe ih­ti­yaç ol­ma­dı­ğı açık­tır.

77'nci mad­de, be­lir­til­di­ği gi­bi, ye­ni Par­la­men­to, ge­çen dö­nem­de­ki ta­sa­rı ve­ya tek­lif­le­ri ye­ni­le­ye­bil­mek­te­dir. Ye­ni gö­re­ve baş­la­yan Par­la­men­to, bu ye­ni­le­me­den son­ra, ge­çen dö­nem­den in­ti­kal eden ta­sa­rı ve­ya tek­li­fi, bel­li bir gö­rüş­me sü­re­cin­den son­ra her za­man ay­nen ka­bul et­me imkânı­na sa­hip­tir. Bu "ye­ni­den gö­rüş­me" sü­re­ci, söz ko­nu­su ta­sa­rı ve tek­li­fin da­ha da ol­gun­laş­ma­sı­nı sağ­la­ya­cak­tır. İç Tü­zük'te ya­pı­lan bu de­ği­şik­lik­le ye­ni Par­la­men­to dö­ne­mi­ne yön ve­ril­mek­te, âde­ta ye­ni dö­nem şe­kil­len­di­ril­mek­te, ipo­tek al­tı­na alın­mak­ta­dır.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu ola­rak, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin ve İk­ti­da­rı­nın, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Ge­nel Ku­ru­lun­da ser­gi­le­di­ği tu­tum ve dav­ra­nı­şı, Mec­lis ça­lış­ma­la­rın­da -Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği de dâhil- her ko­nu­da öf­ke­nin, hid­de­tin hâkim ol­du­ğu bir ça­lış­ma an­la­yı­şı­nı, hay­ret­le, ib­ret­le, mil­le­ti­miz­le bir­lik­te iz­le­mek­te­yiz. Bu­nun bir par­ça­sı da şim­di gö­rüş­mek­te ol­du­ğu­muz İç Tü­zük de­ği­şik­li­ği­dir.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, İç Tü­zük, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin bir ba­kı­ma ana­ya­sa­sı­dır. İç Tü­zük üze­rin­de ya­pı­la­cak de­ği­şik­lik, grup­lar ara­sın­da uz­la­şı­nın ve cid­di bir ça­lış­ma­nın so­nu­cu ol­ma­lı­dır. Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­sin­de, uz­laş­ma an­la­yı­şı ve kül­tü­rü son gün­ler­de te­mel­de ve tüm­den kay­bol­muş­tur. Bu­nun so­nu­cu bir se­çim dö­ne­mi­ne gi­ril­miş­ken, ge­ri­lim art­mak­ta, Ana­ya­sa baş­ta ol­mak üze­re, her ko­nu­da çok hız­lı de­ği­şik­lik­le­re gi­dil­mek­te­dir. Her şey toz du­man için­de bir­bi­ri­ne ka­rış­mak­ta­dır.

                                         

(X) 1441 S. Sayılı Basmayazı tutanağa eklidir.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; öy­le­si­ne du­rum­lar ya­şa­dık ki, yir­mi beş yaş gru­bu­na, genç­le­ri­mi­ze se­çil­me hak­kı­nı ve­ren Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­ni bu Mec­lis yap­tı. Şim­di, so­ru­yo­rum: Yir­mi beş yaş ne ol­du? Genç­le­re ve­ri­len umut­lar ne ol­du? Sa­yın Baş­ba­kan çok açık söy­le­di "Yir­mi beş yaş uy­gu­lan­ma­dık­ça se­çi­me gi­dil­me­ye­cek­tir" den­di. Şim­di, biz, özel­lik­le, yir­mi beş ya­şın uy­gu­la­na­bil­me­si için, Ana­ya­sa'nın 67'nci mad­de­si­nin son fık­ra­sın­da da de­ği­şik­lik yap­tık. Ama, ha­ya­ta ge­çi­ri­le­me­di. Şim­di, genç­le­re ver­di­ği­niz umut­la­rı sön­dür­dü­nüz. Genç­ler aday ola­cak­tı. Yir­mi beş ya­şın­da­ki in­san­la­ra umut ver­di­niz. Mec­li­sin, bu yö­nüy­le, açık­ça gün­de­mi­ni iş­gal et­ti­niz. Çık­tı­nız, top­lu­ma kar­şı, genç­le­re kar­şı bu­nu çok açık söy­le­di­niz, ama ha­ya­ta ge­çi­re­me­di­niz.

Şim­di, bu, ta­bii ki, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin an­la­yış tar­zı, si­ya­set an­la­yı­şı. Şim­di, ay­nı ko­nu­da ger­çek­leş­me­ye­ce­ği­ni bil­di­ği­niz Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ğiy­le Cum­hur­baş­ka­nı­nın se­çim sis­te­mi­ni de­ğiş­tir­di­niz. Gö­re­cek­si­niz, onu da ha­ya­ta ge­çir­mek müm­kün ol­ma­ya­cak. Yi­ne Par­la­men­to bu­nu se­çe­cek, ama, siz bun­la­rı öy­le­si­ne ya­pı­yor ve ya­ra­tı­yor­su­nuz ki, Türk top­lu­mu­na dört bu­çuk yıl­dır yö­ne­tim an­la­yı­şı­nı­zın so­nu­cu ver­di­ği­niz olum­suz­luk­la­rı, yap­tı­ğı­nız, ya­rat­tı­ğı­nız sı­kın­tı­la­rı unut­tu­ra­rak mağ­dur­la­rı oy­na­mak is­ti­yor­su­nuz de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım…

MUS­TA­FA NU­Rİ AK­BU­LUT (Er­zu­rum) - Na­sıl böy­le ke­sin ko­nu­şa­bi­li­yor­sun?

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - …mağ­dur­la­rı oy­na­mak is­ti­yor­su­nuz.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım…

MUS­TA­FA NU­Rİ AK­BU­LUT (Er­zu­rum) - Na­sıl ip­tal edi­le­cek? Ni­ye ke­sin ko­nu­şu­yor­su­nuz?

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Ne de­di­niz?

MUS­TA­FA NU­Rİ AK­BU­LUT (Er­zu­rum) - Çok ke­sin ko­nu­şu­yor­su­nuz. Ya­ni, ip­tal edi­le­cek, yü­rür­lü­ğe gir­me­ye­cek…

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Ha­yır, "ip­tal edi­le­cek" de­mi­yo­rum. Sü­re­cin iş­le­yi­şi ba­kı­mın­dan ve son de­ği­şik­lik­te oy­la­ma­lar­da ya­rat­tı­ğı­nız ve Mec­li­sin oy­la­ma­da ger­çek­leş­tir­di­ği du­rum Ana­ya­sa Mah­ke­me­sin­ce de, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nın­ca da in­ce­le­ne­cek.

MUS­TA­FA NU­Rİ AK­BU­LUT (Er­zu­rum) - Na­sıl ke­sin ko­nu­şa­bi­li­yor­su­nuz?

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Bun­dan ni­ye çe­ki­ni­yor­su­nuz?

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; ül­ke­nin gün­de­min­de, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin çö­ze­me­di­ği iş­siz­lik var, ar­tır­dı­ğı yok­sul­luk var, bü­tün­leş­ti­ği yol­suz­luk var. Tüm bun­la­rın mil­le­ti­miz önün­de sor­gu­la­nıp de­ğer­len­di­ri­le­ce­ği se­çim var. Se­çim­ler­de iş­siz­li­ği, yol­suz­lu­ğu, yok­sul­lu­ğu, te­rö­rü, iç ve dış gü­ven­lik­te var olan teh­dit ve teh­li­ke­le­ri tar­tı­şa­ca­ğız. Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si bu ko­nu­la­rın tar­tı­şıl­ma­sın­dan kork­tu­ğu için, ül­ke­de ya­rat­tı­ğı ge­ri­lim ve kriz or­ta­mın­da mağ­dur­la­rı oy­na­ya­rak gün­de­mi de­ğiş­tir­me­ye ça­lış­mak­ta­dır. An­cak, unut­ma­yı­nız ki, dört bu­çuk yıl­lık ik­ti­da­rı­nız­da mağ­dur et­ti­ği­niz top­lum ke­sim­le­ri si­zi bek­le­mek­te­dir. Ta­rım­da çift­çi ve hay­van üre­ti­ci­si si­zi bek­li­yor. İş ye­ri­ni ka­pa­tan ve sif­tah yap­ma­dan gü­nü bi­ti­ren es­naf si­zi bek­li­yor, iş­siz­li­ğe mahkûm et­ti­ği­niz genç­le­ri­miz si­zi bek­li­yor.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; bir ül­ke­de, se­çim, hu­zur için­de, ba­rış için­de, ül­ke­nin ge­le­ce­ği­ne dö­nük pro­je­le­rin tar­tı­şıl­dı­ğı, çö­züm öne­ri­le­ri­nin or­ta­ya kon­du­ğu bir or­tam­da ya­pı­lır. Millî ira­de de sağ­lık­lı bir şe­kil­de bu de­ğer­len­dir­me­le­rin so­nun­da şe­kil­le­nir. Oy­sa, siz, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si ola­rak, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­min­den baş­la­ya­rak, ba­şa­rı­sız­lık­la­rı­nı­zın so­nu­cu bir ge­ri­lim po­li­ti­ka­sı­nı uy­gu­la­ma­ya koy­du­nuz, su­ni gün­dem­ler­le mil­le­tin ger­çek gün­de­mi­ni or­ta­dan kal­dır­dı­nız. Bu tu­tu­mu­nuz ve uy­gu­la­ma­la­rı­nız so­nu­cu mil­let ile dev­le­ti, âde­ta, kar­şı kar­şı­ya ge­tir­di­niz. Dev­le­tin bü­tün ku­rum­la­rı­na sal­dır­ma­ya baş­la­dı­nız ve en son, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ver­di­ği bir hu­kuk ka­ra­rı kar­şı­sın­da sal­dı­rı­nı­za de­vam et­ti­niz, bu ka­ra­rı "yüz ka­ra­sı" ola­rak, "se­vi­ye­siz" ola­rak ni­te­len­dir­di­niz. Siz ba­na söy­ler mi­si­niz dün­ya­nın ne­re­sin­de, han­gi ül­ke­sin­de bir yük­sek mah­ke­me ka­ra­rı­nı bu şe­kil­de de­ğer­len­dir­mek var­dır ve yük­sek mah­ke­me baş­ka­nı­nın da bu sö­ze kar­şı tep­ki­si­ni gös­te­rip, bu sö­zü söy­le­yen hak­kın­da suç du­yu­ru­sun­da bu­lun­du­ğu bir ül­ke var­dır? İş­te, ül­ke­yi bu nok­ta­ya ge­tir­di­niz. Bü­tün ku­rum­la­ra sal­dı­rı­yor­su­nuz, bü­tün ku­rum­lar­la kav­ga edi­yor­su­nuz. Üni­ver­si­tey­le kav­ga­lı­sı­nız…

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Su iç, su!

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - …yar­gıy­la kav­ga­lı­sı­nız. Yar­gı­tay­da ya­şa­nan­lar unu­tul­ma­dı. Da­nış­ta­ya kar­şı açık­ça tah­rik­te bu­lun­du­nuz. Bir kat­li­amın o tah­rik­ler so­nu­cu ol­du­ğu­nu unut­ma­yı­nız! (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler) Unut­ma­yı­nız!

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - Saç­ma­la­ma! Yap­ma ya!

ME­TİN KA­ŞI­KOĞ­LU (Düz­ce) - Ko­nuş­ma!

TE­LAT KA­RA­PI­NAR (An­ka­ra) - Böy­le ko­nu­şa­maz­sın! Söz­le­ri­ne dik­kat et!

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Şim­di Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ni he­def…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

TE­LAT KA­RA­PI­NAR (An­ka­ra) - Anar­şist mi­sin ne­sin sen ya?

BAŞ­KAN - Sa­yın Emek… Sa­yın Emek…

ME­TİN KA­ŞI­KOĞ­LU (Düz­ce) - Ko­nuş­ma!

BAŞ­KAN - Sa­yın Emek…

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - Ger­di­niz! Ko­nuş­ma!

BAŞ­KAN - Sa­yın Emek… Ba­na ba­kar mı­sı­nız.

TE­LAT KA­RA­PI­NAR (An­ka­ra) - Ta­li­mat mı bek­li­yor­sun grup­tan?

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - Ye­ni bir sal­dı­rı mı yap­tır­mak is­ti­yor­sun?

BAŞ­KAN - Ar­ka­daş­lar, be­nim ha­tip­le ko­nu­şa­bil­mem için si­zin gü­rül­tü­nü­zün ke­sil­me­si la­zım.

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - Tah­rik edi­yor­sun! Ya­kış­mı­yor sa­na!

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Ana­ya­sa Mah­ke­me­si Baş­ka­nı­nın…

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - Sa­na o kür­sü ya­kış­mı­yor! O kür­sü sa­na ya­kış­mı­yor!

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Siz bun­la­rı…

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - O kür­sü se­nin hak­kın de­ğil!

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Ra­hat olun. Ra­hat olun.

BAŞ­KAN - Sa­yın Emek, bi­raz ön­ce söy­le­di­ği­niz söz…

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - Ge­ri al­sın­lar! Ne de­mek?

BAŞ­KAN - …bu Par­la­men­to­da söy­le­ne­cek söz de­ğil­dir.

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - Sö­zü­nü ge­ri al­sın!

BAŞ­KAN - Lüt­fen ge­ri alı­nız. Ak­si tak­dir­de İç Tü­zük'ü uy­gu­la­ya­ca­ğım. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan "Sö­zü­nü ge­ri al" ses­le­ri) Sö­zü­nü­zü ge­ri alı­nız. Siz bir hu­kuk­çu­su­nuz, bu­nu söy­le­ye­mez­si­niz. Böy­le bir şey yok­tur.

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - Mec­lis­te ku­rul­muş, pat­la­ma­ya ha­zır bir bom­ba gi­bi­sin.

BAŞ­KAN - Böy­le bir şey yok. Ka­bul ede­mez bu Par­la­men­to. Lüt­fen sö­zü­nü­zü ge­ri alın. Ak­si tak­dir­de sö­zü­nü­zü ke­se­ce­ğim.

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - Sa­yın Baş­kan, bu şe­kil­de ko­nu­şa­maz!

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin…

BAŞ­KAN - Efen­dim, yar­gı­ya in­ti­kal et­miş ve olay­lar de­ği­şik şe­kil­de açık­lan­mış ol­du­ğu hâlde siz bu­nu açık­ça ken­di gö­rü­şü­nü­ze gö­re söy­lü­yor­su­nuz. Ben bu­nu ka­bul ede­mem Mec­lis Baş­ka­nı ola­rak.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Mik­ro­fo­nu açın Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN - Lüt­fen… Mik­ro­fo­nu açı­yo­rum. Sö­zü­nü­zü ge­ri alı­nız.

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, be­nim söy­le­di­ğim söz şu­dur: Da­nış­ta­yın ver­di­ği bir ka­rar si­ya­si ola­rak de­ğer­len­di­ril­miş ve Da­nış­tay ko­nu­sun­da ma­ale­sef o tar­tış­ma­lar kar­şı­sın­da Da­nış­tay… (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

BAŞ­KAN - Efen­dim, ay­nı şe­yi söy­lü­yor­su­nuz siz.

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Bu da ya­şan­dı bu ül­ke­de.

BAŞ­KAN - Yar­gı­da olan ve o gü­nün id­di­ala­rıy­la il­gi­si ol­ma­yan bir şe­yi bu­ra­da, ay­nı yan­lış­lık­la ifa­de ede­mez­si­niz.

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Şim­di Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ko­nu­sun­da da Sa­yın Baş­kan bun­la­rı söy­le­di, ben de bun­la­rı ifa­de edi­yo­rum.

BAŞ­KAN - Lüt­fen sö­zü­nü­zü ge­ri alın.

