DÖ­NEM: 22            CİLT: 138  YA­SA­MA YI­LI: 5

TÜR­Kİ­YE BÜ­YÜK MİL­LET MEC­Lİ­Sİ

TU­TA­NAK DER­Gİ­Sİ

27’nci Bir­le­şim

5 Ara­lık 2006 Sa­lı

  I. - GE­ÇEN TU­TA­NAK ÖZE­Tİ

 II. - GE­LEN KÂĞIT­LAR

III. - YOKLAMA

IV. - BAŞ­KAN­LI­ĞIN GE­NEL KU­RU­LA SU­NUŞ­LA­RI

A) GÜN­DEM DI­ŞI KO­NUŞ­MA­LAR

1.- Kon­ya Mil­let­ve­ki­li Ah­met Işık’ın, iha­le­si ger­çek­le­şen Kon­ya-Çum­ra Üçün­cü Mer­ha­le Pro­je­si’nin en bü­yük bö­lüm­le­rin­den bi­ri olan Ma­vi Tü­nel Pro­je­si’nin Kon­ya Ova­sı’nda ta­rım ve hay­van­cı­lı­ğın ge­li­şi­mi ile böl­ge eko­no­mi­si­ne ge­ti­re­ce­ği ya­rar­la­ra iliş­kin gün­dem dı­şı ko­nuş­ma­sı

2.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar Öğüt’ün, ta­rım ve hay­van­cı­lık­la uğ­ra­şan ke­si­min kre­di alı­mı ile mev­cut kre­di borç­la­rı­nı öde­me­le­rin­de ko­lay­lık sağ­lan­ma­sı ko­nu­la­rın­da alın­ma­sı ge­re­ken ted­bir­le­re iliş­kin gün­dem dı­şı ko­nuş­ma­sı

3.- İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Gül­se­ren To­puz’un, Türk ka­dı­nı­na seç­me ve se­çil­me hak­kı­nın ve­ri­li­şi­nin 72’nci yı­lı mü­na­se­be­tiy­le, ka­dın­la­rın ka­rar al­ma me­ka­niz­ma­la­rın­da da­ha faz­la yer al­ma­la­rı­nın öne­mi­ne iliş­kin gün­dem dı­şı ko­nuş­ma­sı

B) TEZ­KE­RE­LER VE ÖNER­GE­LER

1.- Yük­se­köğ­re­tim Ku­rum­la­rı Teş­ki­la­tı Ka­nu­nu, Yük­se­köğ­re­tim Ka­nu­nu, Ka­mu Ma­li Yö­ne­ti­mi ve Kon­trol Ka­nu­nu, Tel­siz Ka­nu­nu ile 78 ve 190 Sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­ler­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir 15/11/2006 ta­rih­li ve 5556 Sa­yı­lı Ka­nun’un bir kez da­ha gö­rü­şül­mek üze­re ge­ri gön­de­ril­di­ği­ne iliş­kin Cum­hur­baş­kan­lı­ğı tez­ke­re­si (3/1161)

2.- Kars Mil­let­ve­ki­li Se­la­mi Yi­ğit’in, Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu üye­li­ğin­den çe­kil­di­ği­ne iliş­kin öner­ge­si (4/422)

3.- Ma­lat­ya Mil­let­ve­ki­li Fe­rit Mev­lüt As­la­noğ­lu’nun, 5084 ve 5350 Sa­yı­lı Ka­nun­lar­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­lif­le­ri­nin (2/577) doğ­ru­dan gün­de­me alın­ma­sı­na iliş­kin öner­ge­si (4/420)

4.- Mer­sin Mil­let­ve­ki­li Hü­se­yin Öz­can’ın, Sı­vı­laş­tı­rıl­mış Pet­rol Gaz­la­rı (LPG) Pi­ya­sa­sı Ka­nu­nu ve Elek­trik Pi­ya­sa­sı Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­nin (2/836) doğ­ru­dan gün­de­me alın­ma­sı­na iliş­kin öner­ge­si (4/421)

C) GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI ÖNERGELERİ

1.- Es­ki­şe­hir Mil­let­ve­ki­li Cev­det Sel­vi ve 27 mil­let­ve­ki­li­nin, ço­cuk­la­ra yö­ne­lik cin­sel sö­mü­rü­nün araş­tı­rı­la­rak alın­ma­sı ge­re­ken ön­lem­le­rin be­lir­len­me­si ama­cıy­la Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­na iliş­kin öner­ge­si (10/401)

V. - KA­NUN TA­SA­RI VE TEK­LİF­LE­Rİ İLE KO­MİS­YON­LAR­DAN GE­LEN Dİ­ĞER İŞ­LER

1.- Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ve Sa­yış­tay Baş­kan­lı­ğı­nın 2005 Ma­li Yı­lı Ke­sin­he­sap­la­rı­na iliş­kin Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si He­sap­la­rı­nı İn­ce­le­me Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (5/27) (S. Sa­yı­sı: 1268)

2.- Ça­nak­ka­le Mil­let­ve­kil­le­ri Meh­met Da­niş ve İb­ra­him Köş­de­re’nin, Ge­li­bo­lu Ya­rı­ma­da­sı Ta­rihî Millî Par­kı Ka­nu­nu­na Ge­çi­ci Bir Mad­de Ek­len­me­si­ne Da­ir Ka­nun Tek­li­fi (Ka­mu İha­le Ka­nu­nu­na Ge­çi­ci Mad­de Ek­len­me­si­ne Da­ir Ka­nun Tek­li­fi) ile Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (2/212) (S. Sa­yı­sı: 305)

3.- Ba­zı Ka­mu Ala­cak­la­rı­nın Tah­sil ve Ter­ki­ni­ne İliş­kin Ka­nun Ta­sa­rı­sı ile Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/1030) (S. Sa­yı­sı: 904)

4.- Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Hü­kü­me­ti ile Ame­ri­ka Bir­le­şik Dev­let­le­ri Hü­kü­me­ti Ara­sın­da Ya­yıl­ma­nın Ön­len­me­si Amaç­la­rı­na Yö­ne­lik Yar­dım Sağ­lan­ma­sı­nın Ko­lay­laş­tı­rıl­ma­sı İçin İş­bir­li­ği­ne İliş­kin An­laş­ma­nın Onay­lan­ma­sı­nın Uy­gun Bu­lun­du­ğu­na Da­ir Ka­nun Ta­sa­rı­sı ve Dı­şiş­le­ri Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/1115) (S. Sa­yı­sı: 1147)

5.- Yoz­gat Mil­let­ve­ki­li Be­kir Boz­dağ ve 11 Mil­let­ve­ki­li­nin; Çe­şit­li Ka­nun­lar­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na İliş­kin Ka­nun Tek­li­fi ve Ada­let Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (2/870) (S. Sa­yı­sı: 1255)

VI. - ÖNE­Rİ­LER

A) DA­NIŞ­MA KU­RU­LU ÖNE­Rİ­LE­Rİ

1.- 2007 Yı­lı Mer­kezî Yö­ne­tim Büt­çe Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı ile 2005 Ma­li Yı­lı Ke­sin­he­sap Ka­nu­nu Ta­sa­rı­la­rı­nın gö­rüş­me gün ve sa­at­le­ri ile ko­nuş­ma sü­re­le­ri­ne iliş­kin Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si

2.- (10/225) ve (10/372) esas nu­ma­ra­lı Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­na iliş­kin öner­ge­le­rin bir­leş­ti­ri­le­rek gö­rü­şül­me­si­ne; bu gö­rüş­me­ler­den son­ra söz­lü so­ru­lar ve di­ğer de­ne­tim ko­nu­la­rı­nın gö­rü­şül­me­ye­rek ka­nun ta­sa­rı ve tek­lif­le­ri­nin gö­rü­şül­me­si­ne iliş­kin Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si

VII. - GEN­SO­RU, GE­NEL GÖ­RÜŞ­ME, MEC­LİS SO­RUŞ­TUR­MA­SI VE MEC­LİS ARAŞ­TIR­MA­SI

A) ÖN­GÖ­RÜŞ­ME­LER

1.- An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li Ya­kup Ke­pe­nek ve 36 mil­let­ve­ki­li­nin, TRT yö­ne­ti­mi hak­kın­da ile­ri sü­rü­len id­di­ala­rın araş­tı­rı­la­rak alın­ma­sı ge­re­ken ön­lem­le­rin be­lir­len­me­si ama­cıy­la Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­na iliş­kin öner­ge­si (10/225)

2.- Ana­va­tan Par­ti­si Gru­bu adı­na Grup Baş­kan­ve­kil­le­ri Ga­zi­an­tep Mil­let­ve­ki­li Ömer Abu­şoğ­lu ve Ma­lat­ya Mil­let­ve­ki­li Sü­ley­man Sa­rı­baş’ın, TRT’nin ya­yın po­li­ti­ka­sı ve per­so­nel yö­ne­ti­miy­le il­gi­li çe­şit­li id­di­ala­rın araş­tı­rı­la­rak TRT’nin as­li gö­rev­le­ri­ni da­ha sağ­lık­lı yü­rü­te­bil­me­si ama­cıy­la Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­na iliş­kin öner­ge­si (10/372)

VI­II. - AÇIK­LA­MA­LAR VE SA­TAŞ­MA­LA­RA İLİŞ­KİN KO­NUŞ­MA­LAR

1.- Elâzığ Mil­let­ve­ki­li M. Ne­ca­ti Çe­tin­ka­ya’nın, Yoz­gat Mil­let­ve­ki­li Emin Koç’un, ko­nuş­ma­sın­da, şah­sı­na sa­taş­ma­sı ne­de­niy­le ko­nuş­ma­sı

2.- Dev­let Ba­ka­nı Be­şir Ata­lay’ın, İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Ber­han Şim­şek’in ve Ma­lat­ya Mil­let­ve­ki­li Sü­ley­man Sa­rı­baş’ın, ko­nuş­ma­la­rın­da, Hükûme­te sa­taş­ma­la­rı ne­de­niy­le ko­nuş­ma­sı

IX. - SO­RU­LAR VE CE­VAP­LAR

A) YA­ZI­LI SO­RU­LAR VE CE­VAP­LA­RI

1.- Or­du Mil­let­ve­ki­li İd­ris Sa­mi TAN­DOĞ­DU’nun, Di­ya­net İş­le­ri Baş­kan­lı­ğı­nın ka­dın­la­ra şid­de­ti öven ve doğ­ru­lu­ğu ol­ma­yan ha­dis­le­ri ayık­la­ma ça­lış­ma­la­rı­na iliş­kin so­ru­su ve Dev­let Ba­ka­nı Meh­met AY­DIN’ın ce­va­bı (7/16387)

2.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li En­ver ÖK­TEM’in, Ta­rım ve Kö­yiş­le­ri Ba­ka­nı­nın ABD’de yap­tı­ğı id­dia edi­len bir gö­rüş­me­ye iliş­kin Baş­ba­kan­dan so­ru­su ve Dev­let Ba­ka­nı ve ve Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı Meh­met Ali ŞA­HİN’in ce­va­bı (7/18023)

3.- De­niz­li Mil­let­ve­ki­li Üm­met KAN­DO­ĞAN’ın, es­naf ve sa­natkârla­rın sos­yal gü­ven­lik prim­le­ri­ne iliş­kin so­ru­su ve Ça­lış­ma ve Sos­yal Gü­ven­lik Ba­ka­nı Mu­rat BA­ŞES­Gİ­OĞ­LU’nun ce­va­bı (7/18028)

4.- An­tal­ya Mil­let­ve­ki­li Fe­ri­dun Fik­ret BA­LOĞ­LU’nun, An­tal­ya’da­ki bir çev­re so­ru­nu­na iliş­kin so­ru­su ve Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Os­manPE­PE’nin ce­va­bı (7/18030)

5.- An­tal­ya Mil­let­ve­ki­li Na­il KA­MA­CI’nın, per­so­nel alı­mı sı­na­vı­na iliş­kin so­ru­su ve Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Os­man PE­PE’nin ce­va­bı (7/18031)

6.- Or­du Mil­let­ve­ki­li İd­ris Sa­mi TAN­DOĞ­DU’nun, Ba­kan­lı­ğa ait hiz­met bi­na­la­rı­na iliş­kin so­ru­su ve Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Os­man PE­PE’nin ce­va­bı (7/18032)

7.- Or­du Mil­let­ve­ki­li İd­ris Sa­mi TAN­DOĞ­DU’nun ya­nan or­man alan­la­rı­na iliş­kin so­ru­su ve Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Os­man PE­PE’nin ce­va­bı (7/18033)

8.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Ca­nan ARIT­MAN’ın, ba­zı kı­ya­fet­le­ri gi­yen­ler­le il­gi­li açık­la­ma­sı­na iliş­kin so­ru­su ve Dev­let Ba­ka­nı ve Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı Meh­met Ali ŞA­HİN’in ce­va­bı (7/18038)

9.- İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Emin Şİ­RİN’in, TE­SEV’in bir ra­po­run­da ma­ka­le­si bu­lu­nan Po­lis Aka­de­mi­si öğ­re­tim üye­le­ri­ne iliş­kin so­ru­su ve İçiş­le­ri Ba­ka­nı Ab­dül­ka­dir AK­SU’nun ce­va­bı (7/18051)

10.- Ada­na Mil­let­ve­ki­li Atil­la BA­ŞOĞ­LU’nun, eğ­len­ce­ler­de so­rum­suz­ca si­lah kul­la­nı­mı­na iliş­kin so­ru­su ve İçiş­le­ri Ba­ka­nı Ab­dül­ka­dir AK­SU’nun ce­va­bı (7/18053)

11.- İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Emin Şİ­RİN’in, ba­sın­da çı­kan Po­lis Aka­de­mi­siy­le il­gi­li ba­zı id­di­ala­ra iliş­kin so­ru­su ve İçiş­le­ri Ba­ka­nı Ab­dül­ka­dir AK­SU’nun ce­va­bı (7/18056)

12.- An­tal­ya Mil­let­ve­ki­li Hü­se­yin EK­MEK­Cİ­OĞ­LU’nun, An­tal­ya’nın Ma­nav­gat il­çe­sin­de­ki per­so­nel ve ders­lik ih­ti­ya­cı­na iliş­kin so­ru­su ve Millî Eği­tim Ba­ka­nı Hü­se­yin ÇE­LİK’in ce­va­bı (7/18070)

13.- Kırıkkale Mil­let­ve­ki­li Ha­lil TİR­YA­Kİ’nin, Kı­rık­ka­le-De­li­ce-Bü­yü­kav­şar Li­se­si­nin ka­pa­tıl­ma ka­ra­rı­na iliş­kin so­ru­su ve Millî Eği­tim Ba­ka­nı Hü­se­yin ÇE­LİK’in ce­va­bı (7/18072)

14.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Ca­nan ARIT­MAN’ın, sı­nıf tek­ra­rı ya­pa­cak öğ­ren­ci­le­rin du­ru­mu­na iliş­kin so­ru­su ve Millî Eği­tim Ba­ka­nı Hü­se­yin ÇE­LİK’in ce­va­bı (7/18077)

15.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Ser­pil YIL­DIZ’ın, ba­şa­rı­sız öğ­ren­ci­le­re ya­pıl­dı­ğı id­dia edi­len bir uy­gu­la­ma­ya iliş­kin so­ru­su ve Millî Eği­tim Ba­ka­nı Hü­se­yin ÇE­LİK’in ce­va­bı (7/18094)

16.- Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Ke­mal DE­Mİ­REL’in, Dün­ya Ban­ka­sı kre­di­li ve­ya hi­be­li pro­je­le­re iliş­kin so­ru­su ve Millî Eği­tim Ba­ka­nı Hü­se­yin ÇE­LİK’in ce­va­bı (7/18197)

17.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Ca­nan ARIT­MAN’ın, Baş­ba­ka­nı eleş­tir­me­si ne­de­niy­le otur­ma iz­ni uza­tıl­ma­dı­ğı id­dia edi­len ya­ban­cı bir ti­yat­ro sa­nat­çı­sı­na iliş­kin sorusu ve İçiş­le­ri Ba­ka­nı Ab­dül­ka­dir AK­SU’nun ce­va­bı (7/18099)

18.- Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Mus­ta­fa ÖZ­YURT’un, ka­yıt­dı­şı Ku­ran kurs­la­rı­na iliş­kin so­ru­su ve İçiş­le­ri Ba­ka­nı Ab­dül­ka­dir AK­SU’nun ce­va­bı (7/18100)

19.- Os­ma­ni­ye Mil­let­ve­ki­li Ne­ca­ti UZ­DİL’in, ge­çi­ci gö­rev­li per­so­ne­le kad­ro ve­ri­lip ve­ril­me­ye­ce­ği­ne iliş­kin so­ru­su ve Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Os­man PE­PE’nin ce­va­bı (7/18106)

20.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Hak­kı ÜL­Kܒnün, İz­mir’de­ki bir bas­ket­bol ma­çın­da açı­lan pan­kar­ta iliş­kin so­ru­su ve İçiş­le­ri Ba­ka­nı Ab­dül­ka­dir AK­SU’nun ce­va­bı (7/18173)

21.- Kırk­la­re­li Mil­let­ve­ki­li Meh­met S. KE­Sİ­MOĞ­LU’nun, ba­zı kı­ya­fet­le­ri gi­yen­le­re yö­ne­lik iş­lem­le­re iliş­kin so­ru­su ve İçiş­le­ri Ba­ka­nı Ab­dül­ka­dir AK­SU’nun ce­va­bı (7/18175)

22.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Mu­har­rem TOP­RAK’ın, Emek­li San­dı­ğı­nın özel­leş­ti­ri­len otel ve di­ğer gay­ri­men­kul­le­ri­ne iliş­kin Baş­ba­kan­dan so­ru­su ve Dev­let Ba­ka­nı ve Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı Meh­met Ali ŞA­HİN’in ce­va­bı (7/18182)

23.- Kırk­la­re­li Mil­let­ve­ki­li Meh­met S. KE­Sİ­MOĞ­LU’nun, Sar­mı­sak­lı Ta­rım İş­let­me­si ara­zi­si­nin eki­mi­ne iliş­kin so­ru­su ve Ma­li­ye Ba­ka­nı Ke­mal UNA­KI­TAN’ın ce­va­bı (7/18184)

24.- Ada­na Mil­let­ve­ki­li N. Ga­ye ER­BA­TUR’un, bir ders ki­ta­bın­da bir ga­ze­te­nin rek­la­mı­nın ya­pıl­dı­ğı id­di­ası­na iliş­kin so­ru­su ve Millî Eği­tim Ba­ka­nı Hü­se­yin ÇE­LİK’in ce­va­bı (7/18189)

25.- De­niz­li Mil­let­ve­ki­li Mus­ta­fa GA­ZAL­CI’nın, An­ka­ra Ha­sa­noğ­lan Ana­do­lu Öğ­ret­men Li­se­sin­de ya­şan­dı­ğı id­dia edi­len olay­la­ra iliş­kin so­ru­su ve Millî Eği­tim Ba­ka­nı Hü­se­yin ÇE­LİK’in ce­va­bı (7/18196)

26.- İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Emin Şİ­RİN’in, Yu­na­nis­tan’dan akar­ya­kıt ka­çak­çı­lı­ğı yap­tı­ğı id­dia edi­len bir fir­ma­ya iliş­kin Baş­ba­kan­dan so­ru­su ve Dev­let Ba­ka­nı Kür­şad TÜZ­MEN’in ce­va­bı (7/18551)

27.- Ka­ra­man Mil­let­ve­ki­li Mev­lüt AK­GÜN’ün, Ka­ra­man’a Fen Fa­kül­te­si ku­rul­ma­sı­na ve ye­ni ku­ru­la­cak üni­ver­si­te­ler ile il­gi­li ka­nun ta­sa­rı­sı tas­la­ğı­na iliş­kin so­ru­su ve Millî Eği­tim Ba­ka­nı Hü­se­yin ÇE­LİK’in ce­va­bı (7/18582)

28.- Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar ÖĞÜT’ün, Ar­da­han’da­ki bir köy sağ­lık oca­ğı­nın per­so­nel ve ona­rım ih­ti­ya­cı­na iliş­kin so­ru­su ve Sağ­lık Ba­ka­nı Re­cep AK­DAĞ’ın ce­va­bı (7/18595)

29.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Ah­met ER­SİN’in, TÜP­RAŞ’ın sa­tı­şı ip­tal edi­len his­se­si­ne öde­nen te­met­tü­ye iliş­kin so­ru­su ve Ma­li­ye Ba­ka­nı Ke­mal UNA­KI­TAN’ın ce­va­bı (7/18613)

30.- Mer­sin Mil­let­ve­ki­li Er­soy BU­LUT’un, Mer­sin-Tar­sus’ta ku­rul­mak is­te­nen ka­tı atık ber­ta­raf te­si­si­ne iliş­kin so­ru­su ve Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Os­man PE­PE’nin ce­va­bı (7/18627)

31.- İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Ah­met Gür­yüz KE­TEN­Cİ’nin, su­lak alan­la­rın ku­ru­ma­sı­na iliş­kin so­ru­su ve Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Os­man PE­PE’nin ce­va­bı (7/18628)

32.- Es­ki­şe­hir Mil­let­ve­ki­li Meh­met Ve­dat YÜ­CE­SAN’ın, Güm­rük Müs­te­şar­lı­ğı lo­go­sun­da­ki İn­gi­liz­ce iba­re­ye iliş­kin so­ru­su ve Dev­le Ba­ka­nı Kür­şad TÜZ­MEN’in ce­va­bı (7/18677)

33.- Af­yon­ka­ra­hi­sar Mil­let­ve­ki­li Ah­met KO­CA’nın, Af­yon­ka­ra­hi­sar’a ya­pı­lan ya­tı­rım­la­ra iliş­kin so­ru­su ve Dev­let Ba­ka­nı ve Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı Ab­dül­la­tif ŞE­NER’in ce­va­bı (7/18711)

34.- Bi­le­cik Mil­let­ve­ki­li Ya­şar TÜ­ZÜN’ün, Spor To­to Teş­ki­la­tı ile Genç­lik ve Spor Ge­nel Mü­dür­le­ri­nin ma­kam araç­la­rı­na ve şans oyun­la­rı ha­sı­la­tı­na iliş­kin so­ru­su ve Dev­let Ba­ka­nı ve Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı Meh­met Ali ŞA­HİN’in ce­va­bı (7/18713)

35.- Af­yon­ka­ra­hi­sar Mil­let­ve­ki­li Ah­met KO­CA’nın, Af­yon­ka­ra­hi­sar’a ya­pı­lan ya­tı­rım­la­ra iliş­kin so­ru­su ve Dev­let Ba­ka­nı ve Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı Meh­met Ali ŞA­HİN’in ce­va­bı (7/18714)

36.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Ah­met ER­SİN’in, bir ka­çak­çı­lık so­ruş­tur­ma­sı ile il­gi­li id­di­ala­ra iliş­kin so­ru­su ve Dev­let Ba­ka­nı Kür­şad TÜZ­MEN’in ce­va­bı (7/18717)

37.- Tun­ce­li Mil­let­ve­ki­li V. Si­nan YER­Lİ­KA­YA’nın, bir güm­rük baş­mü­fet­ti­şi­nin ha­zır­la­dı­ğı ra­por üze­ri­ne Güm­rük Müs­te­şar­lı­ğın­da ya­pı­lan iş­lem­le­re iliş­kin so­ru­su ve Dev­let Ba­ka­nı Kür­şad TÜZ­MEN’in ce­va­bı (7/18718)

38.- Af­yon­ka­ra­hi­sar Mil­let­ve­ki­li Ah­met KO­CA’nın, Af­yon­ka­ra­hi­sar’a ya­pı­lan ya­tı­rım­la­ra iliş­kin so­ru­su ve Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Os­man PE­PE’nin ce­va­bı (7/18760)

 

 

 

I. - GE­ÇEN TU­TA­NAK ÖZE­Tİ

TBMM Ge­nel Ku­ru­lu sa­at 14.00’te açı­la­rak al­tı otu­rum yap­tı.

Trab­zon Mil­let­ve­ki­li Asım Ay­kan, ül­ke­miz­de son za­man­lar­da ya­pı­lan dep­rem tar­tış­ma­la­rı­nın halk üze­rin­de ya­rat­tı­ğı olum­suz et­ki­le­re iliş­kin gün­dem dı­şı bir ko­nuş­ma yap­tı.

Van Mil­let­ve­ki­li Ha­cı Bi­ner’in, Me­de­ni­yet­ler İt­ti­fa­kı Pro­je­si­nin dün­ya ba­rı­şı üze­rin­de­ki olum­lu yan­sı­ma­la­rı­na iliş­kin gün­dem dı­şı ko­nuş­ma­sı­na Dev­let Ba­ka­nı Meh­met Ay­dın,

Ço­rum Mil­let­ve­ki­li Ali Yük­sel Ka­vuş­tu’nun, va­kıf mü­es­se­se­si­nin, top­lum­da sos­yal ada­le­tin, da­ya­nış­ma­nın, hu­zur ve ba­rı­şın te­si­si­ne olan fay­da­la­rı­na iliş­kin gün­dem dı­şı ko­nuş­ma­sı­na Dev­let Ba­ka­nı ve Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı Meh­met Ali Şa­hin,

Ce­vap ver­di.

9/11/2006 ta­rih­li ve 5555 sa­yı­lı Va­kıf­lar Ka­nu­nu’nun ba­zı mad­de­le­ri­nin Ana­ya­sa­nın 89’un­cu mad­de­si­ne gö­re bir kez da­ha gö­rü­şül­mek üze­re ge­ri gön­de­ril­di­ği­ne iliş­kin Cum­hur­baş­kan­lı­ğı tez­ke­re­si;

An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li Ya­kup Ke­pe­nek ve 59 mil­let­ve­ki­li­nin, kü­re­sel ısın­ma­nın ül­ke­mi­ze et­ki­le­ri­nin araş­tı­rı­la­rak alın­ma­sı ge­re­ken ön­lem­le­rin be­lir­len­me­si ama­cıy­la (10/399),

Ga­zi­an­tep Mil­let­ve­ki­li Ab­dul­ka­dir Ateş ve 30 mil­let­ve­ki­li­nin, ka­mu sağ­lık ku­ru­luş­la­rın­da­ki per­for­man­sa da­ya­lı dö­ner ser­ma­ye uy­gu­la­ma­sı­nın araş­tı­rı­la­rak ne­den ol­du­ğu so­run­la­rın gi­de­ril­me­si için (10/400),

Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­na iliş­kin öner­ge­le­ri;

Ge­nel Ku­ru­lun bil­gi­si­ne su­nul­du; Mec­lis araş­tır­ma­sı öner­ge­le­ri­nin gün­dem­de­ki yer­le­ri­ni ala­cak­la­rı ve ön gö­rüş­me­le­ri­nin, sı­ra­sı gel­di­ğin­de ya­pı­la­ca­ğı açık­lan­dı.

Gün­de­min “Ka­nun Ta­sa­rı ve Tek­lif­le­ri ile Ko­mis­yon­lar­dan Ge­len Di­ğer İş­ler” kıs­mı­nın 369’un­cu sı­ra­sın­da yer alan 1162’ye 1’in­ci ek sı­ra sa­yı­lı ko­mis­yon ra­po­ru­nun, bu kıs­mın 5’in­ci sı­ra­sı­na alın­ma­sı­na iliş­kin CHP Gru­bu öne­ri­si­nin, ya­pı­lan gö­rüş­me­ler­den son­ra, ka­bul edil­me­di­ği açık­lan­dı.

Ge­çen bir­le­şim­de, TBMM İç­tü­zü­ğü’nün 55, 57 ve 140’ın­cı mad­de­le­ri­ne ay­kı­rı ha­re­ket edil­di­ği, Mec­li­sin ça­lış­ma sa­ati ta­mam­lan­dık­tan son­ra da ça­lış­ma­la­rı de­vam et­tir­di­ği id­di­asıy­la, Baş­ka­nın tu­tu­mu hak­kın­da usul tar­tış­ma­sı ya­pıl­dı.

Gün­de­min “Ka­nun Ta­sa­rı ve Tek­lif­le­ri ile Ko­mis­yon­lar­dan Ge­len Di­ğer İş­ler” kıs­mı­nın:

1’in­ci sı­ra­sın­da bu­lu­nan, Ka­mu İha­le Ka­nu­nu­na Ge­çi­ci Mad­de Ek­len­me­si­ne Da­ir Ka­nun Tek­li­fi’nin (2/212) (S. Sa­yı­sı: 305) gö­rüş­me­le­ri, da­ha ön­ce ge­ri alı­nan mad­de­le­re iliş­kin ko­mis­yon ra­po­ru he­nüz gel­me­di­ğin­den;

2’nci sı­ra­sın­da bu­lu­nan, Ba­zı Ka­mu Ala­cak­la­rı­nın Tah­sil ve Ter­ki­ni­ne İliş­kin (1/1030) (S. Sa­yı­sı: 904),

3’ün­cü sı­ra­sın­da bu­lu­nan, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Hü­kü­me­ti ile Ame­ri­ka Bir­le­şik Dev­let­le­ri Hü­kü­me­ti Ara­sın­da Ya­yıl­ma­nın Ön­len­me­si Amaç­la­rı­na Yö­ne­lik Yar­dım Sağ­lan­ma­sı­nın Ko­lay­laş­tı­rıl­ma­sı İçin İş­bir­li­ği­ne İliş­kin An­laş­ma­nın Onay­lan­ma­sı­nın Uy­gun Bu­lun­du­ğu­na Da­ir (1/1115) (S. Sa­yı­sı: 1147),

5’in­ci sı­ra­sın­da bu­lu­nan, Kü­tah­ya Mil­let­ve­ki­li Ab­dul­lah Er­dem Can­ti­mur'un, Ba­zı Ka­nun­lar­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir (2/874) (S. Sa­yı­sı: 1249),

6’ncı sı­ra­sın­da bu­lu­nan, Di­yar­ba­kır Mil­let­ve­ki­li Os­man As­lan’ın, Te­rör ve Te­rör­le Mü­ca­de­le­den Do­ğan Za­rar­la­rın Kar­şı­lan­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir (2/843) (S. Sa­yı­sı: 1241),

Ka­nun Ta­sa­rı ve Tek­lif­le­ri­nin gö­rüş­me­le­ri, il­gi­li ko­mis­yon yet­ki­li­le­ri Ge­nel Ku­rul­da ha­zır bu­lun­ma­dı­ğın­dan;

Er­te­len­di.

4’ün­cü sı­ra­sın­da bu­lu­nan ve İç Tü­zük’ün 91’in­ci mad­de­si kap­sa­mın­da de­ğer­len­di­ri­le­rek te­mel ka­nun ola­rak bö­lüm­ler ha­lin­de gö­rü­şül­me­si ka­rar­laş­tı­rıl­mış bu­lu­nan Yoz­gat Mil­let­ve­ki­li Be­kir
Boz­dağ ve 11 Mil­let­ve­ki­li­nin, Çe­şit­li Ka­nun­lar­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na İliş­kin Ka­nun Tek­li­fi’nin (2/870) (S. Sa­yı­sı:1255) gö­rüş­me­le­ri­ne de­vam olu­na­rak 15’in­ci mad­de­si­ne ka­dar ka­bul edil­di.

5 Ara­lık 2006 Sa­lı gü­nü sa­at 15.00’te top­lan­mak üze­re, bir­le­şi­me 19.23’te son ve­ril­di.

 

İs­ma­il Alptekin

 

 

Baş­kan Ve­ki­li

 

 

 

Ah­met Küçük

Meh­met Daniş

 

Ça­nak­ka­le

Ça­nak­ka­le

 

Kâtip Üye

Kâtip Üye

Bay­ram Özçelik

 

 

Bur­dur

 

 

Kâtip Üye

 

 

No.: 39

II. - GE­LEN KÂĞIT­LAR

1 Ara­lık 2006 Cu­ma

Ra­por

1.- Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ve Sa­yış­tay Baş­kan­lı­ğı­nın 2005 Ma­li Yı­lı Ke­sin­he­sap­la­rı­na İliş­kin Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si He­sap­la­rı­nı İn­ce­le­me Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (5/27) (S. Sa­yı­sı: 1268) (Da­ğıt­ma ta­ri­hi: 1.12.2006) (GÜN­DE­ME)

No.: 40

4 Ara­lık 2006 Pa­zar­te­si

Cum­hur­baş­ka­nın­ca Ge­ri Gön­de­ri­len Ka­nun

1.- 15.11.2006 Ta­rih­li ve 5556 Sa­yı­lı Yük­se­köğ­re­tim Ku­rum­la­rı Teş­ki­la­tı Ka­nu­nu, Yük­se­köğ­re­tim Ka­nu­nu, Ka­mu Ma­li Yö­ne­ti­mi ve Kon­trol Ka­nu­nu, Tel­siz Ka­nu­nu ile 78 ve 190 Sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­ler­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun ve Ana­ya­sa­nın 89 un­cu ve 104 ün­cü Mad­de­le­ri Ge­re­ğin­ce Cum­hur­baş­ka­nın­ca Bir Da­ha Gö­rü­şül­mek Üze­re Ge­ri Gön­der­me Tez­ke­re­si (1/1268) (Ana­ya­sa ve Mil­lî Eği­tim, Kül­tür, Genç­lik ve Spor Ko­mis­yon­la­rı­na) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 1.12.2006)

Ta­sa­rı­lar

1.- Ge­lir Ver­gi­si Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Ta­sa­rı­sı (1/1266) (Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu­na) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 28.11.2006)

2.- Kü­çük ve Or­ta Bü­yük­lük­te­ki İş­let­me­le­rin Ma­li Sek­tö­re Olan Borç­la­rı­nın Ye­ni­den Ya­pı­lan­dı­rıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun Ta­sa­rı­sı (1/1267) (Sa­na­yi, Ti­ca­ret, Ener­ji, Ta­biî Kay­nak­lar, Bil­gi ve Tek­no­lo­ji ile Plan ve Büt­çe Ko­mis­yon­la­rı­na) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 28.11.2006)

3.- Yük­se­köğ­re­tim Ku­rum­la­rı Teş­ki­la­tı Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na İliş­kin Ka­nun Ta­sa­rı­sı (1/1269) (Mil­lî Eği­tim, Kül­tür, Genç­lik ve Spor ile Plan ve Büt­çe Ko­mis­yon­la­rı­na) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 1.12.2006)

Tek­lif

1.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Ca­nan Arıt­man’ın; 5237 Sa­yı­lı Türk Ce­za Ka­nu­nu­nun 103 ün­cü Mad­de­si­ne (8) Sı­ra­sıy­la Bir Fık­ra Ek­len­me­si Hak­kın­da Ka­nun Tek­li­fi (2/899) (Ada­let Ko­mis­yo­nu­na) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 27.11.2006)

No.: 41

5 Ara­lık 2006 Sa­lı

Ra­por

1.- İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Ya­şar Nu­ri Öz­türk’ün; Er­zu­rum ve Si­vas Kon­gre­le­ri­ne Ka­tı­lan De­le­ge­le­rin Me­zar­la­rı Hak­kın­da Ka­nun Tek­li­fi ve İç­tü­zü­ğün 37’nci Mad­de­si­ne Gö­re Doğ­ru­dan Gün­de­me Alın­ma Öner­ge­si (2/802) (S. Sa­yı­sı: 1274) (Da­ğıt­ma ta­ri­hi: 5.12.2006) (GÜN­DE­ME)

Mec­lis Araş­tır­ma­sı Öner­ge­si

1.- Es­ki­şe­hir Mil­let­ve­ki­li Cev­det SEL­Vİ ve 27 Mil­let­ve­ki­li­nin, ço­cuk­la­ra yö­ne­lik cin­sel sö­mü­rü­nün araş­tı­rı­la­rak alın­ma­sı ge­re­ken ön­lem­le­rin be­lir­len­me­si ama­cıy­la Ana­ya­sa­nın 98’in­ci, İç­tü­zü­ğün 104 ve 105’in­ci mad­de­le­ri uya­rın­ca bir Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­na iliş­kin öner­ge­si (10/401) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 24/11/2006)

 

 

5 Ara­lık 2006 Sa­lı

Bİ­RİN­Cİ OTU­RUM

Açıl­ma Sa­ati: 15.04

BAŞ­KAN: Baş­kan Ve­ki­li Nev­zat PAK­DİL

KÂTİP ÜYE­LER: Ah­met Gök­han SA­RI­ÇAM (Kırk­la­re­li), Ha­run TÜ­FEK­Cİ (Kon­ya)

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin 27’nci Bir­le­şi­mini açı­yo­rum.

Top­lan­tı ye­ter sa­yı­sı var­dır, gö­rüş­me­le­re baş­lı­yo­ruz.

İS­MET ATA­LAY (İs­tan­bul) – Sa­yın Baş­kan, top­lan­tı ye­ter sa­yı­sı yok.

ATİL­LA KART (Kon­ya) – Hiç te­red­düt yok mu Sa­yın Baş­kan?

BAŞ­KAN – Gün­de­me geç­me­den ön­ce üç sa­yın mil­let­ve­ki­li­ne gün­dem dı­şı söz ve­re­ce­ğim.

Ko­nuş­ma sü­re­le­ri be­şer da­ki­ka­dır. Hükûmet bu ko­nuş­ma­la­ra ce­vap ve­re­bi­lir. Hükûme­tin ce­vap sü­re­si yir­mi da­ki­ka­dır.

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım, ko­nuş­ma ya­pa­cak olan ar­ka­daş­la­rı­mız­la il­gi­li ola­rak gün­dem dı­şı ve­ya­hut da mad­de­ler üze­rin­de, öner­ge­ler üze­rin­de gö­rüş­me ya­pa­cak olan ar­ka­daş­la­rı­mı­za sa­de­ce ek bir da­ki­ka sü­re ve­ri­le­cek­tir. Ar­ka­daş­la­rı­mı­zın, lüt­fen, bu ko­nu­da Baş­kan­lık Di­va­nı­na an­la­yış gös­ter­me­le­ri­ni is­tir­ham edi­yo­rum.

Gün­dem dı­şı ilk söz, Ma­vi Tü­nel Pro­je­si’yle il­gi­li söz is­te­yen Kon­ya Mil­let­ve­ki­li Ah­met Işık’a ait­tir.

Sa­yın Işık, bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sü­re­niz beş da­ki­ka.

IV.- BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI

A) GÜNDEM DIŞI KONUŞMALAR

1.- Konya Milletvekili Ahmet Işık’ın, ihalesi gerçekleşen Konya-Çumra Üçüncü Merhale Projesi’nin en büyük bölümlerinden biri olan Mavi Tünel Projesi’nin Konya Ovası’nda tarım ve hayvancılığın gelişimi ile bölge ekonomisine getireceği yararlara ilişkin gündem dışı konuşması

AH­MET IŞIK (Kon­ya) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; bu­gün ya­pım iha­le­si ger­çek­le­şen Kon­ya-Çum­ra Üçün­cü Mer­ha­le Pro­je­si’nin en bü­yük kıs­mı olan Ma­vi Tü­nel Pro­je­si’nden bah­set­mek üze­re gün­dem dı­şı söz al­mış bu­lun­mak­ta­yım. Bu ve­si­ley­le yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, asır­lar­ca de­ği­şik me­de­ni­yet­le­re ze­min oluş­tur­muş Kon­ya, dün­ya­nın en es­ki yer­le­şim mer­kez­le­ri ara­sın­da yer al­mak­ta­dır. Coğ­ra­fi ko­nu­mu, yüz öl­çü­mü, nü­fu­su, ta­rihî kül­tü­rel mi­ra­sı, çok yön­lü tu­riz­mi, sa­na­yi­si ve di­na­mik ti­ca­re­tiy­le, hu­bu­bat­ta yüz­de 10,5, pan­car­da yüz­de 21, hay­van­cı­lık­ta yüz­de 9 ol­mak üze­re, 2 mil­yon 750 bin hek­tar alan­da­ki ta­rı­mıy­la ca­zi­be mer­ke­zi ol­ma özel­li­ği­ni ar­tı­ra­rak de­vam et­tir­mek­te­dir.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Kon­ya’mı­zın ik­ti­sa­di kal­kın­ma­sı­na ve ha­yat stan­dar­dı­nın ar­tı­rıl­ma­sı­na te­sir ede­cek pro­je­ler­den bir ta­ne­si de Kon­ya-Çum­ra Üçün­cü Mer­ha­le Pro­je­si’nin en bü­yük aya­ğı olan Ma­vi Tü­nel Pro­je­si’dir. Kon­ya ka­pa­lı hav­za­sın­da bu­lu­nan mev­cut su kay­nak­la­rı­nın, ge­li­şen tek­no­lo­ji ve ar­tan nü­fu­sa bağ­lı ola­rak, ta­rım­sal fa­ali­yet­ler ile şeh­rin iç­me, kul­lan­ma ve en­düs­tri su ih­ti­ya­cı­nı kar­şı­la­ya­maz ha­le gel­me­si so­nu­cun­da, kom­şu hav­za­lar­dan ila­ve su te­mi­ni­ni gün­de­me ge­tir­miş­tir. Dev­let Su İş­le­ri teş­ki­la­tın­ca ya­pı­lan in­ce­le­me ve araş­tır­ma­lar so­nu­cun­da, Yu­ka­rı Gök­su Hav­za­sı’nın su­la­rı­nın, ya­pı­la­cak üç adet ba­raj ve 17 ki­lo­met­re­lik tü­nel va­sı­ta­sıy­la Kon­ya’mı­zın ka­pa­lı hav­za­sı­na ak­ta­rıl­ma­sı uy­gun ve eko­no­mik çö­züm ola­rak tes­pit edil­miş­tir.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Kon­ya-Çum­ra Üçün­cü Mer­ha­le Pro­je­si’nin en önem­li üni­te­si­ni, yıl­da top­lam 180 mil­yon met­re küp su­yu Kon­ya ka­pa­lı hav­za­sı­na ak­ta­ra­cak olan Ma­vi Tü­nel Pro­je­si teş­kil et­mek­te­dir.

Bağ­ba­şı Ba­ra­jı ve Ma­vi Tü­nel’le, Yu­ka­rı Gök­su Hav­za­sı’nın Ak­de­niz’e bo­şa akan su­la­rı­nın bo­şa ak­ma­sı en­gel­le­nip, ku­rak­lık­la kar­şı kar­şı­ya ka­lan Kon­ya Ova­sı’nın su­ya ka­vuş­tu­rul­ma­sı ger­çek­leş­ti­ril­miş ola­cak­tır.

Kon­ya, Çum­ra ve Ka­ra­pı­nar ova­la­rı, as­lın­da, yer al­tı su­yu ba­kı­mın­dan ül­ke­mi­zin en önem­li su kay­na­ğı­na sa­hip ol­mak­la bir­lik­te, son yıl­lar­da ya­şa­nan ku­rak­lık ve aşı­rı su çe­ki­mi ne­de­niy­le sta­tik su se­vi­ye­le­rin­de bü­yük dü­şüş­le­re se­bep ol­muş. Bu ne­den­le­dir ki, yer al­tı su­yu­nu bes­le­yen ila­ve yer üs­tü su kay­nak­la­rı­na ih­ti­yaç du­yul­mak­ta­dır.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Kon­ya-Çum­ra Üçün­cü Mer­ha­le Pro­je­si, kap­sa­dı­ğı su­la­ma ala­nı ba­kı­mın­dan GAP’tan son­ra ikin­ci bü­yük su­la­ma pro­je­si­dir. Ya­pı­mı üç yıl sü­re­cek olan Ma­vi Tü­nel Pro­je­si so­nuç­lan­dı­ğın­da Kon­ya Ova­mı­zın yak­la­şık yüz­de 30’un­da su­lu ta­rım ya­pı­la­bi­le­cek, 180 mil­yon met­re­küp su Kon­ya Ova­mı­zın top­rak­la­rı­na ha­yat ve­re­cek, ik­li­me olum­lu et­ki sağ­la­ya­cak, al­ter­na­tif ürün­ler ye­tiş­ti­ri­le­bi­le­cek, hay­van­cı­lık­ta bü­yük atı­lım ger­çek­le­şe­cek, mil­yar­lar­ca do­lar kat­ma de­ğer­le bir­lik­te ül­ke eko­no­mi­mi­ze bü­yük kat­kı sağ­la­ya­cak ve bin­ler­ce in­sa­nı­mı­za is­tih­dam imkânı sağ­lan­mış ola­cak­tır. İla­ve­ten, yer­le­şim mer­kez­le­rin­de risk nok­ta­sı­na gel­miş olan iç­me su­yu me­se­le­si de bu şe­kil­de çö­zül­müş ola­cak­tır.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Kon­ya’mı­zın bir asır­lık kı­zıl el­ma­sı­nın ha­ya­ta ge­çi­ril­me sü­re­cin­de ta­rihî kat­kı ve ka­rar­lı­lık­la­rın­dan do­la­yı, baş­ta çift­çi­le­ri­miz ol­mak üze­re, tüm Kon­ya in­sa­nı­na ta­rihî bay­ra­mı ya­şa­tan Baş­ba­ka­nı­mız baş­ta ol­mak üze­re, Hükûme­ti­mi­ze, Ener­ji Ba­ka­nı­mı­za, Dev­let Su İş­le­ri Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­ne, kı­sa­ca­sı, eme­ği ge­çen her­ke­se, Kon­ya in­sa­nı­mız adı­na te­şek­kür­le­ri­mi­zi, şük­ran­la­rı­mı­zı arz edi­yor, Ge­nel Ku­ru­lu tek­rar say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Işık.

Ma­vi Tü­nel’in Kon­ya’mı­za ve Tür­ki­ye’mi­ze ha­yır­lı ol­ma­sı­nı di­li­yo­rum.

Gün­dem dı­şı ikin­ci söz, çift­çi­le­ri­mi­zin so­run­la­rıy­la il­gi­li söz is­te­yen Ar­da­han Mil­let­ve­ki­li En­sar Öğüt’e ait­tir.

Sa­yın Öğüt, bu­yu­run. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sü­re­niz beş da­ki­ka.

2.- Ardahan Milletvekili Ensar Öğüt’ün, tarım ve hayvancılıkla uğraşan kesimin kredi alımı ile mevcut kredi borçlarını ödemelerinde kolaylık sağlanması konularında alınması gereken tedbirlere ilişkin gündem dışı konuşması

EN­SAR ÖĞÜT (Ar­da­han) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li ar­ka­daş­lar; ta­rım ve hay­van­cı­lık­la il­gi­li, çift­çi­le­rin so­run­la­rıy­la il­gi­li ko­nuş­ma ya­pa­ca­ğım. He­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, şu elim­de ge­tir­di­ğim dos­ya­da, Tür­ki­ye’nin her ta­ra­fın­da çift­çi­le­rin ic­ra­ya ve­ril­di­ği­ni gös­te­ren bel­ge­ler var. Er­zu­rum’da, An­ka­ra-Bey­pa­za­rı’nda, To­kat’ta, Si­vas’ta, Amas­ya’da, Ar­da­han’da, Kars’ta, her ta­raf­ta çift­çi­le­ri­miz şu an­da ic­ra­ya ve­ril­miş. Zi­ra­at Ban­ka­sı, hem trak­tör­le­ri­ni bağ­la­mış hem ev­le­ri­ni sa­tı­şa çı­kar­mış hem de tar­la­la­rı­nı sa­tı­şa çı­kar­mış, Es­ki­şe­hir’de de -se­kiz se­ne- ine­ği­ni, bir çift­çi­mi­zin, sa­tı­şa çı­kar­ta­rak sat­mış­tır. Nü­fu­sun yüz­de 40’ını oluş­tu­ran çift­çi­le­ri­mi­zin du­ru­mu bu, pe­ri­şan­lık içe­ri­sin­de. Ta­bii ki, za­man kı­sa ol­du­ğu için baş­lık­la­rıy­la gi­di­yo­rum.

Ay­rı­ca, bu Zi­ra­at Ban­ka­sı ne iş ya­par, ben bu­nu an­la­ya­mı­yo­rum. Zi­ra­at Ban­ka­sı çift­çi­le­re kre­di ve­rir. Şim­di, Do­ğu Ana­do­lu’da şu an­da çift­çi­ler Zi­ra­at Ban­ka­sı­na mü­ra­ca­at edi­yor. Ban­ka­lar, “efen­dim, plas­man yok, kre­di ve­re­me­yiz…” “Pe­ki, bor­cu­mu ya­tı­rı­yo­rum” di­yor, 7 mil­yar bor­cu­nu ya­tı­rı­yor. “Ta­mam, 7 mil­yar bor­cu­nu ya­tır, ben sa­na kre­di ve­re­ce­ğim” di­yor, onu da ver­mi­yor.

Şim­di, du­yu­yo­rum, Er­zu­rum böl­ge, Ar­da­han’a plas­man gön­der­me­miş, Kars’a gön­der­me­miş. Do­ğu Ana­do­lu’da, ar­ka­daş­lar, kar, fır­tı­na şu an­da. Bu haf­ta, ben, pa­zar gü­nü Ar­da­han’day­dım, 10 san­tim kar var. Çift­çi di­yor ki -pa­zar gü­nü Ar­da­han Hay­van Pa­za­rı­nı gez­dim, ora­da­ki hay­van ye­tiş­ti­ri­ci­le­riy­le ko­nuş­tum- “Şu an­da biz kre­di alır­sak yem alı­rız, ama iki ay son­ra yem al­ma­ya kal­kar­sak ye­min, iki mis­li, fi­ya­tı olu­yor.”

Şim­di, ge­çen se­ne 170 bin li­ra otun to­nu, bu se­ne 350 bin li­ra ol­muş; sa­man 150 bin­den 300 bi­ne çık­mış, yem 15 bin­miş, 22 bin ol­muş. Hay­van git­tik­çe aşa­ğı­ya ini­yor. Bir inek 1 mil­yar 200 iken 700 mil­yon li­ra­ya düş­müş. Ni­ye dü­şü­yor? Hem ka­çak et hem ka­çak hay­van ge­li­yor.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, hay­van­cı­lık ve çift­çi­lik­le uğ­ra­şan in­san­lar pe­ri­şan bir du­rum­da. Biz, 2003 yı­lın­da bir ka­nun çı­kar­dık, iyi­leş­ti­re­lim de­dik, ama hiç iyi­leş­me­di. Na­ren­ci­ye­de ol­sun, fın­dık­ta ol­sun, zey­tin­de ol­sun, di­ğer, şe­ker pan­ca­rın­da ol­sun, ha­ki­ka­ten, in­san­la­rı­mız çok pe­ri­şan. Bi­zi se­çip gön­der­di­ler bu­ra­ya, dert­le­ri­ne ça­re bu­la­lım, ama ça­re ola­mı­yo­ruz. Ben üzü­lü­yo­rum, vic­dan aza­bı çe­ki­yo­rum.

Pa­zar gü­nü Hay­van Pa­za­rı­nı do­laş­tı­ğım za­man Ar­da­han’da, in­san­lar kar­lar al­tın­da, ek­si 10 de­re­ce­de kıv­ra­nıp du­ru­yor­lar. Ya­ni, her yer­de, iş­te, Nev­şe­hir’de de pa­ta­tes, Kır­şe­hir’de de pa­ta­tes kri­zi var.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, en önem­li­si, Kur­ban Bay­ra­mı ge­li­yor. Müs­lü­man­la­rın dinî bay­ra­mı, va­cip olan bir bay­ram. Bu Bay­ra­mı in­şal­lah coş­kuy­la kut­la­ya­ca­ğız. Do­ğu Ana­do­lu’dan, gü­ney­do­ğu­dan bü­yük şe­hir­le­re hay­van­lar ge­li­yor, kur­ban­lık­lar ge­li­yor. Ama, İs­tan­bul bir ka­rar al­mış: Efen­dim, 18 Ara­lık­tan ön­ce hay­van­lar İs­tan­bul’a gi­re­mez, hay­van kam­yon­la­rı. Do­ğu Ana­do­lu’dan, Ana­do­lu’dan ge­len hay­van kam­yon­la­rı şu an­da Geb­ze’de, sı­nır­da bek­li­yor, kam­yo­nun üze­rin­de hay­van­lar bek­li­yor. Dün ak­şam da ben İs­tan­bul Va­li­si Sa­yın Mu­am­mer Bey’le gö­rüş­tüm, va­li mu­avi­ni­ne yön­len­dir­di. Va­li mu­avi­ni de... Efen­dim, be­le­di­ye baş­ka­nı, Ta­rım Ba­kan­lı­ğı bir ka­rar al­mış, İs­tan­bul’un Av­ru­pa ya­ka­sı­na ge­çiş yok, İs­tan­bul’un Ana­do­lu ya­ka­sın­da da ge­çiş yok.

Ya, şim­di, ba­kın ar­ka­daş­lar, ya­ni, se­ne­de bir gün in­san­lar Kur­ban Bay­ra­mı’nı, dinî va­cip­le­ri­ni ye­ri­ne ge­ti­re­cek­ler. Bir ya­ban­cı ge­lir­ken, bir pa­pa ge­lir­ken her tür­lü ko­lay­lı­ğı ya­pı­yor­su­nuz, ken­di va­tan­da­şı­nız ge­lir­ken “Kar­de­şim, yol­lar tı­ka­lı, İs­tan­bul’a gi­re­mez­sin.” di­yor­su­nuz. Böy­le bir re­zil­lik ola­bi­lir mi ar­ka­daş­lar? Bu ayıp­tır ya! (CHP sı­ra­la­rın­dan “Bra­vo” ses­le­ri, al­kış­lar)

Ben dün ko­nuş­tum, adam di­yor ki: “Ta­rım Ba­ka­nı­nın ya­zı­sı var kar­de­şim. Ta­rım Ba­ka­nı di­yor ki: ‘İs­tan­bul’a so­ka­maz­sı­nız.’” Ta­rım Ba­ka­nı ne­re­de?

Şim­di Hükûme­te ses­le­ni­yo­rum, siz­den ri­ca edi­yo­rum: Bu bi­zim or­tak so­ru­nu­muz.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) – Hükûmet yok. Ha­ni, Hükûmet var mı?

EN­SAR ÖĞÜT (De­vam­la) – Ya­ni, şim­di, or­tak so­ru­nu­muz.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, po­li­ti­ka­nın dı­şın­da, ora­da her tür­lü par­ti­den in­san­lar var. Şu an­da Ko­ca­eli’de, Geb­ze’de kam­yon­lar sı­ra­ya gir­miş, İs­tan­bul za­bı­ta­sı önü­nü kes­miş, bı­rak­mı­yor. Af­fe­der­si­niz, ya­ni, böy­le bir şey ola­bi­lir mi? Bu ne ka­dar ayıp! Ya­ni, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti dev­le­ti­ne, Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ne ya­kı­şır mı?

Şim­di, ben ri­ca edi­yo­rum bu­ra­dan, Ta­rım Ba­ka­nı­na, Baş­ba­ka­nı­mı­za, bü­tün yet­ki­li­le­re ri­ca edi­yo­rum, el koy­sun­lar.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Öğüt, bir da­ki­ka­lık sü­re­ni­zi baş­la­tı­yo­rum, lüt­fen ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

EN­SAR ÖĞÜT (De­vam­la) – Bu ola­ya el ko­nul­sun, in­san­la­rı­mız hay­van­la­rı­nı gö­tür­sün­ler, be­le­di­ye­le­re ta­li­mat ve­ril­sin, be­le­di­ye­ler doğ­ru dü­rüst yer­ler ver­sin, ke­sim­ha­ne­le­ri ver­sin, hay­van sağ­lı­ğıy­la il­gi­li ön­lem­ler alın­sın, in­san­lar hu­şu içe­ri­sin­de, gö­nül ra­hat­lı­ğı içe­ri­sin­de kur­ba­nı­nı al­sın, dinî gö­rev­le­ri­ni ye­ri­ne ge­tir­sin de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Baş­ka ne is­ti­yor va­tan­daş biz­den? Ya­ni, yıl­da bir de­fa, adam, Kars’tan, Van’dan, Hakkâri’den, Ağ­rı’dan, gel­miş Ar­da­han’dan, sı­nır­da bek­li­yor. İş­te gi­din, var­sa Geb­ze’de ta­nı­dık­la­rı­nız, ara­yın, so­run. Bu­nun için ben Hükûmet­ten şu­nu ri­ca edi­yo­rum:

Bir: Çift­çi borç­la­rı­nı, mut­lak su­ret­te... Zi­ra­at Ban­ka­sın­da bir ko­lay­lık ya­pıl­sın, bir ko­lay­laş­tır­ma ya­pıl­sın, bir öde­me tak­si­ti ya­pıl­sın.

İkin­ci­si: Zi­ra­at Ban­ka­sı­na pa­ra gön­de­ril­sin, çift­çi­le­ri­miz yem kre­di­si al­sın. Ak­si tak­dir­de, bir iki ay son­ra­ya ka­lır­sa, ye­mi 2 mis­li fi­ya­tı­na ala­cak, adam za­rar ede­cek.

Üçün­cü­sü: Kur­ban Bay­ra­mı ge­li­yor. Kur­ban Bay­ra­mı ne­de­niy­le bü­yük şe­hir­le­re ge­len köy­lü­le­ri­mi­ze, çift­çi­le­ri­mi­ze ko­lay­lık­lar sağ­lan­sın, in­san­lar kur­ban­la­rı­nı ra­hat sat­mış ol­sun­lar.

Bu ve­si­ley­le, ge­le­cek Kur­ban Bay­ra­mı­nı kut­lu­yor, he­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum. (Al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Gün­dem dı­şı üçün­cü söz, Türk ka­dı­nı­na seç­me ve se­çil­me hak­kı ve­ril­me­siy­le il­gi­li söz is­te­yen İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Gül­se­ren To­puz’a ait­tir.

Sa­yın To­puz, bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

3.- İstanbul Milletvekili Gülseren Topuz’un, Türk kadınına seçme ve seçilme hakkının verilişinin 72’nci yılı münasebetiyle, kadınların karar alma mekanizmalarında daha fazla yer almalarının önemine ilişkin gündem dışı konuşması

GÜL­SE­REN TO­PUZ (İs­tan­bul) – Sa­yın Baş­kan, yü­ce Mec­li­sin de­ğer­li üye­le­ri; bu­gün, Türk ka­dı­nı seç­me ve se­çil­me hak­kı­nın 72’nci yı­lı mü­na­se­be­tiy­le il­gi­li gün­dem dı­şı ko­nuş­ma yap­mak üze­re söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. He­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; ka­dın­lar, top­lum­sal dü­zen­le­me­le­rin hu­ku­ki dü­zen­le­me­le­ri­ni oluş­tu­ran bi­rin­ci ku­şak hak­la­ra İkin­ci Dün­ya Sa­va­şı’nı ta­kip eden yıl­lar­da ka­vuş­ma­ya baş­la­mış­tır. 1960’lar­da iv­me ka­za­nan ka­dın ha­re­ke­ti­nin de et­ki­siy­le, 20’nci yüz­yı­lın son çey­re­ğin­de top­lum­sal ve eko­no­mik hak­lar gün­de­me gel­miş­tir. 1970’li yıl­lar­da ise, Bir­leş­miş Mil­let­ler baş­ta ol­mak üze­re, ulus­la­ra­ra­sı ku­ru­luş­lar, ka­dın hak­la­rı ko­nu­sun­da­ki tar­tış­ma­la­rın oda­ğın­da ak­tif ola­rak yer al­mış­lar­dır ve kav­ram­sal çer­çe­ve­nin çi­zil­me­sin­de de önem­li rol oy­na­mış­lar­dır.

İn­san hak­la­rı­na da­ir te­mel bel­ge­ler­de eşit­lik ve ay­rım­cı­lı­ğa uğ­ra­ma­ma pren­si­bi te­mel alın­mak­ta­dır. De­mok­ra­tik­leş­me sü­re­cin­de, top­lum­la­rın, ka­dın­la­rın bi­rey ola­rak sa­hip ol­duk­la­rı te­mel hak ve öz­gür­lük­le­ri kul­lan­ma, bu hak­la­rı ko­ru­yup ge­liş­tir­me ka­pa­si­te­le­ri dik­ka­te alın­ma­ya baş­lan­mış­tır. Bu sü­reç, ulu­sal ve ulus­la­ra­ra­sı plan­da cin­si­ye­te da­ya­lı ay­rım­cı­lı­ğın or­ta­dan kal­dı­rıl­ma­sı için top­lum­sal cin­si­yet eşit­li­ği ba­kış açı­sı­nın in­san hak­la­rı ala­nı­na yer­leş­ti­ril­me­si ça­ba­la­rı­nın ar­ta­rak sür­dü­rül­me­si­ne yol aç­mış­tır.

Bi­lin­di­ği üze­re, bu ça­ba­lar, ulu­sal ve ulus­la­ra­ra­sı dü­zen­le­me­ler­de ka­dın­la­rın si­ya­si, eko­no­mik, kül­tü­rel ve sos­yal ha­ya­ta ka­tı­lı­mı­nı sağ­la­ya­cak tüm hak­lar­dan er­kek­ler­le eşit şe­kil­de ya­rar­lan­ma­la­rı ge­rek­ti­ği ön ka­bu­lü şek­lin­de de yan­sı­ma­sı­nı bul­muş­tur. Bu ka­bu­lün en önem­li gös­ter­ge­le­rin­den bi­ri “Ulus­la­ra­ra­sı Ka­dın Hak­la­rı Ya­sa­sı” ola­rak da ad­lan­dı­rı­lan Bir­leş­miş Mil­let­ler Ka­dın­la­ra Kar­şı Her Tür­lü Ay­rım­cı­lı­ğın Ön­len­me­si Söz­leş­me­si olan CE­DAW’dır.

Bi­lin­di­ği gi­bi, son yir­mi beş yıl­da Bir­leş­miş Mil­let­ler ta­ra­fın­dan ger­çek­leş­ti­ri­len dört Dün­ya Ka­dın Kon­fe­ran­sı ulus­la­ra­ra­sı top­lu­mu eşit­lik, ba­rış ve kal­kın­ma he­def­le­ri et­ra­fın­da bir­leş­tir­miş­tir. Kon­fe­rans­lar so­nu­cun­da, tüm dün­ya­da, ka­dı­nın du­ru­mu­nun iyi­leş­ti­ril­me­si yö­nün­de önem­li me­sa­fe ka­te­dil­miş­tir. An­cak, ha­len ka­dın ve er­kek ara­sın­da­ki eşit­li­ğin tam an­la­mıy­la ha­ya­ta ge­çi­ril­di­ği­ni söy­le­me­miz de müm­kün gö­rün­me­mek­te­dir.

Bi­lin­di­ği üze­re, en te­mel eşit­lik gös­ter­ge­le­rin­den bi­ri­si, ka­rar al­ma me­ka­niz­ma­la­rın­da ka­dın­la­rı­mı­zın eşit tem­si­li ve ka­tı­lı­mı­dır. Si­ya­sal ka­tı­lım, bi­re­yin si­ya­sal sis­tem­le kur­muş ol­du­ğu iliş­ki­ler­dir. Bu iliş­ki­ler, si­ya­sal olay­la­rı iz­le­mek ve bil­gi edin­mek­ten si­ya­sal ey­lem­ler­de bu­lun­ma­ya, oy ver­me­ye, aday­lı­ğa ve si­ya­sal ka­rar me­ka­niz­ma­la­rın­da yer al­ma­ya ka­dar uza­nan de­ği­şik bi­çim ve bo­yut­lar­da ken­di­le­ri­ni gös­te­re­bi­lir.

Bü­tün dün­ya­da ka­dın­lar, eği­tim dü­zey­le­rin­den, ge­le­nek­sel ya­şam bi­çim­le­ri ve de­ğer yar­gı­la­rın­dan, ya­sa­lar­da­ki ay­rım­cı hü­küm­ler­den kay­nak­la­nan en­gel­ler ne­de­niy­le, yüz­yıl­lar bo­yun­ca, için­de yer al­dık­la­rı si­ya­sal sis­tem­ler­le ye­te­rin­ce bağ ku­ra­ma­dan ya­şa­mış­lar­dır. 20’nci yüz­yıl­da ge­le­nek­sel ya­şam bi­çim­le­rin­den çağ­daş ya­şam bi­çim­le­ri­ne yö­ne­li­şin ka­zan­dı­ğı iv­me ve özel­lik­le de seç­me ve se­çil­me ko­nu­sun­da ya­sa­lar­da ya­pı­lan eşit­lik­çi dü­zen­le­me­ler, ka­dın si­ya­sal ka­tı­lı­mın­da gö­rün­tü de­ği­şik­li­ği­ne yol aç­mış­tır.

Yi­ne de gü­nü­müz­de ka­dı­nın si­ya­sal ka­tı­lı­mı hâlâ er­kek­ler­le eşit dü­ze­ye ge­le­me­miş­tir. Özel­lik­le se­çil­me hak­kın­dan ya­rar­lan­ma ve si­ya­sal ka­rar me­ka­niz­ma­la­rın­da yer al­ma ko­nu­sun­da cins­ler ara­sı eşit­siz­lik çok be­lir­gin bir bi­çim­de var­lı­ğı­nı sür­dür­mek­te ve ka­dın­lar, er­kek­le­rin, ne ya­zık ki, çok ge­ri­sin­de kal­mak­ta­dır­lar.

Ka­dın hak­la­rı açı­sın­dan Türk ka­dı­nı pek çok ba­şa­rı ve ka­za­nım el­de et­me­si­ne rağ­men, ma­ale­sef, bu­gün hak et­tik­le­ri yer­de ol­duk­la­rı­nı söy­le­me­miz çok güç­tür.

Türk ka­dı­nı­nın Kur­tu­luş Sa­va­şı’nda­ki mü­ca­de­le­si gi­bi Türk top­lu­mu­nun kal­kın­ma­sın­da da önem­li bir ro­lü ol­du­ğu­na ina­nan Ata­türk, 1920’ler­de­ki de­meç­le­rin­de “Bü­yük Türk ka­dı­nı­nı ça­lış­ma­la­rı­mı­za or­tak yap­mak, ya­şa­mı­mı­zı onun­la bir­lik­te yü­rüt­mek ama­cın­da­yız. Türk ka­dı­nı­nı ilmî, ah­la­ki, sos­yal, eko­no­mik alan­lar­da er­ke­ğin or­ta­ğı ve yar­dım­cı­sı yap­mak yo­lu­muz­dur.” de­miş­tir.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; Tür­ki­ye, ka­dı­na seç­me ve se­çil­me hak­kı ta­nı­yan dün­ya­da­ki ilk ül­ke­ler­den bi­ri­dir. Dün­ya­da­ki pek çok ül­ke­den ön­ce, 1930 yı­lın­da, ye­rel se­çim­ler­den ön­ce bu hak­kı ta­nı­mış­tır.

Türk ka­dı­nı, 5 Ara­lık 1934 ta­ri­hin­de ise mil­let­ve­ki­li seç­me ve se­çil­me hak­kı­nı ka­zan­mış­tır.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın To­puz, ek sü­re­ni­zi baş­la­tı­yo­rum, lüt­fen ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

GÜL­SE­REN TO­PUZ (De­vam­la) – Bu hak­la­rı er­kek­ler­le eşit bir bi­çim­de el­de eden ka­dın­la­rı­mı­zın yük­sek bir si­ya­sal ka­tı­lım dü­ze­yi­ne ulaş­mış ol­duk­la­rı söy­le­ne­mez. Bu­gün, ne ya­zık ki, ka­dın­la­rın ka­rar al­ma me­ka­niz­ma­la­rın­da da ye­te­ri ka­dar var ol­ma­dık­la­rı­nı gö­rü­yo­ruz.

1935 yı­lın­da ya­pı­lan se­çim­ler­de 18 ka­dın mil­let­ve­ki­li Mec­li­se gir­miş, yüz­de 4,6 ora­nın­da Par­la­men­to­da tem­sil hak­kı el­de et­miş­ler­dir. Bu­gün ise, Par­la­men­to­muz­da 24 ta­ne ka­dın mil­let­ve­ki­li Mec­li­se gir­miş ol­ma­sı­na rağ­men, yüz­de 4,4 ora­nın­da tem­sil hak­kı el­de et­miş bu­lun­mak­ta­lar. Ma­ale­sef, bu oran 1935 yı­lın­da­ki ora­nın al­tın­da kal­mış­tır.

Ge­liş­miş ül­ke­le­re bak­tı­ğı­mız­da ise, İs­veç’te par­la­men­to­da ka­dın­la­rın ora­nı yüz­de 40’tır, bu oran Nor­veç’te yüz­de 36, Fin­lan­di­ya ve Da­ni­mar­ka’da yüz­de 34, İn­gil­te­re’de ise yüz­de 23’tür.

Dün­ya­nın her ye­rin­de ol­du­ğu gi­bi, ül­ke­miz­de de ka­dın­la­rın si­ya­sal ya­şa­ma ka­tı­lı­mın­da kar­şı kar­şı­ya bu­lun­du­ğu çe­şit­li so­run­lar mev­cut­tur. Bu so­run­la­rı, ya­sal, ya­pı­sal, sos­yo­kül­tü­rel ve eko­no­mik fak­tör­ler şek­lin­de sı­ra­la­mak müm­kün­dür. An­cak, Tür­ki­ye’de, 1980’li yıl­lar­la bir­lik­te ka­dın­la­rın ka­rar me­ka­niz­ma­la­rı­na ve si­ya­se­te ka­tı­lı­mı ko­nu­su da­ha faz­la gün­de­me gel­miş….

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

GÜL­SE­REN TO­PUZ (De­vam­la) – Ta­mam­la­ya­ca­ğım Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Sa­yın To­puz, Türk Ka­dı­nı­na Se­çil­me Hak­kı Gü­nü ol­du­ğu için, si­ze bir cüm­le­lik ek sü­re ve­ri­yo­rum.

Bu­yu­run, te­şek­kür edi­niz lüt­fen.

GÜL­SE­REN TO­PUZ (De­vam­la) – Po­zi­tif ay­rım­cı­lık ol­du. Te­şek­kür ede­rim.

…çö­züm yol­la­rı üze­rin­de tar­tış­ma­lar baş­la­mış­tır. Bu fi­ilî du­rum, si­ya­si par­ti­le­rin çe­şit­li yol­lar­la ka­dın­la­rı si­ya­sal ya­şa­ma da­ha faz­la ka­tı­lı­ma teş­vik et­me­le­ri­ne ne­den ol­muş­tur. Son yıl­lar­da top­lum­da bu ko­nu­da­ki bi­linç­len­me gi­de­rek art­mak­ta, üni­ver­si­te­le­re bağ­lı ola­rak açı­lan ka­dın so­run­la­rı araş­tır­ma ve uy­gu­la­ma mer­kez­le­ri ve ba­zı gö­nül­lü ka­dın ku­ru­luş­la­rı ko­nu­ya iliş­kin eği­tim prog­ram­la­rı dü­zen­le­mek­te ve ka­dı­nın ka­rar me­ka­niz­ma­la­rı­na ka­tı­lı­mı­nı ar­tır­ma­ya yö­ne­lik si­vil ör­güt­len­me­le­re gi­dil­mek­te­dir. Ar­tık, gü­nü­müz­de, ka­dın ve er­ke­ğin top­lum­sal ya­şa­mın her ala­nın­da eşit ka­tı­lı­mı, ka­rar al­ma sü­reç­le­rin­de eşit tem­si­li çağ­daş de­mok­ra­si­nin bir ge­re­ği olup, ül­ke­miz, bu ko­nu­da kay­de­di­len ge­liş­me­le­ri da­ha da ile­ri­ye gö­tü­rül­me­sin­de inanç­lı ve de ka­rar­lı­dır.

Ko­nuş­ma­ma bu­ra­da son ve­rir­ken, top­lu­mun güç­len­me­si­nin an­cak ka­dı­nın her alan­da güç­len­me­siy­le ger­çek­le­şe­ce­ği­ne olan inan­cı­mı be­lir­tir, he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­la­rım.

Te­şek­kür ede­rim. (Al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın To­puz.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, gün­de­me ge­çi­yo­ruz.

Baş­kan­lı­ğın Ge­nel Ku­ru­la su­nuş­la­rı var­dır.

Cum­hur­baş­kan­lı­ğı­nın bir tez­ke­re­si var­dır, oku­tup bil­gi­le­ri­ni­ze su­na­ca­ğım.

Bu­yu­run.

B) TEZKERELER VE ÖNERGELER

1.- Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanunu, Yükseköğretim Kanunu, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Telsiz Kanunu ile 78 ve 190 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair 15/11/2006 tarihli ve 5556 sayılı Kanun’un bir kez daha görüşülmek üzere geri gönderildiğine ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/1161)

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Ge­nel Ku­ru­lu'nca 15.11.2006 gü­nün­de ka­bul edi­len 5556 sa­yı­lı "Yük­se­köğ­re­tim Ku­rum­la­rı Teş­ki­la­tı Ka­nu­nu, Yük­se­köğ­re­tim Ka­nu­nu, Ka­mu Ma­li Yö­ne­ti­mi ve Kon­trol Ka­nu­nu, Tel­siz Ka­nu­nu ile 78 ve 190 Sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­ler­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun" in­ce­len­miş­tir.

Ya­sa'nın 1. mad­de­siy­le de­ğiş­ti­ri­len, 01.03.2006 gün­lü, 5467 sa­yı­lı Ya­sa'nın ge­çi­ci 1. mad­de­sin­de,

"Bu Ka­nun­la ku­ru­lan üni­ver­si­te­le­rin ku­ru­cu rek­tör­le­ri, iki yıl­lı­ğı­na Yük­se­köğ­re­tim Ge­nel Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan, bu Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren bir ay için­de üye tam sa­yı­sı­nın 3/4 ço­ğun­lu­ğuy­la be­lir­le­ne­cek al­tı pro­fe­sör aday­dan; Millî Eği­tim Ba­ka­nın­ca on­beş gün için­de se­çi­le­rek Cum­hur­baş­ka­nı­na su­nu­lan üç aday ara­sın­dan Cum­hur­baş­ka­nın­ca se­çi­lir ve ata­nır. Yük­se­köğ­re­tim Ge­nel Ku­ru­lun­ca aday be­lir­le­me iş­le­mi bir ay için­de so­nuç­lan­dı­rı­la­ma­dı­ğı tak­dir­de Millî Eği­tim Ba­ka­nı ta­ra­fın­dan be­lir­le­ne­cek üç ku­ru­cu rek­tör ada­yı Cum­hur­baş­ka­nı­na su­nu­lur.",

de­nil­mek­te­dir.

30.12.2005 gün­lü, 5447 sa­yı­lı "Yük­se­köğ­re­tim Ku­rum­la­rı Teş­ki­la­tı Ka­nu­nu, Yük­se­köğ­re­tim Ka­nu­nu, Ka­mu Ma­li Yö­ne­ti­mi ve Kon­trol Ka­nu­nu, Tel­siz Ka­nu­nu ile 78 ve 190 Sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­ler­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun"da, (Kır­şe­hir'de) Ahi Ev­ran Üni­ver­si­te­si, Kas­ta­mo­nu Üni­ver­si­te­si, Düz­ce Üni­ver­si­te­si, (Bur­dur'da) Meh­met Akif Er­soy Üni­ver­si­te­si, Uşak Üni­ver­si­te­si, Ri­ze Üni­ver­si­te­si, (Te­kir­dağ'da) Na­mık Ke­mal Üni­ver­si­te­si, Er­zin­can Üni­ver­si­te­si, Ak­sa­ray Üni­ver­si­te­si, Gi­re­sun Üni­ver­si­te­si, (Ço­rum'da) Hi­tit Üni­ver­si­te­si, (Yoz­gat'ta) Bo­zok Üni­ver­si­te­si, Adı­ya­man Üni­ver­si­te­si, Or­du Üni­ver­si­te­si ve Amas­ya Üni­ver­si­te­si adıy­la on­beş ye­ni üni­ver­si­te ku­rul­ma­sı ön­gö­rül­müş­tür.

Ya­sa'nın ge­çi­ci 1. mad­de­sin­de de, "Bu Ka­nun­la ku­ru­lan üni­ver­si­te­le­rin ku­ru­cu rek­tör­le­ri iki yıl için, Millî Eği­tim Ba­ka­nı ve Baş­ba­ka­nın öne­re­ce­ği üç isim ara­sın­dan Cum­hur­baş­ka­nın­ca ata­nır." ku­ra­lı­na yer ve­ril­miş­tir.

Anı­lan Ya­sa, ye­ni ku­ru­lan üni­ver­si­te­ler­de ku­ru­cu rek­tör aday­la­rı­nın Millî Eği­tim Ba­ka­nı ve Baş­ba­kan'ca öne­ril­me­si­nin, üni­ver­si­te­le­rin bi­lim­sel ve yö­net­sel özerk­lik­le­riy­le, Yük­se­köğ­re­tim Ku­ru­lu'nun Ana­ya­sa'da be­lir­le­nen gö­rev ve yet­ki­le­riy­le bağ­daş­ma­dı­ğı, hiz­me­tin ge­re­ği­ne ve ka­mu ya­ra­rı­na uy­gun düş­me­di­ği ge­rek­çe­siy­le, ge­çi­ci 1. mad­de­si­nin bir kez da­ha gö­rü­şül­me­si için Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'ne ge­ri gön­de­ril­miş­tir.

Ne var ki, söz ko­nu­su ge­çi­ci 1. mad­de, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'nce 01.03.2006 gün­lü, 5467 sa­yı­lı Ya­sa ile ay­nen ka­bul edil­miş ve bu Ya­sa, 17.03.2006 gün­lü, 26111 sa­yı­lı Res­mi Ga­ze­te'de ya­yım­la­na­rak yü­rür­lü­ğe gir­miş­tir.

Açı­lan da­va üze­ri­ne, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si'nin 04.05.2006 gün­lü, E.2006/51, K.2006/57 sa­yı­lı ka­ra­rı ile, ge­çi­ci 1. mad­de ku­ra­lı Ana­ya­sa'nın 130 ve 131. mad­de­le­ri­ne ay­kı­rı bu­lu­na­rak ip­tal edil­miş­tir.

Bu kez, 5467 sa­yı­lı Ya­sa'nın ge­çi­ci 1. mad­de­sin­de in­ce­le­nen Ya­sa'yla ya­pı­lan dü­zen­le­me­de, ye­ni ku­ru­lan 15 üni­ver­si­te­nin iki yıl gö­rev ya­pa­cak ku­ru­cu rek­tör­le­ri­nin,

- Ya­sa'nın yü­rür­lü­ğe gir­di­ği gün­den baş­la­ya­rak bir ay için­de Yük­se­köğ­re­tim Ge­nel Ku­ru­lu'nun üye tam sa­yı­sı­nın 3/4 ço­ğun­lu­ğuy­la be­lir­le­ne­cek al­tı pro­fe­sör aday­dan, on beş gün için­de Millî Eği­tim Ba­ka­nı'nca se­çi­le­rek su­nu­lan üç aday ara­sın­dan Cum­hur­baş­ka­nı'nca se­çi­lip ata­na­ca­ğı,

- Yük­se­köğ­re­tim Ge­nel Ku­ru­lu'nca aday be­lir­le­me iş­le­mi­nin bir ay için­de so­nuç­lan­dı­rı­la­ma­ma­sı du­ru­mun­da, üç ku­ru­cu rek­tör ada­yı­nın doğ­ru­dan Millî Eği­tim Ba­ka­nı'nca be­lir­le­ne­rek Cum­hur­baş­ka­nı'na su­nu­la­ca­ğı,

ön­gö­rül­mek­te­dir.

Gö­rül­dü­ğü gi­bi, ya­pı­lan dü­zen­le­me­de, ye­ni ku­ru­lan 15 üni­ver­si­te­nin ku­ru­cu rek­tör aday­la­rı­nın 3/4 gi­bi çok yük­sek oran­da ni­te­lik­li ço­ğun­luk­la be­lir­len­me­si için Yük­se­köğ­re­tim Ku­ru­lu'na bir ay sü­re ta­nın­mak­ta, bu sü­re­nin so­nun­da aday be­lir­le­me yet­ki­si Millî Eği­tim Ba­ka­nı'na dev­re­dil­mek­te­dir.

1- Ana­ya­sa'nın 131. mad­de­si­nin,

- De­ği­şik ikin­ci fık­ra­sın­da, Yük­se­köğ­re­tim Ku­ru­lu'nun, üni­ver­si­te­ler ve Ba­kan­lar Ku­ru­lu'nca se­çi­len ve sa­yı­la­rı, ni­te­lik­le­ri, se­çil­me yön­tem­le­ri ya­say­la be­lir­le­nen aday­lar ara­sın­dan rek­tör­lük ve öğ­re­tim üye­li­ğin­de ba­şa­rı­lı hiz­met yap­mış pro­fe­sör­le­re ön­ce­lik ver­mek üze­re Cum­hur­baş­ka­nı'nca ata­nan ve Cum­hur­baş­ka­nı'nca doğ­ru­dan se­çi­len üye­ler­den ku­ru­la­ca­ğı,

- Üçün­cü fık­ra­sın­da da, Ku­rul'un ör­gü­tü, gö­rev, yet­ki ve so­rum­lu­lu­ğu ile ça­lış­ma il­ke­le­ri­nin ya­say­la dü­zen­le­ne­ce­ği,

be­lir­til­miş­tir.

04.11.1981 gün­lü, 2547 sa­yı­lı Yük­se­köğ­re­tim Ya­sa­sı'nın de­ği­şik 6. mad­de­si­nin,

- (b) fık­ra­sın­da, Yük­se­köğ­re­tim Ku­ru­lu'nun,

- Cum­hur­baş­ka­nı'nca, rek­tör­lük ve öğ­re­tim üye­li­ğin­de ba­şa­rı­lı hiz­met yap­mış pro­fe­sör­le­re ön­ce­lik ve­ri­le­rek se­çi­le­cek ye­di,

- Ba­kan­lar Ku­ru­lu'nca, te­ma­yüz et­miş üst dü­zey­de­ki Dev­let gö­rev­li­le­ri ya da emek­li­ler ara­sın­dan se­çi­le­cek ye­di,

- Üni­ver­si­te­le­ra­ra­sı Ku­rul'ca, Ku­rul üye­si ol­ma­yan pro­fe­sör öğ­re­tim üye­le­rin­den se­çi­le­cek ye­di,

ol­mak üze­re, top­lam yir­mi bir üye­den olu­şa­ca­ğı,

- (c) fık­ra­sı­nın,

- İkin­ci ben­din­de, Yük­se­köğ­re­tim Ge­nel Ku­ru­lu'nun (b) fık­ra­sın­da

ya­zı­lı üye­ler­den olu­şa­ca­ğı,

- Üçün­cü ben­din­de, Cum­hur­baş­ka­nı'nın, Ku­rul üye­le­ri ara­sın­dan dört yıl sü­rey­le bir Baş­kan se­çe­ce­ği,

- Son ben­din­de de, Yük­se­köğ­re­tim Ge­nel Ku­ru­lu'nun top­lan­tı ye­ter­sa­yı­sı­nın on dört ol­du­ğu, ka­rar­la­rın top­lan­tı­ya ka­tı­lan­la­rın oy çok­lu­ğu ile alı­na­ca­ğı,

ku­ra­la bağ­lan­mış­tır.

Bu ku­ral­lar uya­rın­ca, yir­mi bir üye­den olu­şan Yük­se­köğ­re­tim Ge­nel Ku­ru­lu on dört üyey­le top­la­na­bil­mek­te ve se­kiz oy­la ka­rar ala­bil­mek­te­dir.

İn­ce­le­nen Ya­sa'yla ya­pı­lan dü­zen­le­me­de ise, ku­ru­cu rek­tör aday­la­rı­nın, Yük­se­köğ­re­tim Ge­nel Ku­ru­lu üye tam­sa­yı­sı­nın 3/4 ço­ğun­lu­ğuy­la, baş­ka bir söy­le­yiş­le en az 16 üye­nin oyuy­la se­çi­le­ce­ği be­lir­til­miş­tir.

Ana­ya­sa'da, Yük­se­köğ­re­tim Ge­nel Ku­ru­lu'nun top­lan­tı ve ka­rar ye­ter sa­yı­la­rı ko­nu­sun­da bir ku­ral bu­lun­ma­dı­ğı ve Ku­rul'un ça­lış­ma il­ke­le­ri­nin be­lir­len­me­si ya­sa­ya bı­ra­kıl­dı­ğın­dan, ya­sa­ko­yu­cu­nun be­lir­li ni­te­lik­te­ki iş­ler için fark­lı ka­rar ye­ter sa­yı­sı ön­gö­re­bi­le­ce­ğin­de kuş­ku yok­tur. Ne var ki, bu­na iliş­kin dü­zen­le­me­nin ama­ca ve Ana­ya­sa'ya uy­gun, ma­kul ve öl­çü­lü ol­ma­sı da hu­ku­kun ge­nel il­ke­le­ri­nin ge­re­ği­dir.

Oy­sa, in­ce­le­nen Ya­sa'yla ge­ti­ri­len ka­rar ye­ter­sa­yı­sı­nın, Yük­se­köğ­re­tim Ge­nel Ku­ru­lu top­lam üye sa­yı­sı­na gö­re çok yük­sek ol­du­ğu, sü­re uzun tu­tul­sa da se­çi­min so­nuç­lan­ma­sı­nı ola­nak­sız kı­la­ca­ğı or­ta­da­dır.

Ni­te­kim, ya­sa­ko­yu­cu da, ku­ru­cu rek­tör ada­yı be­lir­le­me iş­le­mi­nin, ge­ti­ri­len ka­rar ye­ter­sa­yı­sı ile so­nuç­lan­dı­rı­la­ma­ya­ca­ğı­nı yük­sek ola­sı­lık gör­dü­ğün­den, Yük­se­köğ­re­tim Ge­nel Ku­ru­lu'nca aday be­lir­le­me iş­le­mi­nin bir ay için­de so­nuç­lan­dı­rı­la­ma­ma­sı du­ru­mun­da, her üni­ver­si­te için üç ku­ru­cu rek­tör ada­yı­nın tek ba­şı­na ve doğ­ru­dan Millî Eği­tim Ba­ka­nı'nca be­lir­len­me­si­ni ön­gör­müş­tür.

Böy­le bir dü­zen­le­me Türk hu­ku­kun­da hiç­bir ka­mu gö­rev­li­si için ya­pıl­ma­mış­tır. Ger­çek­ten, ne yük­sek yar­gı or­gan­la­rı, ne ba­ğım­sız ku­rul­lar baş­kan ve üye­le­ri, ne de üni­ver­si­te rek­tör­le­ri­nin se­çi­min­de böy­le bir ka­rar ye­ter sa­yı­sı aran­mak­ta­dır.

Ya­pı­lan dü­zen­le­me, ku­ru­cu rek­tör­lü­ğe aday ol­mak is­te­yen­le­ri cay­dı­rı­cı, ka­tı­lı­mı azal­tı­cı, Yük­se­köğ­re­tim Ge­nel Ku­ru­lu'nda so­nuç al­ma­yı güç­leş­ti­ri­ci ni­te­lik­te­dir.

Bu ni­te­li­ği ne­de­niy­le, ku­ru­cu rek­tör aday­la­rı­nın se­çi­min­de çok yük­sek bir ye­ter sa­yı ara­yan dü­zen­le­me, adil ve öl­çü­lü ol­ma­dı­ğı gi­bi, hak­lı bir ne­de­ne de da­yan­ma­mak­ta ve Ana­ya­sa'nın hu­kuk dev­le­ti il­ke­siy­le bağ­daş­ma­mak­ta­dır.

Ay­rı­ca, Yük­se­köğ­re­tim Ge­nel Ku­ru­lu'nun çok da­ha önem­li ko­nu­lar­da­ki top­lan­tı ye­ter­sa­yı­sı on dört ve ka­rar ye­ter sa­yı­sı top­lan­tı­ya ka­tı­lan­la­rın oy­çok­lu­ğu ola­rak be­lir­len­miş­ken, ku­ru­cu rek­tör aday­la­rı­nı seç­me ka­rar ye­ter sa­yı­sı­nın on al­tı gi­bi çok yük­sek bir ço­ğun­luk ola­rak ön­gö­rül­me­si, amaç yö­nün­den de hu­ku­ka, ka­mu ya­ra­rı­na ve hiz­me­tin ge­rek­le­ri­ne uy­gun düş­me­mek­te­dir.

