DÖNEM: 23                               CİLT: 6                         YASAMA YILI: 2

 

 

 

 

 

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ

TUTANAK DERGİSİ

 

28’inci Birleşim

30 Kasım 2007 Cuma

 

 

İ Ç İ N D E K İ L E R

   I. - GE­ÇEN TU­TA­NAK ÖZE­Tİ

  II. - GE­LEN K­ĞIT­LAR

II­I. - YOK­LA­MA

IV. - BAŞ­KAN­LI­ĞIN GE­NEL KU­RU­LA SU­NUŞ­LA­RI

A) MEC­LİS ARAŞ­TIR­MA­SI ÖNER­GE­LE­Rİ

1.- Adı­ya­man Mil­let­ve­ki­li Şev­ket Kö­se ve 23 mil­let­ve­ki­li­nin, Van Gö­lü­’n­de­ki kir­len­me­nin ön­len­me­si ve Van ilin­de tu­riz­min ge­liş­ti­ril­me­si için alın­ma­sı ge­re­ken ön­lem­le­rin be­lir­len­me­si ama­cıy­la Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­na iliş­kin öner­ge­si (10/65)

2.- İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Çe­tin Soy­sal ve 25 mil­let­ve­ki­li­nin, İs­tan­bu­l’­da­ki tra­fik so­ru­nu­nun araş­tı­rı­la­rak alın­ma­sı ge­re­ken ön­lem­le­rin be­lir­len­me­si ama­cıy­la Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­na iliş­kin öner­ge­si (10/66)

3.- Zon­gul­dak Mil­let­ve­ki­li Ali Ko­çal ve 26 mil­let­ve­ki­li­nin, taş kö­mü­rü üre­ti­min­de­ki so­run­la­rın ve Tür­ki­ye Taş­kö­mü­rü Ku­ru­mu­nun du­ru­mu­nun araş­tı­rı­la­rak alın­ma­sı ge­re­ken ön­lem­le­rin be­lir­len­me­si ama­cıy­la Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­na iliş­kin öner­ge­si (10/67)

V.- KA­NUN TA­SA­RI VE TEK­LİF­LE­Rİ İLE KO­MİS­YON­LAR­DAN GE­LEN Dİ­ĞER İŞ­LER

A) KA­NUN TA­SA­RI VE TEK­LİF­LE­Rİ

 

1.- Ta­nık Ko­ru­ma Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı ve Ada­let Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/346) (S. Sa­yı­sı: 34)

2.- Bar­tın Mil­let­ve­ki­li Yıl­maz Tun­ç’­un; 2802 Sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ve Ada­let Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (2/63) (S. Sa­yı­sı: 65)

 

VI.- SA­TAŞ­MA­LA­RA İLİŞ­KİN KO­NUŞ­MA­LAR VE AÇIK­LA­MA­LAR

1.- Ada­let Ba­ka­nı Meh­met Ali Şa­hi­n’­in, Tun­ce­li Mil­let­ve­ki­li Ka­mer Gen­ç’­in ko­nuş­ma­sın­da şah­sı­na sa­taş­ma­sı ne­de­niy­le ko­nuş­ma­sı

2.- Yoz­gat Mil­let­ve­ki­li Be­kir Boz­da­ğ’­ın, Zon­gul­dak Mil­let­ve­ki­li Ali İh­san Kök­tür­k’­ün, ko­nuş­ma­sın­da şah­sı­na ve par­ti­si­ne sa­taş­ma­sı ne­de­niy­le ko­nuş­ma­sı

 

VI­I.- OY­LA­MA­LAR

1.- Bar­tın Mil­let­ve­ki­li Yıl­maz Tun­ç’­un; 2802 Sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­’nin 6’n­cı mad­de­si­nin oy­la­ma­sı

 

I.- GE­ÇEN TU­TA­NAK ÖZE­Tİ

 

TBMM Ge­nel Ku­ru­lu sa­at 14.06’da açı­la­rak dört otu­rum yap­tı.

 

İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Gül­dal Ak­şit, 25 Ka­sım Ka­dı­na Yö­ne­lik Şid­de­te Kar­şı Ulus­la­ra­ra­sı Mü­ca­de­le Gü­nü­’ne iliş­kin gün­dem dı­şı bir ko­nuş­ma yap­tı.

 

Kars Mil­let­ve­ki­li Gür­can Dağ­da­ş’­ın, Kars Şe­ker Fab­ri­ka­sı­nın özel­leş­tir­me prog­ra­mı­na alın­ma­sı­na iliş­kin gün­dem dı­şı ko­nuş­ma­sı­na, Sağ­lık Ba­ka­nı Re­cep Ak­dağ,

Mer­sin Mil­let­ve­ki­li Ali Rı­za Öz­tür­k’­ün, 4 Ara­lık Dün­ya Ma­den­ci­ler Gü­nü­’ne iliş­kin gün­dem dı­şı ko­nuş­ma­sı­na, Ener­ji ve Ta­bii Kay­nak­lar Ba­ka­nı Meh­met Hil­mi Gü­ler,

Ce­vap ver­di.

 

Af­yon­ka­ra­hi­sar Mil­let­ve­ki­li Ha­lil Ün­lü­te­pe ve 23 mil­let­ve­ki­li­nin, Eber Gö­lü­’n­de­ki çev­re kir­li­li­ği­nin araş­tı­rı­la­rak alın­ma­sı ge­re­ken ön­lem­le­rin be­lir­len­me­si (10/62),

An­tal­ya Mil­let­ve­ki­li Tay­fur Sü­ner ve 26 mil­let­ve­ki­li­nin, dep­rem ris­ki­nin ve alın­ma­sı ge­re­ken ön­lem­le­rin araş­tı­rıl­ma­sı (10/63),

İz­mir Mil­let­ve­ki­li Meh­met Ali Su­sam ve 29 mil­let­ve­ki­li­nin, al­tın ara­ma fa­ali­yet­le­ri­nin hu­ku­ki du­ru­mu ile çev­re­ye et­ki­le­ri­nin araş­tı­rı­la­rak alın­ma­sı ge­re­ken ön­lem­le­rin be­lir­len­me­si (10/64),

Ama­cıy­la Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­na iliş­kin öner­ge­le­ri Ge­nel Ku­ru­lun bil­gi­si­ne su­nul­du; öner­ge­le­rin gün­dem­de­ki yer­le­ri­ni ala­ca­ğı ve ön gö­rüş­me­le­ri­nin sı­ra­sı gel­di­ğin­de ya­pı­la­ca­ğı açık­lan­dı.

 

Ma­ke­don­ya­’ya res­mî zi­ya­ret­te bu­lu­nan Sağ­lık Ba­ka­nı Re­cep Ak­da­ğ’­a,

3-6 Ka­sım 2007 ta­rih­le­rin­de Ame­ri­ka Bir­le­şik Dev­let­le­ri­’ne res­mî zi­ya­ret­te bu­lu­nan Baş­ba­kan Re­cep Tay­yip Er­do­ğa­n’­a,

Re­fa­kat eden he­yet­le­re ka­tıl­ma­la­rı uy­gun gö­rü­len mil­let­ve­kil­le­ri­ne iliş­kin Baş­ba­kan­lık tez­ke­re­le­ri ka­bul edil­di.

 

29/11/2007 ta­rih­li ge­len kâ­ğıt­lar lis­te­sin­de ya­yım­la­nan ve bas­tı­rı­la­rak da­ğı­tı­lan 65 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi­’nin kırk se­kiz sa­at geç­me­den gün­de­min “Ka­nun Ta­sa­rı ve Tek­lif­le­ri ile Ko­mis­yon­lar­dan Ge­len Di­ğer İş­le­r” kıs­mı­nın 3’ün­cü sı­ra­sı­na alın­ma­sı­na ve di­ğer iş­le­rin sı­ra­sı­nın bu­na gö­re te­sel­sül et­ti­ril­me­si­ne; Ge­nel Ku­ru­lun 29/11/2007 Per­şem­be gün­kü bir­le­şi­min­de 64 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Ta­sa­rı­sı­’nın gö­rüş­me­le­ri­nin ta­mam­lan­ma­sı­na ka­dar ça­lış­ma­la­rı­na de­vam et­me­si­ne; ay­rı­ca 30/11/2007 Cu­ma gü­nü Ge­nel Ku­ru­lun sa­at 14.00’te top­lan­ma­sı­na ve bu bir­le­şim­de ka­nun ta­sa­rı ve tek­lif­le­ri­nin gö­rü­şü­le­rek 65 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi­’nin gö­rüş­me­le­ri­nin ta­mam­lan­ma­sı­na ka­dar ça­lış­ma­la­rın sür­dü­rül­me­si­ne; ay­nı bir­le­şim­de ça­lış­ma­la­rın ta­mam­la­na­ma­ma­sı hâ­lin­de 1/12/2007 Cu­mar­te­si gü­nü de Ge­nel Ku­ru­lun sa­at 14.00’te top­lan­ma­sı­na ve bu bir­le­şim­de de ka­nun ta­sa­rı ve tek­lif­le­ri­nin gö­rü­şü­le­rek 65 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi­’nin gö­rüş­me­le­ri­nin ta­mam­lan­ma­sı­na ka­dar ça­lış­ma­la­ra de­vam edil­me­si­ne iliş­kin AK Par­ti Gru­bu öne­ri­si, ya­pı­lan gö­rüş­me­ler­den son­ra, ka­bul edil­di.

Mu­ha­le­fet şer­hi ek­len­mek­si­zin bas­tı­rı­lan ve ge­len kâ­ğıt­lar­da yer alan 65 sı­ra sa­yı­lı Ra­po­r’­un gün­de­me alın­ma­sı­na iliş­kin Grup öne­ri­si­nin oy­la­na­ma­ya­ca­ğı­na iliş­kin usul gö­rüş­me­sin­den son­ra, Otu­rum Baş­ka­nı ve TBMM Baş­kan Ve­ki­li Nev­zat Pak­dil, Baş­kan­lı­ğın tu­tu­mun­da de­ği­şik­lik ol­ma­ya­ca­ğı­nı açık­la­dı.

 

Gün­de­min “Ka­nun Ta­sa­rı ve Tek­lif­le­ri ile Ko­mis­yon­lar­dan Ge­len Di­ğer İş­le­r” kıs­mı­nın:

1’in­ci sı­ra­sın­da bu­lu­nan ve İç Tü­zü­k’­ün 91’in­ci mad­de­si kap­sa­mın­da de­ğer­len­di­ri­le­rek te­mel ka­nun ola­rak bö­lüm­ler hâ­lin­de gö­rü­şül­me­si ka­rar­laş­tı­rıl­mış olan Ta­nık Ko­ru­ma Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı (1/346) (S. Sa­yı­sı: 34) ko­mis­yon yet­ki­li­le­ri Ge­nel Ku­rul­da ha­zır bu­lun­ma­dık­la­rın­dan er­te­len­di.

 

2’n­ci sı­ra­sın­da bu­lu­nan, Tür­ki­ye Fut­bol Fe­de­ras­yo­nu Ku­ru­luş ve Gö­rev­le­ri Hak­kın­da Ka­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Ta­sa­rı­sı (1/452) (S. Sa­yı­sı: 64) gö­rüş­me­le­ri ta­mam­la­na­rak ka­bul edil­di.

 

Alı­nan ka­rar ge­re­ğin­ce 30 Ka­sım 2007 Cu­ma gü­nü sa­at 14.00’te top­lan­mak üze­re, bir­le­şi­me 19.26’da son ve­ril­di.

                                                                Nev­zat PAK­DİL

                                                                 Baş­kan Ve­ki­li

        Fat­ma SAL­MAN KO­TAN                                                                 Ya­şar TÜ­ZÜN

                          Ağ­rı                                                                                        Bi­le­cik

                     Kâ­tip Üye                                                                                 Kâ­tip Üye

                                                                                                                                                 No.: 42

 

II.- GE­LEN K­ĞIT­LAR

30 Ka­sım 2007 Cu­ma

Tek­lif­ler

1.- Mer­sin Mil­let­ve­ki­li Akif Ak­kuş ve 3 Mil­let­ve­ki­li­nin; Yük­se­köğ­re­tim Ku­rum­la­rı Teş­ki­la­tı Ka­nu­nu ve Ka­mu Ma­li Yö­ne­ti­mi ve Kon­trol Ka­nu­nu ile 78 ve 190 Sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­le­re Ek­li Cet­vel­ler­de De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun Tek­li­fi (2/74) (Mil­lî Eği­tim, Kül­tür, Genç­lik  ve Spor ile Plan ve Büt­çe Ko­mis­yon­la­rı­na) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 14.11.2007)

2.- Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Meh­met Al­tan Ka­ra­pa­şa­oğ­lu­’nun; Or­ga­ni­ze Sa­na­yi Böl­ge­le­ri Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi (2/75) (Plan ve Büt­çe; Mil­lî Eği­tim, Kül­tür, Genç­lik ve Spor ile  Sa­na­yi, Ti­ca­ret, Ener­ji, Ta­biî Kay­nak­lar, Bil­gi ve Tek­no­lo­ji Ko­mis­yon­la­rı­na) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 22.11.2007) 

Ra­por­lar

1.- 2008 Yı­lı Mer­ke­zi Yö­ne­tim Büt­çe Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı ile Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/426) (S. Sa­yı­sı: 57) (Da­ğıt­ma ta­ri­hi: 30.11.2007) (GÜN­DE­ME)

2.- 2006 Yı­lı Mer­ke­zi Yö­ne­tim Ke­sin He­sap Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı ile Mer­ke­zi Yö­ne­tim Büt­çe­si Kap­sa­mın­da­ki İda­re ve Ku­rum­la­rın 2006 Büt­çe Yı­lı Ke­sin He­sap Ta­sa­rı­sı­na Ait Ge­nel Uy­gun­luk Bil­di­ri­mi ve Eki Ra­por­la­rı­nın Su­nul­du­ğu­na Da­ir Sa­yış­tay Baş­kan­lı­ğı Tez­ke­re­si ile Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/267, 3/191) (S. Sa­yı­sı: 58) (Da­ğıt­ma ta­ri­hi: 30.11.2007) (GÜN­DE­ME)

Mec­lis Araş­tır­ma­sı Öner­ge­le­ri

1.- Adı­ya­man Mil­let­ve­ki­li Şev­ket Kö­se ve 23 Mil­let­ve­ki­li­nin, Van Gö­lün­de­ki kir­len­me­nin ön­len­me­si ve Van ilin­de tu­riz­min ge­liş­ti­ril­me­si için alın­ma­sı ge­re­ken ön­lem­le­rin be­lir­len­me­si ama­cıy­la Ana­ya­sa­nın 98 in­ci, İç­tü­zü­ğün 104 ve 105 in­ci mad­de­le­ri uya­rın­ca bir Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­na iliş­kin öner­ge­si (10/65) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 23/11/2007)

2.- İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Çe­tin Soy­sal ve 25 Mil­let­ve­ki­li­nin, İs­tan­bu­l’­da­ki tra­fik so­ru­nu­nun araş­tı­rı­la­rak alın­ma­sı ge­re­ken ön­lem­le­rin be­lir­len­me­si ama­cıy­la Ana­ya­sa­nın 98 in­ci, İç­tü­zü­ğün 104 ve 105 in­ci mad­de­le­ri uya­rın­ca bir Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­na iliş­kin öner­ge­si (10/66) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 23/11/2007)

3.- Zon­gul­dak Mil­let­ve­ki­li Ali Ko­çal ve 26 Mil­let­ve­ki­li­nin, taş­kö­mü­rü üre­ti­min­de­ki so­run­la­rın ve Tür­ki­ye Taş­kö­mü­rü Ku­ru­mu­nun du­ru­mu­nun araş­tı­rı­la­rak alın­ma­sı ge­re­ken ön­lem­le­rin be­lir­len­me­si ama­cıy­la Ana­ya­sa­nın 98 in­ci, İç­tü­zü­ğün 104 ve 105 in­ci mad­de­le­ri uya­rın­ca bir Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­na iliş­kin öner­ge­si (10/67) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 23/11/2007)

 

30 Ka­sım 2007 Cu­ma

Bİ­RİN­Cİ OTU­RUM

Açıl­ma Saa­ti: 14.03

BAŞ­KAN: Baş­kan Ve­ki­li Nev­zat PAK­DİL

K­TİP ÜYE­LER: Ya­şar TÜ­ZÜN (Bi­le­cik), Ca­nan CAN­DE­MİR ÇE­LİK (Bur­sa)

 

 

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin 28’in­ci Bir­le­şi­mi­ni açı­yo­rum.

II­I.- Y O K L A M A

BAŞ­KAN – Elek­tro­nik ci­haz­la yok­la­ma ya­pa­ca­ğız.

Yok­la­ma için üç da­ki­ka sü­re ve­ri­yo­rum ve yok­la­ma iş­le­mi­ni baş­la­tı­yo­rum.

(Elek­tro­nik ci­haz­la yok­la­ma ya­pıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, top­lan­tı ye­ter sa­yı­sı var­dır, gün­de­me ge­çi­yo­ruz.

Baş­kan­lı­ğın Ge­nel Ku­ru­la su­nuş­la­rı var­dır.

Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­na iliş­kin üç öner­ge var­dır, oku­tu­yo­rum:

IV.- BAŞ­KAN­LI­ĞIN GE­NEL KU­RU­LA SU­NUŞ­LA­RI

A) MECLİS ARAŞTIRMASI ÖNERGELERİ

1.- Adı­ya­man Mil­let­ve­ki­li Şev­ket Kö­se ve 23 mil­let­ve­ki­li­nin, Van Gö­lü­’n­de­ki kir­len­me­nin ön­len­me­si ve Van ilin­de tu­riz­min ge­liş­ti­ril­me­si için alın­ma­sı ge­re­ken ön­lem­le­rin be­lir­len­me­si ama­cıy­la Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­na iliş­kin öner­ge­si (10/65)

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Tür­ki­ye'nin en bü­yük gö­lü olan Van Gö­lü­nün kir­li­lik ne­den­le­ri­nin araş­tı­rıl­ma­sı ve Van Gö­lü hav­za­sı tu­riz­mi­nin ge­liş­ti­ril­me­si için çö­züm yol­la­rı­nın bu­lun­ma­sı ama­cıy­la, Ana­ya­sa­nın 98 in­ci, İç­tü­zü­ğün 104 ve 105 in­ci mad­de­le­ri ge­re­ğin­ce bir Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­nı say­gı­la­rı­mız­la arz ede­riz.

1) Şev­ket Kö­se                           (Adı­ya­man)

2) Tur­gut Di­bek                         (Kırk­la­re­li)

3) Ali Ars­lan                                 (Muğ­la)

4) Enis Tü­tün­cü                         (Te­kir­dağ)

5) Ali Rı­za Öz­türk                       (Mer­sin)

6) Mev­lüt Coş­ku­ner                  (Is­par­ta)

7) Hu­lu­si Gü­vel                         (Ada­na)

8) En­sar Öğüt                               (Ar­da­han)

9) Te­kin Bin­göl                           (An­ka­ra)

10) Ali İh­san Kök­türk                (Zon­gul­dak)

11) Akif Eki­ci                               (Ga­zi­an­tep)

12) Ha­lil Ün­lü­te­pe                   (Af­yon­ka­ra­hi­sar)

13) Feh­mi Mu­rat Sön­mez        (Es­ki­şe­hir)

14) Mu­ham­met Rı­za Yal­çın­ka­ya                                                            (Bar­tın)

15) Bir­gen Ke­leş                        (İs­tan­bul)

16) Nes­rin Bay­tok                      (An­ka­ra)

17) Ra­ma­zan Ke­rim Öz­kan    (Bur­dur)

18) Su­at Bi­ni­ci                          (Sam­sun)

19) Ca­nan Arıt­man                    (İz­mir)

20) Gü­rol Er­gin                          (Muğ­la )

21) Gök­han Dur­gun                   (Ha­tay)

22) Fev­zi To­puz                         (Muğ­la)

23) Meh­met Şev­ki Kul­ku­loğ­lu                                                               (Kay­se­ri)

24) Va­hap Se­çer                         (Mer­sin)

Ge­rek­çe:

Eko­no­mik, sos­yal, kül­tü­rel ve do­ğal çev­rey­le sü­rek­li et­ki­le­şim içe­ri­sin­de çok yön­lü bir fa­ali­yet ala­nı olan tu­rizm; ula­şım, ko­nak­la­ma, ye­me -iç­me, eğ­len­ce, alış­ve­riş ve se­ya­hat or­ga­ni­zas­yo­nu gi­bi, tü­mü­nü içe­ren ve dün­ya­nın en hız­lı ge­li­şen sek­tö­rü­dür.

Tu­rizm, dö­viz ve is­tih­dam ya­ra­tı­cı özel­lik­le­riy­le glo­bal, böl­ge­sel ve ulu­sal eko­no­mi­le­re çok önem­li kat­kı­lar sağ­la­mak­ta, doğ­ru­dan ve do­lay­lı ola­rak yüz­de 30'un üze­rin­de mil­lî ge­lir, is­tih­dam, ser­ma­ye ya­tı­rı­mı ve ver­gi ge­li­ri ya­rat­mak­ta­dır.

2000'Ii yıl­lar­da Türk tu­riz­mi yüz­de 39,3, tu­rizm ge­li­ri de yüz­de 46,8 ora­nın­da bü­yü­müş ve dün­ya­da en çok tu­rist ka­bul eden 20 ül­ke ara­sı­na gi­re­bil­miş­tir.

Tür­ki­ye'de­ki tu­riz­min ge­li­şi­mi, bü­tün böl­ge­ler­de ay­nı oran­da ol­ma­mış­tır. Tu­rizm Ba­kan­lı­ğı­nın "Tu­riz­min Tüm Yı­la Ül­ke Sat­hı­na Yay­gın­laş­tı­rıl­ma­sı" po­li­ti­ka­sı çer­çe­ve­sin­de, özel pro­je ça­lış­ma­la­rı baş­la­tıl­mış bu­lun­mak­ta­dır.

Yay­la tu­riz­mi,

İnanç tu­riz­mi,

İpek yo­lu tu­riz­mi,

Dağ ve do­ğa yü­rü­yü­şü,

Akar­su tu­riz­mi,

Ma­ğa­ra tu­riz­mi.

Pro­je­ler­le tu­riz­min tüm yur­da ya­yıl­ma­sı he­def­len­miş ve bu kap­sam­da il­ler ba­zın­da ça­lış­ma­la­ra baş­lan­mış­tır. Tüm il­le­rin tu­rizm en­van­ter­le­ri ve tu­riz­mi ge­liş­tir­me plan­la­rı çı­kar­tıl­mış­tır. Van Tu­rizm En­van­te­ri de, 1994 yı­lın­da ha­zır­la­tıl­mış ve Van İlin­de­ki kül­tür ve tu­rizm de­ğer­le­ri tes­pit edil­miş­tir; an­cak, bu de­ğer­le­rin tu­rizm amaç­lı de­ğer­len­di­ril­me­si, ge­rek kay­nak ye­ter­siz­li­ği ge­rek­se il­gi­li mer­ci­le­rin du­yar­sız­lı­ğı ne­de­niy­le ger­çek­leş­ti­ri­le­me­miş­tir.

Bi­lin­di­ği üze­re, ana ge­çim kay­na­ğı hay­van­cı­lık ve ta­rım olan ili­miz­de, 22 yıl gi­bi uzun bir sü­re uy­gu­la­nan OHAL yö­ne­ti­mi, sı­cak ça­tış­ma or­ta­mı ve yay­la ya­sa­ğıy­la, hay­van­cı­lık ve ta­rım bit­me nok­ta­sı­na gel­miş, sı­nır ti­ca­re­ti­nin de ya­sak­lan­ma­sı so­nu­cun­da böl­ge­nin ge­çim kay­nak­la­rı ta­ma­men tü­ken­miş, iş­siz­lik ve yok­sul­luk had saf­ha­ya ulaş­mış­tır.

An­cak, ka­le­ler di­ya­rı ola­rak da bi­li­nen Van şeh­ri­miz, Tür­ki­ye'nin en bü­yük gö­lü, 3 adet ada­sı, 8 adet ta­ri­hî ca­mi­i, 6 adet med­re­se­si, 11 adet anıt­me­za­rı ve küm­bet­le­riy­le, 5 adet ki­li­se­si, 5 adet köp­rü­sü, Mu­ra­di­ye Şe­la­le­si, vol­ka­nik Ten­dü­rek, Nem­rut, Süp­han, Erek ve Man­da Dağ­la­rıy­la çev­ri­li bu­lun­du­ğu ta­ri­hî ve do­ğal zen­gin­lik­le­riy­le do­lu olan ili­miz, yay­la, inanç, İpek Yo­lu, dağ ve do­ğa yü­rü­yü­şü, akar­su ve ma­ğa­ra tu­riz­mi­ne ta­ma­men uy­gun­dur. Tu­rizm Ba­kan­lı­ğın­ca, Van'da tu­riz­min ge­liş­ti­ril­me­si ko­nu­sun­da or­ta­ya pro­je­ler ko­nul­muş; an­cak, bu­gü­ne ka­dar ger­çek­leş­ti­ri­le­me­miş­tir.

Van Gö­lün­de­ki kir­li­li­ğin ön­len­me­si ise, Van mer­kez ka­na­li­zas­yon pro­je­si­ne bağ­lı­dır. İli­miz ka­na­li­zas­yon şe­be­ke­si­nin ya­pı­mı­na 1973 yı­lın­da İl­ler Ban­ka­sı ka­na­lıy­la baş­la­mış ve 28 yıl­lık za­man zar­fın­da 270 ki­lo­met­re­lik kıs­mı­nı ta­mam­la­mış­tır. Ay­rı­lan bu öde­nek­ler­le ba­kıl­dı­ğın­da, bu kıs­mın İl­ler Ban­ka­sı eliy­le ya­pı­mın­da ta­mam­lan­ma­sı an­cak 74 yıl sü­re­cek­tir. Bu ise, dün­ya­ca öne­mi olan Van Gö­lü­nün, ge­ri­ye dö­nü­şü ol­ma­ya­cak şe­kil­de kir­len­me­si de­mek­tir. Van Gö­lü hav­za­sı­nın bir bü­tün ola­rak ele alı­na­rak, bir pa­ket prog­ram çer­çe­ve­sin­de de­ğer­len­di­ril­me­si ge­rek­mek­te­dir.

BAŞ­KAN – Di­ğer öner­ge­yi oku­tu­yo­rum:

2.- İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Çe­tin Soy­sal ve 25 mil­let­ve­ki­li­nin, İs­tan­bu­l’­da­ki tra­fik so­ru­nu­nun araş­tı­rı­la­rak alın­ma­sı ge­re­ken ön­lem­le­rin be­lir­len­me­si ama­cıy­la Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­na iliş­kin öner­ge­si (10/66)

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

İs­tan­bul'da uzun za­man­dır ula­şım­la il­gi­li ola­rak çe­şit­li sı­kın­tı­lar ya­şan­mak­ta­dır. An­cak son yıl­lar­da tra­fik için­den çı­kıl­maz bir hal al­mış olup İs­tan­bul'da ya­şa­yan va­tan­daş­la­rı­mız için cid­di sı­kın­tı ha­li­ne gel­miş­tir.

45 da­ki­ka­lık tra­fik tı­ka­nık­lı­ğı­nın, İs­tan­bul'a ma­li­ye­ti yıl­lık 2 mil­yar do­la­rın üze­rin­de­dir. Plan­sız ve rant­çı an­la­yış­la­rın ken­ti her ge­çen gün yo­ğun­laş­tır­dı­ğı gö­rül­mek­te­dir. İs­tan­bul'da ya­şa­nan tra­fik yo­ğun­lu­ğu­nun ne­de­ni il­gi­li ku­rum ve ku­ru­luş­la­rın olum­suz gö­rüş bil­dir­me­le­ri­ne rağ­men ya­pı­lan plan ta­dil­le­ri­dir. Bu plan ta­dil­le­riy­le İs­tan­bul kat­le­dil­mek­te­dir. Rant el­de et­me po­li­ti­ka­la­rı de­vam et­ti­ği sü­re­ce ula­şım bir so­run ola­rak kar­şı­mı­za çı­ka­cak­tır. Ye­şil alan­la­rı ima­ra açan, İs­tan­bul ge­ne­lin­de çok kat­lı bi­na­la­ra imar iz­ni ve­ren, ken­tin her ye­ri­ne de­va­sa alış­ve­riş mer­kez­le­ri di­ken an­la­yış tra­fik­te ya­şa­nan so­run­la­rı çö­ze­mez. Çün­kü tra­fik­te ya­şa­nan so­run­la­rın kay­na­ğı bu an­la­yı­şın ken­di­si­dir.

Ay­rı­ca, ken­tin olur ol­maz her ye­ri­ne ya­pı­lan kav­şak­lar tra­fi­ği azalt­mak ye­ri­ne sı­kı­şık­lık ya­rat­mak­ta üs­te­lik şeh­rin si­lü­eti­ni boz­mak­ta­dır. Bu kav­şak­lar için har­ca­nan pa­ra 2,1 kat­ril­yo­nun üze­rin­de­dir. Bu açık­ça kay­nak is­ra­fı­dır.

Tra­fik­te ya­şa­nan sı­kın­tı­la­rı çöz­mek için bu­gü­ne ka­dar çe­şit­li çö­züm öne­ri­le­ri su­nul­muş­tur. Bun­lar vi­ze uy­gu­la­ma­sı, tek-çift pla­ka, Tak­sim'e pa­ra­lı ge­çiş gi­bi öne­ri­ler­dir. An­cak bun­la­rın hiç­bi­ri­si tra­fik­te ya­şa­nan yo­ğun­lu­ğu azal­ta­cak ön­lem­ler de­ğil­dir.

Ge­liş­miş kent­ler mey­dan­la­rıy­la bi­li­nir. İs­tan­bul'da ise va­ro­lan mey­dan­lar rant uğ­ru­na fe­da edil­mek­te­dir.

İs­tan­bul'da tra­fik­te ya­şan­mak­ta olan so­run­la­rın ve alı­na­cak ted­bir­le­rin tes­pi­ti ama­cıy­la, Ana­ya­sa'nın 98. ve Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si İç­tü­zü­ğü'nün 104. ve 105. mad­de­le­ri ge­re­ğin­ce Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­nı arz ve tek­lif ede­riz.

1) Çe­tin Soy­sal                          (İs­tan­bul)

2) En­sar Öğüt                             (Ar­da­han)

3) Tur­gut Di­bek                       (Kırk­la­re­li)

4) Enis Tü­tün­cü                       (Te­kir­dağ)

5) Ali Ars­lan                              (Muğ­la)

6) Su­at Bi­ni­ci                           (Sam­sun)

7) Mev­lüt Coş­ku­ner                (Is­par­ta)

8) Ali Rı­za Öz­türk                     (Mer­sin)

9) Hu­lu­si Gü­vel                       (Ada­na)

10) Ali İh­san Kök­türk              (Zon­gul­dak)

11) Ha­lil Ün­lü­te­pe                 (Af­yon­ka­ra­hi­sar)

12) Feh­mi Mu­rat Sön­mez      (Es­ki­şe­hir)

13) Mu­ham­met Rı­za Yal­çın­ka­ya          (Bar­tın)

14) Akif Eki­ci                             (Ga­zi­an­tep)

15) Bir­gen Ke­leş                      (İs­tan­bul)

16) Nes­rin Bay­tok                    (An­ka­ra)

17) Ra­ma­zan Ke­rim Öz­kan  (Bur­dur)

18) Ah­met Er­sin                      (İz­mir)

19) Meh­met Ali Öz­po­lat         (İs­tan­bul)

20) Te­kin Bin­göl                      (An­ka­ra)

21) Ca­nan Arıt­man                  (İz­mir)

22) Gü­rol Er­gin                        (Muğ­la)

23) Gök­han Dur­gun                 (Ha­tay)

24) Fev­zi To­puz                       (Muğ­la)

25) Meh­met Şev­ki Kul­ku­loğ­lu               (Kay­se­ri)

26) Va­hap Se­çer                       (Mer­sin)

BAŞ­KAN – Di­ğer öner­ge­yi oku­tu­yo­rum:

3.- Zon­gul­dak Mil­let­ve­ki­li Ali Ko­çal ve 26 mil­let­ve­ki­li­nin, taş kö­mü­rü üre­ti­min­de­ki so­run­la­rın ve Tür­ki­ye Taş­kö­mü­rü Ku­ru­mu­nun du­ru­mu­nun araş­tı­rı­la­rak alın­ma­sı ge­re­ken ön­lem­le­rin be­lir­len­me­si ama­cıy­la Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­na iliş­kin öner­ge­si (10/67)

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Tür­ki­ye Taş­kö­mür­le­ri Ku­ru­mu Cum­hu­ri­ye­tin ilk yıl­la­rın­dan iti­ba­ren ül­ke sa­na­yi­nin ku­rul­ma­sı ve ge­liş­me­si­ne bü­yük kat­kı ver­miş; bu­nun so­nu­cu ola­rak da iki de­mir-çe­lik fab­ri­ka­sı bu böl­ge­ye ku­rul­muş­tur.

Uzun yıl­lar tek ba­şı­na, baş­ta de­mir-çe­lik sek­tö­rü ol­mak üze­re ül­ke­miz sa­na­yi­si­nin kok­la­şa­bi­lir kö­mür ih­ti­ya­cı­nı kar­şı­la­yan hav­za; gü­nü­müz­de ise ener­ji ve de­mir-çe­lik sek­tö­rü kö­mür ih­ti­ya­cı­nın çok az kıs­mı­nı kar­şı­la­ya­bil­mek­te­dir. Son yıl­lar­da ta­ma­men ih­mal edi­len TTK'nın ken­di ayak­la­rı üze­rin­de du­ra­bil­me­si; üre­ti­min ve ve­rim­li­li­ğin ar­tı­rı­la­rak ma­li­yet­le­rin dü­şü­rül­me­si­ne bağ­lı­dır.

Taş­kö­mü­rü, ül­ke­mi­zin ener­ji ve de­mir-çe­lik sek­tö­rü için stra­te­jik bir öne­me sa­hip­tir. İş­çi sa­yı­sı 1990 yı­lın­da 34.349 iken, 2006 yı­lın­da 1.120 iş­çi alın­ma­sı­na kar­şın Ka­sım 2007'de 10.438'e ka­dar ge­ri­le­miş­tir. Sa­de­ce 2006 yı­lın­da 1.130 iş­çi emek­li ol­muş ve ol­ma­ya da de­vam et­mek­te­dir. Geç­miş yıl­lar­dan gü­nü­mü­ze üre­ti­min de gi­de­rek azal­dı­ğı 10 mil­yon ton/yıl ih­ti­ya­ca kar­şı­lık 1 mil­yon 350 bin ton/yıl'a düş­tü­ğü bir ger­çek­tir. Ku­rum­da cid­di an­lam­da iş­çi açı­ğı var­dır. İş­çi sa­yı­sın­da­ki azal­ma cid­di üre­tim dü­şük­lü­ğü­ne ne­den ol­muş­tur.

2004 yı­lı­na ka­dar hav­za­ya öz­gü ya­sal dü­zen­le­me­ler ile; 3213 sa­yı­lı Ma­den Ka­nu­nu'na ta­bi ol­ma­dan fa­ali­yet­te bu­lu­nan ku­rum, 05.06.2004 gün ve 25483 sa­yı­lı Res­mi Ga­ze­te'de ya­yın­la­na­rak yü­rür­lü­ğe gi­ren 5177 sa­yı­lı "Ma­den Ka­nu­nu ve Ba­zı Ka­nun­lar­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na İliş­kin Ka­nun" hü­küm­le­ri çer­çe­ve­sin­de "Ma­den Ka­nu­nu" kap­sa­mı­na alın­mış­tır. Taş­kö­mü­rü hav­za­sı­nın Ma­den Ka­nu­nu'na ta­bi ol­ma­sıy­la; hu­ku­ki ku­rum uh­de­sin­de kal­mak şar­tıy­la "iş­let­tir­me" yet­ki­si­nin ta­nın­ma­sıy­la, özel­lik­le rö­dö­vans uy­gu­la­ma­la­rın­da or­ta­ya çı­kan ya­sal prob­lem­le­rin çö­zül­me­sin­de ku­ru­ma ko­lay­lık­lar sağ­la­ma­sı; ay­rı­ca gü­nü­mü­ze ka­dar hav­za­da dev­let­çe ya­pı­lan taş­kö­mü­rü üre­tim ve ya­tı­rım­la­rı­nın ya­nı sı­ra özel gi­ri­şim­ci­ler ta­ra­fın­dan da ya­tı­rım ya­pı­la­bil­me­si­nin önü­nün açıl­ma­sı ön­gö­rül­müş­tür.

TTK'nın Ma­den Ka­nu­nu Kap­sa­mı­na alın­ma­sıy­la önem­li re­zer­ve sa­hip Bağ­lık-İnağ­zı, Amas­ra-B, Ge­lik Dik Ka­nat ve Ala­ca­ağ­zı kö­mür üre­tim sa­ha­la­rı iha­le­ye açıl­mış ve iha­le­le­ri özel sek­tö­re ve­ril­miş­tir. An­cak iha­le­yi alan fir­ma­lar ya te­mi­na­tı­nı yak­mış ya da (iha­le­yi iki yıl ön­ce al­ma­sı­na rağ­men) he­nüz tam ola­rak üre­ti­me ge­çe­me­miş ol­du­ğu ve­ya so­run­lar ya­şan­dı­ğı göz­len­mek­te­dir. Ener­ji ve Ta­bii Kay­nak­lar Ba­ka­nı Sa­yın Hil­mi Gü­le­r’­in "Ken­di aya­ğı­mı­zın di­bin­de­ki kö­mü­rü çı­ka­ra­mı­yo­ruz. Tür­ki­ye'nin ken­di kay­nak­la­rı­nı ha­re­ke­te ge­çir­mek için ya­pı­lan ça­lış­ma­lar­la taş­kö­mü­rü üre­ti­mi­ni 10 mil­yon to­na çı­ka­ra­ca­ğız. Bu­nun 5 mil­yon to­nu­nu TTK, 5 mil­yon to­nu­nu ise özel sek­tör üre­te­cek. He­sap­la­ma­la­rı­mı­za gö­re 8 bin özel, 2 bi­ni ka­mu­da ol­mak üze­re 10 bin ek is­tih­dam sağ­la­na­cak. Özel sek­tö­re açı­la­cak sa­ha­la­rın iha­le­le­ri için şart­na­me­ler ha­zır­lan­dı. Bir­kaç ay­lık sü­re için­de bu iha­le­ler ger­çek­leş­ti­ri­le­cek" şek­lin­de­ki söy­le­mi, Ma­den Ya­sa­sı kap­sa­mı­na gi­ren TTK ve Zon­gul­dak hal­kı­nı umut­lan­dır­mış­tı.

An­cak, ge­li­nen nok­ta­da Tür­ki­ye Taş­kö­mü­rü Ku­ru­mu yö­ne­ti­mi­nin, fir­ma­la­ra tüm ko­lay­lık­la­rı sağ­la­ma­sı­na rağ­men, bu­gü­ne de­ğin hiz­met alı­mı ile ya­pı­lan iş­ler­den bek­le­nen ve­rim alı­na­ma­mış­tır. Bu­nun ya­nı sı­ra rö­dö­vans sa­ha­la­rın­da ya­şa­nan olum­suz­luk­lar ol­du­ğu da Yük­sek De­net­le­me Ku­ru­lu ra­por­la­rın­da tes­pit edil­miş­tir.

Bu ne­den­ler­le;

TTK'nın 2004 yı­lın­da Ma­den Ka­nu­nu kap­sa­mı­na alın­ma­sıy­la baş­la­yan Hiz­met alım­la­rı, rö­dö­vans sa­ha­la­rı ve iha­le­le­ri­nin, Yük­sek De­net­le­me Ku­ru­lu ra­por­la­rı doğ­rul­tu­sun­da in­ce­le­ne­rek ama­cı­na ve ya­sa­la­ra uy­gun olup ol­ma­dı­ğı; TTK'nın üre­ti­me dö­nük per­so­nel açı­ğı­nın sap­tan­ma­sı ve çö­züm öne­ri­le­ri­nin be­lir­len­me­si ko­nu­la­rın­da ge­rek­li araş­tır­ma­la­rın ya­pı­la­rak Yü­ce Mec­li­si­mi­zin ve hal­kı­mı­zın bil­gi­len­di­ril­me­si ama­cıy­la, Ana­ya­sa­nın 98'in­ci, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si İç Tü­zü­ğü­nün 104 ve 105'in­ci mad­de­le­ri ge­re­ğin­ce Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­nı arz ede­riz.

1) Ali Ko­çal                                       (Zon­gul­dak)

2) En­sar Öğüt                                   (Ar­da­han)

3) Şev­ket Kö­se                                (Adı­ya­man)

4) Ali İh­san Kök­türk                      (Zon­gul­dak)

5) Ali Rı­za Öz­türk                           (Mer­sin)

6) Mu­ham­met Rı­za Yal­çın­ka­ya             (Bar­tın)

7) Hu­lu­si Gü­vel                             (Ada­na)

8) Fev­zi To­puz                                (Muğ­la)

9) Akif Eki­ci                                      (Ga­zi­an­tep)

10) Bir­gen Ke­leş                             (İs­tan­bul)

11) Ha­lil Ün­lü­te­pe                       (Af­yon­ka­ra­hi­sar)

12) Nes­rin Bay­tok                          (An­ka­ra)

13) Ra­ma­zan Ke­rim Öz­kan         (Bur­dur)

14) Su­at Bi­ni­ci                               (Sam­sun)

15) Ah­met Er­sin                             (İz­mir)

16) Tur­gut Di­bek                            (Kırk­la­re­li)

17) Ali Ars­lan                                   (Muğ­la)

18) Mev­lüt Coş­ku­ner                    (Is­par­ta)

19) Feh­mi Mu­rat Sön­mez             (Es­ki­şe­hir)

20) Meh­met Ali Öz­po­lat               (İs­tan­bul)

21) Te­kin Bin­göl                             (An­ka­ra)

22) Enis Tü­tün­cü                            (Te­kir­dağ)

23) Ca­nan Arıt­man                        (İz­mir)

24) Gü­rol Er­gin                               (Muğ­la)

25) Gök­han Dur­gun                       (Ha­tay)

26) Meh­met Şev­ki Kul­ku­loğ­lu   (Kay­se­ri)

27) Va­hap Se­çer                             (Mer­sin)

BAŞ­KAN – Bil­gi­le­ri­ni­ze su­nul­muş­tur.

Öner­ge­ler gün­dem­de­ki yer­le­ri­ni ala­cak ve Mec­lis araş­tır­ma­sı açı­lıp açıl­ma­ma­sı ko­nu­sun­da­ki ön gö­rüş­me­ler sı­ra­sı gel­di­ğin­de ya­pı­la­cak­tır.

Sa­yın Mil­let­ve­kil­le­ri, alı­nan ka­rar ge­re­ğin­ce gün­de­min “Ka­nun Ta­sa­rı ve Tek­lif­le­ri ile Ko­mis­yon­lar­dan Ge­len Di­ğer İş­le­r” kıs­mı­na ge­çi­yo­ruz.

1’in­ci sı­ra­da yer alan, Ta­nık Ko­ru­ma Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı ve Ada­let Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru­’nun gö­rüş­me­le­ri­ne kal­dı­ğı­mız yer­den de­vam ede­ce­ğiz.

V.- KA­NUN TA­SA­RI VE TEK­LİF­LE­Rİ İLE KO­MİS­YON­LAR­DAN

GE­LEN Dİ­ĞER İŞ­LER

A) KANUN TASARI VE TEKLİFLERİ

1.- Ta­nık Ko­ru­ma Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı ve Ada­let Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/346) (S. Sa­yı­sı: 34)

BAŞ­KAN - Ko­mis­yon? Yok.

Er­te­len­miş­tir.

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­kil­le­ri, 2’n­ci sı­ra­da yer alan, Bar­tın Mil­let­ve­ki­li Yıl­maz Tun­ç’­un; 2802 Sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ve Ada­let Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru­’nun gö­rüş­me­le­ri­ne baş­la­ya­ca­ğız.

2.- Bar­tın Mil­let­ve­ki­li Yıl­maz Tun­ç’­un; 2802 Sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ve Ada­let Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (2/63) (S. Sa­yı­sı: 65)  (x)

BAŞ­KAN - Ko­mis­yon? Bu­ra­da.

Hü­kû­met? Bu­ra­da.

Ko­mis­yon ra­po­ru 65 sı­ra sa­yı­sıy­la bas­tı­rı­lıp da­ğı­tıl­mış­tır.

Tek­li­fin tü­mü üze­rin­de Baş­kan­lı­ğa in­ti­kal eden ko­nuş­ma ta­lep­le­ri­ni arz edi­yo­rum: Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na Af­yon­ka­ra­hi­sar Mil­let­ve­ki­li Ha­lil Ün­lü­te­pe, De­mok­ra­tik Top­lum Par­ti­si Gru­bu adı­na Şır­nak Mil­let­ve­ki­li Ha­sip Kap­lan; şa­hıs­la­rı adı­na, Adı­ya­man Mil­let­ve­ki­li Ah­met Ay­dın, Kırk­la­re­li Mil­let­ve­ki­li Ah­met Gök­han Sa­rı­çam, Mer­sin Mil­let­ve­ki­li Ali Rı­za Öz­türk ve Tun­ce­li Mil­let­ve­ki­li Ka­mer Gen­ç’­in söz ta­lep­le­ri var­dır.

İlk söz, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na, Af­yon­ka­ra­hi­sar Mil­let­ve­ki­li Ha­lil Ün­lü­te­pe­’ye ait­tir.

Sa­yın Ün­lü­te­pe, bu­yu­run. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sü­re­niz yir­mi da­ki­ka.

CHP GRU­BU ADI­NA HA­LİL ÜN­LÜ­TE­PE (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Sa­yın Baş­kan, say­gı­de­ğer üye­ler; Bar­tın Mil­let­ve­ki­li­miz Sa­yın Yıl­maz Tun­ç’­un 2802 sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi üze­rin­de Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Şah­sım ve gru­bu­muz adı­na tü­mü­nü­zü say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu­gün mü­es­sif bir ka­za ol­du. Bir uçak ka­za­sın­da, İs­tan­bu­l’­dan Is­par­ta­’ya ha­re­ket hâ­lin­dey­ken uça­ğın düş­me­si so­nu­cu, 56 yurt­ta­şı­mı­zı yi­tir­miş du­rum­da­yız. Ön­ce­lik­le, ölen yurt­taş­la­rı­mı­za Al­la­h’­tan rah­met di­li­yo­rum, ya­kın­la­rı­na baş­sağ­lı­ğı di­li­yo­rum. Şu an­da Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­sin­den 3 mil­let­ve­ki­li­miz, olay ye­rin­de, olay­la il­gi­li ça­lış­ma­la­rı yü­rüt­mek­te­dir­ler. Di­le­ğim, bu tür ka­za­la­rın son ol­ma­sı­dır.

Sev­gi­li ar­ka­daş­lar, bu­gün, Yar­gıç­lar ve Sav­cı­lar Ka­nu­nu­’n­da de­ği­şik­lik ya­pan bir ya­sa ta­sa­rı­sı­nı gö­rüş­me­ye baş­lı­yo­ruz. Ola­ğan bir gö­rüş­me şek­li­nin dı­şın­da bir yön­tem­le ça­lış­ma bu­ra­da yü­rü­tül­dü. Şim­di, De­ğer­li Ar­ka­da­şı­mız, 14 Ka­sım gü­nü AK Par­ti Grup Baş­kan­lı­ğı­na ya­sa öne­ri­si­ni ver­miş, 15’in­de Mec­lis Baş­kan­lı­ğı­mı­za ge­li­yor ve Ada­let Ko­mis­yo­nu Baş­kan­lı­ğı­na ka­nun tek­li­fi 19 Ka­sım gü­nü ge­li­yor. On­lar­ca ka­nun tek­li­fi ve ka­nun ta­sa­rı­sı Ada­let Ko­mis­yo­nu­nun önün­de du­rur­ken -Sa­yın Ko­mis­yon Baş­ka­nı- ale­la­ce­le, ge­len tek­lif, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin gün­de­mi­ne ge­ti­ril­me şek­li de­mok­ra­tik ge­le­nek­le­re ve Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ça­lış­ma yön­tem­le­ri­ne uy­ma­ya­cak bir şe­kil­de gün­de­me ge­ti­ril­di. Ka­nun tek­li­fi­nin üze­rin­de ça­lış­ma yap­ma­ya baş­la­dı­ğı­mız­da, üni­ver­si­te­ler­den, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lun­dan, Yar­gı­tay­dan, Da­nış­tay­dan ve da­ha doğ­ru­su, si­vil top­lum ör­güt­le­rin­den, YAR­SA­V’­dan bu ka­nun tek­li­fi­ne kar­şı dü­şün­ce­le­ri­nin ne ol­du­ğu­nu sor­du­ğu­muz­da, hiç­bir ana­ya­sal ku­ru­luş ve si­vil top­lum ör­gü­tü, üni­ver­si­te­le­ri­miz, bi­zim bun­dan ha­be­ri­miz yok de­di­ler. 22 Ka­sım gü­nü ko­mis­yon top­lan­tı­sı­na ka­tı­la­ca­ğız, sa­at ge­ce on bu­çuk­ta ko­mis­yo­nun İn­ter­ne­t’­ine gi­ri­yo­ruz hâ­lâ ka­nun tek­li­fi yok. Bu­ra şef­faf­lı­ğın, bu­ra Türk de­mok­ra­si­si­nin kal­bi­dir. Bir ko­mis­yon, ça­lış­ma şe­kil­le­ri­ni ve yön­te­mi­ni ku­ral­lar­la ya­par. Bi­zi, İç Tü­zü­k’­ümüz bağ­lar. İç Tü­zük hü­küm­le­ri­nin dı­şı­na çı­ka­rak, de­mok­ra­tik ge­le­nek­le­rin dı­şı­na çı­ka­rak bir ka­nun tek­li­fi­ni gö­rüş­me­ye ça­lı­şır­sa­nız, o biz­de hiç bek­len­me­ye­cek sı­kın­tı­la­rın doğ­ma­sı­na se­bep olur.

El­bet­te şu dü­şü­nül­dü: Bel­ki bi­le­me­di­ği­miz bir şey­ler var­dır, biz gi­de­lim, dü­şün­ce­le­ri­mi­zi ko­mis­yon­da pay­la­şa­lım. Ko­mis­yon­da dü­şün­ce­le­ri­mi­zi pay­laş­tık. O gün ora­da gör­dü­ğü­müz şey şu: Hâ­kim­le­rin ve sav­cı­la­rın uy­gu­la­ma ka­nu­nun­da de­ği­şik­lik ya­pı­yo­ruz, ama ken­di ala­nın­da uz­man olan Yar­gı­tay üye­le­ri çağ­rıl­ma­mış, ken­di ala­nın­da uz­man olan Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu üye­le­ri çağ­rıl­ma­mış, YAR­SAV üye­le­ri çağ­rıl­ma­mış. Hâl­bu­ki, biz­ler her ne ka­dar hu­kuk­çu kim­li­ği­miz­le Ada­let Ko­mis­yo­nun­da yer alı­yor­sak da bu ya­sa be­lir­li bir ke­si­min hak­kın­da uy­gu­la­yı­cı bir ya­sa. Pe­ki, bun­la­rın dü­şün­ce­si­ni ni­çin al­ma ih­ti­ya­cı duy­mu­yo­ruz? Bu­nu şi­fa­hen söy­le­di­ği­miz­de Sa­yın Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı Çi­çek, “Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nun ben ay­nı an­da baş­ka­nı­yım.” de­di. Pe­ki, doğ­ru­dur, ama Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­na bir ya­zı ya­zı­lıp ora­dan bir tem­sil­ci is­ten­sey­di, aca­ba, Ku­rul Sa­yın Ba­ka­na mı yet­ki ve­re­cek­ti? Aca­ba, o gün, Ba­kan “Ben Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nun Baş­ka­nı­yım.” der­ken Hü­kû­me­ti kim tem­sil edi­yor­du o ko­mis­yon­da? Ya­ni, de­ği­şik bir uy­gu­la­ma, hu­kuk ku­ral­la­rı­nın bi­raz da­ha dış­lan­dı­ğı, ace­le­ce ya­pı­lan bir­ta­kım şey­ler.

Şim­di, Sa­yın Baş­ba­ka­nın, en son, iş­te, Kı­zıl­ca­ha­ma­m’­da­ki söz­le­ri: Si­vil­leş­me, si­vil top­lum ör­güt­le­ri­nin dü­şün­ce­le­ri­ne say­gı duy­ma, on­la­rı din­le­me, on­la­rı yö­ne­ti­me kat­ma, dü­şün­ce­le­rin­den fay­da­lan­ma is­tek­le­ri­… Ya Baş­ba­kan bu­nu bi­ri­le­ri­ne ta­ki­ye ola­rak söy­lü­yor ve­ya sa­yın ba­kan­lar, da­ha doğ­ru­su sa­yın ko­mis­yon Sa­yın Baş­ba­ka­nın dü­şün­ce­le­ri­ne iti­bar et­mi­yor.

Şim­di, bu ki­şi­le­rin, ya­ni bu ku­rum­la­rın, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu üye­le­ri, Yar­gı­tay üye­le­ri ve Da­nış­tay üye­le­rin­den ve An­ka­ra Üni­ver­si­te­si Hu­kuk Fa­kül­te­sin­den, dü­şün­ce­le­rin alın­ma­sı için ya­zı­lı ta­lep­te bu­lun­duk, ko­mis­yo­nu­muz red­det­ti. Bu­gün, iş­te, An­ka­ra Üni­ver­si­te­si Hu­kuk Fa­kül­te­si­nin ra­po­ru elim­de. Ya­sa Tür­ki­ye­’nin gün­de­mi­ne da­ha iki gün ol­du dü­şe­li. İki gün­dür, yar­gıç­lar, sav­cı­lar, hu­kuk­çu­lar, si­vil top­lum ör­güt­le­ri, yan­gın­dan mal ka­çı­rı­lır gi­bi gö­rü­len bir öne­ri­nin bu­gün da­ha far­kı­na va­ra­bi­li­yor. Ger­çi şu­nu da söy­le­me­den ede­me­ye­ce­ğim: İlk de­fa, Sa­yın Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Ge­nel Baş­ka­nı­mız, Ada­na­’da, 24’ün­de, bu­nu du­yun­ca, Ada­na­’da bir ba­sın top­lan­tı­sıy­la Tür­ki­ye­’nin ka­mu­oyu­na du­yur­ma­ya, er­te­si gün Ko­ca­eli ilin­de ya­pı­lan bir ba­sın top­lan­tı­sıy­la ve grup top­lan­tı­sın­da Tür­ki­ye­’nin bu ko­nu­ya dik­ka­ti­ni ve öze­ni­ni çek­me­ye ça­lış­tı. Ni­çin, ni­ye bu ka­dar bir du­yar­lı­lık gös­ter­di Sa­yın Ge­nel Baş­kan? Olay şuy­du: Ge­çen dö­nem, 22’n­ci Dö­nem­de gör­dük, yü­rüt­me ya­sa­ma­yı ta­hak­kü­mü al­tı­na al­mış­tı. Bu dö­nem­de bu­nun ay­nı­sı­nı gö­rü­yo­ruz, şu uy­gu­la­ma­da gö­rü­yo­ruz. Tek ta­hak­kü­mü al­tı­na alı­na­ma­yan yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı kal­mış­tı. Hal­bu­ki biz­de kuv­vet­ler ay­rı­lı­ğı sis­te­mi Ana­ya­sa­’mız­ca be­nim­sen­miş, hat­ta hat­ta, Ana­ya­sa­’nın di­ba­ce­sin­de, baş­lan­gı­cın­da dör­dün­cü fık­ra­sın­da, kuv­vet­ler ay­rı­mı dev­let or­gan­la­rı ara­sın­da üs­tün­lük sı­ra­la­ma­sı an­la­mı­na gel­mi­yor. Baş­lan­gı­ca kuv­vet­ler ay­rı­lı­ğı sis­te­mi kon­muş.

Şim­di, ya­ni, öy­le bir şey ol­du ki, bu ka­nun­dan et­ki­le­ne­cek olan ki­şi­le­ri din­le­me ih­ti­ya­cı duy­ma­dık. Mec­lis ça­lış­ma tea­mül­le­ri­nin dı­şın­da ça­lış­ma ko­şul­la­rı­nın al­tın­da ça­lış­tı ko­mis­yon. Mec­lis­te ça­lış­ma saa­ti sa­at do­kuz bu­çuk­ta baş­lar. Do­kuz­da top­lan­tı­ya çağ­rıl­dık, do­kuz­da ka­tıl­dık, ara­lık­sız ak­şam al­tı­ya ka­dar ça­lış­tık, ya­sa­ya kat­kı ver­me­ye ça­lış­tık, ya­sa üze­rin­de en­di­şe­le­ri­mi­zi be­lirt­tik. Top­lan­tı bit­ti ve Ko­mis­yon Baş­ka­nı­mız­dan, ben, kal­ka­rak “Sa­yın Baş­kan, bu kap­sam­lı bir ya­sa, pa­zar­te­si gü­nü­ne ka­dar mu­ha­le­fet şer­hi­ni ve­re­bil­mek için gün ve­re­bi­lir mi­si­niz?” de­di­ğim­de, “İ­ki sa­at.” de­miş. Ben ön­ce şa­şır­dım. Ya­ni, bir Ko­mis­yon Baş­ka­nı­… İki gün­lük, üze­rin­de ça­lı­şı­yo­ruz, o ko­nu­da bir mu­ha­le­fet şer­hi­ne iki sa­at bir sü­re­… Ben ön­ce­lik­le bu­nu “i­ki gü­n” di­ye ge­ne al­gı­la­dım, tek­rar sor­du­ğum­da “İ­ki sa­at.” de­di. Bu­nu, Grup Baş­kan Ve­ki­li­miz­le pay­laş­ma ih­ti­ya­cı duy­dum. Çün­kü, Par­la­men­to ta­ri­hin­de böy­le bir şey yok­tur, iki sa­at! Ak­şam al­tı­da bit­miş, ara­lık­sız do­kuz sa­at bu ko­mis­yon üye­le­ri ça­lış­mış; bun­lar in­san­dır, ak­şam ye­mek yi­ye­cek­tir, din­le­ne­cek­tir. Bir mu­ha­le­fet şer­hi ya­za­cak­sı­nız, mu­ha­le­fet şer­hi­ne ko­ya­ca­ğı­mız ge­rek­çe­le­rin zin­de ka­fay­la dü­şü­nül­me­si ge­re­ki­yor. Biz bir par­la­men­to gö­re­vi ya­pı­yo­ruz, ya­sa­ma gö­re­vi ya­pı­yo­ruz, baş­tan sav­ma bir işi ya­pa­maz­sı­nız. O bir vic­dan mu­ha­se­be­si­dir.

Sa­yın Grup Baş­kan Ve­ki­li­miz Ana­dol, Ko­mis­yon Baş­ka­nı­mı­zı ara­dı, gö­rüş­tü, “Ar­ka­daş­lar, ak­şam da ça­lış­ma­nı­za de­vam edin ama ya­rın sa­at 13.00’e ka­dar bu ra­po­ru ve­rin.” Biz ge­ce bi­raz ça­lış­tık ve ay­rıl­dık. Sa­bah­le­yin gel­di­ği­miz­de, mu­ha­le­fe­tin şer­hi­nin ol­ma­dı­ğı 65 sı­ra sa­yı Ko­mis­yon Ra­po­ru­’nun ba­sıl­dı­ğı­nı gör­dük! Mu­ha­le­fe­tin dü­şün­ce­le­ri­nin da­hi ko­mis­yon ra­po­ru­na der­ce­dil­me­si­ni içi­ne sin­di­re­me­yen bir ko­mis­yon, aca­ba -da­ha doğ­ru­su Baş­ka­nı- bu dav­ra­nı­şıy­la ki­me me­saj ver­me­ye ça­lı­şı­yor?

Evet, Sa­yın Baş­kan, Ko­mis­yon Baş­ka­nı, si­ze Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ola­rak gü­ven duy­mu­yo­ruz. Bi­ze 13.00’e ka­dar mü­sa­ade ede­cek­si­niz fa­kat ra­por ba­sı­la­cak. Si­zin, za­ten, si­ya­si dü­nü­nüz ve bu­gü­nü­nüz top­lum­ca iyi bi­lin­mek­te­dir. Bu ko­nu­da­ki dü­şün­ce­le­ri­mi de bu ra­po­run ba­sıl­dı­ğı gün, dün sa­bah­le­yin, oda­nı­za ge­le­rek biz­zat si­ze söy­le­dim. Ko­nu­mu­nu­zu, Sa­yın Mec­lis Baş­ka­nı­na, Grup Baş­kan Ve­ki­li­miz ulaş­tır­dı. Ne mut­lu ki, Sa­yın Mec­lis Baş­ka­nı, bu tür hu­kuk­suz­lu­ğa alet ol­ma­dı.

Ba­kın ar­ka­daş­lar, İç Tü­zü­k’­ün 42’n­ci mad­de­si­… Ya­ni, bir yar­gıç­lar ya­sa­sı­nı dü­zen­ler­ken İç Tü­zü­k’­ün na­sıl çiğ­nen­di­ği­ni gö­rü­yo­ruz. En­gin bir hu­kuk­çu Sa­yın İyi­ma­ya. Ama, en­gin hu­kuk­çu­lu­ğu­nu iyi yön­de kul­lan­mı­yor. 42’nin son fık­ra­sı, uy­gun sü­re için­de kul­lan­ma­la­rı ve ra­por ver­me­le­ri­ni be­lir­tir.

Sa­yın Baş­kan, de­ne­yim­li bir hu­kuk­çu­su­nuz. Ama -çün­kü, ön­ce ko­mis­yo­nun me­se­le­si­ni bi­tir­mek zo­run­da­yız- iki sa­at­lik bir sü­rey­le, siz eğer bu ko­mis­yon ra­po­ru­na bu sü­re­yi ve­re­bi­lip içi­ni­ze sin­di­re­bi­li­yor­sa­nız, si­ze ha­yır­lı ol­sun. Fa­kat Mec­lis Baş­ka­nı bu ko­nu­ya alet ol­ma­dı. Biz gü­ven duy­ma­dık Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu ola­rak, Sa­yın Mec­lis Baş­ka­nı da gü­ven duy­ma­dı. Bu ra­po­ru ge­çer­siz say­dı ve ye­ni ra­po­ru bu­gün siz­le­re ulaş­tır­dı. Sa­yın Baş­kan, ya­pa­ca­ğı­nız tek şey var­dır. Mec­lis Baş­ka­nı­nın da gü­ven duy­ma­dı­ğı bir or­tam­da, si­zin de o Ko­mis­yon Baş­kan­lı­ğın­dan is­ti­fa et­me­niz ge­re­kir.

Sev­gi­li ar­ka­daş­lar, ya­ni, mu­ha­le­fe­tin dü­şün­ce­le­ri­nin da­hi­… Dün ak­şam bir te­le­viz­yon prog­ra­mın­day­dım. MHP’­li bir ar­ka­da­şı­nız de­di ki: “Ben de mu­ha­le­fet şer­hi ver­dim ama inan­ma­dım böy­le bir şe­ye. Fa­kat, sa­bah­le­yin gel­di­ğim­de bir bak­tım, ta­sa­rı ba­sıl­mış.” Ta­bi­i, biz bu­nu bi­li­yor­duk ar­ka­daş­la­rım. Siz bu dö­nem gel­di­niz. Ge­çen dö­nem de biz­ler bu­ra­da, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri­nin, Par­la­men­to­da ol­ma­dı­ğı hâl­de var­mış gi­bi bu­ra­lar­da oy kul­lan­dık­la­rı­nı gör­dük, bi­li­yor­duk ama bu ka­dar da bu işin böy­le ola­ca­ğı­nı hiç ak­lı­mı­za ge­tir­me­miş­tik.

Par­la­men­to­nun bir ana­ne­si, ge­li­şi­mi var­dır. Biz mil­le­tin tem­sil­ci­si­yiz. Mil­le­tin tem­sil­ci­le­ri­nin dü­şün­ce­le­ri­nin, bu, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin mat­ba­ası­nı alet ede­rek, o dü­şün­ce­le­rin bu­ra­ya der­ce­dil­me­me­sin­den ne ümit ede­cek­si­niz, ne el­de ede­cek­si­niz? Hâl­bu­ki biz o dü­şün­ce­le­ri­mi­zi iş­te bu­gün ver­dik. O dü­şün­ce­le­ri­mi­ze ka­tı­lır­sı­nız, ka­tıl­maz­sı­nız ama bir olu­şu­mu bir­lik­te sağ­la­rız.

Sev­gi­li ar­ka­daş­lar, bu ka­nun tek­li­fi, bir ka­nun tek­li­fi mi ka­nun ta­sa­rı­sı mı o da uzun bir dö­nem tar­tı­şı­la­cak­tır. Ama si­zin­le pay­laş­mak is­te­di­ğim bir ko­nu var, o da şu­dur: Bu ka­nun tek­li­fi ge­çen dö­nem Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si Hü­kû­me­tin­ce Mec­li­se ge­ti­ril­miş, 2802 sa­yı­lı Ka­nu­n’­da cid­di de­ği­şik­lik­ler ya­pıl­mış ve bu de­ği­şik­lik­le­rin so­nun­da avu­kat­lık­tan yar­gıç­lı­ğa ge­çiş­le il­gi­li mad­de, o dö­nem­ki Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mız Se­zer ta­ra­fın­dan ve­to edil­miş­tir.

Ve­to ge­rek­çe­si­nin açık­lan­ma­sın­dan son­ra Ada­let Ko­mis­yo­nu top­lan­mış­tır. O Ko­mis­yon­da­ki ia­de ge­rek­çe­si şu­dur: “İs­ter aday­lık­tan is­ter avu­kat­lık­tan ge­çiş yo­luy­la ol­sun, yar­gıç­lık ve sav­cı­lık mes­le­ği­ne gir­mek is­te­yen­le­rin sı­nav­la­rı­nın, yü­rüt­me­nin et­ki­li ola­ma­ya­ca­ğı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lun­ca be­lir­le­ne­cek bir sı­nav ku­ru­lun­ca, ob­jek­tif ölç­me ve de­ğer­len­dir­me esas­la­rı­na gö­re ya­pıl­ma­sı zo­run­lu­dur.” Bu ia­de ge­rek­çe­sin­den son­ra, Ada­let Ko­mis­yo­nu­muz, şim­di­ki Sa­yın Mec­lis Baş­ka­nı­mız Kök­sal Top­ta­n’­ın baş­kan­lı­ğın­da top­lan­dı 29 Ha­zi­ran 2005 gü­nü. O gün Sa­yın Ada­let Ba­ka­nı­mız Ce­mil Çi­çek o top­lan­tı­da var, şim­di ara­mız­da gör­dü­ğüm Sa­yın Hak­kı Köy­lü o gün bu top­lan­tı­da var, Sa­yın Grup Baş­kan Ve­ki­li­miz Be­kir Boz­dağ o top­lan­tı­da var.

Ada­let Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru­’nu ay­nen siz­ler­le pay­la­şı­yo­rum ar­ka­daş­lar: “U­zun sü­ren gö­rüş­me­ler so­nu­cun­da -de­mek ki Ko­mis­yon çok uzun gö­rüş­me­ler yap­mış- Cum­hur­baş­kan­lı­ğın­ca ka­nu­nun ge­ri gön­de­ril­me­si­ne se­bep teş­kil eden 5375 sa­yı­lı Ka­nu­n’­un 1’in­ci mad­de­siy­le, avu­kat­lık mes­le­ğin­den hâ­kim­lik ve sav­cı­lık mes­le­ği­ne ge­çi­şi dü­zen­le­yen (k) ben­di­nin mad­de met­nin­den çı­ka­rı­la­rak 1’in­ci mad­de­nin bu doğ­rul­tu­da de­ğiş­ti­ril­me­si.”

Sa­yın Ba­kan ge­ri çe­ki­yor. Şim­di­ki Sa­yın Grup Baş­kan Ve­ki­li­niz Be­kir Bey bu­nu im­za­lı­yor ve di­yor ki, uzun sü­ren tar­tış­ma­lar so­nu­cun­da bu­nun sağ­lık­lı bir şey ol­du­ğu ko­nu­sun­da ka­rar ve­ri­yor. Ne ol­du? Sa­yın Hak­kı Köy­lü de bu­ra­da var, di­ğer ar­ka­daş­la­rım da var. Ne ol­du? Ne de­ğiş­ti? Ba­kan­lık dü­şün­ce­si­ni de­ğiş­tir­me­di. Bir üye ar­ka­da­şı­mız bir ka­nun tek­li­fi ve­ri­yor. Sa­yın Ba­ka­na so­ru­yo­ruz “Doğ­ru­dur, Ba­kan­lık bü­rok­rat­la­rı­nın bu ka­nun tek­li­fi­nin ha­zır­lan­ma­sı­na kat­kı­sı ol­muş­tur.” Ba­kan­lık bü­rok­rat­la­rı, eğer bir ka­nun tek­li­fi­nin ha­zır­lan­ma­sın­da mü­da­ha­le­ci olur, yar­dım­cı olur­sa, o, Sa­yın Ba­ka­nım, yü­rüt­me­nin ya­sa­ma­ya di­rekt mü­da­ha­le­si­dir. Kuv­vet­ler ay­rı­lı­ğı­nın fii­len or­ta­dan kal­dı­rıl­ma­sı­nın bir baş­lan­gı­cı­dır. Asıl, bu­na siz en­gel ol­mak zo­run­da­sı­nız.

Pe­ki, ni­çin ta­sa­rı ola­rak ge­ti­ril­me­di? Ta­sa­rı ola­rak ge­ti­ril­di­ğin­de, Hü­kû­met­te tüm ba­kan­lık­lar­da bu ko­nu­da ça­lış­ma ya­pı­la­cak. Yar­gı­tay­dan dü­şün­ce­ler alı­na­cak. Bü­rok­rat­la­rın ça­lış­ma şek­li o. Da­nış­ta­yın, di­ğer si­vil top­lum ör­güt­le­ri­nin dü­şün­ce­le­ri alı­na­cak­tı. O za­man, top­lum, bu ya­sa­nın ko­nu­su üze­rin­de cid­di bir ça­lış­ma ol­du­ğu­nun far­kı­na va­ra­cak, eleş­ti­ri­le­ri­ni or­ta­ya çı­ka­ra­cak­tı. Şim­di, biz, yan­gın­dan mal ka­çı­rır gi­bi bu­nu öte­le­ye­rek bir ka­nun tek­li­fiy­le, ma­ale­sef, Mec­lis gün­de­mi­ne ge­tir­miş bu­lu­nu­yo­ruz.

Pe­ki, çok uzun bir dö­nem­dir ve he­le he­le ge­ne es­ki Ba­ka­nı­mız Sa­yın Ce­mil Çi­çe­k’­in bir gün bu­ra­da ko­nuş­ma­sın­da, Av­ru­pa Bir­li­ği Mec­lis Baş­ka­nı bu Mec­lis­te ko­nu­şur­ken “Av­ru­pa Bir­li­ği­ne gi­re­bil­mek için şu şu şu ya­sa­la­rı çı­ka­rır­sa­nız iyi gi­di­yor­su­nuz, ba­şa­rı­lı gi­di­yor­su­nuz, biz si­ze Av­ru­pa Bir­li­ği­ne gi­riş­te ko­lay­lık sağ­la­rız.” sö­zün­den son­ra Sa­yın Ba­kan bu­ra­dan ge­le­rek, on­la­rın en kı­sa sü­re­de ye­ri­ne ge­ti­ri­le­ce­ği­ni be­lirt­miş­ti. Hal­bu­ki, bu Mec­lis ga­zi bir Mec­lis­ti, kim­se­den ta­li­mat al­maz­dı. Eğer, ha­ki­ka­ten o Ya­sa­’nın de­ğiş­ti­ril­me­si­ne ih­ti­yaç var­sa, o bi­zim in­sa­nı­mız için ve Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si üye­le­ri­nin öz­gür ira­de­siy­le ve­re­ce­ği bir ça­bay­dı.

Sa­yın Ba­kan o ka­dar du­yar­lı ol­ma­sı­na rağ­men, ör­ne­ğin Av­ru­pa Bir­li­ği İler­le­me Ra­po­ru, en son ra­por: “Mes­le­ğe gi­riş: Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nın hâ­kim aday­la­rı­nı seç­me sü­re­cin­de­ki ro­lü­nün kal­dı­rıl­ma­sı­nı tav­si­ye ede­riz. Bu ko­nu­nun Ada­let Aka­de­mi­si ya da Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu uh­de­si­ne bı­ra­kıl­ma­sı­nı tek­lif ede­riz.” Şim­di, mü­la­ka­tın, Hâ­kim ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lun­ca oluş­tu­ru­la­cak olan bir ku­rul­ca ya­pıl­ma­sı. Pe­ki, bun­da ni­ye du­yar­lı­lık gös­ter­mi­yo­ruz? Du­yar­lı­lık gös­ter­mi­yo­ruz, Yar­gı­tay Baş­kan­lar Ku­ru­lu bir açık­la­ma ya­pı­yor on­dan son­ra. Ada­let Ba­kan­lı­ğı ta­ra­fın­dan aday hâ­kim­le­rin alın­ma­sı­nın, po­li­tik is­te­ğin et­ki­si ne­de­niy­le, yar­gı­nın si­ya­sal­laş­ma­sı­na ne­den ola­ca­ğı­nı söy­lü­yor. Efen­dim, yar­gıç­la­ra gü­ven­mi­yor mu­su­nuz, o ge­nel mü­dür­le­re? Za­man za­man bu çı­kı­yor. El­bet­te gü­ve­ni­yo­ruz ama o ge­nel mü­dü­rü kim atı­yor ar­ka­daş­lar? O ge­nel mü­dü­rü kim atı­yor? O ki­şi ge­nel mü­dür ol­mak için kaç ki­şi­yi ara­cı kul­la­nı­yor Sa­yın Ba­ka­na? Bu da ha­ya­tın do­ğal bir akı­şı.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Siz böy­le mi yap­tı­nız?

HA­LİL ÜN­LÜ­TE­PE (De­vam­la) – Şim­di, hâ­kim ve sav­cı aday­la­rı­nı­n… Bir de şu söy­le­ni­yor: Hâ­kim ve sav­cı aday­la­rı ge­nel ida­re hiz­met­le­ri sı­nı­fı­na ta­biy­se­ler de, staj dö­ne­mi­nin ar­dın­dan ya­pı­la­cak ye­ter­li­lik sı­na­vın­dan son­ra hâ­kim ve sav­cı ola­rak ata­na­cak­la­rı hu­su­su gö­ze­til­di­ğin­de, aday­la­rın se­çi­mi için ya­pı­la­cak sı­na­vın, ile­ri­de ata­na­cak­la­rı gö­re­vin özel­lik­le­ri de dik­ka­te alı­na­rak, nes­nel, yan­sız ve sa­de­ce li­ya­ka­ti ölç­me­yi amaç­la­yan bir yön­te­min uy­gu­lan­ma­sı ge­re­ki­yor. Bu yön­te­min bu­lu­na­bil­me­si için Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­li ko­mis­yon üye­le­ri ola­rak cid­di kat­kı ver­me­ye ça­lış­tık. O ko­nu­da çok açık ol­duk. Ama “Ha­yır bu, bu şe­kil­de yü­rü­tü­le­cek­tir.” iba­re­si­nin ge­tir­di­ği sı­kın­tı için­de bu ya­sa Ge­nel Ku­ru­la in­miş­tir.

Sev­gi­li ar­ka­daş­lar, mü­la­kat­ta ba­şa­rı­sız sa­yıl­ma iş­le­mi­nin yar­gı­sal de­ne­ti­mi­ni sağ­la­ya­cak alt ya­pı­nın tüm un­sur­la­rı­nın oluş­tu­rul­ma­sı­nı sağ­la­mak hu­ku­ka bağ­lı ida­re­le­rin te­mel un­sur­la­rın­dan bi­ri­si­dir.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN –Sa­yın Ün­lü­te­pe, bir da­ki­ka­lık sü­re ve­ri­yo­rum, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run efen­dim.

HA­LİL ÜN­LÜ­TE­PE (De­vam­la) – Sa­yın Baş­kan, ta­mam­la­ya­ca­ğım.

…A­ma, şu bi­li­nen bir ger­çek­tir ki, ya­zı­lı­da çok ba­şa­rı­lı olan ki­şi­le­rin mü­la­kat­ta çok ba­şa­rı­sız ol­duk­la­rı­nı gö­rü­yo­ruz.

Uy­gu­la­ma: Gü­ven duy­gu­muz az­dır ar­ka­daş­lar. Bu ne­den­le, bu ya­sa üze­rin­de ıs­rar­la du­ru­yo­ruz. Ni­çin der­si­niz? Ödül­len­dir­me ve ce­za­lan­dır­ma­la­rı ge­çen dö­nem gör­dük. İk­ti­da­rın ba­şı­nın il­gi­li ol­du­ğu da­va­lar­da be­lir­li ka­rar­la­rı ve­ren ki­şi­ler, bu­gün, Yar­gı­tay üye­si­dir­ler; aley­he ka­rar ve­ren ki­şi­le­rin akı­be­ti, mal var­lı­ğı da­va­sın­da o da­va­yı açan baş­sav­cı ve­ki­li­nin du­ru­muy­la bel­li­dir. “E­ğer bi­zim le­hi­mi­ze ka­rar ve­ri­lir­se, ya­rın, Yar­gı­tay üye­li­ğin ola­bi­lir, kar­şı bir dav­ra­nış için­de olur­san so­nun bu­dur.” Bu dü­zen­le­me, ba­şa­rı­sız ola­nı ba­şa­rı­lı kı­la­bi­le­cek bir or­ta­mı do­ğu­rur. Da­ha açık­ça­sı, ken­di kad­ro­laş­ma­nı­zı ta­mam­lar­sı­nız. Par­ti dev­le­ti­ne doğ­ru gi­di­şat var. Yü­rüt­me­nin yar­gı­ya mü­da­ha­le­si güç­lü bir şe­kil­de de­vam edi­yor.

Son cüm­lem­le bağ­lı­yo­rum.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

HA­LİL ÜN­LÜ­TE­PE (De­vam­la) – Son cüm­le­mi bağ­lı­yo­rum Sa­yın Baş­ka­nım eğer izin ve­rir­se­niz.

BAŞ­KAN – Sa­yın Ün­lü­te­pe, son cüm­le­ni­zi ala­yım.

Bu­yu­run.

HA­LİL ÜN­LÜ­TE­PE (De­vam­la) – Evet, son cüm­le­mi bağ­lı­yo­rum. Hoş­gö­rü­nü­ze de te­şek­kür edi­yo­rum.

Dün­ya­da ilk de­fa, da­va­sı­nı ka­za­nan bir da­va­lı­nın üzül­dü­ğü­nü gör­dük. Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti­’nin ka­zan­dı­ğı bir da­va­dan do­la­yı üzün­tü­le­ri­ni be­yan eden ve “Doğ­ru­dan doğ­ru­ya bu işin ça­re­si­ni bu­la­ca­ğı­m”ı da bu­na ek­le­yen ve ule­ma­dan fi­kir alın­ma­dı­ğı için Yük­sek Mah­ke­me­yi suç­la­yan bir gö­rüş, hiç kuş­ku­nuz ol­ma­sın, çok ya­kın bir sü­reç için­de Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ya­pı­sı­nı da de­ğiş­ti­re­cek­tir ve Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ya­pı­sın­da da si­ya­sal­laş­ma­ya gö­tü­re­bi­le­cek­tir, Da­nış­ta­yın da ya­pı­sı­nı de­ğiş­ti­re­cek­tir.

Bu ne­den­le­… Bun­da ba­şa­rı sağ­la­nır mı? Bun­da, bü­tün ka­mu­oyu­nun kar­şı koy­ma­sıy­la, se­si­ni çı­kar­ma­sıy­la, di­ren­me­siy­le an­cak so­nuç ala­ma­ya­bi­lir di­ye dü­şü­nü­yo­rum.

Bu duy­gu­lar­la, yü­ce Par­la­men­to­nun de­ğer­li üye­le­ri­ni say­gı­la­rım­la se­lam­lı­yo­rum.

Sa­yın Baş­kan, hoş­gö­rü­nü­ze de te­şek­kür edi­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Grup­lar adı­na ikin­ci ko­nuş­ma­cı, De­mok­ra­tik Top­lum Par­ti­si Gru­bu adı­na Şır­nak Mil­let­ve­ki­li Ha­sip Kap­lan.

Sa­yın Kap­lan, bu­yu­run efen­dim. (DTP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sü­re­niz yir­mi da­ki­ka.

DTP GRU­BU ADI­NA HA­SİP KAP­LAN (Şır­nak) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li üye­ler; bu­gün­kü mü­es­sif ka­za ne­de­niy­le acı­mız bü­yük. Ya­şa­mı­nı yi­ti­ren­le­re Al­la­h’­tan rah­met, ai­le­le­ri­ne baş­sağ­lı­ğı di­li­yo­ruz.

Bu­gün 2802 Sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi hak­kın­da De­mok­ra­tik Top­lum Par­ti­si Gru­bu adı­na söz al­mış bu­lun­mak­ta­yım.

Sö­zü­me baş­la­ma­dan ön­ce, yü­ce Mec­lis­te he­pi­mi­zin ba­ğım­sız yar­gı­ya, hu­ku­kun üs­tün­lü­ğü­ne, hu­kuk dev­le­ti­ne ih­ti­ya­cı ol­du­ğu­nu ha­tır­la­ta­rak baş­la­mak is­ti­yo­rum. Ne­den di­ye­cek­si­niz? Şöy­le baş­la­mak is­ti­yo­rum, AK Par­ti­den: Ya­kın za­man­da, avu­kat ola­rak ben, şu an­ki Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı ve bir be­le­di­ye baş­ka­nı­mız Baş­ba­ka­nın ya­sak­lı ol­du­ğu dö­ne­mi, dü­şün­ce­sin­den al­dı­ğı ce­za­lar sü­re­ci­ni gör­dük, tar­tış­tık.

Dö­nü­yo­rum CHP’­ye, 12 Ey­lül­de Grup Baş­kan Ve­ki­li­nin, Sa­yın Ana­do­l’­un avu­ka­tıy­dım, o tür yar­gı­la­ma­lar sü­re­ci­ni ya­şa­dı.

MHP’­ye ge­li­yo­rum, o dö­nem­de, yi­ne, o MHP’­nin yar­gı­lan­dı­ğı da­va­da avu­kat­tım, hu­kuk­suz­lu­ğu ora­da ya­şa­dık.

DTP’­ye ge­li­yo­rum. Za­ten, ma­şal­lah, hu­kuk ve yar­gıy­la en çok ba­şı ağ­rı­yan bir gru­buz. Ya­ni, şu­nun şu­ra­sın­da son yir­mi, otuz se­ne­ye bak­tı­ğı­mız za­man he­pi­mi­zin hu­ku­ka, ba­ğım­sız yar­gı­ya ve ada­le­te ih­ti­ya­cı var, her­ke­sin var. Bu nok­ta­da şu­nu ifa­de et­mek is­ti­yo­rum ki, eğer bu ko­nu­da biz dik­kat­li dav­ran­maz­sak, ken­di el­le­ri­miz­le yar­gı­yı si­ya­sal­laş­tır­ma­ya kal­kar­sak, bu­nun so­nuç­la­rı çok ağır olur. Şöy­le bir iki ra­kam­dan yo­la çık­mak is­ti­yo­rum: 10.632 yar­gı­cı­mız, şu an­da sav­cı, yar­gıç gö­re­vi ya­pı­yor, ya­ni 4.062 yar­gıç kad­ro­su açık. Tür­ki­ye­’de 100 bin ki­şi­ye 8 hâ­kim, 4 sav­cı dü­şü­yor. Al­man­ya­’da bu ra­kam 254 ki­şi­ye 6 sav­cı, Hol­lan­da­’da 12 yar­gıç, 4 sav­cı; Por­te­ki­z’­de 17 hâ­kim, 12 sav­cı dü­şü­yor­sa, ba­ğım­sız yar­gı ko­nu­sun­da, cid­di cid­di dü­şün­me­miz ge­re­ki­yor. Bu ve­ri­ler Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nın ve­ri­le­ri­dir.

Ta­rih­te en yük­sek oy­la ik­ti­dar ol­muş 59’un­cu Hü­kû­met son beş yı­lı­nı bo­şa mı ge­çir­di ki, bu dört bin kü­sur kad­ro­yu bek­le­tip, bu­gü­ne, son da­ki­ka­da 2802 sa­yı­lı Ya­sa ile il­gi­li tek­li­fi­ni Mec­li­se ge­ti­ri­yor? Ge­ti­ri­liş usu­lü­nü dün tar­tış­tık, ger­çek­ten de­mok­ra­tik ya­şa­mı, de­mok­ra­si­yi, ka­tı­lım­cı­lı­ğı son de­re­ce olum­suz et­ki­le­yen bir ge­liş­mey­le­… 36’yı aş­kın hu­kuk fa­kül­te­miz var, eği­tim ka­li­te­si bir ya­na, bin­ler­ce hu­kuk­çu­muz boş­ta ge­zi­yor, iş­siz. Ye­ni CMK ile is­ti­naf mah­ke­me­le­ri ku­ru­la­cak. 4 bin kü­sur kad­ro­nun üs­tü­ne en az 2-3 bin ci­va­rın­da şu an ih­ti­yaç var. Evet, ba­ğım­sız yar­gı ve yar­gıç te­mi­na­tı­na önem ve­ri­yor­sak eğer, bu açık­la­rın ol­ma­ma­sı ge­re­kir­di.

Şim­di ale­la­ce­le ge­len bu ya­sa tek­li­fi kar­şı­sın­da bir hu­kuk­çu ola­rak şu­nu bek­ler­dim: Hiç ol­maz­sa, bu­nu, ada­let ala­nı­na, ba­ğım­sız yar­gı­ya ta­şı­ma­da da­ha özen­li ve etik bir yak­la­şım ser­gi­le­ne­bi­lir­di. Dört par­ti gru­bu bu­lu­nan yü­ce Mec­lis­te, Baş­kan­lık Da­nış­ma Ku­ru­lun­da yal­nız kal­dı­ğın­da AK Par­ti “Ben ço­ğun­lu­ğum, bil­di­ği­mi ya­pa­rım.” der­se bun­dan de­mok­ra­si­miz bü­yük ya­ra alır.

Ge­rek­çe­de “100 yar­gı­cın du­ru­mu ne­de­niy­le bu­nu 4 Ara­lık ta­ri­hi­ne ye­tiş­tir­mek zo­run­da­yız.” de­ni­li­yor. Ta­bi­i, say­dı­ğım 4 bin kü­sur yar­gı­cı -açık­la­rı 6 bin kü­sur- mev­cut yar­gıç kad­ro­su­nu dik­ka­te al­dı­ğı­mız­da 60’ın­cı AK Par­ti Hü­kû­me­ti­nin yar­gı­da yüz­de yüz si­ya­sal­laş­ma ve yar­gı kad­ro­la­rı­nı mu­ha­fa­za­kâr bir şe­kil­de dol­dur­ma ni­ye­ti açı­ğa çı­kı­yor. Bu, çok teh­li­ke­li bir yak­la­şım­dır.

Sa­yın Grup Baş­kan Ve­ki­li bu­ra­da ko­nu­şur­ken di­yor ki, “100 ço­cu­ğu­muz mağ­dur ola­cak.” Tür­ki­ye­’nin onur­lu, ba­ğım­sız yar­gıç­la­rı ne za­man­dan be­ri AK Par­ti­nin ço­cuk­la­rı ol­du di­ye sor­mak ge­çi­yor içim­den. Bu ko­nu­da çok çok özen­li dü­şün­mek ve ko­nuş­mak zo­run­da­yız. Hiç kim­se si­zin ço­cu­ğu­nuz de­ğil­dir, ye­ni alı­na­cak­lar da­hil.

Tür­ki­ye­’nin yar­gıç­la­rı ba­ğım­sız­dır. Yar­gıç­lı­ğı za­ten öte­ki mes­lek­ler­den ayı­ran ni­te­lik ve özel­lik­ler var­dır. Ge­rek ada­let da­ğı­tır­ken ge­rek özel ya­şam ve ka­mu­sal alan­da ör­nek ve say­gın bir yer­le­ri var­dır top­lum­da. Bu, ba­ğım­sız yar­gı­nın sav-sa­vun­ma-ka­rar üç­lü sa­ca­ya­ğı­nın so­nu­cu­dur. Bu ne­den­le, yar­gıç­la­rı, bir ke­re, sav­cı­lar­dan ayır­mak ge­re­ki­yor. Ne­den? Ba­ğım­sız yar­gı­da si­ya­si gü­cün et­ki­si­ne en ya­kın du­ran, ida­re­ye en ya­kın olan, özel­lik­le sav­cı­la­rın -al­tı­nı çi­zi­yo­rum- yar­gıç­la­rı et­ki­le­me­si he­def­len­di­ği için ay­nı ya­sa tek­li­fi için­de, hem sav­cı­lar hem de yar­gıç­lar ya­ra al­mış­tır.

Adil yar­gı­lan­ma hak­kı, son ana­ya­sa dü­zen­le­me­le­ri ışı­ğın­da, id­di­a ve sa­vun­ma­nın, ya­ni, si­lah­la­rın eşit­li­ği il­ke­si ge­re­ği, sav­cı­la­rın ya­sa­sı ay­rı ol­mak zo­run­da­dır. Na­sıl ki bir Avu­kat­lık Ya­sa­sı var­dır, sa­vun­ma­nın ay­rı ya­sa­sı var­dır, si­lah­la­rın eşit­li­ği ge­re­ği, sav­cı­la­rın da ya­sa­sı ay­rı ol­mak zo­run­da­dır. Bu ne­den­le­dir ki, id­di­a ve sa­vun­ma­nın kar­şı­sın­da ka­rar mer­ci­sin­de olan yar­gıç­la­rın ko­nu­mu­nu id­di­a ve sa­vun­ma­dan ayır­mak, öz­gün­lü­ğü­nü ve ba­ğım­sız­lı­ğı­nı güç­len­dir­mek ge­re­kir. Son Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği bu­nu em­re­di­yor; 36’n­cı mad­de adil yar­gı­la­ma içe­ri­yor, 90’ın­cı mad­de söz­leş­me­le­rin içe­ri­ği­ni.

Bu­gün 30 Ka­sım. Farz ede­lim ki, gay­ret et­ti­niz ve bu ya­sa­yı çı­kar­dı­nız ve ya­rın da 1 Ara­lık, bu ya­sa Res­mî Ga­ze­te­de ya­yım­lan­dı. 4 Ara­lık­ta da çık­ma­sı ge­re­kir di­yor ar­ka­daş­la­rı­mız, Hü­kû­met. İki gün ka­lı­yor Cum­hur­baş­ka­nı­nın in­ce­le­me­si­ne. Ya­ni şu­ra­da sor­mak is­ti­yo­rum: Yü­ce Cum­hur­baş­kan­lı­ğı ma­ka­mı­nın bir in­ce­le­me, araş­tır­ma­sı­na da mı im­kân ta­nı­ma­ya­cak­sı­nız? Ora­sı tas­dik mer­ci­si mi? Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı AK Par­ti Hü­kû­me­ti­nin no­te­ri mi ol­du ora­da aca­ba? Bu çok teh­li­ke­li bir yak­la­şım. Mec­li­si yok say­dı­nız, biz­le­ri yok say­dı­nız ça­lış­tır­ma­dan. Pe­ki, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı ma­ka­mı­nı da, Mus­ta­fa Ke­mal Ata­tür­k’­ün otur­du­ğu ma­ka­mı da öy­le mi de­ğiş­ti­re­cek­si­niz? Bu çok teh­li­ke­li bir yak­la­şım­dır. Dik­ka­ti­ni­zi çek­mek is­ti­yo­rum.

MEH­MET NİL HI­DIR (Muğ­la) – 48 sa­at.

HA­SİP KAP­LAN (De­vam­la) – Sa­yın üye­ler, geç­mi­şin mu­ha­se­be­si­ni yap­mak da son de­re­ce yan­lış­tır. 2000 yı­lı­nın ön­ce­si bu­ra­da tar­tı­şıl­dı dün, ta­a Sey­fi Ok­tay, Sa­yın Mo­ğul­tay dö­ne­mi, Şev­ket Ka­zan dö­ne­mi. Bu­gü­nü ko­nuş­ma­mız ge­re­ki­yor. 2002’den bu ya­na, Av­ru­pa Bir­li­ğiy­le sü­re­ciy­le bir­lik­te yar­gı ala­nın­da ya­pı­lan cid­di re­form­la­rı, ana­ya­sal dü­zen­le­me­le­ri, ya­sal dü­zen­le­me­le­ri ve onun zo­run­lu ge­rek­le­ri­ni ye­ri­ne ge­tir­me yü­küm­lü­lü­ğüy­le kar­şı kar­şı­ya­yız. 81 mad­de de­ği­şik­li­ği­ni yok sa­ya­ma­yız. 36’n­cı mad­de­de yer alan adil yar­gı­lan­ma­yı da yok sa­ya­ma­yız. Av­ru­pa Söz­leş­me­si­’nin 6’n­cı mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sın­da ya­zı­lan ba­ğım­sız yar­gı­da yar­gıç ta­raf­sız­lı­ğı­nı yok sa­ya­ma­yız ve yok sa­ya­ma­ya­ca­ğı­mız ye­ni bir söz­leş­me im­za­la­dık, dik­kat­le­ri­ni­zi çek­mek is­ti­yo­rum. Bir­leş­miş Mil­let­ler Me­de­ni ve Si­ya­si Hak­lar Söz­leş­me­si­’nin adil yar­gı­lan­may­la il­gi­li hü­küm­le­ri, ay­nen Av­ru­pa İn­san Hak­la­rı Söz­leş­me­si­’nin hü­küm­le­ri gi­bi em­re­di­ci ve Ana­ya­sa­’nın 90’ın­cı mad­de­si uya­rın­ca da bağ­la­yı­cı­dır. Ne­den di­ye­cek­si­niz? Ben, si­ze­… Tür­ki­ye, ki da­ha o yo­lu de­ne­me­di, ulu­sal üs­tü yar­gı ala­nın­da Stras­bo­ur­g’­u de­ne­dik ama bu­gü­ne ka­dar Bir­leş­miş Mil­let­ler­de La­he­y’­i de­ne­dik, ama Bir­leş­miş Mil­let­ler­de İn­san Hak­la­rı Ko­mi­te­si­ne da­ha Tür­ki­ye­’den hiç­bir baş­vu­ru ol­ma­dı.

Ja­ma­ika’­da mah­ke­me­nin ver­di­ği ölüm ce­za­sı son­ra­sı Rod­ri­gu­ez’­in baş­vu­ru­su­nu de­ğer­len­di­ren İn­san Hak­la­rı Ko­mi­te­si, ora­da­ki yar­gıç­la­rın se­çil­me tar­zı­na ve ni­te­li­ği­ne dik­kat çek­tik­ten son­ra adil yar­gı­lan­ma ya­pıl­ma­mış­tır ka­ra­rı­na var­dı. Ben­zer, Av­ru­pa Mah­ke­me­si yar­gıç­lar­la il­gi­li ka­rar­la­rı da var ve iç­ti­hat hâ­li­ne gel­miş. Ja­bar­do da­va­sın­da, ba­ğım­sız yar­gı­da sub­jek­tif ve ob­jek­tif fak­tör­ler sa­yı­lır­ken yar­gı­cın ba­ğım­sız­lı­ğı üze­rin­de du­ru­lu­yor. Biz, DGM’­le­ri kal­dır­mak zo­run­da kal­dık, unut­ma­yın. Ne­den? As­ker üye­nin se­çil­me tar­zı ne­de­niy­ley­di, “Ta­yin, ter­fi, hi­ye­rar­şi­de­ki ko­nu­mu ne­de­niy­le DGM’­ler ba­ğım­sız mah­ke­me de­ğil­dir.” de­nil­di­ği için kal­dır­dık. Pe­ki, bun­la­rın hep­si doğ­ru da Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin son ver­di­ği ka­ra­rı an­la­mak­ta bir hu­kuk­çu ola­rak güç­lük çek­tim. “Al­bay­lar de­ğil, yar­gıç­lar ba­ğım­sız.” Böy­le şey olur mu? Hu­kuk fa­kül­te­si oku­muş, gel­miş bu sı­na­va ta­lip ol­muş bir ki­şi, sı­na­vı ka­za­nın­ca ba­ğım­sız yar­gıç ola­cak. Böy­le bir man­tık, böy­le ace­le bir ka­ra­ra, 2005 İler­le­me Ra­po­ru­’n­da, AB sü­re­cin­de, mü­la­kat sı­na­vı­nı Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nın yap­ma­sı yar­gıç, sav­cı is­tih­da­mın­da ha­tı­rı sa­yı­lır de­re­ce­de et­ki­li ol­ma­sı­na yol aç­mak­ta­dır de­ni­le­rek si­ya­sal­laş­ma­nın al­tı çi­zi­li­yor. Yü­rüt­me­nin yar­gı­ya mü­da­ha­le­si güç­ler ay­rı­lı­ğı­na ay­kı­rı ol­du­ğu gi­bi, yar­gı­nın si­ya­sal­laş­tı­rıl­ma­sı hu­ku­kun üs­tün­lü­ğü­nü de ayak­lar al­tı­na alı­yor. Üst yar­gı ku­rum­la­rı­mız, ba­ğım­sız yar­gı­yı ze­de­le­ye­cek bu tür yak­la­şım­lar ko­nu­sun­da kay­gı­la­rı­nı di­le ge­tir­miş­ler­dir. Yar­gıç ve sav­cı aday­la­rı, ÖSYM sı­na­vın­dan son­ra mü­la­kat ku­ru­lun­da ba­şa­rı­lı olur­sa iki yıl staj ya­pa­cak­lar­dır. Av­ru­pa Bir­li­ği or­gan­la­rı bu ko­nu­da­ki kay­gı­la­rı­nı di­le ge­ti­rir­ken öne­ri­de de bu­lun­du­lar. De­nil­di ki; “Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu ile Ada­let Aka­de­mi­si üye­le­rin­den olu­şa­cak bir ku­rul ta­ra­fın­dan in­ce­le­me ya­pıl­ma­sı­nı öne­ri­yo­ruz.” Ya­ni, bu­nun için­de, dik­ka­ti­ni­zi çe­ki­yo­rum, hu­kuk­çu­lar var, yar­gıç­lar var. Bir­leş­miş Mil­let­ler ve Av­ru­pa Kon­se­yi­nin kri­ter­le­ri de bu­na zor­lu­yor. 1985 ta­rih­li yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı te­mel şar­tın­da, yar­gıç se­çer­ken si­ya­si fi­kir­le­re gö­re ay­rım ya­pıl­ma­ma­sı ge­rek­ti­ği be­lir­ti­li­yor. 1994 ta­rih­li Av­ru­pa Kon­se­yi Ba­kan­lar Ko­mi­te­si­nin ka­ra­rın­da “Yar­gıç­la­rı se­çen mer­ci hü­kû­met­ten ba­ğım­sız ol­ma­lı­dır.” de­ni­li­yor.

Şim­di, “Yar­gıç­la­rı se­çen mer­ci hü­kû­met­ten ba­ğım­sız ol­ma­lı­dır.” de­nil­dik­ten son­ra, bu ya­sa tek­li­fin­de­ki 7 üye­li Mü­la­kat Ku­ru­lu­na ba­ka­lım. Sa­yın Ada­let Ba­ka­nı­nın Müs­te­şa­rı, ol­ma­dı­ğı za­man yar­dım­cı­sı ve de­vam edi­yo­rum, Tef­tiş Ku­ru­lu Baş­ka­nı, Ce­za İş­le­ri, Hu­kuk İş­le­ri, Per­so­nel Ge­nel Mü­dü­rü ve Ada­let Aka­de­mi­sin­den 2 üye. Bun­la­rın hep­si yü­rüt­me men­su­bu. Yü­rüt­me­de hi­ye­rar­şi, ter­fi, gö­rev, ata­ma­… Hep­si Ba­kan­lı­ğın per­so­ne­li.

Şim­di, yü­rüt­me­ye bağ­lı böy­le bir ku­ru­lun adı, yar­gıç ata­ma­la­rın­da Mü­la­kat Ku­ru­lu ol­maz, ol­sa ol­sa Ba­kan­lık bü­rok­rat­lar ku­ru­lu olur. Bu­nun al­tı­nı açık­ça çi­ze­lim: Bu­nun adı, yar­gı­da kad­ro­laş­ma­dır, yar­gı­da si­ya­sal­laş­ma­dır, yar­gı­da par­ti­zan­lı­ğa ka­pı aç­ma­dır, yar­gı­da ata­ma ve ta­yin­ler­de tar­tış­ma ka­pı­sı­nı ara­la­ma­dır.

Şim­di, böy­le­si bir yan­lış­tan AK Par­ti­nin hâ­lâ dön­me şan­sı var. Hâ­lâ önü­nüz­de bir­kaç sa­at var ve biz uya­rı­yo­ruz, vak­ti­miz öl­çü­sün­de şu­nu di­yo­ruz Gru­bu­muz ola­rak: Bu çok teh­li­ke­li yak­la­şım­dan dö­nül­mek is­te­nir­se, yar­gı­dan gö­rüş alı­na­rak, mu­ha­le­fet dik­ka­te alı­na­rak, ya­pı­lan­dı­rı­lan bu Mü­la­kat Ku­ru­lun­da en baş­ta Aka­de­mi, Hâ­kim ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu, üst yar­gı ku­rum­la­rı ve ba­ro üye­le­ri­nin de yer ala­ca­ğı ge­niş­le­til­miş bir ku­rul, ba­ğım­sız bir hu­kuk­çu­lar ku­ru­lu mü­la­ka­tı yap­tı­ğı tak­dir­de, yü­rüt­me­nin yar­gı­ya mü­da­ha­le­si de ön­le­nir ve ha­tı­rı sa­yı­lır, 10 bin kü­sur yar­gıç kad­ro­sun­dan boş olan 4 bin kü­sur yar­gıç ata­ma­sın­da, Hü­kû­met de zan al­tın­da kal­mak­tan kur­tu­lur.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li üye­ler; evet, bu­gün, şu ya­sa tek­li­fi­ni sa­bah ala­bil­dik. Dün, öner­ge ve­ril­di­ği za­man, sa­de­ce tek­lif var­dı, ge­rek­çe­si yok­tu. Bu­ra­da, geç­miş­te, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin, Da­nış­tay Da­ire­ler Ku­ru­lu­nun, yar­gı­nın tar­tış­tı­ğı, ka­rar ver­di­ği bir ko­nu­da, yi­ne, bi­le bi­le, bir yan­lı­şı tek­rar ede­rek bu ya­sa tek­li­fi­ni ge­tir­dik. 100 ta­ne yar­gı­cın hu­ku­ki du­ru­mu var­dır di­ye, Tür­ki­ye­’nin ada­le­ti­ni, ba­ğım­sız yar­gı­yı, yar­gıç te­mi­na­tı­nı bun­ca ri­zi­ko­ya at­ma hak­kı­na hiç kim­se sa­hip de­ğil­dir, Hü­kû­met de sa­hip de­ğil­dir, AK Par­ti de sa­hip de­ğil­dir di­ye dü­şü­nü­yo­ruz.

Bu ko­nu­da ace­le­ye ge­rek yok. Ma­dem­ki, 15 Ara­lık­ta ye­ni bir Ana­ya­sa id­di­anız var, Tür­ki­ye­’yi de­mok­ra­tik­leş­ti­re­ce­ğiz id­di­anız var; mut­la­ka, Hâ­kim­ler Sav­cı­lar Ku­ru­lu ko­nu­sun­da da gö­rüş­le­ri­niz var­dır; mut­la­ka, bu, yar­gıç­la­rın se­çi­min­de de gö­rüş­le­ri­niz var­dır; mut­la­ka, bu ko­nu­da, id­di­a, sa­vun­ma ve yar­gı­la­ma­nın ye­ni dü­zen­len­me­si ko­nu­sun­da da­… Pe­ki, ken­di ha­zır­la­dı­ğı­nız Ana­ya­sa­yı ni­ye bek­le­mi­yor­su­nuz? Eğer, ken­di an­la­yı­şı­nız bu tek­lif ise Ana­ya­sa­nı­zı bo­şu­na çı­ka­rı­yor­su­nuz. Bu­nu, bu­ra­dan ifa­de ede­yim. O Ana­ya­sa­’yı –bu­ra­da sı­na­vı­nız- eğer bu ya­sa­yı ge­çi­rir­se­niz o Ana­ya­sa tar­tış­ma­sı­nı, Gru­bu­muz ola­rak gö­rüş­me­ye­ce­ğiz, ka­le al­ma­ya­ca­ğız, cid­di­ye al­ma­ya­ca­ğız çün­kü bu­ra­da, ba­ğım­sız yar­gı­yı ayak­lar al­tı­na al­dık­tan son­ra, ge­ri­si, re­form­lar, hep­si te­fer­ru­at­tır, ge­ri­si te­fer­ru­at­tır, onu ifa­de edi­yo­rum ve bu­ra­da­n…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

HA­SİP KAP­LAN (De­vam­la) – Son söz, cüm­le­mi bağ­lı­yo­rum.

BAŞ­KAN – Sa­yın Kap­lan, bu­yu­run, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

HA­SİP KAP­LAN (De­vam­la) – Evet Sa­yın Baş­kan, te­şek­kür edi­yo­rum.

Son sö­zü­mü, Gru­bum adı­na söy­lü­yo­rum: Hâ­lâ, önü­nüz­de bir fır­sat var. Lüt­fen, tek­li­fi­ni­zi ge­ri alın. Eğer al­maz­sa­nız, si­zi, hal­ka, Hak­k’­a ve ta­ri­he kar­şı vic­da­ni so­rum­lu­lu­ğu­nuz­la baş ba­şa bı­ra­kı­yo­rum.

Te­şek­kür ede­rim. (DTP ve CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Grup­lar adı­na üçün­cü ko­nuş­ma­cı, Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si Gru­bu adı­na, Kon­ya Mil­let­ve­ki­li Fa­ruk Bal.

Sa­yın Bal, bu­yu­run efen­dim. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

MHP GRU­BU ADI­NA FA­RUK BAL (Kon­ya) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; gö­rü­şül­mek­te olan 65 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi hak­kın­da, Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si­nin gö­rüş­le­ri­ni yü­ce he­ye­te sun­mak üze­re söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Yü­ce he­ye­ti say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bu­gün, İs­tan­bu­l’­dan kal­kıp Is­par­ta­’ya git­mek­te olan, özel bir ha­va­yol­la­rı­na ait uça­ğı­mız düş­müş­tür, çok sa­yı­da va­tan­da­şı­mız ha­ya­tı­nı kay­bet­miş­tir. Yü­ce mil­le­ti­mi­zin yü­re­ğin­de, bu, de­rin bir acı ya­rat­mış­tır. Ha­ya­tı­nı kay­be­den­le­re Ce­na­bı Al­la­h’­tan rah­met di­li­yo­rum, mil­le­ti­mi­zin ba­şı sağ ol­sun di­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, gö­rüş­tü­ğü­müz ya­sa, ada­let ve ad­li­yey­le il­gi­li ve ada­let hiz­met­le­ri­ni su­na­cak olan hâ­kim ve sav­cı­la­rın mes­le­ğe ka­bul­le­ri, aday­lık sü­re­ci içe­ri­sin­de ta­bi ola­cak­la­rı hü­küm­ler­le il­gi­li­dir. Do­la­yı­sıy­la, yar­gı­nın önem­li ve özel­lik­li bir ko­nu­su­nu bir­lik­te de­ğer­len­dir­me­ye ça­lı­şı­yo­ruz.

Bu ya­sa tek­li­fi­nin yü­ce Mec­li­sin önü­ne ge­ti­ril­me­sin­de­ki şe­kil, hız ve usul bi­zim dik­ka­ti­mi­zi çek­miş bu­lun­mak­ta­dır. Ha­ki­ka­ten, beş yıl­lık AKP ço­ğun­lu­ğu­nun gö­rev yap­tı­ğı Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de mil­let­ve­kil­le­ri­nin tek­lif­le­ri çok ka­le alın­maz iken, ya­sa­lar ağır­lık­lı ola­rak ka­nun ta­sa­rı­la­rı bi­çi­min­de, Hü­kû­me­tin si­ya­si so­rum­lu­lu­ğuy­la bir­lik­te yü­ce Mec­li­sin hu­zu­ru­na gel­mek­te iken, bu de­fa, çok acil ve ace­le­ci bir tarz­da, bu ta­sa­rı, ön­ce Ko­mis­yo­na ve Ko­mis­yon­da da bü­yük bir hız­la yol­la­rı ka­te­de­rek şim­di de hu­zu­ru­nu­za gel­miş bu­lun­mak­ta­dır.

Tek­lif 14 Ka­sım gü­nü Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na su­nul­muş, 19 Ka­sım gü­nü Ko­mis­yon­da gö­rü­şül­me­ye baş­lan­mış, 22 Ka­sım gü­nü gö­rüş­me­ler ta­mam­lan­mış ve 28 Ka­sım gü­nü de Ko­mis­yon ra­po­ru­nu ha­zır­la­mış ve bu ka­dar hız­lı bir sü­reç içe­ri­sin­de ka­nun tek­li­fi Ge­nel Ku­ru­la in­di­ril­miş­tir.

An­cak, ta­bii ki, bu­nun ol­gun­laş­tı­rıl­ma­sı için Ko­mis­yon­da bu­lu­nan mil­let­ve­kil­le­ri gö­rüş­le­ri­ni açık­la­mış­lar ve Ko­mis­yon­ca ka­bul edil­me­yen gö­rüş­le­ri­ni de, do­ğal ola­rak, mil­let­ve­kil­li­ği­nin ge­rek­tir­di­ği so­rum­lu­luk dü­şün­ce­siy­le mu­ha­le­fet şer­hi ola­rak yaz­mak is­te­miş­ler­dir. Ada­let Ko­mis­yo­nun­da Sa­yın Baş­ka­nın iki sa­at­lik bir sü­rey­le mu­ha­le­fet şer­hi ya­zıl­ma­sı­na im­kân ver­me­si, eğer bu bir im­kân ise, şük­ra­na de­ğer ola­rak kar­şı­la­na­cak­tır. Ta­bii ki, iki sa­at­lik bir za­man di­li­mi, böy­le önem­li bir ka­nu­nun ya­zıl­ma­sın­da ve bu­na kar­şı olu­şa­cak mu­ha­le­fet şerh­le­ri­nin oluş­tu­rul­ma­sın­da cid­di­ye alı­na­bi­le­cek bir dav­ra­nış ola­rak gö­rül­me­mek­te­dir. Ni­te­kim, yan­lış­lık, Sa­yın Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­ka­nı­nın ol­gun tav­rıy­la dü­zel­til­miş, da­ha son­ra mu­ha­le­fet şerh­le­ri ba­sıl­mış bir va­zi­yet­te üye­le­re da­ğı­tıl­mış­tır.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu ka­dar ace­le et­me­nin ne an­la­mı var­dır ve Tür­ki­ye­’nin en önem­li ko­nu­la­rın­dan bi­ri­si olan yar­gıy­la il­gi­li, yar­gı­ya ilk adı­mı­nı ata­cak olan ki­şi­le­rin du­rum­la­rı­nı dü­zen­le­yen bu ko­nu­nun bu de­re­ce de ace­le­ye ge­ti­ril­me­si­nin ne an­la­mı var­dır? Biz­ce, gö­rü­len bir an­la­mı bu­lun­ma­mak­ta­dır. Çün­kü bu ta­sa­rı, ol­gun­laş­mış bir va­zi­yet­te Ge­nel Ku­ru­lun önü­ne gel­miş ol­say­dı, bu tar­tış­ma­lar ma­kul bir şe­kil­de ve sü­re­de ce­re­yan eder­di ve o sü­reç içe­ri­sin­de de kim­se­nin ra­hat­sız ol­ma­dı­ğı, ger­gin­li­ğin ya­ra­tıl­ma­dı­ğı bir or­tam­da ka­nun­la­şır ve ül­ke­ye de, yar­gı­ya da fay­da­lı bir hiz­met yap­mış olur­duk.

Bu ka­dar ace­le edi­lir iken, Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nın çok de­ğer­li bü­rok­rat­la­rı­nın ka­nun ta­sa­rı­sı ha­zır­la­ma im­kâ­nı­nın elin­den alın­mış ol­ma­sı, bi­zi cid­di şüp­he­le­re sevk et­mek­te­dir. Aca­ba Sa­yın Ba­kan­lı­ğın ora­da gö­rev ya­pan de­ğer­li bü­rok­rat­la­ra bir gü­ven­siz­li­ği mi var­dır yok­sa­… Ko­mis­yon­da ifa­de edil­di­ği şe­kil­de, bü­rok­rat­la­rın gö­rev ya­pa­ca­ğı yer Ada­let Ba­kan­lı­ğı­dır, ora­da­ki ka­nun ta­sa­rı­sıy­la il­gi­li usul ve esas­lar da bel­li­dir, en azın­dan te­amü­lü var­dır, bu­nun dı­şın­da bir yol ve yön­tem­le tek­li­fi ha­zır­la­yan mil­let­ve­ki­li­ne gay­ri­res­mî hiz­met sun­ma­sı Ada­let Ba­kan­lı­ğı bü­rok­ra­si­sin­de gö­rü­len ilk ve tek ör­nek­tir be­nim bil­di­ğim.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, iş­te, bu ve bu­ra­da ıs­rar edi­len ba­zı ko­nu­lar bi­zi ge­ri­lim de­di­ği­miz bir nok­ta­ya gö­tür­mek­te­dir. Ge­ri­lim, Tür­ki­ye­’nin son beş yıl­lık çok cid­di so­ru­nu­dur. Bu ge­ri­li­mi aşa­bil­me­miz için ma­kul­de bir­leş­me­miz, or­tak akıl­da bir­leş­me­miz ve üze­rin­de he­pi­mi­zin has­sa­si­yet­le dur­du­ğu, hu­ku­kun üs­tün­lü­ğü, hâ­kim te­mi­na­tı, hâ­kim ba­ğım­sız­lı­ğı gi­bi ko­nu­la­rı tek­rar tek­rar tar­tış­ma nok­ta­sı­na gö­tür­me­me­miz ge­rek­mek­te­dir. Ge­ri­lim, sa­nal ola­rak ya­ra­tıl­dı­ğı za­man ger­çek so­run­la­rın üze­ri­ni ört­mek­te­dir.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu ka­dar hız­lı ve acil bir şe­kil­de gün­de­me bir ya­sa tek­li­fi ge­ti­ril­mek is­te­ni­yor ise, Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si Gru­bu ola­rak biz bek­ler­dik ki, hâ­kim­le­rin, kâ­tip­le­rin, in­faz ko­ru­ma me­mur­la­rı­nın, mü­ba­şir­le­rin, ad­li hiz­met gö­ren di­ğer per­so­ne­lin acil çö­züm bek­le­yen so­run­la­rı gün­de­me ge­ti­ri­lir­di. Ya­ni, on­la­rın bü­tün so­run­la­rı bit­miş de, Tür­ki­ye­’yi hu­ku­kun üs­tün­lü­ğü, par­la­men­ter de­mok­ra­si­de­ki kuv­vet­ler ay­rı­lı­ğı il­ke­si­nin tar­tış­ma ala­nı­na so­kul­ma­sı, ku­rum­lar ara­sın­da­ki tar­tış­ma­nın ye­ni­den ısı­tıl­ma­sı gi­bi bir ko­nu­yu gün­de­me ta­şı­ma­nın ne an­la­mı var­dır?