ÖZ­KAN ÖK­SÜZ (Kon­ya) - Sö­zü­nü ge­ri al!

TE­LAT KA­RA­PI­NAR (An­ka­ra) - Sa­yın Baş­kan, sö­zü­nü kes!

BAŞ­KAN - Bak, Par­la­men­to­mu­zun son gü­nün­de bu söz, si­zin için de bu Par­la­men­to için de hoş bir şey de­ğil.

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - Sa­yın Bay­kal "ça­tış­ma çı­kar" di­yor tah­rik ol­mu­yor, se­nin bu sö­zün tah­rik edi­yor!

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, ta­mam…

BAŞ­KAN - Lüt­fen, ri­ca edi­yo­rum. İki­miz de hu­kuk­çu­yuz.

FA­RUK AN­BAR­CI­OĞ­LU (Bur­sa) - Ge­ri al­sın sö­zü­nü!

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si Baş­ka­nı­nın iki gün ön­ce yap­tı­ğı ba­sın top­lan­tı­sın­da söy­le­dik­le­ri­ni ifa­de edi­yo­rum, Da­nış­tay sa­lo­nun­da söy­le­dik­le­ri­ni söy­lü­yo­rum.

ZÜL­FÜ DE­MİR­BAĞ (Elâzığ) - Öy­le bir şey yok!

BAŞ­KAN - Sa­yın Emek, siz ya­sa üze­rin­de ko­nuş­mak­la gö­rev­li­si­niz.

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Bir mil­let­ve­ki­li ola­rak bun­la­rı söy­le­mek, bi­zim hak­kı­mız, gö­re­vi­miz de­ğil mi?

NUS­RET BAY­RAK­TAR (İs­tan­bul) - Böy­le bir gö­rev yok!

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Bi­zim hak­kı­mız, gö­re­vi­miz de­ğil mi? Bun­lar, yük­sek mah­ke­me baş­kan­la­rı­nın söy­le­di­ği söz­ler.

OR­HAN SEY­Fİ TER­Zİ­BA­ŞI­OĞ­LU (Muğ­la) - Sö­zü­nü ge­ri al­sın!

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Ku­su­ra bak­ma­yın...

BAŞ­KAN - Sa­yın Emek, eğer mad­de üze­ri­ne dön­me­di­ği­niz tak­dir­de...

OR­HAN SEY­Fİ TER­Zİ­BA­ŞI­OĞ­LU (Muğ­la) - Sö­zü­nü ge­ri al!

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Dö­nü­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

OR­HAN SEY­Fİ TER­Zİ­BA­ŞI­OĞ­LU (Muğ­la) - Sö­zü­nü ge­ri al­sın ve tu­ta­nak­lar­dan da çı­ka­rıl­sın.

BAŞ­KAN - ...İç Tü­zük'ün 66'ncı mad­de­si­ne gö­re sö­zü­nü­zü ke­se­ce­ğim.

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Dö­nü­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN - Lüt­fen, ko­nu­nu­za dö­nün.

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, du­yar­lı­lı­ğı­nı­za te­şek­kür edi­yo­rum. Ama, söy­le­di­ğim her söz, bu ül­ke­de yük­sek mah­ke­me baş­kan­la­rı­nın söy­le­di­ği söz­ler­dir. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

BAŞ­KAN - Efen­dim, biz bu­ra­da yük­sek mah­ke­me­le­ri tar­tış­mı­yo­ruz. 

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Mil­le­tin bir ve­ki­li ola­rak, be­nim de bu söz­le­ri söy­le­mem­de hiç­bir sa­kın­ca gör­mü­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar, AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

ME­TİN KA­ŞI­KOĞ­LU (Düz­ce) - Se­nin gö­re­vin ger­mek mi?

BAŞ­KAN - Biz bu­ra­da bir ya­sa­yı tar­tı­şı­yo­ruz.

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Çok açık ifa­de­siy­le... (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler, "Sen sık­tın ama!" se­si)

O si­ze ait­tir! O si­ze ait­tir! O si­ze ait­tir!

BAŞ­KAN - Sa­yın Emek, bu­nu ger­me­nin ne ma­na­sı var, ne ka­zan­dı­ra­cak bu Par­la­men­to­ya Al­lah aş­kı­na? Si­ze so­ru­yo­rum.

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Efen­dim, ge­ril­di...

BAŞ­KAN - Son gün­de bir ya­sa gö­rü­şü­yo­ruz, ka­bul eder­si­niz et­mez­si­niz...

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Bu Par­la­men­to ge­ril­di! Top­lu­mu ge­ri­yor­su­nuz, bun­dan me­det umu­yor­su­nuz! Bun­dan me­det umu­yor­su­nuz! (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

ME­TİN KA­ŞI­KOĞ­LU (Düz­ce) - Bu, or­ta­mı ger­mek­tir!

TE­LAT KA­RA­PI­NAR (An­ka­ra) - Sen ge­ri­yor­sun, pro­vo­kas­yon ya­pı­yor­sun!

BAŞ­KAN - Efen­dim, bu hâli­niz­le siz ne ya­pı­yor­su­nuz şim­di ger­me­yip de?

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Ku­su­ra bak­ma­yın.

NUS­RET BAY­RAK­TAR (İs­tan­bul) - Ak­si­ne, ar­ka­da­şı­nı­zın ko­nuş­ma­sı­na bir ba­kın, na­sıl ko­nu­şu­yor!

OR­HAN SEY­Fİ TER­Zİ­BA­ŞI­OĞ­LU (Muğ­la) - Sö­zü­nü ge­ri al!

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; git­ti­ği­niz yol yan­lış yol­dur...

ME­TİN KA­ŞI­KOĞ­LU (Düz­ce) - Ak­şam­dan sa­ba­ha ka­dar içi­yor­sun sen de! Ne an­la­tı­yor­sun?

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - ... bu ül­ke ya­ra­rı­na, mil­let ya­ra­rı­na de­ğil­dir, dev­let ya­ra­rı­na de­ğil­dir.

Bu olum­suz dav­ra­nış­la­rı­nız, mağ­dur­la­rı oy­na­ma plan ve pro­je­le­ri­ni­ze mil­le­ti­miz prim ver­me­ye­cek­tir. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

TE­LAT KA­RA­PI­NAR (An­ka­ra) - Sa­yın Baş­kan, kes şu­nun sö­zü­nü ya!

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Siz, bu dö­ne­min ve yap­tık­la­rı­nı­zın he­sa­bı­nı mil­le­te ve­re­cek­si­niz! Mil­le­te ve­re­cek­si­niz! (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan sı­ra ka­pak­la­rı­na vur­ma­lar, gü­rül­tü­ler)

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Mik­ro­fo­nu aç Sa­yın Baş­kan. Mik­ro­fo­nu ni­ye ka­pa­tı­yor­sun, sü­re­si bit­me­di?

BAŞ­KAN - Sa­yın Emek, te­şek­kür edi­yo­rum.

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, mü­sa­ade edin, sö­zü­mü bi­ti­re­ce­ğim.

AB­DUL­LAH ER­DEM CAN­Tİ­MUR (Kü­tah­ya) - Hâlâ ko­nu­şu­yor...

TE­LAT KA­RA­PI­NAR (An­ka­ra) - Otur ye­ri­ne!

BAŞ­KAN - Ta­mam, te­şek­kür ede­rim.

Efen­dim, son cüm­le­le­ri­ni­zi ala­bi­lir mi­yim.

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, sö­zü­mü bi­ti­re­ce­ğim.

BAŞ­KAN - Siz, mad­dey­le il­gi­li ko­nuş­mu­yor­su­nuz.

HA­RUN AKIN (Zon­gul­dak) - Doğ­ru düz­gün ko­nu­şa­ma­dı...

BAŞ­KAN - Efen­dim, iki da­ki­ka­nız var­dı. İki da­ki­ka­nı­zı, lüt­fen, mad­de üze­rin­de ko­nu­şun.

OR­HAN SEY­Fİ TER­Zİ­BA­ŞI­OĞ­LU (Muğ­la) - Sa­yın Baş­kan, sö­zü­nü ge­ri al­mı­yor.

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ola­rak, si­zin ya­rat­tı­ğı­nız bü­tün bu olum­suz­luk­la­rı or­ta­dan kal­dı­ra­ca­ğız; mil­le­ti­miz­le dev­le­ti­mi­zi ku­cak­laş­tı­ra­ca­ğız; mil­le­ti, dev­le­ti­ne sa­hip çı­ka­cak mil­let; dev­let, mil­le­tin hiz­me­tin­de ola­cak­tır.

ME­TİN KA­ŞI­KOĞ­LU (Düz­ce) - Mil­le­te sa­hip çık, mil­le­te!

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ik­ti­da­rın­da, top­lum­sal ba­rış pro­je­si­ni ha­ya­ta ge­çi­re­ce­ğiz. Top­lu­mun bü­tün kat­man­la­rı­nı bü­tün­leş­ti­re­ce­ğiz. Top­lum­da da Par­la­men­to­da da ça­tış­ma ye­ri­ne uz­laş­ma kül­tü­rü­nü hâkim kı­la­ca­ğız.

TE­LAT KA­RA­PI­NAR (An­ka­ra) - Bel­li olu­yor ko­nuş­ma­la­rı­nız­dan, bel­li olu­yor.

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - 23'ün­cü Dö­nem­de, 11'in­ci Cum­hur­baş­ka­nı­nı da bu an­la­yış­la se­çe­ce­ğiz.

RA­MA­ZAN TOP­RAK (Ak­sa­ray) - Mil­let si­zi gö­me­cek.

ATİ­LA EMEK (De­vam­la) - Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ik­ti­da­rın­da, mil­le­ti­miz hak et­ti­ği gü­zel ve ay­dın­lık gün­le­re bir­lik için­de ula­şa­cak­tır. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan sı­ra ka­pak­la­rı­na vur­ma­lar, gü­rül­tü­ler)

Bu duy­gu ve dü­şün­ce­ler­le yü­ce he­ye­ti­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar, AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Emek.

ME­TİN KA­ŞI­KOĞ­LU (Düz­ce) - Sen bi­ze say­gı sun­ma. Ha­di ora­dan! Yü­rü ora­dan!

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, tü­mü üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler ta­mam­lan­mış­tır.

Mad­de­le­ri­ne ge­çil­me­si­ni…

İR­FAN GÜN­DÜZ (İs­tan­bul) - Sa­yın Baş­ka­nım, ar­ka­da­şı­mı­zın ko­nuş­ma­sı üze­ri­ne, bi­zim gru­bu­mu­zun hak­kı­nı ko­ru­mak üze­re söz hak­kı ta­lep edi­yo­rum.

BAŞ­KAN - Efen­dim, ben bir mad­de­le­ri­ne ge­çe­yim, on­dan son­ra si­zin ta­le­bi­ni­zi de­ğer­len­di­ri­rim.

Şim­di, mad­de­le­ri­ne ge­çil­me­si­ni oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­miş­tir.

YAH­YA BAŞ (İs­tan­bul) - Son gün­de ne gü­zel be­cer­di­niz. Bra­vo sa­na!

ME­TİN KA­ŞI­KOĞ­LU (Düz­ce) - Gö­re­vi o. Lis­te­ye gir­me­yi ga­ran­ti­le­din, lis­te­ye gir­me­yi. De­mi­rel se­ni de lis­te­ye ala­cak­mış. Gü­niz So­kak'a git.

BAŞ­KAN - Sa­yın Gün­düz, ye­ri­niz­den, ni­çin söz is­te­di­ği­ni­zi ifa­de eder mi­si­niz. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - Az ön­ce söy­le­di ya.

TE­LAT KA­RA­PI­NAR (An­ka­ra) - Ha­yır. Sa­yın Baş­ka­nım, ni­ye ye­rin­den?

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - Gru­bun hak­kı­nı ko­ru­mak için…

TE­LAT KA­RA­PI­NAR (An­ka­ra) - Ni­ye ye­rin­den?

İR­FAN GÜN­DÜZ (İs­tan­bul) - Sa­yın Baş­ka­nım…

BAŞ­KAN - Doğ­ru­su, son gün bu tav­rı­nız­dan do­la­yı son de­re­ce üzül­dü­ğü­mü ifa­de edi­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar, AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

Ne­den üzül­dü­ğü­mü ifa­de edi­yo­rum, bi­li­yor mu­su­nuz? Beş yıl­dır bu İç Tü­zük'e gö­re ha­re­ket edi­yo­ruz. Si­zin de bu­nu bil­me­niz la­zım. Çün­kü, ben, söz is­te­yen bir ha­ti­be, kim olur­sa ol­sun, ni­çin söz is­te­di­ği­ni İç Tü­zük'e gö­re so­ra­ca­ğım, ve­re­ce­ği ce­va­ba gö­re söz ve­re­ce­ğim. İzin ve­rin.

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - Ha­yır, gru­bun hak­kı için Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN - Bu­ra­yı siz yö­net­mi­yor­su­nuz, biz yö­ne­ti­yo­ruz. İzin ve­rin.

Bu­yu­run Sa­yın Gün­düz.

İR­FAN GÜN­DÜZ (İs­tan­bul) - Sa­yın Baş­kan, sa­taş­ma­la­ra ve bu ifa­de­le­re ce­vap hak­kı­mı­zı kul­lan­mak is­ti­yo­ruz.

BAŞ­KAN - Ee, bu­nu ön­ce din­le­mek is­ti­yo­rum.

Bu­yu­run, 69'a gö­re söz is­ti­yor­su­nuz. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

VI. - AÇIKLAMALAR VE SATAŞMALARA İLİŞKİN KONUŞMALAR

1.- İstanbul Milletvekili İrfan Gündüz'ün, Antalya Milletvekili Atila Emek'in, konuşmasında, partisine sataşması nedeniyle konuşması

İR­FAN GÜN­DÜZ (İs­tan­bul) - Sa­yın Baş­kan, çok te­şek­kür edi­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım, ya­sa­ma dö­ne­mi­nin bu son gü­nün­de -as­lın­da 22'nci Dö­nem­de be­şin­ci yı­lı dol­du­ran bir ya­sa­ma fa­ali­ye­ti­ni ger­çek­leş­tir­miş bu­lu­nu­yo­ruz ama- bu­ra­da, kış­kırt­ma­ya, ha­ka­re­te va­ran söz­le­re ve hak et­me­di­ği şe­kil­de hiç kim­se­nin di­ğer bir ar­ka­da­şı­mı­za söz söy­le­me hak­kı yok­tur. He­le bu kür­sü aziz mil­le­tin kür­sü­sü­dür. Bu kür­sü­den laf söy­ler­ken, her­kes, bin de­fa dü­şü­nüp bir de­fa söy­le­me­li ve söy­le­dik­le­ri­nin de doğ­ru ol­du­ğu­na bak­ma­lı.

Şu AK Par­ti İk­ti­da­rı dö­ne­min­de hiç­bir fa­ili meç­hul ci­na­yet yok­tur, hiç­bir fa­ili meç­hul kat­li­am da yok­tur. Ba­kın, Da­nış­tay fa­ili ya­ka­lan­mış­tır.

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (Bur­sa) - Hab­le­mi­toğ­lu!

İR­FAN GÜN­DÜZ (De­vam­la) - Öbür ta­raf­tan, ba­kın, Cum­hu­ri­yet ga­ze­te­si­ne atı­lan bom­ba, efen­dim, Da­nış­tay, bu­na ben­zer bü­tün olay­la­rın fa­il­le­ri, YÖK'e ya­pı­lan sui­kast gi­ri­şi­mi, anın­da fa­il­le­ri ya­ka­lan­mış­tır.

MEH­MET ER­GÜN DAĞ­CI­OĞ­LU (To­kat) - Yir­mi dört sa­at geç­me­den!