2- Öte yan­dan, in­ce­le­nen Ya­sa'yla ye­ni­den dü­zen­le­nen ge­çi­ci 1. mad­de­nin ikin­ci tüm­ce­sin­de,

"Yük­se­köğ­re­tim Ge­nel Ku­ru­lun­ca aday be­lir­le­me iş­le­mi bir ay için­de so­nuç­lan­dı­rı­la­ma­dı­ğı tak­dir­de Millî Eği­tim Ba­ka­nı ta­ra­fın­dan be­lir­le­ne­cek üç ku­ru­cu rek­tör ada­yı Cum­hur­baş­ka­nı­na su­nu­lur.",

de­ni­le­rek, Yük­se­köğ­re­tim Ge­nel Ku­ru­lu'nun ku­ru­cu rek­tör ada­yı seç­me yet­ki­si, tüm­ce­de be­lir­ti­len du­ru­mun ger­çek­leş­me­siy­le Millî Eği­tim Ba­ka­nı'na dev­re­dil­mek­te, baş­ka bir de­yiş­le, Yük­se­köğ­re­tim Ku­ru­lu rek­tör seç­me sü­re­ci dı­şın­da bı­ra­kıl­mak­ta­dır.

Böy­le­ce, Yük­se­köğ­re­tim Ge­nel Ku­ru­lu'nun ku­ru­cu rek­tör­le­rin be­lir­len­me­si sü­re­ci­ne ka­tı­lı­mı bi­çim­sel dü­ze­ye in­dir­gen­mek­te ve ye­ni ku­ru­lan üni­ver­si­te­le­rin aka­de­mik kad­ro­la­rı­nın ve yö­ne­tim per­so­nel ya­pı­sı­nın ge­le­ce­ğe dö­nük ola­rak Ana­ya­sa'nın 130. mad­de­sin­de ön­gö­rü­len bi­çim­de oluş­tu­rul­ma­sı yö­nün­den bü­yük önem ta­şı­yan ku­ru­cu rek­tör­le­rin be­lir­len­me­si yet­ki­si, ey­lem­li ola­rak, tü­müy­le si­ya­sal ik­ti­da­rın ter­cih ve tak­di­ri­ne bı­ra­kıl­mış ol­mak­ta­dır.

Ana­ya­sa Mah­ke­me­si'nin, yu­ka­rı­da be­lir­ti­len K.2006/57 sa­yı­lı ka­ra­rın­da,

- Ana­ya­sa'nın 130. mad­de­sin­de, üni­ver­si­te­le­rin bi­lim­sel özerk­li­ğe sa­hip ol­du­ğu­nun be­lir­til­di­ği; mad­de­nin ge­rek­çe­sin­de, ya­say­la dü­zen­len­me­si ön­gö­rü­len ko­nu­la­rın, bi­lim­sel özerk­lik dik­ka­te alı­na­rak ya­sa­ko­yu­cu­ya bı­ra­kıl­dı­ğı,

- Bi­lim­sel özerk­li­ğin yö­net­sel özerk­li­ği de ge­rek­tir­di­ği, bu iki il­ke­nin bir­bi­ri­ni ta­mam­la­dı­ğı,

- Üni­ver­si­te özerk­li­ği­nin, üni­ver­si­te­le­rin yö­ne­ti­mi­nin, si­ya­sal ik­ti­dar­la­rın öz­nel yeğ­le­me­le­rin­den ola­bil­di­ğin­ce et­ki­len­me­ye­cek bi­çim­de ya­pı­lan­dı­rıl­ma­sı­nı ge­rek­tir­di­ği,

- Rek­tör aday­la­rı­nın be­lir­len­me­sin­de uy­gu­la­na­cak il­ke­le­rin ya­say­la dü­zen­le­ne­ce­ği açık ise de, bu dü­zen­le­me­le­rin, Cum­hur­baş­ka­nı'nın seç­me yet­ki­si­nin ama­cı­na uy­gun kul­la­nıl­ma­sı­nı en­gel­le­me­ye­cek ve üni­ver­si­te­le­rin bi­lim­sel özel­lik­le­ri­ni ze­de­le­me­ye­cek bi­çim­de ya­pıl­ma­sı ge­rek­ti­ği,

- Üni­ver­si­te yö­ne­tim or­gan­la­rı­nın ve bu bağ­lam­da üni­ver­si­te rek­tör­le­ri­nin gö­re­ve ge­ti­ril­me­si­ne iliş­kin ya­sal dü­zen­le­me­ler­de, Yük­se­köğ­re­tim Ku­ru­lu'nun Ana­ya­sa'nın 131. mad­de­sin­de be­lir­ti­len gö­rev ve iş­lev­le­ri­nin gö­zar­dı edi­le­me­ye­ce­ği,

- Rek­tör­le­rin se­çi­min­de, Yük­se­köğ­re­tim Ku­ru­lu'nun yet­ki­li kı­lın­ma­sı­nın, bi­lim­sel özerk­lik il­ke­si ile Ana­ya­sa'nın 131. mad­de­si­nin ge­re­ği ol­du­ğu,

- Ye­ni ku­ru­lan üni­ver­si­te­le­re ku­ru­cu rek­tör se­çi­min­de, ki­mi mad­di ve hu­kuk­sal ol­gu­lar ne­de­niy­le, 2547 sa­yı­lı Ya­sa'nın 13. mad­de­sin­de ön­gö­rü­len yön­tem­den fark­lı bir yön­te­min uy­gu­la­na­bi­le­ce­ği; an­cak, bu du­ru­mun, Yük­se­köğ­re­tim Ku­ru­lu'nun ku­ru­cu rek­tör ada­yı­nın be­lir­len­me­si sü­re­cin­den dış­lan­ma­sı­nı hak­lı gös­te­re­me­ye­ce­ği,

ge­rek­çe­le­ri­ne yer ve­ri­le­rek, 01.03.2006 gün­lü, 5467 sa­yı­lı Ya­sa'nın, ku­ru­cu rek­tör aday­la­rı­nı be­lir­le­me yet­ki­si­ni Millî Eği­tim Ba­ka­nı ile Baş­ba­kan'a ve­ren ge­çi­ci 1. mad­de­si, Ana­ya­sa'nın 130 ve 131. mad­de­le­ri­ne ay­kı­rı bu­lu­nup ip­tal edil­miş­tir.

Gö­rül­dü­ğü gi­bi, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ka­ra­rın­da, Yük­se­köğ­re­tim Ku­ru­lu'nun, ku­ru­cu rek­tör aday­la­rı­nı be­lir­le­me sü­re­cin­den dış­la­na­ma­ya­ca­ğı, baş­ka bir an­la­tım­la Yük­se­köğ­re­tim Ku­ru­lu'nun, ku­ru­cu rek­tör ada­yı be­lir­le­me sü­re­cin­de mut­la­ka yer al­ma­sı ge­rek­ti­ği, bu­na ay­kı­rı ya­sa ku­ra­lı­nın Ana­ya­sa'nın 130 ve 131. mad­de­le­ri­ne uy­gun düş­me­ye­ce­ği açık bi­çim­de vur­gu­lan­mış­tır.

Oy­sa, yu­ka­rı­da da be­lir­til­di­ği gi­bi, in­ce­le­nen Ya­sa'yla ya­pı­lan dü­zen­le­me­de, Yük­se­köğ­re­tim Ge­nel Ku­ru­lu'nun ku­ru­cu rek­tör aday se­çi­mi­ni so­nuç­lan­dır­ma­sı ne­re­dey­se ola­nak­sız du­ru­ma ge­ti­ril­mek­te, aday be­lir­le­me iş­lem­le­ri­nin bir ay için­de ta­mam­la­na­ma­ma­sı du­ru­mun­da da, Yük­se­köğ­re­tim Ku­ru­lu "ku­ru­cu rek­tör aday be­lir­le­me sü­re­ci" dı­şın­da bı­ra­kıl­mak­ta­dır.

Yük­se­köğ­re­tim Ku­ru­lu'nu, ku­ru­cu rek­tör aday­la­rı­nı be­lir­le­me yet­ki­si­ni bel­li sü­re ya da ko­şu­la bağ­la­ya­rak se­çim sü­re­cin­den dış­la­yan ya­sal dü­zen­le­me­nin Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ka­ra­rı­na uy­gun ol­ma­ya­ca­ğı açık­tır.

Ge­nel ge­rek­çe­sin­de, Ya­sa'nın, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ka­ra­rı gö­zö­nün­de bu­lun­du­ru­la­rak ha­zır­lan­dı­ğı be­lir­til­miş ise de, yu­ka­rı­da yer ve­ri­len açık­la­ma­lar, ge­rek­çe­le­ri ve hü­küm bö­lü­müy­le bir bü­tün oluş­tu­ran ve bağ­la­yı­cı olan Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ka­ra­rı­na uyul­ma­dı­ğı­nı gös­ter­mek­te­dir.

Bu ne­den­le, in­ce­le­nen Ya­sa'yla ye­ni­den dü­zen­le­nen ge­çi­ci 1. mad­de ku­ra­lı, Ana­ya­sa'nın 2. mad­de­sin­de yer ve­ri­len hu­kuk dev­le­ti il­ke­si­ne, Ana­ya­sa'nın 130 ve 131. mad­de­le­ri ile Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ka­rar­la­rı­nın bağ­la­yı­cı­lı­ğı­na iliş­kin 153. mad­de­si­ne uy­gun düş­me­mek­te, ka­mu ya­ra­rı ve hiz­me­tin ge­rek­le­riy­le bağ­daş­ma­mak­ta­dır.

Ya­yım­lan­ma­sı yu­ka­rı­da açık­la­nan ge­rek­çe­ler­le uy­gun gö­rül­me­yen 5556 sa­yı­lı "Yük­se­köğ­re­tim Ku­rum­la­rı Teş­ki­la­tı Ka­nu­nu, Yük­se­köğ­re­tim Ka­nu­nu, Ka­mu Ma­li Yö­ne­ti­mi ve Kon­trol Ka­nu­nu, Tel­siz Ka­nu­nu ile 78 ve 190 Sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­ler­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun", Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'nce bir kez da­ha gö­rü­şül­me­si için, Ana­ya­sa'nın de­ği­şik 89 ve 104. mad­de­le­ri uya­rın­ca ili­şik­te ge­ri gön­de­ril­miş­tir.

                                                                                                   Ah­met Nec­det Se­zer

                                                                                                      Cum­hur­baş­ka­nı

BAŞ­KAN – Bil­gi­le­ri­ni­ze su­nul­muş­tur.

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si He­sap­la­rı İn­ce­le­me Ko­mis­yo­nu­nun bir ra­po­ru var­dır, oku­tup bil­gi­le­ri­ni­ze su­na­ca­ğım:

V. - KANUN TASARI VE TEKLİFLERİ İLE KOMİSYONLARDAN

GELEN DİĞER İŞLER

1.- Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Sayıştay Başkanlığının 2005 Mali Yılı Kesinhesaplarına ilişkin Türkiye Büyük Millet Meclisi Hesaplarını İnceleme Komisyonu Raporu (5/27)                 (S. Sayısı: 1268) (x)

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ve Sa­yış­tay Baş­kan­lı­ğı 2005 Malî Yı­lı Ke­sin­he­sap­la­rı­nı ih­ti­va eden cet­vel için­de­ki­le­rin in­ce­le­ne­rek ka­yıt­la­ra uy­gun ol­du­ğu an­la­şıl­mış olup, İç­tü­zü­ğü­mü­zün 180 in­ci mad­de­si ge­re­ğin­ce Ge­nel Ku­ru­la arz edil­mek üze­re Yük­sek Baş­kan­lı­ğa su­nu­lur.

 

Baş­kan

Baş­kan­ve­ki­li

Söz­cü

 

İs­ma­il Öz­gün

İs­ma­il Eri­cek­li

Fah­ri Kes­kin

 

Ba­lı­ke­sir

Çan­kı­rı

Es­ki­şe­hir

 

Kâtip

De­net­çi

Üye

 

Mus­ta­fa Cu­mur

Meh­met Emin Tu­tan

Saf­fet Ben­li

 

Trab­zon

Bur­sa

Mer­sin

 

Üye

Üye

Üye

 

Fe­ta­ni Bat­tal

Mus­ta­fa Zey­dan

M. Sa­it Ar­ma­ğan

 

Bay­burt

Hakkâri

Is­par­ta

 

 

Üye

 

 

 

İs­met Ata­lay

 

 

 

İs­tan­bul

 

BAŞ­KAN – Bil­gi­le­ri­ni­ze su­nul­muş­tur.

Ko­mis­yon­dan is­ti­fa tez­ke­re­si var­dır, oku­tu­yo­rum:

IV. - BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI (Devam)

B) TEZKERELER VE ÖNERGELER (Devam)

2.- Kars Milletvekili Selami Yiğit’in, Plan ve Bütçe Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/422)

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Bir sü­re­dir gö­rev yap­tı­ğım TBMM Plan Büt­çe Ko­mis­yo­nu üye­li­ğin­den is­ti­fa edi­yo­rum.

Ge­re­ği­ni say­gı­la­rım­la arz ede­rim.   29.11.2006

                                                                                                          Se­la­mi Yi­ğit

                                                                                                                Kars

BAŞ­KAN – Bil­gi­le­ri­ni­ze su­nul­muş­tur.

Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­na iliş­kin bir öner­ge var­dır, oku­tu­yo­rum:

C) GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI ÖNERGELERİ

1.- Eskişehir Milletvekili Cevdet Selvi ve 27 milletvekilinin, çocuklara yönelik cinsel sömürünün araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/401)

(x) 1268 S. Sayılı Basmayazı tutanağa eklidir.

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Ço­cuk­la­rı­mı­za yö­ne­lik is­tis­mar ve şid­det ol­gu­la­rı­nın her ge­çen gün bü­yük ar­tış gös­ter­di­ği iz­len­mek­te­dir. Ço­cuk Hak­la­rı söz­leş­me­si­ni im­za­la­mış ol­ma­mı­za kar­şın ha­len bu­gün ço­cuk hak­la­rı ko­nu­sun­da top­lum­da bil­gi dü­ze­yi çok dü­şük­tür ve bi­linç oluş­ma­mış­tır.

Bir­leş­miş Mil­let­ler’in Ço­cuk Hak­la­rı Söz­leş­me­si­nin Ço­cuk Sa­tı­şı, Ço­cuk Fu­hu­şu ve Ço­cuk Por­nog­ra­fi­si Ek Pro­to­ko­lü Tür­ki­ye ta­ra­fın­dan da im­za­lan­mış­tır. Bu ko­nuy­la il­gi­li Sos­yal Hiz­met­ler ve Ço­cuk Esir­ge­me Ku­ru­mu ta­ra­fın­dan ha­zır­la­nan ve Bir­leş­miş Mil­let­ler Ço­cuk Hak­la­rı Ko­mis­yo­nu­na su­nu­lan res­mi ra­por­da ço­cuk­la­ra yö­ne­lik cin­sel sö­mü­rü­nün de gö­rül­dü­ğü be­lir­til­mek­te­dir.

Özel­lik­le son yıl­lar­da yok­sul­lu­ğun cum­hu­ri­yet ta­ri­hin­de­ki en yük­sek ora­na çık­ma­sı, gö­çün ar­tı­şı ve yet­ki­li­le­rin baş­ta SHÇEK ile Em­ni­ye­tin ye­te­rin­ce et­kin ola­ma­ma­sı ile bu olay­lar­da bü­yük ar­tış gö­rül­mek­te­dir.

So­kak­ta­ki ço­cuk­la­rın kul­la­nı­mı, özel­lik­le gü­ney­do­ğu böl­ge­le­ri­miz­den ço­cuk ka­çı­rıl­ma­sı olay­la­rı son­ra­sın­da ço­cuk­la­rın fu­huş sek­tö­rü ve por­no sek­tö­rün­de kul­la­nıl­ma­la­rı çok ar­tış gös­ter­miş­tir.

Yay­gın kul­la­nı­mı bu­lu­nan in­ter­net, ço­cuk por­no­su mal­ze­me­le­ri­ne ula­şıl­ma­sı­nı ve bu tür mal­ze­me­le­rin dün­ya­da ser­best do­la­şı­mı­nı çok ko­lay ha­le ge­tir­miş­tir. In­ter­net por­nog­ra­fi­nin yay­gın­laş­ma­sı­na hiz­met et­miş­tir. Dün­ya­da ço­cuk por­nog­ra­fi­si çok yay­gın ola­rak kul­la­nıl­mak­ta­dır. Bu alan­da ifa­de edi­len mik­tar mil­yon­lar­ca do­lar­dır. 16 ya­şın­dan kü­çük yak­la­şık 600.000 ço­cu­ğun sek­tör­de sö­mü­rül­dü­ğü kay­nak­lar­ca ifa­de edil­mek­te­dir. Dün­ya’da bu ka­dar yay­gın olan suç ey­le­mi­nin son yıl­lar­da Tür­ki­ye’de gö­rül­dü­ğü sap­tan­mak­ta­dır. An­cak ol­gu­la­rın çok kü­çük bir ora­nı­nın gün yü­zü­ne çı­ka­bil­di­ği sap­tan­mak­ta­dır.

In­ter­ne­te-ço­cuk por­no­su si­te­le­ri­ne özel­lik­le in­ter­net ka­fe­le­rin­den gi­ril­mek­te ve %80 ol­gu­da bu­ra­lar­dan gi­ril­mek­te­dir. De­ne­tim­siz­lik por­no si­te­le­ri­ne gi­ril­me­yi ko­lay­laş­tır­mak­ta­dır.

Ço­cu­ğa yö­ne­lik cin­sel sö­mü­rü ço­cu­ğun tüm ya­şa­mı­nı ipo­tek al­tı­na alan ve ge­rek ruh­sal trav­ma ve fi­zik­sel trav­ma­nın çok bü­yük oran­da za­rar ver­di­ği ol­gu­lar­dır. Er­ken yaş­ta ge­be­lik ve do­ğum, sağ­lık­sız ko­şul­lar­da ve he­kim uy­gu­la­ma­sı ol­mak­sı­zın dü­şük yap­tır­ma ve cin­sel yol­la bu­la­şan en­fek­si­yon­la­rın ya­yıl­ma­sı, sa­kat kal­ma gi­bi sağ­lık so­run­la­rı­nı da bün­ye­sin­de bu­lun­du­ran cin­sel sö­mü­rü önem­li bir halk sağ­lı­ğı prob­le­mi­dir.

Gü­nü­müz­de ti­ca­ri cin­sel sö­mü­rü­nün kur­ba­nı olan ço­cuk­la­rın sa­yı­sı­nı be­lir­le­mek or­ga­ni­ze suç ör­güt­le­rin­den do­la­yı çok zor­dur. Ço­cu­ğun cin­sel sö­mü­rü­sü ço­cu­ğun cin­sel açı­dan kul­la­nıl­ma­sı­nın ya­nı sı­ra onun üze­rin­den pa­ra ka­za­nıl­ma­sı bo­yu­tu­nu gün­de­me ge­tir­di­ği için bir an ön­ce ön­lem alın­ma­sı­nı ge­rek­ti­ren bir suç­tur. Bu su­çun ön­len­me­sin­de bi­rin­ci gö­rev Em­ni­yet Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­ne düş­mek­te­dir.

Gü­nü­müz­de Bir­leş­miş Mil­let­ler Ço­cuk Hak­la­rı Ko­mi­te­si, Ço­cuk Sa­tı­şı, Ço­cuk Fu­hu­şu ve Ço­cuk Por­nog­ra­fi­si Ek Pro­to­ko­lü­ne da­ir Tür­ki­ye’nin Sos­yal Hiz­met­ler ve Ço­cuk Esir­ge­me Ku­ru­mu ta­ra­fın­dan 2006 yı­lın­da ha­zır­la­na­rak su­nu­lan dö­nem­sel ra­po­ru hak­kın­da cid­di en­di­şe­le­ri ol­du­ğu­nu bil­dir­miş­tir.

Bu­gün ço­cuk por­no­su ve ço­cuk fu­hu­şu ile ya­şa­nan olay­lar son de­re­ce va­him ve cid­di­dir. An­cak ön­lem alın­maz­sa olay yay­gın­la­şa­cak ve ön­le­ne­bil­me­si çok zor ola­cak­tır.

Mev­cut du­ru­mun sap­tan­ma­sı, so­ru­nun ne­den­le­ri­nin araş­tı­rı­la­rak ge­rek­li ön­lem­le­rin alın­ma­sı için ted­bir­le­rin be­lir­len­me­si ama­cıy­la Ana­ya­sa­nın 98., Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si İç­tü­zü­ğü­nün 104 ve 105’in­ci mad­de­le­ri uya­rın­ca Ço­cu­ğun Cin­sel Sö­mü­rü­sü Mec­lis Araş­tır­ma Ko­mis­yo­nu ku­rul­ma­sı hu­su­sun­da ge­re­ği­ni arz ede­riz.

1 - Cev­det Sel­vi              (Es­ki­şe­hir)

2 - Mus­ta­fa Yıl­maz        (Ga­zi­an­tep)

3 - En­ver Ök­tem            (İz­mir)

4 - Ali Ok­sal                   (Mer­sin)

5 - Atil­la Kart                 (Kon­ya)

6 - İs­ma­il De­ğer­li                       (An­ka­ra)

7 - Meh­met Ve­dat Yü­ce­san      (Es­ki­şe­hir)

8 - Fe­ri­dun Ay­va­zoğ­lu              (Ço­rum)

9 - Meh­met Boz­taş                    (Ay­dın)

10 - Ve­zir Ak­de­mir                   (İz­mir)

11 - Ali Cum­hur Ya­ka               (Muğ­la)

12 - Mev­lüt Coş­ku­ner               (Is­par­ta)

13 - Fah­ret­tin Üs­tün                      (Muğ­la)

14 - Or­han Zi­ya Di­ren               (To­kat)

15 - Sa­lih Gün                            (Ko­ca­eli)

16 - İd­ris Sa­mi Tan­doğ­du        (Or­du)

17 - Mah­mut Du­yan                      (Mar­din)

18 - Ha­lil Tir­ya­ki                       (Kı­rık­ka­le)

19 - Sı­dı­ka Sa­rı­be­kir                 (İs­tan­bul)

20 - Nu­ret­tin Sö­zen                       (Si­vas)

21 - Hak­kı Ül­kü                         (İz­mir)

22 - Meh­met Neş­şar                      (De­niz­li)

23 - Ufuk Öz­kan                        (Ma­ni­sa)

24 - Fe­ra­mus Şa­hin                   (To­kat)

25 - Ra­sim Ça­kır                        (Edir­ne)

26 - Tun­cay Er­cenk                   (An­tal­ya)

27 - Or­han Eras­lan                   (Niğ­de)

28 - Ga­ye Er­ba­tur                      (Ada­na)

BAŞ­KAN – Bil­gi­le­ri­ni­ze su­nul­muş­tur.

Öner­ge gün­dem­de ye­ri­ni ala­cak ve Mec­lis araş­tır­ma­sı açı­lıp açıl­ma­ma­sı ko­nu­sun­da­ki ön gö­rüş­me sı­ra­sı gel­di­ğin­de ya­pı­la­cak­tır.

Da­nış­ma Ku­ru­lu­nun iki öne­ri­si var­dır; ay­rı ay­rı oku­tup, oy­la­rı­nı­za su­na­ca­ğım.

İlk öne­ri­yi oku­tu­yo­rum:

VI. - ÖNERİLER

A) DANIŞMA KURULU ÖNERİLERİ

1.- 2007 Yılı Merkezî Yönetim Bütçe Kanunu Tasarısı ile 2005 Mali Yılı Kesinhesap Kanunu Tasarılarının görüşme gün ve saatleri ile konuşma sürelerine ilişkin Danışma Kurulu önerisi

Da­nış­ma Ku­ru­lu Öne­ri­si

No: 206                                                                                       Ta­ri­hi: 5.12.2005

Da­nış­ma Ku­ru­lun­ca, aşa­ğı­da­ki öne­ri­le­rin Ge­nel Ku­ru­lun ona­yı­na su­nul­ma­sı uy­gun gö­rül­müş­tür.

                                                                                                         Bü­lent Arınç

                                                                                           Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si

                                                                                                             Baş­ka­nı

 

Fa­ruk Çe­lik

M. Akif Ham­za­çe­bi

Mu­zaf­fer R. Kur­tul­mu­şoğ­lu

 

AK Par­ti Gru­bu Baş­kan­ve­ki­li

CHP Gru­bu Tem­sil­ci­si

Ana­va­tan Par­ti­si Gru­bu

Baş­kan­ve­ki­li

Öne­ri­ler:

1.- 2007 Yı­lı Mer­kezî Yö­ne­tim Büt­çe Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı ile 2005 Ma­li Yı­lı Ke­sin He­sap Ka­nu­nu Ta­sa­rı­la­rı­nın, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Gün­de­mi­nin Özel Gün­dem­de Yer Ala­cak İş­ler kıs­mı­nın 1 in­ci, 2 nci ve 3 ün­cü sı­ra­la­rın­da yer al­ma­sı, büt­çe gö­rüş­me­le­ri­ne 15.12.2006 Cu­ma gü­nü sa­at 14.00’de baş­lan­ma­sı ve bi­ti­mi­ne ka­dar, resmî ta­til gün­le­ri da­hil, her gün sa­at 11.00’den 13.00’e ve 14.00’ten gün­lük prog­ra­mın ta­mam­lan­ma­sı­na ka­dar ça­lış­ma­la­ra de­vam olun­ma­sı ve gö­rüş­me­le­rin on bir gün­de ta­mam­lan­ma­sı,

2.- Baş­lan­gıç­ta büt­çe­nin tü­mü üze­rin­de grup­lar ve Hükûmet adı­na ya­pı­la­cak ko­nuş­ma­la­rın (Hükûme­tin su­nuş ko­nuş­ma­sı ha­riç) 1’er sa­at (bu sü­re bir­den faz­la ko­nuş­ma­cı ta­ra­fın­dan kul­la­nı­la­bi­lir), ki­şi­sel ko­nuş­ma­la­rın ise 10’ar da­ki­ka ile sı­nır­lan­dı­rıl­ma­sı,

3.- Ka­mu ida­re büt­çe­le­ri üze­rin­de­ki gö­rüş­me­le­rin on beş tur­da ta­mam­lan­ma­sı, tur­la­rın bi­ti­min­den son­ra büt­çe ve ke­sin he­sap ka­nu­nu ta­sa­rı­la­rı­nın mad­de­le­ri­nin oy­lan­ma­sı,

4.- İç­tü­zü­ğün 72 nci mad­de­si ge­re­ğin­ce ya­pı­la­cak gö­rüş­me­ler­de, her tur­da grup­lar ve Hükûmet adı­na ya­pı­la­cak ko­nuş­ma­la­rın 45’er da­ki­ka (bu sü­re bir­den faz­la ko­nuş­ma­cı ta­ra­fın­dan kul­la­nı­la­bi­lir), ki­şi­sel ko­nuş­ma­la­rın 10’ar da­ki­ka ol­ma­sı, ki­şi­sel ko­nuş­ma­lar­da her tur­da İç­tü­zü­ğün 61 in­ci mad­de­si­ne gö­re bi­ri leh­te, bi­ri aleyh­te ol­mak üze­re iki üye­ye söz ve­ril­me­si ve bir üye­nin bir­den faz­la tur­da söz kay­dı yap­tı­ra­ma­ma­sı,

5.- Büt­çe gö­rüş­me­le­rin­de so­ru­la­rın ge­rek­çe­siz ola­rak ye­rin­den so­rul­ma­sı ve her tur için so­ru-ce­vap iş­le­mi­nin 20 da­ki­ka ile sı­nır­lan­dı­rıl­ma­sı,

6.- Büt­çe gö­rüş­me­le­ri­nin so­nun­da grup­la­ra ve Hükûme­te 1’er sa­at sü­re ile söz ve­ril­me­si (bu sü­re bir­den faz­la ko­nuş­ma­cı ta­ra­fın­dan kul­la­nı­la­bi­lir), İç­tü­zü­ğün 86 ncı mad­de­si­ne gö­re ya­pı­la­cak ki­şi­sel ko­nuş­ma­la­rın 10’ar da­ki­ka ol­ma­sı,

Öne­ril­miş­tir.

BAŞ­KAN – Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si­nin aley­hin­de, Meh­met Eras­lan, Ha­tay Mil­let­ve­ki­li.

Bu­yu­run Sa­yın Eras­lan.

MEH­MET ERAS­LAN (Ha­tay) – Sa­yın Baş­kan, çok de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; ön­ce­lik­le he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Da­nış­ma Ku­ru­lu, 2007 büt­çe­mi­zin gö­rü­şül­me­si ve gö­rüş­me esa­sıy­la, gö­rüş­me sü­re­le­riy­le il­gi­li. Ben, şim­di­den, 2007 büt­çe gö­rüş­me­le­ri­nin ve 2007 büt­çe­mi­zin ül­ke­mi­ze, mil­le­ti­mi­ze ha­yır­lar ge­tir­me­si­ni, ül­ke­mi­ze ha­yır­lar ge­tir­me­si­ni te­men­ni edi­yo­rum.

Ta­bii, bir yıl son­ra ya­pı­la­cak olan har­ca­ma­la­rın, ya­pı­la­cak olan hiz­met­le­rin ve ya­tı­rım­la­rın ön gö­rüş­me­le­ri, onun plan­lan­ma­sı, onun prog­ram­lan­ma­sı, onun mü­za­ke­re edil­me­siy­le il­gi­li büt­çe gö­rüş­me­le­ri­mi­zi, önü­müz­de­ki haf­ta cu­ma gü­nü, ayın 15’in­de Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de baş­la­ta­ca­ğız.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, as­lın­da, büt­çe­ler ya­pı­lır­ken, bir ön­ce­ki yı­lın büt­çe­sin­den is­ti­fa­de edi­nil­me­si ge­rek­ti­ği­ni söy­lü­yo­rum. Aca­ba, biz, bu büt­çe ge­lir­le­ri­mi­zi har­car­ken, büt­çe ge­lir­le­ri­mi­zin top­lam­da ar­tı­rıl­ma­sı ci­he­tin­de na­sıl ça­lış­ma­lar yap­ma­lı­yız, han­gi eko­no­mik mo­del­le­ri var et­me­li­yiz, han­gi sek­tör­le­ri teş­vik et­me­li­yiz, han­gi böl­ge­le­ri teş­vik et­me­li­yiz, şek­lin­de çok cid­di bir açı­lı­mı ser­gi­le­mek du­ru­mun­da­yız.

Büt­çe har­ca­ma­la­rı­nın et­kin­li­ği, büt­çe har­ca­ma­la­rı­nın ne­re­ye ya­pı­la­ca­ğı önem­li ama, on­dan da­ha önem­li olan şey, büt­çe ge­lir­le­ri­nin ar­tı­rıl­ma­sı­dır. Eğer pa­ra­nız var ise, eğer büt­çe ge­lir­le­ri nok­ta­sın­da cid­di ver­gi ge­lir­le­ri­niz, ve­sa­ir ge­lir­le­ri­niz söz ko­nu­su ise, eğer büt­çe ola­rak güç­lü bir ya­pı­ya ka­vuş­muş ise­niz, eko­no­mik ve ik­ti­sa­di açı­dan güç­len­miş, kal­kın­mış, gay­ri­sa­fi millî ha­sı­la­sı ger­çek­ten ola­bil­di­ğin­ce yük­sek olan bir ül­ke ise­niz, o za­man da­ha ra­hat, da­ha ob­jek­tif ve da­ha ve­rim­li bir büt­çe ha­zır­lı­ğı içe­ri­sin­de har­ca­ma­la­rı­nı­zı ar­tır­ma­nız müm­kün olur ka­na­atin­de­yim.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, büt­çe ge­lir­le­ri­nin ar­tı­rıl­ma­sı­nı önem­si­yo­rum. Tek­rar al­tı­nı çi­zi­yo­rum: Büt­çe ge­lir­le­ri­nin ar­tı­rıl­ma­sı, bu ül­ke­de ya­tı­rım, üre­tim, ih­ra­cat, do­la­yı­sıy­la is­tih­dam eko­no­mi­si­nin bu re­el eko­no­mi­nin ya­ka­lan­ma­sıy­la müm­kün­dür. Pa­ra­nız var ise har­ca­ma ya­pa­bi­lir­si­niz, ama, pa­ra­nız yok ise eli­niz­de­ki kıt kay­nak­lar­la, eli­niz­de­ki kıt imkânlar­la, ne­yi ne­re­ye har­ca­ma ça­ba­sı içe­ri­si­ne gi­rer­ken, hiç­bir sek­tö­rü, hiç­bir ke­si­mi mem­nun ede­mez­si­niz. O yüz­den, mak­ro­eko­no­mik den­ge­le­rin mut­la­ka iyi­leş­ti­ril­me­si ge­rek­mek­te­dir, ama, mak­ro­eko­no­mik den­ge­ler dur­du­ğu yer­de iyi­leş­me­ye­cek­tir.

Ba­kın, 49 ta­ne ilin teş­vik kap­sa­mı­na alın­dı­ğı gün de şu­nu ifa­de et­miş­tik: Böl­ge­sel teş­vik ve­ya sek­tö­rel teş­vik da­ha uy­gun ola­cak­tır, de­dik ve o Teş­vik Ka­nu­nu, eko­no­mi­ye re­el ma­na­da bir şey ka­zan­dır­ma­mış­tır.

Di­ğer ta­raf­tan, de­dik ki: KO­Bİ’le­ri­miz Tür­ki­ye’de­ki gir­di ma­li­yet­le­riy­le kâr ede­mi­yor, gir­di ma­li­yet­le­ri yük­sek, iş­ve­re­nin iş­çi­ye öde­miş ol­du­ğu SSK prim­le­ri yük­sek; Av­ru­pa Bir­li­ği ül­ke­le­rin­de ener­ji fi­ya­tı 3 sent, 4 sent, ama, biz­de 9 sent, 10 sent ve Av­ru­pa Bir­li­ği ül­ke­le­ri içe­ri­sin­de en faz­la ver­gi top­la­yan ül­ke bi­ziz ve do­lay­lı ver­gi­ler yüz­de 70 ora­nın­da­dır; bu gir­di ma­li­yet­le­riy­le eko­no­mi­yi can­lan­dır­ma­mız, ya­tı­rı­mı var et­me­miz, üre­ti­mi var et­me­miz ve top­lam­da ver­gi ha­sı­la­tı­nı ar­tır­ma­mız ve bu nok­ta­da büt­çe­mi­zi güç­lü kıl­ma­mız müm­kün de­ğil­dir, de­miş idik.

Ba­kın, gir­di ma­li­yet­le­rin­den zi­ya­de, ik­ti­dar ola­rak, Hükûmet ola­rak KO­Bİ’le­ri­mi­ze ver­miş ol­du­ğu­muz teş­vik­ler­le Av­ru­pa’da ve özel­lik­le ABD’de KO­Bİ’le­re ve­ri­len teş­vik­le­ri Ba­ka­nı­mı­zın ya­zı­lı so­ru öner­ge­mi­ze ver­miş ol­du­ğu ce­vap­la bir siz­le­re ak­tar­mak is­ti­yo­rum. Ba­kın, kü­çük iş­let­me­le­re ve­ri­len kre­di­le­rin top­lam kre­di ora­nı Fran­sa’da yüz­de 48, ABD’de yüz­de 42,7; Al­man­ya’da yüz­de 35 iken, Tür­ki­ye’de kü­çük iş­let­me­le­re ve­ri­len kre­di­le­rin top­lam kre­di­le­re ora­nı, ma­ale­sef, sa­de­ce yüz­de 3, yüz­de 4 ci­va­rın­da. Şim­di, bu ra­kam be­nim ra­ka­mım de­ğil, Sa­yın Ba­ka­nı­mı­zın ya­zı­lı so­ru öner­ge­me ver­miş ol­du­ğu ce­vap­ta zik­ret­miş ol­du­ğu ra­kam­dır. Şim­di, hem ma­li­yet­ler yük­sek ola­cak, gir­di ma­li­yet­le­ri yük­sek ola­cak hem de ver­miş ol­du­ğu­muz teş­vik­ler az ola­cak ve biz re­el eko­no­mi­ye, millî eko­no­mi­ye ge­çi­şi ön­gö­re­ce­ğiz! Bu, bi­raz zor, de­ğer­li ar­ka­daş­lar.

Di­ğer ta­raf­tan, Halk Ban­ka­sı­nın es­naf ve sa­natkârla­ra kul­lan­dı­rı­lan kre­di­le­rin Ban­ka­nın top­lam kre­di içe­ri­sin­de­ki pa­yı­nı Sa­yın Ba­ka­nı­mız biz­le­re yaz­mış: 96 yı­lın­da yüz­de 41; 97’de yüz­de 35 ve -2003’e ge­li­yo­ruz- 2003’te yüz­de 27; 2004’te 28; 2005’te yüz­de 25. Her ge­çen gün, 2002’de, 2003’te ve 2004 yı­lın­da ve­ri­len bu kre­di­ler düş­müş ve 31 Ağus­tos 2006 ta­ri­hi iti­ba­rıy­la, bu ra­kam, ma­ale­sef yüz­de 22 do­lay­la­rı­na düş­müş­tür. Av­ru­pa Bir­li­ği ül­ke­le­ri yüz­de 40, yüz­de 45 ora­nın­da ken­di es­naf ve sa­natkârı­nı, ken­di KO­Bİ’le­ri­ni des­tek­ler iken, biz­de­ki resmî ra­kam­la­ra ba­kı­yo­ruz, her ge­çen gün bu ra­kam­la­rın düş­tü­ğü­nü mü­şa­he­de edi­yo­ruz.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, sa­de­ce es­naf sa­natkârı­mı­zın, sa­de­ce KO­Bİ’le­ri­mi­zin, sa­de­ce teks­til­ci­mi­zin, ih­ra­cat­çı­mı­zın, ya­tı­rım­cı­mı­zın de­ğil so­ru­nu. So­run, as­lın­da, bir­çok sek­tör­de, özel­lik­le ta­rım sek­tö­rün­de. Ger­çek­ten, çok cid­di ma­na­da, ta­rım sek­tö­rü­müz sı­kın­tıy­la kar­şı kar­şı­ya.

Ba­kı­nız, bir haf­ta­dan be­ri Ege Böl­ge­si’nde­yiz, İz­mir’de­yiz, Muğ­la’da­yız, Ay­dın’da­yız, Ma­ni­sa’da­yız ve en son cu­mar­te­si gü­nü De­niz­li De­mok­ra­si Mey­da­nı’nda mi­ting yap­tık. Ege Böl­ge­si’nde­ki gör­dü­ğü­müz man­za­ra, hem es­naf sa­natkârlar nok­ta­sın­da hem KO­Bİ’le­ri­miz, ya­tı­rım­cı­la­rı­mız, ih­ra­cat­çı­la­rı­mız, teks­til­ci­miz, sa­na­yi­ci­mi­zin nok­ta­sın­da gör­dü­ğü­müz man­za­ra şu: Biz ar­tık üre­te­mez ol­duk, biz ar­tık üre­tim öl­çe­ği­mi­zi dü­şü­rür va­zi­ye­te gel­dik, iş­çi çı­kar­ma­ya baş­la­dık, iş­çi­mi­zin pa­ra­sı­nı öde­ye­mez ol­duk, SSK borç­la­rı­mı­zı öde­ye­mez ol­duk ve glo­bal pi­ya­sa­da, dün­ya pi­ya­sa­sın­da, ma­ale­sef, bu gir­di ma­li­yet­le­riy­le ve bu teş­vik yön­te­miy­le ar­tık var­lı­ğı­mı­zı ve ül­ke­ye kat­kı­mı­zı ger­çek­leş­ti­re­mez ol­duk, şek­lin­de, ti­ca­ret oda­la­rı­mız­dan, es­naf oda­la­rı­mız­dan, zi­ra­at oda­la­rı­mız­dan ve ma­ale­sef, bir­çok ke­sim­den cid­di ma­na­da, ama cid­di ma­na­da tep­ki­ler al­dık. Tep­ki­le­ri alan si­ya­set ku­ru­mu­dur, tep­ki­le­ri alan Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­dir, tep­ki­le­ri alan si­ya­si ik­ti­dar­dır, tep­ki­le­ri alan ma­ale­sef Baş­ba­kan ol­muş­tur.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, eğer De­niz­li’de De­mok­ra­si Mey­da­nı’nda eğer 60 bin, 70 bin in­san bir ara­ya ge­li­yor ise ve ora­da ya­pı­lan mi­ting­de, biz­le­rin yap­mış ol­du­ğu mi­ting­de eğer in­san­lar hep bir ağız­dan hay­kı­rı­yor ise ik­ti­da­rın, bir du­rup, ba­şı­nı eli­nin ara­sı­na alıp dü­şün­me­si ge­re­kir di­ye dü­şü­nü­yo­rum.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Eras­lan, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) – İş­te, ba­kın, iş­te büt­çe­ler ya­pıl­ma­dan ön­ce, bir de­fa, biz, sek­tö­rel baz­da her­ke­si Tür­ki­ye’de üre­ti­me kat­mak zo­run­da­yız; üre­ti­me kat­mak su­re­tiy­le on­la­rı des­tek­le­mek zo­run­da­yız; dün­ya pi­ya­sa­sın­da on­la­rı ya­rı­şır ha­le ge­tir­mek du­ru­mun­da­yız; gir­di ma­li­yet­le­ri­ni ya dü­şü­rüp ya da bu­nu ya­pa­mı­yor isek teş­vik­le­ri ar­tır­mak du­ru­mun­da­yız. Ver­gi ge­lir­le­riy­le bu iş, sa­de­ce, ol­maz. Bu­nun ih­ra­cat ge­lir­le­ri ne­re­de, di­ğer ge­lir­ler ne­re­de? Ama, sa­de­ce ver­gi ge­lir­le­riy­le eğer bir büt­çe yap­ma­ya ça­lı­şır isek, 2000 büt­çe­mi­zi sa­de­ce süb­van­si­yon­la­rı kı­sa­rak, teş­vik­le­ri kı­sa­rak hiç kim­se­ye bir ku­ruş pa­ra ver­me­ye­rek, hem ka­mu­da ça­lı­şa­na, po­li­se, as­ke­re ve di­ğer sek­tö­rel baz­da­ki ke­sim­le­re, ta­rı­ma, es­na­fa, KO­Bİ’le­re, ya­tı­rım­cı­ya, üre­tim­ci­ye hiç­bir şey ver­me­ye­rek ver­gi ge­lir­le­ri­ni var et­me­miz, bu ül­ke­de üre­tim ata­ğı­na gir­me­miz müm­kün ol­ma­ya­cak­tır.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Eras­lan, te­şek­kür ede­rim.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) – Evet.

Ge­nel Ku­ru­lu say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

BAŞ­KAN – Öne­ri­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­miş­tir.

Di­ğer öne­ri­yi oku­tu­yo­rum:

2.- (10/225) ve (10/372) esas numaralı Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergelerin birleştirilerek görüşülmesine; bu görüşmelerden sonra sözlü sorular ve diğer denetim konularının görüşülmeyerek kanun tasarı ve tekliflerinin görüşülmesine ilişkin Danışma Kurulu önerisi

Da­nış­ma Ku­ru­lu Öne­ri­si

No: 207                                                                                                           Ta­ri­hi: 5.12.2006

Ge­nel Ku­ru­lun 5.12.2006 Sa­lı gün­kü (bu­gün) Bir­le­şi­min­de, Gün­de­min Ge­nel Gö­rüş­me ve Mec­lis Araş­tır­ma­sı Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ön­gö­rüş­me­ler Kıs­mı­nın 174 ve 309 sı­ra­la­rın­da yer alan 10/225 ve 10/372 Esas Nu­ma­ra­lı Mec­lis Araş­tır­ma­sı Öner­ge­le­ri­nin bir­leş­ti­ri­le­rek gö­rü­şül­me­si, bu gö­rüş­me­ler­den son­ra Söz­lü So­ru­lar ve di­ğer De­ne­tim Ko­nu­la­rı­nın gö­rü­şül­me­ye­rek Ka­nun Ta­sa­rı ve Tek­lif­le­ri­nin gö­rü­şül­me­si­nin, Ge­nel Ku­ru­lun ona­yı­na su­nul­ma­sı Da­nış­ma Ku­ru­lun­ca uy­gun gö­rül­müş­tür.

                                                                                                         Bü­lent Arınç

                                                                                           Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si

                                                                                                             Baş­ka­nı

 

Fa­ruk Çe­lik

M. Akif Ham­za­çe­bi

Mu­zaf­fer R. Kur­tul­mu­şoğ­lu

 

AK Par­ti Gru­bu Baş­kan­ve­ki­li

CHP Gru­bu Tem­sil­ci­si

Ana­va­tan Par­ti­si Gru­bu

Baş­kan­ve­ki­li

BAŞ­KAN – Öne­ri­nin aley­hin­de, Üm­met Kan­do­ğan, De­niz­li Mil­let­ve­ki­li.

Bu­yu­run Sa­yın Kan­do­ğan.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; siz­le­ri say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. Bu haf­ta­ki Mec­lis ça­lış­ma­la­rı­mı­zın mil­le­ti­mi­ze ve mem­le­ke­ti­mi­ze ha­yır­la­ra ve­si­le ol­ma­sı­nı te­men­ni edi­yo­rum.

Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­sin­de iki Mec­lis araş­tır­ma öner­ge­si­nin bir­leş­ti­ri­le­rek gö­rü­şül­me­si ve gün­de­mi­miz­de­ki di­ğer ka­nun ta­sa­rı ve tek­lif­le­ri­nin gö­rü­şül­me­si var.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, her şey­den ön­ce, bu Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si üze­rin­de gru­bu bu­lu­nan üç par­ti­miz mu­ta­ba­kat sağ­la­mış ve iki araş­tır­ma öner­ge­si bir­leş­ti­ri­le­rek gö­rüş­tü­rül­me­si ar­zu edi­li­yor. Ta­bii, her şey­den ön­ce, şu­nu söy­le­mek is­ti­yo­rum: Mec­li­sin gün­de­min­de bek­le­yen yüz­ler­ce araş­tır­ma öner­ge­si var. Yüz­ler­ce araş­tır­ma öner­ge­si, dört yıl­dan be­ri Mec­lis gün­de­min­de bek­li­yor.

Şim­di, Mec­li­sin son yı­lı­na gir­di­ği­miz bu­gün­ler­de, sa­de­ce iç­le­rin­den bir ta­ne­si­nin se­çi­le­rek Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ne ge­ti­ril­me­sin­den mem­nu­ni­ye­ti­mi ifa­de et­mek is­ti­yo­rum, te­şek­kür edi­yo­rum üç gru­ba da; an­cak, se­çi­len ko­nu­nun ne ka­dar isa­bet­li ter­cih ol­du­ğu nok­ta­sın­da te­red­düt­le­rim var. El­bet­te, TRT, Tür­ki­ye için son de­re­ce önem­li bir ku­rum­dur. TRT ya­yın­la­rıy­la il­gi­li bir Mec­lis araş­tır­ma öner­ge­si­nin ve­ril­me­si ve bu­nun gün­de­me alın­ma­sı son de­re­ce önem­li; an­cak, Mec­li­sin son yı­lı­na gir­di­ği­miz bu­gün­ler­de, yüz­ler­ce bek­le­yen araş­tır­ma öner­ge­si­nin içe­ri­sin­den bu­nun se­çi­le­rek Mec­lis gün­de­mi­ne ge­ti­ril­me­si nok­ta­sın­da ba­zı iti­raz­la­rım var.

Şim­di, va­tan­daş­la­rı­mız, el­bet­te, TRT ya­yın­la­rın­dan ra­hat­sız­lar ve bu­nun­la il­gi­li bir araş­tır­ma ko­mis­yo­nu ku­rul­ma­sı­nı ar­zu edi­yor­lar; ama, ben is­ter­dim ki, özel­lik­le mu­ha­le­fet par­ti­si grup­la­rı­mı­zın, top­lu­mu­mu­zun ge­niş ke­sim­le­ri­ni il­gi­len­di­ren ve mut­la­ka bir ko­mis­yon ma­ri­fe­tiy­le araş­tı­rıl­ma­sı ge­re­ken o ka­dar çok önem­li ko­nu­lar var ki gün­dem­de, on­lar­dan bi­ri­nin ve­ya bir­ka­çı­nın Mec­lis gün­de­mi­ne ta­şın­ma­sı da­ha sağ­lık­lı olur inan­cın­da idim.

Şim­di, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bi­raz ön­ce Sa­yın Mil­let­ve­ki­li­miz bah­set­ti­ler, biz, haf­ta so­nu, De­niz­li’de, bu­gü­ne ka­dar De­niz­li’de gö­rül­me­miş öl­çü­de bü­yük bir ka­tı­lım­la çok bü­yük bir mi­ting ger­çek­leş­tir­dik ve cum­hu­ri­yet ta­ri­hi bo­yun­ca, ta­raf­lı ta­raf­sız her­kes, bu mi­tin­gin, De­niz­li’de ya­pı­lan en bü­yük ve en gör­kem­li mi­ting ol­du­ğu nok­ta­sın­da her­kes hem­fi­kir.

Şim­di, bu mi­ting ve mi­ting ön­ce­sin­de va­tan­daş­la­rı­mız­la yap­tı­ğı­mız gö­rüş­me­ler­de, va­tan­daş­la­rı­mı­zın Mec­lis­ten bek­len­ti­le­ri çok fark­lı de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri. Ar­tık, son yı­la gir­di­ği­miz ve son ça­lış­ma dö­ne­min­de ol­du­ğu­muz Mec­lis­ten, va­tan­daş­la­rı­mız bu sü­re­yi çok iyi de­ğer­len­dir­me­mi­zi ve va­tan­daş­la­rı­mız için çok önem­li olan ka­nun ta­sa­rı ve tek­lif­le­ri­nin Mec­lis gün­de­mi­ne ta­şın­ma­sı­nı ve bu dö­nem­de bu iş­le­rin bi­ti­ril­me­si­ni ar­zu edi­yor­lar.

Şim­di, biz uzun za­man­dan be­ri söy­lü­yor­duk, Tür­ki­ye’de eko­no­mi­nin çok sağ­lık­lı ol­ma­dı­ğı­nı, ca­ri açı­ğın, dış ti­ca­re­tin, dış açı­ğın, re­el fa­iz­le­rin, enf­las­yo­nun çok sağ­lık­lı ol­ma­dı­ğı­nı ve eko­no­mi­de cid­di ma­na­da sı­kın­tı­la­rın ol­du­ğu­nu ifa­de edi­yor­duk, an­cak, bun­la­rı ka­bul et­ti­re­mi­yor­duk ik­ti­dar par­ti­si­ne. Ama, ba­kı­nız, elim­de, bir ik­ti­dar par­ti­si mil­let­ve­ki­li­nin bir sa­yın ba­ka­na yaz­mış ol­du­ğu bir mek­tup var.

Şim­di, ik­ti­dar par­ti­si mil­let­ve­ki­li di­yor ki mek­tu­bun­da: “Eko­no­mi­de çok teh­li­ke­li bir gi­diş söz ko­nu­su.” Say­mış bu­ra­da, iş­te, ca­ri açık­tan bah­se­di­yor sa­yın mil­let­ve­ki­li, ca­ri açı­ğın Tür­ki­ye için son de­re­ce önem­li ol­du­ğu­nu, eğer ted­bir alın­maz ise ca­ri açık­tan do­la­yı Tür­ki­ye’nin çok cid­di sı­kın­tı­lar içe­ri­si­ne gi­re­ce­ği­ni ifa­de edi­yor. Bir ik­ti­dar par­ti­si mil­let­ve­ki­li söy­lü­yor bu­nu. Ben, bel­ki 50 kez bu­ra­da ca­ri açık­tan bah­set­tim, ama, be­nim söz­le­ri­me ku­lak ver­mi­yor­du­nuz, bi­zim söz­le­ri­mi­ze iti­bar et­mi­yor­du­nuz, an­cak, ne olur, ar­tık, bir ik­ti­dar par­ti­si mil­let­ve­ki­li si­zi uya­rı­yor, Sa­yın Ba­ka­nı uya­rı­yor: Bu ko­nuy­la il­gi­li ted­bir alın. Ted­bir al­ma­dı­ğı­nız tak­dir­de ca­ri açık fi­nan­se edi­le­me­ye­cek bo­yut­la­ra ula­şa­cak ve bun­dan do­la­yı da Tür­ki­ye’de cid­di ma­na­da eko­no­mik kı­rıl­gan­lık­lar ola­ca­ğı­nı ifa­de edi­yor bir ik­ti­dar par­ti­si mil­let­ve­ki­li. Dış ti­ca­ret açı­ğı­nın teh­li­ke­li bo­yut­la­ra ulaş­tı­ğı­nı ve bu se­ne dış ti­ca­ret açı­ğı­nın 52 mil­yar do­lar se­vi­ye­sin­de ola­ca­ğı­nı ve ca­ri açı­ğın da Tür­ki­ye’de bu­gü­ne ka­dar gö­rül­me­miş öl­çü­de, 34 mil­yar do­lar­la­ra ula­şa­ca­ğı­nı söy­lü­yor ve çok önem­li, cid­di uya­rı­lar… Ne olur, ge­lin, bu ko­nu­lar­la il­gi­li…

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Sı­ra­da ne var?

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – Oku­yo­rum. Ya­ni, iki say­fa­lık mek­tup…

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Ca­ri açık­tan baş­ka bir şey yok mu?

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – İki say­fa­lık mek­tup.

Ba­kı­nız, bu­ra­da doğ­ru­dan ya­ban­cı ya­tı­rım­la­rın sağ­lık­lı ol­ma­dı­ğı­nı, doğ­ru­dan ya­ban­cı ya­tı­rım­la­rın Türk eko­no­mi­si­nin ila­cı ola­ma­ya­ca­ğı­nı, bu ge­len pa­ra­la­rın Te­le­kom özel­leş­tir­me­sin­den ve ba­zı ban­ka­la­rın sa­tın alın­ma­sın­dan ge­len pa­ra­lar ol­du­ğu­nu, doğ­ru­dan ya­ban­cı ya­tı­rı­mın Tür­ki­ye’de is­tih­dam ya­ra­tan doğ­ru­dan ya­ban­cı ya­tı­rım­la­rın ol­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni ifa­de edi­yor. Tu­rizm ge­lir­le­ri­nin, ar­tık, ca­ri açı­ğın fi­nans­ma­nın­da bir ilaç ola­ma­ya­ca­ğı­nı ifa­de edi­yor ve yi­ne ay­nı sa­yın mil­let­ve­ki­li ge­çen gün bir baş­ka açık­la­ma­da da­ha bu­lun­du, tüy­ler ür­per­ti­ci açık­la­ma. Biz söy­le­yin­ce inan­mı­yor­du­nuz. Ha­tay’da­ki Ali Di­bo­lar­dan bah­se­din­ce ka­bul et­mi­yor­du­nuz. Sa­yın mil­let­ve­ki­li­niz, si­zin mil­let­ve­ki­li­niz di­yor ki, ya­pı­lan bir it­ha­la­tın, ma­ale­sef… Ma­ale­sef o it­ha­lat­tan do­la­yı bi­ri­le­ri­nin Tür­ki­ye’de çok bü­yük pa­ra­lar ka­zan­dı­ğı­nı si­zin mil­let­ve­ki­li­niz ifa­de edi­yor.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Kim­miş o?

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – Si­zin mil­let­ve­ki­li­ni­zin kim ol­du­ğu­nu çok iyi bi­li­yor­sun Sa­yın Çer­çi. Be­ni ni­ye zor­lu­yor­sun onun is­mi­ni… Sa­yın Çö­mez. Ba­lı­ke­sir Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Tur­han Çö­mez’in ifa­de­le­ri bun­lar ve o it­ha­la­tın, çel­tik ve pi­rinç it­ha­la­tın­dan pis ko­ku­la­rın gel­di­ği­ni söy­lü­yor Sa­yın Çö­mez.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – On ke­re ce­vap­lan­dır­dı, on ke­re.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – Ya­ni, bun­la­rın Tür­ki­ye’nin gün­de­mi­ne mut­la­ka ge­ti­ril­me­si ge­rek­ti­ği inan­cın­da­yız.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Cum­hu­ri­yet ta­ri­hin­de gö­rül­me­miş doğ­ru­dan ya­tı­rım­lar ya­pıl­dı.

BAŞ­KAN – Sa­yın Çer­çi… Sa­yın Çer­çi, lüt­fen ye­ri­ni­ze otu­rur mu­su­nuz.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – Şim­di, Sa­yın…

BAŞ­KAN – Sa­yın Kan­do­ğan…

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Cum­hu­ri­yet ta­ri­hin­de, top­la­mı bu ka­dar doğ­ru­dan ya­tı­rım ya­pıl­ma­dı bir se­ne­de.

BAŞ­KAN – Sa­yın Çer­çi… Sa­yın Çer­çi, ye­ri­ni­ze otu­rur mu­su­nuz lüt­fen.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – 20 mil­yar do­lar...

BAŞ­KAN – Ha­yır, ye­ri­ni­ze otu­run da…

Bu­yu­run.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – Şim­di, Sa­yın Çer­çi, doğ­ru­dan ya­ban­cı ya­tı­rı­mı biz gö­nül­den ar­zu edi­yo­ruz.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Bir yıl­da, bir yıl­da! Ra­kam­lar or­ta­da!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – Tür­ki­ye’ye doğ­ru­dan ya­ban­cı ya­tı­rım ol­sun.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Ra­kam­la­ra bak!

BAŞ­KAN – Sa­yın Çer­çi, lüt­fen…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – An­cak, bi­zim iti­ra­zı­mız şu­dur Sa­yın Çer­çi…

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – 20 mil­yar do­la­rı…

BAŞ­KAN – Bu­yu­run, otu­run ye­ri­ni­ze.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – Bi­zim iti­ra­zı­mız şu­dur: Ben si­ze so­ru­yo­rum, bu ge­len doğ­ru­dan ya­ban­cı ya­tı­rım­lar­dan do­la­yı Tür­ki­ye’de ne ka­dar is­tih­dam ar­tı­şı ol­muş­tur? Ge­lin, bu ra­ka­mı, bu­ra­da or­ta­ya ko­yun. Bi­zim iti­ra­zı­mız bu­na.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Gel­me­sin mi?

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – Doğ­ru­dan ya­ban­cı ya­tı­rım gel­sin, ama, doğ­ru­dan ya­ban­cı ya­tı­rım Te­le­kom için gel­di. Doğ­ru­dan ya­ban­cı ya­tı­rım, si­zin say­dık­la­rı­nız, ban­ka­la­rı sa­tın al­ma şek­lin­de gel­di. An­cak, sağ­lık­lı olan ve ol­ma­sı ge­re­ken, bu ya­tı­rım­la­rın Tür­ki­ye’de ye­ni ya­tı­rım alan­la­rı­na doğ­ru­dan ya­tı­rım şek­lin­de gel­me­si ve Tür­ki­ye’de­ki iş­siz­lik me­se­le­si­nin der­di­ne der­man ola­cak şe­kil­de ye­ni is­tih­dam kay­nak­la­rı­nın ya­ra­tıl­ma­sı­dır önem­li olan. Bu­nu sağ­la­yın.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – 80 mil­yon do­lar na­sıl 2 mil­yar do­lar ol­du?

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – Ba­kı­nız, iş­siz­lik ra­kam­la­rı ya­yın­lan­dı ye­ni, Sa­yın Çer­çi. Si­zin dev­ral­dı­ğı­nız Tür­ki­ye’de iş­siz­lik ra­kam­la­rı 10,3.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Evet…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – İlk se­kiz ayın or­ta­la­ma­sı 10…

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Şu an­da kaç, şu an­da?

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – …ama, yıl so­nun­da bu ra­kam, dev­ral­dı­ğı­nız Tür­ki­ye’de­ki iş­siz­lik ra­kam­la­rı­nın da­ha üze­rin­de ola­cak.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Ha­yır, ha­yır.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – Ay­rı­ca, bu­ra­da bir nok­ta da­ha var Sa­yın Çer­çi, bir nok­ta da­ha var bu­ra­da: 1 mil­yon…

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Ra­kam­lar...

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – 1 mil­yon…

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Ra­kam­lar yan­lış.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – Sa­yın Baş­kan, lüt­fen sus­tu­rur mu­su­nuz.

Sa­yın Çer­çi, ba­kı­nız, be­nim bü­tün bu söy­le­dik­le­rim ger­çek ra­kam­lar­dır.

HA­SAN ÖREN (Ma­ni­sa) – Çer­çi’de de­ğil, kol­tuk­ta ka­ba­hat. Kim otur­sa o kol­tu­ğa laf atı­yor.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – Tür­ki­ye İs­ta­tis­tik Ku­ru­mu­nun ya­yın­la­dı­ğı ra­kam­lar­dır. Ben si­ze bir şey da­ha söy­lü­yo­rum: Son ya­yın­la­nan ra­kam­la­rın içe­ri­sin­de, 1 mil­yon 895 bin ki­şi iş bul­ma ümi­di­ni kay­bet­ti­ği için, iş ara­mı­yor. Bu, si­zin iş­siz­lik ra­kam­la­rı­nın ara­sın­da 1 mil­yon 895 bin ki­şi de da­hil.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Ra­kam­la­rı çar­pıt­ma!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – Bun­lar, Tür­ki­ye’de ar­tık bu ik­ti­dar dö­ne­min­de iş bul­ma ümi­di­ni kay­bet­tik­le­ri için iş ara­mak­tan vaz­geç­miş­ler. Bu­nun içer­sin­de, bu 1 mil­yon 895 bin ki­şi de da­hil­dir.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Ayıp, ayıp! Ra­kam­la­rı çar­pıt­ma!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – Ben, ge­çen gün bir ka­nun ta­sa­rı­sın­da, Sa­yın Baş­ba­ka­nın al­tın­da im­za­sı olan bir ge­rek­çe­yi bu­ra­da oku­dum Sa­yın Çer­çi.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Bı­rak Al­lah aş­kı­na!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – Sa­yın Çer­çi, var­sa bir sö­zün, ge­lir­sin bu­ra­ya. Bu kür­sü bi­raz son­ra bo­şa­lı­yor.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Her za­man ko­nu­şu­rum ben.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – Var­sa bu ra­kam­lar­la il­gi­li iti­ra­zın, iş­siz­lik ra­kam­la­rıy­la il­gi­li…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Sa­yın Baş­kan, söz is­ti­yo­rum.

BAŞ­KAN – Sa­yın Kan­do­ğan, Ge­nel Ku­ru­la hi­tap edi­niz.

Bu­yu­run, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Sa­yın Baş­ka­nım, ben de söz is­ti­yo­rum.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – Sa­yın Baş­ka­nım, sa­taş­ma­da bu­lu­nu­yo­rum, Çer­çi’ye söz ve­rin lüt­fen.

BAŞ­KAN – Siz, Ge­nel Ku­ru­la hi­tap edi­niz.

Bu­yu­run.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – Ha­yır, söz ve­rin; sa­taş­tım Çer­çi’ye. Söz ve­rin, çık­sın.

HA­SAN ÖREN (Ma­ni­sa) – Ne ko­nu­şa­cak ki?

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – Ca­ri açık, se­kiz ay­lık 24 mil­yar. Dış ti­ca­ret açı­ğı, bir yıl­dan bir yı­la 52 mil­yar do­lar. İh­ra­ca­tın it­ha­la­tı kar­şı­la­ma ora­nı yüz­de 62. Re­el fa­iz yüz­de 14, di­ğer fa­iz­ler yüz­de 21, yüz­de 22. Enf­las­yon yüz­de 10. Bü­tün bu ra­kam­la­rı ve­ri­yo­rum.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Kaç­tan ka­ça düş­tü?

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – İş­siz­lik yüz­de 10, ama, id­dia edi­yo­rum ki, yıl so­nun­da­ki iş­siz­lik ra­kam­la­rı, dev­ral­dı­ğı­nız Tür­ki­ye’de­ki iş­siz­lik ra­kam­la­rı­nın da­ha üze­rin­de ola­cak­tır. Ta­rım­la il­gi­li is­ti­yor­sa­nız, gir­di fi­yat­la­rı­nı, dö­ne­mi­niz­de ne ka­dar yük­sel­miş, ürün fi­yat­la­rı ne ka­dar ge­ri gel­miş... Han­gi nok­ta­da is­ti­yor­sa­nız, han­gi alan­da is­ti­yor­sa­nız, siz­ler­le bü­tün ra­kam­la­rı tar­tış­ma­ya ha­zır ol­du­ğu­mu ifa­de edi­yor, yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Say­gı­de­ğer ar­ka­daş­la­rım, bu­ra­da, kür­sü­de ko­nu­şan ha­ti­bin, “ben fi­lan mil­let­ve­ki­li­ne sa­taş­tım, ona söz ver” di­ye bir üs­lup yok, böy­le bir şey yok.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Sa­yın Baş­kan, ra­kam­la­rı çar­pı­tı­yor. Ra­kam­lar bu­ra­da!

BAŞ­KAN – Sa­yın Çer­çi, ba­kı­nız, leh­te ve aleyh­te ko­nu­şa­cak­lar bel­li­dir. Şu an­da, leh­te ko­nuş­ma, öne­ri­nin le­hin­de ko­nuş­ma sü­tu­nu açık­tır. Mü­ra­ca­at eder­si­niz, leh­te si­ze söz ve­ri­rim, ko­nu­şur­su­nuz.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Ra­kam­lar bu­ra­da Sa­yın Baş­kan, dev­le­tin resmî ra­kam­la­rı. Ra­kam­la­rı çar­pı­tı­yor, ben de mü­da­ha­le edi­yo­rum.

HA­SAN ÖREN (Ma­ni­sa) – Sen, sa­taş­mak için elin­den ge­le­ni yap­tın.

BAŞ­KAN – Dev­le­tin resmî ra­kam­la­rı var­sa, bu­ra­da otu­ran Sa­yın Ba­kan var, o ku­ru­mun Ba­ka­nı. Lüt­fen… Efen­dim, öne­ri­nin le­hin­de söz alın, çı­kın ko­nu­şun, böy­le bir üs­lup yok.

Öne­ri­nin aley­hin­de, Ha­tay Mil­let­ve­ki­li Meh­met Eras­lan.

Bu­yu­run Sa­yın Eras­lan.

MEH­MET ERAS­LAN (Ha­tay) – Sa­yın Baş­kan, çok de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; ön­ce­lik­le, he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Da­nış­ma Ku­ru­lu­na bak­tı­ğı­mız za­man, iki Mec­lis araş­tır­ma öner­ge­si var, bir­leş­ti­ri­le­rek gö­rü­şü­le­cek, önem­li bir mev­zu, önem­li bir ko­nu. As­lın­da, RTÜK’e bu­ra­da çok bü­yük iş­ler dü­şü­yor. Ger­çek­ten, top­lum­sal yoz­laş­ma­yı be­ra­be­rin­de ge­ti­ren bir­ta­kım ya­yın­la­rın, özel­lik­le bir­ta­kım kor­san ya­yın­la­rın önü­ne ge­çil­me­si, aci­len önü­ne ge­çil­me­si ge­re­kir. Ger­çek­ten, top­lu­mu­mu­zun millî ve ma­ne­vi nok­ta­sın­da al­mış ol­du­ğu en bü­yük ya­ra­dır, top­lu­mu­mu­zun ka­na­yan ya­ra­sı­dır. Si­ya­se­tin ve si­ya­set ku­ru­mu­nun, ik­ti­da­rın bu­na aci­len çö­züm bul­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni tek­rar ifa­de et­mek is­ti­yo­rum.

Ta­bii, Mec­lis araş­tır­ma öner­ge­le­ri­nin dı­şın­da, söz­lü so­ru­lar ve de­ne­tim ko­nu­la­rı gö­rü­şül­mü­yor. Be­şin­ci Ya­sa­ma Yı­lı­na baş­la­dı­ğı­mız ilk gün­den bu­gü­ne ka­dar, ana­ya­sal bir hak olan, mil­let­ve­ki­li­ne ta­nın­mış ana­ya­sal hak ol­ma­sı­na rağ­men, bu­gü­ne ka­dar, söz­lü so­ru­lar ve de­ne­tim ko­nu­la­rı Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de gö­rü­şül­me­di. Her Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­sin­de, söz­lü so­ru­lar ve de­ne­tim gö­rev­le­ri Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si gün­de­min­den çı­ka­rı­la­rak, sa­de­ce ka­nun ta­sa­rı ve tek­lif­le­ri­nin gö­rü­şül­me­si ön­gö­rü­lü­yor. Ta­bii ki, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ka­nun ta­sa­rı­la­rı­nı gö­rü­şe­cek, ka­nun tek­lif­le­ri­ni gö­rü­şe­cek, ama, mil­let­ve­kil­le­ri hem ül­ke ge­ne­lin­de var olan so­run­la­rı hem dış po­li­ti­ka­da var olan so­run­la­rı ve so­ru­la­rı, de­net­le­yi­ci ni­te­lik­te, ba­kan­la­ra so­ra­cak, Ba­kan­lar Ku­ru­lu­nu de­net­le­ye­cek, Hükûme­ti de­net­le­ye­cek ve gö­re­vi­ni ye­ri­ne ge­tir­miş ola­cak. Ama, her de­fa­sın­da söz­lü so­ru­la­rın gö­rü­şül­me­ye­ce­ği, de­ne­tim ko­nu­la­rı­nın ya­pıl­ma­ya­ca­ğı şek­lin­de­ki bir Da­nış­ma Ku­ru­la­na bi­zim ka­tıl­ma­mız müm­kün de­ğil­dir.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, ar­tık, 22’nci Dö­nem Be­şin­ci Ya­sa­ma Yı­lı­nı ya­şar­ken, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Be­şin­ci Ya­sa­ma Yı­lı­nı ic­ra eder iken, ar­tık, bu Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­le­ri­nin içe­ri­si­ne, ger­çek­ten, mil­le­ti­mi­zin var olan sı­kın­tı­la­rı­nı, ül­ke­mi­zin var olan sı­kın­tı­la­rı­nı, hem iç po­li­ti­ka­da hem dış po­li­ti­ka­da ik­ti­da­rın ya­şa­mış ol­du­ğu za­fi­yet­le­ri gün­de­me ge­ti­rip Da­nış­ma Ku­ru­lu ha­li­ne ge­ti­rip Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de mü­za­ke­re et­me­li­dir. Evet, ge­len ka­nun tek­lif­le­ri, ya­sa tek­lif­le­ri mut­la­ka önem­li, mut­la­ka gö­rü­şül­me­li, ama, ba­kın, da­ha ön­ce, bi­zim “ni­çin bu Da­nış­ma Ku­ru­lun­da yok, ni­çin Da­nış­ma Ku­ru­lu ara­cı­lı­ğıy­la Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ne gel­mi­yor, ni­çin bun­la­rı tar­tış­mı­yo­ruz” de­di­ği­miz bir­kaç ko­nu­yu siz­ler­le pay­laş­mak is­ti­yo­rum.

Ba­kın, kre­di kar­tı mağ­dur­la­rı her ge­çen gün ar­tı­yor. As­lın­da, kre­di kar­tı mağ­dur­la­rı­nın her ge­çen gün ar­tış gös­ter­me­si, top­lu­mu­mu­zun, mil­le­ti­mi­zin için­de bu­lun­du­ğu âczi­ye­ti, ge­lir­siz­li­ği, pa­ra­sız­lı­ğı, ge­çim­siz­li­ği ve sı­kın­tı­yı göz­ler önü­ne ser­mek­te­dir. Ey­lül ayı iti­ba­rıy­la, 500 bin in­sa­nı­mız kre­di kar­tı bor­cu­nu öde­ye­me­miş­tir ve Mer­kez Ban­ka­sı âkdi fa­iz oran­la­rı­nı ve ge­ce­lik fa­iz oran­la­rı­nı ma­ale­sef 5,70 ola­rak be­lir­le­miş­tir. Şim­di, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, siz­le­re so­ru­yo­rum: Kre­di kart­la­rı­na yıl­lık baz­da yüz­de 65, yüz­de 70 ora­nın­da fa­iz uy­gu­la­nır iken ve enf­las­yon ora­nı yüz­de 10 iken, fa­iz oran­la­rı yüz­de 21, yüz­de 22 do­lay­la­rın­da iken, kre­di kar­tı mağ­dur­la­rı­na yüz­de 65, yüz­de 70 ora­nın­da bir fa­izi ön­gö­ren bir Mer­kez Ban­ka­sı ola­bi­lir mi, ben, bu­nu si­zin ini­si­ya­ti­fi­ni­ze sun­mak is­ti­yo­rum. 2 kat­ril­yon li­ra öde­ne­mi­yor, 2 kat­ril­yon li­ra tah­sil edi­le­mi­yor ve bu fa­iz oran­la­rı­nın yük­sek­li­ği her ge­çen gün kar­to­pu gi­bi bü­yü­me­ye de­vam edi­yor.

2002 yı­lın­da kar­şı­lık­sız çı­kan se­net­ler ve kar­şı­lık­sız çı­kan çek­ler… Ba­kın, bu­ra­da ve­ri­len ra­kam­la­ra lüt­fen iti­raz et­me­ye­lim. Bu­ra­da ve­ri­len ra­kam­lar, biz­le­rin ver­di­ği ra­kam­lar de­ğil. Bu­ra­da­ki ra­kam­lar, sa­yın ba­kan­la­rı­mı­zın, il­gi­li ba­kan­la­rı­mı­zın ya­zı­lı so­ru öner­ge­mi­ze ver­miş ol­du­ğu ra­kam­lar­dır. 2002 yı­lın­da 498 bin se­net pro­tes­to edi­lir iken, ba­kın, 2006 yı­lı­nın ilk se­kiz ayın­da, 498 bin olan pro­tes­to edi­len se­net sa­yı­sı tam 842 bin adet ol­muş­tur; ya­ni, 2 mis­li bir ar­tış gös­ter­miş­tir ve ma­ale­sef, 2006 yı­lı­nın ilk se­kiz ayın­da pro­tes­to edi­len se­net­le­rin meb­la­ğı yak­la­şık 3 kat­ril­yon ci­va­rın­da­dır. Kar­şı­lık­sız çek­ler­de de ay­nı şey. Eğer biz çar­şı-pa­zar eko­no­mi­si­nin, ser­best pi­ya­sa­da her şe­yin yo­lun­da git­ti­ği­ni söy­lü­yor­sak, eğer böy­le bir id­di­ası var­sa ik­ti­dar ka­na­dı­nın, öy­ley­se, ne­den her ge­çen yıl kar­şı­lık­sız çek ora­nın­da bir ar­tış olu­yor; öy­ley­se, ne­den her ge­çen yıl pro­tes­to edi­len, öde­ne­me­yen se­net­le­rin ade­din­de ve mik­ta­rın­da ar­tış olu­yor, ben bu­nu siz­le­rin gö­rüş­le­ri­ne arz et­mek is­ti­yo­rum.

Di­ğer çok önem­li bir ko­nu, SSK ve Bağ-Kur emek­li­le­ri­nin iş ye­ri aç­ma ve ça­lış­ma hâlin­de emek­li ay­lık­la­rın­dan ke­si­le­cek olan yüz­de 33’lük oran. Ba­kın, bu bü­yük bir yan­lış­tır, bü­yük bir hak­sız­lık­tır, bü­yük bir ada­let­siz­lik­tir. Da­ha ön­ce emek­li­ler iş ye­ri açıp es­naf­lık yap­tı­ğı za­man ve­ya ça­lış­tı­ğı za­man on­la­rın top­lam ma­aş­la­rın­dan yüz­de 10 ke­sin­ti ya­pı­lır iken, bu­gün bu oran, 1 Ocak 2007 ta­ri­hi iti­ba­rıy­la yüz­de 33 ora­nın­da ola­cak­tır. Za­ten ge­çi­ne­me­yen, al­dı­ğı emek­li ay­lı­ğıy­la ge­çi­ne­me­yen SSK’lı, ge­çi­ne­me­yen Bağ-Kur’lu, “Aca­ba na­sıl ge­çi­ni­rim, na­sıl ge­çi­ne­bi­li­rim?” gay­re­ti içe­ri­sin­de ye­ni iş alan­la­rı­na gi­rer iken, ken­di­ni var ede­bil­mek, ge­çi­ne­bil­mek için ikin­ci bir iş al­ter­na­ti­fi ara­yı­şı­na gi­rer iken, biz onun ay­lı­ğın­dan yüz­de 33 ora­nın­da ke­sin­ti ya­par isek, bu, sos­yal hu­kuk dev­le­ti­ne ay­kı­rı­dır, sos­yal hu­kuk dev­le­ti­ne ya­kış­maz, bir si­ya­si ik­ti­da­ra… Ya­hu, ya­ni, bü­tün iş bit­ti, SSK’lı ve Bağ-Kur­lu emek­li­nin al­dı­ğı 400 mil­yo­na, 500 mil­yo­na mı kal­dık? Bir ona mı kal­mış idi göz dik­me­di­ği­miz ka­na­at­le­ri biz­ler­de ha­sıl olu­yor.

Ba­kın, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, millî ge­lir­de bü­yük bir ada­let­siz­lik var. Yi­ne, ya­zı­lı so­ru öner­ge­mi­ze ge­len ce­vap­tan resmî ra­kam­la­rı Sa­yın Ba­ka­nın di­lin­den siz­le­re ak­tar­mak is­ti­yo­rum: Evet, eko­no­mi cid­di sı­kın­tı­da, ama var olan eko­no­miy­le millî ge­lir da­ğı­lı­mın­da­ki ada­le­ti te­sis ede­me­mi­şiz. Ba­kın, Tür­ki­ye’de top­lam ge­lir­den, en yok­sul ke­sim -Sa­yın Ba­ka­nı­mız bu­nu söy­lü­yor- bin­de 8, en yük­sek ke­sim­se yüz­de 21 pay al­mak­ta­dır. Ge­lir­de en faz­la pay alan di­lim­de or­ta­la­ma ki­şi ba­şı ge­li­ri 556 mil­yon, di­ğer ta­raf­tan en üst di­lim­de yer alan or­ta­la­ma ge­lir ise 13 mil­yar 447 mil­yon. Ya­ni, millî ge­lir da­ğı­lı­mın­da­ki ada­let­siz­lik 25 kat da­ha faz­la. Zen­gin fa­kir­den 25 kat da­ha faz­la ma­ale­sef pay al­mak­ta­dır. Millî ge­lir­de­ki bu ada­let­siz­li­ği bir an ön­ce kal­dır­mak ve yok­su­lun ya­nın­da, fa­kir, ga­rip gu­re­ba­nın ya­nın­da yer ala­rak millî ge­lir da­ğı­lı­mı nok­ta­sın­da on­la­ra da­ha faz­la pay ak­ta­rıl­ma­sı ci­he­tin­de ça­lış­ma yap­mak siz­le­rin boy­nu­nun bor­cu­dur.

Evet, 2002 yı­lı ra­ka­mı­nı ve­ri­yo­rum: Ca­ri açık sa­de­ce 1,5 mil­yar do­lar idi. 2005 yı­lı so­nu iti­ba­rıy­la ca­ri açık 23 mil­yar do­lar dü­ze­yin­de ol­muş­tur. 2006 yı­lı­nın ilk se­kiz ayın­da ise 25 mil­yar do­lar gi­bi bir dü­ze­ye ulaş­mış­tır ve 2005 ile 2006 yı­lı ca­ri açı­ğı kı­yas­la­dı­ğı­mız za­man yüz­de 60 ora­nın­da ar­tış ol­mak­ta­dır. Dış ti­ca­ret açı­ğı 2002 yı­lın­da 15,5 mil­yar do­lar idi, 2005 yı­lı so­nu iti­ba­rıy­la 45 mil­yar do­lar dü­ze­yi­ne gel­miş­tir.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Eras­lan, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

MEH­MET ERAS­LAN (De­vam­la) – İş­siz­lik ora­nı 1997 yı­lın­da yüz­de 6,5 idi, 2002 yı­lın­da 10,3 idi, ama 2005 yı­lı so­nu iti­ba­rıy­la iş­siz­lik ora­nı­nın yüz­de 12 ol­du­ğu­nu bi­li­yo­ruz.

Si­vil top­lum ku­ru­luş­la­rı­nın ve çe­şit­li ke­sim­le­rin yap­mış ol­du­ğu araş­tır­ma, iş­siz­lik ora­nı­nın, as­lın­da yüz­de 12’ler­de de­ğil, yüz­de 20’ler do­lay­la­rın­da ol­du­ğu­nu gös­ter­mek­te­dir ve 18,5 mil­yon in­sa­nı­mız yok­sul­luk­la bo­ğu­şur iken, ma­ale­sef, Tür­ki­ye’de 1 mil­yon in­sa­nı­mız aç­lık­la bo­ğuş­mak­ta­dır ve yi­ye­cek ek­mek bu­la­ma­mak­ta­dır. İş­siz­lik, ge­lir­siz­lik, pa­ra­sız­lık, ge­çim­siz­lik be­ra­be­rin­de yoz­laş­ma­yı ge­tir­mek­te­dir. Ulu­sal bü­tün­lü­ğü­mü­zü, ulu­sal gü­ven­li­ği­mi­zi, top­lum­sal gü­ven­li­ği­mi­zi teh­dit al­tı­na al­mış­tır.

Em­ni­yet Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­nün ve­ri­le­ri­ne ba­kı­yo­ruz -in­ti­har, kap­kaç ve­sa­ir suç­lar- bir ön­ce­ki yıl­la­ra gö­re yüz­de 20 ila yüz­de 25 ora­nın­da suç iş­le­me ora­nın­da ar­tış gös­ter­miş­tir. Top­lum­sal yoz­laş­ma de­di­ği­miz iş­te bu. Bu­nun bir an ön­ce ele alı­nıp Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de çö­zü­me ka­vuş­tu­rul­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni tek­rar ifa­de edi­yo­rum ve yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Öne­ri­nin le­hin­de, Ma­ni­sa Mil­let­ve­ki­li Meh­met Çer­çi.

Sa­yın Çer­çi, bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım; he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum ve her iki gru­bun ver­miş ol­du­ğu TRT’yle il­gi­li öne­ri üze­rin­de leh­te söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li ar­ka­daş­lar; de­min­den be­ri bu­ra­da ko­nu­şan ar­ka­daş­la­rı­mı­zı hep be­ra­ber din­li­yo­ruz. Ta­bii, böy­le, bu tür id­di­alar var ise, bun­la­rın Mec­li­se ge­ti­ril­me­si ve Mec­lis­te gö­rü­şül­me­si, Mec­lis­te tar­tı­şıl­ma­sı ga­yet do­ğal­dır, ol­ma­sı ge­re­ken­dir. Bu ko­nu­da biz de des­tek­li­yo­ruz. An­cak, bu­ra­ya çı­kan ve par­ti grup­la­rı adı­na ya­hut da şa­hıs­la­rı adı­na gö­rüş­le­ri­ni ser­de­den ar­ka­daş­la­rı hay­ret­le ve ib­ret­le iz­li­yo­ruz.

Tür­ki­ye’de dev­le­tin ra­kam­la­rı­nı eğer baz ka­bul ede­cek­sek -ki, öy­le ol­ma­sı ge­re­kir- kür­sü­ye çı­kan bü­tün de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri de, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rı­mız da, ra­kam­la­rın di­lin­den ko­nuş­ma­sı ge­re­kir. Ra­kam­la­rın ora­sı­nı bu­ra­sı­nı tu­ta­rak ya­hut da fi­lan si­vil top­lum ör­gü­tü şöy­le de­miş, fi­lan si­vil top­lum ör­gü­tü şöy­le bir şey at­mış…

HA­SAN ÖREN (Ma­ni­sa) – Si­vil top­lum ör­güt­le­ri at­maz!

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Bun­lar, dev­le­tin resmî ra­kam­la­rı­nı bağ­la­maz. Ben, şim­di si­ze dev­le­tin resmî ra­kam­la­rı­nı söy­le­ye­ce­ğim.

Şim­di, çok de­ğer­li ar­ka­daş­la­rı­mız bu­ra­da ba­zı ra­kam­lar­dan bah­set­ti, eko­no­mi­nin ge­ne­li iti­ba­rıy­la fev­ka­la­de kö­tü git­ti­ğin­den bah­set­ti. Dört se­ne­dir he­pi­miz bu ül­ke­nin içe­ri­sin­de­yiz, he­pi­miz de bu Mec­lis­te bir mü­ca­de­le ve­ri­yo­ruz. De­mok­ra­si adı­na, ül­ke­nin ge­liş­me­si adı­na, ge­rek ik­ti­dar par­ti­si­ne ge­rek­se mu­ha­le­fet par­ti­le­ri­ne men­sup çok de­ğer­li ar­ka­daş­la­rı­mız bir gay­ret içe­ri­sin­de. Ta­bii, her­kes gö­re­vi­ni ya­pa­cak. Ama bun­la­rı ya­par­ken, bu işin bir doğ­ru ze­min­de ya­pıl­ma­sı la­zım, ra­kam­la­rın çar­pı­tıl­ma­ma­sı la­zım. Her­kes fark­lı göz…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Ben, Sa­yın Çö­mez’in söy­le­dik­le­ri­ni söy­le­dim.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Din­le! Din­le!

Şim­di, ra­kam­la­rı çok fark­lı yer­le­re çe­ker­se­niz, dev­le­tin resmî ra­kam­la­rı­nı da gör­mez­den ge­lir­se­niz, sa­de­ce ken­di­ni­ze de­ğil, Tür­ki­ye’ye de ayıp et­miş olur­su­nuz bu şe­kil­de.

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (Ma­lat­ya) – Ne di­yor dev­le­tin ra­kam­la­rı ca­ri açık­la il­gi­li?

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Ba­kı­nız, ben şim­di söy­lü­yo­rum…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Ca­ri açık ne­dir?

FE­RİT MEV­LÜT AS­LA­NOĞ­LU (Ma­lat­ya) – Ca­rı açık ne­dir, ca­ri açık?

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Ca­ri açık­tan baş­la.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Evet, şu ez­be­ri­ni­zi bir bo­zun, ca­ri açık­tan baş­ka da bir şey da­ha söy­le­yin. Şu­nu da kö­tü…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Dış ti­ca­ret?..

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – İş­te, ca­ri açık, dış ti­ca­ret, ay­nı şey za­ten. Bu­nu bi­le bil­mi­yor­sun.

FE­RİT MEV­LÜT AS­LA­NOĞ­LU (Ma­lat­ya) – Ay­nı şey ol­maz bir ke­re, ay­nı şey ol­maz.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Sen onu bil­mi­yor­sun.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Onu bi­le bil­mi­yor­sun. Otur!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Ca­ri açık ile dış ti­ca­ret açı­ğı ay­nı de­ğil.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Otur! An­la­mı­yor­sun bu iş­ten.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Ca­ri açık ile dış ti­ca­ret açı­ğı­na sen ay­nı şey di­yor­san, sen eko­no­mi bil­mi­yor­sun.

SA­LİH KA­PU­SUZ (An­ka­ra) – Ne ba­ğı­rı­yor­sun!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Ba­ğı­rı­rım ta­bii.

SA­LİH KA­PU­SUZ (An­ka­ra) – Ne ba­ğı­rı­yor­sun!

