DÖNEM: 23                                                                    YASAMA YILI: 2

 

 

 

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ

TUTANAK DERGİSİ

CİLT : 10

39’uncu Birleşim

14 Aralık 2007 Cuma

İ Ç İ N D E K İ L E R

   I. - GE­ÇEN TU­TA­NAK ÖZE­Tİ

  II. - GE­LEN K­ĞIT­LAR

II­I. - KA­NUN TA­SA­RI VE TEK­LİF­LE­Rİ İLE KO­MİS­YON­LAR­DAN GE­LEN Dİ­ĞER İŞ­LER

A) KA­NUN TA­SA­RI VE TEK­LİF­LE­Rİ

1.- 2008 Yı­lı Mer­ke­zi Yö­ne­tim Büt­çe Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı ve Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/426) (S. Sa­yı­sı:57)

2.- 2006 Yı­lı Mer­ke­zi Yö­ne­tim Ke­sin He­sap Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı ile Mer­ke­zi Yö­ne­tim Büt­çe­si Kap­sa­mın­da­ki İda­re ve Ku­rum­la­rın 2006 Büt­çe Yı­lı Ke­sin He­sap Ta­sa­rı­sı­na Ait Ge­nel Uy­gun­luk Bil­di­ri­mi ve Eki Ra­por­la­rı­nın  Su­nul­du­ğu­na Da­ir Sa­yış­tay Baş­kan­lı­ğı Tez­ke­re­si ile Plan ve  Büt­çe Ko­mis­yo­nu  Ra­po­ru ( 1/267, 3/191) (S. Sa­yı­sı: 58)

 

IV.- OY­LA­MA­LAR

1.- 2008 Yı­lı Mer­ke­zi Yö­ne­tim Büt­çe Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı­’nın oy­la­ma­sı

2.- 2006 Yı­lı Mer­ke­zi Yö­ne­tim Ke­sin He­sap Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı­’nın oy­la­ma­sı

V.- SO­RU­LAR VE CE­VAP­LAR

A) YAZILI SORULAR VE CEVAPLARI

1.- Er­zin­can Mil­let­ve­ki­li Erol Tı­nas­te­pe­’nin, Te­ke­lin ba­zı yö­ne­ti­ci­le­ri hak­kın­da­ki id­di­ala­ra iliş­kin Baş­ba­kan­dan so­ru­su ve Ma­li­ye Ba­ka­nı Ke­mal Una­kı­ta­n’­ın ce­va­bı (7/620)

2.- An­tal­ya Mil­let­ve­ki­li Os­man Kap­ta­n’­ın, Mev­lâ­nâ ko­nu­lu bir ge­ce­de ba­zı ki­tap­la­rı da­ğı­tan gö­rev­li­le­re iliş­kin so­ru­su ve Kül­tür ve Tu­rizm Ba­ka­nı Er­tuğ­rul Gü­na­y’­ın ce­va­bı (7/639)

3.- Ha­tay Mil­let­ve­ki­li Sü­ley­man Tu­ran Çir­ki­n’­in, Ha­tay Mo­za­ik Mü­ze­si­’nin yer so­ru­nu­na iliş­kin so­ru­su ve Kül­tür ve Tu­rizm Ba­ka­nı Er­tuğ­rul Gü­na­y’­ın ce­va­bı (7/640)

4.- Ko­ca­eli Mil­let­ve­ki­li Cev­det Sel­vi­’nin, Ko­ca­eli-Geb­ze-Di­lo­va­sı bel­de­sin­de­ki sa­na­yi atık­la­rı ko­nu­sun­da ku­ru­lan Mec­lis araş­tır­ma­sı ko­mis­yo­nu ra­po­ru doğ­rul­tu­sun­da­ki ça­lış­ma­la­ra iliş­kin so­ru­su ve  Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Vey­sel Eroğ­lu­’nun ce­va­bı (7/707)

5.- Sam­sun Mil­let­ve­ki­li Su­at Bi­ni­ci­’nin, Du­ru­çay ve Ve­zir­köp­rü Ba­raj­la­rı ile su­la­ma ka­nal­la­rı­nın ya­pı­mı­na iliş­kin so­ru­su ve  Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Vey­sel Eroğ­lu­’nun ce­va­bı (7/719)

6.- Ay­dın Mil­let­ve­ki­li Öz­lem Çer­çi­oğ­lu­’nun, Bü­yük Men­de­res Neh­ri­’n­de­ki kir­li­li­ğe iliş­kin so­ru­su ve  Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Vey­sel Eroğ­lu­’nun ce­va­bı (7/720)

7.- Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Onur Öy­me­n’­in, Bur­sa­’da­ki su kay­nak­la­rı­nın ko­run­ma­sı­na ve su pro­je­le­ri­ne iliş­kin so­ru­su ve  Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Vey­sel Eroğ­lu­’nun ce­va­bı (7/721)

8.- İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Çe­tin Soy­sa­l’­ın, İs­tan­bul-Su­lu­ku­le­’de uy­gu­la­na­cak olan kent­sel dö­nü­şüm pro­je­si­ne iliş­kin so­ru­su ve Kül­tür ve Tu­rizm Ba­ka­nı Er­tuğ­rul Gü­na­y’­ın ce­va­bı (7/730)

9.- Edir­ne Mil­let­ve­ki­li Bil­gin Pa­ça­rı­z’­ın, Edir­ne Sa­ra­yı­nın de­ğer­len­di­ril­me­si­ne iliş­kin so­ru­su ve Kül­tür ve Tu­rizm Ba­ka­nı Er­tuğ­rul Gü­na­y’­ın ce­va­bı (7/731)

10.- An­tal­ya Mil­let­ve­ki­li Hüs­nü Çöl­lü­’nün, Be­lek or­man­la­rı­nın tu­rizm amaç­lı tah­si­si­ne iliş­kin so­ru­su ve Kül­tür ve Tu­rizm Ba­ka­nı Er­tuğ­rul Gü­na­y’­ın ce­va­bı (7/732)

11.- Ay­dın Mil­let­ve­ki­li Ali Uzu­nır­ma­k’­ın, don­du­ru­lan TÜRK­VET ka­yıt sis­te­mi­nin açıl­ma­sı­na,

- Kah­ra­man­ma­raş Mil­let­ve­ki­li Meh­met Akif  Pak­so­y’­un, Kah­ra­man­ma­ra­ş’­ta öden­me­yi bek­le­yen ta­rım ve hay­van­cı­lık des­tek­le­me­le­ri­ne,

- Bur­sa Mil­let­ve­ki­li İs­met Bü­yü­ka­ta­ma­n’­ın, zey­tin üre­ti­mi­nin des­tek­len­me­si­ne,

- Mer­sin Mil­let­ve­ki­li Ali Rı­za Öz­tür­k’­ün, Mer­si­n’­de do­lu­dan za­rar gö­ren çift­çi­le­re,

- Ada­na Mil­let­ve­ki­li Hu­lu­si Gü­ve­l’­in, su­ni to­hum­la­ma des­tek­le­me pri­mi­ne,

Bu­za­ğı des­tek­le­me prim­le­ri­ne,

Prog­ram­lı aşı­la­ma des­tek prim­le­ri­ne,

Süt des­tek­le­me öde­me­le­ri­ne,

- Ba­lı­ke­sir Mil­let­ve­ki­li Er­gün Ay­do­ğa­n’­ın, hay­van­cı­lık­ta­ki des­tek­le­me öde­me­le­ri­ne,

İliş­kin so­ru­la­rı ve Ta­rım ve Kö­yiş­le­ri Ba­ka­nı Meh­met Meh­di Eke­r’­in ce­va­bı (7/739, 740, 741, 742, 743, 744, 745, 746, 747)

12.- Ha­tay Mil­let­ve­ki­li Sü­ley­man Tu­ran Çir­ki­n’­in, sos­yal gü­ven­lik ala­nın­da ye­ni dü­zen­le­me­ler ya­pı­lıp ya­pıl­ma­ya­ca­ğı­na iliş­kin Baş­ba­kan­dan so­ru­su ve Ça­lış­ma ve Sos­yal Gü­ven­lik Ba­ka­nı  Fa­ruk Çe­li­k’­in ce­va­bı (7/757)

13.- İz­mir Mil­let­ve­ki­li Ah­met Ke­nan Tan­rı­ku­lu­’nun, ver­gi­ler­de­ki ka­yıp ve ka­ça­ğa iliş­kin so­ru­su ve Ma­li­ye Ba­ka­nı Ke­mal Una­kı­ta­n’­ın ce­va­bı (7/778)

14.- Uşak Mil­let­ve­ki­li Os­man Coş­ku­noğ­lu­’nun, Türk Te­le­kom­da­ki gre­ve iliş­kin so­ru­su ve Ça­lış­ma ve Sos­yal Gü­ven­lik Ba­ka­nı  Fa­ruk Çe­li­k’­in ce­va­bı (7/795)

15.- İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Meh­met Ufuk Ura­s’­ın, Türk Te­le­kom­da grev­de­ki iş­çi­le­rin ye­ri­ne ele­man ça­lış­tı­rıl­ma­sı­na iliş­kin so­ru­su ve Ça­lış­ma ve Sos­yal Gü­ven­lik Ba­ka­nı  Fa­ruk Çe­li­k’­in ce­va­bı (7/796)

16.- Yoz­gat Mil­let­ve­ki­li Meh­met Eki­ci­’nin, ge­çi­ci iş­çi sta­tü­sün­de­ki per­so­ne­le iliş­kin so­ru­su ve Ça­lış­ma ve Sos­yal Gü­ven­lik Ba­ka­nı  Fa­ruk Çe­li­k’in ce­va­bı (7/797)

17.- Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Ke­mal De­mi­re­l’­in, Umur­bey su­la­ma pro­je­si­ne iliş­kin so­ru­su ve  Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Vey­sel Eroğ­lu­’nun ce­va­bı (7/798)

18.- Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Ke­mal De­mi­re­l’­in, bir gö­le­tin su­la­ma bo­ru­la­rı iha­le­si­ne iliş­kin so­ru­su ve  Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Vey­sel Eroğ­lu­’nun ce­va­bı (7/800)

19.- Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Ke­mal De­mi­re­l’­in, ve­kâ­le­ten gö­rev ya­pan per­so­nel­den asa­le­ten ata­nan­la­ra iliş­kin so­ru­su ve Dev­let Ba­ka­nı ve Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı Ha­ya­ti Ya­zı­cı­’nın  ce­va­bı (7/801)

20.- Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Ke­mal De­mi­re­l’­in, ve­kâ­le­ten gö­rev ya­pan per­so­nel­den asa­le­ten ata­nan­la­ra iliş­kin so­ru­su ve Kül­tür ve Tu­rizm Ba­ka­nı Er­tuğ­rul Gü­na­y’­ın ce­va­bı (7/821)

21.- Ya­lo­va Mil­let­ve­ki­li Mu­har­rem İn­ce­’nin, en­van­ter­den dü­şü­len bir ar­ke­olo­jik ese­re iliş­kin so­ru­su ve Kül­tür ve Tu­rizm Ba­ka­nı Er­tuğ­rul Gü­na­y’­ın ce­va­bı (7/824)

22.- Bur­sa Mil­let­ve­ki­li Ke­mal De­mi­re­l’­in, ve­kâ­le­ten gö­rev ya­pan per­so­nel­den asa­le­ten ata­nan­la­ra iliş­kin so­ru­su ve Dev­let Ba­ka­nı Kür­şad Tüz­me­n’­in ce­va­bı (7/857)

23.- İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Sü­ley­man Ya­ğı­z’­ın, ge­nel ya da kıs­mi bir af ha­zır­lı­ğı ya­pı­lıp ya­pıl­ma­dı­ğı­na iliş­kin Baş­ba­kan­dan so­ru­su ve  Ada­let Ba­ka­nı Meh­met Ali Şa­hi­n’­in ce­va­bı (7/875)

24.- Gi­re­sun Mil­let­ve­ki­li Mu­rat Öz­ka­n’­ın, ka­tı atık yak­ma te­sis­le­ri­ne gir­di ta­ah­hü­tü­ne iliş­kin Çev­re ve Or­man Ba­ka­nın­dan so­ru­su ve  Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Vey­sel Eroğ­lu­’nun ce­va­bı (7/880)

25.- Ay­dın Mil­let­ve­ki­li Öz­lem Çer­çi­oğ­lu­’nun, Ay­dın-Sul­tan­hi­sa­r’­da­ki su­la­ma su­yu sı­kın­tı­sı­na iliş­kin so­ru­su ve  Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Vey­sel Eroğ­lu­’nun ce­va­bı (7/881)

26.- Bur­dur Mil­let­ve­ki­li Ra­ma­zan Ke­rim Öz­ka­n’­ın, Bur­du­r’­da ku­ru­la­cak bir baz is­tas­yo­nu­na iliş­kin so­ru­su ve  Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Vey­sel Eroğ­lu­’nun ce­va­bı (7/882)

27.- Ma­ni­sa Mil­let­ve­ki­li Şa­hin Men­gü­’nün, So­ma-Yağ­cı­lı­’da ya­pı­lan ağaç ke­sim­le­ri­ne iliş­kin so­ru­su ve  Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Vey­sel Eroğ­lu’nun ce­va­bı (7/883)

28.- İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Ay­şe Ja­le Ağır­ba­ş’­ın, Me­riç Neh­ri­’nin ıs­la­hı­na iliş­kin so­ru­su ve  Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı Vey­sel Eroğ­lu­’nun ce­va­bı (7/885)

29.- Ada­na Mil­let­ve­ki­li Ne­vin­ga­ye Er­ba­tu­r’­un, ka­dın iş­siz­li­ği­ne iliş­kin so­ru­su ve Ça­lış­ma ve Sos­yal Gü­ven­lik Ba­ka­nı  Fa­ruk Çe­li­k’­in ce­va­bı (7/886)

30.- Muğ­la Mil­let­ve­ki­li Me­tin Er­gu­n’­un, özel­leş­tir­me so­nu­cu iş­siz ka­lıp ka­mu­da tek­rar işe alı­nan­la­rın ya­şa­dık­la­rı so­run­la­ra iliş­kin so­ru­su ve Ça­lış­ma ve Sos­yal Gü­ven­lik Ba­ka­nı  Fa­ruk Çe­li­k’­in ce­va­bı (7/887)

31.- Ma­ni­sa Mil­let­ve­ki­li Mus­ta­fa Enö­z’­ün, Ma­ni­sa Er­kek Ye­tiş­tir­me Yur­dun­da­ki bir ola­ya,

- Ada­na Mil­let­ve­ki­li Ne­vin­ga­ye Er­ba­tu­r’­un, ka­dın sı­ğın­ma ev­le­ri­ne,

İliş­kin so­ru­la­rı  ve Dev­let Ba­ka­nı Ni­met Çu­buk­çu­’nun ce­va­bı (7/889, 890)

32.- Mer­sin Mil­let­ve­ki­li Ali Rı­za Öz­tür­k’­ün, Es­ki­şe­hirs­po­run trans­fer­le­ri ile il­gi­li id­di­ala­ra iliş­kin so­ru­su ve Ma­li­ye Ba­ka­nı Ke­mal Una­kı­ta­n’­ın ce­va­bı (7/1009)

 

I.- GEÇEN TUTANAK ÖZETİ

TBMM Ge­nel Ku­ru­lu sa­at 11.04’te açı­la­rak ye­di otu­rum yap­tı.

 

18-19 Ara­lık 2007 ta­rih­le­rin­de Brük­se­l’­de ya­pı­la­cak olan Av­ru­pa Par­la­men­to­su Eği­tim ve Kül­tür Kar­ma Ko­mis­yo­nu Top­lan­tı­sı­’na ka­tı­lın­ma­sı­na iliş­kin Baş­kan­lık tez­ke­re­si ka­bul edil­di.

 

2008 Yı­lı Mer­ke­zi Yö­ne­tim Büt­çe Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı ve 2006 Yı­lı Mer­ke­zi Yö­ne­tim Ke­sin He­sap Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı­’nın (1/426; 1/267, 3/191) (S. Sa­yı­sı: 57, 58) gö­rüş­me­le­ri­ne de­vam edi­le­rek, mad­de­le­ri ka­bul edil­di.

 

İz­mir Mil­let­ve­ki­li K. Ke­mal Ana­dol, Ağ­rı Mil­let­ve­ki­li Ce­mal Ka­ya­’nın ko­nuş­ma­sın­da şah­sı­na ve par­ti­si­ne,

Ağ­rı Mil­let­ve­ki­li Ce­mal Ka­ya, İz­mir Mil­let­ve­ki­li K. Ke­mal Ana­do­l’­un ko­nuş­ma­sın­da şah­sı­na,

Sa­taş­tık­la­rı id­di­asıy­la bi­rer ko­nuş­ma yap­tı­lar.

 

Alı­nan ka­rar ge­re­ğin­ce 14 Ara­lık 2007 Cu­ma gü­nü sa­at 10.00’da top­lan­mak üze­re, bir­le­şi­me 00.01’de son ve­ril­di.

 

Nev­zat PAK­DİL

Baş­kan Ve­ki­li

 

          Ca­nan CAN­DE­MİR ÇE­LİK                                            Mu­rat ÖZ­KAN

                           Bur­sa                                                                  Gi­re­sun

                        Kâ­tip Üye                                                              Kâ­tip Üye

 

                    Yu­suf COŞ­KUN                                             Fat­ma SAL­MAN KO­TAN

                           Bin­göl                                                                     Ağ­rı

                        Kâ­tip Üye                                                              Kâ­tip Üye

 

Fa­toş GÜR­KAN

Ada­na

Kâ­tip Üye

 

                                                                                                                                                 No.: 53

II.- GELEN KÂĞITLAR

14 Aralık 2007 Cuma

Ta­sa­rı­

1.- Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Hü­kü­me­ti ile Su­dan Cum­hu­ri­ye­ti Hü­kü­me­ti Ara­sın­da Bi­lim­sel ve Tek­no­lo­jik İş­bir­li­ği An­laş­ma­sı­nın Onay­lan­ma­sı­nın Uy­gun Bu­lun­du­ğu­na Da­ir Ka­nun Ta­sa­rı­sı (1/481) (Sa­na­yi, Ti­ca­ret, Ener­ji, Ta­bii Kay­nak­lar, Bil­gi ve Tek­no­lo­ji ve Dı­şiş­le­ri Ko­mis­yon­la­rı­na) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 7.12.2007)

Tek­lif­

1.- Ma­lat­ya Mil­let­ve­ki­li Fe­rit Mev­lüt As­la­noğ­lu­’nun; Ta­bii Afet­ler­de Za­rar Gö­ren Çift­çi­le­re Ya­pı­la­cak Yar­dım­lar Hak­kın­da­ki Ka­nun Tek­li­fi (2/98) (Ta­rım, Or­man ve Kö­yiş­le­ri ile Plan ve Büt­çe Ko­mis­yon­la­rı­na) (Baş­kan­lı­ğa ge­liş ta­ri­hi: 5.12.2007)

Ra­por­lar

1.- Ka­ra­de­niz Eko­no­mik İş­bir­li­ği Par­la­men­ter­ler Asamb­le­si­nin Ay­rı­ca­lık ve Ba­ğı­şık­lık­la­rı­na Da­ir Pro­to­ko­lün Onay­lan­ma­sı­nın Uy­gun Bu­lun­du­ğu­na Da­ir Ka­nun Ta­sa­rı­sı ve Dı­şiş­le­ri Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/291) (S. Sa­yı­sı: 77) (Da­ğıt­ma ta­ri­hi: 14.12.2007) (GÜN­DE­ME)

2.- Uyuş­tu­ru­cu ve Psi­kot­rop Mad­de­le­rin Ka­çak­çı­lı­ğı­na Kar­şı Bir­leş­miş Mil­let­ler Söz­leş­me­si­nin 17 nci Mad­de­si­nin Uy­gu­lan­ma­sı­na İliş­kin De­niz Yo­luy­la Ya­pı­lan Ka­çak­çı­lık­la Mü­ca­de­le An­laş­ma­sı­nın Onay­lan­ma­sı­nın Uy­gun Bu­lun­du­ğu­na Da­ir Ka­nun Ta­sa­rı­sı ve Dı­şiş­le­ri Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/295) (S. Sa­yı­sı: 78) (Da­ğıt­ma ta­ri­hi: 14.12.2007) (GÜN­DE­ME)

3.- Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti ile Ar­jan­tin Cum­hu­ri­ye­ti Ara­sın­da Ve­te­ri­ner­lik Ala­nın­da İş­bir­li­ği An­laş­ma­sı­nın Onay­lan­ma­sı­nın Uy­gun  Bu­lun­du­ğu­na Da­ir Ka­nun Ta­sa­rı­sı ve Dı­şiş­le­ri Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/299) (S. Sa­yı­sı: 79) (Da­ğıt­ma ta­ri­hi: 14.12.2007) (GÜN­DE­ME)

4.- Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Hü­kü­me­ti ile Af­ga­nis­tan İs­lam Cum­hu­ri­ye­ti Hü­kü­me­ti Ara­sın­da Güm­rük Ko­nu­la­rın­da İş­bir­li­ği ve Kar­şı­lık­lı Yar­dım­laş­ma An­laş­ma­sı­nın Onay­lan­ma­sı­nın Uy­gun Bu­lun­du­ğu­na Da­ir Ka­nun Ta­sa­rı­sı ve Dı­şiş­le­ri Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/302) (S. Sa­yı­sı: 80) (Da­ğıt­ma ta­ri­hi: 14.12.2007) (GÜN­DE­ME)

5.- Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Jan­dar­ma Ge­nel Ko­mu­tan­lı­ğı ile Uk­ray­na İçiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı İç Bir­lik­ler Ana De­part­ma­nı Ara­sın­da Gü­ven­lik Ala­nın­da Per­so­nel Eği­ti­mi ve Öğ­re­ti­mi İş­bir­li­ği Pro­to­ko­lü­nün Onay­lan­ma­sı­nın Uy­gun Bu­lun­du­ğu­na Da­ir Ka­nun Ta­sa­rı­sı ve Dı­şiş­le­ri Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/306) (S. Sa­yı­sı: 81) (Da­ğıt­ma ta­ri­hi: 14.12.2007) (GÜN­DE­ME)

6.- Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Dı­şiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı ile Arap Dev­let­le­ri Li­gi Ge­nel Sek­re­ter­li­ği Ara­sın­da Mu­ta­ba­kat Muh­tı­ra­sı­nın Onay­lan­ma­sı­nın Uy­gun Bu­lun­du­ğu­na Da­ir Ka­nun Ta­sa­rı­sı ve Dı­şiş­le­ri Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/318) (S. Sa­yı­sı: 82) (Da­ğıt­ma ta­ri­hi: 14.12.2007) (GÜN­DE­ME)

 

14 Ara­lık 2007 Cu­ma

Bİ­RİN­Cİ OTU­RUM

Açıl­ma Saa­ti: 10.03

BAŞ­KAN : Baş­kan Ve­ki­li Nev­zat PAK­DİL

K­TİP ÜYE­LER : Ha­run TÜ­FEK­Cİ (Kon­ya), Yu­suf COŞ­KUN (Bin­göl)

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin 39’un­cu Bir­le­şi­mi­ni açı­yo­rum.

Top­lan­tı ye­ter sa­yı­sı var­dır, gö­rüş­me­le­re baş­lı­yo­ruz.

 Say­gı­de­ğer ar­ka­daş­la­rım, prog­ra­ma gö­re, 2008 Yı­lı Mer­ke­zi Yö­ne­tim Büt­çe Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı ile 2006 Yı­lı Mer­ke­zi Yö­ne­tim Ke­sin He­sap Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı üze­rin­de­ki son gö­rüş­me­le­re baş­lı­yo­ruz.

II­I.- KA­NUN TA­SA­RI VE TEK­LİF­LE­Rİ İLE KO­MİS­YON­LAR­DAN

GE­LEN Dİ­ĞER İŞ­LER

A) KANUN TASARI VE TEKLİFLERİ

1.- 2008 Yı­lı Mer­ke­zi Yö­ne­tim Büt­çe Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı ve Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu Ra­po­ru (1/426) (S.Sa­yı­sı:57) (x)

2.- 2006 Yı­lı Mer­ke­zi Yö­ne­tim Ke­sin He­sap Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı ile Mer­ke­zi Yö­ne­tim Büt­çe­si Kap­sa­mın­da­ki İda­re ve Ku­rum­la­rın 2006 Büt­çe Yı­lı Ke­sin He­sap Ta­sa­rı­sı­na Ait Ge­nel Uy­gun­luk Bil­di­ri­mi ve Eki Ra­por­la­rı­nın  Su­nul­du­ğu­na Da­ir Sa­yış­tay Baş­kan­lı­ğı Tez­ke­re­si ile Plan ve  Büt­çe Ko­mis­yo­nu  Ra­po­ru ( 1/267, 3/191) (S.Sa­yı­sı: 58) (x)

BAŞ­KAN – Ko­mis­yon ve Hü­kû­met ye­rin­de.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Ge­nel Ku­ru­lun 27.11.2007 ta­rih­li 25’in­ci Bir­le­şi­min­de alı­nan ka­rar ge­re­ğin­ce, büt­çe gö­rüş­me­le­ri­nin so­nun­da grup­la­ra ve Hü­kû­me­te bi­rer sa­at sü­rey­le söz ve­ril­me­si -bu sü­re bir­den faz­la ko­nuş­ma­cı ta­ra­fın­dan kul­la­nı­la­bi­lir- İç Tü­zü­k’­ün 86’n­cı mad­de­si­ne gö­re ya­pı­la­cak ki­şi­sel ko­nuş­ma­la­rın ise onar da­ki­ka ol­ma­sı ka­rar­laş­tı­rıl­mış­tı.

Şim­di, grup­la­rı ve şa­hıs­la­rı adı­na söz alan sa­yın üye­le­rin isim­le­ri­ni oku­yo­rum: Grup­lar; Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si Gru­bu adı­na Meh­met Şan­dır, Ok­tay Vu­ral, Mer­sin Mil­let­ve­ki­li ve İz­mir Mil­let­ve­ki­li, Grup Baş­kan Ve­kil­le­ri. AK Par­ti adı­na Nu­ret­tin Ca­nik­li, Gi­re­sun Mil­let­ve­ki­li, Grup Baş­kan Ve­ki­li. De­mok­ra­tik Top­lum Par­ti­si adı­na Se­la­hat­tin De­mir­taş, Grup Baş­kan Ve­ki­li, Di­yar­ba­kır Mil­let­ve­ki­li; Gül­tan Kı­şa­nak, Di­yar­ba­kır Mil­let­ve­ki­li. Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na İl­han Ke­si­ci, İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li. Şa­hıs­la­rı adı­na, le­hin­de Cü­neyt Yük­sel, Mar­din; Ha­run Öz­türk, İz­mir; Su­at Kı­lıç, Sam­sun mil­let­ve­kil­le­ri. Aley­hin­de Meh­met Ser­da­roğ­lu, Kas­ta­mo­nu; Ka­mer Genç, Tun­ce­li mil­let­ve­kil­le­ri.

Şim­di, Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si Gru­bu adı­na Mer­sin Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Meh­met Şan­dı­r’­a söz ve­ri­yo­rum.

Bu­yu­run Sa­yın Şan­dır. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sü­re­yi eşit mi kul­la­na­cak­sı­nız Sa­yın Şan­dır?

MEH­MET ŞAN­DIR (Mer­sin) – Evet Sa­yın Baş­ka­nım.

BAŞ­KAN – Bu­yu­run.

MHP GRU­BU ADI­NA MEH­MET ŞAN­DIR (Mer­sin) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; 2008 Ma­li Yı­lı Büt­çe Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı ve 2006 Yı­lı Ke­sin He­sap Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı üze­rin­de, Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si Gru­bu adı­na söz al­mış bu­lun­mak­ta­yım. Ön­ce­lik­le, yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gı­la­rım­la se­lam­lı­yo­rum. Büt­çe­nin ül­ke­mi­ze ve mil­le­ti­mi­ze ha­yır­lı so­nuç­lar ge­tir­me­si­ni, ül­ke­mi­zi bü­yüt­me­si­ni, li­der ül­ke Tür­ki­ye he­de­fi­nin ger­çek­leş­me­si­ne kat­kı ver­me­si­ni yü­ce Al­la­h’­tan ni­yaz edi­yo­rum.

                                                      

(x) 57, 58 S. Sayılı Basmayazılar ve Ödenek Cetvelleri 04/12/2007 tarihli 29’uncu Birleşim tutanağına eklidir.

Bu büt­çey­le mil­le­ti­miz um­duk­la­rı­na na­il ol­ma­lı, kork­tuk­la­rın­dan emin ol­ma­lı, bir­li­ği­ni ve kar­deş­li­ği­ni ge­liş­tir­me­li, dir­li­ği­ni ar­tır­ma­lı, hu­zur­lu, umut­lu, sağ­lık­lı ve onur­lu bir ya­şa­mı te­min et­me­li. Bun­la­rı te­men­ni edi­yo­rum ve bun­la­rın ger­çek­leş­me­si­ne kat­kı ve­re­cek bir so­rum­lu­luk­ta gö­rüş­le­ri­mi arz et­me­ye ça­lı­şa­ca­ğım.

As­lın­da, büt­çe gö­rüş­me­le­ri sü­re­sin­ce, Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si men­su­bu ar­ka­daş­la­rım, baş­ta Sa­yın Ge­nel Baş­ka­nım ol­mak üze­re, hep bu dü­şün­cey­le ve bu duy­guy­la ha­re­ket et­tik. Mil­let­ve­kil­le­ri­miz çok sa­yı­da öne­ri­de bu­lun­du­lar. Sa­yın Baş­ba­kan: “Hep ten­kit edi­yor­su­nuz, hiç öne­ri­niz yok mu?” di­yor­du. Ken­di­le­ri­ne su­nul­mak üze­re, Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si mil­let­ve­kil­le­ri­nin öne­ri­le­rin­den olu­şan bir dos­ya ha­zır­la­dık. İs­ter­ler­se, da­ha son­ra tak­dim ede­bi­li­riz.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; büt­çe gö­rüş­me­le­ri, as­lın­da bir ge­nel gö­rüş­me­dir. Ül­ke­nin ve mil­le­tin gün­de­mi­ni, mil­le­tin gö­zü önün­de bir­lik­te tar­tış­mak­ta­yız. Üç yı­lı bir­lik­te mu­ra­ka­be ve mu­ha­se­be ya­pı­yo­ruz. Hü­kû­me­tin uy­gu­la­ma­la­rı­nı ko­nu­şu­yo­ruz. Ko­nu­muz, ül­ke­mi­zin ve mil­le­ti­mi­zin ge­le­ce­ği­dir. Büt­çe gö­rüş­me­le­ri­ni bu kap­sam­da an­la­mak ve al­mak ge­re­kir.

Bu­ra­da, her bi­ri­miz gö­rüş­le­ri­mi­zi, bu kür­sü­de, mil­le­tin önün­de, na­mu­su­muz ve şe­re­fi­miz üze­ri­ne yap­tı­ğı­mız ye­mi­nin so­rum­lu­lu­ğun­da ifa­de et­me­miz ge­re­kir. Ön­ce­lik­le bu­nu ifa­de et­mek is­ti­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, ko­nuş­ma­mın ba­şın­da si­ze büt­çe hak­kı ko­nu­su­nu ha­tır­lat­mak is­ti­yo­rum. Büt­çe ka­nun ta­sa­rı­la­rı, mil­le­te ait olan kay­nak­la­rın na­sıl kul­la­nı­la­ca­ğı­nı, han­gi ön­ce­lik­le­re ve po­li­ti­ka­la­ra gö­re da­ğı­tı­la­ca­ğı­nı, bir bü­tün­lük için­de be­lir­le­yen bel­ge­ler­dir. Büt­çe hak­kıy­la, top­lum, ken­di kay­nak­la­rı­nın na­sıl kul­la­nıl­dı­ğı­nı, na­sıl kul­la­nı­la­ca­ğı­nı öğ­re­nir ve bir yıl ön­ce­ki yı­lın uy­gu­la­ma­la­rı­nı da de­net­le­mek im­kâ­nı­na sa­hip olur. Büt­çe gö­rüş­me­le­ri, bu hak­kın, mil­let adı­na mil­let­ve­kil­le­ri ta­ra­fın­dan kul­la­nıl­ma­sı hak­kı­dır ve de­mok­ra­si­nin, çağ­daş­lı­ğın çok te­mel bir un­su­ru­dur.

Büt­çe hak­kı­nın kul­la­nıl­ma­sı bağ­la­mın­da büt­çe gö­rüş­me­le­ri, as­lın­da ül­ke­mi­zin ve va­tan­daş­la­rı­mı­zın du­ru­mu­nun, mu­ha­tap ol­du­ğu so­run­la­rı­nın tes­pi­ti­nin ve çö­züm öne­ri­le­ri­nin ge­niş bir pers­pek­tif­le tar­tı­şıl­ma­sı­na im­kân sağ­la­ma­sı ba­kı­mın­dan çok önem arz et­mek­te­dir.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, yap­tı­ğı­mız büt­çe gö­rüş­me­le­rin­de bu gö­re­vin ye­te­rin­ce ye­ri­ne ge­ti­ril­di­ği ka­na­atin­de de­ği­lim. Ana­ya­sa­’mı­za gö­re yet­miş beş gün­lük bir sü­re­de gö­rü­şül­me­si ge­re­ken, gö­rü­şü­le­bil­me im­kâ­nı olan büt­çe­yi, biz, yak­la­şık otuz gün­de Ko­mis­yon­da ve Ge­nel Ku­rul­da tar­tış­tık.

Büt­çe gö­rüş­me­le­ri si­ya­si par­ti­le­rin ve mil­let­ve­kil­le­ri­nin en önem­li si­ya­set yap­ma, dev­let yö­ne­ti­mi­ni öğ­ren­me ze­mi­ni­dir. Bu im­kâ­na ye­te­rin­ce ula­şa­bil­di­ği­mi­zi söy­le­ye­bil­mek çok müm­kün de­ğil­dir. Ne ya­zık ki, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si sa­yı­sal ço­ğun­lu­ğu­nun gü­cü­nü büt­çe hak­kı­nın kul­la­nıl­ma­sı­nın en­gel­len­me­si yö­nün­de kul­lan­dı. Dü­şü­nün, mu­ha­le­fet par­ti­le­ri ola­rak biz­ler dış po­li­ti­ka­yı on da­ki­ka­da, eği­tim po­li­ti­ka­la­rı­nı se­kiz da­ki­ka­da ko­nuş­mak du­ru­mun­da kal­dık. Bir mil­let­ve­ki­li­mi­zin ifa­de­siy­le büt­çe gö­rüş­me­le­ri sı­ra­dan­laş­tı­rıl­dı, bir an­lam­da cid­di­yet­ten uzak­laş­tı­rıl­dı. Bu, yal­nız bu dö­ne­min de­ğil, her dö­nem­de ma­ale­sef ya­şa­nan bir hu­sus. Bu­nu dik­ka­ti­ni­ze su­nu­yo­rum.

İkin­ci bir hu­su­su da­ha dik­ka­ti­ni­ze su­nu­yo­rum: Büt­çe­nin tü­mü üze­rin­de­ki son gö­rüş­me­le­rin ilk ko­nuş­ma­cı­sı ol­mam ha­se­biy­le ba­zı il­ke­ler üze­rin­de du­rul­ma­sın­da fay­da gör­düm.

İkin­ci hu­sus, ke­sin he­sap ka­nun ta­sa­rı­sı­dır.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, zan­ne­di­yo­rum, ço­ğu­muz ke­sin he­sap ka­nun ta­sa­rı­sı üze­rin­de gö­rüş ifa­de et­ti­ği­mi­zin, oy­la­ma yap­tı­ğı­mı­zın bi­le far­kın­da de­ği­liz. Hâl­bu­ki, büt­çe gö­rüş­me­le­ri­nin ve­ya büt­çe hak­kı de­di­ği­miz hu­ku­kun en önem­li un­su­ru ke­sin he­sap ka­nun ta­sa­rı­sı­dır. Ba­na gö­re Ana­ya­sa­’nın 164’ün­cü mad­de­si de­ğiş­ti­ri­le­rek ke­sin he­sap ka­nun ta­sa­rı­sı­nın bir ay­rı de­tay­da, za­man­da, şe­kil­de gö­rü­şül­me­sin­de çok bü­yük fay­da bu­lun­mak­ta­dır.

Sa­yın Baş­ka­nım, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; büt­çe gö­rüş­me­le­rin­de ta­kip et­ti­ği­miz bu usu­lün de­ğiş­ti­ril­me­si­ni tek­lif edi­yo­rum. Bil­gi­ler Hü­kû­met ta­ra­fın­dan ve­ril­me­li, ve­ri­len bil­gi­le­rin sor­gu­lan­ma­sı­nı, tar­tı­şıl­ma­sı­nı mu­ha­le­fe­te bı­rak­ma­lı­dır. İk­ti­dar par­ti­le­ri­nin büt­çe üze­rin­de­ki ko­nuş­ma­la­rı­nı, büt­çe hak­kı­nın man­tı­ğı ve fel­se­fe­si an­la­mın­da, kap­sa­mın­da doğ­ru bul­ma­mak­ta­yım. Ben­ce, çağ­daş an­lam­da bir de­mok­ra­tik top­lum ve hu­kuk dev­le­ti an­cak he­sap ve­re­bil­me ve he­sap so­ra­bil­me kül­tü­rü­nün iç­sel­leş­ti­ril­me­siy­le, ya­ni büt­çe hak­kı­nın ye­te­rin­ce kul­la­nıl­ma­sıy­la müm­kün­dür. İş­te, bu­ra­da, bu an­lam­da büt­çe­nin ye­te­rin­ce tar­tı­şıl­ma­dı­ğı ka­na­atin­de­yim. “U­sul bu­dur. İç Tü­zük bu­dur. Ana­ya­sa böy­le em­re­di­yor. Bun­dan ön­ce böy­le ya­pıl­dı.” di­ye­rek so­rum­lu­lu­ğu­muz­dan kur­tu­la­ma­yız. Ne ya­pıl­ma­sı ge­re­ki­yor­sa, na­sıl ya­pıl­ma­sı ge­re­ki­yor­sa onu yap­mak so­rum­lu­su ol­du­ğu­mu­zu unut­ma­ma­mız ge­re­ki­yor.

Bu an­lam­da, büt­çe gö­rüş­me­le­ri­ni ül­ke­miz ve mil­le­ti­miz açı­sın­dan ka­çı­rıl­mış bir fır­sat ola­rak gör­mek­te­yim. Bu­nun so­rum­lu­su Hü­kû­met­tir. Bu­nun so­rum­lu­su AKP Mec­lis Gru­bu­dur.

Büt­çe gö­rüş­me­le­rin­de ya­pıl­dı­ğı gi­bi geç­mi­şi tar­tı­şa­rak, suç­la­ya­rak, ek­sik ya­pı­la­nı, yan­lış ya­pı­la­nı öne çı­kar­ta­rak, bu­nu ken­di­ni­ze ge­rek­çe ya­pa­rak bu­gün doğ­ru yap­tı­ğı­nı­zı ve ba­şa­rı­lı ol­du­ğu­nu­zu söy­le­ye­bil­me hak­kı­nız yok. Bu­nun si­ze fay­da­sı yok. Önem­li olan ne yap­tı­ğı­nız de­ğil, za­ten yap­tık­la­rı­nız ve­ya yap­tı­ğı­nı­zı id­di­a et­ti­ği­niz hu­sus­lar gö­rev­le­ri­niz. Önem­li olan ne ya­pıl­ma­sı ge­rek­ti­ği hu­su­su­dur. Bu an­lam­da, AKP zi­hin­sel bir  kay­ma ya­şa­mak­ta­dır ve top­lu­mu ya­nılt­mak­ta­dır.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, yi­ne bir il­ke ola­rak ifa­de et­mek is­ti­yo­rum. Büt­çe me­tin­le­ri ül­ke­ler için çok önem­li ve de­ğer­li bir si­ya­set bel­ge­si­dir. Böy­le ol­ma­lı­dır. Büt­çe ta­sa­rı­la­rı, ge­lir kay­nak­la­rı­nın ta­nı­mı, ön­ce­li­ği, pay­la­şı­mı ve han­gi he­def­le­re ula­şıl­mak için kul­la­nı­la­ca­ğı­nın ka­rar­laş­tı­rıl­dı­ğı ve ka­nun­laş­tı­rıl­dı­ğı çok önem­li bir si­ya­set bel­ge­si­dir. Mil­let­le­rin ge­le­cek ön­gö­rü­sü, ül­kü­sü, teh­dit al­gı­la­ma­sı, ted­bir ön­ce­li­ği ve ya­tı­rım ter­cih­le­ri büt­çe me­tin­le­rin­de ve büt­çe gö­rüş­me­le­rin­de tar­tı­şıl­ma­lı­dır. Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de bir­lik­te ka­rar­laş­tı­rı­lan büt­çe ta­sa­rı­la­rı hü­kû­met­ler­ce ha­zır­lan­mak­la be­ra­ber, ko­mis­yon ve Ge­nel Ku­rul­da­ki tar­tış­ma­lar­la ar­tık, ül­ke­nin, Tür­ki­ye'nin, Türk mil­le­ti­nin ve ge­le­ce­ğin si­ya­set bel­ge­si­dir. As­lın­da büt­çe ka­nu­nu bir top­lum­sal söz­leş­me ola­rak he­pi­mi­zin ve her ku­ru­mun hak ve so­rum­lu­luk­la­rı­nı ifa­de eden bir top­lum­sal mu­ta­ba­kat ze­mi­ni­dir.

AKP Hü­kû­me­ti­ne tek­rar so­ru­yo­rum: Ye­ni bir yüz­yı­lın ba­şın­da, ye­ni bir bin­yı­lın ba­şın­da, kü­re­sel­le­şen dün­ya­da, par­ti­ni­zin ve bu ge­tir­di­ği­niz, tar­tış­tır­dı­ğı­nız büt­çe­nin, büt­çe ta­sa­rı­sı­nın bir ge­le­cek ön­gö­rü­sü var mı­dır? Ol­ma­sı ge­rek­mi­yor mu? Türk mil­le­ti­nin önü­ne han­gi he­def­le­ri ko­yu­yor­su­nuz? Stra­te­jik ter­cih­le­ri­niz ve ted­bir­le­ri­niz ne­ler­dir? Bir si­ya­set bel­ge­si ola­rak bu büt­çe ta­sa­rı­sı­nın bir si­ya­set fel­se­fe­si ol­ma­lı de­ğil mi? Top­lu­ma he­ye­can ve­ren ve pay­la­şı­lan bir ruh ik­li­mi ya­rat­ma­sı ge­rek­mi­yor mu?

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bu söy­le­dik­le­ri­min an­la­şı­la­bil­me­si an­la­mın­da ve kap­sa­mın­da bir ör­nek ve­re­ce­ğim. Se­ki­zin­ci Beş Yıl­lık Kal­kın­ma Pla­nı beş yıl­lık bir sü­re­yi plan­la­ma­sı ge­re­kir­ken, yir­mi beş yıl­lık bir pers­pek­tif­te, 57’n­ci Cum­hu­ri­yet Hü­kû­me­ti dö­ne­min­de, 21’in­ci Ya­sa­ma Dö­ne­min­de ha­zır­lan­dı. Cum­hu­ri­ye­ti­mi­zin 100’ün­cü yı­lın­da “2023 Viz­yo­nu­” di­ye Dev­let Plan­la­ma Teş­ki­la­tı uz­man­la­rı­nın ve TÜ­Bİ­TAK or­ga­ni­zas­yo­nun­da yüz­ler­ce, bin­ler­ce ilim ada­mı­mı­zın or­tak ça­lış­ma­sıy­la mil­le­ti­mi­zin önü­ne bir viz­yon ko­nul­du. İn­ce­ler­se­niz, ba­kar­sa­nız, Ata­tür­k’­ün mua­sır me­de­ni­yet se­vi­ye­si­nin üze­ri­ne çık­mak he­de­fin­den son­ra Türk mil­le­ti­nin önü­ne ko­nul­muş en önem­li viz­yon bel­ge­si 2023 Viz­yo­nu­’dur. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Şim­di bu­ra­dan so­ru­yo­rum: Bu büt­çe ta­sa­rı­sın­da böy­le bir ön­gö­rü ge­ti­ri­yor mu­su­nuz? Böy­le bir ruh ik­li­mi, mil­le­ti­miz ta­ra­fın­dan, top­lum ta­ra­fın­dan pay­la­şı­lan, ge­le­ce­ğe umut­la ba­kıl­ma­sı­nı te­min eden böy­le bir ön­gö­rü­nüz var mı? Böy­le ge­tir­di­ği­niz bir ön­gö­rü­yü tar­tış­ma im­kâ­nı ver­di­niz mi?

AKP Hü­kû­me­ti, baş­ta Sa­yın Baş­ba­kan ol­mak üze­re tüm ba­kan­la­rı, ıs­rar­la, bu­gü­nü dün­le mu­ka­ye­se ede­rek ta­nım­la­ma­ya, an­lat­ma­ya ça­lış­tı­lar. Bun­dan ra­hat­sız­lı­ğı­mı­zı her de­fa­sın­da ifa­de et­me­mi­ze rağ­men, bu­ra­ya ge­len her­kes “2002 yı­lın­da şuy­du, bu­gün şu ol­du.” di­ye­rek ken­di­le­ri­ni avut­ma­ya ça­lış­tı­lar. As­lın­da, bu­nu, doğ­ru ve dü­rüst­çe de yap­ma­dı­lar. 2002 yı­lı­nı, dev­ral­dık­la­rı Tür­ki­ye­’yi de doğ­ru an­lat­ma­dı­lar. Bi­raz­dan si­ze, dev­ral­dı­ğı­nız Tür­ki­ye­’y­le il­gi­li de bil­gi ve­re­ce­ğim. Ka­bul edil­me­si ge­re­kir ki, bu­gün alı­nan her olum­lu so­nu­cun baş­lan­gı­cın­da, 21’in­ci Ya­sa­ma Dö­ne­min­de 57’n­ci Cum­hu­ri­yet Hü­kû­me­ti­nin, o olum­suz, im­kân­sız şart­la­ra rağ­men yap­mış ol­du­ğu, te­mel, ya­pı­sal, hu­kuk­sal de­ği­şik­lik­ler, dü­zen­le­me­ler­le te­min edil­miş­tir. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si bu­gün, ra­kam­la­ra dans et­ti­re­rek, ik­ti­dar ol­du­ğu­nu zan­net­mek­te­dir, ge­le­cek­le de­ğil geç­miş­le bo­ğuş­mak­ta­dır. Sü­rek­li ge­ri­ye ba­ka­rak, ile­ri­ye na­sıl git­me­yi dü­şü­nü­yor­su­nuz? Göl­ge­niz­le kav­ga ede­rek, gü­ne­şe, ufuk öte­si­ne na­sıl ula­şa­cak­sı­nız? Bir ka­ri­ka­tür ya­yın­lan­dı ga­ze­te­ler­de, çok gü­zel­di; hoş­luk ol­sun di­ye si­ze de gös­te­re­yim: Aya­ğı­nız­da ca­ri açık, dış borç, sı­cak pa­ra zin­cir­le­riy­le ge­ri­ye ba­ka­rak ile­ri­ye na­sıl yü­rü­ye­cek­si­niz? Ken­di­niz dü­şe­cek­si­niz, Tür­ki­ye­’yi de dü­şü­re­cek­si­niz.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si ola­rak si­zi bir­lik­te dü­şün­me­ye da­vet edi­yo­rum. Bil­di­ği­niz gi­bi, in­san­lık ye­ni bir yüz­yı­lın ba­şın­da, bü­yük bir kö­ye dö­nü­şen dün­ya­da ya­şa­mak­ta­dır. Bil­gi ve tek­no­lo­ji öy­le hız­lı ge­li­şi­yor ve de­ği­şi­yor ki bil­gi­nin gü­cü kü­re­sel bo­yut­la­ra ulaş­tı ve ar­tık bu gü­cü elin­de bu­lun­du­ran­lar ken­di çı­kar­la­rı doğ­rul­tu­sun­da ne ya­pı­yor­lar­sa onu in­san­lı­ğa hu­kuk di­ye da­ya­tı­yor­lar; za­ma­nın ger­çe­ği bu. Me­kân­sa Tür­ki­ye, dün­ya­nın en stra­te­jik de­ğer­de önem­li bir coğ­raf­ya­sı. Bu coğ­raf­ya­ya hük­met­me­den, kon­trol al­tın­da tut­ma­dan kü­re­sel güç­ler ken­di­le­ri­ni ken­di ev­le­rin­de gü­ven­de his­set­mi­yor­lar. Ame­ri­ka Bir­le­şik Dev­let­le­ri böl­ge­de ne arı­yor? Bü­yük Or­ta­do­ğu Pro­je­si­’nin an­la­mı ne?

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye, ta­ma­men ha­re­ke­te ge­çi­ri­le­me­miş bü­yük bir po­tan­si­yel gü­ce sa­hip ta­ri­hî mi­ra­sın sağ­la­dı­ğı si­ya­si ve kül­tü­rel bi­ri­kim, mü­te­şeb­bis ve ça­lı­şa­bi­lir bir in­san po­tan­si­ye­li, sağ­lam bir hu­kuk, yö­ne­tim ve de­mok­ra­si alt­ya­pı­sı ve iç pa­zar­dan güç alan pi­ya­sa ge­le­ne­ği olan ve sıç­ra­ma yap­ma­ya ha­zır bir eko­no­mi­si bu­lun­mak­ta­dır. An­cak, Tür­ki­ye sı­nır­la­rın sa­vaş­lar­la de­ğiş­ti­ği is­tik­rar­sız bir böl­ge­de ta­mam­la­na­ma­yan mil­let­leş­me ve dış tah­rik­ler so­nu­cu ge­li­şen ay­rım­cı, bö­lü­cü akım­lar, yay­gın ve ka­li­te­li bir eği­ti­min ve­ri­le­me­yi­şi ve kı­rıl­gan kriz­le­re açık bir eko­no­mik ya­pı ve her tür­lü ku­rum­sal­la­şa­ma­yan de­mok­ra­si ve dev­let yö­ne­ti­miy­le 21’in­ci yüz­yı­la baş­lan­gıç yap­mak­ta­dır. Bu söz­le­ri bu sa­lon­da bu­lu­nan bir sa­yın mil­let­ve­ki­li çok iyi bil­mek­te­dir. Çün­kü, bu söz­le­ri onun ki­ta­bın­dan al­dım.

“Kü­re­sel is­tik­rar­sız­lı­ğın mer­ke­zî ala­nı­” di­ye ta­nım­la­nan böl­ge­miz­de ve 21’in­ci yüz­yı­lın ba­şın­da, Tür­ki­ye, kü­re­sel güç­le­rin ve pro­je­le­rin ayak al­tın­da kal­mak is­te­mi­yor­sa kü­re­sel güç ol­mak mec­bu­ri­ye­tin­de­dir. Bu mec­bu­ri­yet, dü­ne gö­re po­zis­yon ala­rak ve bu­nun­la avu­na­rak ger­çek­leş­mez, uf­kun öte­si­ni gör­mek ve onun ge­re­ği­ni yap­mak­la ger­çek­le­şir. Ye­ni bir dö­ne­min baş­lan­gı­cın­da mil­le­ti­mi­zin bin bir umut­la oluş­tur­du­ğu Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ola­rak bu mec­bu­ri­ye­tin so­rum­lu­lu­ğu­nu he­pi­miz yü­rek­le­ri­miz­de, be­yin­le­ri­miz­de duy­mak mec­bu­ri­ye­tin­de­yiz.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bir acı ger­çek: Ana­do­lu­’da ku­ru­lan Türk dev­let­le­ri­nin her ye­ni yüz­yı­lın ba­şın­da coğ­raf­ya­sı de­ğiş­miş, hu­dut­la­rı de­ğiş­miş. 1800’de bu mil­le­tin top­rak­la­rı­nı ha­yal edi­niz, 1900’de ha­yal edi­niz. 1914’te, Bi­rin­ci Dün­ya Sa­va­şı­’na gi­rer­ken top­rak­la­rı­mı­zın 7 mil­yon ki­lo­met­re­ka­re ol­du­ğu­nu ha­tır­la­yı­nız. Ama, 21’in­ci yüz­yı­lın ba­şın­da, ye­ni­den par­ça­lan­mak is­te­nen bir Tür­ki­ye­’de ya­şı­yo­ruz. Öy­le bir Tür­ki­ye­’de ya­şa­ma­nın so­rum­lu­lu­ğun­da me­se­le­le­ri id­rak et­me­miz, bir­lik­te tar­tış­ma­mız ge­re­ki­yor. İş­te, biz, Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si ola­rak si­zin dik­ka­ti­ni­ze su­nu­yo­ruz. Kü­re­sel güç­le­rin bu böl­ge­de­ki plan ve pro­je­le­ri­ni boz­mak, ken­di pro­je­mi­zi, ken­di viz­yo­nu­mu­zu, ken­di prog­ra­mı­mı­zı uy­gu­la­mak mec­bu­ri­ye­tin­de­yiz, bi­ze da­ya­tı­lan pro­je­le­ri ka­bul et­me­mek du­ru­mun­da­yız. Bu yüz­yı­lın so­nun­da, 21’in­ci yüz­yı­lın so­nun­da, 22’n­ci yüz­yı­lın ba­şın­da Tür­ki­ye­’mi­zi bir bü­tün­lük için­de gör­mek is­ti­yor­sak bu­nu yap­mak mec­bu­ri­ye­tin­de­yiz.

İşin va­ha­me­ti­ni ra­kam­lar­la ifa­de et­mek ge­re­kir­se he­def al­ma­mız ge­re­ken, üye­si ol­mak için uğ­raş­tı­ğı­mız Av­ru­pa ül­ke­le­riy­le ara­mız­da­ki me­sa­fe­nin, uçu­ru­mun hız­la bü­yü­dü­ğü­nü hep be­ra­ber gör­müş ol­ma­mız la­zım. Bun­dan otuz yıl ön­ce Av­ru­pa­’y­la ara­mız­da ge­lir far­kı ola­rak 4,9 fark var­dı, bu­gün bu uçu­rum 9,4 ka­ta ulaş­tı. Bir­lik­te, bun­dan otuz yıl ön­ce ge­lir­le­ri bir­bi­ri­ne ya­kın olan ül­ke­ler ola­rak İr­lan­da, İs­pan­ya, Por­te­kiz, Yu­na­nis­tan bu­gün bi­zim 6,2 ka­tı­mız ge­li­re ulaş­tı.

Şim­di bu­ra­dan sor­mak is­ti­yo­rum: Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si bu büt­çey­le ge­tir­di­ği an­la­yış ve bu büt­çey­le ge­tir­di­ği ra­kam­lar­la bu uçu­ru­mu na­sıl ka­pa­ta­cak? Na­sıl ka­pat­ma­yı dü­şü­nü­yor­su­nuz? 2002’ye gö­re bü­yü­müş ola­bi­lir­si­niz, art­mış ola­bi­lir. Kal­dı ki, on­la­rın da tar­tı­şıl­dı­ğı­nı, sa­nal ol­du­ğu­nu, pay­la­şıl­ma­dı­ğı­nı bi­raz son­ra de­ğer­li grup baş­kan ve­ki­li­miz arz ede­cek, di­ğer par­ti­ler de arz ede­cek­ler­dir. Ama, so­ru çok net: Bu gi­diş­le Av­ru­pa'yı na­sıl ya­ka­la­ya­ca­ğız? 21’in­ci yüz­yıl­da, bu ka­dar de­ğer­li olan bu top­rak­lar­da, Türk kim­li­ği­miz­le, ba­ğım­sız dev­le­ti­miz­le, onu­ru­muz­la ya­şa­bil­mek için bu uçu­ru­mu na­sıl ka­pa­ta­ca­ğız? Bu büt­çe, bu­nun ön­gö­rü­sü­nü, bu ül­kü­yü, bu he­de­fi, bu viz­yo­nu bu­ra­ya ge­tir­me­li ve tar­tış­tır­ma­lı de­ğil miy­di?

Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si ola­rak biz 21’in­ci yüz­yı­lın ilk çey­re­ğin­de ül­ke­mi­zin, mil­le­ti­mi­zin, ön­ce­lik­le sos­yal so­run­la­rı­nı aş­mış, or­tak de­ğer­ler ve onur­lu, hu­zur­lu bir ge­le­cek umu­du pe­şin­de tek yü­rek ol­muş, öz­gü­ve­ni­ni ka­zan­mış, üre­ten bir top­lum ol­ma­yı, ge­lir da­ğı­lı­mın­da, ni­met-kül­fet pay­la­şı­mın­da adil bir sos­yal dü­ze­ni olan, ma­li, hu­ku­ki ve üre­tim alt­ya­pı­sı­nı ça­ğın de­ğer­le­ri­ne uyar­la­mış bir dev­let ol­ma­yı, tü­ke­ti­min­den faz­la üre­ten, ca­ri faz­la ve­ren bir eko­no­mi­yi, iç hu­zu­ru, güç­lü eko­no­mi­si ve di­ra­yet­li dış po­li­ti­ka­sıy­la en az “böl­ge­sin­de li­der bir ül­ke Tür­ki­ye­” ger­çek­leş­tir­me­ye mec­bur ol­du­ğu­mu­za ina­nı­yo­rum. Ek­sik olan ne? Ek­sik olan, ken­di mil­le­ti­nin gü­cü­ne ina­nan bir si­ya­si ik­ti­dar. Ek­sik olan, bir si­ya­si ira­de.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, ta­bi­i, eko­no­mik ko­nu­lar­da ra­kam­la­ra gir­mek is­te­mi­yo­rum, gi­ri­le­cek­tir, ama bir so­ru sor­mak is­ti­yo­rum: “Bü­yü­yo­ruz, bü­yü­yo­ru­z” di­yor­su­nuz. Mil­le­tim adı­na so­ru­yo­rum: Bü­yü­yo­ruz da, bu ca­ri açık ni­ye bü­yü­yor o za­man? Bu borç­lar ni­ye ar­tı­yor? Bu­ra­da bir yan­lış­lık var. Bu yan­lış­lı­ğı mil­le­tin gö­zün­den sak­la­ya­maz­sı­nız. Ger­çek­ler acı.

Beş yıl­dan bu ya­na ik­ti­dar­sı­nız, beş yıl da­ha yet­ki al­dı­nız. Bu­gü­ne ka­dar yak­la­şık 1 tril­yon Ame­ri­kan do­la­rı mil­let kay­na­ğı­nı kul­lan­dı­nız. Ay­rı­ca, “is­tik­ra­r” de­di­niz, hal­kı­mız si­ze hak et­me­di­ği­niz­den faz­la des­tek ver­di, Ana­ya­sa­’yı de­ğiş­ti­re­cek ço­ğun­luk­ta bir güç ver­di. Mec­lis­te siz var­sı­nız, is­te­di­ği­niz ka­nu­nu çı­ka­rı­yor­su­nuz, is­te­di­ği­ni­zi de de­ğiş­ti­ri­yor­su­nuz. Bü­rok­ra­si em­ri­niz­de, is­te­di­ği­niz ka­ra­rı ala­bi­li­yor­su­nuz. İş ha­ya­tı ar­ka­nız­da, med­ya si­zin. Ay­dın­lar der­se­niz, si­zin­le iş bir­li­ği yap­mak için ya­rı­şı­yor. Av­ru­pa Bir­li­ği, Ame­ri­ka za­ten or­ta­ğı­nız. Ya­ban­cı ser­ma­ye der­sek, baş mi­sa­fi­ri­niz. O za­man sor­mak la­zım ge­li­yor: Dün­den de vaz­geç­ti­niz, göm­lek­le­ri çı­kart­tı­nız, de­ğiş­ti­niz, ar­tık ayak­la­rı­nız­da, din­ci­lik, mil­li­yet­çi­lik de zin­cir de­ğil. En­ge­li­niz ne? Ye­ri­niz mi dar, ye­ni­niz mi dar? Ne yap­tı­nız? (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, bu­gün hâ­lâ bö­lü­cü te­rör­le bo­ğu­şu­yor­sak, ya­ban­cı­nın pa­ra­sı­na muh­taç­sak, ço­cuk­la­rı­mı­zın bü­yük kıs­mı oku­la gi­de­mi­yor­sa, Türk­çe­yi öğ­re­te­me­miş­sek, genç­le­ri­miz iş­siz ge­zi­yor­sa, nü­fu­su­mu­zun yüz­de 30’u yok­sul­luk sı­nı­rı­nın al­tın­da ya­şı­yor­sa, 1 mil­yon in­sa­nı­mız aç­lık sı­nı­rı­nın al­tın­da ya­şı­yor­sa, bu ül­ke­yi yö­ne­ten­ler eğer ül­ke yö­ne­ti­mi­ni göl­ge bok­su­na dö­nüş­tür­dü, “Sen şöy­le yap­tın, ben böy­le yap­tım.” de­yip geç­miş­le bo­ğu­şu­yor­sa ge­le­cek­le il­gi­li en­di­şe­le­ri­miz bü­yü­yor de­mek­tir. Bu­nun adı, si­zin ar­ka­da­şı­nı­zın ta­bi­riy­le, de­min söz­le­ri­ni oku­du­ğum ar­ka­da­şı­nı­zın ta­bi­riy­le, Tür­ki­ye kö­tü yö­ne­ti­li­yor de­mek­tir.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, ne ya­pa­bi­lir­di­niz, kı­sa­ca onu da arz ede­yim. Bu beş yıl­da GAP pro­je­si­ni ni­ye bi­tir­me­di­niz? Üre­tim se­fer­ber­li­ği baş­la­ta­bi­lir­di­niz, in­san­la­rı­mı­zı gö­çe mah­kûm, mec­bur et­mez­di­niz. Bu­gün her 4 çift­çi­den 1’i top­ra­ğı­nı, kö­yü­nü terk et­ti. Köy­ler­de kırk beş ya­şın al­tın­da in­san kal­ma­dı. Ya­pı­sal re­form­la­rı ni­ye bi­tir­me­di­niz? Beş yıl­dan bu ya­na bu “Tür­ki­ye­’nin ka­ra de­li­ği­” ola­rak ifa­de et­ti­ği­niz Sos­yal Gü­ven­lik Ya­sa­sı­’nı ni­ye çı­kar­ma­dı­nız? Ana­ya­sa de­ğiş­tir­me sö­zü ver­di­niz, ni­ye de­ğiş­tir­mi­yor­su­nuz? Ne­dir si­zin önü­nü­zü ke­sen, eli­ni­zi ko­lu­nu­zu bağ­la­yan hu­sus? Tu­rizm ata­ğı ya­pa­bi­lir­di­niz, İs­pan­ya­’yı ge­çe­bi­lir­dik. Li­der ül­ke Tür­ki­ye ha­ya­li­niz ol­say­dı bu­gün ener­ji dar­bo­ğa­zı­nı ko­nuş­maz olur­duk. Nük­le­er ener­ji kul­la­nı­mı­nı ka­nun­laş­tı­ran ka­nu­nu beş yıl ni­ye bek­let­ti­niz? Sos­yal ba­rı­şı sağ­lar­dı­nız, bu ge­lir da­ğı­lı­mı ada­let­siz­li­ği­ni bi­ti­rir­di­niz.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye­’yi beş yıl­dan bu ya­na yö­ne­ti­yor AKP.  Beş yıl da­ha, on yıl. On yıl, Türk mil­le­ti­nin, bir mil­le­tin ha­ya­tın­da çok stra­te­jik de­ğer­de önem­li. Dün­den da­ha iyi yap­mak yet­mez, ol­ma­sı ge­re­ke­ni, ya­pıl­ma­sı ge­re­ke­ni, Tür­ki­ye­’yi çağ at­lat­ma­ya­… Bir ça­ğı kay­bet­tik, ye­ni bir ça­ğın ba­şın­da­yız. Bu ça­ğı da­… Bu kap­lum­ba­ğa adım­la­rıy­la ne­re­ye va­ra­cak­sı­nız? Kal­dı ki iş­te eko­no­mi tı­kan­dı. Dün Sa­yın Eko­no­mi Ba­ka­nı­nı TÜ­Sİ­AD ko­nuş­ma­sın­da din­le­dim, oku­dum, ye­ni risk­ler­den bah­se­di­yor ve ye­ni ini­si­ya­tif­ler ge­liş­ti­ril­me­si ge­rek­ti­ğin­den bah­se­di­yor. Ma­li­ye Ba­ka­nı ise 2008 yı­lın­da kon­jonk­tü­rel ola­rak ulus­la­ra­ra­sı eko­no­mi­de­ki kriz­ler ih­ti­ma­liy­le ted­bir alın­ma­sın­dan bah­se­di­yor. Hâ­lâ be­lir­siz­li­ğin kıs­ka­cın­da bir gü­ven­lik­siz ya­şı­yor­sak bir şey­le­ri ek­sik ya­pı­yo­ruz de­mek­tir. Biz de si­ze bu­nu ha­tır­la­tı­yo­ruz. Böy­le 2002’y­le bo­ğu­şa­rak, geç­miş­le bo­ğu­şa­rak bir ye­re va­ra­maz­sı­nız.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, ba­kın, si­ze dev­ret­ti­ği­miz 2002’de, 2002 ön­ce­sin­de Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si ola­rak siz­le­re han­gi ze­mi­ni ha­zır­la­mı­şız:

Bu övün­dü­ğü­nüz ve mec­bur kal­dı­ğı­nız enf­las­yon he­def­le­me­si po­li­ti­ka­sı­nı, dal­ga­lı kur po­li­ti­ka­sı­nı biz kur­mu­şuz, ka­nun­laş­tır­mı­şız ve uy­gu­la­mı­şız.

Mer­kez Ban­ka­sı­nın özerk­leş­ti­ril­me­si bi­zim dö­ne­mi­miz­de ol­muş.

TMSF, BDDK ve tüm üst ku­rul­la­rı, ya­ni si­ya­se­tin mü­da­ha­le­si­ni en­gel­le­yi­ci, yö­ne­tim­de si­ya­se­tin et­ki­si­ni azal­tı­cı tüm ku­ru­luş­la­rı biz kur­mu­şuz.

Ka­mu ban­ka­la­rı­nın gö­rev za­ra­rı di­ye kam­bu­ru ola­n… O utanç ve­ri­le­cek bir ko­nu.

Si­ya­se­tin em­rin­de ar­pa­lık hâ­li­ne ge­ti­ri­len ka­mu ban­ka­la­rı­nı ye­ni­den ban­ka­cı­lı­ğa biz ka­zan­dır­mı­şız.

Kİ­T’­le­rin gö­rev za­rar­la­rı or­ta­dan kalk­mış, özerk­lik­ler ka­zan­dır­mı­şız.

Dü­şen bir enf­las­yon dev­ret­tik si­ze biz.

Eko­no­mi­de, fi­nans sek­tö­rün­de, ka­mu yö­ne­ti­min­de re­form ni­te­li­ğin­de ye­ni hu­kuk­lar oluş­tur­duk. Me­de­ni Ka­nun, Güm­rük Ka­nu­nu, Avu­kat­lar Ka­nu­nu, otuz dört mad­de­lik Ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği yap­tık, beş par­ça­lı bir Mec­lis, üç par­ça­lı bir koa­lis­yon­la ve üç bu­çuk yıl­da yap­tık bu­nu, iki kri­ze, iki dep­re­me rağ­men yap­tık. Si­ze 1,5 mil­yar do­lar­lık bir ca­ri açık­lı bir eko­no­mi­yi dev­ret­tik, şim­di 35 mil­yar­lar ko­nu­şu­lu­yor.

ME­TİN KA­ŞI­KOĞ­LU (Düz­ce) – Eko­no­mi yok­tu ki ca­ri açık ol­sun.

MEH­MET ŞAN­DIR (De­vam­la) – Si­ze, baş­la­mış, onur­lu baş­la­mış bir Av­ru­pa Bir­li­ği sü­re­ci dev­ret­tik.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, 1999 Hel­sin­ki Zir­ve­si­’n­de Tür­ki­ye, di­ğer üye ada­yı ül­ke­ler­le eşit sta­tü­de Av­ru­pa Bir­li­ği sü­re­ci­ne dön­dü. Şim­di ken­di­ni­zi Mal­ta­’y­la eşit his­se­di­yor mu­su­nuz? (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Şan­dır, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

MEH­MET ŞAN­DIR (De­vam­la) – Sa­yın Baş­ka­nım, çok te­şek­kür edi­yo­rum.

Bir şe­yi da­ha söy­le­ye­cek­tim, za­man kal­ma­dı, kı­sa­ca söy­le­ye­yim: Mil­le­te söz ver­di­niz, söz­le­ri­ni­zi ye­ri­ne ge­tir­di­niz mi? Eli­ni­zi vic­da­nı­nı­za ko­yun, ak­şam yas­tı­ğa ka­fa­nı­zı koy­du­ğu­nuz­da mil­le­te ver­di­ği­niz söz­le­ri­ni­zi dü­şü­nün. “3Y” de­miş­ti­niz. Ya­sak­la­rı kal­dı­ra­cak­tı­nız, kal­dır­dı­nız mı? Bu ba­şör­tü­sü so­ru­nu­nu ni­ye çöz­mü­yor­su­nuz? (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

MUS­TA­FA ÖZ­BAY­RAK (Kı­rık­ka­le) – Siz ni­ye çöz­me­di­niz?

MEH­MET ŞAN­DIR (De­vam­la) – Ni­ye çöz­mü­yor­su­nuz? En­ge­li­niz ne, ek­si­ği­niz ne?(AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

Yok­sul­lu­ğu bi­ti­re­ce­ği­ni­zi söy­le­miş­ti­niz, bi­tir­di­niz mi?

Yol­suz­luk­la­rı ku­ru­ta­ca­ğı­nı­zı, hor­tum­la­rı ke­se­ce­ği­ni­zi söy­le­miş­ti­ni­z… Şim­di Sa­yın Ma­li­ye Ba­ka­nı­na bu­ra­dan söy­lü­yo­rum: Bu, TÜP­RA­Ş’­ın yüz­de 14,76’sı­nı bir ge­ce ya­rı­sı bi­ri­le­ri­ne 750 mil­yon do­lar ka­zan­dı­ra­cak şe­kil­de na­sıl sat­tı­nız? Kan­dı­rıl­dı­nız mı, ace­mi­lik mi yap­tı­nız? Bu­nu bu mil­le­te an­lat­ma­nız la­zım. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Yol­suz­luk de­di­ği­niz ha­di­se hu­ku­ki yar­gı­yı il­gi­len­di­ren bir sü­reç, ama mil­le­tin gö­zün­den bun­la­rı sak­la­ya­maz­sı­nız.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Şan­dı­r…

MEH­MET ŞAN­DIR (De­vam­la) – Bir el­li sa­ni­ye­…

BAŞ­KAN – Bu­yu­run efen­dim, ta­mam­la­yı­nız ko­nuş­ma­nı­zı.

MEH­MET ŞAN­DIR (De­vam­la) – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, sö­zü­mün ba­şın­da söy­le­di­ğim gi­bi, bir­lik­te dü­şün­me­ye da­vet et­tim si­zi. Ye­ni bir yüz­yı­lın ba­şın­da bir­bi­ri­miz­le bo­ğuş­mak­tan­sa mil­le­ti­mi­ze hiz­met et­me­nin yo­lu­nu bu­la­lım. Şim­di gün o gün. Bu se­bep­le söy­lü­yo­rum. Ba­kın, bu prog­ra­mı­nız­da de­min­ki söy­le­dik­le­ri­mi ay­nen yaz­mış­sı­nız, de­miş­si­niz ki: “2000 yı­lı ba­şın­dan iti­ba­ren uy­gu­la­ma­ya ko­nu­lan prog­ram mak­ro­eko­no­mik den­ge­le­rin ger­çek­leş­me­si­ne kat­kı ver­miş­tir.” Bu si­zin prog­ra­mı­nız.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, büt­çe­mi­zin ha­yır­lı ol­ma­sı­nı tek­rar te­men­ni edi­yo­rum. Eme­ği ge­çen her­ke­se te­şek­kür edi­yo­rum. Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si Gru­bu ola­rak yak­la­şan Kur­ban Bay­ra­mı­’nı­zı yü­rek­ten kut­lu­yo­ruz. Ye­ni yıl­da ül­ke­mi­ze esen­lik, mil­le­ti­mi­ze mut­lu­luk di­li­yo­ruz ve siz­le­re say­gı­lar su­nu­yo­rum efen­dim. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si Gru­bu adı­na ikin­ci ko­nuş­ma­cı İz­mir Mil­let­ve­ki­li ve Grup Baş­kan Ve­ki­li Sa­yın Ok­tay Vu­ral.

Bu­yu­run Sa­yın Vu­ral. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

MHP GRU­BU ADI­NA OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si Gru­bu adı­na he­pi­ni­ze say­gı­la­rı­mı su­nu­yo­rum.

Büt­çe hak­kın­da ge­rek Hü­kû­me­tin ge­rek ik­ti­dar par­ti­si­nin ge­rek­se mu­ha­le­fet par­ti­le­ri ve mil­let­ve­kil­le­ri­nin or­ta­ya koy­du­ğu gö­rüş­le­ri din­le­dik. Gö­rüş­le­ri­mi­zi siz­ler­le pay­laş­tık. El­bet­te bü­tün bu tar­tış­ma­lar­dan her­ke­sin fay­da­lan­mış ol­ma­sı­nı, özel­lik­le de Hü­kû­me­tin ge­rek­li me­saj ve ders­le­ri al­mış ol­ma­sı­nı te­men­ni edi­yo­ruz. Bu­gün ya­pa­ca­ğı­mız son tes­pit, uya­rı­lar­la bu mil­lî büt­çe­yi, gö­rüş­me­le­ri­ni so­na er­di­re­ce­ğiz.

Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si ola­rak, mil­let­ve­kil­le­ri ola­rak hem öne­ri­le­ri­mi­zi di­le ge­tir­dik hem de ge­rek so­ru­lar­la ge­rek­se öner­ge­ler­le çö­züm yol­la­rı­nı ifa­de et­tik, mil­le­ti­mi­zin men­fa­ati­ni ko­ru­yan, in­san­la­rı­mı­zın hak­la­rı­nı sa­vu­nan gö­rüş­le­ri­ni ifa­de et­ti­ler. Mil­let­ve­kil­le­ri­miz hak­kı sa­vun­du, hak­lı­yı ko­ru­du. Bi­zim için kim ne ka­dar güç­lü olur­sa ol­sun hak güç­lü­nün de­ğil, hak hak­lı­nın ol­ma­lı­dır. Hak­lı­nın hak­kı­nı di­le ge­tir­me­ye, hak­lı­yı da güç­lü yap­ma­ya ka­rar­lı ol­du­ğu­mu­zu ifa­de et­mek is­ti­yo­rum. Bi­zim, mil­let­ten baş­ka so­rum­lu ol­du­ğu­muz, ica­zet al­dı­ğı­mız bir yer ol­ma­mış­tır. “Hâ­ki­mi­yet, ege­men­lik ka­yıt­sız şart­sız mil­le­tin­dir.” düs­tu­ru içe­ri­sin­de sa­de­ce ve sa­de­ce mil­le­ti­mi­zi dü­şün­dük, on­la­rın men­fa­at­le­ri­ni dü­şün­dük. El­bet­te bü­tün bu ge­liş­me­le­ri de bu ek­sen­de sor­gu­la­dık.

Biz, bü­tün bu ge­liş­me­le­ri Türk­çe oku­ma­ya de­vam ede­ce­ğiz. Kim ra­hat­sız olur­sa ol­sun, bu Mec­lis­te, Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si ola­rak, bü­tün iç ve dış ge­liş­me­le­ri Türk­çe oku­ya­ca­ğız ve Türk­çe an­la­ta­ca­ğız. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Tür­ki­ye sev­da­sı­nı di­le ge­tir­me­ye de­vam ede­ce­ğiz.