İş­te, bu sa­nal gün­de­min bi­zi gö­tü­re­ce­ği yer ne­re­si­dir? İz­ni­niz­le ora­ya de­ğin­mek is­ti­yo­rum:

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Tür­ki­ye par­la­men­ter de­mok­ra­tik bir re­jim­le ida­re edil­mek­te­dir ve sek­sen kü­sur yıl­lık tat­bi­ka­tı­mız­da bu re­ji­mi biz ol­gun­laş­tır­ma­ya ça­lış­tık, mü­kem­mel­leş­tir­me­ye ça­lış­tık. Mü­kem­mel­leş­ti­re­bil­dik mi? Ha­yır. Ek­si­ği­miz var, yan­lı­şı­mız var. Hep bir­lik­te, ik­ti­da­rıy­la mu­ha­le­fe­tiy­le dü­zelt­me­miz la­zım ama üze­rin­de an­laş­ma­mız ge­re­ken en önem­li hu­sus, par­la­men­ter de­mok­ra­si­de­ki kuv­vet­ler ay­rı­lı­ğı, baş­lı ba­şı­na kuv­vet­le­rin tek ba­şı­na ik­ti­da­rı an­la­mı­na gel­me­mek­te­dir.

Par­la­men­ter de­mok­ra­si ve hat­ta ge­niş ma­na­da de­mok­ra­si, yüz­ler­ce yıl­lık ge­li­şim sü­re­ci içe­ri­sin­de, ço­ğun­lu­ğun hak­lı ve hâ­kim ol­du­ğu dü­şün­ce­sin­den vaz­geç­miş­tir. Ço­ğun­lu­ğun ha­ta ya­pa­bi­le­ce­ği, ço­ğun­lu­ğun ya­nı­la­bi­le­ce­ği, ço­ğun­lu­ğun dev­le­tin ku­ru­luş fel­se­fe­si­ne ay­kı­rı ic­ra­at­ta bu­lu­na­bi­le­ce­ği, ço­ğun­lu­ğun dev­le­tin ana­ya­sa­sı­na ay­kı­rı dav­ra­na­bi­le­ce­ği, ço­ğun­lu­ğun mev­cut mev­zu­ata ay­kı­rı dav­ra­na­bi­le­ce­ği dü­şün­ce­sin­den ha­re­ket­le bir den­ge ve de­ne­tim me­ka­niz­ma­sı kur­muş­tur.

İş­te, kuv­vet­ler ara­sın­da­ki den­ge ve de­ne­tim bi­zim ana­ya­sal par­la­men­ter sis­te­mi­mi­ze şu şe­kil­de gir­miş­tir: Mec­lis, mil­lî ira­de­yi tem­si­len, ço­ğun­lu­ğun oyu ile ka­nun­la­rı ya­par. Ya­pı­lan ka­nun­la­rın bir de de­ne­tim mer­ci­si var­dır, bu de­ne­tim mer­ci­si Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­dir. İş­te Ana­ya­sa'mız par­la­men­ter de­mok­ra­si­de ya­sa­ma gü­cü ile yar­gı gü­cü­nü bir­bi­ri­ni den­ge­le­ye­cek şe­kil­de bir ko­nu­ma oturt­muş­tur ve bu ko­num­dan or­ta­ya çı­kan so­nuç, hu­ku­kun üs­tün­lü­ğü de­di­ği­miz kav­ra­ma ula­şı­yo­ruz. Hu­ku­kun üs­tün­lü­ğü içi boş bir kav­ram de­ğil­dir. Ana­ya­sa hu­ku­ku­nun Mec­li­sin ira­de­si­nin de­ğer­len­di­ril­me­sin­de na­za­ra alın­ma­sı, hu­ku­kun üs­tün­lü­ğü de­di­ği­miz kav­ra­ma önem iza­fe edil­me­si­nin se­be­bi­dir.

Di­ğer ta­raf­tan, Mec­li­sin ço­ğun­lu­ğu­nun ya­rat­mış ol­du­ğu ik­ti­da­rın ya­pa­ca­ğı ey­lem ve iş­lem­ler, hü­kû­met eder­ken ya­pa­ca­ğı ey­lem ve iş­lem­ler yi­ne yar­gı de­ne­ti­mi­ne ta­bi­dir. Hiç­bir iş ve iş­le­mi yar­gı de­ne­ti­mi dı­şın­da de­ğil­dir. Bu­ra­yı da de­net­le­ye­cek olan Da­nış­tay ve alt ka­de­me­de­ki ida­ri yar­gı mer­ci­le­ri­dir. İş­te hu­ku­kun üs­tün­lü­ğü de­di­ği­miz kav­ram bu­ra­da ken­di­si­ni or­ta­ya koy­mak­ta­dır. Yü­rüt­me ile yar­gı ara­sın­da­ki den­ge­yi oluş­tur­mak­ta­dır. Bu den­ge ve de­ne­tim me­ka­niz­ma­sı eğer bo­zu­lur ise bu den­ge ve de­ne­tim me­ka­niz­ma­sı­na eğer ço­ğun­lu­ğun par­mak sa­yı­sı dik­ka­te alın­mak su­re­tiy­le mü­da­ha­le edi­lir ise ge­ri­lim or­ta­ya çı­kar. Ana­ya­sa tar­tış­ma­la­rın­da bu ge­ri­li­mi, en cid­di bir şe­kil­de gör­mek­te­yiz ve hay­ret­ler içe­ri­sin­de, deh­şet içe­ri­sin­de bu den­ge­nin na­sıl tah­rip edil­me­ye ça­lı­şıl­dı­ğı­nı Ana­ya­sa ta­sa­rı tas­la­ğı de­di­ği­miz tas­lak­ta gör­mek­te­yiz.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu tas­lak, bi­lim he­ye­ti di­ye ta­nım­la­nan bir öğ­re­tim üye­le­ri gru­bu ta­ra­fın­dan ha­zır­lan­mış­tır. Bu öğ­re­tim üye­le­ri­ne bu gö­re­vi AKP ver­miş­tir. Do­la­yı­sıy­la bu öğ­re­tim üye­le­ri, sı­fat ola­rak bi­lim he­ye­ti un­va­nın­dan sıy­rıl­mış AKP'nin hiz­met sa­tın al­dı­ğı ve­ya hiz­met al­dı­ğı -çün­kü pa­ra kar­şı­lı­ğı yap­ma­dık­la­rı­nı ifa­de et­mek­te­dir­ler, doğ­ru ola­bi­lir- bir öğ­re­tim üye­le­ri gru­bu ola­rak kar­şı­mı­za çık­mak­ta­dır. AKP bun­la­rı de­ği­şik top­lan­tı­lar­da in­ce­le­miş­tir, he­nüz res­men be­nim­se­dik­le­ri­ni açık­la­ma­mış­lar­dır an­cak zım­nen bu he­ye­tin or­ta­ya koy­du­ğu Ana­ya­sa ta­sa­rı tas­la­ğı­nı be­nim­se­miş gö­rün­mek­te­dir­ler. Sa­yın Baş­ba­ka­nın bu öğ­re­tim üye­le­ri­nin ta­nı­tım top­lan­tı­la­rı­nı açış ko­nuş­ma­la­rıy­la, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin es­ki Baş­ka­nı­nın bu top­lan­tı­lar­da baş­kan­lık et­mek su­re­tiy­le zım­nen ka­bul et­tik­le­ri­ni or­ta­ya koy­muş­lar­dır.

Şim­di, bu par­la­men­ter de­mok­ra­tik sis­tem­de­ki den­ge ve de­ne­ti­me, ya­sa­ma, yü­rüt­me ve yar­gı ara­sın­da­ki iliş­ki­ye na­sıl bir ço­mak so­kul­du­ğu­nu siz­ler­le pay­laş­mak is­ti­yo­rum, ki bu­nun iliş­ki­si­ni gö­rüş­tü­ğü­müz ka­nun­la da ge­ti­rip onun­la da bağ­lan­tı­sı­nı ku­ra­ca­ğız.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, den­ge ve de­ne­tim me­ka­niz­ma­sı di­ye an­lat­tı­ğım Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin çı­kar­mış ol­du­ğu, va­zet­miş ol­du­ğu ka­nun­la­rın Ana­ya­sa­’ya uy­gun­lu­ğu­nu Ana­ya­sa Mah­ke­me­si de­net­ler de­miş­tik. Bu bir de­ne­tim me­ka­niz­ma­sı­dır. Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin de­net­le­ye­ce­ği hu­sus, ya­ni da­va­lı olan hu­sus, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin or­ta­ya çı­kar­mış ol­du­ğu ka­nun­dur.

Şim­di, ken­di ya­pa­ca­ğı ka­nu­nu de­net­le­ye­cek olan Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ne Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin üye­le­ri­nin sa­yı­sı ar­tı­rıl­mak su­re­tiy­le ço­ğun­lu­ğu teş­kil ede­bi­le­cek şe­kil­de hâ­kim ta­yin et­me yet­ki­si ve­rir­se­niz, bu­nun adı da­va­lı ola­rak mah­ke­me­ye hâ­kim ta­yin et­mek de­mek­tir. Han­gi ül­ke­de, han­gi de­mok­ra­si­de hu­ku­kun üs­tün­lü­ğü di­ye ta­nım­la­dı­ğı­mız han­gi di­sip­lin­de da­va­lı­nın hâ­kim ta­yin et­mek gi­bi bir hak­kı var­dır ve böy­le bir hak na­sıl bir hu­ku­kun üs­tün­lü­ğü pren­si­bi­ni or­ta­ya ko­ya­bil­mek­te­dir? Bu şe­kil­de ta­yin edil­miş olan hâ­kim­ler, na­sıl ba­ğım­sız ola­bi­le­cek­ler­dir, na­sıl te­mi­nat al­tın­da gö­rev­le­ri­ni ifa ede­bi­le­cek­ler­dir?

Di­ğer ta­raf­tan, yü­rüt­me ile yar­gı ara­sın­da­ki den­ge de­ğer­len­di­ri­lir­ken, ida­re­nin tüm ey­lem ve iş­lem­le­ri­nin ida­ri yar­gı de­ne­ti­mi­ne ta­bi ol­du­ğu­nu ifa­de et­miş­tik. İş­te o Ana­ya­sa ta­sa­rı tas­la­ğın­da, bu de­fa Da­nış­ta­ya ta­yin edi­le­cek olan hâ­kim­le­rin, be­lir­li bir oran­da, Ba­kan­lar Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan ta­yin edi­le­ce­ği hük­me bağ­lan­mak­ta­dır.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bü­tün ida­ri da­va­lar­da da­va­lı olan ta­raf ida­re­dir, ya­ni ik­ti­dar­dır, ya­ni yü­rüt­me­dir. Yü­rüt­me­nin, ken­di da­va­sı­nın, ken­di ira­de­si­nin de­ğer­len­di­ri­le­ce­ği bir mah­ke­me­ye hâ­kim ta­yin et­mek gi­bi bir öl­çü­sü, han­gi hu­ku­ki ve hu­ku­kun üs­tün­lü­ğü dü­şün­ce­siy­le an­la­şı­la­bi­lir, açık­la­na­bi­lir? Bun­dan bi­raz da­ha va­hi­mi ise: Hâ­kim­le­rin öz­lük hak­la­rı­nı de­ğer­len­di­ren, in­ce­le­yen, de­re­ce­le­ri­ni, ter­fi­le­ri­ni ve di­sip­lin iş­lem­le­ri­ni yü­rü­ten Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­na da Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin üye ta­yin et­me yet­ki­si ve­ril­mek­te­dir.

De­mek ki ar­ka­daş­lar, AK­P’­nin ha­zır­lat­mış ol­du­ğu Ana­ya­sa ta­sa­rı tas­la­ğın­da, zım­nen be­nim­se­di­ği bu Ana­ya­sa ta­sa­rı tas­la­ğın­da, par­la­men­ter de­mok­ra­si­nin özü­ne do­ku­nul­mak­ta­dır. Par­la­men­ter de­mok­ra­si­nin kuv­vet­ler ay­rı­lı­ğı pren­si­bin­de­ki den­ge ve de­ne­tim me­ka­niz­ma­sı bo­zul­mak­ta­dır ve bu­ra­dan do­ğan has­sa­si­yet de iş­te gö­rüş­tü­ğü­müz bu ka­nun tek­li­fi ile bir­lik­te de­ğer­len­di­ril­di­ğin­de “A­ca­ba AKP ne yap­mak is­te­mek­te­dir?” şek­lin­de­ki so­ru­yu zih­ni­mi­ze ge­tir­mek­te­dir.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ka­nu­nun bu ka­dar sü­rat­le, bu ka­dar hız­lı, bu ka­dar ça­buk bir şe­kil­de yü­ce Mec­li­sin hu­zu­ru­na ge­ti­ril­me­si; üs­te­lik yar­gı­nın bin­ler­ce çö­züm bek­le­yen acil so­run­la­rı du­rur­ken hâ­kim­lik mes­le­ği­ne gi­riş­le il­gi­li, mü­la­kat­la il­gi­li bir ko­nu­nun bu aci­li­yet­le gün­de­me ge­ti­ril­me­si ge­ri­li­min bir par­ça­sı ol­mak­ta­dır. Ni­te­kim bu ge­ri­lim po­li­ti­ka­sı, iki gün­dür Tür­ki­ye­’de cid­di bir şe­kil­de tar­tı­şıl­mak­ta ve va­tan­daş­la­rı­mı­zın dik­ka­ti­ni çek­mek­te­dir.

Bu­ra­dan, ge­ri­lim­den hiç­bir kim­se­ye fay­da çık­ma­ya­cak­tır de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. Ge­ri­lim­den sa­de­ce ül­ke­nin va­tan­daş­la­rı ve ku­rum ve ku­ru­luş­la­rı ile par­la­men­ter de­mok­ra­si­nin ku­ral­la­rı za­rar gö­re­cek­tir.

Or­tak ak­la ge­le­lim, ak­lı­se­li­me ge­le­lim ve bu ko­nu­yu bir­lik­te dü­şü­ne­lim. Bu ko­nu, yar­gı sü­re­cin­den geç­miş bir ko­nu­dur. Bu ko­nu, AK­P’­nin re­fe­rans al­dı­ğı Av­ru­pa Bir­li­ği ma­kam­la­rı ta­ra­fın­dan da de­ğer­len­di­ril­miş bir ko­nu­dur ve bu ko­nu, yar­gı­nın si­ya­sal­laş­tı­rıl­ma­sı -al­tı­nı ka­lın bir şe­kil­de çi­ze­rek ifa­de edi­yo­rum- ola­rak AKP dö­ne­min­de tar­tı­şı­lan en önem­li hâ­kim­lik ba­ğım­sız­lı­ğı­nı, hâ­kim­lik te­mi­na­tı­nı ze­de­le­yen dav­ra­nış­la­rı­nın da içi­ne mon­te edi­le­bi­le­ce­ği bir ko­nu­dur.

Do­la­yı­sıy­la de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si ola­rak biz bu ya­sa ta­sa­rı­sı­nın ol­gun­laş­tı­rıl­ma­sı şek­lin­de öner­ge­ler ve­re­ce­ğiz. Bu öner­ge­le­rin or­tak ak­lı ya­rat­ma dü­şün­ce­si­ne hiz­met ama­cıy­la ve­ril­di­ği­nin bi­lin­me­si­ni is­tir­ham et­mek is­ti­yo­rum. Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si­nin bu öner­ge­le­ri hu­ku­kun üs­tün­lü­ğü pren­si­bi­nin ze­de­len­me­si­ni en­gel­le­mek ama­cı­na hiz­met et­ti­ği­nin bi­lin­me­si­ni is­ti­yo­rum. Bu öner­ge­le­rin hâ­kim ba­ğım­sız­lı­ğı­nı ve hâ­kim te­mi­na­tı­nı da­ha güç­lü bir şe­kil­de or­ta­ya koy­ma ama­cı­na hiz­met et­mek için ve­ril­di­ği­ni bil­me­ni­zi is­tir­ham edi­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, di­ğer ta­raf­tan, bu öner­ge­ler de­ğer­len­di­ril­di­ğin­de, iki ku­tup hâ­lin­de, sü­rek­li tar­tı­şı­lan ad­li iş ve iş­lem­le­ri ar­tık bir uz­laş­ma nok­ta­sı­na ge­ti­re­bi­le­cek çö­züm­ler üre­til­miş­tir. Bu çö­züm­le­re ku­lak ve­ril­me­si­ni ve bu çö­züm­le­rin or­tak akıl içe­ri­sin­de de­ğer­len­di­ril­me­si­ni is­tir­ham edi­yo­rum. İş­te, bu şe­kil­de ya­pı­la­cak kat­kıy­la, ar­tık yö­net­me­lik­le yü­rü­tül­me­si­nin müm­kün ol­ma­ya­ca­ğı an­la­şı­lan hâ­kim­lik ve sav­cı­lık mes­le­ği­ne in­ti­sap ede­cek olan hu­kuk fa­kül­te­si me­zun­la­rı­nın mes­le­ğe ilk gi­riş­le­rin­de ça­tal­lı bir ik­ti­dar ile ya­ni bir ta­raf­ta Ada­let Ba­kan­lı­ğı, bir ta­raf­ta Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu şek­lin­de tar­tı­şı­lan bir iki bo­yut­lu ik­ti­dar şek­lin­de de­ğil ama iki­si­nin de en iyi­yi, en gü­ze­li, en ma­ku­lü, hâ­kim­lik ve sav­cı­lık mes­le­ği­ne en la­yık ola­nı­nı ara­ma ve bul­ma he­de­fi­ne yö­nel­miş iki ku­rum hâ­li­ne ge­tir­me­yi dü­şün­mek­te­yiz.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, söz­le­ri­min so­nu­na gel­di­ği­miz sü­reç içe­ri­sin­de, bu ta­sa­rı­nın bu ka­dar ace­le edil­me­si ye­ri­ne, bu ta­sa­rı ye­ri­ne şu an­da biz Mec­lis­te şun­la­rı gö­rü­şü­yor ol­ma­lıy­dık di­ye içim­den ge­çen bir ser­ze­ni­şi de siz­ler­le pay­laş­mak is­ti­yo­rum:

Bu­gün, bin da­va­nın üze­rin­de iş yü­kü al­tın­da eri­yen, ezi­len ağır ce­za mah­ke­me­le­ri bu­lun­mak­ta­dır. Tür­ki­ye­’de bu­gün, 2 bi­nin üze­rin­de ha­zır­lık so­ruş­tur­ma­sı yü­rü­ten cum­hu­ri­yet sav­cı­la­rı iş yü­kü al­tın­da ezil­mek­te­dir. Tür­ki­ye­’de bu­gün, “ge­ne te­hir et­me üç ay öte­ye­” sö­zü­nü  yü­re­ğin­de his­se­den ve da­va­sı­na sı­ra gel­mek için ay­la­rı, gün­le­ri, bel­ki on­lu yıl­la­rı tü­ke­ten in­san­la­rın der­di­ne çö­züm ara­ya­bi­le­ce­ği­miz bir ko­nu­yu gö­rüş­mek is­ter­dik.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Bal, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

FA­RUK BAL (De­vam­la) - Tür­ki­ye­’de bu­gün, hâ­kim­le­rin, sav­cı­la­rın loj­man ve di­ğer öz­lük hak­la­rı­nın da­ha iyi­leş­ti­ril­me­si, “set­re­si uzun, ete­ği ça­mu­r” di­ye Os­man­lı şar­kı­la­rı­na ko­nu ol­muş olan kâ­tip sı­nı­fın­da­ki mes­lek­taş­la­rı­mı­zın, men­sup­la­rı­mı­zın du­rum­la­rı­nın da­ha iyi­leş­ti­ril­me­si; yi­ne şar­kı­la­ra, tür­kü­le­re gir­miş olan ye­ni adıy­la in­faz ko­ru­ma me­mur­la­rı­mı­zın ça­lış­ma dü­zen­le­ri­nin, iş ye­rin­de bo­zu­lan psi­ko­lo­jik dav­ra­nış­la­rı­nın iyi­leş­ti­ril­me­si için gün­de­me ge­ti­ril­miş bir ta­sa­rı­yı gö­rüş­mek is­ter­dik. Yi­ne, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, da­vu­di se­siy­le ad­li­ye ko­ri­dor­la­rı­nı in­le­ten mü­ba­şir­le­rin, ar­tık, se­si çık­maz ol­du, on­la­rın der­di­ne bir ça­re ol­mak is­ter­dik.

He­pi­ni­zi bu duy­gu ve dü­şün­ce­ler­le say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Bal.

Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si Gru­bu adı­na, Yoz­gat Mil­let­ve­ki­li Be­kir Boz­dağ.

Bu­yu­run Sa­yın Boz­dağ. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

AK PAR­Tİ GRU­BU ADI­NA BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; Bar­tın Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Yıl­maz Tun­ç’­un ver­di­ği, şu an­da gö­rüş­mek­te ol­du­ğu­muz 65 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi üze­rin­de AK Par­ti Gru­bu­nun gö­rüş­le­ri­ni açık­la­mak üze­re söz al­dım. Bu ve­si­ley­le, yü­ce he­ye­ti say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Ta­bi­i, bu ka­nun tek­li­fi­nin gö­rüş­me­le­ri, dün­den Da­nış­ma Ku­ru­lun­da­ki tar­tış­ma­lar ve bu­gün­kü gö­rüş­me­ler sı­ra­sın­da da di­le ge­ti­ri­len­ler­le be­ra­ber bir usul tar­tış­ma­sı­nı da be­ra­be­rin­de ge­tir­di. Dün de biz ifa­de et­tik, bu­gün de ay­nı şe­yi söy­lü­yo­ruz. İç Tü­zü­k’­ün 42’n­ci mad­de­si çok açık, çok net. Di­yor ki İç Tü­zük: “Ko­mis­yon üye­le­ri­nin ay­kı­rı­lık gö­rüş­le­ri­ni yaz­ma hak­kı var­dır, bun­la­rı ra­po­ra ek­let­me hak­kı var­dır, ama bu hak­kı kul­lan­ma­la­rı ko­mis­yon baş­ka­nı­nın ön­gö­re­ce­ği sü­re içe­ri­sin­de mu­ha­le­fet şerh­le­ri­ni ve­ya fark­lı gö­rüş­le­ri­ni ko­mis­yo­na ilet­me­le­riy­le be­ra­ber bu­ra­ya ek­le­nir.” İç Tü­zük ga­yet açık. Dün bu­nun tar­tış­ma­sı ya­pıl­dı. Ar­ka­sın­dan, bu ko­nu Da­nış­ma Ku­ru­lun­da ko­nu­şul­du; ar­ka­sın­dan, bu ko­nu, Mec­lis Baş­kan­lı­ğı­na da Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si ta­ra­fın­dan bir mü­ra­ca­at­la, 3 ta­ne de­ğer­li Sa­yın Grup Baş­kan Ve­ki­li­mi­zin im­za­sıy­la, bu da­ğı­tı­lan 65 sı­ra sa­yı­lı ra­po­run yok sa­yı­lıp ye­ni­den bas­tı­rı­lıp ra­po­ru­nun da­ğı­tıl­ma­sıy­la il­gi­li bir ta­lep gi­di­yor ve Mec­lis Baş­kan­lı­ğı da bu ko­nu­da bir in­ce­le­me yap­tık­tan son­ra di­yor ki: “Sı­ra sa­yı­sı ola­rak bas­tı­rı­lıp -hep­si­ni oku­mu­yo­rum- bu ne­den­le da­ğı­tı­mı ya­pı­lan met­nin yok hük­mün­de ol­du­ğu bil­di­ri­le­rek, bu ta­sar­ru­fun ba­tıl ol­du­ğu­nun sap­tan­ma­sı ve usu­lü­ne uy­gun ye­ni bir sı­ra sa­yı­sıy­la ya­yım­lan­ma­sı is­ten­mek­te­dir. İç Tü­zü­k’­ün 42’n­ci mad­de­si­nin son fık­ra­sı hük­mü, bu­gü­ne ka­dar, mu­ha­le­fet şerh­le­ri­ni de kap­sa­ya­cak bi­çim­de uy­gu­la­na­gel­miş­tir. Ko­mis­yon Baş­ka­nı da bu­na da­ya­na­rak mu­ha­le­fet şerh­le­ri için bir sü­re ver­miş­tir. Bu sü­re­nin bi­ti­min­den son­ra da ra­por 65 sı­ra sa­yı­sı ola­rak ba­sıl­mış ve da­ğı­tıl­mış­tır.

An­cak, 29 Ka­sım 2007 Per­şem­be gü­nü Da­nış­ma Ku­ru­lu top­lan­tı­sın­da, ko­nuy­la il­gi­li gö­rüş­me­ler sı­ra­sın­da ya­pı­lan iti­raz­lar ve yap­mış ol­du­ğu­nuz ya­zı­lı baş­vu­ru de­ğer­len­di­ri­le­rek sı­ra sa­yı­sı ba­sıl­mış ol­ma­sı­na rağ­men, sa­yın üye­le­rin bil­gi­len­di­ril­me­si­ni sağ­la­mak ama­cıy­la son­ra­dan Baş­kan­lı­ğı­mı­za gel­miş olan mu­ha­le­fet şerh­le­ri­ni de içe­ren sı­ra sa­yı­sı, ye­ni­den bas­tı­rı­la­rak da­ğı­tıl­mış­tır.

Ge­nel Ku­ru­lun 29 ka­sım 2007 Per­şem­be gün­kü 27’n­ci Bir­le­şi­min­de söz ko­nu­su tek­lif, gün­de­min Ka­nun Ta­sa­rı ve Tek­lif­le­ri ile Ko­mis­yon­lar­dan Ge­len Di­ğer İş­ler kıs­mı­nın 3’ün­cü sı­ra­sı­na alın­mış ol­du­ğun­dan, bu ne­den­le, bu ka­rar kar­şı­sın­da is­te­mi­niz­le il­gi­li ola­rak Baş­kan­lı­ğı­mız­da baş­ka bir iş­lem bu­lun­ma­mak­ta­dır.” di­ye Mec­lis Baş­ka­nı bu­nu ce­vap­lı­yor.

Da­ğı­tı­lan dün­kü ra­po­ra ba­kı­yor­su­nuz sı­ra sa­yı­sı ne­dir di­ye -ben me­rak et­tim, Sa­yın Ün­lü­te­pe de bu­ra­da der­ken “ye­ni bir sı­ra sa­yı­sı­” de­di- bu­ra­da, ye­ni bir sı­ra sa­yı­sı yok. Sı­ra sa­yı­sı 65. Dün­kü­nün de sı­ra sa­yı­sı ay­nı, bu­gün­kü­nün de sı­ra sa­yı­sı ay­nı. Dün­den Sa­yın Mec­lis Baş­ka­nı­mı­zın da “Biz, bu ra­po­ru yok hük­mün­de sa­ya­rız.” di­ye bir açık­la­ma­sı da ol­ma­dı. Ne­za­ket gös­te­rip 13.00’te ge­ti­ri­len, efen­dim, mu­ha­le­fet şer­hi­nin ra­po­ra ek­len­me­si ko­nu­sun­da yar­dım­cı ol­du­lar. Olay bun­dan iba­ret­tir ve eğer yok hük­mün­de bir şey ol­say­dı ve­ya ba­tıl bir iş ol­say­dı ra­por, bu­nun­la il­gi­li, Mec­lis Baş­ka­nı “Ben bu ra­po­ru iş­le­me koy­mam.” di­ye­bi­lir­di ve ona gö­re iş­lem ya­pı­lır­dı, böy­le bir iş­lem söz ko­nu­su de­ğil.

Do­la­yı­sıy­la, ra­por ge­çer­li, İç Tü­zü­k’­e uy­gun, ba­tıl ve­ya yok hük­mün­de bir ra­por söz ko­nu­su de­ğil. Ama, CHP mu­ha­le­fet şer­hi­ni de elek­tro­nik or­tam­da ve­re­ce­ği­ni söy­le­miş­ti, elek­tro­nik or­tam­da da ve­ril­me­di. Da­ha son­ra sa­bah­la­ra ka­dar da bu ra­por ba­sıl­dı, bu­gün siz­le­re da­ğı­tıl­dı. Ben şim­di me­rak et­tim, tam 163 say­fa ra­por var, ya, 163 say­fa ne­ler yaz­mış­lar di­ye me­rak et­tim. Şöy­le bir ba­kı­yo­rum, ra­po­ru oku­yo­rum.

Şim­di, 9’un­cu say­fa­sın­da “Kar­şı Oy Ya­zı­sı­” di­ye baş­lı­yor, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 ta­ne pa­rag­raf var, ya­ni say­fa­nın -şöy­le gös­te­re­yim- ne­re­dey­se üç­te 2’si ka­dar kıs­mı­nı kap­lı­yor. Bu­ra­sı mu­ha­le­fet şer­hi­nin ya­zıl­mış kıs­mı.

Pe­ki, 163 say­fa­nın ba­ki­ye­si ne Be­kir Bey der­se­niz, ba­kı­yo­rum: “T.C. Cum­hur­baş­kan­lı­ğı­” di­yor, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­mı­zın, bu Ka­nu­n’­un da­ha ön­ce­ki gö­rüş­me­le­ri sı­ra­sın­da, Ka­nu­n’­u Mec­li­se ia­de­sin­de­ki ve­to ge­rek­çe­si.

Pe­ki, öbür kıs­mı ne? Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin 95/19 esas, 95/64 sa­yı­lı Ka­ra­rı.

Şim­di, ar­ka­sın­dan ba­kı­yo­rum -hep­si­ni is­ter­se­niz oku­ma­ya­yım- ya­ni­…

ŞA­HİN MEN­GÜ (Ma­ni­sa) – Oku oku, fay­da­sı olur! Bak, in­ce­le­me na­sıl olur, öğ­re­nir­sin!

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) – …kop­ya­la­ma, ya­pış­tır­ma bir şey­dir.

Ben, bu­na bir şey de­mi­yo­rum ama -bir ra­por­dur, mu­ha­le­fet şer­hi­dir- bu­nu da ben si­zin tak­dir­le­ri­ni­ze su­nu­yo­rum, tak­dir yü­ce he­ye­ti­ni­zin­dir. Bu­ra­da, iyi ni­yet­li ve ko­mis­yo­nun ça­lış­ma­la­rı, şe­kil, usul, esas hak­kın­da du­rum ne­dir, bu Mec­li­si­mi­zin tak­di­rin­de­dir.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, pe­ki, usul tar­tış­ma­sı­nı bir ke­na­ra koy­du­ğu­muz­da, gö­rüş­mek­te ol­du­ğu­muz ka­nun tek­li­fi ne­den hu­zu­ra gel­di, hâ­kim ve sav­cı­la­rın ata­ma­sıy­la il­gi­li usul ve esas ney­di, ye­ni olan ne ol­du, bu­gü­ne ka­dar ne­ler de­ğiş­ti? İs­ter­se­niz, ben, si­ze bu işin hi­kâ­ye­si­ni an­la­ta­yım. AK Par­tiy­le de­ği­şen ne ol­du, fark­lı­la­şan ne ol­du, bu­nu be­ra­ber he­pi­miz de­ğer­len­di­re­lim.

Şim­di, ka­rar­la­ra da bak­tı­ğı­nız­da, ba­zı ka­rar­lar­da, Da­nış­tay ka­rar­la­rın­da da var, iş­te “A­da­let Ba­kan­lı­ğı­nın hâ­kim ve sav­cı al­ma yet­ki­si yok, ka­nun­lar­dan da böy­le bir yet­ki kay­nak­lan­maz.” di­ye ka­rar­la­ra ge­çen ifa­de­ler var.

Şim­di, ben ba­kı­yo­rum, var mı böy­le bir yet­ki? 2802 sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nu­’na ba­kı­yo­rum. “A­day­lı­k” di­yor, 7’n­ci mad­de. “A­day­la­rın ni­te­lik­le­ri­” di­yor, 8’in­ci mad­de. “A­day­lı­ğa ata­ma­” di­yor, 9’un­cu mad­de. Ve “A­day­la­rın ya­rış­ma sı­na­vı ve mü­la­ka­tı ile 8’in­ci mad­de­nin (g) ben­di­nin uy­gu­lan­ma­sı­na iliş­kin hu­sus­lar da yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.” di­yor. Mad­de­ler hâ­lin­de Ka­nu­n’­da yer alı­yor. Bu işin an­sik­lo­pe­dik bo­yu­tu, çok ay­rın­tı­lı de­tay­la­rı, Ka­nu­n’­da yer al­ma­ya­cak kı­sım­la­rı, on­lar da yö­net­me­lik­le dü­zen­len­sin di­ye yö­net­me­lik çı­kar­ma yet­ki­si­ni de ne ve­ri­yor? Ka­nun ve­ri­yor. 2802 sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nu ve­ri­yor. Bu Ka­nun -biz çı­kar­ma­dık- 1981’den be­ri yü­rür­lük­te olan bir ka­nun. Pe­ki, ata­may­la il­gi­li kıs­ma ba­kı­yor­su­nuz, ora­da da öy­le.

Şim­di, Tür­ki­ye­’nin uy­gu­la­ma­sı­na bir ba­ka­lım. Na­sıl gel­miş uy­gu­la­ma? İlk de­fa bu ko­nu­da­ki mev­zu­ata ba­kı­yo­ruz. 4/7/1934 ta­ri­hin­de ka­bul edi­len Hâ­kim­ler Ka­nu­nu­’nun 4’ün­cü mad­de­si, hâ­kim ve sav­cı­la­rın na­sıl alı­na­ca­ğı­nı dü­zen­li­yor. Ay­nen oku­yo­rum: “Nam­zet­ler ad­li­ye müs­te­şa­rı ile tef­tiş he­ye­ti rei­sin­den ve hu­kuk, ce­za ve zat iş­le­ri umum mü­dür­le­rin­den te­şek­kül ede­cek he­ye­tin mü­ta­la­ası alın­dık­tan son­ra, Ad­li­ye Ve­ki­li ta­ra­fın­dan ta­yin olu­nur­lar.” Ya­zı­lı sı­nav yok. Bir he­yet sa­yı­yor, “Bun­la­rın mü­ta­la­ası­nı Ada­let Ba­ka­nı alır.” di­yor. Da­ha ne ya­par? On­dan son­ra da atar. Pe­ki, bu uy­gu­lan­mış. Ne za­ma­na ka­dar uy­gu­lan­mış bi­li­yor mu­su­nuz? 1972 yı­lı­na ka­dar böy­le uy­gu­lan­mış. Pe­ki, 1972 yı­lı­na ka­dar Ada­let Ba­ka­nı alı­yor, ya­zı­lı yok, sa­de­ce ko­mis­yon mü­ta­la­a ve­ri­yor, alı­yor. Yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı ze­de­len­di mi? Hu­kuk dev­le­ti yok mu ol­du? Yar­gı­ya si­ya­set mi bu­laş­tı? Ne ol­du, ne ol­ma­dı? O dö­ne­mi, şöy­le bir ke­si­ti­ni gö­zü­nü­zün önü­ne ko­yun.

Pe­ki, 1972 yı­lın­da yi­ne bir de­ği­şik­lik ya­pı­lı­yor ve o de­ği­şik­lik­te de 2556 Sa­yı­lı Ka­nu­n’­la, ora­da da, 4’ün­cü mad­de­sin­de  de­ni­yor ki: “Her yıl alı­na­cak aday mik­ta­rı kad­ro ve ih­ti­yaç du­ru­mu­na gö­re Ba­kan­lık­ça tes­pit edi­lir. Ta­lep­li­ler­den ya­zı­lı sı­nav ve mü­la­kat­ta ba­şa­rı gös­te­ren­ler ba­şa­rı de­re­ce­le­ri­ne gö­re sı­ra­ya ko­nu­lup boş olan aday­lık kad­ro­la­rı­na bu sı­ra ge­re­ğin­ce Ada­let Ba­ka­nı ta­ra­fın­dan ata­nır­lar.” Ata­ma­sı da Ada­let Ba­ka­nı ta­ra­fın­dan ya­pı­lır. Sı­nav ya­pı­lı­yor, bu da de­vam edi­yor. Ne za­ma­na ka­dar? 1981 yı­lın­da­ki de­ği­şik­li­ğe ka­dar. Pe­ki, 81 yı­lın­da­ki de­ği­şik­lik­te ne ya­pı­lı­yor? Ora­da­ki de­ği­şik­lik çer­çe­ve­sin­de da­ha son­ra yö­net­me­lik­ler çı­ka­rı­lı­yor ve şu an­da bi­zim de uy­gu­la­dı­ğı­mız bir dü­zen­le­me, 91’den son­ra­ki sü­reç­te de bu de­vam edip ge­len bir dü­zen­le­me. Ora­da kim var? Ada­let Ba­kan­lı­ğın­da, iş­te ka­nun­da sa­yı­lan ni­te­lik­le­ri ha­iz ki­şi­ler­den olu­şan bir ku­rul ya­zı­lı ve mü­la­ka­tı ya­pı­yor. Bun­la­rın aday­lık eği­tim­le­ri Ada­let Ba­kan­lı­ğı ta­ra­fın­dan ya­pı­lı­yor, mes­le­ğe ka­bul­le­ri de kim ta­ra­fın­dan ya­pı­lı­yor? Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan. Ne za­ma­na ka­dar? Biz ge­le­ne ka­dar dü­zen böy­le de­vam edi­yor.

Pe­ki, AK Par­ti ik­ti­dar ol­duk­tan son­ra ne olu­yor? Ay­nı şey de­vam edi­yor mu? Ay­nı şey de­vam edi­yor.

Pe­ki, bu ko­nu­da da­ha ön­ce yar­gı ka­rar­la­rı var mı? Ko­nu de­fa­lar­ca yar­gı­ya git­miş. Yar­gı bu ko­nu­da de­ği­şik ka­rar­lar ver­miş ve bu ka­rar­lar üze­rin­de de bu ko­nu iç­ti­hat­lar­la da ge­liş­ti­ril­miş.

Pe­ki, 2003’ten son­ra bu ko­nu yar­gı­ya ta­şın­mış mı? Bir ba­kı­yo­ruz şim­di: Ko­nu, bi­zim ik­ti­dar ol­du­ğu­muz dö­nem­de de Da­nış­ta­yın gün­de­mi­ne gel­miş. Ör­ne­ğin, Da­nış­tay 12. Da­ire­si 2003 yı­lın­da bir ka­rar ve­ri­yor ve ka­ra­rın­da olum­lu bu­lu­yor. Ya­ni, “Mü­la­ka­tın ve ya­zı­lı­nın Ada­let Ba­kan­lı­ğı ta­ra­fın­dan ya­pıl­ma­sı doğ­ru­du­r” di­yor.

Pe­ki, ay­nı Da­nış­ta­yın bir baş­ka ka­ra­rı, da­ha baş­ka ka­ra­rı, da­ha baş­ka ka­ra­rı -Hep­si­ni oku­ma­ya­ca­ğım, çün­kü vak­ti­ni­zi çok alır di­ye dü­şü­nü­yo­rum- 2005’te de, 2006’da da mü­te­ad­dit ka­rar­la­rı var “Mü­la­ka­tın ve ya­zı­lı­nın Ada­let Ba­kan­lı­ğı ta­ra­fın­dan ya­pıl­ma­sın­da üst ya­sa­la­ra ay­kı­rı­lık yok­tu­r” di­yor, ka­nu­na ay­kı­rı­lık yok­tur. Ana­ya­sa­’ya ay­kı­rı gör­se, Ana­ya­sa­’ya ay­kı­rı­lık ka­na­ati­ni cid­di bu­lup, onu Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne gön­der­me­si la­zım. Böy­le bir ay­kı­rı­lı­ğı da gör­mü­yor. Ama 2006 yı­lı­nın so­nu­na doğ­ru, 2006 yı­lın­da Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne ko­nu ta­şı­nı­yor. Mah­ke­me­ye, Da­nış­ta­ya ge­li­yor, ka­rar ve­ri­li­yor. Ön­ce di­yor ki Mah­ke­me: “A­da­let Ba­kan­lı­ğı­nın böy­le bir yet­ki­si yok­tur.” ka­nun­da fa­lan yok­tur. Da­nış­tay İda­ri Da­va Da­ire­le­ri Ge­nel Ku­ru­lu di­yor ki: “Ha­yır, böy­le bir yet­ki­si var­dır, sen na­sıl gör­mez­sin iş­te, ka­nu­nun fa­lan fa­lan mad­de­sin­de yet­ki­si var.”

Ama ne hik­met­se, açık açık ya­zan yet­ki­ler -de­min de­ta­yı­nı oku­ma­dım- gö­rül­me­miş, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin 2005’te­ki ka­ra­rı gö­rül­me­miş, baş­ka ka­rar­lar var gö­rül­me­miş; ama 95’te bir ka­ra­rı var, o ka­rar ne hik­met­se gö­rül­müş.

Ana­ya­sa Mah­ke­me­si da­ha son­ra bu ko­nu­da iki ta­ne ka­rar ver­miş. Bir mah­ke­me, 95’te ver­di­ği ka­ra­rı gör­me­mez­lik­ten ge­le­bi­lir mi? İç­ti­hat de­ğiş­tir­miş, ama o ka­ra­rı gör­me­miş. Böy­le bir şey de­ne­bi­lir mi Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne? De­ne­mez.

Şim­di, bir­den­bi­re ora­da da şu ka­na­at ge­li­şi­yor: Ama, bu böy­le ol­ma­sa da, yar­gıç­lık te­mi­na­tı, yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı, fa­lan fi­lan ne­den­ler­le aday­lık sü­re­si de Hâ­kim­ler Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan ya­pıl­ma­sı ge­re­ken bir iş ol­du­ğun­dan, bu­nun da onun için ya­pıl­ma­sı la­zım. Bu, Ana­ya­sa­’nın şu şu şu şu mad­de­le­ri­ne ay­kı­rı ka­na­ati cid­di bu­lun­du­ğun­dan ko­nu Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne in­ti­kal edi­yor. Ana­ya­sa Mah­ke­me­si bu ko­nu­yu tar­tı­şı­yor, in­ce­li­yor, ka­ra­rı­nı 7/2/2007’de açık­lı­yor. Ne di­yor? Çok net, oku­yo­rum, hep­si­ni de­ğil, il­gi­li kı­sım­la­rı siz­ler­le pay­laş­mak is­ti­yo­rum.

 “2802 sa­yı­lı Ya­sa­’nın 7’n­ci mad­de­si­ne gö­re hâ­kim ve sav­cı aday­la­rı, Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nu­’n­da­ki ge­nel ida­re hiz­met­le­ri sı­nı­fın­da bu­lu­nup, hâ­kim­lik ve sav­cı­lı­ğın sı­nıf ve de­re­ce­le­ri­ne dâ­hil de­ğil­dir­ler ve hak­la­rın­da, Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nu­’nun bu Ka­nu­n’­a ay­kı­rı ol­ma­yan hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır. Ya­sa­’nın 9’un­cu mad­de­sin­de, ay­nı Ya­sa­’nın 8’in­ci mad­de­sin­de be­lir­ti­len ni­te­lik­le­re sa­hip olup, ya­zı­lı ya­rış­ma sı­na­vı ile mü­la­kat­ta ba­şa­rı gös­te­ren­le­rin Ada­let Ba­kan­lı­ğın­ca aday­lı­ğa ata­na­cak­la­rı, 10’un­cu mad­de­sin­de­… Uzun uzun oku­mu­yo­rum, do­la­yı­sıy­la böy­le bir du­rum söz ko­nu­su de­ğil. “…­Ay­nı Ya­sa­’nın 13’ün­cü mad­de­sin­de de, sta­jı­nı ta­mam­la­yan ve mâ­ni hâ­li gö­rül­me­yen aday­la­rın mes­le­ğe ka­bul­le­ri­ne, Ana­ya­sa­’nın 159’un­cu mad­de­si­ne ko­şut ola­rak, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lun­ca ka­rar ve­ri­le­ce­ği be­lir­til­miş­tir. Ay­rı­ca mes­le­ğe ka­bul, 2461 sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu Ka­nu­nu­’nun 4’ün­cü mad­de­sin­de de Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nun gö­rev­le­ri ara­sın­da sa­yıl­mış­tı­r” Ben şim­di oku­mu­yo­rum. Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nun gö­rev­le­ri Ana­ya­sa­’da sa­yı­lı­yor, ora­da çok net, sa­de­ce “mes­le­ğe ka­bul, ata­ma, na­ki­l” di­yor. Ken­di özel ka­nu­nun­da sa­yı­lı­yor; ay­nı şey. Şim­di, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si di­yor ki: “Bun­lar, hâ­kim ve­ya sav­cı de­ğil, hâ­kim ve sav­cı ada­yı, Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nu­’na ta­bi, on­la­rın sta­tü­le­ri ay­rı, yar­gıç­la­ra ta­nı­nan yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğıy­la il­gi­li, yar­gıç te­mi­na­tıy­la il­gi­li ko­nu­la­rı bu­ray­la siz ka­rış­tı­ra­maz­sı­nız, ka­rış­tır­mış­sı­nız, ya­pa­maz­sı­nız bu­nu.”

Pe­ki, Hâ­kim­ler Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nun gö­rev­le­ri de bel­li, Ana­ya­sa­’da ya­zı­yor, Ana­ya­sa­’da böy­le bir gö­rev yok. Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu Ka­nu­nu­’n­da ya­zı­yor, ora­da da böy­le bir gö­rev yok. Ne­re­den çı­ka­rı­yor­sun böy­le bir gö­re­vi? Eğer, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­na ay­rı­ca bir gö­rev ve­ri­le­cek­se bu gö­re­vi ver­me gö­re­vi bir mah­ke­me­ye ait ola­maz. Hu­kuk dev­le­tin­de bu gö­re­vi ya­sa­ma mec­lis­le­ri ve­rir, bu Mec­lis ve­rir. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Eğer bir gö­rev ih­da­sı ge­re­ki­yor­sa bu­ra­sı ya­par, ora­ya koy­du­ğu za­man da Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu bu­nun uy­gu­la­ma­sı­nı ya­par.

Ana­ya­sa Mah­ke­me­si, ka­ra­rı­nın de­va­mın­da bu­nu bi­raz da­ha açı­yor, çok net, ba­kın: “A­na­ya­sa­’da yer alan mah­ke­me­le­rin ba­ğım­sız­lı­ğı, hâ­kim­lik ve sav­cı­lık te­mi­na­tı ve hâ­kim­lik sav­cı­lık mes­le­ği­ne iliş­kin il­ke­ler, hâ­kim­lik ve sav­cı­lık mes­le­ği­ne ka­bul edi­len ve fii­len bu gö­re­vi ya­pan hâ­kim ve sav­cı­lar için ön­gö­rül­müş­tür. Hâ­kim­lik ve sav­cı­lık ise an­cak, Ana­ya­sa uya­rın­ca mah­ke­me­le­rin ba­ğım­sız­lı­ğı ve hâ­kim­lik te­mi­na­tı esas­la­rı­na gö­re ku­ru­lup gö­rev ya­pan Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lun­ca mes­le­ğe ka­bul et­me iş­le­miy­le müm­kün­dür. Mev­cut dü­zen­le­me­ler göz önün­de bu­lun­du­rul­du­ğun­da aday­la­rın mes­le­ğe ka­bul­den ön­ce­ki dö­nem­de aday­lı­ğa ata­ma sü­re­cin­de Ku­rul ta­ra­fın­dan hâ­kim­lik ve sav­cı­lık mes­le­ği­ne ka­bul­le­ri­nin ya­pıl­ma­mış ol­ma­sı ve aday­lık dö­ne­min­de yar­gı­la­ma fa­ali­ye­tin­de de bu­lun­ma­ma­la­rı ne­de­niy­le, hâ­kim ve sav­cı sta­tü­sün­de sa­yıl­ma­la­rı müm­kün de­ğil.” di­yor. Bun­lar hâ­kim, sav­cı de­ğil ki siz hâ­kim ve sav­cı­la­ra ta­nı­nan ana­ya­sal te­mi­nat­la­rı bun­la­ra ta­nı­ya­sı­nız. Yok, Da­nış­tay di­yor ki: “Ben ta­nı­yo­rum.” Ee, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si di­yor: “Ya­pa­maz­sın.” Pe­ki, mü­la­kat? “Ya­pa­maz­sı­nız mü­la­kat.” di­yor. Pe­ki, bu­gü­ne ka­dar bu mü­la­ka­tı yap­ma­mış­lar mı? Yap­mış­lar ve mü­ta­la­a alıp Ada­let Ba­ka­nı ata­mış. 72’ye ka­dar ata­yan Ada­let Ba­kan­la­rı, si­ya­si par­ti­le­rin için­den çık­mış ba­kan­lar de­ğil miy­di? Bun­lar mil­let ta­ra­fın­dan se­çil­mi­yor muy­du? O za­man si­ya­sal­laş­ma yok mu? Öy­le bir id­di­aya mu­ha­tap ola­maz mı? Ama ya­pıl­ma­mış. Ne­den? Çün­kü, bu ko­nu­la­rı ko­nu­şan­lar yar­gıy­la si­ya­se­ti yan ya­na ge­tir­mek­ten özen­le ka­çın­mış­lar­dır ki si­ya­se­tin göl­ge­si ora­ya düş­me­sin. Yar­gı­nın üze­rin­den si­ya­set üret­me­ye, si­ya­set dev­şir­me­ye de git­me­miş­ler.

Mü­la­kat­la il­gi­li kıs­ma ba­kı­yo­rum. Ne di­yor mü­la­kat­la il­gi­li kı­sım? O da il­ginç: “Mü­la­kat­ta ba­şa­rı gös­ter­mek, aday­lı­ğa alı­na­bil­mek için ya­say­la ara­nı­lan ko­şul­lar ara­sın­da sa­yıl­mış­tır. Hâ­kim­lik ve sav­cı­lık mes­le­ği­nin ken­di­ne öz­gü ni­te­li­ği ve özel­li­ği göz önün­de bu­lun­du­ru­la­rak ya­say­la ki­mi ni­te­lik­le­rin, ko­şul­la­rın aran­ma­sı zo­run­lu­dur. Ya­zı­lı sı­nav­dan ge­çe­rek ye­ter­li hu­kuk bil­gi­si­ne sa­hip ol­du­ğu ka­bul edi­len aday aday­la­rı­nın mes­lek için ge­rek­li olan ge­nel ve fi­zi­ki gö­rü­nüm, in­ti­kal ve kav­ra­ma ye­te­ne­ği gi­bi özel­lik­le­ri­nin kar­şı­lık­lı gö­rüş­me so­nu­cu sap­ta­na­bi­le­ce­ği açık­tır. Bu ne­den­le, ya­zı­lı ya­rış­ma sı­na­vın­da ba­şa­rı gös­te­ren aday aday­la­rı ara­sın­dan en uy­gun ko­şul­la­rı ta­şı­yan­la­rı seç­me ola­na­ğı ve­ren mü­la­ka­tın hâ­kim ve sav­cı aday­lı­ğı­na ata­na­bil­mek için ge­rek­li gö­rül­me­si ya­sa ko­yu­cu­nun tak­dir hak­kı için­de­dir. Mü­la­kat­ta ba­şa­rı gös­ter­me­nin mes­le­ğe ka­bul aşa­ma­sı ön­ce­sin­de aday­lık için bir ko­şul ola­rak aran­ma­sı­nın Ana­ya­sa­’ya ay­kı­rı­lı­ğın­dan söz edi­le­mez.” Ben de­mi­yo­rum bu­nu, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti­’nin Ana­ya­sa Mah­ke­me­si di­yor, 1 üye ha­riç di­ğer­le­ri­nin oy bir­li­ğiy­le.

Bu­nu tak­dir ede­cek, mü­la­kat mı ola­cak? Ol­ma­ya­cak. Ya­zı­lı mı ola­cak? Ol­ma­ya­cak. “Bu­nu tak­dir ede­cek de ya­sa­ma or­ga­nı­dır, sen bu­na ka­rı­şa­maz­sı­n” di­yor. Bel­li bir üs­lup ne­za­ke­ti içe­ri­sin­de söy­lü­yor. Ama, bu­na rağ­men baş­ka bir ka­rar ve­ri­yor, bir­den­bi­re 2007’de de­ği­şi­yor.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Boz­dağ, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız iki da­ki­ka­lık sü­re için­de.

Bu­yu­run.

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) – Sö­zü­mü bi­ti­ri­yo­rum.

Yi­ne Ana­ya­sa Mah­ke­me­si “Bu iş­ler yö­net­me­lik­te dü­zen­len­miş, dü­zen­le­ne­me­z…­” Ama, şim­di­ye ka­dar -bi­ze ge­le­ne ka­dar- yö­net­me­lik­le dü­zen­len­miş. Yö­net­me­lik­te­ki çer­çe­ve­de, bir kı­sım uy­gu­la­ma­lar -Ana­ya­sa ve Ya­sa­’ya ay­kı­rı ol­ma­mak kay­dıy­la- ora­da dü­zen­len­miş, ora­da da ya­pıl­mış. Şim­di “Sen yö­net­me­lik­le bu işi ya­pa­maz­sı­n…­”

Yar­gı ka­rar­la­rıy­la Mec­li­sin ka­rar al­ma­sı zor­la­nı­yor. Bir bu­çuk se­ne­ye ya­kın, bir se­ne­yi geç­kin­dir, Da­nış­ta­yın ver­di­ği ka­rar­lar ne­de­niy­le hâ­kim ve sav­cı­lık im­ti­han­la­rı ilan edil­di­ği hâl­de ya­pı­la­ma­mış. Ki­mi­si ya­zı­lı­yı ka­zan­mış, mü­la­ka­ta çağ­rıl­ma­la­rı ip­tal ne­de­niy­le dur­muş, mü­la­ka­ta gi­re­ce­ği gün, er­te­si gün; mü­la­ka­ta gir­miş, ka­zan­mış, bu se­fer bir baş­ka ka­rar­la­… Ol­maz böy­le şey. Hu­kuk bu ka­dar çiğ­nen­mez. Yar­gı­nın ba­ğım­sız­lı­ğı­na, mil­le­tin hu­ku­ka olan gü­ve­ni­ne ben­den da­ha faz­la hu­ku­kun uy­gu­la­yı­cı­la­rı özen gös­ter­me­li­dir. Ak­si tak­dir­de mil­le­tin yar­gı­ya olan gü­ve­ni sar­sı­lır.

Ba­kın, di­yor ki Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Boz­dağ, ko­nuş­ma­nız ta­mam­lan­dı.

Te­şek­kür için mik­ro­fo­nu­nu­zu aça­yım, bu­yu­run.

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) – He­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Ko­mis­yon adı­na, Ko­mis­yon Baş­ka­nı An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li Ah­met İyi­ma­ya.

Sa­yın İyi­ma­ya, bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (An­ka­ra) – De­ğer­li Baş­ka­nım, yü­ce Mec­li­sin muh­te­rem üye­le­ri; söz­le­ri­min ba­şın­da he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yor ve uçak ka­za­sın­da ha­ya­tı­nı yi­ti­ren va­tan­daş­la­rı­mı­za Al­la­h’­tan rah­met, ya­kın­la­rı­na sa­bır ve mil­le­ti­mi­ze baş­sağ­lı­ğı di­li­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nu­’n­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Tek­lif üze­rin­de, Ada­let Ko­mis­yo­nu Baş­ka­nı ola­rak yük­sek he­yet­le gö­rüş­le­ri­mi pay­laş­mak is­ti­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ko­nuş­ma­mı iki saf­ha­ya ayı­rı­yo­rum. Bi­rin­ci­si ko­mis­yon iş­lem­le­ri, ikin­ci­si ya­sa­nın ge­tir­di­ği mo­del. Mu­ha­le­fet par­ti­li de­ğer­li ar­ka­daş­la­rı­mın ve­ya di­ğer bi­lim adam­la­rı­nın or­ta­ya koy­du­ğu mo­de­lin mu­ka­ye­se­si. Ko­nuş­mam ta­ma­men ko­nuy­la sı­nır­lı ola­cak­tır.

Ta­bi­i, yü­rüt­me gü­cüy­le, ba­ğım­sız ve ta­raf­sız olan yar­gı ege­men­li­ği­nin or­tak sı­nır­la­rın­da, iz dü­şüm­le­rin­de olan bir ya­sa­yı gö­rü­şü­yo­ruz. Böy­le bir ya­sa­nın gö­rü­şül­me­sin­de, böy­le bir ya­sa­nın ta­bi­atın­da el­bet­te ki do­ğal bir ge­ri­lim var­dır, bu­nu ma­kul kar­şı­la­ma­mız ge­re­kir. An­cak, dün­den bu ya­na ge­ri­li­min ki­şi ve­ya öz­ne un­su­ru ola­rak Ko­mis­yon Baş­ka­nı Ah­met İyi­ma­ya se­çil­miş­tir.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Ta­raf­lı ha­re­ket edi­yor­su­nuz. 

ALİ RI­ZA ÖZ­TÜRK (Mer­sin) – Ta­raf­lı­sı­nız Baş­kan, ta­raf­lı­sı­nız.

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (De­vam­la) – Ta­bi­i. Ka­bul edi­yo­rum, be­ya­nı­nı­zı ka­bu­l…

Arz edi­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rı­m…

ALİ RI­ZA ÖZ­TÜRK (Mer­sin) – İki sa­at­te ya­zı­lan baş­ka bir ka­rar gör­dü­nüz mü? Bir de hu­kuk­çu­su­nuz!

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (De­vam­la) – Çok de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Ko­mis­yon Baş­ka­nı ola­rak, hu­kuk­çu in­san ola­rak yap­tı­ğım her iş­lem­de hu­ku­ka, ah­la­ka ve vic­da­na say­gı gös­ter­dim. Ko­mis­yon iş­lem­le­rim­de de bu il­ke­den ay­rıl­ma­dım. Şah­sen, Ko­mis­yon iş­lem­le­ri nok­ta­sın­da­ki var­sa­yı­lan ay­kı­rı­lık­lar yok di­yo­rum. Ay­kı­rı­lık­la­rın si­ya­si so­rum­lu­lu­ğu­nu, ah­la­ki so­rum­lu­lu­ğu­nu, par­la­men­to hu­ku­kun­dan kay­nak­la­nan hu­ku­ki me­su­li­ye­ti­mi açık yü­rek­li­lik­le ka­bul edi­yo­rum.

Bu­ra­da kı­sa­ca me­se­le­yi or­ta­ya koy­mak is­ti­yo­rum. Bir ka­nun tek­li­fi ve­ril­miş, gün­de­me alın­mış, da­ve­ti­ye çı­ka­rıl­mış, de­ğer­li mu­ha­le­fet par­ti­li ar­ka­daş­la­rım, di­ğer üye­ler top­lan­tı ya­pıl­mış. Sa­nı­yo­rum 21 ve­ya 22…

ALİ RI­ZA ÖZ­TÜRK (Mer­sin) – 22’sin­de.

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (De­vam­la) - Bir ev­vel­ki çar­şam­ba gü­nü. Ge­ne­li üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler ta­mam­lan­mış, mu­ha­le­fet par­ti­li ar­ka­daş­lar sü­re is­te­miş, bir haf­ta sü­re ver­dim.

İz­le­yen top­lan­tı­da mu­ha­le­fet par­ti­li ar­ka­daş­la­rım er­te­le­me is­te­miş­ler, üç ta­ne öner­ge ver­miş­ler, öner­ge­le­ri bir­leş­tir­dim, usu­li tar­tış­ma aç­tım iki, iki; 63’e gö­re -İç Tü­zük- söz alan­lar ol­du ve öner­ge­ler red­de­dil­di, esa­sa gir­dik. Öğ­le­den son­ra, aşa­ğı yu­ka­rı, sa­nı­yo­rum do­kuz saa­ti aşan mü­za­ke­rey­le Ko­mis­yon top­lan­tı­la­rı­nı ta­mam­la­dı.

Bu­ra­da, Ko­mis­yon, aziz mil­let­ve­kil­le­ri, iki nok­ta­da eleş­ti­ri­li­yor.  Bi­rin­ci eleş­ti­ri nok­ta­sı, bu den­li ha­ya­ti, yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı ba­kı­mın­dan bu den­li ya­şam­sal olan bir ya­sa­da il­gi­li ku­ru­luş ve ki­şi­le­re ha­ber ve­ril­me­miş, da­ve­ti­ye çı­ka­rıl­ma­mış. So­run da şu: “Mo­de­li kim yö­net­sin? Sı­na­vı kim yap­sın?” Tar­tış­ma bu. Ta­bi­i, ben Ko­mis­yon Baş­ka­nı ola­rak Par­la­men­to­nun mük­te­se­ba­tın­dan ya­rar­lan­mak zo­run­da­yım. 2005 yı­lın­da hâ­kim­lik ve sav­cı­lık aday­lı­ğı sı­nav­la­rı­nın ki­min ta­ra­fın­dan ya­pıl­ma­sı ge­rek­ti­ği so­ru­nu Yük­sek Hâ­kim­ler Ku­ru­lu, Yar­gı­tay, Da­nış­tay tem­sil­ci­le­riy­le tar­tı­şıl­mış Par­la­men­to­nun mük­te­se­ba­tın­da. Bu­nu ben ifa­de et­tim, mu­ha­le­fet par­ti­li ar­ka­daş­lar da za­ten oku­du­lar.

İn­ce­le­dim yi­ne za­bıt­la­rı, Ba­ro­lar Bir­li­ği çağ­rıl­mış, ama iş­ti­rak im­kâ­nı ol­ma­mış. Ba­ro­lar Bir­li­ği­ni der­hâl ça­ğır­dım. Ben, şim­di, so­mut so­run­da, ku­rum­la­rın gö­rü­şü bel­liy­ken, ni­ye on­la­rı me­sa­ile­rin­den yok ede­yim? Gö­rüş­le­ri bel­li. Ge­rek­çem bu; bir. (Gü­rül­tü­ler) Din­le­yin ar­ka­daş­lar.

İkin­ci so­run, ma­kul sü­re. Ar­ka­daş­lar, “Ge­rek­çe için, mu­ha­le­fet şer­hi için ma­kul sü­re ve­ril­me­di.” de­ni­yor. İlk  ba­kış­ta doğ­ru, iki saa­t… (Gü­rül­tü­ler) Ar­ka­daş­lar, din­ler mi­si­niz.

Şim­di, ma­kul sü­re ne­dir? Ben hu­kuk­çu­yum, üs­te­lik Par­la­men­to hu­ku­kun­da pek za­yıf de­ği­lim. Ma­kul sü­re, iki sa­at, ye­ri­ne gö­re iki yıl­dan uzun, ye­ri­ne gö­re iki sa­ni­ye­den kı­sa. O za­man, ih­ti­ya­cın ni­te­li­ği­ne gö­re bu­nu tak­dir ede­cek­si­niz.

Bir: Yar­gıç ve sav­cı aday­la­rı­nın alı­mın­da bir kar­ma­şa var bir yıl­dan be­ri, ka­os var. Bu, yar­gı ka­rar­la­rı­nın hu­kuk­suz­lu­ğu an­la­mın­da de­ğil, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ile Da­nış­tay ara­sın­da­ki tar­tış­ma, ya­sa­ma or­ga­nı­nın ve ida­re­nin bu nok­ta­da du­rak­sa­ma­sı.

İki: Yü­rüt­me­yi dur­dur­ma ka­ra­rı­nın uy­gu­lan­ma­sı­nın ta­va­nı 4 Ara­lık­ta ve­ya 5 Ara­lık­ta.

Üç: Yü­rüt­me­yi dur­dur­ma ka­ra­rı­nı uy­gu­la­ma­mız hâ­lin­de, Ba­ka­nın bun­la­rın sta­tü­le­ri­ne son ver­me du­ru­mu ola­cak ve­ya ak­si du­rum­da taz­mi­nat­la­rı­nı, ve­sa­ire­le­ri­ni­… Ben, bu­nu za­ru­ret te­ori­si içe­ri­sin­de, sos­yal de­mok­ra­si fel­se­fe­si­ne ga­yet uy­gun olan sos­yal zo­run­lu­luk ve za­ru­ret se­be­bi ola­rak say­dım ve iki sa­at ver­dim. Ma­kul den­me­ye­bi­lir, be­nim ge­rek­çem bu. Be­nim ge­rek­çe­me kar­şı çı­kı­la­bi­lir. Ben, ez­be­re bir ge­rek­çe üret­mem, fe­no­me­no­lo­jik ve­ri­le­re da­yan­ma­dan, sos­yal ve­ri­le­re da­yan­ma­dan ge­rek­çe üret­mem.

On­dan son­ra­ki ge­liş­me­ler: Ben, iki sa­at sü­re ver­dik­ten son­ra ko­mis­yo­nun dos­ya­sı­na ar­tık el ata­mam. Be­nim gö­re­vim ora­da bit­miş­tir. Bu ra­po­run ba­sı­mı be­nim yet­kim­de de­ğil par­la­men­to hu­ku­ku­na gö­re. Mu­ha­le­fet şer­hi­nin geç ge­ti­ril­me­si­… Be­nim yet­kim­de de­ğil. Ha, Grup Baş­kan Ve­ki­li ar­ka­da­şı­mız, Say­gı­de­ğer Mil­let­ve­ki­li­miz Ke­mal Ana­dol te­le­fon aç­tı. Be­nim Grup Baş­kan Ve­ki­lim de, be­nim Ko­mis­yon Baş­kan Ve­ki­lim de ya­nım­day­dı. “Ke­mal Bey, ben iki sa­at sü­re ver­dim -ya­ni za­bıt­lar­da, tu­ta­nak­lar­da- ve­re­mem...”

Ha pe­ki, bu sü­re­nin ni­te­li­ği ne? Kim­se dur­mu­yor üze­rin­de. Ar­ka­daş­lar, bu sü­re, par­la­men­to hu­ku­ku­na öz­gü bir dü­zen sü­re­si­dir. Na­sıl ki so­ruş­tur­ma­lar­da dört ay geç­se bi­le so­ruş­tur­ma ko­mis­yo­nu­nun ra­por ver­me­si ba­kan hak­kın­da so­ruş­tur­ma­nın sür­dü­rül­me­si­ni en­gel­le­mi­yor­sa, bu sü­re de ba­sım­dan ön­ce bir mu­ha­le­fet şer­hi­nin ge­ti­ril­me­si hâ­lin­de ba­sı­mı en­gel­le­mez. Onun için, mu­ha­le­fet par­ti­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rı­mın Mec­lis Baş­ka­nıy­la top­lan­tı­day­ken ge­tir­me­si hâ­lin­de bu­nu, ben ta­li­mat ver­dim Ko­mis­yo­nu­ma, dü­zen sü­re­si fel­se­fe­si içe­ri­sin­de, Baş­ka­na gön­der­dim ve ba­sıl­dı.

Ha, bu bir ta­raf­sız­lık­sa, ka­bul edi­yo­rum; bu bir ta­li­mat­sa, ka­bul edi­yo­rum. Ama ben ta­li­ma­tı Al­la­h’­tan, ta­li­ma­tı hu­kuk­tan, ta­li­ma­tı vic­dan­dan alı­rım. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Uy­gu­la­ma­la­rı­nız öy­le de­ğil.

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (De­vam­la) – De­ğer­li ar­ka­daş­la­r…

HA­LİL ÜN­LÜ­TE­PE (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Sa­yın İyi­ma­ya­…

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (De­vam­la) – De­ğer­li ar­ka­daş­lar, mo­de­le ge­le­lim.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) – Tüm geç­mi­şin git­ti!

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (De­vam­la) – De­ğer­li ar­ka­daş­lar, mo­de­le ge­le­lim. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

Baş­ka­nı­m…

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, sü­kû­ne­ti sağ­la­ya­lım.

Sa­yın İyi­ma­ya, Ge­nel Ku­ru­la hi­tap edi­niz.

Bu­yu­run.

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (De­vam­la) – De­ğer­li ar­ka­daş­lar, mo­de­le ge­le­lim.

HA­LİL ÜN­LÜ­TE­PE (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Be­nim oda­ma gel­din, ben AK Par­ti­li de­ği­lim de­din.

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (De­vam­la) – Bu mo­del, şu an­da­ki mo­del ne­yi ge­ti­ri­yor?

HA­LİL ÜN­LÜ­TE­PE (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Bi­raz dik dur, dik. Dik ol.

BAŞ­KAN – Sa­yın Ün­lü­te­pe, lüt­fe­n…

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (De­vam­la) – Şu an­da mo­del ne­yi ge­ti­ri­yor? Ye­ni mo­del, Tür­ki­ye­’de cum­hu­ri­yet hü­kû­met­le­ri­nin ba­şın­dan be­ri uy­gu­la­nan Ada­let Ba­kan­lı­ğı mo­de­li­nin ge­liş­ti­ril­miş şek­li­dir.

HA­LİL ÜN­LÜ­TE­PE (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Hu­kuk­çu ol, hu­kuk­çu.

BAŞ­KAN – Sa­yın Ün­lü­te­pe, lüt­fe­n…

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (De­vam­la) – Mo­de­lin bi­rin­ci özel­li­ği, hâ­kim ve sav­cı aday­la­rı sı­na­vın­da Ada­let Ba­kan­lı­ğı ya­zı­lı sı­nav yet­ki­sin­den vaz­ge­çi­yor. Ya­zı­lı sı­nav yet­ki­si­ni Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ka­ra­rı­na rağ­men, yet­ki­si­nin ol­ma­sı­na rağ­men de­le­ge edi­yor. Ki­me? Ölç­me ve de­ğer­len­dir­me so­ru­nun­da Tür­ki­ye­’de ye­gâ­ne yet­ki­li olan ÖSYM ku­ru­mu­na de­le­ge edi­yor. Ve bu­ra­da ya­sa­ma or­ga­nı da ta­li­mat ve­ri­yor. Bir: So­ru oran­la­rı be­lir­le­ni­yor. İki: Pro­to­kol pren­sip­le­ri ye­rin­de be­lir­le­ni­yor ve bü­tün tar­tış­ma, ar­ka­daş­lar, bi­li­yo­rum mü­la­kat­ta, mü­la­kat­ta. Mü­la­ka­tı kim yap­sın? Ob­jek­tif ola­lım.

ŞA­HİN MEN­GÜ (Ma­ni­sa) – Ha­a, mü­la­ka­tı kim yap­sın?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (De­vam­la) - Bu­ra­da mü­la­kat­ta­… Mü­la­ka­tı kim yap­sın? Bu mo­del -ka­rak­ter­le­ri­ni söy­lü­yo­rum- bir: Yet­miş yıl­dır de­vam eden mo­de­lin ge­liş­ti­ril­miş şek­li, Ada­let Ba­kan­lı­ğı bü­rok­rat­la­rı ar­tı Ada­let Aka­de­mi­sin­den 2 üye.

Tar­tı­şı­rız onu Şa­hin Bey, tar­tı­şı­rız.

İki: Mü­la­kat alan­la­rı bel­li, nes­nel­lik ba­kı­mın­dan. Alan­la­rın pu­an ağır­lık­la­rı bel­li -bu dü­şü­rü­le­bi­lir, ar­tı­rı­la­bi­lir, ko­nu­şu­la­bi­lir- ve bu mo­del­de en bü­yük öl­çüt yar­gı­sal de­ne­tim. Mü­la­ka­ta gi­ren­ler­den bi­ri­si­nin mü­la­kat iş­le­mi­ne mu­ha­le­fet şer­hi koy­ma­sı, mü­la­kat pu­an­la­rın­da fark­lı­lık ol­ma­sı hâ­lin­de Da­nış­ta­yın bu iş­le­mi ip­tal et­me­me­si müm­kün de­ğil.

ŞA­HİN MEN­GÜ (Ma­ni­sa) – Ama o ka­dar zor ki­… İyi­ma­ya, o ka­dar zor ki olay, onu yar­gı­ya gö­tür­mek çok zor.

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (De­vam­la) – Pe­ki. Pe­ki ar­ka­daş­la­r… De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ge­ti­ril­mek is­te­nen mo­del ne? Bu­gün, An­ka­ra Üni­ver­si­te­si Hu­kuk Fa­kül­te­si Yö­ne­tim Ku­ru­lu, Ko­mis­yo­nu­ma bir Yö­ne­tim Ku­ru­lu Ka­ra­rı gön­der­di. Mo­del­le­r… Bir: Di­yor ki Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­li ar­ka­daş­la­rı­mız -gö­rüş­le­ri­dir- Ada­let Aka­de­mi­si yap­sın di­yor, Yük­sek Hâ­kim­ler Ku­ru­lu yap­sın di­yor ve­ya baş­ka kar­ma mo­del­ler be­nim­sen­sin di­yor.

ŞA­HİN MEN­GÜ (Ma­ni­sa) – Doğ­ru­dur, doğ­ru­dur.

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (De­vam­la) – Ta­mam, ama Yük­sek Hâ­kim­ler Ku­ru­lu mo­de­li üze­rin­de özel­lik­le dur­mak is­ti­yo­rum, çün­kü Hu­kuk Fa­kül­te­si­nin öner­di­ği mo­del de bu, de­ğer­li Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­li Ko­mis­yon üye­si ar­ka­daş­la­rı­mın öner­di­ği mo­del de bu.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu mo­del, ku­ru­lu hu­kuk dü­ze­ni­mi­zin ya­pı­sı için­de ka­bul edi­le­bi­lir de­ğil­dir.

1) Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­li ar­ka­daş­la­rı­mı­zın yaz­dı­ğı mu­ha­le­fet şer­hin­de de­tay­lı ola­rak yer alan 2005 ta­rih­li Da­nış­tay Baş­kan­lar Ku­ru­lu­nun bil­di­ri­sin­de, ay­nen Ana­ya­sa Mah­ke­me­sin­de ve Ana­ya­sa­’nın 2’n­ci mad­de­sin­de ta­rif edil­di­ği gi­bi hu­kuk dev­le­ti­nin ta­ri­fi var, di­yor ki: “Hu­kuk dev­le­ti­nin kri­ter­le­rin­den bi­ri­si, vaz­ge­çil­mez öl­çüt­le­rin­den bi­ri­si, iş­lem­le­rin yar­gı­sal de­ne­ti­me ta­bi ol­ma­sı­dır.” Ay­nı yer­de, aşa­ğı­da, di­yor ki, tam bir pa­ra­doks: “Hâ­kim­ler ve sav­cı­la­rın aday­lı­ğa alı­mı Yük­sek Hâ­kim­ler Ku­ru­lun­ca ya­pıl­ma­lı­dır.”

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ya­zı­lı sı­na­vı Yük­sek Hâ­kim­ler Ku­ru­lu yap­tı ve­ya ÖSY­M’­ye yap­tır­dı, mü­la­ka­tı Yük­sek Hâ­kim­ler Ku­ru­lu yap­tı; yar­gı yo­lu­na gi­de­mi­yor, yar­gı yo­lu­na gi­de­mi­yor. Na­sıl ola­cak bu? Yar­gı yo­lu­na gi­de­mi­yor. Na­sıl ola­cak? Ka­pa­lı. Ana­ya­sa­’nın 159’un­cu mad­de­si­ni de­ğiş­tir­me­den bu mo­de­li be­nim­se­ye­bi­lir mi­yiz? Bu mo­de­lin tar­tı­şı­la­bil­me ye­te­ne­ği var mı?

2) Bir baş­ka mo­del bu ver­si­yon­da...

ŞA­HİN MEN­GÜ (Ma­ni­sa) – Sev­gi­li İyi­ma­ya, Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği­ni, Ana­ya­sa yar­gı­ya­…

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (De­vam­la) – Şa­hin Bey, ko­nu­şa­cak­sın.

Bu mo­del­de bir de di­yor ki: “E­fen­dim, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ku­ru­lun­dan bir üye ala­lım kar­ma ku­ru­la.”

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu sı­fat bir­leş­me­si­dir. Ha­kem iş­lem­ler­de sı­fat­la­rı bir­leş­ti­rir­se­niz, ob­jek­tif­li­ği baş­tan öl­dü­rür­sü­nüz. Şim­di, hem alım­da o ola­cak hem ka­bul­de o ola­cak. Aday­lı­ğa alım­da ken­di is­te­me­me­si­ne rağ­men bir aday ka­zan­mış­sa sı­na­vı, ka­bul­de o üye­nin sub­jek­tif dav­ran­ma­sı­nı ön­le­ye­cek ah­la­ki ve­ya nes­nel mo­del ne ola­bi­lir? Ay­rı­ca bü­rok­ra­tik yo­ğun­laş­ma­ya da yol açar.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, mü­la­kat so­ru­nu tar­tış­ma­lı. An­cak, bir baş­ka hu­sus da şu ar­ka­daş­lar: Ya­sa­ma gü­cü­nün ge­nel­lik­le far­kı­na var­ma­dı­ğı ve­ya far­kı­na var­maz­lık­tan gel­di­ği bir hu­sus da şu, çok önem­li­dir, ya­sa­ma ege­men­li­ği­nin kul­la­nı­mı ba­kı­mın­dan önem­li­dir, o da şu de­ğer­li ar­ka­daş­lar: Bir Da­nış­tay ka­ra­rı var, biz na­sıl ka­nun çı­ka­ra­ca­ğız? Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ka­ra­rı var.

ŞA­HİN MEN­GÜ (Ma­ni­sa) – Müs­te­şar­da sı­fat bir­leş­me­si yok mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (De­vam) - Mo­del tar­tı­şı­la­bi­lir. Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ka­ra­rı var, biz na­sıl ka­nun çı­ka­ra­ca­ğız? Ar­ka­daş­lar, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ka­ra­rı da Ana­ya­sa Mah­ke­me­miz de Da­nış­ta­yı­mız da di­ğer yük­sek mah­ke­me­ler de ku­ru­lu hu­ku­ka gö­re ka­rar ve­ren or­gan­lar­dır, me­ri mev­zu­ata gö­re ka­rar ve­rir­ler. Ya­sa­ma or­ga­nı ise ku­rul­muş hu­ku­ku de­ğiş­ti­rir, ku­rul­muş hu­ku­ku dö­nüş­tü­rür, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ge­rek­çe­le­riy­le de bağ­lı de­ğil­dir, Da­nış­ta­yın ge­rek­çe­le­riy­le de bağ­lı de­ğil­dir. Ni­te­kim Ana­ya­sa Mah­ke­me­si son ka­ra­rın­da, da­ha ye­ni yaz­dı­ğı, şu­bat­ta ver­di­ği ka­rar­da, ya­sa­ma or­ga­nı­nın bu oto­no­mik yet­ki­si­ni net şe­kil­de kul­lan­mış­tır.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Ada­let Ko­mis­yo­nu Baş­ka­nı ola­rak sa­bah en er­ken se­kiz­de, en geç do­kuz­da me­sa­imin ba­şın­da­yım. Hu­ku­ku­mu se­vi­yo­rum. Mil­le­tin ba­na ver­di­ği ve­kâ­le­te son­suz de­re­ce­de say­gı­lı­yım ve ben şah­sen vic­da­nı­mı tır­ma­la­yan, ah­la­kı­mı ren­ci­de eden ve baş­ka­la­rı­nı üze­cek bir tav­rın içe­ri­sin­de dün ol­ma­dım, bu­gün ol­mam, ya­rın da ol­ma­ya­ca­ğım. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Eğer ar­ka­daş­la­rı­mı üz­müş­sem, yük­sek hu­zu­ru­nuz­da gö­nül­den ve kal­ben özür di­li­yo­rum.

Yü­ce he­ye­ti say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

Şa­hıs­la­rı adı­na ilk ko­nuş­ma­cı Kas­ta­mo­nu Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Hak­kı Köy­lü.

Sa­yın Köy­lü bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) 

HAK­KI KÖY­LÜ (Kas­ta­mo­nu) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım; ko­nuş­ma­ma baş­la­ma­dan ön­ce he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

 Ben de çok üzü­cü bir ka­za so­nu­cu ha­yat­la­rı­nı kay­be­den va­tan­daş­la­rı­mı­za Al­la­h’­tan rah­met di­li­yo­rum, ge­ri­de ka­lan­la­ra sa­bır ve baş­sağ­lı­ğı di­li­yo­rum.

Epey­ce bir za­man­dan be­ri, te­me­li bir mad­de olan, iki mad­de da­hi de­se­niz de­ğil, bir mad­de olan bir tek­lif tar­tı­şıl­dı. Za­ten gün­ler­dir tar­tı­şı­lı­yor ve o ka­dar çok gü­rül­tü çık­tı ki, bu bir mad­de yü­zün­den yar­gı­nın si­ya­sal­laş­tı­ğı, ide­olo­ji­ye ka­pıl­dı­ğı, yar­gı­nın yü­rüt­me­nin em­ri­ne gir­di­ği ve­sa­ir şek­lin­de gö­rüş­ler ile­ri sü­rül­dü. So­nun­da an­la­şıl­dı ki, ben, di­ğer ar­ka­daş­la­rım uzun uzun bah­set­ti­ler, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ka­rar­la­rın­dan, Da­nış­ta­yın ka­rar­la­rın­dan, mev­cut Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nu­’n­dan ve bu Ka­nu­n’­un mad­de­le­rin­den ve bun­la­rın hep­si­ni bir ara­ya ge­tir­di­ği­miz tak­dir­de ya­pı­lan iş­le­min hiç­bir hu­ku­ka ay­kı­rı ta­ra­fı ol­ma­dı­ğın­dan ve ne Ana­ya­sa­’ya, ne ya­sa­ya, ne baş­ka bir ka­nu­na, ne ah­la­ka, hiç­bir ye­re mu­ga­yir ol­ma­dı­ğın­dan ar­tık söz et­me­ye­ce­ğim. Bun­lar an­la­şıl­dı. Ben de ay­nı şey­le­ri söy­ler­sem he­pi­ni­zin ka­fa­sı ka­rı­şa­cak, va­tan­daş­lar da bi­zim ne söy­le­di­ği­mi­zi an­la­ya­maz du­ru­ma dü­şe­cek.

Sa­yın Ko­mis­yon Baş­ka­nı­mız kı­sa­ca de­ğin­di. Eğer, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan alın­ma­sı uy­gun gö­rü­lür­se hâ­kim aday­la­rı­nın, bu bir öne­riy­di, bah­se­dil­di­ği gi­bi, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nun ka­rar­la­rı­na kar­şı yar­gı yo­lu ka­pa­lı ol­du­ğu­na gö­re bun­lar hak­kın­da ida­ri yar­gı yo­lu­na baş­vu­ru­la­ma­ya­cak­tır. Ge­nel ida­re hiz­met­le­ri sı­nı­fı­na ta­bi olan hâ­kim aday­la­rı hak­kın­da Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu na­sıl ka­rar ve­re­cek? Bu aday­lar staj sü­re­si içe­ri­sin­de, ge­nel ida­re hiz­met­le­ri sı­nı­fı­na ta­bi, 657 sa­yı­lı Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nu­’nun 125’in­ci mad­de­sin­de be­lir­ti­len di­sip­lin ce­za­la­rı­na ma­ruz kal­mak­ta­dır­lar. Hâl­bu­ki, Hâ­kim­ler Ka­nu­nu­’n­da­ki di­sip­lin ce­za­la­rı baş­ka­dır, so­ruş­tur­ma şe­kil­le­ri baş­ka­dır. Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nu­’n­da hü­küm ol­ma­dı­ğı­na gö­re, Ana­ya­sa­’nın 159’un­cu mad­de­si za­ten bu­na ce­vaz ver­me­di­ği­ne gö­re, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu üye­le­ri bun­lar hak­kın­da di­sip­lin so­ruş­tur­ma­sı ya­pa­maz, bun­lar hak­kın­da öz­lük iş­le­riy­le il­gi­li hiç­bir iş­lem ya­pa­maz, na­sıl ki, bir ic­ra mü­dü­rü, bir ad­li­ye ya­zı iş­le­ri mü­dü­rü, bir ida­ri ve ma­li iş­ler mü­dü­rü, bir gar­di­yan, bir za­bıt kâ­ti­bi hak­kın­da hiç­bir iş­lem yap­ma­ya yet­ki­si ol­ma­dı­ğı gi­bi.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bir sa­yın ko­nuş­ma­cı ya­sa üze­rin­de, tek­lif üze­rin­de çok faz­la dur­ma­dı, ge­nel ba­zı şey­ler söy­le­di. Ken­di­si da­ha ön­ce Ada­let Ba­kan­lı­ğın­da ge­nel mü­dür­lük yap­mış­tı, sı­nav­la­rın na­sıl ya­pıl­dı­ğı­nı, na­sıl alın­dı­ğı­nı bi­li­yor­du ve si­ya­sal­laş­ma­dan faz­la bah­set­me­di.

Evet, di­yo­ruz ki, “yar­gı si­ya­sal­la­şı­yor.” Na­sıl olu­yor? “İş­te, Ada­let Ba­ka­nı bu işin içi­ne gir­di, Ada­let Ba­ka­nı­nın bü­rok­rat­la­rı işin içi­ne gir­di.” Bir ger­çe­ği ka­bul et­me­miz la­zım. Şim­di dü­şü­nün, bir fut­bol sa­ha­sın­da maç baş­la­ya­cak, se­yir­ci­le­rin ve ta­raf­tar­la­rın ta­ma­mı sa­ha­ya dal­mış, sa­ha­nın or­ta­sın­da kü­çük bir yu­var­lak var, ora­yı boş bı­rak­mış­lar, fut­bol­cu­la­ra da di­yor­lar ki: “Biz des­tek olu­ruz, siz me­rak et­me­yin, siz bu­ra­da top oy­na­yın.” “E, sa­ha ne­re­de?” “Ge­ri­si­ne ka­rış­ma­yın.”

Si­ya­se­te ge­li­yo­ruz; si­ya­se­ti ya­pan o ka­dar çok ki­şi var ki bu mem­le­ket­te. Bu, sa­de­ce biz­de de­ğil­dir, baş­ka ül­ke­ler­de de böy­le­dir, in­sa­nın ya­pı­sıy­la doğ­ru­dan il­gi­li­dir. Her­kes uzak­tan ya­kın­dan si­ya­set­le il­gi­le­nir, ken­di gö­re­vi­ne gö­re, işi­ne gö­re, dav­ra­nı­şı­na gö­re, dü­şün­ce­si­ne gö­re si­ya­set ya­par ve si­ya­se­ti asıl yap­ma­sı ge­re­ken ve yap­tı­ğı söy­le­nen mil­let­ve­kil­le­ri­ne de ne­re­si ka­lır bi­li­yor mu­su­nuz, Mec­lis kam­pü­sü de­ğil, sa­de­ce Ge­nel Ku­rul sa­lo­nu ka­lır. Ge­nel Ku­rul sa­lo­nu­nun dı­şın­da­ki si­ya­se­ti baş­ka­la­rı ya­par, Ge­nel Ku­rul sa­lo­nun­da­ki si­ya­se­ti de biz­ler ya­pa­rız. Bi­rin­ci­si bu.

İkin­ci­si, ne­den si­ya­set­çi­den bu ka­dar çok kor­ku­yo­ruz? Si­ya­set­çi­ye, ni­ye az gü­ven­me­ye, hat­ta hiç gü­ven­me­me­ye ça­lı­şı­yo­ruz? Ben, bü­tün kal­bim­le, bü­tün sa­mi­mi­ye­tim­le söy­lü­yo­rum: Ya­pı­lan ata­ma­la­rın, se­çim­le­rin hep­si­ni şu gör­dü­ğü­müz Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si üye­le­ri yap­sa, dı­şa­rı­da ya­pı­lan, baş­ka­la­rı ta­ra­fın­dan ya­pı­lan ata­ma­lar­dan, se­çim­ler­den çok da­ha iyi, çok da­ha gü­zel so­nuç­lar ala­ca­ğı­nı dü­şü­nü­yo­rum. Biz ni­ye ken­di­mi­ze bu ka­dar kö­tü­lük edi­yo­ruz ki, ni­ye ken­di­mi­zi kü­çüm­sü­yo­ruz? Bu­ra­da çok de­ğer­li ar­ka­daş­la­rı­mız var. Si­ya­set ya­pı­yor­sak, si­ya­set ya­pan in­sa­nın, bu ka­dar ka­li­te­li si­ya­set ya­pan bu ka­dar mü­nev­ver in­sa­nın ata­mış ol­du­ğu, seç­miş ol­du­ğu ki­şi­ler üze­rin­de bir bas­kı ku­ra­ca­ğı­nı dü­şün­mek ben­ce hiç doğ­ru de­ğil­dir.

AH­MET DU­RAN BU­LUT (Ba­lı­ke­sir) – Par­ti­zan­lık ya­pı­yor­su­nuz Sa­yın Ko­nuş­ma­cı!

HAK­KI KÖY­LÜ (De­vam­la) – Za­ten, bu atan­dı­ğı söy­le­nen, ata­na­ca­ğı söy­le­nen ki­şi­ler ile­ri­de hâ­kim ola­cak­lar­dır. Hiç kim­se hâ­kim­ler üze­rin­de bas­kı kur­maz. Hiç­bir si­ya­set ada­mı, özel­lik­le hiç­bir Ada­let Ba­ka­nı yar­gı­ya ta­li­mat ver­me­miş­tir, ver­mez, ve­re­mez, o ki­şi de din­le­mez. Ben, yıl­lar­ca sav­cı ve baş­sav­cı ola­rak ça­lış­tım, ye­di se­kiz ta­ne hü­kû­met­le ça­lış­tım. Ye­di se­kiz ta­ne, en az se­kiz ta­ne Ada­let Ba­ka­nıy­la ça­lış­tım. Hiç­bir Ada­let Ba­ka­nı ba­na bir da­vay­la il­gi­li ola­rak bir şey söy­le­me­di. Eğer, Ada­let Ba­ka­nı bi­ri­si­ne söy­ler­se, za­ten baş­sav­cı­ya söy­ler, baş­ka­la­rıy­la ko­nuş­maz, baş­ka­sı­na söy­le­mez. Ama, hiç­bir Ada­let Ba­ka­nı ba­na söy­le­me­di, baş­ka­sı­na da söy­le­me­miş­tir. Dün de söy­len­me­di, ön­ce­ki gün de söy­len­me­di, bu­gün de söy­le­mez, ya­rın da söy­le­me­ye­cek­tir. İşi bu ka­dar çok abart­ma­ya­lım. Eğer dü­şü­nü­yor­sak, bun­dan son­ra Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği ya­pa­ca­ğız, Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği sı­ra­sın­da otu­ra­lım tar­tı­şa­lım, so­nu­na ka­dar tar­tı­şa­lım. Ama, bu tar­tış­ma­la­rın içe­ri­sin­de si­ya­set­çi­ye de ge­re­ği ka­dar yer ve­re­lim di­yo­rum. He­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Sa­yın Baş­kan, bir şey söy­le­ye­bi­lir mi­yim ye­rim­den?

BAŞ­KAN – Evet.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Efen­dim, Sa­yın Köy­lü Ko­mis­yon üye­si­dir, Ko­mis­yon Baş­kan Ve­ki­li­dir. Dü­şün­ce­le­ri Ko­mis­yon Ra­po­ru­’n­da yer al­mış­tır. Do­la­yı­sıy­la, çı­kıp da Ko­mis­yon üye­si bir mil­let­ve­ki­li­nin söz al­ma­sı, bu­ra­da ko­nuş­ma­sı ba­na gö­re ha­ta­lı­dır.

BAŞ­KAN – Efen­dim, ko­mis­yon üye­le­ri eğer mu­ha­le­fet şer­hi ver­miş­ler­se, onun ay­kı­rı du­ru­mun­da ko­nu­şa­maz­lar. Hü­küm açık, İç Tü­zü­k’­e uy­gun­dur ya­pı­lan ko­nuş­ma. Baş­ka bi­ri­si ko­nu­şa­bi­lir mi? Ko­nu­şa­bi­lir, o ay­rı. Ama ar­ka­daş­la­rı­mı­zın ko­nuş­ma­sı­nı en­gel­le­yi­ci bir hu­sus yok­tur.

İkin­ci ko­nuş­ma­cı, Bar­tın Mil­let­ve­ki­li Yıl­maz Tunç.

Bu­yu­run Sa­yın Tunç. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

YIL­MAZ TUNÇ (Bar­tın) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Ben de ön­ce­lik­le, Is­par­ta­’da elim bir uçak ka­za­sın­da ha­ya­tı­nı kay­be­den va­tan­daş­la­rı­mı­za Al­la­h’­tan rah­met di­li­yor, ge­ri­de ka­lan­la­rı­na, ya­kın­la­rı­na baş­sağ­lı­ğı di­li­yo­rum. Al­lah mil­le­ti­mi­ze böy­le ka­za­lar bir da­ha gös­ter­me­sin di­ye te­men­ni et­mek is­ti­yo­rum.

2802 Sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­’nin tü­mü üze­rin­de şah­sım adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum.

Ön­ce­lik­le şu­nu ifa­de et­mek is­ti­yo­rum: Bu tek­li­fin sa­hi­bi be­nim, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin bir üye­si­yim, bir mil­let­ve­ki­li­yim. Tek­li­fin ve­ril­di­ği gün­den iti­ba­ren, Ana Mu­ha­le­fet Par­ti­si Li­de­ri Sa­yın Bay­kal ve Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si söz­cü­le­ri­nin tek­lif hak­kın­da­ki söy­le­dik­le­ri­ne son de­re­ce üzül­dü­ğü­mü ifa­de et­mek is­ti­yo­rum. Efen­dim, bu bir tek­lif de­ğil­miş, giz­li bir ta­sa­rıy­mış, bü­rok­rat­lar­la bir­lik­te ha­zır­lan­mı­ş…

ATİL­LA KART (Kon­ya) – Sa­yın Ba­kan söy­le­di.

YIL­MAZ TUNÇ (De­vam­la) - …yar­gı­da kad­ro­laş­ma­yı sağ­la­mak ama­cıy­la ha­zır­lan­mış. Ön­ce­lik­le, bu ifa­de­le­ri ka­bul et­me­di­ği­mi be­lirt­mek is­ti­yo­rum. Bu ta­vır doğ­ru bir ta­vır de­ğil­dir. Bu ta­vır kla­sik CHP tav­rı­dır de­mi­yo­rum. Mil­let­ve­ki­li­ne kar­şı doğ­ru bir ta­vır de­ğil­dir, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ne kar­şı doğ­ru bir ta­vır de­ğil­dir, mil­le­ti­mi­ze kar­şı doğ­ru bir ta­vır de­ğil­dir. Ne de­mek, bir mil­let­ve­ki­li tek­lif ve­re­mez mi? Bu Mec­li­sin her bir üye­si, mil­let­ten al­dı­ğı yet­ki­yi kul­la­na­maz mı? Bir mil­let­ve­ki­li ül­ke me­se­le­le­riy­le ka­fa yo­rup, bu me­se­le­le­rin çö­zü­mü için tek­lif ve­re­mez mi? “Genç bir mil­let­ve­ki­li çık­mış, bir tek­lif ver­mi­ş” di­yor te­le­viz­yon­lar­da, ko­nu­şu­yor­lar par­ti söz­cü­le­ri. Genç bir mil­let­ve­ki­li ol­ma­sı bu­na en­gel mi? Ar­tık Tür­ki­ye­’nin genç­le­ri, Tür­ki­ye­’yi dün­ya­nın ilk on güç­lü ül­ke­si ara­sı­na sok­mak için ça­lı­şı­yor­lar. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Uzun yıl­lar­dır bu Mec­lis ça­tı­sı al­tın­da gö­rev yap­mış si­ya­set­çi­le­ri­miz­den, bir mil­let­ve­ki­li­nin tek­li­fi­ni kü­çüm­se­mek ye­ri­ne, mil­let­ve­kil­le­ri­ni ül­ke me­se­le­le­riy­le il­gi­len­me­ye ve bu me­se­le­ler­le il­gi­li ola­rak tek­lif­ler ver­me­ye teş­vik et­me­si­ni ben şah­sen bek­ler­dim.

Tek­li­fi ha­zır­lar­ken, el­bet­te ki Ada­let Ba­kan­lı­ğı­mız­dan da, mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rı­mız­dan da, aka­de­mis­yen­le­ri­miz­den de, yar­gı çev­re­le­ri­miz­den de, yar­gı ka­rar­la­rı­mız­dan, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ka­rar­la­rı­mız­dan, geç­miş­te ve­ri­len Da­nış­tay ka­rar­la­rı­mız­dan da, ulu­sa­lüs­tü bel­ge­le­ri­miz­den de fay­da­lan­dım. Bun­la­rın hep­sin­den top­ye­kûn fay­da­lan­mam­da ne mah­zur ola­bi­lir? Ak­si dü­şü­nül­dü­ğün­de mah­zur­lu de­ğil mi­dir? Hu­kuk­çu ve avu­kat bir mil­let­ve­ki­li ola­rak, ken­di ala­nım­da ve ül­ke­nin önem­li bir so­ru­nu ola­rak gör­dü­ğüm bu ko­nu­da tek­lif ve­re­mez mi­yim? Biz de AK Par­ti mil­let­ve­kil­le­ri­yiz, biz­ler bu ül­ke­nin tı­ka­nan da­mar­la­rı­nı aç­mak için mil­let­ten yet­ki al­dık ve bu­ra­da mil­le­ti tem­sil edi­yo­ruz. AK Par­ti geç­miş­te­ki kö­tü uy­gu­la­ma­la­rı or­ta­dan kal­dır­mak için peş pe­şe iki kez ik­ti­dar ol­du. İş­te, bu kö­tü uy­gu­la­ma­la­rı -bu­ra­dan Mo­ğul­tay­va­ri uy­gu­la­ma­lar de­mek is­te­mi­yo­rum- or­ta­dan kal­dır­mak için tek­rar ik­ti­dar ol­du. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; bu tek­lif ne­le­ri ge­ti­ri­yor? Bi­raz ön­ce, Ko­mis­yon Baş­ka­nı­mız, Grup Baş­kan Ve­ki­li­miz ve Sa­yın Köy­lü be­lirt­ti­ler. Ben de ka­mu­oyu­nu doğ­ru bil­gi­len­dir­me açı­sın­dan bir­kaç hu­su­sa de­ğin­mek is­ti­yo­rum. Özet ola­rak tek­lif ön­ce­den ney­di, şim­di ne­yi ge­ti­ri­yor, bu ko­nu­da özet­le siz­le­ri ve ka­mu­oyu­nu bil­gi­len­dir­mek is­ti­yo­rum.

Geç­miş­te, avu­kat­lık­tan hâ­kim­lik ve sav­cı­lık mes­le­ği­ne sı­nav­sız alı­yor­du­nuz. Biz bu tek­lif­le avu­kat­lık­tan hâ­kim­li­ğe ge­çer­ken hem ya­zı­lı hem söz­lü sı­nav ol­sun di­yo­ruz. Bu­nun han­gi­si yar­gı­da kad­ro­laş­ma?

Geç­miş­te ida­ri yar­gı hâ­kim­li­ği için hu­kuk fa­kül­te­si dı­şın­dan is­te­di­ği­niz ka­dar alı­yor­du­nuz. Açık öğ­re­tim fa­kül­te­le­ri­ni ten­zih edi­yo­rum, on­lar­dan bi­le yüz­ler­ce, bin­ler­ce al­dı­nız ida­ri yar­gı­da. Biz bu tek­lif­le hu­kuk fa­kül­te­si dı­şın­dan alı­na­cak­lar için -Ko­mis­yo­nun öne­ri­si yüz­de 10 sı­nır­la­ma­sı ge­tir­di- ih­ti­yaç ora­nın­da sı­nır­lan­dır­ma ge­ti­ri­yo­ruz. Bu­nun han­gi­si yar­gı­da kad­ro­laş­ma?

Geç­miş­te ya­zı­lı sı­na­vı Ada­let Ba­kan­lı­ğı ya­pı­yor­du. Biz bu tek­lif­le ya­zı­lı­yı ÖSYM yap­sın di­yo­ruz, ta­raf­sız bir ku­rum, uz­man bir ku­ru­mu­muz yap­sın di­yo­ruz. Bu­nun han­gi­si yar­gı­da kad­ro­laş­ma?

Geç­miş­te ya­zı­lı sı­nav­da 70 pu­an alan her­ke­si mü­la­ka­ta ça­ğı­rı­yor­du­nuz, için­den is­te­di­ği­ni­zi alı­yor­du­nuz. Biz bu tek­lif­le, en az 70 pu­an al­mak kay­dıy­la, sı­nav ila­nın­da be­lir­ti­len kad­ro sa­yı­sı­nın yüz­de 50 faz­la­sı­nın mü­la­ka­ta çağ­rıl­ma­sı­nı is­ti­yo­ruz. 500 hâ­kim alı­na­cak­sa 750 hâ­kim ada­yı mü­la­ka­ta çağ­rı­lı­yor. Bu sı­nır­lan­dır­ma­yı ge­ti­ri­yo­ruz. Sı­na­vın bir ya­rış­ma sı­na­vı hâ­li­ne ge­ti­ril­me­si­ni öne­ri­yo­ruz. Bu, yar­gı­da kad­ro­laş­ma mı­dır?

Geç­miş­te mü­la­kat ku­ru­lun­da Tür­ki­ye Ada­let Aka­de­mi­si­nin yö­ne­tim ku­ru­lu üye­le­ri, Da­nış­tay ve Yar­gı­tay üye­le­ri yok­tu. Biz bu tek­lif­le Da­nış­tay ve Yar­gı­tay üye­le­ri­ni de ko­mis­yo­na dâ­hil edi­yo­ruz. Bu­nun han­gi­si yar­gı­da kad­ro­laş­ma?

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti bir hu­kuk dev­le­ti­dir. Ana­ya­sa­’mı­zın 6’n­cı mad­de­sin­de bu be­lir­til­miş­tir. Hiç­bir or­gan kay­na­ğı­nı Ana­ya­sa­’dan al­ma­yan bir yet­ki­yi kul­la­na­maz. Ana­ya­sa­’mız­da ve ka­nun­la­rı­mız­da ku­rum­la­rı­mı­zın gö­rev­le­ri ay­rı ay­rı sa­yıl­mış­tır. “Mü­la­kat sı­na­vı­nı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu yap­sın.” di­yor­su­nuz. Bu ko­nu­da uzun uzun açık­la­ma­lar ya­pıl­dı. Ana­ya­sa­’da ve Ku­ru­lun Ka­nu­nu­’n­da Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nun yet­ki ve gö­re­vi bel­li­dir. Ana­ya­sa­’nın 159’un­cu mad­de­si­ne ve 2461 sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu Ka­nu­nu­’nun 4’ün­cü mad­de­si­ne gö­re, ad­li ve ida­ri yar­gı hâ­kim aday­la­rı­nın mes­le­ğe ka­bul edil­me yet­ki­si Ku­ru­la ve­ril­miş­tir. Hâ­kim ve sav­cı aday­lı­ğı ise, 2802 sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nu­’mu­zun 7’n­ci mad­de­sin­den 12’n­ci mad­de­si­ne ka­dar olan bö­lüm­de dü­zen­len­miş­tir. Aday­lı­ğa ata­ma, aday­lık ile il­gi­li iş­lem­ler, aday­lı­ğa son ver­me gi­bi hu­sus­lar­da yet­ki­nin Ada­let Ba­kan­lı­ğı­na ait ol­du­ğu açık­tır. Hâ­kim ve sav­cı aday­lı­ğı 657 sa­yı­lı Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nu­’na ta­bi bir sta­tü­dür. Hâ­kim ve sav­cı­lık mes­le­ği ise aday­lık­tan son­ra­ki bir sta­tü ve ar­tık, Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nu­’na ta­bi ol­ma­yan, hâ­kim­lik ve sav­cı­lık sı­nı­fı­na ta­bi bir sta­tü­dür. Her iki sta­tü bir­bi­ri­ne ka­rış­tı­rı­la­rak, yan­lış de­ğer­len­dir­me­ler­de bu­lu­nul­mak­ta­dır.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; bu ko­nu­da Ana­ya­sa Mah­ke­me­miz çok önem­li bir ka­rar ver­miş­tir. Hâ­kim ve sav­cı­la­rın aday­lı­ğa atan­ma­sıy­la il­gi­li ola­rak, Ana­ya­sa­’ya ay­kı­rı­lık id­di­ası yö­nün­den, Da­nış­tay İda­ri Da­va Da­ire­le­ri Ge­nel Ku­ru­lu Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne baş­vur­muş ve Ana­ya­sa Mah­ke­me­miz 7 Şu­bat 2007 ta­rih­li ve 2007/14 no.lu ka­ra­rıy­la bir ka­rar ver­miş­tir. Bu ka­rar bü­tün tar­tış­ma­la­rı as­lın­da so­na er­dir­mek­te­dir. Hâ­kim ve sav­cı aday­lı­ğı­na ata­ma ve mü­la­kat yap­ma yet­ki­si­nin Ada­let Ba­kan­lı­ğı­na ait ol­du­ğu­na ka­rar ver­miş­tir Ana­ya­sa Mah­ke­me­miz. Aday­lık sta­tü­sü ile mes­le­ğe ka­bu­lün bir­bi­ri­ne ka­rış­tı­rıl­ma­ma­sı ge­rek­ti­ği­ne ka­rar ver­miş­tir. Mü­la­ka­tın Ana­ya­sa­’ya ay­kı­rı ol­ma­dı­ğı­na ka­rar ver­miş­tir ve bu ko­nu­da­ki tak­dir yet­ki­si­nin Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ne, ya­sa ko­yu­cu­ya ait ol­du­ğu­na ka­rar ver­miş­tir.

Ana­ya­sa Mah­ke­me­mi­zin son ka­ra­rı bu şe­kil­dey­ken, 1995 ta­rih­li Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ka­ra­rı­na da­ya­nıl­ma­sı son de­re­ce ha­ta­lı­dır. Bu ka­rar da bu­ra­da. Bu ka­rar, avu­kat­lık­tan doğ­ru­dan hâ­kim­lik ve sav­cı­lık mes­le­ği­ne ge­çiş ile il­gi­li­dir, aday­lı­ğa ge­çiş ile il­gi­li de­ğil­dir.

Ana­ya­sa­’mız ve ka­nun­la­rı­mız­la aday­lı­ğa ata­may­la il­gi­li hü­küm­ler, mü­la­kat ku­ru­lu ve mü­la­kat­la il­gi­li hu­sus­lar bu de­re­ce net ol­du­ğu hâl­de, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ka­rar­la­rı da bu yön­dey­ke­n…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Tunç, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run, bir da­ki­ka­lık sü­re ve­ri­yo­rum.

YIL­MAZ TUNÇ (De­vam­la) - …san­ki Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nun yet­ki­le­ri alı­nıp Ada­let Ba­kan­lı­ğı­na ve­ri­li­yor­muş gi­bi bir de­ğer­len­dir­me­de bu­lun­mak ve sa­de­ce mü­la­kat­la hâ­kim alı­na­cak, AK Par­ti sa­de­ce mü­la­kat­la hâ­kim alı­yor şek­lin­de ka­mu­oyu­nu yan­lış yön­len­dir­mek son de­re­ce hak­sız bir de­ğer­len­dir­me­dir.

Ka­mu­oyu­nu bu şe­kil­de yan­lış bil­gi­len­dir­me­nin ne yar­gı ku­rum­la­rı­mı­za ne mil­le­ti­mi­ze ne de bu id­di­ala­rı or­ta­ya atan­la­ra bir fay­da­sı var­dır. Tek­lif, hâ­kim ve sav­cı aday­la­rı­mı­zın aday­lı­ğa alın­ma­sıy­la il­gi­li ola­rak ta­raf­sız ve ob­jek­tif bir sis­tem ge­tir­mek­te­dir. Yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı il­ke­si­ne, hâ­kim ve sav­cı te­mi­na­tı il­ke­si­ne uy­gun bir tek­lif­tir.

Geç­miş­te­ki kö­tü ör­nek­le­re fır­sat ve­ril­me­me­si­ni sağ­la­ya­cak olan bu tek­li­fin yar­gı dün­ya­mı­za, mil­le­ti­mi­ze ha­yır­lı ol­ma­sı­nı di­li­yo­rum. Ada­let Ko­mis­yo­nun­da öne­ri­le­riy­le kat­kı sağ­la­yan De­ğer­li Ko­mis­yon Baş­ka­nı­mız ve üye­le­ri­ne de hu­zur­la­rı­nı­za te­şek­kür edi­yor, siz­le­re de te­şek­kür edi­yor, yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, ta­sa­rı­nın mad­de­le­ri­ne ge­çil­me­sin­den ön­ce tü­mü üze­rin­de so­ru-ce­vap iş­le­mi ger­çek­leş­ti­re­ce­ğiz.

Şu ana ka­dar üç mil­let­ve­ki­li ar­ka­da­şı­mı­zın söz ta­le­bi var­dır. Onun için şu an­da bir kı­sıt­la­ma yap­ma­ya­ca­ğım, ar­ka­daş­la­rı­ma so­ru sor­ma hak­kı­nı ve­re­ce­ğim.

Bu­yu­run Sa­yın Genç.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan. Ara­cı­lı­ğı­nız­la ev­ve­la Ko­mis­yon ve Hü­kû­me­te bir iki so­ru sor­mak is­ti­yo­rum.

Şim­di, Sa­yın Ko­mis­yon ra­po­run­da de­ni­yor ki: “Da­nış­ta­yın, Yar­gı­ta­yın, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nun da­ha ön­ce 5435 Sa­yı­lı Ka­nu­n’­un mü­za­ke­re­si sı­ra­sın­da gö­rüş­le­ri­ni al­dık, ar­tık, bir da­ha al­ma­ya ge­rek yok.” Bu ka­dar man­tık­sız bir gö­rüş olur mu Sa­yın Baş­kan? Ya­ni, 2005 yı­lın­da bir ka­nun gel­miş, ara­dan üç se­ne geç­miş, ora­da­ki yö­ne­ti­ci­ler de­ğiş­miş, ola­bi­lir ki uy­gu­la­ma­lar de­ğiş­miş, ya­ni “Üç se­ne ön­ce o ku­ru­mun yet­ki­li­le­ri ba­na bu ko­nu­da bil­gi ver­di, efen­dim ben ar­tık o dü­şün­ce­de olan­la­rı bir da­ha ça­ğı­rıp, ko­nuş­mam.” de­mek ka­dar tu­tar­sız bir gö­rüş ola­maz. Ko­mis­yo­nun, bir da­ha, bu tür ku­ral­sız ve hu­kuk ta­nı­maz bir gö­rü­şü ra­por­la­rı­na der­cet­me­me­le­ri ge­rek­ti­ği ko­nu­sun­da be­nim­le hem­fi­kir­ler mi?

İkin­ci­si: Ko­mis­yon Baş­ka­nı bi­raz ön­ce bu­ra­da ko­nuş­ma­sın­da di­yor ki: “E­fen­dim, mü­lâ­ka­ta kar­şı da­va açı­lır.” Sa­yın Baş­kan, şim­di­ye ka­da­r… Söz­lü­ye, ya­ni ya­pı­lan mü­lâ­ka­ta kar­şı bir da­va aç­sa­nız da bir so­nuç ala­maz­sı­nız, çün­kü söz­lü­… Ora­da ben çok bi­li­yo­ru­m… AK­P’­li Grup Baş­kan Ve­ki­li “Ni­ye iti­raz et­ti­niz. Bun­dan ön­ce­ki uy­gu­la­ma böy­ley­di.” di­yor, 1940’la­rı, 1970’le­ri mi­sal ver­di. Bu Ana­ya­sa de­ği­şik­lik­le­ri 1961 Ana­ya­sa­sı ile gel­di, ya­ni yar­gı­nın ba­ğım­sız ol­ma­sı, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nun ba­ğım­sız ola­rak, hâ­kim­lik ve sav­cı­lık mü­es­se­se­si­ne ba­ğım­sız aday alın­ma­sı hu­su­su, Ana­ya­sa­’ya hâ­kim te­mi­na­tı ge­ti­ril­dik­ten son­ra gel­di, da­ha ön­ce bun­lar yok­tu. 1940’lı yıl­la­ra gi­di­yor­lar, ya­ni 1940’lar­dan bu ta­ra­fa gel­sin­ler. O 1940’lar çok ge­ri­de kal­dı. Onun içi­n… Ve ben çok gör­düm; hâ­kim ve sav­cı aday­la­rın­da, özel­lik­le AKP İk­ti­da­rı za­ma­nın­da im­ti­han­da en yük­sek pua­nı alan bir­çok in­san, ge­rek dü­şün­ce­le­rin­den ge­rek do­ğum yer­le­ri­ne bağ­lı ola­ra­k…

BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – Sa­yın Baş­kan, so­ru de­ğil ki bu!

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, ek­ra­na gi­ren ar­ka­daş­la­rın sa­yı­sı art­tı, on­la­ra da söz ver­mem la­zım.

Bu­yu­run, ta­mam­la­yın.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Pe­ki efen­dim.

O ne­den­le, ya­ni ya­zı­lı­da en yük­sek pu­an alan­lar, elen­dik­le­ri için, iş­te Da­nış­ta­ya çok şi­kâ­yet­ler gi­din­ce, Da­nış­tay da Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne git­miş, ama ben­ce ora­da Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nu­’nun 7’n­ci mad­de­si­nin de -Ana­ya­sa­’ya- ip­ta­li­nin is­ten­me­si ge­re­kir­di, is­ten­me­miş.

Pe­ki, di­ğer böl­ge­ler­de de­… Ta­bi­i, biz ko­nu­şun­ca ar­ka­daş­la­rı­mız he­men bel­ki de tah­rik ol­muş­lar­dır, so­ru sor­ma­ya ge­ne şey ede­cek­ler­dir. Mad­de­ler üze­rin­de ay­rı­ca so­ra­ca­ğım efen­dim.

Pe­ki, sağ olun.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür edi­yo­rum siz­le­re, sağ olun.

Sa­yın Kart, bu­yu­run.

ATİL­LA KART (Kon­ya) – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

Yar­gı­da si­vil ve ser­best ör­güt­len­me tüm ulus­la­ra­ra­sı dü­zen­le­me­ler­le ko­run­ma­sı­na rağ­men, İçiş­le­ri ve Ada­let Ba­kan­lık­la­rı YAR­SA­V’­ın fa­ali­yet­le­ri­ni ve tü­zel ki­şi­li­ği­ni sür­dür­me­si­ni en­gel­le­mek için ne­den özel bir ça­lış­ma içi­ne gir­miş­ler­dir?

12 Ha­zi­ran 2006 ta­ri­hin­de Ada­let Ba­kan­lı­ğı, Av­ru­pa Bir­li­ği­ne ba­ğım­sız bir yar­gıç bir­li­ği­nin ku­ru­la­bi­le­ce­ği­ni bil­dir­di­ği hâl­de, Ada­let Ba­kan­lı­ğı Müs­te­şa­rı ya­sal bir en­ge­lin ol­ma­dı­ğı­nı bil­dir­di­ği hâl­de Hü­kû­met ne­den sö­zün­de dur­ma­mış­tır? Hü­kû­met, han­gi ge­rek­çey­le ve ya­sal yet­kiy­le meş­ru ve ya­sal bir der­ne­ğin fa­ali­yet­le­ri­ni en­gel­le­me­ye ça­lış­mak­ta­dır?