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, lüt­fen…

Lüt­fen Sa­yın Kan­do­ğan…

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Şim­di, ar­ka­daş­lar…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Bil­mi­yor ta­bii. Ca­ri açık ile dış ti­ca­ret açı­ğı ay­nı de­ğil.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Ney­se, ko­nuş­sun, ko­nuş­sun…

Şim­di, bu ül­ke­nin büt­çe­si­ni… Ba­kı­nız, bu iş­te içi­miz­de uz­man­lar var, Bu işi büt­çe­den ala­cak­sı­nız…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Sen, ön­ce, dış ti­ca­ret açı­ğı ile ca­ri açı­ğın ay­nı şey ol­ma­dı­ğı­nı öğ­ren, on­dan son­ra gel.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Şim­di, ben si­ze eko­no­mi öğ­ret­me­ye­yim Sa­yın Kan­do­ğan, eko­no­mi­yi an­lat­ma­ya­yım ben si­ze. Bu işi büt­çe­den ala­cak­sı­nız, fa­iz­ler­den de­vam ede­cek­si­niz, enf­las­yon­dan de­vam ede­cek­si­niz, Tür­ki­ye’nin bü­yü­me ra­kam­la­rı­na, Tür­ki­ye’nin is­tih­dam ra­kam­la­rı­na ka­dar eğer eko­no­mik pa­ra­met­re­le­ri bir bü­tün ola­rak ele al­maz­sa­nız…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Ver is­tih­dam ra­kam­la­rı­nı!

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Şim­di, ölç­me-de­ğer­len­dir­me di­ye bir tek­nik­ten ha­be­ri­niz yok­sa…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Ver is­tih­dam ra­kam­la­rı­nı o za­man.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – …bu­ra­ya ge­lir­si­niz, boş boş ko­nu­şur­su­nuz.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Ver is­tih­dam ra­kam­la­rı­nı, bek­li­yo­rum!

BAŞ­KAN – Sa­yın Kan­do­ğan, lüt­fen…

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Bu­ra­ya ge­lir boş boş ko­nu­şur­su­nuz.

Mad­de bir: Büt­çe… Bir eko­no­mi­nin dört ba­şı ma­mur git­me­si için; bir, ka­mu fi­nans­ma­nı, büt­çe… Bun­la­rı da öğ­ren!

FE­RİT MEV­LÜT AS­LA­NOĞ­LU (Ma­lat­ya) – Vay bee!..

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Sen, ön­ce, dış ti­ca­ret açı­ğı ile ca­ri açı­ğı öğ­ren!

HA­LİL TİR­YA­Kİ (Kı­rık­ka­le) – Sen Ma­li­ye Ba­ka­nı ol­ma­lıy­mış­sın!

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Evet, 2002 yı­lı­nın so­nun­da büt­çe­yi hep be­ra­ber yap­tık, bu Mec­lis yap­tı. Ney­di? He­pi­ni­zin hu­zu­run­da ha­tır­la­tı­yo­rum, o gün­kü büt­çe açı­ğı ney­di? Ek­si 48 kat­ril­yon li­ra. Büt­çe­nin top­la­mı ne ka­dar­dı? Yak­la­şık 125 kat­ril­yon ci­va­rın­da, 2003 büt­çe­si.

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (Ma­lat­ya) – 150 kat­ril­yon.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Ge­lir ne ka­dar, gi­der ne ka­dar? Büt­çe­nin yüz­de 40’ı açık, yüz­de 40’ı! Bu­gün gel­di­ği­miz nok­ta­da, dün­ya­yı da bir ta­kip edin. IMF’nin ra­por­la­rı­nı, De­uts­che Ban­kın ra­por­la­rı­nı, bil­mem Av­ru­pa Bir­li­ği­nin ra­por­la­rı­nı iz­le­yin.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – De­uts­che Bank ne ra­po­ru ver­miş?

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (Ma­lat­ya) – IMF’ci ol­du­ğun bel­li.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Bu­gün gel­di­ği­miz nok­ta­da, Tür­ki­ye, dün­ya­da, büt­çe açı­ğı ko­nu­sun­da ör­nek ül­ke­ler­den bi­ri ha­li­ne gel­di. Ma­as­tricht kri­ter­le­ri yüz­de 3’ün al­tı­nı ka­bul edi­yor. Bu­gün gel­di­ği­miz nok­ta­da, zan­ne­di­yo­rum, 2006 yı­lı­nın so­nun­da büt­çe açı­ğı­mız yüz­de 1, yüz­de 1,5 ci­va­rın­da, bel­ki de denk büt­çe­ye yak­la­şı­yo­ruz. Yüz­de 40’lar­dan bu­ra­ya gel­miş.

Fa­iz… Fa­iz ney­di de­ğer­li ar­ka­daş­lar?

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (Ma­lat­ya) – 33’tü.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Fa­iz, fa­iz!..

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (Ma­lat­ya) – 33’tü.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Enf­las­yon kaç­tı?

Ka­rış­tı­rı­yor­sun!

HA­SAN ÖREN (Ma­ni­sa) – Enf­las­yon yüz­de 29’du.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Sen şu re­el fa­izi bir söy­le!

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Ben “re­el” de­mi­yo­rum, ba­kın, ben bir şey…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Re­el fa­izi bir söy­le ba­ka­yım.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Ona da ge­le­ce­ğim.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Kaç re­el fa­iz?

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Fa­iz­ler…

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, lüt­fen… Ar­ka­daş­lar…

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Ya, hem bil­mi­yor­sun hem ko­nu­şu­yor­sun!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Re­el fa­izi de bir söy­le.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Ya, söy­le­ye­ce­ğim, din­le bir.

BAŞ­KAN – Sa­yın Kan­do­ğan…

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Din­le de öğ­ren.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Kaç re­el fa­iz?

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Ya otur da…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Al­dı­ğı­nız­da kaç­tı, şim­di kaç?

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Mü­sa­ade et…

BAŞ­KAN – Sa­yın Kan­do­ğan, lüt­fen din­le­ye­lim.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Fa­iz­ler yüz­de 58, enf­las­yon yüz­de 30 kü­sur­lar­da.

Re­el fa­iz biz gel­di­ği­miz­de yüz­de 23, evet, yüz­de 23. Bu­gün kaç?

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Yan­lış bi­li­yor­sun.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Ra­kam­la­rı öğ­ren de gel.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Yan­lış bi­li­yor­sun.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Re­el fa­iz yüz­de 23, bun­la­rı öğ­ren.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Yan­lış bi­li­yor­sun.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Bu­ra­da at­mak­la ol­maz!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Sen atı­yor­sun!

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Ra­kam­la­rı öğ­ren.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Re­el fa­iz yüz­de 23 de­ğil­di siz gel­di­ği­niz­de.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Ge­li­yo­rum şim­di, borç… Evet, Tür­ki­ye’nin ka­mu bor­cu… Bir de­fa, ba­kı­nız…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Ne ka­dar iç borç, dış borç?

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Bu­nu, uz­man­la­rı­na gi­din, so­run; bir ül­ke­nin bor­cu he­sap­la­nır­ken özel sek­tö­rün bor­cu işin içi­ne dâhil edil­mez. Ka­mu bor­cu, Tür­ki­ye’de…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Al­lah Al­lah!.. Ya­hu, sen hiç eko­no­mi­den an­la­mı­yor­sun.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Ko­nuş­ma!.. Ko­nuş­ma!..

BAŞ­KAN – Sa­yın, Kan­do­ğan lüt­fen…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Özel sek­tör bor­cu ni­ye dâhil edil­mez? Ni­ye dâhil edil­mez?

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Ka­mu bor­cu… O fark­lı… Ba­kı­nız…

Şim­di, adam bir şey­den an­la­mı­yor…

ZÜL­FÜ DE­MİR­BAĞ (Ela­zığ) – Sa­yın Çer­çi, ya­hu ora­yı mu­ha­tap al­ma, sen an­lat, bi­ze an­lat ya! Ora­yı ni­ye mu­ha­tap alı­yor­sun!

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – An­la­ta­ca­ğım da, ada­mın öğ­ren­me­ye ni­ye­ti yok!

ZÜL­FÜ DE­MİR­BAĞ (Ela­zığ) – Ni­ye mu­ha­tap alı­yor­sun! Mu­ha­tap al­ma, bi­ze an­lat!

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Al­mı­yo­rum…

Şim­di, ka­mu bor­cu, Tür­ki­ye… 2006 yı­lın­dan iti­ba­ren, Tür­ki­ye, net borç öde­yen bir ül­ke. Ba­kı­nız, dört yıl­dır…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – 110 mil­yar do­lar dış borç, iç borç art­mış dö­ne­mi­niz­de Sa­yın Çer­çi.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Ba­kın, ben ra­kam söy­lü­yo­rum: Tür­ki­ye, ba­kı­nız… Dört yıl­dan be­ri TL ba­zın­da Tür­ki­ye’nin ka­mu bor­cu yüz­de 18 art­mış­tır. Bun­la­rı her­kes yaz­sın, yüz­de 18, dört yıl­dan be­ri.

HA­SAN ÖREN (Ma­ni­sa) – Bir da­ki­ka, bir da­ki­ka… Bir da­ha söy­ler mi­si­niz?

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Ka­mu bor­cu yüz­de 18.

Tür­ki­ye’nin dört yıl­dan be­ri enf­las­yo­nu kaç ar­ka­daş­lar, top­lam? Top­lam yüz­de 50’ye ya­kın. Şim­di, Tür­ki­ye’nin bor­cu ar­tı­yor mu, aza­lı­yor mu, ben si­zin tak­di­ri­ni­ze su­nu­yo­rum. Bun­la­rı bir öğ­ren.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – O ra­kam­lar yan­lış. İç borç, dış borç ra­kam­la­rı­nı yan­lış söy­lü­yor­sun.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Geç, geç on­la­rı!.. De­vam edi­yo­rum: Şim­di, is­tih­dam…

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Yan­lış söy­lü­yor­sun!..

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Öğ­re­ne­cek­sin bun­la­rı!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Yan­lış söy­lü­yor­sun! Ben eko­no­mi bö­lü­mü me­zu­nu­yum; ba­na öğ­ret­me!

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Bak, dev­le­tin ra­kam­la­rı­nı söy­lü­yo­rum.

BAŞ­KAN – Sa­yın Kan­do­ğan, lüt­fen…

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – İs­tih­dam -dev­le­tin resmî ra­kam­la­rı- 2002 so­nu 21 mil­yon 350 bin. Kü­su­ra­tı da var.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Yüz­de­si­ni ver.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – 2002’nin so­nu, is­tih­dam ra­ka­mı­mız, top­lam ça­lı­şan, 21 mil­yon 354 bin. 2006’nın Ağus­tos ayın­da 23 mil­yon 279 bin. Çı­kar ba­ka­lım, bi­raz ma­te­ma­tik bi­li­yor­san; aşa­ğı yu­ka­rı -Ağus­tos ayı­nın ra­kam­la­rı­nı baz alır­sak- 1 mil­yon 700 bin ki­şi. Yıl so­nu­nu baz al­dı­ğı­mız­da 2 mil­yo­na ya­kın ki­şi Tür­ki­ye’de dört yıl­da is­tih­dam edil­miş.

2002’nin so­nun­da -dev­le­tin resmî ra­kam­la­rı- iş­siz­lik ora­nı yüz­de 10,3.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Evet…

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Şu gün gel­di­ği­miz nok­ta­da, şu gün gör­dü­ğü­müz nok­ta­da, 2005’in so­nu yüz­de 9,4; şu gel­di­ği­miz nok­ta­da yüz­de 9,1.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Yan­lış söy­lü­yor­sun, yan­lış! Ke­sin­lik­le yan­lış o ra­kam­lar. Ra­kam­lar yan­lış.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – O za­man Ha­zi­ne­ye so­ra­cak­sın, o za­man TÜ­İK’e so­ra­cak­sın, bil­mi­yor­san öğ­re­ne­cek­sin!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Yan­lış ra­kam­lar ya!

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Evet, bu ka­dar ba­sit! (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – 10,3.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Bil­mi­yor­san öğ­ren!

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – 2005’in resmî açık­la­ma­sı 10,3.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Bu­ra­da mil­le­tin be­yin­le­ri­ni bu­lan­dır­ma, doğ­ru si­ya­set yap. Ra­kam­lar bu.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – 2005’in­ki 10,3.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Şim­di, ba­kın de­ğer­li ar­ka­daş­lar, ta­rım şöy­le kö­tü, es­naf şöy­le kö­tü… Tür­ki­ye de­ği­şi­yor, dün­ya de­ği­şi­yor. Es­na­fı­mız da, çift­çi­miz de bu de­ği­şi­me ayak uy­du­ra­cak.

HA­SAN ÖREN (Ma­ni­sa) – Gel de Ma­ni­sa’da söy­le.

ŞEV­KET ARZ (Trab­zon) – Es­naf­tan he­sap mı so­ru­yor­sun? Köy­lü­ye akıl mı öğ­re­ti­yor­sun? Ek­mek ver akıl ve­re­ce­ği­ne!

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Ba­kın, bir ra­kam da­ha söy­lü­yo­rum, dev­le­tin resmî ra­ka­mı: 2002 so­nun­da Tür­ki­ye’de ta­rım­da ça­lı­şan nü­fus yüz­de 34,5. Yüz­de 34,5; dev­le­tin resmî ra­kam­la­rı­na ba­kın. Bu­gün gel­di­ği­miz nok­ta­da ta­rım­da ça­lı­şan nü­fus yüz­de 29,5.

FE­RİT MEV­LÜT AS­LA­NOĞ­LU (Ma­lat­ya) – Ta­rım­da adam mı bı­rak­tı­nız! O çift­çi­ler aç, aç!

ŞEV­KET ARZ (Trab­zon) – Aç in­san­lar, aç! Ta­rım­cı­yı re­zil et­ti­niz!

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Pe­ki, yıl­lar­ca “be­nim köy­lüm, be­nim çift­çim, be­nim me­mu­rum” de­di­niz, yüz­de 40’lar­la ta­rı­ma ül­ke­yi mahkûm et­ti­niz. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Ta­rım­cı­yı re­zil et­ti­niz.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Biz, on se­ne son­ra­sı­nı gö­rü­yo­ruz…

ŞEV­KET ARZ (Trab­zon) – İn­san­la­rı re­zil et­ti­niz.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Ta­rım­da aç in­san­lar.

FE­RİT MEV­LÜT AS­LA­NOĞ­LU (Ma­lat­ya) – Ta­rım­da in­san mı kal­dı!

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri… Lüt­fen ar­ka­daş­lar…

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Yir­mi se­ne son­ra­sı­nın he­def­le­ri var önü­müz­de. Tür­ki­ye’de eko­no­mi ge­li­şe­cek, sa­na­yi ge­li­şe­cek…

ŞEV­KET ARZ (Trab­zon) – Köy­lü­yü pe­ri­şan et­ti­niz be!

ZÜL­FÜ DE­MİR­BAĞ (Ela­zığ) – Sa­yın Baş­kan, ar­ka­daş­lar bi­raz da­ha ba­ğır­sın, an­la­şıl­mı­yor!

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Ba­ğı­ra ba­ğı­ra din­le­me­si­ni öğ­re­ne­cek­ler.

Tür­ki­ye’de sa­na­yi ge­li­şe­cek, eko­no­mi ge­li­şe­cek, ta­rım ge­li­şe­cek.

ŞEV­KET ARZ (Trab­zon) – Han­gi fab­ri­ka­yı kur­du­nuz, han­gi fab­ri­ka­yı? Utan­maz­lar!

OS­MAN KI­LIÇ (Si­vas) – Ay­na­ya ba­kın, sı­fa­tı­nı­zı öğ­re­nin.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Biz, bir ül­ke ola­rak, top­yekûn, eko­no­mi­nin bü­tü­nü içe­ri­sin­de ta­rı­mı da ol­ma­sı ge­re­ken ye­re hep be­ra­ber ge­ti­re­ce­ğiz.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Çer­çi, bir da­ki­ka­lık sü­re için­de ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Ta­mam­lı­yo­rum.

Bir ra­kam da­ha söy­lü­yo­rum: Ta­rım­da des­tek­le­me, yıl 2001. Dev­le­tin top­lam des­te­ği, dev­le­tin DGD’si, pri­mi, dev­le­tin di­rekt des­te­ği 1,2 kat­ril­yon.

ŞEV­KET ARZ (Trab­zon) – Utan­sa, ra­kam­la­rı ver­mez. Ya­lan!

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Dev­le­tin ra­kam­la­rı­na bak.

ŞEV­KET ARZ (Trab­zon) – Utan­sa, o ra­kam­la­rı ver­mez. Ya­lan!

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Yıl 2002, se­çim yı­lı; dev­le­tin ta­rım­da­ki top­lam des­te­ği -DGD o yıl çık­tı bi­li­yor­su­nuz- 2,2 kat­ril­yon.

Yıl 2003, dev­le­tin ta­rım­da­ki top­lam des­te­ği 2,7 kat­ril­yon. Ge­çen se­ne 4 kat­ril­yon. Bu se­ne, tah­min edi­yo­rum yıl so­nun­da dev­le­tin di­rekt ta­rı­ma des­te­ği 5,5 kat­ril­yo­nu bu­la­cak.

FAH­RET­TİN ÜS­TÜN (Muğ­la) – Büt­çe­nin kaç­ta ka­çı?

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – 2007 yı­lın­da, evet, Ta­rım Stra­te­ji Bel­ge­si’ne koy­duk, gay­ri­sa­fi millî ha­sı­la­nın yüz­de 1’in­den az ola­maz. Bu se­ne millî ha­sı­la­mız ne ka­dar ar­ka­daş­lar? Tah­min edi­yo­ruz 400 mil­yar do­la­rı ge­çe­cek. Türk pa­ra­sı­na çe­vi­rin, 600 kat­ril­yon ya­par. Bu­nun yüz­de 1’ini al­dı­ğı­nız za­man, en az 6 kat­ril­yon, en az 6-6,5 kat­ril­yon 2007 yı­lın­da ta­rı­ma doğ­ru­dan des­tek var.

FAH­RET­TİN ÜS­TÜN (Muğ­la) – Bin­de 83!

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – DGD’si, pri­mi, te­la­fi edi­ci öde­me­le­ri, hep­si da­hil. Ne­re­den al­dık?..

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

FAH­RET­TİN ÜS­TÜN (Muğ­la) – Büt­çe­nin bin­de 83’ü!

ŞEV­KET ARZ (Trab­zon) – Sen ona bir da­ha bak!

BAŞ­KAN – Sa­yın Çer­çi, te­şek­kür ede­rim.

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Mem­le­ke­ti bu kriz­le­re biz ge­tir­me­dik, mem­le­ke­ti du­va­ra biz­ler tos­lat­ma­dık.

FAH­RET­TİN ÜS­TÜN (Muğ­la) – Ra­kam­lar yan­lış, bin­de 83’ü büt­çe­nin.

ŞEV­KET ARZ (Trab­zon) – Sen o ra­kam­la­ra bir da­ha bak! Bir da­ha o ra­kam­la­ra bak!

MEH­MET ÇER­Çİ (De­vam­la) – Biz­ler Tür­ki­ye’nin ge­le­ce­ği­ni ay­dın­lat­ma­ya ça­lı­şı­yo­ruz, bu­nun yo­lu­nu aç­ma­ya ça­lı­şı­yo­ruz.

He­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum.(AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

ŞEV­KET ARZ (Trab­zon) – Sen o ra­kam­la­ra bir da­ha bak!

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Sen bak! Öğ­ren, öğ­ren!

ŞEV­KET ARZ (Trab­zon) – Pe­ri­şan et­ti­niz!

BAŞ­KAN – Sa­yın Çer­çi, bu­yu­run.

Say­gı­de­ğer ar­ka­daş­la­rım, kür­sü­de olan ha­ti­be, ik­ti­dar ve­ya mu­ha­le­fet ta­ra­fın­dan, eğer her sö­zün­de “efen­dim, o doğ­ru de­ğil­dir, şöy­le­dir, yok, iş­te, İs­ta­tis­tik Ku­ru­mu­nun ra­kam­la­rı böy­le­dir, si­vil top­lum ku­ru­lu­şu­nun ra­kam­la­rı böy­le­dir...” Böy­le bir üs­lup ol­maz. Lüt­fen, çı­kan ar­ka­da­şı­mı­zı di­ğer ar­ka­daş­la­rı­mız din­le­sin­ler, son­ra, ce­vap ver­mek ge­re­kir­se, çı­kar kür­sü­ye ce­vap ve­rir­ler. Şu an­da or­tam mü­sa­it­tir, ar­ka­daş­la­rı­mız ken­di ara­sın­da mü­za­ke­re­ler­le işin doğ­ru­su­nu bu­la­bi­lir­ler. Or­tam mü­sa­it, sı­nır da yok va­kit­te...

Te­şek­kür ede­rim.

Öne­ri­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler... Ka­bul et­me­yen­ler... Ka­bul edil­miş­tir.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, İç Tü­zük’ün 37’nci mad­de­si­ne gö­re ve­ril­miş iki adet doğ­ru­dan gün­de­me alın­ma öner­ge­si var­dır. Ay­rı ay­rı oku­tup iş­le­me ala­ca­ğım ve oy­la­rı­nı­za su­na­ca­ğım:

IV. - BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI (Devam)

B) TEZKERELER VE ÖNERGELER (Devam)

3.- Malatya Milletvekili Ferit Mevlüt Aslanoğlu’nun, 5084 ve 5350 Sayılı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tekliflerinin (2/577) doğrudan gündeme alınmasına ilişkin önergesi (4/420)

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

2/577 Esas Nu­ma­ra­sıy­la 10/08/2005 Ta­ri­hin­de, “5084 ve 5350 Sa­yı­lı Ka­nun­lar”da de­ği­şik­lik ya­pıl­ma­sı hak­kın­da­ki Ka­nun Tek­li­fi, 45 gün içe­ri­sin­de Ko­mis­yon­lar­da gö­rü­şül­me­di­ğin­den, İç tü­zük hü­küm­le­ri­nin 37. mad­de­si uya­rın­ca doğ­ru­dan Ge­nel Ku­rul’da gün­de­me alın­ma­sı­nı arz ede­rim.

Say­gı­la­rım­la

                                                                                                Fe­rit Mev­lüt As­la­noğ­lu

                                                                                                             Ma­lat­ya

BAŞ­KAN – Sa­yın As­la­noğ­lu, ko­nu­şa­cak mı­sı­nız?

FE­RİT MEV­LÜT AS­LA­NOĞ­LU (Ma­lat­ya) – Evet.

BAŞ­KAN – Bu­yu­run.

Sü­re­niz beş da­ki­ka.

FE­RİT MEV­LÜT AS­LA­NOĞ­LU (Ma­lat­ya) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bu yü­ce Mec­lis­ten iki ta­ne ya­sa ge­çir­dik: 5084 ve 5350 sa­yı­lı ya­sa­lar. Ön­ce otuz al­tı ili­mi­zi, da­ha son­ra da on iki ili­mi­zi bu teş­vik kap­sa­mı­na sok­tuk. He­pi­niz çok se­vin­di­niz. Özel­lik­le bu Ya­sa’nın ama­cı, yıl­lık millî ge­li­ri 1.500 do­lar ve aşa­ğı­da­ki il­ler­di, da­ha son­ra da on iki ili­miz ila­ve ol­du.

Dö­nüp ba­ka­lım, aca­ba Ya­sa ama­cı­na uy­du mu? Aca­ba bu Ya­sa doğ­rul­tu­sun­da bu il­le­ri­miz­de ha­ki­ka­ten ya­ban­cı ser­ma­ye­ler ge­lip -Tür­ki­ye’ye ya­ban­cı ser­ma­ye çok ge­li­yor ya- aca­ba bir ta­ne çi­vi çak­tı mı, bir ağaç dik­ti mi? De­mek ki, bu Ya­sa -o gün de söy­le­dik- iş­le­mi­yor. Bu Ya­sa, ya­sak sav­ma­cı bir ya­sa.

Şim­di, ba­zı…

MEH­MET SA­RI (Os­ma­ni­ye) – Os­ma­ni­ye’de iş­li­yor.

FE­RİT MEV­LÜT AS­LA­NOĞ­LU (De­vam­la) – Bir­kaç ili­miz efen­dim, bir­kaç ili­miz… Bir­kaç ili­miz… Yan­dan, Ada­na’dan, Ga­zi­an­tep’ten ve­ya baş­ka il­ler­den mev­cut te­sis­ler gel­di efen­dim. Tür­ki­ye üre­ti­mi­ne bu Ya­sa hiç­bir şey kat­ma­dı, Tür­ki­ye üre­ti­mi­ne hiç­bir fay­da sağ­la­ma­dı.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bi­ze biz­den baş­ka­sı­nın fay­da­sı yok. Eğer bi­ri­le­ri­nin ta­li­ma­tıy­la… IMF “bu Ya­sa böy­le çı­ka­cak” di­ye… O za­man da ba­ğır­dık: “Bu Ya­sa he­pi­mi­zi yok ede­cek. Yi­ye­cek ek­mek bu­la­ma­ya­ca­ğız. Bu Ya­sa ül­ke­mi­zin ken­di öz de­ğer­le­ri­ni…”

Ye­ni Ya­sa’yla, ba­zı böl­ge­ler­de ye­ni teş­vik­ler… Ba­zı böl­ge­ler­de, o yö­re­nin özel­li­ği­ni ta­şı­yan, ül­ke­ye bü­yük de­ğer­de kat­ma de­ğer ya­ra­tan ürün­le­ri eğer biz teş­vik et­mez­sek, bel­li bir sü­re son­ra “millî eko­no­mi” de­di­ği­miz ol­gu yok olur ar­ka­daş­lar. Hep it­hal ika­me­siy­le… Onun için, 5084 ve 5358 sa­yı­lı Ya­sa… Ne olur­su­nuz…

Bu­ra­da ne teş­vik­ler ver­dik:

1) İş­ve­ren pri­mi­ni öde­di dev­let,

2) Ener­ji be­de­li­nin or­ga­ni­ze sa­na­yi böl­ge­le­rin­de yüz­de 50’si­ni, or­ga­ni­ze sa­na­yi ol­ma­ya­nın yüz­de 40’ını kar­şı­la­dı,

Bir de ar­sa tah­si­si yap­tı.

Pe­ki, so­ru­yo­rum: Tür­ki­ye’de, bu Ya­sa’nın ama­cı, da­ha çok, millî ge­li­ri çok dü­şük olan… Ör­ne­ğin, 500 do­lar­la 800 do­lar, 800 do­lar­la 1.000 do­lar ara­sın­da olan il­le­re bir tek ya­tı­rım git­ti mi? Bu­ra­da Ar­da­han mil­let­ve­ki­lim var, Şır­nak mil­let­ve­ki­lim var, Hakkâri mil­let­ve­kil­le­rim var bu­ra­da. Pe­ki, bu il­le­ri­mi­ze bir tek çi­vi ça­kıl­dı mı ar­ka­daş­lar? Ya­ni, bu Ya­sa’nın ama­cı, sos­yal dev­let ola­rak, ül­ke­nin ken­di kay­nak­la­rı­nı, o yö­re­de­ki ürün­le­ri, o yö­re­de­ki bir­ta­kım kay­nak­la­rı de­ğer­len­dir­mek ama­cıy­la ge­tir­me­dik mi bu­ra­ya?

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, ya­sak sa­vı­yo­ruz. Ge­lin, bi­zim bu­ra­da öne­ri­miz şu: Ge­lin, bu ül­ke­nin ön­ce­lik­li, yüz­de 100 ih­raç kay­det­mek kay­dıy­la, yüz­de 100’ü Türk ma­lı olan ürün­le­re ön­ce­lik ver­mek kay­dıy­la… Bak bir da­ha al­tı­nı çi­zi­yo­rum: Bu ül­ke­ye dö­viz la­zım, bu ül­ke­nin dış ti­ca­ret açı­ğı­nı, bu ül­ke­nin it­ha­la­tın ih­ra­ca­tı kar­şı­la­ma ora­nı­nı he­pi­miz gö­rü­yo­ruz.

Biz, eğer, bu ül­ke­nin kay­nak­la­rı­nı bir şe­kil­de da­ha çok ih­ra­cat, da­ha az it­ha­lat den­ge­si­ne ge­tir­mez­sek, bu ge­mi yü­rü­mez. Bu yıl 50 mil­yar do­la­ra gi­di­yo­ruz, 50 mil­yar do­lar açı­ğa gi­di­yo­ruz sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri.

Bu ya­sa, ül­ke eko­no­mi­si­ni hiç­bir ye­re var­dır­ma­yan, ya­sak sav­ma­cı bir ya­sa­dır. Ge­lin, yir­mi beş yıl ve­re­lim, ve­re­lim. Özel­lik­le yüz­de 100 Türk ma­lı iş­le­yen, yüz­de 100 kat­ma de­ğer ya­ra­tan ürün­ler­de yir­mi beş yıl ve­re­lim, ama, is­tih­dam ya­ra­ta­lım. Ama, siz Düz­ce ile Hakkâri’yi ay­nı çı­ta­da, ay­nı se­ne­de, ay­nı re­ka­bet şe­yin­de eğer siz bu­ra­ya ge­ti­rir­se­niz, bir ta­ne Hakkâri’ye in­san git­mez.

Ba­zı il­le­ri­miz mem­nun, Ma­lat­ya ola­rak biz de mem­nu­nuz, ama, üç-beş il kay­dı, Ga­zi­an­tep’ten kay­dı. Çün­kü, 1 ki­lo ip­lik­te, Ada­na’da ça­lı­şan bir ip­lik fab­ri­ka­sıy­la Os­ma­ni­ye’de ça­lı­şan bir ip­lik fab­ri­ka­sı ara­sın­da 1 ki­lo ip­lik­te ki­lo ba­şı 200 bin li­ra fark ödü­yor ar­ka­daş­lar. Bu, bir hak­sız re­ka­bet­tir. Bu, bir ül­ke eko­no­mi­si­nin ba­zı il­ler­de ya­ra sar­ma­dır. İs­tih­dam… Çok bü­yük bir is­tih­dam ya­rat­ma­dı.

Lüt­fen, ri­ca edi­yo­rum de­ğer­li ar­ka­daş­lar, ül­ke­yi se­ven, ül­ke eko­no­mi­si­nin, millî eko­no­mi­nin ge­le­ce­ği için, ulus dev­le­tin ge­le­ce­ği için he­pi­mi­zin…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın As­la­noğ­lu, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

FE­RİT MEV­LÜT AS­LA­NOĞ­LU (De­vam­la) – Baş­ka­nım to­par­lı­yo­rum.

Ve bu ül­ke in­sa­nı­nın ek­me­ği için, bu 5084 ve 5350 sa­yı­lı Ya­sa­lar­da, ge­lin, yir­mi beş yıl ve­re­lim, yir­mi beş yıl ve­re­lim. Ya­ban­cı ser­ma­ye gel­sin, çi­vi çak­ma­ya gel­sin, bir ta­ne ağaç dik­me­ye gel­sin, ama, bu­ra­ya gel­sin. Fi­nans­man sek­tö­rü­ne ge­lip de alıp gö­tür­me­sin. Kat­ma de­ğe­ri­ni ya­rat­sın, kârı­nı et­sin, bu­nu al­sın gö­tür­sün. Ama, ya­ban­cı ser­ma­ye hiç­bir şey yap­ma­ya­cak, ül­ke­nin üre­ti­mi­ne hiç­bir kat­kı­sı ol­ma­ya­cak, on­dan son­ra, biz, efen­dim, bu ül­ke­de… Ha­yır, ar­ka­daş­lar…

Ben, ge­lin -he­pi­mi­zin gö­re­vi- ben bu­nu bir bi­rey ola­rak, bu ül­ke­yi çok se­ven, bu ül­ke­nin eko­no­mi­si­nin an­cak ayak­ta dur­ma­sı için… Bir ül­ke­nin eko­no­mik öz­gür­lü­ğü yok­sa, o ül­ke­nin bay­rak öz­gür­lü­ğün­den, ya­rın in­san, bi­rey öz­gür­lü­ğün­den hep ge­le­ce­ği­ni kuş­ku du­yu­yo­rum ar­ka­daş­lar. Açık söy­lü­yo­rum. Ül­ke­nin eko­no­mik öz­gür­lü­ğü için, ül­ke­de ya­şa­yan in­san­la­rın re­fa­hı için, ge­lin bu­nu…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın As­la­noğ­lu, te­şek­kür edi­yo­rum.

FE­RİT MEV­LÜT AS­LA­NOĞ­LU (De­vam­la) – Son cüm­lem efen­dim.

BAŞ­KAN – Ar­ka­daş­la­rım, lüt­fen, ta­ham­mül sı­nı­rı­nı zor­la­ma­yın.

Bak, sa­de­ce bir cüm­le Sa­yın As­la­noğ­lu, bu­yu­run.

FE­RİT MEV­LÜT AS­LA­NOĞ­LU (De­vam­la) – Son cüm­lem efen­dim.

Ar­ka­daş­lar, ek­me­ğin si­ya­se­ti ol­maz. Eğer bu ül­ke­yi se­vi­yor­sa­nız, ge­lin, hep be­ra­ber bu ya­sa­yı ge­ti­re­lim, tar­tı­şa­lım, ama, şu teş­vik ya­sa­la­rıy­la bu ül­ke­nin eko­no­mi­si bir ye­re git­mez. Ge­lin, hep be­ra­ber tar­tı­şa­lım ve bu ya­sa­yı de­ğiş­ti­rip, ül­ke eko­no­mi­si­ne kat­kı sağ­la­ya­lım.

Te­şek­kür edi­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Say­gı­de­ğer ar­ka­daş­la­rım, is­tir­ham edi­yo­rum, lüt­fen, cüm­le­le­ri­mi­zi ta­mam­la­ya­lım. Ya­ni, de­ği­şen bir cüm­le­ler yok. Son­ra­dan kul­lan­dı­ğı­nız cüm­le­ler de ön­ce­ki­le­rin ay­nı­sı za­ten.

Sa­yın Kan­do­ğan, şim­di ko­nuş­ma sı­ra­sı siz­de.

Bun­dan son­ra, hiç­bir ar­ka­da­şı­mın -çok özür di­le­rim- cüm­le­si ağ­zın­da kal­sa bi­le mik­ro­fo­nu­nu aç­ma­ya­ca­ğım. Po­zi­tif ay­rım­cı­lık da yok, ha­nım­lar dâhil.

Bu­yu­run Sa­yın Kan­do­ğan.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­niz­li) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; o po­zi­tif ay­rım­cı­lı­ğı de­min kul­lan­dı­nız Sa­yın Baş­ka­nım.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Ma­lat­ya Mil­let­ve­ki­li­miz Sa­yın As­la­noğ­lu’na te­şek­kür et­mek is­ti­yo­rum. Teş­vik Ka­nu­nu’yla il­gi­li ola­rak ye­ni bir dü­zen­le­me ya­pıl­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni ifa­de eden ko­nuş­ma­sı­nı mem­nu­ni­yet­le din­le­dik ve en azın­dan, ka­nun tek­li­fi­nin doğ­ru­dan gün­de­me alın­ma­sı ge­rek­ti­ği inan­cı­mı ifa­de et­mek is­ti­yo­rum.

Yal­nız, bu kür­sü­le­ri kul­la­nır­ken, ne olur, ra­kam­la­rı çok doğ­ru te­laf­fuz ede­lim. Ne­re­den alın­dı­ğı bel­li ol­ma­yan, kay­na­ğı ne­re­si ol­du­ğu bi­lin­me­yen ra­kam­lar­la, bu kür­sü­ye ge­li­nip, bu­ra­lar­dan bu ra­kam­lar söy­le­nir­se tu­ta­nak­la­ra ge­çi­yor. Şim­di ar­ka­da­şı­mız, 2005 yı­lı iş­siz­li­ği­ni 9,4 ola­rak ifa­de et­ti, tu­ta­nak­la­ra da geç­ti. 2005 yı­lı­nın iş­siz­li­ği­nin 10,3 ol­du­ğu­nu Tür­ki­ye İs­ta­tis­tik Ku­ru­mu açık­la­dı. Onun için, ra­kam­la­rı, ne olur, bu­ra­lar­da doğ­ru kul­la­na­lım, va­tan­da­şı doğ­ru bil­gi­len­di­re­lim. Ca­ri açık­la dış ti­ca­ret açı­ğı­nın da ay­nı şey ol­du­ğu­nu da, ne olur bu kür­sü­ler­den söy­le­me­ye­lim. Yok­sa, iz­le­yen­ler, bu­nu bil­me­yen bi­ri­si­nin bu kür­sü­den bu me­se­le­le­ri gün­de­me ge­tir­me­si kar­şı­sın­da bu­nu iz­ler­ken gü­lü­cük­le­ri­ni tu­ta­maz.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, 5084 sa­yı­lı Ka­nun’u bu­ra­da hep be­ra­ber gö­rüş­tük ve o Ka­nun gö­rü­şü­lür­ken ben de bu­ra­da çık­tım ko­nuş­ma yap­tım. Böy­le bir teş­vi­kin, böy­le bir Ka­nun’un dün­ya­nın hiç­bir ül­ke­sin­de uy­gu­lan­ma­dı­ğı­nı ifa­de et­tim. Ni­ye? Çün­kü, teş­vik­ler sek­tö­rel ve­ya böl­ge­sel olur. Ya sek­tö­rü teş­vik eder­si­niz ve­ya­hut bel­li bir böl­ge­yi teş­vik eder­si­niz; onun dı­şın­da, Tür­ki­ye’nin her ta­ra­fın­da­ki kırk do­kuz ile teş­vik ve­rir­se­niz, bu, teş­vik ol­mak­tan çı­kar. Bu­nu kür­sü­ler­den söy­le­dik, an­cak din­le­te­me­dik. Yal­nız, ge­çen­ler­de Sa­na­yi Ba­ka­nı­mız bir açık­la­ma yap­tı. “Bu Ka­nun’dan biz is­te­di­ği­miz ne­ti­ce­yi ala­ma­dık, o ne­den­le, yıl so­nu­na doğ­ru bir dü­zen­le­me ya­pa­ca­ğız” di­ye Sa­na­yi Ba­ka­nı bir açık­la­ma yap­tı.

FE­RİT MEV­LÜT AS­LA­NOĞ­LU (Ma­lat­ya) – Baş­ba­kan Gi­re­sun’da yap­tı.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – Sa­yın Baş­ba­kan açık­la­ma yap­tı.

FE­RİT MEV­LÜT AS­LA­NOĞ­LU (Ma­lat­ya) – Gi­re­sun’da yap­tı.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – Sa­yın Ma­li­ye Ba­ka­nı açık­la­ma yap­tı. Ya­ni, ay­nı şey­le­ri biz bu­ra­da söy­le­dik. Bu Ka­nun bu­ra­da gö­rü­şü­lür­ken, ne olur, bi­zim se­si­mi­ze ku­lak ve­ril­sey­di bu­gün bu nok­ta­ya gel­mez­dik.

Ba­kı­nız, bu­gün Tür­ki­ye’de teş­vik­ten ya­rar­la­nan il sa­yı­sı üç-beş il­dir. Onun dı­şın­da­ki il­ler­de, ge­li­niz bu­ra­da söy­le­yi­niz, Hakkâri’de, Mar­din’de, Şır­nak’ta, Bit­lis’te, Bin­göl’de, Iğ­dır’da, Ar­da­han’da, ya­ni il­le­ri ge­niş­le­te­bi­li­riz, ge­li­niz, bu­ra­lar­da doğ­ru dü­rüst ya­pı­lan bir ya­tı­rım var mı yok mu onu or­ta­ya ko­ya­lım. Öy­ley­se bu teş­vik ama­cı­na ulaş­ma­mış­tır. Ama­cı­na ulaş­ma­dı­ğı­nın çok so­mut bir gös­ter­ge­si, iş­siz­lik ra­kam­la­rı­nın ay­nı se­vi­ye­ler­de ol­ma­sıy­dı. Bu­ra­da söy­len­di: “Teş­vik, ha­ya­ta ge­çin­ce, Tür­ki­ye’de is­tih­da­mı çok olum­lu et­ki­le­ye­cek, iş­siz­li­ğin be­li­ni kı­ra­cak” şek­lin­de ifa­de­ler var, tu­ta­nak­lar­da var. Ama, ge­li­nen nok­ta, bu se­ne ilk se­kiz ay­lık iş­siz­lik ra­kam­la­rı 10, yıl so­nun­da, bu, 10,3’ün üze­rin­de ola­cak bü­yük bir ih­ti­mal­le ve dev­ral­dı­ğı­nız yıl­da­ki iş­siz­lik ra­kam­la­rıy­la ay­nı ra­kam­lar. Kal­dı ki, de­min de söy­le­dim, 1 mil­yon 895 bin ki­şi iş bul­ma ümi­di­ni kay­bet­ti­ği için, ar­tık iş ara­mı­yor. Bu iş­siz­lik ra­kam­la­rı­nın içe­ri­sin­de, bu 1 mil­yon 895 bin ki­şi yok. Eğer, bun­la­rı da dâhil eder­se­niz, Tür­ki­ye’de­ki iş­siz­lik ra­kam­la­rı yüz­de 18-19’lar se­vi­ye­sin­de.

Ba­kı­nız, De­niz­li Sa­na­yi Oda­sı­nın Sa­yın Baş­ba­ka­na yaz­dı­ğı bir mek­tup var. De­niz­li Sa­na­yi Oda­sı Sa­yın Baş­ba­ka­na mek­tup gön­der­miş. Be­nim elim­de, ba­kı­nız “Tür­ki­ye’de­ki po­li­tik ter­ci­hin bi­rer yan­sı­ma­sı ola­rak, önü­mü­ze, is­tih­dam üze­rin­de­ki ağır ver­gi yü­kü, yük­sek ener­ji ma­li­yet­le­ri, ha­ta­lı teş­vik po­li­ti­ka­la­rı, Tür­ki­ye’de­ki sa­na­yi­ci­nin ve teks­til­ci­nin önün­de­ki en bü­yük han­di­kap­tır.” di­yor ve yi­ne, teş­vi­kin, Tür­ki­ye’de, ken­di ya­ğıy­la kav­ru­lan ve bu­gün­le­re ge­len il­le­re de bir ce­za ol­du­ğu söy­le­ni­yor. De­niz­li, yıl­lar­dan be­ri teks­ti­lin ka­le­si ol­muş. Çok zor şart­lar al­tın­da, Tür­ki­ye’de­ki teks­til ih­ra­ca­tı­nın en önem­li il­le­ri­nin ba­şın­da yer al­mış. Siz “De­niz­li’de­ki ki­şi ba­şı­na dü­şen ge­lir 1.500 do­la­rın üze­rin­de­dir” di­ye De­niz­li’yi teş­vik kap­sa­mı dı­şı­na çı­kar­tır­sa­nız, De­niz­li’de­ki sa­na­yi­ci­ye en bü­yük dar­be­yi vur­muş olur­su­nuz. Teş­vi­ki, teş­vik­ten fay­da­la­na­bi­le­cek olan ve bu­nun ge­re­ği­ni ye­ri­ne ge­ti­re­bi­le­cek olan il­le­ri de, sek­tör­le­ri de ve böl­ge­sel ola­rak or­ta­ya koy­mak ge­rek­ti­ği inan­cın­da­yım.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, ba­kı­nız, çok az bir sü­re­miz kal­dı. Bu teş­vik­le il­gi­li Ka­nun, ma­ale­sef, yan­lış çık­mış olan bir ka­nun­dur.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız Sa­yın Kan­do­ğan.

Bu­yu­run.

ÜM­MET KAN­DO­ĞAN (De­vam­la) – Ve bu­nun, Tür­ki­ye’nin ih­ra­ca­tı, Tür­ki­ye’nin is­tih­da­mı, ye­ni ya­tı­rım alan­la­rı­nın or­ta­ya ko­nul­ma­sı ve iş­siz­li­ğe bir ça­re ol­ma­sı açı­sın­dan, bu Ka­nun’un ye­ni­den göz­den ge­çi­ril­me­si la­zım. Bu­nun, ek­sik ve ak­sak yön­le­ri­nin or­ta­ya ko­nu­la­rak, bun­la­rın gi­de­ril­me­si la­zım. Sa­na­yi Ba­ka­nı açık­la­mış, Ma­li­ye Ba­ka­nı açık­la­mış, Sa­yın Baş­ba­kan açık­la­mış. Sa­yın As­la­noğ­lu’nun da ka­nun tek­li­fi bu­ra­da. Ge­li­niz, bu­nu Mec­li­sin gün­de­mi­ne ala­lım. Bu­ra­da, o tek­li­fe ila­ve­ler ya­pıl­ma­sı ge­re­ken yer­ler var­sa, be­ğe­nil­me­yen yer­ler var­sa, onu da Mec­lis­te tar­tı­şa­lım, gö­rü­şe­lim, ko­nu­şa­lım ve bu teş­vik­le il­gi­li hu­su­su, dün­ya­da­ki ör­nek­le­ri na­sıl­sa, Tür­ki­ye’de de o ha­le ge­ti­re­lim di­yor ve yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Öner­ge ka­bul edil­me­miş­tir.

Di­ğer öner­ge­yi oku­tu­yo­rum:

4.- Mersin Milletvekili Hüseyin Özcan’ın, Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin (2/836) doğrudan gündeme alınmasına ilişkin önergesi (4/421)

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

26.06.2006 ta­ri­hin­de Baş­kan­lı­ğı­nı­za sun­muş ol­du­ğum 2/836 esas nu­ma­ra­lı 5307 sa­yı­lı Sı­vı­laş­tı­rıl­mış Pet­rol Gaz­la­rı (LPG) Pi­ya­sa­sı Ka­nu­nu ve Elek­trik Pi­ya­sa­sı Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­min ha­va­le edil­di­ği ko­mis­yon­lar­ca 45 gün içe­ri­sin­de gö­rü­şül­me­di­ğin­den, İç­tü­zü­ğün 37 nci mad­de­si uya­rın­ca doğ­ru­dan Ge­nel Ku­rul Gün­de­mi­ne alın­ma­sı­nı arz ede­rim.

Say­gı­la­rım­la.

                                                                                                       Hü­se­yin Öz­can

                                                                                                              Mer­sin

BAŞ­KAN – Sa­yın Öz­can, bu­yu­run.

Sü­re­niz beş da­ki­ka.

HÜ­SE­YİN ÖZ­CAN (Mer­sin) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; 26 Ha­zi­ran­da ver­miş ol­du­ğum, 2/836 sa­yı­lı, 5307 sa­yı­lı Sı­vı­laş­tı­rıl­mış Pet­rol Gaz­la­rı (LPG) Pi­ya­sa­sı Ka­nu­nu ve Elek­trik Pi­ya­sa­sı Ka­nu­nu’nda De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir ver­miş ol­du­ğum tek­li­fim kırk beş gün içe­ri­sin­de gö­rü­şül­me­di­ği için ge­rek­li ko­mis­yon­lar­da, bu­gün, bu ko­nu­nun Mec­lis­te gö­rü­şül­me­si ko­nu­sun­da söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ge­çen gün­dü, Özür­lü­ler Gü­nü’ydü. Bü­tün özür­lü­le­ri­mi­ze sağ­lık, esen­lik­ler ve ai­le­le­ri­ne de kuv­vet­ler di­li­yo­ruz, esen­lik­ler di­li­yo­ruz ve ma­ale­sef, gör­dü­ğü­müz­de, bu in­san­la­rın -bi­zim ço­cuk­la­rı­mız, bi­zim in­san­la­rı­mız- ye­te­ri ka­dar des­te­ği gör­me­dik­le­ri­ni, hat­ta, kad­ro­la­rı­nın, bu­gün ku­rum­lar­da ça­lış­ma­sı için 47.800 kad­ro­nun bu­lun­ma­sı­na rağ­men, ça­lı­şan­la­rın sa­de­ce 8 bin ci­va­rın­da ol­du­ğu­nu gö­rü­yo­ruz, ger­çek­ten üzü­lü­yo­ruz. Bu ço­cuk­lar, bi­zim ço­cuk­la­rı­mız. Hat­ta, bu­gün, ba­sın­da oku­du­ğu­nuz­da, Ada­na’da 58 ta­ne ço­cuk, ma­ale­sef, bir esir gi­bi kam­pa kon­muş, haf­ta­lı­ğı 40 YTL’ye, kız­dık­la­rın­da bu 40 YTL’yi da­hi ver­me­yen­le­rin el­le­ri­ne düş­müş. Dü­şü­ne­bi­li­yor mu­su­nuz, 21’in­ci yüz­yıl­da, hâlâ, ço­cuk kö­le­le­rin bu­lun­du­ğu bir ül­ke­de ya­şı­yo­ruz ki, ger­çek­ten yü­rek­ler acı­sı. Bu ço­cuk­lar, bi­zim ço­cuk­la­rı­mız. Dev­let ola­rak, bir an ön­ce, bu kim­se­siz ço­cuk­la­ra, sa­hip­siz ço­cuk­la­ra, hat­ta yok­sul ço­cuk­la­rı­na sa­hip çık­mak zo­run­da­yız.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, di­ğer bir ko­nu ise, bu­gün 72’nci yı­lı­nı kut­la­dı­ğı­mız, Bü­yük Ata­türk’ün, 1934 yı­lın­da ka­dın­la­rı­mı­za seç­me ve se­çil­me hak­kı­nın ve­ril­di­ği gün­dür. Ha­tır­lar­sa­nız, ta­ri­he bak­tı­ğı­mız­da, 1935 se­çim­le­rin­de 18 ta­ne ba­yan Mec­li­se gi­rer­ken, bu­gün, hâlâ, 2002 se­çim­le­rin­de ise 24 ta­ne ba­ya­nı­mız Mec­lis­te. Ama, Tür­ki­ye’de yüz­de 51’e va­ran bir nü­fus içe­ri­sin­de Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de bu ka­dar az tem­sil­ci­si ol­ma­sı­nın, ger­çek­ten, he­pi­mi­zi üz­me­si ge­re­kir di­ye dü­şü­nü­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, esas ko­nu­mu­za gel­di­ği­miz­de, bi­zim ver­miş ol­du­ğu­muz ka­nun tek­li­fin­de, oto gaz is­tas­yon­la­rın­da, LPG’yle ça­lı­şan, Tür­ki­ye Ma­ki­ne Mü­hen­dis­le­ri Oda­sı ta­ra­fın­dan dü­zen­le­nen mon­taj tes­pit ra­po­ru ve sız­dır­maz­lık ra­po­ru bu­lu­nan ve LPG dö­nü­şüm sis­te­mi araç ruh­sa­tı­na iş­len­miş olan araç­la­ra, oto gaz, LPG ik­ma­li yap­mak­la il­gi­li bir tek­li­fi­miz var. Bi­li­yor­su­nuz, LPG’yle il­gi­li bir sü­rü sı­kın­tı­lar ya­şan­dı ve çok in­san bu ko­nu­da mağ­dur ol­du, ha­yat­la­rı­nı kay­bet­ti. Amaç, bu­ra­da, da­ha çev­re­yi te­miz tut­mak, da­ha in­san­la­rın ya­şam­la­rı­nın gü­ven­ce al­tın­da bu­lun­du­rul­ma­sı için ça­lış­mak­tır. Bi­li­yor­su­nuz, bu tek­lif­le, 1995 yı­lın­dan bu­gü­ne ka­dar ge­rek eko­no­mik ol­ma­sı ge­rek­se ha­va ve ka­li­te­si ko­nu­sun­da sı­kın­tı­la­rı olan ve 1 mil­yon 500’e ula­şan oto gaz kul­la­nan ka­ra yo­lu ta­şıt­la­rı­nın ya­kıt sis­tem dö­nü­şüm­le­ri­nin ulus­la­ra­ra­sı ve ulu­sal stan­dart­la­ra uy­gun ola­rak ger­çek­leş­me­si­nin sağ­lan­ma­sı he­def­len­mek­te­dir. Oy­sa bu­gün bak­tı­ğı­mız­da, 1 mil­yon 500 LPG’li araç içe­ri­sin­de an­cak 2005 ve 2004 yı­lın­da sız­dır­maz­lık ra­po­ru ve­ri­len ara­cın 1 mil­yon 25 bin 369’u, an­cak yüz­de 68’ine te­ka­bül edi­yor...

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, biz­le­rin ça­ba­sı şu: Bu kon­trol edi­len araç­la­rın Türk stan­dart­la­rı­na gö­re uy­ma­sı ge­re­kir. Eğer bun­lar, kon­trol edil­me­yen araç­lar hâlâ hal­kı­mı­zın içe­ri­sin­de ge­zi­yor­sa, in­san­la­rı­mı­zın ha­ya­ti teh­li­ke­si, çev­re­nin ha­ya­ti teh­li­ke­si var­dır de­mek­tir. Ya­pı­la­cak şey şu: Bir an ön­ce, do­lum te­sis­le­rin­de bu araç­la­rın, eğer bu tes­pit ra­po­ru al­ma­dıy­sa, do­lum­la­rı ya­pıl­ma­ma­sı, bir an ön­ce tra­fi­ğin de, ge­rek­se Ka­ra­yol­la­rı­nın ge­rek­se tra­fik po­lis­le­ri­nin, bu araç­la­rı, özel­lik­le kon­tro­lü ya­pıl­ma­yan...

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Öz­can, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız, bu­yu­run.

HÜ­SE­YİN ÖZ­CAN (De­vam­la) – ...bu araç­la­rın bir an ön­ce kon­tro­lü­nün ya­pıl­ma­sı ve bel­ge­le­ri ala­rak ön cam­la­rı­na ası­la­rak, do­lum te­sis­le­rin­den ve pet­rol ba­yi­le­rin­den gaz­la­rı­nı al­ma­lı­dır.

Amaç şu, bu ya­sa­nın ama­cı: Çev­re­yi da­ha te­miz tut­ma­nın yo­lu, in­san sağ­lı­ğı ve çev­re­nin da­ha gü­zel ol­ma­sı, in­san­la­rı­mı­zı ve çev­re­mi­zi teh­dit eden sı­kın­tı­lar­dan ve teh­li­ke­ler­den arın­dı­rıl­ma­sı için bu ka­nun tek­li­fi­ni ver­miş­tim.

Bu tek­li­fi yü­ce Mec­li­sin göz önün­de bu­lun­du­ra­rak, bir an ön­ce ha­ya­ta ge­çi­ril­me­si için gün­de­me alın­ma­sı­nı di­li­yor, yü­ce Mec­li­se say­gı­lar su­nu­yo­rum. (Ana­va­tan Par­ti­si sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Öz­can.

Şah­sı adı­na İb­ra­him Öz­do­ğan, Er­zu­rum Mil­let­ve­ki­li.

Sa­yın Öz­do­ğan, bu­yu­run. (Ana­va­tan Par­ti­si sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

İB­RA­HİM ÖZ­DO­ĞAN (Er­zu­rum) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım; Ana­va­tan Par­ti­si Mer­sin Mil­let­ve­ki­li­miz Sa­yın Hü­se­yin Öz­can’ın ver­di­ği 5307 Sa­yı­lı Sı­vı­laş­tı­rıl­mış Pet­rol Gaz­la­rı Ka­nu­nu ve Elek­trik Pi­ya­sa­sı Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi üze­ri­ne söz al­mış bu­lun­mak­ta­yım. Bu ve­si­ley­le, yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ta­bii, böy­le ener­ji sek­tö­rü üze­ri­ne ko­nu­şur­ken AK Par­ti ik­ti­da­rı­nın yan­lış he­sap­lar içi­ne gir­di­ği son gün­ler­de­ki bir ada­let­siz­li­ğe de de­ğin­me­miz ge­rek­mek­te­dir.

Ba­kı­nız, ge­çen­ler­de, EPDK, li­san­sı ol­ma­yan ba­yi­le­re akar­ya­kıt ik­mal eden yir­mi se­kiz da­ğı­tım şir­ke­ti­ne top­lam 1 mil­yar 666 mil­yon 835 bin 180 YTL ya­ni, es­ki pa­ra bi­ri­miy­le 1 kat­ril­yon 666 tril­yon ida­ri pa­ra ce­za­sı uy­gu­la­ma­sı­nı ka­rar­laş­tır­dı. Bu ka­rar cum­hu­ri­yet ta­ri­hi­nin en ağır pa­ra ce­za­sı­nı içer­mek­te­dir, ge­rek­çe­si ise ba­yi­le­rin li­san­sı ol­ma­ma­sı. İyi de bu ba­yi­ler, EPDK’ya li­sans ver­me­si için baş­vur­muş­lar hem de tüm bel­ge­le­riy­le. EPDK ne yap­mış? Bek­le­miş, ya­nıt ver­me­miş ve iş­lem­le­ri de bü­rok­ra­tik ge­cik­me­den ve yı­ğıl­ma­dan za­ma­nın­da yap­ma­mış­tır, son­ra da hu­ku­ki alt­ya­pı­sı ol­ma­dan kat­ril­yon­luk ce­za­la­rı kes­miş. Ya­ni, hem suç­lu hem işi­ni za­ma­nın­da yap­ma­yan EPDK hem de ce­za­lan­dı­ran yi­ne EPDK.

Di­ye­lim ki, akar­ya­kıt da­ğı­tım fir­ma­la­rı ço­ğu yir­mi, otuz hat­ta kırk yıl­lık ba­yi­le­ri­ne akar­ya­kıt ver­mek için EPDK’nın li­sans ver­me­si­ni bek­le­sey­di, o za­man ne ola­cak­tı? Ben si­ze bu­nu söy­le­mek is­ti­yo­rum: Tür­ki­ye akar­ya­kıt­sız ka­la­cak­tı. Çün­kü, bu ba­yi­le­rin mik­ta­rı 2.300 ci­va­rın­da­dır, ya­ni, top­la­mın ne­re­dey­se ya­rı­sı ka­dar.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu ya­pı­lan iş hak­sız ve ka­nun­la­ra ay­kı­rı ol­du­ğu gi­bi, as­lın­da si­ya­si bir yö­nü de var­dır. Ni­ye si­ya­si ol­du­ğu­na da bi­raz­dan de­ğin­mek is­ti­yo­rum.

Şim­di, bu ola­yı bi­raz da­ha ir­de­le­ye­lim: Bu ba­yi­le­rin ço­ğu, ka­nun ge­re­ği 20 Ara­lık 2004’e ka­dar ge­re­ken baş­vu­ru­la­rı sü­re­sin­de ta­mam­la­mış­lar, EPDK, da­ha son­ra baş­vu­ru ta­ri­hi­ni 20 Mart 2005’e uzat­mış, ka­lan­lar da yi­ne baş­vur­muş­lar. EPDK da, bun­la­rın üze­ri­ne 20 Mart 2005 iti­ba­rıy­la li­sans baş­vu­ru de­ğer­len­dir­me­si sü­ren ba­yi­le­rin ta­lep­le­ri­ni ne ret ne de ka­bul ede­rek be­lir­siz bir sü­reç baş­lat­mış, hat­ta, EPDK, 10 bi­nin üze­rin­de­ki baş­vu­ru­la­rın sa­de­ce yüz­de 15-20’si­ni in­ce­le­miş, di­ğer­le­ri­ne iliş­kin baş­vu­ru­la­rın ka­pa­ğı­nı bi­le aç­ma­mış­tır. İş­te, EPDK baş­vu­ru­la­ra li­sans ver­me­si­ne kar­şın, bu ba­yi­le­re ara­da­ki sü­re­de ürün ik­ma­li ya­pıl­dı­ğı için akar­ya­kıt da­ğı­tım fir­ma­la­rı­nı so­rum­lu tut­mak­ta. Kal­dı ki, bu fir­ma­lar, fa­ali­ye­ti bir teb­li­gat­la dur­du­rul­muş ya da mü­hür­len­miş hiç­bir ba­yi­ye sa­tış yap­ma­mış­lar. Or­ta­da ka­çak­çı­lık yok, ver­gi kay­bı yok, tü­ke­ti­ci­nin kan­dı­rıl­ma­sı gi­bi bir du­rum da söz ko­nu­su de­ğil, ya­ni tam an­la­mıy­la bir ko­me­di bu­lun­mak­ta.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, üs­te­lik, EPDK, bu ba­yi­le­rin li­sans iş­lem­le­ri ko­nu­sun­da da­ğı­tım şir­ket­le­ri­ne her­han­gi bir teb­li­gat da yap­ma­mış­tır, ya­ni ül­ke­mi­zin dört bir ya­nın­dan mil­yon­lar­ca lit­re ka­çak akar­ya­kıt gi­ri­şi olur­ken, bu ka­çak gi­riş­ler ne­de­niy­le her yıl mil­yar­lar­ca do­lar­lık ver­gi ka­yıp­la­rı ya­şa­nır­ken, dev­le­tin gü­cü­nün sa­de­ce ver­gi­le­ri öden­miş ya­sal mal sa­tan da­ğı­tım şir­ket­le­ri­ne yet­me­si, bu­na kar­şı­lık her yıl açık­la­nan ver­gi yüz­süz­le­ri lis­te­sin­de is­mi en üst­te yer alan­la­ra özel izin­ler­le ti­ca­ret yap­ma iz­ni ver­me­si ne an­la­ma gel­me­li­dir? Akar­ya­kıt ka­çı­ran­la­rın ce­za­sı­nı dü­rüst sa­tı­cı­ya ödet­me­ye ça­lı­şan bir an­la­yış ne ka­dar sağ­lık­lı­dır? Ya­sa­la­rın sa­tır ara­la­rın­da­ki boş­luk­lar­dan ya­rar­la­na­rak işin özü­nü ka­çı­ran, ka­yıt dı­şı akar­ya­kıt sek­tö­rü­nün or­ta­dan kal­dı­rıl­ma­sı ama­cı­nı ta­şı­yan bir ka­nu­nu sa­de­ce ka­yıt­lı fir­ma­la­ra kar­şı bir si­lah ola­rak kul­la­na­rak akar­ya­kıt ka­çak­çı­la­rı­na mey­da­nı boş bı­ra­kan bu an­la­yış ne ka­dar etik ola­bi­lir?

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, akar­ya­kıt da­ğı­tım fir­ma­la­rı, yüz öl­çü­mü ola­rak Av­ru­pa’nın en bü­yük top­rak­la­rı­na sa­hip bir coğ­raf­ya­nın dört bir ya­nı­na da­ğıl­mış bin­ler­ce ba­yi­ye, sırf EPDK gö­re­vi­ni za­ma­nın­da yap­ma­dı di­ye ya­sal mal akı­şı­nı kes­me­ye­rek, on­la­rın akar­ya­kıt ka­çak­çı­la­rı­nın eli­ne düş­me­si­ne en­gel ol­muş­lar­dır. Ko­nu­ya bu açı­dan ba­kın­ca, dev­le­tin bu da­ğı­tım şir­ket­le­ri­ne ce­za de­ğil, ver­gi özel ödü­lü ver­me­si da­ha an­lam­lı ola­bi­lir­di. Bu nok­ta­da…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Öz­do­ğan, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

İB­RA­HİM ÖZ­DO­ĞAN (De­vam­la) – De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bi­zim, Ana­va­tan Par­ti­si ola­rak bu yön­de ha­zır­lık­la­rı­mız bu­lun­mak­ta­dır. Ya­ni, bu yön­de ka­nun tek­li­fi ver­dik. Ak­si hal­de, ka­nun dev­le­ti ile hu­kuk dev­le­ti ara­sın­da­ki in­ce çiz­gi bir kez da­ha an­lam­sız ha­le ge­le­cek­tir.

So­nuç ola­rak, ka­çak akar­ya­kıt, hi­le­li ya­kıt, bi­yo­di­zel ve ulu­sal mar­ket prob­lem­le­ri EPDK’nın de­ne­ti­mi­ne muh­taç­ken, ver­gi­si­ni ku­ru­şu ku­ru­şu­na öde­yen, ka­çak­çı­lı­ğa kar­şı mü­ca­de­le eden ve Pet­rol Pi­ya­sa­sı Ka­nu­nu’nun çık­ma­sı için en bü­yük mü­ca­de­le­yi ve­ren Tür­ki­ye ve dün­ya­nın en ku­rum­sal şir­ket­le­ri­ne re­kor ce­za ve­ril­me­si çok dü­şün­dü­rü­cü­dür.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu işin si­ya­si yö­nü var­dır. Ay­dın Do­ğan gi­bi med­ya pat­ro­nu bir ki­şi­nin de ce­za­lan­dı­rıl­dı­ğı­nı bi­li­yo­ruz. Ya­ni, ola­yın si­ya­si bo­yu­tu­na bak­tı­ğı­mız­da, Hükûme­tin, bu ce­za­lar ile Do­ğan Gru­bu üze­rin­de bas­kı oluş­tur­ma­ya ça­lış­tı­ğı­nı gör­mek­te­yiz. Di­ğer fir­ma­lar ise, ku­ru­nun ya­nın­da ya­nan yaş yap­rak mu­ame­le­si gör­mek­te­dir­ler, ya­ni, aba al­tın­dan so­pa gös­ter­mek­te­dir­ler. Bu da, ah­la­ki ve etik de­ğil­dir; kı­nı­yo­rum ve he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (Ana­va­tan Par­ti­si sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Sa­yın Öz­do­ğan, te­şek­kür edi­yo­rum.

Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler…

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (Ma­lat­ya) – Ka­rar ye­ter sa­yı­sı­nın ara­nıl­ma­sı­nı is­ti­yo­rum.

BAŞ­KAN – Ka­rar ye­ter sa­yı­sı­nı ara­ya­ca­ğım.

Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­rar ye­ter sa­yı­sı yok­tur.

Bir­le­şi­me on da­ki­ka ara ve­ri­yo­rum.

Ka­pan­ma Sa­ati: 16.59

 

İKİN­Cİ OTU­RUM

Açıl­ma Sa­ati: 17.13

BAŞ­KAN: Baş­kan Ve­ki­li Nev­zat PAK­DİL

KÂTİP ÜYE­LER: Ah­met Gök­han SA­RI­ÇAM (Kırk­la­re­li), Türkân Mİ­ÇO­OĞUL­LA­RI (İz­mir)

BAŞ­KAN – Say­gı­de­ğer mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin 27’nci Bir­le­şi­mi’nin İkin­ci Otu­ru­mu’nu açı­yo­rum.

IV. - BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI (Devam)

B) TEZKERELER VE ÖNERGELER (Devam)

4.- Mersin Milletvekili Hüseyin Özcan’ın, Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin (2/836) doğrudan gündeme alınmasına ilişkin önergesi (4/421) (Devam)

BAŞ­KAN – Mer­sin Mil­let­ve­ki­li Hü­se­yin Öz­can’ın İç Tü­zük’ün 37’nci mad­de­si­ne gö­re ver­miş ol­du­ğu öner­ge­nin oy­la­ma­sın­da ka­rar ye­ter sa­yı­sı bu­lu­na­ma­mış­tı.

Şim­di, öner­ge­yi tek­rar oy­la­rı­nı­za su­na­ca­ğım ve ka­rar ye­ter sa­yı­sı­nı ara­ya­ca­ğım.

Öner­ge­yi ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Öner­ge ka­bul edil­me­miş­tir, ka­rar ye­ter sa­yı­sı var­dır.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, alı­nan ka­rar ge­re­ğin­ce söz­lü so­ru öner­ge­le­ri­ni gö­rüş­mü­yor ve gün­de­min “Ge­nel Gö­rüş­me ve Mec­lis Araş­tır­ma­sı Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ön­gö­rüş­me­ler” kıs­mı­na ge­çi­yo­ruz.

Alı­nan ka­rar ge­re­ğin­ce, bu kıs­mın 174’ün­cü sı­ra­sın­da yer alan, An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li Ya­kup Ke­pe­nek ve 36 mil­let­ve­ki­li­nin, TRT yö­ne­ti­mi hak­kın­da ile­ri sü­rü­len id­di­ala­rın araş­tı­rı­la­rak alın­ma­sı ge­re­ken ön­lem­le­rin be­lir­len­me­si ama­cıy­la; 309’un­cu sı­ra­sın­da yer alan, Ana­va­tan Par­ti­si Gru­bu adı­na Grup Baş­kan Ve­kil­le­ri Ga­zi­an­tep Mil­let­ve­ki­li Ömer Abu­şoğ­lu ve Ma­lat­ya Mil­let­ve­ki­li Sü­ley­man Sa­rı­baş’ın, TRT’nin ya­yın po­li­ti­ka­sı ve per­so­nel yö­ne­ti­miy­le il­gi­li çe­şit­li id­di­ala­rın araş­tı­rı­la­rak TRT’nin as­li gö­rev­le­ri­ni da­ha sağ­lık­lı yü­rü­te­bil­me­si ama­cıy­la Ana­ya­sa’nın 98’in­ci, İç Tü­zük’ün 104 ve 105’in­ci mad­de­le­ri uya­rın­ca bir Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­na iliş­kin öner­ge­le­ri­nin bir­lik­te ya­pı­la­cak ön­gö­rüş­me­le­ri­ne baş­lı­yo­ruz.

VII. - GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI

A) ÖNGÖRÜŞMELER

1.- Ankara Milletvekili Yakup Kepenek ve 36 milletvekilinin, TRT yönetimi hakkında ileri sürülen iddiaların araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/225)

2.- Anavatan Partisi Grubu adına Grup Başkanvekilleri Gaziantep Milletvekili Ömer Abuşoğlu ve Malatya Milletvekili Süleyman Sarıbaş’ın, TRT’nin yayın politikası ve personel yönetimiyle ilgili çeşitli iddiaların araştırılarak TRT’nin asli görevlerini daha sağlıklı yürütebilmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/372)

BAŞ­KAN – Hükûmet ye­rin­de.

Mec­lis araş­tır­ma­sı öner­ge­le­ri sı­ra­sıy­la Ge­nel Ku­ru­lun 9/11/2004 ta­rih­li 15’in­ci ve 14/6/2006 ta­rih­li 115’in­ci Bir­le­şim­le­rinde okun­du­ğun­dan tek­rar okut­mu­yo­rum.

İç Tü­zük’ümü­ze gö­re, Mec­lis araş­tır­ma­sı açı­lıp açıl­ma­ma­sı hu­su­sun­da sı­ra­sıy­la Hükûme­te, si­ya­si par­ti grup­la­rı­na ve öner­ge­ler­de­ki bi­rin­ci im­za sa­hi­bi­ne ve­ya on­la­rın gös­te­re­ce­ği bir di­ğer im­za sa­hi­bi­ne söz ve­ri­le­cek­tir. Ko­nuş­ma sü­re­le­ri, Hükûmet ve grup­lar için yir­mi­şer da­ki­ka, öner­ge sa­hip­le­ri için onar da­ki­ka­dır.

Şim­di, söz alan sa­yın üye­le­rin isim­le­ri­ni oku­yo­rum: Ana­va­tan Par­ti­si Gru­bu adı­na Mu­zaf­fer Kur­tul­mu­şoğ­lu, An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li; Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na Emin Koç, Yoz­gat Mil­let­ve­ki­li; şa­hıs­la­rı adı­na, Ber­han Şim­şek, İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li; Sü­ley­man Sa­rı­baş, Ma­lat­ya Mil­let­ve­ki­li.

İlk söz, Hükûmet adı­na, Dev­let Ba­ka­nı Sa­yın Be­şir Ata­lay, Pro­fe­sör Dok­tor Be­şir Ata­lay.

Sü­re­niz yir­mi da­ki­ka.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, öner­ge hak­kın­da Hükûmet adı­na Sa­yın Ba­ka­nı­mız Be­şir Ata­lay Bey ko­nu­şa­cak­tır, lüt­fen sükûnet­le din­le­ye­lim.

Bu­yu­run Sa­yın Ba­ka­nım. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

DEV­LET BA­KA­NI BE­ŞİR ATA­LAY (An­ka­ra) – Sa­yın Baş­kan, yü­ce Mec­li­sin de­ğer­li üye­le­ri; he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Ve­ri­len araş­tır­ma öner­ge­siy­le il­gi­li, TRT ko­nu­sun­da, ba­zı ko­nu­la­rı si­zin­le pay­la­şa­ca­ğım. Ama, ta­bii, grup­lar adı­na ko­nuş­ma­lar­dan son­ra bel­ki söz al­ma­mız ve bu­ra­da söy­le­ne­cek­le­re ce­vap ver­me­miz, ba­zı­la­rı­nı ce­vap­la­ma­mız en azın­dan da­ha uy­gun olur. İç Tü­zük’ün uy­gu­la­ma­sı herhâlde bu şe­kil­de. Onun için Baş­ka­nım ba­na ön­ce söz ver­miş ol­du.

TRT’yle il­gi­li ben şöy­le bir back­gro­und bil­gi su­na­yım: Tür­ki­ye Rad­yo Te­le­viz­yon Ku­ru­mu, Ana­ya­sa’nın 133’ün­cü mad­de­si ve 2954 sa­yı­lı TRT Ka­nu­nu ge­re­ğin­ce ta­raf­sız ve özerk ka­mu ya­yın ku­ru­mu ola­rak ku­rul­muş­tur. Her tür­lü prog­ram ve ha­ber ya­yın­la­rın­da mev­zu­atın be­lir­le­di­ği çer­çe­ve­de gö­re­vi­ni ye­ri­ne ge­tir­mek­te­dir. Ha­ber, ha­ber prog­ra­mı, her çe­şit si­ya­si ya­yın­lar, ay­dın­la­tı­cı ko­nuş­ma, yo­rum ve ben­ze­ri prog­ram­lar ile di­ğer tüm ya­yın­lar, yu­ka­rı­da be­lir­til­di­ği gi­bi, Ana­ya­sa ve 2954 sa­yı­lı Tür­ki­ye Rad­yo ve Te­le­viz­yon Ka­nu­nu’nda be­lir­ti­len esas­la­ra uy­gun ola­rak ha­zır­lan­mak­ta ve ya­yın­lan­mak­ta­dır. Ha­ber­le­rin top­lan­ma­sı -ki, öner­ge­ler­de yer alı­yor, onun için bu ko­nu­yu özel­lik­le vur­gu­la­mak is­ti­yo­rum- se­çil­me­si, ya­zıl­ma­sı, de­ğer­len­di­ril­me­si, sı­ra­lan­ma­sı ve ya­yın­lan­ma­sın­da ül­ke­de yer­le­şik ge­nel ha­ber­ci­lik il­ke­le­ri ile çağ­daş rad­yo te­le­viz­yon ha­ber­ci­li­ği ge­le­nek ve pren­sip­le­ri­ne uy­gun şe­kil­de, ta­raf­sız­lık, doğ­ru­luk ve ça­buk­luk un­sur­la­rı­na gö­re de­ğer­len­dir­me ya­pıl­mak­ta­dır.

Di­ğer yan­dan, TRT, Ka­nun’un­da be­lir­ti­len il­ke­ler çer­çe­ve­sin­de ve uzun yıl­la­rın tec­rü­be­siy­le oluş­tur­du­ğu ha­ber­ci­lik, ha­ber prog­ram ya­yın­cı­lı­ğı kri­ter­le­ri doğ­rul­tu­sun­da, Türk mil­le­ti­nin tem­sil­ci­le­ri ola­rak mil­let­ve­kil­le­ri­mi­zin ve si­ya­si par­ti tem­sil­ci­le­ri­nin et­kin­lik, gö­rüş ve ha­ber­le­ri­ne, ya­yın­la­rın­da ti­tiz­lik­le, ob­jek­tif ve den­ge­li bir şe­kil­de yer ver­mek­te­dir.

TRT ha­ber bül­ten­le­rin­de si­ya­si par­ti kay­nak­lı ha­ber­ler, ön­ce­lik­le ge­nel baş­kan dü­ze­yin­den baş­la­na­rak ele alın­mak­ta, ge­nel baş­ka­nın et­kin­li­ği­nin ol­ma­dı­ğı gün­ler­de ise di­ğer söz­cü­ler ara­cı­lı­ğıy­la açık­la­nan ge­liş­me­ler bül­te­ne ko­nu ol­mak­ta­dır.

2954 sa­yı­lı TRT Ka­nu­nu’nun 20’nci mad­de­si ge­re­ğin­ce, si­ya­si par­ti­le­rin gö­rüş, ha­ber ve et­kin­lik­le­ri­nin yan­sı­tıl­ma­sın­da­ki kri­ter­ler­den bi­ri de, par­ti­le­rin Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de­ki tem­sil oran­la­rı­dır. Ka­mu ya­yın­cı­sı ola­rak hal­kı­mız bil­gi­len­di­ri­lir­ken ta­raf­sız­lık ve ka­mu­oyu­na fark­lı gö­rüş­le­rin den­ge­li bir şe­kil­de su­nul­ma­sı­na dik­kat edil­mek­te, bu­na pa­ra­lel ola­rak, uzun yıl­lar­dan be­ri, ha­ber bül­ten­le­rin­de, gru­bu bu­lu­nan par­ti­le­rin et­kin­lik­le­ri­ne ön­ce­lik­le yer ve­ril­mek­te­dir. Bu kap­sam­da, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de gru­bu bu­lu­nan Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ve Ana­va­tan Par­ti­si­nin grup top­lan­tı­la­rı, TRT ta­ra­fın­dan, TRT-3’te can­lı ola­rak ya­yın­lan­mak­ta­dır. Ta­bii, bu­ra­da dö­küm is­te­nir­se ge­ti­ri­le­bi­lir. Ama, ge­rek TRT-1, TRT-2, TRT-INT ve TRT-TÜRK ka­nal­la­rın­da, bü­tün ka­nal­lar­da yer alan ha­ber prog­ram­la­rı ve si­ya­si par­ti­ler iti­ba­rıy­la bu­nun da­ğı­lı­mı, ni­çin o oran­lar­da ve o da­ki­ka­lar­da yer ve­ril­di­ği bel­li kri­ter­ler­le tes­pit edil­mek­te. Esa­sen, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri­mi­zin bu ko­nu­lar­da çok sa­yı­da so­ru öner­ge­si ol­muş­tur, ya­zı­lı so­ru öner­ge­si ve ken­di­le­ri­ne bu ko­nu­da ay­rın­tı­lı lis­te­ler ve bil­gi­ler su­nul­muş­tur. Ben o ay­rın­tı­yı bu­ra­da tek­rar et­mek is­te­mi­yo­rum.

TRT’yle il­gi­li ge­nel bil­gi ola­rak, ta­bii şu­nu bi­li­yo­ruz: TRT, bi­zim tek ka­mu ya­yın ku­ru­lu­şu­muz­dur. Bir an­lam­da TRT top­lu­mun te­le­viz­yo­nu­dur. Ya­ni, TRT’nin bü­tün fi­nans­ma­nı va­tan­daş­la­rı­mız ta­ra­fın­dan sağ­lan­mak­ta­dır. Elek­trik pa­ra­sı fa­tu­ra­sı öder­ken va­tan­daş­la­rı­mız TRT için de bel­li bir öde­me yap­mak­ta ve TRT’nin bel­li baş­lı büt­çe­si de bun­dan oluş­mak­ta­dır. Bu­nun dı­şın­da, bir de, yi­ne va­tan­daş­la­rı­mı­zın sa­tın al­dı­ğı ba­zı -be­yaz eş­ya tü­rü, da­ha çok rad­yo, te­le­viz­yon gi­bi, mü­zik se­ti gi­bi- ci­haz­la­rın da alı­mın­da bel­li bir ban­drol öde­mek­te­dir. Onun dı­şın­da üçün­cü ge­lir kay­na­ğı da rek­lam ge­lir­le­ri­dir ve rek­lam ge­lir­le­rin­de de se­vin­di­ri­ci olan, son za­man­lar­da bel­li bir ar­tış söz ko­nu­su­dur rey­tin­ge pa­ra­lel ola­rak.

Ta­bii, TRT’nin per­so­nel ya­pı­sıy­la il­gi­li öner­ge­ler­de de­ğin­me­ler var. O ko­nu­da da şöy­le bir iki ra­kam su­na­yım sa­de­ce si­zin tak­dir­le­ri­ni­ze, bu, herhâlde ye­ter­li ka­na­ati oluş­tu­ra­cak­tır: 2002 yı­lın­da, ya­ni Hükûme­ti­mi­zin gö­re­vi dev­ral­dı­ğı yıl, TRT’nin top­lam kad­ro­su 10.221’dir, do­lu kad­ro­su 7.996’dır, boş kad­ro­su 2.225’tir. Ara yıl­la­rı ge­çi­yo­rum. Ka­sım 2006 ola­rak top­lam kad­ro­su TRT’nin 9.967, do­lu kad­ro­su 7.171, boş kad­ro­su 2.622’dir. Dik­kat edi­lir­se, çok cid­di bir per­so­nel azal­ma­sı, za­ten, bu­ra­da gö­rül­mek­te­dir. Bu­nun se­be­bi za­ten bi­lin­mek­te­dir. He­pi­miz bi­li­yo­ruz, TRT’nin, za­ma­nın­da, bi­raz kad­ro­la­rı şi­şi­ril­miş ve özel­lik­le biz­den ön­ce­ki dö­nem­de çok faz­la per­so­nel alın­mış­tır ve TRT’nin büt­çe­si­nin bü­yük bir kıs­mı, iş­let­me­ci­lik ku­ral­la­rı­na da bi­raz ay­kı­rı ola­rak, yüz­de 50’nin üze­rin­de­ki bir kıs­mı per­so­nel gi­de­ri ola­rak har­can­mak­ta­dır.

Do­la­yı­sıy­la, biz, ik­ti­dar ola­rak bu ko­nu­lar­da po­pü­list dav­ran­ma­dık; bu­nu, her­kes bi­li­yor. Ka­mu per­so­ne­li is­tih­da­mın­da büt­çe­miz­le oran­tı­lı ve cid­di he­sap­la­ma­lar so­nu­cu bun­la­ra ka­rar ve­ril­miş­tir ve TRT’de, bu ma­na­da, per­so­nel azal­tıl­ma­sı yö­nün­de, ya­ni, emek­li­le­rin fa­lan ye­ri­ne per­so­nel alı­mı ya­pıl­ma­mış­tır. Ha­ni, kad­ro­laş­ma gi­bi fa­lan şey­ler söy­le­ni­li­yor. Kad­ro­laş­ma fa­lan TRT’de söz ko­nu­su de­ğil. Sa­de­ce, yö­ne­tim ka­de­me­le­ri­ne bir mik­tar, az sa­yı­da ele­man dı­şa­rı­dan alın­mış­tır, de­ği­şik ku­rum­lar­dan. Onun dı­şın­da, TRT’nin per­so­ne­li ken­di per­so­ne­li­dir ve TRT, bu per­so­nel ta­ra­fın­dan yü­rü­tül­mek­te­dir.

Efen­dim, kad­ro­laş­ma için yö­net­me­lik de­ğiş­ti­ril­di fa­lan gi­bi id­di­alar ger­çek dı­şı­dır ve bu yö­net­me­lik de­ği­şik­li­ğiy­le de, TRT dı­şın­dan, sa­de­ce 2 ta­ne üst dü­zey yö­ne­ti­ci alın­mış­tır. Esa­sen, bu ko­nu­lar, de­ği­şik za­man­lar­da, tef­tiş ta­ra­fın­dan in­ce­len­miş­tir ve bu ko­nu­lar­da, bi­zim, bu­ra­da ve­re­me­ye­ce­ği­miz, TRT’nin ve­re­me­ye­ce­ği de bir he­sap yok­tur. Onu ifa­de ede­yim.

Ay­rı­ca, şu dö­nem­de dik­ka­ti­ni­zi çe­ki­yor­dur, bi­zim gel­di­ği­miz dö­nem­de, TRT’nin, hem per­so­nel ya­pı­sı hem per­so­nel alım usul­le­ri hem har­ca­ma­lar, di­zi yap­tı­rıl­ma­sı, film alı­mı gi­bi ko­nu­lar­da pek çok şa­ibe var­dı ve ben ba­kan­lı­ğa baş­la­dı­ğım­da, önüm­de, bu tür, ga­ze­te­ler­de, ya­yın­la­nan di­zi­ler, TRT hak­kın­da pek çok şikâyet di­lek­çe­si, pek çok spe­kü­las­yon bul­muş­tum. Bun­la­rın hep­si­nin üze­ri­ne gi­dil­miş­tir ve bu dö­nem­le il­gi­li, dö­ne­mi­miz­le il­gi­li de, TRT’de, ne alım­lar­la il­gi­li ne baş­ka ko­nu­lar­la il­gi­li, efen­dim, yol­suz­luk, şa­ibe ve­sa­ire hiç­bir ko­nu söz ko­nu­su de­ğil­dir. Eğer, böy­le bir şey­ler olur­sa da, üze­ri­ne za­ten hız­la gi­dil­mek­te­dir. Ya­ni, bu dö­nem­de TRT’yle il­gi­li, ya­kın­dan bi­len­ler, bi­raz ta­kip eden­ler çok iyi bi­lir­ler, TRT’nin en ih­ti­laf­sız ol­du­ğu, en şa­ibe­siz ol­du­ğu, ken­di­ne Ana­ya­sa’yla ve Ka­nun’uy­la ve­ril­miş gö­rev­le­ri en den­ge­li şe­kil­de ve top­lum­sal ta­le­bi de göz önü­ne ala­rak, Tür­ki­ye’nin tek ka­mu ya­yın ku­ru­lu­şu ol­ma­nın bi­lin­ciy­le yü­rüt­tü­ğü­nü gö­re­cek­ler­dir.

Ya­ni, şu­nu da bu­ra­da ifa­de ede­yim: Ku­rum için­de de bü­yük oran­da bir sükûnet ve hu­zur var­dır. Ya­ni, Ku­rum­da, me­se­la per­so­ne­lin ida­re aley­hi­ne aç­tı­ğı da­va­lar­la il­gi­li şöy­le bir ra­kam ve­re­yim ben si­ze: 2003 yı­lın­da Ku­rum per­so­ne­li ta­ra­fın­dan açı­lan da­va sa­yı­sı 1.740’tır ve son­ra­ki üç yıl için­de açı­lan da­va sa­yı­sı 400’dür, ida­ri da­va sa­yı­sı. Bu ma­na­da per­so­nel ha­re­ket­le­ri de çok faz­la ya­pıl­ma­mış­tır. Ama, şu­nu, biz, TRT adı­na bu­ra­da açık­ça ifa­de ede­bi­li­rim: TRT ana­ya­sal çiz­gi­sin­den as­la ay­rıl­ma­mış­tır, id­di­alar so­yut mü­la­ha­za­la­ra da­yan­mak­ta­dır, TRT ça­lı­şan­la­rı­nın Ku­rum­la bir sı­kın­tı­sı bu­lun­ma­mak­ta­dır. TRT, bi­raz ön­ce ifa­de et­ti­ğim gi­bi, ana­ya­sal çer­çe­ve­de, ken­di Ka­nun’u çer­çe­ve­sin­de, bu top­lu­mun ka­mu ya­yın ku­ru­lu­şu ol­ma bi­lin­ci için­de ya­yın­la­rı­nı sür­dür­mek­te­dir.

Za­man za­man ba­sı­na da yan­sı­yor, de­ği­şik ya­zı­lı so­ru öner­ge­le­riy­le bi­ze de yö­nel­til­di ve ku­rum­dan ge­len ce­va­bı ben sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri­mi­ze ulaş­tır­dım. Ta­bii, dinî ya­yın­la­rın art­tı­ğı yö­nün­de ifa­de­ler yer alı­yor, bu ko­nu­da so­ru­lar so­ru­lu­yor.

NU­Rİ Çİ­LİN­GİR (Ma­ni­sa) – Dinî de­ğil, din­ci, din­ci ya­yın.