Sa­mi­mi di­lek ve te­men­ni­miz, bir­lik ve be­ra­ber­lik içe­ri­sin­de, be­ra­ber ve bir­lik­te ya­şa­ma se­vin­ci için­de da­ha güç­lü bir Tür­ki­ye, da­ha mut­lu bir top­lu­ma ulaş­mak için kat­kı­da bu­lun­mak­tır. İna­nı­yo­ruz ve ümit edi­yo­ruz ki bu yü­ce Mec­lis al­tın­da, bi­rey­sel ola­rak her mil­let­ve­ki­li de ay­nı he­ye­can ve amaç­la bu­lun­mak­ta­dır.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, büt­çe gö­rüş­me­le­ri sı­ra­sın­da eko­no­mik, sos­yal, si­ya­sal, kül­tü­rel, dış po­li­ti­ka­ya iliş­kin her dü­şün­ce di­le ge­ti­ril­di. Bu­gün bu­ra­da ya­pa­ca­ğı­mız de­ğer­len­dir­me­ler, esas iti­ba­rıy­la ge­nel de­ğer­len­dir­me­ler ola­cak. Ama bu büt­çe gö­rüş­me­le­ri sı­ra­sın­da ge­ti­ri­len eleş­ti­ri­le­re yö­ne­lik ola­rak ge­rek Hü­kû­me­tin ge­rek AK­P’­nin ver­di­ği ce­vap­la­ra kı­sa­ca da de­ğin­mek is­ti­yo­rum. Özel­lik­le bir mu­ka­ye­se ya­par­ken Sa­yın Baş­ba­ka­nın “Ne­re­den ne­re­ye.” di­ye­rek or­ta­ya koy­du­ğu tab­lo­la­rı, bi­raz­dan, ne­re­den ne­re­ye gel­di­ği­mi­zi, an­la­ta­ca­ğım siz­le­re. Ta­bii bu “Ne­re­den ne­re­ye.” di­ye bir eleş­ti­ri ya­par­ken, za­man za­man, geç­miş­le ya­pı­lan mu­ka­ye­se­ler­de, ba­zen 1999-2002 ara­sı­nı, ba­zen 2001 yı­lı­nı, ba­zen 1995’i, ba­zen 1934’ü, ba­zen 1971’i, ba­zen 2004’ü re­fe­rans gös­te­ri­yor. Doğ­ru­su, ta­bi­i, bu ka­dar çok re­fe­rans­la han­gi ko­nu­da ne­yi iyi gös­te­re­ce­ğim ça­ba­sı içe­ri­sin­de olun­ca da bi­raz sap­la sa­man da bir­bi­ri­ne ka­rı­şı­yor, pi­rin­cin taş­la­rı­nı da ayık­la­ya­mı­yor. Öy­le olu­yor ki ba­zen, cum­hu­ri­yet ta­ri­hiy­le bi­le mu­ka­ye­se ede­cek ka­dar iş ile­ri­ye gö­tü­rü­le­bil­mek­te­dir. Bu yak­la­şı­m… Baş­ba­kan bü­tün zor­la­ma­lar­la va­tan­da­şı­mı­zın du­ru­mu­nun iyi ol­du­ğu­nu an­lat­mak için ça­ba­lı­yor. Ba­zen as­ga­ri üc­ret­li­nin çok iyi ge­çin­di­ği­ni an­lat­mak için çay si­mit he­sa­bı ya­pı­yor, o he­sap tut­ma­yın­ca ek­me­ğe dö­nü­yor, o da tut­ma­yın­ca bu se­fer be­yaz pey­ni­re dö­nü­yor. Ya­ni bu mil­le­tin ga­yet iyi ol­du­ğu­nu an­lat­mak için Sa­yın Baş­ba­kan, böy­le­lik­le he­sa­bı ki­ta­bı da ka­rış­tı­rı­yor. Bi­raz­dan he­sap ki­ta­bın na­sıl ya­pıl­dı­ğı­nı or­ta­ya ko­ya­ca­ğız.

Ta­bi­i, bir de bir alış­kan­lık var, ya­pan­lar­dan, kat­kı ko­yan­lar­dan, bu ül­ke­ye hiz­met eden­ler­den Al­lah ra­zı ol­sun, ama özel­lik­le, san­ki bu ül­ke­de da­ha ön­ce dub­le yol yok­muş, san­ki bu ül­ke­de da­ha ön­ce de­mir yol­la­rı ya­pıl­ma­mış, san­ki bu ül­ke­de da­ha ön­ce has­ta­ne yok­muş gi­bi bü­tün ya­pı­lan­la­rı göz ar­dı edip hep­si­ni biz yap­tık an­la­yı­şı içe­ri­sin­de. E bu da bi­raz doğ­ru­su in­saf sı­nır­la­rı­na sığ­mı­yor açık­ça­sı. Ba­zen öy­le olu­yor ki, bi­zim iha­le et­ti­ği­miz MAR­MA­RAY Pro­je­si­’ni bi­le sa­hip­le­ni­yor­lar, kre­di­si­ni bul­du­ğu­muz ya da sü­rat de­mir yo­lu, hız­lı de­mir yo­lu­nun iha­le­si­ni yap­mış ol­ma­mı­za, kre­di­si­ni bul­muş ol­ma­mı­za rağ­men ken­di­le­ri­nin yap­tık­la­rı­nı söy­lü­yor­lar ve “2003 yı­lı­na ka­dar bu ko­nu­da adım atıl­ma­dı, sa­de­ce dü­şün­dü­ler.” di­yor­lar. E dü­şün­mek de in­san ol­ma­nın bir ge­re­ği. Biz dü­şü­ne­rek ya­pı­yo­ruz, dü­şün­me­den de­ğil el­bet­te. Böy­le ba­kın­ca, ta­bi­i, açık­ça­sı, bu ül­ke­nin bu­gü­ne ka­dar hiz­met et­miş, ta­şın üs­tü­ne taş koy­muş hiz­met adam­la­rı­nı göz ar­dı eden bir yak­la­şım tar­zı. Öy­le gi­di­yor ki­… Sa­yın Baş­ba­kan me­se­la büt­çe gö­rüş­me­le­rin­de di­yor ki ”Es­ki si­ya­se­tin kav­ga ve an­la­yış­la­rın­dan uzak ol­du­ğu büt­çe gö­rüş­me­le­ri.” di­yor. Bu da ne­den? “Tür­ki­ye­’nin du­ru­mu çok iyi ol­du­ğu içi­n” di­yor. On­dan son­ra dö­nü­yor, bir cüm­le son­ra “E bu­ra­da vu­run aba­lı­ya man­tı­ğı var. Her şe­yi eleş­ti­ri­yor­lar. Çö­züm? Çö­züm yok.” di­ye­bil­mek­te­dir. Bir ta­raf­tan Sa­yın Baş­ba­kan açık­ça­sı Tür­ki­ye’nin çok iyi du­rum­da git­ti­ği­ni, hiç­bir eleş­ti­ri ol­ma­dı­ğı­nı söy­lü­yor, di­ğer ta­raf­tan da eleş­ti­ri­ler var di­ye, “Vu­run aba­lı­ya ya­pı­yor­su­nuz.” di­ye kı­zı­yor. Han­gi­si doğ­ru? Han­gi­si doğ­ru?

Bir baş­ka hu­sus da bu eleş­ti­ri­ler kar­şı­sın­da, ne söy­le­sek -çift­çi­nin du­ru­mu böy­le­dir, dış po­li­ti­ka­da şu­dur, es­na­fın du­ru­mu böy­le­dir, yol­suz­luk­lar bun­lar­dır, bun­lar doğ­ru de­ğil­dir di­yo­ruz- ce­vap ve­ri­yor: “Biz yüz­de 46 oy al­dık.” Ya­ni, du­ru­mu kö­tü­ye olan va­tan­daş, ürü­nü tar­la­da ka­lan çift­çi­miz, ke­pen­gi­ni ka­pa­tan es­na­fı­mız, yol­suz­luk­lar içe­ri­sin­de oluş­muş, ba­kan­lık bü­rok­rat­la­rı­nın içe­ri­ye alın­dı­ğı bir or­tam içe­ri­sin­de “Bü­tün bun­la­rın hep­si doğ­ru ol­du­ğu için yüz­de 46 oy al­dı­k” id­di­ası mil­le­ti­mi­ze hak­sız­lık­tır, yan­lış­tır. Mil­le­ti­miz si­zin yan­lış­la­rı­nı­za oy ver­miş de­ğil, bel­ki yap­tı­ğı­nız iyi­lik­le­re oy ver­miş­tir. Ama yap­tı­ğı­nız her kö­tü du­rum için bu mil­le­ti re­fe­rans gös­ter­mek bu mil­le­te hak­sız­lık ya! Eğer siz di­yor­sa­nız ki “Tar­la­da ürü­nü ka­lan çift­çi, ke­pen­gi­ni ka­pa­tan iş­siz­le­ri­miz, 1 mil­yon açı­mız, 20 mil­yon in­san bi­ze oy ver­di.” di­yor­sa­nız, doğ­ru­su bel­ki de bu mil­let, bu du­rum­da oy ver­di­ği­ni id­di­a edi­yor­sa bel­ki lüt­fun­dan de­ğil de ol­sa ol­sa kah­rın­dan oy ver­miş ola­bi­lir, ol­sa ol­sa kah­rın­dan ver­miş ola­bi­lir. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) – Mil­le­tin ira­de­si­ne say­gı du­ya­cak­sı­nız!

ALİ RI­ZA ALA­BO­YUN (Ak­sa­ray) – Mil­le­tin ira­de­si­ne say­gı gös­ter­mek zo­run­da­sı­nız!

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – Ya­ni, şim­di, bü­tün her şe­yin iyi ol­du­ğu bir or­tam içe­ri­sin­de, her şe­yin iyi ol­du­ğu­nu,  yüz­de 46’y­la eğer siz mil­le­tin bu­nu onay­la­dı­ğı­nı dü­şü­nü­yor­sa­nı­z… E, si­ze oy ver­me­yen  de yüz­de 54 var. De­mek ki yüz­de 54 de gay­ri mem­nun. Ha, gö­nül is­ter ki ya­pa­ma­dık­la­rı­nı­zı da ya­pın, ya­pa­ma­dık­la­rı­nı­zı da ya­pın, bu mil­le­te hiz­met edin. Bu mil­le­te hiz­met edil­me­sin­den biz mem­nun olu­ruz. Biz hiz­met ya­rı­şı içe­ri­sin­de­yiz. Re­ka­be­ti­miz hiz­met ya­rı­şı içe­ri­sin­de. Onun için de bü­tün bun­lar­la il­gi­li, açık­ça­sı, bu id­di­alar bi­raz ha­va­da kal­mak­ta­dır.

Bu gö­rüş­me­ler sı­ra­sın­da, özel­lik­le bu re­fe­rans­la­rı kul­la­nır­ken Sa­yın Baş­ba­kan ba­zen gö­rev za­rar­la­rın­dan bah­se­di­yor. Bu gö­rev za­rar­la­rı­nı 2 Ma­yıs 2001’de biz sı­fır­la­dık ya. Sen gel bu­gü­nün so­run­la­rıy­la il­gi­len. Ya­ni, bi­zim bi­tir­di­ği­miz so­run­la­rı re­fe­rans ver­me­ne ne ge­rek var? Ni­ye? Gö­rev za­rar­la­rı bit­ti. Ha­be­ri ol­ma­ya­bi­lir, ama bi­ri­le­ri­nin Sa­yın Baş­ba­ka­na “Ya, bu so­run 57’n­ci Hü­kû­met ta­ra­fın­dan bi­ti­ril­di.” di­ye söy­le­me­si ge­re­ki­yor.

Bir di­ğe­ri de ban­ka­lar­la il­gi­li ge­liş­me­ler. De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, ban­ka­la­rın fo­na dev­re­dil­me­si­… İş­te, ba­zen Sa­yın Baş­ba­ka­nın “hor­tum­la­ma­” ifa­de­si­ni kul­lan­dı­ğı­mız za­ma­n… O za­man ik­ti­dar­day­dık. Bu ban­ka­la­rın ku­rul­ma­sın­da biz yo­kuz, kre­di­le­rin ve­ril­me­sin­de biz yo­kuz, hor­tum­la­yan­la­rın için­de biz yo­kuz. Bu so­ru­nun çö­zül­me­si için de eli­mi­zi at­tık, ama bu­gün o hor­tum­la­nan ba­tık kre­di­le­rin han­gi baş­ba­ka­nın dö­ne­min­de ve­ril­di­ği­ni söy­ler­sek, o ban­ka­la­rın bak­kal kur­ma gi­bi izin ve­ril­di­ği dö­nem­ler­de kim­le­rin ol­du­ğu­nu söy­ler­sek, o za­man bu­ra­da bir sü­rü kim­se mah­cup du­ru­ma dü­şer. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan “Söy­le, söy­le­” ses­le­ri, MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Ya­ni Er­ba­kan dö­ne­min­den tu­tun De­mi­rel dö­ne­mi­ne ka­dar hep­sin­de var. O ba­tık ban­ka­lar­la il­gi­li pat­ron­lar­la gö­rü­şen­ler de var şe­çim­den ön­ce üs­te­lik. Pat­ron­la­rın ye­ri­ne, Bo­zü­yü­k’­e he­li­kop­ter­le gi­den­ler var.

Şim­di, me­rak edi­yo­rum: “Bu ban­ka­la­rın içi­ni hor­tum­la­mış­lar. Ted­bir al­dık. BDDK’­yı kur­duk. Sı­nır ge­tir­dik. Şah­si so­rum­lu­luk­la­rı­nı ge­tir­dik.”

ME­TİN KA­ŞI­KOĞ­LU (Düz­ce) – Siz ge­tir­me­di­niz, siz ya­pa­ma­dı­nız.

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) - Ni­ye bun­dan go­cu­nu­yor­su­nuz an­la­mı­yo­rum ki! Ya­ni, bu ban­ka­la­rı hor­tum­la­yan­lar hak­kın­da ted­bir alın­ma­sın­dan ni­ye gay­ri­mem­nun­su­nuz, ne­den gay­ri­mem­nun­su­nuz ya?

AV­Nİ ER­DE­MİR (Amas­ya) – IM­F’­nin em­riy­le­…

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – Oy­sa mem­nun ol­ma­nız la­zım.

Ha, biz, Ta­sar­ruf Mev­du­atı Si­gor­ta Fo­nu va­sı­ta­sıy­la bu ala­cak­la­rın da­ha hız­lı alın­ma­sı için at­tı­ğı­nız adım­lar­dan mem­nu­nuz. Pe­ki, bi­zim at­tı­ğı­mız adım­lar­dan ni­ye mem­nun de­ğil­si­niz? De­vam mı et­sin is­ti­yor­du­nuz? Hor­tum­la­ma de­vam mı et­sin di­yor­du­nuz?

MEH­MET ŞAN­DIR (Mer­sin) – İmar Ban­ka­sı­…

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) - “22 ban­ka dev­re­dil­di.” de­ni­yor. Ken­di dö­nem­le­rin­de İmar Ban­ka­sı var. Bu İmar Ban­ka­sı­na bu fa­ali­yet iz­ni­ni ni­ye ver­di­niz ya? O ka­dar ni­ye unut­tu­nuz İmar Ban­ka­sı­nı?

MEH­MET ŞAN­DIR (Mer­sin) – Yir­mi ay son­ra­…

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) - De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bü­tün bu hu­sus­la­rı dik­ka­te al­dı­ğı­mız za­man, açık­ça­sı, Tür­ki­ye­’nin te­mel so­run­la­rı dün­den fark­lı­dır.

Ba­kın de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, dü­nün so­run­la­rı­nı gün­de­me ge­ti­re­rek bu­gü­nün so­run­la­rı­nı ce­vap­lan­dı­ra­maz­sı­nız. Bir şe­yi ne­re­de kay­bet­miş­se­niz ora­da bu­la­bi­lir­si­niz. Ya­ni, şim­di siz par­ti gru­bun­da kay­bet­ti­ği­niz anah­ta­rı Mec­lis Ge­nel Ku­ru­lun­da bu­la­maz­sı­nız, bul­ma­nız müm­kün de­ğil.

Şim­di, da­ha ön­ce sis­te­min içe­ri­sin­de, ban­ka­cı­lık sis­te­mi­nin de­ne­tim­siz­li­ği, di­renç­siz­li­ği var­dı, ka­mu açık­la­rı var­dı. Doğ­ru­dur, ka­mu açık­la­rı var­dı. Ama 1 Ocak 2002’de 69 ta­ne fo­nu ka­pa­ta­rak ka­yıt dı­şı büt­çe uy­gu­la­ma­sı­na son ver­dik. 2002 yı­lın­da al­dı­ğı­nız tab­lo­da bun­la­ra yö­ne­lik alın­mış ted­bir­ler var­dı. Bü­yü­me­de is­tik­rar­sız­lık, ar­tan enf­las­yon var­dı. Al­dı­ğı­nız Tür­ki­ye­’de dü­şen enf­las­yon var­dı. Şim­di “O dü­nün so­run­la­rıy­dı.” Şim­di, dü­nün so­run­la­rı­nı bu­gün ge­ti­rip, bu­gün­kü so­run­lar kar­şı­sın­da de­ve ku­şu gi­bi ka­fa­nı­zı gö­mer­se­niz çö­züm bu­la­maz­sı­nız. Biz, bu­gü­nün so­run­la­rı­nın, son beş yıl­dır uy­gu­la­nan eko­no­mik ter­cih­ler­le is­tih­dam ya­rat­ma­yan bir bü­yü­me ol­du­ğu­nu dü­şü­nü­yo­ruz me­se­la.

Ge­lir ye­ri­ne har­ca­ma­la­rı ver­gi­len­di­re­rek özel­lik­le ge­lir da­ğı­lı­mı bo­zuk­lu­ğu­nu ya­ra­tıp fa­ki­rin da­ha fa­kir ol­ma­sı­nı sağ­la­yan eko­no­mi po­li­ti­ka­la­rı, kro­nik dış ti­ca­ret ve ca­ri iş­lem­ler açı­ğı, dü­şük kur yük­sek fa­iz­le oluş­tu­ru­lan saa­det zin­ci­ri, kü­re­sel ser­ma­ye­nin eko­no­mi po­li­ti­ka­sı üze­rin­de ka­bul edi­le­mez dü­zey­de­ki et­ki­si, ulus­la­ra­ra­sı re­ka­bet gü­cü­mü­zün düş­me­si. Bun­lar bu­gü­nün so­run­la­rı, siz bun­lar­la uğ­ra­şın. Ol­ma­yan so­run­lar­la, sa­nal so­run­lar­la uğ­raş­mak, ken­di­ni­zin  ne ka­dar iyi yap­tı­ğı­nı­zı söy­le­mek ye­ri­ne, ge­lin bu­ra­da “Biz ca­ri iş­lem­ler açı­ğı­nı şöy­le yap­tık, ulus­la­ra­ra­sı re­ka­bet gü­cü­nü ar­tır­dık, Tür­ki­ye­’de har­ca­ma­lar­da ver­gi­len­dir­mey­le il­gi­li re­form yap­tık, do­la­yı­sıy­la fa­ki­rin da­ha fa­kir ol­ma­sı­nı en­gel­le­dik.” de­yin. Ama bun­la­rı söy­le­me­di­ği­niz za­man, iş­te sap­la sa­ma­nın ka­rış­tı­rıl­ma­sı olu­yor. Bun­lar, mil­le­ti­mi­zin mev­cut so­run­la­rı­nın çö­zü­mü ko­nu­sun­da ye­ter­li ça­ba sarf edil­me­di­ği­ni or­ta­ya ko­yan bir yak­la­şım tar­zı­dır.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, kü­re­sel­leş­me­nin ka­za­na­nı var­dır, kay­be­de­ni var­dır. Biz, ka­za­nan ol­mak is­ti­yo­ruz. Kü­re­sel­leş­me bir ve­ti­re. Ama bu kü­re­sel­leş­me­de ka­za­nan ol­mak için ne­ler yap­ma­mız la­zım? Bu­gün Tür­ki­ye, gi­de­rek ar­tan ulus­la­ra­ra­sı re­ka­bet gü­cü aza­lır­ken, re­el dö­viz ku­ru en­dek­si 2002 yı­lın­da 125 iken bu­gün 188 ol­muş ise biz ulus­la­ra­ra­sı re­ka­bet gü­cü­mü­zü na­sıl art­tı­ra­bi­li­riz?

Sa­yın Baş­ba­kan söy­lü­yor: “Pa­ra­nın de­ğer ka­zan­ma­sın­dan go­cu­nan­lar var.” E şim­di, val­la­hi, bu­ra­da özel­lik­le ken­di aya­ğı­nı­za kur­şun sı­kı­yor­su­nuz. İh­ra­ca­tı­nı­zı pa­ha­lı, it­ha­la­tı ucuz hâ­le ge­ti­ri­yor­su­nuz, on­dan son­ra di­yor­su­nuz ki: “Pa­ra­mız de­ğer­li ol­du.” On­dan, son­ra ki­me siz, as­lın­da bu po­li­ti­kay­la hiz­met edi­yor­su­nuz? Baş­ka­la­rı­na hiz­met edi­yor­su­nuz. Si­zin eko­no­mi po­li­ti­ka­nı­zın ge­re­ği pa­ra­nız de­ğer­len­mi­yor, si­zin ma­li po­li­ti­ka­lar ge­re­ği pa­ra­nız de­ğer­le­ni­yor. Pe­ki bu ki­me ya­rı­yor? İt­ha­lat ya­pan­la­ra ya­rı­yor, doğ­ru­dur. Pe­ki baş­ka ki­me ya­rı­yor? Ca­ri iş­lem­ler açı­ğı­nı fi­nan­se et­mek için saa­det zin­ci­ri ku­ran, sı­cak pa­ra cen­ne­ti olan, pa­ra­sı olan­la­ra ya­rı­yor, doğ­ru­dur. Şim­di, e pe­ki –söy­lü­yo­rum- mil­let­çi­lik bu mu­dur? Mil­li­yet­çi­lik, dı­şa açık bir eko­no­miy­le üre­ti­mi dış pa­zar­la­ra pa­zar­la­ya­rak da­ha faz­la ge­niş pa­zar­lar el­de et­mek­tir. Bu­gün gel­di­ği­miz nok­ta­da eğer üre­ti­mi­ni­zin dı­şa ba­ğım­lı­lı­ğı art­mış­sa­… Mer­kez Ban­ka­sı­nın yap­tı­ğı ra­por­da var. Üre­ti­min, dı­şa ba­ğım­lı­lı­ğı art­mış, ih­ra­cat dı­şa ba­ğım­lı hâ­le gel­miş ve ar­tık dı­şa açık bir eko­no­mi­de ken­di üre­ti­mi­ni­zin dış ta­le­bi kar­şı­la­ma­sı he­de­fin­den uzak­la­şa­rak, dış üre­ti­min ken­di yurt içi ta­le­bi­ni­zi kar­şı­la­ma bo­yu­tu­na gel­miş. İş­te, bu dö­viz ku­ru po­li­ti­ka­sıy­la baş­ka­la­rı­nın, açık­ça­sı, on beş yir­mi yıl­da el­de ede­me­di­ği ka­zanç­lar yurt dı­şı­na trans­fer edil­miş­tir sı­cak pa­ray­la. Ba­kı­yor­su­nuz, biz­de­ki re­el fa­iz yüz­de 10-12 ci­va­rın­da. Pe­ki, baş­ka ül­ke­ler­de, Ja­pon­ya­’da 0,75, AB­D’­de 1,25. Kaç kat? 8;10;14 kat. On­la­rı bes­li­yor­su­nuz, on­la­rı fi­nan­se edi­yor­su­nuz, son­ra kal­kıp di­yor­su­nuz ki “E ca­nım, pa­ra­mız de­ğer­len­di.” Ki­me hiz­met edi­yor­su­nuz siz? Ya­ban­cı­la­ra hiz­met edi­yor­su­nuz? “Bü­yü­me­” di­yor­su­nuz. Pe­ki, bu bü­yü­me olu­yor da bu bü­yü­me ki­me ya­rı­yor, bak­tı­nız mı?

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, eko­no­mik is­tik­ra­rın bir bo­yu­tu bü­yü­me, di­ğer bo­yu­tu da is­tih­dam­dır el­bet­te. Ama dü­şü­nün, eğer siz gi­de­rek üret­mi­yor­sa­nız, it­ha­la­ta ba­ğım­lı­lı­ğı­nız ar­tı­yor­sa, üre­ti­mi­ni­zin it­ha­la­ta ba­ğım­lı­lı­ğı ar­tı­yor­sa, siz baş­ka­la­rı­nın iş­si­zi­ne iş bu­lu­yor­su­nuz. De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu Mec­li­sin Al­man­ya­’da­ki Han­s’­a, İn­gil­te­re­’de­ki Ge­or­ge­’a, Çi­n’­de­ki Çin Van Lo­o’­ya iş bul­ma mü­kel­le­fi­ye­ti yok. Ön­ce Tür­ki­ye­’de­ki in­sa­na iş bu­la­cak­sı­nız. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Ne­re­de? Böy­le bir eko­no­mik ter­cih ola­bi­lir mi? Ne­re­de? Son­ra Sa­yın Baş­ba­kan kal­kı­yor: “Be­nim için Ge­or­ge­’la Ah­me­t’­in far­kı yok­tur.” E doğ­ru­su, bir Me­de­ni­yet­ler İt­ti­fa­kı Eş Baş­ka­nı­na da bu ya­kı­şır, bu ya­kı­şır ya­ni. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Ne de­mek far­kı yok­tur? Bi­zim için far­kı var. Biz bu mil­le­te hiz­met için ye­min et­tik, be­nim so­rum­lu­lu­ğum bu mil­le­te hiz­met et­mek­tir.

Siz kal­kın, bir ta­raf­tan ser­ma­ye aşın­dı­ra­rak, kay­nak­la­rı­mı­zı aşın­dı­ra­rak, dış ül­ke­ler­de­ki ser­ma­ye­nin da­ha faz­la ge­lir el­de et­me­si­ni sağ­la­yın, yet­mez­miş gi­bi, baş­ka ül­ke­le­rin üre­tim­le­ri­ni ar­tır­ma­sı için ken­di dö­viz ku­ru­nu­zu sa­nal ve kö­pük bir şe­kil­de de­ğer­len­di­rin ve Tür­ki­ye­’de iş­siz sa­yı­sı art­sın. Eko­no­mi li­te­ra­tü­rü­ne ilk de­fa gir­di bi­li­yor mu­su­nuz “is­tih­dam ya­rat­ma­yan bü­yü­me.”

HA­LİL AY­DO­ĞAN (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Dün­ya­da na­sıl?

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – Mor­gan Stan­le­y’­in ra­po­run­da var “is­tih­dam ya­rat­ma­yan bü­yü­me­”, dü­şü­ne­bi­li­yor mu­su­nuz? Pe­ki, kim is­tih­dam edil­di? De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, kim is­tih­dam edil­di?

ŞA­BAN DİŞ­Lİ (Sa­kar­ya) – Kay­nak­la­rı ve­rim­li kul­la­nır­sa­nı­z…

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – İş­te, bu eko­no­mi po­li­ti­ka­sı da ka­za­nan­la­rın po­li­ti­ka­sı­dır. Onun için, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, bu eko­no­mi po­li­ti­ka­sın­da eko­no­mi­den so­rum­lu bir Sa­yın Ba­kan di­yor ki: “Kü­re­sel­leş­me­nin ih­ti­yaç­la­rı­na gö­re ha­re­ket edi­yo­ruz.”

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, kü­re­sel­leş­me, özel­lik­le ge­liş­miş olan pi­ya­sa­la­rın ulus­la­ra­ra­sı re­ka­bet gü­cü­nü ar­tır­mak için kul­lan­dık­la­rı bir araç­tır. Siz kü­re­sel­leş­me­nin ih­ti­yaç­la­rı­na gö­re de­ğil, mil­le­tin ih­ti­yaç­la­rı­na gö­re eko­no­mi po­li­ti­ka­sı oluş­tu­ra­cak­sı­nız. Mil­lî dü­şü­ne­cek­si­niz, kü­re­sel dav­ra­na­cak­sı­nız.

HA­LİL AY­DO­ĞAN (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Na­sıl ola­cak?

ŞA­BAN DİŞ­Lİ (Sa­kar­ya) – Mil­lî dü­şü­nüp kü­re­sel dav­ran­mak na­sıl ola­cak?

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – Onun için, özel­lik­le Adam Smit­h’­den bu ya­na bü­tün eko­no­mist­le­rin üze­rin­de mu­ta­ba­ka­ta var­dı­ğı hu­sus, dev­le­tin en önem­li fonk­si­yo­nu­nun ulus­la­ra­ra­sı pi­ya­sa­da re­ka­be­ti ar­tır­mak ol­du­ğu­dur. De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Tür­ki­ye­’nin re­ka­bet gü­cü gi­de­rek aza­lı­yor.

Sa­yın Baş­ba­kan di­yor ki “Kay­nak ne­re­de?” Kay­nak Tür­ki­ye­’de. Tür­ki­ye­’de­ki kay­na­ğı baş­ka­la­rı kul­la­nı­yor. Üre­tim kay­nak­la­rı­mız ya­ban­cı­la­şı­yor, pi­ya­sa­la­rı­mız ya­ban­cı­la­şı­yor. Ba­kın, İs­tan­bul Men­kul Kıy­met­ler Bor­sa­sın­da ya­ban­cı pa­yı yüz­de 72 ol­muş. Sa­yın Ba­kan çı­kı­yor, di­yor ki “Yüz­de 72 ol­muş ama şir­ket­le­re bak­tı­ğı­nız za­man bu yüz­de 26’dır.” Biz pi­ya­sa­dan bah­se­di­yo­ruz Sa­yın Ba­kan. Bu pi­ya­sa­ya ya­ban­cı­lar hâ­kim, ya­ban­cı­lar hâ­kim. Biz şir­ket­ten bah­set­mi­yo­ruz ki, biz ya­ban­cı­lar­dan bah­se­di­yo­ruz. Tür­ki­ye­’de pe­ra­ken­de­ci­lik sek­tö­rü gi­de­rek ya­ban­cı­la­şı­yor ve özel­lik­le li­kit kay­nak­lar ya­ban­cı şir­ket­le­re ha­va­le edi­li­yor. Ne­den? Çün­kü, Tür­ki­ye­’de uy­gu­la­dı­ğı­nız po­li­ti­kay­la es­naf ve sa­nat­kâ­rı öl­dür­dü­nüz, kü­çük iş­let­me­le­ri öl­dür­dü­nüz.

AKP dö­ne­min­de 850 bi­ni aş­kın es­naf ve sa­nat­kâr ke­penk ka­pat­tı. Bu mil­le­tin du­ru­mu iyiy­se, ke­penk ka­pa­tıp bun­la­rı İs­pan­ya­’ya ta­ti­le mi gön­der­di­niz? Ne yap­tı­nız bun­la­rı?

Ya­ni, şim­di doğ­ru­su, de­ğer­li ar­ka­da­şım bah­se­di­yor, 22 Tem­mu­z… Ya­ni, siz bu po­li­ti­kay­la di­yor­su­nuz ki “Val­la­hi 850 bin es­na­fın ke­pen­gi­ni ka­pat­tık. Bu dö­nem­de, in­şal­lah, 1 mil­yon es­na­fın da­ha ke­pen­gi­ni ka­pa­ta­ca­ğız ve onay­la­ya­cak­lar.” de­mek is­ti­yor­su­nuz her­hâl­de.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) – Es­naf bi­li­yo­r…

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) - Bir in­sa­nın ke­penk ka­pat­ma­sın­dan mem­nu­ni­yet duy­ma­mak la­zım.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) – Ne­yin ne ol­du­ğu­nu bi­li­yo­r…

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) - Ta­rım ke­si­mi çök­müş va­zi­yet­te de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Ürün tar­la­da kal­dı, sat­tı­ğıy­la do­ya­ma­dı.

Açık­ça­sı, bü­tün bun­la­ra bak­tı­ğı­mız za­man, 2002 yı­lıy­la mu­ka­ye­se et­ti­ği­miz za­man, Tür­ki­ye’nin önem­li öl­çü­de bir kay­nak eroz­yo­nu­na gir­di­ği­ni dü­şü­nü­yo­ruz.

Ba­kı­nız, bir mil­lî eko­no­mi va­tan­daş­la­rı­na ne ya­par? Ge­lir üre­tir. Bir mil­lî eko­no­mi va­tan­daş­la­rı­na ge­lir üret­ti­ği gi­bi, ay­nı za­man­da, de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, el­bet­te yü­küm­lü­lük­le­ri de var­dır va­tan­daş­la­rı­mı­zın. Şim­di, özel­lik­le, oluş­tur­du­ğu­nuz son, yıl so­nu iti­ba­rıy­la mu­ka­ye­se ya­pı­la­ma­ya­ca­ğı için sa­de­ce ke­sin he­sa­bı­nı gö­rüş­tü­ğü­müz 2006 yı­lı için si­ze ra­kam ve­re­yim:

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ku­ra gö­re de­ğiş­mek­le bir­lik­te, top­lam borç sto­ku, bu­na sı­cak pa­ra­yı, bü­tün bun­la­rı da ek­le­di­ği­niz za­man, ki­şi ba­şı­na bor­cu he­sap­la­dı­ğı­mız za­man, ba­kı­nız, ki­şi ba­şı­na borç 3.194 do­lar 2002 yı­lın­da, şim­di yak­la­şık 6 bin do­la­ra var­dı.

HA­LİL AY­DO­ĞAN (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Ge­lir ne ka­dar, ge­lir?

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – Ki­şi ba­şı­na sı­cak pa­ra 115 do­lar, şim­di 850 do­lar. Ki­şi ba­şı­na ban­ka bor­cu 58 do­lar, şim­di 673 do­lar. Ki­şi ba­şı­na ver­gi 526 do­lar, şim­di 1.340 do­lar.

HA­LİL AY­DO­ĞAN (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Ki­şi ba­şı­na ge­lir ne ka­dar?

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – Ve­re­ce­ğim, çok me­rak edi­yor­su­nuz, ve­re­ce­ğim.

HA­LİL AY­DO­ĞAN (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Bek­li­yo­rum.

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – Borç­la­rı­nı al­dık, top­la­dık, 3.893 do­lar ki­şi ba­şı­na yü­küm­lü­lü­ğü var 2002 yı­lın­da ve 2006 yı­lın­da bu yü­küm­lü­lük ka­ça çık­mış bi­li­yor mu­su­nuz? 8.134 do­la­ra çık­mış. De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ara­da­ki fark ne­dir bi­li­yor mu­su­nuz? 4.241 do­lar yü­küm­lü­lü­ğü art­mış va­tan­da­şın.

Ge­li­ri­ne ba­kı­yo­ruz: De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ki­şi ba­şı­na gay­ri­sa­fi mil­lî ha­sı­la 2.600 do­lar­dan 5.477 do­la­ra çık­mış. Şim­di, yü­küm­lü­lük­ten, bor­cun­dan ve ge­li­rin­den düş­tü­ğü­müz za­man, 2002 yı­lın­da bir ki­şi­nin yük­len­di­ği top­lam yü­küm­lü­lük, ge­lir son­ra­sı, 1.295 do­lar iken, şim­di 2.657 do­lar ol­muş. 2.657 do­lar, ge­li­ri­nin üze­rin­de borç ge­tir­miş­si­niz. Bu­nun 2002’ye gö­re ar­tış ora­nı ne­dir bi­li­yor mu­su­nuz? Yüz­de 120’dir. İş­te, va­tan­da­şın borç­la­rı­nı ar­tır­ma po­li­ti­ka­nı­zın te­mel yak­la­şı­mı.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, 2003 yı­lı­na ba­kıl­dı­ğı za­man, fa­iz öde­me­le­ri­nin ha­ne hal­kı har­ca­na­bi­lir ge­li­re ora­nı yüz­de 2,4, şim­di 4,4. Pe­ki, bor­cun har­ca­na­bi­lir ge­li­re ora­nı ne­dir? 2002’de yüz­de 7,5. Şim­di ne­dir der­si­niz? Yüz­de 26,5. Gö­rü­yor mu­su­nuz? Bu mil­le­ti borç­lan­dı­ran ve ge­li­ri­nin üze­rin­de borç yü­kü içe­ri­si­ne so­kan eko­no­mi po­li­ti­ka­sı iş­te böy­le ol­muş. Bi­raz ön­ce ifa­de edil­di, ca­ri iş­lem­ler açı­ğı 1,5 mil­yar do­lar­dan 34 mil­yar do­la­ra çık­mış, 15,5 mil­yar do­lar olan dış ti­ca­ret açı­ğı bu­gün 50 mil­yar do­lar. Pro­jek­si­yon ne­dir? 60-70 mil­yar do­la­ra doğ­ru gi­di­yor.

Pe­ki, bu po­li­ti­ka­la­ra bu büt­çe­de bir çö­züm var mı? Şim­di, ba­kı­yor­su­nuz, dış ti­ca­ret açı­ğı ar­tı­yor, ca­ri iş­lem­ler açı­ğı de­vam edi­yor. Pe­ki, so­ru­yo­rum, bu büt­çe­yi ne­re­nin so­run­la­rı için ge­tir­di­niz, han­gi so­ru­nu çöz­mek için? Ya­ni, bu büt­çe­yi han­gi so­ru­nu çöz­mek için ge­tir­di­niz, han­gi so­ru­na çö­züm ge­ti­ri­yor? Evet, büt­çe ka­nu­nun­da ca­ri iş­lem­ler için alın­ma­sı ge­re­ken bir­ta­kım ted­bir­ler var, ama bu ted­bir­le­rin ne­ti­ce­sin­de he­def­le­ri­niz yok; sa­nal ted­bir­ler. Tür­ki­ye, mu­hak­kak su­ret­te, özel­lik­le yük­sek tek­no­lo­ji­li ih­ra­ca­ta yö­nel­me­li­dir. Ba­kın, OECD ül­ke­le­ri içe­ri­sin­de, ih­ra­cat içe­ri­sin­de, yük­sek tek­no­lo­ji­li ih­ra­cat pa­yı­mız sa­de­ce yüz­de 2’dir, en son­da­yız, en son­da.

Tür­ki­ye bu po­li­ti­ka­lar­la re­ka­bet ede­mez, re­ka­bet gü­cü kay­bo­lu­yor. Onun için, Tür­ki­ye­’nin re­ka­bet gü­cü kay­bo­lun­ca mil­le­ti­miz de fa­kir­le­şi­yor. İş­te gör­dük.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım “Har­ca­na­bi­lir ge­lir­le­ri ar­tır­dık.” di­yor­su­nuz, ama do­lay­lı ver­giy­le va­tan­da­şın, özel­lik­le dar ge­lir­li­le­rin ge­lir­le­ri­ni har­ca­ma sı­ra­sın­da ver­gi­len­dir­di­ği­niz için har­ca­na­bi­lir ge­li­ri azal­mak­ta­dır. Ba­kın, har­ca­ma esas­lı yok­sul sa­yı­sı 2002’de 10 mil­yon iken, bu­gün 11-11,5 mil­yo­nu bul­muş­tur, har­ca­ma esas­lı gö­re­li yok­sul­luk­ta. 1,5 mil­yon in­san. Ne­den? Bu po­li­ti­ka­lar­dan do­la­yı.

“İs­tih­dam ya­rat­tık.” di­yor­su­nuz. Ba­kın, ge­lir da­ğı­lı­mı an­ket­le­ri­ni açın, ya­rat­tı­ğı­nız is­tih­da­mın hep­si as­ga­ri üc­ret­li is­tih­dam. De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, böy­le re­ka­bet gü­cü ka­za­na­ma­yız. Tür­ki­ye, gi­de­rek ba­ğım­lı­lık ora­nı dü­şen, özel­lik­le genç nü­fu­su ar­tan bir ül­ke. Yap­ma­mız ge­re­ken iş ne­dir? O in­san­la­ra iş bu­la­bil­mek­tir. Ama, as­ga­ri üc­ret­le de­ğil, yük­sek tek­no­lo­ji, da­ha faz­la ge­lir el­de ede­cek iş bul­ma­lı­yız. Ama, eko­no­mi po­li­ti­ka­nız, ma­ale­sef, iş­siz va­tan­daş­la­rı­mı­zı ken­di­si­ni do­yu­ra­bi­le­cek bir iş de­ğil, ken­di­si­ni çağ­daş kö­le hâ­li­ne dö­nüş­tü­re­cek as­ga­ri üc­ret­li bir is­tih­da­ma yö­nel­ti­yor. Bü­tün is­tih­dam ar­tı­şı bu alan­da ol­muş­tur. Bu ba­kım­dan, bu eko­no­mi po­li­ti­ka­la­rıy­la Tür­ki­ye­’nin, açık­ça­sı, re­ka­bet et­me­si müm­kün de­ğil­dir. Bu büt­çe de bu so­run­la­ra çö­züm ge­tir­mi­yor. Onun için, geç­mi­şe gi­dip, “şun­la­rı yap­tık, bun­la­rı yap­tı­k” de­ğil, bu­gün Tür­ki­ye­’nin için­de bu­lun­du­ğu so­run­la­rın ce­va­bı­nı ve­ren büt­çey­le ge­lin, ka­nun­lar­la ge­lin.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Vu­ral, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

Bu­yu­run.

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – Bir de çok kı­sa­ca dış po­li­ti­ka­da­ki te­mel yan­lış­la­ra de­ğin­mek is­ti­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, dış po­li­ti­ka­da te­mel he­def özel­lik­le ne ol­ma­lı­dır? Mil­lî rea­liz­me da­ya­lı, Tür­ki­ye­’nin bir­lik ve bü­tün­lü­ğü­nü dik­ka­te alan, va­tan­daş­la­rı­nın çı­kar­la­rı­nı dik­ka­te alan ve ulus­la­ra­ra­sı uyuş­maz­lık­la­rı­mı­zı ken­di le­hi­mi­ze çö­zen bir yak­la­şım. Ön­ce­lik­le­ri­miz bun­lar ol­ma­lı­dır. Ama, Sa­yın Dı­şiş­le­ri Ba­ka­nı büt­çe ko­nuş­ma­sın­da ön­ce­lik ola­rak şu­nu di­yor: “Ço­ğul­cu­luk, in­san hak­la­rı­…”

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Tür­ki­ye, doğ­ru­dan doğ­ru­ya dı­şa­rı­dan kay­nak­la­nan bir teh­dit­le bir­lik ve be­ra­ber­li­ği teh­dit al­tın­da, bö­lü­cü­lük teh­di­di al­tın­da. Bi­zim­ki­ler git­miş­ler “Ço­ğul­cu­luk, in­san hak­la­rı­…”

“Ço­ğul­cu­luk, in­san hak­la­rı, de­mok­ra­si.” di­ye Ira­k’­a gi­den­le­rin ne­ler yap­tı­ğı­nı gö­rü­yor­su­nuz. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) On­la­rı des­tek­le­mek ama­cıy­la bu po­li­ti­ka­nın esi­ri ola­ma­yız, yan­lış­tır.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, PKK’y­la mü­ca­de­le­de, ma­ale­sef, bu bir­lik ve bü­tün­lü­ğü­mü­ze yö­ne­lik PKK’y­la mü­ca­de­le ko­nu­sun­da ulus­la­ra­ra­sı se­vi­ye­de hiç­bir adım atıl­ma­dı.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Vu­ral, ikin­ci de­fa uza­tı­yo­rum, lüt­fen ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) – Se­çim be­yan­na­me­sin­de “Bu yön­de ulus­la­ra­ra­sı fi­nans­ma­nı kes­tik, ulus­la­ra­ra­sı des­te­ği sağ­la­dık.” di­yor­lar. Bu­ra­da sı­nır öte­si ope­ras­yon­la il­gi­li gö­rüş­me­ler­de den­di ki: “Bir ta­ne ül­ke bi­ze des­tek sağ­la­ma­dı.” Han­gi­si doğ­ru de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım? Han­gi­si doğ­ru? Doğ­ru­su, bü­tün bu po­li­ti­ka­la­rı dik­ka­te al­dı­ğı­mız za­man, bel­ki de, Sa­yın Baş­ba­ka­na hi­tap eder­ken “Sa­yın Bü­yük Or­ta Do­ğu Pro­je­si Eş Baş­ka­nı­” di­ye hi­tap et­mek la­zım. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Ne­dir bu Bü­yük Or­ta Do­ğu Pro­je­si? Bu mil­let­ten al­ma­dı­ğı yet­ki­yi, al­ma­dı­ğı gö­re­vi ABD Baş­ka­nı Bus­h’­tan ala­rak üze­ri­mi­ze, ba­şı­mı­za çu­val ge­çi­ril­me­si­ne izin ve­ril­me­si­ne mü­sa­ade ede­bi­lir mi­yiz? Ede­me­yiz, et­me­me­li­yiz de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım.

Bu ba­kım­dan, bu büt­çe­nin ha­yır­lı, uğur­lu ol­ma­sı­nı di­li­yo­rum. Söz­le­ri­mi Haz­re­ti Mev­lâ­n⭒nın UNES­CO ta­ra­fın­dan ka­bul edi­len yı­lı mü­na­se­be­tiy­le, onun sö­züy­le ta­mam­la­mak is­ti­yo­rum. Di­yor ki: “Baş­ka­la­rı­nın ku­su­ru­nu ört­me­de ge­ce gi­bi ol…­” (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan “B­ra­vo[!]” ses­le­ri, al­kış­lar[!]) “Hid­det ve asa­bi­yet­te ölü gi­bi ol/Te­va­zu ve al­çak gö­nül­lü­lük­te top­rak gi­bi ol/Ya ol­du­ğun gi­bi gö­rün, ya da gö­rün­dü­ğün gi­bi ol.”

HA­LİL AY­DO­ĞAN (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Su­çu­nu ka­bul edi­yor­sun, ku­su­ru­nu sen de ka­bul edi­yor­sun!

OK­TAY VU­RAL (De­vam­la) - Bu ba­kım­dan, ben Haz­re­ti Mev­lâ­n⭒nın bu söz­le­riy­le ko­nuş­ma­mı ta­mam­lar, he­pi­ni­ze say­gı­la­rı­mı arz ede­rim. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar, AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar[!])

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

AK Par­ti Gru­bu adı­na Gi­re­sun Mil­let­ve­ki­li ve Grup Baş­kan Ve­ki­li Sa­yın Nu­ret­tin Ca­nik­li. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sa­yın Ca­nik­li, bu­yu­run efen­dim.

AK PAR­Tİ GRU­BU ADI­NA NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (Gi­re­sun) – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li ar­ka­daş­lar; 2008 yı­lı mer­ke­zî yö­ne­tim büt­çe­si­nin tü­mü üze­rin­de AK Par­ti Gru­bu­nun gö­rüş­le­ri­ni arz et­mek üze­re hu­zur­la­rı­nız­da­yım. He­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, AK Par­ti Hü­kû­met­le­ri­nin al­tın­cı büt­çe­si­ni (2008 yı­lı büt­çe­si) gö­rü­şü­yo­ruz. Bu büt­çe­nin de mem­le­ke­ti­mi­ze ha­yır­lı ve uğur­lu ol­ma­sı­nı di­li­yo­rum. Büt­çe­nin ha­zır­lan­ma­sın­da eme­ği ge­çen her­ke­se; baş­ta Hü­kû­me­ti­miz, ba­kan­la­rı­mız ve il­gi­li bü­rok­rat ar­ka­daş­la­ra te­şek­kür edi­yo­rum. Yak­la­şık on gün­den be­ri büt­çe­yi eni­ne bo­yu­na tar­tı­şı­yo­ruz, de­ğer­len­di­ri­yo­ruz mu­ha­le­fe­ti­miz­le, ik­ti­da­rı­mız­la. Ta­bi­i, bu tar­tış­ma­lar sı­ra­sın­da kuş­ku­suz önem­li gö­rüş­ler or­ta­ya ko­nul­du, ifa­de edil­di. Kat­kı sağ­la­yı­cı ol­du­ğu­na inan­dı­ğım ve Hü­kû­me­ti­miz ve il­gi­li ar­ka­daş­lar ta­ra­fın­dan de­ğer­len­di­ri­le­cek, dik­ka­te alı­na­cak gö­rüş­ler or­ta­ya ko­nul­du­ğu­na ina­nı­yo­rum. On­lar da, ifa­de et­ti­ğim gi­bi, el­bet­te Hü­kû­me­ti­miz ta­ra­fın­dan de­ğer­len­di­ri­le­cek­tir.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bir­çok ko­nuş­ma­cı ar­ka­da­şı­mı­zın da ifa­de et­ti­ği gi­bi, büt­çe­ler son de­re­ce önem­li me­tin­ler­dir. Sa­de­ce bir son­ra­ki yıl­da ge­lir­le­rin top­lan­ma­sı, har­ca­ma­la­rın ya­pıl­ma­sı ko­nu­sun­da hü­kû­met­le­re yet­ki ve­ren, izin ve­ren bir ka­nun de­ğil­dir. Onun öte­sin­de çok da­ha de­rin an­lam­la­rı ve so­nuç­la­rı olan bir ma­li tab­lo­dur, bü­tün­lük arz eden bir sis­tem­dir.

Her şey­den ön­ce, her yıl, top­lum­da üre­ti­len mil­lî ge­li­rin yak­la­şık yüz­de 30’u büt­çe yo­luy­la ye­ni­den har­man­la­nır, top­la­nır ve da­ğı­tı­lır, tek­rar top­lu­ma ve­ri­lir. İş­te bu da­ğı­tım aşa­ma­sın­da hü­kû­met­ler bu yol­la ya­tı­rım po­li­ti­ka­la­rı­nı uy­gu­la­ma­ya ko­yar­lar, sos­yal po­li­ti­ka­la­rı­nı uy­gu­la­ma­ya ko­yar­lar, bü­yü­me po­li­ti­ka­la­rı­nı or­ta­ya ko­yar­lar, is­tih­dam ve ge­lir da­ğı­tım po­li­ti­ka­la­rı­nı or­ta­ya ko­yar­lar. Bu açı­dan ba­kıl­dı­ğın­da, bu po­li­ti­ka­la­rın yü­rü­tül­me­si için de yıl­lık araç­lar ola­rak büt­çe­ler or­ta­ya çı­kar.

Ta­bi­i, büt­çe­le­rin bir­çok özel­li­ği var­dır, ol­ma­lı­dır ama ba­na gö­re büt­çe­ler­de bu­lun­ma­sı ge­re­ken en önem­li özel­lik sa­mi­mi­yet ve dü­rüst­lük­tür. Evet, büt­çe­ler sa­mi­mi ol­ma­lı, büt­çe­ler dü­rüst ol­ma­lı. Ta­bii bir­çok özel­li­ği var büt­çe­le­rin; yö­ne­ti­le­bi­lir ol­ma­lı, tah­min edi­le­bi­lir ol­ma­lı ama bun­la­rın içe­ri­sin­den ba­na gö­re en önem­li­si, en dik­kat çe­ki­ci olan, sa­mi­mi ve dü­rüst ol­ma­sı ge­re­kir. Ne­dir bu özel­lik, son de­re­ce önem­li? Çün­kü 2002 yı­lı­na ka­dar he­men he­men hiç­bir büt­çe­de bu özel­lik yok -bi­raz son­ra ra­kam­lar­la ifa­de et­me­ye ça­lı­şa­ca­ğım- ya­ni 2002 yı­lı­na ge­le­ne ka­dar büt­çe­ler­de sa­mi­mi­yet yok ve ma­ale­sef dü­rüst­lük yok, çün­kü büt­çe­ler ay­nı za­man­da ik­ti­dar­la­rın, hü­kû­me­tin mil­le­te ver­di­ği bir söz­dür, bir ta­ah­hüt­tür. Ne­dir ta­ah­hüt? Çı­kı­yor hü­kû­met bu­ra­da di­yor ki “Ben, bir son­ra­ki yıl­da şu ka­dar har­ca­ma ya­pa­ca­ğım, şu ka­dar pa­ra top­la­ya­ca­ğım.” Ve bu har­ca­ma mik­ta­rıy­la uyum­lu mak­ro den­ge­ler su­nu­lu­yor, eğer bu har­ca­ma mik­ta­rın­da cid­di an­lam­da bir sap­ma mey­da­na gel­di­ği tak­dir­de, bü­tün mak­ro gös­ter­ge­ler de­ği­şi­yor ve cid­di oran­da oy­na­ma­lar, sap­ma­lar mey­da­na ge­li­yor ya­ni fa­iz ora­nın­da, enf­las­yon­da, büt­çe açı­ğın­da. Ta­bii bun­lar ya­tı­rım­cı için, mil­le­ti­miz için, tü­ke­ti­ci için, fi­nans ke­si­mi için, hep­si için, bü­tün top­lum için son de­re­ce önem­li, çün­kü her­kes he­sa­bı­nı ki­ta­bı­nı bu büt­çe den­ge­si üze­ri­ne ya­pı­yor. Büt­çe den­ge­sin­de mey­da­na ge­le­cek olan cid­di sap­ma­la­rın ta­ma­mı, he­sap­la­rın ta­ma­mı­nı bo­zu­yor. Bu an­lam­da son de­re­ce önem­li­dir. Bu söz­le­rin ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si ge­re­kir, ya­ni hü­kû­met­le­rin bu­ra­da büt­çe üze­rin­de ko­nu­şur­ken ver­di­ği söz­le­rin, bir son­ra­ki yı­la iliş­kin ver­di­ği söz­le­rin ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si ge­re­kir.

MEH­MET ŞAN­DIR (Mer­sin) – Ke­sin he­sap.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) - Bu­na hiç kim­se­nin iti­ra­zı var mı? Yok, ola­maz za­ten.

MEH­MET ŞAN­DIR (Mer­sin) – Ke­sin he­sap.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) - Ama ba­ka­lım ne yap­mış hü­kû­met­ler? Şim­di, ta­bi­i, geç­miş­ten kork­ma­ya­lım de­ğer­li ar­ka­daş­lar, geç­mi­şi tar­tış­ma­mız la­zım. Geç­mi­şi tar­tı­şa­lım, geç­miş­te ne­ler ya­pıl­mış, ne­ler ya­pı­la­ma­mış, on­la­rı or­ta­ya ko­ya­lım ki­…

MUS­TA­FA ÖZ­YÜ­REK (İs­tan­bul) – Bi­raz da ge­le­ce­ğe ba­ka­lım.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – … bu­gün ne ya­pıl­mış ve ge­le­cek­te ne ya­pıl­ma­sı ge­re­kir? On­la­rın da­ha iyi an­la­şı­la­bil­me­si için geç­miş­te ne­le­rin ya­pıl­dı­ğı­nı, ne­le­rin ya­pı­la­ma­dı­ğı­nı bu­ra­da ko­nuş­ma­mız la­zım. Bun­dan kaç­ma­mak ge­re­kir, bun­dan utan­ma­mak ge­re­kir de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ko­ya­ca­ğız bu ra­kam­la­rı bi­raz son­ra. Ama ön­ce şu dü­rüst­lük me­se­le­si­ne -büt­çe­nin dü­rüst­lü­ğü an­la­mın­da söy­lü­yo­rum- sa­mi­mi­yet me­se­le­si­ne ge­le­lim. Ba­kın, yıl­lar ta­ma­men te­sa­dü­fi­dir, her­han­gi bir hü­kû­me­ti, her­han­gi bir dö­ne­mi he­def al­ma­mak­ta­dır, ob­jek­tif­tir ya­ni. 1990 yı­lın­dan baş­la­ya­lım: Hü­kû­met, gel­miş bu­ra­da de­miş ki -o dö­ne­min hü­kû­me­ti- ben, önü­müz­de­ki yıl -1990 büt­çe­si gö­rü­şü­lür­ken- 64,4 tril­yon li­ra har­ca­ma ya­pa­ca­ğım, de­miş; büt­çe bü­yük­lü­ğüm bu, büt­çe he­de­fim bu, de­miş ve her­kes he­sa­bı­nı ki­ta­bı­nı bu­na gö­re yap­mış ama ne ol­muş? 68,4 tril­yon li­ra har­ca­mış, yüz­de 6 sap­ma mey­da­na gel­miş. 1991 büt­çe­si: Hü­kû­met, 101 tril­yon har­ca­ma ya­pa­ca­ğım, de­miş an­cak 132 tril­yon li­ra har­ca­ma yap­mış de­ğer­li ar­ka­daş­lar, yüz­de 31 ora­nın­da sap­ma mey­da­na gel­miş, o sa­pın­ca fa­iz oran­la­rı sap­mış, bü­yü­me sap­mış, her şey sap­mış, bü­tün eko­no­mik gös­ter­ge­le­rin den­ge­si bo­zul­muş. 94 yı­lı: 819 tril­yon li­ra har­ca­ya­ca­ğım, di­ye mil­le­te söz ver­miş bu­ra­dan, an­cak 902 tril­yon li­ra har­ca­mış Hü­kû­met, sap­ma yüz­de 10. 1995’te yüz­de 30 ve en son 2002 yı­lın­da, Hü­kû­met de­miş ki, 98 tril­yon li­ra har­ca­ma ya­pa­ca­ğım, onun sö­zü­nü ver­miş bu­ra­da, onun için yet­ki al­mış, onun için mil­let­ten ica­zet al­mış ama tam 115,6 tril­yon li­ra pa­ra har­ca­mış, sap­ma yüz­de 18 de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Bu büt­çe­le­ri­n…

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) – Kat­ril­yon.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (Gi­re­sun) – Evet, kat­ril­yon, par­don. 98 kat­ril­yon­dan 115,6 kat­ril­yon. Bu büt­çe­ler­de sa­mi­mi­yet var mı? Bu büt­çe­ler ko­nu­şu­lur­ken ver­di­ği sö­zü ye­ri­ne ge­tir­me­si ge­re­ken hü­kû­met­ler bu söz­le­ri­ni ye­ri­ne ge­tir­miş­ler mi? Mil­le­te kar­şı dü­rüst dav­ran­mış­lar mı? So­ru­yo­rum de­ğer­li ar­ka­daş­lar, her­ke­se so­ru­yo­rum. El­bet­te, “Ha­yı­r” bu so­ru­nun ce­va­bı.

Şim­di, ara­da­ki far­kı koy­mak için bun­la­rı söy­le­me­miz ge­re­ki­yor. Sa­de­ce, baş­lı ba­şı­na AK Par­ti Hü­kû­me­ti­nin büt­çe­le­ri­nin per­for­man­sı­nı or­ta­ya koy­du­ğu­muz za­man bir an­lam ifa­de et­me­ye­bi­lir tek ba­şı­na, an­cak bi­raz ön­ce söy­le­di­ğim ra­kam­lar­la, şim­di ifa­de ede­ce­ğim AK Par­ti Hü­kû­me­ti­nin büt­çe ra­kam­la­rı­nı kar­şı­laş­tır­dı­ğı­mız­da o za­man far­kı gö­re­cek­si­niz. O za­man, AK Par­ti büt­çe­le­ri­nin ne an­la­ma gel­di­ği­ni ve AK Par­ti Hü­kû­met­le­ri­nin far­kı­nı or­ta­ya ko­ya­cak­sı­nız. 2003 yı­lı, ilk büt­çe­miz, Hü­kû­me­ti­miz de­miş ki, biz 146 kat­ril­yon büt­çe bü­yük­lü­ğü he­def­li­yo­ruz, har­ca­ma ya­pa­ca­ğız. Bu­nun yet­ki­si­ni al­mış ve 140, 4 kat­ril­yon li­ra har­ca­mış de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Bı­ra­kın aş­ma­yı, al­tın­da kal­mış. 2004 büt­çe­si öy­le, 2005 büt­çe­si öy­le, 2006 büt­çe­si öy­le, 2007 büt­çe­si öy­le. Ha­di, bir ta­ne­si te­sa­düf di­ye­lim, 2003 büt­çe­si te­sa­düf, 2004’te mi te­sa­düf, 2005 mi te­sa­düf, 2006 mı te­sa­düf, 2007 mi te­sa­düf? Hep­sin­de mil­le­te ver­di­ği sö­zü ye­ri­ne ge­tir­miş. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Hiç­bir hü­kû­met, mil­le­te ver­di­ği sö­zü ye­ri­ne ge­tir­me­miş ama AK Par­ti Hü­kû­met­le­ri ye­ri­ne ge­tir­miş de­ğer­li ar­ka­daş­lar, ra­kam­la­ra iti­ra­zı olan lüt­fen söy­le­sin, ra­kam­lar bu­ra­da, açık, hiç kim­se­nin iti­ra­zı ola­maz.

MEH­MET NİL HI­DIR (Muğ­la) – Söy­le­ye­mez­ler ki, sa­lo­nu terk et­ti­ler!

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ay­nı şey, açık­lar için de ge­çer­li, büt­çe açık­la­rı için de ge­çer­li. Bak­tı­ğı­nız za­man, ben­zer eği­li­mi de yi­ne gö­rü­yor­su­nuz. 1990 yı­lın­da, büt­çe de­mek için bin şa­hit is­ter, 2002’den ön­ce­ki dö­nem­ler için, ne­re­dey­se, for­ma­li­te ola­rak, ya­sal ve ana­ya­sal zo­run­lu­luk ola­rak ge­li­nip ha­zır­la­nı­lan, bu­ra­da ko­nu­şu­lan, üze­rin­de ko­nuş­ma ya­pı­lan ko­nu. Çün­kü, büt­çe de­mek, den­ge de­mek, sis­tem de­mek, tu­tar­lı­lık de­mek. Eğer bir büt­çe­de bun­lar yok­sa, büt­çe­nin he­def­le­di­ği so­nuç­la­rı ger­çek­leş­tir­me­le­ri müm­kün de­ğil­dir, büt­çe de­ne­mez bun­la­ra. Büt­çe açık­la­rı­na ba­kın: 1990’da yüz­de 17 büt­çe açı­ğı var, 1991’de yüz­de 25, her yıl de­vam edi­yor, en son, 2002 yı­lın­da yüz­de 32 ora­nın­da büt­çe açık ver­miş. Ne ya­pa­cak­sı­nız bu açı­ğı? Ya borç bu­la­cak­sı­nız ya pa­ra ba­sa­cak­sı­nız.

MUS­TA­FA ÖZ­YÜ­REK (İs­tan­bul) – Ka­pa­ta­cak­sı­nız.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Ya borç bu­la­cak­sı­nız ya pa­ra ba­sa­cak­sı­nız.

MUS­TA­FA ÖZ­YÜ­REK (İs­tan­bul) – Açık da ol­sa ka­pa­ta­cak­sı­nız.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Ya­pı­lan da bu za­ten, o yıl­lar­da ya­pı­lan da bu, ya enf­las­yon üç ha­ne­li ra­kam­la­ra çık­mış ve ya da mil­let cid­di an­lam­da yük­sek re­el fa­iz­ler öde­miş. Bi­raz son­ra ko­nu­şa­ca­ğız bun­la­rı, re­el fa­iz ne­dir, re­el fa­iz da­ha ön­ce na­sıl­dı, şim­di na­sıl, bun­la­rın hep­si­ni kar­şı­laş­tı­ra­ca­ğız.

Ba­kın, ge­le­lim bi­zim Hü­kû­me­ti­mi­ze. Yüz­de 32 ola­rak dev­ral­dı­ğı­mız büt­çe açı­ğı­nı, ilk yıl 28’den iti­ba­ren baş­la­mı­şız ve 2007’de, ma­kul olan yüz­de 7,3 se­vi­ye­si­ne dü­şür­mü­şüz de­ğer­li ar­ka­daş­lar.

BEY­TUL­LAH ASİL (Es­ki­şe­hir) – Ca­ri açık­tan ni­ye bah­set­mi­yor­su­nuz?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Bek­le­yin, bek­le­yin, bi­raz son­ra onu da gö­re­cek­si­niz, onu da gö­re­cek­si­niz.

BEY­TUL­LAH ASİL (Es­ki­şe­hir) – Ca­ri açık borç­suz mu ka­pa­tı­lı­yor?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Hep ko­nu­şul­du de­ğer­li ar­ka­daş­lar: “Büt­çe­ler, sos­yal büt­çe­ler, efen­dim iş­te, ye­te­ri ka­dar har­ca­ma ya­pıl­mı­yor, fa­kir­lik bü­yü­dü, iş­siz­lik art­tı, ve­sa­ire ya da iş­te, ge­lir da­ğı­lı­mın­da cid­di bo­zul­ma­lar va­r”. Ba­kın, bun­la­rın hiç­bi­ri­si ger­çek de­ğil, hep­si bun­la­rın bu­ra­da ha­ma­set nu­tuk­la­rı. Hiç, bun­lar ko­nu­şu­lur­ken ra­kam­lar or­ta­ya ko­nul­mu­yor de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Ra­kam­lar da ulus­la­ra­ra­sı, her­ke­sin ka­bul et­ti­ği ra­kam­la­rı kul­lan­ma­mız la­zım. Her­kes ra­kam çı­kar­ma­ya ça­lı­şır­sa, ken­di he­sap et­me­ye ça­lı­şır­sa, bak­kal he­sa­bı, o işin için­den çı­kıl­maz. Her­ke­sin ka­bul et­ti­ği, açık­ça ya­yın­la­nan ve üze­rin­de yıl­lar­dan be­ri uy­gu­la­nan ra­kam­la­rın kul­la­nıl­ma­sı ve me­tot­la­rın kul­la­nıl­ma­sı ge­re­kir.

Şim­di, ba­kın de­ğer­li ar­ka­daş­lar, AK Par­ti Hü­kû­me­ti­nin büt­çe­le­ri­nin en önem­li özel­lik­le­rin­den bir ta­ne­si sos­yal büt­çe olu­şu­dur. 2002 yı­lın­da -dev­ral­dı­ğı­mız için söy­lü­yo­rum- büt­çe­nin yak­la­şık yüz­de 45’in­den faz­la­sı fa­iz öde­me­le­ri­ne ak­ta­rı­lı­yor. Fa­iz öde­me­le­ri ne­dir? Fa­iz öde­me­le­ri, top­lu­mun üst ge­lir gru­bu­na, ser­ma­ye sa­hip­le­ri­ne büt­çe yo­luy­la ak­ta­rı­lan kay­nak­la­rı gös­te­rir. Çün­kü, fa­iz ge­li­ri el­de eden ke­sim kim­dir? El­bet­te pa­ra­sı olan ke­sim­dir, ser­ma­ye sa­hi­bi ke­sim­dir. 2002 yı­lı büt­çe­sin­de büt­çe­nin ne­re­dey­se ya­rı­sı -Hü­kû­met­le­rin bun­lar üze­rin­den ta­sar­ruf et­me im­kâ­nı yok, do­kun­ma im­kâ­nı yok- tam ya­rı­sı top­lu­mun üst ge­lir grup­la­rı­na ak­ta­rı­lı­yor de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Ya­ni zen­gi­ne ak­ta­rı­lı­yor. Ne­re­den ke­si­li­yor? Fa­kir­den ke­si­li­yor. Büt­çe­nin ya­rı­sı ne­re­dey­se.

Şim­di, böy­le bir büt­çey­le -ön­ce­ki dö­nem­den, 2002 ve ön­ce­si­ni kas­te­di­yo­rum- sos­yal po­li­ti­ka uy­gu­la­ma­nız müm­kün mü? Fa­ki­re fu­ka­ra­ya kay­nak ak­tar­ma­nız müm­kün mü? Ya­tı­rı­ma kay­nak ak­tar­ma­nız müm­kün mü? Sos­yal gü­ven­lik har­ca­ma­la­rı­na kay­nak ak­tar­ma­nız müm­kün mü? El­bet­te müm­kün de­ğil.

Biz ne yap­tık? Biz de bu tab­lo­yu ta­ma­men de­ğiş­tir­dik. Bu­gün iti­ba­rıy­la ba­kıl­dı­ğın­da, 2007 ve 2008 büt­çe­sin­de fa­iz öde­me­le­ri­nin pa­yı yüz­de 25’tir. Ya­ni ya­rı ya­rı­ya in­di­ril­miş. Ba­sit bir he­sap ya­pa­lım: Ba­kın, eğer bu­gün ay­nı oran ko­run­muş ol­say­dı büt­çe­de, ya­ni dev­ral­dı­ğı­mız 2002 yı­lın­da­ki fa­iz ora­nı, ya­ni yüz­de 45’lik oran ko­run­muş ol­say­dı, 2008 büt­çe­sin­de fai­ze ay­rıl­ma­sı ge­re­ken ra­kam 110 kat­ril­yon ola­cak­tı de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Ya­ni, hiç­bir iyi­leş­me ve kö­tü­leş­me yap­ma­mış ol­say­dık, büt­çe­nin bu da­ğı­lı­mın­da, bu den­ge­sin­de 2007 ve 2008 büt­çe­sin­de fai­ze ay­rıl­ma­sı ge­re­ken ra­kam 110 mil­yar YTL ola­cak­tı. Şu an­da ne ka­dar? 50 kü­sur mil­yar YTL. Ne ka­dar ta­sar­ruf et­mi­şiz? Yak­la­şık 50 mil­yar YTL’­nin üze­rin­de ta­sar­ruf et­mi­şiz.

Pe­ki, bu­nu ne­re­ye ak­tar­mı­şız? Ba­kın, bu al­dı­ğı­mız pa­ra­yı ne­re­den al­dık? Zen­gin­den al­dık de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Ya­ni, zen­gin ke­si­me ak­ta­rı­lan kay­nak­tan kes­tik, fa­iz öde­me­le­rin­den kes­tik. Bir iti­ra­zı olan var mı? Yok. Ne­re­ye ak­tar­dık? Ba­kın, per­so­ne­le ak­tar­dık, me­mu­ra ma­aş­la­rın­da zam yap­tık.

MUS­TA­FA ÖZ­YÜ­REK (İs­tan­bul) – Tüp gaz­dan da ver­gi alı­yor­su­nuz. Onu da mı zen­gin­den alı­yor­su­nuz?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) - 2002’de per­so­nel har­ca­ma­la­rı­nın pa­yı yüz­de 18’den, 2007 yı­lın­da yüz­de 24’e çık­mış. Ha­ni hep ko­nu­şu­lu­yor, me­mu­ru, iş­çi­yi mah­vet­ti­niz di­ye. De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ra­kam bu. İş­te, bu kes­ti­ği­miz, fa­iz­den ta­sar­ruf et­ti­ği­miz, zen­gin­den al­dı­ğı­mız pa­ra­yı, bir, per­so­nel har­ca­ma­la­rı­na ak­tar­mı­şız, me­mu­ra da­ha faz­la ma­aş ver­mi­şiz. Baş­ka? Ta­rı­ma ak­tar­mı­şız.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, 2002 yı­lı büt­çe­sin­de ta­rı­mın al­dı­ğı pay yüz­de 1,56. Biz ka­ça çı­kar­mı­şız? Ne­re­dey­se 2 ka­tı, yüz­de 2,4’e çı­kar­mı­şız. Büt­çe­den al­dı­ğı pay. Sağ­lık har­ca­ma­la­rı: 1,85’ten 3,20’ye çı­kar­mı­şız. Büt­çe­den ay­rı­lan pay. Sos­yal gü­ven­lik har­ca­ma­la­rı: Yüz­de 9,4’ten 16,7… Ya­tı­rım har­ca­ma­la­rı: Yüz­de 6,6’dan 7,53… Eği­tim har­ca­ma­la­rı: Yüz­de 2,9’dan yüz­de 3,4…

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bun­la­rın hep­si­nin or­tak bir özel­li­ği var, ya­ni bu har­ca­ma ka­lem­le­ri­nin hep­si­nin or­tak bir özel­li­ği var: Bu­ra­dan ge­lir el­de eden­le­rin, pay alan­la­rın ta­ma­mı dü­şük ge­lir gru­bun­da bu­lu­nan in­san­lar, top­lu­mun alt ge­lir gru­bun­da bu­lu­nan in­san­lar. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Şim­di, ne yap­mı­şız? Zen­gin­den al­mı­şız fa­ki­re ver­mi­şiz, pa­ra­sı çok olan­dan al­mı­şız ge­lir du­ru­mu za­yıf olan­la­ra ver­mi­şiz. Sos­yal po­li­ti­ka bu­dur de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Bun­la­rı ra­kam­lar­la ifa­de edi­yo­ruz. Ha­ma­set nu­tuk­la­rı at­ma­ya ge­rek yok. Da­ha ön­ce­ki dö­nem­ler­de na­sıl bo­zul­du­ğu­nu da, açık­ça­sı, bu­ra­da çok faz­la tar­tış­mak is­te­mi­yo­rum.

Şim­di, ba­kın, bu­nun so­nu­cun­da­… Bu ra­kam­lar tek ba­şı­na yet­mez. Ma­dem di­yo­ruz ki zen­gin­den al­dık fa­ki­re ver­dik, bi­raz ön­ce ifa­de et­ti­ğim ra­kam­lar­la, bu­nun ge­lir da­ğı­lı­mı ra­kam­la­rı­na da yan­sı­ma­sı ge­re­kir. Ba­ka­lım yan­sı­mış mı de­ğer­li ar­ka­daş­lar? Ba­ka­lım, hep be­ra­ber ba­ka­lım.

Şim­di, 2002 yı­lın­da -mil­lî ge­li­rin bir da­ğı­lı­mı var, da­ğı­lım yüz­de­si var, bu ra­kam­lar da yi­ne ya­yın­la­nı­yor-  top­lu­mun en zen­gin yüz­de 20’si­nin mil­lî ge­lir­den al­dı­ğı pay yüz­de 50,1. En zen­gin ke­si­min yüz­de 20’si mil­lî ge­li­rin ya­rı­sın­dan faz­la­sı­nı alı­yor, yüz­de 50,1. Bu ra­kam 2003’te yüz­de 48,3’e düş­müş, 2004’te 46,2’ye, 2005’te yüz­de 43,5’e düş­müş. Ya­ni, 50’den 43,5’e düş­müş. Ya­ni, bi­raz ön­ce söy­le­di­ğim, büt­çe ra­kam­la­rıy­la ak­tar­ma­ya ça­lış­tı­ğım, an­lat­ma­ya ça­lış­tı­ğım ger­çek, ge­lir da­ğı­lı­mı ra­kam­la­rın­da da çok net or­ta­ya çı­kı­yor. Ya­ni, zen­gin­le­rin, en zen­gin yüz­de 20’nin mil­lî ge­lir­den al­dı­ğı pay 7 pu­an bir­den düş­müş. 2002-2005 ara­sı. Da­ha son­ra­ki ra­kam­lar he­nüz eli­mi­ze geç­me­di, ya­yın­lan­ma­dı da­ha doğ­ru­su, ya­ni 2006 ve 2007.

Pe­ki, en fa­ki­rin du­ru­mu­na ba­ka­lım. En fa­kir yüz­de 20’nin, top­lu­mun en fa­kir yüz­de 20 ke­si­mi­nin mil­lî ge­lir­den al­dı­ğı pay 2002 yı­lın­da sa­de­ce yüz­de 5,3; 2005 yı­lın­da yüz­de 6,1’e çık­mış de­ğer­li ar­ka­daş­lar. De­mek ki, AK Par­ti Hü­kû­met­le­ri­nin büt­çe­le­ri­nin en önem­li özel­li­ği olan çok ağır yük­lü sos­yal po­li­ti­ka içer­me­le­ri ger­çe­ği ra­kam­lar­la da or­ta­ya ko­nu­lu­yor ve te­yit edi­li­yor.