Da­nış­tay 10. Da­ire­sin­de Ulu­sal Yar­gı Ağı Pro­je­si­’y­le il­gi­li ola­rak gö­rü­len da­va­da Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nın, YAR­SA­V’ı he­def ala­rak An­ka­ra Sin­can Cum­hu­ri­yet Sav­cı­lı­ğı­nın sür­dür­dü­ğü so­ruş­tur­ma­dan söz ede­rek “…­yet­ki­li as­li­ye hu­kuk mah­ke­me­sin­de fe­sih da­va­sı açı­la­bi­le­cek­tir.” ifa­de­si ye­ri­ne ken­din­den emin bir şe­kil­de “…­as­li­ye hu­kuk mah­ke­me­sin­de fe­sih da­va­sı açı­la­cak­tır.” ifa­de­le­ri­ni kul­lan­ma­sı­nın an­lam ve da­ya­na­ğı ne­dir?

Son so­ru­mu so­ru­yo­rum: Böy­le bir de­ğer­len­dir­me, Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nın, Cum­hu­ri­yet Sav­cı­lı­ğı ta­ra­fın­dan sür­dü­rü­len so­ruş­tur­ma­ya doğ­ru­dan mü­da­ha­le et­ti­ği ve so­ruş­tur­ma­nın Ba­kan­lı­ğın bil­gi ve ta­li­mat­la­rı doğ­rul­tu­sun­da ge­liş­ti­ği yo­lun­da ka­mu­oyun­da doğ­muş olan en­di­şe ve de­ğer­len­dir­me­le­re hak­lı­lık ka­zan­dır­maz mı?

Te­şek­kür ede­rim.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Or­han, bu­yu­run.

AH­MET OR­HAN (Ma­ni­sa) – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

Ben Ba­ka­nı­mı­za tek­nik bir so­ru yö­nelt­me­yi ter­cih edi­yo­rum. Bi­lin­di­ği gi­bi, ül­ke­miz cid­di göç ha­re­ket­le­ri­ni ya­şa­ma­ya de­vam et­mek­te, bu­nun so­nu­cun­da da mut­la­ka di­ğer ku­rum­lar­da ol­du­ğu gi­bi, özel­lik­le ad­li ku­rum­lar­da ih­ti­ya­ca ce­vap ver­me nok­ta­sın­da ek­sik­lik­ler or­ta­ya çık­mak­ta­dır. Özel­lik­le de bü­yük şe­hir­le­ri­miz­de ada­le­tin geç iş­le­me­si se­be­biy­le yar­gı­ya gü­ven­siz­lik art­ma­ya de­vam et­mek­te­dir. Bu nok­ta­da mah­ke­me ve bu ih­ti­ya­ca ce­vap ve­re­cek yar­gı alt­ya­pı­sı­nın ku­rul­ma­sı için Ba­kan­lı­ğı­nız­ca her­han­gi bir ça­lış­ma yü­rü­tül­mek­te mi­dir?

Te­şek­kür ede­rim.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Or­han.

Sa­yın Ek­men, bu­yu­run.

MEH­MET EMİN EK­MEN (Bat­man) – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­ka­nım.

Ara­cı­lı­ğı­nız­la Sa­yın Ba­ka­na iki so­ru yö­nelt­mek is­ti­yo­rum.

Bi­rin­ci­si, söz ko­nu­su tek­li­fin ol­duk­ça ace­le­ye ge­ti­ril­di­ği yö­nün­de mu­ha­le­fet ta­ra­fın­dan sü­rek­li tek­rar­la­nan eleş­ti­ri­ler bu­lun­mak­ta­dır. Tür­ki­ye­’nin şu an­da ad­li ve ida­ri yar­gı­da hâ­kim ve sav­cı açı­ğı ne ka­dar­dır ve Ba­kan­lı­ğı­nız ne ka­dar bir sü­re­dir yö­net­me­lik ip­ta­li­ne iliş­kin açı­lan da­va­lar ne­de­niy­le hâ­kim ve sav­cı ala­ma­mak­ta­dır? Bu alı­mın ya­pı­la­ma­ma­sı ne­de­niy­le ge­rek is­ti­naf mah­ke­me­le­ri­nin ku­ru­lu­şu ge­rek­se de ma­hal­lî yar­gı­da ne gi­bi sı­kın­tı­lar ya­şan­mak­ta­dır?

İkin­ci ola­rak, tek­lif met­nin­de bu­lu­nan avu­kat­la­rın mes­le­ğe ge­çi­şi­ne iliş­kin ola­rak bir­ta­kım de­ğer­len­dir­me­ler ya­pıl­dı. Ba­kan­lı­ğı­nız, par­ti­niz ik­ti­da­rı dö­ne­min­de son beş yıl­da avu­kat­lık mes­le­ğin­den hâ­kim­li­ğe ge­çi­şe iliş­kin eli­miz­de bir ra­kam bu­lun­mak­ta mı­dır? Ve geç­miş dö­nem­ler­de, özel­lik­le 1990-2000 yıl­la­rı ara­sın­da yi­ne avu­kat­lık­tan mes­le­ğe ge­çi­şe iliş­kin ola­rak kı­sa sü­re­li üç yıl­lık mes­le­ki tec­rü­be şar­tı­nın ge­ti­ril­di­ği dö­nem­ler ya­şan­dı­ğı­nı bi­li­yo­ruz. Söz ko­nu­su dö­nem­ler­de­ki ge­çiş ora­nı ne­dir? Hü­kû­met­le­ri­niz dö­ne­min­de han­gi ra­kam­lar­da ge­çiş ya­pıl­mış­tır?

Te­şek­kür ede­rim.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Say­gı­de­ğer ar­ka­daş­la­rım, ilk baş­ta ek­ra­na so­ru sor­mak için gi­ren mil­let­ve­ki­li sa­yı­sı az­dı, şu an­da ço­ğal­dı. Onun için, di­ğer ar­ka­daş­la­ra söz ver­mem için ar­ka­daş­la­rı­mı­zın so­ru­la­rı­nı da­ha se­ri sor­ma­la­rı­nı, yo­rum yap­ma­ma­la­rı­nı is­tir­ham edi­yo­rum.

Bu­yu­run Sa­yın Bu­lut.

AH­MET DU­RAN BU­LUT (Ba­lı­ke­sir) – Sa­yın Ba­ka­nım, ad­li­ye­ler­de ar­şiv­le­me, dos­ya­la­ma şek­lin­de ya­pıl­mak­ta­dır. Ki­mi ev­rak­la­ra ula­şıl­mak is­ten­di­ğin­de, yağ­mur yağ­dı, sel bas­tı, nem­den dos­ya­lar bu­lu­na­mı­yor ve el­de edi­le­mi­yor. Bu ar­şiv­le­me sis­te­mi­ni, bu nem­li mah­zen­ler­den, ka­ran­lık or­tam­lar­da bu­lu­na­ma­ma du­ru­mun­dan kur­ta­ra­rak bil­gi­sa­yar or­ta­mı­na ge­çir­me­yi dü­şü­nü­yor mu­su­nuz?

Te­şek­kür ede­rim.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Bu­lut.

Sa­yın Bu­kan.

AH­MET BU­KAN (Çan­kı­rı) – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

Ye­ni Ana­ya­sa tas­lak ta­sa­rı­sın­da var olan, yük­sek mah­ke­me­nin ço­ğun­luk üye­le­ri­nin Par­la­men­to ta­ra­fın­dan se­çil­me­si­nin, bir de Hü­kû­me­ti de­net­le­mek­le gö­rev­li Da­nış­tay­da, Ba­kan­lar Ku­ru­lu­nun üye seç­me­si­nin yar­gı­nın si­ya­sal­laş­ma­sı­na ne­den ola­ca­ğı­nı dü­şü­nü­yor mu­su­nuz?

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Bu­kan.

Sa­yın Ba­rış.

TAN­SEL BA­RIŞ (Kırk­la­re­li) – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­ka­nım.

Sa­yın Ba­ka­nım, Ba­kan­lı­ğı­nı­za bağ­lı ad­li­ye bi­na­la­rın­da, fi­zi­ki şart­lar ve per­so­nel ye­ter­siz­li­ği so­nu­cun­da ye­ter­siz ko­şul­lar­da ve çok uzun sü­re da­va­lar gö­rül­mek­te­dir.

İki so­rum var: Bün­ye­niz­de­ki sav­cı ve hâ­kim sa­yı­sı ne ka­dar­dır? Nor­mal ko­şul­lar­da bu sa­yı­nın ne ol­ma­sı ge­re­ki­yor?

İki: Ba­zı il­çe ad­li­ye­le­ri­miz­de özel­lik­le per­so­nel ye­ter­siz­li­ği ne­de­niy­le -ör­nek ola­rak Lü­le­bur­gaz’ı ve­re­bi­li­rim- iş­le­rin yü­rü­tü­le­bil­me­sin­de so­run­lar ya­şan­mak­ta­dır. Aca­ba, bün­ye­niz­de­ki hâ­kim ve sav­cı ha­ri­cin­de­ki per­so­nel sa­yı­sı ne­dir ve bu şart­la­rın dü­zel­til­me­si için Ba­kan­lı­ğı­nız ne gi­bi ön­lem­ler al­mak­ta­dır?

Te­şek­kür edi­yo­rum.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Ar­ka­daş­la­rım bun­dan son­ra sis­te­me gir­me­sin­ler, çün­kü ben bu­ra­da ka­yıt al­tı­na al­dım, ama mev­cut olan ar­ka­daş­la­ra söz hak­la­rı­nı ve­re­ce­ğim.

Sa­yın Ça­lış.

HA­SAN ÇA­LIŞ (Ka­ra­man) – Te­şek­kür­ler Sa­yın Baş­ka­nım.

Sa­yın Ba­ka­nı­ma ara­cı­lı­ğı­nız­la sor­mak is­ti­yo­rum: Ye­ni Ce­za Ka­nu­nu­’nun yü­rür­lü­ğe gir­me­sin­den son­ra ad­li­ye­le­rin iş yü­kü na­sıl de­ğiş­miş­tir? Bir oran­sal is­ta­tis­tik ver­mek müm­kün ise, bu de­ği­şi­min se­bep­le­ri­nin ne­ler ol­du­ğu­nu dü­şü­nü­yor­su­nuz?

BAŞ­KAN – Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Ça­lış.

Sa­yın Uzu­nır­mak.

ALİ UZU­NIR­MAK (Ay­dın) – Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

Sa­yın Ba­ka­nı­mı­za sor­mak is­te­di­ğim şu: Bir mü­la­kat­ta fi­zi­ki bir­ta­kım ek­sik­lik­le­ri ve­ya eşit­siz­lik­le­ri gö­re­bi­lir­si­niz ama mu­ha­tap­la­ra ay­nı so­ru ay­nı de­re­ce­de yön­len­di­ril­me­di­ği za­man bu eşit­ler ara­sın­da­ki fark­lı­lık na­sıl gö­rü­le­bi­le­cek? Bu mü­la­kat­ta­ki so­ru­la­rı kim­ler tes­pit edi­yor ve her­ke­se ay­nı so­ru so­ru­la­rak mı aca­ba ara­la­rın­da­ki fark or­ta­ya çı­ka­cak? Yok­sa, de­ği­şik ki­şi­le­re de­ği­şik so­ru­lar so­rul­du­ğun­da bu so­ru­lar bir hak­sız­lı­ğı or­ta­ya ge­ti­re­cek. Çün­kü in­san­lar ara­sın­da­ki bil­gi ve­ya be­ce­ri, ka­bi­li­yet or­ta­ya çık­ma­ya­cak­tır. Bun­da bir eşit­siz­lik mey­da­na ge­li­yor, do­la­yı­sıy­la bu im­ti­ha­nın bir an­la­mı ola­ca­ğı ka­na­ati­ni ta­şı­mı­yo­rum. Bu so­ru­la­rın bir for­ma­tı var mı? Bu so­ru­la­rı kim tes­pit ede­cek? Her­ke­se ay­nı so­ru­lar so­ru­la­rak ara­la­rın­da­ki bil­gi fark­lı­lı­ğı or­ta­ya çı­kar­tı­la­bi­le­cek mi?

Te­şek­kür edi­yo­rum.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Ak­çay, son ola­rak, bu­yu­run efen­dim.

ER­KAN AK­ÇAY (Ma­ni­sa) – Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

Sa­yın Ba­kan, ül­ke­miz­de yar­gı­nın iş yü­kü­nü ar­tı­ran se­bep­le­rin ba­şın­da, ida­re­nin hu­ku­ka ay­kı­rı iş­lem ve dav­ra­nış­la­rı ne­de­niy­le dev­let ve va­tan­daş­la­rı­mız ara­sın­da do­ğan da­va­lar ol­du­ğu bi­lin­mek­te­dir. İh­ti­laf­la­rı ve da­va­la­rı azalt­mak, ida­re­nin ey­lem ve iş­lem­le­rin­de hu­ku­ka uy­gun dav­ran­ma­sı­nı sağ­la­mak için her­han­gi bir ça­lış­ma­nız var mı­dır?

Te­şek­kür ede­rim.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Ak­çay.

Sa­yın Kah­ya, ye­ni gir­di­niz.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Sa­yın Baş­ka­nı­m…

BAŞ­KAN – Efen­dim?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Sa­yın Baş­ka­nım, be­nim sü­rem­den al­mı­yor mu­su­nuz?

BAŞ­KAN – Yok, si­ze sü­re ve­re­ce­ğim. Bir ka­nu­nu gö­rü­şü­yo­ruz. Si­zin sü­re­ni­zi kı­sıt­la­ma­ya­ca­ğım Sa­yın Ba­ka­nım, si­ze ve­re­ce­ğim.

Sa­yın Kah­ya, gir­me­yin de­miş­tim ama bir mil­let­ve­ki­li ar­ka­da­şı­mı­zın sö­zü­nü kes­me­ye­lim. So­ra­ca­ğı­nız önem­li bir so­ru ola­bi­lir.

Bu­yu­run, si­ze de ve­re­yim.

AB­DÜL­HA­Dİ KAH­YA (Ha­tay) – Efen­dim, ben ya­sa­nın bir­çok nok­ta­dan ger­çek­ten çok önem­li ol­du­ğu­nu ve yan­sız bir uy­gu­la­ma ge­ti­re­ce­ği­ni dü­şü­nü­yo­rum. Yal­nız, be­nim ak­lı­ma ta­kı­lan bir so­ru ol­du, onu yö­nelt­me­yi ar­zu et­tim. O da şu­dur: Bu ya­say­la ida­ri mah­ke­me­ler­de­ki yar­gıç­la­rın Si­ya­sal­lı ve ik­ti­sat me­zun­la­rın­dan alı­na­cak olan kıs­mı­nın yüz­de 10’la sı­nır­lan­dı­rıl­ma­sı aca­ba fır­sat eşit­li­ği açı­sın­dan uy­gun olur mu? Bu ko­nu­da bir bil­gi ala­bi­lir­se­m… Bu­nu di­le ge­tir­mek is­te­dim.

BAŞ­KAN – Bir Si­ya­sal me­zu­nu ola­rak bu so­ru­yu so­ru­yo­rum di­yor­su­nuz.

Pe­ki, te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Ba­ka­nım, bu­yu­run.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Sa­yın Baş­ka­nım, so­ru yö­nel­ten tüm ar­ka­daş­la­rı­ma te­şek­kür edi­yo­rum.

İlk so­ru Ko­mis­yon Baş­ka­nı­mı­za yö­nel­til­di. O ne­den­le, Sa­yın Ko­mis­yon Baş­ka­nı­mız ilk so­ru­ya ce­vap ver­sin, ben di­ğer ar­ka­daş­la­rı­mı­zın so­ru­la­rı­na sı­ra­sıy­la, sü­rem içe­ri­sin­de ce­vap ver­me­ye ça­lı­şa­ca­ğım.

BAŞ­KAN – Bu­yu­run Sa­yın Baş­kan.

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (An­ka­ra) – De­ğer­li ar­ka­daş­lar, gö­rü­şül­mek­te olan işin ni­te­li­ği­ne gö­re, Ko­mis­yon İç Tü­zü­k’­ümü­zün 30’un­cu mad­de­si­nin son fık­ra­sı­na gö­re uz­man­la­rın gö­rü­şün­den ya­rar­la­na­bi­lir. Bu­na ge­nel bir ce­vap ve­re­mem, il­ke de­ğil­dir. Ras­yo­nel ça­lış­ma pren­si­bi ve ay­dın­lan­ma ih­ti­ya­cı ne öl­çü­de ge­rek­li kı­lı­yor­sa, Ada­let Ko­mis­yo­nu da o öl­çü­de bir ka­tı­lı­mı sağ­la­ya­cak­tır.

Te­şek­kür edi­yo­rum.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­ka­nım.

Sa­yın Ba­ka­nım, bu­yu­run efen­dim.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Sa­yın Baş­ka­nım, Sa­yın Genç “Mü­la­ka­ta kar­şı da­va açıl­dı mı Da­nış­tay­da, açı­lı­yor mu?” di­ye böy­le bir so­ru yö­nelt­ti­ler.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Ha­yır, so­nuç alı­nı­yor mu?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – 2006 yı­lı­na ka­dar, Da­nış­tay ve ida­re mah­ke­me­le­ri da­va­nın esa­sı­na gir­me­den, bu ko­nu­da açıl­mış olan da­va­la­rı red­de­di­yor­lar­dı. An­cak, 2006 yı­lın­dan iti­ba­ren da­va­nın esa­sı­na gir­me­ye baş­la­dı­lar ve son ge­çi­ci 1’in­ci mad­de­nin yü­rür­lü­ğü­nün dur­du­rul­ma­sı da böy­le bir da­va­nın so­nu­cu­dur.

Sa­yın Kart “Si­vil ve ser­best ör­güt­len­me­nin önü­nü ke­sen uy­gu­la­ma­lar ya­pı­yor Ada­let Ba­kan­lı­ğı ve İçiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı.” de­di­ler. “Hü­kû­met, Av­ru­pa Bir­li­ği iler­le­me ra­por­la­rı­na ge­çe­cek şe­kil­de yar­gı bir­li­ği­nin ku­ru­la­ca­ğıy­la il­gi­li bir va­at­te bu­lun­muş­tu.” ifa­de­si­ni kul­lan­dı­lar. Sa­yın Hik­met Sa­mi Türk Ada­let Ba­ka­nı iken bu ko­nu­da ha­zır­lan­mış olan bir bir­lik ka­nun ta­sa­rı­sı şu an­da Ada­let Ko­mis­yo­nu­nun gün­de­min­de­dir. Sa­nı­yo­rum, önü­müz­de­ki sü­reç­te, kı­sa bir sü­re son­ra bu gö­rü­şü­le­cek ve bu alan­da, ger­çek­ten, ulus­la­ra­ra­sı ca­mi­ada da ih­ti­yaç du­yu­lan bir ya­sal dü­zen­le­me­yi ger­çek­leş­tir­miş ola­ca­ğız. O ne­den­le, Hü­kû­me­ti­mi­zin, si­vil ve ser­best ör­güt­len­me­ye yö­ne­lik bir olum­suz tav­rı söz ko­nu­su de­ğil­dir.

ATİL­LA KART (Kon­ya) – So­ru­ma ce­vap ala­ma­dım Sa­yın Ba­kan, so­mut şey­ler sor­dum, ce­vap ala­ma­dım.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) - Sa­yın Or­han “A­da­le­tin geç iş­le­me­si bir gü­ven­siz­lik oluş­tu­ru­yor, alt­ya­pı ve per­so­nel so­ru­nu da bu gü­ven­siz­li­ği bir nok­ta­da pe­kiş­ti­ri­yor.” an­la­mın­da bir de­ğer­len­dir­me yap­tı­lar. Ger­çek­ten, ada­le­tin geç iş­le­me­si ve da­va­la­rın uzun sür­me­si, ma­ale­sef, öte­den be­ri, yar­gı­mı­zın te­mel so­run­la­rın­dan bir ta­ne­si. Bu­nu or­ta­dan kal­dır­ma­nın bi­rin­ci ko­şu­lu, kuş­ku­suz ki hâ­kim ve sav­cı açı­ğı­mı­zı bir an ön­ce ka­pa­ta­bil­mek­tir ve ta­bii is­ti­naf mah­ke­me­le­ri, ya­ni böl­ge ad­li­ye mah­ke­me­le­ri de as­lın­da Yar­gı­tay­da uzun sü­re bek­le­yen o da­va dos­ya­la­rı­nın kı­sa sü­re­de ne­ti­ce­len­me­si amaç­lı­dır. Bu ko­nu­da, do­kuz ili­miz­de böl­ge ad­li­ye mah­ke­me­le­ri ku­rul­du, an­cak fa­ali­ye­te geç­me­siy­le il­gi­li, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu, per­so­nel ek­sik­li­ği­ni ve fi­zi­ki me­kân ek­sik­li­ği­ni ta­mam­la­ya­lım on­dan son­ra aça­lım di­ye bir gö­rüş be­lirt­ti.

Bu­ra­da, geç­ti­ği­miz gün­ler­de, bir ka­nun ta­sa­rı­sı­nı gö­rü­şür­ken sa­nı­yo­rum yi­ne Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si men­su­bu bir ar­ka­da­şı­mız –is­mi­ni ha­tır­la­ya­ma­dım- şöy­le bir so­ru yö­nelt­miş­ti ba­na, de­miş­ti ki: “Tah­li­ye hak­kı doğ­du­ğu hâl­de, Yar­gı­tay­da dos­ya­sı bek­le­di­ği ve ge­ri gel­me­di­ği için, ce­za­ev­le­rin­de hâ­lâ yat­mak­ta olan kaç ki­şi var?” Doğ­ru­su, elim­de, böy­le bir is­ta­tis­ti­ki bil­gi yok­tu. Hat­ta, şöy­le bir va­at­te bu­lun­muş­tum: Bu­nun bir ça­lış­ma­sı­nı yap­tı­ra­ca­ğım. Ek­sik ol­ma­sın­lar, il­gi­li ge­nel mü­dür­lük böy­le bir ça­lış­ma yap­tı, tüm Tür­ki­ye­’de­ki mah­ke­me­ler­den ve sav­cı­lar­dan bil­gi­le­ri to­par­la­dı, ge­çen gün ra­por gel­di ba­na. Şu an­da, tah­li­ye edil­me hak­kı doğ­du­ğu hâl­de al­mış ol­du­ğu ce­za­ya gö­re dos­ya­sı Yar­gı­tay­da bek­le­mek­te ol­du­ğu için, 327 ta­ne va­tan­da­şı­mız bo­şu bo­şu­na ce­za­ev­le­rin­de yat­ma­ya de­vam edi­yor. Bu be­ni son de­re­ce üz­dü. Bu so­ru­yu yö­nel­ten ar­ka­da­şı­ma ger­çek­ten te­şek­kür edi­yo­rum.

Gö­re­ve gel­dik­ten son­ra en çok ce­za­ev­le­rin­den mek­tu­bu bu ko­nu­da al­mış­tım. Ge­çen gün, Yar­gı­tay Ge­nel Sek­re­te­ri­mi­ze bun­dan bah­set­tim. Bu da­va dos­ya­la­rı­nı, hiç ol­maz­sa, tu­tuk­lu ve ger­çek­ten de bi­hak­kın tah­li­ye hak­kı da doğ­muş bu ki­şi­nin, on­la­rın, ön­ce­lik­le, il­gi­li da­ire­ler­de dos­ya­la­rı­nı bir gö­rü­şe­lim. Yar­gı­tay Baş­ka­nı­mız­la, önü­müz­de­ki haf­ta da bu ko­nu­yu biz­zat gö­rü­şe­ce­ğim, ken­di­siy­le bir gö­rüş­me­miz var.

Ya­ni, ne de­mek is­ti­yo­rum? Yar­gı­ta­yın iş yü­kü­nün faz­la­lı­ğı, böl­ge ad­li­ye mah­ke­me­le­ri­ni he­nüz ku­ra­ma­mış ol­ma­mız, gör­dü­ğü­nüz gi­bi, sı­kın­tı­la­ra yol açı­yor. Hâ­kim ve sav­cı açı­ğı­mı­zın faz­la­lı­ğı da sı­kın­tı­ya yol açı­yor. O ne­den­le, biz, bir an ön­ce, hâ­kim ve sav­cı açı­ğı­nı ka­pat­mak is­ti­yo­ruz. Sa­nı­yo­rum, 4.500 ci­va­rın­da ad­li ve ida­ri, 3.313 ad­li yar­gı­da, 707 de ida­ri yar­gı da boş kad­ro­muz var. Bun­la­rı bir­den­bi­re dol­du­ra­maz mı­sı­nız Sa­yın Ba­kan de­di­ği­niz­de, dol­du­ra­mı­yo­ruz, çün­kü Ada­let Aka­de­mi­mi­zin ka­pa­si­te­si bel­li­dir. 600-650 ci­va­rın­da an­cak ora­da ada­yı­mı­zı eği­te­bi­li­yo­ruz ve kal­dı ki sı­nav­dan ku­ra çe­kim anı­na ka­dar iki bu­çuk yıl ge­çi­yor bir hâ­kim ve sav­cı ada­yı­mı­zın gö­re­vi­ne baş­la­ma­sı için. Ben, bu ya­sa tek­li­fi­nin, bu ko­nu­da bi­ze bir hız ka­zan­dı­ra­ca­ğı­nı­… Özel­lik­le, avu­kat­lık­tan hâ­kim­li­ğe geç­mey­le il­gi­li de bir im­kân ge­ti­ri­yo­ruz. Şu an­da bir ya­sal boş­luk var. O da bel­ki bu sü­reç­te bi­ze cid­di kat­kı sağ­la­ya­cak.

Ben, Sa­yın Or­ha­n’­a te­şek­kür edi­yo­rum.

Ta­bi­i, alt­ya­pı ko­nu­sun­da, Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nın, son beş yıl içe­ri­sin­de, özel­lik­le, ye­ni ad­li­ye sa­ray­la­rı­nın in­şa­atı ba­kı­mın­dan önem­li bir ba­şa­rı gös­ter­di­ği­ni her­hâl­de siz­ler de tak­dir ede­cek­si­niz. Biz bu ça­lış­ma­la­rı­mı­za ye­ni dö­nem­de de bü­yük bir hız­la de­vam ede­ce­ğiz.

Ta­bi­i, hâ­kim ve sav­cı­nın dı­şın­da, ad­li per­so­nel açı­sın­dan da ek­si­ği­miz var. Her yıl, boş kad­ro­la­ra ne ka­dar ata­ma ya­pı­la­ca­ğı büt­çe ka­nun­la­rıy­la ön­gö­rü­lü­yor. Açık­tan ata­ma izin­le­rin­den Ada­let Ba­kan­lı­ğı­na ne ka­dar ve­ri­lir­se o ka­dar -iş­te, za­bıt kâ­ti­bi­dir, iş­te, ya­zı iş­le­ri mü­dü­rü­dür, mü­ba­şir­dir ve­ya ce­za in­faz ku­rum­la­rın­da gö­rev ya­pa­cak in­faz ko­ru­ma me­mur­la­rı- ala­bi­li­yo­ruz. 2008 yı­lı içe­ri­sin­de da­ha faz­la al­mak su­re­tiy­le bu açı­ğı müm­kün ol­du­ğu ka­dar ka­pat­ma­yı he­def­le­di­ği­mi­zi ifa­de et­mek is­ti­yo­rum.

Sa­yın Ek­me­n’­in bir so­ru­su ol­muş­tu. Ta­bi­i, hız­lı ko­nuş­tu­ğu­nuz için ben de hız­lı yaz­mı­şım. Ya­ni, “Hâ­kim ve sav­cı açı­ğı­nın ka­pa­tıl­ma­sı ko­nu­sun­da yö­net­me­lik ip­ta­li bu sü­re­ci olum­suz et­ki­le­di mi?” di­ye so­ru­yor­su­nuz. Evet, ta­bii ki et­ki­le­di. Bi­raz ön­ce il­gi­li ar­ka­daş­la­rı­mız da kür­sü­de ifa­de et­ti­ler. Yö­net­me­lik ip­ta­li -za­man za­man ya­zı­lı­nın, za­man za­man mü­la­ka­tı­nın- bu­ra­la­rı ka­zan­dı­ğı hâl­de ge­rek­li iş­lem­le­ri ya­pa­ma­mak­tan do­la­yı bir za­man kay­bı­na kuş­ku­suz ki yol aç­tı. Bu ya­sa tek­li­fi ka­nun­laş­tı­ğı tak­dir­de bu so­run da or­ta­dan kalk­mış ola­cak­tır. O ne­den­le, ben Sa­yın Tun­ç’­a bu ya­sa tek­li­fi ne­de­niy­le, Ada­let Ba­ka­nı ola­rak, ger­çek­ten te­şek­kür edi­yo­rum. Bi­zim önem­li bir so­ru­nu­mu­zu bu ya­sa tek­li­fi -ka­nun­laş­tı­ğı tak­dir­de- çö­ze­cek­tir.

“Son beş yıl­da avu­kat­lık­tan hâ­kim­li­ğe ne ka­dar ki­şi geç­ti?” di­ye bir so­ru yö­nelt­ti­niz. Son beş yıl­da, ya­ni 58, 59 ve 60’ın­cı Hü­kû­met dö­nem­le­rin­de avu­kat­lık­tan hâ­kim ve sav­cı­lı­ğa ge­çen hiç kim­se yok. “Da­ha ön­ce­ki dö­nem­ler­de ne ka­dar ol­muş­tu?” di­ye de her­hâl­de sor­du­nuz. 1980’le 1995 ara­sı ya­nıl­mı­yor­sam -o sü­re­de alın­dı de­ğil mi? 1995 ara­sı­dır- 254 avu­kat, hâ­kim ve sav­cı ol­muş, 1980’le 1995 ara­sı. 1995’ten son­ra da -yan­lış ha­tır­la­mı­yor­sam- hiç alın­ma­mış. Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin bir ip­ta­li­…

ŞA­HİN MEN­GÜ (Ma­ni­sa) – Baş­vu­ru mu yok, alın­ma mı yok Sa­yın Ba­kan?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Efen­dim?

ŞA­HİN MEN­GÜ (Ma­ni­sa) – Baş­vu­ru mu ol­ma­mış?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Ha­yır, bir ya­sal boş­luk var. Bir de Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nun, sa­nı­yo­rum, bu ko­nuy­la il­gi­li bir ka­ra­rı da var. Ta­bi­i, il­gi­li bü­rok­rat ar­ka­daş­la­rı­mız ba­na bu ko­nuy­la il­gi­li not ver­di­ler, za­man dar­lı­ğı ne­de­niy­le on­la­rı tet­kik ede­me­dim, ama mut­la­ka, bun­la­ra da­ha te­fer­ru­at­lı, ya­zı­lı ola­rak ce­vap ver­me­ye gay­ret ede­ce­ğim.

Sa­yın Baş­ka­nım, sü­rem de her­hâl­de dol­mak üze­re.

BAŞ­KAN – So­ru­la­rı ce­vap­lan­dı­ra­cak­sa­nız ben si­ze ini­si­ya­tif ta­nı­ya­ca­ğım.

Bu­yu­run.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Sa­yın Bu­lut “Ar­şiv­le­re ulaş­ma­da güç­lük çe­ki­li­yor, ka­ran­lık or­tam­lar­da dos­ya­lar mu­ha­fa­za edil­me­ye ça­lı­şı­lı­yo­r…­” Hak­lı­sı­nız. De­min ifa­de et­tim: Ye­ni, mo­dern ad­li­ye bi­na ve sa­ray­la­rı­mız za­ten bu so­run­la­rı çöz­mek için­dir. Bir de “U­YA­P” de­di­ği­miz Ulu­sal Yar­gı Ağı Pro­je­miz, bü­yük öl­çü­de, şu an­da, ada­let sa­ray­la­rı­mız­da, mah­ke­me­le­ri­miz­de kul­la­nıl­ma­ya baş­lan­dı.

Ta­bi­i, bi­lim ve tek­no­lo­ji­den ya­rar­lan­dı­ğı­mız­da ar­tık o bil­gi­ler o di­ji­tal or­tam­da mu­ha­fa­za edil­mek­te ve do­la­yı­sıy­la, ile­ri­de, bel­ki, gün ge­le­cek, ar­tık o dos­ya­lar­la, o kâ­ğıt­lar­la meş­gul ol­ma­ya­ca­ğız, bil­gi­sa­ya­rın tu­şu­na bas­tı­ğı­mız­da o bil­gi­le­re ulaş­ma im­kâ­nı­na sa­hip ola­ca­ğız.

UYAP pro­je­si sa­nı­yo­rum ye­di yıl ön­ce baş­la­mış­tı, önem­li bir me­sa­fe al­dı. Ufak te­fek ek­sik­le­ri var, ama bu ye­ni dö­nem­de de UYA­P’­ın ger­çek­ten he­de­fi­ne ula­şa­bil­me­si için biz de eli­miz­den gel­di­ği ka­dar ora­da ça­lı­şan ar­ka­daş­la­rı­mı­za des­tek ver­me­ye ça­lı­şa­ca­ğız.

Sa­yın Bu­kan, Çan­kı­rı Mil­let­ve­ki­li, hem­şeh­rim, bir so­ru yö­nelt­ti. “A­na­ya­sa de­ği­şik­li­ğin­de yük­sek yar­gı or­gan­la­rı­nın se­çi­miy­le il­gi­li bir­ta­kım dü­zen­le­me­ler var. Bu, yar­gı­nın si­ya­sal­laş­ma­sı ol­ma­ya­cak mı?” de­di­niz. He­nüz ka­mu­oyuy­la pay­la­şı­lan, Par­la­men­to­nun gün­de­mi­ne ge­len böy­le bir Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği yok. Gel­di­ğin­de, o za­man ko­nu­şu­ruz bun­la­rı.

Di­ğer ar­ka­daş­la­rı­mı­zın so­ru­la­rı­na, izin ve­rir­se­niz Sa­yın Baş­ka­nım, ya­zı­lı ce­vap ve­re­yim.

Çok te­şek­kür ede­rim.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Ba­ka­nım.

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım, ta­sa­rı­nın tü­mü üze­rin­de­ki so­ru-ce­vap iş­le­mi ta­mam­lan­mış­tır.

VEY­Sİ KAY­NAK (Kah­ra­man­ma­raş) – Tek­lif Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Af­fe­der­si­niz, tek­lif.

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) – As­lın­da ta­sa­rı ya, iş­te­…

BAŞ­KAN – Sü­rek­li ola­rak söy­len­di­ği için bi­zim de di­li­miz sürç­tü, özür di­li­yo­rum.

ŞA­HİN MEN­GÜ (Ma­ni­sa) – Siz as­lın­da doğ­ru­su­nu söy­lü­yor­su­nuz ya Sa­yın Baş­kan.

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) – Sür­çü­li­san sa­yıl­maz Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Tek­li­fin tü­mü üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler ta­mam­lan­mış­tır.

Tek­li­fin mad­de­le­ri­ne ge­çil­me­si­ni oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r… Tek­li­fin mad­de­le­ri­ne ge­çil­me­si ka­bul edil­miş­tir.

Bir­le­şi­me on da­ki­ka ara ve­ri­yo­rum.

 

Ka­pan­ma Saa­ti: 16.52

 

 

 

İKİN­Cİ OTU­RUM

Açıl­ma Saa­ti: 17.09

BAŞ­KAN: Baş­kan Ve­ki­li Nev­zat PAK­DİL

K­TİP ÜYE­LER: Fat­ma SAL­MAN KO­TAN (Ağ­rı), Ya­şar TÜ­ZÜN (Bi­le­cik)

 

 

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin 28’in­ci Bir­le­şi­mi­nin İkin­ci Otu­ru­mu­nu açı­yo­rum.

65 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi üze­rin­de­ki gö­rüş­me­le­re kal­dı­ğı­mız yer­den de­vam ede­ce­ğiz.

Ko­mis­yon ve Hü­kû­met ye­rin­de.

1’in­ci mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

H­KİM­LER VE SAV­CI­LAR KA­NU­NUN­DA DE­Ğİ­ŞİK­LİK YA­PIL­MA­SI­NA DA­İR

KA­NUN TEK­Lİ­Fİ

MAD­DE 1- 24/2/1983 ta­rih­li ve 2802 sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nu­nun 8 in­ci mad­de­si­nin (c) ben­di­nin ikin­ci pa­rag­ra­fın­da yer alan “her dö­nem­de ih­ti­yaç ora­nın­da,” iba­re­si “her dö­nem­de alı­na­cak aday sa­yı­sı­nın yüz­de onu­nu geç­me­mek üze­re ih­ti­yaç ora­nın­da,” şek­lin­de de­ğiş­ti­ril­miş ve mad­de­ye (j) ben­din­den son­ra gel­mek üze­re aşa­ğı­da­ki (k) ben­di ek­len­miş­tir.

“k) Avu­kat­lık mes­le­ğin­den aday­lı­ğa geç­mek is­te­yen­ler için; yu­ka­rı­da­ki (ı) ben­di ha­riç di­ğer şart­la­rı ta­şı­mak­la bir­lik­te, mes­lek­le­rin­de fii­len en az beş yıl ça­lış­mış, gi­riş sı­na­vı­nın ya­pıl­dı­ğı yı­lın Ocak ayı­nın son gü­nü iti­ba­riy­le otuz­beş ya­şı­nı dol­dur­ma­mış ve ken­di ara­la­rın­da ya­pı­la­cak olan ya­zı­lı ya­rış­ma sı­na­vın­da ve mü­lâ­kat­ta ba­şa­rı­lı ol­mak,”

BAŞ­KAN – Mad­de üze­rin­de, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na, Kon­ya Mil­let­ve­kil­li Sa­yın Atil­la Kart.

Sa­yın Kart, bu­yu­run. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

CHP GRU­BU ADI­NA ATİL­LA KART (Kon­ya) – Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; gö­rü­şül­mek­te olan tek­li­fin 1’in­ci mad­de­si üze­rin­de, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si adı­na söz al­mış bu­lun­mak­ta­yım. Ge­nel Ku­ru­lu say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, özü ve ha­zır­la­nış yön­te­mi iti­ba­rıy­la ta­sa­rı ni­te­li­ğin­de olan bu tek­lif ile avu­kat­lık­tan yar­gıç­lı­ğa ge­çiş, mü­la­kat ku­ru­lu ya­pı­lan­ma­sı ve ida­ri yar­gı­da hu­kuk­çu ol­ma­yan yar­gıç dü­zen­le­me­si­ne da­ir hü­küm­ler ge­ti­ril­mek­te­dir.

Önem­le ifa­de edi­yo­ruz, ob­jek­tif ve adil öl­çü­ler içe­ri­sin­de avu­kat­lık mes­le­ğin­den yar­gıç­lı­ğa ge­çi­şin ya­rar­lı bir dü­zen­le­me ol­du­ğu­nu ve yar­gı için bir zen­gin­lik ol­du­ğu­nu ka­bul edi­yo­ruz. Bu uy­gu­la­ma­nın da bu ih­ti­yaç­tan kay­nak­lan­dı­ğı açık­tır. Ta­sa­rı­yı bu yö­nüy­le olum­lu gö­rü­yo­ruz de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım.

So­run şu: So­run, bu ya­pı­lan­ma ve ge­çiş ya­pı­lır­ken, mü­la­kat ku­ru­lu ara­cı­lı­ğıy­la par­ti­zan ve ku­rum­sal bir ya­pı­lan­ma­nın ger­çek­leş­ti­ri­le­ce­ği en­di­şe­sin­den kay­nak­lan­mak­ta­dır. Hâl böy­ley­ken, Sa­yın Ba­ka­nın san­ki avu­kat­lık mes­le­ği­ni in­ci­ten ve he­def alan bir mu­ha­le­fet an­la­yı­şı söz ko­nu­su imiş gi­bi ko­mis­yon­da de­ğer­len­dir­me yap­ma­sı­nın inan­dı­rı­cı bir yö­nü­nün ol­ma­dı­ğı açık­tır. He­def sap­tı­ra­rak ve po­le­mik ya­pı­la­rak ta­sa­rı­nın ger­çek ama­cı­nın or­ta­ya çık­ma­sı giz­le­nil­mek is­te­nil­mek­te­dir.

Ke­za, bir di­ğer ta­raf­tan ol­gun bir gö­rün­tüy­le geç­miş dö­nem­ler ba­kan­la­rı ve si­ya­si­le­ri­ne sa­hip çı­kı­lır­ken, di­ğer ta­raf­tan ise te­mel sa­vun­ma ola­rak dö­nüp dö­nüp 1990'lı yıl­lar­da­ki fark­lı bir­ta­kım ata­ma­la­rın ger­çe­ğe ay­kı­rı bir şe­kil­de ge­rek­çe ola­rak gös­te­ril­me­si­nin cid­di ve tu­tar­lı be­yan­lar ol­ma­dı­ğı­nı da yi­ne ifa­de et­mek is­ti­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, de­mok­ra­tik ol­ma id­di­asın­da­ki bir ül­ke­de, bir hu­kuk dev­le­tin­de ba­ğım­sız bir yar­gı ül­ke­nin ve top­lu­mun gü­ven­ce­si­dir. Bir in­san­lık onu­ru olan hak ara­ma­nın en son ve en et­ki­li ye­ri yar­gı­dır. Ün­lü bir dü­şü­nü­rün ifa­de et­ti­ği gi­bi: "Ba­ğım­sız bir mah­ke­me­nin var­lı­ğı ve ora­da ada­le­tin mut­la­ka ger­çek­le­şe­ce­ği inan­cı ki­şi­ye en bü­yük gü­ven duy­gu­su­nu ve­rir. Bi­rey öz­gür­lü­ğü ve top­lum­sal ya­rar­da­ki en önem­li gü­ven­ce yar­gı gü­ven­ce­si­dir." Yar­gı ger­çek­ten ba­ğım­sız ol­du­ğu tak­dir­de ve ni­te­lik­li bir ya­pı­lan­ma­ya sa­hip ol­du­ğu tak­dir­de ora­da 301'in­ci mad­de­den do­ğan tar­tış­ma­lar as­ga­ri dü­ze­ye ine­cek de­mek­tir. Yar­gı ger­çek­ten ba­ğım­sız ise ve bu duy­gu top­lu­ma ege­men hâ­le gel­miş ise ora­da ih­ti­laf­lar kao­sa dö­nüş­me­den çö­zü­me bağ­la­na­cak de­mek­tir. Bi­rey ve top­lu­ma ya­pı­la­bi­le­cek en gü­zel hiz­met her­hâl­de bun­la­rı ger­çek­leş­tir­mek ol­ma­lı­dır. Bu an­la­yış ve uy­gu­la­ma­ya sa­hip ol­ma­mız ge­rek­ti­ği açık­tır.

Yar­gıç, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bi­rey ve top­lum adı­na ka­rar ver­mek­te ve bu se­bep­le hiç­bir ka­mu gö­rev­li­sin­de ol­ma­yan bir so­rum­lu­lu­ğu ta­şı­mak­ta­dır. Mes­lek­ler ara­sın­da tas­nif duy­gu­suy­la söy­le­mi­yo­ruz an­cak yar­gı­cı sı­ra­dan bir mes­lek me­mu­ru, her­han­gi bir dev­let me­mu­ru ola­rak gör­me­mek ge­rek­ti­ği­ni ifa­de edi­yo­ruz. Bu an­lam­da yar­gıç ile di­ğer mes­lek men­sup­la­rı ara­sın­da öz­lük ve te­mi­nat  ba­kı­mın­dan den­ge kur­ma ara­yı­şı­na, bir kı­yas­la­ma yap­ma ara­yı­şı­na gir­me­mek ge­rek­ti­ği­ni ifa­de edi­yo­ruz. Bu an­la­yış­la yar­gı­yı güç­len­dir­mek ge­rek­ti­ği­ni ifa­de edi­yo­ruz. Yar­gı­yı güç­len­di­re­rek ada­le­ti et­kin kıl­mak ge­re­ğin­den söz edi­yo­ruz. Top­lu­ma bu­nu an­lat­ma­mız ge­re­ki­yor.

Pe­ki, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Tür­ki­ye­’de­ki tab­lo ve uy­gu­la­ma ne­dir? Tür­ki­ye ger­çe­ği ne­dir? De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, 12 Ey­lül ih­ti­la­li­nin ve 1982 Ana­ya­sa­sı­’nın ta­mam­la­ya­ma­dı­ğı sü­re­ci so­nuç­lan­dır­ma mis­yo­nu­nu üst­le­nen bir yö­ne­tim an­la­yı­şı ve kad­roy­la kar­şı kar­şı­ya ol­du­ğu­mu­zu üzü­le­rek ifa­de edi­yo­rum. Tür­ki­ye­’nin 1946’lar­dan baş­la­yan de­mok­ra­si sü­re­cin­den ders al­ma­yan ve top­lu­mu kao­sa sü­rük­le­yen bir ya­pı­dan söz edi­yo­rum. Si­ya­se­ten dü­rüst ol­ma­yan, ço­ğun­luk dik­ta­sı­nı de­mok­ra­si di­ye sun­ma­ya ça­lı­şan bir yö­ne­tim an­la­yı­şı ma­ale­sef şu an­da­ki Tür­ki­ye ger­çe­ği­dir.

Hâl böy­le ol­ma­sı­na rağ­men, Go­eb­bels pro­pa­gan­da­sı ve Mac­hi­avel­li yön­tem­le­riy­le de­mok­ra­si oyu­nu­nu tu­lu­at ya­pa­rak, ti­yat­ro ya­pa­rak sür­dü­ren bu si­ya­si kad­ro­nun geç de ol­sa ger­çek kim­li­ği­nin ka­çı­nıl­maz ola­rak or­ta­ya çı­ka­ca­ğı­nı ina­na­rak ifa­de edi­yo­rum. Tür­ki­ye bu ger­çe­ği gör­me­ye baş­la­mış­tır. Tu­lu­at ve ti­yat­ro sa­na­tı­nı ic­ra eden­le­re el­bet­te say­gı du­yu­yo­rum. Kas­tım, si­ya­set­çi olup da tu­lu­at ve ti­yat­ro ya­pan­la­ra yö­ne­lik­tir. Bu­gün bu tu­lu­atı ya­pan, bu­nu yi­ne üzü­le­rek ifa­de et­ti­ği­mi be­lirt­mek is­ti­yo­rum, Sa­yın Ba­kan ve Sa­yın Ko­mis­yon Baş­ka­nı­nın 21’in­ci Ya­sa­ma Dö­ne­min­de Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne ver­dik­le­ri ola­ğa­nüs­tü hu­ku­ki de­ğe­re sa­hip da­va di­lek­çe­sin­de­ki gö­rüş­le­ri­ne sa­hip çık­ma­la­rı­nı bek­ler­dim. An­cak, gel­di­ği­miz aşa­ma­da, bu di­lek­çe­ler­de­ki ifa­de­le­rin, gö­rüş­le­rin de­ğe­ri­nin ve inan­dı­rı­cı­lı­ğı­nın da kal­ma­dı­ğı­nı yi­ne ifa­de et­mek is­ti­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin 7 Şu­bat 2007 ta­rih­li ka­ra­rı –ki, ik­ti­dar söz­cü­le­ri, bu ka­ra­rın ge­rek­çe­si­ni, bu tek­li­fin, bu giz­li ta­sa­rı­nın ge­rek­çe­si ola­rak, da­ya­na­ğı ola­rak sun­ma gay­re­ti için­de­ler- aday­lı­ğa ka­bu­lün mev­cut mü­la­kat ku­ru­lu ta­ra­fın­dan ya­pıl­ma­sı­nın hu­ku­ki ni­te­lik­te ol­du­ğu­nu tes­pit eden bir ka­rar de­ğil­dir. Bu ka­rar, mev­cut mev­zu­ata gö­re mü­la­kat ya­pıl­ma­sın­da ya­sa­ya ay­kı­rı­lık ol­ma­dı­ğı­nı tes­pit eden bir ka­rar­dır. Bu iki kav­ram ara­sın­da çok fark ol­du­ğu­nu, ina­nı­yo­rum ki, hu­kuk­çu ar­ka­daş­la­rım ga­yet iyi de­ğer­len­di­re­cek­ler­dir.

Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin bu ni­te­lik­te­ki ka­ra­rı­na sı­ğın­ma­ya ça­lı­şan si­ya­si ik­ti­da­rın, Av­ru­pa Bir­li­ği İler­le­me Ra­po­ru­’n­da­ki eleş­ti­ri­le­ri, Av­ru­pa Kon­se­yi­nin tav­si­ye ka­rar­la­rı­nı ve Bir­leş­miş Mil­let­ler te­mel il­ke­le­ri­ni göz ar­dı et­me­si ve bu dü­zen­le­me­de ıs­rar et­me­si­nin hiç­bir hak­lı da­ya­na­ğı­nın ol­ma­dı­ğı açık­tır.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu an­la­tım­la­rı­mı doğ­ru­la­yan, Hü­kû­me­tin ger­çek kim­li­ği­ni ve ka­rak­te­ris­ti­ği­ni gös­te­ren bir res­mî bel­ge­yi bil­gi­le­ri­ni­ze su­na­ca­ğım, bi­raz­dan onu ifa­de ede­ce­ğim. Bu bel­ge, uya­rı ve en­di­şe­le­ri­mi­zin ne ka­dar hak­lı ve ye­rin­de ol­du­ğu­nu gös­te­ri­yor. Ba­kın, on üç-on beş yıl ön­ce­sin­den söz et­mi­yo­rum, iki üç yıl ön­ce­sin­den söz edi­yo­rum de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. 17 Ekim 2004 ve 24 Ekim 2004 ta­ri­hin­de ya­pı­lan İda­ri ve Ad­li Yar­gı Hâ­kim Aday­lı­ğı Sı­na­vı­’na iliş­kin lis­te­yi ve uy­gu­la­ma­yı, mü­la­ka­ta iliş­kin uy­gu­la­ma­yı siz­ler­le pay­laş­mak is­ti­yo­rum.

Ba­kın, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ida­ri yar­gı­da, ba­kı­yor­su­nu­z… Lis­te önüm­de, is­te­yen ar­ka­daş­la­rı­ma ör­nek­le­ri­ni ve­re­bi­li­rim. 1’in­ci say­fa­da­ki sı­ra­la­ma­yı sa­de­ce si­ze söy­le­ye­ce­ğim, 1’in­ci say­fa­da­ki, ya­ni o 1’in­ci say­fa­da­ki 48-50 ki­şi­ye iliş­kin sı­ra­la­ma­yı si­ze söy­le­ye­ce­ğim. İda­ri yar­gı­da ya­zı­lı­da 6, 7, 9, 10, 13, 14, 19, 20, 21, 23, 24, 26, 29, 30, 35, 41, 43, 46, 47’n­ci sı­ra­lar­da olan 20 ki­şi –bu lis­te da­ha da uza­tı­la­bi­lir- mü­la­kat so­nu­cun­da, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, 158 ve da­ha son­ra­ki sı­ra­la­ra kay­dı­rı­lı­yor­lar ve sı­na­vı ka­za­na­mı­yor­lar.

Pe­ki, ad­li yar­gı­da ne ya­pı­lı­yor? Ba­kı­yo­ruz, ad­li yar­gı­da da 3, 5, 7, 8, 10, 14, 16, 21, 23, 24, 28, 31, 32, 33, 34, 37, 38, 40, 44, 45’in­ci sı­ra­lar­da ba­şa­rı­lı olan 20 ki­şi, ilk 48 için­de­ki 20 ki­şi mü­la­kat so­nu­cun­da 330 ve da­ha son­ra­ki sı­ra­la­ra kay­dı­rı­la­rak so­nuç ola­rak ba­şa­rı­sız hâ­le ge­ti­ri­li­yor de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. Ya­ni, siz kal­ka­cak­sı­nız, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10’un­cu sı­ra­da­ki in­san­la­rı, 500 ki­şi ara­sın­da ilk 10’a gi­ren in­san­la­rı ne ya­pa­cak­sı­nız? Mü­la­kat­ta ele­ye­cek­si­niz. On­dan son­ra bu mü­la­ka­tın fa­zi­le­tin­den söz ede­cek­si­niz.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ti­yat­ro yap­ma­ya­lım der­ken, tu­lu­at yap­ma­ya­lım der­ken iş­te bun­la­rı kas­te­di­yo­ruz.

Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; bu na­sıl bir hak duy­gu­su, bu na­sıl bir ada­let an­la­yı­şı, bu na­sıl bir vic­dan ve bu na­sıl bir kad­ro­laş­ma ka­rar­lı­lı­ğı?

Şim­di, bu ilk 100 ki­şi­den 47, 48 ki­şi­yi alı­yor­su­nuz, 350’den, 400’den son­ra­ki sı­ra­la­ra kay­dı­rı­yor­su­nuz.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Kart, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

ATİL­LA KART (De­vam­la) – De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu ço­cuk­lar, bu genç­ler he­pi­mi­zin ço­cuk­la­rı. Bu mağ­du­ri­ye­ti ya­şa­yan, bu hak­sız­lı­ğa uğ­ra­yan genç­ler bel­ki de si­zin kom­şu­la­rı­nız, si­zin hem­şeh­ri­le­ri­niz. Bu bir ib­ret ve­si­ka­sı de­ğil mi­dir de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım? Bu bir su­çüs­tü bel­ge­si de­ğil mi­dir?

BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – Ne ala­ka­sı var?

ATİL­LA KART (De­vam­la) – Bu hu­kuk­suz­lu­ğu ya­pan­lar hâ­len gö­rev­de, hem bü­rok­ra­si ola­rak hem si­ya­si ira­de ola­rak. “E­fen­dim, bu ku­rul­da bu­lu­nan­lar yük­sek yar­gıç, yir­mi yıl­lık yar­gıç.” mea­lin­de­ki ge­rek­çe­le­rin de doğ­ru ve ye­rin­de ol­ma­dı­ğı açık. Biz, bu bü­rok­rat­la­rın kim­lik­le­ri­ne, ki­şi­lik­le­ri­ne bir şey de­mi­yo­ruz. Bir sis­tem­den söz edi­yo­ruz. Si­ya­si oto­ri­te­nin hu­kuk ta­nı­maz­lı­ğın­dan, bu yön­de­ki dik­ta­cı an­la­yı­şın­dan söz edi­yo­ruz. Bu yön­de­ki ta­li­mat ver­me ka­rar­lı­lı­ğın­dan söz edi­yo­ruz.

Bu gel­di­ği­miz sü­reç şu­dur: Bu si­ya­si ira­de bü­yük öl­çü­de bi­le­rek, kıs­men de bil­me­ye­rek, par­ti dev­le­ti­nin bir so­nu­cu olan si­vil klep­tok­ra­si­yi ya­rat­mak yo­lun­da cid­di bir adım at­mış du­rum­da­dır. Par­ti dev­le­ti ya­pı­lan­ma­sı­nın da en önem­li ayak­la­rın­dan bi­ri­si­ni teş­kil eden bu giz­li ta­sa­rı­yı­…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Kart.

ATİL­LA KART (De­vam­la) –  Bir cüm­ley­le bi­ti­ri­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Efen­dim, bu sa­at­ten son­ra­…

ATİL­LA KART (De­vam­la) –  Te­şek­kür ede­ce­ğim Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Efen­dim, te­şek­kür ede­cek­si­niz de baş­tan onu ayar­la­ya­cak­sı­nız. Aça­yım.

Bu­yu­run.

ATİL­LA KART (De­vam­la) – Bu an­la­tım­la­rı­mız çer­çe­ve­sin­de bu giz­li ta­sa­rı­yı dik­kat, tak­dir ve mu­ha­ke­me­ni­ze su­nu­yor, Ge­nel Ku­ru­lu say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Say­gı­de­ğer ar­ka­daş­la­rım, bi­raz ön­ce ge­ne­li üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler­de söy­le­dim. İs­tir­ham edi­yo­rum ve bu ka­ra­rı­mı da uy­gu­la­ya­ca­ğım. Hiç­bir ar­ka­da­şım ek bir da­ki­ka­dan son­ra, te­şek­kür cüm­le­si da­hi ol­sa söz ta­le­bin­de bu­lun­ma­sın. Bir­bi­ri­mi­zi üz­me­ye­lim. Say­gı­lar su­na­rım siz­le­re.

Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si adı­na, Or­du Mil­let­ve­ki­li Rıd­van Yal­çın.

Sa­yın Yal­çın, bu­yu­run efen­dim. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

MHP GRU­BU ADI­NA RID­VAN YAL­ÇIN (Or­du) – Sa­yın Baş­kan, çok de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; gö­rü­şül­mek­te olan 65 sı­ra sa­yı­lı 2802 Sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve  Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ya­sa Tek­li­fi­’nin 1’in­ci mad­de­si üze­rin­de Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si Mec­lis Gru­bu adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum.

Elim bir uçak ka­za­sın­da ha­ya­tı­nı kay­be­den va­tan­daş­la­rı­mı­za rah­met, ai­le­le­ri ve mil­le­ti­mi­ze baş­sağ­lı­ğı di­le­ye­rek yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Efen­dim, ön­ce­lik­le, bu ya­sa tek­li­fi­nin tar­tı­şıl­ma­yan bir bo­yu­tu­nu gün­de­me ge­tir­mek is­ti­yo­rum. Bu tek­li­fe ne­den ih­ti­yaç du­yul­muş­tur? Ba­kan­lık geç­ti­ği­miz gün­ler­de bir sı­nav ya­pı­yor. Sı­nav, Da­nış­tay­da, da­ya­na­ğı Yö­net­me­lik üze­rin­den yar­gı ko­nu­su olu­yor ve Da­nış­tay ba­zı mad­de­le­ri ba­kı­mın­dan Yö­net­me­li­ğin yü­rüt­me­si­ni dur­du­ru­yor. Alı­nan bu 100 aday ar­ka­da­şı­mız ise, ta­bi­ri ca­iz­se, or­ta­da ka­lı­yor. Şim­di, ön­ce­lik­le, bu ya­say­la, or­ta­da ka­lan 100 ar­ka­da­şı­mı­zın du­ru­mu dü­zel­til­mek is­te­ni­yor. Zan­ne­di­yo­rum bu ko­nu­da bir ge­çi­ci mad­de tek­li­fi ge­lir­se, bu be­ya­nı­mın da­ha da cid­di ol­du­ğu an­la­şı­la­cak­tır. Ta­bi­i, bu 100 ar­ka­da­şı­mı­zın du­ru­mu biz­le­ri de üzü­yor. Bu in­san­lar hâ­kim, sav­cı aday­lı­ğı sı­na­vı­na gir­miş, ka­zan­mış, mü­la­ka­tı geç­miş, ai­le­le­ri ta­ra­fın­da, top­lum ta­ra­fın­da ye­ni bir sta­tü­ye ka­vuş­muş ol­ma­la­rı­nın mut­lu­lu­ğu­nu ya­şar­ken, bu tam bir ha­yal kı­rık­lı­ğı­na dö­nü­şü­yor. Fa­kat, bu bah­set­ti­ğim hu­su­su AKP söz­cü­le­ri Mec­lis­te de ifa­de et­ti­ler. Fa­kat, bu üzün­tü­müz, bu ro­man­tik du­rum, bir hu­ku­ki en­gel­le de kar­şı kar­şı­ya as­lın­da. Bi­li­yor­su­nuz, bi­zim me­ri ka­nun­la­rı­mı­za gö­re, bir şah­sa, bir gru­ba özel ka­nun ya­pı­la­ma­ya­ca­ğı ön­gö­rü­lü­yor. Oy­sa, bu­ra­da ya­pı­lan şey, bir an­la­mıy­la da böy­le bir ni­te­lik ta­şı­yor. Bu­ra­da, Hü­kû­me­tin bir ar­ka­da­şı­mız eliy­le gün­de­me ge­tir­di­ği tek­lif­le, as­lın­da, ip­tal edi­len Yö­net­me­li­k’­in hu­ku­ki ge­re­ği­ni ye­ri­ne ge­tir­mek ye­ri­ne, bu Yö­net­me­li­k’­in ben­ze­ri bir du­ru­mu bir ya­sa tek­li­fiy­le aş­ma­ya ça­lış­tı­ğı­nı gö­rü­yo­ruz.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ikin­ci önem­li hu­sus ise bu tek­li­fin iz­le­di­ği se­yir­le il­gi­li. Ta­bi­i, dü­ne gö­re ge­ri­li­min bi­raz da­ha düş­müş ol­du­ğu­nu ben de gö­rü­yo­rum. Onun için, bel­ki bi­raz tek­rar ola­cak ama, mü­sa­ma­ha­nı­za sı­ğı­na­rak, bir Ko­mis­yon üye­si ola­rak ifa­de et­mek is­ti­yo­rum. Bu tek­lif 14 Ka­sım­da ve­ri­li­yor, 19 Ka­sım­da ko­mis­yo­na ge­li­yor, 22 Ka­sım­da gö­rüş­me­ler baş­lı­yor, 28 Ka­sım­day­sa ko­mis­yon­dan ge­çi­yor ve Sa­yın Ko­mis­yon Baş­ka­nı, he­pi­mi­zin hu­kuk bil­gi­si­ne iti­bar edip say­gı gös­ter­di­ği Ko­mis­yon Baş­ka­nı, iki sa­at içe­ri­sin­de mu­ha­le­fet şerh­le­ri­mi­zi ya­zıp ge­tir­me­miz ge­rek­ti­ği­ni söy­lü­yor.

Dik­kat eder­se­niz, be­nim mu­ha­le­fet şer­hi­min ol­ma­dı­ğı­nı gö­re­cek­si­niz. Da­ha doğ­ru­su, mu­ha­le­fet şer­him var, met­nin ol­ma­dı­ğı­nı gö­re­cek­si­niz. Ben, Sa­yın Ko­mis­yon Baş­ka­nı­mı­zın iki sa­at­lik sü­re be­ya­nı­nı -bi­raz ön­ce Sa­yın Ha­lil Bey de ifa­de et­ti- bir şa­ka, bir es­pri zan­net­miş­tim ve bir gün son­ra mu­ha­le­fet şer­hi­mi ve­re­ce­ği­mi dü­şü­nür­ken, gel­di­ğim­de apar to­par bu ya­sa­nın Ge­nel Ku­ru­la in­di­ril­miş ol­du­ğu­nu gör­düm. Ko­mis­yon­da da Sa­yın Ba­kan, bu tek­lif için Ba­kan­lık bü­rok­rat­la­rı­nın da ar­ka­da­şı­mı­za yar­dım et­ti­ği­ni ifa­de et­ti. Bü­tün bu du­rum as­lın­da or­ta­da bir tek­lif de­ğil, bir hü­kû­met ta­sa­rı­sı­nın ol­du­ğu­nu söy­lü­yor.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ba­kın, bir şe­yi net ola­rak or­ta­ya koy­mak la­zım. Siz­le­rin bu­gün gün­de­me ge­tir­di­ği bu tek­lif, as­lın­da bu ko­nu­da uzun yıl­lar­dır uy­gu­la­nan bir uy­gu­la­ma­nın bir ile­ri adı­mı. Da­ha ön­ce, mü­la­kat ku­ru­lun­da ol­ma­yan 2 aka­de­mi üye­si­ni ge­ti­ri­yor­su­nuz, ÖSY­M’y­le sı­nav ön­gö­rü­yor­su­nuz. Bir ile­ri adım ol­ma­sı­na rağ­men, böy­le tak­di­mi müm­kün ol­ma­sı­na rağ­men, sırf ale­la­ce­le il­gi­li ku­rum­lar­dan, di­ğer ba­kan­lık­lar­dan gö­rüş al­ma­mak adı­na, yar­gı ka­ra­rı­nı ye­ri­ne ge­tir­me­mek adı­na seç­ti­ği­niz bu yön­tem, bu ko­nu­nun ta­ra­fı olan bü­tün in­san­lar­da bir kuş­ku doğ­ma­sı­na se­bep olu­yor.

Oy­sa, bu ko­nu­da sa­yın ba­kan­lık bü­rok­rat­la­rı da, bir hü­kû­met ta­sa­rı­sı şek­lin­de ha­zır­lan­mış ol­say­dı, bil­gi­le­ri­ni ka­tar­lar, di­ğer grup­lar, di­ğer ba­kan­lık­lar, il­gi­li di­ğer ku­rum­lar bil­gi­le­ri­ni ka­tar, bel­ki çok da tar­tış­ma­ya yer aç­ma­ya­cak şe­kil­de bu tek­lif ya da ta­sa­rı ka­nun­laş­mış olur­du.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu tek­lif ile ge­ti­ril­mek is­te­nen önem­li hu­sus­lar var: Bir ta­ne­si, otuz beş ya­şı­nı aş­ma­mış, beş yıl fii­len avu­kat­lık ya­pan­la­rı ken­di için­de bir sı­na­va ta­bi tu­tup hâ­kim­li­ğe ge­çir­mek ön­gö­rü­lü­yor. As­lın­da, bir­çok mo­dern mem­le­ket­te hâ­kim­lik mes­le­ği­ne ge­çiş için bel­li sü­re avu­kat­lı­ğın mec­bu­ri­yet ol­du­ğu­nu da bi­li­yo­ruz, fa­kat bu dü­zen­le­me­yi ya­par­ken ül­ke­mi­zin ken­di­ne özel şart­la­rı­nı da gö­zet­mek zo­run­da­yız. Her ne ka­dar hâ­kim, sav­cı­lık bir ka­ri­yer mes­le­ği di­ye ifa­de edi­li­yor ol­sa da, bu­gün ye­ni baş­la­yan bir ar­ka­da­şı­mı­zın 2 mil­yar gi­bi bir ma­aş al­dı­ğı­nı bi­li­yo­ruz.

Şim­di, otuz­lu yaş­la­rı geç­miş ve muh­te­me­len da­ha ön­ce hâ­kim­lik sı­na­vı­na gir­miş, ka­za­na­ma­mış, ba­ro­ya ka­yıt yap­tır­mak dı­şın­da bel­ki fii­len ne öl­çü­de avu­kat­lık yap­tı­ğı tar­tı­şı­lır ve gi­dip Ana­do­lu­’nun zor coğ­raf­ya­la­rın­da hâ­kim­lik yap­mak adı­na avu­kat­lık­ta­ki dü­ze­ni­ni boz­ma­ya­cak bir ko­num el­de ede­me­miş in­san­la­rı, üs­te­lik ken­di için­de bir sı­nav man­tı­ğıy­la bir ay­rım­cı­lı­ğa ta­bi tu­ta­rak bu mes­le­ğe ka­bul et­mek, Ba­tı­’da­ki uy­gu­la­ma­la­rıy­la hiç de ör­tüş­mü­yor. Ay­rı­ca, bu uy­gu­la­ma­nın, Ana­ya­sa­’da ifa­de­si­ni bu­lan eşit­lik il­ke­si­ne de ay­kı­rı ol­du­ğu­nu dü­şün­mek­te­yim.

Bu ko­nu fark­lı açı­lar­dan da de­ğer­len­di­ri­le­bi­lir. Bel­ki ye­ni me­zun olan ar­ka­daş­la­rı­mız, avu­kat­lık­tan ge­çen­le­ri ken­di­le­ri için bir hak­sız re­ka­bet gö­rü­yor ola­bi­lir­ler. Be­nim en­di­şem ise, avu­kat­lık­ta bir ko­nu­ma ge­le­me­miş in­san­la­rın ken­di iç­le­rin­de bel­ki da­ha ba­sit bir sı­nav­la mes­le­ğe ka­bul edi­le­cek ol­ma­sı­dır; ki, bi­li­yor­su­nuz, da­ha ön­ce ön­gö­rü­len avu­kat­lık için de bir sı­nav var­dı, bu sı­nav kal­dı­rıl­dı­ğı için avu­kat­lı­ğın bir öl­çü­sü de bu­lun­mu­yor. Bu se­bep­le, biz, bir olum­lu kat­kı sun­mak adı­na, mes­le­ğe ka­tı­la­cak avu­kat ar­ka­daş­la­rı­mı­zın da di­ğer aday­lar­la ay­nı sı­nav­dan geç­me­si­ni, ay­nı kri­ter­ler­le mes­le­ğe ka­bu­lü­nün ge­rek­li ol­du­ğu­nu dü­şü­nü­yo­ruz.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, da­ha son­ra­ki mad­de­de dü­zen­le­nen mü­la­kat me­se­le­si, tar­tış­ma­la­rın ana ek­se­ni­ne otur­du. Bi­li­yor­su­nuz, bu mad­de­de, ev­vel­den de ön­gö­rü­len 5 Ada­let Ba­kan­lı­ğı yük­sek per­so­ne­li ya­nın­da 2 aka­de­mi üye­si ön­gö­rü­lü­yor. As­lın­da, bu ko­nu bir­çok açı­dan tar­tı­şı­la­bi­lir. Ana­ya­sa­’da Hâ­kim ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­na ve­ri­len gö­rev­le­rin mes­le­ğe ka­bul­le baş­la­dı­ğı şek­lin­de bir uy­gu­la­ma var, uzun yıl­lar­dır de­vam eden. Bu uy­gu­la­ma­nın aday­lı­ğı kap­sa­ma­dı­ğı ifa­de edi­li­yor. Bu­nun için de hâ­kim, sav­cı aday­la­rı­nın, aday­lık dö­ne­mi içe­ri­sin­de ge­nel hiz­met­ler sı­nı­fın­dan me­mur ka­bul edil­di­ği­ni gö­rü­yo­ruz.

Ar­ka­daş­lar, bu du­ru­mun yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğıy­la, hâ­kim gü­ven­ce­siy­le bağ­da­şıp bağ­daş­ma­dı­ğı çok cid­di tar­tış­ma­lar ge­rek­ti­ren bir ko­nu­dur. Ku­ru­la ve­ri­len, mes­le­ğe alın­ma­dan son­ra­ki yet­ki­le­rin içe­ri­sin­de aday­lı­ğa ka­bu­lün bu­lu­nup bu­lun­ma­ya­ca­ğı uzun uzun tar­tı­şıl­ma­sı ge­re­ken bir ko­nu­dur. Mü­la­kat me­se­le­si­nin ka­rar­la­rı yar­gı de­ne­ti­mi­ne ta­bi ol­ma­yan bir ku­ru­la ve­ril­me­si­nin de cid­di sa­kın­ca­la­rı­nın do­ğa­bi­le­ce­ği­ni bi­li­yo­rum. Tür­ki­ye­’yi ku­rul­la­ra ida­re et­tir­me­ye kal­kar­sak, si­ya­se­tin so­rum­lu­lu­ğu­nu na­sıl de­ğer­len­dir­miş ola­ca­ğız?

Bun­la­rı şu­nun için ifa­de edi­yo­rum: De­mek ki, hâ­kim ve sav­cı aday­lı­ğı ya da böy­le ge­niş dü­zen­le­me ge­rek­ti­ren ko­nu­la­r…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Yal­çın, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

RID­VAN YAL­ÇIN (De­vam­la) – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

…gü­nü­bir­lik uğ­raş­la ale­la­ce­le ya­pıl­ma­sı ge­re­ken de­ğil, ko­nu­nun bü­tün ta­raf­la­rı­nın or­tak­la­şa ka­tıl­dı­ğı, bir di­ğe­ri­ni yok say­ma­yan, di­ğe­ri­ni it­me­yen, bir em­pa­ti yön­te­miy­le bir­bi­ri­ne kat­kı sağ­la­ma an­la­yı­şı içe­ri­sin­de ya­pıl­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni dü­şü­nü­yor, he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Yal­çın.

Mad­de üze­rin­de, AK Par­ti Gru­bu adı­na Kon­ya Mil­let­ve­ki­li Ali Öz­türk.

Sa­yın Öz­türk, bu­yu­run.

AK PAR­Tİ GRU­BU ADI­NA ALİ ÖZ­TÜRK (Kon­ya) – De­ğer­li Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım; he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

65 sı­ra sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ya­sa Tek­li­fi üze­ri­ne söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Söz­le­ri­me baş­lar­ken de ön­ce Is­par­ta ci­va­rın­da mey­da­na ge­len uçak ka­za­sın­da ha­ya­tı­nı kay­be­den va­tan­daş­la­rı­mı­za Al­la­h’­tan rah­met, ya­kın­la­rı­na da baş­sağ­lı­ğı di­li­yo­rum.

Bu­gün gö­rü­şül­mek­te olan Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­’nin 1’in­ci mad­de­siy­le il­gi­li söz al­dı­ğı­ma gö­re, 1’in­ci mad­de­si­nin ne ge­tir­di­ği­ni bir izah et­mem ge­re­ki­yor.

Tek­li­fin 1’in­ci mad­de­sin­de, ad­li yar­gı­ya alı­na­cak hâ­kim aday­la­rı­nın hu­kuk fa­kül­te­si me­zun­la­rın­dan, ida­ri yar­gı bö­lü­mü­ne alı­na­cak hâ­kim aday­la­rı­nın da, tek­li­fe gö­re yüz­de 90’ı hu­kuk fa­kül­te­si, yüz­de 10’u hu­kuk ders­le­ri al­mış, an­cak hu­kuk fa­kül­te­si dı­şın­da­ki iş­let­me, si­ya­sal bil­gi­ler, ik­ti­sat fa­kül­te­le­ri gi­bi fa­kül­te­ler­den öğ­ren­ci alı­na­ca­ğı, aday alı­na­ca­ğı be­lir­ti­li­yor.

Di­ğer ta­raf­tan da, mes­lek­te beş yı­lı­nı ta­mam­la­mış ve tek­li­fe gö­re, otuz beş ya­şı­nı geç­me­miş avu­kat­lar­dan yi­ne sı­nav­la hâ­kim ada­yı alı­na­ca­ğı be­lir­ti­li­yor ve bu mad­de­de­ki esas de­ği­şik­lik bu.

Ben ko­nuş­ma­lar­dan çı­ka­rı­lan so­nuç­lar üze­rin­de faz­la dur­mak is­te­mi­yo­rum. As­lın­da Yük­sek Hâ­kim­ler Ku­ru­lu­nun bu sı­na­vı yap­ma­sı yö­nün­de gö­rüş­ler be­lir­til­di. An­cak bu­gü­ne ka­dar, hem 2556 sa­yı­lı Ya­sa hem de 2802 sa­yı­lı Hâ­kim­ler Ka­nu­nu­’na gö­re hep mü­la­ka­tı Ada­let Ba­kan­lı­ğı ve Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nın per­so­ne­li, bü­rok­ra­si­si sı­na­vı yap­mış­tır. Dün de böy­ley­di, bu­gün de böy­le. Bu du­rum­da eğer yar­gı­nın ba­ğım­sız­lı­ğı teh­li­ke­ye gir­di­ği ve hâ­kim te­mi­na­tı ol­ma­dı­ğı söy­le­ni­yor­sa, ben de otuz yıl­lık hâ­kim­lik yap­tım, o za­man be­nim ken­di du­ru­mu­mu sor­gu­la­mam ve bu­gü­ne ka­dar ver­di­ğim ka­rar­la­rı da bel­ki de sor­gu­la­mam ge­re­kir. Bu bir ha­ta­dır, yan­lış­tır ve bu­gü­ne ka­dar ka­rar ve­ren de­ğer­li hâ­kim ar­ka­daş­la­rı­mı­zı zan al­tı­na bı­rak­mak an­la­mı­na ge­lir. Ben bu­ra­dan, ger­çek­ten yo­ğun iş yü­kü al­tın­da, fi­zi­ki im­kân­sız­lık­lar içe­ri­sin­de, can­si­pa­ra­ne, fe­da­kâr, ce­fa­kâr bir şe­kil­de ça­lı­şan de­ğer­li hâ­kim ve sav­cı mes­lek­taş­la­rı­mı­zı da say­gıy­la anı­yo­rum.

Hâ­kim­ler Ka­nu­nu­’nun 7’n­ci mad­de­sin­de, hâ­kim aday­la­rı­nın dev­let me­mu­ru ol­du­ğu ve bu Ka­nu­n’­a ay­kı­rı ol­ma­yan hü­küm­le­ri­nin uy­gu­la­na­ca­ğı be­lir­til­mek­te­dir.

Di­ğer ta­raf­tan, hâ­kim, sav­cı aday­la­rı Ada­let Aka­de­mi­si Ka­nu­nu­’na gö­re mes­lek ön­ce­si eği­ti­me ta­bi tu­tul­mak­ta­dır­lar. Bu­nun staj sü­re­si de iki yıl. Bu staj dö­ne­mi­ni Ada­let Aka­de­mi­si yü­rüt­mek­te­dir. Bu sta­jın so­nun­da, iki yı­lın so­nun­da ya­pı­lan sı­nav­da ba­şa­rı­lı olan­lar Yük­sek Hâ­kim­ler Ku­ru­lu­na su­nu­lu­yor ve Yük­sek Hâ­kim­ler Ku­ru­lu, an­cak bun­dan son­ra­sı için hâ­kim­li­ğe, mes­le­ğe ka­bul ka­ra­rı ve­ri­yor ve bu za­ma­na ka­dar hâ­kim aday­la­rı bir dev­let me­mu­ru, 657 sa­yı­lı Ka­nu­n’­a ta­bi bir dev­let me­mu­ru sta­tü­sün­de iken, mes­le­ğe ka­bul ka­ra­rı­na da­ir Yük­sek Hâ­kim­ler Ku­ru­lu­nun ka­ra­rın­dan son­ra da hâ­kim­lik sı­nı­fı­na geç­mek­te­dir­ler ve hâ­kim­lik sı­nı­fı­na geç­tik­ten son­ra da bü­tün ata­ma, na­kil ve öz­lük hak­la­rıy­la il­gi­li ge­liş­me­ler Yük­sek Hâ­kim­ler Ku­ru­lu­nun ta­sar­ru­fun­da­dır.

Ana­ya­sa­’mı­zın 159’un­cu mad­de­sin­de Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nun ad­li ve ida­ri yar­gı hâ­kim ve sav­cı­la­rı­nı mes­le­ğe ka­bul et­me, ata­ma, nak­let­me gi­bi gö­rev­le­ri­nin ol­du­ğu, yi­ne, be­lir­til­mek­te­dir.

2802 sa­yı­lı Ya­sa­’nın 13’ün­cü mad­de­sin­de de ya­zı­lı sı­nav­da ba­şa­rı­lı olan­la­rın mes­le­ğe ka­bul­le­ri­ne yi­ne Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ku­ru­lu­nun ka­rar ve­re­ce­ği be­lir­til­mek­te, bu şe­kil­de, hâ­kim ada­yı ile hâ­kim ve sav­cı sı­nı­fı­na ay­rıl­mış­lar ara­sın­da­ki far­kı or­ta­ya koy­mak­ta­yız.

Ge­nel­de iti­raz­lar yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı üze­rin­de ol­du­ğu­na gö­re, yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı­nı sa­de­ce Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nın mü­la­kat ku­ru­lu­nun sı­na­vı yap­mış ol­ma­sıy­la de­ğil, ay­nı za­man­da, hâ­ki­min ken­di­si üze­rin­de­ki, ken­di vic­da­nın­da­ki ba­ğım­sız­lı­ğı an­la­mı­na da gör­mek ge­re­kir. Di­ğer ta­raf­tan, Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nın ya­pı­sı iti­ba­rıy­la, ça­lı­şan bü­rok­rat­la­rın hep­si hâ­kim sı­nı­fın­dan ve on­la­rın yap­tı­ğı iş­lem­ler de yi­ne ta­raf­sız­lık il­ke­si­ne uy­gun ola­rak ya­pıl­mak­ta­dır.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, hâ­kim, sav­cı da bir in­san. Bel­li bir sos­yal, kül­tü­rel çev­re­si, ken­di­ne gö­re bir ha­yat an­la­yı­şı var, on­lar da ha­ta ya­pa­bi­lir. An­cak, on­la­rın ka­rar­la­rı­na kar­şı, yi­ne, ka­nun yol­la­rı da mev­cut. Bu­ra­da asıl, yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğın­da hâ­kim te­mi­na­tı­nın ne ka­dar ko­run­du­ğu­dur. Ana­ya­sa­’nın 138’in­ci mad­de­sin­de hâ­kim te­mi­na­tın­dan bah­se­der­ken, gö­rev­le­rin­de ba­ğım­sız ol­duk­la­rı, hiç­bir or­gan, ma­kam, mer­ci ve­ya ki­şi­nin, mah­ke­me­le­re, hâ­kim­le­re emir ve ta­li­mat ve­re­me­ye­ce­ği, tav­si­ye ve tel­kin­ler­de bu­lun­ma­ya­ca­ğı be­lir­til­mek­te­dir. Hâ­kim­li­ğin en kö­tü ya­nı, ta­raf­lar­dan bi­ri­nin mut­la­ka ka­rar­dan tat­min ol­ma­ma­sı­dır. O tak­dir­de sık sık şi­kâ­yet yo­lu­nu seç­mek­te­dir­ler. İş­te bu tür şi­kâ­yet­ler­den hâ­kim­le­rin ko­run­ma­sı da bir tür te­mi­nat­tır.

Yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı­nı en çok is­te­yen AK Par­ti­dir. Zi­ra, par­ti­miz de­mok­ra­si­yi en çok sa­vu­nan, de­mok­ra­si­nin ku­rum ve ku­ral­la­rıy­la iş­le­til­me­si­ne ça­lı­şan, im­kân­lar sağ­la­yan bir par­ti­dir. Ki­min ne dü­şün­dü­ğü­ne, ne dü­şü­ne­ce­ği­ne bak­ma­dan, ama sırf de­mok­ra­si­yi bü­tün ku­rum­lar­da yer­leş­tir­me­ye en çok gay­ret gös­te­ren, ira­de­si­ni açık­ça or­ta­ya ko­yan bir par­ti­dir. Bu ko­nu­da her­ke­sin sa­mi­mi­yet­le AK Par­ti­ye inan­ma­sı ge­re­kir. Yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı­nı ko­nu­şur­ken hâ­kim­le­ri­mi­zin de bu pren­si­bi mut­lak ko­ru­ma­la­rı, uy­ma­la­rı ge­re­kir. “Pey­gam­ber pos­tu­” ola­rak de­ğer­len­di­ri­len ada­let ku­ru­mun­da­ki­le­rin de ada­let­li ol­ma­la­rı bek­le­nir. Hâ­kim dos­ya­nın dı­şı­na bak­ma­dan, dos­ya­nın içi­ne gö­re ka­rar ver­me­li­dir. Hiç­bir za­man ken­di ar­zu ve dü­şün­ce­le­ri­nin esi­ri ol­ma­ma­lı­dır. Top­lum­da za­man za­man yü­zey­sel çal­kan­tı­lar ola­bi­lir. İş­te hâ­kim, bu yü­zey­sel çal­kan­tı­la­ra ka­pıl­ma­dan, ama vic­da­nı­na gö­re ka­rar ver­me­li­dir. Hâ­kim, mo­no­ton ku­ral uy­gu­la­yan de­ğil, fi­kir üre­ten, hız­la ge­li­şen ha­ya­tı­mız­da­ki sos­yal, eko­no­mik ve tek­no­lo­jik ge­liş­me­ler kar­şı­sın­da ken­di­si­ni ge­liş­ti­re­bil­me­li­dir. Bu an­lam­da hâ­kim­le­re tek­nik ve fi­zi­ki ça­lış­ma or­tam­la­rı sağ­lan­ma­lı­dır. Za­ten, Hü­kû­me­ti­miz dö­ne­min­de de ye­ni ad­li­ye bi­na­la­rı, di­züs­tü bil­gi­sa­yar­lar ve­ril­mek su­re­tiy­le tek­nik im­kân­lar sağ­lan­mış­tır.

Avu­kat­lık­tan ge­çen ar­ka­daş­la­rı­mız bel­li bir sı­nav­dan son­ra mes­le­ğe ka­bul edi­le­cek­le­ri­ne gö­re ve­…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Öz­türk, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­rum, efen­dim.

ALİ ÖZ­TÜRK (De­vam­la) – …za­ten, yar­gı­nın da sa­vun­ma bö­lü­mü­nü teş­kil et­ti­ği­ne gö­re, ben­ce tec­rü­be­li ar­ka­daş­la­rı­mı­zı zan al­tın­da bı­rak­ma­mak kay­dıy­la, on­la­rın da bu hâ­kim­lik mes­le­ği­ni ra­hat­lık­la yü­rü­te­bi­le­ce­ği ka­na­atin­de­yim.

Ben, ger­çi grup adı­na söz al­dım, an­cak Ko­mis­yon­da di­ğer fa­kül­te me­zu­nu ki­şi­le­rin de ida­ri yar­gı hâ­ki­mi aday­lı­ğı­na ka­tı­la­bil­me­le­ri­ni dü­şün­müş­tüm. Bu­gün bir ga­ze­te­de yer al­mış, an­cak ora­da bir yan­lış­lık var, hâ­kim ve sav­cı ola­bi­le­cek­le­ri şek­lin­de. O yan­lış­lık ga­ze­te­nin bir yan­lış­lı­ğı­dır, ben o şe­kil­de söy­le­me­dim. An­cak, ta­bii gru­bu­mu­zun böy­le bir dü­şün­ce­si var. Hiç ol­maz­sa bu yüz­de 10’luk ba­ra­jın da­ha da ar­tı­rıl­ma­sıy­la fır­sat eşit­li­ği ve re­ka­bet or­ta­mı­nın sağ­lan­ma­sı ge­rek­ti­ği ka­na­atin­de­yim.

Ya­sa­nın ha­yır­lı, uğur­lu ol­ma­sı­nı di­li­yo­rum. Te­şek­kür edi­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Öz­türk.

Şah­sı adı­na Kon­ya Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Hüs­nü Tu­na. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sa­yın Tu­na, bu­yu­run.

Sü­re­niz beş da­ki­ka.

HÜS­NÜ TU­NA (Kon­ya) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım; he­pi­ni­ze say­gı­la­rı­mı su­nu­yo­rum.

2802 Sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­’nin 1’in­ci mad­de­siy­le il­gi­li şah­sım adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum.

1’in­ci mad­de­de, anı­lan Ka­nu­n’­un 8’in­ci mad­de­sin­de ida­ri yar­gı hâ­kim­li­ği için alı­na­cak aday­la­rın yüz­de­le­riy­le, ya­ni hu­kuk me­zu­nu ol­ma­yan ki­şi­ler­le il­gi­li, ih­ti­yaç ora­nın­da­ki kı­sım­la il­gi­li bir me­tin var ve 8’in­ci mad­de­ye, avu­kat­lık mes­le­ğin­den yar­gıç­lı­ğa ve­ya sav­cı­lı­ğa geç­mek is­te­yen mes­lek­taş­lar­la il­gi­li bir ek söz ko­nu­su. Bu her iki ben­din ne ka­dar ge­rek­li ol­du­ğu hu­su­su­nu çok faz­la izah et­me­ye ge­rek ol­ma­dı­ğı­nı dü­şü­nü­yo­rum.

Esa­sen, bu­ra­da, bu de­ği­şik­li­ğin Tür­ki­ye­’de­ki yar­gı üze­rin­de oluş­tu­ru­la­cak bas­kı ve da­yat­ma­la­rın ve­ya kad­ro­laş­ma­la­rın bir ne­de­ni ola­rak ka­bul edi­le­bi­le­ce­ği­ne iliş­kin gö­rüş­ler üze­rin­de dur­mak is­ti­yo­rum.

AK Par­ti dö­ne­min­de, ya­ni 2002 yı­lın­dan bu ta­ra­fa hâ­kim ve sav­cı alım­la­rın­da sı­nav­lar ÖSYM ta­ra­fın­dan ya­pıl­mış, mü­la­kat­lar Ada­let Ba­kan­lı­ğı bün­ye­sin­de oluş­tu­ru­lan ku­rul ta­ra­fın­dan ya­pıl­mış­tır, be­lir­li bir sü­reç­te. Ta­bi­i, YAR­SA­V’­ın aç­tı­ğı da­va­dan son­ra bu sis­tem de dur­muş­tur.

Bu­ra­da AK Par­ti­ye suç­la­ma yö­nel­tir­ken, bi­raz eli­mi­zi vic­da­nı­mı­za koy­ma­mı­zın ge­rek­li­li­ği­ne işa­ret et­mek is­ti­yo­rum. Ba­kı­nız, bu­gü­ne ka­dar hâ­kim ve sav­cı alım­la­rı­nı in­ce­le­di­ği­miz tak­dir­de, 91-94 ara­sı Sa­yın Sey­fi Ok­tay, yi­ne 94 yı­lın­da Meh­met Mo­ğul­tay, 96 yı­lın­da Şev­ket Ka­zan, 98 yı­lın­da Mah­mut Ol­tan Sun­gur­lu, 2000-2002 yıl­la­rı ara­sın­da Hik­met Sa­mi Türk Bey ay­nı yön­tem­le hâ­kim ve sav­cı alı­mı­nı ger­çek­leş­tir­miş­ler­dir. Do­la­yı­sıy­la, eğer bu­ra­da ta­raf­sız­lı­ğı ve ba­ğım­sız­lı­ğı ze­de­le­yen bir hu­sus var­sa, geç­miş­ten bu ta­ra­fa de­vam eden bir sü­re­cin ol­du­ğu­nu göz­den ırak tut­ma­ma­mız ge­re­kir.

Bu çer­çe­ve­de dü­şün­dü­ğü­müz tak­dir­de, geç­miş­te­ki uy­gu­la­ma­la­ra ses çı­kar­ma­yan­la­rın, bu­gün AK Par­ti­nin uy­gu­la­ma­la­rı­na kar­şı çık­ma­la­rı­nı, açık­ça­sı, an­la­mak müm­kün de­ğil. Hu­kuk açı­sın­dan bi­raz iki­yüz­lü­lük gi­bi de­ğer­len­dir­mek ge­rek­ti­ği­ni dü­şü­nü­yo­rum. Esa­sen, bu de­ği­şik­li­ğin de Tür­ki­ye'de­ki yar­gı sis­te­min­de­ki bo­zuk­lu­ğun dü­zel­til­me­si için ye­ter­li ol­ma­dı­ğı­nı dü­şü­nü­yo­rum.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, geç­miş gün­ler­de he­pi­niz ba­sın­dan rast­la­mış­sı­nız­dır. Da­va­sı­na bak­tı­ğı bir da­va­cı ile rüş­vet pa­zar­lı­ğı ya­pan hâ­kim­le­re ga­ze­te­ler­de rast­la­dık. Yi­ne bir hâ­ki­min, hâ­kim­lik mes­le­ği­ni, yurt dı­şın­dan ge­le­n… Çok özür di­le­ye­rek he­ye­ti­niz­den söy­le­mek zo­run­da­yım, ya­pa­ca­ğı fu­huş­ta in­di­rim yap­ma­sı dü­şün­ce­siy­le yurt dı­şın­dan ge­ti­ri­len ka­dın­la­ra dev­let ha­va mey­da­nın­da ge­çiş sağ­la­yan hâ­kim­le­rin ol­du­ğu ba­sı­na yan­sı­dı.

Çe­te­ler­le sof­ra­lar­da bir­lik­te gö­rü­nen cum­hu­ri­yet sav­cı­la­rı­na ve yi­ne mes­lek­ta­şı avu­kat­la­rın bü­ro­la­rın­da ken­di­le­ri­nin fu­huş yap­tık­la­rı­na iliş­kin ka­set­le­ri olan sav­cı­lar ka­mu­oyu­na yan­sı­dı.

Yu­ka­rı­da açık­la­ma­ya ça­lış­tı­ğı­mız, yar­gı­nı­n…

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Sa­yın Baş­kan, bir ca­mi­ayı, hâ­kim­lik ca­mi­ası­nı mün­fe­rit olay­la­rıy­la suç­la­ma­nın bir ma­na­sı yok­tur. Lüt­fen! Ya­ni böy­le bir şey ola­bi­lir mi?

HÜS­NÜ TU­NA (De­vam­la) – Efen­dim, Tür­ki­ye­’de­ki tüm yar­gı men­sup­la­rı­nı ten­zih ede­rek söy­lü­yo­rum. Bu hu­sus­la­ra ka­rı­şan­la­r…

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Efen­dim, bun­lar şah­sa mü­te­al­lik hu­sus­lar­dır. Hâ­kim­le­ri­mi­zin, sav­cı­la­rı­mı­zın ta­ma­mı­nı töh­met al­tın­da bı­ra­ka­maz­sı­nız!

HÜS­NÜ TU­NA (De­vam­la) – Lüt­fen sü­re­mi al­ma­yın.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Ba­kın, bu­ra­da­…

HÜS­NÜ TU­NA (De­vam­la) – Bu söy­le­dik­le­ri­min ye­ri­ne ula­şa­ca­ğı­nı dü­şü­nü­yo­rum. Do­la­yı­sıy­la bu­ra­da, Türk yar­gı­sın­da­ki hâ­kim­le­ri, sav­cı­la­rı suç­la­mı­yo­rum.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Tu­na, bir da­ki­ka­lık ek sü­re­yi si­ze de ve­ri­yo­rum, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Böy­le ko­nuş­ma­ya ne ge­rek var. Sa­yın Ba­ka­nın boy­nu­nu bi­le bü­kük hâ­le dü­şür­dü­nüz.

HÜS­NÜ TU­NA (De­vam­la) – Şim­di, bu da­va, YAR­SA­V’­ın aç­tı­ğı da­va­lar so­nu­cun­da gün­de­me gel­miş­tir. Bi­li­yor­su­nuz, Da­nış­tay­da ve­ri­len ka­rar­da 4 YAR­SAV üye­si­nin im­za­sı var. Bu­ra­da YAR­SAV, hem da­va­cı hem hâ­kim, bu­nu dik­kat­le­ri­ni­ze su­nu­yo­rum. 98 yı­lın­da yar­gı­da tür­ban sür­gü­nü –bu­yu­run- bir kı­sım ida­ri hâ­kim­le­rin sür­gün edil­me­si ve -İs­tan­bul ida­re mah­ke­me­si hâ­kim­le­riy­le il­gi­li- oda­la­rın­da di­nî ya­yın­lar din­le­dik­le­ri­ne iliş­kin di­sip­lin so­ruş­tur­ma­la­rı açı­lan dö­nem­ler he­nüz zi­hin­ler­de ta­ze­li­ği­ni ko­ru­mak­ta­dır. Do­la­yı­sıy­la, geç­miş­te yar­gı­ya bas­kı ya­pa­rak ka­rar is­tih­sal eden­le­rin, bu­gün yar­gı­da kad­ro­laş­ma id­di­ala­rın­da bu­lun­ma­la­rı hiç inan­dı­rı­cı gel­mi­yor.

He­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim. 

Mad­de üze­rin­de, şah­sı adı­na Kah­ra­man­ma­raş Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Vey­si Kay­nak.

Sa­yın Kay­nak, bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sa­yın Kay­nak, sü­re­niz beş da­ki­ka.

VEY­Sİ KAY­NAK (Kah­ra­man­ma­raş) – Sa­yın Baş­kan, çok de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; Bar­tın Mil­let­ve­ki­li­miz Sa­yın Yıl­maz Tun­ç’­un; 2802 Sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­’nin 1’in­ci mad­de­si üze­rin­de şah­sım adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Bu ve­si­ley­le, he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­kil­le­ri, söz al­dı­ğım bu mad­de iki hu­su­su dü­zen­le­mek­te­dir. Bun­lar­dan bi­ri, 2802 sa­yı­lı Ya­sa­’nın 8/c mad­de­sin­de dü­zen­le­nen, ida­ri yar­gı aday­la­rı için, hu­kuk fa­kül­te­sin­den me­zun olan­lar dı­şın­dan alı­na­cak aday­lar ba­kı­mın­dan, her dö­nem­de, ih­ti­yaç ora­nın­da, hu­kuk ve hu­kuk bil­gi­si­ne prog­ram­la­rın­da ye­te­rin­ce yer ve­ren si­ya­sal bil­gi­ler, ida­ri bi­lim­ler ik­ti­sat ve ma­li­ye alan­la­rın­da en az dört yıl­lık yük­se­köğ­re­nim yap­mış ve­ya bun­la­ra denk­li­ği ka­bul edil­miş  ya­ban­cı öğ­re­tim ku­rum­la­rın­dan me­zun olan­lar, ya­sa­da­ki di­ğer şart­la­rı da ta­şı­ma­la­rı hâ­lin­de, ida­ri yar­gı aday­lı­ğı­na ata­na­bil­mek­te­dir­ler.

İş­te, tek­li­fin 1’in­ci mad­de­si­nin Ko­mis­yon­dan ge­çen şek­liy­le ilk bö­lü­mü, Ka­nu­n’­da­ki bu ih­ti­yaç ora­nı­na da bir açık­lık ve sı­nır ge­tir­mek­te­dir. Tek­li­fin yi­ne 1’in­ci mad­de­si­nin ikin­ci bö­lü­mü ise, 2802 sa­yı­lı Ya­sa­’ya (k) ben­di ek­len­me­si­ni dü­zen­le­mek­te­dir. Bu ben­de gö­re, avu­kat­lık mes­le­ğin­den aday­lı­ğa geç­mek is­te­yen­ler için, di­ğer şart­lar­la bir­lik­te, mes­lek­le­rin­de en az beş yıl ça­lış­mış, gi­riş sı­na­vı­nın ya­pıl­dı­ğı yı­lın ocak ayı­nın son gü­nü iti­ba­rıy­la otuz beş ya­şı­nı dol­dur­ma­mış ve ken­di ara­la­rın­da ya­pı­la­cak olan ya­zı­lı ya­rış­ma sı­na­vın­da ve mü­la­kat­ta ba­şa­rı­lı ol­mak şart­la­rı ge­ti­ril­mek­te­dir.

Çok de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, tek­lif ile ge­ti­ri­len bu mad­de, Ana­ya­sa Mah­ke­me­miz­ce ip­tal edi­len bir dü­zen­le­me­yi, mah­ke­me­nin ip­tal ge­rek­çe­le­ri­ni de göz önü­ne ala­rak, avu­kat­la­rın hâ­kim­lik, sav­cı­lık aday­lı­ğı­na ge­çi­şi­ni dü­zen­le­mek­te­dir.

Ya­sa­’nın yü­rür­lük­te olan 9’un­cu mad­de­si “A­vu­kat­lık mes­le­ğin­den alı­na­cak­lar­la bir­lik­te.” iba­re­si­ni de ta­şı­dı­ğın­dan, mah­ke­me ka­ra­rı çer­çe­ve­sin­de 2802 sa­yı­lı Ya­sa­’da bir boş­luk doğ­muş­tur. İş­te, tek­lif ge­re­ğin­ce avu­kat­lık­tan mes­lek aday­lı­ğı­na ge­çiş dü­zen­le­nir­ken hem bu boş­luk dol­du­rul­mak­ta ve hem de Ana­ya­sa­’mı­zın eşit­lik il­ke­le­ri­ne ay­kı­rı ola­rak, bu mes­le­ğe men­sup avu­kat­la­ra di­ğer ye­ni baş­la­yan­la­ra gö­re ek bir im­kân ve­ril­me­mek­te­dir.

Geç­miş­te­ki ip­tal ge­rek­çe­le­ri in­ce­len­di­ğin­de yük­sek mah­ke­me­nin, avu­kat­lık­tan hâ­kim, sav­cı aday­lı­ğı­na geç­me­yi de­ğil, on­la­ra ge­ti­ri­len im­kân­la­rı Ana­ya­sa­’nın eşit­lik il­ke­le­ri­ne ay­kı­rı bul­du­ğu gö­rü­le­cek­tir. Hal­bu­ki bu dü­zen­le­me­de ge­ti­ri­len esas­lar, Ana­ya­sa­’nın 10’un­cu mad­de­sin­de­ki eşit­lik il­ke­si­ne ay­kı­rı ol­ma­yıp, ay­nı hu­kuk­sal du­rum­da olan ki­şi­le­rin ay­nı, fark­lı hu­kuk­sal du­rum­da olan­la­rın ise de­ği­şik ku­ral­la­ra bağ­lı tu­tul­ma­sı­nı dü­zen­le­mek­te­dir. Bu ise, tek­rar edi­yo­rum, Ana­ya­sa­’nın 10’un­cu mad­de­sin­de­ki eşit­lik ku­ral­la­rı­na ay­kı­rı ol­ma­yıp avu­kat­la­ra bir ay­rı­ca­lık ge­tir­me­mek­te­dir. Bu se­bep­le, aday­lı­ğa baş­vu­ran­lar­dan he­nüz hu­kuk fa­kül­te­si­ni ye­ni bi­tir­miş bi­ri ile en az beş yıl­dan be­ri uy­gu­la­ma­nın için­de olan avu­kat­la­rın ay­nı sı­na­va ta­bi tu­tul­ma­sı asıl eşit­siz­lik­tir, asıl hak­sız­lık da bu­dur.

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­kil­le­ri, ül­ke­mi­zin ih­ti­yaç duy­du­ğu hâ­kim ve sav­cı­la­rın aday­lı­ğa alı­na­rak Ada­let Aka­de­mi­sin­ce mes­le­ğe ha­zır­lan­ma­la­rı, ye­tiş­ti­ril­me­le­ri ve ka­bu­lün­den son­ra ba­şa­rı­lı olan­la­rın ata­ma­la­rı­nın ya­pıl­ma­sı, hâ­kim, sav­cı ye­ter­siz­li­ğin­den do­la­yı ge­ci­ke­bi­len ada­le­tin bir an ön­ce te­si­si­ni sağ­la­ya­cak­tır.

Ya­sa­nın bu mad­de­si­nin şim­di­den avu­kat mes­lek­taş­la­rı­ma, hu­kuk fa­kül­te­sin­den ya da şart­la­rı tu­tan di­ğer fa­kül­te­ler­den me­zun olup hâ­kim, sav­cı aday­lı­ğı­na mü­ra­ca­at ede­cek­le­re ha­yır­lı ol­ma­sı­nı di­ler, he­pi­ni­ze say­gı­lar su­na­rım. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Kay­nak.

Evet, mad­de üze­rin­de on da­ki­ka sü­rey­le so­ru-ce­vap iş­le­mi ger­çek­leş­ti­re­ce­ğiz.

Ar­ka­daş­la­rı­ma bu de­fa sı­nır­lı sü­re ve­re­ce­ğim.

Sa­yın Genç, bu­yu­run efen­dim.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

Efen­dim, geç­miş dö­nem­de, Av­ru­pa­’da ça­lı­şan bir­çok va­tan­da­şın di­nî duy­gu­la­rı­nı is­tis­mar ede­rek, bü­yük, 30 mil­yar do­lar ci­va­rın­da bir­ta­kım ki­şi­ler ta­ra­fın­dan pa­ra top­lan­dı­ğı ve bu pa­ra­lar top­la­nır­ken, Tür­ki­ye­’de ve dı­şa­rı­da ya­pı­lan ya­tı­rım­lar­da, ba­zı bu Hü­kû­me­tin ba­kan­la­rı­nın da be­ra­ber açı­lış­lar yap­tı­ğı ba­zı ki­şi­ler bu sah­te­kâr­lık­la­rın­dan do­la­yı ha­pis ce­za­la­rı al­dı­lar. Fa­kat, bir tür­lü bun­lar ha­pis­ha­ne­ye atıl­mı­yor. Za­man za­man da gi­dip ra­por alı­yor­lar ve ha­pis­ha­ne­ye so­kul­mu­yor­lar. Aca­ba, Sa­yın Ba­kan, bun­lar ne za­ma­na ka­dar bu ra­por­la­rı ala­cak­lar?

Bir de, bu ra­por­la­rı da­ha da cid­di has­ta­ne­ler­de kon­trol et­me du­ru­mu var mı­dır? Bu­nu öğ­ren­mek is­ti­yo­rum efen­dim.

Te­şek­kür ede­rim.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Ça­lış, bu­yu­run.

HA­SAN ÇA­LIŞ (Ka­ra­man) – Sa­yın Baş­ka­nım, te­şek­kür edi­yo­rum.

Ara­cı­lı­ğı­nız­la Sa­yın Ba­ka­na sor­mak is­ti­yo­rum: 1’in­ci mad­de­nin ikin­ci pa­rag­ra­fın­da, ya­ni (k) ben­di ola­rak mad­de­ye ek­le­nen kı­sım­da, avu­kat­lık mes­le­ği­ni beş yıl sü­rey­le ic­ra eden­le­rin ara­sın­dan otuz beş ya­şı­nı geç­me­miş olan­lar­dan ken­di ara­la­rın­da ya­pı­la­cak sı­nav­la hâ­kim ada­yı, sav­cı ada­yı alı­na­ca­ğı hük­me bağ­la­nı­yor. Bu, po­zi­tif bir ay­rım­cı­lık de­ğil mi­dir? Bi­rin­ci so­rum bu.

Bir di­ğer hu­sus: Bu şe­kil­de avu­kat­lık mes­le­ğin­den alı­na­cak hâ­kim aday­la­rı için bel­li bir kon­ten­jan var mı?

Bir di­ğer so­rum: Ni­çin ar­tık pro­fes­yo­nel an­lam­da ba­ğım­sız ku­rum­la­ra sı­nav­la­rı yap­tır­mak var­ken, ni­ye bu sı­na­vı Ada­let Ba­kan­lı­ğı nez­din­de oluş­tu­ru­la­cak bir he­ye­te yap­tı­rı­yor­su­nuz? Bu­gün Sağ­lık Ba­kan­lı­ğın­da da yıl­lar­ca ben­zer sı­nav­lar ya­pı­lı­yor­du, de­ği­şik tar­tış­ma­lar ol­du­ğu için ÖSYM ya­pı­yor ve tar­tış­ma bit­ti. Ya­ni, böy­le ba­ğım­sız bir ku­ru­ma yap­tır­mak var­ken ni­ye böy­le ya­pı­yor­su­nuz?

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Ça­lış.

Sa­yın Kart, bu­yu­run.

ATİL­LA KART (Kon­ya) – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

Sa­yın Ba­ka­nın so­ru­ya ce­vap ve­re­ce­ği­ni, bir ön­ce­ki aşa­ma­da ye­te­rin­ce ce­vap ver­me­di­ği­ni ha­tır­lat­tı­ğım za­man, bi­rin­ci so­ru aşa­ma­sı­na ce­vap ve­re­ce­ği­ni ifa­de et­ti­ği için so­ru­mu tek­rar­la­mı­yo­rum. Ko­nu hak­kın­da za­ten Sa­yın Ba­kan bil­gi sa­hi­bi, o so­ru­mun ce­va­bı­nı bek­li­yo­rum.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür edi­yo­rum.

Sa­yın Ta­ne­r…

RE­CEP TA­NER (Ay­dın) – Sa­yın Baş­ka­nım, ara­cı­lı­ğı­nız­da Sa­yın Ba­ka­na sor­mak is­ti­yo­rum: Şu an­da kaç ta­ne hâ­kim ve sav­cı­mız var? Büt­çe de gel­di­ği­ne gö­re önü­müz­de­ki bu dü­zen­le­me­den son­ra kaç hâ­kim ve sav­cı ada­yı al­ma­yı dü­şü­nü­yor­su­nuz?

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Ta­ner.

Sa­yın Yal­çı­n…

RID­VAN YAL­ÇIN (Or­du) – Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­ka­nım.

Sa­yın Ba­ka­na, ce­za­sı bit­ti­ği hâl­de ya­tan­lar için gös­ter­di­ği has­sa­si­yet ba­kı­mın­dan te­şek­kür edi­yo­rum. Yal­nız Sa­yın Ba­ka­nım çok da önem­li bir prob­lem var, açık hak­kı gel­di­ği hâl­de yar­gı­la­ma­la­rı de­vam eden in­san­lar var ve sa­de­ce zan­ne­di­yo­rum 1. Ce­za­da 3 bi­ne ya­kın in­san bu şe­kil­de bek­li­yor. Çok da­ha cid­di bir mağ­du­ri­yet, çok da­ha ge­niş bir kit­le­yi il­gi­len­di­ri­yor. Bu ko­nu­da da bir dü­zen­le­me, ça­lış­ma ya­par­sa­nız çok mem­nun ola­ca­ğım efen­dim.

Te­şek­kür edi­yo­rum.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Yal­çın.

Sa­yın İç­li­…

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­ka­nım.

Ara­cı­lı­ğı­nız­la Sa­yın Ba­ka­nı­ma iki so­ru yö­nelt­mek is­te­rim. Bi­rin­ci­si, Av­ru­pa Kon­se­yi Ba­kan­lar Ko­mi­te­si­nin 13/10/1994 ta­ri­hin­de ve 518’in­ci top­lan­tı­sın­da al­dı­ğı bir ka­rar var. Bu ka­rar­da di­yor ki: “Yar­gıç­la­rın mes­le­ki ka­ri­yer­le­ri­ne iliş­kin tüm ka­rar­lar ob­jek­tif kri­ter­le­re da­yan­ma­lı, yar­gıç­la­rın se­çi­mi ve ka­ri­yer­le­ri eği­tim­sel özel­lik­le­ri­ni, dü­rüst­lük, ye­te­nek ve et­kin­lik­le­ri­ni de gö­ze­ten li­ya­kat esa­sı­na gö­re ol­ma­lı­dır.” Bun­dan son­ra­sı ben­ce çok önem­li. “Yar­gıç­la­rın se­çi­mi ve ka­ri­yer­le­ri ko­nu­sun­da ka­rar ve­ren mer­ci, hü­kû­met ve ida­re­den ba­ğım­sız ol­ma­lı­dır.” şek­lin­de­dir.

Hâ­kim­ler Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lun­da Sa­yın Ba­kan ve Müs­te­şa­rı tem­sil edi­li­yor. Sa­yın Ba­kan bu tek­li­fe olum­lu gö­rüş bil­di­ri­yor. Şim­di, bu ku­rul­da mü­la­kat­ta bu­lu­nan ku­rul üye­le­ri­nin Av­ru­pa Kon­se­yi Ba­kan­lar Ko­mi­te­sin­de­ki­…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın İç­li, özür di­le­rim. Sa­yın Ba­kan ümit ede­rim an­la­mış­tır.

Evet, sü­re­miz de dol­muş.

Sa­yın Ba­ka­nım, bu­yu­run.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Sa­yın Genç, özet­le, hak­kın­da hü­küm ve­ril­miş olan ki­şi­nin bir an ön­ce ce­za­sı­nı çek­mek için ce­za­evi­ne gir­me­si ge­re­kir­ken, bu­nun ak­si ör­nek­le­ri ol­du­ğu an­la­mı­na ge­len bir açık­la­ma yap­tı­lar. Kuş­ku­suz ki, bir ki­şi hak­kın­da suç iş­le­di­ği id­di­asıy­la hü­küm ve­ril­miş ve bu ke­sin­leş­miş­se, ta­bi­i ki ce­za­sı­nı çe­ke­cek­tir. An­cak bu­nun­la il­gi­li, Ce­za Usul Ya­sa­mız­da, ma­ze­re­ti ve­ya sağ­lık ko­şul­la­rı ne­de­niy­le, ya­nıl­mı­yor­sam, bir de­fa er­te­le­me hak­kı var­dır. Eğer bu­nun dı­şın­da baş­ka bir er­te­le­me ne­de­ni gös­te­re­rek ce­za­evi­ne gir­me­yi ge­cik­tir­miş ise, böy­le bir ör­nek ha­tır­la­mı­yo­rum, var­sa Sa­yın Genç ba­na bu­nu bil­dir­sin, he­men ola­yı tet­kik ede­yim. Bir de­fa hak­kı var­dır, ikin­ci de­fa böy­le bir hak­kı ol­ma­dı­ğı ka­na­atin­de­yim. Mut­la­ka o ki­şi ce­za­sı­nı çek­mek için ce­za in­faz ku­rum­la­rı­na il­gi­li sav­cı­lık­lar­ca gön­de­ril­me­li­dir. Bir isim ve­rir­ler­se, ba­na bil­di­rir­ler­se, ne­re­de ol­du­ğu ko­nu­sun­da da eğer ma­lu­mat sa­hi­bi ise­ler, mut­la­ka ko­nu­yu Ada­let Ba­ka­nı ola­rak ta­kip ede­rim.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Dur­sun Uya­r… Siz ben­den da­ha iyi bi­li­yor­su­nuz.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Pe­ki, te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Ça­lış, ken­di ara­la­rın­da avu­kat­la­rın ya­zı­lı sı­na­va ta­bi ola­ca­ğı­nı, bu­nun, aca­ba, bir po­zi­tif ay­rım­cı­lık sa­yı­lıp sa­yıl­ma­ya­ca­ğı­nı ba­na sor­du­lar. Şim­di, hu­kuk fa­kül­te­le­ri­miz­den ye­ni me­zun olan ar­ka­daş­la­rı­mız­la, uzun bir sü­re ön­ce hu­kuk fa­kül­te­si­ni bi­tir­miş, iş­te en az beş yıl­lık da avu­kat­lık yap­mış olan ki­şi­le­ri ay­nı şart­lar al­tın­da ya­zı­lı sı­na­va ta­bi tut­ma­nın pek isa­bet­li ol­ma­ya­ca­ğı ka­na­atiy­le böy­le bir dü­zen­le­me ya­pıl­dı. He­men şu­nu ifa­de ede­yim: Bu ya­sa tek­li­fi­ne ka­dar avu­kat­lar­la il­gi­li böy­le bir ya­zı­lı sı­nav yok­tu, şim­di ya­zı­lı sı­nav ko­şu­lu ge­li­yor. Bu ya­zı­lı sı­na­vı ÖSYM ya­pa­cak. Da­ha son­ra mü­la­kat var. Mü­la­kat­tan son­ra al­tı ay sü­rey­le Ada­let Aka­de­mi­sin­de eği­ti­mi var -avu­kat­lar için söy­lü­yo­rum- ay­rı­ca, bir de Ada­let Aka­de­mi­si sı­nav ya­pa­cak bu eği­ti­min so­nun­da, on­dan son­ra Hâ­kim­ler Sav­cı­lar Ku­ru­lu bun­la­rı hâ­kim ve sav­cı ola­rak -şart­la­rı eğer uy­gun­sa- ata­ya­cak. De­mek ki, avu­kat­lık­tan hâ­kim ve sav­cı­lı­ğa ge­çiş öy­le ko­lay bir şey de­ğil, de­min söy­le­di­ğim bü­tün bu ba­di­re­le­ri at­lat­ma­nız ge­re­ki­yor.