DEV­LET BA­KA­NI BE­ŞİR ATA­LAY (De­vam­la) – TRT, 2954 sa­yı­lı Tür­ki­ye Rad­yo ve Te­le­viz­yon Ka­nu­nu’nun 5’in­ci mad­de­sin­de be­lir­le­nen ya­yın esas­la­rı çer­çe­ve­sin­de ya­yın­la­rı­nı sür­dür­mek­te­dir de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri. Hiç­bir gö­rüş ve­ya mü­la­ha­za­nın TRT ya­yın iha­le­le­ri­ni et­ki­le­me­si söz ko­nu­su de­ğil­dir. Hiç­bir TRT men­su­bu­nun, TRT ya­yı­nı­nın ana­ya­sal il­ke­ler­le çe­liş­me­si de söz ko­nu­su de­ğil­dir, ola­maz. Ama, şu­nu da ifa­de ede­lim: 1974 yı­lın­dan be­ri TRT’de dinî ya­yın­lar yer al­mak­ta­dır ve…

FE­RİT MEV­LÜT AS­LA­NOĞ­LU (Ma­lat­ya) – Dinî ya­yın de­ğil, din­ci ya­yın­lar Sa­yın Ba­kan. Dinî ya­yı­na kar­şı de­ği­liz. Din­ci ya­yın...

DEV­LET BA­KA­NI BE­ŞİR ATA­LAY (De­vam­la) – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­rim, herhâlde bi­raz son­ra grup adı­na ko­nu­şa­cak­sı­nız, bun­la­rı di­le ge­ti­rir­si­niz. Ben, o ifa­de­yi red­de­di­yo­rum.

NU­Rİ Çİ­LİN­GİR (Ma­ni­sa) – Söy­le­ye­ce­ğiz za­ten.

HA­RUN AKIN (Zon­gul­dak) – Bi­raz son­ra.

DEV­LET BA­KA­NI BE­ŞİR ATA­LAY (De­vam­la) – Biz de on­la­ra ce­va­bı­nı ve­ri­riz.

TRT’nin -bi­raz ön­ce ifa­de et­ti­ğim gi­bi- bir gö­re­vi, Tür­ki­ye’de bir­lik, bü­tün­lük ve ai­le­yi ko­ru­ma­dır, Ka­nun’un­da yer alır bu ifa­de­ler ve TRT, top­lu­mun te­le­viz­yo­nu­dur; top­lu­mun bek­len­ti­le­ri­ni, top­lu­mun ih­ti­ya­cı­nı kar­şı­la­ya­cak ya­yın­la­rı yap­mak da TRT’nin gö­re­vi­dir. TRT, bu­gün, rey­ting kay­gı­sı­nı da ikin­ci pla­na ata­rak, en ka­li­te­li ya­yı­nı sun­mak­ta­dır. Ge­rek film ola­rak ge­rek di­zi ola­rak ge­rek bel­ge­sel ola­rak ge­rek Tür­ki­ye’nin ta­nı­tı­mı ola­rak ge­rek de­ği­şik top­lum ke­sim­le­ri­nin so­run­la­rı­nı gün­de­me ge­tir­me ola­rak ge­rek ha­ber bül­te­ni ve ha­ber prog­ram­la­rı ola­rak ve ge­rek dinî ya­yın­lar ola­rak TRT bu top­lu­mun te­le­viz­yo­nu­dur, top­lu­mun ih­ti­ya­cı olan dinî ko­nu­da da ya­yın ya­pa­cak­tır (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) ve bu ilk de­fa da bu dö­nem­de ya­pıl­mı­yor, 1974 yı­lın­dan iti­ba­ren ya­pıl­mak­ta­dır ve ilk baş­la­tan da Sa­yın İs­ma­il Cem’in dö­ne­mi­dir, 74. Ken­di­si­ni bu­ra­dan, ger­çek­ten, o ma­na­da anı­yo­rum, TRT’nin en yer­li dö­nem­le­rin­den de bi­ri­si­dir o dö­nem, ya­ni, be­nim zih­nim­de ka­lan TRT ola­rak. Hem ken­di yer­li de­ğer­le­ri­ne hem ta­ri­hi­ne ve­fa­lı dö­nem­ler­den bi­ri ola­rak da anı­lır. O gün­den bu­gü­ne de TRT’de de­ği­şik for­mat­lar­da, de­ği­şik isim­ler­de, de­ği­şik sa­at­ler­de dinî ya­yın­lar ya­pıl­mak­ta­dır.

Bu­gün de TRT’de, öy­le sa­nıl­dı­ğı gi­bi çok faz­la de­ğil, sa­de­ce bel­li dinî ya­yın­lar, de­ği­şik prog­ram­lar­da, de­ği­şik sa­at­ler­de tek­rar edil­mek­te­dir. Yok­sa, sa­at ola­rak ve sa­yı ola­rak çok da faz­la de­ğil­dir. Ama, za­ten bun­lar­dan bi­ri­si ta­ma­men Di­ya­net İş­le­ri Baş­kan­lı­ğı­mız­ca ha­zır­lan­mak­ta ve su­nul­mak­ta­dır, “İs­lam’ın Ay­dın­lı­ğın­da” isim­li prog­ram ve di­ğer dinî prog­ram­lar da ta­ma­men Di­ya­net İş­le­ri Baş­kan­lı­ğıy­la ir­ti­bat için­de ve on­la­rın uz­man­lı­ğıy­la, on­la­rın da­nış­man­lı­ğıy­la yü­rü­tül­mek­te­dir.

Tek­rar eder­sek, top­lu­mun bir­lik ve be­ra­ber­li­ği­ne, ai­le­nin ko­run­ma­sı­na yö­ne­lik ya­yın yap­mak TRT’nin ya­sal gö­re­vi­dir. TRT’nin, la­ik, de­mok­ra­tik ve özerk vas­fı tar­tış­ma ko­nu­su da­hi ya­pı­la­maz. TRT, ken­di ko­nu­mu­nun bi­lin­cin­de­dir ve o bi­linç­le ya­yın­la­rı­nı sür­dür­mek­te­dir ve za­ten TRT’nin Ya­yın De­net­le­me Ku­ru­lu Baş­kan­lı­ğı da var­dır, bü­yük­çe de bir bi­rim­dir TRT için­de. Bü­tün ya­yın­lar da ora­da de­ğer­len­di­ril­mek­te­dir.

Bu­ra­da, ta­bii, TRT’nin ka­mu ya­yın­cı­lı­ğı bo­yu­tu­nu iyi­ce ir­de­le­me­li­yiz de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Bu­ra­da, grup­la­rı­mı­zın or­tak olu­ruy­la gün­de­me alın­dı bu araş­tır­ma öner­ge­si. Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si de bu­na olur ver­di. Bu ve­si­ley­le, sa­de­ce, bi­zim önem­li bir ku­ru­mu­mu­zu, bir kıs­mı ku­lak­tan duy­ma, bir kıs­mı iyi de­net­len­me­miş, bir kıs­mı, ba­zı ba­sın­da çı­kan ha­ber­ler­le TRT’yi eleş­tir­mek de­ğil, Mec­lis ola­rak, ge­lin, bir ta­ne olan ka­mu ya­yın ku­ru­lu­şu­mu­zu, bu­ra­da, da­ha iyi na­sıl olur, ona kat­kı ver­me­ye ça­ba sarf ede­lim, üç gru­bu­muz da bu­na kat­kı ver­sin ve TRT de, TRT yö­ne­ti­mi de bun­dan fay­da­lan­sın; biz fay­da­la­na­ca­ğız.

Ka­mu ya­yın­cı­lı­ğı, bi­li­yor­su­nuz, ti­tiz bir ya­yın­cı­lık­tır. He­le bu­gün, özel te­le­viz­yon­la­rın, rad­yo­la­rın ço­ğal­dı­ğı bir dö­nem­de, ka­mu ya­yın­cı­lı­ğı­na çok bü­yük gö­rev­ler düş­mek­te­dir, âde­ta, ör­nek ol­ma gö­re­vi düş­mek­te­dir.

Rey­ting kri­ter­le­ri­nin her şe­yin önü­ne geç­ti­ği bir dö­nem­de, TRT, ka­mu ya­yın­cı­sı ola­rak, bel­ki özel ka­nal­la­rın ih­mal et­ti­ği bir­çok bo­yu­ta eğil­mek du­ru­mun­da­dır. Özel­lik­le ka­li­te­li ya­yın­da, mü­zi­ği­mi­zin her tü­rü­nün ve Ba­tı kla­sik mü­zi­ği­nin, bu­gün yi­ne en iyi iz­le­ne­bil­di­ği, en iyi ör­nek­le­ri­nin ya­yın­lan­dı­ğı yer TRT’dir. He­pi­miz te­le­viz­yon­la­ra ba­kı­yo­ruz, bu­nu za­ten fark ede­riz. Top­lum­sal de­ğer­le­rin gö­ze­til­di­ği prog­ram­la­rın, di­zi­le­rin yer al­dı­ğı ka­nal­lar yi­ne TRT ka­nal­la­rı­dır bü­yük oran­da. Çün­kü, TRT’nin bir top­lum­sal so­rum­lu­lu­ğu var­dır. Kül­tü­rü­mü­ze hiz­met açı­sın­dan, ken­di de­ğer­le­ri­mi­zin ta­nı­tıl­dı­ğı, ya­şa­tıl­dı­ğı, bü­yük oran­da bu­na özen gös­te­ri­len ka­nal­lar yi­ne TRT ka­nal­la­rı­dır ve Türk di­li­nin, Türk­çe­mi­zin, gü­zel Türk­çe­mi­zin en özen­le kul­la­nıl­dı­ğı ka­nal­lar TRT ka­nal­la­rı­dır ve TRT bu­na özel bir önem gös­ter­mek­te­dir. Bu­gün, de­ği­şik ya­yın or­tam­la­rın­da, ar­go­la­rın, ye­rel ağız­la­rın, kı­sa ifa­de­ler­le ar­tık ke­li­me da­ğar­cı­ğı­nın da­ral­dı­ğı bir Türk­çe­nin de­ğil, da­ha zen­gin bir Türk­çe­nin kul­la­nıl­ma­sı, zen­gin­leş­ti­ril­me­sin­de TRT bü­yük bir özen gös­ter­mek­te­dir ve ha­ber ti­tiz­li­ği. Ha­ber ti­tiz­li­ği… Ba­kın, bu­gün… Da­ima, ta­bii, si­ya­si par­ti­le­ri­mi­zin “bi­zim se­si­mi­ze da­ha az yer ve­ri­yor” eleş­ti­ri­si, TRT’nin ya­yın ha­ya­tı bo­yun­ca ola­gel­miş­tir, her dö­nem­de ol­muş­tur, ama ge­nel top­lum pla­nın­da, en gü­ve­ni­lir ha­ber­le­ri TRT ve­rir. Da­ha doğ­ru­su, top­lum en çok TRT’nin ha­be­ri­ne gü­ve­nir. Bir resmî ha­ber ajan­sı­mız ola­rak ge­le­nek­sel bir ifa­de var­dır, “Ana­do­lu Ajan­sı geç­tiy­se doğ­ru­dur” ifa­de­si ve bir de TRT’nin ver­di­ği ha­ber­le­re bü­yük bir gü­ven var­dır, çün­kü. TRT, ha­ber­ci­lik­te çok ti­tiz dav­ra­nır.

Şim­di, bi­li­yor­su­nuz, de­ği­şik araş­tır­ma­lar da ya­pı­lı­yor. Gö­rün­tü­lü med­ya araş­tır­ma­la­rı da var.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Ba­ka­nım, si­ze ve­re­ce­ğim sü­re­yi di­ğer ar­ka­daş­la­ra da ve­re­ce­ğim. Ne ka­dar za­man­da ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­lar­sı­nız?

DEV­LET BA­KA­NI BE­ŞİR ATA­LAY (De­vam­la) – To­par­lı­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Bu­yu­run.

DEV­LET BA­KA­NI BE­ŞİR ATA­LAY (De­vam­la) – Te­şek­kür ede­rim.

Bu araş­tır­ma­lar­da üç kav­ram kul­la­nı­lır: İz­len­me, be­ğe­nil­me ve gü­ve­nil­me ve­ya top­lum açı­sın­dan iz­le­me, be­ğen­me, gü­ven­me.

Bu­gün, rey­ting, ge­nel­de ta­bii, iz­len­me­yi yan­sı­tı­yor, iz­le­me­yi yan­sı­tı­yor, ama de­ği­şik araş­tır­ma­lar­da be­ğen­me, gü­ven­me bo­yu­tu da var­dır ve han­gi ka­nal­dan ge­len ha­ber­le­re en çok gü­ve­nir­si­niz de­nil­di­ğin­de, yi­ne TRT baş­ta gel­mek­te­dir. Bu­nu, bu­ra­da, ben, Ku­ru­mu­muz adı­na, önem­li ka­mu ya­yın ku­ru­lu­şu­muz adı­na if­ti­har­la söy­le­mek is­ti­yo­rum.

Ben, ta­bii, bu­ra­da, de­ğer­li ko­nuş­ma­cı­lar o kı­sa araş­tır­ma öner­ge­si me­tin­le­ri­nin dı­şın­da ne­ler söy­le­ye­cek­ler onu bil­me­di­ğim için, ye­tin­mek is­ti­yo­rum, ama, söy­le­ne­cek hu­sus­la­ra ce­vap ve­re­ce­ğim. Yal­nız, gün­cel ol­du­ğu için ve bu­gün de bel­li ba­sın ku­ru­luş­la­rın­da yer al­dı­ğı için bir ko­nu­ya da­ha, Sa­yın Baş­ka­nım, iz­ni­niz­le de­ğin­mek is­ti­yo­rum.

Pa­pa XVI. Be­ne­dict’in Tür­ki­ye zi­ya­re­tin­de, TRT’nin bir iki yer­de­ki can­lı ya­yı­nın­da so­run ol­du­ğu­na dö­nük ve bir yer­de ka­me­ra­nın açık bı­ra­kıl­dı­ğı­na dö­nük ba­sın­da ba­zı ha­ber­ler çık­tı. Bun­la­rı bi­li­yor­su­nuz, muh­te­me­len bu­ra­da ko­nuş­ma­lar­da da -gün­cel ol­du­ğu için- gün­de­me ge­ti­ri­le­bi­lir. Bu­nu açık­ça ifa­de edi­yo­rum ben, çün­kü, o An­ka­ra prog­ra­mı­nın her kıs­mın­da za­ten re­fa­kat­çi Ba­kan ola­rak, ev sa­hi­bi ola­rak, mi­sa­fir ağır­la­mak üze­re gö­rev­len­di­ril­miş­tim. Ge­nel ola­rak şu­nu ifa­de ede­bi­li­rim: Pa­pa XVI. Be­ne­dict’in zi­ya­re­ti ön­ce­sin­de­ki pek çok spe­kü­la­tif ve en­di­şe­li de­ğer­len­dir­me­le­re rağ­men ve on­la­rın ak­si­ne çok iyi yö­ne­til­miş ve çok iyi geç­miş­tir. Tür­ki­ye’miz için âde­ta, o, le­he çev­ril­miş­tir, Tür­ki­ye’nin ta­nı­tı­mı­na bü­yük kat­kı sağ­la­mış­tır, 2 bi­nin üze­rin­de ba­sım men­su­bu Pa­pa’nın zi­ya­re­ti­ni iz­le­miş­tir, bu­nun 950 ta­ne­si sa­de­ce bu zi­ya­ret için de­ği­şik ül­ke­ler­den ül­ke­mi­ze gel­miş­tir. Ya­ni, dün­ya­nın her ke­si­min­den bü­yük, önem­li ya­yın ku­ru­luş­la­rı­nın men­sup­la­rı gel­miş­tir ve Tür­ki­ye bü­yük bir ül­ke ol­du­ğu­nu gös­ter­miş­tir, mi­sa­fi­ri­ni iyi ağır­la­mış­tır ve ulus­la­ra­ra­sı alan­da ga­yet de bü­yük yan­kı­lar uyan­dır­mış­tır, çok olum­lu yan­sı­ma­la­rı ol­muş­tur.

Bu­ra­da üç önem­li ba­sın ya­yın ku­ru­lu­şu­muz gö­rev al­mış­tır. Ba­sın-Ya­yın En­for­mas­yon Ge­nel Mü­dür­lü­ğü, ga­ze­te­ci­le­rin ak­re­di­tas­yo­nu­nu yap­mış­tır. TRT, resmî ya­yın ku­ru­lu­şu­dur ve bü­tün dün­ya­ya gö­rün­tü­le­ri TRT geç­miş­tir.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Say­gı­de­ğer ar­ka­daş­la­rım, Sa­yın Ba­ka­nın mik­ro­fo­nu­nu aça­ca­ğım, üç da­ki­ka sü­re ver­miş­tim, bun­dan son­ra­sı­nı da di­ğer ko­nuş­ma­cı­la­ra da ek­le­ye­ce­ğim.

Bu­yu­run.

DEV­LET BA­KA­NI BE­ŞİR ATA­LAY (De­vam­la) – To­par­lı­yo­rum Sa­yın Baş­ka­nım. Te­şek­kür ede­rim.

Ana­do­lu Ajan­sı­mız yi­ne resmî ya­yın ku­ru­lu­şu­dur, fo­toğ­raf ve ya­zı­lı ha­ber­le­ri de dün­ya­ya Ana­do­lu Ajan­sı geç­miş­tir ve gö­rev­le­ri­ni de çok iyi yap­mış­lar­dır.

Ta­bii, çok alan­da can­lı ya­yın ya­pan TRT için bir iki yer­de ba­zı kü­çük ak­sa­ma­lar ol­muş­tur. Bu­nun da, Ku­rum için­de de­ğer­len­di­ril­me­si, so­ruş­tu­rul­ma­sı sür­dü­rül­mek­te­dir. Ama, me­se­la, iş­te “Anıt­ka­bir’de gö­rün­tü­ler iyi yan­sı­tı­la­ma­dı.” gi­bi… Ora­da, he­pi­miz bi­li­yo­ruz, her­ke­sin du­ra­ca­ğı yer bel­li­dir, za­ten on­lar ya­zı­lı da ye­re kon­mak­ta­dır. O an­da Sa­yın Pa­panın çe­lenk koy­duk­tan son­ra ora­da bir mik­tar bek­le­me­si, bek­le­nen prog­ram­da­ki bir şey de­ğil­dir. Ken­di­si­ne ora­da da bel­ki ye­ter­li reh­ber­lik ya­pı­la­ma­mış­tır; ama, son­ra za­ten ye­ri­ne çe­kil­miş­tir, on­dan son­ra da her şey nor­mal­dir. Ya­ni, bu­na ben­zer bir iki kü­çük ak­sa­ma dı­şın­da bü­yük bir prob­lem yok­tur.

Ben, eme­ği ge­çen­le­ri, bü­tün bu üç ku­ru­mu­muz­da­ki ar­ka­daş­la­rı­mı­zı teb­rik edi­yo­rum. Tür­ki­ye’nin ta­nı­tı­mı­na, dış dün­ya­da, olum­lu ima­jı­na hiz­met et­miş­ler­dir ay­nı za­man­da.

Ben sö­zü­mü bu­ra­da ke­si­yo­rum. He­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum, te­şek­kür edi­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Ba­ka­nım.

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım, Sa­yın Ba­ka­nın ek sü­re­si sa­de­ce dört­bu­çuk da­ki­ka sür­müş­tür. Bun­dan son­ra­ki ko­nuş­ma­cı­la­ra, is­ter­ler­se sü­re­nin ba­şın­da ek­le­me ya­pa­bi­li­rim, is­ter­ler­se yir­mi da­ki­ka­lık sü­re­nin so­nun­da ek­le­me ya­pa­bi­li­rim.

Ana­va­tan Par­ti­si Gru­bu adı­na An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li ve Grup Baş­kan Ve­ki­li Mu­zaf­fer Kur­tul­mu­şoğ­lu…

Sa­yın Kur­tul­mu­şoğ­lu, bu­yu­run efen­dim. (Ana­va­tan Par­ti­si sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

ANA­VA­TAN PAR­Tİ­Sİ GRU­BU ADI­NA MU­ZAF­FER R. KUR­TUL­MU­ŞOĞ­LU (An­ka­ra) – Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; söz­le­ri­me baş­la­ma­dan ev­vel he­pi­ni­ze say­gı­la­rı­mı su­na­rım.

Ge­çen haf­ta Özür­lü­ler Gü­nü idi. Özür­lü­ler Gü­nü’nü kut­lu­yo­rum. Ay­rı­ca, tek­rar Türk ha­nım­la­rı­nın, Türk ka­dı­nı­nın seç­me ve se­çil­me hak­kı­nı ka­zan­ma­sı­nın 72’nci yı­lı­nı kut­lu­yo­rum. Bu Mec­lis­te 25 ta­ne ha­nı­me­fen­di­nin de­ğil, en az 150-200 ta­ne ha­nı­me­fen­di­nin bu­lun­ma­sı­nın te­men­ni­siy­le de söz­le­ri­me baş­la­mak is­ti­yo­rum.

Evet, bi­lin­di­ği üze­re, 2954 sa­yı­lı Tür­ki­ye Rad­yo ve Te­le­viz­yon Ka­nu­nu, rad­yo ve te­le­viz­yon ya­yın­la­rı­nın dü­zen­len­me­si­ne, Rad­yo ve Te­le­viz­yon Yük­sek Ku­ru­lu­nun ve Tür­ki­ye Rad­yo-Te­le­viz­yon Ku­ru­mu­nun ku­ru­luş, gö­rev, yet­ki ve so­rum­lu­luk­la­rı­na iliş­kin esas­lar üze­rin­de dü­zen­len­miş bu ka­nun. Ya­ni, di­yor ki: Anı­lan 2954 sa­yı­lı Ka­nun’un “ya­yın esas­la­rı” baş­lık­lı 5’in­ci mad­de­si­nin (m) fık­ra­sın­da “ka­mu­oyu­nun sağ­lık­lı ve ser­best­çe olu­şa­bil­me­si için ka­mu­oyu­nu il­gi­len­di­re­cek ko­nu­lar­da ye­ter­li ya­yın yap­mak; tek yön­lü, ta­raf tu­tan ya­yın yap­ma­mak ve bir si­ya­si par­ti­nin, gru­bun, çı­kar çev­re­si­nin, inanç ve­ya dü­şün­ce­nin men­fa­at­le­ri­ne alet ol­ma­mak” ge­rek­ti­ği açık­ça ifa­de edil­miş­tir.

Şim­di, Sa­yın Ba­ka­nın, ha­ki­ka­ten, bu­ra­ya biz­den son­ra çık­ma­sın­da ya­rar var idi, ko­nuş­ma­cı­lar­dan son­ra. En azın­dan, doğ­ru­la­rı, yan­lış­la­rı, bu­ra­da bir­lik­te, bi­zim yan­lı­şı­mı­zı da biz öğ­re­nir­dik. Sa­yın Ba­kan da, bu­ra­da, bi­zim ev­vel­den ko­nuş­ma­mız la­zım ge­len şey­le­ri ken­di­le­ri ko­nu­şun­ca, ya­ni san­ki her şey bit­miş gi­bi ol­du. Sa­yın Ba­ka­nı çok se­ve­rim, pı­rıl pı­rıl bir be­ye­fen­di. Efen­di­li­ği­ne say­gı du­yu­yo­rum, se­vi­yo­rum da, ama, san­ki, Sa­yın Ba­ka­nım an­la­tır­ken, TRT’nin her şe­yi­nin nor­mal, ya­ni or­ta­lık gül­lük gü­lis­tan­lık, ya­ni “siz, bu araş­tır­ma­yı ni­ye ver­di­niz” gi­bi bir laf çı­kar­dım ben. Yan­lış da ola­bi­lir, ama ben öy­le çı­kar­dım.

Pe­ki, o za­man, TRT yö­ne­ti­mi o ka­dar gü­zel ça­lı­şı­yor­du da, biz ni­ye araş­tır­ma öner­ge­si ver­dik aca­ba?

MAH­MUT GÖK­SU (Adı­ya­man) – Laf ol­sun di­ye ver­di­niz.

MUS­TA­FA NU­Rİ AK­BU­LUT (Er­zu­rum) – İş ol­sun!

MAH­MUT GÖK­SU (Adı­ya­man) – Laf ol­sun tor­ba dol­sun.

MU­ZAF­FER R. KUR­TUL­MU­ŞOĞ­LU (De­vam­la) – Ya­ni, çok gü­zel…

MUS­TA­FA NU­Rİ AK­BU­LUT (Er­zu­rum) – İş ol­sun! Ça­lı­şı­yor gös­ter­mek için.

MU­ZAF­FER R. KUR­TUL­MU­ŞOĞ­LU (De­vam­la) – Ha­ki­ka­ten şu­nu an­la­mış de­ği­lim: Me­se­la, TRT’nin ya­yın­la­rı… Ben, 1965’ten be­ri TRT te­le­viz­yo­nu­nu iz­le­yen bir ada­mım. O za­man­lar­da, İs­tan­bul’da ye­ni ku­rul­du­ğu za­man­la­rı bi­li­yo­rum. Ha­ki­ka­ten, TRT, ha­ber bül­ten­le­rin­de ta­raf­sız­lı­ğı­nı ka­nıt­la­mış bir ku­rum­dur.

FE­RİT MEV­LÜT AS­LA­NOĞ­LU (Ma­lat­ya) – İdi…

MU­ZAF­FER R. KUR­TUL­MU­ŞOĞ­LU (De­vam­la) – Bu­na kim­se­nin bir şey di­ye­cek ha­li yok.

MAH­MUT GÖK­SU (Adı­ya­man) – Da­ha ye­ni ye­ni ye­ni ka­nıt­lı­yor.

MU­ZAF­FER R. KUR­TUL­MU­ŞOĞ­LU (De­vam­la) – Ama…

MAH­MUT GÖK­SU (Adı­ya­man) – Da­ha ye­ni ye­ni ka­nıt­lı­yor, es­ki­den öy­le de­ğil­di.

MU­ZAF­FER R. KUR­TUL­MU­ŞOĞ­LU (De­vam­la) – Ama, şim­di, ba­kı­yo­rum…

MAH­MUT GÖK­SU (Adı­ya­man) – Es­ki­den ta­raf­lıy­dı, çok ta­raf­lıy­dı.

MU­ZAF­FER R. KUR­TUL­MU­ŞOĞ­LU (De­vam­la) – O za­man, ben şöy­le di­ye­yim Sev­gi­li Mil­let­ve­ki­lim…

MAH­MUT GÖK­SU (Adı­ya­man) – Hi­za­ya gel­di.

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, kar­şı­lık­lı ko­nuş­ma­ya­lım lüt­fen.

Bu­yu­run Sa­yın Kur­tul­mu­şoğ­lu.

MU­ZAF­FER R. KUR­TUL­MU­ŞOĞ­LU (De­vam­la) – Ben, hiç laf at­ma­yı ne se­ve­rim ne kar­şı­lık ve­ri­rim. İz­le­yi­niz, iz­le­yi­niz…

FE­RİT MEV­LÜT AS­LA­NOĞ­LU (Ma­lat­ya) – Ne de ata­nı se­ve­rim…

MU­ZAF­FER R. KUR­TUL­MU­ŞOĞ­LU (De­vam­la) – Be­nim de yan­lı­şım ola­bi­lir, Sa­yın Ba­ka­nım ge­lir, bu­ra­da, Sa­yın Kur­tul­mu­şoğ­lu, se­nin böy­le yan­lı­şın var der. Doğ­ru­dur, bel­ki ben de hep­si­ni… TRT’nin için­de her gün ya­şa­mı­yo­rum ya, be­nim de ek­si­ğim var­dır, ola­bi­lir. Ama, bu­na bu­ra­da il­gi­li ba­kan ce­va­bı­nı ve­rir.

Evet, sev­gi­li ar­ka­daş­la­rım, ben, ha­len TRT’nin ha­ber­le­ri­ni iz­le­me­yi yeğ tu­tan bir ada­mım. Çün­kü, ona gü­ve­ni­yo­rum. Es­ki­den be­ri ge­len, sü­re­gel­miş bir ta­raf­sız­lı­ğı var­dır TRT’nin. Ama, in­ci­ne­bi­lir­si­niz, üzü­le­bi­lir­si­niz ama, son za­man­lar­da, şöy­le söy­le­ye­yim, si­ya­si ha­ber­ler­de ik­ti­dar par­ti­si­ne ve­ri­yor­sun, ana mu­ha­le­fet par­ti­si­ne ve­ri­yor­sun, gru­bu ol­ma­yan par­ti­ye yer ve­ri­yor­sun ama -Mec­lis İç Tü­zü­ğü’nde de bel­li- gru­bu olan par­ti­nin ko­nuş­ma­sı­nı ni­çin ver­mi­yor­sun? Ben onu Sa­yın Ba­ka­nım­dan da ri­ca edi­yo­rum, öğ­ren­sin, sor­sun. Ha­ber­le­re ba­kar, öğ­re­nir. Çün­kü, her tür­lü yet­ki Sa­yın Ba­ka­nı­mın elin­de.

FE­RİT MEV­LÜT AS­LA­NOĞ­LU (Ma­lat­ya) – Ana mu­ha­le­fe­te ver­mi­yor.

MU­ZAF­FER R. KUR­TUL­MU­ŞOĞ­LU (De­vam­la) – Şim­di, ta­bii ki, bu­gü­ne ka­dar, ik­ti­dar­lar, TRT’yi ço­ğu za­man ken­di bo­ra­zan­la­rı gi­bi kul­lan­mış­lar. Bu, bu­gün de­ğil, dün de var idi, bu­gün de var. Ama, ben Kur­tul­mu­şoğ­lu ola­rak söy­lü­yo­rum, in­san ola­rak söy­lü­yo­rum, ya­ni, hak­ka­ni­yet­li ola­rak mu­ha­le­fe­te yer ver­sen ne olur? Za­ten med­ya­nın, özel med­ya­nın ço­ğu ik­ti­da­rın ya­nın­da. Ta­raf­sız olan TRT’nin mu­ha­le­fe­te söz ver­me­si ka­dar do­ğal bir şey var mı­dır? Ben bu­nu bu şe­kil­de söy­lü­yo­rum.

Şim­di, ta­bii, ma­dem­ki si­ya­set ya­pı­yo­ruz… Sa­yın Ba­kan da, bi­ze, sağ ol­sun, ko­nuş­ma imkânı ver­di. Sa­yın Ba­ka­nım, son iki yıl­da TRT Ge­nel Mü­dür Ve­ki­li Be­ye­fen­di’ye gö­re, 88 ta­ne ata­ma­nın -ye­ni ata­ma ya­pıl­mış mü­dür­ler alı­na­rak, ye­ri­ne, 88 ki­şi­den- 83’ü de­ğiş­ti­ril­miş, Ha­ber-Sen Sen­di­ka­sı­na gö­re de 200 ki­şi de­ğiş­ti­ril­miş.

FE­RİT MEV­LÜT AS­LA­NOĞ­LU (Ma­lat­ya) – Ha­ni 3 ki­şiy­di?..

MU­ZAF­FER R. KUR­TUL­MU­ŞOĞ­LU (De­vam­la) – Ha­ni bu­ra­sı ta­raf­sız bir ku­rum idi? El­bet­te ki, bir üni­te­nin ba­şı de­ğiş­ti­ri­lir. Ge­nel mü­dü­rün, ge­nel mü­dür mua­vin­le­ri­nin de­ğiş­ti­ril­me­si ka­dar do­ğal bir şey ola­maz. Ama, ya­pım­cı­dan ne is­te­ni­yor, ka­me­ra­man­dan ne is­te­ni­yor, onu an­la­mış de­ği­lim.

Şim­di, o ya­yın­lar ya­pıl­dı, bu ya­yın­lar ya­pıl­dı, be­nim çok şık ta­rif ede­ce­ğim bir şey de­ğil. Ben dev­let yö­ne­ti­min­den ge­li­yo­rum. Ta­raf­sız­lı­ğı çok se­ve­rim. Ne olur­sa ol­sun, kim olur­sa ol­sun, be­nim kar­şı­ma çık­mış in­san, ren­gi de­ği­şik ola­bi­lir, fik­ri de­ği­şik ola­bi­lir, na­sıl olur­sa ol­sun, o, be­nim için in­san­dır, ona gö­re ha­re­ket ede­rim. Ku­rum­lar­dan da dev­le­tin elin­de tek ka­lan bir ku­ru­mu var, o da, Rad­yo Te­le­viz­yon Ku­ru­mu. Bu­ra­da da si­ya­set yap­ma­ya­lım, ne olur? Her ta­raf­ta si­ya­set ya­pı­lı­yor. Bu­ra­da az yap­sak si­ya­se­ti. Bu Ku­ru­mu boz­ma­sak da­ha iyi ol­maz mı? Ben si­ze bı­ra­kı­yo­rum. Be­nim ne ata­na­cak ak­ra­bam var, ne ço­lu­ğum var ne ço­cu­ğum var ora­ya ge­le­cek; be­nim­ki alın­ma­dı da onun­ki alın­dı di­ye­cek de bir şe­yim yok.

Ama, ben, ba­kı­nız, Sa­yın Ba­kan bun­la­ra da­ha çok ce­vap ve­rir di­ye söy­lü­yo­rum. Bu ol­ma­dı. Ba­kı­nız, TRT’nin ge­lir­le­ri: Ban­drol, fa­tu­ra­lar ve Sa­yın Ba­kan ek­le­di, rek­lam­lar. Ya­ni, yüz­de 80’i dev­let ta­ra­fın­dan ver­giy­le top­la­nan pa­ra. O hal­de, dev­let ku­ru­mun­da bu pa­ra­lar har­ca­nır­ken bu­nun he­sa­bı­nı da çok cid­di yap­mak la­zım; çün­kü, o, bi­zim ver­gi­le­ri­miz­le top­la­nan pa­ra. Resmî ku­rum ol­du­ğu için, he­sa­bı­nı da o şe­kil­de ve­re­ce­ğiz. Ne­re­ye ne har­ca­dı­ğı­mı­zı da bi­le­ce­ğiz.

Ta­bii, ben bun­la­rı söy­ler iken, Sa­yın Ba­ka­na bel­ki fi­kir ve­rir di­ye söy­lü­yo­rum, il­la da yüz­de yüz her şey doğ­ru­dur di­ye de­mi­yo­rum. Biz de Sa­yın Ba­kan gi­bi… Sa­yın Ba­ka­na, na­sıl, ge­nel mü­dür ve­ya il­gi­li mü­dür­ler ge­ti­ri­yor­sa, biz de on­lar­dan, med­ya­dan, ora­da ça­lı­şan­lar­dan al­dı­ğı­mız bil­gi­ler… Yüz­de yüz be­nim bil­gim de­ğil, ama, biz, ni­ye araş­tır­ma öner­ge­si ve­ri­yo­ruz? Bun­la­rın doğ­ru olup ol­ma­dı­ğı­nı ko­nuş­mak için bu­ra­da­yız.

Me­se­la, son za­man­lar­da, si­ya­sal kad­ro­laş­ma için yö­net­me­lik de­ğiş­ti­ril­di mi? Li­ya­kat­siz ki­şi­le­rin gö­re­ve ge­ti­ril­di­ği doğ­ru mu? Ya­sa ve yö­net­me­lik­le­re ay­kı­rı ata­ma­lar ya­pıl­dı mı? Ku­rum içi sı­nav­lar­da usul­süz­lük­ler ya­pıl­dı mı? Bir kı­sım per­so­nel hak­kın­da mü­fet­tiş­ler­ce ha­zır­la­nan ra­por­la­rın iş­le­me ko­nul­ma­dı­ğı doğ­ru mu? Ça­lı­şan­lar ara­sın­da si­ya­si dü­şün­ce, inanç, et­nik kö­ken ve sen­di­ka üye­lik­le­ri­ne gö­re ayı­rım­cı­lık ya­pıl­dı mı?

Me­se­la, bu­gü­ne ka­dar, ba­zen, Ku­rum ça­lı­şan­la­rın­ca “ma­aş alı­yo­ruz, biz, bu ma­aşı­mı­zı hak et­mek için TRT’ye prog­ram ha­zır­la­ma­mız la­zım” de­nil­di­ğin­de, aca­ba, kar­şı çı­kıl­dı­ğı ol­du mu? Bu­nu bı­ra­kıp, dı­şa­rı­dan, TRT’ye, me­se­la, farz ede­lim bir di­zi 800 mil­ya­ra mal ola­cak­ken, aca­ba, 4,5 mil­yon do­lar gi­bi bir har­ca­ma ya­pıl­dı mı dı­şa­rı­dan?

Me­se­la, ba­kı­nız… Bu­nu ni­ye söy­lü­yo­rum: TRT da­ire baş­kan yar­dım­cı­la­rın­dan bi­ri­nin -Ba­na yan­lış ge­len bir şey, bu­ra­da söy­le­mek­te bi­le çe­ki­ni­yo­rum ve üzü­lü­yo­rum, ama araş­tır­ma öner­ge­si ol­du­ğu­na gö­re doğ­ru­lu­ğu­nu he­pi­miz bil­mek mec­bu­ri­ye­tin­de­yiz. Doğ­ru mu yan­lış mı?- eşi­nin üze­ri­ne ka­yıt­lı ya­pım şir­ke­ti­ne 1,5 mil­yon YTL kar­şı­lı­ğın­da di­zi yap­tı­rıl­dı­ğı doğ­ru mu? Pi­ya­sa fi­ya­tı araş­tır­ma­sı ya­pıl­ma­dan ve iha­le açıl­ma­dan 4 mil­yon 150 bin Ame­ri­kan do­la­rı kar­şı­lı­ğın­da 181 araç ki­ra­lan­dı mı? Be­nim hak­kım, so­ru­yo­rum. Doğ­ru­lu­ğu­nu yan­lış­lı­ğı­nı, iş­te Sa­yın Ba­kan bu­ra­da söy­ler.

Ya­ni, bu gü­zel Ku­ru­mun, he­pi­mi­zin göz­de­si olan bir ku­ru­mun üze­rin­de­ki san­sas­yon ha­ber­ler de ol­sa, şa­ibe­ler de ol­sa, on­la­rı üze­rin­den kal­dır­mak hem Mil­let Mec­li­si­nin gö­re­vi hem il­gi­li sa­yın ba­ka­nın gö­re­vi di­ye dü­şü­nü­yo­rum. Ben, bu­gü­ne ka­dar hep ça­lış­tı­ğım yer­ler­de, ilk ön­ce, üni­tem­de ne ol­du­ğu­nu öğ­ren­dik­ten son­ra ken­dim bir so­ruş­tur­ma ya­pa­rım. Eğer onun al­tın­dan çı­ka­mı­yor­sam, il­gi­li ba­kan­lı­ğa bil­di­rir, mü­fet­tiş is­te­rim. O mü­fet­ti­şin ya­pa­ca­ğı in­ce­le­me so­nun­da ne­re­si­nin doğ­ru, ne­re­si­nin ek­sik ol­du­ğu­nu hep bir­lik­te gö­rü­rüz. Bi­zim de şim­di bu­ra­da is­te­di­ği­miz bun­lar­dan bi­ri­si.

Şim­di, ba­kı­nız, ha­ki­ka­ten ta­raf­sız ol­ma­sı la­zım ge­len bir TRT’nin, Ça­nak­ka­le Sa­vaş­la­rı’nın yıl­dö­nü­mün­de, bu dö­ne­mi en iyi an­la­tan ya­zar­la­rı­mız­dan bi­ri­si olan Tur­gut Özak­man’ı prog­ra­ma çı­kar­mak suç sa­yıl­mış. Özak­man’a kar­şı san­sür ya­pıl­dı­ğı söy­le­ni­yor. Bi­le­mem. Ben Özak­man’ı “Çıl­gın Türk­ler”le oku­dum. “Çıl­gın Türk­ler”i okur­ken de ağ­la­ya­rak oku­dum. Bu ül­ke­min na­sıl ka­za­nıl­dı­ğı­nı, na­sıl bi­ze bah­şe­dil­di­ği­ni içim sız­la­ya­rak, ağ­la­ya­rak oku­dum ve en hız­lı oku­du­ğum ki­tap­tı.

Bu­nu ni­çin so­ru­yo­rum: Be­nim çok sev­me­di­ğim bir şey. “Şu ko­nu­lar da­ha çok ve­ri­li­yor, bu ko­nu­lar fa­lan ve­ri­li­yor”u hiç sev­mem. Ama, eğer ül­ke­min ger­çek­le­ri­ni, bu ül­ke­nin na­sıl ka­za­nıl­dı­ğı­nı her­ke­se öğ­ret­mek için, bil­me­yen­le­re de öğ­ret­mek için, böy­le bir ko­nu ol­du­ğun­da, o, be­ni ya­ra­lar, iç­ten üzer. Be­ni üz­dü­ğü gi­bi, ül­ke­mi de üzer. Ben de bu ül­ke­nin va­tan­daş­la­rın­dan bi­ri­si­yim. Be­ni üzü­yor­sa, ül­ke­min va­tan­daş­la­rı­nı da üzer di­ye dü­şü­nü­yo­rum.

Sa­yın Ba­kan, iyi ni­ye­ti­niz­den hiç­bir za­man şüp­hem ol­ma­dı. Si­zi, hem in­san ola­rak çok se­ve­rim -onu söy­lü­yo­rum- sa­ya­rım.

Sa­yın Ba­kan, be­nim bu söy­le­di­ğim ko­nu­la­ra si­zin de has­sa­si­yet gös­te­re­ce­ği­ni­ze ina­nı­yo­rum.

Sa­yın Ba­kan, ben ba­zen şöy­le de­rim ar­ka­daş­la­rı­ma: Be­nim duy­duk­la­rım ve­ya be­nim söy­le­dik­le­ri­min hep­si yüz­de yüz doğ­ru ol­ma­ya­bi­lir, ama, onun için­den doğ­ru­la­rı siz bu­lun de­rim; araş­tı­rın, bu­lun. Ben, sa­de­ce... Şu an­da ben doğ­ru bi­li­rim de, bel­ki be­nim doğ­ru­la­rım da­ima doğ­ru ol­ma­ya­bi­lir. Ama, siz üni­te­nin ba­şın­da ol­du­ğu­nu­za gö­re, il­gi­li ge­nel mü­dü­re, il­gi­li da­ire amir­le­ri­ne bun­la­rı sor­ma hak­kı­nız var Sa­yın Ba­ka­nım. Bun­la­rı, bu­gün, bu­ra­da, il­la bu­gün bu­ra­da ce­vap ve­re­yim de­ğil. Si­zin gi­bi bir be­ye­fen­di­ye, ge­lip, bu­ra­da “Dok­tor Kur­tul­mu­şoğ­lu böy­le de­di, bu yan­lış­tır” de­mek, si­zin ben­de­ki ina­nı­lır­lı­ğı­nı­zı kay­bet­ti­rir. İn­ce­le­yi­niz, araş­tı­rı­nız, so­ruş­tu­ru­nuz. Yan­lış­lar ol­du­ğun­da ben bu yan­lış­la­rı­mı ka­bul ede­rim ve bu­ra­dan da, pek de ra­hat “Sa­yın Ba­kan, sen doğ­ru söy­lü­yor­muş­sun, be­nim yan­lış söy­le­di­ğim şun­lar var­dı, özür di­le­rim” de­me­si­ni de çok iyi bi­len bir ada­mım. Bu­nu ya­pa­rım, ama, siz­den bun­la­rın araş­tı­rıl­ma­sı­nı is­ti­yo­rum. Böy­le gü­nü­bir­lik “ben böy­le de­dim, bu böy­le de­ğil­dir, ya­ni, be­nim bu­ra­dan al­dı­ğım bil­gi bu şe­kil­de­dir” di­ye ce­vap ve­re­ce­ği­ni­zi de zan­net­mi­yo­rum, çün­kü, o si­zin ki­şi­li­ği­ni­ze de ya­kı­şa­ca­ğı­nı zan­net­mi­yo­rum. Be­ni de tat­min et­mez. Bu­ra­da şu an­da ve­re­ce­ği­niz ce­vap­lar tat­min et­mez. Et­me­di­ği gi­bi de, ya­ni, bu­ra­da söy­le­nen bu­ra­da kal­mış olur.

Onun için, bu­ra­da söy­le­nen­le­rin doğ­ru­lu­ğu­nu araş­tı­ra­lım, so­ruş­tu­ra­lım. Bir araş­tır­ma ko­mis­yo­nu ha­zır­la­ya­lım, ne­re­si doğ­ru ne­re­si yan­lış… Çün­kü, bu TRT Ku­ru­mu, şa­hıs­la­rın de­ğil, 70 mil­yon in­sa­nın­dır. Bu TRT Ku­ru­mu­na gü­ve­ni­ni hiç kim­se­nin sars­ma­ya hak­kı yok­tur di­ye dü­şü­nü­yo­rum.

Ben, ha­len, kö­tü de ol­sa, bu­gün­kü ya­yın­la­rın­da ta­raf­lı da ol­sa, ek­sik­le­ri de ol­ma­sı­na rağ­men, TRT’ye, TRT’nin gel­mi­şi­ne geç­mi­şi­ne, bu­gün­kü hâlin­de, bo­zul­ma­sı­nı is­te­me­yen bir iz­le­yi­ci­si ola­rak TRT yö­ne­ti­min­de­ki ar­ka­daş­la­rı uya­rı­yo­rum, da­ha iti­na­lı prog­ram­lar yap­ma­la­rı­nı te­men­ni edi­yo­rum.

He­pi­ni­ze sev­gi ve say­gı­la­rı­mı su­nu­yo­rum.

Hoş­ça ka­lın efen­dim. (Ana­va­tan Par­ti­si sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Kur­tul­mu­şoğ­lu.

Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na, Yoz­gat Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Emin Koç.

Sa­yın Koç, bu­yu­run.

CHP GRU­BU ADI­NA EMİN KOÇ (Yoz­gat) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım; he­pi­ni­zi sev­giy­le, say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Bu­gün, Tür­ki­ye’nin en önem­li so­run­la­rın­dan bi­ri­ni da­ha bu­ra­da gö­rü­şü­yo­ruz. Ta­bii, di­le­ğim, bu­ra­da so­run­la­rı di­le ge­ti­ri­yo­ruz; an­cak, sa­mi­mi ola­rak bu so­run­la­ra eği­lip, çö­zü­mü­ne de yö­ne­lir­sek, do­ğal ola­rak ba­şa­rı­lı ola­ca­ğız.

An­cak, yi­ne, bu­ra­da şu­nu ya­şa­ya­ca­ğız biz: Biz, mu­ha­le­fet ola­rak so­run­la­rı sı­ra­la­ya­ca­ğız, ek­sik­le­ri söy­le­ye­ce­ğiz, so­nun­da İk­ti­dar Par­ti­si her za­man ol­du­ğu gi­bi “Bun­lar doğ­ru de­ğil.” di­ye­rek, kar­şı oy ve­rip, yi­ne so­nu­ca ulaş­ma­ya­cak bir du­rum­la bu­ra­da kar­şı kar­şı­ya ka­la­ca­ğız.

An­cak, şu­nu söy­le­mek is­ti­yo­rum: Böy­le ya­par­sa­nız, bu TRT ne si­ze ha­yır ge­ti­rir ne Tür­ki­ye’ye ha­yır ge­ti­rir. Ön­ce bu so­ru­nu çöz­me­miz ge­re­kir. Ve bu­ra­da­ki ko­nuş­ma­la­rı­mın hep­sin­de de aşa­ğı yu­ka­rı resmî bel­ge­ler üze­rin­den ko­nu­şa­ca­ğım, hep­si ka­yıt al­tın­da olan bil­gi­ler­dir.

Bir de­fa, ben ga­ze­te­ci­yim, yir­mi yıl­dır da sa­rı ba­sın kar­tı ta­şı­yan bir in­sa­nım. Yir­mi iki yıl­dır da bu Par­la­men­to ku­lis­le­rin­de tüm ik­ti­dar­la­rı, tüm par­ti­le­ri iz­le­miş bir in­sa­nım ve TRT’yi ya­kın­dan, çok, ta­nı­yan in­san­lar­dan bi­ri­yim. Yi­ne, KİT Ko­mis­yo­nun­da TRT’nin de­ne­ti­mi­ni ya­pan, alt ko­mis­yon­da da ça­lış­ma­sı­nı sür­dü­ren bir in­sa­nım. Dört se­ne­dir bu ça­lış­ma­la­rı sür­dü­rü­yo­ruz.

Sa­yın Ba­ka­na yüz­ler­ce so­ru öner­ge­si ver­dim. Yi­ne, şu an­da, ta­bii TRT’miz­de ge­nel mü­dü­rü­müz de yok, ma­ale­sef. Ge­nel Mü­dür Ve­ki­li­mi­ze sor­du­ğu­muz so­ru­lar böy­le ki­tap­çık ha­li­ne gel­di. Hep­si­nin ce­va­bı ge­li­yor; ama, ge­len ce­vap­la­rın için­de el­le tu­tu­lur hiç­bir şey gö­re­mi­yo­ruz. Ya­pı­lan şey­ler­den so­nuç ala­mı­yo­ruz. Alın­ma­sı ge­re­ki­yor­sa, ik­ti­da­rıy­la mu­ha­le­fe­tiy­le bu­ra­da bir Mec­lis araş­tır­ma­sı­nın açıl­ma­sı, ko­mis­yo­nun ku­rul­ma­sı, cid­di ola­rak bu id­di­ala­rın de­ğer­len­di­ril­me­si ge­rek.

Sa­yın Ba­kan çık­tı, bu­ra­da TRT’yi öy­le bir an­lat­tı ki, TRT gül­lük gü­lis­tan­lık, hiç­bir so­ru­nu yok TRT’nin. Ne ka­dar gü­zel! Geç­miş­ten be­ri de ben iz­le­rim, hep böy­le söy­len­di.

Ben, ga­ze­te­ci ola­rak şu­nu bi­li­yo­rum: TRT, ku­rul­du­ğu yıl­lar­da ve da­ha son­ra­ki yıl­lar­da, Tür­ki­ye’de, Türk med­ya­sı­nın oku­luy­du TRT. He­pi­mi­ze ön­der­lik yap­tı. Bu­gün Tür­ki­ye’de ku­ru­lan ne ka­dar özel te­le­viz­yon var­sa on­la­rın ha­ber da­ire­le­ri­ne ba­kın, hep­si TRT oku­lun­dan ye­tiş­miş­tir ar­ka­daş­lar, hep­si TRT ah­la­kı­nı, TRT di­sip­li­ni­ni al­mış­tır. TRT, bir ka­mu ya­yı­nı ku­ru­mu ola­rak bu top­lu­ma, 70 mil­yon in­sa­na ör­nek ol­muş, ga­ze­te­ci­le­re ör­nek ol­muş, bu ya­yın­la­rı ha­zır­la­yan­la­ra ör­nek ol­muş, cid­di bir okul ol­muş. Bu­ra­da bir üre­tim var­dı. An­cak, son yıl­lar­da, ge­li­yo­ruz, bu okul, ma­ale­sef, ka­pan­dı, ma­ale­sef.

Bi­zim ça­ba­mız da, bu okul da­ha da bü­yü­sün, da­ha iyi ol­sun, top­lu­ma ön­der­lik ol­sun. Ve siz, AKP’li ar­ka­daş­lar gö­rü­yor­su­nuz: Si­zin ik­ti­da­rı­nız dö­ne­min­de top­lum­da­ki ah­lak­sız­lık yüz­de 300 art­tı, hır­sız­lık ala­bil­di­ği­ne al­dı ba­şı­nı gi­di­yor, kap­kaç al­dı ba­şı­nı gi­di­yor, özel te­le­viz­yon­lar­da “rey­ting” adı al­tı­na maf­ya di­zi­le­ri al­dı ba­şı­nı git­ti; baş­ka, yan­lış­lar al­dı ba­şı­nı git­ti. Ama, bun­la­rın hiç­bi­ri­nin han­gi­si yan­lış­tır, han­gi­si doğ­ru­dur, TRT’de prog­ram­la­rı­nı gör­mü­yo­ruz. Maf­ya di­zi­le­ri bi­zim ço­cuk­la­rı­mı­za han­gi za­rar­la­rı ve­ri­yor? Lüt­fen, bir gün açık otu­rum ya­pın, bu­nu bi­lim adam­la­rıy­la tar­tı­şın.

Yi­ne Sa­yın Ba­ka­nım di­yor ki: “Gü­ve­ni­lir ku­rum.” Ta­mam, gü­ve­ni­lir ku­rum da, TRT’yi o ha­le ge­tir­di­niz ki Sa­yın Ba­kan, iz­le­yen kal­ma­dı. Rey­ting­le­re ba­kı­yo­ruz, çok bü­yük ola­nak­la­rı olan TRT rey­ting­ler­de en alt­la­ra düş­müş­tür. He­pi­mi­zin oda­sın­da “ha­ber ka­na­lı” de­yin­ce NTV’yi açıp sey­re­di­yo­ruz. Si­zin oda­nız­da da var, baş­ka­la­rı­nın oda­sın­da da… Ne­den, TRT 2 ol­mu­yor?

Yıl­lar­dır top­lan­tı­la­rın­da ri­ca edi­yo­rum, TRT 2 ne­den ha­ber ka­na­lı ha­li­ne ge­ti­ril­mi­yor? Tüm Av­ru­pa’yı gö­rün. Av­ru­pa Bir­li­ği, ha­ber ka­na­lı kur­du, tüm dün­ya­ya ora­dan ya­yın­lar yap­tı. Ne­den TRT’ye kur­du­ra­mı­yo­ruz? TRT’nin ha­ber sa­at­le­ri­ne ba­kı­yo­ruz; 18 da­ki­kay­dı, ıs­rar ede ede 22 da­ki­ka­ya çı­kart­tık ar­ka­daş­lar, 22 da­ki­ka­ya. TRT bu mu ol­ma­lı? Ne­den kı­sı­yo­ruz, ne­den bu otu­rum­la­rın hep­si­ni ka­pa­tı­yo­ruz? Ve ben TRT’de gö­rev ya­pan ar­ka­daş­la­rı suç­la­mı­yo­rum, Ha­ber Da­ire­sin­de­ki ar­ka­daş­la­rı suç­la­mı­yo­rum, ger­çek­ten ora­da de­ğer­li in­san­la­rı­mız var, ama on­la­ra fır­sat ver­mi­yor, on­lar dev­re dı­şı bı­ra­kıl­dı, o ar­ka­daş­lar ge­re­ği­ni ya­pa­mı­yor, ha­ber­ci­li­ği ya­pa­mı­yor, baş­ka en­gel­ler çı­kı­yor. Sa­yın Ba­kan çık­tı de­di ki, şim­di gün­de­me ge­ti­ri­le­cek­tir… Pa­pa Anıt­kab­ri zi­ya­ret et­ti, de­mok­ra­tik, la­ik, çağ­daş Tür­ki­ye’nin ku­ru­cu­su Ata­türk’ün kar­şı­sın­da say­gı du­ru­şu yap­tı. Ben TRT’yi iz­li­yo­rum, Pa­pa say­gı du­ru­şun­da, ama ken­di­si gö­zük­mü­yor, Pa­pa yok. Na­sıl ya­yın­cı­lık bu? So­ruş­tur­duk, ni­ye böy­le ol­du, fa­lan… TRT’nin ka­me­ra­la­rı bel­li yer­le­ri al­mış, bel­li sı­kın­tı­la­rı da var do­ğal ola­rak da, “Baş­ba­kan Tay­yip Er­do­ğan’ın ko­ru­ma­la­rı ora­da en­gel ol­du” di­yor. Pa­pa­yı gös­te­re­me­di. Bun­lar Tür­ki­ye adı­na çok cid­di ka­yıp­lar­dır.

SAB­Rİ VA­RAN (Gü­müş­ha­ne) – Pa­pa­nın Anıt­ka­bir zi­ya­re­tin­de Baş­ba­ka­nın ko­ru­ma­la­rı­nın işi ne?

EMİN KOÇ (De­vam­la) – Baş­ka, ya­ni, ha­ta­la­rı da var. TRT bel­li yer­ler­de san­sür ku­ru­yor “ben ya­yın ya­pa­ca­ğım” di­yor, ama o ya­yı­nı hak­kıy­la, dü­ze­niy­le, ma­ale­sef, ya­pa­mı­yor. Bun­la­rın önü­ne geç­mek zo­run­da­yız. TRT’de­ki di­ğer so­run­la­rı da­ha ge­tir­mi­yo­rum. TRT, bu­gün, Tür­ki­ye’de­ki di­ğer te­le­viz­yon­lar­la, ku­rum­lar­la kı­yas­la­nır­sa çok bü­yük bir kad­ro­ya sa­hip, en gü­zel prog­ram­la­rı ha­zır­la­ya­cak kad­ro­ya sa­hip, ama bu kad­ro­la­rın ta­ma­mı dev­re dı­şı. Özel te­le­viz­yon­lar bin ki­şiy­le ça­lı­şı­yor, biz 8 bin ki­şiy­le prog­ram­lar ya­pa­mı­yo­ruz de­ğer­li ar­ka­daş­lar, 8 bin ki­şiy­le. Ve çok da ye­ter­li in­san­lar var, bun­la­rın hep­si­ni de ta­nı­yo­ruz. Bun­la­rın önü açıl­ma­lı, bun­lar Türk hal­kı­nın uf­ku­nu aç­ma­lı, gü­zel prog­ram­lar ser­gi­le­me­li. Bu kö­tü gi­diş­le­ri, do­ğal ola­rak, dur­dur­ma­lı­yız.

TRT’de, ta­bii, o ka­dar çok şey var ki, bun­la­rın ba­zı­la­rı­nı de­ğer­len­di­re­ce­ğim.

Sa­yın Ba­kan de­di ki: “Kad­ro­laş­ma yok.” Şim­di, 8 bin-9 bin per­so­ne­li de­ğiş­ti­re­cek de­ğil­si­niz Sa­yın Ba­ka­nım. Bel­li baş­lı­la­rı alı­yor­su­nuz, de­ğiş­ti­ri­yor­su­nuz, her şey al­tüst olu­yor, ona gö­re şe­kil­le­ni­yor.

Yi­ne, gün­de­me ge­ti­re­ce­ği­mi­zi tah­min ede­rek Sa­yın Ba­kan de­di ki: “TRT’de dinî ya­yın­lar art­tı, ar­ta­bi­lir.” Bu da top­lu­mun ge­rek­sin­me­si. Bu­na da biz say­gı du­yu­yo­ruz, kar­şı da çık­mı­yo­ruz. “İs­ma­il Cem dö­ne­min­de baş­la­dı” de­di. On­dan da gu­rur duy­duk, sos­yal de­mok­rat bir TRT Ge­nel Mü­dü­rü ta­ra­fın­dan baş­la­tıl­mış. Bi­zim kar­şı çık­tı­ğı­mız bu de­ğil Sa­yın Ba­ka­nım. Biz, dinî ya­yın­la­ra de­ğil, din­ci ya­yın­la­ra kar­şı çı­kı­yo­ruz. TRT’de, bu ko­nu­da, öy­le kad­ro­laş­ma yap­tı­nız ki, ar­tık, İs­lam di­ni, bir­bir­le­ri­ni de be­ğen­mi­yor­lar, ta­ri­kat­la­ra bö­lün­dü. Bir ta­ri­ka­ta tes­lim edi­yor­su­nuz. Biz, ona kar­şı çı­kı­yo­ruz. De­nil­di ki: “Bu ko­nu­lar­da ne var?” İş­te, bun­lar­dan bir ör­nek oku­ya­ca­ğım de­ğer­li ar­ka­daş­lar, he­pi­niz din­le­yin. Si­ze so­ra­ca­ğım “bu­na ka­tı­lı­yor mu­su­nuz?” di­ye.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, TRT’de bir gö­rev­li ar­ka­da­şı­mız var, çok üst dü­zey­de bir gö­rev­li ar­ka­da­şı­mız. Bu ar­ka­daş bir ki­tap yaz­mış, ki­ta­bın is­mi “Ek­ra­nın Bü­yü­sü­ne Ka­pıl­ma­dan.” Ki­tap­ta­ki ya­zar da -ya­zar ola­rak- Ab­bas Aba­lı ola­rak ge­çi­yor. Son­ra, bu ki­tap­ta öy­le akıl al­maz cüm­le­ler, dü­şün­ce­ler var ki, in­sa­nın tüy­le­ri­ni di­ken di­ken ya­pı­yor ve o ki­ta­bın te­me­lin­de şu sa­vu­nu­lu­yor: İs­la­mi rad­yo, te­le­viz­yon. Ta­bii araş­tır­dık, so­ruş­tur­duk, bu ki­tap ki­me ait­tir di­ye. So­nun­da öğ­ren­dik ki, bu ki­tap, TRT’miz­de Ge­nel Mü­dür Yar­dım­cı, hem de ya­yın­lar­dan so­rum­lu Ge­nel Mü­dür Yar­dım­cı­sı Muh­sin Me­te Bey... Ken­di­si, Baş­ba­ka­nı­mız ta­ra­fın­dan, TRT Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­ne öner­di, Cum­hur­baş­ka­nı ta­ra­fın­dan da red­de­dil­di. Al­lah’tan ki red­de­dil­miş. Muh­sin Bey’e “Bu ki­tap si­ze ait mi?” di­ye sor­dum, “Evet, ba­na ait” de­di ve o ne­den­le bu­ra­da ko­nu­şu­yo­rum.

Şim­di, ki­tap­tan bel­li pa­rag­raf­lar oku­ya­ca­ğım ar­ka­daş­lar, ib­ret­le bir din­le­yin.

“Müs­lü­man­lar­ca, il ve il­çe­ler­de pek çok rad­yo ve te­le­viz­yon ku­rul­du. Dört kol­dan İs­la­mın ge­mi­si­ni yüz­dür­me­ye ko­yul­duk. Te­le­viz­yon­lar için dü­şü­nü­le­cek çö­züm, dinî bir ka­nal oluş­tur­mak­ta­dır.” Bu, TRT’nin ge­nel ya­yı­nın­dan so­rum­lu Ge­nel Mü­dür Yar­dım­cı­sı.

“Resmî rad­yo­muz TRT, de­mok­ra­tik ol­ma ye­ri­ne cum­hu­ri­yet­çi ol­ma­yı ter­cih et­miş­tir.” De­ğer­li ar­ka­daş­lar, si­ze so­ru­yo­rum: Siz, cum­hu­ri­yet­çi de­ğil mi­si­niz? Cum­hu­ri­yet­çi ol­ma­yı ter­cih et­mi­yor mu­su­nuz?

“La­ik ve Ke­ma­list ol­mak, din prog­ram­la­rın­da bi­le ih­mal edil­me­miş­tir. Resmî rad­yo­nun yet­miş yıl­lık re­jim çı­ğırt­kan­lı­ğın­dan gı­na ge­lin­miş­tir.” TRT’yi… TRT’nin rad­yo­la­rı re­ji­me sa­hip çık­tı­ğı için suç­la­nı­yor bu ya­yın­da ar­ka­daş­lar.

Yi­ne, de­vam edi­yor bu ar­ka­daş ki­ta­bın­da: “TRT, ku­ru­lu­şun­dan bu ya­na, kül­tü­rel de­ğer­le­ri­mi­ze sır­tı­nı, Ba­tı de­ğer­le­ri­ne yü­zü­nü dön­müş­tür. Bu tav­rı­nı, so­la ve Ke­ma­liz­me yas­la­na­rak sür­dür­müş, sağ ik­ti­dar­la­ra ayak ba­ğı ol­muş­tur. Millî Gü­ven­lik Ku­ru­lu di­rek­tif­le­ri­ne uy­mak ve si­ya­si oto­ri­te­ye bo­yun bük­mek­le ka­mu hiz­me­ti ya­pı­la­maz. Ol­sa ol­sa pa­şa­la­rın sal­ta­na­tı­na hiz­met edi­lir.”

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu, or­du­nun pa­şa­la­rı­nı suç­lu­yor, siz­le­ri de suç­lu­yor, do­ğal ola­rak Par­la­men­to­yu da suç­lu­yor; bu de­mok­ra­tik, la­ik re­ji­me sa­hip çı­kan her­ke­si suç­lu­yor.

Yi­ne, de­vam edi­yor: “Te­le­viz­yon­la­rı­mız, la­ik, ba­tı­cı ve li­be­ral de­ğer­le­ri em­po­ze eden ya­yın an­la­yı­şı­nı be­nim­se­miş du­rum­da­dır. Dinî ya­yın­lar te­le­viz­yon­la­rı­mı­zın en ye­ter­siz ve za­yıf kal­dı­ğı ya­yın tü­rü­dür. TRT, din­siz rad­yo, te­le­viz­yon ima­jı­nı ya­rat­mak­ta­dır. Ül­ke­miz­de son yıl­lar­da İs­la­mi eği­lim­ler ar­tı­rıl­mak­ta, İs­lam­cı ol­du­ğu­nu var­sa­yan -si­ze söy­lü­yor ar­ka­daş­lar- bir par­ti se­çim­den 1’in­ci çık­mak­ta, bu­na rağ­men TRT’de­ki dinî ya­yın­lar azal­mak­ta­dır. Bu uy­gu­la­ma­lar­la, ma­lum çev­re­ler ve la­ik­pe­rest­le­re hiz­met edil­mek­te­dir.”

Bu gö­rüş­le­ri onay­lı­yor mu­su­nuz sa­yın AKP’li ar­ka­daş­lar? Kim onay­lı­yor bu gö­rüş­le­ri?

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) – Onay­la­ma­sa­lar ora­da iş­le­ri ne?

EMİN KOÇ (De­vam­la) – Ve bu gö­rüş­ler, bu ib­ret dü­şün­ce­ler de­vam edip gi­di­yor. De­fa­lar­ca söy­le­dik, Sa­yın Ba­ka­na da sor­duk, Ge­nel Mü­dür Ve­ki­li­ne de sor­duk. Ge­nel Mü­dür Ve­ki­li­miz Ali Gü­ney, bu­gün an­ne­si­ni kay­bet­miş -Al­lah’tan rah­met di­li­yo­rum- onun ye­ri­ne şu an­da TRT’nin gö­re­vi Muh­sin Me­te Bey’de­dir, ken­di­si de ku­lis­te otu­ru­yor, ama bu­ra­ya, ba­kı­yo­rum, gel­me­miş. Ne­den gel­me­miş? Bu ka­dar ağır it­ham­lar var bu­ra­da, ge­lip gör­me­liy­di, din­le­me­liy­di.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu, hâlâ, TRT’nin Ge­nel Mü­dür Yar­dım­cı­sı ola­rak ne­den gö­rev­de tu­tu­lu­yor, ne­den hak­kın­da bir so­ruş­tur­ma açıl­mı­yor? Ben, so­ru öner­ge­le­ri ve­ri­yo­rum, Ge­nel Mü­dür Ve­ki­li­miz di­yor ki: “O, bi­rey­sel gö­rü­şü­dür.” Böy­le bir man­tık dün­ya­nın hiç­bir ye­rin­de var mı?

Yi­ne, bu din­ci ya­yın­lar ko­nu­sun­da eleş­ti­ri­le­ri­mi­zi sür­dü­rür­ken, şim­di bu ko­nu­lar­da gö­rev alan ar­ka­da­şı­mız Adem Öz­kan ve öy­le bir eki­be bu ya­yın­la­rı, din­ci ya­yın­la­rı tes­lim et­tik ki… Geç­miş­te TRT’yi he­pi­miz bi­li­yo­ruz, kra­vat­lı, düz­gün, mo­dern, çağ­daş, Di­ya­net­ten onay­la­nan din adam­la­rı bu­ra­la­ra çı­kar, top­lu­ma ışık tu­tar­dı, he­pi­mi­ze ışık tu­tar­dı, he­pi­miz de say­gı du­yar­dık, ama, şim­di, ki­me tes­lim et­ti? He­pi­miz bi­li­riz, ta­nı­rız, Nur Ce­ma­ati­nin ön­de ge­len­le­rin­den bi­ri­si, Se­nai Ho­ca var­dır. Hep on­lar­la otu­rup kal­kı­yor, on­la­rın prog­ram­la­rı... On­la­rın prog­ram­la­rı­na da TRT ya­sa­la­rı­na uy­gun ol­ma­yan üc­ret­ler öde­ni­yor; 250 mil­yo­nu geç­mez de­ni­li­yor, bun­la­ra dört yüz el­li­şer mil­yon li­ra üc­ret­ler öde­ni­yor. Ya­ni, bu­nu da pa­ra­ya çe­vi­ri­yor­lar ar­ka­daş­lar. Bi­zim kar­şı çık­tı­ğı­mız bu­dur. YİM­PAŞ ku­ru­lu­yor, Yoz­gat’a hiz­met ya­pı­la­cak... Ba­kı­yor­sun, o dinî ya­pı­yı he­men pa­ra­ya çe­vi­ri­yor, baş­ka şe­ye çe­vi­ri­yor. Bu­ra­da da öy­le. Bi­zim kar­şı çık­tı­ğı­mız o. Lüt­fen, yü­ce di­ni­mi­zi bu ko­nu­la­ra alet et­me­ye­lim, cid­di dav­ra­nış­lar ser­gi­le­ye­lim di­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, şim­di TRT’de rey­ting­ler yer­le bir, di­ğer te­le­viz­yon­la­rın hiç­bi­riy­le ya­rı­şa­mı­yor. Ta­bii, rey­ting­ler yer­le bir olun­ca, TRT’nin en bü­yük gös­ter­ge­si, rek­lam ge­lir­le­ri­nin yer­le bir ol­ma­sı­dır. Kos­ko­ca TRT özel te­le­viz­yon­lar­la ya­rı­şa­mı­yor. Rek­lam ge­lir­le­rin­de çok bü­yük ka­yıp­lar söz ko­nu­su. Sa­yın Ba­ka­nı­mız de­di ki: “TRT hal­kın ya­yın ku­ru­mu­dur.” Sa­yın Ba­ka­nım, TRT’yi hal­kın ya­yın ku­ru­mu ol­mak­tan, ma­ale­sef, çı­kar­dı­nız. Hal­kın ya­yın ku­ru­mu ol­sa, halk, ken­di pa­ra­la­rıy­la ya­şat­tı­ğı bu ku­ru­mu iz­ler. TRT, şu an­da en az iz­le­nen ku­rum­lar­dan bi­ri hâli­ne gel­miş­tir.

Yi­ne TRT’nin de­ne­tim­le­rin­de, TRT’de çok cid­di ola­rak ka­çak­la­rın ol­du­ğu­nu gör­dük. TRT’nin ge­lir­le­ri­ni bi­li­yor­su­nuz, elek­trik­ten ke­si­li­yor ve en önem­li ge­lir­le­rin­den bi­ri­si de ban­drol üc­ret­le­ri. AKP’nin Ge­nel Baş­kan Yar­dım­cı­sı Ne­ca­ti Çe­tin­ka­ya. Bu Par­la­men­to­nun için­de de ken­di­si mil­let­ve­ki­li. Bi­raz ön­ce de önüm­den geç­ti. Ça­lış­ma­la­rı­mız­da gör­dük ki, Ne­ca­ti Çe­tin­ka­ya’nın or­tak ol­du­ğu Çe­tin­ka­ya Ma­ğa­za­la­rın­da, bu te­le­viz­yon­la­rın bü­yük bir bö­lü­mü­nün, uzun yıl­lar ban­drol­süz sa­tıl­dı­ğı­nı tes­pit et­tik ar­ka­daş­lar. TRT’nin üze­ri­ne git­tik: Ne­den bu ko­nu­ya eğil­mi­yor­sun? Ve de TRT’den da­ha son­ra ve­ri­len resmî bel­ge­de, bi­ze, evet di­yor, Çe­tin­ka­ya Ma­ğa­za­la­rın­da, Ne­ca­ti Çe­tin­ka­ya’nın da or­tak ol­du­ğu Çe­tin­ka­ya Ma­ğa­za­la­rın­da ban­drol­süz mal sa­tıl­dı­ğı tes­pit edil­miş­tir. Git­tik, Ada­na’da tes­pit et­tik, tu­ta­nak tut­tuk ve Çe­tin­ka­ya Ma­ğa­za­la­rı­na şu ka­dar mil­yar, şu ka­dar pa­ra ce­za­sı kes­tik ve bun­la­rı tah­sil et­me­ye ça­lı­şı­yo­ruz di­yor. Bi­zim, ta­bii, dev­re­ye gir­me­miz, öğ­ren­me­miz de Çe­tin­ka­ya Ma­ğa­za­la­rı yıl­lar­ca bu­nu sat­mış, bir şey öde­me­miş, ya­ka­lan­dık­tan son­ra da bu ce­za­yı öde­me­mek için pa­zar­lık­la­ra otu­rul­muş; o an­da ha­be­ri­miz olu­yor ve dev­re­ye gi­ri­yo­ruz, bun­la­rın öden­me­si ge­re­kir di­ye dü­şü­nü­yo­ruz. Bu­nu or­ta­ya çı­ka­ran ar­ka­da­şı­mı­zın ba­şı­na ne­ler ge­li­yor TRT’de? He­men gö­rev­den alı­nı­yor ta­bii. He­men şut, doğ­ru­ya sa­hip çı­ka­na he­men şut.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, biz, Tür­ki­ye’nin her ye­rin­de yol­suz­lu­ğu, hor­tu­mu ön­le­me­den bu Tür­ki­ye aya­ğa kal­ka­maz. Bu… He­pi­mi­zin ço­cuk­la­rı­nın, he­pi­mi­zin to­run­la­rı­nın ge­le­ce­ği ça­lı­nı­yor, he­pi­mi­zin. Bu­gün siz ik­ti­dar­sı­nız, ya­rın baş­ka­la­rı ge­le­cek. Ge­lin, el ele ve­re­lim he­pi­miz, Tür­ki­ye’de bir da­ha yol­suz­lu­ğun, soy­gu­nun, hu­kuk­suz­lu­ğun ol­ma­dı­ğı bir dev­let, bir top­lum ya­ra­ta­lım ki, bi­zim ço­cuk­la­rı­mı­zın ge­le­ce­ği gü­ven­ce al­tı­na alın­sın. Bu, sa­de­ce bu­gü­nü suç­la­mı­yo­rum, geç­miş­ten de baş­la­dı, bu­gün de bu­na ön­lem alın­ma­dı­ğı için bu­nu gün­de­me ge­ti­ri­yo­rum.

Ge­lin, hep be­ra­ber mil­let­ve­ki­li do­ku­nul­maz­lık­la­rı­nı kal­dı­ra­lım. Ba­kın, bir mil­let­ve­ki­li­miz hak­kın­da böy­le bir id­dia var, baş­ka mil­let­ve­kil­le­ri hak­kın­da da baş­ka id­di­alar var. Bun­lar ko­nu­şu­la­cak, bun­lar te­miz­le­ne­cek. Ön­ce Par­la­men­to yı­ka­na­cak, te­miz­le­ne­cek, son­ra top­lum­da­ki her tür­lü te­miz­le­me­nin üze­ri­ne gi­de­cek­tir.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, han­gi­si­ni sa­ya­yım, say­mak­la bit­me­ye­cek de­re­ce­de TRT’de ak­sa­ma­lar var.

HÜ­SE­YİN BA­YIN­DIR (Kır­şe­hir) – Bun­lar­dan yol­suz­luk yap­ma­yan yok herhâlde.

EMİN KOÇ (De­vam­la) – İş­te, bir ar­ka­da­şı­mız söy­le­di. Şim­di, Tur­gut Özak­man, he­pi­mi­zin ta­nı­dı­ğı de­ğer­li bir ya­zar ve Tür­ki­ye için yaz­mış. De­mok­ra­tik, la­ik…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Bu­yu­run Sa­yın Koç.

EMİN KOÇ (De­vam­la) – Ça­nak­ka­le’yle il­gi­li prog­ram ya­pı­lır­ken, he­men, be­nim bil­di­ğim ka­da­rıy­la, yi­ne bu ya­yın­lar­dan so­rum­lu Ge­nel Mü­dür Yar­dım­cı­sı Meh­met Muh­sin Me­te dev­re­ye gi­ri­yor, prog­ra­ma alın­mak is­te­yen bi­lim ada­mı Em­re Kon­gar ve Emin Çö­la­şan “Bun­lar bi­zim mu­ha­le­fe­ti­miz” di­ye­rek he­men prog­ram­dan dı­şa­rı atı­lı­yor.

Yi­ne, Atil­la Dor­say, yıl­lar­dır “Si­ne­ma Bü­yü­sü” di­ye yo­rum­lar ya­par, çok de­ğer­li bir in­san­dır, TRT’ye de ge­rek­li, Tür­ki­ye'ye de ge­rek­li, mu­ha­lif ağız­la ko­nu­şu­yor di­ye ar­ka­da­şı­mız gö­rev­den alı­nı­yor, dev­re dı­şı bı­ra­kı­lı­yor.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, yi­ne, kad­ro­laş­ma ko­nu­sun­da, Sa­yın Baş­ba­ka­nın Özel Ka­lem Mü­dü­rü Hik­met Bul­duk, sü­rek­li, Ge­nel Mü­dür Ve­ki­li Ali Gü­ney’le bir­lik­te ça­lı­şa­rak, san­ki TRT’nin tam gö­rev­li­siy­miş gi­bi, ge­nel mü­dü­rüy­müş gi­bi ça­lış­ma­lar ya­pı­yor, ar­tık, bu, TRT’nin için­de ay­yu­ka çık­mış­tır.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bir ta­ne de Mec­lis­ten ör­nek ve­re­ce­ğim. Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Ba­sın ve Halk­la İliş­ki­ler Mü­dür­lü­ğün­de Mü­dür Yar­dım­cı­sı ola­rak ça­lı­şan Mu­ham­med Boz­dağ, yi­ne dinî prog­ram­lar­dan bi­ri olan “Dü­şün­ce İk­li­mi”nde, yap­tı­ğı o prog­ram­da üç ay­rı üc­ret al­mış­tır, üç ay­rı üc­ret. Hem bu­ra­dan üc­ret alı­yor… Ora­da, da­nış­man­lık di­yor­lar, prog­ram ya­pım­cı­sı di­yor, prog­ram… Ya­ni üc­re­ti­ni ar­tır­mak için akıl al­maz yön­tem­ler, bun­la­ra, yü­rü­tü­lü­yor.

Yi­ne, dinî, din­ci ya­yın­lar­dan bi­rin­de prog­ram ya­pan M. Ke­mal Öke, as­lın­da yö­net­me­li­ği­ne gö­re 250 mil­yon li­ra üc­ret al­ma­sı ge­re­kir­ken, ko­nuk­la­rın da 50 mil­yon li­ra üc­ret al­ma­sı ge­re­kir­ken, bu ar­ka­da­şa çe­şit­li ad­lar al­tın­da üc­ret­ler ya­ra­tı­la­rak 450 mil­yon li­ra üc­ret öden­mek­te­dir, ko­nuk­la­rı­na da 250 mil­yon li­ra üc­ret öde­ni­yor. Di­ğer prog­ram­lar­da bu yok. Ne­den bu ay­rı­ca­lı­ğı TRT’de ya­pı­yor­sun?

Yi­ne, rek­lam ge­lir­le­rin­de çok cid­di azal­ma­lar var.

Prog­ram­la­rın han­gi­si­ne gi­rer­sen gir de­ğer­li ar­ka­daş­lar, hiç bi­ri­nin bu top­lu­ma fay­da­sı ol­maz ha­le gel­miş­tir.

Bir de, yi­ne, bu top­lu­mun en çok iz­le­di­ği prog­ram­lar­dan bi­ri spor prog­ra­mı. On­la­ra da bi­raz de­ğin­mek is­ti­yo­rum.

Şim­di, hal­kın pa­ra­sıy­la ya­yın ya­pan TRT’nin, hal­ka, özel TV’le­rin la­fı­nı bi­le et­me­di­ği alan­lar­da al­ter­na­tif prog­ram­lar üret­me­si ge­re­ki­yor ve geç­miş­te de TRT bu­nu ya­pı­yor­du. Ama, son yıl­lar­da, ba­kı­yo­ruz, özel te­le­viz­yon­la­rın hiç gir­me­di­ği alan­lar­da TRT’nin hiç­bir ta­ne spor prog­ra­mı­nı gör­mü­yo­ruz. Geç­miş­te TRT, tüm top­lu­ma, tüm Tür­ki­ye’ye bu prog­ram­la­rıy­la, te­ni­siy­le, vo­ley­bo­luy­la, baş­ka alan­la­rıy­la ön­cü­lük eder­di. Dün­ya­da buz pa­te­ni ya­rış­ma­la­rı ol­du­ğun­da TRT nak­len ya­yın­lar­dı. So­kak­lar­da in­san kal­maz­dı ben çok iyi ha­tır­lı­yo­rum, bu ka­dar çok top­lum iz­ler­di. Şim­di, bu ko­nu­da dün­ya şam­pi­yo­na­sı olu­yor, Türk hal­kı­nın ha­be­ri ol­mu­yor; yok, TRT’de de yok. Di­ğer özel te­le­viz­yon­lar do­ğal ola­rak ver­mi­yor.

Bu­na ben­zer, sa­yı­la­ma­ya­cak de­re­ce­de TRT’de yan­lış­lık­lar, hu­kuk­suz­luk­lar, kad­ro­laş­ma­lar sü­rüp git­mek­te­dir. Bu­nun tek ça­re­si var ben­ce, bu­ra­da Par­la­men­to­nun bu ola­ya el koy­ma­sı, araş­tır­ma öner­ge­si aç­ma­sı, ko­mis­yon kur­ma­sı.

Sa­de­ce şu an­da gö­rev­de bu­lu­nan ar­ka­daş­la­rı da suç­la­mak is­te­mi­yo­rum, sa­de­ce on­la­rın da de­ğil… Biz, Par­la­men­to ola­rak bu­na el ko­ya­ca­ğız. TRT’yi top­lu­ma en iyi hiz­met -çün­kü, top­lu­mun, hal­kın pa­ra­sıy­la yü­rü­yen bir ku­rum- top­lu­ma en iyi hiz­met ede­cek bir ku­rum ha­li­ne ge­tir­me­li­yiz.

Bak, bu ko­nuş­mam­da mu­ha­le­fe­te şu­nu… On­lar da var, de­ğin­me­dim. Her gün Baş­ba­ka­nın bu te­le­viz­yon­lar­da can­lı ya­yı­nı var, her gün. TRT-1’de, di­ğer ka­nal­lar­da, her gün. Ama, ana mu­ha­le­fet par­ti­si­ne bak, yok. De­niz Bay­kal, ana mu­ha­le­fet par­ti­si li­de­ri De­niz Bay­kal şu ana ka­dar iki ta­ne can­lı ya­yı­na çı­ka­rıl­mış; bi­ri TRT-1’de, bi­ri de TRT-2’de.

Ee, pe­ki, ana mu­ha­le­fet yok mu ar­ka­daş­lar? Bu­ra­sı, bir dö­nem­ler dik­ta­tör­lü­ğün ol­du­ğu Rus­ya’nın te­le­viz­yo­nu mu?

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

EMİN KOÇ (De­vam­la) – Türk hal­kı­nın te­le­viz­yo­nu.

BAŞ­KAN – Sa­yın Koç, te­şek­kür edi­yo­rum.

EMİN KOÇ (De­vam­la) – Baş­ka­nım, ka­pa­tı­yo­rum.

BAŞ­KAN – Sa­yın Koç, ba­kı­nız…

EMİN KOÇ (De­vam­la) – Say­gı­la­rı­mı su­na­ca­ğım, ta­mam.

BAŞ­KAN – Mü­sa­ade eder­se­niz şu­nu söy­le­ye­yim: Ba­kı­nız, Sa­yın Ba­kan sa­de­ce dört bu­çuk da­ki­ka faz­la ko­nuş­tu, ben si­ze beş da­ki­ka ek sü­re ver­dim ve bu­nu, ko­nuş­ma­nın di­ğer za­ma­nın­da ifa­de et­tim.

EMİN KOÇ (De­vam­la) – Say­gı­la­rı­mı su­nup ka­pa­ta­ca­ğım Baş­ka­nım.

OR­HAN ERAS­LAN (Niğ­de) – Se­lam­la­sın ca­nım.

BAŞ­KAN – Ko­nu­şa­cak olan ar­ka­daş­la­rı­mı­zın, bu sü­re içe­ri­sin­de ken­di­le­ri­ni ayar­la­ma­la­rı la­zım. Ben, ya­ni, bu ko­nuş­ma­la­rı… Ben si­ze gö­re ken­di­mi ayar­lar­sam ol­maz.

EMİN KOÇ (De­vam­la) – Bağ­lı­yo­rum Baş­ka­nım, bağ­la­ya­ca­ğım.

BAŞ­KAN – Bağ­la­dı­nız ama. Ben, te­şek­kür ede­rim.

Ya­ni, ben beş da­ki­ka­lık sü­re­yi ver­dim. Bir hak­sız­lık yap­tıy­sam, bü­tün mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rı­mız bu­ra­da.

OR­HAN ERAS­LAN (Niğ­de) – Se­lam­la­sın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Bi­raz son­ra di­ğer ar­ka­daş­lar ko­nu­şa­cak.

Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Koç.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) – Sa­yın Ba­kan is­te­dik­çe ve­ri­yor­du­nuz.

EMİN KOÇ (De­vam­la) – Man­tık bu ol­ma­ma­lı.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) – Sa­yın Ba­kan is­te­dik­çe ve­ri­yor­du­nuz.

BAŞ­KAN – Sa­yın Kı­lıç…

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) – Te­şek­kür edip ka­pa­ta­cak Sa­yın Baş­ka­nım.

BAŞ­KAN – Sa­yın Kı­lıç, ya­rım da­ki­ka…

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) – Al­tın mı tar­tı­yor­sun Sa­yın Baş­kan?

BAŞ­KAN – Tar­tış­ma­yın efen­dim, lüt­fen. Ben ka­ra­rı­mı uy­gu­lu­yo­rum.

Te­şek­kür ede­rim.

EMİN KOÇ (De­vam­la) – Bir say­gı su­nup ka­pat­ma­mı­za da­hi mü­sa­ade et­mi­yor­su­nuz.

BAŞ­KAN – Ben mü­sa­ade et­mi­yo­rum de­ği­lim, siz vak­ti­ni­zi olum­lu kul­la­na­mı­yor­su­nuz. Ku­su­ru ba­na at­ma­yın.

EMİN KOÇ (De­vam­la) – Na­sıl kul­la­na­mı­yo­rum?

OR­HAN ERAS­LAN (Niğ­de) – Ga­yet gü­zel an­la­tı­yor­du.

BAŞ­KAN – Vak­ti­ni­zi olum­lu kul­la­na­mı­yor­sa­nız, be­nim ya­pa­ca­ğım bir şey yok ki.

OR­HAN ERAS­LAN (Niğ­de) – Ga­yet gü­zel an­la­tı­yor­du.

BAŞ­KAN – Ben si­ze sü­re­ni­zi ver­mi­şim, faz­la da sü­re ver­mi­şim, ama siz, ken­di­niz is­te­di­ği­niz gi­bi kul­la­nı­yor­su­nuz. Ben bir şey di­ye­mem.

OR­HAN ERAS­LAN (Niğ­de) – Ama, ga­yet gü­zel an­la­tı­yor­du Sa­yın Baş­kan.

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) – Ba­kan say­gı­la­rı­nı sun­ma­dan mı ka­pat­tı­nız?

BAŞ­KAN – Sa­yın Ba­ka­nı dört da­ki­ka yir­mi ye­di sa­ni­ye faz­la ko­nuş­tur­dum, si­ze beş da­ki­ka faz­la sü­re ver­dim.

Evet, te­şek­kür ede­rim. Sağ olun.

EMİN KOÇ (De­vam­la) – Zih­ni­yet bu ol­ma­ma­lı.

He­pi­ni­ze say­gı­lar, sev­gi­ler su­nu­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – AK Par­ti Gru­bu adı­na, Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Meh­met Emin Tu­tan…

Bu­yu­run Sa­yın Tu­tan. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sa­yın Tu­tan, yir­mi da­ki­ka­lık sü­re­ni­zi baş­lat­tım. Eğer ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­ya­maz­sa­nız ek sü­re­yi si­ze de kul­lan­dı­ra­ca­ğım.

Bu­yu­run.