İR­FAN GÜN­DÜZ (De­vam­la) - O yüz­den, eğer, bu ik­ti­dar, is­ter ferdî is­ter top­lum­sal, hu­zu­ru­mu­zu bo­zan han­gi tür ha­re­ket olur­sa ol­sun, kim­den ge­lir­se gel­sin, işin üze­ri­ne git­miş ve fa­ili­ni bu­la­rak ada­le­te tes­lim et­miş­tir. Do­la­yı­sıy­la, bu me­se­le­ler­den do­la­yı, kal­kıp da, ik­ti­da­rı, kim ta­ra­fın­dan gel­di­ği açık, ad­re­si bel­li olan, sü­per­mar­ket­ten alın­ma­yan o pat­la­yı­cı­lar­la, iş­te, can­lı bom­ba­nın Ana­far­ta­lar Çar­şı­sı'nda ulu­su­mu­zun yü­re­ği­ni dağ­la­yan bir ha­di­se­nin bir de­fa fa­ili ola­rak ik­ti­da­rı gös­ter­me, ba­na gö­re en bü­yük gaf­let ve en bü­yük ay­maz­lı­ğın ta ken­di­si­dir.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Ha­yır, ha­yır, hiç ala­ka­sı yok!

İR­FAN GÜN­DÜZ (De­vam­la) - O yüz­den, biz bu­nu bü­tün gü­cü­müz­le kı­nı­yo­ruz, siz de kı­nı­yor­su­nuz. O yüz­den, bu­ra­da, bir ar­ka­da­şı­mı­zın ge­lip, sa­de­ce, iş­te son gün­de, sırf seç­me­ne se­lam ka­bi­lin­den tri­bün­le­ri dü­şü­ne­rek ko­nuş­ma­sı, ba­na gö­re doğ­ru bir ta­vır de­ğil­dir.

GÜL­DAL AK­ŞİT (İs­tan­bul) - Kol­tuk kay­gı­sı!

İR­FAN GÜN­DÜZ (De­vam­la) - O yüz­den, hep be­ra­ber… Ba­kın, eğer 22'nci Dö­ne­min ya­sa­ma yö­nün­den bir ba­şa­rı­sı var­sa, bu ba­şa­rı he­pi­mi­zin­dir, ik­ti­da­rıy­la mu­ha­le­fe­tiy­le he­pi­mi­zin bun­da kat­kı­sı var­dır. Hat­ta, bu sü­re içe­ri­sin­de, hep be­ra­ber ça­lış­tı­ğı­mız, bir ara­da bu­lun­du­ğu­muz ar­ka­daş­la­rı­mız­dan, ba­kın ve­fat eden­ler var. Ben on­la­ra, hep­si­ne rah­met di­li­yo­rum. O yüz­den, o ar­ka­daş­la­rı­mı­zın da hiç ruh­la­rı­nı ra­hat­sız et­me­den, ge­lin, şu son gün­de, ger­çek­ten, çok de­ğer­li Grup Baş­kan Ve­ki­li ile be­ra­ber, Sa­yın To­puz ile be­ra­ber var­dı­ğı­mız bir mu­ta­ba­kat çer­çe­ve­sin­de, bu­gü­nü­mü­zü bir­bi­ri­mi­zin yü­zü­ne ba­kı­la­ma­ya­cak hâle ge­tir­me­ye­lim. Dost ola­cak­sak da bir gün düş­man gi­bi dost ola­lım, düş­man ola­cak­sak da bir gün dost ola­cak­mış gi­bi düş­man ola­lım ve as­la bir­bi­ri­mi­zin yü­zü­ne ba­kı­la­ma­ya­cak yan­lış­la­ra sa­kın gir­me­ye­lim.

Kem söz sa­hi­bi­ne ait­tir. O yüz­den, bu­nu top­lum yar­gı­la­ya­cak, de­min ar­ka­da­şı­mız söy­le­di. Ben öy­le zan­ne­di­yo­rum, halk 22 Tem­muz­da kim hak­lı, kim hak­sız her­ke­sin öl­çü­sü­nü önü­ne ko­ya­cak ve biz de hal­kın tak­di­ri­ni bir de­fa ca­nı yü­rek­ten ka­bul­le­ne­ce­ğiz.

O yüz­den, ben, bu duy­gu­lar içe­ri­sin­de, hiç ol­maz­sa bu­gün, me­se­le­yi böy­le ha­ka­re­te va­ran söz­ler­le de­ğil, ger­çek­ten ko­nuy­la il­gi­li söy­le­ye­cek bir şe­yi­miz var­sa söy­le­ye­lim ve tat­lı­lık­la ka­pa­ta­lım di­yor, he­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Gün­düz.

V. - KANUN TASARI VE TEKLİFLERİ İLE KOMİSYONLARDAN

GELEN DİĞER İŞLER (Devam)

6.- Kastamonu Milletvekili Hakkı Köylü'nün; Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünde Değişiklik Yapılmasına Dair İçtüzük Teklifi ve Anayasa Komisyonu Raporu (2/1041) (S. Sayısı: 1441) (Devam)

BAŞ­KAN - 1'in­ci mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

TÜR­Kİ­YE BÜ­YÜK MİL­LET MEC­Lİ­Sİ İÇ­TÜ­ZÜ­ĞÜN­DE DE­Ğİ­ŞİK­LİK

YA­PIL­MA­SI­NA DA­İR İÇ­TÜ­ZÜK TEK­Lİ­Fİ

MAD­DE 1- 05/03/1973 ta­rih­li ve 584 Ka­rar Nu­ma­ra­lı Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si İç­tü­zü­ğü­nün 77 nci mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­na aşa­ğı­da­ki cüm­le ek­len­miş­tir.

"Ye­ni­len­miş ta­sa­rı ve tek­lif­ler­le il­gi­li ön­ce­ki dö­nem­le­re ait ra­por­lar, açık­ça be­lir­til­mek kay­dıy­la, ko­mis­yon­ca be­nim­se­ne­bi­lir."

BAŞ­KAN - Mad­de üze­rin­de söz yok.

Bir öner­ge var; oku­tu­yo­rum:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan İç­tü­zük de­ği­şik­lik tek­li­fi­nin 1 in­ci mad­de­si­nin aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

                    Ünal Ka­cır        Ab­dul­lah Er­dem Can­ti­mur            İl­han Al­bay­rak

                      İs­tan­bul                         Kü­tah­ya                                 İs­tan­bul

                   Ah­met Ye­ni                   Ca­vit To­run                       Ra­ma­zan Top­rak

                      Sam­sun                        Di­yar­ba­kır                               Ak­sa­ray

Madde 1 - 05.03.1973 ta­rih­li ve 584 Ka­rar Nu­ma­ra­lı Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si İç­tü­zü­ğü­nün 77 nci mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­na aşa­ğı­da­ki cüm­le ek­len­miş­tir.

"Ye­ni­le­nen ta­sa­rı ve­ya tek­li­fin tü­mü üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler­den son­ra, ön­ce­ki dö­nem­le­re ait ra­por ve me­tin­ler, açık­ça be­lir­til­mek kay­dıy­la ko­mis­yon­ca be­nim­se­ne­bi­lir."

BAŞ­KAN - Sa­yın Ko­mis­yon?

ANA­YA­SA KO­MİS­YO­NU BAŞ­KAN VE­Kİ­Lİ SE­Mİ­HA ÖYÜŞ (Ay­dın) - Tak­di­re bı­ra­kı­yo­ruz.

BAŞ­KAN - Sa­yın Baş­kan­lık?

TÜR­Kİ­YE BÜ­YÜK MİL­LET MEC­Lİ­Sİ BAŞ­KAN VE­Kİ­Lİ SA­DIK YA­KUT (Kay­se­ri) - Tak­di­re bı­ra­kı­yo­ruz.

BAŞ­KAN - Sa­yın Hükûmet?

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (İs­tan­bul) - Efen­dim, tek­lif­te­ki cüm­le, ih­ti­ya­cı, bi­ze gö­re, kar­şı­lı­yor. Böy­le bir de­ği­şik­li­ğe ge­rek ol­ma­dı­ğı ka­na­atin­de­yim.

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim.

Ge­rek­çe­si­ni oku­tu­yo­rum:

Ge­rek­çe:

Ye­ni­len­miş ta­sa­rı ve tek­lif­ler­le il­gi­li ola­rak ön­ce­ki dö­nem­ler­de il­gi­li ko­mis­yon­lar­ca ka­bul edil­miş olan ra­por ve me­tin­le­ri­nin, ta­sa­rı ve­ya tek­li­fin tü­mü üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler­den son­ra be­nim­se­ne­bi­le­ce­ği şek­lin­de dü­zen­le­me ya­pıl­mak su­re­tiy­le ko­mis­yon­da iz­le­ne­cek yön­tem­le açık­lık ge­ti­ril­miş­tir.

BAŞ­KAN - Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Öner­ge ka­bul edil­miş­tir.

Şim­di, mad­de­yi ka­bul edi­len öner­gey­le bir­lik­te oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Mad­de ka­bul edil­miş­tir.

2'nci mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 2- Bu İç­tü­zük hü­küm­le­ri ya­yı­mı ta­ri­hin­de yü­rür­lü­ğe gi­rer.

BAŞ­KAN - Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na An­tal­ya Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Tun­cay Er­cenk, bu­yu­run. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

CHP GRU­BU ADI­NA TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; 1441 sı­ra sa­yı­lı İç­tü­zük Tek­li­fi üze­rin­de Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Sa­yın Baş­kan, ön­ce­lik­le bu de­ği­şik­lik tek­li­fi­ne geç­me­den, ben, hiç­bir dö­nem­de ül­ke­mi­zin de­ğer­le­ri­nin, cum­hu­ri­ye­ti­mi­zin, ana­ya­sal ku­rum­la­rı­mı­zın, yar­gı­mı­zın, hu­ku­ku­mu­zun, de­mok­ra­si­mi­zin hiç­bir dö­nem­de bu ka­dar tah­rip edil­di­ği­ni gör­me­dim, ya­şa­ma­dım. Bir si­ya­set­çi ola­rak da ya­şa­ma­dım, bir va­tan­daş ola­rak da ya­şa­ma­dım. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

MU­ZAF­FER BAŞ­TOP­ÇU (Ko­ca­eli) - Öy­le bir şey olur mu ya­hu!

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Da­ha baş­lan­gı­cın kö­tü Tun­cay.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Şim­di, kı­ra­rak, dö­ke­rek, par­ça­la­ya­rak, tah­rip ede­rek bu ül­ke yö­ne­til­mez. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

RA­MA­ZAN TOP­RAK (Ak­sa­ray) - İç Tü­zük'le ne il­gi­si var!

BAŞ­KAN - Sa­yın Er­cenk, esa­sa ge­çe­lim lüt­fen.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Esa­sa ge­çe­ce­ğim Sa­yın Baş­kan.

Da­yat­ma­cı, uz­laş­maz bir tu­tum­la, inat­la, in­ti­kam his­siy­le si­ya­set ya­pıl­maz. Dev­let inat­laş­may­la yö­ne­til­mez. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

TE­LAT KA­RA­PI­NAR (An­ka­ra) - Ama, siz ya­pı­yor­su­nuz.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Ba­kın, dört bu­çuk yıl­lık ik­ti­dar dö­ne­mi­niz­de, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti dev­le­ti dev­let ola­lı, cum­hu­ri­yet cum­hu­ri­yet ola­lı, de­mok­ra­si de­mok­ra­si ola­lı, mil­let mil­let ola­lı böy­le zu­lüm gör­me­di. Böy­le zu­lüm gör­me­di. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Hır­pa­la­nan bir tek Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si!

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Ba­kın, siz dev­let yö­net­mi­yor­su­nuz, siz kris­tal ma­ğa­za­sı­na gir­miş fut­bol ma­çı ya­pı­yor­su­nuz, her ta­ra­fı kı­rı­yor­su­nuz, her ta­ra­fı dö­kü­yor­su­nuz. Cum­hu­ri­ye­ti, de­mok­ra­si­yi, la­ik cum­hu­ri­ye­ti kı­ra­rak, dö­ke­rek si­ya­set ya­pı­yor­su­nuz.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Mad­de­ye gel, mad­de­ye!

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Bu de­ği­şik­li­ği ge­tir­di­niz, halk oy­la­ma­sıy­la il­gi­li de­ği­şik­li­ği ge­tir­di­niz. Pe­ki, ben me­rak edi­yo­rum, ne­den dört bu­çuk yıl ön­ce bu gel­me­di? Ne­den iki yıl ön­ce gel­me­di? Bu­nun bir ne­de­ni yok mu? Bu za­man­la­ma­yı ne­den bu nok­ta­ya ge­tir­di­niz? Bu­nu an­la­ma­ya ça­lı­şı­yo­rum.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Onu ge­çir­dik, şim­di İç Tü­zük'ü ko­nu­şu­yo­ruz.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Hiç mü­da­ha­le et­me­yin.

BAŞ­KAN - Sa­yın Er­cenk, siz esa­sa ge­lin lüt­fen.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Bi­ti­ri­yo­rum.

FA­TİH ARI­KAN (Kah­ra­man­ma­raş) - Or­ta­lı­ğı şu an­da ya­tış­tır­dık, ye­ni­den ger­me­ye ça­lı­şı­yor­sun ya!

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Ba­kın, dö­ne­mi­ni ta­mam­la­mış, se­çim tak­vi­mi­ni al­mış, 22 Tem­muz­da se­çim ya­pa­cak olan bir Mec­lis, ül­ke­nin ro­ta­sı­nı, re­ji­mi­ni et­ki­le­ye­cek bir de­ği­şik­li­ği tam bu sı­ra­da mı ge­ti­rir, on iki­ye beş ka­la mı ge­ti­rir? Böy­le­si­ne dev­let yö­net­me cid­di­ye­ti ola­bi­lir mi? Böy­le­si­ne dev­let yö­ne­ti­le­bi­lir mi? Dev­let cid­di­ye­ti, dev­let adam­lı­ğıy­la böy­le bir şey bağ­da­şa­bi­lir mi? Ni­ye bu şe­kil­de "ben yap­tım, ol­du" an­la­yı­şıy­la ge­ti­ri­yor­su­nuz da dört bu­çuk yıl ön­ce ge­tir­mi­yor­su­nuz? Bu­nun ba­na ce­va­bı­nı ve­re­cek­si­niz. Ce­va­bı­nı ve­re­cek­si­niz bu­nun. Bu ce­va­bı ver­me­den bu­ra­da hükûmet ola­maz­sı­nız, ik­ti­dar ola­maz­sı­nız…

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Ce­va­bı­nı mil­let ve­re­cek si­ze!

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - …si­ya­set ya­pa­maz­sı­nız. 22 Tem­muz­da bu­nun ce­va­bı­nı ala­cak­sı­nız.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Ce­va­bı­nı si­ze mil­let ve­re­cek!

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Şim­di, biz si­zi uya­rı­yo­ruz. Ba­kın, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti dev­le­ti­nin ge­le­ne­ği­ne, va­ka­rı­na ya­kış­ma­yan bir ta­vır­da si­ya­set ya­pı­yor­su­nuz.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Onu siz ya­pı­yor­su­nuz!

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Ye­ter­li tar­tış­ma ya­pıl­dı­ğı­nı söy­le­ye­bi­lir mi­si­niz ba­na siz? Halk ta­ra­fın­dan se­çil­me­siy­le il­gi­li ye­ter­li bir tar­tış­ma ya­pıl­dı­ğı­nı söy­le­ye­bi­lir mi­si­niz?

ME­TİN KA­ŞI­KOĞ­LU (Düz­ce) - Si­zin işi­niz bu, hep tar­tış­mak, hep tar­tış­mak!