Sa­yın Kart, bi­raz ön­ce, YAR­SA­V’­ın aç­mış ol­du­ğu bir da­vay­la il­gi­li, Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nın “YAR­SAV ka­pa­tı­la­cak­tır.” di­ye il­gi­li mah­ke­me­ye bir ya­zı gön­der­di­ği­ni, bu­nun ör­güt­len­me öz­gür­lü­ğüy­le bağ­daş­ma­dı­ğı­nı ifa­de et­ti. Bu ko­nuy­la il­gi­li, Da­nış­tay 10. Da­ire­si­nin ka­ra­rı­nın ikin­ci say­fa­sın­da da bu mü­ra­ca­atın bir öze­ti var. Ada­let Ba­kan­lı­ğı, sa­de­ce Der­nek­ler Ya­sa­sı­’n­da­ki mev­cut du­ru­mu ha­tır­la­tan bir ce­vap yaz­mış, yok­sa “Bu Der­nek ka­pa­tı­la­cak­tır, mut­la­ka ka­pa­tıl­ma­lı­dır.” di­ye bir be­yan­da bu­lun­ma­mış. Hat­ta, şöy­le di­yor: “Ku­ru­luş bil­di­ri­min­de, tü­zük­te ve ku­ru­cu­la­rın hu­ku­ki du­rum­la­rın­da ka­nu­na ay­kı­rı­lık ve­ya nok­san­lık tes­pit edil­di­ği tak­dir­de bun­la­rın gi­de­ril­me­si ve­ya ta­mam­lan­ma­sı der­hal ku­ru­cu­lar­dan is­te­nir. Bu is­te­min teb­li­ğin­den baş­la­ya­rak otuz gün için­de be­lir­ti­len nok­san­lık ta­mam­lan­maz ve ka­nu­na ay­kı­rı­lık gi­de­ril­mez­se, en bü­yük mül­ki amir, yet­ki­li as­li­ye hu­kuk mah­ke­me­sin­de der­ne­ğin fes­hi ko­nu­sun­da da­va aç­ma­sı için du­ru­mu cum­hu­ri­yet sav­cı­lı­ğı­na bil­di­rir. Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı mah­ke­me­den der­ne­ğin fa­ali­ye­ti­nin dur­du­rul­ma­sı­na ka­rar ve­ril­me­si­ni de is­te­ye­bi­lir.” Şim­di, siz, bu­nu, Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nın “Bu der­ne­ği ka­pa­tı­n” şek­lin­de bir dü­şün­cey­le ya­zıl­dı­ğı­nı ifa­de et­ti­niz. Bu, sa­de­ce, ya­sa­nın il­gi­li mad­de­si­nin be­lir­til­me­sin­den iba­ret­tir, Ba­kan­lı­ğı­mı­zın yaz­mış ol­du­ğu o di­lek­çe­de­ki üs­lup bu an­lam­da de­ğil­dir. So­ru­nu­za ce­va­ben bu­nu ifa­de et­me ih­ti­ya­cı­nı duy­dum.

“Kaç hâ­kim ve sav­cı­mız var?” de­di Sa­yın Ta­ner. Şu an­da ad­li yar­gı­da gö­rev ya­pan hâ­kim ve sav­cı sa­yı­mız 8.691, ida­ri yar­gı­da hâ­len gö­rev­de bu­lu­nan hâ­kim ve sav­cı sa­yı­mız da 893 olu­yor.

Bir de ay­rı­ca “Ne ka­dar hâ­kim ve sav­cı kad­ro­muz boş­tur?” de­nil­di. O da ad­li yar­gı­da 3.313, ida­ri yar­gı­da da 707’dir. Önü­müz­de­ki sü­reç­te, de­min ifa­de et­ti­ğim ko­şul­lar­la, özel­lik­le bu ka­nun ta­sa­rı­sı ya­sa­laş­tık­tan son­ra, bun­la­rı da, bu kad­ro­la­rı da dol­dur­ma­ya ve hâ­kim ve sav­cı açı­ğı­nı sü­rat­le, be­lir­li ko­şul­lar içe­ri­sin­de ta­mam­la­ma­ya ça­lı­şa­ca­ğız.

Sü­rem dol­du de­ğil mi Sa­yın Baş­ka­nım?

BAŞ­KAN – Evet.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Ben Sa­yın Yal­çı­n’­a te­şek­kür edi­yo­rum. Bu nok­ta­da da bir araş­tır­ma ya­pa­ca­ğım. Hat­ta söy­le­miş­tim, bel­ki ar­ka­daş­lar ça­lı­şı­yor­lar­dır. Bu ko­nu­da da ba­na çok­ça mü­ra­ca­at gel­di. Çok te­şek­kür edi­yo­rum.

Sa­yın İç­li, so­ru­nu­za bi­raz son­ra­ki mad­de­de ce­vap ve­re­yim. Za­ten so­ru­nuz da­ha çok 3’ün­cü mad­dey­le il­gi­li. Çün­kü sü­rem dol­du.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Sa­yın Ba­ka­nım, ben de as­lın­da so­ru­mu pe­kiş­tir­me­yi is­ti­yor­dum.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – So­ru­nu­za ce­vap ve­re­ce­ğim ama, bi­raz son­ra. Çün­kü­…

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – İs­ter­se­niz, ya­zı­lı ce­vap ve­rin.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Ya­zı­lı da ce­vap ve­re­bi­li­rim ama söz­lü ce­vap ver­me­yi dü­şü­nü­yo­rum ama bi­raz son­ra­ki mad­de­de in­şal­lah. Sağ olun.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Ama be­nim so­rum bit­me­miş­ti­…

Sa­yın Baş­kan, izin ve­rir mi­si­niz ba­na?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Bi­raz son­ra­ki mad­de­de tek­rar ede­bi­lir­si­niz.

BAŞ­KAN – Evet.

So­ru-ce­vap iş­le­mi ta­mam­lan­mış­tır.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, mad­de üze­rin­de beş adet öner­ge var­dır. Öner­ge­le­ri ge­liş sı­ra­la­rı­na gö­re oku­tup ay­kı­rı­lık du­rum­la­rı­na gö­re iş­le­me ala­ca­ğım.

Dör­dün­cü ve be­şin­ci öner­ge­ler Ana­ya­sa­’ya ay­kı­rı­lık­la il­gi­li­dir. On­la­rın iki­si­ni bir­lik­te de­ğer­len­di­re­ce­ğim ama öner­ge sa­hip­le­ri is­ter­ler­se ay­rı ay­rı söz hak­la­rı­nı kul­la­na­bi­lir­ler.

Bu­yu­run.

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 65 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi­nin 1 in­ci mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sın­da yer alan “yüz­de onu­nu­” iba­re­si­nin “yüz­de yir­mi­si­ni­” şek­lin­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

                   Öz­nur Ça­lık                          Ah­met Ye­ni                      Ay­şe Türk­me­noğ­lu

                      Ma­lat­ya                                 Sam­sun                                      Kon­ya

                                       A. Si­bel Gö­nül                                  Er­te­kin Ço­lak

                                             Ko­ce­li                                               Art­vin

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan ; 65 S. Sa­yı­lı 2802 Sa­yı­lı Ha­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi'nin çer­çe­ve 1. mad­de­si­nin aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni ve (k) ben­din­de yer alan "ken­di ara­la­rın­da" iba­re­si­nin mad­de met­nin­den çı­ka­rıl­ma­sı­nı arz ve ta­lep ede­riz.             

                  Ay­la Akat Ata                     Gül­tan Kı­şa­nak                        Ha­sip Kap­lan

                       Bat­man                              Di­yar­ba­kır                                  Şır­nak

               Se­ba­hat Tun­cel                      Ben­gi Yıl­dız                        Fat­ma Kur­tu­lan

                      İs­tan­bul                                Bat­man                                         Van

Mad­de - 1: 24.02.1983 ta­rih­li ve 2802 sa­yı­lı Ha­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nu'nun 8. mad­de­si­nin (c) ben­di­nin 2 fık­ra­sın­da­ki "hu­kuk fa­kül­te­sin­den me­zun olan­lar dı­şın­dan alı­na­cak aday­lar ba­kı­mın­dan her dö­nem­de ih­ti­yaç ora­nın­da" iba­re­si "hu­kuk fa­kül­te­sin­den me­zun olan­lar dı­şın­da alı­na­cak aday­lar ba­kı­mın­dan yüz­de onu geç­me­mek üze­re her dö­nem­de ih­ti­yaç ora­nın­da" iba­re­si ile de­ğiş­ti­ril­miş­tir ve ay­nı mad­de­ye (j) ben­din­den son­ra gel­mek üze­re aşa­ğı­da­ki ( k ) ben­di ek­len­miş­tir.

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 65 Sı­ra Sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi­nin 1. Mad­de­si ile ek­le­nen (k) ben­di­nin

"(k) Avu­kat­lık mes­le­ğin­den aday­lı­ğa geç­mek is­te­yen­ler için; yu­ka­rı­da­ki şart­la­rı ta­şı­mak­la bir­lik­te, mes­lek­le­rin­de fii­len en az beş yıl ça­lış­mış, ya­zı­lı gi­riş sı­na­vı­nın ya­pı­la­ca­ğı ta­rih iti­ba­riy­le 35 ya­şı­nı dol­dur­ma­mış ve ya­zı­lı ya­rış­ma sı­na­vın­da ve mü­la­ka­tın­da ba­şa­rı­lı ol­mak"

şek­lin­de dü­zel­til­me­si­ni say­gıy­la arz ede­rim.

                     Fa­ruk Bal                          Rıd­van Yal­çın                         Bey­tul­lah Asil

                        Kon­ya                                     Or­du                                     Es­ki­şe­hir

      Ah­met Ke­nan Tan­rı­ku­lu            Re­cep Ta­ner

                         İz­mir                                     Ay­dın

BAŞ­KAN – Evet, en ay­kı­rı iki öner­ge­yi oku­tup, bir­lik­te iş­le­me ala­ca­ğım.

Bu­yu­run:

TBMM Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 65 sı­ra sa­yı­lı ya­sa tek­li­fi­nin 1. mad­de­si Ana­ya­sa­ya ay­kı­rı­dır. Tek­lif met­nin­den çı­ka­rıl­ma­sı­nı say­gı­la­rım­la arz ede­rim.

                                                                                                                      Ka­mer Genç

                                                                                                                          Tun­ce­li

TBMM Baş­kan­lı­ğı­na

2802 sa­yı­lı Ha­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­nin 1. mad­de­si Ana­ya­sa­ya ay­kı­rı­dır. Ana­ya­sa­ya ay­kı­rı bu mad­de­nin tek­lif met­nin­den çı­ka­rıl­ma­sı­nı arz ede­riz.

             Mü­ca­hit Peh­li­van                  H. Tay­fun İç­li                      Ay­şe Ja­le Ağır­baş

                       An­ka­ra                              Es­ki­şe­hir                                 İs­tan­bul

                                      Hü­se­yin Pa­zar­cı             Re­cai Bir­gün

                                             Ba­lı­ke­sir                           İz­mir

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (An­ka­ra) – Ka­tıl­mı­yo­ruz.

BAŞ­KAN – Hü­kû­met?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Biz de ka­tıl­mı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN – Öner­ge sa­hip­le­rin­den Sa­yın Genç, bu­yu­run.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; bi­zim öner­ge­miz bel­li. Bu ka­nun tek­li­fi­nin 1’in­ci mad­de­si Ana­ya­sa­’ya ay­kı­rı­dır. Ne­den ay­kı­rı­dır? Çün­kü, hâ­kim­lik ve sav­cı­lık mü­es­se­se­si, Ana­ya­sa­’da, ata­ma­la­rı, mes­lek­te iler­le­me­le­ri, ma­aş­la­rı hâ­kim­lik te­mi­na­tı esa­sı­na gö­re ka­nun­la be­lir­le­nir. Ge­ti­ri­len bu 1’in­ci mad­dey­le, bir de­fa, bu, ida­ri yar­gı­da gö­rev ya­pan­la­rın sa­yı­sı­nın böy­le yüz­de 10’la sı­nır­lan­dı­rıl­ma­sı ben­ce ha­ta, ya­ni, ki­şi­le­re, bu gö­re­ve gir­me­yi en­gel­le­yen bir mad­de. İkin­ci­si, avu­kat­la­rın da ay­rı bir sı­na­va ta­bi tu­tul­ma­sı de­ğil de öte­ki hâ­kim ve sav­cı­la­rın alı­nış bi­çi­min­de­ki bir im­ti­ha­na ta­bi tu­tul­ma­sı­nın da­ha uy­gun ola­ca­ğı ge­rek­ti­ği­ne ina­nı­yo­rum.

Ta­bi­i, AKP İk­ti­da­rı­nın yar­gı­ya ba­kış açı­la­rı­nı çok iyi bi­li­yo­ruz.

KE­MA­LET­TİN GÖK­TAŞ (Trab­zon) – “AK­P” de­ğil “AK Par­ti.”

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – İn­san­lar ken­di­le­ri­ne “A­k” de­mek­le ak olun­mu­yor ta­mam mı? Onun içi­n… (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler) Ney­se­…

Şim­di, gi­dip de Ana­ya­sa Mah­ke­me­si, efen­dim, bir ka­rar ver­di­ği za­man “Bu de­mok­ra­si­ye kur­şun sı­kıl­mış­tır.” di­yen zih­ni­yet yar­gı­ya say­gı du­yar mı? “Se­nin işin de­ğil ar­ka­daş, bu ule­ma­nın işi­dir.” di­yen zih­ni­yet yar­gı­ya say­gı du­yar mı?

Bu­ra­da bi­raz ön­ce ben sor­dum: “Mü­la­kat­la­ra kar­şı da­va açı­lır mı de­dim?” Sa­yın Ba­kan de­di ki: “A­çıl­mış.” Mü­la­ka­ta kar­şı da­va açan ar­ka­da­şın ka­ra­rı bu­ra­da. Bu­ra­da, mü­la­kat­ta ve­ri­len no­ta iti­raz et­mi­yor, sa­de­ce yö­net­me­li­ğe, ida­ri yar­gı hâ­kim aday­lı­ğı mü­la­kat sı­na­vı hak­kın­da­ki du­yu­ru ile Sı­nav Mü­la­kat ve Ata­ma Yö­net­me­li­ği­’nin ge­çi­ci 1’in­ci mad­de­si­nin ip­ta­li­ni is­te­miş, yok­sa ki­… Şim­di ge­ti­ri­len sis­tem­le mü­la­kat ne olu­yor? Ta­ma­men ki­şi­sel bir ter­cih. Ya­ni, iş­te, çok gö­rü­yo­ruz, im­ti­han, mü­la­kat he­ye­ti­ne, bi­rin­ci nor­mal, iş­te, ÖSY­M’­nin yap­tı­ğı sı­nav­da en yük­sek no­tu alan bir­çok ki­şi­ler -bi­raz ön­ce bir ar­ka­da­şı­mız oku­du bu­ra­da- im­ti­ha­nı­na gir­di­ği za­man mü­la­kat he­ye­ti so­ru­yor: “Ne­re­li­sin kar­de­şim?” “Tun­ce­li­li­yim.” de­di mi, “Ta­mam ya­hu, sen çık.” di­yor. Bun­la­rın bin­ler­ce ör­ne­ği var, ya­ni, bin­ler­ce ör­ne­ği var.

KE­MA­LET­TİN GÖK­TAŞ (Trab­zon) – Sen na­sıl gel­din bu­ra­la­ra?

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ben ken­di eme­ğim­le gel­dim de.

Şim­di, ney­se­… Ya­ni, de­ni­li­yor ki: “E­fen­dim, bu­gü­ne ka­dar bu sis­tem­de im­ti­han ya­pı­lı­yor­du.” Evet, ya­pı­lı­yor­du ama si­zin za­ma­nı­nız­da o ka­dar key­fî­lik­le­re gi­dil­di ki, ar­tık, in­san­lar bak­tı­lar ki­… Ya­ni, geç­mi­şe bak­tı­ğı­nız za­man, bu hâ­kim­lik ve sav­cı­lık sı­na­vın­da böy­le key­fî­lik­ler, böy­le, 1’in­ci, 2’n­ci, 3’ün­cü, 4’ün­cü sı­ra­da ka­za­nan ki­şi­ler, bil­mem, 300’ün­cü, 400’ün­cü sı­ra­ya söz­lü­de atan­ma­dı, da­ha o du­rum­la­ra gö­tü­rül­me­di. Gö­tü­rül­me­di­ği için, o za­man, ta­bii ki yi­ne ki­şi­le­rin ak­lı­na da da­va aç­ma gel­me­di. Da­va açıl­dı ve ha­ki­ka­ten, ik­ti­da­rın de­ne­ti­min­de olan bir bü­rok­rat ke­sim ka­na­lıy­la söz­lü sı­nav­la­rın ya­pıl­ma­sı, hâ­kim­lik ve sav­cı­lık sı­na­vın­da­ki te­mi­nat il­ke­le­ri­ne ay­kı­rı­dır.

Şim­di, as­lın­da ta­bi­i, Da­nış­tay İda­ri Da­va Da­ire­le­ri Ku­ru­lu Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne gi­der­ken, ba­na gö­re, 2802 sa­yı­lı Ka­nu­n’­un 7’n­ci mad­de­si­nin de ip­ta­li­ni is­te­me­si la­zım­dı. Ora­da bir hü­küm var, di­yor ki: “Bu hük­me gö­re aday­lar me­mur sta­tü­sün­de­dir.” Hâl­bu­ki, şim­di öy­le bir şey ki, Ada­let Ba­kan­lı­ğı ken­di teş­ki­la­tı için­de söz­lü sı­na­vı ya­pa­cak, on­dan son­ra Hâ­kim­ler Sav­cı­lar Ku­ru­lu ne­yi ata­ya­cak ki za­ten? Ya­ni, za­ten o sı­na­vı ka­zan­dı mı, mü­la­kat sı­na­vı­nı ka­zan­dı mı ata­ma za­ten ora­dan bit­miş olu­yor. O öte­ki­si, sa­de­ce for­ma­li­te bir ka­rar­dır. Şim­di, siz şu­nu ka­bul edi­yor mu­su­nuz: Hâ­kim­ler ve sav­cı­lar, ta­raf­sız, hiç şüp­he gö­tü­rül­me­ye­cek de­re­ce­de bir ku­rul ta­ra­fın­dan im­ti­han edil­sin, söz­lü im­ti­han edil­sin. Bu­nu ya­pa­lım. Şim­di, ik­ti­dar­lar ge­çi­ci­dir. Bu­gün siz ik­ti­dar­da­sı­nız, ya­rın öbür gün baş­ka­la­rı ik­ti­dar­da. Şim­di, bu sis­te­mi bu­na gö­re koy­sak da, on­dan son­ra da bu sis­tem yü­rü­se ve hiç kim­se de im­ti­ha­na gir­di­ği za­man “ya­hu, kar­de­şim, bu fa­lan­ca si­ya­si ik­ti­da­rın ada­mı de­ğil­di­r” de­se ve en azın­dan ken­di­sin­de bir ka­na­at be­li­rir. Ya, ben git­tim, ta­raf­sız in­san­lar­dı, ben bi­le­me­dim ya­hut öte­ki ar­ka­da­şa gö­re da­ha dü­şük bil­gim var­dı, bu ne­den­le ben ka­zan­ma­dım dü­şün­ce­siy­le ba­şa­rı­sız­lı­ğa uğ­ra­sa, o ko­nu­da ken­di­sin­de bi­r…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Sa­yın Baş­kan her­hal­de bit­ti.

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, bu­yu­run ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – …i­çin­de bir şüp­he be­lir­mez. Ama, ya­ni çok de­fa şey edi­yo­ruz. Ya­ni, ar­ka­daş­lar, bi­ze, (A) da­ire­sin­de, (B) da­ire­sin­de bir­ta­kım im­ti­han­lar gel­di­ği za­man, bi­ze di­yor­lar ki­… Te­le­fon edi­yo­ruz, ya şu ar­ka­da­şın du­ru­mu na­sıl? “Ya, hiç ge­lip de im­ti­ha­na gir­me­yin kar­de­şim, par­ti baş­kan­la­rı, mil­let­ve­kil­le­ri lis­te­le­ri ver­di­” di­yor­lar.

VEY­Sİ KAY­NAK (Kah­ra­man­ma­raş) – İs­pat et, is­pat et!

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Efen­dim, is­pa­tı çok, is­pa­tı çok. Ha, ya­ni, ben ge­çen gün bu­ra­da de­dim.

VEY­Sİ KAY­NAK (Kah­ra­man­ma­raş) – KPS’­yi biz mi yap­tık?

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Efen­dim, ba­kın, Tun­ce­li­’nin Ova­cık il­çe­sin­de tek ca­mi var, 9 ta­ne imam gön­der­miş­si­niz. Son­ra­dan Sa­yın Ba­kan ora­ya aca­ba doğ­ru mu­dur yan­lış mı­dır di­ye aç­mış. Doğ­ru ol­du­ğu söy­len­miş. Ya­ni, ha­ki­ka­ten, si­zin za­ma­nı­nız­da o ka­dar key­fî uy­gu­la­ma­lar ya­pı­lı­yor ki.

Bir de Sa­yın Baş­ka­nın bir uy­gu­la­ma­sı­nı be­lirt­mek is­ti­yo­rum. Dün bu­ra­da, 52’n­ci mad­de­ye gö­re da­ğı­tıl­ma­mış bir ra­por için mü­za­ke­re ka­ra­rı­nı al­dı. Hâl­bu­ki şöy­le ya­pa­cak­tı­nız: Siz dün ça­lış­ma ka­ra­rı­nı ala­cak­tı­nız. O ra­por bu­gün da­ğıl­dı­ğı için, bu­gün o ra­po­ru gün­de­me al­say­dı­nız İç Tü­zü­k’­e uy­gun ha­re­ket et­miş olur­du­nuz. Ama, hep bu key­fî ha­re­ket­ler olun­ca, ha­ki­ka­ten İç Tü­zük ra­fa kal­dı­rı­lı­yor.

Say­gı­lar su­nu­yo­rum.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Mad­de üze­rin­de, öner­ge sa­hip­le­rin­den Sa­yın Tay­fun İç­li.

Sa­yın İç­li, bu­yu­run efen­dim.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Sa­yın Baş­ka­nım, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım; he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Ta­bi­i, ön­ce­lik­le, ko­nuş­ma­ma, Ko­mis­yon­da Sa­yın Ko­mis­yon Baş­ka­nı­nın tu­tu­muy­la baş­la­mak is­ti­yo­rum. Üye­si ol­ma­dı­ğım hâl­de Ada­let Ko­mis­yo­nu­na iş­ti­rak et­tim, fa­kat Sa­yın Baş­kan İç Tü­zü­k’­ün 63’ün­cü mad­de­si­ni uy­gu­la­mak su­re­tiy­le biz­le­rin söz hak­kı ol­ma­dı­ğı­nı söy­le­di. Ko­mis­yon­lar­da her şey ko­nu­şu­lur. Ko­mis­yon üye­si ol­ma­yan mil­let­ve­ki­li ko­nu­şur, öner­ge ve­re­mez, oy kul­la­na­maz. Keş­ke Ko­mis­yon­da bu gö­rüş­le­ri­mi­zi ifa­de et­sey­dik, bu­gün gö­rü­şül­mek­te olan ya­sa­nın, bi­raz­dan açık­la­ya­ca­ğım, Ana­ya­sa­’ya ay­kı­rı hü­küm­le­ri oluş­ma­say­dı. Ön­ce­lik­le bu dü­şün­ce­mi ifa­de et­mek is­ti­yo­rum.

Ta­bi­i, gru­bu­muz ol­ma­dı­ğı için AK­P’­li ar­ka­daş­lar gi­bi uzun uza­dı­ya ken­di­mi­zi ifa­de et­me fır­sa­tı­nı bu­la­mı­yo­ruz. Bu­ra­da Sa­yın Ba­kan ko­nu­şu­yor, AK­P’­li; Ko­mis­yon Baş­ka­nı ko­nu­şu­yor, AK­P’­li; mil­let­ve­kil­le­ri adı­na ko­nu­şan da AK­P’­li ama ne ya­zık ki biz­ler ko­nu­şa­mı­yo­ruz. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan “Va­tan­daş öy­le is­te­di.” ses­le­ri)

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, lüt­fe­n…

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (De­vam­la) – De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, siz­ler za­ten ko­nu­şu­yor­su­nuz, mü­da­ha­le ede­rek be­nim dik­ka­ti­mi da­ğıt­ma­yın lüt­fen, bek­le­yin. Ben bu­ra­da si­ya­si bir­ta­kım eleş­ti­ri­ler­de bu­lun­ma­ya­ca­ğım.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bir söz var­dır: Şey­tan ay­rın­tı­da giz­li­dir. Böy­le­si önem­li bir ya­sa­yı yan­gın­dan mal ka­çı­rır gi­bi ge­tir­me­yi, her şey­den ön­ce çok de­ğer­li yar­gıç­la­rı­mı­za, hâ­kim­le­ri­mi­ze bir say­gı­sız­lık ola­rak ka­bul edi­yo­rum.

Çok önem­li bir ya­sa, ge­rek­li bir ya­sa ama, çok önem­li hu­sus­lar göz­den ka­çı­rı­lı­yor. Ana­ya­sa’mı­zın 153’ün­cü mad­de­si Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ka­rar­la­rı­na iliş­kin. Der ki Ana­ya­sa­’mı­zın 153’ün­cü mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı: “A­na­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ka­rar­la­rı ke­sin­dir.” der, de­vam eder. Son fık­ra­sın­da ise Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ka­rar­la­rı Res­mî Ga­ze­te­’de ya­yım­lan­dık­tan son­ra ida­re­yi, her­ke­si bağ­la­ya­ca­ğı­na da­ir hü­küm ta­şır.

Şim­di, 1995 se­ne­sin­de, Hâ­kim­ler Sav­cı­lar Ya­sa­sı­’n­da bir de­ği­şik­lik ya­pıl­mak is­te­nir, ay­nı bu­gün ko­nuş­tu­ğu­muz 1’in­ci mad­de gi­bi. Tek ay­rı­lı­ğı, ora­da “üç yıl­dan be­ri­” iken, ya­ni, fii­li ola­rak avu­kat­lık yap­ma bu ya­sa tek­li­fin­de “beş yı­l” ola­rak ko­nul­muş. Ora­da “kırk ya­şı­” iba­re­si var­ken, bu­ra­da “o­tuz beş ya­şı­” iba­re­si ko­nul­muş. Ta­bi­i, ora­da fark­lı bir olay var. Ya­zı­lı sı­na­vı Ba­kan­lık ya­pa­cak, Ada­let Ba­kan­lı­ğı, mü­la­ka­tı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu ya­pa­cak. Bu ko­nu Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne gö­tü­rül­müş ve Ana­ya­sa Mah­ke­me­si, ba­kın, arz ede­ce­ğim hu­sus­lar­da ör­nek bir ka­rar ver­miş. De­miş ki: “Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu ku­ru­la­rak, ad­li ve ida­ri yar­gı, yar­gıç ve sav­cı­la­rın mes­le­ğe ka­bu­lü, atan­ma­sı, ge­çi­ci yet­ki ve­ril­me­si, yük­sel­me ve bi­rin­ci sı­nı­fa ay­rıl­ma­sı, kad­ro da­ğı­tıl­ma­sı, di­sip­lin ce­za­sı­na ve mes­lek­te kal­ma­la­rı uy­gun gö­rül­me­yen­le­re iliş­kin ge­rek­li ka­rar­la­rın ve­ril­me­si Ku­ru­lun gö­rev­le­ri ara­sın­da yer alır.”

Ama, asıl önem­li olan -Ana­ya­sa Mah­ke­me­si çok de­tay­lı bir ka­rar ver­miş, ba­kın, bi­raz­dan ak­ta­ra­ca­ğım si­ze- “Men­su­bu ol­du­ğu par­ti­nin si­ya­sal gö­rü­şü­nü ger­çek­leş­tir­mek zo­run­da olan bir ba­ka­na, hi­ye­rar­şik ola­rak bağ­lı olan ba­kan­lık yö­ne­ti­ci­le­ri­nin yap­tık­la­rı ye­ter­li­lik sı­na­vı so­nu­cu mes­le­ğe alı­na­cak avu­kat­la­rın, ken­di­le­ri­ne her tür­lü mad­di, ma­ne­vi et­ki­ler­den uzak ve öz­gür his­set­me­le­ri zor­la­şa­cak­tır. On­lar, yar­gıç­lı­ğın ge­rek­tir­di­ği her tür­lü yük­sek ni­te­lik­le­ri ta­şı­sa­lar da, ka­mu vic­da­nın­da dai­ma ta­raf­sız­lık­la­rı ko­nu­sun­da kuş­ku du­yu­la­cak­tır. Bu du­rum ise mah­ke­me­le­rin ba­ğım­sız­lı­ğı ve yar­gıç­lık gü­ven­ce­si­nin dü­zen­len­di­ği Ana­ya­sa­’nın 138, 139, 140 ve 159’un­cu mad­de­le­rin ay­kı­rı­dır.” de­miş, ip­tal et­miş.

VEY­Sİ KAY­NAK (Kah­ra­man­ma­raş) – 2007 ka­ra­rı­na gel.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (De­vam­la) – Ay­nı bu ola­yı, bu tek­lif­te­ki ola­yı Ana­ya­sa Mah­ke­me­si tar­tış­mış, ge­rek­çe­le­ri­ni or­ta­ya koy­muş. Onu bı­ra­kın, bı­ra­kın onu, ta­mam, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ora­da. Ba­kın, bi­raz ev­vel Sa­yın Ba­ka­na so­ru sor­dum. Av­ru­pa Kon­se­yi Ba­kan­lar Ko­mi­te­si­nin ka­ra­rı­…

BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – En son iç­ti­hat ka­ra­rı önem­li, en son.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (De­vam­la) – Sa­yın Grup Baş­kan Ve­ki­lim, siz ko­nu­şu­yor­su­nuz, yir­mi da­ki­ka ko­nu­şu­yor­su­nuz, be­nim bu­ra­da beş da­ki­ka ko­nuş­ma­ma ta­ham­mül gös­te­re­mi­yor­su­nuz.

BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ye­ni ka­ra­rı var bu­ra­da. 1995 yı­lı­nın ka­ra­rı­nı­…

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (De­vam­la) – Ko­mis­yon­da ko­nuş­tur­mu­yor­su­nuz, bu­ra­da Mec­lis kür­sü­sün­de ko­nuş­tur­mu­yor­su­nuz. Lüt­fen sa­bır gös­te­rin. Ba­kın, üs­lu­bum­da ola­bil­di­ğin­ce ne­za­ket sı­nır­la­rı­na uy­gun dav­ran­ma­ya ça­lı­şı­yo­rum.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın İç­li, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run efen­dim.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (De­vam­la) – Bi­raz ev­vel so­ru sor­dum, di­yor ki Av­ru­pa Kon­se­yi­… Ona da ge­lin, da­ha ya­kın ta­rih is­ti­yor­su­nuz de­ğil mi? Av­ru­pa Bir­li­ği 2007 İler­le­me Ra­po­ru­’n­da bu tür, hâ­kim, sav­cı­lar ko­nu­sun­da be­lir­li ku­ral­la­ra ria­yet edil­me­si ko­nu­sun­da Tür­ki­ye­’yi uya­rı­yor Av­ru­pa Bir­li­ği. “Av­ru­pa Bir­li­ği, Av­ru­pa Bir­li­ği­” di­yor­su­nuz de­ğil mi? Kı­zı­la­y’­da ha­vai fi­şek­ler atı­yor­su­nuz de­ğil mi? Pe­ki, ni­ye uy­mu­yor­su­nuz?

BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – Pe­ki, Av­ru­pa­’da na­sıl bu iş­ler?

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (De­vam­la) – Uya­cak­sı­nız. O za­man, ta­bi ol­du­ğu­nuz ku­ral­la­ra uya­cak­sı­nız. Ben bu­ra­da bir ar­ka­da­şı­nız ola­rak, ba­kın, hâ­kim ve sav­cı­la­rı­mı­za hak­sız­lık et­me­mek için söy­lü­yo­rum, ge­rek­li bir ya­sa. Pe­ki, ne­den Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nu dev­re­den çı­kart­mak is­ti­yor­su­nuz?

BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – Dev­re­de miy­di? Dev­re­de miy­di ki çık­sın.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (De­vam­la) – Se­be­bi­ni ben söy­le­ye­yim mi? Al­tı ay ön­ce Yar­gı­tay­da ve Da­nış­tay­da boş bu­lu­nan üye­lik­ler ko­nu­sun­da Ada­let Ba­kan­lı­ğı Müs­te­şa­rı­nın tu­tu­mun­dan do­la­yı, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nun Müs­te­şar hak­kın­da suç du­yu­ru­sun­da bu­lun­ma­sın­dan do­la­yı. On­lar yar­gıç de­ğil mi? Siz bu­ra­da yar­gıç ar­ka­daş­la­rı­mı­zı tar­tış­ma ko­nu­su ya­pı­yor­su­nuz. Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lun­da­ki ar­ka­daş­la­rı­mız yük­sek yar­gıç de­ğil mi? Ni­ye dev­re dı­şı bı­ra­kı­yor­su­nuz?

BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – Ne za­man dev­re­dey­di ki?

HA­LİL AY­DO­ĞAN (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Dev­re­de de­ğil­di ki.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (De­vam­la) – Ba­kın, bu­ra­da Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ka­ra­rın­da da­hi Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nun mut­la­ka dik­ka­te alın­ma­sı ge­rek­ti­ği ifa­de edi­li­yor.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın İç­li te­şek­kür edi­yo­rum.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (De­vam­la) – Sa­yın Baş­ka­nım, ta­bi­i, ko­nuş­ma­ma ar­ka­daş­la­rı­mız pek izin ver­me­di­ler, ama uy­gu­la­ma­nı­zın dı­şı­na çık­ma­nı­zı ar­zu et­me­di­ğim için, te­şek­kür edi­yo­rum. (DSP ve CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim ne­za­ke­ti­ni­ze.

Bir­lik­te ele al­dı­ğı­mız bu iki öner­ge­yi, ya­ni Ana­ya­sa­’ya ay­kı­rı­lık öner­ge­le­ri­ni oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r… Öner­ge­ler ka­bul edil­me­miş­tir.

Di­ğer öner­ge­yi oku­tu­yo­rum:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 65 Sı­ra Sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi­nin 1. Mad­de­si ile ek­le­nen (k) ben­di­nin

“(k) Avu­kat­lık mes­le­ğin­den aday­lı­ğa geç­mek is­te­yen­ler için; yu­ka­rı­da­ki şart­la­rı ta­şı­mak­la bir­lik­te, mes­lek­le­rin­de fii­len en az beş yıl ça­lış­mış, ya­zı­lı gi­riş sı­na­vı­nın ya­pı­la­ca­ğı ta­rih iti­ba­riy­le 35 ya­şı­nı dol­dur­ma­mış ve ya­zı­lı ya­rış­ma sı­na­vın­da ve mü­la­ka­tın­da ba­şa­rı­lı ol­ma­k”

şek­lin­de dü­zel­til­me­si­ni say­gıy­la arz ede­rim.

                                                                                   Fa­ruk Bal (Kon­ya) ve ar­ka­daş­la­rı

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (An­ka­ra) – Ka­tıl­mı­yo­ruz Muh­te­rem Baş­ka­nım.

BAŞ­KAN – Hü­kû­met?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Biz de ka­tıl­mı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN – Sa­yın Bal, ko­nu­şa­cak­sı­nız.

Bu­yu­run.

FA­RUK BAL (Kon­ya) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu mad­de hâ­kim­lik mes­le­ği­ne fark­lı bir kay­nak­tan is­tih­dam ala­nı ya­rat­ma­ya yö­ne­lik­tir. Ya­ni, avu­kat­lık mes­le­ğin­den hâ­kim­lik mes­le­ği­ne ge­çi­şi dü­zen­le­mek­te­dir. As­lın­da, yü­ce Mec­li­sin bun­ca sarf et­miş ol­du­ğu za­man şim­di­ye ka­dar he­der ol­du. Ni­çin? Çün­kü, 1983-1995 ta­rih­le­ri ara­sın­da top­lam 250 adet avu­kat, avu­kat­lık­tan hâ­kim­lik mes­le­ği­ne geç­miş­tir. Bu­nu or­ta­la­ma­ya vu­ra­cak olur­sak, yıl­da aşa­ğı yu­ka­rı 20 ki­şi ve­ya 21 ki­şi avu­kat­lık­tan hâ­kim­lik mes­le­ği­ne geç­mek­te­dir. Do­la­yı­sıy­la, 20 ki­şi yar­gı­nın iş yü­kü so­ru­nu­nu çö­ze­bi­le­cek bir ce­sa­met­te ve kud­ret­te de­ğil­dir. Baş­ka alan­lar ara­ma­mız la­zım. Ara­ma­mız ge­re­ken alan ise, Ana­ya­sa em­ri ol­ma­sı­na rağ­men, bu­gü­ne ka­dar çı­ka­rı­la­ma­mış olan hâ­kim­ler ve sav­cı­lar­la il­gi­li öz­lük hak­la­rı­nı dü­zen­le­yen özel ka­nu­nu bu­ra­ya ge­tir­mek la­zım. Hü­kû­me­te dü­şen bi­rin­ci gö­rev bu­dur. Bu ka­nun ile hâ­kim­lik ve sav­cı­lık mes­le­ği ca­zip hâ­le ge­ti­ri­lir­se, fark­lı ka­nal­lar­dan cı­lız des­tek ile iş yü­kü­nü ha­fif­let­mek gi­bi bir ga­ra­be­te so­yun­ma­mış ola­ca­ğız.

Di­ğer ta­raf­tan, asıl olan, yo­ğun­laş­mış olan iş yü­kü­nün ni­çin yo­ğun­laş­tı­ğı­nı araş­tır­mak­tır. Bu­ra­da, va­rı­la­cak so­nuç iti­ba­rıy­la, suç ve uyuş­maz­lık or­ta­mı­nı or­ta­dan kal­dı­rı­cı ted­bir­ler al­mak la­zım. İda­ri, si­ya­si, hu­ku­ki ted­bir­ler ile suç üre­ten or­ta­mı iza­le et­mek ge­rek­mek­te­dir, hu­ku­ki ih­ti­laf üre­ten or­ta­mı iza­le et­mek ge­rek­mek­te­dir.

Bir üçün­cü ko­nu ise, doğ­muş olan hu­ku­ki ve ce­zai ih­ti­laf­lar­da yar­gı­ya git­me­den ön­ce, yar­gı­nın üze­ri­ne bun­la­rın her bi­ri­ni da­va ola­rak yük­le­me­den ön­ce, ya­ni da­va açıl­ma­dan ön­ce, bun­la­rı ida­ri ted­bir­ler­le ve­ya mes­lek te­şek­kül­le­ri­nin ka­rar­la­rıy­la or­ta­dan kal­dı­ra­bi­le­cek bir yar­gı ön­ce­si me­ka­niz­ma­yı ge­liş­tir­mek la­zım.

Bir di­ğer yar­gı­nın yü­kü­nü ha­fif­le­te­bi­le­cek iş ise, açıl­mış da­va­lar­da sul­hu ve uz­laş­ma­yı teş­vik ede­cek usul hü­küm­le­ri­nin dü­zen­len­me­si ge­rek­mek­te­dir.

Şim­di, me­se­le bu ol­du­ğu hâl­de, yıl­da 20 ta­ne avu­ka­tın hâ­kim­lik mes­le­ği­ne iliş­kin ol­mak üze­re, yar­gı­nın yü­kü­nü ha­fif­le­te­ce­ğiz ge­rek­çe­siy­le önü­mü­ze ge­ti­ri­len ka­nun­da yü­ce Mec­li­sin de­mek ki har­ca­dı­ğı emek ve me­sai çok faz­la so­ru­nu hâl­le­de­bi­le­cek du­rum­da de­ğil­dir.

Biz, bu çer­çe­ve içe­ri­sin­de, Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si ola­rak mil­lî yar­gı pro­je­siy­le bü­tün bun­la­ra çö­züm üre­te­bi­le­cek bir ya­pı­yı oluş­tur­du­ğu­muz gi­bi, yar­gı­nın so­ru­nu in­sa­ni ha­ta­lar­dan sı­yı­ra­rak, in­sa­ni ha­ta­lar­dan ay­rış­tı­ra­rak, tek­no­lo­ji­nin des­te­ğin­de yar­gı hiz­me­ti­nin ka­li­te­li hâ­le ge­ti­ri­le­bil­me­si için bir pro­je de ge­liş­tir­miş bu­lun­mak­ta­yız. Bu pro­je­nin özün­de yar­gı­da­ki ve­ri­le­ri “da­ta mi­nin­g” me­to­du ile yar­gı­nın hiz­me­ti­ne su­na­bi­le­cek bir bil­gi­sa­yar prog­ra­mı­dır. Di­ğer yön­den de bu ve­ri­ler ile olu­şa­bi­le­cek yar­gı­sal sü­re­cin üze­ri­ne “ya­pay ze­k⭔ adı­nı ver­di­ği­miz, bil­gi­sa­yar ter­mi­no­lo­ji­sin­de “ar­ti­fi­ci­al in­tel­li­gen­ce­” di­ye ta­bir edi­len bir tek­no­lo­jiy­le hâ­kim­le­rin ve­ya ad­li per­so­ne­lin sı­fı­ra ya­kın usul ha­ta­sıy­la ad­li hiz­me­te kat­kı­da bu­lun­ma­sı­dır.

O hâl­de, avu­kat­lık mes­le­ğin­den hâ­kim­lik mes­le­ği­ne ge­çi­şin bir ça­re ol­ma­dı­ğı­nı bu şe­kil­de izah et­tik­ten son­ra, sa­de­ce ya­sa­da yan­lış bir hü­küm yer al­ma­sın di­ye ver­di­ği­miz de­ği­şik­lik öner­ge­si bi­rin­ci ola­rak yaş­la il­gi­li­dir. Çün­kü, yaş, tek­lif­te ifa­de edil­di­ği gi­bi im­ti­ha­na gi­ri­len yı­lın ocak ayı ola­rak ka­bul edi­lir ise, im­ti­han ta­ri­hi göz ar­dı edi­lir ise bu bir yan­lış­lı­ğa se­be­bi­yet ve­re­bi­lir. Bu­nun im­ti­han ta­ri­hi ola­rak dü­zel­til­me­si­ni ta­lep et­mek­te­yiz.

Di­ğer ta­raf­tan, avu­kat­la­rın ken­di ara­la­rın­da ya­pı­la­cak bir sı­na­va gir­me­le­ri, avu­kat­lar le­hi­ne po­zi­tif bir ay­rım­cı­lı­ğı ge­rek­tir­mek­te­dir. Oy­sa, po­zi­tif ay­rım­cı­lık, da­ha faz­la hi­ma­ye­ye maz­har olan top­lum ke­sim­le­ri için ta­nın­mış bir im­ti­yaz­dır. Bu ha­liy­le ka­bul edi­lir­se, kor­ka­rım ki, avu­kat­lık mes­le­ği de da­ha faz­la hi­ma­ye­ye maz­har bir mes­lek gru­bu­na itil­miş ola­cak­tır. Bu­nun da dü­zel­til­me­si ge­rek­mek­te­dir.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Bu­yu­run Sa­yın Bal, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

FA­RUK BAL (De­vam­la) – Te­şek­kür ede­rim.

Di­ğer ta­raf­tan de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, beş yıl fii­len avu­kat­lık yap­mış bir ar­ka­daş, ge­nel­lik­le eko­no­mik so­run­la­rı­nı beş yıl­lık avu­kat­lık sü­re­ci içe­ri­sin­de hal­let­miş­tir, sos­yal ya­şa­mı­nı da oluş­tur­muş bir ki­şi­dir. Beş yı­lın so­nun­da hâ­kim­lik mes­le­ği­ne ge­çe­rek Pat­no­s’­a, İp­sa­la­’ya, yur­dun en üc­ra kö­şe­le­rin­de­ki be­şin­ci böl­ge hâ­kim­li­ği­ne ta­lip ola­bi­le­cek iki tür sa­ik ola­bi­lir. Bun­lar­dan bir ta­ne­si ya çok idea­list­tir, bun­la­ra di­ye­ce­ği­miz yok, ama ikin­ci grup var­dır ki, bu ya­sa eğer ka­nun­la­şır­sa -bu­ra­da bu­lu­nan ada­let per­so­ne­li­nin bu­na dik­kat et­me­si ge­rek­mek­te­dir- yar­gı­ya sız­mak is­te­yen avu­kat­lık gö­rün­tü­sü al­tın­da­ki ör­güt men­sup­la­rı ola­bi­lir.

Bu has­sa­si­ye­tin mü­la­kat­ta dik­ka­te alı­na­ca­ğı ümit ve di­le­ğiy­le, Mec­lis zap­tı­na geç­me­si için bu öner­ge ve­ril­miş­tir.

Te­şek­kür edi­yo­rum. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

VEY­Sİ KAY­NAK (Kah­ra­man­ma­raş) – Biz ide­aliz­mi dü­şü­nü­yo­ruz.

FA­RUK BAL (De­vam­la) – Siz öy­le dü­şü­nür­sü­nüz, ama öbür­le­ri öy­le dü­şün­mez.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r… Öner­ge ka­bul edil­me­miş­tir.

Di­ğer öner­ge­yi oku­tu­yo­rum:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan; 65 S. Sa­yı­lı 2802 Sa­yı­lı Ha­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­nin çer­çe­ve 1. mad­de­si ile ek­le­nen (k) ben­din­de yer alan “ken­di ara­la­rın­da­” iba­re­si­nin mad­de met­nin­den çı­ka­rıl­ma­sı­nı arz ve tek­lif ede­riz.

                                                                             Ay­la Akat Ata (Bat­man) ve ar­ka­daş­la­rı

Mad­de - 1: 24.02.1983 ta­rih­li ve 2802 sa­yı­lı Ha­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nu'nun 8. mad­de­si­nin (c) ben­di­nin 2 fık­ra­sın­da­ki "hu­kuk fa­kül­te­sin­den me­zun olan­lar dı­şın­da alı­na­cak aday­lar ba­kı­mın­dan her dö­nem­de ih­ti­yaç ora­nın­da" iba­re­si "hu­kuk fa­kül­te­sin­den me­zun olan­lar dı­şın­da alı­na­cak aday­lar ba­kı­mın­dan yüz­de onu geç­me­mek üze­re her dö­nem­de ih­ti­yaç ora­nın­da" iba­re­si ile de­ğiş­ti­ril­miş­tir ve ay­nı mad­de­ye (j) ben­din­den son­ra gel­mek üze­re aşa­ğı­da­ki (k) ben­di ek­len­miş­tir.

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (An­ka­ra) – Ka­tıl­mı­yo­ruz De­ğer­li Baş­ka­nım.

BAŞ­KAN – Hü­kû­met?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Biz de ka­tıl­mı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN – Ge­rek­çe­yi mi oku­ta­lım, ko­nu­şa­cak mı­sı­nız Sa­yın Akat?

AY­LA AKAT ATA (Bat­man) – Ko­nu­şa­ca­ğım.

BAŞ­KAN – Bu­yu­run.

AY­LA AKAT ATA (Bat­man) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; gö­rüş­mek­te ol­du­ğu­muz ya­sa, Ko­mis­yon gün­de­mi­ne gel­di­ğin­de de Tür­ki­ye­’de ço­ğun­luk­la tar­tı­şıl­mak­ta olan yar­gı gü­ven­ce­si açı­sın­dan ele alın­dı. Hep bir kuş­kuy­la ba­kıl­dı­ğı­nı bir kez da­ha, Ko­mis­yon top­lan­tı­sı or­ta­mın­da da göz­lem­le­dik.

Şim­di, 1’in­ci mad­de­si iti­ba­rıy­la da hu­kuk fa­kül­te­sin­den me­zun olan­la­rın dı­şın­da ida­ri yar­gı hâ­kim­li­ği gö­re­vi­ne alı­na­cak­lar -gö­rev ala­cak­lar- için yüz­de 10’luk bir sı­nır ko­nul­ma­sı gi­bi bir ta­le­bi­miz söz ko­nu­su. Şöy­le ki­… Ki, ya­sa geç­miş­te de Mec­lis gün­de­mi­ne gel­di­ğin­de ya­sa­nın dü­zen­len­me şek­lin­de “ih­ti­yaç ora­nın­da­” iba­re­si ko­nul­muş ol­mak­la bir­lik­te, bu­nun al­tı dol­du­ru­la­ma­mış­tır. “İh­ti­yaç ora­nı­” za­man za­man de­ğiş­miş, “ih­ti­yaç ora­nı­” za­man za­man açık olan hâ­kim ve sav­cı kad­ro­su­na gö­re de­ği­şik fa­kül­te me­zun­la­rı ta­ra­fın­dan dol­du­rul­muş­tur. Ama, Tür­ki­ye­’nin al­tı­na im­za at­mış ol­du­ğu ulus­la­ra­ra­sı  söz­leş­me­ler ve Tür­ki­ye­’nin he­def ola­rak önü­ne koy­muş ol­du­ğu ve im­za­la­ma­yı, onay­la­ma­yı dü­şün­dü­ğü ulu­sal üs­tü söz­leş­me­ler var­dır ve bu söz­leş­me­ler der ki, “Hâ­kim­lik mes­le­ği mut­la­ka ye­ter­li ko­şul­la­ra sa­hip bi­rey­ler ta­ra­fın­dan ic­ra edil­me­li­dir.” ve hiç kuş­ku yok­tur ki, bu mes­lek, en doğ­ru bir şe­kil­de hu­kuk fa­kül­te­si me­zun­la­rı ta­ra­fın­dan ic­ra edi­le­cek­tir.

Şim­di hu­kuk fa­kül­te­si me­zun­la­rın­dan ço­ğu­nun dı­şa­rı­da ol­du­ğu, ço­ğu­nun da, is­te­me­ye­rek de ol­sa avu­kat­lık mes­le­ği­ni ic­ra et­mek­te ol­du­ğu bir dö­nem­de di­ğer fa­kül­te me­zun­la­rı­nın ida­ri yar­gı hâ­kim­li­ği gö­re­vi­ni ic­ra et­me­le­ri ve bu gö­re­ve alın­ma­la­rı ve çok da­ha va­him ola­nı, yüz­de 70 ora­nın­da hu­kuk fa­kül­te­si me­zun­la­rı dı­şın­da ida­ri yar­gı hâ­kim gö­re­vi­nin ic­ra edil­me­si, bi­zim açı­mız­dan üze­rin­de dü­şü­nül­me­si ge­re­ken bir so­nuç­tur. O ne­den­le, mut­la­ka ida­ri yar­gı hâ­kim­li­ği gö­re­vi için bir sı­nır ko­nul­ma­lı ve bu sı­nır da yüz­de 10 ola­ra­k… Bi­zim gö­re­bi­le­ce­ği­mi­z… Ki, bu da, ve­ri­len Da­nış­tay ka­ra­rın­dan yo­la çı­ka­rak yüz­de 10’luk bir sı­nır ko­yu­yo­ruz ki, ol­ma­sa, bi­zim ka­na­ati­miz, ta­ma­mı­nın hu­kuk fa­kül­te­si me­zun­la­rı ta­ra­fın­dan alın­ma­sı­dır.

Şöy­le ki: Hu­kuk fa­kül­te­si me­zu­nu olan her­kes -Ko­mis­yon top­lan­tı­mız­da da ifa­de et­tik- ad­li­ye ko­ri­dor­la­rı­na gir­di­ğin­de ken­di­ni su­dan çık­mış ba­lık gi­bi his­se­der. Ki, ço­ğu za­man iki yıl­lık hâ­kim­lik, sav­cı­lık sta­jı gör­müş hâ­kim, sav­cı aday­la­rı da yi­ne ad­li­ye ko­ri­dor­la­rı­na gel­dik­le­rin­de ve ön­le­ri­ne bir va­ka gel­di­ğin­de ay­nı psi­ko­lo­ji içe­ri­sin­de­dir­ler. Hu­kuk bil­gi­si­nin hu­kuk fa­kül­te­le­rin­de ve­ril­di­ği an­cak bu­nun for­mas­yo­nu­nun ad­li­ye­de pra­tik içe­ri­sin­de ka­za­nıl­dı­ğı­nın al­tı­nı çiz­mek ge­re­ki­yor. Bu du­rum­da, beş yı­lı­nı ic­ra et­miş avu­kat­la­rın de­ğil de, bel­ki sı­nır ola­rak -bel­ki sı­nır ola­rak de­ğer­len­di­ri­le­bi­lir de­miş­tik- Av­ru­pa ül­ke­le­rin­de­ki uy­gu­la­ma­la­ra uy­gun ola­rak hâ­kim­lik gö­re­vi­ni ic­ra eder­ke­n… Ya­ni, hâ­kim­lik gö­re­vi Av­ru­pa ül­ke­le­ri için en yük­sek sta­tü dev­let or­gan­la­rı içe­ri­sin­de. Çün­kü, hür­ri­ye­ti bağ­la­ma ce­za­sı ver­me­ye tek muk­te­dir or­gan hâ­kim­lik or­ga­nı. O yüz­den de hâ­kim ola­bil­me­nin bel­li ön ko­şul­la­rı var ve bu ko­şul­lar içe­ri­sin­de de bel­li bir oran­da avu­kat­lık mes­le­ği­ni ic­ra et­mek gi­bi bir ko­şul da söz ko­nu­su.

Şim­di, bu du­rum­da, esa­sın­da otuz beş yaş bir üst sı­nır de­ğil bir alt sı­nır ola­rak ele alı­na­bil­me­liy­di ki bel­li bir yıl, bel­li bir oran­da ad­li­ye­de hiz­met ver­miş, avu­kat­lık mes­le­ği­ni ic­ra et­miş, hâ­kim­lik mes­le­ği­nin, sav­cı­lık mes­le­ği­nin ay­rın­tı­la­rı­nı bil­miş, va­ka önü­ne gel­di­ğin­de han­gi ya­sa mad­de­le­ri­ni uy­gu­la­ma­sı ko­nu­sun­da bel­li bir de­ne­yim sa­hi­bi ol­muş, bir de­ne­yim el­de et­miş ke­sim­ler hâ­kim­lik sı­na­vı­na gi­rip da­ha son­ra­sın­da ken­di­le­ri­ni bu mes­le­ğin bir par­ça­sı ola­rak gö­re­bil­sin­ler. An­cak uy­gu­la­ma­da bu ol­ma­dı­ğı gi­bi, bir de avu­kat­lık mes­le­ğin­den ida­re hâ­kim­li­ği­ne ya da hâ­kim­lik ve sav­cı­lı­ğa alı­na­cak­lar için ken­di ara­la­rın­da bir sı­nav ön­gö­rü­lü­yor ki bu da ya­sa­ya ay­kı­rı. Şöy­le ki: Bu ül­ke­de hâ­kim­lik ve sav­cı­lık için bir ko­şul ko­nul­muş ve is­ter fa­kül­te me­zu­nu ol­sun­lar is­ter avu­kat­lık­tan gel­sin­ler ay­nı sı­na­va ta­bi tu­tul­ma­la­rı ge­re­kir­ken Ana­ya­sa­’nın eşit­lik il­ke­si ge­re­ği, fark­lı sı­nav­lar­la ele alın­ma­sı ve bu mes­le­ği ic­ra­nın önü­nün açıl­ma­sı ya­sa­ya ay­kı­rı. Şöy­le ele al­mak la­zım: Eşit­lik il­ke­si­ne ay­kı­rı. Tür­ki­ye­’de yü­rüt­me­nin yar­gı üze­rin­de­ki de­ne­ti­mi, göl­ge­si tar­tı­şı­lı­yor­ken, şim­di -bir bü­tün- sa­de­ce ya­zı­lı yok­la­ma­nın ÖSY­M’­ye bı­ra­kıl­ma­sı, ama da­ha son­ra­sın­da avu­kat­lık mes­le­ğin­den ge­çiş­ler için yet­ki­nin Ada­let Ba­kan­lı­ğı­na ve Ada­let Ba­kan­lı­ğı bü­rok­rat­la­rın­dan olu­şan he­ye­te ve­ril­me­si çok da iç açı­cı bir tab­lo de­ğil­dir.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Bu­yu­run Sa­yın Ata, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

AY­LA AKAT ATA (De­vam­la) – Bu­nun önem­le al­tı­nın çi­zil­me­si ge­re­ki­yor. O yüz­den, ken­di ara­la­rın­da ya­pı­la­cak sı­nav ye­ri­ne, tüm hâ­kim ve sav­cı aday­la­rı­nın ay­nı sı­na­va ta­bi tu­tul­ma­la­rı Ana­ya­sa­’nın eşit­lik il­ke­si ge­re­ği­dir ve bu­nun ge­re­ği ola­rak il­gi­li dü­zen­le­me­le­rin de ya­pıl­ma­sı ge­re­kir.

Gö­nül is­ter ki o ko­ri­dor­lar­da hâ­kim­lik gö­re­vi­ni ic­ra eden­ler için­de, en güç­lü de­ne­yi­me sa­hip, va­ka önü­ne gel­di­ğin­de han­gi mad­de­yi uy­gu­la­ya­bi­le­ce­ği­ni bi­len ve bu­nun for­mas­yo­nu­nu el­de et­miş bi­rey­ler ta­ra­fın­dan bu ma­kam ic­ra edi­le­bil­sin, bu mev­ki ic­ra edi­le­bil­sin.

Te­şek­kür­ler. (DTP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r… Öner­ge ka­bul edil­me­miş­tir.

Di­ğer öner­ge­yi oku­tu­yo­rum:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 65 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi­nin 1 in­ci mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sın­da yer alan “yüz­de onu­nu­” iba­re­si­nin “yüz­de yir­mi­si­ni­” şek­lin­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

                                                                                  Öz­nur Ça­lık (Ma­lat­ya) ve ar­ka­daş­la­rı

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (An­ka­ra) – Tak­di­re bı­ra­kı­yo­ruz Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Hü­kû­met?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Ka­tı­lı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN – Sa­yın Ça­lık?

BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – Ge­rek­çe okun­sun.

BAŞ­KAN - Ge­rek­çe­yi oku­tu­yo­rum:

Ge­rek­çe: Mad­de­de yer alan, ih­ti­yaç için ön­gö­rü­len yüz­de on­luk oran ye­ter­siz ka­la­bi­le­ce­ğin­den iş­bu öner­ge ve­ril­miş­tir.

BAŞ­KAN - Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r… Ka­bul edil­miş­tir.

Ka­bul edi­len öner­ge is­ti­ka­me­tin­de 1’in­ci mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r… Ka­bul edil­miş­tir.

2’n­ci mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 2- 2802 sa­yı­lı Ka­nu­nun 9 un­cu mad­de­si­nin son fık­ra­sı yü­rür­lük­ten kal­dı­rıl­mış­tır.

BAŞ­KAN – Mad­de üze­rin­de, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na Mer­sin Mil­let­ve­ki­li Ali Rı­za Öz­türk.

Sa­yın Öz­türk, bu­yu­run. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

CHP GRU­BU ADI­NA ALİ RI­ZA ÖZ­TÜRK (Mer­sin) – Sa­yın Baş­kan, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri; gö­rü­şül­mek­te olan 2802 sa­yı­lı Hâ­kim ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da de­ği­şik­lik ya­pıl­ma­sı­na da­ir Ka­nun Tek­li­fi, aç pa­ran­tez ta­sa­rı­sı ka­pat pa­ran­tez, hak­kın­da, 2’n­ci mad­dey­le il­gi­li, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. He­pi­ni­zi say­gıy­la, sev­giy­le se­lam­la­rım.

Ön­ce­lik­le, bu­gün, Is­par­ta­’da dü­şen uçak­ta ölen yurt­taş­la­rı­mı­za Al­la­h’­tan rah­met di­li­yo­rum, ya­kın­la­rı­na ve Türk ulu­su­na baş­sağ­lı­ğı di­li­yo­rum.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; bu tek­lif, aç pa­ran­tez ta­sa­rı ka­pat pa­ran­tez, ne­den ta­sa­rı­dır, onu söy­le­mek is­ti­yo­rum: Ön­ce­lik­le bu tek­li­fin gün­de­me ge­li­şi, gün­de­me ge­liş sü­re­cin­de Ada­let Ko­mis­yo­nu Baş­ka­nı­nın ta­kın­dı­ğı tu­tum ve dav­ra­nış­lar, hat­ta, tek­lif sa­hi­bi ar­ka­da­şı­mız­dan da­ha ace­le­ci bir tu­tum ve dav­ra­nış ser­gi­le­miş ol­ma­sı, ola­ğan dı­şı emek ver­me­si, Hü­kû­me­ti­mi­zin, bü­rok­rat­la­rı­mı­zın bu­nu Hü­kû­met ta­sa­rı­sın­dan da­ha faz­la sa­hip­len­me­si, bu­nun tek­lif de­ğil bir ta­sa­rı ol­du­ğu­nun açık gös­ter­ge­si­dir. Za­ten, bu, söz­le in­kâr edil­miş ol­ma­sı­na rağ­men, fii­len ka­bul edil­miş­tir. Sa­yın Ba­ka­nı­mız da Ada­let Ko­mis­yo­nun­da bu tek­li­fin Ada­let Ba­kan­lı­ğı bü­rok­rat­la­rın­ca ve­ril­di­ği­ni söy­le­miş­tir. Bu­nu an­la­yış­la kar­şı­la­ya­bi­li­riz. An­la­yış­la kar­şı­la­ma­dı­ğı­mız bir hu­sus, be­nim özel­lik­le bir hu­kuk­çu ola­rak ka­bul et­me­di­ğim ve Sa­yın Ko­mis­yon Baş­ka­nı­nın da ka­bul et­me­ye­ce­ği­ni dü­şün­dü­ğüm bir hu­sus, Ko­mis­yon Baş­ka­nı­nın bu ya­sa gö­rü­şü­lür­ken gös­ter­di­ği gay­ret­le­rin bu­gü­ne ka­dar gös­te­ril­miş olan gay­ret­ler­den çok faz­la ol­ma­sı­dır.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Sa­yın Baş­ka­nı­mı­zın ko­nuş­ma­sı­nı Tür­ki­ye­’de, sa­nı­yo­rum tüm yar­gıç­lar, hu­kuk­çu­lar, sav­cı­lar, hâ­kim­ler de din­le­miş­tir, tüm hal­kı­mız da din­le­miş­tir. Baş­ka­nı­mız Mec­lis Ge­nel Ku­ru­lu­na ba­zı ko­nu­lar­da yan­lış bil­gi­ler ver­miş­tir, on­la­rı dü­zelt­me ih­ti­ya­cın­da­yım. Şöy­le ki: Ba­kın, bu­gü­ne ka­dar -içi­miz­de es­ki mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rı­mız var- han­gi tek­lif bir haf­ta içe­ri­sin­de ko­mis­yo­na gel­di? Ko­mis­yon­da bu ka­dar, yı­ğın­la Hü­kû­met ta­sa­rı­sı bek­ler­ken, bun­la­rın hep­si bir çır­pı­da bir ke­na­ra bı­ra­kıl­dı. Tek­lif 14 Ka­sım­da Mec­lis Baş­kan­lı­ğı­na ve­ri­li­yor, 22 Ka­sım­da Ko­mis­yo­nu­mu­za gel­di. 22 Ka­sım Per­şem­be gü­nü Ko­mis­yo­nu­muz top­lan­dı. Ben, bu­nu tüm ka­mu­oyu­nun bil­me­si açı­sın­dan söy­lü­yo­rum, bu Ko­mis­yon Baş­ka­nı­mı­zın tu­tum ve dav­ra­nı­şı­nı ka­mu­oyu­nun bil­me­si açı­sın­dan söy­lü­yo­rum. Hal­kı­mız bi­ze ”Siz ora­ya ya­sa­ma­ya git­ti­niz, Mec­lis­te hiç yok­su­nuz.” di­yor.

Mil­let­ve­kil­le­ri­nin as­li gö­re­vi ya­sa­ma yap­mak­tır. Ko­mis­yon­lar Ge­nel Ku­ru­lun top­lan­tı sa­at­le­ri dı­şın­da top­la­nır. Biz, per­şem­be gü­nü öğ­le­ye ka­dar gö­rüş­me­le­ri­mi­zi ta­mam­la­dık. Öğ­le­den son­ra, Mec­lis Ge­nel Ku­ru­lu açıl­dık­tan son­ra, bu Ge­nel Ku­rul­da ken­di Ada­let Ko­mis­yo­nu­mu­zun bir ta­sa­rı­sı var­dı; mil­let­le­ra­ra­sı özel hu­ku­k…

Şim­di, biz , Ada­let Ko­mis­yo­nu­nun üye­le­ri ola­rak Ko­mis­yo­nu­muz­dan ge­çen bir ta­sa­rı­nın Ge­nel Ku­rul gö­rüş­me­le­ri sı­ra­sın­da Ge­nel Ku­rul­da ol­ma­ya­ca­ğız da ne za­man Ge­nel Ku­rul­da ola­ca­ğız sev­gi­li mil­let­ve­kil­le­ri? Biz, Sa­yın Baş­ka­na bu­nu an­lat­tık, ge­ne­li üze­rin­de gö­rüş­me­ler bit­ti, biz de de­dik ki­… Hat­ta, o, mil­let­le­ra­ra­sı özel hu­kuk­ta, ben, bu­ra­da ko­nuş­ma­cıy­dım, be­nim dı­şım­da, di­ğer Ada­let Ko­mis­yo­nu üye­si ar­ka­daş­la­rı­mız da Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si adı­na ko­nuş­ma­cıy­dı. İş­te, o ne­den­le onun er­te­len­me­si­ni is­te­dik, öğ­le­den son­ra­ya er­te­len­me­si­ni is­te­dik, çar­şam­ba gü­nü sa­at do­ku­za er­te­len­di, me­sai do­kuz bu­çuk­ta baş­la­ma­sı­na rağ­men. Şim­di, Sa­yın Ko­mis­yon Baş­ka­nı­mız “Mu­ha­le­fet par­ti­le­ri­nin is­te­ğiy­le ben bu­nu er­te­le­dim.” der­ken san­ki, bi­zim için, biz, key­fî ola­rak bu­nun er­te­len­me­si­ni is­te­mi­şiz gi­bi bu­nu an­lat­tı, bu kıs­mı an­lat­ma­dı.

İkin­ci me­se­le, şim­di, Sa­yın Ko­mis­yon Baş­ka­nı­mız, ken­di­si­nin, otuz yıl­lık hu­kuk­çu ol­ma­sıy­la övü­nür, ken­di­si­nin, iyi bir hu­kuk­çu ol­ma­sıy­la övü­nür, bu­na say­gı du­ya­rım.

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (An­ka­ra) – Övün­mem!

ALİ RI­ZA ÖZ­TÜRK (De­vam­la) - Par­la­men­to hu­ku­kuy­la övü­nür ve ko­nu­şur­ken de be­nim an­la­ma­dı­ğım, çok ya­ban­cı ke­li­me­ler kul­la­nır ama şim­di, ben, tüm Türk hal­kı­na so­ru­yo­rum, hu­kuk­çu­la­rı­mı­za so­ru­yo­rum, bun­ca yıl avu­kat­lık yap­mış ar­ka­daş­la­rı­mı­za so­ru­yo­rum, Ko­mis­yon Baş­ka­nı­nın ken­di­si­ne so­ru­yo­rum: Hiç­bir za­man, bı­ra­kın bir sa­at­te, iki sa­at­te, bir gün­de, iki gün­de, üç gün­de, beş gün­de, bir ay­da ya­zı­lan, ge­rek­çe­li mah­ke­me ka­ra­rı gör­müş mü­dür Sa­yın Baş­ka­nı­mız?

Şim­di, 70 mil­yon Türk ulu­su­nu il­gi­len­di­ren Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ya­sa­sı­’y­la il­gi­li, Sa­yın Baş­kan, bi­ze iki sa­at­lik bir sü­re ver­di. Şim­di, bu iki sa­at­lik sü­re­nin ve­ril­di­ği baş­lan­gıç za­ma­nı da önem­li­dir. Sa­ba­hın do­ku­zun­dan ak­şa­mın sa­at ye­di­si­ne ka­dar, Ko­mis­yon üye­le­ri tar­tış­mış­tır, işin ge­re­ği ola­rak za­man za­man ge­ri­li­me gir­miş­ler­dir; ye­di­de, Ko­mis­yo­nu­muz top­lan­tı­sı­nı bi­tir­miş­tir, tek­lif, aç pa­ran­tez ta­sa­rı ka­pat pa­ran­tez, Ko­mis­yon­dan geç­miş­tir. O sa­at­te, Sa­yın Baş­ka­nı­mız, bi­ze iki sa­at­lik sü­re ver­di. Bu bel­ki, sa­bah sa­at­le­rin­de ol­say­dı iki sa­at­te ye­tiş­ti­ri­le­bi­lir­di. Şim­di, ben, şu­na ina­nı­yo­rum, Sa­yın Baş­ka­nı­mız, bi­ze iki sa­at­lik ver­di­ği sü­re­nin ma­kul bir sü­re ol­ma­dı­ğı­nı ve bi­zim mu­ha­le­fet şer­hi­mi­zin, da­ğı­tı­lan tek­lif­te, aç pa­ran­tez ta­sa­rı­da ka­pat pa­ran­tez, bu­lun­ma­yı­şı­nın üzün­tü­sü­nü duy­du­ğu­nu bi­li­yo­rum. Bu tek­lif­te, aç pa­ran­tez ta­sa­rı­da ka­pat pa­ran­tez, gös­ter­di­ği ta­raf­gir­li­ği, bun­dan son­ra­ki gö­rüş­me­le­ri­miz­de gös­ter­me­ye­ce­ği­ni umu­yo­rum, di­li­yo­rum. Ken­di­si de alın­ma­sın, bu­nu, böy­le­lik­le dü­zel­ti­yo­ruz.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Sa­yın Baş­ka­nım; gö­rü­şül­mek­te olan bu tek­lif, aç pa­ran­tez ta­sa­rı ka­pat pa­ran­tez, sa­de­ce hâ­kim­le­ri­mi­zi, sav­cı­la­rı­mı­zı il­gi­len­dir­mi­yor, bu, 70 mil­yon Türk ulu­su­nu il­gi­len­di­ri­yor çün­kü bu, in­san­la­rın hak ara­ma öz­gür­lük­le­riy­le doğ­ru­dan il­gi­li­dir. Yar­gıç gü­ven­ce­si, hâ­kim ba­ğım­sız­lı­ğı, yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı, hâ­kim­le­re, sav­cı­la­ra, ki­şi­lik­le­ri­ne ve­ril­miş bir gü­ven­ce, ba­ğım­sız­lık de­ğil­dir. Bu mü­es­se­se, ada­let ko­ri­dor­la­rın­da hak ara­yan in­san­la­rı­mı­zın hak­kı­na ka­vuş­ma­la­rı için ve­ril­miş­tir çün­kü yar­gıç gü­ven­ce­si, mah­ke­me­le­rin ba­ğım­sız­lı­ğı­nı, ta­raf­sız­lı­ğı­nı sağ­lar. Ta­raf­sız hâ­kim, ulu­sun gü­ven­ce­si­dir, ül­ke­mi­zin gü­ven­ce­si­dir. O ne­den­le, ya­pıl­mak is­te­ni­len şey, yar­gıç gü­ven­ce­si, hâ­kim ba­ğım­sız­lı­ğı­dır.

Şim­di, bu­ra­da tar­tış­tı­ğı­mız me­se­le­nin özü şu­dur: Bu­gün, hâ­kim ve sav­cı­la­rı­mı­zın mes­le­ğe alın­ma­sın­da han­gi yön­te­mi uy­gu­la­ya­ca­ğız? Öte­den be­ri uy­gu­lan­mak­ta olan yön­te­mi mi uy­gu­la­ya­ca­ğız yok­sa ye­ni bir yön­tem, ye­ni bir an­la­yış mı ge­ti­re­ce­ğiz?

Şim­di, biz, di­yo­ruz ki öte­den be­ri uy­gu­lan­mak­ta olan yön­tem yan­lış­tır ya­ni hâ­kim­lik ve sav­cı­lık mes­le­ği­ne alı­na­cak ki­şi­le­rin, Ada­let Ba­kan­lı­ğı bü­rok­rat­la­rın­ca be­lir­len­me­si yan­lış­tır. Dün, ev­vel­si gün, bun­dan ön­ce­ki gün­ler, bu yön­te­min uy­gu­lan­mış ol­ma­sı, bu­nun doğ­ru ol­du­ğu an­la­mı­na gel­mez. Eğer bu yön­tem doğ­ru ol­muş ol­say­dı, bu­gün, bu ül­ke­de, hâ­kim ve yar­gıç­la­rın ta­raf­sız olup ol­ma­dık­la­rı tar­tı­şıl­maz­dı.

Bu­gün, za­ten, yar­gı, ha­lat­lar­la, ip ha­lat­lar­la yü­rüt­me­nin ar­ka­sı­na bağ­lan­mış­tır. Şim­di, bi­zim gö­re­vi­miz için­de bu­lun­du­ğu­muz 21’in­ci yüz­yıl­da de­mok­ra­tik hu­kuk dev­le­ti an­la­yı­şı­na uy­gun ola­rak bu ha­la­tı kes­mek iken, biz, bu ip ha­la­tın ya­nı­na, bir de çe­lik ha­lat­la yar­gı­yı ya­sa­ma­ya bağ­la­ma­ya ça­lı­şı­yo­ruz. Bi­zim bu ko­nu­da­ki -sa­de­ce bi­zim de­ğil, gir­me­ye ça­lış­tı­ğı­mız Av­ru­pa Bir­li­ği ül­ke­le­ri­nin, yar­gı çev­re­le­ri­nin- ta­le­bi­miz, bu mes­le­ğe alı­na­cak ki­şi­ler­de be­lir­len­me­si ge­re­ken yön­te­min, Ada­let Ba­kan­lı­ğı bü­rok­rat­la­rın­ca ya­pı­la­cak mü­la­kat de­ğil, tam ak­si­ne, Yük­sek Yar­gı ve Sav­cı­lar Ku­ru­lun­ca be­lir­len­me­si­dir. Çün­kü, Ada­let Ba­ka­nı si­ya­si bir ki­şi­lik­tir. El­bet­te ki men­sup ol­du­ğu par­ti­nin si­ya­sal an­la­yı­şı­nı ger­çek­leş­tir­mek is­te­ye­cek­tir.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Öz­türk, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

ALİ RI­ZA ÖZ­TÜRK (De­vam­la) – Ba­ka­na hi­ye­rar­şik yön­den bağ­lı olan bü­rok­rat­la­rın Ba­ka­nın dı­şın­da ha­re­ket et­me­le­ri müm­kün de­ğil­dir. O ne­den­le, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, hâ­kim­lik ve sav­cı­lık mes­le­ği­ni, da­ha aday­lık sü­re­sin­den iti­ba­ren, bu iş­le il­gi­le­nen Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ku­ru­lu­na bı­rak­mak en doğ­ru yön­tem­dir. Dün bu yön­te­min uy­gu­la­nı­yor ol­ma­sı, bu­gün uy­gu­lan­ma­sı­nı ge­rek­tir­mez.

Ada­let Ba­ka­nı­mız da ad­li­ye­le­ri­mi­zin so­run­la­rıy­la uğ­raş­sın, ad­li­ye per­so­ne­li­nin so­run­la­rıy­la uğ­raş­sın. Bu­gün hâ­kim ve sav­cı­la­rı­mız dar oda­lar­da, ka­lem­de­ki in­san­lar da sık sık yan ya­na gel­miş­ler, bir kol­tuk­ta 2 ki­şi otu­ru­yor ve tet­kik hâ­kim­le­ri­miz 4 ki­şi bir oda­da. Ada­let Ba­kan­lı­ğı­mız ada­let sis­te­mi­nin te­mel ya­tı­rım­la­rıy­la uğ­raş­sın, per­so­nel­le uğ­raş­sın. O ne­den­le­…

BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – Ada­let sa­ray­la­rı­nı biz yap­tık.

ALİ RI­ZA ÖZ­TÜRK (De­vam­la) – Ta­bi­i, ta­bi­i… Ya­pı­la­cak ta­bi­i.

BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – Biz yap­tık.

ALİ RI­ZA ÖZ­TÜRK (De­vam­la) – Te­şek­kür edi­yo­rum, te­şek­kür edi­yo­rum. Ta­bi­i… Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­kan Ve­ki­lim.

BAŞ­KAN – Kar­şı­lık­lı ko­nuş­ma­ya­lım sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri.

ALİ RI­ZA ÖZ­TÜRK (De­vam­la) – De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ba­ğım­sız bir yar­gı oluş­tur­mak he­pi­mi­zin gö­re­vi­…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Öz­türk, te­şek­kür edi­yo­rum.

ALİ RI­ZA ÖZ­TÜRK (De­vam­la) – …sa­de­ce Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­nin de­ğil.

He­pi­ni­ze say­gı ve sev­gi­ler su­nu­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, sa­at 20.00’de top­lan­mak üze­re bir­le­şi­me ara ve­ri­yo­rum.

 

Ka­pan­ma Saa­ti: 18.55

 

 

ÜÇÜN­CÜ OTU­RUM

Açıl­ma Saa­ti: 20.05

BAŞ­KAN: Baş­kan Ve­ki­li Nev­zat PAK­DİL

K­TİP ÜYE­LER: Fat­ma SAL­MAN KO­TAN (Ağ­rı), Ya­şar TÜ­ZÜN (Bi­le­cik)

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin 28’in­ci Bir­le­şi­mi­nin Üçün­cü Otu­ru­mu­nu açı­yo­rum.

65 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi üze­rin­de­ki gö­rüş­me­le­re kal­dı­ğı­mız yer­den de­vam ede­ce­ğiz.

Ko­mis­yon ve Hü­kû­met ye­rin­de.

2’n­ci mad­de üze­rin­de, Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si Gru­bu adı­na Or­du Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Rıd­van Yal­çın.

Bu­yu­run Sa­yın Yal­çın.

MHP GRU­BU ADI­NA RID­VAN YAL­ÇIN (Or­du) – Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

Sa­yın Baş­kan, çok de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım; 2'nci mad­de üze­rin­de söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Efen­dim, mad­dey­le il­gi­li gö­rüş­le­ri­mi açık­la­ma­dan ön­ce, bi­raz ön­ce AKP Gru­bun­dan, zan­ne­di­yo­rum şah­sı adı­na söz al­mış bir ar­ka­da­şı­mı­zın, hâ­kim sav­cı ar­ka­daş­la­rı­mız­la il­gi­li çok da şık ol­ma­yan ör­nek­le­me­le­ri ol­du. En azın­dan bu­nun bir ge­nel­le­me ta­şı­ma­dı­ğı­nı, Par­la­men­to­da ge­nel ka­bul gö­ren bir yak­la­şım tar­zı ol­ma­dı­ğı­nı özel­lik­le ifa­de et­mek is­ti­yo­rum. Uzun yıl­lar avu­kat­lık yap­mış bi­ri­si ola­rak ad­li­ye men­sup­la­rı­nın, hâ­kim sav­cı kad­ro­sun­da ça­lı­şan ar­ka­daş­la­rı­mı­zın çok cid­di tef­tiş­ler­den geç­ti­ği­ni bi­li­yo­rum ve ad­li­ye ken­di için­de­ki çü­rük el­ma­la­rı, emin olun, si­ya­set­ten çok da­ha ba­şa­rı­lı ola­rak ayık­la­ma­yı ba­şa­rı­yor di­ye de ar­ka­da­şı­mı­za be­lirt­mek is­ti­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, söz is­te­me­min esas ga­ye­si bir ön­ce­ki mad­de­de­ki avu­kat­lar­la il­gi­li dü­zen­le­mey­di. En azın­dan -öner­ge­miz ka­bul gör­me­di ama- Sa­yın Ba­kan­dan bir şe­yin sö­zü­nü al­mak is­ti­yo­rum. Bu ko­nu Mec­lis ka­yıt­la­rı­na ge­çer­se, bel­ki ile­ri­de siz­le­ri de bir töh­met­ten kur­ta­rır. Biz, avu­kat­la­rın da di­ğer aday­lar gi­bi bir ge­nel sı­na­va ka­tıl­ma­sı­nı öner­miş­tik, öner­ge­miz red­de­dil­di.

Şim­di, ka­fa­mız­da şöy­le bir en­di­şe var: Bu avu­kat­lar için ay­rı bir sı­nav ön­gör­dü­ğü­nü­ze gö­re ve 5 bin hâ­kim sav­cı açı­ğı­nı ka­de­me­li ola­rak ka­pat­ma­yı dü­şün­dü­ğü­nü­ze gö­re, Sa­yın Ba­ka­nım, aca­ba, alı­na­cak kad­ro içe­ri­sin­de yüz­de ka­çı­nı avu­kat­lar­dan dol­dur­ma­yı dü­şü­nü­yor­su­nuz? Bu ko­nu­da Ge­nel Ku­ru­la bil­gi ver­me­ni­zi özel­lik­le is­tir­ham edi­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, gö­nül is­ter­di ki, da­ha düz­gün bir sis­tem bu­la­bi­le­lim. Şim­di gö­re­cek­si­niz, açı­la­cak ilk sı­nav­dan son­ra en bü­yük sı­kın­tı­yı ik­ti­dar par­ti­si ola­rak siz­ler ya­şa­ya­cak­sı­nız. Ya­zı­lı sı­na­vı ka­zan­mış bir­çok ada­yın ai­le­si, an­ne­si ba­ba­sı, il baş­kan­la­rı­nız, il­çe baş­kan­la­rı­nız va­sı­ta­sıy­la Mec­lis ko­ri­dor­la­rın­da tor­pil ara­yı­şı­na dü­şe­cek­ler, ge­le­cek­ler.

Bu­ra­da esas üzün­tü ve­ri­ci olan şey şu: Mü­la­kat ku­ru­lu ne ka­dar cid­di de ol­sa ne ka­dar ob­jek­tif öl­çü­le­re gö­re de­ğer­len­dir­me ya­pa­cak da ol­sa, bu usul, sı­na­vı ka­za­nan­la­rın da ka­za­na­ma­yan­la­rın da si­ya­se­ten ka­za­nıp ka­zan­ma­dı­ğı, ka­zan­dı­rıl­ma­dı­ğı gi­bi bir ka­na­ate ulaş­ma­la­rı­na yol aça­cak ki, ben, bu­nun ada­let duy­gu­su­na za­rar ve­re­ce­ği­ne ina­nı­yo­rum.

İn­şal­lah, önü­müz­de­ki gün­ler­de in­san­la­rın bu tür şa­ibe­li so­nuç­lar do­ğu­yor­muş gi­bi dü­şün­me­le­ri­ni ön­le­ye­cek bir sis­te­mi, yön­te­mi hep bir­lik­te bu­lu­ruz ümi­diy­le, yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Yal­çın.

Şah­sı adı­na, mad­de üze­rin­de, Kas­ta­mo­nu Mil­let­ve­ki­li Mu­sa Sı­va­cı­oğ­lu.

Sa­yın Sı­va­cı­oğ­lu, bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sü­re­niz beş da­ki­ka Sa­yın Sı­va­cı­oğ­lu.

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (Kas­ta­mo­nu) – Sa­yın Baş­ka­nım, ala­ca­ğım da var­dı siz­den. Bi­le­mi­yo­rum, onu da ila­ve eder­si­niz her­hâl­de.

BAŞ­KAN – Baş­ka bir za­man, bu­gün ala­cak yok.

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım; gö­rü­şül­mek­te olan 2802 sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­’nin 2’n­ci mad­de­si üze­rin­de söz al­dım. He­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, yir­mi beş yıl­lık hâ­kim­lik ve sav­cı­lık mes­le­ği­min on iki yı­lı, ya­ni aşa­ğı yu­ka­rı ya­rı­ya ya­kın bir kıs­mı Ada­let Ba­kan­lı­ğın­da geç­ti, dört ta­ne ge­nel mü­dür­lük­te ça­lış­tım. Fa­ruk Bey yer­le­rin­de yok­lar, o per­so­nel ge­nel mü­dü­rü ol­du­ğu ta­rih­te ben de Av­ru­pa Ko­or­di­nas­yon Da­ire­si Baş­kan­lı­ğın­da tet­kik hâ­ki­mi, da­ha son­ra da ge­nel mü­dür yar­dım­cı­lı­ğı yap­tım. A’­sın­dan Z’­si­ne Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nı, yar­gı ca­mi­ası­nı, hâ­kim ve sav­cı ar­ka­daş­la­rı­mı­zın han­gi şart­lar al­tın­da ça­lış­tık­la­rı­nı çok ya­kın­dan bi­li­yo­rum. Ya­ni, eğer ta­bir doğ­ru ise, ça­tı­dan düş­müş bi­ri mi di­ye­lim, yok­sa bu ca­mi­anın dert­le­ri­ni en iyi bi­len bi­ri­si ola­rak da tav­sif et­mek müm­kün.

Ben, 1979 yı­lın­da hem ya­zı­lı sı­na­va –A­da­let Ba­kan­lı­ğı biz­zat ya­zı­lı sı­na­vı ken­di­si ya­pı­yor­du, bu şe­kil­de ÖSY­M’­ye fa­lan da sı­nav yap­tı­rıl­mı­yor­du- da­ha son­ra da mü­la­ka­ta gi­ri­yor­duk. O ta­rih­ler­de de ay­nı ge­nel mü­dür­ler var­dı, 1979 yı­lın­da. Ay­rı­ca, 12 Ey­lül ön­ce­si ben gir­di­ğim için, Hâ­kim­ler Yük­sek Ku­ru­lu da var­dı, Baş­ka­nı da Maz­har Bu­da­k’­tı. Ada­let Ba­kan­lı­ğı, ay­nı şe­kil­de, hem ya­zı­lı hem söz­lü sı­na­vı­nı ya­pı­yor­du, sav­cı ola­cak olan­la­rı Ada­let Ba­kan­lı­ğı bün­ye­si­ne alı­yor, hâ­kim olan­la­rı da Hâ­kim­ler Sav­cı­lar Ku­ru­lu­na gön­de­ri­yor­du. Ku­ra­yı da on­lar çe­ki­yor­lar­dı. Bu­gün gi­bi ha­tır­lı­yo­rum, hâ­kim ar­ka­daş­la­rı­mı­zın ku­ra­sı­na da iş­ti­rak et­tik.

Ben, me­de­ni hu­kuk da­lın­da da mas­ter yap­tım. Ada­let Ba­kan­lı­ğı­na di­lek­çe de ver­dim, de­dim ki, me­de­ni hu­kuk da­lın­da be­nim de mas­te­rım var, be­ni hâ­kim ola­rak ta­yin edin. Hâ­kim ola­rak da ta­yin edil­me­dim. 1934 yı­lın­dan bu ya­na, De­ğer­li Grup Baş­kan Ve­ki­li­miz bu­ra­da il­gi­li mad­de­yi de söy­le­di, “İh­ti­yaç nis­pe­tin­de­ki nam­zet aday­la­rı­nı va­li­lik be­lir­ler.” di­yor ve o ta­rih­ler­de hu­kuk fa­kül­te­sin­den me­zun olan­lar için im­ti­han da yok. Dip­lo­ma de­re­ce­si­ne gö­re, pe­ki­yi, iyi, o sı­ra­la­ma­ya gö­re Ada­let Ba­kan­lı­ğı ta­ra­fın­dan da bü­tün bu ata­ma­lar ya­pı­lı­yor­muş.

Şim­di, ay­nı sis­tem de­vam eder­ken ne ol­du da şim­di, du­rup du­rur­ken bu de­re­ce bir şid­det­li tep­ki gös­te­ri­li­yor. Doğ­ru­su, ben ina­nı­yo­rum ki, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si bu uy­gu­la­ma­yı çok çok iyi bi­li­yor. Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­li de­ğer­li ge­nel mü­dü­rü­müz bu işin için­dey­di, kaç ta­ne mü­la­ka­ta gir­di­ler, onu ta­bii ki bi­le­mi­yo­rum. Ama, uy­gu­la­ma ta 1934 yı­lın­dan bu ya­na bu şe­kil­de­dir ve bu­nun al­tın­da, üs­tün­de, önün­de, ar­ka­sın­da, her­han­gi bir şey­tan mey­tan da yok­tur. İna­nın, her ta­ra­fın­da da me­lek var­dır.

YIL­MAZ ATEŞ (An­ka­ra) – Pe­ki ni­ye de­ğiş­ti­ri­yor­su­nuz?

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) – Ni­ye de­ğiş­ti­ri­li­yor? Ba­kı­nız, ni­ye de­ğiş­ti­ri­li­yor: Da­nış­tay­da bir da­va açıl­mış. “Yö­net­me­lik­le sen bu­nu dü­zen­le­ye­mez­sin.” de­nil­miş, yü­rüt­me­yi dur­dur­ma ka­ra­rı al­mış. Bu­nu, ay­rı ay­rı in­ce­le­yin, oku­yun, ba­kın. Ya­ni, siz­ler­le, biz -şu­na ina­nı­yo­rum- şu kür­sü­de de­ğil de, kar­şı­lık­lı her­han­gi bir sa­lon­da otur­sak, he­pi­niz­le, ina­nın ay­nı nok­ta­da bir­le­şi­riz. Ana­ya­sa­’nın il­gi­li hü­küm­le­ri­ni aça­rız, Hâ­kim­ler Sav­cı­lar Ka­nu­nu­’na ba­ka­rız, di­ğer mev­zu­ata ba­ka­rız, uy­gu­la­ma­la­ra ba­ka­rız. Gö­re­cek­si­niz ki, 1934 yı­lın­dan bu ya­na uy­gu­la­nan bun­da hiç­bir de­ği­şik­lik de yok.

Pe­ki, ben si­ze so­ra­yım: Pe­ki, İçiş­le­ri Ba­kan­lı­ğın­da im­ti­han­la­rı kim ya­pı­yor? Ora­ya da kay­ma­kam alı­yo­ruz ve ne­ti­ce­de o in­san­lar va­li olu­yor. Bü­rok­rat­la­rı mı? Evet. Pe­ki, ge­lin, Dı­şiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı­na ge­lin. Dı­şiş­le­ri Ba­kan­lı­ğın­da da si­ya­si ve hu­kuk iş­le­rin­den so­rum­lu ge­nel mü­dür, bil­mem Av­ru­pa Bir­li­ğin­den so­rum­lu ge­nel mü­dür, Uzak Do­ğu, Or­ta Do­ğu bil­mem ne ge­nel mü­dü­rü, ora­da da ay­nı şe­kil­de im­ti­han­lar ya­pı­lı­yor. Pe­ki, o za­man Ada­let Ba­kan­lı­ğı bü­rok­rat­la­rı­na, ba­ka­nı­na, müs­te­şa­rı­na, on­la­ra da gü­ven­me­ye­ce­ğiz, inan­ma­ya­ca­ğı­z… Pe­ki, İçiş­le­ri Ba­kan­lı­ğın­da­ki­ne na­sıl ina­nıp gü­ve­ni­yor­su­nuz? Dı­şiş­le­ri Ba­kan­lı­ğın­da­ki­le­re na­sıl ina­nıp gü­ve­ni­yor­su­nuz? Di­ğer ba­kan­lık­lar­da olan, Ma­li­ye Ba­kan­lı­ğın­da olan­la­ra­… Ar­ka­daş­lar, ya­ni, ora­da­ki baş­ka ik­ti­dar, Ada­let Ba­kan­lı­ğın­da­ki ik­ti­dar baş­ka ik­ti­dar de­ğil ki!

Ba­kı­nız, bu Hâ­kim­ler Sav­cı­lar Ku­ru­lu­…

HA­LİL ÜN­LÜ­TE­PE (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Ku­rum­la ala­ka­sı yok. Sis­tem bu, sis­tem!

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) – Sis­tem de öy­le, ba­kı­nız, sis­tem, ob­jek­tif bir kri­ter, ob­jek­tif esas­la­ra bağ­la­nı­yor. Bu­nun şey­ta­nı mey­ta­nı da yok, her ta­ra­fı me­lek, ifa­de et­ti­ğim gi­bi.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Sı­va­cı­oğ­lu, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) – Ben şu­na ina­nı­yo­rum: Gö­nül ra­hat­lı­ğıy­la, ik­ti­dar, gön­lü ra­hat ol­sun; mu­ha­le­fet, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si, içi­niz ra­hat ol­sun ar­ka­daş­lar.

AH­MET ER­SİN (İz­mir) – Ol­mu­yor, ne ya­pa­lım, ola­mı­yor.

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (De­vam­la) – Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si, içi­niz ra­hat ol­sun; hiç­bir ye­rin­de şey­tan yok bu­nun, her ta­ra­fın­da me­lek var.

He­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Şah­sı adı­na, Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Meh­met Tun­çak.

Bu­yu­run Sa­yın Tun­çak. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

MEH­MET TUN­ÇAK (Bur­sa) – Sa­yın Baş­ka­nım, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; 65 sı­ra sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­’nin 2’n­ci mad­de­si hak­kın­da şah­sım adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la se­lam­la­rım.

Ön­ce­lik­le 2’n­ci mad­de içe­ri­sin­de kı­sa­ca bil­gi ver­mek is­te­rim. Ka­nun tek­li­fin­de, dok­to­ra ya­pan ki­şi­le­rin sa­de­ce mü­la­ka­ta ta­bi tu­tul­ma­la­rı usu­lün­den vaz­ge­çi­le­rek, hem ya­zı­lı­ya hem mü­la­ka­ta gir­me­si ön­gö­rül­müş­tü. Ko­mis­yon içe­ri­sin­de ya­pı­lan gö­rüş­me­ler ne­ti­ce­si, ve­ri­len öner­ge­nin ka­bu­lüy­le, dok­to­ra ya­pan ki­şi­le­rin sa­de­ce mü­la­kat­la bu sı­nav­dan ne­ti­ce­si­ni al­ma­sı ge­re­ği ha­sıl ol­du. Bu­na da se­bep ola­rak, ge­rek­çe ola­rak, dok­to­ra ya­pan aka­de­mik ka­ri­ye­re sa­hip ki­şi­le­rin hâ­kim ve sav­cı ola­rak gö­rev yap­ma­sı­na özen­di­ril­me­si is­te­ği gös­te­ril­mek­te­dir.

Sa­yın Baş­ka­nım, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; ge­rek bu­gün ge­rek­se geç­ti­ği­miz sü­reç içe­ri­sin­de ka­mu­oyu­nun bil­gi­len­di­ril­me­si nok­ta­sın­da fev­ka­la­de ha­ta­lı bir yak­la­şı­mın oluş­tu­ğu­nu göz­lem­li­yo­rum ve bu ko­nu­yu siz­ler­le pay­laş­mak is­te­riz. Yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı, hâ­kim te­mi­na­tı, iş­te, bu kav­ram­la­rın esas özü va­tan­daş­la­rın yar­gı­ya olan, hâ­ki­me olan, sav­cı­ya olan gü­ve­ni­nin oluş­tu­rul­ma­sı­dır. Bu gü­ve­nin oluş­tu­rul­ma­sı, iş­te, hu­kuk dev­le­ti de­di­ği­miz ge­nel an­la­yı­şın esas ga­ye­si­dir. Bu gü­ven­le ala­ka­lı her­han­gi bir ze­de­len­me­ye se­be­bi­yet ver­mek ve bu gü­ven­le ala­ka­lı ze­de­len­me­ye se­be­bi­yet ve­re­cek cüm­le­le­ri sarf et­mek, hu­kuk dev­le­ti an­la­yı­şı­na sa­hip, ön­ce­li­ği hu­kuk dev­le­ti­ne ve­ren, hu­kuk­çu ol­sun ol­ma­sın, tüm va­tan­daş­la­rı­mı­zın en çok dik­kat et­me­si ge­re­ken hu­sus­tur.

Bu­nun­la be­ra­ber, bu ka­nun ni­ye gel­di? Az ön­ce de­ğer­li mil­let­ve­ki­li­miz ifa­de et­ti­ler: 4.600’ün üze­rin­de hâ­kim ve sav­cı­ya Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti­’nin ih­ti­ya­cı var. Kim­ler­den ya­pı­la­cak bu hâ­kim ve sav­cı? Hu­kuk fa­kül­te­si me­zu­nu ol­muş, avu­kat­lık mes­le­ği­ni ic­ra eden ki­şi­ler­den, sı­na­va ta­bi tu­tu­la­rak hâ­kim ve sav­cı ya­pı­la­cak. Na­sıl ya­pı­la­cak? Bel­li bir sı­nav var. Bu­gün mü or­ta­ya çık­mış? Ha­yır. Yet­miş kü­sur yıl­dır ya­pı­lan sı­na­vın ge­liş­miş -bir­çok mil­let­ve­ki­li­miz bu­nu bu­ra­da da ifa­de et­ti­ler- bir şek­liy­le ya­pı­lan bir sı­nav, ya­zı­lı­sıy­la mü­la­ka­tıy­la. Mü­la­kat­ta kim­ler bu­lu­na­cak? Da­ha ön­ce­ki dö­nem­ler­de olan­lar­dan da­ha ge­liş­miş bir ku­rul. Hu­kuk dev­le­ti­ne da­ha ya­kın bir sis­tem mü­la­ka­tı ya­pa­cak. Da­ha iyi­si mi ol­sun? Ha­ki­ka­ten, ol­ma­sı ge­re­ken, hu­kuk ma­na­sın­da, her ge­çen gün ka­de­me iler­le­me­siy­le, ka­de­me­yi iler­le­te­rek, ka­li­te­yi yük­sel­te­rek, bu ta­lep­le­rin de önü­müz­de­ki sü­reç içe­ri­sin­de da­ha da ge­li­şe­ce­ği­ne ben de şah­sım adı­na ina­nı­yo­rum. Ama bu­nun­la bir­lik­te -ki, az ön­ce sö­zü­mü­ze baş­lar­ken onu ifa­de et­me­ye gay­ret gös­ter­dik- biz, bu ya­pı­la­cak se­çim­le gö­re­ve ge­le­cek hâ­kim­le­re gü­ven­mi­yo­ruz der­sek; biz, bu ya­pı­la­cak se­çim­le ge­le­cek hâ­kim­ler si­ya­sal­laş­mış­tır der­sek, bir ke­re, hem hu­kuk dev­le­ti­ne bü­yük bir ya­ra ver­miş olu­ruz, ikin­ci an­lam­da da si­ya­se­ten, bu­nu di­yen­ler ken­di­le­ri­ne cid­di bir ya­ra ver­miş olur­lar. Bu­nu, geç­ti­ği­miz sü­reç­ler­de olu­şan sis­te­min ay­nı­sı­nı de­vam et­ti­ren bu ya­sa­ya it­ha­fen söy­lü­yor­sa­nız, o sü­reç­ler­de­ki ada­let ba­kan­la­rı­na ve o sü­reç­ler­de­ki hâ­kim­le­re bu­nu mu söy­lü­yor­su­nuz? Biz bu­nu ka­bul et­me­yiz. Hiç kim­se bu­nu ka­bul et­mez. Şu an­da gö­rev ya­pan hâ­kim ve sav­cı­la­rı­mı­za, yet­miş yıl­dır gö­rev ya­pan hâ­kim ve sav­cı­la­rı­mı­za, siz­ler si­ya­sal ik­ti­da­rın ira­de­siy­le o gö­rev­le­ri yap­tı­nız ve ver­di­ği­niz ka­rar­lar da bu se­bep­le si­ya­sal­dır den­me­si­ne biz mü­sa­ade et­me­yiz. Ama bu gü­ve­ni te­sis ede­cek olan he­pi­mi­zin, tüm si­ya­si par­ti­le­rin or­tak bir söy­le­me gel­me­si ge­re­kir­ken, kü­çük si­ya­sal çı­kar­lar­la, kü­çük si­ya­si rant ar­zu­la­rıy­la yar­gı­ya ve­ri­le­cek böy­le bir za­ra­rın hiç kim­se he­sa­bı­nı önü­müz­de­ki sü­reç­te ve­re­me­ye­cek­tir, ver­me­ye­cek­tir. Şu de­ne­mez: “O ge­nel mü­dür­le­ri kim atı­yor, kim­ler ara­ya gi­ri­yor.” Bun­dan ön­ce­ki ge­nel mü­dür­le­ri kim­ler atı­yor­sa, han­gi kıs­tas­lar­la ata­nı­yor­sa, yir­mi yıl­lık bi­rin­ci sı­nıf hâ­kim­lik ya­pan bir ge­nel mü­dü­re böy­le bir it­ha­mı kim­se re­va gö­re­mez. Bu, si­ya­si bir yak­la­şım de­ğil­dir, ka­mu­oyu­nu bu şek­liy­le bil­gi­len­di­re­rek va­tan­daş­la­rı­mı­zı­n…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Tun­çak, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

MEH­MET TUN­ÇAK (Bur­sa) – Ta­mam­lı­yo­rum Sa­yın Baş­ka­nım.

Va­tan­daş­la­rı­mı­zın ak­lın­da so­ru işa­ret­le­ri oluş­tur­ma­yı kim­se ken­di­sin­de hak gör­me­sin di­yo­rum ve son ola­rak da şu­nu söy­lü­yo­rum: Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti­’n­de ya­şa­yan tüm va­tan­daş­lar yar­gı sis­te­mi­ne gü­ve­nir, hâ­kim­le­ri­ne gü­ve­nir, sav­cı­la­rı­na gü­ve­nir. Ha, bir ye­re gü­ven­mez, o gü­ven­me­di­ği­ni de se­çim gel­di­ği za­man en gü­zel şek­liy­le ifa­de eder.

Yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Mad­de üze­rin­de so­ru-ce­vap iş­le­mi ger­çek­leş­ti­re­ce­ğiz.

Evet, ek­ran­da bu­lu­nan ar­ka­daş­la­rı­ma bir da­ki­ka­lık sü­re ve­re­ce­ğim.

Bu­yu­run Sa­yın İç­li.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Evet, de­ğer­li baş­ka­nım, bir ön­ce­ki mad­de­de so­rum ya­rım kal­mış­tı, onu ta­mam­la­mak su­re­tiy­le Sa­yın Ba­kan­dan bu so­ru­mun ya­nıt­lan­ma­sı­nı ta­lep edi­yo­rum.

Bi­raz ev­vel de ifa­de et­ti­ğim gi­bi, Av­ru­pa Kon­se­yi Ba­kan­lar Ko­mi­te­si­nin al­dı­ğı bir ka­rar var. Son cüm­le­si­ni oku­yo­rum: “Yar­gıç­la­rın se­çi­mi ve ka­ri­yer­le­ri ko­nu­sun­da ka­rar ve­ren mer­ci, hü­kû­met ve ida­re­den ba­ğım­sız ol­ma­lı­dır. Bu mer­ci­nin ba­ğım­sız­lı­ğı­nı te­mi­nat al­tı­na al­mak için ge­ti­ri­le­cek ku­ral­lar ile mer­ci­nin üye­le­ri yar­gı ta­ra­fın­dan se­çil­me­li ve bu mer­ci ken­di usul ku­ral­la­rı­nı ken­di­si koy­ma­lı­dır.” şek­lin­de bir ka­ra­rı var. Bu ka­ra­rı dik­ka­te al­dı­nız mı bu ya­sa tek­li­fi ko­nu­sun­da? Bi­rin­ci­si bu.

İkin­ci­si, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nu mü­la­kat­ta ni­ye dev­re dı­şı bı­ra­kı­yor­su­nuz? Geç­ti­ği­miz ay­lar­da, Yar­gı­tay­da ve Da­nış­tay­da boş bu­lu­nan üye­lik­ler ko­nu­sun­da, Ada­let Ba­ka­nı Müs­te­şa­rı­nı­n…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın İç­li, ümit ede­rim Sa­yın Ba­kan ko­nu­yu an­la­mış­tır.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – An­la­ma­dı, çün­kü cüm­le­mi bi­ti­re­me­dim Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Efen­dim, şöy­le: Oto­ma­tik sis­tem, bir da­ki­ka­lık sü­re her­ke­se ve­ri­yo­rum, ken­di­li­ğin­den ke­si­lir.

Sa­yın Yal­çı­n… Yok.

Sa­yın İç­li, sü­re ka­lır­sa si­ze tek­rar ve­re­ce­ğim efen­dim.

Sa­yın Ak­gün, bu­yu­run.

MEV­LÜT AK­GÜN (Ka­ra­man) – Sa­yın Baş­ka­nım, geç­ti­ği­miz gün­ler­de TE­SEV ta­ra­fın­dan bir araş­tır­ma­da, hâ­kim ve sav­cı­la­rı­mı­zın bü­yük ço­ğun­lu­ğu;

1) İn­san hak­la­rı dev­let açı­sın­dan teh­dit oluş­tu­ra­bi­lir.

2) Dev­le­te kar­şı iş­le­nen suç ile dev­let gö­rev­li­si ta­ra­fın­dan iş­len­miş suç ara­sın­da fark var­dır, da­va­da bu fark gö­ze­til­me­li­dir.

3) Te­mel hak ve öz­gür­lük­le­re iliş­kin ulus­la­ra­ra­sı an­laş­ma­la­rı faz­la gö­zet­me­dik­le­ri in­ti­ba­sı­nı ver­miş­ler­dir ve bu so­nu­ca va­rıl­mış­tır araş­tır­ma­da.

Sa­yın Ba­ka­nı­mız, si­ze gö­re yar­gı­da bir zih­ni­yet de­ği­şi­mi­ne ge­rek var mı­dır?

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Ça­lı­ş…

HA­SAN ÇA­LIŞ (Ka­ra­man) – Sa­yın Baş­ka­nım, te­şek­kür edi­yo­rum.

Sa­yın Ba­ka­nı­ma bir ön­ce­ki mad­dey­le il­gi­li sor­du­ğum so­ru­la­rın bir kıs­mı­na ce­vap ala­ma­dım, onu tek­rar ede­ce­ğim.

“A­vu­kat­lık mes­le­ğin­den sav­cı ve hâ­kim aday­lı­ğı­na alı­na­cak avu­kat­la­rın yüz­de ora­nı ne­dir?” di­ye sor­muş­tum, ce­vap ala­ma­dım, o açık­lan­ma­mış.

Bir di­ğer hu­sus da, ÖSYM gi­bi ba­ğım­sız bir ku­ru­lu­şa yap­tı­rı­lan bir sı­nav var­ken, ni­çin mü­la­kat­ta ıs­rar edi­yo­ruz? So­nuç­la­rı tar­tı­şı­la­cak bir sı­nav­da ni­ye ıs­rar edi­yo­ruz?

Te­şek­kür edi­yo­rum.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Kah­ya­… Yok.

Sa­yın İç­li, bu­yu­run efen­dim.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Sa­yın Baş­ka­nım, te­şek­kür ede­rim.

Kal­dı­ğı yer­den de­vam edi­yo­rum so­ru­ma, ama as­lın­da Sa­yın Baş­ka­nım, böy­le bir yön­te­mi ger­çek­ten ya­dır­gı­yo­rum, ya­ni mil­let­ve­ki­li ola­rak biz mu­ha­le­fet­te kal­dık di­ye ken­di ifa­de­le­ri­mi­zi Ge­nel Ku­ru­la su­na­ma­ya­cak mı­yız? Ne­den hoş­gö­rü gös­ter­mi­yor­su­nuz Sa­yın Baş­ka­nım? Bir mil­let­ve­ki­li­nin sö­zü ke­si­lir mi? Za­ten biz ge­rek­li olan ko­nu­lar­da, far­kın­day­sa­nız, ko­nu­şu­yo­ruz; ge­rek­li ge­rek­siz ko­nu­lar­da söz alıp ko­nuş­mu­yo­ruz.

BAŞ­KAN – Sa­yın İç­li, bun­la­rın hep­si sü­re­niz­den gi­di­yor efen­dim.

Arz ede­rim.

Bu­yu­run.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Git­sin Sa­yın Baş­ka­nım. Bu­nu ka­mu­oyu duy­sun, be­nim sü­rem­den git­sin. Sa­yın Ba­kan, za­ten an­la­dı.

Müs­te­şar hak­kın­da Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu suç du­yu­ru­sun­da bu­lun­du di­ye mi Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu mü­la­kat dı­şı bı­ra­kı­lı­yor? Bu so­ru­yu ya­nıt­la­ma­sı­nı is­ti­yo­rum efen­dim.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

HA­SAN FEH­Mİ Kİ­NAY (Kü­tah­ya) – Bu­ra­da her­kes sü­rey­le ko­nu­şur.

ZE­YİD AS­LAN (To­kat) - Ni­ye siz ge­çen dö­nem yap­ma­dı­nız?

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Sa­yın Baş­kan, mü­da­ha­le edi­yor­lar.

BAŞ­KAN – Ar­ka­daş­lar, kar­şı­lık­lı ko­nuş­ma­ya­lım.

Sa­yın Ek­men, bu­yu­run.

MEH­MET EMİN EK­MEN (Bat­man) – Sa­yın Baş­ka­nım, te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Baş­ka­nım, mev­cut 2802 sa­yı­lı Ya­sa­’da dok­to­ra ya­pan mes­lek­taş­la­rı­mı­zın hâ­kim­lik mes­le­ği­ne sa­de­ce mü­la­kat­la ge­çiş­le­ri dü­zen­len­miş idi. Bu tek­lif­te de ko­mis­yon aşa­ma­sın­da ya­pı­lan de­ği­şik­lik­le bu dü­zen­le­me de­vam edi­yor. Ben şim­di Sa­yın Ba­ka­nı­ma şu­nu sor­mak is­ti­yo­rum: Aca­ba, mev­cut hâ­kim, sav­cı­lık mes­le­ği­ni yü­rü­ten ar­ka­daş­la­rı­mız ara­sın­da dok­to­ra yap­ma ora­nı kaç­tır ve hâ­kim ve sav­cı­la­rın dok­to­ra, yük­sek li­sans gi­bi aka­de­mik ça­lış­ma­la­rı­nı teş­vik eden bir dü­zen­le­me­miz bu­lun­mak­ta mı­dır?

Te­şek­kür ede­rim.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür edi­yo­rum.

Say­gı­de­ğer ar­ka­daş­la­rım, bir hu­su­su açık­la­mam la­zım Sa­yın İç­li­’nin ifa­de­si üze­ri­ne.

Bu­ra­da mad­de­ler üze­rin­de on da­ki­ka, ta­ma­mı üze­rin­de yir­mi da­ki­ka so­ru-ce­vap iş­le­mi ger­çek­leş­ti­ri­yo­ruz; on da­ki­ka­sı so­ru sor­ma, on da­ki­ka­sı ce­vap ve­ya beş da­ki­ka­sı so­ru beş da­ki­ka­sı ce­vap­tır. İki gün ön­ce ve­ya dün­kü gö­rüş­me­ler­de de bak­tı­ğı­nız za­man, yak­la­şık on da­ki­ka içe­ri­sin­de 15 ta­ne ar­ka­daş so­ru sor­du. Be­nim kim­se­nin üs­lu­bu­na fa­lan ka­rış­ma had­dim de­ğil, böy­le bir is­te­ğim, ar­zum fa­lan da yok­tur. Ama, ek­ran­da gö­rü­nen ar­ka­daş­la­rı -ki, bü­yük ço­ğun­lu­ğu mu­ha­le­fe­te ait­tir- bu­ra­da sis­tem­li sı­nır­lı­yo­ruz. Bir da­ki­ka içe­ri­sin­de is­te­nir­se çok so­ru so­ru­la­bi­lir, ama yo­rum ya­pı­lır­sa ta­bi­i ki so­ru sor­ma hak­kı or­ta­dan kal­kı­yor. Da­ha çok ar­ka­da­şı­mı­zın so­ru sor­ma­sı için bu yön­te­mi ge­çen dö­nem uy­gu­la­dık, bu dö­nem de uy­gu­la­ma­ya de­vam edi­le­cek­tir. Kür­sü­de­ki du­rum ay­rı. Ama ge­çen dö­nem şu­nu gör­dük ki, ba­zen bir ar­ka­da­şı­mız beş da­ki­ka­da bir tek so­ru sor­du ve­ya bir­kaç ta­ne so­ru sor­du. O ba­kım­dan, so­ru sor­ma işin­de bu yön­te­min adil ol­du­ğu ka­na­atin­de­yim ve bu yön­te­mi uy­gu­la­ma­ya de­vam ede­ce­ğiz.

Bil­gi­le­ri­ni­ze arz ede­rim.

Sa­yın Ba­ka­nım, bu­yu­run.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Sa­yın Baş­kan, kö­tü ör­nek ör­nek de­ğil­dir. Ben bir da­ki­ka­da ko­nu­şu­yo­rum. Be­nim ko­nuş­ma­ma kür­sü­dey­ken mü­da­ha­le edi­li­yor, siz mü­da­ha­le­le­re mü­da­ha­le et­mi­yor­su­nuz.

BAŞ­KAN – Efen­dim, bu­ra­da her­kes her­ke­si­n…

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Sa­yın Ada­let Ba­ka­nı­mız beş da­ki­ka­dan faz­la ko­nuş­tu. Saa­te ba­kı­yo­rum hiç mü­da­ha­le et­mi­yor­su­nuz.

BAŞ­KAN – Say­gı­de­ğer ar­ka­daş­la­rım, ba­kı­nız, Sa­yın İç­li, Sa­yın Ba­ka­nın beş da­ki­ka­dan faz­la sü­re­si­ni kul­lan­ma­sın­da­ki hu­sus şu idi: So­ru so­ran ar­ka­daş­la­rı­mı­za ce­vap ver­me­si için, mil­let­ve­kil­le­ri­ne say­gı ba­bın­da o im­kâ­nı ben ver­dim. Sa­yın Ba­kan da ço­ğu za­man “ya­zı­lı ce­vap ve­re­ce­ği­m” di­ye kul­lan­ma­dı. Bun­la­rı tek­rar tek­rar tar­tış­ma­ya­lım. Siz de­ne­yim­li bir par­la­men­ter­si­niz.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Sa­yın Baş­kan, mil­let­ve­ki­li­ne say­gıy­sa mil­let­ve­ki­li­nin sö­zü ke­sil­mez.

BAŞ­KAN – Ha, bu­ra­da söz at­ma işi­ne ge­lin­ce, her­kes gö­rü­yor na­sıl söz atıl­dı­ğı­nı mu­ha­le­fet­ten ve­ya ik­ti­dar­dan bir­bir­le­ri­ne. Ona bir şey de­mi­yo­rum.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) - Sa­yın Baş­ka­nım, ben ge­rek­li ge­rek­siz ko­nuş­mu­yo­rum.

BAŞ­KAN – Es­tağ­fu­rul­lah.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Be­nim ba­kın ko­nuş­tu­ğum o tu­ta­nak­la­ra, mik­ro­fon ke­sil­di­ğin­de ben bir da­ki­ka­da­… Efen­dim, çok önem­li bir ko­nu­yu arz edi­yo­rum, ko­nuş­tu­ğu­muz ko­nu önem­siz bir ko­nu de­ğil.  Ben ko­nu dı­şın­da da ko­nuş­mu­yo­rum.

BAŞ­KAN – Sa­yın İç­li, Sa­yın İç­li­…

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Ama kür­sü­de ko­nu­şur­ke­n…

BAŞ­KAN – Sa­yın İç­li, ba­kı­nız, kar­şı­lık­lı ko­nuş­ma­ya­lım. Bu, İç Tü­zük hü­küm­le­ri­ne uy­gun de­ğil.

Bi­raz ön­ce, sa­de­ce 2-3 ta­ne ar­ka­da­şı­mız gir­di­ği za­man, dik­kat eder­se­niz, on­la­rı bir da­ki­kay­la sı­nır­la­ma­dım. Söz hak­la­rı­nı, so­ru hak­la­rı­nı uzat­tım. Ama bu­ra­da 10 ta­ne ar­ka­daş so­ru sor­mak için sis­te­me gir­miş­se, ben 1 ar­ka­da­şa bu beş da­ki­ka­nın üç da­ki­ka­sı­nı ve­rir­sem, bu ada­let ol­maz, bu baş­ka bir şey olur.