AK PAR­Tİ GRU­BU ADI­NA MEH­MET EMİN TU­TAN (Bur­sa) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; TRT hak­kın­da açıl­ma­sı is­te­nen Mec­lis araş­tır­ma­sı öner­ge­siy­le il­gi­li, AK Par­ti Gru­bu adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum, Ge­nel Ku­ru­lu say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Ko­nuş­ma­ma baş­la­ma­dan ön­ce, Ge­nel Mü­dür Ve­ki­li­miz, TRT’nin Ge­nel Mü­dür Ve­ki­li Ali Gü­ney’in bu­gün an­ne­si­ni kay­bet­ti­ği­ni öğ­ren­dim. Mer­hu­me­ye Al­lah’tan rah­met di­li­yo­rum, de­ğer­li Ge­nel Mü­dür Ve­ki­li­mi­ze ve ai­le­si­ne de baş­sağ­lı­ğı di­li­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ve­ri­len öner­ge­yi, ge­rek­çe­le­ri­ni oku­dum. Mu­ha­le­fet par­ti­si söz­cü­sü ar­ka­daş­la­rı­mı­zı da din­le­dik. Ge­nel­lik­le, eleş­ti­ri­ler dört nok­ta­da top­la­nı­yor. Özel­lik­le al­tı­nı çiz­dim, Ana­va­tan Gru­bu­nun ge­rek­çe­sin­de şu söy­le­ni­yor: “La­ik­lik il­ke­si ih­lal edi­le­rek şe­ri­at pro­pa­gan­da­sı ya­pı­lı­yor TRT’de” di­ye. Söz­cü, ger­çi, bun­dan bah­set­me­di. Ay­nı şe­kil­de CHP Gru­bu da bu ko­nu­ya de­ğin­di. “Yol­suz­luk ya­pı­lı­yor.” de­nil­di, “kad­ro­laş­ma” de­nil­di ve onun dı­şın­da da kay­da de­ğer, ben, pek bir şey gö­re­me­dim. Şim­di, sı­ray­la baş­la­ya­lım is­ter­se­niz bun­lar­dan.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, TRT, Ana­ya­sa’nın 133’ün­cü mad­de­si ve 2954 sa­yı­lı TRT Ka­nu­nu ge­re­ğin­ce ta­raf­sız ve özerk ka­mu ya­yın ku­ru­mu ola­rak ku­rul­muş­tur. Her tür­lü prog­ram ve ha­ber ya­yın­la­rın­da mev­zu­atın be­lir­le­di­ği çer­çe­ve­de gö­re­vi­ni ye­ri­ne ge­tir­mek­te­dir. Ha­ber, ha­ber prog­ram­la­rı, her çe­şit si­ya­si ya­yın­lar, ay­dın­la­tı­cı ko­nuş­ma, yo­rum ve ben­ze­ri prog­ram­lar­la di­ğer tüm ya­yın­lar, yu­ka­rı­da be­lir­til­di­ği gi­bi, Ana­ya­sa ve TRT Ka­nu­nu’nda be­lir­ti­len esas­la­ra uy­gun ola­rak ha­zır­lan­mak­ta ve ya­yın­lan­mak­ta­dır. TRT’nin yap­tı­ğı, bir ka­mu ya­yın­cı­lı­ğı­dır. Bu da, özet­le, ül­ke­nin ge­ne­li­ne ve va­tan­daş­la­rın bü­tü­nü­ne yö­ne­lik, ka­mu ta­ra­fın­dan fi­nan­se edi­len ve de­net­le­nen, hal­kın eği­ti­mi, bil­gi­len­di­ril­me­si ve bi­linç­len­di­ril­me­si an­la­yı­şıy­la ha­re­ket et­mek­te­dir. Bu hiz­met zen­gin-fa­kir, yaş­lı-genç, eği­tim­li-eği­tim­siz, ay­rı­ca kül­tü­rel, dinî, bi­lim­sel, spor­tif, top­lum­sal, eko­no­mik ve di­ğer ko­nu­lar­da, ya­ni tüm halk için ya­pı­lır…

HÜ­SE­YİN BA­YIN­DIR (Kır­şe­hir) – Sen hiç TRT iz­le­mez­sin ki.

MEH­MET EMİN TU­TAN (De­vam­la) – …hükûmet, si­ya­si par­ti­ler ya da ik­ti­sa­di, top­lum­sal bas­kı ve çı­kar grup­la­rı için ya­pıl­maz. Ya­yın içe­ri­ği­ni ti­ca­ri kay­gı­lar ya da rey­ting rek­lam öl­çü­le­ri ke­sin­lik­le be­lir­le­mez.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, TRT bir ka­mu ya­yın ku­ru­mu ve 1974 yı­lın­dan be­ri de TRT te­le­viz­yon­la­rın­da dinî prog­ram­lar ya­pıl­mak­ta­dır.

Şim­di, az ön­ce bu­ra­da bir laf at­ma ol­du. “Dinî ya­yın­la­ra kar­şı mı­sı­nız?” den­di­ğin­de CHP sı­ra­la­rın­dan bir ar­ka­da­şı­mız “Ha­yır, biz dinî ya­yın­la­ra kar­şı de­ği­liz, din­ci ya­yın­la­ra kar­şı­yız, bu­nu dü­zel­ti­yo­ruz.” de­di­ler.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bi­li­yor­su­nuz, TRT, KİT Ko­mis­yo­nu de­ne­ti­mi­ne ta­bi bir ku­rum. TRT KİT’te gö­rü­şü­lür­ken ne­ler söy­len­miş, mu­ha­le­fet söz­cü­le­ri, ik­ti­dar söz­cü­le­ri ne­ler söy­le­miş di­ye ben tu­ta­nak­la­rı al­dım -bu yıl, 2006 yı­lın­da ya­pı­lan TRT’yle il­gi­li KİT Ko­mis­yo­nun­da ya­pı­lan tu­ta­nak­lar- ger­çek­ten din­ci ya­yın­lar mı bu­ra­da eleş­ti­ril­miş, dinî ya­yın­lar mı eleş­ti­ril­miş di­ye.

Az ön­ce Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si adı­na ko­nu­şan de­ğer­li ar­ka­da­şım Emin Koç -tu­ta­nak­tan oku­yo­rum- şöy­le di­yor: “Yi­ne TRT’de son dö­nem­de dinî ya­yın­la­rın ve prog­ram­la­rın art­tı­ğı, bu sa­yı­nın al­tı­ya çı­ka­rıl­dı­ğı öne sü­rü­lü­yor, be­lir­ti­li­yor ve­ya biz­ler iz­li­yo­ruz.” di­yor. Ya­ni, “din­ci ya­yın” de­mi­yor­su­nuz.

EMİN KOÇ (Yoz­gat) – Din­ci an­la­mın­da di­yo­rum, din­ci.

MEH­MET EMİN TU­TAN (De­vam­la) – Tu­ta­na­ğı oku­yo­rum ben. Bu­ra­da tu­ta­nak var, iti­raz et­me­miş­si­niz. Al­tı­nı çi­zi­yo­rum: “Yi­ne, TRT’de son dö­nem­de dinî ya­yın­la­rın art­tı­ğı…” Ve so­ru­yor: “Bu TRT’nin viz­yo­nu­na ve­ya TRT’nin cum­hu­ri­yet il­ke­le­ri­ne sa­hip çık­ma­sıy­la bağ­da­şı­yor mu?” Öy­le bir so­ru so­ru­yor.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, de­min Sa­yın Ba­kan da söz et­ti­ler, bu ya­yın­lar, dinî ya­yın­lar TRT’de bi­zim dö­ne­mi­miz­de baş­la­ma­dı, 1974 yı­lın­dan be­ri bu ya­yın­lar ya­pı­lı­yor. İs­ma­il Cem dö­ne­min­de baş­la­mış, Ocak 2004’ten ön­ce 4 adet dinî prog­ram var­ken, şu an­da da TRT ek­ran­la­rın­da, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, dört adet dinî içe­rik­li prog­ram ya­pı­lı­yor. TRT Ge­nel Mü­dü­rü Yü­cel Ye­ner dö­ne­min­de Di­ya­net İş­le­riy­le TRT ara­sın­da ya­pı­lan pro­to­kol ge­re­ği “Di­ya­net Sa­ati” ya­pı­lı­yor. Do­la­yı­sıy­la, TRT’de ge­rek Şe­nol De­mi­röz dö­ne­min­de ge­rek şu an­da gö­rev­de olan Ali Gü­ney dö­ne­min­de yi­ne bu dinî prog­ram­lar ya­pı­lı­yor. Prog­ram­la­rın sa­yı­sı art­mı­yor, sa­de­ce adı ve ya­yın­lan­dı­ğı sa­at­ler de­ği­şi­yor. Ve “Şe­ri­at pro­pa­gan­da­sı ya­pı­lı­yor” de­ni­yor. Di­ya­net İş­le­ri Baş­kan­lı­ğı ta­ra­fın­dan ha­zır­la­nı­yor bu prog­ram­lar. TRT ana­ya­sal bir ku­rum, Di­ya­net İş­le­ri Baş­kan­lı­ğı da ana­ya­sal bir ku­rum.

EMİN KOÇ (Yoz­gat) – Di­ya­net İş­le­ri de kar­şı o prog­ram­la­ra.

MEH­MET EMİN TU­TAN (De­vam­la) – Bu­nun dı­şın­da, bu­nun dı­şın­da­ki prog­ram­lar Ku­ru­mun ya­pım­cı­la­rı ta­ra­fın­dan ha­zır­la­nı­yor ve yi­ne bü­tün prog­ram­lar, bil­di­ği­niz gi­bi, Ku­ru­mun Ya­yın De­net­le­me Ku­ru­lu Baş­kan­lı­ğı ta­ra­fın­dan de­net­le­ni­yor.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, yurt dı­şı­na çı­kı­yo­ruz, hal­kı­mı­zı ge­zi­yo­ruz. Bi­ze söy­le­nen, tam si­zin söy­le­di­ği­ni­zin ter­si­ne. “TRT’de ni­ye dinî ya­yın­lar az” di­yor hal­kı­mız. Özel­lik­le yurt dı­şın­da bu­nu çok du­yu­yo­ruz.

MEH­MET IŞIK (Gi­re­sun) – Ka­nal­lar var.

MEH­MET EMİN TU­TAN (De­vam­la) – Ben şu­nu me­rak edi­yo­rum: Bi­ze gel­me­yen bu şikâyet­ler si­ze mi ge­li­yor? Ya­ni, bu dinî ya­yın­lar­dan kim, ni­ye ra­hat­sız olu­yor? Bu ül­ke hal­kı­nın yüz­de 99’u Müs­lü­man de­ğil mi? Hep be­ra­ber ge­çen ra­ma­zan­da if­tar, sa­hur prog­ram­la­rı­nı ya­şa­dık. Ge­rek TRT ge­rek özel ka­nal­lar ger­çek­ten fev­ka­la­de, he­pi­mi­zin his­si­yat­la­rı­na hi­tap eden çok gü­zel ya­yın­lar yap­tı­lar. Ben an­la­mak­ta zor­luk çe­ki­yo­rum. Bu dinî ya­yın­la­rın ne tür ek­sik­le­ri var, ne tür yan­lış­lar ya­pıl­mış? Ben bun­la­rı öğ­ren­mek is­ti­yo­rum ar­ka­daş­la­rım­dan. Keş­ke bun­la­rı isim isim ver­se­ler­di! Bu ya­pıl­ma­dı. Bu­ra­da ye­di, se­kiz da­ki­ka, TRT’de gö­rev­li bir bü­rok­ra­tın ki­ta­bın­dan alın­tı­lar ya­pıl­dı. Biz, in­san­la­rın yaz­dık­la­rı­nı, dü­şün­dük­le­ri­ni yar­gı­la­ya­cak ma­kam­da de­ği­liz ki. O ar­ka­daş bu yap­tı­ğı ya­yın­la bir suç iş­le­diy­se ül­ke­nin ba­ğım­sız mah­ke­me­le­ri var; bu­ra­da yar­gı­la­nır, su­çu var­sa ce­za­sı­nı alır. Siz, bu­ra­da, TRT’nin dinî ya­yın­lar­da han­gi yan­lış­la­rı yap­tı­ğı­nı an­lat­ma­ya­cak­sı­nız, sa­de­ce bir ada­mın ki­ta­bın­dan alın­tı­lar ya­pa­rak, TRT’yi bu şe­kil­de sı­kış­tır­ma­ya ça­lı­şa­cak­sı­nız. Bu ba­na hiç man­tık­lı gel­mi­yor.

EMİN KOÇ (Yoz­gat) – O gö­rüş­le­re ka­tı­lı­yor mu­su­nuz?

MEH­MET EMİN TU­TAN (De­vam­la) – Ko­nu­muz o de­ğil Emin Bey.

Bir de, ba­kın, bu­ra­da siz de bah­set­ti­niz -bir sü­rü ko­mis­yon­lar ku­ru­yo­ruz, ye­ni­si­ni de ku­ra­ca­ğız- ço­cuk­la­rı­mız por­no tu­za­ğın­da. Li­se­ler­de, il­köğ­re­tim okul­la­rı­na ka­dar genç­le­ri­miz bo­zul­ma­ya baş­la­dı. De­di­ği­niz gi­bi -ka­tı­lı­yo­rum ta­ma­men si­ze- maf­ya di­zi­le­riy­le bü­yü­dü ço­cuk­la­rı­mız. Ma­ale­sef, Sem­ra­lar, kay­na­na Sem­ra­lar, Ahu­lar, Me­riç­ler… Sa­bah­la­rı hep bun­la­rın pe­şin­de, bun­la­rın ba­şın­day­dı ço­cuk­la­rı­mız, bel­ki eş­le­ri­miz, bel­ki kız­la­rı­mız.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) – De­vir kö­tü, ne yap­sın­lar.

MEH­MET EMİN TU­TAN (De­vam­la) – Ma­ale­sef!

Biz, bun­la­rı mı is­te­ye­ce­ğiz, yok­sa, hal­kı­mı­zın dinî has­sa­si­yet­le­ri­nin öne çık­ma­sı mı, ah­lak ve­ril­me­si mi? El­bet­te ki, TRT, ba­na gö­re, bu ko­nu­da az ya­pı­yor. Mut­la­ka, dinî has­sa­si­yet­le­ri­miz, genç­le­ri­mi­zin millî, ma­ne­vi mo­ral de­ğer­le­ri da­ha da ar­tı­rıl­ma­lı di­ye dü­şü­nü­yo­rum. Bu ya­yın­lar, ina­nı­yo­rum ki, art­tık­ça, hal­kı­mız, bu kay­na­na Sem­ra­lar­dan da vaz­ge­çe­cek­tir, di­ğer saç­ma sa­pan, iş­te bi­zi gö­zet­li­yor ev­le­rin­den de vaz­ge­çe­cek­tir.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) – Ya­ni, eğit­sel ya­yın­lar yap­tı­nız da iti­raz mı et­tik.

MEH­MET EMİN TU­TAN (De­vam­la) – De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, di­ğer bir ko­nu: “Eşit dav­ra­nıl­mı­yor si­ya­si par­ti­le­re” de­di ar­ka­daş­la­rı­mız. De­min de bah­set­tim. TRT, bir KİT ve Mec­lis KİT Ko­mis­yo­nu­muz­da de­net­le­ni­yor. Ben, YDK ra­por­la­rı­na bak­tım. KİT Ko­mis­yo­nun­da­ki ar­ka­daş­la­rı­mız çok iyi bi­lir­ler. KİT Ko­mis­yo­nu, de­ne­tim­le­ri­ni ya­par­ken Yük­sek De­net­le­me Ku­ru­lu ra­por­la­rı­na iti­bar eder. YDK ra­por­la­rın­da, ma­ale­sef, si­zin de­di­ği­niz gi­bi de­ğil, si­ya­si par­ti­le­re eşit dav­ra­nıl­ma­dı­ğı ko­nu­sun­da hiç­bir eleş­ti­ri yok. Hat­ta, ve­ri­len bir ce­vap var. Ya­nıl­mı­yor­sam, Muh­sin Koç, Di­yar­ba­kır Mil­let­ve­ki­li­mi­zin bir so­ru­su­na ce­vap ve­ril­miş yi­ne TRT ta­ra­fın­dan, TRT Ge­nel Mü­dür­lü­ğü ta­ra­fın­dan. Ora­da gör­düm -be­nim gör­dü­ğü­mü söy­lü­yo­rum- mu­ha­le­fe­te biz­den çok yer ve­ril­miş, ik­ti­dar­dan çok yer ve­ril­miş.

FE­RİT MEV­LÜT AS­LA­NOĞ­LU (Ma­lat­ya) – Çün­kü, si­zin oyu­nuz yüz­de 32.

MEH­MET EMİN TU­TAN (De­vam­la) – De­ğer­li ar­ka­daş­lar, di­ğer bir ko­nu, kad­ro­laş­ma ko­nu­su. En önem­li ko­nu bu. Şim­di ge­le­lim kad­ro­laş­ma ko­nu­su­na. TRT’de Şe­nol De­mi­röz’ün atan­dı­ğı Ocak 2004’ten bu ya­na ben bir bak­tım kad­ro­laş­ma­da ne­ler var di­ye. Ar­ka­daş­lar, Ara­lık 2002, do­lu kad­ro 7.996, Ocak 2004 -ya­ni, Şe­nol De­mi­röz gel­miş- do­lu kad­ro 7.799, Tem­muz 2005’te do­lu kad­ro ar­ka­daş­lar, 7.428’e in­miş, Ka­sım 2006’da do­lu kad­ro 7.171’e in­miş. Ha­ni ne­re­de bu kad­ro­laş­ma? Ne­re­de bu kad­ro­laş­ma?

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) – Kim­ler git­miş, kim­ler gel­miş? Kad­ro­laş­ma­yı sa­yı­sal mı an­lı­yor­su­nuz?

MEH­MET EMİN TU­TAN (De­vam­la) – Şim­di, pe­ki, baş­ka bir şe­ye ba­ka­lım, Yü­cel Ye­ner dö­ne­mi­ne ba­ka­lım. Ba­kın, Yü­cel Ye­ner gö­re­ve gel­miş de­ğer­li ar­ka­daş­lar, 1997 yı­lın­da, TRT’de­ki per­so­nel sa­yı­sı 5.857…

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) – Geç on­la­rı sen.

MEH­MET EMİN TU­TAN (De­vam­la) – …98’de 6.442’ye çık­mış, 2000’de 8.171’e çık­mış.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) – Kim­ler git­miş, kim­ler gel­miş, onu söy­le.

MEH­MET EMİN TU­TAN (De­vam­la) – Kad­ro­laş­ma ne za­man ya­pıl­mış, gö­rü­yor mu­su­nuz bu­ra­da? Evet, kad­ro­laş­ma ne­re­de ya­pıl­mış, iş­te, bu­nun is­pa­tı bu­ra­da. Ve, ta­bii, bu dö­nem­le il­gi­li şikâyet­ler ol­muş, Sa­yın Ye­ner’le il­gi­li şikâyet­ler ol­muş ve Cum­hur­baş­kan­lı­ğı De­net­le­me Ku­ru­lu çok ge­niş kap­sam­lı bir ra­por ha­zır­la­mış. Bu ra­por da elim­de. Ba­ya­ğı sı­kın­tı­lar var, per­so­nel uy­gu­la­ma­sıy­la il­gi­li sı­kın­tı­lar var, ya­yın ele­ma­nı ek­si­ği ge­rek­çe gös­te­ril­me­si­ne rağ­men “bu dö­nem­de -97-2002 yıl­la­rın­da- en faz­la ar­tış ge­nel ida­re hiz­met­le­ri ve yar­dım­cı hiz­met­ler sı­nı­fın­dan alın­mış­tır” di­yor. Ya­ni, TRT’ye ele­man alın­mış, ama ni­te­lik­siz ele­man­lar alın­mış. Şu an­da 7 bin ci­va­rın­da TRT’de per­so­nel var, ama ne ga­rip­tir ki, ya­yın­cı­lık­tan an­la­yan, ger­çek an­la­mıy­la ba­sın men­su­bu, ga­ze­te­ci di­ye­bi­le­ce­ği­miz ele­man ek­sik­li­ği var. Va­sıf­sız, hiç­bir özel­li­ği ol­ma­yan, bü­rok­rat ya­kın­la­rı, mil­let­ve­kil­le­ri ya­kın­la­rı, ba­kan ya­kın­la­rı, ma­ale­sef, o dö­nem­de dol­du­rul­muş, bu kad­ro­lar şi­şi­ril­miş. Do­la­yı­sıy­la, mu­ha­le­fe­tin özel­lik­le bu söy­le­di­ği per­so­nel alı­mı ve kad­ro­laş­ma id­di­ası­nın da ta­ma­men mes­net­siz kal­dı­ğı­nı siz­le­re arz edi­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bir il­ginç­lik da­ha: 2000-2003 yıl­la­rı ara­sın­da, ya­ni 2000 dâhil top­lam dört yıl­da TRT’yle il­gi­li 104 ta­ne so­ru öner­ge­si ve­ril­miş. 2004-2006 -da­ha bit­me­di- üç yıl­dan az bir za­man­da ve­ri­len so­ru öner­ge­si ise 254. Ya­ni, da­ha ön­ce­ki yıl­lar­da or­ta­la­ma 26 so­ru öner­ge­si var, şim­di, bi­zim dev­ri ik­ti­da­rı­mız­da 85’e çı­kı­yor.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, el­bet­te ki TRT’nin so­run­la­rı var, her şey gül­lük gü­lis­tan­lık de­ğil, bu­nu hep be­ra­ber bi­li­yo­ruz. Gay­re­ti­miz ne­dir? Ama­cı­mız ne­dir? Ni­ye TRT de BBC gi­bi bir ku­ru­luş ol­ma­sın? Bu ko­nu­da ka­fa yo­ra­lım, hep be­ra­ber bu sı­kın­tı­la­rı ko­nu­şa­lım, tar­tı­şa­lım. An­cak şu­nu da iyi bi­le­lim: TRT’nin çö­züm bek­le­yen ya­pı­sal me­se­le­le­ri var. Fi­nans­man ko­nu­su sağ­lam ve ka­lı­cı bir sis­te­me ma­ale­sef ka­vuş­tu­ru­la­ma­mış. Bu ko­nu­yu ko­nuş­ma­mız la­zım. En önem­li­si de de­ğer­li ar­ka­daş­lar, -yi­ne si­zin eleş­ti­ri­niz­den bi­ri- her şey­den ön­ce, bir ge­nel mü­dür ata­na­ma­mış. Bu ko­nu­da bi­zim üze­ri­mi­ze ge­li­yor­su­nuz “bir ge­nel mü­dür ata­ya­ma­dı­nız” di­ye, ama biz ik­ti­dar ola­rak üze­ri­mi­ze dü­şe­ni yap­tık. Ön­ce­lik­le bir ba­kan­lık müs­te­şa­rı­mı­zı, iki de­fa, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­na, TRT Ge­nel Mü­dü­rü ol­ma­sı için gön­der­dik, ma­ale­sef red­de­dil­di. Baş­ba­kan­lık müs­te­şar yar­dım­cı­mız gön­de­ril­di, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız bu­nu da red­det­ti. Ya­ni, bu man­tı­ğı an­la­mak­ta doğ­ru­su zor­la­nı­yo­rum ben şah­sen bir mil­let­ve­ki­li ola­rak. Siz, bu üst dü­zey bü­rok­ra­ta, müs­te­şar ola­bi­lir­sin di­ye­cek­si­niz, müs­te­şar yar­dım­cı­sı ola­bi­lir­sin di­ye­cek­si­niz, fa­kat TRT Ge­nel Mü­dü­rü ola­maz­sın di­ye­cek­si­niz. Bir şey di­ye­mi­yo­rum. Ben bu­nu ka­mu­oyu­nun il­gi­si­ne su­nu­yo­rum.

HA­LİL AK­YÜZ (İs­tan­bul) – Müs­te­şar ola­bi­lir­sin de­me­dik ki. Ne­re­den an­lı­yor­sun.

MEH­MET EMİN TU­TAN (De­vam­la) – De­ğer­li ar­ka­daş­lar, di­ğer ak­çe­li ba­zı ko­nu­lar ko­nu­şul­du. Zan­ne­di­yo­rum bir Çe­tin­ka­ya… Sa­yın Ne­ca­ti Çe­tin­ka­ya’nın adı geç­ti. Mut­la­ka, ken­di­siy­le il­gi­li ko­nu­ya bi­raz­dan ken­di­le­ri ce­vap ve­re­cek­tir. An­cak, bu­ra­da öy­le şey­ler ko­nu­şul­du ki. Ya­ni, 250 mil­yon li­ra, 50 mil­yon li­ra, böy­le ra­kam­lar­la bu­ra­ya gel­dik. Tril­yon­la­rın, kat­ril­yon­la­rın hor­tum­lan­dı­ğı bir ül­ke­de, böy­le bir ek­sik var­sa, el­bet­te ki bir ku­ruş da­hi ol­sa, tü­yü bit­me­miş ye­ti­min hak­kı­nı hep be­ra­ber sor­gu­la­ya­ca­ğız, ama, ba­kın ar­ka­daş­lar, bir şe­yi söy­le­mek is­ti­yo­rum: TRT, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin de­ne­ti­mi­ne ta­bi bir ku­ru­luş­tur. He­sap ve iş­lem­le­ri KİT Ko­mis­yo­nun­ca de­net­len­mek­te­dir ve 2004 yı­lı he­sap­la­rı Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si KİT Ko­mis­yo­nun­da ib­ra edil­miş­tir. Bu­nu da lüt­fen ak­lı­mız­dan çı­kar­ma­ya­lım. El­bet­te ki, ya­pı­lan bir yan­lış var­sa yar­gı da dev­re­ye gi­re­cek­tir.

Yi­ne, araş­tır­ma öner­ge­le­rin­de ile­ri sü­rü­len ala­tur­ka ya­rış­ma­sı, film alım­la­rı, bar­ter uy­gu­la­ma­la­rı ve­sa­ir gi­bi ko­nu­lar gün­de­me ge­ti­ri­li­yor. Bu ko­nu­da da, bun­lar gün­de­me ge­ti­ril­di­ğin­de so­ru öner­ge­le­riy­le, ba­sın yo­luy­la, o za­ma­nın Ge­nel Mü­dü­rü Şe­nol De­mi­röz, Baş­ba­kan­lı­ğa ya­zı­lı baş­vu­ru ya­pı­yor ve di­yor ki: “Böy­le böy­le id­di­alar var. Ben bu ko­nu­da Baş­ba­kan­lı­ğı­nız­dan de­net­le­me, tef­tiş ya­pıl­ma­sı­nı is­ti­yo­rum” di­yor ve Baş­ba­kan­lık Yük­sek De­net­le­me Ku­ru­lu özel in­ce­le­me ra­po­ru dü­zen­li­yor. Baş­ba­kan­lık Tef­tiş Ku­ru­lu Baş­kan­lı­ğı­nın 29/4/2005 ta­rih ve 17/2 sa­yı­lı in­ce­le­me ra­po­ruy­la 27/5/2005 ta­rih­li in­ce­le­me ra­po­run­da ko­nu ele alı­nı­yor ve ora­da hu­kuk dı­şı ve­ya za­ra­ra yol açı­cı her­han­gi bir hu­su­sa rast­lan­ma­dı­ğı da vur­gu­la­nı­yor.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ben vak­ti ve­rim­li kul­la­na­ca­ğım. Şu­nu söy­le­mek is­ti­yo­rum: TRT bi­zim ku­ru­mu­muz. TRT göz be­be­ği­miz ol­ma­lı. El­bet­te ki, biz TRT’yi as­la özel ka­nal­lar­la bir tu­ta­ma­yız. On­lar rey­ting kay­gı­sıy­la ha­re­ket eder­ler, on­la­rın tek ama­cı kârdır. Oy­sa TRT, de­di­ğim gi­bi, ka­mu­dan top­la­dı­ğı pa­ra­lar­la ayak­ta du­ru­yor, ka­mu­ya bor­cu var, ka­mu­ya hiz­met et­mek zo­run­da. Biz bu den­ge­yi iyi gö­zet­mek zo­run­da­yız. TRT’yi yıp­rat­ma­ya­lım, bu ana­ya­sal ku­rum bi­ze her za­man la­zım­dır di­yo­rum. Grup ola­rak bu öner­ge­nin aley­hin­de ol­du­ğu­mu­zu be­yan edi­yor, he­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Tu­tan.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, bi­raz ön­ce, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na ko­nu­şan mil­let­ve­ki­li ar­ka­da­şı­mız Emin Koç, ko­nuş­ma­sı sı­ra­sın­da, Elâzığ Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Ne­ca­ti Çe­tin­ka­ya’nın is­min­den bah­se­de­rek, or­ta­ğı ol­du­ğu bir şir­ket­te­ki uy­gu­la­ma­lar­dan bah­set­ti. Sa­yın Çe­tin­ka­ya, şah­sı­na sa­taş­ma ol­du­ğu ge­rek­çe­siy­le bir açık­la­ma yap­mak üze­re söz ta­le­bin­de bu­lun­du.

Şim­di, ken­di­si­ne…

EMİN KOÇ (Yoz­gat) – Sa­taş­ma de­ğil, TRT’nin ver­di­ği resmî ce­vap bu elim­de­ki, TRT Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­nün ver­di­ği resmî ce­vap.

BAŞ­KAN – Ta­mam efen­dim.

Ken­di­si­ne söz ve­re­ce­ğim ve açık­la­ma­sı­nı hep be­ra­ber din­le­ye­ce­ğiz.

Bu­yu­run Sa­yın Çe­tin­ka­ya.

Dört da­ki­ka­lık sü­re ve­ri­yo­rum si­ze.

VIII. - AÇIKLAMALAR VE SATAŞMALARA İLİŞKİN KONUŞMALAR

1.- Elâzığ Milletvekili M. Necati Çetinkaya’nın, Yozgat Milletvekili Emin Koç’un, konuşmasında, şahsına sataşması nedeniyle konuşması

M. NE­CA­Tİ ÇE­TİN­KA­YA (Elâzığ) – Sa­yın Baş­kan, yü­ce Mec­li­sin de­ğer­li üye­le­ri; ko­nuş­ma­ma baş­la­ma­dan ön­ce he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Bi­raz ön­ce, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti söz­cü­sü, şah­sı­mı he­def ala­rak, Çe­tin­ka­ya­la­rın ban­drol­süz mal sat­tı­ğı şek­lin­de bir id­di­ada bu­lun­du.

Çe­tin­ka­ya, 1957 se­ne­sin­den be­ri, ilk ola­rak Tür­ki­ye’ye bü­yük ma­ğa­za­cı­lı­ğı ge­ti­ren ve bün­ye­sin­de 7 bi­ne ya­kın in­sa­na iş ve aş bu­lan bir mü­es­se­se­dir. Çe­tin­ka­ya, pro­fes­yo­nel yö­ne­tim­le yö­ne­ti­lir.

HA­LİL AK­YÜZ (İs­tan­bul) – Ama bu rek­la­ma gir­mi­yor mu şim­di ya?

M. NE­CA­Tİ ÇE­TİN­KA­YA (De­vam­la) – Mü­sa­ade edin, bir şe­yi söy­lü­yo­rum. Rek­lam… Siz hep onu şey ya­pı­yor­su­nuz, ben ken­di­mi şey ya­pı­yo­rum.

BAŞ­KAN – Sa­yın Çe­tin­ka­ya, lüt­fen, Ge­nel Ku­ru­la hi­tap edin.

Bu­yu­run.

M. NE­CA­Tİ ÇE­TİN­KA­YA (De­vam­la) – Ve, söy­le­di­ği ko­nuy­la il­gi­li ola­rak ve Tür­ki­ye’de, özel­lik­le mev­zu­uba­his olu­nan yer­de, gü­ney­de, en faz­la, bran­şın­da ver­gi ve­ren ve her se­ne bu ko­nu­da da ödül alan bir ti­ca­ri mü­es­se­se­dir.

EMİN KOÇ (Yoz­gat) – Ne­ca­ti Bey, ya­ka­lan­ma­dı mı ya­ni ban­drol­süz mal sa­tı­şı?

M. NE­CA­Tİ ÇE­TİN­KA­YA (De­vam­la) – Mü­sa­ade bu­yu­run, ona şey ya­pa­ca­ğım.

BAŞ­KAN – Sa­yın Koç…

M. NE­CA­Tİ ÇE­TİN­KA­YA (De­vam­la) – Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu ko­nu gün­de­me gel­dik­ten son­ra, bi­ra­der­ler so­ru­yor… Tezgâhtar­lar­dan bi­ri­si, 7 bi­ne ya­kın tezgâhta­rı­mız­dan bi­ri­si, ya­ni o stan­dın tezgâhtar­la­rın­dan bi­ri­si, bir müş­te­ri­nin is­te­miş ol­du­ğu mal­la il­gi­li ola­rak de­po­dan mal ge­ti­ri­yor ve do­la­yı­sıy­la, ban­dro­lü da­ha şey ya­pıl­ma­mış du­rum­da, ye­ni ge­len ma­lın ora­da şey ya­pıl­ma­sı… Ne ka­dar bi­li­yor mu­su­nuz de­ğer­li mes­lek­ta­şım? 370 li­ra­dır, es­ki, ya­ni Türk li­ra­sıy­la -ye­ni Türk li­ra­sı de­ğil- 370 li­ra­dır ve do­la­yı­sıy­la, bu ko­nu… O sı­ra­da bi­zim ora­da­ki gö­rev­li ar­ka­daş bu ma­lı müş­te­ri­ye gös­te­rir­ken kon­trol ge­li­yor ve di­yor ki: “Sen ban­drol­süz mal sat­tın.” Ço­cuk di­yor ki: “Ba­kı­nız, di­ğer tezgâhta­ki bü­tün mal­lar ban­drol­lü. Müş­te­ri ye­ni mal is­te­di­ği için ben de­po­ya git­tim ve do­la­yı­sıy­la, bu is­te­di­ği mal­dan tezgâhta kal­ma­dı­ğı için, ye­ni ge­len mal­dan, de­po­da ba­ga­jı aç­tım ve do­la­yı­sıy­la ora­dan mal ge­tir­dim.” Do­la­yı­sıy­la, bu­nu du­yar duy­maz, he­men, bi­zim­ki­ler… Ya­ni, bu ko­nu si­zin ta­ra­fı­nız­dan in­ce­le­me­ye alı­nın­ca bi­zim­ki­ler mü­da­ha­le edi­yor ve do­la­yı­sıy­la, he­men pa­ra­sı da öden­miş olu­yor. Pa­ra­sı öden­miş olan bu ko­nu ve do­la­yı­sıy­la, Çe­tin­ka­ya sırf KDV ola­rak yıl­da ne ka­dar ve­ri­yor, bi­li­yor mu­su­nuz? 35 tril­yon, yıl­da. Bu ko­nu­da ken­di bran­şın­da li­der du­ru­mun­da olan bir şey.

EMİN KOÇ (Yoz­gat) – Be­ye­fen­di, ben onu sor­mu­yo­rum. Ma­ğa­za­la­rı­nız­da ya­ka­lan­dı mı, ya­ka­lan­ma­dı mı ban­drol­süz mal?

M. NE­CA­Tİ ÇE­TİN­KA­YA (De­vam­la) – Tu­tup da 270 li­ra ban­drol pa­ra­sı ver­me­ye­cek ka­dar… Çe­tin­ka­ya mes­le­ğin­de şim­di­ye ka­dar ör­nek gös­te­ril­me­miş bir ola­yı siz di­le ge­tir­di­niz. Ben is­ter­dim ki, siz, bu­ra­da, Çe­tin­ka­ya’ya te­şek­kür edey­di­niz…

EMİN KOÇ (Yoz­gat) – Ne­den? Rek­lam ya­pı­yor­sun!

M. NE­CA­Tİ ÇE­TİN­KA­YA (De­vam­la) – … ve bu ka­dar in­sa­nı­mı­za iş ve aş bu­lan, 35 tril­yon, dev­let ha­zi­ne­si­ne sırf KDV’den ver­gi ve­ren bir mü­es­se­se.

EMİN KOÇ (Yoz­gat) – Baş­kan, ne için söz ver­di­niz? Biz resmî bel­ge­ler­den ko­nuş­tuk.

M. NE­CA­Tİ ÇE­TİN­KA­YA (De­vam­la) – Siz, tu­tu­yor­su­nuz, Ada­na böl­ge­sin­de…

EMİN KOÇ (Yoz­gat) – Ma­ğa­za­la­rı­nın rek­la­mı­nı ya­pı­yor Baş­kan!

M. NE­CA­Tİ ÇE­TİN­KA­YA (De­vam­la) – Ada­na böl­ge­sin­de bü­tün ban­drol­süz sa­tış­la­rı san­ki Çe­tin­ka­ya yap­mış gi­bi… Ben in­ce­le­dim onu. TRT’nin si­ze ver­di­ği bil­gi­yi bi­zim­ki­ler çı­kart­tı­lar, ba­na gön­der­di­ler. İş­te, Sa­yın Ba­ka­nım bu­ra­da.

EMİN KOÇ (Yoz­gat) – Ama, ya­ka­lan­dı, ban­drol­süz mal sa­tar­ken ya­ka­lan­dı.

M. NE­CA­Tİ ÇE­TİN­KA­YA (De­vam­la) – İş­te, Sa­yın Ba­ka­nım bu­ra­da. Bu ko­nuy­la il­gi­li bir gün ken­di­si­ne her­han­gi bir şe­yi şey yap­tıy­sak ve TRT yet­ki­li­le­ri­ne bu ko­nu­da… Siz de­di­niz ki: “Bu ko­nu­yu or­ta­ya çı­ka­ran il­gi­li­le­rin ta­yi­ni çık­mış­tır.” Si­ze ye­min­le söy­lü­yo­rum, val­la­hi de ya­lan, bil­la­hi de ya­lan!

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın…

M. NE­CA­Tİ ÇE­TİN­KA­YA (De­vam­la) – Ayıp­tır böy­le şey­ler! Siz be­ni ta­nır­sı­nız.

EMİN KOÇ (Yoz­gat) – Ama, mal sa­tar­ken ya­ka­lan­dı de­ğil mi?

HA­LİL AK­YÜZ (İs­tan­bul) – KDV’yi va­tan­daş ödü­yor, siz öde­mi­yor­su­nuz ki.

M. NE­CA­Tİ ÇE­TİN­KA­YA (De­vam­la) – Onun için, ke­sin­lik­le söy­lü­yo­rum ki, bün­ye­sin­de 7 bin iş­çi ça­lış­tı­ran bir mü­es­se­se­de, efen­dim, bir tezgâhta­rın yap­mış ol­du­ğu ve tu­tup da de­po­dan ge­tir­miş ol­du­ğu ve o sı­ra­da, efen­dim, ne­za­ret­te, o sı­ra­da gö­ren ki­şi­nin, efen­dim, ban­dro­lü… Bi­zim per­so­nel de “efen­dim, şu an­da, bu­yu­run, tezgâhta, raf­ta eğer tek bir ban­drol­süz mal var­sa is­te­di­ği­ni­ze ra­zı­yım” de­miş­tir.

BAŞ­KAN – Sa­yın…

M. NE­CA­Tİ ÇE­TİN­KA­YA (De­vam­la) – Ama, yi­ne de, bu pa­ra öden­miş­tir ve do­la­yı­sıy­la pa­ra ne ka­dar­dır? 370 li­ra­dır.

BAŞ­KAN – Sa­yın Çe­tin­ka­ya…

EMİN KOÇ (Yoz­gat) – Ra­kam o de­ğil bir de­fa.

M. NE­CA­Tİ ÇE­TİN­KA­YA (De­vam­la) – 370 li­ra­yı, tu­tup da, ge­ti­rip, sırf, 35 tril­yon, dev­le­te KDV ver­gi­si ve­ren bir mü­es­se­se­yi bu­ra­da it­ham et­me­niz fev­ka­la­de üzü­cü­dür. Ger­çek bun­dan iba­ret­tir.

He­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Çe­tin­ka­ya.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) – 2 mil­yar 800 mil­yon, Ne­ca­ti Bey, resmî ya­zı­da.

EMİN KOÇ (Yoz­gat) – Ra­kam da o de­ğil, 2,800 mil­yar resmî ra­kam.

M. NE­CA­Tİ ÇE­TİN­KA­YA (Elâzığ) – 370 li­ra­dır.

EMİN KOÇ (Yoz­gat) – 2 mil­yar 800’dür resmî ra­kam.

VII. - GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI (Devam)

A) ÖNGÖRÜŞMELER (Devam)

1.- Ankara Milletvekili Yakup Kepenek ve 36 milletvekilinin, TRT yönetimi hakkında ileri sürülen iddiaların araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/225) (Devam)

2.- Anavatan Partisi Grubu adına Grup Başkanvekilleri Gaziantep Milletvekili Ömer Abuşoğlu ve Malatya Milletvekili Süleyman Sarıbaş’ın, TRT’nin yayın politikası ve personel yönetimiyle ilgili çeşitli iddiaların araştırılarak TRT’nin asli görevlerini daha sağlıklı yürütebilmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/372) (Devam)

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, öner­ge sa­hip­le­ri adı­na, İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Ber­han Şim­şek.

Sa­yın Şim­şek, bu­yu­run efen­dim.

BER­HAN ŞİM­ŞEK (İs­tan­bul) – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Baş­kan sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­la­rım. Öner­ge üze­rin­de söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, tam ka­lı­nan nok­ta­dan de­vam et­mek is­ti­yo­rum. Ben, Çe­tin­ka­ya’nın üzül­me­si­ni de şah­sen is­te­mem. Ne ge­rek var, si­ya­set ya­pı­yor­sak, şir­ket­le­ri­miz­de­ki his­se­le­ri­mi­zi kay­yu­ma tes­lim ede­riz, bu ko­nu­lar­la da mu­ha­tap ol­ma­yız, fa­kat bu­ra­da bir ger­çek var, ar­ka­da­şı­mın, Emin Koç Bey’in ifa­de et­ti­ği gi­bi: “Ci­ha­zın sa­tı­şı­nın tes­pit edil­me­si 372 mil­yon 500 bin ve 2 mil­yar 479 mil­yon 500 TL ol­mak üze­re iki ay­rı tu­ta­nak ola­rak, top­lam 2 mil­yar 802 mil­yon TL ce­za ve­ril­miş­tir. Fir­ma 372 mil­yo­nu öde­miş, ge­ri ka­lan 2 mil­yar 429 mil­yon 500 bin li­ra­nın tah­si­li için ku­ru­mu­muz­ca -ya­ni, TRT ta­ra­fın­dan- ya­sal iş­lem baş­la­tıl­mış­tır.” di­yor. İl­gi­li­le­re, bil­gi­li­le­re du­yu­rur… Ve bu­ra­dan de­vam ede­yim. Te­şek­kür ede­rim.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, evet, TRT, ger­çek­ten bi­zim ha­ya­tı­mız­da rad­yo­dan son­ra önem­li ye­ri olan ve çok şe­yi bi­ze bil­gi­len­di­ren, öğ­re­ten bir ku­ru­mu­muz­dur. Ve baş­lan­gı­cın­da ar­ka­daş­la­rım ifa­de et­ti. Evet, 74 yı­lın­da, İs­ma­il Cem dö­ne­min­de ger­çek­ten çok gü­zel bir te­le­viz­yon ya­yın­cı­lı­ğı ya­pıl­dı. Evet, din­ci ol­ma­yan, din­dar an­la­yış için­de di­ni­mi­zi an­la­tan ya­yın­lar ya­pıl­dı. Fa­kat, bu­nun ya­nı sı­ra Vic­tor Hu­go’nun “Se­fil­ler”i, Dos­to­yevs­ki’nin “Suç ve Ce­za”sı; Ab­bas Sa­yar­lar, Aziz Ne­sin­ler… Ül­ke­mi­zin bir­çok önem­li ede­bi­yat ada­mı­nın ro­man­la­rı film­le­re, di­zi­le­re çe­kil­di ve biz bun­la­rı iz­le­dik. Bu ko­nu­da bak­tı­ğı­mız za­man, bu­gün ya­pı­lan bu an­la­yı­şın ol­ma­dı­ğı­nı hep be­ra­ber gö­re­bil­me şan­sı­na sa­hi­biz. Ya­ni, Ana­ya­sa’nın 133’ün­cü mad­de­si­nin üze­ri­ne ku­rul­muş, 2594’te oluş­tu­rul­muş. Sa­yın Ba­ka­nın da… Za­ra­fe­ti­ni tak­dir ede­rim. Fa­kat, ken­di­si de bi­li­yor ki, bu an­lat­tık­la­rı içe­ri­sin­de TRT’de­ki yol­cu­luk­lar hiç de böy­le git­mi­yor.

Ba­kın, çok ba­sit bir ör­nek ve­re­yim si­ze: Ata spo­ru­muz de­riz, ye­re gö­ğe bı­rak­ma­yız. Kırk­pı­nar can­lı ya­yın­lan­ma­dı bu yıl Sa­yın Ba­kan. Ni­ye? De­niz Bay­kal ora­da. Ni­ye? Edir­ne Be­le­di­ye­si CHP’nin. İki ta­ne gö­rün­tüy­le ge­çiş­tir­di­niz. Ola­cak şey mi? Ya­ni, bu işin bir cid­di­ye­ti, bir sa­mi­mi­ye­ti ol­ma­sı ge­re­kir de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım.

Sa­yın Emin Tu­tan de­di ki, kad­ro­laş­ma… Böy­le bir gös­te­ril­di, ge­çil­di. Efen­dim, kad­ro­laş­may­la il­gi­li… Bu TRT’nin Tür­ki­ye’nin dua­yen­le­ri­ne yap­tık­la­rı­na ba­kın Al­lah aş­kı­na! Se­la­hat­tin Er­kö­se, Tu­ran En­gin -rah­met­li ol­du- Re­cep Bir­git, Ay­la Bü­yü­ka­ta­man, Ka­sım İnal­te­kin -rah­met­li ol­du- Fah­ret­tin Çi­men­li, Fe­ri­dun Dar­baz, Ali Ek­ber Çi­çek -rah­met­li ol­du-… Her ye­re pa­ra bu­lu­yo­ruz, bu dua­yen­le­rin iş­le­ri­ni, iş akit­le­ri­ni fes­he­di­yo­ruz. On­la­rı da bu­ra­dan rah­met­le anı­yo­rum. Ha­ni geç­mi­şi çok se­ver, de­ğer­len­di­rir­si­niz ya, bu an­lam­da bu­nu pay­la­şa­yım.

Ay­rı­ca, 400’e ya­kın çok de­ğer­li genç ar­ka­daş­lar ku­rum­dan uzak­laş­tı­rıl­dı. Bi­raz ön­ce Sa­yın Ba­ka­na sor­dum: 2003 yı­lın­da 1.740, son üç yıl­da da 400 ki­şi mah­ke­me­ye git­miş. Sa­yın Ba­kan da, “1.500 ka­da­rı ma­li hak­lar­la il­gi­li, özel hiz­met taz­mi­na­tıy­la il­gi­li git­ti…” Ne olur­sa ol­sun, de­mek ki, 2.200’e ya­kın ça­lı­şan, TRT için mah­ke­me­ye git­miş, sü­rül­müş git­miş, atıl­mış git­miş, bık­tı­rıl­mış, ca­nın­dan bez­di­ril­miş git­miş. Bu an­lam­da da bu­nu de­ğer­len­dir­me­miz­de fay­da gö­rü­yo­rum de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım.

Şim­di, baş­ka bir ko­nu­ya ge­lin­ce: Kal­dı­rı­lan prog­ram­lar var TRT’de Sa­yın Ba­kan ve bun­lar, TRT’nin kla­sik­le­ri ol­muş prog­ram­lar. Sey­nan Le­vent’in yap­mış ol­du­ğu “Ak­şa­ma Doğ­ru” prog­ra­mı. Ba­ki Özil­han’ın dört yıl de­vam eden “Te­le­viz­yon Ga­ze­te­si”, dört yıl de­vam et­ti. Efen­dim, da­ha son­ra, bir prog­ram da­ha ya­pı­yor­du Ba­ki Bey, o da bir dört ay ka­dar de­vam et­ti ve onu da kal­dır­dı­lar. De­vam ede­yim. Ha­ber Da­ire­si Baş­ka­nı de­ğiş­ti, Te­le­viz­yon Da­ire­si Baş­ka­nı de­ğiş­ti, ge­nel mü­dür yar­dım­cı­la­rı de­ğiş­ti… Aziz Ne­sin’le -ki he­pi­miz oku­mu­şuz­dur, oku­ma­yan­lar ara­nız­da ola­bi­lir- il­gi­li el­li bö­lüm­lük bir plan­la­ma ya­pıl­mış­tı ve bu­nun se­kiz bö­lü­mü çe­kil­di, pa­ra­sı har­can­dı ve dur­du­rul­du. Kad­ro­laş­ma yap­mı­yor­su­nuz, ken­di­ni­ze gö­re prog­ram yap­mı­yor­su­nuz ca­nım! Ya­ni, bu­ra­dan ben kö­tü bir şey an­la­mı­yo­rum, ama ne­den dur­du­rul­du­ğu­nu da, Sa­yın Ba­kan, me­rak edi­yo­rum. He­pi­mi­zin, bu­ra­da çı­kıp… Ar­ka­daş­la­rım da, AKP’li ar­ka­daş­la­rım da Atil­la İl­han’dan şi­ir­ler okur­lar, ama, ge­çen yıl 11 Ekim­de kay­bet­ti­ği­miz Atil­la İl­han’ın “Za­man İçin­de Yol­cu­luk” prog­ra­mı kal­dı­rıl­dı. Bun­lar ger­çek­ten uta­nı­la­cak şey­ler­dir. Bun­lar, bu ül­ke­nin sa­nat­çı­la­rı­nın, bu ül­ke­nin ya­zar­la­rı­nın, ya­ni kad­ro de­ğiş­ti, ik­ti­dar de­ğiş­ti di­ye bun­lar­la mu­ha­tap ol­ma­sı ge­re­kir mi de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım?

Baş­ka bir ko­nu da­ha var. Ra­hat­sız ol­ma­nı­za ge­rek yok­tur. Biz, din­dar ile din­ci­yi ayırt ede­bi­le­cek an­la­yış­ta­yız. Se­vim se­lad, ha­cı zekât, ke­li­mei- şe­ha­de­tin ne ol­du­ğu­nu bi­li­riz, ama, bun­la­rın üs­tün­den si­ya­set ya­pan, rant oluş­tu­ran­lar, if­tar ça­dır­la­rın­da bu­lu­nan­lar, tür­ban se­zon­la­rı­nı açan­lar, bun­la­rın bu ül­ke­de ar­tık alı­cı­sı kal­ma­dı. Dört beş yıl­dır ik­ti­dar­da­sı­nız, bun­lar­la il­gi­li de tek bir adım at­tı­ğı­nız yok­tur. Bun­dan son­ra ya­pa­cak­la­rı­nı­za da, si­ze, faz­la­sıy­la halk inan­ma­ya­cak­tır de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım.

Ba­kın, ben, Sa­yın Be­şir Ata­lay Bey’e bir so­ru öner­ge­si ver­dim, bu, Muh­sin Me­te’yle il­gi­li. Çok ko­mik bir şey­dir bu… Siz de ka­bul edi­yor­su­nuz, di­yor­su­nuz ki: “Da­ha ön­ce söy­le­di­ği söz­ler…” Sa­yın Koç da ifa­de et­ti, bu ar­ka­daş o ki­ta­bı­nı top­lat­tır­mış mı­dır de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım? O ki­tap hâlâ or­ta­da­dır. Ço­cuk­la­rı­mı­zı Millî Eği­tim Ba­ka­nın­dan ko­ru­du­ğu­muz gi­bi, TRT Ge­nel Mü­dür Ve­ki­lin­den ve bu an­lam­da da… Ana­sı rah­met­li ol­muş, ba­şı sağ ol­sun, ge­ri­de ka­lan­la­ra ömür di­li­yo­rum. Fa­kat, bu in­san­la­ra biz ço­cuk­la­rı­mı­zı na­sıl tes­lim ede­ce­ğiz? Ama, di­ye­cek­si­niz ki, bu bir ge­le­nek ha­li­ne gel­miş­tir biz­de ar­tık.

1995 yı­lın­da Ömer Din­çer di­yor ki, “Tür­ki­ye ve Dün­ya” ad­lı ma­ka­le­sin­de: “Cum­hu­ri­yet, la­ik­lik ve millî dev­let ka­bul edi­le­mez. Dev­le­tin ta­ma­mı İs­la­mi­yet’e uy­gun ha­le ge­ti­ril­me­li­dir.” Baş­ba­kan­lık Müs­te­şa­rı bu­nu der­se -tek­rar ol­ma­sın di­ye- Sa­yın Koç’un ifa­de et­ti­ği, Muh­sin Me­te Be­ye­fen­di de on­la­rı ya­za­cak­tır. Bun­lar­la ye­tin­mi­yor ki, me­se­le­ler, keş­ke bu ka­da­rıy­la ol­sa da, içi­mi­ze sin­di­re­mez­sek de, na­sıl ol­sa za­ma­nı­nız kal­ma­dı, gi­di­yor­su­nuz, bun­dan son­ra­sı­nı ge­lir hal­le­de­riz, di­ye dü­şü­ne­bi­li­riz.

Ba­kın, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, ne acı­dır ki, şu an­da bu Mec­lis­te gö­rev ya­pan yi­ne ay­nı an­la­yış­ta bir bü­rok­rat var, Ke­mal Öz­türk. Ke­mal Öz­türk, Coş­kun Kır­ca’nın bir ki­ta­bın­dan alın­tı ya­pı­yor, di­yor ki: “Ata­türk, za­rif ve şaş­maz bir çap­kın­dı, di­yor ki­ta­bın­da Coş­kun Kır­ca.” ve bu­nun de­va­mın­da bu ar­ka­da­şı­mız Ata­türk’ü ta­rif edi­yor. “Bu­yu­run Sa­yın Kır­ca, çap­kın ne de­mek­miş öğ­ren­di­niz mi? Şim­di, si­ze an­la­ta­yım: Ata­türk, za­rif, şaş­maz, ser­se­ri, der­be­der, hay­laz, ge­ri­ci, aşk pe­şin­de ko­şan, iş­siz güç­süz ve ya­ra­maz bi­riy­di.” di­yor. Bu ar­ka­daş şu an­da Mec­lis­te gö­rev ya­pı­yor. Siz bu ar­ka­daş­la ça­lış­mak­tan mut­lu mu­su­nuz, mem­nun mu­su­nuz de­ğer­li ar­ka­daş­lar? Bu yet­mi­yor ve bir ki­ta­bı var bu be­ye­fen­di­nin “Rah­met­li Bir Oğ­la­nın Hikâye­si” bu­ra­da di­yor ki: “Bü­tün la­ik­le­ri bir şi­şe ge­çi­re­ce­ğim, on­dan son­ra fa­zi­le­ti­ni an­la­ya­cak­lar.” de­vam edi­yor -Mir Mah­mut Rı­za mah­la­sıy­la ya­zı­yor bun­la­rı- “Dev­let kim­dir -di­yor- ca­nım? Hel­va da ya­pıl­mış put­tur.” Doğ­ru!.. Bu in­san­lar­la şu an ça­lı­şı­yor­su­nuz, Ömer Din­çer’le, Muh­sin Me­te­ler­le, bu be­ye­fen­di­ler­le ça­lı­şı­yor­su­nuz; ama, Pa­pa Tür­ki­ye’ye aya­ğı­nı at­ma­dan, “Pa­pa Put­tur” ki­ta­bı­nı ya­zan ki­şi­yi, Os­man Pe­pe is­ti­fa­sı­nı is­ti­yor. Ni­ye? Pa­pa’ya ayıp olur. Ee, Pa­pa­ya ayıp olu­yor da, la­ik, de­mok­ra­tik cum­hu­ri­ye­ti ku­ran -de­de­le­ri­miz­le be­ra­ber- biz­le­ri bu­gü­ne ge­ti­ren, 20’nci yüz­yı­lın de­ha­sı Mus­ta­fa Ke­mal Ata­türk’e ve siz­le­re ayıp ol­mu­yor mu? Bun­dan da­ha bü­yük ayıp ola­bi­lir mi? (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu­ra­da eğ­ri otu­rup doğ­ru ko­nuş­mak­ta fay­da var.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) – Kim­miş o?

BER­HAN ŞİM­ŞEK (De­vam­la) – Ki­ta­bı­nı si­ze tak­dim ede­rim, ba­kar­sı­nız.

Şim­di, gel­di­ği­niz­den be­ri bir TRT Ge­nel Mü­dü­rü arı­yor­su­nuz, bir tür­lü de bu­la­ma­dı­nız. Böy­le bir ko­me­di ol­maz. İş­te, Sa­yın Şe­nol Bey gel­di, se­kiz ay bek­le­di, bir­bu­çuk yıl gö­rev yap­tır­dı­nız, adam, ik­ti­dar­dan kaç­ma kaç­tı. Ni­ye? Ya­kın olan­lar iş is­ti­yor, di­zi is­ti­yor, dı­şa­rı­ya ya­pım is­ti­yor. Böy­le bir re­za­let­ten, adam “ca­nı­mı kur­tar­dım ka­çı­yo­rum” an­la­yı­şıy­la kaç­tı git­ti. Şim­di, işin ko­mik ta­ra­fı bu. Tra­ji­ko­mik bir dö­nem ya­şı­yor Tür­ki­ye. Şu an­da Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­na ka­rar­na­me­si­ni gön­der­di­ği­niz TRT Ge­nel Mü­dür ada­yı Be­ye­fen­di Ru­hi Öz­bil­giç, şey­hin rü­ya­sı­nın an­la­tıl­dı­ğı mek­tup­la­rı resmî ev­ra­ka ka­yıt et­ti­ren, ge­re­ği için Millî Eği­tim Ba­kan­lı­ğı ve YÖK’e gön­de­ren, ya­ni rü­ya ta­bir­le­riy­le dev­let yö­net­me­ye kal­kan bir bü­rok­rat­tır. Sa­yın Ba­kan, bil­gi­niz yok­sa si­ze arz edi­yo­rum.

Şim­di, TRT’yi rü­ya­lar­la mı yö­net­me­ye kal­ka­ca­ğız, dört yıl­dır Tür­ki­ye’yi hül­ya­lar­la, rü­ya­lar­la yö­net­me­ye kalk­tı­ğı­nız gi­bi?

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bü­tün bun­la­rın…

ASIM AY­KAN (Trab­zon) – De­ma­go­ji.

BER­HAN ŞİM­ŞEK (De­vam­la) – Bun­lar de­ma­go­ji de­ğil, bil­gi. Bun­lar de­ma­go­ji de­ğil, bil­gi. Bu­ra­da bi­zim işi­miz de­ma­go­ji yap­mak de­ğil, bi­zim işi­miz Tür­ki­ye’nin ar­ka­sın­da dur­mak­tır. Tür­ki­ye’nin ar­ka­sın­da du­ru­yo­ruz…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

ASIM AY­KAN (Trab­zon) – Biz ne­re­de du­ru­yo­ruz?

BER­HAN ŞİM­ŞEK (De­vam­la) – Tür­ki­ye’nin ar­ka­sın­da du­ru­yo­ruz.

ASIM AY­KAN (Trab­zon) – Biz ne­re­de du­ru­yo­ruz?

ZÜL­FÜ DE­MİR­BAĞ (Elâzığ) – Tür­ki­ye si­zin ar­ka­nız­da dur­mu­yor.

BAŞ­KAN – Sa­yın Şim­şek, ek sü­re­ni­zi baş­lat­tım, bu­yu­run.

BER­HAN ŞİM­ŞEK (De­vam­la) – Gö­re­ce­ğiz. Eğer bu­na ina­nı­yor­sa­nız, mart ayın­da ge­lir­si­niz se­çi­me gi­de­riz. Ki­min ar­ka­sın­da du­ru­yor gö­re­ce­ğiz. İş­çi, çift­çi, emek­li, me­mur, iş­ve­ren, es­naf, teks­til­ci ki­min ar­ka­sın­da du­ru­yor gö­re­ce­ğiz.

Şim­di, baş­ka bir re­za­le­ti da­ha an­la­ta­yım ar­ka­daş­lar, Sa­yın Ba­ka­nın, Hükûme­ti­niz dö­ne­min­de. Evet, spor prog­ram­la­rın­dan Sa­yın Emin Koç bah­set­ti, ar­ka­daş­lar, bu pa­ra­nın tar­la­sı mı var Sa­yın Ba­ka­nım? Var­sa, bi­ze de söy­le­yin, bi­ze söy­le­me­ye­cek­se­niz, oyu­nu al­dı­ğı­nız fa­kir fu­ka­ra, ga­rip gu­re­ba ede­bi­ya­tıy­la söy­le­di­ği­niz hal­ka söy­le­yin.

Ba­kın, spor prog­ra­mı, dı­şa­rı­ya ve­ri­li­yor. 17.850 YTL, ya­ni, 19 mil­yar pa­ra alı­yor ya­pım­cı. Der­ken, prog­ram bi­ti­yor. Rek­lam ara­sı gi­bi bir şey. Bu “Stad­yum”, öte­ki “Te­le Lig.” Ona da ay­rı­ca ki­şi ba­şı­na 6.750 YTL ve­ri­li­yor.

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (Bur­sa) – Ge­ce­de mi?

BER­HAN ŞİM­ŞEK (De­vam­la) – Evet, ge­ce­de.

Bu pa­ra­yı so­kak­tan mı top­la­dık biz? Fa­kir fu­ka­ra­nın ver­gi­siy­le bun­lar ol­mu­yor mu de­ğer­li ar­ka­daş­lar?

Der­ken, 2 ta­ne yo­rum­cu bu­lu­yor­lar. Ba­kın, 2 yo­rum­cu ge­li­yor, ta­bi­ri ca­iz­se olay­la­rı yo­rum­lu­yor­lar -na­sıl yo­rum­la­dık­la­rı­nı bi­li­yor­su­nuz- bu ki­şi­ler de 1.840 YTL alı­yor ar­ka­daş­lar.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) – Özel sek­tör­de ne ka­dar alı­yor­lar?

BER­HAN ŞİM­ŞEK (De­vam­la) – Özel sek­tör­de, bu pa­ra­nın, Sa­yın Ve­ki­lim…

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) – Ne ka­dar­mış?

BER­HAN ŞİM­ŞEK (De­vam­la) – …ko­ku­su­nu kok­lat­maz­lar bi­li­yor mu­sun? Müm­kün de­ğil.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) – Bil­mi­yo­rum.

BER­HAN ŞİM­ŞEK (De­vam­la) – Bil­mi­yor­sa­nız, izin ve­rin…

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) – Araş­tır­dı­ğı­nı­za gö­re, özel­de­ki­ni, dev­let­te­ki­ni or­ta­ya ko­ya­cak­sı­nız.

BER­HAN ŞİM­ŞEK (De­vam­la) – Siz bi­lir­si­niz ki, ben de ar­ka­daş­la­rım da, Al­lah ka­tın­da da kul ya­nın­da da bu­ra­da ri­ya için ko­nuş­ma­yız, bel­ge­siz ko­nuş­ma­yız.

Pops­tar ya­rış­ma­la­rı ya­pı­lı­yor, bö­lüm ba­şı­na 50 mil­yar, Ala­tur­ka 1 mil­yon 200 bin do­la­ra mal olu­yor. Bu pa­ra si­zin de­ğil mi? Si­ze oy ve­ren seç­men­le­rin de­ğil mi? Fa­ki­rin fu­ka­ra­nın, pa­ra için fuh­şu­nu sa­tan bu ül­ke­nin ço­cuk­la­rı­nın de­ğil mi? Eğer “de­ğil” di­yor­sa­nız, ben söy­le­dik­le­ri­min hep­si­ni ge­ri al­ma­ya ha­zı­rım.

To­par­lı­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ba­kın, so­nuç ola­rak ge­li­nen nok­ta şu­dur: TÜP­RAŞ’ı özel­leş­tir­di­niz, ER­DE­MİR’i özel­leş­tir­di­niz, Türk Te­le­ko­mu özel­leş­tir­di­niz, fa­kat TRT’yi özel­leş­tir­me­di­niz, AKP’ye he­di­ye et­ti­niz.

Bu, Sa­yın Baş­ba­kan… Kim­li­ği­ni ten­zih ede­rim, be­nim için ta­bii ki Baş­ba­ka­nım önem­li. Ya­ni, TRT’yi de­ğiş­tir­di­niz, T-R-T, Tay­yip Rad­yo Te­le­viz­yon yap­tı­nız. Kad­ro­lar da si­ze ait ol­du.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Rol yap­ma! Rol yap­ma!

BER­HAN ŞİM­ŞEK (De­vam­la) – Bu ül­ke böy­le or­ta­dan kal­dı­rı­la­cak ve ufak sa­tı­la­cak yer de­ğil.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Düz­gün ko­nuş!

BER­HAN ŞİM­ŞEK (De­vam­la) – Si­nir­le­ri­niz bo­zul­ma­sın.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Ora­da rol yap­ma!

BER­HAN ŞİM­ŞEK (De­vam­la) – Ben, Sa­yın Baş­ba­ka­nın şah­sı­na say­gı­la­rı­mı ilet­tim. Si­nir­le­ri­niz bo­zul­ma­sın.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Rol yap­ma!

BER­HAN ŞİM­ŞEK (De­vam­la) – Ba­kın ar­ka­daş­lar, iç­le­ri­niz­den kim­le­rin ge­le­ce­ği­ni tah­min edi­yo­rum, ama ço­ğu­nuz ge­le­me­ye­cek. Hiç de­ğil­se, bu on bir ay içe­ri­sin­de şu ko­nuş­tuk­la­rı­mı­za ve bu ül­ke­ye sa­hip çı­kın. Mil­le­te sa­hip çık­ma­dı­nız…

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Sen ga­ran­ti mi al­dın mil­let­ten?

BER­HAN ŞİM­ŞEK (De­vam­la) – … bun­dan son­ra­sı­na sa­hip çı­kın.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Mil­let sa­na ga­ran­ti mi ver­di?

BER­HAN ŞİM­ŞEK (De­vam­la) – Bu­nun ga­ran­ti­si var. İs­ti­yor­sa­nız, mart­ta se­çi­me gi­de­lim, ge­lin.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Al­tı ay son­ra se­çi­me gi­de­ce­ğiz.

BER­HAN ŞİM­ŞEK (De­vam­la) – Ha­di ge­lin, ha­di ge­lin; bak, mey­dan bu­ra­da, Kırk­pı­nar’ı ya­yın­la­mı­yor­su­nuz ama, ge­lin, san­dık or­ta­da, gi­de­lim, Han­ya, Kon­ya, Mu­dan­ya, hep­si­ni tek tek öğ­re­nin. Pekâlâ…

ZÜL­FÜ DE­MİR­BAĞ (Elâzığ) – Si­zin ko­nuş­tuk­la­rı­nı­za sa­hip çı­kar­sak, bu mil­let, si­zin gi­bi bi­zi de ik­ti­da­ra ge­tir­mez.

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, lüt­fen…

BER­HAN ŞİM­ŞEK (De­vam­la) – Sa­yın Baş­kan, bu ar­ka­daş­la­rı­mı bu ka­dar üz­dü­ğüm için özür di­le­rim. On ay­lık da­ha maz­ba­ta ta­şı­ya­cak­lar, onun acı­sıy­la bu sal­dı­rı­la­rı ya­pı­yor­lar, bi­li­yo­rum.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Rol yap­ma!

BER­HAN ŞİM­ŞEK (De­vam­la) – Ben, yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum, ama siz de, mil­le­tin maz­ba­ta­sı­nı ve so­rum­lu­lu­ğu­nu ta­şı­yın. Maz­ba­ta ta­şı­mak için bu­ra­ya ge­len­ler bir da­ha­ki dö­nem ola­ma­ya­cak­lar.

Say­gıy­la se­lam­la­rım. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Ar­tist!

ASIM AY­KAN (Trab­zon) – Ay­nı si­zin gi­bi.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) – Kim­se maz­ba­ta­yı ta­şı­mı­yor, on­lar Mec­li­sin ar­şiv­le­rin­de.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Mil­let sa­na ga­ran­ti mi ver­di bir da­ha ge­le­cek­sin di­ye?

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) – Maz­ba­ta­lar ar­şiv­ler­de şu an­da.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) – Ha­lep ora­day­sa ar­şın bu­ra­da.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Gör­dük, ay­nı şe­yi o za­man da söy­lü­yor­du­nuz.

ZÜL­FÜ DE­MİR­BAĞ (Elâzığ) – Sır­tı yer­den kalk­ma­yan peh­li­van­lar gi­bi her za­man ay­nı şe­yi söy­lü­yor­sun.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) – Ha­lep ora­day­sa ar­şın bu­ra­da. Ha­di, 15 Ni­san­da se­çim… Ar­ka­sın­dan, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi…

BAŞ­KAN – İm­za sa­hip­le­ri adı­na, Ma­lat­ya Mil­let­ve­ki­li ve Grup Baş­kan Ve­ki­li Sa­yın Sü­ley­man Sa­rı­baş.

Sa­yın Sa­rı­baş, bu­yu­run. (Ana­va­tan Par­ti­si sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Se­nin ta­ri­hin­de yok ik­ti­dar ol­mak.

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) – Çok var, çok var; sen ta­ri­hi bil­mi­yor­sun.

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – Mil­let­ten sen se­çim ka­zan­dın mı hiç?

ALİ RI­ZA BO­DUR (İz­mir) – Böy­le bir ke­ten­pe­re­ye ge­tir­di­niz işi, on­dan son­ra…

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (Ma­lat­ya) – Sa­yın Baş­kan…

ŞEV­KET ARZ (Trab­zon) – Siz, bir de­fa, sek­sen se­ne­lik bir par­ti olun da on­dan son­ra ko­nu­şun.

ZÜL­FÜ DE­MİR­BAĞ (Elâzığ) – CHP’nin şan­sı var, bir dar­be ol­sa, ar­ka­sın­dan bel­ki bir ih­ti­mal ge­le­bi­lir.

BAŞ­KAN – Bu­yu­run Sa­yın Sa­rı­baş.

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım; Ana­va­tan Par­ti­si Gru­bu ola­rak Tür­ki­ye Rad­yo Te­le­viz­yon Ku­ru­mu hak­kın­da Mec­lis araş­tır­ma öner­ge­miz­de im­za sa­hi­bi ola­rak söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) – Han­gi se­çi­mi ka­zan­dı­nız?

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) – Ya ye­ter kar­de­şim, ye­ter! Ta­mam, an­la­dık!

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, lüt­fen, ha­ti­bi din­le­yi­niz.

Bu­yu­run.

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) – İm­za sa­hi­bi ola­rak söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Yü­ce he­ye­ti­ni­zi, yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, TRT, Ana­ya­sa’mı­zın 133’ün­cü mad­de­si ge­re­ğin­ce ku­rul­muş, ka­mu ya­yın­cı­lı­ğı ya­pan ve 2954 sa­yı­lı Ya­sa’ya gö­re yö­ne­ti­len bir ku­ru­mu­muz.

Şim­di, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ve ik­ti­dar par­ti­si de­min­den be­ri atı­şı­yor ama, RTÜK Ka­nu­nu çı­kar­ken, RTÜK üye­le­ri­nin pay­la­şı­mın­da hiç böy­le atış­ma ol­ma­mış­tı, çok ra­hat­lık­la bö­lüş­müş­tü­nüz, za­ten bö­lüş­tü­ğü­nüz bir ku­rum, ni­ye bir­bi­ri­ni­zi üzü­yor­su­nuz, ben de me­rak edi­yo­rum. (Ana­va­tan Par­ti­si sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) – RTÜK’le ne ala­ka­sı var?

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) – De­ğer­li ar­ka­daş­lar, TRT’nin gö­rev­le­ri var. TRT, ha­ki­ka­ten, ka­mu adı­na, mil­let adı­na ya­yın ya­pan bir ku­ru­lum. Ön­ce, Türk top­lu­mu­nun de­ğer­le­ri doğ­rul­tu­sun­da, Türk kül­tü­rü­ne hiz­met et­mek zo­run­da. Ya­ni, mil­le­ti­mi­zin geç­miş­ten ge­le­ce­ğe kül­tü­rü­nü mil­le­ti­mi­zin genç­li­ği­ne, mil­le­ti­mi­zin ge­le­ce­ği­ne öğ­ret­mek zo­run­da. Bu­gün iti­ba­rıy­la bak­tı­ğı­mız­da, TRT, Türk kül­tü­rü­ne ne ka­dar hiz­met edi­yor? Ge­nel hat­la­rıy­la TRT’nin han­gi prog­ram­la­rı Türk kül­tü­rü­nü, Türk örf ve âdet­le­ri­ni, Türk ana­ne­le­ri­ni, Türk de­ğer­le­ri­ni, Türk top­lu­mu­nun de­ğer­le­ri­ni ile­ri­ye ta­şı­yan bir ya­pı­da?

İkin­ci bir gö­re­vi var TRT’nin: Türk dev­rim­le­ri­ni ve Türk hal­kı­nın ay­dın­lan­ma­sı­nı Türk top­lu­mu­na, Türk top­lu­mu­nun ge­le­ce­ği­ne mal et­mek, hiz­met et­mek. Şim­di, Türk dev­rim­le­ri ko­nu­sun­da, ya­ni, çağ­daş Ata­türk dev­rim­le­ri ve Türk top­lu­mu­nun çağ­daş, tek­no­lo­jik ay­dın­lan­ma­sı nok­ta­sın­da TRT’nin her­han­gi bir ya­yı­nı­na rast­la­dı­nız mı ar­ka­daş­lar?

MU­HAR­REM DO­ĞAN (Mar­din) – Ha­yır.

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) – Üçün­cü bir ko­nu: Türk genç­li­ği­ne ta­rih şu­uru­nu aşı­la­mak ve millî şu­ur­la Türk genç­li­ği­ni ye­tiş­tir­mek. Bu­gün bak­tı­ğı­mız za­man, TRT’nin, 2 mil­yon üni­ver­si­te öğ­ren­ci­mi­zin ve on se­kiz-otuz yaş ara­sın­da bu­lu­nan 18 mil­yon nü­fu­su­mu­zun, Türk ta­ri­hi­nin şuu­ruy­la, Türk millî şuu­ruy­la ye­tiş­ti­ril­di­ği­ne, ay­dın­lan­dı­ğı­na da­ir her­han­gi bir ya­yı­nı­na, her­han­gi bir prog­ra­mı­na rast­la­dı­nız mı?

Bir baş­ka şey: Ül­ke­de olup bi­te­ni, ya­ni ül­ke­nin için­de bu­lun­du­ğu du­ru­mu, ta­raf­sız, yan­sız tes­pit ola­rak or­ta­ya ko­yan bir ta­ra­fı var mı? Me­se­la TRT’de bu ül­ke­de iş­siz­lik ora­nı­nın ne ol­du­ğu­nu, me­se­la TRT’de bu ül­ke­de ca­ri açı­ğın ne ol­du­ğu­nu, me­se­la TRT’de bu ül­ke­de yok­sul­luk ora­nı­nın ne ol­du­ğu­nu ve­ya TRT’de han­gi yol­suz­luk­la­rın de­vam et­ti­ği­ni açık­la­yan bir açık otu­rum dü­zen­le­ne­bi­li­yor mu?

MU­HAR­REM DO­ĞAN (Mar­din) – İf­tar ça­dır­la­rı…

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) – Sa­yın Ba­kan, es­ki­den TRT, Özal’ı, De­mi­rel’i, İnö­nü’yü alır Tür­ki­ye’nin me­se­le­le­ri­ni tar­tış­tı­rır­dı, dev­le­tin TRT’siy­di; za­tı ik­ti­da­rı­nız­da bu­na ni­ye ka­pı­la­rı ka­pa­tı­yor­su­nuz?

İ. SA­Mİ TAN­DOĞ­DU (Or­du) – Ta­rı­mı tar­tı­şa­lım.

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) – Ni­ye, açık yü­rek­li­lik­le, Tay­yip Er­do­ğan’ı da, di­ğer li­der­le­ri de, ne­re­den ne­re­ye git­ti­ği­mi­zi bir açık otu­rum­da, bir prog­ram­da Türk hal­kı­nın bil­gi­le­ri­ne, ay­dın­lan­ma­sı­na sun­mu­yor­su­nuz? Kork­tu­ğu­nuz bir şey mi var?

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, yi­ne TRT, Tür­ki­ye’nin, ya­ni ül­ke­mi­zin dün­ya­ya ta­nı­tıl­ma­sı için ge­rek­li stra­te­jik bir de ta­nı­tım prog­ra­mı yap­mış ol­ma­sı la­zım. Bu­gün ça­ğı­mız­da en önem­li şey­ler­den bi­ri ül­ke­le­rin ta­nı­tıl­ma­sı. He­le he­le -Tür­ki­ye gi­bi- Ad­ri­ya­tik’ten Çin Sed­di’ne ka­dar Türk­çe ko­nu­şan bir dün­ya­da, Türk di­li­nin bu böl­ge­ler­de or­tak dil ola­rak ko­nu­şul­ma­sı ama­cıy­la dil eği­ti­mi­ne yö­ne­lik, ta­rih eği­ti­mi­ne yö­ne­lik, kül­tür eği­ti­mi­ne yö­ne­lik ve ta­nıt­ma eği­ti­mi­ne yö­ne­lik her­han­gi bir prog­ra­mı var mı Sa­yın Ba­kan? Ben gör­mü­yo­rum, ya­ni Türk hal­kı Te­le­vo­le sey­re­der ol­du. Türk hal­kı Te­le­vo­le sey­re­di­yor­sa, bun­da TRT’nin gü­na­hı var. Ya­ni, Türk hal­kı­nı ay­dın­la­ta­ma­mak -Türk hal­kı­nın kül­tür de­ğer­le­ri­ni- hal­kı bi­linç­len­di­re­me­mek TRT’nin gü­na­hı de­ğil mi?

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, TRT’nin bir baş­ka özel­li­ği var, millî bir­lik ve bü­tün­lü­ğü­mü­zü ko­ru­yu­cu bir va­sıf­la or­ta­ya çık­mak zo­run­da. Ai­le­nin, ço­cuk­la­rın şid­det­ten ko­run­ma­sı, uyuş­tu­ru­cu­dan ko­run­ma­sı, bu da TRT’nin önem­li gö­rev­le­rin­den bi­ri.

Gü­nü­müz­de gör­sel ya­yın çok önem­li. Ya­ni, okul­lar ka­dar, okul­lar­dan çok da­ha faz­la gör­sel ya­yı­nın öne­mi var top­lu­mun kül­tü­rel ge­liş­me­si ve ge­le­ce­ğe ta­şın­ma­sı açı­sın­dan. Bu ba­kım­dan, bu­gün, eğer, uyuş­tu­ru­cu, okul­la­rı­mı­zın önü­ne ka­dar gel­miş­se, bu­gün okul­la­rı­mız­da şid­det -ge­çen haf­ta tar­tış­tık- ina­nıl­maz bo­yut­la­ra gel­miş­se, bu­gün gasp, hır­sız­lık, do­lan­dı­rı­cı­lık, soy­gun had saf­ha­ya var­mış­sa…

Ba­kın, ge­çen se­ne, Sa­yın Ba­kan, 67 bin hır­sız­lık ol­muş, 19 bin gasp ol­muş. Ya­ni, bu ül­ke­de bi­rey­sel suç­lar, bi­rey­sel suç­lu­lar bu ka­dar art­mış­sa, bun­da hiç mi TRT’nin gü­na­hı yok? Hiç mi top­lu­mun bu tür yö­ne­lim­le­ri­ni ön­le­yi­ci ya­yın­lar ya­pa­maz ve­ya­hut da bil­gi­len­di­ri­ci ya­yın­lar ya­pa­maz?

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Sa­yın Ba­kan de­di ki: “TRT bir ka­mu ku­ru­lu­şu­dur.” Doğ­ru. “Bir ka­mu ha­ber­ci­li­ği yap­mak­ta­dır.” Doğ­ru. “Onun için TRT’de iz­len­me, be­ğe­nil­me ve gü­ve­nil­me un­sur­la­rı öne çı­kar.” Bu­gün iz­len­me ora­nı­na bak­tı­ğı­mız­da, TRT, mev­cut ya­yın ya­pan ulu­sal ka­nal­lar içe­ri­sin­de, 24 ulu­sal ka­nal­lar içe­ri­sin­de en ge­ri­de gel­mek­te. Rey­ting ora­nı zan­ne­di­yo­rum yüz­de 3 ci­va­rın­da.

Şim­di, be­ğe­ni­len ka­nal iz­le­nir. Eğer iz­len­mi­yor­sa be­ğe­nil­mi­yor de­mek­tir, iz­len­mi­yor­sa mil­le­te bir şey ver­mi­yor de­mek­tir. Be­ğe­nil­me­yen ka­na­la da gü­ven ol­maz. Be­ğe­nil­me­yen ka­na­lın ne­re­si­ne gü­ve­ne­cek­sin? Ha­ber­le­re ba­kı­yor­su­nuz, Sa­yın Baş­ba­kan­dan baş­lı­yor, sa­yın ba­kan­la­rın “İc­ra­atın İçin­den” prog­ra­mıy­la de­vam edi­yor, iki ta­ne de ha­va du­ru­mu, iki spor ha­be­riy­le prog­ram bi­ti­yor. Ya­ni, bu ül­ke­de ha­ber sa­de­ce ik­ti­da­rın sun­duk­la­rı mı­dır?

Bu ül­ke­nin Par­la­men­to­sun­dan ha­ber­le­ri sa­de­ce TRT-3 ve­ri­yor. Es­ki­den TRT-1’de “Mec­lis Gün­de­mi” di­ye bir gün­dem var­dı ve bu gün­dem­de, Mec­lis­te ko­nuş­ma fır­sa­tı bu­la­ma­yan ve­ya açık­lı­ğa ka­vuş­tu­rul­ma­mış ko­nu­lar TRT’de “Mec­lis Gün­de­mi” ola­rak, ge­niş ge­niş, otu­ru­lur tar­tı­şı­lır, mil­let bil­gi­len­di­ri­lir…

Her­kes bu ül­ke­ye si­ya­set ya­pı­yor­sa, eğer bu ül­ke­nin kal­kın­ma­sı, ge­le­ce­ğe ta­şın­ma­sı si­ya­se­tin gö­re­viy­se, si­ya­set de ül­ke­nin ge­le­ce­ği ve ül­ke­nin te­mel so­run­la­rı nok­ta­sın­da ne dü­şün­dü­ğü­nü, açık açık, dev­le­tin ha­ber ka­nal­la­rın­da, dev­le­tin TRT’sin­de or­ta­ya koy­ma­lı­dır. Ka­çı­rı­lan ne­dir, mil­let­ten sak­lan­mak is­te­nen ne­dir?

Ya­ni, Sa­yın Ba­kan di­yor ki: “TRT şu an hiç­bir hu­zur­suz­lu­ğun ol­ma­dı­ğı, sa­kin…” Ta­bii, hu­zur­suz­luk yok, sa­kin. Hiç­bir şey yap­mı­yor ki. Geç­miş­te bir millî eği­tim ba­ka­nı­nın de­di­ği gi­bi “Okul­la­rı ka­pa­tır­sa­nız prob­lem bi­ter eği­tim­de.” de­di­ği gi­bi, TRT’yi her­ke­se ka­pat­mış­sı­nız, hiç­bir şey de yap­mı­yor­su­nuz, mil­let de iz­le­mi­yor, so­run da yok ta­bii. Ama, bir şey­ler yap­sa­nız, bir şey­ler üret­se­niz...

Be­nim bil­di­ğim ka­da­rıy­la... Sa­yın Ge­nel Mü­dür ba­na gel­di. Ben, Sa­yın Ge­nel Mü­dü­re -bu­gün an­ne­si­nin öl­dü­ğü­nü öğ­ren­dim- ha­ki­ka­ten Al­lah’tan rah­met di­li­yo­rum. Sa­yın Ge­nel Mü­dür di­yor ki: “Bu iş be­nim üs­tü­me kal­dı. Ben TRT Ge­nel Mü­dür­lü­ğü fa­lan is­te­me­dim. Ge­nel Mü­dür is­ti­fa edin­ce iş be­nim üs­tü­me yı­kıl­dı. Aday da ol­mu­yo­rum. Bir an ön­ce atan­sın, ben de bu so­rum­lu­luk­tan kur­tu­la­yım.” Hak­lı ola­rak “kur­tu­la­yım” di­yor.

Şim­di, her şe­yi ge­nel mü­dür­le­rin, her şe­yi bü­rok­rat­la­rın üs­tü­ne ata­rak işin için­den sıy­rı­la­maz­sı­nız. Siz, si­ya­si bir ik­ti­dar­sı­nız. Siz, mu­ha­le­fe­tin se­si­nin de çık­ma­sı­na öna­yak ola­cak si­ya­si bir ik­ti­dar­sı­nız. Ya­ni, mu­ha­le­fe­ti ko­nuş­tu­ran, ik­ti­dar­dır. İk­ti­da­rın, bu hak­la­rı, de­mok­ra­tik hak­la­rı, de­mok­ra­tik öz­gür­lük­le­ri, ken­di­si­ne ol­ma­sı­nı is­te­me­di­ği hak ve hu­kuk­la­rı ta­nı­yan bir ik­ti­dar ol­ma­sı ge­re­kir. Eğer “yet­ki biz­de, bi­zim de­di­ği­miz ola­cak, bi­zim de­di­ği­miz­le bu iş­ler dü­ze­le­cek” di­yor­sa­nız, bu si­zin an­la­yı­şı­nız doğ­ru bir an­la­yış de­ğil.

Bi­raz ön­ce­ki ar­ka­da­şım, Ana­va­tan Par­ti­si­nin dinî ya­yın­la­ra iti­raz et­ti­ği­ni fa­lan söy­le­di. Biz as­la böy­le bir id­di­ada de­ği­liz. El­bet­te bu ül­ke­nin yüz­de 99’u Müs­lü­man, el­bet­te mil­le­ti­miz di­ni doğ­ru kay­nak­tan, doğ­ru alan­dan öğ­ren­mek zo­run­da. Za­ten, Ana­ya­sa’mı­zın da dev­le­te yük­le­di­ği gö­rev­ler­den bi­ri, va­tan­da­şa di­ni­ni doğ­ru dü­rüst öğ­ret­mek. Ya okul­lar­da öğ­re­te­cek­si­niz ya ya­yın ku­ru­luş­la­rı­nız­da öğ­re­te­cek­si­niz ve­ya ge­nel ah­la­ki bil­gi­len­dir­mey­le bu mil­le­te öğ­re­te­cek­si­niz. Bu­na kim­se­nin iti­ra­zı ola­maz. An­cak, bir an­la­yı­şı, baş­ka an­la­yış­la­rı ört­bas ede­rek, me­se­la Ata­türk dev­rim­le­ri­ni de ke­na­ra ata­rak, sa­de­ce tek ta­raf­lı ola­rak ona yön­len­di­rir­se­niz, o doğ­ru de­ğil. O doğ­ru de­ğil. Biz, mil­le­ti­miz di­ni­ni de öğ­ren­sin, mil­le­ti­miz baş­ka şey­le­ri de öğ­ren­sin, mil­le­ti­miz doğ­ru­la­rı öğ­ren­sin; bu ül­ke­nin in­san­la­rı­na ta­rih şu­uru ve­re­lim.

Ba­kın, üni­ver­si­te genç­le­ri­ne so­run, Ma­laz­girt’in ne­re­de ol­du­ğu­nu bil­me­yen genç­le­ri­miz var. Üni­ver­si­te genç­le­ri­mi­zin için­de var. TRT’de bir ka­nal­day­dı, mik­ro­fon tu­tu­yor, so­ru­yor...