GÜL­TAN KI­ŞA­NAK (Di­yar­ba­kır) – Yüz­de 5’lik di­lim­le­ri açık­la­yın.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) - Bu­na hiç kim­se­nin bir iti­ra­zı var mı de­ğer­li ar­ka­daş­lar? Ya şim­di ko­nuş­sun ya da sus­sun, çün­kü, ra­kam­lar ol­ma­dan, ge­li­şi­gü­zel, rast­ge­le ha­ma­set nu­tuk­la­rıy­la bu­ra­da fa­kir­lik ede­bi­yat­la­rı ya­pı­lı­yor.

MUS­TA­FA ÖZ­YÜ­REK (İs­tan­bul) – Na­sıl­sa ko­nuş­ma hak­kı­mız yok, bi­li­yor­sun.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) - Koy­sun­lar ra­kam­la­rı, ko­nuş­sun­lar. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

YA­ŞAR AĞ­YÜZ (Ga­zi­an­tep) – Ki­min he­sa­bıy­la?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, bi­li­yor­su­nuz ba­zı ko­nu­lar­da mu­ha­le­fe­te men­sup ar­ka­daş­lar Hü­kû­me­ti­mi­zin po­li­ti­ka­la­rı­nı eleş­ti­ri­yor­lar, di­yor­lar ki: “Ta­mam, bü­yü­me var, enf­las­yon­da dü­şüş var, fa­iz­ler­de dü­şüş var, iş­siz­lik­te bir mik­tar aza­lış var ama ca­ri açı­ğı­nız çok yük­sek, borç sto­ku çok yük­sek, bü­yü­me hor­mon­lu ve is­tih­dam­da sı­kın­tı­lar var.” Dört ta­ne ana ko­nu var esas iti­ba­rıy­la mu­ha­le­fe­tin eleş­tir­di­ği. En ba­şın­da ge­len ca­ri açık me­se­le­si, ca­ri açı­k…

YA­ŞAR AĞ­YÜZ (Ga­zi­an­tep) – Da­ha ne ol­sun?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) - Şim­di, bun­lar­dan baş­la­ya­ca­ğız. En önem­li ve en çok tar­tı­şı­lan ko­nu olan ca­ri açık­tan baş­la­ya­ca­ğız. Ne­dir, ne de­ğil­dir, bü­tün bo­yut­la­rıy­la açık­ça, ra­kam­lar­la, ob­jek­tif ola­rak bu­ra­da or­ta­ya ko­ya­ca­ğız.

Şim­di, bi­li­yor­su­nuz, ca­ri açık ya da ca­ri den­ge, bir ül­ke­nin –kı­sa­ca bir ha­tır­lat­mak­ta fay­da var- bü­tün top­lam dö­viz ge­lir ve gi­de­ri­nin den­ge­si­ni gös­te­ren bir kav­ram. Ya­ni bir ül­ke­nin dö­viz ge­lir­le­ri var, bir de dö­viz gi­der­le­ri var. Dö­viz ge­lir­le­ri ne­dir? İh­ra­cat­tan el­de edi­len ge­lir­ler dö­viz ge­lir­le­ri, ke­za gö­rün­me­yen ka­lem­ler ola­rak ta­nım­la­dı­ğı­mız tu­rizm ge­lir­le­ri var, iş­çi dö­viz­le­ri var. Bun­lar ül­ke­nin dö­viz ge­lir­le­ri. Bir de dö­viz gi­der­le­ri var. İş­te, it­ha­lat baş­ta ol­mak üze­re kâr trans­fer­le­ri, yi­ne gö­rün­me­yen ka­lem­ler­de hiz­met gi­der­le­ri ola­rak ta­nım­la­dı­ğı­mız gi­der­ler var. Ka­ba­ca bu. Ca­ri den­ge, bu den­ge­yi gös­te­ri­yor. Eğer, dö­viz gi­der­le­ri­miz dö­viz ge­lir­le­ri­miz­den faz­lay­sa ca­ri açık­tan bah­se­di­li­yor. Mu­ha­le­fe­te men­sup ar­ka­daş­lar, ca­ri açı­ğı­nız çok faz­la, çok bü­yü­dü, çok teh­li­ke­li, di­ye iti­raz­la­rı­nı or­ta­ya ko­yu­yor­lar.

Şim­di,ca­ri açı­ğın ra­kam­lar­la ta­nım­lan­ma­sın­dan, de­tay­lan­dı­rıl­ma­sın­dan ön­ce, is­ter­se­niz, uy­gu­la­nan bu eko­no­mik prog­ram­lar­la il­gi­li ba­zı açık­la­ma­lar ya­pıl­ma­sı ge­re­ki­yor.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bi­li­yor­su­nuz Hü­kû­me­ti­miz gel­di­ğin­de, 2001 yı­lın­da di­zayn edi­len 18’in­ci stand-by an­laş­ma­sı çer­çe­ve­sin­de bir prog­ram var­dı ve esas iti­ba­rıy­la bu prog­ra­mı dev­ral­dı. Bu­nu za­ten mu­ha­le­fe­te men­sup ar­ka­daş­lar da ifa­de edi­yor­lar, hem Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si­ne men­sup hem de Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­ne men­sup ar­ka­daş­lar ifa­de edi­yor­lar. Hat­ta, za­man za­man da şu­nu söy­lü­yor­lar, bi­raz ön­ce bu­ra­da ifa­de et­ti­ler: “Biz çok önem­li bir dü­zen­le­me yap­mış­tık. Çok güç­lü bir prog­ra­ma baş­la­mış­tık. Siz o prog­ra­mın mey­ve­le­ri­ni top­la­dı­nız.” gi­bi, bu an­la­ma ge­le­bi­le­cek açık­la­ma­lar da yap­tı­lar. Ba­ka­lım öy­le mi, bun­la­rı ko­nu­şa­ca­ğız.

MUS­TA­FA ÖZ­YÜ­REK (İs­tan­bul) – O prog­ra­mın bi­zim­le il­gi­si yok.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Ha­yır, Sa­yın Bay­kal ko­nuş­ma­sın­da çok net ola­rak bu prog­ra­mın ba­şa­rı­sın­dan bah­set­ti. Ya­ni, siz, bu prog­ra­mın bu an­lam­da­…

MUS­TA­FA ÖZ­YÜ­REK (İs­tan­bul) – Bi­zim yap­tı­ğı­mız bir prog­ram de­ğil.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Ha­yır, il­gi­niz ol­du­ğu­nu söy­le­me­dim. Sa­de­ce bu şe­kil­de ifa­de edil­di­ği­ni or­ta­ya koy­dum.

Şim­di, bun­dan ön­ce, ya­ni 18’in­ci stand-by an­laş­ma­sın­da ön­ce­… Stand-by an­laş­ma­sı da IM­F’le ya­pı­lan bir tür söz­leş­me gi­bi bir şey. Ya­ni, bu­ra­da hü­kû­met­ler IM­F’­ye di­yor ki: Ben şun­la­rı, şun­la­rı, şun­la­rı ya­pa­ca­ğım. Söz ve­ri­yor, ta­ah­hüt­ler ve­ri­yor ve IMF Baş­ka­nı­na ya­zı­lı ola­rak bun­la­rı bil­di­ri­yor ve bun­la­rın kar­şı­lı­ğın­da da kre­di kul­la­nı­lı­yor ge­nel­de. Özü, çok özet ola­rak bu, an­laş­ma­nın.

Bu­gün ka­dar, bi­zim dö­nem­de ya­pı­lan dâ­hil, top­lam 19 ta­ne an­laş­ma ya­pıl­dı IM­F’­le, stand-by an­laş­ma­sı. Bun­lar­dan 2 ta­ne­si 57’n­ci Hü­kû­met dö­ne­min­de ya­pıl­dı: 17’n­ci­si ve 18’in­ci­si. Biz 18’in­ci­si­ni dev­ral­dık, ama, Hü­kû­met bir de 1999 yı­lın­da 17’n­ci­si­ni yap­tı. Ya­ni, IM­F’­le 57’n­ci Hü­kû­met hem 17’yi yap­tı hem 18’i yap­tı.

Şim­di, 18’e geç­me­den ön­ce is­ter­se­niz 17’yi ve ön­ce­ki­le­ri bir or­ta­ya ko­ya­lım. 18 ha­riç, geç­miş­te­ki stand-by an­laş­ma­la­rı­nın hiç­bi­ri­sin­de ba­şa­rı­lı olu­na­ma­dı, hiç­bi­ri­sin­de he­def­le­re uyu­la­ma­dı. Ben yi­ne bu­ra­dan siz­ler­le bun­la­rın çar­pı­cı olan­la­rı­nı pay­laş­mak is­ti­yo­rum de­ğer­li ar­ka­daş­lar.

Şim­di, 10’un­cu stand-by an­laş­ma­sı Ağus­tos 1970 yı­lın­da De­mi­rel Hü­kû­me­ti ile ya­pıl­dı, ya­ni IMF’y­le ya­pıl­dı. He­de­fi şu: Eko­no­mik dur­gun­lu­ğa son ver­mek. 1970 yı­lın­da cid­di bir eko­no­mik dur­gun­luk var­dı; eko­no­mik dur­gun­lu­ğa son ver­mek, bü­yü­me­yi sağ­la­mak. He­def buy­du. So­nuç ne ol­du? Bü­yü­me ger­çek­ten hız­lan­dı, an­cak enf­las­yon iki ha­ne­ye çık­tı. Bu, stand-by an­laş­ma­sı­nın so­nu­cu.

11'in­ci stand-by an­laş­ma­sı Mart 1978'de dü­zen­len­di. Rah­met­li Ece­vit Hü­kû­me­ti. Amaç: İh­ra­ca­tı ar­tır­mak, bü­yü­me­yi hız­lan­dır­mak. So­nuç, uy­gu­la­ma so­nu­cu: So­run­lar da­ha da ağır­laş­tı ve dur­gun­luk kri­ze dö­nüş­tü.

12'nci stand-by an­laş­ma­sı, Mart 1979, yi­ne rah­met­li Ece­vit. Amaç bu se­fer eko­no­mik kri­zi so­na er­dir­mek. So­nuç: Enf­las­yon yük­sel­me­ye de­vam et­ti, eko­no­mi da­ral­dı, eko­no­mi kü­çül­dü, is­tih­dam im­kân­la­rı da­ral­dı, ge­lir azal­dı.

13'ün­cü stand-by an­laş­ma­sı, 13 Ocak 1980. Sa­yın De­mi­rel Hü­kû­me­ti. Eko­no­mi­yi dı­şa aç­mak ve kri­ze, dur­gun­lu­ğa son ver­mek, amaç bu. So­nuç: Eko­no­mi dı­şa açıl­dı, an­cak enf­las­yon üç ha­ne­li ra­ka­ma çık­tı.

16'ncı stand-by an­laş­ma­sı, Ni­san 1994. Hü­kû­met, Sa­yın Çil­ler Hü­kû­me­ti. Amaç: İç ve dış açık­lar­da­ki tır­ma­nı­şı azalt­mak, ya­ni iç bor­cu, dış bor­cu, bü­tün mak­ro gös­ter­ge­ler­de­ki den­ge­siz­lik­le­ri or­ta­dan kal­dır­mak. So­nuç: Enf­las­yon pat­la­dı ve bil­di­ği­miz meş­hur 94 kri­zi or­ta­ya çık­tı.

17'nci­si Ara­lık 1999. 57'nci Hü­kû­met, rah­met­li Ece­vit. Enf­las­yo­nu tek ha­ne­li ra­ka­ma in­dir­mek, esas ama­cı, 17'nci stand-by an­laş­ma­sı­nın. So­nuç: De­va­lü­as­yon­la so­nuç­lan­dı ve eko­no­mi du­va­ra tos­la­dı, ta­ri­he çok önem­li harf­ler­le kay­de­di­len 2001 kri­zi pat­lak ver­di.

Ve 18'in­ci stand-by an­laş­ma­sı. Yi­ne, Ocak 2002'de dü­zen­len­di rah­met­li Ece­vit dö­ne­min­de. Amaç şu, ba­kın: Enf­las­yo­nu tek ha­ne­ye in­dir­mek, -ya­ni bi­zim dev­ral­dı­ğı­mız prog­ram bu esas iti­ba­rıy­la ama biz­den ön­ce dü­zen­len­di- sür­dü­rü­le­bi­lir bir bü­yü­me sağ­la­mak ve sağ­lık­lı bir borç po­zis­yo­nu ger­çek­leş­tir­mek. So­nuç: Bun­la­rın hep­si ger­çek­leş­ti. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Ba­kın, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, hep­si­ni tek tek oku­dum, bir ta­ne­si ha­riç, bir stand-by an­laş­ma­sı ha­riç he­men he­men ta­ma­mın­da ba­şa­rı­sız­lık söz ko­nu­su ve fi­yas­ko söz ko­nu­su.

Şu­nu söy­le­me­ye ça­lı­şı­yo­rum: Alı­nan ka­rar­la­rın çok faz­la bir öne­mi yok. IMF stand-by an­laş­ma­la­rı aşa­ğı yu­ka­rı şab­lon­dur, bir­bi­ri­ne çok ben­zer. Ba­kın, ben si­ze bun­lar­dan bir ta­ne­si­nin, as­lın­da bi­raz da ib­ret ol­sun di­ye ba­zı mad­de­le­ri­ni oku­mak is­ti­yo­rum. Han­gi dö­ne­me ait ol­du­ğu­nu oku­ma­ya­ca­ğım.

Hü­kû­met, IM­F’­ye mek­tup gön­de­ri­yor, di­yor ki –baş­ka şey­ler de var ta­bi­i- “Ben, üc­ret ve ma­aş­la­ra enf­las­yo­nun al­tın­da ar­tış ya­pa­ca­ğım.” di­yor.

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) – Han­gi hü­kû­met? Onu da söy­le.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Ha­yır, söy­le­me­ye­ce­ğim onu ar­ka­daş­lar, is­te­yen, araş­tır­sın bak­sın.

ASIM AY­KAN (Trab­zon) – Söy­le, söy­le!

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – “Ta­rım des­tek­le­me fi­yat­la­rı enf­las­yo­nun al­tın­da ka­la­cak.” di­yor. “Ca­ri har­ca­ma ve ya­tı­rım har­ca­ma­la­rı­na blo­kaj ko­nu­la­cak.” di­yor de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Bu­nu bir Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti hü­kû­me­ti -res­mî bel­ge bu- IM­F’­e ta­ah­hüt ola­rak bir stand-by an­laş­ma­sı çer­çe­ve­sin­de gön­de­ri­yor.

Alı­nan ka­rar­lar el­bet­te önem­li, ama de­di­ğim gi­bi, IM­F’­nin özel­lik­le fi­yat is­tik­ra­rı­nı he­def­le­yen prog­ram­la­rı üç aşa­ğı beş yu­ka­rı ay­nı­dır, ted­bir­ler ay­nı­dır. Çok cid­di bir ma­li po­li­ti­ka, sı­kı ma­li po­li­ti­ka uy­gu­la­ya­cak­sı­nız, çok sı­kı bir pa­ra po­li­ti­ka­sı uy­gu­la­ya­cak­sı­nız, sos­yal açı­dan bu­nun so­nu­cu ola­rak çok cid­di sı­kın­tı­lar or­ta­ya çı­ka­cak. Aşa­ğı yu­ka­rı bu­dur. Onun için, alı­nan ka­rar­la­rın çok faz­la bir an­la­mı yok, önem­li olan uy­gu­la­ma­dır.

Şim­di, bi­raz ön­ce bu­ra­da 57’n­ci Hü­kû­met­le iliş­ki­li ola­rak ar­ka­daş­la­rı­mız yo­rum­lar yap­tı­lar. Ay­nı Hü­kû­met, bir stand-by an­laş­ma­sı im­za­la­dı, ken­di dö­ne­min­de so­nuç­lan­dır­dı. So­nuç­la­rı­nı, amaç­la­rı­nı bi­raz ön­ce oku­dum de­ğer­li ar­ka­daş­lar. So­nuç fi­yas­ko, so­nuç ba­şa­rı­sız­lık.

Bu­ra­dan şu­nu ra­hat­lık­la söy­le­ye­bi­li­rim: Eğer 18’in­ci stand-by an­laş­ma­sı da AK Par­ti dı­şın­da her­han­gi baş­ka bir hü­kû­met ta­ra­fın­dan uy­gu­lan­mış ol­say­dı, çok bü­yük bir ih­ti­mal­le, hiç kuş­ku­nuz ol­ma­sın, so­nuç yi­ne fi­yas­ko ola­cak­tı. Ne­den? Çün­kü, geç­miş­te­ki tüm stand-by an­laş­ma­la­rın­da so­nuç fi­yas­ko ol­muş, AK Par­ti­nin uy­gu­la­dı­ğı ha­riç. Bu­nu or­ta­ya koy­mak­tan, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, ka­çın­ma­ya­lım; bu­nu söy­le­mek­te bir mah­zur ol­ma­ma­sı ge­re­kir. Eleş­ti­ri­le­cek­se bi­le, bu ger­çek­le­rin, bu re­ali­te­le­rin, AK Par­ti Hü­kû­met­le­ri­nin bu far­kı­nın or­ta­ya ko­nul­ma­sın­dan son­ra eleş­ti­ri­le­rin ya­pıl­ma­sı­nın da­ha man­tık­lı, da­ha doğ­ru ol­du­ğu­nu dü­şü­nü­yo­rum.

Şim­di, ba­kın, bi­raz ön­ce stand-by an­laş­ma­la­rın­dan -ifa­de et­tim özel­lik­le­ri­ni- 17’n­ci­si, ya­ni 57’n­ci Hü­kû­met ta­ra­fın­dan baş­la­nıp yi­ne 57’n­ci Hü­kû­met ta­ra­fın­dan so­nuç­la­nan 17’n­ci stand-by an­laş­ma­sın­da şöy­le bir ifa­de var, ay­nen oku­yo­rum: “Enf­las­yon TL’­ye olan gü­ve­ni sar­sa­rak, yük­sek ve is­tik­rar­sız no­mi­nal ve re­el fa­iz­le­re de ne­den ol­muş, bu da top­lum üze­rin­de dra­ma­tik so­nuç­lar or­ta­ya çı­kar­mış­tır. Spe­kü­la­tif ve ar­bit­raj fa­ali­yet­le­ri gi­de­rek da­ha faz­la kay­na­ğı çek­miş ve ma­li pi­ya­sa­lar ile ku­rum­la­rın iş­le­yiş­le­ri­ni boz­muş­tur. Ka­mu sek­tö­rü ken­di borç­la­rı­na yüz­de 30 ve­ya da­ha faz­la re­el fa­iz öde­di­ği­…” Ka­mu sek­tö­rü ken­di borç­la­rı­na, ya­ni ha­zi­ne, yüz­de 30 ve­ya da­ha faz­la re­el fa­iz öde­di­ği za­man so­nuç­la­rı an­la­tı­yor. Ya­ni, bu­ra­da, Hü­kû­met, bir res­mî bel­ge ola­rak o dö­nem­de, ya­ni 57’n­ci Hü­kû­met dö­ne­min­de re­el fa­iz­le­rin -borç­lan­ma re­el fai­zi, no­mi­nal fa­iz de­ğil, ba­kın bu­gün o fa­iz yüz­de 7,5 şu an­da- yüz­de 30 ol­du­ğu­nu ifa­de edi­yor. Bun­la­rın de­ğer­len­dir­me­si­ni son­ra ya­pa­ca­ğız de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım.

Şim­di, IMF des­tek­li is­tik­rar prog­ram­la­rı­nın bir özel­li­ği var­dır. Hep­sin­de çok sı­kı ma­li ve pa­ra po­li­ti­ka­la­rı uy­gu­la­nır. Geç­miş dö­nem­de hep böy­le ol­du ve ba­şa­rı­lı olun­sa bi­le çok cid­di yan et­ki­le­ri or­ta­ya çı­kar. Ya­ni, ma­li­ye po­li­ti­ka­sın­da, çok sı­kı bir ma­li­ye po­li­ti­ka­sı uy­gu­la­ya­cak­sı­nız, ya­tı­rım­la­rı kı­sa­cak­sı­nız, har­ca­ma­la­rı kı­sa­cak­sı­nız ve bu­nun so­nu­cun­da, bi­raz ön­ce söy­le­di­ğim ke­sim­le­re kay­nak ak­ta­ra­ma­ya­cak­sı­nız, ya­tı­rım­lar da­hil; di­ğer ta­raf­tan da pi­ya­sa­ya ve­ri­len, Mer­kez Ban­ka­sı ta­ra­fın­dan ve­ri­len pa­ra ar­zı­nı çok cid­di an­lam­da kon­trol ede­cek­si­niz. Esas te­me­li bu ve bü­tün is­tik­rar da bu iki te­mel üze­ri­ne otur­tul­ma­ya ça­lı­şı­lır. Bu­nun so­nu­cun­da, cid­di an­lam­da is­tih­dam­da dü­şüş­ler mey­da­na ge­lir, ge­lir da­ğı­lı­mı bo­zu­lur -çün­kü top­lu­mun alt ge­lir gru­bu­na kay­nak ak­ta­rı­la­maz- sos­yal çal­kan­tı­lar mey­da­na ge­lir ve -ki bun­la­rın bir kıs­mı­nı biz da­ha ön­ce ba­zı ül­ke­ler­de ya­şa­dık, Ar­jan­ti­n’­de ya­şa­dık, Bre­zil­ya­’da ya­şa­dık, Rus­ya­’da ya­şa­dık- ne­re­dey­se ba­zı du­rum­lar­da iç sa­va­şa ula­şa­cak nok­ta­ya ka­dar ge­len sos­yal çal­kan­tı­lar mey­da­na gel­di. Bü­yü­me kü­çü­lür, bü­yü­me da­ra­lır, eko­no­mi bü­yür, ge­lir da­ğı­lı­mı, bo­zu­lur, ge­lir­ler aza­lır, re­el üc­ret­ler aza­lır, sos­yal çal­kan­tı mey­da­na ge­lir. Aşa­ğı yu­ka­rı tüm uy­gu­la­nan IMF is­tik­rar prog­ram­la­rı­nın so­nu­cu bu­dur.

Yi­ne, bi­zim uy­gu­la­ma­dı­ğı­mız, ya­ni ön­ce­ki Hü­kû­met­ten de dev­ral­dı­ğı­mız prog­ra­mın uy­gu­la­ma so­nu­cu­na bak­tı­ğı­nız­da çok fark­lı bir tab­loy­la kar­şı kar­şı­ya­yız.  Kü­çül­me­si bek­le­nen bü­yü­me, tam ak­si­ne, cum­hu­ri­yet ta­ri­hi­nin üst üs­te dört yıl en yük­sek bü­yü­me ora­nı ger­çek­leş­ti­ril­miş, yüz­de 7,4. Cum­hu­ri­yet ta­ri­hi­nin üst üs­te, bir hü­kû­met dö­ne­min­de en yük­sek bü­yü­me ora­nı, yüz­de 7,4… (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Enf­las­yon azal­mış, tek ha­ne­li ra­ka­ma in­miş. Esas he­def bu. Ya­ni, bu ya­pı­lır­ken ol­muş. İş­siz­lik azal­mış, fa­iz­ler düş­müş, re­el fa­iz­ler düş­müş. Yüz­de 33’ten re­el fa­iz yüz­de 7,5’a düş­müş. Bü­tün bun­la­rın hep­si bir ara­da ol­muş de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Bu, ger­çek­ten, ik­ti­sat ta­ri­hin­de, Tür­ki­ye­’de ve dün­ya­da çok az rast­la­nan bir ba­şa­rı ör­ne­ği­dir. Bu­nu, bu­gün, dün­ya­da her­kes tak­dir edi­yor, bir tek bi­zim Tür­ki­ye­’de­ki mu­ha­le­fet ha­riç. As­lın­da, ben, ina­nı­yo­rum, on­lar da iç­le­rin­den bu­nu ka­bul edi­yor­lar. An­cak, bu­ra­da ta­bi­i, ge­lip mu­ha­le­fet ol­ma­nın ge­re­ği çer­çe­ve­sin­de ba­zı şey­le­ri söy­le­me­le­ri ge­re­ki­yor, eleş­tir­me­le­ri ge­re­ki­yor. Yok­sa, bu ba­şa­rı son de­re­ce önem­li­dir. Bu, Tür­ki­ye­’nin ba­şa­rı­sı­dır. Bu, Türk in­sa­nı­nın ba­şa­rı­sı­dır. Bu, he­pi­mi­zin ba­şa­rı­sı­dır. As­lın­da, ik­ti­da­rıy­la mu­ha­le­fe­tiy­le, he­pi­mi­zin ba­şa­rı­sı­dır. Bu­nu bu­ra­da or­ta­ya koy­mak­ta hiç­bir sa­kın­ca yok.

Za­man za­man ar­ka­daş­lar bel­ki bu mu­ha­le­fet duy­gu­la­rı­nın bir ta­ra­fa bı­ra­kı­lı­p… Çün­kü, mil­le­ti­mi­ze de mo­ral ver­me­miz ge­re­ki­yor. Gü­zel şey­le­rin bu­ra­da or­ta­ya­… El­bet­te eleş­ti­ri­ni­zi ya­pın, ona bir iti­ra­zı­mız yok. An­cak, lüt­fen şun­la­rı da söy­le­yin. Do­la­yı­sıy­la, eleş­tir­me­ni­ze hiç­bir iti­ra­zı­mız yok. Ona say­gı du­yu­yo­ruz. Ger­çek­ten kat­kı sağ­la­na­cak olan­la­rı da alı­yo­ruz. Hü­kû­me­ti­miz de bun­la­rı dik­ka­te alı­yor. An­cak, eleş­ti­rir­ken lüt­fen bun­la­rı da dik­ka­te alın, za­man za­man or­ta­ya ko­yun.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, AK Par­ti ik­ti­da­ra ge­lin­ce ba­zı mak­ro gös­ter­ge­ler­de, de­ğiş­ken­ler­de bir­ta­kım de­ği­şik­lik­ler or­ta­ya çık­ma­ya baş­la­dı. Bun­la­rın en önem­li­si, fa­iz­ler düş­me­ye baş­la­dı. Şim­di, ca­ri açı­ğa ge­çi­yo­ruz, ca­ri açı­ğı tar­tı­şı­yo­ruz. Fa­iz oran­la­rı düş­me­ye baş­la­dı, hem no­mi­nal hem fa­iz, cid­di an­lam­da­… Tüm mal ve hiz­met­ler için ta­lep pat­la­ma­sı ya­şan­dı. Kriz dö­nem­le­rin­de ge­le­ce­ğe dö­nük ola­rak bek­len­ti­ler olum­suz ise in­san­lar tü­ke­tim­le­ri­ni kı­sar­lar. Ge­le­cek­le il­gi­li ka­fa­la­rın­da eğer bir kay­gı var­sa -bu si­ya­si ola­bi­lir, eko­no­mik ola­bi­lir, baş­ka bir kay­gı ola­bi­lir- in­san­lar har­ca­ma­la­rı­nı kı­sar­lar. Bu, çok do­ğal bir ref­leks­tir, ay­nı za­man­da bi­lim­sel bir ref­leks­tir. Ama, bu kay­gı or­ta­dan kal­kın­ca in­san­lar tek­rar da­ha ön­ce er­te­le­dik­le­ri tü­ke­tim ta­lep­le­ri­ni ger­çek­leş­ti­rir­ler, re­ali­ze eder­ler. İş­te, AK Par­ti­nin ik­ti­da­ra gel­me­sin­den kı­sa bir sü­re son­ra tü­ke­tim har­ca­ma­la­rın­da pat­la­ma ya­şan­dı. Ne­den? Ge­le­ce­ğe iliş­kin o olum­suz bek­len­ti­ler olum­lu­ya çev­ril­di ve er­te­len­miş olan, bas­kı al­tı­na alın­mış olan bü­tün alan­lar­da -oto­mo­tiv­den, ko­nut­tan, be­yaz eş­ya­dan bü­tün ka­lem­ler­de- cid­di an­lam­da bir tü­ke­tim pat­la­ma­sı ya­şan­dı ve kü­re­sel ser­ma­ye gi­ri­şi hız­lan­ma­ya baş­la­dı. Kü­re­sel ser­ma­ye gi­ri­şi ön­ce port­föy ya­tı­rı­mı ola­rak, ağır­lık­lı ola­rak port­föy ya­tı­rım ola­rak, ya­ni, his­se se­ne­di ve tah­vi­le ya­tı­rım ya­pan glo­bal ser­ma­ye Tür­ki­ye­’ye gel­me­ye baş­la­dı. Bu­nun so­nu­cu ola­rak, çok kla­sik arz ve ta­lep ku­ra­lı ge­re­ği, Türk li­ra­sı de­ğer­len­me­ye baş­la­dı, çün­kü, ina­nıl­maz bir şe­kil­de Tür­ki­ye­’ye dö­viz gi­ri­şi baş­la­dı ve Türk li­ra­sı de­ğer­len­me­ye baş­la­dı.

Şim­di, ba­zı ar­ka­daş­la­rı­mız bu nok­ta­da şu­nu söy­lü­yor: “İş­te o an­da Tür­ki­ye bu­na mü­da­ha­le et­me­liy­di.” di­ye, za­man za­man, aşa­ğı yu­ka­rı mu­ha­le­fe­te men­sup bü­tün ar­ka­daş­la­rı­mı­z… Ya­ni, “Ku­run kon­trol edil­me­si çer­çe­ve­sin­de bu­ra­ya mü­da­ha­le edil­me­si ve TL’­nin bu ka­dar de­ğer­len­me­si­nin en­gel­len­me­si ge­re­kir­di­…” De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ba­kın, bir prog­ram uy­gu­la­nı­yor, 18’in­ci stand-by an­laş­ma­sı ve onun da bir­ta­kım ku­ral­la­rı var. Bi­raz ön­ce Sa­yın Şan­dır da söy­le­di. Dal­ga­lı kur po­li­ti­ka­sı; bu­nu ta­ah­hüt et­miş biz­den ön­ce­ki Hü­kû­met, dev­let po­li­ti­ka­sı ola­rak or­ta­ya ko­nul­muş. Dev­let yö­ne­ti­min­de is­tik­rar var­dır, de­vam­lı­lık var­dır, ya­ni, bir baş­ka Hü­kû­met gel­di­ği za­man rast­ge­le bun­la­rı de­ğiş­ti­re­mez, dü­zen­le­ye­mez. Bun­lar cid­di iş­tir, dev­let yö­net­mek cid­di bir iş­tir. Bu çer­çe­ve­de siz ya­rın, üç gün son­ra, al­tı ay son­ra “Ben vaz­ge­çi­yo­rum dal­ga­lı kur­dan, bu ka­dar çok aşı­rı dö­viz gi­ri­yor ve be­nim Türk li­ra­mı de­ğer­len­di­ri­yor.” di­ye­mez­si­niz. Bu­nun so­nu­cu ola­rak, Türk li­ra­sı de­ğer­len­me­ye baş­la­dı.

Kur­da­ki dü­şüş ne­de­niy­le pat­la­yan bu ta­le­bin bir kıs­mı it­hal mal­la­ra yö­nel­di de­ğer­li ar­ka­daş­lar ve bu­nun so­nu­cu ola­rak da dış ti­ca­ret açı­ğı bü­yü­me­ye baş­la­dı. Ya­ni, it­ha­lat çok cid­di oran­lar­da art­ma­ya baş­la­dı ve ar­tan it­ha­lat­la be­ra­ber ca­ri açık da art­ma­ya baş­la­dı. Çün­kü, ne­den, ca­ri açı­ğın ya da ca­ri den­ge­nin en önem­li ka­le­mi ne­dir? İt­ha­lat, it­ha­la­ta öde­di­ği­miz fa­iz.

Şim­di ba­ka­lım şu ca­ri açı­ğa: Ba­kın, bi­rin­ci yıl, ya­ni 2003 yı­lın­da ar­tış ora­nı ne ka­dar bi­li­yor mu­su­nuz? Yüz­de 433, de­ğer­li ar­ka­daş­lar. İkin­ci yıl, ya­ni, 2004 yı­lın­da yüz­de 95 art­mış, ca­ri açı­ğın bir ön­ce­ki yı­la ar­tış ora­nı. 2005’te yüz­de 45, 2006’da yi­ne yüz­de 45, 2007’de yüz­de 10,6. Şim­di, 2007’de­ki yüz­de 10,6’lık ar­tış ora­nı­nı bir not ede­lim. Bi­raz son­ra bun­la­rı gün­de­me tek­rar ge­ti­re­ce­ğiz. Ca­ri açı­ğın esas ne­de­ni olan it­ha­lat ve bu­na bağ­lı ola­rak dış ti­ca­ret açı­ğı­na ba­ka­lım, ya­ni ih­ra­cat­la it­ha­lat ara­sın­da­ki iliş­ki­ye ba­ka­lım: 2003 yı­lın­da yüz­de 42 art­mış it­ha­la­tı­mız, tam bir pat­la­ma ya­şan­mış, bi­raz ön­ce söy­le­di­ğim ge­rek­çey­le ve ka­çı­nıl­maz ola­rak. 2004 yı­lın­da yüz­de 56, en son, 2007 yı­lın­da yüz­de 13 art­mış. Ya­ni, bi­rin­ci yıl yüz­de 42, son­ra 56, son­ra 13’e ka­dar düş­müş. İt­ha­lat ar­tı­şı­na ba­ka­lım, esas ne­den bu za­ten: 2003 yı­lın­da it­ha­la­tı­mız yüz­de 34,3 art­mış, en son yıl, 2007’de yüz­de 19 art­mış, he­def yüz­de 9,6.

Şim­di, ba­kın de­ğer­li ar­ka­daş­lar, bun­la­rın bir özel­li­ği var, hep­si­nin or­tak bir özel­li­ği var, hem ca­ri açık­ta­ki ar­tış oran­la­rı­nın hem dış ti­ca­ret açı­ğın­da­ki ar­tış oran­la­rı­nın hem de it­ha­lat­ta­ki ar­tış oran­la­rı­nın bir sey­ri var, ar­tış oran­la­rı­nın bir çiz­gi­si var, bir tren­di var. Ne­dir o trend? Ön­ce çok hız­lı bir tır­ma­nış var, kü­çük bir dü­zelt­me var, son­ra aşa­ğı iniş var ar­tış oran­la­rın­da ve en önem­li­si, en an­lam­lı­sı ba­na gö­re, ih­ra­cat­la olan iliş­ki­si.

Ay­nı şe­kil­de ih­ra­cat ra­kam­la­rı­na ba­ka­lım, ih­ra­ca­tın ar­tış ra­kam­la­rı­na, oran ola­rak ba­kı­yo­rum: 2003 yı­lın­da yüz­de 31 ora­nın­da art­mış, yüz­de 33,6; yüz­de 16,3 2005’te, yüz­de 16,3 2006’da ve yüz­de 21,6 2007’de. İt­ha­lat, dış ti­ca­ret açı­ğı ve ca­ri açık ar­tış ora­nı ön­ce ar­tıp son­ra aşa­ğı doğ­ru gi­der­ken, ih­ra­ca­tın ar­tış tren­di tam ak­si­ne.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Bü­yü­me?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Ge­le­ce­ğim, hep­si­ne ge­le­ce­ğim, bi­raz sab­re­din Sa­yın Vu­ral.

Ora­da da tam ak­si­ne. Ya­ni, ih­ra­cat ra­kam­la­rı son yıl­da tek­rar cid­di an­lam­da ar­tı­şa geç­miş ve ilk de­fa 2007 yı­lın­da ih­ra­ca­tın ar­tış ora­nı -bu son de­re­ce önem­li- it­ha­la­tın ar­tış ora­nı­nın üze­ri­ne çık­mış de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Bu ne an­la­ma ge­li­yor bi­li­yor mu­su­nuz? Uy­gu­la­nan is­tik­rar prog­ram­la­rı­nın ta­ma­mın­da bu ca­ri açık yan et­ki ola­rak or­ta­ya çı­kar, fa­kat bu­nun bel­li bir sü­re son­ra, bu it­ha­lat pat­la­ma­sı­nın da ne­de­niy­le yük­se­lir, ama bel­li bir sü­re son­ra mut­la­ka aşa­ğı­ya git­me­si ge­re­kir, aşa­ğı düş­me­si ge­re­kir, fa­kat ön­ce­ki dö­nem­ler­de­ki uy­gu­la­ma­la­rın­da hü­kû­met­le­rin öm­rü bu­na yet­me­den kriz or­ta­ya çı­kı­yor­du de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Şim­di, biz bu dar böl­ge­yi, bu iğ­ne de­li­ği­ni şu an­da geç­miş bu­lu­nu­yo­ruz, 2007 yı­lı ra­kam­la­rı bu­nu çok net ola­rak gös­te­ri­yor.

Sa­de­ce bu ka­dar­la de­ğil. Ba­kın, bu­nun ne an­la­ma gel­di­ği­ni da­ha ay­rın­tı­lı gör­mek için bi­raz di­ğer ra­kam­la­rı da or­ta­ya koy­ma­mız ge­re­ki­yor.

Şim­di, it­ha­lat­ta üç ta­ne ana ka­lem var: Ya­tı­rım mal­la­rı it­ha­la­tı ya­pı­yo­ruz, ara mal­la­rı ve tü­ke­tim mal­la­rı it­ha­la­tı ya­pı­yo­ruz. Ya­tı­rım mal­la­rı it­ha­la­tı ne­dir? Ma­ki­ne ve­sa­ire... Şim­di, ba­kın, onun ge­li­şi­mi­ne ba­ka­lım, ar­tış oran­la­rı­na ba­ka­lım:

2003 yı­lın­da ya­tı­rım mal­la­rı it­ha­la­tı yüz­de 34,8 art­mış, 2006 yı­lın­da yüz­de 8,7; 2007 yı­lın­da yüz­de 9,5 art­mış. Ya­ni, ya­tı­rım mal­la­rı it­ha­la­tı­nın ar­tış ora­nı, ilk yıl­da çok yük­sek, son­ra düş­me­ye baş­la­mış. Ay­nı şe­kil­de, tü­ke­tim mal­la­rı it­ha­la­tı­nın da sey­ri ay­nı şe­kil­de. 2003 yı­lın­da yüz­de 59,5 art­mış, 2006 yı­lın­da yüz­de 16,2; 2007 yı­lın­da yüz­de 6,4. Yi­ne, tü­ke­tim mal­la­rı it­ha­la­tın­da­ki ar­tış ora­nı çok cid­di an­lam­da dü­şü­şe geç­miş. Bi­raz ön­ce söy­le­di­ğim o ge­nel it­ha­lat ve ca­ri açık ra­kam­la­rıy­la da uyum­lu, ama bu­ra­da, bu ku­ra­lı bo­zan sa­de­ce bir ra­kam var, o da ara mal­la­rı it­ha­la­tı. Ona ba­ka­lım is­ter­se­niz de­ğer­li ar­ka­daş­lar:

2003 yı­lın­da ara mal­la­rı it­ha­la­tı­mız yüz­de 32 art­mış, 2006’da yüz­de 22; 2007’de yüz­de 22,1. Ne­dir bu? Ener­ji it­ha­la­tı, ağır­lık­lı ola­rak ener­ji it­ha­la­tın­dan kay­nak­la­nı­yor. Ya­ni, bü­tün di­ğer it­hal ka­lem­le­rin­de ar­tış ora­nı hız­lı bir şe­kil­de dü­şü­yor, ih­ra­ca­tı­mı­zın ar­tış ora­nı, ilk de­fa 2007 yı­lın­da it­ha­la­tın -ener­ji fi­yat­la­rı­na, ener­ji it­ha­la­tı­na rağ­men- üze­ri­ne ge­çi­yor. Bu­nu bo­zan ener­ji fi­yat­la­rı, ener­ji it­ha­la­tı. Ba­kın, ener­ji it­ha­lat ra­kam­la­rı­na ba­ka­lım, ko­nu­yu, tab­lo­yu, res­mi tam ola­rak gö­re­bil­mek için:

2002 yı­lın­da 9,2 mil­yar do­lar ener­ji­ye biz pa­ra öde­mi­şiz -pet­rol, do­ğal gaz ve­sa­ire- 2003 yı­lın­da 11,5 mil­yar do­lar, 2006 yı­lın­da de­ğer­li ar­ka­daş­lar 28,9 mil­yar do­lar ener­ji­ye pa­ra öde­mi­şiz -ener­ji it­ha­la­tı­na, do­ğal gaz ve pet­ro­le- 2007 yı­lın­da, muh­te­me­len 32 mil­yar do­lar ener­ji­ye pa­ra öde­miş ola­ca­ğız. Bu ra­kam­la­rı ca­ri açık ra­kam­la­rıy­la kar­şı­laş­tı­ra­lım is­ter­se­niz.

AKİF AK­KUŞ (Mer­sin) – Büt­çe­ye ora­nı ne aca­ba?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Mü­sa­ade edin. Bu ra­kam­lar böy­le kar­şı­laş­tı­rı­lır, büt­çey­le ora­nıy­la kar­şı­laş­tı­rıl­maz bu ra­kam­lar. Gay­ri­sa­fi mil­lî ha­sı­la ora­nı ile ola­bi­lir ama büt­çey­le kar­şı­laş­tı­rıl­maz.

ALİ UZU­NIR­MAK (Ay­dın) – Gay­ri­sa­fi yurt içi ha­sı­la?

BAŞ­KAN – Ar­ka­daş­lar, lüt­fen mü­da­ha­le et­me­ye­lim ha­ti­be.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Şim­di ba­kın, 2003 yı­lın­da ca­ri açı­ğı­mız 8 mil­yar do­lar, ener­ji­ye öde­di­ği­miz pa­ra 11,5 mil­yar do­lar de­ğer­li ar­ka­daş­lar. 2004 yı­lın­da ca­ri açı­ğı­mız 15,6 mil­yar do­lar, ener­ji­ye öde­di­ği­miz fa­tu­ra 14,4 mil­yar do­lar. 2005 yı­lın­da 22 mil­yar do­lar ca­ri açı­ğı­mız, ener­ji­ye öde­di­ği­miz ra­kam 21,2. En son yıl, ya­ni bu yıl, 2007 yı­lın­da, yıl so­nu iti­ba­rıy­la 36 mil­yar do­lar ener­ji­ye bir öde­me ya­pa­ca­ğız, ener­ji it­ha­la­tı için. Ca­ri açı­ğı­mız da 32 mil­yar do­lar ola­cak.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, beş yıl­da, AK Par­ti İk­ti­da­rı, yak­la­şık ener­ji­ye 110 mil­yar do­lar pa­ra öde­miş, it­ha­lat yap­mı­şız. 110 mil­yar do­lar.

ALİ UZU­NIR­MAK (Ay­dın) – Rus­lar­la ya­pı­lan an­laş­ma­dan kay­nak­lan­ma­sın o!

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Ve bu Hü­kû­met, 110 mil­yar do­la­rın fi­nans­ma­nı­nı sağ­la­mış de­ğer­li ar­ka­daş­lar. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Ba­kın, baş­ka her­han­gi bir hü­kû­met dö­ne­min­de ol­say­dı, ke­sin­lik­le böy­le bir it­ha­la­tın böy­le bir fi­nans­ma­nı­nın sağ­lan­ma­sı müm­kün de­ğil­di, çün­kü 50-100 mil­yon do­lar­la­rın da­hi bu­lu­na­ma­dı­ğı dö­nem­ler ol­du de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Bir tan­ker pet­ro­lün alı­na­ma­dı­ğı dö­nem­ler ol­du.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Han­gi dö­nem­de? Ne za­man?

MUS­TA­FA ATAŞ (İs­tan­bul) – Sus da din­le!

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Ama, biz, beş yıl­da 110 mil­yar do­lar, 110 mil­yar do­lar fa­tu­ra öde­mi­şiz ve bu­nun fi­nans­ma­nı­nı da hiç­bir sı­kın­tı­ya yol aç­ma­dan, mak­ro gös­ter­ge­ler­de ve den­ge­ler­de hiç­bir bo­zul­ma­ya yol aç­ma­dan sağ­la­mı­şız. Bu­nun tak­dir edil­me­si ge­rek­mez mi de­ğer­li ar­ka­daş­lar? Tak­dir edil­me­si ge­rek­mez mi?

Ya­ni, eğer baş­ka bir hü­kû­met ol­say­dı, geç­miş­te ol­du­ğu gi­bi yi­ne akar­ya­kıt kuy­ruk­la­rıy­la kar­şı­la­şır­dı bu top­lum, hiç kuş­ku­nuz ol­ma­sın. Eğer böy­le bir tab­lo yok­sa, bu AK Par­ti Hü­kû­me­ti­nin ba­şa­rı­sı, akıl­lı yö­ne­ti­mi ve sa­mi­mi­ye­tin­den kay­nak­lan­mak­ta­dır. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

AKİF AK­KUŞ (Mer­sin) – His­si­kab­lel­vu­kuy­la mı söy­lü­yor­sun!

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, sö­zün özü şu: Evet, ca­ri açık art­mak­ta­dır, bu ka­çı­nıl­maz­dır, uy­gu­la­nan prog­ra­mın yan et­ki­si­dir, ama önem­li olan şu­dur: Ar­tık, ar­tış tren­di aşa­ğı doğ­ru in­me­ye baş­la­mış­tır, en önem­li­si bu­dur, ilk de­fa bir cum­hu­ri­yet hü­kû­me­ti bu­nu ba­şar­mış­tır. İlk de­fa. Ve bun­dan son­ra gö­re­cek­si­niz, önü­müz­de­ki yıl he­de­fi de böy­le­dir, ya­ni ih­ra­ca­tın ar­tış hı­zı it­ha­la­tın ar­tış hı­zı­nı ge­çe­cek­tir ve in­şal­lah, ca­ri açık adım adım da­ha ma­kul se­vi­ye­le­re ine­cek­tir. Bun­dan şu­nu söy­le­mi­yo­ruz, ca­ri açık önem­siz­dir de­mi­yo­ruz, ke­sin­lik­le son de­re­ce önem­li­dir ve çok da dik­kat­le ta­kip edi­yo­ruz, ama, ra­kam­lar, şu an­da ca­ri açı­ğın kon­trol al­tı­na alın­dı­ğı­nı ve tren­di­nin aşa­ğı­ya doğ­ru, ol­ma­sı ge­re­ken nok­ta­ya, yö­ne doğ­ru git­ti­ği­ni gös­te­ri­yor; ben bu­nu söy­le­me­ye ça­lı­şı­yo­rum. Onun için, şu an iti­ba­rıy­la ca­ri açık açı­sın­dan da her­han­gi bir sı­kın­tı yok de­ğer­li ar­ka­daş­lar.

Ba­kın, ih­ra­cat­ta da se­vin­di­ri­ci, yan ka­lem­ler iti­ba­rıy­la olum­lu ge­liş­me­yi, ben, bi­raz siz­ler­le pay­laş­mak is­ti­yo­rum.

Yi­ne üç ta­ne ana ka­lem iti­ba­rıy­la -ih­raç mal­la­rı için söy­lü­yo­rum- ya­tı­rım mal­la­rı­nın 2002’de­ki top­lam ih­ra­cat için­de­ki pa­yı sa­de­ce yüz­de 7,7’y­miş de­ğer­li ar­ka­daş­lar. 2007 iti­ba­rıy­la, bu oran yüz­de 12,7’ye çık­mış. Ya­ni, Tür­ki­ye, sa­de­ce ar­tık el eme­ğiy­le üre­ti­len mal­lar ye­ri­ne, için­de yo­ğun ola­rak eme­ğin ol­du­ğu mal­lar ye­ri­ne, ar­tık da­ha çok kat­ma de­ğe­rin ol­du­ğu mal­lar ih­raç et­me­ye baş­la­mış. Bu çok önem­li bir ge­liş­me­dir ve bu­ra­da TL’­nin de­ğer­len­me­si­nin bun­da önem­li bir fak­tör ol­du­ğu­nu unut­ma­ya­lım de­ğer­li ar­ka­daş­lar.

Ba­kın, ay­nı şe­kil­de ara mal­la­rın­da da ay­nı eği­lim -ye­dek par­ça­lar, ve­sa­ire- yüz­de 40,6 iken 2002’de­ki top­lam ih­ra­cat için­de­ki pa­yı, 2007 yı­lın­da yüz­de 46,5’e çık­mış; bu da son de­re­ce önem­li ge­liş­me­dir.

Ba­kın, ca­ri açı­ğın, ta­bi­i, bi­raz ön­ce söy­le­dim, 110 mil­yar do­la­rı­nın fi­nans­ma­nı­nı sağ­la­mı­şız de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Fi­nans­man bo­yu­tun­da da her­han­gi bir sı­kın­tı ol­ma­mış ve fi­nans­man bo­yu­tun­da da  -çok özet ge­çi­yo­rum-  ilk yıl­lar­da ağır­lık­lı ola­rak gö­rün­me­yen ka­lem­ler ve port­föy ya­tı­rı­mıy­la fi­nan­se edi­len ca­ri açık, özel­lik­le 2006 ve 2007 yı­lın­da ağır­lık­lı ola­rak doğ­ru­dan glo­bal ser­ma­ye, kü­re­sel ser­ma­ye, ka­lı­cı kü­re­sel ser­ma­yey­le fi­nan­se edil­me­ye baş­la­mış. Bu yö­nüy­le de ca­ri açı­ğın fi­nans­ma­nı­nın son de­re­ce sağ­lam kay­nak­lar­la fi­nan­se edil­di­ği­ni ve her­han­gi bir sı­kın­tı­nın ol­ma­dı­ğı­nı söy­le­mek müm­kün.

Şim­di, ar­ka­daş­lar, bu nok­ta­da şu re­el fa­iz me­se­le­si­ni bir ko­nu­şa­lım, bir net­leş­ti­re­lim. Bu­ra­da her­kes ko­nu­şu­yor. Şim­di, yüz­de 8… Şu an­da­ki re­el fa­iz yak­la­şık yüz­de 7,5 ci­va­rın­da. Ya­ni, ne­dir re­el fa­iz? İlan edi­len no­mi­nal fa­iz ile enf­las­yon ara­sın­da­ki fark. Ka­ba­ca ta­nı­mı bu. Şu an­da yüz­de 7,5. Mu­ha­le­fet par­ti­si men­su­bu ar­ka­daş­lar da di­yor­lar ki­… 7,5-8… Ya­ni, ben di­ye­yim 7,5 siz de­yin 8. Mu­ha­le­fe­te men­sup ar­ka­daş­lar, “bu çok yük­sek, dün­ya­nın en yük­sek re­el fai­zi, öl­dük bit­tik, Tür­ki­ye so­yu­lu­yo­r” di­ye eleş­ti­ri­yor­lar. Hat­ta, bir mu­ha­le­fet men­su­bu be­ye­fen­di de re­el fa­iz­den yo­la çı­ka­rak “ha­ram eko­no­mi­si­” ola­rak ta­nım­la­dı, “rant eko­no­mi­si­” ola­rak ta­nım­la­dı.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu­gün­kü yüz­de 8’lik re­el fai­zin ne an­la­ma gel­di­ği­ni tam ola­rak kav­ra­ya­bil­mek için geç­mi­şe dön­me­miz ge­re­kir, ya­kın geç­mi­şe bak­ma­mız ge­re­kir. Geç­miş­te re­el fa­iz­ler ne ka­dar­mış? Sa­de­ce 57’n­ci Hü­kû­met de­ğil, ra­hat olun. Ya­ni, 1992’den iti­ba­ren -di­ğer­le­ri­ni al­mak is­te­me­dim, al­ma­dım- 92’den iti­ba­ren.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) –  70’e gi­de­lim ya!

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) -  Ba­kın, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 2001, 2002’ye ka­dar. 92’de re­el fa­iz ne ka­dar? Yüz­de 20 de­ğer­li ar­ka­daş­lar. 94’te yüz­de 33; 95’te yüz­de 44; 96’da 55; 97’de 25; 98’de 35; 99’da 40. 2000 yı­lın­da he­sa­bı­nı bi­le ya­pa­mı­yo­ruz. 2000 yı­lın­da­ki, o ha­tır­lı­yor­su­nuz yüz­de 5.000’ler, 7.000’ler ge­ce, over­night fa­iz­le­ri­nin ulaş­tı­ğı ra­kam­la­rı dik­ka­te­… Ra­ka­mı­nı bi­le he­sap­la­ya­mı­yo­ruz. 2001 yüz­de 32 ve 2002’de yüz­de 33. Bi­raz ön­ce, stand-by an­laş­ma­sın­da 57’n­ci Hü­kû­me­tin IM­F’­ye yaz­dı­ğı mek­tup­ta açık­la­dı­ğı ra­kam, re­el fa­iz ola­rak iti­raf et­ti­ği ra­kam yüz­de 33 de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Dev­ral­dı­ğı­mız ra­kam bu, en son. Sa­de­ce dev­ral­dı­ğı­mız ra­kam de­ğil, 92’den be­ri ba­kın, yüz­de 25’in al­tın­da re­el fa­iz yok. Şim­di kaç? Yüz­de 8.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Na­sıl yüz­de 8?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Eğer bu­gün­kü yüz­de 8’lik re­el fai­z…

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Na­sıl 8, bir da­ha he­sa­bı­nı ya­par mı­sı­nız?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Yüz­de 8’lik re­el fa­iz rant eko­no­mi­si ise, ha­ram eko­no­mi­si ise, yüz­de 25’lik, yüz­de 40’lık, yüz­de 30’luk eko­no­mi ne­dir de­ğer­li ar­ka­daş­lar, so­ru­yo­rum si­ze? (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Ta­nım­la­ya­bi­lir mi­si­niz bu­nu? Ta­nım­la­ya­bi­lir mi­si­niz? Her­ke­sin bu Hü­kû­me­te te­şek­kür et­me­si ge­re­kir de­ğer­li ar­ka­daş­lar.

AH­MET OR­HAN (Ma­ni­sa) – Em­sal­le­re ba­kın, em­sal­le­re. Bre­zil­ya, Ar­jan­ti­n…

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Her­ke­sin bu Hü­kû­me­te te­şek­kür et­me­si ge­re­kir. Eğer yüz­de 32’den dev­ral­dı­ğı re­el fai­zi yüz­de 8’e dü­şür­müş­se ve bu­nu sür­dü­re­bi­li­yor­sa ve hâ­len -dün Mer­kez Ban­ka­sı­nın açık­la­dı­ğı fa­iz in­di­ri­mi­ni dik­ka­te alır­sa­nız- bu trend de­vam edi­yor­sa, bu­ra­da hiç kim­se­nin ka­pa­ta­ma­ya­ca­ğı bir ba­şa­rı var­dır de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Bu­nun tak­dir edil­me­si ge­re­kir.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Pe­ki, sı­cak pa­ra­ya ver­di­ği­niz fa­iz ne ka­dar? Ma­li­ye­ti ne?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Ona da ge­le­ce­ğim, so­mut ör­nek ve­re­ce­ğim Sa­yın Ok­tay.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bel­ki Tür­ki­ye so­yul­muş ola­bi­lir. Ama Tür­ki­ye bu­gün so­yul­mu­yor. Tür­ki­ye geç­miş­te so­yul­muş ola­bi­lir. Tür­ki­ye, re­el fai­zin yüz­de 50 ol­du­ğu dö­nem­ler, 40 ol­du­ğu dö­nem­ler­de so­yul­muş ola­bi­lir. Ama Tür­ki­ye, bu­gün son de­re­ce ma­kul, Tür­ki­ye­’nin ko­nu­mu iti­ba­rıy­la bak­tı­ğı­nız­da, ama se­vin­di­ri­ci olan şu: Bi­raz ön­ce Sa­yın Vu­ral re­el fa­iz­le­ri Ame­ri­ka ile Ja­pon­ya ile kı­yas­la­dı. De­mek ki, Tür­ki­ye, ar­tık dün­ya­nın en güç­lü eko­no­mi­le­ri­nin re­el fa­iz­le­riy­le kı­yas­la­nan bir ül­ke hâ­li­ne gel­miş, bun­dan da ben şah­sen gu­rur du­yu­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Sa­yın Vu­ra­l’­a da te­şek­kür edi­yo­rum.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Bes­le­me­ye de­vam edin!

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) -  Bu gü­zel bir ge­liş­me. Çün­kü, da­ha ön­ce hep, en iyim­ser Ar­jan­tin ile kı­yas­lı­yor­duk, Or­ta Do­ğu –ya­ni kü­çüm­se­mek için söy­le­mi­yo­rum- ül­ke­le­riy­le kı­yas­lı­yor­duk, ama bu­gün Ja­pon­ya ve Tür­ki­ye eko­no­mi­si­ni, Tür­ki­ye eko­no­mi­si­nin gös­ter­ge­le­ri­ni­…

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Pa­ra­nı­zı on­la­ra ya­tı­rı­yor­su­nuz da onun için. Ar­jan­ti­n’­in pa­ra­sı yok ki bu­ra­da.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – … Ja­pon­ya ve Ame­ri­ka eko­no­mi­le­riy­le kı­yas­lar hâ­le gel­miş­sek, bun­dan ta­bii bü­tün Türk mil­le­ti­nin, he­pi­mi­zin gu­rur duy­ma­sı ge­re­kir de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Bre­zil­ya pa­ra­sı yok ya, AB­D’­nin pa­ra­sı var.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Şim­di, bir de yi­ne bir mu­ha­le­fe­te men­sup ar­ka­daş di­yor ki Plan Büt­çe­de gö­rü­şü­lür­ken bu sı­cak pa­ra me­se­le­sin­de: “Ta­mam, sı­cak pa­ra ge­li­yor, çün­kü çok yük­sek re­el fa­iz ödü­yor­su­nuz, dün­ya­nın en yük­sek re­el fa­izi­ni ödü­yor­su­nuz.” Bu sı­cak pa­ra   -bi­raz ön­ce re­el fa­iz ra­kam­la­rı­nı oku­dum- re­el fai­zin yüz­de 40 ol­du­ğu za­man­lar ni­ye gel­me­di Tür­ki­ye'ye?

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Çün­kü, saa­det zin­ci­ri yok­tu, yurt için­de var­dı saa­det zin­ci­ri.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Yıl­lık 1 mil­yar do­la­rı geç­me­di, yıl­lık gi­ri­şi. Ya­ni re­el fai­zin, glo­bal ser­ma­ye yüz­de 8’le, yüz­de 40 ara­sın­da­ki far­kı bil­mi­yor mu?

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Bi­li­yor, onun için ge­li­yor za­ten.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Bu ka­dar ba­sit bir man­tı­ğa sa­hip de­ğil mi? Ya­ni, yüz­de 40’ın yüz­de 8’den bü­yük ol­du­ğu­nu bil­mi­yor mu? Bi­li­yor de­ğer­li ar­ka­daş­lar, bi­li­yor.

An­cak, siz dü­şü­nün, 1 mil­yon do­lar pa­ra­nız var, bir ya­ban­cı ül­ke­ye ya­tı­rım ya­pa­cak­sı­nız. Ne­yin he­sa­bı­nı ya­par­sı­nız ve ne bek­ler­si­niz o ül­ke­den? Bun­lar da onu bek­li­yor ay­nı şe­kil­de. Gü­ven­mi­yor­lar çün­kü, gü­ven­mi­yor­lar. Çün­kü, bi­raz ön­ce söy­le­dim, söy­le­dik­le­ri­ni ye­ri­ne ge­ti­re­mi­yor­lar.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Si­ze çok gü­ve­ni­yor­lar, sı­cak pa­ra­cı­lar si­ze çok gü­ve­ni­yor.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) –  50 söy­lü­yor 80 or­ta­ya çı­kı­yor, 5 di­yor 10 çı­kı­yor. Böy­le bir yö­ne­ti­me, böy­le bir hü­kû­me­te, böy­le bir eko­no­mik or­ta­ma ya­tı­rım­cı gü­ven du­ya­bi­lir mi ve ge­lir mi? Onun için ge­li­yor de­ğer­li ar­ka­daş­lar.

Şim­di, yi­ne bir ar­ka­da­şı­mız di­yor ki: “Dün­ya­da, Ame­ri­ka baş­ta ol­mak üze­re, fa­iz­ler şu an­da dü­şü­yor, biz de çok yük­sek fa­iz ödü­yo­ruz, onun için sı­cak pa­ra ge­li­yor.” Ra­kam­lar öy­le de­ğil de­ğer­li ar­ka­daş­lar. İsim ver­mi­yo­rum, söy­le­yen ar­ka­da­şın is­mi­ni ver­mi­yo­rum.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Dü­şük kur, yük­sek fa­iz­den bah­set!

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) –  Tam ak­si­ne, ya­ni, 2002 yı­lın­da FE­D’­in (Ame­ri­kan Mer­kez Ban­ka­sı) fai­zi yüz­de 1,25 de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Şu an­da ne ka­dar? Yüz­de 5’ler se­vi­ye­sin­de. De­mek ki, fa­iz­ler Ame­ri­ka­’da, İn­gil­te­re­’de, Ja­pon­ya­’da­… Ja­pon­ya­’da sı­fır­dı, şu an­da yüz­de 0,20-0,50 ci­va­rın­da. Ya­ni, Tür­ki­ye bu ka­dar bü­yük doğ­ru­dan ya­ban­cı ser­ma­ye­yi, doğ­ru­dan glo­bal ser­ma­ye­yi, dün­ya­da­ki fa­iz oran­la­rı­nın yük­sel­me­si­ne rağ­men çek­miş. Ya­ni, nor­mal­de böy­le bir or­tam­da bi­zim gi­bi ül­ke­le­re pa­ra gel­mez, ama bu­na rağ­men ge­li­yor. Ne ka­dar gü­ve­ni­yor­lar, dü­şü­ne­bi­li­yor mu­su­nuz? 

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Si­ze şük­re­di­yor­lar  ha­ki­ka­ten.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) –  Ar­ka­daş­lar, ra­hat olun. On­la­rın gü­ven­di­ği ka­dar da siz gü­ve­nin. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Adam ge­li­yor Tür­ki­ye'ye, 94 dö­nüm­lük bir ara­zi­ye, İs­tan­bu­l’­da  94 dö­nüm­lük bir ara­zi­ye 1 mil­yar do­lar pa­ra ve­ri­yor de­ğer­li ar­ka­daş­lar, 1 mil­yar do­lar pa­ra ya­tı­rı­yor.

SÜ­LEY­MAN NEV­ZAT KORK­MAZ (Is­par­ta) – On­lar si­ze gü­ve­ni­yor, biz o yüz­den gü­ven­mi­yo­ruz!

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Gü­ve­nin, gü­ve­ni­n… Ba­kın, on­la­rın gü­ven­di­ği ka­dar gü­ve­nin.

ATİL­LA KART (Kon­ya) – İti­raf­ta bu­lu­nu­yor­su­nuz!

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) - Bun­dan bir ra­hat­sız­lık duy­ma­yın.

Şim­di, bi­raz ön­ce Sa­yın Vu­ral da söy­le­di, ko­nuş­ma­cı­lar da ifa­de edi­yor, di­yor­lar ki: “E­fen­dim, ta­mam, re­el fa­iz bu ama, ar­bit­raj yo­luy­la Tür­ki­ye çok yük­sek ka­zanç ödü­yor.” Ya­ni bir ya­tı­rım­cı, za­man za­man, do­lar ba­zın­da yüz­de 100, yüz­de 200 -ya­ban­cı ya­tı­rım­cı­lar- ka­zanç el­de ede­bi­lir, ola­bi­lir. Ör­nek de ve­re­yim ben si­ze: Di­ye­lim ki, bir ya­tı­rım­cı 1 mil­yon do­lar Tür­ki­ye­’ye ge­tir­di. Ne za­man ge­tir­di? Di­ye­li­m…

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Han­gi ya­tı­rım­cı?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Her­han­gi bir ya­tı­rım­cı, fark et­mez. 2003 yı­lı­nın baş­la­rın­da do­lar ola­rak ge­tir­di, TL’­ye çe­vir­di. Kaç­tan çe­vir­di? Di­ye­lim ki, 1,6’dan, 1,6 YTL’­den çe­vir­di; son­ra, bor­sa­ya ya­tır­dı bu pa­ra­yı, iki yıl bu­ra­da kal­dı. Di­ye­lim ki, her yıl yüz­de 100 no­mi­nal ka­zanç el­de et­ti. Son­ra, 2006 yı­lın­da, tek­rar, bü­tün bu pa­ra­la­rı­nı çek­ti; bun­la­rı 1,3’ten, 2006 yı­lın­da do­la­ra çe­vir­di ve dı­şa­rı­ya çık­tı. Ge­tir­di­ği 1 mil­yon do­lar, yak­la­şık ola­rak, çı­kar­ken 3,5 mil­yon do­la­ra te­ka­bül edi­yor; doğ­ru de­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu kıs­mı doğ­ru, ama, yan­lış olan kıs­mı ne bi­li­yor mu­sun? Bu­nun be­de­li­ni Tür­ki­ye öde­mi­yor. Bu ki­şi, dö­vi­zi ki­me sat­tı?

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Ba­na de­ği­l…

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Baş­ka bir ya­ban­cı­ya sat­tı de­ğer­li ar­ka­daş­lar, baş­ka bir ya­ban­cı­ya sat­tı; çün­kü, Tür­ki­ye­’ye gi­ren net dö­viz mik­ta­rı ar­tı­da, ya­ni, bu ki­şi­ye Mer­kez Ban­ka­sı ucuz dö­viz sat­ma­dı Sa­yın Vu­ral. Bu, çok önem­li bir ay­rın­tı­dır. Ba­kın, evet, pi­ya­sa­lar­da bu tür ka­zanç­lar ola­bi­lir, ama, ris­ki kim üst­len­di? Ye­ni ya­ban­cı ya­tı­rım­cı üst­len­di. Tür­ki­ye­’ye­… Hem bor­sa için ge­çer­li, bor­sa­dan çı­kar­ken sat­tı ya. Ki­me sat­tı? Ya­ban­cı­ya sat­tı.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Ha­ni Mer­kez Ban­ka­sı ko­ru­yor­du? De­mek ki âciz kal­mış Mer­kez Ban­ka­sı!

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) - Tek­rar dö­viz alır­ken kim­den al­dı dö­vi­zi? Bir baş­ka ya­ban­cı­dan al­dı. Tür­ki­ye­’nin ris­ki yok. Tür­ki­ye­’nin ris­ki ne ka­dar bi­li­yor mu­su­nuz de­ğer­li ar­ka­daş­lar? Öde­di­ği­miz re­el fa­iz ka­dar, o da yüz­de 8, yüz­de 7,5. O da büt­çe­de öde­di­ği­miz fa­iz­dir; bu ka­dar, baş­ka yok, hep­si bu ka­dar.

AKİF AK­KUŞ (Mer­sin) – Pe­ki, hiz­me­ti­nin kar­şı­lı­ğı kâ­rı ne?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Do­la­yı­sıy­la, tam ola­rak, her şe­yi doğ­ru ola­rak or­ta­ya koy­mak ge­re­kir. O ris­ki­… Ya­ban­cı ris­ke gir­miş, bi­zi il­gi­len­dir­mez.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Doğ­ru, Mer­kez Ban­ka­sı re­zerv­le­ri­…

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) - Şim­di ba­kın, bir şey da­ha söy­le­ni­yor, bu da önem­li, di­yor­lar ki: “E­fen­dim, Tür­ki­ye­’de 100 mil­yar do­lar sı­cak pa­ra var.” Doğ­ru­dur, de­ğil­dir,  100 mil­yar do­lar sı­cak pa­ra var ve ani­den çı­kar­sa, kur­lar­da çok aşı­rı bir ha­re­ket­len­me mey­da­na ge­lir ve Tür­ki­ye te­pe tak­lak gi­der, bü­tün den­ge­ler bo­zu­lur. Böy­le kü­çük bir se­nar­yo ya­za­lım de­ğer­li ar­ka­daş­lar.

SÜ­LEY­MAN NEV­ZAT KORK­MAZ (Is­par­ta) – Ba­ya­ğı kü­çük!

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Var­sa­ya­lım ki, 15 mil­yar do­lar­lık bir glo­bal ser­ma­ye, bor­sa­dan çı­kıp, son­ra dö­vi­ze dö­nüp, son­ra yurt dı­şı­na çık­ma­ya ça­lış­sın. Var­sa­ya­lım, böy­le bir se­nar­yo ku­ra­lım ne olur. 15 mil­yar do­lar, 10 mil­yar do­lar fark et­mez.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – 20 ol­sun.

AKİF AK­KUŞ (Mer­sin) – 5 ol­sun.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – 15 mil­yar do­la­rı, siz bor­sa­dan çek­ti­ği­niz za­man; bir an­da ne olur?

Bor­sa­da fi­yat­lar aşa­ğı­ya ge­lir ve o fi­yat­tan çı­ka­maz za­ten. Dü­şün­dü­ğü fi­yat­tan çı­ka­maz; bu bir.

İkin­ci­si: Dö­vi­zi alır­ken, pi­ya­sa­dan dö­vi­zi alır­ken, o ka­dar dö­vi­zi alır­ken, arz ta­lep ku­ra­lı ge­re­ği dö­vi­zin fi­ya­tı yu­ka­rı çı­kar. Bu­nun so­nu­cun­da ne olur?

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Fa­iz­ler ar­tar.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – 15 mil­yar do­lar ola­rak çı­ka­maz. Ne ola­rak çı­kar eğer il­la çık­mak is­ti­yor­sa?

Bir: Bel­ki, 5 mil­yar do­lar ola­rak çı­kar, çün­kü o kur­dan çı­ka­maz, kur yük­se­lir, bor­sa da dü­şer.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Ma­yıs­ta ol­du. Fa­iz­ler ne ka­dar art­tı?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Ba­kın, da­ha da önem­li­si, ha­ni ge­ri­de ka­lan, eğer doğ­ruy­sa o ra­kam­lar, 85 mil­yar do­lar var ya, o 85 mil­yar do­la­rın de­ğe­ri de 30 mil­yar do­la­ra dü­şer, 35 mil­yar do­la­ra dü­şer.

SÜ­LEY­MAN NEV­ZAT KORK­MAZ (Is­par­ta) – Sa­yın Ha­tip, ne gü­zel ya­zı­yor­sun.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Mer­kez Ban­ka­sı­nın re­zer­vi 73 mil­yar do­lar. Hiç­bir ya­ban­cı öl­çe­ği ser­ma­ye böy­le bir iş­lev yap­maz de­ğer­li ar­ka­daş­lar, ke­sin­lik­le böy­le bir iş­lem yap­maz. Çün­kü, ken­di ser­ve­ti­nin, ken­di var­lı­ğı­nın üç­te 1 oran­da düş­me­si­ne yol aça­cak bir adım at­maz. Onun için içi­niz ra­hat ol­sun.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Ee, Ma­yıs 2006’da ne ol­du?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Onun için, bu ko­nu­lar­da her­han­gi bir sı­kın­tı­nız ol­ma­sın de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Ya­ni, ya­ban­cı ser­ma­ye, glo­bal ser­ma­ye akıl­lı ha­re­ket edi­yor. Tür­ki­ye is­tik­ra­ra ka­vuş­muş­tur. Tür­ki­ye­’yi ar­tık uzun va­de­li bir ya­tı­rım ala­nı ül­ke­si ola­rak dü­şü­nü­yor­lar ve de­ğer­len­di­ri­yor­lar. He­sap­la­rı­nı bu­na gö­re ya­pı­yor­lar, de­ğer­len­dir­me­le­ri bu­na gö­re ya­pı­yor­lar.

Ta­bi­i, za­man çok da­ral­dı, şu borç me­se­le­si­ni, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, kı­sa­ca geç­mek is­ti­yo­rum. Çün­kü, yi­ne mu­ha­le­fe­tin en çok yan­lış de­ğer­len­dir­di­ği ve ma­nip­le et­ti­ği ko­nu­lar­dan bir ta­ne­si.

ŞE­NOL BAL (İz­mir) – Doğ­ru de­ğer­len­dir­dik, doğ­ru.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Ön­ce, dış bor­ca ba­ka­lım. Dış borç­ta, bi­li­yor­su­nuz, bir ka­mu­nun bor­cu var -dev­le­tin bor­cu var- bir de özel sek­tö­rün bor­cu var. Ta­bi­i, özel sek­tö­rün bor­cu da, so­nuç iti­ba­rıy­la, ta­bii öz, ya­ni iş­let­me­ci­nin, ya­tı­rım­cı­nın al­dı­ğı bir borç­tur ve özel sek­tö­rün dış bor­cun­da cid­di bir ar­tış mey­da­na gel­miş­tir. 2002’de 43 mil­yar do­lar­da­n…

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Şim­di,138.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – …2007’de 138 mil­yar do­la­ra yük­sel­miş­tir.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, el­may­la ar­mu­du kar­şı­laş­tı­rı­yo­ruz. Dev­le­tin ra­kam­la­rıy­la özel sek­tö­rün ra­kam­la­rı­nı kar­şı­laş­tı­ra­maz­sı­nız. Özel sek­tö­rü ay­rı bir alan­da de­ğer­len­di­rir­si­niz.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – “Ya­tı­rım­da kar­şı­laş­tı­ra­bi­li­ri­z” di­yor­su­nuz.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Biz kim­se­ye, eğer bir ya­tı­rım­cı, özel te­şeb­büs va­de­li bir ma­ki­ne it­ha­la­tı ya­pı­yor­sa, yap­mak is­ti­yor­sa bu­nu en­gel­le­ye­mez­si­niz.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Mil­lî eko­no­mi­yi oran iti­ba­rıy­la kar­şı­laş­tı­rı­yor­su­nuz.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Eğer, de­ğer­len­dir­me ya­pa­cak­sa­nız ken­di bi­lan­ço­la­rın­da bu de­ğer­len­dir­me­yi ya­par­sa­nız. Ya­ni, bu borç­lu olan özel sek­tö­rün, ya­tı­rım­cı­la­rın bi­lan­ço­la­rı­na ba­kar­sı­nız, hem po­zis­yon açı­ğı açı­sın­dan ba­kar­sı­nız hem de borç­lu­luk, ala­cak­lı­lık iti­ba­rıy­la ba­kar­sı­nız.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Açı­ğı var, evet açı­ğı var.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) – Din­le­yin, siz de öğ­re­nin biz de öğ­re­ne­lim.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Biz, bu özel sek­tö­rün dış açı­ğı­nı ve­ya bor­cu­nu dev­le­tin ra­kam­la­rıy­la kar­şı­laş­tı­ra­ma­yız.

Şim­di, ge­le­lim dev­le­tin ra­kam­la­rı­na. Ba­kın de­ğer­li ar­ka­daş­lar, dev­le­tin dış bor­cu, 2002 yı­lın­da, dev­ral­dı­ğı­mız­da 86 mil­yar do­lar, bu­gün iti­ba­rıy­la 87 mil­yar do­lar. Bun­da as­lın­da re­el bir ar­tış yok, ya­ni no­mi­nal bir ar­tış yok, an­cak Tür­ki­ye­’nin borç­la­rı de­ği­şik pa­ra cins­le­rin­den ol­du­ğu için, do­lar da de­ğer kay­bet­ti­ği için, do­la­ra çev­ri­lir­ken or­ta­ya çı­kan 1 mil­yar do­lar­lık bir fark­tır. Ka­bul et­sek bi­le, beş yıl­da ar­tan borç top­lam 1 mil­yar do­lar­dır de­ğer­li ar­ka­daş­lar.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Dış borç?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Dev­le­tin dış bor­cu 1 mil­yar do­lar­dır, ya­ni hiç art­ma­mış.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – İç borç?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Dev­le­tin dış bor­cu beş yıl­da hiç art­ma­mış de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Bu­nu bir de­fa or­ta­ya ko­ya­lım. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – İç borç?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – İç bor­ca ge­li­yo­rum, ba­kın iç bor­ca ge­li­yo­rum.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) – Din­le, din­le!

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Git­me­yin, din­le­yin, öğ­re­nin öğ­re­nin!