Sa­yın Ba­ka­nım, bu­yu­run.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Sa­yın Baş­ka­nım, mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rı­mı­zın ba­na yö­nelt­ti­ği so­ru­la­ra kı­sa kı­sa ce­vap­lar ver­me­ye ça­lı­şa­ca­ğım.

Sa­yın İç­li, Av­ru­pa Kon­se­yi Ba­kan­lar Ko­mi­te­si­nin bir ka­ra­rın­dan bah­se­de­rek, hâ­kim ve sav­cı aday­la­rı­nın yar­gı ta­ra­fın­dan se­çil­me­siy­le il­gi­li bir ka­rar al­dı­ğın­dan bah­set­ti­ler.

Bi­lin­di­ği gi­bi Tür­ki­ye, Av­ru­pa Bir­li­ği mü­za­ke­re ta­ri­hi al­mış bir ül­ke­dir ve Av­ru­pa Bir­li­ği mük­te­se­ba­tı­nı Tür­ki­ye­’ye ta­şı­ma ve Av­ru­pa Bir­li­ği­ne üye ol­ma ko­nu­sun­da otuz beş fa­sıl­da mü­za­ke­re yap­mak­ta­dır. Bu fa­sıl­lar­dan bir ta­ne­si de yir­mi üçün­cü fa­sıl, ya­ni “yar­gı ve te­mel hak­la­r” fas­lı­dır. Bu yıl ya­yım­la­nan İler­le­me Ra­po­ru­’n­da yir­mi üçün­cü fa­sıl olan yar­gı ve te­mel hak­lar­la il­gi­li şu ifa­de­ler var­dır: “Ge­nel ola­rak, yar­gı ala­nın­da bir mik­tar iler­le­me­den bah­set­mek müm­kün­dür. 2007 Mart ayın­da Da­nış­tay, ya­zı­lı sı­na­vın Öğ­ren­ci Seç­me ve Yer­leş­tir­me Mer­ke­zin­ce dü­zen­len­me­si, sı­nav­la­rın bir bü­tün ola­rak ta­raf­sız ve ob­jek­tif bir an­la­yış­la ya­pıl­ma­sı ge­rek­ti­ği, mü­la­kat ku­ru­lu­nun Da­nış­tay ve Yar­gı­ta­yı tem­si­len Ada­let Aka­de­mi­si üye­le­ri­ni de içer­me­si ge­rek­ti­ği yö­nün­de ka­rar ver­miş­tir. Ha­zi­ran ayın­da, Ada­let Ba­kan­lı­ğı il­gi­li yö­net­me­li­ği Da­nış­ta­yın be­lir­le­di­ği şart­la­rı kar­şı­lar gö­rü­nen bir şe­kil­de de­ğiş­tir­miş ve sı­nav­la­rı Ka­sım 2007’nin ba­şı için plan­la­mış­tır. Bu­nun­la bir­lik­te 2007 Ağus­tos ayın­da YAR­SAV ye­ni yö­net­me­li­ğin de yü­rür­lük­ten kal­dı­rıl­ma­sı için Da­nış­ta­ya baş­vu­ru­da bu­lun­muş­tur. Da­va hâ­len Da­nış­ta­yın önün­de­dir.”

Av­ru­pa Bir­li­ği İler­le­me Ra­po­ru­’y­la il­gi­li yar­gı ala­nın­da bu ifa­de­ler var­dır. Bu­ra­dan ne so­nuç çı­ka­rı­yo­ruz? Şu­nu söy­lü­yor: Mü­la­kat ko­mis­yo­nu­na Yar­gı­tay ve Da­nış­ta­yı tem­si­len bi­rer de üye alın. Biz de onu ya­pı­yo­ruz. Bu­ra­da ya­pı­la­nı eleş­tir­mek ye­ri­ne tak­dir et­mek her­hâl­de bu ko­nu­yu çok da­ha ya­ki­nen iz­le­yen ar­ka­daş­la­rı­mı­zın, ba­na gö­re, ya­pa­cak­la­rı en doğ­ru ta­vır­dır di­ye dü­şü­nü­yo­rum.

Ve ay­rı­ca, ba­kın, Av­ru­pa Bir­li­ği ül­ke­le­rin­de sa­de­ce yar­gı men­sup­la­rın­dan olu­şan mü­la­kat ko­mis­yon­la­rı üç ül­ke­de var: Avus­tur­ya, Le­ton­ya, İs­ve­ç’­te. Sa­de­ce yar­gı dı­şın­dan, ya­ni Ada­let Ba­kan­lı­ğı bü­rok­rat­la­rı­nın mü­la­kat ko­mis­yo­nun­da ol­du­ğu al­tı ye­di ül­ke var: Ma­ke­don­ya, Gür­cis­tan, Mal­ta, İs­viç­re, Tür­ki­ye, Uk­ray­na. Ama yir­mi iki ül­ke yar­gı dı­şın­dan ve yar­gı men­sup­la­rın­dan olu­şu­yor. Şim­di, Tür­ki­ye bu­ra­ya gi­ri­yor iş­te, yir­mi iki ül­ke­nin ara­sı­na gi­ri­yor. Ya­ni olum­lu bir şey ya­pı­yo­ruz. Av­ru­pa Bir­li­ği sü­re­cin­de, Av­ru­pa Bir­li­ği ül­ke­le­ri­nin bü­yük bir ço­ğun­lu­ğun­da uy­gu­la­nan mü­la­kat ko­mis­yo­nu­na ben­zer bir ko­mis­yon oluş­tu­ru­yo­ruz. O ba­kım­dan, ar­ka­daş­la­rı­mı­zın bu ko­nu­da ge­tir­dik­le­ri eleş­ti­ri­ler son de­re­ce hak­sız­dır. Ya­pı­lan iş­lem, bu sü­re­ce kat­kı ya­pan bir ça­lış­ma­dır.

Sa­yın Ak­gün bir araş­tır­ma­dan bah­set­ti. “Yar­gı­da bir zih­ni­yet de­ği­şik­li­ği­ne ih­ti­yaç var mı?” de­di. Za­ten gü­nü­müz­de dün­ya sü­rek­li bir de­ği­şim ve dö­nü­şüm içe­ri­sin­de. Tür­ki­ye, ulus­la­ra­ra­sı bir­çok an­laş­ma­ya im­za koy­muş, Av­ru­pa İn­san Hak­la­rı Söz­leş­me­si­’ni im­za­la­mış, Av­ru­pa İn­san Hak­la­rı Mah­ke­me­si­nin yet­ki­si­ni ka­bul et­miş. Bu bağ­lam­da biz, hâ­kim ve sav­cı­la­rı­mı­zı sü­rek­li eği­ti­me ta­bi tu­tu­yo­ruz. Ta­bi­i ki bu eği­tim so­nu­cun­da da ulus­la­ra­ra­sı in­san hak­la­rı stan­dart­la­rı­nı da hâ­kim ve sav­cı­la­rı­mız, kuş­ku­suz ki, uy­gu­lu­yor­lar, uy­gu­la­ma ça­ba­sı içe­ri­sin­de­ler ve bu ken­di­li­ğin­den or­ta­ya çı­kan, za­ten bir zih­ni­yet de­ği­şi­mi­dir.

He­men -geç­miş ol­dum- Sa­yın İç­li­’nin bir so­ru­su var­dı. “Ne­den Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nu dev­re dı­şı bı­ra­kı­yor­su­nuz?” de­di­ler. Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nu dev­re dı­şı fa­lan bı­rak­tı­ğı­mız yok. Ana­ya­sa­’nın 159’un­cu mad­de­si Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­na mes­le­ğe ka­bul gö­re­vi­ni ver­miş­tir. Mes­le­ğe ka­bu­lü za­ten ora­sı ya­pı­yor, ama aday­lı­ğa ka­bul gi­bi bir gö­re­vi yok­tur, Ana­ya­sa böy­le bir yet­ki ver­me­miş, onu da Ada­let Ba­kan­lı­ğı yap­mak­ta­dır. Bu­ra­da, ta­ma­men Ana­ya­sa­’ya uy­gun bir dü­zen­le­me ya­pıl­mak­ta­dır.

Sa­yın Ça­lış “A­lı­na­cak avu­ka­tın yüz­de­si­ni ve­re­bi­lir mi­si­niz?” de­di­ler. Ta­bi­i, ne ka­dar hâ­kim ve sav­cı alı­na­cak han­gi dö­nem­de, avu­kat­lar­dan ne ka­dar hâ­kim ve sav­cı ada­yı alı­na­cak? Efen­dim, bu­nun­la il­gi­li ka­ra­rı, Ada­let Ba­ka­nı ola­rak ben tek ba­şı­ma ver­mi­yo­rum. Ön­ce, Ada­let Aka­de­mi­sin­den gö­rüş alı­yo­ruz ya­sa ge­re­ği. Ta­bii bu gel­dik­ten son­ra, ih­ti­yaç du­ru­mu­na gö­re, bu ra­ka­mı be­lir­li­yo­ruz. Ben şim­di bu­ra­dan bir ra­kam ve­re­mem si­ze, ve­rir­sem yan­lış olur. Ama, ta­bii bu ya­sa çık­tık­tan son­ra, avu­kat ar­ka­daş­la­rı­mız­dan da hâ­kim ve sav­cı­lı­ğa mut­la­ka ala­ca­ğız. Bu ra­kam, de­min söy­le­di­ğim iş­ler ya­pıl­dık­tan son­ra ola­cak.

Sa­yın Baş­ka­nım, sü­rem dol­du. Di­ğer so­ru­la­ra ya­zı­lı ce­vap ve­re­ce­ğim.

Te­şek­kür ede­rim.

BAŞ­KAN – Ben bir ha­tır­lat­ma ba­bın­da so­ra­yım Sa­yın Ba­ka­nım. Sa­yın Ça­lı­ş’­ın bu ÖSY­M’y­le il­gi­li bir so­ru­su var­dı. İki de­fa­dır so­ru­yor. Ya­ni, Ada­let Ba­kan­lı­ğı mı ya­pı­yo­r…

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Af­fe­der­si­niz.

Şim­di, Sa­yın Ça­lış “Ni­ye mü­la­ka­tı da ÖSY­M’­ye yap­tır­mı­yor­su­nuz?” de­di­ler. ÖSYM za­ten ya­zı­lı­yı ya­pı­yor.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – “Mü­la­kat ol­ma­dan ne­den ÖSY­M’­den al­mı­yor­su­nuz?” de­di.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN - (An­tal­ya) – “Di­rekt ola­ra­k… Ni­ye mü­la­ka­tı yap­mak du­ru­mun­da­sı­nız?” Hâ­kim­lik ve sav­cı­lık mes­le­ği­nin özel­li­ği ge­re­ği, mü­la­kat yap­ma ih­ti­ya­cı­nı du­yu­yo­ruz.

Te­şek­kür ede­rim.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Ba­ka­nım.

Mad­de üze­rin­de bir adet öner­ge var­dır, öner­ge­yi oku­tup iş­le­me ala­ca­ğım.

Bu­yu­run.

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 65 sı­ra sa­yı­lı ya­sa tek­li­fi­nin 2. mad­de­si Ana­ya­sa­ya ay­kı­rı­dır. Tek­li­fin me­tin­den çı­ka­rıl­ma­sı­nı say­gı­la­rım­la arz ede­rim.

                                                                                                                      Ka­mer Genç

                                                                                                                          Tun­ce­li

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (An­ka­ra) – Ka­tıl­mı­yo­ruz Baş­ka­nım.

BAŞ­KAN – Hü­kû­met?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Biz­de ka­tıl­mı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, bu­yu­run.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

Ben, dok­to­ra ya­pan ki­şi­le­rin de nor­mal hâ­kim aday­la­rı gi­bi ya­zı­lı im­ti­han­dan geç­me­si­ni, kal­dı­rıl­ma­sı­nın eşit­lik il­ke­si­ne ay­kı­rı ol­du­ğu­nu bil­di­ğim için bu­nun Ana­ya­sa­’ya ay­kı­rı ol­du­ğu­nu ile­ri sü­rü­yo­rum.

Şim­di, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye­’de ta­bi­i, dok­to­ra­nın na­sıl ya­pıl­dı­ğı da bi­li­ni­yor. Önem­li olan o ma­ka­ma ge­le­cek in­san­la­rın bil­gi­li ol­ma­sı, ta­raf­sız ol­ma­sı, hâ­kim­lik mes­le­ği­nin ge­rek­tir­di­ği ol­gun, dol­gun bil­gi­le­re sa­hip ol­ma­sı.

Şim­di, bi­raz ön­ce, 2 ta­ne AK­P’­li, hâ­kim mes­le­ğin­den ge­len 2 ta­ne AK­P’­li çık­tı, bu­ra­da ko­nuş­tu, ben hay­ret et­tim, bun­lar na­sıl hâ­kim­lik yap­mış? Şim­di, efen­dim, di­yor ki: “Ya­hu kay­ma­ka­mı İçiş­le­ri Ba­ka­nı Müs­te­şa­rı atı­yor da ni­ye hâ­ki­mi ata­ma­sın?” Ya­hu ar­ka­da­şım, kay­ma­kam­la hâ­kim bir olur mu?

AV­Nİ ER­DE­MİR (Amas­ya) – Ol­maz ta­bi­i!

KA­MER GENÇ (De­vam­la) - Ol­maz. Ol­maz­sa, ta­bii hâ­kim­li­k… Ana­ya­sa­’da hâ­kim te­mi­na­tı ta­nı­mış. Mes­le­ğe ka­bul edil­me­nin -biz di­yo­ruz ki- mü­la­kat­la baş­la­ma­sı la­zım. E, şim­di, siz se­çi­yor­su­nuz, se­çi­yor­su­nuz ken­di dü­şün­ce­ni­ze uy­gun in­san­la­rı, seç se­çe­bil­di­ğin ka­dar, 100 ta­ne adam ge­ti­ri­yor­su­nuz. Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ku­ru­lu ne ya­pa­cak? Mec­bu­ren bun­la­rı ata­mak zo­run­da ka­la­cak, mes­le­ğe ka­bul et­mek zo­run­da ka­la­cak. Biz di­yo­ruz ki: “Mü­la­kat saf­ha­sın­da in­san­lar hak­sız­lı­ğa uğ­ru­yor.” Bü­tün me­se­le, işin kri­tik nok­ta­sı bu.

Şim­di, ba­kın ga­ze­te­le­re in­ti­kal et­ti, et­me­si ba­kı­mın­dan bir olay an­la­tı­yo­rum. Ge­çen se­ne, Me­lih Aşı­k’­ın kö­şe­sin­de Sa­yın Ba­ka­nın bir mek­tu­bu ya­yın­lan­dı: “E­fen­dim, be­nim bir ak­ra­bam be­nim adı­mı kul­la­na­rak rüş­vet alı­yor.” de­di. Bu­nun üze­ri­ne olay mah­ke­me­le­re in­ti­kal et­ti.

MEH­MET EMİN EK­MEN (Bat­man) – İl­gi­si ne?

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Bir da­ki­ka din­le­yin.

Son­ra, ga­ze­te­ci­ler git­ti­ler o be­yin ha­nı­mı­nı ko­nuş­tur­du­lar. Me­lih Aşık da de­di ki­… Son­ra­dan Ba­kan tek­zip et­ti mi et­me­di mi bil­mi­yo­rum, ha­nı­mı de­di ki: “E­fen­dim, biz Meh­met Ali Şa­hi­n’­le ak­ra­ba­yız, eşim, za­man za­man Bo­lu Aban­t’­a da gi­di­yo­ruz.”

MEH­MET EMİN EK­MEN (Bat­man) – Ne ala­ka­sı var?

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Bir da­ki­ka efen­dim.

Ama, na­sıl ata­ma ya­pıl­dı­ğı­nı bi­li­yo­rum. On­dan son­ra “Be­nim ko­cam ora­da iş­siz­di, ora­da bü­yük bir otel­de ge­nel mü­dür yap­tı, dev­le­te ait bir ote­le. Son­ra, ora­da ge­nel mü­dür ol­duk­tan son­ra İs­tan­bul Mil­lî Em­lak Mü­dür­lü­ğün­de önem­li bir gö­re­ve ge­ti­ril­di.” de­di.

MEH­MET EMİN EK­MEN (Bat­man) – Al­lah Al­lah!

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ve bu ki­şi, gü­ya bi­ri­sin­den 70 mil­yar pa­ra al­mış. On­dan son­ra, ha­nı­mı de­di ki: “Bi­zim ara­mız baş­lan­gıç­ta çok iyiy­di, Sa­yın Ba­kan ko­ca­ma bu işi bul­du. Son­ra­dan, o za­man Sa­yın Ba­kan ba­na ‘Ba­şı­nı ört.’ de­di, ben ba­şı­mı ört­tüm, ama son­ra­dan ba­şı­mın ör­tü­sü­nü çı­ka­rın­ca on­dan son­ra bu olay ol­du.” de­di. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

MEH­MET EMİN EK­MEN (Bat­man) – Son­ra hâ­kim mi yap­mış­lar?

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Bir da­ki­ka kar­de­şim, bir da­ki­ka ya­… Ce­vap ve­rir şim­di.

VEY­Sİ KAY­NAK (Kah­ra­man­ma­raş) – Her zır­va­ya ce­vap mı ve­re­cek?

BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – Öner­gey­le bu­nun bir il­gi­si var mı?

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, bu­nun öner­gey­le bir il­gi­si yok.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Me­lih Aşık da, o ya­zı­sı­nı oku­dum, “Sü­tun­la­rı­mız Ba­ka­na açık­tır, bu­yur­sun ce­vap ver­sin.” de­di. Ben gör­me­dim ce­vap ver­di­ği­ni. Ken­di­si bu­ra­da ce­vap ve­rir­se ve­ya­hut da ver­miş­se be­nim dik­ka­ti­mi çek­me­miş­se özür di­le­rim.

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, öner­ge­nin üze­rin­de ko­nuş­sak.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Şim­di, ba­kın, iş­siz bir ada­mı ge­ti­ri­yor­su­nuz im­ti­ha­na ta­bi tut­ma­dan dev­le­tin en mu­te­na ba­kan­lı­ğı­na atı­yor­su­nuz. İş­te bu zih­ni­yet ik­ti­da­ra ge­lir­se­… (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, öner­ge­ni­zin üze­rin­de ko­nu­şun lüt­fen.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – …ve bu zih­ni­ye­tin be­lir­le­ye­ce­ği ma­kam­lar­da bu­lu­nan ki­şi­le­rin, bu zih­ni­yet­te bu­lu­nan ki­şi­le­rin böy­le hâ­kim ve sav­cı­la­rı im­ti­han et­me du­ru­mu olur­sa iş­te ora­da ta­raf­sız­lık me­se­le­si ol­maz. Bi­zim kor­ku­mu­z…

VEY­Sİ KAY­NAK (Kah­ra­man­ma­raş) – Han­gi zih­ni­yet?

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Efen­dim, iş­te söy­lü­yo­ruz, ya­ni im­ti­han­sız, im­ti­han et­me­den, ken­di ya­kın­la­rı­nı­zı dev­le­tin en üst ma­kam­la­rı­na ge­ti­rip atar­sa­nı­z… İş­te bu zih­ni­ye­ti kas­te­di­yo­rum. Ya­rın da hâ­kim­ler ve sav­cı­la­ra -öte­ki mad­de­de de ko­nu­şa­ca­ğım- mü­la­kat­ta ne­ler sor­du­ğu­nuz ora­da da ya­zı­lı, öy­le mü­kem­mel mü­la­kat so­ru­la­rı­nı bul­muş­su­nuz ki! (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

Şim­di, Sa­yın Baş­kan, ben ko­nu­şu­yo­rum, bun­lar ko­nu­şu­yor. Bun­lar ni­ye ko­nu­şu­yor? Ni­ye sı­kı­lı­yor­lar? Ni­ye sı­kı­lı­yor­lar? Eğer be­ni din­le­mek­ten sı­kı­lı­yor­sa­nız, gi­din dı­şa­rı­ya ar­ka­daş.

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, öner­ge­nin dı­şı­na çık­tı­ğı­nız için iti­raz edi­yor­lar. “Ö­ner­ge­nin üze­rin­de ko­nuş.” di­yor­lar. Doğ­ru, öner­ge­nin üze­rin­de ko­nu­şun lüt­fen.

Bu­yu­run.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ben öner­ge­nin üze­rin­de ko­nu­şu­yo­rum. Ta­ma­men öner­ge­nin üze­rin­de ko­nu­şu­yo­rum. Di­yo­rum ki: Böy­le, ta­raf­lı, hak ta­nı­ma­yan, hu­kuk ta­nı­ma­yan, ka­nun ta­nı­ma­yan, ken­di ya­kın­la­rı­nı dev­le­tin en üst ma­kam­la­rı­na, en rant ge­ti­ren ma­kam­la­rı­na im­ti­han­sız ge­ti­re­n…

MEH­MET EMİN EK­MEN (Bat­man) – Sen hâ­kim­lik yap­mış­sın, her­kes ya­par!

KA­MER GENÇ (De­vam­la) - On­dan son­ra, ba­kın, o ar­ka­daş, he­men 70 mil­yo­nu da ia­de et­ti; iş­siz adam­dı, ia­de et­ti.

Şim­di, böy­le­si zih­ni­yet­le, eğer hâ­kim­li­ğe de mü­da­ha­le eder­se­niz, Tür­ki­ye'de hâ­kim­lik mü­es­se­se­si yü­rü­mez.  Va­tan­da­şın bek­le­di­ği ta­raf­sız bir hâ­kim sta­tü­sün­de hâ­kim bu­la­maz­sı­nız. O ba­kım­da­n…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

MEH­MET NİL HI­DIR (Muğ­la) – Se­ni kim seç­ti? Ki­min tor­pi­liy­le gel­din sen?

BAŞ­KAN – Ar­ka­daş­la­r…

Sa­yın Genç, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Şim­di, ba­kın, bun­lar hâ­lâ Meh­met Mo­ğul­ta­y’­a ta­kıl­mış­lar­dır. Meh­met Mo­ğul­tay, kar­de­şim, za­ma­nın­da han­gi­…

VEY­Sİ KAY­NAK (Kah­ra­man­ma­raş) – Oğ­lu­n… Oğ­lu­n…

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Efen­dim, oğ­lu­mu alan Hü­sa­met­tin Cin­do­ru­k’­tur, baş­ka bir yer­den gel­di. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

Ha­yır, ba­ka­lım şim­di. Ba­kın, si­zin Mec­lis Baş­kan­lı­ğı­na ge­tir­di­ği­niz ki­şi “Be­nim on se­kiz nes­le ka­dar bir ta­ne ak­ra­bam yok bu­ra­da.” de­di. Hâl­bu­ki bul­du­lar ki, ken­di­si kar­de­şi­ni ve ye­ğe­ni­ni ata­mış.

AV­Nİ ER­DE­MİR (Amas­ya) – Ken­din­den bah­set, boş ver onu.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Şim­di, ar­ka­daş­lar, bi­zim is­te­di­ği­mi­z… Be­nim oğ­lu­mun bu­ra­ya atan­ma­sın­da bir usul­süz­lük var­sa, bu­yu­run, iş­te ik­ti­dar­sı­nı­z… Ya­ni ba­kın, sı­kı­şı­yor­su­nuz, baş­ka ye­re gi­di­yor­su­nuz. Ken­di dü­rüst­lü­ğü­nü­ze uy­gun, ya­ni, siz mem­le­ke­ti dü­rüst yö­net­ti­ği­ni­zi id­di­a edi­n… Siz ba­na bun­la­rı ya­par­sa­nız, ben si­zi bu­ra­da piş­man et­ti­ri­rim. Ba­kın, elim­de çok de­lil­ler var. Ben da­ha, bu ka­dar, ken­di­si­ne uta­nı­la­cak şey­ler söy­le­nen bir top­lum­da bu ka­dar gül­me­ler ol­du­ğu­nu da ilk de­fa siz­de gö­rü­yo­rum. Böy­le bir şey olur mu?

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, te­şek­kür ede­rim.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ben bu­ra­da cid­di şey­ler­den bah­se­di­yo­rum, siz gü­lü­yor­su­nuz. Na­sıl olu­yor, ben an­la­mı­yo­rum?

Mad­de Ana­ya­sa­’ya ay­kı­rı­dı­r…

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, te­şek­kür edi­yo­rum, sağ olun.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Ka­rar ye­ter sa­yı­sı­nın ara­nıl­ma­sı­nı is­ti­yo­rum.

BAŞ­KAN - Oy­la­ma ol­du­ğu za­man is­ter­se­niz, bu­yu­run.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Ta­mam, iş­te öner­ge­yi oy­la­ya­cak­sı­nız.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Söz is­ti­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Sa­yın Ba­ka­nım, kür­sü­den ko­nuş­mak is­ter mi­si­niz?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Evet.

BAŞ­KAN - Bi­raz ön­ce Sa­yın Ha­ti­bin ko­nuş­ma­sı sı­ra­sın­da Sa­yın Ba­kan is­men zik­re­dil­miş­tir, Sa­yın Ba­ka­nın bir açık­la­ma hak­kı doğ­muş­tur.

Bu­yu­run Sa­yın Ba­ka­nım. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

VI.- SA­TAŞ­MA­LA­RA İLİŞ­KİN KO­NUŞ­MA­LAR VE AÇIK­LA­MA­LAR

1.- Ada­let Ba­ka­nı Meh­met Ali Şa­hi­n’­in, Tun­ce­li Mil­let­ve­ki­li Ka­mer Gen­ç’­in ko­nuş­ma­sın­da şah­sı­na sa­taş­ma­sı ne­de­niy­le ko­nuş­ma­sı

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Sa­yın Gen­ç’­in söz­le­ri­ne ce­vap ver­mek için çık­ma­dım hu­zu­ru­nu­za, ba­sı­na da ko­nu ol­du­ğun­dan, bir ko­nuy­la il­gi­li siz­le­ri bil­gi­len­dir­mek için çık­tım. Çün­kü böy­le­si­ne de­ğer­siz id­di­a ve söz­le­re ce­vap ver­me­ye te­nez­zül et­mem. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Yal­nız, he­men şu­nu söy­le­ye­yim: Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nu ile il­gi­li böy­le­si­ne bir de­ği­şik­lik­te, be­nim tey­ze­min oğ­luy­la il­gi­li bir ko­nu­yu bu­ra­ya ge­tir­miş ol­ma­sı­nın kuy­ruk acı­sı var. Ken­di­si, dört yıl ön­ce bir te­le­viz­yon prog­ra­mın­da ba­na ha­ka­ret et­ti. Taz­mi­nat da­va­sı aç­tım. Da­va bit­ti, ka­zan­dım. Şim­di, o pa­ra­nın öden­me­si­nin acı­sı düş­tü içi­ne. Ala­ca­ğım Ka­mer Bey, o pa­ra­yı öde­ye­cek­si­niz. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) O pa­ra­yı öde­ye­cek­sin, ala­ca­ğım, hiç ça­re­si yok. Şim­di, böy­le­ce bir hu­kuk da­va­sın­da ha­sım ol­duk.

AL­GAN HA­CA­LOĞ­LU (İs­tan­bul) – Biz, si­zin özel da­va­nı­zı din­le­mek zo­run­da de­ği­liz Sa­yın Ba­kan.

BAŞ­KAN – Sa­yın Ba­ka­nım, ko­nuy­la il­gi­li açık­la­ma ya­pı­nız lüt­fen.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (De­vam­la) – Ken­di­si, hu­su­me­ti, kür­sü­ye çı­ka­rak, gü­ya, bu­ra­da ken­di ken­di­ni tat­min et­me­ye ça­lı­şı­yor. O taz­mi­na­tı öde­ye­cek­si­niz.

AH­MET ER­SİN (İz­mir) – Ne ka­dar?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (De­vam­la) – Ta­bii mik­ta­rı­nı he­nüz bi­le­mi­yo­rum, he­sap edi­le­cek, ic­ra­da, Ah­met Bey.

Bir ka­mu ku­ru­lu­şu­na, be­nim sı­nav­sız ola­rak bir ya­kı­nı­mı al­dı­ğı­mı id­di­a et­ti. Bir de­fa, ora­sı ka­mu ku­ru­lu­şu de­ğil. Tak­sim Otel­ci­lik Ano­nim Şir­ke­ti­nin bir ote­li­dir. Ti­ca­ret Ka­nu­nu­’na ta­bi­dir, ora­da ça­lı­şan­lar da İş Ka­nu­nu­’na ta­bi­dir ve be­nim Ba­kan­lı­ğım ora­ya işe al­maz, ano­nim şir­ke­tin yö­ne­tim ku­ru­lu var­dır, şart­la­rı­nı ta­şı­yan­la­rı işe alır. O ne­den­le, bi­zim, Hü­kû­met ola­rak, eli­mi­ze im­kân geç­ti­ğin­de ya­kın­la­rı­mı­zı dev­let kad­ro­la­rı­na dol­dur­du­ğu id­di­ası­nı ve bu­nu hâ­kim­ler ve sav­cı­lar için de ya­pa­ca­ğı­mız id­di­ası­nı red­de­di­yo­rum. Çün­kü, ka­mu ku­rum ve ku­ru­luş­la­rı­na ya­pı­la­cak olan alım­lar ÖSYM ta­ra­fın­dan ya­pıl­mak­ta­dır. Biz de bu­nu bü­yük bir ti­tiz­lik­le ta­kip edi­yo­ruz.

Biz Hü­kû­met ola­rak bu ko­nu­da bir far­kı or­ta­ya koy­duk. Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nu­’nun 4/B mad­de­si­ne gö­re söz­leş­me­li per­so­nel alın­ma­sı müm­kün­dür. Bi­li­yor­su­nuz bu­nun için de ÖSY­M’­den fi­lan sı­na­va gir­me ko­şu­lu da aran­maz. An­cak, biz bu­nu da ge­tir­dik Hü­kû­met ola­rak. Hat­ta, bu­nu, ka­nun­la­… De­dik ki: “Söz­leş­me­li per­so­nel de ÖSY­M’­den ge­le­cek ve ÖSY­M’­nin gön­der­di­ği ki­şi­le­ri, pu­an­la­rı­na gö­re, ka­mu ku­rum ve ku­ru­luş­la­rı­na söz­leş­me­li per­so­nel ola­rak ala­ca­k” de­dik. Kad­ro­laş­ma ni­ye­tin­de olan bir ik­ti­dar bu­nu ya­par mı? Mev­cut ya­sa “İs­te­di­ği­ni­zi ala­bi­lir­si­ni­z” di­yor ama biz, bu­nu, par­ti­zan­lık olur, bir­ta­kım bas­kı­lar al­tın­da, bir­ta­kım ki­şi­ler gir­mek is­ter­ler, bu yo­lu ta­ma­men ka­pa­ta­lım dü­şün­ce­siy­le, Hü­kû­met ola­rak bun­dan bir­kaç ay ön­ce böy­le bir de­ği­şik­li­ği de yap­mış olan bir ik­ti­da­rız.

Şim­di, de­min ifa­de et­ti­ğim ya­kı­nım, bi­ri­nin ba­na ih­ba­rı üze­ri­ne, bir yan­lış­lık yap­mış. Ben de, bu ya­kı­nım­dır, ben bu­nu af­fe­de­yim, gör­mez­lik­ten ge­le­yim de­me­dim. Suç or­ta­ğıy­la bir­lik­te İs­tan­bul Cum­hu­ri­yet Sav­cı­lı­ğı­na ih­bar­da bu­lun­dum, tu­tuk­lan­dı­lar, ce­za­evin­de kal­dı­lar al­tı ay, da­va­la­rı bit­ti mi bit­me­di mi bil­mi­yo­rum. Bu, be­nim açım­dan eleş­ti­ri­le­cek bir şey de­ğil. Her­hâl­de tak­dir edi­le­cek bir şey­dir. Siz hiç böy­le bir şey yap­tı­nız mı? (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sa­yın Ka­mer Genç, hiç böy­le bir öz­ve­ri­de bu­lun­du­nuz mu siz?

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Ce­va­bı­nı ve­re­ce­ğim bi­raz son­ra.

BAŞ­KAN – Sa­yın Ba­ka­nım, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız lüt­fen.

Bu­yu­run.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (De­vam­la) – Efen­dim, ney­miş, ha­nı­mı­nın efen­dim iş­te ba­şı ka­pa­lıy­mış da, aç­mış da, on­dan son­ra böy­le yap­mış. Ha­nı­mı­nın ne za­man ba­şı­nı ört­tü­ğü­nü, ne za­man ka­pan­dı­ğı­nı bil­mem, gör­mem bi­le.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – İfa­de­si var.  Ga­ze­te oku­mu­yor­sun her­hal­de!

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (De­vam­la) – Efen­dim, ta­bi­i, böy­le bir ha­di­se kar­şı­sın­da öy­le bir şey söy­len­miş ola­bi­lir. Ben onu bi­le ha­tır­la­mı­yo­rum, ama biz, ne kim­se­nin giy­di­ği­ne ne iç­ti­ği­ne ne ye­di­ği­ne ne ne­re­de ol­du­ğu­na ka­rış­ma­yız. Bu, bi­zim mi­za­cı­mız­da yok­tur.

O ne­den­le, bi­raz ön­ce söy­le­nen söz­le­rin hiç­bir de­ğer ta­ra­fı yok­tur, sa­de­ce bu­ra­da mi­de bu­lan­dır­mak, or­ta­lı­ğı ka­rış­tır­mak, ko­nuy­la il­gi­li söy­le­ye­cek bir şe­yi ol­ma­yın­ca bu tür bel­den aşa­ğı vur­ma­yı ken­di­si­ne alış­kan­lık hâ­li­ne ge­tir­miş bir ki­şi­nin bu açık­la­ma­la­rı­na ce­vap ver­mek için bu­ra­ya gel­dim. Özür di­le­rim böy­le bir özel ko­nu­yu siz­ler­le pay­laş­ma du­ru­mun­da kal­dı­ğım için.

He­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Sa­yın Baş­ka­n…

BAŞ­KAN – Evet, Sa­yın Genç.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Efen­dim, ba­na sa­taş­tı, mü­sa­ade eder­se­niz iki da­ki­kada bi­ti­re­ce­ğim.

BAŞ­KAN – Efen­dim, Sa­yın Genç, ba­kı­nız, bir öner­gey­le il­gi­li ola­ra­k… Siz o hu­sus­ta açık­la­ma yap­tı­nız.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Da­vay­la il­gi­li Sa­yın Baş­ka­nım, bir da­ki­ka be­ni din­ler mi­si­niz.

BAŞ­KAN – Evet, öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­ru­m…

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Efen­dim, bir da­ki­ka­… Ba­na de­di ki, kuy­ruk acı­sı var, bel­den aşa­ğı­…

BAŞ­KAN – Efen­dim, si­zi din­le­dim.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Sa­yın Baş­kan, efen­dim, ba­kın, Ba­kan yan­lış bil­gi ver­di.

BAŞ­KAN - Siz, ba­kı­nız Sa­yın Genç, hiç il­gi­si yok­ken, öner­ge­niz­le il­gi­si yok­ken bir ko­nu­yu ge­tir­di­niz Sa­yın Ba­ka­nı töh­met al­tın­da­… Bu­nu açık­la­ma yap­tı, baş­ka bir şey yok. Efen­dim, bu­nu bu şe­kil­de de­vam et­ti­re­me­yiz, böy­le bir üs­lup ol­maz.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Tak­sim Otel­ci­lik Va­kıf­lar Ban­ka­sı­nın ku­ru­lu­şu­dur, o da Ba­ka­na bağ­lı­dır. Ni­ye ba­na sa­ta­şı­yor! (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan “ba­ğır­ma­” ses­le­ri)

Ba­na ce­vap hak­kı­mı ver­sin!

V.- KA­NUN TA­SA­RI VE TEK­LİF­LE­Rİ İLE KO­MİS­YON­LAR­DAN

GE­LEN Dİ­ĞER İŞ­LER (De­vam)

A) KANUN TASARI VE TEKLİFLERİ (De­vam)

2.- Bar­tın Mil­let­ve­ki­li Yıl­maz Tun­ç’­un; 2802 Sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ve Ada­let Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (2/63) (S. Sa­yı­sı: 65) (De­vam)

BAŞ­KAN – Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r… Ka­bul edil­me­miş­tir.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) - Ya­hu, Tak­sim Otel­ci­lik Va­kıf­lar Ban­ka­sı­nın ku­ru­lu­şu­du­r…

BAŞ­KAN - Mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r… Ka­bul edil­miş­tir.

Ar­ka­daş­lar, yap­ma­yın böy­le lüt­fen.

3’ün­cü mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 3- 2802 sa­yı­lı Ka­nu­nun 9 un­cu mad­de­sin­den son­ra gel­mek üze­re aşa­ğı­da­ki 9/A mad­de­si ek­len­miş­tir.

“Ya­zı­lı ya­rış­ma sı­na­vı ve mü­lâ­ka­tın ya­pı­lış şek­li

MAD­DE 9/A- Ya­zı­lı ya­rış­ma sı­na­vı, Ada­let Ba­kan­lı­ğı ile im­za­la­na­cak pro­to­ko­le gö­re Öğ­ren­ci Seç­me ve Yer­leş­tir­me Mer­ke­zi ta­ra­fın­dan ya­pı­lır.

Ata­ma ya­pı­la­cak boş kad­ro­la­rın sa­yı­sı, de­re­ce­si, un­va­nı, sı­nı­fı, ata­na­cak­lar­da ara­na­cak şart­lar ile baş­vu­ru­ya ve sı­na­va iliş­kin hu­sus­la­rın yer al­dı­ğı du­yu­ru, mü­ra­ca­at sü­re­si­nin bi­ti­min­den en az on­beş gün ön­ce Tür­ki­ye ge­ne­lin­de gün­lük ya­yım­la­nan ti­ra­jı en yük­sek beş ga­ze­te­den  bi­rin­de bir de­fa ve ay­rı­ca Ada­let Ba­kan­lı­ğı in­ter­net si­te­sin­de ilân olu­nur.

Ya­zı­lı sı­nav; Türk­çe, ma­te­ma­tik, Türk kül­tür ve me­de­ni­yet­le­ri, Ata­türk il­ke­le­ri ve in­kı­lâp ta­ri­hi ve te­mel yurt­taş­lık bil­gi­si  so­ru­la­rın­dan olu­şan ge­nel ye­te­nek ve ge­nel kül­tür ko­nu­la­rı ile

a) Ad­lî yar­gı­da; ana­ya­sa hu­ku­ku, me­de­nî hu­kuk, borç­lar hu­ku­ku, hu­kuk yar­gı­la­ma usu­lü, ti­ca­ret hu­ku­ku, ic­ra ve if­lâs hu­ku­ku, ce­za hu­ku­ku, ce­za yar­gı­la­ma usu­lü, ida­rî yar­gı­la­ma usu­lü ve ida­re hu­ku­ku,

b) İda­rî yar­gı­da; ana­ya­sa hu­ku­ku, ida­re hu­ku­ku, ida­rî yar­gı­la­ma usu­lü,  hu­kuk yar­gı­la­ma usu­lü, borç­lar hu­ku­ku (ge­nel hü­küm­ler), me­de­nî hu­kuk, ce­za hu­ku­ku (ge­nel hü­küm­ler), ver­gi hu­ku­ku, ver­gi usul hu­ku­ku ve ma­li­ye-eko­no­mi,

ko­nu­la­rı­nı kap­sa­yan alan bil­gi­si so­ru­la­rın­dan ya­pı­lır.

Ya­zı­lı sı­nav­da ge­nel ye­te­nek ve ge­nel kül­tür so­ru­la­rı yir­mi, alan bil­gi­si so­ru­la­rı sek­sen pu­an ağır­lı­ğa sa­hip ola­cak şe­kil­de de­ğer­len­dir­me­ye tâ­bi tu­tu­lur. Bu de­ğer­len­dir­me ya­pı­lır­ken ge­nel ye­te­nek ve ge­nel kül­tür ko­nu­la­rı ile alan bil­gi­si ko­nu­la­rı ken­di ara­la­rın­da  eşit ola­rak pu­an­la­nır.

Ya­zı­lı sı­nav­da yüz tam pu­an üze­rin­den en az yet­miş pu­an al­mak kay­dıy­la en yük­sek pu­an alan­dan baş­la­mak üze­re, sı­nav ilâ­nın­da be­lir­ti­len kad­ro sa­yı­sı­nın yüz­de el­li faz­la­sı mü­lâ­ka­ta çağ­rı­lır. An­cak ba­şa­rı ora­nı, ilan edi­len kad­ro­nun yüz­de el­li faz­la­sı­nın al­tın­da olur­sa, sa­de­ce ba­şa­rı­lı olan­lar mü­lâ­ka­ta çağ­rı­lır. Bu şe­kil­de çağ­rı­lan en dü­şük pua­na sa­hip aday­la ay­nı pua­nı alan­lar da mü­lâ­ka­ta alı­nır.

Mü­lâ­kat Ku­ru­lu; Ada­let Ba­kan­lı­ğı Müs­te­şa­rı ve­ya gö­rev­len­di­re­ce­ği Müs­te­şar Yar­dım­cı­sı baş­kan­lı­ğın­da, Tef­tiş Ku­ru­lu Baş­ka­nı, Ce­za İş­le­ri, Hu­kuk İş­le­ri ve Per­so­nel Ge­nel Mü­dür­le­ri ile Tür­ki­ye Ada­let Aka­de­mi­si Yö­ne­tim Ku­ru­lu­nun her sı­nav için ken­di üye­le­ri ara­sın­dan be­lir­le­ye­ce­ği iki üye ol­mak üze­re top­lam ye­di üye­den olu­şur.

Tür­ki­ye Ada­let Aka­de­mi­si Yö­ne­tim Ku­ru­lun­da Yar­gı­tay ve Da­nış­tay men­su­bu bi­rer üye bu­lun­ma­sı ha­lin­de bu üye­ler Mü­lâ­kat Ku­ru­lun­da asıl üye ola­rak gö­rev­len­di­ri­lir.

Tür­ki­ye Ada­let Aka­de­mi­si Yö­ne­tim Ku­ru­lun­da Yar­gı­tay ve Da­nış­tay men­su­bu üye sa­yı­sı bir­den faz­la ise, Yar­gı­tay kon­ten­ja­nı için Yar­gı­tay men­sup­la­rı ara­sın­dan, Da­nış­tay kon­ten­ja­nı için Da­nış­tay men­sup­la­rı ara­sın­dan; Yar­gı­tay ve­ya Da­nış­tay men­su­bu üye­ler­den bi­ri­nin ya da her iki­si­nin bu­lun­ma­ma­sı ha­lin­de ise Yö­ne­tim Ku­ru­lu­nun di­ğer üye­le­ri ara­sın­dan giz­li oy­la se­çim ya­pı­lır.

Asıl üye­le­rin hu­ku­kî ve­ya fii­lî se­bep­ler­le ka­tı­la­ma­ma­la­rı ha­lin­de; Tef­tiş Ku­ru­lu Baş­ka­nı, Ce­za İş­le­ri, Hu­kuk İş­le­ri ve Per­so­nel Ge­nel Mü­dür­le­ri­nin ye­ri­ne ve­ka­let eden­ler, Tür­ki­ye Ada­let Aka­de­mi­si Yö­ne­tim Ku­ru­lun­dan ka­tı­la­cak üye­le­rin ye­ri­ne ise, Yö­ne­tim Ku­ru­lu­nun ken­di üye­le­ri ara­sın­dan her bi­ri için ay­rı ay­rı giz­li oy­la be­lir­le­ye­ce­ği ye­dek üye­ler Mü­lâ­kat Ku­ru­lu­na ka­tı­lır.

Mü­lâ­kat, il­gi­li­nin;

a) Mu­ha­ke­me gü­cü­nün,

b) Bir ko­nu­yu kav­ra­yıp özet­le­me ve ifa­de ye­te­ne­ği­nin, 

c) Ge­nel dav­ra­nış ve tep­ki­le­ri­nin mes­le­ğe uy­gun­lu­ğu ve li­ya­ka­ti­nin,

d) Dış gö­rü­nü­şü iti­ba­rıy­la ya­dır­ga­na­cak bir ha­li­nin bu­lu­nup bu­lun­ma­dı­ğı­nın,

e) Ye­te­nek, kül­tür ve çağ­daş ya­şam an­la­yı­şı­nın,

pu­an ver­mek su­re­tiy­le de­ğer­len­di­ril­me­si yön­te­mi­dir.

Mü­lâ­kat, yu­ka­rı­da­ki bent­ler­de ya­zı­lı özel­lik­ler her­bi­ri yir­mi­şer pu­an üze­rin­den de­ğer­len­di­ri­le­rek ya­pı­lır. Mü­lâ­kat Ku­ru­lu­nun her­bir üye­si ta­ra­fın­dan ve­ri­len pu­an­lar ay­rı ay­rı tu­ta­na­ğa ge­çi­ri­lir. Ba­şa­rı­lı sa­yıl­mak için, üye­le­rin yüz tam pu­an üze­rin­den ver­dik­le­ri not­la­rın arit­me­tik or­ta­la­ma­sı­nın en az yet­miş ol­ma­sı şart­tır.

Mü­lâ­kat so­nu­cu en yük­sek pu­an alan­dan baş­la­mak üze­re sı­ra­ya ko­nu­la­rak mü­lâ­kat ba­şa­rı lis­te­si ha­zır­la­nır ve bu lis­te­nin al­tı Mü­lâ­kat Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan im­za­la­na­rak Per­so­nel Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­ne tes­lim edi­lir.

Ya­zı­lı ya­rış­ma sı­na­vı­na ka­tıl­ma­yan­la­rın ma­ze­ret­le­ri ka­bul edil­mez. Ma­ze­re­ti se­be­biy­le mü­lâ­ka­ta ka­tı­la­ma­yan­la­rın mü­ra­ca­atı üze­ri­ne Mü­lâ­kat Ku­ru­lun­ca ma­ze­ret­le­ri­nin ka­bu­lü­ne ka­rar ve­ril­di­ği tak­dir­de mü­lâ­kat ye­ri ile gü­nü tes­pit edi­lir ve il­gi­li mü­lâ­ka­ta çağ­rı­lır. Ma­ze­ret bil­di­ren­le­rin ma­ze­re­ti Mü­lâ­kat Ku­ru­lun­ca red­de­di­lir ve­ya ka­bul edil­mek­le bir­lik­te ve­ri­len sü­re için­de mü­lâ­ka­ta ka­tıl­maz­sa ba­şa­rı­sız sa­yı­lır.

Sı­na­va ka­tı­lan­la­rın, yu­ka­rı­da be­lir­ti­len ya­zı­lı ya­rış­ma sı­na­vı ve mü­lâ­kat pu­an­la­rı­nın arit­me­tik or­ta­la­ma­sı tes­pit edil­dik­ten son­ra en yük­sek pu­an alan­dan baş­la­mak üze­re ni­hai ba­şa­rı lis­te­si ha­zır­la­nır. Bu sı­ra­la­ma­ya tâ­bi tu­tu­lan­la­rın ni­ha­i pu­an­la­rı­nın eşit ol­ma­sı ha­lin­de, ya­zı­lı sı­nav­da al­dı­ğı pua­na ön­ce­lik ta­nı­nır. Ya­zı­lı pu­an­la­rı­nın da eşit ol­ma­sı ha­lin­de ku­ra çe­kil­mek su­re­tiy­le sı­ra­sı be­lir­le­nir ve bu ko­nu­da ya­pı­lan iş­lem­ler dü­zen­le­ne­cek tu­ta­nak­ta gös­te­ri­lir.

Ya­zı­lı ya­rış­ma sı­na­vı ile mü­lâ­ka­tın sek­re­tar­ya hiz­met­le­ri Ada­let Ba­kan­lı­ğı Per­so­nel Ge­nel Mü­dür­lü­ğü ta­ra­fın­dan ye­ri­ne ge­ti­ri­lir.

Sı­nav ka­za­nan­lar­dan ger­çe­ğe ay­kı­rı be­yan­da bu­lun­du­ğu tes­pit edi­len­le­rin sı­nav­la­rı ge­çer­siz sa­yı­la­rak ata­ma­la­rı ya­pıl­maz. Ata­ma­sı ya­pıl­mış ol­sa da­hi ip­tal edi­lir. Bun­lar hiç­bir hak ta­le­bin­de bu­lu­na­maz­lar.

Sı­na­vı ka­za­nan­lar­dan ata­ma­sı ya­pı­lıp da bel­ge ile is­pa­tı müm­kün zor­la­yı­cı se­bep­ler ol­mak­sı­zın 657 sa­yı­lı Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nu­nun 62 nci mad­de­sin­de be­lir­le­nen ka­nu­nî sü­re içe­ri­sin­de gö­re­ve baş­la­ma­yan­la­rın ata­ma­la­rı ip­tal edi­lir. Tek­rar atan­ma­la­rı için baş­vur­ma­la­rı ha­lin­de bun­la­rın ata­ma­la­rı ya­pıl­maz.”

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, mad­de üze­rin­de söz alan ar­ka­daş­la­rı­mın isim­le­ri­ni oku­yo­rum: Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na Mer­sin Mil­let­ve­ki­li İsa Gök, Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si Gru­bu adı­na Kır­şe­hir Mil­let­ve­ki­li Me­tin Ço­ba­noğ­lu, De­mok­ra­tik Top­lum Par­ti­si adı­na Bat­man Mil­let­ve­ki­li Ben­gi Yıl­dız, şa­hıs­la­rı adı­na Or­du Mil­let­ve­ki­li Mus­ta­fa Ha­ma­rat, Bo­lu Mil­let­ve­ki­li Fa­tih Me­tin, Mer­sin Mil­let­ve­ki­li Ali Rı­za Öz­türk ve Tun­ce­li Mil­let­ve­ki­li Ka­mer Genç.

İlk ko­nuş­ma­cı Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na Mer­sin Mil­let­ve­ki­li İsa Gök.

Sa­yın Gök, bu­yu­run efen­dim. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

CHP GRU­BU ADI­NA İSA GÖK (Mer­sin) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Ön­ce­lik­le, eğer yan­lış öğ­ren­me­diy­sem Kas­ta­mo­nu Mil­let­ve­ki­li­miz (AKP) Sa­yın Mu­sa Sı­va­cı­oğ­lu, bu­ra­da­lar, evet.

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (Kas­ta­mo­nu) – AK Par­ti.

İSA GÖK (De­vam­la) – Her ney­se, Türk­çe­de AKP.

Ön­ce­lik­le, ar­ka­daş­lar, bir şey söy­le­mek is­ti­yo­rum: Hu­kuk­çu ol­mak­tan onur du­ya­rım, hu­kuk­çu­lu­ğu son de­re­ce önem­se­rim, ha­ya­tı­mın şi­ar­la­rın­dan­dır. Ar­ka­da­şı­mız Ba­kan­lık­ta tet­kik hâ­kim­lik gö­re­vi­ni, ba­zı ida­ri gö­rev­ler yap­tı­ğı­nı söy­le­di ve hiç ka­tı­la­ma­ya­ca­ğım, tüy­le­ri­mi di­ken di­ken ya­pan be­yan­lar­da bu­lun­du. Kay­ma­ka­mı da Ba­kan­lık alı­yor, ge­nel mü­dü­rü de sı­nav ya­pı­yor alı­yor, hâ­ki­mi de, be­ni de Ba­kan­lık sı­nav yap­tı, ata­dı, hiç­bir fark yok, ga­yet gü­zel gi­di­yor, teb­rik edi­yo­rum, onur du­yu­yo­rum tü­rü şey­ler söy­le­di.

Bu be­yan her şey­den ön­ce hu­kuk­çu­luk onu­ru­na hiç gel­mi­yor. Ana­ya­sa­’mız­da Üçün­cü Kı­sım “Cum­hu­ri­ye­tin Te­mel Or­gan­la­rı­”, Bi­rin­ci Bö­lüm “Ya­sa­ma­”, İkin­ci Bö­lüm “Yü­rüt­me­”, Üçün­cü Bö­lüm “Yar­gı­” ola­rak ay­rıl­mış­tır ve yar­gı “Mah­ke­me­le­rin ba­ğım­sız­lı­ğı­”, “Hâ­kim­lik ve sav­cı­lık te­mi­na­tı­” di­ye alt mad­de­le­re ay­rıl­mış­tır. Eğer ki, bir hu­kuk­çu ol­du­ğu­nu be­yan eden ar­ka­da­şı­mız, kay­ma­kam­lık sı­na­vı ile hâ­kim-sav­cı ol­ma­yı ka­rış­tı­rı­yor­sa, bir ge­nel mü­dür­lük­le, hâ­kim­lik-sav­cı­lı­ğı ka­rış­tı­rı­yor­sa son de­re­ce üzün­tü du­ya­rım. Ba­kan­lı­ğın hâ­kim-sav­cı aday­la­rı ve hâ­kim-sav­cı al­dı­ğı dö­nem­ler­den ka­lan bir hâ­kim­li­ği var­sa -Al­la­h’­tan ki Ba­kan­lı­ğı­mı­zın o dö­nem­de al­dı­ğı hâ­kim­le­rin bü­yük ço­ğun­lu­ğu, çok bü­yük ço­ğun­lu­ğu, bu dü­şün­ce­de de­ğil­ler- o hâ­kim­ler­den­se­… Her­hâl­de, iş­te, kork­tu­ğu­muz şey bu, kork­tu­ğu­muz şey bu­… Son de­re­ce üzül­düm, son de­re­ce üzül­düm. Hu­kuk­ta öğ­re­tir­ler: “Va­li­lik ida­re­nin aja­nı­dır.” Hâ­kim­lik­le va­li­li­ği ka­rış­tı­rı­yor­sak, hâ­kim­lik­le kay­ma­kam­lı­ğı ka­rış­tı­rı­yor­sak vay hâ­li­mi­ze, vay hâ­li­mi­ze. Cum­hu­ri­ye­tin te­mel or­gan­la­rı­nı, hâ­kim­li­ğin ne ol­du­ğu­nu, en azın­dan yüz el­li yıl­dır ne ol­du­ğu­nu kav­ra­ya­ma­mı­şız de­mek­tir ki bu son de­re­ce va­him. Bu­nu söy­le­mek is­ti­yo­rum, son de­re­ce üzül­düm.

Hâ­kim-sav­cı alı­mı­nın, es­ki­den be­ri Ada­let Ba­kan­lı­ğın­da ol­du­ğu ar­gü­ma­nın­dan lüt­fen vaz­ge­çin, bu ar­gü­ma­nı kul­lan­ma­yın. “Top­lum­sal iler­le­me­” di­ye bir şey var. Eğer ki bu ar­gü­man­day­sa­nız ar­ka­daş­lar, da­ha ön­ce ba­ro­lar ve­sa­yet al­tın­day­dı, ba­ro­la­rı tek­rar ve­sa­yet al­tı­na ko­yun. Ba­ro baş­kan­la­rı­nı gö­rev­den alın, yö­ne­tim­le­ri va­li­lik gö­rev­den alır­dı; bun­la­rı, o za­man, ya­pın. E, ka­dı­lı­ğa dö­ne­lim. “Top­lum­sal iler­le­me­” de­nen bir şey var­dır, di­ya­lek­ti­ğin so­nu­cu­dur bu. Top­lum­sal iler­le­me­de her ku­rum ge­li­şir, top­lum­lar ge­li­şir; ge­liş­me en­gel­le­ne­mez. Hâ­kim­li­ğin ba­ğım­sız­lı­ğı, yar­gı­nın o fark­lı ya­pı­sı top­lum­sal ge­liş­me­nin bir so­nu­cu­dur. Eğer ki 1940’lar­da, 1950’ler­de ka­lıp otuz dört ka­nu­nu ar­gü­man ola­rak alı­yor­sa­nız, vay hâ­li­mi­ze ki vay hâ­li­mi­ze. Top­lum­sal iler­le­me­den na­sip ala­ma­dı­ğı­mız an­la­mı­na ge­lir, üzü­lü­rüm. Türk top­lu­mu ga­yet akıl­lı­dır, ge­liş­me­le­re açık­tır, ta­ri­hin­den ge­len o önem­li ni­te­lik­le­riy­le çok bü­yük dev­rim­le­re im­za at­mış­tır. Biz top­lum­sal iler­le­me­ye ka­pa­lı bir top­lum de­ği­liz. Bu­nu söy­le­mek is­ti­yo­rum ar­ka­daş­lar. Yö­net­me­lik­ten biz ya­sa­ya, ye­te­nek, kül­tür, çağ­daş ya­şa­mı da­hi zor al­dır­dık. Ko­nu­şul­du, son­ra siz­ler al­dı­nız.

Ar­ka­daş­lar, bu bir man­tık, bu bir man­tık. Az ön­ce kür­sü­de ko­nu­şan man­tı­ğın de­va­mı­nı, ba­kın, ben si­ze söy­le­ye­yim. Ko­nuş­ma ko­nu­mu bir­den de­ğiş­tir­dim.

Ba­kın ar­ka­daş­lar, da­ha ye­ni, dün, Fut­bol Fe­de­ras­yo­nu Ka­nu­nu geç­ti. O Fe­de­ras­yo­nun de­le­ge ya­pı­sı, de­le­ge sis­te­mi de­ğiş­ti­ril­di. Ko­nu, Fe­de­ras­yo­nu da, ne ya­zık ki, ege­men­lik al­tı­na al­ma mak­sat­lı si­ya­sal kad­ro­laş­may­dı. Fİ­FA ve UE­FA­’nın ulus­la­ra­ra­sı ka­rar­la­rı aley­hi­ne bir ya­sa geç­ti. Ba­ka­lım so­nu ne ola­cak.

Ar­ka­daş­lar, ay­nı man­tı­ğın de­va­mı, ba­kı­nız -bel­ki far­kın­da de­ğil­si­niz- sağ­lık ala­nın­da TUS kal­kı­yor, TUS sı­na­vı. Ye­ri­ne ne ge­li­yor ar­ka­daş­lar? Üç ki­şi­lik pro­fe­sör­ler ku­ru­lun­dan bir mü­la­kat, asis­tan ol­mak için. Anah­tar ke­li­me: Mü­la­kat. Anah­tar ke­li­me: Mü­la­kat. Dik­ka­ti­ni­zi çe­ke­rim ar­ka­daş­lar.

Tür­ki­ye Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Bir­li­ği Ka­nu­nu ge­li­yor, ko­mis­yon­dan geç­miş. Tür­ki­ye Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Bir­li­ği Ka­nu­nu son de­re­ce önem­li bir ka­nun. Bu ka­nu­nun bir ge­çi­ci mad­de­si var. YAR­SAV ka­pa­tı­lı­yor ki ta­ri­hi­miz­de bi­zim der­nek ka­pat­mak için ka­nun çı­kart­ma­mış­tık. Ör­güt­len­me, dü­şün­me öz­gür­lü­ğü­ne bir dar­be ola­cak. YAR­SA­V’­ı ka­pat­mak için ka­nun ge­ti­ri­yo­ruz. Ben bu ka­nu­na da­hi üzü­lü­yo­rum. Ni­ye bi­li­yor mu­su­nuz? Çün­kü, Ha­kim­ler ve Sav­cı­lar Bir­li­ği Ka­nu­nu, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Bir­li­ği­ni ka­mu ku­ru­mu ni­te­li­ğin­de mes­lek ku­ru­lu­şu ola­rak ni­te­len­di­ri­yor.

Ana­ya­sa­mız­da -Za­fer Ho­cam iyi bi­lir, Sa­yın Üs­kül- ka­mu ku­ru­mu ni­te­li­ğin­de­ki mes­lek ku­ru­luş­la­rı “Yü­rüt­me­” bö­lü­mün­de yer alır. Bu ku­ru­luş­la­rın ida­ri ve ma­li de­ne­ti­mi ba­kan­lık­la­ra bağ­lı­dır. Bu da­hi yar­gı­ya bir mü­da­ha­le­dir, bu da­hi. Yar­gı ko­nu­sun­da bu ka­dar has­sas ol­mak la­zım, bu ka­dar has­sas. Bun­la­rı lüt­fen de­ğer­len­di­rin.

Ha bu­ra­da hep şu den­di ba­na, hep din­li­yo­rum ar­ka­daş­la­rı: İş­te, as­la ba­kan­lı­ğın, şu­nun bu­nun, si­ya­sal ik­ti­da­rın yar­gı­ya et­ki­si ol­maz. Ar­ka­daş­lar, de­me­yin bu­nu. Unut­ma­dık da­ha, unut­ma­dık. 27 ta­ne Yar­gı­tay üye­si, 23 Yar­gı­tay, 9 Da­nış­tay üye­si açı­ğı var­ken, Yar­gı­tay Baş­ka­nı, Da­nış­tay Baş­ka­nı sü­rek­li “A­çı­ğı­mı­zı ka­pa­yın.” di­ye ya­zı­lar gön­de­rir­ken HSYK de­di­ği­miz Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu top­lan­tı ya­pa­ma­dı. Çok say­gı duy­du­ğum Sa­yın Ba­kan top­lan­tı­ya gel­me­di. Sa­yın Çi­çe­k… Fah­ri Ka­sır­ga –a­ğa­be­yi­miz­dir- müs­te­şar “Git­me­ye­cek­sin.” ta­li­ma­tı al­dı. Sa­yın Kök­çam top­lan­tı­ya ka­tı­la­ma­dı­lar. Ba­kın, top­lan­tı ya­pı­la­ma­dı ar­ka­daş­lar. Bu top­lan­tı­da ne ya­pı­la­cak­tı? Yar­gı­tay üye­li­ği se­çi­mi ya­pı­la­cak­tı. Yar­gı­tay Ka­nu­nu var­dı, Mec­li­se gel­miş­ti, ge­çe­cek­ti, sa­yı dü­şe­cek­ti­… Bı­ra­kan bun­la­rı. Olay ne? Yar­gı­ta­ya se­çi­le­cek olan yük­sek yar­gıç­la­rın be­lir­len­me­si. Bu be­lir­le­ne­cek isim­ler ko­nu­sun­da an­laş­ma sağ­la­na­ma­yın­ca si­ya­sal olan ke­sim, Sa­yın Ba­kan ke­si­mi ve Ba­ka­nı­n… Ha­ni di­yo­ruz ya: Yük­sek yar­gıç, bi­rin­ci sı­nıf yar­gıç, bun­lar as­la et­ki­len­me­z… Müs­te­şar kür­sü­den gel­me­di mi, Sa­yın Kök­çam kür­sü­den gel­me­di mi? Bun­lar ağır ce­za baş­kan­lı­ğı, baş­sav­cı­lık yap­ma­dı­lar mı, yük­sek yar­gıç de­ğil­ler mi? Ba­ka­nın ta­li­ma­tıy­la top­lan­tı­ya gi­de­me­di­ler. Ha de­mek ki si­ya­si ira­de o bi­rin­ci sı­nıf yar­gı­ca da­hi mü­da­ha­le­de bu­lu­na­bi­li­yor­muş. Bu­lu­nur, bu do­ğal­dır.

Do­la­yı­sıy­la, 3’ün­cü mad­de­dir en has­sas nok­ta­sı ar­ka­daş­lar, bu ka­nu­nun has­sas ol­du­ğu yer 3’ün­cü mad­de. Ba­na bir sa­at ve­rin, ben si­ze ıcı­ğı­na cı­cı­ğı­na an­la­ta­yım bu mad­de­yi. “Mü­la­kat.” Çok has­sas. 3’ün­cü mad­de mü­la­ka­tı, pro­to­ko­lü, ÖSYM pro­to­ko­lü­nü, sı­na­vın şek­li­ni, her şe­yi be­lir­li­yor. Bu mad­de­de “p­ro­to­ko­l” de­ni­yor, ama özü yok, al­tı yok, pro­to­kol ni­te­lik­le­ri yok. ÖSY­M’y­le yap­tı­ğı­nız pro­to­kol­de sı­na­vı ka­za­na­cak olan in­san­la­rın pro­fi­li­ni çi­zer­si­niz. Ba­kan­lı­ğın ÖSY­M’y­le bir sü­rü ya­zış­ma­sı var. Ho­ca­lar bi­lir, pro­fe­sör­ler bi­lir. ÖSYM pro­to­kol­le­rin­de ar­ka­daş­lar, öy­le pro­to­kol­ler ya­par­sı­nız ki, pro­to­kol so­nu­cu olu­şa­cak olan sı­nav so­nu­cu şah­sı be­lir­ler­si­niz. Her­kes bu­nu bil­mek du­ru­mun­da. Pro­to­kol önem­li. Ora­dan da­ha son­ra­ya ge­çe­lim ar­ka­daş­lar.

Za­ma­nım çok az kal­dı, di­rekt so­nu­ca gi­de­yim ar­ka­daş­lar. Siz­le­re, ba­kın, bu bir uya­rı fa­lan de­ğil, na­çi­za­ne grup gö­rü­şü­mü­zü an­la­tı­yo­ruz. Mü­lâ­kat ile ya­zı­lı sı­nav not­la­rı­nın arit­me­tik or­ta­la­ma ora­nı­nı de­ğiş­tir­mek zo­run­da­sı­nız. Mü­lâ­kat ile ya­zı­lı sı­na­vın arit­me­tik or­ta­la­ma­sı­nı ay­nı oran­dan ala­maz­sı­nız. 100 ile ge­len ço­cu­ğu mü­lâ­kat­ta 0’da bı­ra­kır­sı­nız. Mü­lâ­kat­ta as­ga­ri 70 ora­nı arı­yor­su­nuz. İki ta­ne yük­sek yar­gıç var mü­lâ­kat­ta Da­nış­tay, Yar­gı­tay­dan. Lüt­fen, mü­lâ­kat ku­ru­lu­nun içe­ri­si­ne mut­la­ka­… Si­ze Ana­ya­sa Mah­ke­me­si “ye­di­” de­mi­yor. “Yar­gı­tay, Da­nış­ta­yı unut­ma ey si­ya­sal ira­de­” di­yor. O za­man, mü­lâ­kat ku­ru­lu­nu­n… Eğer ki HSYK’­ya bu yet­ki­yi ver­me ni­ye­ti­niz çok ke­sin­se, çok ka­tıy­sa­nız o za­man mü­lâ­kat ku­ru­lun­da­ki iç ya­pı­yı tek­rar dü­şü­nün. Ora­ya 900 ci­va­rın­da bi­zim ida­ri yar­gı hâ­ki­mi­miz, sav­cı­mız var, 1 Da­nış­tay üye­si ko­yu­yor­su­nuz. 9.000 bi­zim ad­li yar­gı hâ­kim, sav­cı­mız var. O za­man, Yar­gı­tay­dan ba­ri 3 ta­ne, ba­ri 4 ta­ne yük­sek yar­gıç ko­yun. Ya­ni, bu ku­rul sa­yı­sı­nı 9-10’a çı­kar­tın, 11’e çı­kar­tın.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

İSA GÖK (De­vam­la) – Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

Mü­lâ­kat ku­ru­lu­nun o sa­yı­sal du­ru­mu­nu ve hâ­kim, sav­cı, Da­nış­tay, Yar­gı­tay üye sa­yı­sı­nı mut­la­ka de­ğer­len­di­rin.

Pro­to­kol şart­la­rı­nı net­leş­tir­mek zo­run­da­sı­nız. Gay­ri mu­ay­yen pro­to­kol ol­maz. Gay­ri mu­ay­yen ol­maz ar­ka­daş­lar ve yüz­de 50 faz­la­sı ya­sa­ya ge­li­yor. Yüz­de 50 faz­la ola­cak olan, sı­nav son­ra­sı mü­lâ­ka­ta çağ­rı­la­cak ola­n… Lüt­fen, mut­la­ka yüz­de 50 ola­rak yo­rum­la­ma­yın, bu­nu bir yüz­de 50 re­zerv aday ola­rak dü­şün­me­yin, bu­nu re­zerv ola­rak man­tı­ğı­nız­dan çı­kar­tın, “En faz­la yüz­de 50” de­yin. Ağır­lı­ğı mut­la­ka ya­zı­lı sı­na­va ver­mek zo­run­da­sı­nız. Yar­gı­nın ge­le­ce­ği­ni be­lir­li­yo­ruz, yar­gı­nın ge­le­ce­ği­ni be­lir­li­yor­su­nuz. Bu bir tek­lif de­ğil, ta­sa­rı. Ni­ye tek­lif ola­rak gel­di? Çün­kü, yar­gı­nın ge­le­ce­ğin­de ar­ka­daş­lar, si­ya­sal ik­ti­dar, hü­kû­met, ile­ri­de­ki yıl­lar­da bu ta­rih ko­nu­şu­lur­ken, bu ta­ri­hin so­rum­lu­lu­ğu­nu, bu ka­nu­nun so­rum­lu­lu­ğu­nu üs­tü­ne al­ma­k…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Gök, sü­re­niz ta­mam­lan­dı.

İSA GÖK (De­vam­la) -  Sa­yın Baş­kan, 8.59 ya­zı­lı bu­ra­da.

BAŞ­KAN – Bir da­ki­ka ver­miş­tim, yan­lış­lık­la on da­ki­ka ol­muş.

İSA GÖK (De­vam­la) – Efen­dim, o za­man te­şek­kür ede­yim yal­nız­ca.

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim.

İSA GÖK (De­vam­la) – Hü­kû­met bu ya­sa­nın so­rum­lu­lu­ğu­nu al­mak is­te­me­di­ği için genç bir ar­ka­da­şa ve­ba­li­ni yük­lü­yor. Bu etik de­ğil, bu hiç etik de­ğil. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

VEY­Sİ KAY­NAK (Kah­ra­man­ma­raş) – Biz gu­rur du­yu­yo­ruz.

BAŞ­KAN – Sa­yın Gök, te­şek­kür edi­yo­rum.

İSA GÖK (De­vam­la) – Te­şek­kür ede­rim. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si Gru­bu adı­na Kır­şe­hir Mil­let­ve­ki­li Me­tin Ço­ba­noğ­lu.

Sa­yın Ço­ba­noğ­lu, bu­yu­run efen­dim. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (Kas­ta­mo­nu) – Sa­yın Baş­ka­nı­m…

BAŞ­KAN – Efen­dim?

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (Kas­ta­mo­nu) – İs­mim zik­re­di­le­rek yan­lış be­yan­lar­da bu­lun­du, onu dü­zelt­mem ge­re­ki­yor.

BAŞ­KAN – Ne­yi il­gi­len­di­re­rek, an­la­ma­dım Sa­yın Sı­va­cı­oğ­lu.

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (Kas­ta­mo­nu) – “İ­yi ki baş­ka hâ­kim­ler bu zih­ni­yet­te de­ğil­ler, sav­cı­lar bu zih­ni­yet­te de­ğil­ler­miş, on­lar­la gu­rur du­yu­yo­rum, gu­rur du­yu­yo­ruz.” de­di­ler. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan “Se­nin­le gu­rur du­yu­yo­ruz.” ses­le­ri)

Bi­zim­le gu­rur duy­mu­yo­r…

ALİ RI­ZA ÖZ­TÜRK (Mer­sin) – Du­yu­yo­ruz, du­yu­yo­ruz, si­zin­le de gu­rur du­yu­yo­ruz, he­pi­miz bu mil­le­tin ev­lat­la­rı­yız.

BAŞ­KAN – Sa­yın Ço­ba­noğ­lu, bu­yu­run.

MHP GRU­BU ADI­NA ME­TİN ÇO­BA­NOĞ­LU (Kır­şe­hir) – Sa­yın Baş­kan, çok de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; Bar­tın Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Yıl­maz Tunç ta­ra­fın­dan ha­zır­la­nan 2802 Sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ya­sa­sın­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi üze­rin­de Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si Gru­bu adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Bu ve­si­ley­le, yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, söz­le­ri­min ba­şın­da, Is­par­ta­’da elim bir uçak ka­za­sın­da ha­ya­tı­nı kay­be­den va­tan­daş­la­rı­mı­za Al­la­h’­tan rah­met, Türk mil­le­ti­ne baş­sağ­lı­ğı di­li­yo­rum. Al­lah böy­le bir acı­yı gös­ter­me­sin.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, iki gün­dür Ge­nel Ku­rul­da üze­rin­de tar­tış­tı­ğı­mız tek­lif­le il­gi­li ola­rak cid­di bir tar­tış­ma or­ta­mı mey­da­na gel­miş­tir. Za­man za­man, ik­ti­dar par­ti­si­ne men­sup mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rı­mız­dan söz alan­lar, “Ne­den bu ya­say­la il­gi­li bu ka­dar faz­la tar­tış­ma ya­pı­lı­yor, ne­den bu ka­dar iti­raz edi­li­yo­r” di­ye ser­ze­niş­te de bu­lun­muş­lar­dır. Ta­bi­i, bu ya­sa ni­ye bu ka­dar tep­ki çek­ti, ni­ye bu ka­dar iti­raz edil­di, bu­nun için ge­liş bi­çi­mi­ne bir bak­mak­ta fay­da ola­ca­ğı ka­na­atin­de­yim.

Ba­kın, di­ğer ya­sa­lar­da ol­du­ğu gi­bi, ola­ğan sü­reç içe­ri­sin­de, alı­şı­la­gel­miş sü­reç içe­ri­sin­de bu ya­sa Ko­mis­yo­na gel­se, Ko­mis­yon­da ye­ter­li bir sü­re­de in­ce­len­se ve­ya ge­re­kir­se alt ko­mis­yo­na ha­va­le edi­le­rek ve ora­da da çok has­sas bir şe­kil­de, dik­kat­li bir şe­kil­de in­ce­le­ne­rek, ge­re­kir­se Yar­gı­tay­dan, efen­dim, Da­nış­tay­dan, ba­ro­lar­dan bu ko­nuy­la il­gi­li gö­rüş is­te­ne­rek ve bu ko­nu­da gö­rüş bil­di­re­cek­ler Ko­mis­yo­na da­vet edi­le­rek, di­ğer ya­sa­lar­da ol­du­ğu şek­liy­le, âde­ta he­pi­miz ta­ra­fın­dan haz­me­di­le­rek ve or­tak akıl nok­ta­sın­da bu­lu­şup bir nok­ta­da uz­la­şa­rak gel­miş ol­say­dık, aca­ba iki gün­dür ya­şa­dı­ğı­mız bu tar­tış­ma­la­rı ya­şar mıy­dık?

Şim­di, bu ya­sa, bu tek­lif bu şek­liy­le gel­miş­tir. Ama, hep söy­lü­yo­ruz -bir son­ra­ki­ler için dik­ka­ti çek­mek üze­re, ka­yıt­la­ra geç­mek üze­re bu­nu bir ke­re da­ha ifa­de edi­yo­rum- bu tek­li­fin bu şek­liy­le hem Ko­mis­yon­da hem Ge­nel Ku­rul­da gö­rü­şül­me­si­ni doğ­ru bul­mu­yo­ruz. Bu tek­li­fin ya­sa­laş­ma­sı ha­lin­de bi­le tar­tış­ma­lar bit­me­ye­cek­tir. Ka­mu­oyun­da da bel­ki ge­rek­ti­ğin­den da­ha faz­la il­gi çek­miş. Za­man za­man bi­zi ara­yan ar­ka­daş­la­rı­mız “Ya ne olu­yor? Yan­gı­dan mal mı ka­çı­rı­lı­yor? Bi­zim bil­me­di­ği­miz bir şey mi var?” di­ye bi­ze so­ru­lar yö­nelt­mek­te­dir­ler. 

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, ta­bi­i, ya­pı­lan, bu ge­ti­ri­len tek­lif ger­çek­ten ül­ke­miz için, he­pi­miz için çok önem­li hu­sus­la­rı ih­ti­va et­mek­te­dir. Dev­le­ti­mi­zin en önem­li erk­le­ri olan, ya­ni üç te­mel er­ki olan ya­sa­ma, yü­rüt­me ve yar­gı er­ki­nin, yar­gı men­sup­la­rı­nın na­sıl alı­na­ca­ğı­na da­ir bir ya­sa tek­li­fiy­le kar­şı kar­şı­ya­yız.

Ta­bi­i, böy­le önem­li bir ko­nu­da bu tek­lif kar­şı­mı­za gel­di­ğin­de her­ke­sin ak­lın­da şöy­le bir so­ru işa­re­ti var: “Ne­den bu ka­dar ace­le edil­di, ne­den Mec­lis­te ve ko­mis­yon­lar­da ye­te­ri ka­dar bu tek­lif tar­tı­şıl­ma­dı. Aca­ba bir art ni­yet mi var, aca­ba fark­lı bir dü­şün­ce mi ta­şı­nı­yor?” di­ye bir en­di­şe söz ko­nu­su de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım.

Şim­di, ta­bi­i, bu ya­pı­la­cak im­ti­han­lar­da ya­zı­lı sı­nav­lar­la il­gi­li hiç kim­se­nin bir en­di­şe­si yok. İş­te, ÖSYM ta­ra­fın­dan ya­pı­lı­yor. Ama her­ke­sin ge­lip ki­lit­len­di­ği, en­di­şe duy­du­ğu ko­nu, bu 3’ün­cü mad­de­de de gö­rü­şe­ce­ği­miz mü­la­kat ko­nu­su.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, han­gi mü­la­kat olur­sa ol­sun bu ko­nu­da­ki dü­şün­ce­le­rin, en­di­şe­le­rin ta­ma­mı­nı ber­ta­raf et­mek as­la müm­kün de­ğil. Se­be­bi­ne ge­lin­ce: Mü­la­ka­tı ya­pan­lar, so­nuç iti­ba­rıy­la -gö­rev­le­ri ne olur­sa ol­sun- in­san­lar, çe­şit­li ka­mu ku­rum­la­rın­da gö­rev al­mış ve bu ko­nu­da gö­rev­len­di­ril­miş in­san­lar. İn­san­la­rın süb­jek­tif dü­şün­me­si­ni de ön­le­ye­bil­mek son de­re­ce zor.

Ama ba­kın, dün­ya­da da bu ko­nu­lar­la il­gi­li bir­ta­kım kav­ram­lar or­ta­ya atıl­mış, bir­ta­kım gö­rüş­ler ve ka­rar­lar alın­mış. Ben bun­la­rın bir kıs­mı­nı siz­ler­le pay­laş­mak is­ti­yo­rum.

Yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı vaz­ge­çe­me­ye­ce­ği­miz, yar­gı­nın meş­ru­iye­ti­nin te­mel pren­si­bi­dir. Bu ko­nu­da Bir­leş­miş Mil­let­ler Ge­nel Ku­ru­lu­nun 15/12/1985 ta­rih 46/1946 sa­yı­lı Yar­gı Ba­ğım­sız­lı­ğı Te­mel Şar­tı­’n­da şöy­le de­nil­mek­te­dir: “Yar­gıç­lık mes­le­ği­ne ye­ter­li hu­kuk eği­ti­mi gör­müş, ye­te­nek­li ve ki­şi­lik­li bi­rey­ler se­çi­le­cek­tir. Se­çim yön­te­min­de ama­ca ay­kı­rı dü­şün­ce­le­rin rol oy­na­ma­sı­nı en­gel­le­ye­cek ted­bir­ler alın­ma­lı­dır. Yar­gıç­la­rın se­çi­min­de, bir ki­şi­ye kar­şı ırk, renk, cin­si­yet, din, si­ya­si ve di­ğer fi­kir­ler, mil­lî ve­ya sos­yal men­şe ve mal var­lı­ğı gi­bi dü­şün­ce­ler­le hiç­bir ay­rım ya­pıl­ma­ya­cak, an­cak yar­gıç ada­yı­nın ül­ke va­tan­da­şı ol­ma­sı şar­tı, ay­rım­cı­lık ola­rak ni­te­len­di­ril­me­ye­cek­tir.”

Av­ru­pa Kon­se­yi Ba­kan­lar Ko­mi­te­si­nin 1994 ta­rih­li top­lan­tı­sın­da al­dı­ğı ka­rar­da da “Yar­gıç­la­rın mes­le­ki ka­ri­yer­le­ri­ne iliş­kin tüm ka­rar­lar ob­jek­tif kri­ter­le­re da­yan­ma­lı, yar­gıç­la­rın se­çi­mi ve ka­ri­yer­le­ri, eği­tim­sel özel­lik­le­ri­ni, dü­rüst­lük, ye­te­nek ve et­kin­lik­le­ri­ni de gö­ze­ten li­ya­kat esa­sı­na gö­re ol­ma­lı­dır. Yar­gıç­la­rın se­çi­mi ve ka­rar ve­ren mer­ci, hü­kû­met ve ida­re­den ba­ğım­sız ol­ma­lı­dır. Bu mer­ci­nin ba­ğım­sız­lı­ğı­nı te­mi­nat al­tı­na al­mak için ge­ti­ri­le­cek ku­ral­la­ra, mer­ci­nin üye­le­ri yar­gı ta­ra­fın­dan se­çil­me­li ve bu mer­ci ken­di asıl ku­ral­la­rı­nı ken­di­si koy­ma­lı­dır.” de­miş­tir.

Yi­ne, Bir­leş­miş Mil­let­le­rin 1990 ta­rih­li, sav­cı­la­rın ro­lü­ne da­ir ko­nu­da ise şöy­le bir ka­rar alın­mış­tır: “Sav­cı­la­rın gö­re­ve se­çil­me­sin­de öl­çü­ler ta­raf­gir­li­ğe, ön yar­gı­ya da­ya­nan ata­ma­la­ra ve bir kim­se­ye ırk, renk, cin­si­yet, dil, din, si­ya­set ve­ya baş­ka bir fi­kir, ulu­sal, top­lum­sal ve­ya et­nik kö­ken, mül­ki­yet, do­ğum, eko­no­mik ve­ya baş­ka bir sta­tü gi­bi ne­den­ler­le ay­rım­cı­lık ya­pıl­ma­sı­na kar­şı gü­ven­ce­ler içe­rir." de­nil­mek­te­dir.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, hem Bir­leş­miş Mil­let­le­rin hem Av­ru­pa Kon­se­yi Ba­kan­lar Ko­mi­te­si­nin bu ko­nu­da di­ğer ül­ke­le­re de ör­nek ol­ma­sı açı­sın­dan al­dık­la­rı  bir­ta­kım ka­rar­lar, ge­liş­tir­dik­le­ri bir­ta­kım şart­lar söz ko­nu­su­dur. Ta­bii bu ko­nu­da müm­kün ol­du­ğun­ca ob­jek­tif­li­ği ya­ka­la­mak du­ru­mun­da­yız. Şu an kar­şı kar­şı­ya kal­dı­ğı­mız ko­nu ise, Da­nış­ta­ya bu sı­nav­la il­gi­li yö­net­me­lik aley­hin­de bir mü­ra­ca­at­ta bu­lu­nu­lu­yor ve Da­nış­tay İda­ri Da­va Da­ire­le­ri Ku­ru­lu, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne de Ana­ya­sa'ya ay­kı­rı­lık id­di­asın­da bu­lu­nu­yor. Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ka­ra­rın­da, alı­na­cak hâ­kim ve sav­cı aday­la­rı­nın aday ol­duk­la­rı­nı, hâ­kim ve sav­cı sı­nı­fın­dan sa­yıl­ma­ya­cak­la­rı­nı, bu ve­si­ley­le Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nın bu sı­na­vı yap­ma­sı­nın Ana­ya­sa'ya ay­kı­rı ol­ma­dı­ğı­na da­ir de bir ka­ra­rı var.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Ço­ba­noğ­lu ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

ME­TİN ÇO­BA­NOĞ­LU (De­vam­la) – Fa­kat, Da­nış­tay da bu yö­net­me­li­ğin yü­rür­lü­ğü­nü dur­du­ru­yor. Bu ara­da da 100 ta­ne sı­na­vı ka­zan­mış hâ­kim ar­ka­da­şı­mı­zın şu an­da ne ola­ca­ğı bel­li de­ğil. Ayın 4'üne ka­dar da bu ya­sa ik­ti­dar par­ti­si ta­ra­fın­dan çı­ka­rıl­mak is­te­ni­yor.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu­nu, bir or­ta yol­da uz­la­şa­rak son­lan­dır­ma­mız la­zım. Bu ko­nu­da, bu mad­dey­le il­gi­li di­yo­rum ki: Bir ke­re, Ada­let Ba­kan­lı­ğı mü­la­kat ko­mis­yo­nun­da 5 olan sa­yı, bu tek­lif­te 7'ye çı­ka­rıl­mış­tır. Ada­let Aka­de­mi­sin­den 2 üye­nin, Yar­gı­tay ve Da­nış­tay  men­şe­li 2 üye­nin gel­me­si sağ­lan­mış­tır. Bu­nu bi­raz da­ha ra­hat­lat­mak açı­sın­dan şu­nu da ya­pa­bi­li­riz: Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lun­dan yük­sek hâ­kim sı­fa­tı­nı ha­iz 2 üye de bu Ku­ru­la da­hil edi­le­bi­lir­se ka­mu­oyun­da­ki tar­tış­ma­la­rın aza­la­ca­ğı ka­na­atin­de­yim. Yi­ne, mü­la­kat­la ya­zı­lı sı­na­vın arit­me­tik or­ta­la­ma­sı­nın alın­ma­sı hak­ka­ni­ye­te ay­kı­rı­dır. 

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Ço­ba­noğ­lu, te­şek­kür edi­yo­rum.

ME­TİN ÇO­BA­NOĞ­LU (De­vam­la) – Bi­ti­ri­yo­rum.

Özel­lik­le mü­la­ka­tın bu ko­nu­da yüz­de 50’den da­ha az bir oran­da de­ğer­len­di­ril­me­si ada­le­ti sağ­la­ya­ca­ğı ka­na­atin­de­yim.

Te­şek­kür edi­yo­rum. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Mad­de üze­rin­de, De­mok­ra­tik Top­lum Par­ti­si adı­na, Bat­man Mil­let­ve­ki­li Ben­gi Yıl­dız.

Bu­yu­run. (DTP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

DTP GRU­BU ADI­NA BEN­Gİ YIL­DIZ (Bat­man) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; 2802 sa­yı­lı Ya­sa hak­kın­da De­mok­ra­tik Top­lum Par­ti­si­nin gö­rüş­le­ri­ni ak­tar­mak için hu­zu­ru­nuz­da bu­lu­nu­yo­rum. Yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, iki üç gün­dür, doğ­ru­su­nu is­ter­se­niz, yü­ce Mec­li­si­miz­de ve ko­mis­yon­lar­da yar­gıy­la il­gi­li ya­sa tek­lif­le­ri ve ta­sa­rı­la­rı âde­ta uçuş­mak­ta­dır. Bir ön­ce­ki gün, Av­ru­pa Bir­li­ği Ko­mis­yo­nun­da “Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Bir­li­ği­” adı al­tın­da bir ta­sa­rı­yı tar­tı­şı­yor­duk, Ge­nel Ku­ru­la gel­di­ği­miz­de önü­müz­de 2802 sa­yı­lı Ya­sa tek­li­fi­ni gör­dük. “Yar­gı si­ya­sal­la­şı­yor mu aca­ba?” so­ru­su­nun, as­lın­da, bu iki üç gün­lük Hü­kû­met ic­ra­at­la­rın­da ve tek­lif­le­rin­de ce­va­bı­nı bu­la­bi­li­riz. Ön­ce­lik­le hâ­kim­ler ve sav­cı­la­rı tek ça­tı al­tın­da top­la­yan sen­di­ka­laş­ma, der­nek­leş­me ça­lış­ma­sı­nı tar­tış­tı­ğı­mız sı­ra­da, Sa­yın Ada­let Ba­kan­lı­ğı bü­rok­rat­la­rı­na sor­duk, “A­ca­ba, Av­ru­pa Bir­li­ği ül­ke­le­rin­de ben­zer bir ya­pı­lan­ma var mı­dır?” di­ye, bi­ze “Av­ru­pa ül­ke­le­rin­de yok, ama Rus­ya­’da böy­le bir ya­pı­lan­ma var, ka­nun­la ku­ru­lu­yo­r” di­ye söy­le­di­ler. Ya­ni, Av­ru­pa Bir­li­ği ül­ke­le­ri­nin hiç­bi­ri­sin­de bu­lun­ma­yan bir sen­di­ka­laş­ma ça­lış­ma­sı­nı, Av­ru­pa Bir­li­ği sü­re­ci içe­ri­sin­de­ki bir ül­ke­de ve bu ko­nu­da epey de yol al­mış bir Hü­kû­met ola­rak, ne­den­se, bi­ze re­va gö­rül­mek­te­dir.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, 2802 sa­yı­lı Ya­sa ile hâ­kim­ler ve sav­cı­la­rı bir ça­tı al­tın­da bir­leş­ti­ren ta­sa­rı, esa­sın­da yar­gı­nın ba­ğım­sız­lı­ğı­na vu­rul­mak is­te­nen bir dar­be­dir. Bi­li­yor­su­nuz, par­la­men­ter sis­tem­de “kuv­vet­ler bir­li­ği­” ye­ri­ne “kuv­vet­ler ay­rı­lı­ğı­” mü­es­se­si ge­ti­ril­miş­tir. Yü­ce Mec­li­si­miz­de, AK Par­ti­nin ele ge­çir­di­ği ço­ğun­luk­la bir­lik­te ya­sa­ma ve yü­rüt­me er­ki bir el­de top­lan­mış, bu­nun bir­bi­ri­ni de­net­le­me gi­bi bir mis­yo­nu ne ya­zık ki kal­ma­mış­tır. Ge­ri­ye bu güç kar­şı­sın­da bir yar­gı er­ki kal­mış­tır. Sa­yın Hü­kû­met “Bu ya­sa tek­lif­le­riy­le o gü­cü de kon­trol al­tı­na al­mak ara­yı­şı içe­ri­sin­de­yiz" di­yor. Doğ­ru­su­nu is­ter­se­niz, bu ya­sa­lar eğer Mec­lis­ten ge­çer­se biz bu ya­sa­la­rın is­mi­ni “Biz yap­tık ol­du ya­sa­la­rı­” ko­ya­ca­ğız. Çün­kü, Mec­lis­ten ka­çı­rı­lan, bu ya­sa­lar­la il­gi­li gö­rüş be­lirt­me­si ge­re­ken bü­tün ku­rum­lar­dan, si­vil top­lum ör­güt­le­rin­den âde­ta ka­çı­rı­lan ya­sa­lar­la kar­şı kar­şı­ya­yız. Do­la­yı­sıy­la hiç kim­se­nin kat­kı­sı bu­lun­ma­yan ya­sa­la­ra “Biz yap­tık ol­du ya­sa­la­rı­” de­mek la­zım.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Hü­kû­met, ge­rek ba­sın­da ge­rek ya­yın or­gan­la­rın­da ve da­ha ön­ce­ki de­meç­le­rin­de esa­sen mü­la­kat sis­te­mi ve da­ha ön­ce­ki yar­gı­da hâ­kim ve sav­cı alım­la­rı­nın ob­jek­tif öl­çü­le­re da­yan­ma­dı­ğı­nı ve bu nok­ta­da cid­di eleş­ti­ri­le­ri yap­tı­ğı­nı da gö­rü­yo­ruz. Ama “Bu dö­nem­de biz Hü­kû­met­ken biz de bu sü­re­ci de­vam et­ti­re­lim.” ara­yı­şı içe­ri­sin­de­dir. Bu, eğer ül­ke­miz açı­sın­dan bir prob­lem teş­kil edi­yor­sa, eğer Av­ru­pa Bir­li­ği sü­re­cin­de bi­zim kar­şı­mı­za çı­ka­cak bir prob­lem­se ve eğer ül­ke­miz­de yar­gı­nın ba­ğım­sız­lı­ğı­nı ze­de­le­ye­cek gi­ri­şim­le­re ne­den ola­cak­sa, ik­ti­dar­la­rın el de­ğiş­tir­me­siy­le de ik­ti­dar­dan ik­ti­da­ra ge­çe­cek­se, o za­man bu prob­lem­li hu­sus­la­rı şim­di Mec­lis­te hep bir­lik­te çö­ze­lim, bir son­ra­ki dö­ne­me er­te­le­me­ye­lim di­yo­ruz.

Ana­ya­sa­’nın 138’in­ci mad­de­si ve 140’ın­cı mad­de­si hâ­kim­lik mes­le­ği­ne iliş­kin özel dü­zen­le­me­le­re yer ver­miş­tir. Bu ka­rar­lar­da yar­gıç­la­rın mad­di ve ma­ne­vi ko­şul­lar­dan ve her tür­lü et­ki­den uzak tu­tu­lup Ana­ya­sa­’ya, ya­sa­la­ra ve hu­ku­ka uy­gun ola­rak vic­da­ni ka­na­at­le­ri­ne gö­re ka­rar ver­me­le­ri sağ­lan­mak is­ten­miş­tir. Ba­kan­lık­ça ya­pı­la­cak bir ye­ter­li­lik sı­na­vı ön­ce­lik­le hâ­kim­lik ve sav­cı­lık mes­le­ği­ne alı­na­cak­la­rın yü­rüt­me or­ga­nı­na kar­şı ba­ğım­sız­lı­ğı­nı göl­ge­le­ye­cek­tir.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Av­ru­pa Bir­li­ği ta­ra­fın­dan Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti­’n­de yar­gı sis­te­mi­nin iş­le­yi­şi­ne iliş­kin 2004 ve 2005 yıl­la­rın­da ha­zır­la­nan is­ti­şa­re ra­por­la­rın­da hâ­li­ha­zır­da Ada­let Ba­kan­lı­ğı ta­ra­fın­dan ida­re edi­len hâ­kim aday aday­la­rı­nın se­çi­mi­ne yö­ne­lik hu­sus­lar­da Ada­let Aka­de­mi­si­ne ya da Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­na dev­re­dil­me­si öne­ril­miş­tir. Hu­kuk dev­le­tin­de ya­sa ko­yu­cu, ya­sa­la­rın yal­nız­ca Ana­ya­sa­’da de­ğil, Ana­ya­sa­’nın da ev­ren­sel hu­kuk il­ke­le­ri­ne gö­re dü­zen­len­me­si­ni ön­gö­rür. Bu ne­den­le, ulus­la­ra­ra­sı hu­kuk il­ke­le­ri­ne de uy­gun ola­rak hu­kuk ala­nın­da söz sa­hi­bi or­gan­la­rın mü­la­kat ku­rum­la­rın­da yer al­ma­sı ge­re­ki­yor. Yi­ne, 2007 Av­ru­pa İler­le­me Ra­po­ru­’n­da yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı ko­nu­sun­da ül­ke­miz cid­di eleş­ti­ri­le­re ta­bi tu­tul­muş­tur.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ön­ce­lik­le, 2802 sa­yı­lı Ya­sa­’nın is­min­den baş­la­ya­rak yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı­nı as­lın­da ir­de­le­mek la­zım. Hâ­kim­ler ile sav­cı­la­rı ni­ye ay­nı ka­nun­lar dü­zen­li­yor? “S­ta­tü­le­rin­den do­la­yı” de­ni­le­bi­lir. An­cak, yar­gı­la­ma içe­ri­sin­de ay­rı un­sur­lar olan bu iki ma­ka­mın ay­nı­laş­ma­sı, geç­mi­şin oto­ri­ter ge­le­ne­ği­nin bir yan­sı­ma­sı­dır, hâ­kim ile sav­cı­yı ay­nı­laş­tı­ran bir an­la­yı­şın ürü­nü­dür. Za­ten, ad­li­ye­de­ki iliş­ki­len­me­ler­de de ne ya­zık ki böy­le bir bir­lik­te­lik ser­gi­le­ni­yor gi­bi gö­zü­kü­yor. Hâ­kim ve sav­cı­lar bir­lik­te kal­kar, bir­lik­te otu­rur, hat­ta ba­zen dos­ya­lar ko­nu­sun­da bi­le gö­rüş­le­ri­ni pay­la­şa­bil­mek­te­dir­ler. An­cak, bu me­ka­niz­ma içe­ri­sin­de sa­vun­ma me­ka­niz­ma­sı yok­tur ve as­lın­da ol­ma­ma­sı da ge­re­kir. Çün­kü, na­sıl ya­sa­ma, yü­rüt­me ve yar­gı erk­le­ri bir­bi­rin­den ba­ğım­sız ol­ma­sı ge­re­ki­yor­sa hâ­kim­lik, sav­cı­lık ve sa­vun­ma ku­rum­la­rı­nın da bir­bir­le­ri­ni et­ki­le­mek­ten uzak ku­rum­lar ol­ma­sı ge­re­ki­yor.

Hâ­kim­ler ve sav­cı­la­rı kim­ler mü­la­ka­ta ta­bi tut­ma­lı­dır? Ta­bii ki ön­ce­lik­le bu mes­lek­ten ge­len yük­sek hâ­kim­le­rin, yar­gıç­la­rın on­la­rı seç­me­si ge­re­ki­yor. Bun­lar yük­sek yar­gı or­gan­la­rı­nın içe­ri­sin­den ge­len hâ­kim­le­rin oluş­tu­ra­ca­ğı ba­ğım­sız, her açı­dan özerk bir ya­pı­lan­may­la sağ­la­na­bi­le­ce­ği dü­şün­ce­sin­de­yiz.

Yar­gı­nın si­ya­sal­laş­ma­sın­dan çok­ça şi­kâ­yet edi­yo­ruz. Ba­zen ik­ti­dar­la­rın, ba­zen ik­ti­dar dı­şı odak­la­rın yar­gı­yı et­ki­le­di­ği­ni söy­lü­yo­ruz. O za­man, yar­gı­yı bü­tün et­ki­ler­den uzak tu­ta­cak mad­di ma­ne­vi, ob­jek­tif or­ta­mı sağ­la­ma­mız ge­re­kir. Yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı­nın, si­ya­se­tin yar­gı üze­rin­de­ki et­ki­si­ni kal­dır­ma­nın yol­la­rı bel­li­dir. Uy­gar dün­ya bu­nun me­ka­niz­ma­la­rı­nı ya­rat­mış­tır. Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nu­’nun şu­ra­sın­dan bu­ra­sın­dan de­ği­şik­lik ya­pı­la­rak so­run­la­rı çö­ze­me­yiz. Ya­sa baş­tan aşa­ğı ye­ni­len­me­ye muh­taç­tır.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN - Sa­yın Yıl­dız, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

BEN­Gİ YIL­DIZ (De­vam­la) – Ye­ni ve çağ­daş bir ya­sa yap­ma ko­nu­sun­da im­kân­la­rı­mız da var­dır. Bu­nu ya­pa­ca­ğı­mı­za, hem iç­te hem de Av­ru­pa Bir­li­ği ül­ke­le­rin­de ye­ni tar­tış­ma­la­ra yol aça­cak, yar­gı­yı yıp­ra­ta­cak dü­zen­le­me­le­re git­mek doğ­ru bir yak­la­şım de­ğil­dir. Bu ya­sa­dan son­ra yi­ne önü­mü­ze ge­le­cek di­ğer ya­sa­lar­da da ben­zer bir da­ya­nış­ma içe­ri­sin­de dav­ra­na­rak, ül­ke­mi­ze ya­ra­şır, çağ­daş öl­çü­le­re uy­gun bir ya­sal dü­zen­le­me içe­ri­si­ne git­me­miz ge­rek­ti­ği­ne ina­nı­yo­ruz.

Bu duy­gu ve dü­şün­ce­ler­le, yü­ce Mec­li­si tek­rar say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (DTP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Mad­de üze­rin­de şah­sı adı­na, Or­du Mil­let­ve­ki­li Mus­ta­fa Ha­ma­rat.

Sa­yın Ha­ma­rat, bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

MUS­TA­FA HA­MA­RAT (Or­du) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; gö­rü­şül­mek­te olan ka­nun tek­li­fi­nin 3’ün­cü mad­de­si üze­rin­de şah­sım adı­na söz al­mış bu­lun­mak­ta­yım. He­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

3’ün­cü mad­de üze­rin­de, za­ten bü­tün ko­nuş­ma­lar 3’ün­cü mad­dey­le il­gi­li ol­du­ğu için, ay­nı şey­le­ri tek­rar et­me­ye ge­rek ol­ma­dı­ğı­nı dü­şü­nü­yo­rum.

3’ün­cü mad­de­de, ya­zı­lı sı­nav ve mü­la­ka­tın na­sıl ya­pı­la­ca­ğı dü­zen­len­mek­te­dir te­fer­ru­at­lı bir şe­kil­de. Ya­zı­lı, za­ten her­ke­sin ob­jek­tif ol­du­ğu­na gü­ven­di­ği ÖSYM ta­ra­fın­dan ya­pıl­mak­ta­dır. Da­ha ob­jek­tif bir ku­rul her­hâl­de şu an­da yok di­ye­bi­li­yo­ruz. Mü­la­ka­ta ge­lin­ce, mü­la­kat da işin ni­te­li­ği ge­re­ği sub­jek­ti­vi­te ge­rek­ti­ren kıs­mıy­la il­gi­li ya­pı­lan bir uy­gu­la­ma. Mü­la­ka­tı da ilk de­fa AK Par­ti icat et­miş de­ğil. Bü­tün gö­rev­len­dir­me­ler­de, işe alım­lar­da uy­gu­la­nan bir yön­tem. Bu yön­te­min de işin ni­te­li­ği ge­re­ği el­zem ol­du­ğu­nu dü­şü­nü­yo­ruz, çün­kü ada­let hiz­me­ti in­san eliy­le yü­rü­tü­len önem­li bir hiz­met. Bu hiz­me­tin na­sıl ni­te­lik­ler ta­şı­yan bir ki­şi ta­ra­fın­dan yü­rü­tü­le­ce­ği an­cak mü­la­kat­la be­lir­le­ne­bi­lir. Bu ko­nu­da uy­gu­la­yı­cı­la­rın da art ni­yet­li ola­ca­ğı­nı pe­şin dü­şün­mek hak­sız­lık olur di­ye dü­şü­nü­yo­rum. Ka­nu­nun ha­yır­lı, uğur­lu ol­ma­sı­nı di­li­yo­rum.

Te­şek­kür edi­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­da al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Şah­sı adı­na, Bo­lu Mil­let­ve­ki­li Fa­tih Me­tin.

Sa­yın Me­tin, bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­da al­kış­lar)

FA­TİH ME­TİN (Bo­lu) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; Bar­tın Mil­let­ve­ki­li­miz Sa­yın Yıl­maz Tun­ç’­un 2802 sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­’nin 3’ün­cü mad­de­si üze­rin­de şah­sım adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, söz­le­ri­me baş­la­ma­dan ön­ce, bu­gün uçak ka­za­sın­da ya­şa­mı­nı yi­ti­ren de­ğer­li va­tan­daş­la­rı­mı­za Al­la­h’­tan rah­met di­li­yo­rum ve ya­kın­la­rı­na da baş­sağ­lı­ğı di­li­yo­rum.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li ar­ka­daş­lar; hu­kuk dev­le­ti, in­san hak­la­rı­na say­gı gös­te­ren ve bu hak­la­rı ko­ru­yu­cu bir adil hu­kuk dü­ze­ni ku­ran ve bu­nu de­vam et­tir­me­ye ken­di­ni zo­run­lu sa­yan ve bü­tün fa­ali­yet­le­rin­de hu­ku­ka ve Ana­ya­sa­’ya uyan bir dev­let­tir. Adil bir hu­kuk dü­ze­ni­nin ku­rul­ma­sı ise, yar­gı­nın ba­ğım­sız­lı­ğı­nın sağ­lan­ma­sıy­la müm­kün­dür.

Ay­rı­ca, he­pi­mi­zin bil­di­ği gi­bi, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti dev­le­ti­nin te­mel ni­te­lik­le­rin­den bi­ri­si de de­mok­ra­tik dev­let ol­ma­sı­dır. Bi­lin­di­ği üze­re, de­mok­ra­si, bir ki­şi­nin, gru­bun ya da züm­re­nin de­ğil, hal­kın ege­men ol­du­ğu yö­ne­tim şek­li­dir. De­mok­ra­si­ler­de, ka­mu gö­rev­li­le­ri, halk adı­na ve hal­ka hiz­met ama­cıy­la gö­rev ya­par­lar. Ada­let hiz­me­ti ve­ya yar­gı yet­ki­si de bir ka­mu hiz­me­ti­dir.

Ana­ya­sa­’da be­lir­til­di­ği üze­re, ya­sa­ma ve yü­rüt­me yet­ki­si gi­bi yar­gı yet­ki­si­nin de kay­na­ğı halk ege­men­li­ği­ne da­yan­mak­ta­dır. Yar­gı er­ki, halk­tan, ya­ni mil­let­ten al­dı­ğı bu yet­ki­yi yi­ne mil­let adı­na kul­la­nır.

Say­gı­de­ğer Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; ül­ke­miz­de yar­gı or­ga­nı ile ya­sa­ma ve yü­rüt­me or­ga­nı ara­sın­da tar­tış­ma­ya açık ko­nu­la­rın var ol­du­ğu he­pi­miz­ce göz­lem­len­mek­te­dir. Bu çer­çe­ve­de, Ada­let Ba­ka­nı ve Müs­te­şa­rı­nın Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lun­dan çı­ka­rıl­ma­sı, hâ­kim ve sav­cı alım­la­rın­da yü­rüt­me or­ga­nı­nın söz sa­hi­bi ol­mak­tan çı­ka­rıl­ma­sı is­te­nil­mek­te­dir.

Bu­na kar­şın, yar­gı adı­na yet­ki kul­lan­dı­ğı mil­le­te kar­şı he­sap ve­re­bil­me me­ka­niz­ma­sı­nın sağ­lık­lı iş­le­ti­le­bil­me­si, yar­gı­nın bel­li bir züm­re­nin ta­hak­kü­mü al­tı­na gir­me­si­ni ön­le­ye­rek ka­mu­oyu de­ne­ti­mi­nin de­mok­ra­tik hu­kuk dev­le­ti­nin iş­le­yiş tar­zı­na uy­gun ya­pıl­ma­sı­nın sağ­lan­ma­sı ge­re­ği­ne iliş­kin tar­tış­ma­la­rın ol­du­ğu hu­su­su da ka­mu­oyu ta­ra­fın­dan çok ya­kın­dan bi­lin­mek­te­dir.

Bu­gün­kü tek­li­fin ko­nu­su ise, Ada­let Ko­mis­yo­nu­muz­da mü­za­ke­re­le­ri­ne bir haf­ta ön­ce baş­la­dı­ğı­mız, yü­ce Mec­li­si­miz ve ka­mu­oyu­nun gün­de­min­de olan 2802 sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nu­’nun bir­kaç mad­de­sin­de de­ği­şik­lik ön­gö­ren ka­nun tek­li­fi­dir.

Pe­ki, bu ka­nun tek­li­fi içe­ri­sin­de ne­ler var­dır? Ne­yi dü­zen­li­yor? Mu­ha­le­fet ta­ra­fın­dan üze­rin­de si­ya­si kav­ga ve çe­kiş­me or­ta­mı oluş­tu­rul­ma­ya ça­lı­şı­lan bu tek­lif, ger­çek­ten id­di­a edil­di­ği gi­bi yar­gı­nın si­ya­sal­laş­ma­sı ama­cıy­la mı çı­ka­rıl­ma­ya ça­lı­şıl­mak­ta­dır, yok­sa za­ten Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti­’nin ku­rul­du­ğu gün­den bu­gü­ne ka­dar hâ­kim ve sav­cı aday­la­rı­nın alı­mın­da var olan ve uy­gu­la­nan ka­nun ve yö­net­me­lik hü­küm­le­ri­nin, Da­nış­tay ta­ra­fın­dan ip­tal edi­len, an­cak Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ta­ra­fın­dan Ana­ya­sa­’ya ve ka­nun­la­ra ay­kı­rı ol­ma­dı­ğı­nın açık­ça tes­pi­ti an­la­mı­na ge­len, da­ha dün ge­rek­çe­si ya­yım­la­nan ka­ra­rın da­ya­na­ğı olan söz ko­nu­su Yö­net­me­lik hü­küm­le­ri­nin, mev­cut ka­nu­ni boş­lu­ğun gi­de­ri­le­rek ye­ni­den dü­zen­len­me­si mi­dir? Evet, bun­dan baş­ka hiç­bir ama­cı­nın ol­ma­dı­ğı, vic­dan, in­saf, ada­let, hak­ka­ni­yet, azı­cık hak ve hu­kuk bil­gi­si­ne sa­hip olan her­kes ta­ra­fın­dan tak­dir ve tes­lim edi­le­cek­tir.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu­ra­da ben, bu ya­say­la ala­ka­lı iki önem­li hu­su­sun al­tı­nı çiz­mek is­ti­yo­rum. Bi­rin­ci­si şu­dur: Mu­ha­le­fet par­ti­si­ne men­sup sa­yın ve­kil­le­ri­miz hem ko­mis­yon top­lan­tı­la­rı­mız­da hem bu­ra­da hem de ba­sı­na ver­dik­le­ri de­meç­ler­de, özel­lik­le, san­ki biz ye­ni bir ku­ral ge­ti­ri­yor­mu­şuz gi­bi, Ka­nu­n’­a ye­ni bir dü­zen­le­me ge­ti­ri­yor­mu­şuz gi­bi bir si­ner­ji oluş­tur­muş­lar­dır ve bun­da bel­li öl­çü­de de ba­şa­rı­ya ulaş­mış­lar gö­rü­nü­yor, ki ga­ze­te­ci­ler bi­le bu­nu an­la­ya­ma­mış du­rum­da­lar. Si­ze sor­duk­la­rı so­ru­lar da san­ki Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nın ya­zı­lı ve söz­lü mü­la­ka­tı­nın ye­ni bir dü­zen­le­mey­le ya­pı­lı­yor ola­rak al­gı­lan­ma­sı­dır. Bu­ra­dan hem mil­le­ti­mi­ze hem de bu ko­nuy­la il­gi­le­nen bü­tün her­ke­se şu­nu al­tı­nı çi­ze­rek ha­tır­lat­mak­ta fay­da var­dır: Söz ko­nu­su ka­nun mad­de­si ve üze­rin­de ko­nuş­tu­ğu­muz ka­nun mad­de­siy­le be­lir­le­nen ya­zı­lı mü­la­kat ve söz­lü mü­la­kat, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, uzun yıl­lar­dan be­ri uy­gu­la­nan bir yön­tem­dir.

ŞA­HİN MEN­GÜ (Ma­ni­sa) – Ya­zı­lı mü­la­kat ol­maz.

FA­TİH ME­TİN (De­vam­la) – Ta­bii ki, bu­nun ya­nın­da önem­li bir hu­su­sun da­ha al­tı­nı çiz­mek­te fay­da var. Şu ana ka­da­r…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Me­tin, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

FA­TİH ME­TİN (De­vam­la) – Ta­mam­lı­yo­rum Sa­yın Baş­ka­nım.

Bir önem­li hu­sus da şu de­ğer­li ar­ka­daş­lar: Hu­kuk dev­le­tin­den bah­set­tim bi­raz ön­ce. Hu­kuk dev­le­ti­nin en te­mel öge­le­rin­den bir ta­ne­si de ida­re­nin ey­lem ve iş­lem­le­ri­nin yar­gı de­ne­ti­mi­ne ta­bi ol­ma­sı­dır. Do­la­yı­sıy­la, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nun ka­rar­la­rı­nın yar­gı de­ne­ti­mi­ne ta­bi ol­ma­dı­ğı da dü­şü­nül­dü­ğü tak­dir­de, böy­le bir dü­zen­le­me­nin yü­rüt­me ta­ra­fın­dan ya­pıl­ma­sı ka­dar hu­kuk dev­le­ti­ne uy­gun baş­ka bir hu­sus da bu­lun­ma­dı­ğı ka­na­atin­de­yim.

Bu duy­gu ve dü­şün­ce­ler­le, ta­bi­i, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin iki önem­li hu­sus­ta­ki hem ya­zı­lı sı­nav­la ala­ka­lı hem mü­la­kat­la ala­ka­lı ka­ra­rı­nı oku­ya­cak­tım. An­cak ta­bi­i, sü­re­miz do­la­yı­sıy­la bu­na im­kân ta­nı­ya­ma­dık. Bu iki önem­li hu­su­su be­lir­tir, ka­nu­nu­mu­zun yar­gı­ya, mil­le­ti­mi­ze, ül­ke­mi­ze ha­yır­la­ra ve­si­le ol­ma­sı­nı te­men­ni eder, say­gı­lar su­na­rım. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, bir­le­şi­me on da­ki­ka ara ve­ri­yo­rum.

 

Ka­pan­ma Saa­ti: 21.39

 

 

DÖR­DÜN­CÜ OTU­RUM

Açıl­ma Saa­ti: 21.50

BAŞ­KAN: Baş­kan Ve­ki­li Nev­zat PAK­DİL

K­TİP ÜYE­LER: Ya­şar TÜ­ZÜN (Bi­le­cik), Fat­ma SAL­MAN KO­TAN (Ağ­rı)

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin 28’in­ci Bir­le­şi­mi­nin Dör­dün­cü Otu­ru­mu­nu açı­yo­rum.

65 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi üze­rin­de­ki gö­rüş­me­le­re kal­dı­ğı­mız yer­den de­vam ede­ce­ğiz.

Ko­mis­yon ve Hü­kû­met ye­rin­de.

3’ün­cü mad­de üze­rin­de so­ru-ce­vap iş­le­mi ger­çek­leş­ti­re­ce­ğiz.

Sa­yın Okay, bu­yu­run efen­dim.

HAK­KI SU­HA OKAY (An­ka­ra) – Sa­yın Ba­kan, gö­rü­şül­mek­te olan mad­de­nin onun­cu fık­ra­sın­da Ko­mis­yon­da bir ek ya­pıl­dı ve bu “Çağ­daş ya­şam an­la­yı­şı­nı­n” iba­re­si idi. An­cak bi­raz ev­vel önü­me ge­len Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si Grup Baş­kan Ve­ki­li­nin im­za­la­mış ol­du­ğu de­ği­şik­lik öner­ge­sin­de “Çağ­daş ya­şam an­la­yı­şı­” çı­ka­rıl­mış “Çağ­daş bi­lim­sel ve tek­no­lo­jik ge­liş­me­le­re açık­lı­ğı­nı­n” iba­re­si ko­nul­muş­tur.

So­rum şu: Muh­te­me­len bi­raz son­ra bu öner­ge­ye ka­tı­la­cak­sı­nız. Hü­kû­me­ti­niz çağ­daş ya­şam an­la­yı­şın­dan ra­hat­sız­lık mı du­yu­yor?

BAŞ­KAN – Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Okay.

Sa­yın Us­lu, bu­yu­run.

CE­MA­LED­DİN US­LU (Edir­ne) – Sa­yın Baş­ka­nım, te­şek­kür ede­rim.

Doğ­ru­su be­nim sua­lim de Sa­yın Oka­y’­ın sua­li gi­bi. Ay­nı su­al üze­ri­ne ben de söz al­dım ama. Ya­ni çağ­daş ya­şam an­la­yı­şı­nın bi­raz açıl­ma­sı­nı Sa­yın Ba­kan­dan ri­ca edi­yo­rum.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Us­lu.

Sa­yın Hı­dır, bu­yu­run.