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Üni­ver­si­te­le­re sun­du­nuz mu? Ba­ro­ya sun­du­nuz mu? Si­vil top­lum ör­güt­le­ri­ne sun­du­nuz mu? Hiç­bi­ri­si yok. Ben yap­tım, ol­du! Ne­den ol­du? Ne­den ol­du? İnat­laş­may­la ol­du. Sen be­nim Ab­dul­lah Gül kar­de­şi­mi Cum­hur­baş­ka­nı seç­mez­sin ha, al sa­na Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği! Böy­le si­ya­set ol­maz, böy­le si­ya­set ol­maz! AKP Gru­bun­da baş­ka Cum­hur­baş­ka­nı ola­cak kim­se yok muy­du? De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, yok muy­du? (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Si­ze ne?

ME­TİN KA­ŞI­KOĞ­LU (Düz­ce) - Si­ze mi so­ra­ca­ğız ki­mi se­çe­ce­ği­mi­zi?

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Sa­yın Baş­ba­ka­nın ak­lın­da­ki isim baş­ka, Sa­yın Arınç'ın ak­lın­da­ki isim baş­ka, va­tan­da­şın ak­lın­da­ki isim baş­ka. Ha­yır, bun­lar ol­maz, bun­lar ol­maz, bun­lar ol­maz!

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Bay­kal'ın de­di­ği ol­sun!

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Kim ola­cak?

FA­TİH ARI­KAN (Kah­ra­man­ma­raş) - Bay­kal'ın de­di­ği mi ola­cak?

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Üç­lü­den bi­ri ola­cak, üç­lü­den bi­ri ola­cak! "Ya sen ya ben ya o" di­ye­rek Cum­hur­baş­ka­nı se­çil­mez de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım.

ME­TİN KA­ŞI­KOĞ­LU (Düz­ce) - Ya­lan söy­lü­yor­sun!

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - İş­te bu nok­ta­ya gel­di­niz, bu nok­ta­ya gel­di­niz ve bu re­ji­mi tı­ka­ma nok­ta­sın­da­sı­nız. Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi sü­re­ci­ni tı­ka­yan AKP İk­ti­da­rı­dır, Sa­yın Baş­ba­kan­dır. Evet, evet…

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Bay­kal'ı ya­pa­lım!..

MEV­LÜT COŞ­KU­NER (Is­par­ta) - Sa­yın Kut­lu, "Sa­yın Bay­kal" de!

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Sa­yın Bay­kal'ı…

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Şim­di, Sa­yın Bay­kal, uz­laş­may­la Cum­hur­baş­ka­nı­nın se­çi­le­bi­le­ce­ği­ni açık­la­dı. Hiç­bir AKP'li­nin, hiç­bir AKP'li­nin, bir AKP'li­nin Cum­hur­baş­ka­nı ola­maz de­me hak­kı­nı ken­dim­de gör­mü­yo­rum de­me nok­ta­sın­day­dı Sa­yın Bay­kal, gör­mü­yo­rum de­me nok­ta­sın­day­dı.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Halk ka­rar ve­re­cek!

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Pe­ki, ne­den bu­nu red­det­ti­niz? Ha­ni uz­laş­ma di­yor­du­nuz? Ha­ni Sa­yın Baş­ba­kan "Si­ya­set bir uz­la­şı ala­nı­dır." di­yor­du? Ha­ni Baş­ba­kan "Sa­de­ce sa­yı­sal gü­ce da­ya­nan bir yö­ne­tim an­la­yı­şı­nı be­nim­se­mi­yo­ruz, top­lum­sal mu­ta­ba­kat­tan güç alan bir si­ya­set an­la­yı­şın­dan ya­na­yız. " di­yor­du, ne ol­du?

FA­TİH ARI­KAN (Kah­ra­man­ma­raş) - Yi­ne di­yo­ruz…

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Siz ken­di par­ti­niz­le uz­la­şa­mı­yor­su­nuz ki, bi­zim­le uz­la­şın!

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Bu 367 ko­nu­su­nu tar­tış­ma­ya açan siz­si­niz, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı sü­re­ci­ni tı­ka­yan siz­si­niz. Uz­laş­may­la se­çi­le­bi­le­cek bir Cum­hur­baş­ka­nı­nı, "Ol­ma­dı kar­de­şim, sen be­nim ada­yı­mı seç­tir­me­din, ey Ana­ya­sa Mah­ke­me­si sen de bu­nu red­det­tin, bir yüz ka­ra­sı ola­rak de­ğer­len­di­ri­len ka­rar­la sen de bu­nu red­det­tin, al ben de sa­na Ana­ya­sa­ya de­ği­şik­li­ği ge­ti­ri­yo­rum!" di­ye­rek si­ya­set ol­maz...

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Tun­cay Bey, sen de yüz akı ola­rak ni­te­len­dir ba­ka­lım.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - …di­ye­rek si­ya­set ol­maz, di­ye­rek si­ya­set ol­maz!

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Sen de yüz akı de di­ye­bi­li­yor­san!

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Şim­di, bi­raz ön­ce de söy­le­dim, si­ya­set­te inat­laş­ma ol­maz de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - O za­man yap­ma!

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - He­le yar­gıy­la inat­laş­ma hiç ol­maz, hu­kuk­la inat­laş­ma hiç ol­maz, mil­let­le inat­laş­ma hiç ol­maz.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Sa­yın Baş­kan, bu ko­nuş­ma İç Tü­zük'e ay­kı­rı­dır. Tun­cay Bey'in İç Tü­zük ge­re­ği ko­nuy­la il­gi­li ko­nuş­ma­sı la­zım.

BAŞ­KAN - Bir da­ki­ka, din­le­ye­lim. Hüs­rev Bey, din­le­ye­lim.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Şim­di, al sa­na Ana­ya­sa de­ğiş­ti di­ye­rek ül­ke yö­ne­til­mez, dev­let ve si­ya­set adam­lı­ğı cid­di­ye­tiy­le bağ­daş­maz.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Sa­yın Baş­kan, si­zi gö­re­ve da­vet edi­yo­rum.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Si­ya­set­te uz­laş­ma esas­tır. De­mok­ra­si­de uz­laş­ma, de­mok­ra­si­nin özü­dür, ru­hu­dur. De­mok­ra­si var­sa uz­laş­ma var­dır.

BAŞ­KAN - Sa­yın Er­cenk, za­ma­nı­nız da­ra­lı­yor, şu İç Tü­zük'e ge­le­lim.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Bi­ti­ri­yo­rum… Bi­ti­ri­yo­rum…

RA­MA­ZAN TOP­RAK (Ak­sa­ray) - Sü­re­si bit­ti, mad­de­den hiç bah­set­me­di Sa­yın Baş­ka­nım.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Bir dev­le­tin mu­ha­le­fet li­de­ri­ne, ge­lin bu işi uz­laş­may­la çö­ze­lim di­yen mu­ha­le­fet li­de­ri­ne ci­bil­li­yet­siz dam­ga­sı­nı söy­le­ye­rek, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­ne ci­bil­li­yet­siz dam­ga­sı­nı vu­ra­rak ve "Onun­la gö­rüş­mek za­man kay­bı­dır." di­ye­rek na­sıl uz­la­şa­cak­sı­nız? Na­sıl dev­le­ti yö­ne­te­cek­si­niz? Mu­ha­le­fet bu de­mok­ra­si­nin özü­dür. Ni­ye bu­ra­dan ka­çı­yor­su­nuz? Efen­dim, on­dan son­ra, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si en­gel­le­di… Ha­yır, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si en­gel­le­me­di, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si si­ze yol gös­ter­di. Sa­yın Ge­nel Baş­kan her za­man yap­tı­ğı gi­bi si­ze yol gös­ter­di. Siz bu yol­dan gi­de­ce­ği­ni­ze, re­ji­mi tı­ka­ma nok­ta­sı­na ge­tir­di­niz.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Mil­let de si­ze yol ve­re­cek.

RA­MA­ZAN TOP­RAK (Ak­sa­ray) - Mad­de­ye gel…

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Ge­li­yo­rum… Ge­li­yo­rum…

Dev­le­tin bir­li­ği­ni, uyu­mu­nu, ulu­sal bü­tün­lü­ğü­nü, ba­ğım­sız­lı­ğı­nı, bay­ra­ğı­nı tem­sil eden bir ma­ka­ma se­çi­le­cek ki­şi, bu ka­dar kar­ma­şık bir ya­pı için­de ol­maz.

FA­TİH ARI­KAN (Kah­ra­man­ma­raş) - Siz De­mi­rel'e gi­din.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Şim­di, de­ği­şik­lik gel­di önü­mü­ze, İç Tü­zük de­ği­şik­li­ği gel­di. Ba­kı­yo­ruz, şim­di, Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nun­da, Sa­yın Ba­kan "Ben bu de­ği­şik­li­ği ye­ni öğ­ren­dim." de­di. Bu­ra­da Sa­yın Ba­kan. "O an­da öğ­ren­dim." de­di.

FA­TİH ARI­KAN (Kah­ra­man­ma­raş) - CHP'nin lis­te­si Gü­niz So­kak’­ta ha­zır­la­nı­yor.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Bi­zim lis­tey­le il­gi­li hiç­bir so­ru­nu­muz yok ar­ka­daş, sen işi­ne bak.

Bu ne­den­le, ben de, İç Tü­zük de­ği­şik­li­ğiy­le il­gi­li bö­lü­mü Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nun­da öğ­ren­dim. Hiç tar­tı­şıl­ma­dan, hiç gö­rü­şül­me­den bu tür de­ği­şik­lik­ler apar to­par, yan­gın­dan mal ka­çı­rır­ca­sı­na, inat­la yap­tı­ğı­nız za­man sü­re­ci tı­kı­yor­su­nuz, re­ji­mi tı­kı­yor­su­nuz, de­mok­ra­si­ye, cum­hu­ri­ye­te za­rar ve­ri­yor­su­nuz. Uya­rı­la­ra lüt­fen dik­kat edin. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

Ba­kın, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Sa­yın Baş­ba­kan son gün­ler­de çok cid­di ola­rak, ger­çek­ten, si­nir­len­me­ye, ba­ğı­rıp ça­ğır­ma­ya, mu­ha­le­fe­ti, yar­gı­yı, bü­tün ana­ya­sal ku­rum­la­rı suç­la­ma­ya…

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Sa­yın Baş­kan, mad­dey­le il­gi­li ko­nuş­sun.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - …ve bun­lar hiç­bir şey ya­pa­maz di­ye­rek red­det­me­ye, eli­nin ter­siy­le it­me­ye baş­la­dı. Böy­le­si­ne bir an­la­yış bu ül­ke­yi yö­ne­ti­yor.

RA­MA­ZAN TOP­RAK (Ak­sa­ray) - Sa­yın Baş­kan, sü­re bit­ti, mad­de­ye gel­me­di…

FA­TİH ARI­KAN (Kah­ra­man­ma­raş) - Sa­kin­leş­miş or­ta­mı ger­me­ye ça­lı­şı­yor!

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - "Ana­nı al da git." de­me an­la­yı­şın­dan baş­la­yan, "As­ker­lik yan ge­lip yat­ma ye­ri de­ğil­dir." de­me nok­ta­sı­na ge­len, "Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ka­ra­rı de­mok­ra­si­ye sı­kıl­mış kur­şun­dur." di­yen ve da­ha gi­de­rek -şid­det­le kı­nı­yo­rum- Yü­ce Mah­ke­me­nin ka­ra­rı­na "yüz ka­ra­sı" di­ye­rek bu top­lu­mu ge­ri­yor, bu si­ya­se­ti ge­ri­yor; uz­laş­maz tav­rıy­la, ma­ale­sef, ül­ke­nin tı­kan­ma­sı­na, re­ji­min tı­kan­ma­sı­na yol açan bir an­la­yış için­de hâlâ söy­lem­le­ri­ni sür­dür­me­ye ça­lı­şı­yor.

Ba­kın de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, çe­liş­ki­li ka­rar­lar­la, ak­şam ya­tıp sa­bah kal­kıp Ana­ya­sa'yı de­ğiş­ti­re­lim de­mek­le si­ya­set ya­pıl­maz. İk­ti­da­rın bir gü­ven bu­na­lı­mı­na düş­tü­ğü­nü gö­rü­yo­ruz. İk­ti­dar gü­ven bu­na­lı­mı­na düş­tük­çe çır­pın­ma­ya baş­lı­yor, çır­pın­dık­ça ba­tı­yor, bat­tık­ça da "vay mu­ha­le­fet şöy­le, vay Cum­hur­baş­ka­nı böy­le, vay Ana­ya­sa Mah­ke­me­si böy­le" di­ye­rek ül­ke­nin tı­kan­ma­sı­na, re­ji­min tı­kan­ma­sı­na, eko­no­mi­nin tı­kan­ma­sı­na yol açı­yor. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

Şim­di, ba­kın, bu tar­tış­ma­lar sı­ra­sın­da ne iş­çi ko­nu­şu­lu­yor ne me­mur ko­nu­şu­lu­yor ne emek­li­nin du­ru­mu ko­nu­şu­lu­yor ne es­na­fın du­ru­mu ko­nu­şu­lu­yor, eko­no­mi bir ke­na­ra itil­miş, var­sa yok­sa re­fe­ran­dum, var­sa yok­sa Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi nok­ta­sı­na ge­ti­ri­yor­su­nuz.

NUS­RET BAY­RAK­TAR (İs­tan­bul) - Sa­ye­niz­de!

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Ba­kın, kap­kaç, yok; yol­suz­luk, yok­sul­luk ko­nu­şul­mu­yor; do­ku­nul­maz­lık ko­nu­su -Al­lah'a şü­kür- dört bu­çuk se­ne ön­ce ver­di­ği­niz söz ol­du­ğu yer­de du­ru­yor.

Şim­di, Av­ru­pa Bir­li­ği, Kıb­rıs, dış po­li­ti­ka baş­ka ül­ke­le­re ha­va­le edil­miş; Bar­za­ni, Ta­la­ba­ni çı­kı­yor ora­dan mey­dan oku­yor; bir ya­ban­cı ül­ke­nin uçak­la­rı sı­nır­la­rı­mı­zı ih­lal edi­yor, ci­rit atı­yor... Efen­dim, baş­ka ül­ke­le­re ha­va­le edi­len dış po­li­ti­ka ko­nu­şul­mu­yor. Ne ol­du Av­ru­pa Bir­li­ği? Hır­va­tis­tan al­tı mad­de­de baş­lık aç­tı, al­tı mad­de­de.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Ora­da CHP yok da on­dan ba­şa­rı­lı!

İN­Cİ ÖZ­DE­MİR (İs­tan­bul) - Ora­da si­zin gi­bi mu­ha­le­fet yok!

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Ay­nı ta­rih­te biz gö­rüş­me­le­re baş­la­dık. Ne ol­du? Bi­zim­ki da­ha iki mad­de. Ne­re­de bu ba­şa­rı? Bun­la­rı ko­nu­şun, bun­la­rı ko­nu­şun, bun­la­rı ko­nu­şa­cak­sı­nız.

Te­rör­le il­gi­li, ba­kı­yor­su­nuz, çu­val ge­çir­mey­le baş­la­yan, te­rö­re kar­şı mü­ca­de­le­de hiç­bir cid­di atı­lım gös­ter­me­yen, bir ça­lış­ma yap­ma­yan ik­ti­dar, as­ke­ri­mi­zin ka­fa­sı­na…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Efen­dim, son cüm­le­le­ri­ni­zi alı­yo­rum.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - …çu­val ge­çir­me nok­ta­sı­na ge­ti­ril­di ve son gün, da­ha dün peş­mer­ge­ler­le nam­lu nam­lu­ya kal­ma nok­ta­sı­na ge­tir­di bu ik­ti­dar bi­zi. Çıt yok… Ne­re­de Baş­ba­kan? Esip gür­le­yen Baş­ba­kan, mu­ha­le­fe­te ba­ğı­ran, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne ba­ğı­ran Baş­ba­kan ne­re­de? Ge­nel­kur­may Baş­ka­nı dev­re­ye gi­ri­yor. Ge­nel­kur­may Baş­ka­nı: "Bu ol­maz, bu­nu ka­bul et­me­yiz." di­yor. Bi­zim Sa­yın Baş­ba­kan­dan, Ka­sım­pa­şa­lı Baş­ba­kan­dan hiç ses yok. Kos­tak kos­tak yü­rü­yen in­san­dan hiç­bir ses yok. Ge­nel­kur­may Baş­ka­nı mü­da­ha­le edi­yor "Bu, yan­lış­tır." di­yor. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Ne de­mek kos­tak kos­tak yü­rü­mek!