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Ama ar­ka­daş­lar, is­ter­se­niz, iç bor­cun ya­ni 2002-2007 kar­şı­laş­tır­ma­sın­dan ön­ce­…

BAŞ­KAN – Ar­ka­daş­lar, kar­şı­lık­lı ko­nuş­ma­ya­lım. Ha­ti­bi din­le­ye­lim Sa­yın Ka­cır.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – 2002-2007 kar­şı­laş­tır­ma­sın­dan ön­ce is­ter­se­niz, pek yap­mak is­te­mi­yor­dum ama, bir ra­kam ol­sun, in­san­la­rın uf­ku­nu aç­sın di­ye 99-2000 ara­sı­nı­…

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Ben­ce 75’ten alın.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – …99 Ha­zi­ran ile 2002 ara­sı­nı da si­ze ver­mek is­ti­yo­rum. 99 Ha­zi­ra­nın­da dev­le­tin iç borç sto­ku 19,9 mil­yar YTL de­ğer­li ar­ka­daş­lar. 99’un Ha­zi­ran ayın­da iç borç sto­ku 19,9 mil­yar YTL. Tah­min edin ba­ka­lım 2002 so­nun­da ne ol­muş ola­bi­lir?

MEH­MET EMİN TU­TAN (Bur­sa) – 20 fa­lan ol­muş­tur (!)

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – 200… 500…

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – 149 mil­yar YTL. Tam 9 kat de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

MEH­MET EMİN TU­TAN (Bur­sa) – Bra­vo, çok gü­zel!

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – 9 kat. Bi­zi de­ğer­len­di­rir­ken, bi­zim borç­la­rı­mı­zı de­ğer­len­di­rir­ken bu ra­kam­la­rı her za­man gö­zü­nü­zün önü­ne ge­ti­rin de­ğer­li ar­ka­daş­lar, hiç unut­ma­yın.

Şim­di, ge­le­lim bi­zim ra­kam­la­ra.

AKİF AK­KUŞ (Mer­sin) – Biz, sa­de­ce Tür­ki­ye­’yi dü­şü­nü­yo­ruz, si­zi bi­zi de­ğil!

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Ge­le­lim bi­zim ra­kam­la­ra de­ğer­li ar­ka­daş­lar: 149,9 mil­yar YTL ola­rak dev­ral­dı­ğı­mız iç borç sto­ku 2007 yı­lın­da 257,5 mil­yar YTL’­ye çık­mış. Ya­ni, ön­ce bi­rin­ci yıl ar­tış ora­nı yüz­de 29, son­ra 15; son­ra dü­şü­yor, en son yüz­de 2,3’e düş­müş. Ne­den bi­li­yor mu­su­nuz?

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Mil­le­tin bor­cu ne ol­muş, mil­le­tin bor­cu?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Ya­ni, esas ar­tış, 2003 ve 2004 yı­lın­da, 2003 ve 2004 yı­lın­da. Onun ne­de­ni de ön­ce­ki dö­nem­de­ki hü­kû­met­le­rin yük­sek oran­lı borç­lan­ma­la­rın­dan kay­nak­la­nı­yor.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Dev­let ye­ri­ne mil­le­ti borç­lan­dır­mış­sı­nız siz.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) - Ya­ni, 2001 ve 2002 yı­lın­da­ki ik­ti­dar­da olan Hü­kû­me­tin yük­sek oran­lı borç­lan­ma­sın­dan kay­nak­la­nı­yor. Ne­den? Ba­kın, 2001 yı­lın­da borç­lan­mış Hü­kû­met, öde­me ta­ri­hi ne za­man de­ğer­li ar­ka­daş­lar? 2002 yı­lı. Ya da 2002 yı­lın­da borç­lan­mış, öde­me ta­ri­hi ne za­man? 2004 yı­lı. Fa­iz: Yüz­de 65-70.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – 2002’de­ki borç­lan­ma ne za­man ya­pıl­mış­tı?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Şim­di, biz dev­ral­dı­ğı­mız­da, gel­mi­şiz, 2002 so­nu. Borç­lan­ma 2001 yı­lı.  Bi­zim dev­ral­dı­ğı­mız ta­ri­he ka­dar fa­iz ta­hak­kuk et­miş, yü­rü­müş, fa­iz var üze­rin­de. Ama, he­sap­la­ra geç­mi­yor de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. Ya­ni, borç stok ra­kam­la­rı­nın iş­le­yi­şin­den kay­nak­la­nı­yor, he­sap­la­ma bi­çi­min­den kay­nak­la­nı­yor.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Du­rum çok iyi ya­ni!

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – 2001 ve 2002 yı­lın­da­ki yük­sek oran­lı borç­lan­ma­la­rın 2003 ve 2004 yı­lı­na yan­sı­ma­sı, it­fa ta­ri­hi­nin 2003 ve 2004 ol­ma­sı, ge­ri öde­me ta­ri­hi­nin.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – As­lın­da bor­cu­muz da yok  bi­zim!

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) - Ge­ri öde­me ta­ri­hin­de, da­ha ön­ce he­sap­lan­ma­yan borç he­sap­la­nı­yor ve stok ra­kam­la­rı­na gi­ri­yor. Esas bun­dan kay­nak­la­nı­yor.

Ba­kın, bu­nu doğ­ru­la­yan bir ge­liş­me de şu: 2005 ve 2006 yı­lın­da ar­tış çok dü­şük iç bor­cun sto­kun­da. Ne­den? Çün­kü, Al­la­h’­tan Hü­kû­me­tin kre­di­bi­li­te­si dü­şük ol­du­ğu için -57’n­ci Hü­kû­me­tin- uzun va­de­li borç­la­na­mı­yor­du ve va­de­si 2005 ve da­ha son­ra­ki yıl­la­ra sar­kan borç­lan­ma ya­pa­ma­dı­ğı için 2005 ve 2006 yı­lın­da iç borç sto­kun­da­ki ar­tış oran­la­rı son de­re­ce dü­şük.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Siz ni­ye dış bor­cu azalt­tı­nız, iç bor­cu ço­ğalt­tı­nız, onu söy­le­yin.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Ba­kın, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, bir şey da­ha söy­le­ye­yim: Bu brüt borç, bi­raz son­ra net bor­cu da söy­le­ye­ce­ğim.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Ni­ye?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Biz bu dö­nem­de, yi­ne ön­ce­ki dö­nem­le­rin, sa­de­ce si­zin dö­nem de­ğil, ön­ce­ki tüm dö­nem­le­rin yü­kü olan Ta­sar­ruf Teş­vik Fo­nu­’n­da bi­ri­ken 13,3 mil­yar YTL öde­dik de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. Bu­nun pa­ra­sı­nı ön­ce­ki hü­kû­met­ler al­dı­lar, afi­yet­le ye­di­ler, be­de­li­ni biz öde­dik. Me­mu­ra, üc­ret­li­ye biz öde­dik. Ay­nı şe­kil­de İmar Ban­ka­sı­nın 8,5 mil­yar YTL’­lik yü­kü­nü biz öde­dik. Bun­la­rı da be­ra­be­r… Ra­kam bu nok­ta­ya ge­li­yor.

M. CEV­DET SEL­Vİ (Ko­ca­eli) – İş­çi­ler­den 30 kat­ril­yon al­dı­nız iş­siz­lik si­gor­ta­sı di­ye.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) - Ba­kın de­ğer­li ar­ka­daş­lar, bun­lar brüt borç. Bir de net borç var. Şim­di, dev­le­tin bor­cu var ama, dev­le­tin ka­sa­sın­da da pa­ra var.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Ne­re­de?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Dev­le­tin ka­sa­sın­da pa­ra var.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – ABD tah­vi­li mi var?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Açın ba­kın, ra­kam­la­ra ba­kın, bu­gün dev­le­tin ka­sa­sın­da 40 mil­yar YTL na­kit pa­ra var de­ğer­li ar­ka­daş­lar, 40 mil­yar YTL.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Öy­le mi?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) - Be­le­di­ye­ler, Kİ­T’­ler, ge­nel büt­çe­li ku­ru­luş­la­rın ka­sa­sın­da bu­gün iti­ba­rıy­la 40 mil­yar YTL pa­ra var.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Pe­ki, ne ka­dar ABD tah­vi­li al­dı­nız?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Mer­kez Ban­ka­sı­nın net var­lı­ğı 40 mil­yar YTL. Bun­la­rı düş­me­niz ge­re­kir.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – ABD tah­vi­li ne ka­dar al­dı­nız?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Ba­kın, dü­şe­lim, he­sa­bı o za­man ya­pa­lım; Tür­ki­ye­’nin ger­çek borç yü­kü or­ta­ya çı­ka­cak. Ba­kın, biz dev­ral­dı­ğı­mız­da ka­mu net bor­cu -ya­ni o dö­ne­mi de net­leş­ti­ri­yo­rum- 215,6 mil­yar YTL, ya­ni brüt borç­la­rı­mız­dan var­lık­la­rı­mı­zın, dev­le­tin kay­nak­la­rı, na­kit pa­ra­la­rı düş­tük­ten son­ra ka­lan pa­ra ki, bu­gün iti­ba­rıy­la 249 mil­yar YTL de­ğer­li ar­ka­daş­lar. 216 mil­yar YTL’­den ka­ça çık­mış? 249 mil­yar YTL’­ye çık­mış beş yıl­da. Ar­tış ora­nı ne ka­dar? Yüz­de 15. Beş yıl­da ar­tış ora­nı yüz­de 15. Sa­de­ce bu­nu eleş­ti­re­bi­lir­si­niz. Ba­kın, bu da ne­dir? Enf­las­yon ora­nı­nın beş yıl­da kü­mü­la­tif ra­ka­mı ne ka­dar? Yüz­de 60, üst üs­te. Bu ar­tış ora­nı ne ka­dar? Yüz­de 15. Ne de­mek­tir bu? Re­el ola­rak yüz­de 45 azal­mış de­ğer­li ar­ka­daş­lar.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Borç yok ya­ni(!)

AH­MET OR­HAN (Ma­ni­sa) – Sa­nal bu ra­kam­lar hep.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – AK Par­ti dö­ne­min­de ka­mu bor­cu yüz­de 45 ora­nın­da re­el ola­rak azal­mış.

M. CEV­DET SEL­Vİ (Ko­ca­eli) – İş­çi ve me­mur­dan iş­siz­lik si­gor­ta­sın­dan kaç li­ra top­la­dı­nız?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Do­la­yı­sıy­la, baş­ka­la­rı ar­tır­dı, biz azalt­tık; baş­ka­la­rı boz­du bir dü­zelt­tik de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Onun için bu olay­la­rı bu şe­kil­de de­ğer­len­dir­mek ve or­ta­ya koy­mak ge­re­ki­yor.

Şim­di, ba­kın, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, son ola­rak şu bü­yü­me ko­nu­su­nu da kı­sa­ca or­ta­ya ko­ya­lım, söy­le­ye­lim.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Bü­yü­me ar­tı­yor mu, dü­şü­yor mu?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) –.Efen­dim de­ni­li­yor ki, “Bü­yü­me hor­mon­lu­dur, bü­yü­me ger­çek de­ğil­dir.”

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Ha­yır, ha­yı­r… Bü­yü­me ar­tı­yor mu, dü­şü­yor mu?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Evet, bir bü­yü­me var, ra­kam­la­ra yan­sı­mış­tır. Bir bü­yü­me var. “Ger­çek­ten, 2003-2006 yı­lın­da Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti ta­ri­hi­nin en yük­sek or­ta­la­ma bü­yü­me ora­nı ya­ka­lan­mış­tır, yüz­de 7,4; bu­nu ka­bul edi­yo­ruz fa­kat, bu fik­tif­tir, bu ger­çek de­ğil­dir, bu it­ha­la­ta da­ya­lı­dır.” di­yor­su­nuz, öy­le di­yor bü­tün ar­ka­daş­la­rı­mız. Ba­ka­lım, it­ha­la­ta da­ya­lı mı. Ve özel­lik­le son, bu yı­lın üçün­cü çey­re­ğin­de mey­da­na ge­len yüz­de 2’lik, he­de­fin al­tın­da ka­lan bü­yü­me­yi de dik­ka­te ala­rak, ar­tık bay­ram edi­yor ba­zı ar­ka­daş­la­rı­mız. Ama, hiç kuş­ku­nuz ol­ma­sın, kon­jonk­tü­rel­dir.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Ye­ter ki Ge­or­ge (Corç)’la­ra iş bul­ma­sın­lar.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Yüz­de 7,4’lük gi­bi dört yıl üst üs­te bü­yü­me­den son­ra eko­no­mi, pi­ya­sa­lar dü­zelt­me ha­re­ke­ti ya­par de­ğer­li ar­ka­daş­lar, bo­şu­na se­vin­me­yin. Mev­sim­sel­dir dal­ga­lan­ma­lar, cycle (say­kıl)’dır bu ve in­şal­lah, yo­lu­na kal­dı­ğı yer­den de­vam ede­cek­tir.

Şim­di  ba­ka­lım, eko­no­mi­nin ger­çek­ten fik­tif bü­yü­yüp bü­yü­me­di­ği­ne ba­ka­lım. Şim­di, bu­nun en önem­li gös­ter­ge­le­rin­den bir ta­ne­si ne­dir?

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Ca­ri iş­lem­ler açı­ğı.

 NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) –.Ha­yır. Ca­ri iş­lem­le­ri bi­raz ön­ce an­lat­tım. İma­lat sa­na­yi­si ka­pa­si­te kul­la­nım oran­la­rı. Eğer bu bü­yü­me fik­tif­se de­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu bü­yü­me re­el de­ğil­se, 2002’de yüz­de 76,2 olan ka­pa­si­te kul­la­nım oran­la­rı  şu an­da yüz­de 83,3’e na­sıl çık­tı? Bu fab­ri­ka­lar ka­pa­si­te ar­tı­rı­yor­lar, da­ha çok ma­ki­ne alı­yor­lar, da­ha çok üre­tim ya­pı­yor­lar. Bun­lar ha­yal mi üre­ti­yor­lar de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım?

(Mik­ro­fon  oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Ca­nik­li, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız lüt­fen.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Bun­lar ha­yal mi üre­ti­yor­lar?

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – De­mek ki, da­ha ön­ce bu mil­let ka­pa­si­te oluş­tur­muş, onu kul­la­nı­yor­lar. Siz ne ek­le­di­niz ka­pa­si­te­ye? Ka­pa­si­te­yi mi ar­tır­dı­nız?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Pe­ki, so­ru­yo­rum: 2002 yı­lın­da sa­tı­lan, ruh­sa­tı alı­nan dai­re sa­yı­sı 47 bin, 2006 yı­lın­da 600 bi­ne çık­mış.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Ne?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) - Dai­re sa­yı­sı, ko­nut sa­yı­sı 2002 yı­lın­da  47 bin­den -ruh­sat alan ko­nut sa­yı­sı- 2006 yı­lın­da 600 bi­ne çık­mış de­ğer­li ar­ka­daş­lar.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – İş­siz sa­yı­sı, yok­sul sa­yı­sı?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Bu ne­dir? Ara­da­ki 550 bin ko­nut ne­dir? Üre­tim mi­dir, ne­dir? Na­sıl ta­nım­lar­sı­nız?

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Mü­te­ah­hit­le­re ge­lin.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Bu mu­dur fik­tif bü­yü­me de­ğer­li ar­ka­daş­lar?

Bu ül­ke­de 2002 yı­lın­da 204 bin adet oto­mo­bil üre­til­miş, 2006 yı­lın­da 545 bin adet oto­mo­bil üre­til­miş. De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ne­dir bu? Bu oto­mo­bil­ler ne­dir?

AKİF AK­KUŞ (Ma­ni­sa) – Bun­la­rı ge­çen se­fer de söy­le­din.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Ye­ni şey­ler bul­mak la­zım can­ca­ğı­zım. Da­ha ön­ce­ki büt­çe­de de ay­nı ko­nuş­ma­yı yap­tın.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Üre­ti­min, bü­yü­me­nin yan­sı­ma­sı­dır de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Bü­tün alan­lar için söy­le­ye­bi­lir­si­niz, her şey için söy­le­ye­bi­lir­si­niz.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Ca­ri iş­lem­ler açı­ğın­dan bah­se­di­yo­ruz, dış ti­ca­ret açı­ğın­dan bah­se­di­yo­ruz.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) - 2002 yı­lın­da üre­ti­len 3 mil­yon buz­do­la­bı 2006 yı­lın­da 6 mil­yo­na çık­mış. Bu mu­dur re­el fik­tif bü­yü­me, bu mu­dur hor­mon­lu bü­yü­me?

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Me­se­la, kü­re­sel ısın­ma var. Dün­ya­yı ısıt­tı­nız, bu da si­zin ese­ri­niz!

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Han­gi­si­ni alır­sa­nız alın, han­gi gös­ter­ge­yi dik­ka­te alır­sa­nız alın de­ğer­li ar­ka­daş­lar, eko­no­mi bü­yü­yor, enf­las­yon dü­şü­yor, bü­tün gös­ter­ge­ler­de­ki ge­liş­me­ler olum­lu­dur.

(Mik­ro­fon  oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

M. CEV­DET SEL­Vİ (Ko­ca­eli) – Fa­kir­lik ar­tı­yor, mil­let iş­siz ka­lı­yor.

BAŞ­KAN – Sa­yın Ca­nik­li, ikin­ci de­fa açı­yo­rum mik­ro­fo­nu­nu­zu, ko­nuş­ma­nı­zı bi­ti­ri­niz lüt­fen.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Keş­ke za­ma­nı­mız ol­say­dı, is­tih­da­mı da bü­tün bo­yut­la­rıy­la ko­nuş­say­dık.

MUS­TA­FA ÖZ­YÜ­REK (İs­tan­bul) – Tam bir sa­at ko­nuş­tun, da­ha ne an­la­ta­cak­sın?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – Ay­nı olum­lu ge­liş­me­… Sa­de­ce şu­nu söy­le­ye­yim: De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ba­kın, 2002 yı­lı­nın Ağus­to­sun­dan 2007 yı­lı­nın Ağus­to­su­na ka­dar top­lam üre­ti­len is­tih­dam sa­yı­sı 2 mil­yon 870 bin. Ya­zın bu­nu de­ğer­li ar­ka­daş­lar.

MUS­TA­FA ÖZ­YÜ­REK (İs­tan­bul) – İş gü­cü­ne ka­tıl­ma ora­nı ne ka­dar?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – 2 mil­yon 870 bin is­tih­dam üre­til­miş.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Ne ka­dar?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – 2 mil­yon 870 bin.

M. CEV­DET SEL­Vİ (Ko­ca­eli) – Mil­let kan ağ­lı­yor, kan.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Ne­re­de?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – 2002 Ağus­to­sun­dan 2007 Ağus­to­su­na ka­dar -ay­nı dö­ne­mi kar­şı­laş­tır­mak için, mec­bu­ren öy­le alı­yo­ruz- 2 mil­yon 870 bin.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Ne­re­de? Ne­re­de?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) - Tek­ra­ren söy­lü­yo­rum, tek­ra­ren söy­lü­yo­rum, bu­nu her ye­re ya­zın, hiç unut­ma­yın.

OK­TAY VU­RAL (İz­mir) – Te­miz­lik gö­rev­li­si, te­miz­lik iş­çi­si ola­rak de­ğil mi?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) - Hiç­bir dö­nem­de üst üs­te beş yıl­da bu ka­dar is­tih­dam ka­pa­si­te­si oluş­tu­ru­la­ma­mış de­ğer­li ar­ka­daş­lar.

HA­RUN ÖZ­TÜRK (İz­mir) – Ta­rım­dan ne ha­ber?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) - Ama, ay­nı dö­nem­de ta­rım­da 2 mil­yon 118 bin in­san ta­rım­dan kop­muş­tur. Ya­ni, ta­rım dı­şı sek­tör­le­re iş ara­mak için gel­miş­tir ve on­la­ra da iş bu­lun­muş­tur de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Ba­kı­n…

BAŞ­KAN – Sa­yın Ca­nik­li, te­şek­kür edi­yo­rum.

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (De­vam­la) – 2008 büt­çe­mi­zin ha­yır­lı, uğur­lu ol­ma­sı­nı di­li­yo­rum.

Eme­ği ge­çen tüm ar­ka­daş­la­ra tek­rar te­şek­kür edi­yor, he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum efen­dim. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, bir­le­şi­me on beş da­ki­ka ara ve­ri­yo­rum.

Ka­pan­ma Saa­ti: 12.16

İKİN­Cİ OTU­RUM

Açıl­ma Saa­ti: 12.33

BAŞ­KAN : Baş­kan Ve­ki­li Nev­zat PAK­DİL

K­TİP ÜYE­LER : Ha­run TÜ­FEK­Cİ (Kon­ya), Fa­toş GÜR­KAN (Ada­na)

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin 39’un­cu Bir­le­şi­mi­nin İkin­ci Otu­ru­mu­nu açı­yo­rum.

2008 Yı­lı Mer­ke­zî Yö­ne­tim Büt­çe Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı ile 2006 Yı­lı Mer­ke­zî Yö­ne­tim Ke­sin He­sap Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı üze­rin­de­ki gö­rüş­me­le­re kal­dı­ğı­mız yer­den de­vam ede­ce­ğiz.

Ko­mis­yon ve Hü­kû­met ye­rin­de.

Şim­di, De­mok­ra­tik Top­lum Par­ti­si Gru­bu adı­na, Di­yar­ba­kır Mil­let­ve­ki­li ve Grup Baş­kan Ve­ki­li Sa­yın Se­la­hat­tin De­mir­taş.

Bu­yu­run. (DTP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Eşit mi kul­la­na­cak­sı­nız sü­re­le­ri otu­zar da­ki­ka?

SE­LA­HAT­TİN DE­MİR­TAŞ (Di­yar­ba­kır) – Evet Sa­yın Baş­ka­nım.

HA­LUK ÖZ­DAL­GA (An­ka­ra) – Baş­kan, ben, bir açık­la­ma için söz is­te­miş­tim.

GÜL­TAN KI­ŞA­NAK (Di­yar­ba­kır) – Sa­yın Baş­kan, top­lan­tı ye­ter sa­yı­sı yok.

SIR­RI SA­KIK (Muş) – Baş­ka­nı­m…

BAŞ­KAN – Efen­dim.

SIR­RI SA­KIK (Muş) – Ha­tip ki­me hi­tap ede­cek?

BAŞ­KAN – Efen­dim, şim­di, İç Tü­zü­k’­ün hü­küm­le­ri bel­li­dir, ko­nuş­ma­lar de­vam eder­ke­n… Oy­la­ma sı­ra­sın­da ka­rar ye­ter sa­yı­sı ve­ya top­lan­tı ye­ter sa­yı­sı ara­nır. Şu an­da ko­nuş­ma­la­ra baş­la­ya­ca­ğız.

Bu­yu­run.

DTP GRU­BU ADI­NA SE­LA­HAT­TİN DE­MİR­TAŞ (Di­yar­ba­kır) – Te­şek­kür ede­rim.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; 2008 yı­lı büt­çe ka­nu­nu ta­sa­rı­sı hak­kın­da De­mok­ra­tik Top­lum Par­ti­si Gru­bu adı­na söz al­mış bu­lun­mak­ta­yım. He­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ön­ce­lik­le, bi­zim­le, yak­la­şık on bir gün­dür de­vam eden büt­çe gö­rüş­me­le­ri es­na­sın­da yo­ğun bir tem­po içe­ri­sin­de ça­lı­şan de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rı­mı­za te­şek­kür ede­rek baş­la­mak is­ti­yo­rum.

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­kil­le­ri, par­la­men­ter de­mok­ra­tik sis­tem­ler­de par­la­men­to­nun iki esas fonk­si­yo­nu var­dır: Bi­rin­ci­si ya­sa yap­ma, ikin­ci­si ic­ra or­ga­nı­nı de­net­le­me. Par­la­men­ter fonk­si­yo­nun ek­sik­siz ye­ri­ne ge­ti­ri­le­bil­me­si­nin ye­gâ­ne şar­tı, hiç şüp­he­siz ki so­rum­suz­luk­tur, hem ya­sa ya­par­ken hem de de­net­ler­ken so­rum­suz ol­mak­tır. Bu öz­gür­lü­ğün de iki yö­nü var­dır. Bi­ri par­la­men­ter ki­şi­sel hür­ri­yet­tir. Par­la­men­ter, an­cak böy­le bir sı­nır­sız hür­ri­yet se­be­biy­le­dir ki is­te­di­ği ya­sa tek­li­fi­ni ve­re­bi­lir, de­ne­tim­de ar­zu et­ti­ği de­ne­tim yol­la­rı­nı kul­la­na­bi­lir. An­cak bu­ra­da, özel­lik­le dik­kat çek­mek ge­re­kir ki, şah­si gi­bi gö­rü­nen so­rum­suz­luk as­lın­da hal­kın ira­de­si­ne ta­nın­mış bir öz­gür­lük­tür. Zi­ra hâ­ki­mi­yet ka­yıt­sız ve şart­sız mil­le­tin­dir. Di­ğe­ri ise par­la­men­to­nun ko­lek­tif ola­rak kul­lan­dı­ğı hür­ri­yet­tir. Bu hür­ri­yet ona ba­ğım­sız dav­ran­ma im­kâ­nı ve­rir. Esa­sen bir ül­ke par­la­men­to­su­nun ken­di dı­şın­da ka­lan ki­şi ve ku­rum­la­rın ta­kip, teh­dit ve ini­si­ya­ti­fi­ne ta­bi ol­ma­sı­nın de­mok­ra­tik ve hu­ku­ki iza­hı ol­maz.

Şim­di, bu tes­pit­ler ışı­ğın­da Tür­ki­ye­’de hal­kın ira­de­si­nin re­el du­ru­mu­nu ve bu re­el du­rum kar­şı­sın­da Par­la­men­to­nun çö­züm gü­cü­nü siz­ler­le tar­tış­mak is­ti­yo­rum.

Ku­ru­lu­şun­dan gü­nü­mü­ze ka­dar ke­sin­ti­siz ola­rak so­run­lar­la ve ken­di­ni ta­mam­la­mak­la uğ­ra­şan cum­hu­ri­ye­ti­mi­zin, mev­cut ger­çek­ler ce­sur­ca sor­gu­lan­ma­dık­ça, da­ha kaç sek­sen yıl kay­be­de­ce­ği­ni bil­mek, ira­de­nin ger­çek sa­hi­bi olan hal­kı­mı­zın hak­kı­dır. Bir ön­ce­ki Mec­lis Baş­ka­nı­mız Sa­yın Bü­lent Arınç “Giz­li ana­ya­sa di­ye ka­bul edi­le­mez bir ta­nım­la­may­la anı­lan Mil­lî Gü­ven­lik Si­ya­set Bel­ge­si’nin ha­zır­lan­ma­sın­da Mec­li­si­miz ta­ma­men dev­re dı­şı­dır. Bu kav­ram­lar giz­li, an­ti­de­mok­ra­tik bir yö­ne­ti­min ik­ti­dar­da ol­du­ğu­nu ima eder. İç gü­ven­lik stra­te­ji bel­ge­si­nin çe­te kur­mak­la suç­la­nan ki­şi­le­rin ar­şi­vin­den çık­ma­sı dev­let cid­di­ye­tiy­le bağ­daş­ma­mak­ta­dır.” de­miş­tir. Sa­yın Baş­ba­kan da “Tür­ki­ye­’de ege­men­lik ka­yıt­sız, şart­sız mil­le­tin ola­cak­tır. Du­var­da de­ğil, mil­le­tin ken­di­sin­de ola­cak­tır.” şek­lin­de­ki be­ya­nat­la­rıy­la yi­ne ay­nı du­ru­ma dik­kat çek­miş­tir.

Top­lum­sal ya­pı­mız­da ra­hat­sız­lık­lar ya­ra­tan bir­çok so­ru­nu­mu­zun ol­du­ğu mu­hak­kak­tır. Her bi­ri de­ği­şik se­bep ve sos­yal et­ki­den kay­nak­lan­sa da so­run­la­rı­mı­zın tü­mü bir­bi­riy­le bağ­lan­tı­lı­dır ve bu ne­den­le çö­züm de, ay­nı şe­kil­de, be­lir­li bir il­li­yet içe­ri­sin­de ele alın­mak du­ru­mun­da­dır. An­cak öz­nel so­run­la­rı­mız dı­şın­da ve bun­la­rın üs­tün­de, hat­ta bu so­run­la­rın çö­zü­mü­nü tek ba­şı­na zor­laş­tı­ran en önem­li so­ru­nu­muz ise öz­gür ve ba­ğım­sız mil­lî ira­de so­ru­nu­dur.

Ül­ke­miz­de bu­gü­ne ka­dar ya­pı­lan ana­ya­sa­lar, top­lu­mun bir da­yat­ma­sı ve bas­kı­sı so­nu­cun­da or­ta­ya çık­mış me­tin­ler de­ğil­dir. Za­ten bun­la­rın ama­cı da top­lum ile dev­let ara­sın­da bir söz­leş­me yap­mak de­ğil­dir. Bu­nun ye­ri­ne, dev­le­tin ken­di­ni tah­kim et­me­si­nin bir ara­cı ola­rak kur­gu­lan­mış­tır. Bu­gü­ne ka­dar ana­ya­sa­la­rın te­mel ru­hu, kut­sal dev­let an­la­yı­şı üze­rin­den şe­kil­len­di.

İkin­ci Meş­ru­ti­ye­t’­te it­ti­hat­çı­la­rın ik­ti­da­ra gel­me­siy­le bir­lik­te, yö­ne­tim an­la­yı­şın­da iki­li bir ya­pı or­ta­ya çık­tı. O gü­ne ka­dar giz­li ör­güt ola­rak kal­ma­yı ter­cih eden it­ti­hat­çı­lar, ik­ti­da­ra gel­dik­le­rin­de bi­le, en azın­dan, ör­gü­tün mer­ke­zî mah­su­sa­sı, umu­mi­si giz­li kal­ma­ya de­vam et­ti. Bu da, bir tür uzak­tan ku­man­day­la yö­net­me tar­zı­nın gün­de­me gel­me­si de­mek­ti. O dö­nem­den baş­la­ya­rak iki­li yö­ne­tim ge­le­ne­ği oluş­tu. Bu, ger­çek ik­ti­dar, gö­rü­nen ik­ti­dar iki­li­ği­ne da­ya­nan yö­ne­tim bi­çi­miy­di. Ba­zı ya­zar­la­rın “a­sıl dev­let par­ti­si­” ola­rak ad­lan­dır­dık­la­rı bu giz­li gi­bi gö­rü­nen güç, cum­hu­ri­yet ta­ri­hi bo­yun­ca da ken­di­ni ko­ru­ma­yı ve ya­şat­ma­yı ba­şar­dı.

Se­çi­me gi­ren ve hü­kû­me­ti oluş­tu­ran par­ti­le­ri ta­şe­ron ola­rak gör­me­yi ter­cih eden bu asıl dev­let par­ti­si, iş­ler sar­pa sar­dı­ğın­da gö­rü­nür ol­ma­yı ve yö­ne­ti­me el koy­ma yön­te­mi­ni de cum­hu­ri­yet ta­ri­hi bo­yun­ca bir­kaç de­fa de­ne­di.

Şim­di, bu iki­li ya­pı tar­tı­şıl­ma­dan, ül­ke­miz­de, re­ji­min ne ni­te­li­ği­ni an­la­ya­bi­li­riz ne de so­run­la­rı­mı­zın çö­zü­mü­nü müm­kün kı­la­bi­li­riz. Asıl dev­let par­ti­si­nin so­run­la­rın çö­zü­mü­nün za­ma­nı­nın gel­di­ği­ne ka­rar ver­me­si­ni bek­le­mek dı­şın­da ya­pa­cak pek bir şey kal­maz.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu ifa­de­le­rim­den, Par­la­men­to­yu, Hü­kû­me­ti ve di­ğer or­gan­la­rı hiç­leş­tir­di­ğim an­la­şıl­ma­sın. El­bet­te ki, bu ça­tı al­tın­da gö­rev yap­mış bir­çok hü­kû­met, bir­çok par­la­men­ter, az ön­ce ifa­de et­ti­ğim iki­li ya­pı­yı aş­ma ko­nu­sun­da say­gın ça­ba­lar içe­ri­sin­de ol­muş­lar­dır. Ül­ke­nin bir­çok so­ru­nu­nun çö­zü­mü­nü bu Par­la­men­to ça­tı­sı al­tın­da müm­kün kıl­mış­lar­dır. An­cak, re­ji­min ko­run­ma­sı adı al­tın­da ken­di­ni ta­bu­laş­tı­ran ve kut­sal­laş­tı­ran bu an­la­yı­şı aşa­ma­mış­lar­dır. Ken­di­si­ne kut­sal bir mis­yon bi­çen bu zih­ni­yet, ken­di­si­ni eleş­ti­ren­le­ri re­jim kar­şı­tı, dev­let kar­şı­tı, ye­ri gel­di­ğin­de va­tan hai­ni ola­rak lan­se ede­rek et­ki­siz­leş­tir­me ko­nu­sun­da bir hay­li ba­şa­rı­lı­dır. Ken­di­ni re­ji­min iz dü­şü­mü ola­rak gö­ren bir ya­pı­lan­ma için bu ref­leks ken­di için­de tu­tar­lı bir dav­ra­nış­tır. An­cak, ob­jek­tif kri­ter­ler ışı­ğın­da ir­de­len­di­ğin­de, as­lın­da, bu an­la­yı­şın ken­di­si, de­mok­ra­tik re­jim için bir teh­dit ve teh­li­ke­dir. Hat­ta bu ya­pı­nın var­lı­ğı bi­le, tek ba­şı­na, re­ji­min de­mok­ra­tik ola­rak ad­lan­dı­rıl­ma­sı önün­de bir en­gel­dir.

Açık yü­rek­li­lik­le ve ce­sa­ret­le ifa­de edil­me­si ge­re­ken şu­dur: Bu dev­let, hiç­bir et­nik gru­bun, sı­nı­fın, si­ya­si an­la­yı­şın ve­ya eli­tin ma­lı de­ğil­dir. Bu dev­let, bu ül­ke­de ya­şa­yan, bu ül­ke­yi ken­di va­ta­nı ola­rak bel­le­miş bü­tün yurt­taş­la­rın or­tak me­ka­niz­ma­sı­dır. Bu or­tak de­ğe­rin var­lık ne­de­ni va­tan­daş­la­rı­na hiz­met­tir. Bu hiz­me­tin ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si es­na­sın­da ya­şa­nan ek­sik­le­ri eleş­tir­mek de va­tan­daş­la­rın en do­ku­nul­maz hak­kı­dır. Or­ta­da eğer bir kut­sal­lık var­sa o da va­tan­da­şa hiz­met et­me­nin kut­sal­lı­ğı­dır. Ken­di­si­ne kut­sal­lık de­ğe­ri bi­çe­rek eleş­ti­ril­mez ko­num­la­rı­nı ko­ru­mak is­te­yen­ler, de­mok­ra­si­yi iç­sel­leş­tir­me­miş olan­lar ve­ya el­de tut­tu­ğu kut­sal ik­ti­dar gü­cü­nü yi­tir­mek­ten ür­ken­ler­dir.

Asıl dev­let par­ti­si de­di­ği­miz zih­ni­ye­tin, hu­kuk­sal ya da ya­sal bir te­me­li ol­ma­dı­ğı için de fes­he­dil­me­si de söz ko­nu­su ola­maz. Bu­nun en et­ki­li yo­lu, hal­kın ira­de­si­ni güç­len­dir­mek ve par­la­men­to­ya ger­çek mis­yo­nu doğ­rul­tu­sun­da iş­ler­lik ka­zan­dır­mak­tır.

An­cak, yi­ne de ya­sal ze­min­de ya­pı­la­bi­le­cek­ler, ya­pıl­ma­sı ge­re­ken­ler var­dır. Ör­ne­ğin, Mil­lî Gü­ven­lik Ku­ru­lu­nun ger­çek bir da­nış­ma or­ga­nı­na dö­nüş­me­si, Ge­nel­kur­ma­yın Mil­lî Sa­vun­ma Ba­kan­lı­ğı­na bağ­lan­ma­sı, YÖ­K’­ün sa­de­ce üni­ver­si­te­ler ara­sı ko­or­di­nas­yon­dan so­rum­lu hâ­le ge­ti­ril­me­si, TRT’­nin özerk­leş­me­si, yük­sek yar­gı or­gan­la­rı­nın si­ya­sal et­ki­den kur­ta­rıl­ma­sı, or­du­nun tüm har­ca­ma­la­rı­nın de­ne­tim al­tı­na alın­ma­sı, as­ker­le­rin gö­rev ba­şın­day­ken si­ya­se­te ve ti­ca­re­te ka­rış­ma­la­rı­nın res­men, açık­ça ve fii­len ya­sak­lan­ma­sı. Ül­ke­nin te­mel ko­nu­la­rın­da bi­le tar­tış­ma yü­rü­te­me­yen, ya­sa­la­rın önem­li öl­çü­de Par­la­men­to dı­şın­da ya­ni bü­rok­ra­si­de üre­ti­lip sa­de­ce onay için Mec­li­se su­nul­du­ğu bir sis­tem­de el­bet­te ki hiç kim­se Par­la­men­to­yu cid­di­ye, dik­ka­te al­ma­ya­cak­tır.

Mil­let adı­na ve­kâ­le­ten al­dı­ğı­mız ira­de­yi kul­la­nan biz­ler, bu ira­de­nin gü­cü­ne ve bü­yük­lü­ğü­ne uy­gun dav­ran­ma­dı­ğı­mız sü­re­ce Par­la­men­to dı­şın­da bu­lu­nan ve Par­la­men­to­yu bay­pas et­me­yi ku­ral hâ­li­ne ge­tir­miş olan­lar bu tu­tum­la­rı­nı sür­dür­me­ye de­vam ede­cek­ler­dir. Hal­kın ve onun ira­de­si­nin doğ­ru dü­şü­nüp doğ­ru­yu ya­pa­ma­ya­ca­ğı­na ina­nan, ger­çek­te, hal­kı­na gü­ven­me­yen bir si­ya­si an­la­yış asıl dev­let par­ti­si de ol­sa özün­de oli­gar­şik bir ya­pı­dır ve ke­sin­lik­le de­mok­ra­si dı­şı­dır. Gö­rü­nür­de ol­ma­yıp sah­ne ar­dın­dan si­ya­se­ti yön­len­dir­me­ye ça­lı­şan bu me­ka­niz­ma sa­hip­le­ri­nin en önem­li avan­taj­la­rı da hiç yıp­ran­mı­yor ol­ma­la­rı­dır. Ya­pı­lan ha­ta­lar­dan, ya­şa­nan so­run­lar­dan gö­rü­nür­de­ki yö­ne­ti­ci­ler so­rum­lu ol­du­ğu için yıp­ra­nan­lar da her za­man gö­rü­nür­de­ki­ler ol­muş­tur.

Şim­di, bü­tün bu be­lir­le­me­ler doğ­rul­tu­sun­da şu­nu da ifa­de et­mek ge­re­kir ki: Bu iki­li ya­pı­la­rın ken­di­ni sür­dür­me­sin­de en et­ki­li olan güç hü­kû­met­ler­dir. Bu ya­pı­ya iti­raz et­me­yen, hal­kın ira­de­si ye­ri­ne bu ya­pı­nın dog­ma­tik, ka­tı ku­ral­la­rı­nı esas alan hü­kû­met­ler en az bu ya­pı­lar ka­dar hal­ka kar­şı so­rum­lu­dur­lar. Bir yan­dan çağ­daş, bü­yük pro­je­le­re ve ide­al­le­re sa­hip ol­mak, öte yan­dan bü­tün bun­la­rın önün­de en­gel teş­kil eden de­mok­ra­si dı­şı iş­le­yiş­le­re göz yum­mak bü­yük bir çe­liş­ki­dir ve sa­mi­mi­ye­tin sor­gu­lan­ma­sı­na ne­den ola­cak ka­dar açık bir tu­tum­dur.

Po­we­r’­ın de­di­ği gi­bi, “Rü­ya­la­rı ger­çek­leş­tir­me­nin en et­ki­li yo­lu uyan­mak­tır.” Şim­di bi­ze da­ya­tı­lan da bu asıl dev­let par­ti­si­nin kon­tro­lü­ne ve de­ne­ti­mi­ne gir­mek­tir. Bu­na yö­ne­lik iti­raz­la­rı­mı­zın be­de­li de ağır bir şe­kil­de bi­ze öde­til­mek is­ten­mek­te­dir.

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­kil­le­ri, as­lın­da bir­ço­ğu­nu­zun za­ten bil­di­ği ve far­kın­da ol­du­ğu bu ger­çek­le­ri bir kez de Mec­lis kür­sü­sün­den ifa­de et­me ih­ti­ya­cı duy­dum. Çün­kü ne­re­den gel­di­ği­mi­zi bil­mez­sek, ne­re­ye gi­de­ce­ği­mi­zi de bi­le­me­yiz. Bu­gün ya­şa­dı­ğı­mız gün­cel so­run­la­rı tar­tı­şır­ken, ör­ne­ğin Kürt so­ru­nu­nu tar­tı­şır­ken, ör­ne­ğin ba­şör­tü­sü so­ru­nu­nu, ör­ne­ğin la­ik­lik me­se­le­si­ni, Ale­vi­lik me­se­le­si­ni ya da eko­no­mik so­run­lar ve ge­lir da­ğı­lı­mın­da­ki ada­let­siz­lik­le­ri tar­tı­şır­ken, önü­müz­de bü­tün çıp­lak­lı­ğıy­la du­ran ama tar­tış­ma­ya, di­le ge­tir­me­ye ce­sa­ret ede­me­di­ği­miz te­mel so­ru­nu­mu­zu, ya­ni ger­çek ik­ti­dar-ger­çek oto­ri­te me­se­le­si­ni çö­zü­me ka­vuş­tur­ma­dan, so­run­la­rın et­ra­fın­da dö­nüp du­ran bir sar­mal­dan kur­tu­la­ma­ya­ca­ğı­mız bi­lin­me­li­dir. Bah­set­ti­ğim şey, hal­kın mut­lak ege­men­li­ği­nin ger­çek sa­hip­le­ri­ne, ya­ni hal­ka tes­lim edil­me­si­dir.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, ge­le­ce­ği kur­mak için ta­rih­ten ders çı­kar­mak, bu amaç­la ta­ri­hi öğ­ren­mek ge­rek­ti­ği söy­le­nir. Ama ül­ke­miz­de bu ko­nu­da bi­le iki­li bir du­rum var­dır. Bi­rin­ci­si res­mî ta­rih, ikin­ci­si ger­çek­ler. Res­mî ta­rih, ger­çek ta­ri­hin ik­ti­dar sa­hip­le­ri­nin ih­ti­yaç­la­rı doğ­rul­tu­sun­da kur­gu­lan­mış ver­si­yo­nu­dur. Fa­kat res­mî ta­rih oluş­tur­mak tek ba­şı­na bir amaç de­ğil­dir, asıl amaç, top­lum­sal ha­fı­za­yı yok ede­rek res­mî bir ide­olo­ji oluş­tur­mak­tır. İki­li dev­let sis­te­min­de önem­li bir ih­ti­yaç olan bu res­mî ide­olo­ji­nin de ta­bu­laş­ma­sı, tar­tı­şıl­maz kı­lın­ma­sı ise mil­lî eği­tim prog­ram­la­rı­nın uy­gu­lan­ma­sıy­la ta­mam­lan­mış olur. An­lı şan­lı aka­de­mis­yen­ler, pro­fe­sör­ler, ta­rih­çi­ler ta­ra­fın­dan si­pa­riş üze­ri­ne ya­zıl­mış ta­rih bil­gi­siy­le ye­ti­şen ne­sil­ler, ken­di ger­çek ta­ri­hi­ne ve geç­mi­şi­ne ya­ban­cı­laş­mış  bir şe­kil­de, bu res­mî ide­olo­ji­nin ve bu­nun bek­çi­si ku­rum­la­rın bi­rer yıl­maz sa­vu­nu­cu­su ol­ma­ya ha­zır­dır­lar ar­tık. Bu şe­kil­de ken­di­ni sü­rek­li ola­rak üre­ten iki­li dev­let ay­gı­tı, ken­di­si­ne yö­ne­lik her tür­lü mu­ha­le­fe­ti bi­rer teh­dit un­su­ru ola­rak al­gı­la­mak­ta, kim olur­sa ol­sun bu sis­te­mi sor­gu­la­ma­ya ve de­şif­re et­me­ye ça­lı­şan her­ke­si kri­mi­nal bir hâ­le sok­mak­ta­dır. Bu­nun kur­ba­nı, ba­zen bir baş­ba­kan ba­zen bir üni­ver­si­te öğ­ren­ci­si ola­bi­lir, ba­zen Van Cum­hu­ri­yet Sav­cı­sı ba­zen Par­la­men­to­nun ta­ma­mı ola­bi­lir. Hat­ta, bu sis­te­min kol­la­yı­cı­sı, bek­çi­si, hiz­met­kâ­rı olan­lar bi­le ye­ri gel­di­ğin­de kur­ban ol­mak­tan kur­tu­la­ma­mış­lar­dır.

Özün­de, ken­di hal­kı­na, va­tan­da­şı­na ya­ban­cı olan bu res­mî ide­olo­ji­nin kü­çük bir azın­lık dı­şın­da kim­se­yi mut­lu et­me­di­ği bi­lin­me­si­ne rağ­men, hiç kim­se asıl sor­gu­la­ma­yı yap­maz, ya­pa­maz. Bu­nun ye­ri­ne şe­kil­sel bir ik­ti­da­ra kar­şı, şe­kil­sel bir mu­ha­le­fet ya­pı­lır ve su­ya sa­bu­na do­kun­ma­dan Tür­ki­ye’nin te­mel so­run­la­rı­nı çöz­me id­di­ala­rı ya­rış­tı­rı­lır. Haz­re­ti Mev­lâ­n⭒nın de­di­ği gi­bi: “İ­ki par­ma­ğı­nın ucu­nu gö­zü­ne koy. Bir şey gö­re­bi­li­yor mu­sun dün­ya­dan? Sen gö­re­mi­yor­sun di­ye bu âlem yok de­ğil­dir.”

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, büt­çe ka­lem­le­ri üze­rin­de ya­pı­lan ko­nuş­ma­lar, ya­şa­nan tar­tış­ma­lar, il­gi­li ba­kan­lık­la­rın su­nu­mu ve so­ru­la­ra ve­ri­len ce­vap­lar­dan da he­pi­mi­zin açık­ça an­la­dı­ğı üze­re 2008 yı­lın­da da yü­kün bü­yük bir kıs­mı, ce­fa­nın bü­yük bir kıs­mı emek­çi, yok­sul hal­kın sır­tı­na bin­di­ril­miş­tir.

Eğer, sa­de­ce sa­yın ba­kan­lar ta­ra­fın­dan ya­pı­lan büt­çe su­num­la­rı­nı dik­ka­te alır­sak ve hiç so­ka­ğa çık­ma­sak, ül­ke­de bü­yük bir re­fah ve bol­lu­ğun ol­du­ğu­nu, hak­ça ka­za­nım ve hak­ça pay­la­şı­mın ger­çek­leş­ti­ği­ni, is­tih­da­mın ger­çek­ten de ar­tı­ğı­nı, düş­müş gi­bi gös­te­ri­len enf­las­yo­nun fi­yat­la­ra fa­lan yan­sı­dı­ğı­nı ha­yal ede­bi­lir­dik. Eğer sa­yın ba­kan­la­rın su­num­la­rın­dan son­ra so­kak­ta­ki ger­çek­le yüz­leş­me gi­bi bir zo­run­lu­lu­ğu­muz ol­ma­say­dı bu tat­lı ha­yal­ler­le bir müd­det ida­re ede­bi­lir­dik. Ama ge­lin gö­rün ki büt­çe ka­lem­le­ri üze­rin­de ya­pı­lan her gö­rüş­me­den son­ra, biz ya­nıl­mış ol­mak umu­duy­la bir kez da­ha so­ka­ğa çık­tı­ğı­mız­da hal­kın ya­şam ka­li­te­sin­de el­le tu­tu­lur bir iyi­leş­me ol­ma­dı­ğı­nı, as­lın­da ra­kam­la­rın di­liy­le so­ka­ğın ger­çe­ği ara­sın­da her za­man­ki uçu­ru­mun de­vam et­ti­ği­ni tes­pit edi­yo­ruz. Bu­nun böy­le ol­ma­sı da son de­re­ce do­ğal­dır. Tür­ki­ye­’de uzun sü­re­den bu ya­na uy­gu­la­nage­len ne­oli­be­ral po­li­ti­ka­lar ge­re­ğin­ce dev­le­tin eko­no­mik an­lam­da kü­çül­tül­me­si, pi­ya­sa­nın tüm­den özel sek­tö­re bı­ra­kıl­ma­sı an­la­yı­şı sos­yal dev­let il­ke­si­ni de kap­sa­ya­cak şe­kil­de ge­niş­le­miş ve dev­le­tin va­tan­da­şa gö­tür­mek zo­run­da ol­du­ğu hiz­met­ler da­hi bir bir özel sek­tö­re dev­re­di­le­rek pa­ra­lı hâ­le ge­ti­ril­miş­tir. Geç­miş hü­kû­met­ler dö­ne­min­de baş­la­yan bu sü­reç ta­mam­lan­ma­mış­tır ve hâ­len de­vam et­mek­te­dir.

El­bet­te ki, kü­re­sel­le­şen ve gi­de­rek çıl­gın­la­şan ulu­sal üs­tü ser­ma­ye kar­şı­sın­da ulu­sal eko­no­mi­yi ve yer­li ya­tı­rım­cı­yı güç­len­di­re­cek ve re­ka­bet gü­cü­nü ar­tı­ra­cak uyum mo­del­le­ri­ne iti­ra­zı­mız yok­tur. An­cak, emek­çi hal­kın men­fa­ati­ni bir ta­ra­fa ite­rek sırf “U­lus­la­ra­ra­sı ser­ma­ye ül­ke­mi­ze gi­riş yap­sın.” di­ye bü­tün ül­ke­yi sö­mü­rü­le­cek bir alan hâ­li­ne ge­tir­me­nin de na­sıl bir po­li­ti­ka ol­du­ğu­nu sor­gu­la­ma­mız ge­re­kir.

Son dört yıl­da ül­ke­ye gi­ren ya­ban­cı ser­ma­ye­nin ken­di­si­ni 5’e kat­la­dı­ğı, ya­ni 1 do­lar ge­ti­ren ya­ban­cı ya­tı­rım­cı­nın ül­ke­den 5 do­lar ala­rak git­ti­ği­ni he­sap­la­dı­ğı­mız­da, bu­na kar­şı­lık, iş­siz­lik ora­nı­nın ve ge­lir da­ğı­lı­mın­da­ki eşit­siz­li­ğin de­ğiş­me­di­ği­ni tes­pit et­ti­ği­miz­de ya­ban­cı ser­ma­ye­nin rant­çı özel­li­ği çok da­ha iyi an­la­şı­lır.

Şim­di, özel­lik­le, ya­ban­cı ser­ma­ye­nin da­ha ra­hat gel­me­si için ül­ke­miz ca­zip ha­le ge­ti­ri­lir­ken ne­den­se fa­tu­ra hep hal­kın yok­sul ke­si­mi­ne çı­ka­rı­lı­yor. Ya­ni “de­re­gü­las­yo­n” de­ni­len ye­ni bir di­zayn ile ser­ma­ye aley­hi­ne olan dü­zen­le­me­ler ve ku­rum­sal ya­pı­lar tas­fi­ye edi­li­yor. Na­sıl ya­pı­lı­yor bu? As­ga­ri üc­ret aç­lık sı­nı­rı­nın al­tın­da tu­tu­la­rak ya­pı­lı­yor, işe al­ma ve çı­kar­ma ko­şul­la­rı ser­ma­ye­nin le­hi­ne güç­len­di­ri­le­rek ya­pı­lı­yor, ka­yıt dı­şı ucuz iş gü­cü­nün önü açı­la­rak ya­pı­lı­yor, sos­yal har­ca­ma­lar dev­le­tin üs­tün­den atı­la­rak va­tan­da­şa ödet­ti­ri­le­rek ya­pı­lı­yor bu. Ne­oli­be­ral an­la­yı­şa gö­re, sos­yal gü­ven­lik dev­le­tin de­ğil bi­rey­le­rin so­ru­nu ol­ma­lı­dır. İş­te, önü­müz­de­ki gün­ler­de gün­de­mi­mi­ze ge­le­cek olan 5510 sa­yı­lı Sos­yal Gü­ven­lik Ya­sa­sı bu­nun ha­zır­lı­ğı­dır.

Dev­let de­nen ay­gı­tın ama­cı, eme­ği üze­rin­den ver­gi­si­ni top­la­dı­ğı va­tan­daş­la­rı­na hiz­met sun­mak ve on­la­rın onur­lu bi­rer yurt­taş ola­rak ya­şam­la­rı­nı ida­me et­me­le­ri­ni or­ga­ni­ze et­mek­tir. Bu­nun için dev­let, ge­rek­ti­ğin­de, kâr ama­cı güt­me­yen, va­tan­da­şa ucuz ve ka­li­te­li hiz­met sun­mak ya da ya­tı­rım­cı­ya ucuz gir­di sağ­la­mak ama­cıy­la iş­let­me­ler ku­rar. Bu iş­let­me­ler za­rar et­se bi­le var­lı­ğı­nı sür­dü­rür­ler çün­kü bun­la­rın ku­ru­luş ama­cı za­ten kâr el­de et­mek de­ğil­dir, sos­yal dev­let il­ke­si­ni ha­ya­ta ge­çir­mek üze­re oluş­tu­rul­muş me­ka­niz­ma­lar­dır.

Şim­di siz, ger­çek­te de kâr ama­cı ol­ma­yan bir ku­ru­lu­şu kâr et­mi­yor di­ye sa­tar­sa­nız ve bu­nun adı­na da özel­leş­tir­me der­se­niz, iş­te bu­nun ko­ku­su bir müd­det son­ra çık­ma­ya baş­lar. Sos­yal Gü­ven­lik Ya­sa­sı, eğer ta­sa­rı­da ol­du­ğu hâ­liy­le çı­kar­sa bü­tün bu özel­leş­tir­me­le­rin so­nu­cu­nu hal­kı­mız ar­tık gün­lük ya­şa­mın­da so­mut ola­rak his­se­de­rek ya­şa­ma­ya baş­la­ya­cak.

Kar­şı çı­kıl­ma­sı ge­re­ken şey, sos­yal dev­let an­la­yı­şı ge­re­ğin­ce dev­le­tin yap­mak zo­run­da ol­du­ğu hiz­met­le­rin özel­leş­ti­ril­me­si­dir. Ki­me sa­tıl­dı­ğı, ka­ça sa­tıl­dı­ğı, na­sıl sa­tıl­dı­ğı ikin­cil, ta­li bir ko­nu­dur. On bir gün­dür Ge­nel Ku­rul­da üze­rin­de tar­tış­tı­ğı­mız büt­çe­nin de bu an­la­yış­la ha­zır­lan­dı­ğı­nı ilk gün­den be­ri ifa­de et­me­ye ça­lı­şı­yo­ruz. Son yıl­lar­da ül­ke­ye gi­ren sı­cak pa­ra ve ulus­la­ra­ra­sı ser­ma­ye bol­lu­ğun­dan or­ta­ya çı­kan kon­jonk­tü­rel iyi­leş­me­le­ri ken­di eko­no­mi po­li­ti­ka­sı­nın bir so­nu­cu ola­rak su­nan Hü­kû­me­tin mu­mu da sön­mek üze­re­dir.

“Kap­ta­nın us­ta­lı­ğı de­niz dur­gun­ken an­la­şıl­maz.” mi­sa­li, Hü­kû­me­tin kriz yö­ne­ti­mi ko­nu­sun­da­ki ba­şa­rı­sız­lı­ğı or­ta­day­ken, tek di­le­ği­miz, bu Hü­kû­met iş ba­şın­day­ken ulus­la­ra­ra­sı ye­ni bir kri­zin or­ta­ya çık­ma­ma­sı­dır. Dün­ya Ban­ka­sı ve Av­ru­pa Bir­li­ği fon­la­rı­nın ge­rek­tir­di­ği hiz­met ya­tı­rım­la­rı­nı ken­di hiz­met an­la­yı­şı­nın bir ge­re­ği ola­rak sun­mak­tan çe­kin­me­yen Hü­kû­met, bu sa­ye­de ge­çiş sü­re­ci­ni san­cı­sız at­lat­ma­yı he­def­le­miş­tir. An­cak he­pi­miz bi­li­yo­ruz ki, ağ­zın­da bal ola­nın kuy­ru­ğun­da iğ­ne­si var­dır. Ya­rın öbür gün, git­ti­ği her has­ta­ne­den ve ec­za­ne­den ken­di­sin­den “kat­kı pa­yı­” adı al­tın­da pa­ra is­te­ne­cek olan va­tan­daş­lar ma­ale­sef ki bu­nu da­ha iyi an­la­ya­cak­lar.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, top­lu­mu bir ara­da tu­tan un­sur­lar­dan bel­ki de en önem­li­si ada­let duy­gu­su­dur. Bu duy­gu­nun za­yıf­la­ma­sı, o top­lu­mun çö­zül­me­ye baş­la­ma­sı, çü­rü­me­ye baş­la­ma­sı, yoz­laş­ma­ya baş­la­ma­sı de­mek­tir. Kos­ko­ca Os­man­lı İm­pa­ra­tor­lu­ğu bi­le ada­let duy­gu­su­nun za­yıf­la­ma­sıy­la çö­kü­şe geç­miş­tir.

Ne­re­dey­se her gün en az bir med­ya or­ga­nın­da “Bu na­sıl ada­let?” di­ye baş­la­yan ha­ber­ler ile kar­şı­laş­ma­yı ola­ğan say­dı­ğı­mız bir ül­ke­de ada­let me­ka­niz­ma­sı ve­ya duy­gu­su­nu sor­gu­la­ma­nın za­ma­nı as­lın­da çok­tan geç­miş­tir. Ge­lir da­ğı­lı­mın­da ada­let­siz­lik, eği­tim­de ada­let­siz­lik, iş ya­şa­mın­da ada­let­siz­lik, cins­ler ara­sı ada­let­siz­lik, böl­ge­ler ara­sı ada­let­siz­lik, ver­gi­de ada­let­siz­lik, ad­li­ye­ler­de ada­let­siz­lik, ve­sa­ire ve­sa­ire.

Ada­let bir bü­tün­dür as­lın­da. Yurt­taş­lar, gün­lük ya­şa­mı­nın her ala­nın­da ve her anın­da adil bir uy­gu­la­ma­ya ta­bi tu­tul­mak is­ter­ler. Ada­let pa­ray­la sa­tıl­ma­sın, pa­ray­la öl­çül­me­sin, pa­ray­la alın­ma­sın is­ter­ler. Sırf in­san ol­mak­tan kay­nak­lı ola­rak adil bir ya­şam ve adil bir mu­ame­le is­ter­ler. Va­tan­daş­la­rı­mı­zın bu hak­lı is­tek­le­ri­ni kar­şı­la­mak da ön­ce­lik­li ola­rak hü­kû­met­le­rin gö­re­vi­dir. Hü­kû­met­ler, yap­tık­la­rı büt­çey­le ada­le­te olan yak­la­şım­la­rı­nı or­ta­ya ko­yar­lar. Çün­kü ada­let te­ra­zi­si­ni en faz­la sar­san şey, ge­lir da­ğı­lı­mın­da­ki ada­let­siz­lik­ler­dir. Yok­su­lun sır­tın­dan, emek­çi­nin ver­gi­le­rin­den oluş­tu­rul­muş bir büt­çey­le da­ğı­tım ya­pı­lır­ken, en az gö­ze­ti­len de yok­sul halk ise, iş­te ada­let­siz­lik ora­dan baş­lar bir de­fa.

Ka­çır­dık­la­rı ver­gi­ler ile ser­vet sa­hi­bi olan­lar, bu yüz­süz­ler do­ku­nul­maz­lık sa­hi­biy­ken, ver­gi­si­ni öde­ye­me­di­ği için ha­ciz ile kar­şı­la­şan es­na­fa sor­mak la­zım “A­da­let­ten ne an­lı­yor­su­nuz?” di­ye. 3.500 ki­şi­lik okul­lar­da, 60 ki­şi­lik sı­nıf­lar­da eği­tim yap­ma­ya ça­lı­şan öğ­ret­men­le­re, öğ­ren­ci­le­re sor­mak la­zım. YAŞ ka­rar­la­rıy­la or­du­dan, Hâ­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu ka­ra­rıy­la mes­lek­ten ih­raç edi­len hâ­kim­le­re, sav­cı­la­ra sor­mak la­zım. Ce­za­ev­le­rin­de, ka­ra­kol­lar­da, so­kak­lar­da iş­ken­ce gö­ren­le­re, baş ör­tü­sü yü­zün­den ken­di ül­ke­sin­de mül­te­ci ko­nu­mu­na dü­şen­le­re, ko­nuş­tu­ğu di­li res­mî ol­ma­yan bir an­ne­den doğ­du­ğu için hor­la­nan­la­ra sor­mak la­zım. Bir yan­dan mah­ke­me­ler­de azar­la­nan­la­ra di­ğer yan­dan ad­li­ye­le­re kır­mı­zı ha­lı üs­tün­de gi­ren­le­re sor­mak  la­zım “A­da­let ne­dir?” di­ye.

Bu ül­ke­de, hiç kul­lan­ma­dık­la­rı için vic­da­nı ter­te­miz olan yö­ne­ti­ci­le­ri­miz var ol­duk­ça, ada­le­ti sağ­la­mak da tat­lı bir ha­yal ola­rak kal­ma­ya de­vam ede­cek­tir. Yok­sa, si­ya­sal er­kin ağır bas­kı­sı al­tın­da ça­lış­ma­ya zor­la­nan hâ­kim­ler, Ada­let Ba­ka­nı­nın me­mu­ru ol­mak­tan kur­tul­ma ça­ba­sı içe­ri­sin­de olan sav­cı­lar tek ba­şı­na sağ­la­ya­maz­lar bu ada­le­ti.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, 99 Hel­sin­ki zir­ve­si son­ra­sın­da hız­la iler­le­me­ye baş­la­yan Av­ru­pa Bir­li­ği iliş­ki­le­ri­miz, ar­tık, iyi­den iyi­ye su­lan­dı­rıl­ma­ya baş­lan­dı. Tam üye­lik sö­züy­le mü­za­ke­re­le­re baş­la­yan ül­ke­miz, ne­re­dey­se her yıl de­ği­şen bir sta­tüy­le kar­şı­laş­mak­ta, Hü­kû­me­tin cid­di­yet­ten uzak re­form an­la­yı­şı ve uy­gu­la­ma­la­rı ne­de­niy­le ip­ler iyi­den iyi­ye kar­şı ta­ra­fın eli­ne geç­mek­te­dir. Kız­gın­lık anın­da da ol­sa “Ko­pen­hag Kri­ter­le­ri­ni An­ka­ra kri­ter­le­ri­ne çe­vi­rip yo­lu­mu­za de­vam ede­riz.” di­yen Sa­yın Baş­ba­ka­nın blö­fü an­la­şıl­mış ola­cak ki adam­lar ar­tık, ne­re­dey­se aday ol­du­ğu­mu­zu bi­le in­kâr ede­cek­ler.

Av­ru­pa Bir­li­ği po­li­ti­ka­la­rın­da bu ka­dar za­af için­de ol­ma­mı­zın te­mel ne­de­ni, re­form­la­rı Av­ru­pa Bir­li­ği­nin iler­le­me ra­por­la­rı ve bas­kı­sı doğ­rul­tu­sun­da ger­çek­leş­ti­ri­yor ol­ma­mız­dır. Bu re­form an­la­yı­şı­nı ev öde­vi al­gı­la­ma­sıy­la yap­ma­ya de­vam et­tik­çe Av­ru­pa Bir­li­ğiy­le iliş­ki­le­ri­miz­de her za­man za­yıf ta­raf ola­rak kal­ma­ya ma­ale­sef ki mah­kûm ola­ca­ğız.

Av­ru­pa Bir­li­ği ül­ke­le­ri is­te­me­se bi­zim hal­kı­mı­zın in­san hak­la­rı­na ve de­mok­ra­si­ye ih­ti­ya­cı yok­muş gi­bi sa­de­ce gö­zü­nü ora­ya di­ken bir re­form an­la­yı­şı, za­ten baş­tan prob­lem­li bir yak­la­şım­dır. Ulus­la­ra­ra­sı iliş­ki­ler­de bi­zi güç­lü kı­la­cak en önem­li şey, iç so­run­la­rı­mı­zı ken­di içi­miz­de çöz­me ira­de­si sa­hi­bi ol­ma­mız­dır. İç so­run­la­rı­mız için ge­nel­de “Dış mih­rak­la­rın -ki bu mih­ra­kın en be­la­lı­sı Av­ru­pa Bir­li­ği­dir- ya­ra­yı ka­şı­ma­sı­…” gi­bi bir cüm­ley­le baş­la­nır. Bun­da kıs­men hak­lı­lık pa­yı da var­dır an­cak asıl ha­ta da bu­ra­dan son­ra baş­lar. Dış mih­rak­la­rın ka­şı­ma­sı­na iti­raz ede­riz ama biz de ken­di içi­miz­de ken­di ya­ra­la­rı­mı­zın var­lı­ğı­nı bi­le ka­bul et­me­yiz. Bi­ze kal­sa ül­ke­miz­de ne in­san hak­la­rı so­ru­nu ne de de­mok­ra­si so­ru­nu var­dır. Bel­ki de asıl ya­ra­mız bu­dur, ya­ni so­run­la­rı gör­mez­lik­ten gel­me has­ta­lı­ğı. Biz bu has­ta­lık­la­rı in­kâr et­tik­çe, ya­ra­mız kan kay­bet­me­ye, bi­ri­le­ri bu­nu ka­şı­ma­ya, bi­ri­le­ri de bu­nun üze­rin­den ka­zanç el­de et­me­ye ma­ale­sef de­vam ede­cek­tir, bi­ze dü­şen sa­de­ce acı kıs­mı ola­cak­tır.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Hü­kû­me­tin en çok tar­tış­ma ya­ra­tan uy­gu­la­ma­la­rın­dan bi­ri de kad­ro­laş­ma fa­ali­ye­ti­dir.

BAŞ­KAN – Sa­yın De­mir­taş, bir­kaç sa­ni­ye­ni­zi ri­ca ede­yim.

Say­gı­de­ğer ar­ka­daş­la­rım, Da­nış­ma Ku­ru­lu­nun al­dı­ğı ka­rar ge­re­ğin­ce 13.00’te ça­lış­ma sü­re­miz do­lu­yor. Ben siz­den şu ona­yı al­mak is­ti­yo­rum: De­mok­ra­tik Top­lum Par­ti­si Gru­bu­nun ko­nuş­ma­la­rı ta­mam­la­nın­ca­ya ka­dar sü­re­nin uza­tıl­ma­sı­nı oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r… Ka­bul edil­miş­tir.

Bu­yu­run.

SE­LA­HAT­TİN DE­MİR­TAŞ (De­vam­la) – Gö­re­ve gel­miş bir Hü­kû­me­tin ken­di­siy­le uyum­lu bü­rok­rat­lar­la ça­lış­ma is­te­ği gi­bi do­ğal bir is­tek el­bet­te ki eleş­ti­ril­me­me­li­dir. An­cak, en alt se­vi­ye­de­ki me­mu­ra ula­şın­ca­ya dek kad­ro­laş­ma po­li­ti­ka­la­rı, hem AKP açı­sın­dan hem de ül­ke­nin se­la­me­ti açı­sın­dan cid­di bir teh­li­ke­dir. Şu unu­tul­ma­ma­lı­dır: Bu­gün kad­ro­laş­ma ko­nu­sun­da aç­tı­ğı­nız yol­lar­da ya­rın si­zin  dı­şı­nız­da­ki par­ti­ler de yü­rü­ye­cek­tir.

Yi­ne, ka­mu­sal hiz­me­ti al­ma ko­nu­sun­da dev­let­le mu­ha­tap olan va­tan­daş­lar, kar­şı­la­rın­da her se­fe­rin­de AK­P’­nin kad­ro­la­rı­nı gör­me­ye de­vam eder­ler­se, kor­ku­muz odur ki, dev­let va­tan­daş iliş­ki­le­ri ze­de­le­ne­cek­tir. Bu ne­den­le, üni­ver­si­te­ler baş­ta ol­mak üze­re, ad­li­ye­ler, okul­lar ve di­ğer ka­mu alan­la­rın­da hız­la kad­ro­la­şan AK­P’­nin bu po­li­ti­ka­sı­nı göz­den ge­çir­me­si, yo­kuş aşa­ğı, fre­ni bo­şal­mış bu kam­yo­nun er geç du­va­ra tos­la­ya­ca­ğı­nı gör­me­si ge­re­kir.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, top­lum­la dev­let ara­sın­da ger­çek bir söz­leş­me yap­mak adı­na baş­la­nı­lan si­vil ana­ya­sa ça­lış­ma­la­rı­nı el­bet­te ki des­tek­li­yo­ruz. An­cak, da­ha ba­şın­dan iti­ba­ren bu ça­lış­ma­nın usu­lü­nün top­lum­da hak­lı kay­gı­lar ya­rat­tı­ğı da gö­rül­me­li­dir. Top­lu­mun ön­ce ken­di için­de tar­tı­şa­rak, ör­güt­lü ör­güt­süz bü­tün me­ka­niz­ma­la­rın­da, si­vil top­lum ör­güt­le­rin­de bu­nu tar­tı­şa­rak ih­ti­yaç­la­rı­nı or­ta­ya çı­kar­dık­tan son­ra bir tas­lak ha­zır­lan­ma­sı ile ön­ce bir tas­lak ha­zır­la­nıp “Bu­yu­run, bu tas­la­ğı­mı­zı tar­tı­şın.” de­mek ara­sın­da, en azın­dan psi­ko­lo­jik dü­zey­de bir fark var­dır. Ken­di­ni hi­çe sa­yan, ken­di­ni hiç­leş­ti­ren bir top­lum ve­ya bu şe­kil­de al­gı­la­ma­ya ta­bi tu­tul­muş bir top­lu­mun, el­bet­te ki ba­şın­dan iti­ba­ren tep­ki gös­ter­me­si de do­ğal kar­şı­lan­ma­lı­dır.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, dev­le­ti ye­ni­den ve çağ­daş öl­çü­ler­le ta­nım­la­ma­yan, ül­ke­nin ger­çek­le­ri­ni dik­ka­te al­ma­yan, va­tan­daş­la­rı­nı yer­yü­zün­de ya­şa­yan en öz­gür in­san­lar kıl­ma ko­nu­sun­da id­di­ası ol­ma­yan bir ana­ya­sa ye­ni ola­maz, ye­ni­lik­çi hiç ola­maz.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, iz­ni­niz­le, son söz­le­ri­mi Ge­nel Ku­rul ça­lış­ma­la­rıy­la il­gi­li şi­kâ­yet­çi ol­du­ğu­muz, eleş­tir­di­ği­miz bir hu­su­su be­lir­te­rek bi­tir­mek is­ti­yo­rum. Bil­di­ği­niz üze­re, Ge­nel Ku­rul ça­lış­ma­la­rı TRT3’ten de can­lı ya­yın­lan­mak­ta ve hal­kı­mı­zın önem­li bir kıs­mı bu­ra­da­ki ça­lış­ma­la­rı, fa­ali­yet­le­ri ya­kın­dan ta­kip et­mek­te­dir. An­cak, ba­zen öy­le­si­ne söy­lem, tarz ve ta­vır­lar­la kar­şı­laş­mak­ta­yız ki bu­ra­da biz, ek­ran­la­rı ba­şın­da hal­kı­mız ger­çek­ten de şok ol­mak­ta ço­ğu za­man. Bir­bi­ri­ne kü­für atıp ba­ğı­ran ve­kil­le­rin, kav­ga eden ve­kil­le­rin, ba­ğı­rıp ça­ğı­ran ve­kil­le­rin gö­rün­tü­sü bu Mec­li­sin say­gın­lı­ğı­na ya­kış­ma­ya­cak de­re­ce­de ka­ba dav­ra­nış­lar­dır. Kür­sü­de ko­nu­şan ar­ka­daş­la­rı­mız, han­gi grup­tan olur­sa ol­sun, ge­re­ğin­den faz­la ba­ğı­ra­rak ko­nu­şu­yor­sa bi­le bu, Ge­nel Ku­ru­la yö­ne­lik bir şid­det­tir. Ko­nuş­ma ya­pan mil­let­ve­kil­le­ri­ne yö­ne­lik tah­rik eden, tez­yif eden sa­taş­ma­lar şid­det­tir. Kü­für­lü ko­nuş­ma­lar, ha­ka­ret içe­ren ko­nuş­ma­lar şid­det­tir. Top­lu­mu şid­det­ten arın­dır­mak gi­bi bir gö­re­ve de sa­hip olan bu Mec­li­sin za­man za­man şid­de­tin bir oda­ğı hâ­li­ne gel­me­si­ni üzün­tüy­le kar­şı­la­mak­ta­yız.

Özel­lik­le, mu­ha­le­fe­tin yap­tı­ğı eleş­ti­ri­ler­den fay­da­lan­mak ye­ri­ne, onu kü­çüm­se­yen ve­ya ha­fi­fe alan yak­la­şım­lar, kat­kı su­nu­cu ta­vır­lar de­ğil­dir. Ber­nard Sha­w’­ın de­di­ği gi­bi “A­kıl­lı adam ak­lı­nı kul­la­nır, da­ha akıl­lı adam baş­ka­la­rı­nın da ak­lı­nı kul­la­nır.” Her bi­ri­miz bir di­ğe­ri­nin ak­lı­na ve öne­ri­le­ri­ne ih­ti­yaç duy­ma­lı ve bu­nu bü­yük bir ol­gun­luk içe­ri­sin­de yap­ma­lı­dır di­ye dü­şü­nü­yo­ruz. Bu çer­çe­ve­de, büt­çe gö­rüş­me­le­ri sı­ra­sın­da ol­gun ve ya­pı­cı ta­vır­la­rıy­la, ku­cak­la­yı­cı üs­lu­buy­la ör­nek ola­rak gör­dü­ğüm bir tu­tum ser­gi­le­yen De­ğer­li Ho­ca­mız ve Sa­yın Ba­ka­nı­mız Na­zım Ek­re­n’­e, bu ör­nek tu­tu­mu ne­de­niy­le özel­lik­le te­şek­kür et­mek is­te­dim.

Bu ve­si­ley­le, Kur­ban Bay­ra­mı­’nı­zı, ye­ni yı­lı­nı­zı en iç­ten di­lek­le­rim­le kut­lu­yor, 2008 yı­lı büt­çe­si­nin ül­ke­mi­ze ha­yır­lı, uğur­lu ol­ma­sı­nı te­men­ni edi­yor, say­gı­la­rı­mı su­nu­yo­rum. (DTP ve AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın De­mir­taş.

De­mok­ra­tik Top­lum Par­ti­si Gru­bu adı­na ikin­ci ko­nuş­ma­cı Di­yar­ba­kır Mil­let­ve­ki­li Gül­tan Kı­şa­nak.