MEH­MET NİL HI­DIR (Muğ­la) – Sa­yın Ba­ka­nım, 29/3/2007 ta­ri­hin­de Hâ­kim ve Sav­cı Ata­ma­la­rı­na İliş­kin Yö­net­me­li­k’­in Da­nış­tay ta­ra­fın­dan ip­tal edil­me­siy­le, se­kiz ay­lık ge­cik­me so­nu­cu hâ­kim ve sav­cı sa­yı­sın­da­ki azal­ma­ya bağ­lı ola­rak mah­ke­me­ler­de bi­ri­ken dos­ya sa­yı­sı ne­dir? Bi­ri­ken dos­ya­lar se­be­biy­le ge­ci­ken ada­le­tin sos­yal yön­le­ri araş­tı­rıl­mış mı­dır?

Te­şek­kür edi­yo­rum.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Hı­dır.

Sa­yın Yıl­dı­z…

SA­CİD YIL­DIZ (İs­tan­bul) – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

Bu mü­la­kat­la il­gi­li so­rum var. Bu­ra­da beş ta­ne mad­de var mü­la­kat­ta. İş­te, “mu­ha­ke­me gü­cü­”, “bir ko­nu­yu kav­ra­yıp kav­ra­ma­dı­ğı­” bun­lar ta­mam, bir di­ye­cek yok, bel­ki tar­tı­şı­la­bi­lir, fa­kat (c), (d), (e)’de “ge­nel dav­ra­nış ve tep­ki­le­rin mes­le­ğe uy­gun­lu­ğu ve li­ya­ka­t…­” Ne­yin li­ya­ka­ti? Da­ha ev­vel gö­re­vi yok. “Dış gö­rü­nüş iti­ba­rıy­la ya­dır­ga­na­cak bir hâ­li­nin bu­lu­nup bu­lun­ma­dı­ğı­”, “ye­te­nek, kül­tür, çağ­daş...” ve bun­la­ra gö­re de bir ba­raj ko­nu­yor, ya­ni de­ğer­len­dir­me sub­jek­tif bir de­ğer­len­dir­me, ölç­me yok bu­ra­da. Öl­çe­me­di­ği­niz şey­le­re ba­ra­jı na­sıl ko­yar­sı­nız? Ya­zı­lı sı­nav­da ba­raj ola­bi­lir, ama bu­ra­da bi­ri­si bir mad­de­ye sı­fır ve­rir, öbü­rü 20 ve­rir. Sub­jek­tif de­ğer­len­dir­me­ler­de ölç­me ol­ma­dı­ğı için, bu ta­ma­men key­fî de­ğer­len­dir­me ola­bi­lir. So­rum bu­dur.

Te­şek­kür ede­rim.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Yıl­dız.

Sa­yın Sı­va­cı­oğ­lu­…

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (Kas­ta­mo­nu) – Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

Söz is­te­me hak­kı­mı mah­fuz tu­ta­rak he­men so­ru­ma ge­çi­yo­rum Sa­yın Ba­ka­nı­mız­dan. Hâ­kim ve sav­cı­la­rın da­ha ön­ce­ki uy­gu­la­ma­lar­da tor­ba­ya el at­mak su­re­tiy­le hâ­kim ve sav­cı ol­ma­la­rı be­lir­le­ni­yor­du. Ye­ni bir dü­zen­le­me ya­pıl­mı­yor. Ya­ni hâ­kim ve sav­cı ay­rı­mı han­gi aşa­ma­da ya­pı­lı­yor? Bu­nu öğ­ren­mek is­ti­yo­rum.

Te­şek­kür ede­rim.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Sı­va­cı­oğ­lu.

Sa­yın Gen­ç…

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

Ko­mis­yon­dan sor­mak is­ti­yo­rum. Şim­di, efen­dim, ya­zı­lı­da 100 pu­an al­mış, mü­la­kat­ta 69 al­dı, 70 al­ma­dı. Bu hâ­kim ada­yı bu­ra­da kay­be­di­yor gi­bi gö­rü­nü­yor ya­ni, fık­ra­nın ya­zıl­ma­sı­na gö­re. Bu, hak­ka, ada­le­te sı­ğar mı?

Te­şek­kür ede­rim.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür edi­yo­rum.

Sa­yın Ça­kı­r…

OS­MAN ÇA­KIR (Sam­sun) – Sa­yın Baş­kan, bu mü­la­kat­la il­gi­li, (e) şık­kın­da “ye­te­nek, kül­tür ve çağ­daş ya­şam an­la­yı­şı­” di­yor. Bu kül­tür­den kas­te­di­len ne­dir? Ge­nel kül­tür mü?

İkin­ci­si: “Mü­la­kat sı­na­vın­da arit­me­tik or­ta­la­ma­nın en az 70 ol­ma­sı şart­tır ba­şa­rı­lı sa­yıl­mak için.” de­ni­yor. Ya­zı­lı sı­nav­da 100 alıp mü­la­kat sı­na­vın­da 69 alan aday bu ya­rış­ma­dan, bun­dan ele­ne­cek mi­dir? Hâl­bu­ki 100 al­dı­ğı bir ya­zı­lı sı­nav­da, pu­anı­nın de­ğer­len­di­ril­me­sin­de fay­da­lı olur­du.

Üçün­cü­sü: Ve­ri­len öner­ge­ye gö­re, dok­to­ra yap­mış olan­la­ra mü­ra­ca­at hak­kı ta­nı­nı­yor. Yurt dı­şın­da dok­to­ra yap­mış olan­la­rın YÖ­K’­ten (Yük­sek Öğ­re­tim Ku­ru­lun­dan) denk­li­ği ara­na­cak mı­dır?

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Son ola­rak, Sa­yın Eki­ci­…

MEH­MET EKİ­Cİ (Yoz­gat) – Te­şek­kür­ler Sa­yın Baş­kan.

Bu (e) mad­de­siy­le il­gi­li, ben de so­ru­mu yö­nel­ti­yo­rum: Mü­la­kat sı­na­vın­da, bir in­sa­nın çağ­daş ya­şa­ma uy­gun olup ol­ma­dı­ğı­nı na­sıl an­la­ya­cak­sı­nız?

İkin­ci­si: Çağ­daş­lık sos­yal bir kav­ram ola­rak ka­bul edi­le­bi­lir ama hu­ku­ki ve ob­jek­tif bir kav­ram mı­dır? Bir ölç­me de­ğer­len­dir­me kav­ra­mı mı­dır?

Üçün­cü ola­rak: Ada­let Ba­kan­lı­ğın­da, be­lir­len­miş bir çağ­daş ya­şam stan­dart­la­rı kül­li­ya­tı var mı­dır? [AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar (!)]

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Ba­ka­nım, bu­yu­run efen­dim.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Sa­yın Baş­ka­nım, de­ğer­li ar­ka­daş­lar; 3’ün­cü mad­de­de yer alan mü­la­kat­la il­gi­li, mü­la­ka­ta ka­tı­lan ve­ya ka­tı­la­cak olan ki­şi­le­rin han­gi yön­le­ri iti­ba­rıy­la mü­la­kat ko­mis­yo­nu ta­ra­fın­dan de­ğer­len­di­ri­le­ce­ğiy­le il­gi­li bir so­ru yö­nel­til­di. Sa­yın Oka­y… “Çağ­daş ya­şam an­la­yı­şın­dan vaz mı ge­çil­di?” den­di.

Şim­di, önü­mü­ze bir öner­ge gel­di. Bu öner­gey­le il­gi­li, zan­ne­di­yo­rum bi­raz son­ra, Sa­yın Baş­kan iş­lem ya­pa­cak. Bu­nun­la il­gi­li, (e) ben­din­de bir de­ği­şik­lik ön­gö­rü­lü­yor. Ya öner­ge sa­hip­le­ri öner­ge­le­ri­ni kür­sü­ye çı­kıp izah ede­cek­ler ve­ya­hut da ge­rek­çe­le­ri­ni oku­ta­cak­lar. Öner­ge be­nim de­ğil. An­cak “çağ­daş­lı­k” ay­nı çağ­da ya­şa­mak de­mek­tir. Bu ba­kım­dan he­pi­miz de ay­nı çağ­da ya­şa­dı­ğı­mı­za gö­re çağ­da­şız. Çağ­daş ya­şam, için­de ya­şa­dı­ğı­mız ça­ğın ku­ral­la­rı­na, bi­ri­kim­le­ri­ne gö­re ya­şa­ya­bil­mek an­la­mı­na ge­lir, be­nim de­ğer­len­dir­mem. Bu­nun ye­ri­ne öner­gey­le, çağ­daş bi­lim­sel ve tek­no­lo­jik ge­liş­me­le­re açık­lı­ğı­nın pu­an ver­mek su­re­tiy­le de­ğer­len­di­ril­me­si­… Yan­lış ifa­de et­me­dim de­ğil mi?

ŞA­HİN MEN­GÜ (Ma­ni­sa) – Lap­to­p’­la mı mü­la­ka­ta gi­re­cek Sa­yın Ba­ka­nım?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) - İki­si ara­sın­da ma­hi­yet iti­ba­rıy­la faz­la bir fark ol­ma­dı­ğı gö­rü­şün­de­yim.

He­men şu­nu ifa­de ede­yim: Yap­mış ol­du­ğu­muz in­ce­le­me ve araş­tır­ma­da, bu iba­re­nin uzun sü­re­dir yö­net­me­lik­le­ri­miz­de ol­ma­dı­ğı, sa­nı­yo­rum bu se­ne ve­ya bir ön­ce­ki se­ne, bu yıl Ha­zi­ran 2007’de yö­net­me­li­ğe gir­di­ği an­la­şı­lı­yor. Bu­nun yö­net­me­li­ğe gir­me­si­nin de ne­de­ni: Bir Da­nış­tay ka­ra­rı so­nu­cu Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nın böy­le bir dü­zen­le­me­yi yap­tı­ğı­nı bi­li­yo­ruz. Ama, öner­gey­le ge­ti­ri­len dü­zen­le­mey­le tek­lif­te­ki dü­zen­le­me ara­sın­da an­lam iti­ba­rıy­la faz­la bir fark gör­me­di­ği­mi ifa­de et­mek is­ti­yo­rum.

Sa­yın Hı­dır “se­kiz ay­lık ge­cik­me­” de­di­niz her­hâl­de? Ya­ni “Da­nış­ta­yın il­gi­li da­ire­le­ri­nin ip­tal ve­ya yü­rüt­me­nin dur­du­rul­ma is­te­ği ta­le­biy­le ver­miş ol­du­ğu ge­cik­me­den do­la­yı, aca­ba mah­ke­me­le­ri­miz­de ne ka­dar dos­ya bi­rik­miş­tir?” di­ye bir so­ru ter­cih et­ti­ler. E, ta­bi­i, bu­nun bir in­ce­le­me­si­ni, bu­nun bir he­sa­bı­nı yap­mış de­ği­liz ve­ya böy­le bir he­sap ya­pıl­mış­sa bi­le be­nim önüm­de böy­le bir so­nuç yok. An­cak, ta­bi­i, hâ­kim ve sav­cı açı­ğı­nın var­lı­ğı, bi­za­ti­hi, bir­ta­kım za­ma­nın­da bit­me­si ge­re­ken dos­ya­la­rın ge­ci­ke­rek bit­me­si so­nu­cu­nu do­ğu­ra­ca­ğı için, ta­bii ki bir bi­rik­me­ye de ne­den ola­cak­tır.

Sa­yın Baş­ka­nım, bu­nun dı­şın­da­ki so­ru­la­ra, izin ve­rir­se­niz, ya­zı­lı ce­vap ve­re­ce­ğim.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Ba­ka­nım.

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım, mad­de üze­rin­de on se­kiz adet öner­ge var­dır. An­cak, her mad­de üze­rin­de mil­let­ve­kil­le­rin­ce sa­de­ce ye­di öner­ge ve­ri­le­bil­di­ğin­den, bu öner­ge­le­ri bi­raz ön­ce ar­ka­daş­la­rı­mız­la bir­lik­te de­ğer­len­dir­dik -çün­kü, si­ya­si par­ti grup­la­rı­nın ver­miş ol­du­ğu öner­ge­ler dik­ka­te alı­nır hük­mü var- ge­rek­çe­si­ni, ve­sa­ire­si­ni, di­ğer şey­le­ri de oku­duk.

NES­RİN BAY­TOK (An­ka­ra) – Du­yul­mu­yor Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Şim­di, öner­ge­le­rin de­ğer­len­dir­me­si­ni ar­ka­daş­la­rı­mız­la tek­rar yap­tık, bir ih­ti­la­fa düş­me­ye­lim, bir yan­lış, ek­sik ka­rar al­ma­ya­lım di­ye.

Şim­di, öner­ge­ler­den ye­di ta­ne­si­ni oku­ta­ca­ğım, son­ra bu öner­ge­le­ri ay­kı­rı­lık de­re­ce­le­ri­ne gö­re iş­le­me ala­ca­ğım.

İlk öner­ge­yi oku­tu­yo­rum:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan Ha­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­nin 3 ün­cü mad­de­si ile dü­zen­le­ne 9/A mad­de­si­nin on­dör­dün­cü fık­ra­sın­dan son­ra gel­mek üze­re aşa­ğı­da­ki fık­ra­nın on­be­şin­ci fık­ra ola­rak ek­len­me­si­ni ve di­ğer fık­ra­la­rın bu­na gö­re te­sel­sül et­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

                Mus­ta­fa Eli­taş                      Ali Ko­yun­cu                      Öz­lem Müf­tü­oğ­lu

                      Kay­se­ri                                  Bur­sa                                   Ga­zi­an­tep

               Bay­ram Öz­çe­lik                  Re­cep Yıl­dı­rım                         Os­man Kı­lıç

                       Bur­dur                                 Sa­kar­ya                                      Si­vas

“Hu­kuk alan­la­rın­da dok­to­ra yap­mış olan­lar ilan edi­len boş kad­ro­la­ra baş­vu­ra­bi­lir. Bun­lar sa­de­ce mü­la­ka­ta ta­bi tu­tu­lur. Bu du­rum­da olan­lar için mü­la­kat pua­nı esas alı­na­rak ay­rı bir ni­hai ba­şa­rı lis­te­si dü­zen­le­nir.”

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 65 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi­nin 3 ün­cü mad­de­si ile 2802 sa­yı­lı Ka­nu­na ek­len­me­si ön­gö­rü­len 9/A mad­de­si­nin be­şin­ci fık­ra­sın­da yer alan “yüz­de el­li­” iba­re­si­nin “bir ka­tı­” ola­rak, on­dör­dün­cü fık­ra­sı­nın ise aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

                Mus­ta­fa Eli­taş                      Ali Ko­yun­cu                           Va­hit Ki­riş­ci

                      Kay­se­ri                                  Bur­sa                                       Ada­na

             Öz­lem Müf­tü­oğ­lu                Re­cep Yıl­dı­rım                      Bay­ram Öz­çe­lik

                    Ga­zi­an­tep                             Sa­kar­ya                                    Bur­dur

                                                                   Os­man Kı­lıç

                                                                         Si­vas

“Sı­na­va ka­tı­lan­la­rın, yu­ka­rı­da be­lir­ti­len ya­zı­lı ya­rış­ma sı­na­vı no­tu­nun yüz­de yet­mi­şi ile mü­la­kat no­tu­nun yüz­de otu­zu­nun or­ta­la­ma­sı tes­pit edil­dik­ten son­ra en yük­sek pu­an alan­dan baş­la­mak üze­re ni­hai ba­şa­rı lis­te­si ha­zır­la­nır. Bu sı­ra­la­ma­ya ta­bi tu­tu­lan­la­rın ni­hai pu­an­la­rı­nın eşit ol­ma­sı ha­lin­de, ya­zı­lı sı­nav­da al­dı­ğı pua­na ön­ce­lik ta­nı­nır. Ya­zı­lı pu­an­la­rı­nın da eşit ol­ma­sı ha­lin­de, ku­ra çe­kil­mek su­re­tiy­le sı­ra­sı be­lir­le­nir ve bu ko­nu­da ya­pı­lan iş­lem­ler dü­zen­le­ne­cek tu­ta­nak­ta gös­te­ri­lir. “

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 65 sı­ra sa­yı­lı ka­nun tek­li­fi­nin çer­çe­ve üçün­cü mad­de­siy­le dü­zen­le­nen 2802 sa­yı­lı ka­nu­nun 9. mad­de­sin­den son­ra gel­mek üze­re ek­le­nen 9/A mad­de­si­nin onun­cu fık­ra­sı­nın aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

                Mus­ta­fa Eli­taş                 Ali Rı­za Ala­bo­yun                          Ali Gü­ner

                      Kay­se­ri                                Ak­sa­ray                                      Iğ­dır

             Öz­lem Müf­tü­oğ­lu                  Os­man De­mir                         Ya­şar Ka­ra­yel

                    Ga­zi­an­tep                                To­kat                                      Kay­se­ri

                  Cum­hur Ünal                       Ca­fer Tat­lı­bal                          Ali Ko­yun­cu

                     Ka­ra­bük                       Kah­ra­man­ma­raş                             Bur­sa

“Mü­la­kat İl­gi­li­nin;

a- Mu­ha­ke­me gü­cü­nün,

b- Bir ko­nu­yu kav­ra­yıp özet­le­me ve ifa­de ye­te­ne­ği­nin,

c- Ge­nel ve fi­zi­ki gö­rü­nü­mü­nün, dav­ra­nış ve tep­ki­le­ri­nin mes­le­ğe uy­gun­lu­ğu­nun ve li­ya­ka­tı­nın,

d- Ye­te­nek ve kül­tü­rü­nün,

e- Çağ­daş bi­lim­sel ve tek­no­lo­jik ge­liş­me­le­re açık­lı­ğı­nın,

pu­an ver­mek su­re­tiy­le de­ğer­len­di­ril­me­si yön­te­mi­dir.”

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 65 sı­ra sa­yı­lı “Ha­kim ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da de­ği­şik­li­k” ya­pıl­ma­sı­na da­ir ka­nun ta­sa­rı­sı­nın 3. mad­de­si­nin onun­cu fık­ra­sı­nın “(e) ben­di­ni­n” me­tin­den kal­dı­rıl­ma­sı­nı, ay­rı­ca 11. fık­ra­da ge­çen 20’şer iba­re­si­nin 25’er ola­rak de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­rim.

                                                                                                               Muh­sin Ya­zı­cı­oğ­lu

                                                                                                                            Si­vas

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 65 Sı­ra Sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi­nin çer­çe­ve 3 ün­cü mad­de­siy­le dü­zen­le­nen 9/A mad­de­si­nin 6 ncı fık­ra­sın­da ge­çen “i­le­” iba­re­sin­den son­ra ge­len “Tür­ki­ye Ada­let Aka­de­mi­si Yö­ne­tim Ku­ru­lu­nu­n” iba­re­si­nin “Ha­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nu­n” şek­lin­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni, bu fık­ra­da bu­lu­nan “i­çi­n” iba­re­sin­den son­ra “Yar­gı­tay ve Da­nış­tay­da se­çil­mi­ş” iba­re­si­nin ek­len­me­si­ni; 9 un­cu fık­ra­sın­da ge­çen “Tür­ki­ye Ada­let Aka­de­mi­si Yö­ne­tim Ku­ru­lun­da­n” iba­re­si­nin “Ha­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lun­da­n” şek­lin­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni; “i­se­” iba­re­sin­den son­ra ge­len “Yö­ne­tim Ku­ru­lu­” iba­re­si­nin mad­de met­nin­den çı­ka­rıl­ma­sı­nı, bi­rin­ci fık­ra­nın so­nu­na “P­ro­to­ko­lün ha­zır­lan­ma­sın­da Ha­kim­ler ve Sav­cı­lar Ku­ru­lu­nun gö­rü­şü alı­nı­r” cüm­le­si­nin ek­len­me­si­ni say­gıy­la arz ede­riz.

                     Fa­ruk Bal                          Rıd­van Yal­çın              Ah­met Ke­nan Tan­rı­ku­lu

                        Kon­ya                                     Or­du                                         İz­mir

                                      Bey­tul­lah Asil                                    Re­cep Ta­ner

                                         Es­ki­şe­hir                                             Ay­dın

 

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 65 Sı­ra Sa­yı­lı 2802 Sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­’nin 3 ün­cü mad­de­si­nin 6 ncı fık­ra­sı­nın aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni ve 7, 8 ve 9 un­cu fık­ra­sı­nın mad­de met­nin­den çı­ka­rıl­ma­sı­nı arz ve tek­lif ede­riz.

“Mü­la­kat, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu ya da Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan be­lir­le­ne­cek bir sı­nav ku­ru­lu ta­ra­fın­dan ya­pı­lır.”

               Ha­lil Ün­lü­te­pe                           İsa Gök                               Ali Rı­za Öz­türk

                        Af­yon                                    Mer­sin                                      Mer­sin

                 Nes­rin Bay­tok                  Ali İh­san Kök­türk                        Yıl­maz Ateş

                       An­ka­ra                              Zon­gul­dak                                 An­ka­ra

                                                                    Ati­la Emek

                                                                      An­tal­ya

BAŞ­KAN – En ay­kı­rı öner­ge­yi oku­tup iş­le­me ala­ca­ğım.

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan; 65 S. Sa­yı­lı 2802 Sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­”nin 3. Mad­de­si­nin 6. fık­ra­sı­nın aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni, 7, 8, 9 ve son fık­ra­sı­nın mad­de met­nin­den çı­ka­rıl­ma­sı­nı arz ve tek­lif ede­riz.

                  Ay­la Akat Ata                     Gül­tan Kı­şa­nak                        Ha­sip Kap­lan

                       Bat­man                              Di­yar­ba­kır                                  Şır­nak

                    Sır­rı Sa­kık                       Se­ba­hat Tun­cel                         Ben­gi Yıl­dız

                          Muş                                    İs­tan­bul                                    Bat­man

                                                              Fat­ma Kur­tu­lan

                                                                           Van

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Sa­yın Baş­kan, ben, ora­da Ana­ya­sa­’ya ay­kı­rı­lık öner­ge­si­ni ver­miş­tim. Ben öner­ge ver­di­ğim za­man Ko­mis­yon­da hiç kim­se öner­ge ver­me­miş­ti. Lüt­fen, dü­rüst ça­lı­şır­sa­nız ça­lı­şın.

Ba­kın, ger­çek­ten, ben öner­ge­mi, da­ha ka­nun ora­ya iner in­mez ver­miş­tim. Ana­ya­sa­’ya ay­kı­rı­lık öner­ge­si­ni ver­miş­tim. Ama, siz, be­ni mil­let­ve­ki­li ye­ri­ne koy­mu­yor­su­nuz. Lüt­fen, ben öner­ge­mi ora­ya han­gi sa­at­te ver­mi­şim, ba­kar mı­sı­nız.

BAŞ­KAN – Sa­yın Gen­ç…

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Ora­ya ba­kın, han­gi sa­at­te ve­ril­miş. Lüt­fe­n…

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, ba­kı­nı­z…

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Efen­dim, ba­kın, ora­da, ka­nun Ko­mis­yon­dan ge­lir gel­mez ver­dim öner­ge­mi.

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, an­laş­ma­lar kar­şı­lık­lı olur. Mü­sa­ade eder­se­ni­z… Ben si­zi din­le­dim, izah ede­yim.

Ba­kı­nız, bi­raz ön­ce ar­ka­daş­la­rı top­la­mak­ta­ki, gö­rüş­mek­te­ki mak­sat ay­nıy­dı. Bu İç Tü­zü­k’­ün şu an­ki o mad­de­si, 87’n­ci mad­de­si­…

Ba­kı­nız ar­ka­daş­lar, bu­nu oku­duk. Ben de­min­ki de­ni­len şey­le­rin hep­si­ni ifa­de et­tim. Evet, iki ta­ne öner­ge­niz var, doğ­ru­dur. Ar­ka­daş­lar­la bu­nun hep­si­ni mü­za­ke­re et­tik. İç Tü­zü­k’­ün…

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Sa­yın Baş­ka­n…

BAŞ­KAN - Efen­dim, mü­sa­ade eder­se­niz ko­nu­şa­lım Sa­yın Genç. Bu­yu­run otu­run siz, ben de ko­nu­şa­yım, izah ede­yim. Ben onu izah edi­yo­rum.

Bu İç Tü­zü­k’­ün il­gi­li mad­de­si­nin ge­rek­çe­si ya­zı­lır­ke­n… Ya­ni, şöy­le böy­le bir gö­rüş ifa­de et­me­ye­yim ben, fark­lı ola­bi­lir. Bi­raz ön­ce ar­ka­daş­la­rım­la ko­nuş­tu­ğum ko­nu­lar da fark­lı. De­dim ki, bu hu­sus­lar­da geç­miş de­ği­şik­lik­ten son­ra ya­pı­lan uy­gu­la­ma­lar ne­dir? Ar­ka­daş­lar bu­ra­da. Be­nim ka­na­at­le­rim de ken­di­le­rin­de sak­lı, ifa­de­le­rim. De­dik­le­ri hu­sus şu: “Baş­ka­nım, eğer grup­lar son­ra­dan bu şe­kil­de öner­ge ver­miş­ler­se, son­dan baş­la­mak üze­re ye­di, al­tı, ney­se, o şe­kil­de öner­ge­le­ri çı­ka­rı­yo­ru­z” de­di­ler. Doğ­ru­dur, öner­ge­ler bu şe­kil­de gel­miş­tir. Son­ra­sın­da Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu ve De­mok­ra­tik Top­lum Par­ti­si Gru­bu adı­na iki ta­ne öner­ge ge­lin­ce ye­din­ci ve al­tın­cı sı­ra­da­ki öner­ge­ler çı­ka­rıl­dı. Ha, ben, bun­la­rı, de­min­den be­ri ar­ka­daş­lar­la onu izah et­tim, onu gö­rüş­tüm, de­ğer­len­dir­dim, de­dim ki: Uy­gu­la­ma­yı bu şe­kil­de mi yap­tık geç­miş dö­nem­de? “E­ve­t” de­di­ler ve ya­pı­lan iş­lem bu­dur. Ha, bu­nun doğ­ru­lu­ğu, yan­lış­lı­ğı, di­ğer şey­le­ri söy­ler­se­niz, ben, şu an­da­ki laf­zi ola­rak ya­pı­lan uy­gu­la­ma­lar­dan bah­se­di­yo­rum ve o ge­rek­çe­le­rin ya­pı­lış, ya­zı­lış hu­su­sun­da­ki gö­rüş­le­rim sak­lı, şu an­da bu­nu ifa­de et­me­ye­yim. Ya­pı­lan iş­lem bun­dan iba­ret­tir. Öner­ge­ni­zin gel­di­ği doğ­ru­dur, ka­yıt­la­ra gir­di­ği doğ­ru­dur, ama ar­ka­daş­la­rın yap­tı­ğı geç­miş dö­nem­de­ki uy­gu­la­ma bu­dur.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Sa­yın Baş­kan, be­nim öner­ge­min ve­ri­liş ta­rih ve sa­ati­ne bak­tı­nız mı?

BAŞ­KAN – Ha­yır, var, ben bir şey de­mi­yo­rum. Ben si­zin söz­le­ri­ni­ze bir iti­raz et­mi­yo­rum, var­dır, doğ­ru­dur, ama uy­gu­la­ma­yı bu şe­kil­de yap­mış­lar.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Efen­dim, ge­liş sı­ra­sı­na gö­re iş­le­me ko­ya­cak­sı­nı­z…

BAŞ­KAN – Evet.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Efen­dim, öner­ge­yi ge­liş sı­ra­sı­na gö­re iş­le­me koy­mak zo­run­da­sı­nız. Ben ka­nun tek­li­fi ko­mis­yon­dan ge­lir gel­mez ver­dim. Da­ha hiç kim­se öner­ge ver­me­miş­ti.

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, ben ge­çen dö­nem­de­ki uy­gu­la­ma­lar­dan, İç Tü­zü­k’­ün uy­gu­la­nı­şın­dan bah­se­di­yo­rum; ben, ver­di­ği­niz öner­ge gir­me­miş­tir de­mi­yo­rum. Doğ­ru­dur, bu şe­kil­de, de­di­ği­niz şe­kil­de ol­muş­tur, uy­gu­la­ma bu şe­kil­de­dir. Ara ver­mek­te­ki mak­sa­dım bu­dur.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Sa­yın Baş­kan, ge­liş sı­ra­sı­na gö­re koy­mu­yor mu­su­nuz öner­ge­yi?

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Ge­liş sı­ra­sı­na gö­re ol­ma­sı la­zım, doğ­ru Sa­yın Baş­ka­nım.

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, ba­kı­nız, bu­ra­da sa­at­le­ri fa­lan bel­li. Ben ifa­de edi­yo­rum, ifa­dem­de bir ek­sik­lik ol­du­ğu­nu zan­net­mi­yo­rum. Siz kar­şı­lık­lı ko­nu­şur­ken ben si­zi din­li­yo­rum, din­ler­se­ni­z… Al­tın­cı, ye­din­ci sı­ra­da gel­miş­tir di­yo­rum. Ge­çen dö­nem­de İç Tü­zü­k’­ün o gün­kü şart­lar­da ya­zıl­mış olan bu mad­de­le­ri­nin uy­gu­la­ma­sı­nı, Ana­ya­sa Mah­ke­me­sin­den ge­len ifa­de­ler­le yo­rum­lan­ma­sı­nı bu şe­kil­de ar­ka­daş­lar yap­mış­lar, “Ge­çen dö­nem de bu şe­kil­de uy­gu­la­dık.” de­di­ler. Onun için, grup­la­rın öner­ge hak­kı­nın sak­lı ol­ma­sı­na da­ir Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin hük­mü ge­re­ğin­ce al­tın­cı, ye­din­ci sı­ra­da­ki­le­ri dü­şür­dük, doğ­ru­dur bu. Ya­pı­lan uy­gu­la­ma bu­dur.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Sa­yın Baş­kan, öner­ge­le­ri ge­liş sı­ra­sı­na gö­re­… (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

BAŞ­KAN – Evet, öner­ge­yi tek­rar oku­tup iş­le­me ala­ca­ğım.

Bu­yu­run.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Sa­yın Baş­kan, ya­ni böy­le bir şey ol­maz, bi­le­rek ya­pı­yor­su­nuz!

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan; 65 S. Sa­yı­lı 2802 Sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­’nin 3. Mad­de­si­nin 6. fık­ra­sı­nın aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni, 7, 8, 9 ve son fık­ra­sı­nın mad­de met­nin­den çı­ka­rıl­ma­sı­nı arz ve tek­lif ede­riz.

Mü­la­kat ku­ru­lu, Ada­let Ba­kan­lı­ğı­’n­ca gö­rev­len­di­ri­le­cek bir üye, Yar­gı­tay ve Da­nış­tay Ge­nel Ku­rul­la­rıy­la se­çi­le­cek bi­rer üye ile Ana­ya­sa Mah­ke­me­si asil ve ye­dek üye­le­ri­nin be­lir­le­ye­ce­ği bir üye, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­’nun se­çil­miş iki üye­si, Tür­ki­ye Ba­ro­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu­’nun be­lir­le­ye­ce­ği bir üye ol­mak üze­re ye­di üye­den olu­şur. Mü­la­kat Ku­ru­lu­’nun gö­re­vi iki yıl­dır. Salt ço­ğun­luk­la top­la­nır. Salt ço­ğun­luk­la ka­rar alır.

                                                                          Ay­la Akat Ata (Bat­man) ve ar­ka­daş­la­rı

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Sa­yın Baş­ka­nı­m…

BAŞ­KAN – Sa­yın İç­li, ba­kı­nız, el kal­dır­dı­ğı­nı­zı gö­rü­yo­rum. Ben şu­nu ifa­de et­mek is­ti­yo­rum: Bu­ra­da ge­çen dö­nem­den be­ra­ber ça­lış­tı­ğı­mız ar­ka­daş­lar var­dır. Ben, şah­si ola­rak bu­nu söy­le­mem bel­ki yer­siz, kul hak­kı­na ina­nan bir in­sa­nım. Bu­ra­da­ki ifa­de­le­rin hep­si doğ­ru­dur. Hiç kim­se­nin sö­zü­nü ne faz­la uzat­tım ne kes­tim, ne ik­ti­da­ra ne di­ğe­ri­ne faz­la­lık ver­me­dim. Mec­lis uy­gu­la­ma­la­rı bu şe­kil­de­dir, ama di­yo­rum ki, İç Tü­zü­k’­te­ki uy­gu­la­ma ge­çen dö­nem böy­le ol­muş­tur di­yo­rum. Bir son­ra­ki mad­de­de me­se­la di­ye­lim ki öner­ge­ler yok, ve­ri­lir­se, ben bu hak­kı ve­ri­rim. Ar­ka­daş­la­rım­la bi­raz ön­ce ara ve­rin­ce ko­nuş­tu­ğu­muz hu­sus­lar bu­dur. Ben bu­nun te­mi­ni için ça­lış­tım. Ar­ka­daş­lar de­di­ler ki: Di­rekt uy­gu­la­ma, Baş­ka­nım, bu şe­kil­de­dir, ye­di öner­ge bu şe­kil­de uy­gu­la­nır de­di­ler. Be­nim yap­tı­ğım iş­lem bu­dur. De­min­den be­ri yap­tı­ğı­mız iş­lem­ler de bun­dan iba­ret­tir. Yok­sa kim­se­nin sö­zü­nü kes­mek, baş­ka bir şe­kil­de yap­mak du­ru­mu ke­sin­lik­le söz ko­nu­su de­ğil­dir. Bu­nu ifa­de edi­yo­rum. Eve­t…

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Sa­yın Baş­ka­nım, ben ken­di­mi ifa­de et­me­dim ki siz ko­nu­şu­yor­su­nuz.

BAŞ­KAN – Bu­yu­run, şim­di de si­zi din­le­ye­yim. Bu­yu­run.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Ben ken­di­mi ifa­de ede­yim.

BAŞ­KAN – Evet, bu­yu­run Sa­yın İç­li, bu­yu­run efen­dim.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – İç Tü­zü­k’­ün 84’ün­cü mad­de­si­ne gö­re ve­ril­miş bir öner­ge. Bir de­ği­şik­lik öner­ge­si de­ğil. İç Tü­zü­k’­ün 84’ün­cü mad­de­si ge­re­ği bu ko­nu­da Ana­ya­sa­’ya ay­kı­rı ol­du­ğu ge­rek­çe­siy­le ve­ri­len öner­ge­ler di­ğer öner­ge­ler­den ön­ce oy­la­nır. Ben bir de­ği­şik­lik öner­ge­si ver­me­dim. O mad­de­nin çık­ma­sı için, İç Tü­zü­k’­ün 84’ün­cü mad­de­si ge­re­ğin­ce ver­dim. Onun için, be­nim öner­gem­le il­gi­li, bir de­ği­şik­lik öner­ge­si ma­hi­ye­tin­de iş­lem­de bu­lu­na­maz­sı­nız. Usul ha­ta­sı ya­pı­yor­su­nuz. Be­nim ifa­de et­mek is­te­di­ğim o. Ba­kın İç Tü­zü­k’­ün 84’ün­cü mad­de­si­ne, ga­yet açık. 3’ün­cü mad­de­nin çı­ka­rıl­ma­sı­nı is­ti­yo­ruz biz. Bu 84’ün­cü mad­de­ye gö­re ve­ri­len öner­ge­le­r…

BAŞ­KAN – Sa­yın İç­li, ba­kı­nız, hu­ku­ki yo­ru­mu­nu­za ken­di­ni­zin say­gı du­yu­yo­rum. Ama ora­da­ki ifa­de şu: “A­na­ya­sa­ya ay­kı­rı­lık dâ­hil en faz­la ye­di ta­ne öner­ge ve­ri­le­bi­lir.” di­yor. Bu­nu tar­tış­ma­nın faz­la ge­re­ği yok­tur.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Öy­le bir ifa­de yok 84’te.

BAŞ­KAN - Te­şek­kür edi­yo­rum kat­kı­la­rı­nız­dan do­la­yı.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – 84’ün­cü mad­de­ye bir ba­kar mı­sı­nız, ye­di öner­ge kı­sıt­la­ma­sı yok, 87’de var. 84’te bir mad­de­nin çı­ka­rıl­ma­sı­…

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu efen­dim?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (An­ka­ra) – Ka­tıl­mı­yo­ruz Baş­ka­nım.

BAŞ­KAN – Hü­kû­met?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Biz de ka­tıl­mı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN – Ge­rek­çe­yi mi oku­ta­yım, ko­nu­şa­cak mı­sı­nız efen­dim?

GÜL­TAN KI­ŞA­NAK (Di­yar­ba­kır) – Ko­nu­şa­ca­ğım efen­dim.

BAŞ­KAN - Bu­yu­run.

GÜL­TAN KI­ŞA­NAK (Di­yar­ba­kır) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; bu­gün çok önem­li bir ko­nu­yu gö­rü­şü­yo­ruz. An­cak ben ko­nuş­ma­ma baş­la­ma­dan ön­ce Is­par­ta­’da­ki elim ka­za­da ya­şa­mı­nı yi­ti­ren yurt­taş­la­rı­mı­za Al­la­h’­tan rah­met, ya­kın­la­rı­na baş­sağ­lı­ğı ve me­ta­net di­li­yo­rum.

Ül­ke­miz­de en çok tar­tı­şı­lan ko­nu­la­rın ba­şın­da gel­mek­te­dir yar­gı­nın ba­ğım­sız­lı­ğı. Bu ko­nu­da he­pi­miz ek­sik­le­ri­miz bu­lun­du­ğu­nu da bi­li­yo­ruz. An­cak bu­gün bu Mec­lis­te gö­rü­şü­len ya­sa tek­li­fi­nin ya­sa­laş­ma­sıy­la bir­lik­te bu tar­tış­ma­la­rın da­ha da kat­mer­le­şe­ce­ği, yar­gı­nın ba­ğım­sız­lı­ğı­na bir par­ça da­ha  faz­la göl­ge dü­şe­ce­ği kay­gı­sın­da­yız. Bu ne­den­le bu kay­gı­la­rı­mı­zı siz­ler­le pay­laş­mak ve bu so­ru­nu or­ta­dan kal­dır­mak üze­re söz al­mış bu­lu­nu­yo­ruz ve söz ko­nu­su tek­li­fin en kri­tik, en önem­li hük­mü tar­tış­tı­ğı­mız 3’ün­cü mad­de­dir. Çün­kü bu mad­de­de ya­pı­lan dü­zen­le­me­ler, yü­rüt­me­nin bir or­ga­nı olan Ada­let Ba­kan­lı­ğı bü­rok­rat­la­rın­dan olu­şan bir ku­ru­lun, yar­gı­nın en önem­li ka­de­me­le­rin­den olan yar­gıç­lık ve sav­cı­lık ma­ka­mı­na her­han­gi bir ka­mu ku­ru­mu­na me­mur atar gi­bi bir sı­nav sil­si­le­si içe­ri­sin­de bir ata­ma­yı ön­gör­mek­te­dir. Bu ol­duk­ça yan­lış bir du­rum­dur.

Ya­zı­lı sı­nav­dan son­ra ya­pıl­ma­sı ön­gö­rü­len mü­la­kat­ta ne­ler öl­çü­le­cek­tir?

Mu­ha­ke­me gü­cü: Şim­di, ya­zı­lı sı­nav­da za­ten biz Türk­çe so­ru­la­rı so­ru­yo­ruz. Türk­çe so­ru­lar -he­pi­miz sı­nav­la­ra gir­dik- bi­li­yo­ruz ki, as­lın­da, in­san­la­rın kav­ra­ma ve mu­ha­ke­me gü­cü­nü test et­me­ye yö­ne­lik so­ru­lar­dır. Bun­lar ya­zı­lı sı­nav­la da tes­pit edi­le­bi­le­cek du­rum­dur.

Bir ko­nu­yu kav­ra­yıp özet­le­me ve ifa­de ye­te­ne­ği: Bel­ki ifa­de ye­te­ne­ği mü­la­kat­la ger­çek­ten tes­pit edil­me­si ge­re­ken bir du­rum­dur, an­cak mu­ha­ke­me gü­cü de ya­zı­lı sı­nav­lar­la tes­pit edi­le­bi­le­cek bir du­rum­dur. Çün­kü, he­pi­miz yi­ne sı­nav­lar­da gör­dük, Türk­çey­le il­gi­li so­ru­lar­da, ge­nel ye­te­nek­le il­gi­li so­ru­lar­da mu­ha­ke­me gü­cü­nü ölç­me­ye ve de­ğer­len­dir­me­ye yö­ne­lik so­ru­lar tas­nif edil­mek­te­dir.

Ye­te­nek, kül­tür ve çağ­daş ya­şam an­la­yı­şı: Ki, son ve­ri­len bir öner­gey­le çağ­daş ya­şam an­la­yı­şı­nın da bir par­ça de­ğiş­ti­ril­mek ve bu hü­küm­den çı­kar­tıl­mak is­ten­di­ği­ni gö­rü­yo­ruz. Ye­te­nek de ye­te­nek so­ru­la­rıy­la ya­zı­lı sı­nav­da tes­pit edi­le­bi­le­cek bir du­rum­dur.

Ge­ri­ye ka­lan, “ge­nel dav­ra­nış ve tep­ki­le­ri­nin mes­le­ğe uy­gun­lu­ğu ve li­ya­ka­tı­”, di­ğe­ri ise, “dış gö­rü­nü­şü iti­ba­rıy­la ya­dır­ga­na­cak bir hâ­li­nin bu­lu­nup bu­lun­ma­dı­ğı­” hü­küm­le­ri­dir.

Özel­lik­le bu son oku­du­ğum mad­de üze­rin­de dur­mak is­ti­yo­rum. Ne de­mek­tir bir in­sa­nın dış gö­rü­nü­şüy­le ya­dır­ga­na­cak bir hâ­li­nin bu­lu­nup bu­lun­ma­dı­ğı! Yü­zün­de bir ya­nık le­ke­si var­sa biz o in­sa­na ya­dır­ga­na­cak in­san mu­ame­le­si mi ya­pa­ca­ğız? Bu, ay­rım­cı­lı­ğa yol aça­bi­le­cek bir yak­la­şım de­ğil mi­dir? Bu­nun, çağ­daş ölç­me-de­ğer­len­dir­me kri­ter­le­riy­le ne ala­ka­sı var­dır? Bu­nun, ke­sin­lik­le bu mad­de­nin bu­ra­dan çı­kar­tıl­ma­sı, bu yü­ce mil­le­tin Mec­li­si­nin de­ğer­len­dir­me­le­ri içe­ri­sin­de böy­le bir kri­te­rin bu­lun­ma­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni dü­şü­nü­yo­rum. Eğer, bu kri­ter­ler­le ya­pı­la­cak bir mü­la­ka­ta ya­zı­lı sı­nav­da­ki ba­şa­rıy­la eşit hak ta­nı­yor­sa­nız, bu en bü­yük hu­kuk­suz­luk­tur. Bir in­sa­nın ya­zı­lı sı­nav­da ye­te­ne­ği­ni ölç­müş­sü­nüz, mu­ha­ke­me ka­bi­li­ye­ti­ni ölç­müş­sü­nüz, Türk­çe so­ru­lar sor­muş­su­nuz, ge­nel kül­tür sor­muş­su­nuz, mes­le­ki ye­ter­li­li­ği­ni tes­pit et­me­ye da­ir bü­yük ağır­lık­ta so­ru­lar sor­muş­su­nuz, bu­nu bü­yük bir ba­şa­rıy­la geç­miş; an­cak, si­zin “Ya­dır­ga­na­cak bir dış gö­rü­nü­şü var mı, yok mu?” kri­te­ri­niz­le ay­nı se­vi­ye­de bir de­ğer­len­dir­me­ye ta­bi tu­tup, yüz­de 50 ora­nın­da bir arit­me­tik or­ta­la­ma bul­ma­ya ça­lı­şı­yor­su­nuz.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run efen­dim.

GÜL­TAN KI­ŞA­NAK (De­vam­la) – Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

Bu­nun hak­ka­ni­yet­le bir ala­ka­sı yok­tur. He­pi­miz bu ül­ke­de ya­pı­lan mü­la­kat sı­nav­la­rın­da na­sıl ka­yır­ma­cı­lık­lar ya­pıl­dı­ğı­na da­ir sa­yı­sız ör­nek­ler gör­mü­şüz­dür, sa­yı­sız -hat­ta fık­ra­la­ra dö­nüş­müş- ör­nek­ler ya­şa­mı­şız­dır. Bu, ada­let me­ka­niz­ma­sı­nı ger­çek­ten ya­ra­la­ya­cak bir dü­zen­le­me­dir. Bun­dan vaz­ge­çil­me­si­ni umu­yo­ruz ve di­li­yo­ruz.

An­cak, söz­le­ri­mi bir de bu Mec­li­sin bir baş­ka bo­yu­tu­na dik­kat çe­ke­rek bi­tir­mek is­ti­yo­rum. Her ne ka­dar bu­ra­da 50 ka­dın mil­let­ve­ki­liy­sek de bu mil­le­tin ya­rı­sı ka­dın­lar­dan oluş­mak­ta­dır ve bu Mec­lis bir er­kek mec­li­si de­ğil­dir, mil­le­tin mec­li­si­dir. Bu ne­den­le, bu­ra­da ya­pı­la­cak ko­nuş­ma­lar­da di­le, üs­lu­ba dik­kat edil­me­si ge­rek­ti­ği­ni ve bu Mec­li­se ya­kış­ma­ya­cak, er­kek mec­li­sin­de, er­kek ce­ma­atin­de söy­le­ne­cek üs­lup­lar­la ko­nu­şul­ma­ma­sı­nı di­li­yo­rum.

He­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum. (Al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Sa­yın Baş­ka­nı­m…

BAŞ­KAN – Efen­dim, ben şu öner­ge iş­le­mi­ni bir ta­mam­la­yım. Sa­yın İç­li, mü­sa­ade eder­se­ni­z…

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – İç Tü­zü­k’­ün 63’ün­cü mad­de­si ge­re­ğin­ce usul hak­kın­da söz is­ti­yo­rum. Önem­li efen­dim.

BAŞ­KAN – Efen­dim, öner­ge iş­le­mi­ni bir ta­mam­la­yım Sa­yın İç­li.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Çün­kü, Sa­yın Baş­ka­nım, Mec­li­sin ça­lış­ma usul­le­ri­…

BAŞ­KAN – Sa­yın İç­li, bir iş­le­me baş­la­dık şu an­da­…

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – İzin ve­rir mi­si­niz efen­di­m… Sa­yın Baş­ka­nı­m…

BAŞ­KAN – Ba­kı­nız, siz de­ne­yim­li bir par­la­men­ter­si­niz, öner­ge iş­le­mi­ni ta­mam­la­mam la­zım.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Ha­yır, onu ta­mam­lar­sa­nız ol­mu­yor Sa­yın Baş­ka­nım.

BAŞ­KAN – Ni­ye ol­ma­sın?

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Çün­kü red­det­ti­niz. Be­nim öner­gem Ana­ya­sa­’ya ay­kı­rı­lık öner­ge­si.

BAŞ­KAN – Evet.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Okut­tur­du­ğu­nuz öner­ge­ler­den hiç­bi­ri Ana­ya­sa­’ya ay­kı­rı­lık öner­ge­si de­ğil, de­ği­şik­lik öner­ge­si. İç Tü­zü­k’­ün 84’ün­cü mad­de­si ge­re­ğin­ce, Ana­ya­sa­’ya ay­kı­rı­lık öner­ge­le­ri di­ğer öner­ge­ler­den ön­ce okut­tu­ru­lur ve oy­la­nır. Okut­tur­du­ğu­nuz hiç­bir öner­ge­de Ana­ya­sa­’ya ay­kı­rı­lık id­di­ası yok, de­ği­şik­lik öner­ge­si. Onun için, uy­gu­la­ma­nız, Baş­kan­lı­ğı­nı­zın uy­gu­la­ma­sı İç Tü­zü­k’­e ay­kı­rı Sa­yın Baş­ka­nım.

BAŞ­KAN – Ba­kı­nız şim­di Sa­yın İç­li­…

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Onun için ko­nuş­mak is­ti­yo­rum, izin ve­rir­se­niz.

BAŞ­KAN – …ö­ner­ge­niz iş­le­me gir­miş ol­sa, de­di­ği­niz doğ­ru­dur. Bi­raz ön­ce­ki iş­lem­ler­de yap­tı­ğı­mız hu­sus şu­dur: “A­na­ya­sa­’ya ay­kı­rı­” ifa­de­si ta­şı­yan öner­ge­le­ri en ön­ce oy­lat­tım, doğ­ru­dur. Ye­di öner­ge­nin içe­ri­sin­de ol­sa­nız, bu ifa­de­niz doğ­ru. Ama şu an­da si­zin ver­di­ği­niz öner­ge ye­di öner­ge­nin kap­sa­mın­da de­ğil. Ye­di öner­ge­nin için­de de her­han­gi bir şe­kil­de Ana­ya­sa­’ya ay­kı­rı­lık öner­ge­si yok­tur. Bu­ra­da, si­zin de­di­ği­niz, eğer gir­sey­di doğ­ruy­du, ama şu an­da ye­di öner­ge kap­sa­mın­da ol­ma­dı­ğı için bu­ra­da doğ­ru de­ğil. Bu­ra­da, ya­ni, “A­na­ya­sa­’ya ay­kı­rı­lık öner­ge­si ve­ri­len öner­ge­le­rin hep­si­nin önü­ne ge­çer, bir an ön­ce olur.” de­mi­yor, “A­na­ya­sa­’ya ay­kı­rı­lık dâ­hil ye­di ta­ne öner­ge ve­ri­le­bi­lir.” di­yor. Yo­rum bu şe­kil­de.

HÜ­SE­YİN TAY­FUN İÇ­Lİ (Es­ki­şe­hir) – Ama oku­tu­lan­la­rın hiç­bi­rin­de Ana­ya­sa­’ya ay­kı­rı­lık iba­re­si var mı?

BAŞ­KAN – Evet, du­rum böy­le­dir.

Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r… Öner­ge ka­bul edil­me­miş­tir.

Di­ğer öner­ge­yi oku­tu­yo­rum:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 65 Sı­ra Sa­yı­lı 2802 Sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­’nin 3 ün­cü mad­de­si­nin 6 ncı fık­ra­sı­nın aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si ve 7, 8 ve 9 un­cu fık­ra­sı­nın mad­de met­nin­den çı­ka­rıl­ma­sı­nı arz ve tek­lif ede­riz.

                                                                                    Ati­la Emek (An­tal­ya) ve ar­ka­daş­la­rı

“Mü­la­kat, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu ya da Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan be­lir­le­ne­cek bir sı­nav ku­ru­lu ta­ra­fın­dan ya­pı­lır.”

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (An­ka­ra) – Ka­tıl­mı­yo­ruz Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Hü­kû­met?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Biz de ka­tıl­mı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN – Bu­yu­run Sa­yın Kök­türk, öner­ge sa­hip­le­ri adı­na.

ALİ İH­SAN KÖK­TÜRK (Zon­gul­dak) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; ben de ön­ce­lik­le siz­le­ri say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Uçak ka­za­sın­da yi­tir­dik­le­ri­mi­zi rah­met­le anı­yor, ai­le­le­ri­ne baş­sağ­lı­ğı di­li­yo­rum.

Ben de 2802 Sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­’nin 3’ün­cü mad­de­si­nin 6’n­cı fık­ra­sı­nın de­ğiş­ti­ril­me­si ve 7, 8, 9’un­cu fık­ra­la­rı­nın mad­de met­nin­den çı­kar­tıl­ma­sı için söz al­mış  bu­lu­nu­yo­rum.

Mad­de­nin özü, açık­ça­sı öner­ge­mi­zin özü, mü­la­ka­tın, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu ve­ya bu Ku­ru­lun be­lir­le­ye­ce­ği bir sı­nav ku­ru­lu ta­ra­fın­dan ya­pıl­ma­sı­na yö­ne­lik. Sa­nı­yo­rum, ge­rek ko­mis­yon­da­ki tar­tış­ma­la­rın ge­rek­se bu­gün Mec­lis Ge­nel Ku­ru­lu­nun gün­de­mi­nin özü­nü de bu mad­de oluş­tu­ru­yor.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ben, bu­ra­da bu mad­de­nin as­lın­da ya­sal da­ya­nak­la­rı­nı an­lat­mak is­te­mi­yo­rum. İş­te, Ana­ya­sa­’mı­zın 9’un­cu mad­de­sin­de yar­gı yet­ki­si­nin mil­le­tin ira­de­si­ni tem­sil eden ba­ğım­sız mah­ke­me­ler­ce tem­sil edil­di­ği­ni, yi­ne Ana­ya­sa­’nın 138, 139 ve 140’ın­cı mad­de­le­rin­de dü­zen­le­nen yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı­nı ve hâ­kim­lik te­mi­na­tı­nı, yi­ne Ana­ya­sa­’nın 159’un­cu mad­de­sin­de tan­zim edil­miş yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı­nın ve hâ­kim­lik te­mi­na­tı­nın gü­ven­ce­si ola­rak oluş­tu­rul­muş Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nun Ana­ya­sa­’da­ki dü­zen­le­me­le­ri­ni ve yi­ne Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin 1995 yı­lın­da ver­miş ol­du­ğu ka­ra­rın, yi­ne Hü­kû­me­ti­ni­zin çok önem­se­di­ği ve mu­ha­le­fe­tin sü­rek­li eleş­tir­di­ği Av­ru­pa Bir­li­ği uyum sü­re­cin­de­ki Av­ru­pa Bir­li­ği Ko­mis­yo­nu İler­le­me Ra­por­la­rın­da­ki içe­rik­le­ri­ni si­ze bu­ra­da uzun uzun an­lat­mak is­te­mi­yo­rum, çün­kü bun­la­rı he­pi­niz bi­li­yor­su­nuz. Ge­rek Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin 1995 yı­lı­na yö­ne­lik ka­ra­rın­da ge­rek­se Av­ru­pa Bir­li­ği Ko­mis­yo­nu­nun İler­le­me Ra­por­la­rın­da açık açık Ada­let Ba­ka­nı­nın ve Ada­let Ba­ka­nı­nın hi­ye­rar­şi­si içe­ri­sin­de bu­lu­nan bü­rok­rat­la­rın ye­ter­li­lik sı­nav­la­rı yap­ma­sı­nın yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı­nı or­ta­dan kal­dır­dı­ğı­na yö­ne­lik eleş­ti­ri­le­ri­ni ve ka­rar­la­rı­nı he­pi­niz bi­li­yor­su­nuz. Bun­la­rı bi­li­yor­su­nuz, bun­lar son de­re­ce açık ve net olan hu­ku­ki ol­gu­lar. An­cak net olan bir şey da­ha var ar­ka­daş­lar.

Şim­di, ben bu­ra­da­ki bü­tün mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rı­ma say­gı du­yu­yo­rum. Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si içe­ri­sin­de de en az ken­di par­tim için­de­ki ar­ka­daş­la­rım ka­dar say­gı duy­du­ğum, mer­ha­ba­laş­tı­ğım, se­lam­laş­tı­ğım de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım var. An­cak, ma­ale­sef, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin bir an­la­yı­şı, bu çok de­ğer ver­di­ğim ar­ka­daş­la­rı­mın da ken­di öz­gür ve ken­di hu­ku­ki de­ğer­len­dir­me­le­ri­ni or­ta­ya koy­ma­sı­na en­gel olu­yor. Bir ger­çek var ki, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si, ül­ke­miz­de­ki tüm ku­rum­lar­da ol­du­ğu gi­bi, yar­gı­da da kad­ro­laş­mak ve yar­gı­yı yü­rüt­me­nin ege­men­li­ği al­tı­na al­mak is­ti­yor.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Par­la­men­to­nun açıl­dı­ğı gün­den bu ya­na sü­rek­li ola­rak yüz­de 46 ço­ğun­luk­la ik­ti­da­ra ge­lin­di­ği­nin met­hi­ye­le­ri­ni bu­ra­da din­li­yo­ruz.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) – Yüz­de 47.

ALİ İH­SAN KÖK­TÜRK (De­vam­la) - Evet, bu­ra­da de­fa­lar­ca din­li­yo­ruz, iz­li­yo­ruz bun­la­rı hep.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) – Bir pu­anı­mı­zı şey yap­ma.

BAŞ­KAN – Ar­ka­daş­lar, kar­şı­lık­lı ko­nuş­ma­ya­lım.

Sa­yın Kök­türk, Ge­nel Ku­ru­la hi­tap edin.

Bu­yu­run.

ALİ İH­SAN KÖK­TÜRK (De­vam­la) – Evet, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si yüz­de 46 ço­ğun­lu­ğa da­ya­na­rak, Par­la­men­to­da­ki; ma­ale­sef, yü­rüt­me, bu ço­ğun­lu­ğa da­ya­na­rak ya­sa­ma­yı ta­ma­men kon­trol al­tı­na al­mış ve is­te­di­ği ya­sa­la­rı Par­la­men­to­dan çı­kar­tır ha­le gel­miş ve yi­ne bu Par­la­men­to­da­ki ço­ğun­lu­ğa da­ya­na­rak Cum­hur­baş­kan­lı­ğı­na ken­di mis­yo­nu­nu ta­şı­mış ve Cum­hur­baş­kan­lı­ğı­nı bir tev­sik ma­ka­mı ha­li­ne dö­nüş­tür­müş. An­cak, bu yet­mi­yor. Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si de­net­le­ye­me­di­ği hiç­bir gü­cün bu­lun­ma­sı­na ta­ham­mül ede­mi­yor. Di­ğer güç­le­ri kon­trol al­tı­na al­dı­ğı gi­bi yar­gı­yı da kon­trol al­tı­na al­mak Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin ön­le­ye­mez bir is­te­ği ha­li­ne dö­nüş­müş. Bu ne­den­le, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si içe­ri­sin­de­ki ar­ka­daş­la­rı­ma şu­nu söy­le­mek is­ti­yo­rum, say­gı duy­du­ğum ar­ka­daş­la­rı­ma: Ar­ka­daş­lar, me­se­le yar­gı­nın so­run­la­rı­nın çö­zül­me­siy­se eğer, kad­ro­la­rın dol­du­rul­ma­sıy­sa eğer, biz bu­na va­rız. Bu­yu­run, hep be­ra­ber, bu­ra­dan, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu gi­bi bir ba­ğım­sız ku­ru­lun üze­rin­de an­la­şa­lım, yar­gı­da­ki ek­sik kad­ro­la­rı dol­du­ra­lım, bu Par­la­men­to­da, ger­çek­ten bu ge­ce çok ra­hat uyu­ya­bi­le­ce­ği­miz, cum­hu­ri­ye­ti­mi­zin te­me­li olan ya­sa­ma, yü­rüt­me, yar­gı ay­rı­lı­ğı, ya­ni kuv­vet­ler ay­rı­lı­ğı­nın ya­sa­ma or­ga­nın­da so­mut­laş­tı­ğı­nı, be­nim­sen­di­ği­ni gös­te­ren bir hu­zur içe­ri­sin­de ev­le­ri­mi­ze gi­de­lim ve ya­ta­lım. Ben bu­nu is­ti­yo­rum. Bu­ra­da ama­cım hiç­bir ar­ka­da­şı­mı kır­mak de­ğil.

Ba­kın, az ön­ce Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin Grup Baş­kan Ve­ki­li Sa­yın Be­kir Boz­da­ğ’­ın bir es­pri­si­ne, bir ko­nuş­ma­sı­na ta­nık ol­dum. O ne­den­le iki so­ru so­ra­rak hu­zu­ru­nuz­dan ay­rıl­mak is­ti­yo­rum.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Kök­türk, so­ru­la­rı­nı­zı so­ru­nuz, sa­taş­ma­ya bir ma­hal ver­me­ye­lim.

Bu­yu­run.

ALİ İH­SAN KÖK­TÜRK (De­vam­la) – Sa­taş­ma yap­ma­ya­ca­ğım, bir ol­gu­yu söy­le­ye­ce­ğim Sa­yın Baş­ka­nım.

Mer­sin Mil­let­ve­ki­li­miz Ali Rı­za Öz­türk, Ada­let Ba­ka­nı­mı­za “Bun­lar­la uğ­raş­ma­ya­lım Sa­yın Ba­ka­nım, biz ad­li­ye­le­ri­mi­zin so­run­la­rı­nı çö­ze­lim, mah­ke­me­le­ri­mi­zin so­run­la­rı­nı çö­ze­lim, bi­na ya­pa­lım, 4 hâ­kim bir oda­da otu­ru­yor.” de­di­ğin­de, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin Grup Baş­kan Ve­ki­li “Biz ad­li­ye sa­ray­la­rı yap­tık.” de­di. Ya­ni, Ada­let Ba­ka­nı­nın ye­ri­ne geç­ti, Müs­te­şa­rın ye­ri­ne geç­ti, efen­dim, Tek­nik İş­ler Dai­re Baş­ka­nı­nın ye­ri­ne geç­ti... (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

MUS­TA­FA ELİ­TAŞ (Kay­se­ri) – Söy­le­ye­ce­ğin bu muy­du?

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) – Mo­ğul­ta­y’ı unut­ma­dı bu mil­let.

BAŞ­KAN – Ar­ka­daş­lar, lüt­fe­n…

ALİ İH­SAN KÖK­TÜRK (De­vam­la) - …a­da­let sa­ra­yı­nı, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin yap­tı­ğı­nı ifa­de et­ti.

Ben bu­ra­dan o za­man şu­nu so­ru­yo­rum: Ya­rın bir gün mü­ta­la­ay­la, mü­la­kat ku­ru­luy­la al­dı­ğı­nız hâ­kim ve sav­cı­la­rı, Sa­yın Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin Grup Baş­kan Ve­ki­li “Biz mi al­dık?” di­ye­cek.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) – Mo­ğul­ta­y’ı unut­ma­dık.

ALİ İH­SAN KÖK­TÜRK (De­vam­la) - Bu­ra­da, ken­di­ni Ada­let Ba­ka­nı­nın ye­ri­ne ko­yu­yor, Müs­te­şa­rın ye­ri­ne ko­yu­yor, ora­da mü­la­kat ku­ru­lu­nun ye­ri­ne mi ko­ya­cak?

Ar­ka­daş­lar, ben şu­nu da sor­mak is­ti­yo­rum: Ha­mi­li­kart­lar var, ha­mi­li­kart­la­r… Evet, ba­kın, Ge­nel Baş­ka­nı­nız bu ko­nu­da ih­ta­rat ver­di. Ada­let Ba­ka­nı­nın hi­ye­rar­şi­si olan bü­rok­rat­la­ra ha­mi­li­kart­lar ya­za­cak mı­yız?

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Kök­türk, te­şek­kür edi­yo­rum.

ALİ İH­SAN KÖK­TÜRK (De­vam­la) - Sa­yın Ba­ka­na da yal­nız bir tek so­ru sor­mak is­ti­yo­rum: Sı­nav­da 100 alan bir aday mü­la­kat­ta 69 al­dı­ğın­da ele­ni­yor mu elen­mi­yor mu efen­dim? O so­ru­nun ya­nı­tı ri­ca edi­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – Sa­yın Baş­ka­n…

BAŞ­KAN – Bu­yu­run Sa­yın Boz­dağ.

BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – Sa­yın Baş­ka­nım, Ha­tip is­mi­mi zik­ret­mek su­re­tiy­le şah­sı­ma ve şah­sım­da AK Par­ti Gru­bu­na dö­nük it­ham­lar­da bu­lun­muş­tur, söz is­ti­yo­rum.

BAŞ­KAN – Ya­ni de­di ki, ada­let sa­ray­la­rı­nı­…

BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – Sa­yın Baş­kan, baş­ka şey­ler de söy­le­di, sa­de­ce bu de­ğil.

BAŞ­KAN – Ha­yır, bir açık­la­ma ba­bın­da bu­yu­ra­bi­lir­si­niz. Baş­ka söy­le­di­ği bir hu­sus da “Ya­rın hâ­kim aday­la­rı alı­nır­sa biz mi al­dık di­ye­cek­si­niz?” fa­lan de­di. Siz de çı­kıp di­ye­cek­si­niz ki: “Biz al­ma­dık.”

Bu­yu­run.

BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – Sa­yın Baş­kan, ne di­ye­ce­ği­mi ben tak­dir ede­yim.

BAŞ­KAN – Bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sa­yın Boz­dağ, lüt­fen çok kı­sa.

VI.- SA­TAŞ­MA­LA­RA İLİŞ­KİN KO­NUŞ­MA­LAR VE AÇIK­LA­MA­LAR (De­vam)

2.- Yoz­gat Mil­let­ve­ki­li Be­kir Boz­da­ğ’­ın, Zon­gul­dak Mil­let­ve­ki­li Ali İh­san Kök­tür­k’­ün ko­nuş­ma­sın­da şah­sı­na ve par­ti­si­ne sa­taş­ma­sı ne­de­niy­le ko­nuş­ma­sı

BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – Sa­yın Baş­ka­nım, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; bi­raz ön­ce bu­ra­da öner­ge üze­rin­de ko­nu­şan Sa­yın Ha­tip, be­nim söy­le­di­ğim bir la­fı, ora­dan ge­tir­di, bu­ra­da ko­nuş­tu. Sa­yın Ha­tip -da­ha ön­ce ko­nu­şan ha­tip- bu­ra­da “hâ­kim­le­rin sav­cı­la­rın du­rum­la­rı­nı dü­zel­tin, şun­la­rı ya­pın, bun­la­rı ya­pı­n” di­ye Sa­yın Ba­ka­na, Hü­kû­me­te, AK Par­ti­ye hi­ta­ben ko­nuş­ma­lar yap­tı.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Mec­li­se­…

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) - Ben de, ora­dan “doğ­ru­dur, biz sa­ray­lar yap­tı­k” de­dim.

Ben avu­ka­tım, yıl­lar­ca bu mes­lek­te ça­lış­tım. Hü­kû­met ko­nak­la­rı­nın al­tın­da, ev­den boz­ma yer­ler­de, kah­ve­ha­ne­den boz­ma yer­ler­de, hâ­kim­le­rin ma­sa ku­ra­ma­dı­ğı, mah­ke­me oluş­tu­ra­ma­dı­ğı yer­ler­de, be­le­di­ye baş­kan­la­rı­nın ve yö­re hal­kı­nın ia­ne­siy­le ayak­ta du­ran mah­ke­me­ler var mıy­dı bu ül­ke­de? (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan “var­dı, var­dı­” ses­le­ri) Var­dı. Siz, ki­mi­niz avu­kat ola­rak, ki­mi­niz da­va­lı, ki­mi­niz da­va­cı, ki­mi­niz ta­nık ola­rak bu ad­li­ye sa­ray­la­rın­da bu­lun­du­nuz mu? (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan “bu­lun­du­k” ses­le­ri)

VEY­Sİ KAY­NAK (Kah­ra­man­ma­raş) – Ço­k…

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) - Bu­lun­du­nu­z… Şim­di, ba­kın, AK Par­ti ik­ti­da­ra gel­di. Bu­ra­da, emi­nim ko­nu­şan pek çok ar­ka­da­şı­mın ilin­de sa­ray­lar ya­pıl­dı. Doğ­ru mu? Tür­ki­ye­’nin dört bir ya­nın­da, hâ­kim­le­ri­miz, sav­cı­la­rı­mız, şim­di iz­be yer­ler­de, hü­kû­met ko­nak­la­rı­nın al­tın­da de­ğil, sa­ray­lar­da ada­let hiz­me­ti ve­ri­yor­lar. Bu­nu ben söy­le­ye­bi­li­rim, nor­mal. Ne­den şim­di iti­raz edi­yo­r… Ço­ğun­luk var bu­ra­da efen­dim, AK Par­ti ida­re­… Bu, par­la­men­ter sis­tem. Par­la­men­ter sis­tem­de hü­kû­met ne­re­den çı­kar? Ço­ğun­luk­tan çı­kar. Ço­ğun­lu­ğun gü­ven oyu­na da­ya­nır ve ora­da AK Par­ti ol­du­ğu için hü­kû­met ora­da du­ru­yor. Biz bu­ra­da ol­maz­sak, hü­kû­met ora­da ol­maz­dı, si­zin de­di­ği­niz Hü­kû­met olur­du. Bu­nu ben de­mi­yo­rum, par­la­men­ter sis­tem di­yor. Siz de di­yor­su­nuz ki böy­le bir şey ol­maz.

VEY­Sİ KAY­NAK (Kah­ra­man­ma­raş) – Ana­ya­sa di­yor Ana­ya­sa.

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) – O za­man par­la­men­ter sis­te­mi de­ğiş­tir­mek la­zım. Bel­ki CHP’­nin de­di­ği şey olur. Pe­ki, da­ha ne ol­du? Ba­kın sa­ray­lar ol­du.

Yar­gı­tay Baş­ka­nı­mız bir ad­li yıl açı­lış ko­nuş­ma­sın­da­…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Mak­sat ha­sıl ol­du mu Sa­yın Boz­dağ?

MUS­TA­FA ELİ­TAŞ (Kay­se­ri) – Sa­yın Baş­kan, bir cüm­le­ye da­ha ce­vap ver­me­si la­zım.

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) – …hâ­kim­ler ve sav­cı­la­r…

BAŞ­KAN – Sa­yın Boz­da­ğ… Sa­yın Boz­da­ğ…

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) - …vic­dan­la­rı ile cüz­dan­la­rı ara­sı­na sı­kış­mış­la­r” de­di.

BAŞ­KAN – Sa­yın Baş­kan, si­ze bir tek cüm­ley­le ifa­de­de bu­lun­muş­tu Sa­yın Kök­türk. Siz de ce­vap ver­di­niz. Evet, bu ic­ra­at­la­rı, ta­mam an­la­şıl­dı, AK Par­ti Hü­kû­me­ti yap­mış­tır. Siz de Hü­kû­me­tin bir üye­si­si­niz. Ta­mam, prob­lem yok. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

V.- KA­NUN TA­SA­RI VE TEK­LİF­LE­Rİ İLE KO­MİS­YON­LAR­DAN

GE­LEN Dİ­ĞER İŞ­LER (De­vam)

A) KANUN TASARI VE TEKLİFLERİ (De­vam)

2.- Bar­tın Mil­let­ve­ki­li Yıl­maz Tun­ç’­un; 2802 Sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi ve Ada­let Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (2/63) (S. Sa­yı­sı: 65) (De­vam)

BAŞ­KAN - Evet, bi­raz ön­ce Sa­yın Kök­tür­k’­ün üze­rin­de ko­nuş­ma yap­tı­ğı öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r… Öner­ge ka­bul edil­me­miş­tir.

Di­ğer öner­ge­yi oku­tu­yo­rum:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 65 Sı­ra Sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi­nin çer­çe­ve 3 ün­cü mad­de­siy­le dü­zen­le­nen 9/A mad­de­si­nin 6 ncı fık­ra­sın­da ge­çen “i­le­” iba­re­sin­den son­ra ge­len “Tür­ki­ye Ada­let Aka­de­mi­si Yö­ne­tim Ku­ru­lu­nu­n” iba­re­si­nin “Ha­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nu­n” şek­lin­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni, bu fık­ra­da bu­lu­nan “i­çi­n” iba­re­sin­den son­ra “Yar­gı­tay ve Da­nış­tay­da se­çil­mi­ş” iba­re­si­nin ek­len­me­si­ni; 9 un­cu fık­ra­sın­da ge­çen “Tür­ki­ye Ada­let Aka­de­mi­si Yö­ne­tim Ku­ru­lun­da­n” iba­re­si­nin “Ha­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lun­da­n” şek­lin­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni, “i­se­” iba­re­sin­den son­ra ge­len “Yö­ne­tim Ku­ru­lu­” iba­re­si­nin mad­de met­nin­den çı­ka­rıl­ma­sı­nı, bi­rin­ci fık­ra­nın so­nu­na “P­ro­to­ko­lün ha­zır­lan­ma­sın­da Ha­kim­ler ve Sav­cı­lar Ku­ru­lu­nun gö­rü­şü alı­nı­r” cüm­le­si­nin ek­len­me­si­ni say­gıy­la arz ede­riz.

                                                                                Fa­ruk Bal (Kon­ya) ve ar­ka­daş­la­rı

BAŞ­KAN – Evet, Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (An­ka­ra) – Ka­tıl­mı­yo­ruz Baş­ka­nım.

BAŞ­KAN – Hü­kû­met?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Biz de ka­tıl­mı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN – Sa­yın Bal, ko­nu­şa­cak­sı­nız.

Bu­yu­run.

FA­RUK BAL (Kon­ya) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım; ta­bi­i, bi­raz ön­ce AKP Grup Baş­kan Ve­ki­li­nin ifa­de­le­ri­ni de­ğer­len­di­re­rek söz­le­ri­me baş­la­mak is­ti­yo­rum. So­run bu­ra­dan kay­nak­la­nı­yor.

AKP gel­di, da­ha ön­ce iz­be­ler­de gö­rev ya­pan hâ­kim ve sav­cı­la­rın du­rum­la­rı­nı sa­ray­la­ra ta­şı­dı, böy­le bir man­tık ola­bi­lir mi? Böy­le bir red­di­ye­ci an­la­yış ola­bi­lir mi? Bun­la­rın hep­si kül­li­yen yan­lış­tır. Evet, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti ta­ri­hin­de, ada­let hiz­met­le­ri­nin su­nul­du­ğu yer­ler içe­ri­sin­de, ada­let hiz­me­ti­nin me­ha­be­ti­ne ya­kış­ma­ya­cak yer­ler­de bu hiz­me­tin su­nul­du­ğu doğ­ru­dur. Geç­miş­te böy­ley­di, şim­di de var­dır bu, AKP İk­ti­da­rın­da da var. Geç­miş­te­ki hü­kû­met­ler bun­la­ra ça­re bul­ma­ya ça­lış­mış­lar­dır, ba­şa­ra­bil­dik­le­ri­ni ba­şar­mış­lar­dır, ge­ri­si bun­dan son­ra­ki hü­kû­met­le­re kal­mış­tır.

AK­P’­nin de ba­şa­ra­ma­dık­la­rı var­dır. An­ka­ra Ad­li­ye­si­ni siz mi yap­tı­nız, Bur­sa Ad­li­ye­si­ni siz mi yap­tı­nız, İs­tan­bul Ad­li­ye­si­ni siz mi yap­tı­nız? Kon­ya Ad­li­ye­si­ni biz baş­la­dık.

BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – Kon­ya Ad­li­ye­si­ni kim yap­tı? (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

FA­RUK BAL (De­vam­la) – Bu, kül­li­ye­n…

BAŞ­KAN – Ar­ka­daş­lar, lüt­fen sü­kû­ne­ti sağ­la­ya­lım.

FA­RUK BAL (De­vam­la) – Be­ni din­le­yi­n… (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri­…

FA­RUK BAL (De­vam­la) – Pe­ki, biz di­ye­lim ki, bun­la­rın hep­si­ni AKP yap­tı. Bu il­çe­ler­de, bu il­ler­de ya­şa­yan va­tan­daş­la­rı­mız ger­çe­ği bil­mi­yor mu? (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan “Bi­li­yor­lar.” ses­le­ri)

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) – Onun için tak­dir edi­yor­lar za­ten.

FA­RUK BAL (De­vam­la) – O za­man me­se­le yok.

Ko­nu­ya ge­le­lim.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, po­le­mik ya­rat­mak is­te­mi­yo­rum. Geç­miş­te ya­pı­lan hiz­me­te her­ke­sin say­gı duy­ma­sı la­zım, şim­di ya­pı­la­na da say­gı duy­mak la­zım, bun­dan son­ra ya­pı­la­na da say­gı duy­mak la­zım.

Be­nim an­lat­mak is­te­di­ğim ko­nu ve bağ­la­mak is­te­di­ğim ko­nu, böy­le bir red­di­ye­ci an­la­yış­tan baş­lar­sa­nız, ge­ri­lim po­li­ti­ka­sı­na gi­der­si­niz. Bu­gün Mec­lis­te ya­şa­nan ve her­ke­sin it­ti­fak­la ka­bul ede­bi­le­ce­ği, her­ke­sin sı­kın­tı duy­ma­dan, gö­nül ra­hat­lı­ğıy­la ge­rek du­yul­du­ğun­da sı­ğı­na­bi­le­ce­ği­miz gü­ven­li bir li­man ola­rak ada­let hiz­met­le­ri­nin su­nul­du­ğu ye­re gi­de­bi­le­ce­ği­miz bir or­ta­mı ha­zır­la­ya­cak bir ka­nun tek­li­fi üze­rin­de ko­nu­şu­yo­ruz. Bu­ra­da so­ru­nun baş­lan­gı­cı, ada­let hiz­me­ti su­na­cak hâ­kim­lik ve sav­cı­lık mes­le­ği­ne gi­riş­le il­gi­li sı­nav­da dü­ğüm çö­züm­süz hâ­le gel­miş­tir. İş­te, dü­ğü­mün çö­züm­süz hâ­le gel­me­si­nin se­be­bi ge­ri­lim po­li­ti­ka­sın­dan kay­nak­lan­mak­ta­dır.

Ka­nu­nun ge­ne­li üze­rin­de yap­tı­ğım ko­nuş­ma­da, bu ge­ri­li­min se­bep­le­ri­ni ve çö­züm yol­la­rı­nı an­lat­tım. Çö­züm yo­lu or­tak akıl­da bir­leş­mek­tir, çö­züm yo­lu uz­laş­ma­dır, çö­züm yo­lu de­mok­ra­tik ka­tı­lım­cı­lık­tır. İş­te Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si ola­rak bi­z… Ada­let  Ba­kan­lı­ğı­nın gö­rev ve yet­ki­le­ri ile Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek  Ku­ru­lu­nun gö­rev ve yet­ki­le­ri ba­zı alan­lar­da ça­tış­ma, ba­zı alan­lar­da sür­tüş­me ve ba­zı alan­lar­da da ge­ri­lim ko­nu­su ola­rak kar­şı­mı­za çık­mak­ta­dır, bu­ra­da çık­tı­ğı gi­bi. Bu­nu çö­ze­bi­le­cek im­kân eli­miz­de mev­cut­tur. Bu im­kâ­nı bu­gün de­ğer­len­di­re­bi­li­riz. De­ğer­len­dir­mek üze­re de bi­zim öner­di­ği­miz hu­sus şu­dur: Hâ­kim­lik ve sav­cı­lık mes­le­ği­ne ka­bul edi­le­cek aday aday­la­rı­nın mü­la­kat sı­na­vı eğer bir kuş­kuy­la, bir en­di­şey­le kar­şı­la­nı­yor ise o kuş­ku ve en­di­şe kay­na­ğı­nı or­ta­dan kal­dır­mak la­zım. Kal­dı­ra­bil­mek için de Yük­sek Hâ­kim­ler Ku­ru­lu­nun se­çil­miş üye­le­rin­den, Yar­gı­tay­dan ve Da­nış­tay­dan ge­len üye­le­rin­den 1'er  ta­ne­si­nin bu Ku­ru­la üye sı­fa­tıy­la ka­bul edil­me­si ka­nun ha­li­ne ge­ti­ri­lir­se, o za­man bu en­di­şe kay­na­ğı ol­mak­tan çı­ka­cak­tır, çün­kü her­kes ora­da ne ya­pıl­dı­ğı­nı gör­mek­te­dir. Böy­le­ce, Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nın de­ğer­li üst dü­zey bü­rok­rat­la­rı­nın ren­ci­de edi­le­bi­le­cek şe­kil­de tar­tı­şıl­ma­sı da or­ta­dan kalk­mış ola­cak­tır. Eğer, me­se­le­ye ma­kul ve man­tık­lı bir açı­dan ba­ka­cak olur­sak, bu çö­zü­me hiç kim­se­nin iti­raz et­me­me­si ge­re­kir.

Di­ğer bir ta­raf­tan de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu ka­nun tek­li­fin­de mü­la­kat he­ye­ti­ne Tür­ki­ye Ada­let Aka­de­mi­sin­den 2 ta­ne yük­sek yar­gıç da­vet edil­mek­te­dir; 2 ta­ne yük­sek yar­gıç, 1'i Da­nış­tay­dan, 1'i Yar­gı­tay­dan ol­mak üze­re üye ola­rak ka­bul edil­mek­te­dir.

Şim­di si­ze so­ru­yo­rum, Da­nış­tay­dan ve Yar­gı­tay­dan ge­le­cek olan üye­le­ri­n…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Bal, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run efen­dim.

FA­RUK BAL (De­vam­la) – …Da­nış­tay ve Yar­gı­tay üye­li­ği de­vam ede­cek mi­dir? Evet. Ora­da­ki iş yü­kü çok yo­ğun bu şe­kil­de bu hâ­kim­le­ri­mi­zin, yük­sek hâ­kim­le­ri­mi­zin omuz­la­rın­da mı­dır? Evet. Bu yük­le bir­lik­te Ada­let Aka­de­mi­sin­de­ki gö­re­vi­ni de ek yük ola­rak ta­şı­ya­cak mı­dır bu üye? Evet. Bu­na ila­ve­ten bir de mü­la­kat he­ye­ti­ne ge­lir­se, de­mek ki ora­da her­han­gi bir iş yap­ma­ma, sa­de­ce bir tem­si­li­yet an­la­mın­da bu­lun­ma gi­bi bir so­nuç do­ğu­rur ki, bu doğ­ru de­ğil­dir. Oy­sa, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu, ka­ri­yer mes­le­ği olan hâ­kim­li­ğin öz­lük hak­la­rı­nı ve ka­ri­yer özel­lik­le­ri­ni en iyi bi­len, en iyi de­ğer­len­di­ren ku­ru­lu­muz­dur. Bu ku­rul­dan bi­rer ta­ne üye gi­rer ve ay­nı za­man­da Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nın ÖSY­M’y­le ya­pa­ca­ğı pro­to­kol için bu ku­ru­lun gö­rü­şü alı­nır ise, sa­nı­yo­rum, mesele hal­le­di­lir di­ye dü­şü­nü­yo­rum.

Bu duy­gu ve dü­şün­ce­ler­le, öne­ri­mi­zi yü­ce ku­ru­lun tak­di­ri­ne su­nu­yo­rum.

Te­şek­kür ede­rim. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Bal.

Evet, öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r… Öner­ge ka­bul edil­me­miş­tir.

Ar­ka­daş­lar, ta­bi­i, çok ka­la­ba­lık ola­rak Ge­nel Ku­rul­da­yız. Bü­tün ar­ka­daş­la­rı­mız da ta­kip edi­yor­lar. Çok ha­fif ko­nuş­ma­lar da­hi bir ara­ya ge­lin­ce bü­yük uğul­tu­ya se­be­bi­yet ve­ri­yor. Ha­tip­ler ko­nu­şur­ken bi­raz da­ha iti­na­lı olur­sak, gü­zel olur di­ye dü­şü­nü­yo­rum.

Tak­dir­le­ri­ni­ze arz ede­rim.

Di­ğer öner­ge­yi oku­tu­yo­rum:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 65 sı­ra sa­yı­lı “Ha­kim ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­li­k” ya­pıl­ma­sı­na da­ir ka­nun ta­sa­rı­sı­nın 3. mad­de­si­nin onun­cu fık­ra­sı­nın “(e) ben­di­ni­n” me­tin­den kal­dı­rıl­ma­sı­nı, ay­rı­ca 11. fık­ra­da ge­çen 20’şer iba­re­si­nin 25’er ola­rak de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­rim.

                                                                                                               Muh­sin Ya­zı­cı­oğ­lu

                                                                                                                            Si­vas

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (An­ka­ra) – Ka­tı­la­mı­yo­ruz Baş­ka­nım.

BAŞ­KAN – Hü­kû­met?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Biz de ka­tıl­mı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN – Sa­yın Ya­zı­cı­oğ­lu, ko­nu­şa­cak mı­sı­nız?

MUH­SİN YA­ZI­CI­OĞ­LU (Si­vas) – Evet.

BAŞ­KAN – Bu­yu­run Sa­yın Ya­zı­cı­oğ­lu.

MUH­SİN YA­ZI­CI­OĞ­LU (Si­vas) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; gö­rü­şül­mek­te olan 65 sı­ra sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­’nin 3’ün­cü mad­de­si­nin onun­cu fık­ra­sı­nın (e) ben­di­nin me­tin­den kal­dı­rıl­ma­sı­nı, ay­rı­ca ka­nu­nun bü­tün­lü­ğü için on bi­rin­ci fık­ra­da ge­çen “yir­mi­şe­r” iba­re­si­nin “yir­mi be­şe­r” ola­rak de­ğiş­ti­ril­me­si­ni tek­lif edi­yo­rum.

Tek­lif ge­rek­çem şu­dur: Bi­li­yor­su­nuz, ka­nun me­tin­le­rin­de sub­jek­tif kri­ter­ler ye­ri­ne ob­jek­tif kri­ter­le­rin ko­nul­ma­sı ge­re­kir. Bu­ra­da, me­tin­de, ye­te­nek, kül­tür ve çağ­daş ya­şam an­la­yı­şı­nın bir kri­ter ola­rak ko­nul­muş ol­du­ğu­nu gö­rü­yo­ruz. Ye­te­nek ve kül­tür, ya­zı­lı sı­nav­da za­ten yer al­mış bu­lun­mak­ta­dır, bu­ra­da öl­çül­müş­tür. Ay­rı­ca bu­ra­ya ko­nul­ma­sı­nın ge­rek­li ol­ma­dı­ğı­nı dü­şü­nü­yo­rum.

Çağ­daş ya­şam ko­nu­su­na ge­lin­ce, bu sub­jek­tif bir kav­ram. Çe­şit­li an­la­yış­la­ra gö­re fark­lı yo­rum­la­na­bi­le­cek ve do­la­yı­sıy­la is­tis­ma­ra açık ola­rak kul­la­nı­la­bi­le­cek bir kav­ram­dır. Bu­ra­da “çağ­daş ya­şam an­la­yı­şı­”n­dan ne kas­te­dil­di­ği­ni doğ­ru­su an­la­mış de­ği­lim. Bu, son de­re­ce sub­jek­tif ve muğ­lak bir ba­kış açı­sı­dır, öl­çü­le­bi­lir ve de­ğer­len­di­ri­le­bi­lir bir ob­jek­tif kri­ter de­ğil­dir. Me­se­la, bir di­ne inan­mak ve onun ge­rek­le­ri­ni ai­le ha­ya­tın­da ve şah­sen ya­şı­yor ol­mak çağ­daş­lı­ğa uy­gun mu­dur, de­ğil mi­dir? Bu­nu, kim ne şe­kil­de ifa­de ede­bi­le­cek­tir? Bir ide­olo­jik yak­la­şım bir baş­ka­sı­na gö­re çok ra­hat­lık­la çağ­daş­lık ola­rak ka­bul edi­le­bi­lir ama bir baş­ka­sı­na gö­re fark­lı de­ğer­len­di­ri­le­bi­lir. Böy­le bir kri­ter ka­nu­nun met­nin­de kon­du­ğun­da, bu kri­ter bü­tün mes­lek sı­nav­la­rın­da ve me­mu­ri­ye­te al­ma­lar­da ki­şi­le­rin kar­şı­la­rı­na en­gel ola­rak çı­kar­tı­la­cak­tır ve bu kri­ter is­tis­ma­ra açık­tır.

Ay­rı­ca, yi­ne bu mad­de­de be­lir­ti­len “çağ­daş­lı­k” ko­nu­su, ki­şi­le­rin inanç, mez­hep, meş­rep ve si­ya­si gö­rüş­le­ri­ne gö­re fark­lı şe­kil­de al­gı­la­na­bi­le­cek­tir. Bu­nun da is­tis­ma­ra açık ol­du­ğu­nu dü­şü­nü­yo­rum.

Ye­te­nek ve kül­tür, za­ten bi­raz ev­vel ifa­de et­ti­ğim gi­bi var­dı. Ta­nı­mı ya­pı­la­ma­yan, kap­sa­mı açık­la­na­ma­yan, ni­ye­ti müp­hem olan bu tür­lü şart ve kav­ram­lar kul­la­nı­cı­sı­nın elin­de her tür­lü is­tis­ma­ra açık ola­cak­tır. 28 Şu­bat sü­re­ci­ni ha­tır­lı­yo­rum. Bir gi­yo­tin gi­bi, bu kav­ram üze­rin­de, ka­mu ça­lı­şan­la­rı kul­la­nıl­mış­tı. Ka­mu ça­lı­şan­la­rı­nın üze­rin­de bir gi­yo­tin gi­bi kul­la­nıl­mış­tı. Şim­di, tam ter­si­ne, bir de o za­man el­de ka­nun yok­tu. Şim­di de bir ka­nun met­ni ola­rak bu­ra­ya ko­nu­la­rak da­ha bü­yük bir fır­sat ve­ri­le­cek­tir. Bu­na mey­dan ve­ril­me­me­si ge­re­kir. Ya­ni, bu, bu­gün bir par­ti­nin elin­de kul­la­nı­la­bi­le­ce­ği gi­bi, baş­ka bir za­man­da baş­ka bir si­ya­si dü­şün­cey­le ay­nı kav­ram ter­sin­den kul­la­nı­la­bi­le­cek­tir di­ye dü­şü­nü­yo­rum.

Şim­di, Mark­sist bir dü­şün­ce­… Mark­sizm bi­ri­le­ri açı­sın­dan çağ dı­şı ola­rak ka­bul edi­le­bi­lir. O da is­tis­mar ede­bi­lir. Di­ğer ta­raf­tan, bir inanç ve dü­şün­ce de bir baş­ka­sı ta­ra­fın­dan çağ dı­şı ola­rak de­ğer­len­di­ri­le­bi­lir. Bu ba­kım­dan, sub­jek­tif bir an­la­yış­tır. Bu şe­kil­de bu me­tin­de yer al­ma­sı is­tis­ma­ra açık­tır. Bu­nun ta­ma­men me­tin­den çı­kar­tıl­ma­sı­nı tek­lif edi­yo­rum.

(e) mad­de­si­nin üze­rin­de bir­ta­kım de­ği­şik­lik ya­pıl­mak su­re­tiy­le bu met­ni dü­zelt­me gay­ret­le­ri­ni de ye­ter­li bul­mu­yo­rum. Ta­ma­men me­tin­den çı­ka­rıl­ma­sı­nın yi­ne ka­nun met­nin­de­ki bü­tün­lük açı­sın­dan da­ha doğ­ru ola­ca­ğı­nı dü­şü­nü­yor, yü­ce he­ye­ti­ni­ze arz edi­yo­rum, say­gı­la­rı­mı su­nu­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r… Öner­ge ka­bul edil­me­miş­tir.

Di­ğer öner­ge­yi oku­tu­yo­rum:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 65 sı­ra sa­yı­lı ka­nun tek­li­fi­nin çer­çe­ve üçün­cü mad­de­siy­le dü­zen­le­nen 2802 sa­yı­lı ka­nu­n’­un 9. mad­de­sin­den son­ra gel­mek üze­re ek­le­nen 9/A mad­de­si­nin onun­cu fık­ra­sı­nın aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

                                                                          Mus­ta­fa Eli­taş (Kay­se­ri) ve ar­ka­daş­la­rı

“Mü­la­kat­la İl­gi­li­nin;

a) Mu­ha­ke­me gü­cü­nün,

b) Bir ko­nu­yu kav­ra­yıp özet­le­me ve ifa­de ye­te­ne­ği­nin,

c) Ge­nel ve fi­zi­ki gö­rü­nü­mü­nün, dav­ra­nış ve tep­ki­le­ri­nin mes­le­ğe uy­gun­lu­ğu­nun ve li­ya­ka­tı­nın,

d) Ye­te­nek ve kül­tü­rü­nün,

e) Çağ­daş, bi­lim­sel ve tek­no­lo­jik ge­liş­me­le­re açık­lı­ğı­nın, pu­an ver­mek su­re­tiy­le de­ğer­len­di­ril­me­si yön­te­mi­dir.”

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (An­ka­ra) – Tak­di­re bı­ra­kı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN – Hü­kû­met?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Ka­tı­lı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN – Ge­rek­çe­yi oku­tu­yo­rum:

Ge­rek­çe:

Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin 29.11.2007 gün­lü ve 26715 sa­yı­lı Res­mi Ga­ze­te­de ya­yım­la­nan 7.2.2007  ta­rih ve E:2005/47, K:2007/14 ve ay­nı gün­lü E:2006/162, K:2007/15 sa­yı­lı ka­rar­la­rı ve yar­gı­nın mo­der­ni­zas­yo­nu, Ulu­sal Yar­gı Ağı Pro­je­si gi­bi pro­je­le­rin ha­ya­ta ge­çi­ril­miş ol­ma­sı dik­ka­te alı­na­rak fık­ra­nın ye­ni­den dü­zen­len­me­si ge­rek­miş­tir.

BAŞ­KAN – Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r… Ka­bul edil­miş­tir.

Di­ğer öner­ge­yi oku­tu­yo­rum:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 65 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi­nin 3 ün­cü mad­de­si ile 2802 sa­yı­lı Ka­nu­na ek­len­me­si ön­gö­rü­len 9/A mad­de­si­nin be­şin­ci fık­ra­sın­da yer alan “yüz­de el­li­” iba­re­le­ri­nin “bir ka­tı­” ola­rak, on­dör­dün­cü fık­ra­sı­nın ise aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

                                                                          Mus­ta­fa Eli­taş (Kay­se­ri) ve ar­ka­daş­la­rı

“Sı­na­va ka­tı­lan­la­rın, yu­ka­rı­da be­lir­ti­len ya­zı­lı ya­rış­ma sı­na­vı no­tu­nun yüz­de yet­mi­şi ile mü­la­kat no­tu­nun yüz­de otu­zu­nun top­la­mı tes­pit edil­dik­ten son­ra en yük­sek pua­nı alan­dan baş­la­mak üze­re ni­ha­i ba­şa­rı lis­te­si ha­zır­la­nır. Bu sı­ra­la­ma­ya ta­bi tu­tu­lan­la­rın ni­ha­i pu­an­la­rı­nın eşit ol­ma­sı ha­lin­de, ya­zı­lı sı­nav­da al­dı­ğı pua­na ön­ce­lik ta­nı­nır. Ya­zı­lı pu­an­la­rı­nın da eşit ol­ma­sı ha­lin­de, ku­ra çe­kil­mek su­re­tiy­le sı­ra­sı be­lir­le­nir ve bu ko­nu­da ya­pı­lan iş­lem­ler  dü­zen­le­ne­cek tu­ta­nak­ta gös­te­ri­lir.”

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (An­ka­ra) – Tak­di­re bı­ra­kı­yo­ruz Baş­ka­nım.

BAŞ­KAN – Hü­kü­met?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Ka­tı­lı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN – Ge­rek­çe­yi oku­tu­yo­rum:

Ge­rek­çe:

Ya­zı­lı sı­nav­da ön­ce­lik­le yüz tam pu­an üze­rin­den yet­miş pu­an al­ma şar­tı ge­ti­ril­miş, bu­nun­la bir­lik­te yet­miş pua­nı ge­çen her­ke­sin çağ­rıl­ma­sı ye­ri­ne, ilân­da be­lir­ti­len kad­ro sa­yı­sı­nın bir ka­tı faz­la­sı mü­lâ­ka­ta çağ­rı­la­rak, ya­zı­lı sı­na­vın ya­rış­ma sı­na­vı ni­te­li­ği­ne dö­nüş­me­si be­şin­ci fık­ray­la sağ­lan­mış­tır. Ay­rı­ca on­dör­dün­cü fık­ra­nın de­ğiş­ti­ril­me­si su­re­tiy­le ya­zı­lı sı­nav so­nu­cun­da aday­la­rın al­mış ol­duk­la­rı pua­nın yüz­de yet­mi­şi ve mü­la­kat so­nu­cun­da alı­nan pua­nın yüz­de otu­zu­nun or­ta­la­ma­sı­nın tes­pi­ti sı­ra­sın­da ya­zı­lı sı­nav no­tu­na da­ha üs­tün de­ğer ve­ril­me­si amaç­lan­mış­tır.

BAŞ­KAN – Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r… Öner­ge ka­bul edil­miş­tir.

Bir öner­ge da­ha var; oku­tu­yo­rum:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan Ha­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­nin 3 ün­cü mad­de­siy­le dü­zen­le­nen 9/A mad­de­si­nin on­dör­dün­cü fık­ra­sın­dan son­ra gel­mek üze­re aşa­ğı­da­ki fık­ra­nın on­be­şin­ci fık­ra ola­rak ek­len­me­si­ni ve di­ğer fık­ra­la­rın bu­na gö­re te­sel­sül et­ti­ril­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

                                                                          Mus­ta­fa Eli­taş (Kay­se­ri) ve ar­ka­daş­la­rı

“Hu­kuk ala­nın­da dok­to­ra yap­mış olan­lar ilan edi­len boş kad­ro­la­ra baş­vu­ra­bi­lir. Bun­lar sa­de­ce mü­la­ka­ta ta­bi tu­tu­lur. Bu du­rum­da olan­lar için mü­la­kat pua­nı esas alı­na­rak ay­rı bir ni­ha­i ba­şa­rı lis­te­si dü­zen­le­nir.”

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (An­ka­ra) – Tak­di­re bı­ra­kı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN – Hü­kü­met?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Ka­tı­lı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN – Ge­rek­çe­yi oku­tu­yo­rum:

Ge­rek­çe: Mev­cut du­ru­ma gö­re dok­to­ra ya­pan­lar, Ka­nun­da ön­gö­rü­len fa­kül­te­ler­den me­zun ol­muş­lar­sa han­gi alan­lar­da dok­to­ra ya­pıl­dı­ğı­na ba­kıl­mak­sı­zın mü­la­ka­ta ta­bi tu­tul­mak­ta­dır. Ya­pı­lan bu dü­zen­le­me ile, ha­kim­lik ve sav­cı­lık mes­le­ği­nin öne­mi ve ka­ri­yer mes­lek olu­şu dik­ka­te alı­na­rak bu hu­sus­ta sı­nır­la­ma ge­ti­ril­miş­tir. Bu­na gö­re sa­de­ce hu­kuk ala­nın­da dok­to­ra ya­pan­lar ya­zı­lı ya­rış­ma sı­na­vı­na gir­me­den doğ­ru­dan mü­la­ka­ta ta­bii tu­tu­la­cak­lar­dır. Ay­rı­ca bu ki­şi­ler ilan edi­len boş kad­ro­lar için baş­vu­ru­da bu­lu­na­bi­le­cek­ler­dir bun­lar için mü­la­kat pua­nı esas alı­na­rak ay­rı bir ni­hai ba­şa­rı lis­te­si dü­zen­le­ne­ce­ği dü­zen­le­mey­le hü­küm al­tı­na alın­mak­ta­dır.

BAŞ­KAN – Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r… Öner­ge ka­bul edil­miş­tir.

Ka­bul edi­len üç öner­ge is­ti­ka­me­tin­de mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r… Ka­bul edil­miş­tir.

4’ün­cü mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 4- 2802 sa­yı­lı Ka­nu­nun 69 un­cu mad­de­si aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

“MAD­DE 69- Mes­lek­ten çı­kar­ma: Bir da­ha mes­le­ğe alın­ma­mak üze­re gö­re­ve son ve­ril­me­si­dir.

68 in­ci mad­de­nin (e) ben­din­de ya­zı­lı hal­ler­den do­la­yı han­gi sı­nıf ve de­re­ce­de olur­sa ol­sun iki de­fa di­ğer hal­ler­den do­la­yı bir de­re­ce­de iki ve­ya de­re­ce ve sı­nıf kay­dı aran­mak­sı­zın üç de­fa yer de­ğiş­tir­me ve­ya de­re­ce yük­sel­me­si­nin dur­du­rul­ma­sı ce­za­sı al­mış ol­mak ve­ya tak­sir­li suç­lar ha­riç ol­mak üze­re, al­tı ay­dan faz­la ha­pis ve­ya af­fa uğ­ra­mış ol­sa bi­le 8 in­ci mad­de­nin (h) ben­din­de ya­zı­lı suç­lar­dan bi­ri ile ke­sin hü­küm giy­mek mes­lek­ten çı­ka­rıl­ma­yı ge­rek­ti­rir. An­cak, ve­ri­len ce­za­nın 8 in­ci mad­de­nin (h) ben­din­de ya­zı­lı suç­lar­dan do­la­yı ve­ril­me­miş ol­ma­sı ve ce­za­nın er­te­len­miş, 5237 sa­yı­lı Türk Ce­za Ka­nu­nu­nun 50 nci mad­de­sin­de­ki ted­bir­ler­den bi­ri­ne çev­ril­miş ve­ya yüz­sek­sen gün­den faz­la ad­lî pa­ra ce­za­sı ol­ma­sı ha­lin­de mes­lek­ten çı­kar­ma ce­za­sı ye­ri­ne, yer de­ğiş­tir­me ce­za­sı ve­ri­lir.

Bi­rin­ci fık­ra dı­şın­da ka­lan ce­za mah­kû­mi­yet­le­ri­nin er­te­len­miş ve­ya 5237 sa­yı­lı Türk Ce­za Ka­nu­nu­nun 50 nci mad­de­sin­de­ki ce­za ve­ya ted­bir­le­re çev­ril­miş olup ol­ma­dı­ğı­na ba­kıl­mak­sı­zın su­çun ni­te­li­ği­ne gö­re 64, 65, 66, 67 ve­ya 68 in­ci mad­de­ler­de sa­yı­lan di­sip­lin ce­za­la­rın­dan bi­ri ve­ri­lir.

Hü­küm­lü­lü­ğü ge­rek­ti­ren suç, mes­le­ğin şe­ref ve onu­ru­nu bo­zan ve­ya mes­le­ğe olan ge­nel say­gı ve gü­ve­ni gi­de­ren ni­te­lik­te gö­rü­lür­se, Ka­nun­da da­ha alt de­re­ce­de bir di­sip­lin ce­za­sı ön­gö­rül­me­miş ol­mak kay­dıy­la, ce­za­nın mik­ta­rı­na ve er­te­len­miş ve­ya 5237 sa­yı­lı Türk Ce­za Ka­nu­nu­nun 50 nci mad­de­sin­de­ki ce­za ve­ya ted­bir­ler­den bi­ri­ne çev­ril­miş olup ol­ma­dı­ğı­na ba­kıl­mak­sı­zın, mes­lek­ten çı­kar­ma ce­za­sı ve­ri­lir.

Di­sip­lin ce­za­sı­nın uy­gu­lan­ma­sı­nı ge­rek­ti­ren fi­il suç teş­kil et­mez­se ve hü­küm­lü­lü­ğü ge­rek­tir­me­se bi­le mes­le­ğin şe­ref ve onu­ru­nu ve me­mu­ri­yet nü­fuz ve iti­ba­rı­nı bo­za­cak ni­te­lik­te gö­rül­dü­ğü tak­dir­de de mes­lek­ten çı­kar­ma ce­za­sı ve­ri­lir.”

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, mad­de üze­rin­de, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na Kırk­la­re­li Mil­let­ve­ki­li Tur­gut Di­bek, De­mok­ra­tik Top­lum Par­ti­si adı­na Bat­man Mil­let­ve­ki­li Ay­la Akat Ata, şa­hıs­la­rı adı­na Ma­lat­ya Mil­let­ve­ki­li İh­san Ko­ca, De­niz­li Mil­let­ve­ki­li Sa­lih Er­do­ğan, Mer­sin Mil­let­ve­ki­li Ali Rı­za Öz­türk ve Tun­ce­li Mil­let­ve­ki­li Ka­mer Gen­ç’­in söz ta­lep­le­ri var­dır.

İlk söz, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na Kırk­la­re­li Mil­let­ve­ki­li Tur­gut Di­be­k’­e ait­tir.

Sa­yın Di­bek, bu­yu­run efen­dim.

CHP GRU­BU ADI­NA TUR­GUT Dİ­BEK (Kırk­la­re­li) – Sa­yın Baş­ka­nım, te­şek­kür edi­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ben de söz­le­ri­me baş­la­ma­dan ön­ce, bu­gün, ger­çek­ten üzü­cü bir ka­za ne­ti­ce­sin­de sa­nı­yo­rum 50’den faz­la va­tan­da­şı­mız ha­ya­tı­nı kay­bet­miş­tir, ken­di­le­ri­ne Al­la­h’­tan rah­met, ai­le­le­ri­ne sa­bır di­li­yo­rum, bu üzü­cü ola­yın bir da­ha ül­ke­miz­de ya­şan­ma­ma­sı­nı da di­li­yo­rum ar­ka­daş­lar.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ben, ka­nu­nun 69’un­cu mad­de­si­ni de­ğiş­ti­ren 4’ün­cü mad­de­si üze­ri­ne söz al­dım.

Ya­sa tek­li­fi­nin Hü­kû­met ta­ra­fın­dan bu­ra­ya na­sıl ge­ti­ril­di­ği­ni, sü­re­ci­ni hep be­ra­ber za­ten ta­kip et­tik, onu ar­ka­daş­la­rı­mız da uzun uzun an­lat­tı­lar. As­lın­da, bu­nun bir tek­lif ol­ma­dı­ğı­nı da­… Ben, tek­ra­ra ma­hal ver­mek is­te­mi­yo­rum, bu­nu ye­ni­den ko­nuş­mak is­te­mi­yo­rum, ama Mec­lis Baş­ka­nı­mız da bu­ra­day­ken, bel­ki at­lan­mış olan bir ko­nu­yu da bil­gi­le­ri­ni­ze sun­mak is­ti­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu ya­sa tek­li­fi ve­ya Hü­kû­me­tin de be­nim­se­di­ği ve ta­sa­rı hâ­li­ne gel­miş olan bu tek­lif ale­la­ce­le gel­di, bi­li­yor­su­nuz. Tür­ki­ye'nin gün­de­mi­ni ger­çek­ten çok önem­li bir şe­kil­de be­lir­le­yen bir tek­lif, ya­ni in­san­la­rı­mız, bu­nu, bel­ki so­nuç­la­rı­nı, top­lu­mu­muz, ba­sı­nı­mız, med­ya­mız, bir sü­re son­ra tar­tış­ma­ya baş­la­ya­cak, çün­kü far­kın­da de­ğil­ler, ye­ni ye­ni öğ­ren­me­ye baş­lı­yor­lar. Za­ten, bu ara­da da bu ak­şam geç­miş olu­yor, bit­miş olu­yor. Atı alan Üs­kü­da­r’ı ge­çi­yor ar­ka­daş­lar.

Şim­di, böy­le bir ya­sa ye­te­rin­ce ko­nu­şul­ma­dı Tür­ki­ye­’de, ale­la­ce­le gel­di.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, far­kın­da mı­sı­nız, bun­dan sa­nı­yo­rum on gün ya da on beş gün ön­ce Mec­lis­te bir pa­nel ya­pıl­dı. Sa­yın Mec­lis Baş­ka­nı­mız Kök­sal Top­tan da o pa­nel­de ko­nuş­muş­tu. Pa­nel de ik­ti­dar par­ti­si­nin grup top­lan­tı sa­lo­nun­da ya­pıl­mış­tı. O pa­ne­lin ko­nu­su ney­di? O pa­nel­de, ya­sa sü­re­ci­ne si­vil top­lu­mun, si­vil ör­güt­le­rin ka­tı­lı­mı­nın sağ­lan­ma­sı, bu­nun çok önem­li ol­du­ğu, bu­nun çok önem­sen­di­ği söy­le­ni­yor­du. Ta­bi­i, ora­da Ba­ka­nı­mız da ko­nuş­muş­tu, Mec­lis Baş­ka­nı­mız da ko­nuş­tu. Çok sa­yı­da si­vil  top­lum ör­gü­tün­den tem­sil­ci­ler çağ­rıl­mış­tı. O in­san­lar da ko­nuş­tu­lar, on­la­rın da dü­şün­ce­le­ri alın­dı. Ama, ar­ka­daş­lar, bu ya­sa için kim din­len­di? Bu de­ği­şik­lik için kim din­len­di? Ki­min gö­rü­şü alın­dı? Bir tek, Ko­mis­yon­da Ba­ro­lar Bir­li­ğin­den bir tem­sil­ci var­dı. Han­gi üni­ver­si­te­nin gö­rü­şü alın­dı? Han­gi yar­gı or­ga­nın­dan tem­sil­ci­le­rin gö­rü­şü alın­dı? Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu üye­le­ri yurt dı­şın­da­lar. Böy­le bir sü­reç ya­şa­dık.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ta­bi­i, bu­nun, söy­lem­le ey­lem ara­sın­da­ki far­kın da en azın­dan top­lu­mu­muz da, hal­kı­mız da far­kın­da ol­sun di­ye -bel­ki tek­ra­ra kaç­tık ama- bu­nu be­lirt­mek is­te­dim de­ğer­li ar­ka­daş­lar.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ben şim­di bir so­ru sor­sam bu­ra­da, “Hu­kuk dev­le­ti­nin ol­maz­sa ol­maz ön ko­şu­lu ne­dir?” di­ye sor­sam, ar­ka­daş­la­rı­mı­zın bir­ço­ğu he­men he­men ay­nı ya­nı­tı ve­re­cek­ler­dir biz­le­re “Yar­gı­nın ba­ğım­sız­lı­ğı ve yar­gıç gü­ven­ce­si, hâ­kim­le­rin gü­ven­ce al­tın­da ol­ma­sı­dır.” di­ye­cek­ler.

Yi­ne “Bir ül­ke­de hal­kın, va­tan­daş­la­rı­mı­zın, in­san­la­rın adil yar­gı­lan­ma­sı­nın gü­ven­ce­si, adil yar­gı­lan­ma hak­kı­nın ön ko­şu­lu ne­dir?” de­sem, yi­ne, bel­ki he­men he­men ar­ka­daş­la­rı­mı­zın ço­ğu­nun ve­re­ce­ği ya­nıt “Yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı ve hâ­kim­le­rin gü­ven­ce­si­dir.” ola­cak­tır. Ya­ni, bu­ra­dan şu çı­ka­bi­lir ki -ki, öy­le çı­ka­cak­tır mut­la­ka- bir ül­ke­de hem yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı, hu­kuk dev­le­ti­nin olu­şa­bil­me­si için, hu­kuk dev­le­ti­nin var ol­du­ğu­nun söy­le­ne­bil­me­si için hem de va­tan­daş­la­rı­mı­zın adil yar­gı­lan­ma hak­kı­nın -ger­çek­ten ama- var ol­du­ğu­nu söy­le­ye­bil­me­si için yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı­nın ve hâ­kim te­mi­na­tı­nın, yar­gıç gü­ven­ce­si­nin var ol­du­ğu­nun da ger­çek an­lam­da ol­ma­sı ge­re­ki­yor.

Şim­di, ya­ni bu ya­sa de­ği­şik­li­ği bu­nu ne ka­dar sağ­lı­yor? Bi­raz bu­nu ben siz­ler­le ko­nuş­mak is­ti­yo­rum ve­ya ir­de­le­mek is­ti­yo­rum de­ğer­li ar­ka­daş­lar.

Ya­sa­yı tek­lif eden ar­ka­da­şı­mız Yıl­maz Tunç, Bar­tın Mil­let­ve­ki­li ar­ka­da­şı­mız bu­gün ko­nuş­ma­sın­da ve tü­mü üze­rin­de ki­şi­sel söz alır­ken de­di ki: “Bu ya­sa hâ­kim ve sav­cı­nın alı­mın­da ob­jek­tif öl­çüt­ler ge­ti­re­cek.” Ya­ni “Çok faz­la te­dir­gin olu­yor­su­nuz, bu­na ge­rek yo­k” de­di. “Da­ha ön­ce mev­cut olan bir yö­net­me­lik hü­küm­le­riy­le dü­zen­len­miş olan hu­sus­la­rı, bel­ki de ida­re­nin ta­sar­ru­fun­dan ala­rak, ya­sa­ma­nın ta­sar­ru­fu­na ge­ti­ri­yo­ru­z” de­di.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, hâ­kim ve sav­cı­la­rı­mız bu yö­net­me­lik hü­küm­le­ri­ne gö­re na­sıl alı­nı­yor­lar­dı? Bir ya­zı­lı sı­nav ya­pı­lı­yor. Bu ya­zı­lı sı­nav­dan da ya­sa ge­re­ği 70 pua­nı al­mış olan, en az 70 pua­nı al­mış olan aday­lar -da­ha ön­ce bir sı­nır yok­tu- sı­nır­sız bir şe­kil­de mü­la­ka­ta ça­ğı­rı­yor­lar­dı. Mü­la­kat­ta da yi­ne, ay­nı şe­kil­de bir 70 pu­an al­mak ko­şu­lu var­dı. Ya­ni bu­nu az ön­ce ar­ka­daş­la­rı­mız söy­le­di­ler bu­ra­da, be­lir­ti­ler. Ya­ni bu 70, mü­la­kat­ta­ki 70 pu­an al­ma ola­yı as­lın­da işin özü ben­ce. Ya­ni bu ko­nu ir­de­len­di ama çok faz­la ir­de­len­me­di. Ben bu­nu, dün Ko­mis­yon­da -Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nu üye­si ol­ma­ma rağ­men, ora­da­ki, Ko­mis­yon­da­ki gö­rüş­me­le­re ka­tıl­mış­tım- ora­da da be­lirt­me­ye ça­lış­tım de­ğer­li ar­ka­daş­lar. (Gü­rül­tü­ler)

BAŞ­KAN – Ar­ka­daş­lar, lüt­fen bi­raz sü­kû­ne­ti sağ­la­ya­lım.

Bu­yu­run Sa­yın Di­bek.

TUR­GUT Dİ­BEK (De­vam­la) – De­ğer­li ar­ka­daş­lar -şim­di 70 pua­nı- mü­la­kat­ta dört kri­ter­di, bir de­ği­şik­lik ya­pıl­dı, beş kri­ter ola­rak şu an­da dü­zen­len­di. Onun üze­rin­de de dün Ko­mis­yon­da mu­ta­bık ka­lı­nan de­ği­şik­lik­le­rin bu­ra­da da tek­rar de­ğiş­ti­ril­di­ği­ni gö­rü­yo­rum öner­ge­ler­le. Ama beş ta­ne kri­ter 20’şer pu­an üze­rin­den de­ğer­len­di­ri­le­cek ve 70 pu­an ala­bi­len aday­lar an­cak ba­şa­rı­lı ola­cak. Hem ya­zı­lı sı­nav­da 70 hem mü­la­kat­ta 70. Şim­di, işin özü bu der­ken şu­nu söy­le­mek is­ti­yo­rum: Ya­ni, mü­la­kat­ta ne ka­dar ob­jek­tif öl­çüt­ler­le de­ğer­len­dir­me ya­pı­la­cak? Bu­ra­da, az ön­ce ko­nu­şul­du. Bir­ta­kım kri­ter­ler var, bun­lar­dan bir ta­ne­si ne­dir? İş­te, dış gö­rü­nü­şü iti­ba­rıy­la da bir de­ğer­len­dir­me ya­pı­la­cak, o ki­şi­nin ya­dır­ga­na­cak bir hâ­li var mı yok mu? Ona gö­re de bir 20 pu­an ve­ri­le­cek de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım.