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Şu hâle bak! Tah­rik­çi­ler ko­nu­şu­yor!

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Ar­ka­daş­lar…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

ME­TİN KA­ŞI­KOĞ­LU (Düz­ce) - Mad­dey­le ala­ka­lı ko­nu­şun!

BAŞ­KAN - Sa­yın Er­cenk, ya­ni, biz, mü­sa­ma­ha edi­yo­ruz ha­ki­ka­ten, bu kür­sü hür di­ye…

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Ayıp yaa!

BAŞ­KAN - …ama, her şe­yin bir usu­lü var. Siz, bir Baş­ba­ka­na bu sö­zü na­sıl ya­kış­tı­rı­yor­su­nuz? Lüt­fen ge­ri alın… Sö­zü­nü­zü ge­ri alın efen­dim.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Efen­dim, ken­di­le­ri öy­le söy­lü­yor, Sa­yın Baş­ba­kan da ay­nı şe­yi söy­lü­yor.

BAŞ­KAN - Ne söy­lü­yor?

ME­TİN KA­ŞI­KOĞ­LU (Düz­ce) - Ken­di­ni ta­rif edi­yor, ken­di­ni!

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - "Kos­tak kos­tak yü­rü­rüm ben" di­yor, ken­di­si söy­lü­yor.

BAŞ­KAN - Ha­yır, siz, bi­raz ön­ce…

ME­TİN KA­ŞI­KOĞ­LU (Düz­ce) - Ken­di­ni­zi ta­rif edi­yor­su­nuz.

MEV­LÜT COŞ­KU­NER (Is­par­ta) - "Kos­tak kos­tak" kö­tü laf de­ğil ki.

BAŞ­KAN - …iza­fe et­ti­ği­niz sö­zü, bir ar­ka­da­şı­nı­za söy­le­mez­si­niz.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Ha­yır efen­dim… Ha­yır efen­dim… Böy­le söy­lü­yor ken­di­si.

BAŞ­KAN - Lüt­fen, ge­ri alın sö­zü­nü­zü ve son cüm­le­ni­zi ri­ca edi­yo­rum.

MEV­LÜT COŞ­KU­NER (Is­par­ta) - "Kos­tak, kos­tak" kö­tü laf de­ğil Sa­yın Baş­kan.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Bu­ra­da, yü­rü­yüş, bu şe­kil­de­ki yü­rü­yüş, ken­di­ne gö­re, yi­ğit­lik yü­rü­yü­şü di­yor. Ben, onu söy­le­dim, baş­ka bir şey de­ğil ki! (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - Ne de­mek o? Bu sö­zü söy­ler­ken yü­zün kı­zar­ma­dı de­ğil mi? Ya­zık­lar ol­sun sa­na, ya­zık­lar!

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Şim­di, ba­kın, dev­let dü­ze­nin­de, me­mur-amir iliş­ki­si var­dır.

BAŞ­KAN - Efen­dim, son cüm­le­ni­zi ri­ca edi­yo­rum, ek sü­re­ni­zi de ver­dim.

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Bi­ti­ri­yo­rum Sa­yın Baş­kan, bi­ti­ri­yo­rum.

İS­MA­İL ÖZ­GÜN (Ba­lı­ke­sir) - Ayıp! Ayıp!

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - İşi­ni­ze gel­di­ği za­man, bu be­nim me­mu­rum­dur di­yor­su­nuz Ge­nel­kur­may Baş­ka­nı­nı­za, işi­ni­ze gel­me­di­ği za­man da o be­nim me­mu­rum de­ğil, ben onun ami­ri­yim di­yor­su­nuz.

ME­TİN KA­ŞI­KOĞ­LU (Düz­ce) - Onu sen an­la­maz­sın!

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Ve ne za­man­dan be­ri­dir, sı­nır dı­şı ope­ras­yon­lar için, bir amir, me­mu­run­dan izin al­ma nok­ta­sın­da­dır? Efen­dim, "As­ker is­te­sin, ben ope­ras­yo­nu ya­pa­yım." de­me nok­ta­sı­na na­sıl ge­li­yor­su­nuz siz? Na­sıl bir çe­liş­ki­dir bu? Na­sıl dev­let yö­ne­ti­mi an­la­yı­şı­dır bu? (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri…

Bağ­lı­yo­rum Sa­yın Baş­kan, bağ­lı­yo­rum…

ME­TİN KA­ŞI­KOĞ­LU (Düz­ce) - Bun­lar cid­di iş­ler, bun­la­rı sen an­la­maz­sın!

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Ta­rih, ne Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ni ne Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­ni ne de Cum­hur­baş­ka­nı­nı yar­gı­la­ma­ya­cak. Ta­rih, dört bu­çuk yıl­lık sü­re için­de ül­ke­yi bu­na­lım­la­ra sü­rük­le­yen AKP İk­ti­da­rı­nı yar­gı­la­ya­cak­tır. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Ha­di ora­dan! Ha­di be!

TUN­CAY ER­CENK (De­vam­la) - Yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

ME­TİN KA­ŞI­KOĞ­LU (Düz­ce) - Sen, ba­ya­ğı bir adam­mış­sın!

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Er­cenk.

AK Par­ti Gru­bu adı­na, Or­du Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Eyüp Fat­sa, bu­yu­run efen­dim. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

AK PAR­Tİ GRU­BU ADI­NA EYÜP FAT­SA (Or­du) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım; gö­rü­şül­mek­te olan 1441 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi'nin yü­rüt­me mad­de­sin­de Gru­bum adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Bu ve­si­ley­le, Baş­kan­lık Ma­ka­mı­nı ve Ge­nel Ku­ru­lu say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, 1441 sı­ra sa­yı­lı tek­lif ko­mis­yon­lar­da gö­rü­şül­müş, ka­bul edil­miş, ama, sü­re yet­me­di­ği için bir son­ra­ki dö­ne­me kal­ma ris­kiy­le kar­şı kar­şı­ya olan ka­nun ta­sa­rı ve tek­lif­le­ri­nin ka­dük ol­ma­ma­sı, eğer ye­ni olu­şa­cak Par­la­men­to uy­gun gö­rür­se, bu gö­rü­şü­len ve ka­bul edi­len, ba­sı­mı ya­pıl­mış, ta­rih ve sı­ra al­mış ka­nun­la­rın ye­ni hükûmet ve Par­la­men­to ta­ra­fın­dan da de­ğer­len­di­ri­le­bi­le­ce­ği­ni içer­mek­te­dir. Kı­sa­ca, gö­rüş­tü­ğü­müz ko­nu bu­dur. An­cak, bu­ra­da ko­nu­şu­lan şey­le­re bak­tı­ğı­mız za­man, bu tek­lif­le ve tek­li­fin içe­ri­ğiy­le hiç ala­ka­sı ol­ma­yan, doğ­ru­su­nu is­ter­se­niz, bir mil­let­ve­ki­li so­rum­lu­lu­ğu­na da ya­kış­ma­yan söz­le­ri ve ifa­de­le­ri çok ya­dır­ga­dı­ğı­mı, bu­nu çok esef­le kar­şı­la­dı­ğı­mı ifa­de et­mek is­ti­yo­rum.

Bi­raz ön­ce Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na bu­ra­da ko­nu­şan ar­ka­da­şı­mız, dört bu­çuk yıl­da, AK Par­ti İk­ti­da­rıy­la cum­hu­ri­ye­tin, de­mok­ra­si­nin, ana­ya­sal ku­rum­la­rın, mil­le­ti­mi­zin or­tak pay­da ve de­ğer­le­ri­nin tah­rip edil­di­ği­ni, ay­rı­ca, bu sü­re içe­ri­sin­de de baş­ta cum­hu­ri­yet ol­mak üze­re, böy­le bir zu­lüm gör­me­di­ği­ni ifa­de et­ti. Doğ­ru­su­nu is­ter­se­niz, çok ya­dır­ga­dım Sa­yın Er­cenk.

Ba­kın, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, in­sa­nın da­ğar­cı­ğın­da, hey­be­sin­de bi­riy­le pay­la­şa­bi­le­ce­ği bir bil­gi, bi­ri­kim, bir ha­zır­lık, pay­la­şa­bi­le­ce­ği bir de­ğer var­sa, çı­kar, bu­nu Ge­nel Ku­rul­la, aziz mil­le­ti­miz­le pay­la­şır, dü­şün­dük­le­ri­ni an­la­tır, fi­kir­le­ri­ni an­la­tır. Se­çim sü­re­ci­ne gir­dik. Önü­müz­de bir se­çim ma­ra­to­nu var. Se­çim sü­re­ciy­le il­gi­li, se­çim­de, par­ti­si­nin de­ği­şik sos­yal olay­lar­la ve ku­rum­lar­la ala­ka­lı dü­şün­ce­le­ri­ni, on­lar­la il­gi­li yap­mak is­te­dik­le­ri­ni, par­ti­si­nin Tür­ki­ye viz­yo­nu­nu, ge­le­cek viz­yo­nu­nu, eko­no­mi viz­yo­nu­nu, eği­tim viz­yo­nu­nu, sağ­lık viz­yo­nu­nu ve ak­lı­na ge­le­bi­le­cek, Tür­ki­ye'nin ve Türk hal­kı­nın ih­ti­yaç duy­du­ğu o gü­zel­lik­le­ri, on­lar için kal­bin­de, gön­lün­de ta­şı­dı­ğı he­ye­ca­nı­nı, sev­gi­si­ni, mu­hab­be­ti­ni pay­la­şır. Ama, eğer da­ğar­cı­ğın­da bir şey yok­sa, pay­la­şa­bi­le­ce­ği bir şey yok­sa, o za­man çı­kar bu­ra­da kav­ga eder, bu­ra­da as­lı as­ta­rı ol­ma­yan, ger­çek­le uzak­tan ya­kın­dan ala­ka­sı ol­ma­yan ko­nu­la­rı, bir di­zi if­ti­ra­lar­la, hak­sız be­yan­lar­la, yan­lış be­yan­lar­la ifa­de et­me­ye ça­lı­şır ki, bu, doğ­ru­su­nu is­ter­se­niz, bi­raz ön­ce ta­rif­te ifa­de et­ti­ğim, hey­be­sin­de bir şey ol­ma­yan­la­rın baş­vu­ra­bi­le­ce­ği yön­tem­dir.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Ana­ya­sa'mı­zın 2'nci mad­de­si ga­yet açık­tır. Bu ül­ke­de, cum­hu­ri­yet­le, de­mok­ra­siy­le, la­ik­lik­le, sos­yal dev­let­le ve hu­kuk dev­le­tiy­le, cum­hu­ri­ye­tin ka­za­nım­la­rıy­la ve mil­le­ti­mi­zin or­tak pay­da­la­rıy­la, or­tak de­ğer­le­riy­le kim­se­nin bir alıp ve­re­me­di­ği yok, kim­se­nin bun­la­rı tar­tış­ma­ya aç­tı­ğı yok,

BAY­RAM ALİ ME­RAL (An­ka­ra) - Baş­ba­ka­nın Müs­te­şa­rı da da­hil mi?

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) - Din­le, bir din­le!

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Ama, ya­pı­lan bir şey var: Bu de­ğer­ler is­tis­mar edil­mek su­re­tiy­le, mil­le­ti­mi­zin nez­din­de ka­os, kav­ga ve yan­lış an­la­şı­la­cak, yan­lış an­la­şıl­ma­la­ra da se­be­bi­yet ve­re­cek bir­ta­kım ma­ni­pü­las­yon­lar ya­pı­lı­yor. Bun­lar doğ­ru de­ğil­dir, bun­la­rın, ya­pa­na da bir fay­da­sı yok­tur, bu ül­ke­ye de bir fay­da­sı yok­tur. Ba­kın, mil­le­ti­mi­zin hiç­bir fer­di­nin bun­lar­la bir alıp ve­re­me­di­ği yok­tur.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, eğer var­sa da­ğar­cı­ğı­nız­da, çı­kın, eği­tim po­li­ti­ka­nı­zı an­la­tın,

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - On­la­rın za­ma­nı var, on­la­rı mey­dan­lar­da an­la­ta­ca­ğız.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Çı­kın, sağ­lık po­li­ti­ka­nı­zı an­la­tın; çı­kın, eko­no­mi­ni­zi an­la­tın; çı­kın, Kıb­rıs po­li­ti­ka­nı­zı an­la­tın; çı­kın, Av­ru­pa Bir­li­ğiy­le il­gi­li po­li­ti­ka­la­rı­nı­zı an­la­tın.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Hep­si­ni an­la­ta­ca­ğız, hep­si var.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Çı­kın, sos­yal de­mok­rat id­di­asın­da­ki Tür­ki­ye viz­yo­nu­nu­zu, ge­le­cek viz­yo­nu­nu­zu, 2023/Cum­hu­ri­ye­tin ku­ru­lu­şu­nun 100'ün­cü yıl viz­yo­nu­nu an­la­tın. Var­sa bir şey, bu­nu an­la­tın. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Ge­nel Baş­ka­nı din­le­mi­yor­sun sen!

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (An­tal­ya) - Ki­ta­bı­nı yaz­dık ki­ta­bı­nı. Ki­ta­bı bu­ra­da, bak. Ki­ta­bı­nı yaz­dık biz on­la­rın.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - İnen, çı­kan, şu kür­sü­ye çı­kan her­kes, ama her­kes, özel­lik­le, cum­hu­ri­yet, la­ik­lik, cum­hu­ri­yet, la­ik­lik… Kar­de­şim, bu mil­le­tin bu cum­hu­ri­yet­le de la­ik­lik­le de bir prob­le­mi yok­tur.

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Müs­te­şa­rın var, Baş­ba­ka­nın var.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Bu­ra­da söz­le­ri var.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Bı­ra­kın mil­le­ti, ra­hat bı­ra­kın mil­le­ti. Lüt­fen mil­le­ti ra­hat bı­ra­kın, ra­hat bı­ra­kın mil­le­ti.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Baş­ba­ka­nın söz­le­ri var bu­ra­da Sa­yın Fat­sa, Baş­ba­ka­nın söz­le­ri. "Bu mil­let is­ter­se la­ik­lik ta­bii ki gi­de­cek." di­yor. Baş­ba­kan söy­lü­yor.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bi­raz ön­ce İs­tan­bul'umu­zun gü­zi­de bir sem­ti­ni ve o semt­ten ye­ti­şe­rek… Za­ten haz­me­di­le­me­yen bu­dur: Na­sıl Ka­sım­pa­şa'dan bir baş­ba­kan çı­kar! Bel­ki haz­me­di­le­me­yen, sin­di­ri­le­me­yen bu­dur.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Ha­yır, tam ak­si­ne.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Ba­kın, bu, Ka­sım­pa­şa'da ya­şa­yan va­tan­daş­la­rı­mı­za da say­gı­sız­lık­tır ve hak­sız­lık­tır. Ka­sım­pa­şa'da ya­şa­yan in­san­lar da tek tek bu ül­ke­nin eşit va­tan­daş­la­rı­dır ve say­gın va­tan­daş­la­rı­dır.

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Ka­sım­pa­şa­lı­la­ra bir sö­zü­müz yok.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Sa­yın Baş­ba­ka­nı­mı­zın na­sıl yü­rü­dü­ğü­nü bu aziz mil­le­ti­miz çok iyi bi­li­yor.