Sa­yın Kı­şa­nak, bu­yu­run. (DTP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

DTP GRU­BU ADI­NA GÜL­TAN KI­ŞA­NAK (Di­yar­ba­kır) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; 2008 yı­lı mer­ke­zî hü­kû­met büt­çe­si­nin ge­ne­li­ne iliş­kin DTP Gru­bu­nun gö­rüş­le­ri­ni di­le ge­tir­mek üze­re söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum ve he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Yak­la­şık bir ay­dır, Ko­mis­yon­da baş­la­yan ve Ge­nel Ku­rul­da de­vam eden büt­çe gö­rüş­me­le­ri­nin so­nu­na gel­miş bu­lu­nu­yo­ruz. Bu bir ay­lık sü­re zar­fın­da, bu­ra­da çok önem­li tar­tış­ma­lar ya­şan­dı, önem­li tes­pit­ler­de bu­lu­nul­du. Biz­ler de, DTP mil­let­ve­kil­le­ri ola­rak, her ba­kan­lık büt­çe­si gö­rü­şü­lür­ken bu ko­nu­da­ki gö­rüş­le­ri­mi­zi, öne­ri­le­ri­mi­zi, eleş­ti­ri­le­ri­mi­zi ifa­de et­tik. Umu­yor ve di­li­yo­ruz ki, Hü­kû­met, Mec­li­sin ira­de­si­ni dik­ka­te alır, mu­ha­le­fe­tin ya­pı­cı eleş­ti­ri­le­ri­ni önem­ser ve ül­ke yö­ne­ti­mi­ne bu eleş­ti­ri­le­ri bir kat­kı ola­rak gö­rür.

Ben, ko­nuş­ma­ma geç­me­den ön­ce iki nok­ta­ya vur­gu yap­mak is­ti­yo­rum. Biz bu­ra­da büt­çey­le il­gi­li gö­rüş­le­ri­mi­zi di­le ge­ti­rir­ken iki ana ro­ta üze­rin­den ya­pı­yo­ruz eleş­ti­ri­le­ri­mi­zi ve de­ğer­len­dir­me­le­ri­mi­zi ve Hü­kû­met bun­la­rın iki­sin­den de ra­hat­sız­lık du­yu­yor.

Bun­lar­dan bi­ri­si, sa­de­ce ra­kam­la­ra bak­mak de­ğil, bir de ha­ya­tın ger­çe­ği­ne bak­mak­tır. Bun­dan ra­hat­sız olun­ma­ma­sı ge­re­ki­yor. Çün­kü, biz per­for­man­sa da­ya­lı bir büt­çe­le­me sis­te­min­de­yiz. Bu per­for­man­sa da­ya­lı büt­çe­le­me sis­te­min­de “Ben şu­nu yap­tım bu­nu yap­tım, şu ka­dar al­dım bu ka­dar ver­dim, onu ora­ya koy­dum bu­nu bu­ra­ya  koy­dum.” der­si­niz, ama bir de dö­ner ada­ma der­ler ki: ”E­e, ne ol­du, ha­yat­ta ne de­ğiş­ti? Ya­ni, per­for­man­sı­nız ne? Ya­ni, siz kay­nak­la­rı et­kin ve ve­rim­li kul­lan­dı­nız mı? Ya­ni, in­san­la­rın ya­şam ka­li­te­sin­de bir şey de­ğiş­ti­re­bil­di­niz mi?” İş­te, onun için, biz esas bu ger­çek so­nu­ca ba­kı­yo­ruz. Bu­na bak­mak ben­ce en doğ­ru yön­tem­dir, her­ke­sin de bu yön­te­mi de­ne­me­si ge­rek­ti­ği­ni dü­şü­nü­yo­ruz.

İkin­ci­si: Ra­kam­la­ra iliş­kin eleş­ti­ri­le­ri­miz de bu­ra­da an­la­şıl­mı­yor ve ra­kam­lar­la il­gi­li, yok, bil­gi ek­sik­li­ği var, şu bu gi­bi yak­la­şım­lar olu­yor.

Ra­kam­lar­la il­gi­li de siz­le­re bir anek­dot an­lat­mak is­ti­yo­rum. Ben, ilk is­ta­tis­tik der­si al­dı­ğım­da, ilk ders­te ho­ca­mız gel­di, de­di ki: “Ko­re­las­yon şöy­le he­sap­la­nır, for­mü­lü bu­dur ve İs­tan­bu­l’­da Bo­ğaz Köp­rü­sü­’n­den ge­çen araç­la­rın sa­yı­sı bu­dur, İs­tan­bu­l’­da tü­ke­ti­len yu­mur­ta sa­yı­sı da bu­dur. Bu­nun ko­re­las­yo­nu­nu bu­lun.” Biz he­pi­miz kâ­ğı­da ka­le­me sa­rıl­dık, öy­le bir ko­re­las­yon çı­kar­dık ki, he­pi­miz sı­fır al­dık. O gün ho­ca­mız bi­ze şu­nu öğ­ret­ti, de­di ki: “E­ğer is­ta­tis­tik­le­re, eğer ra­kam­la­ra ‘Siz ne­yi ney­le kı­yas­lı­yor­su­nuz? On­la­rın ar­ka­sın­da­ki ger­çek­ler ne­dir? Bu kı­yas­la­ma doğ­ru mu­dur?’ so­ru­la­rı­nı sor­ma­dan ba­kar­sa­nız ra­kam­lar si­zi ya­nıl­tır.” İş­te, onun için, ben bu­ra­da bü­tün mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rı­ma öne­ri­yo­rum: Eğer ra­kam­la­rın bi­zi ya­nılt­ma­sı­nı is­te­mi­yor­sak, bu ra­kam­lar na­sıl he­sap­la­nı­yor, bu ra­kam­la­rın ar­ka­sın­da­ki ger­çek ne, bu ra­kam­lar he­sap­la­nır­ken uy­gu­la­nan for­mül­ler ha­ya­tın ger­çe­ği­ne uyu­yor mu di­ye sor­gu­la­sın­lar. Bu­nu sor­gu­la­ma­dan ger­çe­ğe ulaş­mak ger­çek­ten müm­kün de­ğil.

Hü­kû­me­tin 2007 yı­lı büt­çe per­for­man­sı, or­ta­ya çı­kan ve­ri­ler, so­kak­ta ya­şa­nan ger­çek­ler, 2008 yı­lın­da da bu ül­ke­de ya­şa­yan mil­yon­lar­ca yok­sul in­sa­nın, emek­çi­le­rin, iş­çi­le­rin, me­mur­la­rın ya­şam ko­şul­la­rı­nın bu­gün­den da­ha iyi ola­ca­ğı­na da­ir hiç­bir ipu­cu ver­me­mek­te­dir. Bu yıl büt­çe açı­ğı geç­ti­ği­miz yı­la oran­la cid­di bir bi­çim­de yük­sel­miş, açı­ğın gay­ri­sa­fi mil­lî ha­sı­la­ya ora­nı 3,5 kat art­mış­tır. Gö­rü­nen odur ki, bu yıl ger­çek­le­şen kı­rıl­ma önü­müz­de­ki yı­lın büt­çe­sin­de de ken­di­ni cid­di bir bi­çim­de gös­te­re­cek­tir. Açık­ça söy­le­mek ge­re­kir­se, Tür­ki­ye, büt­çe per­for­man­sın­da 2002 yı­lı ön­ce­sin­de­ki tab­lo­la­ra dön­me­ye baş­la­mış­tır.

Hü­kû­me­tin 2007 yı­lın­da ser­gi­le­miş ol­du­ğu per­for­man­sı, bü­yü­me, enf­las­yon, iş­siz­lik gi­bi ra­kam­la­rı göz önü­ne ala­rak uzun uza­dı­ya de­ğer­len­dir­me­ye­ce­ğim. Çün­kü, bu­nu yap­mak TÜ­İK’­in ma­ha­ret­li el­le­rin­de ha­zır­lan­mış mu­ci­ze­vi ra­kam­lar ne­de­niy­le ma­dal­yo­nun ar­ka yü­zün­de olup bi­te­ni göz­ler­den ka­çır­ma­ya ne­den ola­cak­tır.

Ma­dal­yo­nun ar­ka yü­zün­de Tür­ki­ye­’nin hak et­me­di­ği yok­luk ve yok­sul­luk tab­lo­su var. Bi­zi asıl il­gi­len­di­ren de bu tab­lo­dur. Açık­la­dı­ğı­nız bu bü­yü­me ra­kam­la­rı­nı, iş­siz­lik ve enf­las­yon oran­la­rı­nı gi­din Poll­yan­na­’ya gös­te­rin, o bi­le si­ze inan­ma­ya­cak­tır. Hü­kû­met, Tür­ki­ye­’de ya­şa­yan mil­yon­lar­ca dar ge­lir­li yurt­taş­tan Poll­yan­na ka­dar iyim­ser ol­ma­sı­nı bek­le­mek­te­dir. “Al­tı ay­dır iş mi bu­la­mı­yor­su­nuz, ol­sun, siz ida­re edin, na­sıl ol­sa iş­siz­lik tek ha­ne­li ra­ka­ma in­di. Dün 3 li­ra­ya al­dı­ğı­nı­zı er­te­si gün 5 li­ra­ya ala­mı­yor mu­su­nuz, ol­sun, 2 li­ra da­ha faz­la ve­rin, ne ola­cak ki, enf­las­yon tek ha­ne­li ra­ka­ma in­di. Ay so­nun­da eli­ni­ze ge­çen ma­aş ile kar­nı­nı­zı zor mu do­yu­ru­yor­su­nuz, borç­tan önü­nü­zü gö­re­mez hâ­le mi gel­di­niz? İyi, ama ba­kın, 22 çey­rek­tir ke­sin­ti­siz bü­yü­yo­ruz. Siz de di­şi­ni­zi bi­raz sı­kın.” İş­te, Hü­kû­me­tin önü­mü­ze koy­du­ğu büt­çe tab­lo­su, as­lın­da, böy­le şa­ka gi­bi bir şey. An­cak, Hü­kû­me­tin gu­rur­la önü­mü­ze ser­di­ği pem­be tab­lo­la­rın so­kak­ta­ki ger­çek kar­şı­sın­da hiç­bir kıy­me­ti har­bi­ye­si kal­ma­mış­tır.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Hü­kû­me­tin iş­ba­şı­na gel­di­ği gün­den bu ya­na sa­dık bir bi­çim­de uy­gu­la­dı­ğı IMF pa­tent­li eko­no­mi po­li­ti­ka­la­rı so­nu­cu, bu­gün mak­ro­eko­no­mik den­ge­ler­de de teh­li­ke sı­nı­rı­na yak­la­şıl­mış­tır. Ör­ne­ğin, bu­gün ca­ri açı­ğın ulaş­tı­ğı ür­kü­tü­cü bo­yut, ar­tık, he­men he­men her ke­sim ta­ra­fın­dan di­le ge­ti­ril­mek­te, hat­ta Hü­kû­met de bu­nu ka­bul et­mek­te­dir. Hat­ta işi şa­ka­ya vu­rup “ABD’nin ca­ri açı­ğı biz­den faz­la, ne var bun­da?” de­me ce­sa­re­ti bi­le gös­te­ril­mek­te­dir.

Re­fah dü­ze­yi gös­ter­ge­le­ri de alarm ver­mek üze­re­dir. İs­tih­dam ya­rat­ma­yan, adil bir ge­lir da­ğı­lı­mı sağ­la­ma­yan, hal­kın alım gü­cü­ne kat­kı­da bu­lun­ma­yan bü­yü­me, Tür­ki­ye­’yi dün­ya eko­no­mi­le­ri içe­ri­sin­de 17’n­ci sı­ra­ya ge­tir­miş­tir, an­cak in­sa­ni ge­liş­miş­lik en­dek­sin­de 84’ün­cü sı­ra­da ol­mak­tan kur­ta­ra­ma­mış­tır.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Hü­kû­me­tin önü­mü­ze koy­du­ğu 2008 büt­çe­si, geç­miş yıl­lar­da ol­du­ğu gi­bi, bu yıl­da da te­mel ola­rak fa­iz dı­şı faz­la he­de­fi­ni tut­tur­ma­yı dert edi­nen, bu yol­da en za­ru­ri ka­mu har­ca­ma­la­rı­nı da­hi kıs­ma­yı gö­ze alan bir an­la­yış­la ha­zır­lan­mış­tır. Hü­kû­met, IM­F’­nin borç fa­iz­le­ri­ni öde­me em­ri­ni, bu ül­ke­de ya­şa­yan mil­yon­lar­ca in­sa­nın sağ­lık, sos­yal gü­ven­lik ve eği­tim har­ca­ma­la­rın­dan ön­ce­lik­li say­mak­ta­dır. AKP Hü­kû­me­ti dö­ne­min­de öz­lük hak­la­rı bu­da­nan, sos­yal gü­ven­ce­le­ri el­le­rin­den alı­nan, me­zar­da emek­li­li­ğe mah­kûm edil­mek is­te­nen ka­mu ça­lı­şan­la­rı, büt­çe­nin sı­kı­lan ke­me­ri­nin en son hal­ka­sın­da yer al­mak­ta­dır.

Hü­kû­me­tin gö­zü, sü­rek­li ka­mu ça­lı­şa­nı­nın ce­bin­de­dir. Oy­sa, ör­ne­ğin üye ol­ma­ya ça­lış­tı­ğı­mız AB ül­ke­le­rin­de büt­çe­den ka­mu ça­lı­şan­la­rı­na ay­rı­lan pa­yın gay­ri­sa­fi mil­lî ha­sı­la­ya ora­nı yüz­de 10,67 iken, Tür­ki­ye­’de bu oran yüz­de 6,55’tir. Bu yıl­ki büt­çe­de per­so­nel gi­der­le­ri­nin gay­ri­sa­fi mil­lî ha­sı­la­ya ora­nı­nın yüz­de 6,79 ola­rak be­lir­len­di­ği de gö­rü­lü­yor. Bu ra­kam da ka­mu ça­lı­şan­la­rı­nın du­ru­mun­da bir iyi­leş­me ol­ma­ya­ca­ğı­nı gös­te­ri­yor.

Ka­mu emek­çi­le­ri­nin bu­da­nan grev ve top­lu söz­leş­me hak­la­rı sa­ye­sin­de bu se­fa­le­tin sür­dü­rü­le­bi­le­ce­ği­ni dü­şü­nü­yor­sa Hü­kû­met ya­nı­lı­yor. Yok­sul­luk sı­nı­rı­nın da al­tın­da ka­lan ka­mu emek­çi­le­ri­nin de ar­tık sab­rı taş­mak üze­re­dir. Bu ger­çe­ği gör­me­yen Hü­kû­me­tin, il­gi­li tüm ku­rum ve ku­ru­luş­la­rın kar­şı çık­ma­sı­na rağ­men, sos­yal gü­ven­lik hak­la­rı­nı kı­sıt­la­yan 5510 sa­yı­lı Ya­sa­’da di­ret­me­si de akıl kâ­rı bir yak­la­şım de­ğil­dir. Biz de Hü­kû­me­te bir kez da­ha ses­le­ni­yo­ruz: Sos­yal gü­ven­lik ku­rum­la­rı, sos­yal ve eko­no­mik des­tek­ler bir top­lu­mun al­yu­var­la­rı­dır. Bu den­ge­ler­le da­ha faz­la oy­nar­sa­nız, so­nun­da top­lu­mu ölüm­cül risk­ler­le yüz yü­ze bı­ra­kır­sı­nız. Top­lu­mu sa­vun­ma­sız bı­rak­ma yak­la­şı­mın­dan lüt­fen vaz­ge­çin.

Ül­ke eko­no­mi­sin­de önem­li bir ağır­lı­ğı olan ta­rım sek­tö­rü de AKP Hü­kû­me­ti dö­ne­min­de cid­di so­run­lar ya­şa­mış­tır. TÜ­İK ta­ra­fın­dan 2007’nin ilk do­kuz ayı­na iliş­kin açık­la­nan ra­kam­la­ra gö­re, ta­rım bu yıl yüz­de 5,6 ora­nın­da kü­çül­müş­tür. Şüp­he­siz, bu kü­çül­me­de ku­rak­lı­ğın pa­yı göz ar­dı edi­le­mez. An­cak di­ğer yan­dan AK­P’­nin iş­ba­şı­na gel­di­ği dö­nem­den bu ya­na ta­rım sek­tö­rün­de ya­şa­nan ge­nel da­ral­ma­nın, ku­rak­lık­la bir il­gi­si­nin ol­ma­dı­ğı ger­çe­ği de gö­rül­me­li­dir.

2003 yı­lın­da ge­çi­mi­ni ta­rım­la sağ­la­yan yüz­de 33’lük nü­fu­sun gay­ri­sa­fi mil­lî ha­sı­la için­de­ki pa­yı yüz­de 12,7 iken, bu oran se­ne­ler se­ne­ler içe­ri­sin­de dü­zen­li bir bi­çim­de ge­ri­le­ye­rek 2006 yı­lı so­nun­da yüz­de 9,5 se­vi­ye­si­ne düş­müş­tür. Ay­nı sü­reç­te ran­ti­ye ise ge­li­ri­ni yüz­de 56 yük­selt­miş­tir. AK­P’­nin uy­gu­la­dı­ğı Dün­ya Ban­ka­sı pa­tent­li ta­rım­da dö­nü­şüm po­li­ti­ka­la­rı­nın acı so­nuç­la­rı bi­rer bi­rer or­ta­ya çık­mak­ta­dır.

2001 kri­zi­ni iz­le­yen beş yıl­da eko­no­mi­nin ge­ne­lin­de or­ta­la­ma yıl­lık bü­yü­me yüz­de 7,5’i bu­lur­ken, ta­rım­da­ki bü­yü­me yüz­de 3,1’de kal­mış­tır. Ko­ta uy­gu­la­ma­sı so­nu­cu 2002-2006 dö­ne­min­de tü­tün ve şe­ker pan­ca­rı üre­ti­min­de önem­li dü­şüş­ler ya­şan­mış­tır.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, büt­çe, kay­nak­la­rın kul­la­nıl­ma­sı, ge­lir da­ğı­lı­mın­da ada­le­tin sağ­lan­ma­sı, eko­no­mik kal­kın­ma­nın ko­şul­la­rı­nın oluş­tu­rul­ma­sı için kul­la­nı­la­bi­le­cek en önem­li araç­tır. Bu ne­den­le, 2008 yı­lı mer­ke­zî yö­ne­tim büt­çe­si­ni ül­ke­miz­de ya­şa­nan eşit­siz­lik­ler açı­sın­dan da ele alıp, bu büt­çe­nin bu eşit­siz­lik­le­ri azalt­ma­ya mı yok­sa da­ha da de­rin­leş­tir­me­ye mi hiz­met et­ti­ği­ni de de­ğer­len­dir­mek is­ti­yo­ruz.

Gü­nü­müz­de üze­rin­de po­li­ti­ka üre­ti­len üç te­mel eşit­siz­lik var­dır. Bi­rin­ci­si, cins­ler ara­sı eşit­siz­lik; ikin­ci­si, sos­yal grup­lar ara­sın­da­ki eşit­siz­lik; üçün­cü­sü de böl­ge­ler ara­sın­da­ki eşit­siz­lik­tir. Bu büt­çe, her üç eşit­siz­lik ko­nu­sun­da da ada­le­ti sağ­la­ma­yı esas alan bir yak­la­şım­la ha­zır­lan­ma­mış­tır. Bu büt­çe ha­zır­la­nır­ken ka­dın­lar, emek­çi­ler ve Kürt­ler göz ar­dı edil­miş­tir.

Ka­dın-er­kek eşit­li­ği ko­nu­sun­da Tür­ki­ye­’nin için­de bu­lun­du­ğu du­rum pek iç açı­cı de­ğil­dir. Ka­dı­na yö­ne­lik şid­det bir top­lum­sal so­run hâ­li­ne gel­miş­tir. Bu­gün ül­ke­miz­de her 4 ka­dın­dan 1’i şid­de­te ma­ruz kal­mak­ta­dır. Oku­ma yaz­ma bil­me­yen yurt­taş­la­rı­mı­zın yüz­de 75’i ka­dın­dır. Par­la­men­to­da­ki tem­si­li­ye­ti­mi­zi ise zar zor yüz­de 10’la­ra çı­ka­ra­bil­dik. Dün­ya ge­ne­lin­de ka­dın is­tih­da­mı ar­tar­ken, Tür­ki­ye­’de ka­dın is­tih­da­mı gi­de­rek düş­mek­te­dir. Şu an­da Tür­ki­ye­’de her 4 ka­dın­dan yal­nız­ca 1’i ça­lı­şı­yor, ça­lı­şan­la­rın da sa­de­ce dört­te 1’i ka­dın­dır.

Tür­ki­ye­’nin de im­za­la­dı­ğı Bir­leş­miş Mil­let­ler Ka­dı­na Yö­ne­lik Her Tür­lü Ay­rım­cı­lı­ğın Ön­len­me­si Söz­leş­me­si, ka­dın-er­kek eşit­li­ği­nin ha­ya­ta ge­çi­ril­me­si ko­nu­sun­da dev­let­le­re fii­lî so­rum­lu­luk­lar yük­le­miş­tir, ama AKP Hü­kû­me­ti bu so­rum­lu­lu­ğu­nu ye­ri­ne ge­tir­me ça­ba­sı içe­ri­si­ne gir­me­miş­tir.

Şim­di, bu­ra­dan öne­ri­le­ri­mi­zi sı­ra­la­mak ve ya­pı­cı kat­kı­lar­da bu­lun­mak is­ti­yo­ruz. Ana­ya­sa ve Si­ya­si Par­ti­ler Ya­sa­sı de­ğiş­ti­ri­le­rek, ka­dın ko­ta­sı ya­sal bir zo­run­lu­luk hâ­li­ne ge­ti­ril­me­li­dir ve ko­ta, sa­de­ce si­ya­si alan­da sı­nır­lı tu­tul­ma­ma­lı, bü­tün tem­si­li­yet ve ka­rar me­ka­niz­ma­la­rı­na uy­gu­lan­ma­lı­dır.

Cin­si­yet eşit­li­ği po­li­ti­ka­la­rı­nın et­kin bir bi­çim­de ha­ya­ta ge­çi­ri­le­bil­me­si için ka­dın ko­nu­su sos­yal hiz­met kap­sa­mın­dan çı­kar­tıl­ma­lı, bu ne­den­le de eşit­lik ba­kan­lı­ğı ku­rul­ma­lı­dır. Ka­dın­lar, ko­run­ma­ya muh­taç bi­rey­ler de­ğil­dir, bu top­lu­mun ya­rı­sı­nı oluş­tu­rur­lar. Bu top­lum­da ya­ra­tı­lan bü­tün de­ğer­ler­de emek­le­ri var­dır ve bu top­lu­mun de­ğer­le­ri­ni eşit pay­laş­ma hak­kı­na sa­hip­tir­ler. Mec­lis­te, ka­dın-er­kek eşit­li­ği­ni ha­ya­ta ge­çir­mek üze­re bir eşit­lik dai­mî ko­mis­yo­nu aci­len ku­rul­ma­lı ve ka­dı­nın sta­tü­sü­nü ge­liş­tir­me­ye yö­ne­lik ça­lış­ma­lar stra­te­jik dü­zey­de ele alın­ma­lı­dır. Mer­kez­de oluş­tu­ru­lan iz­le­me ku­rul­la­rı, ye­ter­li de­net­le­me­yi yap­mak­ta, ye­ter­li so­nu­cu ala­ma­mak­ta­dır. Bu ne­den­le, il­ler­de, ka­dı­na yö­ne­lik şid­de­ti iz­le­me ve ön­le­me ko­mi­te­le­ri ku­rul­ma­lı, ka­dın ko­nu­sun­da ça­lış­ma yü­rü­ten si­vil top­lum ör­güt­le­ri­nin bu ko­mi­te­de tem­si­li­ye­ti sağ­lan­ma­lı­dır. Cin­si­yet eşit­li­ği­ni sağ­la­ma­da en önem­li araç­lar­dan bi­ri­si de cin­si­yet eşit­li­ği­ne du­yar­lı büt­çe uy­gu­la­ma­sı­dır. Bu se­ne 2008 büt­çe­si geç­ti, ar­tık, umu­yo­ruz ki 2009 yı­lı büt­çe­si ha­zır­la­nır­ken her ba­kan­lık ve bağ­lı ku­ru­luş, cin­si­yet eşit­li­ği po­li­ti­ka­sı­na yö­ne­lik he­def­le­ri­ni be­lir­le­me­li ve bu­na gö­re büt­çe­si­ni oluş­tur­ma­lı­dır.

Ka­dın is­tih­da­mı­nın azal­ma­sı cid­di bir so­run ola­rak ele alın­ma­lı ve ka­dın is­tih­da­mı­nı ge­liş­ti­ri­ci özel po­li­ti­ka­lar iz­len­me­li­dir. Do­ku­zun­cu Kal­kın­ma Pla­nı ha­zır­la­nır­ken dış­la­nan top­lum­da ka­dın ka­tı­lı­mı özel ih­ti­sas ko­mis­yo­nu, bun­dan son­ra­ki kal­kın­ma plan­la­rı ha­zır­la­nır­ken mut­lak su­ret­te, büt­çe ha­zır­lık sü­re­ci­ne ka­tıl­ma­lı­dır.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Hü­kû­me­tin sun­du­ğu büt­çe­de, sos­yal grup­lar ara­sın­da­ki eşit­siz­lik­le­ri azalt­ma­ya dö­nük ön­lem­le­ri de gör­mek pek müm­kün de­ğil­dir. Oy­sa, Sa­yın Baş­ba­kan, 9 Ha­zi­ran 2003 ta­ri­hin­de dü­zen­le­nen “Yok­sul­lu­ğun Azal­tıl­ma­sı­” ko­nu­lu bir kon­fe­rans­ta yap­tı­ğı ko­nuş­ma­da, sa­nı­rım, ik­ti­da­ra da ye­ni gel­miş ol­ma­nın ver­di­ği bir ra­hat­lık­la ol­sa ge­rek, ba­kın ne­ler söy­lü­yor: “Yok­sul­luk­la mü­ca­de­le­de ilk ak­la ge­len hi­be şek­lin­de­ki ge­le­nek­sel yar­dım an­la­yı­şın­dan zi­ya­de, so­ru­nun kay­na­ğı­na yö­nel­me­li­yiz. İn­san­la­rı üre­tim sü­re­ci­ne ka­tan, on­la­rı iş ve mes­lek sa­hi­bi kıl­ma­yı amaç­la­yan, ye­ni ve çağ­daş mo­del­le­re yö­nel­me­li­yiz. Yok­sul­luk­la mü­ca­de­le de, böl­ge­ler ara­sı ada­let­siz­lik­le mü­ca­de­le de, vic­dan sa­hi­bi her­ke­sin kat­kı­sı ol­ma­sı ge­re­ken ko­nu­lar­dır. Sa­yın Baş­ba­kan, hâ­lâ, Baş­ba­kan­lık si­te­sin­de de yer alan bu ko­nuş­ma­sın­da, mil­lî ge­lir­den ki­şi ba­şı­na 1.500 do­la­rın al­tın­da pay alan il­le­ri ver­gi­den mu­af tut­mak­tan, SSK prim­le­ri­ni as­ga­ri­ye in­dir­mek­ten ve üc­ret­siz ara­zi da­ğıt­mak­tan bah­se­di­yor ve ra­kam­lar­la, ge­lir da­ğı­lı­mın­da­ki ada­let­siz­lik­ten ör­nek­ler ve­re­rek bu tab­lo­nun de­ğiş­ti­ri­le­ce­ği­ni söy­lü­yor. Şim­di se­ne 2007, ara­dan beş yıl geç­ti, hem de AK Par­ti­nin 365 mil­let­ve­ki­liy­le ik­ti­dar­da ol­du­ğu bir beş yıl. Pe­ki, ve­ri­len bu söz­ler­den han­gi­si ye­ri­ne ge­ti­ril­di? Yok­sul­luk­la mü­ca­de­le­de ge­le­nek­sel yar­dım po­li­ti­ka­la­rı ye­ri­ne is­tih­dam ya­ra­tan po­li­ti­ka­la­ra yö­nel­mek­ten bah­se­di­le­me­ye­ce­ği gi­bi, dev­let kay­nak­la­rın­dan ya­pı­lan sos­yal yar­dım­lar da hal­ka AKP Hü­kû­me­ti­nin bir lüt­fuy­muş gi­bi su­nu­lu­yor.

TÜ­İK’­in 2006 yı­lı so­nun­da açık­la­dı­ğı ve­ri­le­re gö­re, Tür­ki­ye ge­ne­lin­de, 623 bin ki­şi aç­lık sı­nı­rın­da, 14 mil­yon 681 bin ki­şi de yok­sul­luk sı­nı­rın­da ya­şı­yor; ya­ni, ül­ke nü­fu­su­nun yüz­de 39’u yok­sul­luk sı­nı­rı­nın al­tın­da, in­san­ca ya­şam ola­nak­la­rın­dan yok­sun; ya­ni, so­kak­ta gör­dü­ğü­müz her 3 ki­şi­den 1’i­nin in­san­ca ya­şa­ma im­kâ­nı yok. Üs­te­lik, TÜ­İK’­in bu is­ta­tis­tik­le­ri üre­tir­ken baz al­dı­ğı ra­kam­la­rın ger­çek­ler­le de hiç­bir ala­ka­sı yok. Şöy­le ki: TÜ­İK’­e gö­re, eğer, 4 ki­şi­lik bir ai­le­nin 190 YTL’­si var­sa bu ai­le aç­lık sı­nı­rı­nın al­tın­da sa­yıl­mı­yor, ge­li­ri­nin 190 YTL’­den az ol­ma­sı bek­le­ni­yor. Yi­ne, eğer, 4 ki­şi­lik bir ai­le­nin 487 YTL’­lik ge­li­ri var­sa bu ai­le de yok­sul sa­yıl­mı­yor.

Bu ra­kam­la­ra gö­re, yok­sul­luk­la il­gi­li tab­lo­nun ne ka­dar kö­tü ol­du­ğu or­ta­da. Bu tab­lo kar­şı­sın­da Hü­kû­met ne ya­pı­yor? Eko­no­mi­nin ya­ban­cı ser­ma­yey­le bü­yü­me­si­ni, bü­yü­me­nin is­tih­dam ya­rat­ma­sı­nı, is­tih­da­mın da yok­sul­luk so­ru­nu­nu çöz­me­si­ni bek­li­yor. Bir de ne ya­pı­yor, dev­le­tin kay­nak­la­rın­dan da­ğıt­tı­ğı sos­yal yar­dım­la­rı oya çe­vir­me­ye ça­lı­şı­yor. Av­ru­pa Sos­yal Şar­tı­’nın 30’un­cu mad­de­sin­de: “Her­kes yok­sul­lu­ğa ve top­lum­sal dış­lan­ma­ya kar­şı ko­run­ma hak­kı­na sa­hip­tir.” de­ni­li­yor.

Çağ­daş top­lum­lar­da va­tan­da­şın in­san­ca ya­şa­ma hak­kı, dev­le­tin de bu­nu sağ­la­ma gö­re­vi var­dır. Biz­de ise va­tan­daş muh­taç­tır, dev­let de ina­yet eden, yar­dım ya­pan, ha­yır ya­pan bir ku­rum­dur. Yok­sul yurt­taş­lar, eği­tim, sağ­lık, gı­da, ya­ka­cak yar­dı­mı ala­bil­mek için yar­dım ve­ren ku­ru­luş­la­rın ka­pı­sın­da do­lan­mak­tan bık­mış­tır ar­tık. Bu onur kı­rı­cı du­ru­ma ar­tık bir son ver­mek ge­re­ki­yor. Ar­tık, sos­yal yar­dım­lar, si­ya­si is­tis­mar ko­nu­su ol­mak­tan çı­kar­tıl­ma­lı ve yok­sul­la­ra va­tan­daş­lık ge­li­ri bağ­lan­ma­lı­dır. Bu, sos­yal dev­let ol­ma­nın bir ge­re­ği­dir.

Sa­yın Baş­ba­ka­nın va­det­ti­ği gi­bi, ge­lir da­ğı­lı­mın­da­ki ada­let­siz­li­ği gi­der­me ko­nu­sun­da da bir ar­pa bo­yu yol alı­na­ma­mış­tır. Ger­çi TÜ­İK, az da ol­sa ge­lir da­ğı­lı­mın­da iyi­ye doğ­ru gi­dil­di­ği­ni id­di­a et­mek­te­dir. Ama, eğer ge­lir da­ğı­lı­mın­da iyi­leş­me var­sa, bu­nun di­ğer gös­ter­ge­ler­le de tu­tar­lı­lık arz et­me­si ge­rek­mi­yor mu? İs­ta­tis­ti­ğin en önem­li ku­ra­lı tu­tar­lı­lık­tır, or­ta­ya çı­kan ra­kam­la­rı, il­gi­li di­ğer ra­kam­lar­la kı­yas­la­mak­tır.

İş­siz­lik azal­maz­ken, ta­rım­da cid­di bir eroz­yon ya­şa­nır­ken, ver­gi­de do­lay­lı ver­gi yü­kü her ge­çen gün ağır­laş­tı­rı­lır­ken, dev­let ya­tı­rım­cı ol­mak­tan çı­kıp is­tih­dam ya­rat­maz­ken, böl­ge­sel uçu­ru­mun her ge­çen gün de­rin­leş­me­si­ne se­yir­ci ka­lı­nır­ken, ima­lat sa­na­yi­sin­de re­el üc­ret­ler dü­şer­ken, me­mur re­el ge­lir ar­tı­şın­dan mah­rum bı­ra­kı­lır­ken ge­lir da­ğı­lı­mı­nın iyi­leş­ti­ğin­den na­sıl bah­se­de­bi­li­riz?

Za­ten TÜ­İK’­in son ge­lir da­ğı­lı­mı araş­tır­ma­sı­na kar­ga­lar bi­le gü­lü­yor. TÜ­İK’­e gö­re ay­lık ge­li­ri­niz eğer 2.700 YTL ise siz Tür­ki­ye­’nin en var­lık­lı yüz­de 20’lik di­li­min­de yer alı­yor­su­nuz. Bu ra­kam inan­dı­rı­cı mı ar­ka­daş­lar? Sen­di­ka­la­rın yap­tı­ğı araş­tır­ma­lar var. On­la­rın yap­tı­ğı he­sap­la­ma­lar­da, 4 ki­şi­lik bir ai­le­nin yok­sul­luk sı­nı­rı 2.400 YTL’­ye da­yan­mış­tır.

Nİ­HAT ER­GÜN (Ko­ca­eli) – O sen­di­ka­cı!

GÜL­TAN KI­ŞA­NAK (De­vam­la) – Sen­di­ka­cı ger­çek­le­ri gö­re­rek, iş­çi­le­rin na­sıl ya­şa­dı­ğı­nı gö­re­rek bu he­sa­bı ya­pı­yor. Ki­ra­nın ne ka­dar ol­du­ğu­nu, ula­şı­mın ne ka­dar ol­du­ğu­nu, eği­tim mas­raf­la­rı­nın ne ka­dar ol­du­ğu­nu gö­re­rek bu­nu he­sap­lı­yor, onun için ger­çek ra­kam­lar or­ta­ya çı­kı­yor. 2.700 YTL ge­li­ri ola­nı bu ül­ke­nin en üst ge­lir di­li­min­de say­mak hak­ka­ni­yet mi­dir? Böy­le bir he­sap­la­ma ger­çe­ği yan­sı­ta­bi­lir mi?  TÜ­İK’­in bu se­fil bul­gu­la­rı ik­ti­da­ra mal­ze­me sağ­la­ma­ya ça­lı­şı­yor, an­cak, mız­rak ar­tık çu­va­la sığ­mı­yor.

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­kil­le­ri, AKP Hü­kû­me­ti Sa­yın Baş­ba­ka­nın 2003’te va­det­ti­ği gi­bi, böl­ge­ler ara­sı ada­let­siz­lik­le mü­ca­de­le ko­nu­sun­da da hiç­bir ça­ba içe­ri­si­ne gir­me­miş­tir. Ge­ri bı­ra­kıl­mış il­le­rin ver­gi­den mu­af tu­tul­ma­sı, SSK prim­le­ri­nin as­ga­ri­ye in­di­ril­me­si, üc­ret­siz top­rak da­ğı­tı­mı laf­la­rı çok­tan unu­tul­muş­tur.

Böl­ge­ler ara­sı ada­let­siz­lik­te ge­li­nen nok­ta o ka­dar va­him­dir ki, TÜ­İK bi­le ar­tık, 2001 yı­lın­dan bu ya­na mil­lî ge­li­rin il­le­re ve böl­ge­le­re da­ğı­lı­mı­nı açık­la­ya­mı­yor. Tür­ki­ye, al­tı yıl­dan be­ri, böl­ge­ler ara­sı ada­let­siz­lik ko­nu­sun­da ka­ran­lık­ta bı­ra­kı­lı­yor.

2006 yı­lın­da ya­pı­lan bir araş­tır­ma­ya gö­re, ha­ne hal­kı ge­li­ri açı­sın­dan en dü­şük ge­lir di­li­mi­nin yüz­de 45’i­nin Gü­ney­do­ğu Ana­do­lu Böl­ge­si­’n­de ya­şa­dı­ğı or­ta­ya çı­kı­yor. Bu böl­ge­yi yüz­de 36,38’le ku­zey Ana­do­lu, yüz­de 32,90’la da or­ta Do­ğu Ana­do­lu Böl­ge­si iz­li­yor. Ya­ni, Tür­ki­ye ge­ne­lin­de­ki yok­sul­lu­ğun ya­rı­dan faz­la­sı böl­ge­de ya­şa­nı­yor. Evet, adil bir bö­lü­şü­mü sağ­la­mak, Sa­yın Baş­ba­ka­nın da de­di­ği gi­bi, ger­çek­ten vic­dan işi­dir.

Böl­ge­de ya­şa­nan so­run­lar kar­şı­sın­da ge­çen sü­reç­te vic­dan­lar ha­re­ke­te geç­me­se de, Kürt so­ru­nun­da ya­şa­nan çö­züm­süz­lük ye­ni ara­yış­la­rı gün­de­me ge­tir­miş­tir. Tür­ki­ye­’nin gel­miş geç­miş en bü­yük pro­je­si 32 mil­yar do­lar­lık GAP, bu­gün, yi­ne, Tür­ki­ye­’nin gel­miş geç­miş en bü­yük so­ru­nu olan Kürt so­ru­nu­na bir çö­züm re­çe­te­si ola­rak ye­ni­den ısı­tıl­ma­ya, süs­len­me­ye ve böl­ge in­sa­nı­nın önü­ne su­nul­ma­ya ça­lı­şı­lı­yor.

Dün­ya­nın sa­yı­lı kal­kın­ma pro­je­le­rin­den bi­ri ol­ma­sı­na rağ­men si­ya­set­te­ki yö­ne­ti­ci­le­rin yak­la­şı­mı yü­zün­den yıl­lar­dır bi­ti­ri­le­me­yen, son yıl­lar­da iyi­ce ka­de­ri­ne terk edi­len GAP pro­je­si, böl­ge­ler ara­sı ge­liş­miş­lik far­kı ay­yu­ka çık­tık­tan son­ra ye­ni­den ha­tır­la­nı­yor. Za­ten hep böy­le ol­muş­tur. Si­ya­si at­mos­fer “böl­ge hal­kı­nı ka­zan­ma­k” yö­nün­de ge­liş­tik­çe, ik­ti­dar­lar GA­P’ı ha­tır­la­mış­lar­dır. Bir sü­re son­ra at­mos­fer da­ğı­lın­ca, ye­ni­den GA­P’­ı da unut­muş­lar­dır.

GAP üze­rin­den prim yap­mak is­te­yen tam on dört hü­kû­met ge­lip geç­ti. Hep­si de böl­ge hal­kı­na me­saj ver­mek için bu mu­ci­ze pro­je­ye, GA­P’­a sa­rıl­dı­lar ama GA­P’­ın bu­gün­kü tab­lo­su pek iç açı­cı de­ğil. 1,4 mil­yon hek­tar ara­zi su­lan­ma­yı bek­li­yor. Su­la­ma pro­je­le­ri­nin sa­de­ce yüz­de 14’ü ha­ya­ta ge­çi­ril­miş. Uz­man­la­ra gö­re 30 bin hek­tar ta­rım ara­zi­si ise aşı­rı su­la­ma yü­zün­den ço­rak­laş­mış. Sa­yın Ba­ka­nı­mı­zın ra­kam­la­rıy­la GA­P’­ın top­lam ger­çek­leş­me ora­nı yüz­de 59’dur, an­cak sek­tö­rel fark­lı­lık mev­cut­tur. Ta­rım­da ger­çek­leş­me ora­nı yüz­de 26, ener­ji­de yüz­de 83,6’dır. Ya­ni pro­je he­def­le­ri­nin an­cak ya­rı­sı ger­çek­leş­ti­ri­le­bil­miş, hem de böl­ge­nin kal­kın­ma­sın­dan da­ha çok ba­tı­da­ki sa­na­yi­nin ener­ji ih­ti­ya­cı­nı kar­şı­la­ma­ya yö­ne­lik ba­raj ya­pı­mın­da­ki oran­lar bu or­ta­la­ma­yı yük­selt­miş­tir.

Geç­mi­şi ta 1930’lu yıl­la­ra ka­dar uza­nan ve 1980 yı­lın­da adı ko­nan GA­P’­ın, 1989 yı­lın­da ya­pı­lan mas­ter pla­nı­na gö­re 2005’te bi­ti­ril­me­si ge­re­ki­yor­du. Şim­di, GA­P’­ın ta­mam­lan­ma ta­ri­hi­ni 2012’ye er­te­le­di­ler. Şu­ra­da sa­de­ce beş yıl kal­dı. Otuz yıl­da ya­rı­sı an­cak ger­çek­leş­miş, beş yıl­da ne ka­dar ger­çek­le­şe­ce­ği­ni va­rın siz he­sap­la­yın.

Har­ran Üni­ver­si­te­si Zi­ra­at Fa­kül­te­si De­ka­nı Sa­yın Pro­fe­sör Dok­tor Meh­met Ali Çul­lu, GA­P’­ın en iyim­ser tah­min­le 2020’den ön­ce bi­ti­ril­me­si­nin zor ol­du­ğu­nu söy­lü­yor. GA­P’­ın du­ru­mu bu ka­dar pe­ri­şan. Otuz yıl­dır an­la­tı­lan kal­kın­ma ma­sa­lı­na rağ­men böl­ge hal­kı­nın du­ru­mu da pe­ri­şan.

Bir ta­raf­ta mu­ci­ze pro­je GAP, bir ta­raf­ta her ge­çen gün ar­tan böl­ge­ler ara­sı ge­liş­miş­lik far­kı ve in­sa­ni ya­şam en­dek­sin­de en son sı­ra­lar­da yer al­ma ger­çe­ği. Bu ger­çe­ğe ba­ka­rak bir kez da­ha söy­lü­yo­ruz: GAP, kal­kın­ma de­ğil, kan­dır­ma pro­je­si ol­muş­tur. Eğer GAP si­ya­si ik­ti­dar­la­rın elin­de kan­dır­ma pro­je­si ola­rak oyun­ca­ğa dö­nüş­me­sey­di böl­ge­nin kal­kın­ma dü­ze­yi böy­le mi olur­du? Sos­yo­eko­no­mik gös­ter­ge­ler bu ka­dar kö­tü mü olur­du?

Bu ne­den­le AKP Hü­kû­me­ti­ne ha­tır­lat­ma ih­ti­ya­cı du­yu­yo­ruz: Bu ma­sal otuz yıl­dan be­ri tek­rar­la­nı­yor. Ar­tık tek­rar­la­na tek­rar­la­na da inan­dı­rı­cı­lı­ğı kal­ma­mış­tır. Ge­lin, siz bu inan­dı­rı­cı­lı­ğı kal­ma­yan pro­je­ye sa­rıl­mak ye­ri­ne, böl­ge­nin ih­ti­yaç­la­rı­na ger­çek­ten ce­vap ve­re­cek ye­ni pro­je­ler ha­zır­la­yın.

Ay­rı­ca, böl­ge­nin ko­şul­la­rı da, so­run­la­rı da çok fark­lı­laş­mış­tır. Do­ğal ola­rak çö­züm yak­la­şım­la­rı da fark­lı­laş­mak zo­run­da­dır. Ger­çek­ten böl­ge­nin kal­kın­ma­sı is­te­ni­yor­sa, ye­rel di­na­mik­le­rin de kat­kı­sı alı­na­rak, ye­ni ve kap­sam­lı bir böl­ge­sel kal­kın­ma prog­ra­mı ha­zır­lan­ma­lı­dır ve bu prog­ram de­mok­ra­tik­leş­me adım­la­rı­nı da kap­sa­ma­lı­dır.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Kı­şa­nak, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

GÜL­TAN KI­ŞA­NAK (De­vam­la) – Te­şek­kür ede­rim.

GAP pro­je­si de özel­lik­le su­la­ma he­def­le­ri­nin ger­çek­leş­ti­ril­me­si­ne ki­lit­len­me­li ve ger­çek­ten 2012 yı­lın­da bi­ti­ri­le­cek şe­kil­de re­vi­ze edi­le­rek ar­tık bi­ti­ril­me­li­dir. Ar­tık GAP, Kürt so­ru­nu ko­nu­sun­da kö­şe­ye sı­kı­şan her ik­ti­da­rın sı­ğın­dı­ğı bir li­man ol­mak­tan çı­ka­rıl­ma­lı­dır.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; yok­sul­luk ka­der de­ğil­dir, si­ya­sal, top­lum­sal, kül­tü­rel, ida­ri ve hu­ku­ki se­bep­le­ri olan ve ta­rih­sel ola­rak in­san eliy­le üre­til­miş bir ol­gu­dur. Ül­ke­miz­de­ki böl­ge­ler ara­sı ge­liş­miş­lik far­kı da bir ka­der de­ğil­dir. İk­ti­dar­la­rın yü­rüt­tü­ğü po­li­ti­ka­lar so­nu­cun­da ya­ra­tıl­dı­ğı gi­bi yi­ne ik­ti­dar­la­rın iz­le­ye­ce­ği po­li­ti­ka ve yön­tem­ler­le çö­zü­le­bi­le­cek bir so­run­dur. Eko­no­mik, sos­yal kal­kın­ma ve yok­sul­luk­la mü­ca­de­le, top­lum­sal ba­rı­şa, hu­zu­ra, de­mok­ra­tik­leş­me­ye ve si­vil­leş­me­ye kat­kı su­na­cak­tır.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Kı­şa­nak, ko­nuş­ma­nı­zı lüt­fen ta­mam­la­yı­nız.

GÜL­TAN KI­ŞA­NAK (De­vam­la) – An­cak ay­nı şe­kil­de de­mok­ra­tik­leş­me ve top­lum­sal ba­rış po­li­ti­ka­la­rı da eko­no­mik ve sos­yal kal­kın­ma po­li­ti­ka­la­rı­nı güç­len­di­re­cek­tir.

Ül­ke­miz­de te­mel eşit­siz­lik­ler ko­nu­sun­da olum­lu ge­liş­me­le­rin kay­de­dil­di­ği, ada­le­tin sağ­lan­dı­ğı, re­fah dü­ze­yi­nin yük­sel­di­ği gün­le­re ulaş­mak di­le­ğiy­le he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (DTP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Kı­şa­nak.

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­kil­le­ri, sa­at 14.15'te top­lan­mak üze­re bir­le­şi­me ara ve­ri­yo­rum.

 

Ka­pan­ma Saa­ti : 13.36

 

ÜÇÜN­CÜ OTU­RUM

Açıl­ma Saa­ti: 14.20

BAŞ­KAN : Baş­kan Ve­ki­li Nev­zat PAK­DİL

K­TİP ÜYE­LER : Ha­run TÜ­FEK­Cİ (Kon­ya), Ca­nan CAN­DE­MİR ÇE­LİK (Bur­sa) 

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin 39’un­cu Bir­le­şi­mi­nin Üçün­cü Otu­ru­mu­nu açı­yo­rum.

2008 Yı­lı Mer­ke­zî Yö­ne­tim Büt­çe Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı ile 2006 Yı­lı Mer­ke­zî Yö­ne­tim Ke­sin He­sap Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı üze­rin­de­ki ko­nuş­ma­la­ra de­vam ede­ce­ğiz.

Ko­mis­yon ve Hü­kû­met ye­rin­de.

Şim­di, söz sı­ra­sı, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Sa­yın İl­han Ke­si­ci­’ye ait­tir.

Sa­yın Ke­si­ci, bu­yu­run efen­dim. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

CHP GRU­BU ADI­NA İL­HAN KE­Sİ­Cİ (İs­tan­bul) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu adı­na 2008 yı­lı büt­çe­si hak­kın­da gö­rüş­le­ri­mi arz et­mek üze­re hu­zur­la­rı­nız­da bu­lu­nu­yo­rum. Yü­ce he­ye­ti­ni­zi CHP Gru­bu ve şah­sım adı­na say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, ben, dört ko­nu hak­kın­da gö­rüş­le­ri­mi arz ede­ce­ğim. Bun­lar­la il­gi­li tes­pit­ler­de bu­lu­na­ca­ğız, da­ha son­ra ikaz­lar­da bu­la­na­ca­ğız, da­ha son­ra da ça­re­ler gös­ter­me­ye ça­lı­şa­ca­ğım.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, eğer eko­no­mi çok iyi ise Tür­ki­ye­’de bun­dan ra­hat­sız ola­cak bir ta­ne in­san ol­maz, biz de ra­hat­sız ol­ma­yız, hiç kim­se ra­hat­sız ol­maz; her­kes se­vi­nir, biz de se­vi­ni­riz, if­ti­har ede­riz; kim­se­nin bun­dan ra­hat­sız ol­ma­sı­nı icap et­ti­ren her­han­gi bir hâl de ol­maz. An­cak, du­rum öy­le mi­dir de­ğil mi­dir, ona bir bak­mak la­zım­dır.

SO­NER AK­SOY (Kü­tah­ya) – O za­man mu­ha­le­fet ol­maz!

İL­HAN KE­Sİ­Cİ (De­vam­la) - De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, 2003-2007 yıl­la­rı ara­sın­da­ki bü­yü­me hı­zı, her yıl üst üs­te or­ta­la­ma yüz­de 6,7’dir. Ge­nel Ku­rul­da bu ra­kam 7,3 ola­rak da te­laf­fuz edil­di, 2007 ha­riç tu­tul­mak üze­re. Ama 2007 yı­lı­nı da ka­tar­sa­nız, ya­ni son beş yı­lın or­ta­la­ma­sı yüz­de 6,7’dir. Eğer 2008’i de bu trend­le de­vam et­ti­rir­se­niz yüz­de 6,2 eder. Ama yüz­de 6’lık bir bü­yü­me, yüz­de 6’nın üs­tün­de­ki bir bü­yü­me fe­na bir bü­yü­me de­ğil­dir, iyi bü­yü­me sa­yı­la­bi­le­cek bü­yü­me­ler­den bir ta­ne­si­dir. Onu da ifa­de et­mek la­zım­dır. An­cak bu bü­yü­me­nin şöy­le bir de­fo­su var­dır: Bir, git­tik­çe trend ola­rak düş­mek­te­dir. Ya­ni 2004’te 9,9’dan her yıl üst üs­te dü­şe­rek 9,9; 7,6; 6; 4,2… Gi­de­rek bir düş­me sey­ri gös­ter­mek­te­dir

İkin­ci dik­ka­ti­mi­zi çek­me­si icap eden nok­ta, 2007 yı­lı­nın çey­rek­ler iti­ba­rıy­la bü­yü­me­le­ri­dir. 2007 yı­lı­nın çey­rek­le­ri de 6,8; 3,9; 2. Muh­te­me­len dör­dün­cü çey­rek da­ha da aşa­ğı­ya doğ­ru in­miş ola­cak­tır. Bu­nu to­par­lar­sak, or­ta­da bir bü­yü­me var­dır, ama bu bü­yü­me git­tik­çe aşa­ğı­ya doğ­ru inen bir se­yir­de­dir. Bi­rin­ci tes­pit bu­dur.

İkin­ci tes­pit -da­ha son­ra­ki ba­his­ler­de ge­le­ce­ğiz- bu bü­yü­me han­gi be­del­le el­de edil­miş­tir? Ya­ni nor­mal bir be­del­le el­de edil­diy­se ma­kul bir şey­dir, ama nor­mal­den öte baş­ka bir­ta­kım be­del­ler öden­diy­se ma­ku­li­ye­ti aza­lır.

Bir üçün­cü nok­ta, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bu bü­yü­me ra­kam­la­rı ve bü­yü­me or­ta­mı bir bü­yük kri­zin er­te­sin­de mey­da­na gel­miş olan bü­yü­me ra­kam­la­rı­dır. 2001 kri­zi, cum­hu­ri­yet ta­ri­hi­mi­zin eko­no­mik da­ral­ma an­la­mın­da en bü­yük da­ral­ma­sı­dır, yüz­de 10 ci­va­rın­da­dır. İkin­ci Dün­ya Sa­va­şı­’nın or­ta­la­ma­sı bi­le yüz­de 5’in al­tın­da bir ra­kam­dır. Ama 2001’in önün­de bir baş­ka ha­di­se da­ha var, 1999 dep­re­mi­dir, bü­yük fe­la­ket­tir. Ay­rı­ca bir yüz­de 6,5 ci­va­rın­da mil­lî ge­lir da­ral­ma­sı da ora­da var­dır. Bu iki­si­ni top­la­ya­lım. De­mek ki mil­lî ge­lir iki yıl içe­ri­sin­de yüz­de 16,5 da­ral­mış, bu ka­dar va­him bir res­min üs­tü­ne bu bü­yü­me ra­kam­la­rı or­ta­ya çık­mış­tır. Bu ba­kım­dan bu bü­yü­me ra­kam­la­rı­nı nor­mal, iyi bir bü­yü­me ra­ka­mı ola­rak te­lak­ki et­mek doğ­ru bir şey ol­maz.

Bir üçün­cü nok­ta, dün­ya da bi­zim gi­bi­… Biz 1999’la 2001 ara­sın­da bu kriz­le­ri gör­dük, ama bü­tün dün­ya 1997’den iti­ba­ren kriz­ler dün­ya­sıy­dı. En ön­ce Mek­si­ka­’da çık­tı, on­dan son­ra ok­ya­nus­la­rın öbür ucun­da, Uzak As­ya ül­ke­le­rin­de çık­tı. Uzak As­ya­’dan Rus­ya­’ya gel­di, Rus­ya­’dan Bre­zil­ya, Ar­jan­ti­n’­e git­ti tek­rar, son­ra tek­rar Tür­ki­ye­’ye gel­di. Dün­ya­nın da böy­le bir kriz ik­li­mi var idi. Bi­zim kriz de bu ik­li­min içi­ne düş­müş­tür. Dün­ya bu kriz­den çık­tı. Tür­ki­ye de bu kriz­den çık­tı. Dün­ya­nın bü­yü­me hız­la­rı, ye­ni el­de et­ti­ği bü­yü­me hız­la­rı, ya­ni bir kri­zin er­te­sin­de el­de et­ti­ği bü­yü­me hız­la­rı şun­lar­dır:

Ge­liş­miş ül­ke­le­rin or­ta­la­ma­sı 5, or­ta ge­lir­li ül­ke­le­rin bü­yü­me hı­zı or­ta­la­ma­sı 5,6, bi­zim için­de bu­lun­du­ğu­muz alt or­ta ge­lir­li ül­ke­le­rin bü­yü­me hı­zı 7,6, bi­zim gi­bi bü­yük kriz­le­re düş­müş olan ül­ke­le­rin, alt or­ta ge­lir­li ül­ke­le­rin Uzak As­ya gru­bu 8,6. Şim­di, bir mu­ka­ye­se ya­par­sak eğer, de­mek ki biz 6,5 ci­va­rın­da bü­yü­mü­şüz, ama dün­ya­da için­de bu­lun­du­ğu­muz ge­lir gru­bu 7,6 bü­yü­müş. Bi­zim gi­bi kri­ze ma­ruz ol­muş, on­dan son­ra bü­yü­me el­de et­miş olan­lar 8,6 bü­yü­müş.

Bu­nu şu­nun için söy­lü­yo­rum: Bi­zim 6,5’luk bü­yü­me­yi kü­çüm­se­mek, yok say­mak için fi­lan de­ğil, sa­de­ce bun­la­rın üs­tü­ne po­li­ti­ka bi­na ede­cek olan­la­rın, hü­kû­met­le­rin bu nok­ta­yı göz ar­dı et­me­me­le­ri la­zım gel­di­ği­ne ina­nı­yo­rum.

Bir baş­ka hu­sus, yi­ne bu göz ar­dı et­me­mek­le il­gi­li de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri: Biz, bir de 1994 yı­lın­da bir eko­no­mik kriz ge­çir­dik. 1994’te mil­lî ge­lir yüz­de 6 da­ral­dı. İyi, ama ar­ka­sın­dan ge­len dört yıl­da, ya­ni 95, 96, 97, 98, bu dört yı­lın or­ta­la­ma bü­yü­me hı­zı da 6,8’dir. Şim­di, bü­tün bun­la­rı top­lar­sak şu or­ta­ya çı­kar: De­mek ki kri­zin er­te­sin­de, kriz dö­nem­le­ri­nin er­te­sin­de ül­ke­ler­de, hem dün­ya­da hem biz­de yüz­de 6’nın üs­tün­de bir bü­yü­me el­de edi­le­bi­li­yor de­mek­tir. Bu ba­kım­dan, bu­nun­la çok bö­bür­len­mek, bu­nu çok abart­mak doğ­ru bir şey, doğ­ru bir yak­la­şım ol­maz. Nor­mal gi­bi bir yak­la­şım­dır. Bu­nu nor­mal gi­bi alır­sak doğ­ru yap­mış olu­ruz di­ye dü­şü­nü­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, ben­zer hâl ki­şi ba­şı­na dü­şen mil­lî ge­lir­le de il­gi­li bir hâl­dir. Ki­şi ba­şı­na dü­şen mil­lî ge­lir­le il­gi­li yi­ne Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Ge­nel Ku­ru­lun­da 10 bin do­lar­lar, 9.600 do­lar­lar fi­lan te­laf­fuz edil­miş­tir. Bu iş böy­le ol­maz. Ya­ni “Ca­ri fi­yat­lar­la bu­ra­dan bu­ra­ya gel­dik, 2.600’lü ra­kam­lar­dan 9.600’lü ra­kam­la­ra gel­di­k…­” Bu iş böy­le ol­maz. Na­sıl olur? Me­se­la, Dev­let Plan­la­ma Teş­ki­la­tı­nın he­pi­mi­ze de gön­der­di­ği 2008 eko­no­mik prog­ra­mı var. Bu­nun onun­cu say­fa­sı var. Onun­cu say­fa­da ga­yet düz­gün bir tab­lo var­dır. Bu, yıl­lar iti­ba­rıy­la mu­ka­ye­se ya­pı­la­ca­ğı za­man hem ca­ri fi­yat­lar­la ve­rir bu­nu hem de yıl­lar iti­ba­rıy­la mu­ka­ye­se ya­pı­la­ca­ğı za­man na­sıl ya­pıl­ma­sı la­zım­gel­di­ği­ni da ay­rı­ca gös­te­rir. Bu­nu söy­le­mez, dil ile söy­le­mez, ya­zıy­la söy­le­mez ama tab­lo ma­ri­fe­tiy­le söy­ler.

Şim­di, bu­ra­dan çı­kan ra­kam şu­dur, ar­ka­daş­la­rı­mı­zın el­le­rin­de ol­du­ğu ka­na­atin­de­yim ben: 1998 do­lar fi­yat­la­rıy­la ba­kıl­dı­ğın­da 2002’nin so­nun­da­ki ki­şi ba­şı­na dü­şen mil­lî ge­lir 3.090 do­lar­dır. 1998 fi­yat­la­rıy­la ba­kıl­dı­ğın­da 2002’nin so­nun­da­ki mil­lî ge­lir ki­şi ba­şı­na 3.090 do­lar­dır. 2007’nin so­nun­da  –ki, 2007 yüz­de 5 bü­yü­mey­le il­gi­liy­di bu- bu 4,2’ye in­di. Ben ora­da ona gö­re bir he­sap­la­ma da­ha yap­tım. 5 bü­yü­me he­sa­bı­na gö­re 3.790, be­nim o in­di­rim­li he­sa­bı­ma gö­re 3.740. Doğ­ru­su da bu­dur. De­mek ki 3.090’dan 3.740’a beş se­ne içe­ri­sin­de çık­mış, iyi. Bö­le­lim bu­nu be­şe. Bu­ra­dan şu or­ta­ya çı­kar: 1998 fi­yat­la­rıy­la her yıl ki­şi ba­şı­na dü­şen mil­lî ge­lir ar­tı­şı 130 do­lar­dır. Bu­nu da böy­le tes­pit ola­rak gör­mek is­ti­yo­rum ben. Bu­nun­la da çok faz­la övün­mek doğ­ru de­ğil­dir. Bu­nun yıl­lık or­ta­la­ma bü­yü­me hı­zı­na in­ti­kal ede­cek bö­lü­mü de yüz­de 4,7’dir. De­mek ki yüz­de 4,7 ki­şi ba­şı­na mil­lî ge­lir art­mış olur. 6,5’la da uyum­lu 1,7-1,8’lik nü­fus ar­tı­şı­mı­zı dik­ka­te alır­sak.

Şim­di, bu ra­kam­la­rı tes­pit ola­rak ifa­de et­miş ol­duk. Şim­di be­del­le­ri­ne, ya­ni bu bü­yü­me­le­ri han­gi be­del­le kar­şı­la­dı­ğı­mı­za bak­mak is­ti­yo­rum. İkin­ci te­mel ko­nu­muz borç ve IMF me­se­le­si­dir de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri. Bu borç işi çet­re­fil bir iş­tir. He­sap­la­ma­sın­da, yo­rum­lan­ma­sın­da ba­zı ka­fa ka­rı­şık­lık­la­rı olur. O yüz­den ben sa­de­leş­ti­re­rek yü­ce he­ye­ti­ni­ze ay­rı­ca arz et­mek is­ti­yo­rum.

2002’nin so­nun­da Tür­ki­ye­’nin bir iç bor­cu var. Bir ra­kam bu, 149. O za­man­ki bi­ri­mi kat­ril­yon li­ra, şim­di­ki bi­ri­mi mil­yar ye­ni Türk li­ra­sı, 149. Bu 149’un içe­ri­sin­de, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye­’nin giz­li sak­lı ne ka­dar he­sa­bı var­sa ta­ma­mı­nın mu­ha­se­be­leş­ti­ril­di­ği bir yıl­dır. Bu­nun önün­de­ki iki yıl­da, me­se­la bu ra­kam 2000’de 36 kat­ril­yon­du, 2002’de 149 ol­du. Bu, ara­da­ki yı­lın ola­ğa­nüs­tü borç­lan­dı­ğı­nı gös­ter­mez, sa­de­ce 2000’e ka­dar çe­şit­li se­bep­ler­den do­la­yı mu­ha­se­be­leş­ti­ril­me­miş olan ba­zı sı­kın­tı­lar 2001’den iti­ba­ren mu­ha­se­be­leş­ti­ril­me­ye baş­lan­mış­tır. Me­se­la, ka­mu ban­ka­la­rı­nın son on yıl­lık, on beş yıl­lık gö­rev za­rar­la­rı bu­nun içe­ri­sin­de­dir. Olan hır­sız­lık­lar, yol­suz­luk­lar, hor­tum­lar, her ne var­sa ta­ma­mı bu ra­ka­mın içe­ri­sin­de­dir. Ha­lı­nın al­tı­na sak­lan­mış olan ne ka­dar baş­ka bil­gi­ler var­sa, baş­ka hâl­ler var­sa on­la­rın da ta­ma­mı 2001’de mu­ha­se­be­leş­ti­ril­miş, bu ra­ka­mın için­de­dir. Ya­ni giz­li sak­lı hiç­bir şey kal­ma­mış­tır, en yük­sek hâ­li­dir bu 149.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, ba­na gö­re, 2001 kri­zi­nin -bir­kaç ta­ne pa­ra­met­re­si var­dır el­bet­te ama- en önem­li pa­ra­met­re­le­rin­den bi­ri­si ve­ya bel­ki de bi­rin­ci­si, bu borç - fa­iz me­se­le­si­dir. O yüz­den, ye­ni bir hü­kû­met or­ta­ya gel­di­ği za­man, “Ey borç -içi, dı­şı- ma­dem­ki sen Tür­ki­ye­’yi kriz­ler­den kriz­le­re sü­rük­lü­yor­su­n…­” İş­te, eli­ne ne ge­çi­re­bi­lir­se, bal­ta, na­cak, sa­tır, ilk vur­ma­sı ge­re­ken, ilk be­li­ni kır­ma­sı ge­re­ken ra­kam bu 149 ra­ka­mı­dır. 148’e in­di­rir­se iyi­dir, 147’ye in­di­rir­se iyi­dir, 140’a in­di­rir­se iyi­dir.

Ne ol­muş, ona ba­ka­lım: Bu 149’un kar­şı­lı­ğı olan ra­kam, bir haf­ta ön­ce­si iti­ba­rıy­la 268 ol­muş. Ya­ni onun da bi­ri­mi ay­nı. 149’un kar­şı­lı­ğı olan ra­kam 268 ol­muş. Ba­na çok gel­di. 149’u do­la­ra in­dir­ger­sek- bun­dan son­ra söy­le­ye­cek­le­ri­miz do­lar cin­sin­den ol­du­ğu için, ay­nı ba­za oturt­mak mü­na­se­be­tiy­le söy­lü­yo­rum- 149’u do­la­ra in­di­rir­sek, -o za­man­ki kur 1,594’tür- ku­ra böl­dü­ğü­müz za­man or­ta­ya çı­ka­cak olan ra­kam 89 mil­yar do­lar­dır. İyi, 89 mil­yar do­lar­lık -do­lar eş de­ğe­ri- Tür­ki­ye­’nin iç bor­cu var. Şim­di­ki 268’i bu­gün­kü ku­ra ve­ya 2007’nin or­ta­la­ma­sı olan ku­ra -1,32’ye- bö­ler­sek, ora­dan çı­ka­cak olan ra­kam, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, 208’dir. Çok yük­sek bir ra­kam­dır. Lüt­fen, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri­nin inan­ma­la­rı­nı is­tir­ham edi­yo­rum. Bu ra­kam­lar ha­fi­fe alı­na­cak ra­kam­lar de­ğil­dir.

Ka­mu sek­tö­rü­nün bir de dış bor­cu var. Mer­kez Ban­ka­sı yü­küm­lü­lük­le­ri dâ­hil ol­mak üze­re söy­le­ye­yim: 63’müş dış bor­cu­muz, 73 ol­muş; Mer­kez Ban­ka­sı yü­küm­lü­lük­le­ri 22 imiş, 16’ya in­miş, ama ka­mu ola­rak, bü­tün bir ka­mu dış bor­cu ola­rak ba­kar­sak eğer, bu­ra­da faz­la bir za­yi­at gö­rün­mü­yor: 85’miş, 89’a çık­mış, ola­bi­lir, ga­yet ma­kul bir şey bu bö­lü­mü, ama iki­si­ni bir­lik­te mü­ta­la­a eder­sek, ya­ni ka­mu sek­tö­rü­nün iç ve dış bor­cu­nun do­lar cin­sin­den ifa­de­si şu­dur: 174; 2002’nin so­nun­da. 297; 2007’nin Ekim ayın­da. Ya­ni, beş se­ne­de 174’ten 297’ye çı­kıl­mış. Bun­lar ka­muy­la il­gi­li hâl.

Ül­ke­le­rin borç­lu­luk gös­ter­ge­le­riy­le il­gi­li hâl ol­du­ğun­da, bu­nun içe­ri­si­ne özel sek­tö­rün iç bor­cu gir­mez, dış bor­cu gi­rer. Ya­ni, “Bir ül­ke borç­lu mu­dur, de­ğil mi­dir?” di­ye ba­kıl­dı­ğın­da ül­ke­nin ka­mu­su ay­rı ba­kı­lır, öze­li ay­rı ba­kı­lır ama, “Ül­ke­nin borç­lu­luk gös­ter­ge­si ne­dir?” di­ye ba­kıl­dı­ğın­da iki­si de gi­rer. Özel sek­tö­rü­mü­zün 2002’nin so­nun­da­ki dış bor­cu 44 mil­yar do­lar, şim­di­ki dış bor­cu 139 mil­yar do­lar. De­mek ki, 44’ten 140’a doğ­ru çık­mış. Bu, ne özel sek­tö­rü­müz için iyi bir hâl­dir ne dev­le­ti­mi­zin bü­tü­nü için iyi bir hâl­dir. Hem özel sek­tö­rü­mü­zün hem dev­le­ti­mi­zi yö­ne­ten­le­rin çok cid­di­yet­le üs­tün­de dur­ma­la­rı icap eden bir ra­kam­dır.

Şim­di, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, iki­si­ni bir­lik­te bir da­ha top­lu­yo­rum ben: Ka­mu­nun iç bor­cu­nun do­lar cin­sin­den ifa­de­si, dış bor­cu, ar­tı öze­lin dış bor­cu, 2002’nin so­nun­da 218 imiş -ki, bu 218 bi­zi be­la­ya gö­tü­ren ra­kam­dır, ya­ni kri­ze gö­tü­ren ra­kam­dır- şim­di gel­di­ği nok­ta 436. En­te­re­san bir şey ol­du bir­den­bi­re, ben bak­tım, 218-436, tam 2,0 ka­tı, ya­ni tam yüz­de 100 art­mış bu ra­kam.

Bir ikin­ci bö­lü­mü bu ra­ka­mın, bu 218 ay­nı za­man­da şu de­mek­tir de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri: Hem Sa­yın Baş­ba­ka­nı­mız hem di­ğer il­gi­li sa­yın ba­kan­la­rı­mız, çe­şit­li mü­na­se­bet­ler­le, biz­ler dâ­hil, Tür­ki­ye'yi över­ken, özel­lik­le dış ca­mi­alar­da över­ken “Biz dün­ya­nın 17’n­ci bü­yük eko­no­mi­si­yiz.” fi­lan di­yo­ruz. Öy­le­dir, 17’n­ci bü­yük eko­no­mi­si­dir, ama, bu 17’n­ci bü­yük eko­no­mi hâ­li­ne ge­ti­ren ra­ka­mın kar­şı­lı­ğın­da­ki ül­ke­nin bor­cu bu 218’dir. Ül­ke­nin bor­cu 218’den 436’ya çık­tık­tan son­ra, 17’n­ci bü­yük eko­no­mi 16’n­cı ol­muş de­ğil­dir, 15’in­ci ol­muş de­ğil­dir, 13’ün­cü ol­muş de­ğil­dir. Ya­ni o 17’n­ci bü­yük eko­no­mi­yi mey­da­na ge­ti­ren ra­kam 2 ka­tı art­mış, ama Tür­ki­ye hâ­lâ yi­ne 17’n­ci bü­yük eko­no­mi ola­rak anı­lı­yor, bu­nu da de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri­nin bil­gi­le­ri­ne arz et­mek is­ti­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, ila­ve­ten bu 436’dan, ya ek­le­me ya­pa­ca­ğız ve­ya 218’den çı­kar­ma yap­ma­mız la­zım bu he­sa­bı tam doğ­ru dü­rüst ya­pa­bil­mek için, o da özel­leş­tir­me ra­kam­la­rı­dır. Tür­ki­ye, en bü­yük ik­ti­sa­di kıy­met­le­ri­ni özel­leş­tir­miş­tir. Olur, ola­bi­lir. 30 mil­yar do­lar ci­va­rın­da bir özel­leş­tir­me ya­pıl­mış­tır. İyi. Bu 30 mil­yar do­lar­lık özel­leş­tir­me­nin ku­ru­luş­la­rı­nın il­gi­li borç ha­ne­si bu 218’in için­de­dir. Ya 218’den onu çı­kar­mak la­zım­dır doğ­ru mu­ka­ye­se ya­pa­bil­mek için ve­ya 436’ya ek­le­mek la­zım­dır. Ben ikin­ci­si­ni ter­cih et­tim, 436’ya ek­le­dim, çün­kü ge­lir ola­rak gel­di. De­mek ki, as­lın­da, nor­mal mu­ka­ye­se­yi ya­par­sak, ül­ke­nin borç­lu­luk de­ğe­riy­le il­gi­li, 218’den 466’ya çık­mış de­mek­tir bu.

Şim­di, bu­nu, il­la da bir mu­ha­le­fet söz­cü­sü man­tı­ğıy­la fi­lan da söy­lü­yor de­ği­lim, söy­lü­yor da de­ği­liz, ben de söy­le­mi­yo­rum, ben­den ön­ce ko­nu­şan de­ğer­li ko­nuş­ma­cı­lar da öy­le söy­lü­yor de­ğil­ler, ama, bu­ra­da “A­man ha, lüt­fen dik­kat edin!” di­ye bir yük­sek has­sa­si­yet gö­rü­yo­rum ben, ben de bu has­sa­si­yet mü­na­se­be­tiy­le söy­lü­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bu borç­la il­gi­li -bu ikaz­dır ka­mu­ya da özel sek­tö­re de- ai­le­le­ri­miz de var, ha­ne hal­kı­mız var, ai­le­le­ri­miz, ev­le­ri­miz. Ev­le­ri­mi­zin de 2002’nin so­nun­da bir bor­cu var idi. Kre­di kart­la­rı bor­cu­muz var­dı, tak­sit­li sa­tış­lar mü­na­se­be­tiy­le bir bor­cu­muz var idi. Bu bor­cun ra­ka­mı 6,3 idi- li­ra- onun  do­lar eş de­ğe­ri 4 mil­yar do­lar idi. İyi, az mı, çok mu bil­mi­yo­rum. Ama, şim­di, 2007’nin so­nun­da, bun­dan on-on beş gün ön­ce­si bil­gi­ler iti­ba­rıy­la, bu ra­ka­mın Türk li­ra­sı cin­sin­den çık­tı­ğı de­ğer 91, do­lar cin­sin­den de­ğe­ri de 74’tür. Ya­ni, ai­le­le­ri­miz, biz­ler de ay­rı­ca, bu ka­mu­ya, özel sek­tö­re ben­zer bir şe­kil­de, bel­ki de da­ha da ile­ri bir öl­çü­de, 4 mil­yar do­lar­dan 74 mil­yar do­lar­lık bir bor­ca ulaş­mı­şız.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bu­nun ta­ma­mı­na, bir, dik­kat et­mek la­zım; iki, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rı­mı­zın ay­rı­ca dik­kat et­me­le­ri­ni is­tir­ham edi­yo­rum ki, or­ta­da bir bol­luk, be­re­ket, fe­rah­lık fi­lan var­dır ama, bu, iş­te bu bol­luk, be­re­ket, ve­sa­ire hâ­li, bu borç mü­na­se­be­tiy­le var­dır. Yok­sa, bi­zim ge­le­nek­sel ola­rak ta­nım­la­dı­ğı­mız Ha­lil İb­ra­him bol­lu­ğu, Ha­lil İb­ra­him be­re­ke­ti de­ğil­dir. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, borç hiç mi ol­maz? Fa­iz hiç mi ol­maz? El­bet­te olur. He­le, iş­te bu kü­re­sel­le­şen, glo­bal­le­şen, ve­sa­ire­le­şen fi­lan dün­ya­da bu iş­le­re iti­raz et­mek doğ­ru da de­ğil­dir. Bu­nun öl­çü­sü var, bir ta­ne. Da­ha doğ­ru­su, bir ta­ne laf ile, bir ta­ne ra­kam ile öl­çü­sü var. Laf ile olan öl­çü­sü şu­dur: Ta­şı­na­bi­lir ol­ma­sı­dır. Borç ta­şı­na­bi­lir ol­ma­lı­dır. Ya­ni, bor­cu ve­ren­ler, ala­cak­lı­lar “Ö­de kar­de­şim bor­cu­nu.” de­di­ğin­de, borç çu­va­lı­nı sır­tı­nı­za vur­du­ğu­nuz za­man di­zi­niz bü­kül­mü­yor ise, be­li­niz kı­rıl­mı­yor ise, bu borç ta­şı­na­bi­lir borç­tur. Laf bö­lü­mü bu. İkin­ci bö­lü­mü şu, ra­kam­sal ifa­de­si bu: Biz, bu bor­cu ni­ye alı­rız? Yurt içi ta­sar­ruf­la­rı­mız da­ha bü­yük kal­kın­ma hız­la­rı­na ulaş­mak için yet­mez, yet­me­ye­bi­lir. O za­man, yurt dı­şı ta­sar­ruf­la­ra mü­ra­ca­at ede­riz, ya­ni borç alı­rız. Şim­di, baş­ka usul­le­ri fi­lan da var. Pe­ki, bi­zim der­di­miz yük­sek bü­yü­me hı­zı. O za­man, borç­ta­ki öl­çü şu­dur: Fa­iz nis­pe­ti, si­zin el­de et­ti­ği­niz, ede­ce­ği­niz bü­yü­me ora­nın­dan kü­çük ise bu borç iyi bir borç­tur, yi­ği­din kam­çı­sı olur. Ama fa­iz­le­rin nis­pe­ti bü­yü­me hı­zı­nız­dan bü­yük ise, o za­man de­vam­lı za­rar içe­ri­sin­de­si­niz­dir. Bu bor­cu al­ma­nı­za her­han­gi bir ih­ti­yaç kal­maz.