Şim­di “dış gö­rü­nü­şü­” de­yin­ce ne an­la­ya­ca­ğız? Bir in­sa­nın dış gö­rü­nü­şü­ne ba­ka­rak na­sıl pu­an ve­rir­si­niz? 20 pu­an ala­cak. Nor­mal­de, bir er­kek aday­sa ta­kım el­bi­sey­le gel­miş ola­cak, kra­va­tıy­la gel­miş ola­cak, tı­raş­lı bir şe­kil­de gel­miş ola­cak ve mü­la­kat he­ye­ti­nin kar­şı­sı­na ge­çe­cek. Dış gö­rü­nü­şü­ne bak­tı­ğı­mız­da ga­yet ma­kul. Ya­ni, şim­di, bu ar­ka­da­şı­mız ge­lir­ken, ya­hu, on­lar be­nim dış gö­rü­nü­şü­me ba­ka­cak­lar, bir de­ğer­len­dir­me ya­pı­la­cak ve 20 pu­an­lık bir de­ğer­len­dir­me var. Ya­ni, ben aca­ba şu üze­ri­me sı­ka­ca­ğım par­fü­mü de­ğiş­tir­sem mi, bir gül ya­ğı, bir ha­cı ya­ğı mı sür­sem, di­ye­cek mi aca­ba de­ğer­li ar­ka­daş­lar ve­ya şu elim­de­ki yü­zük al­tın, aca­ba ya­dır­ga­nır mı, şu­nu gü­müş yap­sam, mı di­ye­cek de­ğer­li ar­ka­daş­lar?

Nİ­HAT ER­GÜN (Ko­ca­eli) – De­me­sin iş­te, onun için çı­kar­dık.

TUR­GUT Dİ­BEK (De­vam­la) – Evet, de­ğer­li ar­ka­daş­lar ya­ni, şim­di, bu ar­ka­da­şı­mız 70 pua­nı ala­ma­dı­ğı tak­dir­de “Sen ba­şa­rı­sız­sın.” de­ne­cek. Şim­di, az ön­ce ar­ka­daş­la­rı­mız da söy­le­di­ler, ya­ni 100 pu­an­la ya­zı­lı sı­nav­dan geç­miş, 80 pu­an­la geç­miş bir ar­ka­daş 65 al­mış­tır, se­nin ya­pa­bi­le­ce­ğin bir şey yok. Ya­ni, bu­nun ör­nek­le­ri var. Bu­ra­da ger­çi bu­nu Atil­la Bey, Atil­la Kart be­lirt­miş­ti, ama en son ida­ri yar­gı, 2006’nın Ekim ayı­nın 15’in­de ya­pı­lan -sa­nı­yo­rum- ida­ri yar­gı sı­na­vıy­la il­gi­li ne ya­pıl­dı ar­ka­daş­lar? İş­te, 100 ta­ne ida­ri yar­gı hâ­ki­mi alı­na­cak­tı, aday alı­na­cak­tı. 482 ki­şi ça­ğı­rıl­dı mü­la­ka­ta. Za­ten sü­reç de on­dan son­ra bu nok­ta­ya gel­di, ya­ni Da­nış­tay­la bu ko­nu uz­la­şı­la­maz hâ­le gel­di. 482 aday ça­ğı­rıl­dı 100 ki­şi için. 150 idi ya­sa­da, şim­di yi­ne de­ğiş­ti­ril­di, gön­lü­nüz ona da el ver­me­di ya­ni yüz­de 50 faz­la­sı­nın da­vet edil­me­si de­… Her­hâl­de de­di­niz ki: “Ya, bu yüz­de 50 bi­zi kur­tar­maz, ya­ni bu yüz­de 50’nin içe­ri­si­ne bi­zim ar­ka­daş­la­rı­mız faz­la gir­mez. Şu­nu yüz­de 100 ya­pa­lım, 1 kat ya­pa­lım.” Sa­yın Eli­taş ve ar­ka­daş­lar öner­ge ver­di­ler, 1 kat da­ha ar­tır­dı­lar. Ya­ni şu an­da, 500 ki­şi alı­na­cak­sa 1.000 ki­şi çağ­rı­la­cak. Ama bu­ra­da, 100 ki­şi alı­na­cak­tı, 482 ki­şi ça­ğı­rıl­dı. Bu 100 ki­şi­nin 55’i ilk 100 ara­sın­dan alın­dı ar­ka­daş­lar, ka­lan 45’i de di­ğer 382 ki­şi­nin ara­sın­dan alın­dı. Ya­ni uy­gu­la­ma si­zin uy­gu­la­ma­nız, ya­ni bu dö­ne­min uy­gu­la­ma­sı, bak­tı­ğı­mız za­man. Ya­ni, ni­yet üzüm ye­mek­se, ni­yet bağ­cı­yı döv­mek de­ğil­se ya­ni böy­le bir so­nu­cun mu çık­ma­sı ge­re­kir ar­ka­daş­lar?

Şim­di, sü­re­me de ba­kı­yo­rum, as­lın­da söy­le­ye­cek çok şe­yim var ama sü­re de ya­vaş ya­vaş so­na eri­yor. De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu mü­la­kat­ta ço­cuk ve­ya ada­yı­mız ba­şa­rı­lı ola­ma­dı, 65 pu­an al­dı ama sı­nav­da çok yük­sek pu­an al­dı. “Ben bu­nu yar­gı­ya gö­tü­re­ce­ğim.” de­di. “Da­va aça­ca­ğım, hak­kı­mı ara­ya­ca­ğım.” de­di. Ne ya­pa­cak? Git­ti, da­va­sı­nı aç­tı. De­di ki: “Mü­la­kat­ta ben çok şık­tım, dış gö­rü­nüş iti­ba­rıy­la, di­ğer kri­ter­le­re gö­re de, mu­ha­ke­me gü­cüm de çok iyiy­di. Ba­na so­ru­lan­la­rı kav­ra­yıp özet­le­me ve an­la­ma ye­te­ne­ğim de çok iyiy­di. Do­la­yı­sıy­la, be­nim da­ha yük­sek pu­an al­mam ge­re­ki­yor­du ama ba­na az pu­an ver­miş­ler. Ben, bu­na iti­raz edi­yo­rum.” de­di. Mah­ke­me ne ya­pa­cak ar­ka­daş­lar? Bi­lir­ki­şi in­ce­le­me­si mi ya­pa­cak? Ne ya­pa­cak mah­ke­me? Ya­ni, bir usu­li in­ce­le­me ya­pa­cak. Ku­ru­lu oluş­tu­ran­lar doğ­ru in­san­lar mı­dır?

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Di­bek, bir da­ki­ka­lık ek sü­re­ni­zi ve­ri­yo­rum. Ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

TUR­GUT Dİ­BEK (De­vam­la) – İş­te, pu­an­la­ma­da ha­ta mı ya­pıl­mış­tır, yan­lış mı top­lan­mış­tır pu­an­lar ba­ka­cak­lar. So­ru­lan so­ru­lar, ve­ri­len ya­nıt­lar, ya­ni bun­lar­la il­gi­li, yar­gı ma­ka­mı, bu mü­la­kat­la il­gi­li na­sıl bir de­ne­tim ya­pa­cak? Bu in­sa­nın hak­kı­nı na­sıl ara­ya­cak?

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ya­ni yok, ob­jek­tif bir de­ğer­len­dir­me yok. Bir bi­lir­ki­şi in­ce­le­me­si ya­pa­maz­sı­nız. Ni­ye kay­da al­mı­yor­su­nuz şe­yi? Mü­la­ka­tı ya­pan, mü­la­kat­ta­ki he­yet ile öğ­ren­ci ara­sın­da­ki, aday ara­sın­da­ki gö­rüş­me­yi ni­ye bir kay­da al­mı­yor­su­nuz? O kay­dı, en azın­dan mah­ke­me din­le­sin. On­dan ni­ye çe­ki­ni­yor­su­nuz? Böy­le bir de­ği­şik­lik ni­ye yok?

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, şim­di, as­lın­da, ta­bii sü­rem kal­ma­dı­ğı için onu söy­le­mi­yo­rum ama şu­nu göz­lem­li­yo­rum: Çok yıl­lar ev­vel, bir te­le­viz­yon prog­ra­mın­da bir ka­set ya­yın­lan­mış­tı. Şu an Ame­ri­ka­’da ya­şa­yan Fet­hul­lah Gü­len, o ka­set­te, ya­nın­da­ki genç­le­re bir­ta­kım öğüt­ler­de bu­lu­nu­yor­du, öğüt­ler ve­ri­yor­du ve di­yor­du ki: “A, sa­kın ha, er­ken öten ho­ro­zun ba­şı ke­si­lir. Şim­di, siz­ler dik­kat­li ola­cak­sı­nız. Za­ma­nı ge­le­cek, bel­li yer­ler­de­…”

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) – Öy­le ko­nuş­ma­dı.

TUR­GUT Dİ­BEK (De­vam­la) – Ya­ni, ben, bu me­al­de ko­nuş­tu­ğu­mu söy­lü­yo­rum, bun­la­rı ke­li­me­si ke­li­me­si­ne söy­le­mi­yo­rum ama bü­tün bun­la­rı gör­dük­ten son­ra, Sa­yın Yıl­maz Tunç Ar­ka­da­şı­mı­n…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

TUR­GUT Dİ­BEK (De­vam­la) - …ver­di­ği tek­li­fin ya­vaş ya­vaş ger­çek­leş­ti­ril­me­ye ça­lı­şıl­dı­ğı­nı gö­rü­yo­ruz.

He­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Sa­yın Di­bek, te­şek­kür edi­yo­rum siz­le­re, sağ olun.

De­mok­ra­tik Top­lum Par­ti­si gru­bu adı­na, Bat­man Mil­let­ve­ki­li Ay­la Akat Ata.

Sa­yın Ata, bu­yu­run. (DTP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

DTP GRU­BU ADI­NA AY­LA AKAT ATA (Bat­man) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; bu ya­sa tek­li­fi hak­kın­da, sa­nı­rım, söy­len­me­si ge­re­ken her şey söy­len­di. Tüm grup­lar ko­nu­yu de­ği­şik yön­ler­den ama or­tak­laş­tık­la­rı bir ba­kış açı­sıy­la ifa­de et­ti­ler. Ya­sa­nın, önü­müz­de­ki dö­nem­de, bel­ki da­ha faz­la tar­tı­şı­la­ca­ğı­nı­… Bel­ki, bu­gün için ek­sik­li­ği­ni gör­dü­ğü­müz, de­ği­şik ke­sim­le­rin gö­rü­şü­nün alın­ma­dı­ğı yö­nün­de­ki eleş­ti­ri­miz de ile­ri­ki dö­nem­de dol­du­rul­sa da, uma­rın ge­ri­ye dö­nük te­la­fi­si im­kân­sız so­nuç­lar doğ­ma­mış olur.

Evet, ar­ka­daş­lar, yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı ve hâ­kim­lik te­mi­na­tı sağ­lan­ma­dan ya­pı­lan ve ya­pı­la­cak olan bü­tün re­form­lar et­ki­li ola­ma­ya­cak, pra­ti­ğe yan­sı­ma­ya­cak­tır. Gö­re­vi­ni ic­ra eder­ken “ya ba­şı­ma bir şey ge­lir­se­” kay­gı­sı­nı ta­şı­yan hâ­kim ve sav­cı­nın ve­re­ce­ği ka­rar tar­tış­ma­lı ola­ca­ğı gi­bi üst yar­gı ma­kam­la­rı­nın iş yü­kü­nü ar­tı­ra­cak, ada­let ya geç te­cel­li ede­cek ya da hiç te­cel­li ede­me­ye­cek­tir.

Yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı ve hâ­kim­lik te­mi­na­tı­nı sağ­la­ma­nın ilk şar­tı da bir dar­be ürü­nü ola­rak gör­dü­ğü­müz Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu ka­rar­la­rı­nın yar­gı de­ne­ti­min­den mu­af ol­ma­sı­dır. 1961 Ana­ya­sa­sı­’y­la yar­gı de­ne­ti­mi­ne açık­ken, 12 Mart son­ra­sın­da ya­pı­lan Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ğiy­le, yar­gı de­ne­ti­min­den mu­af tu­tul­muş, da­ha son­ra­sın­da ya­pı­lan Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ka­ra­rıy­la, tek­rar yar­gı de­ne­ti­mi­ne açık kal­mış ama 1982 Ana­ya­sa­sı­’n­dan son­ra yar­gı de­ne­ti­min­den tek­rar mu­af tu­tul­muş­tur.

Böy­le bir ya­sa tek­li­fi, Mec­lis gün­de­mi­ne gel­miş­ken ve bu ka­dar yo­ğun tar­tı­şıl­mış­ken or­ta­ya bel­ki da­ha fark­lı bir so­nuç da çı­ka­bi­lir­di. Bir ge­çi­ci mad­dey­le, bu­gün ek­sik­li­ği­ni gör­dü­ğü­müz ve he­men he­men her ke­sim ta­ra­fın­dan da eleş­ti­ri­len Hâ­kim­ler Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu ka­rar­la­rın­dan mağ­dur ol­muş sav­cı ve hâ­kim­le­re bir hak ta­nı­na­bi­lir, bun­la­rın yar­gı yo­lu­na baş­vur­ma­sı sağ­la­na­bi­lir­di. So­nuç­ta, bu Mec­lis­te bel­ki uzun za­man­dır, uzun yıl­lar­dır ya­şan­ma­yan bir şey var: Dört par­ti­nin, dört si­ya­si par­ti­nin gru­bu var, iki ta­ne si­ya­si par­ti li­de­ri var, bir si­ya­si par­ti­nin de tem­sil­ci­le­ri var. Bir­çok ko­nu­yu da­ha et­raf­lı­ca tar­tı­şa­bil­me­nin, bir­çok ko­nu­ya bel­ki bu­gü­ne ka­dar de­ği­nil­me­yen yön­le­riy­le de­ği­ne­bil­me­nin ko­şul­la­rı mev­cut­tur. Bu­nu da bu ya­sa tek­li­fin­de de­ğer­len­di­rir­ken böy­le ele ala­bil­me­liy­dik. Bir Şem­din­li da­va­sı­nın sav­cı­sı, uzun yıl­lar bo­yun­ca bu ül­ke­de ya­şa­yan in­san­la­rın ha­fı­za­sın­dan si­lin­me­ye­cek­tir. İn­san­lar vic­dan­la­rın­da “A­ca­ba, aca­ba?” di­ye­cek­ler, “Bu yar­gı­la­ma sı­ra­sın­da sav­cı­ya mes­lek­ten men ka­ra­rı ve­ri­lir­ken aca­ba hu­ku­kun il­ke­le­ri çiğ­nen­miş mi­dir?” di­ye bir so­ru so­ra­cak­lar­dır. Bel­ki, bu, vic­dan­lar­da te­miz­le­ne­me­ye­cek­tir kı­sa va­de­de ama, keş­ke bu ya­sa tek­li­fi tar­tı­şı­lır­ken men ce­za­la­rı için de böy­le bir dü­zen­le­me ya­pı­la­bil­sey­di.

Son ola­rak, ha­ni bu ya­sa tek­li­fi hak­kın­da ko­nu­şu­yo­ruz, Sa­yın Grup Baş­kan Ve­ki­li­miz, AKP Grup Baş­kan Ve­ki­li­mi­z… (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan “AK Par­ti­” ses­le­ri)

Evet, AK Par­ti­nin Grup Baş­kan Ve­ki­li, AK­P’­nin, ya­sa met­ni­nin ge­ne­li hak­kın­da gö­rü­şür­ken, iş­te ya­sa tek­li­fi­nin Ko­mis­yon­dan çı­kıp Ge­nel Ku­ru­la gel­di­ği gün iti­ba­rıy­la he­men ge­rek­çe­si ya­zı­lan bir ka­ra­rı, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ka­ra­rı­nı ol­duk­ça iyi ir­de­le­di. Biz de bu ko­nu hak­kın­da -da­ha ön­ce­sin­de bel­ki yo­rum­la­mış­tık ama- so­nuç iti­ba­rıy­la tek­rar Ge­nel Ku­rul­da bil­gi­len­dik. Ama, bu me­tin­de Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin yap­mış ol­du­ğu yi­ne bir hu­kuk dev­le­ti ta­nı­mı var. Di­yor ki: “Hu­kuk dev­le­ti, in­san hak­la­rı­na da­ya­nan, bu hak ve öz­gür­lük­le­ri ko­ru­yup güç­len­di­ren, ey­lem ve iş­lem­le­ri hu­ku­ka uy­gun olan, her alan­da ada­let­li bir hu­kuk dü­ze­ni ku­rup bu­nu ge­liş­ti­re­rek sür­dü­ren, hu­kuk gü­ven­li­ği­ni ger­çek­leş­ti­ren, ana­ya­sa ay­kı­rı du­rum ve tu­tum­lar­dan ka­çı­nan, hu­ku­ku tüm dev­let or­gan­la­rı­na ege­men kı­lan, yar­gı de­ne­ti­mi­ne açık, ya­sa­la­rın üs­tün­de, Ana­ya­sa­’nın ve ya­sa ko­yu­cu­nun da uy­mak zo­run­da ol­du­ğu te­mel hu­kuk il­ke­le­ri bu­lun­du­ğu bi­lin­cin­de olan dev­let­tir. Bu bağ­lam­da, hu­kuk dev­le­tin­de ya­sa ko­yu­cu ya­sa­la­rın yal­nız Ana­ya­sa­’ya de­ğil, Ana­ya­sa­’nın da ev­ren­sel hu­kuk il­ke­le­ri­ne uy­gun ol­ma­sı­nı sağ­la­mak­la yü­küm­lü­dür. “

Yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı ve hâ­kim te­mi­na­tı yö­nün­den bu­gün ül­ke­mi­ze yö­nel­ti­len eleş­ti­ri­ler var­dır ve bu eleş­ti­ri­ler 2004-2005 ra­por­la­rın­da ve yi­ne 2007 İler­le­me Ra­po­ru­’n­da da be­lir­til­miş­tir.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Bu­yu­run.

AY­LA AKAT ATA (De­vam­la) – Evet, bu me­tin iti­ba­rıy­la, ka­ra­rın Ana­ya­sa­’ya uy­gun­lu­ğu yö­nün­den tam bir de­ğer­len­dir­me ya­pıl­mış­tır. Ama ev­ren­sel hu­kuk norm­la­rı­na uy­ma­sı ge­re­ken bi­zim de ge­nel hü­küm­le­ri­miz, Ana­ya­sa­’mız ve ya­sa­la­rı­mız var­dır. Bu da önü­müz­de­ki bir so­rum­lu­luk ve ödev­dir. Umu­yo­rum ki bu Mec­lis, bu so­rum­lu­luk ve öde­vi ye­ri­ne ge­ti­re­cek­tir.

Say­gı­lar su­nu­yo­rum, te­şek­kür­ler. (DTP ve CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Ata.

Şah­sı adı­na, Ma­lat­ya Mil­let­ve­ki­li İh­san Ko­ca. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

İH­SAN KO­CA (Ma­lat­ya) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, 2802 sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­’nin 4’ün­cü mad­de­si hak­kın­da şah­sım adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yor, he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

5237 sa­yı­lı Türk Ce­za Ka­nu­nu­’y­la, ye­ni yü­rür­lü­ğe gi­ren Türk Ce­za Ka­nu­nu­’y­la ce­za sis­te­mi­miz­de kök­lü de­ği­şik­lik­ler ger­çek­leş­ti­ril­miş­tir. Ba­zı suç­la­rın ce­za­la­rı ar­tı­rıl­mış, suç kar­şı­lı­ğın­da yap­tı­rım ola­rak uy­gu­la­na­cak ce­za­lar ha­pis ve ad­li pa­ra ce­za­sı­na dö­nüş­tü­rül­müş­tür. 765 sa­yı­lı es­ki Türk Ce­za Ka­nu­nu­’n­da ise ağır ha­pis, ha­pis, ha­fif ha­pis, ağır pa­ra ce­za­sı ve pa­ra ce­za­sı şek­lin­de dü­zen­len­me­ler mev­cut­tu. Bu pa­ra ce­za­la­rı­nın da, ha­fif ha­pis, ha­pis ve pa­ra ce­za­la­rı­nın da er­te­len­me­si söz ko­nu­suy­du. Fa­kat ye­ni Türk Ce­za Ka­nu­nu­’nun man­tı­ğı ve sis­te­ma­ti­ği­ne uy­ma­yan es­ki dü­zen­le­me, 2802 sa­yı­lı Ka­nu­n’­da­ki dü­zen­le­me, bu de­ği­şik­lik tek­li­fiy­le ye­ni Türk Ce­za Ka­nu­nu­’na uy­gun hâ­le ge­ti­ril­me­ye ça­lı­şıl­mış­tır. Böy­le­ce, 2802 sa­yı­lı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nu­’n­da, suç yö­nün­den hâ­kim ve sav­cı­lar hak­kın­da uy­gu­la­nan di­sip­lin ve mes­lek­ten çı­kar­ma ce­za­la­rıy­la il­gi­li hü­küm­ler ye­ni­den dü­zen­le­ne­rek Türk Ce­za Ka­nu­nu­’nun sis­te­miy­le uyum­lu hâ­le ge­ti­ril­me­ye ça­lı­şıl­mış­tır.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, ben, sa­de­ce 4’ün­cü mad­de­nin ama­cı hak­kın­da ko­nuş­mak is­ti­yor­dum. An­cak bi­raz ön­ce ko­nu­şan Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Mil­let­ve­ki­li­miz, ken­di­si­ni ya­kın­dan ta­nı­ma­mak­la be­ra­ber, du­ru­şu ve üs­lu­buy­la ken­di­si­ne say­gı duy­du­ğum Sa­yın Ali İh­san Kök­türk Be­ye­fen­di­nin bir be­ya­nı­na ce­vap ver­me ih­ti­ya­cı­nı his­set­tim. “AK Par­ti Gru­bun­da sev­di­ği, mer­ha­ba­laş­tı­ğı mil­let­ve­kil­le­ri­nin ol­du­ğu­nu­” ifa­de et­ti­ler. Bu na­zik be­ya­nın­dan do­la­yı ken­di­le­ri­ne te­şek­kür edi­yo­rum. An­cak “AK Par­ti mil­let­ve­kil­le­ri­nin ken­di ira­de­le­riy­le ha­re­ket et­me­dik­le­ri­ni­” söy­le­di­ler. Bu­na ka­tıl­ma­mız müm­kün de­ğil. Bir ör­nek ve­re­rek han­gi gru­ba men­sup mil­let­ve­kil­le­ri­nin ken­di ira­de­le­riy­le ha­re­ket et­me­di­ği­ni tak­dir­le­ri­ni­ze sun­mak is­ti­yo­rum.

BAŞ­KAN – Sa­yın Ko­ca, mad­de üze­rin­de ko­nuş­sa­nız, her­han­gi bir sa­taş­ma­ya ge­ce­nin bu saa­tin­de se­be­bi­yet ver­me­yin lüt­fen; su­hu­let­le, sü­kû­net­le yü­rü­tü­yo­ruz.

Bu­yu­run.

İH­SAN KO­CA (De­vam­la) – Bi­ti­ri­yo­rum Sa­yın Baş­ka­nım.

Ko­mis­yon­da uz­laş­ma­ya va­rıl­dı fa­kat “Ge­nel Baş­ka­nı­mız­la gö­rüş­me­dik, bu ko­nu­da uz­laş­ma­ya va­ra­ma­yız.” di­ye uz­laş­ma­dan vaz­ge­çil­di, vaz­ge­çen ta­raf Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­li ko­mis­yon üye­le­ri idi.

He­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yor, ka­nu­nun ha­yır­lı ol­ma­sı­nı di­li­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Şah­sı adı­na De­niz­li Mil­let­ve­ki­li Sa­lih Er­do­ğan.

Sa­yın Er­do­ğan, bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

MEH­MET SA­LİH ER­DO­ĞAN (De­niz­li) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; gö­rüş­mek­te ol­du­ğu­muz ka­nun tek­li­fi­nin 4’ün­cü mad­de­si üze­rin­de şah­sım adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Bu ve­si­ley­le, yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bu tek­lif ile ge­ti­ri­len dü­zen­le­me, hiç şüp­he­niz ol­ma­sın ki, Ana­ya­sa­’mız­da ifa­de­si­ni bu­lan ve bağ­la­yı­cı­lı­ğın­da as­la şüp­he­miz ol­ma­yan, bu­lun­ma­yan yar­gı­nın ba­ğım­sız­lı­ğı ve hu­ku­kun üs­tün­lü­ğü ama­cı­na yö­ne­lik ola­rak ya­pıl­mak­ta­dır. Hat­ta bu pren­sip­le­ri da­ha da ge­liş­tir­mek, Türk mah­ke­me­le­ri­ni, Türk ada­le­ti­ni da­ha da yü­celt­mek ama­cı ta­şı­mak­ta­dır. Bu tek­li­fin ya­sa­laş­ma­sı hâ­lin­de, hâ­kim­lik te­mi­na­tın­da ve mah­ke­me­le­rin ba­ğım­sız­lı­ğın­da  as­la ve as­la ge­ri­ye git­me söz ko­nu­su ol­ma­ya­cak­tır.

Sa­bah­tan bu ya­na yap­mak­ta ol­du­ğu­muz gö­rüş­me­ler­de bu tek­li­fe de­ğer­li gö­rüş­le­riy­le kat­kı sağ­la­yan, zen­gin­lik ka­zan­dı­ran ar­ka­daş­la­rı­mız ol­du. An­cak, bu tek­lif­le il­gi­li ka­tıl­ma­mız müm­kün ol­ma­yan gö­rüş­ler de ile­ri sü­rül­dü. Özel­lik­le “Bu, tek­lif mi ta­sa­rı mı? Tek­lif mi ol­ma­sı la­zım idi, ta­sa­rı ola­rak mı gel­me­si ge­re­kir­di?” Hat­ta suç­lu bul­muş gi­bi “Bu giz­li bir ta­sa­rı­dır.” şek­lin­de­ki de­ğer­len­dir­me­le­ri çok şık bul­ma­dı­ğı­mı­zı ifa­de et­mek is­ti­yo­rum. Ta­sa­rı ve­ya tek­lif ol­ma­sı­nın öte­sin­de, şu an böy­le bir dü­zen­le­me­ye ih­ti­ya­cı­mız var mı­dır yok mu­dur üze­rin­de du­rul­ma­sı ge­re­kir­ken, böy­le tar­tış­ma­la­rın lü­zum­suz ol­du­ğu­nu dü­şü­nü­yo­rum.

Ay­rı­ca, bu tek­li­fin 2’n­ci mad­de­si üze­rin­de CHP Gru­bu adı­na söz alan de­ğer­li CHP söz­cü­sü­nün şu de­ğer­len­dir­me­si­ne ka­tıl­mak as­la müm­kün de­ğil­dir. De­ğer­li söz­cü de­di ki: “Bu­gün Tür­ki­ye­’de yar­gı ha­lat­lar­la ida­re­nin ar­ka­sı­na bağ­lan­mış­tır. Şim­di de bu tek­lif ile çe­lik ha­lat­lar­la bağ­lan­mak is­te­ni­yor.” De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu gö­rüş, ön­ce­lik­le hâ­kim­le­ri­mi­ze ve yar­gı­ya ya­pı­la­bi­le­cek en bü­yük büh­tan­dır.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, yar­gı­nın ba­ğım­sız­lı­ğı üze­rin­de kim­se­nin şüp­he uyan­dır­ma­ya hak­kı yok­tur. Türk yar­gı­sı, dün ba­ğım­sız­dı, bu­gün de ba­ğım­sız­dır, ya­rın da ba­ğım­sız ol­ma­ya de­vam ede­cek­tir. Hu­kuk dev­le­ti ol­ma­nın bir ge­re­ği ola­rak da en son sö­zü her za­man hu­kuk söy­le­ye­cek­tir. Hâ­kim ve sav­cı­lı­ğa ata­ma bi­çim­le­ri na­sıl ya­pıl­mış olur­sa ol­sun -bu ko­nu tar­tı­şı­la­bi­lir, tar­tı­şı­yo­ruz- Türk yar­gı­sı ba­ğım­sız ola­rak ka­rar­la­rı­nı ver­me­ye de­vam ede­cek­tir ve dev­let or­gan­la­rı da bu mah­ke­me ka­rar­la­rı­na uy­ma­yı ken­di­le­ri­ne bir gö­rev bi­le­cek­tir. Bu ne­den­le, yar­gı­nın ba­ğım­sız­lı­ğı ve hu­ku­kun üs­tün­lü­ğü­nü şüp­he­ye dü­şü­re­cek söz ve dav­ra­nış­lar­dan ka­çın­mak he­pi­mi­zin gö­re­vi ol­ma­lı­dır, özel­lik­le mil­let­ve­kil­le­ri­nin. Hâ­kim­le­ri­miz, vic­dan­la­rıy­la cüz­dan­la­rı ara­sı­na sı­kı­şıp kal­dık de­dik­le­ri za­man da, mü­sa­it ol­ma­yan me­kân­lar­da ye­ter­siz per­so­nel­le bir yı­ğın da­va dos­ya­la­rıy­la bo­ğu­şa­rak ça­lış­mak zo­run­da kal­dık­la­rı du­rum­lar­da da hep ba­ğım­sız ka­rar ver­me­ye özen gös­ter­di.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, yar­gı­ya gü­ven, dev­le­te gü­ven­dir. Biz her za­man yar­gı­ya gü­ve­ni dev­le­te gü­ven ola­rak al­gı­la­dık. Yar­gı­nın iti­ba­rı­nı dev­le­tin iti­ba­rı ola­rak gör­dü­ğü­müz için­dir ki AK Par­ti İk­ti­da­rı, beş yıl­dan bu ya­na, baş­ta ad­li­ye bi­na­la­rı­mız ol­mak üze­re yar­gı­da tek­no­lo­ji­nin kul­la­nıl­ma­sı, hâ­kim ve sav­cı­la­rı­mı­zın ma­li ve sos­yal hak­la­rı­nın iyi­leş­ti­ril­me­si, es­ki­miş pek çok mev­zu­atın ye­ni­len­me­si gi­bi da­ha pek çok alan­lar­da bü­yük adım­lar at­tı, ye­ni­lik­ler yap­tı, dü­zen­le­me­ler yap­tı. El­bet­te, bu ya­pı­lan­la­rın ye­ter­li ol­du­ğu­nu id­di­a et­mek müm­kün de­ğil­dir, da­ha ya­pıl­ma­sı ge­re­ken pek çok iş­ler var­dır, atıl­ma­sı ge­re­ken adım­lar bu­lun­mak­ta­dır ve bun­lar de­vam ede­cek­tir. An­cak, yar­gı­mı­zın 70 mil­yon adı­na ka­rar ver­di­ği­ni, mil­let adı­na ka­rar ver­di­ği­ni bil­mek zo­run­da­yız. Bu ne­den­le, yar­gı­ya gü­ven­mek zo­run­da­yız, ba­zı yan­lış­lık­lar ol­sa bi­le tüm yar­gı­nın ek­sik­li­ği ve za­fi­ye­ti ola­rak bun­la­rın de­ğer­len­di­ril­me­me­si ge­re­kir. Baş­ta hâ­kim ve sav­cı­la­rı­mız ol­mak üze­re, yar­dım­cı per­so­ne­lin ta­ma­mı, mü­ba­şi­riy­le, kâ­ti­biy­le, mü­dür­le­riy­le, tüm ad­li­ye ça­lı­şan­la­rı, yar­gı­ya gü­ven dev­le­te gü­ven­dir an­la­yı­şı­na göl­ge dü­şür­me­mek için ge­ce gün­düz ça­lış­mak­ta­dır.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Er­do­ğan, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

MEH­MET SA­LİH ER­DO­ĞAN (De­vam­la) - Ben, bu ve­si­ley­le, baş­ta hâ­kim ve sav­cı­la­rı­mız ol­mak üze­re tüm ad­li­ye ça­lı­şan­la­rı­na hu­zur­la­rı­nız­da te­şek­kür edi­yo­rum. Ya­sa­nın ha­yır­lı ol­ma­sı­nı te­men­ni edi­yo­rum. Tek­rar yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Er­do­ğan.

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­kil­le­ri, mad­de üze­rin­de so­ru-ce­vap iş­le­mi ger­çek­leş­ti­re­ce­ğiz.

Sa­yın Ek­me­n…

MEH­MET EMİN EK­MEN (Bat­man) – Baş­ka­nım, bir ön­ce­ki mad­de­de gi­riş yap­mış­tım, o za­man unut­tu­nuz.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Se­çe­r…

VA­HAP SE­ÇER (Mer­sin) – Sa­yın Ba­ka­nım, az ön­ce sa­yın mil­let­ve­ki­li ar­ka­da­şı­mın sor­du­ğu so­ru­yu yi­ne­le­mek is­ti­yo­rum.

Bi­zim en­di­şe­le­ri­miz, mü­la­kat sis­te­min­de si­ya­si kad­ro­laş­ma­ya yol aça­cak bir­ta­kım en­di­şe­le­ri­mi­zin ol­ma­sı. Mü­la­kat­ta­ki kri­ter­ler gö­re­ce­li ve­ya sub­jek­tif de­ğer­len­dir­me­ler ol­du­ğu için, özel­lik­le mü­la­kat­ta 70 pu­an ba­ra­jı­nın sı­kın­tı­lar ya­ra­ta­ca­ğı­nı dü­şü­nü­yo­ruz. Siz bu­na ka­tı­lı­yor mu­su­nuz Sa­yın Ba­ka­nım?

BAŞ­KAN – Sa­yın Öz­tür­k…

ALİ ÖZ­TÜRK (Kon­ya) – Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­ka­nım.

Bi­raz ön­ce Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si adı­na ko­nu­şan Sa­yın Fa­ruk Bal, Kon­ya Ad­li­ye­si­nin ken­di dö­nem­le­rin­de ya­pıl­dı­ğı­nı söy­le­di. Ben, şim­di Sa­yın Ba­ka­nı­ma so­ru­yo­rum: Kon­ya Ad­li­ye­si, ne za­man in­şa­atı­na baş­lan­dı ve ne za­man açı­la­cak? Ereğ­li Ad­li­ye­si, ne za­man te­me­li atıl­dı ve ne za­man açıl­dı?

Hâl­bu­ki, ben, dört yıl­dır Kon­ya­’da ağır ce­za rei­si ola­rak ça­lış­tım ve be­nim dö­ne­mim­de, şu an­da­ki hâ­len hiz­met ve­ren ad­li­ye bi­na­sı de­vam et­mek­te­dir ve hâ­kim ve sav­cı ar­ka­daş­la­rı­mız bu bi­na­da iki­şer ki­şi ola­rak otur­mak­ta­dır­lar. Ye­ni ya­pı­lan ad­li­ye bi­na­sı­nın da ben 17 Ara­lık­ta Sa­yın Baş­ba­ka­nı­mı­zın ka­tı­lı­mıy­la açı­la­ca­ğı­nı bi­li­yo­rum. Çok gü­zel, ger­çek­ten Sel­çuk­lu mi­ma­ri­si, çi­ni­li mi­ma­ri­ye uy­gun bir sa­ray ya­pıl­mak­ta­dır. Ben bu­ra­da Sa­yın Ce­mil Çi­çe­k’­e, Sa­yın Ba­ka­nı­mı­za da çok te­şek­kür edi­yo­rum.

Say­gı­lar su­nu­yo­rum.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Çak­ma­k…

HAY­RET­TİN ÇAK­MAK (Bur­sa) – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Ba­ka­nım, az ön­ce bu­ra­da üç ta­ne si­ya­si par­ti­mi­zin kür­sü­ye çı­kan ve­kil­le­ri ya­pı­lan ad­li­ye sa­ray­la­rı ko­nu­sun­da fark­lı ifa­de­ler kul­lan­dı­lar ama ko­nu açık­lı­ğa ka­vu­şa­ma­dı.

Be­nim so­rum şu: AK Par­ti İk­ti­da­rı dö­ne­min­de Tür­ki­ye­’de ya­pı­lan ad­li­ye sa­ray­la­rı­nın ya da ad­li­ye bi­na­la­rı­nın sa­yı­sı ne­dir?

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Ça­lı­k…

ÖZ­NUR ÇA­LIK (Ma­lat­ya) – Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­ka­nım.

Sa­yın Ba­ka­nım, be­nim so­rum si­ze 2002 yı­lı­na ka­dar hâ­kim ve sav­cı­la­rı­mı­zın öz­lük hak­la­rıy­la il­gi­li du­rum­la­rı ney­di? Bi­zim Hü­kû­me­ti­miz, ik­ti­da­rı­mız dö­ne­min­de, 2002 ile 2007 yıl­la­rı ara­sın­da hâ­kim­le­ri­mi­ze ve sav­cı­la­rı­mı­za ne gi­bi iyi­leş­tir­me­ler ge­tir­dik ve öz­lük hak­la­rı­mız­da ne gi­bi de­ği­şim­ler ol­du?

Bu­gün gö­rüş­müş ol­du­ğu­muz bu tek­lif­te de ye­ni alı­na­cak hâ­kim­le­ri­mi­zin ve sav­cı­la­rı­mı­zın han­gi öz­lük hak­la­rı­na sa­hip ola­cak­la­rı­nı­… Bil­gi­len­dir­mek adı­na da so­ru­mu si­ze yö­nelt­miş bu­lu­nu­yo­rum.

Te­şek­kür edi­yo­rum.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Ha­ma­ra­t…

MUS­TA­FA HA­MA­RAT (Or­du) – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

Sa­yın Ba­ka­nım, Ba­kan­lı­ğı­nı­zın UYAP pro­je­si uy­gu­la­ma­ya geç­ti. Bu pro­je ada­let hiz­me­tin­de ne tür ko­lay­lık­lar ge­tir­di? Hal­kı­mız bu ko­lay­lık­lar­dan ya­rar­la­na­bi­li­yor mu uy­gu­la­ma­da?

Te­şek­kür ede­rim.

BAŞ­KAN – Sa­yın Ata, bu­yu­run.

AY­LA AKAT ATA (Bat­man) – Sa­yın Baş­kan, ara­cı­lı­ğı­nız­la Sa­yın Ba­ka­nı­ma bir so­ru so­ra­yım.

Sa­yın Ba­kan, şu an Tür­ki­ye­’de gö­rev ya­pan hâ­kim ve sav­cı­lar ara­sın­da kaç ta­ne ka­dın ol­du­ğu­nu ve ik­ti­da­rı­nız dö­ne­min­de gö­re­ve baş­la­yan­lar ara­sın­da bir ora­nın eli­niz­de olup ol­ma­dı­ğı­nı öğ­re­ne­bi­lir mi­yim?

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Uzu­nır­ma­k…

ALİ UZU­NIR­MAK (Ay­dın) – Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

Sa­yın Baş­ba­ka­nın, za­man za­man, ge­rek yük­sek yar­gı or­gan­la­rıy­la ge­rek­se ida­ri yar­gıy­la il­gi­li çok uç nok­ta­da be­yan­la­rı olu­yor. Bir Ada­let Ba­ka­nı ola­rak Sa­yın Baş­ba­ka­nın ad­li me­ka­niz­ma­la­ra bu mü­da­ha­le­le­ri­ni aca­ba na­sıl kar­şı­lı­yor­su­nuz? Baş­ba­kan hak­lı mı­dır, yok­sa ne­ti­ce ne­dir?

Te­şek­kür edi­yo­rum, sağ olun.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Kök­türk, çok kı­sa bir za­man var ama si­zin de so­ru­nu­zu ala­yım.

Bu­yu­run.

ALİ İH­SAN KÖK­TÜRK (Zon­gul­dak) – Sa­yın Baş­kan, te­şek­kür edi­yo­rum.

Ben de Sa­yın Ba­ka­nı­ma, da­ha ön­ce­ki ar­ka­daş­la­rım ve be­nim kür­sü­den yö­nelt­ti­ğim so­ru­yu tek­rar yi­ne­le­mek is­ti­yo­rum. Ya­zı­lı sı­nav­da 100 alan bir hâ­kim ve sav­cı ada­yı mü­la­kat­tan 69 al­dı­ğın­da ele­ne­cek mi­dir? Bu so­ru­nun ya­nı­tı­nı ri­ca edi­yo­rum.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Ba­ka­nım, bu­yu­run.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Sa­yın Baş­ka­nım, te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Se­çer “Mü­la­kat si­ya­si kad­ro­laş­ma­ya yol açar mı, böy­le bir en­di­şe ifa­de edil­di siz ka­tı­lı­yor mu­su­nuz?” de­di. Ta­bi­i, şu açık­la­ma­yı te­le­viz­yon­la­rı ba­şın­da biz­le­ri iz­le­yen va­tan­daş­la­rı­mız için bir kez da­ha yap­mak du­ru­mun­da­yım: Hâ­kim ve sav­cı­la­rı­mı­zın aday­lı­ğa ka­bu­lün­den ön­ce ya­pı­lan mü­la­kat sis­te­mi san­ki bu ya­sa tek­li­fiy­le ilk de­fa ge­ti­ri­li­yor­muş gi­bi bir in­ti­ba ya­yıl­ma­ya ça­lı­şı­lı­yor. Çe­şit­li ko­nuş­ma­lar­da da ifa­de edil­di­ği gi­bi, mü­la­kat sis­te­mi ta­a 1934 yı­lın­dan be­ri Ada­let Ba­kan­lı­ğın­ca uy­gu­la­nan bir sis­tem­dir ve şim­di biz bu mü­la­kat sis­te­mi­ne da­ha ön­ce ol­ma­dı­ğı şe­kil­de ye­ni bir di­sip­lin, ye­ni bir an­la­yış, ye­ni bir de­ğer­len­dir­me kri­te­ri ge­ti­ri­yo­ruz ve bir öner­gey­le de, bi­raz ön­ce, ala­ca­ğı­mız hâ­kim ve sav­cı sa­yı­sı­nın 1 mis­li faz­la­sı­nı mü­la­ka­ta aday ada­yı ça­ğır­mak su­re­tiy­le, bir nok­ta­da ya­zı­lı sı­nav­da ba­şa­rı­lı olan ar­ka­daş­la­rı­mı­zın bü­yük bir ço­ğun­lu­ğu­nun mü­la­kat so­nu­cu aday ol­ma­sı­nın da yo­lu­nu aç­mak su­re­tiy­le, bu ko­nu­da bir­ta­kım özel ini­si­ya­tif­le­rin kul­la­nıl­ma­sı­nı da en as­ga­ri dü­ze­ye in­dir­di­ği­mi­zi ifa­de et­mek is­te­rim.

Sa­yın Öz­türk, Sa­yın Fa­ruk Ba­l’­ın bi­raz ön­ce yap­mış ol­du­ğu ko­nuş­ma­ya atıf­ta bu­lu­na­rak bir so­ru yö­nelt­ti. Evet, Sa­yın Fa­ruk Bal ar­ka­da­şı­mız, Grup Baş­kan Ve­ki­li­mi­zin, Sa­yın Boz­da­ğ’­ın, ad­li­ye sa­ray­la­rıy­la il­gi­li yap­mış ol­du­ğu açık­la­ma­ya atıf­ta bu­lu­na­rak “Bun­lar kül­li­yen ya­lan­dı­r” ifa­de­si­ni kul­lan­dı, bu­ra­ya da yaz­mı­şım. Ta­bi­i, son de­re­ce üzül­düm. Ken­di­si Ada­let Ba­kan­lı­ğın­da üst dü­zey gö­rev­ler­de bu­lun­muş ve Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nın yap­tı­ğı hiz­met­le­ri ya­ki­nen ta­kip et­me­si ge­re­ken bir ar­ka­da­şı­mız­dır. O ne­den­le, özel­lik­le son beş yıl içe­ri­sin­de ad­li­ye bi­na­la­rı­nın ve sa­ray­la­rı­nın ye­ni­len­me­si ko­nu­su­nu ta­kip et­ti­ği­ni zan­ne­di­yo­rum. Bi­raz son­ra bir so­ru­ya da­ha ce­vap ve­rir­ken ge­le­ce­ğim ora­ya, ifa­de edil­miş­ti, ne ka­dar ad­li­ye sa­ra­yı si­zin dö­ne­mi­niz­de ya­pıl­dı, ne ka­da­rı ya­pıl­ma­ya de­vam edi­yor? Bun­lar­la bir­lik­te her iki so­ru­yu da bir­leş­ti­re­rek ce­vap ver­mek is­ti­yo­rum: 77 ta­ne ad­li­ye sa­ra­yı şu an­da bit­miş ve fa­ali­ye­te geç­miş du­rum­da­dır. 39 ta­ne­si­nin in­şa­atı hız­la de­vam et­mek­te­dir, bu in­şa­at­lar da bit­ti­ğin­de 116 ta­ne ad­li­ye sa­ra­yı­nı bi­tir­miş ola­ca­ğız. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) 6 ta­ne­si­nin iha­le­si ya­pıl­mak üze­re­dir, 21 ta­ne­si­nin de pro­je çi­zim­le­ri de­vam et­mek­te­dir.

Kon­ya­’ya ge­le­cek olur­sam: Sa­yın Bal “O­nu biz baş­lat­tı­k” de­di. Ben, ta­bii “Bun­lar kül­li­yen ya­lan­dı­r” ta­bi­ri­ni ken­di­si için kul­la­na­mam, bu bi­raz ağır bir ifa­de olur, ama “Biz baş­lat­tı­k” sö­zü­nün doğ­ru ol­ma­dı­ğı­nı ifa­de et­mek is­ti­yo­rum. Çün­kü 2004 yı­lı­nın so­nun­da ye­ri bu­lun­du, 2005 yı­lın­da iha­le­si ya­pıl­dı. Bi­raz ön­ce Sa­yın Öz­tür­k’­ün de ifa­de et­ti­ği gi­bi, in­şal­lah, 17 Ara­lık­ta, ya­ni Şe­bi­aru­s’­da Kon­ya Ad­li­ye Sa­ra­yı­nı hiz­me­te aç­mak is­ti­yo­ruz. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Ve Sel­çuk­lu mi­ma­ri­siy­le de öz­deş bir mi­ma­ri üs­lup­la ha­zır­la­nan Kon­ya Ad­li­ye Sa­ra­yı, zan­ne­di­yo­rum, Kon­ya­’mı­za çok ya­kı­şa­cak. Ben, Sa­yın Ba­l’ı ve ar­ka­daş­la­rı­nı da açı­lı­şı­mı­za da­vet edi­yo­rum.

Ay­rı­ca, ta­bi­i, Ereğ­li ve Yu­nak ad­li­ye sa­ray­la­rı­mız bit­ti, Ka­ra­pı­nar de­vam edi­yor ve Kon­ya­lı­la­ra bir müj­de da­ha ver­mek is­ti­yo­rum: Il­gı­n’­da da mo­dern bir ad­li­ye sa­ra­yı ya­pı­mı­nı prog­ra­mı­mı­za al­dık, 2008 yı­lın­da onun da te­me­li­ni at­mış ola­ca­ğız. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sü­rem bit­ti mi efen­dim?

BAŞ­KAN – Evet.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – O za­man, izin ve­rir­se­niz, di­ğer­le­ri­ne ya­zı­lı ce­vap ve­re­yim Sa­yın Baş­ka­nım.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Ba­ka­nım.

ŞA­HİN MEN­GÜ (Ma­ni­sa) – Yüz­de 69’a hiç ce­vap ver­mi­yor­su­nuz Sa­yın Ba­kan.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Ya­zı­lı ce­vap ve­re­ce­ğiz efen­dim, ya­zı­lı ce­vap ve­re­ce­ğiz. Sü­rem dol­du.

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, mad­de üze­rin­de bir adet öner­ge var­dır, öner­ge­yi oku­tu­yo­rum:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 65 sı­ra sa­yı­lı ya­sa tek­fi­nin 4.mad­de­si Ana­ya­sa­’ya ay­kı­rı ol­du­ğun­dan me­tin­den çı­ka­rıl­ma­sı­nı say­gı­la­rım­la arz ede­rim.

                                                                                                                      Ka­mer Genç

                                                                                                                          Tun­ce­li

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (An­ka­ra) – Ka­tıl­mı­yo­ruz Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Hü­kû­met?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Ka­tıl­mı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, bu­yu­run efen­dim.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Ney­se ki be­nim bu öner­ge­mi or­ta­dan yok et­me­di­niz, te­şek­kür ede­rim. De­min­ki, bir ön­ce­ki mad­de­de be­nim öner­ge­mi ben gö­tür­düm Ka­nun­la­ra ver­di­ğim za­man baş­ka öner­ge yok­tu.

Şim­di, bi­raz ön­ce, ben Ada­let Ba­ka­nıy­la il­gi­li bir ko­nu­yu di­le ge­ti­rir­ken ba­na de­di ki: “Kuy­ruk acı­sı var.”

Şim­di, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, be­nim di­le ge­tir­di­ğim ola­yın yan­lış ol­du­ğu­nu söy­le­mi­yor. Ken­di ak­ra­ba­sı­nı, Tak­sim Otel­ci­lik di­ye bir ti­ca­ret şir­ke­ti­ne ata­dı­ğı­nı söy­lü­yor, ama bu Tak­sim Otel­ci­lik ne bi­li­yor mu­su­nuz? Va­kıf­lar Ban­ka­sı­nın bir ku­ru­lu­şu ve Ba­ka­na bağ­lı.

MEH­MET EMİN EK­MEN (Bat­man) - Öner­ge­ye gel öner­ge­ye!

BAŞ­KAN – Sa­yın Gen­ç… Sa­yın Gen­ç…

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Öner­ge­ye de ge­le­ce­ğim, öner­ge­ye de ge­le­ce­ğim me­rak et­me, öner­ge­ye de ge­le­ce­ğim.

Şim­di, on­dan son­ra, da­ha baş­ka şey­ler de var da­… Di­yor ki taz­mi­nat ta­mam, aley­hi­me 20 mil­yar taz­mi­nat da­va­sı­nı aç­tı.

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, bu ko­nu ko­nu­şul­du, siz söy­le­di­niz Sa­yın Ba­kan ce­vap ver­di.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Efen­dim, söy­le­di de­… Ben bu­ra­da ko­nu­şu­yo­rum Sa­yın Baş­kan ya­ni.

BAŞ­KAN – Öner­ge üze­rin­de, bu Ana­ya­sa­’ya ay­kı­rı­lı­ğı üze­rin­de ko­nu­şur mu­su­nuz!

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ma­hal­li mah­ke­me 5 mil­ya­ra hük­met­ti, ama bu da­va da­ha Yar­gı­tay­da. Bir Ada­let Ba­ka­nı ola­rak, ben bu pa­ra­yı sen­den ala­ca­ğım de­me­si ben­ce yar­gı­ya et­ki et­mek de­mek­tir. Ben bu­nu kı­na­dım. Ay­rı­ca Tay­yip Er­do­ğa­n’­a da 4 kü­sur mil­yar taz­mi­nat öde­dim. Ya­ni ne ya­pa­lım di­li­mi­ze sa­hip ola­mı­yo­ruz, za­man za­man onun ce­za­sı­nı da çe­ke­ce­ğiz. Ne olur ya­ni yar­dım ede­ce­ğiz. Bi­raz da sa­da­ka ver­miş olu­ruz. Ne ola­cak ya­ni, o şey de­ğil. [AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar (!)]

Şim­di de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, ba­kın bu şey­de­… Me­se­la Ana­ya­sa Mah­ke­me­si de he­men bu ko­nu­da­ki ka­ra­rı­nı dün ya­yım­la­dı, ama -Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne ta­bi­i, say­gı­mız son­suz da- ba­zı uy­gu­la­ma­lar­da bu şe­yi yap­mı­yor, me­se­la İç Tü­zü­k’­te ya­pı­lan de­ği­şik­li­ğin ka­ra­rı­nı aşa­ğı yu­ka­rı bir bu­çuk iki se­ne son­ra -iki üç se­ne son­ra­ya ka­dar- ya­yım­la­dı. Bun­dan son­ra bu yü­ce mah­ke­me­nin ta­bi­i, bi­raz da­ha ik­ti­dar par­ti­si­ne böy­le çok ya­kın bak­ma­ma­sı­nı di­li­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bu­ra­da ta­bi­i, ge­ti­ri­len bu tek­li­f… Baş­ta da söy­le­dim, önem­li olan Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti dev­le­tin­de­ki her ku­ru­mun adil öl­çü­ler için­de, hak­ka­ni­yet için­de ve her­ke­sin, ya be­nim dev­le­tim­de iş­te, hi­le ol­maz, adam ka­yır­ma ol­maz, hak ve ada­let öl­çü­le­ri için­de in­san­lar gö­re­ve alı­nır, de­me­si la­zım. Ba­kın me­se­la, gi­din ba­zı ba­kan­la­rı­nı­zın özel ka­lem mü­dür­lük­le­ri­ni bir araş­tı­rın. Şim­di, ba­kan­la­rın özel ka­lem mü­dür­lük­le­ri­ne ata­ma yet­ki­si hiç­bir şar­ta ta­bi de­ğil. Alı­yor­su­nuz, so­kak­ta­ki bir ada­mı özel ka­lem mü­dü­rü ta­yin edi­yor­su­nuz -is­tis­nai me­mu­ri­yet­tir- ken­di­si­ne en yük­sek dev­let me­mu­ru ma­aşı­nı ve­ri­yor­su­nuz. Bu ba­kan­lık­lar­da ya­pı­lı­yor. Ay­rı­ca ba­kan­lık­la­rın bir de ba­sın mü­şa­vir­le­ri var. Ay­nı yol­la bun­la­rı da alı­yor­lar. Ay­nı, yi­ne 1’in­ci de­re­ce­nin 4’ün­cü ka­de­me­si­ni ve­ri­yor­lar. Bu hak­sız­lık. Ama, ya­ni, ba­kın, key­fî­lik­ler ne ka­dar olu­yor: Ben, bi­raz ön­ce­… Ya­ni, Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nın in­hi­sa­rı al­tın­da olan, onun emir ve ko­mu­ta­sın­da, dai­mi şe­yin­de olan bü­rok­rat­lar var. Bu 7 ki­şi­lik ko­mis­yo­nun 5 ta­ne­si Ada­let Ba­kan­lı­ğı­na bağ­lı bü­rok­rat. Şim­di, han­gi bü­rok­rat ba­ka­na kar­şı ge­lir, ba­kan­la­rın is­tek­le­ri­ni çe­vi­re­bi­lir? Bı­ra­kın bü­rok­rat­la­rı, şim­di siz Ge­nel Baş­ka­nı­nı­zın is­tek­le­ri­nin kar­şı­sın­da di­re­ne­bi­li­yor mu­su­nuz? (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan “Di­re­ni­ri­z” se­si) Di­re­ne­mi­yor­su­nuz. Ya, za­ten, bak, bu­gün gel­di di­ye he­pi­niz bu­ra­da­sı­nız. Yok­sa, yok­tu­nuz bu­ra­da. (Gü­lüş­me­ler) Şim­di gö­ze gir­mek için gel­di­niz bu­ra­ya.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (Gi­re­sun) – Baş­ba­ka­nın ge­le­ce­ği­ni kim­se bil­mi­yor­du.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ma­ale­sef, in­san­la­rı­mı­zın ya­pı­sın­da bu var.

Da­ha öz­gür­ce ha­re­ket et­mek için, biz di­yo­ruz ki, da­ha adil bir sis­te­mi ge­tir­mek için, ge­ti­re­lim, hü­kû­me­tin kon­tro­lü al­tın­da ol­ma­yan bir sis­tem­le bu mü­lâ­ka­tı ya­pa­lım. He­le mü­lâ­kat için ge­tir­di­ği­niz şey­ler o çağ­daş ya­şa­ma uy­gun ya­şa­mı ola­cak. “Vü­cut gö­rün­tü­sü iyi ola­cak.” di­yor. Pe­ki, adam so­lak­sa ne ola­cak? Ya­ni, so­lak­sa vü­cut öl­çü­sü uy­gun mu­dur, de­ğil mi­dir? Ya, va­tan­da­şın bi­ri­si­nin gö­zün­de bir ben var. Bu, ki­şi­nin dış gö­rün­tü­sü­… Ya­ni, mü­lâ­ka­ta öy­le kri­ter­ler ge­tir­di­niz ki ta­ma­men key­fî. Ta­ma­men, ora­da mü­lâ­ka­tı ya­pa­cak ki­şi­nin, mü­la­ka­tı ya­pa­cak o 5 bü­rok­ra­tın, ta­ma­men hü­kû­me­tin em­ri doğ­rul­tu­sun­da, is­te­di­ği in­san­la­rı ora­ya ata­mak için kur­du­ğu­nuz bir tu­zak. Böy­le hâ­kim­lik se­çil­mez. Ada­let esas­la­rı­na uy­gun ola­rak se­çil­me­yen bir hâ­ki­min Türk ad­li­ye­sin­de hak ve ada­let ve ne­sa­fet ku­ral­la­rı­na gö­re ta­raf­sız ka­rar ver­me­si de çok zor. Ben hep­si için şey de­mi­yo­rum ta­bi­i. Ya­ni, bun­lar ben­ce çok önem­li şey­ler. Siz baş­ta, mü­lâ­kat­ta is­te­di­ği­niz adam­la­rı ele­dik­ten son­ra­… 2 mis­li­ne çı­kar­dı­nız. 2 mis­li­ne çı­kar­mak doğ­ru mu yan­lış mı?

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – 2 mis­li­ne çı­kar­mak de­mek, da­ha az pu­an alan ki­şi­le­ri ge­ti­rip mü­lâ­kat­ta bun­la­rı yi­ne ön sı­ra­la­ra çı­kar­mak de­mek­tir.

MEH­MET EMİN EK­MEN (Bat­man) – 70 ta­ba­nı var ama.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – O ba­kım­dan, önem­li olan uy­gu­la­yı­cı­dır. Uy­gu­la­yı­cı­nın tak­di­ri­ni müm­kün ol­du­ğu ka­dar azalt­mak la­zım; uy­gu­la­yı­cı­nın, uy­gu­la­ma­cı­la­rın, da­ha zi­ya­de hak ve ada­let duy­gu­la­rıy­la ha­re­ket et­tik­le­ri iz­le­ni­mi­ni or­ta­dan si­le­cek gö­rün­tü­le­ri yok et­mek la­zım. Ama bi­zim söy­le­di­ği­mi­z… Bu­ra­da, ta­bii 340 mil­let­ve­ki­li var­sı­nız, si­ze ne ka­dar doğ­ru­la­rı söy­le­sek de siz ken­di bil­di­ği­ni­zi oku­yor­su­nuz.

Be­nim öner­gem bu­dur, is­ter­se­niz ka­bul eder­se­niz, is­te­mez­se­niz ka­bul et­mez­si­niz.

MEH­MET EMİN EK­MEN (Bat­man) – Ay­nen öy­le.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) - Say­gı­lar su­nu­yo­rum efen­dim.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r… Öner­ge ka­bul edil­me­miş­tir.

Mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r… Ka­bul edil­miş­tir.

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­kil­le­ri, ka­nun tek­li­fi­ne ye­ni ge­çi­ci mad­de ek­len­me­si­ne iliş­kin öner­ge var­dır.

Öner­ge­yi oku­tu­yo­ru­m…

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) -  Sa­yın Baş­ka­nım, bir mad­de ek­len­me­si için ko­mis­yon­da salt ço­ğun­lu­ğun ol­ma­sı ge­re­ki­yor.

BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – Ge­çi­ci mad­de efen­dim.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Efen­dim, ka­lı­cı hü­küm var ora­da. Do­la­yı­sıy­la, ka­lı­cı hü­küm ol­du­ğu içi­n…

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) – Ge­rek yok.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) - Ge­çi­ci de­ğil, ka­lı­cı­…

MEH­MET EMİN EK­MEN (Bat­man) – Var, var, ço­ğun­luk var.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Var­sa ora­ya ge­çer­si­niz.

BAŞ­KAN – Ge­çi­ci mad­de hu­su­sun­da nor­mal öner­ge­ler gi­bi iş­le­me ko­nu­yor Sa­yın Vu­ral. Bu hu­sus­ta bir şey yok.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Ha­yır efen­dim, ge­çi­ci mad­de özel­li­ği­nin dı­şın­da ka­lı­cı şe­yi var. Bir mad­de­ye “ge­çi­ci­” de­mek­le ge­çi­ci olun­mu­yor. Bu­nu Baş­kan­lık ola­rak de­ğer­len­di­rin. Ora­da ka­lı­cı hü­küm var mı yok mu?

BAŞ­KAN – Bu­yu­run.

TBMM Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 65 sı­ra sa­yı­lı ya­sa tek­li­fi­ne aşa­ğı­da­ki ge­çi­ci mad­de­nin ek­len­me­si­ni say­gı­la­rım­la arz ede­rim.

                                                                                                                      Ka­mer Genç

                                                                                                                          Tun­ce­li

Ge­çi­ci mad­de: 5435 Sa­yı­lı Ya­sa­nın 2. mad­de­si uya­rın­ca çı­ka­rı­lan yö­net­me­lik uya­rın­ca sı­na­vı ya­pı­lan yar­gıç aday­la­rı­nın hak­la­rı sak­lı­dır.

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (An­ka­ra) – Ka­tıl­mı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN – Hü­kû­met?

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Efen­dim, “Ka­tı­lı­yo­ruz, ka­tı­la­mı­yo­ru­z” di­ye, bu öner­ge ko­nu­la­maz.

BAŞ­KAN – Sa­yın Vu­ral, bi­zim han­gi öner­ge­yi oku­du­ğu­mu­zu siz tam ta­kip ede­me­di­niz ga­li­ba.

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (An­ka­ra) – De­dim, Ka­mer Gen­ç’­in öner­ge­si.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Par­don!

BAŞ­KAN - Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (An­ka­ra) – Ka­mer Gen­ç’­in öner­ge­si­ne ka­tıl­mı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN – Hü­kû­met?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Ka­tıl­mı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, ko­nu­şa­cak mı­sı­nız efen­dim?

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Ko­nu­şa­ca­ğım.

BAŞ­KAN – Bu­yu­run.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; ben bu öner­ge­yi şu­nun için ver­dim: Şim­di, bi­li­yor­su­nuz, hâ­li­ha­zır­da, ida­ri yar­gı­da, Da­nış­tay ta­ra­fın­dan ip­tal edi­len sı­nav yö­net­me­li­ği­ne gö­re, da­ha ön­ce sı­na­vı ka­zan­mış yar­gı­da staj ya­pan 100’e ya­kın ida­ri yar­gı hâ­ki­mi ar­ka­daş­la­rı­mız var. Şim­di, bu ka­nu­nun -ben, ta­bi­i, ne za­man çı­ka­cak- bu­ra­dan çık­tık­tan son­ra, nor­mal ola­rak Çan­ka­ya ta­ra­fın­dan onan­ma­sı la­zım. Ee, Çan­ka­ya­’nın da ona­ma sü­re­si aşa­ğı yu­ka­rı on beş gün. Ya­ni, bir ba­kar­sın, yol­da gi­der­ken bir ka­za ma­za da ola­bi­lir, bu da ola­bi­lir di­yo­ruz ve­ya ol­ma­ya­bi­lir. Onun için, bu ar­ka­daş­la­rı­mı­zın hak­la­rı­nı sak­lı tut­ma­mız içi­n… Çün­kü, bun­lar staj­la­rı­nı yap­mış, staj­la­rı­nın so­nu­na doğ­ru gel­miş­ler­dir ve ka­za­nıl­mış bir hak­la­rı var­dır. Bu hak­la­rı­nın ko­run­ma­sı için, bu ge­çi­ci öner­ge­yi onun için ver­dim. Ama, Hü­kû­met ve Ko­mis­yo­nu­nun za­ten be­nim öner­ge­me ka­tıl­ma­sı müm­kün de­ğil. Ben bir hak­sız­lı­ğı gi­der­mek için böy­le bir öner­ge ver­dim. Ama, eğer, bu­nun, bu öner­ge­nin ne­den ka­bul edil­me­di­ği ge­rek­çey­le açık­lan­say­dı bel­ki öner­ge­yi ben de ge­ri alır­dım. Ama, ben, bu­nun bir boş­luk ya­ra­ta­ca­ğı, hâ­li­ha­zır yar­gı­da sta­jı­nı bi­tir­mek üze­re olan bu 100 ida­ri yar­gı hâ­ki­mi ar­ka­daş­la­rı­mı­zın du­ru­mu­nun, ka­zan­dık­la­rı mük­te­sep hak­la­rı­nın de­vam ede­bil­me­si için bu öner­ge­yi ver­dim.

He­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r… Öner­ge ka­bul edil­me­miş­tir.

Tek­li­fe ye­ni ge­çi­ci mad­de ek­len­me­si­ne iliş­kin öner­ge var­dır.

Öner­ge­yi oku­tu­yo­rum:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 2802 Sa­yı­lı Ha­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı­na Da­ir Ka­nun Tek­li­fi­ne aşa­ğı­da­ki ge­çi­ci 1 in­ci mad­de­nin ek­len­me­si­ni arz ve tek­lif ede­riz.

                 Be­kir Boz­dağ                  Ali Rı­za Ala­bo­yun                          Ali Gü­ner

                        Yoz­gat                                 Ak­sa­ray                                       Iğ­dır

                Ya­şar Ka­ra­yel                     Os­man De­mir                     Öz­lem Müf­tü­oğ­lu

                      Kay­se­ri                                   To­kat                                   Ga­zi­an­tep

                                         Ca­fer Tat­lı­bal                                Ali Ko­yun­cu

                                     Kah­ra­man­ma­raş                                   Bur­sa

Ge­çi­ci Mad­de 1- 15/10/2006 ta­ri­hin­de ya­pı­lan ida­rî yar­gı hâ­kim aday­lı­ğı ya­zı­lı ya­rış­ma sı­na­vın­da, bu Ka­nu­nun 9/A mad­de­si­nin be­şin­ci fık­ra­sın­da be­lir­ti­len bir ka­tı faz­la kad­ro için­de ka­lan­lar­dan mü­lâ­kat­ta ba­şa­rı­sız sa­yı­lan­lar, bu Ka­nun hü­küm­le­ri­ne gö­re ye­ni­den mü­lâ­ka­ta alı­nır­lar. Bu şe­kil­de çağ­rı­lan­lar ba­kı­mın­dan ön­ce­den kad­ro ilâ­nı şar­tı aran­maz. Bun­lar ara­sın­dan ba­şa­rı­lı olan­la­rın aday­lı­ğa ata­ma­la­rı ya­pı­lır.

Bi­rin­ci fık­ra­da be­lir­ti­len ya­zı­lı ya­rış­ma sı­na­vı ve 25/06/2007-06/07/2007 ta­rih­le­ri ara­sın­da ya­pı­lan mü­lâ­kat so­nu­cu­na gö­re ata­ma­la­rı ya­pı­lan­la­rın hak­la­rı sak­lı­dır. Bu aday­la­rın mes­lek ön­ce­si eği­tim­le­ri kal­dı­ğı yer­den de­vam eder.

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (An­ka­ra) – Tak­di­re bı­ra­kı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN – Hü­kû­met?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Ka­tı­lı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN – Sa­yın Boz­dağ, ge­rek­çe­yi mi oku­ta­yım, ko­nu­şa­cak mı­sı­nız?

BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – Ge­rek­çe okun­sun.

BAŞ­KAN – Ge­rek­çe­yi oku­tu­yo­rum:

Ge­rek­çe:

Ge­çi­ci Mad­de 1- 15/10/2006 ta­ri­hin­de ya­pı­lan ida­rî yar­gı hâ­kim aday­lı­ğı ya­zı­lı ya­rış­ma sı­na­vı son­ra­sın­da ya­pı­lan mü­lâ­ka­ta iliş­kin ola­rak bir aday ta­ra­fın­dan açı­lan da­va­da, Da­nış­tay 12 nci Da­ire­si 17/10/2007 ta­rih­li ve 2007/3049 sa­yı­lı ka­ra­rıy­la, bu sı­nav için ilân edi­len 100 ida­rî yar­gı hâ­kim ada­yı kad­ro­su­nun yüz­de el­li faz­la­sı­nın mü­lâ­ka­ta çağ­rıl­ma­sı ge­rek­ti­ğin­den ba­his­le "... da­va­cı­nın 25/6/2007 ta­ri­hin­de gir­di­ği ida­rî yar­gı hâ­kim aday­lı­ğı mü­lâ­kat sı­na­vın­da ba­şa­rı­sız sa­yıl­ma­sı­na iliş­kin iş­lem ile, 25/6/2007- 6/7/2007 ta­rih­le­ri ara­sın­da ger­çek­leş­ti­ri­len mü­lâ­kat sı­na­vı­nın... yü­rü­tül­me­si­nin dur­du­rul­ma­sı­na..." ka­rar ver­miş­tir. Ya­zı­lı ya­rış­ma sı­na­vın­dan son­ra be­lir­ti­len ta­rih­ler­de ya­pı­lan mü­lâ­kat so­nu­cun­da ka­za­nan yüz aday­dan ta­le­bin­den vaz­ge­çen bi­ri­si ha­riç ol­mak üze­re dok­san­do­ku­zu­nun aday­lı­ğa ata­ma­la­rı ya­pıl­mış olup, mes­lek ön­ce­si eği­tim­le­ri de­vam et­mek­te­dir.

Mad­de­nin bi­rin­ci fık­ra­sın­da­ki dü­zen­le­mey­le Da­nış­tay 12 nci Da­ire­si­nin yu­ka­rı­da de­ği­ni­len ka­ra­rı­na uy­gun ola­rak dü­zen­le­me ya­pıl­mış ve yüz ida­rî yar­gı hâ­kim ada­yı kad­ro­su­nun bir ka­tı faz­la­sı kad­ro için­de ka­lan­lar­dan mü­lâ­kat­ta ba­şa­rı­sız sa­yı­lan­la­rın, bu Ka­nun hü­küm­le­ri­ne gö­re ye­ni­den mü­lâ­ka­ta alı­na­cak­la­rı, ilân edi­len kad­ro­lar dol­du­rul­muş ol­du­ğun­dan bu şe­kil­de çağ­rı­lan­lar ba­kı­mın­dan aday­lık­ta ye­ter­li boş kad­ro bu­lun­ma­sı da göz önün­de tu­tu­la­rak, ön­ce­den kad­ro ilâ­nı şar­tı aran­ma­ya­ca­ğı ve bun­lar ara­sın­dan ba­şa­rı­lı olan­la­rın aday­lı­ğa ata­ma­la­rı­nın ya­pı­la­ca­ğı hü­küm al­tı­na alın­mış­tır.

Da­nış­tay ka­ra­rın­da 25/06/2007-06/07/2007 ta­rih­le­ri ara­sın­da ger­çek­leş­ti­ri­len mü­lâ­kat­ta ba­şa­rı­lı ola­rak aday­lı­ğa ata­nan ki­şi­ler yö­nün­den Ad­lî ve İda­rî Yar­gı­da Hâ­kim ve Sav­cı Aday­lı­ğı Ya­zı­lı Sı­nav, Mü­lâ­kat ve Ata­ma Yö­net­me­li­ği­nin Ge­çi­ci 1 in­ci mad­de­sin­de be­lir­til­di­ği­nin ak­si­ne ka­za­nıl­mış hak kav­ra­mın­dan bah­se­di­le­me­ye­ce­ği ile­ri sü­rül­mek­le bir­lik­te, yar­gı­sal ka­rar­lar­da ka­za­nıl­mış hak kav­ra­mı fark­lı şe­kil­de ele alın­mak­ta­dır. Şöy­le ki; Ana­ya­sa Mah­ke­me­si 4/4/1990 ta­rih­li ve E:1989/5, K:1990/1 sa­yı­lı ka­ra­rın­da; "Ya­sa ku­ral­la­rı­nın ko­nul­duk­la­rı gün ve ge­le­cek için ol­du­ğu, böy­le­ce ön­ce­den yü­rür­lük­te bu­lu­nan ya­sa hü­küm­le­ri­ne gö­re ger­çek­leş­miş du­rum­lar ile el­de edil­miş hak­la­ra do­ku­nu­la­ma­ya­ca­ğı"nı, 16/7/1999 ta­rih­li ve E:1999/23, K:1999/18 sa­yı­lı ka­ra­rın­da; "Ge­çi­ci mad­de­le­rin ge­nel­lik­le ge­çiş dö­nem­le­ri­ne iliş­kin iş­lem­le­rin uy­gu­la­ma yön­tem­le­ri ve kap­sa­mı­nı gös­te­ren ay­rık hü­küm­ler içer­di­ği, bu du­ru­mun ya­sa­la­rın ya­yım­lan­ma­la­rın­dan son­ra­ki olay­la­ra ve du­rum­la­ra uy­gu­lan­ma­sı il­ke­si­nin is­tis­na­i bir du­rum ol­du­ğu"nu be­lir­tir­ken, Da­nış­tay 12 nci Da­ire­si 1968/720, K.1968/1992 sa­yı­lı ka­ra­rın­da, ka­za­nıl­mış hak­la­rın son­ra­ki yö­net­me­lik­le or­ta­dan kal­dı­rı­la­ma­ya­ca­ğı, ola­yın geç­ti­ği ta­rih­te yü­rür­lük­te olan bir yö­net­me­li­ğe uy­gun ola­rak ka­za­nıl­mış hak sa­hi­bi olan­la­rın bu hak­la­rı­nın ko­ru­na­ca­ğı­nı, Da­nış­tay 10. Da­ire­si E.1989/1, K.1989/1337 sa­yı­lı ka­ra­rın­da, es­ki yö­net­me­lik hü­küm­le­ri­ne gö­re ve­ril­miş olan fa­ali­yet iz­ni­nin, ye­ni yö­net­me­li­ğin yü­rür­lü­ğe gir­me­si son­ra­sın­da ge­çi­ci mad­de uya­rın­ca ko­run­ma­sın­da ka­za­nıl­mış hak­kın var­lı­ğı­nın ka­bu­lü ge­rek­ti­ği­ni be­lirt­miş, Yar­gı­tay Hu­kuk Ge­nel Ku­ru­lu da 6/10/1999 ta­rih­li ve E.1999/1-678 K.1999/808 sa­yı­lı ka­ra­rın­da; Türk Ana­ya­sal sis­te­min­de be­nim­se­nen ip­tal ka­ra­rı­nın ge­ri­ye yü­rü­mez­li­ği ku­ra­lı­nın ge­ti­ri­liş ama­cı­nın, dev­let ya­şa­mın­da kar­ga­şa­ya ne­den ol­ma­mak ve top­lum­sal hu­zu­ru sağ­la­mak ol­du­ğu, bu ne­den­le bir hu­kuk ku­ra­lı­nın yü­rür­lü­ğü sı­ra­sın­da bu ku­ra­la uy­gun bi­çim­de tüm so­nuç­la­rıy­la bir­lik­te el­de edil­miş hak­la­rın ko­run­ma­sı ge­rek­ti­ği, ka­za­nıl­mış hak­la­rı or­ta­dan kal­dı­rı­cı ni­te­lik­te so­nuç­la­ra yol açan yo­rum­la­rın Ana­ya­sa'nın 2 nci mad­de­sin­de açık­la­nan hu­kuk dev­le­ti il­ke­si­ne ay­kı­rı­lık oluş­tu­ra­ca­ğı gi­bi, hu­kuk­sal gü­ven­ce­yi or­ta­dan kal­dı­ra­rak be­lir­siz bir or­ta­mın doğ­ma­sı­na ne­den ola­ca­ğı, bu ne­den­le Ana­ya­sa Mah­ke­me­si'nce ka­za­nıl­mış hak­kın vü­cut bul­ma­sın­dan son­ra Ya­sa hük­mü­nün yü­rür­lü­ğü­nün dur­du­rul­ma­sı ka­ra­rı ve­ril­me­si ne­de­niy­le bu ka­ra­rın ge­ri­ye et­ki­li bi­çim­de hu­kuk­sal so­nuç do­ğur­ma­ya­ca­ğı­nı ka­rar al­tı­na al­mış­tır.

Tüm bu açık­la­ma­lar ışı­ğın­da; 25/06/2007 - 06/07/2007 ta­rih­le­ri ara­sın­da ger­çek­leş­ti­ri­len mü­la­ka­ta, Da­nış­tay İda­ri Da­va Da­ire­le­ri Ku­ru­lu­nun yü­rüt­me­nin dur­du­rul­ma­sı ka­ra­rı­nı ver­di­ği ta­rih­ten ön­ce ya­zı­lı ya­rış­ma sı­na­vı­nı ka­zan­dı­ğı Öğ­ren­ci Seç­me ve Yer­leş­tir­me Mer­ke­zi ta­ra­fın­dan açık­la­nan aday­la­rın ta­ma­mı­nın çağ­rıl­ma­sı­nın hak ve ne­sa­fet il­ke­le­ri­ne uy­gun ol­du­ğu, kal­dı ki sı­nav ilâ­nın­da ve Ada­let Ba­kan­lı­ğı ile Öğ­ren­ci Seç­me ve Yer­leş­tir­me Mer­ke­zi ara­sın­da ya­pı­lan pro­to­kol­ler­de yet­miş ve da­ha yük­sek alan aday­la­rın sı­na­vın bu bö­lü­mün­de ba­şa­rı­lı sa­yı­la­rak mü­lâ­ka­ta ça­ğı­rı­la­cak­la­rı­nın be­lir­til­me­si kar­şı­sın­da, bu ki­şi­ler açı­sın­dan olu­şan mü­es­ses du­ru­mun, hu­ku­kî gü­ven­lik il­ke­si ve ida­rî is­tik­rar ge­re­ği ko­run­ma­sı ge­rek­ti­ği dü­şün­ce­siy­le Ka­nu­nun Ge­çi­ci 1 in­ci mad­de­si­nin ikin­ci fık­ra­sı dü­zen­len­miş ve bi­rin­ci fık­ra­da be­lir­ti­len ya­zı­lı ya­rış­ma sı­na­vı ve 25/06/2007 - 06/07/2007 ta­rih­le­ri ara­sın­da ya­pı­lan mü­lâ­kat so­nu­cu­na gö­re ata­ma­la­rı ya­pı­lan­la­rın hak­la­rı sak­lı ka­la­ca­ğı, bu aday­la­rın mes­lek ön­ce­si eği­tim­le­ri­nin kal­dı­ğı yer­den de­vam ede­ce­ği hü­küm al­tı­na alı­na­rak ata­ma­sı ya­pı­lan aday­la­rın sta­tü­sü açık­lı­ğa ka­vuş­tu­rul­muş­tur.

BAŞ­KAN – Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r…

HAK­KI SU­HA OKAY (An­ka­ra) – Sa­yın Baş­ka­n… Sa­yın Baş­kan 63 uya­rın­ca­…

BAŞ­KAN – Efen­di­m…

ALİ UZU­NIR­MAK (Ay­dın) – Mad­de ise so­ru­muz var, ge­çi­ci mad­de ih­das edi­yor­su­nuz.

BAŞ­KAN – Ha­yır öner­ge bu, ay­ne­n…

İSA GÖK  (Mer­sin) – Öner­ge olur mu, mad­de hük­mün­de Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Ar­ka­daş­lar, ge­çi­ci mad­de öner­ge hük­mün­de­dir ve oy­la­ma­ya geç­tim.

İSA GÖK (Mer­sin) – Olur mu ca­nım!

BAŞ­KAN - Öner­ge­yi ka­bul eden­le­r…

HAK­KI SU­HA OKAY (An­ka­ra) – Sa­yın Baş­kan, 63 uya­rın­ca söz ta­le­bim var. 

İSA GÖK (Mer­sin) – Sa­yın Baş­ka­n… Sa­yın Baş­kan, lüt­fe­n…

BAŞ­KAN - Ka­bul et­me­yen­le­r… Ka­bul edil­miş­tir.

İSA GÖK (Mer­sin) – Sa­yın Baş­kan, yap­ma­yın bu­nu ya!

BAŞ­KAN – 5’in­ci mad­de­yi oku­tu­yo­ru­m…

ALİ UZU­NIR­MAK (Ay­dın) – Mad­de ih­das edi­yo­ruz Sa­yın Baş­kan.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) - Sa­yın Baş­kan, ge­çi­ci mad­de­…

BAŞ­KAN – Ye­ni ge­çi­ci mad­de 1 ek­len­me­si Ge­nel Ku­rul­ca ka­bul edil­miş­tir.

İSA GÖK (Mer­sin) – Bu mad­de ih­da­sı­na gi­rer, Al­lah aş­kı­na ya!

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Mad­de­yi mü­za­ke­re­ye aça­cak­sı­nız Sa­yın Baş­kan. 

BAŞ­KAN - 5’in­ci mad­de­yi oku­tu­yo­rum.

MAD­DE 5- Bu Ka­nun ya­yı­mı ta­ri­hin­de yü­rür­lü­ğe gi­rer.

HAK­KI SU­HA OKAY (An­ka­ra) – CHP Gru­bu adı­na söz is­ti­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Bu­yu­run Sa­yın Okay.

5’in­ci mad­de üze­rin­de, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na, An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li ve Grup Baş­kan Ve­ki­li Sa­yın Hak­kı Su­ha Okay.

Bu­yu­run efen­dim.

CHP GRU­BU ADI­NA HAK­KI SU­HA OKAY (An­ka­ra) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; as­lın­da İç Tü­zük 63 uya­rın­ca söz ta­le­bin­de bu­lun­muş­tum an­cak Sa­yın Baş­kan oy­la­ma­ya geç­ti­ğin­den bu ko­nu­da söz ver­me­di.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (Gi­re­sun) – Duy­ma­dı.

HAK­KI SU­HA OKAY (De­vam­la) – Duy­ma­dı­… Ola­bi­lir ama bu mad­de üze­rin­de söz ta­le­bim­le bir­lik­te bu ge­çi­ci mad­de­den de bah­se­de­ce­ğim.

Biz “ge­ce ya­rı­sı ope­ras­yo­nu­” de­di­ği­miz­de, bu­nu kas­tet­miş­tik. Bu mad­de zo­run­lu bir mad­dey­di ama ha­tır­lar­sa­nız, dün­kü gö­rüş­me­ler­de Sa­yın Boz­dağ “99 ida­ri hâ­kim ada­yı için biz bu ya­sa­yı ge­tir­dik.” de­miş­ti ama o ya­sa­nın için­de bun­lar yok­tu, bun­lar yok­tu.

Şim­di, bu ge­çi­ci mad­dey­le o ek­sik­lik gi­de­ril­me­ye ça­lı­şı­lı­yor ve şu­nu an­lat­mak is­ti­yo­rum: Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de ya­sa­lar gö­rü­şü­lür­ken ve bu ya­sa­la­rın bir hu­kuk­sal te­me­li ara­nır­ken ve de de­ğer­li Mec­lis üye­le­ri­ne ni­çin bu ya­sa gel­di­ği an­la­tı­lır­ken, as­lın­da, bir­bi­ri­mi­ze kar­şı da­ha iç­ten, da­ha sa­mi­mi ve ger­çek­le­ri ifa­de ede­lim.

Şim­di, ha­zin bir tab­loy­la kar­şı­la­şı­yo­ruz. Ge­ti­ri­len ya­sa­nın o 99 ida­ri hâ­kim ada­yıy­la il­gi­si ol­ma­dı­ğı­nı, an­cak bu ge­çi­ci mad­dey­le o 99 aday ar­ka­da­şı­mı­zın, hiç ol­maz­sa bun­dan son­ra­ki sü­reç­te hâ­kim aday­lı­ğı sta­tü­sü­nü de­vam et­tir­me ama­cı­na ma­tuf.

Bir baş­ka şey da­ha var. Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu ola­rak biz, bu ya­sa­ya iliş­kin tep­ki­le­ri­mi­zi ifa­de eder­ken “yar­gı ka­rar­la­rı bay­pas edi­li­yor, edil­mek is­te­ni­yo­r” den­di. Şim­di, bir ta­raf­tan yar­gı­ya say­gı­dan bah­se­de­ce­ğiz, “A­na­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ka­ra­rı­nın ge­re­ği­ni ye­ri­ne ge­ti­ri­yo­ru­z” di­ye­ce­ğiz, bir ta­raf­tan da Da­nış­ta­yın ka­ra­rı­nı ya­say­la aşa­ca­ğız. Şu­nun için an­la­tı­yo­rum bun­la­rı ben, o 99 aday ar­ka­daş için de­ğil ama bu­ra­sı Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si, Par­la­men­to. Par­la­men­to­da ki­mi ya­sa­lar, ki­mi tar­tış­ma­lar ge­lir­ken her­ke­sin ney­le kar­şı kar­şı­ya kal­dı­ğı­nı gör­sün. Ko­mis­yon ra­po­ru­nun ba­sıl­dı­ğın­da biz “ge­ce ya­rı­sı ope­ras­yo­nu­” de­di­ği­miz­de Sa­yın Ko­mis­yon Baş­ka­nı­mı­zı da üz­dük bel­ki, ama şim­di bir ge­ce ya­rı­sı ope­ras­yo­nuy­la da­ha kar­şı­la­şı­yo­ruz. Bu­nun­la bir tek ben kar­şı­laş­mı­yo­rum. Bu­ra­da, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de, ya­sa­ma gö­re­vi­ni, ya­sa­ma so­rum­lu­lu­ğu­nu üst­le­nen tüm mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım kar­şı­lı­yor. Bu bir tek Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­ne, Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si­ne ve­ya De­mok­ra­tik Top­lum Par­ti­si­ne kar­şı ya­pıl­mış bir hak­sız­lık de­ğil. Bun­lar, he­pi­mi­ze kar­şı ya­pıl­mış bü­yük bir hak­sız­lık. Şim­di, bu mad­de “ge­çi­ci mad­de­” di­ye ge­li­yor. Ama ne­yi ge­ti­ri­yor? Ne­yi ge­ti­ri­yor? Gö­rüş­tü­ğü­müz ka­nun tek­li­fin­de­ki “bir kat faz­la­sıy­la­…” Da­ha ön­ce sı­na­va gir­miş olup sı­nav­da ele­nen ve ken­di­ne ye­ni bir yol çi­zen ve ba­şa­rı­sız olan -ya­ni sı­nav­dan kas­tım mü­la­kat- şim­di o ar­ka­daş­la­rı tek­rar ça­ğı­ra­ca­ğız. Bu­ra­da bir ka­tı­na çı­ka­rı­yor­su­nuz yüz­de 50’yi ve 2006 sı­na­vı­nın mü­la­ka­tın­da ele­nen ki­mi ar­ka­daş­la­rı tek­rar ça­ğı­ra­cak­sı­nız. Şim­di, ger­çek­ten Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ha­zin bir tab­loy­la, uy­gu­la­ma an­la­mın­da ha­zin bir tab­loy­la kar­şı kar­şı­ya. Yok­sa, so­run 99 ida­ri hâ­kim ada­yı­nın so­ru­nu de­ğil. O ya­sa­nın içe­ri­si­ne bun­lar ko­nu­lur­du, gö­rüş­mek­te ol­du­ğu­muz ya­sa kap­sa­mın­da de­ğer­len­di­ri­lir­di ve bu ge­çer­di.

Şun­la­rı söy­le­mek is­ti­yo­rum: Bu­ra­da ya­sa­ma ya­pan or­ga­nın bu fa­ali­ye­ti­ni gös­te­rir­ken lüt­fen bu or­ga­na say­gı gös­te­re­lim ve bu say­gı­mı­zı da ya­sa­ma yap­ma tek­ni­ği­nin cid­di­ye­ti içe­ri­sin­de  sür­dü­re­lim di­yo­rum.

Sa­yın Baş­kan, söz ver­di­ği­niz için de si­ze te­şek­kür edi­yo­rum, say­gı­lar su­nu­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

Mad­de üze­rin­de, Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si Gru­bu adı­na İz­mir Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Ok­tay Vu­ral.

Bu­yu­run Sa­yın Baş­kan.

MHP GRU­BU ADI­NA OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Sa­yın Baş­ka­nım, çok te­şek­kür edi­yo­rum.

Ta­bi­i, her­hâl­de ge­çi­ci mad­de­ler de Mec­lis ta­ra­fın­dan gö­rü­şü­lü­yor de­ğil mi? Gö­rüş­me­si­ni ya­pı­yo­ruz ge­çi­ci mad­de­le­rin.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Ge­çi­ci mad­de­ler gö­rü­şül­mez!

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – Ya­ni, şu an­da bir ge­çi­ci mad­de öner­gey­le ko­nul­du, ama gö­rü­şül­me­di.

BAŞ­KAN – Sa­yın Baş­kan, ge­çi­ci mad­de öner­ge hük­mün­de­dir. Nor­mal öner­ge iş­le­mi ya­pı­yo­ruz. O ba­kım­dan.

Bu­yu­run.

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – Efen­dim, ge­çi­ci mad­de­le­ri gö­rü­şü­yor mu­yuz, gö­rüş­mü­yor mu­yuz? Gö­rü­şü­yo­ruz. Öner­gey­le ge­ti­ril­di­ği za­man gö­rüş­me im­kâ­nı­nı or­ta­dan kal­dı­rı­yor­su­nuz. Do­la­yı­sıy­la, bu ko­nu­da gö­rüş­me aç­ma­nız ge­re­ki­yor­du. Yan­lış bir uy­gu­la­ma ol­muş­tur. O ba­kım­dan, gö­rü­şül­me­den bir mad­de­yi ka­bul et­miş ol­duk, gö­rü­şül­me­den. Üs­te­lik, öner­ge de za­ten ek­len­me­si­ni ifa­de edi­yor. Ek bir mad­de ol­du­ğu­na gö­re, bu mad­de­nin mu­hak­kak gö­rü­şül­me­si ge­re­ki­yor.

Ta­bi­i, ya­ni, Ba­kan­lar Ku­ru­lu yü­rü­te­cek bu ka­nu­nu. Epey­den be­ri gel­dik, ol­duk­ça da do­lam­baç­lı yol­lar­dan gel­di. Da­nış­ma Ku­rul­la­rı yap­tık, üçer dör­der ta­ne ol­du, sa­at­ler de­ğiş­ti­ril­di. Bu Tür­ki­ye Fut­bol Fe­de­ras­yo­nu Ka­nu­nu­’nu çı­kar­dık. “FI­FA is­ti­yor.” de­dik. On­dan son­ra, FI­FA­’nın is­te­di­ği bu ka­rar­dan, ya­ni, “si­nek­ten yağ çı­kar­ma ka­nu­nu­” di­yor­lar­dı, bir de “Se­çim çı­ka­ra­lım.” de­nil­di. Ora­dan gel­dik, ale­la­ce­le ge­ce ya­rı­sı Ta­nık Ko­ru­ma Ya­sa­sı­’nı ko­nuş­tuk. Hat­ta, tü­mü üze­rin­de grup­lar ko­nuş­ma­sı baş­la­dı. Ge­ce ya­rı­sı bir bak­tık ki bu ka­nu­nun geç­me­si la­zım. Ne­den? Ace­le­miz var, 4 Ara­lı­ğa ka­dar çık­ma­sı la­zım ve bu­gün 1 Ara­lık. Bi­le­mi­yo­rum, Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nın on beş gün­lük in­ce­le­me sü­re­si var. Eğer Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı bu on beş gün­lük in­ce­le­me sü­re­si­ni kul­lan­maz­sa, 4 Ara­lık gi­bi bir uy­gu­la­ma zo­run­lu­lu­ğu ger­çek­te­n… Sa­yın Cum­hur­baş­ka­nı­nı da çok zor du­rum­da bı­ra­kı­yor­su­nuz. Ta 29 Mart 2007 ta­ri­hin­den iti­ba­ren or­ta­da bu­lu­nan bir so­run. Bu­gün­le­re ka­dar gel­dik. 100 ta­ne hâ­ki­min içi ya­nı­yor. Bu içi ya­nan hâ­kim­le­rin sı­kın­tı­la­rı­nı çöz­mek için biz bu­gün bu­ra­da bir yö­net­me­li­ği ka­nu­na çe­vir­dik. Bir yö­net­me­li­ği ka­nu­na çe­vir­dik. Böy­le bir şey ol­maz. Ya­ni yö­net­me­lik­ler ka­nun ola­cak­sa yö­net­me­lik­le­re ge­rek yok. Son de­re­ce yan­lış. “E­fen­dim, bu da­ha ön­ce de var­dı, yö­net­me­lik de var­dı, ay­nen ge­tir­dik.” Bu­ra­sı ka­nun ya­par, yö­net­me­lik yap­maz. Son de­re­ce yan­lış bir ge­rek­çe. “E­fen­dim, biz, yö­net­me­lik­te dü­zen­le­ni­yor­du, ka­nu­na çe­vir­dik.” De­ğer­li ar­ka­daş­lar, o za­man, yö­net­me­lik ka­nu­nun ye­ri­ne ge­çe­cek­se, ger­çek­ten böy­le ya­pa­cak­sa o za­man bü­tün yö­net­me­lik­le­ri de ka­nun şek­lin­de dü­zen­le­me­miz ge­re­kir gi­bi bir so­nuç çı­ka­rı­yo­ruz.

Ta­bi­i, böy­le çok me­şak­kat­ler­den geç­ti, dub­le ra­por­lar ya­yın­lan­dı. Her­hâl­de ilk de­fa olu­yor. Dub­le yol­dan son­ra dub­le ra­por­lar, bi­rin­ci te­da­vül, ikin­ci te­da­vül; bun­la­rın han­gi­si han­gi­si­ne ta­kad­düm edi­yor onu da bi­le­mi­yo­ruz da­ha doğ­ru­su. Aca­ba han­gi­si­dir ek bil­mi­yo­ruz. Bu mu­dur, bu mu­dur, Sa­yın Baş­kan han­gi­si? Bir hü­küm de yok bu­ra­da.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – İki­si bir­lik­te­…

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) - Do­la­yı­sıy­la, çif­te ol­sun di­yor, çif­te kı­zar­mış ol­sun di­yor Sa­yın Ba­kan, ka­da­yı­fın al­tı kı­zar­mış olur gi­bi. Do­la­yı­sıy­la­… Ama bu doğ­ru bir şey de­ğil. Şim­di, bu sı­ra sa­yı­sı­na gö­re da­ğı­tıl­dık­tan son­ra öner­ge­ler ve­ri­li­yor, ay­nı sı­ra sa­yı­sıy­la baş­ka bir ra­por önü­mü­ze ge­li­yor. Böy­le, Par­la­men­to hu­ku­ku­na böy­le sa­hip çı­ka­ma­yız. Doğ­ru­su, bu Par­la­men­to hu­ku­ku­nu ya­zan de­ğer­li bü­rok­rat ar­ka­daş­la­rım da zan­ne­de­rim bu uy­gu­la­ma­la­rı gör­dü­ğü za­man, bir hu­ku­kun na­sıl kat­le­dil­di­ği­ni de bel­ki ör­nek­ler­le bu­ra­ya, ken­di ki­tap­la­rı­na ya­za­bi­lir­ler. De­ğer­li ana mu­ha­le­fet par­ti­si­nin 163 say­fa­lık bir mu­ha­le­fet şer­hi­… Ya­ni, o ka­dar kar­ma­şık, o ka­dar zor­la­ma­lar. Ne ge­rek var bun­la­ra? Ne ge­rek var? 163 say­fa, dub­le... “E­fen­dim, ba­sıl­mı­yor.” Ne ge­rek var bun­la­ra?

MEH­MET EMİN EK­MEN (Bat­man) – Doğ­ru, hiç ge­rek yok.

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – Ya­ni, bu Mec­li­si böy­le bir sı­kış­tır­ma içe­ri­sin­de, ger­çek­ten, ka­nun ya­pı­yor hâ­le dö­nüş­tür­mek, özel­lik­le ik­ti­dar par­ti­si­nin so­rum­lu­lu­ğu açı­sın­dan ger­çek­ten bir ek­sik­lik teş­kil edi­yor.

MEH­MET NİL HI­DIR (Muğ­la) – Hı­zı­mı­za ye­ti­şe­mez­si­niz.

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – Val­la­hi, hız­la gi­den, bi­li­yor­su­nu­z…

BAŞ­KAN – Ar­ka­daş­lar, kar­şı­lık­lı ko­nuş­ma­ya­lım lüt­fen.

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – Efen­dim, me­rak et­me­yin, en­di­şe bu­yur­ma­yın de­di­ler bu alım­lar­la il­gi­li. Doğ­ru­su, ha­mi­li kart dev­ri so­na er­miş­tir di­ye, Sa­yın Baş­ba­ka­nın bir grup top­lan­tı­sın­da var­dı. Son­ra gör­dük ki, AKP Gru­bun­da “Ha­mi­li kart ya­kı­nım­dır, bu­nun bu­ra­ya atan­ma­sı­” di­ye kart­lar do­laş­ma­ya baş­la­dı. Kad­ro­laş­ma de­yin­ce, bir ta­raf­tan siz Mo­ğul­ta­y’­ın dö­ne­mi­ne gi­di­yor­su­nuz, on­dan son­ra bu ta­ra­fa gi­di­yor­su­nuz. Ba­kı­yo­ruz, AKP dö­ne­min­de ne­re­de bir mil­li­yet­çi var­sa ora­ya sür­gün. Ora­dan al, bu­ra­dan al, ora­ya yap. Ba­kı­yor­su­nuz, bü­tün bun­la­ra bak­tı­ğı­nız za­man, mil­li­yet­çi olan, MHP dö­ne­min­de bir ye­re gel­miş olan her­ke­si bir yer­den bir ye­re al, sür­gü­ne gön­der, tef­tiş ra­po­ru yap, ora­dan bu­ra­ya, zul­met. Bun­la­rı gör­dü­ğü­müz za­man, el­bet­te, bi­zim bu uy­gu­la­ma­la­rı eleş­tir­me hak­kı­mız var el­bet­te.

VEY­Sİ KAY­NAK (Kah­ra­man­ma­raş) – Me­mu­run par­ti­si mi olur­muş?

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – Ne gü­nah­la­rı var? Mah­ke­me ka­rar­la­rı­nı bi­le uy­gu­la­ma­yan ge­nel mü­dür­le­rin, ba­kan­la­rın ol­du­ğu bir dö­nem­de Sa­yın Ada­let Ba­ka­nı­mız, bel­ki ilk yap­ma­mız ge­re­ken şey, yü­rüt­me­nin bu mah­ke­me ka­rar­la­rı­nı ive­di­lik­le uy­gu­la­ma­sı­nı te­min et­mek­tir. O za­man hu­ku­kun üs­tün­lü­ğü ko­nu­sun­da son de­re­ce ka­rar­lı ol­du­ğu­nu­zu gös­te­re­bi­lir­si­niz.

Şim­di bir so­ru sor­sam, aca­ba bu­gü­ne ka­dar mah­ke­me ka­rar­la­rı­nı uy­gu­la­ma­mış kaç ta­ne yö­ne­ti­ci­niz var di­ye, ka­çı mah­ke­me­de var di­ye sor­sam, yok­tur di­ye­bi­lir mi­si­niz? Di­ye­mez­si­niz. İş­te, bü­tün bun­lar­la il­gi­li, bu hâ­kim­ler ve sav­cı­lar­la il­gi­li as­lın­da, bu si­ya­si tar­tış­ma­la­rın ya­pıl­mış ol­ma­sı ger­çek­ten yar­gı er­ki­ni de çok faz­la si­ya­si­leş­tir­mek­te­dir.

Ba­kın, bir de­ğer­li mil­let­ve­ki­li söy­le­di, de­di ki: “Geç­miş za­man­da hak­sız­lık ve ba­ğım­sız­lı­ğı ze­de­le­yen uy­gu­la­ma­lar bu­gü­ne ka­dar de­vam et­miş­tir.” de­di. “Dün ses­le­ri­ni çı­kart­ma­yan­lar bu­gün ni­ye ses çı­kar­tı­yor?” di­yor, ya­ni di­yor ki: “Bu ko­nu­da biz ay­rım­cı­lık ya­pı­yo­ruz. Dün se­si­ni­zi çı­kart­mı­yor­du­nuz, bu­gün de çı­kart­ma­ma­nız la­zım.” Ara­ya sı­kı­şan kim olu­yor? Yi­ne mil­li­yet­çi­ler olu­yor.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (Gi­re­sun) – İsim var mı? İsim ve­rin, yar­dım­cı ola­lım.

HÜS­NÜ TU­NA (Kon­ya) – Biz öy­le de­me­dik.

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – Şim­di­… Öy­le de­di­ler. Tu­ta­nak ora­da var.

Do­la­yı­sıy­la, böy­le ba­kıl­dı­ğı za­man ger­çek­ten hâ­kim ve sav­cı­lar­la il­gi­li bu si­ya­si ni­te­len­dir­me­ler ve top­tan­cı yak­la­şım­lar yar­gı er­ki­mi­zi ça­lış­maz hâ­le ge­ti­rir. O ba­kım­dan üs­lu­bu­mu­zu top­tan­cı­lık­tan uzak­laş­tır­mak ge­re­kir. Mah­kûm et­tir­me­ye­lim. Hak­kıy­la gir­miş olan in­san­lar ola­bi­lir. O ba­kım­dan bu tür ni­te­len­dir­me­ler “O dö­nem­de yap­tı­nız. E, bu dö­nem­de de biz ya­pı­yo­ruz. Ona ses çı­kart­ma­dı­nız, şim­di ni­ye ses çı­kar­tı­yor­su­nuz?” Böy­le bir man­tık, sa­kat bir man­tık.

Ka­nun tek­li­fi sa­hi­bi Sa­yın Mil­let­ve­ki­li­ne çok te­şek­kür edi­yo­rum ger­çek­ten. “AKP mil­let­ve­ki­li­yiz, biz çı­kar­ta­maz mı­yız?” di­yor. Doğ­ru­su, ta­bi­i, bir ka­nun tek­li­fi­nin ka­nun­laş­ma­sı her mil­let­ve­ki­li­ne na­sip ol­mu­yor. Çok şans­lı­sı­nız siz doğ­ru­su, bu­gü­ne ka­dar çok na­dir ol­muş. Ama ben bi­le­mi­yo­rum, İç Tü­zü­k’­te bir de­ği­şik­lik yap­mak la­zım, hiç ol­maz­sa Hü­kû­me­tin ya­nın­da, tek­lif sa­hi­bi­nin de otur­ma­sı ge­re­kir, çün­kü tek­li­fi ve­ren en iyi bil­me­li, ya­ni tek­li­fi ve­ren en iyi­si­ni bil­me­li. Ben­ce, Hü­kû­me­tin ya­nın­da bir de tek­lif sa­hi­bi­nin ol­ma­sı ge­re­ki­yor.

Şim­di, açık­ça­sı si­zi de teb­rik edi­yo­rum, bu­gü­ne ka­dar Hü­kû­me­tin adım ata­ma­dı­ğı, bu ka­dar sı­kın­tı­lar içe­ri­sin­de bu­lu­nan bir ke­sim­le il­gi­li bir tek­lif ver­di­niz. Ya­ni, Hü­kû­me­tin bu ay­maz­lı­ğı kar­şı­sın­da si­zin bu du­yar­lı­lı­ğı­nız çok isa­bet­li ol­muş­tur, so­ru­nu çöz­müş­tür. Ya­ni, Hü­kû­me­tin, o za­man, bu ka­dar sü­re yan ge­lip yat­ma­sı­nın doğ­ru­su bir ya­sa­ma or­ga­nı ta­ra­fın­dan fark edil­miş ol­ma­sı da bü­tün ya­sa­ma için ger­çek­ten olum­lu kay­de­dil­me­li ben­ce.

İB­RA­HİM Yİ­ĞİT (İs­tan­bul) – Gö­re­vi­miz Hü­kû­me­te yar­dım­cı ol­mak, Par­la­men­to ola­rak.

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – O za­man eleş­ti­ri­le­ri de ya­pın. Şu­ra­da, so­ru so­rar­ken “Ey Hü­kû­met, ni­ye uyu­du­nuz ya?” di­ye söy­le­se­niz, “Biz gel­dik, ge­tir­dik, bir da­ha du­yar­lı olun, aman ha, yan­lış yap­ma­yın.” di­ye söy­le­se­niz, di­ye­ce­ğim ki ha­ki­ka­ten öy­le. Ya­ni, do­la­yı­sıy­la bun­dan da gu­rur duy­ma­lı­sı­nız. Bir şey de di­ye­ce­ği­miz yok.

MEH­MET DA­NİŞ (Ça­nak­ka­le) – Siz Ece­vit Hü­kû­met­le­ri­ni uya­ra­bil­di­niz mi?

BAŞ­KAN – Sa­yın Da­ni­ş…

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – Do­la­yı­sıy­la, go­cun­ma­yın. Ya­ni, si­zin tek­lif­le­ri­niz de ka­nun­la­şır, me­rak et­me­yin. Kıs­ka­nan­lar çat­la­sın di­ye­lim.

Şim­di, bir mil­let­ve­ki­li­miz de kal­kı­yor, hâ­kim­le­rin alı­mıy­la ma­li­ye­de­ki alım gi­bi ay­nı­sı­nı­… Bu da yan­lış bir de­ğer­len­dir­me.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Vu­ral, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu tar­tış­ma­la­rı­n… Yi­ne bir AKP mil­let­ve­ki­li, yar­gı­ya ve­ri­len za­rar­dan bah­set­ti. Doğ­ru­dur, evet. “İ­şi­mi­ze gel­di­ği za­man Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ni ka­pa­tı­rız.” di­yen­ler, “Böy­le mah­ke­me ol­maz.” di­yen­ler, “E­fen­di­ler, ben si­zin bu ka­ra­rı­nı­zı ta­nı­mı­yo­rum.” di­yen­ler, “Böy­le mah­ke­me ka­ra­rı ol­maz.” di­yen­ler. Zan­ne­de­rim, bir AK­P’­li mil­let­ve­ki­li­nin, yü­rüt­me­de de ol­sa, ge­rek­li der­si çı­kar­mış ol­ma­sı ge­re­ki­yor. Yar­gı­ya iti­na et­mek, sa­de­ce ya­sa­ma­da­ki bir mil­let­ve­ki­li­ne de­ğil, ay­nı za­man­da yü­rüt­me­de, bu sı­ra­lar­da otu­ran yü­rüt­me er­ki­nin de say­gı gös­ter­me­si ge­re­ken bir hu­sus­tur.

İş­te, o ba­kım­dan, ben­ce, hep be­ra­ber, yar­gı hak­kın­da bu yan­lış ni­te­len­dir­me­le­ri ya­pan, baş­ta Sa­yın Baş­ba­kan ol­mak üze­re, var­sa di­ğer yü­rüt­me or­ga­nı üye­le­ri­ni de bu dav­ra­nış­lar­dan vaz­geç­me­ye ça­ğır­ma­mız ge­re­kir.

He­pi­ni­ze say­gı­la­rı­mı arz edi­yo­rum. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Vu­ral.

Şah­sı adı­na Kas­ta­mo­nu Mil­let­ve­ki­li Hak­kı Köy­lü.

Bu­yu­run Sa­yın Köy­lü. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

HAK­KI KÖY­LÜ (Kas­ta­mo­nu) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li ar­ka­daş­lar; siz­le­ri say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Evet, ar­tık tek­li­fin so­nu­na gel­dik ve ka­nun­laş­mak üze­re. Mem­le­ke­ti­miz için, yar­gı­mız için ha­yır­lı ol­ma­sı­nı di­li­yo­rum.

Bun­dan son­ra gö­rev, ya­nın­da staj­yer ye­tiş­ti­ren hâ­kim­le­ri­mi­ze, cum­hu­ri­yet sav­cı­la­rı­mı­za düş­mek­te­dir. On­lar bu staj­yer­le­ri en iyi şe­kil­de ye­tiş­tir­mek zo­run­da­dır, bu­nu bir gö­rev ad­det­me­li­dir­ler.

Ay­rı­ca, Ada­let Aka­de­mi­si­ne bu­ra­da çok önem­li gö­rev­ler düş­mek­te­dir. Aka­de­mi­nin yö­ne­ti­ci­le­ri ve öğ­re­tim kad­ro­su­nun da bu staj­yer­le­ri hâ­kim ola­cak şe­kil­de, bir hâ­kim­de ol­ma­sı ge­re­ken va­sıf­lar ne­ler­dir, bu va­sıf­la­rı ken­di­le­ri­ne aşı­la­ya­cak şe­kil­de ye­tiş­tir­me­le­ri­ni bek­li­yo­ruz ve bun­dan ümit­li­yiz.

Tür­ki­ye­’de yar­gı­nın ra­hat­la­ya­bil­me­si için şu an­da­ki hâ­kim, sav­cı kad­ro­su­nun en az 2 ka­tı­na çı­ka­rıl­ma­sı ge­rek­mek­te­dir. Bu ba­kım­dan, Ada­let Ba­kan­lı­ğı­nın da sü­rat­le kad­ro­la­rı ta­mam­la­ma­sı­nı bek­li­yo­ruz.

He­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Köy­lü.

Şah­sı adı­na Bat­man Mil­let­ve­ki­li Emin Ek­men.

Sa­yın Ek­men bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

MEH­MET EMİN EK­MEN (Bat­man)- Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li üye­ler; 2802 sa­yı­lı Ya­sa­’da de­ği­şik­lik ya­pan tek­li­fin 5’in­ci mad­de­sin­de şah­sım adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum.

Ya­sa­ya iliş­kin ge­rek ko­mis­yon aşa­ma­sın­da ge­rek­se de Ge­nel Ku­rul aşa­ma­sın­da ya­pı­lan tar­tış­ma­la­rın te­me­li­ni bir kad­ro­laş­ma es­pri­si oluş­tur­du ve bu tar­tış­ma­lar ba­sı­na yan­sı­dı­ğı za­man, bir va­tan­da­şı­mız, bir avu­kat ar­ka­da­şı­mız be­ni te­le­fon­la ara­ya­rak şöy­le bir ifa­de­de bu­lun­du: “Ben CHP İk­ti­da­rı dö­ne­min­de, Ada­let Ba­ka­nı­nın CHP’­li ol­du­ğu bir ba­kan­lık dö­ne­min­de tam dört kez ya­zı­lı im­ti­ha­nı ka­zan­dı­m…­”

BAŞ­KAN – Sa­yın Ek­me­n…

HAK­KI SU­HA OKAY (An­ka­ra) – Han­gi dö­nem?

İSA GÖK (Mer­sin) – Han­gi dö­nem?

MEH­MET EMİN EK­MEN (De­vam­la) – “…­ve tam dört kez mü­la­kat sı­na­vın­da elen­dim.” de­di.

HA­LİL ÜN­LÜ­TE­PE (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Han­gi dö­nem?

MEH­MET EMİN EK­MEN (De­vam­la) – “Şim­di­” de­di “bu CHP’­li ar­ka­daş­lar han­gi kad­ro­laş­ma­dan bah­se­di­yor­lar aca­ba?”

HA­LİL ÜN­LÜ­TE­PE (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Han­gi ba­kan?

HAK­KI SU­HA OKAY (An­ka­ra) – Han­gi ba­kan, han­gi dö­nem? O de­di­ko­du­cu kim?

BAŞ­KAN – Sa­yın Ek­men, SHP ola­cak her­hâl­de.

HAK­KI SU­HA OKAY (An­ka­ra) – O de­di­ko­du­cu kim? İs­mi­ni söy­le­ye­cek­sin, şu ar­ka­daş di­ye­cek­sin. Böy­le ulu­or­ta if­ti­ra et­mek yok.

MEH­MET EMİN EK­MEN (De­vam­la) – Ben isim de ve­re­bi­li­rim. İsim de ve­re­bi­li­rim.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) – Söy­le!

HAK­KI SU­HA OKAY (An­ka­ra) – İsim ver, or­ta­ya çık­sın.

HA­LİL ÜN­LÜ­TE­PE (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Han­gi ba­kan?

MEH­MET EMİN EK­MEN (De­vam­la) – An­cak, şu an­da ken­di­sin­den izin al­ma­dı­ğım için o ar­ka­da­şı­mın is­mi­ni açık­la­ma­yı uy­gun bul­mu­yo­rum.

HA­LİL ÜN­LÜ­TE­PE (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Han­gi ba­kan?

HAK­KI SU­HA OKAY (An­ka­ra) –  Al, al, isim al. İsim al. Zan al­tın­da bı­rak­ma kim­se­yi.

MEH­MET EMİN EK­MEN (De­vam­la) – Ama o ar­ka­da­şı­mı­zın han­gi sı­na­va gir­di­ği­ni­…

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) – Ba­ka­nın is­mi­ni söy­le.

MEH­MET EMİN EK­MEN (De­vam­la) – …han­gi mü­la­kat aşa­ma­sın­da elen­di­ği­ni Sa­yın Grup Baş­kan Ve­ki­li­ne biz­zat ken­di adı­ma arz ede­ce­ğim.

HAK­KI SU­HA OKAY (An­ka­ra) – Bı­rak, bı­rak. Uzat­ma, uzat­ma. Şık ol­mu­yor. Bun­lar şık ol­mu­yor.

MEH­MET EMİN EK­MEN (De­vam­la) – Şim­di, bir kim­se bir uy­gu­la­ma yap­tı­ğı za­man, ar­ka­sın­dan, ay­nı gü­cü, ay­nı yet­ki­yi elin­de bu­lun­du­ra­cak bir kim­se­nin de ay­nı uy­gu­la­ma­yı ya­pa­ca­ğı en­di­şe­si içe­ri­sin­de ha­re­ket eder. Kad­ro­laş­ma ko­nu­su­nun pi­ri ve uz­ma­nı siz ol­du­ğu­nuz için, bu ya­say­la bir­lik­te par­ti­mi­zin de bir kad­ro­laş­ma­cı man­tı­ğıy­la kad­ro­la­rı dol­du­ra­ca­ğı en­di­şe­si içe­ri­sin­de­si­niz ve bu sı­nav sis­te­mi­ne iliş­kin bir­ta­kım eleş­ti­ri­ler ge­tir­di­niz. Bir mil­let­ve­ki­li ar­ka­da­şı­mız bir­kaç kez “69 alan ar­ka­daş­la­rın du­ru­mu ne ola­cak?” de­di. Şim­di, bu ba­raj 70 de­ğil de 50 ola­cak ol­sa, bu du­rum­da 49 pu­an alan ar­ka­daş­la­rın du­ru­mu ne olur di­ye so­ra­bi­li­riz.

SA­CİD YIL­DIZ (İs­tan­bul) – Ba­raj kal­ka­cak ba­raj.

MEH­MET EMİN EK­MEN (De­vam­la) – Ve­ya­hut da siz ay­nı şe­kil­de 1 oy­la se­çi­mi de kay­be­de­bi­lir­di­niz.

ATİ­LA EMEK (An­tal­ya) – Bı­rak, Sa­yın Ba­kan ce­vap ver­sin.

HAK­KI SU­HA OKAY (An­ka­ra) – Sa­yın Ba­kan ce­vap ver­sin.

MEH­MET EMİN EK­MEN (De­vam­la) – Bir da­ki­kay­la uça­ğı da ka­çı­ra­bi­lir­si­niz. Ya­ni “1 pu­an­la ne ola­ca­k” di­ye sor­mak an­cak mü­la­kat sis­te­mi­ne yö­ne­lik şüp­he do­ğur­mak dı­şın­da bir amaç içer­mez di­ye dü­şü­nü­yo­rum.

SA­CİD YIL­DIZ (İs­tan­bul) – Key­fî de­ğer­len­dir­me­de ba­raj ol­maz.

MEH­MET EMİN EK­MEN (De­vam­la) – Bir­ta­kım Av­ru­pa Bir­li­ği bel­ge­le­ri­ne de atıf­ta bu­lu­na­rak, bu mü­la­ka­tı Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nun yap­ma­sı ge­rek­ti­ği­ne iliş­kin bu­ra­dan de­fa­lar­ca bir­ta­kım fi­kir­ler ge­liş­ti­ril­di.