AY­HAN ZEY­NEP TE­KİN BÖ­RÜ (Ada­na) - As­lan­lar gi­bi yü­rü­yor.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Çok iyi bi­li­yor. Yü­rü­yü­şü­nü sev­di bu mil­let onun, dü­şün­ce­si­ni sev­di bu mil­let onun. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Dü­şün­ce­si­ni sev­di, in­san­lı­ğı­nı sev­di. Bu mil­le­ti hiç­bir ay­rı­ma ta­bi tut­ma­dan, 73 mil­yo­nu­nu aziz bi­le­rek ku­cak­la­ma­sı­nı sev­di. Bu mil­le­tin her fer­di­nin acı­sı­nı yü­re­ğin­de, sev­gi­si­ni yü­re­ğin­de his­set­me­si­ni sev­di. Ha, bun­lar­dan ra­hat­sız­lık du­yan­lar ola­bi­lir.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Ha­yır.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Bun­lar­dan ra­hat­sız­lık du­yan­lar ola­bi­lir. Ama, bu aziz mil­let bun­dan as­la ra­hat­sız­lık duy­ma­dı. Hat­ta, onun­la be­ra­ber, bu ül­ke­de mut­lu ol­ma­nın, hu­zur­lu ol­ma­nın, kar­deş ol­ma­nın, ba­rış içe­ri­sin­de ya­şa­mış ol­ma­nın hak­lı he­ye­ca­nı­nı ve gu­ru­ru­nu ya­şa­dı.

Bir ül­ke­nin Baş­ba­ka­nı… Bu Sa­yın Re­cep Tay­yip Er­do­ğan ola­bi­lir, bu baş­ka bi­ri ola­bi­lir, Sa­yın Bay­kal da ola­bi­lir eğer mil­le­ti­miz ve­rir­se böy­le bir yet­ki­yi.

MAH­MUT GÖK­SU (Adı­ya­man) - As­la öy­le bir şey ola­maz da.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Ama, bu kür­sü­den Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti'nin Baş­ba­ka­nı­nı tah­kir ede­cek şe­kil­de ifa­de et­mek, ifa­de­ler kul­lan­mak, hem ya­kı­şık­sız­dır hem çir­kin­dir hem de kim­se­nin ne hak­kı­dır ne de had­di­dir. Bu­nu şid­det­le red­de­der, sö­zün sa­hi­bi­ne de ge­ri ia­de ede­rim. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Söz kö­tüy­se ia­de eder­sin.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Sö­zün sa­hi­bi­ne ge­ri ia­de ede­rim.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, lüt­fen, ba­kın, Mec­li­sin son gün­le­ri­ni ça­lı­şı­yo­ruz. Dört bu­çuk yıl­lık bir hu­ku­ku­muz ol­du, bir­lik­te ol­duk. Ama, lüt­fen, son gün ba­ri, şu ek­ran­lar­dan, şu kür­sü­den bi­zi iz­le­yen aziz va­tan­daş­la­rı­mı­za kar­şı bi­raz say­gı­nın ge­re­ği ağ­zı­mız­dan çı­ka­nı lüt­fen ku­la­ğı­mız duy­sun. Her­ke­si so­rum­lu­lu­ğa da­vet edi­yo­rum.

Ba­kın, 22 Tem­muz uzak bir ta­rih de­ğil­dir de­ğer­li ar­ka­daş­lar. He­pi­miz mil­le­ti­mi­zin hu­zu­ru­na gi­de­ce­ğiz, yap­tık­la­rı­mız­la ya­pa­ma­dık­la­rı­mız­la. Si­zin mu­ha­le­fe­ti­ni­zi bi­zim de ik­ti­da­rı­mı­zı mil­let ken­di has­sas te­ra­zi­sin­de tar­ta­cak­tır. Gö­re­cek­si­niz, bu söz­le­rin sa­hip­le­ri uta­nır, bu söz­le­rin, bu id­di­ala­rın sa­hip­le­ri­nin yüz­le­ri kı­za­rır.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Ama, kim­le­rin kı­za­ra­ca­ğı bel­li ol­maz.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Bu­na mil­let ka­rar ve­re­cek­tir. 23 Tem­muz uzak bir ta­rih de­ğil­dir. Do­la­yı­sıy­la, lüt­fen, mil­le­tin cum­hu­ri­ye­tiy­le, mil­le­tin de­mok­ra­si­siy­le, mil­le­tin la­ik­li­ğiy­le, sos­yal dev­le­tiy­le, hu­kuk dev­le­tiy­le da­ha faz­la uğ­raş­ma­yın ve bu de­ğer­le­ri da­ha faz­la ör­se­le­me­yin. Sa­de­ce bu de­ğer­le­re de­ğil, top­lum­sal ba­rı­şa da, top­lum­sal mu­ta­ba­ka­ta da, kar­deş­li­ğe de za­rar ve­ri­yor­su­nuz.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Bi­ti­ri­yo­rum Sa­yın Baş­ka­nım.

BAŞ­KAN - Bu­yu­run efen­dim, son cüm­le­ni­zi ala­yım.

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - He­pi­mi­zin mil­let­ve­kil­li­ği so­rum­lu­lu­ğu­muz var. Bu mil­le­tin ta­ma­mı­nı ku­cak­la­mak, ta­ma­mı­nı bir ça­tı al­tın­da tu­ta­bil­mek he­pi­mi­zin en ön­ce­lik­li gö­re­vi­dir.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Söy­le­ye­ce­ğin ye­ri bi­li­yor­sun de­ğil mi?

EYÜP FAT­SA (De­vam­la) - Lüt­fen, mil­le­tin bir bö­lü­mü­nü di­ğer bö­lü­mü­ne kar­şı tah­kir ede­rek, aşa­ğı­la­ya­rak, ara­la­rın­da bir hu­su­met oluş­tur­ma gay­ret­le­rin­den vaz­ge­çin. Bu, bu Mec­li­se de mil­let­ve­kil­li­ği so­rum­lu­lu­ğu ta­şı­yan mil­let­ve­kil­le­ri­ne de ya­kış­ma­mak­ta­dır.

Bu duy­gu ve dü­şün­ce­ler­le he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Fat­sa.

Sa­yın Kut­lu, bir ta­le­bi­niz var ama, za­ma­nı­mız çok da­ral­dı…

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - İç Tü­zük'e ay­kı­rıy­sa…

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim.

Şim­di, mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Mad­de ka­bul edil­miş­tir.

3'ün­cü mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 3 - Bu İç­tü­zük hü­küm­le­ri, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ta­ra­fın­dan yü­rü­tü­lür.

BAŞ­KAN - Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Meh­met Kü­çü­ka­şık.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Bi­zim ba­şı­mız kel mi?

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (Bur­sa) - Gel, ko­nu­şa­bi­lir­sin…

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Kü­çü­ka­şık, ce­vap ve­re­ce­ğim, ona gö­re.

CHP GRU­BU ADI­NA MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (Bur­sa) - Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; gö­rü­şül­mek­te olan 1441 sı­ra sa­yı­lı ka­nun üze­rin­de söz al­mış bu­lun­mak­ta­yım. He­pi­ni­zi sev­gi ve say­gıy­la se­lam­la­rım.

Ben, bu­gün­kü ko­nuş­ma­lar­dan, ga­li­ba bu ko­nuş­ma­nın, be­nim ya­pa­ca­ğım ko­nuş­ma­nın son ko­nuş­ma ola­ca­ğı­nı tah­min et­miş­tim. Grup baş­kan ve­kil­le­riy­le sü­rek­li ko­nuş­ma­lar­da, bun­dan son­ra her­han­gi bir ta­sa­rı ve­ya tek­li­fin gün­de­me alın­ma­ya­ca­ğı söy­len­miş­ti ama, gö­rü­lü­yor ki, bir gün içe­ri­sin­de 5 ke­re ka­rar de­ğiş­ti­ren bir ik­ti­dar gru­bu var kar­şı­mız­da ne ya­zık ki ve öy­le bir şey ki ar­ka­daş­lar, ba­kı­nız, bir öne­ri, İç Tü­zük'le il­gi­li bir ta­ne mad­de ge­ti­ri­yor­su­nuz, di­yor­su­nuz ki: "Ha­zır­lan­dık, çok iyi bir ça­lış­ma yap­tık." Mev­cut İç Tü­zük'ün 77'nci mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­nın bi­rin­ci pa­rag­ra­fı­nı ge­tir­miş­si­niz de­ği­şik­lik di­ye, ikin­ci pa­rag­ra­fı çı­kar­tı­yor­su­nuz bi­rin­ci sa­tır­da. "Ol­ma­dı, be­ğen­me­dik" di­yor­su­nuz, bu sa­at­ten son­ra bi­ze bir ta­ne da­ha öne­ri ge­ti­ri­yor­su­nuz bu­ra­da ve on­dan son­ra di­yor­su­nuz ki: "Ar­ka­daş­lar, biz çok iyi ça­lış­ma yap­tık, çok iyi emek­ler sarf et­tik, çok iyi ka­nun­lar ha­zır­la­dık. Ha­di ge­lin, bu ka­nun­la­rı­mız, bu ka­dar eme­ği­miz ya­zık ol­ma­sın, gü­nah ol­ma­sın, biz­den son­ra­ki Mec­lis de biz­den son­ra­ki mil­let­ve­kil­le­ri de biz­den son­ra ge­le­cek si­ya­sal ik­ti­dar da bu ka­nun ve tek­lif­le­ri ay­nen ge­çer­liy­miş gi­bi yü­rüt­sün."

AH­MET RI­ZA ACAR (Ay­dın) - Biz ge­le­ce­ğiz, biz!

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (De­vam­la) - Şim­di ar­ka­daş­lar, ba­kı­nız, bu­nu ya­pa­bil­mek için ken­di yap­tık­la­rı­mı­zın doğ­ru ol­du­ğu­na ger­çek­ten de inan­ma­mız ge­re­ki­yor. Siz­ler bu yap­tık­la­rı­nı­zın doğ­ru ol­du­ğu­na ina­nı­yor mu­su­nuz? Şim­di­ye ka­dar ko­mis­yon­lar­dan ge­çen bu ta­sa­rı ve tek­lif­le­rin, ger­çek­ten de mü­kem­mel, çok iyi ha­zır­lan­mış, her­ke­sin ör­nek ala­bi­le­ce­ği ve her­ke­sin ka­bul ede­bi­le­ce­ği ta­sa­rı ve tek­lif­ler ol­du­ğu­nu ka­bul edi­yor mu­su­nuz? Ne ya­zık ki, et­mi­yor­su­nuz. Et­se­niz, şu öner­ge­yi ge­tir­mez­si­niz bir mad­de­de. Da­ha bir mad­de­yi ge­tir­me­yi bil­mi­yor­su­nuz, ba­şa­ra­mı­yor­su­nuz. Bu­gün bu­ra­ya ge­len bü­tün ka­nun­lar… Beş mad­de­lik bir ka­nun ge­ti­ri­yor­su­nuz, se­kiz ta­ne, bu­ra­da, de­ği­şik­lik öner­ge­si ve­ri­yor­su­nuz! Ko­mis­yon­lar­da on beş ta­ne ve­ri­yor­su­nuz ar­ka­daş­lar. On­dan son­ra di­yor­su­nuz ki: "Ey Tür­ki­ye'de­ki tüm si­ya­sal par­ti­ler, bi­zim ge­tir­di­ği­miz öner­ge­yi, ge­lin, bun­dan son­ra siz­ler de ka­bul edin, ay­nı­sı ge­çer­li ol­sun." Lüt­fen, ya­ni Mec­li­si böy­le -abes­le iş­ti­gal di­ye­ce­ğim, bi­raz ağı­rı­ma da gi­de­cek, ama- ko­nu­lar­la ger­çek­ten meş­gul et­me­ye­lim ar­ka­daş­lar. Ger­çek­ten de Tür­ki­ye'nin çı­ka­rı ney­se, onu ge­ti­re­lim.

Ba­kı­nız, şu an­da bek­le­yen bir Va­kıf­lar Ka­nu­nu'nuz var, 22'nci sı­ra­da, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nın­ca ve­to edil­miş­ti, bek­li­yor. Bek­le­dik hep bu­ra­da ge­ti­rir­si­niz di­ye, çok ıs­rar­lı ol­du­nuz Mec­li­si ça­lış­tır­dı­nız, Ada­let Ko­mis­yo­nu­nu ça­lış­tır­dı­nız, ge­tir­me­di­niz, hiç­bir şey yap­ma­dı­nız. Tü­tün te­kel ka­nu­nuy­du, ben çok net ha­tır­lı­yo­rum, bu, tü­tün­le il­gi­li, bir Ko­ca­eli mil­let­ve­ki­li, dok­tor ar­ka­da­şı­mız, bi­zim Ada­let Ko­mis­yo­nu­na gel­di­ği­miz­de, "Biz alt ko­mis­yon ku­ra­lım, bu­ra­da tek­nik ha­ta­lar ola­bi­lir; Ada­let Ko­mis­yo­nun­da hu­kuk­çu gö­züy­le bu ya­sa­yı bir in­ce­le­ye­lim, alt ko­mis­yon ku­ra­lım" de­di­ği­miz­de ay­nen şu sö­zü söy­le­miş­ti bi­ze: "Siz, ulus­la­ra­ra­sı tröst­le­rin ege­men­li­ği al­tın­da bu ta­sa­rı­yı, bu tek­li­fi Mec­li­se ge­tir­me­ye­cek­si­niz; siz an­ti­em­per­ya­list de­ğil­si­niz, kor­ku­yor­su­nuz." de­miş­ti. Öy­le mi Sa­yın Cev­det Er­döl, siz de su­ra­tı­ma ba­kı­yor­su­nuz, siz de ora­day­dı­nız. "Kor­ku­yor­su­nuz, de­ğiş­ti­re­cek­si­niz" de­miş­ti, biz "Ha­yır ar­ka­da­şım, biz bu­nu ge­ti­re­ce­ğiz" de­miş­tik. Ben, keş­ke, o sa­yın mil­let­ve­ki­li­nin bu­ra­da ola­rak, aca­ba ger­çek­ten de ki­min si­ga­ra te­kel­le­rin­den kork­tu­ğu­nu, bu ya­sa­yı ni­ye ge­tir­me­di­ği­ni ge­lip de bu­ra­da 22'nci Dö­nem bit­ti­ğin­de ce­vap­la­ma­sı­nı is­ter­dim.

De­vam edi­yo­rum: Yi­ne, Tür­ki­ye Pet­rol­le­rin­de­ki te­kel, in­hi­sa­rı­nı kal­dır­dık­tan son­ra "Türk Pet­rol Ka­nu­nu" adı­nı ver­di­ği­niz es­ki pet­rol ka­nu­nu­nun Cum­hur­baş­ka­nı ta­ra­fın­dan ve­to edi­len mad­de­le­ri­nin ge­ti­ril­me­si ge­re­ke­bi­lir­di: Çok acil ya bun­lar, ge­ti­ri­le­cek, Mec­lis ça­lı­şı­yor şu an­da. Bun­la­rı fa­lan ge­tir­me­di­niz.

Ba­kın, ar­ka­daş­lar ge­rek­çe ola­rak, ge­rek Türk Ti­ca­ret Ka­nu­nu ge­rek­se al­tı yüz mad­de­lik Türk Ce­za Ka­nu­nu'nda­ki uyum ama­cıy­la ya­pı­lan de­ği­şik­lik­le­ri ge­ti­ri­yor­su­nuz. Biz, o de­ği­şik­lik­ler­de Sa­yın Ma­li­ye Ba­ka­nı­na af bul­mak­tan bık­tık, ba­kan­la­ra af bul­mak­tan bık­tık ve o her de­ği­şik­lik öne­ri­si gel­di­ğin­de han­gi ka­nun­lar­da, Türk Ce­za Ka­nun­la­rın­da kim ki­mi kur­ta­rı­yor aca­ba, kim ki­mi kur­ta­ra­cak di­ye hep te­red­düt­le bak­tık. Bu­nu, Ada­let Ko­mis­yo­nun­da ça­lı­şan bü­tün ar­ka­daş­la­rı­mız da bi­li­yor­lar ve şim­di siz di­yor­su­nuz ki: "Biz, fa­lan­ca­yı kur­tar­mak için ge­tir­di­ği­miz bir ta­sa­rı­yı, ge­lin, siz­le­re ör­nek ol­sun."