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Bu­yu­run Sa­yın Sa­rı­baş, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (De­vam­la) – Ül­ke­nin şe­hir­le­ri­nin ne­re­de ol­du­ğu­nu bil­me­yen üni­ver­si­te­li genç­le­ri­miz var. Şim­di, bü­tün bu ek­sik­lik­le­ri­mi­zin, bü­tün bu ge­ri kal­mış­lı­ğı­mı­zın bi­ra­zı da TRT’nin mil­le­ti ay­dın­la­tı­cı, eği­ti­ci, ge­le­ce­ğe ta­şı­yı­cı prog­ram­lar ya­pa­ma­yı­şın­dan kay­nak­la­nı­yor.

Bun­lar çok zor şey­ler de­ğil. Bu mil­le­tin pa­ra­sıy­la 600 tril­yon li­ra yıl­lık büt­çe har­ca­nı­yor. Bu TRT’nin har­ca­dı­ğı pa­ra­nın dört­te 1’iy­le ayak­ta du­ran ka­nal­lar iz­len­me re­kor­la­rı kı­rar­ken TRT’nin bu du­ru­ma düş­me­si­ni izah et­mek müm­kün de­ğil.

Ben kim­se­yi suç­la­ya­rak söy­le­mi­yo­rum, ama, TRT di­ye bir ku­ru­mun var­lı­ğın­dan va­tan­da­şın ha­be­ri bi­le kal­ma­dı. Çün­kü, iz­le­mi­yor, iz­len­mi­yor. Çün­kü, ya­yı­na ko­nu­lan prog­ra­mın ne za­man kal­dı­rı­la­ca­ğı, ne za­man de­vam et­ti­ri­le­ce­ği bel­li de­ğil. Sü­rek­li­li­ği yok, gü­ve­ni­lir­li­ği yok ve kad­ro­la­rı­na da gü­ve­nil­mi­yor. Ya­ni “bu kad­ro­nun elin­den mil­let çık­maz, üm­met çı­kar” di­yor ve sey­ret­mi­yor. Hep­si bu.

Say­gı­lar su­nu­yo­rum. (Ana­va­tan Par­ti­si sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Sa­rı­baş.

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım, Hükûme­te ve Ba­kan ola­rak şah­sı­na yö­nel­ti­len de­ğer­len­dir­me­ler­le il­gi­li ola­rak, 69’a gö­re, Dev­let Ba­ka­nı Sa­yın Be­şir Ata­lay’a söz ve­re­ce­ğim.

Bu­yu­run Sa­yın Ba­ka­nım…

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (Ma­lat­ya) – Öy­le bir şey yok Sa­yın Baş­kan, yir­mi da­ki­ka ko­nuş­tu Hükûmet.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) – Efen­dim, söz hak­kı do­ğa­cak.

BER­HAN ŞİM­ŞEK (İs­tan­bul) – Ha­yır… Ol­maz ar­tık.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) – Son söz mil­let­ve­ki­li­nin.

SÜ­LEY­MAN SA­RI­BAŞ (Ma­lat­ya) – Var mı böy­le bir şey!

BAŞ­KAN – Say­gı­de­ğer ar­ka­daş­la­rım, ba­kı­nız, bu­gün, sü­re içe­ri­sin­de, yö­ne­tir­ken hep­si­ni yap­tım. Ba­kı­nız, on da­ki­ka­lık sü­re­si olan ar­ka­daş­la­ra da beş da­ki­ka ve­re­rek, on beş da­ki­ka ver­dim. Ya­ni, tu­tu­mum­da hiç ada­let dı­şı bir uy­gu­la­ma yok­tur. Ga­yet de müs­te­ri­him.

Bu­yu­run Sa­yın Ba­ka­nım…

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) – Ama, Ba­kan ko­nu­şur­sa bi­ze de ko­nuş­ma hak­kı do­ğar, onu söy­le­mek is­ti­yo­rum.

BAŞ­KAN – Ar­ka­daş­lar, Sa­yın Ba­ka­na, Hükûme­te de­ği­şik… Ba­kı­nız, ben ifa­de et­mek is­te­mi­yo­rum bir kı­sım şey­le­ri, ama, çok de­ği­şik şey­ler söy­len­di. Sa­yın Ba­kan bun­la­rı ce­vap­lan­dı­ra­cak.

Bu­yu­run Sa­yın Ba­ka­nım.

VIII. - AÇIKLAMALAR VE SATAŞMALARA İLİŞKİN KONUŞMALAR (Devam)

2.- Devlet Bakanı Beşir Atalay’ın, İstanbul Milletvekili Berhan Şimşek’in ve Malatya Milletvekili Süleyman Sarıbaş’ın, konuşmalarında, Hükûmete sataşmaları nedeniyle konuşması

DEV­LET BA­KA­NI BE­ŞİR ATA­LAY (An­ka­ra) – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; tek­rar he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

As­lın­da, ben, bu­ra­da -Sa­yın Baş­kan­la ko­nuş­tuk- çok va­kit al­ma­ya­ca­ğım. Ta­bii, bu ka­dar şey söy­len­dik­ten son­ra, son ko­nuş­ma­nın, bi­raz, ce­vap ve­re­ne, ce­vap­la­ya­cak ola­na ait ol­ma­sı da nor­mal­dir. Bu­nu uy­gun bu­la­ca­ğı­nı­zı zan­ne­di­yo­rum.

Doğ­ru­su, bu­ra­da­ki­le­rin tek tek hep­si­ni ce­vap­lan­dı­ra­cak de­ği­lim, ama, şun­dan emin olun; ya­ni, TRT’ye mü­da­ha­le eden bir hükûmet, çok mü­da­ha­le eden bir hükûmet ör­ne­ği ön­ce­ki dö­nem­ler­de çok gö­rül­müş­tür. Bu­nu he­pi­niz çok iyi bi­lir­si­niz ki, bi­zim Hükûmet TRT’ye en az mü­da­ha­le eden hükûmet­tir. Baş­ba­ka­nın “İc­ra­atın İçin­den” prog­ra­mı ve­ya Sa­yın Baş­ba­ka­nı­mı­zın bir yer­ler­de ko­nuş­ma­sı­nın can­lı ya­yı­nı, bun­lar Hükûmet fa­ali­yet­le­ri­nin ta­nı­tıl­ma­sı­dır, TRT Ka­nu­nu’ndan ile­ri ge­lir, TRT Ka­nu­nu’nun ge­re­ği­ni ya­par­lar; ya­ni, bu­nu tec­rü­be­li si­ya­set­çi­ler da­ha iyi bi­lir, Hükûme­tin böy­le çok et­kin ol­du­ğu, iş­te Hükûmet fa­ali­yet­le­ri­nin ağır­lık­ta ol­du­ğu fa­lan gi­bi, Hükûme­tin böy­le bir kay­gı­sı yok. Pek çok ya­yın ku­ru­lu­şu var. Es­ki yıl­lar da de­ğil ar­tık za­ten, ha­ber­ler­de şu par­ti çok yer al­dı, bu par­ti çok yer al­dı… Ya­ni, ar­tık, pek çok ya­yın ku­ru­lu­şu var. Do­la­yı­sıy­la, bu ma­na­da bir en­di­şe­ye ge­rek yok. Par­ti­ler­le il­gi­li, ben, dö­kü­mü ver­sem, ina­nın en faz­la Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­nin­dir. Bu­ra­da da­ki­ka ola­rak ar­ka­daş­lar dö­küm ver­miş; ya­ni, Hükûmet fa­ali­yet­le­ri­ni bir ke­na­ra ko­yar­sak, par­ti­ler ola­rak AK Par­ti, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ve Ana­va­tan Par­ti­si­ne bak­tı­ğı­mız­da, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si da­ha faz­la yer alı­yor.

EMİN KOÇ (Yoz­gat) – Hükûme­ti ve­rin bir de, Hükûmet ne ka­dar?

DEV­LET BA­KA­NI BE­ŞİR ATA­LAY (De­vam­la) – Şim­di, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, ben bu­ra­da ilk ko­nuş­ma­mı ya­par­ken, san­ki TRT’de hiç­bir so­run yok­muş gi­bi, di­ye ni­te­le­di sa­yın ko­nuş­ma­cı­lar. As­lın­da, TRT’de, TRT ile il­gi­li he­pi­mi­zin yap­ma­sı ge­re­ken ça­lış­ma­lar var. Ya­ni, TRT’nin, bu­gü­nün şart­la­rı­na uy­gun, çağ­daş bir ka­mu ya­yın ku­ru­lu­şu ha­li­ne ge­ti­ril­me­si la­zım. Ger­çek­ten, bu ko­nu­da, TRT Ya­sa­sı’ndan baş­la­ya­rak, bü­yük de­ği­şik­lik­ler ge­re­ki­yor. Ama, bil­di­ği­niz gi­bi, yö­ne­tim is­tik­rar­sız­lı­ğı se­be­biy­le, bu ma­na­da kök­lü ça­lış­ma­la­ra ge­çi­le­me­di.

TRT Ge­nel Mü­dü­rü­nün atan­ma­sıy­la il­gi­li ko­nu­yu he­pi­niz bi­li­yor­su­nuz. Ya­ni, bu­ra­da be­lir­li ya­sal sü­reç var. Hükûmet ken­di­ne dü­şe­ni ya­pı­yor; ama, ne­ti­ce­de, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı ge­ri ia­de et­ti. Ama, şim­di, tek­rar bir ka­rar­na­me­miz -yi­ne bir sü­reç baş­la­tıl­dı- Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nın­da­dır.

O ko­nu­da, ta­bii, Sa­yın Şim­şek’in bir ifa­de­si ol­du. Ba­kın, bu ko­nu­lar­da he­pi­miz in­saf­lı ol­mak du­ru­mun­da­yız. Bir yö­ne­ti­ci, önü­ne ge­len bir ev­ra­kı bir yer­den bir ye­re ha­va­le et­miş. Siz de ol­sa­nız, baş­ka­sı da ol­sa, bu ba­zen çok ru­tin bir iş­lem­dir, ba­zen ev­rak okun­maz bi­le. Bir yer­de, “efen­dim, iş­te, bir ta­ri­kat­la il­gi­li bil­mem ne­yi ha­va­le eden müs­te­şar yar­dım­cı­sı” di­ye ni­te­li­yo­ruz. Ya­ni, nor­mal ya­şa­yan in­san­lar, bir yer­ler­de ka­mu gö­re­vi yap­mış olan in­san­lar ola­rak bun­la­rı na­sıl söy­le­riz? Önü­müz­den her gün ne ka­dar ev­rak ge­lir ge­çer ve onun bir ye­re ha­va­le edil­me­si ge­re­ki­yor­dur, içe­ri­ği de ne olur­sa ol­sun. Bu ki­şi­yi na­sıl ni­te­ler?

BER­HAN ŞİM­ŞEK (İs­tan­bul) – Sa­yın Ba­ka­nım çok hak­lı­sı­nız. TRT’yi na­sıl tes­lim ede­lim? Önün­de­ki ev­ra­ka…

DEV­LET BA­KA­NI BE­ŞİR ATA­LAY (De­vam­la) – Şim­di doğ­ru­su, bu­ra­da, ta­bii, Sa­yın Sa­rı­baş, keş­ke, ya­ni TRT’yi iyi iz­le­se­ler…

MU­HAR­REM DO­ĞAN (Mar­din) – İz­li­yor­dur efen­dim. Na­sıl “iz­le­se­ler”?

DEV­LET BA­KA­NI BE­ŞİR ATA­LAY (De­vam­la) – Ya­ni, prog­ram tü­rü ola­rak TRT çok zen­gin­dir. Bu­ra­da, ba­kın, “Mec­lis Gün­de­mi” di­yor­su­nuz. Şu ya­yın­la­rın hep­si can­lı ya­yın­la­nı­yor. Ay­rı­ca, Mec­lis TV gün bo­yu ya­yın ya­pı­yor. Ay­rı­ca, ko­mis­yon­la­rın ça­lış­ma­la­rı de­ği­şik za­man­lar­da ve­ri­li­yor. Ya­ni, TRT 3, ne­re­dey­se ta­ma­men Mec­lis te­le­viz­yo­nu ve bu dö­nem ka­dar, Mec­li­sin, mil­let­ve­kil­le­ri­mi­zin se­si­nin du­yu­rul­ma­ya ça­lış­tı­ğı bir dö­nem yok­tur. Ya­ni, bun­la­rın kı­sıl­ma­sı fa­lan söz ko­nu­su de­ğil ve bun­lar de­vam ede­cek; iz­len­mey­le de il­gi­li, ya­ni, ben…

Ger­çek­çi­yiz, ba­kın. “TRT en çok iz­le­nen” de­mi­yo­ruz; ama, ulu­sal ya­yın­la­rın en so­nun­cu­su da de­ğil. Şu an­da or­ta­la­ma sı­ra­la­ma­da TRT, 7’nci, 8’in­ci­ler­de. Ya­ni, onu dü­zelt­miş ola­yım ve rey­tin­gi de şu sı­ra­da bi­raz da­ha yük­se­li­yor.

Di­ğer ko­nu­lar­la il­gi­li, ba­kın, “Efen­dim, Kırk­pı­nar ni­ye ya­yın­lan­ma­dı?” İha­le­de be­le­di­ye faz­la pa­ra is­te­di ve TRT öde­ye­me­di, da­ha doğ­ru­su çok yük­sek is­te­di, onun için Kırk­pı­nar ya­yın­lan­ma­dı. Bu­na ben­zer, bu­ra­da söy­le­nen her şe­yin ken­di­ne has bir açık­la­ma­sı var. Bun­la­rın za­ten bir kıs­mı ya­zı­lı so­ru öner­ge­le­riy­le so­rul­du ve ce­vap ve­ril­di.

Hiç­bir kad­ro­lu sa­nat­çı­nın işi­ne son ve­ril­me­miş­tir. Efen­dim, bu­ra­da, iş­te, bir da­ire baş­kan yar­dım­cı­sın­dan söz edil­di. Bun­lar as­lın­da ce­vap­la­nıl­dı ya­zı­lı so­ru öner­ge­le­riy­le. Bir şey tes­pit edil­miş­tir, tef­ti­şe ve­ril­miş­tir ve he­men da­ire baş­ka­nı­na iş­ten el çek­ti­ril­miş­tir. Ya­ni, özel­lik­le pa­ra­ya iliş­kin hiç­bir ko­nu­da TRT mü­sa­ma­ha et­me­mek­te­dir, Tef­tiş Ku­ru­lu, ken­di­si­nin­ki yet­mi­yor­sa Baş­ba­kan­lık Tef­tiş Ku­ru­lun­dan des­tek is­te­mek­te­dir; ama, bu­ra­da söy­le­nen her cüm­le­nin ce­va­bı ve­ri­le­cek, ko­nuş­ma­cı ar­ka­daş­la­rı­mı­za ya­zı­lı ola­rak tek­rar bun­la­rın ce­va­bı gön­de­ri­le­cek. Eğer bu­ra­da söy­le­nip de bu­gü­ne ka­dar ce­va­bı ve­ril­me­miş bir şey var­sa, TRT’den, şim­di bu­ra­da söy­le­dim, hep­si­nin ce­va­bı­nı ben de is­ti­yo­rum. Be­nim de bu­ra­da ye­ni duy­du­ğum ko­nu­lar ola­bi­lir, bun­la­rın da bir kıs­mı, ya­ni, yi­ne isim­le il­gi­li, kü­çük ay­rın­tıy­la il­gi­li, on­lar da araş­tı­rı­la­cak ve ce­va­bı ve­ri­le­cek. Ya­ni, şu­nu söy­le­ye­yim: TRT bir za­man­lar, yüz­de 1,5 ke­sil­me­den, elek­trik pa­yın­da yüz­de 1,5 ke­sil­me­den, büt­çe­si yet­mez hal­dey­di; yüz­de 1,5’u kes­tik, şu an­da yüz­de 2 ile bi­le büt­çe­si ra­hat, özel­lik­le son iki yıl­da ma­li sı­kın­tı­sı yok, ma­aş, ik­ra­mi­ye ve­sa­ire ve bü­tün har­ca­ma­la­rı­nı ra­hat­ça ya­pa­bi­li­yor.

Efen­dim, di­ğer şey­ler: İş­te, buz pa­te­ni­dir; ya­yı­nı ya­pı­lı­yor. İş­te, bu­ra­da ar­ka­daş­la­rı­mı­zın ifa­de et­ti­ği, faz­la öde­me­ler. Hiç­bir prog­ram­da prog­ram­cı­ya, ya­pım­cı­ya faz­la öde­me fa­lan yok. Bun­la­rın pi­ya­sa ra­yiç­le­ri var ve özel­lik­le bir şey söy­len­di: İş­te, bir ya­pım­cı­nın Tur­gut Özak­man’dan do­la­yı işi­ne son ve­ril­miş.

Ba­kın, bu, ya­zı­lı so­ru öner­ge­siy­le de ce­va­bı ve­ril­miş, Sa­yın Özak­man’la il­gi­li. Sa­yın Özak­man’ın prog­ra­mın­dan ön­ce o ya­pım­cı­nın işi­ne son ve­ril­miş, baş­ka se­bep­le­ri var. Ya­ni, işi­ne son ver­me de­ğil, o prog­ram­da­ki gö­re­vi­ne ve da­ha son­ra Sa­yın Özak­man’ın, o, Ata­türk’ün Harp Oku­lu­na gi­ri­şi mü­na­se­be­tiy­le ya­pı­lan tö­ren­de ser­gi­le­nen, ken­di­si­nin yaz­dı­ğı “Şu Çıl­gın Türk­ler” ad­lı ese­rin ta­ma­mı da…

BAŞ­KAN – Sa­yın Ba­kan, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­lar mı­sı­nız efen­dim.

DEV­LET BA­KA­NI BE­ŞİR ATA­LAY (De­vam­la) – Bi­ti­ri­yo­rum.

…TRT’den ya­yın­lan­mış­tır. Ya­ni, bu­na ben­zer, bu­ra­da, bü­yük oran­da, ina­nın, iş­te, Çe­tin­ka­ya Ma­ğa­za­sın­da fa­lan ol­du­ğu gi­bi -ki, bu çok faz­la- pek çok ma­ğa­za­da, ya­ni, ban­dro­lü­nü ba­zen öde­mi­yor; ta­kip edi­li­yor, de­net­le­ni­yor, öde­me­yen­ler­den ce­za­sıy­la alı­nı­yor fa­lan. Bu­nun ara­sın­da fark­lı is­tis­na­lar ola­bi­lir.

Ben, bu­ra­da­ki ko­nuş­ma­lar için…

EMİN KOÇ (Yoz­gat) – Sa­yın Ba­kan, Muh­sin Me­te’yle il­gi­li bir şey söy­le­me­di­niz.

DEV­LET BA­KA­NI BE­ŞİR ATA­LAY (De­vam­la) – …tek­rar te­şek­kür edi­yo­rum. Ya­ni, her ne ka­dar hep eleş­ti­rel ol­sa da, be­nim baş­ta­ki di­le­ğim, ge­lin, TRT’nin ye­ni­den ya­pı­lan­ma­sın­da kat­kı ve­rin. O eleş­ti­ri­ler­den de biz fay­da­la­na­ca­ğız. Di­ğer söy­le­di­ği­niz hu­sus­lar­da da, eğer var­sa ih­mal edi­len, on­la­rın üze­ri­ne gi­di­le­cek­tir. Bun­dan emin ola­bi­lir­si­niz.

He­pi­ni­ze te­şek­kür edi­yor, say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Ba­ka­nım.

BER­HAN ŞİM­ŞEK (İs­tan­bul) – Sa­yın Baş­kan… Sa­yın Baş­kan…

VII. - GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI (Devam)

A) ÖNGÖRÜŞMELER (Devam)

1.- Ankara Milletvekili Yakup Kepenek ve 36 milletvekilinin, TRT yönetimi hakkında ileri sürülen iddiaların araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/225) (Devam)

2.- Anavatan Partisi Grubu adına Grup Başkanvekilleri Gaziantep Milletvekili Ömer Abuşoğlu ve Malatya Milletvekili Süleyman Sarıbaş’ın, TRT’nin yayın politikası ve personel yönetimiyle ilgili çeşitli iddiaların araştırılarak TRT’nin asli görevlerini daha sağlıklı yürütebilmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/372) (Devam)

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Mec­lis araş­tır­ma­sı…

BER­HAN ŞİM­ŞEK (İs­tan­bul) – Sa­yın Baş­kan… Sa­yın Baş­kan, ger­çek­ten, hem Ge­nel Ku­ru­lu ve Sa­yın Ba­ka­nı da bil­gi­len­dir­mek için, ora­dan da ge­rek­mez­se, bu­ra­dan, ye­rim­den, Kırk­pı­nar’la il­gi­li…

BAŞ­KAN – Ne ko­nu­da Sa­yın Şim­şek?

BER­HAN ŞİM­ŞEK (İs­tan­bul) – Sa­yın Be­le­di­ye Baş­ka­nı… 69’un­cu mad­de­ye gö­re, Kırk­pı­nar’la il­gi­li söz is­ti­yo­rum. Bir açık­la­ma ya­pa­yım.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) –Yan­lış bil­gi…

BER­HAN ŞİM­ŞEK (İs­tan­bul) – Yan­lış bil­gi var, hem ka­mu­oyu hem de Ge­nel Ku­rul ve ve­si­le­siy­le de Sa­yın Ba­kan da is­ti­fa­de et­miş ol­sun efen­dim.

BAŞ­KAN – Şim­di, bu ko­nu­lar­la il­gi­li ola­rak gö­rüş söy­len­di, Sa­yın Ba­kan da bun­la­rı, bir açık­la­ma yap­tı.

BER­HAN ŞİM­ŞEK (İs­tan­bul) – Ha­yır, bir ra­kam söy­le­di­ler -çok pa­ra da- onu ben arz ede­yim mü­sa­ade eder­se­niz.

BAŞ­KAN – Te­fer­ru­atı­na gir­me­ye­lim Sa­yın Şim­şek, mü­sa­ade eder­se­niz. Bu ko­nuy­la il­gi­li, da­ha son­ra ya­par­sı­nız.

BER­HAN ŞİM­ŞEK (İs­tan­bul) – Ha­yır efen­dim.

BAŞ­KAN – Mec­lis araş­tır­ma­sı öner­ge­le­rin­de­ki ön­gö­rüş­me­ler…

BER­HAN ŞİM­ŞEK (İs­tan­bul) – Sa­yın Baş­kan…

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) – Sa­yın Baş­kan…

BAŞ­KAN – Efen­dim…

BER­HAN ŞİM­ŞEK (İs­tan­bul) – Sa­yın Baş­kan, ba­kın, bu­ra­da…

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) – Ya­sal hak­kı var­dır Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Efen­dim?

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) – Ra­kam çok önem­li efen­dim.

BAŞ­KAN – Efen­dim, ra­kam çok önem…

EMİN KOÇ (Yoz­gat) – Ye­rin­den yap­sın Sa­yın Baş­kan.

BER­HAN ŞİM­ŞEK (İs­tan­bul) – Ye­rim­den ya­pa­yım efen­dim.

DEV­LET BA­KA­NI BE­ŞİR ATA­LAY (An­ka­ra) – Da­ha ön­ce­den hiç is­ten­mi­yor­muş, ilk de­fa pa­ra is­ten­miş Sa­yın Şim­şek.

BER­HAN ŞİM­ŞEK (İs­tan­bul) – Mü­sa­ade eder­se­niz, onun­la il­gi­li ben ra­kam­la­rı ve­re­yim.

BAŞ­KAN – Efen­dim, şöy­le şim­di: Sa­yın Ba­kan bu­ra­da. Sa­yın Ba­ka­nın ya­nı­na bu­yu­run ge­lin, açık­la­yın, Sa­yın Ba­kan­la ko­nu­şun.

BER­HAN ŞİM­ŞEK (İs­tan­bul) – Ka­mu­oyu da bil­sin.

BAŞ­KAN – Ar­ka­daş­lar, lüt­fen, bu­ra­yı Baş­kan­lık Di­va­nı yö­ne­ti­yor. Lüt­fen, is­tir­ham edi­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

Öner­ge­ler üze­rin­de­ki ön­gö­rüş­me­ler ta­mam­lan­mış­tır.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) – Sa­yın Baş­kan, tu­tu­mu­nuz hak­kın­da söz is­ti­yo­rum.

BAŞ­KAN – Şim­di, Mec­lis araş­tır­ma­sı açı­lıp açıl­ma­ma­sı hu­su­su­nu oy­la­rı­nı­za su­na­ca­ğım.

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) – Em­ri­va­ki ya­pa­maz­sı­nız Sa­yın Baş­kan.

BER­HAN ŞİM­ŞEK (İs­tan­bul) – Efen­dim, ye­rim­den açık­la­ya­yım.

BAŞ­KAN – Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­nı ka­bul eden­ler…

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) – Hükûmet söz­cü­sü ve­ya Ba­kan­dan son­ra son söz mil­let­ve­ki­li­nin­dir! Son söz mil­let­ve­ki­li­nin­dir!

BAŞ­KAN – Siz mi yö­ne­ti­yor­su­nuz efen­dim!

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) – Son söz mil­let­ve­ki­li­nin­dir!

BAŞ­KAN – Ka­bul eden­ler…

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) – Sa­yın Baş­kan, ki­me ya­ran­mak is­ti­yor­su­nuz siz? Çok ayıp et­ti­niz!

OR­HAN ERAS­LAN (Niğ­de) – Ka­rar ye­ter sa­yı­sı…

BER­HAN ŞİM­ŞEK (İs­tan­bul) – Sa­yın Baş­kan, bir cüm­le…

BAŞ­KAN – Ka­bul et­me­yen­ler…

RA­MA­ZAN KE­RİM ÖZ­KAN (Bur­dur) – Ka­rar ye­ter sa­yı­sı…

BAŞ­KAN – Geç­ti efen­dim.

Mec­lis araş­tır­ma­sı öner­ge­si açıl­ma­sı ka­bul edil­me­miş­tir.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, sa­at 20.30’da top­lan­mak üze­re bir­le­şi­me ara ve­ri­yo­rum.

Ka­pan­ma Sa­ati: 19.33

 

 

 

ÜÇÜN­CÜ OTU­RUM

Açıl­ma Sa­ati: 20.35

BAŞ­KAN: Baş­kan Ve­ki­li Nev­zat PAK­DİL

KÂTİP ÜYE­LER: Ah­met Gök­han SA­RI­ÇAM (Kırk­la­re­li), Türkân Mİ­ÇO­OĞUL­LA­RI (İz­mir)

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin 27’n­ci Bir­le­şi­mi’nin Üçün­cü Otu­ru­mu’nu açı­yo­rum.

Gün­de­min “Ka­nun Ta­sa­rı ve Tek­lif­le­ri ile Ko­mis­yon­lar­dan Ge­len Di­ğer İş­ler” kıs­mı­na de­vam edi­yo­ruz.

V. - KANUN TASARI VE TEKLİFLERİ İLE KOMİSYONLARDAN

GELEN DİĞER İŞLER (Devam)

2.- Çanakkale Milletvekilleri Mehmet Daniş ve İbrahim Köşdere’nin, Gelibolu Yarımadası Tarihî Millî Parkı Kanununa Geçici Bir Madde Eklenmesine Dair Kanun Teklifi (Kamu İhale Kanununa Geçici Madde Eklenmesine Dair Kanun Teklifi) ile Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu (2/212) (S. Sayısı: 305)

BAŞ­KAN – 1’in­ci sı­ra­da yer alan ka­nun tek­li­fi­nin ge­ri alı­nan mad­de­le­riy­le il­gi­li ko­mis­yon ra­po­ru gel­me­di­ğin­den, tek­li­fin gö­rüş­me­le­ri­ni er­te­li­yo­ruz.

2’nci sı­ra­da yer alan, Ba­zı Ka­mu Ala­cak­la­rı­nın Tah­sil ve Ter­ki­ni­ne İliş­kin Ka­nun Ta­sa­rı­sı ile Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru’nun gö­rüş­me­le­ri­ne kal­dı­ğı­mız yer­den de­vam ede­ce­ğiz.

3.- Bazı Kamu Alacaklarının Tahsil ve Terkinine İlişkin Kanun Tasarısı ile Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu (1/1030) (S. Sayısı: 904)

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon? Yok.

Ta­sa­rı­nın gö­rü­şül­me­si er­te­len­miş­tir.

3’ün­cü sı­ra­da yer alan, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Hükûme­ti ile Ame­ri­ka Bir­le­şik Dev­let­le­ri Hükûme­ti Ara­sın­da Ya­yıl­ma­nın Ön­len­me­si Amaç­la­rı­na Yö­ne­lik Yar­dım Sağ­lan­ma­sı­nın Ko­lay­laş­tı­rıl­ma­sı İçin İş­bir­li­ği­ne İliş­kin An­laş­ma­nın Onay­lan­ma­sı­nın Uy­gun Bu­lun­du­ğu­na Da­ir Ka­nun Ta­sa­rı­sı ve Dı­şiş­le­ri Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru’nun gö­rüş­me­le­ri­ne kal­dı­ğı­mız yer­den de­vam ede­ce­ğiz.

4.- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti Arasında Yayılmanın Önlenmesi Amaçlarına Yönelik Yardım Sağlanmasının Kolaylaştırılması İçin İşbirliğine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri Komisyonu Raporu (1/1115) (S. Sayısı: 1147)

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon? Yok.

Er­te­len­miş­tir.

4’ün­cü sı­ra­da yer alan, Yoz­gat Mil­let­ve­ki­li Be­kir Boz­dağ ve 11 Mil­let­ve­ki­li­nin, Çe­şit­li Ka­nun­lar­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na İliş­kin Ka­nun Tek­li­fi ve Ada­let Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru’nun gö­rüş­me­le­ri­ne kal­dı­ğı­mız yer­den de­vam edi­yo­ruz.

5.- Yozgat Milletvekili Bekir Bozdağ ve 11 Milletvekilinin; Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi ve Adalet Komisyonu Raporu (2/870) (S. Sayısı: 1255) (x)

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon? Ye­rin­de.

Hükûmet? Ye­rin­de.

Ge­çen bir­le­şim­de 15’in­ci mad­de ka­bul edil­miş­ti.

(x) 1255 S. Sayılı Basmayazı 29/11/2006 tarihli 25’inci Birleşim Tutanağına eklidir.

Şim­di 16’ncı mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 16.-

BAŞ­KAN – Mad­de üze­rin­de bir adet öner­ge var­dır, öner­ge­yi oku­tup iş­le­me ala­ca­ğım.

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

2/870 Esas Nu­ma­ra­lı Çe­şit­li Ka­nun­lar­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na İliş­kin Ka­nun Tek­li­fi­nin 16. mad­de­si­nin aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

 

Mu­har­rem Kı­lıç

Yük­sel Çor­ba­cı­oğ­lu

Fe­ri­dun Ay­va­zoğ­lu

 

Ma­lat­ya

Art­vin

Ço­rum

 

Atil­la Kart

M. Nu­ri Say­gun

Meh­met Kü­çü­ka­şık

 

Kon­ya

Te­kir­dağ

Bur­sa

Mad­de 16- 4/12/2004 ta­rih­li ve 5271 sa­yı­lı Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu­nun 6 ncı mad­de­si aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

Mad­de 6-

(1) Du­ruş­ma­da su­çun hu­ku­ki ni­te­li­ği­nin de­ğiş­ti­ğin­den ba­his­le gö­rev­siz­lik ka­ra­rı ve­ri­le­rek dos­ya alt de­re­ce­li mah­ke­me­ye gön­de­ri­le­mez.

(2) Ye­ni­len­me­si müm­kün ol­ma­yan­lar dı­şın­da gö­rev­li ol­ma­yan hâkim ve­ya mah­ke­me­ce ya­pı­lan iş­lem­ler hü­küm­süz­dür.

(3) Bir ki­şi, bir­den faz­la suç­tan sa­nık olur ve­ya bir suç­ta her ne sı­fat­la olur­sa ol­sun bir­den faz­la sa­nık bu­lu­nur­sa bağ­lan­tı var sa­yı­lır.

(4) Su­çun iş­len­me­sin­den son­ra suç­lu­yu ka­yır­ma, suç de­lil­le­ri­ni yok et­me, giz­le­me ve­ya de­ğiş­tir­me fi­il­le­ri de bağ­lan­tı­lı suç sa­yı­lır.

(5) Bağ­lan­tı­lı suç­lar­dan her bi­ri de­ği­şik mah­ke­me­le­rin gö­re­vi­ne gi­ri­yor­sa, bun­lar hak­kın­da bir­leş­ti­ril­mek su­re­tiy­le yük­sek gö­rev­li mah­ke­me­de da­va açı­la­bi­lir.

(6) Ko­vuş­tur­ma ev­re­si­nin her saf­ha­sın­da, bağ­lan­tı­lı ce­za da­va­la­rı­nın bir­leş­ti­ril­me­si­ne ve­ya ay­rıl­ma­sı­na yük­sek gö­rev­li mah­ke­me­ce ka­rar ve­ri­le­bi­lir.

(7) Bir­leş­ti­ri­len da­va­lar­da, bu da­va­la­rı gö­ren mah­ke­me­nin tâbi ol­du­ğu yar­gı­la­ma usu­lü uy­gu­la­nır.

(8) İşin esa­sı­na gir­dik­ten son­ra ay­rı­lan da­va­la­ra ay­nı mah­ke­me­de de­vam olu­nur.

(9) Mah­ke­me, bak­mak­ta ol­du­ğu bir­den çok da­va ara­sın­da bağ­lan­tı gö­rür­se, bu bağ­lan­tı 8 in­ci mad­de­de gös­te­ri­len tür­den ol­ma­sa bi­le, bir­lik­te bak­mak ve hük­me bağ­la­mak üze­re bu da­va­la­rın bir­leş­ti­ril­me­si­ne ka­rar ve­re­bi­lir.

(10) Da­va­ya bak­mak yet­ki­si, su­çun iş­len­di­ği yer mah­ke­me­si­ne ait­tir.

(11) Te­şeb­büs­te son ic­ra ha­re­ke­ti­nin ya­pıl­dı­ğı, ke­sin­ti­siz suç­lar­da ke­sin­ti­nin ger­çek­leş­ti­ği ve zin­cir­le­me suç­lar­da son su­çun iş­len­di­ği yer mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(12) Suç, ül­ke­de ya­yım­la­nan bir ba­sı­lı eser­le iş­len­miş­se yet­ki, ese­rin ya­yım mer­ke­zi olan yer mah­ke­me­si­ne ait­tir. An­cak, ay­nı ese­rin bir­den çok yer­de ba­sıl­ma­sı du­ru­mun­da suç, ese­rin ya­yım mer­ke­zi dı­şın­da­ki bas­kı­sın­da mey­da­na gel­miş­se, bu suç için ese­rin ba­sıl­dı­ğı yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir.

(13) So­ruş­tu­rul­ma­sı ve ko­vuş­tu­rul­ma­sı şikâye­te bağ­lı olan ha­ka­ret su­çun­da eser, mağ­du­run yer­le­şim ye­rin­de ve­ya otur­du­ğu yer­de da­ğı­tıl­mış­sa, o yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir. Mağ­dur, su­çun iş­len­di­ği yer dı­şın­da tu­tuk­lu ve­ya hü­küm­lü bu­lu­nu­yor­sa, o yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir.

(14) Gör­sel ve­ya işit­sel ya­yın­lar­da da bu mad­de­nin üçün­cü fık­ra­sı hük­mü uy­gu­la­nır. Gör­sel ve işit­sel ya­yın, mağ­du­run yer­le­şim ye­rin­de ve otur­du­ğu yer­de işi­til­miş ve­ya gö­rül­müş­se o yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir.

(15) Su­çun iş­len­di­ği yer bel­li de­ğil­se, şüp­he­li ve­ya sa­nı­ğın ya­ka­lan­dı­ğı yer, ya­ka­lan­ma­mış­sa yer­le­şim ye­ri mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(16) Şüp­he­li ve­ya sa­nı­ğın Tür­ki­ye’de yer­le­şim ye­ri yok­sa Tür­ki­ye’de en son ad­re­si­nin bu­lun­du­ğu yer mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(17) Mah­ke­me­nin bu su­ret­le de be­lir­len­me­si ola­na­ğı yok­sa, ilk usul iş­le­mi­nin ya­pıl­dı­ğı yer mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(18) Ya­ban­cı ül­ke­de iş­le­nen ve ka­nun hü­küm­le­ri uya­rın­ca Tür­ki­ye’de so­ruş­tu­rul­ma­sı ve ko­vuş­tu­rul­ma­sı ge­re­ken suç­lar­da yet­ki, 13 ün­cü mad­de­nin bi­rin­ci ve ikin­ci fık­ra­la­rı­na gö­re be­lir­le­nir.

(19) Bu­nun­la bir­lik­te Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın, şüp­he­li­nin ve­ya sa­nı­ğın is­te­mi üze­ri­ne Yar­gı­tay, su­çun iş­len­di­ği ye­re da­ha ya­kın olan yer mah­ke­me­si­ne yet­ki ve­re­bi­lir.

(20) Bu gi­bi suç­lar­da şüp­he­li ve­ya sa­nık Tür­ki­ye’de ya­ka­lan­ma­mış, yer­leş­me­miş ve­ya ad­re­si yok­sa; yet­ki­li mah­ke­me, Ada­let Ba­ka­nı­nın is­te­mi ve Yar­gı­tay Cum­hu­ri­yet Baş­sav­cı­sı­nın baş­vu­ru­su üze­ri­ne Yar­gı­tay ta­ra­fın­dan be­lir­le­nir.

(21) Suç, Türk bay­ra­ğı­nı ta­şı­ma yet­ki­si­ne sa­hip olan bir ge­mi­de ve­ya böy­le bir ta­şıt Tür­ki­ye dı­şın­da iken iş­len­miş­se, ge­mi­nin ilk uğ­ra­dı­ğı Türk li­ma­nın­da ve­ya bağ­la­ma li­ma­nın­da bu­lu­nan mah­ke­me yet­ki­li­dir.

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI KÖK­SAL TOP­TAN (Zon­gul­dak) – Ka­tıl­mı­yo­ruz Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Hükûmet?

ADA­LET BA­KA­NI CE­MİL Çİ­ÇEK (An­ka­ra) – Ka­tıl­mı­yo­ruz.

BAŞ­KAN – Ge­rek­çe­yi mi oku­ta­yım?

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (Bur­sa) – Ben ko­nu­şa­ca­ğım efen­dim.

BAŞ­KAN – Bu­yu­run Sa­yın Kü­çü­ka­şık. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sü­re­niz beş da­ki­ka­dır.

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (Bur­sa) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; söz­le­ri­me baş­la­ma­dan ön­ce he­pi­ni­zi sev­giy­le se­lam­la­rım.

Şim­di, Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu’nun 6’ncı mad­de­sin­de ya­pı­lan de­ği­şik­lik­le, da­ha ön­ce “İd­di­ana­me­nin ka­bu­lün­den son­ra yar­gı­la­ma­nın alt de­re­ce­li bir mah­ke­me­ye ait ol­du­ğu ge­rek­çe­siy­le gö­rev­siz­lik ka­ra­rı ve­ri­le­mez.” hük­mü var idi. Şim­di ya­pı­lan de­ği­şik­lik­le –sa­de­ce- ge­ti­ri­len: “Du­ruş­ma­da su­çun hu­ku­ki ni­te­li­ği­nin de­ğiş­ti­ğin­den ba­his­le gö­rev­siz­lik ka­ra­rı ve­ri­le­rek dos­ya alt de­re­ce­li mah­ke­me­ye gön­de­ri­le­mez.” Za­ten, Ce­za Mu­ha­ke­me­le­ri Usu­lü Ka­nu­nu’nun yü­rür­lük­te ol­du­ğu dö­nem­de de, yi­ne Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu’nda da şu an­da uy­gu­la­ma­da­ki ay­nı yön­tem de­vam edi­yor. Bu ko­nu­da faz­la de­ği­şik­lik yok, söy­le­ne­cek her­han­gi bir şey de yok. Fa­kat, ar­ka­daş­lar, bi­zim te­mel so­ru­nu­muz, bu de­ği­şik­lik­ler­le ge­ti­ril­mek is­te­nen, Ce­za Ka­nu­nu’nda ve Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu’nda ya­pıl­mak is­te­nen de­ği­şik­lik­ler, ya­ni, uz­laş­ma­nın tüm kap­sam­la­rıy­la be­ra­ber, ku­rum­la­rıy­la be­ra­ber Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu’na gel­me­si, özel­lik­le de cum­hu­ri­yet sav­cı­lı­ğı­nın id­di­ana­me­yi er­te­le­me­si ve hâki­min, hük­mü açık­la­ma­sı­nın er­te­len­me­si üze­rin­de du­ru­yo­ruz.

Ba­kı­nız, biz de tüm ko­mis­yon ça­lış­ma­la­rı et­ra­fın­da, uz­laş­ma­nın ba­şın­dan be­ri, gel­di­ğin­den be­ri… Han­gi suç­lar şikâye­te ta­bi olup da uz­laş­ma kap­sa­mın­da olup ol­ma­dı­ğı­nı şu an­da Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti’nde söy­le­ye­bi­le­cek her­han­gi bir şa­hıs yok, hiç kim­se bil­mi­yor. Özel­lik­le Türk Ce­za Ka­nu­nu’nda yer alan suç­lar­la il­gi­li dü­zen­le­me­ler var bu­ra­da. Eli­miz­de 28 ta­ne ka­ta­log ti­pin­de suç var, bun­lar kap­sam içe­ri­si­ne gi­re­cek­tir di­yor, uz­laş­ma kap­sa­mın­da ola­cak ve hük­mün er­te­len­me­si kap­sa­mın­da ola­cak di­ye be­lir­ti­li­yor. Ama, özel ya­sa­lar­da -özel­lik­le 170 ta­ne özel ya­sa­mız var- ve ora­da­ki ce­za hü­küm­le­ri­nin han­gi­si er­te­le­me kap­sa­mın­da ola­cak, bu ko­nu­da, her­han­gi bir ko­nu­da, hiç­bir şe­kil­de, do­yu­ru­cu bir şe­kil­de be­yan­da bi­ze kim­se bu­lu­na­ma­dı.

Ben, bu­ra­dan özel­lik­le söy­le­mek is­ti­yo­rum…

Ar­ka­da­şım… Baş­ka yer­de ko­nuş­sa­nız ol­maz mı dos­tum?

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, lüt­fen ar­ka­daş­lar… Say­gı­de­ğer ar­ka­daş­la­rım…

Sa­yın Kü­çü­ka­şık, bu­yu­run.

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (De­vam­la) – Şim­di, ba­kı­nız, Ada­let Ko­mis­yo­nu ça­lış­ma­la­rı es­na­sın­da bi­ze biz­zat Ada­let Ba­kan­lı­ğı ta­ra­fın­dan ve­ri­len, suç­la­rın han­gi­le­ri­nin uz­laş­ma kap­sa­mın­da ol­du­ğu­nu si­ze bir oku­mak is­ti­yo­rum: “Kas­ten ya­ra­la­ma, tak­sir­le ya­ra­la­ma, cin­sel sal­dı­rı, re­şit ol­ma­yan­la cin­sel iliş­ki, cin­sel ta­ciz, teh­dit, ko­nut do­ku­nul­maz­lı­ğı­nı ih­lal, iş ve ça­lış­ma hür­ri­ye­ti­ni ih­lal, ki­şi­le­rin hu­zu­ru­nu boz­mak, ha­ka­ret, ha­ber­leş­me­nin giz­li­li­ği­ni ih­lal, ko­nuş­ma­la­rın din­len­me­si­ni ih­lal, özel ha­ya­tın giz­li­li­ği­ni ih­lal, hır­sız­lık, kul­lan­ma hır­sız­lı­ğı, ma­la za­rar ver­me, gü­ve­ni kö­tü­ye kul­lan­ma; be­del­siz, se­ne­di kul­lan­ma, ala­ca­ğı tah­sil için do­lan­dı­rı­cı­lık, ka­yıp eş­ya­yı ta­sar­ruf su­çu, bil­gi ver­me­me su­çu, açı­ğa im­za­nın kö­tü­ye kul­la­nıl­ma­sı­nı ih­lal, ai­le yü­küm­lü­lü­ğü­nü ih­lal, sır­rı açık­la­ma, ya­ban­cı dev­let tem­sil­ci­le­ri­ne iliş­kin suç­lar ve gi­den suç­lar” var.

Şim­di, ar­ka­daş­lar, yi­ne, bu­ra­da Türk Ce­za Ka­nu­nu’nda üst sı­nı­rı iki yıl ve da­ha az ha­pis ce­za­sı­nın yer al­dı­ğı suç­lar var­dı, o suç­la­rı da say­dı­ğı­mız­da, sırf Türk Ce­za Ka­nu­nu’nun içe­ri­sin­de öy­le bir nok­ta­ya ge­li­yo­ruz ki, tah­minî bil­di­ri­len 87 adet suç var, yi­ne, uz­laş­ma­ya bağ­lı da 20 adet suç sa­yıl­mış, tek­rar ba­kı­yo­ruz, ad­li di­ğer ce­za­la­ra bak­tı­ğı­mız­da 200-300 ta­ne suç ti­pi içe­ri­sin­de de­ği­şik, hem ka­ba­hat hem suç de­di­ği­miz şey­ler içe­ri­sin­de hep­si uz­laş­ma kap­sa­mı­na gi­ri­yor.

Bu­ra­da­ki, hâlâ tüm ko­nuş­ma­la­rı­mız­da bü­tün ar­ka­daş­la­rı­mı­za şu­nu söy­le­me­ye ça­lı­şı­yo­ruz: Tür­ki­ye'de eğer ör­güt­lü suç­la­rı ta­kip et­me­ye kal­ka­cak­sak, ör­güt­lü suç­la­rın ipuç­la­rı­nı sü­re­cek­sek -on­la­rın ilk pat­lak ver­di­ği çok kü­çük olay­lar mey­da­na ge­li­yor, şikâyet gi­bi, ih­bar­lar gi­bi- as­la ve as­la, bu gi­diş­le, biz, bu suç­la­rın hiç­bi­ri­ni ta­kip ede­me­ye­ce­ğiz.

Ba­kı­nız, bu­gün­kü bü­tün ga­ze­te­ler­de, özel­lik­le bü­yük ga­ze­te­le­ri­mi­zin tü­mün­de, İs­tan­bul’da­ki or­man ta­la­nıy­la il­gi­li fo­toğ­raf­lar var­dı, yağ­may­la il­gi­li fo­toğ­raf­lar var­dı. On dört yıl­dan be­ri her­kes “suç­suz, suç­suz” de­nil­di. On dört yıl­dan be­ri kim­ler İs­tan­bul’da be­le­di­ye baş­kan­lı­ğı yap­tı? Kim­ler o be­le­di­ye baş­kan­la­rı? Kim­ler ora­da or­man böl­ge mü­dür­le­ri? Kim­ler o imar pla­nı­nı de­ğiş­ti­ren ku­rul­lar? Ora­da­ki sit alan­la­rın­dan kim­ler çı­kar­dı bu alan­la­rı? Do­ğal sit ala­nı ilan edil­me­sin­de kim­ler böl­ge ida­re mah­ke­me­le­ri­ne da­va aç­tı? Bun­lar hiç tar­tı­şıl­ma­dan, sa­de­ce bu­gün olan, var olan olay­la­rı söy­le­ye­rek, bu­nun çev­re­sin­den bir gru­bu sa­de­ce gü­nah ke­çi­si ilan ede­rek on­la­rı suç­la­ma­ya ça­lı­şı­yo­ruz. Ama, öy­le bir şey ki Tür­ki­ye’de, her alan­da bu de­vam edi­yor. Sa­de­ce İs­tan­bul için söz ko­nu­su de­ğil. Tür­ki­ye’nin her ye­rin­de do­ğal alan­lar, do­ğal sit alan­la­rı tah­rip olu­yor ve biz, hiç­bir şe­kil­de, bir ih­bar­cı­nın bir ih­bar mek­tu­bun­dan yo­la çı­ka­rak, bun­dan son­ra hiç­bir su­çu or­ta­ya çı­ka­ra­ma­ya­ca­ğız. Biz, bu­nun da en­gel­len­me­si­ni is­ti­yo­ruz. Bu hü­küm­ler, ge­rek uz­laş­ma ol­sun ge­rek­se cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın id­di­ana­me­yi er­te­le­me­si ve­ya hük­mün er­te­len­me­si, suç iş­le­yen in­sa­na, sa­de­ce dev­le­te pa­ra ver­di di­ye, bu in­sa­na…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Kü­çü­ka­şık, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (De­vam­la) – Suç iş­le­yen bir in­san, sa­de­ce, “ar­ka­daş, be­nim su­çu­mun be­de­li şu ka­dar pa­ra­dır” de­yip de öder­se, bi­zim, bu­nu suç­suz ka­bul et­me­miz müm­kün ola­cak mı?

Ben, her­ke­sin bu­nu çok iyi dü­şün­me­si­ni is­ti­yo­rum ve say­gı­lar su­nu­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Kü­çü­ka­şık.

Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­me­miş­tir.

16’ncı mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­miş­tir.

Mad­de 17’yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 17-

BAŞ­KAN – Mad­de üze­rin­de bir öner­ge var­dır; öner­ge­yi oku­tup, iş­le­me ala­ca­ğım.

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

2/870 Esas Nu­ma­ra­lı Çe­şit­li Ka­nun­lar­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na İliş­kin Ka­nun Tek­li­fi­nin 17. mad­de­si­nin aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

 

Mu­har­rem Kı­lıç

Yük­sel Çor­ba­cı­oğ­lu

Fe­ri­dun Ay­va­zoğ­lu

 

Ma­lat­ya

Art­vin

Ço­rum

 

Meh­met Kü­çü­ka­şık

M. Nu­ri Say­gun

Atil­la Kart

 

Bur­sa

Te­kir­dağ

Kon­ya

 

 

Or­han Eras­lan

 

 

 

Niğ­de

 

Mad­de 17- 4/12/2004 ta­rih­li ve 5271 sa­yı­lı Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu­nun 100. mad­de­si aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

Mad­de 100-

(1) Kuv­vet­li suç şüp­he­si­nin var­lı­ğı­nı gös­te­ren ol­gu­la­rın ve bir tu­tuk­la­ma ne­de­ni­nin bu­lun­ma­sı ha­lin­de, şüp­he­li ve­ya sa­nık hak­kın­da tu­tuk­la­ma ka­ra­rı ve­ri­le­bi­lir. İşin öne­mi, ve­ril­me­si bek­le­nen ce­za ve­ya gü­ven­lik ted­bi­ri ile öl­çü­lü ol­ma­ma­sı ha­lin­de, tu­tuk­la­ma ka­ra­rı ve­ri­le­mez.

(2) Aşa­ğı­da­ki hal­ler­de bir tu­tuk­la­ma ne­de­ni var sa­yı­la­bi­lir:

a) Şüp­he­li ve­ya sa­nı­ğın kaç­ma­sı, sak­lan­ma­sı ve­ya ka­ça­ca­ğı şüp­he­si­ni uyan­dı­ran so­mut ol­gu­lar var­sa.

b) Şüp­he­li ve­ya sa­nı­ğın dav­ra­nış­la­rı;

1. De­lil­le­ri yok et­me, giz­le­me ve­ya de­ğiş­tir­me,

2. Ta­nık, mağ­dur ve­ya baş­ka­la­rı üze­rin­de bas­kı ya­pıl­ma­sı gi­ri­şi­min­de bu­lun­ma,

Hu­sus­la­rın­da kuv­vet­li şüp­he oluş­tu­ru­yor­sa.

(3) Aşa­ğı­da­ki suç­la­rın iş­len­di­ği hu­su­sun­da kuv­vet­li şüp­he se­bep­le­ri­nin var­lı­ğı ha­lin­de, tu­tuk­la­ma ne­de­ni var sa­yı­la­bi­lir:

a) 26.9.2004 ta­rih­li ve 5237 sa­yı­lı Türk Ce­za Ka­nu­nun­da yer alan;

1. Soy­kı­rım ve in­san­lı­ğa kar­şı suç­lar (mad­de 76, 77, 78),

2. Kas­ten öl­dür­me (mad­de 81,82,83),

3. Si­lah­la iş­len­miş kas­ten ya­ra­la­ma (mad­de 86, fık­ra 3, bent e) ve ne­ti­ce­si se­be­biy­le ağır­laş­mış kas­ten ya­ra­la­ma (mad­de 87),

4. İş­ken­ce (mad­de 94, 95),

5. Cin­sel sal­dı­rı (bi­rin­ci fık­ra ha­riç, mad­de 102),

6. Ço­cuk­la­rın cin­sel is­tis­ma­rı (mad­de 103),

7. Hır­sız­lık (mad­de 141, 142) ve yağ­ma (mad­de 148, 149),

8. Uyuş­tu­ru­cu ve­ya uya­rı­cı mad­de imal ve ti­ca­re­ti (mad­de 188),

9. Suç iş­le­mek ama­cıy­la ör­güt kur­ma (iki, ye­di ve se­ki­zin­ci fık­ra­lar ha­riç, mad­de 220),

10. Dev­le­tin Gü­ven­li­ği­ne kar­şı suç­lar (mad­de 302, 303, 304, 307, 308),

11. Ana­ya­sal Dü­ze­ne ve Bu Dü­ze­nin İş­le­yi­şi­ne Kar­şı Suç­lar (mad­de 309, 310, 311, 312, 313, 314, 315),

b) 10.7.1053 ta­rih­li ve 6136 sa­yı­lı ateş­li Si­lah­lar ve Bı­çak­lar ile Di­ğer Alet­ler Hak­kın­da Ka­nun­da ta­nım­la­nan si­lah ka­çak­çı­lı­ğı (mad­de 12) suç­la­rı.

c) 18.6.1999 ta­rih­li ve 4389 sa­yı­lı Ban­ka­lar Ka­nu­nu­nun 22 nci mad­de­si­nin (3) ve (4) nu­ma­ra­lı fık­ra­la­rın­da ta­nım­la­nan zim­met su­çu.

d) 10.7.2003 ta­rih­li ve 4926 sa­yı­lı Ka­çak­çı­lık­la Mü­ca­de­le Ka­nu­nun­da ta­nım­la­nan ve ha­pis ce­za­sı­nı ge­rek­ti­ren suç­lar.

e) 21.7.1983 ta­rih­li ve 2863 sa­yı­lı Kül­tür ve Ta­bi­at Var­lık­la­rı­nı Ko­ru­ma Ka­nu­nu­nun 68 ve 74 ün­cü mad­de­le­rin­de ta­nım­la­nan suç­lar.

f) 31.8.1956 ta­rih­li ve 6831 sa­yı­lı Or­man Ka­nu­nu­nun 110 un­cu mad­de­si­nin dört ve be­şin­ci fık­ra­la­rın­da ta­nım­la­nan kas­ten or­man yak­ma suç­la­rı.

(4) Sa­de­ce adlî pa­ra ce­za­sı­nı ge­rek­ti­ren ve­ya ha­pis ce­za­sı­nın üst sı­nı­rı bir yıl­dan faz­la ol­ma­yan suç­lar­da tu­tuk­la­ma ka­ra­rı ve­ri­le­mez.

(5) Du­ruş­ma­da su­çun hu­ku­ki ni­te­li­ği­nin de­ğiş­ti­ğin­den ba­his­le gö­rev­siz­lik ka­ra­rı ve­ri­le­rek dos­ya alt de­re­ce­li mah­ke­me­ye gön­de­ri­le­mez.

(6) Ye­ni­len­me­si müm­kün ol­ma­yan­lar dı­şın­da, gö­rev­li ol­ma­yan hâkim ve­ya mah­ke­me­ce ya­pı­lan iş­lem­ler hü­küm­süz­dür.

(7) Bir ki­şi, bir­den faz­la suç­tan sa­nık olur ve­ya bir suç­ta her ne sı­fat­la olur­sa ol­sun bir­den çok sa­nık bu­lu­nur­sa bağ­lan­tı var sa­yı­lır.

(8) Su­çun iş­len­me­sin­den son­ra suç­lu­yu ka­yır­ma, suç de­lil­le­ri­ni yok et­me, giz­le­me ve­ya de­ğiş­tir­me fi­il­le­ri de bağ­lan­tı­lı suç sa­yı­lır.

(9) Bağ­lan­tı­lı suç­lar­dan her bi­ri de­ği­şik mah­ke­me­le­rin gö­re­vi­ne gi­ri­yor­sa, bun­lar hak­kın­da bir­leş­ti­ril­mek su­re­tiy­le yük­sek gö­rev­li mah­ke­me­de da­va açı­la­bi­lir.

(10) Ko­vuş­tur­ma ev­re­si­nin her aşa­ma­sın­da, bağ­lan­tı­lı ce­za da­va­la­rı­nın bir­leş­ti­ril­me­si­ne ve­ya ay­rıl­ma­sı­na yük­sek gö­rev­li mah­ke­me­ce ka­rar ve­ri­le­bi­lir.

(11) Bir­leş­ti­ri­len da­va­lar­da, bu da­va­la­rı gö­ren mah­ke­me­nin ta­bi ol­du­ğu yar­gı­la­ma usu­lü uy­gu­la­nır.

(12) İşin esa­sı­na gir­dik­ten son­ra ay­rı­lan da­va­la­ra ay­nı mah­ke­me­de de­vam olu­nur.

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI KÖK­SAL TOP­TAN (Zon­gul­dak) – Ka­tıl­mı­yo­ruz Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Hü­kü­met?

ADA­LET BA­KA­NI CE­MİL Çİ­ÇEK (An­ka­ra) – Ka­tıl­mı­yo­ruz.

Bu­yu­run Sa­yın Eras­lan.

OR­HAN ERAS­LAN (Niğ­de) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li ar­ka­daş­lar; öner­ge­miz üze­ri­ne söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum.

Şim­di, Ce­za Ya­sa­sı ve Ce­za Mu­ha­ke­me­le­ri Ya­sa­sı, yak­la­şık bir yıl ka­dar ön­ce yü­rür­lü­ğe gir­di. Dör­dün­cü de­ği­şik­li­ği gö­rü­şü­yo­ruz. Bu gö­rüş­tü­ğü­müz ya­sa, do­kuz de­ği­şik ya­sa­da de­ği­şik­lik ya­pan bir ya­sa. An­cak, ne acı­dır ki, de­ği­şik­lik öner­ge­si ve­ri­len mad­de ne, ne­yi dü­zen­li­yor, bu­nun­la il­gi­li, ne de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rı­mın, Ge­nel Ku­rul­da bu­lu­nan mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rı­mın bir bil­gi­si var -ko­mis­yon üye­si ol­ma­yan­la­rın- ne ka­mu­oyu­nun bir bil­gi­si var. Mad­de nu­ma­ra­sı oku­tu­lu­yor “17” di­ye, “ka­bul eden­ler, et­me­yen­ler...” Ya, bu 17’nci mad­de ne­yi dü­zen­li­yor, bu el­ler ni­çin kalk­tı, kalk­ma­yan el­ler ni­çin kalk­ma­dı, bu­nu dı­şa­rı­dan bi­ri­si­nin an­la­ya­bil­me­si müm­kün de­ğil. San­ki, il­ko­kul öğ­ren­ci­le­ri­ne eğ­len­ce ol­sun di­ye -sö­züm mec­lis­ten dı­şa­rı- “tıp” oy­na­tır gi­bi, ses­siz, mad­de­yi söy­lü­yor­sun “ka­bul eden­ler, et­me­yen­ler” el kal­dır, in­dir.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, “te­mel ya­sa” adı al­tın­da İç Tü­zük’ün 91’in­ci mad­de­sin­de ge­ti­ri­len bir dü­zen­le­me­de, bü­tün­lü­ğü bo­zul­ma­sın bi­lim­sel ça­lış­ma­la­rın ürü­nü olan ya­sa­la­rın, te­mel ya­sa­la­rın di­ye böy­le bir dü­zen­le­me ge­ti­ril­miş. Ama, do­kuz de­ği­şik ka­nun­da de­ği­şik­lik ya­pan ya­sa­la­rı “te­mel ya­sa­dır” di­ye bu­ra­da gö­rüş­tür­mek, ya­sa­ma yap­ma hak­kı­nın kö­tü­ye kul­la­nıl­ma­sı­dır, İç Tü­zük’ün 91’in­ci mad­de­si­nin kö­tü­ye kul­la­nıl­ma­sı­dır. Bu­nu sa­vun­mak ama­cıy­la öner­ge­ler­le, bi­zim de ho­şu­mu­za git­me­se de, söz al­ma­ya ça­lı­şı­yo­ruz, du­rum tes­pi­ti­ne ça­lı­şı­yo­ruz.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu mad­de, şu an­da üze­rin­de ko­nuş­tu­ğu­muz mad­de, Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu’nun 100’ün­cü mad­de­sin­de be­lir­ti­len tu­tuk­la­may­la il­gi­li mad­de­ler­dir. Han­gi suç­lar­dan tu­tuk­la­ma ya­pı­la­bi­le­ce­ği­ne da­ir mad­de­ler­dir. Es­ki CMUK’da 104’ün­cü mad­de­ye te­ka­bül eden 100’ün­cü mad­de.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu ya­pı­lır­ken, bil­di­ği­miz ka­da­rıy­la şu­nu söy­le­dik: “Ba­kın, bu ka­nu­na ka­ta­log­lar ek­li­yor­su­nuz; bu, mo­dern sis­tem, çağ­daş sis­tem di­yor­su­nuz ama, ek­le­di­ği­niz bu ka­ta­log­lar yan­lış an­la­ma­la­ra ne­den ola­bi­lir, yan­lış­lık­la­rın doğ­ma­sı­na yol aça­bi­lir, bun­dan ka­çı­nın. Ya­ni, ka­ta­log­da yer al­ma­yan ki­mi suç­lar için, hâkim, bun­dan do­la­yı tu­tuk­la­ma ve­ril­me­ye­ce­ği­ni an­la­ya­bi­lir. O şe­kil­de yo­rum­la­ya­bi­lir” di­ye uya­rı­da bu­lun­duk. “Bu­nu ge­nel ta­nım­lar­la ya­pa­lım” de­dik, ka­ta­log­la­rın yan­lış ol­du­ğu­nu söy­le­dik, ama bu ko­nu­da ıs­rar edil­di. Ya­şa­nan olay gös­ter­di ki, bek­le­di­ği­miz gi­bi -uy­gu­la­ma­dan gel­di­ği­miz için- ka­ta­log­da yer al­ma­yan suç­lar için ki­mi hâkim­le­rin tu­tuk­la­ma ka­ra­rı ver­me­di­ği, do­la­yı­sıy­la, özel­lik­le hır­sız­lık ve ben­ze­ri suç­lar­da tu­tuk­la­ma­la­rın ol­ma­dı­ğı ya­şa­na­rak gö­rül­dü. Şim­di ka­ta­lo­ğa hır­sız­lık ve ni­te­lik­li hır­sız­lık ek­le­ni­yor.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bi­zim dü­şün­ce­miz şu: Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu da, Ce­za Ka­nu­nu da pa­nik mev­zu­at ola­rak gel­di, ara­dan çok kı­sa bir za­man geç­me­si­ne rağ­men, yü­rür­lü­ğün­den bu ya­na bir yıl geç­me­si­ne rağ­men ye­di­de 1’i de­ği­şik­li­ğe uğ­ra­dı, da­ha ge­le­cek­ler de ge­ri­de. Bu­ra­da yol ya­kın­ken di­yo­ruz ki: Doğ­ru­su, bu­nun tu­tuk­la­may­la il­gi­li ko­nu­da ka­ta­lo­ğu çı­kart­mak­tır. Eğer ka­ta­lo­ğu çı­kart­maz­sa­nız, ora­da yer al­ma­yan ki­mi suç­lar için yi­ne ay­nı yo­rum­la hâkim tu­tuk­la­ma ka­ra­rı ver­me­ye­bi­le­cek­tir. Eğer bu­nu is­te­mi­yor­sa­nız, o za­man -bi­zim öne­ri­miz­di Ko­mis­yon­da- hır­sız­lık ve ni­te­lik­li hır­sız­lı­ğın ya­nı­na do­lan­dı­rı­cı­lık ve ni­te­lik­li do­lan­dı­rı­cı­lı­ğı da ek­le­yin. Çün­kü, do­lan­dı­rı­cı­lık su­çu, hır­sız­lık­tan da­ha ha­fif bir suç de­ğil­dir. Ora­da sa­de­ce mal za­rar gör­mü­yor, ay­nı za­man­da, in­san ira­de­si de za­rar gö­rü­yor di­ye söy­le­miş­tik. Ama, ne ya­zık ki, bu söy­le­mi­miz ka­le alın­ma­dı, na­za­ra alın­ma­dı, cid­di­ye alın­ma­dı. Şim­di bu ek­sik­li­ği ya­şa­ya­ca­ğız, gö­re­ce­ğiz.

Şim­di bu mak­sa­da ma­tuf mu­dur de­ğil mi­dir, onu da­ha son­ra­ki mad­de­de açık­la­ma­ya ça­lı­şa­ca­ğım. Sü­rem yet­me­di. Beş da­ki­ka­da açık­la­ma­lar tak­sit tak­sit olu­yor.

Şim­di­lik he­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Eras­lan.

Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­me­miş­tir.

Mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­miş­tir.

18’in­ci mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 18-

BAŞ­KAN – Mad­de üze­rin­de bir adet öner­ge var­dır; oku­tup iş­le­me ala­ca­ğım.

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

2/870 Esas Nu­ma­ra­lı Çe­şit­li Ka­nun­lar­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na İliş­kin Ka­nun Tek­li­fi­nin 18. mad­de­si­nin aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

 

Fe­ri­dun Ba­loğ­lu

Meh­met Kü­çü­ka­şık

Fe­ri­dun Ay­va­zoğ­lu

 

An­tal­ya

Bur­sa

Ço­rum

 

 

Atil­la Kart

 

 

 

Kon­ya

 

Mad­de 18- 5271 sa­yı­lı Ka­nu­nun 102 nci mad­de­si aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

Mad­de 102-

(1) Ağır ce­za mah­ke­me­si­nin gö­re­vi­ne gir­me­yen iş­ler­de tu­tuk­lu­luk sü­re­si en çok bir yıl­dır. An­cak bu sü­re, zo­run­lu hal­ler­de ge­rek­çe­le­ri gös­te­ri­le­rek al­tı ay da­ha uza­tı­la­bi­lir.

(2) Ağır ce­za mah­ke­me­si­nin gö­re­vi­ne gi­ren iş­ler­de tu­tuk­lu­luk sü­re­si en çok iki yıl­dır. Bu sü­re, zo­run­lu hal­ler­de, ge­rek­çe­si gös­te­ri­le­rek uza­tı­la­bi­lir; uzat­ma sü­re­si top­lam üç yı­lı ge­çe­mez.

(3) Bu mad­de­de ön­gö­rü­len uzat­ma ka­rar­la­rı, Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın, şüp­he­li ve­ya sa­nık ile mü­da­fi­inin gö­rüş­le­ri alın­dık­tan son­ra ve­ri­lir.

(4) 100 ün­cü mad­de­de be­lir­ti­len tu­tuk­la­ma se­bep­le­ri­nin var­lı­ğı ha­lin­de, üst sı­nı­rı üç yıl ve­ya da­ha az ha­pis ce­za­sı­nı ge­rek­ti­ren bir suç se­be­biy­le yü­rü­tü­len so­ruş­tur­ma­da, şüp­he­li­nin tu­tuk­lan­ma­sı ye­ri­ne adlî kon­trol al­tı­na alın­ma­sı­na ka­rar ve­ri­le­bi­lir.

 (5) Ka­nun­da tu­tuk­la­ma ya­sa­ğı ön­gö­rü­len hal­ler­de de, adlî kon­tro­le iliş­kin hü­küm­ler uy­gu­la­na­bi­lir.

(6) Adlî kon­trol, şüp­he­li­nin aşa­ğı­da gös­te­ri­len bir ve­ya bir­den faz­la yü­küm­lü­lü­ğe ta­bi tu­tul­ma­sı­nı içe­rir:

a) Yurt dı­şı­na çı­ka­ma­mak.

b) Hâkim ta­ra­fın­dan tes­pit edi­len yer­le­re, be­lir­ti­len sü­re­ler için­de dü­zen­li ola­rak baş­vur­mak.

c) Hâki­min be­lirt­ti­ği mer­ci ve­ya ki­şi­le­rin çağ­rı­la­rı­na ve ge­rek­ti­ğin­de mes­lekî uğ­raş­la­rı­na iliş­kin ve­ya eği­ti­me de­vam ko­nu­la­rın­da­ki kon­trol ted­bir­le­ri­ne uy­mak.

d) Her tür­lü ta­şıt­la­rı ve­ya bun­lar­dan ba­zı­la­rı­nı kul­la­na­ma­mak ve ge­rek­ti­ğin­de ka­le­me, mak­buz kar­şı­lı­ğın­da sü­rü­cü bel­ge­si­ni tes­lim et­mek.

e) Özel­lik­le uyuş­tu­ru­cu, uya­rı­cı ve­ya uçu­cu mad­de­ler ile al­kol ba­ğım­lı­lı­ğın­dan arın­mak ama­cıy­la, has­ta­ne­ye yat­mak da­hil, te­da­vi ve­ya mu­aye­ne ted­bir­le­ri­ne tâbi ol­mak ve bun­la­rı ka­bul et­mek.

f) Şüp­he­li­nin pa­ra­sal du­ru­mu göz önün­de bu­lun­du­ru­la­rak, mik­ta­rı ve bir de­fa­da ve­ya bir­den çok tak­sit­le öde­me sü­re­le­ri, Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın is­te­ği üze­ri­ne hâkim­ce be­lir­le­ne­cek bir gü­ven­ce mik­ta­rı­nı ya­tır­mak.

g) Silâh bu­lun­du­ra­ma­mak ve­ya ta­şı­ya­ma­mak, ge­rek­ti­ğin­de sa­hip olu­nan silâhla­rı mak­buz kar­şı­lı­ğın­da adlî ema­ne­te tes­lim et­mek.

h) Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın is­te­mi üze­ri­ne hâkim ta­ra­fın­dan mik­ta­rı ve öde­me sü­re­si be­lir­le­ne­cek pa­ra­yı suç mağ­du­ru­nun hak­la­rı­nı gü­ven­ce al­tı­na al­mak üze­re aynî ve­ya ki­şi­sel gü­ven­ce­ye bağ­la­mak.

i) Ai­le yü­küm­lü­lük­le­ri­ni ye­ri­ne ge­ti­re­ce­ği­ne ve adlî ka­rar­lar ge­re­ğin­ce öde­me­ye mahkûm edil­di­ği na­fa­ka­yı dü­zen­li ola­rak öde­ye­ce­ği­ne da­ir gü­ven­ce ver­mek.

(7) Şüp­he­li­nin, üçün­cü fık­ra­nın (a) ve (f) bent­le­rin­de ya­zı­lı yü­küm­lü­lük­le­re tâbi tu­tul­ma­sı ba­kı­mın­dan, bi­rin­ci fık­ra­da be­lir­ti­len sü­re sı­nı­rı dik­ka­te alın­maz.

(8) Hâkim ve­ya Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı (d) ben­din­de be­lir­ti­len yü­küm­lü­lü­ğün uy­gu­lan­ma­sın­da şüp­he­li­nin mes­lekî uğ­ra­şı­la­rın­da araç kul­lan­ma­sı­na sü­rek­li ve­ya ge­çi­ci ola­rak izin ve­re­bi­lir.

(9) Adlî kon­trol al­tın­da ge­çen sü­re, şahsî hür­ri­ye­ti sı­nır­la­ma se­be­bi sa­yı­la­rak ce­za­dan mah­sup edi­le­mez. Bu hü­küm, mad­de­nin üçün­cü fık­ra­sı­nın (e) ben­din­de be­lir­ti­len hal­ler­de uy­gu­lan­maz.

(10) Şüp­he­li, Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın is­te­mi ve sulh ce­za hâki­mi­nin ka­ra­rı ile so­ruş­tur­ma ev­re­si­nin her aşa­ma­sın­da adlî kon­trol al­tı­na alı­na­bi­lir.

(11) Hâkim, Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın is­te­miy­le, adlî kon­trol uy­gu­la­ma­sın­da şüp­he­li­yi bir ve­ya bir­den çok ye­ni yü­küm­lü­lük al­tı­na ko­ya­bi­lir; kon­tro­lün içe­ri­ği­ni oluş­tu­ran yü­küm­lü­lük­le­ri bü­tü­nüy­le ve­ya kıs­men kal­dı­ra­bi­lir, de­ğiş­ti­re­bi­lir ve­ya şüp­he­li­yi bun­lar­dan ba­zı­la­rı­na uy­mak­tan ge­çi­ci ola­rak mu­af tu­ta­bi­lir.

(12) 109 un­cu mad­de ile bu mad­de hü­küm­le­ri, ge­rek­li gö­rül­dü­ğün­de, gö­rev­li ve yet­ki­li di­ğer yar­gı mer­ci­le­ri ta­ra­fın­dan da, ko­vuş­tur­ma ev­re­si­nin her aşa­ma­sın­da uy­gu­la­nır.

(13) Şüp­he­li ve­ya sa­nı­ğın is­te­mi üze­ri­ne, Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın gö­rü­şü­nü al­dık­tan son­ra hâkim ve­ya mah­ke­me 110 un­cu mad­de­nin ikin­ci fık­ra­sı­na gö­re beş gün için­de ka­rar ve­re­bi­lir.

(14) Adlî kon­tro­le iliş­kin ka­rar­la­ra iti­raz edi­le­bi­lir.

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI KÖK­SAL TOP­TAN (Zon­gul­dak) – Ka­tıl­mı­yo­ruz Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Hükûmet?

ADA­LET BA­KA­NI CE­MİL Çİ­ÇEK (An­ka­ra) – Ka­tıl­mı­yo­ruz.

SA­LİH KA­PU­SUZ (An­ka­ra) – Ge­rek­çe okun­sun.

BAŞ­KAN – Ko­nu­şa­cak kim­se var mı?

ALİ TO­PUZ (İs­tan­bul) – Sa­yın Yük­sel Çor­ba­cı­oğ­lu ko­nu­şa­cak.

BAŞ­KAN – Sa­yın Çor­ba­cı­oğ­lu, bu­yu­run.

SA­LİH KA­PU­SUZ (An­ka­ra) – İm­za­sı yok Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Sa­yın Çor­ba­cı­oğ­lu, bu­ra­da si­zin im­za­nız yok.

SA­LİH KA­PU­SUZ (An­ka­ra) – Ben bi­li­yo­rum.

YÜK­SEL ÇOR­BA­CI­OĞ­LU (Art­vin) – Te­kef­fül ede­yim, im­za­sı olan…

BAŞ­KAN – Ney­se…

Yük­sel Bey, gel şu­ra­yı im­za­la, ma­dem is­ti­yor­sun…

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) – Sa­yın Baş­kan, böy­le bir şey ol­maz!

BAŞ­KAN – Ye­rin­den söz is­te­mek­le ka­tıl­dı­ğı­nı be­yan et­ti, ben de im­za­sı­nı al­dım. Bun­da bir şey yok.

Bu­yu­run Sa­yın Çor­ba­cı­oğ­lu.

YÜK­SEL ÇOR­BA­CI­OĞ­LU (Art­vin) – Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

Yü­ce Mec­li­sin de­ğer­li üye­le­ri, he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

18’in­ci mad­dey­le il­gi­li ve­ri­len, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ta­ra­fın­dan ve­ri­len öner­ge üze­rin­de söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum.

Tek­li­fin 18’in­ci mad­de­si, 5271 sa­yı­lı Ka­nun’un 102’nci mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sın­da ya­pı­lan bir dü­zen­le­mey­le il­gi­li. Da­ha ön­ce­ki hâli ile ağır ce­za mah­ke­me­le­ri­nin gö­re­vi­ne gir­me­yen suç­lar­da tu­tuk­la­ma sü­re­si mev­cut ka­nun­da al­tı ay ve bu, bir de­fa­lı­ğı­na dört ay uza­tı­la­bi­li­yor, so­nuç­ta on aya ka­dar tu­tuk­lu yar­gı­la­ma ya­pı­la­bi­li­yor. An­cak, bu ge­ti­ri­len dü­zen­le­mey­le bu sü­re bir yı­la çı­ka­rı­lı­yor, zo­run­lu hal­ler­de ge­rek­çe­ler gös­te­ri­le­rek al­tı ay da­ha uza­tı­lıp bir bu­çuk yı­la ka­dar so­nuç ola­rak çı­ka­rıl­mış olu­yor.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, ta­bii, tu­tuk­la­ma sü­re­le­riy­le il­gi­li bu dü­zen­le­me­yi yap­ma­nın ge­rek­çe­si, Ko­mis­yon­da özel­lik­le uy­gu­la­yı­cı­lar ta­ra­fın­dan, Yar­gı­tay ta­ra­fın­dan, yar­gıç­la­rı­mız ta­ra­fın­dan bu sü­re içe­ri­sin­de, on ay­lık sü­re içe­ri­sin­de yar­gı­la­ma bi­ti­ri­le­me­di­ğin­den ba­his­le, tu­tuk­lu­la­rın tah­li­ye edil­me zo­run­lu­lu­ğu doğ­du­ğu, bu ne­den­le de yar­gı­la­ma­dan bek­le­nen fay­da el­de edil­me­di­ği ge­rek­çe­siy­le Ko­mis­yon­da ni­te­len­di­ril­miş, de­ğer­len­di­ril­miş­tir.

Ben, ki­şi ola­rak, bir ke­re, bu sü­re­nin uza­tıl­ma­sı­na kar­şı­yım. Çün­kü, mev­cut ha­liy­le top­lam on ayı bu­lan tu­tuk­la­ma sü­re­si, tu­tuk­lu­luk sü­re­si adil yar­gı­la­ma için -adil yar­gı­la­ma, özel­lik­le al­tı­nı çi­zi­yo­rum- onun için ba­na gö­re faz­la bir sü­re­dir. Eğer on ay içe­ri­sin­de yar­gı­la­ma­yı bi­ti­re­mi­yor­sak, bu­nun ce­za­sı­nı tu­tuk­lu ki­şi­nin çek­me­si­ne tah­vil ede­me­yiz. Bu­nun ce­za­sı var­sa, bu­nun be­de­li var­sa, bu­nu dev­let yük­len­me­li­dir. So­rum­lu­luk dev­let­te­dir. Yar­gı­la­ma­nın za­ma­nın­da bi­ti­ril­me­siy­le il­gi­li so­rum­lu­luk yar­gı­da­dır. An­cak ge­lin gö­rün ki, ko­şul­la­rın uy­gun ol­ma­ma­sı, sü­re­sin­de yar­gı­la­ma­yı bi­ti­re­me­mek ne­de­niy­le, biz, bu­na çok ko­lay bir çö­züm bu­lu­yo­ruz; ee, tu­tuk­la­ma sü­re­si­ni uza­ta­lım.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, tu­tuk­la­ma sü­re­si­nin uzun ol­ma­sı, adil yar­gı­lan­ma­nın ol­ma­ma­sı de­mek so­nu­cu­nu do­ğu­rur. O ne­den­le, ben, bu dü­zen­le­me­nin doğ­ru ol­ma­dı­ğı­nı söy­lü­yo­rum.

Di­ğer ta­raf­tan, son dö­nem­ler­de, ne ya­zık ki, üzü­le­rek… Ge­nel Ku­rul­da bu ko­nu­da da ba­zı açık­la­ma­lar yap­mak is­ti­yo­rum. Bi­li­yor­su­nuz, Tür­ki­ye’de­ki ce­za­ev­le­ri­nin ko­şul­la­rı ol­duk­ça ağır. Ce­za­ev­le­rin­de son ye­di yıl­dır ya­pı­lan ye­ni dü­zen­le­me ve kon­sept so­nu­cu, (F) ti­pi ce­za­ev­le­ri Türk in­faz hu­ku­ku­nun li­te­ra­tü­rü­ne gir­di.

Ta­bii, bu ce­za­ev­le­ri­nin mev­cut ce­za­ev­le­ri­nin ko­şul­la­rın­dan da­ha iyi ol­du­ğu yö­nün­de sa­vun­ma­lar, id­di­alar ya­pıl­mak­ta­dır. Fi­zi­ki ola­rak, bu id­di­alar doğ­ru ola­bi­lir. Ama so­nuç ola­rak, bu ce­za­ev­le­rin­de ya­tan tu­tuk­lu ve hü­küm­lü­le­rin, fi­zi­ki ko­şul­lar iyi­leş­me­si­ne rağ­men, in­faz ko­şul­la­rı­nın da­ha da ağır­laş­tı­ğı ve (F) ti­pi ce­za­ev­le­ri­nin, bu­gün ölüm oruç­la­rıy­la ve­ya çe­şit­li pro­tes­to­lar­la, tep­ki­ler­le di­le ge­ti­ril­di­ği bir or­tam ol­du­ğu …

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Çor­ba­cı­oğ­lu, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

YÜK­SEL ÇOR­BA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) – … ve tu­tuk­lu ve hü­küm­lü­le­rin ve ya­kın­la­rı­nın cid­di bir şe­kil­de eleş­tir­di­ği bir sis­tem ola­rak kar­şı­mız­da dur­mak­ta­dır. Şu an­da bir mes­lek­ta­şı­mız, bir avu­kat ar­ka­da­şı­mız, ölüm oru­cu de­di­ği­miz ölüm oru­cu­nun iki yüz kırk­lı gün­le­ri­ni geç­miş du­rum­da­dır. Ben, bir hu­kuk­çu ola­rak, bir mil­let­ve­ki­li ola­rak ce­za­evi ko­şul­la­rı­nın, hem tec­rit an­la­mın­da hem de in­san hak­la­rı an­la­mın­da da­ha da iyi­leş­ti­ril­me­si, dü­zen­len­me­sin­den ya­na­yım, bu, in­san ol­ma­nın ge­re­ği­dir. Ce­za­evin­de­ki in­san­la­rı in­san de­ğil de sa­de­ce suç­lu kim­li­ğiy­le, hat­ta, top­lum­la ar­tık bir ara­ya gel­me­me­si ge­re­ken top­lum dı­şı in­san­lar ola­rak de­ğer­len­di­re­rek, ağır ko­şul­lar­da bun­la­rın ce­za­la­rı­nı in­faz et­me­yi doğ­ru bul­mu­yo­rum. Sa­yın Ada­let Ba­ka­nı­mız­dan, Hükûmet yet­ki­li­le­rin­den bu in­sa­ni so­ru­na, hiç­bir za­man için…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Bu­yu­run.

YÜK­SEL ÇOR­BA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) – Bi­ti­ri­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

…her­han­gi bir ör­gü­tü, kim­se­yi mu­ha­tap al­ma­dan, sa­de­ce in­sa­nı mu­ha­tap ala­rak, Tür­ki­ye’de­ki bu ka­na­yan ya­ra­ya bir çö­züm bu­lun­ma­sı­nı, ce­za­evi ko­şul­la­rı­nın bi­raz da­ha dü­zel­til­me­si­ni, bi­raz da­ha in­sa­ni ol­ma­sı yö­nün­de dü­zen­le­me­ler yap­ma­la­rı­nı öne­ri­yo­rum. Bu çok önem­li bir ko­nu­dur. Bel­ki, top­lu­mu­mu­zun çok az ke­si­mi­ni il­gi­len­di­ri­yor gi­bi gö­rü­nü­yor ise de, bu bir ya­ra­dır, bu ya­ra­yı gi­der­mek, te­da­vi et­mek baş­ta Hükûme­ti­mi­zin, do­ğal ola­rak siz yü­ce Mec­li­sin gö­re­vi­dir. Ben bu so­run­la­rın da cid­di­ye alı­na­rak çö­zül­me­si di­le­ğiy­le, he­pi­ni­zi say­gıy­la, sev­giy­le se­lam­lı­yo­rum.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­me­miş­tir.

Mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­miş­tir.

19 un­cu mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 19-

BAŞ­KAN – Mad­de üze­rin­de bir adet öner­ge var­dır; oku­tup, iş­le­me ala­ca­ğım.

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

2/870 Esas Nu­ma­ra­lı Çe­şit­li Ka­nun­lar­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na İliş­kin Ka­nun Tek­li­fi­nin 19. mad­de­si­nin aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

 

Mu­har­rem Kı­lıç

Yük­sel Çor­ba­cı­oğ­lu

Fe­ri­dun Ay­va­zoğ­lu

 

Ma­lat­ya

Art­vin

Ço­rum

 

Meh­met Kü­çü­ka­şık

M. Nu­ri Say­gun

Atil­la Kart

 

Bur­sa

Te­kir­dağ

Kon­ya

 

 

Or­han Eras­lan

 

 

 

Niğ­de

 

Mad­de 19- 4/12/2004 ta­rih­li ve 5271 sa­yı­lı Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu­nun 109. mad­de­si aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

Mad­de 109-

(1) 100 ün­cü mad­de­de be­lir­ti­len tu­tuk­la­ma se­bep­le­ri­nin var­lı­ğı ha­lin­de, üst sı­nı­rı üç yıl ve­ya da­ha az ha­pis ce­za­sı­nı ge­rek­ti­ren bir suç se­be­biy­le yü­rü­tü­len so­ruş­tur­ma­da, şüp­he­li­nin tu­tuk­lan­ma­sı ye­ri­ne adlî kon­trol al­tı­na alın­ma­sı­na ka­rar ve­ri­le­bi­lir.

(2) Ka­nun­da tu­tuk­la­ma ya­sa­ğı ön­gö­rü­len hal­ler­de de, adlî kon­tro­le iliş­kin hü­küm­ler uy­gu­la­na­bi­lir.

(3) Adlî kon­trol, şüp­he­li­nin aşa­ğı­da gös­te­ri­len bir ve­ya bir­den faz­la yü­küm­lü­lü­ğe ta­bi tu­tul­ma­sı­nı içe­rir:

a) Yurt dı­şı­na çı­ka­ma­mak.

b) Hâkim ta­ra­fın­dan be­lir­le­nen yer­le­re, be­lir­ti­len sü­re­ler için­de dü­zen­li ola­rak baş­vur­mak.

c) Hâki­min be­lirt­ti­ği mer­ci ve­ya şa­hıs­la­rın çağ­rı­la­rı­na ve ge­rek­ti­ğin­de mes­lekî uğ­raş­la­rı­na iliş­kin ve­ya eği­ti­me de­vam ko­nu­la­rın­da­ki kon­trol ted­bir­le­ri­ne uy­mak.

d) Her tür­lü ta­şıt­la­rı ve­ya bun­lar­dan ba­zı­la­rı­nı kul­la­na­ma­mak ve ge­rek­ti­ğin­de ka­le­me, mak­buz kar­şı­lı­ğın­da sü­rü­cü bel­ge­si­ni tes­lim et­mek.

e) Özel­lik­le uyuş­tu­ru­cu, uya­rı­cı ve­ya uçu­cu mad­de­ler ile al­kol ba­ğım­lı­lı­ğın­dan arın­mak ama­cıy­la, has­ta­ne­ye yat­mak da­hil, te­da­vi ve­ya mu­aye­ne ted­bir­le­ri­ne tâbi ol­mak ve bun­la­rı ka­bul et­mek.

f) Şüp­he­li­nin pa­ra­sal du­ru­mu göz önün­de bu­lun­du­ru­la­rak, mik­ta­rı ve bir de­fa­da ve­ya bir­den çok tak­sit­ler­le öde­me sü­re­le­ri, Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın is­te­ği üze­ri­ne hâkim­ce be­lir­le­ne­cek bir gü­ven­ce mik­ta­rı­nı ya­tır­mak.

g) Silâh bu­lun­du­ra­ma­mak ve­ya ta­şı­ya­ma­mak, ge­rek­ti­ğin­de sa­hip olu­nan silâhla­rı mak­buz kar­şı­lı­ğın­da adlî ema­ne­te tes­lim et­mek.

h) Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın is­te­mi üze­ri­ne hâkim ta­ra­fın­dan mik­ta­rı ve öde­me sü­re­si be­lir­le­ne­cek pa­ra­yı suç mağ­du­ru­nun hak­la­rı­nı gü­ven­ce al­tı­na al­mak üze­re aynî ve­ya ki­şi­sel gü­ven­ce­ye bağ­la­mak.

i) Ai­le yü­küm­lü­lük­le­ri­ni ye­ri­ne ge­ti­re­ce­ği­ne ve adlî ka­rar­lar ge­re­ğin­ce öde­me­ye mahkûm edil­di­ği na­fa­ka­yı dü­zen­li ola­rak öde­ye­ce­ği­ne da­ir gü­ven­ce ver­mek.