İla­ve­ten bu tür borç ve fa­iz­le­rin, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bir po­li­tik be­de­li olur. Ya­ni si­ze bun­la­rı ve­ren in­san­lar, ve­ren ül­ke­ler, ve­ren şir­ket­ler, ve­ren grup­lar gü­nü gel­di­ğin­de, hî­ni ha­cet­te bir po­li­tik be­del öde­tir­ler. Bu­na da o yüz­den dik­kat et­mek la­zım­dır. Bu hâ­liy­le borç, ya­ni ta­şı­na­bi­lir de­ğil ise, si­zin bü­yü­me hı­zı­nız­dan yük­sek fa­iz nis­pet­le­riy­le alın­mış olan bir borç ise bu, zil­let­tir, mer­di na­mer­de bir gün olur muh­taç eder. O yüz­den hem ai­le­le­ri­mi­zin hem özel sek­tö­rü­mü­zün hem dev­le­ti­mi­zin dik­kat et­me­si la­zım gel­di­ği­ne ina­nı­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bu bah­si IMF bah­siy­le ta­mam­lı­yo­rum, ya­ni borç bah­si­ni. O da şu­dur: IMF, ucuz kre­di ve­ren bir or­ga­ni­zas­yon de­ğil­dir. Bu amaç­la ku­rul­muş de­ğil­dir. Böy­le bir amaç fonk­si­yo­nu yok­tur. Böy­le bir gö­re­vi yok­tur. Ya ne­dir? IMF bir fon­dur. Bu fo­nun or­tak­la­rı kim­ler­dir? Ül­ke­ler­dir. Bi­ziz, Tür­ki­ye de or­tak. Biz her yıl bü­tün ül­ke­ler gi­bi bu­na ai­dat öde­riz. Yıl­da şu ka­dar ce­bi­miz­den alı­rız, ha­zi­ne­miz­den, bu ka­dar bir ai­dat öde­riz. Ni­ye ya­pa­rız biz bu işi? Hî­ni ha­cet­te, da­ra düş­tü­ğü­müz za­man, sı­kın­tı­ya düş­tü­ğü­müz za­man o pa­ra­la­rı is­te­me hak­kı­mız ol­sun di­ye. Za­ten IM­F’­nin ül­ke­le­re aç­tı­ğı kre­di de bu­dur. Ya­ni ül­ke­le­rin ora­da bi­rik­miş olan ai­dat­la­rı­dır. Çok cid­di bir şey olur­sa onun üs­tün­de bir ra­kam da or­ta­ya çı­ka­bi­lir. Ama ne­ti­ce iti­ba­rıy­la, IMF de­mek bu de­mek­tir. Bu­ra­da ar­ka­daş­la­rı­mız yi­ne bir mü­na­se­bet­le ifa­de et­ti­ler. Şim­di “IM­F’­ye mü­ra­ca­at et­miş ol­ma­k” de­mek, bir “IMF prog­ra­mı­nı de­vam et­ti­ri­yor ol­ma­k” iki; bu şu de­mek­tir: Es­ki­den bi­zim köy­le­ri­miz­de, il­çe­le­ri­miz­de, il­le­ri­miz­de bu ka­dar ha­ber­leş­me im­kâ­nı ol­ma­dı­ğı için tel­lal­lar ba­ğı­rır­dı: “Ey aha­li, duy­duk duy­ma­dık de­me­yin ki, bu­gün, bu ge­ce şu olu­yor.” IMF prog­ra­mı­nı de­vam et­ti­ri­yor ol­ma­sı de­mek bir ül­ke­nin, hâ­lâ bü­tün dün­ya­ya “Ey dün­ya, duy­duk duy­ma­dık de­me­yin, ben hâ­lâ eko­no­mik sı­kın­tı içe­ri­sin­de­yim.” de­mek­tir. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Bu­nun için de bi­zim gi­bi, IM­F’­ye muh­taç hâ­le gel­miş olan ül­ke­ler, Mek­si­ka, Ar­jan­tin, Bre­zil­ya, Rus­ya ve­sa­ire­ler, on­la­rın ta­ma­mı, bir­kaç yıl ön­ce IMF ile olan he­sap­la­rı­nın ta­ma­mı­nı sı­fır­la­mış­lar­dır.

Yi­ne, ar­ka­daş­la­rı­mız ifa­de et­ti­ler bu­ra­da, IM­F’­nin bü­tün dün­ya­dan ala­ca­ğı ne ka­dar şim­di? 5,8. Bu ne, bi­ri­mi ne? Özel çek­me hak­kı. Ta­mam, bu özel çek­me hak­kı­nın do­lar cin­sin­den de­ğe­ri 1,5’tur. Bü­tün dün­ya­dan ala­ca­ğı ra­kam 5,8’dir. 5,8; 6; 1,5, de­mek ki 9 mil­yar do­lar ci­va­rın­da bir ala­ca­ğı var. Tür­ki­ye'nin IM­F’­ye bor­cu ne ka­dar? 8 mil­yar do­lar. De­mek ki, do­kuz­da 8’i­ni biz kul­la­nı­yo­ruz, ya­ni IM­F’­nin işi kal­ma­mış. Öy­le Tür­ki­ye bo­ru­cu­nu öde­miş ol­sa bel­ki de IMF ne­re­dey­se iş­siz kal­mış ola­cak. Bu ba­kım­dan IMF bor­cu­nu ve IM­F’­de­ki olan bor­cun aza­lı­şı­nı ar­ka­daş­la­rı­mız kıy­met­li bir va­kıa ola­rak ifa­de et­mez­ler­se da­ha doğ­ru olur di­ye dü­şü­nü­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; bü­tün bun­la­rın be­de­li fa­iz ola­rak ka­rı­şı­mı­za çı­kar. Fa­iz, me­de­ni eko­no­mi­le­rin sev­me­di­ği, ya­ni nor­mal­den faz­la fa­iz nis­pe­ti ol­du­ğu za­man, nef­ret et­ti­ği bir hâl­dir. Bu çün­kü her eko­no­mi­yi bo­ğar enin­de so­nun­da. Nor­ma­lin üs­tün­de­ki­le­ri­ni söy­lü­yo­rum.

Tür­ki­ye bir fa­iz öde­di 2003-2007 ara­sın­da. Tür­ki­ye on­dan ön­ce de el­bet­te­… Şim­di, çe­şit­li mü­na­se­bet­ler­le bun­lar söy­le­ni­yor, “Biz­den ön­ce yok muy­du fa­iz, biz­den ön­ce yok muy­du borç ve­sa­ire?” El­bet­te var­dı, ra­kam­la­rı­nı arz ede­ce­ğim ben.

Şim­di, Tür­ki­ye'nin öde­di­ği ra­kam bu beş se­ne içe­ri­sin­de, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, 184 mil­yar do­lar­dır. 184 mil­yar do­lar, beş se­ne­de öde­nen fa­iz. Şim­di, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin de­ğer­li yö­ne­ti­ci­le­ri­nin çok önem­li bir bö­lü­mü ay­nı za­man­da 1990’la­rın ikin­ci ya­rı­sın­da Re­fah Par­ti­sin­de gö­rev ya­pan ar­ka­daş­la­rı­mız idi­ler. O za­man Re­fah Par­ti­si­nin eko­no­mi ter­mi­no­lo­ji­sin­de en çok kul­lan­dı­ğı söz­ler­den, doğ­ru ola­rak kul­lan­dı­ğı söz­ler­den bir ta­ne­si “rant eko­no­mi­si­” ve “ran­ti­ye sı­nı­fı­” idi. Bu doğ­ru bir ta­bir­dir. Ran­ti­ye, bu 184 mil­yar do­lar. İş­te bu, ran­ti­ye. O ran­ti­ye­ye git­miş olan bir şey. 1990’la­rın ikin­ci ya­rı­sın­dan bir önem­li far­kı var, önem­li bir fark: O za­man­ki ran­ti­ye, hiç ol­maz­sa yer­li in­san­la­rı­mız­dı, bi­zim in­san­la­rı­mız­dı, ya­ni, on­lar bu fa­iz­le­ri al­dı­ğı za­man, enin­de so­nun­da ya eko­no­mi­ye in­ti­kal edi­yor­du ya ya­tı­rı­ma in­ti­kal edi­yor­du, bir şey edi­yor­du, ama şim­di­ki ran­ti­ye, bü­tü­nüy­le ya­ban­cı­lar hâ­li­ne gel­miş­tir. Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu çok şe­ye ge­rek yok ama, bu­ra­dan ya­ban­cı düş­man­lı­ğı çık­maz, be­nim bu söy­le­dik­le­rim­den, ya­ban­cı­lar­la her­han­gi bir eko­no­mik alış­ve­riş içe­ri­sin­de ol­ma­ya­lım an­la­mı çık­maz.

HA­LİL AY­DO­ĞAN (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Ne çı­kar?

İL­HAN KE­Sİ­Cİ (De­vam­la) – Sa­de­ce, dik­ka­ti­ni­ze ge­tir­di­ğim bir nok­ta çı­kar.

Dik­ka­ti­ni­ze su­nu­yo­rum: Bir Yu­nan emek­li­lik fo­nu. Ba­şın­da Yu­nan ol­ma­sı da­… Ama, çok ti­pik ol­du­ğu için, res­mî ka­yıt­lar­da öy­le ol­du­ğu için söy­lü­yo­rum onu, Yu­nan olur, Ar­jan­tin olur, Bre­zil­ya olur, Ame­ri­ka olur ve­sa­ire. Bir Yu­nan emek­li­lik fo­nu, AKP ik­ti­da­ra gel­dik­ten iki ay son­ra ve­ya üç ay son­ra, Mart 2003 yı­lın­da, ce­bi­ne 100 mil­yon do­lar koy­du, ge­tir­di Tür­ki­ye­’ye. İyi, Al­lah ra­zı ol­sun. 2006 yı­lı­nın Mar­tın­da çık­tı, tam üç yıl son­ra çık­tı. Ni­ye 2006’nın Mar­tın­da çık­tı? Ba­na gö­re, ar­ka­sın­dan ge­len ni­san, ma­yıs, ha­zi­ran­da­ki do­la­rın 1,77 ol­du­ğu­nu fi­lan his­set­ti, o mü­na­se­bet­le çık­tı. He­la­lü­hoş ol­sun. Gö­tür­dü­ğü ra­kam 225. Ya­ni, bi­raz ön­ce ne de­miş­tik, ge­tir­di­ği ra­kam ne? 100. Üç se­ne son­ra gö­tür­dü­ğü ra­kam ne? 225. Pa­ra­nın bi­ri­mi ne? Do­lar. Şim­di, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bu, ül­ke­nin soy­du­rul­ma­sı­dır. Ya­ni, bu­na ra­zı ol­mak doğ­ru de­ğil­dir. Gön­lü­müz de ra­zı ol­ma­ma­lı­dır, vic­da­nı­mız da ra­zı ol­ma­ma­lı­dır, yö­ne­ti­mi­miz de ra­zı ol­ma­ma­lı­dır.

Şim­di, bu 184 mil­yar do­lar -ay­rı­ca- beş se­ne öden­miş olan fa­iz ne de­mek, bi­raz so­mut­laş­tı­ra­lım: Tür­ki­ye­’nin if­ti­har pro­je­si, dün­ya­nın da if­ti­har pro­je­le­rin­den bir ta­ne­si Ata­türk Ba­ra­jı­’dır. Ya­pıl­dı­ğı za­man­ki de­ğe­ri 2,5 mil­yar do­lar ci­va­rın­da­dır, şim­di­ki de­ğe­ri de 3-3,5 mil­yar do­lar ci­va­rın­da fi­lan ol­muş ol­sun, 184 mil­yar do­lar fa­iz de­mek, alt­mış ta­ne Ata­türk Ba­ra­jı­’nın, bu coğ­raf­ya­dan, bu va­tan­dan sö­kü­lüp baş­ka bir ta­ra­fa gö­tü­rül­me­si de­mek­tir, beş se­ne­de. (CHP, MHP ve DTP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Bu­nu yı­la bö­ler­se­niz, her yıl on iki ta­ne Ata­türk Ba­ra­jı­’nı bu ül­ke­den sö­kü­yo­ruz, baş­ka bir ül­ke­ye he­di­ye edi­yo­ruz de­mek­tir.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, pe­ki, biz­den ön­ce bu fa­iz yok muy­du? Var­dı el­bet­te. Ya­ni siz­den ön­ce “biz­den ön­ce­” de­di­ğim, o öy­le ifa­de edil­di­ği için. Siz­den ön­ce de bu fa­iz var­dı. Ama, in­saf ile ba­ka­lım, şim­di ben bir ra­kam söy­le­ye­yim. Dört yıl - dört yıl di­ye söy­le­ye­yim. 1999-2002 yıl­la­rı ara­sın­da­ki son Koa­lis­yon Hü­kû­me­ti­nin fai­ze öde­di­ği ra­kam -ama için­de dep­rem var, için­de kriz var- 128 mil­yar do­lar­dır.

NU­Rİ US­LU (Uşak) – Ne olur­sa ol­sun.

LÜT­Fİ EL­VAN (Ka­ra­man) – Re­el fa­iz ne ol­du?

İL­HAN KE­Sİ­Cİ (De­vam­la) – Fai­ze öde­di­ği ra­kam 128 mil­yar do­lar­dır. Şim­di­ki Hü­kû­me­tin dört yıl­da öde­di­ği ra­kam 146 mil­yar do­lar­dır.

HA­LİL AY­DO­ĞAN (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – 149 mil­yar do­lar.

İL­HAN KE­Sİ­Cİ (De­vam­la) – Ama, de­min de arz et­ti­ğim gi­bi, o dö­ne­min içe­ri­sin­de dep­rem var­dır, o dö­ne­min içe­ri­sin­de eko­no­mik kriz var­dır. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) – 2007 dö­ne­mi­ni söy­le, büt­çe bu­gün ne ol­du?

YA­ŞAR AĞ­YÜZ (Ga­zi­an­tep) – Din­le, ders ve­ri­yor.

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) – Şim­di, ben ders ve­re­ce­ğim.

İL­HAN KE­Sİ­Cİ (De­vam­la) – Şim­di, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bir de­…

ÜNAL KA­CIR (İs­tan­bul) – Mil­lî ge­li­re ora­nı­nı söy­le, büt­çe­ye ora­nı­nı söy­le.

İL­HAN KE­Sİ­Cİ (De­vam­la) – Büt­çe sığ­maz o ora­na. 180… Şim­di­…

BAŞ­KAN – Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, lüt­fe­n…

İL­HAN KE­Sİ­Cİ (De­vam­la) – Şim­di, De­ğer­li Mil­let­ve­ki­li­…

BAŞ­KAN – Ar­ka­daş­lar, Ha­ti­bi din­le­ye­lim lüt­fen.

İL­HAN KE­Sİ­Cİ (De­vam­la) - Büt­çe­ye bu ra­kam sığ­maz, se­be­bi şu­dur: Bu büt­çe 222 mil­yar YTL’­dir. Do­la­ra bö­ler­se­niz 150 ci­va­rın­da fi­lan, 150 -160 ci­va­rın­da bir do­lar çı­kar. Hâl­bu­ki, fai­ze öde­nen ra­kam 184 mil­yar do­lar­dır. O yüz­den, bu, büt­çe­ye sığ­maz.

Şim­di, on­dan ev­vel­ki bir yir­mi beş yı­lı arz et­mek is­ti­yo­rum, on­dan ev­vel­ki bir yir­mi beş yıl, ya­ni 1975’ten 1999’a ka­dar­ki yir­mi beş yıl­dır.

HA­LİL AY­DO­ĞAN (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – O za­man 2002’yi an­la­tın.

İL­HAN KE­Sİ­Cİ (De­vam­la) – Ta­bi­i.

Tür­ki­ye coğ­raf­ya­sın­da, Tür­ki­ye ik­ti­sa­di coğ­raf­ya­sın­da ka­mu sek­tö­rü­ne ve özel sek­tö­re ait ne ka­dar ik­ti­sa­di kıy­met var ise ta­ma­mı, ne­re­dey­se bu yir­mi beş yıl­da, en önem­li bö­lüm­le­ri yir­mi beş yıl­da ya­pıl­mış, son yir­mi beş yıl­da. Bu yir­mi beş yı­lın öde­di­ği fa­iz tu­ta­rı 127 mil­yar do­lar­dır, ya­ni Tür­ki­ye'nin nor­ma­li. Yir­mi beş se­ne­de 127 mil­yar do­lar fa­iz öde­miş­tir. Baş­ka bir nor­ma­li, AKP dö­ne­mi­nin beş yı­lın­da bu fa­iz ra­ka­mı 184 mil­yar do­la­ra gel­miş­tir. Şim­di, bu ra­kam­la­rın bir kıs­mı ki­tap­lar­da yok, bir kıs­mı be­nim he­sap­la­dı­ğım ra­kam­lar­dır, ar­ka­daş­la­rı­mız “yan­lı­ş” di­ye­bi­lir­ler. Ama, iş­te biz de bu­ra­da­yız, ver­di­ği­miz ra­kam­lar da za­bıt­lar­da­dır, bu­ra­dan bir hâl çı­ka­rı­rız.

SO­NER AK­SOY (Kü­tah­ya) – Gay­ri­sa­fi mil­lî ha­sı­la­…

İL­HAN KE­Sİ­Cİ (De­vam­la) – Şim­di bu­ra­dan, büt­çey­le il­gi­li, de­min­ki de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­da­şı­mı­zın laf atı­şı­na doğ­ru da ge­li­yo­rum. Otuz beş da­ki­ka, dört da­ki­ka, beş da­ki­ka­… De­mek ki beş da­ki­ka he­sap­la­rım­dan ge­ri­ye düş­müş ol­dum, bi­raz hız­lan­dı­rı­yo­rum.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu büt­çe­nin bü­yük­lü­ğü ne? 222. Fai­zi ne? 56. Nis­pe­ti ne? Yüz­de 25. Bir.

İki: Bu büt­çe­nin fai­zi ne? 56. Mil­lî ge­lir gö­rü­nen ra­ka­mı ne? 716. Bu, 716 ol­ma­ya­cak, dü­şe­cek; çün­kü 4,2 ol­du. Bu­na nis­pe­ti ne? Yüz­de 8’den faz­la.

Şim­di, bu iş­ler­le il­gi­li de­ğer­li ar­ka­daş­la­rı­mız­dan is­tir­ham edi­yo­rum, dün­ya­da ken­di­si­ni iyi eko­no­mi ola­rak ni­te­len­di­ren, ya­ni şim­di­ki ar­ka­daş­la­rı­mı­zın ni­te­len­dir­dik­le­ri gi­bi, tek bir ta­ne ül­ke gös­ter­me­li­dir­ler ki bi­ze, fa­iz­le­rin top­lam büt­çe­ye ora­nı yüz­de 25 ol­sun, fa­iz­le­rin mil­lî ge­li­re nis­pe­ti de yüz­de 8’den faz­la ol­muş ol­sun.

Böy­le­ce, si­zin de sor­du­ğu­nuz nis­pet­le­me bö­lü­mü­nü de ce­vap­lan­dır­mış ol­duk.

HA­LİL AY­DO­ĞAN (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Biz­den ön­ce­ki ne ol­du?

İL­HAN KE­Sİ­Cİ (De­vam­la) – Şim­di, ver­dim.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu büt­çe­nin bir ya­tı­rım ka­le­mi var, 12…(AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

HA­LİL AY­DO­ĞAN (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Biz­den ön­ce­ki­le­ri söy­le­yin.

İL­HAN KE­Sİ­Cİ (De­vam­la) – Kriz dö­ne­mi kriz, kri­z…

HA­LİL AY­DO­ĞAN (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Yüz­de 45, yüz­de 45!

SO­NER AK­SOY (Kü­tah­ya) – Kri­zi kim ya­rat­tı?

İL­HAN KE­Sİ­Cİ (De­vam­la) – De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu büt­çe­nin bir ya­tı­rım ka­le­mi var. Bu büt­çe­nin ya­tı­rım büt­çe­si ka­le­mi 12, ya­ni 12 mil­yar YTL; iyi. Fa­iz­ler bu ya­tı­rı­mın ne ka­da­rı? 4,5 ka­tı. Ya­ni, bu büt­çe­de fa­iz ka­le­mi, bu büt­çe­nin bü­tün ka­mu ya­tı­rım­la­rı­nın 4,5 ka­tı. Olur mu böy­le bir şey? Ol­maz.

Bu büt­çe­nin ge­lir ha­ne­sin­de ge­lir ver­gi­si ra­kam­la­rı­mız var. Ge­lir­le­ri üs­tün­den ver­gi al­dı­ğı­mız in­san sa­yı­sı 12-13 mil­yon­dur. Ki­mi­si ba­sit usul­le, ki­mi­si ger­çek usul­le, -es­ki ta­bir­le- ki­mi­si be­yan­na­me­li usul­le, ki­mi­si sto­paj­la, 12-13 mil­yon in­sa­nı­mız­dan top­la­dı­ğı­mız ver­gi ra­ka­mı, bu büt­çe­de­ki ra­kam 38. Ya­ni, şim­di in­saf ile dü­şün­mek de la­zım­dır, 12-13 mil­yon in­sa­nı­mız­dan top­la­dı­ğı­mız, can­la­rın­dan da bez­di­re­rek top­la­dı­ğı­mız ver­gi 38. Biz, bu­nun 1,5 ka­tı­nı fa­iz ola­rak ve­ri­yo­ruz. Bu­nun sa­vu­nu­la­bi­lir bir ta­ra­fı ola­bi­lir mi?

Tür­ki­ye'nin şir­ket­le­ri var, ik­ti­sa­di kıy­met­le­ri var, ko­ope­ra­tif­le­ri var, li­mi­tet şir­ket­le­ri var, ano­nim şir­ket­le­ri var. Bun­lar ça­lı­şır­lar, ku­rum­lar ver­gi­si alı­rız biz bun­lar­dan. Al­dı­ğı­mız, bü­tün 600 bin şir­ket­ten ku­rum­lar ver­gi­si ola­rak al­dı­ğı­mız ra­kam 14’tür. Ya­ni, fai­ze öde­di­ği­miz ra­kam, bü­tün şir­ket­le­ri­miz­den top­la­dı­ğı­mız ku­rum­lar ver­gi­mi­zin tam 4 ka­tı­dır.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu hâl, ken­di­si­ni de­vam et­ti­re­bi­lir bir hâl de­ğil­dir.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bi­zim coğ­raf­ya­mız zor bir coğ­raf­ya­dır. Bu coğ­raf­ya­da sa­de­ce kud­ret­li olan­lar ya­şar­lar. Prob­lem­le­ri de çok ola­n… Ta­rih­ten ve coğ­raf­ya­dan ge­len prob­lem­le­ri­miz var­dır. Ama, bu prob­lem­le­rin üs­te­sin­den gel­sin di­ye, eli­mi­zin al­tın­da, kur­du­ğu­muz bir or­ga­ni­zas­yo­nu­muz var. Adı: Dı­şiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı.

Dı­şiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı­na biz de­riz ki: Bi­zim Er­me­ni me­se­le­siy­le il­gi­li sı­kın­tı­la­rı­mız var, git çöz; Ame­ri­ka­’da an­lat, Av­ru­pa­’da an­lat, As­ya­’da an­lat, ne ya­pı­yor­san yap.  Ku­zey Ira­k’­ta­ki, Ira­k’­ta­ki ge­liş­me­ler­le il­gi­li şu has­sa­si­yet­le­ri­miz var, git der­di­mi­zi an­lat. Kıb­rı­s’­la il­gi­li has­sa­si­yet­le­ri­miz var, git der­di­mi­zi an­lat. Var oğ­lu var, an­lat oğ­lu an­lat.

Bu­na bir gö­rev ver­dik, gö­rev bu. Gö­re­vin kar­şı­lı­ğın­da bir im­kân ver­miş ol­ma­mız la­zım, de­ğil mi? O im­kân büt­çe­dir. 2008 yı­lı büt­çe­sin­de Dı­şiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı­na, bu gö­rev­le­ri yap­sın di­ye ver­di­ği­miz im­kân 707’dir, ra­kam, ya­ni ne? Mil­yon YTL. Pe­ki, de­min­ki fai­zi, 56 mil­yar YTL’­yi 365’e bö­le­lim, gün­lük ne çı­kar? 153. Dı­şiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı­nın büt­çe­siy­le mu­ka­ye­se ede­lim, kar­şı­laş­tı­ra­lım, or­ta­ya çı­kan ra­kam ne olur? Dört bu­çuk gün. Ya­ni, bu ka­dar gö­rev yük­le­di­ği­miz Dı­şiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı­na di­yo­ruz ki: Al sa­na pa­ra, im­kân, git, dört gün­lük fa­iz­le be­nim bü­tün dış prob­lem­le­ri­mi hâl­let gel. Ol­maz.

HA­LİL AY­DO­ĞAN (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Sos­yal gü­ven­lik açık­la­rı­nı da bir de­ğer­len­di­rir mi­si­niz?

İL­HAN KE­Sİ­Cİ (De­vam­la) – Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, ül­ke­le­rin ge­le­ce­ği­ni üni­ver­si­te­ler be­lir­li­yor. Bü­tün eği­tim, üni­ver­si­te­le­r… Bu büt­çe­de üni­ver­si­te­le­ri­mi­ze ayır­dı­ğı­mız, tah­sis et­ti­ği­miz büt­çe­ler var, ra­kam­lar var. An­ka­ra Üni­ver­si­te­si, Ga­zi Üni­ver­si­te­si, Or­ta Do­ğu Tek­nik Üni­ver­si­te­si, bu üni­ver­si­te­le­rin he­men hep­si 30 bin öğ­ren­ci­den faz­la öğ­ren­ci­si olan, 2 bin­den faz­la öğ­re­tim gö­rev­li­si olan üni­ver­si­te­le­ri­miz­dir. Bi­zi 21’in­ci yüz­yı­la, kü­re­sel­leş­me as­rı­na, bil­gi top­lu­mu­na, her ne hâl ise, ha­zır­la­ya­cak olan ku­ru­luş­lar. Ver­di­ği­miz büt­çe­ler 300 ila 320 mil­yon YTL’­dir. Bir yıl­lı­ğı­na Or­ta Do­ğu Tek­nik Üni­ver­si­te­si­ne, Ga­zi Üni­ver­si­te­si­ne, An­ka­ra Üni­ver­si­te­si­ne ver­di­ği­miz ra­kam 320-340 mil­yon li­ra. Ya­ni, ne de­mek? Tek bir gün­lük fa­iz de­mek. Biz, Tür­ki­ye­’nin is­tik­ba­li­ni ema­net ede­ce­ği­miz or­ga­ni­zas­yon­la­ra, üni­ver­si­te­le­ri­mi­ze, bu­nu yap, bu­nu ha­zır­la fa­lan de­di­ği­miz şey­de, bir gün­lük fa­iz pa­ra­sı ve­ri­yo­ruz. Bu, doğ­ru bir yak­la­şım de­ğil­dir de­ğer­li ar­ka­daş­lar.

Ta­bi­i, as­lın­da be­nim bu borç-fa­iz için de ay­rı­ca bir ki­şi­sel has­sa­si­ye­tim var. Ye­ni bir ta­rih oku­ma­sı­na da ih­ti­ya­cı olan bir ül­ke­dir Tür­ki­ye. Me­se­la, ba­na gö­re biz, ci­han im­pa­ra­tor­lu­ğu­nu Bi­rin­ci Dün­ya Sa­va­şı’­nın er­te­sin­de kay­bet­miş de­ği­liz­dir, o ci­han im­pa­ra­tor­lu­ğu­nu Bi­rin­ci Dün­ya Sa­va­şı çık­ma­dan kay­bet­miş bir ül­ke­yiz­dir, di­ye oku­rum ben. Ye­ni ta­rih oku­ma­sı odur. Ne­den? On­dan yak­la­şık yir­mi-otuz se­ne ön­ce –ba­şı­nı söy­ler­sem da­ha bel­li- “Va­ri­da­tı Mu­has­se­se İda­re­si­” var. Onun önün­de­ki laf şu­dur: “Dü­yu­nu Umu­mi­ye­yi Os­ma­ni­ye­” Os­man­lı­nın umu­mi borç­la­rı. Bu­ra­da bit­ti mi? Ha­yır, bit­mez. O ida­re­nin de­va­mı şu­dur: “Va­ri­da­tı Mu­has­se­se İda­re­si­” ya­ni var­lık­la­rı­nın tah­si­si ve ida­re­si. Biz, ci­han im­pa­ra­tor­lu­ğu­nu bu borç ve fa­iz yü­zün­den kay­bet­tik. O yüz­den be­nim yük­sek bir has­sa­si­ye­tim var­dır.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, eğer bu dü­ze­ne gir­miş ol­sa -ya­ni bü­tü­nüy­le sı­fır­la­na­cak fi­lan de­ğil ama- or­ta­ya çı­ka­cak olan re­sim çok par­lak bir re­sim­dir. Be­nim he­sa­bı­ma gö­re on da­ki­ka ge­ri­le­dik, şim­di bir baş­ka şe­ye ge­çi­yo­rum.

Ya­ni, dış ti­ca­ret ve ca­ri iş­lem­ler he­sa­bıy­la da il­gi­li bir şey­ler söy­le­ye­cek­tim, ama ora­da, me­se­la bu it­ha­lat ve dış ti­ca­ret­le il­gi­li şu­nu arz edip geç­miş ola­yım: Tür­ki­ye, 65 mil­yar do­lar­lık dış ti­ca­ret açı­ğı ve­ri­yor. Çok yük­sek­tir. Ya­ni, gay­ri­sa­fi mil­lî ha­sı­la­ya bö­ler­se­niz 12,5 ci­va­rın­da­dır. Ya­ni, bir ta­ne me­de­ni ül­ke gös­ter­mek la­zım­dır ki, dış ti­ca­ret açı­ğı gay­ri­sa­fi mil­lî ha­sı­la­sı­nın yüz­de 12,5’u ci­va­rın­da ol­sun; yok­tur.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, ama, biz bu­ra­ya ne­re­den ge­li­yo­ruz? Tür­ki­ye ne it­hal edi­yor? 100 mil­yar do­lar­lık ra­kam­la­rı ko­nu­şun­ca doğ­ru dü­rüst bir re­sim ver­mez fi­lan ama, bu­… Me­se­la, ce­viz it­hal edi­yor. Ne­re­den? Uk­ray­na­’dan, İra­n’­dan. Al­la­h’­tan kor­ka­lım ya­ni. Mı­sır it­hal edi­yor. Ne­re­den? Ok­ya­nus öte­sin­den, Ame­ri­ka Bir­le­şik Dev­let­le­ri­’n­den. Ar­pa it­hal edi­yor. Ne­re­den? Uk­ray­na­’dan, Rus­ya­’dan. Ta­vuk it­hal edi­yor. Ne­re­den? Bir ok­ya­nus aşı­yo­ruz, Bre­zil­ya­’dan. Et it­hal edi­yo­ruz. Ne­re­den? Öbür ok­ya­nu­su aşı­yo­ruz, Avus­tral­ya­’dan. Böy­le bir şey ola­bi­lir mi? Şim­di, bir de baş­ka bir ba­his çık­tı, pa­muk it­hal edi­yo­ruz. Ne­re­den? Yu­na­nis­ta­n’­dan. Ya, bi­zim Amik Ova­la­rı­mız yok muy­du?

SÜ­LEY­MAN TU­RAN ÇİR­KİN (Ha­tay) – Var.

İL­HAN KE­Sİ­Cİ (De­vam­la) – Çu­ku­ro­va­’mız yok mu?

SÜ­LEY­MAN TU­RAN ÇİR­KİN (Ha­tay) – Var.

İL­HAN KE­Sİ­Cİ (De­vam­la) – Bak­lan Ova­la­rı yok mu? Muş Ova­la­rı yok mu? Bat­man Ova­la­rı yok mu? Ya­ni, ne ol­du bu ova­la­ra da Yu­na­nis­ta­n’­dan pa­muk it­hal eder hâ­le gel­dik?

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu­nu dik­kat­le­ri­ni­ze arz et­mek için arz edi­yo­rum. (CHP, MHP ve DTP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Şim­di, bu der­gi The Eco­no­mist der­gi­si, İn­gil­te­re­’de çı­kan. Dün­ya­nın en pres­tij­li eko­no­mi - po­li­tik der­gi­le­rin­den bir ta­ne­si­dir. Haf­ta­lık­tır. Ba­zen bi­zim ra­kam­la­rı­mı­za iti­bar edil­me­ye­bi­lir ama, ec­ne­bi ol­du­ğu için iti­bar bu sı­ra­lar­da da­ha yük­sek ya­ban­cı­la­ra. (Gü­lüş­me­ler)

Şim­di, bu, her haf­ta, ya­ni her sa­yı­sı­nın son ka­pa­ğı­nı böy­le bir ka­pak ya­par. Bu­ra­ya el­li ta­ne ül­ke ya­zar, bun­la­rın dış ti­ca­ret açık­la­rı, ca­ri iş­lem­ler açı­ğı, enf­las­yo­nu, fa­iz nis­pet­le­ri, üç ay­lık ha­zi­ne kâ­ğıt­la­rı­nı kaç li­ray­la borç­la­nır­lar, on yıl­lık ha­zi­ne bo­no­la­rı­nı ve­sa­ire fi­lan.

Şim­di, biz de, ta­bi­i, her haf­ta me­rak ede­riz ya­ni. Şim­di, sa­bah­ki ko­nuş­ma­cı­la­rı­mız­dan da ifa­de eden ar­ka­daş­la­rı­mız ol­du. Bir iki ta­ne ör­nek se­çe­yim ben, bi­ze ben­ze­yen­le­ri ol­sun. Me­se­la, Ja­pon­ya 1’in al­tın­da, ama bi­zim için ör­nek ol­maz. Biz ör­nek di­ye bak­tı­ğı­mız­da ilk ak­lı­mı­za me­se­la Yu­na­nis­tan ge­lir. Aca­ba kom­şu­muz ney­le borç­la­nı­yor? Bu­ra­da­ki ra­kam, Yu­na­nis­tan yüz­de 4,87’y­le borç­la­nı­yor­muş. İyi. Aşa­ğı­da bir yer­ler­de var, Mı­sır. Bi­raz­cık da­ha bi­ze doğ­ru ge­ti­ri­yo­rum. Mı­sır ney­le borç­la­nı­yor­muş? 7,13. İyi. Or­ta­lar­da bir yer var, Pa­kis­tan. Şim­di, Pa­kis­tan ne? Af­ga­nis­tan har­bin­den son­ra yak­la­şık ya­rı­sı El Ka­ide’­nin iş­ga­li al­tın­da. Şim­di, es­ki iki baş­ba­kan ve iki ana mu­ha­le­fet par­ti­si ya­hut iki mu­ha­le­fet par­ti­si ge­nel baş­ka­nı­… Pa­kis­ta­n’­da ne­re­dey­se iç sa­va­şa ya­kın bir hâl var. Her gün bü­yük gös­te­ri­ler var. Öbür ya­rı­sı ne­re­dey­se Ame­ri­ka­’nın kon­tro­lü al­tın­da ma­hi­yet­te di­ye­bi­le­ce­ği­miz bir hâl içe­ri­sin­de. Böy­le bir Pa­kis­tan. O ney­le borç­la­nı­yor­muş? 9,73. Ta­mam. Ee, Tür­ki­ye de de­mek ki Pa­kis­ta­n’­dan iyi­dir, Mı­sı­r’­dan iyi­dir ya­ni de­ğil mi? Ni­ye ol­ma­sın?

HA­LİL AY­DO­ĞAN (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Bre­zil­ya da var.

İL­HAN KE­Sİ­Cİ (De­vam­la) – Hay­hay, Bre­zil­ya da var bu­ra­da.  Efen­dim, Bre­zil­ya var, bu­ra­da var.

HA­LİL AY­DO­ĞAN (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Söy­le­yi­n…

İL­HAN KE­Sİ­Cİ (De­vam­la) – Söy­le­rim ca­nım, o ka­dar şey yap­ma­yın.

Pa­kis­ta­n’­dan iyi borç­la­nı­yor ol­ma­mız la­zım­dı de­ğil mi? El­bet­te. Tür­ki­ye­’nin, ya bu yan­lış yaz­dı­… Ben ge­çen haf­ta­ya da bak­tım, on­dan ev­vel­ki haf­ta­ya da bak­tım, on­dan ev­vel­ki haf­ta­ya da bak­tım, bu­ra­da yaz­dı­ğı ra­kam 17,21.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, bu hâl iyi bir hâl de­ğil­dir. Lüt­fen bu söy­le­dik­le­ri­mi bir mu­ha­le­fet par­ti­si mil­let­ve­ki­li­nin büt­çe ten­ki­di ola­rak ar­ka­daş­la­rı­mız al­ma­sın­lar, öbür mu­ha­le­fet par­ti­si söz­cü­le­ri­nin de ten­kit­le­ri­ni, eleş­ti­ri­le­ri­ni böy­le al­ma­sın­lar, öy­le de­ğil. Pa­kis­tan yüz­de 9’la borç­la­nır­ken, Mı­sır yüz­de 7’y­le borç­la­nır iken, Tür­ki­ye­’nin yüz­de 17,21’le borç­lan­ma­sı bu ül­ke için iyi bir hâl de­ğil­dir. Bu hâl de­vam et­ti­ri­le­bi­lir de de­ğil­dir, is­ter­se­niz el­bet­te de­vam et­ti­re­bi­lir ar­ka­daş­la­rı­nız.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, şim­di, bu Mer­kez Ban­ka­sı, bu aşı­rı kur ve­sa­ire­… Bi­zim Mer­kez Ban­ka­mız var, gü­zel bir or­ga­ni­zas­yon­dur. Bun­lar eko­no­miy­le il­gi­li ten­kit­le­ri­ni, kri­tik­le­ri­ni çok dip­lo­ma­tik dil­le kul­la­nır­lar. Özel­lik­le, ulus­la­ra­ra­sı eko­no­mik or­ga­ni­zas­yon­lar, eko­no­miy­le il­gi­li has­sa­si­yet­le­ri­ni söy­ler­ken ne­re­dey­se Dı­şiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı mes­lek me­mur­la­rı has­sa­si­ye­tin­de, dik­ka­tin­de bir dip­lo­ma­tik dil kul­la­nır­lar. Ya­ni, kö­tü­ye “kö­tü­” de­mez­ler, kri­ze “k­ri­z” de­mez­ler, onun ye­ri­ne baş­ka bir şey der­ler, da­ha yu­mu­şak laf­lar fi­lan kul­la­nır­lar. Me­se­la “k­ri­z”­e “k­riz yak­la­şı­yo­r” de­mez de “kı­rıl­gan­lı­ğı ar­tı­yo­r” der­ler fi­lan. Şim­di, bi­zim Mer­kez Ban­ka­mı­zın da ken­di İn­ter­net si­te­sin­de böy­le bir tab­lo­su var. Bu laf­la ifa­de edil­mez, ama bu di­yor ki: “1995 = 100’e gö­re Türk Li­ra­sı bu­gün iti­ba­rıy­la yüz­de 58 da­ha de­ğer­li.” Bu, bi­zim Mer­kez Ban­ka­mı­zın de­di­ği bir şey. Bu­nu ya­zıy­la böy­le de­mi­yor, ama tab­lo­su, gra­fi­ği bu­ra­da.

Şim­di, bi­zim Mer­kez Ban­ka­mız­dan da­ha faz­la iti­bar ede­ce­ği, ba­zı ar­ka­daş­la­rı­mı­zın, ku­ru­luş­lar var: Gold­man Sachs. De­ğil mi? Ona da­ha çok iti­bar eder­ler her­hâl­de ya­ni. Bun­dan yak­la­şık bir ay ön­ce Gold­man Sachs bir ra­por ya­yın­la­dı. Biz de va­rız, baş­ka ül­ke­ler de var bu ra­po­run içe­ri­sin­de. Ha­sı­lı­ke­lam, öbür ül­ke­le­ri, ca­ri açık­la­rı ve­sa­ire fi­lan ana­liz et­tik­ten son­ra di­yor ki: “Tür­ki­ye­’de TL yüz­de 74 aşı­rı de­ğer­li.” Al­lah Al­lah, der­se de­sin. Der­se de­sin olu­yor mu bu dün­ya­da? Ol­mu­yor. Bu ra­po­ru oku­yan Stan­dard and Po­or's, ya­ni ül­ke­le­re ra­ting no­tu ve­ren, efen­dim, kre­di not­la­ma­sı ya­pan Stan­dard and Po­or's di­yor ki: Ey­vah, ben bu ra­po­ru al­dım oku­dum. Ken­di müş­te­ri­le­ri­ne de di­yor ki: Ey müş­te­ri­le­rim, duy­duk duy­ma­dık de­me­yin, şu, şu, şu, şu ül­ke­ler, en baş­ta Tür­ki­ye, çok aşı­rı mil­lî pa­ra­la­rı var. Ee, bu ül­ke­ler­de­ki men­kul var­lık­la­rı­nı­zın ora­nı­nı sü­rat­le yüz­de 6’dan yüz­de 4’e in­di­rin. Ya­ni, ne­re­dey­se üç­te 1 ora­nın­da, yüz­de 30 ora­nın­da azal­tın di­yor Stan­dard and Po­or's.

Bir baş­ka ulus­la­ra­ra­sı ku­ru­luş, Pi Eco­no­mics. Bu, Pi Eco­no­mics, Fi­nan­ci­al Ti­me­s’­da müt­hiş bir ma­ka­le yaz­dı, onun baş­ka­nı. Ay­rı­ca ra­po­ru fi­lan da var. Fi­nan­ci­al Ti­me­s’­da­ki ma­ka­le­de di­yor ki: “Türk li­ra­sı çök­me­ye mah­kûm­dur.” Çok sert bir laf. Ya­ni, aşı­rı de­ğer­li­dir, ma­şı­rı de­ğer­li­dir fi­lan de­se amen­na, ney­se ne. “Çök­me­ye mah­kûm­du­r…­”

Şim­di, bu ra­por­lar Hü­kû­me­ti­mi­zin elin­de yok­sa, ben bu ra­por­la­rı Hü­kû­me­ti­mi­ze arz ede­rim. Ama, sa­yın ba­kan­la­rı­mız na­sıl ya­pı­yor­lar? Bu­ra­dan ba­zı ar­ka­daş­la­rı­mız so­ru sor­du­ğun­da, ben bu­nu ya­zı­lı ola­rak ce­vap­la­ya­ca­ğım fi­lan di­yor­lar. Hü­kû­met de bi­ze ya­zı­lı ola­rak mü­ra­ca­at eder­se, ben bu ra­por­la­rı Hü­kû­me­ti­mi­ze mem­nu­ni­yet­le arz ede­rim. (CHP, MHP ve DTP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, bun­lar ya­ban­cı­la­rın, Hü­kû­me­tin elin­de ol­ma­ya­bi­le­cek, ta­kip et­me­ye­bi­le­cek olan ya­ban­cı­la­rın ra­po­ru, ama Hü­kû­me­ti­mi­zin elin­de ol­du­ğu­nu bil­di­ğim bir ra­por da­ha var: O da IM­F’­nin ra­po­ru, meş­hur IMF. Eve­t…

HA­LİL AY­DO­ĞAN (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Siz hü­kû­met­ten da­ha mı güç­lü­sü­nüz?

İL­HAN KE­Sİ­Cİ (De­vam­la) - El­bet­te Hü­kû­me­ti­miz, he­pi­mi­zin hü­kû­me­ti­dir, el­bet­te. 

HA­LİL AY­DO­ĞAN (Af­yon­ka­ra­hi­sar) – Siz hü­kû­met­ten da­ha mı güç­lü­sü­nüz?

İL­HAN KE­Sİ­Cİ (De­vam­la) – El­bet­te Hü­kû­met, he­pi­mi­zin hü­kû­me­ti­dir.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Hü­kû­me­ti­mi­zin elin­de ol­du­ğu­nu bil­di­ğim ra­por, şu ra­por. Da­ha doğ­ru­su bu ra­por de­ğil de, o bö­lü­mü ra­por sa­yıl­maz, bu, iş­te 170 say­fa­lık bir şey­dir, IM­F’­nin 4’ün­cü mad­de kap­sa­mın­da Hü­kû­me­ti­mi­ze sun­du­ğu ra­por­dur. Bu ra­por­da da bir yı­ğın dip­lo­ma­tik dil var ama şöy­le bir tab­lo koy­muş. Ba­ğış­la­yın ben üs­tün­de ça­lış­tı­ğım içi­n… Bu ra­por­da di­yor ki, bu­ra­sı, de­min­ki dip­lo­ma­tik di­le ge­ti­ri­yo­rum ko­nu­yu: “Kı­rıl­gan­lık gös­ter­ge­le­ri...” Ya­ni Türk­çe­leş­tir­di­ğim za­man kı­rıl­gan­lık gös­ter­ge­le­ri di­yo­rum ama bu­nu fev­ka­la­de dip­lo­ma­tik bir dil ola­rak ar­ka­daş­la­rı­mı­zın al­ma­sı­nı is­tir­ham edi­yo­rum. Söy­le­miş, kı­rıl­gan­lık ül­ke­le­ri­… Biz dâ­hil se­kiz on ta­ne ül­ke var. Bi­zim­le be­ra­ber kri­ze gir­miş olan ül­ke­ler de var, şu an­da kriz ban­dın­da di­ye­bi­le­ce­ği­miz, kri­ze doğ­ru gi­di­yor hâl­de di­ye­bi­le­ce­ği­miz ül­ke­ler de var. Me­se­la Tür­ki­ye var, Po­lon­ya var, Ma­ca­ris­tan var, Çek Cum­hu­ri­ye­ti var, Bre­zil­ya var, Gü­ney Af­ri­ka var, Rus­ya var ve­sa­ire. Şim­di, şu tab­lo, di­yor ki: Bir, re­zerv­le­rin kı­sa dö­nem­li borç­la­ra ora­nı. En kö­tü du­rum­da­ki ül­ke ne? Tür­ki­ye. Hü­kû­me­ti­mi­zin elin­de var bu ra­por. İki, ca­ri iş­lem­ler açı­ğı­nın mil­lî ge­li­re pa­yı. Şu ikin­ci. En kö­tü ül­ke ne, şu si­yah gi­bi olan? Tür­ki­ye. Üç, top­lam ka­mu borç­la­rı­nın mil­lî ge­li­re ora­nı. En kö­tü ül­ke ne, en yük­sek ül­ke ne? Tür­ki­ye. Dör­t… Şim­di bun­lar ka­muy­la il­gi­liy­di de­ğer­li ar­ka­daş­lar. Bir de di­yor ki şu­ra­da­ki tab­lo: Özel sek­tör kre­di­le­rin­de­ki ar­tış­la­rın mil­lî ge­li­re ora­nı. En yük­sek, Tür­ki­ye. De­vam eden say­fa­la­rın­da da ay­rı­ca IMF di­yor ki, de­me­ye de ge­ti­ri­yor ki, bu­nu söy­le­yen­den din­le­ye­ne arif ge­rek he­sa­bıy­la der­ler, de­me­ye de ge­ti­ri­yor ki, Tür­ki­ye­’de­ki özel sek­tö­re açıl­mış olan ey ban­ka­lar, özel sek­tö­re aç­tı­ğı­nız kre­di­le­ri azal­tın, ya­vaş­la­tın, dur­du­run. Ni­ye? Çün­kü kı­rıl­gan­lık kat sa­yı­sı en yük­sek olan Tür­ki­ye­’dir. Bu, IMF ra­po­ru­dur de­ğer­li ar­ka­daş­lar.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, şim­di ça­re­ler­le de il­gi­li bir şey söy­le­miş ola­lım. Ama be­nim he­sa­bı­ma gö­re, Sa­yın Baş­kan, ba­na, in­şal­lah, bir­kaç da­ki­ka da­ha ve­re­cek­tir.

1) Ön­ce, hü­kû­met eden­le­rin bu res­mi cid­di­ye al­ma­la­rı la­zım­dır. Bu re­sim cid­di bir re­sim­dir.

2) Bu -iş­te, dü­şük kur, yük­sek fa­iz ve­sa­ire fi­lan- Türk li­ra­sı aşı­rı de­ğer­li­dir. Bu­nu ka­bul et­mek la­zım­dır.

3) Şu­na tam inan­mak la­zım­dır, ya­ni en­di­şe et­me­mek la­zım­dır ki: Biz bir bü­yük mil­le­tiz, biz bir bü­yük dev­le­tiz. Bu sı­kın­tı­la­rı da, baş­ka sı­kın­tı­la­rı da aşa­rız. Ama bu­na tam iman et­mek la­zım­dır, tam inan­mak la­zım­dır ala­ca­ğı­mız eko­no­mik ted­bir­ler­de.

Fa­kat şu­nu da bil­mek la­zım­dır ki he­men pe­şi­nen: Bu eko­no­mi­de si­hir yok­tur, si­hir­baz yok­tur. Ya­ni bir yük­sek si­hir­baz ge­ti­re­lim, vur­sun değ­ne­ği­ni, eko­no­mi­yi dü­zelt­si­n… Bu hâl de yok­tur.

Bun­la­rın er­te­sin­de ya­pıl­ma­sı la­zım ge­len hâl, bir bü­tün­cül prog­ram­dır, bir bü­yük prog­ram­dır. Ama, bu prog­ram ha­zır­la­nır­ken, top­lu­mun he­men he­men bü­tün ik­ti­sa­di ak­tör­le­riy­le, ya­ni iş­çi dün­ya­sıy­la, iş dün­ya­sıy­la, me­mur­lar dün­ya­sıy­la, ça­lı­şan­lar dün­ya­sıy­la, ta­rım dün­ya­sıy­la, ta­ma­mıy­la bir­lik­te bir bü­tün­cül prog­ram yap­mak la­zım­dır.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, dün­ya, 1980’den son­ra açık eko­no­mi de­di­ği­miz eko­no­mi­ye geç­ti. Biz de dün­yay­la bir­lik­te ha­re­ket eden bir ül­ke­yiz­dir. Ya­ni biz kar­ma eko­no­mi kul­la­nır­ken, dün­ya açık pi­ya­sa eko­no­mi­si içe­ri­sin­de fi­lan de­ğil­di, dün­ya da kar­ma eko­no­mi­dey­di, Ame­ri­ka Bir­le­şik Dev­let­le­ri ha­riç ol­mak üze­re arz edi­yo­rum bu­nu. O yüz­den, biz, dün­yay­la be­ra­ber ha­re­ket ede­riz; doğ­ru ede­riz, iyi ede­riz.

1980’den son­ra, dün­ya, ola­ğa­nüs­tü bir ge­liş­me gös­ter­di. Fa­kat Türk eko­no­mi­si, bu açık eko­no­mi­ye ge­çi­şin ye­te­ri ka­dar fay­da­sı­nı gö­re­bil­miş ül­ke­ler­den bi­ri­si de­ğil­dir. Ni­ye? Ne­re­den bi­le­lim bu­nun böy­le olup ol­ma­dı­ğı­nı? Me­se­la şu­ra­dan bi­le­lim: 1980’den 2003 yı­lı­na ka­dar­ki or­ta­la­ma bü­yü­me hı­zı -yir­mi dört yıl­da, her yıl üst üs­te ol­mak üze­re- yüz­de 4’tür; için­de kriz­ler de var­dır. Ama 1947’den -ya­ni kar­ma eko­no­mi gi­bi ol­du­ğu­muz dö­nem­ler- 1990’a ka­dar kırk beş se­ne ci­va­rın­da­ki bir dö­nem içe­ri­sin­de Tür­ki­ye­’nin her yıl üst üs­te or­ta­la­ma bü­yü­me hı­zı yüz­de 5,2’dir. Bu dö­ne­min içe­ri­sin­de ne­ler var­dır? Bu dö­ne­min içe­ri­sin­de İkin­ci Dün­ya Sa­va­şı­’nın iz­le­ri var­dır, iki bu­çuk ta­ne as­ke­rî ih­ti­lal var­dır, Kıb­rıs Ba­rış Ha­re­kâ­tı var­dır, Kıb­rıs Ba­rış Ha­re­kâ­tı mü­na­se­be­tiy­le eko­no­mi­ye ko­nul­muş olan am­bar­go var­dır, Kıb­rıs am­bar­go­su var­dır, ila­ve­ten, on se­ne içe­ri­sin­de pet­ro­lün va­ri­li 1 do­lar iken 36 do­la­ra, ya­ni, yüz­de 3.600 kat art­mış hâ­li de var­dır, çok par­ti­li koa­lis­yon­lar da var­dır, ama her yıl üst üs­te bu el­li yı­lın eko­no­mik bü­yü­me hı­zı yüz­de 5,2’dir, 1980’den son­ra, açık eko­no­mi­ye geç­tik­ten son­ra 4. He­le bu dö­ne­min, bir de, plan­lı kal­kın­ma dö­ne­mi de­di­ği­miz bö­lüm -bi­rin­ci plan, ikin­ci plan, üçün­cü plan- 1963-1977 yıl­la­rı­nı kap­sar, 1963-1977 yıl­la­rın­da­ki Tür­ki­ye­’nin her yıl üst üs­te kal­kın­ma hı­zı yüz­de 6,7’dir. Bi­zim önü­müz­de iki ta­ne ül­ke var­dır -o 6,7’nin o dö­nem- bir ta­ne­si Ja­pon­ya’dır; on­lar 8,2’y­di. Ya­ni, bu­ra­dan mu­ra­dım be­nim tek­rar es­ki dö­nem­le­re dön­mek fi­lan de­ğil­dir, sa­de­ce, Tür­ki­ye, açık eko­no­mi­ye ge­çiş­te ye­te­ri ka­dar is­ti­fa­de ede­me­miş de­mek­tir.

Bu yol mu yan­lış­tır? Ha­yır, yol doğ­ru­dur. O za­man, yo­lun üs­tün­de ba­zı arı­za­lar var de­mek­tir. Bi­zim işi­miz, de­mek ki, bu açık eko­no­mi­ye ge­çiş­te yo­lun üs­tün­de­ki arı­za­la­rı gi­der­mek­tir. On­lar şu­dur de­ğer­li ar­ka­daş­lar:

1) Açık eko­no­mi­nin yö­ne­ti­mi, nor­mal şart­lar­da, zan­ne­di­le­nin ak­si­ne, ka­pa­lı eko­no­mi­le­rin yö­ne­ti­min­den da­ha zor­dur. Açık eko­no­mi­ler yük­sek bir oto­ri­te is­ter, ku­ral ko­ya­cak, ku­ral­la­rı gö­ze­te­cek, uy­gu­la­ya­cak. Bu yük­sek oto­ri­te dev­let­tir. Bi­zim ge­nel alış­kan­lı­ğı­mız­da, ge­nel dev­let ve ku­ral koy­ma alış­kan­lı­ğı­mız­da, ge­le­nek­sel olan hâ­lin­de şöy­le bir ek­sik­lik gö­rü­rüm ben: Biz ku­ral­la­rı mü­sa­ma­ha­sız ko­ya­rız fa­kat iş uy­gu­la­ma­ya gel­di­ği za­man mü­sa­ma­ha­lı uy­gu­la­ma­lar baş­la­tı­rız. Bu yan­lış­tır. Pe­ki, doğ­ru ola­nı ne ola­bi­lir? Doğ­ru ola­nı şu­dur: Ku­ral­lar mü­sa­ma­ha­lı ko­nul­ma­lı­dır, es­nek ko­nul­ma­lı­dır, ama uy­gu­la­ma saf­ha­sı­na gel­di­ği an­dan iti­ba­ren mü­sa­ma­ha­sız uy­gu­lan­ma­lı­dır.

2) Açık eko­no­mi, yö­ne­ti­min­de çok üs­tün, çok ye­te­nek­li ve ka­ti­yen si­ya­si et­ki al­tın­da kal­ma­ya­cak olan, kal­ma­yan bir ka­mu ve eko­no­mi bü­rok­ra­si­si  is­ter. Bu ol­ma­dan açık eko­no­mi yö­ne­til­mez.

3) Müt­hiş bir hu­ku­ki alt­ya­pı is­ter. Her şe­yin önün­de böy­le bir hu­ku­ki alt­ya­pı­nın gel­me­si la­zım­dır. Şim­di, ik­ti­sat­çı ar­ka­daş­la­rı­mı­zın bir bö­lü­mü­ne ters ge­le­bi­lir ama hu­kuk, eko­no­mik ge­liş­me­nin de en önem­li ens­trü­man­la­rın­dan bir ta­ne­si­dir, o yüz­den müt­hiş bir hu­ku­ki alt­ya­pı is­ter, yok­sa dev­let hu­kuk dev­le­ti ol­maz, ha­tır dev­le­ti olur.

4) Ger­çek an­lam­da hal­ka açık şir­ket­ler is­ter. Ger­çek an­lam­da ser­ma­ye pi­ya­sa­la­rı ve bor­sa­lar is­ter.

Şim­di, de­ğer­li ar­ka­daş­lar, son ola­rak, ka­pa­lı eko­no­mi­nin ku­ru­luş­la­rı da açık eko­no­mi­ye ge­çiş­te ya­şa­ya­maz­lar, o yüz­den bir özel­leş­tir­me de is­ter. Ya­pı­lı­yor olan özel­leş­tir­me­ler el­bet­te açık eko­no­mi­ye ge­çi­şin icap­la­rın­dan­dır.

Özel­leş­tir­me­de dün­ya­da iki ta­ne ana mo­del var, iki ta­ne ana ku­tup var­dır: Bi­rin­ci­si, La­tin Ame­ri­ka mo­de­li­dir. Ba­şı­nı, bu­nun tam tem­sil­ci­li­ği­ni Ar­jan­tin ya­par. Aşa­ğı yu­ka­rı bü­tün özel­leş­tir­me­le­ri, top­tan, ge­li­şi­gü­zel ve ya­ban­cı­la­ra sa­tar­lar. Bu­nun adı dün­ya li­te­ra­tü­rün­de “Ar­jan­tin mo­de­li­”dir. Hâl­bu­ki, düz­gün özel­leş­tir­me mo­de­li “Ang­lo­sak­son mo­de­li­” ola­rak ni­te­len­di­ri­len mo­del­dir, şam­pi­yon­lu­ğu­nu İn­gi­li­z’­ler ya­par, Kı­ta Av­ru­pa­’sı da onun pe­şin­den git­ti. Bun­lar, özel­leş­tir­me­yi, ser­ma­ye­yi ta­ba­na yay­mak, ser­ma­ye­yi hal­ka yay­mak is­ti­ka­me­tin­de ya­par­lar, çok yük­sek bir özen­le ya­par­lar.

Şim­di, bi­zim Av­ru­pa Bir­li­ğiy­le olan mü­na­se­bet­le­ri­miz­de, ye­ni Fran­sa Cum­hur­baş­ka­nı Sar­kozy -onun­la il­gi­li mü­la­ha­za­la­rı­nı­zı ay­rı tut­mak üze­re arz et­mek is­ti­yo­rum ben- bun­dan bir müd­det ön­ce, ye­ni Cum­hur­baş­ka­nı ol­du­ğu sı­ra­lar­da, Fran­sa­’nın önem­li ku­ru­luş­la­rın­dan bir ta­ne­si var, Da­no­ne. Biz de bu­ra­da yo­ğurt­la­rı­nı yi­yo­ruz, de­ğil mi? Efen­dim, sa­tı­lı­yor, bü­tün sü­per­mar­ket­ler­de var. Süt ve süt ürün­le­ri, Da­no­ne; iyi. Ame­ri­ka­’nın da bir bü­yük şir­ke­ti var, Pep­si­Co. Bu gel­di Fran­sa­’dan, bu Da­no­ne­’yi sa­tın al­mak is­te­di. Sar­kozy de­di ki: “Ha­yır, Da­no­ne­’nin Pep­si­Co­’ya sa­tıl­ma­sı­na kar­şı­yım.” Al­lah Al­lah, ni­ye? Ver­di­ği ce­vap: “Da­no­ne, Fran­sa için stra­te­jik bir ürün­dür.” Gö­rü­yor­su­nuz de­ğil mi, stra­te­jik ürün özel­leş­tir­me­de var mı yok mu? Efen­dim, stra­te­jik yak­la­şım böy­le bir yer­de var mı yok mu?

Şim­di, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, bü­tün bun­lar­dan ne çı­kar? Eko­no­mi pi­ya­sa eko­no­mi­si ola­bi­lir, ama dev­let pi­ya­sa dev­le­ti ol­maz, dev­let dev­let­tir. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

At­la­dık, ge­ri­ye dön­me­ye­yim ben. Bir ba­his at­la­mış­tım, ama üç dört da­ki­ka­mız kal­mış. İn­si­ca­mım bo­zu­la­bi­lir.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, biz­le­rin de, siz­le­rin de, ina­nı­yo­rum ki bu büt­çe­ler­den ve eko­no­mik prog­ram­lar­dan ara­dı­ğı­mız şey bir ta­ne­dir. Ara­dı­ğı­mız şey, hal­kı­mı­zın yü­zü­nü gül­dür­mek­tir. Öy­le bir büt­çe ol­ma­lı­dır, öy­le bir eko­no­mik prog­ram ol­ma­lı­dır ki bu uy­gu­lan­dı­ğın­da hal­kı­mı­zın yü­zü gül­me­li­dir, hal­kı­mız ra­hat et­me­li­dir. Ay­rı­ca, Tür­ki­ye­’nin, bi­zim ara­dı­ğı­mız şey, ya­ni bu 21’in­ci yüz­yıl, kü­re­sel dün­ya ve­sa­ire ulus­la­ra­ra­sı plat­form­lar­da ya­rış­mak ve ulus­la­ra­ra­sı stan­dart­lar­da ya­şa­mak­tır. Ulus­la­ra­ra­sı stan­dart­lar­da ya­şa­ma­nın yo­lu, ulus­la­ra­ra­sı plat­form­lar­da ya­rış­mak­tan ve ka­zan­mak­tan ge­çer. Ha­sı­lı, biz yurt­ta zen­gin­lik ara­rız, dün­ya­da say­gın­lık ara­rız. Dev­le­ti­mi­zin, dev­let yö­ne­ti­ci­le­ri­mi­zin ara­ma­sı la­zım ge­len şey bu­dur: Yurt­ta zen­gin­lik, dün­ya­da say­gın­lık.

Şim­di, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, söz­le­ri­mi bağ­lı­yo­rum. 2008 yı­lı büt­çe­si­nin aziz mil­le­ti­mi­ze ha­yır­lı ol­ma­sı­nı te­men­ni edi­yo­rum. Bü­tün va­tan­daş­la­rı­mı­zın ve de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri­mi­zin önü­müz­de­ki, ge­li­yor olan Kur­ban Bay­ram­la­rı­nı teb­rik edi­yor, söz­le­ri­mi şöy­le bağ­lı­yo­rum: De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, lüt­fen ina­nı­nız ki bu büt­çe bir ya­tı­rım büt­çe­si de­ğil­dir. Bu büt­çe bir üre­tim büt­çe­si de­ğil­dir. Bu büt­çe bir is­tih­dam büt­çe­si de de­ğil­dir. Bu büt­çe, Tür­ki­ye­’nin ge­le­ce­ği­ni ha­zır­la­mak­la yü­küm­lü bir alt­ya­pı büt­çe­si de de­ğil­dir, ama bu büt­çe bir şey­dir: Bu büt­çe bü­tün cum­hu­ri­yet ta­ri­hi­nin men­fi re­kor­lar büt­çe­si­dir. (CHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Bun­dan kas­tı­mız ne­dir? Bu büt­çe­nin bir ca­ri açı­ğı var. Ca­ri açık ne ka­dar? 39,2 prog­ram­da. Ama iş dün­ya­sı dün iti­ba­rıy­la ne ko­nuş­tu İs­tan­bu­l’­da? 44. Biz 39’u ve­ri ola­rak ala­lım. Ca­ri açı­ğı 39 mil­yar do­lar olan büt­çe, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti ta­ri­hi­nin ilk re­ko­ru­dur, men­fi bir re­kor.

İki: Fa­iz öde­me­le­ri 56 mil­yar YTL, do­lar cin­sin­den ifa­de­si 44-45 mil­yar do­lar. Bu­gün­kü kur­la bö­ler­se­niz 46 eder, 2008 prog­ra­mı­nın or­ta­la­ma ku­ru 1,38’le bö­ler­se­niz 41 eder ve­ya nor­mal 1,3’le fi­lan bö­ler­se­niz 44-45 mil­yar do­lar eder. Bu 44-45 mil­yar do­lar­lık fa­iz öde­me­si yi­ne bü­tün cum­hu­ri­yet ta­ri­hi­mi­zin en men­fi re­kor­la­rın­dan bir ta­ne­si­dir.

Üçün­cü re­kor, dış ti­ca­ret açı­ğı re­ko­ru­dur. Şim­di, bi­zim mil­le­ti­miz bü­yük­çü bir mil­let­tir, ra­kam­la­rın bü­yük ol­ma­sı­nı se­ver. San­ki ra­kam­lar bü­yük ol­du­ğu za­man bi­zim bü­yük­lü­ğü­mü­ze bü­yük­lük kat­mış gi­bi his­se­der. Top­lam dış ti­ca­ret hac­mi­miz 299 mil­yar do­la­rı bul­du, 300 mil­yar do­la­rı bul­du de­di­ği­niz za­man, çöp­çü­müz­den pro­fe­sö­rü­ne ka­dar, iş­te hol­ding sa­hi­bin­den as­ga­ri üc­ret­li­ye ka­dar göğ­sü ka­ba­rır, if­ti­har eder, “Bi­zim dış ti­ca­ret hac­mi­miz 300 mil­yar do­lar ol­du, he­lal ol­sun be­nim ül­ke­me fi­lan.” der. İçi­ne ba­ka­lım, bu­nun 187’si it­ha­lat, 112’si ih­ra­cat, 65’i açık. 65 mil­yar do­lar­lık, mil­lî ge­li­re nis­pe­ti de yüz­de 12,5 olan baş­ka bir men­fi re­kor yok­tur.

O yüz­den, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Al­lah bu mem­le­ke­ti, bu dev­le­ti ve bu aziz mem­le­ke­ti bu men­fi re­kor­lar­dan ko­ru­sun, bu men­fi re­kor­lar­dan sa­kın­sın.

Bu mü­na­se­bet­le, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Mec­lis Gru­bu ola­rak bu büt­çe­ye ret oyu ve­re­ce­ğiz.

Ben de hem Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Mec­lis Gru­bu adı­na, hem şah­sım adı­na he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Say­gı­lar su­nu­yo­rum efen­dim. (CHP, MHP ve DTP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Ke­si­ci.

Şah­sı adı­na, leh­te, Mar­din Mil­let­ve­ki­li Cü­neyt Yük­sel.

Sa­yın Yük­sel, bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

CÜ­NEYT YÜK­SEL (Mar­din) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; 2008 yı­lı mer­ke­zî yö­ne­tim büt­çe­si­nin tü­mü hak­kın­da şah­sım adı­na leh­te söz al­mış bu­lu­nu­yo­rum. He­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Ön­ce­lik­le, 2008 büt­çe­si­nin ül­ke­mi­ze ve mil­le­ti­mi­ze ha­yır­lar ge­tir­me­si­ni iç­ten­lik­le di­li­yo­rum.

On gü­nü aş­kın bir sü­re­dir ik­ti­dar ve mu­ha­le­fe­tin de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri büt­çe üze­ri­ne gö­rüş­le­ri­ni bil­dir­miş­ler­dir. Ya­pı­lan tes­pit­le­rin Hü­kû­me­ti­miz­ce de­ğer­len­dir­me­ye alı­na­ca­ğı­nı Sa­yın Baş­ba­ka­nı­mız ko­nuş­ma­la­rın­da biz­zat be­lirt­miş­ti.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye, AK Par­ti­nin yo­ğun ça­lış­ma­la­rı so­nu­cu son yıl­lar­da ger­çek­leş­tir­di­ği yük­sek bü­yü­me ve sür­dü­rü­le­bi­lir kal­kın­may­la bir­lik­te ar­tık bir im­kân­lar ve fır­sat­lar ül­ke­si ola­rak anıl­ma­ya baş­lan­dı. Ar­tık, si­ya­si is­tik­rar­sız­lık ve kriz­ler­le sar­sı­lan bir ül­ke de­ğil, kü­re­sel dün­ya­nın et­kin bir üye­si ol­ma yo­lun­da emin adım­lar­la yü­rü­yen bir atı­lım ül­ke­si; ar­tık, ge­li­şen ül­ke­ler ara­sın­da bir yük­se­len yıl­dız, kü­re­sel eko­no­mi­de öv­güy­le anı­lan ba­şa­rı ör­ne­ği­dir. Ulus­la­ra­ra­sı gös­ter­ge­ler de ba­şa­rı­la­rı­mı­zı te­yit et­mek­te. Tür­ki­ye­’de iş­le­yen bir pa­zar eko­no­mi­si­nin var­lı­ğı ve re­ka­bet ede­bil­me gü­cü, 2007 Av­ru­pa Bir­li­ği İler­le­me Ra­po­ru­’n­da da te­yit edil­miş­tir. Ge­le­ce­ğe yö­ne­lik tah­min ede­bil­me im­kâ­nı ve­ren mak­ro­eko­no­mik is­tik­rar sağ­lan­mış­tır.

Ül­ke­miz, Av­ru­pa Bir­li­ği ül­ke­le­ri içe­ri­sin­de büt­çe açı­ğı en dü­şük ül­ke ol­muş­tur. Büt­çe açı­ğı, de­vam­lı, gay­ri­sa­fi mil­lî ha­sı­la­nın yüz­de 3’ü­nün al­tın­da ger­çek­leş­mek­te­dir ve böy­le de de­vam ede­cek­tir.

Doğ­ru­dan kü­re­sel ya­tı­rım­lar­da hız­lı ar­tış ger­çek­leş­miş­tir. Bu­nun­la be­ra­ber, ser­ma­ye gi­riş­le­ri­nin ağır­lık­lı ola­rak uzun va­de­li ol­ma­sı sağ­lan­mış­tır.

İk­ti­da­rı­mız dö­ne­min­de ge­lir da­ğı­lı­mın­da da cid­di bir iyi­leş­me göz­lem­len­miş­tir. 2002 yı­lın­dan gü­nü­mü­ze ka­dar nü­fu­su­muz­da mey­da­na ge­len 5 mil­yon ki­şi­lik ar­tı­şa rağ­men, ye­ni iş­siz oluş­tu­rul­ma­dı­ğı gi­bi, dev­ra­lı­nan iş­siz sa­yı­sı azal­tıl­mış­tır.

Tür­ki­ye son dört yıl­da, ta­rım dı­şı sek­tör­ler­de, Av­ru­pa Bir­li­ği yir­mi beş ül­ke­le­ri için­de İs­pan­ya’dan son­ra en faz­la is­tih­dam ya­ra­tan ül­ke ol­muş­tur. Önü­müz­de­ki dö­nem­de de en önem­li ön­ce­li­ği­miz iş­siz­li­ğe ça­re bul­mak ola­cak­tır.

Tür­ki­ye eko­no­mi­si ta­ri­hin­de ilk kez yir­mi üç çey­rek­tir ke­sin­ti­siz bü­yü­me ba­şa­rı­sı­na AK Par­ti İk­ti­da­rıy­la im­za at­tı. Dün­ya­nın on ye­din­ci bü­yük eko­no­mi­si hâ­li­ne gel­di.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; Dün­ya Kal­kın­ma Ra­po­ru­’n­da da be­lir­til­di­ği gi­bi, hız­lı bü­yü­me içi­ne gir­miş ül­ke­le­rin mil­lî ge­lir­le­ri­ni iki­ye kat­la­ma­la­rı, ba­kın, kaç yıl sür­müş: İn­gil­te­re­’nin 60 yıl, Ame­ri­ka­’nın 45 yıl, Ja­pon­ya­’nın 35 yıl, Ko­re­’nin 11 yıl  ve son ola­rak Çi­n’­in 10 yıl. Ül­ke­miz­de ise 2002 yı­lın­da 2.598 do­lar olan ki­şi ba­şı­na dü­şen mil­lî ge­lir 2007 yı­lın­da 6.619 do­la­ra çık­mış­tır. Hü­kû­me­ti­miz, 5 se­ne gi­bi kı­sa bir za­man­da mil­lî ge­li­ri­mi­zi 2 ka­tı­na çı­kar­ta­rak, ta­ri­hî ve kü­re­sel bir ba­şa­rı sağ­la­mış­tır.