Ba­kın, 22'nci Dö­nem bit­ti. Bu­gün iti­ba­rıy­la, bel­ki bir sa­at son­ra 22'nci Dö­nem ar­tık bi­ti­yor ve bu ara­da, tüm Tür­ki­ye'nin ya­sal dü­zen­le­ri var, ku­ral­la­rı var, Ana­ya­sa'sı var, ya­sa­sı var, tü­zük­le­ri var, yö­net­me­lik­le­ri var ve Mec­li­sin de bir İç Tü­zük'ü var. Ar­ka­daş­lar, Ana­ya­sa'yla oy­na­ma­ya kalk­tı­nız, be­lir­li ku­ral­la­rı oyun baş­la­dık­tan son­ra de­ğiş­tir­me­yi kalk­tı­nız, ya­sa­la­rı da de­ğiş­tir­me­ye kalk­tı­nız, ge­lin ba­ri, İç Tü­zük'le oy­na­ma­yın, hiç ol­maz­sa bu ku­ral­lar de­vam et­sin. Çün­kü, ye­ni ge­len Mec­lis, hiç ol­maz­sa da­ha saf, da­ha te­miz…

NUS­RET BAY­RAK­TAR (İs­tan­bul) - İs­ter­se ay­nı şe­yi ya­par, is­ter­se yap­maz.

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (De­vam­la) - Kul­la­na­bi­lir, o yet­ki var za­ten. İç Tü­zük'te o yet­ki var. Ya­ni, ni­ye mü­da­ha­le edi­yor­su­nuz siz?

Ya­ni, bı­ra­kın, si­zin bil­di­ği­niz bu ka­dar, si­zin ya­pa­bil­di­ği­niz bu ka­dar, dört bu­çuk yıl­da yap­tık­la­rı­nı­zı hep be­ra­ber bu­ra­da ya­şa­dık, bı­ra­kı­nız, bun­dan son­ra ge­len­ler ken­di­le­ri ka­rar ver­sin.

He­pi­ni­zi sev­gi ve say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

İyi ak­şam­lar.

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Kü­çü­ka­şık.

Mad­de üze­rin­de, şah­sı adı­na, Adı­ya­man Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Hüs­rev Kut­lu. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sa­yın Kut­lu, kı­sa ko­nu­şur­sa­nız mem­nun olu­rum.

Bu­yu­run.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) - Sa­yın Baş­ka­nım, kıy­met­li mil­let­ve­kil­le­ri; ne­den­se, mil­let sü­re­si bit­tik­ten son­ra ila­ve de ko­nu­şu­yor, ama bi­ze kı­sa ko­nuş­ma­mı­zı Sa­yın Baş­ba­ka­nı­mız tav­si­ye et­ti ve uya­ca­ğız ona.

BAY­RAM ALİ ME­RAL (An­ka­ra) - "Baş­ba­kan" de­ğil, Baş­kan.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Ar­ka­daş­lar, az ön­ce Sa­yın Kü­çü­ka­şık, çok gü­zel bir şe­kil­de, ko­mis­yon­lar­dan ge­çip, gün­dem­de olup gö­rü­şü­le­me­yen ka­nun­la­rı an­lat­tı. Za­ten, bu İç Tü­zük de­ği­şik­li­ği de bu­nun için gel­di. Bu İç Tü­zük de­ği­şik­li­ğin­de, ge­len ka­nun­lar, bir da­ha­ki Mec­lis uy­gun gö­rür­se he­men gö­rü­şü­le­bil­sin di­ye bu İç Tü­zük de­ği­şik­li­ği ya­pıl­dı. Me­se­la, biz ay­lar­ca ça­lı­şıp, Ada­let Ko­mis­yo­nun­da Türk Ti­ca­ret Ka­nu­nu'nu çı­kar­dık, 1.500 kü­sur mad­de. Eğer bu İç Tü­zük de­ği­şik­li­ği ger­çek­leş­mez­se, bu­nu Ada­let Ko­mis­yo­nu tek­rar gö­rüş­mek zo­run­da­dır. Ama, bu İç Tü­zük de­ği­şik­li­ği ger­çek­le­şir­se Ada­let Ko­mis­yo­nu bu­nu tek­rar gö­rüş­me­ye ge­rek duy­ma­ya­bi­lir, is­ter­se tek­rar gö­rü­şür. Onun için, her­hal­de Kü­çü­ka­şık da bu­na des­tek ve­ri­yor.

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (Bur­sa) - Ha­yır, alt ko­mis­yon…

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Ay­rı­ca, ar­ka­daş­lar, ba­zı şey­le­ri ya­pın­ca, bir mil­let­ve­ki­li ola­rak, bir si­ya­si par­ti ola­rak, bu fi­kir­le­ri­mi­zin ar­ka­sın­da dik du­ra­bil­me­li­yiz.

Şim­di, az ön­ce ko­nu­şan Sa­yın Tun­cay Eri­cek…

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Er­cenk…

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Er­cek.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Er­cenk…

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Er­cenk. Dü­zel­ti­yo­rum ar­ka­daş­lar, Er­cenk. Cenk eder­ken, ya­ni, par­don, ko­nu­şur­ken, iş­te, gü­ya, "biz, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi­ni en­gel­le­me­mi­şiz, şu­nu yap­ma­mı­şız, bu­nu yap­ma­mı­şız" gi­bi söz­ler söy­le­di. Ar­ka­daş­lar, bu son gün­de ba­ri si­ze bir fık­ra an­la­ta­yım da öy­le bi­ti­re­yim: Fab­ri­ka­nın bi­rin­de ku­maş­lar sü­rek­li ek­si­li­yor­muş. Fab­ri­ka sa­hi­bi de, bir gün, iş çı­kı­şın­da bir bas­kın dü­zen­le­miş, iş­çi­le­rin üze­ri­ni ara­mış. Ka­dı­nın bi­ri­si­nin be­lin­den şüp­he­len­miş­ler, bi­raz faz­la ki­lo al­mış gi­bi du­ru­yor­muş. Şöy­le ara­ma ya­par­ken, bir ku­maş ucu çık­mış, bu­nu çek­me­ye baş­la­mış­lar. Çek­tik­çe, ka­dın ye­rin­de dö­nü­yor­muş, be­li­ne sar­mış ku­ma­şı. Ka­dın bir yan­dan da söy­le­ni­yor­muş, "Al­lah Al­lah, bu­nu be­nim be­li­me kim sar­dı ya­hu" di­yor­muş.

BAY­RAM ALİ ME­RAL (An­ka­ra) - Ya­ni, sa­na gö­re iş­çi­ler hır­sız. Ayıp, ayıp! Sa­na ya­kı­şı­yor mu?

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Şim­di, ar­ka­daş­lar, yap­tı­ğı­nız bir işi Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi­ni, mil­le­tin gö­zü­nün içi­ne ba­ka ba­ka "biz seç­tir­me­dik ar­ka­daş" di­ye­bil­me­li­si­niz.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Ha­yır, siz seç­tir­me­di­niz.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Sa­yın Baş­ba­kan.... Sa­yın Baş­ba­kan…

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Siz seç­tir­me­di­niz.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Sa­yın Baş­ba­kan, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ka­ra­rı­nı eleş­tir­miş.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Eleş­tir­me de­ğil, ha­ka­ret edi­yor.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Eleş­tir­miş…

MEH­MET ER­GÜN DAĞ­CI­OĞ­LU (To­kat) - "Teh­dit et­ti" di­yor… Gö­zü­nün içi­ne ba­ka­rak teh­dit et­ti…

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Siz… Ka­nun­da suç olan…

MAH­MUT GÖK­SU (Adı­ya­man) -Teh­dit et­ti…

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - …bir şey da­ha ya­pıl­dı. Onu, ne Ana­ya­sa Mah­ke­me­si Baş­ka­nı gör­dü ne de ar­ka­daş­la­rı­mız gör­dü. Ana Mu­ha­le­fet Par­ti­si Li­de­ri Sa­yın Bay­kal çık­tı de­di ki: "Bu ta­le­bi­miz red­de­di­lir­se, top­lum­sal ça­tış­ma çı­kar" de­di.

MAH­MUT GÖK­SU (Adı­ya­man) -Teh­dit et­ti ya, teh­dit et­ti.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Bu, yar­gı sü­re­ci­ni et­ki­le­me­dir ar­ka­daş­lar.

MEH­MET ER­GÜN DAĞ­CI­OĞ­LU (To­kat) - Öbü­rü de­ğil, öbü­rü de­ğil.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Bu­nun üze­rin­de, ne Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin Sa­yın Baş­ka­nı dur­du ne baş­ka­la­rı dur­du.

"Bi­zim sü­re­miz dol­du, ni­ye ça­lı­şı­yo­ruz?" di­ye sık sık eleş­ti­ri­ler ge­ti­ri­yor­lar. Ar­ka­daş­lar, sü­re­si do­lan bi­ri­si var, o da Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­dır. 16 Ma­yıs­tan be­ri sü­re­si dol­du. Kim­se "Se­nin sü­ren dol­du, ora­da, ni­ye hâlâ bu ka­dar ic­ra­at ya­pı­yor­sun?" de­mi­yor.

MEH­MET ER­GÜN DAĞ­CI­OĞ­LU (To­kat) - "Ni­ye rek­tör­le­ri atı­yor­sun?" de­mi­yor kim­se!

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Çün­kü, "Ye­ni­si se­çi­lin­ce­ye ka­dar es­ki­si de­vam eder" di­ye bir şey var.

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Şim­di, işin en­da­ze­si­ni ka­çır­dın.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Hat­ta, ba­zı­la­rı, Mec­lis Baş­ka­nı­nın vekâlet et­me­si gö­rü­şü­nü ile­ri sür­dü çok de­ğer­li hu­kuk­çu­lar. On­la­rın her gö­rü­şü­ne iti­bar edil­di­ği hâlde bu­na iti­bar edil­me­di. Ar­ka­daş­lar, si­ya­set, dik dur­ma sa­na­tı­dır. Bir şe­yi ya­pı­yor­sa­nız, mil­le­tin gö­zü­nün içi­ne ba­ka ba­ka sa­vu­nun. Kal­kın de­yin ki: "Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ka­ra­rı doğ­ru­dur." (CHP sı­ra­la­rın­dan "Evet, doğ­ru!" ses­le­ri) "Doğ­ru" di­yor­su­nuz, bu­nu bi­raz da­ha yük­sek ses­le söy­le­yin.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (An­tal­ya) - Söy­lü­yo­ruz… Sen duy­ma­dın!

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Biz, hal­kın gö­zü­nün içi­ne ba­ka ba­ka "Biz halk­tan kor­ku­yo­ruz, hal­kın Cum­hur­baş­ka­nı­nı seç­me­si­ni is­te­mi­yo­ruz." de­yin, bu­nu ra­hat­lık­la söy­le­yin.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Sa­yın Baş­kan, ni­ye mü­da­ha­le et­mi­yor­su­nuz?

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Ar­ka­daş­lar, bir de Sa­yın Er­cenk…

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Sa­yın Baş­kan, han­gi ge­rek­çey­le ko­nu­şu­yor Ha­tip?

BAŞ­KAN - Sa­yın Kut­lu, siz ko­nu­nu­za ge­lin.

Sü­re­niz bit­ti.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Ka­nu­nu an­lat­tım ben Sa­yın Baş­ka­nım. Ka­nu­nu an­lat­tım. Hiç­bi­ri ka­nun­dan söz et­me­di.

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Han­gi ge­rek­çey­le ko­nu­şu­yor­su­nuz?

BAŞ­KAN - Efen­dim, son cüm­le­le­ri­ni­zi ala­yım.

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - Ay­rı­ca, bi­zim, kris­tal­ci dükkânın­da mı ne, top oy­na­dı­ğı­mız­dan bah­set­ti; ora­yı kı­rıp dök­tü­ğü­mü­zü...

Ar­ka­daş­lar, biz, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­nin sos­yal de­mok­rat­lı­ğı­nı da, öz­gür­lük­çü­lü­ğü­nü de, de­mok­ra­si ta­raf­tar­lı­ğı­nı da, hür­ri­yet­çi­li­ği­ni de, her şe­yi­ni ta­ru­mar et­tik, hiç­bir şey kal­ma­dı. Eğer kris­tal­ci dükkânı siz­se­niz, doğ­ru­su­nuz.

Ama, cum­hu­ri­yet, hiç­bir dö­nem­de bi­zim dö­ne­mi­miz ka­dar güç­lü ol­ma­dı, bi­zim dö­ne­mi­miz ka­dar halk mut­lu ol­ma­dı.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (An­tal­ya) - Siz ne­re­de ya­şı­yor­su­nuz, Tür­ki­ye'de mi? Tür­ki­ye'de ya­şı­yor­su­nuz de­ğil mi?

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (De­vam­la) - He­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar, CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Kut­lu.

Şah­sı adı­na, Sam­sun Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Mu­sa Uzun­ka­ya. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Bu­yu­run efen­dim.

MU­SA UZUN­KA­YA (Sam­sun) - Sa­yın Baş­kan, çok de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; yü­ce Par­la­men­to­nun 22'nci ya­sa­ma yı­lı­nın bu son da­ki­ka­la­rın­da, son sa­at­le­rin­de, esa­sen, bir İç Tü­zük de­ği­şik­li­ği üze­rin­de ya­pı­lan ko­nuş­ma­lar bi­raz da mih­ve­rin­den çı­ka­rıl­mak su­re­tiy­le fark­lı nok­ta­la­ra çe­kil­di. Ben de bu ya­sa ve­si­le­siy­le söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la, mu­hab­bet­le se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, tak­ri­ben dört bu­çuk se­ne­dir bu ça­tı al­tın­da, 22'nci Dö­nem mil­let­ve­kil­le­ri ola­rak, za­man za­man fark­lı dü­zey­ler­de, tar­tı­şı­la­bi­le­cek se­vi­ye­ler­de, tar­tış­ma bi­çi­mi tar­tı­şı­la­bi­le­cek se­vi­ye­ler­de tar­tış­ma­lar ol­du. Ama, üzü­le­rek ifa­de ede­yim, bu­gün­kü ka­dar dü­ze­yi kaç­mış, ay­rı­lık me­saj­la­rı­nın, bel­ki bu mekânda, bel­ki de­min De­ğer­li Grup Baş­kan Ve­ki­li­mi­zin söy­le­di­ği gi­bi, ka­de­rin ta­bii cil­ve­si ola­rak gi­dip dö­ne­me­me söz ko­nu­su ola­bi­le­ce­ği bu mekânda bir­bi­ri­nin gön­lün­de iz bı­ra­ka­cak, ya­ra­lar aça­cak, rah­ne­ler aça­cak ko­nuş­ma­la­rın ya­pıl­ma­sı, sa­de­ce söz­le­rin sa­hip­le­ri­ni ta­rif et­mek ba­kı­mın­dan üzün­tü ve­ri­ci, ama bir "tuh­fei ta­hat­tur" di­ye­bi­le­ce­ği­miz cins­ten ba­kı­lın­ca da gö­nül­ler­de hak edi­len tat­sız iz­le­rin bı­ra­kıl­dı­ğı bir ko­nuş­ma se­an­sı ola­rak de­ğer­len­di­ri­le­bi­lir.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, CHP'li sev­gi­li dost­la­rı­mı­zın ba­zen yap­tı­ğı ko­nuş­ma­lar, bi­raz son­ra is­mi­ni söy­le­ye­ce­ğim bir kö­şe ya­za­rı­mı­zın ya­zı­sın­da ko­nu et­ti­ği -ama kı­sa­ca ora­yı arz ede­ce­ğim- bu nok­ta­yı ha­tır­la­tı­yor.