(4) Şüp­he­li­nin, üçün­cü fık­ra­nın (a) ve (f) bent­le­rin­de ya­zı­lı yü­küm­lü­lük­le­re tâbi tu­tul­ma­sı ba­kı­mın­dan, bi­rin­ci fık­ra­da be­lir­ti­len sü­re sı­nı­rı dik­ka­te alın­maz.

(5) Hâkim ve­ya Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı (d) ben­din­de be­lir­ti­len yü­küm­lü­lü­ğün uy­gu­la­ma­sın­da şüp­he­li­nin mes­lekî uğ­ra­şı­la­rın­da araç kul­lan­ma­sı­na sü­rek­li ve­ya ge­çi­ci ola­rak izin ve­re­bi­lir.

(6) Adlî kon­trol al­tın­da ge­çen sü­re, şahsî hür­ri­ye­ti sı­nır­la­ma se­be­bi sa­yı­la­rak ce­za­dan mah­sup edi­le­mez. Bu hü­küm, mad­de­nin üçün­cü fık­ra­sı­nın (e) ben­din­de be­lir­ti­len hal­ler­de uy­gu­lan­maz.

(7) Ka­nun­lar­da ön­gö­rü­len tu­tuk­lu­luk sü­re­le­ri­nin dol­ma­sı ne­de­niy­le sa­lı­ve­ri­len­ler hak­kın­da bi­rin­ci fık­ra­da­ki sü­re ko­şu­lu aran­mak­sı­zın ad­li kon­tro­le iliş­kin hü­küm­ler uy­gu­la­na­bi­lir.

(8) Du­ruş­ma­da su­çun hu­ku­ki ni­te­li­ği­nin de­ğiş­ti­ğin­den ba­his­le gö­rev­siz­lik ka­ra­rı ve­ri­le­rek dos­ya alt de­re­ce­li mah­ke­me­ye gön­de­ri­le­mez.

(9) Ye­ni­len­me­si müm­kün ol­ma­yan­lar dı­şın­da, gö­rev­li ol­ma­yan hâkim ve­ya mah­ke­me­ce ya­pı­lan iş­lem­ler hü­küm­süz­dür.

(10) Bir ki­şi, bir­den faz­la suç­tan sa­nık olur ve­ya bir suç­ta her ne sı­fat­la olur­sa ol­sun bir­den faz­la sa­nık bu­lu­nur­sa bağ­lan­tı var sa­yı­lır.

(11) Su­çun iş­len­me­sin­den son­ra suç­lu­yu ka­yır­ma, suç de­lil­le­ri­ni yok et­me, giz­le­me ve­ya de­ğiş­tir­me fi­il­le­ri de bağ­lan­tı­lı suç sa­yı­lır.

(12) Bağ­lan­tı­lı suç­lar­dan her bi­ri de­ği­şik mah­ke­me­le­rin gö­re­vi­ne gi­ri­yor­sa, bun­lar hak­kın­da bir­leş­ti­ril­mek su­re­tiy­le yük­sek gö­rev­li mah­ke­me­de da­va açı­la­bi­lir.

(13) Ko­vuş­tur­ma ev­re­si­nin her aşa­ma­sın­da, bağ­lan­tı­lı ce­za da­va­la­rı­nın bir­leş­ti­ril­me­si­ne ve­ya ay­rıl­ma­sı­na yük­sek gö­rev­li mah­ke­me­ce ka­rar ve­ri­le­bi­lir.

(14) Bir­leş­ti­ri­len da­va­lar­da, bu da­va­la­rı gö­ren mah­ke­me­nin tâbi ol­du­ğu yar­gı­la­ma usu­lü uy­gu­la­nır.

(15) İşin esa­sı­na gir­dik­ten son­ra ay­rı­lan da­va­la­ra ay­nı mah­ke­me­de de­vam olu­nur.

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI KÖK­SAL TOP­TAN (Zon­gul­dak) – Ka­tıl­mı­yo­ruz Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Hükûmet?

ADA­LET BA­KA­NI CE­MİL Çİ­ÇEK (An­ka­ra) – Ka­tıl­mı­yo­ruz.

BAŞ­KAN – Sa­yın Eras­lan, bu­yu­run.

OR­HAN ERAS­LAN (Niğ­de) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım; öner­ge üze­ri­ne tek­rar söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum.

Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu’nda, bu mad­de­den de an­la­şı­la­ca­ğı gi­bi -17, 18, 19, böy­le sı­ray­la gi­di­yor- tu­tuk­la­may­la il­gi­li hü­küm­le­rin iyi dü­zen­len­me­di­ği an­la­şı­lı­yor. Çün­kü, bir yıl geç­me­si­ne kar­şın bu mad­de­ler ye­ni­den el­den ge­çi­ri­li­yor. Ni­çin el­den ge­çi­ri­li­yor? Za­man içe­ri­sin­de gö­rül­dü ki, bu mad­de­ler ek­sik­lik ya­pıl­mış, o ka­ta­log­lar yan­lış ko­nul­muş. Çün­kü, Ana­do­lu’nun her­han­gi bir ye­rin­de ve­ya İs­tan­bul’da, An­ka­ra’da mad­de­nin ya­zı­lı­şı­na ba­kan hâkim ka­ta­log­da yer alan suç­lar­dan tu­tuk­la­ma ka­ra­rı ve­ri­yor -on­lar fev­ka­la­de sı­nır­lı- ama, di­ğer em­ni­yet ve asa­yi­şi mu­hil di­ğer suç­la­ra tu­tuk­la­ma ver­mi­yor­du. Bun­lar hak­lı şikâyet­le­re ne­den ol­du. Çün­kü, hır­sız­lık ola­yı mey­da­na ge­li­yor. Kol­luk, can­si­pa­ra­ne gay­ret­le, ar­tık bu işi alış­kan­lık ha­li­ne ge­tir­miş in­san­la­rı ya­ka­la­yıp gö­tü­rü­yor; ser­best bı­ra­kı­lı­yor. “Bu na­sıl ka­nun?” de­nil­me­ye baş­lan­dı. Oy­sa, Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu’nun ya­pıl­ma­sın­da­ki amaç “bu na­sıl ka­nun?” de­nil­sin, suç­lu bir ta­raf­tan gir­sin, sa­nık bir ta­raf­tan gir­sin di­ğer ta­raf­tan çık­sın de­ğil. Ma­kul bir şe­kil­de, tu­tuk­la­ma pe­şin bir ce­za­ya dö­nüş­me­sin, ama, bir ted­bir ola­rak, ön­lem ola­rak da et­kin ha­le gel­sin ama­cı var­dı. Bi­zim de­di­ği­miz doğ­rul­tu­da olay mey­da­na gel­di. Ya­ni, ka­ta­log za­rar ver­di.

Dü­şün­ce­miz şu: Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu böy­le tak­sit tak­sit el­den ge­çi­ri­le­ce­ği­ne -za­ten bü­yük bir bö­lü­mü el­den geç­ti, el­den ge­çi­ril­me­ye de de­vam edi­yor- tüm ka­ta­log­lar çı­ka­rıl­sın, ka­ta­log­suz bir ha­le ge­ti­ril­sin. Çün­kü, uy­gu­la­ma­da baş­ka sı­kın­tı­lar da ya­şa­nı­yor. Özel­lik­le tu­tuk­la­may­la il­gi­li mad­de­den ka­ta­log ta­ma­men çı­ka­rıl­sın dü­şün­ce­sin­de­yiz. Bu­nu Ko­mis­yon­da di­le ge­tir­dik de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım; bu, ka­le alın­ma­dı. Ka­le alın­ma­yın­ca, o za­man, şöy­le bir öne­ri­miz ol­du: “Do­lan­dı­rı­cı­lık ve ni­te­lik­li do­lan­dı­rı­cı­lık da yer al­sın.” Şim­di, ön­ce “evet” de­nil­di, son­ra do­lan­dı­rı­cı­lık ve ni­te­lik­li do­lan­dı­rı­cı­lı­ğın bu mad­de kap­sa­mın­da ka­ta­lo­ğa ek­len­me­si -ka­ta­log kal­dı­rıl­ma­dı­ğı­na gö­re- ka­bul edil­me­di. Bir mil­let­ve­ki­li ar­ka­da­şı­mız şu­nu söy­le­di: “Ya­ni, hır­sız­lık ve ni­te­lik­li hır­sız­lı­ğı bu­ra­ya ko­yar­sa­nız, do­lan­dı­rı­cı­lık ve ni­te­lik­li do­lan­dı­rı­cı­lı­ğı koy­maz­sa­nız, ama­cı­nız bu ol­ma­sa bi­le, şu şe­kil­de mad­de­nin yo­rum­lan­ma­sı­na ne­den ola­bi­lir­si­niz: Hır­sız­lık ve ni­te­lik­li hır­sız­lık sa­nık­la­rı tu­tuk­la­nır, do­lan­dı­rı­cı­lık ve ni­te­lik­li do­lan­dı­rı­cı­lık ta­nık­la­rı tu­tuk­lan­maz bi­çi­min­de yo­rum­la­nır.”

Ama­cı­nız bu­dur, de­ğil­dir. Ama, bu dü­zen­le­me­yi YİM­PAŞ’ı ko­ru­mak için mi ya­pı­yor­su­nuz? Ya­ni, ka­nun tek­li­fin­de­ki im­za sa­hi­bi Yoz­gat Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Be­kir Boz­dağ. Ben, şah­sen, de­ğer­li ar­ka­da­şı­mın böy­le bir şe­ye te­ves­sül ede­ce­ği­ne inan­mak is­te­mem. O ka­lib­re­de de gör­mem ken­di­si­ni. Hak­sız­lık et­mek is­te­mem. Sa­yın Ada­let Ba­ka­nı­mız da Yoz­gat’lı. Ee, şim­di, bir de gün­dem­de olan YİM­PAŞ ola­yı var. Şim­di, hep­si­nin te­sa­düf ol­du­ğu­na hay­di bi­zi inan­dır­dı­nız. Biz inan­dık di­ye­lim de, ka­mu­oyu­nu na­sıl inan­dı­ra­cak­sı­nız? Ya­ni, do­lan­dı­rı­cı­lık ve ni­te­lik­li do­lan­dı­rı­cı­lık hır­sız­lık­tan da­ha az va­him bir suç mu­dur? Hır­sız­lık­la il­gi­li, ya­ni, si­mit ça­la­nı tu­tuk­la­ya­cak­sı­nız, ek­mek ça­la­nı tu­tuk­la­ya­cak­sı­nız, bin­ler­ce in­sa­nı, din is­tis­ma­rıy­la, ya­ni, gur­bet­te şa­fak uy­ku­su gör­me­yen, ce­set­le­ri, ölü­le­ri bir uça­ğın ka­na­dın­da ge­len in­san­la­rı so­yan in­san­la­rı ser­best bı­ra­ka­cak­sı­nız ve bu­na “ada­let” di­ye­cek­si­niz, bu­nun vic­dan­lar­da yer et­me­si­ni bek­le­ye­cek­si­niz. Böy­le bir şey na­sıl ka­bul edi­le­bi­lir? Ha­di, bu­na biz ina­na­lım da, ka­mu­oyu na­sıl ina­nır? Ka­mu­oyu­nu na­sıl inan­dır­ma­yı dü­şü­nü­yor­su­nuz?

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, dü­zen­le­me ha­ta­lı­dır. Ya ka­ta­log tü­müy­le çı­ka­cak­tır ya da hır­sız­lık ve ni­te­lik­li hır­sız­lı­ğın ol­du­ğu ye­re do­lan­dı­rı­cı­lık ve ni­te­lik­li do­lan­dı­rı­cı­lı­ğın da he­men ek­len­me­si ge­re­ke­cek­tir. Ak­si -amaç bu­dur de­ğil­dir, kim­se­nin ni­ye­ti­ni oku­mam, kim­se­nin ni­ye­ti­ni oku­mak ni­ye­tin­de de de­ği­lim- bu dü­zen­le­me­nin özel bir ama­ca dö­nük ol­du­ğu­nun is­pa­tı­dır.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Eras­lan, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

OR­HAN ERAS­LAN (De­vam­la) – Ya­ni, bi­zim ina­nıp inan­ma­ma­mız, bi­zim öy­le dü­şü­nüp dü­şün­me­me­miz hiç­bir önem arz et­mez. Bu çok açık. Ya­ni, gün­dem­de do­lan­dı­rı­cı­lık o ka­dar yay­gın hâle gel­di ki, hır­sız­lık­tan da­ha az ol­du­ğu­nu kim söy­le­ye­bi­lir?

Bu duy­gu­lar­la, he­pi­ni­zi say­gıy­la, sev­giy­le se­lam­lı­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum…

III. - YOK­LA­MA

(CHP sı­ra­la­rın­dan bir grup mil­let­ve­ki­li aya­ğa kalk­tı)

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) – Sa­yın Baş­kan, yok­la­ma is­ti­yo­ruz.

BAŞ­KAN – Evet, öner­ge­nin oy­la­ma­sın­dan ön­ce bir yok­la­ma ta­le­bi var­dır.

Yok­la­ma ta­le­bin­de bu­lu­nan mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rı­mın isim­le­ri­ni oku­yup tek tek tes­pit ede­ce­ğim: Sa­yın Yıl­dı­rım, Sa­yın Sağ, Sa­yın Kü­çü­ka­şık, Sa­yın Ay­va­zoğ­lu, Sa­yın To­puz, Sa­yın Eras­lan, Sa­yın Kı­lıç, Sa­yın Pe­kel, Sa­yın Işık, Sa­yın Arz, Sa­yın Kart, Sa­yın Say­gun, Sa­yın Öğüt, Sa­yın Ak­yüz, Sa­yın Ön­der, Sa­yın Akın, Sa­yın Uzun­bay, Sa­yın Öz­kan, Sa­yın Çor­ba­cı­oğ­lu, Sa­yın Gün.

Ta­mam.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, yok­la­ma için dört da­ki­ka sü­re ve­ri­yo­rum.

Ad­la­rı­nı oku­du­ğum sa­yın üye­le­rin yok­la­ma için elek­tro­nik ci­ha­za gir­me­me­le­ri­ni ri­ca edi­yo­rum.

Yok­la­ma iş­le­mi­ni baş­la­tı­yo­rum.

(Elek­tro­nik ci­haz­la yok­la­ma ya­pıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, top­lan­tı ye­ter sa­yı­sı var­dır.

V. - KANUN TASARI VE TEKLİFLERİ İLE KOMİSYONLARDAN

GELEN DİĞER İŞLER (Devam)

5.- Yozgat Milletvekili Bekir Bozdağ ve 11 Milletvekilinin; Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi ve Adalet Komisyonu Raporu (2/870) (S. Sayısı: 1255) (Devam)

BAŞ­KAN – Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­me­miş­tir.

Mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­miş­tir.

20’nci mad­de:

MAD­DE 20.-

BAŞ­KAN – Mad­de üze­rin­de bir adet öner­ge var­dır, oku­tup iş­le­me ala­ca­ğım.

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

2/870 Esas Nu­ma­ra­lı Çe­şit­li Ka­nun­lar­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na İliş­kin Ka­nun Tek­li­fi­nin 20. mad­de­si­nin aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

 

Mu­har­rem Kı­lıç

Yük­sel Çor­ba­cı­oğ­lu

Fe­ri­dun Ay­va­zoğ­lu

 

Ma­lat­ya

Art­vin

Ço­rum

 

Meh­met Kü­çü­ka­şık

M. Nu­ri Say­gun

Atil­la Kart

 

Bur­sa

Te­kir­dağ

Kon­ya

Mad­de 20 - 4/12/2004 ta­rih­li ve 5271 sa­yı­lı Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu­nun 146. mad­de­si aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

Mad­de 146-

(1) Hak­kın­da tu­tuk­la­ma ka­ra­rı ve­ril­me­si ve­ya ya­ka­la­ma em­ri dü­zen­len­me­si için ye­ter­li ne­den­ler bu­lu­nan ve­ya 145 in­ci mad­de­ye gö­re çağ­rıl­dı­ğı hal­de gel­me­yen şüp­he­li ve­ya sa­nı­ğın zor­la ge­ti­ril­me­si­ne ka­rar ve­ri­le­bi­lir.

(2) Zor­la ge­tir­me ka­ra­rı, şüp­he­li ve­ya sa­nı­ğın açık­ça kim ol­du­ğu­nu, ken­di­siy­le il­gi­li su­çu, ge­rek­ti­ğin­de eşkâli­ni ve zor­la ge­ti­ril­me­si ne­den­le­ri­ni içe­rir.

(3) Zor­la ge­tir­me ka­ra­rı­nın bir nüs­ha­sı şüp­he­li ve­ya sa­nı­ğa ve­ri­lir.

(4)  Zor­la ge­tir­me ka­ra­rı ile çağ­rı­lan şüp­he­li ve­ya sa­nık derhâl, ola­nak bu­lun­ma­dı­ğın­da yol sü­re­ci ha­riç en geç yir­mi­dört sa­at için­de ça­ğı­ran hâki­min, mah­ke­me­nin ve­ya Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın önü­ne gö­tü­rü­lür ve sor­gu­ya çe­ki­lir ve­ya ifa­de­si alı­nır.

(5) Zor­la ge­tir­me, bu­nun için hak­lı gö­rü­le­cek bir za­man­da baş­lar ve hâkim, mah­ke­me ve­ya Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı ta­ra­fın­dan, sor­gu­ya çe­kil­me­nin ve­ya ifa­de al­ma­nın so­nu­na ka­dar de­vam eder.

(6) Zor­la ge­tir­me ka­ra­rı­nın ye­ri­ne ge­ti­ri­le­me­me­si­nin ne­den­le­ri, köy ve­ya ma­hal­le muh­ta­rı ile kol­luk gö­rev­li­si­nin bir­lik­te im­za­la­ya­cak­la­rı bir tu­ta­nak­la sap­ta­nır.

(7) Çağ­rı­ya rağ­men gel­me­yen ta­nık, bi­lir­ki­şi, mağ­dur ve şi­ka­yet­çi ile il­gi­li ola­rak da zor­la ge­tir­me ka­ra­rı ve­ri­le­bi­lir.

(8) Da­va­ya bak­mak yet­ki­si, su­çun iş­len­di­ği yer mah­ke­me­si­ne ait­tir.

(9) Te­şeb­büs­te son ic­ra ha­re­ke­ti­nin ya­pıl­dı­ğı, ke­sin­ti­siz suç­lar­da ke­sin­ti­nin ger­çek­leş­ti­ği ve zin­cir­le­me suç­lar­da son su­çun iş­len­di­ği yer mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(10) Suç, ül­ke­de ya­yım­la­nan bir ba­sı­lı eser­le iş­len­miş­se yet­ki, ese­rin ya­yım mer­ke­zi olan yer mah­ke­me­si­ne ait­tir. An­cak, ay­nı ese­rin bir­den çok yer­de ba­sıl­ma­sı du­ru­mun­da suç, ese­rin ya­yım mer­ke­zi dı­şın­da­ki bas­kı­sın­da mey­da­na gel­miş­se, bu suç için ese­rin ba­sıl­dı­ğı yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir.

(11) So­ruş­tu­rul­ma­sı ve­ya ko­vuş­tu­rul­ma­sı şikâye­te bağ­lı olan ha­ka­ret su­çun­da eser, mağ­du­run yer­le­şim ye­rin­de ve­ya otur­du­ğu yer­de da­ğı­tıl­mış­sa, o yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir. Mağ­dur, su­çun iş­len­di­ği yer dı­şın­da tu­tuk­lu ve­ya hü­küm­lü bu­lu­nu­yor­sa, o yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir.

(12) Gör­sel ve­ya işit­sel ya­yın­lar­da da bu mad­de­nin üçün­cü fık­ra­sı hük­mü uy­gu­la­nır. Gör­sel ve işit­sel ya­yın, mağ­du­run yer­le­şim ye­rin­de ve otur­du­ğu yer­de işi­til­miş ve­ya gö­rül­müş­se o yer mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(13) Su­çun iş­len­di­ği yer bel­li de­ğil­se, şüp­he­li ve­ya sa­nı­ğın ya­ka­lan­dı­ğı yer, ya­ka­lan­ma­mış­sa yer­le­şim ye­ri mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(14) Şüp­he­li ve­ya sa­nı­ğın Tür­ki­ye’de yer­le­şim ye­ri yok­sa Tür­ki­ye’de en son ad­re­si­nin bu­lun­du­ğu yer mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(15) Mah­ke­me­nin bu su­ret­le de be­lir­len­me­si ola­na­ğı yok­sa, ilk usul iş­le­mi­nin ya­pıl­dı­ğı yer mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(16) Ya­ban­cı ül­ke­de iş­le­nen ve ka­nun hü­küm­le­ri uya­rın­ca Tür­ki­ye’de so­ruş­tu­rul­ma­sı ve ko­vuş­tu­rul­ma­sı ge­re­ken suç­lar­da yet­ki, 13 ün­cü mad­de­nin bi­rin­ci ve ikin­ci fık­ra­la­rı­na gö­re be­lir­le­nir.

(17) Bu­nun­la bir­lik­te Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın, şüp­he­li­nin ve­ya sa­nı­ğın is­te­mi üze­ri­ne Yar­gı­tay, su­çun iş­len­di­ği ye­re da­ha ya­kın olan yer mah­ke­me­si­ne yet­ki ve­re­bi­lir.

(18) Bu gi­bi suç­lar­da şüp­he­li ve­ya sa­nık Tür­ki­ye’de ya­ka­lan­ma­mış, yer­leş­me­miş ve­ya ad­re­si yok­sa; yet­ki­li mah­ke­me, Ada­let Ba­ka­nı­nın is­te­mi ve Yar­gı­tay Cum­hu­ri­yet Baş­sav­cı­sı­nın baş­vu­ru­su üze­ri­ne Yar­gı­tay ta­ra­fın­dan be­lir­le­nir.

(19) Suç, Türk bay­ra­ğı­nı ta­şı­ma yet­ki­si­ne sa­hip olan bir ge­mi­de ve­ya böy­le bir ta­şıt Tür­ki­ye dı­şın­da iken iş­len­miş­se, ge­mi­nin ilk uğ­ra­dı­ğı Türk li­ma­nın­da ve­ya bağ­la­ma li­ma­nın­da bu­lu­nun mah­ke­me yet­ki­li­dir.

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI KÖK­SAL TOP­TAN (Zon­gul­dak) – Ka­tıl­mı­yo­ruz Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Hü­kü­met?

ADA­LET BA­KA­NI CE­MİL Çİ­ÇEK (An­ka­ra) – Ka­tıl­mı­yo­ruz.

BAŞ­KAN – Sa­yın Ay­va­zoğ­lu, bu­yu­run.

FE­Rİ­DUN AY­VA­ZOĞ­LU (Ço­rum) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; bir tek­lif gö­rü­şü­yo­ruz, bu tek­li­fin, sı­ra­sıy­la, şu ana ka­dar ge­li­nen mad­de­le­rin­de, biz Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ola­rak ko­nu­şa­bil­me ola­na­ğı­na ka­vuş­mak için öner­ge­ler ver­mek zo­run­da kal­dık. Du­rup du­rur­ken mi bu öner­ge­le­ri ve­rip ko­nuş­mak zo­run­da kal­dık? Ha­yır. Bu­na, şu an­da­ki ik­ti­dar, AKP yö­ne­ti­mi ve Hükûme­ti­miz se­be­bi­yet ver­di. Bu­na se­be­bi­ye­tin te­me­lin­de de bu ya­sa tek­li­fi­nin te­mel ka­nun şek­lin­de ol­ma­sı­na bağ­lan­dı, bağ­la­tıl­dı. Pe­ki, ger­çek­ten te­mel ka­nun mu? Ke­sin­lik­le ol­ma­dı­ğı­nı da­ha ön­ce­ki ko­nuş­ma­la­rı­mız­da da be­lirt­tik ve bu­nun­la da hiç­bir kim­se kim­se­yi kan­dır­ma­sın, al­dat­ma­sın di­ye de uya­rı­da bu­lun­mak zo­run­da kal­dık.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, tek­nik ola­rak, de­ğiş­ti­ril­mek is­te­ni­len 5271 sa­yı­lı Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu’nun 146’ncı mad­de­si baş­lık iti­ba­rıy­la da içe­rik iti­ba­rıy­la da zor­la ge­tir­me şek­lin­de mad­de­de yer al­mış bu­lu­nu­yor. Ta­bii, bu­nun de­ğiş­ti­ril­me­si, bu­ra­da ek­le­nen ge­rek­siz ke­li­me­le­rin, cüm­le­le­rin çı­kar­tıl­mış ol­ma­sı­na, biz, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ola­rak her­han­gi bir kar­şı çı­kı­şı­mız söz ko­nu­su de­ğil­dir. Ya­ni, ka­nu­nun, mad­de­nin ki, bü­tün ka­nun­la­rın ka­mu­oyu ta­ra­fın­dan da an­la­şı­la­bi­lir­li­ği­ni sağ­la­mak açı­sın­dan bu­nun ge­rek­li ol­du­ğu­na biz­ler man­tık çer­çe­ve­le­ri içe­ri­sin­de her za­man evet de­mi­şiz­dir, bu da evet de­ni­le­cek bir şe­kil de­ği­şik­li­ği­dir. Bu nok­ta­da, 146’ncı mad­de­de­ki zor­la ge­tir­me­nin, bi­rin­ci, dör­dün­cü ve be­şin­ci fık­ra­la­rı de­ğiş­ti­ri­li­yor ve bu­ra­da yi­ne “çağ­rıl­dı­ğı hal­de gel­me­yen şüp­he­li” şek­lin­de bir cüm­le ka­tı­lı­yor. Bu­na da her­han­gi bir di­ye­ce­ği­miz yok­tur. Bir ye­ni fık­ra da ek­le­ne­rek “Çağ­rı­ya rağ­men gel­me­yen ta­nık, bi­lir­ki­şi, mağ­dur ve şikâyet­çi ile il­gi­li ola­rak da zor­la ge­tir­me ka­ra­rı ve­ri­le­bi­lir.” de­ni­li­yor. Bu fık­ra­nın da her­han­gi bir ek­sik­li­ği gi­de­re­bi­le­ce­ği nok­ta­sın­da di­ye­ce­ği­miz ol­ma­dı­ğı­nı be­lir­ti­yo­ruz.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, şim­di, özü­ne ba­kıl­dı­ğın­da, şu ana ka­dar­ki bu tek­lif­le il­gi­li ko­nuş­ma­lar­da, bü­tün ar­ka­daş­la­rı­mı­zın, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­nin en­di­şe­le­ri, te­mel­de, bu­ra­la­ra ser­gi­len­di, ka­mu­oyuy­la pay­la­şıl­mak is­ten­di, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rı­mız­la, siz­ler­le pay­la­şıl­ma­ya ça­lı­şıl­dı. Ama, bu­nun ne ka­da­rı ik­ti­dar­la, de­ğer­li ik­ti­dar mil­let­ve­kil­le­riy­le pay­laş­ma ola­na­ğı­na ka­vuş­tu, onu, bi­le­bil­mek müm­kün de­ğil. Ama, biz, bu id­di­ayı, bu id­di­ala­rı­mı­zı so­nu­na ka­dar sür­dü­re­ce­ği­mi­zi bir kez da­ha ifa­de et­mek is­ti­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, az ön­ce, bil­mi­yo­rum, bu­ra­da bu­lu­nan de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rı­mız ve­ya di­ğer yet­ki­li­le­ri­miz, te­le­viz­yo­nun ba­zı ka­nal­la­rı­nı iz­le­me ola­na­ğı­na sa­hip ol­du mu bil­mi­yo­rum. An­cak, bir ha­ber, bü­tün Tür­ki­ye’yi ya­kın­dan il­gi­len­dir­di. Ola­yın geç­ti­ği yer Şır­nak. Şır­nak’ta mey­da­na ge­len bir olay­da, bir sa­nı­ğın, şüp­he­li­nin dö­vül­me­si su­re­tiy­le has­ta­ne­ye kal­dı­rıl­ma­sı­nın pe­şin­den, Şır­nak hal­kı ta­ra­fın­dan, ön­ce­lik­le, tep­ki­nin nor­mal ha­le gel­di­ği­ni söy­le­yen Sa­yın Şır­nak Va­li­si­nin be­ya­nın­dan tu­tu­nuz, dev­le­tin oto­ri­te­si­nin ne şe­kil­de za­yıf­la­tıl­dı­ğı­nı az ön­ce bir kez da­ha gör­dük. 2 bin ki­şi­ye ya­kın Şır­nak­lı, dev­let has­ta­ne­sin­de­ki sa­nı­ğın, dö­vü­len sa­nı­ğın tep­ki­le­ri yet­me­miş ol­du­ğu nok­ta­da, has­ta­ne­ye sal­dı­rı­lı­yor ve has­ta­ne­de 500 bin YTL’lik ha­sar mey­da­na ge­ti­ri­li­yor ve Sa­yın Şır­nak Va­li­siy­le de gö­rüş­me ya­pı­lır­ken, san­ki, sı­ra­dan bir ga­ze­te ha­be­riy­miş gi­bi, Sa­yın Va­li­nin ver­di­ği ce­vap­lar­da, dev­let oto­ri­te­si­nin ne şe­kil­de za­yıf­la­tıl­dı­ğı­nı bir kez da­ha gör­mek biz­le­ri üz­müş­tür.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu, oto­ri­te­nin za­yıf­la­tıl­ma­sı de­mek, ya­sa­la­rın, dev­le­tin üç sa­ca­ya­ğı de­di­ği­miz, ya­sa­ma, yü­rüt­me ve yar­gı­nın za­yıf­la­tıl­dı­ğı­nın bir işa­re­ti ola­rak he­pi­miz gö­re­lim. Eğer, sa­ca­ya­ğı de­di­ği­miz… Bü­tün mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rı­mız, ina­nı­yo­ruz ki, sa­ca­ya­ğı­nın ne an­la­ma gel­di­ği­ni bi­li­yor. Sa­ca­yak­la­rın­dan bi­ri­si za­yıf­la­tıl­dı­ğın­da, bi­ri­si to­pal ol­du­ğun­da da dev­le­tin ve oto­ri­te­si­nin ne ha­le gel­di­ği­ni he­pi­miz bi­li­yo­ruz. İş­te, bu­ra­da, biz çık­mı­şız, 146’ncı mad­de­yi de­ğiş­tir­mek su­re­tiy­le sa­nı­ğın zor­la ge­ti­ril­me­si­ni sağ­la­ya­ca­ğız, şüp­he­li­nin zor­la ge­ti­ril­me­si­ni sağ­la­ya­ca­ğız gi­bi zor ted­bir­le­ri­ni, ya­sa çer­çe­ve­le­ri kap­sa­mın­da uy­gu­la­ma­ya, uy­gu­lat­ma­ya ça­lı­şa­ca­ğız.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Ay­va­zoğ­lu, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

FE­Rİ­DUN AY­VA­ZOĞ­LU (De­vam­la) – Kim uy­gu­la­ta­cak bu­nu? Dev­let. Dev­le­tin han­gi or­ga­nı uy­gu­la­ta­cak? Ya­sa­ma­ya bağ­lı, yü­rüt­me­ye bağ­lı, yar­gı­ya bağ­lı or­gan­la­rı uy­gu­la­ya­cak ve­ya uy­gu­la­ta­cak. Bi­zim en­di­şe­le­ri­miz bu­dur de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım.

Bu ya­sa­lar­la, ba­sit ola­rak ser­gi­le­nen, hu­zu­ra ge­ti­ri­len bu tek­lif­ler­le, dev­let oto­ri­te­si­nin ne şe­kil­de za­yıf­la­tı­la­bil­di­ği­ni, za­yıf­la­dı­ğı­nı, ya­rın bir gün uy­gu­la­ma­ya ge­çil­di­ğin­de, id­di­ana­me­nin er­te­len­me­sin­den tu­tu­nuz, uz­laş­ma­ya ka­dar, Ana­ya­sa­nın 10’un­cu mad­de­sin­de­ki eşit­lik il­ke­si­ne ay­kı­rı olan bu hü­küm­le be­ra­ber hük­mün er­te­len­me­si­nin ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı­na ka­dar­ki olan bu mad­de­le­rin ne gi­bi so­nuç­lar do­ğu­ra­bi­le­ce­ği­ni, bir kez da­ha, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ola­rak uya­rı­yo­ruz.

Bu duy­gu ve dü­şün­ce­ler­le de yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum…

OR­HAN ERAS­LAN (Niğ­de) – Ka­rar ye­ter sa­yı­sı is­ti­yo­ruz.

BAŞ­KAN – Olur.

Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­na­ca­ğım ve ka­rar ye­ter sa­yı­sı­nı ara­ya­ca­ğım.

Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, ka­rar ye­ter sa­yı­sı yok­tur.

Bir­le­şi­me beş da­ki­ka ara ve­ri­yo­rum.

Ka­pan­ma Sa­ati: 21.29

 

 

DÖR­DÜN­CÜ OTU­RUM

Açıl­ma Sa­ati: 21.38

BAŞ­KAN: Baş­kan Ve­ki­li Nev­zat PAK­DİL

KÂTİP ÜYE­LER: Ha­run TÜ­FEK­Cİ (Kon­ya), Türkân Mİ­ÇO­OĞUL­LA­RI (İz­mir)

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin 27’n­ci Bir­le­şi­mi’nin Dör­dün­cü Otu­ru­mu’nu açı­yo­rum.

1255 sıra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi­’nin gö­rüş­me­le­ri­ne kal­dı­ğı­mız yer­den de­vam edi­yo­ruz.

V. - KANUN TASARI VE TEKLİFLERİ İLE KOMİSYONLARDAN

GELEN DİĞER İŞLER (Devam)

5.- Yozgat Milletvekili Bekir Bozdağ ve 11 Milletvekilinin; Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi ve Adalet Komisyonu Raporu (2/870) (S. Sayısı: 1255) (Devam)

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon ve Hükûmet ye­rin­de.

Tek­li­fin 20’in­ci mad­de­si üze­rin­de ve­ril­miş olan öner­ge­de ka­rar ye­ter sa­yı­sı bu­lu­na­ma­mış­tı. Şim­di, öner­ge­yi tek­rar oy­la­rı­nı­za su­na­ca­ğım ve ka­rar ye­ter sa­yı­sı­nı ara­ya­ca­ğım.

Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Öner­ge ka­bul edil­me­miş­tir.

Mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­miş­tir.

21’in­ci mad­de:

MAD­DE 21.-

BAŞ­KAN – Mad­de üze­rin­de bir adet öner­ge var­dır, öner­ge­yi oku­tup, iş­le­me ala­ca­ğım:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­naa

2/870 Esas Nu­ma­ra­lı Çe­şit­li Ka­nun­lar­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na İliş­kin Ka­nun Tek­li­fi­nin 21. mad­de­si­nin aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

 

Mu­har­rem Kı­lıç

Yük­sel Çor­ba­cı­oğ­lu

Fe­ri­dun Ay­va­zoğ­lu

 

Ma­lat­ya

Art­vin

Ço­rum

 

Atil­la Kart

M. Nu­ri Say­gun

Meh­met Kü­çü­ka­şık

 

Kon­ya

Te­kir­dağ

Bur­sa

Mad­de 21- 4/12/2004 ta­rih­li ve 5271 sa­yı­lı Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu­nun 150. mad­de­si aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

Mad­de 150-

(1) Şüp­he­li ve­ya sa­nık, mü­da­fi se­çe­bil­mek için malî imkânlar­dan yok­sun bu­lu­nu­yor­sa, is­te­mi hâlin­de bir mü­da­fi gö­rev­len­di­ri­lir.

(2) Mü­da­fii bu­lun­ma­yan şüp­he­li ve­ya sa­nık; ço­cuk, ken­di­si­ni sa­vu­na­ma­ya­cak de­re­ce­de ma­lul ve­ya sa­ğır ve dil­siz ise, is­te­mi aran­mak­sı­zın bir mü­da­fi gö­rev­len­di­ri­lir.

(3) Alt sı­nı­rı beş yıl­dan faz­la ha­pis ce­za­sı­nı ge­rek­ti­ren suç­lar­dan do­la­yı ya­pı­lan so­ruş­tur­ma ve ko­vuş­tur­ma­da ikin­ci fık­ra hük­mü uy­gu­la­nır.

(4) Zo­run­lu mü­da­fi­lik­le il­gi­li di­ğer hu­sus­lar, Tür­ki­ye Ba­ro­lar Bir­li­ği­nin gö­rü­şü alı­na­rak çı­ka­rı­la­cak yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

(5) Da­va­ya bak­mak yet­ki­si, su­çun iş­len­di­ği yer mah­ke­me­si­ne ait­tir.

(6) Te­şeb­büs­te son ic­ra ha­re­ke­ti­nin ya­pıl­dı­ğı, ke­sin­ti­siz suç­lar­da ke­sin­ti­nin ger­çek­leş­ti­ği ve zin­cir­le­me suç­lar­da son su­çun iş­len­di­ği yer mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(7) Suç, ül­ke­de ya­yım­la­nan bir ba­sı­lı eser­le iş­len­miş­se yet­ki, ese­rin ya­yım mer­ke­zi olan yer mah­ke­me­si­ne ait­tir. An­cak, ay­nı ese­rin bir­den çok yer­de ba­sıl­ma­sı du­ru­mun­da suç, ese­rin ya­yım mer­ke­zi dı­şın­da­ki bas­kı­sın­da mey­da­na gel­miş­se, bu suç için ese­rin ba­sıl­dı­ğı yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir.

(8) So­ruş­tu­rul­ma­sı ve ko­vuş­tu­rul­ma­sı şikâye­te bağ­lı olan ha­ka­ret su­çun­da eser, mağ­du­run yer­le­şim ye­rin­de ve­ya otur­du­ğu yer­de da­ğı­tıl­mış­sa, o yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir. Mağ­dur, su­çun iş­len­di­ği yer dı­şın­da tu­tuk­lu ve­ya hü­küm­lü bu­lu­nu­yor­sa, o yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir.

(9) Gör­sel ve­ya işit­sel ya­yın­lar­da da bu mad­de­nin üçün­cü fık­ra­sı hük­mü uy­gu­la­nır. Gör­sel ve işit­sel ya­yın, mağ­du­run yer­le­şim ye­rin­de ve otur­du­ğu yer­de işi­til­miş ve­ya gö­rül­müş­se o yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir.

(10) Su­çun iş­len­di­ği yer bel­li de­ğil­se, şüp­he­li ve­ya sa­nı­ğın ya­ka­lan­dı­ğı yer, ya­ka­lan­ma­mış­sa yer­le­şim ye­ri mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(11) Şüp­he­li ve­ya sa­nı­ğın Tür­ki­ye’de yer­le­şim ye­ri yok­sa Tür­ki­ye’de en son ad­re­si­nin bu­lun­du­ğu yer mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(12) Mah­ke­me­nin bu su­ret­le de be­lir­len­me­si ola­na­ğı yok­sa, ilk usul iş­le­mi­nin ya­pıl­dı­ğı yer mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(13) Ya­ban­cı ül­ke­de iş­le­nen ve ka­nun hü­küm­le­ri uya­rın­ca Tür­ki­ye’de so­ruş­tu­rul­ma­sı ve ko­vuş­tu­rul­ma­sı ge­re­ken suç­lar­da yet­ki, 13 ün­cü mad­de­nin bi­rin­ci ve ikin­ci fık­ra­la­rı­na gö­re be­lir­le­nir.

(14) Bu­nun­la bir­lik­te Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın, şüp­he­li­nin ve­ya sa­nı­ğın is­te­mi üze­ri­ne Yar­gı­tay, su­çun iş­len­di­ği ye­re da­ha ya­kın olan yer mah­ke­me­si­ne yet­ki ve­re­bi­lir.

(15) Bu gi­bi suç­lar­da şüp­he­li ve­ya sa­nık Tür­ki­ye’de ya­ka­lan­ma­mış, yer­leş­me­miş ve­ya ad­re­si yok­sa; yet­ki­li mah­ke­me, Ada­let Ba­ka­nı­nın is­te­mi ve Yar­gı­tay Cum­hu­ri­yet Baş­sav­cı­sı­nın baş­vu­ru­su üze­ri­ne Yar­gı­tay ta­ra­fın­dan be­lir­le­nir.

(16) Ye­ni­len­me­si müm­kün ol­ma­yan­lar dı­şın­da, gö­rev­li ol­ma­yan hâkim ve­ya mah­ke­me­ce ya­pı­lan iş­lem­ler hü­küm­süz­dür.

(17) Bir ki­şi, bir­den faz­la suç­tan sa­nık olur ve­ya bir suç­ta her ne sı­fat­la olur­sa ol­sun bir­den faz­la sa­nık bu­lu­nur­sa bağ­lan­tı var sa­yı­lır.

(18) Su­çun iş­len­me­sin­den son­ra suç­lu­yu ka­yır­ma, suç de­lil­le­ri­ni yok et­me, giz­le­me ve­ya de­ğiş­tir­me fi­il­le­ri de bağ­lan­tı­lı suç sa­yı­lır.

(19) Bağ­lan­tı­lı suç­lar­dan her bi­ri de­ği­şik mah­ke­me­le­rin gö­re­vi­ne gi­ri­yor­sa, bun­lar hak­kın­da bir­leş­ti­ril­mek su­re­tiy­le yük­sek gö­rev­li mah­ke­me­de da­va açı­la­bi­lir.

(20) Ko­vuş­tur­ma ev­re­si­nin her aşa­ma­sın­da, bağ­lan­tı­lı ce­za da­va­la­rı­nın bir­leş­ti­ril­me­si­ne ve­ya ay­rıl­ma­sı­na yük­sek gö­rev­li mah­ke­me­ce ka­rar ve­ri­le­bi­lir.

(21) Bir­leş­ti­ri­len da­va­lar­da, bu da­va­la­rı gö­ren mah­ke­me­nin tâbi ol­du­ğu yar­gı­la­ma usu­lü uy­gu­la­nır.

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI KÖK­SAL TOP­TAN (Zon­gul­dak) – Ka­tıl­mı­yo­ruz Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Hükûmet?

ADA­LET BA­KA­NI CE­MİL Çİ­ÇEK (An­ka­ra) – Ka­tıl­mı­yo­ruz.

BAŞ­KAN – Bu­yu­run Sa­yın Ay­va­zoğ­lu.

FE­Rİ­DUN AY­VA­ZOĞ­LU (Ço­rum) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; tek­li­fin 21’in­ci mad­de­si 5271 sa­yı­lı Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu’nun 150’nci mad­de­sin­de de­ği­şik­lik ön­gö­rü­yor.

De­ği­şik­li­ğin özü­ne ba­kıl­dı­ğın­da, özel­lik­le bu­gü­ne ka­dar mü­da­fi­le­rin şüp­he­li ve­ya sa­nık ta­ra­fın­dan se­çil­me­siy­le il­gi­li ol­mak üze­re, ger­çek­ten, ge­rek uy­gu­la­yı­cı­lar ta­ra­fın­dan bir hay­li şikâyet gel­miş ge­rek­se avu­kat­lar ta­ra­fın­dan, ba­ro­lar ta­ra­fın­dan, Ba­ro­lar Bir­li­ği ta­ra­fın­dan bir hay­li bu ko­nu­da­ki sı­kın­tı­lar di­le ge­ti­ril­miş bu­lun­mak­ta­dır. Bu­nun­la il­gi­li olum­lu ola­bi­le­cek ke­li­me­le­rin ve cüm­le­le­rin de­ğiş­ti­ril­me­si­ne, yi­ne, biz Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ola­rak her za­man kat­kı ver­mek is­te­riz. Bu­ra­da, şu an­da uy­gu­la­nan mü­da­fi se­çi­miy­le il­gi­li tek­nik de­ği­şik­lik­ler, di­le­riz ki, uy­gu­la­ma­lar­da olum­lu so­nuç­lar ver­sin.

Bu­ra­da en önem­li de­ği­şik­lik de üçün­cü fık­ra­da­ki “alt sı­nı­rı beş yıl­dan faz­la ha­pis ce­za­sı” şek­lin­de, ha­pis ce­za­sı­nın sü­re­si da­ha faz­la ol­du­ğu tak­dir­de mü­da­fi­lik söz ko­nu­su ola­cak­tır de­mek, bu de­ği­şik­li­ği ge­ti­ri­yor. Da­ha ön­ce, bu, alt sı­nır şek­lin­de de­ğil üst sı­nır şek­lin­de ol­du­ğu için da­ha faz­la zo­run­lu mü­da­fi­lik gün­de­me ge­li­yor­du. Bu da ger­çek­ten avu­kat tut­mak is­te­yen, ma­li du­ru­mu iyi olup da avu­kat tut­mak is­te­yen şüp­he­li ve­ya sa­nık­la­rın, dev­let ta­ra­fın­dan, bir nok­ta­da, di­ğer mağ­dur­lar­la, ma­li du­rum­la­rı iyi ol­ma­yan­lar­la san­ki eşit­miş gi­bi gö­zük­mek su­re­tiy­le ser­best avu­kat­lık ku­ru­mu­nun önü tı­kan­mış olu­yor­du. Bu­na, di­li­yo­ruz ki, bi­raz da­ha ser­best avu­kat­lık ku­ru­mun­da gö­rev ala­cak ar­ka­daş­la­rı­mı­za iyi­lik­ler, ola­nak­lar ge­tir­sin di­ye dü­şü­nü­yo­ruz ve di­li­yo­ruz.

Bu­ra­da en önem­li ko­nu da de­ğer­li ar­ka­daş­lar, şim­di­ye ka­dar avu­kat­la­rın ve ba­ro­la­rın ve­sa­yet al­tın­da ol­du­ğun­dan ba­his­le, bu­ra­da bu­lu­nan hu­kuk­çu ar­ka­daş­la­rı­mız ta­ra­fın­dan ol­sun, ba­ro­lar ta­ra­fın­dan ol­sun, Ba­ro­lar Bir­li­ği ta­ra­fın­dan ol­sun, di­le ge­ti­ri­lip, ve­sa­ye­tin hu­kuk­la bağ­daş­ma­dı­ğı, da­ha doğ­ru­su hu­kuk­çu­lar­la, avu­kat­lar­la bağ­daş­ma­dı­ğı bir mü­es­se­se ol­du­ğun­dan ba­his­le kar­şı çı­kı­lı­yor idi. Ama, ma­ale­sef, gö­rü­yo­ruz ki, son, dör­dün­cü fık­ray­la “Zo­run­lu mü­da­fi­lik­le il­gi­li di­ğer hu­sus­lar Tür­ki­ye Ba­ro­lar Bir­li­ği­nin gö­rü­şü alı­na­rak, çı­ka­rı­la­cak yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.” di­ye, san­ki, ye­ni­den avu­kat­lar­la il­gi­li, ba­ro­lar­la il­gi­li bir ve­sa­yet mü­es­se­se­si bu mad­dey­le ge­ti­ri­li­yor an­la­mı çı­kı­yor.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu mad­de­nin de­va­mın­da, yi­ne ay­nı tek­li­fin 30’un­cu mad­de­siy­le, çı­ka­rı­la­cak olan yö­net­me­li­ğin ne şe­kil­de ve kim ta­ra­fın­dan çı­ka­rı­la­ca­ğı da­ha ba­riz bir şe­kil­de or­ta­ya ko­nu­la­rak, bu, bi­zim de­di­ği­miz ve ba­ro­lar, Ba­ro­lar Bir­li­ği­nin en­di­şe­le­ri­ni de hak­lı çı­ka­ra­cak şe­kil­de, ve­sa­ye­tin da­ha faz­la açı­ğa vu­rul­du­ğu­nu gös­ter­miş olu­yor. 30’un­cu mad­de gel­di­ğin­de, el­bet­te ar­ka­daş­la­rı­mız bu­nu di­le ge­ti­re­cek. An­cak, o yö­net­me­li­ğin, Ba­ro­lar Bir­li­ği­nin de iş­te gö­rü­şü alı­nır, ama biz bil­di­ği­mi­zi oku­ruz şek­lin­de, Ada­let Ba­kan­lı­ğı ve Ma­li­ye Ba­kan­lı­ğı­nın müş­te­re­ken çı­kar­ta­ca­ğı bir yö­net­me­lik­le bun­la­rın dü­zen­le­ne­ce­ği hü­küm al­tı­na alın­mak su­re­tiy­le bu mad­de­ye ge­ti­ril­me­si, bu tek­lif­te ka­bul edil­me­si de, ger­çek­ten avu­kat ar­ka­daş­la­rı­mız, avu­kat­lar ta­ra­fın­dan, ba­ro­lar ve Ba­ro­lar Bir­li­ği ta­ra­fın­dan ka­bul edi­le­bi­le­cek bir sis­tem ol­ma­dı­ğı­nı, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ola­rak açık­lık­la yü­ce Mec­li­se ifa­de et­mek is­ti­yo­ruz.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu­ra­da çı­kart­mış ol­du­ğu­muz, özel­lik­le ge­çen haf­ta çı­kar­tıl­mış bu­lu­nan Avu­kat­lık Ya­sa­sı’nda­ki de­ği­şik­li­ğin, 28’in­ci mad­de­de­ki de­ği­şik­li­ğin, ar­tık, bun­dan son­ra avu­kat ola­bil­mek için beş yıl­dan be­ri yü­rür­lük­te bu­lu­nan, an­cak beş yıl son­ra uy­gu­la­na­ca­ğı ve uy­gu­lan­ma­sı­na fır­sat ve­ril­me­yen, ama bü­tün avu­kat ar­ka­daş­la­rın, sta­jı­nı bi­ti­ren­le­rin şart­lan­mış ol­duk­la­rı, Avu­kat­lık Ya­sa­sı’nda­ki de­ği­şik­lik­le sı­fır sı­na­vın hü­küm al­tı­na alın­mış ol­ma­sın­da, ger­çek­ten, bü­tün ba­ro­la­rın kar­şı çık­tık­la­rı­nı, Ba­ro­lar Bir­li­ği­nin kar­şı çık­tık­la­rı­nı gör­mek­ten do­la­yı üzün­tü­mü­zü, bir kez da­ha di­le ge­tir­mek zo­run­da­yız. Bu ve bu­na ben­zer so­run­la­rın da­ha da de­vam ede­ce­ği nok­ta­sın­da, genç avu­kat ar­ka­daş­la­rı­mı­zın ken­di ge­le­cek­le­ri­nin önü­nün ken­di­le­ri ta­ra­fın­dan ke­sil­miş ol­du­ğu­nu, ma­ale­sef, her ge­çen gün da­ha da faz­la ken­di­le­ri ya­şa­ya­cak­lar­dır.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Ay­va­zoğ­lu, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

FE­Rİ­DUN AY­VA­ZOĞ­LU (De­vam­la) – Bun­dan ra­hat­sız ola­cak­lar­dır. Ken­di­le­ri, kı­sa va­de­de, aci­len, san­ki ölü­mü gö­ren has­ta­ya sıt­ma­yı ka­bul et­tir­miş gi­bi bir du­rum­la kar­şı kar­şı­ya ge­lin­di­ğin­den do­la­yı “keş­ke böy­le bir mü­ca­de­le­yi ver­me­miş ol­say­dık” di­ye­cek­ler­dir.

Biz, bun­dan en­di­şe duy­duk, en­di­şe duy­ma­ya de­vam edi­yo­ruz. Ama, yü­ce Mec­li­sin tak­di­ri, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin oy­la­rıy­la çı­ka­rı­lan o ya­sa­nın, avu­kat­lık mü­es­se­se­si­nin ge­le­ce­ği­ne dö­nük ol­mak üze­re, ger­çek­ten önem­li bir en­gel­le­yi­ci dar­be vur­du­ğu­nu söy­le­mek de, biz, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­ne dü­şen gö­rev­ler­den bi­ri­si­dir di­ye dü­şü­nü­yo­rum de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. Çün­kü, bu­gün, 71 ba­ro­nun bir­le­şi­miy­le ya­pı­lan top­lan­tı­da, bu sı­na­vın kal­dı­rıl­ma­sı­nın yan­lış ol­du­ğu bir kez da­ha gün­de­me ge­ti­ril­di. İna­nı­yo­rum ki, bü­tün ba­ro­lar ay­nı gö­rü­şü ta­şı­yor­lar.

Di­li­yo­ruz ve is­ti­yo­ruz ki, bu avu­kat­lık mü­es­se­se­si cid­di bir mü­es­se­se ola­rak bun­dan son­ra­ki gün­ler­de ye­ri­ni al­sın di­yo­rum.

Bu duy­gu ve dü­şün­ce­ler­le yü­ce Mec­li­se say­gı­la­rı­mı su­nu­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Ay­va­zoğ­lu.

Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­me­miş­tir.

Mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler…

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (Bur­sa) – Ka­rar ye­ter sa­yı­sı­nın ara­nıl­ma­sı­nı is­ti­yo­ruz.

BAŞ­KAN – Ka­rar ye­ter sa­yı­sı var.

FE­RİT MEV­LÜT AS­LA­NOĞ­LU (Ma­lat­ya) – Ne­re­de var?

BAŞ­KAN – Bu­ra­da, Ge­nel Ku­rul­da.

Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­miş­tir, ka­rar ye­ter sa­yı­sı var­dır.

22’nci mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 22-

BAŞ­KAN – Mad­de üze­rin­de iki adet öner­ge var­dır; öner­ge­le­ri ön­ce ge­liş sı­ra­la­rı­na gö­re oku­tup ay­kı­rı­lık de­re­ce­le­ri­ne gö­re iş­le­me ala­ca­ğım:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 1255 Sı­ra Sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi­nin 22. mad­de­si­nin (2) nu­ma­ra­lı fık­ra­sı­nın aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

“(2) 253 ün­cü mad­de­si­nin on­do­ku­zun­cu fık­ra­sı hü­küm­le­ri sak­lı kal­mak üze­re, Cum­hu­ri­yet Sav­cı­sı, so­ruş­tu­rul­ma­sı ve ko­vuş­tu­rul­ma­sı şikâye­te bağ­lı olup, üst sı­nı­rı bir yıl ve­ya da­ha az sü­re­li ha­pis ce­za­sı­nı ge­rek­ti­ren suç­lar­dan do­la­yı, ye­ter­li şüp­he­nin var­lı­ğı­na rağ­men, ka­mu da­va­sı­nın açıl­ma­sı­nın beş yıl sü­rey­le er­te­len­me­si­ne ka­rar ve­ri­le­bi­lir. Suç­tan za­rar gö­ren, bu ka­ra­ra 173 ün­cü mad­de hü­küm­le­ri­ne gö­re iti­raz ede­bi­lir.”

 

İr­fan Gün­düz

Ay­han Se­fer Üs­tün

Mü­ca­hit Da­loğ­lu

 

İs­tan­bul

Sa­kar­ya

Er­zu­rum

 

Zül­fü De­mir­bağ

Ah­met Ye­ni

 

 

Ela­zığ

Sam­sun

 

BAŞ­KAN – İkin­ci öner­ge­yi oku­tup iş­le­me ala­ca­ğım:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

2/870 Esas Nu­ma­ra­lı Çe­şit­li Ka­nun­lar­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na İliş­kin Ka­nun Tek­li­fi­nin 22. mad­de­si­nin aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

 

Mu­har­rem Kı­lıç

Yük­sel Çor­ba­cı­oğ­lu

Fe­ri­dun Ay­va­zoğ­lu

 

Ma­lat­ya

Art­vin

Ço­rum

 

Meh­met Kü­çü­ka­şık

Or­han Eras­lan

Atil­la Kart

 

Bur­sa

Niğ­de

Kon­ya

Mad­de 22 – 4/12/2004 ta­rih­li ve 5271 sa­yı­lı Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu­nun 171. mad­de­si aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

Mad­de 171 –

(1) Ce­za­yı kal­dı­ran şahsî se­bep ola­rak et­kin piş­man­lık hü­küm­le­ri­nin uy­gu­lan­ma­sı­nı ge­rek­ti­ren ko­şul­la­rın ya da şahsî ce­za­sız­lık se­be­bi­nin var­lı­ğı ha­lin­de, Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı ko­vuş­tur­ma­ya yer ol­ma­dı­ğı ka­ra­rı ve­re­bi­lir.

(2) Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı

a) Uz­laş­ma kap­sa­mı­na gi­ren,

b) So­ruş­tu­rul­ma­sı ve ko­vuş­tu­rul­ma­sı şikâye­te bağ­lı olup, üst sı­nı­rı iki yıl ve­ya da­ha az sü­re­li ha­pis ce­za­sı­nı ge­rek­ti­ren,

Suç­lar­dan do­la­yı, ye­ter­li şüp­he­nin var­lı­ğı­na rağ­men, ka­mu da­va­sı­nın açıl­ma­sı­nın beş yıl sü­rey­le er­te­len­me­si­ne ka­rar ve­re­bi­lir. Suç­tan za­rar gö­ren, bu ka­ra­ra 173 ün­cü mad­de hü­küm­le­ri­ne gö­re iti­raz ede­bi­lir.

(3) Ka­mu da­va­sı­nın açıl­ma­sı­nın er­te­len­me­si­ne ka­rar ve­ri­le­bil­me­si için, uz­laş­ma­ya iliş­kin hü­küm­ler sak­lı kal­mak üze­re;

a) Şüp­he­li­nin da­ha ön­ce ka­sıt­lı bir suç­tan do­la­yı ha­pis ce­za­sı ile mahkûm ol­ma­mış bu­lun­ma­sı,

b) Ya­pı­lan so­ruş­tur­ma­nın, ka­mu da­va­sı açıl­ma­sı­nın er­te­len­me­si hâlin­de şüp­he­li­nin suç iş­le­mek­ten çe­ki­ne­ce­ği ka­na­ati­ni ver­me­si,

c) Ka­mu da­va­sı açıl­ma­sı­nın er­te­len­me­si­nin, şüp­he­li ve top­lum açı­sın­dan ka­mu da­va­sı açıl­ma­sın­dan da­ha ya­rar­lı ol­ma­sı,

d) Su­çun iş­len­me­siy­le mağ­du­run ve­ya ka­mu­nun uğ­ra­dı­ğı za­ra­rın, ay­nen ia­de, suç­tan ön­ce­ki hâle ge­tir­me ve­ya taz­min su­re­tiy­le, ta­ma­men gi­de­ril­me­si,

Ko­şul­la­rı­nın bir­lik­te ger­çek­leş­me­si ge­re­kir.

(4) Er­te­le­me sü­re­si için­de ka­sıt­lı bir suç iş­len­me­di­ği tak­dir­de ko­vuş­tur­ma­ya yer ol­ma­dı­ğı­na ka­rar ve­ri­lir. Er­te­le­me sü­re­si için­de ka­sıt­lı bir suç iş­len­me­si hâlin­de ka­mu da­va­sı açı­lır. Er­te­le­me sü­re­sin­ce za­ma­na­şı­mı iş­le­mez.

(5) Ka­mu da­va­sı­nın açıl­ma­sı­nın er­te­len­me­si­ne iliş­kin ka­rar­lar, bun­la­ra mah­sus bir sis­te­me kay­de­di­lir. Bu ka­yıt­lar, an­cak bir so­ruş­tur­ma ve­ya ko­vuş­tur­may­la bağ­lan­tı­lı ola­rak Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı, hâkim ve­ya mah­ke­me ta­ra­fın­dan is­ten­me­si ha­lin­de, bu mad­de­de be­lir­ti­len amaç için kul­la­nı­la­bi­lir.

(6) Bu mad­de­nin ka­mu da­va­sı­nın açıl­ma­sı­nın er­te­len­me­si­ne iliş­kin hü­küm­le­ri, Ana­ya­sa­nın 174 ün­cü mad­de­sin­de ko­ru­ma al­tı­na alı­nan İn­kı­lap Ka­nun­la­rın­da yer alan so­nuç­lar­la il­gi­li ola­rak uy­gu­lan­maz.

(7) Suç, ül­ke­de ya­yım­la­nan bir ba­sı­lı eser­le iş­len­miş­se yet­ki, ese­rin ya­yım mer­ke­zi olan yer mah­ke­me­si­ne ait­tir. An­cak, ay­nı ese­rin bir­den çok yer­de ba­sıl­ma­sı du­ru­mun­da suç, ese­rin ya­yım mer­ke­zi dı­şın­da­ki bas­kı­sın­da mey­da­na gel­miş­se, bu suç için ese­rin ba­sıl­dı­ğı yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir.

(8) So­ruş­tur­ma­sı ve ko­vuş­tu­rul­ma­sı şikâye­te bağ­lı olan ha­ka­ret su­çun­da eser, mağ­du­run yer­le­şim ye­rin­de ve­ya otur­du­ğu yer­de da­ğı­tıl­mış­sa, o yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir. Mağ­dur, su­çun iş­len­di­ği yer dı­şın­da tu­tuk­lu ve­ya hü­küm­lü bu­lu­nu­yor­sa, o yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir.

(9) Gör­sel ve­ya işit­sel ya­yın­lar­da da bu mad­de­nin üçün­cü fık­ra­sı hük­mü uy­gu­la­nır. Gör­sel ve­ya işit­sel ya­yın, mağ­du­run yer­le­şim ye­rin­de ve otur­du­ğu yer­de işi­til­miş ve­ya gö­rül­müş­se o yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir.

(10) Su­çun iş­len­di­ği yer bel­li de­ğil­se, şüp­he­li ve­ya sa­nı­ğın ya­ka­lan­dı­ğı yer, ya­ka­lan­ma­mış­sa yer­le­şim ye­ri mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(11) Şüp­he­li ve­ya sa­nı­ğın Tür­ki­ye’de yer­le­şim ye­ri yok­sa Tür­ki­ye’de en son ad­re­si­nin bu­lun­du­ğu yer mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(12) Mah­ke­me­nin bu su­ret­le de be­lir­len­me­si ola­na­ğı yok­sa, ilk usul iş­le­mi­nin ya­pıl­dı­ğı yer mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(13) Ya­ban­cı ül­ke­de iş­le­nen ve ka­nun hü­küm­le­ri uya­rın­ca Tür­ki­ye’de so­ruş­tu­rul­ma­sı ve ko­vuş­tu­rul­ma­sı ge­re­ken suç­lar­da yet­ki, 13 ün­cü mad­de­nin brin­ci ve ikin­ci fık­ra­la­rı­na gö­re be­lir­le­nir.

(14) Bu­nun­la bir­lik­te Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın, şüp­he­li­nin ve­ya sa­nı­ğın ta­le­bi üze­ri­ne Yar­gı­tay, su­çun iş­len­di­ği ye­re da­ha ya­kın olan yer mah­ke­me­si­ne yet­ki ve­re­bi­lir.

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI KÖK­SAL TOP­TAN (Zon­gul­dak) – Ka­tıl­mı­yo­ruz Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Hü­kü­met?

ADA­LET BA­KA­NI CE­MİL Çİ­ÇEK (An­ka­ra) – Ka­tıl­mı­yo­ruz.

BAŞ­KAN – Bu­yu­run Sa­yın Eras­lan.

OR­HAN ERAS­LAN (Niğ­de) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım; bu ya­sa tek­li­fi­nin en önem­li mad­de­le­rin­den bi­ri­si­ni gö­rü­şü­yo­ruz. Bu mad­dey­le, ce­za mu­ha­ke­me­si hu­ku­ku­mu­za ye­ni bir mü­es­se­se  ge­ti­ri­li­yor. Bu mü­es­se­se, ka­mu da­va­sı­nın açıl­ma­sı­nın er­te­len­me­si mü­es­se­se­si­dir.

Isar­la, ge­rek ya­sa­nın tü­mü üze­rin­de­ki gö­rüş­me sı­ra­sın­da ge­rek­se de bi­rin­ci bö­lü­mün gö­rü­şül­me­si sı­ra­sın­da Sa­yın Ada­let Ba­ka­nı­na bir so­ru tev­cih et­tim: Bir yurt­ta­şı­mız eşiy­le be­ra­ber yol­da gi­der­ken önü­ne bi­ri­si çı­kar, dö­ver­se bu­nu, darp eder­se ve ka­mu da­va­sı­nın açıl­ma­sı er­te­len­me­si kap­sa­mın­da dö­ver­se, bu yurt­ta­şı­mız hak­kı­nı ara­mak için cum­hu­ri­yet sav­cı­lı­ğı­na baş­vur­du­ğun­da, bu dü­zen­le­mey­le cum­hu­ri­yet sav­cı­sı da­va aç­ma mec­bu­ri­ye­tin­de de­ğil. De­lil­le­ri var, ta­nık­la­rı var, el­de ra­por var, aç­ma­ya­bi­le­cek. Sa­nık iyi bir ada­ma ben­zi­yor, bir da­ha bu su­çu iş­le­mez ka­na­ati ha­sıl ol­du ben­de, aç­mı­yo­rum, di­ye­bi­le­cek. Şahsî da­va hak­kı­nı da bu ya­sa, CMK eli­miz­den al­dı. Es­ki­den ta­kip­siz­lik ka­ra­rı­na kar­şı şah­si da­va açı­lı­yor­du, şim­di şah­si da­va yo­lu­na da gi­di­le­mi­yor. Bu yurt­ta­şı­mız na­sıl hak­kı­nı ara­ya­cak; bu­nun yo­lu­nu söy­le­yin, di­ye ıs­rar­la so­ru tev­cih et­ti­ğim hal­de, Sa­yın Ba­kan, bu so­ru­la­rı, ne ya­zık ki ya­nıt­sız bı­rak­mış­tır, ya­nıt­la­ma­mış­tır. Çün­kü, bu­nun ce­va­bı yok de­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu­nun ce­va­bı yok. Bu, açık­ça Ana­ya­sa’ya ay­kı­rı bir du­rum­dur. Ana­ya­sa’mı­zın 36’ncı mad­de­si hak ara­ma hür­ri­ye­tin­den bah­se­di­yor. Her yurt­taş hak­kı­nı ara­ma hür­ri­ye­ti­ne sa­hip­tir. Hak­sız­lı­ğa uğ­ra­yan bir yurt­taş, sav­cı­lı­ğa baş­vu­ra­rak ken­di­si­nin uğ­ra­dı­ğı hak­sız­lık ne­de­niy­le dev­le­tin gü­cü­nü kul­la­nıp sa­nı­ğın ce­za­lan­dı­rıl­ma­sı­nı is­te­me hak­kı­na sa­hip­tir. Bu mad­dey­le bu hak­kı elin­den alı­yor­su­nuz yurt­ta­şın. Bu yö­nüy­le Ana­ya­sa’ya ay­kı­rı­dır, Ana­ya­sa’nın 36’ın­cı mad­de­si­ne bu mad­de açık­ça ay­kı­rı­dır.

Ay­rı­ca, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu dü­zen­le­me ile ce­za hu­ku­kun­da bir te­mel pren­sip­ten de dö­nü­lü­yor, id­di­ana­me­nin mec­bu­ri­li­ği pren­si­bin­den dö­nü­lü­yor. Rah­met­li Ho­cam Fa­ruk Erem di­yor ki: “Ce­za ka­nun­la­rı­nın tat­bi­ki­nin mec­bu­ri­li­ğin­den ka­mu da­va­sı­nın mec­bu­ri­li­ği­ni ayır­ma­ya imkân yok­tur. Ka­nu­nun önün­de eşit­lik, ka­nu­nun uy­gu­lan­ma­sın­da eşit­lik de­mek­tir.” Şim­di, bir kı­sım in­san­lar için, bir kı­sım fa­il­ler için, suç fa­il­le­ri için ka­mu da­va­sı er­te­le­ne­bi­le­cek, açıl­ma­ya­bi­le­cek, bir kıs­mı için açı­la­bi­le­cek. Bu, sav­cı­ya gü­ven­siz­lik­le il­gi­li bir olay de­ğil, ob­jek­tif bir du­rum­dur id­di­ana­me­nin mec­bu­ri­li­ği or­ta­dan kal­kın­ca. De­lil­ler var, dik­kat edin, de­lil el­de edi­le­me­di­ği için de­ğil. Bu da, Ana­ya­sa’nın 10’un­cu mad­de­si­ne ay­kı­rı­dır, eşit­lik il­ke­si­ne ay­kı­rı­dır. Çok açık söy­lü­yo­rum, bu ha­liy­le hu­kuk dev­le­ti te­sis edi­le­mez; Ana­ya­sa’nın 2’nci mad­de­si­ne ve “Baş­lan­gıç” il­ke­si­ne de ay­kı­rı­lık var­dır.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, şim­di, -mev­cut öner­gey­le de­ği­şir de­ğiş­mez, bil­mi­yo­rum- mev­cut tek­lif met­ni­ne gö­re, uz­laş­ma kap­sa­mı­na gi­ren suç­lar ve so­ruş­tur­ma­sı-ko­vuş­tur­ma­sı şikâye­te bağ­lı olup da, iki yıl ve da­ha az ce­za­yı ge­rek­ti­ren suç­lar bu kap­sam­da­dır. Şim­di, adam uz­laş­mak is­te­mi­yor. Adam,  -yurt­taş ya­ni- şikâye­te bağ­lı su­çun­da şikâye­tin­de ıs­rar edi­yor, “Dev­let­sin, hak­kı­mı al.” di­ye. Bu­na rağ­men, siz, bu­na na­sıl bir dü­zen­le­mey­le bu hak­kı­nı elin­den ala­bi­le­cek­si­niz? Doğ­ru­su, şa­şır­tı­cı bir şey.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, şu an­ki dü­zen­le­mey­le bu mad­de­le­rin sa­yı­sı çok da az de­ğil, Türk Ce­za Ya­sa­sı’nın beş­te 1’ini kap­sı­yor bu dü­zen­le­me. Dik­ka­ti­ni­zi çe­ki­yo­rum, özel ya­sa­lar üze­rin­de bir in­ce­le­me ya­pıl­mış de­ğil; ama, Türk Ce­za Ya­sa­sı’nın beş­te 1’ini ka­mu da­va­sı­nın açıl­ma­sı­nın er­te­len­me­si kap­sa­mı­na alı­yor­su­nuz. Bu­nun için­de ne­ler var ne­ler var: Kas­ten ya­ra­la­ma var, vü­cut do­ku­nul­maz­lı­ğı­na kar­şı suç­lar var, tak­sir­le ya­ra­la­ma var, ba­sit cin­sel sal­dı­rı var, re­şit ol­ma­yan­la cin­sel iliş­ki var, cin­sel ta­ciz var, mal var­lı­ğı, sa­ir kö­tü­lük ya­pı­la­ca­ğı­na da­ir teh­dit su­çu var, ko­nut do­ku­nul­maz­lı­ğı var…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Eras­lan, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

OR­HAN ERAS­LAN (De­vam­la) – …iş ve ça­lış­ma hür­ri­ye­ti­ni ih­lal var, ki­şi­le­rin hu­zur ve sükûnu­nu boz­ma var, ki­şi­nin ha­tı­ra­sı­na ha­ka­ret var, ha­ka­ret var, ha­ber­leş­me­nin giz­li­li­ği­ni boz­ma var, özel ha­ya­tın giz­li­li­ği­ni ih­lal var, mal var­lı­ğı­na kar­şı suç­lar­da az ce­za­yı ge­rek­ti­ren­ler var, kul­lan­ma hır­sız­lı­ğı var, ma­la za­rar ver­me var, gö­re­vi kö­tü­ye kul­lan­ma var, be­del­siz se­ne­di kul­lan­ma var, hu­ku­ki iliş­ki­ye da­ya­nan ala­ca­ğı tah­sil ama­cıy­la do­lan­dı­rı­cı­lık var, ya­ni da­ha pek çok sa­yı­da, açı­ğa im­za­nın kö­tü­ye kul­la­nıl­ma­sı var, sa­ya­ma­dı­ğım ka­dar var. Türk Ce­za Ya­sa­sı’nın beş­te 1’ini, id­di­ana­me­nin mec­bu­ri­li­ği sis­te­min­den vaz­geç­mek su­re­tiy­le, Ana­ya­sa’ya ay­kı­rı bir bi­çim­de, beş­te 1’i ora­nın­da Ce­za Ya­sa­sı’nın, tak­di­re bı­ra­kı­yor­su­nuz. Hak ara­ma hür­ri­ye­ti­ni yurt­ta­şın elin­den alı­yor­su­nuz, bu Ana­ya­sa’ya ay­kı­rı­dır ar­ka­daş­lar. Bu mad­de, tek­lif met­nin­den çı­ka­rıl­ma­lı­dır, bu mü­es­se­se hu­ku­ku­mu­za gir­me­me­li­dir, doğ­ru ol­ma­ya­cak­tır, va­him ne­ti­ce­ler do­ğu­ra­cak­tır.

He­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Eras­lan.

Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­zı su­nu­yo­rum…

MU­HAR­REM KI­LIÇ (Ma­lat­ya) – Sa­yın Baş­kan, ka­rar ye­ter­sa­yı­sı…

BAŞ­KAN – Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nup, ka­rar ye­ter sa­yı­sı­nı ara­ya­ca­ğım.

Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­rar ye­ter sa­yı­sı yok­tur.

Bir­le­şi­me beş da­ki­ka ara ve­ri­yo­rum.

Ka­pan­ma Sa­ati: 22.02

 

 

BE­ŞİN­Cİ OTU­RUM

Açıl­ma Sa­ati: 22.05

BAŞ­KAN: Baş­kan Ve­ki­li Nev­zat PAK­DİL

KÂTİP ÜYE­LER: Ah­met Gök­han SA­RI­ÇAM (Kırk­la­re­li), Türkân Mİ­ÇO­OĞUL­LA­RI (İz­mir)

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin 27’nci Bir­le­şi­mi’nin Be­şin­ci Otu­ru­mu’nu açı­yo­rum.

1255 sıra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi­’nin gö­rüş­me­le­ri­ne kal­dı­ğı­mız yer­den de­vam ede­ce­ğiz.

V. - KANUN TASARI VE TEKLİFLERİ İLE KOMİSYONLARDAN

GELEN DİĞER İŞLER (Devam)

5.- Yozgat Milletvekili Bekir Bozdağ ve 11 Milletvekilinin; Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi ve Adalet Komisyonu Raporu (2/870) (S. Sayısı: 1255) (Devam)

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon ve Hükûmet ye­rin­de.

Tek­li­fin 22’nci mad­de­si üze­rin­de­ki öner­ge­de ka­rar ye­ter sa­yı­sı bu­lu­na­ma­mış­tı.

Şim­di, öner­ge­yi tek­rar oy­la­rı­nı­za su­na­ca­ğım ve ka­rar ye­ter sa­yı­sı­nı ara­ya­ca­ğım.

Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­me­miş­tir.

Di­ğer öner­ge­yi oku­tu­yo­rum:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 1255 Sı­ra Sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi­nin 22. mad­de­si­nin (2) nu­ma­ra­lı fık­ra­sı­nın aşa­ğı­da­ki şe­kil­de ye­ni­den dü­zen­len­me­si­ni arz ve ta­lep ede­riz.

“(2) 253 ün­cü mad­de­nin on­do­ku­zun­cu fık­ra­sı hü­küm­le­ri sak­lı kal­mak üze­re, Cum­hu­ri­yet Sav­cı­sı, so­ruş­tu­rul­ma­sı ve ko­vuş­tu­rul­ma­sı şikâye­te bağ­lı olup, üst sı­nı­rı bir yıl ve­ya da­ha az sü­re­li ha­pis ce­za­sı­nı ge­rek­ti­ren suç­lar­dan do­la­yı, ye­ter­li şüp­he­nin var­lı­ğı­na rağ­men, ka­mu da­va­sı­nın açıl­ma­sı­nın beş yıl sü­rey­le er­te­len­me­si­ne ka­rar ve­re­bi­lir. Suç­tan za­rar gö­ren, bu ka­ra­ra 173 ün­cü mad­de hü­küm­le­ri­ne gö­re iti­raz ede­bi­lir.”

 

İr­fan Gün­düz

Ay­han Se­fer Üs­tün

Mü­ca­hit Da­loğ­lu

 

AK Par­ti Gru­bu Baş­kan Ve­ki­li

Sa­kar­ya

Er­zu­rum

 

İs­tan­bul

 

 

 

Ah­met Ye­ni

Zül­fü De­mir­bağ

 

 

Sam­sun

Ela­zığ

 

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KAN VE­Kİ­Lİ RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) – Tak­di­re bı­ra­kı­yo­ruz Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Hükûmet?..

ADA­LET BA­KA­NI CE­MİL Çİ­ÇEK (An­ka­ra) – Ka­tı­lı­yo­ruz.

BAŞ­KAN – Ge­rek­çe­yi oku­tu­yo­rum:

Ge­rek­çe

İş bu öner­ge ile ka­mu da­va­sı­nın açıl­ma­sı­nın er­te­len­me­si mü­es­se­se­si kap­sa­mı­na gi­ren suç­la­rın üst sı­nı­rı­nın iki yıl­dan bir yı­la in­di­ril­me­si amaç­lan­mış­tır.

BAŞ­KAN – Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­miş­tir.

Ka­bul edi­len öner­ge is­ti­ka­me­tin­de 22’nci mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­miş­tir.

23’ün­cü mad­de…

MAD­DE 23.-

BAŞ­KAN – Mad­de üze­rin­de bir adet öner­ge var­dır, oku­tup iş­le­me ala­ca­ğım.

Bu­yu­run.

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

2/870 Esas Nu­ma­ra­lı Çe­şit­li Ka­nun­lar­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na İliş­kin Ka­nun Tek­li­fi­nin 23. mad­de­si­nin aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

 

Mu­har­rem Kı­lıç

Fe­ri­dun Ay­va­zoğ­lu

Or­han Eras­lan

 

Ma­lat­ya

Ço­rum

Niğ­de

 

Atil­la Kart

Meh­met Kü­çü­ka­şık

Yük­sel Çor­ba­cı­oğ­lu

 

Kon­ya

Bur­sa

Art­vin

Mad­de 23- 5271 sa­yı­lı Ka­nu­nun 231 in­ci mad­de­si­nin baş­lı­ğı “Hük­mün açık­lan­ma­sı ve hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı” şek­lin­de de­ğiş­ti­ril­miş ve mad­de­ye aşa­ğı­da­ki fık­ra­lar ek­len­miş­tir.

(5) Sa­nı­ğa yük­le­nen suç­tan do­la­yı ya­pı­lan yar­gı­la­ma so­nun­da hük­mo­lu­nan ce­za, bir yıl ve­ya da­ha az sü­re­li ha­pis ve­ya adlî pa­ra ce­za­sı ise; mah­ke­me­ce, hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı­na ka­rar ve­ri­le­bi­lir. Uz­laş­ma­ya iliş­kin hü­küm­ler sak­lı­dır. Hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı, ku­ru­lan hük­mün sa­nık hak­kın­da bir hu­ku­ki so­nuç do­ğur­ma­ma­sı­nı ifa­de et­mek­te­dir.

(6) Hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı­na ka­rar ve­ri­le­bil­me­si için;

a) Sa­nı­ğın da­ha ön­ce ka­sıt­lı bir suç­tan mahkûm ol­ma­mış bu­lun­ma­sı,

b) Mah­ke­me­ce, sa­nı­ğın ki­şi­lik özel­lik­le­ri ile du­ruş­ma­da­ki tu­tum ve dav­ra­nış­la­rı göz önün­de bu­lun­du­ru­la­rak ye­ni­den suç iş­le­me­ye­ce­ği hu­su­sun­da ka­na­ate va­rıl­ma­sı,

c) Su­çun iş­len­me­siy­le mağ­du­run ve­ya ka­mu­nun uğ­ra­dı­ğı za­ra­rın, ay­nen ia­de, suç­tan ön­ce­ki hâle ge­tir­me ve­ya taz­min su­re­tiy­le ta­ma­men gi­de­ril­me­si,

Ge­re­kir.

(7) Açık­lan­ma­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı­na ka­rar ve­ri­len hü­küm­de, mahkûm olu­nan ha­pis ce­za­sı er­te­le­ne­mez ve kı­sa sü­re­li ol­ma­sı ha­lin­de se­çe­nek yap­tı­rım­la­ra çev­ri­le­mez.

(8) Hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı ka­ra­rı­nın ve­ril­me­si ha­lin­de sa­nık, beş yıl sü­rey­le de­ne­tim sü­re­si­ne ta­bi tu­tu­lur. Bu sü­re için­de bir yıl­dan faz­la ol­ma­mak üze­re mah­ke­me­nin be­lir­le­ye­ce­ği sü­rey­le, sa­nı­ğın de­ne­tim­li ser­best­lik ted­bi­ri ola­rak;

a) Bir mes­lek ve­ya sa­nat sa­hi­bi ol­ma­ma­sı ha­lin­de, mes­lek ve­ya sa­nat sa­hi­bi ol­ma­sı­nı sağ­la­mak ama­cıy­la bir eği­tim prog­ra­mı­na de­vam et­me­si­ne,

b) Bir mes­lek ve­ya sa­nat sa­hi­bi ol­ma­sı ha­lin­de, bir ka­mu ku­ru­mun­da ve­ya özel ola­rak ay­nı mes­lek ve­ya sa­na­tı ic­ra eden bir baş­ka­sı­nın gö­ze­ti­mi al­tın­da üc­ret kar­şı­lı­ğın­da ça­lış­tı­rıl­ma­sı­na,

c) Bel­li yer­le­re git­mek­ten ya­sak­lan­ma­sı­na, bel­li yer­le­re de­vam et­mek hu­su­sun­da yü­küm­lü kı­lın­ma­sı­na ya da tak­dir edi­le­cek baş­ka yü­küm­lü­lü­ğü ye­ri­ne ge­tir­me­si­ne,

Ka­rar ve­ri­le­bi­lir. De­ne­tim sü­re­si için­de da­va za­ma­na­şı­mı du­rur.

(9) Al­tın­cı fık­ra­nın (c) ben­din­de be­lir­ti­len ko­şu­lu der­hal ye­ri­ne ge­ti­re­me­di­ği tak­dir­de; sa­nık hak­kın­da mağ­du­ra ve­ya ka­mu­ya ver­di­ği za­ra­rı de­ne­tim sü­re­sin­ce ay­lık tak­sit­ler ha­lin­de öde­mek su­re­tiy­le ta­ma­men gi­der­me­si ko­şu­luy­la da hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı ka­ra­rı ve­ri­le­bi­lir.

(10) De­ne­tim sü­re­si için­de kas­ten ye­ni bir suç iş­len­me­di­ği ve de­ne­tim­li ser­best­lik ted­bi­ri­ne iliş­kin yü­küm­lü­lük­le­re uy­gun dav­ra­nıl­dı­ğı tak­dir­de, açık­lan­ma­sı ge­ri bı­ra­kı­lan hü­küm or­ta­dan kal­dı­rı­la­rak, da­va­nın düş­me­si ka­ra­rı ve­ri­lir.

(11) De­ne­tim sü­re­si için­de kas­ten ye­ni bir suç iş­le­me­si ve­ya de­ne­tim­li ser­best­lik ted­bi­ri­ne iliş­kin yü­küm­lü­lük­le­re ay­kı­rı dav­ran­ma­sı ha­lin­de, mah­ke­me hük­mü açık­lar. An­cak mah­ke­me, ken­di­si­ne yük­le­nen yü­küm­lü­lük­le­ri ye­ri­ne ge­ti­re­me­yen sa­nı­ğın du­ru­mu­nu de­ğer­len­di­re­rek; ce­za­nın ya­rı­sı­na ka­dar be­lir­le­ye­ce­ği bir kıs­mı­nın in­faz edil­me­me­si­ne ya da ko­şul­la­rı­nın var­lı­ğı hâlin­de hü­küm­de­ki ha­pis ce­za­sı­nın er­te­len­me­si­ne ve­ya se­çe­nek yap­tı­rım­la­ra çev­ril­me­si­ne ka­rar ve­re­rek ye­ni bir mahkûmi­yet hük­mü ku­ra­bi­lir.

(12) Hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı ka­ra­rı­na iti­raz edi­le­bi­lir.

(13) Hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı ka­ra­rı, bun­la­ra mah­sus bir sis­te­me kay­de­di­lir. Bu ka­yıt­lar, an­cak bir so­ruş­tur­ma ve­ya ko­vuş­tur­may­la bağ­lan­tı­lı ola­rak Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı, hâkim ve­ya mah­ke­me ta­ra­fın­dan is­ten­me­si ha­lin­de, bu mad­de­de be­lir­ti­len amaç için kul­la­nı­la­bi­lir.

(14) Bu mad­de­nin hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı­na iliş­kin hü­küm­le­ri, so­ruş­tu­rul­ma­sı ve ko­vuş­tu­rul­ma­sı şi­ka­ye­te bağ­lı suç­lar­la il­gi­li ola­rak uy­gu­la­na­bi­lir.

(15) Su­çun iş­len­me­sin­den son­ra suç­lu­yu ka­yır­ma, suç de­lil­le­ri­ni yok et­me, giz­le­me ve­ya de­ğiş­tir­me fi­il­le­ri de bağ­lan­tı­lı suç sa­yı­lır.

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KAN VE­Kİ­Lİ RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) – Ka­tıl­mı­yo­ruz Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Hükûmet?

ADA­LET BA­KA­NI CE­MİL Çİ­ÇEK (An­ka­ra) – Ka­tıl­mı­yo­ruz.

BAŞ­KAN – Sa­yın Kü­çü­ka­şık, bu­yu­run.

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (Bur­sa) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; şim­di, ar­ka­daş­lar, şöy­le bir olay dü­şün­me­ni­zi is­ti­yo­rum: Bü­yük bir ka­çak­çı­lık ola­yı var. Ta­raf­lar ara­sın­da, ka­çak­çı­lık ola­yı bit­miş; ama, ne­den­se, son­ra­dan pay­la­şım es­na­sın­da bir ih­ti­laf var. Bir ta­ne­si de­miş ki, ben yap­tı­ğım iş­ten vic­da­nen ra­hat­sı­zım, gi­de­ce­ğim açık­la­ya­ca­ğım. Bu­nun açık­lan­ma­ma­sı için, bu şah­sa, or­tak­la­rı ta­ra­fın­dan her tür­lü teh­dit ya­pı­lı­yor; evi­ne de gi­ri­li­yor, evi ra­hat­sız edi­li­yor, mes­ken ma­su­ni­ye­ti ih­lal su­çu iş­len­miş olu­yor, her tür­lü ya­pıl­ma­sı ge­re­ken suç­la­rın hep­si ya­pı­lı­yor ya da çok ba­sit suç­lar­dan koy­du­ğu­nuz­da, or­gan ve do­ku ti­ca­re­ti ya­pı­la­bi­lir, tak­sir­li if­las ola­bi­lir, çev­re­nin kas­ten kir­le­til­me­si gi­bi suç­lar ola­bi­lir, ze­hir­li mad­de imal ve ti­ca­re­ti gi­bi suç­lar ola­bi­lir, pa­ra­da sah­te­ci­lik ola­bi­lir, ola­bi­lir, ola­bi­lir…Ve özel ka­nun­da bir suç ola­bi­lir.