Tür­ki­ye kü­re­sel dün­ya­nın bir par­ça­sı olur­ken, kü­re­sel eko­no­mi­de­ki olum­suz ge­liş­me­ler­den di­ğer ül­ke­ler gi­bi et­ki­len­mek­te­dir. Ar­tık, bin­ler­ce ki­lo­met­re öte­de olan -ör­ne­ğin Ame­ri­ka­’da­ki mort­ga­ge kri­zin­de ol­du­ğu gi­bi- bir eko­no­mik dal­ga­lan­ma bü­tün ül­ke­le­rin eko­no­mi­si­ni et­ki­li­yor. Bu­nun­la bir­lik­te, ül­ke­miz­de Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­miy­le ya­şa­nan be­lir­siz­lik, er­ken se­çim, pet­rol fi­yat­la­rın­da­ki aşı­rı ar­tış, kü­re­sel ısın­ma ve ku­rak­lık so­nu­cun­da ta­rım­da­ki bü­yü­me per­for­man­sı­nın azal­ma­sı gi­bi se­bep­ler de eko­no­mi­mi­zi et­ki­le­miş­tir. An­cak, sağ­la­nan si­ya­si ve eko­no­mik is­tik­rar, oluş­tu­ru­lan gü­ven or­ta­mı ve ta­viz ver­me­den uy­gu­la­nan ma­li di­sip­lin sa­ye­sin­de ül­ke eko­no­mi­miz tüm bu şok­la­ra kar­şı da­ya­nık­lı hâ­le gel­miş­tir. Di­ğer yan­dan, 2007’de­ki bu ya­vaş­la­ma­nın 2008’de­ki bü­yü­me için mü­sa­it bir ze­min ha­zır­la­dı­ğı­na ina­nı­yo­rum. 2008 büt­çe­si­nin he­de­fi ye­ni dö­nem­de sür­dü­rü­le­bi­lir bü­yü­me­yi da­ha da ka­lı­cı hâ­le ge­tir­mek­tir. Bu­nu da ve­rim­li­lik ar­tı­şı­na ve ih­ra­ca­ta da­ya­lı bir an­la­yış­la özel sek­tör ağır­lık­lı ola­rak ba­şa­ra­ca­ğız.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; Hü­kû­me­ti­mi­zin tüm po­li­ti­ka­la­rı­nın ve yö­ne­tim an­la­yı­şı­nın ek­se­nin­de gü­ven kav­ra­mı var­dır. Hü­kû­me­ti­mi­ze du­yu­lan gü­ven, de­mok­ra­si­nin ve sür­dü­rü­le­bi­lir eko­no­mik kal­kın­ma­nın har­cı­nı oluş­tu­ran ye­gâ­ne un­sur­dur. Hü­kû­me­ti­miz, say­dam, gü­ve­ni­lir ve he­sap ve­re­bi­lir po­li­ti­ka­lar iz­le­mek­te­dir. Gü­nü­müz­de sür­dü­rü­le­bi­lir bir eko­no­mik kal­kın­ma için, sı­nır­la­rı­mız için­de, gü­ven ve is­tik­rar­la bir­lik­te oyu­nu kü­re­sel eko­no­mi­nin ku­ral­la­rı­na uy­gun oy­na­ma­mız ge­rek­mek­te­dir. Bü­tün ül­ke­ler, yü­zü­nü dış dün­ya­ya çe­vir­miş, kü­re­sel ser­ma­ye­den bü­yük pay­lar ala­bil­mek için ya­rı­şa gir­miş­tir. Tür­ki­ye de kü­re­sel ser­ma­ye­den pay ala­bil­mek için ya­tı­rım ik­li­mi­ni iyi­leş­tir­miş­tir. Bu ger­çe­ğin al­tı­nı çi­ze­rek, Hü­kû­me­ti­miz, ya­pı­sal re­form­la­rı ka­rar­lı­lık­la sür­dür­müş, özel­leş­tir­me­nin önü­nü aç­mış, ya­tı­rım or­ta­mı­nı iyi­leş­tir­miş, doğ­ru­dan kü­re­sel ya­tı­rım­la­rın gi­ri­şi­ni ar­tır­mış­tır.

Kü­re­sel eko­no­mi­nin bir par­ça­sı olup sür­dü­rü­le­bi­lir kal­kın­ma­ya sağ­la­mak, kü­re­sel ve ev­ren­sel hu­kuk stan­dart­la­rı­na uy­gun dü­zen­len­miş, iyi iş­le­yen bir hu­kuk sis­te­mi kur­mak­la müm­kün­dür. Hü­kû­me­ti­miz, Av­ru­pa Bir­li­ği uyum sü­re­cin­de eko­no­mik, sos­yal ve de­mok­ra­si alan­la­rın­da dev­rim ni­te­li­ği ta­şı­yan ya­sal dü­zen­le­me­le­re im­za at­mış­tır ve ye­ni dö­nem­de de bu­na de­vam ede­cek­tir.

Hü­kû­me­ti­miz kü­re­sel eko­no­mi­de et­kin bir ak­tör ola­bil­mek için ino­vas­yo­na önem ver­miş, bil­gi ve ile­ti­şim tek­no­lo­ji­le­ri­nin et­kin bir şe­kil­de kul­la­nı­la­bil­me­si için ge­rek­li ça­lış­ma­la­rı yap­mış­tır. Ar­tık Tür­ki­ye sa­na­yi ve tek­no­lo­ji ürün­le­ri­ni dün­ya­ya ih­raç edi­yor, hat­ta ba­zı­la­rın­da Av­ru­pa­’da ilk sı­ra­lar­da.

2002 se­ne­sin­den ön­ce ol­duk­ça kı­sıt­lı ya­pı­lan ar-ge ça­lış­ma­la­rı ar­tık hem ka­mu­da hem de özel sek­tör­de bü­yük ar­tış gös­ter­miş­tir. Bu sa­ye­de Tür­ki­ye ya­rın­la­rın dün­ya­sı­na mar­ka ola­rak adı­nı yaz­dı­ra­cak­tır. Ha­yal­le­ri­miz ger­çek­çi, he­de­fi­miz bü­yük, viz­yo­nu­muz ge­niş­tir.

Av­ru­pa mev­cut sa­na­yi­leş­me ve tek­no­lo­ji dü­ze­yi­ni eği­tim­de­ki ge­liş­me ve dev­rim­ler­le ya­ka­la­mış­tır. Biz­ler bi­li­yo­ruz ki, eği­tim, sür­dü­rü­le­bi­lir kal­kın­ma için de bir ön ko­şul­dur. Bu bi­linç­le Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti ta­ri­hin­de büt­çe­den eği­ti­me ay­rı­lan pay, ilk de­fa ik­ti­da­rı­mız dö­ne­min­de, di­ğer ku­rum­la­ra ay­rı­lan pa­yın önü­ne geç­miş­tir.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; ama­cı­mız, son beş yıl­da güç­le­nen ve dış şok­la­ra kar­şı da­ya­nık­lı­lı­ğı ar­tı­rı­lan eko­no­mik ya­pı­yı da­ha da güç­len­dir­mek­tir. Her­kes için, hem şim­di hem de ge­le­cek ku­şak­lar için da­ha iyi bir ya­şam ka­li­te­si oluş­tur­mak­tır.

Böl­ge­sel fark­lı­lık­la­rı or­ta­dan kal­dır­mak için tüm böl­ge­le­ri­mi­ze önem­li mik­tar­da kay­nak ayır­dık. Sa­de­ce Do­ğu ve Gü­ney­do­ğu Ana­do­lu Böl­ge­si­’ne son dört bu­çuk yıl­da ya­pı­lan ya­tı­rım 8,1 kat­ril­yon­dur. Tüm Tür­ki­ye­’de ol­du­ğu gi­bi Do­ğu ve Gü­ney­do­ğu Ana­do­lu­’da da KÖY­DES ve BEL­DES pro­je­le­riy­le alt­ya­pı so­run­la­rı bü­yük oran­da çö­zül­müş­tür ve çö­zül­me­ye de­vam ede­cek­tir.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; biz sür­dü­rü­le­bi­lir eko­no­mik kal­kın­ma­yı de­mok­ra­tik kal­kın­may­la bir­lik­te in­şa et­mek için yo­la çık­tık. Biz­ler ada­let ve kal­kın­ma­nın ol­du­ğu bir dü­zen için, hu­ku­kun üs­tün­lü­ğü için, bir­çok fark­lı­lık içe­ri­sin­de va­tan­daş­la­rı­mı­zın seç­me hak­kı ol­du­ğu bir de­mok­ra­si için ça­ba­lı­yo­ruz. Bu­nu ger­çek­leş­tir­me­de 2008 büt­çe­si­nin ana he­def­le­ri, ka­mu ke­si­mi açık­la­rı ve enf­las­yo­nun dü­şü­rül­me­si ve re­el eko­no­mi­de­ki can­lan­ma­nın sür­dü­rül­me­si­ne kat­kı­da bu­lu­nan sos­yal yö­nü kap­sam­lı olan bir büt­çe­dir. Bu büt­çe bir ya­tı­rım büt­çe­si­dir, bu büt­çe bir is­tih­dam büt­çe­si­dir. 2008 büt­çe­si her mil­let­ve­ki­li­nin gö­nül hu­zu­ruy­la ka­bul ede­bi­le­ce­ği bir büt­çe­dir. Çün­kü şef­faf­tır, çün­kü sa­mi­mi­dir, çün­kü ger­çek­çi­dir.

Söz­le­ri­mi bi­ti­rir­ken, 2008 ma­li yı­lı büt­çe­si­nin ha­zır­lan­ma­sın­da eme­ği ge­çen her­ke­se te­şek­kür­le­ri­mi su­nu­yo­rum. 2008 büt­çe­si­nin tek­rar ül­ke­mi­ze ha­yır­lı ol­ma­sı­nı te­men­ni edi­yor, hal­kı­mı­zın ve tüm İs­lam âle­mi­nin Kur­ban Bay­ra­mı­’nı kut­lu­yor, her­ke­se iyi yıl­lar di­li­yo­rum.

Yü­ce he­ye­ti­ni­zi, tek­rar, say­gı­la­rım­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Yük­sel.

Hü­kû­met adı­na Dev­let Ba­ka­nı ve Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı Sa­yın Ce­mil Çi­çek.

Sa­yın Ba­ka­nım, bu­yu­run. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI CE­MİL Çİ­ÇEK (An­ka­ra) – Sa­yın Baş­kan, çok de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; he­pi­ni­zi sev­giy­le, say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. 2008 yı­lı büt­çe­si ül­ke­mi­ze, mil­le­ti­mi­ze ha­yır­lı ve uğur­lu ol­sun.

Büt­çe mü­za­ke­re­le­ri sı­ra­sın­da eleş­ti­ri­le­riy­le, uya­rı­la­rıy­la kat­kı­da bu­lu­nan mu­ha­le­fet par­ti­le­ri­mi­zin de­ğer­li tem­sil­ci­le­ri­ne ve tüm mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rı­ma hu­zur­la­rı­nız­da te­şek­kür edi­yo­rum. Ke­za, bu büt­çe­nin ha­zır­lan­ma­sı sı­ra­sın­da eme­ği ge­çen tüm ka­mu bü­rok­ra­si­si­ne, Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu üye­le­ri­ne de ay­rı­ca has­sa­ten te­şek­kür et­mek is­ti­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Par­la­men­to ça­lış­ma­la­rı­mız­da büt­çe mü­za­ke­re­le­ri­nin özel bir öne­mi ve an­la­mı var­dır ve şu­nu da bi­li­yo­ruz ki, ka­mu­oyu ta­ra­fın­dan da en çok iz­le­nen Par­la­men­to ça­lış­ma­la­rı büt­çe mü­za­ke­re­le­ri ve hü­kû­met prog­ram­la­rı­dır. Çün­kü, büt­çe de­di­ği­miz şey, sa­de­ce ra­kam­la­rın ko­nu­şul­du­ğu bir me­tin de­ğil­dir, ay­nı za­man­da, eko­no­mik bir me­tin ol­du­ğu ka­dar si­ya­si bir me­tin­dir. Do­la­yı­sıy­la, bu kür­sü­ye ge­len de­ğer­li söz­cü­ler, men­sup ol­duk­la­rı par­ti­le­rin hem büt­çey­le il­gi­li hem de Tür­ki­ye­’nin ge­nel so­run­la­rıy­la il­gi­li yak­la­şım­la­rı­nı or­ta­ya ko­yar, var­sa, çö­züm­le­ri­ni or­ta­ya ko­yar. Bir ma­na­da, si­ya­si par­ti­le­rin mil­let hu­zu­run­da de­ğer­len­di­ril­me­si, mil­le­ti­mi­zin ile­ri­de ya­pa­ca­ğı ter­cih­le­re im­kân ver­me­si açı­sın­dan da önem­li­dir. Do­la­yı­sıy­la, bu mü­za­ke­re­ler ve­si­le­siy­le, sa­de­ce büt­çe­yi de­ğil, Tür­ki­ye­’nin gün­cel so­run­la­rı­nı da ko­nu­şa­ca­ğız. De­ğer­li par­ti­le­ri­mi­zin ve söz­cü­le­ri­nin di­le ge­tir­di­ği, hem büt­çey­le il­gi­li hem de ge­nel si­ya­set­le il­gi­li, is­ter bu­gün is­ter Mec­li­sin dı­şın­da is­ter­se bun­dan ev­vel­ki büt­çe­ler sı­ra­sın­da di­le ge­ti­ril­miş hu­sus­lar­la il­gi­li de Hü­kû­me­ti­mi­zin gö­rüş­le­ri­ni ifa­de et­mek is­ti­yo­ruz.

Ev­ve­la, yap­tı­ğı­mız iş, si­ya­set­tir. Biz si­ya­se­ti na­sıl an­lı­yo­ruz, si­ya­set­te­ki fel­se­fe­miz ne, si­ya­se­tin özü ne, olay­la­ra biz na­sıl ba­kı­yo­ruz ve na­sıl yak­la­şı­yo­ruz, onun­la il­gi­li bir kı­sa de­ğer­len­dir­me yap­tık­tan son­ra­…

BAŞ­KAN – Sa­yın Ba­ka­nım, bir­kaç sa­ni­ye­ni­zi ri­ca ede­bi­lir mi­yim.

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım, Sa­yın Ba­ka­nı­mız eleş­ti­ri­le­re ce­vap ve­ri­yor; lüt­fen ara­lar­da ge­zin­me­ye­lim, yer­le­ri­mi­ze otu­ra­lım efen­dim.

Bu­yu­run Sa­yın Ba­ka­nım.

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI CE­MİL Çİ­ÇEK (De­vam­la) – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

Ev­ve­la, si­ya­set­ten ne an­la­dı­ğı­mı­zı, si­ya­set de­yin­ce mil­le­ti­mi­ze han­gi an­la­yış­la, han­gi fel­se­fey­le yak­laş­tı­ğı­mı­zı, on­la­rı kı­sa­ca ifa­de et­mek is­ti­yo­rum. On­dan son­ra da gün­cel ba­zı ko­nu­lar var -baş­ta te­rör olay­la­rı, Av­ru­pa Bir­li­ği ko­nu­su ve ben­ze­ri ko­nu­lar- on­la­ra kı­sa­ca te­mas ede­ce­ğim. Da­ha son­ra da de­ğer­li par­ti söz­cü­le­ri­mi­zin di­le ge­tir­di­ği, bi­raz ev­vel de bir­lik­te din­le­di­ği­miz bu gö­rüş­ler­le il­gi­li ola­rak Hü­kû­me­ti­mi­zin gö­rüş­le­ri­ni ifa­de et­mek is­ti­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Hü­kû­me­ti­mi­zin te­sis et­ti­ği si­ya­si gü­ven, eko­no­mik is­tik­rar sa­ye­sin­de Tür­ki­ye, ar­tık, be­lir­siz­lik­le­ri ge­ri­de bı­ra­ka­rak kay­nak­la­rı­nı ye­rin­de kul­la­nı­yor, im­kân­la­rı­nı ye­ni ka­za­nım­lar­la zen­gin­leş­ti­ri­yor. Tür­ki­ye­’nin ka­za­nım­la­rın­dan ve zen­gin­leş­me­sin­den söz eder­ken, yal­nız­ca mad­di kal­kın­ma­mız­dan, yal­nız­ca re­fa­hı­mı­zın art­ma­sın­dan söz et­mi­yo­ruz; mil­le­ti­mi­zin ve dev­le­ti­mi­zin top­ye­kûn kal­kın­ma­sın­dan, iti­ba­rı­mı­zın yük­sel­me­sin­den, ada­le­tin ve eşit­li­ğin her alan­da top­lu­ma ya­yıl­ma­sın­dan söz edi­yo­ruz. Top­lu­mun ta­lep ve bek­len­ti­le­ri­ni kar­şı­la­ya­cak, so­run­la­rı­na çö­züm üre­te­cek tek mec­ra si­ya­set­tir ve de­mok­ra­si­dir.

Tür­ki­ye­’yi, cum­hu­ri­ye­ti­mi­zin ku­ru­cu­su Ga­zi Mus­ta­fa Ke­mal Ata­tür­k’­ün gös­ter­di­ği mua­sır me­de­ni­yet ide­al­le­ri­ne ka­vuş­tu­ra­cak en önem­li ens­trü­man, en önem­li güç de si­ya­set­tir. Zi­ra, si­ya­si ira­de, Tür­ki­ye­’de, her­ke­sin ka­de­riy­le, ge­le­ce­ğiy­le doğ­ru­dan il­gi­li­dir. Si­ya­se­ti ve de­mok­ra­si­yi güç­len­dir­mek de­mek, mil­lî ira­de­yi güç­len­dir­mek, hâ­kim kıl­mak de­mek­tir. De­mok­ra­si­mi­zin say­gın­lı­ğı da, cum­hu­ri­ye­ti­mi­zin yük­se­li­şi de, hu­kuk dev­le­ti­mi­zin iş­le­yi­şi de, 70 mil­yon va­tan­da­şı­mı­zın mut­lu­lu­ğu da si­ya­si ira­de­mi­zin ne ka­dar sağ­lam ol­du­ğu­na bağ­lı­dır. Tür­ki­ye bu­gün, al­nı­nın akıy­la, cum­hu­ri­ye­ti­mi­zin 100’ün­cü yı­lı­na ha­zır­la­nı­yor­sa, iti­bar­lı bir de­mok­ra­tik dü­zen kök­leş­me­ye baş­la­mış­sa, eko­no­mi­miz dün­ya­nın en is­tik­rar­lı bü­yü­yen eko­no­mi­le­ri ara­sın­day­sa, be­lir­siz­lik­ler ge­ri­de kal­mış, ge­le­cek viz­yo­nu­muz net­leş­miş­se, ge­liş­me ve bü­yü­me için uy­gun or­tam ha­zır­lan­mış­sa, ada­let ve kal­kın­ma çı­ta­sı yük­sel­miş­se, bu ba­şa­rı­nın mo­to­ru, ana di­na­mi­ği, hiç şüp­he­siz, mil­let adı­na, mil­le­ti­miz­le bir­lik­te or­ta­ya koy­du­ğu­muz si­ya­set­tir.

Te­sis et­ti­ği­miz gü­ven, in­şa et­ti­ği­miz is­tik­rar, bü­yük gay­ret­ler­le el­de et­ti­ği­miz de­mok­ra­tik iti­bar, Tür­ki­ye­’nin tüm me­se­le­le­ri­ni ce­sa­ret­le çöz­me ira­de­si­ni gös­te­ren si­ya­se­ti­mi­zin ese­ri­dir. Bu­ra­dan ge­ri­ye dö­nüş de as­la ol­ma­ya­cak­tır. Ka­lan so­run­la­rı­mız er geç çö­zü­le­cek, top­lu­mun ye­ni ih­ti­yaç­la­rı da mu­hak­kak kar­şı­la­na­cak­tır. Bun­dan hiç kim­se­nin şüp­he­si ol­ma­sın. Çün­kü, bi­zim si­ya­se­ti­miz, çö­züm­le­ri er­te­le­me, so­run­la­rı ha­lı­nın al­tı­na sü­pür­me si­ya­se­ti de­ğil­dir. Bu­gü­ne ka­dar so­run­lar­la yüz­leş­mek­ten kork­ma­dık, bun­dan son­ra da kork­ma­ya­ca­ğız. Hal­kın de­ği­şim ta­lep­le­rin­den doğ­duk, bu ta­lep­le­re ce­vap ver­dik. Top­lu­mu yok sa­yan, si­yah be­yaz bir Tür­ki­ye ta­sar­la­yan, dün­ya­ya sırt çe­vi­ren an­la­yış­la­rın di­li­ne, fel­se­fe­si­ne tes­lim ol­ma­dık ve ol­ma­ya­ca­ğız.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; bu­gün ra­kam­lar­dan çok, büt­çe­mi­ze şe­kil ve­ren, ruh ve­ren si­ya­si pers­pek­tif­ten söz et­mek is­ti­yor­duk, ko­nuş­ma­mı­zı da esas iti­ba­rıy­la bu çer­çe­ve­de yap­ma­yı dü­şün­müş­tük. An­cak, bi­raz ev­vel din­le­di­ği­miz ko­nuş­ma­lar­dan öy­le gör­dük ki, bir ra­kam­lar res­mî ge­çi­di geç­ti bu­ra­dan. Ama, bu ge­çen ra­kam­la­rın bir kıs­mı düz, düz­ta­ban­dı, to­pal ra­kam­lar­dı. Bun­la­rı yer­li ye­ri­ne oturt­maz­sa­nız, “Ey­vah, Tür­ki­ye bat­mış!” nok­ta­sı­na ge­lir. Onun için, ma­ale­sef, biz de işin bun­dan son­ra­ki kıs­mın­da ye­ri gel­di­ğin­de ba­zı ra­kam­la­rı ve­re­ce­ğiz. Çün­kü, va­tan­da­şı­mız Tür­ki­ye­’de ne olup bit­ti­ği­ni bü­tün yön­le­riy­le gör­me­li­dir, ma­dal­yo­nun iki yü­zü­nü de gör­me­li­dir. Çün­kü, iki tür­lü te­ra­zi var. Bir ta­ne­si ma­ze­ret te­ra­zi­si, bir ta­ne­si de in­saf te­ra­zi­si­dir. İn­saf te­ra­zi­si mil­le­tin elin­de­dir, ma­ze­ret te­ra­zi­si de or­ta­ya hiç­bir şey ko­ya­ma­yan­la­rın elin­de­dir. Bu­nu iyi an­la­mak la­zım. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, ne ya­zık ki ba­zı si­ya­si me­se­le­ler Tür­ki­ye­’de kör­dü­ğüm hâ­li­ne ge­ti­ril­miş, ne­sil­ler bo­yu ay­nı te­ma­lar ay­nı şab­lon­lar­la tar­tı­şıl­mış, bu tar­tış­ma­lar­dan bir so­nu­ca da va­rı­la­ma­mış­tır.

Ham­dol­sun ki, gü­ven ve is­tik­rar sa­ye­sin­de Tür­ki­ye­’yi fren­le­yen zor­luk­la­rı bi­rer bi­rer ge­ri­de bı­ra­kı­yo­ruz. Bi­zim dö­ne­mi­miz­de Tür­ki­ye ye­rin­de say­mak­tan kur­tul­muş­tur. Kay­bet­ti­ği­miz öz gü­ve­ni ye­ni­den ka­za­nı­yo­ruz. Hal­kı­mız da nu­tuk atan­lar­la iş ya­pan­la­rı ayı­rı­yor, eme­ği, alın te­ri­ni ve hiz­me­ti ödül­len­di­ri­yor. Mil­le­ti­miz 3 Ka­sım 2002’de or­ta­ya güç­lü bir de­ği­şim ira­de­si koy­du. 22 Tem­muz se­çim­le­rin­de de bü­tün tar­tış­ma­la­rı ber­ta­raf ede­cek şe­kil­de da­ha güç­lü bir ira­de or­ta­ya koy­du. Mil­le­ti­miz, hür ira­de­siy­le, 22 Tem­muz­da bu­nun için yo­la de­vam de­di, hiz­me­te de­vam, ça­lış­ma­ya ve üret­me­ye de­vam de­di.

Biz, mil­le­ti­mi­zin önü­ne bir ge­le­cek viz­yo­nu koy­duk. Ka­mu ku­rum­la­rıy­la mil­le­ti­miz ara­sın­da, ye­ni­den, po­zi­tif bir et­ki­le­şim baş­lat­tık, bir si­ner­ji mey­da­na ge­tir­dik. Kü­çük he­sap­lar pe­şin­de koş­ma­dık, hi­zip si­ya­se­ti yap­ma­dık, züm­re si­ya­se­ti yap­ma­dık, böl­ge si­ya­se­ti yap­ma­dık. Biz va­ta­nın ev­lat­la­rı ara­sın­da ay­rım­cı­lık yap­ma­dık, ka­yı­rım ve ka­bi­le si­ya­se­ti yap­ma­dık; biz, bu ül­ke­yi, 70 mil­yon in­sa­nı­mı­zı ve sek­sen bir şeh­ri­mi­zi bir bü­tün ola­rak ku­cak­la­dık. So­nuç­ta ne al­da­tan ol­duk ne al­da­nan ol­duk! (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

AK Par­ti İk­ti­da­rı­nın tec­rü­be­sin­de Türk si­ya­se­ti için önem­li ders­ler ol­du­ğu­na ina­nı­yo­ruz an­la­mak is­te­yen­ler için, gör­mek is­te­yen­ler için. Çün­kü, bu tec­rü­be gös­ter­miş­tir ki, Tür­ki­ye­’nin si­nir uç­la­rı­na do­kun­ma­dan si­ya­set ya­pı­la­ma­ya­ca­ğı­nı dü­şü­nen­ler ya­nı­lı­yor­lar. Si­ya­si re­ka­be­ti si­ya­si ça­tış­ma zan­ne­den­ler ya­nı­lı­yor­lar. Tür­ki­ye­’de de­mok­ra­tik dü­ze­nin nor­mal­leş­me­sin­den te­dir­gin olan­lar ya­nı­lı­yor­lar. Hal­kın de­ğer­le­ri­ni, hal­kın ya­şa­ma üs­lu­bu­nu, dev­le­tin de­ğer­le­riy­le kar­şı kar­şı­ya ge­tir­mek is­te­yen­ler ke­sin­lik­le ya­nı­lı­yor­lar. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Mil­le­ti­mi­zin be­ka­sıy­la, dev­le­ti­mi­zin be­ka­sı­nı bir­lik­te dü­şü­ne­me­yen­ler de ya­nı­lı­yor­lar. Ar­tık, bu ka­lıp­lar­dan, bu şab­lon­lar­dan vaz­geç­me­li­yiz. Dev­le­tin se­la­me­ti ile mil­le­tin se­la­me­ti bir­li­ği­miz­de­dir, be­ra­ber­li­ği­miz­de­dir.

Tür­ki­ye­’nin si­ya­set er­ba­bı da, ay­dı­nı da, bi­lim ada­mı da bu yo­ru­cu, bu yıp­ra­tı­cı, bu tü­ke­ti­ci si­nir har­bi­ni bı­rak­mak zo­run­da­dır. Si­nir har­bi­nin, kav­ga­nın, ge­ri­li­min kim­se­ye, ama kim­se­ye zer­re ka­dar fay­da­sı yok­tur. Yıl­lar­ca it­hal se­nar­yo­lar­la bu mil­le­tin ço­cuk­la­rı­nın kalp­le­ri­ne kin ve nef­ret to­hum­la­rı atıl­dı. Ma­ya­sı sağ­lam olan bu aziz mil­let bü­tün se­nar­yo­la­rı ber­ta­raf et­ti. Ay­rış­tı­rı­cı si­ya­set­le­ri, ça­tış­ma­cı si­ya­set­le­ri, mar­ji­nal si­ya­set­le­ri, aşı­rı­lık­la­rı bes­le­yen si­ya­set yön­tem­le­ri­ni bu mil­let tas­fi­ye et­ti.

Bü­tün bun­lar­dan ders çı­kar­mak zo­run­da­yız. Gök kub­be al­tın­da hoş bir se­da bı­rak­mak için, ya­rın ha­yır­la yâd edil­mek için, mil­le­tin ro­ta­sı­na, mil­le­tin is­ti­ka­me­ti­ne gir­mek zo­run­da­yız. Ge­lin, da­ha me­de­ni, da­ha adil, da­ha mü­ref­feh bir Tür­ki­ye için, da­ha çok ke­net­len­miş bir top­lum için yü­rek­le­ri­mi­zi bir­leş­ti­re­lim.

Bi­li­yo­rum, ez­ber­le­ri boz­mak zor­dur; bi­li­yo­rum, alış­kan­lık­la­rı terk et­mek de zor­dur; bi­li­yo­rum, kırk yıl­dır ay­nı kal­mak­la if­ti­har eden­ler için ge­li­şe­rek de­ğiş­mek de zor­dur.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Ma­sal an­lat­ma, bu­ra­ya ma­sal din­le­me­ye gel­me­dik.

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI CE­MİL Çİ­ÇEK (De­vam­la) - Dar bir züm­re­nin key­fi­ne gö­re ko­nuş­ma­nın ko­lay­cı­lı­ğı­nı bı­rak­mak da zor­dur. İna­nın, ez­ber­ler bo­zul­ma­dan, ka­buk bağ­la­mış ide­olo­jik ka­bul­ler de­ğiş­me­den, ço­cuk­la­rı­mı­zın da mil­le­ti­mi­zin de ge­le­ce­ği te­mi­nat al­tı­na alı­na­maz.

Onun için, ge­lin, hep bir­lik­te ay­nı he­de­fe odak­la­na­lım. Bu mil­le­tin de­ğer­le­ri­ni, bu ül­ke­nin in­san­la­rı­nı kar­şı kar­şı­ya ge­tir­mek­ten vaz­ge­çe­lim. Ar­tık kü­çük dü­şün­mek­ten, dar ide­olo­jik göz­lük­ler­le dün­ya­ya bak­mak­tan vaz­ge­çe­lim. Öf­key­le, hu­su­met­le bir­bi­ri­mi­zi öte­ki­leş­tir­mek­ten, bir­bi­ri­mi­zi ya­ban­cı­laş­tır­mak­tan vaz­ge­çe­lim, ara­mız­da­ki si­ya­si re­ka­bet, bi­ri­mi­zin “a­k” de­di­ği­ne öte­ki­nin “ka­ra­” de­me­si­ni ge­rek­tir­mi­yor. De­mok­ra­tik ço­ğul­cu­luk, bü­tün fark­lı­lık­la­rın bir­bi­ri­ni yok et­me­den ya­şa­ma­sı, her­ke­sin bir­bi­ri­nin hu­ku­ku­nu ko­ru­ma­sı­dır. Unut­ma­ya­lım, bir­bi­ri­mi­zi sev­me­den, bir­bi­ri­mi­zi an­la­ma­dan bu ül­ke­yi, bu va­ta­nı se­ve­me­yiz. Bir­bi­ri­mi­ze mer­ha­met et­me­den, bu ül­ke­ye hiz­met et­me­den, taş üs­tü­ne taş koy­ma­dan mil­li­yet­per­ver ola­ma­yız. Slo­gan si­ya­se­ti bir de­ğer üret­mi­yor. Bu tarz si­ya­set, ger­gin­li­ği ar­tır­mak­tan, ön­yar­gı­la­rı ke­mik­leş­tir­mek­ten baş­ka bir fay­da sağ­la­mı­yor. Bu yan­lış­la­ra geç­miş­te, ne ya­zık ki, he­pi­miz düş­tük ve ders­ler çı­kar­dık. Fark­lı yak­la­şım­la­rı­mı­zın ol­ma­sı, fark­lı ön­ce­lik­le­ri­mi­zin ol­ma­sı, fark­lı si­ya­si ge­le­nek­ler­den gel­me­miz bir­bi­ri­mi­zi an­la­ma­mı­za mâ­ni ol­ma­ma­lı­dır.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; Tür­ki­ye­’nin eko­no­mik ve sos­yal so­run­la­rı­nı bir bir çöz­me­sin­den, de­mok­ra­tik is­tik­rar ve gü­ve­nin pe­kiş­me­sin­den ra­hat­sız olan bir­çok çev­re var­dır. Bun­la­rın ba­şın­da te­rör ör­güt­le­ri gel­mek­te­dir. Bun­la­rın en ba­şın­da da bö­lü­cü te­rör ör­gü­tü gel­mek­te­dir. Bun­lar, ze­min kay­bet­me kor­ku­suy­la pa­ni­ğe ka­pıl­mış­lar­dır.

Tür­ki­ye, bir­lik ve be­ra­ber­li­ği­mi­ze kas­te­den te­rör ör­gü­tü­nü top­lum­dan tec­rit et­me mü­ca­de­le­sin­de ye­ni bir saf­ha­ya gir­miş­tir. Te­rör ör­gü­tü­nü içe­ri­de ve dı­şa­rı­da tam ola­rak izo­le et­me­yi, sos­yal, lo­jis­tik, fi­nan­sal ve psi­ko­lo­jik bü­tün des­tek­le­ri­ni kes­me­yi ba­şar­mak için yo­ğun bir gay­re­tin içe­ri­sin­de­yiz.

Bi­lin­di­ği gi­bi, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin bü­yük bir ço­ğun­luk­la ka­bul et­ti­ği tez­ke­re çer­çe­ve­sin­de çok yön­lü tek­nik ça­lış­ma­lar ya­pıl­dık­tan son­ra 28 Ka­sım iti­ba­rıy­la Türk Si­lah­lı Kuv­vet­le­ri­miz Hü­kû­me­ti­miz ta­ra­fın­dan yet­ki­len­di­ril­miş­tir. Sı­nır öte­si ope­ras­yo­nun ne za­man, ne şe­kil­de ve han­gi kap­sam­da ya­pı­la­ca­ğı as­ke­rî bo­yu­tuy­la tek­nik bir ko­nu­dur. Ope­ras­yo­nel hiç­bir bil­gi­ye sa­hip ol­ma­dan as­ke­rî ha­re­kât­la il­gi­li eleş­ti­ri ve po­le­mik­ler üret­mek bu sü­re­cin cid­di­ye­tiy­le bağ­daş­mı­yor. Kim­se me­rak et­me­sin, hem Hü­kû­me­ti­miz hem Türk Si­lah­lı Kuv­vet­le­ri ne za­man ne yap­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni çok iyi bi­li­yor ve bi­le­cek ka­bi­li­yet­te­dir.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, dış dün­ya­da te­rör­le mü­ca­de­ley­le il­gi­li ola­rak yo­ğun bir dip­lo­ma­si tra­fi­ği yü­rüt­tük. Te­rö­rü top­lum­dan tec­rit et­me po­li­ti­ka­mı­zın ba­şa­rı­ya ulaş­ma­sı için çok uy­gun bir va­sat el­de et­tik. Bu­gü­ne ka­dar ne ya­zık ki dost ve müt­te­fik­le­ri ta­ra­fın­dan da­hi yal­nız bı­ra­kı­lan Tür­ki­ye, te­rör­le mü­ca­de­le­sin­de ilk kez dün­ya­dan bu ka­dar güç­lü bir des­tek bul­ma­yı ba­şar­mış­tır. Bu des­tek şu an de­vam edi­yor. An­cak, bek­len­ti­miz da­ha yu­ka­rı nok­ta­lar­da­dır. Kom­şu­la­rı­mız, Or­ta Do­ğu ül­ke­le­ri, ABD ve Av­ru­pa Bir­li­ği, hak­lı mü­ca­de­le­sin­de Tür­ki­ye­’nin ya­nın­da yer al­ma­ya bel­li öl­çü­de baş­la­mış­tır. An­cak, da­ha ya­pı­la­cak çok iş var, alı­na­cak epey me­sa­fe var. Ni­te­kim, ba­zı mu­ha­le­fet söz­cü­le­ri, te­rör­le mü­ca­de­le­de Tür­ki­ye­’nin hak­lı­lı­ğı­nın an­la­şıl­ma­ya baş­lan­dı­ğı­nı mem­nu­ni­yet du­ya­rak ifa­de et­miş­ler­dir. Pe­ki, bu dip­lo­ma­tik nok­ta­ya Tür­ki­ye na­sıl gel­di? Bu iş­ler ken­di ken­di­ne mi ol­du? Eğer ken­di ken­di­ne olu­yor idiy­se geç­miş­te ni­ye ol­ma­dı? Hü­kû­me­ti­miz et­kin bir dip­lo­ma­si yü­rüt­me­se, Tür­ki­ye­’nin hak­lı­lı­ğı­nı, ka­rar­lı­lı­ğı­nı ve meş­ru ko­nu­mu­nu gi­dip bu ül­ke­le­re biz­zat an­lat­ma­sa bu nok­ta­ya ge­li­ne­bi­lir miy­di? Da­ha dü­ne ka­dar te­rör ör­gü­tü­nün men­fi pro­pa­gan­da­sı­nın te­si­rin­de ka­lan­la­rın bi­le ar­tık ger­çe­ği gö­re­rek söy­lem de­ği­şik­li­ği­ne git­tik­le­ri­ni biz de gö­rü­yo­ruz. Özel­lik­le bu­gün­ler­de ba­zı Av­ru­pa ku­rum­la­rın­da te­rör ör­gü­tü­nün ye­ni­den pro­pa­gan­da ara­yış­la­rı­na ta­nık olu­yo­ruz. Pa­nik için­de­ki bu na­fi­le çır­pı­nış­lar fay­da ge­tir­me­ye­cek­tir. An­cak, te­rör ör­gü­tü­ne dı­şa­rı­dan yar­dım ve ya­tak­lık ya­pan­lar, ze­min ve fır­sat ha­zır­la­yan­lar da, Hü­kû­met ola­rak bu sü­re­ci ka­rar­lı­lık­la ta­kip et­ti­ği­mi­zi bil­me­li­dir. Te­rör ko­nu­sun­da çif­te stan­dart­lı ve sa­mi­mi­yet­siz dav­ra­nış­la­rın, bu­nun utan­cı­nı ya­şa­ma­la­rı için ne ge­re­ki­yor­sa yap­ma­ya, ne söy­len­me­si ge­re­ki­yor­sa söy­le­me­ye de de­vam ede­ce­ğiz. Bu sü­reç­te si­ya­si, as­ke­rî, dip­lo­ma­tik, eko­no­mik ve sos­yal araç­la­rı bun­dan son­ra da doğ­ru ve et­kin kul­lan­ma­yı sür­dü­re­ce­ğiz. Şu­nu bi­li­yo­ruz, şid­det ve te­rö­rün düş­ma­nı öz­gür­lük or­ta­mı­dır. Bu yüz­den de­mok­ra­si­mi­zi, te­mel hak ve öz­gür­lük­le­ri­mi­zi ge­liş­tir­me­miz, güç­len­dir­me­miz bi­rin­ci ön­ce­li­ği­miz­dir. Te­rör, bas­kı or­ta­mı­nı, mah­ru­mi­ye­ti ve yok­sul­lu­ğu se­ver. Ge­liş­me, kal­kın­ma, öz­gür­lük­ler ol­ma­sın di­ye elin­den ge­le­ni ya­par. De­mok­ra­tik öz­gür­lük or­ta­mı­nı, eko­no­mik ve sos­yal ge­liş­me or­ta­mı­nı sa­bo­te et­mek, bu­nun önü­nü tı­ka­mak te­rö­rün vaz­ge­çil­mez tak­ti­ği­dir. Bu oyu­na bu­gü­ne ka­dar gel­me­dik, bun­dan son­ra da gel­me­ye­ce­ğiz.

Tür­ki­ye, 780 bin ki­lo­met­re­ka­re top­ra­ğıy­la, bü­tün böl­ge­le­riy­le, 70 mil­yon in­sa­nıy­la bir bü­tün ola­rak ge­li­şe­cek, kal­kı­na­cak ve öz­gür­le­şe­cek­tir. Ha­ma­set ede­bi­ya­tıy­la Tür­ki­ye­’yi bir bas­kı or­ta­mı­na sü­rük­le­me­ye çok he­ves­li gö­rü­nen­ler bu­nun so­nuç­la­rı­nı iyi dü­şün­me­li­dir. Za­man, akıl ve sağ­du­yuy­la ha­re­ket et­me za­ma­nı­dır. Bö­lü­cü te­rör ör­gü­tü­nün he­de­fi, bir­lik ve be­ra­ber­li­ği­mi­zi boz­mak­tır. Te­rö­re ve­ri­le­cek en gü­zel ce­vap da bir­lik ve be­ra­ber­li­ği­mi­zi güç­len­di­re­rek yek­vü­cut ol­mak­tır. Bu­nu bo­za­cak, ha­ma­si­yi dış­la­yı­cı, ay­rış­tı­rı­cı söy­lem­ler­den ka­çın­mak tüm si­ya­set­çi­le­rin boy­nu­nun bor­cu­dur. Mil­le­ti­mi­zin hiç­bir fer­di­ni dı­şa­rı­da bı­rak­ma­dan bir ve bü­tün ola­rak ku­cak­la­mak, va­tan sev­gi­siy­le ha­re­ket et­mek, 70 mil­yon mem­le­ket ev­la­dı­na hiz­met et­mek en bü­yük mil­li­yet­çi­lik­tir. Ata­tür­k’­ün en bü­yük ba­şa­rı­la­rın­dan bi­ri, et­nik kö­ke­ni, di­ni, inan­cı, mez­he­bi ne olur­sa ol­sun mil­le­ti­mi­zin bü­tün fert­le­ri­ni Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti va­tan­daş­lı­ğın­da bir­leş­tir­miş ol­ma­sı­dır.

Bi­zi tek bir mil­let ya­pan or­tak de­ğer­le­ri­mi­zi hep bir­lik­te yü­celt­me­li­yiz. Mil­let kav­ra­mı­nı biz, ırk, kan ve ka­bi­le bağ­la­rı­nın üze­rin­de bir yük­sek ide­al ve he­def bir­li­ği, bir or­tak ya­şa­ma ira­de­si ola­rak gö­rü­yo­ruz. Ana­ya­sa­’mız­da­ki mil­let ta­nı­mı da ırk ya da kan esa­sı­na gö­re de­ğil, va­tan­daş­lık te­me­lin­de bi­zi bir­bi­ri­mi­ze bağ­la­mak­ta­dır. Bu ül­ke­nin bü­tün va­tan­daş­la­rı, tek mil­let, tek bay­rak, tek va­tan, tek dev­let or­tak pay­da­sın­da bir­leş­miş­tir. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Mil­let kav­ra­mı­nın içi­ni, bi­zim, ta­rih­te yüz­ler­ce yıl­lık de­rin­li­ği olan ka­der bir­li­ği­miz dol­dur­muş­tur. Onun için, kim­se bu­gün mil­le­ti­mi­zi ye­ni­den ta­nım­la­ma gay­re­ti­ne gir­me­sin. Bu ba­ğı, mu­hak­kak ve özen­le ko­ru­mak zo­run­da­yız. Bi­zim in­sa­nı­mız en zor şart­lar­da bi­le mil­le­ti­ne, dev­le­ti­ne, ül­ke­si­ne, cum­hu­ri­yet de­ğer­le­ri­ne sa­da­ka­ti­ni or­ta­ya koy­muş­tur. Bi­zim di­li­miz düş­man­lık di­li de­ğil kar­deş­lik di­li­dir. Bi­zim fel­se­fe­miz ya­ra­tı­la­nı Ya­ra­da­n’­dan ötü­rü sev­me an­la­yı­şı­dır. Eğer, te­rör be­la­sın­dan kur­tu­la­cak­sak, bu de­mok­ra­tik si­ya­se­ti, ça­re ka­pı­sı ola­rak, hak ara­ma ka­pı­sı ola­rak açık tut­mak­la müm­kün ola­cak­tır. Her­kes ken­di­ni, öz­gür­ce, ana­ya­sal dü­zen için­de meş­ru yol­lar­la, de­mok­ra­tik ze­min­ler­de ifa­de ede­bil­me­li­dir. Bu­nun­la bir­lik­te, te­rör ve şid­de­te ara­la­rı­na me­sa­fe ko­ya­ma­yan­lar de­mok­ra­si­den ya­na ol­duk­la­rı­nı söy­le­ye­mez­ler. De­mok­ra­si­miz, her tür­lü fark­lı­lı­ğı, hu­ku­ki ze­min­de kal­mak kay­dıy­la, her tür­lü si­ya­si gö­rü­şü için­de tu­ta­bi­le­cek ol­gun­lu­ğa eriş­miş­tir. Kal­dı ki, te­rör­den en bü­yük za­ra­rı, yi­ne is­tis­mar et­me­ye ça­lış­tı­ğı Gü­ney­do­ğu Ana­do­lu Böl­ge­miz­de ya­şa­yan in­san­la­rı­mız gör­müş­tür. Şe­hir­le­ri­mi­zin ma­mur hâ­le gel­me­si, ya­tı­rım­la­rın ve teş­vik­le­rin böl­ge­ye git­me­si, üre­tim ve is­tih­dam ka­pı­la­rı­nın açıl­ma­sı yıl­lar­ca en­gel­len­miş­tir. Bir kez da­ha söy­lü­yo­rum, te­rör ör­gü­tü hiç­bir va­tan­da­şı­mı­zın tem­sil­ci­si ol­ma­mış­tır ve ola­maz. Her­kes bil­me­li­dir ki te­rör ve şid­det de­mok­ra­siy­le bağ­daş­maz. Ana­ya­sal ve ya­sal dü­ze­ne uy­gun ol­ma­yan dav­ra­nış­lar hu­kuk dev­le­ti an­la­yı­şıy­la te­lif edi­le­mez. De­mok­ra­si ve hu­ku­kun ge­rek­le­ri­ni yap­ma­yan­la­rın ve ya­pa­ma­yan­la­rın mağ­du­ri­yet mas­ke­si­ne sı­ğın­ma­la­rı­nı, bu­ra­dan prim dev­şir­me­ye ça­lış­ma­la­rı­nı da, ku­su­ra bak­ma­sın­lar, ka­bul et­me­miz müm­kün de­ğil­dir. Biz, mil­let ola­rak bu be­la­dan ye­te­rin­ce çek­tik. Mil­let ola­rak ara­mız­da­ki bağ­la­rın, ta­ri­hî, kül­tü­rel ve in­sa­ni de­rin­li­ği var. Za­man, or­tak de­ğer­le­ri­mi­zi, ara­mız­da­ki bağ­la­rı güç­len­dir­me, cum­hu­ri­ye­ti­mi­zin de­ğer ve ka­za­nım­la­rı et­ra­fın­da bir­lik ol­ma za­ma­nı­dır. Bu sü­reç­te, her­ke­sin, so­rum­lu ve du­yar­lı ha­re­ket et­me­si ka­dar, ce­sa­ret ve ka­rar­lı­lık­la de­mok­ra­tik du­ru­şu­nu da gös­ter­me­si ge­rek­mek­te­dir.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; te­rör ör­gü­tü üye­le­ri­nin si­lah bı­rak­ma­la­rı­nı, ai­le­le­ri­nin, an­ne ve ba­ba­la­rı­nın ya­nı­na dön­me­le­ri­ni ya da da­ğa ye­ni ka­tı­lım­la­rın ön­len­me­si­ni sağ­la­mak ama­cıy­la, baş­tan be­ri bir pro­je yü­rü­tü­yo­ruz. Bu pro­je, bi­zim kar­deş­lik pro­je­miz­dir. Bu pro­je­le­ri yü­rü­tür­ken de dev­le­tin tüm bi­rim­le­riy­le, se­ne­ler­den be­ri bu iş­ler­le uğ­ra­şan, bü­yük bil­gi ve de­ne­yi­me sa­hip, tec­rü­be­ye sa­hip dev­le­tin bi­ri­kim­le­ri­ni yan ya­na ge­ti­re­rek or­ta­ya bir pro­je koy­ma­ya ça­lış­tık, bu­nu uy­gu­la­ma­ya ça­lı­şı­yo­ruz.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Ne­dir o pro­je?

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI CE­MİL Çİ­ÇEK (De­vam­la) – Za­man za­man, mu­ha­le­fet par­ti­le­ri ya da mu­ha­lif çev­re­ler, bu ko­nu­yu he­men is­tis­ma­ra baş­lı­yor­lar. Gel­di­ği­miz nok­ta­da, ne ih­ti­ya­cı­mız var, han­gi adım­la­rı at­ma­mız la­zım, so­nu­ca var­mak için ne­ler yap­ma­mız ge­re­kir, bun­la­rı, baş­ta gü­ven­lik bi­rim­le­ri­miz ol­mak üze­re, tüm ku­rum­la­rı­mız­la de­fa­at­le gö­rüş­tük, gö­rü­şü­yo­ruz ve gö­rüş­me­ye de­vam edi­yo­ruz; çok cid­di, ti­tiz bir ça­lış­ma ya­pı­yo­ruz. Te­rör­le mü­ca­de­le ko­nu­sun­da ne­ti­ce al­ma­mı­zı sağ­la­ya­cak han­gi adım­la­rın atıl­ma­sı ge­re­ki­yor­sa bun­la­rı ata­ca­ğız ve te­rör me­se­le­si­ni Tür­ki­ye­’nin gün­de­min­den çı­kar­mak için eli­miz­den ge­len gay­re­ti gös­te­ri­yo­ruz. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) An­cak, bu mü­ca­de­le­nin sa­de­ce as­ke­rî yön­tem­ler­le ka­za­nı­la­ma­ya­ca­ğı­nı her­kes bi­li­yor ve her­kes söy­lü­yor. Her fır­sat­ta her­ke­sin söy­le­di­ği bu as­ke­rî yön­tem­le­rin dı­şın­da baş­ka yön­tem­le­rin de kul­la­nıl­ma­sı ge­re­ki­yor. Do­la­yı­sıy­la, biz, şim­di gel­di­ği­miz nok­ta­da, bir ta­raf­tan te­rör ör­gü­tü ve te­rör ör­güt­le­riy­le mü­ca­de­le eder­ken öbür ta­raf­tan da te­rö­rizm­le mü­ca­de­le et­me­nin alt­ya­pı­sı­nı, hu­ku­ki alt­ya­pı­sı­nı oluş­tur­duk, ek­si­ği­miz var­sa gi­der­me­ye ça­lı­şı­yo­ruz; eko­no­mik, sos­yal, kül­tü­rel alt­ya­pı­la­rı­nı oluş­tur­duk, ek­si­ği­miz var­sa bun­la­rı gi­der­me­ye ça­lı­şı­yo­ruz. Biz, bu­nun için ça­lı­şı­yo­ruz, te­rö­re son ver­mek için, si­ya­si, as­ke­rî, dip­lo­ma­tik, sos­yal ve eko­no­mik bü­tün araç­la­rı ha­re­ke­te ge­çi­ri­yo­ruz.

Şim­di, her şe­ye iti­raz eden Tür­ki­ye­’de bir mu­ha­le­fet an­la­yı­şı var is­ter Mec­lis için­de is­ter Mec­lis dı­şın­da, her şe­ye “is­te­me­zu­k” üs­lu­bu içe­ri­sin­de bir yak­la­şım bu. Pe­ki, bi­zim yap­tı­ğı­mız yan­lış­sa, bi­zim yap­tı­ğı­mız ek­sik­se, ya­pı­lan ne? Siz ol­sa­nız na­sıl ya­par­dı­nız? Doğ­ru­su, bu sua­lin ce­va­bı­nı hep sor­duk; sa­mi­mi­yet­le de biz bu­nu is­ti­yo­ruz, ne kim­se­yi it­ham et­mek için ne kim­se­yi kö­şe­ye sı­kış­tır­mak için ne de ken­di­mi­ze ma­ze­ret ara­mak için. Yap­mak is­te­di­ği­miz şey, bu be­la­yı ül­ke­nin gün­de­min­den çı­kar­mak­tır. Bu nok­ta­da, ki­min ne bi­ri­ki­mi var­sa, ne tec­rü­be­si var­sa, bun­dan is­ti­fa­de et­me­ye ça­lı­şı­yo­ruz. Ama or­ta­ya müs­pet bir so­nuç koy­ma­dan, or­ta­ya müs­pet bir tek­lif ge­tir­me­den, sa­de­ce “Bu yan­lış, bu ol­maz, bu doğ­ru de­ğil.” de­mek­le Tür­ki­ye bir ye­re va­ra­ma­dı. Çün­kü, te­rör be­la­sı de­di­ği­miz be­la, eğer PKK te­rö­rün­den bah­se­di­yor­sak, 1984’ten bu ta­ra­fa var. On­dan ev­vel­ki te­rör­den bah­se­di­yor­sak, Tür­ki­ye otuz beş yıl­dır, kırk yıl­dır te­rör­le ya­tı­yor te­rör­le kal­kı­yor. Ba­zen ga­ze­te man­şet­le­ri­ne çık­ma­sa bi­le, Tür­ki­ye­’nin bi­rin­ci ön­ce­lik­li me­se­le­si ol­ma­ya de­vam et­ti. Bü­tün cum­hu­ri­yet hü­kû­met­le­ri,  dev­le­tin il­gi­li bi­rim­le­ri, yap­tık­la­rı gü­ven­lik top­lan­tı­la­rın­da, her za­man, te­rör me­se­le­si­ni, asa­yiş ve gü­ven­lik me­se­le­si­ni bi­rin­ci gün­dem mad­de­si ola­rak al­dı ve onun­la il­gi­li ted­bir­ler ge­liş­tir­me­ye ça­lış­tı.

Ay­nı ge­le­ne­ğin de­va­mı ola­rak, biz, yep­ye­ni bir an­la­yış­la, hem te­rö­rist­ler­le hem de te­rör­le mü­ca­de­le nok­ta­sın­da ye­ni bir kon­sept ge­liş­tir­dik, bu­nu uy­gu­la­ma­ya koy­duk. Söy­le­di­ğim gi­bi, bu­nu il­gi­li bi­rim­le­ri­miz­le otu­ra­rak ko­nu­şa­ra­k… Eğer bun­lar be­ğe­nil­mi­yor­sa, o za­man de­nil­me­si la­zım ki, biz, şu­nu ya­par­sa­nız uy­gun olur, şöy­le bir ted­bir alır­sa­nız so­nu­ca var­mak da­ha müm­kün olur tar­zın­da­ki ya­pı­cı eleş­ti­ri­le­ri bek­le­dik, bek­li­yo­ruz. An­cak, gö­re­bil­di­ği­miz şe­y… Sa­de­ce te­rör ko­nu­sun­da da de­ğil, büt­çe­nin di­ğer kı­sım­la­rın­da da gör­dük ki­… Hat­ta bir ar­ka­da­şı­mız ko­nuş­ma­sı­nı ka­te­go­ri­ze et­ti: “Bi­rin­ci bö­lüm­de şu, ikin­ci bö­lüm­de, üçün­cü bö­lüm­de bu, dör­dün­cü bö­lüm­de de ça­re­le­ri söy­le­ye­ce­ğim.” de­di, ça­re kıs­mı­na ge­lin­ce va­kit bit­ti. Ben şöy­le an­la­dım o ko­nuş­ma­yı -ye­ri gel­miş­ken bir pa­ran­tez ara­sı- “Ça­re be­nim.” di­yor, “Ça­re be­nim.” Ya­ni, sı­ra­la­mak ye­ri­ne “Ça­re be­nim.” di­yor. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Şim­di, ba­kın, bu üs­lup ge­çer­li bir üs­lup de­ğil, si­ya­set­te bir dö­nem ge­çer­liy­di, so­ğuk sa­vaş dö­ne­mi­nin yan­sı­ma­la­rıy­dı si­ya­se­te. Bun­lar ge­ri­de kal­dı. Şim­di, ye­ni bir ça­ğa gir­di­ği­mi­ze gö­re si­ya­set üs­lu­bu­mu­zu da bi­raz de­ğiş­tir­me­miz la­zım. “Ça­re, bir, şu­dur; iki, şu­dur; üç, şu­dur; dört, şu­du­r…­” di­ye sı­ra­la­ma­nız la­zım.

Şim­di, me­se­le­yi bu­ra­ya ne­den ge­tir­dim, kı­sa­ca onu ifa­de et­mek is­ti­yo­rum. Son gün­ler­de ka­mu­oyu­nun “piş­man­lık ya­sa­sı­” di­ye al­gı­la­dı­ğı bir ko­nu üze­rin­den ola­bil­di­ğin­ce si­ya­set ya­pıl­ma­ya ça­lı­şıl­dı; ola­bil­di­ğin­ce, te­rör gi­bi bir mil­lî me­se­le­… Ki, bun­da mu­ta­bık kal­dık te­rör­le il­gi­li yap­tı­ğı­mız Ge­nel Ku­rul top­lan­tı­sın­da. Bu bir mil­lî me­se­le­dir, hü­kû­met­ler üs­tü bir me­se­le­dir, dev­le­tin me­se­le­si­dir. İk­ti­dar­da be­nim par­tim ve­ya bir baş­ka par­ti­nin olup ol­ma­ma­sı de­ğiş­mi­yor, te­rör ör­güt­le­ri he­de­fi­ne ula­şın­ca­ya ka­dar bun­lar de­vam edi­yor, ede­cek. Çün­kü, bu bir si­ya­se­tin par­ça­sı. Do­la­yı­sıy­la, o za­man ko­nuş­tuk ki, bu ni­te­lik­le­ri olan bir olay­la, Tür­ki­ye, kar­şı kar­şı­ya­dır ve uzun za­man­dan be­ri kar­şı kar­şı­ya­dır.

Geç­miş­te iş ba­şın­da bu­lu­nan si­ya­si ik­ti­dar­lar, bu be­la­yı Tür­ki­ye­’nin gün­de­min­den çı­kar­mak, da­ğa çı­kış­la­rı ön­le­mek, Tür­ki­ye­’de hu­zu­ru, asa­yi­şi, ba­rı­şı, kar­deş­li­ği te­sis et­mek adı­na bir kı­sım ya­sa­la­rı çı­kar­mak du­ru­mun­da ol­muş­tur. Bun­la­rın adı­na ka­mu­oyu “piş­man­lık ya­sa­sı­” di­yor, “E­ve dö­nüş ya­sa­sı­” da de­ni­le­bi­lir, ama, Res­mî Ga­ze­te­’de­ki is­miy­le Ba­zı Suç Fa­il­le­ri Hak­kın­da Uy­gu­la­na­cak Hü­küm­le­re Da­ir Ka­nun adıy­la­… Bu ilk de­fa 1985’te çık­tı de­ğer­li ar­ka­daş­la­rım. Ka­mu­oyu­nun bil­me­si la­zım. Ar­tık, bu nok­ta­da bel­li mu­ta­ba­kat­la­ra va­rıp dik­ka­ti­mi­zi, ener­ji­mi­zi baş­ka alan­la­ra tek­sif et­me­miz ge­re­ki­yor. Bu­nun üze­rin­den si­ya­set ya­pıl­dı­ğı tak­dir­de kim­se­nin kim­se­ye söy­le­ye­ce­ği çok faz­la bir şey yok. Be­nim söy­le­ye­cek­le­rim de kim­se­yi suç­la­mak için de­ğil­dir, ak­lım­dan hiç böy­le bir şey geç­mez. Sa­de­ce bir tes­pit ya­pa­lım, va­tan­da­şı­mız olup bi­ten­le­ri -ne­dir, ne de­ğil­dir- gör­sün.

Şim­di, ilk de­fa adı­nı “piş­man­lık ya­sa­sı­” di­ye hal­kın isim­len­dir­di­ği bu ya­sa 1985’te çık­mış. Ar­ka­sın­dan 1988’de, on­dan son­ra 1990’da, 1992’de, 1995’te, 1999’da, 2002’de, 2003’te, son­ra da 1 Ha­zi­ran 2005’te yü­rür­lü­ğe gi­ren Ce­za Ka­nu­nu­’n­da 221’in­ci mad­de ola­rak bi­zim hu­kuk li­te­ra­tü­rü­mü­ze bu ya­sa ve dü­zen­le­me­ler gir­di.

Şim­di, 1985’ten gü­nü­mü­ze ka­dar ge­tir­di­ği­niz­de, bu tür­lü ya­sa­la­rın al­tın­da im­za­sı ol­ma­yan ve­ya ar­ka­daş­la­rı­nın im­za­sı ol­ma­yan he­men he­men hiç­bir si­ya­si par­ti yok. Ev­ve­la bu­nu bir gö­re­lim. Ta­bi­atıy­la, bir kı­sım in­san­la­rı­mız­dan, bak, bu ka­nun ta­sa­rı­sı­nın al­tın­da şu şu im­za­lar var, fi­lan­ca ta­rih­te çı­ka­nın al­tın­da şun­lar var­dır de­mek ge­re­ki­yor­sa bun­la­rı de­mek müm­kün. Bun­la­rın hep­si eli­miz­de, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin de ar­şiv­le­rin­de.

Şim­di, bu ih­ti­yaç ne­re­den doğ­muş? Ta­bi­atıy­la ül­ke­yi yö­ne­ten­ler te­rör be­la­sıy­la uğ­ra­şır­ken dev­le­tin gü­ven­lik bi­rim­le­ri, gü­ven­lik ku­ru­lu top­lan­tı­la­rı ve ya­pı­lan sa­yı­sız top­lan­tı­lar­da, bu tip ya­sa­la­rın çık­ma­sı­nın te­rör ör­gü­tü­nü da­ğıt­mak, te­rör ör­gü­tü­nü za­yıf­lat­mak, te­rör ör­gü­tü­nü güç­süz kıl­mak adı­na fay­da­lı ola­ca­ğı dü­şü­nül­müş. Şim­di, fay­da­lı ola­ca­ğı dü­şü­nül­müş, eğer fay­da­sız ol­say­dı bir de­fa çı­kar, on­dan son­ra bu yol­la bir ye­re var­mak müm­kün de­ğil de­ni­lir, son­ra­ki ye­di ta­ne dü­zen­le­me ya­pıl­maz­dı. De­mek ki, bel­li öl­çü­de bir fay­da­sı ka­bul edil­miş ol­ma­lı ki 85’ten bu ta­ra­fa bel­li ara­lık­lar­la bu tip ya­sa­lar Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin gün­de­mi­ne gel­miş­tir.

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) – Son ya­sa­ya kar­şı çık­tık biz, oy ver­me­dik Sa­yın Ba­ka­nım.

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI CE­MİL Çİ­ÇEK (De­vam­la) – Efen­dim?

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) – Eve dö­nüş ya­sa­sı de­nen ya­sa­ya biz CHP ola­rak rey ver­me­dik.

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI CE­MİL Çİ­ÇEK (De­vam­la) – Şim­di, Sa­yın Ana­do­l…

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) – Rey ver­me­dik Sa­yın Ba­ka­nım.

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI CE­MİL Çİ­ÇEK (De­vam­la) – Mü­sa­ade eder­se­niz, si­ze o ko­nu­yu izah ede­yim çün­kü Gru­bu­mu­zun önem­li bir kıs­mı da ye­ni, bun­dan ha­ber­dar ol­ma­ya­bi­lir.

Şim­di, Ce­za Ka­nu­nu 221’in­ci mad­de­si var. Açıp ba­kar­sa­nız, çı­kan piş­man­lık ya­sa­la­rın­dan hiç far­kı yok. Ne­dir bu ya­sa­nın esa­sı? Ba­kı­nız, şim­di, ba­ka­lım: Her­han­gi bi­ri­si­ni alı­yo­rum, me­se­la, 26/8/1999, eli­min al­tın­da. Di­ğer­le­ri de ay­nı, hat­ta ge­rek­çe­le­ri de ay­nı ge­rek­çe­le­ri­ne ba­kar­sa­nız. Me­se­la, di­yor ki: “Ka­mu­oyun­da piş­man­lık ya­sa­sı ola­rak bi­li­nen 3419 sa­yı­lı Ba­zı Suç Fa­il­le­ri Hak­kın­da Uy­gu­la­na­cak Hü­küm­le­re Da­ir Ka­nu­n’­un -ya­ni, bir ön­ce­ki Ka­nu­n’­un, 99’dan ev­vel- uy­gu­la­ma­sın­dan hem ül­ke hem gü­ven­lik ku­ru­luş­la­rı ola­rak aza­mi fay­da sağ­lan­mış, iti­raf­ta bu­lu­nan şa­hıs­la­rın ver­di­ği bil­gi­ler doğ­rul­tu­sun­da ya­sa dı­şı ör­güt­ler hak­kın­da bi­lin­me­yen hu­sus­lar öğ­re­nil­miş, fai­li meç­hul kal­mış çe­şit­li olay­lar ay­dın­la­tıl­mış, çok sa­yı­da si­lah, cep­ha­ne, pat­la­yı­cı mad­de, ör­güt­sel bel­ge, mal­ze­me, do­kü­ma­n…­” Ta­ma­mı­nı oku­yup vak­ti­mi dol­dur­mak is­te­mem. Do­la­yı­sıy­la, ye­ni bir ya­sa­nın da­ha çı­ka­rıl­ma­sın­da fay­da mü­la­ha­za edil­miş. Hü­kû­met­le­rin önü­ne gel­miş bun­lar. Hü­kû­met­ler de bu mü­la­ha­za­la­ra ka­tıl­dı­ğı için, bu de­ğer­len­dir­me­le­re ka­tıl­dı­ğı için, iş­te se­kiz de­fa gel­di.

Şim­di, evet, ben ha­tır­lı­yo­rum, son 2003’te çı­kan ya­sa­ya kar­şı çık­tı­nız. Doğ­ru.

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) – Evet, onu söy­le­dik.

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI CE­MİL Çİ­ÇEK (De­vam­la) – Ama, şim­di si­zin­le be­ra­ber, 221’in­ci mad­de dü­zen­le­me­si­ni be­ra­ber yap­tık Ce­za Ka­nu­nu­’n­da. Özel­lik­le Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­li dost­la­rı­mın iyi an­la­ma­sı için söy­lü­yo­rum. 2003’te bu­na böy­le de­di­niz ama 221’le il­gi­li Mec­lis tu­ta­nak­la­rın­da de­di­ği­niz bir şey var mı? Ona bir ba­ka­lım ev­ve­la. Ya­ni, bun­la­rı böy­le ko­nu­şur­ken, bel­li bir ze­mi­ne oturt­ma­mız la­zım. 220’n­ci mad­de, ör­güt mad­de­si­dir.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Te­mel ka­nun­lar­da mil­let­ve­ki­li­nin ko­nuş­ma hak­kı yok ki ne­yi ko­nu­şa­ca­ğız?

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI CE­MİL Çİ­ÇEK (De­vam­la) – Sa­yın Baş­kan, bu kor­san neş­ri­ya­tı ke­se­cek mi­si­niz? Ara sı­ra kor­san neş­ri­yat ya­pı­yor. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, lüt­fen mü­da­ha­le et­me­ye­lim.

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI CE­MİL Çİ­ÇEK (De­vam­la) – Kor­san ya­yın ya­pı­yor, onu ke­sin. Ya­ni, cid­di bir me­se­le­yi, gay­ri­cid­di bir üs­lup­la ko­nuş­tur­ma­sın.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Ni­ye ra­hat­sız ol­du­nuz? Mil­let­ve­ki­li­nin ko­nuş­ma hak­kı yok ki!

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, lüt­fe­n… Mü­da­ha­le et­me­ye­lim ha­ti­be.

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI CE­MİL Çİ­ÇEK (De­vam­la) – Şim­di, ba­kı­nız, 220’n­ci mad­de ör­güt­le il­gi­li mad­de­dir. 221’in­ci mad­de ise et­kin piş­man­lık­tır. Es­ki Ce­za Ka­nu­nu­’n­da­ki ba­zı suç­lar ba­kı­mın­dan ifa­de edi­len fa­al ne­da­me­tin ye­ni is­mi­dir.

Ör­güt suç­la­rın­da, ör­güt üye­si ol­muş ama baş­ka­ca her­han­gi bir su­ça ka­rış­ma­mış olan­la­rın da­ha ile­ri nok­ta­ya gi­dip ba­zı­la­rı­nın ca­nı­nı yak­ma­ma­sı, ken­di ha­ya­tı­nı da sı­kın­tı­ya sok­ma­ma­sı, ai­le­si­ni üz­me­me­si, yan­lış iş­le­rin bir par­ça­sı hâ­li­ne gel­me­me­si, el­li ta­ne da­ha se­bep­ten do­la­yı di­yo­ruz ki: “Bak, ya­nıl­dın, ye­nil­din; inan­dın, inan­dı­rıl­dın; kan­dı­rıl­dın ve­ya kan­dın; se­be­bi ne olur­sa ol­sun. Bak, an­nen, ba­ban, ai­len se­nin bu yol­da de­vam et­me­ni is­te­mi­yor. Yo­lun ya­rı­sın­dan dön. Za­ra­rın ne­re­sin­den dö­ner­sen kâr­dır çün­kü bu git­ti­ğin yol za­rar­lı bir yol. Ken­din için de za­rar­lı, ai­len için de za­rar­lı, mil­let için de za­rar­lı. Gel bu yol­dan dön. Dev­le­tin ada­le­ti­ne tes­lim ol. Biz de sa­na ce­za ver­me­ye­lim.” Piş­man­lık ya­sa­la­rı­nın esa­sı bu de­ğil mi? Se­kiz ta­ne ya­sa­nın esa­sı bu de­ğil mi? Bu. 221 ne­yi dü­zen­li­yor? Tam, ay­nen, ke­li­me ke­li­me bu­nu dü­zen­li­yor.

Şim­di, bu­nu bi­ri­mi­zin ku­su­ru ola­rak söy­ler­sek, kim­se­nin kim­se­ye di­ye­ce­ği bir şey yok. Ama ben şu­nu gö­rü­yo­rum, di­yo­rum ki, bu ya­sa­la­rı çı­ka­ran­la­rın ta­ma­mı iyi ni­yet­ler­le, bu be­la­yı de­fet­mek, bu ör­güt­le­ri çö­ze­bil­mek nok­ta­sın­da, yu­ka­rı­da sa­yı­lan ge­rek­çe­ler­le bir dü­zen­le­me yap­mış. Her de­fa­sın­da bu ya­sa Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin gün­de­mi­ne gel­di­ği za­man ge­ri­lim­ler olu­yor, acı­lar dep­re­şi­yor, bir kı­sım ka­na­yan ya­ra­la­rı tek­rar tek­rar ka­nat­ma­ya baş­lı­yo­ruz. Si­ya­set, ma­ale­sef -ba­zen de- her za­man  iyi yü­züy­le ya­pıl­mı­yor. Biz bun­la­rı gör­dük. Onun için 221'in­ci mad­de bu ma­na­da dü­zen­len­miş­tir, be­ra­ber dü­zen­le­dik. Yan­lış bir şey de yap­ma­dık ba­kın. Hiç alın­ma­nı­za ge­rek yok, doğ­ru bir şey yap­tık 221 ve baş­ka­ca et­kin piş­man­lık hü­küm­le­riy­le. 221'in tu­ta­nak­la­rı­na ba­kın, bu­ra­da de­di­ği­niz bir tek ke­li­me yok. İti­raz et­me­di­niz, ne­den böy­le bir mad­de ko­yu­yor­su­nuz de­me­di­niz.

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) – Ni­ye eve dö­nüş ya­sa­sı çık­tı 2003'te?

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI CE­MİL Çİ­ÇEK (De­vam­la) – Do­la­yı­sıy­la, şim­di yan­lış yap­ma­dı­ğı­mız bir iş­ten do­la­yı ni­ye po­le­mi­ğe ge­re­ce­ğiz ki? Ni­ye po­le­mi­ğe gi­re­ce­ğiz? Do­la­yı­sıy­la, se­kiz ta­ne özel ya­sa ve şim­di de 221. Bu Mec­lis­te tem­sil edi­len par­ti­le­ri­mi­zin önem­li bir kıs­mı, iş­te, te­rör ör­gü­tü­nü za­yıf­lat­mak, güç­süz kıl­mak, yap­tı­ğı fa­ali­yet­ler­den ha­ber­dar ol­mak, si­lah, mü­him­mat, cep­ha­ne, ir­ti­bat­la­rı, il­ti­sak­la­rı; bun­la­rı or­ta­ya çı­kar­mak adı­na za­man za­man bu ya­sa­la­rı çı­kar­mış­tır. 221'in­ci mad­de var.

Ba­kı­nız ar­ka­daş­lar, göz ar­dı et­me­me­miz ge­re­ken hu­sus şu: Bu ül­ke­de ka­mu dü­ze­ni­nin ge­rek­le­ri ne­yi ge­rek­ti­ri­yor­sa onu bir uz­laş­ma an­la­yı­şı içe­ri­sin­de, bir iç po­le­mik mev­zu­su yap­ma­dan otu­rup ko­nuş­ma­mız ge­re­ki­yor. Bir­bi­ri­mi­zin va­tan­se­ver­li­ği­ni sı­na­ya­ca­ğı bir alan de­ğil­dir. Bu, bir bi­lek gü­re­şi­nin ya­pı­la­ca­ğı bir alan da de­ğil­dir. Eğer me­se­le­yi böy­le ka­bul eder­sek en cid­di me­se­le­yi su­lan­dır­mış olu­ruz.

O ne­den­le, bü­tün cum­hu­ri­yet hü­kû­met­le­ri gi­bi biz de so­rum­lu­lu­ğu­mu­zun far­kın­da­yız ve bu be­la­yı Tür­ki­ye'den de­fe­de­bil­mek, Tür­ki­ye'de ba­rı­şı, kar­deş­li­ği bir da­ha bo­zul­ma­mak üze­re te­sis et­mek adı­na ça­lış­ma­la­rı ya­pı­yo­ruz.

Bu, bir af de­ğil­dir onu söy­le­ye­yim. Ba­kı­nız, bu­nun üze­rin­den her­kes yi­ne ba­zı kav­ram­la­rı kul­la­nı­yor. Eğer bu kav­ram­la­rı kul­la­nır­sa­nız, emin olun son­ra­dan piş­man ola­ca­ğı­mız bir nok­ta­ya ge­lir top­lum. Biz ge­nel af­tan hiç bah­set­me­dik. Ge­nel af­fın doğ­ru ol­ma­dı­ğı­nı da söy­lü­yo­ruz ama 221 bu ma­na­da bir dü­zen­le­me­dir. Ge­re­ki­yor­sa, ih­ti­yaç du­yu­lu­yor­sa, ay­nı an­la­yış­la, ay­nı fel­se­fey­le, biz­den ev­vel­ki  hü­kû­met­le­ri­n… Baş­ka­la­rı­nın al­tın­da be­nim de im­zam var onu da söy­le­ye­yim, alın­mı­yo­rum. Ben doğ­ru yap­tım. Ül­ke­mi sev­di­ğim için yap­tım, mem­le­ke­ti sev­di­ği­miz için yap­tı­m… (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)  …bu ül­ke­nin in­san­la­rı kar­şı kar­şı­ya gel­me­sin di­ye yap­tık.

Bi­li­yo­ruz ki, te­rör ör­güt­le­ri, baş­ka­la­rı­nın pa­yan­da­sı­dır, baş­ka­la­rı­nın ta­şe­ro­nu­dur. Bun­la­rın müs­ta­kil ha­re­ket ka­bi­li­ye­ti yok. Tür­ki­ye­’ye ne ka­dar za­rar ver­dik­le­ri­ni hep be­ra­ber bi­li­yo­ruz. Bu za­rar­lar­la Tür­ki­ye kar­şı kar­şı­ya kal­ma­sın dü­şün­ce­siy­le, bir dü­zen­le­me ge­re­ki­yor­sa dün ya­pıl­dı, bu­gün ya­pıl­dı, ya­rın ge­re­ki­yor­sa bu da ya­pı­lır. Bu­nun da ya­pı­la­ca­ğı yer, ba­na gö­re özel bir ya­sa de­ğil, bi­ze gö­re özel bir ya­sa de­ğil, 221 çer­çe­ve­sin­de çö­zü­le­cek­tir, çö­zül­me­li­dir.

Şim­di, bu­ra­da üzül­dü­ğü­müz bir nok­ta var: Ha­ki­ka­ten böy­le­si­ne önem­li bir ko­nuy­la il­gi­li ola­rak, ba­kı­nız, san­ki geç­miş­te bu ya­sa­lar çık­ma­mış gi­bi­…    Söy­le­dim ba­kın te­ker te­ker, emin olun ge­rek­çe­ler ay­nı, hat­ta ba­zı­la­rı­nın vir­gü­lü­ne va­rın­ca­ya ka­dar ay­nı­dır. Bun­la­rı he­pi­ni­ze, is­ti­yor­sa­nız, ko­nuş­mam­dan son­ra ver­me im­kâ­nım var.

Şim­di, ne ol­du? Bir mu­ha­le­fet di­liy­le bu tür­lü ça­ba­lar için söy­le­nen ne? Ateş­le mi oy­na­dı? Te­rör ör­gü­tü­nün önün­de diz mi çök­tü? İha­net mi et­ti? Ay­maz­lık mı yap­tı? Ken­di­ni bil­mez­lik mi et­ti?