Mi­sa­fir ola­rak ağır­lan­dı­ğı ev­de Te­mel'e ta­ze in­cir ik­ram et­miş­ler -bi­zim o bi­li­nen Te­mel- ilk kez ye­di­ği bu mey­ve­yi Te­mel çok sev­miş, ama, "Bu­nun adı ne?" di­ye sor­ma­yı uta­nı­ver­miş. Ay­nen oku­yo­rum, ya­ni yan­lış an­la­şıl­ma­sın di­ye. Ara­dan bir yıl geç­miş. Te­mel yi­ne ay­nı eve ko­nuk ol­muş. Ge­çen yıl ye­di­ği, çok sev­di­ği ve adı­nı bil­me­di­ği mey­ve­yi is­te­miş ev sa­hi­bin­den "Ha­ni, ge­çen yıl ba­na ik­ram et­miş­ti­niz; dı­şı kah­ve­ren­gi ile mor ara­sıy­dı, ka­bu­ğu­nu so­yun­ca içi be­yaz­dı" di­ye an­lat­ma­ya ça­lış­mış. Ev sa­hi­bi, ge­çen yıl ik­ram edi­len mey­ve­yi ha­tır­la­ya­ma­mış. Te­mel'in ta­ri­fi­ne ba­ka­rak "Herhâlde ge­çen yıl pat­lı­can ik­ram et­miş­tik Te­mel'e" di­ye dü­şü­nüp, bir ta­ne pat­lı­can ge­tir­miş­ler. Te­mel pat­lı­ca­nı ısır­mış, yü­zü bu­ruş­muş ve ev sa­hi­bi­ne dö­nüp şöy­le çı­kış­mış: "Siz bu­nun hem ken­di­si­ni uzat­mış­sı­nız hem de ta­dı­nı ka­çır­dı­nız!" de­miş.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, re­jim teh­li­ke, cum­hu­ri­yet teh­li­ke, de­mok­ra­si teh­li­ke… Ger­çi de­mok­ra­siy­le der­di­niz yok si­zin.

FE­Rİ­DUN FİK­RET BA­LOĞ­LU (An­tal­ya) - Si­zin der­di­niz var de­mok­ra­siy­le!

MU­SA UZUN­KA­YA (De­vam­la) - Baş­ka kav­ram­lar üze­rin­de.

Ba­kın, ay­nı ya­zar, Meh­met Bar­las ay­nen di­yor ki…

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) - O ya­la­ka­dır!

ATİL­LA KART (Kon­ya) - "Meh­met Bar­las" de­yin­ce baş­ka şe­ye ge­rek yok!

MU­SA UZUN­KA­YA (De­vam­la) - Ad­nan Men­de­res de Sü­ley­man De­mi­rel de Tur­gut Özal da hep, bir­bi­rin­den fark­sız şe­kil­de…

ATİL­LA KART (Kon­ya) - "Meh­met Bar­las" de­yin­ce…

MU­SA UZUN­KA­YA (De­vam­la) - Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si her dö­nem­de… Ak­re­di­te et­ti­ği­niz bi­ri­ni söy­le­yin efen­dim, kim o ?

ATİL­LA KART (Kon­ya) - "Meh­met Bar­las" de­yin­ce baş­ka bir şey söy­le­me­ye ge­rek yok.

MU­SA UZUN­KA­YA (De­vam­la) - Ak­re­di­tas­yo­nu­nuz ola­nı söy­le­yin ca­nım!

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Ha­yır, ge­rek yok! "Meh­met Bar­las" de­me­niz ye­ter­li! "Meh­met Bar­las" de­me­niz ye­ter­li baş­ka bir açık­la­ma­ya ge­rek yok.

MU­SA UZUN­KA­YA (De­vam­la) - Ya Ha­san Ce­mal ne söy­le­di si­zin için Al­lah aş­kı­na? Di­ğer­le­ri ne söy­lü­yor?

BAŞ­KAN - Sa­yın Uzun­ka­ya, siz Ge­nel Ku­rul'a hi­tap edin.

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Sa­yın Uzun­ka­ya, o isim­le­ri ifa­de eder­ken, sir­ka­ti­ni söy­lü­yor­sun. O isim­le­ri söy­ler­ken, kim­li­ği­ni söy­lü­yor­sun.

MU­SA UZUN­KA­YA (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, siz, ba­kı­nız…

BAŞ­KAN - Lüt­fen, isim­ler üze­rin­de dur­ma­ya­lım

MU­SA UZUN­KA­YA (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ben şu­nu söy­lü­yo­rum: Her ve­si­ley­le, ba­kın halk­la, de­ğer­li ar­ka­daş­lar halk­la… Sa­yın Kart, siz bu­ra­da her kür­sü­ye çık­tı­ğı­nız­da, ya­ni Kon­ya­lı si­zi na­sıl ta­rif et­ti, al­gı­la­ya­cak, de­ğer­len­di­re­cek; o, Kon­ya­lıy­la za­tı­ali­niz ara­sın­da, ama her ko­nuş­ma­nız­da …

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Hiç me­rak et­me­yin… Hiç en­di­şe et­me­yin…

MU­SA UZUN­KA­YA (De­vam­la) - …çok tah­rikkâr, tıp­kı ya­nı­nız­da­ki ar­ka­daş­la­rı­nız gi­bi…

BAŞ­KAN - Sa­yın Uzun­ka­ya, biz­de iki­li ko­nuş­ma yok.

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Had­di­ni­zi bi­lin! So­rum­lu­lu­ğu­nu­zu bi­lin!

MU­SA UZUN­KA­YA (De­vam­la) - …ve ben bir şe­yi söy­lü­yo­rum.

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Pro­vo­ka­tör­lük yap­ma­yın! Pro­vo­ka­tör­lük yap­ma­yın!

BAŞ­KAN - Ge­nel Ku­ru­la hi­tap edin.

MU­SA UZUN­KA­YA (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bir şe­yi söy­lü­yo­rum.

BAŞ­KAN - Efen­dim, mü­da­ha­le et­me­yin lüt­fen… Ben, ge­re­ği­ni yap­tım. Ben, ge­re­ği­ni yap­tım, siz otu­run.

Bu­yu­run Sa­yın Uzun­ka­ya. Efen­dim, siz, Ge­nel Ku­ru­la hi­tap edin.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - Böy­le bir şey ol­maz Sa­yın Baş­kan.

 ATİL­LA KART (Kon­ya) - Ajan­lık yap­ma­yın, had­di­ni­zi bi­lin! So­rum­lu­lu­ğu­nu­zu bi­lin!

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) - De­min söz ke­si­yor­du­nuz Sa­yın Baş­kan!

ATİL­LA KART (Kon­ya) - Say­gı­sız­lık yap­ma­yın!

MU­SA UZUN­KA­YA (De­vam­la) - De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ben, bu­gün­kü ya­pı­lan ya­sa­ma ça­lış­ma­sı­nın, ka­nun de­ği­şik­li­ği­nin, İç Tü­zük de­ği­şik­li­ği­nin yü­ce Mec­li­sin sar­sıl­maz ira­de­si­nin bir yan­sı­ma­sı ol­du­ğu­na ina­nı­yo­rum. Mec­lis, bu dö­nem­de, için­de bu­lun­du­ğu­muz 22'nci Dö­nem­de, hiç­bir dö­nem­de ol­ma­dı­ğı ka­dar -bu­nu da açık­lık­la söy­le­ye­yim- ik­ti­dar ve mu­ha­le­fe­tiy­le iş bir­li­ği yap­tı­ğı, hiç­bir dö­nem…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Sa­yın Uzun­ka­ya, bir da­ki­ka ve­ri­yo­rum. Lüt­fen, ko­nuş­ma­nı­zı bi­ti­rin.

MU­SA UZUN­KA­YA (De­vam­la) - …çı­ka­rı­la­ma­dı­ğı ka­dar ka­nun çı­ka­ra­rak, top­lu­mun ya­ra­rı­na sun­du­ğu, ül­ke­nin ba­rı­şı­na, bü­yü­me­si­ne, ge­liş­me­si­ne kat­kı sağ­la­dı­ğı, özel­lik­le son dö­nem­ler­de, hiç­bir dö­nem­le kı­yas­la­na­ma­ya­cak ka­dar ba­şa­rı­la­ra im­za at­tı­ğı ger­çe­ği­ni kim­se­nin göz ar­dı et­me­si müm­kün de­ğil. El­bet­te, bu ko­nu­da, ana mu­ha­le­fet par­ti­si­nin de di­ğer mil­let­ve­kil­le­ri­nin de hat­ta son an­da, ana mu­ha­le­fe­tin ya­nın­da bel­ki on­lar Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­ni, Cum­hur­baş­ka­nı­nın halk ta­ra­fın­dan se­çi­mi­ni en­gel­le­me­ye ça­lı­şır­ken, ken­di öne­ri­le­rin­de bu­lu­nan Ana­va­tan Par­ti­si­nin de kü­çük bir par­ti -bu­ra­da­ki gru­bu iti­ba­rıy­la söy­lü­yo­rum- ol­ma­sı­na rağ­men, sağ­la­dık­la­rı kat­kı­lar inkâr edi­le­me­ye­cek, ta­rih bun­la­rı kay­de­de­cek­tir.

TUN­CAY ER­CENK (An­tal­ya) - Ni­ye kan­dır­dı­nız adam­la­rı o za­man?

MU­SA UZUN­KA­YA (De­vam­la) - Do­la­yı­sıy­la, bu dö­nem­de eme­ği ge­çen­ler­le, bu ya­sa­la­rın yü­ce Par­la­men­to­dan mil­le­tin hiz­me­ti­ne, ya­ra­rı­na su­nul­ma­sın­da eme­ği ge­çen tüm ar­ka­daş­la­rı­mı, bu­ra­da, el­bet ta­rih tak­dir­le yâd ede­cek, si­ze aziz mil­let, min­net ve şük­ran duy­gu­la­rı­nı ifa­de ede­cek­tir.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

Bu İç Tü­zük de­ği­şik­li­ği de önü­müz­de­ki ya­sa­ma yı­lın­da ge­rek­li ra­hat­la­ma­yı sağ­la­mak için çı­ka­rı­lan bir ya­sa­dır. Do­la­yı­sıy­la, bu­gün için de­ğil, eğer güç­lü ola­rak ik­ti­da­ra ge­le­ce­ği­ni­zi id­dia edi­yor­sa­nız, bu İç Tü­zük de­ği­şik­li­ği en çok si­ze ya­ra­ya­cak­tır. Do­la­yı­sıy­la, bu­nu en çok siz de­ğer­len­di­re­cek­si­niz umu­yor...

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (Bur­sa) - Ha­yır, böy­le bir şey yok.

MU­SA UZUN­KA­YA (De­vam­la) - Böy­le bir şey ola­ma­ya­ca­ğı­nı da za­ten bi­li­yor­su­nuz.

He­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Uzun­ka­ya.

Şim­di, mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler... Ka­bul et­me­yen­ler... Mad­de ka­bul edil­miş­tir.

Tek­li­fin tü­mü­nü oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler... Ka­bul et­me­yen­ler... Tek­lif ka­bul edil­miş ve ka­rar ol­muş­tur, ha­yır­lı ol­ma­sı­nı di­li­yo­rum.

Gün­de­min 7'nci sı­ra­sın­da yer alan, Ağ­rı Mil­let­ve­ki­li Meh­met Ke­rim Yıl­dız ve 11 Mil­let­ve­ki­li­nin; Sağ­lık Ba­kan­lı­ğı­nın Teş­ki­lat ve Gö­rev­le­ri Hak­kın­da Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ile Sağ­lık, Ai­le, Ça­lış­ma ve Sos­yal İş­ler Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru'nun gö­rüş­me­le­ri­ne baş­lı­yo­ruz.

7.- Ağ­rı Mil­let­ve­ki­li Meh­met Ke­rim Yıl­dız ve 11 Mil­let­ve­ki­li­nin, Sağ­lık Ba­kan­lı­ğı­nın Teş­ki­lat ve Gö­rev­le­ri Hak­kın­da Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ile Sağ­lık, Ai­le, Ça­lış­ma ve Sos­yal İş­ler Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (2/1013) (S. Sa­yı­sı: 1418)

BAŞ­KAN - Ko­mis­yon? Yok.

Er­te­len­miş­tir.

8'in­ci sı­ra­da yer alan, 8.5.2007 Ta­rih­li ve 5654 Sa­yı­lı Nük­le­er Güç San­tral­la­rı­nın Ku­rul­ma­sı ve İş­le­til­me­si ile Ener­ji Sa­tı­şı­na İliş­kin Ka­nun ve Ana­ya­sa­nın 89 un­cu ve 104 ün­cü Mad­de­le­ri Ge­re­ğin­ce Cum­hur­baş­ka­nın­ca Bir Da­ha Gö­rü­şül­mek Üze­re Ge­ri Gön­der­me Tez­ke­re­si ile Sa­na­yi, Ti­ca­ret, Ener­ji, Ta­bii Kay­nak­lar, Bil­gi ve Tek­no­lo­ji Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru'nun gö­rüş­me­le­ri­ne baş­lı­yo­ruz.

8.- 8/5/2007 Ta­rih­li ve 5654 Sa­yı­lı Nük­le­er Güç San­tral­la­rı­nın Ku­rul­ma­sı ve İş­le­til­me­si ile Ener­ji Sa­tı­şı­na İliş­kin Ka­nun ve Cum­hur­baş­ka­nın­ca bir kez da­ha gö­rü­şül­mek üze­re ge­ri gön­der­me Tez­ke­re­si ile Sa­na­yi, Ti­ca­ret, Ener­ji, Ta­bii Kay­nak­lar, Bil­gi ve Tek­no­lo­ji Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/1365) (S. Sa­yı­sı: 1436)

BAŞ­KAN - Ko­mis­yon ve Hükûmet yok.

Er­te­len­miş­tir.

9'un­cu sı­ra­da yer alan, Ada­na Mil­let­ve­ki­li Atil­la Ba­şoğ­lu ve 3 Mil­let­ve­ki­li­nin; Me­ra Ka­nu­nu­nun Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun Tek­li­fi; Bo­lu Mil­let­ve­ki­li Meh­met Gü­ner ve 2 Mil­let­ve­ki­li­nin; Me­ra Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi; Bur­sa Mil­let­ve­kil­le­ri Meh­met Emin Tu­tan ve Za­fer Hı­dı­roğ­lu'nun Me­ra Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun Tek­li­fi ile Ta­rım, Or­man ve Kö­yiş­le­ri Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru'nun gö­rüş­me­le­ri baş­lı­yo­ruz.

9.- Ada­na Mil­let­ve­ki­li Atil­la Ba­şoğ­lu ve 3 Mil­let­ve­ki­li­nin, Me­ra Ka­nu­nu­nun Ba­zı Mad­de­le­rin­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun Tek­li­fi; Bo­lu Mil­let­ve­ki­li Meh­met Gü­ner ve 2 Mil­let­ve­ki­li­nin, Me­ra Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi; Bur­sa Mil­let­ve­kil­le­ri Meh­met Emin Tu­tan ve Za­fer Hı­dı­roğ­lu'nun, Me­ra Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun Tek­li­fi ile Ta­rım, Or­man ve Kö­yiş­le­ri Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (2/779, 2/791, 2/1014) (S. Sa­yı­sı: 1422)

BAŞ­KAN - Ko­mis­yon?.. Yok.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, alı­nan ka­rar ge­re­ğin­ce, ka­nun ta­sa­rı ve tek­lif­le­ri­ni sı­ra­sıy­la gö­rüş­mek için, 3 Ha­zi­ran Pa­zar gü­nü sa­at 11.00'de top­lan­mak üze­re bir­le­şi­mi ka­pa­tı­yo­ruz.

İyi ak­şam­lar di­li­yo­rum.

Ka­pan­ma Sa­ati: 20.18