Şim­di, bu şa­hıs, bu teh­dit edil­me­si­ne rağ­men gi­di­yor em­ni­ye­te, di­yor ki: “Ar­ka­daş, ben teh­dit edil­dim bu şa­hıs ta­ra­fın­dan.” Em­ni­yet ona di­yor ki: “Olur mu ya!.. Git, uz­laş, bu ka­dar suç için ne yap­ma­ya gel­din bi­ze, ka­ra­ko­la. Bu, er­te­le­me kap­sa­mın­da za­ten, ya­ni sav­cı bu­na da­va bi­le aç­maz. Aç­sa da, hâkim uz­laş­ma­ya ba­kar, hük­mü bi­le açık­la­ma­ya­cak. Sen git, uz­laş, bir, kar­şı ta­raf­la.” Ya­hu, ar­ka­daş, ben teh­dit edil­dim, evi­me gi­ril­di, bir sü­rü suç var. Po­lis di­yor: “Sen uz­laş, uz­laş…” “Uz­laş­mam” di­yor em­ni­yet­te. Ge­li­yor cum­hu­ri­yet sav­cı­lı­ğı­nın önü­ne. Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı di­yor ki: “Ya­hu ar­ka­daş, uz­laş.” “Ni­ye?..” “Uz­laş­maz­san ben id­di­ana­me­yi aç­ma­ya­ca­ğım” di­yor. Kav­ga dö­vüş onu da ik­na edi­yor, iti­raz­la­rı­nı da bi­ti­ri­yor, o da açı­lı­yor. Bu se­fer hâki­min önü­me çı­kı­yor. Hâkim di­yor ki: “Uz­laş. Git, an­la­şır­sı­nız iki­niz kar­şı­lık­lı ola­rak, ben, bu­nu, uz­laş­ma için da­va­yı dü­şü­re­ce­ğim.” Uz­laş­ma­dık mı… “Sen yi­ne uz­laş­ma­san da­hi kar­de­şim, ben, öy­le bir ka­rar ve­ri­rim ki, sen uz­laş­ma­san da, ka­bul et­me­sen de şikâyet­ten vaz­geç­me­yi, za­ra­rı­nın kar­şı­lan­ma­sı­nı, be­nim ka­ra­rım­la beş yıl bir da­ha se­ni teh­dit et­mez­se, ben, o hük­mün açık­lan­ma­sı­nı er­te­le­rim” di­yor. “Ol­maz, de­vam ede­ce­ğim ben yi­ne” di­yor. Hâkim ka­ra­rı­nı ve­ri­yor, taa Yar­gı­tay aşa­ma­sı­na ka­dar ge­li­yor. Bu se­fer de, mah­ke­me­de uz­laş­ma var, bi­li­yor­su­nuz mah­ke­me­de. 25’in­ci mad­de ar­ka­daş­lar, 22, 23, 24, 25.

Şim­di, siz böy­le bir ha­ya­ti olay ya­şa­mış­sı­nız ve gi­di­yor­su­nuz, her­kes sa­na uz­laş… Uz­laş­mam de­di­ği­niz za­man, “ha­yır, ben hak­kı­mı is­ti­yo­rum” de­di­ği­niz za­man dev­let­ten, ala­ca­ğı­nız hiç­bir hak yok.

Sav­cı­ya gi­di­yor­su­nuz, “Ya­hu, bu ka­dar ba­sit bir teh­dit su­çun­dan ba­na ne yap­ma­ya gel­din” di­yor, “Ben, bu hük­mü, eğer bir da­ha beş yıl iş­le­mez­se bu su­çu, ben, bu­nu beş yıl sü­rey­le er­te­le­ye­ce­ğim” di­yor.

“Ya­hu, ar­ka­daş ben an­la­şa­ca­ğım” di­yor­su­nuz. Ha­yır, hâkim hük­mü er­te­li­yor. Ben inat edi­yo­rum, “hak­kım ve­ril­sin” di­yo­rum. Hâkim di­yor ki: “Evet, ar­ka­daş, sen hak­lı ol­san da bu adam geç­miş­te hiç­bir suç iş­le­me­di. Ben, bu­nun bu ko­nu­da­ki ifa­de­le­ri­ni uz­laş­ma kap­sa­mın­da­ki de­lil ola­rak ka­bul et­mem, cum­hu­ri­yet sav­cı­lı­ğın­da­ki ver­di­ği ifa­de­le­ri, bü­tün se­nin ifa­de­le­ri­ni de­lil ola­rak ka­bul et­mem, mah­ke­me­de ver­di­ğin ifa­de­le­ri da­hi de­lil ola­rak ka­bul et­mem” di­yor­su­nuz. Ba­kı­nız, ay­nen 23’ün­cü mad­de­yi oku­du­ğu­nuz­da hâkim di­yor ki: “Evet ar­ka­daş, sen  sa­nık­sın. Ama, be­nim bu dos­yay­la il­gi­li bü­tün bil­gi­le­ri ben sis­te­me kay­de­de­rim ve an­cak sis­tem so­nu­cun­da…”

13’ün­cü mad­de­de ay­nen şöy­le söy­lü­yor, ba­kı­nız ar­ka­daş­lar: “Hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ge­ri­ye bı­ra­kıl­ma­sı ka­ra­rı bun­la­ra mah­sus bir sis­te­me kay­de­di­lir. Bu ka­yıt­lar an­cak bir so­ruş­tur­ma ve­ya ko­vuş­tur­ma­ya bağ­lan­tı­lı ola­rak cum­hu­ri­yet sav­cı­sı, hâkim ve­ya mah­ke­me ta­ra­fın­dan is­ten­me­si hâlin­de bu mad­de­de be­lir­ti­len amaç için kul­la­nı­la­bi­lir.” Bu mad­de­de­ki amaç ne? Hâkim hük­mü er­te­le­di, de­di ki: “Ar­ka­daş, sen git, fa­lan­ca­nın şu ka­dar, bu­gü­nün pa­ra­sıy­la 500 bin li­ra­lık za­ra­rı­nı beş yıl içe­ri­sin­de 10 tak­sit­le öde” de­di. Öde­me­di va­tan­daş. An­cak, bu­nun için kul­la­nı­la­cak. Ama, esas su­çun or­ta­ya çık­ma­sı için hiç­bir şey ya­pıl­ma­ya­cak mı ar­ka­daş­lar?

Ba­kı­nız “Evet” de­di­ği­niz hü­küm­ler bun­lar, “Evet” de­di­ği­niz hü­küm­ler bun­lar, ay­nen öy­le. Mad­de­le­ri doğ­ru oku­yun. 22’nci, 23’ün­cü, 24’ün­cü, 25’in­ci mad­de­le­ri dik­kat­li oku­yun ar­ka­daş­lar. Pa­ra­yı ve­re­nin as­la as­la mahkûm ola­ma­ya­ca­ğı bir sis­te­me gi­di­yor­su­nuz ve Tür­ki­ye’de her suç iş­le­ye­nin pa­ra­sı var­sa ya­nı­na kâr ya­pı­la­cak bir sis­te­me doğ­ru ge­çiş ya­pı­lı­yor ve bu­ra­da, özel­lik­le özel ka­nun­lar­da, Ka­çak­çı­lık Ka­nu­nu gi­bi bir­ta­kım di­ğer özel ka­nun­lar­da o 170 kü­sur ka­nun­da­ki suç­la­rın han­gi­si ol­du­ğu­nu hiç­bi­ri­miz bi­le­mi­yo­ruz. Sa­de­ce Ce­za Ka­nu­nu’nda­ki han­gi mad­de­le­ri kap­sı­yor, kaç  çe­şit su­çu kap­sı­yor? Bu­ra­da şim­di  kim­se­nin ko­nuş­ma hak­kı yok. De­fa­lar­ca so­ru­yo­ruz. Teh­dit edi­len bir adam hak­kı­nı ne­re­de ara­ya­cak, ko­nut do­ku­nul­maz­lı­ğı ih­lal edi­len bir adam hak­kı­nı ne­re­de ara­ya­cak bel­li de­ğil.

Ba­kı­nız ar­ka­daş­lar, bi­raz ön­ce, 22’nci mad­de­de ce­za­nın üst sı­nı­rı­nı iki yıl­dan bir yı­la da­ha ye­ni fark et­ti­niz, in­dir­di­niz. Bu­na bü­tün suç­lar ge­li­yor­du. O da ney­di? İd­di­ana­me­nin er­te­len­me­siy­di. Sı­nır­sız suç­la­rı bu af kap­sa­mı içe­ri­si­ne so­ku­yor­su­nuz, af ya­pı­yor­su­nuz di­rek­ten di­re­ğe. Ni­te­lik­li ço­ğun­luk ge­rek­ti­rir Sa­yın Eras­lan’ın de­di­ği gi­bi. Hep­si af kap­sa­mı içe­ri­sin­de ka­lı­yor bun­la­rın ve bun­lar da ni­te­lik­li ço­ğun­luk ge­rek­ti­rir, 330 oy ge­rek­ti­rir bu­ra­da. Bun­lar af­tır. Ama, be­nim an­la­ma­dı­ğım şu…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın  Kü­çü­ka­şık, lüt­fen ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

MEH­MET KÜ­ÇÜ­KA­ŞIK (De­vam­la) – Bi­ti­ri­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

Ger­çek­ten de an­la­ma­dı­ğım şu: Vic­da­nı­nı­za ses­len­mek is­ti­yo­rum. Hiç, suç iş­le­ye­nin, her suç iş­le­ye­nin, in­san­la­rı ezen in­san­la­rın her şe­yi yap­ma­sı­na izin ver­mek ger­çek­ten de vic­da­nı­nı­za sı­ğı­yor mu? Be­nim sığ­mı­yor.

Say­gı­la­rım­la.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Kü­çü­ka­şık.

Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler... Ka­bul et­me­yen­ler... Ka­bul edil­me­miş­tir.

Ko­mis­yo­nun bir tas­hih ta­le­bi var­dır.

Bu­yu­run.

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KAN VE­Kİ­Lİ RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) – Sa­yın Baş­ka­nım, şim­di, 5271 sa­yı­lı Ka­nun’un 231’in­ci mad­de­si­ne 5 nu­ma­ra­lı fık­ra ek­li­yo­ruz. Bu­nun son ke­li­me­si­nin “et­mek­te­dir” de­ğil “eder” ol­ma­sı la­zım.

BAŞ­KAN – Ta­mam, ge­rek­li not alın­mış­tır.

Mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler... Ka­bul et­me­yen­ler... Ka­bul edil­miş­tir.

24’ün­cü mad­de...

MAD­DE 24-

BAŞ­KAN – Mad­de üze­rin­de bir adet öner­ge var­dır, oku­tup iş­le­me ala­ca­ğım:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

2/870 Esas Nu­ma­ra­lı Çe­şit­li Ka­nun­lar­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na iliş­kin Ka­nun Tek­li­fi­nin 24. mad­de­si­nin aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

 

Mu­har­rem Kı­lıç

Fe­ri­dun Ay­va­zoğ­lu

Or­han Eras­lan

 

Ma­lat­ya

Ço­rum

Niğ­de

 

Atil­la Kart

Meh­met Kü­çü­ka­şık

Yük­sel Çor­ba­cı­oğ­lu

 

Kon­ya

Bur­sa

Art­vin

Mad­de 24- 5271 sa­yı­lı Ka­nu­nun 253 ün­cü mad­de­si aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

Mad­de 253 – (1) Aşa­ğı­da­ki suç­lar­da, şüp­he­li ile mağ­dur ve­ya suç­tan za­rar gö­ren ger­çek ve­ya özel hu­kuk tü­zel ki­şi­si­nin uz­laş­tı­rıl­ma­sı gi­ri­şi­min­de bu­lu­nu­lur.

a) So­ruş­tu­rul­ma­sı ve ka­vuş­tu­rul­ma­sı şi­ka­ye­te bağ­lı suç­lar,

b) Şi­ka­ye­te bağ­lı olup ol­ma­dı­ğı­na ba­kıl­mak­sı­zın, Türk Ce­za Ka­nu­nun­da yer alan;

1. Kas­ten ya­ra­la­ma (üçün­cü fık­ra ha­riç, mad­de 86; mad­de 88),

2. Tak­sir­le ya­ra­la­ma (mad­de 89),

3. Ko­nut do­ku­nul­maz­lı­ğı­nın ih­la­li (mad­de 116),

4. Ço­cu­ğun ka­çı­rıl­ma­sı ve alı­ko­nul­ma­sı (mad­de 234),

5. Ti­ca­ri sır, ban­ka­cı­lık sır­rı ve­ya müş­te­ri sır­rı ni­te­li­ğin­de­ki bil­gi ve­ya bel­ge­le­rin açık­lan­ma­sı (dör­dün­cü fık­ra ha­riç, mad­de 239),

Suç­la­rı.

(2) So­ruş­tu­rul­ma­sı ve ko­vuş­tu­rul­ma­sı şi­ka­ye­te bağ­lı olan­lar ha­riç ol­mak üze­re; di­ğer ka­nun­lar­da yer alan suç­lar­la il­gi­li ola­rak uz­laş­tır­ma yo­lu­na gi­di­le­bil­me­si için, ka­nun­da açık hü­küm bu­lun­ma­sı ge­re­kir.

(3) So­ruş­tu­rul­ma­sı ve ko­vuş­tu­rul­ma­sı şi­ka­ye­te bağ­lı ol­sa bi­le, et­kin piş­man­lık hü­küm­le­ri­ne yer ve­ri­len suç­lar ile cin­sel do­ku­nul­maz­lı­ğa kar­şı suç­lar­da, uz­laş­tır­ma yo­lu­na gi­di­le­mez.

(4) So­ruş­tur­ma ko­nu­su su­çun uz­laş­ma­ya ta­bi ol­ma­sı ha­lin­de, Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı ve­ya ta­li­ma­tı üze­ri­ne ad­li kol­luk gö­rev­li­si, şüp­he­li ile mağ­dur ve­ya suç­tan za­rar gö­re­ne uz­laş­ma tek­li­fin­de bu­lu­nur. Şüp­he­li­nin, mağ­du­run ve­ya suç­tan za­rar gö­re­nin re­şit ol­ma­ma­sı ha­lin­de, uz­laş­ma tek­li­fi ka­nu­ni tem­sil­ci­le­ri­ne ya­pı­lır. Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı uz­laş­ma tek­li­fi­ni açık­la­ma­lı teb­li­gat ve­ya is­ti­na­be yo­luy­la da ya­pa­bi­lir. Şüp­he­li, mağ­dur ve­ya suç­tan za­rar gö­ren, ken­di­si­ne uz­laş­ma tek­li­fin­de bu­lu­nul­duk­tan iti­ba­ren üç gün için­de ka­ra­rı­nı bil­dir­me­di­ği tak­dir­de, tek­li­fi red­det­miş sa­yı­lır.

(5) Uz­laş­ma tek­li­fin­de bu­lu­nul­ma­sı ha­lin­de, ki­şi­ye uz­laş­ma­nın ma­hi­ye­ti ve uz­laş­ma­yı ka­bul ve­ya red­det­me­si­nin hu­ku­ki so­nuç­la­rı an­la­tı­lır.

(6) Res­mi mer­ci­le­re be­yan edil­miş olup da so­ruş­tur­ma dos­ya­sın­da yer alan ad­res­te bu­lun­ma­ma ve­ya yurt dı­şın­da ol­ma ya da baş­ka bir ne­den­le mağ­du­ra, suç­tan za­rar gö­re­ne, şüp­he­li­ye ve­ya bun­la­rın ka­nu­ni tem­sil­ci­si­ne ula­şı­la­ma­ma­sı ha­lin­de, uz­laş­tır­ma yo­lu­na gi­dil­mek­si­zin so­ruş­tur­ma so­nuç­lan­dı­rı­lır.

(7) Bir­den faz­la ki­şi­nin mağ­du­ri­ye­ti­ne ve­ya za­rar gör­me­si­ne se­be­bi­yet ve­ren bir suç­tan do­la­yı uz­laş­tır­ma yo­lu­na gi­di­le­bil­me­si için, mağ­dur ve­ya suç­tan za­rar gö­ren­le­rin hep­si­nin uz­laş­ma­yı ka­bul et­me­si ge­re­kir.

(8) Uz­laş­ma tek­li­fin­de bu­lu­nul­ma­sı ve­ya tek­li­fin ka­bul edil­me­si, so­ruş­tur­ma ko­nu­su su­ça iliş­kin de­lil­le­rin top­lan­ma­sı­na ve ko­ru­ma ted­bir­le­ri­nin uy­gu­lan­ma­sı­na en­gel de­ğil­dir.

(9) Şüp­he­li ile mağ­dur ve­ya suç­tan za­rar gö­re­nin uz­laş­ma tek­li­fi­ni ka­bul et­me­si ha­lin­de, Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı uz­laş­tır­ma­yı ken­di­si ger­çek­leş­ti­re­bi­le­ce­ği gi­bi, uz­laş­tır­ma­cı ola­rak avu­kat gö­rev­len­di­ril­me­si­ni ba­ro­dan is­te­ye­bi­lir ve­ya hu­kuk öğ­re­ni­mi gör­müş ki­şi­ler ara­sın­dan uz­laş­tır­ma­cı gö­rev­len­di­re­bi­lir.

(10) Bu Ka­nun­da be­lir­le­nen hâki­min da­va­ya ba­ka­ma­ya­ca­ğı du­rum­lar ile red­di se­bep­le­ri, uz­laş­tır­ma­cı gö­rev­len­di­ril­me­si ile il­gi­li ola­rak göz önün­de bu­lun­du­ru­lur.

(11) Gö­rev­len­di­ri­len uz­laş­tır­ma­cı­ya so­ruş­tur­ma dos­ya­sın­da yer alan ve Cum­hu­ri­yet sav­cı­sın­ca uy­gun gö­rü­len bel­ge­le­rin bi­rer ör­ne­ği ve­ri­lir. Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı uz­laş­tır­ma­cı­ya, so­ruş­tur­ma­nın giz­li­li­ği il­ke­si­ne uy­gun dav­ran­mak­la yü­küm­lü ol­du­ğu­nu ha­tır­la­tır.

(12) Uz­laş­tır­ma­cı, dos­ya için­de­ki bel­ge­le­rin bi­rer ör­ne­ği ken­di­si­ne ve­ril­dik­ten iti­ba­ren en geç otuz gün için­de uz­laş­tır­ma iş­lem­le­ri­ni so­nuç­lan­dı­rır. Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı bu sü­re­yi en çok yir­mi gün da­ha uza­ta­bi­lir.

(13) Uz­laş­tır­ma mü­za­ke­re­le­ri giz­li ola­rak yü­rü­tü­lür. Uz­laş­tır­ma mü­za­ke­re­le­ri­ne şüp­he­li, mağ­dur, suç­tan za­rar gö­ren, ka­nu­ni tem­sil­ci, mü­da­fi ve ve­kil ka­tı­la­bi­lir. Şüp­he­li, mağ­dur ve­ya suç­tan za­rar gö­re­nin ken­di­si ve­ya ka­nu­ni tem­sil­ci­si ya da ve­ki­li­nin mü­za­ke­re­le­re ka­tıl­mak­tan im­ti­na et­me­si ha­lin­de, uz­laş­ma­yı ka­bul et­me­miş sa­yı­lır.

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KAN VE­Kİ­Lİ RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) – Ka­tıl­mı­yo­ruz Sa­yın Baş­ka­nım.

BAŞ­KAN – Hükûmet?

ADA­LET BA­KA­NI CE­MİL Çİ­ÇEK (An­ka­ra) – Ka­tıl­mı­yo­ruz.

BAŞ­KAN – Bu­yu­run Sa­yın Eras­lan.

OR­HAN ERAS­LAN (Niğ­de) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım; bi­zim bu tek­lif­te şid­det­le kar­şı ol­du­ğu­muz üç mü­es­se­se­den bi­ri de bu uz­laş­ma mü­es­se­se­si. Da­ha ön­ce, bu, sı­nır­lı bir bi­çim­de, ta­ki­bi şikâye­te bağ­lı suç­lar­la bir­lik­te gir­miş­ti hu­ku­ku­mu­za.

Hay­di, ta­ki­bi şikâye­te bağ­lı suç­lar­la uz­laş­ma bir öl­çü­de ka­bi­li te­lif ola­bi­lir, ya­ni, za­ten ta­ki­bi şikâye­te bağ­lı­dır di­ye dü­şü­nü­le­bi­li­nir. Biz, o za­man da, mü­es­se­se­nin ken­di­si­nin bi­za­ti­hi ce­za hu­ku­ku açı­sın­dan yan­lış ol­du­ğu­nu söy­le­ye­rek, kar­şı çık­mış­tık. Şim­di, bu mü­es­se­se ge­niş­le­ti­li­yor.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ce­za yar­gı­la­ma­sın­da amaç, ger­çe­ğin or­ta­ya çı­ka­rıl­ma­sı­dır. Tüm dün­ya­da böy­le­dir. Ce­za yar­gı­la­ma­sın­da amaç, Mağ­du­run za­ra­rı­nın gi­de­ril­me­si de­ğil­dir. O, taz­mi­nat hu­ku­ku­nun ko­nu­su­dur, ce­za hu­ku­ku­nun de­ğil. Ce­za yar­gı­la­ma­sı­nın ama­cı, ka­mu dü­ze­ni­ni sağ­la­mak, ger­çe­ği or­ta­ya çı­kart­mak; yok­sa, ma­ne­vi tat­min ya da mad­di tat­min sağ­la­mak, mağ­du­ru tat­min et­mek de­ğil, o taz­mi­nat hu­ku­ku­nun ko­nu­su­dur. Bu­ra­da taz­mi­nat hu­ku­ku ile ce­za hu­ku­ku bir­bi­ri­ne ka­rı­şı­yor, fark­lı bir hâl alı­yor.

Bu mü­es­se­se, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, An­gol­sak­son hu­ku­kun­da var, yok de­ğil. An­gol­sak­son hu­ku­ku fark­lı bir hu­kuk sis­te­mi. Bi­zim­kiy­le ay­nı de­ğil. An­gol­sak­son ül­ke­le­ri­nin ta­ri­hi fark­lı, eko­no­mi­si fark­lı, kül­tü­rü fark­lı, gel­mi­şi geç­mi­şi fark­lı. Şim­di, ora­dan, gör­dü­ğü­nüz bir mü­es­se­se­yi, ya bu biz­de de ol­sun, ala­lım ge­le­lim, ko­ya­lım der­se­niz, bi­zim hu­kuk sis­te­mi­miz içe­ri­sin­de cid­di bo­zul­ma­la­ra, cid­di ge­dik­le­re ne­den olur.

Bu, Ana­ya­sa’ya ay­kı­rı­dır di­yo­ruz. Ne­den Ana­ya­sa’ya ay­kı­rı­dır di­yo­ruz: De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, pa­ra­yı ve­rip su­çu sa­tın alı­yor­su­nuz. Ya­ni, eko­no­mik du­ru­mu mü­sa­it ola­nın -bel­li suç­lar­la il­gi­li de ol­sa, bu, yak­la­şık Ce­za Ka­nu­nu’nun beş­te 1’i ka­dar olu­yor, Ce­za Ka­nu­nu’nda­ki suç­la­rın, di­ğer­le­ri ay­rı, di­ğer ka­nun­lar- su­çu sa­tın ala­bil­me ola­na­ğı ta­nı­yor­su­nuz. Pa­ra­yı bas­tı­rı­yor, suç iş­le­me öz­gür­lü­ğü­nü sa­tın alı­yor. Eko­no­mik du­ru­ma bağ­lı, şah­sa bağ­lı bir uy­gu­la­ma söz ko­nu­su.

Oy­sa, ka­nun­lar önün­de eşit­lik, Ana­ya­sa’mı­zın 10’un­cu mad­de­sin­de ifa­de edi­len “Ka­nun­lar önün­de eşit­lik” il­ke­si, ka­nun­la­rın uy­gu­lan­ma­sın­da eşit­lik de­mek­tir. Ka­nun­la­rı pa­ra­sı ola­na fark­lı, pa­ra­sı ol­ma­ya­na fark­lı uy­gu­la­ya­cak­sa­nız, bu­ra­da Ana­ya­sa’nın 10’un­cu mad­de­si açık­ça ih­lal edi­li­yor de­mek­tir. Bu bağ­lam­da, 10’un­cu mad­de­nin ih­lal edil­di­ği ko­şul­da, hu­kuk dev­le­tin­den söz ede­bil­me ola­na­ğı yok­tur.

Ge­lin, el­bir­li­ğiy­le hu­kuk dev­le­ti­ni ona­ra­lım. Hu­kuk dev­le­ti­ne her­ke­sin ih­ti­ya­cı var. Hu­kuk dev­le­ti­nin ar­ka­sı na­sıl do­la­nı­lır, ba­zı­la­rı­na im­ti­yaz, suç iş­le­me im­ti­ya­zı na­sıl ve­ri­lir, bu­nun üze­ri­ne ka­fa pat­lat­ma­ya­lım.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ba­kı­nız, bu, usul hu­ku­kun­da ya­pı­lan bir de­ği­şik­lik. Am­ma, şim­di, kap­sam ge­niş­le­til­mek­le le­he bir du­rum ya­ra­tı­lı­yor, mad­di hu­ku­ku et­ki­li­yor. Bu ge­rek­çe­sin­de, gü­ya, da­va­lar hız­la­na­cak, iş­te, uz­laş­may­la mah­ke­me­ler­de­ki bi­rik­me­ler aza­la­cak de­ni­li­yor. Öy­le de­ğil, tam ter­si­ne, şu an­da Yar­gı­tay­da bu­lu­nan, kas­ten ya­ra­la­ma -86, 88- tak­sir­le ya­ra­la­ma, ko­nut do­ku­nul­maz­lı­ğı­nı ih­lal, ço­cu­ğun ka­çı­rıl­ma­sı ve alı­ko­nul­ma­sı, ti­ca­ri sır, ban­ka­cı­lık sır­rı ve­ya müş­te­ri, ve­sa­ir gi­bi suç­lar­la il­gi­li, Yar­gı­tay­da­ki dos­ya­lar­da da­hi usul­de de­ği­şik­lik ya­pıl­ma­sı­na rağ­men ve ge­çi­ci mad­dey­le bu be­lir­til­me­si­ne rağ­men, mad­di ce­za­yı et­ki­le­di­ği için, Yar­gı­tay usul boz­ma­sı yap­mak zo­run­da­dır de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, le­he hü­küm yo­rum­lan­sın di­ye.

Ay­nı şey, bun­dan ön­ce­ki mad­de­ler için de söz ko­nu­su­dur. Gi­de­rek, ce­za mev­zu­atı­mı­zı, ce­za hu­ku­ku­mu­zu, işin için­den çı­kıl­maz ha­le gi­di­yo­ruz. Bu­ra­sı, af­fe­der­si­niz, ace­mi nal­ban­dın uy­gu­la­ma ye­ri de­ğil­dir Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti. Sek­sen kü­sur yıl­lık bir ce­za hu­ku­ku uy­gu­la­ma­sı var­dır. Her­kes, ak­lı­na es­ti­ği­ni, Ana­ya­sa’ya uy­gun mu ay­kı­rı mı de­me­den, bu­ra­ya tat­bik et­me du­ru­mun­da de­ğil­dir.

Aya­küs­tü ya­pı­lan ce­za ya­sa­la­rın­da­ki de­ği­şik­lik­le­rin ne gi­bi va­him so­nuç­la­ra yol aç­tı­ğı­nı gö­rü­yo­ruz. Ya­ni, bir yıl­lık uy­gu­la­ma­da dört bü­yük de­ği­şik­lik. Ye­ni­le­ri ge­li­yor, ar­ka­da.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Eras­lan, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız, bu­yu­run.

OR­HAN ERAS­LAN (De­vam­la) – Ta­mam, te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

Bu­nu, şu­nun için­dir di­ye dü­şü­nü­yor­sa­nız, bu müm­kün ol­maz; ya­ni, uz­laş­ma yo­luy­la gi­de­rek, iş­te İs­lam fık­hın­da­ki di­ye­ti ge­ti­ri­riz der­se­niz, İn­gi­liz hu­ku­ku üze­rin­den şe­ri­at ol­maz. Hiç kim­se ak­lı­nı da bu­na boz­ma­sın. Hiç kim­se ak­lı­nı da bu­na boz­ma­sın. Bu, bu­na doğ­ru…

TEV­HİT KA­RA­KA­YA (Er­zin­can) – Çok ayıp şey­ler…

OR­HAN ERAS­LAN (De­vam­la) – Efen­dim, biz bir hu­ku­ki yo­rum ya­pı­yo­ruz. Ya­ni, di­ye­ti ge­ti­ri­riz bu­ra­ya. Ya­ni, uz­laş­ma, di­ye­tin de­ği­şik bir bi­çi­mi­dir der­se­niz, kı­sa­sı ne za­man ge­ti­re­cek­si­niz, so­rar­lar ada­ma.

He­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür edi­yo­rum.

TEV­HİT KA­RA­KA­YA (Er­zin­can) – Bu kür­sü­nün say­gın­lı­ğı var, cid­di­ye­ti var.

OR­HAN ERAS­LAN (Niğ­de) – Bu kür­sü­nün say­gın­lı­ğı­na uy­gun söz­ler sarf edi­yo­rum.

TEV­HİT KA­RA­KA­YA (Er­zin­can) – Hiç de de­ğil, hiç de de­ğil.

BAŞ­KAN – Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler…Ka­bul et­me­yen­ler…

HÜ­SE­YİN GÜ­LER (Mer­sin) – Ka­rar ye­ter sa­yı­sı…

BAŞ­KAN – Ka­bul edil­me­miş­tir.

Geç­ti.

HÜ­SE­YİN GÜ­LER (Mer­sin) – Mad­de­nin oy­la­ma­sın­da is­ti­yo­rum.

BAŞ­KAN – Mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum…

Ka­rar ye­ter sa­yı­sı mı is­ti­yor­sun?

HÜ­SE­YİN GÜ­LER (Mer­sin) – Evet.

BAŞ­KAN – Mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­miş­tir, ka­rar ye­ter sa­yı­sı var­dır.

25’in­ci mad­de.

MAD­DE 25-

BAŞ­KAN – Mad­de üze­rin­de bir adet öner­ge var­dır, oku­tup iş­le­me ala­ca­ğım.

Bu­yu­run:

Tür­ki­ye Bü­yük mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

2/870 Esas Nu­ma­ra­lı Çe­şit­li Ka­nun­lar­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na İliş­kin Ka­nun Tek­li­fi­nin 25. mad­de­si­nin aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

 

Mu­har­rem Kı­lıç

Fe­ri­dun Ay­va­zoğ­lu

Meh­met Nu­ri Say­gun

 

Ma­lat­ya

Ço­rum

Te­kir­dağ

 

Atil­la Kart

Meh­met Kü­çü­ka­şık

Yük­sel Çor­ba­cı­oğ­lu

 

Kon­ya

Bur­sa

Art­vin

Mad­de 25.- 4/12/2004 ta­rih­li ve 5271 sa­yı­lı Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu­nun 254. mad­de­si aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

Mad­de 254-

(1) Ka­mu da­va­sı açıl­dık­tan son­ra ko­vuş­tur­ma ko­nu­su su­çun uz­laş­ma kap­sa­mın­da ol­du­ğu­nun an­la­şıl­ma­sı ha­lin­de, uz­laş­tır­ma iş­lem­le­ri 253 ün­cü mad­de­de be­lir­ti­len esas ve usu­le gö­re, mah­ke­me ta­ra­fın­dan ya­pı­lır.

(2) Uz­laş­ma ger­çek­leş­ti­ği tak­dir­de, mah­ke­me, uz­laş­ma so­nu­cun­da  sa­nı­ğın edi­mi­ni def’aten ye­ri­ne ge­tir­me­si ha­lin­de, da­va­nın düş­me­si­ne ka­rar ve­rir. Edi­min ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si­nin ile­ri ta­ri­he bı­ra­kıl­ma­sı, tak­si­de bağ­lan­ma­sı ve­ya sü­rek­li­lik ar­zet­me­si ha­lin­de; sa­nık hak­kın­da, 231 in­ci mad­de­de­ki ko­şul­lar aran­mak­sı­zın, hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı­na ka­rar ve­ri­lir. Ge­ri bı­rak­ma sü­re­sin­ce za­ma­na­şı­mı iş­le­mez. Hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı­na ka­rar ve­ril­dik­ten son­ra, uz­laş­ma­nın ge­rek­le­ri­nin ye­ri­ne ge­ti­ril­me­me­si ha­lin­de, mah­ke­me ta­ra­fın­dan, 231 in­ci mad­de­nin on­bi­rin­ci fık­ra­sın­da­ki şart­lar aran­mak­sı­zın, hü­küm açık­la­nır.

(3) Bir ki­şi, bir­den faz­la suç­tan sa­nık olur ve­ya bir suç­ta her ne sı­fat­la olur­sa ol­sun bir­den faz­la sa­nık bu­lu­nur­sa bağ­lan­tı var sa­yı­lır.

(4) Su­çun iş­len­me­sin­den son­ra suç­lu­yu ka­yır­ma, suç de­lil­le­ri­ni yok et­me, giz­le­me ve­ya de­ğiş­tir­me fi­il­le­ri de bağ­lan­tı­lı suç sa­yı­lır.

(5) Bağ­lan­tı­lı suç­lar­dan her bi­ri de­ği­şik mah­ke­me­le­rin gö­re­vi­ne gi­ri­yor­sa, bun­lar hak­kın­da bir­leş­ti­ril­mek su­re­tiy­le yük­sek gö­rev­li mah­ke­me­de da­va açı­la­bi­lir.

(6) Ko­vuş­tur­ma ev­re­si­nin her aşa­ma­sın­da, bağ­lan­tı­lı ce­za da­va­la­rı­nın bir­leş­ti­ril­me­si­ne ve­ya ay­rıl­ma­sı­na yük­sek gö­rev­li mah­ke­me­ce ka­rar ve­ri­le­bi­lir.

(7) Bir­leş­ti­ri­len da­va­lar­da, bu da­va­la­rı gö­ren mah­ke­me­nin tâbi ol­du­ğu yar­gı­la­ma usu­lü uy­gu­la­nır.

(8) İşin esa­sı­na gir­dik­ten son­ra ay­rı­lan da­va­la­ra ay­nı mah­ke­me­de de­vam olu­nur.

(9) Mah­ke­me, bak­mak­ta ol­du­ğu bir­den çok da­va ara­sın­da bağ­lan­tı gö­rür­se, bu bağ­lan­tı 8 in­ci mad­de­de gös­te­ri­len tür­den ol­ma­sa bi­le, bir­lik­te bak­mak ve hük­me bağ­la­mak üze­re bu da­va­la­rın bir­leş­ti­ril­me­si­ne ka­rar ve­re­bi­lir.

(10) Da­va­ya bak­mak yet­ki­si, su­çun iş­len­di­ği yer mah­ke­me­si­ne ait­tir.

(11) Te­şeb­büs­te son ic­ra ha­re­ke­ti­nin ya­pıl­dı­ğı, ke­sin­ti­siz suç­lar­da ke­sin­ti­nin ger­çek­leş­ti­ği ve zin­cir­le­me suç­lar­da son su­çun iş­len­di­ği yer mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(12) Suç, ül­ke­de ya­yım­la­nan bir ba­sı­lı eser­le iş­len­miş­se yet­ki, ese­rin ya­yım mer­ke­zi olan yer mah­ke­me­si­ne ait­tir. An­cak, ay­nı ese­rin bir­den çok yer­de ba­sıl­ma­sı du­ru­mun­da suç, ese­rin ya­yım mer­ke­zi dı­şın­da­ki bas­kı­sın­da mey­da­na gel­miş­se, bu suç için ese­rin ba­sıl­dı­ğı yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir.

(13) So­ruş­tu­rul­ma­sı ve ko­vuş­tu­rul­ma­sı şikâye­te bağ­lı olan ha­ka­ret su­çun­da eser, mağ­du­run yer­le­şim ye­rin­de ve­ya otur­du­ğu yer­de da­ğı­tıl­mış­sa, o yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir. Mağ­dur, su­çun iş­len­di­ği yer dı­şın­da tu­tuk­lu ve­ya hü­küm­lü bu­lu­nu­yor­sa, o yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir.

(14) Gör­sel ve­ya işit­sel ya­yın­lar­da da bu mad­de­nin üçün­cü fık­ra­sı hük­mü uy­gu­la­nır. Gör­sel ve işit­sel ya­yın, mağ­du­run yer­le­şim ye­rin­de ve otur­du­ğu yer­de işi­til­miş ve­ya gö­rüş­müş­se o yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir.

(15) Su­çun iş­len­di­ği yer bel­li de­ğil­se, şüp­he­li ve­ya sa­nı­ğın ya­ka­lan­dı­ğı yer, ya­ka­lan­ma­mış­sa yer­le­şim ye­ri mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(16) Şüp­he­li ve­ya sa­nı­ğın Tür­ki­ye’de yer­le­şim ye­ri yok­sa, Tür­ki­ye’de en son ad­re­si­nin bu­lun­du­ğu yer mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(17) Mah­ke­me­nin bu su­ret­le de be­lir­len­me­si ola­na­ğı yok­sa, ilk usul iş­le­mi­nin ya­pıl­dı­ğı yer mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(18) Ya­ban­cı ül­ke­de iş­le­nen ve ka­nun hü­küm­le­ri uya­rın­ca Tür­ki­ye’de so­ruş­tu­rul­ma­sı ve ko­vuş­tu­rul­ma­sı ge­re­ken suç­lar­da yet­ki, 13 ün­cü mad­de­nin bi­rin­ci ve ikin­ci fık­ra­la­rı­na gö­re be­lir­le­nir.

(19) Bu­nun­la bir­lik­te Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın, şüp­he­li­nin ve­ya sa­nı­ğın is­te­mi üze­ri­ne Yar­gı­tay, su­çun iş­len­di­ği ye­re da­ha ya­kın olan yer mah­ke­me­si­ne yet­ki ve­re­bi­lir.

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KAN VE­Kİ­Lİ RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) – Ka­tıl­mı­yo­ruz Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Hükûmet?..

ADA­LET BA­KA­NI CE­MİL Çİ­ÇEK (An­ka­ra) – Ka­tıl­mı­yo­ruz.

BAŞ­KAN – Sa­yın Say­gun, bu­yu­run.

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (Te­kir­dağ) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım; 25’in­ci mad­de­de­ki öner­ge­miz­le il­gi­li söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Bu ve­si­ley­le, yü­ce Mec­li­si say­gı­la­rım­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bi­raz ev­vel­ki ko­nuş­ma­cı ar­ka­daş­la­rı­mı­zın da ifa­de et­ti­ği gi­bi, ye­ni ce­za uy­gu­la­ma­sı­na üç fark­lı sis­tem ge­ti­ri­yo­ruz, bir­bi­ri­ne ya­kın, ama bu­gü­ne ka­dar uy­gu­la­ma­mız­da hiç yer al­ma­yan üç fark­lı sis­tem. Bun­la­rın bir ta­ne­si, ka­mu da­va­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı, da­va açıl­ma­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı, bir ta­ne­si uz­laş­ma, bir ta­ne­si de hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı. Bu 25’in­ci mad­de­de, iki ye­ni de­ği­şik­lik bir­lik­te ir­de­le­ni­yor. Bir ta­raf­tan uz­laş­ma­ya yö­ne­lik hü­küm­ler var­ken, öte yan­dan, hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı söz ko­nu­su edil­miş.

Şim­di, ev­ve­le­mir­de, ce­za for­mat­la­rı­na bak­tı­ğı­mız­da, ce­za ya­pı­lan­ma­sı­na bak­tı­ğı­mız­da, ce­za­la­rın, bir, şah­si­li­ği çok önem­li­dir. Bu, ce­za hu­ku­ku­nun vaz­ge­çil­mez bir pren­si­bi­dir. İkin­ci­si de ce­za­nın cay­dı­rı­cı­lı­ğı çok önem­li­dir. Ama, bu dü­zen­le­me­ler­le, ge­ti­ri­len bu dü­zen­le­me­ler­le, ce­za­la­rın cay­dı­rı­cı ni­te­li­ği adım adım ör­se­le­ni­yor ve do­la­yı­sıy­la, bu sis­tem, suç­lu­la­rı cay­dır­mak­tan öte, su­ça mu­ha­tap ol­muş olan mağ­dur­la­rın da­ha faz­la sı­kın­tı ve ezi­yet için­de kal­ma­la­rı­na se­bep olu­yor. Ya­ni, öz­ce­si, suç iş­le­me­yi özen­di­ren ve suç mağ­dur­la­rı­nı, bi­za­ti­hi ken­di ka­der­le­riy­le baş ba­şa bı­ra­kan bir ya­pı­lan­ma.

Şim­di, şu ko­nuş­tu­ğu­muz mad­de­de il­ginç bir iki açık­la­ma var. Bir ke­re, bu­ra­da, uz­laş­ma şart­la­rı­nı da­ha ön­ce say­mış­tık. Hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı­nı da say­mış­tık. Yal­nız, bu­ra­da ge­ti­ri­yo­ruz, di­yo­ruz ki: “Ka­mu da­va­sı açıl­dık­tan son­ra, eğer, uz­laş­ma şart­la­rı var ise, bu du­rum­da, uz­laş­ma ko­nu­sun­da şart­la­rın oluş­ma­sı­nı te­min ama­cıy­la, ka­mu da­va­sı­nın, da­va­nın açıl­ma­sı­nın, hük­mün ve­ril­me­si­nin er­te­len­me­si­ne ka­rar ve­ri­lir, hü­küm ge­ri­ye bı­ra­kı­lır.” de­ni­yor.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu­ra­da, han­gi hâller­de hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ge­ri bı­ra­kı­la­ca­ğı hu­su­su -da­ha ön­ce gö­rüş­tü­ğü­müz mad­de­ler­de gör­müş idik- tek tek sa­yıl­mış ve bu sa­yı­lan mad­de­ler­de gör­dü­ğü­müz ka­da­rıy­la da, bu mad­de­de uz­laş­ma­nın var­lı­ğı ha­lin­de hük­mün açık­lan­ma­sı­nı ge­ri bı­ra­ka­cak­sak bu şart­la­rı ara­mı­yo­ruz.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, iki mad­de ön­ce bir dü­zen­le­me ya­pı­yor­su­nuz ve hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı için şart­lar sa­yı­yor­su­nuz. Bu şart­lar tah­di­di, üç bent hâlin­de be­lir­til­miş. Bu üçü­nün dı­şın­da ka­mu da­va­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı­nın, hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı­nın baş­ka ko­şu­lu yok, bu üç şart var. On­dan son­ra ge­li­yo­ruz bu mad­de­ye, bu mad­de­de “efen­dim, hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı şart­la­rı ol­ma­sa bi­le, uz­laş­ma imkânı­nı sağ­la­mak için, biz, bu­ra­da hük­mün açık­lan­ma­sı­nı ge­ri­ye bı­ra­kı­yo­ruz, ka­ra­rın açık­lan­ma­sı­nı ge­ri­ye bı­ra­kı­yo­ruz” di­yo­ruz.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, yal­nız, uz­laş­ma­nın ken­di dün­ya­sın­da bir fark­lı hu­sus var: Tak­si­te bağ­lan­ma­sı söz ko­nu­su. Uz­laş­ma ha­li­nin tak­si­te bağ­la­na­rak o sü­re­cin bek­len­me­si ge­re­ki­yor. Sü­rek­li­lik arz eden suç­lar var. Hay­di, tak­si­te bağ­lan­ma­yı da, beş yıl­lık bir sü­re­yi kap­sa­ya­cak tak­sit ola­maz, ama sü­rek­li­lik söz ko­nu­su ol­du­ğun­da, bu­nun za­man yö­nün­den bir kı­sıt­la­ma­sı yok. Bu sü­rek­li­lik, tıp­kı bir na­fa­ka ben­ze­ri olay­da ola­bi­le­ce­ği gi­bi, beş yıl­dan da­ha faz­la sü­re­bi­le­cek bir sü­rek­li­lik arz eder hâl ala­bi­lir. Ee, şim­di, hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı­nın sü­re­si bel­li, beş yıl; beş yıl için­de bir baş­ka suç iş­le­me­miş ol­ma­sı hâlin­de bu hü­küm açık­lan­ma­ya­cak. Ee, pe­ki, bu uz­laş­ma­ya da­ya­lı ola­rak hük­mün açık­lan­ma­sı­nı er­te­le­dik, sü­rek­li­lik arz edi­yor ve bu uz­laş­ma kap­sa­mın­da sü­rek­li­lik arz eden bu öden­ce, eğer beş yıl­lık sü­re­den da­ha uzun­sa, bu du­rum­da, biz, bu­na uy­mak du­ru­mun­da­yız. Ee, bu­na uyar­sak, o za­man uz­laş­ma­nın şart­la­rı­nı ye­ri­ne ge­ti­re­ce­ğiz, ama hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı­na yö­ne­lik şart­la­rı ye­ri­ne ge­tir­me şan­sı­mız eli­miz­den kal­kı­yor.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Say­gun ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız, bu­yu­run.

MEH­MET NU­Rİ SAY­GUN (De­vam­la) – Çün­kü, beş yıl­lık sü­re­nin so­nun­da hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ya da­va­nın düş­me­si ni­te­li­ğin­de ya da o beş yıl­lık sü­re­de bir suç iş­len­miş­se tek­rar hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ge­rek­li­li­ği var. Ya­ni, ya hük­mü açık­la­ya­cak­sı­nız be­şin­ci yı­lın so­nun­da ya dü­şü­re­cek­si­niz, ama bu mad­de­de be­lir­til­di­ği gi­bi, uz­laş­ma kap­sa­mın­da­ki suç­lar­da sü­rek­li­lik arz eden hâller­de beş yı­lı geç­me şan­sı var. Bu, beş yı­lı geç­ti­ği tak­dir­de na­sıl bir uy­gu­la­ma ya­pı­la­cak, na­sıl bir dü­zen­le­me ya­pı­la­cak, bu ya­sa­da mev­cut de­ğil. Bu ya­sa­da mev­cut ol­ma­yın­ca, muh­te­me­len çok ya­kın bir ge­le­cek­te -bel­ki bu ge­ce bu öner­ge­ler­le, ol­maz ise bir­kaç ay için­de- ye­ni bir tek­lif ve­ya ta­sa­rıy­la, otu­rup bu­nu bir de­fa da­ha dü­zel­te­ce­ğiz.

Bu­ra­dan, so­nuç ola­rak şu­nu söy­le­ye­bi­li­rim: Bir­ta­kım de­ği­şik­lik­ler ge­ti­ri­yo­ruz, ye­ter­li alt­ya­pı­sı, ye­ter­li tek­nik do­na­nı­mı yok. Bu tek­nik do­na­nım­lar ol­ma­dı­ğı için de, bu­ra­da biz ne ya­par­sak ya­pa­lım, ya­rın öbür gün, tek­rar ye­ni bir ha­tay­la, tek­rar bir ek­sik­lik­le, ay­nı şe­yi bu­ra­da bir ke­re da­ha gö­rü­şe­ce­ğiz di­ye dü­şü­nü­yo­rum.

Say­gı­lar su­nu­yo­rum.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Say­gun.

Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler... Ka­bul et­me­yen­ler... Ka­bul edil­me­miş­tir.

Mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler... Ka­bul et­me­yen­ler... Ka­bul edil­miş­tir.

26’ncı mad­de...

MAD­DE 26-

BAŞ­KAN – Mad­de üze­rin­de bir adet öner­ge var­dır, oku­tup iş­le­me ala­ca­ğım:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

2/870 Esas Nu­ma­ra­lı Çe­şit­li Ka­nun­lar­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na İliş­kin Ka­nun Tek­li­fi­nin 26. mad­de­si­nin aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

 

Yük­sel Çor­ba­cı­oğ­lu

Atil­la Kart

 

Art­vin

Kon­ya

Mad­de 26- 4/12/2004 ta­rih­li ve 5271 sa­yı­lı Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu­nun 309. mad­de­si aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

Mad­de 309-

(1) Hâkim ve­ya mah­ke­me ta­ra­fın­dan ve­ri­len ve is­ti­naf ve­ya tem­yiz in­ce­le­me­sin­den geç­mek­si­zin ke­sin­le­şen ka­rar ve­ya hü­küm­de hu­ku­ka ay­kı­rı­lık bu­lun­du­ğu­nu öğ­re­nen Ada­let Ba­kan­lı­ğı, o ka­rar ve­ya hük­mün Yar­gı­tay­ca bo­zul­ma­sı is­te­mi­ni, ya­sal ne­den­le­ri­ni be­lir­te­rek Yar­gı­tay Cum­hu­ri­yet Baş­sav­cı­lı­ğı­na ya­zı­lı ola­rak bil­di­rir.

(2) Yar­gı­tay Cum­hu­ri­yet Baş­sav­cı­sı, bu ne­den­le­ri ay­nen ya­za­rak ka­rar ve­ya hük­mün bo­zul­ma­sı is­te­mi­ni içe­ren ya­zı­sı­nı Yar­gı­ta­yın il­gi­li ce­za da­ire­si­ne ve­rir.

(3) Yar­gı­ta­yın ce­za da­ire­si ile­ri sü­rü­len ne­den­le­ri ye­rin­de gö­rür­se, ka­rar ve­ya hük­mü ka­nun ya­ra­rı­na bo­zar.

(4) Boz­ma ne­den­le­ri:

a) 223 ün­cü mad­de­de ta­nım­la­nan ve da­va­nın esa­sı­nı çöz­me­yen bir ka­ra­ra iliş­kin ise, ka­ra­rı ve­ren hâkim ve­ya mah­ke­me, ge­rek­li in­ce­le­me ve araş­tır­ma so­nu­cun­da ye­ni­den ka­rar ve­rir.

b) Mahkûmi­ye­te iliş­kin hük­mün, da­va­nın esa­sı­nı çöz­me­yen yö­nü­ne ve­ya sa­vun­ma hak­kı­nı kal­dır­ma ve­ya kı­sıt­la­ma so­nu­cu­nu do­ğu­ran usul iş­lem­le­ri­ne iliş­kin ise, ka­ra­rı ve­ren hâkim ve­ya mah­ke­me­ce ye­ni­den ya­pı­la­cak yar­gı­la­ma so­nu­cu­na gö­re ge­re­ken hü­küm ve­ri­lir. Bu hü­küm, ön­ce­ki hü­küm­le be­lir­len­miş olan ce­za­dan da­ha ağır ola­maz.

c) Da­va­nın esa­sı­nı çö­züp de mahkûmi­yet dı­şın­da­ki hü­küm­le­re iliş­kin ise, aleyh­te so­nuç do­ğur­maz ve ye­ni­den yar­gı­la­ma­yı ge­rek­tir­mez.

d) Hü­küm­lü­nün ce­za­sı­nın kal­dı­rıl­ma­sı­nı ge­rek­ti­ri­yor­sa ce­za­nın kal­dı­rıl­ma­sı­na, da­ha ha­fif bir ce­za­nın ve­ril­me­si­ni ge­rek­ti­ri­yor­sa bu ha­fif ce­za­ya Yar­gı­tay ce­za da­ire­si doğ­ru­dan hük­me­der.

(5) Bu mad­de uya­rın­ca ve­ri­len boz­ma ka­ra­rı­na kar­şı di­re­ni­le­mez.

(6) Ko­vuş­tur­ma ev­re­si­nin her aşa­ma­sın­da, bağ­lan­tı­lı ce­za da­va­la­rı­nın bir­leş­ti­ril­me­si­ne ve­ya ay­rıl­ma­sı­na yük­sek gö­rev­li mah­ke­me­ce ka­rar ve­ri­le­bi­lir.

(7) Bir­leş­ti­ri­len da­va­lar­da, bu da­va­la­rı gö­ren mah­ke­me­nin tâbi ol­du­ğu yar­gı­la­ma usu­lü uy­gu­la­nır.

(8) İşin esa­sı­na gir­dik­ten son­ra ay­rı­lan da­va­la­ra ay­nı mah­ke­me­de de­vam olu­nur.

(9) Mah­ke­me, bak­mak­ta ol­du­ğu bir­den çok da­va ara­sın­da bağ­lan­tı gö­rür­se, bu bağ­lan­tı 8 in­ci mad­de­de gös­te­ri­len tür­den ol­ma­sa bi­le, bir­lik­te bak­mak ve hük­me bağ­la­mak üze­re bu da­va­la­rın bir­leş­ti­ril­me­si­ne ka­rar ve­re­bi­lir.

(10) Da­va­ya bak­mak yet­ki­si, su­çun iş­len­di­ği yer mah­ke­me­si­ne ait­tir.

(11) Te­şeb­büs­te son ic­ra ha­re­ke­ti­nin ya­pıl­dı­ğı, ke­sin­ti­siz suç­lar­da ke­sin­ti­nin ger­çek­leş­ti­ği ve zin­cir­le­me suç­lar­da son su­çun iş­len­di­ği yer mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(12) Suç, ül­ke­de ya­yım­la­nan bir ba­sı­lı eser­le iş­len­miş­se yet­ki, ese­rin ya­yım mer­ke­zi olan yer mah­ke­me­si­ne ait­tir. An­cak, ay­nı ese­rin bir­den çok yer­de ba­sıl­ma­sı du­ru­mun­da suç, ese­rin ya­yım mer­ke­zi dı­şın­da­ki bas­kı­sın­da mey­da­na gel­miş­se, bu suç için ese­rin ba­sıl­dı­ğı yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir.

(13) So­ruş­tu­rul­ma­sı ve ko­vuş­tu­rul­ma­sı şikâye­te bağ­lı olan ha­ka­ret su­çun­da eser, mağ­du­run yer­le­şim ye­rin­de ve­ya otur­du­ğu yer­de da­ğı­tıl­mış­sa, o yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir. Mağ­dur, su­çun iş­len­di­ği yer dı­şın­da tu­tuk­lu ve­ya hü­küm­lü bu­lu­nu­yor­sa, o yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir.

(14) Gör­sel ve­ya işit­sel ya­yın­lar­da da bu mad­de­nin üçün­cü fık­ra­sı hük­mü uy­gu­la­nır. Gör­sel ve işit­sel ya­yın, mağ­du­run yer­le­şim ye­rin­de ve otur­du­ğu yer­de işi­til­miş ve­ya gö­rül­müş­se o yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir.

(15) Su­çun iş­len­di­ği yer bel­li de­ğil­se, şüp­he­li ve­ya sa­nı­ğın ya­ka­lan­dı­ğı yer, ya­ka­lan­ma­mış­sa yer­le­şim ye­ri mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(16) Şüp­he­li ve­ya sa­nı­ğın Tür­ki­ye’de yer­le­şim ye­ri yok­sa Tür­ki­ye’de en son ad­re­si­nin bu­lun­du­ğu yer mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KAN­VE­Kİ­Lİ RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) – Ka­tıl­mı­yo­ruz.

BAŞ­KAN – Hükûmet?

ADA­LET BA­KA­NI CE­MİL Çİ­ÇEK (An­ka­ra) – Ka­tıl­mı­yo­ruz.

BAŞ­KAN – Bu­yu­run Sa­yın Kart.

ATİL­LA KART (Kon­ya) – Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; tek­li­fin 26’ncı mad­de­siy­le il­gi­li de­ği­şik­lik öner­ge­si üze­rin­de söz al­mış bu­lun­mak­ta­yım; Ge­nel Ku­ru­lu say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ce­za usu­lü­nün ama­cı­nı tüm­den de­ğiş­ti­ren ve or­ta­dan kal­dı­ran bir tek­lif­le kar­şı kar­şı­ya­yız. 

Bi­lin­di­ği gi­bi, ce­za usu­lü­nün te­mel ama­cı mad­di bir ha­ta­yı tes­pit et­mek­tir.  Bu ama­ca ulaş­mak için uy­gun yol ve yön­tem­le­ri tes­pit et­mek­tir ce­za usu­lü­nün te­mel ama­cı. Bu ama­ca ula­şır­ken de ta­raf­la­rın be­yan­la­rıy­la, ik­rar­la­rıy­la, iti­raf­la­rıy­la bağ­lı kal­ma­dan so­mut de­lil­ler ara­cı­lı­ğıy­la tek­nik ve hu­ku­ki yar­gı­la­ma­nın ya­pıl­ma­sı esas­tır. Ce­za usu­lü­nü hu­kuk usu­lün­den ayı­ran te­mel fark bu­dur de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. Tür­ki­ye, gel­di­ği­miz aşa­ma­da sav­cı­lık me­ka­niz­ma­sı ve ad­li kol­luk ya­pı­lan­ma­sın­da­ki te­mel yan­lış­lık­la­rı or­ta­dan kal­dı­ra­ma­dı­ğı ve ba­ğım­sız yar­gı ya­pı­lan­ma­sı­nı bü­tün un­sur­la­rıy­la ha­ya­ta ge­çi­re­me­di­ği için­dir ki, tek­nik ve hu­ku­ki yar­gı­la­ma sü­re­ci­ni ma­ale­sef ba­şa­ra­ma­mış ve ta­mam­la­ya­ma­mış­tır. Sa­de­ce bu dö­ne­me öz­gü ola­rak söy­le­mi­yo­rum, bir sü­re­ci ifa­de için bu de­ğer­len­dir­me­yi ya­pı­yo­rum.

Bu ak­sak­lık­la­rın ve yan­lış­lık­la­rın ne­ler ol­du­ğu ko­nu­sun­da, hu­kuk ca­mi­ası, ana baş­lık­la­rıy­la as­lın­da it­ti­fak ha­lin­de­dir. An­cak, gel­di­ği­miz aşa­ma­da bu ak­sak­lık­la­rı gi­der­mek ye­ri­ne, bun­la­rı is­tis­mar eden, yar­gı­yı ba­ğım­lı ha­le ge­tir­me­ye ça­lı­şan ve mev­zu­atın özü­nü tah­rip eden bir an­la­yış ve uy­gu­la­may­la kar­şı kar­şı­ya ol­du­ğu­mu­zu üzün­tüy­le gö­rü­yor ve bu sü­reç­ten kay­gı du­yu­yo­ruz. Bu, ola­yın sa­de­ce bir bo­yu­tu. As­lın­da, ola­yın bo­yut­la­rı sa­de­ce bu­nun­la da sı­nır­lı de­ğil. Ge­ti­ri­len dü­zen­le­mey­le, suç ve ce­za po­li­ti­ka­sın­da ye­ter­siz kal­dı­ğı­mı­zı, çö­züm üre­te­me­di­ği­mi­zi bir an­lam­da iti­raf edi­yo­ruz. Bu dü­zen­le­me­yi ya­par­ken, bir ta­raf­tan da pa­nik mev­zu­atı yak­la­şı­mı için­de tav­rı­mı­zı sür­dür­me­ye de­vam edi­yo­ruz.

He­men bu aşa­ma­da bir tes­pi­ti­mi Ge­nel Ku­rul­la pay­laş­mak is­ti­yo­rum. Da­va açıl­ma­sı ve hük­mün tef­hi­mi­nin er­te­len­me­si ve uz­laş­ma ku­rum­la­rı­nın Av­ru­pa Bir­li­ği ül­ke­le­ri­nin bir bö­lü­mün­de mev­cut ve iş­ler ol­du­ğu ile­ri sü­rü­le­bi­lir ise de, top­lum ya­pı­mız ve di­na­mik­le­ri­miz ana­liz edil­me­den tüm kav­ram ve ku­rum­la­rın hu­kuk sis­te­mi­mi­ze ol­du­ğu gi­bi it­hal edil­me­si, te­la­fi­si güç so­nuç­la­ra yol aça­cak­tır. Bü­tün ça­ba­mız, bü­tün gay­re­ti­miz bun­la­rı an­lat­mak, bun­la­rı siz­ler­le pay­laş­mak­tan ge­çi­yor de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım.

Ba­kın, tek­li­fin ge­rek­çe­le­ri ara­sın­da da­va açıl­ma­sı ve hük­mün tef­hi­mi­nin er­te­len­me­si ve ni­ha­yet, uz­laş­ma dü­zen­le­me­le­ri ile ağır iş­le­yen ad­li sis­te­min da­ha ça­buk iş­le­me­si­nin amaç­lan­dı­ğı, böy­le­ce ona­rı­cı ada­le­tin ger­çek­leş­ti­ri­le­ce­ği ifa­de edil­mek­te ve sa­vu­nul­mak­ta­dır. Oy­sa, ara­dan ge­çen bir, bir bir­bu­çuk yıl­lık sü­re, uy­gu­la­ma­da uz­laş­ma­nın ve di­ğer dü­zen­le­me­le­rin zor­luk­lar ya­rat­tı­ğı ve ço­ğu za­man so­nuç alı­na­ma­dı­ğı­nı, Ce­za Ka­nu­nu ve Ce­za Mu­ha­ke­me­si­nin yü­rür­lü­ğün­den bu ya­na uz­laş­ma­nın son de­re­ce sı­nır­lı uy­gu­lan­dı­ğı­nı, ça­buk­luk ya­rat­ma­dı­ğı­nı; ak­si­ne, ada­let sis­te­mi­nin ge­rek­siz ye­re za­man kay­bet­ti­ği­ni ve yar­gı­la­ma sü­re­ci­nin komp­leks ve için­den çı­kıl­maz bir ha­le gel­di­ği­ni gö­rü­yo­ruz.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bun­la­rı, yar­gıç ve sav­cı­lar, ko­num­la­rı ge­re­ği, pek di­le ge­ti­re­mi­yor­lar. An­cak, avu­kat­lar ve ba­ro­lar bu dü­zen­le­me­ler­de­ki yan­lış­lık­la­rı ve te­la­fi edi­le­mez so­nuç­la­rı fer­yat eder­ce­si­ne an­la­tı­yor­lar. Bu ses­le­re ku­lak ve­ril­me­di­ği­ni, duy­maz­dan ge­lin­di­ği­ni esef­le gö­rü­yo­ruz. Ba­ro­lar Bir­li­ği­ne ki­şi­sel se­bep­ler­le duy­du­ğu­muz hınç ve öf­ke­nin be­de­li­ni mes­lek men­sup­la­rı­na yan­sıt­mak ve il­gi­li mev­zu­atı tah­rip eder­ce­si­ne dü­zen­le­me­ler yap­mak dev­let ada­mı cid­di­ye­ti ve so­rum­lu­lu­ğuy­la bağ­daş­maz. Ay­nı za­man­da bir yö­ne­tim ac­zi­ni ifa­de eden bu yak­la­şı­mı bü­tün çıp­lak­lı­ğıy­la her ze­min­de an­lat­ma­ya de­vam ede­ce­ğiz.

Ba­ro­lar Bir­li­ği ve 78 ba­ro bu ko­nu­lar­da­ki sı­kın­tı­la­rı­nı ve ta­lep­le­ri­ni her or­tam­da an­la­tı­yor­lar. Ola­yın zo­run­lu mü­da­fi­lik bo­yu­tu­nu ve so­nuç­la­rı­nı an­la­tı­yor­lar. Ar­ka­daş­la­rım bu ko­nu­la­ra ay­rın­tı­lı ola­rak gir­dik­le­ri için tek­ra­ra gir­mek is­te­mi­yo­rum. An­cak, ba­ro­la­rın ba­ğım­sız­lı­ğı­na mü­da­ha­le eden ve…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Kart, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

ATİL­LA KART (De­vam­la) – Bir cüm­ley­le bi­ti­ri­yo­rum Sa­yın Baş­ka­nım.

Gel­di­ği­miz aşa­ma­da ba­ro­la­rın ba­ğım­sız­lı­ğı­na mü­da­ha­le eden…

MUS­TA­FA NU­Rİ AK­BU­LUT (Er­zu­rum) – Na­sıl mü­da­ha­le?

ATİL­LA KART (De­vam­la) – En ba­si­ti, en ba­si­ti zo­run­lu mü­da­fi­lik üc­ret­le­ri­nin da­ğı­tım ve tev­zi­ini ba­ro­lar­dan alıp, Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nın ve Ma­li­ye Ba­kan­lı­ğı­nın ini­si­ya­ti­fi­ne bı­rak­mak mü­da­ha­le de­ğil de ne­dir de­ğer­li ar­ka­da­şım?

MUS­TA­FA NU­Rİ AK­BU­LUT (Er­zu­rum) – Ba­ro­lar Bir­li­ği­nin gö­rü­şü de o.

BAŞ­KAN – Kar­şı­lık­lı ko­nuş­ma­ya­lım lüt­fen Sa­yın Ak­bu­lut.

ATİL­LA KART (De­vam­la) – Bı­ra­kın o ko­nu­da­ki ini­si­ya­ti­fi, o ko­nu­da­ki yet­ki­yi ve de­ğer­len­dir­me­yi o mes­lek men­sup­la­rı­na bı­ra­ka­lım.

MUS­TA­FA NU­Rİ AK­BU­LUT (Er­zu­rum) – On­lar is­ti­yor­lar.

ATİL­LA KART (De­vam­la) – Bu mes­lek men­sup­la­rı­nın…

BAŞ­KAN – Sa­yın Kart, Ge­nel Ku­ru­la hi­tap edi­niz.

Sa­yın Ak­bu­lut, lüt­fen…

Bu­yu­run.

ATİL­LA KART (De­vam­la) – Bu uy­gu­la­ma, çok iyi bi­li­yo­ruz ki, fii­len Ba­ro­lar Bir­li­ği­nin yet­ki­si­ne, gö­re­vi­ne mü­da­ha­le so­nuç­la­rı­nı do­ğu­ra­cak­tır. Bu­nu, da­ha bir­çok ör­nek­le aça­bi­li­riz. Bir ba­ro men­su­bu­nun, bir hu­kuk­çu­nun, bu­nun ak­si­ne bir sa­vun­ma içi­ne gir­miş ol­ma­sı­nı da mes­lek adı­na ya­dır­ga­dı­ğı­mı ifa­de et­mek is­ti­yo­rum, mes­lek onu­ru adı­na, mes­lek ba­ğım­sız­lı­ğı adı­na ya­dır­ga­dı­ğı­mı he­men ifa­de edi­yo­rum.

Gel­di­ği­miz aşa­ma­da, tek­rar ifa­de edi­yo­rum…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Kart, te­şek­kür edi­yo­rum.

ATİL­LA KART (De­vam­la) – Bir cüm­le Sa­yın Baş­ka­nım, bir cüm­le…

Ba­ro­la­rın ba­ğım­sız­lı­ğı­na mü­da­ha­le eden ve ve­sa­yet sü­re­ci­ni yo­ğun­laş­tı­ran bir sü­reç­le kar­şı kar­şı­ya kal­dı­ğı­mı­zı bir kez da­ha ifa­de edi­yor, Ge­nel Ku­ru­lu say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler… Ka­bul edil­me­miş­tir.

Mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler… Ka­bul et­me­yen­ler…

OR­HAN ERAS­LAN (Niğ­de) – Ka­rar ye­ter sa­yı­sı…

BAŞ­KAN – Ka­bul edil­miş­tir.

Bir da­ha­ki se­fe­re Sa­yın Eras­lan.

OR­HAN ERAS­LAN (Niğ­de) – Ne ka­dar hız­lı oy­lu­yor­su­nuz Sa­yın Baş­kan!

BAŞ­KAN – 27’nci mad­de.

MAD­DE 27-

BAŞ­KAN – Mad­de üze­rin­de bir adet öner­ge var­dır; öner­ge­yi oku­tup, iş­le­me ala­ca­ğım:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

2/870 Esas Nu­ma­ra­lı Çe­şit­li Ka­nun­lar­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na İliş­kin Ka­nun Tek­li­fi­nin 27. mad­de­si­nin aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

 

Ali Cum­hur Ya­ka

Mu­har­rem Kı­lıç

Yük­sel Çor­ba­cı­oğ­lu

 

Muğ­la

Ma­lat­ya

Art­vin

 

 

Atil­la Kart

 

 

 

Kon­ya

 

Mad­de 27 – 4/12/2004 ta­rih­li ve 5271 sa­yı­lı Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu­nun 325. mad­de­si aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

Mad­de 325 –

(1) Ce­za­ya ve­ya gü­ven­lik ted­bi­ri­ne mahkûm edil­me­si hâlin­de, bü­tün yar­gı­la­ma gi­der­le­ri sa­nı­ğa yük­le­nir.

(2) Hük­mün açık­lan­ma­sı­nın ge­ri bı­ra­kıl­ma­sı ve ce­za­nın er­te­len­me­si hal­le­rin­de de bi­rin­ci fık­ra hük­mü uy­gu­la­nır.

(3) Yar­gı­la­ma­nın de­ği­şik ev­re­le­rin­de ya­pı­lan araş­tır­ma ve­ya iş­lem­ler ne­de­niy­le gi­der­ler mey­da­na gel­miş olup da, so­nuç sa­nık le­hi­ne or­ta­ya çık­mış ise, bu gi­der­le­rin sa­nı­ğa yük­len­me­si­nin hak­ka­ni­ye­te ay­kı­rı ola­ca­ğı an­la­şıl­dı­ğın­da mah­ke­me, bun­la­rın kıs­men ve­ya ta­ma­men Dev­let Ha­zi­ne­si­ne yük­len­me­si­ne ka­rar ve­rir.

(4) Hü­küm ke­sin­leş­me­den sa­nık ölür­se, mi­ras­çı­lar gi­der­le­ri öde­mek­le yü­küm­lü tu­tul­maz­lar.

(5) Bağ­lan­tı­lı suç­lar­dan her bi­ri de­ği­şik mah­ke­me­le­rin gö­re­vi­ne gi­ri­yor­sa, bun­lar hak­kın­da bir­leş­ti­ril­mek su­re­tiy­le yük­sek gö­rev­li mah­ke­me­de da­va açı­la­bi­lir.

(6) Ko­vuş­tur­ma ev­re­si­nin her aşa­ma­sın­da, bağ­lan­tı­lı ce­za da­va­la­rı­nın bir­leş­ti­ril­me­si­ne ve­ya ay­rıl­ma­sı­na yük­sek gö­rev­li mah­ke­me­ce ka­rar ve­ri­le­bi­lir.

(7) Bir­leş­ti­ri­len da­va­lar­da, bu da­va­la­rı gö­ren mah­ke­me­nin tâbi ol­du­ğu yar­gı­la­ma usu­lü uy­gu­la­nır.

(8) İşin esa­sı­na gir­dik­ten son­ra ay­rı­lan da­va­la­ra ay­nı mah­ke­me­de de­vam olu­nur.

(9) Mah­ke­me, bak­mak­ta ol­du­ğu bir­den çok da­va ara­sın­da bağ­lan­tı gö­rür­se, bu bağ­lan­tı 8 in­ci mad­de­de gös­te­ri­len tür­den ol­ma­sa bi­le, bir­lik­te bak­mak ve hük­me bağ­la­mak üze­re bu da­va­la­rın bir­leş­ti­ril­me­si­ne ka­rar ve­re­bi­lir.

(10) Da­va­ya bak­mak yet­ki­si, su­çun iş­len­di­ği yer mah­ke­me­si­ne ait­tir.

(11) Te­şeb­büs­te son ic­ra ha­re­ke­ti­nin ya­pıl­dı­ğı, ke­sin­ti­siz suç­lar­da ke­sin­ti­nin ger­çek­leş­ti­ği ve zin­cir­le­me suç­lar­da son su­çun iş­len­di­ği yer mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(12) Suç, ül­ke­de ya­yım­la­nan bir ba­sı­lı eser­le iş­len­miş­se yet­ki, ese­rin ya­yım mer­ke­zi olan yer mah­ke­me­si­ne ait­tir. An­cak, ay­nı ese­rin bir­den çok yer­de ba­sıl­ma­sı du­ru­mun­da suç, ese­rin ya­yım mer­ke­zi dı­şın­da­ki bas­kı­sın­da mey­da­na gel­miş­se, bu suç için ese­rin ba­sıl­dı­ğı yer mah­ke­me­si de et­ki­li­dir.

(13) So­ruş­tu­rul­ma­sı ve ko­vuş­tu­rul­ma­sı şikâye­te bağ­lı olan ha­ka­ret su­çun­da eser, mağ­du­run yer­le­şim ye­rin­de ve­ya otur­du­ğu yer­de da­ğı­tıl­mış­sa, o yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir. Mağ­dur, su­çun iş­len­di­ği yer dı­şın­da tu­tuk­lu ve­ya hü­küm­lü bu­lu­nu­yor­sa, o yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir.

(14) Gör­sel ve­ya işit­sel ya­yın­lar­da da bu mad­de­nin üçün­cü fık­ra­sı hük­mü uy­gu­la­nır. Gör­sel ve işit­sel ya­yın, mağ­du­run yer­le­şim ye­rin­de ve otur­du­ğu yer­de işi­til­miş ve­ya gö­rül­müş­se o yer mah­ke­me­si de yet­ki­li­dir.

(15) Su­çun iş­len­di­ği yer bel­li de­ğil­se, şüp­he­li ve­ya sa­nı­ğın ya­ka­lan­dı­ğı yer , ya­ka­lan­ma­mış­sa yer­le­şim ye­ri mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(16) Şüp­he­li ve­ya sa­nı­ğın Tür­ki­ye’de yer­le­şim ye­ri yok­sa Tür­ki­ye’de en son ad­re­si­nin bu­lun­du­ğu yer mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(17) Mah­ke­me­nin bu su­ret­le de be­lir­len­me­si ola­na­ğı yok­sa, ilk usul iş­le­mi­nin ya­pıl­dı­ğı yet mah­ke­me­si yet­ki­li­dir.

(18) Ya­ban­cı ül­ke­de iş­le­nen ve ka­nun hü­küm­le­ri uya­rın­ca Tür­ki­ye’de so­ruş­tu­rul­ma­sı ve ko­vuş­tu­rul­ma­sı ge­re­ken suç­lar­da yet­ki, 13 ün­cü mad­de­nin bi­rin­ci ve ikin­ci fık­ra­la­rı­na gö­re be­lir­le­nir.

(19) Bu­nun­la bir­lik­te Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın, şüp­he­li­nin ve­ya sa­nı­ğın is­te­mi üze­ri­ne Yar­gı­tay, su­çun iş­len­di­ği ye­re da­ha ya­kın olan yer mah­ke­me­si­ne yet­ki ve­re­bi­lir.

(20) Bu gi­bi suç­lar­da şüp­he­li ve­ya sa­nık Tür­ki­ye’de ya­ka­lan­ma­mış, yer­leş­me­miş ve­ya ad­re­si yok­sa, yet­ki­li mah­ke­me, Ada­let Ba­ka­nı­nın is­te­mi ve Yar­gı­tay Cum­hu­ri­yet Baş­sav­cı­sı­nın baş­vu­ru­su üze­ri­ne Yar­gı­tay ta­ra­fın­dan be­lir­le­nir.

(21) Suç, Türk bay­ra­ğı­nı ta­şı­ma yet­ki­si­ne sa­hip olan bir ge­mi­de ve­ya böy­le bir ta­şıt Tür­ki­ye dı­şın­da iken iş­len­miş­se, ge­mi­nin ilk uğ­ra­dı­ğı Türk li­ma­nın­da ve­ya bağ­la­ma li­ma­nın­da bu­lu­nan mah­ke­me yet­ki­li­dir.

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KAN VE­Kİ­Lİ RE­CEP ÖZEL (Is­par­ta) – Ka­tıl­mı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN – Hü­kü­met?

ADA­LET BA­KA­NI CE­MİL Çİ­ÇEK (An­ka­ra) – Ka­tıl­mı­yo­ruz.

BAŞ­KAN – Sa­yın Kart, bu­yu­run.

ATİL­LA KART (Kon­ya) – Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; 27’nci mad­dey­le il­gi­li öner­ge üze­rin­de söz al­mış bu­lun­mak­ta­yım, Ge­nel Ku­ru­lu bir kez da­ha say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bi­raz ev­vel­ki de­ğer­len­dir­me­le­rim­le bir­lik­te de­ğer­len­di­ril­mek kay­dıy­la mad­de üze­rin­de­ki gö­rüş­le­ri­mi an­la­tı­yo­rum. Ba­kın, gel­di­ği­miz aşa­ma­da -ar­ka­daş­la­rım hep ifa­de et­ti­ler- üç ku­ru­mun uy­gu­la­ma­da­ki sı­nı­rı­nı ge­niş­le­ten, çok ge­niş­le­ten, ce­za yar­gı­la­ma­sı­nın an­lam ve ama­cı­nı or­ta­dan kal­dı­ran bir tek­li­fin söz ko­nu­su ol­du­ğu­nu bir kez da­ha vur­gu­lu­yo­rum.

Bir­kaç suç tü­rün­den söz et­mek is­ti­yo­rum. Her ne ka­dar 22’nci mad­de­de ka­mu da­va­sı­nın açıl­ma­sıy­la il­gi­li ola­rak üst sı­nı­rı bir yı­la dü­şü­ren öner­ge ka­bul edil­miş ise de, bu­ra­da, yi­ne, uz­laş­may­la bağ­lan­tı­lı ola­rak esas­ta bir de­ği­şik­li­ğin ol­ma­dı­ğı­nı ifa­de et­mek is­ti­yo­rum.

Ba­kın, iş ve ça­lış­ma hür­ri­ye­ti­nin ih­la­li su­çu, ki­şi ha­tı­ra­sı­na ha­ka­ret su­çu, ha­ber­leş­me­nin giz­li­li­ği­ni ih­lal su­çu, kul­lan­ma hır­sız­lı­ğı su­çu, or­gan ve do­ku ti­ca­re­ti, çev­re­nin kas­ten ve tak­sir­le kir­le­til­me­si, kul­lan­mak için uyuş­tu­ru­cu ve­ya uya­rı­cı mad­de sa­tın al­mak, ka­bul et­mek ve­ya bu­lun­dur­mak su­çu, su­çu ve suç­lu­yu öv­me, hal­kı kin ve düş­man­lı­ğa tah­rik ve aşa­ğı­la­ma, ka­nu­na ay­kı­rı eği­tim ku­ru­mu, özel işa­ret­le­ri ve kı­ya­fet­le­ri kul­lan­ma, suç üst­len­me, gö­re­vi kö­tü­ye kul­lan­ma su­çu -özel­lik­le gö­re­vi kö­tü­ye kul­lan­ma su­çu­na dik­ka­ti­ni­zi çek­mek is­ti­yo­rum. Mev­zu­atı­mız­da en ge­niş uy­gu­la­ma ala­nı olan ve yol­suz­lu­ğun tu­ta­rı yö­nün­den ucu açık olan bir mad­de­den söz edi­yo­rum de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım- ve ni­ha­yet, ti­ca­ri sır, ban­ka­cı­lık sır­rı ve­ya müş­te­ri sır­rı ni­te­li­ğin­de­ki bil­gi ve bel­ge­le­rin açık­lan­ma­sı su­çu. Bu suç­la­rın ni­te­li­ği­ne bir kez da­ha dik­ka­ti­ni­zi çe­ki­yo­rum. Bu ara­da, top­lum­sal ger­gin­li­ğe yol açan bel­li ba­zı suç­la­rın da bu kap­sa­ma gir­di­ği­ni yi­ne dik­kat­le­ri­ni­ze su­nu­yo­rum.

İş­te, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu suç­la­rın uz­laş­ma kap­sa­mı­na alın­ma­sı­nın ya­ra­ta­ca­ğı va­ha­me­ti ve ka­osu ta­sav­vur et­mek is­te­mi­yo­rum. An­cak, ya­ra­ta­ca­ğı top­lum­sal tah­ri­ba­tı bir kez da­ha vur­gu­lu­yo­rum. As­lın­da bu ola­yın özün­de, bu tek­li­fin özün­de Hükûme­tin ka­rak­te­ris­ti­ği­ni or­ta­ya ko­yan bir sü­re­ci ya­şı­yo­ruz. Han­gi sos­yal sı­nı­fa hiz­met et­ti­ği­ni, sos­yal ter­cih­le­ri­ni han­gi yön­de kul­lan­dı­ğı­nı, han­gi ya­pı­dan ya­na kul­lan­dı­ğı­nı gös­te­ren bir tab­lo­dan söz edi­yo­rum. Hükûme­tin, emek gru­bu ve ça­lı­şan ye­ri­ne, bel­li bir ser­ma­ye gru­bu­na ve ya­sa dı­şı ve ka­yıt dı­şı ör­güt­len­me­ye prim ver­di­ği­ni gös­te­ren bir tab­lo­dan söz edi­yo­rum. Ka­yıt dı­şı ya­pı­lan­ma­yı hız­lan­dı­ra­cak bir sü­reç­ten söz edi­yo­rum. İş­te, tam bu aşa­ma­da Hükûme­tin bir di­ğer ka­rak­te­ris­ti­ği­ni vur­gu­la­mak is­ti­yo­rum.

Ba­kın, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Sa­yın Ma­li­ye Ba­ka­nı, Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nun­da­ki gö­rüş­me­ler­de, ka­yıt dı­şı­lık ora­nı­nın yüz­de 25’le­re dü­şü­rül­dü­ğü­nü gu­rur­la ifa­de et­ti. An­cak, ba­kı­yo­ruz, ay­nı Hükûme­tin eko­no­mi­den so­rum­lu Dev­let Ba­ka­nı Sa­yın Ali Ba­ba­can, ka­yıt dı­şıy­la il­gi­li ola­rak dört yıl­da hiç­bir iler­le­me­nin ol­ma­dı­ğı­nı ve bu­nu iti­raf et­tik­le­ri­ni da­ha on-on iki gün ev­vel söy­le­di. De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, o za­man de­ğer­len­dir­me yap­ma­mız ge­re­ki­yor, mu­ha­ke­me yap­ma­mız ge­re­ki­yor, sor­gu­la­ma yap­ma­mız ge­re­ki­yor.

Ka­yıt dı­şı eko­no­mi ve bağ­lı ola­rak ka­yıt dı­şı si­ya­se­tin Tür­ki­ye’de bir sek­tör ha­li­ne gel­di­ği­ni gö­rü­yo­ruz. Akar­ya­kıt sek­tö­rün­de­ki ka­ça­ğın bo­yu­tu­nun 4 mil­yar do­lar ol­du­ğu­nu Mec­li­sin araş­tır­ma ko­mis­yo­nu ra­po­ru or­ta­ya ko­yu­yor; si­ga­ra ve iç­ki­de­ki ka­ça­ğın bo­yu­tu­nun sek­tö­rün yüz­de 20’si se­vi­ye­sin­de ol­du­ğu­nu ge­nel mü­dür açık­lı­yor; 30 mil­yon cep te­le­fo­nu­nun ka­çak ol­du­ğu­nu ka­mu­oyu çok iyi bi­li­yor. Ben­zer bir tab­lo­yu çay­da ve şe­ker­de ya­şı­yo­ruz. Ka­yıt dı­şı yol­suz­luk sü­re­ci­nin dı­şın­da, ale­ni ve sis­te­ma­tik yol­suz­luk­la­rı bu ze­min­de ay­rı­ca an­lat­ma­ya ge­rek gör­mü­yo­rum.

İş­te, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu Hükûme­tin si­ya­se­ten dü­rüst ol­ma­dı­ğı­nı, inan­dı­rı­cı ol­ma­dı­ğı­nı, gü­ven ver­me­di­ği­ni, söy­lem­le­riy­le uy­gu­la­ma­la­rı­nın mut­lak an­lam­lar­da çe­liş­ki­ler ta­şı­dı­ğı­nı gös­te­ren bir kim­lik­ten, bir kad­ro ya­pı­lan­ma­sın­dan söz edi­yo­rum. Bu ya­sa tek­li­fin­de de bu­nun yan­sı­ma­la­rı­nı gö­rü­yo­ruz.

Dört yıl­dan bu ya­na ne­yi tar­tı­şı­yo­ruz biz? Ti­ca­ri sır kav­ra­mı­nın ala­nı­nı da­ralt­mak­tan söz edi­yo­ruz. Dört yıl­dan bu ya­na yol­suz­luk­lar­la mü­ca­de­le ko­nu­sun­da en önem­li en­gel­ler­den bi­ri­si­nin ti­ca­ri sır ol­du­ğu­nu dö­nüp dö­nüp an­la­tı­yo­ruz. Ama, ge­ti­ri­len bu tek­lif­te ne­yi gö­rü­yo­ruz?

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Kart, lüt­fen ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız. Bu­yu­run, bir da­ki­ka­lık ek sü­re…

MUS­TA­FA NU­Rİ AK­BU­LUT (Er­zu­rum) – Öner­gey­le il­gi­li ko­nuş!

ATİL­LA KART (De­vam­la) – Bu tek­lif­te ne­yi gö­rü­yo­ruz ba­kın: Ti­ca­ri sır ve ban­ka­cı­lık sır­rın­dan do­ğan suç iliş­ki­le­ri­ni uz­laş­ma kap­sa­mı­na al­dı­ğı­nı bu Hükûme­tin. İb­ret­le bu­nu gö­rü­yo­ruz. Hu­kuk­sal me­ka­niz­ma­la­rı ve ba­ğım­sız yar­gı­yı ikin­cil po­zis­yo­na iten bu an­la­yı­şın iler­le­yen sü­reç­te hem fa­il ve hem de mağ­dur açı­sın­dan pa­zar­lık yap­ma ve bu sü­re­ci is­tis­mar et­me, sa­tın al­ma ve sat­ma iliş­ki­le­ri­ni baş­lat­tı­ğı­nı ve ku­rum­sal­laş­tır­dı­ğı­nı deh­şet­le gö­re­ce­ğiz. Böy­le bir sü­re­cin so­nun­da ise da­ha uz­laş­mış ve da­ha hu­zur do­lu adil bir top­lum ya­pı­sı­nın or­ta­ya çık­ma­ya­ca­ğı açık­tır. Bu sü­re­cin adı ne­dir bi­li­yor mu­su­nuz de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım? Bu sü­re­cin adı, ce­za hu­ku­ku­nun da özel­leş­ti­ril­me­si­dir. Bu­nun baş­ka bir an­la­mı yok­tur, bu­nun baş­ka bir açık­la­ma­sı yok­tur. Bu nok­ta­da da, bu si­yasî kad­ro­yu bir kez da­ha kut­lu­yo­rum. Bu si­yasî kad­ro­yu bir kez da­ha kut­lu­yo­rum. El­bet­te tır­nak için­de kut­lu­yo­rum, ama bu­nun so­nuç­la­rı­nı, bu­nun ya­rat­tı­ğı va­ha­me­ti siz­ler gör­me­se­niz bi­le ço­cuk­la­rı­nız gö­re­cek­tir.

Ben, bu dü­şün­ce­ler­le Ge­nel Ku­ru­lu say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

BAŞ­KAN – Sa­yın Kart, te­şek­kür edi­yo­rum, sağ olun.

OR­HAN ERAS­LAN (Niğ­de) – Sa­yın Baş­kan, ka­rar ye­ter­ sa­yı­sı…

BAŞ­KAN – Dur, da­ha oy­la­ma­ya geç­me­dim, oy­la­ma­ya ge­çin­ce söy­le­ye­cek­sin onu, da­ha, dur…

OR­HAN ERAS­LAN (Niğ­de) – Biz, baş­tan söy­le­ye­lim, son­ra “duy­ma­dım” di­yor­su­nuz. Pe­şin, ya­ni, biz­de.

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, şu an, al­mış ol­du­ğu­muz ka­rar ge­re­ğin­ce, ça­lış­ma sü­re­si ta­mam­lan­mış­tır.

Alı­nan ka­rar ge­re­ğin­ce, ka­nun ta­sa­rı ve tek­lif­le­ri­ni sı­ra­sıy­la gö­rüş­mek için, 6 Ara­lık 2006 Çar­şam­ba gü­nü sa­at 14.00’te top­lan­mak üze­re, bir­le­şi­mi ka­pa­tı­yo­rum.

Ka­pan­ma Sa­ati: 22.59