Pe­ki, ar­ka­daş­lar, ay­nı Av­ru­pa Bir­li­ği bel­ge­le­ri­nin, ay­nı Av­ru­pa Ko­mis­yo­nu ra­por­la­rı­nın Hâ­kim ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nun ya­pı­sı­na iliş­kin eleş­ti­ri­le­ri ni­ye bu­ra­da di­le ge­ti­ril­mi­yor? Biz şu an­da bir sı­nav sis­te­mi­ni tar­tı­şı­yo­ruz, ama ümit edi­yo­rum ve ina­nı­yo­rum ki, dün­ya­da ka­bul gör­müş bir yar­gı sis­te­mi­ne ka­vu­şu­ruz; biz yi­ne, bu Ge­nel Ku­rul­da bir yar­gı re­for­mu tar­tı­şı­rız; 2802 sa­yı­lı Ya­sa­’yı sa­de­ce sı­nav bo­yu­tuy­la de­ğil, ba­şın­dan so­nu­na ka­dar göz­den ge­çi­ri­riz, el­den ge­çi­ri­riz; Yar­gı­tay Ya­sa­sı­’nı el­den ge­çi­ri­riz; Da­nış­tay Ya­sa­sı­’nı el­den ge­çi­ri­riz ve tüm dün­ya­da ka­bul edi­lir bir üst mah­ke­me sis­te­mi, tüm dün­ya­da ka­bul edi­le­bi­lir bir Hâ­kim ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu sis­te­mi ge­ti­ri­riz ve ar­dın­dan bu mü­la­ka­tı yap­ma yet­ki­si­ni de bu ku­rul­la­ra ve­ri­riz.

Hâ­kim ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nun ya­pı­sı tar­tı­şı­lı­yor iken, tıp­kı bu­ra­da ge­nel mü­dür­le­rin si­ya­si erk ta­ra­fın­dan atan­ma­sı­na iliş­ki­n…

ALİ İH­SAN KÖK­TÜRK (Zon­gul­dak) – Tar­tı­şı­lan Ada­let Ba­kan­lı­ğı, ko­nu yar­gı re­for­mu de­ğil ki!

MEH­MET EMİN EK­MEN (De­vam­la) - …ya­pı­lan eleş­ti­ri­ler gi­bi, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nun ya­pı­sı da eleş­ti­ri­li­yor iken, mü­la­kat yet­ki­si­nin bu Ku­ru­la ve­ri­le­cek ol­ma­sı, âde­ta si­hir­li bir değ­nek gi­bi tüm tar­tış­ma­la­rın, tüm eleş­ti­ri­le­rin or­ta­dan kal­dı­rı­la­ca­ğı ve sağ­lık­lı, mut­lak ada­le­ti içe­ren bir sı­na­vın ya­pı­la­ca­ğı­nı ile­ri sür­mek, sa­nı­rım hiç de ma­kul bir eleş­ti­ri ol­ma­sa ge­rek di­ye dü­şü­nü­yo­rum.

Sev­gi­li ar­ka­daş­lar, ya­sa ta­mam­lan­mak üze­re ve ya­sa­laş­mış ola­cak. Baş­ta da di­le ge­tir­dim, ümit edi­yo­rum biz bu kür­sü­de, biz bu Ge­nel Ku­rul­da bir yar­gı re­for­mu­nu da tar­tı­şı­rız ve bir­çok ko­nu­da di­le ge­tir­miş ol­du­ğu­nuz, ba­zen hak­lı eleş­ti­ri­le­ri, ama bu ya­say­la iliş­ki­si ol­ma­yan eleş­ti­ri­le­ri de aca­ba o za­man da ay­nı açık­lık­la, ay­nı sa­mi­mi­yet­le bu­ra­da di­le ge­ti­rip ge­tir­me­ye­ce­ği­ni­zi, mev­cut yar­gı sis­te­min­de­ki eleş­ti­ri­le­ri­ni­zi tek­rar­la­yıp tek­rar­la­ma­ya­ca­ğı­nı­zı da me­rak­la göz­lü­yor ola­ca­ğız.

He­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Mad­de üze­rin­de so­ru-ce­vap iş­le­mi ger­çek­leş­ti­re­ce­ğiz.

Evet, ek­ran­da olan ar­ka­daş­la­ra sı­ra­sıy­la söz ve­re­ce­ğim.

Sa­yın Kök­türk, bu­yu­run.

ALİ İH­SAN KÖK­TÜRK (Zon­gul­dak) – Şim­di, Sa­yın Ba­ka­nım, si­ze iki so­ru yö­nelt­mek is­ti­yo­rum.

Bi­rin­ci so­ru: Az ön­ce ko­nu­şan -sa­nı­yo­rum- Sa­yın Ek­men, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nun ya­pı­sı­nın Av­ru­pa Bir­li­ği Ko­mis­yo­nu iler­le­me ra­por­la­rın­da eleş­ti­ril­di­ği­ni söy­le­di. Av­ru­pa Bir­li­ği Ko­mis­yo­nu iler­le­me ra­por­la­rın­da Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nun ya­pı­sın­da eleş­ti­ri­len un­sur­lar ne­ler­dir? Ada­let Ba­ka­nıy­la, Ada­let Ba­ka­nı­nın müs­te­şa­rı­nın olup ol­ma­ma­sı mı­dır, yok­sa ora­da­ki yük­sek yar­gıç­la­rın ko­nu­mu­nu mu eleş­ti­ri­yor Av­ru­pa Bir­li­ği; ben, onu öğ­ren­mek is­ti­yo­rum Sa­yın Ba­ka­nı­mız­dan. Bi­rin­ci so­rum bu.

İkin­ci so­rum da, az ön­ce­… Tek­rar­lı­yo­rum so­ru­mu: Ya­zı­lı sı­nav­da 100 alan bir hâ­kim ve sav­cı ada­yı, mü­la­kat­ta 69 al­dı­ğı tak­dir­de ele­ne­cek mi­dir?

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Kök­türk.

Sa­yın Uzu­nır­ma­k…

ALİ UZU­NIR­MAK (Ay­dın) – Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

Ben, so­ru­ma ce­vap ala­ma­dı­ğım için yi­ne­le­ye­ce­ğim so­ru­mu: Sa­yın Baş­ba­ka­nın, ge­rek yük­sek yar­gı or­gan­la­rıy­la ge­rek­se ida­ri yar­gıy­la il­gi­li çok ama çok ha­zin ba­zı be­yan­la­rı ol­du. Sa­yın Ba­kan, eğer Baş­ba­kan hak­lıy­sa, bu mu­ha­tap­la­rıy­la il­gi­li ne gi­bi iş­lem yap­mış­tır; eğer, Sa­yın Baş­ba­kan hi­ta­bın­da hak­sız ise ku­ru­mu­nu ni­çin ko­ru­ma­mış­tır?

İkin­ci so­rum: Mü­la­kat kri­ter­le­rin­de, Sa­yın Baş­ba­ka­nı ra­hat­sız et­me­ye­cek so­ru­su, hâ­kim­le­rin ka­rar­la­rıy­la il­gi­li ola­rak, so­ru­la­cak mı­dır mü­ra­ca­at eden va­tan­daş­la­rı­mı­za, aday­la­rı­mı­za?

Te­şek­kür edi­yo­rum, sağ olun.

BAŞ­KAN – Siz de sağ olun.

Sa­yın Gö­k…

İSA GÖK (Mer­sin) – Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

Efen­dim, ya­sa­laş­ma­sı ça­lış­ma­sı sü­ren ta­sa­rı­nın on dör­dün­cü fık­ra­sı­na gö­re -mü­la­ka­tın öne­mi­ni vur­gu­la­mak için söy­lü­yo­rum ben- ge­nel ye­te­nek ve ge­nel kül­tür­den 20 tam pu­an alan, alan bil­gi­sin­den 80 tam pu­an alan, ya­ni 100 tam pu­an alan bir öğ­ren­ci, mü­la­ka­ta gir­di­ğin­de, Da­nış­tay ve Yar­gı­tay tem­sil­ci­le­rin­den tam pu­an al­ma­sı­na kar­şın 5 ta­ne Ba­kan­lık bü­rok­ra­tın­dan sı­fır pu­an ala­rak ve­ya az pu­an ala­rak 69 pu­an­da kal­ma­sı du­ru­mun­da, tek­rar edi­yo­rum, Da­nış­tay ve Yar­gı­tay üye­le­rin­den mü­la­kat­ta tam pu­an ala­cak, ya­zı­lı sı­na­vın hem alan bil­gi­sin­de hem de ge­nel kül­tür, ge­nel ye­te­nek­te tam pu­an, 100 pu­an alan bir öğ­ren­ci, 69 pu­an al­dı­ğın­da mü­la­kat­tan ele­ne­cek mi? Ya­ni, bir da­ha hâ­kim­lik, sav­cı­lı­ğa gi­re­me­ye­cek mi? Mü­la­ka­tın öne­mi bu­ra­da iş­te. O yüz­den mü­la­ka­ta dik­kat, o yüz­de­n…

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Ak­ça­y…

ER­KAN AK­ÇAY (Ma­ni­sa) – Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

Sa­yın Ba­kan, ko­nuş­ma­la­rı­nız sı­ra­sın­da, ad­li­ye hiz­met bi­na­la­rın­dan ve in­şa­at­lar­dan bah­se­der­ken “ad­li­ye sa­ra­yı­” ifa­de­si­ni sık sık kul­lan­dı­nız. Ad­li­ye hiz­met bi­na­la­rı­nın için­de bu­lun­du­ğu du­ru­mu he­pi­miz bi­li­yo­ruz. Bu ko­nu­da ne ya­pıl­sa az­dır, ya­pı­lan­la­rı tak­dir ede­riz, da­ha faz­la­sı­nı ve da­ha iyi­si­ni ya­pa­lım. Ad­li­ye men­sup­la­rı ve mil­le­ti­miz en iyi hiz­met alan­la­rı­na la­yık­tır. An­cak, bu ka­mu hiz­met bi­na­la­rı­na “sa­ra­y” de­mek doğ­ru mu­dur? Za­ten, bu ya­pı­lar sa­ra­ya da ben­ze­mi­yor. “Sa­ra­y” pa­di­şah­la­rın, dev­let baş­kan­la­rı­nın otur­du­ğu ya­pı­la­ra de­nir. Tür­ki­ye­’de Cum­hur­baş­ka­nı­mız Cum­hur­baş­kan­lı­ğı Köş­kü­’n­de, Sa­yın Baş­ba­kan ko­nut­ta, va­li­ler ko­nak­ta otu­ru­yor, hal­kın önem­li bir kıs­mı da ge­ce­kon­du­da otu­ru­yor. Bu du­ru­mu Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nun­da eleş­ti­ri ko­nu­su yap­mış­tım. Gö­rü­yo­rum ki, hiz­met bi­na­la­rı­na “sa­ra­y” de­mek­te ıs­rar edi­yor­su­nuz, bir sa­ray me­ra­kı mı var, yok­sa bir dil alış­kan­lı­ğı mı­dır?

So­nuç ola­rak, ka­mu ku­rum­la­rı­nın, ön­ce­lik­le­…

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

ER­KAN AK­ÇAY (Ma­ni­sa) - …ken­di­le­ri­ne sa­ray­lar ya­pa­rak de­ğil, mil­le­tin gön­lün­de sa­ray­lar ku­ra­rak fa­ali­yet yü­rüt­me­si ge­rek­mez mi?

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim, Sa­yın Ak­çay.

Sa­yın Ser­da­roğ­lu­…

MEH­MET SER­DA­ROĞ­LU (Kas­ta­mo­nu) – Sa­yın Baş­kan ve Sa­yın Ba­ka­nım, ta­sa­rı tar­tı­şı­lır­ken ba­zı ar­ka­daş­la­rı­mız, AKP dö­ne­min­de ad­li­ye sa­ray­la­rı­nın ya­pıl­dı­ğı­nı ifa­de et­miş­ler­dir. Ya­pı­lan ve ye­ni­le­nen bi­na­lar, ta­bii ki var­dır. Cum­hu­ri­ye­tin her dö­ne­min­de ül­ke­nin im­kân­la­rı öl­çü­sün­de bi­na­lar ya­pıl­mış­tır.

So­rum şu­dur: Ad­li­ye sa­ra­yı­nın için­de gö­rev ya­pa­cak hâ­kim ve sav­cı­la­rı­mı­zın ba­ğım­sız­lı­ğı sa­ray­dan da­ha önem­li de­ğil mi­dir? Bir.

İkin­ci so­rum: Sa­ray­lar ya­pı­lır­ke­n…

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) – Ni­ye sa­ray di­yor­su­nuz?

MEH­MET SER­DA­ROĞ­LU (Kas­ta­mo­nu) – …il­çe hü­vi­ye­ti ka­zan­mış bir­çok il­çe­miz­de­ki ad­li­ye­ler ka­pa­tıl­mış­tır. Kas­ta­mo­nu­’da ad­li­ye­si ka­pa­nan il­çe­ler­de AKP için “ad­li­ye­le­ri ka­pat­ma par­ti­si­” de­ni­yor. Ad­li­ye­le­ri ka­pa­nan il­çe­ler­de­ki va­tan­daş­la­rı­mı­zın prob­lem­le­ri­ni ne şe­kil­de çö­ze­cek­si­niz?

Te­şek­kür ede­rim.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Ba­ka­nım, bu­yu­run.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Sa­yın Baş­ka­nım, tek­li­fin 5’in­ci mad­de­si üze­rin­de ar­ka­daş­la­rı­mız so­ru­lar yö­nelt­ti­ler. 5’in­ci mad­de “Bu Ka­nun ya­yı­mı ta­ri­hin­de yü­rür­lü­ğe gi­rer.” di­yor.

ALİ UZU­NIR­MAK (Ay­dın) – Sa­yın Ba­kan, her tür­lü so­ru yö­nel­ti­lir.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – İç Tü­zü­k’­ün 81’in­ci mad­de­si ta­sa­rı ve tek­lif­le­rin tü­mü üze­rin­de so­ru-ce­vap ya­pı­la­bi­le­ce­ği gi­bi, mad­de­ler üze­rin­de de so­ru-ce­vap ya­pı­la­bi­le­ce­ği­ni amir­dir.

ALİ UZU­NIR­MAK (Ay­dın) – Sa­yın Baş­kan, bu­ra­sı Mec­lis, her ko­nu­da so­ru yö­nel­ti­lir ba­ka­na.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Mad­de­ler üze­rin­de so­ru-ce­va­bın an­la­mı, bu mad­de­nin da­ha iyi an­la­şı­la­bil­me­si için il­gi­li mil­let­ve­kil­le­ri­nin ba­ka­na ve­ya ko­mis­yon baş­ka­nı­na so­ru sor­ma­sı­dır.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Yü­rür­lük mad­de­si hep­si­ni il­gi­len­di­rir.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – “Bu Ka­nun ya­yı­mı ta­ri­hin­de yü­rür­lü­ğe gi­rer.” ile so­ru­lan so­ru­lar ara­sın­da bir bağ­lan­tı ku­ra­ma­dı­ğım için şim­di söz­lü ce­vap ver­mi­yo­rum, ar­ka­daş­la­rı­mı­za ya­zı­lı ce­vap ve­re­ce­ğim. [AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar, CHP ve MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar (!)]

ALİ UZU­NIR­MAK (Ay­dın) – Sa­yın Baş­kan, bu­ra­sı Mec­lis. Ba­ka­na her ko­nu­da so­ru so­ru­lur, ama her ko­nu­da so­ru­lur, sa­de­ce bu ko­nu­da de­ğil.

ER­KAN AK­ÇAY (Ma­ni­sa) – Sa­yın Ba­kan, si­zin ifa­de­le­ri­niz üze­ri­ne bu so­ru­lar si­ze yö­nel­til­miş­tir, si­zin ifa­de­le­ri­niz üze­ri­ne.

BAŞ­KAN – Sa­yın Uzu­nır­mak, Sa­yın Ba­kan ya­zı­lı ce­vap ve­re­cek efen­dim siz­le­re, öy­le ifa­de et­ti­ler.

ALİ UZU­NIR­MAK (Ay­dın) – Sa­yın Baş­kan, Sa­yın Ba­kan her ko­nu­da so­ru­ya mu­ha­tap ola­bi­lir.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – So­ru­la­rın ce­va­bı­nı bil­mi­yor­sa bir di­ye­ce­ği­miz yok.

ALİ UZU­NIR­MAK (Ay­dın) – Sa­de­ce mad­dey­le il­gi­li de­ğil, her şey so­ru­la­bi­lir Sa­yın Ba­ka­na, bu­ra­sı Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­dir, kat­la­na­cak­sı­nız. Ne mü­na­se­bet?

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – So­ru­ya ta­ham­mül ede­cek­si­niz!

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Ya­zı­lı ce­vap ve­re­ce­ğim, sa­bah­tan iti­ba­ren ve­ri­yo­rum. 

AB­DÜL­KA­DİR AK­CAN (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Bu, si­zin ada­let an­la­yı­şı­nı­zı gös­te­rir.

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, mad­de üze­rin­de bir adet öner­ge var­dır, öner­ge­yi oku­tu­yo­rum:

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 65 sı­ra sa­yı­lı ya­sa tek­li­fi­nin 5. mad­de­si­nin aşa­ğı­da­ki gi­bi de­ğiş­ti­ril­me­si­ni say­gı­la­rım­la arz ede­rim.

                   Ka­mer Genç                         Re­cai Bir­gün                          Tur­gut Di­bek

                      Tun­ce­li                                   İz­mir                                    Kırk­la­re­li

                                       Va­hap Se­çer                            Sa­cid Yıl­dız

                                            Mer­sin                                    İs­tan­bul

“Mad­de 5.- Bu Ka­nun ya­yı­mın­dan bir yıl son­ra yü­rür­lü­ğe gi­rer.”

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon öner­ge­ye ka­tı­lı­yor mu?

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (An­ka­ra) – Ka­tıl­mı­yo­ruz.

BAŞ­KAN – Hü­kû­met?

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Biz de ka­tıl­mı­yo­ruz efen­dim.

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, bu­yu­run.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; AK­P’­li­ler (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan “AK Par­ti­” ses­le­ri) bü­tün ka­nun mad­de­le­ri üze­rin­de çı­kıp, is­te­dik­le­ri gi­bi ko­nu­şu­yor­lar. İk­ti­dar par­ti­si mil­let­ve­ki­li­nin ta­şı­ma­sı ge­re­ken so­rum­lu­luk­la­rın hiç­bi­ri­si­ni ta­şı­mı­yor­lar. Sa­ğa so­la da sa­ta­şı­yor­lar; ken­di­le­ri­ne uy­gun bir Baş­kan Ve­ki­li de gör­müş­le­r… Ta­bi­i, is­te­di­ği­niz gi­bi at oy­na­tı­yor­su­nuz.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) – Baş­kan ta­raf­sız.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ama, bu Mec­lis böy­le ol­maz sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri.

MEH­MET EMİN  EK­MEN (Bat­man) – Na­sıl olur?

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Şim­di, bi­raz ön­ce­… Ba­kın, bu­ra­da, o kür­sü­de ben se­kiz se­ne Baş­kan Ve­kil­li­ği yap­tım.

HA­LİL AY­DO­ĞAN (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Bo­şu­na yap­mış­sın.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ney­se­… Şim­di ge­çi­ci mad­de­…

Ar­ka­daş­lar, ba­kın, İç Tü­zük'ün  87’n­ci mad­de­si di­yor ki: “Gö­rü­şül­mek­te olan ta­sa­rı ve tek­li­fe ko­nu ka­nu­nun, ko­mis­yon met­nin­de bu­lun­ma­yan, an­cak ta­sa­rı ve tek­lif ile çok ya­kın il­gi­si bu­lu­nan bir mad­de­si­nin de­ğiş­ti­ril­me­si­ni is­te­yen ve ko­mis­yo­nun salt ço­ğun­lu­ğu­nun ol­du­ğu­…” Ora­da salt ço­ğun­luk otu­ra­cak bey­ler.

YIL­MAZ TUNÇ (Bar­tın) – Bi­rin­ci pa­rag­ra­fa bak!

KA­MER GENÇ (De­vam­la) - On­dan son­ra ko­mis­yon salt ço­ğun­luk­la ka­tı­lır­sa o za­man o mad­de gö­rü­şü­lür ve ye­ni­den öner­ge oy­la­nır, ka­bul edi­lir, öner­ge gö­rüş­me­ye açı­lır. Ba­kın “Mad­de gö­rüş­me­ye açı­lır.” di­yor.

HA­LİL AY­DO­ĞAN (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Öner­gey­le il­gi­li­…

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ya­ni şim­di, ba­kın, Sa­yın Baş­kan, 87’ye­… Ba­kın, bu­nun bin­ler­ce uy­gu­la­ma­sı­nı yap­tık.

YIL­MAZ TUNÇ (Bar­tın) – 87’ye 1 …

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Efen­dim, 87’ye 1 de­ğil.  Ba­kın “… öner­ge­ler üze­rin­de ye­ni bir mad­de ola­rak gö­rüş­me açı­lır.”

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (Gi­re­sun) – Bi­rin­ci fık­ra­…

KA­MER GENÇ (De­vam­la) - Oku­ma yaz­ma­sı olan­la­ra ben ses­le­ni­yo­rum, ol­ma­yan­la­ra ses­len­mi­yo­rum.

Şim­di, ay­rı­ca, 87’n­ci mad­de­de “Her si­ya­si par­ti­…” Ba­kın “…­Ana­ya­sa­’ya ay­kı­rı­lık öner­ge­si dâ­hil mil­let­ve­kil­le­ri ye­di öner­ge ve­rir.” Ay­rı­ca “…­Si­ya­si par­ti grup­la­rı­nın da bi­rer öner­ge ver­me hak­kı sak­lı­dır.” di­yor. Ya­ni, bey­ler, oku­ma yaz­ma­sı olan ki­şi­ler bu­nu şey eder.

Şim­di, ta­bi­i, Baş­kan bul­muş ken­di­si­ne gö­re ko­nu­la­rı, ya­ni bir bü­rok­rat­lar gru­bu bul­mu­ş… Ben şim­di doğ­ru­su­nu söy­ler­sem, ben, bu Baş­ka­nın Baş­kan­lı­ğı al­tın­da bu Mec­lis yö­ne­ti­mi­ni çok dü­rüst­çe yö­net­ti­ği­ni de ka­bul et­mi­yo­rum ve ora­da ba­na söz ver­me­me­si için her tür­lü hi­le­le­re baş­vu­ru­lu­yor ve ya­pı­lı­yor. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler) Ya­hu, ben za­ten ko­nu­şa­ca­ğım, ko­nu­şa­ca­ğım za­ten, ko­nu­şa­ca­ğım. Siz çı­kıp da­… Ba­kın, siz ko­nuş­ma­yın. Şu Mec­li­sin şu saa­te ka­dar sark­ma­sı­nın tek ne­de­ni si­zin ko­nuş­ma­nız. Siz­ler eğer ko­nuş­ma­say­dı­nı­z… Her mad­de üze­rin­de, bir de­fa, be­şer­den on da­ki­ka mil­let­ve­kil­le­ri­niz ko­nu­şu­yor, grup baş­kan ve­kil­le­ri­niz ko­nu­şu­yor. İk­ti­dar­sı­nız, za­ten her şe­yi ya­pı­yor­su­nuz. Bı­ra­kın da bi­raz da mu­ha­le­fet mil­let­ve­kil­le­ri ko­nuş­sun.

Ay­rı­ca da öy­le bir sis­tem ge­tir­miş­si­niz ki­… Ba­kın, bu iş gü­ven me­se­le­si.  Şim­di, me­se­la, ben bu Ba­ka­na gü­ven­mi­yo­rum. Bu Ba­ka­nın Ada­let Ba­kan­lı­ğın­da ta­raf­sız gö­rev ya­pa­ca­ğı­na inan­mı­yo­rum.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) – Mil­let gü­ve­ni­yor.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Bir ba­kan ki da­ha Yar­gı­tay ta­ra­fın­dan ve­ril­me­miş bir ka­ra­rı, bu­ra­da “Ben sen­den bu pa­ra­yı ala­ca­ğı­m” di­yor­sa bu yar­gı­yı zan al­tın­da bı­rak­mak de­mek­tir. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler) Bir ba­kan ki ken­di­si çı­kıp da ya­kı­nı­nı hiç im­ti­ha­na ta­bi tut­ma­da­n… “E­fen­dim, özel şir­ket.” di­yor, “Ö­zel şir­ke­te ata­dım.” di­yor. Hal­bu­ki ken­di­si­ne bağ­lı bir ku­ru­mun me­mu­ri­ye­ti­ne atı­yor ve­…

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, bir yıl son­ra ni­çin uy­gu­lan­sın, o ko­nu­ya ge­lir mi­si­niz.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) - …o­ra­dan da İs­tan­bul Def­ter­dar­lı­ğı Mil­lî Em­la­kin en yet­ki­li yer­le­ri­ne atı­yor ve on­dan son­ra da­… Ba­kın, ger­çe­k…(AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

BAŞ­KAN – Sa­yın Gen­ç…

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ta­mam efen­dim, mad­de üze­rin­de ko­nu­şu­yo­rum, öner­gey­le­…

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, bir yıl son­ra ni­çin uy­gu­la­nır, ona bir ge­lir mi­si­niz, ya­ni mil­let­ve­kil­le­ri­miz bil­gi­len­sin­ler.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Sa­yın Baş­kan, şim­di, ta­bii ben tek ba­ğım­sız ol­du­ğum için ba­na mü­da­ha­le et­mek çok ra­hat, ama sı­kıy­sa şu gru­bu olan par­ti­le­re bir mü­da­ha­le et ba­ka­lım, se­ni ora­da otur­tur­lar mı. (Gü­lüş­me­ler)

Ya­ni bu­ra­da in­san­lar, bi­raz, ba­kın, her ola­yı vic­dan öl­çü­sün­den, vic­da­nın te­ra­zi­sin­den ge­çir­me­si la­zım. Ben si­ze doğ­ru­la­rı söy­lü­yo­rum. Siz ben­den sı­kı­lı­yor­sa­nız, ku­lis­ler­de boş yer var, gi­din çay kah­ve için. Ben bu­ra­da si­ze de ko­nuş­mu­yo­rum, ben mil­le­te ko­nu­şu­yo­rum, mil­le­te.

MEH­MET EMİN EK­MEN (Bat­man) – Şov yap­ma.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) - Ben, ni­ye di­yo­rum bir se­ne son­ra yü­rür­lü­ğe gi­rer? Çün­kü ya­kın­da ma­hal­li se­çim­ler var. Ma­hal­li se­çim­ler­de bu mil­let si­ze tez­ke­re­yi ve­re­cek, on­dan son­ra ye­ni bir ik­ti­dar ge­le­cek, bu ka­nu­nu uy­gu­la­ma­ya­cak. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler) Ben onun için di­yo­rum, bir se­ne son­ra yü­rür­lü­ğe gi­re­cek.

AV­Nİ ER­DE­MİR (Amas­ya) – Tun­ce­li­’den be­le­di­ye baş­kan­lı­ğı­na aday­lı­ğı­nı koy.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ba­kın bey­ler, şim­di, si­zin ik­ti­da­rı­nı­z… Ba­kın, dört ay­dır ik­ti­da­ra gel­di­niz, ya­hu or­ta­da ne bir hü­kû­met var ne bir prog­ram var, bu­gün ne ge­len gi­den ba­kan­la­rı­nız var. Ya­ni Baş­ba­ka­nı­nız, ba­kan­la­rı­nız bo­yu­na uçak­la­ra bi­ni­yor, yurt dı­şı­na se­ya­hat edi­yor. Baş­ba­kan Ame­ri­ka­’ya git­ti, Fran­sa­’ya git­ti, Bel­çi­ka­’ya git­ti, İtal­ya­’ya git­ti, bir gün ge­lip de bu Mec­li­se “Ey mil­let­ve­kil­le­ri, ben git­tim gez­dim de şu şu hu­sus­la­rı tes­pit et­tim, si­ze bir bil­gi ve­re­yim.” de­di mi? Si­zi ka­le al­mı­yor. Si­zi ka­le al­ma­yan bir Baş­ba­kan, bir Hü­kû­me­t… Si­zin ne de­ğe­ri­niz ola­bi­lir?

BAŞ­KAN -  Sa­yın Gen­ç…

KA­MER GENÇ (De­vam­la)- O ba­kım­dan, be­nim öner­ge­min an­la­mı odu­r…

FEH­Mİ HÜS­REV KUT­LU (Adı­ya­man) – Ka­mer Bey, sen bu­ra­da Baş­ba­ka­na laf söy­le­ye­ce­ği­ne çi­çek­le­ri­ni su­la­ma­ya de­vam et.

BAŞ­KAN – Sa­yın Gen­ç…

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Şim­di ben kim­se­nin çi­çe­ği­ni su­la­ma­dım, ben kim­se­nin çi­çe­ği­ni su­la­ma­dım. Ama, ya­ni, ih­ti­yaç du­yan olur­sa o be­ni il­gi­len­di­ren bir şey de­ğil. Onun içi­n…

Ba­kın, sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, ya­ni, şim­di,  bu­ra­da, Mec­li­sin İda­re Ami­ri çı­kıp ba­na mü­da­ha­le edi­yor. Böy­le şey ol­maz ki ya­hu.

Ya­ni, bir de­fa, bir Mec­lis­te otur­ma­nın ada­bı­nı bir öğ­re­ne­lim ar­ka­daş­lar. Şim­di ba­na laf atan­la­ra ben al­tın­dan kalk­ma­ya­cak şe­kil­de onun ce­va­bı­nı ve­ri­rim, ama be­nim ter­bi­yem bu­na mü­sa­it de­ğil ta­mam mı. (Gü­lüş­me­ler) Ya­ni, me­se­la, şu ar­ka­da­şa çok gü­zel bir ce­vap ve­re­bi­lir­dim, ama ge­rek yok. Ya­ni, ne ge­rek var. Be­nim za­ten bun­la­ra­… Geç­miş­te ba­na bu ko­nu­da ta­kı­lan­la­ra ne gü­zel ce­vap­lar ver­di­ği­mi bi­li­yor­su­nuz. Hâ­lâ o ak­lı­nız­da de­ğil­se de o za­man­ki tu­ta­nak­la­rı oku­ya­bi­lir­si­niz.

Öner­gem bun­dan iba­ret­tir. He­pi­ni­ze say­gı­lar su­nu­yo­rum.

Öner­gem oy­la­nır­ken ka­rar ye­ter sa­yı­sı­nı is­ti­yo­rum.

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, İç­tü­zü­k’­ü fa­lan bi­li­yor­su­nuz, ama oy­la­ma­ya ge­çe­ce­ği­mi söy­le­di­ğim an­dan iti­ba­ren ka­rar ye­ter sa­yı­sı­nı is­te­me­niz la­zım. Ya­ni, pe­şin pe­şin is­ti­yor­su­nuz.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Şim­di ge­çe­cek­si­niz.

BAŞ­KAN – Ben oy­la­ma­ya ge­çin­ce ka­rar ye­ter sa­yı­sı is­te­me­niz la­zım.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Ta­mam, şim­di ge­çe­cek­si­niz.

BAŞ­KAN – Siz da­ha pe­şin dav­ra­nı­yor­su­nuz. Onu da ara­ya­ca­ğım.

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım, vak­ti­ni­zi al­mak is­te­mi­yo­rum. Sa­de­ce Sa­yın Genç söy­lü­yor. İç Tü­zü­k’­ün 87’n­ci mad­de­si­nin bi­rin­ci pa­rag­ra­fı­nı okur­sa­nız ora­da -ar­ka­daş­la­rı­mız oku­muş­lar­dır- açık ola­rak hü­küm bel­li. Ge­çi­ci mad­de­nin na­sıl ko­nu­la­ca­ğı da ifa­de edi­li­yor.

Öner­ge­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r…

Ka­rar ye­ter sa­yı­sı­nı ara­ya­ca­ğım.

Ka­rar ye­ter sa­yı­sı var­dır, öner­ge ka­bul edil­me­miş­tir.

Mad­de­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r… Ka­bul edil­miş­tir.

6’n­cı mad­de­yi oku­tu­yo­rum:

MAD­DE 6- Bu Ka­nun hü­küm­le­ri­ni Ba­kan­lar Ku­ru­lu yü­rü­tür.

BAŞ­KAN - Mad­de üze­rin­de, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na Mer­sin Mil­let­ve­ki­li İsa Gök.

Sa­yın Gök, bu­yu­run.

CHP GRU­BU ADI­NA İSA GÖK (Mer­sin) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; yü­ce Mec­li­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

“Ge­çi­ci mad­de­” di­ye bir mad­de geç­ti, bu ka­lı­cı bir mad­de. Ko­mis­yon­da ve Ge­nel Ku­rul­da da­ha ön­ce ida­ri yar­gı­da gö­rev­len­di­ri­le­cek olan hâ­kim, sav­cı­la­rın hu­kuk fa­kül­te­si me­zu­nu ol­ma­sı ko­nu­sun­da yüz­de 10’luk ko­nuş­ma­lar ol­muş­tu, yüz­de 20’ye çı­kar­tıl­dı Ge­nel Ku­rul­da. Da­ha son­ra, yi­ne bu ge­çi­ci de­nen, ama ka­lı­cı mad­dey­le ye­ni­den bir hâ­kim, sav­cı alı­mı ola­cak. Ya­ni o ida­ri yar­gı­da hâ­kim­lik ya­pa­cak olan in­san­la­rın hu­kuk fa­kül­te­si me­zu­nu ol­ma­sı ko­nu­sun­da ko­mis­yon­da ko­nuş­ma­lar ya­pan o AK­P’­li ar­ka­daş­lar ne­re­de? “Hu­kuk me­zun­la­rın­da hâ­kim­lik for­mas­yo­nu var­dır.” di­yen ar­ka­daş­lar ne­re­de? Çok me­rak edi­yo­rum o ar­ka­daş­la­rı. Tu­ta­nak­ta hep­si­nin be­yan­la­rı var, bu­ra­da da oy­la­rı var.

Öte yan­dan, hu­ku­ki ve si­ya­si li­te­ra­tür­de, ar­ka­daş­lar, hu­kuk dev­le­ti var­dır, ka­nun dev­le­ti var­dır, po­lis dev­le­ti var­dır. İde­ali­te an­la­mın­da hu­ku­ka uy­gun­luk ay­rı şey­dir, ka­nu­na uy­gun­luk ay­rı şey­dir. Ka­nu­nun hu­ku­ka ay­kı­rı­lı­ğı da ola­bi­lir. Hu­kuk var­dır ve­ya yok­tur. Ar­tık, hu­kuk dev­le­ti­nin mü­ca­de­le­sin­de o ka­dar ya­ra al­dık ki ka­nun dev­le­ti­ne ra­zı ol­ma­ya baş­la­dık.

Sa­yın Mec­lis Baş­kan Ve­ki­li­miz her ne ka­dar bu mad­de­ye ge­çi­ci mad­de di­yor­sa da  87’ye bir de­ğil, uy­gu­la­na­bi­le­cek olan bu­ra­da fık­ra üç ve­ya dört­tür. Bu fark­lı bir mad­de­dir ve ay­nen İç Tü­zük ne di­yor: “Gö­rü­şül­mek­te olan ta­sa­rı ve­ya tek­li­fin ko­nu­su ol­ma­yan sa­ir ka­nun­lar­da ek ve de­ği­şik­lik ge­ti­ren ye­ni bir ka­nun tek­li­fi ni­te­li­ğin­de­ki de­ği­şik­lik öner­ge­le­ri iş­le­me ko­nul­maz.” Di­ye­bi­lir­si­niz ki yok, sa­ir ka­nun de­ğil ki ka­nu­nun özü­ne bu ay­kı­rı, ala­ka­lı di­ye­bi­lir­si­niz, say­gı du­ya­rım. Dör­dün­cü fık­ra var. Di­yor ki dör­dün­cü fık­ra, 87’ye dört: “Gö­rü­şül­mek­te olan ta­sa­rı ve­ya tek­li­fe ko­nu ka­nu­nun ko­mis­yon met­nin­de bu­lun­ma­ya­n…­” Me­tin­de var mı? Yok. “…­an­cak ta­sa­rı ve­ya tek­lif ile çok ya­kın il­gi­si bu­lu­nan –o­la­bi­lir- bir mad­de­si­nin de­ğiş­ti­ril­me­si­ni is­te­yen ve ko­mis­yo­nun salt ço­ğun­luk­la ka­tıl­dı­ğı öner­ge­ler üze­rin­de ye­ni bir mad­de ola­rak gö­rüş­me açı­lır.”

İç Tü­zük var ve­ya yok, hu­kuk var ve­ya yok, İç Tü­zü­k’­e uy­gun­luk var ve­ya yok, tak­di­ri­ni­ze bı­ra­kı­yo­rum.

Biz, hu­kuk dev­le­ti­ne ina­nan, hu­kuk dev­le­ti için mü­ca­de­le eden, ken­di­mi­zi hu­kuk­çu gör­mek­le onur­lu sa­yan in­san­la­rız.

Bir ar­ka­da­şı­mız ko­nuş­ma yap­tı az ön­ce, isim zik­ret­me­ye­ce­ğim. Se­çim­den bir ay ön­ce­ye ka­dar baş­ka par­ti için­de si­ya­set ya­pıp da bir ay son­ra baş­ka par­ti­den ve­kil ol­duk­tan son­ra, bu­ra­da geç­mi­şi in­kâr edip geç­mi­şe iliş­kin olum­suz laf­lar söy­le­mek bi­zim si­ya­si ter­bi­ye­mi­ze sığ­mı­yor. Tüm ai­le­si­ni ta­nı­ğı­mız­dan do­la­yı çok ra­hat söy­lü­yo­rum: Bun­lar etik de­ğil. Ne­za­ket, ne­za­ket, ne­za­ket ve say­gı, hem ken­di­mi­ze hem çev­re­mi­ze hem ta­ri­hi­mi­ze hem ge­le­ce­ği­mi­ze.

Say­gı­lar su­nu­yo­rum. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Gök.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Sa­yın Baş­ka­n…

BAŞ­KAN – Mad­de üze­rin­de, De­mok­ra­tik Top­lum Par­ti­si Gru­bu adı­na Di­yar­ba­kır Mil­let­ve­ki­li Gül­tan Kı­şa­nak.

Bu­yu­run.

DTP GRU­BU ADI­NA GÜL­TAN KI­ŞA­NAK (Di­yar­ba­kır) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; as­lın­da böy­le bir usul ya­rat­tık, il­gi­li mad­dey­le il­gi­li de­ğil de mad­de ba­ha­ne­siy­le söz alıp söy­le­mek is­te­dik­le­ri­mi­zi söy­lü­yo­ruz, biz de bi­raz­cık öy­le ya­pa­ca­ğız. Sa­nı­rım, son söz hak­kı bi­ze gel­me­ye­bi­lir dü­şün­ce­siy­le böy­le bir yo­la gi­dil­di.

Şim­di, bu ya­sa tek­li­fi so­nuç­ta ya­sa­laş­tı ve çı­ka­cak. Bi­raz son­ra bu­ra­da son oy­la­rı­mı­zı da kul­la­na­ca­ğız leh­te ve aleyh­te ve ar­tık yü­rür­lü­ğe de gi­re­cek bir şey.

Ön­ce­lik­le şu­nu be­lirt­mek is­ti­yo­rum: Umu­yor ve di­li­yo­ruz ki bu­ra­da­ki kay­gı­la­rı­mı­zı bo­şa çı­kar­ta­cak bir uy­gu­la­ma sü­re­ci ya­şa­ya­lım. Bu­ra­da ger­çek­ten mu­ha­le­fet­te­ki üç par­ti de te­mel kay­gı­la­rın­da ne­re­dey­se or­tak­laş­tı ve biz ken­di oy­la­rıy­la bu tek­li­fi ya­sa­laş­tır­mak üze­re olan AKP Hü­kû­me­ti­nin uy­gu­la­ma­da bu kay­gı­la­rı­mı­zı bo­şa çı­kar­ta­cak bir ic­ra­at içe­ri­sin­de ol­ma­sı­nı umu­yor ve di­li­yo­ruz, te­men­ni edi­yo­ruz.

Fa­kat şu­nu da söy­le­mek is­ti­yo­ruz ki: Ger­çek­ten bu ya­sa­nın bu ka­dar ace­le­ye ge­ti­ril­me­si­nin, bu ka­dar ol­du­bit­ti­ye ge­ti­ril­me­si­nin, bu ka­dar el yor­da­mıy­la ya­pıl­ma­sı­nın hiç­bir ge­rek­çe­si de yok­tu. Hü­kû­met bu­nun ted­bir­le­ri­ni ala­bi­lir­di, za­ma­nın­da, da­ha sağ­lık­lı, da­ha ye­ter­li dü­zey­de bir tar­tış­ma ze­mi­ni ya­ra­ta­rak da­ha ya­rar­lı bir ya­sa çık­ma­sı­nı, da­ha de­mok­ra­tik bir ya­sa çık­ma­sı­nı, yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı­nı da ko­ru­ya­bi­le­cek bir ya­sa çık­ma­sı­nı sağ­la­ya­bi­lir­di.

Son öner­ge­ler­le kay­gı­la­rın bir kıs­mı­nı gi­der­me­ye yö­ne­lik ufak te­fek de­ği­şik­lik­ler ol­du. İş­te, mü­la­ka­tın ağır­lı­ğı azal­tıl­dı ama so­nuç­ta şu so­ru­nun ce­va­bı ve­ri­le­me­di: Mü­la­kat­ta 69 alan ele­ne­cek mi? Çün­kü bu so­ru­nun ce­va­bı “e­vet.” Bu ce­va­bı ver­mek­ten ka­çın­dı Sa­yın Ba­kan. Çün­kü bu ger­çek­ten kay­gı­la­rı­mı­zın hak­lı ol­du­ğu­nu or­ta­ya ko­ya­bi­le­cek bir so­ruy­du ve ya­nı­tı da bu­nu or­ta­ya ko­ya­cak­tı. Eğer ger­çek­ten bu kay­gı­la­rı­mız gi­de­ril­mek is­te­ni­yor­duy­sa mü­la­kat­ta alı­nan yüz­de 70 kri­te­ri da­ha aşa­ğı­ya çe­ki­le­bi­lir­di, 50’ye in­dir­ge­ne­bi­lir­di.

ŞA­HİN MEN­GÜ (Ma­ni­sa) – Kalk­ma­lı.

SA­CİD YIL­DIZ (İs­tan­bul) – Kalk­ma­lı.

GÜL­TAN KI­ŞA­NAK (De­vam­la) – O za­man yüz­de 30-yüz­de 70 den­ge­si­nin bir an­la­mı ola­bi­lir­di. Ama şu an­da za­ten mü­la­kat­tan 70 al­ma­yan ki­şi elen­miş ola­cak, yüz­de 30-yüz­de 70 den­ge­si­nin bir an­la­mı kal­ma­ya­cak.

Bu ne­den­le böy­le son da­ki­ka ek mad­de­ler ve­ri­le­ce­ği­ne, ger­çek­ten bu kay­gı­la­rı gi­der­me­yi dü­şü­nü­yor­duy­sak, bu­nun ağır­lı­ğı­nı da, mü­la­ka­tın ağır­lı­ğı­nı da gi­de­ren baş­ka dü­zen­le­me­ler ya­pı­la­bi­lir­di.

Ben, bir kez da­ha, önü­müz­de hiç de­ğil­se bir ye­ni ana­ya­sa yap­ma sü­re­ci ola­ca­ğı­nı umu­yo­ruz ve bu sü­reç­te bü­tün bu kay­gı­la­rı­mı­zı gi­de­re­cek, da­ha de­mok­ra­tik bir ana­ya­sa yap­ma­nın, yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı­nı ora­da te­min ede­cek hü­küm­ler ge­liş­tir­me­nin ve bun­dan son­ra bu­ra­da Mec­lis­te çı­kar­tı­la­cak ya­sa­la­rın da da­ha de­mok­ra­tik bir ana­ya­sa­ya uy­gun ola­rak da­ha iyi uy­gu­la­ma­lar ge­ti­re­cek ya­sa­lar çı­kart­ma­yı umut edi­yo­rum. He­pi­ni­ze iyi ak­şam­lar di­li­yor, say­gı­lar su­nu­yo­rum. (DTP ve CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Kı­şa­nak.

Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si Gru­bu adı­na İz­mir Mil­let­ve­ki­li ve Grup Baş­kan Ve­ki­li Sa­yın Ok­tay Vu­ral, bu­yu­run. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

MHP GRU­BU ADI­NA OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

Ön­ce­lik­le bu ka­nu­nun ha­yır­lı ol­ma­sı­nı di­li­yo­rum. Ta­bi­i, böy­le bir uy­gu­la­ma­dan do­la­yı za­ra­ra uğ­ra­yan, açık­ça­sı ay­la­rı ze­hir olan ki­şi­le­re de geç­miş ol­sun. İn­şal­lah yü­rür­lü­ğe gi­rer, Ba­kan­lar Ku­ru­lu da bu­nu yü­rü­tür­ken adil olur. İn­şal­lah yü­rü­tür. Ne­den yü­rü­tür di­yo­ruz? Sı­nır öte­si ope­ras­yon için 12 Ekim­de ka­rar al­dık, bir tür­lü bu ko­nu­yu yü­rüt­me­di­ler.

AV­Nİ DO­ĞAN (Kah­ra­man­ma­raş) – Ta­li­mat ve­ril­di.

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – Do­la­yı­sıy­la kırk se­kiz gün bek­le­di­ler. Do­la­yı­sıy­la de­mek ki ha­zır de­ğil­ler­miş. İn­şal­lah yü­rü­tür­ler di­yo­ruz. Ya­ni, onu yü­rüt­me­di­ler, doğ­ru­su mil­le­tin göz­ya­şı de­vam et­ti. Bu ka­dar bek­le­me­nin, yü­rüt­me­me­nin be­de­li­ni kim öde­ye­cek? Ta­rih bu­nu da ya­za­cak­tır el­bet­te. Biz de o ta­ri­hin ya­zıl­ma­sı­na açık­ça­sı kat­kı sağ­la­ya­ca­ğız, bu­nun he­sa­bı da el­bet­te so­ru­la­cak.

Ta­bi­i, şim­di Sa­yın Ba­ka­n… Bir sa­yın mil­let­ve­ki­li­mi­zin, bu­ra­da bir grup baş­kan ve­ki­li­nin Tür­ki­ye­’de­ki bü­tün ad­li­ye bi­na­la­rı­nı ken­di­le­ri­nin yap­tı­ğı­na da­ir ifa­de­le­ri, da­ha ön­ce yok­muş bun­lar gi­bi bir ifa­de kar­şı­sın­da, İs­tan­bu­l’­da mı, An­ka­ra­’da mı ya­pıl­dı, iş­te Kon­ya de­yin­ce, Kon­ya­’da bi­zim za­ma­nı­mız­da ol­du der­ken ne­den­se İs­tan­bu­l’­a, An­ka­ra­’ya ya da baş­ka il­le­re ya­pı­lan ad­li­ye bi­na­la­rı­nı, açık­ça­sı, ya­pan­la­rı yâd et­me­den bi­le, Al­lah ra­zı ol­sun ya­pan­lar­dan de­me­den bi­le, doğ­ru­su, bu ül­ke­ye hiz­met eden­le­rin kad­ri­ni bil­me­me­sin­den do­la­yı Sa­yın Ba­ka­nı çok üzü­le­rek iz­le­dim. Ya­pan­lar­dan Al­lah ra­zı ol­sun. Taş üs­tü­ne taş ko­yan­lar­dan Al­lah ra­zı ol­sun. Dev­le­ti ebet müd­det böy­le olur. Ama, her şe­yi siz yap­tı­nız.

OS­MAN DUR­MUŞ (Kı­rık­ka­le) – Sek­sen yıl­dır!..

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – “Da­ha ön­ce yok­tu­” di­ye ge­lip söy­ler­se­niz, bu ifa­de­ye “Kül­li­yen ya­lan­dı­r” der­si­niz. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler) Çün­kü öy­le­dir. Hep­si­ni yap­tık der­se­niz, hep­si­ni yap­tık de­me­nin, hep­si ya­pıl­ma­mış­sa ta­ma­mı yan­lış­tır der.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (Gi­re­sun) – Öy­le bir şey de­me­di Sa­yın Vu­ral.

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – Şim­di, Sa­yın Ba­kan kal­kıp ora­da bir de “ya­lan­dır di­yemem ama…” di­yor. Sa­yın Ba­kan, ifa­de­le­re dik­kat et­mek ge­re­kir. Bu ko­nuş­ma içe­ri­sin­de “ya­lan­dır di­ye­mem ama…” bir mil­let­ve­ki­li­nin ya­lan söy­le­di­ği ifa­de­si kar­şı­sın­da, İs­tan­bu­l’­a, An­ka­ra­’ya ya­pıl­mış ad­li­ye sa­ray­la­rı­na sa­hip çı­kan­la­ra da ay­nı şek­li­de ben “ya­lan­dır di­ye­mem ama­…” de­me hak­kım var­dır. Do­la­yı­sıy­la, bir ta­raf­tan “ya­lan­dır di­ye­mem ama hak­sız­lık olu­r” di­yor, on­dan son­ra, gü­ya çok dip­lo­ma­tik bir dil kul­la­nı­yor. Ay­nen ia­de edi­yo­rum. (CHP ve MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Ay­nen ia­de edi­yo­rum. Böy­le bir ifa­de­yi Sa­yın Ba­ka­na ya­kış­tı­ra­ma­dım doğ­ru­su. Bu ba­kım­dan, ad­li­ye bi­na­la­rı­nın ya­pıl­ma­sı ko­nu­sun­da kat­kı sağ­la­yan, ça­lış­ma ya­pan her­ke­se te­şek­kür edi­yo­ruz, ama her­hâl­de ad­li­ye bi­na­la­rı­nı ka­pa­tan­lar hak­kın­da da mil­le­tin söy­le­ye­cek sö­zü var ga­li­ba.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) – Mil­let ka­rar ver­di.

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – Kaç ta­ne ka­pa­tıl­dı aca­ba? Kaç ta­ne? Kim ka­pat­tı? İl­çe ad­li­ye bi­na­la­rı­…(AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler) He­lal ol­sun, bra­vo! De­mek ki ka­pat­tık­la­rı­nız da var. De­mek ki da­ha ön­ce ad­li­ye bi­na­sı da var­mış ora­da. Ka­pat­tı­nız, doğ­ru­su sa­hip çık­ma­dı­nız. Ya­ni, de­mek ki ka­pa­tı­yor­su­nuz. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler) 

BAŞ­KAN – Sa­yın Çer­çi­…

MEH­MET ÇER­Çİ (Ma­ni­sa) – 22 Tem­muz­da mil­let söy­le­di söy­le­ye­ce­ği­ni.

SU­AT KI­LIÇ (Sam­sun) – Mil­let bu­nu söy­le­di, duy­mak için ku­lak la­zım.

BAŞ­KAN – Lüt­fen ar­ka­daş­lar, Sa­yın Ba­kan ge­re­kir­se ce­vap ve­rir, lüt­fen.

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım,  bu Kon­ya­’y­la il­gi­li, ta­bi­i, bu pro­je -Kon­ya mil­let­ve­kil­le­ri­miz de bi­li­yor, bir not ola­rak gel­di- as­lın­da, ga­raj böl­ge­si­ne ya­pıl­ma­sı pro­je­len­di­ril­miş. Fa­kat, da­ha son­ra, “bu rant ala­nı­dı­r” di­ye ora­ya, zan­ne­de­rim, otuz al­tı kat­lı bir bi­na oluş­tu­ğu için bu böl­ge­nin dı­şın­da bir yer bul­ma 2004 yı­lın­da ol­muş­tur. Yok­sa, o böl­ge­ye bir ad­li­ye bi­na­sı ya­pıl­ma­sı pro­je­si Ba­kan­lık­ta var­dı. (AK par­ti sı­ra­la­rın­dan “Böy­le bir şey yok­tu!” ses­le­ri, gü­rül­tü­ler) Var­dı. Do­la­yı­sıy­la, eğer siz “Bu­gü­ne ka­dar hiç kim­se Kon­ya­’ya ad­li­ye bi­na­sı ya­pıl­ma­sı­nı dü­şün­me­miş­ti, hiç­bir ça­lış­ma yap­ma­mış­tı.” der­se­niz, doğ­ru­su, bun­dan ön­ce­ki­… Ha, o da bi­zim dö­ne­mi­miz­de de­ğil, biz­den ön­ce­ki dö­nem­de ol­muş. Sa­yın Ba­l’­ın ifa­de­si, ken­di­si­nin ge­nel mü­dür­lük yap­tı­ğı dö­nem­de ora­ya bu­nun­la il­gi­li bir pro­je­nin ger­çek­leş­ti­ril­me­si yö­nün­de ça­lış­ma ya­pıl­dı­ğı yö­nün­de­dir. Baş­la­tan­lar­dan da Al­lah ra­zı ol­sun. İyi­le­ri yad et­mek­te her­han­gi bir be­is yok. “İ­yi­lik­le ana­lım.” di­yor, de­ğil mi? Do­la­yı­sıy­la, bu kül­tür­den uzak­laş­mış ol­du­ğu­nu­zu da doğ­ru­su üzü­le­rek gö­rü­yo­rum.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (Gi­re­sun) – Dü­şün­dü­ğü­nü­zü ka­bul edi­yo­ruz. Si­zin dü­şün­dü­ğü­nü­zü yap­tık.

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – Ben bir de bir mad­dey­le il­gi­li sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri­mi­zin sor­du­ğu so­ru­la­ra “Bu, bu mad­dey­le il­gi­li de­ğil­dir.” di­yen Sa­yın Ba­kan bir de saa­ti gös­te­ri­yor. Biz bu­ra­ya ça­lış­ma­ya gel­dik. Da­nış­ma Ku­ru­lu ka­ra­rı da di­yor ki: “Bu bir­le­şim bi­tin­ce­ye ka­dar ça­lı­şa­ca­ğız.” Ne za­ma­na ka­dar? Ya­rın sa­ba­ha ka­dar da ça­lı­şa­ca­ğız.

Sa­yın Ba­ka­nım, çok vak­ti­niz kıy­met­liy­se, bir baş­ka sa­yın ba­ka­nı bu­ra­ya ge­ti­re­bi­lir­si­niz. Ama biz si­zin sa­ati­ni­zin kı­sıt­lı ol­du­ğu­na gö­re Mec­lis ça­lış­ma­la­rı­nı kı­sıt­la­ya­ma­yız. O ba­kım­dan, mil­let­ve­kil­le­ri­mi­zin su­al­le­ri­ne çok kıy­met­li beş da­ki­ka­nı­zı da­ha ayı­rıp ce­vap­lan­dır­say­dı­nız ya da Sa­yın Baş­ka­nın ifa­de­siy­le “Ben bun­la­ra ya­zı­lı ola­rak ce­vap ver­mek is­ti­yo­rum.” de­sey­di­niz, doğ­ru­su, Mec­lis ge­le­ne­ği­ne uy­gun bir dav­ra­nış olur­du.

AB­DÜL­KA­DİR AK­CAN (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Onu da ver­mi­yor­lar Sa­yın Baş­kan.

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – Ben tek­rar bu ka­nu­nun yar­gı ca­mi­ası­na gi­re­cek­le­re -çok önem­li açı­ğı­mız var ta­bi­i- on­la­ra ha­yır­lı ol­ma­sı­nı di­li­yo­rum. Bu mü­la­kat­la­rın da mu­hak­kak su­ret­te ad­li­ye ca­mi­asın­da tec­rü­be­li olan­lar­la bir­lik­te­… Hiç­bir si­ya­si tar­tış­ma ol­mak­sı­zın, han­gi dö­nem­de gir­miş ol­ma­sı önem­li de­ğil­dir, önem­li olan adil olup ol­ma­dık­la­rı, ye­te­nek­li olup ol­ma­dık­la­rı­nı tes­pit et­mek­tir. Uma­rım, Ba­kan­lar Ku­ru­lu bu­nu yü­rü­tür­ken bu ob­jek­tif esas­la­ra da­ya­lı ola­rak o yar­gıç aday­la­rı­nı, hâ­kim aday­la­rı­nı, sav­cı aday­la­rı­nı tes­pit eder ve böy­le­lik­le, ar­tık “Tür­ki­ye­’de şu­nun dö­ne­min­de şun­lar alın­dı, bu o dö­ne­min ese­ri­dir.” di­ye bu­gün ko­nuş­tuk­la­rı­mı­zı ya­rın, öbür gün ay­nı şe­kil­de “Bun­lar da o dö­nem­de gir­miş­tir.” di­ye, o gi­ren in­san­la­rı da bir dö­nem­de top­ye­kûn ka­ra­la­mak­tan vaz­ge­çe­riz. O ba­kım­dan, ob­jek­tif esas­la­ra da­ya­lı ola­rak bir sı­nav ya­pıl­ma­sı ko­nu­sun­da­ki ni­ye­ti­mi­zi, Ba­kan­lar Ku­ru­lu­nu­zun bu şe­kil­de yü­rüt­me­si ge­rek­ti­ği ni­ye­ti­mi­zi ifa­de ede­rek, tek­rar ka­nu­nun ha­yır­lı ol­ma­sı di­le­ğiy­le he­pi­ni­ze say­gı­la­rı­mı arz edi­yo­rum.

Te­şek­kür ede­rim. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

AK Par­ti Gru­bu adı­na Yoz­gat Mil­let­ve­ki­li ve Grup Baş­kan Ve­ki­li Sa­yın Be­kir Boz­dağ.

Sa­yın Boz­dağ, bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

AK PAR­Tİ GRU­BU ADI­NA BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; söz­le­ri­min ba­şın­da he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Yo­ğun bir me­sai ge­çir­dik, önem­li bir ya­sa­yı gö­rüş­tük, üze­rin­de de cid­di tar­tış­ma­lar ya­pıl­dı. Ben kat­kı su­nan, ik­ti­dar-mu­ha­le­fet, bü­tün mil­let­ve­kil­le­ri­ne AK Par­ti Gru­bu adı­na ay­rı ay­rı te­şek­kür­le­ri­mi su­nu­yo­rum. Ta­bi­i, bu­ra­da usul tar­tış­ma­la­rı da ya­pıl­dı, hem ra­por­la il­gi­li ya­pıl­dı. Biz İç Tü­zü­k’­ün 42’n­ci mad­de­si­ni çok net açık­la­dık. Tü­zü­k’­ün bir kıs­mı­nı oku­yup bir kıs­mı­nı oku­ma­dı­lar. Şim­di tek­rar, ge­çi­ci bir mad­de ek­len­me­si­ne iliş­kin ko­nu gö­rü­şü­lür­ken yi­ne Tü­zük gün­de­me gel­di. Esa­sın­da söz al­ma­ya­cak­tım ama bu ko­nu, san­ki bu­ra­da va­ha­met de­re­ce­sin­de bir ha­ta ya­pı­lı­yor, İç Tü­zük çiğ­ne­ni­yor gi­bi bir şe­kil­de tak­dim edil­di. Ger­çe­ğin tu­ta­nak­la­ra geç­me­si ve bir kez da­ha ko­nu­nun Mec­li­si­miz ta­ra­fın­dan dü­şü­nül­me­si açı­sın­dan, ben, İç Tü­zü­k’­ün 87’n­ci mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­nı bir oku­yo­rum. Şim­di dör­dün­cü fık­ra­sı­nı oku­yor­lar. İş­te, böy­le olur­sa ko­mis­yon otu­ra­cak, salt ço­ğun­lu­ğuy­la ka­tı­lır­sa öner­ge ra­po­ra ek­len­miş ola­cak, bu­ra­da da üze­rin­de gö­rüş­me açı­la­cak. Pe­ki, bi­rin­ci fık­ra­sı ne di­yor? “O­ra­ya ba­kın.” de­dik, bak­ma­dı­lar. Pe­ki, ben oku­yo­rum: “Ka­nun­lar­da ve­ya İç­tü­zük­te ak­si­ne bir hü­küm yok­sa, ka­nun ta­sa­rı­sı ve­ya tek­li­fin­de bir mad­de­nin red­di, tü­mü­nün ve­ya bir mad­de­nin ko­mis­yo­na ia­de­si, bir mad­de­nin de­ğiş­ti­ril­me­si, mad­de ek ve­ya ge­çi­ci mad­de ek­len­me­si hak­kın­da, mil­let­ve­kil­le­ri, esas ko­mis­yon ve­ya Hü­kü­met de­ği­şik­lik öner­ge­le­ri ve­re­bi­lir.”

Bu­yu­run.

İSA GÖK (Mer­sin) – “Mad­de ek” de­ğil “met­ne ek.”

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) – Efen­dim ba­kın “ge­çi­ci mad­de­…” Çok açık, çok açık.

İSA GÖK (Mer­sin) – Mad­de­yi oku­ma­mış­sı­nız.

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) - Şim­di, bu­ra­yı ge­çip işin de­va­mı­nı işi­ne gel­di­ği nok­ta­dan tak­dim et­mek, işin doğ­ru­su şark kur­naz­lı­ğı­dır. Hal­bu­ki, biz, kur­naz­lık ye­ri­ne İç Tü­zük ve Ana­ya­sa ney­se onu yap­ma­mız la­zım.

Bir baş­ka ko­nu: Şim­di biz bu­ra­da ada­let sa­ray­la­rıy­la il­gi­li ko­nu­şun­ca, AK Par­ti dö­ne­min­de ya­pı­lan­la­rı an­la­tın­ca ne hik­met­se bi­ri­le­ri ra­hat­sız ol­du.

OS­MAN DUR­MUŞ (Kı­rık­ka­le) – Si­mit sa­ray­la­rı da var ca­nım.

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) - Ni­ye ra­hat­sız ol­du, ben onu an­la­ma­dım.

OS­MAN DUR­MUŞ (Kı­rık­ka­le) – Si­mit sa­ray­la­rı da siz­le­re mah­sus.

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) - Tür­ki­ye­’nin hü­kü­met ko­nak­la­rı­nın al­tın­da­ki yer­ler­den, kah­ve­ha­ne­ler­den boz­ma yer­ler­den, be­le­di­ye­le­rin yap­tı­ğı, be­le­di­ye­le­rin hi­ma­ye­sin­de olan yer­ler­den ada­le­tin şa­nı­na ya­kı­şır, hâ­kim­ler ve sav­cı­la­rı­mı­zın onu­ru­na ya­kı­şır sa­ray­lar­la do­na­tıl­ma­sı kö­tü mü ol­muş­tur? İyi ol­muş­tur. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Ba­kın, biz gel­di­ği­miz­de­…

ER­KAN AK­ÇAY (Ma­ni­sa) – Mu­ga­la­ta ya­pı­yor­sun, mu­ga­la­ta yap­ma­yın.

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) - Ra­hat­sız ol­ma, siz de ik­ti­dar­day­dı­nız, kaç ta­ne yap­tı­nız?

ER­KAN AK­ÇAY (Ma­ni­sa) – Biz de tak­dir et­tik, ya­pı­lan­la­rı teş­vik edi­yo­ruz de­dik, da­ha faz­la­sı­nı, da­ha iyi­si­ni ya­pın de­dik. Mu­ga­la­ta yap­ma­yın.

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) - Şim­di ba­kın, biz gel­dik, beş se­ne­de dok­san al­tı ta­ne ada­let sa­ra­yı­nı biz bi­tir­dik. Ra­hat­sız­lık ni­ye du­yu­yor­su­nuz?

ER­KAN AK­ÇAY (Ma­ni­sa) – Ra­hat­sız­lık duy­mu­yo­ruz, ra­hat­sız­lı­ğı siz du­yu­yor­su­nuz.

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) - İs­tan­bul, Tür­ki­ye­’nin en bü­yük şe­hir­le­rin­den bi­ri­si.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Her şe­yi siz yap­tı­nız, doğ­ru­dur!

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) - Pe­ki, Ba­kır­köy Ad­li­ye­si­ne git­ti­niz mi siz? Kim yap­tı, kim aç­tı?

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Her şe­yi siz yap­tı­nız!

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) - Şu an­da Kar­ta­l’­da de­vam eden ad­li­ye in­şa­atı­nı gör­dü­nüz mü? Pe­ki, Çağ­la­ya­n’­da­ki­ni gör­dü­nüz mü?

Sa­yın Vu­ral, İz­mir Mil­let­ve­ki­li­si­niz. İz­mi­r’­de ad­li­ye ne za­man açıl­dı?

OS­MAN DUR­MUŞ (Kı­rık­ka­le) – Baş­la­yıp bi­tir­di­ği­niz bir has­ta­ne var mı?

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) - Efen­dim, bi­ti­re­me­di­niz hiç­bir şe­yi, her şe­yi or­ta­da bı­rak­tı­nız, git­ti­niz. Dok­san al­tı ta­ne­si­ni mil­le­ti­mi­ze ka­zan­dır­dık. Şim­di gü­zel ad­li­ye sa­ray­la­rıy­la Tür­ki­ye­’yi do­na­tı­yo­ruz.

Bur­sa­’yı bah­set­ti­ler. Ben Bur­sa­’da­ki ad­li­ye sa­ra­yı­nı gör­düm, sa­ray mı­dır han mı­dır ha­mam mı­dır, ne­ye ben­zi­yor an­la­ma­dım, emin olun an­la­ma­dım. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

ER­KAN AK­ÇAY (Ma­ni­sa) – Ama “sa­ra­y” di­yor­su­nuz.

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) - Sa­yın Köy­lü bu­ra­da o za­man baş­sav­cı­dır. Bir de “P­ro­je bi­rin­ci­si­” di­ye o za­man Ada­let Ba­ka­nı­nın açı­lı­şın­da ko­nuş­muş. Ad­li­ye­ye gir­di­ği­niz­de -ben git­tim o ad­li­ye­ye gir­dim- oda­nın bi­ri ner­de, ne­yi ner­de?.. Bur­sa mil­let­ve­kil­le­ri­miz bu­ra­da, mu­ha­le­fet de var­sa on­lar da bu­ra­da. Söy­le­sin­ler ba­ka­yım,  Bur­sa Ada­let Sa­ra­yı ile Ba­kır­köy Ada­let Sa­ra­yı ara­sın­da­ki fark ne­dir? AK Par­ti ile di­ğer­le­ri ara­sın­da­ki fark ney­se öy­le bir fark­tır bu. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan “B­ra­vo” ses­le­ri, al­kış­lar)

Pe­ki, Kon­ya­’y­la il­gi­li bu­ra­da ko­nu­şul­du, Sa­yın Ba­kan açık­la­dı, yer tes­li­mi­ni ben ya­ki­nen bi­li­yo­rum; ora­ya gi­dil­di, iha­le­si ya­pıl­dı, ayın 17’sin­de de açı­lı­şı ya­pı­la­cak. Kon­ya­’dan ve­kil­le­ri­niz, ba­kan­la­rı­nız yok muy­du? Ni­ye Kon­ya Ada­let Sa­ra­yı yap­ma­dı­nız? AK Par­ti yap­tı, zi­ra bu­gü­ne ka­dar ya­pa­ma­dı­ğı­nız çok şe­yi yap­tı­ğı gi­bi.

Pe­ki, bir baş­ka ko­nu: Hâ­kim­le­rin, yar­gı­nın ba­ğım­sız­lı­ğıy­la il­gi­li ko­nuş­tuk. Doğ­ru, yar­gı ba­ğım­sız ol­ma­lı. Ama, Yar­gı­tay Baş­ka­nı açık­la­dı: “Vic­dan­la­rıy­la cüz­dan­la­rı ara­sı­na sı­kış­mış bir yar­gı ne ka­dar ba­ğım­sız ola­bi­lir?” Bu­nu siz din­le­di­niz, bü­tün Tür­ki­ye, bü­tün dün­ya din­le­di. Pe­ki, biz ne yap­tık? Bu­gü­ne ka­dar ve­ri­le­me­ye­ni ver­dik. Hâ­kim­le­ri­mi­ze, sav­cı­la­rı­mı­za, ad­li­ye per­so­ne­li­ne so­rar­sı­nız “AK Par­ti gel­me­den ön­ce ne ka­dar ma­aş alı­yor­su­nuz, AK Par­ti ik­ti­da­rın­dan son­ra ne ka­dar ma­aş alı­yor­su­nuz?” Gi­din, ba­kın. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

ALİ UZU­NIR­MAK (Ay­dın) – Şim­di çok baş­ka şey­ler açık­lı­yor­lar, çok baş­ka söz­ler söy­lü­yor­lar.

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) – On­la­ra onur­lu bir ya­şa­mı sür­dür­me­le­ri için ge­rek­li im­kâ­nı biz ver­dik, al­kış al­ma­mız la­zım.

ALİ UZU­NIR­MAK (Ay­dın) – Şim­di, dev­le­tin ger­çek­le­riy­le il­gi­li ko­nu­şu­yor­lar.

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) – Pe­ki, UYA­P’­la il­gi­li bir pro­je­yi ha­ya­ta ge­çir­dik. 

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Ge­mi ala­mı­yor­lar ama, ge­mi ala­mı­yor­lar!

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) – Es­ki­den bir nü­fus kay­dı is­te­mek için ya­zı­lı­yor­du­…

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Ge­mi sa­hi­bi ola­ma­dı­lar!

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) – …ya­zı gi­dip ge­le­ne ka­dar ay­lar ge­çi­yor­du. Şim­di, gi­di­yor­su­nuz, ora­dan alı­yor­su­nuz. Kö­tü mü yap­tık?

OS­MAN DUR­MUŞ (Kı­rık­ka­le) – Ve­kil­le­re gü­ven­mi­yor­su­nuz, do­ku­nul­maz­lı­ğı kal­dı­ra­ma­dı­nız ta­bi­i…

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) – Al­kış­la­na­cak iş­le­ri yap­tık.

OS­MAN DUR­MUŞ (Kı­rık­ka­le) – Gü­ven­mi­yor­su­nuz ta­bi­i.

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) – Al­kış­la­na­cak iş­le­ri yap­tık.

Pe­ki, bir baş­ka şey: Bu ka­nun ni­ye gel­di? Yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nen şey ka­nun­la ni­ye dü­zen­le­ni­yor? Be­nim de an­la­ma­dı­ğım bu.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Ni­ye ya­pı­yor­su­nuz?

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) – Emin olun, ben de an­la­ma­dım.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Ni­ye ya­pı­yor­su­nuz?

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) – Tür­ki­ye­’de, yö­net­me­lik­le hâ­kim ve sav­cı­lık sı­na­vı­nın ay­rın­tı­la­rı bu­gü­ne ka­dar dü­zen­len­miş, bu­gü­ne ka­dar uy­gu­lan­mış, hiç­bir so­run da çık­ma­mış. Hat­ta, 72’ye ka­dar Ada­let Ba­ka­nı, bir­ta­kım mü­dür­le­rin mü­ta­la­ası üze­ri­ne doğ­ru­dan ata­ma ya­pı­yor.

AH­MET DU­RAN BU­LUT (Ba­lı­ke­sir) – O hal­de ni­ye gel­miş bu­ra­ya?

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) – On­dan son­ra, ba­kın da­ha son­ra­sı­nı an­lat­tım, 91’e ka­dar bir baş­ka ko­nu 91’den son­ra bir baş­ka ko­nu. Biz gel­dik, bir de­ği­şik­lik yap­ma­dık; Ana­ya­sa ay­nı, ka­nun ay­nı, yö­net­me­lik ay­nı. Bir­den bi­re sı­nav­lar Ana­ya­sa­ya ay­kı­rı, ka­nu­na ay­kı­rı, yö­net­me­li­ğe ay­kı­rı ol­du ve ko­nu Da­nış­ta­ya git­ti, bi­zim dö­nem­de de git­ti. Da­nış­ta­yın ver­di­ği ka­rar­lar var “Bu yö­net­me­lik ve sı­nav, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nu­’na Ana­ya­sa­’ya uy­gun­dur.” di­ye bir ta­ne de­ğil iki ta­ne ka­ra­rı var, 2004’te de ka­ra­rı var. Pe­ki, ko­nu Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne git­ti mi? Ora­ya da git­ti. Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin 2006’da ka­ra­rı var. 2007’de, da­ha iş­te ge­çen gün ka­rar açık­lan­dı. İki ta­ne açık ve net ka­ra­rı var. Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­nun böy­le bir yet­ki­si yok. Mes­le­ğe ka­bul eder. Aday­lık­la il­gi­li ko­nu bun­dan ay­rı­dır. Ben de­mi­yo­rum, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si di­yor. Biz eleş­ti­rin­ce, vah eleş­tir­di­niz. Şim­di, bir ka­rar tas­hih edi­lin­ce bak şu­nu yap­tı­nız, öy­le böy­le ko­nu­şu­lu­yor. Bu­ra­ya da ge­lip, 1995’te Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ver­di­ği bir ka­ra­rı ko­nu­şa­rak mil­le­ti al­da­ta­maz­sı­nız. Yar­gı iç­ti­hat de­ğiş­ti­rir mi? De­ğiş­ti­rir. O ka­ra­rın muh­te­va­sı avu­kat­lar­la il­gi­li. Bu sı­nav­la il­gi­li ko­nu­su te­men­ni­den iba­ret. Te­men­ni­yi ka­rar ha­lin­de bu­ra­da tak­dim et­mek ayıp­tır. Öte yan­dan Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin 2006’da ka­ra­rı var: Mü­la­kat ve ya­zı­lı Ana­ya­sa­’ya uy­gun­dur, ay­kı­rı de­ğil­dir. 2007’de, da­ha dün ge­rek­çe­si açık­la­nan ka­ra­rı var. Ya, iki se­ne içe­ri­sin­de Ana­ya­sa Mah­ke­me­si iki ta­ne ka­rar ve­ri­yor, kim­se­yi inan­dı­ra­mı­yor. “95’te ka­rar var ya­…” Pe­ki, kar­de­şim, 2006’da­ki ka­ra­rı ni­ye gör­mü­yor­sun? 2007’de­ki ka­ra­rı ni­ye gör­mü­yor­sun? Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ka­rar­la­rı işi­ni­ze gel­di­ği za­man ka­rar, işi­ni­ze gel­me­di­ği za­man “Siz de eleş­ti­ri­yor­du­nuz, biz de eleş­ti­ri­yo­ruz.” de­me hak­kı yok.

Öte yan­dan Da­nış­tay, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin bu açık ka­ra­rı­na rağ­men, ka­nu­nun açık­lı­ğı­na, net­li­ği­ne rağ­me­n… Yi­ne bu ko­nu­da hem Ana­ya­sa­’da hü­küm yok, Da­nış­ta­yın ka­ra­rın­da Ana­ya­sa­’da da­ya­nak, en ufa­cık, ima yol­lu bi­le hü­küm yok. Yo­rum­lar­la, te­vil­ler­le, kı­yas­lar­la hü­küm ih­das ede­mez. Pe­ki, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­nin ka­rar­la­rı­na uyar­lı­lık var mı? Ke­sin­lik­le yok, hiç kim­se uyar­lı di­ye­mez. Pe­ki, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nu­’na, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu Ka­nu­nu­’na uyar­lı­lık var mı? Yok. Ne Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Ka­nu­nu­’n­da ne de di­ğer­le­rin­de Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu­na böy­le bir yet­ki ve­ril­me­miş, açık.

Şim­di ne di­yor Ana­ya­sa? Hâ­kim­ler ka­rar ve­rir­ken Ana­ya­sa­’ya, hu­ku­ka ve vic­dan­la­rı­na gö­re ka­rar ve­rir­ler. Ana­ya­sa­’da var mı? Yok. Hu­kuk­ta var mı? Yok. Pe­ki, Ana­ya­sa­’da, hu­kuk­ta ol­ma­yan bir şe­yi ka­rar hâ­li­ne na­sıl ge­ti­rir­si­niz, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si­ne rağ­men? On­dan da­ha üst mah­ke­me var mı?

Şim­di biz mec­bur kal­dık, yar­gı­yı uy­gu­la­ya­ca­ğız. Ni­ye şim­di gel­di? 30 Ekim­de çık­tı ka­rar. Bir se­ne­dir hâ­kim, sav­cı alı­na­mı­yor, Da­nış­ta­yın ka­rar­la­rıy­la; Ana­ya­sa­’ya, ka­nu­na, her şe­ye rağ­men alı­nan ka­rar­lar­la.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

ŞA­HİN MEN­GÜ (Ma­ni­sa) – Bi­raz da­ha ba­ğır, az ba­ğır­dın!

BAŞ­KAN – Sa­yın Boz­dağ, bir da­ki­ka­lık sü­re­ni­zi baş­la­tı­yo­rum.

Ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) – Bu ka­nun, ben de, ka­nun­la dü­zen­len­me­me­si ge­re­ken bir ko­nu­nun, ma­ale­sef yar­gı ta­ra­fın­dan Mec­li­si böy­le bir dü­zen­le­me­ye mec­bur bı­rak­ma­sı­nın so­nu­cu­dur di­yo­rum ve ka­nu­nun ha­yır­lı uğur­lu ol­ma­sı­nı di­li­yo­rum. Ül­ke­miz­de in­şal­lah yar­gı­nın da­ha iyi nok­ta­la­ra git­me­si için Mec­li­si­mi­zin el bir­li­ğiy­le kat­kı su­na­ca­ğı­na ina­nı­yo­rum. Yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı ve di­ğer ko­nu­lar­da Tür­ki­ye­’nin bü­yük bir yar­gı re­for­mu­na ih­ti­ya­cı ol­du­ğu­nu ifa­de edi­yor, yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Boz­dağ.

Mad­de üze­rin­de şah­sı adı­na Kah­ra­man­ma­raş Mil­let­ve­ki­li Vey­si Kay­nak.

Sa­yın Kay­nak, bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

VEY­Sİ KAY­NAK (Kah­ra­man­ma­raş) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; 65 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi­’nin 6’n­cı mad­de­si üze­rin­de şah­sım adı­na söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. Bu ve­si­ley­le yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Mad­de üze­rin­de ko­nuş­ma­dan ön­ce, kay­ma­kam­lık bi­na­la­rı­nın bod­rum kat­la­rın­da, küf­lü oda­la­rın­da hiz­met ve­rir­ken, şim­di mo­dern, çağ­daş ad­li­ye sa­ray­la­rın­da hiz­met ve­ren Kah­ra­man­ma­ra­ş’­ın Pa­zar­cık, Af­şin ve Gök­sun Ad­li­ye Sa­ray­la­rı ve ya­pı­mı baş­la­tı­lan Kah­ra­man­ma­raş Ad­li­ye Sa­ra­yı için bir Kah­ra­man­ma­raş­lı ola­rak, Kah­ra­man­ma­raş­lı bir avu­kat ola­rak, bü­tün Tür­ki­ye­’de ya­pı­lan ye­ni sa­ray­lar için de bir hu­kuk­çu ola­rak, bu ira­de­yi or­ta­ya ko­yan Sa­yın Baş­ba­ka­nı­mı­za, es­ki Ada­let Ba­ka­nı­mız Sa­yın Ce­mil Çi­çek Be­ye­fen­di­’ye ve Sa­yın Ada­let Ba­ka­nı­mız Meh­met Ali Şa­hin Be­ye­fen­di­’ye şük­ran­la­rı­mı su­nu­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, mad­de­le­ri­ni ka­bul et­ti­ği­miz bu ya­sa­nın hâ­kim, sav­cı ada­yı genç kar­deş­le­ri­me, avu­kat mes­lek­taş­la­rı­mı­za ve ül­ke­mi­zin ad­li­ye ko­ri­dor­la­rın­da ge­cik­me­miş bir ada­let bek­le­yen va­tan­daş­la­rı­mı­za ha­yır­lı ol­ma­sı­nı te­men­ni edi­yo­rum.

Hu­ku­ki du­rum­la­rı so­run­lu hâ­le ge­len 99 genç hu­kuk­çu­ya ve on­la­rın ai­le­le­ri­ne de ha­yır­lı ol­sun di­yo­rum.

Baş­ta tek­li­fi ha­zır­la­yan Bar­tın Mil­let­ve­ki­li­miz Sa­yın Yıl­maz Tunç Be­ye­fen­di ol­mak üze­re, emek ve kat­kı ve­ren bü­tün her­ke­se, siz de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri­ne te­şek­kür­le­ri­mi su­nu­yor, he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Kay­nak.

Mad­de üze­rin­de şah­sı adı­na son söz Kon­ya Mil­let­ve­ki­li Ali Öz­türk'e ait­tir.

Sa­yın Öz­türk, bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

ALİ ÖZ­TÜRK (Kon­ya) – Sa­yın Baş­ka­nım, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­lar; he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Ta­bi­i, Kon­ya Ad­li­ye­si gün­de­me ge­lin­ce be­nim de bir şey söy­le­mem la­zım. "Ad­li­ye  ya­pa­cak­tım, ama ya­pa­cak­tım." de­mek­le "Yap­tım." de­mek ara­sın­da çok fark var onu be­lirt­mek is­ti­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Bu ka­nu­nun çok ace­le çık­ma­sı la­zım. Ne­den­le­rin­den bir ta­ne­si bu­gü­ne ka­dar, bu saa­te ka­dar za­ten izah edil­di. Ama ben ikin­ci bir se­be­bi­ni söy­lü­yo­rum, ger­çek­ten mes­le­ğin için­den gel­di­ğim için söy­lü­yo­rum, ar­ka­daş­lar bü­yük bir yük al­tın­da­lar, bü­yük bir iş yü­kü var, ar­tan iş yü­kü var. Hâ­kim, sav­cı ar­ka­daş­la­rı­mı­zı ra­hat­lat­mak adı­na, on­la­ra bir des­tek adı­na, tak­vi­ye güç adı­na bu ka­nu­nun bir an ön­ce çık­ma­sı la­zım.

Kad­ro­laş­ma­dan bah­se­dil­di. 3 Ka­sım 2002 se­çim­le­ri­nin he­men so­nun­da AK Par­ti­nin tek ba­şı­na güç­lü bir şe­kil­de ik­ti­da­ra gel­di­ği gö­rü­lün­ce, o an­da ik­ti­dar­da olan par­ti­ler bir gün­de boş olan bü­tün kad­ro­la­rı dol­dur­du­lar. Esas kad­ro­laş­ma­yı on­lar yap­tı­lar. Ha, so­nun­da da bel­ki de­ği­şik­lik ol­du­ğu za­man da yar­gı yo­luy­la tek­rar gö­rev­le­ri­ne gel­mek su­re­tiy­le ko­num­la­rı­nı yi­ne de ko­ru­du­lar. Ok­tay Bey'in  bu ko­nu­da­ki iti­raz­la­rı hiç de ye­rin­de de­ğil.

"Yar­gı men­sup­la­rı sa­ray­da otu­ra­cak­la­rı­na eko­no­mik du­rum­la­rı dü­zel­til­sin." di­ye bir gö­rüş or­ta­ya atıl­dı. E ar­ka­daş­lar, bı­ra­kın yar­gı men­sup­la­rı sa­ray­da otur­sun, bu­nu çok gör­me­yin yar­gı men­sup­la­rı­na. Ha, ila­ve hak­lar ve­re­cek­se­niz ve­rin, gü­cü­nüz ye­ti­yor­sa ve­rin, eli­niz­den ge­li­yor­sa ve­rin ama sa­ray­da otur­ma­la­rı­nı da çok gör­me­yin ya­ni.

Ben, bu yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğıy­la il­gi­li bir hu­kuk der­gi­sin­de oku­du­ğum bir ola­yı nak­len an­lat­mak is­ti­yo­rum. Ata­tür­k’­e sui­kast­tan Ali Sa­ip Bey adın­da bi­ri­si yar­gı­la­nı­yor An­ka­ra Ağır Ce­za Mah­ke­me­sin­de ve be­ra­at edi­yor. Za­ma­nın Ada­let Ba­ka­nı Şük­rü Sa­ra­çoğ­lu ve An­ka­ra Baş­sav­cı­sı Ba­ha Arı­kan “Ey­vah, biz bu­nu Ata­tür­k’­e na­sıl izah ede­ce­ğiz, bu Ağır Ce­za Mah­ke­me­si Baş­ka­nı bu ada­ma be­ra­at ver­di, ne ya­pa­ca­ğız?” di­ye dü­şü­nü­yor­lar ve so­nun­da di­yor­lar ki: “En iyi­si biz gi­de­lim bu­nu Ata­tür­k’­e an­la­ta­lım.” Be­ra­ber gi­di­yor­lar, Ata­tür­k’­e an­la­tı­yor­lar ola­yı. Ata­türk bun­la­rı din­le­dik­ten son­ra, ola­yın ve mah­ke­me­nin ka­ra­rı­nın doğ­ru ol­du­ğu­nu söy­le­dik­ten son­ra, Ada­let Ba­ka­nı­na dö­nüp “Ar­ka­daş, siz yar­gı­yı yü­rüt­me­nin ba­şı­na şi­kâ­yet edi­yor­su­nuz, siz de bir yü­rüt­me men­su­bu­su­nuz, bir da­ha gör­me­ye­yim.” di­yor ve ge­ri dö­nü­yor­lar. Her­hâl­de bu olay­dan çok­la­rı, her­kes ken­di­ne gö­re bir ders çı­kar­ma­sı la­zım.

Za­ten bu ya­sa­nın, ya­ni hâ­kim aday­la­rı ko­nu­sun­da Hâ­kim­ler Ka­nu­nu­’nun 7’n­ci mad­de­si­ni da­ha ön­ce de oku­dum: “A­day­lar, Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nun­da­ki ge­nel ida­re hiz­met­le­ri sı­nı­fı­na da­hil olup, hâ­kim­lik ve sav­cı­lı­ğın sı­nıf ve de­re­ce­le­ri­ne da­hil de­ğil­dir.” Bu mad­de ye­ter. Bu saa­te ka­dar ya­pı­lan ko­nuş­ma­lar, hep­si, bu mad­de­nin kar­şı­sın­da bo­şa git­mek­te­dir ya­ni aley­he olan ko­nuş­ma­lar bo­şa git­mek­te­dir. Bun­la­rın ce­va­bı za­ten içe­ri­sin­de­dir. Bu ko­nu­da faz­la söy­le­me­ye de, gö­rüş be­lirt­me­ye de hiç ge­rek yok ben­ce. Ge­re­ken­ler za­ten söy­le­nil­di.

Biz, bu ya­sa­nın ace­le çık­ma­sı­nı söy­le­dik ve ba­ğım­sız­lık­la bu işin ala­ka­sı­nın ol­ma­dı­ğı­nı söy­le­dik. Biz, ne ka­dar yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğı­nı ne ka­dar de­mok­ra­si­yi vur­gu­la­ma­ya, an­lat­ma­ya ça­lı­şır­sak ça­lı­şa­lım, öy­le gö­rü­yo­rum ki ar­ka­daş­la­rı­mız, kar­şı ta­raf­ta­ki­ler, bi­zi an­cak ken­di an­la­yı­şı, an­la­dık­la­rı ka­dar an­la­ya­cak­lar. O ne­den­le, biz doğ­ru­la­rı söy­le­dik, ge­re­ken­le­ri söy­le­dik.

HAK­KI SU­HA OKAY (An­ka­ra) – Cüm­le kur­mak­ta bir sı­kın­tı­mız var!

ALİ ÖZ­TÜRK (De­vam­la) – Te­şek­kür ede­rim.

İn­şal­lah, bu ka­nun ha­yır­lı uğur­lu olur. Her­ke­si say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­kil­le­ri, ko­nuş­ma­lar ta­mam­lan­mış­tır.

Mad­de üze­rin­de so­ru-ce­vap iş­le­mi ger­çek­leş­ti­re­ce­ğiz.

Sa­yın Ça­lık, bu­yu­run.

ÖZ­NUR ÇA­LIK (Ma­lat­ya) – Sa­yın Baş­ka­nım, te­şek­kür edi­yo­rum.

Sa­yın Ba­ka­nım, 3’ün­cü mad­de­de yer alan, mü­la­kat ku­ru­lun­da yer alan Tür­ki­ye Ada­let Aka­de­mi­si Yö­ne­tim Ku­ru­lun­dan se­çi­le­cek olan Yar­gı­tay ve Da­nış­tay men­sup­la­rı­mı­zın han­gi yön­tem­le be­lir­le­ne­ce­ği­ni siz­le­re sor­mak is­ti­yo­rum.

İkin­ci­si, mad­dey­le ala­ka­lı ol­ma­mak­la bir­lik­te, bu­nun­la bir­lik­te, böl­ge is­ti­naf mah­ke­me­le­ri­mi­zin sü­re­ciy­le il­gi­li bil­gi al­ma im­kâ­nı­mız müm­kün mü­dür? Ma­lat­ya­’da böl­ge is­ti­naf mah­ke­me­le­ri­ni kur­ma­yı dü­şü­nü­yor mu­yuz? Te­şek­kür ede­rim.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Ça­kır...

OS­MAN ÇA­KIR (Sam­sun) – Sa­yın Ba­kan, bu sö­zü edi­len ad­li­ye sa­ray­la­rın­dan Sam­su­n’­un ne za­man na­si­bi­ni ala­ca­ğı­nı öğ­ren­mek is­ti­yo­rum. Ad­li­ye bi­na­sı­nın ta­şın­ma­sı dü­şü­nü­len Te­kel bi­na­la­rı­nın ad­li hiz­met­le­re uy­gun ola­rak ne za­man dü­zen­le­ne­ce­ği ve bu ta­şın­ma­nın ne za­man ger­çek­le­şe­ce­ği ko­nu­sun­da bir plan­la­ma var mı­dır? Sam­sun.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Bu­lut...

AH­MET DU­RAN BU­LUT (Ba­lı­ke­sir) – Sa­yın Ba­ka­nım, yar­gı­nın ba­ğım­sız­lı­ğı­nın ka­za­nıl­ma­sı, ko­run­ma­sı adı­na bu ko­nu­da has­sa­si­ye­ti olan ge­liş­miş ül­ke­ler­de hâ­kim ve sav­cı­la­rın han­gi me­tot­lar­la alın­dı­ğı araş­tı­rıl­dı mı?

Ba­lı­ke­sir Bal­ya Ad­li­ye­si 59’un­cu Hü­kû­met dö­ne­min­de ka­pa­tıl­dı. Halk her gün el­li ki­lo­met­re ile­ri­de İv­rin­di il­çe­si­ne gi­dip ada­let arı­yor. Bu mağ­du­ri­ye­tin gi­de­ril­me­si için 60’ın­cı Hü­kû­me­tin bir ba­ka­nı ola­rak si­zin ba­kan­lı­ğı­nız­da Bal­ya Ad­li­ye­si­ni aç­ma­yı dü­şü­nü­yor mu­su­nuz?

Te­şek­kür ede­rim.

BAŞ­KAN – Sa­yın Ser­da­roğ­lu­…

MEH­MET SER­DA­ROĞ­LU (Kas­ta­mo­nu) – Sa­yın Baş­ka­nım, Sa­yın Ba­ka­nım; ön­ce­lik­le ka­nu­nun ha­yır­lı ol­ma­sı­nı di­li­yo­rum ve he­men so­ru­mu so­ru­yo­rum.

Kas­ta­mo­nu ilin­de Do­ğan­yurt, Ağ­lı, Şen­pa­zar ve Ha­nö­nü il­çe­le­rin­de ad­li­ye­ler ka­pa­tıl­dı mı?

2) Ül­ke ge­ne­lin­de ka­pa­tı­lan ad­li­ye sa­yı­sı ne ka­dar­dır?

3) İl­çe­sin­den otuz, kırk ki­lo­met­re ile­ri­ye gi­de­rek baş­ka bir il­çe­de prob­le­mi­ni çöz­me­ye ça­lı­şan­lar için ne dü­şü­nü­yor­su­nuz?

Te­şek­kür ede­rim.

BAŞ­KAN - Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Ak­ça­y…

ER­KAN AK­ÇAY (Ma­ni­sa) - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

Sa­yın Ba­ka­na 6’n­cı mad­dey­le il­gi­li bir so­ru yö­nel­ti­yo­rum. 5’in­ci mad­dey­le il­gi­li so­ru­la­ra ce­vap ver­mez­ken Sa­yın Ba­kan sa­ati­ni­zi işa­ret ede­rek Sa­yın Baş­ka­na gös­ter­di­niz “Sa­at geç ol­du, ar­tık gi­de­lim, mu­ha­le­fe­ti de din­le­me­ye­lim.” der gi­bi­si­niz. Sa­yın Ko­mis­yon Baş­ka­nı da sa­ati­ni işa­ret et­ti. Sa­bır­sız ve te­laş­lı­sı­nız. Bu saa­ti gös­ter­me­niz, so­ru­la­ra ce­vap ver­me­me­niz, ale­la­ce­le ka­nu­nu ne­re­dey­se yü­rü­tür­ce­si­ne çı­kar­ma gay­re­ti­niz, aca­ba bu ka­nu­nu bir an ön­ce yü­rüt­me gay­re­tin­den mi kay­nak­la­nı­yor, yok­sa yap­tı­ğı­nız işe ve mu­ha­le­fe­te say­gı nok­san­lı­ğın­dan mı kay­nak­la­nı­yor?

Te­şek­kür edi­yo­rum.

BAŞ­KAN – Sa­yın Uzu­nır­ma­k…

ALİ UZU­NIR­MAK (Ay­dın) - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

Her şey­den ön­ce şu­nu ifa­de et­mek is­ti­yo­rum: Bu­ra­sı Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si. Yü­rüt­me­ye her an, her za­man, her is­te­di­ği so­ru­yu so­ra­bi­lir. Sa­yın Ba­ka­nın şah­sıy­la ver­di­ği bir­ta­kım ce­vap­la­rı çok ne­za­ket­li bul­ma­dı­ğı­mı ifa­de edi­yo­rum, so­ru­mu yi­ne­li­yo­rum: Sa­yın Baş­ba­ka­nın yük­sek yar­gı or­gan­la­rı ve ida­ri yar­gıy­la il­gi­li bir­ta­kım be­yan­la­rı ol­du. Bu be­yan­lar­la il­gi­li Baş­ba­kan hak­lı ise aca­ba ku­rum­la­rın­da ne yap­tı? Eğer Baş­ba­kan hak­sız ise ku­rum­la­rı­nı ni­çin sa­vu­na­mı­yor Sa­yın Ba­kan? Do­la­yı­sıy­la, aca­ba, Baş­ba­ka­nın bu de­ğer­len­dir­me­le­ri­ni yar­gı­ya mü­da­ha­le­… Her ar­ka­daş yar­gı ba­ğım­sız­lı­ğın­dan bah­se­di­yor. Baş­ba­ka­nın be­yan­la­rı ba­ğım­sız yar­gı­ya mü­da­ha­le mi­dir, de­ğil mi­dir; Sa­yın Ba­kan na­sıl de­ğer­len­di­ri­yor?

Te­şek­kür edi­yo­rum.

BAŞ­KAN – Sa­yın Gök, son ola­rak, bu­yu­run.

İSA GÖK (Mer­sin) - Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

Ta­bi­i, Sa­yın Baş­ba­kan Ge­nel Ku­ru­lu teş­rif edin­ce Sa­yın Be­kir Boz­da­ğ’­ın ko­nuş­ma­sı bir an­da ha­ra­ret­len­di, tan­si­yon yir­mi ci­va­rın­da ol­du. Al­la­h’­tan ko­nuş­ma on da­ki­ka­lık­tı, yir­mi da­ki­ka­ya si­ra­yet et­me­di. Yal­nız, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ka­ra­rı bah­set­ti­ği­niz gi­bi de­ğil.

Sa­yın Ba­ka­nım, so­ru­mu arz edi­yo­rum. Sa­yın Be­kir Bey de­di ki: “Bir te­men­ni bö­lü­mü.” Şim­di, be­nim bil­di­ğim, mah­ke­me ka­rar­la­rı­nın id­di­a kıs­mı var, sa­vun­ma var, tar­tış­ma ve hü­küm fık­ra­sı var. Sa­yın Be­kir Be­y’­in de­di­ği “te­men­ni­” di­ye bir fık­ra var mı mah­ke­me ka­rar­la­rın­da, te­men­ni bö­lü­mü? Ha­ki­ka­ten me­rak edi­yo­rum, ce­ha­le­ti­me ba­ğış­la­yın.

Efen­dim, di­ğer ta­raf­tan -çok övü­nü­le­rek söy­le­nil­di- ad­li­ye ve ce­za in­faz ku­ru­mu ça­lı­şan­la­rı­nın ça­lış­ma şart­la­rı­nın iyi­leş­ti­ril­me­si hak­kın­da özel­lik­le faz­la me­sa­i, özel­lik­le faz­la me­sa­i, çün­kü bu in­san­lar cu­mar­te­si, pa­zar, ak­şam nö­bet­te ça­lı­şı­yor­lar ve ad­li­ye ça­lı­şan­la­rı­nın –hâ­kim, sav­cı için de­mi­yo­rum- ma­aş­la­rı son de­re­ce ko­mik, faz­la me­sa­ile­ri hâ­lâ yok, hep­si pe­ri­şan­lar. Bir iyi­leş­me dü­şü­nü­lü­yor mu?

Te­şek­kür edi­yo­rum.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Ba­ka­nım, bu­yu­run.

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Sa­yın Baş­ka­nım, Sa­yın Ça­lık böl­ge ad­li­ye mah­ke­me­le­riy­le il­gi­li bir so­ru yö­nelt­ti­ler. Da­ha ön­ce bir so­ru üze­ri­ne bu ko­nu­da bir açık­la­ma yap­mış­tım. Ama, çok kı­sa, özet hâ­lin­de ha­tır­lat­mak is­ti­yo­rum. Böl­ge ad­li­ye mah­ke­me­le­ri –ki, di­ğer bir is­miy­le is­ti­naf mah­ke­me­le­ri­dir- Yar­gı­ta­yın yü­kü­nü önem­li öl­çü­de azalt­mak dü­şün­ce­siy­le ya­sa­sı çık­tı. Do­kuz ili­miz­de de böl­ge ad­li­ye mah­ke­me­le­ri­nin ku­ru­lu­şuy­la il­gi­li ka­rar ve­ril­di. An­cak, fii­len böl­ge ad­li­ye mah­ke­me­le­ri­mi­zin açı­lı­şı bü­yük bir ih­ti­mal­le 2010 yı­lın­dan iti­ba­ren ola­bi­le­cek. Çün­kü, fi­zi­ki me­kân­lar he­nüz ha­zır de­ğil, hâ­kim ve sav­cı ek­si­ği­miz de var. Za­ten bu ya­sa­yı da çı­kar­ma­mı­zın en önem­li ne­den­le­rin­den bir ta­ne­si, hâ­kim ve sav­cı açı­ğı­mı­zı bir an ön­ce ka­pat­mak dü­şün­ce­siy­le­dir.

“Ma­lat­ya­’ya böl­ge ad­li­ye mah­ke­me­si açı­la­cak mı?” di­ye bir so­ru yö­nelt­ti Sa­yın Ça­lık. Ta­bi­i, do­kuz ili­miz­de aça­ca­ğı­mız böl­ge ad­li­ye mah­ke­me­le­riy­le so­ru­nu ta­ma­men çöz­me­mi­zin müm­kün ol­ma­dı­ğı­nı ifa­de et­mek is­ti­yo­rum. Ye­ni böl­ge ad­li­ye mah­ke­me­le­ri de açı­la­cak; an­cak, ne­re­ler­de açı­la­ca­ğı ko­nu­su da­ha son­ra ya­pı­la­cak bir ça­lış­may­la be­lir­le­ne­cek. Şu an­da “Ma­lat­ya­’da ola­cak mı?” so­ru­nu­za ce­vap ve­re­bi­le­cek du­rum­da de­ği­lim.

Sa­yın Ça­kır Sam­su­n’­da ger­çek­ten ad­li­ye sa­ra­yıy­la il­gi­li bir so­run ya­şan­dı­ğı­nı ifa­de et­ti­ler. Mer­kez Kı­lıç­de­de Ma­hal­le­si­’n­de bu­lu­nan Te­kel bi­na­la­rı­nın ada­let sa­ra­yı ya­pı­mın­da kul­la­nıl­mak üze­re Ada­let Ba­kan­lı­ğı­na de­vir iş­lem­le­ri sür­dü­rül­mek­te­dir. Bu iş­lem bit­tik­ten son­ra, ora­da de­ğer­len­dir­me ya­pı­la­cak­tır.

De­min­den be­ri, ka­pa­tıl­mış olan ad­li­ye sa­ray­la­rıy­la il­gi­li eleş­ti­ri­ler gel­di. Ya­nıl­mı­yor­sam 137 ad­li­ye sa­ra­yı ka­pa­tıl­dı. Çün­kü, bun­la­rın yıl­lık iş yü­kü 100 ci­va­rın­da dos­ya­dan iba­ret­ti. O ba­kım­dan, bu ad­li­ye sa­ray­la­rı­nın eko­no­mik ne­den­ler­le ka­pa­tıl­ma­la­rı icap et­ti ve ka­pa­tıl­dı. En ya­kın ad­li­ye­ye bu­ra­da­ki va­tan­daş­la­rı­mız ad­li hiz­met­ler için gi­dip bu hiz­me­ti ora­dan ala­bi­li­yor­lar. He­men şu­nu söy­le­ye­yim: Bu ad­li­ye bi­na­la­rı­nın ka­pa­tıl­ma­sı­nın Ha­zi­ne­ye 116 tril­yon li­ra­lık bir ta­sar­ru­fu ol­du ve kal­dı ki, bu bi­na­lar, kah­ve­ha­ne kö­şe­le­rin­de, ad­li­ye bi­na­sı di­ye­me­ye­ce­ği­miz yer­ler­dey­di, ka­pa­tıl­dı.

Efen­dim, “Ye­ni­den Bal­ya­’nın açıl­ma­sı müm­kün mü?” de­di Sa­yın Bu­lut. Ta­bi­i, bun­la­rı ye­ni­den aç­ma­yı dü­şün­me­di­ği­mi­zi ifa­de et­mek is­ti­yo­rum.

Ser­da­roğ­lu­’nun da so­ru­su ay­nı şe­kil­dey­di. Onun so­ru­su­na da, Do­ğan­yurt ve Ağ­lı­’da da tek­rar aç­ma­mı­zın müm­kün ol­ma­dı­ğı­nı ifa­de et­mek is­ti­yo­rum.

Yar­gı ka­rar­la­rı eleş­ti­ril­mez de­ğil­dir, yar­gı ka­rar­la­rı za­man za­man eleş­ti­ri­le­bi­lir, ama yar­gı ka­rar­la­rı­na da uyu­lur. O ne­den­le, yar­gı ka­rar­la­rı­nı eleş­tir­di di­ye kim­se­yi de eleş­tir­me­nin doğ­ru ol­ma­dı­ğı ka­na­atin­de­yim. O ba­kım­dan, Sa­yın Ak­ça­y’­ın sor­du­ğu so­ru­ya “Bu, yar­gı­ya bir mü­da­ha­le mi­dir?” di­ye sor­du­ğu so­ru­ya ve­re­ce­ğim ce­vap da, yar­gı ka­rar­la­rı­nın eleş­ti­ril­me­si­nin hu­kuk dev­let­le­rin­de ol­du­ğu­nu ifa­de ede­rek ce­vap­lan­dır­mış olu­yo­rum. Bu­nun dı­şın­da­ki di­ğer so­ru­la­ra da ya­zı­lı ola­rak ce­vap ve­re­ce­ğim.

Sa­yın Baş­ka­nım, bir de Ko­mis­yon Baş­ka­nı­mız sa­nı­yo­rum bir açık­la­ma ya­pa­cak.

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (An­ka­ra) – Ba­na da bir so­ru var­dı, ama MHP’­li ar­ka­da­şın.

BAŞ­KAN –  Evet, Sa­yın Baş­kan, bu­yu­run.

ADA­LET KO­MİS­YO­NU BAŞ­KA­NI AH­MET İYİ­MA­YA (An­ka­ra) – De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Par­la­men­to­da bir ha­ta ya­pı­lı­yor. Par­la­men­ter­le­rin bil­gi edin­me yol­la­rı Ana­ya­sa­’mı­zın 96’n­cı mad­de­sin­de de­ne­tim yol­la­rıy­la bir­lik­te tan­zim edil­miş ve de­va­mı mad­de­ler­de. Araş­tır­ma, gen­so­ru, so­ru ve­sa­ire. Ya­sa mad­de­le­ri üze­rin­de­ki gö­rüş­me son­ra­sı açı­la­cak so­ru­lar tek­li­fin ken­di­siy­le, ko­nu­suy­la sı­nır­lı­dır, mad­de de ke­za öy­le­dir. Ge­rek Ba­ka­na ge­rek Ko­mis­yon Baş­ka­nı­na so­ru­la­cak so­ru­la­rın ama­cı, ya­sa­nın ge­ne­li­nin ve mad­de ru­hu­nun or­ta­ya çık­ma­sı­nı sağ­la­ma­ya yö­ne­lik so­ru­lar­dır. Par­la­men­to hu­ku­ku­nun sa­nı­yo­rum ih­la­li­nin ti­pik bir ya­pı­sı­dır bu. 81’in­ci mad­de­nin, Ana­ya­sa­’nın 96’n­cı mad­de­siy­le bir­lik­te ye­ni­den göz­den ge­çi­ril­me­si la­zım.

Te­şek­kür edi­yo­rum.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Da­ha da sus­tu­ra­cak­sı­nız ga­li­ba mu­ha­le­fe­ti.

OS­MAN ÇA­KIR (Sam­sun) – Yap­tı­ğı­nız ko­nuş­ma­lar ya­say­la mı il­gi­li?

BAŞ­KAN – Say­gı­de­ğer mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım, 6’n­cı mad­de üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler ta­mam­lan­mış­tır.

AB­DÜL­KA­DİR AK­CAN (Af­yon­ka­ra­hi­sar) –  Sa­yın Baş­kan, bu ka­nun­la ad­li­ye sa­ra­yı­nı yap­ma­nın hiç ala­ka­sı ol­ma­dı­ğı hâl­de bah­se­di­le­bi­li­yor­sa, Sa­yın İyi­ma­ya­’nın bu ko­nuş­ma­yı yap­ma­ma­sı ge­re­kir­di. Sa­yın Ba­kan ce­vap ver­di, ona ne olu­yor?

BAŞ­KAN – Sa­yın Ak­can, te­şek­kür edi­yo­rum

Say­gı­de­ğer ar­ka­daş­la­rım, tek­li­fin 6’n­cı mad­de­si­nin oy­la­ma­sın­dan ön­ce bir açık oy­la­ma tek­li­fi var­dır. Ya­ni, mad­de­nin açık oy­la­ma şek­lin­de ya­pıl­ma­sı. Şim­di, bu ar­ka­daş­la­rı­mı­zın, tek­li­fi ve­ren ar­ka­daş­la­rı­mı­zın bu­ra­da olup ol­ma­dık­la­rı­nı ara­ya­ca­ğım, eğer ar­ka­daş­la­rı­mız bu­ra­day­sa ve­ya ken­di­le­ri­ne ta­kab­bül eden ar­ka­daş­la­rı­mız var­sa, mad­de­yi açık oy­la­ma şek­lin­de oy­la­ya­ca­ğım.

“Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

Gö­rü­şül­mek­te olan 65 sı­ra sa­yı­lı Ya­sa Tek­li­fi­’nin 6’n­cı mad­de­si­nin oy­la­ma­sı­nın açık oy­la­ma şek­lin­de ya­pıl­ma­sı­nı arz ve tek­lif ede­riz.”

Ni­hat Er­gün? Bu­ra­da.

Nu­ret­tin Ca­nik­li? Bu­ra­da.

Be­kir Boz­dağ? Bu­ra­da.

Mus­ta­fa Eli­taş? Bu­ra­da.

Sa­dul­lah Er­gin? Bu­ra­da.

Ünal Ka­cır? Bu­ra­da.

Öz­nur Ça­lık? Bu­ra­da.

OS­MAN DUR­MUŞ (Kı­rık­ka­le) – Sa­yın Baş­kan, baş mü­mes­sil gel­di, sı­nı­fı mı yok­lu­yor­su­nuz?

BAŞ­KAN - Hay­ret­tin Çak­mak? Bu­ra­da.

Ömer Fa­ruk Öz? Bu­ra­da.

Ca­hit Bağ­cı? Bu­ra­da.

Ali Ko­yun­cu? Bu­ra­da.

Ra­ma­zan Ba­şak? Bu­ra­da.

Ay­han Yıl­maz? Bu­ra­da.

Ah­met Ök­süz­ka­ya? Bu­ra­da.

Yıl­maz Hel­va­cı­oğ­lu? Bu­ra­da.

Nu­ret­tin Ak­man? Bu­ra­da.

Tu­ran Kı­rat­lı? Bu­ra­da.

Meh­met Tun­çak? Bu­ra­da.

İlk­nur İn­ce­öz? Bu­ra­da.

Öz­lem Müf­tü­oğ­lu? Bu­ra­da.

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım, açık oy­la­ma­nın şek­li hak­kın­da Ge­nel Ku­ru­lun ka­ra­rı­nı ala­ca­ğım.

Açık oy­la­ma­nın elek­tro­nik oy­la­ma ci­ha­zıy­la ya­pıl­ma­sı­nı oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­ler... Ka­bul et­me­yen­ler... Ka­bul edil­miş­tir.

Alı­nan ka­rar ge­re­ğin­ce açık oy­la­ma elek­tro­nik ci­haz­la ya­pı­la­cak­tır. Oy­la­ma için üç da­ki­ka sü­re ve­ri­yo­rum ve oy­la­ma iş­le­mi­ni baş­la­tı­yo­rum.

(Elek­tro­nik ci­haz­la oy­la­ma ya­pıl­dı)

BAŞ­KAN – Say­gı­de­ğer mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım, 65 sı­ra sa­yı­lı Ka­nun Tek­li­fi­’nin 6’n­cı mad­de­si­nin açık oy­la­ma so­nu­cu­nu arz edi­yo­rum:

Kul­la­nı­lan oy sa­yı­sı : 242

Ka­bul :                       222

Ret :                               16

Çe­kim­ser :                          4 (x)

Böy­le­ce, mad­de ka­bul edil­miş­tir.

Evet, ta­sa­rı­nın tü­mü­nün oy­la­ma­sın­dan ön­ce, İç Tü­zü­k’­ün 86’n­cı mad­de­si­ne gö­re oyu­nun ren­gi­ni be­lirt­mek üze­re ta­lep­ler var­dır.

Aleyh­te, Ka­mer Gen­ç… Yok.

Leh­te, Kas­ta­mo­nu Mil­let­ve­ki­li Mu­sa Sı­va­cı­oğ­lu.

Bu­yu­run Sa­yın Sı­va­cı­oğ­lu. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

MU­SA SI­VA­CI­OĞ­LU (Kas­ta­mo­nu) – Sa­yın  Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım; on bir bu­çuk sa­at­tir tek­lif üze­rin­de uzun uzun mü­za­ke­re­ler­de bu­lun­duk. Yar­gı ca­mi­ası­na, ya­rar­la­na­cak olan tüm aday­la­rı­mı­za ha­yır­lı ol­sun di­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Şu cüm­le­yi söy­le­me­me mü­sa­ade edin: Yir­mi beş yıl­lık hâ­kim­lik ve sav­cı­lık mes­le­ğin­de has­sas ada­let te­ra­zi­si­nin den­ge­si­ni hiç­bir za­man boz­ma­dım. Bu­ra­da ifa­de edi­len o söz­le­re kar­şı­lık ola­rak bu­nu söy­le­mek is­ti­yo­rum.

                                  

(x) Açık oylama kesin sonuçlarını gösteren tablo tutanağa eklidir.

Ha­yır­lı ol­sun, uğur­lu ol­sun di­yo­rum. He­pi­ni­ze ha­yır­lı ge­ce­ler di­li­yo­rum. Say­gı­lar su­nu­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Sı­va­cı­oğ­lu.

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­kil­le­ri, tek­li­fin tü­mü­nü oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r… Tek­lif ka­bul edil­miş ve ka­nun­laş­mış­tır.

Yar­gı ca­mi­ası­na ve mil­le­ti­mi­ze ha­yır­lar ge­tir­me­si­ni di­li­yo­rum.

Sa­yın Ba­ka­nın bir te­şek­kür ko­nuş­ma­sı ola­cak­tır.

Bu­yu­run Sa­yın Ba­ka­nım. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

ADA­LET BA­KA­NI MEH­MET ALİ ŞA­HİN (An­tal­ya) – Sa­yın Baş­ka­nım, de­ğer­li ar­ka­daş­lar; on iki saa­te ya­kın bir sü­re ça­lı­şa­rak al­tı mad­de­lik bir ka­nun tek­li­fi­ni ya­sa­laş­tır­ma im­kâ­nı bul­duk. Kat­kı ve­ren tüm si­ya­si par­ti­le­ri­mi­ze ve mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rı­ma şük­ran­la­rı­mı su­nu­yo­rum. Bu tek­lif, ka­nun­la­şan tek­lif yü­rür­lü­ğe gir­dik­ten, Res­mî Ga­ze­te­’de ya­yın­lan­dık­tan son­ra, ina­nı­yo­rum ki, Tür­ki­ye'de­ki hâ­kim ve sav­cı açı­ğı­nın ka­pa­tıl­ma­sı­na önem­li kat­kı­lar sağ­la­ya­cak­tır. Özel­lik­le hâ­kim ve sav­cı açı­ğı­nın ka­pa­tıl­ma­sın­da, avu­kat­la­rı­mı­zın po­tan­si­ye­lin­den de ya­rar­lan­ma im­kâ­nı bu­la­ca­ğız ve ay­rı­ca, 100 ci­va­rın­da, şu an­da aday ola­rak, dört ay­dır ida­ri yar­gı­da staj gö­ren genç ar­ka­daş­la­rı­mı­zın da so­ru­nu­na Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ola­rak sa­hip çı­kıp, onu çöz­dü­ğü­müz için de son de­re­ce mut­lu ol­du­ğu­mu­zu ifa­de edi­yo­rum. On­lar adı­na da siz­le­re kat­kı­la­rı­nız ne­de­niy­le te­şek­kür edi­yo­rum.

Ya­sa­nın ül­ke­mi­ze, ada­let ca­mi­amı­za ve yar­gı ca­mi­amı­za ha­yır­lı ol­ma­sı­nı di­li­yor, he­pi­ni­ze ha­yır­lı ge­ce­ler di­li­yo­rum efen­dim. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Ba­ka­nım.

Biz de ha­yır­lı ol­ma­sı­nı di­li­yo­ruz.

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım, alı­nan ka­rar ge­re­ğin­ce, 2008 Yı­lı Mer­ke­zi Yö­ne­tim Büt­çe Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı ile 2006 Yı­lı Mer­ke­zi Yö­ne­tim Ke­sin He­sap Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı­’nın tü­mü üze­rin­de gö­rüş­me­le­ri yap­mak üze­re, 4 Ara­lık 2007 Sa­lı gü­nü sa­at 11.00’de top­lan­mak üze­re bir­le­şi­mi ka­pa­tı­yo­rum.

 

Ka­pan­ma Saa­ti: 01.33