Şim­di, böy­ley­se, o za­man bu ya­sa­la­rı çı­ka­ran bü­tün cum­hu­ri­yet hü­kû­met­le­ri­ni bu sı­fat­lar­la tav­sif et­mek ge­re­kir. Bü­tün cum­hu­ri­yet hü­kû­met­le­ri­ni bu sı­fat­lar­dan ten­zih ede­rim ben. Kim söy­lü­yor­sa, doğ­ru bir şey söy­le­me­miş­tir, yan­lış şey­ler söy­le­miş­tir. Yan­lış bir nok­ta­ya Tür­ki­ye­’yi ge­tir­me­ye de kim­se­nin cü­ret et­me­me­si la­zım, kim­se­nin böy­le bir so­rum­lu­lu­ğa or­tak ol­ma­ma­sı la­zım.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, te­rör­le mü­ca­de­le ko­nu­sun­da biz çok şey­ler yap­ma­ya ça­lış­tık. Ev­ve­la, de­mok­ra­tik usul­ler ve yön­tem­ler­le bu­gün Tür­ki­ye bel­li bir nok­ta­ya gel­miş­tir. Te­rör ör­gü­tü­nün ve yan­daş­la­rı­nın te­la­şı da bun­dan­dır. Alt­la­rın­da­ki de­mok­ra­tik ze­min ka­yı­yor. Es­ki­den “Biz şu­ra­yı tem­sil edi­yo­ruz, bu ke­si­mi tem­sil edi­yo­ruz.” di­yor­lar­dı, böy­le bir tem­sil im­kân­la­rı yok­tur. Te­rör ör­gü­tü, hiç kim­se­yi tem­sil et­mez, ol­sa ol­sa ya­ban­cı­la­rın men­fa­ati­ne su ta­şır, ya­ban­cı­la­rın po­li­ti­ka­sı­nın bir par­ça­sı olur. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Te­rör ör­gü­tü hiç kim­se­yi, is­ter bu ta­raf­tan is­ter o ta­raf­tan, hiç­bir te­rör ör­gü­tü hiç kim­se­yi tem­sil ede­mez. Bir ül­ke­yi kim tem­sil ede­cek? Onun tem­sil­ci­le­ri bu­ra­da. Bir hal­kı kim tem­sil ede­cek­se, onun, ana­ya­sa­da, ya­sa­lar­da usu­lü, esas­la­rı bel­li­dir.

Ama, şim­di, ba­kı­nız, te­rö­rist­le mü­ca­de­le ko­nu­sun­da Tür­ki­ye, yir­mi beş-otuz yıl­dan be­ri uğ­ra­şı­yor ama te­rör­le mü­ca­de­le nok­ta­sın­da ma­ale­sef ze­min ku­rut­ma ope­ras­yo­nu doğ­ru dü­rüst ya­pı­la­ma­dı. Si­ya­set, bu nok­ta­da bü­yük bir ay­maz­lık içe­ri­sin­de ol­du ya da ge­rek­li so­rum­lu­lu­ğu ta­şı­ma­dı, ta­şı­ya­ma­dı. Onun için­dir ki Tür­ki­ye­’nin bel­li bir böl­ge­si, bel­li bir dö­nem PKK’­nın in­sa­fı­na, ini­si­ya­ti­fi­ne terk edil­di. Ora­ya kim­le­rin git­ti­ği bel­li. 1999’dan bu ta­ra­fa ora­ya ço­ğu za­man dev­le­tin en yet­ki­li­le­ri bi­le git­me­di. Hat­ta açık ola­rak ifa­de edi­yo­rum, bir kı­sım en yet­ki­li dev­let bü­yük­le­ri­miz­den da­ha faz­la Cla­udi­a Roth git­ti, ya­ban­cı ül­ke­le­rin tem­sil­ci­le­ri git­ti.

Şim­di, siz gi­de­me­di­ği­niz ye­ri ken­di­niz­den na­sıl ka­bul ede­cek­si­niz ve bu ül­ke­yi na­sıl yö­ne­te­cek­si­niz? Onun için, de­mok­ra­si­nin im­kân­la­rıy­la o böl­ge­ye biz Hü­kû­met ola­rak git­tik ve gi­di­yo­ruz. Biz, te­rör­le mü­ca­de­le­yi sa­de­ce bu­ra­da ko­nuş­mu­yo­ruz, Mec­lis ça­tı­sı al­tın­da ko­nuş­mu­yo­ruz, te­rö­re kar­şı ol­du­ğu­mu­zu bu­ra­da söy­le­mi­yo­ruz. Halk­la bü­tün­le­şe­rek, hal­kın gön­lü­nü ka­za­na­rak, halk­la kar­deş­lik duy­gu­la­rı­mı­zı pe­kiş­ti­re­rek işi bel­li bir nok­ta­ya ge­tir­dik. İş­te, bun­dan te­laş­la­nan te­rör ör­gü­tü ve yan­daş­la­rı si­la­ha sa­rıl­mak­ta gör­dü tek­rar, top­lu­mu ki­lit­le­mek, top­lum­da kar­deş kav­ga­sı­nı, sür­tüş­me­yi tek­rar baş­la­ta­bil­mek adı­na. Ama bu iş­ler ge­ri­de kal­dı. Alt­tan ze­min ka­yı­yor, ka­ya­cak­tır ve in­şal­lah, el bir­li­ğiy­le bu iş­le­ri biz bel­li bir nok­ta­ya, siz­le­rin de des­te­ğiy­le, gay­re­tiy­le ge­ti­re­ce­ğiz. Ya­sal dü­zen­le­me ge­re­ki­yor­sa ya­sal dü­zen­le­me ya­pa­ca­ğız. As­ke­rî ope­ras­yon ge­re­ki­yor­sa yap­tık, ya­pı­yo­ruz, yap­ma­ya de­vam ede­ce­ğiz. Eği­tim­dir, sağ­lık­tır, baş­ka tür­lü kül­tür hiz­met­le­ri­dir, eko­no­mik ça­ba­lar­dır, gay­ret­ler­dir, bun­lar için ne ge­re­ki­yor­sa, teş­vik­ler baş­ta ol­mak üze­re, bun­la­rı yap­tık, ya­pı­yo­ruz, yap­ma­ya da de­vam ede­ce­ğiz.

Sa­de­ce, ba­kı­nız, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, son beş yıl içe­ri­sin­de, 2003’ten bu­gü­ne ka­dar 8,5 kat­ril­yo­na ya­kın biz gü­ney­do­ğu­ya ya­tı­rım yap­tık, 8,5 kat­ril­yo­na ya­kın. Bu az bir ra­kam de­ğil­dir. Ne­re­dey­se Tür­ki­ye­’nin ya­tı­rım büt­çe­si­nin üç­te 2’si­dir; üç­te 2’si­dir bu, bu dö­nem ya­tı­rım büt­çe­mi­zin. Bu açı­dan bak­tı­ğı­mız­da, biz, Tür­ki­ye­’nin her ta­ra­fı­nı bir­bi­riy­le ku­cak­laş­mış, kar­deş ol­muş, bir ve be­ra­ber, üze­rin­de ya­ban­cı­la­rın oyun oy­na­ma­dı­ğı, oy­na­ya­ma­ya­ca­ğı, te­rör ör­güt­le­ri­nin de at oy­na­ta­ma­ya­ca­ğı bir ül­ke hâ­li­ne ge­tir­me­nin ka­rar­lı­lı­ğı­nı ta­şı­yo­ruz, ta­şı­ma­ya de­vam edi­yo­ruz, bu­nun­la il­gi­li her tür­lü adım­la­rı da ata­ca­ğız.

Şim­di, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, üze­rin­de dur­mak is­te­di­ğim bir ko­nu Av­ru­pa Bir­li­ği ko­nu­su­dur. Av­ru­pa Bir­li­ği ko­nu­su, Tür­ki­ye­’ni­n… Sa­bah­le­yin de söy­len­di bir­kaç hu­sus, bu­nu da ye­ri gel­miş­ken ifa­de ede­yim: “Bu büt­çe­nin viz­yo­nu yok.”de­nil­di, “Bu Hü­kû­me­tin viz­yo­nu yok.” de­nil­di. Bun­lar, her­hâl­de “viz­yo­n” kav­ra­mı­na fark­lı bir yük­lem­de bu­lu­nu­yo­ruz, içi­ni fark­lı fark­lı dol­du­ru­yo­ruz, on­dan kay­nak­la­nı­yor. Ya­ni, bir şe­yi öl­çe­cek­sek, ya met­rey­le öl­çe­lim ya ar­şın­la; bi­ri­miz met­rey­le, bi­ri­miz ar­şın­la öl­çer­sek va­ra­ca­ğı­mız so­nuç da ke­sin­lik­le fark­lı olur.

Şim­di, Tür­ki­ye­’nin viz­yo­nu­… Av­ru­pa Bir­li­ği Tür­ki­ye­’nin bir viz­yo­nu­dur 1963’ten bu ta­ra­fa, hat­ta 1959’dan bu ta­ra­fa. Hat­ta, bi­raz da­ha ge­ri­ye gö­tü­rür­se­niz, bir cum­hu­ri­yet pro­je­si­dir. Çün­kü, biz Av­ru­pa Bir­li­ği­ni bir mo­dern­leş­me, çağ­daş­laş­ma pro­je­si ola­rak an­lı­yo­ruz. Do­la­yı­sıy­la, Tür­ki­ye­’nin, özel­lik­le An­ka­ra Ant­laş­ma­sı­’n­dan bu ta­ra­fa sür­dür­dü­ğü bir mü­ca­de­le­si var. Bu mü­ca­de­le­nin içe­ri­sin­de de he­men he­men bü­tün par­ti­le­ri­miz var. Şim­di önem­li bir nok­ta­ya gel­dik. AK Par­ti İk­ti­da­rın­da Tür­ki­ye, Av­ru­pa Bir­li­ği sü­re­cin­de ikin­ci lig­den bi­rin­ci li­ge çık­tı. Bu­nu her­ke­sin iyi an­la­ma­sı la­zım. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Biz şim­di bi­rin­ci lig ül­ke­si­yiz. Ba­şa baş, di­şe diş mü­za­ke­re ya­pan bir ül­ke­yiz. Ta­bi­atıy­la, sı­kın­tı­la­rı­mız var, bi­zi is­te­me­yen­ler var, ayak oyu­nu ya­pan­lar var, çif­te stan­dar­dı olan­lar var, Tür­ki­ye­’nin üye­li­ğin­den ra­hat­sız olan ba­zı ül­ke­ler var. Bun­la­rı bi­li­yo­ruz. Söy­le­ye­ce­ği­mi­zi söy­le­ye­ce­ğiz, gö­rü­şe­ce­ği­mi­zi gö­rü­şe­ce­ğiz. Bu iş­ten cay­mak yok, bu iş­ten ge­ri­ye dön­mek yok.

Biz, şu­na ina­nı­yo­ruz Hü­kû­met ola­rak ve bir dev­let pro­je­si ola­rak da yü­rü­dü­ğü­ne gö­re Tür­ki­ye ola­rak şu­na ina­nı­yo­ruz: Tür­ki­ye­’nin onur­lu bir Av­ru­pa Bir­li­ği üye­li­ği ül­ke­mi­zin ya­ra­rı­na­dır, ül­ke­mi­zin men­fa­ati­ne­dir. Şu­nun da her­ke­sin far­kın­da ol­ma­sı la­zım: Biz Av­ru­pa Bir­li­ği­ne gi­re­cek­sek, kim­se­nin lüt­fuy­la, kim­se­nin ih­sa­nıy­la, kim­se­nin ta­vas­su­tuy­la da gi­re­cek de­ği­liz. Al­nı­mız açık, ba­şı­mız dik ola­rak gi­re­ce­ğiz ve gi­re­ce­ğiz. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Gi­re­ce­ğiz ve gi­re­ce­ğiz. Bu­nu her­kes gö­re­cek­tir. Bu­gün bi­ze zor­luk çı­ka­ran­lar Tür­ki­ye­’nin mil­lî ge­li­ri, 2023’e gel­di­ği­miz­de, iş­te o “viz­yo­n” de­di­ği­miz ra­kam­la­rı ya­ka­la­dı­ğı­mız­da, on­lar, he­yet­ler hâ­lin­de “Ge­lin bu Av­ru­pa Bir­li­ği­ne gi­rin.” di­ye biz­den is­te­ye­cek­ler. Geç­miş­te is­te­di­ler. Ama, şu­nu da gör­mek ge­re­kir: Bu­gün, Av­ru­pa Bir­li­ği bir eko­no­mik güç­tür, bir si­ya­si güç­tür ama bir stra­te­jik güç de­ğil­dir. Tür­ki­ye­’yi içi­ne al­ma­yan bir Av­ru­pa Bir­li­ği bir stra­te­jik güç ol­maz, so­run çö­zen bir güç ol­maz. Bu­nu da Av­ru­pa­lı­la­rın iyi bil­me­si la­zım. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Biz, bu­nu, sa­de­ce bu­ra­da söy­lü­yor de­ği­liz; her mü­za­ke­re­de, her ve­si­ley­le bu­nu söy­le­dik. Av­ru­pa Bir­li­ğiy­le mü­za­ke­re­le­ri­mi­zi de bu an­lam­da, bu an­la­yış­la, bu fel­se­fey­le yü­rüt­tük ve yü­rü­tü­yo­ruz. Dört bu­çuk se­ne Ada­let Ba­kan­lı­ğı yap­tık. Önem­li bir kıs­mı­na ben ka­tıl­dım Hü­kû­me­ti­miz adı­na. Sa­yın Baş­ba­ka­nı­mız, il­gi­li ba­kan­la­rı­mız, yap­tı­ğı­mız mü­za­ke­re­le­ri her de­fa­sın­da bu çer­çe­ve­de yap­tık, yap­ma­ya da de­vam edi­yo­ruz. De­di­ğim gi­bi, biz, Av­ru­pa­’ya yük olan de­ğil, kar­şı­lık­lı men­fa­at esa­sı­na da­ya­lı bir bir­lik­te­li­ği ar­zu edi­yo­ruz. O ma­na­da, Tür­ki­ye­’nin Av­ru­pa Bir­li­ği üye­li­ğin­den ra­hat­sız olan bir kı­sım po­li­ti­ka­cı­la­rı­mız var, bun­la­rı iç po­li­ti­ka­da mal­ze­me ola­rak kul­la­nan­lar da var, bun­la­rı bi­li­yo­ruz. Ama bun­lar, bi­za­ti­hi ken­di­le­ri Av­ru­pa Bir­li­ği­nin viz­yo­nu­na ters dü­şü­yor­lar.

Şim­di, bi­zim ka­rar­lı­lı­ğı­mız bu iken, ma­ale­sef, bi­zim ça­lış­ma­la­rı­mı­zı ya­kın­dan ye­te­ri ka­dar ta­kip et­mi­yor­lar. Hâl­bu­ki, biz, bu tür­lü ko­nuş­ma­la­rı ya­pan si­vil top­lum ku­ru­luş­la­rı­mı­za, baş­ka­la­rı­na her de­fa­sın­da şu­nu söy­le­dik, de­dik ki: Ya böy­le bir ko­nuş­ma ya­pı­yor­su­nuz, za­man za­man açık­la­ma­lar ya­pı­yor­su­nuz, si­zin bu açık­la­ma­la­rı­nı­zı da baş­ka­la­rı ger­çek buy­muş gi­bi al­gı­lı­yor, bun­la­rı de­lil ola­rak tek­rar Tür­ki­ye­’nin önü­ne ge­ti­ri­yor, bun­la­rı yap­ma­yın. Ba­kı­nız, geç­ti­ği­miz Hü­kû­met dö­ne­min­de ilk çı­kar­dı­ğı­mız ya­sa Bil­gi Edin­me Hak­kı Ka­nu­nu­’dur. Eğer bir so­ru­nu­nuz var­sa, bir sı­kın­tı­nız var­sa, bir ko­nu­da bil­gi al­mak is­ti­yor­sa­nız da­vet edin bi­zi. Biz, ge­lir, si­ze ne yap­tı­ğı­mı­zı, is­ter bu ko­nu­lar­da is­ter Av­ru­pa Bir­li­ği is­ter­se baş­ka ko­nu­lar­da -ko­nuş­tu­ğu­muz te­rör ko­nu­su da dâ­hil, baş­ka ko­nu­lar da dâ­hil- ge­lir bil­gi­yi ve­ri­riz. De­ğer­len­dir­me­ni­zi bu­na gö­re ya­pın. Biz, bu ka­dar uğ­ra­şır­ken, bu ka­dar ka­rar­lı­lık içe­ri­sin­de bu mü­za­ke­re­yi yü­rüt­me­ye ça­lı­şır­ken, san­ki Hü­kû­met bu ko­nu­yu ikin­ci pla­na it­miş, san­ki bu ko­nu­da hiç­bir ça­ba sarf et­mi­yor, ku­rum­la­rı ça­lış­mı­yor, gay­re­ti yok tar­zın­da, mo­ral bo­zu­cu -bi­zim mo­ra­li­miz bo­zul­maz, biz bu­na ina­nı­yo­ruz- baş­ka­la­rı­nın yan­lış an­la­ma­la­rı­na im­kân ve­re­cek bir kı­sım de­ğer­len­dir­me­ler ya­pı­lı­yor. Bu­nu da bu­ra­dan doğ­ru bul­ma­dı­ğı­mı ifa­de et­mek is­ti­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, üze­rin­de son ola­rak dur­mak is­te­di­ğim ko­nu Kıb­rıs ko­nu­su­dur. Büt­çe mü­za­ke­re­le­rin­de her za­man Kıb­rıs ko­nu­su gün­de­me ge­lir. Sa­de­ce Dı­şiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı büt­çe­siy­le il­gi­li de­ğil, ge­ne­li üze­rin­de de, her de­fa­sın­da Kıb­rıs ko­nu­su ko­nu­şul­muş­tur. Kıb­rıs ko­nu­su Tür­ki­ye­’nin, ya­ni “mil­lî da­va­” de­di­ği­mi­zi bü­tün un­sur­la­rıy­la ta­şı­yan bir da­va­dır. Bü­tün cum­hu­ri­yet hü­kû­met­le­ri­nin, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti dev­le­ti­nin ve Türk mil­le­ti­nin mil­lî da­va­sı­dır. Do­la­yı­sıy­la, biz bu­nu ik­ti­da­ra gel­di­ği­miz gün­den be­ri bu an­la­yış içe­ri­sin­de, bu pers­pek­tif­ten yo­la çı­ka­rak de­ğer­len­dir­me­ye, eli­miz­den gel­di­ği ka­dar da ora­da­ki soy­daş­la­rı­mı­zın, kar­deş­le­ri­mi­zin ve Tür­ki­ye­’nin hu­ku­ku­nu en iyi şe­kil­de ko­ru­ya­cak tarz­da yü­rüt­me­ye, sür­dür­me­ye ça­lı­şı­yo­ruz ama ma­ale­sef, za­man za­man te­rör ko­nu­sun­da ol­du­ğu gi­bi, bu Kıb­rıs ko­nu­su da iç po­li­ti­ka mal­ze­me­si ya­pı­lı­yor. İş­te “Kıb­rıs sa­tıl­dı, sa­tı­lı­yo­r” iş­te, “bu Hü­kû­met şöy­le yap­tı, böy­le yap­tı­” tar­zın­da. Bun­la­rın hep­si afa­ki söz­ler­dir. De­li­li yok, mes­ne­di yok, ge­rek­çe­si yok, hat­ta bi­raz da kıs­kanç­lık var­dır di­ye­bi­li­rim.

Çok net söy­lü­yo­rum: Şim­di, Kıb­rı­s’­ın ne­re­si sa­tıl­mış? As­ke­ri­miz­se ora­da du­ru­yor, Ku­zey Kıb­rıs Türk Cum­hu­ri­ye­ti dev­le­tiy­se bay­ra­ğıy­la, Par­la­men­to­suy­la, Hü­kû­me­tiy­le, Cum­hur­baş­ka­nıy­la ora­da du­ru­yor, iş­le­yen bir de­mok­ra­si­si var, sı­nır­la­rı ay­nen  du­ru­yor. Pe­ki, ne ol­muş da, kim ne­re­den ne al­mış da, ne­yi sat­mış, ne­yi ver­miş? Hal­bu­ki, ara­dan ge­çen sü­re­ye bir ba­ka­lım. Ya­ni, bel­ki ben ha­ya­tın­da, si­ya­si ha­ya­tın­da par­ti mi­tin­gin­den da­ha çok Kıb­rıs mi­ting­le­ri­ne ka­tıl­mış bi­ri­si­yim. Or­ga­ni­zas­yon­la­rın­da bu­lun­duk, iş­te “Kıb­rıs Tür­k’­tür, Türk ka­la­cak­tı­r”, “Ya tak­sim, ya ölüm.” Söy­le­me­di­ği­miz slo­gan kal­ma­dı, yap­ma­dı­ğı­mız mi­ting kal­ma­dı ama bun­la­rın Kıb­rıs da­va­sı­nın çö­zü­mü­ne ne ka­dar kat­kı­sı ol­du di­ye ba­kar­sak, ben şu­nu gör­düm, sa­mi­mi bir iti­raf: Ha­ma­set­le bu iş­ler yü­rü­mü­yor. Öy­le, bir­bi­ri­mi­ze gaz ve­re­rek, bir­bi­ri­mi­zi ik­na et­me­ye yö­ne­len laf­lar­la bu iş­ler çö­zül­mü­yor. Sağ­du­yu­lu, akıl­lı, ger­çek­çi ve ce­sur ka­rar­la­rın alın­ma­sı la­zım.

Şim­di, ba­kı­nız de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, biz gel­dik­ten bu ta­ra­fa, aca­ba Ku­zey Kıb­rıs Türk Cum­hu­ri­ye­ti­’y­le il­gi­li ola­rak ne­ler yap­mı­şız? Ev­ve­la eko­no­mik yar­dım ola­rak, şu­nu net ola­rak söy­lü­yo­rum; ba­kı­nız, her­ke­sin iyi bil­me­si la­zım: Şim­di, bi­zim büt­çe­miz yak­la­şık -ki­şi ba­şı­na mil­lî ge­lir büt­çe­miz di­yo­rum, yak­la­şık- 6.000–6.500 do­lar. Kıb­rı­s’­ın mil­lî ge­li­ri şu an 12 bin do­la­rı geç­ti. 4 bin do­lar­dan 12 bin do­la­rı geç­ti. Bu Hü­kû­met dö­ne­min­de, AK Par­ti­nin sağ­la­dı­ğı des­tek­ler, teş­vik­ler, bi­zim ik­ti­da­rı­mı­zın sağ­la­dı­ğı ko­lay­lık­lar sa­ye­sin­de bu­gün 12 bin do­la­rı geç­ti. Ge­ri­ye dö­nük, Kıb­rıs olay­la­rı gün­de­me gel­di­ğin­den bu ta­ra­fa, or­ta­la­ma, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti büt­çe­sin­den ya­pı­lan yar­dım 80 mil­yon do­lar. Bi­zim dö­ne­mi­miz­de, şu an 400 mil­yon do­la­rı bul­du, yıl­lık 400 mil­yon do­lar yar­dım ya­pı­yo­ruz biz. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Ya­pı­yo­ruz, he­lal ol­sun. Ne ya­pıl­ma­sı ge­re­ki­yor­sa da biz bun­la­rı ya­pı­yo­ruz ve ya­pa­ca­ğız. Ama, şim­di “Kıb­rıs sa­tıl­dı. Kıb­rıs da­va­sı şu ol­du, bu ol­du.” di­yen­le­rin ev­ve­la bu ra­kam­la­ra bir bak­ma­sı la­zım.

İkin­ci­si, Ku­zey Kıb­rıs Türk Cum­hu­ri­ye­ti­’ni bu Hü­kû­met iş­ba­şı­na ge­lin­ce­ye ka­dar biz­den baş­ka ta­nı­yan yok. İki ay ka­dar ev­vel, Straz­bur­g’­a git­ti­ği­miz­de, ora­da­ki bi­zim mis­yon tem­sil­ci­le­ri­miz şu­nu söy­le­di, if­ti­har­la söy­le­di, de­di ki: “Ku­zey Kıb­rıs Türk Cum­hu­ri­ye­ti­’nin tem­sil­ci­le­ri gel­dik­le­ri za­man -Av­ru­pa Kon­se­yi üye­si olan ar­ka­daş­la­rı­mız bu söz­le­ri­min şa­hi­di­dir, is­ti­yor­lar­sa ken­di­le­ri de gi­dip so­ra­bi­lir­ler- şu ka­fe­den içe­ri­ye gi­re­mez­ler­di, ko­ri­do­ra gi­re­mez­ler­di; bi­ri­le­ri­ne bir şey söy­le­mek için ka­pı ara­lık­la­rın­da “A­ca­ba iki laf ede­bi­lir mi­yiz?” di­ye bir fır­sat kol­la­ma­ya ça­lı­şır­lar­dı. Bu Hü­kû­met dö­ne­min­de, bu Hü­kû­me­tin doğ­ru si­ya­se­ti dö­ne­min­de, bu­gün, Ku­zey Kıb­rıs Türk Cum­hu­ri­ye­ti­’n­den 2 tem­sil­ci Av­ru­pa Kon­se­yi sı­ra­la­rın­da otu­ru­yor, so­ru so­ru­yor, ko­nuş­ma ya­pı­yor. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Git­tik, ofis­le­ri­ni zi­ya­ret et­tik, ba­kı­nız, ofis­le­ri­ni. Es­ki­den ka­fe­de otu­ran, kah­ve­de otu­ran, ka­pı ara­lı­ğın­da “İ­ki da­ki­ka be­ni din­ler mi­si­niz?” di­ye ri­ca et­mek du­ru­mun­da ka­lan Ku­zey Kıb­rıs Türk Cum­hu­ri­ye­ti­’nin tem­sil­ci­le­ri bu­gün, he­men ka­pı kom­şu­su ola­rak Fran­sa, Yu­na­nis­tan ve di­ğer Av­ru­pa Kon­se­yi­nin iri kı­yım üye­le­ri­nin otur­du­ğu böl­ge­de otu­ru­yor, ken­di­le­ri­ne ofis tah­sis edil­di.

İki: 15-17 Ma­yıs 2007 ta­rih­le­ri ara­sın­da, Pa­kis­ta­n’­ın baş­ken­ti İs­la­ma­ba­d’­da ger­çek­leş­ti­ri­len İs­lam Ül­ke­le­ri Dı­şiş­le­ri Ba­kan­la­rı Kon­fe­ran­sı­’n­da, Kıb­rı­s’­a iliş­kin ola­rak alı­nan ka­rar­da, Ku­zey Kıb­rıs Türk Cum­hu­ri­ye­ti­’nin İs­lam Kon­fe­ran­sı Ör­gü­tü top­lan­tı­la­rı­na “Kıb­rıs Türk Dev­le­ti­” adı al­tın­da ka­tıl­ma­sı te­yit edil­di. Ba­kı­nız, bu çok önem­li bir ba­şa­rı­dır, “Kıb­rıs Türk Dev­le­ti­…” Es­ki­den göz­lem­ci sta­tü­sün­de bal­kon­dan sey­re­di­yor­du, şim­di Kıb­rıs Türk Dev­le­ti ola­rak İs­lam Kon­fe­ran­sı Ör­gü­tü top­lan­tı­la­rı­na ka­tı­lı­yor. Eğer Kıb­rı­s’ı sat­mak buy­sa, biz sat­tık val­la­hi! (AK Par­ti­si sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Şim­di, Kıb­rıs Türk üni­ver­si­te­le­riy­le iş bir­li­ği çağ­rı­sın­da bu­lun­du İs­lam Kon­fe­ran­sı Ör­gü­tü. O üni­ver­si­te­ler­de oku­yan, şim­di bir­çok İs­lam ül­ke­sin­den öğ­ren­ci­ler var.

Kıb­rıs Türk hal­kı­nın, İs­lam Kon­fe­ran­sı üye­si ül­ke­le­re ser­best­çe se­ya­hat et­me ar­zu­la­rı bu­ra­da kay­da ge­çi­ril­di. Kıb­rıs Türk ta­ra­fı­nın, Ku­zey Kıb­rıs Türk Cum­hu­ri­ye­ti­’n­de bir İs­lam dün­ya­sı tu­rizm fua­rı ya­pıl­ma­sı yö­nün­de­ki öne­ri­si­ne yer ve­ril­di, böy­le bir fu­ar dü­zen­le­ne­cek.

Al­man­ya Fe­de­ral Cum­hu­ri­yet Mec­li­si, 24 Ma­yıs ta­rih­li bir­le­şi­min­de “Kıb­rı­s” ko­nu­lu bir ka­rar ta­sa­rı­sı­nı ka­bul edi­yor ve Kıb­rıs­lı Türk­le­re uy­gu­la­nan izo­las­yon­la­rın kal­dı­rıl­ma­sı ka­ra­rı­nı alı­yor. Av­ru­pa Bir­li­ğin­den ve ulus­la­ra­ra­sı ca­mi­adan bek­len­ti­miz, bu hak­sız­lı­ğa son ver­me­le­ri­dir. Eğer Av­ru­pa Bir­li­ği norm­la­rı içe­ri­sin­de, te­mel fel­se­fe­si içe­ri­sin­de ada­let di­ye, in­saf di­ye bir kav­ram var­sa, Av­ru­pa Bir­li­ği ada­let­siz­lik ya­pı­yor bu nok­ta­da.

Ku­zey Kıb­rıs Türk Cum­hu­ri­ye­ti­’nin Ga­zi Ma­go­sa Li­ma­nı ile Su­ri­ye­’nin Laz­ki­ye Li­ma­nı ara­sın­da baş­la­tı­lan fe­ri­bot se­fer­le­ri­nin ya­sal ol­du­ğu yö­nün­de, Av­ru­pa Ko­mis­yo­nu ta­ra­fın­dan bir gö­rüş açık­la­nı­yor ve bu­gün, Ku­zey Kıb­rıs Türk Cum­hu­ri­ye­ti va­tan­daş­la­rı, Ku­zey Kıb­rıs Türk Cum­hu­ri­ye­ti pa­sa­por­tuy­la Su­ri­ye­’ye gi­de­bil­mek­te, bir se­ya­hat bel­ge­si dü­zen­len­mek­te­dir ve yi­ne bu­gün, Ku­zey Kıb­rıs Türk Cum­hu­ri­ye­ti pa­sa­por­tuy­la on beş ül­ke ta­ra­fın­dan se­ya­hat edi­le­bi­le­ce­ği ka­bul edil­miş­tir.

Ku­zey Kıb­rıs Türk Cum­hu­ri­ye­ti­’nin Tür­ki­ye'den baş­ka tem­sil­ci­li­ği yok iken, bu­gün, en son Ka­ta­r’­ın ila­ve­siy­le on dör­de çık­mış­tır, önü­müz­de­ki za­man içe­ri­sin­de bun­la­rın sa­yı­sı da­ha da ar­ta­cak­tır. Ya­ban­cı tem­sil­ci­lik­le­rin sa­yı­sı ise, bu İk­ti­dar dö­ne­min­de Ku­zey Kıb­rı­s’­ta ye­di­ye ulaş­mış­tır.

İlk de­fa bu Hü­kû­met dö­ne­min­de, ABD, İn­gil­te­re, Azer­bay­can, Kır­gı­zis­tan, Ta­ci­kis­tan, Um­man, Pa­kis­tan gi­bi ül­ke­ler­den Ku­zey Kıb­rıs Türk Cum­hu­ri­ye­ti­’ne ilk kez res­mî zi­ya­ret­ler dü­zen­len­di. Sa­yın Ta­lat, ilk de­fa bu Hü­kû­met dö­ne­min­de Cum­hur­baş­ka­nı sı­fa­tıy­la Pa­kis­ta­n’­da ağır­lan­dı ve baş­ka ül­ke­ler­de de en üst dü­zey­de gö­rüş­me­ler yap­ma im­kâ­nı bul­du.

Tu­riz­mi can­lan­dı. Ya­tak ka­pa­si­te­si yüz­de 30 art­tı. Eko­no­mi­si yüz­de 50 bü­yü­dü. Mil­lî ge­li­ri -de­min söy­le­dim- 4.409 do­lar­dan 12 bin do­la­ra çık­tı.

Şim­di, bü­tün bun­la­rı söy­le­yi­şi­min se­be­bi şu­dur: Bu tür­lü mil­lî me­se­le­le­ri iç po­li­ti­ka ko­nu­su ya­pa­cak­sak, o za­man va­tan­da­şı­mı­za doğ­ru bil­gi­le­ri ve­re­lim; kim Kıb­rıs da­va­sı­na hiz­met et­miş, kim Kıb­rıs da­va­sı­na hiz­met nok­ta­sın­da ya­rış­ta ge­ri kal­mış, bun­la­rı va­tan­da­şı­mız de­ğer­len­dir­sin. Çün­kü, baş­ta da ifa­de et­tim, va­tan­da­şı­mı­zın elin­de in­saf te­ra­zi­si var; o bun­la­rı biz­ler­den da­ha iyi tar­tı­yor, da­ha iyi ne­ti­ce­ye bağ­lı­yor.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, sü­rem bit­mek üze­re, onun için, bi­raz ev­vel mu­ha­le­fet par­ti­le­ri­mi­zin di­le ge­tir­di­ği bir­kaç hu­sus var, on­la­ra da ba­zı ko­nu­lar­da ce­vap ver­mek is­ti­yo­rum.

Ta­bi­atıy­la, biz si­ya­set ya­pı­yo­ruz. Bu­gü­nün ne an­lam ifa­de et­ti­ği­ni iyi an­la­ya­bil­mek için dün ne­re­de bu­lun­du­ğu­mu­zu tes­pit et­me­miz­de fay­da var­dır. Bu, suç­la­ma için de­ğil­dir, tes­pit için­dir. Bi­lim­ler­de de mu­ka­ye­se ya­pı­lır. Mu­ka­ye­se, il­la da bi­ri­ni it­mek kak­mak ve­ya ona baş­ka bir ta­vır or­ta­ya koy­mak için de­ğil; bu­gü­nün kıy­me­ti­ni, al­dı­ğı­mız so­nuç­la­rı, el­de et­ti­ği­miz de­ğer­le­ri iyi an­la­mak ve ge­le­ce­ğe gü­ven­le bak­mak adı­na söy­lü­yo­rum. Ka­bul et­mek ge­re­kir ki biz, 2002’de iyi bir Tür­ki­ye dev­ral­ma­dık. Bu­nu ra­kam­lar söy­lü­yor.

Bir ar­ka­da­şı­mız, bu­ra­da, o dö­nem­le il­gi­li bir kı­sım ma­ze­ret­ler söy­le­me­ye ça­lış­tı. Ama, şu­nu da bil­mek la­zım: Ma­ze­ret te­ra­zi­si­nin tar­ta­ma­ya­ca­ğı hiç­bir gü­nah da yok­tur. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Ma­ze­ret te­ra­zi­si­ni­n… Ne­yi ya­pa­ma­dıy­sa­nız, onu tar­ta­cak bir ma­ze­ret te­ra­zi­si de bu­lur­su­nuz.

Şim­di, de­ni­li­yor ki: Efen­dim, dep­rem ol­du, şu ol­du, bu ol­du. Keş­ke, o olum­suz­luk­la­rı söy­ler­ken şu­nu da söy­le­miş ol­say­dı, der­dim ki ob­jek­tif dav­ran­dı: İyi de bu se­ne bir ku­rak­lık ol­du. Bu ku­rak­lı­ğın ta­rı­ma hiç­bir olum­suz et­ki­si ol­ma­dı mı? Ya­ni “Bü­yü­me aşa­ğı­ya doğ­ru gi­di­yor.” der­ken, in­saf et de bir “ku­rak­lı­k” la­fı da ge­çi­ver­sin. Ya­ni, bu ka­dar zi­hin­sel ku­rak­lık içe­ri­sin­de de ol­ma­mak la­zım ge­lir di­ye dü­şü­nü­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) – Ba­kan­la­rı­nız ter­si­ni söy­lü­yor.

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI CE­MİL Çİ­ÇEK (De­vam­la) – Ba­kı­nız, iki­… Ba­kı­nız de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, evet fi­lan­ca yer­de dep­rem ol­du ama bir de Irak sa­va­şı di­ye bir be­la var ba­şı­mız­da. Pet­rol fi­yat­la­rı ka­ça çık­tı? Biz 18 Ka­sım 2002’de Hü­kû­met ol­du­ğu­muz­da 22-23 do­lar­dı va­ri­li, şim­di kaç do­lar?

NU­RET­TİN CA­NİK­Lİ (Gi­re­sun) – 90 do­lar.

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI CE­MİL Çİ­ÇEK (De­vam­la) – Ne 90’ı, 95 do­lar; 100 do­la­ra çı­ka­cak di­ye ne­re­dey­se açık ar­tır­ma­ya çık­tı. Tür­ki­ye pet­rol it­hal eden bir ül­ke. Ca­ri açık, ca­ri açık, ben çok faz­la eko­no­mist de­ği­lim ama bu ka­da­rı­nı en azın­dan bi­li­yo­ruz.

Şim­di, Tür­ki­ye­’nin ih­ti­ya­cı için 25 do­lar­dan pet­rol al­mak var, 95 do­lar­dan pet­rol al­mak var. Şim­di, bu­nu hiç ol­maz­sa di­ye­bil­sey­di ki, evet bü­yü­me­de şu ol­du, bu ol­du­… Ora­da da ra­kam­lar­da bir il­lüz­yon var onu da pe­şi­nen söy­le­ye­yim. Ya­ni ra­kam il­lüz­yo­nu si­ya­set­te ba­zen, za­man za­man gün­de­me ge­lir.

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) – Ba­kan­la­rı­nı­za so­run, ba­kan­la­rı­nı­za­…

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI CE­MİL Çİ­ÇEK (De­vam­la) – Do­la­yı­sıy­la, şim­di, ba­kı­nı­z…

K. KE­MAL ANA­DOL (İz­mir) – Si­zin­ki­ler çok iyi bi­li­yor!

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI CE­MİL Çİ­ÇEK (De­vam­la) –  Şim­di, ya­ni Tür­ki­ye­’nin 2002’den bu ta­ra­fa ya­şa­dı­ğı ba­zı olum­suz­luk­lar var. Kör­fez sa­va­şı, Irak sa­va­şı baş­la­dı­ğın­da tu­rizm bun­dan önem­li öl­çü­de za­rar gör­dü. Ha­tır­lı­yor­su­nuz, ga­ze­te baş­lık­la­rı­na bak­sa­nız bi­le bu gö­rü­le­cek­tir. Tür­ki­ye­’nin en önem­li dö­viz kay­nak­la­rın­dan bir ta­ne­si tu­rizm.

MEH­MET ŞAN­DIR (Mer­sin) – Ma­ze­ret te­ra­zi­si­…

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI CE­MİL Çİ­ÇEK (De­vam­la) – Ama Tür­ki­ye bü­tün bun­la­ra rağ­men bü­yü­me­si­ni sür­dür­dü, sür­dür­me­ye de­vam edi­yor.

AKİF AK­KUŞ (Mer­sin) – Ma­ze­ret üret­me!

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI CE­MİL Çİ­ÇEK (De­vam­la) – Şim­di, bu an­la­tı­lan­la­ra, bu ko­nu­şu­lan­la­ra ba­kar­sa­nız, şu­nu sor­ma­maz­lık da ede­mi­yo­ruz: Ya Tür­ki­ye bu ka­dar bat­tıy­sa, bu ka­dar kö­tü yö­ne­ti­li­yor­sa, bu ka­dar her şey kö­tü ise, as­lın­da biz bun­la­rın hep­si­ni da­ha dört bu­çuk ay ev­vel ko­nuş­ma­dık mı? 22 Tem­muz se­çim­le­rin­den son­ra­ki ilk büt­çe­miz, ilk büt­çe­miz. Şim­di 22 Tem­muz se­çim­le­ri si­zi ra­hat­sız edi­yor ola­bi­lir.

ZE­KE­Rİ­YA AKIN­CI (An­ka­ra) – ANA­P’­ta iken de öy­le di­yor­du­nuz.

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI CE­MİL Çİ­ÇEK (De­vam­la) –  Bak, ama söy­le­ye­ce­ğiz.

ZE­KE­Rİ­YA AKIN­CI (An­ka­ra) – ANA­P’­ta iken de öy­le di­yor­du­nuz Sa­yın Ba­kan.

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI CE­MİL Çİ­ÇEK (De­vam­la) –  Ba­kı­nız, de­dim ya, bi­ri­le­ri­nin elin­de ma­ze­ret te­ra­zi­si, mil­le­tin elin­de in­saf te­ra­zi­si. Biz bun­la­rın hep­si­ni ko­nuş­tuk. Hey­be­miz­de, tor­ba­mız­da ne var­sa mey­dan, mey­dan, mey­dan he­pi­miz ko­nuş­tuk. Öy­le de­di­niz, böy­le de­di­niz. İş­te, “Kıb­rıs sa­tıl­dı, öte­ki şöy­le ol­du, be­ri­ki böy­le ol­du­…” De­mok­ra­tik, an­ti­de­mok­ra­tik bü­tün yol­la­ra baş­vu­ru­la­rak 22 Tem­muz se­çim­le­ri­ne git­tik biz. Ki­min hey­be­sin­de ne taş var­sa dök­tü. Mil­let de­di ki: “Ben si­ze ina­nı­yo­rum, bu ta­ra­fa de­ğil.” (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

ZE­KE­Rİ­YA AKIN­CI (An­ka­ra) –  Pa­ra dök­tü­nüz, taş de­ğil.

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI CE­MİL Çİ­ÇEK (De­vam­la) – Şim­di, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, şim­di bir ar­ka­da­şı­mız ta­lih­siz bir be­yan­da bu­lun­du. Onu kas­tı aşan bir be­yan ola­rak en azın­dan de­ğer­len­di­ri­yo­rum çün­kü sev­di­ğim, say­dı­ğım in­san­lar. De­nil­di ki: “Bu yüz­de 47 kah­ren ve­ril­miş oy­dur.” Ya bu mil­let ba­zı­la­rın­dan lüt­fu­nu da esir­gi­yor, kah­rı­nı da esir­gi­yor. O du­ru­ma da gel­me­mek la­zım ya­ni. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Bir de işin bu kıs­mı var. Eşit şart­lar­da mü­ca­de­le ya­pı­yo­ruz, ar­tık, mil­le­tin ka­ra­ra bağ­la­dı­ğı ko­nu­la­rı tek­rar bu­ra­da tar­tış­ma ko­nu­su yap­ma­ya ge­rek yok.

Bir­çok ra­kam­lar var bu­ra­da. Bu ra­kam­la­rı her za­man ko­nu­şu­ruz, da­ha da ko­nu­şa­ca­ğız, ama şu­nu söy­le­mek is­ti­yo­rum: Biz ko­nu­şu­yo­ruz, va­tan­daş ha­ya­tı ya­şı­yor. Biz de hal­kın için­de olan in­san­la­rız. Sa­mi­mi ola­rak söy­lü­yo­rum, ba­kı­nız, be­nim, cum­hu­ri­yet hü­kû­met­le­ri içe­ri­sin­de bu gö­rev al­dı­ğım Hü­kû­met al­tın­cı hü­kû­met­tir. Bu hü­kû­met­ler ka­dar, halk­la bu ka­dar iç içe­… 58,59,60, da­ha ev­vel­de de bu­lun­dum, yan­lış­sa yan­lış, ha­tay­sa ha­ta. Biz hal­kı hiç o ra­kam­lar­dan fa­lan de­ğil, hal­kın gö­zün­den oku­yo­ruz bi­zi. Halk bi­zi bağ­rı­na ba­sı­yor. Biz hiz­met et­me­ye de­vam ede­ce­ğiz. Kim ne söy­ler­se söy­le­sin, ra­kam­lar ne söy­ler­se söy­le­sin; hal­kın söy­le­di­ği bi­zim için ra­kam­lar­dan da­ha önem­li­dir. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Ra­kam­la­rı da dik­kat­le in­ce­li­yo­ruz, ba­kı­nız, sa­de­ce işin bir ta­ra­fın­dan ba­ka­rak, ma­dal­yo­nun bir ta­ra­fı­nı gös­ter­mek doğ­ru bir şey de­ğil. Şu gün, 2002’den bu ta­ra­fa Tür­ki­ye bü­yü­yor. Tür­ki­ye'nin mil­lî ge­li­ri ar­tı­yor. İh­ra­ca­tı ar­tı­yor. 100 mil­yar do­la­rı geç­mi­şiz, 106 mil­yar do­lar. Şim­di, bun­dan da­ha dün de­ne­bi­le­cek ka­dar kı­sa bir sü­re ev­vel bir yıl­da ya­pa­ca­ğı­mız ih­ra­ca­tı, yap­tı­ğı­mız ih­ra­ca­tı AK Par­ti İk­ti­da­rı dö­ne­min­de, Al­la­h’­a şü­kür, on gün­de ya­par hâ­le gel­dik. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) On gün­de ya­pı­yo­ruz biz, geç­miş­te bir yıl­da ya­pı­yor­duk. On gün­de ya­pı­yo­ruz. Al­la­h’­ın iz­niy­le bir se­çim dö­ne­min­de tek­rar bu­ra­ya gel­di­ği­miz­de beş gün­de ya­par hâ­le ge­le­ce­ğiz, 200 mil­yar do­la­r… (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)  Bun­lar viz­yon­dur.

Do­la­yı­sıy­la, Tür­ki­ye iyi bir yol­da­dır. Bu büt­çe, bu ma­na­da Tür­ki­ye'nin iyi yol­da ol­du­ğu­nun önem­li bir adı­mı­dır.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Ba­ka­nım, bu­yu­run, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız.

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI CE­MİL Çİ­ÇEK (De­vam­la) – İn­şal­lah, biz he­m… Do­ku­zun­cu Beş Yıl­lık Kal­kın­ma Pla­nı­na -ki iş­te, Tür­ki­ye'nin viz­yo­nu­dur, bi­zim Hü­kû­me­ti­mi­zin viz­yo­nu­dur- ba­kar­sa­nız, ora­da, önü­müz­de­ki beş yıl­da, bu pla­nın so­nu­na gel­di­ği­miz­de Tür­ki­ye ne­le­ri ya­ka­la­mak is­ti­yor­sa ne­re­ye var­mak is­ti­yor­sa o, Tür­ki­ye'nin viz­yo­nu­dur, Hü­kû­me­tin viz­yo­nu­dur. Büt­çe­ler de bu­nun araç­la­rı­dır.

2008 büt­çe­si­nin bu ma­na­da çok iyi bir araç ol­du­ğu ka­na­atin­de­yiz, ama ara­da bir fark var. Geç­miş­te ya­tı­rım­la­rı ya­pan hü­kû­met­ti, dev­let­ti, ama 1991’den bu ta­ra­fa, ora­ya iyi bir bak­mak la­zım, ya­ni Tür­ki­ye bu­gün ba­zı sı­kın­tı­la­rı çe­ki­yor­sa, 1991’e ka­dar gö­tür­mek la­zım.

Şim­di, ni­ye sos­yal gü­ven­lik açı­ğın­dan hiç kim­se bah­set­me­di? Ki­min açı­ğı­dır, ki­min ka­çı­ğı­dır bu sos­yal gü­ven­lik açı­ğı? (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Bir bak­mak la­zım. Otuz se­kiz ya­şın­da in­san­la­rı emek­li et­ti­niz. Öza­l’­ın kar­şı­sı­na da çık­tı­nız, “me­zar­da emek­li­li­k” di­ye ada­mı pe­ri­şan et­ti­niz, Al­lah rah­met ey­le­sin. Bu­gün, bak, şim­di, 2008’de sos­yal gü­ven­lik açı­ğı ola­rak ne öde­ye­ce­ğiz ha­zi­ne­den? 37 kat­ril­yon. Şim­di, gel­di­ği­miz gün­den be­ri borç ödü­yo­ruz, 140 mil­yar do­la­rın öte­sin­de, üs­te­sin­de borç öde­mi­şiz. Val­la­hi bil­la­hi ya, şey­tan taş­la­mak­tan ta­vaf yap­ma­ya va­kit kal­mı­yor, borç öde­mek­ten mil­le­tin ca­nı çı­kı­yor. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Bu bor­cu kim yap­tı? Ge­ri­ye dö­nüp bir ba­ka­lım. Büt­çe açık­la­rı, büt­çe ka­çık­la­rı, sos­yal gü­ven­lik ka­çık­la­rı, o çok bi­li­nen po­pü­ler ifa­de­siy­le, bu ka­ra de­lik­ler, 1991’den bu ta­ra­fa bü­yü­dü, bü­yü­dü, bü­yü­dü, son­ra işin için­den çı­kıl­maz hâ­le gel­di.

HA­RUN ÖZ­TÜRK (İz­mir) – Sos­yal dev­le­t…

DEV­LET BA­KA­NI VE BAŞ­BA­KAN YAR­DIM­CI­SI CE­MİL Çİ­ÇEK (De­vam­la) – Al­la­h’­a şü­kür ki, hal­kın ik­ti­da­rı var, hal­kın ik­ti­da­rı var. Halk bi­zim ne yap­tı­ğı­mı­zı bi­li­yor, ne yap­mak is­te­di­ği­mi­zi bi­li­yor ve bi­ze ina­nı­yor, bi­ze gü­ve­ni­yor, çün­kü biz, ya­tay ge­çiş­le ik­ti­dar olan­lar­dan de­ği­liz. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) An­ti­de­mok­ra­tik ge­liş­me­ler­den me­det uman bir ik­ti­dar de­ği­liz. Al­la­h’­a ina­nı­yo­ruz, mil­le­ti­mi­zin des­te­ği­ne gü­ve­ni­yo­ruz. Bu iki­si­ne gü­ven­di­ği­miz sü­re­ce, bu iki­si­ni gü­cen­di­re­cek de iş yap­ma­dı­ğı­mız sü­re­ce, hem Tür­ki­ye­’nin hem ül­ke­mi­zin hem de bi­zim ge­le­ce­ği­miz ay­dın­lık ola­cak­tır.

He­pi­ni­ze sev­gi­ler, say­gı­lar su­nu­yo­rum. Siz­le­rin ve mil­le­ti­mi­zin Kur­ban Bay­ra­mı­’nı teb­rik edi­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Ba­ka­nım.

Büt­çe­nin tü­mü üze­rin­de, aleyh­te, Kas­ta­mo­nu Mil­let­ve­ki­li Meh­met Ser­da­roğ­lu.

Sa­yın Ser­da­roğ­lu, bu­yu­run efen­dim. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

MEH­MET SER­DA­ROĞ­LU (Kas­ta­mo­nu) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; siz­le­ri, en iyi di­lek­le­rim­le se­lam­lı­yo­rum.

2008 büt­çe­si üze­rin­de, ik­ti­dar ve mu­ha­le­fe­tin de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri gö­rüş­le­ri­ni siz­ler­le pay­laş­tı­lar, Sa­yın Ba­ka­nı­mız Sa­yın Çi­çek de. Bu sü­reç­te, AK­P’­nin geç­mi­şe ta­kı­lıp, cum­hu­ri­yet hü­kû­met­le­ri­ni suç­la­yıp, geç­miş­te ya­pı­lan­la­rı­nı yok say­ma­sı­nı haz­met­mek müm­kün de­ğil, bu bir hak­sız­lık­tır. Her dö­ne­mi, ken­di şart­la­rı içe­ri­sin­de de­ğer­len­dir­mek da­ha doğ­ru olan bir yar­gı­la­ma­dır. Eğer, bun­dan son­ra, geç­miş suç­la­na­cak­sa bu­nun adı ve ad­re­si 59’un­cu AKP Hü­kû­me­ti ola­cak­tır.

Ba­kı­nız, çok par­ti­li dö­nem­de alt­mış Hü­kû­met ku­rul­muş, bun­la­rın için­den dört si­ya­si par­ti­nin ik­ti­da­rı çık­mış­tır: De­mok­rat Par­ti, Ada­let Par­ti­si, Ana­va­tan Par­ti­si ve AKP. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan “AKP de­ğil, AK Par­ti­” ses­le­ri)

AH­MET YE­Nİ (Sam­sun) – Alış­tı­rın, alış­tı­rın.

MEH­MET SER­DA­ROĞ­LU (De­vam­la – Alış­tık biz.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, koa­lis­yon­lar ve azın­lık hü­kû­met­le­ri, as­lın­da si­ya­si ira­de­le­ri­ni or­ta­ya koy­ma­yan, ik­ti­dar ol­ma­yan­lar­dır. İki­de bir “Si­zi de gör­dük, ne yap­tı­nız?” di­ye­rek, her­han­gi bir koa­lis­yon par­ti­si­ni suç­la­mak, as­lın­da ça­re­siz­lik­tir, if­ti­ra­dır ve gü­nah­tır; as­lın­da üç ta­raf­tan da bi­ri­si­dir. Mu­ha­le­fet ola­rak gö­re­vi­miz, AK­P’­nin eko­no­mik ve si­ya­sal po­li­ti­ka­la­rı­nın ta­şı­dı­ğı risk­le­ri, teh­li­ke­le­ri eli­miz­den gel­di­ğin­ce an­lat­ma­ya ça­lış­mak ve uyar­mak­tır.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, 5 Ni­san ka­rar­la­rıy­la öte­le­nen 1994 kri­zi, 2001 yı­lın­da ön­le­ne­mez ol­muş­tur. Geç­mi­şin gü­na­hı, üze­ri­ne fa­tu­ra edi­len 57’n­ci Hü­kû­met ise ön­ce­ki­ler gi­bi kri­zi öte­le­me­miş­tir. Ama, öy­le ya­pıl­ma­dı, bü­yük bir ce­sa­ret­le, acı re­çe­te­ler or­ta­ya ko­na­rak ya­pı­sal ted­bir­ler alın­dı. On yıl­lar­dır has­ta olan eko­no­mi­ye acı ilaç içi­ril­di, ce­re­me­si ve ce­fa­sı da çe­kil­di. Dep­rem ve kri­ze rağ­men, üç yıl­da yüz­de 29,7’ye in­di­ri­len enf­las­yon, yüz­de 7,9’luk bü­yü­mey­le ik­ti­da­rı siz tes­lim al­dı­nız. Ve siz, 57’n­ci Hü­kû­me­tin yap­tı­ğı eko­no­mik prog­ra­mı har­fi­yen uy­gu­la­ya­rak bu­ra­da ca­ka sa­tı­yor­su­nuz. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar, AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­lüş­me­ler) Oy­sa, o prog­ram re­vi­ze edi­lip üre­ten Tür­ki­ye­’nin ye­ni­den oluş­ma­sı için ye­ni bir prog­ra­ma ge­çil­me­liy­di, ama siz işin ko­la­yı­na kaç­tı­nız. Hâ­lâ ta­le­bi kı­sa­rak, hâ­lâ yük­sek re­el fa­iz­le borç­la­na­rak, hâ­lâ cum­hu­ri­ye­tin ka­za­nım­la­rı olan TÜP­RAŞ, PET­KİM, Te­le­kom ve TMSF’­de­ki var­lık­la­rı “ö­zel­leş­tir­me­” adı al­tın­da sa­tıp sa­va­rak pem­be tab­lo­lar çiz­me­ye de­vam edi­yor, 100 mil­yar do­la­rın üze­rin­de­ki sı­cak pa­ra­nın göl­ge­sin­de, ta­bi­ri ca­iz­se, yan ge­lip ya­tı­yor­su­nuz. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

“Her şey gü­zel.” de­ni­yor, ama ger­çek­ler öy­le de­ğil. Tür­ki­ye, yok­sul nü­fus açı­sın­dan Ce­za­yi­r’in, Sri Lan­ka­’nın ve Ja­ma­ika’­nın ge­ri­sin­de­dir. Tür­ki­ye­’de nü­fu­sun yüz­de 19’u gün­lük 2 do­lar, yüz­de 4’ü 1 do­lar ge­lir se­vi­ye­sin­de­dir. Ge­li­ri gün­de 1 do­lar­dan az, nü­fu­su iti­ba­rıy­la da, Kır­gı­zis­tan, Ma­lez­ya, Ma­ke­don­ya ve Fa­s’­ın ge­ri­sin­de­dir.

Öte yan­dan, Do­kuz Ey­lül Üni­ver­si­te­nin araş­tır­ma­sı­na gö­re, ha­yat şart­la­rı ne­de­niy­le, ül­ke­de 14 mil­yon ki­şi ruh­sal so­run­lu hâ­le gel­miş­tir.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, va­tan­da­şın ban­ka­la­ra olan bor­cu 91 kat­ril­yo­nu aş­tı. Bu borç yü­kü son beş yıl­da 6 kat art­mış­tır, di­ğer bir ifa­dey­le ar­tış yüz­de 572’dir. Ay­nı yıl­lar içe­ri­sin­de har­ca­na­bi­lir ge­lir­de­ki ar­tış ise 2003’te 180 kat­ril­yon, 2007’de 340 kat­ril­yon olup, ar­tış sa­de­ce yüz­de 89’da kal­mış­tır. So­ru­yo­rum: Yüz­de 89’luk ar­tış ile yüz­de 572’lik borç yü­kü na­sıl or­ta­dan kal­ka­cak­tır? (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Bu ra­kam­lar­la Tür­ki­ye­’de eko­no­mi­nin re­fa­hı ar­tır­dı­ğı­nı, in­san­la­rı­mı­zı da­ha faz­la mut­lu et­ti­ği­ni söy­le­me­miz müm­kün de­ğil­dir.

Ta­rım ürün­le­ri it­ha­la­tı 2002’de 3,3 mil­yar do­lar­ken, 2007’de 6,7 mil­yar do­la­ra yük­sel­miş. Beş yıl­da, faz­la­dan, çift­çi­mi­zin ce­bin­den 15 mil­yar do­lar ya­ban­cı çift­çi­nin ce­bi­ne git­miş­tir, ta­rım çök­müş­tür. Sı­fır fa­iz­li kre­di­yi öde­ye­me­yen borç ba­ta­ğın­da­ki çift­çi ve es­naf pe­ri­şan­dır. Me­mur aç­lık ve yok­luk sı­nı­rın­da­dır. 4 mil­yon emek­li­miz aç­lık sı­nı­rı için­de kıv­ran­mak­ta­dır.

Kı­sa­ca, her ül­ke­nin te­mel di­na­mi­ği olan or­ta di­rek çök­müş­tür. Or­ta di­re­ğin çö­kü­şü ise gasp, kap­kaç, hır­sız­lık, soy­suz­luk ve ah­la­ki çö­kü­şe se­bep ol­mak­ta­dır.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; 2008 büt­çe­si, en kes­tir­me ifa­dey­le, ge­niş ke­sim­le­ri­mi­zi mem­nun eden bir büt­çe de­ğil­dir. Bu büt­çe, son dört yıl­da 3 mil­yon çift­çi­nin ta­rı­mı terk et­me­si­ne ne­den olan prob­lem­le­ri or­ta­dan kal­dı­ran bir büt­çe de­ğil­dir. Bu büt­çe, ge­le­ce­ği­mi­zin te­mi­na­tı olan genç­le­ri­mi­zin kı­rı­lan umut­la­rı­na ça­re olup on­la­ra ge­le­cek va­de­den bir büt­çe de­ğil­dir. Yi­ne, yok­sul­luk sı­nı­rı ile aç­lık sı­nı­rı ara­sın­da sı­kı­şan emek­li­mi­ze ve me­mu­ru­mu­za bir şey ge­tir­me­mek­te­dir. Bu büt­çe, bor­cu­nu borç­la öde­yen, sif­tah­sız ke­penk ka­pa­tan es­naf ve sa­nat­kâ­rın öde­me gü­cü­nü ar­tı­rıp so­run­la­rı­nı çöz­mek­ten uzak olan bir büt­çe­dir. Bu büt­çe, ya­tı­rım büt­çe­si ol­mak­tan uzak, dar ge­lir­li­nin üze­rin­den ver­gi tah­si­la­tı yap­ma­yı amaç­la­yan, ge­lir umu­du­nu da va­tan­da­şa ke­se­ce­ği 3,5 kat­ril­yon­luk ce­za­la­ra bağ­la­yan bir büt­çe­dir. Bu büt­çe, bü­yü­me­si­ni it­ha­la­ta da­ya­lı sür­dü­ren, ya­ban­cı ser­ma­ye gi­ri­şi­ni cum­hu­ri­ye­tin sek­sen yıl­lık ka­za­nım­la­rı­nı sa­ta­rak sağ­la­yan, is­tih­da­ma da­ya­lı bü­yü­me­si ol­ma­dı­ğı için de iş­siz­li­ğe ça­re ola­bi­le­cek bir büt­çe de­ğil­dir. Bu büt­çe, mil­yon­lar­ca borç­lu va­tan­da­şın öde­me gü­cü­nü ar­tı­rıp on­la­rı ic­ra­dan kur­ta­ra­cak bir büt­çe de­ğil­dir. Bu büt­çe, Sa­yın Baş­ba­ka­nı­mı­zın 2003’te 700 bin, 2006’da 1 mil­yon 800 bin ol­du­ğu­nu söy­le­di­ği yok­sul ai­le­le­rin ga­rip­li­ği­ni gu­re­ba­lı­ğı­nı, fa­kir­li­ği­ni ve fu­ka­ra­lı­ğı­nı or­ta­dan kal­dı­ra­cak bir büt­çe hiç de­ğil­dir de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Bu büt­çe, so­nuç­ta bu ül­ke eko­no­mi­si­nin bir yan­sı­ma­sı­dır.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, eko­no­mi­miz, is­tih­dam ve re­fa­ha yan­sı­ma­yan bü­yü­me, it­ha­lat ba­ğım­lı­sı üre­tim ve ih­ra­cat, ger­çek­çi ol­ma­yan kur po­li­ti­ka­sı, yük­sek ca­ri iş­lem­ler açı­ğıy­la, sı­cak pa­ra ve borç­lan­ma­ya da­ir kı­rıl­gan bir ya­pı­ya sa­hip­tir. So­nuç ola­rak, mil­let ce­bin­de­ki pa­ra­ya ba­ka­rak eko­no­mi­nin iyi ol­ma­dı­ğı­na ka­rar ver­miş­tir. An­cak, 22 Tem­muz se­çim­le­rin­de ko­nut, araç, ti­ca­ri, zi­ra­i, es­naf, tü­ke­ti­ci ve kre­di kart­la­rı borç­la­rıy­la ipo­tek al­tı­na alı­nan va­tan­daş ve aşı­rı borç­la­nan özel sek­tör fir­ma­la­rı, “is­tik­ra­r” teh­di­di­ni­ze tes­lim ol­muş­lar­dır.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; ik­ti­dar­lar ve büt­çe­le­ri, dev­le­ti­miz, mil­le­ti­miz için el­bet­te çok önem­li­dir. Ca­mi önün­de el açan fa­kir ve fu­ka­ra­nın ka­de­ri­ni be­lir­le­di­ği gi­bi, ye­ni zen­gin­le­rin, ye­ni prens­le­rin ka­de­ri­ni de be­lir­le­ye­bil­mek­te­dir. Ama, büt­çe­den da­ha önem­li olan ol­maz­sa ol­maz de­ğer­le­ri­miz ve kır­mı­zı çiz­gi­le­ri­miz de var­dır. Coğ­raf­ya­mız üze­rin­de­ki se­nar­yo­lar, ül­ke­mi­zi ya­kın­dan il­gi­len­dir­mek­te­dir. Ne ya­zık ki, ül­ke­siy­le ve mil­le­tiy­le bö­lün­mez bü­tün­lü­ğü­müz bu dö­nem­de tar­tı­şı­lır hâ­le gel­miş­tir. İç ve dış mih­rak­la­rın bir­lik ve dir­li­ği­mi­zi boz­mak gay­ret­le­ri art­mış­tır. İş­te, bu has­sas sü­reç­te par­ti­ler üs­tü dü­şün­me­ye, için­de bu­lun­du­ğu­muz şart­lar se­be­biy­le, bir­lik ve be­ra­ber­li­ğe her za­man­kin­den da­ha faz­la ih­ti­ya­cı­mız var.

Mil­lî ve ma­ne­vi de­ğer­le­ri­miz, bü­tün­lü­ğü­mü­zün ve kar­deş­li­ği­mi­zin çi­men­to­su­dur. Mil­lî ve ma­ne­vi de­ğer­le­ri­miz, bu coğ­raf­ya­da son­su­za dek ya­şa­ma­mı­zın si­hir­li anah­ta­rı­dır.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

BAŞ­KAN – Sa­yın Ser­da­roğ­lu, ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­lar mı­sı­nız.

Bu­yu­run.

MEH­MET SER­DA­ROĞ­LU (De­vam­la) - Mil­lî ve ma­ne­vi de­ğer­le­ri­miz, Ça­nak­ka­le ru­hu­nun ye­ni­den ya­şan­ma­sı­nın te­mel kay­na­ğı­dır.

Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si ola­rak, Hü­kû­me­tin, ül­ke ve mil­let men­fa­ati­ne olan ça­lış­ma­la­rı­na kat­kı sağ­la­rız. Bu, mil­li­yet­çi­li­ği­mi­zin ve ül­ke sev­da­mı­zın bir do­ğal so­nu­cu­dur. Biz kı­sır çe­kiş­me­le­ri tas­vip et­mi­yo­ruz. Kav­ga ye­ri­ne kar­deş­li­ği, iti­şip ka­kış­ma ye­ri­ne ku­cak­laş­ma­yı ül­ke­miz men­fa­ati açı­sın­dan da­ha fay­da­lı gör­mek­te­yiz. An­cak, ik­ti­da­rın ül­ke ve mil­let çı­ka­rı­na uy­ma­yan uy­gu­la­ma­la­rı­na da mil­le­ti­miz adı­na en sert tav­rı ala­ca­ğı­mız­dan hiç kim­se­nin şüp­he­si ol­ma­sın.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; ne­ti­ce iti­ba­rıy­la, sa­mi­mi­yet­ten ve ger­çek­ten uzak ol­du­ğu­nu gör­dü­ğü­müz bu büt­çe­ye Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si ola­rak ret oyu ve­re­ce­ği­mi­zi ifa­de eder, bu­na rağ­men, 2008 büt­çe­si­nin ha­yır­lı hiz­met­ler­le bir­lik­te li­der Tür­ki­ye id­di­amı­za kat­kı sağ­la­ma­sı­nı, bü­yük mil­le­ti­mi­zin mut­lu ve mü­ref­feh ge­le­ce­ği­ne ve­si­le ol­ma­sı­nı di­ler, yü­ce he­ye­ti­ni­zi say­gıy­la se­lam­la­rım. (MHP sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür edi­yo­rum Sa­yın Ser­da­roğ­lu.

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım, 2008 Yı­lı Mer­ke­zî Yö­ne­tim Büt­çe Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı ile 2006 Yı­lı Mer­ke­zî Yö­ne­tim Ke­sin He­sap Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler ta­mam­lan­mış­tır.

Şim­di, 2008 Yı­lı Mer­ke­zî Yö­ne­tim Büt­çe Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı ile 2006 Yı­lı Mer­ke­zî Yö­ne­tim Ke­sin He­sap Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı­’nın oy­la­ma­la­rı­nı ya­pa­ca­ğız.

Ta­sa­rı­lar açık oy­la­ma­ya ta­bi­dir.

Açık oy­la­ma­nın şek­li hak­kın­da Ge­nel Ku­ru­lun ka­ra­rı­nı ala­ca­ğım.

Her iki ka­nun ta­sa­rı­sı­nın açık oy­la­ma­sı­nın elek­tro­nik oy­la­ma ci­ha­zıy­la ya­pıl­ma­sı­nı oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r… Ka­bul et­me­yen­le­r… Ka­bul edil­miş­tir.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, 2008 Yı­lı Mer­ke­zî Yö­ne­tim Büt­çe Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı­’nın açık oy­la­ma­sı­na baş­lı­yo­ruz.

Oy­la­ma için üç da­ki­ka sü­re ve­re­ce­ğim. Bu sü­re için­de sis­te­me gi­re­me­yen mil­let­ve­kil­le­ri­mi­zin tek­nik per­so­nel­den yar­dım is­te­me­le­ri­ni, bu yar­dı­ma rağ­men de sis­te­me gi­re­me­yen üye­le­rin, oy pu­su­la­la­rı­nı, oy­la­ma için ön­gö­rü­len üç da­ki­ka­lık sü­re için­de Baş­kan­lı­ğa ulaş­tır­ma­la­rı­nı ri­ca edi­yo­rum.

Ay­rı­ca, ve­kâ­le­ten oy kul­la­na­cak sa­yın ba­kan­lar var ise, han­gi ba­ka­na ve­kâ­le­ten oy kul­lan­dı­ğı­nı, oyu­nun ren­gi­ni ve ken­di­si­nin ad ve so­ya­dı ile im­za­sı­nı da ta­şı­yan oy pu­su­la­sı­nı, yi­ne, oy­la­ma için ön­gö­rü­len üç da­ki­ka­lık sü­re içe­ri­sin­de Baş­kan­lı­ğa ulaş­tır­ma­la­rı­nı ri­ca edi­yo­rum.

Oy­la­ma iş­le­mi­ni baş­la­tı­yo­rum.

(Elek­tro­nik ci­haz­la oy­la­ma ya­pıl­dı)

BAŞ­KAN – Say­gı­de­ğer mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım, 2008 Yı­lı Mer­ke­zi Yö­ne­tim Büt­çe Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı­’nın oy ne­ti­ce­si­ni arz edi­yo­rum:

Kul­la­nı­lan oy sa­yı­sı :               433

Ka­bul                      :    315

Ret                            :    118 (x)

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, 2008 Yı­lı Mer­ke­zî Yö­ne­tim Büt­çe Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı ka­bul edil­miş­tir.

2006 Yı­lı Mer­ke­zî Yö­ne­tim Ke­sin He­sap Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı­’nın açık oy­la­ma­sı­na baş­lı­yo­ruz.

Yi­ne, oy­la­ma için üç da­ki­ka sü­re ve­re­ce­ğim.

Oy­la­ma iş­le­mi­ni baş­la­tı­yo­rum.

(Elek­tro­nik ci­haz­la oy­la­ma ya­pıl­dı)

                               

(x) Açık oylama kesin sonuçlarını gösteren tablo tutanağın sonuna eklidir.

BAŞ­KAN - Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, 2006 Yı­lı Mer­ke­zi Yö­ne­tim Ke­sin He­sap Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı­’nın açık oy­la­ma so­nu­cu­nu arz edi­yo­rum:

Kul­la­nı­lan oy sa­yı­sı :               442

Ka­bul                      :    328

Ret                            :    114 (x)

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­kil­le­ri, 2006 Yı­lı Mer­ke­zî Yö­ne­tim Ke­sin He­sap Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı ka­bul edil­miş­tir.

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­kil­le­ri, büt­çe ve ke­sin he­sap ka­nu­nu ta­sa­rı­la­rı ka­bul edil­miş ve ka­nun­laş­mış­tır. Mil­le­ti­miz ve mem­le­ke­ti­miz için ha­yır­lar ge­tir­me­si­ni di­li­yo­rum.

Sa­yın Baş­ba­ka­nı­mı­zın te­şek­kür ko­nuş­ma­sı yap­mak üze­re bir ta­le­bi var­dır; ken­di­le­ri­ne söz ve­ri­yo­rum.

Bu­yu­run Sa­yın Baş­ba­ka­nım. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan ayak­ta al­kış­lar)

BAŞ­BA­KAN RE­CEP TAY­YİP ER­DO­ĞAN (İs­tan­bul) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; 2008 büt­çe­siy­le il­gi­li yo­ğun mü­za­ke­re­ler­den son­ra, bu­gün, ka­pa­nış mü­za­ke­re­le­ri­ni yap­tık ve böy­le­ce 2008 büt­çe­si oy­la­rı­nız­la ka­bul edil­miş ol­du. Ül­ke­miz için, mil­le­ti­miz için ha­yır­lı ol­sun di­yo­rum.

Bu ara­da, büt­çe ça­lış­ma­la­rın­da tüm kat­kı­sı olan, ik­ti­da­rıy­la mu­ha­le­fe­tiy­le, bü­tün mil­let­ve­kil­le­ri­mi­ze hu­zur­la­rı­nız­da te­şek­kür edi­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Bu ça­lış­ma­lar es­na­sın­da bü­rok­rat ar­ka­daş­la­rı­mı­zın yi­ne cid­di kat­kı­la­rı ol­du. Hu­zur­la­rı­nız­da tüm bü­rok­rat ar­ka­daş­la­rı­mı­za ay­rı­ca te­şek­kür edi­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Ta­bii ki, büt­çe­ler üze­rin­de olum­lu, olum­suz bir­çok yak­la­şım­lar ola­cak­tır, bun­la­rın hep­si bi­zim ka­bu­lü­müz­dür ve biz bun­la­rın hep­si­ni de­ğer­len­dir­me ha­ne­mi­ze ya­zar, on­la­rın üze­rin­de de ay­rı­ca ça­lı­şı­rız. As­lo­lan, ar­zu­la­dı­ğı­mız, mua­sır me­de­ni­yet­ler se­vi­ye­si­nin üs­tü­ne çık­mış bir Tür­ki­ye. Bu­nun için el ele ve­rip, da­ya­nış­ma içe­ri­sin­de, o ay­dın­lık ge­le­ce­ğe, bir­lik­te, be­ra­ber­lik içe­ri­sin­de yü­rü­mek du­ru­mun­da­yız ve Tür­ki­ye­’nin, ba­na gö­re, muh­taç ol­du­ğu en önem­li şey o bir­lik­tir, be­ra­ber­lik­tir. Bi­zi bu­gün­le­re ta­şı­yan o mil­lî he­ye­ca­nı, ye­ni­den, hep bir­lik­te ya­rın­lar için duy­mak zo­run­da­yız. Eğer ay­nı şe­kil­de bu mil­lî he­ye­ca­nı du­ya­cak olur­sak, ina­nı­yo­rum ki ara­da gö­rü­nen me­sa­fe ne ka­dar bü­yük gö­rü­nü­yor­sa da bu mil­le­tin genç, di­na­mik nü­fu­su, o di­na­mik zih­ni bu­nu ya­ka­la­ma­ya muk­te­dir­dir. Fa­kat, bü­tün me­se­le bir­lik, be­ra­ber­li­ği­mi­zi ko­ru­ya­bil­mek, bu­nu teç­hiz ede­bil­mek, bu­nu güç­len­di­re­bil­mek­tir. Çok ba­sit, fark­lı yak­la­şım­lar­la içe­ri­de ener­ji kay­bı­na ta­ham­mü­lü­müz yok. Bu ener­ji­mi­zi eğer dı­şa­rı­ya sarf ede­bi­le­cek olur­sak, ina­nı­yo­rum ki o ay­dın­lık ge­le­cek da­ha da ya­kın ola­cak­tır.

Ben, bu dü­şün­ce­ler içe­ri­sin­de, şim­di­den Kur­ban Bay­ra­mı­’nı­zı teb­rik edi­yo­rum. Bay­ram­lar bi­zim bir­lik, be­ra­ber­lik, sev­gi, da­ya­nış­ma gün­le­ri­miz ve Kur­ban Bay­ra­mı­’nın, mil­le­ti­miz, ül­ke­miz, tüm İs­lam dün­ya­sı ve in­san­lık için ha­yır­la­ra ve­si­le ol­ma­sı­nı Al­la­h’­tan te­men­ni edi­yor, siz­le­ri tek­rar sev­gi ve say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan ayak­ta al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­ba­ka­nım.

Say­gı­de­ğer mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım, ça­lış­ma­la­rı­mız ta­mam­lan­mış­tır.

Söz­lü so­ru öner­ge­le­ri ile di­ğer de­ne­tim ko­nu­la­rı­nı sı­ra­sıy­la gö­rüş­mek için, 18 Ara­lık 2007 Sa­lı gü­nü sa­at 15.00’te top­lan­mak üze­re bir­le­şi­mi ka­pa­tı­yo­rum.

Siz­le­rin ve mil­le­ti­mi­zin mü­ba­rek Kur­ban Bay­ram­la­rı­nı teb­rik edi­yor, tüm in­san­lı­ğa ha­yır­lar ge­tir­me­si­ni Al­la­h’­tan ni­yaz edi­yo­rum.

Ka­pan­ma Saa­ti: 17.03

                               

(x) Açık oylama kesin sonuçlarını gösteren tablo tutanağın sonuna eklidir.